\id 1TI \h I Timoteo \toc1 Carta Tsa Jihna Ñi Tsa Jacuhu̱n Ra Pablo Tsi Ra Timoteo \toc2 I Timoteo \toc3 1 Ti. \mt1 Carta Tsa Jihna Ñi Tsa Jacuhu̱n Ra Pablo Tsi Ra Timoteo \c 1 \s1 Nu tyaa̱ ra Pablo iin carta tsa cuenda ra Timoteo \p \v 1 Yuhu ra Pablo cuví yu iin ra tava̱ tyiñu ra Jesucristo, tyin Nyoo catyí tyin caca yu tyiñu ra. Maa ra cuví ra tsa jacacú tsi yo. Tan ra Cristo cuví ra tsa nyitá iñi yo. \v 2 Tyaá yu carta ihya tsa cuenda un, yooho Timoteo, tyin sehe yu cuví tsi un tsa cuenda tsa natsinu̱ iñi un tuhun ra Cristo tsa jacoto̱ yu tsi un. Na̱quihin tsa vaha tan tsa taxin tsa tsahá Nyoo Jutu yo tan Jutu Mañi yo Jesucristo coo añima un. Tan na nyehe ndaahvi ra tsi un. \s1 Nu tsaha̱ cuenda ra Pablo tyin jaha cuenda yo tsi yo tan ña cunyicun yo tsa ña nditsa \p \v 3 Quɨvɨ quita̱ yu ñuu Éfeso tan vatsi yu Macedonia nu nyií yu ihya, tava̱ tyiñu yu tsi un tsa ndoo un ñuu Éfeso tyin cahan un tsihin nyɨvɨ jacuahá inga ca tuhun. Catyi̱ yu tsihin un tyin catyi un tsihin ñi na ña jacuaha ñi tsa ña nditsa. Tan vityin juvin ñi tacan caahán nyico yu tsihin un. \v 4 Ca̱han tsihin ñi na ña tyaa iñi ñi cuendu, na ña tyaa iñi ñi tuhun nyɨvɨ tsicoo̱ taha̱n tsanaha. Tyin tun, maa ñi yacan tyaá iñi ñi maa cua cahan yuhu tahan ñi ñi. Tan ña cua jatyinyeé can tsi ñi tan quita vaha tyiñu tsa tsahá Nyoo tsi ñi. Tyin tyiñu can tsihin tsa tsinu iñi yo tan cuvi quita vaha tsi. \p \v 5 Tatun javahá yo tsa tava̱ tyiñu Nyoo tsi yo tyin javaha yo, cua cuñi tahan yo tsi yo, tsihin tsa nɨɨ iñi añima yo tsa janduvaha̱ Nyoo. Cua cuñi yo tsi ñi tsihin tsa vaha caca iñi yo tan tsihin tsa nditsa tsinú iñi yo tsi Nyoo. \v 6 Maa tyin yɨhɨ́ nyɨvɨ nacoo̱ ihñi ñi yacan, tan tsinaa̱ ñi jahá tsa caahán yuhu tahan ñi. \v 7 Cuñí ñi cuvi ñi maestro cuenda ley tsahnu, maa tyin ndi maa ñi tan ña cutuñi iñi ñi tuhun caahán ñi tan nɨɨ xaan iñi ñi jacuahá ñi tuhun can. \p \v 8 Tsitó yo tyin ley can, vaha tsi, maa tyin cuñí tsi cuatyiñu vaha yo itsi tumaa taahán maa tsi. \v 9 Cuñí tsi coto yo tyin ndi intuhun ley tan ña iyó tsi tsa cuenda nyɨvɨ vaha. Tyin ley can iyó tsi tsa cuenda nyɨvɨ javahá tsa ña vaha, ñi ña tyaá soho tsa caahán Nyoo, nyɨvɨ iyó cuatyi, nyɨvɨ caquiñi, nyɨvɨ ña tyaá yahvi tsi Nyoo. Iyó tucu tsi tsa cuenda nyɨvɨ tsahñí tsi jutu ñi, tsi sɨhɨ ñi, tan tsa cuenda tandɨhɨ nyɨvɨ tsahñí nyɨvɨ. \v 10 Iyó ley can tsa cuenda nyɨvɨ iyó tsihin rayɨɨ a ñaha tan ñavin yɨɨ ña a ñasɨɨhɨ ra cuví. Iyó tsi tsa cuenda ra ndusɨɨhɨ, tan tsa cuenda nyɨvɨ tyihí xeehe nyɨvɨ tan xicó ñi, tan iyó tsi tsa cuenda nyɨvɨ vatya, tan iyó tsi tsa cuenda nyɨvɨ tsa catyí: “Naha Nyoo”, tan ña nditsa tsa caahán ñi. Tan juvin ñi iyó tucu ley can tsa cuenda nyɨvɨ caahán ndavaha ñi sɨquɨ tuhun Nyoo tsa cutuhva̱ yo. \v 11 Tuhun Nyoo ihya, iin ñi cuví tsi tsihin tuhun cahnu xaan tsa jacacú ra Jesús tsi yo. Nyoo tava̱ tyiñu ra tsi yu tsa jacuaha yu tuhun ihya tsi nyɨvɨ. Tan intuhun ñi maa ra taahán tsi jacahnú yo. \s1 Tsahá ra Pablo tyahvi nyoo tsi Nyoo tyin nyehé ndaahvi ra tsi ra \p \v 12 Tsahá xaan yu tyahvi nyoo tsi Jutu Mañi yo Jesucristo tyin tsaha̱ ra tunyee iñi tsi yu, tan nyehe ra tsi yu tan tsitó ra tyin tsinú vaha iñi yu tsi ra, tan tsa cuenda yacan tava̱ tyiñu ra tsi yu tsa jaha tyiñu yu tyiñu ra. \v 13 Tacan javaha̱ ra tsihin yu, vasu ndi maa nu quitsi̱ tsi quɨvɨ, yuhu caha̱n nyaa xaan yu tsi ra. Tan tsinyaa̱ ndaha yu tsi nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda ra, tan tsacu̱ nducu yu tsi ra. Maa tyin Nyoo cundaahvi̱ xaan iñi ra nyehe̱ ra tsi yu, tyin quɨvɨ can ñaha ca tsinu iñi yu tsi ra, tan ña tsitó yu náa javahá yu. \v 14 Tacan tsaha̱ Jutu Mañi yo Jesucristo tsa vaha ra tsi yu. Tan tsinú xaan iñi yu tsi ra jaha̱ ra. Tan cuñí xaan yo tsi nyɨvɨ tyin iin ñi cuví yo tsihin ra Cristo Jesús. \p \v 15 Tan tuhun cua cahan yu ihya tsa nditsa vaha cuví tsi. Taahán tsi tsinu iñi yo itsi tan catyí tsi tyehen: Ra Cristo Jesús quitsi̱ ra nu ñuhu ñayɨvɨ ihya tyin jacacú ra tsi nyɨvɨ iyó cuatyi. Tan yuhu cuví iin ra caquiñi ca tan ñavin ca tandɨhɨ nyɨvɨ. \v 16 Yacan cuenda, tava̱ Nyoo tsi yu nu caquiñi tan cundahvi̱ iñi ra tsi yu tyin tacan tan janaha ra Jesucristo tsi nyɨvɨ tyin cuñí xaan ra tsi ñi tan cunyeé iñi ra ndatú ra nda cuanda nacuhva cuenda ñi tsi ñi tsi ra. Tyin tacan tan cua tsinu iñi ñi tsi ra tan cua coo ñi ñayɨvɨ nyito tsa ña cua naa maa. \v 17 Yacan cuenda na jacahnu yo tsi ra yɨhɨ́ ndaha tsi yo tandɨhɨ ñi quɨvɨ, ra nduve tuhun tsiihí iyó tsi, ra ña cuví nyehe yo, ra tsa intuhun ñi maa cuví Nyoo tan tsitó ra tandɨhɨ. Na cuvi tsi tacan. \p \v 18 Yooho Timoteo sehe yu, tava̱ tyiñu yu tsi un, ca̱ñi tahan vaha tsihin nu tatyi ña vaha. Cu̱atyiñu tsa tsinú iñu un tsi Nyoo tan tsihin tsa tsitó un tyin vaha cuahán un tsihin Nyoo; tumaa tsaha̱ cuenda ra yañi yo naha ra tsi un quɨvɨ caha̱n ra naha tuhun un jaha̱ Nyoo. \v 19 Ña ja̱ndɨhɨ un tsa tsinú iñi un tsi Nyoo tan ña jandɨhɨ un tsa javahá un tumaa catyí maa Nyoo tyin javaha un, na̱coto vaha tsitsi añima un tyin vaha cuahán un tsihin Nyoo. Tyin juhva ra naha nacoo̱ ra naha tandɨhɨ yacan, yacan cuenda ña tsinú ca iñi ra naha tumaa taahán maa tsi. \v 20 Tacan javaha̱ ra Himeneo tan ra Alejandro. Yacan cuenda tsaha̱ cuenda yu tsi ra naha tsi nu ña vaha, tyin tacan tan coto ra naha tyin ña vaha cahan yo ndavaha ñi sɨquɨ tuhun Nyoo. \c 2 \s1 Nu jacuaha̱ ra Pablo nácaa taahán tsi ndacan tahvi yo tsi Nyoo \p \v 1 Tsahá cuenda yu tsi tandɨhɨ nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo tyin ñiñi xaan cuñí tsi ndacan tahvi yo tsi Nyoo tsa cuenda tandɨhɨ nyɨvɨ. Tan nacuhva yo tyahvi nyoo tsi Nyoo tsa cuenda ñi. \v 2 Na ndacan tahvi yo cuenda ra ndacá ñaha naha ra tan cuenda tandɨhɨ ra cumí tyiñu naha ra. Ndacan tahvi yo tsa cuenda ra naha tyin tacan tan coo yo tsihin tsa vaha, coo taxin yo, tan coo yo iin ñayɨvɨ vaha nuu Nyoo tan nuu nyɨvɨ. Tacan tan cua jaha ñi tsa ñayɨvɨ tsi yo. \v 3 Tyin tacan taahán iñi Nyoo, ra tsa jacacú tsi yo. \v 4 Tyin cuñí ra tsa cacu tandɨhɨ nyɨvɨ. Tan cuñí ra tsa coto ñi tuhun nditsa. \v 5 Tyin intuhun ñi maa Nyoo iyó. Tan iyó intuhun ñi ra cuví cahan ndaahvi tsa cuenda yo nuu Nyoo. Ra ican cuví ra Cristo Jesús. Tan cuví ra iin nyɨvɨ tumaa maa yo. \v 6 Juvin ra Jesucristo tsihi̱ tsa cuenda tandɨhɨ nyɨvɨ. Tyahvi̱ ra tsa cuenda cuatyi tandɨhɨ yo tyin tacan tan cuvi cacu yo. Tan cundaa̱ can quɨvɨ tyaa̱ maa Nyoo cuhva. \v 7 Tsa cuenda yacan, tava̱ tyiñu Nyoo tsi yu, tyin cahan yu tuhun ra, tan caca yu tyiñu ra, tan jacuaha yu tsi nyɨvɨ tsa ñavin nyɨvɨ Israel cuví nácaa tsinu iñi ñi tsa nditsa. Tan nyooho tsitó ndo tyin tsa nditsa caahán yu tyin ña tuhvá yu jandavi ñaha tyin cuenda ra Cristo yɨhɨ́ yu. \p \v 8 Yacan cuenda cuñí yu tsa nda̱can tahvi rayɨɨ naha ra tsi Nyoo tandɨhɨ ñi ityi. Tan coo vaha ra naha nuu ra. Tan cañihi ra naha ndaha ra tan jacahnu ra naha tsi Nyoo tsihin tsa vaha caca iñi ra naha. Tan tsihin tsa ña ñuhú tɨsɨhɨ iñi ra naha. Tan ña cahan yuhu tahan ra naha. Tacan taahán tsi coo ra naha tan ndacan tahvi ra naha tsi Nyoo. \v 9 Tacan tucu ñiñaha. Catsi vaha cunditsi ñi jahma ñi, tumaa taahán maa tsi cunditsi nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo. Na ña cunditsi ñi jahma iyo xaan caa. Ña iyo xaan janduvaha ñi jiñi ñi. Ñavin tsihin xuhun cuaan, ndi tsihin yuu xiñu, tan ña cunditsi ñi jahma yahvi xaan. \v 10 Maa tyin na janduvaha ñi tsi ñi tsihin tsa catsi coo ñi tan tsihin tsa javaha ñi tsa vaha, tumaa taahán maa tsi javaha nyɨvɨ nacuhva̱ cuenda tsi ñi tsi Nyoo. \v 11 Tan cunyecu taxin ñi tyaa soho ñi tuhun Nyoo. Tan jaha ñi tsa ñayɨvɨ tsi ra tsahá cuenda tuhun Nyoo tsi ñi. \v 12 Tyin ña tsahá yu jacuaha ñiñaha nuu nyɨvɨ cuaha. Ndi ña tsahá yu tsa cundaca ñaha ñi tsi rayɨɨ. Taxin ñi na cunyecu ñi. \v 13 Tyin jihna ca ra Adán javaha̱ Nyoo, yaha̱ can tan javaha̱ ra tsi ña Eva. \v 14 Tan ñavin tsi maa ra Adán jandavi̱ ñaha nu ña vaha, tyin tsi ña Eva ñasɨɨhɨ ra jandavi̱ ñaha nu tan tsicoo̱ cuatyi ña. \v 15 Maa tyin ñiñaha nduve tsa cua tahan ñi tsa cua cacu sehe ñi, tatun jacuahnú vaha ñi tsi sehe ñi, tan tsinú vaha iñi ñi tsi Nyoo tan cuñí ñi tsi ra tan tsi nyɨvɨ, tan catsi coo ñi nuu Nyoo tan nuu nyɨvɨ. \c 3 \s1 Nacaa taahán tsi coo ra cuví ityi nuu tsihin nyɨvɨ vehe ñuhu \p \v 1 Tuhun ihya tuhun nditsa cuví tsi: Tatun iin ndo cuñí ndo cuvi ndo ityi nuu tsihin nyɨvɨ vehe ñuhu, vaha xaan tyiñu cuñí ndo javaha ndo. \v 2 Maa tyin ñiñi cuñí tsi tyin ra cuví ityi nuu tsihin nyɨvɨ vehe ñuhu cuñí tsi cuvi ra iin ra catsi iyó tyin tacan tan ña cuví tyaa nyɨvɨ cuatyi tsata ra. Tan cuñí tsi tsa coo intuhun ñi ñasɨɨhɨ ra. Tan cuñí tsi tsa cuvi ra iin ra tsitó vaha cuhva coo, iin ra vaha nuu nyɨvɨ. Tan cuñí tsi vaha cahan ra tsihin nyɨvɨ tsaá yuvehe ra, tan cuví ra iin ra tsitó vaha jacuaha tsi nyɨvɨ. \v 3 Iin ra cuví ityi nuu tsihin nyɨvɨ vehe ñuhu ña taahán tsi coho ra nyixi, tan ña taahán tsi cuví ra iin ra nanducú tɨsɨhɨ. Tan ña taahán tsi cuví ra iin ra nducú xuhun tsihin tsa ña taahán tsi. Cuñí tsi tsa cuví ra iin ra vaha iñi, iin ra ña tuhvá cañi tahan. Tan cuvi ra iin ra ña nyiyo iñi xuhun. \v 4 Cuñí tsi tsa cuvi ra iin ra yɨhɨ́ ndaha vaha tsi ñasɨɨhɨ ra tan tsi sehe ra, iin ra ndacá ñaha tsi sehe ra tan tyaá yahvi vaha sehe ra tsi ra, tan jahá ñi tsa ñayɨvɨ tsi ra. \v 5 Tyin tatun ña tsitó ra cundaca ñaha ra nyɨvɨ vehe ra, ¿nácaa cua quɨhɨ ndaha ra nyɨvɨ tsicá vehe ñuhu Nyoo? \v 6 Tan iin ra ndi tsaa xaan tsihin tuhun Nyoo ña taahán tsi cuvi ra ityi nuu tsihin nyɨvɨ vehe ñuhu tyin coto nduyaa ra, tan tatsi tuñi Nyoo tsi ra, tumaa tatsi̱ tuñi Nyoo tsi nu ña vaha tsa cuenda tsa cahnu xaan jaha̱ nu tsi nu. \v 7 Tan cuñí tucu tsi tsa cuvi ra iin nyɨvɨ vaha nuu nyɨvɨ tsa ña yɨhɨ́ tuhun Nyoo, tyin tacan tan ña ñihi ñi náa cuatyi tyaa ñi tsata ra tan ña cuvi jaha canaa nu ña vaha tsi ra. \s1 Nacaa taahán tsi coo ra jahá tyiñu vehe ñuhu \p \v 8 Tan tacan tucu ra jahá tyiñu vehe ñuhu naha ra. Na catsi coo ra naha. Na ña cumañi ra naha tsihin tuhun caahán ra naha, tan ña cuvi ra naha ra tuhvá tsihí nyixi. Tan ndi ña nyiyo iñi ra naha jaha canaa ra naha xuhun tsihin tsa ña taahán tsi. \v 9 Cuñí tsi tsa cutuñí vaha iñi ra naha nácaa taahán tsi tsinu iñi yo tsi Nyoo tan coto vaha ra naha tyin vaha cuahán ra naha tsihin Nyoo. \v 10 Tan cuñí tucu tsi tsa nyehe jihna yo tatun vaha cuahán ra naha tsihin Nyoo, tacan tan cuví jaha tyiñi ra naha vehe ñuhu. \v 11 Tan tacan tucu ñiñaha, cuñí tsi cuví ñi nyɨvɨ vaha nuu nyɨvɨ. Ña cahan ñi cuendu. Catsi coo ñi. Tan tyaa nuu vaha ñi tandɨhɨ tyiñu. \v 12 Ra jahá tyiñu vehe ñuhu na coo intuhun ñi ñasɨɨhɨ ra. Tan cuñí tsi tsa coto vaha ra cundaca ñaha ra tsi sehe ra tan nyɨvɨ vehe ra. \v 13 Tyin ra jahá tyiñu vehe ñuhu, tan vaha tyanuú ra tyiñu tsa nyisó ra, cuahán ca ra ityi nuu tsihin Nyoo. Tan tsihin tsa nɨɨ iñi ra caahán ra tuhun Nyoo tyin tsinú vaha iñi ra tsi ra Cristo Jesús. \s1 Nu caahán ra Pablo sɨquɨ tuhun xeehe cuhva tsinú iñi yo \p \v 14-15 Vasɨquɨ numi ñi cua quitsi nyehe yu nu nyií un. Maa tyin tun ña cuvi quitsi yu tsa numi ñi, yoñi jaha, vaha tyin tsa tyaá yu tuhun ihya tyin coto un nácaa taahán tsi coo yo tsa cuví yo nyɨvɨ cuenda Nyoo. Tyin maa yo cuví vehe ñuhu Nyoo nyito. Tan cuñí tsi tsa jañihi ca yo janaha yo tuhun Nyoo tsi nyɨvɨ. Tan naquihin vaha yo tyin tuhun nditsa cuví tsi. \v 16 Tsa nditsa tyin yaha xaan cahnu cuví tuhun xeehe tsa jaquituvi̱ Nyoo, tyin coo yo tumaa iyó maa ra: \q1 Nyoo nanduvi̱ ra rayɨɨ tan tsicoo̱ ra, tsicoo̱ cuñu ñuhu ra tumaa tsa iyó cuñu ñuhu maa yo. \q1 Tan catyí Tatyi Ii Nyoo tyin ra nduve cuatyi cuví ra. \q1 Tan nyehe̱ ra cuví ángel naha ra tsi ra. \q1 Tanɨɨ cahnu nu ñuhu ñayɨvɨ caahán nyɨvɨ tuhun ra. \q1 Tan tsinú iñi nyɨvɨ tsi ra tanɨɨ cahnu nu ñuhu ñayɨvɨ. \q1 Tan cuanuhu̱ ra nda gloria. \c 4 \s1 Nu catyí ra Pablo tyin nu cuahán ca tsi quɨvɨ yɨhɨ́ nyɨvɨ ña cua tsinu ca iñi ñi tsi ra Cristo \p \v 1 Maa tyin caahán catsi Tatyi Ii tan catyí ra tyin nu cua ndɨhɨ tyembu yɨhɨ́ nyɨvɨ ña cua tsinu ca iñi ñi tsi ra Cristo, tyin cua tyaa soho ñi tuhun caahán tatyi ña vaha tsa jandaví ñaha. Tan cua cunyicun ñi ndusu yuhu nu ña vaha. \v 2 Cua tyaa soho ñi tuhun caahán nyɨvɨ jandaví ñaha. Tan ñi can ña tuví iñi ñi náa javahá ñi tyin tsa ndundava̱ xaan añima ñi. Tumaa tsa cayu̱ añima ñi jaha̱ iin caa ihñi tan ndundava̱ tsi. \v 3 Cua casɨ ñi nu tindaha nyɨvɨ. Tan cua catyi ñi tyin ña vaha catsi yo juhva nuu nyayu. Vasu tsitó yo tyin tandɨhɨ nuu tsa tsatsí yo, Nyoo javaha̱ itsi. Tan tandɨhɨ yoo tsa tsinú iñi tsi ra tan tsitó yo tsa nditsa, tsatsí yo can tan tsahá yo tyahvi nyoo tsi ra. \v 4 Tyin tandɨhɨ tsa javaha̱ Nyoo tan vaha tsi. Tan ña taahán tsi catyi yo tyin ña vaha tsi. Tan cuví catsi yo tandɨhɨ tsi tun tsahá yo tyahvi nyoo tsi Nyoo tsa cuenda tsi. \v 5 Tyin ndu ii tsi jahá tuhun Nyoo tan tsa tsicán tahvi yo tsi ra tan tsahá yo tyahvi nyoo tsi ra. \s1 Nacaa iyó ra vaha jahá tyiñu tyiñu ra Jesucristo \p \v 6 Tatun jacuahá un tandɨhɨ tsa caahán yu ihya tsi tandɨhɨ nyɨvɨ yɨhɨ́ tuhun Nyoo tsihin yo, cua cuvi un iin musu vaha ra Cristo Jesús. Tan tuhun tsa tsinú iñi yo, tsihin tandɨhɨ tuhun ra Cristo tsa nyicún yo, cua jatyinyee tsi tsi un tan cuahnu ca un tsihin tuhun Nyoo. \v 7 Maa tyin ña tyaa yahvi un tsa cuví xembulu, tuhun sana, tan tuhun tsahnu cuhva iyó nyɨvɨ. Vaha ca ja̱ñiñi un tsi un tan javaha un maa ñi maa cuhva cuñí maa Nyoo. \v 8 Tsa jañiñí yo coo tunyee iñi cuñu ñuhu yo, juhva ñi jatyinyeé tsi tsi yo. Maa tyin tsa jañiñí yo javahá yo tandɨhɨ cuhva cuñí Nyoo, jatyinyeé tsi tsi yo iin cahnu ñi, tyin jatyinyeé tsi tsi yo nu ñuhu ñayɨvɨ ihya. Tan jatyinyeé tucu tsi tsi yo tsa coo vaha yo nu cua tsaa yo nda gloria. \v 9 Tan nditsa, tyin tsa nditsa cuví tsi tan tandɨhɨ yo taahán tsi tsa tsinú iñi yo itsi. \v 10 Tan juvin ñi tsa cuenda yacan jahá tyiñu yo tan nyehé yo tundoho tyin ndatú yo tsa naquihin yo tsa vaha tsa tsahá Nyoo nyito tsi yo. Tyin maa ra cuví ra jacacú tsi tandɨhɨ nyɨvɨ, tan jihna ca yoo tsa tsinú iñi yo tsi ra jacacú ra. \p \v 11 Tuhun ihya ja̱cuaha un tsi nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo, tan ja̱ñiñi un tsi ñi na cutuhva ñi itsi. \v 12 Catsi ja̱ha un tsi un coto ña cua jaha nyɨvɨ tsa ñayɨvɨ tsi un tsa cuenda tsa ndi tyuvaa xaan un. Ja̱cuaha tsi ñi tsihin cuhva iyó un, tan tsihin cuhva caahán un. Ja̱cuaha tsi ñi tsihin tsa cuñí un tsi Nyoo tan tsi nyɨvɨ, tsihin cuhva tsicá iñi un, tsihin cuhva tsinú iñi un, tan tsihin cuhva javahá un maa ñi maa tsa vaha. \v 13 Tan tsitsi tsa ndi cumañi ca tsaa yu nu nyií un, ca̱hvi tuhun Nyoo tsihin ñi yɨhɨ́ tuhun Nyoo. Cu̱hva cuenda ñihi tsi ñi, tan ja̱cuaha tsi ñi nácaa cunyicun vaha ñi tsi Nyoo. \v 14 Ja̱ha cuenda vaha tunyee iñi tsa tsaha̱ Nyoo tsi un quɨvɨ tyiso̱ ndaha ra nyisó tyiñu vehe ñuhu naha ra jiñi un tan caha̱n ra naha tsa tsaha̱ cuenda Nyoo tsi ra naha. \v 15 Tya̱a vaha iñi tuhun can tan ja̱vaha cuhva catyí tsi. Tacan tan cua nyehe tandɨhɨ nyɨvɨ nácaa cuahán un ityi nuu ca tsihin Nyoo. \v 16 Ja̱ha cuenda tsi un tsihin cuhva iyó un. Tan ja̱ha cuenda cuhva jacuahá un tsi nyɨvɨ. Tan ña nacoo ihñi un tsa vaha. Tatun javahá un tacan, cua cacu un, tan cua cacu tucu nyɨvɨ tyaá soho tuhun jacuahá un. \c 5 \s1 Nu tsahá cuenda ra Pablo tsi ra Timoteo nácaa cuhva cuenda ra tsi nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda ra Cristo \p \v 1 Ña cuxaan un tsi iin ra tsahnu, maa tyin cu̱hva cuenda tsi ra tan ja̱ha tsa ñayɨvɨ tsi ra tyin tumaa cuví jutu un cuví tsi ra. Tan ra cuatyi naha ra, cu̱hva cuenda tsi ra naha tumaa tsa yañi un cuví tsi ra naha. \v 2 Tan ñi tsahnu cu̱hva cuenda tsi ñi tumaa tsa sɨhɨ un cuví tsi ñi. Tan ñi cuatyi, cu̱hva cuenda tsi ñi tumaa tsa cuhva un cuví tsi ñi. Ja̱vaha tandɨhɨ tsa caahán yu ihya tsihin tsa vaha tsicá iñi un. \p \v 3 Ja̱tyinyee tsi ñiñaha ndaahvi tsa tsihi̱ yɨɨ tatun nduve nyɨvɨ ñi cuví jatyinyee tsi ñi. \v 4 Maa tyin tatun iyó iin ñaha tsihi̱ yɨɨ tan iyó sehe ña, a sehe yañi ña, cuñí tsi cutuhva jihna maa ñi can jatyinyee ñi tsi ña. Na nducuhun iñi ñi nácaa jaha̱ cuenda sɨhɨ ñi tsi ñi tsa ndi nyihi ñi. Tan tacan taahán tsi tsa jaha cuenda tucu ñi tsi ña vityin. Tun tacan javaha ñi, vaha xaan, tyin tacan taahán iñi maa Nyoo. \v 5 Tan ñaha tsa tsihi̱ yɨɨ tan ndoo̱ ndaahvi intuhun ña maa ña, iin ña Nyoo tyaá iñi ña tan tsicán tahvi ña tsi ra tsinu cahñi tan tsacuaa. \v 6 Maa tyin ñaha tsihi̱ yɨɨ tsa cusɨɨ iñi tsihin tsa iyó nu ñuhu ñayɨvɨ ihya, vasu nyito ña maa tyin tsihi̱ ña cuenda Nyoo. \v 7 Ja̱coto tucu tuhun ihya tsi ñi cuhva yo tyin tacan tan ña ñihi nyɨvɨ cuhva cahan ñi ndavaha ñi tsi ñi. \v 8 Maa tyin tatun yɨhɨ́ yo iyó nyɨvɨ yo tan ña tsicá iñi yo jatyinyee yo tsi ñi, ña vaha tacan. Tyin tatun ña jatyinyeé yo tsi nyɨvɨ vehe yo, tumaa tsa ña tsinú iñi yo tsi Nyoo cuví can. Tan cahnu ca cuatyi yo iyó tan ñavin ca nyɨvɨ tsa ña tsinú iñi tsi Nyoo. \p \v 9 Nu tutu tsa nyaá sɨvɨ ñi tsihi̱ yɨɨ, na cunyaa sɨvɨ ñi tsahnu tsa iyó ndaahvi, tatun tsa yaha̱ uñi xico cuiya ñi, tan intuhun ñi yɨɨ ñi tsicoo̱. \v 10 Tan tatun tsitó vaha nyɨvɨ tsi ñi tsa cuenda tsa vaha tsa javahá ñi; tan jacuahnu̱ vaha ñi sehe ñi, tan tsaha̱ ñi tsa catsi nyɨvɨ tsaá yuvehe ñi, tan jahá tyiñu ñi tyiñu nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo tsihin tsa nɨɨ iñi añima ñi, tan jatyinyee̱ ñi tsi nyɨvɨ nyehé tundoho. Tun tacan javaha̱ ñi tandɨhɨ tsa vaha, cuví cunyaa sɨvɨ ñi. \p \v 11 Maa tyin ña tyaa ndo sɨvɨ ñiñaha tsa ñaha ca quita uñi xico cuiya, coto coo quɨvɨ tan cuñi ñi coo nyico yɨɨ ñi tan cuñí ñi tindaha ñi inga tsaha tan jandɨhɨ ñi tsa jahá tyiñu ñi tyiñu ra Cristo. \v 12 Tan coo cuatyi ñi tyin ña javahá ñi cuhva caha̱n ñi tsa cua javaha ñi. \v 13 Tan inga tucu tyiñu tatun tsicá nuu jutsan ñi maa ñi tan iin tan iin vehe nyɨvɨ quɨhvɨ ñi. Tan ñavin yacan ñi maa tyin tsicá nuu tucu ñi caahán ñi cuendu. Tan tyihí ñi tsi ñi nu ña taahán tsi quɨhvɨ ñi, tan caahán ñi tsa ña taahán tsi cahan ñi. \v 14 Vaha taxin ca na tindaha ñi inga tsaha. Na coo sehe ñi. Na jaha cuenda vaha ñi vehe ñi. Tan ña cuhva ñi cahan nyaa nyɨvɨ xaan iñi tsi yo tsi yo. \v 15 Caahán yu tandɨhɨ tuhun ihya tsihin un tyin yɨhɨ́ ñi tsa nacoo̱ ñi tsi Nyoo tan nyicún ñi tsi nu ña vaha. \v 16 Tatun ñi yɨhɨ́ cuenda Nyoo tan iyó iin nyɨvɨ ñi tsa tsihi̱ yɨɨ, cuñí tsi tsa jatyinyee maa ñi tsi ñi can, tan ña tyiso ñi itsi sɨquɨ vehe ñuhu. Tyin tacan tan cuví jatyinyee vehe ñuhu tsi inga ñi tsihi̱ yɨɨ tsa nduve ca maa nyɨvɨ iyó. \p \v 17 Ra tsahnu ra nyisó tyiñu vehe ñuhu, cuñí tsi tsa jaha xaan nyɨvɨ vehe ñuhu tsa ñayɨvɨ tsi ra, tan tsa jihna ñi na jaha ñi tsa ñayɨvɨ tsi ra caahán tuhun Nyoo tan jacuahá ra naha tsi ñi. \v 18 Tyin tuhun Nyoo catyí tsi tyehen: “Ña tyi̱hi un yoho yuhu indɨquɨ nu jahá tyiñu tɨ, tacan tan cuvi catsi tɨ luxu.” Tan catyí tucu tuhun Nyoo tyehen: “Iyó ndatu tsa ñihí ra jahá tyiñu yahvi ra.” \p \v 19 Tatun tyaá nyɨvɨ cuatyi tsi iin ra tsahnu tan ña quita uvi a uñi taahan tsandaa, ña tyaa yahvi un tsa caahán ñi. \v 20 Maa tyin nyɨvɨ tsa jañihí ca javahá tsa ña vaha, cuñí tsi tsa cahan ndo tsihin ñi nuu tandɨhɨ nyɨvɨ yucú vehe ñuhu. Tacan tan nayuhvi tandɨhɨ ca ñi tan ña javaha ñi tsa ña vaha. \v 21 Tavá tyiñu yu tsi un nuu Nyoo tan nuu Jutu Mañi yo Jesucristo, tan nuu ángel tsa nacatsi̱ ra. Tan caahán yu tsihin un tya̱a yahvi tsa caahán yu ihya, inducu ñi cuñi un nyehe un tsi tandɨhɨ nyɨvɨ. \v 22 Ña numi xaan cuhva un tyiñu tsi iin ra cuvi ra ityi nuu tsihin nyɨvɨ vehe ñuhu. Coto cuhun cuatyi javaha ra sɨquɨ un. Ja̱ha cuenda vaha tsi un tsihin tandɨhɨ tsa javahá un tan ña cuhva un ndatu tsi nu ña vaha tsa nducu cuhva nu tsi un. \p \v 23 Tan tsa cuenda tsa uhvi tsitsi un, ña coho ca un maa ñi maa ndutya, co̱ho luxu vinu na nduvaha tsitsi un. \p \v 24 Yɨhɨ́ nyɨvɨ quituví cuatyi ñi tsa ndi cumañi cutuñi ñi. Tan yɨhɨ́ ñi quituvi cuatyi ñi tsa yaha cutuñi ñi. \v 25 Tan tacan tucu tatun javahá yo tsa vaha, ña cuxeehe tsi. Vasu ña quituví tsi tsa numi ñi, maa tyin ña cuví ndoo xeehe tsi. \c 6 \p \v 1 Nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo tsa cuví musu, cuñí tsi tyaa yahvi vaha ñi tsi tsitoho ñi. Tyin tacan tan ña ñihi nyɨvɨ cuhva cahan ñi ndavaha ñi sɨquɨ Nyoo, tan sɨquɨ tuhun ra tsa jacuahá yo. \v 2 Tan tatun iin musu tan yɨhɨ́ tsitoho ra cuenda Nyoo, taahán tsi tsa jaha ra tsa ñayɨvɨ tsi ra ican tyin yañi ra cuenda Nyoo cuví tsi ra. Cuñí tsi tsa vaha ca jahá tyiñu ra tyiñu tsitoho ra, tyin tsinú tucu iñi maa ra can tsi ra Cristo, tan Nyoo cuñí ra tsi ra ican. Ja̱cuaha yacan tsi nyɨvɨ yɨhɨ́ cuenda Nyoo tan cu̱hva cuenda tsi ñi na javaha ñi cuhva catyí tsi. \s1 Cuhva iyó yo tsihin Nyoo tan na cusɨɨ iñi yo tsihin tsa tsaha̱ ra tsi yo \p \v 3 Tatun iyó iin ra jacuahá inga tuhun tsa ña nacatsi tahan tsihin tuhun vaha tsa jacuahá Jutu Mañi yo Jesucristo; tan ña nacatsi tahan can tsihin cuhva vaha iyó yo tsihin Nyoo, \v 4 cuví ra iin ra nduyaá ñi maa, iin ra ña tsitó. Tan tsa caahán yuhu ra sɨquɨ iin tsa ñavin ñi tsa cahan yo tuhun, cuví can tumaa cuehe tsi ra. Tan tsa cuenda yacan cacú tɨsɨhɨ tan nyiyo iñi nyɨvɨ tsa iyó tsi inga ñi, tan tsa caahán nyaa tahan ñi tsi ñi, tacan tan ndasɨ cuñí nyɨvɨ nyehe tahan ñi tsi ñi. \v 5 Tan maa ñi cañí tahan nyɨvɨ jahá can tyin quiñi tsicá iñi ñi, tyin ña tsitó ñi tsa vaha. Cuñí maa ñi tyin cua jaha canaa ñi xuhun tsihin tuhun Nyoo. Ña cutahan un tsihin ñi can. \v 6 Nditsa tyin tsa javahá yo cuhva catyí Nyoo tan sɨɨ cuñí yo tsihin tsa tsaha̱ ra tsi yo, cuví tsi tumaa iin tsa cuca iyó tsi yo. \v 7 Tyin nduve náa tsaa̱ tsihin yo quɨvɨ cacu̱ yo nu ñuhu ñayɨvɨ ihya. Tan nduve náa cuhun tsihin yo quɨvɨ cúu yo. \v 8 Maa tyin tatun iyó tsa catsi yo tan iyó jahma cunditsí yo, na cusɨɨ iñi yo, tan na ndoo yo vaha tsihin yacan. \v 9 Maa tyin nyɨvɨ cuñí nducuca, nducú cuhva nu ña vaha tsi ñi. Tan nacava̱ ñi tsitsi xayɨ nu. Jandusohó nu tsi ñi tsihin tsa cuñí ñi coo cuaha tsa coo tsi ñi. Tan jatɨvɨ́ can tsi ñi. Tan nu ndɨhɨ tuhun cua tɨvɨ ndɨhɨ ñi tan cua cuhun ñi anyaya. \v 10 Tyin tsa cuñí xaan yo xuhun, yacan cuví yoho tandɨhɨ ca nuu tsa ña vaha. Tan yɨhɨ́ nyɨvɨ tsa cuenda tsa cuñí xaan ñi xuhun, tan jandɨhɨ́ ñi tsa tsinú iñi ñi tuhun Nyoo. Tan janyehé ñi tundoho tsi juvin ñi maa ñi tsihin yacan. \s1 Nacaa cañí tahan yo tsihin nu ña vaha tsihin tsa tsinú iñi yo tsi Nyoo \p \v 11 Maa tyin yooho cuví un iin rayɨɨ cuenda Nyoo. Qu̱ita tsiyo nuu tandɨhɨ tsa caquiñi. Co̱o cuɨtɨ vaha nuu Nyoo. Cu̱anyicun tsi Nyoo tsihin tsa nɨɨ iñi un. Cu̱ñi tsi nyɨvɨ. Cu̱nyee iñi tsihin tsa vita iñi un nyehe un tandɨhɨ tsa cua tahan un. Tan ña cahnu jaha un tsi un. \v 12 Ca̱ñi tahan vaha tsihin nu ña vaha tsihin tsa tsinú iñi un tsi Nyoo. Ña jaña ndaha un ñayɨvɨ nyito tsa ña cua naa maa tsa tsaha̱ Nyoo tsi yo. Tyin tsa cuenda can, cana̱ Nyoo tsi un, tan tacan catyi̱ un quɨvɨ caha̱n catsi un nuu tandɨhɨ ra cuví tsandaa naha ra, catyi̱ un tyin tsinú iñi un tsi Nyoo. \v 13 Tan vityin nuu Nyoo, ra tsa tsahá ñayɨvɨ coo tandɨhɨ tsa iyó, tan nuu ra Cristo Jesús ra tsa tsaha̱ cuenda vaha tuhun nditsa nuu ra Poncio Pilato, caahán yu tsihin un, \v 14 ja̱vaha tandɨhɨ tsa catyí yu tsihin un tyin javaha un tyin tacan tan ña cuví cahan nyaa nyɨvɨ tsi un nda tahan tsi quɨvɨ quitsi Jutu Mañi yo Jesucristo. \v 15 Nda tsaa maa quɨvɨ, tan cua jaquitsi Nyoo tsi ra Cristo inga tsaha. Ra ican cuví ra jacahnú yo, tan intuhun ñi maa ra cuví Nyoo, ra iyó xaan tunyee iñi. Rey cahnu cuví ra nuu tandɨhɨ ca ra cuví rey. Tan ra ndacá ñaha cahnu cuví ra nuu tandɨhɨ ca ra ndacá ñaha. \v 16 Intuhun ñi maa ra cuví ra tsa nduve tuhun tsiihí iyó tsi. Tan iyó ra nu nditsin nu ña cuví cutuhva nyɨvɨ. Tan ndi intuhun nyɨvɨ ñaha ca nyehe tsi ra. Tan ndi ña cuví nyehe ñi tsi ra. Na jacahnu yo tsi maa ra. Tan na cundaca ñaha ra tsi yo tandɨhɨ tyembu. Tan na ña cundɨhɨ maa tsa ndacá ñaha ra tsi yo. Na cuvi tsi tacan. \v 17 Tan ca̱han tsihin nyɨvɨ tsa iyó tsa cuca ñuu ñayɨvɨ ihya, na ña cahnu xaan jaha ñi tsi ñi. Tan ña cuita iñi ñi tsa cuca tsa iyó tsi ñi. Tyin tsa cuca can cua ndɨhɨ can. Na cuita iñi ñi tsi Nyoo nyito, tyin maa ra cuví ra tsahá tandɨhɨ tsi yo. Tan cuví cusɨɨ iñi yo tsihin tsi. \v 18 Ca̱han tsihin ñi cuca na javaha ñi tsa vaha tan nducuca ñi nuu Nyoo tsihin tsa javahá ñi tsa vaha. Tan na cuhva ñi tsa iyó tsi ñi tsihin tsa nɨɨ iñi ñi tan ñavin tsihin tsa cuiihya cuñí ñi. \v 19 Tacan tan coo tsa cuca tsa ña cuanaa maa tsi ñi, tan jatyinyee tsi tsi ñi nu cuahán quɨvɨ ityi nuu. Tan coo ñi ñayɨvɨ nyito tsa ña cua naa maa. \s1 Nu ndɨhɨ̱ tsahá cuenda ra Pablo tsi ra Timoteo \p \v 20 Yooho Timoteo, ja̱ha cuenda vaha tyiñu tsa tsaha̱ Nyoo tsi un. Ña tyaa soho un tuhun nu ñuhu ñayɨvɨ ihya, tuhun nduve yahvi nyaá. Ña tyaa yahvi un tuhun tsa catyí nyɨvɨ tyin tsitó xaan ñi tan ña nditsa. \v 21 Tyin tsa cuenda yacan, yɨhɨ́ nyɨvɨ tsa nacoo ihñi ñi tuhun Nyoo. Tan ña tsinú vaha ca iñi ñi tsi ra vityin. \p Co̱o tsihin tsa vaha tsa iyó tsi Nyoo tsa tsaha̱ ra tsi un. \p Tan na cuvi tsi tacan ñi.