\id 2CO \h II Corintios \toc1 Carta Tsinu Uvi Tsa Jacuhu̱n Ra Pablo Tsi Nyɨvɨ Yɨhɨ́ Cuenda Nyoo Ñuu Corinto \toc2 II Corintios \toc3 2 Co. \mt1 Carta Tsinu Uvi Tsa Jacuhu̱n Ra Pablo Tsi Nyɨvɨ Yɨhɨ́ Cuenda Nyoo Ñuu Corinto \c 1 \s1 Nu tyaá ra Pablo iin carta cuenda nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo ñuu Corinto \p \v 1 Yuhu ra Pablo, cuví yu iin ra tava̱ tyiñu ra Cristo Jesús tyin maa Nyoo nacatsi̱ tsi yu. Yuhu tan ra Timoteo, yañi yo, jaquitsí ndi carta ihya tsi ndo tsa cuví ndo nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo tsa iyó ñuu Corinto tsa canyii Acaya, tan tsi tandɨhɨ ca nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo tsa iyó inga ñuu tsa cayucú nanɨɨ cahnu Acaya. \v 2 Na̱quihin ndo tsa vaha tan tsa taxin tsa tsahá Nyoo Jutu yo tan Jutu Mañi yo Jesucristo coo añima ndo. \s1 Nu nyehé xaan ra Pablo tundoho nu tsicá ra caahán ra tuhun ra Cristo \p \v 3 Na jacahnu yo tsi Nyoo Jutu ra Jesucristo Jutu Mañi yo. Tyin juvin ra cuví Nyoo Jutu yo. Tan cundaahví xaan iñi ra nyehé ra tsi yo. Tan jandusɨɨ́ ra iñi yo tandɨhɨ ñi tsaha. \v 4 Nyuhu nyehé xaan ndi tundoho maa tyin maa ra jandusɨɨ́ iñi ndi. Tyin tacan tan cuvi jandusɨɨ ndi iñi nyɨvɨ nyehé tundoho tumaa jandusɨɨ́ maa ra iñi ndi. \v 5 Tyin nyehé ndi tundoho tsa cuenda ra Cristo, tan juvin ñi tsa cuenda ra jandusɨɨ́ Nyoo iñi ndi. \v 6 Yacan cuenda tatun nyehé ndi tundoho tsa cuenda tsa jacoto̱ ndi tuhun ra Cristo tsi ndo, nyehé ndi tundoho tsa cuenda tsa vaha tsi ndo tyin tacan tan jandusɨɨ Nyoo iñi ndo, tan jacacu ra tsi ndo. Tatun jandunyeé Nyoo iñi ndi, javahá ra tacan tyin tacan tan ndunyeé tucu iñi nyooho tan jacacú ra tsi ndo tan cuví cunyee iñi ndo nyehé ndo tahan tundoho nyehé ndi. \v 7 Tyin tsitó vaha ndi tyin jandusɨɨ́ ra iñi ndo tyin nyehé ndo tundoho tsa cuenda ra Cristo tumaa tsa nyehé tucu nyuhu tundoho. \p \v 8 Yañi, cuñí ndi tsa coto ndo tyin cuaha xaan tundoho nyehe̱ ndi tsa tsiyucu̱ ndi ñuhu Asia. Ñihi xaan nducu̱ cuhva nu ña vaha tsi ndi tan tsica̱ iñi ndi tyin ña cua cunyee maa iñi ndi cuyucu ndi ican. Tan cuñi̱ maa ndi tyin cua cúu ndi tsa ndi cumañi ca quita ndi ican. \v 9 Tsa nyehe̱ ndi tyin tsa cuñí cúu ndi tan ña cuví jacacu ndi tsi ndi tsihin tunyee iñi maa ndi. Tacan tan cutuñi̱ iñi ndi tyin cuñí tsi tsa cuita ca iñi ndi tsi Nyoo, ra janandotó ndɨyɨ, tan ña cuita iñi ndi tsi maa ndi. \v 10 Nyoo jacacu̱ tsi ndi quɨvɨ can, tan juvin ra jacacú tsi ndi nda cuanda vityin. Tan tsitó ndi tyin tacan ñi maa cua jacacu ra tsi ndi, \v 11 tun nyooho tan ña jandɨhɨ ndo tsa jatyinyeé ndo tsi ndi tsihin tsa tsicán tahvi ndo tsi ra tsa cuenda ndi. Tyin tatun cuaha nyɨvɨ tsicán tahvi tsa cuenda ndi, tsa cua ñihi tuhun ñi tyin tsahá xaan Nyoo tsa vaha tsi ndi, cuaha ñi tan cua cuhva ñi tyahvi nyoo tsi Nyoo. \s1 Nu caahán ra Pablo nacuenda ña tsaha̱n ra ñuu Corinto \p \v 12 Iyó iin tuhun tsa tsahá tsa sɨɨ xaan cuñí ndi tan tuhun ihya cuví tsa cuɨtɨ iyó ndi, tan ndaa iyó ndi tsihin tandɨhɨ nyooho, tan tsihin tucu inga ca nyɨvɨ. Maa tyin ñavin tsihin tsa tsiñi tuñi maa ndi iyó ndi tacan, iyó ndi tacan tsa cuenda tyin maa Nyoo tsahá tsa vaha tsa iyó tsi ra tsi ndi. \v 13-14 Nu tutu tsa tsa yaha̱ jaquitsi̱ ndi tsi ndo, tyaa̱ ndi maa ñi maa tuhun tsa cuví cahvi ndo tan cuví cutuñi iñi ndo. Vityin tsa tsa cutuñí iñi ndo juhva. Tan cuñí ndi tsa cutuñi vaha ca iñi ndo tandɨhɨ tuhun can tyin tacan tan sɨɨ cua cuñi ndo tsihin ndi quɨvɨ quitsi Jutu Mañi yo Jesucristo. Tan sɨɨ cua cuñi tucu nyuhu tsihin nyooho. \p \v 15-16 Tsa cuenda tsa tsitó vaha yu tyin tacan cua cuvi: tyaa̱ yu cuhva tyin tsa cua cuhun yu Macedonia tan cua yaha jihna yu nu yucú ndo. Tan quitsi nyico yu nu yucú ndo tsa yaha cuhun yu Macedonia tyin tacan tan cuví cusɨɨ iñi ndo. Tan tsicá tucu iñi yu tyin yaha can tan cuvi jatyinyee ca ndo tsi yu tan cuhun yu Judea. Tyehen tyaa̱ yu cuhva javaha yu, maa tyin ña cuvi̱. \v 17 ¿A cuñí maa ndo tyin ña tyaa̱ yu cuhva quitsi yu nu yucú ndo? Ñavin. Tyin yuhu ña javahá yu tumaa javahá nyɨvɨ tuhvá jandaví ñaha. Catyí ñi tyin vaha, maa tyin tsitsi añima ñi catyí ñi tyin ña vaha. Caahán ñi nduvi tuhun can tsa iin ñi cuhva. \v 18 Tsitó maa Nyoo tyin nditsa tsa caahán yu tsa ña tuhvá yu javaha tumaa javahá ñi can; ñavin jandaví ñaha yu. \v 19 Tyin ra Silvano, ra Timoteo tan yuhu, maa ñi tuhun ra Cristo sehe Nyoo caahán ndi. Ra Cristo ña caahán ra tumaa tuhvá nyɨvɨ can caahán; maa ñi maa tsa nditsa caahán ra. \v 20 Tan tsa cuenda ra ñihí yo tandɨhɨ tsa vaha tsa catyi̱ Nyoo tyin cuhva ra tsi yo. Yacan cuenda tsa jacahnú yo tsi Nyoo, catyí yo tyehen: “Na cuvi tsi tacan”. Tyin tsitó yo tyin tsahá ra tsa vaha tsi yo tsa cuenda ra Cristo. \v 21 Nyoo cuví ra tsahá tunyee iñi tsi nyuhu tsa cuenda ra Cristo, tan tsahá ndɨhɨ tucu ra tunyee iñi tsi nyooho. Nacatsi̱ ra tsi yo, \v 22 tan tsaha̱ ra Tatyi Ii ra coo añima yo, tan cuví tsi tumaa iin tuñi tsa tyaa̱ ra tsi yo tan janahá tsi tsi yo tyin cua ñihi yo tsa cua cuhva ra tsi yo. \p \v 23 Ñaha ca maa quitsi nyico yu nu yucú ndo, tyin ña cuñí yu janducuiihya yu iñi ndo. Tsitó maa Nyoo tyin nditsa tsa caahán yu. Tan tatun ña nditsa yu, na nyehe maa Nyoo náa cuñí ra tsihin yu. \v 24 Caahán ndi tandɨhɨ tuhun ihya tsihin ndo tsa cuenda tsa cuñí ndi jatyinyee tahan yo tsi yo tan coo ca tusɨɨ iñi Nyoo tsi ndo. Ña cuñí ndi quɨhɨ ndaha ndi tsi ndo tyin nyooho tsa tsinú vaha maa iñi ndo tsi Nyoo. \c 2 \p \v 1 Yacan cuenda ña cuñí yu quitsi yu tyin tacan tan ña cuhva ca yu tucuiihya iñi tsi ndo. \v 2 Tyin tatun yuhu tan janducuiihyá yu iñi ndo, yoñi cua jandusɨɨ iñi tsi maa yu. Tyin nyooho ña cuvi ca jandusɨɨ ndo iñi yu tun tsa yaha̱ janducuiihya̱ yu iñi ndo. \v 3 Yacan cuenda carta ñi jaquitsi̱ yu tsi ndo. Ña cuñi̱ yu quitsi yu tyin ña cuñi̱ yu janducuiihya ndo iñi yu tsihin cuhva iyó ndo. Tyin taahán tsi jandusɨɨ́ ndo iñi yu. Tyin tatun sɨɨ cuñí yuhu, tsitó yu tyin tandɨhɨ yo tan sɨɨ cuñí yo. \v 4 Quɨvɨ tsa tyaa̱ yu carta can tsa cuenda ndo, tsica̱ xaan iñi yu. Cuiihya xaan cuñi̱ yu tan nda cuanda tsacu̱ yu. Jaquitsi̱ yu carta can tsi ndo maa tyin ñavin tsa cuenda tsa janducuiihya yu iñi ndo. Jaquitsi̱ yu can tsa cuenda tsa cuñí yu tsa coto ndo tyin cuñí xaan yu tsi ndo. \s1 Nu tsahá cuenda ra Pablo tsi nyɨvɨ nácaa taahán tsi jaha ñi tucahnu iñi \p \v 5 Ra tsa tsaha̱ tucuiihya iñi, ñavin yuhu ñi janducuiihya̱ ra iñi. Tyin janducuiihya̱ tucu ra luxu iñi nyooho. Caahán yu tyehen tyin tacan tan ña cuñi ndo tyin ña cuvi coo tucahnu iñi tsi ra javaha̱ tacan. \v 6 Tsa iyó vaha ñi. Ña ca̱han ca ndo tsi ra can. Ña ta̱tsi tuñi ca ndo tsi ra. \v 7 Vityin taahán tsi jaha ndo tucahnu iñi tsi ra tan naquihin ndaahvi ndo tsi ra, tyin tacan tan ña cuiihya xaan ca cuñi ra. \v 8 Yacan cuenda cuñí yu tsa cahan ndo tsihin ra tan janaha ndo tsi ra tyin ndi cuñí ndo tsi ra. \v 9 Jaquitsi̱ yu carta can tsi ndo quɨvɨ can tyin cuñí yu coto yu tatun cua tyaa yahvi ndo tsa tsahá cuenda yu tsi ndo. \v 10 Tan vityin nyɨvɨ tsa jahá nyooho tucahnu iñi, jahá tucu yuhu tucahnu iñi tsi ñi. Tatun iyó ñi tsa taahán tsi jaha yo tucahnu iñi, jahá yu tucahnu iñi tsi ñi tsa cuenda tsa vaha tsi maa ndo. Tacan javahá yu nuu ra Cristo. \v 11 Tyin tacan tan ña cuvi jaha canaa nu ña vaha tsi yo. Tyin tsitó vaha yo nácaa cuñí nu jandavi ñaha nu tsi yo. \s1 Ra Pablo ña ndoo̱ ra ñuu Troas tyin ña nañihi̱ ra tsi ra Tito \p \v 12 Quɨvɨ tsaa̱ yu ñuu Troas tsa cua cahan yu tuhun tsa jacacú ra Cristo tsi yo, tsaha̱ xaan tsi cuhva tsi yu tsa jahá tyiñu yu tyiñu Jutu Mañi yo. \v 13 Maa tyin tuñu xaan cuñí yu, tyin ña nañihi̱ yu tsi ra Tito, yañi yo. Yacan cuenda vatsí yu ityi Macedonia ihya tan ña ndoo̱ yu ndacan cahan yu tsihin nyɨvɨ. \s1 Nu caahán ra Pablo tuhun ra Cristo tsihin tsa nɨɨ iñi añima ra \p \v 14 Maa tyin tyahvi nyoo tsi Nyoo tyin tacan ñi jahá canaa yo tsihin tunyee iñi ra Cristo Jesús tan tsahá ra tsa caahán ndi tuhun ra tsihin nyɨvɨ. Tan tuhun ra tsa caahán ndi, cuví tsi tumaa iin xico tami tsa caná tandɨhɨ ñi ityi nu cuahán ndi. \v 15 Tyin nyuhu cuví ndi tumaa xico tami ra Cristo tsa cuenda Nyoo. Tan tandɨhɨ ñi ityi cuahán ndi tan ñihí nyɨvɨ xico tami can, tahan ñi nyɨvɨ tsa cua cacu tan ñi tsa ña cua cacu. \v 16 Maa tyin tsa cuenda nyɨvɨ tsa ña cua cacu, ndasɨ caná tsi, tan cuñí maa ñi tyin tuhun tsa jacotó ndi tsi ñi caná tsi tumaa caná xico ndɨyɨ. Tyin jacotó ndi náa cua tahan ñi tyin ña tsinú iñi ñi tsi ra Cristo. Maa tyin tsa cuenda nyɨvɨ tsa cua cacú, tami xaan tsi, tyin jacotó ndi nácaa cua coo ñi ñayɨvɨ tsa ña cua naa maa. Maa tyin ¿yóo cuví jaha tyiñu tyiñu ihya? \v 17 Nyuhu ña javahá ndi tumaa javahá ra tsicá nuu cuaha naha ra. Ra ican naha ra cuñí ra naha xuhun. Maa tyin ña taahán tsi xico yo tuhun ra Cristo. Nyuhu caahán ndi tuhun ra tsihin tsa nɨɨ iñi añima ndi tyin iin ñi cuví ndi tsihin ra tan maa Nyoo tava̱ tyiñu tsi ndi tsa cahan ndi tyin cuenda ra Cristo yɨhɨ́ ndi. \c 3 \s1 Tuhun tsaa tsa ndoo ra Cristo tsihin yo \p \v 1 Tsa caahán ndi tuhun ihya, ¿a cuñí maa ndo tyin caahán ndi tacan tsa cuñí ndi nduyaa ndi? Ñavin. ¿A cuñí tsi cuhva ndi iin carta tsa catyí tyin vaha nyɨvɨ cuví ndi? ¿O cuñí tsi ndacan ndi carta tsi ndo tumaa javahá juhva nyɨvɨ? \v 2 Ña cuñí tsi. Tyin tsa tyaa̱ Nyoo tsi ndo añima ndi, tan maa ndo cuví carta tsa cuenda ndi. Yacan cuenda ña tsiñí ñuhu ca carta tsi ndi. Tyin tsihin tsa nyehé nyɨvɨ nácaa nasama̱ Nyoo cuhva iyó ndo, tan tsitó ñi tyin maa ñi maa tsa vaha jacuaha̱ ndi tsi ndo. \v 3 Tan catsi nyehé ñi tyin cuví ndo carta tsa tyaa̱ ra Cristo tsa cuenda ñi, tan nyuhu nacuhva̱ cuenda ndi carta can tsi ñi. Tan ña tyaa̱ ra Cristo itsi tsihin tyinta maa tyin tyaa̱ ra itsi tsitsi añima ndo tsihin Tatyi Ii Nyoo nyito. Tan ñavin nu yuu tsinyaa̱ tsi. \p \v 4 Caahán ndi tyehen tyin tsitó vaha ndi tyin Nyoo cua cuhva ra tsa quita vaha tyiñu javahá ndi, tyin jatyinyeé ra Cristo tsi ndi. \v 5 Ña cana iñi ndi caca iñi ndi tyin javahá ndi náa javahá ndi tsihin tunyee iñi maa ndi. Tyin tsitó ndi tyin tandɨhɨ tsa javahá ndi tan maa Nyoo javahá can. \v 6 Tan tsahá ra tunyee iñi tsi ndi tsa cahan ndi tuhun ra Cristo, tan tuhun ihya cuví tuhun tsaa tsa tsahá ñayɨvɨ tsaa coo yo tyin iyó Tatyi Ii ra añima yo. Ley tsa tsaha̱ Nyoo tsi ra Moisés ña tsaha̱ tsi ñayɨvɨ tsaa coo yo tyin janaha̱ ñi tsi tsi yo tyin iyó cuatyi yo tan taahán tsi cúu yo. \p \v 7 Ley tsahnu can tsinyaa̱ nu yuu tsihin letra, tan cahnu xaan cuví tsi. Yacan cuenda tsa tsaa̱ ra Moisés tsihin tsi nu yucú nyɨvɨ Israel, nayuhvi̱ xaan ñi nyehe̱ ñi nuu ra tyin xiñu xaan nuu ra cuvi̱. Maa tyin tsindɨhɨ̱ tsa xiñu can. Tatun tacan cuvi̱ quɨvɨ quitsi̱ ley tsa tsahá tuhun tsiihí, \v 8 ¡yaha ca cahnu cuví tuhun tsa ndoó Nyoo tsihin yo tsa tsahá Tatyi Ii ra tsi yo! \v 9 Tatun cahnu cuví ley tsahnu tsa jacuhún tsi yo anyaya, yaha ca cahnu cuví tuhun tsaa tsa ndoo̱ Nyoo tsihin yo tyin janduvahá tsi tsi yo nuu ra. \v 10 Nditsa tyin cahnu cuví ley tsahnu can. Maa tyin vityin tsitó yo tyin yaha ca cahnu cuví tuhun ra Cristo tsa jacacú tsi yo nuu Nyoo. \v 11 Tyin tatun cahnu cuví tsa tsicoo̱ juhva ñi tyembu, yaha ca cahnu cuví tsa ña cua cundɨhɨ maa. \p \v 12 Tsitó vaha ndi tyin ña cua cundɨhɨ tsi. Yacan cuenda caahán ndi tsihin tsa nɨɨ iñi añima ndi. Ña cahan nuu ndi tan ña yuuhví ndi caahán ndi. \v 13 Tan ña javahá ndi tumaa javaha̱ ra Moisés. Tyin ra Moisés tyasɨ̱ ra nuu ra tsihin jahma, tyin tacan tan ña nyehe nyɨvɨ Israel nu cua naa tsa xiñu nuu ra. \v 14 Quɨvɨ can ña cutuñi̱ iñi ñi. Nda cuanda vityin tan ña cutuñí iñi ñi. Tyin tatun cahví ñi ley tsahnu ña cutuñi iñi ñi itsi tyin ndasɨ́ tsa tsiñi tuñi jiñi ñi tumaa tsindasɨ̱ nuu ra Moisés quɨvɨ can. Yoñi maa cuví jatsiyo yacan tyin intuhun ñi maa ra Cristo cuví jatsiyo can. \v 15 Nda cuanda vityin tan ña cutuñi iñi ñi ley tsa tyaa̱ ra Moisés tun cahví ñi itsi. Tyin ndasɨ́ tsa tsiñi tuñi iñi ñi. \v 16 Maa tyin tatun nacuhva cuenda ñi tsi ñi tsi Jutu Mañi yo, maa ra cua nuña tsa tsiñi tuñi iñi ñi. \v 17 Tyin Jutu Mañi yo, Tatyi Ii cuví ra. Tan tatun iyó Tatyi Ii Jutu Mañi yo añima yo, tsitó yo tyin ña yɨhɨ́ ndaha ca ley tsahnu tsi yo. \v 18 Yacan cuenda tandɨhɨ yo tan ña ndasɨ́ ca nuu yo. Tan vityin cuví yo tumaa inu, tyin cuví nyehe nyɨvɨ tsa cahnu cuví Jutu Mañi yo jahá yo. Tan cuahán nduvahá ca yo jahá Tatyi Ii ra. \c 4 \p \v 1 Nyoo nyehe̱ ndaahvi ra tsi ndi, tan tava̱ tyiñu ra tsi ndi tsa cahan ndi tuhun ra tsihin nyɨvɨ yacan cuenda ña ndu uvi iñi ndi. \v 2 Tandɨhɨ tsa javahá ndi, ña tuhvá ndi javahá xeehe itsi, tan ndi ña javaha ndi tsa tsahá ticanuu. Ña tsicá nuu ndi jandaví ñaha ndi tsi nyɨvɨ. Maa ñi maa tuhun Nyoo jacuahá ndi. Ña sacá nuu ndi tuhun Nyoo tsihin inga ca tuhun. Tan caahán ndaahvi ndi tsihin tandɨhɨ ñi nyɨvɨ, na jaha vaha ñi cuenda tyin tandɨhɨ tsa caahán ndi, tan nda maa nuu Nyoo javahá ndi, tan maa ñi maa tsa nditsa cuví tsi. \v 3 Nyuhu ña tyihí xeehe ndi tuhun Nyoo. Maa tyin yɨhɨ́ xeehe tsi tsa cuenda nyɨvɨ ndasɨ́ tsa tsiñi tuñi iñi, ñi tsa cua cunaa. \v 4 Nu ña vaha, nu ndacá ñaha tsi nyɨvɨ iyó nu ñuhu ñayɨvɨ ihya, juvin nu tyasɨ́ tsa tsiñi tuñi iñi ñi, tyin tacan tan ña tsinu iñi ñi tsi Nyoo, tan ña nyehe ñi tsa nditsin ra, tan ña cutuñi iñi ñi nácaa jacacú ra Cristo tsi yo, ra iin ñi cuví tsihin Nyoo. \v 5 Ñavin tuhun maa ndi caahán ndi. Tyin tuhun ra Jesucristo caahán ndi tsihin nyɨvɨ tyin juvin ra cuví Jutu Mañi yo. Tan nyuhu musu ñi ndo cuví ndi tyin cuñí ndi tsi ra. \v 6 Nyoo catyi̱ tyin ndunditsin nu naa quɨvɨ tsinu̱ ñuhu ñayɨvɨ. Tan juvin ñi ra jandunditsín tsitsi añima yo tsihin ñuhu̱ ra tyin tacan tan tsihin tsa nditsin can cuví coto yo tsa cahnu cuví ra tsa nduxiñú nuu ra Cristo. \s1 Iyó yo ñayɨvɨ tsaa tsihin tsa tsinú iñi yo tsi Nyoo \p \v 7 Tsa cuca Nyoo, tsa cuví tunyee iñi cahnu ra, yɨhɨ́ tsi tsitsi cuñu ñuhu yo tan nasamá tsi cuhva iyó yo tyin cuví yo tumaa quɨsɨ ñuhu tan naquihín yo itsi. Juvin tsi janahá tsi nyɨvɨ tyin maa Nyoo tsahá tunyee iñi ra tsi yo tan ñavin tunyee iñi maa yo cuví tsi. \v 8 Yacan cuenda vasu ndi maa nyehé xaan ndi tundoho tandɨhɨ ñi nu cuahán ndi, ña ndu uví iñi ndi. Yɨhɨ́ tsaha ña tsitó ndi nácaa quita ndi nu tundoho nyehé ndi, maa tyin nyitá iñi ndi tyin cua quita vaha ndi. \v 9 Vasu ndi maa nyaá ndaha nyɨvɨ tsi ndi, maa tyin ña nacoo ihñi Nyoo tsi ndi, tacan ñi iyó maa ra tsihin ndi. Nduvá ihñi ndi jahá nyɨvɨ, maa tyin ña tsiihí ndi. \v 10 Tandɨhɨ ñi nu cuahán ndi tan nyicún tuhun tsiihí tsi ndi tsa cuenda tsa caahán ndi tuhun ra Jesús. Tyin tacan tan nyehe nyɨvɨ tyin iyó ndi ñayɨvɨ ra. \v 11 Tsitsi tsa ndi iyó ndi nu ñuhu ñayɨvɨ ihya tandɨhɨ ñi quɨvɨ tan ndatú ndi tuhun tsiihí tyin tandɨhɨ ñi quɨvɨ tan nducú nyɨvɨ cahñi ñi tsi ndi tsa cuenda ra Cristo. Tan tsihin tsa taahán ndi janahá tyin iyó ñayɨvɨ ra añima ndi. \v 12 Yacan cuenda nyuhu tandɨhɨ ñi tsaha nyicún tuhun tsiihí tsi ndi tyin caahán ndi tuhun ra Cristo tsihin nyɨvɨ. Maa tyin nyooho, iyó ndo ñayɨvɨ ra Cristo tsa cuenda tuhun ra tsa caha̱n ndi tsihin ndo. \p \v 13 Tsinú iñi ndi tsi Nyoo tumaa tsinu̱ iñi ra David tsi ra. Tumaa catyi̱ ra nu libru Salmos: “Tsinú iñi yu tsi Nyoo, yacan cuenda caahán yu tuhun ra”. Tacan tucu nyuhu; tsinú iñi ndi tsi Nyoo, yacan cuenda caahán ndi tuhun ra. \v 14 Tyin tsitó ndi tyin Nyoo, ra janandoto̱ tsi Jutu Mañi yo Jesucristo, cua janandoto ndɨhɨ ra tsi ndi. Tan cua ndu iin ndo tsihin ndi, tsahan cua cundaca ra tsi yo iin caa ñi nda gloria. \v 15 Tandɨhɨ tuhun ihya cuví tsa cuenda tsa vaha tsi nyooho tan tsa vaha tsi cuaha ca nyɨvɨ. Tyin tun cuaha ndo naquihin tsa vaha Nyoo, cuaha xaan ndo cua nacuhva tyahvi nyoo tsi ra, tan cua jacahnu ndo tsi ra. \p \v 16 Yacan cuenda ña ndu uví maa iñi ndi, vasu ndi maa cuahán ndutsahnú cuñu ñuhu ndi, tyin ñayɨvɨ tsaa tsa iyó ndi ndutsaá tsi tan iin tan iin quɨvɨ. \v 17 Tundoho tsa nyehé ndi nu ñuhu ñayɨvɨ ihya, tsa yahá ñi maa cuví tsi. Tan tsahá tsi tsa coo cuii ndi tsihin Nyoo nda gloria. \v 18 Yacan cuenda ña tyaá iñi ndi tsa cuví nyehe yo. Tyin nyitá iñi ndi tsa ña cuví nyehé yo. Tyin tsa cuví nyehé yo juhva cuii ñi tyembu tsicoó can. Maa tyin tsa ña cuví nyehé yo, ña cua cundɨhɨ maa tsa iyó tsi. \c 5 \p \v 1 Tsitó yo tyin quɨvɨ cúu yo, cua tyahyu cuñu ñuhu yo. Tyin cuví tsi tumaa iin vehe tsa tañi ñi tsicoó. Maa tyin Nyoo cumí vaha ra inga cuñu ñuhu tsa ña cua cundɨhɨ maa tsa cuenda intuhun intuhun yo. Tan ican cua cuyucu añima yo. Iyó can nda gloria tan ñavin ra ñuhu ñayɨvɨ ihya javaha̱ can. \v 2 Nditsa tyin tsitsi tsa ndi iyó yo tsitsi cuñu ñuhu yo, caahán yuhu yo tyin tsa cuñí yo cuhun yo coo yo tsitsi cuñu ñuhu vaha tsa cua cuhva Nyoo tsi yo. \v 3 Cuhun añima yo tsitsi tsa tsahá Nyoo. Tan cua cunditsi yo itsi tumaa nditsí yo jahma tyin tacan tan ña cua cutandɨɨ añima yo. \v 4 Tsitsi tsa iyó yo tsitsi cuñu ñuhu yo tsa cuví tumaa vehe, ndaahvi cuñí yo. Maa tyin ña ndaahvi cuñí yo tsa cuenda tsa cuñí yo quita añima yo tsitsi cuñu ñuhu yo tan cutandɨɨ tsi. Ndaahvi cuñí yo tsa cuenda tsa cuñí yo coo añima yo tsitsi tsa ña cua cundɨhɨ maa, tyin tacan tan coo cuii yo. Tan cua cundɨhɨ tsa tañi ñi tsicoo̱ jaha tsa ña cua cundɨhɨ maa. \v 5 Tan Nyoo tyaa̱ ra cuhva tyin tacan cua javaha ra tsihin yo. Tan tsahá jihna ñi ra Tatyi Ii ra tsi yo tyin tacan tan cuita iñi yo tyin cua cuhva ra tandɨhɨ ca tsa cua cuhva ra tsi yo. \p \v 6 Yacan cuenda nyitá iñi ndi tsi Nyoo tsihin tsa nɨɨ iñi añima ndi tsa nducuhún iñi ndi tyin tsitsi tsa iyó yo tsitsi cuñu ñuhu yo, ña iyó yatyin yo nu iyó Jutu Mañi yo nda gloria. \v 7 Vasu ndi maa ña cuví nyehe yo tsi ra, maa tyin iyó yo nu ñuhu ñayɨvɨ ihya tsihin tsa tsinú iñi yo tsi ra. \v 8 Nyitá iñi ndi tsi ra tan cuñí ndi quita ndi tsitsi cuñu ñuhu ihya tan cuhun ndi coo ndi tsihin Jutu Mañi yo. \v 9 Yacan cuenda tsitsi tsa ndi iyó ndi tsihin cuñu ñuhu ihya, jañihí ca ndi nducú ndi cuhva javahá ndi tsa taahán iñi Jutu Mañi yo tan tacan ñi maa vasu nduve ca ndi tyin tsa cuahán ndi tsihin Jutu Mañi yo nda gloria. \v 10 Tyin tandɨhɨ yo tan cua cuhun yo nu nyaá ra Cristo nu cua jacutuñi ra tsi yo. Tan cua nacuhva cuenda intuhun intuhun yo nácaa tsa vaha a tsa ña vaha tsa javaha̱ yo quɨvɨ tsicoo̱ yo tsitsi cuñu ñuhu yo cuenda nu ñuhu ñayɨvɨ ihya. \s1 Nu tsahá cuenda ra Pablo nácaa cuví coo vaha yo tsihin Nyoo \p \v 11 Tsitó ndi tyin Jutu Mañi yo cua tatsi tuñi ra tsi ndi tatun ña cua javaha ndi tsa caahán ra. Yacan cuenda nducú ndi cuhva cahan ndi tsihin nyɨvɨ na nacuhva cuenda ñi tsi ñi tsi Nyoo. Tan Nyoo tsitó vaha ra tyin tacan javahá ndi, tan cuñí ndi tsa coto tucu nyooho. \v 12 Caahán ndi tyehen, maa tyin ñavin tsa cuñí ndi nduyaa ndi tyin caahán ndi tsa cuenda tsa cuñí ndi tsa nducuhun iñi ndo tyin caahán ndi tsa nditsa, tan cusɨɨ ca iñi ndo tan ñihi ndo cuhva cahan ndo tsihin inga ca ra tsa nduyaá naha ra. Catyí ra naha tyin vaha iyó ra naha tsihin Nyoo, maa tyin tsitsi añima ra naha maa ñi tsa ña nditsa iyó. \v 13 Tatun caahán ndi tuhun Nyoo, catyí juhva nyɨvɨ tyin jiñi ndi sana. Nditsa, sana iñi ndi maa tyin tsa cuenda Nyoo, tyin tuhun maa ra caahán ndi. Tan tatun vaha cuñí ndi, tsa cuenda nyooho vaha cuñí ndi. \v 14 Tan tsitó ndi tyin intuhun ñi ra Cristo tsihi̱ tsa cuenda tandɨhɨ nyɨvɨ ñuu ñayɨvɨ. Tacan tan tsihi̱ tandɨhɨ yo. [Tsa tsihi̱ yo cuñí tsi catyi tyin nacoó yo tsa javahá yo cuhva cuñí maa yo.] Tan tsa tyehen tsitó yo tsa tsihi̱ ra Cristo tsa cuenda tsa cuñí xaan ra tsi yo, jañiñí tsi tsi yo tsa cahan yo tuhun ra tsihin nyɨvɨ. \v 15 Ra Cristo tsihi̱ ra tsa cuenda tandɨhɨ yo tyin tacan tan coo yo cuhva cuñí maa ra tan ñavin cuhva cuñí maa yo tyin tsihi̱ ra tan nandoto̱ ra tsa cuenda tandɨhɨ yo. \v 16 Vityin tan ityi nuu, ña caca ca iñi yo nyehe yo cuhva iyó nyɨvɨ tumaa tsicá iñi nyɨvɨ ña tsitó tsi Nyoo. Tsicoo̱ quɨvɨ tacan tsica̱ iñi yo nyehe̱ yo tsi ra Cristo cuñi̱ yo tyin ra ñuhu ñayɨvɨ ñi cuví ra. Maa tyin vityin ña tsicá ca iñi yo tacan. \v 17 Tyin quɨvɨ nacuhva̱ cuenda yo tsi yo tsi ra Cristo, jandutsaa̱ ra añima yo. Tan nanduvi̱ yo nyɨvɨ tsaa jaha̱ ra. Tan tandɨhɨ tuhun tsa tsica̱ iñi yo nu quitsi̱ ca tsi, ña tsicá ca iñi yo can vityin ihya tyin tsaha̱ ra tsa tsiñi tuñi tsaa tsi yo. \p \v 18 Maa Nyoo javaha̱ tandɨhɨ yacan tyin vityin iyó vaha yo tsihin ra jaha̱ ra tsa cuenda ra Cristo Jesús. Tsaha̱ cuenda ra tsi yo tyin cuñí tsi jacoto yo tsi nyɨvɨ nácaa javaha ñi tan cuví coo vaha ñi tsihin ra. \v 19 Tyin maa ra tsa yaha̱ nduvaha̱ iyó ra tsihin ñi tsa cuenda tsa tsihi̱ ra Cristo tsa cuenda cuatyi ñi. Nyoo jahá ra tyin nduve ca cuatyi ñi nuu ra. Tan tava̱ tyiñu ra tsi yo tsa jacoto yo tuhun ihya tsi ñi. \v 20 Yacan cuenda cuví ndi ra tava̱ tyiñu ra Cristo. Tan caahán ndaahvi Nyoo tsihin ndo tsihin yuhu ndi. Yacan cuenda caahán ndahvi ndi tsihin ndo tsihin sɨvɨ ra Cristo, na nduvaha coo ndo tsihin Nyoo. \v 21 Ra Cristo ña javaha̱ ra ndi intuhun cuatyi. Maa tyin Nyoo jaquitsi̱ ra tsi ra nu ñuhu ñayɨvɨ ihya; quitsi̱ cúu ra tsa cuenda tandɨhɨ cuatyi yo. Tyin tacan tan cuví jacacu ra tsi yo, tan tsa cuenda ra Cristo, nduvaha̱ yo jahá tsa vaha Nyoo. \c 6 \p \v 1 Yañi, iin caa ñi jahá tyiñu yo tyiñu Nyoo. Yacan cuenda caahán ndaahvi xaan ndi tsihin ndo tyin cu̱atyiñu ndo tandɨhɨ tsa vaha tsa tsahá ra tsi intuhun intuhun ndo. \v 2 Tyin catyí Nyoo nu tutu ra tyehen: \q1 Quɨvɨ taha̱n tsi tsa jacacu yu tsi un, tsiñi̱ yu tsa caha̱n un \q1 tan jatyinyee̱ yu tsi un, catyí Nyoo. \m Ja̱ha ndo cuenda tyin vityin cuví quɨvɨ taahán tsi. Tan vityin cuví quɨvɨ jacacú Nyoo tsi yo. \p \v 3 Nducú xaan ndi cuhva tsa ña javaha ndi náa javaha ndi tyin tacan tan ña cahan nyaa nyɨvɨ tyiñu Nyoo tsa javahá ndi. \v 4 Tan cuñí ndi tsa nyehé ñi tyin nditsa tsa musu Nyoo cuví ndi. Yacan cuenda cunyeé iñi ndi náa ndɨhɨ tsa taahán ndi, náa tundoho, tan náa tɨsɨhɨ. \v 5 Vasu ndi maa cañí nyɨvɨ tsi ndi, tyihí ñi tsi ndi vehe caa, tsacú nducu ñi tsi ndi, maa tyin cunyeé xaan iñi ndi. Tan ñihi xaan jahá tyiñu ndi nda cuanda tsicoó nyito ndi, tan tsisocó ndi. \v 6 Janahá tucu ndi tyin nditsa tsa musu Nyoo cuví ndi tsihin tsa catsi iyó ndi, tsihin tsa tsitó ndi tsa nditsa tan tsihin tsa cunyeé xaan iñi ndi nyehé ndi tandɨhɨ maa nuu tundoho tan ña tsiihí ndi tɨsɨhɨ. Vaha iñi ndi, tan cuñí xaan ndi tsi nyɨvɨ tyin iyó Tatyi Ii Nyoo añima ndi. \v 7 Caahán ndi maa ñi maa tuhun Nyoo tsa nditsa. Iyó tunyee iñi ra tsihin ndi. Tan tsatyiñú ndi tandɨhɨ tsa vaha tsa tsahá ra tsi ndi, tyin tacan tan cuví jaha canaa ndi tsi nu ña vaha. \v 8 Yɨhɨ quɨvɨ vaha cuñí nyɨvɨ nyehé ñi tsi ndi, tan iyó tucu quɨvɨ ndasɨ cuñí ñi nyehé ñi tsi ndi. Iyó tsaha vaha caahán ñi tuhun ndi, inga tucu tsaha caahán ñi ndavaha ñi sɨquɨ ndi. Yɨhɨ tsaha catyí ñi tyin cuendu caahán ndi tan inga tucu tsaha catyí ñi tyin tsa nditsa caahán ndi. \v 9 Iyó tsaha jahá ñi tyin ña nacotó ñi tsi ndi, tan yɨhɨ tsaha jacahnú tucu ñi tsi ndi. Iyó quɨvɨ tsa yatyin ña cúu ndi, maa tyin ña tsiihí ndi tan ndi iyó ca ndi. Iyó quɨvɨ tatsí tuñi nyɨvɨ tsi ndi, maa tyin ña tsahñí tucu ñi tsi ndi. \v 10 Vasu ndi maa cuiihya cuñí ndi iyó tsaha, maa tyin ña tsindɨhɨ́ tsa sɨɨ cuñí ndi. Iyó tsaha ndaahvi ndi, maa tyin cuaha nyɨvɨ janducucá ndi tsihin tuhun Nyoo. Vasu nduve náa iyó tsi ndi, maa tyin tandɨhɨ maa tsa iyó tan tsii maa ndi cuví. \p \v 11 Nyooho nyɨvɨ ñuu Corinto; caahán catsi ndi tsihin ndo tsihin tsa nɨɨ iñi añima ndi tyin nditsa tsa cuñí xaan ndi tsi ndo. \v 12 Nyuhu, ña ndasɨ cuñi ndi nyehe ndi tsi ndo. Maa ndo cuví ndo ndasɨ cuñí nyehe tsi ndi. \v 13 Caahán ndaahvi yu tsihin ndo tumaa caahán ndaahvi iin ra tsihin sehe ra; nu̱ña ndo añima ndo, tumaa tsa javaha̱ maa yu tsihin ndo. Tan ña ndasɨ ca cuñi ndo nyehe ndo tsi ndi, tyin maa ndi ña ndasɨ cuñí ndi nyehé ndi tsi ndo. \s1 Vehe Nyoo nyito cuví yo tyin iyó ra añima yo \p \v 14 Ña ndu̱ iin ndo tsihin nyɨvɨ ña tsinú iñi tsi Nyoo tyin ña nacatsí tahan añima ndo tsihin añima ñi. Tyin tsa vaha ña cuví ndu iin tsi tsihin tsa ña vaha. Tan ndi tsa nditsin tan ña cuví ndu iin tsi tsihin tsa naa. \v 15 Tyin ra Cristo ña ndu iín ra tsihin nu ña vaha. Tan tacan tucu yoo tsa tsinú iñi tsi ra, ña cuví ndu iin yo tsihin nyɨvɨ ña tsinú iñi tsi ra. Tyin tun ndu iin yo tsihin ñi ña cua nacatsi tahan coo yo tsihin ñi. \v 16 Tyin ndi vehe Nyoo tan ña cuví nacatsi tahan tsi tsihin tsitoho. Yacan ndi ña ja̱cahnu ndo tsitoho tyin vehe Nyoo nyito cuví yo, tumaa catyi̱ maa ra tuhun yo taha̱n tsanaha: \q1 Cua coo yu añima ñi, tan cua cuhun yu tsihin ñi nu cuhun ñi. \q1 Maa yu cua cuvi Nyoo ñi, \q1 tan maa ñi cua cuvi nyɨvɨ yu, catyi̱ ra. \m \v 17 Yacan cuenda catyí ra: \q1 Qu̱ita ndo mahñu nyɨvɨ ña tsinú iñi tsi yu. \q1 Ña cu̱tahan ndo tsihin ñi. \q1 Ña ja̱vaha ndo tsa ña vaha. \q1 Tacan tan naquihin yu tsi ndo. \q1 \v 18 Tan cuvi yu jutu ndo. \q1 Tan cuvi ndo sehe yu, \q1 catyí Jutu Mañi yo, ra iyó tandɨhɨ tunyee iñi tsi. \c 7 \p \v 1 Yañi, yacan cuví tsa tsahá Nyoo tsi yo, yacan cuenda cuñí tsi nducu yo cuhva nduvaha vaha ca yo. Tan ña javaha ca yo tsa caquiñi tan ña caca ca iñi yo tsa ña vaha. Cu̱ɨtɨ coo yo tyin tyaá yahvi yo tsi Nyoo. \s1 Nu nacatyí tuhun ra Pablo nácaa nasama̱ cuhva iyó nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo ñuu Corinto \p \v 2 Yañi, caahán ndaahvi yu tsihin ndo, vaha cu̱ñi ndo nyehe ndo tsi ndi tyin nduve maa náa javaha̱ ndi tsi ndi intuhun ndo. Tan ndi ña jatɨvɨ̱ ndi tsi ndi intuhun ndo. Tan ña jandavi̱ ñaha ndi tsi ndi intuhun ndo. \v 3 Tsa caahán yu tyehen tsihin ndo ñavin tsa caahán yu tsi ndo cuví. Tyin tsa yaha catyi̱ yu tsihin ndo nda nu quitsi̱ ca tsi, tyin nditsa tsa cuñí yu tsi ndo. Tyin iin caa ñi iyó yo tsihin Nyoo. Tatun iyó yo, iin ñi cuví yo tsihin ra; o tatun cúu yo, iin ñi cua cuvi tucu yo tsihin ra. \v 4 Tsitó vaha yu tyin cua javaha ndo tsa vaha, yacan cuenda sɨɨ xaan cuñí yu nyehé yu tsi ndo. Vasu ndi maa nyehé xaan ndi tundoho, maa tyin ndu iin ca iñi añima ndi. Tan sɨɨ xaan ca cuñí ndi. \p \v 5 Nda quɨvɨ tsaa̱ ndi Macedonia ihya, tan ñaha ca maa quitatu̱ ndi. Tyin cuaha xaan tɨsɨhɨ tan tundoho nyehé ndi tandɨhɨ ñi ityi cuahán ndi. Cañi̱ tahan nyɨvɨ tsihin ndi. Tan tsicá xaan iñi ndi tyin ña tsitó ndi tun cua quita vaha tyiñu jahá ndi. \v 6 Maa tyin Nyoo, tacan ñi maa jandu iín ra iñi yo tun cuiihya cuñi yo. Tan jandu ii̱n xaan ra iñi ndi quɨvɨ tsaa̱ ra Tito nu yucú ndi ihya. \v 7 Tan ñavin tsa cuenda tsa tsaa̱ ñi ra, maa tyin sɨɨ cuñí tucu ndi tsa cuenda tsa jandu ii̱n xaan ndo iñi ra. Nacatyi̱ tuhun ra tsihin ndi tyin cuñí xaan ndo nyehe ndo tsi ndi. Tan catyí tucu ra tyin tsacú xaan ndo tsa cuenda tsa cuiihya cuñí ndo. Tan ñuhú xaan iñi ndo tsi yu. Tsa tsito̱ yu yacan, sɨɨ xaan ca cuñí yu cuvi̱. \p \v 8 Quɨvɨ can tsica̱ xaan iñi yu tyin tsaha̱ yu tucuiihya iñi tsi ndo tsihin carta tsa jaquitsi̱ yu tsi ndo. Tan ndu uvi̱ iñi yu tsa jaquitsi̱ yu carta can tsi ndo. Maa tyin juhva ñi quɨvɨ nducuiihya̱ iñi ndo. Tan vityin ña tsicá ca iñi yu tsa cuenda tucuiihya iñi tsa tsaha̱ yu tsi ndo. \v 9 Tan vityin sɨɨ xaan cuñí yu. Ñavin tsa cuenda tsa tsicoo̱ ndo tucuiihya iñi, tsa cuenda tsa ndu uvi̱ iñi ndo cuatyi ndo jaha̱ tucuiihya iñi can. Tan cunyee̱ xaan iñi ndo nyehe̱ ndo tucuiihya iñi cuhva taahán maa iñi Nyoo. Yacan cuenda vaha javaha̱ ndi tsa tsaha̱ ndi tucuiihya iñi tsi ndo. \v 10 Tyin tun cunyee iñi yo nyehe yo tucuiihya iñi cuhva cuñí maa Nyoo, cua nasama cuhva iyó yo tacan tan cua cacu yo. Yacan cuenda na sɨɨ cuñi yo tun nyehé yo tucuiihya iñi cuhva cuñí maa Nyoo. Tyin tucuiihya iñi tsa iyó tsi nyɨvɨ tsa ña tsitó tsi Nyoo maa ñi anyaya ñihí ñi tsihin can. \v 11 Nyooho cunyee̱ iñi ndo nyehe̱ ndo tucuiihya iñi tumaa cuhva taahán iñi maa Nyoo. Tan vityin, nye̱he ndo tyin cuaha xaan tsa vaha ñihí ndo tsa cuenda tucuiihya iñi can. Jandaa̱ vaha ndo cuatyi ra can. Cuxaa̱n ndo tsi ra. Tan nayuhvi̱ tucu ndo tsi Nyoo. Tsaha̱ cuenda vaha ndo nácaa cuahán tyiñu can. Yaha can tan nda cuanda cuñi̱ ndo nyehe ndo tsi yu. Tan tatsi̱ tuñi ndo tsi ra can. Tan tsa cuenda tsa javaha̱ ndo tumaa cuñí maa Nyoo, cuñí tsi catyí tyin nduve cuatyi ndo tsa cuenda yacan. \v 12 Yacan cuenda quɨvɨ jaquitsi̱ yu carta can tsi ndo ña jaquitsi̱ yu itsi tsa cuenda tsa tsicá xaan iñi yu cuenda ra tsa javaha̱ cuatyi can. Tan ndi ñavin tsa cuenda ra tsa taha̱n ticanuu can. Maa tyin tsa cuenda maa ndo, tyin cuñi̱ yu tsa coto ndo nácaa ñuhú iñi ndo tsi ndi nuu Nyoo tan nácaa cuñí ndo jatyinyeé ndo tsi ndi. \v 13 Yacan cuenda nduvaha̱ cuñí añima ndi. Tan sɨɨ xaan cuñí ndi tyin tsitó ndi tyin cuñí ndo tsi ndi. \p Tsa nyehe̱ ndi tyin sɨɨ xaan cuñí ra Tito, ndusɨɨ̱ ca iñi ndi tyin tsaha̱ xaan ndo tunyee iñi tsi ra. Tan vaha xaan naquihi̱n cuenda ndo tsi ra. \v 14 Catyi̱ yu tsihin ra Tito tsa ndi cumañi ca quitsi ra nu yucú ndo tyin cua tyaa soho vaha ndo tuhun tsa jaquitsi̱ yu tsihin ra. Tan vityin sɨɨ cuñí yu tyin cundaa̱ tsa caha̱n yu tsihin ra. Tyin maa ñi maa tsa nditsa tuhvá yu caahán. Tan tacan tucu ndunditsa̱ tsa caha̱n yu tsihin ra. \v 15 Cuñí xaan ra tsi ndo tsa nducuhún iñi ra tyin javaha̱ ndo tandɨhɨ cuii maa tsa caha̱n ra tsihin ndo. Tan tsa tsaa̱ ra nu yucú ndo, ndaahvi jaha̱ ndo tsi ndo nuu ra. Tan vaha xaan caha̱n ndo tsihin ra. Tan vaha xaan tyaa̱ yahvi ndo tsi ra. \v 16 Tan sɨɨ xaan cuñí yu tyin tsitó yu tyin tacan ñi javahá ndo tsa vaha. \c 8 \s1 Na jatyinyeé yo tsi nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo tsihin tsa nɨɨ iñi añima yo \p \v 1 Vityin yañi, cuñí ndi nacatyi tuhun ndi tsihin ndo nácaa jatyinyeé xaan Nyoo tsi nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda ra, ñi iyó ñuu tsa cayucú Macedonia ihya. \v 2 Vasu ndi maa cuaha xaan tundoho nyehé ñi, maa tyin sɨɨ cuñí ñi tsihin Nyoo. Ndaahvi xaan ñi, maa tyin cuaha tsa iyó tsi ñi tsahá ñi, tumaa tsatyin cuca ñi. \v 3 Tan cuví yu tsandaa tyin nyehé yu tyin tsaha̱ ñi cuaha tsa iyó tsi ñi tsihin tsa nɨɨ iñi ñi tan nda cuanda yaha ca tsahá ñi. \v 4 Caahán ndaahvi xaan ñi tsihin ndi na cuhva ndi ndatu tsa jatyinyee ndɨhɨ ñi tsi nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo tsa iyó ñuu Jerusalén. \v 5 Cuaha ca javaha̱ ñi tan ñavin ca tsa tsica̱ iñi maa ndi. Tyin tsa jihna ñi, nacuhva̱ cuenda ñi tsi ñi tsi Nyoo tsihin tsa nɨɨ iñi añima ñi. Tacan tan nacuhva̱ cuenda tucu ñi tsi ñi tsi nyuhu tsa quɨhɨ ndaha ndi tsi ñi tumaa cuñí maa Nyoo. \v 6 Tsa nyehe̱ yu tyin tacan javahá nyɨvɨ Macedonia, tacan tan catyí yu tsihin ra Tito tyin na quitsi ra nu yucú ndo tan janumi ra tsi ndo jacatsi tahan ndo xuhun tsa quitsaha̱ tavá ndo jaha̱ ra. \v 7 Tyin nyooho vaha xaan javahá ndo tandɨhɨ tyiñu. Tsinú xaan iñi ndo tsi Nyoo. Vaha xaan caahán ndo tuhun ra. Vaha cutuñí iñi ndo. Tan tsihin tsa nɨɨ iñi añima ndo javahá ndo tyiñu ra. Tan cuñí xaan ndo tsi ndi. Tan juvin ñi tacan taahán tucu tsi jatyinyeé ndo tsi nyɨvɨ ndaahvi, tsa yɨhɨ́ cuenda Nyoo. \p \v 8 Ña jañiñí yu tsi ndo tsa javaha ndo tsa caahán yu. Caahán yu tyehen tsihin ndo tsa cuenda tsa cuñí yu tsa nyehe ndo tsa vaha javahá nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo Macedonia. Tyin tacan tan javaha ndɨhɨ ndo tsa vaha tumaa javahá maa ñi. Tan tsihin yacan cua janaha ndo tyin nditsa tsa vaha xaan iñi ndo. \v 9 Tyin tsa tsitó maa ndo nácaa tsa vaha iñi Jutu Mañi yo Jesucristo tsihin yo. Maa ra cuca xaan ra, maa tyin quitsi̱ ra nu ñuhu ñayɨvɨ ihya tan jandundaahvi̱ ra tsi ra tsa cuenda tsa cuñí ra tsi yo tyin tacan tan cuví janducuca ra tsi yo. \p \v 10 Yuhu cuñí yu tsa vaha tsa cuenda ndo, yacan cuenda cua cahan yu tsihin ndo tsa tsicá iñi yu tsa cuenda tuhun ihya. Nyooho cuví nyɨvɨ tsa quitsaha̱ jandu iín jihna xuhun cuyava. Ñavin nyɨvɨ tava̱ tyiñu tsi ndo javaha ndo tacan. Javahá ndo tacan tyin tacan tsicá iñi maa ndo. \v 11 Yacan vityin cuñí yu tsa jañihi ca ndo javaha ndo tumaa javahá maa ndo nda nu quitsaha̱ nda cuanda nacatsi tahan xuhun can jaha ndo. Cu̱hva nyooho nácaa iyó maa tsi ndo. \v 12 Tyin tatun iin nyɨvɨ tan cuñi ñi cuhva ñi tandɨhɨ cuhva iyó tsi ñi tan cuhva ñi can tsihin tsa nɨɨ iñi añima ñi, Nyoo cua naquihín cuenda ra tsa cua cuhva ñi tyin Nyoo ña jañiñí ra tsi yo cuhva yo tun nduve náa iyó tsi yo. \p \v 13 Caahán yu tyehen tsihin ndo, maa tyin ñavin tsa cuenda tsa cuñí yu tsa jatyinyee ndo tsi nyɨvɨ tan ndoo ndaahvi ndo tan ñi ican coo tsa coo tsi ñi. \v 14 Tyin vityin tsa iyó luxu tsi ndo, taahán tsi jatyinyee ndo tsi nyɨvɨ ndaahvi tsihin can. Tyin tacan tan inducu ñi coo tandɨhɨ yo. Tan inga tsaha, maa ñi cua jatyinyee tucu tsi maa ndo tun cumañi tsa cumañi tsi ndo. Tyehen taahán tsi jatyinyeé tahan yo tsi yo tsihin tsa iyó tsi yo tyin tacan tan ña nyehe ndi intuhun yo tundoho. \v 15 Tumaa catyí nu tutu Nyoo tyehen: “Ra tsa cuaha xaan tsa iyó tsi, ña jatɨvɨ ra itsi. Tan ra tsa iyó luxu ñi tsa iyó tsi, ña cumañí tsa cumañi tsi ra”, catyí tsi nu tutu Nyoo. \s1 Nu tyaá ra Tito naha ra cuhva cuhun ra naha ñuu Corinto \p \v 16 Tyahvi nyoo tsi Nyoo tyin tsaha̱ ra tsa vaha iyó añima ra Tito tan tsicá iñi ra tuhun ndo tumaa tsicá iñi maa yu tuhun ndo. \v 17 Tsa caha̱n yu tsihin ra tyin quitsi ra nu yucú ndo, ndoo̱ ra tyiñu tsa quitsi ra, tyin tuñu cuñí tucu maa ra ñuhú iñi ra tsi ndo. Yacan cuenda vityin vatsí ra nu yucú ndo tsihin tsa iyó iñi maa ra. \p \v 18 Jaquitsí ndi tsi iin ra yañi yo iin caa ñi tsihin ra Tito. Vaha xaan tsinú iñi ra tsi Nyoo, tan tacan caahán tucu tandɨhɨ nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo. \v 19 Tan inga tucu tuhun tyin nacatsi̱ vaha nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo tsi ra yañi yo ihya tyin cuhun ndɨhɨ ra tsihin ndi cundaca ndi xuhun tsi nyɨvɨ ndaahvi iyó ñuu Jerusalén. Cuñí xaan ndi jacahnú ndi tsi Jutu Mañi yo tsihin tsa javahá ndi tyiñu ihya. Tan tacan tucu cuñi xaan ndi jatyinyee ndi tsi tandɨhɨ nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo. \v 20 Tsihin cuenda xaan javahá ndi tyiñu ihya, tyin tacan tan ña cahan nyɨvɨ tsi ndi tsa cuenda tsa tavá ndi xuhun cuenda nyɨvɨ ndaahvi. \v 21 Tacan ñi nducú xaan ndi cuhva javahá ndi tyiñu. Tatun cua javaha ndi náa iin tsa cua javaha ndi, javahá ndi can tsihin tsa catsi iyó ndi ityi nuu Jutu Mañi yo tan ñavin ityi nuu Jutu Mañi yo ñi tyin ityi nuu tucu nyɨvɨ. \p \v 22 Tan juvin ñi jaquitsí tucu ndi inga ra yañi yo tsihin ra Tito naha ra tyin nyehé ndi tyin nɨɨ xaan iñi ra. Tan cuaha ñi tsaha janahá ra tyin cuñí xaan ra tsi Jutu Mañi yo. Tan vityin tsa tsa tsitó ra tuhun ndo, sɨɨ cuñí ra tyin tsitó ra tyin cua javaha ndo tsa vaha nuu Nyoo. \v 23 Tatun yóo tsicá tuhun tuhun ra Tito, ca̱tyi ndo tsihin ñi tyin ra vaha iñi tsi yu cuví ra, tan jahá tyiñu ra tsihin yu, tan jatyinyeé ra tsi ndo tsihin tuhun Nyoo. Tatun tsicá tuhun tucu ñi tuhun inga uvi ca ra yañi yo ihya naha ra, ca̱tyi ndo tyehen tsihin ñi: \p ―Maa nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo jaquitsi̱ tsi ra naha. Tan vaha xaan jahá tyiñu ra naha tyiñu ra Cristo ―ca̱tyi ndo. \p \v 24 Yacan cuenda ja̱naha ndo tsi ra ihya naha ra nu tuvi tyin nditsa tsa cuñí ndo tsi ra naha. Tyin tacan tan coto tandɨhɨ nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo tyin nditsa tsa caahán yu tyin vaha javahá ndo. \c 9 \s1 Nu tsahá cuenda ra Pablo nácaa taahán tsi jatyinyee yo tsi nyɨvɨ ndaahvi yɨhɨ́ cuenda Nyoo \p \v 1 Tan cuenda xuhun tsa jandu iín ndo tsa cuenda nyɨvɨ ndaahvi yɨhɨ́ cuenda Nyoo, ña ñiñi xaan cuñí tsi cahan yu tuhun can tsihin ndo. \v 2 Tyin tsitó yu tyin cuñí xaan ndo javaha ndo tsa vaha. Yacan cuenda sɨɨ cuñí yu nacatyí tuhun yu tuhun ndo tsihin nyɨvɨ iyó Macedonia, tyin nyooho tsa iyó ñuu Corinto tsa canyií Acaya, nda cuyava tan quitsaha̱ cuñí ndo jatyinyeé ndo tsi nyɨvɨ ndaahvi. Tan tsa cuenda yacan cuaha xaan nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo Macedonia ndu iín ca iñi ñi tan cuñí ndɨhɨ tucu maa ñi jatyinyeé ñi tsi nyɨvɨ ndaahvi. \v 3 Vasu ndi maa tsitó yu tyin vaha tsicá iñi ndo, maa tyin jaquitsí yu tsi ra yañi yo ihya naha ra nu yucú ndo, tyin jatyinyee ra naha tsi ndo tan janumi ndo jandu iin ndo xuhun, tumaa tsa caahán yu tuhun ndo tyin cuñí ndo javaha ndo tsa vaha. Tyin tacan tan ña cua catyi nyɨvɨ Macedonia tyin ña nditsa yu tsa caahán yu. \v 4 Tyin coto cusana quitsi iin ra Macedonia tsihin yu, tan nyehe ra tyin nduve xuhun jandu ii̱n ndo. Tan tahan yu ticanuu tsa cuenda tsa nduve náa javaha̱ ndo. Tan vihi ca maa ndo. Tyin tsa yaha̱ catyi̱ yu tyin cuñí xaan ndo jatyinyee ndo tsi nyɨvɨ ndaahvi. \v 5 Yacan cuenda tsicá iñi yu tyin vaha ca tsa quitsi jihna ra yañi yo ihya naha ra nu yucú ndo tyin tacan tan jatyinyee ra naha tsi ndo tsa jandu iín ndo xuhun tsa tyihi̱ ndo cuhva tyin cuhva ndo. Tyin tacan tan quɨvɨ quitsi yu tandɨhɨ tsi tan tsa iyó vaha tsi. Tyin tsa cacú iñi maa ndo tan javahá ndo cuhva can, tan ñavin nyuhu jañiñí tsi ndo. \p \v 6 Ndu̱cuhun iñi ndo tuhun tsa catyí tyehen: Ra tsa tatsí luxu ñi, luxu ñi tsɨtɨ naquihín ra. Maa tyin ra tsa tatsí cuaha, cuaha tsɨtɨ naquihín ra. \v 7 Tan intuhun intuhun yo cuñí tsi cuhva yo cuhva iyó iñi maa yo. Ñavin uvi caca iñi yo tan cuhva yo o cuhva yo tsa cuenda tyin jañiñí nyɨvɨ tsi yo. Tyin Nyoo cuñí ra tsi nyɨvɨ tsahá tsihin tsa sɨɨ cuñí ñi. \v 8 Nyoo cuví cuhva ra tandɨhɨ nuu tsa vaha tsi ndo, tyin tacan tan ña cumañi náa cumañi tsi ndo. Tan cuvi jatyinyee tucu maa ndo tsi inga ca nyɨvɨ. \v 9 Tumaa catyí tuhun Nyoo tyehen: \q1 Iin ra vaha tsahá ra, tsihin tsa nɨɨ iñi ra, tsa iyó tsi ra tsi nyɨvɨ ndaahvi. \q1 Tan tumañi iñi tsa javahá ra, ña tsinaá tsi nuu Nyoo, catyí tsi. \m \v 10 Nyoo, ra tsahá tsɨtɨ tatsí yo, tsahá tucu ra tandɨhɨ tsa tsatsí yo. Tan cua cuhva tucu ra cuaha ca tsɨtɨ tsa tatsi ndo tan vaha cua cuvaha tsi jaha ra. Tan tsa tacan tsahá ndo cua jatyinyee ca ra tsi ndo javaha ndo tsa vaha tsihin nyɨvɨ. \v 11 Tan coo ca tandɨhɨ nuu tsa cuca tsi ndo, tyin tacan tan cuvi jatyinyee ca ndo tsi nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo tsihin yo. Tan maa ñi, cua nacuhva ñi tyahvi nyoo tsi Nyoo tsa cuenda xuhun tsa jacuhun ndo tsi ñi. \v 12 Tyin tsa jatyinyeé yo tsi nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo tsihin tsa tsahá yo tsa tsiñí ñuhu tsi ñi, tsahá tucu yo tsa nacuhva ñi tyahvi nyoo tsi Nyoo. \v 13 Tan cua jacahnu ñi tsi Nyoo. Tyin tsihin tsa jatyinyeé ndo tsi ñi, nyehé ñi tyin nditsa tsa tyaá yahvi ndo tuhun ra Cristo. Tan juvin ñi cua jacahnu ñi tsi Nyoo tsa cuenda tsa jatyinyeé xaan ndo tsi maa ñi tan tsi tandɨhɨ ca nyɨvɨ. \v 14 Cua ndacan tahvi ñi tsi Nyoo tsa cuenda ndo. Tan cua cuñi xaan ñi tsi ndo tsa cuenda tsa vaha tsa tsahá ndo tsi ñi jahá Nyoo. \v 15 Tyahvi nyoo tsi Nyoo tyin tsahá ra tsa vaha xaan tsi yo, tan nda cuanda ña ñihí yo cuhva nacatyí tuhun yo itsi. \c 10 \s1 Ra Pablo iyó ndatu tsi ra tsa jaha cuenda ra tsi nyɨvɨ tsa jacoto̱ ra tuhun Nyoo \p \v 1 Yuhu ra Pablo tsihin tsa vaha iñi ra Cristo caahán ndaahvi yu tsihin ndo, tyin yɨhɨ́ ndo catyí ndo tyin tun tsahá cuenda yu tsi ndo tsihin carta, ñihi xaan caahán yu tsihin ndo, maa tyin tun nyií yu tsihin ndo, ndaahvi xaan jahá yu tsi yu, catyí ndo. \v 2 Vaha. Maa tyin ja̱ha ndo cuenda tan ña ja̱ñiñi ndo tsi yu tsa cuxaan yu tsi ndo quɨvɨ quitsi yu nu yucú ndo tyin tsitó yu tyin cuñí tsi tsa cuxaan ñihi yu tsi juhva ndo. Tyin yɨhɨ́ ndo catyí ndo tyin javahá yu tumaa javahá ra ña yɨhɨ́ cuenda ra Jesucristo. \v 3 Nditsa tyin ra ñuu ñayɨvɨ cuví ndi. Maa tyin ña cañí tahan ndi tumaa cañí tahan nyɨvɨ iyó nu ñuhu ñayɨvɨ ihya. \v 4 Tyin tsa xaan tsa tsatyiñú ndi tsa cañí tahan ndi, ñavin tsa xaan tsa iyó nu ñuhu ñayɨvɨ ihya cuví tsi. Tyin maa tunyee iñi maa Nyoo cuví tsi, tyin cuví jaha canaa ndi sɨquɨ tandɨhɨ ca tunyee iñi tsihin tsi tan nda cuanda tunyee iñi tsa iyó tsi tatyi ña vaha. \v 5 Tan tacan cuví jaha canaa ndi tsi tandɨhɨ tsa caahán ndasɨ nyɨvɨ sɨquɨ tuhun Nyoo, tan tandɨhɨ tsa ña vaha tsa tyasɨ́ nu tyaa yahvi nyɨvɨ tuhun Nyoo. Tan tsahá ndi tsa cundaca ñaha ra Cristo tandɨhɨ cuhva tsicá iñi ndi tyin tacan tan tyaá yahvi ca ndi tsi ra. \v 6 Quɨvɨ cutuhva tandɨhɨ nyooho tsa iyó Corinto tyaa yahvi vaha ndo tsi ra Cristo, tatun ndoo inga ndo tsa ña cuñi tyaa yahvi tsi ra, tyaá ndi cuhva tsa tatsi tuñi ndi tsi ndo. \p \v 7 Nyooho jahá ndo cuenda cuhva iyó nyɨvɨ. Tan ña jahá ndo cuenda nácaa iyó añima ñi. Tatun tsitó vaha ndo tyin cuenda ra Cristo yɨhɨ́ ndo, taahán tsi coto ndɨhɨ tucu ndo tyin cuenda ra yɨhɨ́ tucu nyuhu. \v 8 Ña cahán nuu yu caahán yu tsa tsaha̱ Nyoo ndatu tsi yu tsa quɨhɨ ndaha yu tsi ndo, vasu ndi maa yaha̱ caahán yu juhva tyin tsitó yu tyin tsa vaha tsi maa ndo cuví, tan ña javahá yu can tsa cuenda tsa cuñí yu jatɨvɨ yu tsi ndo. \v 9 Ña cuñí yu tsa catyí ndo tyin jayuhví yu tsi ndo tsihin tsa caahán yu nu carta tsa jaquitsí yu tsi ndo. \v 10 Tyin yɨhɨ́ ndo catyí ndo tyin nu carta tsa jaquitsí yu tsi ndo ñihi xaan caahán yu tsihin ndo. Maa tyin tatun maa yu tsaá nu yucú ndo, nduve yahvi nyaá yu, catyí ndo. Tan catyí tucu ndo tyin nduve yahvi nyaá tuhun caahán yu. \v 11 Maa tyin nyooho tsa caahán tacan cuñí tsi coto ndo tyin tumaa caahán yu nu carta, tacan cua javaha tucu yu tsa tsaa yu nu yucú ndo. \p \v 12 Nditsa ña caná iñi ndi jandu inducu ndi tsi ndi tsihin ra nduyaá naha ra. Tyin ra can naha ra juvin ñi maa ra naha catyí tyin vaha ra naha. Tan tsa caahán ra naha tacan, nduve yahvi nyaá caahán ra naha can tyin javahá ra naha cuhva javahá inga nyɨvɨ tan ñavin cuhva cuñí Nyoo. Tan cuñí ra naha tyin vaha tsa jandu inducú ra naha tsi ra naha tsihin inga nyɨvɨ. \v 13 Nyuhu ña cua nduyaa ndi tsihin tsa ña taahán tsi tsi ndi. Nyoo cuví ra janahá náa tyiñu taahán tsi javahá yo. Tan maa ra jaquitsi̱ tsi ndi ñuu Corinto nu yucú ndo. \v 14 Tun tsatyin ña jihna ca maa ndi caha̱n tuhun Nyoo tsihin ndo, ña taahán tsi jahá cuenda ndi tsi ndo. Maa tyin taahán tsi jahá cuenda ndi tsi ndo tyin jihna ca maa ndi tsindaca̱ tuhun ra Cristo nu yucú ndo. \v 15 Nyuhu ña nduyaá ndi tsihin tyiñu javaha̱ inga ca ra naha. Ña catyí ndi tyin tyiñu maa ndi cuví tsi. Maa tyin nyitá iñi ndi tyin cua natsinu vaha ca iñi ndo tsi Nyoo. Tan tatun tsa tsinú vaha ca iñi ndo, tacan tan cua cuvi jacuaha cuaha ca ndi tuhun ra Cristo tsi ndo, maa tyin tandɨhɨ ñi tsaha tsa cua jacuaha ndi tsi ndo maa ñi tsa caahán Nyoo cua cahan ndi. \v 16 Tan tsicá iñi ndi cuhun ndi cucahan ndi tuhun ra Cristo nu ña tsitó nyɨvɨ tuhun ra. Tyin tacan tan ña cua catyi nyɨvɨ tyin nduyaá ndi tsihin tyiñu javahá inga ra naha. \p \v 17 Nyooho tsa cuñí nduyaa, ndu̱yaa ndo tsihin tsa javahá Jutu Mañi yo tan ñavin tsihin tsa javahá maa ndo. \v 18 Tyin ra tsa catyí tyin vaha ra, ña quitá vaha ra nuu Nyoo. Maa tyin ra tsa catyí Nyoo tyin vaha, ra ican cua quita vaha nuu Nyoo. \c 11 \s1 Nu tsahá cuenda ra Pablo tsi nyɨvɨ ñuu Corinto na jaha cuenda ñi tsi ñi na ña jandaví ñaha ra vatya naha ra tsi ñi \p \v 1 Vaha xaan tun ña cundɨhɨ iñi ndo tyaa soho ndo tsa cua cahan yu tsa tsicá iñi maa yu tsihin ndo. Ña cu̱ndɨhɨ iñi ndo tsihin yu vasu ndi maa tuhun maa yu cuví tsi. \v 2 Yuhu cuiñú xaan yu tsi ndo. Tan maa Nyoo tsahá tsa cuiñu yu tsi ndo, tyin juvin yu caha̱n tuhun ra Cristo tsihin ndo nda jihna. Tan cuñí yu tsa cuñi ndo tsi intuhun ñi maa ra tumaa cuñí iin ñaha yoco tsi ra tsa cua cuvi yɨɨ ña. Tyin iin ñaha yoco cuñí ña tsi intuhun ñi maa ra tsa cua cuvi yɨɨ ña. \v 3 Maa tyin tsicá xaan iñi yu tsa cuenda ndo, coto tahan ndo tumaa taha̱n ña Eva. Tyin ña Eva jandavi̱ ñaha nu coo tsi ña tsihin maña nu. Tan yuhu ña cuñí yu tsa jandaví ñaha nyɨvɨ tsi ndo tan nasama ndo cuhva tsicá iñi ndo tuhun ra Cristo, tan jandɨhɨ ndo tsa jacahnú ndo tsi intuhun ñi maa ra. \v 4 Tyin nyooho yatyi xaan nasamá ndo cuhva tsinú iñi ndo tuhun ra Jesús tun sɨɨn cuhva caahán nyɨvɨ tuhun ra. Tyin ñavin tuhun ra Jesús tsa jacoto̱ ndi tsi ndo cuví can. Tan taahán xaan iñi ndo caca iñi ndo tuhun tsa ña nacatsí tahan tsihin tuhun Tatyi Ii Nyoo tsa naquihi̱n ndo nda jihna. Yatyi xaan natsinú iñi ndo tuhun caahán nyɨvɨ tan ñavin tuhun, tsa jacacú ra Cristo tsi yo, tsa caha̱n ndi tsihin ndo. \v 5 Ra tsa catyí, “Nyuhu cuví ndi ra vaha caahán tuhun ra Cristo”, tsicá iñi yu tyin ña cahnu ca cuví ra can naha ra tan ñavin ca maa yu. Tan nyooho nyicún ndo tsi ra naha. \v 6 Vasu ndi maa ña ñihí vaha yu cuhva caahán yu, maa tyin cutuñí vaha iñi yu tuhun Nyoo. Tan yacan cuví tsa jacuahá ndi tsi ndo tsihin tandɨhɨ cuhva javahá ndi. \p \v 7 ¿O cuñí maa ndo tyin ña vaha javaha̱ yu tsa ña quihi̱n yu yahvi quɨvɨ caha̱n yu tuhun tsa jacacú Nyoo tsi yo tsihin ndo? Tacan javaha̱ yu tyin tacan tan ña cahnu xaan jaha ndo tsi yu tan nducahnu maa ndo nuu Nyoo. \v 8 Nyɨvɨ tsa tsicá tuhun Nyoo vehe ñuhu inga ñuu jatyinyee̱ tsi yu tsihin xuhun. Tan xuhun tsa tsaha̱ ñi tsi yu tsatyiñu̱ yu can quɨvɨ quitsi̱ yu quitsi̱ caha̱n yu tuhun ra Cristo tsihin ndo. \v 9 Vasu ndi maa yɨhɨ́ tsaha cumañi̱ tsa cumañi̱ tsi yu tsa tsinyii̱ yu tsihin ndo, maa tyin ña tsaha̱ yu tundoho tsi ndi intuhun maa ndo. Tyin ra yañi yo tsa quee̱ nda Macedonia, juvin ra naha tsaha̱ tandɨhɨ tsa cumañi̱ tsi yu. Tacan jaha̱ cuenda yu tsi yu tyin ña cuñi̱ yu cuhva yu tundoho tsi ndo. Tan tumaa tsa javahá yu nda vityin tacan ñi maa cua javaha yu. \v 10 Tumaa tsa nditsa yu tyin nacotó vaha yu tuhun nditsa ra Cristo, tacan nditsa yu tsa ña cua ndacan yu xuhun, ndi tsi nyooho tan ndi tsi inga nyɨvɨ iyó nanɨɨ Acaya. \v 11 ¿Nacuenda caahán yu tyehen cuñí maa ndo? ¿A tsa cuenda tsa ña cuñí yu tsi ndo? Ñavin. Tyin nda maa Nyoo tan tsitó ra tyin cuñí xaan yu tsi ndo. \p \v 12 Ña cua jandɨhɨ yu javahá yu tsa tuhvá yu javahá. Tyin tacan tan ña coo ndatu cahan ra tsicá nuu naha ra tyin javahá ra naha tumaa javahá ndi tyin ña nditsa maa ra naha tsa caahán ra naha. \v 13 Catyí ra naha tyin ra tsicá tyiñu ra Cristo cuví ra naha, maa tyin ña nditsa ra naha. Tyin jandaví ñaha ra naha tan jahá ra naha tyin ra tsicá tyiñu ra Cristo cuví ra naha. \v 14 Tan tsa javahá ra ican naha ra ñavin tsa iyo cuñí yo cuví can. Tyin nda maa nu ña vaha tan jahá nu tyin ángel Nyoo tsa xiñu xaan cuví nu. \v 15 Yacan cuenda ña iyo cuñí yo tun ra nyicún tsi nu tan jahá ra naha tyin javahá ra naha tsa vaha. Coo quɨvɨ cua tatsi tuñi Nyoo tsi ra naha tsa cuenda tsa ña vaha tsa javahá ra naha. \s1 Tundoho tsa nyehé ra Pablo nu tsicá ra caahán ra tuhun Nyoo \p \v 16 Inga tsaha caahán yu tsihin ndo: Ndi intuhun ndo tan ña ca̱ca iñi ndo tyin sana iñi yu tsa caahán yu tyehen. Maa tyin tun tacan tsicá iñi ndo, cu̱hva ndo cahan yu tsihin ndo tumaa caahán ra sana iñi. Tyin tacan tan cuví nduyaa ndɨhɨ tucu yuhu luxu. \v 17 Caahán yu tumaa caahán ra sana iñi tyin tacan tan cuvi nduyaa yu. Ñavin maa Jutu Mañi yo catyí tsihin yu tsa javahá yu tyehen. \v 18 Cuaha xaan ra naha catyí ra naha tyin cahnu cuví ra naha tan nduyaá ra naha tsihin tsa iyó nu ñuhu ñayɨvɨ ihya. Yacan cuenda cua jacahnu ndɨhɨ tucu yuhu tsi yu. \v 19 Nyooho catyí ndo tyin tsitó xaan ndo. Tun nditsa ndo, ¿nacuenda tyin yatyi xaan tyaá soho ndo tsa caahán ra sana iñi can naha ra? \v 20 Tan cunyeé xaan iñi ndo nyehé ndo tsi ra naha tan cuaha tsa javahá ra naha tsi ndo. Jañiñí ra naha tsi ndo tsa cuví ndo musu ra naha. Suhú ra naha tsa tsii ndo. Ndacá ñaha ra naha tsi ndo. Ndasɨ cuñí ra naha nyehé ra naha tsi ndo. Tan nda cuanda cañí ndaha ra naha nuu ndo. \v 21 ¿A taahán tsi nducahan nuu ndi tsa ña javaha̱ ndi tacan tsihin ndo? \p Tatun inga ra can naha ra tan ña cahán nuu ra naha caahán ra naha tuhun maa ra naha tsihin ndo, tacan tucu yuhu ña cua nducahan nuu yu cahan yu tuhun maa yu tsihin ndo vasu ndi maa cahan ndo tyin sana iñi yu. \v 22 Catyí ra can naha ra tyin nyɨvɨ Hebreo cuví ra naha; tacan tucu yuhu, ra Hebreo cuví yu. Ra ican naha cuví ra naha nyɨvɨ Israel; juvin ra Israel cuví tucu yuhu. Cuví ra naha tata ra Abraham; tata ra Abraham cuví tucu yuhu. \v 23 Tan tatun ra can naha ra tan jahá tyiñu ra naha tyiñu ra Cristo, yaha ca jahá tyiñu yuhu tyiñu ra Cristo. Tsa caahán yu tyehen caahán yu tumaa caahán ra sana iñi, maa tyin nditsa tsa ñihi ca jahá tyiñu yu tan ñavin ca ra can naha ra. Tan cuaha ca tsaha cañi̱ nyɨvɨ tsi yu tsihin yoho tan ñavin ca ra can naha ra. Cuaha ca tsaha tsinyii̱ yu vehe caa. Tan cuaha tsaha cuñi̱ cúu yu, maa tyin ña tsihi̱ yu. \v 24 Uhun tsaha cañi̱ ra Israel naha ra tsi yu tsihin yoho. Tan tsa iin tsaha cañí ra naha tsi yu, cañí ra naha oco tsahun cumi tsaha tsata yu. \v 25 Uñi tsaha cañi̱ ra naha tsi yu tsihin yutun. Iin tsaha cañi̱ ra naha tsi yu tsihin yuu. Tan uñi tsaha nyee̱ yutun ndoo tsa cuahán yu tsihin. Tan tsa uñi tsaha tsa nyee̱ yutun ndoo tsitsi ndutya, iin tsaha ndoo̱ yu nu ndutya ñuhu iin quɨvɨ tan iin tsa cuaa. \v 26 Tandɨhɨ ñi tsaha tsa cuahán yu tyiñu ra Cristo tan yahá yu tundoho. Cuaha ñi tsaha cuñi̱ tañi̱ yu. Cuaha tsa taha̱n yu. Quita̱ ñasuhu nuu yu ityi cuahán yu. Nda cuanda ra ñuu yu, ra Israel naha ra, tan jayuhvi̱ ra naha tsi yu. Tan juvin ñi tacan javaha̱ nyɨvɨ inga ñuu tsihin yu. Cuaha tsa taha̱n yu tsitsi ñuu, nu tsɨquɨ, nu ndutya ñuhu. Cuaha tsa taha̱n yu jaha̱ ra catyí tyin yañi yo cuví tsi ra naha tan ña nditsa ra naha. \v 27 Ñihi jahá tyiñu yu tan tsitatú yu. Cuaha xaan tsaha tsicoo̱ nyito yu. Tsisoco̱ yu tan ña ñihi̱ yu ndutya coho yu. Cuaha tsaha tsicoo̱ nyitya yu. Cuaha tsaha yaha̱ yu tsa vitsin tan cumañi̱ jahma tsi yu. \p \v 28 Ñavin tuhun ihya ñi tyin cuaha inga ca tuhun. Tsicá tucu iñi yu tuhun tandɨhɨ nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo, nyooho tan nyɨvɨ inga ñuu tucu. \v 29 Tyin tun iin ndo tan vita cuñí ndo, tacan vita cuñí tucu yuhu. Tatun javahá iin ndo tsa ña vaha jahá nyɨvɨ, cahán nuu yu tan xaan cuñí yu. \v 30 Tatun cuñí tsi nduyaa yu tan coto ndo tyin nditsa tsa cuví yu musu Nyoo, cua nduyaa yu tsihin tuhun yu tsa janahá tyin ña cuví javahá yu náa javaha yu tsihin tunyee iñi maa yu. \v 31 Nyoo, Jutu ra Jesucristo Jutu Mañi yo, ra taahán tsi jacahnú yo tacan ñi maa, tsitó ra tyin tsa nditsa caahán yu tan ñavin jandaví ñaha yu. \v 32 Quɨvɨ tsinyii̱ yu ñuu Damasco ra cumí tyiñu tsa jahá tyiñu tyiñu ra rey Aretas, tyacu̱ ra andaru yuhu cora ñuu can, tyin jaha cuenda ra naha coto quita yu tan tɨɨn ra naha tsi yu tan cundaca ra naha tsi yu vehe caa. \v 33 Maa tyin nyɨvɨ iyó vehe tsa cacu̱ tsihin cora can januu̱ ñi tsi yu ityi ventana tsihin iin tyica cahnu. Tacan jacacu̱ Nyoo tsi yu ndaha ra cumí tyiñu ñuu can. \c 12 \s1 Tsa nyehe̱ ra Pablo nda nu tsinu uñi gloria jaha̱ Nyoo \p \v 1 Nduve náa ñihí yo tsihin tsa cahan yo tuhun maa yo, maa tyin cua nacatyi tuhun yu tsihin ndo tsa janaha̱ Jutu Mañi yo tsi yu tan tsa nyehe̱ yu jaha̱ ra. \v 2 Nacotó yu iin ra yɨhɨ́ cuenda ra Cristo tsa tsaha̱n andɨvɨ. Tsa iyó utsi cumi cuiya tsa quihi̱n Nyoo tsi ra tsaha̱n ra nda nu tsinu uñi andɨvɨ. Maa tyin ña tsitó yu tatun tsaha̱n ra tsihin cuñu ñuhu ra o ñavin. Intuhun ñi maa Nyoo cuví ra tsitó. \v 3-4 Tsitó yu tyin tsindaca̱ Nyoo tsi ra nda paraiso nu iyó nyɨvɨ tsihi̱ tsa tsinu̱ iñi tsi Nyoo. Maa tyin ña tsitó yu tatun tsaha̱n ra tsihin cuñu ñuhu ra o ñavin. Intuhun ñi maa Nyoo cuví ra tsitó. Nu tsaha̱n ra can tsiñi̱ ra tuhun tsa ña cuví nacatyi tuhun yo, tan ndi ña ñihí ndatu nyɨvɨ tsa nacatyí tuhun ñi tuhun can. \v 5 Cuví nduyaa yu tsihin tsa janaha̱ Nyoo tsi yu quɨvɨ can. Maa tyin ña nduyaá yu tsihin tsa javahá yu tyin nduyaá yu maa ñi maa tsihin tsa nduve tunyee iñi maa yu iyó tsi yu. \v 6 Tatun cua cahan yu tuhun maa yu, ñavin tsa soho cua cuvi can. Tyin tun cua cahan yu can maa ñi maa tsa nditsa cua cahan yu. Maa tyin ña cuñí yu cahan yu can coto cahnu xaan jaha nyɨvɨ tsi yu. Vaha ca nanyehe maa ñi cuhva iyó yu tan cuhva jacuahá yu, tacan tan coto ñi tatun vaha yu o ña vaha yu. \p \v 7 Nyoo ña cuñí ra tsa nduyaa yu tsihin tsa janaha̱ ra tsi yu. Yacan cuenda tsaha̱ ra tsa nyehé xaan yu tundoho jahá nu ña vaha. Tan uhvi xaan yu tumaa uhvi nu tyisó iñu cuñu ñuhu yo. Tyin tacan tan ña cuvi nduyaa yu tsihin tsa janaha̱ Nyoo tsi yu. \v 8 Tan tsica̱n yu uñi tsaha tsi Jutu Mañi yo na quihin nyaa ra tundoho can sɨquɨ yu. \v 9 Maa tyin catyí Jutu Mañi yo tyehen tsihin yu: “Yuhu cuñí xaan yu tsi un, tan yacan ñi cuví tsa tsiñí ñuhu tsi un. Tyin nyɨvɨ tsa nduve tunyee iñi maa ñi iyó tsihin ñi, nyaá tunyee iñi maa yu tsihin ñi”, catyí ra. Yacan cuenda sɨɨ xaan cuñí yu tyin nyaá tunyee iñi ra Cristo tsihin yu tyin nduve tunyee iñi maa yu iyó tsihin yu. \v 10 Yacan cuenda sɨɨ xaan cuñí yu tsa nduve tunyee iñi maa yu iyó tsi yu. Vasu ndi maa caahán nyɨvɨ tsi yu, tan nyaá ndaha ñi tsi yu, vasu ndi maa nduve tsa iyó tsi yu, vasu ndi maa cuaha tsa cuví tsi yu, maa tyin sɨɨ xaan cuñí yu tsa nyehé yu tundoho tsa cuenda ra Cristo. Tyin tsa nduve tunyee iñi maa yu iyó tsi yu, nyaá tunyee iñi Nyoo tsihin yu. \s1 Tsicá iñi ra Pablo tuhun nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo ñuu Corinto \p \v 11 Tsa caahán yu tuhun maa yu nanduvi̱ yu tumaa ra sana iñi. Maa tyin maa ndo cuñí tsa cahan yu tacan tyin ña jahá ca ndo tsa ñayɨvɨ tsi yu. Maa ndo taahán tsi vaha cahan tuhun yu, vasu ndi maa ña cahnu xaan cuví yu. Tatun yuhu tan ña cahnu cuví yu, vihi ca ra tsa catyí tyin tyiñu ra Cristo tsicá ra naha, tan ña nditsa ra naha. Cuñí maa ra naha tyin vaha xaan ca ra naha tan ñavin ca inga ra tsicá tyiñu Nyoo. \v 12 Yuhu cunyee̱ xaan iñi yu nyehe̱ yu tandɨhɨ tundoho quɨvɨ tsinyii̱ yu jaha̱ tyiñu yu tyiñu Nyoo nu yucú ndo. Cuaha xaan tsa iyo javaha̱ yu jaha̱ Nyoo tyin tacan tan coto ndo tyin nditsa tsa cuví yu ra tava̱ tyiñu ra. \v 13 ¿A vaha ca tyaá nuu yu tsi inga nyɨvɨ tsa iyó inga ñuu tan ñavin ca nyooho? Ñavin. Inducu ñi tyaá nuu yu tsi tandɨhɨ ndo. Intuhun ñi tsa ña javaha̱ yu tsihin ndo tsa tsinyii̱ yu tsihin ndo cuvi tsa ña tsica̱n yu xuhun cuita catsi yu tsi ndo. Ña taahán tsi ndacan yu tucahnu iñi tsi ndo tyin tsitó ndo tyin vaha javaha̱ yu. \p \v 14 Vityin tsa iyó vaha tandɨhɨ tsa tsii yu, tsa quitsi yu nu yucú ndo tsa tsinu uñi tsaha. Ña cua cuhva yu tundoho tsi ndo tyin ña cua quitsi yu quitsi nducu yu tsa iyó tsi ndo tyin maa yu cua jatyinyee tsi ndo. Tyin iin ra iyó sehe, ñavin sehe ra tsahá tsa tsiñí ñuhu tsi ra. Tyin maa ra taahán tsi cuhva tsa tsiñí ñuhu tsi sehe ra. Tan tacan yuhu. \v 15 Sɨɨ xaan cuñí yu cua janaa yu tsa iyó tsi yu tsa cuenda tsa vaha tsi ndo. Tan nda cuanda cuhva yu ñayɨvɨ yu tsa cuenda ndo. Tan tsicá tucu iñi yu tyin tun jañihí ca yu cuñí yu tsi ndo, nyooho ña cuñí vaha ndo tsi yu. \p \v 16 Tandɨhɨ ndo tan tsitó ndo tyin ña tsaha̱ yu tundoho tsi ndo. Tan vasu ndi maa tsitó ndo yacan, vatu ñi tyin catyí juhva ndo tyin jandavi̱ ñaha yu tsi ndo tan ña jaha̱ ndo cuenda. \v 17 ¿O cuñí maa ndo tyin caha̱n yu cuendu tsihin ra jaquitsi̱ yu nu yucú ndo tan jandavi̱ ñaha ra naha tsi ndo jaha̱ yu? \v 18 ¿A jandavi̱ ñaha ra Tito tan inga ra naha tsi ndo quɨvɨ quitsi̱ ra naha nu yucú ndo jaha̱ yu? Ña jandavi̱ ñaha ra naha tsi ndo tyin nyuhu ña tuhvá ndi jandaví ñaha. ¿A ña tsitó ndo tyin ra Tito tan yuhu inducu ñi javahá ndi, tan iin ñi Tatyi Ii Nyoo iyó tsi nduvi ndi?. \p \v 19 Vasɨquɨ tsicá iñi maa ndo tyin tandɨhɨ tsa caahán ndi, tan caahán ndi can tsa cuñí ndi tsa vaha cahan ndo tuhun ndi, maa tyin ñavin tacan tsicá iñi ndi. Tyin tandɨhɨ tsa caahán ndi tan tsa vaha tsi maa ndo cuví can tyin tacan tan cunyicun vaha ca ndo tsi Nyoo. Nda nuu Nyoo tan tsihin tunyee iñi ra Cristo caahán ndi tyin nditsa tsa cuñí xaan ndi tsi ndo. \v 20 Tsicá iñi yu coto ña cua tahan iñi yu cuhva yucú ndo quɨvɨ tsaa yu. Tan ndi maa ndo tan ña cua tahan iñi ndo cuhva cua cahan yu tsihin ndo. Yuuhví yu coto coo tɨsɨhɨ, tan nyiyo iñi ndo tsa iyó tsi inga ndo, tan cuxaan tahan ndo tsi ndo, tan nducu ndo maa ñi maa tsa vaha tsi maa ndo, tan cahan ndo cuendu, tan cahan nyaa tahan ndo tsi ndo, tan nduyaa ndo. Tan yuuhví tucu yu coto tsaa yu nu yucú ndo tan ña cuɨtɨ ña ndaa yucú ndo. \v 21 Tan yuuhví yu quitsi yu nu yucú ndo, tyin coto cuhva Nyoo tsa tahan yu ticanuu tsa cuenda ndo. Tan tsicá tucu iñi yu tyin coto vacu yu jaha ndo. Tyin yɨhɨ ndo ña jandɨhɨ ndo tsa javahá ndo tsa ña vaha tsa quitsaha̱ javahá ndo nu quitsi̱ ca tsi tyin rayɨɨ ndi tsicá nuu ra tsihin ñaha tan ñaha ndi tsicá nuu ña tsihin rayɨɨ tan náa ndɨhɨ ca maa tsa ña vaha. \c 13 \s1 Nu tsahá cuenda ra Pablo tsi nyɨvɨ Corinto, na jaha vaha ñi cuenda tsi ñi tatun vaha cuahán ñi tsihin Nyoo \p \v 1 Tsinu uñi tsaha cuví tsi tsa cua quitsi yu ihya. Nda tacan tan cuvi cundaa tyiñu ñi tsa javahá tsa ña vaha. Maa tyin cuñí tsi uvi o uñi taahan ra cua cuvi tsandaa. \v 2 Tyin quɨvɨ quitsi̱ yu nu yucú ndo, catyi̱ yu tsihin nyɨvɨ javahá tsa ña vaha, tyin jandɨhɨ ñi tsa javaha ñi tsa ña vaha. Tan vityin catyí tucu yu inga tsaha tsihin ñi, tan tsihin tandɨhɨ ndo, tyin tun cua quitsi yu inga tsaha nu yucú ndo, tan ndi javahá ca ndo tsa ña vaha, ña cua cundaahvi iñi yu nyehe yu tsi ndo. \v 3 Tacan tan cua coto ndo tsa cuñí xaan ndo coto ndo: Tyin nditsa nditsa tsa caahán ra Cristo tsihin yuhu yu. Tyin ra Cristo cuví ra iin ra iyó tunyee iñi tsi tan iyó ra añima ndo. Tyin iyó xaan tunyee iñi ra tsi ndo. \v 4 Nditsa tyin tsihi̱ ra nu cruu tumaa iin ra nduve tunyee iñi iyó tsi. Maa tyin nandoto̱ ra, tan vityin iyó ra tsihin tunyee iñi Nyoo. Tan tacan tucu nyuhu; vasu ndi maa nduve tunyee iñi maa ndi iyó tsi ndi, maa tyin iin ñi cuví ndi tsihin ra Cristo. Tan iyó ndi tsihin tunyee iñi maa Nyoo tyin tacan tan cuvi jatyinyee ndi tsi nyooho. \p \v 5 Ndu̱cu cuhva ndo tsi ndo tun iin iñi ndo tsinú iñi ndo tsi ra Cristo. ¿A ña tsitó ndo tyin iyó ra Cristo añima ndo tun nditsa tsa tsinú iñi ndo tsi ra? \v 6 Maa tyin cuñí yu tsa coto ndo tyin nyuhu ña vatya ndi. \v 7 Tan tsicán tahvi xaan ndi tsi Nyoo tsa cuenda ndo, tyin tacan tan ña javaha ndo tsa ña vaha. Ña caahán ndi tyehen tyin cuñí ndi catyi nyɨvɨ tyin vaha ndi. Caahán ndi tyehen tyin cuñí ndi tsa javaha ndo maa ñi maa tsa vaha. Nduve cuenda ndi tun catyí nyɨvɨ tyin vaha ndi o ña vaha ndi. \v 8 Tyin nyaá tsi sɨquɨ ndi tsa javaha ndi tsa vaha. Ña cuví tyihi xeehe ndi tsa nditsa. Intuhun ñi tsa cuví javaha ndi, yacan cuví tsa jacuaha ndi tsa nditsa. \v 9 Yacan cuenda sɨɨ cuñí ndi tsa nduve tunyee iñi iyó tsi ndi, tan nyee cuñí nyooho tsihin tunyee iñi Nyoo. Tan tacan ñi tsicán tahvi ndi tsi Nyoo tsa cuenda ndo na cunyicun vaha ca ndo tsi ra nda cuanda ña cumañi ca tsa cumañi tsi ndo. \v 10 Jaquitsí yu carta ihya tsi ndo tsa ndi cumañi ca quitsi yu nu yucú ndo tyin ja̱nduvaha ndo tsi ndo. Tyin tacan tan ña cua cuñi tsi cuxaan yu tsi ndo quɨvɨ tsaa yu nu yucú ndo. Tyin nditsa tsa tsaha̱ Nyoo ndatu tsi yu tsa quɨhɨ ndaha yu tsi ndo. Maa tyin ña tsaha̱ ra ndatu can tsi yu tsa janducuiiya ndɨhɨ ca yu iñi ndo. Ñihi̱ yu ndatu can tsa cuenda tsa jatyinyee yu tsi ndo. \p \v 11 Yañi, nu ndɨhɨ caahán yu ihya, catyí yu tsihin ndo, ndu̱cu ndo cuhva ña cumañi tsa cumañi tsi ndo nuu Nyoo. Sɨɨ cu̱ñi ndo. Ja̱ndu iin ndo iñi ndo. Co̱o mañi tahan ndo. Tan Nyoo, ra cuñí xaan tsi ndo tan tsahá tsa taxin coo añima yo, na cunyaa ra tsihin ndo. \v 12 Cu̱hva tahan ndo nacumi tsi ndo tsihin tsa sɨɨ cuñí ndo nyehé ndo tsi ndo. \v 13 Tan jaquitsí tandɨhɨ nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo ñuu ihya nacumi tsi ndo. \p \v 14 Na̱quihin ndo tsa vaha coo añima ndo jaha Jutu Mañi yo Jesucristo. Tan na coto ndo tyin Nyoo cuñí xaan ra tsi ndo. Tan nacoto tucu ndo tyin iyó Tatyi Ii ra tsihin ndo. \p Tan na cuvi tsi tacan ñi.