\id PHP \h Filipenses \toc1 Carta Tsa Jacuhu̱n Ra Pablo Tsi Nyɨvɨ Yɨhɨ́ Cuenda Nyoo Ñuu Filipos, \toc2 Filipenses \toc3 Fil. \mt1 Carta Tsa Jacuhu̱n Ra Pablo Tsi Nyɨvɨ Yɨhɨ́ Cuenda Nyoo Ñuu Filipos, \c 1 \s1 Nyií ra Pablo vehe caa, tan javaha̱ ra iin carta tan jacuhu̱n ra tsi nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo ñuu Filipos \p \v 1 Yuhu ra Pablo tan ra Timoteo, cuví ndi musu ra Jesucristo. Tan javahá ndi carta ihya tsa cuenda tandɨhɨ ndo tsa yucú ndo ñuu Filipos tan cuví ndo nyɨvɨ cuenda Nyoo tan iin ñi cuvi ndo tsihin ra Cristo. Tan yacan jaquitsí ndi carta ihya tsi tandɨhɨ ndo tsihin ra cuví ityi nuu tsihin nyɨvɨ vehe ñuhu naha ra, tan tsihin ra jahá tyiñu vehe ñuhu naha ra. \v 2 Na̱quihin ndo tsa vaha tan tsa taxin tsa tsahá Nyoo Jutu yo tan Jutu Mañi yo Jesucristo coo añima. \s1 Nu tsicán tahvi ra Pablo tsa cuenda ñi yɨhɨ́ cuenda Nyoo ñuu Filipos \p \v 3 Tandɨhɨ ñi tsaha tsa nducuhún iñi yu tsi ndo, nacuhvá xaan yu tyahvi nyoo tsi Nyoo tsa cuenda ndo. \v 4 Tan tandɨhɨ tsa tsicán tahvi yu tsi Nyoo tan tsicán tahvi yu tsa cuenda tandɨhɨ ndo tsihin tsa sɨɨ cuñí añima yu. \v 5 Tyin nda quɨvɨ jihna tsa tsiñi̱ ndo tuhun ra Cristo tan nda vityin tan ña jandɨhɨ́ ndo tsa jatyinyeé ndo tsi yu. Tyin iin caa ñi jacotó yo tuhun ra Jesucristo tsi nyɨvɨ. \v 6 Tsitó vaha yu tyin tumaa tsa quitsaha̱ javahá Nyoo tsa vaha tsitsi añima ndo, tacan cua javaha ca ra nda cuanda quɨvɨ quitsi ra Jesucristo inga tsaha. \v 7 Taahán tsi tsa caca iñi yu tacan tsa cuenda ndo, tyin cuñí xaan yu tsi ndo. Tyin iin caa ñi nasocó Nyoo tsi yo. Vasu ndi maa tsa nyií yu vehe caa ihya, tan vasu ndi maa cuhun yu nuu ra cumí tyiñu naha ra, maa tyin jacotó yu tuhun Nyoo tsi ra yucú vehe caa ihya naha ra, tan tsihin ra cumí tyiñu naha ra, na coto ra naha tyin nditsa tuhun ra Cristo. \v 8 Nyoo tsitó ra tyin cuñí xaan yu tsi tandɨhɨ nyooho tumaa tsa cuñí maa ra Jesucristo tsi ndo. \v 9 Tan tsicán tahvi xaan yu tsi Nyoo na cuñi ca ndo tsi ra tan na cundahvi ca iñi ndo tsi nyɨvɨ. Tan nacoo ca tsa nyityi Nyoo tsi ndo, tan cutuñi ca iñi ndo, \v 10 tyin tacan tan cuvi ñihi ndo tsa vaha tsi Nyoo. Tan ña cua coo ca cuatyi ndo tan cuvi coo vaha ndo tsihin tuhun Nyoo nda cuanda quɨvɨ quitsi ra Cristo. \v 11 Maa ra cua jatyinyee tsi ndo. Tan tacan ñi cua javaha ndo maa ñi maa tsa vaha, tan tsa ndaa. Tacan tan cua jacahnu nyɨvɨ tsi Nyoo tyin cahnu xaan ra cuví ra. \s1 Maa ñi maa tyiñu Nyoo javahá ra Pablo tyin iyó ra Cristo añima ra \p \v 12 Yañi, cuñí yu tsa coto ndo tyin tandɨhɨ tundoho taahán yu, jatyinyeé xaan tsi tyin nducuaha ca nyɨvɨ tsinú iñi tuhun Nyoo. \v 13 Tan tandɨhɨ andaru tsa iyó vehe ra cuví rey tan tandɨhɨ nyɨvɨ iyó ihya tsitó ñi tyin nyií yu vehe caa tsa cuenda tsa nyicún yu tsi ra Cristo. \v 14 Tan cuaha xaan ra yañi yo cuenda Jutu Mañi yo naá tsa yuuhví ra naha tsa nyehé ra naha tyin jatyinyeé Nyoo tsi yu nu nyií yu vehe caa. Yacan cuenda jañihí ca ra naha caahán ra naha tuhun Nyoo tsihin nyɨvɨ. \p \v 15 Tan nditsa tyin yɨhɨ́ ra naha, caahán ra naha tuhun ra Cristo tsa cuenda tyin cuñí ra cunyicun nyɨvɨ tsi maa ra naha. Tan yɨhɨ́ tucu ra naha caahán ra naha tuhun ra Cristo tsihin nyɨvɨ maa tyin tsihin tsa nɨɨ iñi ra naha. \v 16-17 Yɨhɨ́ ra caahán ra tuhun ra Cristo, tyin tsitó ra naha tyin maa Jutu Mañi yo jaquitsi̱ tsi yu ihya. Tyin cahan yu tuhun ra tan jacotó yu tsi nyɨvɨ tyin nditsa tsa jacacú ra tsi yo. Tan tsa cuenda tsa cuñí ra naha tsi ra Cristo, yacan caahán ra naha tuhun ra. Maa tyin inga ra can naha ra ñavin tsa nɨɨ iñi ra naha tan caahán ra naha tuhun ra Cristo, tyin cuñí ra naha na cunyicun cuaha nyɨvɨ tsi ra naha tan cuñí ra naha vacu nducu ra naha tsi yu nu nyií yu vehe caa ihya. \v 18 Tan ña ndɨhɨ iñi yuhu tatun juhva ra naha caahán ra naha tuhun ra Cristo tsihin tsa ña nɨɨ iñi ra naha. Maa tyin yuhu sɨɨ xaan cuñí yu tyin tuhun ra Cristo caahán tandɨhɨ ra naha, cuví ñi tsa nɨɨ iñi ra naha caahán ra naha o ñavin. \p Tan ndusɨɨ ca cuñí yu \v 19 tyin tsitó yu tyin maa Nyoo cua jacacu tsi yu. Tyin tsicán tahvi xaan ndo tsi ra tsa cuenda yu, tan inga tuhun tyin jatyinyeé xaan Tatyi Ii ra Cristo tsi yu. \v 20 Tsitó vaha yu tyin Nyoo cua jatyinyee ra tsi yu tan ña cua nducahan nuu yu, tan ña cua nayuhvi yu cahan yu tuhun ra Cristo tsihin tsa nɨɨ iñi yu. Tan ña ndɨhɨ iñi yu, an coo ca yu ñayɨvɨ, o cúu yu, maa tyin cuñí yu cahan yu tuhun ra, tahan ñi cuhva tsa tuhvá yu caahán, na nyehe nyɨvɨ cuhva iyó yu tan coto ñi tyin ra Cristo cahnu xaan ra cuví ra. \v 21 Tyin tsa cuenda yuhu ñayɨvɨ tsa iyó yu vityin, ñayɨvɨ ra Cristo cuví. Maa tyin tatun cúu yu, cua ñihi yu tsa sɨɨ caa tsa iyó gloria. \v 22 Tan tatun coo ca yu, vaha xaan. Tyin tacan tan cuví jañihi ca yu jahá tyiñu yu tyiñu Jutu Mañi yo. Tan cua cuvi tsi tsa vaha tsa cuenda ra. Yacan cuenda ña tsitó yu nda ityi cuhun yu, a cúu yu, a cuhun yu cucahan ca yu tuhun Nyoo tsihin nyɨvɨ, ña tsitó yu. \v 23 Yɨɨ xaan cuñí yu tan quihin yu ndáa ityi cuhun yu tyin tsa cuñí yu cuhun yu cunyaa yu tsihin ra Cristo. Tyin vaha ca yacan. \v 24 Maa tyin tsa cuenda nyooho, vaha ca tsa ña cúu naha yu tyin tacan tan cuví cunyaa yu tsihin ndo tan coto ca ndo tuhun Nyoo. \v 25 Yacan cuenda tsitó yu tyin cua ndoo yu juhva ca quɨvɨ ihya. Tyin cuñí tsi tsa jatyinyeé ca yu tsi ndo tan cuvi cuhun ndo ityi nuu ca tan cusɨɨ ca iñi ndo tsihin tsa tsinú iñi ndo tsi Nyoo. \v 26 Tacan tan cua nyehe ndo tsi yu inga tsaha, tan sɨɨ xaan ca cua cuñi ndo tsa cuenda yu tyin iin caa ñi iyó yo tsihin ra Cristo. \p \v 27 Cuñí tsi tsa coo yo cuhva taahán tsi coo nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda ra Cristo. Vasu nyaá yu tsihin ndo, a cañi nyií yu, maa tyin cuñí yu coto yu tuhun ndo tyin nyooho vaha cuahán ndo tsihin Nyoo. Tan iin caa ñi jahá tyiñu tandɨhɨ ndo tyin tacan tan cua tsinu iñi nyɨvɨ tuhun ra Cristo. \v 28 Maa tyin nyɨvɨ xaan iñi tsi ndo, cuaha xaan tsa cua jacuu ñi tsi ndo maa tyin ña na̱yuhvi ndo. Tyin tsa tacan, catsi xaan janahá tsi tyin cunaa ñi can. Tan janaha tucu tsi tyin tsa cacu̱ nyooho jaha̱ Nyoo. \v 29 Tyin tsahá ra ndatu tsa tsinú iñi tandɨhɨ yo tsi ra Cristo, tan tacan tucu tsahá Nyoo ndatu tsa nyehé yo tundoho tsa cuenda maa ra Cristo. \v 30 Iin caa ñi nyehé yo tundoho tan jacotó yo tuhun ra Cristo. Tan tsa tsitó ndo nácaa nyehe̱ yu tundoho, tan vityin tsitó tucu ndo tyin ña jandɨhɨ yu tsa caahán yu tuhun Nyoo. \c 2 \s1 Cuca xaan ra Cristo, maa tyin quitsi̱ cúu ra tumaa iin ra ndaahvi \p \v 1 Nditsa tyin ra Cristo jandu iín xaan ra iñi yo tsa iin ñi cuví yo tsihin ra. Tan vaha cuñí yo tsa cuenda tsa cuñí ra tsi yo. Tan nditsa tucu tyin iyó Tatyi Ii Nyoo tsihin yo. Tan nditsa tucu tsa ndaahvi cuñí yo nyehé yo tsi nyɨvɨ tahan yo. Tatun nditsa tandɨhɨ yacan, \v 2 cu̱hva ndo tsa cusɨɨ ca iñi yu tsihin tsa vaha iyó ndo. Tan cu̱ñi tahan ndo tsi ndo tumaa tsa cuñí ra Cristo tsi yo. Tan iin ñi cuhva ca̱ca iñi ndo. Tan iin ñi tsa vaha ja̱vaha ndo. \v 3 Ña ja̱vaha ndo maa ñi tsa jatyinyee tsi maa ndo, ja̱vaha ndo tsa vaha tsi inga nyɨvɨ. Tan náa javaha ndo, ña cahnu ja̱ha ndo tsi ndo. Ndaahvi ja̱ha yo tsi yo. Tan intuhun intuhun yo na ja̱ha yo tyin vaha ca inga nyɨvɨ tan ñavin ca maa yo. \v 4 Tan intuhun intuhun yo caca iñi yo tsa cuenda tsa vaha tsi inga nyɨvɨ, tan ñavin tsa cua jatyinyee tsi maa ñi maa yo. \p \v 5 Ca̱ca iñi yo tumaa tsicá iñi maa ra Cristo Jesús. \v 6 Tyin nu quitsi̱ tsi tsanaha tsa ndi cumañi ca quitsi ra nu ñuhu ñayɨvɨ, cuví ra tahan ñi maa cuví Nyoo. Maa tyin ña tsica̱ iñi ra tsa nacoo ra yacan. \v 7 Tan tyaa̱ tsiyo ra tandɨhɨ tunyee iñi ra tan tandɨhɨ tsa cuca ra. Tan quitsi̱ ra nanduvi̱ ra iin nyɨvɨ ndaahvi nu ñuhu ñayɨvɨ ihya quɨvɨ tsa cacu̱ ra. \v 8 Tan tsa nanduvi̱ ra iin rayɨɨ, tan ndaahvi jaha̱ ra tsi ra tan tyaa̱ yahvi vaha ra tsi Nyoo nda cuanda tsaha̱ ra tsa cahñi nyɨvɨ tsi ra nu cruu. Tumaa iin ra caquiñi, tacan jaha̱ ñi tsi ra, tan taha̱n ra ticanuu tyin tsahñi̱ ñi tsi ra nu cruu. \v 9 Yacan cuenda Nyoo jacahnú xaan ra tsi ra. Tan tsahá Nyoo iin sɨvɨ tsi ra, iin sɨvɨ tsa cahnu xaan ca cuví tan ñavin ca tandɨhɨ sɨvɨ. \v 10 Tyin tatun tsiñi yo sɨvɨ ra Jesucristo, tandɨhɨ yo tan cua cuɨñɨ tsɨtɨ yo. Tan tandɨhɨ tucu tsa iyó andɨvɨ, tan tsa iyó nu ñuhu ñayɨvɨ, tan tsitsi ñuhú, tandɨhɨ yacan cua jacahnu tsi ra. \v 11 Tyin tandɨhɨ tsa iyó, cua nacoto tan cua cahan tyin ra Jesucristo cuví ra ndacá ñaha tsi tandɨhɨ maa tsa iyó. Tacan tan cua nyehe tsi tyin cahnu xaan ca cuví maa Nyoo Jutu yo. \s1 Nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo cuví ñi tumaa iin ñuhu̱ tsa jandunditsín nu ñuhu ñayɨvɨ ihya \p \v 12 Yacan cuenda, yañi tsa cuñí xaan yu, tumaa tsa tyaa̱ yahvi ndo tsi yu quɨvɨ tsa tsinyii̱ yu tsihin ndo, tacan ñi taahán tsi tyaa yahvi ndo tsi yu vasu ndi maa tsa cañi nyií yu vityin. Ndu̱cu ndo cuhva na nyehe nyɨvɨ tyin nditsa tsa jacacú Nyoo tsi yo. Tan ja̱ha vaha ndo cuenda cuhva coo ndo tsihin ra. \v 13 Tyin maa Nyoo tyihi̱ tsa vaha añima ndo. Tan jatyinyeé ra tsi ndo tyin tacan tan cuví tyaa yahvi ca ndo tsa caahán ra tan javahá ndo cuhva cuñí ra. \p \v 14 Tatun cua javaha ndo náa tsa cua javaha ndo, ndu̱cu jihna ndo cuhva tsa ña cahan yuhu tahan ndo. Tan ña cañi tahan ndo. \v 15 Tacan tan ña cua coo cuatyi ndo. Taahán tsi cuvi ndo nyɨvɨ cuɨtɨ iyó, taahán tsi cuvi ndo nyɨvɨ nduve cuatyi, tumaa tsa taahán tsi coo nyɨvɨ cuenda Nyoo tyañu nyɨvɨ caquiñi ihya. Cuñí tsi tsa cuví ndo tumaa iin ñuhu̱ tsa jandunditsín nu naa nu ñuhu ñayɨvɨ ihya. \v 16 Cahan yo tuhun Nyoo tsihin nyɨvɨ tyin yacan tsahá ñayɨvɨ nyito tsa iyó yo. Ja̱vaha ndo tacan, tan quɨvɨ cua quitsi ra Cristo, yuhu nɨɨ vaha cua cuñi yu tsa cuenda ndo, tyin ña jacoto̱ cuatu yu tuhun Nyoo tsi ndo. \v 17 Tan vasu cahñi nyɨvɨ tsi yu tsa catyi tuhun Nyoo, maa tyin cua cuvi tsi iin tsa cua jamañi yu tsi Nyoo tan tsihin tsa tsinú iñi ndo tsi ra. Tan iin caa ñi cusɨɨ iñi yo tsihin ra. \v 18 Tan yacan cuenda taahán tsi tsa cusɨɨ iñi ndo tsihin yu. \s1 Nu jacuhu̱n ra Pablo tsi ra Timoteo tan ra Epafrodito ñuu Filipos \p \v 19 Tatun Jutu Mañi yo tan cuñí ra, cua jaquitsi yu tsi ra Timoteo naquitsi nyehe ra nu yucú ndo. Tan quɨvɨ tsaa ra inga tsaha nu nyií yu sɨɨ xaan cua cuñi yu. Tyin cua nacatyi tuhun ra tsihin yu nácaa yucú ndo. \v 20 Tyin intuhun ñi ra tsicá iñi tumaa tsa tsicá iñi yu tsa cuenda ndo. Tan yoñi inga ra tsa tsicá iñi tacan. \v 21 Tyin tandɨhɨ ca ra naha, maa ñi maa tsa cuenda tsi maa ra naha nanducú ra naha. Tan ña nanducú ra naha cuhva cuñí ra Cristo Jesús. \v 22 Maa tyin tsitó ndo tyin ra Timoteo, vaha cuahán ra tsihin Nyoo, tan tsa cuenda yuhu, cuví ra tumaa sehe yu. Tan jatyinyeé xaan ra tsi yu tsa caahán ndi tuhun ra Cristo tsihin nyɨvɨ. \v 23 Tan nyaá tsa cua jaquitsi yu tsi ra nu yucú ndo. Maa tyin nda coto jihna yu nácaa cua cahan ra cumí tyiñu, tatun ña naha ca cunyii yu ihya. \v 24 Tyin tsitó vaha yu tyin Jutu Mañi yo numi ñi cua cuhva ra tsa quitsi nyehe yu nu yucú ndo. \p \v 25 Tan ra Epafrodito, yañi yo tsa jaquitsi̱ ndo tsa jatyinyee tsi yu tsihin tyiñu tsa javahá yu, iin caa ñi cuví ndi andaru ra Cristo tsihin ra. Tan vityin cua jaquitsi nuhu yu tsi ra inga tsaha nu yucú ndo. \v 26 Cuñí xaan ra quitsi nuhu ra nu yucú ndo, tyin tsicá xaan iñi ra tsa tsito̱ ndo tyin nacuhvi̱ ra. \v 27 Nditsa ñihi xaan nacuhvi̱ ra tan tsa cua cúu maa ra cuví. Maa tyin Nyoo cundahvi̱ iñi tsi ra, tan tsii tucu yuhu tyin na ña nducuiihya xaan ca iñi yu. \v 28 Yacan cuenda, yuhu cuñí xaan yu tsa quitsi nuhu ra nu yucú ndo. Tyin tacan tan sɨɨ xaan cua cuñi ndo tsa cua nyehe ndo tsi ra inga tsaha. Tan yuhu ña cua coo ca yu tucuiihya iñi, tyin cua nyehe ndo tyin ra Epafrodito iyó vaha ra. \v 29 Yacan cuenda, na̱quihin ndo tsi ra tsihin tsa sɨɨ cuñí ndo, tyin yañi yo tsa cuenda maa Jutu Mañi yo cuví tsi ra. Tan tacan ñi taahán tucu tsi tsa jaha ndo tsa ñayɨvɨ tsi ra yañi yo naha ra tsa iyó tumaa cuhva iyó ra. \v 30 Tyin tsa yatyin maa cúu ra tsa cuenda tsa javahá ra tyiñu ra Cristo. Tyin vasu ndi maa cuuhví xaan ra, maa tyin ña cuñí ra jandɨhɨ ra tsa jatyinyeé ra tsi yu. Tyin maa ndo ña cuví quitsi ndo tan jatyinyee ndo tsi yu tyin cañi xaan yucú ndo. \c 3 \s1 Nu janahá ra Pablo nácaa nduvaha yo nuu Nyoo \p \v 1 Tan vityin yañi, cu̱sɨɨ iñi ndo tsihin Jutu Mañi yo. Tsa cuenda yuhu nduve tɨsɨhɨ cuví tsi tsa cua tyaa yu inga tsaha tuhun ihya tsi ndo. Tyin tsa vaha tsi maa ndo cuví tsi. \v 2 Ja̱ha ndo cuenda tsi ndo tsihin ra icá tumaa icá ina, ra caquiñi naha ra. Javahá ra naha tsa ña vaha. Tyin catyí ra naha tyin cuñí tsi cunyaa tuñi Nyoo tsi yo, tacan tan cacu yo. \v 3 Maa tyin yoo nyisó yo tuñi tsa nditsa tyin maa Nyoo tyaa̱ tuñi ra tsitsi añima yo quɨvɨ nacuhva̱ cuenda yo tsi yo tsi ra. Tan jacahnú yo tsi ra tsihin Tatyi Ii ra tsa iyó añima yo. Tan cusɨɨ iñi yo tyin cuenda maa ra Cristo Jesús yɨhɨ́ yo. Tan ña nyitá iñi yo tyin cacu yo tsihin náa cunyaa cuñu ñuhu yo. \v 4 Tun tsatyin nditsa tsa cuví cacu yo tsihin tsa javahá yo yacan, jihna ca yuhu tsa yaha̱ cacu̱ tan ñavin ca tandɨhɨ ra tsa javaha̱ yacan vityin. \v 5 Tyin una quɨvɨ yu tan tsinyaa̱ tuñi Nyoo tsi yu. Tyin tata ra Israel cuví yu. Tan tata ra Benjamín sehe ra Israel cuví ndɨhɨ yu. Juvin ñi tata nyɨvɨ caahán yuhu hebreo cuví yu. Yacan cuenda nditsa tyin hebreo cuví yu. Tan inga tucu tuhun, tyaa̱ yahvi xaan yu ley tsahnu quɨvɨ can, tyin ra fariseo cuvi̱ yu. \v 6 Tan tsa cuenda tsa cuñi̱ yu tyaa̱ yahvi yu ley, tan tsinyaa̱ ndaha xaan yu tsi ñi yɨhɨ́ cuenda ra Cristo. Tan tyaa̱ yahvi yu tandɨhɨ maa ley tsahnu, tyin nducu̱ xaan yu cuhva tyaa yahvi yu tsa caahán ley can. \v 7 Maa tyin tandɨhɨ tsa cuñi̱ maa yu tyin cahnu xaan cuví quɨvɨ can, vityin nduve ca yahvi nyaá yacan tsa cuenda yu. Tyin vityin maa ra Cristo cuví ra tsa nyitá iñi yu. \v 8 Tan inga tucu tuhun, tandɨhɨ tsa javaha̱ yu, tsitó maa yu tyin nduve ca yahvi nyaá yacan tyin tsa nacoto̱ yu tsi ra Cristo Jesús, Jutu Mañi yu. Tyin yacan cuví tsa cuca xaan ca. Tan tsa cuenda ra Cristo tandɨhɨ tsa javaha̱ yu quɨvɨ quitsi tsi ityi tsata, cuví tsi iin tsa cuatu ña vityin. Yacan cuenda tyaa tsiyo yu tandɨhɨ can. Tyin cuñí yu coto vaha ca yu tsi ra Cristo. \v 9 Tan cuñí yu ndu iin ca yu tsihin ra. Tsinú iñi yu tyin jacacú ra tsi yu, yacan cuenda nduvaha̱ iyó yu nuu Nyoo. Ñavin tsa cuenda tsa tyaá yahvi yu ley Nyoo tan vaha iyó yu, maa tyin tsa cuenda tyin tsinú iñi yu tsa caahán ra, tyin jacacú ra tsi yo tan vaha iyó yu nuu ra. Tan tsa cuenda tsa tsinú iñi yo, ra Cristo naquihín cuenda ra tsi yo. \v 10 Tsa coto vaha ca yu tsi ra Cristo, yacan cuví tsa cuñí yu. Tyin Nyoo janandoto̱ ra tsi ra Cristo tsihin tunyee iñi ra. Tan cuñí yu tyin coo ca tunyee iñi can tsi yu. Tan cuñí yu cunyeé iñi yu tundoho tsa taahán tsi nyehé yu tsa cuenda ra. Tan cuñí yu nacuhva cuenda yu tsi yu tumaa maa ra Cristo nacuhva̱ cuenda ra tsi ra tan tsihi̱ ra. \v 11 Tyin nducú xaan yu cuhva nandoto yu tsa yaha cúu yu. \s1 Nacaa cunyicun ñihi ca yo tsi Nyoo \p \v 12 Ña catyí yu tyin nduve ca tsa cumañí tsi yu, tan vaha xaan yu. Maa tyin cuahán yu ityi nuu ca. Tyin cuñí yu naquihin yu tsa caha̱n ra Cristo tyin cuhva ra tsi yu. Tyin jihna ca maa ra caha̱n tsihin yu. \v 13 Yañi, ña catyí yu tsihin ndo tyin tsa ñihi̱ yu tandɨhɨ tsa vaha can. Maa tyin iyó intuhun ñi tsa javahá yu; nacoó yu ityi tsata tandɨhɨ tsa javaha̱ yu, tan jañiñí yu cuhun yu ityi nuu ca. \v 14 Tyin tacan tan tsaá yu nu nyaá tsa taahán tsi tsi yu. Tyin caná Nyoo tsi yo nda gloria. Tyin naquihin yo tsa catyi̱ ra tsihin yo tyin cuhva ra tsi yo tsa cuenda tsa iin caa ñi iyó yo tsihin ra Cristo Jesús. \p \v 15 Tacan taahán tsi caca iñi tandɨhɨ nyɨvɨ tsa ñihi nyaá tsihin Nyoo. Maa tyin tatun ñavin tacan tsicá iñi ndáa nyooho, Nyoo cua cuhva ra tsa cutuñí iñi ndo. \v 16 Maa tyin iyó iin tsa cuñí tsi tsa tyaa yahvi vaha yo, tuhun tsa tsa yaha̱ jacoto̱ Nyoo tsi yo. \p \v 17 Yañi, ja̱vaha ndo cuhva iyó yu tan cuhva caahán yu. Tan nye̱he vaha ndo cuhva iyó nyɨvɨ iyó cuhva janahá ndi tsi tandɨhɨ nyɨvɨ. \v 18 Tyin cuaha xaan tsaha caahán yu tsihin ndo, tan vityin cua cahan yu inga tsaha tsihin tsa cuiihya cuñí yu tyin cuaha xaan ra naha janahá ra naha tsihin cuhva iyó ra naha tyin ra xaan iñi tsi ra Cristo cuví ra naha tyin tumaa tsa ña cahnu cuví tsa tsihi̱ ra Cristo nu cruu jahá ra naha. \v 19 Maa tyin quɨvɨ quitsi ra Cristo inga tsaha, ra ican naha ra cua cuhun anyaya. Tyin javahá ra naha cuhva cuñí cuñu ñuhu ra naha. Tan cahnu jahá ra naha tsi ra naha tsihin tsa taahán tsi coo ticanuu tsi ra naha. Tan nyitá iñi ra naha maa ñi maa tsa iyó ñuu ñayɨvɨ ihya. \v 20 Maa tyin yoo nda gloria cuví nu iyó ñuu yo. Tan ndatú yo quɨvɨ quitsi nyico Jutu Mañi yo Jesucristo, ra jacacú tsi yo. \v 21 Tan cua quihin ra cuñu ñuhu ndaahvi yo, tan cua jananduvi ra tsi yo tumaa cuñu ñuhu maa ra. Tan cua javaha ra tacan tsihin tunyee iñi tsa iyó tsi ra. Tan juvin ñi tsihin tunyee iñi can ndacá ñaha ra tandɨhɨ tsa iyó. \c 4 \s1 Tacan ñi maa na cusɨɨ iñi yo tsihin Jutu Mañi yo \p \v 1 Yañi, cuñí yu tsi ndo. Tan cuñí xaan yu nyehe yu tsi ndo. Sɨɨ xaan cuñí yu tsihin ndo. Tan tsitó yu tyin ña caha̱n cuatu yu tuhun Nyoo tsihin ndo. Tyin nɨɨ́ xaan iñi ndo nyicún ndo tsi ra. Tan ja̱ñihi ca ndo cunyicun ndo tsi ra. \p \v 2 Tan vityin tsicán yu tsi ña Evodia, tan ña Síntique, na ña cahan yuhu tahan ñi, tan coo vaha ñi cuhva cuñí Jutu Mañi yo. \v 3 Tan yooho, yañi, tsa iin caa ñi jahá tyiñu tsihin yu, cuñí yu tyin jatyinyee un tsi ñi cuhva yo ihya. Tyin juvin ñi jatyinyee̱ xaan tsi yu nu caha̱n yu tuhun Nyoo, maa tyin ñavin intuhun ñi yu jatyinyee̱ ñi, tyin jatyinyee̱ ndɨhɨ ñi tsi ra Clemente tan tsi tandɨhɨ ca ra tsa cutahán tsihin ndi. Tan sɨvɨ tandɨhɨ ñi tsa nyaá nuu tutu Nyoo nda gloria. \p \v 4 Cu̱sɨɨ iñi ndo tsihin Jutu Mañi yo tandɨhɨ ñi quɨvɨ. Tan caahán yu tsihin ndo inga tsaha, cu̱sɨɨ iñi ndo tsihin ra. \v 5 Co̱o vaha ndo tyin tacan tan nyehe tandɨhɨ nyɨvɨ tyin nditsa tyin nyɨvɨ vaha cuví ndo. Tan ndu̱cuhun iñi ndo tyin tsa yatyin cua quitsi Jutu Mañi yo. \p \v 6 Tan ña caca iñi ndo náa taahán ndo. Iin nyita ñi nda̱can tahvi ndo tsi Nyoo náa ndɨhɨ tundoho tsa iyó ndo. Tan nda̱can ndo tsi ra nacuhva ra tandɨhɨ tsa tsiñí ñuhu tsi ndo. Tacan tan ña nacoo ndo tsa tsahá ndo tyahvi nyoo tsi ra. \v 7 Tan Nyoo cua cuhva ra tsa taxin coo añima ndo. Tan cahnu xaan tsa vaha cuví yacan. Tan yoñi cuví cutuñi iñi nácaa tsa cahnu tsi. Tan tsa taxin iyó tsi Nyoo cua jaha cuenda añima ndo tan tsihin tsa tsiñi tuñi jiñi ndo, tyin iin caa ñi iyó ndo tsihin ra Cristo Jesús. \s1 Na caca iñi yo maa ñi maa tsa vaha \p \v 8 Nu cua ndɨhɨ tuhun, yañi, ca̱ca iñi ndo maa ñi tsa nditsa, maa ñi tsa ndaa, tsa cuɨtɨ iyó, tan tsa ndoo iyó. Ña caca iñi ndo tsa caquiñi. Ca̱ca iñi ndo tsa sɨɨ caa, maa ñi tsa vaha, tan maa ñi cuhva cuvi jacahnu ndo tsi Nyoo. \p \v 9 Ja̱vaha ndo tsa jacuaha̱ yu tsi ndo. Tuhun tsa caha̱n yu tsiñi̱ ndo, tan tsa javaha̱ yu nyehe̱ ndo, yacan taahán tsi ja̱vaha ndo. Tan Nyoo ra tsahá tsa taxin coo añima yo, cua cunyaa ra tsihin ndo. \s1 Nu jatyinyeé nyɨvɨ ñuu Filipos tsi ra Pablo tsihin tsa iyó tsi ñi \p \v 10 Sɨɨ xaan cuñí yu. Tan jacahnú yu tsi Jutu Mañi yo tsa cuenda tsa jatyinyee̱ xaan ndo tsi yu inga tsaha. Tan tsitó yu tyin ndɨhɨ ñi tsaha tan cuñí ndo jatyinyee ndo tsi yu. Maa tyin tsicoo̱ juhva quɨvɨ ña tsaha̱ tsi cuhva tsa jatyinyee ndo tsi yu. \v 11 Ñavin tyin iyó tsa tsiñí ñuhu tsi yu tan caahán yu tsihin ndo, tyin yuhu tsa cutuhva̱ maa yu tsa cusɨɨ iñi yu tsihin náa tsa iyó tsi yu. \v 12 Tyin yuhu tsa tsitó maa yu nácaa coo ndaahvi yu tan nácaa coo cuca yu. Tyin tsa caa̱n maa yu tun iyó tsa catsi yu a nduve, tyin tun ndoo ca tsa catsi yu, quɨvɨ tsa iyó, o nduve tsa catsi yu, ndoó maa yu vaha. \v 13 Tandɨhɨ tan cuví jaha yu tsihin tunyee iñi tsa tsahá ra Cristo tsi yu. \v 14 Tan nyooho yañi, vaha xaan tsa javaha̱ ndo tyin jatyinyee̱ ndo tsi yu quɨvɨ tsa tsicoo̱ yu tundoho. \p \v 15 Tsa tsitó nyooho nyɨvɨ Filipos nácaa cuvi̱ quɨvɨ quitsaha̱ caahán yu tuhun Nyoo tsihin ndo. Tacan tan quee̱ yu Macedonia nu iyó ndo tan cuahán yu cua jacoto yu tuhun Nyoo inga ñuu. Tan nyooho cuvi nyɨvɨ tsa jatyinyee̱ tsi yu tsihin xuhun, tyin vaha xaan cuñí ndo tsa caha̱n yu tuhun Nyoo tsihin ndo. \v 16 Tan tsitsi tsa nyií yu ñuu Tesalónica, ñavin intuhun ñi tsaha jatyinyee̱ ndo tsi yu. \v 17 Ñavin tsa tsicá iñi yu tsa jatyinyee ndo tsi yu, tyin tsa cuñí yu tsa jatyinyee ndo tsihin tyiñu Nyoo, tacan tan cuaha ca cua nasoco Nyoo tsi ndo. \v 18 Tan vityin, nduve tsa cumañí tsi yu. Nda cua ndoó ca tsa jaquitsi̱ ndo tsi yu tsihin ra Epafrodito. Tan tsa tsaha̱ ndo can cuví tsi tumaa xico tami, xico vaha tsa tsaá nuu Nyoo. Yacan cuví tsa taahán iñi ra. \v 19 Tan Nyoo cua cuhva ra tandɨhɨ tsa tsiñí ñuhu tsi ndo. Tan tandɨhɨ tsa cuca tsa iyó tsi ra Cristo nda gloria tandɨhɨ yacan tan cua cuhva ra tsi ndo. \v 20 Na jacahnu yo tsi Nyoo Jutu yo tacan ñi maa. Tan na cuvi tsi tacan ñi. \s1 Nu jacuhún ra Pablo nacumi tsi nyɨvɨ ñuu Filipos \p \v 21 Tsahá yu nacumi tsi tandɨhɨ ndo tsa yɨhɨ́ ndo cuenda ra Cristo ñuu Filipo. Tan jaquitsí tucu ra yañi yo tsa yucú tsihin yu ihya nacumi tsi ndo. \v 22 Tan nyɨvɨ cuenda Nyoo tsa yucú vehe ra ndacá ñaha ñuu Roma ihya, tan tandɨhɨ ca nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo ñuu ihya jaquitsí ñi nacumi tsi ndo. \p \v 23 Na nasoco maa Jutu Mañi yo Jesucristo tsi tandɨhɨ ndo. \p Tan na cuvi tsi tacan ñi.