\id HEB MKHEB.plc Monkole Hebrews 22-NOV-05 Grace Birnie \h Ebɛɛ \mt1 Tiɑ iyi ɑ̀ kɔɑ inɛi Ebɛɛ ŋɑ \c 1 \s1 Ilɑɑɔ̃ í jɔ̀ Amɑi nŋu tɑkɑɛ í bɑ wɑ ide ku fɔ \p \v 1 Tɑko bɑlɑ nwɑ ŋɑ ɑ̀ ɡbɔ ide ku fɔi Ilɑɑɔ̃ hɑi si ɡɛlɛi wɑliiɛ ŋɑ isɛ fɛɛfɛlo si kpɑ̃ɑ ikɑ̃ ikɑ̃. \v 2 Ammɑ si wɑɑtii ɑnkɑ̃ɑnyiu ihɛ̃ ɑwɑ ɑ̀ ɡbɔ ide ku fɔi Ilɑɑɔ̃ hɑi si ɡɛlɛi Amɑɛ tɑkɑɛ. Amɑui Ilɑɑɔ̃ í cicɑ ku jɛ woo jɛ tubui mii fei, nŋu iyi ɑŋɑò ɑ̀ tɑkɑ ɑndunyɑ. \v 3 Amboe iyi Ilɑɑɔ̃ í nɛ fei, si Amɑɛi ɑɑ kɑ yɔɔ. Amɑu í jɔ Ilɑɑɔ̃ tɑkɑɛ dee dee, í nɔ wɑ mu mii fei do ɡbuɡbɑ̃i ideɛ. Wɑɑti iyi í ce icɛ iyi ɑ́ kpɑ idei dulum dii inɛ ŋɑ í tɑ̃, ŋɔi í koo í bubɑ lele si ɑwɔ njɛi Ilɑɑɔ̃ ilu ɡbuɡbɑ̃ fei. \s1 Amɑi Ilɑɑɔ̃ í re ɑmɑlekɑ ŋɑ \p \v 4 Si bɛi Ilɑɑɔ̃ í nɑ Amɑɛu iri iyi í re ti ɑmɑlekɑ ŋɑ, bɛɛbɛ mɔi Amɑu tɑkɑɛ í re ɑmɑlekɑ ŋɑ. \v 5 Do ntɔ, Ilɑɑɔ̃ kù sɔ̃ inɛ ɑkɑ̃i ɑmɑlekɑ ŋɑu ku ni, \q1 Awɔi ì jɛ Amɑm. Hɑi nnyi ǹ jɛ bɑɑɛ. \m Kù nɔ kù jɛ ɑmɑlekɑ ɡɔi wɑ fɑ̃ɑ iyi í ni, \q1 An jɛ bɑɑɛ, nɔ nŋu mɔ ku jɛ ɑmɑm. \m \v 6 Ammɑ wɑɑti iyi Ilɑɑɔ̃ í bɛ ɑmɑ yemmɑɛ wɑ si ɑndunyɑ í ni, \q1 Amɑlekɑm ŋɑ fei ɑ ɡulɛɑ. \m \v 7 Ide iyi Ilɑɑɔ̃ í fɔ nɑ irii ɑmɑlekɑ ŋɑu wee. Í ni, \q1 Ǹ ce ɑmɑlekɑm ŋɑi bɛi fufu, \q1 Woo ce icɛm ŋɑu mɔ bɛi ɑmɛi inɑ. \m \v 8 Ammɑ Amɑɛi wɑ fɑ̃ɑ iyi í ni, \q1 Awɔi ì jɛ Ilɑɑɔ̃. Ǹ jilɛ bommɑɛ hee do ɑjɔ fei. \q1 Dee dee ku jɛi í jɛ ɑkpɑi bommɑɛ. \q1 \v 9 Ì bi jiidɑ nɔ ì cé lɑɑlɔ. \q1 Nɑ ŋɔi í ce ɑmu Ilɑɑɔ̃ ǹ cicɑɛ, ɑwɔ Ilɑɑɔ̃. \q1 Ǹ nɔ ǹ muuɛ inɔ didɔ̃ nɔ ǹ jɔ̀ bɛɛrɛɛ í re ti kpɑɑsi ŋɑ. \m \v 10 Nɔ í sɔ̃ɔ mɑ́ í ni, \q1 Awɔ Lɑfɛ̃ɛ, hɑi sinte ɑwɔi ì jilɛ icui ilɛ. \q1 Do ɑwɔɛi ì ceò lele. \q1 \v 11 Fei ndɛɛ ɑ́ ce nfe ɑmmɑ ɑwɔi ɑɑ wɛɛ. \q1 Lele do ilɛ fei ɑ́ ɡboi bɛi ibɔ. \q1 \v 12 Awɔi ɑɑ tɑɑbu ŋɑ bɛi jĩnɛ. \q1 Aɑ nɔ ɑ mɑɑ kpɑɑsi bɛi ɑ̀ yɑ kpɑɑsi ibɔ. \q1 Ammɑ ɑwɔ i kɑɑ kpɑɑsi, nɔ kuwɛɛɛ kɑ̀ɑ kpɑ iri. \m \v 13 Ilɑɑɔ̃ kù nɔ kù sɔ̃ ɑmɑlekɑɛ ɡɔ kù ni, \q1 Bubɑ ɑwɔ njɛm hee n ce mbɛɛɛ ŋɑ bi ku lesi isɛɛ. \m \v 14 Debɛi, mii ɑmɑlekɑ ŋɑ ɑ̀ jɛ. À jɛ hunde ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ ceɑ Ilɑɑɔ̃ icɛ, ɑŋɑi í yɑ bɛ ɑ koo ɑ sobi inɛ ŋɑ iyi ɑɑ bɑ fɑɑbɑ. \c 2 \s1 Idei fɑɑbɑ \p \v 1 Nɑ nŋu, í sĩɑ kɑ mu ide iyi ɑ̀ ɡbɔ dim dim ku bɑ kɑ mɑɑ̀ nyɔɔ, \v 2 domi bɑɑ ide iyi ɑmɑlekɑ ŋɑ ɑ̀ nɑɑò wɑ í nɛ ɡbuɡbɑ̃ hee inɛ iyi kù sɑɑluɛ wɑlɑkɔ kù jirimɑɛ fei í bɑ ijuukpɑ̃ iyi í jɔ. \v 3 Debɛi, bɛirei ɑɑ kɑ ce kɑ yɔkɔ kɑ sɑɑ ijuukpɑ̃ bii ɑ̀ wɑɑ cɛiò idei fɑɑbɑ iyi í to bɛɛbɛ. Lɑfɛ̃ɛ tɑkɑɛ í tɑko í sisi idei fɑɑbɑu, nɔ si ɑnyiɛ inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ ɡbɔɔ ɑ̀ sɔ̃ wɑ ɑ̀ ni ideu ntɔi. \v 4 Nɔ Ilɑɑɔ̃ í ce mɑɑmɑɑke ikɑ̃ ikɑ̃ fei ku bɑ ɡbuɡbɑ̃i sɛɛdɑ nŋɑu ku kɔ̃ɔsi. Nɔ í ceɑ inɛ ŋɑ ɑmuɑ ikɑ̃ ikɑ̃i Hundeɛ si bɛi í bi. \s1 Woo fɑɑbɑ inɛ ŋɑ \p \v 5 Ntɔ ntɔ, ɑndunyɑ iyi ɑ́ nɑ ku nɑɑ iyi ɑ̀ wɑɑ fɑ̃ɑu, kù jɛ ɑmɑlekɑ ŋɑi Ilɑɑɔ̃ í jilɛ ɑ jɛ inɛ nɡboɛ. \v 6 Ammɑ inɛ ɡɔ í kɔ bii ɡɔ í bɑ Ilɑɑɔ̃ ide ku fɔ í ni, \q1 Mii ɑmɑnɛ í jɛ hee ì wɑɑ ce lɑsɑbuɛ. \q1 Yooi í jɛ ɑmɑnɛ hee i mɑɑ ɡbɔɑɑ. \q1 \v 7 Si wɑɑti keeke ɡɔ ì coo inɛ iyi kù to ɑmɑlekɑ ŋɑ. \q1 Ì muɑɑ ɑmboe nɔ ì jɔ̀ í nɛ jirimɑ nlɑ nlɑ. \q1 \v 8 Ì muɑɑ ɡbuɡbɑ̃ si mii fei. \m Ntɔi, iyi ɑ̀ ni Ilɑɑɔ̃ í nɑɑ ɡbuɡbɑ̃ si mii fei, nkɑ̃mɑ kù wɛɛ iyi kɑɑ sũɑɑ iri ilɛ. Ammɑ ɑ kù yɛ bii mii fei í sũɑɑ iri ilɛ titɑ̃. \v 9 Do nŋu fei Jesu nŋu iyi ɑ̀ kɑye wo, nsɛi ɑ̀ wɑɑ yɔɔ do ɑmboe do jirimɑ nlɑ nlɑ nɑ wɑhɑlɑ iyi í yɛ í kuò. Ntɔi, didɔ̃i Ilɑɑɔ̃ í tɑko í jɔ̀ kù to ɑmɑlekɑ ŋɑ si wɑɑti keeke ɡɔ. Ilɑɑɔ̃ í ce bɛɛbɛi ku bɑ ku yɛ wɑhɑlɑ ku kuò nɑ irii inɛ fei. \v 10 Do ntɔ, Ilɑɑɔ̃, nŋu iyi í tɑkɑ mii fei nɔ wɑ mu fei ndɛɛ, í yɔɔ iyi í sĩɑ Jesu ku yɛ ijuukpɑ̃ ku bɑ ku jɛ ɑmɑnɛ iyi í kɔ̃ nɔ ku ɡbɑ̃ ɑmɑnɛ nkpɔ nkpɔ ku nɑɑò ŋɑ wɑ si ɑmboeɛ, domi Jesui í jɛ icui fɑɑbɑ nŋɑ. \p \v 11 Jesu iyi í wɛ inɛ ŋɑ hɑi si dulum du ŋɑ, nŋu do inɛ ŋɑ iyi í wɛ ŋɑu ɑ̀ jɛ ɑmɑi bɑɑ ɑkɑ̃. Nɑ nŋu, kù ce ɑnyɔi ku kpe ŋɑ ifɔɛ ŋɑ \v 12 tenɡi bii í bɑ Ilɑɑɔ̃ ide ku fɔ í ni, \q1 An sisiɑ ifɔm ŋɑ ideɛ. \q1 An sɑɑbuɛ si ɑninii inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ tɔtɔɔ. \m \v 13 Nɔ í ni mɑ́, \q1 An dɑsi Ilɑɑɔ̃ nɑɑnɛm. \m Si ɑnyiɛ mɑ́ nɔ í ni, \q1 Amu wee do inɛ ŋɑ iyi Ilɑɑɔ̃ í muum. \p \v 14 Si bɛi inɛ ŋɑu ɑ̀ nɛ ɑrɑ do njɛ, Jesu tɑkɑɛ í nɑ í so ɑrɑ bɛi ɑŋɑ mɔ. Í ce bɛɛbɛi ku bɑ nɑ sɑɑbui ikuɛ ku kpɑ ɡbuɡbɑ̃i Seetɑm, nŋu iyi í nɛ ɡbuɡbɑ̃i iku wo, \v 15 nɔ ku yɑ inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ jɛ bɛi ɑru ŋɑ si kuwɛɛ nŋɑ fei nɑ njoi iku. \v 16 Ntɔ ntɔ, kù jɛ ɑmɑlekɑ ŋɑi í nɑɑ ku sobi, tɔkui Aburɑhɑmu ŋɑi í nɑɑ ku sobi. \v 17 Nɑ nŋu, kù nɛ bɛi ɑ́ ce iyi kù jɔ ifɔɛ ŋɑ si mii fei ku bɑ ku nɑ ku jɛ woo wee nlɑ iyi í nɛ ɑrɑɑre nɔ ku jɛ ilu nɑɑnɛ si icɛi Ilɑɑɔ̃, nɔ ku sɑ̃ ɡbesei dulum dii inɛ ŋɑ. \v 18 Do yɑɑse bɛɛbɛ ɑ́ yɔkɔ ku sobi inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑ si kulɛlɛ, domi nŋu tɑkɑɛ í yɛ ijuukpɑ̃ si kulɛlɛ. \c 3 \s1 Jesu í re Moizi \p \v 1 Nɑ nŋu, iŋɛ inɛm ŋɑ, iŋɛ iyi ì jɛ ti Ilɑɑɔ̃, iŋɛ iyi í kpe do woo dɑsi Jesu nɑɑnɛ ŋɑ iyi ɑ̀ ɡbe ku bɑ i bɔ lelei Aɔ̃ ŋɑ, i jɔ̀ i cɔ Jesu, nŋu iyi Ilɑɑɔ̃ í bɛ wɑ ku jɛ woo wee nlɑ si kpɑ̃ɑi nɑɑnɛ ku dɑsi iyi ɑ̀ wɑɑ sisi. \v 2 Bɛi Moizi í tɑko í jɛ ilu nɑɑnɛ si icɛɛ iyi í ceɑ inɛi Izirɛli ŋɑ fei, bɛɛbɛ mɔi Jesu tɑkɑɛ í nɛ nɑɑnɛ si wɑjui Ilɑɑɔ̃, nŋu iyi í jilɔɔ si icɛu. \v 3 Inɛ iyi í mɑ ile í nɛ bɛɛrɛ í re ileu tɑkɑɛ. Bɛɛbɛ mɔi Jesu í nɛ ɑmboe nlɑ nlɑ iyi í re ti Moizi. \v 4 Ntɔi, ile iyi ì yɛ fei ɑmɑnɛi í mɑɑ, ɑmmɑ Ilɑɑɔ̃i í jɛ inɛ iyi í mɑ mii fei. \v 5 Si icɛ iyi Moizi í ceɑ inɛi Izirɛli ŋɑ fei, í yɛ bɛi ɑmɑɑcɛ ilu nɑɑnɛ si kpɑsɛ̃i Ilɑɑɔ̃ kú jɛ nwɑ sɛɛdɑi mii iyi ɑ́ nɑ ku ce. \v 6 Ammɑ Kirisi njɛ ɑmɑi kpɑsɛ̃ ilu nɑɑnɛi iyi Ilɑɑɔ̃ í ce inɛ nɡboi kpɑsɛ̃ɛu. Inɛi kpɑsɛ̃ɛ ŋɑu mɔ, ɑwɑi bii ɑ̀ wɑɑ leekĩ si nɑɑnɛ dim dim do si kpɑ̃ɑ ku cɔ iyi ɑ̀ wɑɑ tɔɔò fufu. \s1 Kusĩmi iyi Ilɑɑɔ̃ í jilɛɑ inɛɛ ŋɑ \p \v 7 Nɑ nŋu, i sotĩ i ɡbɔ ide iyi Hundei Ilɑɑɔ̃ í fɔ í ni, \q1 Bii ì wɑɑ ɡbɔ ide ku fɔi Ilɑɑɔ̃ nnyi ŋɑ, \q1 \v 8 I mɑɑ̀ lele idɔ nŋɛ mɑ́ bɛi si ɑjɔ iyi ì kɔsiɛ ŋɑ, \q1 Si wɑɑti iyi ì cɔ lɑɑkɑiɛ ŋɑ si ɡbɑbuɑ. \m \v 9 Ŋɔi Ilɑɑɔ̃ í ni, \q1 Tenɡi bɛi bɑlɑ nŋɛ ŋɑ ɑ̀ kɔsim ɑ̀ dede idɔɔkɔ̃m, \q1 Bɑɑ do iyi ɑ̀ yɛ mii iyi ǹ ce hee ɑdɔ̃ ciiji. \q1 \v 10 Nɑ ŋɔi í jɔ̀ ǹ ce idɔɔkɔ̃ do ɑŋɑ. \q1 Nɔ ǹ yɛ idɔ nŋɑ í yɑ sindɑi ɑjɔ fei hɑi bi tom. \q1 A kù mɑ̀ kpɑ̃ɑm. \q1 \v 11 Si idɔɔkɔ̃m ǹ ceekpe ǹ ni, \q1 A kɑɑ lɔsi bi kusĩmi iyi ǹ ce nŋɑ sɔɔluɛu ɑjɔ kɑ̃mɑ. \p \v 12 Nɑ nŋu, iŋɛ inɛm ŋɑ, i ce lɑɑkɑi, i mɑɑ̀ jɔ̀ inɛ ɡɔ nŋɛ ku nɛ idɔ lɑɑlɔ hɑi dɑsi nɑɑnɛ, iyi ɑ́ jɔ̀ ku sindɑ hɑi bi Ilɑɑɔ̃, nŋu iyi í wɛɛ. \v 13 Ammɑ si nɑ iyi í jɔ̀ Ilɑɑɔ̃ í mu nwɑ ɑjɔi nnyi, nɔ ɑlɑ kù jɛ tu wɑ, í sĩɑ i yɑ mɑɑ muɑ njɛ ɡbuɡbɑ̃ ɑjɔ fei ŋɑ ku bɑ inɛ ɡɔ nŋɛ ku mɑɑ̀ jɔ̀ dulum ku dĩ ijuɛ hee ku le idɔɛ. \v 14 Ntɔi, ɑ̀ nɛ ikpɛ̃ si kuwɛɛi Kirisi bii ɑ̀ wɑɑ leekĩ dim dim si nɑɑnɛ ku dɑsi iyi ɑ̀ nɛ hɑi sinte hee kɔɔɛ. \p \v 15 Nɑ ŋɔi í jɔ̀ ɑ̀ ni, \q1 Bii ì wɑɑ ɡbɔ ide ku fɔi Ilɑɑɔ̃ nnyi ŋɑ, \q1 I mɑɑ̀ lele idɔ nŋɛ mɑ́ bɛi si ɑjɔ iyi ì kɔsiɛ ŋɑ, \m \v 16 Yoo ŋɑi ɑ̀ ɡbɔ ide ku fɔi Ilɑɑɔ̃ nɔ ɑ̀ kɔsiɛ bii kù jɛ inɛ ŋɑ iyi Moizi í ɡbɑ̃ hɑi ilɛi Ezibitiu fei. \v 17 Mɑ̀ yoo ŋɑi Ilɑɑɔ̃ wɑ ce idɔɔkɔ̃ hee zɑkɑi ɑdɔ̃ ciiji bii kù jɛ do inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ ce dulum nɔ ɑ̀ cuku ɑ̀ ku si ɡbɑbuɑu. \v 18 Si wɑɑti iyi Ilɑɑɔ̃ í ceekpe í ni, ɑ kɑɑ lɔsi bi kusĩmi iyi nŋu í ce nŋɑ sɔɔluɛu, yoo ŋɑi wɑ fɑ̃ɑ bii kù jɛ inɛ ŋɑ iyi ɑ kù jirimɑ ideɛ. \v 19 Bɛɛbɛ mɔi, ɑ̀ yɛ iyi ɑ kù yɔkɔ ɑ kù lɔsi bi kusĩmiu si nɑ iyi í jɔ̀ ɑ kù dɑsi nɑɑnɛ. \c 4 \p \v 1 Kuwɑ̃i Ilɑɑɔ̃ iyi í ni ɑɑ kɑ lɔsi bi kusĩmiu í wɛɛ bɑɑ nnyi. Nɑ nŋu, i ce lɑɑkɑi ku bɑ inɛ ɡɔ nŋɛ ŋɑ ɑ mɑɑ̀ nɑ ɑ to wɑ do ɑnkɑ̃ɑnyi nɔ ɑ bɑ wee ɑŋɑ ɑ kɑɑ bɑ ɑ lɔ bi kusĩmiu. \v 2 À wɑɑzo nwɑ lɑɑbɑɑu jiidɑ si bɛi ɑ̀ ceɑ inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ tɑko ɑ̀ wɑ si ɡbɑbuɑu. À ɡbɔ ideu ɑmmɑ kù ce nŋɑ ɑrɑnfɑ̃ɑni kɑ̃mɑ domi si wɑɑti iyi ɑ̀ ɡbɔɔ, ɑ kù dɑsi nɑɑnɛ. \v 3 Awɑ iyi ɑ̀ dɑsi nɑɑnɛ ɑɑ kɑ lɔsi bi kusĩmiu, bi kusĩmi iyi Ilɑɑɔ̃ í fɔ ideɛ í ni, \p Si idɔɔkɔ̃m ǹ ceekpe ǹ ni, \q1 A kɑɑ lɔsi bi kusĩmi iyi ǹ ce nŋɑ sɔɔluɛu. \m Í fɔ bɛɛbɛ bɑɑ do iyi í ce sɔɔlui kusĩmiu tɑ̃ hɑi wɑɑti iyi í tɑkɑ ɑndunyɑ. \v 4 Do ntɔi, bii ɡɔ ɑ̀ fɔ idei ɑjɔ mɛɛjesiɑu ɑ̀ ni, \q1 Ilɑɑɔ̃ í kpɑ irii icɛɛ fei nɔ í sĩmi si ɑjɔ mɛɛjesiɑ. \m \v 5 Do nŋu fei Ilɑɑɔ̃ í fɔ ide iyi ɑ̀ tɑko ɑ̀ kɑ wɑu wo iyi í ni, \q1 A kɑɑ lɔ si bi kusĩmi iyi ǹ ce nŋɑ sɔɔluɛu ɑjɔ kɑ̃mɑ. \m \v 6 Inɛ ɡɔ ŋɑ ɑɑ nɑ ɑ lɔ si bi kusĩmiu. Ammɑ inɛ sinte ŋɑ iyi ɑ̀ ɡbɔ lɑɑbɑɑu jiidɑu ɑ kù lɔsi nɑ ide hɑi jirimɑ nŋɑu. \v 7 Nɑ nŋu, nsɛi Ilɑɑɔ̃ í jilɛ ɑjɔ mɑ́, nɔ ɑjɔui nnyi. Ideu í cei bɛi Ilɑɑɔ̃ í jɔ̀ ɑ̀ nɑ ɑ̀ ɡbɔɔ hɑi si ɡɛlɛi Dɑvidi si ɑnyii ɑdɔ̃ nkpɔ nkpɔ. Ideu í ni, \q1 Bii ì ɡbɔ ide ku fɔi Ilɑɑɔ̃ nnyi ŋɑ, \q1 I mɑɑ̀ ti i lele idɔ nŋɛ. \p \v 8 Ntɔi, bii í jɛ si kusĩmiu bɛi Zozue í bɔò inɛ ŋɑu wo, Ilɑɑɔ̃ kɑɑ fɔ idei ɑjɔi kusĩmi mmu ɡɔ iyi ɑ́ nɑ ku nɑɑ. \v 9 Bɛɛbɛi kusĩmi í wɛɛ mɑ́ iyi í jɛ ti inɛi Ilɑɑɔ̃ ŋɑ bɛi Ilɑɑɔ̃ tɑkɑɛ í sĩmi si ɑjɔ mɛɛjesiɑu. \v 10 Inɛ iyi í lɔsi bi kusĩmi iyi Ilɑɑɔ̃ í ce sɔɔluɛu, í kpɑ irii icɛɛi si bɛi Ilɑɑɔ̃ mɔ í kpɑ irii tɛɛ. \v 11 Nɑ nŋu, kɑ ce kookɑɑi kɑ lɔsi bi kusĩmiu. Kɑ̃mɑ nwɑ ku mɑɑ̀ jɛ hɑi ɡbɔ ide bɛi inɛ ŋɑu. Bii kù jɛ bɛɛbɛ ɑɑ kɑ nɑ kɑ cuku kɑ kuɑ bi kusĩmiu. \p \v 12 Idei Ilɑɑɔ̃i í jɛ kuwɛɛ, í nɔ í nɛ ɡbuɡbɑ̃. Í dɔ̃ ɑnu í re tɑɑkubɑ ilu ɑndɛ minji. Í nɛ ɡbuɡbɑ̃ iyi ɑ́ yɔkɔ ku lɔò hee lɛlɛi idɔ ku fɛɛfɛ idɔi ɑmɑnɛ do lɑsɑbuɛ, ikɔ̃i ɑrɑ mɔ do lompi. Nɔ ɑ́ wusɛ idɔɔbii ɑmɑnɛ do lɑsɑbuɛ. \f + \fr 4:12 \fk Idei Ilɑɑɔ̃ í jɛ kuwɛɛ \ft tiɑ nwo ŋɑu ɑ̀ ni, “Idei Ilɑɑɔ̃ í wɛɛ njɑɑwɛ”.\f* \v 13 Nkɑ̃mɑ kù wɛɛ iyi wɑ mɑnjiɑ Ilɑɑɔ̃ woo tɑkɑ. Fei ndɛɛ í cĩ wɑ jilɛi si wɑjuɛ. Nɔ nŋui ɑwɑ fei ɑɑ kɑ tusɛɑ kuwɛɛ nwɑ. \s1 Jesui í jɛ woo wee nlɑu \p \v 14 Do ntɔi ɑ̀ nɛ woo wee nlɑ iyi í bɔ lelei Aɔ̃ í to hee bi Ilɑɑɔ̃ tɑkɑɛ. Nŋui í jɛ Jesu ɑmɑɛ. Nɑ nŋu, kɑ leekĩ dim dim si nɑɑnɛ iyi ɑ̀ dɑsi, \v 15 domi woo wee nlɑ iyi ɑ̀ nɛu ɑ́ yɔkɔ ku ce ɑrɑɑrei ɡbuɡbɑ̃ hɑi nɛ nwɑ si nɑ iyi í jɔ̀ ɑ̀ lɛlɛɛ ku ceò lɑɑlɔ si mii fei bɛi ɑwɑ mɔ, ɑmmɑ kù ce dulum. \v 16 Kitɑ̃i bommɑi Ilɑɑɔ̃i í jɛ tenɡi bii ɑɑ kɑ bɑ didɔ̃. Nɑ nŋu, kɑ sɛkɛɛ si kitɑ̃u si kutɔɔ nwɑ do idɔ ku bubɑ, ku bɑ ku ce ɑrɑɑre nwɑ nɔ ku mu nwɑ didɔ̃ iyi ɑ́ sobi wɑ si wɑɑti iyi í jɔ. \c 5 \p \v 1 Woo wee nlɑ iyi ɑ̀ yɑ so hɑi si inɔi ɑmɑnɛ ŋɑ fei, ɑ̀ yɑ sooi ku ceɑ Ilɑɑɔ̃ icɛ nɑ iri nŋɑ ku bɑ ku yɑ kooɑ Ilɑɑɔ̃ ɑmuɑ nŋɑ ŋɑ nɔ ku ce kuwee ŋɑ nɑ irii dulum du ŋɑ. \v 2 Á yɔkɔ ku ce suuru do inɛ ŋɑ iyi ɑ kù mɑ̀ nɡɔɡɔ do inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ yɑɑ hɑi si kpɑ̃ɑ, si nɑ iyi í jɔ̀ nŋu tɑkɑɛ mɔ kù kɔ̃. \v 3 Nɑ ŋɔi í jɔ̀, kù nɛ bɛi ɑ́ ce iyi kù ce kuwee nɑ irii dulum dii nŋu tɑkɑɛ bɛi wɑ ce nɑ irii inɛ ŋɑ. \v 4 Inɛ ɡɔ kɑɑ yɔkɔ ku so ɑrɑɛ ku ni nŋu í jɛ woo wee nlɑu, bii kù jɛ Ilɑɑɔ̃i í kpoo bɛi í kpe Arɔ̃ɔ wo. \p \v 5 Bɛɛbɛ mɔi bɑɑ Kirisi tɑkɑɛ kù so ɑrɑɛ lele kù ni nŋu í jɛ woo wee nlɑu. Ilɑɑɔ̃i í cicɑɛ, nŋu iyi í sɔ̃ɔ í ni, \q1 Awɔi ì jɛ Amɑm. \q1 Hɑi nnyi ǹ jɛ Bɑɑɛ. \p \v 6 Bii ɡɔ ɑ̀ kɔ ide iyi í sɔ̃ɔ mɑ́ í ni, \q1 Awɔi ɑɑ jɛ woo wee do ɑjɔ fei bɛi Mɛɛkizedɛki. \p \v 7 Si wɑɑti iyi Jesu í wɑ si ɑndunyɑ í yɑ ce kutɔɔ do ɑnu ku dɔ̃ nlɑ nlɑ do cikɑ̃ɑju. Í tɔɔ sobii Ilɑɑɔ̃, nŋu iyi ɑ́ yɔkɔ ku nyɑɑ hɑi si ɑwɔi iku, nɔ í ɡbɔɑ si nɑ iyi í jɔ̀ í sũɑɑ iri ilɛ. \v 8 Do iyi í jɛ Amɑi Ilɑɑɔ̃ fei, í kɔkɔ ku jirimɑɛ si ijuukpɑ̃ iyi í yɛ. \v 9 Iyi í kɔ̃ í tɑ̃ nɔ í bɑɑ í jɛɑ inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ jirimɑɛ fei icui fɑɑbɑ iyi ci yɑ tɑ̃. \v 10 Nɔ Ilɑɑɔ̃ í coo woo wee nlɑu bɛi Mɛɛkizedɛki. \s1 Kɑ mɑɑ̀ jɔ̀ nɑɑnɛ ku dɑsi nwɑ \p \v 11 Mii nkpɔ í wɛɛ iyi ɑɑ kɑ yɔkɔ kɑ fɔ si ɡɑ̃mɛi ideu ihɛ̃, ɑmmɑ ɑ́ ɡɑɑbu ɑ sisi nŋɛ yɑɑseɛ domi ì bɑɑ ì jɛ inɛ ŋɑ iyi ɑ ci yɑ ɡbɔ yɑɑsei ide ńyɑ ńyɑ ŋɑ. \v 12 Wɑɑti í to bɛbɛi bii í jɔ iŋɛ mɔ i kɔ inɛ ɡɔ ŋɑ mɔ si ideu, nɔ do nŋu fei, ì kɔ ì wɑɑ nɛ bukɑɑtɑi inɛ iyi ɑ́ kɔ ŋɛ si mii sinte ŋɑ si idei Ilɑɑɔ̃. Iŋɛ iyi ì to i jɛ ijɛ kili nlɑ nɔ ì nyi ì wɑɑ nɛ bukɑɑtɑi ɑmɔ mɑ́ ŋɑ. \v 13 Inɛ iyi wɑ mɔmɔ fei ɑmɑi, kɑɑ yɔkɔ ku wũɑ jiidɑ do lɑɑlɔ. \v 14 Ammɑ ijɛ kili, ijɛi inɛ nɡbo ŋɑi, ɑŋɑ iyi ɑ̀ mɑ̀ jiidɑ do lɑɑlɔ ku wũɑ si nɑ iyi í jɔ̀ ɑ̀ nɛ dɔɔnɛɛ. \c 6 \p \v 1 Nɑ nŋu, kɑ jɔ̀ ide sinte ŋɑu si ɡɑ̃mɛi Kirisi nɔ kɑ bɔ wɑju kɑ jɛ inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ jĩɑ. A kɑɑ kɑ jilɛ icui ideu ku kɔsi mɑ́. Ideui í jɛ idei idɔ ku kpɑɑsi hɑi si kookoosui nfe ku ce, do idei nɑɑnɛ ku dɑsi si Ilɑɑɔ̃, \v 2 do idei ikɔi inyi ku dɑsi ikɑ̃ ikɑ̃, do idei ɑwɔ ku leɑ inɛ ŋɑ si iri, do idei kujĩi iku ŋɑ, do ide iyi Ilɑɑɔ̃ ɑ́ jilɛ hee do ɑjɔ fei si kiitiu. \v 3 Kookɑɑii wɑju ku bɔi ɑɑ kɑ ce bii Ilɑɑɔ̃ í bi. \p \v 4 Inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ bɑ inyɑ kumɑ́i Ilɑɑɔ̃ tɑ̃, nɔ ɑ̀ tiɛ ɑmuɑi lele, nɔ ɑ̀ bɑ ikpɛ̃ si Hundei Ilɑɑɔ̃, \v 5 nɔ ɑ̀ yɔɔ iyi idei Ilɑɑɔ̃ í sĩɑ, nɔ ɑ̀ mɑ̀ ɡbuɡbɑ̃i kuwɛɛi ɑlɑ, \v 6 bii ɑ̀ sindɑ ɑ̀ toɑ idei Ilɑɑɔ̃ ɑnyi, ɑ kɑɑ yɔkɔ ɑ sindɑ idɔ mɑ́, domi ɑ̀ sìsí ɑ̀ wɑɑ kpɑkpɑ Amɑi Ilɑɑɔ̃ si jĩi ku ɡɑɑuu mɑ́ nɔ ɑ̀ wɑɑ dɑsiɛ ɑnyɔ si bɑntumɑ. \p \v 7 Ntɔ ntɔ, ilɛ ɑ́ yɔkɔ ku mɔ inyii ijĩ nɔ ɑmɑɑjɛ iyi ɑ́ ceɑ woo loɡoo ŋɑ ɑrɑnfɑ̃ɑni ɑ́ fitɑ. Bii ilɛu í ce bɛɛbɛ, ɑ́ bɑ kuweei Ilɑɑɔ̃. \v 8 Ammɑ bii ɑɡũ do ɑɡũ fũfũ ŋɑi ɑ̀ fitɑ si, ilɛu kù ce ncɛɛi. Bii í kɔ̃ɔsi Ilɑɑɔ̃ ɑ́ ceekpeɛ, si ɑnyiɛ nɔ ku joo. \p \v 9 Iŋɛ bɑɑkɔɔ nwɑ ŋɑ, bɑɑ do iyi ɑ̀ wɑɑ fɔ bɛɛbɛ, ɑ̀ wɑɑ nɑɑnɛ ŋɛ. À mɑ̀ iyi ì wɑ si kpɑ̃ɑi fɑɑbɑ ŋɑ. \v 10 Ilɑɑɔ̃ í jɛ inɛ dee dee, kɑɑ ɡbɛjɛ icɛ nŋɛ do kubi iyi ì nyisi nɑ iriɛ ŋɑ, si bɛi ì ɡbɔɑ inɛɛ ŋɑ wo ŋɑ, nɔ ì wɑɑ ɡbɔ nŋɑ bɑɑ nsɛi ŋɑ. \v 11 Ammɑ ɑ̀ bi inɛ bɑɑ yoomɑ nŋɛ fei ku hɑnyɑ do iju nkpɑ ku leekĩ si ideu hee kɔɔɛ ku bɑ mii iyi ì wɑɑ cɔ kpɑ̃ɑɛ ŋɑu ku ce mɑm mɑm. \v 12 A kù bi i nɑ i ce ikɑ ŋɑ, ɑmmɑ i sisi inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ dɑsi nɑɑnɛ nɔ ɑ̀ temuɑ ɑ̀ wɑɑ jɛò tubu iyi Ilɑɑɔ̃ í wɑ̃ ŋɑ dou. \s1 Ide iyi Ilɑɑɔ̃ í wɑ̃ kù nɛ sikɑ \p \v 13 Wɑɑti iyi Ilɑɑɔ̃ í ceɑ Aburɑhɑmu kuwɑ̃ í ɡbɑsi do irii nŋu tɑkɑɛ si nɑ iyi í jɔ̀ inɛ ɡɔ kù wɛɛ iyi í roo mɑ́, \v 14 í ni, ɑn weeɛ do ntɔ, nɔ n jɔ̀ dimiɛ ku kpɔ. \v 15 Si bɛɛbɛi Aburɑhɑmu wɑ temuɑò nɔ í bɑ mii iyi Ilɑɑɔ̃ í wɑ̃ɑ do. \v 16 Bii inɛ ŋɑ ɑ̀ wɑɑ ɡbɑsi ide, ɑ̀ yɑ cooi do irii inɛ iyi í re ŋɑ, nɔ kuɡbɑsiu ku jɔ̀ ɑ mɑ̀ iyi ntɔ ntɔ ɑ́ cooi nɔ ku kpɑ irii kɑkɔɔ fei. \v 17 Bɛɛbɛi, inɛ ŋɑ iyi Ilɑɑɔ̃ í ceɑ kuwɑ̃u, í bi ku nyisi ŋɑ mɑm mɑm iyi idei nŋu kù nɛ ɡɛlɛ ku kɔbiɑ. Nɑ ŋɔi í jɔ̀ í ɡbɑsi ku bɑ ɑ mɑ̀ iyi ntɔ ntɔ ɑ́ cooi. \v 18 Nɑ nŋu, idei kuwɑ̃ do kuɡbɑsi, ɑŋɑ minjii ɑ̀ wɛɛ iyi kɑɑ kpɑɑsi, nɔ si ide minji ŋɑu bɛ Ilɑɑɔ̃ kɑɑ yɔkɔ ku sɔ ibo. Si ide minji ŋɑu bɛi Ilɑɑɔ̃ wɑ mu nwɑ ɡbuɡbɑ̃ ntɔ ntɔ, ɑwɑ iyi ɑ̀ wɑɑ leekĩ si kpɑ̃ɑ ku cɔ iyi í jilɛ nwɑ nɔ ɑ̀ bɑ bi ku mɑnji nwɑ siɛ. \v 19 Kpɑ̃ɑ ku cɔu wɑ mu idɔ nwɑi dim dim bɛi isɔi ɑkɔi inyi í yɑ ɡɛɛ ɑkɔu. Isɔ iyi ɑ̀ nɛu wɑ soi dim dim do ɑnyii ridoo bi ku wɑi Ilɑɑɔ̃ lele. \v 20 Tenɡi bɛi Jesu í cuɑ nwɑ í lɔ nɑ iri nwɑ domi í bɑɑ í jɛ woo wee nlɑ do ɑjɔ fei bɛi Mɛɛkizedɛki. \c 7 \s1 Mɛɛkizedɛki í jɛ ilɑɑlu nɔ í jɛ woo wee mɑ́ \p \v 1 Mɛɛkizedɛkii í jɛ ilɑɑlui Sɑlɛmu do woo weei Ilɑɑɔ̃ ilu ɡbuɡbɑ̃ fei. Si wɑɑti iyi Aburɑhɑmu í jɛ ɑmɑnlu ŋɑ iɡũ wɑ bɑɑ, ŋɔi Mɛɛkizedɛki í bɔ ku kòo ku weeɑɑ. \v 2 Mii iyi Aburɑhɑmu í bɑ wɑ fei, í nɑɑ í ce ikpɛ̃ɛ, si mɛɛwɑ fei í nyɑ ɑkɑ̃ í nɑ Mɛɛkizedɛki. Yɑɑsei irii Mɛɛkizedɛkiui í jɛ ilɑɑlu iyi í jɛ dee dee. Si ɑnyii nŋu, í jɛ ilɑɑlui Sɑlɛmu, wɑɑtɔ ilɑɑlui lɑɑkɑi ku sũ. \v 3 Inɛ ɡɔ kù mɑ̀ bɑɑɛ wɑlɑkɔ iyeɛ wɑlɑkɔ bɑlɑɛ ɡɔ. A kù ce fɑɑjii kubíɛ hee mɑ́ jɛ fɑɑjii ikuɛ. Si bɛɛbɛ í jɔ Amɑi Ilɑɑɔ̃, nɔ í jɛ woo wee do ɑjɔ fei. \p \v 4 I cɔ zɑkɑ bɛi kulɑi mɔkɔu í to, nŋu iyi si wɑɑti iyi Aburɑhɑmu bɑlɑ nlɑ nwɑ í jɛ iɡũ, mii ŋɑ iyi í bɑ wɑ, si mɛɛwɑ fei í nyɑ ɑkɑ̃ í nɑ́ɑ. \v 5 Si inɔi inɛi Levi ŋɑ, inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ jɛ woo wee ŋɑu, woodɑ nwɑ í nɑ ŋɑ kpɑ̃ɑ, si mɛɛwɑ fei inɛi Izirɛli ŋɑ ɑ nyɑ ɑkɑ̃ ɑ nɑ ŋɑ. Do nŋu fei, ɑ̀ jɛ nyɑɑnze ɑkɑ̃, ɑŋɑ fei tɔkui Aburɑhɑmu ŋɑi. \v 6 Mɛɛkizedɛki í weeɑ Aburɑhɑmu iyi Ilɑɑɔ̃ í ceɑ kuwɑ̃u, nɔ bɑɑ do iyi Mɛɛkizedɛki kù jɛ dimii Levi, do nŋu fei, Aburɑhɑmu í nɑ́ɑ ikpɛ̃u. \v 7 Kù nɛ sikɑ ɡɔ, inɛ iyi í re nŋui í yɑ weeɑ kpɑɑsi. \v 8 Inɛi Levi ŋɑ, ɑŋɑ iyi inɛ ŋɑ ɑ̀ yɑ nɑ ɑkɑ̃ si mɛɛwɑu fei, ɑmɑnɛ ŋɑi iyi ɑ̀ yɑ ku, ɑmmɑ Mɛɛkizedɛki í wɛɛ, si bɛi kukɔi idei Ilɑɑɔ̃ wɑ fɔ. \v 9 Nsɛi, si wɑɑti iyi Aburɑhɑmu í nɑ́ɑ zɑkɑɑ, í yɛi bɛi Levi tɑkɑɛ mɔ í nɑ́ɑ, nŋu iyi ɑmɑɛ ŋɑ ɑ̀ wɑɑ bɑ zɑkɑɑu, \v 10 domi bɑɑ do iyi ɑ kù bí Levi wɑɑti bɛɛbɛ, í yɛ bɛi í wɑ si ɑrɑi bɑlɑɛ wɑɑti iyi bɑlɑɛu í ko Mɛɛkizedɛki. \p \v 11 Woodɑ iyi Ilɑɑɔ̃ í nɑ inɛi Izirɛli ŋɑ, kpɑ̃ɑi kuweei inɛi Levi ŋɑi í jɛ icuɛ. Nsɛi, bii í jɛ kpɑ̃ɑi kuweeu bɛ ɑ́ yɔkɔ ku jɔ̀ inɛ ŋɑ ɑ kɔ̃ mɑm mɑm, ɑ kɑɑ nɛ bukɑɑtɑi woo wee mmu ɡɔ ku nɑɑ mɑ́ bɛi Mɛɛkizedɛki, inɛ iyi kù jɛ dimii Arɔ̃ɔ, \v 12 domi bii ɑ̀ kpɑɑsi kpɑ̃ɑi kuwee bɛɛbɛ, tilɑsi í ɡbe ɑ kpɑɑsi woodɑ mɔ. \v 13 Ntɔi, Lɑfɛ̃ɛ nwɑ iyi ideu wɑ fɑ̃ɑu, í jɛ inɛi dimi mmu ɡɔ, nɔ si dimiu inɛ kɑ̃mɑ kù ce icɛi kuwee. \v 14 Ntɔ ntɔ, ɑ̀ mɑ̀ iyi ɑ̀ buui si dimii Zudɑ. Moizi kù nɔ kù fɔ idei inɛ kɑ̃mɑ si ɡɑ̃mɛi dimiu iyi ɑ́ nɑ ku jɛ woo wee. \s1 Woo wee ɡɔ iyi í yɛ bɛi Mɛɛkizedɛki \p \v 15 Yɑɑsei ideu í fitɑ sɑ̃ɑ sɑ̃ɑ si bɛi ɑ̀ yɛ woo wee mmu ɡɔ í fitɑ iyi í yɛ bɛi Mɛɛkizedɛki. \v 16 A kù coo woo wee si nɑ iyi í jɔ̀ ɑ̀ buu si dimii woo wee ŋɑ, ɑmmɑ do ɡbuɡbɑ̃i kuwɛɛ iyi ci yɑ tɑ̃i. \v 17 Do ntɔi, kukɔi idei Ilɑɑɔ̃ í fɔ nɑ iriɛ í ni, \q1 Awɔi ɑɑ jɛ woo wee do ɑjɔ fei bɛi Mɛɛkizedɛki. \m \v 18-19 Si bɛɛbɛi ɑ̀ kpɑ woodɑ nwou nɔ ɑ̀ nɑɑò kpɑ̃ɑ ku cɔ iyi í roo wɑ, nɔ do sɑɑbuɛi ɑ̀ wɑɑ sɛkɛɛ si Ilɑɑɔ̃. À kpɑ woodɑ nwoi si nɑ iyi í jɔ̀ kù nɛ ɡbuɡbɑ̃ nɔ kù nɛ ɑrɑnfɑ̃ɑni. Ntɔ ntɔ, woodɑ kù jɔ̀ nkɑ̃mɑ kù kɔ̃ mɑm mɑm. \p \v 20 Ilɑɑɔ̃ í jilɔɔ woo wee bɛi Mɛɛkizedɛki nɔ í ɡbɑsi ideu. Inɛ ihɔ̃ ŋɑ ɑ̀ jɛ woo wee ŋɑ, kù jɛ do kuɡbɑsii Ilɑɑɔ̃. \v 21 Ammɑ do kuɡbɑsii Aɔ̃ Lɑfɛ̃ɛ í ce Jesu woo wee í ni, \q1 Amu Aɔ̃ Lɑfɛ̃ɛ ǹ ɡbɑsi ideu. \q1 N kɑɑ n nɔ n dede si idem mɑ́. \q1 Aɑ jɛ woo wee do ɑjɔ fei. \m \v 22 Bɛɛbɛi Jesu í jɛ nwɑ bɛi ɑkɑɑsii ɑkɑbuu iyi í sĩɑ í re wɑ. \p \v 23 Tenɡi bii idei Jesu do idei woo wee ŋɑu í nyɑ ikɑ̃ wee. Woo wee ŋɑu ɑ̀ kpɔ si nɑ iyi í jɔ̀ ɑmɑnɛ ŋɑi iyi ɑ̀ yɑ nɑ ɑ̀ ku, nɔ icɛ nŋɑ ku leekĩ. \v 24 Ammɑ Jesu njɛ í wɛɛi do ɑjɔ fei, ŋɔi í jɔ̀ inɛ mmu ɡɔ kɑɑ sɑ̃si ɑɡbɛɛ ɑjɔ kɑ̃mɑ. \v 25 Nɑ nŋu ɑ́ yɔkɔ ku fɑɑbɑ inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ sɛkɛɛ si Ilɑɑɔ̃ do sɑɑbuɛ mɑm mɑm, domi í wɛɛi hee do ɑjɔ fei ku mɑɑ tɔɔ Ilɑɑɔ̃ nɑ iri nŋɑ. \p \v 26 Nɑ nŋu, Jesu í jɛ woo wee nlɑ iyi ɑ̀ nɛ bukɑɑtɑɛ. Kuwɛɛi nŋu do ti ilu dulum ŋɑ kù jɛ dimi ɑkɑ̃. Í mɑ́, kù ce dulum ɑjɔ kɑ̃mɑ nɔ riisi kɑ̃mɑ kù wɑ siɛ. À soo í nɛ hee lelei Ilɑɑɔ̃. \v 27 Kù yɛ bɛi woo wee nlɑ iyi ihɔ̃ ŋɑ, ɑŋɑ iyi ɑ̀ nɛ bukɑɑtɑi kuwee ɑjɔ fei, sinte nɑ irii dulum dii ɑŋɑ tɑkɑ nŋɑ, si ɑnyiɛ ti inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ ɡbe. Inɛ nŋu í ce kuwee ɑkɑ̃ iyi í to hee do ɑjɔ fei si wɑɑti iyi nŋu tɑkɑɛ í nɑ ɑrɑɛ. \v 28 Woo wee nlɑ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ ce icɛ bɛi woodɑi Moizi í jilɛ, ɑ kù kɔ̃. Ammɑ woo wee nlɑ iyi Ilɑɑɔ̃ í jilɛ do idei kuɡbɑsiɛ iyi í fɔ si ɑnyii woodɑu, nŋui í jɛ Amɑɛ iyi í kɔ̃ hee do ɑjɔ fei. \c 8 \s1 Jesu woo wee nlɑ nwɑ \p \v 1 Nsɛi, irii ideu wee. Awɑ ɑ̀ nɛ woo wee nlɑ dimi bɛɛbɛ, inɛ iyi wɑ bubɑ lele si ɑwɔ njɛi kitɑ̃i bommɑi Ilɑɑɔ̃ ilu ɡbuɡbɑ̃ fei. \v 2 Wɑ ce icɛi woo wee nlɑu si inɔ kumɑ́i bi ku wɑi Aɔ̃ Lɑfɛ̃ɛ tɑkɑɛ, iyi Aɔ̃ Lɑfɛ̃ɛ í ce, kù jɛ ɑmɑnɛ. \p \v 3 À jilɛ woo wee nlɑ bɑɑ yoomɑ fei ku ceɑ Ilɑɑɔ̃ ɑmuɑ do kuwee ŋɑ. Nɑ nŋu, í ɡbe woo wee nlɑ nwɑ kú nɛ nɡɔɡɔ iyi ɑ́ ceò kuwee. \v 4 Bii í jɛ í wɑ si ɑndunyɑ kɑɑ jɛ woo wee, domi woo wee ŋɑ ɑ̀ wɛɛ iyi ɑ̀ wɑɑ ce kuwee si bɛi woodɑi Moizi wɑ fɔ. \v 5 Woo wee ŋɑu ɑ̀ wɑɑ sìsì icɛi lele. Icɛ nŋɑ í jɔ icɛi kuwee ntɔ iyi wɑ ce leleu. Bɛɛbɛ mɔi, wɑɑti iyi Moizi í tɑ̃ sɔɔlu ku ce ilei ɑcɔ, Ilɑɑɔ̃ í sɔ̃ɔ í ni, jɔ̀ i coo mɑm mɑm ku yɛ bɛi ǹ nyisiɛ si ɑntɑi iri kutɑu. \v 6 Do yɑɑse bɛi icɛi Jesu í reò tu ŋɑ, bɛɛbɛi ɑkɑbuu iyi í teese si ɡɑ̃mɛi Ilɑɑɔ̃ do ɑmɑnɛ ŋɑ í nɛ bɛɛrɛ í re. Akɑbuuu, kuwɑ̃ iyi í re do bɛɛrɛui í jɛ icuɛ. \p \v 7 Bii ɑkɑbuu sinteu í kɔ̃, kɑɑ nɛ ɑ kpɑɑsiɛ mɑ́. \v 8 Ammɑ Ilɑɑɔ̃ í yɛ tɑɑlei inɛɛ ŋɑ wɑɑti iyi í ni, \q1 Amu Aɔ̃ Lɑfɛ̃ɛ ǹ ni, ɑjɔ wɑ nɑɑ iyi ɑn dĩ ɑkɑbuu titɔ̃ do dimii inɛi Izirɛli do inɛi Zudɑ ŋɑ. \q1 \v 9 Kɑɑ yɛ bɛi iyi ǹ dĩ do bɑlɑ nŋɑ ŋɑ, \q1 Ajɔ iyi ǹ mu ɑwɔ nŋɑ ǹ fitɑò ŋɑ hɑi ilɛi Ezibiti. \q1 A kù leekĩ do ɑkɑbuu iyi ǹ dĩ do ɑŋɑ. \q1 Nɑ nŋu, ǹ ce si ŋɑ ɑtɑfii. \q1 Ideu bɛi, ɑmu Aɔ̃ Lɑfɛ̃ɛ ǹ fɔ. \q1 \v 10 Nɔ ǹ ni mɑ́, ɑkɑbuum wee, iyi ɑn dĩ do dimii inɛi Izirɛli ŋɑ si ɑnyii ɑjɔ nŋu. \q1 An dɑsi woodɑm si lɑsɑbu nŋɑ. \q1 An kɔɔ si idɔ nŋɑ. \q1 An jɛ Aɔ̃ Lɑfɛ̃ɛ nŋɑ nɔ ɑɑ jɛ inɛm ŋɑ. \q1 \v 11 Inɛ kɑ̃mɑ nŋɑ kɑɑ kɔ́ inɛi iluɛ si cio mɑ́ wɑlɑkɔ kpɑɑsiɛ ku bɑ ku mɑ̀m, \q1 Domi ɑŋɑ fei ɑɑ mɑ̀m hɑi ɑmɑ keeke hee ku bɔ inɛ nɡbo. \q1 \v 12 An kpɑ idei kuce lɑɑlɔ nŋɑ. N kɑɑ n ye ɡiɡii dulum du ŋɑ mɑ́. \m \v 13 Idei ɑkɑbuu titɔ̃ iyi Ilɑɑɔ̃ wɑ fɔui í jɔ̀ ti tɑkou kù nɛ ɑrɑnfɑ̃ɑni mɑ́. Wee mii iyi wɑ ɡbo wɑ fei, wɑ bɔ ku kpɑ irii. \c 9 \s1 Kutɔɔi ɑkɑbuu sinte do ti lele \p \v 1 Si wɑɑtii ɑkɑbuu sinteu woodɑ í wɛɛ si ɡɑ̃mɛi kutɔɔ, nɔ ile bi kuwɑi Ilɑɑɔ̃ mɔ í wɛɛ si ɑndunyɑ. \v 2 Ntɔi ɑ̀ ɡũ ilei ɑcɔ. Inɔ sinteui ɑ̀ yɑ kpe ile kumɑ́. Bɛi fitilɑ í wɑ do tɑɑbu do pɛ̃ɛ iyi ɑ̀ jilɛɑ Ilɑɑɔ̃. \v 3 Do wɑjui ɑcɔ minjisiɑu \f + \fr 9:3 \fk ɑcɔ minjisiɑu \ft ɑcɔ sinteui í jɛ bi ku lɔ.\f* inɔ mmuɛ ɡɔ í wɑ bɛ mɑ́ iyi ɑ̀ yɑ kpe ile iyi í re do kumɑ́. \v 4 Bɛi bi kuwee iyi ɑ̀ ce do wurɑ í wɑ, si ɑntɑɛi ɑ̀ yɑ jo tulɑre. Bɛ mɔi kpɑkoi ɑkɑbuui Ilɑɑɔ̃ í wɑ iyi ɑ̀ bii do wurɑ. Si inɔ kpɑkoui, cɑkɑi wurɑ í wɑ, bii ɑ̀ dɑsi mɑnɑ \f + \fr 9:4 \fk mɑnɑ \ft ijɛ iyi Ilɑɑɔ̃ í sɑmbɑɑ inɛi Izirɛli ŋɑ wɑ hɑi lele wɑɑti iyi ɑ̀ wɑ ɡbɑbuɑu.\f*. Nɔ si inɔ kpɑkou mɔi ɡoloi Arɔ̃ɔ iyi Ilɑɑɔ̃ í jɔ̀ í dɑ koko wo í wɑ, do kutɑ ku munɡɑ ɑnu si bii ɑ̀ kɔ woodɑ. \v 5 Si ɑntɑi kpɑkoui ɑmɑlekɑ ilu ɑmboe ŋɑu ɑ̀ wɑ. Wurɑi ɑ̀ yɔ ɑ̀ ceò ɑmɑlekɑ ŋɑu. À jɔ̀ ikpɑ nŋɑ í fũ í bii tenɡi bii ɑ̀ yɑ nikɑ̃ njɛi kuwee nɑ dulum. Ammɑ ɑ kɑɑ kɑ yɔkɔ kɑ sisi idei mii ŋɑu ihɛ̃ fei nsɛi. \p \v 6 Do yɑɑse bɛɛbɛi ɑ̀ jilɛ fei ndɛɛ nɔ woo wee ŋɑ ɑ̀ yɑ lɔ inɔ sinteui ɑjɔ fei ɑ mɑɑ ce icɛi kutɔɔ nŋɑ. \v 7 Ammɑ woo wee nlɑu nŋu ɑkɑ̃i í yɑ lɔ inɔ minjisiɑu ɑdɔ̃ do ɑdɔ̃ ɡbɑkɑ̃ ɑkɑ̃ do njɛi mɛɛmu iyi í yɑ ceɑò Ilɑɑɔ̃ kuweeu nɑ dulum dii nŋu tɑkɑɛ do iyi inɛ ŋɑ ɑ̀ ce si kumɑ̀ hɑi mɑ̀ nŋɑ. \v 8 Bɛɛbɛi Hundei Ilɑɑɔ̃ wɑ nyisi wɑ iyi kpɑ̃ɑ iyi wɑ bɔ inɔ ntɔ iyi í re do kumɑ́u ɑ kù cũu titɑ̃ wɑɑti iyi ile sinteu í wɛɛ. \v 9 Iyi bɛi í jɛ nwɑ yɑɑsei mii iyi wɑ ce nsɛiu ihɛ̃, domi wɑ nyisi wɑ iyi ɑmuɑ ŋɑ do mɛɛmu ŋɑ iyi ɑ̀ yɑ ceɑò Ilɑɑɔ̃ kuwee ŋɑu kù to ku jɔ̀ idɔi inɛ iyi wɑ coou kú mɑ́ mɑm mɑm. \v 10 Mii ŋɑu bɛ fei wɑ fɔ idei kujɛ do kumɔ do ɑrɑ ku wiɛ dimi ikɑ̃ ikɑ̃. Woodɑi ɑrɑ nŋu ɑkɑ̃i iyi Ilɑɑɔ̃ í jilɛ hee titɔ̃ɛ ku mɑɑ nɑɑ. \p \v 11 Ammɑ wɑɑti iyi Kirisi í nɑɑ, í jɛ woo wee nlɑ iyi í nɑɑò mii jiidɑi ɑlɑ wɑ nnyi. Nŋui í lɔ ile ɡɔ iyi í lɑ í re nɔ í sĩɑ í re. Kù jɛ ɑmɑnɛ ŋɑi ɑ̀ coo, wɑɑtɔ kù wɑ si ɑndunyɑ iyi ɑ̀ tɑkɑ. \v 12 Kirisi njɛ í lɔ inɔ iyi í re do kumɑ́ui ɡbɑkɑ̃ ɑkɑ̃ hee do ɑjɔ fei, nɔ kù jɛ do njɛi iwo ŋɑ wɑlɑkɔ ti ɑmɑ kɛtɛ ŋɑ. Njɛi nŋu tɑkɑɛi í lɔò. Bɛɛbɛi í jɔ̀ ɑ̀ bɑò fɑɑbɑ iyi ci yɑ tɑ̃. \v 13 Inɛ ŋɑ iyi ɑ kù mɑ́ ɑ̀ yɑ fɑ̃si ŋɑ njɛi iwo ŋɑi do ti kɛtɛ kombo ŋɑ do irurui kɛtɛ ŋɑ iyi ɑ̀ jo, ɑrɑ nŋɑ ku bɛi ku mɑ́. \v 14 Bii bɛɛbɛi, bɛirei ɑrɑnfɑ̃ɑnii njɛi Kirisi ɑ́ to. Do sɑɑbui Hundei Ilɑɑɔ̃ iyi kɑɑ kui í nɑò Ilɑɑɔ̃ ɑrɑɛ bɛi kuwee iyi kù nɛ ɑɡbɛ. Njɛɛi ɑ́ jɔ̀ idɔ nwɑ ku mɑ́ hɑi si icɛ nfe nfe ku ce ku bɑ kɑ yɔkɔ kɑ tɔɔ Ilɑɑɔ̃, nŋu iyi í jɛ icui kuwɛɛ. \p \v 15 Nɑ ŋɔi í jɔ̀ Kirisi í jɛ woo teese kpɑ̃ɑ ku bɑ Ilɑɑɔ̃ ku dĩ ɑkɑbuu titɔ̃ do ɑmɑnɛ ŋɑ nɔ inɛ ŋɑ iyi Ilɑɑɔ̃ í kpe ɑ jɛ tubu iyi ci yɑ tɑ̃ iyi í ce nŋɑ kuwɑ̃ɛu. Aɑ yɔkɔ ɑ jɛ tubuui nɑ iku iyi Kirisi í ku, ku yɑò inɛ ŋɑ hɑi si kurɑrɑ nŋɑ iyi ɑ̀ ce si wɑɑtii ɑkɑbuu nwou. \p \v 16 Akɑbuu dimi bɛɛbɛ iyi í jɛ ti tubu ku kpɛ̃, ku bɛi ku ce icɛ tilɑsi í ɡbe inɛ iyi í ce ɑkɑbuuu ku ku titɑ̃. \v 17 Ntɔi, ɑ kɑɑ ceò ɑkɑbuui tubu ku kpɛ̃ icɛ bii kù jɛ inɛ iyi í ce ɑkɑbuuu tɑkɑɛ í ku, domi bii í wɛɛ si hunde ɑkɑbuuu kɑɑ nɛ ɡbuɡbɑ̃ ku ce icɛ. \v 18 Nɑ ŋɔi í ce bɑɑ ɑkɑbuu sinteu, do njɛi ɑ̀ dũu. \v 19 Sinte Moizi í sisiɑ inɛ fei woodɑ bɑɑ yoomɑ fei si bɛi Ilɑɑɔ̃ í jilɔɔ. Si ɑnyii nŋu, nɔ í so njɛi ɑmɑ kɛtɛ ŋɑ do ti iwo ŋɑ do inyi, nɔ í so ikũ nkpɑ do ɑmɑɑwɔi jĩi ndii isɔpu, í dɑsi njɛu nɔ í fɑ̃si tiɑi woodɑu do inɛ fei. \v 20 Nɔ í ni, iyi ihɛ̃i í jɛ njɛ iyi wɑ muɑ ɑkɑbuu iyi Ilɑɑɔ̃ í dĩ do iŋɛu ɡbuɡbɑ̃. \v 21 Nɔ í so njɛu mɑ́ í fɑ̃si ilei ɑcɔu do mii ŋɑ iyi ɑ̀ yɑ ceò kuweeu fei. \v 22 Si idei woodɑ njɛi í yɑ jɔ̀ mii nkpɔ ku mɑ́. Bii njɛ kù nikɑ̃ Ilɑɑɔ̃ kɑɑ kpɑ dulum dii inɛ kɑ̃mɑ. \v 23 Mii ndii ɑndunyɑ ŋɑu ihɛ̃i iyi ɑ̀ jɔ mii ndii lele ŋɑu ɑ̀ mɑ́ do kuwee dimi bɛɛbɛ. Ammɑ mii ndii lele ŋɑ tɑkɑ nŋɑ ɑ̀ nɛ bukɑɑtɑi kuwee iyi í re do bɛɛrɛ. \s1 Kuweei Kirisi í kpɑ idei dulum \p \v 24 À mɑ̀ sɑ̃ɑ sɑ̃ɑ iyi Kirisi kù lɔ ile kumɑ́ iyi ɑmɑnɛ ŋɑ ɑ̀ ce. Kù lɔ ile iyi í jɔ bi ku wɑ ntɔ ntɔi Ilɑɑɔ̃u, ɑmmɑ í lɔi hee lele tɑkɑɛ nɔ nsɛi wɑ leekĩ si wɑjui Ilɑɑɔ̃ nɑ iri nwɑ. \v 25 Si bɛi í lɔ bɛ, kù jɛ ɑ́ ni í nɛ bukɑɑtɑi koo ce kuweei ɑrɑɛ tuubɑ nkpɔ nkpɔ. Woo wee nlɑu, inɛ nŋu í yɑ lɔi ɑdɔ̃ do ɑdɔ̃ si inɔ iyi í re do kumɑ́u do njɛi mɛɛmu ɡɔ. \v 26 Bii í jɛ Kirisi í lɔ bɛ tuubɑ nkpɔ nkpɔ wo, ɑ́ yɛ ijuukpɑ̃ isɛ fɛɛfɛlo hɑi sintei ɑndunyɑ. Ammɑ nsɛi, si wɑɑtii ɑnkɑ̃ɑnyiu ihɛ̃, í nɑ ɑrɑɛ bɛi kuwee ɡbɑkɑ̃ ɑkɑ̃ iyi í to ku kpɑ idei dulum hee do ɑjɔ fei. \v 27 Si bɛi Ilɑɑɔ̃ í jilɛɑ inɛ fei ku ku ɡbɑkɑ̃ ɑkɑ̃ ku bɛi ku kiitiɛ, \v 28 bɛɛbɛ mɔi Kirisi í nɑ ɑrɑɛ ɡbɑkɑ̃ ɑkɑ̃ bɛi kuwee í soò dulum dii inɛ nkpɔ. Á nɔ ku nɑ ku fɑɑtɑ wɑ isɛ ɡbeejisiɑ, kù jɛ ku nɑɑ ku so dulum dii inɛ ŋɑ mɑ́, ɑmmɑ ku bɑ fɑɑbɑi inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ deɡbeɛ ŋɑu kú kɔ̃ mɑm mɑm nii. \c 10 \p \v 1 Woodɑi Moizi idei mii ŋɑ iyi ɑ̀ jɔ mii jiidɑ ŋɑ iyi ɑɑ nɑ ɑ nɑɑi wɑ fɔ, kù jɛ mii jiidɑ ŋɑu tɑkɑ nŋɑ. Nɑ nŋu, inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ sɛkɛɛ si Ilɑɑɔ̃ do kuwee ŋɑ iyi ɑ̀ yɑ mɑɑ ce dimi ɑkɑ̃ ɑdɔ̃ do ɑdɔ̃ hɑi nɛ kɔɔ, woodɑu bɛ kɑɑ yɔkɔ ku jɔ̀ ɑ kɔ̃ mɑm mɑm. \v 2 Bii í jɛ yɑɑsei Ilɑɑɔ̃ ku tɔɔ bɛɛbɛi ɑ́ jɔ̀ inɛ ŋɑu ɑ mɑ́ wo, idɔ nŋɑ kɑɑ yɛ tɑɑle nŋɑ nɔ ɑ kɑɑ nɛ bukɑɑtɑi ɑ mɑɑ ce kuwee mɑ́. \v 3 Ammɑ kuweeu, í jɛ mii ɡɔ iyi í yɑ ye inɛ ŋɑ ɡiɡii dulum du ŋɑ ɑdɔ̃ do ɑdɔ̃. \v 4 Ntɔ ntɔ, njɛi kɛtɛ do ti iwo ŋɑu kɑɑ yɔkɔ ku kpɑ idei dulum. \p \v 5 Nɑ nŋu, wɑɑti iyi Kirisi í bi ku nɑɑ si ɑndunyɑ í sɔ̃ Ilɑɑɔ̃ í ni, \q1 Kù jɛ kuwee wɑlɑkɔ ɑmuɑ ŋɑi ì bi. \q1 Nɑ ŋɔi í jɔ̀ ì ceem ɑrɑ. \q1 \v 6 Kù jɛ kuwee ŋɑ iyi ɑ̀ yɑ jo si inɑ fei sɑ̃ɑ sɑ̃ɑ \q1 Wɑlɑkɔ kuwee iyi ɑ̀ yɑ ce nɑ dulum dii inɛ ŋɑi ɑ́ dɔ̃ɛ si. \q1 \v 7 Si ɑnyii nŋu nɔ ǹ ni, ɑmu wee Ilɑɑɔ̃. \q1 Ǹ wɑ n nɑɑi n nɑ n ce idɔɔbiɛ \q1 Si bɛi ɑ̀ kɔ idem si tiɑi woodɑ. \m \v 8 Sinte titɑ̃ Kirisi í ni, kù jɛ kuwee wɑlɑkɔ ɑmuɑ ŋɑi ì bi. Kù nɔ kù jɛ kuwee ŋɑ iyi ɑ̀ yɑ jo si inɑ fei sɑ̃ɑ sɑ̃ɑ wɑlɑkɔ iyi ɑ̀ yɑ ce nɑ dulum nii ɑ́ dɔ̃ɛ si. Do nŋu fei kuwee ŋɑ iyi wɑ fɑ̃ɑu ɑ̀ wɑɑ cooi si bɛi woodɑ í jilɔɔ. \v 9 Si ɑnyii nŋu í ni, ɑmu wee ǹ wɑ n nɑɑi n nɑ n ce idɔɔbiɛ. Si bɛɛbɛi ì kpɑ irii kutɔɔ nwou nɔ ì kpɑɑsiɛ do mmuɛ. \v 10 Si bɛi Jesu Kirisi í ce idɔɔbii Ilɑɑɔ̃, nɑ ŋɔi í jɔ̀ ɑɑ kɑ yɔkɔ kɑ mɑ́ hɑi si dulum du wɑ ŋɑ nɑ sɑɑbui kuweei ɑrɑɛ iyi í ce ɡbɑkɑ̃ ɑkɑ̃ hee do ɑjɔ fei. \p \v 11 Woo wee fei í yɑ mɑɑ ce icɛɛi ɑjɔ bɑɑ yoomɑ fei. Nɔ tuubɑ nkpɔ nkpɔ kuwee ɑkɑ̃u bɛi í yɑ mɑɑ ce nɔ kɑɑ yɔkɔ ku kpɑ idei dulum. \v 12 Ammɑ kuwee ɑkɑ̃i Kirisi í ce nɑ irii dulum. Si ɑnyii nŋu, í koo í bubɑ si ɑwɔ njɛi Ilɑɑɔ̃ hee do ɑjɔ fei, \v 13 wɑ deɡbe ɑjɔ iyi Ilɑɑɔ̃ ɑ́ ce mbɛɛɛ ŋɑ bi ku lesi isɛɛ. \v 14 Á yɔkɔ ku mɑɑ bubɑɛ si nɑ iyi í jɔ̀ ɑmuɑ ɑkɑ̃ui í jɔ̀ inɛ ŋɑ iyi Ilɑɑɔ̃ í ce inɛɛ ŋɑ ɑ̀ mɑ́ mɑm mɑm hee do ɑjɔ fei. \v 15 Hundei Ilɑɑɔ̃ mɔ wɑ jɛ nwɑ sɛɛdɑi ideu. Sinte titɑ̃ í ni, \q1 \v 16 Aɔ̃ Lɑfɛ̃ɛ í ni, ɑkɑbuu iyi ɑn dĩ do ɑŋɑ si ɑnyii ɑjɔ nŋu wee. \q1 An dɑsi woodɑm si idɔ nŋɑ. \q1 An kɔɔ si lɑsɑbu nŋɑ. \m \v 17 Nɔ í ni mɑ́, \q1 N kɑɑ n ye ɡiɡii dulum du ŋɑ \q1 Do woodɑ ku kuɑ nŋɑ mɑ́. \m \v 18 Debɛi, bii ɑ̀ kpɑ idei dulum, kù nɛ ɑ ce kuwee ɡɔ nɑ iriɛ mɑ́. \s1 Kɑ sɛkɛɛ si Ilɑɑɔ̃ \p \v 19 Nɑ nŋu, iŋɛ inɛm ŋɑ, ɑɑ kɑ yɔkɔ kɑ lɔ si inɔ iyi í re do kumɑ́u do idɔ ku bubɑ nɑ sɑɑbui njɛi Jesu. \v 20 Ridoo iyi wɑ ɡɑnji inɛ ŋɑ ɑ lɔ inɔ iyi í re do kumɑ́u í ɡɑ si wɑɑti iyi Jesu í nɑ ɑrɑɛ. Bɛɛbɛi í nyɑ nwɑò kpɑ̃ɑ titɔ̃ iyi í jɛ ti kuwɛɛ. \v 21 Nɔ ɑ̀ nɛ woo wee nlɑ iyi í jɛ inɛ nɡboi kpɑsɛ̃i Ilɑɑɔ̃. \v 22 Nɑ nŋu, kɑ sɛkɛɛ si Ilɑɑɔ̃ do idɔ hɑi nɛ muɑfiti do nɑɑnɛ ku dɑsi hɑi nɛ sikɑ, do idɔ kumɑ́ iyi kù wɑɑ yɛ tɑɑle nwɑ do ɑrɑ iyi ɑ̀ wɛ do inyi iyi í mɑ́. \v 23 Kɑ jɔ̀ kɑ leekĩ dim dim si kpɑ̃ɑ ku cɔ iyi ɑ̀ wɑɑ jɛ sɛɛdɑɛu ihɛ̃, domi Ilɑɑɔ̃, nŋu iyi í ce kuwɑ̃ í jɛ ilu nɑɑnɛ. \v 24 Kɑ ce lɑɑkɑii njɛ ku bɑ kɑ yɑ muɑ njɛ ɡbuɡbɑ̃ iyi ɑ́ jɔ̀ kɑ bi inɛ ŋɑ nɔ kɑ mɑɑ ce icɛ jiidɑ. \v 25 Kɑ mɑɑ̀ ti kɑ jɔ̀ idei kutɔtɔɔ nwɑ, si bɛi inɛ ɡɔ ŋɑ ɑ̀ yɑ mɑɑ ce. Ammɑ kɑ muɑ njɛ ɡbuɡbɑ̃. Bɛi ì yɛ ɑjɔi Lɑfɛ̃ɛ wɑ mɑɑi wɑ fei, bɛɛbɛ mɔi ɑɑ yɑ mɑɑ muɑò njɛ ɡbuɡbɑ̃ ŋɑ. \p \v 26 Awɑ iyi ɑ̀ mɑ̀ ntɔ tɑ̃, bii ɑ̀ wɑɑ mɔsi dulum ku ce, kuwee ɡɔ kù wɛɛ mɑ iyi ɑ́ kpɑ idei dulum, \v 27 í ɡbe kɑ wɛɛò njo kɑ mɑɑ deɡbe kiitii Ilɑɑɔ̃ do inɑ nlɑ iyi ɑ́ ce nfei mbɛɛɛ ŋɑ. \v 28 Inɛ bɑɑ yoomɑ iyi í kuɑ woodɑi Moizi fei, bii ɑmɑnɛ minji mɛɛtɑ í jɛ sɛɛdɑɛ ɑ̀ yɑ kpɑɑi, ɑ ci yɑ ce ɑrɑɑreɛ. \v 29 Debɛi, inɛ iyi wɑ dondɑ Amɑi Ilɑɑɔ̃ wɑ cɔ njɛɛ nfe, njɛ si bii Ilɑɑɔ̃ í dĩ ɑkɑbuuɛ iyi ɑ́ jɔ̀ lɑfɛ̃ɛ ku mɑ́, nɔ wɑ bu Hundei Ilɑɑɔ̃ iyi wɑ nyisi wɑ didɔ̃u, i cɔ zɑkɑ bɛi mii iyi ɑ́ nɑ ku bɑ lɑfɛ̃ɛ si ɑjɔi kiitiu ɑ́ to. \v 30 Ntɔ ntɔ, ɑwɑ ɑ̀ mɑ̀ inɛ iyi í fɔ í ni, ɑmui ɑn sɑ̃ɑ inɛ lɑɑlɔ iyi í ce, ɑmui ɑn kpɑ̃ woo ce lɑɑlɔ iju. Nɔ í ni mɑ́, ɑmu Aɔ̃ Lɑfɛ̃ɛ ɑn kiiti inɛm ŋɑ. \v 31 Ideu í to njo nlɑ nlɑ bii ɑmɑnɛ í dɑsi ɑwɔi Ilɑɑɔ̃, nŋu iyi í wɛɛ. \p \v 32 I ye ɡiɡi mii iyi í tɑko í bɑ ŋɛ wo ŋɑ si wɑɑti iyi ì yɛ inyɑ kumɑ́i Ilɑɑɔ̃ ŋɑ, ì bɑ ijuukpɑ̃ ŋɑ ntɔ ntɔ ɑmmɑ ì leekĩ si dim dim ŋɑ. \v 33 Wɑɑti ɡɔ ŋɑ ɑ̀ yɑ mɑɑ bu ŋɛ nɔ ɑ̀ kpɑ̃ ŋɛ iju si bɑntumɑ, nɔ si wɑɑti ɡɔ ŋɑ mɔ ì yɑ mɑɑ muɑ inɛ ɡɔ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ yɛ dimii wɑhɑlɑu bɛ ɡbuɡbɑ̃ ŋɑ. \v 34 Ntɔi, ì ce ɑrɑɑrei inɛi piisɔ̃ɔ ŋɑ. Iyi inɛ ŋɑ ɑ̀ nɔ ɑ̀ ɡbɑ mii ndu ŋɛ ŋɑ ì jɛ ŋɑi do inɔ didɔ̃, domi ì mɑ̀ ŋɑ iyi ì nɛ ɑmɑni iyi í re do bɛɛrɛ iyi í yɑ mɑɑ wɛɛ do ɑjɔ fei. \v 35 Nɑ nŋu, i mɑɑ̀ fũsi idɔ ku bubɑ nŋɛ ɑwɔ, domi ribɑɛ í lɑ. \v 36 Do ntɔ, í ɡbe i temuɑ ŋɑ ku bɑ bii ì ce idɔɔbii Ilɑɑɔ̃ ì tɑ̃ ŋɑ, i bɑ mii iyi í ce nŋɛ kuwɑ̃ɛ. \v 37 Ntɔi, si bɛi kukɔi idei Ilɑɑɔ̃ wɑ fɔ í ni, \q1 Wɑɑti í ɡbe keeke, kekeeke mɔm. \q1 Nɔ inɛ iyi í nɛ ku nɑɑ ɑ́ nɑɑ, kɑɑ kpɛ. \q1 \v 38 Nɔ inɛm iyi í jɛ dee dee, ɑ́ mɑɑ wɛɛ do sɑɑbui nɑɑnɛ ku dɑsi. \q1 Ammɑ bii í nyi do ɑnyi, inɔm kɑɑ dɔ̃ do nŋu mɑ́. \m \v 39 Awɑ ɑ kù jɛ inɛ ŋɑ iyi ɑɑ nyi do ɑnyi ɑ koo ɑ ce nfe. Ammɑ ɑ̀ dɑsi nɑɑnɛ nɔ ɑ̀ wɑ si kpɑ̃ɑi fɑɑbɑ. \c 11 \s1 Kpɑ̃ɑi nɑɑnɛ ku dɑsi \p \v 1 Inɛ iyi í dɑsi Jesu nɑɑnɛ í mɑ̀ kɑm kɑm mii iyi nŋu wɑ cɔ kpɑ̃ɑɛu nŋu ɑ́ bɑɑ. Í nɔ í mɑ̀ mii iyi ɑ kù yɛ do iju í wɛɛi do ntɔ. \v 2 Nɑɑnɛ ku dɑsi dimi bɛɛbɛi inɛi tɑko ŋɑ ɑ̀ nɛ, ŋɔi í jɔ̀ kuwɛɛ nŋɑ í sĩɑɑ Ilɑɑɔ̃ si. \p \v 3 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii, ɑ̀ mɑ̀ iyi Ilɑɑɔ̃i í tɑkɑ ɑndunyɑ do ideɛ. Bɛɛbɛi í tɑkɑ mii iyi ɑ̀ wɑɑ yɛ hɑi si mii iyi ɑ kù wɑɑ yɛ. \p \v 4 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii, Abɛli í ceɑ Ilɑɑɔ̃ kuwee iyi í nɛ bɛɛrɛ í re ti Kɑɛ̃ɛ. Nɑ sɑɑbui nɑɑnɛ ku dɑsiɛi Ilɑɑɔ̃ tɑkɑɛ í jɛsi ɑmuɑɛ nɔ í kpoo inɛ dee dee. Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsiui Abɛli wɑ bɑ wɑ ide ku fɔ hee nsɛi bɑɑ do iyi í ku fei. \p \v 5 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii Enɔku kù kú, Ilɑɑɔ̃ í soo kú wɑ bi tɛɛ, nɔ inɛ ɡɔ kù yɔɔ do iju mɑ́. Wɑɑti iyi í wɑ si ɑndunyɑ, ɑ̀ yɑ mɑɑ jɛ sɛɛdɑɛ iyi kookoosuɛ í dɔ̃ɑ Ilɑɑɔ̃ si. \v 6 Nɔ wee inɛ ɡɔ kù wɛɛ iyi kookoosuɛ ɑ́ dɔ̃ɑ Ilɑɑɔ̃ si bii kù jɛ do nɑɑnɛ ku dɑsi. Ntɔi, inɛ iyi wɑ sɛkɛɛ si Ilɑɑɔ̃ í nɛ ku dɑsi nɑɑnɛ iyi Ilɑɑɔ̃ í wɛɛ nɔ inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ dɛdɛɛ í yɑ sɑ̃ nŋɑ ribɑɛ. \p \v 7 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii, Nowee í ɡbɔ idei Ilɑɑɔ̃ wɑɑti iyi í ni ku ce lɑɑkɑi si mii iyi ɑ́ nɑ ku nɑɑ iyi kù yɛ titɑ̃. Í jirimɑ idei Ilɑɑɔ̃ nɔ í ɡbe ɑkɔi inyiu si bii nŋu do inɛi kpɑsɛ̃ɛ ŋɑ fei ɑɑ bɑ fɑɑbɑ. Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsiɛi í yɛò tɑɑlei inɛi ɑndunyɑ ŋɑ nɔ Ilɑɑɔ̃ í ni í jɛ ɑmɑnɛ dee dee. \p \v 8 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii, Aburɑhɑmu í jɛ́ò kukpei Ilɑɑɔ̃ nɔ í dɑsi kpɑ̃ɑ wɑ nɛ ikpɑ ilɛ ɡɔ iyi Ilɑɑɔ̃ ɑ́ nɑ́ɑ bɛi tubu. Í dɑsi kpɑ̃ɑ wɑ koo bɑɑ do iyi kù mɑ̀ bii wɑ bɔ. \v 9 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii í koo í bubɑ si ilɛu bɛi isɛ mmu, si ilɛ iyi Ilɑɑɔ̃ í ceɑɑ kuwɑ̃ɛ. Si ilei ɑcɔ ŋɑ mɔm nii í wɑ. Bɛɛbɛi mɔi Izɑɑki do Zɑkɔbu ɑ̀ ce si ɑnyiɛ, ɑŋɑ iyi Ilɑɑɔ̃ í ceɑ kuwɑ̃ ɑkɑ̃u. \v 10 Aburɑhɑmu í ce bɛɛbɛi wɑ deɡbeò ilu nlɑ iyi icuɛ í nɛ ɡbuɡbɑ̃u. Iluu, Ilɑɑɔ̃i í jilɛ yɑɑse bɛi ɑ́ yɛ, nŋui ɑ́ nɔ ku mɑɑ. \p \v 11 Nɑ sɑɑbui nɑɑnɛ ku dɑsii, Sɑrɑ tɑkɑɛ \f + \fr 11:11 \fk Nɑ sɑɑbui nɑɑnɛ ku dɑsii, Sɑrɑ tɑkɑɛ \ft Tiɑ nwo ɡɔ ŋɑ ɑ̀ ni, nɑ sɑɑbui nɑɑnɛ ku dɑsii, Aburɑhɑmu í bɑ ɡbuɡbɑ̃ í bíò ɑmɑ bɑɑ do iyi í ɡbo nɔ Sɑrɑ tɑkɑɛ í jɛ ɡbɛndɑ.\f* í bɑ ɡbuɡbɑ̃ í bíò ɑmɑ bɑɑ do iyi wɑɑtiɛ í lɔ. Í mɑ̀ iyi Ilɑɑɔ̃, nŋu iyi í ce kuwɑ̃, í jɛ ilu nɑɑnɛ. \v 12 Bɛɛbɛ mɔi inɛmɔkɔ ɑkɑ̃u bɛ, nŋu iyi í mɑɑi iku, tɔkuɛ ŋɑ ɑ̀ nɑ ɑ̀ kpɔ bɛi ɑndɑiyɑi lele ŋɑ do bɛi sɑ̃ɑi ido iyi inɛ ɡɔ kɑɑ yɔkɔ ku kɑ ku mɑ̀ jiɑɛ. \p \v 13 Si nɑɑnɛ ku dɑsii inɛ ŋɑu bɛ fei ɑ̀ ku. A kù bɑ mii iyi Ilɑɑɔ̃ í ce nŋɑ kuwɑ̃ɛu, ɑmmɑ ɑ̀ yɔɔi hɑi jĩijĩ ɑ̀ coo cenkɑ̃. À fɔ iyi ɑŋɑ ɑ̀ jɛ inɛ njoo ŋɑ do hɑi nɛ ide ŋɑ si ɑndunyɑu ihɛ̃. \v 14 Inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ fɔ bɛɛbɛ, ɑ̀ wɑɑ nyisi mɑm mɑm iyi ɑŋɑ ɑ̀ wɑɑ dɛ ilɛ iyi ɑ́ jɛ tu ŋɑi. \v 15 Bii í jɛ ɑ̀ wɑɑ ce bɛɡɛi ide nŋɑ iyi ɑ̀ jɔ̀ wɑ wo, ɑɑ bɑ kpɑ̃ɑ ɑ sindɑ ɑ nyi. \v 16 Ammɑ nsɛi ɑ̀ wɑɑ dɛ ide iyi í sĩɑ í re, wɑɑtɔ ide iyi í wɑ lele. Nɑ ŋɔi í ce ɑnyɔ kù wɑɑ mu Ilɑɑɔ̃ ɑ kpoo Lɑfɛ̃ɛ nŋɑ domi í ce nŋɑ sɔɔlui ilu ɡɔ. \p \v 17 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii, Aburɑhɑmu í jɛsi ku ceò Izɑɑki kuwee si wɑɑti iyi Ilɑɑɔ̃ wɑ cɔ lɑɑkɑiɛ. Nŋu iyi Ilɑɑɔ̃ í ceɑ kuwɑ̃u, í tɑ̃ sɔɔlu ku ceò ɑmɑ ɑkɑ̃ɛu kuwee. \v 18 Nŋui Ilɑɑɔ̃ í sɔ̃ wo í ni, hɑi bi Izɑɑkii dimiɛ ɑ́ fitɑ. \v 19 Ì mɑ̀ iyi Ilɑɑɔ̃ í nɛ ɡbuɡbɑ̃ ku jĩ inɛ bɑɑ hɑi si bɑlɛ. Do ntɔ ɑɑ kɑ yɔkɔ kɑ ni í yɛi bɛi Ilɑɑɔ̃ í jũu hɑi si bɑlɛ. \p \v 20 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii, Izɑɑki í weeɑ Zɑkɔbu do Esɑu, í sɔ̃ ŋɑ mii iyi ɑ́ nɑ ku ce. \p \v 21 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii, Zɑkɔbu, wɑɑti iyi í mɑɑi iku, í weeɑ ɑmɑi Zozɛfu ŋɑ ɑkɑ̃ ɑkɑ̃, nɔ í lɔ́kɔ̀ si ɡolo í tɔɔò Ilɑɑɔ̃. \p \v 22 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii, Zozɛfu mɔ, wɑɑti iyi í mɑɑi iku, í fɔ idei kufitɑi inɛi Izirɛli ŋɑ hɑi ilɛi Ezibiti do bɛi ɑɑ ceɑ kũkũi nŋu ŋɑ. \p \v 23 Si wɑɑti iyi ɑ̀ bí Moizi, nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii bɑɑɛ ŋɑ ɑ kù ce njoi ɑ kuɑ woodɑi ilɑɑluu nɔ ɑ̀ sinɡɑɛ zɑkɑi cukpɑ mɛɛtɑ, domi ɑ̀ yɛ í jɛ ɑmɑ ku sĩɑ. \p \v 24 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii, Moizi í kɔ ɑ kpe nŋu ɑmɑi ɑmɑ inɑɑboi Fɑrɑɔ̃ wɑɑti iyi í nɑ í lɑ. \v 25 Í ɡbɑsi ɑ kpɑ̃ nŋu iju do inɛi Ilɑɑɔ̃ ŋɑ ɑjɔ do iyi nŋu ɑ́ mɑɑ wɛɛò inɔ didɔ̃ si fɑɑyii dulum iyi kɑɑ kpɛ. \v 26 Í ɡbɑsi ɑ yɑɑko nŋu bɛi ɑɑ nɑ ɑ yɑɑko Kirisi. Wɑ lɑsɑbu iyi dimii yɑɑko bɛɛbɛ ku yɛ í nɛ bɛɛrɛ í re ɑmɑnii Ezibiti, domi ɑmɑnii ɑlɑi wɑ lele. \p \v 27 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii Moizi í fitɑ hɑi ilɛi Ezibiti, kù ce njoi idɔɔkɔ̃i ilɑɑluu. Í leekiĩ dim dim bɛi mii iyi í yɛ inɛ iyi ɑ ci yɑ yɛ. \v 28 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii í jɔ̀ ɑ̀ jɛ jinɡɑui Iku ku kuɑ. Nɔ í jɔ̀ ɑ̀ fɑ̃si njɛi ɑnɡudɑ̃ ŋɑ si ɑndɛ koofɑ ŋɑ ku bɑ ɑmɑlekɑ iyi ɑ́ kpɑ ɑmɑ yemmɑ ŋɑ ku mɑɑ̀ lu ɑmɑi Izirɛli ŋɑ. \p \v 29 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii, inɛi Izirɛli ŋɑ ɑ̀ kuɑ Tenku Nkpɑu si ilɛ nɡbɛ. Ammɑ wɑɑti iyi inɛi Ezibiti ŋɑ ɑ̀ bi ɑ ce bɛɛbɛ, inyi í jɛ ŋɑ. \p \v 30 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii, bindii Zeriko í cuku wɑɑti iyi inɛi Izirɛli ŋɑ ɑ̀ kɑɑko iluu ɑjɔ mɛɛje. \v 31 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii, Rɑhɑbu ɑbo ɑ̀ tɑ icuu kù ku do inɛ ŋɑ iyi ɑ kù jirimɑ Ilɑɑɔ̃ ɑjɔ, si nɑ iyi í jɔ̀ í ɡbɑ woo bɛ ŋɑu do inɔ ɑkɑ̃. \p \v 32 Mii ɑn fɔ mɑ́. Wɑɑti kù wɑɑ tom hee n ce fɑɑjii Zedeɔ̃ do ti Bɑrɑki do Sɑmsɔ̃ɔ do Zɛfutee do Dɑvidi do Sɑmuɛli do wɑlii ŋɑu. \v 33 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii ɑ̀ jɛ ɑmɑnlu ŋɑu iɡũ, ɑ̀ ce iyi í jɛ dee dee, nɔ ɑ̀ bɑ ɑ̀ ɡbɑ mii iyi Ilɑɑɔ̃ í ce nŋɑ kuwɑ̃ɛ. À dĩ ɡɛlɛi muusu nlɑ ŋɑ, \v 34 ɑ̀ kpɑ ɡbuɡbɑ̃i inɑ nlɑ, ɑ̀ bɑ ɑ̀ fitɑ hɑi si ɑwɔi inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ dɛ ɑ kpɑ ŋɑ do tɑɑkubɑ. À kuɑ ɡbuɡbɑ̃ wo, ɑmmɑ ɑ̀ nɑ ɑ̀ bɑ ɡbuɡbɑ̃ mɑ́. À wɑɑ ce njo nŋɑ si iɡũ, ɑ̀ jɛ dimi mmu ŋɑ iɡũ. \v 35 Nɑ nɑɑnɛ ku dɑsii, inɑɑbo ɡɔ ŋɑ ɑ̀ bɑ inɛ nŋɑ ŋɑ ɑ̀ jĩ wɑ hɑi iku. \p Inɛ ɡɔ ŋɑ mɔ, bɑɑ do iyi ɑ̀ kpɑ̃ ŋɑ iju hee ɑ̀ ku, ɑ kù dɛ ɑŋɑ ɑ fitɑ si, domi ɑ wɑɑ bi ɑŋɑ ɑ nɑ ɑ koo ɑ bɑ kuwɛɛ iyi í jɛ jiidɑ í re. \v 36 À yɑɑko inɛ ɡɔ ŋɑ mɔ nɔ ɑ̀ tɛ nŋɑ kpɔtɔɔ. À dĩ inɛ ɡɔ ŋɑ do sesee ɑ̀ dɑsi ŋɑ piisɔ̃ɔ. \v 37 Gɔɡɔ ŋɑ ɑ̀ tɑ ŋɑ kutɑ ɑ̀ kpɑ ŋɑ, inɛ ɡɔ ŋɑ mɔ ɑ̀ bu ŋɑ kiti minji, ɡɔɡɔ ŋɑ mɔ ɑ̀ kpɑ ŋɑ do tɑɑkubɑ. Inɛ ɡɔ ŋɑ mɔ ɑ̀ dĩ bɑtɑi ɑnɡudɑ̃ do bɑtɑi iwo ɑ̀ wɑɑ dɑbiiò. A kù nɛ nkɑ̃mɑ, ɑ̀ kpɑ̃ ŋɑ iju, ɑ̀ wɑhɑlɑ ŋɑ, \v 38 ɑ kù jɔò ɑndunyɑ. À yɑ mɑɑ dɑbii si ɡbɑbuɑ do si ɑntɑi iri kutɑ ŋɑ. À wɑ si isɑi kutɑ ŋɑ do isɑi ilɛ ŋɑ. \p \v 39 Inɛ ŋɑu fei, ɑ̀ jɛ nŋɑ sɛɛdɑ jiidɑ nɑ nɑɑnɛ ku dɑsi nŋɑ. Do nŋu fei, ɑ kù bɑ kuwɑ̃ iyi Ilɑɑɔ̃ í ceu. \v 40 Ntɔi, si bɛi Ilɑɑɔ̃ í jilɛ nwɑ mii iyi í nɛ bɛɛrɛ í re, kù bi inɛ ŋɑu ɑ kɔ̃ dee dee iyi kù jɛ do ɑwɑ ɑjɔ. \c 12 \s1 Ilɑɑɔ̃ Bɑɑ nwɑ \p \v 1 Nɑ nŋu, si nɑ iyi í jɔ̀ woo jɛ sɛɛdɑ nkpɔu bɛ wɑ kɑɑko wɑ, ɑwɑ mɔ kɑ nyɔ mii iyi wɑ bitɑndi wɑ si kuwɛɛ nwɑ do dulum iyi ci yɑ kpɛtɛ ku mɑ́ si wɑ dim dim. Nɔ kɑ temuɑ si kpɑ̃ɑi kuwɛɛ iyi wɑ deɡbe wɑ bɛi woo sɛi í yɑ temuɑ si ɑreɛ. \v 2 Kɑ dɑsi lɑɑkɑi nwɑ fei si Jesu. Hɑi bi tɛɛi nɑɑnɛ ku dɑsi nwɑ wɑ nɑɑ, nŋu mɔi í nɔ wɑ kɔ̃ɔ. Í jɔ̀ ɑ̀ kpɑɑ si jĩi ku ɡɑɑu, kù cɔ ɑnyɔi dimii ikuu domi wɑ cɔ kpɑ̃ɑi inɔ didɔ̃ iyi ɑ̀ jilɛɑɑ. Nsɛi, wɑ bubɑ si ɑwɔ njɛi kitɑ̃i bommɑi Ilɑɑɔ̃. \v 3 I jɔ̀ i lɑsɑbu si mii iyi Jesu í ce, si bɛi í temuɑ do mbɛɛtɛ nlɑu hee í jɔ̀ ilu dulum ŋɑ ɑ̀ kpɑɑ. I mu ideu ŋɑ ku bɑ i mɑɑ̀ kuɑ ɡbuɡbɑ̃ ŋɑ, nɔ i mɑɑ̀ mɔnɡɔ munyɑ ŋɑ. \p \v 4 Iŋɛ, si kujɑbu nŋɛ do dulum, i kù jɑbu i kù to hee si iku titɑ̃ ŋɑ, \v 5 nɔ ì ɡbɛjɛ idei ɡbuɡbɑ̃ iyi ɑ̀ mu nŋɛ wɑɑti iyi ɑ̀ kɔ ɑ̀ ni, \q1 Amɑm, bii Aɔ̃ Lɑfɛ̃ɛ wɑ kpɑ̃ɛ iju, ikɔi wɑ nɑɛ, mɑɑ̀ ce si ɑtɑfii. \q1 Inɔɛ ku mɑɑ̀ fɔ bii wɑ fɔ siɛ ide, \q1 \v 6 Domi inɛ iyi Aɔ̃ Lɑfɛ̃ɛ í bi, nŋui í yɑ kpɑ̃ iju, \q1 Nɔ ku cɑ̃ inɛ ŋɑ iyi í doo si ɑmɑɛ ŋɑ fei. \m \v 7 Nɑ nŋu, i temuɑ do ijuukpɑ̃ nŋɛ domi Ilɑɑɔ̃ wɑ ce nŋɛi bɛi ɑmɑɛ ŋɑ. Amɑ yoomɑi í wɛɛ iyi bɑɑɛ ci yɑ kpɑ̃ɑ iju. \v 8 Bii ɑ kù kpɑ̃ ŋɛ iju bɛi ɑmu ŋɑ iyi ɑ̀ ɡbe, debɛi i kù jɛ ɑmɑi Bɑɑbɑ ŋɑ, iŋɛ ɑmɑ seeɡe ŋɑi. \v 9 Bɑɑ nwɑ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑ ilɛ ihɛ̃ ɑ̀ yɑ kpɑ̃ wɑ iju ɑ̀ yɑ kɑ nɔ kɑ jirimɑ ŋɑ. Bii bɛɛbɛi, bɛirei iri ilɛ ku sũɑ Bɑɑ nwɑ iyi í wɑ leleu í nɛ ku to ku bɑ kɑ nɛ kuwɛɛ. \v 10 Bɑɑ nwɑ ŋɑ ɑ̀ yɑ kpɑ̃ wɑ iju si wɑɑti keeke si bɛi í sĩɑ nŋɑ. Ammɑ Ilɑɑɔ̃ í yɑ kpɑ̃ wɑ iju nɑ ɑrɑnfɑ̃ɑni nwɑ ku bɑ kɑ nɛ ikpɛ̃ si kumɑ́ɛ. \v 11 Ntɔi, bii ɑ̀ wɑɑ kpɑ̃ wɑ iju, inɔ ku fɔi í yɑ jɛ nwɑ titɑ̃, ci yɑ jɛ inɔ didɔ̃. Ammɑ si ɑnyii nŋu, inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ bɑ ijuukpɑ̃u nɔ ɑ̀ kpɑɑsi, ɑ̀ yɑ jɛ dee dee nɔ ɑ jɛ kuwɛɛ nŋɑ si lɑɑkɑi ku sũ. \v 12 Nɑ nŋu, iŋɛ iyi ì wɑɑ mɔnɡɔ temuɑ, i wu ɑwɔ nŋɛ lele, nɔ iluɡũ nŋɛ ŋɑ iyi ɑ̀ ɡbɛɛji ŋɑu i mu nŋɑ ɡbuɡbɑ̃ ŋɑ. \v 13 Nɔ i ceɑ isɛ nŋɛ ŋɑ kpɑ̃ɑ iyi í munɡɑ ɑnu ŋɑ ku bɑ ilu kutɛ bɔ̃ɔ ŋɑ ɑ mɑɑ̀ tɑmbɔ kutɛ nŋɑ ŋɑu mɑ́, ɑmmɑ ɑ bɑ iri. \s1 Ide iyi ɑ̀ sɔ̃ wɑ kɑ ce \p \v 14 I dɛ lɑɑkɑi ku sũ do inɛ fei nɔ i ce kuwɛɛ iyi í mɑ́ ŋɑ domi inɛ ɡɔ kù wɛɛ iyi ɑ́ yɛ Lɑfɛ̃ɛ bii kuwɛɛɛ kù mɑ́. \v 15 I ce lɑɑkɑi ŋɑ kɑ̃mɑ nŋɛ ku mɑɑ̀ nɑ ku toɑ didɔ̃i Ilɑɑɔ̃ ɑnyi, nɔ i mɑɑ̀ jɛ ilu inɔ ku ro ŋɑ, domi inɔ ku rou ɑ́ nɑ ku lɑ nɔ ku tosi inɛ nkpɔ bɛi icɑ̃i jĩi í yɑ yɔ. \v 16 I ce lɑɑkɑi ŋɑ ku bɑ inɛ ɡɔ ku mɑɑ̀ ce sɑkɑrɑ, nɔ inɛ ɡɔ ku mɑɑ̀ nɑ ku kɔ ku mɑ̀ bɛɛrɛi mii jiidɑ ŋɑ. Bɛɛbɛi Esɑu í ce wɑɑti iyi í so yemmɑ ku jɛɛ í tɑɑ nɑ ijɛ jɛɛ ɑkɑ̃. \v 17 Si ɑnyii nŋu, iŋɛ tɑkɑ nŋɛ ì mɑ̀ ŋɑ iyi í bi bɑɑ nŋu ku weeɑ nŋu, ɑmmɑ í kɔɑɑ domi kù bɑ kpɑ̃ɑ ku kpɑɑsi mii iyi í tɑko í ce bɑɑ do iyi wɑ dɛdɛɛ do cikɑ̃ɑju fei. \p \v 18 Iŋɛ, kù jɛ iri kutɑ ɡɔ iyi ɑɑ yɔkɔ ɑ lui ì sɛkɛɛ si ŋɑ, bɛi inɛi Izirɛli ŋɑ ɑ̀ sɛkɛɛ si iri kutɑi Sinɑi. Si ɑntɑi kutɑi Sinɑi inɑ nlɑ nlɑi í wɑ bɛ do kudũi ijĩ do ilu kuku do fufu dɑbii, \v 19 do kɑ̃ɑkɑ̃ɑkĩ do ide ku fɔ nlɑ nlɑ. Iyi inɛi Izirɛli ŋɑu ɑ̀ ɡbɔ ide ku fɔu ɑ̀ tɔɔ suuru ɑ̀ ni ku mɑɑ̀ ti ku bɑ ɑŋɑ ide ku fɔ mɑ́, \v 20 domi ɑ̀ wɑɑ ce njoi woodɑ iyi í ni, ilu hunde bɑɑ yoomɑ iyi í lu iri kutɑu, bɑɑ bii mɛɛmui, ɑɑ tɑɑ kutɑ ɑ kpɑɑi. \v 21 Mii iyi ɑ̀ yɛ bɛ, í nɛ njo hee Moizi í fɔ í ni, njo í mum hee ǹ wɑ n yɑyɑ. \p \v 22 Ammɑ iŋɛ, iri kutɑi Siɔ̃ɔi ì sɛkɛɛ si ŋɑ, bii ilui Ilɑɑɔ̃, nŋu iyi í wɛɛ í wɑ. Iluu, nŋui í jɛ Zeruzɑlɛmui lele, tenɡi bii ɑmɑlekɑ ŋɑ ɑ̀ yɑ tɔtɔɔ nkpɔ nkpɔ do inɔ didɔ̃. \v 23 Ì sɛkɛɛ si inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ kɔ iri nŋɑ lele ŋɑ, ɑŋɑ iyi ɑ̀ jɛ ɑmɑ yemmɑi Ilɑɑɔ̃ ŋɑ. Ì sɛkɛɛ si Ilɑɑɔ̃ ŋɑ, nŋu iyi í jɛ woo kiitii inɛ fei, nɔ ì sɛkɛɛ si inɛ jiidɑi tɑko ŋɑ iyi Ilɑɑɔ̃ í jɔ̀ ɑ̀ kɔ̃ tɑ̃ ŋɑ. \v 24 Ì sɛkɛɛ si Jesu do njɛɛ iyi í nikɑ̃u ŋɑ. Jesui í jɛ woo teese kpɑ̃ɑ ku bɑ Ilɑɑɔ̃ ku dĩ ɑkɑbuu titɔ̃ do ɑmɑnɛ ŋɑ. Njɛɛui, wɑ bɑ wɑ ide ku fɔ, nɔ ideɛ í dɔ̃ ku ɡbɔ í re ti Abɛli. \p \v 25 Nɑ nŋu, i ce lɑɑkɑi ŋɑ i mɑɑ̀ kɔ ku ɡbɔ idei inɛ iyi wɑ bɑ ŋɛ ide ku fɔ ŋɑ. Moizi í bɑ inɛ ŋɑ ide ku fɔ si ɑndunyɑu ihɛ̃ í ni ɑ ce lɑɑkɑi, nɔ inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ kɔ ku ɡbɔ ideɛu ɑ kù fitɑ si ijuukpɑ̃. To, ɑwɑ mɔ iyi ɑ̀ wɑɑ ɡbɔ inɛ iyi wɑ fɔ ide wɑ hɑi lelei Aɔ̃, bɛirei ɑɑ kɑ ce kɑ fitɑ si ijuukpɑ̃ bii ɑ̀ wɑɑ toɑɑ ɑnyi. \v 26 Inɛ iyi ide ku fɔɛ í tɑko í jɔ̀ ilɛ í yɑyɑu, í fɔ mɑ́ nsɛi í ni, ɑn nyi n yɑyɑ ilɛ mɑ́ ɡbɑkɑ̃ ɑkɑ̃ ɑmmɑ kù jɛ ilɛ nŋu ɑkɑ̃, hee do lele feii. \v 27 Iyi í ni, ɑn nɔ n coo mɑ́ ɡbɑkɑ̃ ɑkɑ̃, wɑ nyisi iyi mii iyi ɑ̀ tɑkɑ ɑ́ yɑyɑ ku lɔ ku bɑ mii iyi kɑɑ yɑyɑ ku wɛɛ. \p \v 28 Nɑ nŋu, kɑ sɑɑbu Ilɑɑɔ̃ domi ɑ̀ nɛ bommɑ iyi kɑɑ yɑyɑ nɔ kɑ tɔɔɛ si bɛi í bi, kɑ mɑ̀ bɛɛrɛɛ nɔ kɑ jirimɑɛ. \v 29 Ntɔi, Aɔ̃ Lɑfɛ̃ɛ nwɑ í yɛi bɛi inɑ iyi í yɑ ce nfei mii ŋɑ. \c 13 \s1 Mii iyi ɑɑ kɑ ce kɑ dɔ̃ɑ Ilɑɑɔ̃ si \p \v 1 I yɑ temuɑ si kpɑɑsi woo dɑsi nɑɑnɛ ŋɑ ku bi. \v 2 I ye ɡiɡi iyi í sĩɑ i yɑ yɑɑɛ inɛ njoo ŋɑ, domi inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ ce bɛɛbɛ, ɡɔɡɔ nŋɑ ŋɑ ɑ̀ yɑɑɛ ɑmɑlekɑ ŋɑ ɑ kù mɑ̀. \v 3 Nɔ i yɑ ye ɡiɡii inɛi piisɔ̃ɔ ŋɑ bɛi mii iyi ɑ̀ mu iŋɛ mɔ piisɔ̃ɔ ŋɑ. I ye ɡiɡii inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ yɛ ijuukpɑ̃ bɛi mii iyi iŋɛ tɑkɑ nŋɛ í yɛ ijuukpɑ̃ ŋɑ. \p \v 4 I jɔ̀ mɔkɔ do ɑbo bɑɑ yoomɑ fei ku mɑ̀ bɛɛrɛi ɑbɔdɔ̃ nɔ ɑ leekĩò njɛ dim dim domi Ilɑɑɔ̃ ɑ́ kiiti inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ sũò njɛ hɑi ce ɑbɔdɔ̃ do inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ ce sɑkɑrɑ. \p \v 5 I mɑɑ̀ ti i jɔ̀ kubii fiɑ ku mu ŋɛ. I jɔ̀ iyi ì nɛ ku ce nŋɛ zɑkɑ, domi Ilɑɑɔ̃ í ni, n kɑɑ n jɔ̀ɛ pɑi, n kɑɑ n nɔ n fũ siɛ ɑwɔ bɑɑ ɑjɔ ɡɔ. \v 6 Nɑ nŋu, ɑɑ kɑ yɔkɔ kɑ cɑ̃ ɡɛndɛ kɑ ni, \q1 Aɔ̃ Lɑfɛ̃ɛ í jɛ inɛ iyi ɑ́ sobim. \q1 Njo kù wɑɑ mum. \q1 Mii ɑmɑnɛ ɑ́ yɔkɔ ku ceem. \p \v 7 I ye ɡiɡii woo cuɑi tɑko nŋɛ ŋɑ, inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ tɑko ɑ̀ sisi nŋɛ idei Ilɑɑɔ̃. I lɑsɑbuò ɑrɑnfɑ̃ɑni iyi kuwɛɛ nŋɑ í nɑɑò wɑ, nɔ iŋɛ mɔ i sisi nɑɑnɛ ku dɑsi nŋɑ ŋɑ. \v 8 Jesu Kirisi ci yɑ kpɑɑsi hɑi ɑnɑ do nnyi hee do ɑjɔ fei. \v 9 I mɑɑ̀ ti i jɔ̀ ɑ fɑ ŋɛ si kukɔsi ikɑ̃ ikɑ̃, domi í sĩɑ idɔ nwɑ ku mɑɑ leekĩ si didɔ̃i Ilɑɑɔ̃, ku mɑɑ̀ jɛ si iwɔ̀i ijɛ ku jɛ ŋɑ. Inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ too kpɑ̃ɑu bɛ fei ɑ kù bɑ ɑrɑnfɑ̃ɑniɛ kɑ̃mɑ. \p \v 10 Awɑ ɑ̀ nɛ bi kuwee ɡɔ nɔ woo wee ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ ce icɛ si ile kumɑ́u ɑ kù nɛ kpɑ̃ɑ ɑ jɛ ijɛi kuweeu. \v 11 Í yɛi bɛi kuwee iyi woo wee nlɑu í yɑ ce. Í yɑ lɔò njɛi mɛɛmu ŋɑui si inɔ iyi í re do kumɑ́u ku ceò kuwee nɑ dulum dii ɑmɑnɛ ŋɑ. Ammɑ iŋɑi mɛɛmuu tɑkɑɛ, ɑnɡulei iluui ɑ̀ yɑ koo ɑ joo. \v 12 Nɑ ŋɔi í jɔ̀ Jesu mɔ, wɑɑti iyi í bi ku jɔ̀ inɛ ŋɑ ɑ mɑ́ do njɛi nŋu tɑkɑɛ, í jɔ̀ ɑ kpɑɑ ɑnɡule. \v 13 Nɑ nŋu, kɑ bɔ bi titɛɛ ɑnɡule bɛ, kɑ jɛsi ɑ̀ dondɑ wɑ bɛi ɑ dondɑɛ, \v 14 domi ɑ kù nɛ ilu ɡɔ si ilɛu ihɛ̃ iyi ɑ́ mɑɑ wɛɛ hee do ɑjɔ fei. Ilu iyi wɑ nɑɑ nŋui ɑ̀ wɑɑ dɛdɛ. \v 15 Do sɑɑbuɛ kɑ mɑɑ sɑɑbu Ilɑɑɔ̃, wɑɑtɔ kɑ yɑ fɔ do ɡɛlɛ nwɑ mii iyi í ce si wɑjui inɛ ŋɑ. Nɔ sɑɑbuu kú jɛ bɛi kuwee iyi ɑ̀ wɑɑ ceɑɑ wɑɑti kɑ̃mɑ fei. \v 16 I mɑɑ̀ ɡbɛjɛ jiidɑ ku ce, nɔ i yɑ mɑɑ sobi njɛ ŋɑ, domi dimii kuwee bɛɛbɛ í yɑ dɔ̃ɑ Ilɑɑɔ̃ si. \p \v 17 I ɡbɔ idei woo cuɑ nŋɛ ŋɑ nɔ i sũ nŋɑ iri ilɛ, domi ɑ̀ wɑɑ cɔ bɑɑnii hunde nŋɛ si nɑ iyi í jɔ̀ Ilɑɑɔ̃ ɑ́ nɑ ku bee ŋɑ ideɛ. I ce bɛɛbɛ ŋɑ ku bɑ ɑ coo do inɔ didɔ̃, ku mɑɑ̀ ti ku jɛ do inɔ ku fɔ. Bii ɑ̀ coo do inɔ ku fɔ, kɑɑ ce nŋɛ ɑrɑnfɑ̃ɑni kɑ̃mɑ. \p \v 18 I yɑ ce nwɑ kutɔɔ ŋɑ. À mɑ̀ kɑm kɑm iyi idɔ nwɑ kù wɑɑ yɛ tɑɑle nwɑ domi ɑ̀ bi kɑ ce isɛɛnɛ nwɑ dee dee si mii fei. \v 19 Iyi ǹ wɑ n tɔɔ ŋɛ ntɔ ntɔ, nŋui í jɛ i ce kutɔɔ Ilɑɑɔ̃ ku jɔ̀ n bɑɑ ńyɑ ńyɑ bi tu ŋɛ mɑ́. \s1 Kutɔɔ \p \v 20 Lɑfɛ̃ɛ nwɑ Jesui í jɛ Woo deɡbe iyi í re. Nɑ njɛɛ iyi í nikɑ̃, í jilɛ nwɑ ɑkɑbuu titɔ̃ iyi ci yɑ tɑ̃. Nɑ nŋu Ilɑɑɔ̃ ilu lɑɑkɑi ku sũ, nŋu iyi í dedeɛ hɑi si bɑlɛ, \v 21 ku mu nŋɛ ɡbuɡbɑ̃ i ceò dɑɑ jiidɑ ŋɑ ku bɑ i ce idɔɔbiɛ. Nɔ ku ce si ŋɛ mii iyi ɑ́ dɔ̃ɑɑ si, nɑ sɑɑbui Jesu Kirisi. Amboe ku jɛ ti Jesu Kirisi hee do ɑjɔ fei. Ami. \s1 Fɔɔi ɑnkɑ̃ɑnyi \p \v 22 Iŋɛ inɛm ŋɑ, ǹ wɑ n tɔɔ ŋɛ i jɔ̀ i ɡbɔ idei ɡbuɡbɑ̃ ku muɑ iyi ǹ kɔ nŋɛ wɑ si tiɑu ihɛ̃ do temuɑ, domi kù sɔ. \v 23 Ǹ bi i mɑ̀ ŋɑ iyi ɑ̀ dɑ Timɔtee inɛ nwɑu hɑi piisɔ̃ɔ. Bii í to wɑ ńyɑ, ɑn nɑɑɛ wɑ bi tu ŋɛ. \p \v 24 I ce woo cuɑ nŋɛ ŋɑ fei fɔɔ hee do inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ jɛ ti Ilɑɑɔ̃ fei. Woo dɑsi Jesu nɑɑnɛi ilɛi Itɑli ŋɑ ɑ̀ ce ŋɛ fɔɔ. \p \v 25 Didɔ̃i Ilɑɑɔ̃ ku wɛɛ do iŋɛ fei.