\id 1CO \h 1 Korintus \toc1 Paulus pung surat partama kasi orang parcaya di kota Korintus 1 Korintus \toc2 1 Korintus \toc3 1Kor \mt2 Paulus pung surat partama \mt2 kasi orang parcaya di kota Korintus \mt1 1 Korintus \c 1 \s1 Saloom \p \v 1 Ini surat dari beta, Paulus. Tuhan Allah su pili ame sang beta ko jadi Yesus Kristus pung utusan. Deng bu Sostenes ju ada titip salam kasi bosong. \v 2 Beta tulis ini surat kasi bosong, andia Tuhan Allah pung orang parcaya di kota Korintus. Dia su pili ame sang bosong ko jadi Dia pung orang barisi, tagal bosong su parcaya sang Yesus Kristus. Dia ju bekin bosong jadi barisi sama ke samua orang parcaya laen dong di mana sa. Te dong ju su minta tolong sang kotong pung Bos Yesus Kristus, yang Tuhan Allah su janji memang dari dolu ko mau kirim datang. Ais Dia sama-sama jadi kotong deng dong pung Bos, yang hak parenta sang kotong samua.\x + \xo 1:2 \xt Utusan dong pung Carita 18:1; Yoel 2:32\x* \p \v 3 Beta sambayang sang Tuhan Allah, kotong pung Bapa, deng Yesus Kristus, kotong pung Bos. Beta minta ko Dong kasi tunju Dong pung hati bae sang bosong, ko biar bosong bisa idop aman, dame, deng tanáng. \s1 Paulus ucap sukur tagal orang Korintus dong \p \v 4 Tiap kali beta inga sang bosong, beta baꞌomong deng beta pung Tuhan bilang, “Makasi bam-banya kasi sang itu orang Korintus dong pung parcaya!” Te Tuhan su kasi tunju Dia pung hati bae sang bosong, tagal bosong parcaya tarús sang Yesus Kristus, yang Dia su kirim datang. \v 5 Ais Dia su kasi bosong mampu kasi jalan samua macam tugas, tagal bosong taꞌika deng Dia. Itu bekin bosong jadi kaya dalam bosong pung hati. Andia ko bosong mangarti batúl hal-hal yang pantíng soꞌal Dia pung jalan idop. Bosong ju tau cara apa yang paling bae ko kasi tau orang soꞌal Kristus. \v 6 Itu hal dong samua kasi tunju bilang, hal-hal yang botong su kasi tau sang bosong soꞌal Kristus tu, su baꞌakar kuat di bosong pung hati. Andia ko bosong masi yakin bilang, itu hal dong batúl. \v 7 Jadi bosong su tarima samua hal yang bae, yang Tuhan pung Roh bagi kasi Dia pung orang dong. Sonde kurang satu apa ju. Ais bosong batunggu-tunggu itu hari, yang nanti Tuhan buka kasi tunju kotong pung Bos Yesus Kristus, sang samua orang. \v 8 Kristus tu, yang mau kasi kuat sang bosong ko bosong batahan tarús sampe Dia datang kambali di ini dunya. Deng bagitu, bosong sonde jato, deng sonde ada orang yang bisa lempar sala sang bosong. \v 9 Kotong bisa parcaya sang Tuhan Allah pung Kata-kata, te apa yang Dia omong, Dia bekin jadi. Ais, su pasti Dia mau bekin ini hal dong kasi sang bosong. Te Dia yang buka jalan ko bosong bisa kanál bae-bae deng Dia pung Ana, andia kotong pung Bos Yesus Kristus. \s1 Bosong jamaꞌat musti jadi satu; jang tapica-pica \p \v 10 Sodara sayang dong! Dalam ini hal, beta baꞌomong bawa kotong pung Bos Yesus Kristus pung nama. Jadi beta minta deng sunggu-sunggu ko bosong barenti bakanjar su. Ma usaha ko bosong idop satu hati, deng jang tapica-pica. Bosong musti pikir panjang sama-sama, ko biar bosong dapa mangarti bilang, bosong ada pegang tujuan yang sama. \p \v 11 Te ada orang dari susi Kloe pung isi ruma yang datang lapor sang beta bilang, bosong saparu ada bakanjar tarús. \v 12 Beta pung maksud bagini: bosong saparu ada bilang, “Beta ni, Paulus pung orang!” Deng ada saparu yang bilang, “Beta ni, Apolos pung orang!” Deng ada saparu lai yang bakastau bilang, “Beta ni, iko Om Peꞌu!”\f + \fr 1:12 \ft Alkitab bahasa Yunani tulis bilang, “Kefas”. Kefas tu, Petrus pung nama laen.\f* Yang laen lai bilang, “Beta ni, dengar sang Kristus sa!”\x + \xo 1:12 \xt Utusan dong pung Carita 18:24\x* \p \v 13 Bosong pung pikiran karmana? Kristus pung kelu sonde bisa tabagi-bagi. Ko, bosong ada pikir bilang, itu beta yang mati di kayu palang kasi sang bosong? Sonde, ó! Ko, waktu dong sarani sang bosong, dong pake beta pung nama ko kasi maso bosong jadi beta pung orang, ko? Sonde mungkin, to? \v 14 Beta minta tarima kasi sang Tuhan Allah, te waktu beta di sana deng bosong, beta sonde sarani orang. Cuma bu Krispus deng bu Gayus sa yang beta sarani.\x + \xo 1:14 \xt Utusan dong pung Carita 18:8, 19:29; Roma 16:23\x* \v 15 Deng bagitu, sonde ada orang yang bisa bilang, “Dong sarani sang beta pake Paulus pung nama, ais beta jadi Paulus pung orang.” \v 16 (Ee, beta baru inga. Beta ju sarani orang saparu di Stefanus pung isi ruma. Ma beta sonde inga kalo ada orang laen lai yang beta sarani, ko sonde.)\x + \xo 1:16 \xt 1 Korintus 16:15\x* \p \v 17 Te Kristus sonde utus sang beta ko pi sarani orang. Beta pung tugas pokoꞌ tu, andia kasi tau orang soꞌal Dia pung Kabar Bae. Ma kalo beta ada kasi tau orang bagitu, Dia sonde suka beta omong pake bahasa tinggi ko kasi tunju beta pung pintar, ko, kasi tunju alasan yang hebat dong. Te kalo beta omong bagitu, itu kasi kurang kuasa dari carita soꞌal Kristus pung mati di kayu palang. \s1 Kristus tarima Dia pung kuasa dari Tuhan Allah \p \v 18 Ada orang yang pikir bilang, samua hal yang botong carita soꞌal Kristus pung mati di kayu palang tu, bodo talalu. Ma orang macam bagitu, nanti tapisa buang dari Tuhan. Padahal buat kotong, Kristus pung mati tu, ada kasi tunju Tuhan pung kuasa ko kasi salamat sang kotong dari kotong pung sala-sala. \v 19 Itu sama ke Tuhan pung jubir Yesaya, parná tulis bilang, \q1 “Tuhan Allah bilang, \q1 ‘Samua hal yang orang yang pintar dong mangarti, \q2 Beta nanti bongkar buang samua, \q3 ko jadi hal yang sonde ada pung arti. \q1 Dong pung pintar karmana macam ju, \q2 Beta nanti angka buang samua, \q3 ko jadi hal yang sonde ada pung guna.’ ”\x + \xo 1:19 \xt Yesaya 29:14\x* \p \v 20 Dolu Tuhan memang ada omong bagitu. Ais sakarang, su jadi karmana? Orang yang pintar dong, jadi karmana? Guru agama dong, jadi karmana? Deng orang yang jago baparkara dong, jadi karmana? Coba dengar, é! Tuhan su bekin sang dong sama ke orang bodo! Dia su cabu buang samua akal yang baꞌakar di ini dunya, deng bekin ke sonde ada pung arti apa-apa.\x + \xo 1:20 \xt Ayub 12:17; Yesaya 19:12, 33:18, 44:25\x* \p \v 21-22 Tuhan Allah pung pintar tu, hebat talalu. Te biar manusia anggap diri pintar, dong pung akal sandiri sonde cukup ko dong bisa kanál batúl sang Tuhan. Biar bagitu, ma Tuhan su pake Dia pung pintar ko buka jalan kasi manusia. Te dolu Dia su pikir bilang, “Biar manusia sangka Beta pung utusan dong orang bodo sa, ma karmana-karmana ju, Beta musti utus orang ko pi kasi tau sang dong hal yang batúl soꞌal Beta.” Te Tuhan su putus mau pake pasán yang Dia pung utusan dong bawa, ko orang bisa parcaya sang Dia. Dia mau pake itu jalan ko kasi salamat orang dari dong pung sala-sala. \p Ma manusia anggap Tuhan pung jalan tu, bodo. Andia ko dong sonde mau toe deng Dia pung utusan. Te orang Yahudi dong cuma mau minta tanda-tanda heran sa, ko dong bisa lia Tuhan pung kuasa. Deng orang Yunani dong cuma mau dengar hal-hal pintar yang maso akal sa, iko dong pung pikiran sandiri. \v 23 Biar bagitu, ma botong yang jadi Tuhan pung utusan dong, cuma pi jalan kasi tau orang bilang, “Tuhan su kirim Kristus, itu Orang yang Dia su janji memang dari dolu ko mau kirim datang. Ais orang laen dong paku bekin mati sang Dia di kayu palang.” Waktu orang Yahudi dong dengar itu carita, dong mau tola buang sa, te iko dong pung pikiran, Orang yang Tuhan mau kirim datang tu, sonde bisa mati bagitu. Waktu orang Yunani dong dengar itu carita, dong pikir, “Carita paling bodo, é!” \v 24 Ma ada orang yang Tuhan Allah su pili memang ko jadi Dia pung milik. Dong saparu dari orang Yahudi, deng saparu dari orang bukan Yahudi. Iko dong tu, Kristus pung mati su kasi tunju sang dong bilang, Tuhan pung kuasa bésar talalu, deng Dia pung pintar tu, hebat talalu. \v 25 Biar manusia dong anggap Tuhan pung jalan bodo, ma Dia masi lebe pintar dari dong. Deng biar dong sangka Tuhan sonde ada pung kuasa apa-apa, ma Dia pung kuasa masi lebe bésar dari dong. \p \v 26 Sodara sayang dong! Ko bosong bisa mangarti beta pung omong ni, inga bosong pung dudu-badiri waktu Tuhan pili ame sang bosong ko jadi Dia pung milik. Iko manusia pung nilei, di bosong pung teng-tenga sonde ada banya orang yang pintar, sonde banya orang yang ada pung pangaru, deng sonde banya orang dari kelu yang ada pung nama bésar. \v 27 Ma Tuhan pili mau pake orang yang manusia anggap paling bodo, ko bekin malu orang yang anggap diri pintar. Deng Dia ju pili mau pake orang yang manusia anggap sonde ada pung kuasa apa-apa, ko bekin malu orang yang anggap diri ada pung kuasa. \v 28 Ais Dia pili ame orang kici yang sonde ada pung nama deng yang manusia suka anggap reme sang dong. Te Tuhan mau pake sang dong ko bekin orang yang anggap diri hebat, jadi sama ke dong sonde ada pung arti apa-apa lai. \v 29 Ko nanti, kalo orang mangada sang Tuhan Allah, sonde ada satu orang ju yang bisa puku dada bilang, dia tu, hebat. \p \v 30 Te Tuhan Allah sandiri sa yang buka jalan ko bosong bisa maso jadi Yesus Kristus pung orang. Tuhan yang bekin Yesus jadi Orang yang kasi Dia pung pintar sang kotong. Yesus tu, yang buka jalan ko kotong bisa badame deng Tuhan Allah. Yesus tu, yang bekin kotong bisa idop lurus deng barisi. Deng Dia yang kasi lapás sang kotong dari sala pung kuasa. \v 31 Itu sama ke yang su tatulis di Tuhan pung Tulisan Barisi bilang, \q1 “Sapa yang suka angka puji, \q2 lebe bae dong angka puji sang apa yang kotong pung Bos bekin. \q2 Jang angka-angka dong pung diri sandiri!”\x + \xo 1:31 \xt Yeremia 9:24\x* \c 2 \s1 Kotong musti kasi tau taráng-taráng sang samua orang, soꞌal Tuhan Yesus pung mati di kayu palang \p \v 1 Sodara sayang dong! Dolu waktu beta datang di bosong, beta buka kasi tau sang bosong Tuhan pung rahasia yang dolu manusia sonde mangarti. Ma beta sonde bawa itu kata-kata ko omong sombong. Deng beta ju sonde pake bahasa yang tinggi-tinggi ko kasi tunju beta pung pintar sandiri. \v 2 Waktu beta ada sama-sama deng bosong, beta pung pikir bagini: beta cuma mau kasi tunju satu hal sa, andia Yesus Kristus. Dia tu, Orang yang Tuhan Allah su janji memang dari dolu ko mau kirim datang. Ma waktu Yesus datang, orang dong paku bekin mati sang Dia di kayu palang. Te cuma itu hal sa yang beta tau deng batúl. \p \v 3 Tempo hari, waktu beta ada sama-sama deng bosong, beta rasa kurang mampu, deng beta ju taku deng gamatar.\x + \xo 2:3 \xt Utusan dong pung Carita 18:9\x* \v 4 Beta pung cara omong deng beta pung pasán, sederhana sa. Te beta sonde coba pake kata-kata yang lebe-lebe ko kokoe sang bosong. Sonde! Ma waktu beta ada omong, su jalás bilang, Tuhan pung Roh Barisi ada ator sang beta, deng Dia pung kuasa ada di beta. \v 5 Te beta pikir, sonde bae kalo bosong parcaya sang Tuhan Allah, tagal bosong dengar manusia pung kata-kata yang pintar sa. Ada lebe bae bosong parcaya sang Tuhan, tagal Dia ada kasi tunju Dia pung kuasa sang bosong. \s1 Tuhan Allah ajar sang kotong soꞌal hal-hal pintar yang batúl \p \v 6 Padahal waktu botong baꞌomong deng orang yang pung parcaya su dewasa, botong ajar pake kata-kata yang maso akal. Ma bukan yang maso akal iko manusia di ini dunya pung pikir, ko, iko apa yang orang pegang parenta dong suka ajar sakarang. Te dong tu, nanti ilang buang. \v 7 Ma botong cuma ajar hal-hal pintar yang turun datang dari Tuhan Allah. Te dolu-kala waktu dunya balóm jadi, Tuhan sambunyi itu hal dong. Ma sakarang Dia su putus ko mau buka itu rahasia kasi kotong, ko biar kotong ju dapat bagian dalam Dia pung nama yang hebat. \v 8 Ma orang yang sakarang ada pegang parenta, dong sonde mangarti Tuhan pung pintar yang batúl. Te kalo dong mangarti, sonde mungkin dong paku bekin mati kotong pung Bos yang hebat tu di kayu palang. \p \v 9 Di Tulisan Barisi ada tatulis soꞌal Tuhan pung rahasia yang dolu tasambunyi bilang, \q1 “Ada hal yang manusia pung mata balóm parná lia, \q2 deng ada hal yang manusia pung talinga balóm parná dengar, \q2 yang manusia sonde bisa pikir ame. \q1 Padahal Tuhan su sadia memang itu hal samua, \q2 kasi orang yang sayang sang Dia.”\x + \xo 2:9 \xt Yesaya 64:4\x* \p \v 10 Memang dolu orang sonde mangarti itu hal dong, ma sakarang Tuhan Allah su pake Dia pung Roh ko kasi tabuka itu hal kasi sang kotong. \p Naa, Tuhan pung Roh tu, mangarti samua hal. Te Dia ju pareksa sampe alus-alus Tuhan pung dalam hati. \v 11 Kotong satu-satu ada pung roh sandiri dalam kotong pung hati. Andia ko kotong manusia pikir deng bekin hal yang beda-beda. Deng sonde ada orang laen yang tau parsís kotong pung dalam hati, cuma kotong pung roh sandiri sa. Bagitu ju deng Tuhan Allah. Sonde ada satu orang ju yang tau Tuhan pung dalam hati. Cuma Dia pung Roh sandiri yang tau batúl. \p \v 12 Naa, kotong su tarima ame Tuhan pung Roh, deng Dia yang ator sang kotong. Andia ko kotong sonde iko orang di ini dunya pung pikiran. Tagal Tuhan pung Roh ada dalam kotong pung hati, andia ko kotong bisa kanál samua hal bae yang Dia su bekin kasi kotong. \p \v 13 Itu hal dong yang kotong biasa ada baꞌomong. Te botong kasi tau hal-hal yang Tuhan pung Roh ada ajar sang botong. Ais botong sonde ajar pake kata-kata yang maso akal iko manusia pung pikiran. Ma botong ajar pake kata-kata dari Tuhan pung Roh, kasi orang yang kanál sang Dia. \v 14 Ma kalo ada orang yang sonde kanál sang Tuhan pung Roh, ais dia dengar botong pung omong, dia sonde mau tarima bae. Te dia pikir bilang, “Apa tu? Sonde maso di akal!” Padahal, biar karmana ju, itu orang sonde bisa mangarti itu hal dong, te dia sonde idop taꞌika deng Tuhan pung Roh na. \v 15 Orang yang idop taꞌika deng Tuhan pung Roh, baru bisa mangarti itu hal dong samua, deng bisa tau mana yang batúl dong. Ma orang laen dong ukur tar ontong sang itu orang. \v 16 Mana bisa? Te ada tulis dalam Tulisan Barisi bilang: \q1 “Sapa yang bisa mangarti Tuhan Allah pung pikiran? \q2 Ko, sapa yang bisa ator sang Tuhan, \q3 ko Dia bekin iko itu orang pung nasiat? \q1 Sonde ada satu orang ju!”\x + \xo 2:16 \xt Yesaya 40:13\x* \p Padahal kotong bisa mangarti itu hal dong, tagal Kristus ada tolong ko kotong bisa pikir iko Dia pung pikiran. \c 3 \s1 Kotong orang parcaya musti karjá satu hati kasi sang Tuhan, deng jang bakanjar kiri-kanan \p \v 1 Sodara sayang dong! Tempo hari waktu beta di sana, bosong sama ke orang yang balóm taꞌika bae-bae deng Tuhan pung Roh. Tagal bosong cuma tau iko bosong pung mau-mau sandiri sa, sama ke manusia biasa. Andia ko beta sonde bisa baꞌomong deng bosong, sama ke deng orang dewasa, te bosong ke ana kici sa. \v 2 Beta musti ajar bosong soꞌal hal ringan sa, te bosong balóm siap tarima hal yang barát, sama ke ana kici yang balóm bisa makan daging. Padahal bosong musti jadi kuat, sama ke orang bésar yang biasa makan daging. Ma sakarang bosong masi sama ke ana mea yang cuma tau minum susu sa.\x + \xo 3:2 \xt Ibrani 5:12-13\x* \v 3 Te bosong masi bapikir sama ke orang yang cuma tau iko dong pung mau-mau sandiri sa. Kalo ada orang yang lebe dari bosong, bosong camburu, deng bakanjar kiri-kanan! Andia ko beta bilang bosong cuma tau iko bosong pung mau-mau sandiri sa. Deng bagitu, bosong sama ke manusia biasa di ini dunya sa. \v 4 Tagal bosong saparu bilang, “Beta ni, Paulus pung orang!” Deng ada saparu yang bilang, “Beta ni, Apolos pung orang!” Tiap kali bosong omong bagitu, bosong kasi tunju bilang, bosong sama parsís ke manusia biasa yang sonde kanál sang Kristus.\x + \xo 3:4 \xt 1 Korintus 1:12\x* \s1 Bosong tu, sama ke satu kabón \p \v 5 Padahal Apolos tu, sapa? Deng beta, Paulus ni, sapa? Te botong dua ni, cuma jadi orang suru-suru sa. Botong yang kasi tunju jalan ko bosong bisa parcaya sang Kristus. Apolos kasi jalan tugas iko Bos pung parenta. Deng beta ju bagitu na! \v 6 Beta yang partama-tama kasi tau sang bosong soꞌal Kristus. Itu sama ke beta yang tanam bibit. Ais Apolos datang ajar sang bosong. Itu sama ke dia yang siram itu bibit yang beta su tanam. Ma Tuhan Allah tu, Dia yang bekin itu bibit tumbu jadi bésar.\x + \xo 3:6 \xt Utusan dong pung Carita 18:4-11, 24-28\x* \p \v 7 Jadi orang yang tanam bibit sonde ada pung arti. Deng yang siram itu bibit ju sonde ada pung arti. Cuma satu hal yang ada pung arti. Andia Tuhan Allah. Tagal Dia yang bekin itu bibit batumbu. \v 8 Orang yang batanam, deng orang yang basiram, dong karjá sama-sama, ke dong ada dalam satu tim. Deng samua orang yang kasi jalan Bos pung karjá, nanti Dia mau balas dong pung cape. \v 9a Te botong sama-sama jadi Tuhan pung orang karjá. Deng bosong jadi sama ke Tuhan pung kabón yang Dia mau karjá ame. \s1 Bosong tu, sama ke satu ruma \p \v 9b Bagitu ju, bosong sama ke satu ruma yang Tuhan Allah mau kasi bangun. \v 10 Naa, Tuhan su kasi tunju Dia pung hati bae sang beta. Andia ko beta sama ke kapala tukang. Ais Tuhan tolong sang beta ko beta ajar hal-hal dasar sang bosong dari partama, ko kasi bangun fanderen yang kuat di bosong pung idop. Ais orang laen ju ajar sang bosong, ko dong bangun di atas itu fanderen yang beta su bekin. Ma tiap tukang musti karjá bae-bae ko bangun yang batúl. \v 11 Fanderen yang kuat su ada. Andia Yesus Kristus. Jadi sonde ada orang yang bisa kasi bangun fanderen laen di bosong pung hati, te Tuhan su taro fanderen yang batúl. \p \v 12 Pasti ada orang yang mau bangun di atas itu fanderen pake bahan macam-macam. Ada yang mau pake bahan mahal ke mas, perak, ko batu mangkilat. Ada yang mau pake bahan biasa ke kayu, rumput, ko alang-alang. \v 13 Ma tiap tukang pung karjá nanti kantara, deng samua orang dapa tau dia pung karjá, bae ko sonde. Te nanti kalo dunya kiamat, Tuhan mau uji sang dia, sama ke Dia pake api ko kasi tunju tiap orang pung karjá ada batahan, ko sonde. \v 14 Kalo su uji satu orang pung karjá pake api, deng bahan yang dia pake masi batahan, nanti Tuhan kasi dia pung upa di langit. \v 15 Ma kalo su uji orang pung karjá pake api, deng itu bahan yang dia pake ko kasi bangun di atas fanderen jadi tabakar buang, na, Tuhan sonde kasi itu orang upa apa-apa. Ma itu tukang masi dapa salamat, biar sama ke orang yang lari kaluar dari ruma yang tabakar buang, deng dia amper mati. \s1 Bosong sama ke Tuhan pung ruma sambayang satu \p \v 16 Bosong musti mangarti bilang, bosong ju sama ke Tuhan pung ruma sambayang satu, deng Dia pung Roh ada tenga di dalam ju.\x + \xo 3:16 \xt 1 Korintus 6:19; 2 Korintus 6:16\x* \v 17 Deng kalo ada orang yang bekin rusak Tuhan pung ruma sambayang, andia Dia pung tampa tenga tu, na, ati-ati ó! Nanti Tuhan ju bekin rusak sang dia! Te Tuhan pung ruma sambayang tu, barisi. Andia ko bosong ju musti barisi. \p \v 18 Bosong jang tipu diri! Kalo lu anggap diri pintar, deng mangarti samua iko orang dunya sakarang pung mangarti, su jalás lu sonde mangarti satu apa ju. Kalo lu su sadar bilang, lu sonde mangarti apa-apa, baru lu bisa mulai balajar. \v 19 Orang dunya sakarang pung pikiran, Tuhan Allah anggap bodo sa. Te dalam Tulisan Barisi ada tulis bilang: \q1 “Ada orang yang anggap diri ke pintar, \q2 ma nanti Tuhan pake dong pung akal busuk sandiri, \q3 ais hiki bale ko bekin rusak sang dong!”\x + \xo 3:19 \xt Ayub 5:13\x* \p \v 20 Di bagian laen ada tatulis bilang, \q1 “Kotong pung Bos su tau apa yang orang pintar dong ada bapikir, \q2 deng orang yang musti tau mau bekin karmana, \q1 Dia su tau dong cuma pikir hal-hal yang parcuma sa.”\x + \xo 3:20 \xt Lagu Puji dong 94:11\x* \p \v 21-22 Jadi bosong jang angka-angka satu orang bilang, dia hebat. Te Tuhan yang angka orang ko pimpin sang bosong. Samua su jadi bosong pung milik. Jadi bosong pung pamimpin dong, sama ke: beta, bu Apolos, deng bu Peꞌu,\f + \fr 3:21-22 \ft Alkitab bahasa Yunani tulis bilang, \ft \+it Kefas\+it*. Kefas tu, Petrus pung nama laen.\f* botong samua jadi bosong pung milik. Deng samua hal di ini dunya ju su jadi bosong pung milik, biar bosong idop ko mati, biar sakarang ko nanti, samua jadi bosong pung milik. \v 23 Deng bosong jadi Kristus pung milik. Deng Kristus jadi Tuhan Allah pung milik! \c 4 \s1 Kristus pung utusan yang Dia kirim pi mana-mana \p \v 1 Jadi bosong musti anggap sang botong bagini: jang angka-angka sang botong, te botong ni, cuma Kristus pung orang suru-suru sa. Deng Tuhan Allah parcaya sang botong ko jaga bae-bae Dia pung hal-hal yang dolu tasambunyi. \v 2 Naa, orang yang jaga dia pung bos pung barang, dia musti jadi orang yang bekin iko apa yang batúl. \v 3 Karmana deng beta? Beta ada karjá iko apa yang batúl, ko sonde? Beta sonde toe bosong ada nilei sang beta karmana. Deng beta ju sonde pusing orang laen dong ada nilei sang beta karmana. Beta ju sonde pusing nilei beta pung diri. \v 4 Te biar beta pung hati bilang beta su bae, balóm tantu dia pung arti beta bae. Yang pantíng tu, Tuhan ada nilei sang beta karmana. \v 5 Ais bosong jang bekin diri tukang putus parkara ko nilei orang laen dong. Tunggu Bos pung datang kambali. Te Dia yang nanti buka samua hal. Dia yang tarek kaluar hal-hal jahat yang orang sambunyi dalam galáp. Dia mau kasi tunju hal-hal yang orang pikir dalam dong pung hati. Ais Tuhan Allah mau kasi tau hal-hal yang bae, yang orang dong su bekin. \p \v 6 Sodara dong! Beta ada baꞌomong soꞌal beta deng bu Apolos, sama ke beta ada kasi conto ko bosong bisa balajar satu hal dari botong, bagini: \it Bekin iko hal-hal yang tatulis dalam Tuhan pung Tulisan Barisi sa. Jang bekin iko yang laen lai\it*. Kalo bosong balajar itu hal, bosong sonde usa bapihak, deng omong bésar tagal ada iko satu orang, deng anggap enteng yang laen. \v 7 Jadi karmana? Bosong anggap diri laen dari yang laen, ko? Jangan! Te samua yang bosong tarima, bosong dapa dari Tuhan Allah. Jadi kalo bagitu, akurang ko bosong kapala bésar, sama ke bosong yang usaha sandiri? \v 8 Tingka ke samua yang bosong parlú, bosong su dapa. Ke bosong su kaya, na! Bosong bekin diri ke orang bésar, sama ke raja sa, deng botong sonde campor tangan apa-apa. Padahal Tuhan yang kasi samua yang bosong parlú. Ma kalo nanti bosong jadi raja batúl, mangkali botong bisa pegang parenta sama-sama deng bosong, to? \p \v 9 Botong ni, yang Tuhan Allah utus ko pi mana-mana di ini dunya, ko kasi tau orang soꞌal Kristus. Ma satu-satu kali beta ada pikir ke Tuhan suru botong badiri paling balakang, sama ke orang bui yang ada tunggu dong pung hukuman mati. Ais Dia kasi samua orang di ini dunya, deng Dia pung ana bua di sorga, ko dong manonton ame sang botong. \v 10 Bosong paling hebat su! Te ada orang yang anggap bosong pintar, tagal bosong taꞌika deng Kristus. Ma dong anggap botong ni, paling bodo, tagal botong jadi Kristus pung orang. Mangkali dong kira bosong tu, yang paling kuat su. Ma botong ni, noe-noe sa. Mangkali dong angka tinggi-tinggi sang bosong. Ma dong sonde taro hormat sadiki ju sang botong. Talalu batúl! \v 11 Sampe sakarang ni ju, botong rasa lapar deng aus. Botong pung pakean puruk mati. Orang maen papoko sang botong. Botong jadi orang tapaleuk yang sonde ada pung ruma. \v 12 Botong su karjá cape deng tangan sandiri. Kalo orang omong macam-macam soꞌal botong, botong balas bilang, “Botong minta ko Tuhan Allah bekin hal-hal yang bae kasi bosong.” Kalo orang bekin susa sang botong, na, botong pili ko batahan sa.\x + \xo 4:12 \xt Utusan dong pung Carita 18:3\x* \v 13 Kalo orang omong bekin busuk botong pung nama bae, botong pili ko balas deng omong manis sa. Biar bagitu ju, ma orang masi anggap sang botong ke ampas, ko, sampa yang dadolek yang pantas ko angka buang sa.\x + \xo 4:13 \xt Ibrani 11:38\x* \p \v 14 Beta tulis ini hal dong, bukan mau bekin bosong jadi malu. Ma beta mau togor sang bosong, tagal beta sayang bosong sama ke beta pung ana sandiri. Andia ko beta kasi tau sang bosong, ko kambali iko jalan yang batúl. \v 15 Biar ada baribu-ribu orang yang bisa kasi tunju jalan sang bosong soꞌal Kristus, ma cuma ada beta sandiri sa yang jadi bosong pung bapa. Te beta ni, orang partama yang kasi tau sang bosong soꞌal Yesus Kristus pung Carita Bae. Andia ko bosong jadi parcaya sang Dia. Beta bekin bagitu, tagal beta taꞌika bae-bae deng Dia. \v 16 Jadi beta minta ko bosong iko bae-bae beta pung conto.\x + \xo 4:16 \xt 1 Korintus 11:1; Filipi 3:17\x* \p \v 17 Andia ko beta kirim sang Timotius ko tolong sang bosong. Beta sayang sang dia sama ke beta pung ana sandiri. Beta parcaya sang dia, te dia ju idop taꞌika deng kotong pung Bos. Nanti dia tolong sang bosong ko kasi inga beta pung jalan idop. Beta pung idop bagitu tagal beta taꞌika deng Yesus Kristus, yang Tuhan su kirim datang. Deng itu ju sama ke yang beta ajar kasi orang sarani yang bakumpul di mana-mana. \p \v 18 Ada dari bosong yang pikir bilang, beta sonde jadi datang di situ. Andia ko dong su jadi kapala bésar. \v 19 Ma kalo kotong pung Bos mau, sonde lama lai te beta su datang di kota Korintus. Ais nanti beta dapa tau memang, kalo ini orang dong cuma bamulu bésar sa, ko, dong batúl ada pung kuasa! \v 20 Te Tuhan Allah, Raja yang ada pung kuasa. Ais Dia pung orang dong sonde pake mulu baminya ko bangun orang pung parcaya, ma dong pake kuasa yang batúl. \v 21 Ais bosong pung mau karmana? Kalo beta datang, na, beta omong karás deng kasi hukum sang bosong? Ko, beta datang kasi tunju sayang deng hati manis? \c 5 \s1 Ada orang dalam jamaꞌat yang maen parampuan \p \v 1 Beta dengar bilang, ada satu orang dalam bosong pung jamaꞌat yang maen parampuan. Padahal, yang dia bekinko bintu, lebe jahat dari orang yang sonde kanál sang Tuhan Allah. Te dia maen tidor deng dia pung mama tiri sandiri!\x + \xo 5:1 \xt Carita Ulang soꞌal Jalan Idop 22:30\x* \v 2 Ma bosong pung sombong lai, ke bosong pung jamaꞌat ada bae-bae sa! Yang batúl, bosong musti malu deng rasa susa. Orang bagitu tu, bosong musti usir buang sang dia jao-jao! \p \v 3 Biar kotong bajao satu deng satu, ma beta pung hati ada tenga di bosong. Jadi beta su putus itu orang jahat pung parkara, sama ke beta ada di situ memang. \v 4 Beta ada pung hak ko putus bagitu, tagal Yesus jadi kotong pung Bos, deng beta ni, Dia pung utusan. Ais bosong musti dudu bakumpul ko putus itu parkara, bawa Bos pung nama. Deng beta pung hati ada sama-sama deng bosong ju. \v 5 Ais bosong musti sarakan itu orang pi setan dong pung bos, ko biar lama-lama itu orang angka buang hal-hal jahat yang ada di dia pung hati. Ais nanti kalo kotong pung Bos datang kambali, na, Dia bisa kasi salamat sang itu orang dari dia pung sala-sala. \p \v 6 Sonde bae kalo bosong mulu bésar! Jang lupa bilang, kotong campor bibit roti sadiki sa, ko bekin reis roti anteru. Bibit roti tu, sama ke orang pung jahat. Ais, kalo kasi biar dia bekin jahat di bosong pung teng-tenga, nanti orang sarani laen dong ju iko-iko bekin jahat!\x + \xo 5:6 \xt Galatia 5:9\x* \v 7 Usir itu orang jahat dari bosong pung jamaꞌat sama ke dolu orang Yahudi dong angka buang samua ragi dari dong pung ruma ko siap makan pesta Paska. Deng bagitu, baru bosong bisa jadi kambali ke orang yang sonde ada pung jahat dalam hati lai. Bosong musti jadi bagitu. Dolu dong horo domba ana yang sonde ada pung sala ko bekin korban Paska. Dari balakang dong bunu bekin mati Tuhan Allah pung Orang Barisi, ko jadi korban yang bekin barisi kotong pung hati.\x + \xo 5:7 \xt Kaluar dari Masir 12:5\x* \v 8 Dolu orang Yahudi makan pesta Paska pake roti bakál yang sonde pake ragi. Sakarang kotong sama ke itu roti yang sonde pake ragi. Andia ko kotong musti jaga kotong pung diri ko jang bekin hal-hal jahat dong, deng jang bekin orang laen dong saki hati. Kotong musti omong yang batúl tarús. Deng bagitu, orang lia bilang, kotong ada bekin samua-samua iko kotong pung hati bae.\x + \xo 5:8 \xt Kaluar dari Masir 13:7; Carita Ulang soꞌal Jalan Idop 16:3\x* \p \v 9 Dolu beta parná tulis surat bilang, “Jang bacampor deng orang yang maen serong deng orang yang bukan dong pung laki ko dong pung bini.” \v 10 Beta sonde ada pung maksud, ko bosong jang bacampor deng \it samua\it* orang di ini dunya yang sonde toe sang Tuhan Allah, ko orang balalas, ko orang putar-balek yang tipu ame orang pung barang, ko tukang songgo dong. Te kalo bagitu, na, bosong musti bekin diri tapisa dari samua orang di ini dunya. \v 11 Ma sakarang, yang beta omong tu, andia: bosong jang campor deng orang yang bilang dia jadi orang sarani, padahal dia ada maen serong ko, dia balalas ko, dia basonggo ko, dia ada omong bekin rusak orang pung nama ko, dia mabok barát ko, dia putar-balek ko mau ame orang pung barang. Kotong jang bacampor deng orang macam bagitu dong. Jang dudu makan deng dong lai! \p \v 12 Bosong ada pung hak ko nilei orang sarani dong pung idop. Ma beta sonde ada pung hak ko putus parkara kasi orang yang sonde parcaya sang Tuhan Allah. \v 13 Te Dia sandiri yang nanti putus parkara kasi orang yang sonde parcaya sang Dia. Ma bosong jang lupa Tuhan pung Tulisan Barisi yang tulis bilang, “Orang yang subu diri jadi Tuhan pung orang, ma dia maen bekin hal-hal jahat, usir buang sang dia sa!”\x + \xo 5:13 \xt Carita Ulang soꞌal Jalan Idop 13:5, 17:7, 19:19, 22:21, 24, 24:7\x* \c 6 \s1 Orang parcaya jang nae pangadilan deng sodara orang parcaya laen \p \v 1 Kalo satu orang sarani baparkara deng orang sarani laen, akurang ko bosong maju pi pangadilan di muka tukang putus parkara yang sonde kanál deng Tuhan Allah? Karmana bisa bagitu? Lebe bae badiri di muka orang parcaya dong, ko dong yang urus bosong pung parkara! \v 2 Tingka ke bosong sonde tau bilang, orang parcaya dong yang nanti putus parkara kasi samua orang di ini dunya. Jadi, karmana sampe bosong sonde mampu urus hal kici ana dong sandiri? \v 3 Yang batúl, kotong yang nanti putus parkara kasi Tuhan pung ana bua dari sorga dong. Jadi pasti bosong yang musti urus parkara hari-hari dong. \v 4 Tamba lai, kalo bosong orang parcaya ada baparkara soꞌal hal kici ana dong, akurang ko bosong pake tukang putus parkara yang orang sarani sonde hormat sang dong? \p \v 5 Naa, beta mau omong satu hal yang musti bekin bosong malu. Karmana? Sama ke di bosong pung teng-tenga, sonde ada satu orang ju yang cukup pintar ko urus hal kici ana dong, macam ke parkara yang muncul di kotong pung sodara. \v 6 Ma orang parcaya satu, hela bawa dia pung sodara orang parcaya pi di muka tukang putus parkara! Padahal itu tukang putus parkara sonde parcaya sang Tuhan! \p \v 7 Ada yang sonde batúl, to? Bosong su kala, kalo bosong satu deng satu maju pi pangadilan. Ada lebe bae, kasi biar lu pung sodara kalo dia bekin sala kasi lu. Deng kalo lu pung sodara orang parcaya ada curi ame lu pung barang, ada lebe bae kasi biar ko dia ame itu barang sa! \v 8 Ma bosong orang parcaya satu bekin sala kasi dia pung sodara. Deng satu ada curi ame dari satu. Padahal bosong sama-sama orang parcaya! \p \v 9 Bosong tingka ke sonde mangarti ini hal dong! Padahal orang yang sonde suka bekin yang batúl, sonde mungkin bisa maso jadi Tuhan Allah pung kelu dong. Jang kasi biar bosong pung diri kaná tipu, ko bosong bekin sala! Orang yang maen serong deng orang yang bukan dong pung laki ko dong pung bini, yang maen songgo, yang barsina, laki-laki yang batidor deng laki-laki, \v 10 orang yang pancuri, yang balalas, yang minum mabo, yang omong bekin busuk orang pung nama, yang putar-balek ko ame orang pung barang dong, te samua orang yang macam ke dong sonde mungkin bisa maso jadi Tuhan pung orang! \p \v 11 Padahal, dolu bosong saparu memang bagitu ju! Ma Tuhan Allah su hapus buang bosong pung sala-sala dong ko bekin barisi sang bosong. Deng Dia ju su buka jalan ko bosong bisa babae kambali deng Dia. Dia bekin samua tu, tagal bosong taꞌika deng kotong pung Bos Yesus Kristus, deng tagal bosong ju taꞌika deng Tuhan pung Roh. \s1 Kalo lu jaga bae-bae lu pung badan, itu kasi tunju hormat sang Tuhan \p \v 12 Beta ada pung hak ko bekin samua-samua. Ma samua yang beta mau bekin tu, balóm tantu bae kasi sang beta. Ais, biar beta ada pung hak ko bekin samua-samua, ma beta sonde mau hal yang sonde bae ada pegang kuasa sang beta.\x + \xo 6:12 \xt 1 Korintus 10:23\x* \v 13 Conto ke, ada orang bilang, “Makanan parlú sang parú, deng parú parlú sang makanan.” Ma inga te nanti Tuhan kasi ancor dua-dua. \p Conto laen lai, kotong jang pake kotong pung badan ko bisa maen serong deng orang yang bukan kotong pung laki ko kotong pung bini. Ma kotong pake kotong pung badan ko kotong bisa karjá kasi sang kotong pung Bos. Deng kotong pung Bos yang milik kotong pung badan ju. \v 14 Waktu kotong pung Bos Yesus su mati, Tuhan Allah yang kasi idop kambali sang Dia. Jadi nanti kalo kotong su mati, Dia ju ada pung kuasa ko kasi idop kambali sang kotong. \p \v 15 Bosong pung badan jadi Kristus pung milik, sama ke bosong jadi bagian dari Kristus pung badan. Tantu bosong su tau itu hal! Jadi kalo beta pake bagian dari Kristus pung badan, ais pi bacampor deng parampuan nakal pung badan, karmana? Jangan! Te itu sonde pantas! \v 16 Tantu bosong su tau, kalo orang maen serong ko tidor bacampor deng parampuan nakal, dong dua su taꞌika jadi satu. Te ada tatulis di Tulisan Barisi bilang, “Dong dua su taꞌika jadi satu.”\x + \xo 6:16 \xt Carita Mula-mula 2:24\x* \v 17 Ma orang yang idop satu hati deng kotong pung Bos, su jadi satu deng Dia, sama ke dong dua ada taꞌika deng satu roh. \p \v 18 Kalo lu dapa sampát ko maen serong deng orang yang bukan lu pung laki ko lu pung bini, na, lari jao-jao! Orang bekin sala macam-macam yang bekin rusak sang dong sandiri, deng bekin rusak orang laen ju. Ma orang yang suka hohongge, bekin rusak dia pung badan sandiri. \v 19 Lu pung badan, sama ke Tuhan pung Roh yang Barisi pung ruma sambayang. Dia pung Roh, yang ada idop di bosong pung hati, te Tuhan Allah sandiri yang kasi Dia pung Roh sang bosong. Andia ko bosong sonde ada pung hak sandiri lai, ko jadi bos kasi bosong satu-satu pung badan sandiri. Ma akurang ko bosong ada idop tingka ke sonde tau ini hal dong?\x + \xo 6:19 \xt 1 Korintus 3:16; 2 Korintus 6:16\x* \v 20 Kristus su tabús ame sang bosong pake harga yang mahal. Ais bosong musti idop deng hormat bosong pung badan sandiri, ko kasi tunju bilang, bosong ju hormat sang Tuhan Allah. \c 7 \s1 Laki-bini dong \p \v 1 Naa! Sakarang beta mau tulis soꞌal hal-hal yang bosong tanya dalam bosong pung surat tu bilang, “Karmana? Ada lebe bae, laki-laki sonde usa kawin, ko?” \p \v 2 Bagini: tagal ada banya sampát ko orang bisa jato dalam hubungan seks yang sala, andia ko ada lebe bae satu laki-laki deng dia pung bini sandiri. Bagitu ju, satu parampuan deng dia pung laki sandiri. \p \v 3 Laki dong! Jang tola lu pung bini pung hak ko tidor bakumpul deng lu. Deng bini dong! Jang tola lu pung laki pung hak ko tidor bakumpul deng lu. \v 4 Te bini su kasi dia pung badan ko jadi dia pung laki pung hak milik. Deng laki su kasi dia pung badan ko jadi dia pung bini pung hak milik. \v 5 Jadi bosong jang maen batola, te bosong dua ada pung hak! Ma kalo bosong mau sambayang toꞌ, deng sonde mau pikir hal laen dong, bisa tahan-tahan sadiki ko sonde tidor bakumpul dalam waktu yang pende. Asal laki deng bini baꞌomong bae-bae dolo, deng baꞌakór bagitu. Deng kalo itu waktu sambayang su abis, lebe bae dong dua capát bakumpul kambali. Kalo sonde bagitu, na, bahaya! Te setan dong pung bos gampang goda orang yang sonde kuat tahan diri. \v 6 Ini hal cuma beta pung usul sa, bukan Tuhan pung atoran. \v 7 Iko beta pung pikir, ada lebe bae orang sonde kawin, sama ke beta. Ma Tuhan Allah kasi tiap orang karunya yang pas deng dia. Ais ada orang yang Dia kasi dong kawin. Deng ada orang laen yang Dia kasi dong sonde kawin. \p \v 8 Beta mau kasi tau laki-laki ko parampuan yang balóm kawin, deng janda dong bilang, ada lebe bae kalo bosong sonde kawin, sama ke beta. \v 9 Ma kalo sonde bisa tahan diri, ada lebe bae kawin sa. Lebe bae orang kawin, te kalo sonde, na, dia pung nafsu sandiri bisa makan buang sang dia. \p \v 10 Naa, ini bukan dari beta sandiri. Te beta mau kasi tau apa yang kotong pung Bos su parenta sang orang yang su kawin dong bilang, bini sonde bole cere buang dia pung laki. \v 11 Ma kalo dia kasi tenga dia pung laki, na, dia jang kawin baru lai. Ada lebe bae, dia bale ko badame deng dia pung laki. Bagitu ju, laki sonde bole cere buang dia pung bini.\x + \xo 7:11 \xt Mateos 5:32, 19:9; Markus 10:11-12; Lukas 16:18\x* \p \v 12 Naa, ini dari beta sandiri, bukan dari kotong pung Bos. Kasi orang laen dong, beta mau omong bagini: kalo ada orang sarani yang dia pung bini sonde parcaya sang Kristus, na, dia jang cere buang dia pung bini, kalo dia pung bini sadia idop tarús deng dia. \v 13 Bagitu ju, kalo ada bini yang dia pung laki sonde parcaya sang Kristus, na, dia jang cere buang dia pung laki, kalo dia pung laki suka ko dong idop sama-sama tarús. \v 14 Te laki yang sonde parcaya sang Tuhan ju jadi barisi, tagal dia taꞌika deng dia pung bini. Deng bini yang sonde parcaya sang Tuhan ju jadi barisi, tagal dia taꞌika deng dia pung laki. Kalo sonde, na, dong pung ana-ana sonde barisi. Ma deng ini jalan, dong su dapa cap barisi di Tuhan pung muka. \v 15 Ma kalo ada laki ko bini yang sonde parcaya sang Tuhan, yang jalan kasi tenga dia pung pasangan orang parcaya, na, kasi tenga pi sa. Ais laki ko bini yang parcaya dong sonde taꞌika lai bagitu. Te Tuhan ada pange sang bosong ko jadi Dia pung orang, ko bosong bisa idop tanáng deng dame. \v 16 Bini yang parcaya dong! Bosong mungkin bisa kasi salamat sang bosong pung laki. Mungkin sonde. Deng laki yang parcaya dong! Bosong mungkin bisa kasi salamat sang bosong pung bini. Mungkin ju, sonde. Bosong sonde tau parsís. \s1 Iko bae-bae Tuhan pung Jalan Idop \p \v 17 Biar bagitu, ma tiap orang pung dudu-badiri karmana waktu Tuhan Allah pange ame sang bosong jadi Dia pung orang, na, idop tarús bagitu su. Sonde usa oba lai, te Tuhan yang su ator bagitu. Beta ajar ini atoran di samua jamaꞌat. \p \v 18 Umpama, kalo bosong parná sunat ko kasi tunju bilang, bosong orang Yahudi, baru dari balakang bosong dengar Tuhan pange sang bosong, na, sonde usa manyangkal itu sunat. Deng orang yang sonde sunat waktu dengar Tuhan pange sang dong jadi Dia pung milik, na, sonde usa sunat ko jadi tanda bilang, dong su jadi Tuhan pung orang. \v 19 Kalo parná sunat, na, sonde ada pung arti apa-apa. Deng kalo sonde sunat, itu ju sonde ada pung arti apa-apa. Yang ada pung arti, andia: kotong bekin iko Tuhan Allah pung parenta dong. \v 20 Waktu Tuhan pili ame sang bosong jadi Dia pung orang, Dia sonde suru bosong sunat ko, sonde sunat. Jadi biar ko bosong tatáp bagitu sa. Sonde parlú oba. \p \v 21 Beta kasi satu umpama lai. Kalo lu jadi orang pung budak waktu Tuhan pange sang lu, na, biar lu jadi bagitu sa, sonde apa-apa. Ma andekata lu bisa jadi orang bebas, na, jadi bagitu su! Kalo sonde bisa jadi orang bebas ju, sonde apa-apa. \v 22 Te waktu Tuhan pange satu orang budak jadi Dia pung orang, itu budak su jadi ke orang bebas yang karjá kasi dia pung Bos di atas. Deng waktu Tuhan pange satu orang bebas jadi Dia pung orang, itu orang sakarang jadi Kristus pung orang suru-suru. \v 23 Kristus su bayar putus sang bosong deng harga mahal mati pung! Jadi bosong jang jadi budak kasi orang laen. \p \v 24 Sodara sayang dong! Waktu Tuhan Allah pange ame sang bosong jadi Dia pung orang, bosong pung dudu-badiri karmana, na, biar bagitu su. Sonde usa oba lai. Kasi tenga bagitu sa, kasi sang Tuhan. \s1 Soꞌal orang yang sonde kawin dong \p \v 25 Bosong ada tanya sang beta soꞌal bujang yang sonde parná tidor bacampor dong. Tuhan sonde kasi tau sang beta soꞌal itu hal. Ma bosong bisa parcaya apa yang beta omong, tagal Tuhan ada kasi tunju Dia pung rasa kasian sang beta. Beta pung pikir bagini: \v 26 Sakarang kotong dapa sangsara macam-macam. Jadi kalo orang karmana, na, biar bagitu su. Beta pung maksud bagini: \v 27 Kalo lu ada taꞌika deng lu pung bini, na, jang lapás buang sang dia. Kalo lu sonde taꞌika deng lu pung bini lai, na, sonde usa cari-cari ko kawin deng bini baru. \v 28 Ma andekata lu jadi kawin, lu sonde bekin sala apa-apa. Deng kalo ada parampuan yang sonde parná tidor bacampor deng laki-laki jadi kawin, dia sonde bekin sala apa-apa ju. Ma inga, te orang yang kawin nanti dapa susa macam-macam di ini dunya. Beta pung maksud ko bosong jang susa bagitu. \p \v 29 Sodara sayang dong! Iko beta pung pikir, bagini: waktu su tamba pende, deng hari kiamat su deka-deka. Ais orang yang ada pung bini, jang taro kira sang dia pung bini sa, ma dia ju musti taro kira sang Tuhan. \v 30 Bagitu ju, kalo ada yang manangis, lebe bae dia bakuat ko jang manangis, ko biar dia bisa taro kira sang Tuhan. Kalo ada yang hati babunga, lebe bae dia bekin diri ke sonde bagitu, ko biar dia bisa taro kira sang Tuhan. Kalo ada yang mampu babéli, lebe bae dia idop sama ke orang yang sonde ada pung milik apa-apa, ko biar dia bisa taro kira sang Tuhan. \v 31 Kalo ada yang pake barang dari ini dunya, lebe bae dia bekin diri ke orang yang sonde bagantong di ini dunya pung barang, ko biar dia bisa taro kira sang Tuhan. Tagal ini dunya pung jalan idop nanti ilang buang. \p \v 32 Beta mau ko bosong jang bapikir-pikir. Te orang yang sonde kawin, dia pung waktu lebe banya ko dia taro kira soꞌal Tuhan pung mau-mau. Andia ko dia bisa cari jalan ko karjá yang bekin sanáng Tuhan pung hati. \v 33-34 Ma orang yang su kawin ju musti taro kira di ini dunya pung mau-mau. Dia mau taro kira soꞌal Tuhan pung mau-mau, ma dia ju musti cari jalan ko bekin sanáng dia pung bini. Itu bekin dia pung pikiran jadi tabagi kiri-kanan. \p Bagitu ju, parampuan yang sonde ada pung laki lai, deng parampuan yang balóm parná kawin. Dong taro kira soꞌal Tuhan pung mau-mau, ko dong bisa barisi di hati deng di badan. Ma parampuan yang su kawin, dia pung hati jadi tabagi kiri-kanan. Te dia mau taro kira soꞌal Tuhan pung mau-mau, ma dia ju musti cari jalan ko bekin sanáng dia pung laki. \v 35 Beta kasi tau ini hal dong sang bosong, ko bosong dapa dia pung bae. Beta sonde mau ko bosong tahiki. Beta pung suka, bosong bekin yang batúl, deng taro kira di Tuhan pung mau-mau, ko bosong pung pikiran sonde tabagi-bagi. \p \v 36 Kalo laki-laki ada pung calon bini yang su cukup umur ko dia kawin, na, biar dong kawin sa. Apalai kalo itu laki-laki sonde bisa tahan dia pung diri. Deng bagitu, dong sonde bekin sala apa-apa. Jang sampe dong tunda-tunda tarús, ais dia pung ahir, itu laki-laki bekin hal-hal yang sonde batúl. \v 37 Ma kalo dia mampu tahan dia pung diri, dia sonde usa paksa kawin capát-capát. Te dia tau dia mau bekin apa. Biar dia batahan lama ju bae. \v 38 Jadi laki-laki yang kawin deng dia pung calon bini, itu bae. Deng yang sonde kawin tu, lebe bae lai. \s1 Soꞌal mama janda dong \p \v 39 Bini taꞌika sampe mati deng dia pung laki. Ma kalo dia pung laki su mati, na, dia bole kawin baru, asal dia pung laki baru tu, orang yang parcaya sang Kristus ju. \v 40 Iko beta pung pikir, itu janda jadi lebe ontong kalo dia sonde kawin lai. Beta pikir ini nasiat dari Tuhan pung Roh yang ada di beta. \c 8 \s1 Soꞌal makanan yang orang su pake songgo \r (Carita Ulang soꞌal Jalan Idop 4:35, 39, 6:4) \p \v 1 Sakarang beta mau omong soꞌal daging yang orang pake songgo. Kotong samua su tau banya, soꞌal ini hal dong. Dia pung masala, kalo orang tau banya, dia bisa sombong, te dia pikir dia lebe pintar dari orang laen dong. Lebe bae, kotong basayang deng orang laen sa. Te itu yang bekin samua orang jadi kuat ko bisa batahan lama. \p \v 2 Kalo ada orang yang anggap diri su tau, itu kasi tunju bilang, dia pung mangarti balóm langkáp. \v 3 Ma kalo ada orang yang sayang sang Tuhan Allah, Tuhan su kanál sang dia. Itu yang pantíng. \p \v 4 Jadi, kalo orang makan daging yang parná pake songgo, kotong samua tau bilang, barang songgo dalam ini dunya, bukan Allah yang batúl. Te kotong tau bilang, “Cuma ada satu Tuhan Allah yang batúl.” deng, “samua barang songgo yang orang sémba sonde ada pung arti apa-apa.” \v 5 Ada banya barang di langit deng di bumi yang orang subu bilang, ‘tuhan’ ko ‘bos’. \q1 \v 6 Ma kasi kotong, Tuhan Allah cuma satu sa. \q2 Dia tu, kotong pung Bapa. \q1 Samua-samua baꞌakar di Dia. \q2 Kotong bekin samua kasi sang Dia. \q1 Deng kotong pung Bos yang hak parenta sang kotong, cuma satu sa. \q2 Andia, Yesus Kristus. \q1 Tuhan Allah pake sang Yesus, \q2 waktu Dia bekin samua-samua. \q1 Deng kotong ada idop, \q2 tagal Yesus yang kasi kotong idop. \p \v 7 Ma ada orang yang sonde tau itu hal dong. Dong masi pikir tarús soꞌal barang songgo dong, sama ke dong parná pikir dolu. Andia ko, tiap kali dong makan daging yang orang parná pake songgo, dong ada pikir bilang, “Ini makanan su jadi korban ko pake songgo! Kalo beta makan ini barang, beta masi taꞌika deng hal jahat dong!” Jadi itu bekin rusak dong pung pikiran, sampe dong sonde bisa pikir lurus lai, tagal dong pung hati sonde kuat. \v 8 Dia pung pasal apa? Makanan sonde bisa bawa kotong pi mangada sang Tuhan Allah, to? Kalo sonde makan, kotong sonde tamba jahat. Deng kalo makan, sonde bekin kotong jadi orang bae, to? \p \v 9 Ma ati-ati, ó! Biar lu ada pung hak ko bekin satu hal, balóm tantu itu hal jadi bae kasi sang lu. Andekata ada satu sodara orang parcaya yang hati sonde kuat, kalo dia dapa lia lu ada bekin itu hal, ais dia taꞌantok, na, itu sonde bae! \v 10 Lu sandiri su tau itu hal sonde jadi apa-apa. Ma kalo sodara orang parcaya yang hati sonde kuat, dapa lia lu ada dudu makan di ruma songgo, nanti dia pikir apa? Tantu dia pikir makan barang songgo ju sonde jadi masala kasi sang dia lai, biar dong pake songgo. \v 11 Lu su mangarti banya hal. Ma kalo lu bekin bagitu, lu bekin rusak orang yang hati sonde kuat. Deng itu orang tu, lu pung sodara orang parcaya. Kristus ju mati kasi sang dia na! \v 12 Lebe bae pikir bagini: kalo lu bekin lu pung sodara yang hati sonde kuat dong bekin satu hal yang dong anggap sala, lu su bekin sala kasi sang dong. Deng lu ju bekin sala kasi sang Kristus. \v 13 Jadi, kalo beta makan barang yang bekin beta pung sodara orang parcaya jato dalam sala, lebe bae beta sonde usa makan daging macam bagitu. Biar sampe salamanya ju sonde usa sa. Te beta sonde mau ko dong jato dalam sala. \c 9 \s1 Waktu Tuhan utus Dia pung orang dong, Dia ju kasi dong hak deng kuasa \p \v 1 Jang pikir kata, beta sonde ada pung hak ko tulis bagini kasi bosong. Te Tuhan Allah utus sang beta pi jalan kasi tau orang soꞌal Dia. Beta ju parná lia sang Yesus, kotong pung Bos. Beta taꞌika tarús deng Dia, ais bosong samua ju parcaya sang Dia, tagal beta pung karjá. \v 2 Biar orang laen dong sonde tarima beta jadi Tuhan pung utusan, ma tantu bosong su tau bilang, Tuhan ada utus sang beta ko kasi tau Dia pung pasán sang bosong. Kalo bosong mau cari lai dia pung bukti, na, lia bosong pung dudu-badiri sa. Te bosong masi taꞌika deng kotong pung Bos! \p \v 3 Beta mau manyao bale kasi orang yang suka lempar sala sang beta bagini: \v 4 Bosong ada pikir beta deng Barnabas sonde ada pung hak ko tarima makan-minum dari orang yang botong ajar, ko? \v 5 Bosong ada pikir bilang, botong sonde ada pung hak ko kawin deng parampuan Kristen, yang bisa iko sama-sama ko layani di tampa laen, ko? Padahal Tuhan pung utusan laen dong ada bawa dong pung bini. Tuhan pung adi dong ju bagitu. Petrus sandiri ju bekin bagitu!\f + \fr 9:5 \ft Alkitab bahasa Yunani tulis bilang, ‘Kefas’. Kefas tu, Petrus pung nama laen.\f* \v 6 Ko, bosong pikir cuma beta deng Barnabas sandiri sa yang musti karjá cari doi, ko biar botong bisa idop ko ajar orang? \v 7 Bosong pung pikiran tu, dia pung dasar apa? Lia sa tantara dong. Dong sonde usa béli dong pung makanan deng pakean. Lia sa orang yang karjá di kabón anggor. Sonde ada yang larang sang dia bilang, “Lu sonde bole makan itu bua anggor dong!” Lia sa gambala dong. Dia ada pung hak ko ame susu dari domba yang dia jaga. \p \v 8 Beta sonde omong bagitu iko beta, manusia biasa, pung pikiran sandiri. Te Tuhan Allah pung Atoran dong ju kasi tau hal yang sama. \v 9 Dalam baꞌi Musa pung Atoran ada tatulis bilang, “Waktu sapi ada inja padi ko kasi tapisa buler dari tangke, jang ika mati dia pung mulu ko dia sonde bisa dapa makan.” Bosong pikir Tuhan mau kasi biar ko cuma sapi sa yang bisa makan, ko?\x + \xo 9:9 \xt Carita Ulang soꞌal Jalan Idop 25:4; 1 Timotius 5:18\x* \v 10-11 Sonde! Dia ju ada omong ko taro mata sang botong! Te ada tatulis ju bilang, “Orang yang bale tana, deng orang yang kasi pisa buler dari tangke, waktu dong ada karjá, dong ju tau bilang, nanti dong dapa dong pung bagian.” Bagitu ju, ada bae kalo utusan orang Kristen dong bisa tarima dong pung bagian dari dong pung hasil karjá. Te waktu botong ada ajar sang bosong hal-hal dari Tuhan pung Roh, itu sama deng satu orang tani yang batanam. Jadi waktu botong ajar abis, na, itu sonde apa-apa kalo botong tarima makan-minum ko apa-apa ju dari bosong. Te itu memang pantas!\x + \xo 9:10-11 \xt Roma 15:27\x* \v 12 Orang laen yang ajar sang bosong ada pung hak ko tarima makanan deng barang laen dari bosong, to? Ais kalo botong, karmana? Botong pung hak lebe dari dong! \p Ma bosong su tau. Botong sonde parná pake botong pung hak ko tuntut bagitu. Botong batahan dalam hal macam-macam, ko jang bekin halangan kasi sang bosong. Te deng bagitu, bosong suka dengar Kristus pung Kabar Bae yang botong carita kasi sang bosong. \v 13 Pikir coba! Kapala agama dong yang layani di orang Yahudi pung Ruma Sambayang Pusat, dong idop dari persembahan yang orang bawa. Deng orang yang layani di meja korban, dong bisa makan daging dari binatang yang orang bawa.\x + \xo 9:13 \xt Carita Ulang soꞌal Jalan Idop 18:1\x* \v 14 Bagitu ju, Tuhan ada pasán bilang, orang yang pung tugas kasi tau Kristus pung Kabar Bae, dong bisa idop dari dong pung hasil karjá. Itu yang batúl.\x + \xo 9:14 \xt Mateos 10:10; Lukas 10:7\x* \p \v 15 Biar beta ada pung hak ko idop bagitu, ma beta sonde suka bekin bagitu. Beta sonde tulis ini surat deng maksud ko bosong mulai kasi beta barang. Su lama beta layani sang bosong deng sonde minta apa-apa dari bosong. Jadi lebe bae beta mati, ko biar orang jang pikir beta mulai minta-minta. \v 16 Biar beta kasi tau orang tarús soꞌal Tuhan pung Kabar Bae, ma itu sonde jadi dasar ko beta bisa omong bésar. Beta musti kasi tau orang soꞌal Tuhan, te Tuhan yang utus sang beta bagitu. Kalo beta sonde bekin iko beta pung tugas bagitu, na, beta paya tu! Te pasti hukuman jato kaná sang beta. \v 17 Kalo beta bekin ini karjá cuma tagal beta pung suka sandiri, na, barang yang beta dapa tu, sama ke gaji yang orang karjá dong tarima sa. Ma kalo beta bekin ini karjá tagal Tuhan utus sang beta, itu laen. Te Dia ada parcaya sang beta ko jaga Dia pung barang mahal dong. \v 18 Jadi kalo bagitu, beta pung upa apa? Beta sonde parlú tarima gaji! Beta kasi tau Tuhan pung Kabar Bae deng sonde minta apa-apa. Itu yang bekin beta rasa puas. Deng itu rasa puas tu, sama ke beta pung upa. Jadi biar beta ada pung hak macam-macam ke orang yang pung tugas kasi tau itu Kabar Bae, ma beta sandiri sonde mau pake beta pung hak samua. \p \v 19 Beta ni, orang bebas yang karjá iko beta pung suka. Orang sonde ada pung hak ko suru beta karjá ini, ko, karjá itu. Biar bagitu, ma beta bekin diri sama ke budak, ko samua orang ada hak ko suru-suru sang beta. Deng bagitu, beta bisa tolong lebe banya orang ko dong batahan iko sang Tuhan Allah. \v 20 Jadi, kalo beta ada bakumpul deng orang Yahudi, na, beta bekin diri ke orang Yahudi, ko tolong orang Yahudi kanál sang Tuhan. Kalo beta ada bakumpul deng orang yang pegang karás Tuhan pung Atoran, beta bekin iko Tuhan pung Atoran, ko beta ju bisa tolong sang dong ko kanál sang Tuhan, (biar beta su tau bilang, bekin iko itu Atoran sonde bisa bekin beta babae deng Tuhan). \v 21 Kalo beta ada bakumpul deng orang yang sonde tau Tuhan pung Atoran, beta jadi sama ke dong, ko antar bawa sang dong pi Tuhan. (Beta sonde lapás buang Tuhan pung Atoran yang Dia kasi turun lewat baꞌi Musa, ma sakarang beta idop pake Kristus pung Atoran.)\x + \xo 9:21 \xt Mateos 22:34-40; Markus 12:28-34; Lukas 10:25-28; 1 Korintus 13:1-8\x* \v 22 Kasi orang yang pung hati sonde kuat, beta bekin diri sama ke beta pung hati ju sonde kuat, ko beta bisa buju sang dong ko datang di Tuhan Allah. Kasi samua orang, beta bekin diri sama ke dong, ko biar karmana ju, beta bisa tolong kasi salamat orang saparu. \v 23 Beta bekin ini hal dong samua, ko biar samua orang bisa parcaya sang Tuhan pung Kabar Bae. Deng bagitu, botong bisa dapa bagian dalam samua hal yang bae, yang Tuhan suka kasi sang botong. \p \v 24 Beta kasi umpama dari lomba lari. Banya orang iko lari, ma yang dapa juara satu, cuma satu orang sa. Jadi bosong tiap orang musti lari ukur kuat ko jadi juara kasi sang Tuhan. \v 25 Samua orang yang iko lomba musti disiplín ko cuma bekin iko apa yang dia pung palati kasi tau, to? Dong karjá banting tulang bagitu, ko cuma dapa topi juara yang nanti layu sa. Ma kalo kotong, kotong karjá ko dapa upa yang batahan sampe salamanya. \v 26 Jadi beta sonde lari sambarang. Ma beta usaha karás ko lari lurus sampe di garis finis. Kalo banding beta deng tukang tinju, na, beta sonde falungku angin, ma beta puku kaná. \v 27 Beta disiplín tinggi, deng lati karás ko beta bisa batahan. Te sonde bae kalo beta kasi tau orang laen soꞌal Tuhan Allah, padahal beta sandiri langgar atoran, ais Tuhan kasi aut sang beta dari lomba. \c 10 \s1 Ati-ati deng barang songgo dong! \p \v 1 Sodara sayang dong! Bosong jang lupa buang itu carita dolu-dolu waktu kotong pung nene-moyang ada di tampa sunyi. Tuhan Allah kasi tunju jalan sang dong samua, pake awan yang jalan di dong pung muka. Ais Dia kasi tapisa aer laut, ju antar sang dong lewat di situ sampe dong kaluar di laut pung sablá deng salamat.\x + \xo 10:1 \xt Kaluar dari Masir 13:21-22, 14:22-29\x* \v 2 Itu awan deng laut tu, jadi satu umpama. Te kotong pung nene-moyang dong parcaya sang baꞌi Musa ko pimpin sang dong, ais dong iko itu awan, deng maso dalam laut sama-sama deng dia. Itu sama ke kotong yang parcaya sang Kristus, ju dapa sarani ko kasi tunju bilang, kotong jadi Dia pung orang, deng kotong dengar sang Dia. \v 3 Kotong pung nene-moyang samua makan makanan yang Tuhan pung Roh sadia kasi sang dong.\x + \xo 10:3 \xt Kaluar dari Masir 16:35\x* \v 4 Deng dong samua minum aer yang Tuhan pung Roh sadia kasi dong minum. Yang dong minum tu, kaluar dari batu bésar yang Tuhan pung Roh ada kasi tunju sang dong. Dong pi mana sa, na, itu batu su ada. Itu batu tu, andia Kristus.\x + \xo 10:4 \xt Kaluar dari Masir 17:6; Daftar Sensus 20:11\x* \v 5 Ma Tuhan Allah sonde suka deng orang banya pung bekin-bekin. Ais waktu dong jalan kuliling di tampa sunyi yang luas tu, na, ada banya yang mati di situ. Jadi dong kubur dong pung orang di banya tampa.\x + \xo 10:5 \xt Daftar Sensus 14:29-30\x* \p \v 6 Itu samua jadi ko kasi tunju conto, ko kotong jang kapingin bekin jahat sama ke dong.\x + \xo 10:6 \xt Daftar Sensus 11:4\x* \v 7 Jang maen songgo, sama ke dong saparu. Di Tuhan pung Tulisan Barisi ada tatulis bilang, “Ini orang Israꞌel dong dudu makan-minum rame-rame di patong sapi ana pung muka. Ais ju dong mulai basonggo.”\x + \xo 10:7 \xt Kaluar dari Masir 32:6\x* \v 8 Kotong jang maen serong deng orang yang bukan kotong pung laki ko kotong pung bini. Te tempo hari, dong hohongge bagitu, ju ada 23.000 orang yang mati dalam satu hari sa.\x + \xo 10:8 \xt Daftar Sensus 25:1-18\x* \v 9 Kotong jang coba-coba bekin jahat macam-macam dolo, ko cari tau, Kristus mau hukum sang kotong, ko sonde. Te orang Israꞌel dong saparu mau coba sang Tuhan bagitu, ais Dia kirim datang ular baracon bam-banya yang patok bekin mati sang dong.\x + \xo 10:9 \xt Daftar Sensus 21:5-6\x* \v 10 Kotong ju jang mangomek. Te dong saparu maen mangomek tarús, ais ju Tuhan Allah utus Dia pung ana bua dari sorga satu ko bunu bekin mati sang dong.\x + \xo 10:10 \xt Daftar Sensus 16:41-49\x* \p \v 11 Itu hal kaná di orang Israꞌel dong, ko jadi conto kasi kotong. Dong su tulis samua, ko kotong bisa balajar deng jang bekin iko dong pung sala. Te hari kiamat su deka-deka datang. \p \v 12 Inga-inga, é! Sakarang lu pikir bilang, lu su bisa batahan kuat. Ma lu musti ati-ati, ko lu jang jato. \v 13 Tiap kali lu rasa kapingin bekin jahat, inga te, orang laen su parná rasa cobaꞌan bagitu ju. Ma lu bisa parcaya sang Tuhan ko Dia bekin iko apa yang Dia omong. Te Dia sonde kasi biar lu dapa cobaꞌan lebe dari yang lu bisa tahan. Tiap kali lu dapa cobaꞌan bagitu, na, Dia kasi jalan kaluar sang lu. Dia mau bekin lu kuat batahan, ko lu jang jato. \p \v 14 Jadi sodara sayang dong! Kalo orang mau coba paksa sang bosong ko soya sang sosonggo dong, na, lari kaluar dari situ sa! Jang baꞌeok lai! \p \v 15 Beta baꞌomong kasi bosong yang tau pikir panjang. Biar bosong timbang sandiri ko dapa tau apa yang beta mau omong tu, batúl. \v 16 Pikir coba ini hal: kalo kotong bakumpul ko makan di Tuhan pung meja, ais ame itu galás ko minta tarima kasi sang Dia, ais kotong minum dari itu galás, dia pung arti bilang, kotong ada taꞌika deng Kristus. Waktu Dia tumpa Dia pung dara ko mati, itu tingka ke kotong ju iko mati. Kalo kotong bekin pica itu roti, ais kotong makan, dia pung arti sama, andia, kotong ada taꞌika deng Kristus. Jadi waktu Dia mati, itu tingka ke kotong ju iko mati.\x + \xo 10:16 \xt Mateos 26:27-28; Markus 14:22-24; Lukas 22:19-20\x* \v 17 Kotong samua ame bagian dari satu balok roti. Jadi samua yang ame bagian dari satu roti tu, sama ke kotong taꞌika jadi satu badan, biar kotong banya orang. \v 18 Pikir coba bangsa Israꞌel dolu-dolu dong. Waktu dong horo binatang di atas meja korban ko sémba sang Tuhan, kapala agama yang horo tu, yang dapa makan dia pung daging. Dia pung arti, dong taꞌika deng Tuhan, deng dong ju taꞌika deng orang yang bawa itu binatang ko bekin korban.\x + \xo 10:18 \xt Kapala Agama dong pung Atoran 7:6\x* \p \v 19-20 Beta pung maksud karmana? Waktu orang yang sonde kanál sang Tuhan mau kasi persembahan sang dong pung sosonggo, itu sonde ada pung arti apa-apa, ko? Te itu sosonggo tu, cuma patong mati sa! Sonde! Beta pung maksud bagini: waktu orang horo binatang jadi korban kasi dong pung barang sosonggo, dong ada songgo sang roh jahat dong. Ma dong sonde sémba sang Tuhan Allah yang batúl. Jadi beta sonde mau bosong taꞌika deng roh jahat dong bagitu.\x + \xo 10:19-20 \xt Carita Ulang soꞌal Jalan Idop 32:17\x* \v 21 Kalo bosong taꞌika deng Tuhan, ais minum dari itu galás di Tuhan pung meja, na, bosong sonde bole pi bacampor deng roh jahat dong, deng minum dari dong pung galás waktu orang ada songgo sang dong. Te itu dia pung arti bilang, bosong ada taꞌika deng roh jahat dong. Bagitu ju, kalo bosong makan di Tuhan pung meja, bosong sonde bole iko makan di dong pung meja. Te itu dia pung arti bilang, bosong ada taꞌika deng roh jahat dong! Bodo, é! \v 22 Bosong ada pikir karmana? Mau bekin kotong pung Bos camburu, ko? Bahaya tu! Mangkali bosong pikir bosong lebe kuat dari Dia, ko?\x + \xo 10:22 \xt Carita Ulang soꞌal Jalan Idop 32:21\x* \s1 Bekin samua-samua ko angka tinggi-tinggi Tuhan pung nama \p \v 23 Mangkali bosong bilang, “Beta mau bekin apa sa, bole. Te itu beta pung hak.” Batúl. Ma inga te sonde samua hal bae kasi sang lu. Deng sonde samua hal bisa tolong bekin kuat lu pung hati.\x + \xo 10:23 \xt 1 Korintus 6:12\x* \v 24 Jang cuma cari ontong kasi lu pung diri sandiri. Ada lebe bae, cari ontong kasi orang laen ju. \p \v 25 Jadi beta usul bagini: kalo béli daging di pasar, na, makan sa. Sonde usa batanya lai, “Ini daging songgo, ko?” Ko, pikir bilang, “Beta bole makan ini daging, ko sonde?” \v 26 Te di Tuhan pung Tulisan Barisi ada tulis bilang, “Dunya deng dia pung isi samua, kotong pung Bos pung milik.”\x + \xo 10:26 \xt Lagu Puji dong 24:1\x* \p \v 27 Kalo ada orang yang balóm parcaya sang Tuhan bilang, “Mari datang makan di ruma!” Kalo bosong mau pi, na, pi sa, deng makan samua yang dong kasi sang bosong. Sonde usa tanya bilang, “Beta bole makan ini barang, ko sonde?” \v 28 (Ma kalo ada orang datang bakusu-kusu bilang, “Jang makan yang ini, te ini daging songgo,” lebe bae lu sonde usa makan. Lu musti taro kira di itu orang yang datang lapor tu, dia kabaratan, ko sonde. \v 29 Beta pung maksud, pikir bae-bae, iko itu orang pung pikir, bole makan, ko sonde. Jang cuma pikir yang bae iko lu pung diri sandiri.) \p Padahal beta bole bekin iko beta pung suka. Ma kalo orang laen pikir itu sonde bae dia bekin satu hal, akurang ko beta ju sonde bebas bekin iko beta pung suka, cuma tagal itu hal sonde bae kasi sang itu orang? \v 30 Kalo beta minta tarima kasi sang Tuhan, ais beta makan, akurang ko orang omong kasi jato sang beta? \p \v 31 Jadi bosong mau makan ko, minum ko, bekin apa sa, na, bekin samua-samua ko bosong kasi tunju Tuhan Allah pung nama bae. \v 32 Jang bekin susa sang orang Yahudi, ko, orang bukan Yahudi, ko, Tuhan pung orang parcaya dong. \v 33 Bekin sama ke beta ni. Te beta coba-coba ko bekin sanáng sang dong samua dalam samua hal. Beta sonde cuma coba bekin yang bae kasi sang beta sa. Ma beta coba bekin yang bae kasi sang dong samua, ko dong ju dapa salamat. \c 11 \p \v 1 Bosong conto sang beta, deng bekin iko beta pung jalan idop. Te beta conto sang Kristus, deng bekin iko sang Dia.\x + \xo 11:1 \xt 1 Korintus 4:16; Filipi 3:17\x* \s1 Kalo bekin ibadat, na, laki-laki deng parampuan musti kasi tunju hormat iko adat pung biasa \p \v 2 Beta angka jempol sang bosong, tagal biar karmana ju, bosong inga sang beta tarús. Deng samua hal yang beta su ajar kasi bosong, bosong masi bekin iko. Talalu bae! \v 3 Ma ada satu hal yang beta mau kasi inga sang bosong bagini: jang lupa bosong pung asal dari mana. Tiap laki-laki yang parcaya, baꞌakar di Kristus yang jadi dia pung kapala. Parampuan asal dari laki-laki. Deng Kristus datang dari Tuhan Allah.\f + \fr 11:3 \ft Ahli bahasa Yunani dong bilang, \ft \+it kefale\+it* “kapala” pung arti, 1) tubu pung kapala, deng 2) asal, akar (sumber). Ma dalam bahasa Yunani, \+it kefale\+it* pung arti bukan “orang yang parenta”.\f* \p \v 4 Naa! Laki-laki jang tutu dia pung kapala waktu dia ada sambayang, ko, waktu dia ada kasi tau Tuhan pung pasán. Te itu sama ke dia bekin malu sang Kristus, tagal dia sonde taro hormat iko kotong pung biasa. \v 5 Ma parampuan musti tutu dia pung kapala waktu dia ada sambayang, ko, waktu dia kasi tau Tuhan pung pasán. Te kalo sonde, na, itu sama ke dia bekin malu sang dia pung laki, tagal dia sonde taro hormat iko kotong pung biasa. Deng dia ju bekin malu sang dia pung diri sandiri, sama ke kalo parampuan cukur bekin polik dia pung kapala. \v 6 Te kalo ada parampuan yang sonde mau tutu dia pung kapala ko jadi tanda bilang, dia taro hormat sang dia pung laki, na, lebe bae dia gunting bekin pende dia pung rambu. Ma kalo dia rasa dia pung kapala botak tu bekin malu sang dia, lebe bae dia tutu dia pung kapala sa. \p \v 7 Coba pikir bagini: laki-laki sonde parlú tutu ame dia pung kapala, te Tuhan Allah bekin laki-laki iko Dia pung model. Andia ko laki-laki jadi hasil yang kasi tunju Tuhan pung hebat. Deng parampuan ju jadi hasil yang kasi tunju laki-laki pung hebat.\x + \xo 11:7 \xt Carita Mula-mula 1:26-27\x* \v 8 Te waktu Tuhan Allah bekin ini dunya, Dia sonde bekin laki-laki dari parampuan. Ma Dia bekin parampuan dari laki-laki. \v 9 Deng Dia sonde bekin laki-laki kasi sang parampuan. Ma Dia bekin parampuan kasi sang laki-laki.\x + \xo 11:9 \xt Carita Mula-mula 2:18-19\x* \v 10 Jadi ada lebe bae parampuan tutu dia pung kapala, ko orang tau bilang, dia ada pake dia pung hak ko sambayang deng kasi tau Tuhan pung pasán, iko yang batúl. Ana bua dari sorga ju tau bagitu. \v 11 Ma kalo dong taꞌika deng Tuhan, parampuan deng laki-laki sonde badiri sandiri-sandiri. \v 12 Partama kali, Tuhan Allah bekin parampuan dari laki-laki. Ma ais itu, parampuan yang barana ame laki-laki. Deng Tuhan Allah yang bekin ko samua jadi. \p \v 13 Bosong pikir coba! Kalo parampuan sambayang sang Tuhan Allah, deng sonde tutu dia pung kapala, iko bosong, itu bae, ko sonde? \v 14 Iko bosong pung adat di kota Korintus, kalo laki-laki pung rambu panjang, itu bekin malu sang dia, ko? \v 15 Ma kalo parampuan pung rambu panjang, dia talalu bagus, to? Tuhan ada kasi dia rambu panjang ko tutu ame dia pung kapala. Itu yang batúl. \p \v 16 Ma kalo ada yang mau bakanjar tarús soꞌal ini hal, inga te, dari botong yang jadi pimpinan, deng dari jamaꞌat-jamaꞌat dong, ini su yang botong pung biasa. \s1 Jang macam-macam kalo makan di Tuhan pung meja \p \v 17 Sakarang beta mau omong satu hal lai. Dalam ini hal, beta sonde bisa puji sang bosong. Te waktu bosong ada bakumpul, bosong sonde bekin iko yang batúl, ma bosong tamba lebe kaco lai. \p \v 18 Partama, beta ada dengar bilang, waktu bosong bakumpul bekin ibadat, bosong ada tabagi-bagi. Saparu dari yang beta dengar tu, pasti ada yang batúl. \v 19 (Memang, tagal bosong pung blok-blok tu, nanti kantara sapa yang batúl-batúl dengar sang kotong pung Bos, deng sapa yang sonde mau dengar sang Dia.) \p \v 20 Te waktu bosong orang sarani ada bakumpul ko makan di Tuhan pung meja, bosong musti inga sang Tuhan Yesus. Itu yang batúl. Ma bosong sonde bekin bagitu. \v 21 Dia pung bukti, andia waktu bosong dudu makan, ada yang sonde tunggu orang laen, ada yang makan balalas, deng ada laen lai yang minum mabo. Sampe ada orang laen yang sonde dapa bagian, ko dong jadi lapar. \v 22 Karmana ni!? Bosong sonde ada pung ruma sandiri ko makan-minum di situ, ko? Ko, bosong pung maksud bekin rusak Tuhan pung jamaꞌat pung nama bae? Ko, bosong mau bekin malu orang malarat dong? Bosong mau beta omong karmana? Mau beta puji sang bosong dalam ini hal, ko? Jang harap! \s1 Roti deng aer anggor jadi tanda ko bekin kotong inga sang Yesus pung mati \r (Mateos 26:26-29; Markus 14:22-25; Lukas 22:14-20) \p \v 23 Tuhan Yesus sandiri yang kasi tau memang ini hal sang beta, deng beta sarakan lai sang bosong. Bilang, waktu orang dong siap-siap ko mau bunu sang Dia, itu malam Dia angka roti satu balok. \v 24 Ju Dia sambayang minta tarima kasi sang Tuhan Allah. Ais Dia kasi tau Dia pung ana bua dong bilang, “Makan ini roti. Te ini Beta pung badan. Nanti dong bekin ancor Beta pung badan kasi sang bosong. Jadi bosong musti makan ini roti ko bosong inga sang Beta.” \p \v 25 Waktu dong su makan abis, Dia ju bekin yang sama deng galás aer anggor bilang, “Ini aer anggor pung arti, andia: Tuhan Allah mau ika janji baru deng bosong. Deng Beta musti tumpa Beta pung dara sampe Beta mati dolo, baru itu janji bisa jadi. Ais tiap kali bosong minum aer anggor bagini, na, bosong musti inga Beta pung mati.”\x + \xo 11:25 \xt Kaluar dari Masir 24:6-8; Yeremia 31:31-34\x* \v 26 Tiap kali bosong bekin ini acara ko makan roti bagini deng minum dari galás bagini, sampe Tuhan datang kambali, itu sama ke bosong ada carita ulang soꞌal Dia pung mati. \s2 Kalo lu pung hati sonde batúl, na, jang dudu makan di Tuhan pung meja \p \v 27 Naa! Tagal itu, kalo ada orang yang makan itu roti deng minum dari itu galás ko inga sang kotong pung Bos, ma dia pung hati sonde batúl, nanti Tuhan Allah hukum sang dia. Tagal, itu Tuhan Yesus pung badan deng Dia pung dara. Jadi kalo orang pung hati sonde batúl, na, dia sonde pantas makan deng minum di situ, te itu bekin hina sang Tuhan Yesus sa. \v 28 Ada lebe bae, tiap orang pareksa dolo dia pung hati sandiri. Ais kalo dia yakin dia pung hati lurus, baru dia bisa makan itu roti, deng minum itu aer anggor. \v 29 Ma ada orang yang makan deng minum deng hati yang sonde batúl. Te dong pikir bilang, “Yesus pung mati tu, sonde ada pung arti apa-apa. Yesus pung badan sonde ada arti kasi sang beta.” Naa, orang bagitu tanggong dong pung risiko sandiri, tagal nanti dong kaná hukum. \v 30 Andia ko di bosong pung teng-tenga sana, ada yang sonde kuat, ada yang saki-saki, deng ada yang su mati. \p \v 31 Ma kalo kotong pareksa bae-bae kotong pung hati dolo, kotong sonde kaná hukum bagitu. \v 32 Kalo kotong pung Bos ada kasi hukum sang kotong, Dia bekin bagitu ko ajar sang kotong iko jalan yang batúl. Te Dia sonde mau kotong kaná hukum, deng nanti ancor abis sama-sama deng samua orang di ini dunya. \p \v 33 Jadi sodara sayang dong! Kalo bosong bakumpul ko makan di Tuhan pung meja, na, satu musti tunggu sang satu. \v 34 Kalo ada yang lapar talalu, na, lebe bae makan alas di ruma dolo. Ais nanti, kalo bosong bakumpul sama-sama, na, bosong jang kaná hukum. \p Soꞌal parkara yang laen dong yang bosong ada tanya tu, nanti beta pi sana dolo, baru beta ator. \c 12 \s1 Tuhan pung Roh kasi kuasa sang kotong ko bekin tugas macam-macam \p \v 1 Sodara sayang dong! Beta mau ko bosong mangarti soꞌal itu kuasa deng karunya yang Tuhan pung Roh ada kasi sang kotong ko kotong pake. \v 2 Bosong su tau bilang, waktu bosong balóm jadi Tuhan pung orang dong, bosong maen basonggo barang-barang bisu. Bosong iko buta-buta sang dong. \v 3 Tagal itu, beta mau ko bosong mangarti bilang, sonde mungkin ada orang yang taꞌika deng Tuhan pung Roh Barisi yang bilang, “Kutuk sang Yesus tu!” Deng sonde mungkin ada orang yang sonde taꞌika deng Tuhan pung Roh Barisi bilang, “Yesus tu, beta pung Bos yang hak parenta sang beta!” \p \v 4 Tuhan pung Roh ada kasi orang satu-satu deng dia pung karunya, ko dong kasi jalan dong pung tugas laen-laen. Ma samua karunya dong, datang dari satu Roh. \v 5 Orang dapa karunya macam-macam ko layani orang, ma dong samua cuma dengar dari satu Bos sa. \v 6 Orang dapa tugas macam-macam ko kasi jalan Tuhan pung karjá, ma cuma Tuhan Allah, yang tolong sang dong ko kasi jalan itu tugas samua. \v 7 Tuhan kasi tunju Dia pung Roh di tiap orang pung idop deng cara beda-beda, ma dia pung maksud ko samua dapa ontong sama-sama. \v 8 Dia kasi Dia pung Roh pung kuasa di Dia pung orang dong. Saparu tarima kuasa ko dong bisa pikir panjang, ais kasi nasiat yang pas. Saparu tarima kuasa ko kasi tau deng taráng, apa yang dong mangarti. \v 9 Saparu lai tarima kuasa ko parcaya kuat sang Tuhan Allah, tagal dong taꞌika bae-bae deng Dia pung Roh. Saparu lai tarima kuasa ko bekin bae orang saki. \v 10 Saparu lai tarima kuasa ko bekin tanda heran macam-macam yang kasi tunju Tuhan Allah pung hebat. Saparu lai tarima kuasa ko kasi tau Tuhan pung pasán sang Dia pung orang dong. Saparu lai tarima kuasa ko dapa tau roh mana yang baꞌakar di Tuhan Allah, deng yang mana yang sonde. Saparu lai tarima kuasa ko bisa omong pake bahasa macam-macam. Saparu lai tarima kuasa ko kasi tau itu bahasa dong pung arti apa. \v 11 Ma cuma satu Roh yang bekin ko dong samua bisa bekin itu tugas dong. Dia kasi orang satu-satu ko dong mampu karjá iko Roh pung mau.\x + \xo 12:11 \xt Roma 12:6-8\x* \s2 Satu badan, deng dia pung bagian macam-macam \p \v 12 Beta mau banding itu karunya dong deng orang pung badan. Satu badan pung bagian ada macam-macam. Ma itu bagian macam-macam tu, taꞌika jadi satu badan sa.\x + \xo 12:12 \xt Roma 12:4-5\x* \p Itu sama ke Kristus pung orang dong. \v 13 Kotong samua taꞌika deng satu Roh. Andia ko waktu kotong dapa sarani, kotong jadi sama ke satu bangsa. Biar kotong orang Yahudi ko orang bukan Yahudi, orang budak ko orang bebas, Tuhan Allah kasi kotong samua satu Roh sa. Itu sama ke kotong samua minum aer yang bawa idop, dari parigi yang sama. \p \v 14 Memang badan bukan cuma dari satu bagian sa. Te dia jadi dari banya bagian. \v 15 Andekata lu pung kaki bilang, “Beta ni, bukan tangan. Jadi beta sonde jadi bagian dari lu pung badan.” Biar dia omong bagitu, ma dia masi bagian dari lu pung badan. Batúl, to? \v 16 Deng kalo lu pung talinga bilang, “Beta ni, bukan mata. Jadi beta sonde jadi bagian dari lu pung badan.” Biar dia omong bagitu, ma dia masi bagian dari lu pung badan. \v 17 Pikir doo! Kalo lu pung badan cuma jadi satu mata sa, karmana ko lu bisa dapa dengar? Deng kalo lu pung badan cuma jadi satu talinga sa, karmana ko lu bisa dapa ciom bau? \p \v 18 Ma bosong su tau, Tuhan Allah bekin sang kotong jadi sama ke satu badan, deng Dia ator dia pung bagian macam-macam, iko Dia pung model. \v 19 Kalo kotong pung badan cuma jadi satu macam bagian, dia pung nama su bukan ‘badan’ lai, to? \v 20 Ma dia pung batúl, kotong pung badan ada pung bagian macam-macam. Itu yang bekin dia jadi satu badan anteru. \p \v 21 Orang pung mata sonde bisa anggap reme sang itu orang pung tangan bilang, “Beta sonde parlú sang lu!” Deng orang pung kapala sonde bisa kasi tau sang itu orang pung kaki bilang, “Beta sonde butu sang lu!” \v 22 Dia pung batúl, andia, ada badan pung bagian yang kotong anggap sonde kuat deng sonde pantíng, ma kotong masi parlú sang dong. \v 23 Ada bagian yang kotong anggap dong pung guna cuma sadiki sa, ma kotong masi piara bae-bae sang dong. Deng ada bagian yang kotong malu kasi tunju, ais kotong tutu bae-bae sang dong. \v 24 Ma kalo bagian yang sonde bekin malu sang kotong, kotong sonde bekin apa-apa sang dong. \p Ma Tuhan Allah kumpul samua bagian ko bekin jadi satu badan. Ais Dia ator ko bagian yang kotong anggap sonde pantíng, kotong ju piara bae-bae sang dong, \v 25 te Dia sonde suka kotong pung badan tabagi-bagi. Dia mau ko samua bagian, satu balia deng satu. \v 26 Te kalo satu bagian dapa susa, na, samua ju rasa. Deng kalo satu ada tarima hormat, na, samua ju iko sanáng. \p \v 27 Bagitu ju deng bosong. Te bosong sama ke Kristus pung badan anteru. Tiap orang parcaya jadi sama ke satu bagian dari Kristus pung badan. \v 28 Te di orang parcaya dong pung teng-tenga, Tuhan Allah kasi kuasa ko bekin tugas macam-macam. \q2 Partama, Dia utus orang saparu pi jalan kasi tau Dia pung pasán. \q2 Kadua, Dia pake orang saparu jadi Dia pung jubir. \q2 Katiga, Dia bekin orang saparu pintar ajar orang soꞌal Dia. \q2 Tarús, Dia kasi kuasa sang orang saparu ko bisa bekin tanda heran macam-macam ko kasi tunju Dia pung hebat. \q2 Saparu lai dapa kuasa ko bekin bae orang saki. \q2 Saparu lai dapa karunya ko tolong orang. \q2 Saparu lai dapa karunya ko bisa urus orang ko dong karjá sama-sama deng bae. \q2 Deng Dia kasi kuasa sang orang saparu lai, ko dong bisa omong pake bahasa macam-macam.\x + \xo 12:28 \xt Efesus 4:11\x* \p \v 29 Naa, bosong pung pikir karmana? Tuhan Allah utus samua orang ko jalan pi kasi tau Dia pung pasán, ko? Sonde. Dia bekin samua orang jadi Dia pung jubir, ko? Sonde. Dia bekin samua orang pintar mangajar, ko? Sonde. Dia kasi kuasa sang samua orang ko bisa bekin tanda heran, ko? Sonde. \v 30 Dia kasi kuasa sang samua orang ko bekin bae orang saki, ko? Sonde. Dia bekin samua orang bisa omong pake bahasa macam-macam, ko? Sonde. Dia bekin samua orang bisa kasi tau itu bahasa dong pung arti, ko? Sonde. \p \v 31 Naa! Bosong musti siap sadia ko tarima deng pake karunya yang lebe barguna kasi banya orang dong. \p Biar bagitu, ma beta masi mau kasi tunju sang bosong jalan yang paling bae. \c 13 \s1 Kasi-sayang yang batúl \p \v 1 Andekata beta bisa baꞌomong pake samua macam bahasa, bahasa manusia ko, bahasa dari Tuhan pung ana bua dari sorga ko, ma beta sonde ada pung sayang sadiki ju, dia pung ontong apa? Beta pung omong tu, kosong sa, sama ke gong yang cuma babunyi-babunyi, ko daróm yang babunyi pung-pang pung-pang sa. \v 2 Andekata beta ada pung karunya ko kasi tau Tuhan pung pasán sang Dia pung orang, deng beta tau samua rahasia, deng beta mangarti samua hal orang yang pintar dong tau, deng kalo beta pung parcaya sang Tuhan kuat sampe beta bisa kasi pinda gunung dong, ma beta sonde ada pung sayang sadiki ju, dia pung guna apa? Samua yang beta bekin sonde ada pung guna apa-apa.\x + \xo 13:2 \xt Mateos 17:20, 21:21; Markus 11:23\x* \v 3 Kalo beta jual abis beta pung harta, ais bagi kasi dia pung doi samua ko kasi makan orang malarat dong, ko, sarakan beta pung badan jadi korban,\f + \fr 13:3 \ft Ada tulisan bahasa Yunani saparu yang tulis tamba bilang, “sarakan beta pung badan jadi korban bakar”.\f* ma beta sonde ada pung sayang sadiki ju, dia pung guna apa? Beta sonde ada dasar ko angka-angka diri ju. Te itu parcuma sa! Sonde ada ontong. \q2 \v 4 Te sayang tu, manis. \q2 Sayang tu, sabar. \q2 Dia sonde tau camburu. \q2 Dia sonde tau angka-angka diri. \q2 Dia sonde tau sombong. \q2 \v 5 Dia sonde kasar. \q2 Dia sonde mau manáng sandiri. \q2 Dia sonde gampang mara. \q2 Dia sonde tau simpan hati. \q2 \v 6 Dia sanáng deng apa yang batúl, \q3 deng sonde suka hal yang sonde adil. \q2 \v 7 Sayang tu, tahan banting. \q2 Dia parcaya tarús. \q2 Dia baharap tarús. \q2 Dia batahan tarús. \q2 \v 8 Deng sayang sonde tau barenti. \p Ma apa yang Tuhan pung jubir dong kasi tau, lama-lama sonde parlú lai. Deng kalo orang omong pake bahasa macam-macam, lama-lama ju sonde parlú lai. Deng kalo apa yang orang pintar dong tau, lama-lama ju sonde ada pung guna lai. \v 9 Sakarang kotong cuma mangarti sadiki sa. Kalo kotong jadi Tuhan pung jubir, kotong cuma kasi tau hal yang balóm langkáp. \v 10 Ma sampe dia pung waktu, nanti samua jadi langkáp. Itu waktu, hal-hal yang sonde langkáp, ju sonde ada pung guna lai. \p \v 11 Conto bagini: waktu beta masi kici ana, beta baꞌomong sama ke ana kici dong biasa baꞌomong. Beta ju pikir sama ke ana kici biasa bapikir. Ma sakarang beta su jadi bésar. Andia ko beta sonde batingka sama ke ana kici lai. \p \v 12 Conto laen lai: sakarang kotong bisa dapa lia sadiki, ma balóm jalás, sama ke lia pake carmín yang rusak. Ma lama-lama nanti samua jadi jalás. Kotong dapa lia sama ke ada pas di muka idong. Sakarang beta cuma mangarti sadiki sa. Ma lama-lama nanti beta bisa mangarti samua, sama ke yang Tuhan Allah mangarti samua-samua soꞌal beta pung diri. \p \v 13 Jadi sakarang ada tiga hal yang kotong musti bekin, yang batahan tarús. Andia: \q2 kotong musti parcaya tarús sang Tuhan; \q2 kotong musti baharap tarús bilang, nanti Dia ator samua jadi bae; \q2 deng kotong musti basayang tarús. \p Dari tiga hal ni, yang paling pantíng, andia, \it sayang\it*. Te sayang yang paling bae dari samua. \c 14 \s1 Tuhan pung Roh kasi tugas laen-laen sang Dia pung orang dong \p \v 1 Usaha ko basayang dalam samua hal. Te sonde ada hal laen yang lebe pantíng lai. Deng cari jalan ju ko Tuhan pung Roh kasi bosong kuasa deng karunya ko bosong bisa bekin hal-hal yang bae. Deng yang bagus, andia, kalo bosong dapa karunya ko kasi tau Tuhan pung pasán. \v 2 Te kalo orang ada pung karunya ko omong pake bahasa laen, Tuhan pung Roh ada kasi dia kuasa ko kasi tau hal yang balóm jalás. Ma dia sonde omong deng orang laen, te dia cuma omong deng Tuhan sa. Sonde ada orang yang bakumpul di situ, yang mangarti itu orang pung omong tu. \v 3 Ma kalo orang ada pung karunya ko kasi tau Tuhan pung pasán tu, dia ada kasi pasán sang samua orang di situ. Dia kasi bangun orang pung parcaya sang Tuhan, kasi kuat dong pung hati, deng hibur orang yang susa dong. \v 4 Orang yang omong pake bahasa laen, dia kasi kuat dia pung diri sa. Ma orang yang omong kasi tau Tuhan pung pasán, dia kasi kuat samua orang yang ada bakumpul, ko jamaꞌat anteru jadi lebe kuat. \p \v 5 Beta pung suka ko bosong samua bisa omong pake bahasa laen. Ma beta lebe suka ko bosong bisa omong kasi tau Tuhan pung pasán. Te orang yang omong kasi tau Tuhan pung pasán, lebe barguna dari orang yang cuma omong pake bahasa laen. Kalo omong pake bahasa laen, itu ju bae, asal ada orang yang bisa kasi tau itu bahasa pung arti. Deng bagitu, itu pasán bisa bekin lebe kuat samua orang di jamaꞌat, ko dong bisa mangarti. \p \v 6 Sodara sayang dong! Pikir coba ini hal. Andekata beta datang di bosong, ais beta omong pake bahasa yang bosong sonde mangarti, bosong dapa dia pung ontong apa? Sonde ada, to? Ma kalo beta omong kasi bosong, ada lebe bae kalo beta kasi tau Tuhan pung mau. Lebe bae beta buka hal yang dolu sonde jalás. Lebe bae beta tolong sang bosong ko mangarti hal deng lebe bae lai. Lebe bae beta kasi inga Tuhan pung Kata-kata. Lebe bae beta ajar sang bosong. Itu, baru ada pung guna kasi sang bosong, to? \p \v 7 Bagitu ju deng alat musik dong. Te dong sonde idop, ma dong ada bekin bunyi macam-macam. Pake suling ko, sasando ko, gitar ko, kalo dia pung not sonde roba, tantu orang sonde bisa tau dia ada maen lagu mana, wuang? \v 8 Deng kalo tarompet bekin bunyi yang sonde jalás, karmana ko tantara dong bisa tau dia pung sein ko dong siap-siap baparáng? Sonde bisa, to? \v 9 Bagitu ju kasi bosong. Kalo bosong omong pake bahasa laen, ko, pake bahasa yang orang sonde bisa mangarti deng jalás, itu sama ke bosong ada omong deng angin sa. Parcuma sa, te orang sonde bisa tangkap lu pung maksud! \v 10 Ada talalu banya macam bahasa di ini dunya. Tiap bahasa ada dia pung arti sandiri-sandiri. \v 11 Ma kalo beta sonde tau orang laen pung bahasa, itu sonde ada pung arti apa-apa kasi sang beta. Beta sonde mangarti sang dong, deng dong ju sonde mangarti sang beta. Botong satu deng satu jadi orang asing. \p \v 12 Bagitu ju deng bosong. Bosong mau dapa kuasa deng karunya dari Tuhan. Itu bae. Ma ada lebe bae bosong usaha ko dapa kuasa deng karunya yang bosong bisa pake ko tolong bekin kuat orang parcaya bam-banya dong! \p \v 13 Jadi orang yang omong pake bahasa laen, ada lebe bae kalo dia sambayang minta ko Tuhan ju kasi dia karunya ko bisa kasi tau itu bahasa laen pung arti. \v 14 Kalo beta ada sambayang pake bahasa laen, beta sambayang pake beta pung hati, ma beta sonde mangarti beta omong apa. \v 15 Jadi dia pung bae, beta bekin karmana? Beta pake dua-dua, ma satu-satu deng dia pung waktu. Beta mau sambayang pake beta pung hati. Deng beta ju mau sambayang pake kata-kata yang beta mangarti. Beta mau manyanyi lagu puji sang Tuhan pake beta pung hati. Deng beta ju bisa manyanyi pake kata-kata yang beta mangarti. \v 16 Te kalo lu pake bahasa laen ko angka puji-puji sang Tuhan Allah dari lu pung hati, ais ada orang di situ yang sonde mangarti itu hal dong, karmana dia bisa satu hati deng lu? Waktu lu ada minta tarima kasi sang Tuhan pake bahasa laen, karmana ko dia bisa satuju deng lu bilang, “Itu batúl tu!” Sonde bisa, to? Te dia sonde mangarti lu pung bahasa tu. \v 17 Bisa sa lu minta tarima kasi sang Tuhan bagitu. Ma itu sonde kasi kuat orang laen pung hati. \p \v 18 Mangkali bosong sonde tau, ma beta omong pake bahasa laen lebe dari bosong samua. Deng beta minta tarima kasi sang Tuhan, tagal Dia bekin beta bisa omong bagitu. \v 19 Ma kalo orang parcaya ada bakumpul, ada lebe bae beta omong pake lima kata yang pende sa, yang dong bisa mangarti, ko beta ajar sang dong, daripada beta omong panjang lalolak pake bahasa laen, deng pake kata barangke-rangke, yang dong sonde mangarti. \p \v 20 Sodara sayang dong! Kalo bosong mau coba mangarti hal, bosong musti balajar pikir ke orang dewasa. Jang bapikir sama ke ana kici dong! Ma deng hal jahat, bosong musti ke ana kici, yang sonde tau bekin hal jahat dong, te dong hati barisi. \v 21 Di Tuhan pung Tulisan Barisi, ada tulis bilang: \q1 “Kotong pung Bos ada omong bilang, \q2 ‘Beta mau pake orang yang omong pake bahasa laen dong, \q3 ko Beta omong kasi ini bangsa Israꞌel. \q1 Ma biar Beta omong karmana ju, \q2 dong sonde mau dengar sang Beta.’ ”\x + \xo 14:21 \xt Yesaya 28:11-12\x* \p \v 22 Tagal itu, bosong dapa lia, kalo orang omong pake bahasa laen, itu jadi tanda kasi orang yang \it balóm\it* parcaya sang Tuhan, ko dong dapa lia Dia pung kuasa. Itu sonde tolong orang dong yang \it su\it* parcaya sang Tuhan. Ma kalo orang omong kasi tau Tuhan pung pasán, itu tolong orang yang \it su\it* parcaya sang Dia. Itu sonde tolong orang yang \it balóm\it* parcaya sang Dia. \v 23 Andekata bosong samua ada bakumpul, ju bosong samua ada omong pake bahasa laen-laen, ais ada orang yang sonde parcaya, ko, orang yang sonde mangarti ini hal dong, maso di bosong pung teng-tenga, nanti dong pikir karmana? Pasti dong bilang, “Ini orang di sini dong su gila, é!” \p \v 24 Deng andekata bosong samua ada baꞌomong kasi tau Tuhan pung pasán, ju ada orang yang sonde parcaya, ko, orang yang sonde mangarti ini hal dong, maso di bosong pung teng-tenga. Pasti itu orang mau dengar apa yang bosong ada omong. Jadi apa yang bosong omong tu, kasi tunju dia pung sala-sala, sampe dia mau pareksa deng alus-alus dia pung idop sandiri. \v 25 Ais hal-hal jahat yang dia sambunyi dalam dia pung hati, nanti jadi tabuka ko samua orang dapa tau. Ais ju itu orang nanti tikam lutut ko sémba sang Tuhan Allah bilang, “Awii! Su jalás Tuhan Allah ada di bosong pung teng-tenga!” \s1 Samua hal yang kotong bekin, na, bekin iko dia pung batúl. Jang kaco-kaco \p \v 26 Jadi sodara sayang dong! Kalo bosong ada bakumpul, tiap orang ada dia pung karunya. Ada yang manyanyi lagu puji sang Tuhan Allah. Ada yang ajar orang soꞌal Tuhan. Ada yang buka kasi tau hal dari Tuhan, yang dolu ada tasambunyi. Ada yang omong pake bahasa laen. Deng ada yang bisa kasi tau itu bahasa pung arti. Samua hal tu, dong musti bekin ko kasi kuat orang laen dong pung parcaya. \p \v 27 Kalo ada yang suka omong pake bahasa laen, itu bae. Ma biar dua ko tiga orang sa, cukup su. Sonde usa bam-banya. Satu omong abis dolo, baru satu omong lai. Deng musti ada orang yang bisa kasi tau dong pung bahasa pung arti. \v 28 Andekata kalo sonde ada orang yang bisa kasi tau itu bahasa pung arti, na, sonde usa omong pake bahasa laen di orang banya dong pung muka. Biar ko dong omong bagitu dalam dong pung hati sandiri sa. Dong ju bisa omong deng Tuhan bagitu. \p \v 29 Kalo bosong ada bakumpul, biar dua ko tiga orang sa yang omong kasi tau Tuhan pung pasán. Yang laen dong musti timbang bae-bae dong pung omong tu. \v 30 Ma andekata Tuhan ada buka kasi mangarti satu hal yang dolu sonde jalás, kasi sang satu orang yang dudu dengar di situ, na, itu orang musti kasi tau itu pasán kasi samua yang ada di situ. Deng orang yang ada omong di muka musti barenti, ko kasi salák sang orang yang baru dengar dari Tuhan tu, ko dia omong. \v 31 Dia pung batúl, bosong samua bisa kasi tau Tuhan pung pasán. Ma kasi tenga satu orang omong dolo, ais baru dia pung tamán. Deng bagitu, samua orang bisa dengar, samua bisa balajar, deng samua bisa rasa dong pung hati jadi lebe kuat. \v 32 Inga te, orang yang omong kasi tau Tuhan pung pasán, ju musti tau ator dia pung diri. Ais satu bisa tunggu satu, te yang laen bisa tahan dia pung diri. \v 33 Te sonde ada kaco di Tuhan Allah. Samua taꞌator deng tanáng. \p Di mana-mana, kalo orang parcaya dong bakumpul, dia pung biasa bagini: \v 34 Parampuan dong musti dudu tanáng. Dong jang mulu banya. Dong musti dengar-dengar sang pimpinan dong. Te Tuhan Allah pung Atoran ju omong bagitu, to? \v 35 Kalo ada yang mau tanya satu hal, na, biar tunggu dia pulang dolo, baru tanya sang dia pung laki sa. Te kalo parampuan dong baribut dalam ruma sambayang, itu bekin malu sa! \p \v 36 Bosong pung pikir karmana!? Te Tuhan Allah pung Kata-kata sonde datang dari bosong! Deng Dia pung Kata-kata sonde kasi sang bosong di kota Korintus sandiri sa! Pikir bae-bae dolo! \v 37 Kalo ada orang yang anggap diri bisa kasi tau Tuhan pung pasán, ko, pikir dia ada tarima kuasa dari Tuhan pung Roh, na, dia sandiri tau bilang, itu hal yang beta ada tulis kasi bosong tu, bukan atoran dari beta, ma itu parenta dari Yesus, kotong pung Bos. \v 38 Kalo ada orang yang sonde mau tarima ini hal dong, na, bosong jang tarima sang dia. \p \v 39 Sodara sayang dong! Pasang kaki ko bosong dapa kuasa ko bisa omong kasi tau Tuhan pung pasán. Deng jang larang orang bilang, dong sonde bole omong pake bahasa yang laen. \v 40 Jadi kalo bosong bakumpul, na, kasi jalan samua deng batúl, iko yang pantas. Satu hal jalan dolo, baru yang laen iko. Kasi jalan samua deng taꞌator. Jang kaco-kaco. \c 15 \s1 Kristus su idop kambali dari Dia pung mati \p \v 1 Sodara sayang dong! Beta mau ko bosong inga Tuhan pung Kabar Bae yang beta su kasi tau sang bosong dari dolu. Bosong tarima ame, ju batahan iko tarús sang itu Kabar. \v 2 Te itu Kabar yang bisa kasi salamat sang bosong, asal bosong bapegang kuat tarús sang dia. Ma kalo bosong sonde parcaya tarús sang Tuhan Allah, bosong pung parcaya, parcuma sa. \p \v 3 Beta ju su ajar sang bosong hal-hal yang paling pantíng, yang dolu orang su parná ajar sang beta. Andia: Kristus, yang Tuhan Allah su kirim datang tu, su mati ko kasi salamat sang kotong dari kotong pung sala-sala, parsís ke Tuhan pung Tulisan Barisi ada tulis dari dolu.\x + \xo 15:3 \xt Yesaya 53:5-12\x* \v 4 Ju dong kubur sang Dia. Ais dia pung lusa, Tuhan kasi idop kambali sang Dia, parsís ke Tuhan pung Tulisan Barisi ada tulis memang dari dolu.\x + \xo 15:4 \xt Lagu Puji dong 16:8-10; Mateos 12:40; Utusan dong pung Carita 2:24-32\x* \v 5 Ais ju Kristus kasi tunju Dia pung diri sang Petrus.\f + \fr 15:5 \ft Alkitab bahasa Yunani tulis bilang, “Kefas”. Kefas tu, Petrus pung nama laen.\f* Dia ju kasi tunju Dia pung diri sang Dia pung ana bua dua blas orang.\x + \xo 15:5 \xt Mateos 28:16-17; Markus 16:14; Lukas 24:34, 36; Yohanis 20:19\x* \v 6 Ais satu kali, Dia ju kasi tunju Dia pung diri sang lebe dari lima ratus orang parcaya. Te samua dapa lia sang Dia na! Dari dong tu, ada banya yang masi idop. Cuma sadiki sa yang su mati. \v 7 Ais Dia kasi tunju diri sang bu Yakobis. Ais ju Dia kasi tunju diri sang Dia pung utusan dong samua. \p \v 8 Naa! Beta yang paling kakorek ju dapa lia sang Dia. Te beta sama ke ana bungsu yang lahir paling balakang.\x + \xo 15:8 \xt Utusan dong pung Carita 9:3-6\x* \v 9 Tuhan pung utusan yang laen dong, samua lebe pantíng dari beta. Kalo iko yang batúl, sonde pantas beta jadi Dia pung utusan. Te dolu, beta yang bekin sangsara deng siksa sang Tuhan pung orang dong di mana-mana.\x + \xo 15:9 \xt Utusan dong pung Carita 8:3\x* \v 10 Ma Tuhan Allah kasi tunju Dia pung hati bae sang beta. Ais Dia yang bekin sang beta ko jadi sama ke sakarang. Waktu Dia ada bekin hal bae kasi sang beta, Dia sonde buang-buang waktu parcuma. Dia pung ujung, beta yang pasang kaki lebe dari samua! Padahal bukan beta yang karjá, ma Tuhan pung hati bae yang ada karjá di beta pung idop. \p \v 11 Jadi sonde pantíng kalo beta yang ajar, ko, utusan laen dong yang ajar. Te botong samua ada ajar hal yang sama. Botong kasi tau orang soꞌal Tuhan pung Kabar Bae tarús-tarús. Tagal itu, bosong jadi parcaya sang itu Kabar Bae yang sama. \s1 Orang mati, nanti idop kambali \p \v 12 Botong biasa ajar bilang, Kristus, yang Tuhan su kirim datang tu, su idop kambali dari Dia pung mati. Jadi akurang ko bosong saparu bilang, “Orang mati dong, sonde idop kambali”? Dia pung dasar apa? \v 13 Te andekata orang mati sonde idop kambali, dia pung arti bilang, Kristus ju sonde idop kambali! \v 14 Deng kalo Kristus sonde idop kambali, samua-samua yang botong biasa kasi tau sang orang dong, sonde ada pung guna. Deng bosong pung parcaya sang Dia, parcuma sa! \v 15-16 Kalo batúl orang mati sonde idop kambali, botong ju jadi saksi omong kosong soꞌal Tuhan Allah. Te botong biasa ajar bilang, “Tuhan Allah yang kasi idop kambali sang Kristus!” Memang botong kasi tau bagitu. Ma andekata orang mati sonde idop kambali, dia pung arti bilang, Tuhan Allah sonde parná kasi idop kambali sang Kristus. \v 17 Pikir coba ini hal: kalo Kristus sonde idop kambali, bosong pung parcaya sang Tuhan Allah parcuma sa! Te bosong masi pikol bosong pung sala-sala dong! \v 18 Bukan itu sandiri sa, te samua orang yang su mati dong, yang dolu taꞌika deng Kristus, kalo Kristus sonde parná idop kambali, dong ju mati deng tapisa buang dari Tuhan Allah. \v 19 Kotong ada basandar sang Kristus bilang, nanti Dia mau bekin yang bae kasi kotong. Ma andekata kotong pung harap bagitu, cuma jadi dalam ini dunya sa, na, itu parcuma sa! Deng kotong jadi orang yang paling kasian dari samua! \s1 Apa yang nanti jadi, tagal Kristus idop kambali? \p \v 20 Padahal sonde bagitu, to? Te yang batúl, andia: Kristus, yang Tuhan Allah su kirim datang tu, su idop kambali dari Dia pung mati! Deng bukan Dia sandiri sa, te nanti orang parcaya yang su mati dong, idop kambali ju. Kristus sama ke hasil partama, yang kasi tunju bilang, orang mati nanti idop kambali iko sang Dia. \v 21 Dolu-dolu, cuma satu orang sa, andia Adam, yang langgar Tuhan pung parenta. Jadi dia pung hukuman, andia mati. Itu hukuman ju jato kaná di kotong manusia samua. Ma sakarang, ada satu orang lai, andia Kristus, yang idop iko Tuhan pung parenta. Jadi, tagal Dia pung bae, orang mati bisa idop kambali! \v 22 Samua orang yang langgar Tuhan pung parenta, kaná hukuman mati ju, sama ke Adam. Bagitu ju, samua orang yang taꞌika deng Kristus, nanti Tuhan Allah kasi idop kambali sang dong. \p \v 23 Ma satu-satu deng dia pung waktu. Kristus jadi orang partama yang idop kambali, sama ke hasil partama tadi tu. Deng nanti, kalo Dia su datang kambali di ini dunya, baru Dia pung orang dong ju idop kambali. \v 24 Ais itu, baru dunya kiamat. Itu waktu, Kristus jadi Raja yang kasi ancor samua kuasa, samua parenta, deng samua ilmu yang bamusu deng Tuhan. Dia ju jadi Raja yang sarakan kambali Dia pung hak parenta sang Tuhan Allah, Dia pung Bapa. \p \v 25 Te Dia musti pegang parenta tarús, sampe Tuhan Allah bekin kala samua yang malawan sang Kristus, ko dong taꞌalok sang Dia.\x + \xo 15:25 \xt Lagu Puji dong 110:1\x* \v 26 Ada satu hal lai yang bamusu deng kotong manusia. Andia kotong musti mati. Ma yang tarahir, Tuhan ju mau kasi kala sang mati pung kuasa. Dia bekin bagitu abis, ju sonde ada orang yang mati lai. \v 27 Di Tuhan pung Tulisan Barisi ada tulis bilang, “Tuhan bekin samua yang kala ko tondo sang itu Orang yang Dia janji mau kirim datang.” Naa! Waktu tulis bilang, “samua yang kala ko tondo sang Dia pung Orang”, su jalás bilang, Tuhan Allah sonde tamaso di situ. Te Tuhan sandiri yang angka sang Dia ko jadi Bos kasi samua.\x + \xo 15:27 \xt Lagu Puji dong 8:6\x* \v 28 Nanti kalo samua dengar batúl sang Tuhan Allah pung Ana, itu Ana nanti sarakan samua kambali sang Dia pung Bapa, yang su angka Dia jadi Bos dari samua. Ais ju Tuhan Allah pegang parenta tarús dalam samua hal, kasi sang samua orang. \s1 Andekata orang mati sonde idop kambali \p \v 29 Ada orang yang mau sarani ko ganti orang mati yang balóm sarani. Ma kalo orang mati sonde idop kambali, akurang ko dong mau sarani kasi sang orang mati?\f + \fr 15:29 \ft Ini ayat sonde jalás. Adat ke “dapa sarani ko ganti orang mati” sonde ada di ayat laen di anteru tulisan \ft \+it Tuhan Allah pung Janji Baru\+it*.\f* \v 30 Deng akurang ko botong mau ame risiko mati tarús, kalo orang mati sonde idop kambali? \v 31 Te beta maen amper mati tiap hari! Ma sodara sayang dong! Beta sumpa, beta rasa sonde apa-apa andekata beta mati. Te beta bisa angka muka, tagal bosong taꞌika tarús deng kotong pung Bos Yesus Kristus, yang Tuhan Allah su kirim datang. \v 32 Tempo hari, waktu beta masi di kota Efesus, beta maen bacakar deng itu orang dong yang sama ke binatang utan yang jahat. Ma kalo beta cuma bakalai ko beta bisa manáng sandiri, bukan kasi sang Tuhan, itu parcuma sa. Sonde ada pung guna! Te kalo batúl orang mati sonde idop kambali, ada lebe bae kotong iko-iko orang pung omong sa, yang bilang, \q1 “Mari ko kotong bapesta rame-rame, \q2 deng makan-minum ena-ena sa, \q3 te beso kotong su mati!”\x + \xo 15:32 \xt Yesaya 22:13\x* \p \v 33 Bosong jang kaná tipu ko iko pikir bagitu! Te ada kata-kata yang bilang, \q1 “Kalo lu satu kaki deng orang jahat dong, \q2 itu bekin lu serong dari jalan idop yang lurus.” \p \v 34 Jang bekin jahat lai! Barenti su! Ator lu pung diri! Bekin yang batúl sa! Yang batúl, bosong musti rasa malu, te di bosong pung teng-tenga, masi ada orang yang balóm kanál sang Tuhan Allah. \s1 Kalo kotong idop kambali, nanti kotong pung badan karmana? \p \v 35 Ada yang tanya, “Kalo orang mati idop kambali, nanti dia pung cara karmana? Deng dong pung badan jadi karmana?” \p \v 36 Bodo, é! Te kalo tanam bibit, itu bibit musti ancor dalam tana dolo, baru dia bisa idop deng banupuk. \v 37 Deng bibit yang kotong tanam, dia pung model sonde sama ke barang yang banupuk deng badaon. Dia bibit karíng sa, macam ke gandum ko, padi ko, bibit laen dong. \v 38 Satu-satu iko dia pung model, iko Tuhan pung mau. Te Dia yang su putus tanaman satu-satu pung model. \p \v 39 Binatang deng manusia ju bagitu. Satu-satu deng dia pung model, iko Tuhan pung mau. Ais manusia pung badan, iko manusia pung model. Binatang pung badan dong, satu-satu deng dia pung model. Burung deng dia pung. Ikan deng dia pung. Yang laen lai deng dia pung. \p \v 40 Ada barang di langit, deng ada barang di bumi. Yang di langit ada dong pung hebat. Ma itu hebat, laen dari yang ada di bumi. Yang di bumi ju ada dong pung hebat. Ma itu hebat, laen dari yang ada di langit. \v 41 Kalo di langit, matahari pung hebat laen; bulan pung hebat laen; deng bintang dong ju pung hebat laen-laen. Satu-satu deng dia pung model. Satu-satu deng dia pung hebat. Jadi samua ada pung hebat, to? \p \v 42 Naa! Kalo orang mati idop kambali, itu sama ke bibit tadi tu. Te kalo su kubur orang mati, dia pung mayat jadi rusak buang, to? Ma kalo dia idop kambali, dia su sonde sama ke dolu lai. Te kalo su idop kambali, dia sonde bisa mati lai. \v 43 Waktu kotong kubur orang mati, kotong rasa itu mayat kamomos. Ma kalo itu orang su idop kambali, na, dia pung hebat lai! Te dia jadi barisi! Orang mati sonde bisa bekin apa-apa waktu orang kubur sang dia. Ma waktu dia su idop kambali, dia jadi talalu kuat! \v 44 Kalo orang masi idop, dia cuma tau pikir deng rasa sa, to? Ma waktu dia mati, ko idop kambali, na, Tuhan pung Roh kasi sang dia idop yang batúl. Deng dia su sonde sama ke dolu lai. \p \v 45 Manusia partama yang sama ke kotong, andia Adam. Iko Tuhan pung Tulisan Barisi, ada tulis bilang, “dia jadi manusia yang idop, yang tau pikir deng rasa.” Ma manusia yang model ke Adam yang paling di atas tu, andia Kristus. Dia pung Roh yang bisa kasi orang idop yang batúl.\x + \xo 15:45 \xt Carita Mula-mula 2:7\x* \v 46 Yang partama tu, andia orang yang cuma tau pikir deng rasa sa, ais dia bisa mati. Ma yang su idop kambali tu, andia orang yang dapa idop yang batúl dari Tuhan pung Roh. \v 47 Manusia model partama di bumi tu, ada bekin dari tana isi. Ma yang model kadua tu, andia Kristus, ada datang dari langit. \v 48 Kotong yang idop di bumi, model sama ke manusia partama, yang Tuhan bekin dari tana isi. Ma orang yang taꞌika deng Tuhan Allah di langit, model sama ke Kristus yang datang dari langit. \v 49 Kotong sakarang model sama ke Adam yang Tuhan bekin dari tana isi. Ma lama-lama kotong ganti model baru, yang sama ke Kristus yang datang dari langit. \p \v 50 Sodara sayang dong! Yang beta mau kasi tau sang bosong, bagini: kotong yang jadi manusia model partama, kotong pung badan dari dara deng tulang. Deng bagitu, kotong sonde bisa tarima kotong pung pusaka ko jadi Tuhan Allah pung ana di sorga. Sonde bisa! Te orang model ke itu, nanti dong pung badan rusak buang, ais dong sonde bisa tarima hal yang batahan tarús. \p \v 51 Jadi dengar bae-bae! Te beta mau buka kasi bosong satu rahasia. Nanti ada orang parcaya saparu yang sonde mati. Ma kotong samua nanti ganti model baru. \v 52 Waktu tarompet pung bunyi paling tarahir, samua ni jadi deng takuju sa. Lebe capát dari lu pung kadíp mata. Te waktu tarompet babunyi, itu waktu ju orang mati dong idop kambali. Deng kalo dong su idop kambali, dong sonde mati ulang lai, deng sonde rusak ulang. Bagitu ju deng kotong yang masi idop. Kotong samua jadi model baru.\x + \xo 15:52 \xt 1 Tesalonika 4:15-17\x* \v 53-54 Te kotong pung badan yang sakarang bisa rusak, mau roba jadi model yang sonde bisa rusak lai! Deng kotong yang sakarang bisa mati, mau roba jadi model yang sonde bisa mati lai! Itu bekin iko apa yang tatulis memang dalam Tulisan Barisi bilang, \q1 “Tuhan su kasi ancor mati pung kuasa, \q2 deng su manáng dari dia! \q1 Andia ko kotong su sonde mati lai.”\x + \xo 15:53-54 \xt Yesaya 25:8\x* \q1 \v 55 “He, Mati! \q2 Lu pung kuasa ada di mana? \q1 He, Mati! \q2 Lu pung dedek di mana lai?”\x + \xo 15:55 \xt Hosea 13:14\x* \p \v 56 Akurang ko mati ada bawa rasa saki kasi kotong manusia? Itu tagal kotong ada bekin sala. Andia tu! Akurang ko kotong pung sala-sala ada pung kuasa bagitu? Itu tagal Tuhan Allah pung Atoran kasi tunju bilang, kotong pung sala-sala ada langgar Dia pung Parenta. Andia tu! \v 57 Ma sakarang samua su jadi laen! Ais kotong samua minta tarima kasi bam-banya sang Tuhan Allah. Te Dia yang bekin kotong bisa manáng atas hal jahat dong, lewat apa yang kotong pung Bos Yesus Kristus bekin. Deng Kristus yang manáng batúl! \p \v 58 Jadi sodara sayang dong! Batahan kuat! Jang tagoyang! Bosong pung karjá kasi sang Tuhan musti batamba bae, deng batamba banya. Te bosong su tau bilang, bosong pung karjá banting tulang kasi sang kotong pung Bos, sonde parcuma. \c 16 \s1 Doi yang orang kasi ko bantu Tuhan pung orang dong \p \v 1 Sakarang beta mau tulis soꞌal itu doi yang bosong su kumpul ko bantu Tuhan pung orang dong di Yerusalem. Beta su kasi tau orang parcaya dong di propinsi Galatia, karmana dong musti kumpul itu doi. Sakarang bosong ju musti bekin iko bagitu.\x + \xo 16:1 \xt Roma 15:25-26\x* \v 2 Tiap hari minggu, samua orang musti simpan dong pung doi sadiki, dari dong pung hasil karjá. Jang tunggu beta datang, baru bosong mulai baꞌurus kumpul doi. \v 3 Ais kalo beta su datang, na, bosong kasi tunju bosong pung orang yang bosong parcaya, ko bawa itu doi bantuan kasi Tuhan pung orang dong di Yerusalem. Ais nanti beta tulis surat ko kasi kanál sang dong deng pimpinan jamaꞌat di sana. \v 4 Deng kalo bosong pikir ada bae kalo beta ju iko, na, botong bisa pi sama-sama. \s1 Paulus susun rancana ko mau jalan pi banya tampa \p \v 5 Kalo beta su jalan kuliling di propinsi Makedonia, baru beta pi bosong sana. Ma beta masi mau pi Makedonia dolo.\x + \xo 16:5 \xt Utusan dong pung Carita 19:21\x* \v 6 Ais itu, baru beta mau pi tenga tahan deng bosong sadiki lama; mungkin sampe satu musim dingin anteru. Ais ju bosong bisa antar beta sampe di tampa barikut. \v 7 Beta pung maksud datang di bosong, bukan cuma sabantar sa. Te beta mau tenga deng bosong sadiki lama, kalo itu iko Tuhan pung mau. \v 8 Ma beta masi mau tenga di kota Efesus sini sampe hari bae Pentakosta, [andia 50 hari lewat hari bae Paska].\x + \xo 16:8 \xt Kapala Agama dong pung Atoran 23:15-21; Carita Ulang soꞌal Jalan Idop 16:9-11\x* \v 9 Tagal di sini ada banya sampát yang talalu bae ko beta masi bisa karjá banya, biar lai ada banya orang yang lawan Tuhan pung karjá.\x + \xo 16:9 \xt Utusan dong pung Carita 19:8-10\x* \p \v 10 Kalo Timotius jadi datang di bosong, tarima sang dia deng bae-bae, ko dia sonde usa pikir-pikir. Te dia tu, kotong pung Bos pung orang karjá, sama ke beta.\x + \xo 16:10 \xt 1 Korintus 4:17\x* \v 11 Jang kasi biar orang lia sang dia deng mata sablá. Tolong sang dia, sampe dia pulang deng salamat, ko dia bisa datang kambali di beta. Te beta deng sodara laen dong, ada tunggu-tunggu sang dia. \p \v 12 Ada lai satu hal. Beta su buju sang kotong pung sodara Apolos, ko dia pi lia sang bosong deng sodara laen dong. Ma dia balóm mau pi sakarang. Nanti sa, kalo dia dapa waktu yang bae, baru dia pi situ. \s1 Bekin satu hal lai \p \v 13 Bosong musti jaga diri bae-bae! Bosong musti batahan ko parcaya tarús sang Tuhan! Jang taku! Bekin kuat diri! \v 14 Bosong bekin apa sa, na, kasi tunju bosong pung sayang. \p \v 15 Sodara sayang dong! Bosong samua tau bilang, bu Stefanus deng dia pung isi ruma jadi orang partama yang parcaya sang Kristus di propinsi Akaya sana. Dong ju karjá banting tulang ko layani samua orang parcaya di sana. Jadi beta minta ko\x + \xo 16:15 \xt 1 Korintus 1:16\x* \v 16 bosong dengar-dengar sang orang macam bagitu. Andia orang yang karjá ukur kuat ko sama-sama layani orang parcaya dong. \p \v 17 Beta rindu mau lia sang bosong. Ais beta pung hati babunga, te bu Stefanus, bu Fortunatus, deng bu Akaikus ada datang di sini. Deng bagitu, dong ganti sang bosong. \v 18 Dong kasi kuat beta pung hati, sama ke dong kasi kuat bosong pung hati ju. Bosong musti taro hormat kasi orang macam bagitu dong. \s1 Paulus titip salam kasi samua \p \v 19 Jamaꞌat-jamaꞌat di propinsi Asia ada titip salam kasi bosong. Bu Akila, dia pung bini, susi Priskila,\f + \fr 16:19 \ft Alkitab bahasa Yunani di sini tulis bilang, “Priska”. Priska deng Priskila tu, andia satu nama.\f* deng samua orang laen yang biasa bakumpul di dong pung ruma ju ada titip salam, te dong ju taꞌika tarús deng kotong pung Bos.\x + \xo 16:19 \xt Utusan dong pung Carita 18:2\x* \v 20 Samua orang parcaya di sini ju ada titip salam. \p Kalo bosong bakumpul, na, basambut satu deng satu pake ciom manis yang pantas kasi orang parcaya dong. \p \v 21 Coba lia doo! Te beta, Paulus ni, pake beta pung tangan sandiri ko tulis ini kata bagini: \it Saloom!\it* \p \v 22 Sapa yang sonde ada pung sayang sang kotong pung Bos, nanti Tuhan Allah kasi hukum sang dia. \p Beta suka togor sang orang, pake botong orang Yahudi pung bahasa Aram bilang, \it “Marana ta!”\it* Dia pung arti bilang, “Bos, é! Datang su!” \p \v 23 Beta minta ko Yesus, kotong pung Bos, kasi tunju Dia pung hati bae sang bosong. \p \v 24 Beta sayang sang bosong samua, tagal kotong sama-sama taꞌika deng Kristus, yang Tuhan su kirim datang. \p Sampe di sini sa. Saloom! \q2 Dari beta, \q2 Paulus