\id LUK  
\h SAN LUCAS 
\toc1 Tūꞌun é vāꞌá iña Xuva ko e xntée naꞌa San Luca 
\toc2 SAN LUCAS 
\toc3 Lc. 
\mt1 Tūꞌun é vāꞌá iña Xuva ko e xntée naꞌa San Luca 
\c 1  
\s1 Tūꞌun dá iñɨ ntuꞌu 
\p  
\v 1 Ñá tē nté kaa ñāꞌa ncho kada váꞌa ña tutú nté ō kúvi nuu i é īta ntíꞌxin iña ko.  
\v 2 Vata tsī o nañéꞌē ñá kō, ña é īni nté ō kúvi, ña ntáduku ntée é kāꞌan ntódō túꞌūn sán un tsi nte dá iñɨ ntuꞌu ne,  
\v 3 kuan kōo ncho xntée nāꞌá u dɨ, e dóo nántukū u nté ō kúvi ntiꞌxe un tsi nte dá iñɨ ntuꞌu. Vata te vāꞌá ō é kāda váꞌā ú tutú saꞌá iña nto, Teófilu, e dóo kaiko ñuꞌū ú nto, vata koo é ntāa ú ni ntō un ntɨꞌɨ nūu i é vatā o kúvi,  
\v 4 vata koo é kīní vaꞌā ntó nee iña é nuu é ntaā i é nāñéꞌe ñá nto. 
\s1 Uun ánje kākaꞌan ña é kaku Juaan Bautista 
\p  
\v 5 Ntuvi dá idé Heródē rei iña ñuú Judeá ne, ítūví uun dutu íña ñá Israee, ñá nani Zacāria, ña é ūve taꞌan dutu tatá viꞌi ñá nani Ābia. Ñadɨꞌɨ̄ ñá ne, Isabee nani ña. Dɨvī ká tatá viꞌi dutu Ároon ña.  
\v 6 Zacariá san ni ñadɨꞌɨ̄ ñá Isabeé ne, ntuvi ña e dóo vaꞌá ña nuu Xuva ko; dōo dé ntaa ñá lei Xúva kō. Ntē ña tuvi neé nuu i é kaꞌan ntée ñaꞌa san ña, nté uun ña.  
\v 7 Ntá tsi ña ni xío iꞌxá ña, tsí Isabeé san ne, ña ni kúvi kōo íꞌxá ña; ntuvi ñá ne, é dōo áta ñā dɨ. 
\p  
\v 8 Uun ntuvi ne, dúku ntēé dutu, ñá ntoo niꞌi Zacāria, é kāda tsiñu ña ini ukún Xuva kō.  
\v 9 Vata xkoó ini dutú san ne, váꞌā ntuvi Zacariá san é dūku ntée ña é kɨ̄ꞌví ña ini ukún kaꞌnu Xuva kō é kíkaꞌmí ña kútū.  
\v 10 Da nɨɨ̄ kaiꞌxi kútū sán ne, un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san ntáñɨ̄ ña, ntákaꞌan ntâꞌví ña kíꞌi kān.  
\v 11 Kidáā ne, xée ūun ánje Xuva kō mí tuví Zacaria. Ntitsi ánjē san diñɨ kuaꞌa nú tēu mí kaiꞌxi kútū.  
\v 12 Dā íni Zacariá san ánjē sán ne, un tsi kúduꞌva iní ña nee é viī ña; ñá tē nté kaa uꞌví ña.  
\v 13 Da kidáa kakāꞌan ánjē san ni ña: 
\p —Ō Zácaria, ñá ku uꞌvī o, tsí Xuva kō né, tēkú ña é kākaꞌan ntaꞌvin. Tsí viꞌi a vé ne, koo iꞌxá ña dɨꞌɨ̄ ó Isabeé ne, Juaan kunáni.  
\v 14 Ñá te da dīi ñaꞌa san dóo dini ña te káku iꞌxá san. Dɨvīn dɨ, dóo kaꞌnu kuinī ó te káku īꞌxá ñadɨ̄ꞌɨ ó dɨ.  
\v 15 Tsí iꞌxá o ne, dōó kaꞌnu ñaꞌa kúvi nuu Xuva ko. Ntē ña koꞌo iꞌxá san vinu, nté ntute kini kaa. Kunuu tsitū Espíritū Sántū nima í nté dīꞌna dá káku.  
\v 16 Ña sāꞌá ne, vií ña é ñā te da díi ña ñuú Israee nakuntíkɨ̄n ñá Xuva kō.  
\v 17 Diꞌna ña xee ña dá xēe Tóꞌo kō. Dadɨɨ tsi iō ñá é viī ñá vatā o idé profeta Élia, ña é kaꞌán naa Xuva ko kídaā; dadɨɨ tsi nima ñá ni ñā. Vií ña é na nākaꞌan váꞌa iꞌxá san ni ūva i. Vii ña é na ntūváꞌa nima ñá xení i san vata koo é na viī ña é vāꞌa; vií ña é na kōo tûꞌvé ñaꞌa sán tē xee Tóꞌo kō —kaꞌan ánjē san ni ña. 
\p  
\v 18 Tsixeꞌe Zacāriá san ánjē san: 
\p —¿Nté koo kutuní ko te nuu é ntaā i sáꞌā? Tsí xuꞌú ne, dōo átā ú; ñadɨ̄ꞌɨ́ ko dɨ —kaꞌan Zácaria. 
\p  
\v 19 Kidáā ne, kakaꞌan ánjē san: 
\p —Grabiee nání u. Xuꞌu é vēꞌxi u é vāta kaa e táxnuu Xuva kō ko é kāꞌán u ni o tūꞌun e dóo vaꞌa.  
\v 20 Viꞌi a vé ne, tsí ña ni kuintíꞌxe o é kākaꞌán u nī ó ne, kuñɨꞌɨn vē. Ña kúvī ká kāꞌan un tsi da nte te xee táꞌan ntuvi é kāku iꞌxá o, vatā ó kakaꞌán u nī o —kaꞌan ánjē san ni ña. 
\p  
\v 21 Nɨɨ dukuān ntantétu ñaꞌa san Zacariá san nu kíꞌi kān. Kidáa ne, tsixeꞌe taꞌan ña, ntákaꞌan ña: 
\p —¿Nté kuān nté kakukuií ntu Zacariá san ini ukún kān? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 22 Dā ntíi Zacariá san ma ukún kān ne, é ña ni kúvī ká kaꞌan ña. Kidáā né, kūtuni ñáꞌa san é īo é īni ña ini ukún kān. Koó da ntāꞌa ña kakuvi é kākaꞌan ña, tsí kúñɨꞌɨ ñā. 
\p  
\v 23 Dā inú kava tsiñu é kade Zacariá san ne, kúnūꞌú ña nú viꞌi ña kān.  
\v 24 Rkontûví ne, ñadɨꞌɨ̄ ñá, Isabeé ne, ñúꞌū iꞌxá ña. Uꞌun xóō é ntē ña vádā mí ni ñēꞌe ña é dé kuení ña:  
\v 25 “Dóo váꞌā o dé Xuva ko nī kó vevii e táꞌxi ña é kōo iꞌxá ko vata koo é ña nantii níꞌnī ká ñaꞌa sán ko”, kaꞌan ña. 
\s1 Kakaꞌan ánjē tsí kaku Jesuu 
\p  
\v 26 Dā kúvi iñu xoó ne, Xuva kō né, taxnūu ña uun ánjē, ñá nani Grābiee é kɨ̄ꞌɨn ña uun ñuu é nani Nazāree, é kāduku ntée ñuú Galilea,  
\v 27 é kīkoto níꞌni ña uun ñadɨ̄ꞌɨ kuétsi, ñá nani Māria. Dɨvi ñā ne, e tuví ntetu ña é kani víꞌi ña ni uun ñatīi, ñá nani Jōsee, tatá viꞌi rei Davii.  
\v 28 Kúkɨ̄ꞌvi ánjē san mí tuví ñadɨ̄ꞌɨ́ san ne, kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —¡Ntiusi o! Dɨvīn é nakaxnúu Xuva ko ō é naxnuu viko ña o. Dɨvīn ne, dóo nuu méꞌñu Xuva ko ō —kaꞌan ña. 
\p  
\v 29 Koó dā kúduꞌva ña é kākaꞌan ánjē san ni ña. Da dé kuení mii ñā: “¿Nté kui kuān ó kakaꞌan ñá sāꞌá nī ko?”, kaꞌan ña.  
\v 30 Kidáā ne, kakaꞌan ánjē san ni ña: 
\p —Ñá ku uꞌvī ó, Maria, tsí niꞌi o é vāꞌá ntaꞌa Xuva kō.  
\v 31 Viꞌi a vé ne, kuꞌun iꞌxá o. Koo uun iꞌxá o, iꞌxá tii é kunani Jēsuu.  
\v 32 Dɨvī né, dōó kaꞌnu ñaꞌa kúvi. Kunani īꞌxá Xuva kō, ña e dóo kaꞌnu kueꞌen. Xéꞌe Xuva kō é kuvi ña rei, vata kaa uvata ika ña, rei Dāvii,  
\v 33 é kodo nuū ñá iña tatá viꞌi ñá Israeé san ntii dañu ntūvi, é ntē ña ntɨ́ꞌɨ —kaꞌan ánjē san ni ña. 
\p  
\v 34 Kidáā ne, katsixeꞌe Mariá san ánjē san: 
\p —¿Nté ntu koo kuvi sáꞌā? Tsí xuꞌú ne, ñá te tūvi níꞌi ú ñatīi —kaꞌan Máriá san. 
\p  
\v 35 Kidáa kākaꞌan ánjē san ni ña: 
\p —Kiꞌxi Espíritū Sántū méꞌñu ō. Xuva kō e dóo kaꞌnu ñaꞌa ña ne, kūnuu méꞌñu kunuu dava ña o. Dāꞌví nuu ña o ntatɨ ñā vata kaa viko san. Dukuān ne, iꞌxa é kaku sán ne, dóo vaꞌa kúvi. Kunani iꞌxá Xuva kō.  
\v 36 Viꞌi a vé ne, ñaviꞌi o Isabeé ne, koo iꞌxá ña dɨ, kuān te dóo ata ñā. Dɨvi ñā e ntákaꞌan ñaꞌa san é ña kuvi koo iꞌxá ña ne, é kīꞌi iñu xoo é ñuꞌu iꞌxá ña vevii.  
\v 37 Tsí Xuva kō ne, ña túvī nee iña é ña kuvi vií ña —kaꞌan ánjē san ni ña. 
\p  
\v 38 Kidáā ne, kakaꞌan Mária: 
\p —Xuꞌú ne, ña kade tsiñu iña Xuva ko kúvi u. Na vīi Xúva ko nī kó vatā ó kakaꞌan ntó nī ko —kaꞌan ña. 
\p Da kidáā ne, kuéꞌēn ánjē san. 
\s1 Dā kueꞌen María kukoto níꞌni ña Isabee 
\p  
\v 39 Ntuvi tsikán ne, kantɨ́ꞌɨ tsi kueꞌen María, kúntāa ña ñuú mí kaduku ntée Judea.  
\v 40 Kidáā ne, xée ñā nú viꞌi Zacāriá ne, kakaꞌan ñá ni Isābeé ntiusi.  
\v 41 Dā téku Isabeé san ntiusi ñá ne, kāntá nuu iꞌxá san ini iꞌxí ña kān. Isabeé san ne, nuu tsitu Espíritū Sántū san nima ña.  
\v 42 Kidáā ne, un nɨɨ kuéꞌen ini ña kakaꞌan ñá: 
\p —¡Dɨvīn e dií dií ka naxnuu víko Xuva ko ō é un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñadɨ̄ꞌɨ́ san! ¡É nāxnuu viko ña iꞌxá o é nuu ini iꞌxí o kān dɨ!  
\v 43 ¿Xoó ntu ñaꞌa kúvi u é vēꞌxí dɨꞌɨ̄ Tóꞌō kó, vexkoto niꞌni ña ko?  
\v 44 Tsí ura tsí i da téku ko ntiusi ó ne, iꞌxá ko ne, kāntá nuu ini iꞌxí ko kān e dóo diní i.  
\v 45 ¡Nché kuān nche váꞌā o é kākuinchiꞌxe o, tsi sáꞌā ne, kuntaa vátā ó kakaꞌan Xúva ko ni ō! —kaꞌan Ísabee ni ña. 
\p  
\v 46 Kidáā ne, kakaꞌan Mária: 
\q1 Dōó kaꞌnu kuiní ko kuenta iña Xuva ko. 
\q1  
\v 47 Nimá ko ne, dōó nuu dîni kuenta iña Xuva ko, ña é nakākú ko. 
\q1  
\v 48 Tsí Xuva kō né, ntūntaꞌví ini ña ko, 
\q1 xuꞌu é da kade tsiñu ú iña ña. 
\q1 Un tsi nché vevií ne, é nchii dañu ntūví kaꞌan ñáꞌa san tsi dóo váꞌa ntuvi ko. 
\q1  
\v 49 Tsí Xuva kō né, dōó iō ña é viī ña; 
\q1 dōó kaꞌnu e táxnūu ña iñá ko. 
\q1 ¡Dɨvi ñā e dóo vaꞌá ña! 
\q1  
\v 50 Nguentúvi tsi kantuntaꞌví ini ña ñaꞌa, 
\q1 da xōó ka ñaꞌa, ña é kānuní i ña. 
\q1  
\v 51 E nañéꞌe Xúva kō kó tsi dóo kaꞌnu ña; 
\q1 īde ña é ntɨꞌɨ miī é ncho vií ñaꞌa, 
\q1 ña e dóo naꞌnu ñaꞌa kuiní i; 
\q1  
\v 52 naīnu ñá ña é naꞌnu ñaꞌa san, 
\q1 nántaa dūkun ñá ña ntāꞌví san. 
\q1  
\v 53 Xéꞌe ña un ntɨꞌɨ̄ é vāꞌa é nchio ñaꞌa, 
\q1 ña é ntátaan núu i. 
\q1 Dá nakūnu ña ña kuiká san, koó da mii ntāꞌa ña. 
\q1  
\v 54 Xnchii ña ñāꞌa ña, ñá Israee, ña kade tsiñu iña ña; 
\q1 ñá ni kūnáa ini ña é ntuntaꞌví ini ña ña. 
\q1  
\v 55 Dukuan ō xeꞌé Xuva ko xūꞌu ñá ni ñata kō, 
\q1 ni Ābraan ni iꞌxá ña, nchii dañu ntūvi. 
\m Kuan ō kaꞌan Mária. 
\p  
\v 56 Kidáā ne, kátūví Maria ni Isábeé te ūni xoo. Rkontûví ne, kúnūꞌún ña nú viꞌi ña kān. 
\s1 Dā káku Juaan Bautista 
\p  
\v 57 Dā kúntaa ntúvī é kāku iꞌxá Isabeé ne, xío ūun iꞌxa tii.  
\v 58 Kidáā ne, kuéꞌen ñaviꞌi ña, kūkoto níꞌni ña ña, tsi dóo kaꞌnu kuīni ña e káku iꞌxá Isabee. Ini ña tsí Tóꞌo kō né, dōo váꞌa ntuvi xéꞌe ña iña ña.  
\v 59 Dā kúvi una ntúvi ne, kueꞌen níꞌi ñā iꞌxá san é kāꞌnté nuu ña un siin kúñū é ixi i, vata ō kaꞌan Xúva kō. Ntīo ñaꞌa san é kunani vata nani uva i Zacāriá ne,  
\v 60 ntá tsi dɨꞌɨ ī né, kakaꞌan ña: 
\p —Ñáꞌā, tsí Juaan kunáni —kaꞌan Ísabee. 
\p  
\v 61 Kidáā ne, ntákaꞌan ñáviꞌi ña: 
\p —Ntá tsi xoxó ñaviꞌi o, ña é kuan nanī —kaꞌan ñá ni ñā. 
\p  
\v 62 Dukuān ne, koó dā ntaꞌa ña kakuvi é tsixeꞌe ña ūva iꞌxá san vata koo é kūtuni ña nté koo kunani.  
\v 63 Uva ī ne, íkan ña uun taꞌvi rkunū ne, da kidáā xntée naꞌa ña é Juaan kunáni. Koó dā kúduꞌva ña ntâñɨ́ san é kuān o xntée naꞌa ña.  
\v 64 Ura dúꞌva tsi i nákaꞌan Zácariá san. Eni ntuꞌu ña kākaꞌan ña tsi dóo kaꞌnu Xuva kō.  
\v 65 Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaviꞌi ña ne, koó dā kúduꞌva ña. Da kanɨɨ kāꞌnu ñuú Judeá san e dóo ntákaꞌan ñáꞌa san nté ō kúvi.  
\v 66 Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña e téku i ne, da dé kuení mii ñā: 
\p —¿Neé ntu é vīi iꞌxá san tē kúkaꞌnu? —kaꞌan ña. 
\p Tsí kutuní ñaꞌa san tsi dóo nuu méꞌñu Xuva ko ī. 
\s1 É īta Zacaria 
\p  
\v 67 Zacaria, úva īꞌxá san ne, nuu tsitu Espíritū Sántū nima ñá, kakaꞌan ñá túꞌūn é xēꞌé Xuva kō é kāꞌan ña: 
\q1  
\v 68 ¡Na kāꞌan un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa tsi dóo kaꞌnu Xuva kō, Tóꞌō ña Israee, 
\q1 tsi véꞌxi ñā, vexnákakū ñá ñaꞌa ña! 
\q1  
\v 69 Tsi táxnūu ña ña e dóo ntii inī i é nakakū ñá kō, 
\q1 uun iꞌxá ika rei Dāvii, ña é dé tsiñu iña Xuva ko, 
\q1  
\v 70 vata ō táꞌxi Xuva ko xūꞌu ña nte ntúvi diꞌna, 
\q1 vata ō ntákaꞌan ñá kaꞌán naa ña, ña e dóo vaꞌa: 
\q1  
\v 71 é nantii ña kō míꞌī ntaínchuꞌvi ñáꞌa san ko, 
\q1 nī mí ntáde xení ña ni kō, 
\q1  
\v 72 é ntuntaꞌví ini ña ni ñata kō, ña intóo ntuvi diꞌna, 
\q1 é ntē ña kunánī ña é kada ntáa ña 
\q1 nuu i e dóo vaꞌa é kākaꞌan ñá ni ñā kídaā. 
\q1  
\v 73 Dɨvi nuū i é kākaꞌan Xúva kō nte ntúvi diꞌna 
\q1 ni uva ata ko Ābraan 
\q1 tsí nuu é ntaā i é viī ña é kākaꞌan ña: 
\q1  
\v 74 é nakāku ñá ko ntaꞌa ña ntaínchuꞌvi ko 
\q1 vata koo é vīi o nee iña é kākaꞌan ña, 
\q1 é ntē ña uꞌví kō, 
\q1  
\v 75 vata koo é kuvi kuntoo dadɨɨ o ni ñā 
\q1 é vīi ó nee iña é vāꞌá da kanɨɨ ntuvi kō. 
\q1  
\v 76 Dɨvin, īꞌxá miī kó, 
\q1 viꞌi a vé ne, káꞌan ntōdon túꞌun Xuva kō, 
\q1 ña é dií ka kaꞌnu, 
\q1 tsí dɨvīn ne, kɨ́ꞌɨn kodōn núun nuu Xuva ko, 
\q1 viin é koo túꞌve ñaꞌa san te xee míi Xuva kō. 
\q1  
\v 77 Dɨvin kuēꞌen é kūtuni ñáꞌa ña 
\q1 tsí nakate Xuva ko kuētsí ña 
\q1 vata koo é nakáku ña. 
\q1  
\v 78 Tsí Xuva kō né, dōó kantuntaꞌví ini ña kō né, 
\q1 taxnūu ña iꞌxá ña nte e dukún kān 
\q1 vata kaa ntuve ngántii é kakene tevaá duꞌva tsi, 
\q1  
\v 79 vata koo é nāxiꞌí nuu ña iña ñá ntoo mi dóo nee, 
\q1 mí katāvi núu ña ntatɨ̄ doxiꞌi. 
\q1 Nañēꞌe ñá ko ītsi mí kaka ō 
\q1 vata koo é kūntoo váꞌa o. 
\m Dukuan ō kaꞌan Zacária. 
\p  
\v 80 Kūkaꞌnu Juaán san ne, dōo kutúꞌve ña iña Xuva ko. Má kūꞌu kan inúu ña un tsi da nté xee ntúvī é kiī ña é kīní ña Israeé san ña. 
\c 2  
\s1 Dā káku Jēsuu 
\r (Mt. 1:18‑25) 
\p  
\v 1 Ntuvi tsikán ne, taxnūu Césa Agustu túꞌūn da míꞌī ká ñuu é uve taꞌan ñūú Roma, kakaꞌan ña é na nākuvé naꞌa un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san.  
\v 2 Sáꞌā e kúvi uun ito é nakuvé naꞌa ñáꞌa san dá nūu Círeniu, kade kúꞌvē ña ñuú Siria.  
\v 3 Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa ntánuꞌu ña ñuú ña é nākuvé naꞌa ña. 
\p  
\v 4 Dukuān né, ntīi Jósee ñuú Nazaree é kāduku ntée Galilea. Kidáā ne, kuéꞌen ña ñūú Beleen é kāduku ntée Judea, ñuú mí káku rei Davii, tsí Joseé ne, dɨvi tātá viꞌi Davii ña.  
\v 5 Kuéꞌen ña, ntūvi ñá ni Māria, tsí dɨvi ñā é kūntaa túꞌun ñā é kani viꞌi ña ni Jōsee. Maria sán ne, é ñūꞌu iꞌxá ña.  
\v 6 Da nɨɨ̄ ntoo ña ñuú Beleén ne, xée ntūvi é kāku iꞌxá ña.  
\v 7 Ikān káku iꞌxá ña, iꞌxá nuu i. Náxtīnuu ñá i doo ne, dā xnúu ña i ini etun mí ñūꞌu e ntaéꞌxí kɨtɨ, tsí ña vádā ka mí vāꞌá o é kuntōo ña iní viꞌi kān. 
\s1 Dā xee ánjē mí ñūꞌu paxtu 
\p  
\v 8 Etsin ñuú Beleén ne, ñuꞌu paxtu má kūꞌu kan, ntáde ñā kuenta léꞌntú ña niñú san.  
\v 9 Dā née inī ña, xéē ánje Xuva kō mí ñūꞌu ña. Nāxiꞌí nuu Xuva ko ntuve ñā kanɨɨ ntíkō diñɨ i mí ñūꞌu ña ne, dōo uꞌví ña. 
\p  
\v 10 Ntá tsi kakaꞌan ánjē san ni ña: 
\p —Ñá ku uꞌvī nto. Tsi dóo vaꞌá túꞌun nīꞌi ú ve. Núu i sāꞌa é kūntoo dínī nto, un ntɨꞌɨ kueꞌen dúꞌva nto, vata kaa nto é ntoo nto ñuxiví san.  
\v 11 Tsí ñuu Dávií ne, é kāku uun iꞌxa é nakakū nto. Dɨvi Crīstu; dɨvi ñā é Tóꞌo kō.  
\v 12 Vata koo é nāniꞌi nto iꞌxá san ne, naniꞌi nto i kátīnuu dóo, nuu ntaá ini etun mí ñūꞌu e ntaéꞌxí kɨtɨ —kaꞌan ánjē san ni ña. 
\p  
\v 13 Ura tsikán ne, ñá te da dīi ánjē san ntii díto ña, e ntákaꞌan ña e dóo kaꞌnu Xuva kō: 
\q1  
\v 14 ¡Dōó kaꞌnu kueꞌen Xúva kō, ña tuví e dukún kān! 
\q1 ¡Ñuxiví a ne, váꞌa koo kuntōo ñaꞌa, 
\q1 ña e dóo vaꞌá iña Xuva ko! 
\m kaꞌan. 
\p  
\v 15 Kidáā ne, kuntāa ánjē san e dukún kān. Paxtú san ne, eni ntuꞌu ñā ntákaꞌan ñá xe un xé un ñā: 
\p —Kɨ́ꞌɨn o Bēleén ve, kíkoto ntódo ō nee iñá ntu é kākuvi é tāꞌxi Tóꞌo ko kūtuni ko —kaꞌan ña. 
\p  
\v 16 Kantɨ́ꞌɨ duꞌva tsi kueꞌen ña, kunantúku ña Maria ni Jósee ni iꞌxá san. Dā nániꞌi ña ñá ne, ikān nuu ntaa iꞌxá san ini etun mí ñūꞌu é ntaéꞌxí kɨtɨ san.  
\v 17 Dā íni ña i ne, ntántaa ña nté o kakaꞌan ánje ni ñā iña iꞌxá san.  
\v 18 Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña téku i ne, koó dā kúduꞌva ña é kuān o ntákaꞌan páxtú san.  
\v 19 Ntá tsi María sán ne, xnuu váꞌa ña nima ñá é un ntɨꞌɨ̄ é dé kuení ña nuu i sáꞌa.  
\v 20 Dá kūnúꞌu paxtú san ne, ntaíta ña nchuꞌún Xuva kō ntánakuéꞌe ña sintiáꞌvi ntaꞌa ña kuenta iña i un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ é téku ña nī e íni ña, tsí kúntaa un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ vatā ó kakaꞌan ánjē san ni ña. 
\s1 Dā ntúvi kuenta Jesuu ini ukún kān 
\p  
\v 21 Dā kúvi una ntúvi ne, ēꞌnté nuu ña un síin kúñū é ixi iꞌxá san vatā xkoó ini ña. Kidáā ne, xntánteē ñá i é Jēsuu kunáni, dɨvi dɨ̄vi é kākaꞌan ánjē sán ni Māría nte díꞌna dá kūꞌun iꞌxá ña. 
\p  
\v 22 Dā xee táꞌan ntuvi é ntuntoo ña, vatā ó kakaꞌan lei Muíseé ne, kueꞌen níꞌi ña īꞌxá san ñuú Jerusaleen é ntāda ña i kuenta ntáꞌa Xuva kō.  
\v 23 Dé ntaa ña sáꞌā, tsí kuān ó kakaꞌan lei íña Xuva ko: “Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ íꞌxa tii, iꞌxa nuu í ne, kuntoo xio kuenta iña Xuva ko”, kaꞌán leí san.  
\v 24 Kuéꞌen ña, kūntído ña doméni nú nāa kán dɨ, vatā ó kakaꞌán lei íña Xuva ko: uun naꞌa paloma ntɨ́kɨ́n o ūvi páloma naꞌnu. 
\p  
\v 25 Ntuvi tsikán ne, kátūví uun ñatīí ñuú Jerusaleen, ñá nani Sīmiuun ña e dóo vaꞌá ñaꞌa, e dóo kanuu iní ña Xuva kō. Kantétu ña amá kiꞌxi ña nakākú ñuú Israee. Espíritū Sántū sán tuvī niꞌi ñá Simiuún ne,  
\v 26 xéꞌe ñā é kūtuni Símiuun tsí ña kuví ña tē ña diꞌna kiní ña Cristu, ña táxnuu Xuva kō.  
\v 27 Kidáā ne, kuéꞌen ñā má ūkún kān, tsí Espíritū Sántū sán ne, náñēꞌe ñá ña é kuān koo vií ña. Dɨvi tsi ntuvi tsīkan kuéꞌen niꞌi Jóseé san ni Māríā san iꞌxá ña Jesuu má ūkún kān dɨ é ntāda ñá i kuenta vátā ó kakaꞌan leí san.  
\v 28 Kidáā né, kīꞌi Simiuún san i, iníꞌi nteé ña i ne, dā kidáa kākaꞌan ntâꞌví ña ni Xuva kō, kakaꞌan ña: 
\q1  
\v 29 Xuvā kó, viꞌi a vé ne, é vāꞌá o é tāꞌxi nto itsi é na kūví u ve, 
\q1 tsi é kuntaa vatā ó kakaꞌan ntó nī ko. 
\q1  
\v 30 É īní u nuú ko ve, ña e véxnakākú ntɨ, 
\q1  
\v 31 ña e táxnūu nto é kīni un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ ñá ntoo ñuxiví sa. 
\q1  
\v 32 Dɨvi ñā naxiꞌí nuu ña ñuxivi vata kaa ñuꞌu é kaxiꞌí nuu nuu ko. 
\q1 Dōo xiꞌí nuu kaꞌnu ña iña ñaꞌa nto, ña ñuú Israeé san dɨ. 
\m Kuan ō kaꞌan Símiuun. 
\p  
\v 33 Uva Jēsuu ni dɨ́ꞌɨ ñā ne, koó dā kúduꞌva ña da téku ña é kākaꞌan Símiuun íña iꞌxá ña.  
\v 34 Kidáā né, nāxnuu viko Simiuún san ña ne, dá kakāꞌan ñá ni Māría, dɨꞌɨ Jēsuu: 
\p —Koton tsí iꞌxa saꞌá ne, véꞌxī é vīi e dóo tɨtɨ́n ñaꞌa ña Israee sán ne, kóꞌxo ñā né, ō nakuntáñɨ̄ ñá kuenta iña i. Dōó tɨtɨ́n ñaꞌa san koto ña i ne, nantii niꞌni ña i,  
\v 35 vata koo é dukuan koo kūtuni nté ō ntádē kuení ntiꞌxe ñaꞌa san. Dɨvīn dɨ́, dōo uꞌvi kuvi ó, vata tē káā é ūvi nuu i niꞌni ntído nima ó dɨ —kaꞌan Símiuún san ni Māríā. 
\p  
\v 36 Íkān ntitsi úun ñadɨ̄ꞌɨ́, ña e dóo atā, ñá nanī Ana, ña é kaꞌán naa Xuva ko. Iꞌxá Fanuee, tatá viꞌi Asee. Dutsi kuia ña tántaꞌa ña ne, uꞌxe kuía tsi īntóo niꞌi taꞌan ña ni xɨ̄ɨ ña.  
\v 37 É īta ntíꞌxin kɨmi díko kɨmi kuia é ntukíi ñā. Ñá nī ntíi kuēꞌen ña má ūkún kān. Ntē ntúvi ntē níñu kanuu iní ña Xuva kō ne, kaitúvi ixu ña ne, kakaꞌan ntâꞌví ña dɨ.  
\v 38 Ura dúꞌva tsi i xeé Aná san mí ntōo ña ne, eni ntuꞌu ña kānakuéꞌe ña sintiáꞌvi ntaꞌa Xuva kō, ne, kakaꞌan ñá iña iꞌxá san ni ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san, ña ntantétu xoo é xee i é nakakū ñuú Jerusaleen. 
\s1 Dá kūnúꞌu ña ñuú Nazaree 
\p  
\v 39 Kidáā ne, da kúvi dé ntaa ntɨ́ꞌɨ ñā é kākaꞌán lei Xúva kō ne, kúnūꞌú ña ñuú Galilea, un tsi nté ñuú mii ñā, mí nani Nazāree.  
\v 40 Ikān éni ntuꞌu iꞌxá san éꞌnu. Dōó ntii éꞌnu. Dōó kiꞌin inī i. Dōo kuínima Xúva ko ī. 
\s1 Dā tuví Jesuu má ūkún kān 
\p  
\v 41 Kuia kuía ntáñeꞌe uva Jēsuu ni dɨꞌɨ ñá ñuú Jerusaleen dá kakuvi viko da nátava Xuva kō ña Israee ñuú Egítō.  
\v 42 Dā xee táꞌan uxuvi kuía Jesuú ne, kuéꞌen ntɨ̄ꞌɨ ña ñuú Jerusaleen váta xkoó ini ña da kaxío viko san.  
\v 43 Dā inú kava viko sán ne, ítuvī mii Jésuu Jerusaleen, é ntē ña ni iní dɨꞌɨ ñā, nté uva ñā.  
\v 44 Te kūntíꞌxi iꞌxá ña méꞌñu ñāꞌa san, kuíni ña. Uun ntuvi va váꞌa ñúꞌu ña ītsi da kútuni ña é ña te ntīkɨ́n ntu iꞌxá ña ña. Kidáā ne, eni ntuꞌu ña nántuku ña ñā méꞌñu ñāviꞌi ña ni ña ini ña.  
\v 45 Ñá ni nāniꞌi ñá ña. Kidáā né, ntiko kōo xtúku ña, kueꞌen ñá, kūnantúku ña ña ñuú Jerusaleen.  
\v 46 Dā kúvi uni ntúvi ne, nāniꞌi ñá ña ini ukún kān. Ntoo niꞌi ña mastrú lei, kaini ña e ntákaꞌan ñá ne, katsixeꞌe Jēsuú san ñá dɨ.  
\v 47 Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña e téku i ne, koó dā ntákuduꞌva ña, tsi dóo ntíto Jesuú san ne, dōó ini ña nté koo nantiko kōo ñá dɨ.  
\v 48 Dā íni uva ñā ne, koó dā kúduꞌva ña. Dɨꞌɨ ñā né, kakaꞌan ña: 
\p —Iꞌxá miī ko, ¿nché kui kuān o dén ntun nī ntɨ? ¿Ñá inin ntun tsí ntuví ntɨ uva ō né, dōo ntántɨꞌɨ iní ntɨ ntánantukū ntɨ́ o? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 49 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu ni ña: 
\p —¿Nté kui ntánantuku ntu ntō ko? ¿Ñā ntu íni nto tē kantio é iꞌa kutūví u má viꞌi Uvā ko? —kaꞌan Jésuu ni ña. 
\p  
\v 50 Ntá tsi ña ni ñéꞌe dɨkɨ ñā nee iña é kākaꞌan ñá ni ñā. 
\p  
\v 51 Kidáā ne, kúnūꞌú Jesuu ni úva ñā ñuú Nazareé ne, dē ntaa ntɨ́ꞌɨ ña nēe e teé tsiñu uva ña ñā. Dɨꞌɨ ñā ne, xnuu váꞌa ntɨꞌɨ ña sáꞌā nima ña.  
\v 52 Jesuú ne, kuéꞌēn éꞌnu ña. Dōo kúkiꞌin inī ñá dɨ. Dōo kuínima Xúva ko ña, ni ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa sán dɨ. 
\c 3  
\s1 Dá kākaꞌan ntódo Juaan Bautista ñuu itsi 
\r (Mt. 3:1‑12; Mr. 1:1‑8; Jn. 1:19‑28) 
\p  
\v 1 Dā kúvi xeꞌun kuia é īdé Tiberiu ña é kadē kûꞌve un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ ñuú é kāduku ntée Romá ne, kidáa odo nūu Poncio Pílatu ñuú Judeá ne, odo nūu Heródē ñuú Galileá dɨ. Ení Heródē, ñá nani Fēlipé ne, odo nuū ñá ñuú Traconite ni ñūú Ituriá dɨ. Ña nani Līsaniá ne, odo nuū ñá ñuú Abilinia.  
\v 2 Anaa ni Caífaa ne, ntáde ña dutu ñá odo nūu. Ntuvi tsikán ne, xée tūꞌún Xuva kō ntaꞌa Juaan Bautista, iꞌxá Zacaria, mí tuví ña ñuu itsí kān.  
\v 3 Kidáā ne, kuéꞌēn Juaán san, ita ntíꞌxin ña dá kanɨɨ dīñɨ ntute kaꞌnu é nani Jōrdaan, kakaꞌan ntódo ña ni ñāꞌa san é na nātɨvi iní ña kuétsi ña ne, na kūtsi ntute ña dɨ, vata koo é na kāda kaꞌnu iní Xuva ko ni ña kuētsí ña.  
\v 4 Sáꞌā kúvi vata ō xnteé naꞌa ña kaꞌán naa Xuva ko, ñá nani Isāia, kakáꞌan ña: 
\q1 Xée ñūu îtsí kān uun tatsin é un ntii tsi kākaꞌan: 
\q1 “Nākoo túꞌve ntó itsi Xuva kō; 
\q1 nakaán nuu nto itsi ntaa mí kɨ̄ꞌɨn ña. 
\q1  
\v 5 Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ xɨꞌntɨ́ ne, ntadɨ́ nuu. 
\q1 Míꞌi īó xuku ni tɨꞌɨ̄ í ne, ntuntaa. 
\q1 Itsi mi dóo nakutáꞌnu ne, ntuntaá dɨ. 
\q1 Itsi mí ña váꞌā o ne, ntuváꞌa dɨ. 
\q1  
\v 6 Kidáā ne, un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san kiní ña 
\q1 ña é taxnúu Xuva kō é nakakū ñá kō”, 
\q1 kuan ō kaꞌan tatsín san. 
\m Duꞌva ō kaꞌan Isáiá san.  
\v 7 Ñá tē nté kaa ñaꞌa xée ña mí tuví Juaan é ntio ña é nakūtsi ntute ña ña ne, kakaꞌan Juaán san ni ñā: 
\p —¡Ntōꞌo é tatá koo nto e dóo kīni ntáa nto! ¿Xóo ntu kakāꞌán i ni ntō é kūvi nakáku nto é ntōꞌo nto é taꞌxi Xuva kō ve?  
\v 8 Váꞌa tsī koo vií nto vata koo e díto é nadama ntiꞌxe nima nto. Ñá ku kaꞌān ntó ni tāꞌan nto: “Xoꞌō né, tatá viꞌi Abraan o”. Kakaꞌán u tsí Xuva kō ne, kuvi ntada ña xuu tatá Abraán tē dɨ́ ntio ña.  
\v 9 Dukuān ne, é iō tuꞌve káa ntee é nakɨ̄ɨn ntɨꞌɨ ña utun sán un tsi nte nú ditsin i. Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ utun é ña kakíi kɨtɨ vāꞌá i ne, katsin ña ne, dá kāꞌmí ña —kuān o kaꞌán Juaán san ni ñāꞌa san. 
\p  
\v 10 Kidáā né, tsixeꞌe ñāꞌa san ña: 
\p —¿Ntē ntú koo vií ntɨ kuan? —kaꞌan ñáꞌa san. 
\p  
\v 11 Dá kakāꞌan Juaán san ni ñā kídaā: 
\p —Xoo é īó uvi duꞌnu i ne, na kuēꞌé ña kunūu tuku ñaꞌa, ña é ña tuvi dúꞌnu i. Tē xoo é īo é kaeꞌxí i ne, na kuēꞌé ña dava na kāꞌxí ñaꞌa, ña é ña tuvi é kāꞌxi —kaꞌan ña. 
\p  
\v 12 Véꞌxī ña ntaído diuꞌun xôó dɨ é kūtsi ntute ña ne, dā tsíxeꞌe ñā Juaan: 
\p —Mastrú, ¿ntē ntú koo vií ntɨ dɨ? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 13 Ne, dá kakāꞌán Juaan: 
\p —Ña kuído nto vata kaa ntaído nto diuꞌun xôó san; mii tsī é kuido nto vatā ó kakaꞌan leí san —kaꞌan ñá ni ñā. 
\p  
\v 14 Sntadún san dɨ́ ne, tsixeꞌe ñā dɨ: 
\p —Ntɨꞌɨ́ ni, ¿ntē ntú koo vií ntɨ? —kaꞌan ña. 
\p Ne, kakaꞌán Juaan: 
\p —Ña kuído dúꞌu nto nté uun iña ñaꞌa; ntē ña ku nauꞌví nto ña. Ntē ña ku daꞌví nto ña dovete tē ña te neé kade ña. Ñá kākán ka nto xáꞌvi nto, tsí e dɨ́vi tsī é kaniꞌi nto —kaꞌan ñá ni ñā. 
\p  
\v 15 Ñaꞌa sán ne, ntaítsuꞌun ñā ntantétu ña. Ntádē kuení mii ña tē nté kaa ne, Juaán san é Cristu ña.  
\v 16 Ntá tsi Juaán san ne, kakaꞌan ñá ni ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san: 
\p —Xuꞌú ne, kūdii ntute kadáꞌvi ú nto da kanakūtsi ntute ú nto ne, ntá tsi véꞌxi ūun ñaꞌa, ña e dií dií ka kaꞌnu é xuꞌu, é ntē ña kainuu áꞌvi ko é nantúte ú xoꞌo ntiꞌxen ña. Dɨvi ñā ne, ñá tē ntúte dāꞌvi ñá nto, tsí Espíritū Sántu sán dāꞌví nuu ña nto, ni ñūꞌu é kaiꞌxi.  
\v 17 Dɨvi ñā né, niꞌi ntaꞌa ña ūtun é kāni ña trigu é nātsoo xio ña xáka i. Nātsuꞌun váꞌa ña trigú san ini aka ña, ntá tsi kaꞌmi ña xáka san méꞌñu ñūꞌú san mí ña ntáꞌva —kaꞌan ña. 
\p  
\v 18 Ne, tɨtɨ́n ka nuu i é kākaꞌán Juaán san ni ñāꞌa san dá kakaꞌan ntódo ña ni ñā túꞌūn vaꞌá san dɨ.  
\v 19 Ntá tsi de tíi Juaán san nī ña tsiñu kaꞌnu i, ña Heródē, tsi nákiꞌi Heródē san ñadɨ́ꞌɨ ení ña Felipe, ñá nani Herōdia. Dē tíi ña ni ñā kuenta iña é un ntɨꞌɨ nuū i é kīni kaa é idé ña dɨ.  
\v 20 Ntá tsi dā téku Heródē ne, tuku nuu i idé túku ña: tsí xnúu kutu ñā Juaán san viutun. 
\s1 Dā ítsi ntute Jesuú 
\r (Mt. 3:13‑17; Mr. 1:9‑11) 
\p  
\v 21 Dá kanakūtsi ntute Juaán san un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa sán ne, ītsi ntute Jesuu ntáꞌa Juaán san dɨ. Dá kakāꞌan ntâꞌví Jesuú ne, ura dúꞌva tsi nákaan xíꞌi e dukún kān.  
\v 22 Dítō tsi véꞌxi daxi daxi Espíritū Sántū san vata kaa paloma é nākuntéku dɨkɨ ñá ne, dā téku ña uun tatsín e dukún kān é kākaꞌan: 
\p —Dɨvīn é iꞌxá miī kó e dóo ntio ko. Dɨvīn é nakaxnúu ú o —kaꞌan tátsín san ni ñā. 
\s1 Ñaviꞌi ata Jēsuu 
\r (Mt. 1:1‑17) 
\p  
\v 23 É kūvi oko uꞌxi kuia Jésuú san da éni ntuꞌu ñā edé tsiñu ña. Dɨvi ñā né, iꞌxá Josee ña, kuíni ñaꞌa san. Joseé san ne, iꞌxá Elii.  
\v 24 Elií san ne, iꞌxá Mataa. Mataá san ne, iꞌxá Levii. Levií san ne, iꞌxá Melqui. Melquí san ne, iꞌxá Jana. Janá san ne, iꞌxá Josee.  
\v 25 Joseé san ne, iꞌxá Matatia. Matatiá san ne, iꞌxá Amoo. Amoó san ne, iꞌxá Nauun. Nauún san ne, iꞌxá Eli. Elí san ne, iꞌxá Nagai.  
\v 26 Nagaí san ne, iꞌxá Maa. Maá san ne, iꞌxá Matatia. Matatiá san ne, iꞌxá Semei. Semeí san ne, iꞌxá Josee. Joseé san ne, iꞌxá Judaa.  
\v 27 Judaá san ne, iꞌxá Juanaan. Juanaán san ne, iꞌxá Resa. Resá san ne, iꞌxá Zorobabee. Zorobabeé san ne, iꞌxá Salatiee. Salatieé san ne, iꞌxá Neri.  
\v 28 Nerí san ne, iꞌxá Melqui. Melquí san ne, iꞌxá Adi. Adí san ne, iꞌxá Cosan. Cosán san ne, iꞌxá Elmadaan. Elmadaán san ne, iꞌxá Ee.  
\v 29 Eé san ne, iꞌxá Jesuu. Jesuú san ne, iꞌxá Eliezee. Eliezeé san ne, iꞌxá Joriin. Joriín san ne, iꞌxá Mataa.  
\v 30 Mataá san ne, iꞌxá Levii. Levií san ne, iꞌxá Simiuun. Simiuún san ne, iꞌxá Judaa. Judaá san ne, iꞌxá Josee. Joseé san ne, iꞌxá Jonaa. Jonaá san ne, iꞌxá Eliaquiin.  
\v 31 Eliaquiín san ne, iꞌxá Melea. Meleá san ne, iꞌxá Mena. Mená san ne, iꞌxá Matata. Matatá san ne, iꞌxá Nataan.  
\v 32 Nataán san ne, iꞌxá Davii. Davií san ne, iꞌxá Isaii. Isaií san ne, iꞌxá Obee. Obeé san ne, iꞌxá Boo. Boó san ne, iꞌxá Sala. Salá san ne, iꞌxá Nasuun.  
\v 33 Nasuún san ne, iꞌxá Aminadaa. Aminadaá san ne, iꞌxá Amiin. Amiín san ne, iꞌxá Arni. Arní san ne, iꞌxá Eruun. Eruún san ne, iꞌxá Fare. Faré san ne, iꞌxá Judaa.  
\v 34 Judaá san ne, iꞌxá Jacoo. Jacoó san ne, iꞌxá Isaa. Isaá san ne, iꞌxá Abraan. Abraán san ne, iꞌxá Taree. Tareé san ne, iꞌxá Nacoo.  
\v 35 Nacoó san ne, iꞌxá Seruu. Seruú san ne, iꞌxá Ragau. Ragaú san ne, iꞌxá Pelee. Peleé san ne, iꞌxá Hebe. Hebé san ne, iꞌxá Sala.  
\v 36 Salá san ne, iꞌxá Cainaan. Cainaán san ne, iꞌxá Afasaa. Afasaá san ne, iꞌxá Seen. Seén san ne, iꞌxá Noee. Noeé san ne, iꞌxá Lamee.  
\v 37 Lameé san ne, iꞌxá Matusaleen. Matusaleén san ne, iꞌxá Enoo. Enoó san ne, iꞌxá Jaree. Jareé san ne, iꞌxá Malalee. Malaleé san ne, iꞌxá Cainaan.  
\v 38 Cainaán san ne, iꞌxá Enoo. Enoó san ne, iꞌxá See. Seé san ne, iꞌxá Adaan. Adaán san ne, iꞌxá Xuva kō. 
\c 4  
\s1 Dā nchó koto ntee tóꞌō e ña váꞌā san Jésuu 
\r (Mt. 4:1‑11; Mr. 1:12‑13) 
\p  
\v 1 Jesuú ne, nuu tsitu Espíritū Sántū sán nima ñá, ntiko koō ña é ñeꞌē ña nú ntute kaꞌnu é nani Jōrdaan. Kueꞌen níꞌi Espíritū Sántū san ña, kuéꞌen ña ñūu îtsí kān mí xoxó ñaꞌa.  
\v 2 Ikān itúvi ña uvi díko ntuvi ne, ntá tsi tóꞌō e ña váꞌā san ne, īto nteé ña. Ñá ni ēꞌxí kueꞌen ña ntuvi é itúvi ña ikān. Dā rkontûví ne, kākɨn ña.  
\v 3 Kidáā né, kakaꞌan tóꞌō e ña váꞌā san ni ña: 
\p —Tē nuu é ntaā i é iꞌxá Xuva ko ō né, viin é nantūvi xuu sáꞌa tañúꞌū —kaꞌan tóꞌō e ña váꞌā san ni ña. 
\p  
\v 4 Kidáā ne, nantíko kōó Jesuu, kakáꞌan ña: 
\p —Tūꞌún Xuva kō ne, kakaꞌan: “Ñá te da mii tsi tāñúꞌū san kantío ñaꞌa san, tsí kantio ña un ntɨꞌɨ̄ túꞌūn é kākaꞌan Xúva kō”, kaꞌan —kaꞌan ñá ni ī. 
\p  
\v 5 Kidáā ne, kúxee niꞌi tóꞌō e ña váꞌā san ña uun itsi mi dóo dūkun. Uun daꞌna tsi nañéꞌē ña un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñuu é īó da kanɨɨ ñūxiví ne,  
\v 6 kakaꞌan ni Jésuú san: 
\p —Xuꞌú taꞌxi u é kadā kûꞌven dá kanɨɨ ñūxiví san. Taꞌxi u é un ntɨꞌɨ̄ e dóo vaꞌá san é kūví iña o. Tsí xuꞌú ne, é ntūvi kuenta ntáꞌa ko é un ntɨꞌɨ̄ sáꞌā ne, kuéꞌē ú da xōó ka tsi é ntio ko.  
\v 7 Te nakūnchɨ́tɨn nūú ko ne, te kunūu ini ó ko ne, é un ntɨꞌɨ kūvi iña o —kaꞌan ni Jésuu. 
\p  
\v 8 Kidáā ne, nantíko kōó Jesuu, kakáꞌan ñá ni ī: 
\p —Tūꞌún Xuva ko ne, kākaꞌan: “Kunūu ini o Tóꞌo o Xuva ō. Da mii tsi ñā é kuīntiꞌxe o ña”, kaꞌan —kaꞌan ñá nī tóꞌō e ña váꞌā san. 
\p  
\v 9 Kidáā ne, kueꞌen níꞌi tóꞌō e ña váꞌā san ña ñuú Jerusaleen. Nakáa ñā dɨkɨ xúkun kaꞌnu míꞌī e dií dií ka dukún ne, dá kakāꞌan ni ña: 
\p —Tē nuu é ntaā i é dɨvīn é Iꞌxá Xuva kō ne, nakōꞌxón nuun kúñu ō un tsi nte íꞌa.  
\v 10 Tsí kakaꞌan túꞌun Xuva kō: 
\q1 Tsí taxnūu ña ánje ñā é viī ñá o kuenta, 
\q1 é kūnuu méꞌñu kūnuu dava ña o. 
\q1  
\v 11 Kūrkaa ánjē san o, 
\q1 vata koo é ña nákɨꞌɨn nté uun xuu, 
\m kaꞌan —kaꞌan tóꞌō e ña váꞌā san ni Jésuu. 
\p  
\v 12 Ne, nántiko kōó Jesuu, kakáꞌan ñá ni ī: 
\p —Duꞌvā ó kakaꞌan túꞌun Xuva kō dɨ: “Ñá ku ntē dúkuan kōto nteen Tóꞌo o Xuva ō”, kaꞌan —kaꞌan ñá nī é ña váꞌā san. 
\p  
\v 13 Dā ña ni kuvi vii tóꞌō e ña váꞌā san nté koo vii é kōꞌxó ntēé Jesuú ne, kīi nteé xio, kueꞌen. 
\s1 Dā éni ntuꞌu Jēsuu dé tsiñu ña ñuú Galilea 
\r (Mt. 4:12‑17; Mr. 1:14‑15) 
\p  
\v 14 Nāxee Jésuu ñuú Galilea, nuu tsitu nima ñá Espíritū Sántū san é viī ñá tsiñu ña. É da míꞌī ká ñuú ntákaꞌan ñáꞌa san íña Jésuu.  
\v 15 Nakuáꞌa ña ñāꞌa san taꞌán ñuu taꞌán ñuu má viꞌī mi ntánataká nuu ña Israee. Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san ntákaꞌan ñá e dóo vaꞌá Jesuu. 
\s1 Dā itúvi Jesuu ñuú Nazaree 
\r (Mt. 13:53‑58; Mr. 6:1‑6) 
\p  
\v 16 Kidáā né, nāxee Jésuu ñuú Nazaree, mí éꞌnu ña. Ntuvi dá iō dáꞌna ne, kuéꞌen ñā má viꞌī mí nataká nuu ña Israee váta xkoó ini ña. Nákuntītsí ña é nakuāꞌa ña túꞌun Xuva kō.  
\v 17 Xéꞌe ña ña tūtu é de váꞌa ña kaꞌán naa Xuva ko, ñá nani Isāia. Nākaán ña ne, nāniꞌi ña mí duꞌvā ó kakaꞌan: 
\q1  
\v 18 Espíritu Xuva kō ne, nuu méꞌñu nuu dava ña ko, 
\q1 tsí dɨvi ñā teé tsiñu ña ko 
\q1 é kāꞌán u túꞌūn é vāꞌá ni ña ntāꞌvi. 
\q1 Dɨvi ñā táxnūu ña ko 
\q1 é kāꞌán u ni ña ñuꞌu kutū nté koo nakáku ña, 
\q1 nī é nākaán u ntuxnúu ña kuāa, 
\q1 nī é nakākú u ña ntáde xení ñaꞌa ni ī, 
\q1  
\v 19 nī é kāꞌán u tsi é xee ntúvi e dóo vaꞌá koo vií Xuva ko ni ñāꞌa. 
\m Kuān ó kakaꞌan túꞌūn é nakuāꞌa ña. 
\p  
\v 20 Kidáā ne, naxtínuu Jesuu tútú san ne, dā nakuéꞌe ña ña kaxntiī nú viꞌī mi ntánataká nuu ña ne, nákutūví xtuku ña. Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña ntoo sán ne, ntaíto ña ña.  
\v 21 Kidáā ne, éni ntuꞌu Jēsuu kakáꞌan ñá ni ñā: 
\p —Tūꞌún saꞌá ne, é vevii é kākuntaa vata kaa e téku nto dá kanakuāꞌa ú nto —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 22 Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa sán ne, váꞌā ó ntákaꞌan ñá iña Jésuu. Da kúduꞌva ña é kuān nte váꞌā ó kakaꞌan ña. Ntatíin mii ñā, ntákaꞌan ña: 
\p —¿Ñā ntu te iꞌxá Josee ñá sāꞌa? —kaꞌan ñáꞌa san. 
\p  
\v 23 Dá kakāꞌan Jésuu ni ña: 
\p —Ncho kaꞌan ntó nī kó vatā ó ntákaꞌan ñáꞌa san: “Tē nuu é ntaā i é medíku ntō ne, ntaváꞌa mii ntō kúñu ntō.” O ncho kaꞌan ntó nī ko: “Vatā o téku ntɨ́ nēe é idé nto ñuú Capernaú ne, kuān koo vií nto iꞌa dɨ, ñuú mii ntō”, te kuan kōo é ncho kaꞌan nto. 
\p  
\v 24 ʼNuu é ntaā i é kākaꞌán u tsi nté uun ñaꞌa ña kaꞌán naa Xuva ko ne, ñá ntīo ñaꞌa san, ña ñuú mii ñā, é kīni ña túꞌūn é kākaꞌan ña.  
\v 25 Nuu é ntaā i é kākaꞌán u tsi ñá te da dīi ñadɨꞌɨ́ kií san ntoo ña ñuú Israee ntuvi da itúvi Elia. Dā kidáā ne, ña ni kɨ́ɨn kuēꞌen tsi davi uni kuia nte dáva ne, dōo kútama ñaꞌa san da kanɨɨ ñūú san.  
\v 26 Ntá tsi ña ni taxnúu Xuva kō Eliá san e kixntíi ña ñadɨ̄ꞌɨ kii, ña ñuú Israee, tsi táxnūu ña ña é kixntíi ña uun ñadɨ̄ꞌɨ kii, ña ñuú Sareta, ñuu é tuvi étsin Siduun.  
\v 27 Ñá te da dīi ña ntákuvi kuiꞌi é kānakoꞌxo kúñu ī ntóo ña ñuú Israee ntuvi da katúvi ña kaꞌán naa Xuva ko, ñá nani Elīseu, ntá tsi nté uun ñaꞌa, ña ntánchokuvi, ña ni ntuváꞌa ña. Tsí mii tsi Nāmaan, ña ñuú Siria, ntuváꞌa ña —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 28 Ntá tsi ña ntoo iní viꞌi mí nataká nuu ña Israeé ne, un váꞌa tsi kúdiin ña dā téku ña é kuān ó kakaꞌan ña.  
\v 29 Nákuntāñɨ́ ñaꞌa sán ne, nakunu ña Jesuu ñuú ña. Kueꞌen níꞌi ña ñā rkɨ uku é nakōꞌxó nuu ñá ña.  
\v 30 Ntá tsi kíi niꞌni Jēsuu méꞌñū ñaꞌa san, kuéꞌen ñā. 
\s1 Ñatīi, ña é nuu é ña váꞌā nima i 
\r (Mr. 1:21‑28) 
\p  
\v 31 Jesuú ne, kuéꞌen ña ñūú Capernau é tuví ñuú Galileá ne, ikan kanakuāꞌa ña ñáꞌa san ntúvi dá iō dáꞌna.  
\v 32 Koó dā kúduꞌva ñaꞌa san túꞌūn é kanakuāꞌa ña ña, tsi dóo ini Jesuu nee é kākaꞌan ña. 
\p  
\v 33 Má viꞌī mí nataká nuu ña Israeé san ne, tuví uun ñatīi, ña é nuu é ña váꞌā nima í ne, un ntii tsi kākaꞌan: 
\p  
\v 34 —¡Na koo mii ntō ntɨ! ¿Neé ntu viī ntó nī ntɨ́, Jesuu, ña ñuú Nazaree? ¿Vēꞌxí ntu nto é nākunaá nto ntɨ? Xuꞌú ne, iní u nto, tsí dɨvi ntō e dóo vaꞌá nto iña Xuva ko —kaꞌan ni Jésuu. 
\p  
\v 35 Kidáā ne, de tíi Jesuu ni é ña váꞌā san, kakaꞌan ñá ni ī: 
\p —¡Diin tsi kutūvin! ¡Ntiin nima ñátīí sāꞌa! —kaꞌan ñá nī e ña váꞌā san. 
\p Kidáā né, un ntii tsi nāntava é ña váꞌā san ña ñuꞌu kan, méꞌñū un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san da ntíi nima ña. Ntē ña ni níꞌi kuiꞌí ña da ntii é ña váꞌā san.  
\v 36 Dōo uꞌví ñaꞌa san un ntɨɨ́ ntɨɨ̄ ñá da íni ña. Ntátsixeꞌe taꞌan mii ñā: 
\p —¿Neē ntú tuꞌun sáꞌā? Ña sāꞌá ne, ¿nté kui dóo iō ña é viī ña? Tsi dá mii tsi kākaꞌan ñá ne, kūvi idé ña nakúnu ña é ña váꞌā san —kaꞌan ña. 
\p  
\v 37 Da míꞌī ká ñuú san ntákaꞌan ñá iña Jésuu. 
\s1 Dā ntaváꞌa Jesuu ñuntɨ́ɨ Sīmuún Pedru 
\r (Mt. 8:14‑15; Mr. 1:29‑31) 
\p  
\v 38 Kidáā ne, nákuntītsí Jesuu, ntáka ña viꞌi mi ntánataká nuu ña Israeé san ne, kuéꞌen ñā nú viꞌi Sīmuun Pedru. Ikān tuví ñuntɨ́ɨ ña ne, dōo kaxéꞌe ña kaꞌni. Íkan ña dā xeꞌe ntáꞌa Jesuu é na ntāváꞌa ña ña.  
\v 39 Nákuntēɨ Jesuu nuu ñadɨꞌɨ́ san mí tuví ntaa ña ne, kakaꞌan ña é na ntīkó kaꞌni san. Ura tsí i nakuntítsi ña, da de váꞌa ña é kāꞌxí Jesuu ni ñáꞌa ña. 
\s1 Dōó tɨtɨ́n ña ntánchokuvi ntaváꞌa Jesuu 
\r (Mt. 8:16‑17; Mr. 1:32‑34) 
\p  
\v 40 Ura da kaído nuu ngántií san ne, xée ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san, xee níꞌi ña ñaꞌa ña, ña ntánchokuví san, mí tuví Jesuu. Dōó tɨtɨ́n nuu kuíꞌi ntákuvi ña. Tɨɨn ntaꞌa Jēsuu ñáꞌa san xe un xé un ñā, ntaváꞌa ña ña.  
\v 41 Ñá te da dīi ña ntánchokuví san ne, ntīi é ña váꞌā sán nima ña. Koó dā ntákachuꞌu ntáa é ña váꞌā san, ntákaꞌan: 
\p —¡Dɨvi ntō é Iꞌxá Xuva ko ntō! —kaꞌan. 
\p Ntá tsi de tíi Jesuu ni é ña váꞌā san. Ñá ni xēꞌé ña itsi é kāꞌan, tsí ini tsí dɨvi ñā é Cristu ña, ña e táxnuu Xuva kō. 
\s1 Kaika Jesuu kánɨɨ ñūú Galilea, kakaꞌan ntódo ña ni ñāꞌa san 
\r (Mr. 1:35‑39) 
\p  
\v 42 Dā tuví ne, kuéꞌen Jēsuu díñɨ ñūú san mí xoxo ntóo i. Ntá tsi ñaꞌa sán ne, dōo nántuku ña ñā. Xée ñāꞌa san mí tuví ña ne, ñá ni nataxā ñá ña, tsí ña ni ntío ñaꞌá san é kɨ̄ꞌɨ́n ka ña.  
\v 43 Ntá tsi kakaꞌan Jésuu: 
\p —Da miī é kɨ̄ꞌɨ́n ka ú xio ñuú san, kikaꞌán u ni ñāꞌa san túꞌūn é vāꞌa iña i mí kadē kûꞌvé Xuva kō, tsí dɨvi tsiñu sāꞌa e táxnuu Xuva kō ko —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 44 Kuéꞌen ñā ne, kukaꞌan ntódo ña ni ñāꞌa má viꞌī mi ntánataká nuu ña Israeé san dá kanɨɨ ñūú Judea. 
\c 5  
\s1 Nuu i e dóo kaꞌnu e kúvi nī ña ntátɨɨn tsákā 
\r (Mt. 4:18‑22; Mr. 1:16‑20) 
\p  
\v 1 Uun ntuvi ne, ntitsí Jesuu díñɨ míni kāꞌnu é nani Genesāree. Ñá te da dīi ñáꞌa xee ña é kīni ñá Jesuu. Un tsi tavi núu ña ñā e dóo ntio ña é kīni ña túꞌun Xuva kō.  
\v 2 Īní Jesuu úvi tun ntōo íxū é ntoo diñɨ ntute kān ne, ña ntátava tsákā sán ne, é ntii ña tun ntōó san é nakate ña xunu ña.  
\v 3 Kidáā ne, kúxēe Jesuu iní tun ntōo Simuún san ne, dā ikan ñá ña da xeꞌe é na nakɨ̄ꞌɨn íka ká ña iní ntute san tun ntōó san. Kidáā né, eni ntuꞌu ña kākaꞌan ñá ni ñāꞌa san.  
\v 4 Dā kúvi kaꞌan ñá ni ñāꞌa sán ne, kidáā ne, kakaꞌan ñá ni Sīmuun: 
\p —Kuēꞌen niꞌi nto tún ntōó san iní ntute mí kūnú san ne, dá nakuītá nuu nto xunu nto, dá tɨ̄ɨn nto tsákā san —kaꞌan Jésuu ni ña. 
\p  
\v 5 Simuún san ne, kakaꞌan ña: 
\p —Mastru, kuéꞌen nīñu vétun é ñūꞌu ntɨ, ntáde tsiñu ntɨ́ ne, nté uun tsákā ña ni níꞌí ntɨ tɨ. Ntá tsi te dɨvi nto kāꞌan ntó ne, nakuītá nuu xtuku ntɨ́ xunú ntɨ —kaꞌan ña. 
\p  
\v 6 Kuān o dé ntiꞌxe ña ne, nɨɨ kuēꞌen tsí ñuꞌu tsitu tsákā san xunú ña dā nátavā ña. Dókō sá ni ntātsin tuꞌun xunú ña.  
\v 7 Kidáā né, īde ña ntaꞌa ña ni ñá ñuꞌu tuku tun ntōó san vata koo é kīꞌxi ña, kixntíi ña ñā. Kīꞌxi ña ne, natsítu kuēꞌen ñá ntuvi tún ntōó san. Dókō sá te ni ntīí ntoko tun ntōó ña.  
\v 8 Dā íni Simuun Pedrú san nté ō kúvi ne, nākunchɨ́tɨ ntāa ña nuu Jésuu, dá kakāꞌan ña: 
\p —Kii nteé xio nto ko, Tóꞌō, tsí xuꞌú ne, dōó iō kuetsí ko —kaꞌan ñá ni Jēsuu. 
\p  
\v 9 Tsi dóo ūꞌví Simuún san, ni ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña nguiī san, tsi dóo kueꞌe tsákā táva ña.  
\v 10 Kuan ō kuíni Santiaú san dɨ nī Juaan, iꞌxá Zebedeu, ña é dadɨɨ ntáde tsiñu ni Sīmuún san. Ntá tsi kakaꞌan Jésuu ni Símuun kídaā: 
\p —Ñá ku uꞌvī o. Tsí vatā o den da tɨ́ɨn o tsákā ne, un tsi nté vevií ne, kuan kōo niꞌi o ñaꞌa, ña é kuntīkɨn Xúva kō dɨ —kaꞌan ñá ni Sīmuun. 
\p  
\v 11 Kidáā né, ntii niꞌi ña tun ntōó san diñɨ ntute kān né, dā tsóo mii ntɨ̄ꞌɨ ña iña ña, dá kuēꞌen ñá, kuntikɨn ñá Jesuu. 
\s1 Dā ntaváꞌa Jesuu ña nakoꞌxo kúñu ī 
\r (Mt. 8:1‑4; Mr. 1:40‑45) 
\p  
\v 12 Uun ntuvi ne, tuví Jesuu uun ñuú ne, xée uun ñatīi, ña é kanakoꞌxo kúñu ī. Dā íni ña Jesuú ne, nákūtínteɨ ña ñuꞌu kān, kaikan ña dá xeꞌe: 
\p —Tōꞌó, tē ntio nto ne, kuvi nakuitā ntó kuiꞌí ko —kaꞌan ñá ni Jēsuu. 
\p  
\v 13 Kidáa ne, tɨɨn ntaꞌa Jēsuu ñá, kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —Ntio ko. ¡Na ntūváꞌan ve! —kaꞌan ñá ni ñā. 
\p Ura dúꞌva tsi i kueꞌen ntíꞌxe kuiꞌi é kanakoꞌxo kúñu ñā.  
\v 14 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu ni ña: 
\p —Nté uun ñaꞌa san ña ku káꞌan niꞌin ña. Mii tsī é kuēꞌén ntaꞌa dutú san na kinī ñá o. Kuēꞌen niꞌin doméni iña i é ntūváꞌan san vata ō kaꞌan Muísee, vata koo é un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san kutúni ña tsi é ntuntoon kuiꞌi é kākuvi o —kaꞌan ña. 
\p  
\v 15 Ntá tsi da dií dií ka kūxée nuu túꞌun īña Jésuu. Ñá te nté kaa ñaꞌa nataká nuu ña é kīni ña é kākaꞌan Jésuú nī é ntuváꞌa ña kuiꞌi ñá dɨ.  
\v 16 Ntá tsi Jesuú ne, kīi nteé xio ña mí xoxó ñaꞌa ntoo ña ne, ikan kūkaꞌan ntâꞌví ña. 
\s1 Dā ntaváꞌa Jesuu uun ñaꞌa, ña natɨ́ɨn 
\r (Mt. 9:1‑8; Mr. 2:1‑12) 
\p  
\v 17 Uun ntuvi ne, tuví Jesuu, kakaꞌan ñá ni ñāꞌa san. Ikān ntoo ña fariseu ni mastrú leí dɨ, ña véꞌxi da kanɨɨ ñūú Galilea, ñuú Judeá, ni ñūú Jerusāleen. Dōo xéꞌe Xuva kō é kūvi vií Jesuu é ntaváꞌa ña ña ntánchokuvi.  
\v 18 Kidáā ne, xee níꞌi ña uun ñatīi, ña natɨ́ɨn, ntēkú ña chidō. Ncho kɨ́ꞌvi niꞌi ña ña īní viꞌi kan é xtuvī ñá ña nuu Jésuu,  
\v 19 ntá tsi ña ni naníꞌi ña nté koo kɨ́ꞌvi ña, tsí ña te nté kaa ñaꞌa ntáñɨ̄ ña. Dukuān ne, kúxēe ña rkɨ víꞌi kan, dā nakuído ña xkɨtɨ tsió san ne, da nákiī ñá ña nchokuví san, kanɨɨ tsi ña ni chido ñā, nuu Jésuu.  
\v 20 Dā íni Jesuu tsi dóo ntánuu iní ña vexníꞌi ñā ne, kakaꞌan ñá nī ña nchokuví san: 
\p —Vevií ne, é dē kaꞌnu iní u ni o kuētsí o ve —kaꞌan ña. 
\p  
\v 21 Kidáā ne, mastrú leí san nī ña fariseú san ne, eni ntuꞌu ñā ntádē kuení mii ñā: “¿Neē ntú ñaꞌa ña sāꞌa é dotō tsí kakaꞌan ñá túꞌūn e dóo xii kaa? Tsí xoxo kuvi vií i é kāda kaꞌnu iní i ni kuētsí kō. Mii tsi Xuva kō é kūvi vií ña.” Kuān ó ntádē kuení ña. 
\p  
\v 22 Ntá tsi Jesuú ne, kūtuni ña nté ō ntádē kuení ñaꞌa san ne, tsixeꞌe ña ñā: 
\p —¿Nté kuān ó ntádē kuení ntu nto?  
\v 23 ¿Neé ntu é dií ka ña ntii túꞌūn é kāꞌán u, te kuinī nto: “É ntōo kuétsi o vē”, o te kāꞌán u: “Nakuntítsin ve, nakakan”?  
\v 24 Nañēꞌé u nto tsí xuꞌu é vēxkúvī ú ñatīí ne, kuvi vií u é nakate u kuétsi ñāꞌa ñuxiví sa —kaꞌan ña. 
\p Kidáā ne, kakaꞌan ñá nī ña natɨ́ɨn san: 
\p —Nākuntítsin vé ne, dá nakiꞌin chido ō ne, dá kūnúꞌūn nú viꞌi o kān —kaꞌan Jésuu ni ña. 
\p  
\v 25 Ura tsí i nakuntítsi ña natɨ́ɨn san méꞌñu ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san ne, da nákiꞌi ña chido ñā, kunúꞌu ña nú viꞌi ña kān, kakaꞌan ñá e dóo kaꞌnu Xuva kō.  
\v 26 Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa sán ne, koó dā kúduꞌva ña, ntákaꞌan ña e dóo kaꞌnu Xuva kō. Dukuān úꞌvī ñá dɨ, ntákaꞌan ña: 
\p —Nté uun ito vata kiní o nuu i e dóo kaꞌnu e íni o vevii —kaꞌan ña. 
\s1 Dā kána Jesuu ñá nani Lēvii 
\r (Mt. 9:9‑13; Mr. 2:13‑17) 
\p  
\v 27 Dā kúvi sáꞌā né, ntīi Jesuu, kuéꞌen ña. Xée ñā mí tuví ña kaido diuꞌun xôo iña ñuú Roma. Levii nani ña. Tuví ña uun itsi mí kaido ña diuꞌun xôó ne, kakaꞌan Jésuu ni ña: 
\p —Kuntīkɨ́n ko —kaꞌan ñá ni ñā. 
\p  
\v 28 Kidáā ne, nákuntītsí Levií san. Tsoo mii ntɨ̄ꞌɨ ña iña ña, kuéꞌen ña, kantikɨ̄n ñá Jesuu. 
\p  
\v 29 Da rkontûví ne, tsūꞌun Levií san viko nú viꞌi ña kan kuēnta iña Jésuu. Ñá te da dīi ñáꞌa, ña ntánataka diuꞌun xôo iña ñuú Romá san, nátaká nuu ña. Kidáā ne, uun tsi itsi intóo ntɨɨ́ ntɨɨ̄ ña nú mesa.  
\v 30 Ntá tsi ña fariseú san ni mastrú lei é dadɨɨ tsi ntáde tsiñu ña ne, eni ntuꞌu ñā ntákaꞌan ntée ña ña ntántīkɨn Jésuu, ntákaꞌan ña: 
\p —¿Nté kui ntaéꞌxí dadɨɨ nto nī ña ntánataka diuꞌun xôo iña ñuú Romá san, ni ña iō kuetsí i dɨ? —kaꞌan ñá ni Jēsuu. 
\p  
\v 31 Kidáā ne, nantíko kōó Jesuu, kakáꞌan ñá ni ñā: 
\p —Xoó ñaꞌa, ña é vāꞌá ne, ñá kantīo ña medíkū. Tsí mii tsī ña ntánchokuví san é ntio ña medíkū.  
\v 32 Ñá te ña é vāꞌá san ña é vexnantukū u, tsí ña iō kuetsí i san, vata koo é na natɨ̄vi iní ña kuétsi ña —kaꞌan ñá nī ña fariseu. 
\s1 Kuenta iña i é kuntoo ixu ō 
\r (Mt. 9:14‑17; Mr. 2:18‑22) 
\p  
\v 33 Ntákaꞌan ñá ni Jēsuu: 
\p —Ña ntántīkɨn Juaán san nī ña ntántīkɨn fariseú san ne, dōo ini xkuntoo ixu ñā; dōo ini kaꞌan ntâꞌví ña dɨ. Ntá tsi ña ntántīkɨn ntó ne, nguentúvi tsi ntáxiꞌi ntaéꞌxi ña —kaꞌan ña. 
\p  
\v 34 Nantíko kōó Jesuu, kakáꞌan ñá ni ñā: 
\p —¿Vá kūvi ntu vií nto é ña káꞌxi ñaꞌa san mí iō víko e ntatántaꞌa ña da ntóo niꞌi ña ña e tántaꞌa san?  
\v 35 Ntá tsi tē xee úra i é kɨꞌɨn niꞌi ña ña e tántaꞌa sán ne, da kidáa kuntoo ixu ñā —kaꞌan ña. 
\p  
\v 36 Kantaa ña ni ñā nuu i sáꞌa dɨ: 
\p —Nté uun xoxo kaꞌnté i uun taꞌvi duꞌnu xée i é nākunteé nuu duꞌnu ata. Te kuan kōo vií ña ne, natɨvī ñá duꞌnu xée san ne, ñá vāꞌá ito ka, tsí ña te dadɨ́ɨ tekú doo xée san nī doo atá san.  
\v 37 Ntē xoxo tsuꞌun i ntute tɨntiꞌo xeé san iní ñɨɨ atā san, tsí ntute tɨntiꞌo xeé san ne, dōó ntii inī í ne, ntáta ñɨɨ atā san. Ñɨɨ san ni ntūte tɨntiꞌo sán ne, ntuvi kunáa te ntāta.  
\v 38 Dukuān é kantio é kūꞌun ntute tɨntiꞌo xeé san iní ñɨɨ xēé san dɨ.  
\v 39 Xoo e ntáxiꞌi i ntute tɨntiꞌo atā sán ne, ñá vādá ntio i ntute tɨntiꞌo xeé san, tsí dií ka váꞌa xiꞌi ntute tɨntiꞌo atā san é ntute tɨntiꞌo xeé san, kuiní i —kaꞌan Jésuu ni ña. 
\c 6  
\s1 Dā táva ña ntɨniꞌi Jēsuu xóko trigu ntúvi dá iō dáꞌna 
\r (Mt. 12:1‑8; Mr. 2:23‑28) 
\p  
\v 1 Uun ntuvi dá iō dáꞌna ne, kuéꞌen Jesuu ni ña ntɨníꞌi ñā, ítā ntiꞌxin ña má trīgu kan. Ña ntɨniꞌi ñā né, tāvá ña xoko trigú san, dā xiín nuu ña ntaꞌa ña ne, dā éꞌxi ña ntɨkɨn i san.  
\v 2 Kidáā né, iō ñá fariseú san ne, tsixeꞌe ña ñā: 
\p —¿Nté kuān ó ntáde ntu nto? Tsi dóo xií kaa é kuān koo vii o ntuvi dá iō dáꞌna —kaꞌan ña. 
\p  
\v 3 Nantíko kōó Jesuu, kakáꞌan ña: 
\p —¿Vá ña ntu ni nakuaꞌa nto nté ō dé Davii ni ña ntɨníꞌi ña uun ntuvi da dóo kákɨn ña?  
\v 4 Tsí kukɨ́ꞌvi ña iní viꞌi Xuva kō né, dā kíꞌi ña tañúꞌū e kúviko iña Xuva kó ne, dā éꞌxi ña, dɨvi ña nī ña ntɨníꞌi ña, kuān te da mii tsi dutú san é kūvi kaꞌxí ña tañúꞌū e kúviko san —kaꞌan ña. 
\p  
\v 5 Kakaꞌan xtúku Jesuu: 
\p —Xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīí ne, kadē kûꞌvé u iña ntúvi dá iō dáꞌna san —kaꞌan ña. 
\s1 Ñatīi, ña natɨ́ɨn ntaꞌa i 
\r (Mt. 12:9‑14; Mr. 3:1‑6) 
\p  
\v 6 Tuku ntuvi dá iō dáꞌna ne, kuéꞌen Jēsuú san má viꞌī mi ntánataká nuu ña Israeé san ne, eni ntuꞌu ña kanakuāꞌa ña ñaꞌa san. Ikān tuví uun ñatīí, ña natɨ́ɨn ntaꞌa i.  
\v 7 Mastrú leí san nī ña fariseú san ne, ntaíto xuꞌū ñá Jesuu nté koo vií ña, tē ntaváꞌa ña ñaꞌa ntúvi dá iō dáꞌna san ne, vata koo é nīꞌi tsi ña nté koo tsiꞌi kuétsi ña ñā.  
\v 8 Ntá tsi Jesuú ne, iní ña nee e ntádē kuení mastrú leí san nī ña fariseú san ne, kakaꞌan ñá ni ñatīi, ña natɨ́ɨn ntaꞌa i san: 
\p —Nākuntítsin ne, dá kuntītsin méꞌñū ña ntoo san —kaꞌan ña. 
\p Nákuntītsí ña ne, íntītsí ña méꞌñū ñaꞌa san.  
\v 9 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu ni ña nguií san: 
\p —Iō é tsixēꞌe ú nto ve. ¿Neé ntu é vāꞌá vii o ntuvi dá iō dáꞌna? ¿Ō vii o é vāꞌá ne, ō vii o é kīni kaa? ¿O nakākú o ñāꞌa sán ne, o nākunaá o ña? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 10 Īto díto Jesuu un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña ntoo diñɨ ña ne, dá kakāꞌan ñá ni ñatīí san: 
\p —Katan nteén ntaꞌa o —kaꞌan ña. 
\p Kuān o dé ntiꞌxe ñatīí san ne, ura tsí i ntuváꞌa ntaꞌa ña.  
\v 11 Ntá tsi ña nguiī sán ne, dōo kúdiin ña. Eni ntuꞌu ñā ntákaꞌan ña neé ntu é viī ñá ni Jēsuu. 
\s1 Dā nakaxnúu Jesuu uxúvi ñāꞌa pustru ña 
\r (Mt. 10:1‑4; Mr. 3:13‑19) 
\p  
\v 12 Ntuvi tsikán ne, kuéꞌen Jēsuú uun itsi xukū mí kūkaꞌan ntâꞌví ña. Nɨɨ nīñú san kakaꞌan ntâꞌví ña ni Xuva kō.  
\v 13 Dā tuví ne, kāna ñá un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña ntántīkɨn ñá ne, da nākaxnúu ña uxuvi ñáꞌa xoo é vīí i pustru ña.  
\v 14 Ña sāꞌa é nakaxnúu ña é viī ñá pustru ña: Simuun, ña e xntánteē ña é Pedru kunáni ña; ni Āndree, ení Simuun; ni Sāntiau, Juaan, Felipe, Bartulumee,  
\v 15 Mateu, Tumaa, ni Sántiau, iꞌxá Alfeu; ni Sīmuun, ña xntánteē ña é Zeloté dɨ;  
\v 16 nī Júdā, ení Santiau; ni tūku Júdā, ñá é vēꞌxí ñuú Iscariote, dɨvi ñā é diko ña Jēsuu. 
\s1 Ñá tē nté kaa ñaꞌa kanakuāꞌa Jesuu 
\r (Mt. 4:23‑25) 
\p  
\v 17 Dá kūntíi Jesuu ni pústru ña xuku sán ne, íntītsí ña mí nenī núu ne, ikān nátaká nuu un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa, ña ntántīkɨn ñá ne, ñá tē nté kaa ñaꞌa san nátaká nuu ña ntuvi tsikán dɨ, ña é vēꞌxí da míꞌī ká ñuú Judea ni Jerusáleén dɨ, ni ñūú Tiru ni Síduun, ñuu é ntoo diñɨ ntute ñuꞌu kān. Xée ñā é kinī ña é kākaꞌan Jésuú ne, é ntaváꞌa ña ña nēe kuiꞌi ntákuvi ña.  
\v 18 Ña ntántoꞌo i é ñuꞌu é ña váꞌā nima í ne, ntuváꞌa ña dɨ.  
\v 19 Dukuān ne, un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san ncho tɨ́ɨn ntaꞌa ña Jēsuu, tsí ini ña tsi dóo iō ñá é viī ña é ntaváꞌa ña un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san. 
\s1 Xoo e dîní i ne, xoo é ña dîní i 
\r (Mt. 5:1‑12) 
\p  
\v 20 Īto Jesuu ña ntɨníꞌi ña ne, dá kakāꞌan ñá ni ñā: 
\p —Nté kuān nte váꞌā o iña nto é ña tuví neé iō nto, tsí kaduku ntée nto mí kadē kûꞌvé Xuva kō. 
\p  
\v 21 ʼNté kuān nte váꞌā o iña nto é vevií e ntákakɨn nto, tsí rkontûví ne, ntaꞌa nto. 
\p ʼNté kuān nte váꞌā o iña nto é vevií ne, ntaéku nto, tsí rkontûví ne, naxkuntée nto. 
\p  
\v 22 ʼNté kuān nte váꞌā o iña nto dá ña ntío kueꞌen tsí ñaꞌa sán nto, da tsoó mii ña ntō, da ntákaꞌan ntée ña nto, da ntánantii níꞌni ña nto tsi ntántīkɨn ntó ko, xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīi.  
\v 23 Na nākunuu díni kueꞌén nima nto. Un tsi kantíta mii ntō e dóo dîní nto ntuvi dá kuan kōo vií ña ni ntō. Tsí dɨvi ntō ne, níꞌi nto ūun doméni é taꞌxi Xuva kō. Tsí kuān o dé xení ñata ñā, ña intóo nte ntúvi diꞌna, nī ña kaꞌán naa Xuva ko. 
\p  
\v 24 ʼNtá tsi ña ntáꞌvi ide ntú nto, xoo é dóo kuika i, tsi é nīꞌi nto é intoo dínī nto. 
\p  
\v 25 ʼÑa ntáꞌvi ide ntú nto, xoo é dóo īó iña i vevii, tsí rkontûví ne, dōo ntoꞌo nto é kāꞌxi nto. 
\p ʼÑa ntáꞌvi ide ntú nto, xoo é dóo dîní i vevii, tsí rkontûví ne, kueku nto ne, kuntoo ntaꞌxa nto dɨ. 
\p  
\v 26 ʼÑa ntáꞌvi ide ntú nto tē un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa sán ne, dōo váꞌā ó ntákaꞌan ñá iña nto, tsí kuān o dé ña intóo kídaa nī ña é dotō tsi ntákaꞌan ña é kaꞌan ñá naa Xuva ko, ntá tsi ña te ntáā e ntákaꞌan ña. 
\s1 Kuinima kó ña ntaínchuꞌvi ko 
\r (Mt. 5:38‑48; 7:12) 
\p  
\v 27 ʼNtá tsi ntōꞌo e ntaíni nto ne, kakaꞌán u ni ntō: Kuinima ntó xoo é ña ntío i nto. Váꞌa kō vií nto nī ña ntaínchuꞌvi ntó dɨ.  
\v 28 Nāxnuu viko nto ña e ntákaꞌan ntée nto. Kantáꞌvī ntó iña ña ntákaꞌan kíni iña nto.  
\v 29 Tē xoó ñaꞌa kaxéꞌe nuu ña vinuu ntó ne, kuéꞌe ntō tɨnuu nto é ūun xo ká san dɨ, na kuēꞌé ka ñá dɨ. Tē xoó ñaꞌa kanakiꞌi nuu ña kutuun ntó ne, kuéꞌe nto dūꞌnu ntó dɨ, na kunīꞌi ña.  
\v 30 Da xōó ka ñaꞌa, ña é kaikan kudii neé ntio i ne, kuéꞌe ntō. Te kiꞌi ña da nēé ka iña ntó ne, ñá ku ntāka nto.  
\v 31 Vií nto ni tāꞌan nto vatā ó ntio nto é viī ñá ni ntō. 
\p  
\v 32 ʼTē ntákuinima ntó da mii tsī ña é kākuinima í nto ne, ¿neé ntu sintiáꞌvi niꞌi nto? Un tsi nté ña kini ntáa san kuān ó ntáde ña.  
\v 33 Te vāꞌá o ntáde nto é da mii tsi ni ñāꞌa, ña é vāꞌá o ntáde ni ntō ne, ¿neé ntu sintiáꞌvi niꞌi ntó dɨ? Tsí un tsi nte ñá kini ntáa sán ne, kuān ó ntáde ña dɨ.  
\v 34 Te xntii nto tāꞌan nto vata koo é na xntii ña ntō ne, ¿neé ntu sintiáꞌvi niꞌi nto? Tsí ña kini ntáa sán ne, kuān o xntíi ña tāꞌan ña vata koo é na xntii tāꞌan ña ña dɨ.  
\v 35 Ntá tsi ntoꞌó ne, kuinima ntó ña ntákuneꞌu iní i ni ntō. Váꞌa kōo vií nto ni ñāꞌa. Xntii nto tāꞌan nto é ña kuntétu nto te xntii ña ntō dɨ. Kidáā né, dōó kaꞌnu nuu i é taꞌxi Xuva ko ntō. Kidáā ne, kuvi ntiꞌxe nto iꞌxá Xuva kō, ña e dóo kaꞌnu. Tsí dɨvi ñā e dóo váꞌā ó kade ña nī ña kini ntáa san, ña e ñá ini é nakuéꞌe sintiáꞌvi ntaꞌa Xuva kō.  
\v 36 Vata tsī o ntúntaꞌví ini Xuva ko ntō ne, kuan tsi kōo ntuntaꞌví ini nto taꞌan nto dɨ. 
\s1 Ña kaꞌan ntée o taꞌan kō 
\r (Mt. 7:1‑5) 
\p  
\v 37 ʼÑá kū kaꞌan ntée nto taꞌan nto. Dukuān ne, ñá kaꞌan ntée Xuva ko ntō dɨ. Ñá ku nakuitā ntó taꞌan nto ne, dukuān ne, ñá nakuītá Xuva ko ntō dɨ. Kada kaꞌnu iní nto ni tāꞌan nto ne, kuan kōo kada kaꞌnu iní Xuva ko ni ntō dɨ.  
\v 38 Vata tsī koo kuéꞌe nto ne, kuan tsī koo niꞌi nto. Kūꞌvé vaꞌá niꞌi nto. Nakuédin nuu ña, nakɨdɨ nuu ña ne, kunuu tsitu kuēꞌen da nté nakuīdo káva. Tsí dɨvi tsī kúꞌvē é kānakii kúꞌvē ntó ne, dɨvi tsī kúꞌve nātaꞌxi ña nto dɨ —kuan ō kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 39 Kidáā ne, nañéꞌē ñá ñaꞌa san nté koo vií ña, kakaꞌan ña: 
\p —¿Vá kūvi ntu vií uun ña kuāá san nañēꞌe ñá tuku ña kuāa míꞌi kɨ̄ꞌɨn ña? ¿Ñā ntu kóꞌxo nuu ña ntuvi ñá xavi?  
\v 40 Nté uun ña kanakuāꞌa sán ne, ñá tē káꞌnu ñaꞌa ña vata kaa mastru ña. Ntá tsi tē ntɨ́ꞌɨ̄ kútuꞌve ña ne, kudadɨɨ ña ni mastru ña. 
\p  
\v 41 ʼ¿Nté kui kaiton ntun xáka ūtun é nūu ntuxnúu tāꞌan o? Tsí nte ña kaínin ntuꞌu é nūu ntuxnúu mii ō.  
\v 42 Tē ña kaínin ntuꞌu é nūu ntuxnúu mii ō ne, ¿nté kui dōto tsí kakaꞌan ntún ni tāꞌan o é na tāꞌxi ña nuu ña é natāvan xáka ūtun é nūu ntuxnúu ña? Dɨvīn e dá mii tsi rkɨ xaa o ntéku é kākaꞌán ne, diꞌna natāvan ntuꞌu é nūu ntuxnúu mii ō vata koo é kūvi kinín vāꞌan é natāvan xáka ūtun é nūu ntuxnúu tāꞌan o. 
\s1 Tē kíi kɨtɨ i, kutuni ko neé utun 
\r (Mt. 7:17‑20; 12:34‑35) 
\p  
\v 43 ʼÑa túvi utun vāꞌa é kātaꞌxi kɨtɨ é ña váꞌā. Nté utun ña váꞌā san ña katáꞌxi kɨtɨ é vāꞌa.  
\v 44 Da nēé ka utun, kutuni ko neé utun dá kakii kɨtɨ i. Ñá kakīi igú san utun iñu, ntē ña kakíi tɨntiꞌó san má xuku íñū.  
\v 45 Ñatīi, ña é vāꞌá ne, kakaꞌan ña nee é vāꞌa, tsí nuu é vāꞌá san nima ña. Ñatīi, ña é kīni kaa ne, kakaꞌan ña é kīni kaa, tsí nuu é kīni kaa nima ña. Tūꞌun é kākene xuꞌu ña ne, nima ñá kakene. 
\s1 Uvi núu i ētɨ́ viꞌi 
\r (Mt. 7:24‑27) 
\p  
\v 46 ʼ¿Nté kui nuu nuu xntu ntákaꞌan nto tsí xuꞌu é Tóꞌo ntō ne, ntá tsi ña ntáde ntaa nto nee é kākaꞌán u ni ntō?  
\v 47 Kaꞌán u ni ntō xoo é kantīkɨn ntíꞌxe i ko, xoo é katekú ntiꞌxe i ne, kade ntaa é kākaꞌán u.  
\v 48 Ña sāꞌá ne, vata kaa uun ñatīi, ña é kaxntitsi viꞌi sán ne, diꞌna kaete nuu kunū ñá ne, xtuvī ñá etɨ i san nú xūu. Dā éꞌnu ntute sán ne, dōó ntii duku ntée viꞌi san. Ntá tsi ña ni kuvi kantá nuu, tsi dóo kutū tuví etɨ́ i.  
\v 49 Xoó ñaꞌa é katekú i ntá tsi ña te kade ntaa ña é kākaꞌán u ni ñā ne, vata kaa uun natīi, na é xntītsí viꞌi i da mii tsī nú ñūꞌu sán ne; ntē ña ni de váꞌa na etɨ́ viꞌi sán ne, dā éꞌnu ntute sán ne, dōó ntii duku ntée ne, uun ito tsi nántatsin á viꞌi san —kaꞌan Jésuu. 
\c 7  
\s1 Dā ntaváꞌa Jesuu ña kade tsiñu iña sntadun, ña ñuú Roma 
\r (Mt. 8:5‑13) 
\p  
\v 1 Dā kúvi kaꞌan Jesuu ni ñáꞌa sán ne, kuéꞌen ña ñūú Capernau.  
\v 2 Ikān tuví uun ñaꞌā tóꞌō sntadun, ña ñuú Roma. Tuví uun ña kade tsiñu iña ña, ña e dóo ntio ña ne, dōó nchokuví ña. E dóko sā kúvi ñā.  
\v 3 Da téku tóꞌō sntadún san tsi ntákaꞌan ñáꞌa san iña Jésuú ne, taxnūu ña ñata, ña odo nūu ña Israee, e kíkakan ñá dā xeꞌe ntaꞌa Jesuu é na kɨ̄ꞌɨn ña, kintaváꞌa ña ña kade tsiñu san.  
\v 4 Dā xee ñátā san mí tuví Jesuú ne, ntákaꞌan ñá ni ñā: 
\p —Vií nto da xeꞌe, xntii kudii nto tóꞌō sntadún san, tsi dóo vaꞌá ñaꞌa ña,  
\v 5 tsi dóo kakuinima ñá ñuú kō ne, mii ñā xntítsi ña viꞌi mí ntánataká nuu ña ñuú ntɨ —kaꞌan ña. 
\p  
\v 6 Kidáā ne, kuéꞌen Jēsuu ni ñátā san. Ntá tsi dóko sā xee ña nú viꞌi ña kān né, taxnūu tóꞌō sntadún san ña dóo váꞌa tiin niꞌi ñā é kūkaꞌan ñá ni ñā: 
\p —Tōꞌó, ñá tē nté sa váꞌa ñaꞌa u é kuīta ntíꞌxin nto nú viꞌī ko.  
\v 7 Ntē ña te nté sa váꞌa ñaꞌa u é xēé u un tsi nte mí tuví nto, kuiní ko. Ntá tsi te mii tsī é kāꞌan ntó ne, ntūváꞌa ña kade tsiñu iñá ko.  
\v 8 Tsí xuꞌú ne, īó tóꞌō kó dɨ, ña odo nūu iñá ko ne, dōó tɨtɨ́n sntadún ko é odo nūu ú iña ñá dɨ, é kātee tsiñú u ña nēe é vií ña. Te kāꞌán u ni ñā é kɨ̄ꞌɨn ñá ne, kɨ́ꞌɨn ñā. Te kāꞌán u ni ñā é na kīꞌxi ña ne, kiꞌxi ña. Te taxnūu ú ña ntáde tsiñu iñá ko é viī ña sáꞌā ne, vií ña —kaꞌan tóꞌō sntadún san. 
\p  
\v 9 Koó dā kúduꞌva Jesuu da téku ña sáꞌā. Kaito ña un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña ntántīkɨn ñá ne, kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —Nuu é ntaā i é kākaꞌán u: Váta kīní u nté uun ñaꞌa ña Israee é vata kaa ñatīi sáꞌa e dóo kanuu iní ña ko —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 10 Dā náxee ña e táxnūu tóꞌō sntadún san nú viꞌi ña kān ne, é ntūváꞌa tsi ña kade tsiñu iña ña. 
\s1 Nantóto Jesuu iꞌxá ñadɨ̄ꞌɨ kii 
\p  
\v 11 Rkontûví ne, kuéꞌen Jēsuu uun ñuu é nani Nāiin. Kuéꞌen ña ni ña ntɨniꞌi ñā ne, ñá tē nté kaa ñaꞌa kueꞌen ña, kuntikɨ̄n ñá ña dɨ.  
\v 12 Dā xee étsin ña mí kɨ̄ꞌví ña má ñūú san ne, véꞌxi ñāꞌa, ña odo ñā xiꞌi e kíkuꞌxí ña ña. Ñá te da dīi ña má ñūú san íntīkɨn ñá ña dɨ. Ñatīi, ña xiꞌí san ne, kuan tsī kaa uun kudii ña iꞌxá ñadɨ̄ꞌɨ kií san.  
\v 13 Dā íni Jesuu ñádɨ̄ꞌɨ́ san ne, ntūntaꞌví ini ña ña, kakaꞌan ña: 
\p —Ña kuékūn kan —kaꞌan ña. 
\p  
\v 14 Kidáā ne, kuéꞌen ētsin ña ne, dā tɨ́ɨn ntaꞌa ña chidō sán ne, íntāñɨ dáꞌna ña. Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu ni ñá xiꞌí san: 
\p —Xuꞌú kakaꞌán u ni ō ne: ¡Nakuntítsin! —kaꞌan ña. 
\p  
\v 15 Ura tsí i nakuntítsi ña xiꞌí san ne, eni ntuꞌu ñā nákaꞌan ña. Jesuú ne, ntáda ña ña kuenta ntáꞌa dɨꞌɨ ñā.  
\v 16 Dā íni ñaꞌa sán é kuān o dé Jesuú ne, dōo uꞌví ña, un ntɨɨ́ ntɨɨ̄ ñá ne, eni ntuꞌu ñā nakuéꞌe ña sintiáꞌvi ntaꞌa Xuva kō, ntákaꞌan ña: 
\p —Tsí uun ñaꞌa ña kaꞌán naa Xuva ko, ña e dóo kaꞌnu ne, é xee dîtó ñā mí ntoo ō ve. Tsí Xuva kō ne, xée ña ñūú kō é xntii ña kō —kaꞌan ñáꞌa san. 
\p  
\v 17 Dá kanɨɨ ñūú Judea ni diñɨ í kūtuni ña nté ō dé Jesuu. 
\s1 Ña táxnuu Juaan Bautista 
\r (Mt. 11:2‑19) 
\p  
\v 18 Ña ntántīkɨn Juaan Bautistá ne, ntaa ña ni ña un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ nuu i nté ō dé Jesuu. Kidáā né, kāna Juaán san uvi ñáꞌa, ña ntántīkɨn ñá ne,  
\v 19 dā táxnūu ña ña ntaꞌa Jesuu é tsixeꞌe ña te dɨvi ntīꞌxe ña ña é kīꞌxi sán ne, o te kuntētu ká ña uun ká tuku ñáꞌa.  
\v 20 Ña e táxnūu Juaán san ne, xée ētsin ña, ntákaꞌan ñá ni Jēsuu: 
\p —Taxnūu Juaan Bautistá ntɨ é tsixeꞌē ntɨ́ te dɨvi nto ñā é kīꞌxi sán ne, o kuntētu ká ntɨ uun ká tuku ñáꞌa —kaꞌan ña. 
\p  
\v 21 Ura dúꞌva tsi i ne, ñá tē nté kaa ñaꞌa ntaváꞌa Jesuu, ña e ntákuvi kuiꞌí san, nī ña e ntántoꞌo i, nī ña é ñūꞌu é ña váꞌā nima í dɨ. Tɨtɨ́n ña kuāá nāxiꞌí nuu ñá dɨ.  
\v 22 Kidáā ne, nantíko kōó Jesuu, kakáꞌan ñá nī ña táxnuu Juaán san: 
\p —Kueꞌēn ntó, kukaꞌan ntó nī Juaan nee é íni nto, nee é téku nto. Ntaa nto ni ñā tsí ña kuāá ne, é nāxiꞌí ntuxnūú ña; ña natɨ́ɨn i ne, é nākaka ña; ña ntánakoꞌxo kúñu ī ne, é ntūntoo ña kuiꞌi ña; ña loꞌō ne, é nātekú ña; ña xiꞌí ne, é ntōto ña; ñá ntāꞌví ne, é tēkú ña túꞌūn é vāꞌá san nté koo nakáku ña.  
\v 23 ¡Nté kui váꞌā ó xoo ñáꞌa, ña é ña natɨvi iní i é kantīkɨ́n ko! —kaꞌan Jésuu ni ña. 
\p  
\v 24 Dā kunúꞌu ña táxnuu Juaán san ne, eni ntuꞌu Jēsuu kakáꞌan ñá ni ñāꞌa san iñá Juaán san, kakaꞌan ña: 
\p —¿Neé ntu ixkoto ditó nto ñuu itsí kān? ¿Vá ñeꞌe ntú nto é ixkoto nto uun ñatīi, ña é dotō tsí kakaꞌan, vata kaa uun choo é kākantá nuu dá kadūku tátsin?  
\v 25 ¿Neé ntu ixkoto nto? ¿Vá ixkoto ntú nto uun ñatīi, ña e dóo vaꞌá doo i? É īni nto tsí ña e dóo vaꞌá doo i, ña é iō ntɨ́ꞌɨ da nēé ka tsi é ntio i ne, ñá tē ñuu itsí kān ñuꞌu ña, tsi nú viꞌī rei kan ntóo ña.  
\v 26 ¿Neé ntu ixkoto nto? ¿Īxkoto ntú nto uun ñaꞌa ña kaꞌán naa Xuva ko? Nuu é ntaā i tsí dɨvi ñā ne, kakaꞌan ñá naa Xuva ko, ntá tsi dií dií ka kaꞌnu ñaꞌa ña é ña kaꞌán naa Xuva ko.  
\v 27 Tsí dɨvi ñā é ūve naꞌa iña ña Túꞌun Xuva kō mí kakāꞌan: 
\q1 Taxnūu ú uun ñaꞌa, ña é kunīꞌi túꞌūn san, diꞌna dá xeen, 
\q1 vata koo é nākoo túꞌve ña itsi o. 
\m Kuān ó uve naꞌa.  
\v 28 Kakaꞌán u ni ntō tsi é un ntɨꞌɨ ñatīi, ña ntoo ñuxiví san ne, nté uun ña ña te dóo naꞌnu ñaꞌa ña vata kaa Juaán san. Ntá tsi ña é kāduku ntée mí kadē kûꞌvé Xuva kō ne, kuān te é dií ka dutsi ntaa ña ne, dií ka naꞌnu ñaꞌa ká ña é Juaán san. 
\p  
\v 29 ʼUn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña tekú i é kākaꞌan Juaán san ne, ede ntaa ña é kākaꞌan Xúva kō. Un tsi nte ña ntaído diuꞌun xôo iña ñuú Romá san dɨ ítsi ntute ña ntaꞌa Juaán san ne,  
\v 30 ntá tsi ña fariseú san nī mastrú leí san ne, ña ni ntío ñā é nakūtsi ntute Juaán san ña ne, kuān o nantii níꞌni ña é vāꞌa koo vií Xuva ko ni ñā. 
\p  
\v 31 ʼ¿Nté ntu koo ntada dadɨɨ ú ña ntoo vevii? ¿Ntē ntu ntáa ña?  
\v 32 Vata ntáa iꞌxá kuetsī é ntoo nu âꞌví i, ntánadɨ̄kɨ, é un tsi ntákachuꞌú ni tāꞌan i: “Nakuekū ntɨ́ choo, ntá tsi nté uun nto ñá ni iteꞌe ntō. Īta ntaꞌxa ntɨ́ ne, nté uun nto ña ni éku nto”, xkoó kaꞌan iꞌxá san. Kuān ntáa ña ntoo vevií dɨ,  
\v 33 tsi véꞌxī Juaan Bautista é ntē ña kaéꞌxi ña tañúꞌu ne, ntē ña kaxiꞌí ña ntute tɨntiꞌó dɨ ne, ntákaꞌan nto tsí nuu é ña váꞌā nima ña.  
\v 34 Kidáā ne, xeé u, xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīi. Xuꞌú ne, kaeꞌxí u, kaxiꞌí u ne, da ntákaꞌan nto tsi dóo kueꞌe kaeꞌxí u, dōo kueꞌe kaxiꞌí u. Ntákaꞌan nto dɨ tsí xuꞌú ne, dōo váꞌa tiin ú nī ña kini ntáa, nī ña ntaído diuꞌun xôo iña ñuú Romá dɨ.  
\v 35 Ntá tsi kutuni xoo é kiꞌin īní ntiꞌxe i te kīni o rkontûvi nté koo kuvi —kaꞌan Jésuu ni ña. 
\s1 Dá tūví Jesuu nú viꞌi Sīmuun 
\p  
\v 36 Uun ñaꞌa, ña fariseú ne, kāna ña Jesuu é kikaꞌxí ña nú viꞌi ña kān. Dā xee ñá ne, ítūví ña nú mesa kan.  
\v 37 Kidáā ne, xée uun ñadɨ̄ꞌɨ́, ña ñuú ikān, ña e dóo iō kuetsí ne, da kutuni ña tsí tuví Jesuu nú viꞌī ña fariseú san ne, xée ñā, niꞌi ña uun xuxu e kúvi xuu é nani alābastru é nūu tsitu choꞌo vîdin.  
\v 38 Ítūví ña nú dɨ̄ꞌɨ́n Jesuu, kaéku ña ne, nākate ña dɨ́ꞌɨn Jēsuu ntuté nūú ña. Kidáā né, īdi ña naítsī ña dɨꞌɨn ña, da tánuu ña dɨ́ꞌɨn ña ne, dā daꞌví ña dɨ́ꞌɨn ñā choꞌo vîdín san.  
\v 39 Ña fariseu, ña kána Jesuú ne, dā íni ña sáꞌā né, dē kuení ña: “Tē dɨ́ ña kakaꞌan ntíꞌxe naa Xuva ko ñatīí saꞌá ne, kutuni ñá nee ñáꞌa ñadɨ̄ꞌɨ́ saꞌá, ña katɨɨn ntaꞌa ñā. Tsí ñadɨ̄ꞌɨ́ saꞌá ne, dōó iō kuetsí ña.” Kuan ō dé kuení ña.  
\v 40 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu ni ña fariseú san: 
\p —Simuún, iō kúdii é kāꞌán u ni ō —kaꞌan ña. 
\p Kidáā ne, kakaꞌan fáriseú san: 
\p —Káꞌan ntō, Mastrú —kaꞌan ña. 
\p  
\v 41 Ne dá kantāa Jesuu ni ña, kakaꞌan ña: 
\p —Uvi ñáꞌa ñatīi itá nuu ñā diuꞌun é nakiꞌi ntée ña iña ñá kuiká san ne, uun ñaꞌa ñā ne, úꞌūn sientu diúꞌun kuīꞌxín san itá nuu ña. Ña uun ñaꞌa sán ne, úvi dīko uꞌxi tsi.  
\v 42 Ña ni kúvi ntáꞌvi ña diuꞌun é nakiꞌi ntée ña ne, īde ña da xeꞌe nákadɨ̄ ñá kuenta é itá nuu ña ntuvi ña. Káꞌan nto vē: ¿Xoo é ntuvi i é dií ka kuinima í ña kuiká san? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 43 Kidáā ne, kakaꞌan Símuún san: 
\p —Vata te ñatīi, ña é dií ka kuēꞌe itá nuu san —kaꞌan ña. 
\p Kakaꞌan Jésuu: 
\p —Váꞌā o é kākaꞌan —kaꞌan ña. 
\p  
\v 44 Kidáā ne, kaito Jesuu ñádɨ̄ꞌɨ́ san ne, dá kakāꞌan ñá ni Sīmuun: 
\p —Koton ñadɨ̄ꞌɨ saꞌa. Xuꞌú ne, xéē u nú viꞌi ō né, ntē ña ni taꞌxin ntute é ntōo dɨ́ꞌɨ̄n ko. Ntá tsi ñadɨ̄ꞌɨ́ saꞌá ne, nakate ña dɨ́ꞌɨ̄n kó ntute núu ña ne, idi mii ñā naítsi ña.  
\v 45 Ntē ña ni éꞌxin xuꞌu kó vata xkoó ini o ne, ntá tsi ñadɨ̄ꞌɨ́ sāꞌá ne, un tsi nte dá xee ú ne, katanuu ña dɨ́ꞌɨ̄n ko.  
\v 46 Ntē ña ni dáꞌvin dɨkɨ́ ko nté un siin aseté san. Ntá tsi dɨvi ñā ne, dáꞌvi ña dɨ̄ꞌɨ́n ko choꞌo vîdin.  
\v 47 Dukuān é kākaꞌán u tsí kuān te ñá tē nté kaa kueꞌe kuétsi ña īó ne, ntá tsi kutuni tsí e dé kaꞌnu iní Xuva ko ni ñā, tsi dóo kuínima ña. Ntá tsi ñaꞌa, ña é dutsi kūdii e ntáde kaꞌnu iní o ni ñā ne, un sīin kudií kakuinima ñá kō —kaꞌan ña. 
\p  
\v 48 Kidáā ne, kakaꞌan ñá ni ñadɨ̄ꞌɨ́ san: 
\p —É dē kaꞌnu iní u ni ō kuétsi ō —kaꞌan ña. 
\p  
\v 49 Ñaꞌa, ña é vexkáꞌxi ni ña ne, eni ntuꞌu ñā ntátsixeꞌe ñā: 
\p —¿Xoō ntu ñáꞌa ña sāꞌa, é un tsi nte kuétsi ñāꞌa san kade kaꞌnu iní ña ni ñā? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 50 Ntá tsi Jesuú ne, kakaꞌan ñá ni ñadɨ̄ꞌɨ́ san: 
\p —Tsi kuíntiꞌxe o Xuva kō ne, é ntūváꞌa nima ó ve. Va váꞌa tsi kuēꞌén ve, ñá ku kadā kuení ka o —kaꞌan Jésuu ni ña. 
\c 8  
\s1 Ñadɨ̄ꞌɨ, ña e xntíi Jēsuu 
\p  
\v 1 Rkontûví da kúvi sáꞌā ne, kaika Jesuu taꞌán ñuu taꞌán ñuu, kakaꞌan ntódo ñā túꞌun īña Xuva ko nté o kadē kúꞌvē ña. Uxúvi ñāꞌa pustrú san ntɨniꞌi ña ñā dɨ.  
\v 2 Īó ñadɨ̄ꞌɨ́ ne, ntikɨ̄n ñá ña, ña é ntaváꞌa ña é ñūꞌu é ña váꞌā san nima í nī ña é ntuváꞌa kuiꞌi e ntákuvi i. Ñadɨ̄ꞌɨ́ san ne: María Madalena nani ña, ña e ntíi uꞌxe é ña váꞌā nima í,  
\v 3 nī Juana, ñádɨ̄ꞌɨ ñá nani Cūsa, ña dé tsiñu iña Heródē; ñá nani Sūsaná ne, nī ña te da díi ka ñadɨ̄ꞌɨ, kueꞌen ñá vata koo é xntii ña ña nēe é īó iña ña. 
\s1 Dā ntáa Jesuu iña ña katáꞌxi tata 
\r (Mt. 13:1‑9; Mr. 4:1‑9) 
\p  
\v 4 Ñá te da dīi ñaꞌa kíi ña ñuú ña é kinī ñá Jesuu. Dōo táka nuu ñaꞌa sán ne, kidáa ne, ntāa Jesuu ni ña uun nuu i, kakaꞌan ña: 
\p  
\v 5 —Uun ñatīí, ña kataꞌxi tatá ne, kuéꞌen ña kūtaꞌxí ña tatá ña. Uun itsi ne, kóꞌxo ntɨ̄kɨn san itsi kán ne, ixkanúu ñaꞌa sán ne, ēꞌxi láa sán dɨ.  
\v 6 Uun itsi xtuku ne, kóꞌxō tuku ntɨ́kɨn san neꞌu xuú san ne, dā kéne ne, ura tsí xiꞌi dii, tsí kakunaá ntute mí koꞌxo.  
\v 7 Kóꞌxō xtuku ntɨkɨn san má kūꞌu íñu kān. Ēꞌnu dadɨɨ ni xuku íñū sán ne, ítāvi núu kueꞌen xúku íñū san i ne, xíꞌī dɨ.  
\v 8 Ntá tsi uun itsi xtuku ne, kóꞌxō nuu ntɨkɨn san ñúꞌu vāꞌa. Kidáa ne, ēꞌnu né, dōo váꞌa kúvi. Kīi te uun sientu kɨ́tɨ i é un é un ditsin i —kaꞌan ña. 
\p Sáꞌa kākaꞌan Jésuú ne, nɨɨ̄ kuéꞌen ini ña kakaꞌan ña: 
\p —¡Te īó loꞌxo ntó ne, kini nto! —kaꞌan ña. 
\s1 ¿Nté kui nuu xntu i sáꞌa kāntaa ña? 
\r (Mt. 13:10‑17; Mr. 4:10‑12) 
\p  
\v 9 Kidáā né, tsixeꞌe ña ntɨniꞌi ña ñā neé kani túꞌun nuu i sáꞌa é kākaꞌan ña.  
\v 10 Ne, kakaꞌan Jésuu: 
\p —É taꞌxi Xuva kō é kūtuni ntó nuu i e dóo xūꞌú iō iña i mí kadē kúꞌvē ña. Ntá tsi ña nguiī sán ne, da kantaa ú ni ñā nuu i sáꞌa ne, ntaíto ña ne, ō ntaíni ña, ntá tsi ña kɨ́ꞌɨn dɨkɨ ña neé kani túꞌun. 
\s1 Kantada ntaa Jésuu neé kani túꞌun nuu i iña ñá kataꞌxi tata 
\r (Mt. 13:18‑23; Mr. 4:13‑20) 
\p  
\v 11 ʼNuu i sáꞌā ne, kani túꞌun: Ntɨ̄kɨ́n san ne, dɨvī é vata kaa túꞌun Xuva kō.  
\v 12 Uun itsi mí kakóꞌxo ntɨkɨn san itsi kán ne, kani túꞌun vata ntáa ñaꞌa, ña téku i, ntá tsi véꞌxi tóꞌō e ña váꞌā san, véxnakiꞌi túꞌun Xuva kō é ñuꞌu nima ñáꞌa san vata koo é ña kuintíꞌxe ña, vata koo é ña nakáku ña.  
\v 13 Mī koꞌxó nuu ntɨkɨn san neꞌu xuú san ne, vata ntáa ñaꞌa, ña e dóo dîní i é kātekú i túꞌun Xuva kō ne, kuīntiꞌxe ña, ntá tsi ña kuéꞌe ni kuīntiꞌxe ña. Vata ntáa utun é ña tuvi kuéꞌe xóꞌo i ntáa ña. Kuīntiꞌxe ña é uun daꞌna. Ntá tsi ntuvi dá kātaan núu ña ne, kaxtuví xio ña túꞌun Xuva kō.  
\v 14 Mī koꞌxó nuu ntɨkɨn san má xūku íñū sán ne, vata ntáa ñaꞌa, ña e téku i túꞌūn sán ne, dukuan dukuān sá ne, kakunáa inī ña. Tsi é tūku e túku é kadē kuení ña: é nīꞌi ñá diuꞌun, é viī ñá nee iña é ntio ña ne, dukuān ña kaxio váꞌa iña ña. Vata ntáa utun é ña kaéꞌnu váꞌa kɨtɨ i ntáa ña.  
\v 15 Ntá tsi mí koꞌxo ntɨkɨn sán ñuꞌu vaꞌá ne, vata ntáa ñaꞌa, ñá iō nima váꞌa i ne, é iō tuꞌvé ña é kīni ña túꞌun Xuva kō, é viī ñá kuenta túꞌūn san. Ñá nātɨvi iní ña. Vata ntáa utun e dóo váꞌa kakii kɨtɨ i san ntáa ña —kaꞌan Jésuu ni ña. 
\s1 Kantaa ña nuu i iña ñúꞌu 
\r (Mr. 4:21‑25) 
\p  
\v 16 Kidáā ne, kantaa ña ni ña nuu i iña ñúꞌu é nāxiꞌí nuu, kakaꞌan ña: 
\p —Nté uun xoxo tuún i ñuꞌú san ne, dá dāꞌví nuu. Ntē ña xtuví ña má ītó ña. Tsí xnteku dukún ña vata koo é nāxiꞌí nuu kanɨɨ̄ má viꞌi kān.  
\v 17 Vata tsi kaa nuu i sáꞌā ne, ña túvī nee iña é kutuvī xuꞌu é ña nátidito, nté uun nuu i é iō xuꞌu é ña kiní o rkontûvi, tsi dá miī é nātidito. 
\p  
\v 18 ʼDukuān ne, kini vaꞌá nto túꞌūn é kāꞌán u, tsí ñaꞌa, ñá iō iña í ne, níꞌī ká ña. Ntá tsi ña é ña tuvi íña í ne, nakuido nteé ña un tsi nté nuu i é kuini ña é īo íña ña —kaꞌan Jésuu ni ñaꞌá san. 
\s1 Dɨꞌɨ Jēsuu ni ení ña 
\r (Mt. 12:46‑50; Mr. 3:31‑35) 
\p  
\v 19 Kidáā ne, xée dɨꞌɨ Jēsuu ni ení ña. Ntá tsi ña ni kuvi xée ētsin ña mí tuví Jesuu, tsí ña te nté kaa ñaꞌa ntoo ña.  
\v 20 Kidáā ne, xée ūun ñaꞌa, kakaꞌan ñá ni Jēsuu: 
\p —Dɨꞌɨ nto ni enī ntó ne, ntáñɨ̄ ntée ña nto kíꞌi kān é ncho kiní ña nto —kaꞌan ña. 
\p  
\v 21 Nantíko kōó Jesuu, kakáꞌan ña: 
\p —Xoo é katekú i túꞌun Xuva kō ne, kade ntaa túꞌun ñā, dɨvi ñā é dɨꞌɨ̄ kó ni ēní ko ni tāꞌan ko —kaꞌan ña. 
\s1 Dā teé daꞌna Jesuu tátsin ni ntūte mini 
\r (Mt. 8:23‑27; Mr. 4:35‑41) 
\p  
\v 22 Uun ntuvi ne, ínuu Jesuu tún ntōó ni ña ntɨniꞌi ñā, kakaꞌan ña: 
\p —Xio diñɨ ntute san kɨ́ꞌɨn ō ve —kaꞌan ña. 
\p Kuéꞌen ñā kídaā.  
\v 23 Da ntaíta ntiꞌxin ña nu ntuté san ne, kídi Jēsuu. Kidáā ne, un ntii tsi vēꞌxí tatsín san méꞌñū ntute san. Iñɨ ntúꞌu nátsitu tun ntōó san ntute ne, dókō sá ni tēni ña.  
\v 24 Kidáā ne, kuéꞌen ña kūnantoto ña Jésuu, kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —¡Mastru! ¡Mastru! ¡Dóko sā téni ō! —kaꞌan ña. 
\p Nákuntītsí Jesuú ne, kakaꞌan ña é nākoó daꞌna tātsín san ni ntūte é kānakuntáñɨ ntaa. Ura tsí i xío kadin ne, diin diin sa kúvi.  
\v 25 Kidáā ne, kakaꞌan ñá ni ña ntɨniꞌi ñā: 
\p —¿Nté kui ntaúꞌvī ntú nto? ¿Míꞌi ntu kuēꞌen é ntákuintiꞌxe nto? —kaꞌan ña. 
\p Ntá tsi ña ntɨniꞌi ñā né, dōo uꞌví ña. Koó dā kúduꞌva ini ña, ntákaꞌan ñá xe un xé un ñā: 
\p —¿Xoó ñaꞌa ntu ña sāꞌa, ña é kākaꞌan ni tátsín san ni ntūte san é nākoó kadin ne, ura tsí i xío kadin ntiꞌxe? ¡Un tsi nte tátsín san ni ntūte san kade ntaa é kākaꞌan ña! —kaꞌan ña. 
\s1 Ña ñuú Gadara, ñá ñuꞌu é ña váꞌā nima i 
\r (Mt. 8:28‑34; Mr. 5:1‑20) 
\p  
\v 26 Kidáā ne, xée ña ñūú Gadara é tuví tuku diñɨ ntute é ñūú Galilea.  
\v 27 Ntii Jesuu díñɨ ntute sán ne, ikan tsi vēꞌxí uun ñatīi, ña má ñūú san, ña é ñūꞌu é ña váꞌā nima i. Ñá te dā vévii é ña te núū ká ña duꞌnu ña; ntē ña te túvī ká ña nú viꞌi ña kān. Da nɨɨ kuēꞌen tsí kapusantu kán nuu ña.  
\v 28 Dā íni ña Jesuú ne, nákunchɨ̄tɨ́ ntaa ñá nuu ñá ne, un ntii tsī kéne ña, kakaꞌan ña: 
\p —¿Neé ntu kaduku ntée nto iñá ko, Jesuu, iꞌxá Xuva kō, ña tuví e dukún kān? ¡Vií nto da xeꞌe, ñá ku kini nteē ntó ko! —kaꞌan é ña váꞌā san ni Jésuu. 
\p  
\v 29 Kuan ō kaꞌan ña, tsí Jesuú ne, kakaꞌan ñá nī é ña váꞌā san é na ntīi nima ñátīí san. Dōó kiꞌin ito kūkɨ́ꞌvi é ña váꞌā san nima ñá, kuān te ntákiꞌní ñaꞌa san ntaꞌa ña ni dɨ̄ꞌɨ́n ña kadená ne, kanakɨꞌɨ tuꞌun, tsí e ña váꞌā sán ne, kaxntíi ña da tī é kūnu ña é kɨ̄ꞌɨn ña ñuu itsi.  
\v 30 Ntá tsi Jesuú ne, tsixeꞌe ñā: 
\p —¿Ntē ntú nanin? —kaꞌan ña. 
\p —Ntɨꞌɨ́ ne, Ligiuun naní ntɨ —kaꞌan. 
\p Kuan ō kaꞌan ña, tsí ña te da díi e ña váꞌā san é ñūꞌu níma ña.  
\v 31 Íkān é ña váꞌā san ntaꞌa Jésuu é ña taxnuu ña í ini totsin kan.  
\v 32 Daꞌa san ne, ñá tē nté kaa ñuꞌu kutsín san ntaéꞌxí tɨ xuku san ne, ntákaꞌan é ña váꞌā san te kūvi ntɨ́ꞌvi nima kútsín san. Jesuú ne, xéꞌe ña ītsi.  
\v 33 Kidáā ne, ntīi é ña váꞌā san nima ñátīí san ne, dā kukɨ́ꞌvi nima kútsín san. Kidáā né, īnu kutsín san, kueꞌen tɨ un tsi nte mí nuu ntute san ne, ikan tsī téni ntɨꞌɨ tɨ. 
\p  
\v 34 Ña e ntáde kuenta kútsín san ne, dā íni ña nte o kúvi ne, kuéꞌen ñā, koo da ntaínu ña, kuntaá ña nī ña ntoo má ñūú san nī ña ntoo má kūꞌu kan nté ō kúvi.  
\v 35 Ñaꞌa sán ne, ntīi ña, kukoto dîtó ña nté ō kúvi. Dā xee ña mí tuví Jesuú ne, ikān tuvi tɨxɨ ñátīí san nú dɨ̄ꞌɨ́n Jesuu, ña e ntíi é ña váꞌā san nima i. E nákunūu ña duꞌnu ña ne, e váꞌā ó kadē kuení ña. Kidáā né, dōo uꞌví ñaꞌa san.  
\v 36 Ña é īni nte o kúvi ne, ntántaa ña nté ō ntuváꞌa ña é ñūꞌu é ña váꞌā sán nima i.  
\v 37 Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ ña ñuú Gadará ne, eni ntuꞌu ñā ntaíkan ña da xeꞌe é na ntāka Jesuu ñuú ña, tsi dóo ntaúꞌvī ña. Dukuān ne, nákunūu Jesuu tún ntōó san ne, dā kunúꞌu ña.  
\v 38 Ñatīí, ña e ntíi é ña váꞌā sán nima í ne, kakaꞌan ña é kɨ̄ꞌɨn ñá ni Jēsuu. Ntá tsi Jesuú ne, kakaꞌan ñá ni ñā é na kutuvī ña. Kakaꞌan ña: 
\p  
\v 39 —Kunúꞌun nú viꞌi ō ve, ntaan ni ñāꞌa san nté ō dé Xuva ko ni ō —kaꞌan Jésuu. 
\p Kidáā ne, kuéꞌen ñatīí san, kuntáa ña ni ñāꞌa san da kánɨɨ̄ má ñūú san nté ō dé Jesuu ni ña. 
\s1 Diōkó Jairu, ni ñadɨ̄ꞌɨ, ña tɨ́ɨn ntaꞌa dūꞌnu Jésuu 
\r (Mt. 9:18‑26; Mr. 5:21‑43) 
\p  
\v 40 Ntá tsi dā náxee Jésuu túku diñɨ ntute sán ne, ñá tē nté kaa diní ñaꞌa san e náxee ña, tsí un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san ntantétu ña ña.  
\v 41 Ikan tsī xeé uun ñatīi, ñá nanī Jairu, ña odo nūu iña viꞌi mí ntánataká nuu ña Israeé san. Ña sāꞌá ne, nakutuvi nteɨ ñā nú dɨ̄ꞌɨ́n Jesuú ne, kaikan ñá da xeꞌe ntaꞌa Jesuu é kɨꞌɨ̄n ña nú viꞌi ña kān.  
\v 42 Kuan tsī kaa uun a dióko ñā né, īó tun te ūxuvi kuiá tun ne, dóko sā kúvi tun. 
\p Kidáā ne, kuéꞌen Jesuú ne, ñá tē nté kaa ñaꞌa ntántīkɨn ñá ña. Un tsi taꞌu nuu ña méꞌñu ñāꞌa san.  
\v 43 Ikān nuu taꞌán uun ñadɨ̄ꞌɨ, ña é ña kaxio daꞌna é kaetɨ nɨñɨ ña. É uxuvi kuía é kuān ó kantoꞌo ña ne, é dōo kueꞌé diuꞌun nantɨ́ꞌɨ ña nī medíkū. É nantɨ́ꞌɨ ñā é un ntɨꞌɨ̄ é īo íña ña ne, ntē ña ni ntuváꞌa ña.  
\v 44 Ñadɨ̄ꞌɨ́ saꞌá ne, xée ētsin ña ata Jésuu. Tɨɨn ntaꞌa ña ntēte duꞌnu Jésuú ne, ura tsí i ntuváꞌa ña é kaetɨ nɨñɨ ña.  
\v 45 Kidáā né, tsixeꞌe Jēsuu ñáꞌa san: 
\p —¿Xoó ntu tɨ́ɨn ntaꞌa ī ko? —kaꞌan ña. 
\p Un ntɨɨ́ ntɨɨ̄ ñá ne, ntákaꞌan ña tsí ña te dɨvi ña e tɨ́ɨn ntaꞌa ña ñā. Pedrú san ne, kakaꞌan ña: 
\p —Mastrú, un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san ntánataꞌu nūu ña nto ne, ntátsiꞌi ntido ña nto —kaꞌan ña. 
\p  
\v 46 Ntá tsi Jesuú ne, kakaꞌan xtúku ña: 
\p —Īó xoo tɨ́ɨn ntaꞌa ī ko. Tsí kutuní ko tsí kúvi ntuváꞌa ña —kaꞌan ña. 
\p  
\v 47 Dā kutuní ñadɨ̄ꞌɨ́ san tsí ña kuvi kuxuꞌú ña ne, koó da kānɨ́ꞌɨ ñā, nakunchɨ́tɨ ña nú dɨ̄ꞌɨ́n Jesuu. Kidáā ne, kakaꞌan ña méꞌñū un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san tsí iō nuu i é tɨɨn ntaꞌa ña Jēsuú ne, kakaꞌan ña tsí ura tsi ntuváꞌa ña.  
\v 48 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu ni ña: 
\p —Iꞌxá ko, é ntuváꞌan ve, tsí nuu é ntaā i e kuíntiꞌxe o ko. Vāꞌa váꞌa tsi koo kunúꞌun ve —kaꞌan ña. 
\p  
\v 49 Kakaꞌan dúkuan Jēsuu dá xēe uun ñaꞌa, ñá nīꞌi túꞌūn iña ñá odo nūu íña viꞌi mí ntánataká nuu ña Israeé san ne, kakaꞌan ña: 
\p —Diōkó nto ne, e xíꞌi ñā. Ñá ku nāteku duꞌxén ka nto mastrú san —kaꞌan ña. 
\p  
\v 50 Ntá tsi téku Jēsuú ne, kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —Ñá ku uꞌvī o. Mii tsī é kuintiꞌxe o ne, ntuváꞌa dióko ō —kaꞌan ña. 
\p  
\v 51 Kidáā né, dā xee ña nú viꞌi ña kān ne, ñá ni xēꞌé Jesuu é kɨ̄ꞌvi nté uun ñaꞌa; mii tsī Pedru ni Sántiau ni Juaán san, ni uva īꞌxá san ni dɨꞌɨ̄ i.  
\v 52 Un ntɨɨ́ ntɨɨ̄ ñá ntoo sán ne, ntaéku ña, tsi é xiꞌi iꞌxá san. Ntá tsi kakaꞌan Jésuu ni ña: 
\p —Ña kuéku ká nto, tsi táꞌnu kūdií san ne, ñá te ni xīꞌí tun, tsí kūdii kakidí tun —kaꞌan ña. 
\p  
\v 53 Un ntɨɨ́ ntɨɨ̄ ñá xkuntée ña ña, tsi íni ñāꞌa san tsi é xiꞌi ntíꞌxe a iꞌxá san.  
\v 54 Kidáā ne, kárkāa Jesuu ntaꞌa i ne, un ntii tsi kākaꞌan ña: 
\p —¡Tāꞌnú kudii, nakuntítsin! —kaꞌan ña. 
\p  
\v 55 Ura tsí i ntóto tún ne, nákuntītsí tun ne, kakaꞌan Jésuú é na kuēꞌé ña é kāꞌxí tun.  
\v 56 Uvā tún ni dɨꞌɨ̄ tún ne, koó dā kúduꞌva ña é kuan ō kúvi. Ntá tsi Jesuú ne, kakaꞌan ña é ña káꞌan ñá nī nté uun ñaꞌa san nté ō kúvi ntóto tun. 
\c 9  
\s1 Dā táxnūu Jesuú pustru ña e kíkaꞌan ntódo ña túꞌun Xuva kō 
\r (Mt. 10:5‑15; Mr. 6:7‑13) 
\p  
\v 1 Jesuú ne, nātaká nuu ña uxuvi ñáꞌa ña ntɨniꞌi ñā ne, xéꞌe ñā é kūvi vií ña kada kúꞌvē ña iña é ña váꞌā san é nakuitā ñá i, nī é kūvi vií ña ntaváꞌa ña ñaꞌa san da nēé ka nuu kuíꞌi e ntákuvi ña.  
\v 2 Taxnūu ña ña é kíkaꞌan ntódo ña túꞌūn iña i mí kadē kûꞌvé Xuva ko, nī é ntaváꞌa ña ña nchokuvi.  
\v 3 Kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —Ñá kū neé kuido nto é kɨꞌɨn ntó itsi kān; nté tatūn, nté itɨn, nté tāñúꞌū, nté diuꞌun, nté uun naꞌa duꞌnu nto ña kuníꞌi nto.  
\v 4 Dā míꞌī ká viꞌi mí xēe ntó ne, kuntōo nto un tsi da nté ntāka nto ñuú san.  
\v 5 Dā míꞌī ká ñuú san mí ña ntío ña é kuntōo nto ne, ntaka nto ikān ne, nakɨdɨ nto xáka dɨ̄ꞌɨ́n nto vata koo é kunīꞌi ña kuenta é nakūnaá mii ñā kúñu ñā é ña ni ntío ña túꞌun Xuva kō —kaꞌan Jésuu ni ña. 
\p  
\v 6 Kidáā ne, kuéꞌen ñā, ita ntíꞌxin ña taꞌán ñuu taꞌán ñuu, ntákaꞌan ña túꞌūn é vāꞌá san nté koo nakáku ñaꞌa san ne, dā míꞌī ka mí kuēꞌen ñá ne, ntaváꞌa ña ña nchokuvi. 
\s1 Dā kudana iní Heródē 
\r (Mt. 14:1‑12; Mr. 6:14‑29) 
\p  
\v 7 Rei Heródē né, tēkú ña e ntákaꞌan ñáꞌa san iña Jésuu é un ntɨꞌɨ nūu i é kade ña ne, un tsi kúdana iní ña, tsí iō ñá ne, ntákaꞌan ña tsí Juaan Bautistá ne, é ntōto ña ve é xiꞌi ña.  
\v 8 Iō ñá ne, ntákaꞌan ñá tsi é ntii díto ña kaꞌán naa Xuva ko, ñá nani Ēliá ne, iō ñá dɨ ne, ntákaꞌan ñá tsí ña kaꞌán naa Xuva ko, ña ntivú dɨ ne, e ntóto ña.  
\v 9 Kidáā ne, kakaꞌan Heródē san: 
\p —Tsí xuꞌu ntu ku é taxnūu u é kaꞌntē ñá dɨkɨ́ Juaán san ne, ¿xōo ntú ñaꞌa ña tsīkán kuān, e dóo katekú ko é ña te nté kaa nuu i é kade ña? —kaꞌan ña. 
\p Dukuān né, ntukū nuu ini Heródē san nté koo kiní ña Jesuu. 
\s1 Dā xeꞌé Jesuu é kāꞌxí uꞌun míil ñāꞌa 
\r (Mt. 14:13‑21; Mr. 6:30‑44; Jn. 6:1‑14) 
\p  
\v 10 Dā náxee ñá ntɨniꞌi ñā ne, ntaa ña ni Jēsuu nté o dé ña. Kidáā ne, kueꞌen níꞌi xio Jesuú san ña ntɨniꞌi ñā uun ñuu é nani Bētsaida.  
\v 11 Ntá tsi dā kútuni ñáꞌā sán ne, íntikɨ̄n ñá Jesuu. Jesuú san ne, dōo váꞌā o dé ña ni ñā, kakaꞌan ñá ni ñā iña mí kadē kûꞌvé Xuva kō ne, ntaváꞌa ña ña nchokuvi. 
\p  
\v 12 Dā kuáā ne, xée etsin ña ntɨniꞌi ñā san mí tuví Jesuu, ntákaꞌan ña: 
\p —Káꞌan nto ni ñāꞌa san, na kɨ́ꞌɨn ña, kintúku ña mí kuntoo daꞌna ña ne, na kintúku ñā é kaꞌxī ña da míꞌī ká ñuu é ntoo étsin iꞌa. Tsí iꞌa ne, ña túvī nee iñá iō kueꞌen tsi é kaꞌxī ña —kaꞌan ña. 
\p  
\v 13 Ntá tsi Jesuú ne, kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —Mii nto kuēꞌé nto ña é kaꞌxī ña —kaꞌan ña. 
\p Ne, kakaꞌan ñá ntɨniꞌi ñā: 
\p —Kūdii uꞌún sa tañúꞌu ni ūví sa tsáka iō tɨ. ¿Vá kikuiín ntu ntɨ é kāꞌxí un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 14 Tsí iō ñá te ūꞌun míil ñatīí san ntoo ña. Ntá tsi Jesuú ne, kakaꞌan ñá ni ña ntɨniꞌi ñā: 
\p —Káꞌan nto, na kuntōo ña uvi díko uꞌxi uvi díko uꞌxi ñáꞌa ña —kaꞌan ña. 
\p  
\v 15 Kuan ō dé ña ne, íntōo ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san.  
\v 16 Kidáā né, kīꞌi ntɨꞌɨ Jesuu é ūꞌun tañúꞌu ni ūvi tsákā. Īto ña e dukún kān ne, dā nakuéꞌe ña sintiáꞌvi ntaꞌa Xuva kō. Kātsin dava ña ne, dā xeꞌé ña ña ntɨniꞌi ñā é tsīꞌi ña ntaꞌa ñaꞌa san.  
\v 17 Ēꞌxi ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san da nté ku e ntáꞌa ña. Dā kúvi éꞌxi ña ne, nákuꞌun tsitū ká uxuvi xiká utsi i é ntoó ka. 
\s1 Kakaꞌán Pedru tsí Jesuú ne, ña é taxnuu Xuva kō 
\r (Mt. 16:13‑19; Mr. 8:27‑29) 
\p  
\v 18 Uun ntuvi ne, kakaꞌan ntâꞌví Jesuu é da mii tsi ña ni ña ntɨniꞌi ñā ntoo ña ne, tsixeꞌe Jēsuu ña: 
\p —¿Neē ntú ñaꞌa ú, tē kaꞌan ñáꞌa san? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 19 Nantíko koō ñá, ntákaꞌan ña: 
\p —Iō ñá ne, ntákaꞌan ña tsí Juaan Bautista nto. Iō ñá ne, ntákaꞌan ña tsí Elia nto. Iō túku ña ne, ntákaꞌan ña tsí ña kaꞌán naa Xuva ko, ña ntivu ntó, ña e ntóto xtuku é xiꞌi —kaꞌan ña. 
\p  
\v 20 —Dɨvi ntō ní, ¿neé ñaꞌa ú, te kuinī nto? —kaꞌan Jésuu. 
\p Pedrú ne, nantíko koō ñá, kakaꞌan ña: 
\p —Dɨvi ntō é Cristu nto, ña e táxnuu Xuva kō —kaꞌan ña. 
\s1 Dá kakāꞌan Jésuu tsí kuví ña 
\r (Mt. 16:20‑28; Mr. 8:30‑9:1) 
\p  
\v 21 Ntá tsi dóo kaꞌan Jésuu é ña ku kaꞌán ña nī nté uun ñaꞌa nuu i sáꞌa.  
\v 22 Kakaꞌan ña: 
\p —Xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīí ne, kantio e dóo ntoꞌo ko. Dōó nantii niꞌni ñatā sán ko, dɨvi ña nī tóꞌō dutú san nī mastrú lei. Kaꞌní ña kó ne, ntá tsi tē kúvi uni ntúvi ne, ntoto u —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 23 Kidáā ne, kakaꞌan ñá ni ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san: 
\p —Tē xoó ncho kuntīkɨ́n i kó ne, ña kú de ká ña kuenta íña mii ña ne, utén utén san ne, na kuntikɨ̄n ñá ko, kuān te dóo ntoꞌo dadɨɨ ña nī ko.  
\v 24 Xoo é ncho nakakū mii i ntuvi iña í ne, kunaá ña. Ntá tsi tē xoo nakunaá i ntuvi iña í kuenta iñá ko ne, nakáku ña.  
\v 25 ¿Neé ntu kaidiáꞌvi ñatīí san te nīꞌi ñá kanɨɨ ñūxiví san, te kūnaá mii ntu ñā ne, o tē natɨ́vi mii ñā kúñu ñā?  
\v 26 Tē xoó kakukaꞌan nuu i túꞌūn kó ne, xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīí ne, kuan kōo kukaꞌan nuú ko í dɨ ntuvi dá nainú u é koó dā káxiꞌi nuu kaꞌnú u vata kaa Uvā kó nī ánje ñā, ña e dóo vaꞌa.  
\v 27 Nuu é ntaā i é kāꞌán u ni nto ne, iō nto é ntoo nto iꞌa vevií ne, ña kúvī ntó tē ña diꞌna kiní nto míꞌi kadē kûꞌvé Xuva kō —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Dā nádama kúñu Jēsuu 
\r (Mt. 17:1‑8; Mr. 9:2‑8) 
\p  
\v 28 E kúvi te ūna ntúvī é kuān ó kakaꞌan Jésuu ni ñá ne, kúxēe ña uun xuku mí kūkaꞌan ntâꞌví ña. Kuéꞌen ña nī Pedru ni Sántiau ní Juaan.  
\v 29 Nɨɨ dukuan kākaꞌan ntâꞌví ña ne, nādama nuu ña. Dóo ñā né, ntukuiꞌxīn kueꞌén ne, dōo kaxiꞌí nuu.  
\v 30 Kidáā ne, xee dîtó uvi ñaꞌa ñátīi, ntatíin ña ni ñā. Ña sāꞌá ne, Muisee ni Élia.  
\v 31 Un tsi kaxiꞌí nuu kaꞌnu ntīkó diñɨ ña. Ntatíin ña nté koo kada ntaa Jésuu é kuvī ñá ñuú Jerusaleen.  
\v 32 Kuān te dóo ncho kidí Pedru ni ña ntɨníꞌi ña ne, kuan tsī ó intíto ña da íni ña Jesuu e dóo kaxiꞌí nuu ña, nī ntuvi ñátīi, ña ntâñɨ niꞌi ña.  
\v 33 Kidáā né, kīi nteé xio ñatīí san Jesuu, kuéꞌen ñā ne, kakaꞌán Pedrú san: 
\p —Mastru, ¡nté kui váꞌa ō é ntoo o īꞌa! Viꞌi a vé ne, kada váꞌa ō uni á viꞌi xóꞌō san, uun iña nto, uun iña Muísee, ni uun iña Élia —kaꞌan ña. 
\p Ntá tsi Pedrú san ne, dotō tsí kakaꞌan ña; ntē ña íni ña ne nuu i é kākaꞌan ña.  
\v 34 Nɨɨ dukuan kākaꞌan ñá ne, xée uun vīkó ne, nākunuu táꞌan dava ña ni ntatɨ ī né, dōo uꞌví ña.  
\v 35 Kidáā ne, méꞌñū viko véꞌxi uun tātsín, kakaꞌan: 
\p —Ña sāꞌa é Iꞌxá miī kó, ña e dé kûꞌvé u. Kini váꞌa nto nee é kākaꞌan ña —kaꞌan tátsín san. 
\p  
\v 36 Dā kúvi kaꞌan tátsín ne, īní ña tsí da mii tsi Jēsuu tuví ña. Kidáā ne, diin diin tsi ntoo ña. Tɨtɨ́n ntuvi e nté uun xoxo ni káꞌan í ni tūku ñaꞌa nee iña é īni ña. 
\s1 Dā ntaváꞌa Jesuu uun na kudii, ná nuu é ña váꞌā nima i 
\r (Mt. 17:14‑21; Mr. 9:14‑29) 
\p  
\v 37 Utén san ne, dā núu ña xuku ne, ñá tē nté kaa ñaꞌa kukuetú itsi ña Jesuu.  
\v 38 Kidáā né, uun ñaꞌa ñatīí, ña é nuu taꞌan méꞌñū ñaꞌa sán ne, un ntii tsi kākaꞌan ña: 
\p —Mastru, vií nto da xeꞌe, koto nto iꞌxá ko, tsí kuan tsī kaa uun iꞌxá ko.  
\v 39 Kiní nto tsí uun é ña váꞌā san katɨ́ɨn i ne, kade é uun ito tsi kakachuꞌu ntáa ne, kaxiꞌi míī ne, kakii tiñu xúꞌu i dɨ. Kantuku kuīꞌi é ña váꞌā san i ne, ñá ncho nangāvá iꞌxá ko.  
\v 40 E íkān ú da xeꞌe ntaꞌa ña ntɨniꞌi ntō é nakuitā ña é ña váꞌā san ne, ña ni kúvi viī ña —kaꞌan ña. 
\p  
\v 41 Nantíko kōó Jesuu, kakáꞌan ña: 
\p —¡Ntoꞌō é ntoo nto vevií ne, ntē ña ntákuintiꞌxe nto! ¡Dōó doꞌo nto! ¿Nté ntu kaa ntuvi é kutūví u ni ntō, é kūtíī kó nimá ko ni ntō? —kaꞌan ña. 
\p Kidáā ne, kakaꞌan ñá ni uva īꞌxá san: 
\p —Taꞌxin iꞌxá o iꞌa —kaꞌan ña. 
\p  
\v 42 Dā vé kaxee étsīn á na kudií san ne, nantáva é ña váꞌā san na nte ñúꞌu kān. Ēde e xiꞌi míi xtūku na. Ntá tsi Jesuú ne, dē tíi ña nī é ña váꞌā san. Ntāváꞌa ña na kudií san ne, nakuéꞌe ña na ntaꞌa uva nā.  
\v 43 Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san koó dā kúduꞌva ña ne, dōó kaꞌnu kuíni ña ni Xuva kō. 
\s1 Dā kúvi uvi íto kakaꞌan Jésuu é kuví ña 
\r (Mt. 17:22‑23; Mr. 9:30‑32) 
\p Nɨɨ dukuān ntaíto díto ñaꞌa san nēe é kade Jesuú ne, kakaꞌan ñá ni ña ntɨniꞌi ñā: 
\p  
\v 44 —Kini váꞌa nto é kākaꞌán u ne, ñá ku kūnáa inī nto; tsí xuꞌu é vēxkúvī ú ñatīí ne, ntuví u kuenta ntáꞌa ña ñuú i san —kaꞌan ña. 
\p  
\v 45 Ntá tsi ña ntɨniꞌi ñā ne, ñá ni ñēꞌe dɨkɨ ña túꞌūn é kākaꞌan Jésuu, tsi dóo xūꞌú o, kuiní ña. Dōo ntaúꞌvī ña é tsixeꞌe ña Jēsuu nee iña é kāni túꞌun é kākaꞌan ña. 
\s1 Xoo é dií ka kainuu áꞌvi i 
\r (Mt. 18:1‑5; Mr. 9:33‑37) 
\p  
\v 46 Kidáā né, eni ntuꞌu ñā ntánatíin ña xoó ntu ñaꞌa ña é dií ka kainuu áꞌvi i.  
\v 47 Dā kútuni Jésuu nee iña é ntádē kuení ña ne, kīꞌi ña uun iꞌxá san, xtuvī ñá i díñɨ ñā ne,  
\v 48 dá kakāꞌan ñá ni ñāꞌa san: 
\p —Xoo é kiꞌi i uun a iꞌxá sa kuenta iñá ko ne, vata tsi te xūꞌú kiꞌi ña ko. Xoo é kīꞌi i kó ne, vata tsi te kīꞌi ña ña táxnūu ko. Dukuān ne, xoó ñaꞌa, ña é ña kainuu áꞌvi iña nto, kuinī ntó ne, dɨvi ñā e dií dií ka kainuu áꞌvi ña kuenta iña Xuva ko —kaꞌan ña. 
\s1 Xoo é ña kakaꞌan ntée i ko ne, kakuiniꞌi ña kō 
\r (Mr. 9:38‑40) 
\p  
\v 49 Nantíko kōó Juaán san, kakaꞌan ña: 
\p —Mastru, é īní ntɨ uun ñaꞌa, ña é kakaku niꞌi dɨvī nto é kanakuita ñā é ña váꞌā san. Ntɨꞌɨ́ ne, ña ni ntíō ntɨ é kuān koo vií ña, tsí ña te kaduku ntée ña kō —kaꞌan ña. 
\p  
\v 50 Ntá tsi kakaꞌan Jésuu ni ña: 
\p —Ñá ku kuān xkoó de nto ni ñā, tsi xoo é ña kakaꞌan ntée i kō ne, kakuiniꞌi ña kō —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Dā de tíi Jesuú san ni Sāntiau ní Juaan 
\p  
\v 51 Dā dokó sa xee ntúvi é ntāa Jesuu e dukún kān ne, kakaꞌan ña tsí da miī é kɨ̄ꞌɨn ñá ñuú Jerusaleen.  
\v 52 Diꞌna dá kɨꞌɨn ñá ne, taxnūu ña ñaꞌa é kɨ̄ꞌɨn ñá uun ñuú luꞌnti é tuví ñuú Samaria, é nantuku ñā míꞌi kutūví daꞌna Jesuu.  
\v 53 Ntá tsi ña ñuú Samariá san ne, ña ni ntío ñā é kutūví Jesuu ñuú ña, tsi é kūtuni ña é Jerusaleen kɨ́ꞌɨn ñā.  
\v 54 Tēkú ña ntántīkɨn ñá, Santiau ní Juaán ne, ntákaꞌan ña: 
\p —Tōꞌó, ¿ntio ntu nto é kākán ntɨ é na kīi ñuꞌu e dukún kān é na kōko kueꞌen ñá, vatā o dé Eliá san? —kaꞌan ñá ni Jēsuu. 
\p  
\v 55 Ntá tsi xkókōó Jesuú ne, dē tíi ña ni ñā, kakaꞌan ña: 
\p —¿Ña íni ntú nto xoo é ntántīkɨn nto?  
\v 56 Tsí xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīí ne, ñá te vēꞌxí u é nākunaá u ñaꞌa san, tsí véꞌxī u é nakākú u ña —kaꞌan ña. 
\p Kidáā ne, kuéꞌen ña ūun ka túku ñuú luꞌnti. 
\s1 Ña é ntio i é kuntīkɨn Jésuu 
\r (Mt. 8:19‑22) 
\p  
\v 57 Nɨɨ dukuan kuēꞌen ñá itsi kān ne, uun ñaꞌa ne, kakaꞌan ñá ni Jēsuu: 
\p —Ntio ko é kuntīkɨ́n u nto dā míꞌī ka mí kɨꞌɨ̄n nto —kaꞌan ña. 
\p  
\v 58 Kakaꞌan Jésuu ni ña: 
\p —Ñúkuīí san ne, iō xavi tɨ mí kaintoo váꞌa tɨ. Lāá, kɨtɨ ntaíko e dukún san ne, iō taka tɨ. Ntá tsi xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīí ne, ña túvī míꞌi kutūví daꞌna dɨkɨ́ ko —kaꞌan ña. 
\p  
\v 59 Kakaꞌan Jésuu ni túku ñáꞌa: 
\p —Kuntīkɨ́n ko —kaꞌan ña. 
\p Ntá tsi kakaꞌan ñáꞌa san: 
\p —Tōꞌó, kuntētu kudii nto. Diꞌna nā kíkuꞌxí u uvā kó —kaꞌan ña. 
\p  
\v 60 Ntá tsi kakaꞌan Jésuu ni ña: 
\p —Na koo miī ña xiꞌí san. Nā kíkuꞌxí ña ntɨ̄xɨ́ niꞌi ña ñā. Dɨvīn né, kuēꞌén kūkaꞌan ntódon ni ñāꞌa iña i mí kadē kûꞌvé Xuva kō —kaꞌan ña. 
\p  
\v 61 Kakaꞌan túku ñaꞌa sán ni ñā: 
\p —Kuntīkɨ́n u nto, Tóꞌō. Ntá tsi tāꞌxi nto é dīꞌna kíkaꞌán u nī ña ntoo nú viꞌī kó kān —kaꞌan ña. 
\p  
\v 62 Ne, kakaꞌan Jésuu ni ña: 
\p —Xoó ñaꞌa, ña é ña kaíka ntaa itsi Xúva kō ne, ñá vādá mí kaidiáꞌvi ña mí kadē kûꞌvé Xuva kō —kaꞌan ña. 
\c 10  
\s1 Dā táxnuu Jesuu uni díko uxuvi ñáꞌa 
\p  
\v 1 Rkontûví ne, nākaxnúu xtuku Xúva kō uni díko uxuvi ñáꞌa. Uvi úvi ñāꞌa ña táxnuu ña é kodo nuū ñá, kɨꞌɨn ña da míꞌī ká ñuú mí dā vé kɨꞌɨn ñā. 
\p  
\v 2 Kakaꞌan ñá: 
\p —Dōó kueꞌe tsíñu iō, ntá tsi ña ntáde tsiñu ne, ñá tɨtɨ̄n ña. Dukuān ne, kákan nto ntaꞌa tóꞌo tsīñu san é na taxnūu ká ña ña é kāda tsiñu.  
\v 3 Viꞌa ve ne, kueꞌēn nto. Ntá tsi koto nto, tsí vata ntáa a leꞌntú san ntáa nto é ñā te díin nto, ntá tsi taxnūú u nto é kɨ̄ꞌɨn nto mí ntoo ña dóo diin san, é vāta ntáa ñañā ntáa ña.  
\v 4 Ñá kū kuído nto ītɨ́n nto, nte é kāñúꞌu diuꞌun nto, nté ntīꞌxen nto. Ñá ku kāꞌan ntó ntiusi ni ña ntaíka itsi kān.  
\v 5 Dā míꞌī ká viꞌi mí xēe ntó ne, nāxnuu viko nto viꞌi san. Káꞌan ntō é na vāꞌá tsi koo kuntōo ña nú viꞌi ñā.  
\v 6 Te ikān tuví uun ñaꞌa, ña é ña te dūꞌxen dɨ́kɨ í ne, kuntaa é kūntoo váꞌa ña nú viꞌi ñā. Ntá tsi tē ña kuan ó ne, ñá kuntāa é kūntoo váꞌa ña.  
\v 7 Uun tsi viꞌi san kuntóo nto ne, ñá nadāma nto. Kaꞌxí nto ne, koꞌo nto nee é iō, tsí ña kaika má tsiñu sán ne, váꞌa ō é nakiꞌī ña xáꞌvi ñā. Ñá ku īka nto taꞌán viꞌi taꞌán viꞌi.  
\v 8 Tē xee ntó uun ñuu mí ntio ña nto ne, kaꞌxí nto nee iña é tāꞌxi ña.  
\v 9 Ntaváꞌa nto ña ntánchokuví san mí kɨ̄ꞌɨn nto. Káꞌan nto ni ñā tsi é veꞌxi étsin ntuvi é kadā kûꞌvé Xuva kō.  
\v 10 Ntá tsi tē xee ntó uun ñuu mi é ña ntío ña nto ne, ntii nto itsi kān ne, káꞌan ntō:  
\v 11 “¡Un tsi nte xákā ñuú nto é tɨɨn dɨ́ꞌɨ̄n ntɨ́ ne, nakɨdɨ ntɨ́ vata koo é na kūtuni nto tsi ñá váꞌa o ni ide nto nī ntɨ! Ntá tsi kini nto sáꞌā, tsi mí kadē kûꞌvé Xuva kō ne, é xee étsin nte mí ntoo ntō”, kuan kōo kaꞌan nto.  
\v 12 Ntá tsi kakaꞌán u ni ntō tsí tē xee ntúvi é ntɨ̄ꞌɨ ñuxiví sa ne, dií dií ka kueꞌe ntoꞌo ña ñuú tsikan é vata kaa ña ñuú Sodoma. 
\s1 Ñuu mí ña ni kuintíꞌxe ñaꞌa san 
\r (Mt. 11:20‑24) 
\p  
\v 13 ʼ¡Ña ntáꞌvi ide nto, ña ñuú Coraziin! ¡Ña ntáꞌvi ide nto, ña ñuú Betsaida! tsí tē dɨ́ ni kuvi nūu í e dóo naꞌnu san ñūú Tiru ni ñuú Siduun é vata ō kúvi ñuú nto ne, ēmá tsi e natúꞌvi ña kuétsi ñā, nté ēmá tsi ñuꞌú ña doo kueñɨ ne, dáꞌvi ña xāa kúñu ñā e dóo ntoo ntaꞌxa ña.  
\v 14 Ntá tsi tē xee ntúvi é ntɨ̄ꞌɨ ñuxiví san ne, dií ka iō é ntoꞌo nto é vata kaa ña ñuú Tiru nī ña ñuú Siduun.  
\v 15 Dɨvi ntō ní, ña ñuú Capernaú ne, ¿kɨ̄ꞌɨn ntú nto un tsi nte e dukún kan, te kuinī nto? ¿Míꞌi ntū? Tsí un tsi nte e kunú kan kɨ̄ꞌɨn nto —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 16 Kakaꞌan túku ña ni ña ntɨniꞌi ñā: 
\p —Xoo é kainí i túꞌun ntō ne, vata tsi te miī ú kainí ña. Xoo é kanakuītá i nto ne, vata tsi te xūꞌú kanakuitā ñá ko dɨ. Xoo é kanakuitā í ko ne, kanakuitā ñá ña táxnūu kó dɨ —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Dā náxee ña é uni diko uxuvi ñáꞌa 
\p  
\v 17 Ntɨꞌɨ ūni díko uxuvi ñáꞌa sán ne, dōó diní ña náxee ña, ntákaꞌan ña: 
\p —Tōꞌó, un tsi nte é ña váꞌā san ntákuintiꞌxe i ntɨ́ da ntákaꞌán ntɨ kuenta iña nto —kaꞌan ña. 
\p  
\v 18 Kakaꞌan Jésuu ni ña: 
\p —Nuu é ntaā ntíꞌxe i tsí iní u dá kōꞌxó tóꞌō e ña váꞌā san e dukún kān é vata kaa ntuve ñūꞌu dá kāxiꞌí nuu.  
\v 19 Ini nto tsí xuꞌu táꞌxī u é kūvi vií nto é kāka nuú nto koó san, ō tduꞌmé san. Tāꞌxí u é kūvi vií nto nī é ña váꞌā sán, kuān te dóo ntīi, é ntē ña váda nto niꞌi kuiꞌi.  
\v 20 Ntá tsi ña ku nakunuu dîní nima nto tsí é ña váꞌā san ntákuintiꞌxe i nto, ntá tsi na nākunuu dîní nima nto tsi é ūve naꞌa dɨ́vī ntó e dukún kān —kaꞌan ña. 
\s1 Dōo dîní Jesuu 
\r (Mt. 11:25‑27; 13:16‑17) 
\p  
\v 21 Ura dúꞌva tsi i xéꞌe Espíritū Sántu san é nākunuu dîni kuéꞌen nima Jésuú ne, kakaꞌan ña: 
\p —Xuva, Tōꞌó e dukún kan ni ñūxiví san, nataꞌxi ú sintiáꞌvi ntaꞌa nto, tsí nañéꞌe ntó ña ntâꞌví san nuu i é xtúvi xuꞌú nto iña ña e dóo kiꞌin inī í, ña e dóo tuꞌvé i. Dukuān ó de nto, Xuvā, tsí kuan ō ntío nto —kaꞌan ña—. 
\p  
\v 22 ʼXuvā kó ne, kuān o ntío ña é tāꞌxi ñá ko é un ntɨꞌɨ nūu i é īo. Nté uun xoxo íni i xoo é iꞌxá Xuva kō; mii tsi Xuva ko īni ña. Nté uun xoxo íni i xoo é Xuva kō; mii tsi iꞌxā ñá, nī ña é ncho kuéꞌe īꞌxá ña é kūtuni ña —kaꞌan ña. 
\p  
\v 23 Kidáā né, īto ña ñá ntɨniꞌi ñā sán ne, diin diin tsi kakaꞌan xío ña ni ñā: 
\p —¡Nté kui váꞌā ó xoo é kainí i nuu i é ntaíní nto!  
\v 24 Tsí kaꞌán u ni ntō tsí ña te da díi ña kaꞌán naa Xuva ko ni rēí san ntio ña é kīní ña sáꞌā e ntaíní nto, ntá tsi ña ni kuvi kiní ña. Ntio ña é tekū ña sáꞌā e ntátekú nto, ntá tsi ña ni kuvi tekú ña —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Nuu i iña ñá ñuú Samaria, ña dóo vaꞌa 
\p  
\v 25 Uun mastrú leí san ne, nákuntītsí ña, kakaꞌan ñá ni Jēsuu é kōto nteé ña ña nté koo kaꞌan ña. Tsixeꞌe ña ñā: 
\p —Mastrú, ¿ntē ntú koo vií u vata koo é nīꞌí ko ntuvi vāꞌá iñá ko ntii dañu ntūvi? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 26 Jesuú ne, kakaꞌan ña: 
\p —¿Nte ntū ó uve naꞌa lei e xtûví Xuva kō? ¿Nte ntū ó kakaꞌan, te kuiní o? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 27 Nantíko kōó mastrú leí san, kakaꞌan ña: 
\p —“Na kuīnima kó Xuva ko da kanɨɨ̄ nima kó, nɨɨ kuéꞌen ini kō, kanɨɨ̄ é kadē kuení kō né, na kuīnima kó taꞌan ko vata tsī ó kakuinima míi kō kúñu kō” —kaꞌan ña. 
\p  
\v 28 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu: 
\p —Váꞌā ó vata ō nantiko koón kakaꞌan. Te kuān koo viin sáꞌā ne, níꞌi o ntuvi vāꞌá iña o —kaꞌan ña. 
\p  
\v 29 Ntá tsi mastrú leí san ne, ntīo ña é nadaꞌan ñā kúñu ñā né, tsixeꞌe ña Jēsuu: 
\p —Ntá tsi ¿xoó ntu é taꞌan ntiꞌxe i ko? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 30 Kidáā ne, nantíko kōó Jesuu, kakáꞌan ñá ni ñā: 
\p —Uun ñatīí ne, ntīi ña ñuú Jerusaleen, kuéꞌen ña ītsi ñuú Jericoo. Ítā ntiꞌxin ña mí ñūꞌu ña duꞌú ne, īdo dúꞌu ña iña ña. Nātavá ña un tsi nte dúꞌnu ñá ne, ēꞌní ña ña. Dā náxtūvi íxī ñá ña itsi kān e dóko sā kúvi ña.  
\v 31 Dā ku e víꞌi ne, ítā ntiꞌxin uun dutu ítsi san. Īní ña ñatīí san ne, dá xio diñɨ itsi san inteé xio ña, kueꞌen ña.  
\v 32 Kuan tsī o ita ntíꞌxin uun ñaꞌa ña levita, ñá kaxntii dūtú ne, dā íni ña ña niꞌi kuiꞌí i san ne, dá xio diñɨ itsi san díta ña, kuéꞌen ñá dɨ.  
\v 33 Ntá tsi uun ñatīí, ña véꞌxi ñuú Samariá ne, dɨvi tsi itsī san ítā ntiꞌxin ña dɨ. Dā íni ña ña niꞌi kuiꞌí i sán ne, ntuntāꞌví ini ña ña.  
\v 34 Kidáā ne, xée ētsin ña mí tuví ña ne, dé choꞌo ñá ña mí niꞌi kuiꞌí ña. Nakútsi nūu ña asete ni vínu mí niꞌi kuīꞌí san ne, kīꞌní nuu ña doo. Kidáā né, xntekū ñá ña ata idú ña, dā kueꞌen niꞌi ña ña uun viꞌi mí kutuvī ña. Ikan īdé ña ña kuenta.  
\v 35 Tévāá san ne, ña ñuú Samariá ne, tāvá ña uví diuꞌún kuīꞌxin é kuēꞌé ña tóꞌo vīꞌi sán ne, kakaꞌan ñá ni ñā: “Vií kudii nto kuenta ñátīí saꞌa. Te kuēꞌe nantɨꞌɨ ñá iña ntó ne, ntaꞌvi ú tē ntíko kōó u”, kaꞌan ña.  
\v 36 Viꞌi a vé ne, káꞌān: ¿Xoó ntu é ntuni i e kúvi taꞌan ntiꞌxe ñatīí, ña ntúku kuīꞌi ña duꞌú san, te kuinī o? —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 37 Ne, kakaꞌan mástrú leí san ni Jēsuu: 
\p —Ña ntúntaꞌví ini i ña san —kaꞌan ña. 
\p Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu: 
\p —Kuēꞌén ne, kuan tsi kōo viín dɨ —kaꞌan ña. 
\s1 Dá tuví Jesuu nú viꞌī Marta ni Mária 
\p  
\v 38 Jesuu ni ña ntɨníꞌi ñā ne, da kueꞌen dá kueꞌen ña itsi kān ne, xée ña ūun ñuu. Ikān né, uun ñadɨ̄ꞌɨ́, ñá nanī Martá ne, xéꞌe ña vīꞌi ña é kutūví Jesuú san.  
\v 39 Uun taꞌan ña, ñá nani Māriá ne, ítūví etsin ña nú dɨ̄ꞌɨ́n Jesuu é kīni ña é kākaꞌan ña.  
\v 40 Ntá tsi Martá san ne, dōó kadē kuení ña, tsi dóo iō tsíñu ñā é viī ña. Xée ētsin ña mí tuví Jesuú ne, kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —Tōꞌó, ¿ñā ntu te káde nto kuenta tsí taꞌan kó ne, ñá te kaxnchíi tún ko nu tsiñu ko? Káꞌan nto, na xnchii kūdií tun ko —kaꞌan ñá ni Jēsuu. 
\p  
\v 41 Ntá tsi Jesuú ne, nantíko koō ñá, kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —¡Aí, Marta! Dōó kadē kuení o. ¿Nté kuān nte kueꞌe ntu núu i é kadē kuení o?  
\v 42 Ntá tsi uun tsi nuu i e dóo nuu áꞌvi. Mariá ne, é nakaxnúu ña uun nuu i e dóo váꞌa é ntē xoxo kuvi nakiꞌi núu i iña ña —kaꞌan Jésuu. 
\c 11  
\s1 Dá nañēꞌe Jésuu ña ntɨníꞌi ñā nté koo kaꞌan ntâꞌví ña 
\r (Mt. 6:9‑15; 7:7‑11) 
\p  
\v 1 Uun ntuvi ne, tuví Jesuu, kakaꞌan ntâꞌví ña. Dā kúvi kaꞌan ntâꞌví ña ne, uun ñaꞌa ña ntɨniꞌi ñā ne, kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —Tōꞌó, nañeꞌē ntó ntɨ nté koo kaꞌan ntâꞌví ntɨ vatā o nañéꞌe Juaan Bautista ñaꞌa, ña ntɨníꞌi ñā —kaꞌan ña. 
\p  
\v 2 Kakaꞌan Jésuu ni ña: 
\p —Dā ntákaꞌan ntâꞌví nto ne, duꞌva koo kaꞌan nto: 
\q1 Xuvā ntɨ́, ña tuví e dukún kān, 
\q1 na kuiko ñuꞌu ñāꞌa sán nto. 
\q1 Na kīꞌxi ntuvi é kixkadā kúꞌvē ntó ñuxiví a. 
\q1 Vata tsī ó de nto e dukún kān ne, 
\q1 kuān tsi koo vií nto ñuxiví a dɨ. 
\q1  
\v 3 Taꞌxī nto é kāꞌxi ntɨ é vīꞌa é ūten. 
\q1  
\v 4 Kada kaꞌnu iní nto nī ntɨ kuétsī ntɨ, 
\q1 vata tsī ó ntáde kaꞌnu iní ntɨ ni un ntɨꞌɨ tāꞌan ntɨ, 
\q1 ña tanuu iñá ntɨ. 
\q1 Ñá ku dā váꞌa ntō é kōꞌxó ntēé ntɨ 
\q1 é kōto ntee é ña váꞌā sán ntɨ. 
\m Kuan kōo kaꞌan ntó ni Xuva kō —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 5 Kakaꞌan xtúku Jesuu ni ña: 
\p —Vií ka o kuēntá ni: Te ūun ntó īó ña dóo váꞌa tiin niꞌi ntō ne, kɨ́ꞌɨn nto dava ñūu nú viꞌi ña kān, káꞌan ntō: “Ña táꞌxi kudii nto uni íta nto te nākiꞌi nteé u,  
\v 6 Tsí uun ñaꞌa ña dóo váꞌa tiin niꞌī ú ne, dā ve xee ña nú viꞌī kó kān é vēꞌxí ña itsi kān ne, ña túvī neé kueꞌen tsi é kuēꞌe ú kaꞌxí ña”, koo kaꞌan nto.  
\v 7 ¿Vá kāꞌan ntú ña tuvi má viꞌi kān: “Ñá ku natēku duꞌxen ntó ko, tsi xiꞌí ko ne, é kantiꞌu. E tuví ntāá u ni īꞌxá ko. Ña kúvi nākuntítsi u é tāꞌxi u é ntio nto”, koo kaꞌan ña?  
\v 8 Ntá tsi kakaꞌán u ni ntō tsí, kuān té ña ntio ña nakuntítsi ña é kuēꞌé ña é kaikán ña váꞌa tiin niꞌi ñā ne, kuéꞌe ña vata kaa é kantio ña vata koo é ña natekú duꞌxen ká ña ña.  
\v 9 Dukuān é kākaꞌán u ni ntō: Kákan ntō ne, níꞌi ntō. Nantuku ntō ne, naniꞌi ntó dɨ. Te nakeꞌxen ntō xiꞌí ne, nakaán ña.  
\v 10 Tsí xoo é kaikan ī ne, níꞌi i. Xoo é kanantuku ī ne, naniꞌi í dɨ. Xoo é kanakeꞌxen ī xiꞌí ne, nakaán ña dɨ. 
\p  
\v 11 ʼTe ūun nto é uva īꞌxá nto ne, tē kaikan iꞌxá nto tsákā é kāꞌxí ne, ¿vá kuēꞌé ntu nto i koo é kāꞌxi?  
\v 12 O tē kaikan ntɨ́vi é kāꞌxí ne, ¿vá kuēꞌé ntu nto i tduꞌme é kāꞌxi tɨ?  
\v 13 Ntá tsi ntōꞌo é kini ntáa ntō ne, ini nto é kuēꞌé nto é vāꞌá iña iꞌxá nto. ¿Ñā ntu te dií dií ka ini Xúva kō, ña é tuví e dukún kān, é kuēꞌé ña un tsi nte Espíritū Sántū san xoo é kaikan i ntáꞌa ña? —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Ntákaꞌan ña tsí e ña váꞌā san kaxntíi Jesuu 
\r (Mt. 12:22‑30; Mr. 3:20‑27) 
\p  
\v 14 Uun ntuvi ne, kanakuītá Jesuu é ña váꞌā san e dé ñɨꞌɨ uun ñaꞌa ñatīi. Dā ntíi ne, kūvi nákaꞌan ñá ñɨꞌɨ̄ san. Koó dā kúduꞌva ñaꞌa san.  
\v 15 Ntá tsi iō ñá ne, ntákaꞌan ña: 
\p —Ñatīí saꞌá ne, kanakuitā ñá é ña váꞌā san tsí kaxeꞌe Belsēbuu, tóꞌō e ña váꞌā, é kūvi vií ña nakūnu ña i —kaꞌan ña. 
\p  
\v 16 Iō ñá ne, ncho koto nteé ña ña. Íkan ñā é viī ñá nuu i e dóo kaꞌnu é vēꞌxí e dukún kān.  
\v 17 Ntá tsi kutuni Jésuu nee e ntádē kuení ñaꞌa sán ne, kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —Dā míꞌī ká ñuú mi ntánāa núu ña ni tāꞌan ña ne, kunaá ñuú ña. Tē ntánāa núu mii ña nī ña viꞌi ña ne, kɨɨn viꞌi ña.  
\v 18 Dukuān né, tē tóꞌō e ña váꞌā sán naa ni tāꞌan í ne, ¿nté ntu koo kuvi vii? Sáꞌa kakāꞌán u ni ntō, tsi ntákaꞌan nto tsí kataꞌxi Belsebuú san é kūvi vií u nákuīta ú e ña váꞌā san.  
\v 19 Ntá tsi te kuān ó ne, ¿xoó ntu kaxéꞌe ī é kūvi vií ñaꞌa nto é nakuitā ñá é ña váꞌā san? Dukuān né, mii ñā ntánañēꞌe ña tsí ña te nuu é ntaā i e ntákaꞌan ntó iñá ko.  
\v 20 Ntá tsi te Xuva ko kātaꞌxi ña é kākuvi vií u é kanakuītá u é ña váꞌā san ne, kani túꞌun tsi é xee Xúva kō mí ntoo nto é kadā kúꞌvē ñá iña nto. 
\p  
\v 21 ʼTe uun ñatīí, ña e dóo ntii inī í ne, dōó iō tuꞌvé ña é kade ña kuenta víꞌi ña ne, ñá te neé kuvi iña ña.  
\v 22 Ntá tsi te vēꞌxí uun ñaꞌa, ña é dií ka ntii īní ka xtúku i é naā ñá ni ñā ne, kuvi vií ña ni ñā. Kidáā ne, nakuido ña un ntɨꞌɨ káā é kanadaꞌan nūu ña kúñu ña nī é un ntɨꞌɨ īña ñá, dá kuēꞌé xio ña é ido ñā san. 
\p  
\v 23 ʼXoo é ña kañéꞌe i da xeꞌe kó ne, kakaꞌan ntée ña ko. Xoo é ña kaxntíī ko é natāká u ne, da dií ka kaeté xaa ña. 
\s1 E ña váꞌā é kantiko kōo 
\r (Mt. 12:43‑45) 
\p  
\v 24 ʼTē ntíi uun é ña váꞌā nima ñáꞌa sán ne, kaika ñuu itsí kān, kantukū míꞌi kūtuví daꞌna. Tē ña ni naníꞌi í ne, kada kuení i: “Ntiko kōó u, núꞌū u nú viꞌī kó kān mí kii u”, koo kada kuení i.  
\v 25 Te nāxeé ne, naniꞌí i nima ñátīí san vata kaa uun viꞌi mí dóo váꞌa ntúntoo, mí dóo váꞌā o ntúvaꞌa.  
\v 26 Kidáā ne, kɨ́ꞌɨn xtūku kínakueka úꞌxē ká e ña váꞌā e dií dií ka kini ntáa. Kidáā ne, un ntɨꞌɨ̄ é ūná san kɨ́ꞌvi é kuꞌun nima ñátīí san. Kidáa ne, dā dií dií ka natɨ́vi ña é vata kaa díꞌna —kaꞌan ña. 
\s1 Nee iña é dodíni ntíꞌxe 
\p  
\v 27 Nɨɨ dukuan kākaꞌan Jésuu sáꞌā né, uun ñaꞌa ñadɨ̄ꞌɨ́, ña tuvi méꞌñū ñaꞌa sán ne, kachuꞌu ntáa ña: 
\p —¡Nté kui váꞌa ñadɨ̄ꞌɨ, ña é nakáku nto, ña é nātsitsí nto! —kaꞌan ña. 
\p  
\v 28 Ntá tsi dɨvi ñā ne, kakaꞌan ña: 
\p —¡Nté kui dóo váꞌā o xoo é kainí i túꞌūn é kākaꞌan Xúva ko ne, dē ntaa ña! —kaꞌan Jésuu ni ñáꞌa san. 
\s1 Ñaꞌa, ña é kīni ntáa, ntaíkan ña nuu i e dóo kaꞌnu 
\r (Mt. 12:38‑42; Mr. 8:12) 
\p  
\v 29 Dā dóo nátaká nuu ñaꞌa san mí tuví Jesuú ne, eni ntuꞌu ña kākaꞌan ña: 
\p —Ñaꞌa, ña ntoo vevií ne, dōó kini ntáa ña. Ntaíkān ñá nuu i e dóo kaꞌnu, ntá tsi ña kuéꞌe Xuva ko ña nuu i san, mii tsi é kuēꞌé ña nuu i é vata ō kúvi nī ña kaꞌán naa Xuva ko, ñá nani Jōnaa.  
\v 30 Tsí vata ō kúvi Jonaa nuu i iña ñaꞌa, ña intóo ñuú Nínive kidáā ne, xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīí ne, kuan kōo kuvi ú nuu i iña ñá ntoo iꞌa vevii.  
\v 31 Tē xee ntúvī é kōto nteé Xuva ko ñāꞌa, ne ñáꞌa ña ne, nakuntítsi reina iña ñuu é tuví nte díñɨ i kān e dóo ikā ne, tsiꞌi kuétsi ña ña, tsí reiná san ne, un váꞌa tsi ika vēꞌxí ña é kīni ñá un ntɨꞌɨ̄ é īní rei Salamuún san. Koto nto ve, tsí e xee úun ñaꞌa, ña é dií ka kaꞌnu ñaꞌa é Salāmuun.  
\v 32 Ña intóo ñuu Nínive kidáā ne, nakuntáñɨ̄ ñá tē xee ntúvi é koto nteé Xuva ko ñāꞌa sán ne, tsiꞌi kuétsi ña ña ntoo vevii. Tsí ña ñuu Nínive sán ne, nātɨvi iní ña kuétsi ña dā téku ña túꞌūn é kākaꞌan Jonaá san. Koto nto, tsí e xée ūun ñaꞌa, ña é dií ka kaꞌnu ñaꞌa é Jonaa. 
\s1 Ñuꞌu é kāxiꞌí nuu kúñu kō 
\r (Mt. 5:15; 6:22‑23) 
\p  
\v 33 ʼNté uun xoxo natúun i ñuꞌu é kutuvī xuꞌu, nte é kutuvi má ētún san, tsí kuntekū dukun vata koo é naxīꞌi nuu mí kɨ̄ꞌví ñaꞌa san.  
\v 34 Tsí ntuxnuu kó ne, vata kaa ñuꞌu é kāxiꞌí nuu kúñu kō kaa. Te vāꞌá ntuxnuu kó ne, kanɨɨ̄ kúñu ko kāxiꞌí nuu. Tē ña váꞌa ntuxnuu kó ne, kūñú ko ne, kutuví nee.  
\v 35 Kuenta tsí viin tsí dā née ini o ne, ñúꞌū é īo íña o ne, kūnee.  
\v 36 Te kanɨɨ tsī kúñu o īó ñuꞌu ne, nté un siin ña kákunee ne, kinin un ntɨꞌɨ̄ é vāꞌá ne, vata kaa te ñuꞌu kaxiꞌí nuu kúñu ō —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Dā tsiꞌi kuétsi Jesuu ña faríseu ni mastrú lei 
\r (Mt. 23:1‑36; Mr. 12:38‑40; Lc. 20:45‑47) 
\p  
\v 37 Dā kúvi kaꞌan Jésuú ne, kāna uun ñaꞌa ña fariseú ña é kīkáꞌxi ña nú viꞌi ña kān. Kúkɨ̄ꞌví ña, itúvi ña nú mesa kán ne,  
\v 38 dā kúduꞌva ña fariseú san dá ini ña tsí ña ni dē ntáa Jesuu vátā xkoó ini ña é ntaꞌa ña dīꞌna dá kaꞌxí ña.  
\v 39 Ntá tsi Jesuú ne, kakaꞌan ña: 
\p —Ntōꞌó, ña fariseú ne, ntánakate nto ata vásu ntó ni kōꞌo nto, ntá tsi nima ntó ne, nuu tsitu nuū i é kīni kaa e ntáde nto, e ntadúꞌu nto.  
\v 40 ¡Nté kui kuān nte túntu ntú nto! ¿Vá ña íni ntu nto tsí ña é de kúꞌve ata i kān ne, dɨvi tsi ñā é idé kúꞌvē ña iní i kān dɨ?  
\v 41 Ntá tsi kuéꞌe nto ña ntāꞌvi é nuu nima ntó ne, dukuān né, ntuntoo ntiꞌxe kanɨɨ̄ kúñu ntō. 
\p  
\v 42 ʼNtá tsi ¡ña ntaꞌví ide ntú nto, ña fariseu! Ntōꞌó ne, dōó kuenta ntáde nto ntánakii xio nto uun taꞌvi ī é ūꞌxí san iña é un ntɨꞌɨ nuū i xuku choꞌo nto é nakuéꞌe nto ntaꞌa Xuva kō vata tsī o é kākaꞌan leí san, ntá tsi ña ntáde nto kuenta táꞌan nto te viī nto é vāꞌá ni ñā; ntē ña ntákuinima ntó Xuva kō. Sáꞌā é kantio é viī ntó da ntánakuéꞌe nto ntaꞌa Xuva kō é kāduku ntée ña. 
\p  
\v 43 ʼ¡Ña ntaꞌví ide ntú nto, ña fariseu!, tsi nú viꞌī mí ntánataká nuu nto ne, dōó ntio nto é kuntōo nto nte nuu i kán ne, dōó ntio nto é kuiko ñuꞌu ñaꞌa san nto itsi mí ntaíka nto. 
\p  
\v 44 ʼ¡Ña ntaꞌví ide ntú nto! tsí ntōꞌó ne, vata ntáa ñañā é ña dîtó tuvi má ñuꞌu kān ntáa nto. Dā nêní tsi ñaꞌa san, ntaído ntíta ña —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 45 Kidáā ne, nantíko kōó uun mastrú leí san, kakaꞌan ña ni Jésuu: 
\p —Mastru, dá kuān ó kakaꞌan ntó ni ña tsīkán ne, vata te kakaꞌan kíni nto nī ntɨ́ dɨ —kaꞌan ña. 
\p  
\v 46 Ntá tsi kakaꞌan Jésuu: 
\p —¡Ña ntaꞌví ide ntú nto dɨ, é mastrú lei nto! tsí ntánakuído nto ñaꞌa san da nte koo é ña kutíi ká ña. Ntá tsi ntōꞌó ne, nté un siin ña nchó tɨɨn ntaꞌa nto. 
\p  
\v 47 ʼ¡Ña ntaꞌví ide ntú nto! tsí vatā o dé ñata ntō, ña intóo kídaā e éꞌní ña ña ntákaꞌán naa Xuva ko ne, kuan tsī ó ntáde nto dɨ e ntáde váꞌa nto ñaña ñā.  
\v 48 Sáꞌā é kataꞌxi kuenta é kūtuni tsí dadɨɨ tsi nima ntó ni ñata ntō, ña intóo kídaā. Dɨvi ñata ntō san éꞌní ña ña ne, dɨvi ntō ntáde váꞌa nto ñaña ñā. 
\p  
\v 49 ʼTsí kakaꞌan Xúva kō, ña dóo kiꞌin inī: “Taxnūu ú ña kaꞌán naa kó ni pūstrú ko mí ntoo ña. Iō ñá ne, kaꞌní ñaꞌa san ña. Iō ñá ne, kada xení ñaꞌa san ni ñā.” Kuan ō kaꞌan ña.  
\v 50 Dukuān é vevií ne, Xuva kō ne, ntákan ñá kuenta ñáꞌa, ña ntoo vevii, kuenta iña nɨ́ñɨ e étɨ un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña kaꞌán naa Xuva ko, ña é xiꞌi un tsi nté da iñɨ ntuꞌu ñúxiví sa.  
\v 51 Ēꞌní ña ña ntákaꞌán naa Xuva ko nte ntúvi diꞌna da éꞌni ña Abeé san un tsi da nte rkontûvi da éꞌni ña Zacaria. Ēꞌní ña ña má ūkún kān méꞌñū nú naa kan ni má viꞌī e dóo kuíkó san. Dukuān é kākaꞌán u tsí Xuva kō ne, ntákan ña kuenta íña ñá xiꞌí san nī ña é ntoo vevii. 
\p  
\v 52 ʼ¡Ña ntaꞌví ntu nto, mastrú lei!, tsi dóo kutu niꞌi nto ntakāá xiꞌi mí ntákūtúꞌve ñaꞌa san. Ntē ña ntakɨ́ꞌvi mii nto, ntē ña da váꞌa nto é kɨ̄ꞌví ñaꞌa, ña é ntio i é kūtúꞌve i —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 53 Dá kakāꞌan Jésuu nuu i sáꞌā ne, mastrú leí san nī ña fariseú san ne, dōó kudiin ñá ni ñā. Eni ntuꞌu ñā ntánakutsuꞌun ña ñā é ña te da díi nuu i tsixeꞌe ña ñā.  
\v 54 Ini xuꞌū ñá te neé nuū i é kūvi xnteé ixi ñá ña kuenta iña túꞌūn é kākaꞌan ña. 
\c 12  
\s1 Kanañēꞌe Jesuu kuénta iña ña é da miī rkɨ xaa i kakaꞌan 
\p  
\v 1 Dukuān ne, ñá tē nté kaa nté kaa ñaꞌa nátaká nuu ña. Uun ito tsi ntaédin nuu taꞌan ña. Dā éni ntuꞌu Jēsuu kakaꞌan ñá ne, diꞌna tsi ña ntɨniꞌi ñā kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —Kuenta tsí vií nto ni uꞌxen iā ña fariseu. Tsi dɨ́vi ñā né, da rkɨ xaa ña odo ntákaꞌan ña, ñá te kanɨɨ̄ nima ñá ntákaꞌan ña.  
\v 2 Tsí ña túvī nee iña é koo xūꞌú iña ko é ña nátidito; ntē ña tuví ne nuu i é ntē xoxo kiní i.  
\v 3 Dukuān ne, un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ e ntákaꞌan nto mí nēé san ne, kūtuni ñáꞌā san mí kāxiꞌí nuu ntuve ngántii san. Nēe é diin diin tsi ntákaꞌan nto dá kāntiꞌú xiꞌi ntó ne, uun ito tsi kachuꞌu ña, kaꞌan ña nté rkɨ viꞌi kan. 
\s1 Xoó ntu é ūꞌvi ntiꞌxe ko 
\r (Mt. 10:26‑31) 
\p  
\v 4 ʼNtōꞌo e dóo váꞌa tiin ú ni ntō ne, kakaꞌán u ni ntō é ña ku uꞌví nto xoo é kaꞌní i kúñu kō. Tsí te kúvī ne, ña túvī nee é kuvi vií ka ñá ni kō.  
\v 5 Ntá tsi kakaꞌán u ni ntō xoo é dií ka uꞌvī nto. Uꞌvī ntó ña é kūvi nakiꞌi ntuvi iña nto ne, da katé nuu ña nto dôꞌvi kan. Dɨvi ñā é uꞌvi ntíꞌxe nto ña. 
\p  
\v 6 ʼ¿Ñā ntu te kadíko ña ūꞌun láā san é ūvi kúdii diúꞌun san? Ntá tsi nté uun tɨ ña kakunáa ini Xúva ko tɨ̄.  
\v 7 Dɨvi ntō né, un tsi nté idi dɨkɨ nto ntántéꞌvi kui kui uun. Dukuān ne, ñá ku uꞌvī nto. Tsí dɨvi ntō ne, dií dií ka nuu áꞌvi nto é vata ntáa láa, kɨtɨ é ña te da díi san. 
\s1 Xoo é nakíni i Jesuu núu ñaꞌa 
\r (Mt. 10:32‑33; 12:32; 10:19‑20) 
\p  
\v 8 ʼNtá tsi kakaꞌán u ni ntō tsí un ntɨꞌɨ ntō xoo é kanakiní i ko nuu ñaꞌa san vevií ne, xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīí ne, nakiní u ña nuu ánje Xuva kō kídaā.  
\v 9 Ntá tsi xoo é kākukaꞌan nuu i é kāꞌán i iñá ko nuu ñaꞌa san vevií ne, kuan kōo vií u ni ñā nuu ánje Xuva kō kídaā. 
\p  
\v 10 ʼDa xōó ka é kaꞌan ntée i ko, xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīí vevií ne, kuvi kada kaꞌnu iní Xuva ko ni ñā. Ntá tsi xoo é kaꞌan kíni i iña Espíritū Sántū ne, ñá kada kaꞌnū iní Xuva ko ni ñā. 
\p  
\v 11 ʼTē kueꞌen niꞌi ña nto viꞌi mí nataká nuu ña Israeé ne, ō kɨꞌɨn niꞌi ña nto ntáꞌa ña kaxntēku kûꞌve sán ne, ō ntáꞌa ña tsiñu naꞌnu i ne, ñá ku kadā kuení nto nté koo nantiko koō ntó, nee é kāꞌan nto.  
\v 12 Tsí tē xee úra i é kāꞌan ntó ne, Espíritū Sántū sán nañēꞌé ña nto nté koo kaꞌan nto —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Nee e dóo xii kaa iña ñá kuika 
\p  
\v 13 Uun ñāꞌa, ña nuu taꞌan méꞌñū ñaꞌa sán ne, kakaꞌan ñá ni Jēsuu: 
\p —Mastru, káꞌan nto ni ēní ko, na tāꞌxi na é kāduku ntée ú iña uvá ntɨ —kaꞌan ña. 
\p  
\v 14 Ntá tsi Jesuú ne, kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —¿Xoó ntu kakaꞌan i é kadā kûꞌvé u iña nto, é kēꞌnté dava ú iña nto? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 15 Kidáā ne, kakaꞌan xtúku ña ni ñāꞌa san: 
\p —Kuenta tsí vií nto tē ña kunéꞌū iní nto é īó iña taꞌan nto. Tsí ña te nee é īó iña ko é kade i é vāꞌá koo kuntoo o ñūxiví sa —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 16 Kidáā né, ntaa ña ni ñā uun nuu i: 
\p —Uun ñatīi, ña dóo kuikā né, dōo váꞌa kúvī é tātá ña.  
\v 17 Kidáā né, dōo dé kuení ña, kakaꞌan ña: “¿Neé ntu vii ú ve? Tsí ña túvī ka míꞌī natsoo vaꞌá u é tātá ko”, kaꞌan ña.  
\v 18 Dā dé kuení ña, kakaꞌan ña: “É īní u neé vii ú ve. Nakɨɨ̄n ú a viꞌi atā sán ne, dá xntītsí u uun é dií ka kaꞌnu ka. Ikan nātsuꞌun váꞌa ntɨꞌɨ u é tātá ko ni un ntɨꞌɨ̄ é īó iñá ko.  
\v 19 Kidáā ne, káꞌan miī ú ni nīmá ko: Nima míi ko, dɨvīn ne, ñá tē nté kaa iña o é ntoo váꞌa ve. Kutuvín daꞌnan ve. Kaꞌxín ne, koꞌon; na nākunuu dîní nima o.” Kuan kōo kaꞌan ña.  
\v 20 Ntá tsi Xuva ko ne, kākaꞌan ña: “¡Nté kuān nte túntun ntun! tsí niñú ve kuvin. Iña o é ntoo váꞌa ne, ¿xōo ntú iña i kuvi?”, kaꞌan ña.  
\v 21 Dukuan ō ntákuvi ñaꞌa, ña e ntátsoo váꞌa dokuika iña mii i, ntá tsi dóo ntaꞌvī ñá nuu Xuva ko —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Kade Xuva ko kuēnta íꞌxá ña 
\r (Mt. 6:25‑34) 
\p  
\v 22 Kakaꞌan Jésuu ní ña ntɨniꞌi ñā: 
\p —Sáꞌa kāꞌán u ni ntō: Ñá ku dē kuení nto nee é kāꞌxi nto; ntē ña ku de kueni nto nee é kuꞌun kutāvi nto.  
\v 23 Tsí ntuvi iña kó ne, dií ka nuu áꞌvi é vāta kaa é kāꞌxi o. Dií ka nuu áꞌvi kúñu kō é vāta kaa dóo é kuꞌun ō.  
\v 24 Koto nto nté o de rkáka san: Ñá katāꞌxi tɨ é tātá, ntē ña katáꞌvi tɨ, ntē ña tuvi míꞌī ntánatsoo váꞌa tɨ iña tɨ́ dɨ. Ntá tsi Xuva kō ne, kaxéꞌe ña é kāꞌxi tɨ. Ntōꞌó ne, ¿ñā ntu te dií dií ka nuu áꞌvi nto é vāta ntáa láa san?  
\v 25 Nté uun ñaꞌa nto ña kuvi vií nto é kuēꞌnu ka kúñu nto, nté un síin ka, kuān te dóo kadā kuení nto.  
\v 26 Tē ña kuvi vií nto nte un síin sāꞌá ne, ¿nté kui ntádē kuení ntu nto tuku nuu i? 
\p  
\v 27 ʼKóto nto nté o ntaéꞌnu láa san, é ntē ña ntáde tsiñu ne, ntē ña ntánakuido xuꞌve. Ntá tsi kakaꞌán u ni ntō tsí rei Salamuún ne, kuān te dóo vaꞌa kueꞌen dóo ñá ne, ñá tē nté sa váꞌa ito ña é vata ntáa láa san.  
\v 28 Te Xuva ko kāxéꞌe ña e dóo váꞌa ito kuꞌu é kaa má kūꞌú kān vevií ne, tevāá ne, tutun kuvi ne, ¿ñā ntu te dií ka kueꞌe kuenta víi ña nto nēe é kuꞌun nto, ntōꞌo é ña ntákuintiꞌxe nto?  
\v 29 Dukuan ne, ñā ku nantɨ́ꞌɨ nto iní nto é ntuku ntō é kāꞌxi nto.  
\v 30 Tsí ñaꞌa, ña é ña ini Xúva kō né, dōo ntaítsuꞌun ña īña é un ntɨꞌɨ nuū i sáꞌa. Ntá tsi dɨvi ntō né, īó uun Xuva ntō, ña é īní nee é ntátaan núu nto.  
\v 31 Ntukū nuu iní nto nēe e váꞌā é viī nto é ntio Xuva ko ne, níꞌi ntō é un ntɨꞌɨ nuū i sáꞌā. 
\s1 Natsoo váꞌa o é nuu áꞌvi iña ko e dukún kān 
\r (Mt. 6:19‑21) 
\p  
\v 32 ʼÑá ku uꞌvī ntó, a leꞌntu míī ko. Ñá tē nté sa tɨtɨ́n nto, ntá tsi Xuva kō ne, iō ñá dodîni é tāꞌxi ña nto é vāꞌá iña ña.  
\v 33 Nadiko ntō é īó iña nto ne, dá kuēꞌé nto ña ntátaan núu i san. Kuan kōo kaváꞌa nto itɨ́n nto é ña kakuátā é kuntōo váꞌa iña ntó e dukún kan ntii dañu ntūvi. Tsi íkān ne, ña kakɨ́ꞌvi ña duꞌu, ntē ña kadúku tɨ́ iña ko.  
\v 34 Míꞌi ntōo é nuu áꞌvi iña ntó ne, ikan kuntōo nima ntó dɨ. 
\s1 Kantio é kōo túꞌvē ko 
\p  
\v 35 ʼNa kōo túꞌve nto duꞌnu nto ni ñūꞌu é nātuún nto.  
\v 36 Vií nto vata tsī o dé ña ntáde tsiñu, ña ntantétu tóꞌo i, ñā é ñeꞌe mi tántaꞌa ñaꞌa. Tē náxee ñá ne, kanakeꞌxen ñā xiꞌí ne, ura tsí i nakaan.  
\v 37 Nté kui dîni tóꞌō ña ntáde tsiñu san e ntántíto ña te naxēé ña. Nuu é ntaā i é kākaꞌán u ni ntō tsí dɨvi tsī tóꞌo ñā ne, nákuntēé ña donúu ñā ne, da káꞌan ñā tsí na kuntōo ña ntáde tsiñu san nú mēsa ñá ne, mii toꞌo ñā tsuꞌun koꞌo ña é kāꞌxí ña.  
\v 38 Nté kui váꞌa ña ntáde tsiñu san, tsí kuān te davá ñūú ne, ō e veꞌxi túvi ne, ntantíto ña tē née tóꞌo ñā.  
\v 39 Na kūtuni nto sáꞌā. Tē dɨ́ ini tóꞌō viꞌi san neé ura kiꞌxi ñá duꞌú san ne, koo túꞌve ña kuntētu ña. Ñá kuēꞌé ña itsi é kɨ̄ꞌví ña duꞌú san má viꞌi ñā é kiꞌi dúꞌu ña iña ña.  
\v 40 Kuan dɨvi ntō dɨ́ ne, na kōo túꞌve nto, tsí dā née inī nto ntuvi dá ña ntántétu nto xee ña vexkúvi ñatīi —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Ña ntáde tsiñu vāꞌá nī ña ntáde tsiñu, ña é ña váꞌā 
\r (Mt. 24:45‑51) 
\p  
\v 41 Pedrú ne, katsixeꞌe ñā: 
\p —Tōꞌó, ¿vá kantáa ntu nto nuu i sáꞌa é da mii tsi īña mii ntɨ́ ne, ō iña un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 42 Kakaꞌan Tóꞌo kō: 
\p —¿Xoó ntu é ña ntáde tsiñu odo nūu, ña é dií ka vāꞌa, ña é dií ka kade ntaa, ña é kākaꞌan tóꞌo ī é kodo nūu ñá iña ñá ntoo nú viꞌi ñā é kuēꞌé ña é kāꞌxí ña te xee úra i?  
\v 43 ¡Nté kui váꞌa ña ntáde tsiñu, ña kade ntaá san! Tē náxee tóꞌo ñā ne, é un ntɨꞌɨ kāde ntaa ñá vatā o uvé tsiñu ña.  
\v 44 Nuu é ntāa ntíꞌxe i é kākaꞌán u tsi tóꞌo ña ne, xtuvī ñá ña é kuēnta víi ña é un ntɨꞌɨ̄ é īo íña ña.  
\v 45 Ntá tsi te ña ntáde tsiñu san kade kuení ña tsí kukuií ka dá nāxee tóꞌo ñā ne, kani ntuꞌu ña kadā xení ña ni ña ntáde tsiñu niꞌi ña, te tīí, te ñadɨ̄ꞌɨ́ ne, kani ntuꞌu ñā é kōꞌo ña, é kāꞌxí ña, é kada kɨꞌvi ñā.  
\v 46 Kidáā ne, da née inī tsí ña naxee tóꞌo ñā ntuvi dá ña kantétu ña, tsí ña íni ña neé ura naxée ña. Kidáā ne, nakiꞌi ña tsiñu ñā ne, natee xío ña ña é kɨ̄ꞌɨn ñá ni ñāꞌa, ña é ña ini de ntáa san. 
\p  
\v 47 ʼÑa ntáde tsiñu, ña é īní nēe e ntío tóꞌo ī ntá tsi ña te īó tuꞌvé ña, ntē ña ni de ntáa ña é kākaꞌan tóꞌo ñā né, dōo nakáꞌxi vaꞌa tóꞌo ña ñā.  
\v 48 Ntá tsi ña ntáde tsiñu, ña e ñá ini nee e ntío tóꞌo ī ntá tsi idé ña nee iña e ñá ini ña ne, níꞌi ñā é ntōꞌo ña dɨ, ntá tsi ña dóo nee. Tsí xoo é dií ka kueꞌe níꞌi i ne, dií ka kueꞌe kantio é kueꞌé ña ña nguiī san. Xoo é dií ka kueꞌe ntada ña kuénta ntáꞌa i ne, dií ka kueꞌe kantio é kāda ntaa ña. 
\s1 Kīi nteé xio taꞌan ñaꞌa san kuenta iña Jésuu 
\r (Mt. 10:34‑36) 
\p  
\v 49 ʼVéꞌxī u e xnteé ñuꞌu ú ñuxiví sa. ¡Dōó ntio kó tē dɨ́ kaiꞌxi vevíi!  
\v 50 Īo úun nuu i e dóo ntoꞌo kó rkontûví ne, un váꞌa tsi kantɨꞌɨ iní ko un tsi da nte inú kava.  
\v 51 ¿Vá vēꞌxí ntu ú vata koo é kuntoo váꞌa ñaꞌa san ñuxiví sa, te kuinī nto? ¡Ñaꞌa ní san! tsí veꞌxí u é kii nteé xio taꞌan ñaꞌa san kuenta iñá ko.  
\v 52 Tsí un tsi nte vevií ne, kii nteé xio taꞌan ñaꞌa. Uꞌun ñáꞌa san uun tsi viꞌi ntoo ña. Uni ñáꞌa ña naa núu ña nī ña uvi ñáꞌa sán ne, ña uvi ñaꞌa sán ne, naa núu ña nī ña uni ñáꞌa san.  
\v 53 Uva ī ne, naa núu ña ni iꞌxā ña. Iꞌxá ña ne, naa núu ña ni uva ñā. Dɨꞌɨ ñā ne, naa núu ña nī dióko ñā. Diōkó ña ne, naa núu ña ni dɨꞌɨ ñā. Ñúntɨ̄ɨ́ ña ne, naa núu ña nī énu ñā. Ēnú ña ne, naa núu ña nī ñuntɨ́ɨ ña —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Nuu i nté koo kuvi ntuvi saꞌa 
\r (Mt. 16:1‑4; Mr. 8:11‑13) 
\p  
\v 54 Kakaꞌan Jésuu ní ñaꞌa san: 
\p —Tē íni nto tsí ñuꞌu vikó san xeꞌe i kán ne, ura tsi ntákaꞌan nto é kɨ̄ɨn davi. Kuan kōo kuvi ntiꞌxe.  
\v 55 Dá kaīnu tatsin xéꞌe ī kán ne, ntákaꞌan nto é vēꞌxí ntuvi kaꞌni. Kuan kōo kuvi ntiꞌxe.  
\v 56 Ntoꞌó ne, da mii tsī rkɨ xaa nto nteku é ntákaꞌan nto. Ntoꞌó e dóo íni nto é kāꞌan nto nté koo kúvi e dukún kan ni ñūxiví a ne, ¿nté kuī ña ntáñeꞌe dɨkɨ ntu nto núu i é kataꞌxi Xuva kō nté koo kuvi ntuvi é ntoo o vevii? 
\s1 Koón ntiīn é ntūváꞌan nī ña ntaínchuꞌvi o 
\r (Mt. 5:25‑26) 
\p  
\v 57 ʼ¿Nté kui ña káde kúꞌven míin nee é vāꞌa iña nto?  
\v 58 Tē xoó ñaꞌa kɨꞌɨn níꞌi ña o ntaꞌa ña tsíñu i é tsiꞌi kuétsi i ō ne, koón ntiin nātiin váꞌan ni ña itsi kān vata koo é ña kɨ́ꞌɨn niꞌi ña o ntaꞌa ña tsíñu i san. Tsí tē ña tsiñu i san ntada ña o kuénta ntáꞌa sntadún san ne, xnuu kutu ña ō viutun.  
\v 59 Kakaꞌán u ni ō tsí ña ntiin viútun san un tsi da nte ntáꞌvin ntɨꞌɨn é kakan ña —kaꞌan Jésuu ni ña. 
\c 13  
\s1 Kantio é nadama ō nima ko 
\p  
\v 1 Ntuvi tsikán ne, iō ñá san ne, kuéꞌen ñā mí tuví Jesuú ne, ntaa ña ni ñā tsí Pilatú san ne, ēꞌní ña ña ñatīi, ña ñuú Galileá ne, da nádaká ña nɨñɨ ña ni nɨñɨ kɨtɨ́ san é kuēꞌé ña doméni íña Xuva ko. 
\p  
\v 2 Jesuú ne, kakaꞌan ña: 
\p —¿Vá dií ka ntu iō kuetsí ña kuān o kúvi san é vata ntáa ña ñuú ña, te kuinī nto, é kuān o ntóꞌo ña?  
\v 3 Kaꞌán u tsí ñaꞌa. Ntá tsi dɨvi nto, tē ña nadáma nto nima ntó ne, un ntɨꞌɨ ntō kuví nto dɨ.  
\v 4 Un ntɨꞌɨ̄ ña xeꞌun uni ñáꞌa san xiꞌi ñá da núu viꞌi dūkun é nani Silūeé ne, ¿dií ka ntu iō kuetsí ña é vata ntáa ña é īntóo ñuú Jerusaleén, te kuinī nto?  
\v 5 Kaꞌán u tsí ñaꞌa. Ntá tsi dɨvi nto, tē ña nadáma nto nima ntó ne, kuví ntɨꞌɨ ntō dɨ —kaꞌan ña. 
\s1 Kuenta iña utun é ña kakíi kɨtɨ i 
\p  
\v 6 Kidáā ne, kantáa Jesuu núu i sáꞌā: 
\p —Uun ñatīí ne, íꞌxi ña uun utun ígu ñuꞌu ña. Kuéꞌen ña kūkoto ntódo ña te kākii kɨtɨ ígū sán ne, nté uun tɨ ña kakii tɨ.  
\v 7 Kidáā ne, kakaꞌan ñá nī ña kade kuenta útun san: “Koto nto tsi é uni kuíā é kakiꞌxi da tāꞌán u ne, nté uun igu sán vata níꞌi ko tɨ. Nakɨ̄ɨn nto utun tɨ vata koo é ntūnîné ñuꞌu san, tsi é ntaā i é ntitsi”, kaꞌan ña.  
\v 8 Ntá tsi ña kade kuenta útun sán ne, kakaꞌan ña: “Na kūntitsi mií ka uun kuiá, nɨɨ dukuan naxtīvitá u nteꞌu nú ditsín i ne, dá tsōo ú choꞌo é kuēꞌnu váꞌa.  
\v 9 Te kīi kɨtɨ i kidáā ne, váꞌa ō. Tē ñaꞌá ne, dá nakɨ̄ɨn nto”, kaꞌan ña. —Kuan ō ntáa Jesuu nuu i sáꞌa. 
\s1 Dā ntaváꞌa Jesuu úun ña dɨꞌɨ̄, ña kútɨꞌɨ̄ 
\p  
\v 10 Uun ntuvi dá iō dáꞌnā ne, kanañēꞌe Jesuu ñáꞌa san nú viꞌī mí ntánataká nuu ña Israeé san.  
\v 11 Ikān tuví uun ña dɨ̄ꞌɨ, e xéꞌun uni kuīa é nchokuví ña. Tsí uun é ña váꞌā san dé tɨꞌɨ ñā. Ña ni kúvi ntuntāa ña nté un síin.  
\v 12 Dā íni Jesuu ñá ne, kāna ña ña, kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —É ntuváꞌan kuiꞌi o vé —kaꞌan Jésuu ni ña. 
\p  
\v 13 Kidáā ne, xntee táꞌan Jesuu ntáꞌa ña ñadɨ̄ꞌɨ́ san. Ura tsí i ntuváꞌa ña ne, dā éni ntuꞌu ña kākaꞌan ña tsi dóo kaꞌnu Xuva kō.  
\v 14 Ntá tsi tóꞌō viꞌi mí ntánataká nuu ña ne, dōo kúdiin ña tsí ntaváꞌa Jesuu ñáꞌa san ntuvi dá iō dáꞌna ne, kakaꞌan ñá ni ñāꞌa san: 
\p —Íñu ntuvi īo é kada tsiñu ō né, dɨvi tsi ntūvi é kūvi kiꞌxi nto dá kuchōꞌo nto; ñá te ntūvi dá iō dáꞌna san kiꞌxi nto —kaꞌan ña. 
\p  
\v 15 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu: 
\p —Ntōꞌó ne, da miī rkɨ xaa nto nteku e ntákaꞌan nto. ¿Ñā ntu ntánantuté nto duntɨkɨ nto ni búru nto é kɨ̄ꞌɨn tɨ kikoꞌó tɨ ntute ntuvi dá iō dáꞌna san?  
\v 16 Tsí ña dɨ̄ꞌɨ́ saꞌá ne, tatá viꞌi Abraan ña, ntá tsi é kūvi xeꞌun uni kuía e nteé kɨmi ña kuīꞌi sáꞌa é xēꞌé é ña váꞌā san ña. ¿Vá ñā ntu kuvi nakuitá u kuiꞌi ña ntuvi dá iō dáꞌna? —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 17 Dá kāꞌan Jésuu sáꞌā ne, un ntɨꞌɨ ñā ntaínchuꞌvi ña kúkaꞌan nuu ña é kuān ó kakaꞌan Jésuu ni ña. Ntá tsi ñaꞌa sán ne, dōó diní ña e dóo kaꞌnu nuu i é idé Jesuu. 
\s1 Kuenta iña tsɨ́kɨ̄n kuli 
\r (Mt. 13:31‑32; Mr. 4:30‑32) 
\p  
\v 18 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu: 
\p —¿Nté ō ntu mí kadē kûꞌvé Xuva kō? ¿Nee iñá ntu é kuvi ntada dadɨɨ o?  
\v 19 Vata kaa kudii uun tsɨ́kɨ̄n kuli é kuetsi kuēꞌen e kaíꞌxi uun ñatīi má iña ñá kān ne, kēne un tsi da nte kúvi utun. Kukaꞌnu ne, un tsi nte láa, kɨtɨ ntaíko, de váꞌa tɨ taka tɨ́ ntaꞌa i —kaꞌan ña. 
\s1 Kuenta iña úꞌxen íā 
\r (Mt. 13:33) 
\p  
\v 20 Ntá tsi kakaꞌan Jésuú dɨ: 
\p —¿Nee iñá ntu ntada dadɨɨ ú vata kaa mí kadē kûꞌvé Xuva kō?  
\v 21 Tsi mí kadē kûꞌvé Xuva kō ne, vata kaa uun tɨꞌntɨ úꞌxen iā e kíꞌi uun ñadɨ̄ꞌɨ́ san ne, dā nadaka ña uꞌxen san ni uni xkúꞌve utsi trigu un tsi da nte náneñu váꞌa úꞌxen san —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Xiꞌi mí ña niꞌi 
\r (Mt. 7:13‑14, 21‑23) 
\p  
\v 22 Jesuú ne, ítā ntíꞌxin ña ñuú naꞌnu ni ñūú kuetsi, kanakuāꞌa ña ñaꞌa san mí īta ntíꞌxin ña.  
\v 23 Uun ñaꞌa ñá ne, kēne ña, kakaꞌan ña: 
\p —Mastru, ¿ña tɨtɨ́n ntu ñaꞌa san, ña é kanakáku? —kaꞌan ñá, tsixeꞌe ñā. 
\p Jesuú ne, kakaꞌan ña: 
\p  
\v 24 —Koó ntii nto kūkɨ́ꞌvi nto xiꞌi mí ña niꞌí san. Tsí kakaꞌán u ni ntō tsí ña te da díi ñaꞌa ncho kɨꞌví ña, ntá tsi ña níꞌi ña é kɨ̄ꞌví ña.  
\v 25 Dā nákādɨ́ Tóꞌo vīꞌi san xiꞌi ñá ne, ntōꞌo é ñuꞌu mii nto kíꞌi kān né, nakeꞌxen ntō xiꞌí san, káꞌan ntō: “Nakaán nto xiꞌi nto, na kɨ̄ꞌví ntɨ”, koo kaꞌan nto. Ntá tsi dɨvi ñā ne, káꞌan ña: “Ntoꞌó ne, ntē ñá īní u mí vēꞌxí nto”, koo kaꞌan ña.  
\v 26 Kidáā ne, kani ntuꞌu nto kāꞌan nto: “Ntɨꞌɨ́ ne, ēꞌxí dadɨɨ ntɨ́ ni ntō; xīꞌi dadɨɨ ntɨ́ ni ntō dɨ. Tsí nakuāꞌa nto ñaꞌa san itsi ñuú miī ntɨ”, koo kaꞌan nto.  
\v 27 Ntá tsi nantiko kōo ñá, kaꞌan ña: “É kākaꞌán u tsi ñá īní u nto. Kii nteé xio nto ko, tsí un ntɨꞌɨ ntō ntáde nto é kīni kaa.” Kuan kōo kaꞌan ña.  
\v 28 Ikān ne, kueku nto ne, nakaꞌxí kaꞌñɨ̄ nto núꞌu nto tē íni nto Abraan ni Ísaa ni Jácoó, ni ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña kaꞌán naa Xuva ko tsí ntoo ña mí kadē kûꞌvé Xuva kō. Ntá tsi ntoꞌó ne, é ñuꞌu mii ntō kíꞌi kān.  
\v 29 Xée ñāꞌa, ñá vēꞌxí dā míꞌī ká diñɨ ñuxiví sa, kixkúntōo ña, kaꞌxí dadɨɨ ña ni Xuva kō mí kadē kúꞌvē ña.  
\v 30 Kini nto tsi kidáa ne, īó ñaꞌa vevií ne, dōó naꞌnu ñaꞌa ña iꞌa ñuxiví sa, ntá tsi ña naꞌnu ñáꞌa ká ña ntaꞌa Xuva kō. Iō ñáꞌa é ña te naꞌnu ñáꞌa ña íꞌa ne, dɨvi ñā e dóo naꞌnu ñaꞌa ña ntaꞌa Xuva kō —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Ēku nteé Jesuu ñuú Jerusaleen 
\r (Mt. 23:37‑39) 
\p  
\v 31 Ntuvi tsikán ne, xéē ña fariseu, kakáꞌan ña ni Jēsuu: 
\p —Ntaka nto iꞌa, tsí Heródē sán ne, ncho kaꞌní ña nto —kaꞌan ña. 
\p  
\v 32 Ntá tsi dɨvi ñā ne, nantíko koō ñá, kakaꞌan ña: 
\p —Kueꞌēn ntó ne, kaꞌan nto ni ñukuíi tsikan tsí vevií ni ūtén ne, nakuita ká u é ña váꞌā san ne, ntaváꞌa ká u ña nchokuví san dɨ. Īdá ne, ntɨ̄ꞌɨ tsiñu ko.  
\v 33 Ntá tsi kantio é kɨ̄ꞌɨ́n ka ú itsi kān vevií ni ūtén ni īdá dɨ. Tsí ña kúvī é kūví ña kaꞌán naa Xuva ko tē ña te ñuú Jerusaleén kuví ña. Kuan kōo kaꞌan ntó ni nā —kaꞌan Jésuu—. 
\p  
\v 34 ʼ¡Dōo uꞌvi kakúvi ko kuenta iña nto, ña ñuú Jerusaleen! ¡Tsi ntaéꞌní nto ña e ntákaꞌan túꞌun Xuva kō ne, ntáxéꞌe xuu nto ña é taxnuu Xuva ko kuēnta iña nto! ¡Ñá tē nté kaa kiꞌin itō ncho nataká nuu ú iꞌxá nto vatā ó de tsúꞌūn san é kānataká nuu tɨ iꞌxá tɨ má ntiꞌxin tɨ, ntá tsi ña ni ntío nto!  
\v 35 Koto ntō tsí xtuvī mii Xuva ko viꞌi nto ve. Ntá tsi kakaꞌán u ni ntō tsi nté uun ito ká ña kīni ntó ko un tsi da nté tē xee ntúvi é kāꞌan nto: “¡Nté kui váꞌa ō é vēꞌxí ña véꞌxi kuenta iña Xuva ko!”, koo kaꞌan nto —kaꞌan Jésuu. 
\c 14  
\s1 Dā ntaváꞌa Jesuu úun ñatīi, ña é katsitu kuīñu 
\p  
\v 1 Uun ntuvi dá iō dáꞌna ne, kuéꞌen Jēsuu, kúkaꞌxí ña nú viꞌi ña odo nūu iña ñá fariseu. Ntaíto xūꞌú ña nguiī san nté koo vií Jesuu.  
\v 2 Ikān tuví nuu Jésuu úun ñatīi, ñá katsitu kuīñu.  
\v 3 Jesuú ne, tsixeꞌe ñā mastrú leí san nī ña fariseú san, kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —¿Vá kūvi ntu ntaváꞌa ú ña nchokuví san ntuvi dá iō dáꞌna, ō ña kúvi ntu? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 4 Ñaꞌa sán ne, diin diin sá kantóo ña. Kidáa ne, kīꞌi Jesuu ñá nchokuví san ne, dā ntaváꞌa ña ña, dā nátaxnūu ña ña é na nūꞌu ña.  
\v 5 Kakaꞌan ñá nī ña fariseú san: 
\p —¿Vá iō ntú nto te īꞌxá nto o te dūntɨkɨ nto kóꞌxo nuu tɨ ini pusu kán ne, vá ña natavá ntu nto tɨ, kuān te ntuvi dá iō dáꞌna? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 6 Ña ni kúvi nantiko kōo kueꞌen tsí ña é kākaꞌan Jésuu ni ña. 
\s1 Núu i īña ña kakana ña mí kātántaꞌa ñaꞌa 
\p  
\v 7 Dā íni Jesuu tsí ñaꞌa, ña xeé viꞌi viko sán ne, ntánakaxnúu ña míꞌī e dóo váꞌā o é kuntōo ña nú mesá san ne, kakaꞌan Jésuu ni ña núu i sáꞌa: 
\p  
\v 8 —Tē xoó kakana i é kɨ̄ꞌɨn ntó viko mí kātántaꞌa ñaꞌa sán ne, tē xee ntó ne, ñá kū xkutúvi ntō nte nuu i kan, tsí te kīꞌxi tuku ñaꞌa, ña é dií ka kaꞌnu ñaꞌa é dɨvi ntō ne,  
\v 9 kidáā ne, xéē ña é kāna ña nto ntuvi ntó ne, káꞌan ña ni ntō: “Xio kudii kutuví nto, tsí ña sāꞌá ne, kutuvī ñá iꞌa”, koo kaꞌan ñá ni ntō. Kidáā ne, kukaꞌan nuu nto nakuntítsi nto, kikutúvi nto un tsi nte ata i kan.  
\v 10 Ntá tsi tē xee nto mí kākana ña nto é kīkaꞌxi nto ne, kūkutúvi nto un tsi nte ata i kan. Kidáā ne, tē xee ña e kána nto sán ne, káꞌan ñā: “Kuítā ntiꞌxin nto nte nuu i san”, koo kaꞌan ña. Kidáā ne, kuiko ñuꞌu ñā ntántoo nú mesá san nto.  
\v 11 Tsí xoo é kade kaꞌnu mii ī kúñu ī ne, tē kúvi ne, níꞌi ñā dokaꞌan; ntá tsi xoo é dutsi i vevií ne, rkontûví ne, dií ka kukaꞌnu ñaꞌa ña —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 12 Kakaꞌan xtúku ña ni ñatīí, ña e kána ña: 
\p —Dá kāde váꞌa nto é kāꞌxí ñaꞌa nú viꞌi nto kān ne, ña ku kána nto ña e dóo váꞌa tiin niꞌi ntō, nté ēní nto, nté ñaviꞌi nto, nté ñā kuika, ña ntoo etsin nú viꞌi ntō. Tsí dɨvi ñā né, kāna ña nto dɨ é kikáꞌxi nto nú viꞌi ña kān né, kuan kōo ntúdadɨɨ ña ni ntō.  
\v 13 Ntá tsi da ntáde nto viko ne, kana nto ña ntāꞌví san, nī ña e dúkuan ntāꞌví da káku, nī ña natɨ́ɨn i san, ni ña kuāá san dɨ.  
\v 14 Kidáā ne, dōo diní nto. Tsí dɨvi ñā ne, ña kúvi ntudadɨɨ ña ni ntō. Ntá tsi dɨvi ntō ne, níꞌi nto é vāꞌá iña nto ntuvi te ntóto ñaꞌa, ña é īde é vāꞌá ñuxiví sa —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Núu i īña viko káꞌnu é ēdé uun ñatīi 
\r (Mt. 22:1‑10) 
\p  
\v 15 Dā téku ña sáꞌā ne, uun ña é tuví nu mesa kán ne, kakaꞌan ñá ni Jēsuu: 
\p —¡Nté kui váꞌa o xoo e kaeꞌxí dadɨɨ i mí kadē kûꞌvé Xuva kō! —kaꞌan ña. 
\p  
\v 16 Kakaꞌan Jésuu ni ña: 
\p —Uun ñatīí ne, dōó kaꞌnu viko idé ña. Ñá tē nté kaa ñaꞌa san kána ña é kīkáꞌxi ña.  
\v 17 Dā xeé ura i é kāꞌxí ña ne, taxnūu ña ña kade tsiñu iña ña é kūkoto ñá ñaꞌa san: “Kueꞌēn ntó ve, tsi é iō tuꞌvé ntɨꞌɨ”, kaꞌan ña.  
\v 18 Ntá tsi un ntɨɨ́ ntɨɨ̄ ñá ne, éni ntuꞌu ñā ntákaꞌan ña nté kui ña ni kuvi kɨ́ꞌɨn ña. Ña é kuvi ūun sán ne, kakaꞌan ña: “Ñuꞌu da ve ñíī ú ne, kantio é kɨ̄ꞌɨ́n u kikoto ntódo u. Vií nto da xēꞌe, kada kaꞌnú ini nto nī ko tsí ña kúvi kɨ́ꞌɨn ú ve”, kaꞌan ña.  
\v 19 Tuku ñaꞌa ne, kakaꞌan ña: “Dā ve ñíī ú uꞌun náꞌa dūntɨkɨ ne, kantio é kikoto ntée ú tɨ tē vaꞌá tɨ. Vií nto da xēꞌe, kada kaꞌnú ini nto nī ko”, kaꞌan ña.  
\v 20 Ña uun ká xtuku sán ne, kakaꞌan ña: “Xuꞌú ne, dā ve kúvi tántaꞌa ú ne, dukuān ne, ña kúvi kɨ̄ꞌɨ́n u”, kaꞌan ña.  
\v 21 Dā náxee ña táxnūu ñá ne, kantaa ntɨꞌɨ ña nī tóꞌo ñā nee iña é kākaꞌan ñá mí ñeꞌe ña. Kidáā né, kūdiin tóꞌo ñā ne, kakaꞌan ñá nī ña kade tsiñu iña ña: “Kuēꞌen náneꞌen nú āꞌví kan ni itsi kaꞌnu kān, ni da kanɨɨ̄ má ñūú san, dá kuntēkan ña ntaꞌví san, kixniꞌin ña iꞌa, ni ñā dúkuan ntāꞌví da káku, ni ña kuāá san, ni ñā natɨ́ɨn sán dɨ”, kaꞌan ña.  
\v 22 Dā ku e víꞌi ne, nāxee ña táxnuu ña, kakaꞌan ñá nī tóꞌo ñā: “É de ntáa u é kākaꞌan nto, ntá tsi dóo kaniné ka”, kaꞌan ña.  
\v 23 Kidáā ne, kakaꞌan tóꞌo ña ni ñā: “Kuēꞌen ítsi naꞌnu kan ne, kuēꞌén un tsi nte nu ráxa kān, káꞌan ni da xōó ka ñaꞌa, kuétsī é viīn ñá na kīꞌxi ñá vata koo é na tsītu ña ma víꞌi ko.  
\v 24 Tsí kakaꞌán u ni ntō tsi nté uun ñaꞌa, ña kana díꞌna ú ne, ñá nīꞌi kuéꞌen tsi ña é kāꞌxí ña”, kaꞌan tóꞌo ñā —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Nuu i é ntii tūꞌun é kuntīkɨn ó Cristu 
\r (Mt. 10:37‑38) 
\p  
\v 25 Ñá tē nté kaa ñaꞌa ntántīkɨn ñá Jesuu. Jesuú ne, xkokōo ñá ata ña, kakaꞌan ñá ni ñāꞌa san: 
\p  
\v 26 —Tē xoó ñaꞌa kiꞌxi ña é ncho kuntīkɨn ñá ko ne, ña kúvi viī ñá tē ñá dií ka kueꞌe ntío ña ko é vata kaa ntío ña uva ña ni dɨꞌɨ ñā, ni ñadɨꞌɨ̄ ñá ni īꞌxá ña, ni enī ñá ni tāꞌan ñá, nī kúñu mii ñā dɨ.  
\v 27 Tsí ña kúvi viī ñá tē ña ntío ña nākunáa ña kúñu ñā é kuntīkɨn ñá ko.  
\v 28 Te iō ntó ne, ntio nto é xntitsī ntó viꞌi kaꞌnu ne, ¿vá ña ntu te diꞌna kutuví nto kadā kuení nto nté kaa nantɨꞌɨ nto, te xēe táꞌan ntu diuꞌun nto é kuvi kuntītsi?  
\v 29 Tē ñá ne, xtuvī ntó etɨ́ viꞌi sán ne, é ntaā i kutuvi dava. Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña kainí ne, kani ntuꞌu ñā kaꞌan kíni ña iña nto:  
\v 30 “Ñatīí saꞌá ne, eni ntuꞌu ña kāde váꞌa ña viꞌi ña ne, ntē ña ni kuvi vií ña nantɨ̄ꞌɨ ñá”, koo kaꞌan ña.  
\v 31 Ō te uun reí san ncho víi ña duꞌxen ni tūku reí ne, ¿vá ña ntu te diꞌna kutuví ña kadā kuení ña te xēe táꞌan uꞌxi míil sntadun ña é kōó ntii ña viī ñá duꞌxen ni tūku rei, ñá īó ōko míil sntadun i?  
\v 32 Tē íni ña tsí ña kuvi vií ña ne, taxnūu ña túꞌūn ntaꞌa tuku reí san dá tuvi íka ká ña é kākan ña e nté koo kuntōo váꞌa ña ni ñā.  
\v 33 Dukuān né, te xōó ñaꞌa, ña é ña xtuví mii i ūn ntɨ́ꞌɨ īña í ne, ña kúvi kuntīkɨn ñá ko —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Dā ña véñɨɨ́ ka ñɨɨ́ san 
\r (Mt. 5:13; Mr. 9:50) 
\p  
\v 34 Kakaꞌan xtúku Jesuu nuu i sáꞌa dɨ: 
\p —Ñɨ́ɨ̄ sán ne, dōo vaꞌa. Ntá tsi tē kúnaa díko i ne, ¿nté ntu koo ntuveñɨɨ́ ka xtúku?  
\v 35 Ñá vādá mi kainuu áꞌvi ká i; da miī sa é nakuīta o. Xoo é kātekú i ne, na kīni i —kaꞌan Jésuu ni ñáꞌa san. 
\c 15  
\s1 Kuenta iña á leꞌntu, kɨtɨ kúnaa 
\r (Mt. 18:10‑14) 
\p  
\v 1 Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ ña ntaído diuꞌun xôo iña ñuú Roma ni túku ñaꞌa, ña é iō kuetsí i ne, xée ētsin ña mí tuví Jesuu é kīni ña é kākaꞌan ña.  
\v 2 Dukuān ne, ña fariseú san nī mastrú leí san ne, ntákaꞌan kíni ña iña Jésuu, kakáꞌan ña: 
\p —Ñatīí saꞌá ne, ntaíka dadɨɨ ña nī ña é iō kuetsí i ne, ntaéꞌxí dadɨɨ ña ni ñā dɨ —kaꞌan ña. 
\p  
\v 3 Kidáā ne, kantaa Jesuu kuénta iña i sáꞌā: 
\p  
\v 4 —¿Xoó ñaꞌa ntu nto, te īó uun sientu léꞌntu ntó, tē kunaá tɨ uun tɨ ne, ñā ntu te tsoo míi nto kɨtɨ kɨmi díko xeꞌun kɨmí san, dá kɨ̄ꞌɨn nto, kínantúku nto kɨ̄tɨ kúnaá san da nte ko é naniꞌi nto tɨ?  
\v 5 Tē nániꞌi ntó tɨ ne, nakuntéku dokó nto tɨ ne, dōo dîní nto dɨ.  
\v 6 Tē náxee nto nú viꞌi nto kān ne, kana nto ña váꞌa tiin niꞌi nto nī ña nú viꞌi ntō ne, káꞌan ntō: “Na nākunuu dîní nima ntó nī ko, tsí e nániꞌí ko á leꞌntú ko, kɨtɨ kúnaa”, koo kaꞌan nto.  
\v 7 Dukuān ne, káꞌān ú ni ntō tsí dií ka iō dodîní e dukún kān te uun ñāꞌa, ñá iō kuetsí i, natɨvi iní ña kuétsi ñā, é vāta kaa ña kɨmi díko xeꞌun kɨmi ñáꞌa san, ña é vāꞌa, ña é ña tuvi kuétsi ī nuu Xuva ko —kaꞌan Jésuu—. 
\s1 Kuenta iña ñádɨ̄ꞌɨ, ña nániꞌí diuꞌun i 
\p  
\v 8 ʼUun ñadɨ̄ꞌɨ́ ne, īó uꞌxi diuꞌun kuiꞌxín iña ña. Tē kúnaa úun ne, ¿vá ñā ntu natúun ña ñuꞌu ña ne, dá neꞌxīn ñá da kanɨɨ̄ má viꞌi ña kān? Kukuií kuduꞌva tsi nantuku ñā da nte ko é naniꞌi ña.  
\v 9 Tē nániꞌi ñá ne, nataká nuu ntɨꞌɨ ña ni ñadɨ̄ꞌɨ, ña váꞌa tiin niꞌi ña, nī ña ntoo etsin nú viꞌi ña kān, káꞌan ñā: “Nā nakunuu díni nima ntó nī kó, tsi é nāniꞌí ko diuꞌún ko e kúnaa”, koo kaꞌan ña.  
\v 10 Kakaꞌán u ni ntō tsí dukuān dîni ánje Xuva ko kuēnta iña ñá iō kuetsí i tē nátɨvi iní ña kuétsi ñā —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Kuenta iña íꞌxa é kūkáka ntava túku ñuu 
\p  
\v 11 Kakaꞌan Jésuú san dɨ: 
\p —Uun ñatīí ne, īó uvi iꞌxá ña.  
\v 12 Na dutsī sán ne, kakaꞌan ná ni uva nā: “Ūvá, taꞌxi nto iña nto é kāduku ntée u”, kaꞌan na. Kidáa ne, ēꞌnté dava ña é tātá ña é duku ntée na.  
\v 13 Ntē vata kutɨ́tɨn ntuvi ne, iꞌxá ña, na dutsī sán ne, nātsuꞌun váꞌa ntɨꞌɨ na íña ná ne, dá kuēꞌen ná tuku ñuú mí doto tsi nántɨꞌɨ lúku na diuꞌun na. Īde na un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ núu i é kīni kaa vata kaꞌán ini míi nā.  
\v 14 Ntá tsi dā ntɨ́ꞌɨ kuēꞌen diuꞌun ná ne, xée ntūvi da dóo kutama da kanɨɨ ñūu tsíkán ne, iñɨ ntúꞌū kúnaa nteē na é kāꞌxí na.  
\v 15 Kidáā ne, kuéꞌen nā, kuntúku na tsiñu ni uun ñatīi, ña ñuú tsikán ne, taxnūu ña ná rantsu ña é kɨ̄ꞌɨn na, kikuenta víi na kutsin ña.  
\v 16 Ntīo na é kāꞌxí na é kaeꞌxí kutsín san da nte ko é ntaꞌa na ne, ntá tsi xoxo ni xéꞌe ī é kāꞌxí na.  
\v 17 Kidáā né, dē kuení mii na, kākaꞌan na: “¡Nté ntu kaa dií ña ntáde tsiñu iō ñá nú viꞌi uvā kó kān é iō é ntaéꞌxí ña ne, ntē dúkuan kāntóo ka. Xuꞌú ne, kaxiꞌí u dóko iꞌa!  
\v 18 Á te nūꞌú u mí tuví uvā kó kān ne, káꞌān ú ni ñā: Ūva, é ntuku kuētsí u ni Xuva ko, ni dɨvi ntō dɨ.  
\v 19 Ña nuu áꞌvi ká u é kāꞌán ka nto é iꞌxā ntó ko. Viꞌi a vé ne, vií nto nī kó vatā ó de nto nī ña ntáde tsiñu iña nto. Kuan kōo káꞌān ú ni ñā”, kaꞌan na.  
\v 20 Kidáā ne, nákunūu itsi na, kunúꞌu na mí tuví uva nā. 
\p ʼIkā ká veꞌxí na, íni uva na nā né, ntuntāꞌví ini ña na. Koó da kaxkainu uva nā kúnakuētú itsi ña na ne, nánume ña na, da éꞌxi ña xuꞌu na.  
\v 21 Kidáā ne, kakaꞌan ná ni uva nā: “Ūva, é kōꞌxo nteé u nuu Xuva ko, ni dɨvi ntō dɨ. Ñá tē nee nuu áꞌvi ká ko é kāꞌán nto é īꞌxá nto ko”, kaꞌan na.  
\v 22 Ntá tsi uva nā ne, kakaꞌan ñá ni ña ntáde tsiñu iña ña: “Nantukū náneꞌe nto duꞌnu é dií ka vaꞌa dá nākunúu iꞌxá ko. Naxnūu nto diꞌi ntáꞌa i dɨ. Na nākɨꞌɨ́ ntiꞌxen váꞌā sán dɨ.  
\v 23 Kūkueká nto duntɨkɨ, kɨtɨ dií ka deꞌén ne, dá kaꞌnī ntó tɨ dá kāꞌxi o tɨ é vīi o vikó san.  
\v 24 Tsí iꞌxá ko sá ne, e xíꞌi, kuíni ko, ntá tsi e ntóto xtuku. É kūnaá iꞌxá ko, kuíni ko, ntá tsi é naniꞌí ko i ve”, kaꞌan ña. Kidáa ne, eni ntuꞌu ñā idé ña viko san. 
\p  
\v 25 ʼNtá tsi iꞌxá ña, na kuvi atā sán ne, nuu na má tsīñu na. Dā náxee étsin na nú viꞌi na kān né, tēkú na e dóo kaeku strumentú ne, ntaíteꞌe ñaꞌa sán dɨ.  
\v 26 Kidáā né, kāna na uun ña kade tsiñu sán ne, tsixeꞌe nā: “¿Neé ntu kakuvi iꞌa?”, kaꞌan na.  
\v 27 Ña kade tsiñu sán ne, kakaꞌan ñá ni nā: “É nāxee ení o. Uva ō ne, táxnūu ña é kūví uun duntɨkɨ, kɨtɨ dóo deꞌén san, tsi váꞌa tsi ō náxee na”, kaꞌan ña.  
\v 28 Kidáa ne, kūdiín ení na, na kuvi atā sán ne, ntē ña ni ntio na ntɨ́ꞌvi na má viꞌi na kān.  
\v 29 Kakaꞌan ná ni uva nā: “Dɨvi ntō ne, ini nto tsi éma tsi kaxntiī ú nto, é ntē ña kadé doꞌō ú ni ntō nté uun ito ne. Ntá tsi ntē ña kataꞌxí nto nté uun kudii a ndiꞌú san é vīí u viko ko nī na váꞌa tiin niꞌī u.  
\v 30 Ntá tsi vevií ne, nāxee iꞌxá nto na sāꞌá, na é dotō tsí nantɨꞌɨ́ diuꞌun nto ni ñadɨ̄ꞌɨ́ kinī ntáa sán ne, kaeꞌní ka nto duntɨkɨ, kɨtɨ dóo deꞌén san”, kaꞌan ení na, na kuvi atā san.  
\v 31 Kidáā ne, kakaꞌan úva na ni nā: “Iꞌxá miī kó, xoꞌōn né, nɨɨ̄ kueꞌen tsí ntuvi tuvín nī kó. Un ntɨꞌɨ̄ é īó iñá ko ne, íña ō dɨ.  
\v 32 Ntá tsi vevií ne, e váꞌa ō é vīi o víko, tsi é nakūnuu dîní nimá ko, tsí na ení o ne, e xíꞌi na, kuíni ko, ntá tsi kantíto na. É kūnáa na, kuíni ko, ntá tsi é naniꞌí ko ná ve”, kaꞌan úva na ni nā —kaꞌan Jésuu. 
\c 16  
\s1 Kuenta iña ñá nteé ntaꞌa i tsiñu, ña é dotō tsí nantɨꞌɨ́ diuꞌun tóꞌo ī 
\p  
\v 1 Jesuú ne, kantaa ña ni ña ntɨniꞌi ñā nuu i sáꞌa dɨ: 
\p —Uun ñatīí kuika ne, xío uun ñāꞌa, ña intée ntaꞌa i tsīñu ña. Ntákaꞌan ñáꞌa san tsí ña sāꞌá ne, dotō tsí kanantɨꞌɨ ña diuꞌun tóꞌo ñā.  
\v 2 Kidáa ne, kāna tóꞌo ña ñā, kakaꞌan ñá ni ñā: “¿Neé ntu nuu i sáꞌa é kākaꞌan ñáꞌa san íña o? Ntadan kó kuenta tsíñu o ve, tsí ña kunteé ntaꞌa ká o tsiñu ko”, kaꞌan ña.  
\v 3 Kidáā ne, dóo dé kueni ña nteé ntaꞌa i tsiñu san: “¿Nté ntu koo vií u ve? Tsi tóꞌō kó ne, nakiꞌi ña tsiñu ko. Ña túvi ntiī ko é kīkutú u ne, kakukaꞌan nuú ko é kākán u doméní dɨ.  
\v 4 É īní u nté koo vií u ve, vata koo é nakiꞌi ñaꞌa sán ko nú viꞌi ña kān dá ña tuví ka tsiñu ko”, kaꞌan ña.  
\v 5 Kidáā né, kāna ña ña kui uun kui uun ña, ña é tanūu diuꞌun tóꞌo ñā. Tsixeꞌe ñā ña xee díꞌna san: “¿Ntē ntú kaa tanūu nto iña tóꞌō ko?”, kaꞌan ña.  
\v 6 Nantíko koō ñá, kakaꞌan ña: “Tanūu ú uun sientu varii ásete”, kaꞌan ña. Kidáā ne, kakaꞌán ña nteé ntaꞌa i tsiñu san: “Ūꞌun kuenta o. Kantɨ́ꞌɨ sá kutūvin, dá xntēén naꞌan uvi díko uꞌxi várii tsi”, kaꞌan ña.  
\v 7 Kidáā né, tsixeꞌē xtuku ñá tukú ñaꞌa san: “¿Ntē ntú kaa tanūu nto?”, kaꞌan ña. Dɨvi ñā ne, kakaꞌan ña: “Uun sientu etún trigu”, kaꞌan ña. Kidáā ne, kakaꞌan ña: “Ūꞌun kuenta o. Kɨmi díko tsi xnteén naꞌan ve”, kaꞌan ña.  
\v 8 Tōꞌó ña ne, īní ña tsi ña nteé ntaꞌa i tsiñu, ña e dóo kīni kaa sán ne, dōo ntíto ña nté koo vií ña. Tsí ña ntáduku ntée ñuxiví sa ne, dií ka ntíto ntáde ña ni tāꞌan ña é vāta kaa ñaꞌa, ña ntáduku ntée Xuva kō. 
\p  
\v 9 ʼXuꞌú ne, kakaꞌán u ni ntō é na kada tsiñu niꞌi ntō diuꞌun nto é īo ñuxiví sa vata koo é na nīꞌi nto ñaꞌa, ña váꞌa tiin niꞌi ntō, vata koo é, tē ntɨ́ꞌɨ diuꞌun ntó ne, koo xoo é nākuído i nto mí kuntōo nto ntii dañu ntūvi. 
\p  
\v 10 ʼUun ñaꞌa, ña é kade ntaa núu i é dutsī né, kuan kōo kada ntaa ña nuu i e dóo kaꞌnu dɨ. Ñaꞌa, ña é ña kada ntáa nuu i é dutsí ne, ntē ña kada ntáa ña nuu i é kaꞌnu dɨ.  
\v 11 Ntá tsi tē ñá ini de ntáa nto nī diuꞌun é iō ñuxiví sa ne, ¿xoó ntu é ntāda i kuenta ntáꞌa nto nuu i é vāꞌa ntíꞌxe?  
\v 12 Tē ñá ini de ntáa nto nī nuu i iña túku ñáꞌa ne, ¿xoó ntu taꞌxi i é kūvi iña mii nto? 
\p  
\v 13 ʼNté uun ñaꞌa, ña kade tsiñu ne, ña kúvī é koo uvi tóꞌo ñā é uun ito tsi. Tsí kada xení ña nī ña uun ñaꞌa sán ne, ña uun ñaꞌa ká san ne, kuinima ñá ña. O ña uun ñaꞌa sán ne, kuiníꞌi ña ña ne, ña é uun ká san ne, ñá viī ñá ña kuenta. Ña kúvi vīi o tsíñu Xuva ko tē dóo kakuinima kó diuꞌún san —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 14 Ña fariseú san ne, dōó kuinima ñá diuꞌun. Dukuān né, eni ntuꞌu ñā ntákaꞌan kíni ña iña Jésuu.  
\v 15 Ntá tsi kakaꞌan Jésuu ni ña: 
\p —Dɨvi ntō ne, ntáde nto e dóo vaꞌá nto nuu ñaꞌá san, ntá tsi Xuva kō ne, ini ña nte ntáa nima nto. Tsí nuu i e ntáde kaꞌnu ñaꞌa sán ne, ñá ntīo kueꞌen tsí Xuva kō. 
\s1 Lei Muísee 
\p  
\v 16 ʼLei é xntēé naꞌa Muísee ni túꞌūn é kaꞌan ñá kaꞌán naa Xuva ko ne, idiáꞌvi un tsi nte ntúvī da íka Juaan. Ntá tsi nte ntúvi tsikán ne, e ntákaꞌan ntódo ñaꞌa san túꞌūn vaꞌá san iña i mí kadē kûꞌvé Xuva kō ne, un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san ntáxio ntii ñā é kɨ̄ꞌví ña. 
\p  
\v 17 ʼNtá tsi dií ka ña ntii tuꞌun é ntɨꞌɨ̄ e dukún kan nī ñuxiví a é nadāma uun kudii letra íña leí san. 
\s1 Kuenta iña ñaꞌa, ña ntánatsoo mii taꞌan 
\r (Mt. 19:1‑12; Mr. 10:1‑12) 
\p  
\v 18 ʼTe uun ñatīí kanaxtuvī mii ña ñadɨꞌɨ́ ña ne, tē tántaꞌa ña ni tuku ñadɨ̄ꞌɨ́ san ne, kade ña é koꞌxo nteē ña nuu Xuva ko. Xoo é kātántaꞌa i ni tuku ñadɨ̄ꞌɨ́, ña e náxtimii xɨ̄ɨ í ne, kade ña é kākóꞌxo nteē ña nuu Xuva kó dɨ. 
\s1 Uun ñaꞌa ña kuika ni Lázaru 
\p  
\v 19 ʼUun ñatīí kuika ne, dōo vaꞌá duꞌnu ña. Da mii kuēꞌen tsí viko kade ña utén utén; dōó kaꞌnu kade ña.  
\v 20 Ikān tuví uun ñatīi, ña e dóo ntāꞌví, ña é nanī Lázaru. Dōó kateꞌu kúñu ñā. Tuví nteē ñá etɨ́ xiꞌi ñá kuiká san.  
\v 21 Vevií tsi kāꞌxí ña é kakóꞌxo má mēsa ñá kuiká san. Un tsi nte tínā sán ne, kaxée ētsin tɨ é ncho nauvi tɨ mí katēꞌú san.  
\v 22 Uun ntuvi ne, xíꞌī á ña ntāꞌví san. Kueꞌen níꞌi ánjē san ña é kutuvī ñá ni Ābraan, mí ntoo ña xiꞌi, ña e ntántīkɨn Xúva kō, mi dóo váꞌā o. Xíꞌi ñā kuiká san dɨ́ ne, kántūꞌxí ña dɨ. 
\p  
\v 23 ʼDā dóo kantoꞌo ña kuiká san dôꞌvi kán ne, ntāniꞌi ña nuu ñá, īní ña Abraán san e dóo ikā ntáñɨ ña nī Lázaru san.  
\v 24 Kidáa ne, kāna ña kuiká san ña, kakaꞌan ña: “Uvatā kó Abraan, na ntuntāꞌví ini nto ko. Taxnūu nto Lázaru san vata koo é na natsiī ña rkɨntaꞌa ña ntuté san ne, dá kīꞌxi kudii ña nantikó ña xaa ko, tsí ña te nté kaa kantoꞌo ko íꞌa mí kaīꞌxí san”, kaꞌan ña.  
\v 25 Ntá tsi kakaꞌan Ábraán san ni ñā: “Iꞌxá ko, na nakaꞌān o tsí dɨvīn né, dōo váꞌā o kueꞌén o ntúvi diꞌna. Ntá tsi Lázaru sán ne, dōo ntóꞌo ña diꞌna. Vevií ne, e níꞌi ñā é vāꞌá iꞌa ne, dɨvīn ne, kantóꞌo o.  
\v 26 Uun ká tuku nuu í dɨ: Īó uun xɨꞌntɨ kunu méꞌñū ntɨ́ ni ntō. Dukuān né, tē xoó ñaꞌa ntoo ña iꞌa é ncho kɨꞌɨn ña íkān ne, ña kúvi kɨ̄ꞌɨn ña. Nté ña ntoo ikān ne, ña kúvi kīꞌxi ña iꞌa dɨ”, kaꞌan ña. 
\p  
\v 27 ʼKidáā ne, kakaꞌan á ña kuiká san: “Vií nto da xeꞌe, úvā kó Abraan, taxnūu nto Lázaru san nú viꞌi uvā kó kān  
\v 28 vata koo é na kāꞌan ñá ni ēní ko, ña uꞌun ñaꞌa ká san, vata koo é ña ku kiꞌxi ña iꞌa mi dóo kantoꞌo ko”, kaꞌan ña.  
\v 29 Ntá tsi kakaꞌan Ábraan: “Dɨvi ñā ne, ntoo niꞌi ña túꞌūn e xntée naꞌa Muísee ni ña kaꞌán naa Xuva ko san é nakuāꞌa ña. Na viī ñá kuenta sáꞌā”, kaꞌan ña.  
\v 30 Kidáā ne, nantíko kōo ñá kuiká san, kakaꞌan ña: “Kuvi ní, uvā kó Abraan, ntá tsi tē dɨ́ ntoto uun ñaꞌa ña xiꞌí san ne, dā kíkoto ñá ña ne, á te natɨ̄vi iní ña kuétsi ñā”, kaꞌan ña.  
\v 31 Ntá tsi Abraán san ne, kakaꞌan ña: “Tē ña ntáde ña kuenta túꞌūn é kākaꞌan Muísee ni ña kaꞌán naa Xuva ko ne, nté dukuān ña kuintíꞌxe ña, kuān te ntoto ña xiꞌí san”, kaꞌan Ábraán san —kaꞌan Jésuú san ni ñāꞌa san. 
\c 17  
\s1 E dóo xii kaa é ntava nuu o nūu i é kīni kaa 
\r (Mt. 18:6‑7, 21‑22; Mr. 9:42) 
\p  
\v 1 Kakaꞌan Jésuu ni ña ntɨníꞌi ñā: 
\p —Nɨɨ kuēꞌen tsí ntuvi īó nuu i é ntava nuu ō é kīni kaa san. Ntá tsi te xōo ñáꞌa kaxéꞌe ña itsi é vīí taꞌan ña é kīni kaa sán ne, ¡ntāꞌvi ide ña!  
\v 2 Tē xoó ñaꞌa kade ña é ntava nuu uun á iꞌxá san nuu i é kīni kaa sán ne, dií ka váꞌā ó tē dɨ́ ni nakuīta núu ña ña nú ntute ñuꞌu kān, kunūꞌní nuu dukun ña xuu xódó san.  
\v 3 Kuenta tsí vií nto. 
\p ʼTe nēe nuu i káde taꞌan nto ne, kada tíi nto ni ñā vata koo é ña kuan koo víi ña. Te nātɨvi iní ña ne, kada kaꞌnu iní nto ni ñā.  
\v 4 Te kadē xení ña ni ntō né, kuān té uꞌxe íto é uun ntuvi ne, te ntiko koō ñá uꞌxe íto é kāꞌan ñá ni ntō tsí ña váꞌa o dé ña ni ntō ne, kada kaꞌnu iní nto ni ñā —kaꞌan Jésuu. 
\s1 É kūvi vií o da nēé ka nuu i e dóo kaꞌnu, te kakuintiꞌxe kō 
\p  
\v 5 Ña ntɨniꞌi ñā sán ne, ntákaꞌan ñá nī Tóꞌo kō: 
\p —Tāꞌxi ká nto e dií dií ka kuintiꞌxe ntɨ —kaꞌan ña. 
\p  
\v 6 Kidáā ne, kakaꞌan Xúva kō: 
\p —Tē dɨ́ kuintiꞌxe nto ne, kuān té un síin vata kaa uun a tsɨ́kɨn kulí sa ne, kuvi kaꞌan ntó ni utun sāꞌa: “Nenen iꞌa ne, da nākuntúꞌxin xion má ntute ñuꞌu kān”, koo kaꞌan nto. Utun sán ne, kuintiꞌxe i é kākaꞌan nto. 
\s1 Kuenta iña ña ntáde tsiñu 
\p  
\v 7 ʼTe iō nto é īó ña kade tsiñu iña nto, ña é kaixkutu ñúꞌu nto ō kade ña kuenta kɨ́tɨ nto ne, tē náxee ña nú viꞌi nto kān ne, ¿vá kākaꞌan ntú nto: “Kuítā ntíꞌxin, kutūvin nú mesá san”?  
\v 8 Ñáꞌā, tsí kakaꞌan nto: “Kadan vaꞌān é kāꞌxi u kuenta kuáa ne, kuntēen donúu o, tsuꞌun kóꞌōn é kāꞌxi u. Tē kúvi éꞌxi ú, kúvi xíꞌi ú ne, dá kidáa kutūvín, kaꞌxín dɨ”, xkoó kaꞌan nto.  
\v 9 ¿Vá kānakuéꞌe ntu nto sintiáꞌvi ntāꞌa ña kade tsiñu iña nto é kāde ntaa ñá tsiñu e teé tsiñu nto ña?  
\v 10 Dukuān né, te dɨvi ntō dé ntaa ntɨ́ꞌɨ nto é ntio Xuva ko ne, kantio é kāꞌán ka nto: “Ntɨꞌɨ́ ne, ñá tē ña kade tsiñu é kaidiáꞌvi ntɨ, tsí kūdii idé ntɨ nuu i é kākaꞌan nto”, koo kaꞌan nto —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Dā ntaváꞌa Jesuu uꞌxi ñáꞌa ña nakoꞌxo kúñu ī 
\p  
\v 11 Dā kueꞌen Jésuu ñuú Jerusaleén ne, ítā ntíꞌxin ña ñuú Samaria ni Gálilea.  
\v 12 Dā xee ñá uun ñuu lúꞌnti ne, véꞌxi ūꞌxi ñáꞌa ña ntánchokuvi e ntánakoꞌxo kúñu ñā, ntá tsi kantáñɨ ikā ñá ne,  
\v 13 un tsi ntákachuꞌu ña, ntákaꞌan ña: 
\p —¡Jesuu, Mastrú, na ntuntāꞌví ini kudii ntó ntɨ! —kaꞌan ña. 
\p  
\v 14 Dā íni Jesuu ñá ne, kakaꞌan ña: 
\p —Kueꞌēn ntó, kūnañéꞌe nto kúñu nto dūtú san —kaꞌan ña. 
\p Da nɨɨ tsi kuēꞌen ñá ne, ntuváꞌa ña. 
\p  
\v 15 Kidáā ne, uun ña ne, īní ña é ntuváꞌa ña. Ntiko koō ñá ne, nɨɨ̄ kuéꞌen ini ña kakaꞌan ña e dóo kaꞌnu Xuva kō.  
\v 16 Nákunchɨtɨ ntāa ña nuu Jésuu. Un tsi nte ñúꞌu kān nakuntéɨ ña é nakuéꞌe ña sintiáꞌvi ntaꞌa ña. Ñatīí saꞌá ne, ña ñuú Samaria ña.  
\v 17 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu: 
\p —¿Ñā ntu te un ntɨ́ꞌɨ nto é uꞌxi ñáꞌa nto e ntuváꞌa nto kuiꞌi nto? ¿Míꞌi ntu kuēꞌen ña ɨɨn ñáꞌa ká san?  
\v 18 ¿Da mii xntu ñā véꞌxi tuku ñuú san e ntíko koō ña é kākaꞌan ña e dóo kaꞌnu Xuva kō? —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 19 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu ni ñátīí san: 
\p —Nakuntítsin, dā kunúꞌun nú viꞌi o kan vē, tsi é ntūváꞌan, tsi kuíntiꞌxe ō —kaꞌan ña. 
\s1 Nté koo kixkadā kûꞌvé Xuva kō 
\r (Mt. 24:23‑28, 36‑41) 
\p  
\v 20 Ña fariseú san ne, ntátsixeꞌe ñā amá kixkadā kûꞌvé Xuva kō. Nantíko kōó Jesuu, kakáꞌan ña: 
\p —Ñā dîtó te kini o núu ko mí kadē kûꞌvé Xuva kō.  
\v 21 Ña kúvi kāꞌan o te iꞌa túvi, o te ikān tuvi, tsi é ñūꞌu taꞌán o ī —kaꞌan ña. 
\p  
\v 22 Kidáā ne, kakaꞌan ñá ni ña ntɨniꞌi ñā: 
\p —Xée ntūvi é ntio nto kini nto kuān te uun ntúvi tsi vata kaa ntuvi dá tuví u, xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīí ne, ntá tsi ña kiní ka ntó ko.  
\v 23 Iō ñáꞌa sán ne, káꞌan ñā: “Iꞌa tuví ña”, o “Ikān tuví ña”, koo kaꞌan ña; ntá tsi ña ku kuintíꞌxe nto ña; ñá ku ñeꞌē nto é kuntīkɨn ntó ña.  
\v 24 Tsí xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīí ne, tē xee ntúvi é nainú u ne, xiꞌí nuu da kanɨɨ dūꞌva e dukún kān.  
\v 25 Ntá tsi diꞌna ne, dōó ntoꞌo nto ne, kadā xení ñaꞌa san ni nto, ña ntántoo ntuvi tsikan.  
\v 26 Vata ō kúvi ntuvi da íka Noeé san ne, kuan kōo kuvi dɨ́ ntuvi dá nainú u ñūxiví a.  
\v 27 Ntáxiꞌi ntaéꞌxi ñaꞌa san, ntánatántaꞌa taꞌan ña dɨ, un tsi da nte ntúvī é kūkɨ́ꞌvi Noeé san arká san. Dā née inī ñá da nakuntéku ntute sán ne, xíꞌi ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san.  
\v 28 Kuan tsi ō kúvi ntuvi da íka Loó san dɨ. Ñaꞌa sán ne, ntáxiꞌi ntaéꞌxi ña, ntáñii ña dɨ́ ne, ntádiko ñā dɨ. Ntátaꞌxi ña tatá ne, ntáxntañɨ̄ ñá viꞌi dɨ.  
\v 29 Ntá tsi dɨvi tsi ntūvi da ntáka Loó san ñuú Sodoma ne, kóꞌxo ñūꞌu dúꞌxē nte e dukún kan, ni xūu é kaiꞌxi vatā ó kakɨɨn daví san ne, uun ito tsi ntɨ́ꞌɨ ñaꞌa sán xiꞌi ña.  
\v 30 Kuan kōo kuvi dɨ́ tē xee ntúvi é kuēꞌé Xuva ko kūtuni ñáꞌa san xoo ñáꞌa ntiꞌxe u. 
\p  
\v 31 ʼNtuvi tsikán ne, tē xoó ñaꞌa odo vídin ña rkɨ viꞌi ña kán ne, ñá ku ntɨ̄ꞌví ña iní viꞌi ña kān é kɨ̄nakiꞌí ña iña ña. Ña ñuꞌu má kūꞌu kán ne, ntē ña ku naxée ña nú viꞌi ña kān dɨ.  
\v 32 Nakaꞌan nto ñadɨ̄ꞌɨ́ Loo nté ō kúvi ña.  
\v 33 Xoó ñaꞌa é ntio ña é nakakū ñá ntuvi iña ñá ne, nakunaá ña. Ntá tsi xoo ñáꞌa é kanakunaá ña ntuvi iña ña kuenta iñá ko ne, nakáku ña. 
\p  
\v 34 ʼSáꞌa kakāꞌán u ni ntō tsí niñu tsikan ne, ntoo uvi ñáꞌa san, é uun tsi nu ito ntákidi dádɨɨ ña. Uun ña ne, nakiꞌi Xuva ko ñā ne, uun ña ne, kutuvī mii ña.  
\v 35 Uvi ñáꞌa ñadɨ̄ꞌɨ ntántiko ña. Uun ña ne, nakiꞌi Xuva ko ñā; uun ña ne, kutuvī mii ña.  
\v 36 Uvi ñáꞌa ñatīí ñuꞌu ña má kūꞌu kán ne, uun ñaꞌa ñā né, nakiꞌi Xuva ko ñā; uun ñaꞌa ñā né, kutuvī mii ña —kaꞌan ña. 
\p  
\v 37 Kidáā ne, ntátsixeꞌe ña Jēsuu: 
\p —¿Míꞌi ntū é kuān koo kuvi sáꞌā? —kaꞌan ña. 
\p Nántiko kōó Jesuu, kakáꞌan ña: 
\p —Mí ntōo kúñu tēꞌú san ne, ikān ntaíko nūu skuilú san —kaꞌan ña. 
\c 18  
\s1 Kuenta iña ñádɨ̄ꞌɨ kií ni ña kaxntēkú kûꞌve 
\p  
\v 1 Jesuú ne, kantaa ña uun nuu i é nañéꞌe ña é kāꞌan ntâꞌví ō é nɨɨ kuēꞌen tsí ntuvi é ntē ña natɨvi iní kō.  
\v 2 Kakaꞌan ña: 
\p —Xío uun ña kaxntēkú kûꞌvé san uun ñuu é ntē ña kaúꞌvī ñá Xuva kō né, ntē ña kaíko ñuꞌu ña ñāꞌa sán dɨ.  
\v 3 Dɨvi tsi ñūú tsikán ne, tuví uun ñadɨ̄ꞌɨ kii é īó duꞌxen īña ña. Kuéꞌen ña ntaꞌa ña kaxntēkú kûꞌvé san, kukakan ña kuétsi kuēnta iña ñá kanaa núu niꞌi ñā.  
\v 4 Dā dóo kútɨtɨ́n ntuvi ne, ña ni íde ña kaxntēkú kûꞌvé san ñá kuenta. Ntá tsi da rkontûví ne, dē kuení ña: “Ña kaûꞌví ko Xuva ko, ntē ña kaíko ñūꞌú u ñaꞌa sán dɨ,  
\v 5 ntá tsi ñadɨ̄ꞌɨ kií, ña sāꞌá ne, dōó kanatekū duꞌxen ñá ko. Nadaꞌān ú ña vata koo é ña kiꞌxí ka ña é natekū duꞌxén ka ñá ko”, kaꞌan ña. 
\p  
\v 6 ʼSáꞌā é kākaꞌan ñá kaxntēkú kûꞌve, ña dóo kini kaa san.  
\v 7 Xuva kō ni, ¿vá ñā ntu te nadáꞌan ña xoo é nakaxnúu ña é kūvi iña ña, ña é kaikan ntáꞌa ña ntē ntúvi ntē níñu? ¿Vá viī ntú Xuva kō é kuntētu ña?  
\v 8 Káꞌān u tsí nadaꞌan ña ñā é nte ña kukuíi. Ntá tsi te vēꞌxi u, xuꞌu é vēxkúvī ú ñatīí ne, ¿vá nāniꞌí ka ntú ko ñaꞌa, ña e ntákuintiꞌxe i ñuxiví a? —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Kuenta iña ñá fariseu ni ñá kaido diuꞌun xôo 
\p  
\v 9 Kantaa Jesuu úun ká xtuku nuu i iña ñá e dóo vaꞌá, kuiní mii ī, ña ntánantii niꞌni tuku ñāꞌa. Kakaꞌan ña: 
\p  
\v 10 —Uvi ñáꞌa ñatīí ne, kuéꞌen ñā má ūkún kan, kūkaꞌan ntâꞌví ña. Uun ña ne, ña fariseu. Ña uun ñaꞌa ká san ne, ña kaido diuꞌun xôo íña ñuú Roma.  
\v 11 Ña fariseú san ne, ntitsí ña ne, duꞌvā ó kakaꞌan ntâꞌví ña: “Xuvā kó, kanataꞌxi ú sintiáꞌvi ntaꞌa nto tsí xuꞌú ne, ñá te vāta ntáa ña nguiī san kaa u: é dūꞌú ña, kini ntáa ña ne, iō kuetsí ña dɨ; ntē ña te váta kaa ña kaido diuꞌun xôó san kaa ú dɨ.  
\v 12 Xuꞌú ne, úvi īto é uun vite kaitúvi ixú u. Kuéꞌe kanatāꞌxi ú ntaꞌa nto vata kaa é kāniꞌí ko”, kaꞌan ñá fariseú san.  
\v 13 Ntá tsi ña kaido diuꞌun xôó san ne, dōo íka kātuví ña; ntē ña ni ntaa níꞌi ña dɨ̄kɨ ña ni nuu ña e dukún kān. Da mii tsī e kaxéꞌe ña ntaꞌa ña nima ñá, kakaꞌan ña: “¡Xuva ko, na ntūntaꞌví ini nto ko, tsí xuꞌú ne, dōó iō kuetsí ko!”, kaꞌan ña.  
\v 14 Kakaꞌán u ni ntō tsí ña kaido diuꞌun xôó san ne, é dé kaꞌnu iní Xuva ko ni ñā kuetsí ña, kúnūꞌú ña viꞌi ña. Ntá tsi ña fariseú san ne, ñáꞌā. Tsí ña é kade kaꞌnu miī kúñu ī né, dōo kakóꞌxo nteē ñá ntaꞌa Xuva kō. Á ña ntāꞌví san ne, dɨvi ñā e dóo kaꞌnu ñaꞌa ña ntaꞌa Xuva kō —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Dā náxnuu viko Jesuu á iꞌxá kuetsī 
\r (Mt. 19:13‑15; Mr. 10:13‑16) 
\p  
\v 15 Kueꞌen níꞌi ñāꞌa san iꞌxá ña mí tuví Jesuu váta ko é na tɨɨn ntaꞌa ña ī. Ntá tsi dā íni ña ntɨniꞌi ñā né, eni ntuꞌu ñā de tíi ña ni ña vexníꞌi iꞌxá i.  
\v 16 Kidáa ne, kāna Jesuú ña, kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —Kuéꞌe nto ītsi é na kiꞌxi mii īꞌxá san ntaꞌa ko. Ñá ku kādɨ́ nuu nto, tsi mí kadē kûꞌvé Xuva kō ne, un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa ne, vata ntáa iꞌxá san ntáa ña.  
\v 17 Nuu é ntaā i é kākaꞌán u ni ntō: Xoó ncho kɨ́ꞌvi i mí kadē kûꞌvé Xuva ko ne, da miī é kuintiꞌxe ña Xuva ko vatā ó kakuintiꞌxe iꞌxá san. Tē ñaꞌá ne, ña kúvi kɨ̄ꞌví ña —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Uun ñatīí kuika kakaꞌan ñá ni Jēsuu 
\r (Mt. 19:16‑30; Mr. 10:17‑31) 
\p  
\v 18 Uun ñatīí, ña odo nūú ne, katsixeꞌe ña Jēsuu: 
\p —Mastru vaꞌá, ¿neé ntu vii ú vata koo é nīꞌí ko ntuvi vāꞌa iñá ko ntii dañu ntūvi? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 19 Nantíko kōó Jesuu, kakáꞌan ña: 
\p —¿Nté kui kakaꞌan ntun é vāꞌá u? Tsí xoxo e váꞌa i; mii tsi Xuva kō e dóo vaꞌá ña.  
\v 20 Inin nté o kakaꞌan túꞌūn e xtúvi Xúva kō: “Ñá ku kukīdi niꞌi nto ñadɨꞌɨ, ña é ña te ñádɨ̄ꞌɨ míi ō. Ñá ku ēꞌnín ñaꞌa. Ñá ku dūꞌun. Ñá ku kāꞌán dovete iña ñaꞌa. Kuikon ñuꞌun uva ō, ni dɨꞌɨ ō dɨ”, kaꞌan —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 21 Kakaꞌan ñátīí san: 
\p —É un ntɨꞌɨ sāꞌá ne, é dē ntaa ntɨ́ꞌɨ ú un tsi nte dá ku lúꞌnti u —kaꞌan ña. 
\p  
\v 22 Dā téku Jesuu sáꞌā ne, nantíko koō ñá, kakaꞌan ña: 
\p —Uun sá nuu i é kākunaá iña o: nadikon ntɨ̄ꞌɨn neé īo iña ó ne, dá tsiꞌin ntaꞌa ña ntāꞌví san, tsí kuan kōo é koo dokuika iña o e dukún kān. Kidáā ne, kiꞌxin, dá kuntīkɨ́n ko —kaꞌan ña. 
\p  
\v 23 Ntá tsi dā téku ñatīí san sáꞌā né, dōo kúntaꞌxa iní ña, tsi dóo kuika ñā.  
\v 24 Īní Jesuu tsí dóo kúntaꞌxa iní ña ne, kakaꞌan ña: 
\p —¡Nté kui dóo ntii tūꞌun é kɨ̄ꞌví ña kuiká san mí kadē kûꞌvé Xuva kō!  
\v 25 Dií ka ña ntii tuꞌun é kɨ̄ꞌví uun kameú san xavi xɨ́kɨ san é vāta kaa ña kuiká san é kɨ̄ꞌví ña mí kadē kûꞌvé Xuva kō —kaꞌan ña. 
\p  
\v 26 Ña téku i sán ne, ntákaꞌan ña: 
\p —¿Xoó ntu é kūvi nakáku i kuan? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 27 Nantíko kōó Jesuu, kakáꞌan ña: 
\p —Nee iña é ña kuvi vií ñaꞌa sán ne, Xuva kō ne, kuvi vií ña —kaꞌan ña. 
\p  
\v 28 Pedrú ne, kakaꞌan ña: 
\p —Ntɨꞌɨ́ ne, é tsoo mii ntɨ̄ꞌɨ ntɨ́ iñá ntɨ e ntántīkɨ́n ntɨ nto —kaꞌan ña. 
\p  
\v 29 Jesuú ne, kakaꞌan ña: 
\p —Nuu é ntaā i é kākaꞌán u: Da xōó ka ñaꞌa é xtuvī mii ña viꞌi ña, o dɨꞌɨ ña, o ēní ña, o uva ñā, ō iꞌxá ña kuenta iña i mí kadē kûꞌvé Xuva kō ne,  
\v 30 dií ka kueꞌé ka niꞌi ña ñuxiví a; rkontûví ne, níꞌi ña é vāꞌá ntaꞌa Xuva ko ntii dañu ntūvi —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Dá kūvi uni íto é kākaꞌan Jésuu é kuvī ña 
\r (Mt. 20:17‑19; Mr. 10:32‑34) 
\p  
\v 31 Kāna xio Jesuú san uxuvi ñáꞌa ña ntɨniꞌi ñā ne, dá kakāꞌan ñá ni ñā: 
\p —Vevií ne, kɨ́ꞌɨn o ñūú Jerusaleen, mí kuntaa é un ntɨꞌɨ̄ é uve naꞌa e ntákaꞌan ñá kaꞌán naa Xuva ko san kuenta iñá ko, xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīi.  
\v 32 Tsí ntada ña kó kuenta ntáꞌa ña véꞌxi tūku ñuú san é kadā xení ña nī ko, é viī ña é kini kaa nī ko, é tɨꞌvi dɨɨ́ ña kó dɨ.  
\v 33 Kani ña kó ñɨɨ é kanuꞌni nuu utun ne, dá kaꞌnī ñá ko dɨ, ntá tsi te kúvi uni ntúvi ne, ntoto xtuku u —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 34 Ntá tsi ña ntɨniꞌi ñā ne, ñá ni ñēꞌe dɨkɨ ña; ntē ñá ini ña nee iña é kākaꞌan Jésuu, tsí nuu i sáꞌa ne, dōó xūꞌú ō kakaꞌan ña; ntē ña ni kuvi kɨ́ꞌɨn dɨkɨ ña. 
\s1 Dā ntaváꞌa Jesuu úun ña kuāa, ña ñuú Jericoo 
\r (Mt. 20:29‑34; Mr. 10:46‑52) 
\p  
\v 35 Kuéꞌen Jēsuú ne, dā xee étsin ña ñuú Jericoó ne, ikān tuví uun ña kuāá itsi kān, kaikan ñá doméni.  
\v 36 Da téku ña é ña te nté kaa ñaꞌa san ntaíta ntíꞌxin ña ne, katsixeꞌe ñā neé kakuvi.  
\v 37 Ntákaꞌan ñáꞌa san tsi Jésuú ne, ikan kuīta ntíꞌxin ña.  
\v 38 Kidáa ne, un ntii tsi kakana ña kuāá san: 
\p —¡Jesuu, iꞌxá Davii, na ntuntāꞌví ini nto ko! —kaꞌan ña. 
\p  
\v 39 Ña odo nūú ne, de tíi ña ni ñā vata koo é na kūtuvi kadin ña. Ntá tsi dā dií dií ka ntii kána ña: 
\p —¡Iꞌxá Davii, na ntuntāꞌví ini nto ko! —kaꞌan ña. 
\p  
\v 40 Kidáā ne, kántītsí Jesuú ne, dā táxnuu ña ñā é kūkueká ña á ña kuāá san. Dā xee ñá ne, tsixeꞌe Jēsuu ña: 
\p  
\v 41 —¿Neé ntu ntio o é vīí u ni ō? —kaꞌan ña. 
\p Ña kuāá san ne, kakaꞌan ña: 
\p —Mastru, ntio ko é ntūváꞌa ntuxnuú ko —kaꞌan ña. 
\p  
\v 42 Jesuú san ne, kakaꞌan ña: 
\p —Nakoton ve. É ntūváꞌa ntuxnúu o vē, tsí nɨɨ̄ kuéꞌen ini o kuíntiꞌxe o —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 43 Ura dúꞌva tsi i náxiꞌí nuu ñá kuāá san ne, dá kuēꞌen ña kuntikɨn ñá Jesuu, kakáꞌan ñá tsi dóo kaꞌnu Xuva kō. Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa sán ne, dā íni ña nuu i sáꞌa ne, ntákaꞌan ña e dóo kaꞌnu Xuva kō dɨ. 
\c 19  
\s1 Jesuu ni Záqueu 
\p  
\v 1 Xée Jēsuu ñuú Jericoo. Ítā ntíꞌxin ña méꞌñū ñuú san.  
\v 2 Ikān tuví uun ñatīi, ñá nani Zāqueu, ña é odo nūu iña ña ntaído diuꞌun xôo íña ñuú Roma. Dōó kuika ñā.  
\v 3 Ña sāꞌá ne, dōó ncho kiní ña xoo ñáꞌa é Jēsuu ña, ntá tsi ña ni kuvi kiní ña, tsí ña te nté kaa ñaꞌa ntáñɨ nteē ñá ña ne, Zaqueú san ne, dōo lúꞌnti ñā.  
\v 4 Kidáā ne, kuéꞌen ña ōdó nuū ña ne, kúxēe ña rkɨ utun é ntitsi ítsi kān mí kuīta ntíꞌxin Jesuu é kinī ñá ña.  
\v 5 Dā ita ntíꞌxin Jesuu íkān né, īto ña rkɨ utún san, kakaꞌan ña: 
\p —Zaqueu, kamá san nuun ve, tsí vevií ne, kantio é kutūví u nú viꞌi o kān —kaꞌan ña. 
\p  
\v 6 Kidáā ne, kantɨ́ꞌɨ duꞌva tsī núu ñā e dóo diní ña é kɨ̄ꞌɨn Jesuu nú viꞌi ña kān.  
\v 7 Dā íni ñaꞌa sán ne, un ntɨɨ́ ntɨɨ̄ ña ntákaꞌan kíni ña é kuēꞌen Jésuu kúkutúvi ñā nú viꞌī ña é iō kuetsí i.  
\v 8 Kidáā ne, nákuntītsí Zaqueu, kakaꞌan ñá ni Jēsuu: 
\p —Koto nto, Mastru. Kuéꞌē ú ña ntāꞌví san dava é un ntɨꞌɨ̄ é īó iñá ko. Tē xoó ñaꞌa kiꞌi dúꞌu ú iña ñá ne, nantiko kōó u kɨmi itó ka xtúku —kaꞌan ña. 
\p  
\v 9 Kakaꞌan Jésuu: 
\p —Ē vevií xee ntúvi é nakáku ña ntoo nú viꞌi sāꞌa, tsí ñatīí saꞌá ne, tatá ntiꞌxe Abraan ña.  
\v 10 Tsí xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīí ne, véꞌxī u é kanantukū ú ña ntákunaa vata koo é nakākú u ña —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Kuenta iñá diuꞌun 
\r (Mt. 25:14‑30) 
\p  
\v 11 Dā ntaíni ñaꞌa san é kākaꞌan Jésuu núu i sáꞌa ne, ntaa ña ni ña ūun nuu i, tsí e xee étsin ña ñuú Jerusaleén ne, kūtuni ña tsi ntádē kuení ñaꞌa san tsi é vevií xee ntúvī é kuiñɨ ntuꞌū é kadā kûꞌvé Xuva ko ñūxiví sa. 
\p  
\v 12 Kakaꞌan ña: 
\p —Uun ñatīí, ña e dóo kaꞌnu ñaꞌa ne, kuéꞌen ña tūku ñuu vata koo é nīꞌi ña é viī ñá rei. Rkontûví ne, ntiko koō ñá.  
\v 13 Diꞌna dá kiī ña é kɨ̄ꞌɨn ñá ne, kāna ña uꞌxi ñáꞌa, ña ntáde tsiñu iña ñá ne, kuéꞌē diuꞌún san xeꞌé ña ña, xe un xé un ñā, kakaꞌan ña: “Kada tsiñu niꞌi ntō diuꞌun sáꞌa un tsi da nté nāxeé u”, kaꞌan ña.  
\v 14 Ntá tsi ña ñuú mii ñā né, kūnéꞌū iní ña ni ñā. Taxnūu ña ña é kūkaꞌan ni ñá odo nūú san: “Ñá ntīo ntɨ́ ñatīí sāꞌa é viī ñá rei iñá ntɨ”, kaꞌan ña. 
\p  
\v 15 ʼNtá tsi kūkúꞌvē ña é viī ñá reí ne, ntiko koō ña, náxee ña ñuú ña kān. Dā náxee ñá ne, taxnūu ña é kīkaná ña ña ntáde tsiñu iña ña, ña é xēꞌé ña diuꞌun, vata koo é kūtuni ñá te kuēꞌe iꞌxá diuꞌun ña éꞌnu é xe un xé un ñā.  
\v 16 Ña é kuvi ūun sán ne, ntāda ña kuenta, kakáꞌan ña: “Tōꞌo, diúꞌun ntō ne, úꞌxi īto nteku éꞌnu”, kaꞌan ña.  
\v 17 Kakaꞌán reí san: “Nté kui dóo váꞌā o, tsí dɨvīn né, dōo vaꞌá kaden tsiñun. Viꞌi a vé ne, kadān kúꞌven uꞌxi ñuu, tsi dén ntaan kuān te nté kaa kudii é tāꞌxí u o”, kaꞌan ña.  
\v 18 Xée xtuku ña uun ñaꞌa sán ne, kakaꞌan ña: “Tōꞌo, diúꞌun ntō ne, úꞌun īto ká xtuku niꞌi é vāta kaa”, kaꞌan ña.  
\v 19 Dukuān ne, kakaꞌan xtúku reí san ni ñā dɨ́: “Dɨvīn ne, kada kûꞌven uꞌun ñúu”, kaꞌan ña. 
\p  
\v 20 ʼKidáā ne, xée ña uun ñaꞌa ká san, kakaꞌan ña: “Tōꞌo, iꞌa niꞌi ú diuꞌun nto é xtuví vaꞌá u, e xnúu taꞌán u dodúkun ko.  
\v 21 Tsí uꞌví ko nto, tsí dɨvi ntō né, uun ñatīi e dóo kaꞌxī nima nto. Kanakuido nto nee iña é ña ni tsoo ntó ne, katɨɨn nto é tāta mí ña ni íꞌxi nto”, kaꞌan ña.  
\v 22 Kidáā ne, kakaꞌán reí san: “Dɨvīn é ña váꞌā o ni den tsíñun, vatā ó kakaꞌán ne, nuu é ntaā i e dóo kaꞌxī nimá ko. Tsí inin tsí kanakuido ú nee iña é ña ni tsoó u ne, katɨɨn u mí ña ni íꞌxi ú dɨ.  
\v 23 Dukuān ne, ¿nté kui ña ni de tsiñu níꞌin ntun diuꞌún ko vata koo é nīꞌi kúdii kó iꞌxá i tē náxeé u nú viꞌī ko?”, kaꞌan ña.  
\v 24 Kakaꞌan ñá nī ña ntoo san: “Nakiꞌi nto diuꞌún san ne, dá kuēꞌé nto ña é kuvi ide uꞌxi íto san”, kaꞌan ña.  
\v 25 Ntákaꞌan ña: “Tōꞌo, ntá tsi ña tsīkán ne, é io ūꞌxi íto ká xtuku iña ña”, kaꞌan ña.  
\v 26 Nantíko kōó reí san, kakaꞌan ña: “Sáꞌā ne, káꞌān u: Xoo é iō iña í ne, níꞌī ká ña, ntá tsi xoo é ña tuvi íña í ne, nakíꞌi ntɨꞌɨ ña, kuān té ña kuéꞌe é iō íña ña.  
\v 27 Kuenta iña ña é ntákuneꞌu iní i nī kó ne, ña é ña ni ntio i é viī ú reí ne, kixníꞌi nto ña īꞌa ne, dá kaꞌnī ntó ña nuú ko”, kaꞌán reí san —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Dā xee Jésuu ñuú Jerusaleen 
\r (Mt. 21:1‑11; Mr. 11:1‑11; Jn. 12:12‑19) 
\p  
\v 28 Dā kúvi kaꞌan Jésuu sáꞌā ne, kuéꞌēn ká ña ñuú Jerusaleen.  
\v 29 Dā dokó sa xee ña ñuú Befagee ni ñuú Betaniá etsin nú xūku é nani Ōlivú ne, taxnūu ña uvi ñaꞌa, ñá ntɨniꞌi ñā,  
\v 30 kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —Kueꞌēn ntó ñuú luꞌnti é tūvi étsin iꞌa. Tē xee ntó ne, ikān ntee tɨɨn uun a búru é ntē vata xoxó kuntēku í tɨ. Nantuté nto tɨ ne, dá kixniꞌi nto tɨ̄.  
\v 31 Tē xoó tsixeꞌe ī nté kui kanantuté nto a búru sán ne, káꞌan ntō tsi Tóꞌo nto kāntio ña tɨ —kaꞌan ña. 
\p  
\v 32 Kuéꞌen ñā táxnuu ña san ne, nāniꞌi ña é un ntɨꞌɨ vatā ó kakaꞌan Jésuu ni ña.  
\v 33 Dā nántuté ña burú san ne, katsixeꞌē tóꞌo tɨ̄: 
\p —¿Nté kui kanantuté ntu nto burú ko? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 34 Nantíko koō ña, ntákaꞌan ña: 
\p —Tōꞌó kāntio ña tɨ —kaꞌan ña. 
\p  
\v 35 Kueꞌen níꞌi ña tɨ̄ mí tuví Jesuu. Tsido ña dōo ñá ata a búru sán ne, dā nakaa ña Jésuu áta tɨ.  
\v 36 Ñaꞌa sán ne, tsōo ña doo ña ítsi kān mí ita ntíꞌxin Jesuu.  
\v 37 Dā xee étsin ña mí dokuntíi xuku Olívu sán ne, un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña ntántīkɨn ñá ne, dōo diní ña. Kidáā né, uun tsi vāntiñɨ ña ntákaꞌan ñá e dóo kaꞌnu Xuva ko kuēnta iña i é un ntɨꞌɨ nūu i e dóo kaꞌnu é idé ña e íni ña.  
\v 38 Ntákaꞌan ña: 
\p —¡Dōó kaꞌnu Rei, ñá vēꞌxí ntaꞌa Xuva kō! ¡Na taꞌxi Xuva kō é kuntoo váꞌa o ni ñā viꞌi antɨvi! ¡Dōó kaꞌnu Xuva ko, ñā tuví e dukún kān! —kaꞌan ña. 
\p  
\v 39 Kidáa ne, iō ñá fariseú, ña ñuꞌu taꞌan méꞌñu ñāꞌa sán ne, ntákaꞌan ña: 
\p —Mastru, kada tíi nto nī ña ntántīkɨn nto —kaꞌan ña. 
\p  
\v 40 Ntá tsi nantiko kōo Jesuu, kakáꞌan ña: 
\p —Te ñāꞌa san koo kádin ñā ne, un tsi nte xúú san kani ntuꞌu kāchuꞌu —kaꞌan ña. 
\p  
\v 41 Dā xee étsin Jesuu ñuú Jerusaleén ne, īto ña ñuú san ne, da éku ña kuénta iña í,  
\v 42 kakaꞌan ña: 
\p —¡Tē dɨ́ ni īnín kuān te uun ntúvi vevii e nté koo kutūvín vaꞌan! Ntá tsi vevií ne, núu i sāꞌá ne, dōó xuꞌu íō. Ña kúvi kīnin.  
\v 43 Viꞌi a vé ne, véꞌxi ntūvi é kini kaa iña o é ña ntaínchuꞌvi ó ne, kada xení ña ni ō. Kidáa ne, xntitsī ña ntóꞌō é kādɨ́ nuu ña ntíko diñɨ o.  
\v 44 Dá uun ito tsi nāntɨꞌɨ ntodó ña o. Kaꞌní ña ñaꞌa o. Nākatsin ntɨɨ́ ntɨɨ̄ ñá da nēé ka e kátūví iña o, tsí ña ni kutúni ō ura dá kiꞌxí Xuva kō é nakakū ñá o —kaꞌan ña. 
\s1 Dā ntántoo Jesuu íni ukun 
\r (Mt. 21:12‑17; Mr. 11:15‑19; Jn. 2:13‑22) 
\p  
\v 45 Kidáā ne, kúkɨ̄ꞌví Jesuu má ukún kaꞌnu kān né, eni ntuꞌu ñā kíñuꞌu ñā ña ntádikō nu kíꞌi kān.  
\v 46 Kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —Tūꞌún Xuva kō ne, kakaꞌan: “Viꞌi kó ne, viꞌi mí kaꞌan ntâꞌví ñaꞌa”, kaꞌan Xúva kō. Ntá tsi dɨvi ntō ne, ntáde tsiñu niꞌi nto vata kaa viꞌi ña duꞌu —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 47 Utén utén xee Jésuu ini ukún kān é nañēꞌe ñá ñaꞌa san. Ntá tsi tóꞌo dūtu ni mastrú lei, ni ña tsíñu i ne, ntánantukū nuu iní ña nté koo kaꞌní ña Jesuu.  
\v 48 Ntá tsi ña ni kuvi níꞌi ña nté koo vií ña, tsí un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa sán ne, ntaíni va váꞌa sa ña é kākaꞌan Jésuu. 
\c 20  
\s1 ¿Xoó ntu teé tsiñu i Jesuu? 
\r (Mt. 21:23‑27; Mr. 11:27‑33) 
\p  
\v 1 Uun ntuvi ne, tuví Jesuu má ukún kan, kanañēꞌe ñá ñaꞌa san nté koo nakáku ña. Xée dūtu ñá odo nūu, ni mastrú leí san, ni ñatā san.  
\v 2 Kidáā ne, ntákaꞌan ñá, tsixeꞌe ña Jēsuu: 
\p —Kaꞌan ntó nī ntɨ: ¿Xoó ntu kakaꞌan i é kuān koo vií nto sáꞌā? ¿Xoó ntu teé tsiñu i nto? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 3 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu: 
\p —Xuꞌú dɨ ne, tsixeꞌē ú nto uun nuu i. Nantiko koō ntó, kaꞌan nto:  
\v 4 ¿Xoó ntu teé tsiñu ī Juaan é kuan kōo nakutsi ntute ña ñaꞌa san: Xuva kō né, ō ñaꞌa san? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 5 Kidáa ne, eni ntuꞌu ñā natíin mii ñā, ntákaꞌan ña: 
\p —Te kāꞌan o é Xuva kō teé tsiñu ña ña ne, nantiko koō ñá, kaꞌan ña: “¿Nté kui ña ni kuīntíꞌxe ntu nto ña kuan?”, koo kaꞌan ña.  
\v 6 Ntá tsi te kāꞌan o tsí ñaꞌa san teé tsiñu ña ña ne, kudiin ñáꞌa sán ne, kuéꞌe xuu ña kō. Tsí un ntɨꞌɨ ñāꞌa sán ne, iō ntaa íña ña tsí Juaán san ne, kakaꞌan ñá kuenta iña Xuva ko —kaꞌan ña. 
\p  
\v 7 Dukuān ne, nantíko koō ña, ntákaꞌan ñá tsi ñá ini ña xoo teé tsiñu i Juaan é nakūtsi ntute ña ñaꞌa san.  
\v 8 Kidáā ne, nantíko kōó Jesuu, kakáꞌan ña: 
\p —Xuꞌú dɨ ne, ña káꞌan ú xoo teé tsiñu i ko é kūvi vií u nuu i sáꞌa —kaꞌan ña. 
\s1 Kuenta iña ñá ñuꞌu ntaꞌa ī é tāta 
\r (Mt. 21:33‑44; Mr. 12:1‑11) 
\p  
\v 9 Kidáa ne, eni ntuꞌu Jēsuu kántaa ña nuu i sáꞌa, kakaꞌan ñá ni ñāꞌa san: 
\p —Uun ñatīí ne, íꞌxi ña xōꞌo tɨntiꞌo mâña ñá kān. Rkontûví ne, dēꞌxé ña é tāta ña é kada tsiñu niꞌi tāan tuku ñaꞌa. Kidáā ne, kuéꞌen ña xīo ñuu. Dā kútɨtɨ́n ntuvi kueꞌen ñá ne,  
\v 10 taxnūu ña ña kade tsiñu iña ña e kíkakan ña é kadūku ntée tóꞌo ñā, ntá tsi dā xee ñá kade tsiñu sán ne, ēꞌní ña ña, dá nantīko koó ña ña da mii ntāꞌa ña.  
\v 11 Kidáā né, taxnūu tóꞌo tɨ̄ntiꞌó san uun ká tuku ñaꞌa, ña kade tsiñu iña ña, ntá tsi ña tsīkán dɨ ne, dōó kini ō kaꞌan ñá ni ñā né, ēꞌní ña ña dɨ. Da mii tsi ntāꞌa ña ntíko koō ña.  
\v 12 Tōꞌó i sán ne, taxnūu xtuku ña ña kade tsiñu iña ña, ñá kuvi ūní san. Ntá tsi ña ñuꞌu ntaꞌa ī tɨntiꞌó san ne, ntuku kuiꞌī xtúku ña ña ne, dā kíñuꞌu ña ña kíꞌi kān. 
\p  
\v 13 ʼKidáā né, tōꞌó ñuꞌu sán ne, kakaꞌan ña: “¿Neé ntu vii ú ve? Á te taxnūu ú iꞌxá miī ko. Da miī é kuiko ñuꞌu ña ñā”, kaꞌan ña.  
\v 14 Ntá tsi ña ñuꞌu ntaꞌa tɨntiꞌo sán ne, dā íni ña iꞌxá ña ne, ntákaꞌan ñá xe un xé un ñā: “Ña sāꞌa é dūku ntée ña iña uva ña. Kaꞌní o ña vata koo é xoꞌo vīí o tóꞌo ñūꞌu san”, kaꞌan ña.  
\v 15 Dukuān né, kīñuꞌu ña ña ñuꞌu uva ñā ne, dā éꞌni kueꞌen ñá ña —kuan ō kaꞌan Jésuu ni ñáꞌa san. 
\p Kidáa ne, tsixeꞌe Jēsuu: 
\p —¿Neé ntu vīi tóꞌo ī sán nī ñá ñuꞌu ntaꞌa ī é tātá san, te kuinī nto?  
\v 16 Viꞌi a vé ne, á te kɨ̄ꞌɨn ña kikáꞌni ña ña ñuꞌu ntaꞌa ī san, dá tsuꞌun ntaꞌa ña é tāta ña tuku ñáꞌa —kaꞌan Jésuu. 
\p Ntá tsi dā téku ñaꞌa san sáꞌā ne, ntákaꞌan ña: 
\p —¡Nté kui sa! ¡Ña te kuan koo kúvi! —kaꞌan ña. 
\p  
\v 17 Ntá tsi Jesuú ne, īto ña ña ne, dá kakāꞌan ñá ni ñā: 
\p —Viꞌi a vé ne, kaꞌan nto neé kani túꞌun é ūve naꞌa sáꞌa: 
\q1 Xúū é nantii níꞌni ña xntâñɨ víꞌi sán ne, 
\q1 dɨvī e dií ka nuu áꞌvi i, 
\m kaꞌan.  
\v 18 Da xōó ka ñaꞌa, ña é ntāva ntodo nú xūu sáꞌa ne, táꞌnu kuēꞌen ña. Ntá tsi te xōo ñáꞌa kóꞌxo nuu xuú san ata ñá ne, un tsi kuvi utsi kúñu ñā —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 19 Tōꞌó dutú san nī mastrú leí san ne, ntīo ña é tɨ̄ɨn ña Jesuu úra í tsíkan, tsi kútuni ña é kāntaa Jesuu núu i sáꞌa kuenta iña ña, ntá tsi uꞌvī ñá ñaꞌa san. 
\s1 Kuenta iñá diuꞌun xôo 
\r (Mt. 22:15‑22; Mr. 12:13‑17) 
\p  
\v 20 Kidáa ne, taxnūu ña ñaꞌa é kīkoto xúꞌu ña Jesuú ne, īde sá ña vatā ó de ñaꞌa, ña e dóo váꞌa, tsi ntántukū nuu iní ña nté koo tsiꞌi kuétsi ña Jesuu ntáꞌa ña tsiñu i.  
\v 21 Kidáa ne, tsixeꞌe ña Jēsuu: 
\p —Mastru, iní ntɨ tsi nuu é ntaā i é un ntɨꞌɨ̄ é kākaꞌan nto dá kanañēꞌe ntó ntɨ ne, iní ntɨ tsí ña káde nto kuenta ñáꞌa san nte ntáa ña, tsí kakaꞌan ntáa nto nté koo kuntoo o vatā ó ntio ntiꞌxe Xuva kō.  
\v 22 Dukuān né, ¿vāꞌá ntu ō e ntáꞌvi ō diuꞌun xôó san iña ñuú Romá ne, ō ña váꞌa ntu ō? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 23 Ntá tsi Jesuú ne, kūtuni ña é ña te nɨɨ kuéꞌen ini ña katsixeꞌe ñā ne, kidáā ne, kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —¿Nté kui ncho koto nteé ntu nto ko?  
\v 24 Viꞌi a vé ne, nāñeꞌe ká nto ko uun diuꞌún san. ¿Xoō ntú nuu i é ntēé san; ō xoó ntu dɨvī í e ntée naꞌá san? —kaꞌan ña. 
\p Nantíko koō ñá, ntákaꞌan ña tsí nuu ña tsiñu kaꞌnu i ñuú Roma ntée. 
\p  
\v 25 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu: 
\p —Kuéꞌe ntō ña tsiñu kaꞌnu i san nee é kāduku ntée ña ne, kuéꞌe nto Xuva kō nee iña é iña ña —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 26 Ña ni kúvi nīꞌi ña nté koo tsiꞌi kuétsi ña Jesuu kuénta iña túꞌūn é kākaꞌan ñá méꞌñū ñaꞌa san. Koó dā kúduꞌva ña é kuān nte íni ña nté koo nantiko koō ñá ne, diin diin sa intóo ña. 
\s1 Kuenta iña i é ntoto o tē xiꞌi o 
\r (Mt. 22:23‑33; Mr. 12:18‑27) 
\p  
\v 27 Rkontûví ne, kuéꞌēn ña saduceú san, kukoto ñá Jesuu. Tsí dɨvi ñā ne, ña ntákuintiꞌxe ña te nuu é ntaā i é ntoto o tē xiꞌi o. Dukuān né, tsixeꞌe ña Jēsuu núu i sáꞌa: 
\p  
\v 28 —Mastru, ini nto tsí Muiseé ne, xntée naꞌa ña tsí te uun ñatīí kuví ña ne, ntukíi ñadɨꞌɨ̄ ña é ntē ña ni xío iꞌxá ña ne, kantio é nātántaꞌa ñadɨ̄ꞌɨ kií san ni ēní xɨɨ ña vata koo é kōo iꞌxá ña ni ñā kuenta iña ñá xiꞌí san.  
\v 29 Uun ito ne, īó uꞌxe ñáꞌa ení ña. Ña é kuvi ūun sán ne, tántaꞌa ña ne, xíꞌi ña dīꞌna dá kōo iꞌxá ñadɨꞌɨ̄ ña.  
\v 30 Ña é kuvi ūví san ne, natántaꞌa ña ni ñadɨ̄ꞌɨ kií san. Xíꞌi ñā dɨ́ ne, nté uun iꞌxá ña ña ni xío.  
\v 31 Kidáa ne, nātántaꞌa ña é kuvi ūní san ni ñadɨ̄ꞌɨ́ san. Dukuān né, un ntɨꞌɨ ñā e kúvi uꞌxe ñáꞌa sán ne, xíꞌi ntɨ̄ꞌɨ ña e nté uun iꞌxá ña ña ni xío.  
\v 32 Kidáā ne, xíꞌi ñadɨ̄ꞌɨ́ san dɨ.  
\v 33 Viꞌi a vé ne, tē ntóto ña da xiꞌí ña ne, ¿xoó ntu é kuvi ña dɨꞌɨ ī ña? Tsí un ntɨꞌɨ̄ ña é uꞌxe ñáꞌa san tántaꞌa ña ni ñadɨ̄ꞌɨ́ san —kaꞌan ña. 
\p  
\v 34 Kidáā ne, nantíko kōó Jesuu, kakáꞌan ña: 
\p —Ñuxiví sa ne, ñatīí ni ñadɨ̄ꞌɨ́ san ne, ntátántaꞌa ña.  
\v 35 Ntá tsi tē xoo é nīꞌi i é xēe e dukún kān ne, ntoto dadɨɨ ña nī ña xiꞌí san ikān ne, tē tií te ña dɨꞌɨ̄ ñá ne, ña tántaꞌa ká ña.  
\v 36 Tsí ña kuví ka ña, tsí ntuvi ña vata ntáa ánjē san, ntuvi ña iꞌxá Xuva kō, tsi e ntóto ña.  
\v 37 Uun tsi nte míi Muīsee kakáꞌan ña tsí ntoto ña xiꞌí san da xntée naꞌa ña iña xuku é kaiꞌxi san. Ikān ne, kakaꞌan ña tsí Xuva kō né, dɨvi Xuva Ābraan ni Ísaa ni Jácoo.  
\v 38 Xuva kō ne, ñá te Xuva ñā xiꞌi i, tsí Xuvā ña ntantíto ña. Tsí kuenta iña Xúva kó ne, é un ntɨꞌɨ ñā ntantíto ña —kaꞌan ña. 
\p  
\v 39 Kidáā né, īó mastrú leí san ne, ntákaꞌan ña: 
\p —Váꞌā ó kakaꞌan ntó, Mastru —kaꞌan ña. 
\p  
\v 40 Kidáā ne, úꞌvī ña e tsíxeꞌē ká ña ña. 
\s1 ¿Xoó ntu é uvatā Cristu? 
\r (Mt. 22:41‑46; Mr. 12:35‑37) 
\p  
\v 41 Jesuú ne, tsixeꞌe ñā: 
\p —¿Nté kui kuān ó kakaꞌan ntú nto é Cristú ne, iꞌxá Davii ña?  
\v 42 Dɨvi tsi Dāvii kakáꞌan ña ini tutú Sálmū san: 
\q1 Xuva kō ne, kakaꞌan ñá nī Tóꞌō ko: 
\q1 “Kutūvín diñɨ kuaꞌa kó san 
\q1  
\v 43 un tsi da nté natsiꞌi ú ña ntaínchuꞌvi o 
\q1 má xeꞌē ó san”, kaꞌan ña. 
\m Kuan ō kaꞌan Dávii.  
\v 44 Ntá tsi ¿nté ntu koo kuvi vií Cristu iꞌxá ika Dāvii? Tsí mii Dāvií san ne, kakaꞌan ña e Tóꞌo ña ñā —kaꞌan Jésuu ni ña. 
\s1 Dā tsiꞌi kuétsi Jesuu mástrú lei 
\r (Mt. 23:1‑36; Mr. 12:38‑40; Lc. 11:37‑54) 
\p  
\v 45 Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san ntaíni ña dá kakāꞌan Jésuu ni ña ntɨníꞌi ñā: 
\p  
\v 46 —Kuenta tsí vií nto nī mastrú lei, tsí dóo ini xkuꞌun ña doo nani, taꞌan i e ntañúꞌu ña e dóo kiꞌin inī í san, da ntaíka ña. Dōó ntio ña é kāꞌan ñáꞌa san ni ñā ntiusi da ntaíka ña méꞌñū ñuú san. Tē xee ñá má viꞌī mí ntánataká nuu ña Israeé san ni vīꞌi viko sán ne, ntánantuku ñā míꞌī e dií ka váꞌā o é kuntōo ña.  
\v 47 Ña tsīkán ne, ntánakuido nuu ña viꞌi ñadɨ̄ꞌɨ kií san. Ntá tsi dóo naꞌa ntákaꞌan ntâꞌví ña vata koo é ña kutuni ñáꞌa san te dóo kini ntáa ña. Ña kuān ntáa sán ne, dií ka kueꞌe níꞌi ña é ntoꞌo ña ntaꞌa Xuva kō —kaꞌan Jésuu. 
\c 21  
\s1 Diúꞌūn é xēꞌé ña dɨ̄ꞌɨ kii, ña dóo ntāꞌvi 
\r (Mr. 12:41‑44) 
\p  
\v 1 Jesuú ne, ntāniꞌi ña nuu ña, kaito ña ña kuika nté o de ña e ntátsuꞌun ña diuꞌun ini etún san.  
\v 2 Ikān dɨ́ ne, īní ña uun ñadɨ̄ꞌɨ kií ntāꞌví, kaxnūu ña úvī diuꞌun kuaán kuetsī sán ini etún san.  
\v 3 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu: 
\p —Nuu é ntaā i é kākaꞌán u tsi dií ka nuu áꞌvi diuꞌun é kaxnuu ñadɨ̄ꞌɨ ntâꞌví san é vāta kaa e tsúꞌun un ntɨꞌɨ ña nguiī san.  
\v 4 Tsí ña nguiī sán ne, kūdii diuꞌun é ntoó ka iña ña xeꞌé ña, ntá tsi ñadɨ̄ꞌɨ ntâꞌví san ne, xéꞌe ntɨ̄ꞌɨ ña vata kaa é īó iña ña —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Dá kakāꞌan Jésuu é nāntatsin xúkūn kaꞌnu san 
\r (Mt. 24:1‑2; Mr. 13:1‑2) 
\p  
\v 5 Iō ñáꞌa sán ne, ntákaꞌan ña tsi xúkūn kaꞌnu sán ne, ñá tē nté kaa váꞌā o, tsi dóo vaꞌá xuu kúvi, nī é iō iní i kān é xēꞌé ñaꞌa san doméni. Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu: 
\p  
\v 6 —Véꞌxi ntūvi é un ntɨꞌɨ sāꞌa e ntaíní nto ne, nantatsin ntɨꞌɨ. Nté uun ká xuu ña kodo ntiꞌi táꞌan —kaꞌan ña. 
\s1 Núu ī é vēꞌxí é kūvi diꞌna dá ntɨ̄ꞌɨ ñuxiví sa 
\r (Mt. 24:3‑28; Mr. 13:3‑23) 
\p  
\v 7 Kidáa ne, tsixeꞌe ña ñā: 
\p —Mastru, ¿amá ntu é kuān koo kuvi sáꞌa? ¿Neé ntu nuu i kuvi diꞌna dá kuan kōo kuvi? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 8 Kakaꞌan Jésuu: 
\p —Kuenta tsí vií nto vata koo é ña kaní ntaꞌví ñaꞌa san nto, tsi ñá te da dīi ñáꞌa kiꞌxi ña é kāꞌan ña é dɨvi ñā é Cristu ña ne, káꞌan ñā tsi é xee ntûvi i é ntɨꞌɨ ñūxiví sa dɨ, ntá tsi ña ku xkuntíkɨn ntó ña.  
\v 9 Te tēkú nto mí kakuvi duꞌxēn, mí ntánāa ñáꞌa sán ne, ñá ku uꞌvī ntó, tsi sáꞌā ne, kuétsī é kuān koo kuvi diꞌna, ntá tsi vata xée ntúvi é ntɨ̄ꞌɨ —kaꞌan ña. 
\p  
\v 10 Kidáā ne, kakaꞌan xtúku ña ni ñā: 
\p —Uun ñuú ne, nāá ni tūku ñuú san ne, ña tsiñu i sán ne, vií ña duꞌxen ni tūku ña tsiñu i.  
\v 11 Iō vadá ñuú san ne, dōó ntii tāan; kutamá ñaꞌa sán ne, kunūu kuiꞌi e dóo ntii inī i, e dóo katɨ́ɨn ñaꞌa san. Koo nuu i e dóo donchuꞌví koo kuvi é vēꞌxí e dukún kān dɨ. 
\p  
\v 12 ʼNtá tsi diꞌna dá kuvi un ntɨꞌɨ sāꞌá ne, dɨvi ntō ne, tɨɨn ña nto. Kada xení ña ni ntō. Kɨꞌɨn níꞌi ña ntō é kōto nteé ña nto viꞌi mí ntánataká nuu ña Israee. Tsuꞌun kutu ña nto viūtun. Kɨꞌɨn níꞌi ña nto ntāꞌa rei ni ñá tsiñu kaꞌnu i san dɨ kuenta iña i e ntákuintiꞌxe nto ko.  
\v 13 Kuan kōo niꞌi nto itsi é ntaa nto ni ñāꞌa kuenta iñá ko.  
\v 14 Tsun rkó tsiñu nto vií nto é ña koo túꞌvē nto diꞌna nté koo nantiko koō nto é nadaꞌan ntō kúñu ntō.  
\v 15 Tsí xuꞌú taꞌxi u túꞌūn e dóo kukiꞌin inī ntó vata koo e nté uun ña ntaínchuꞌvi nto ña kuvi vií ña ni ntō, é ntē ña kuvi kaꞌan ntée ña nto.  
\v 16 Ntá tsi dɨvi ntō ne, dáꞌvī ñaꞌa san nto dóvete, un tsi nté uva nto, ni ēní nto, nī ñaviꞌi ntó, nī ña dóo váꞌa tiin niꞌi ntō dɨ. Iō ntó ne, kaꞌní ña nto.  
\v 17 Dá kanɨɨ ñūxiví san ne, ñá ntīo kueꞌen ñáꞌa san nto kuenta iñá ko.  
\v 18 Ntá tsi nté uun idi dɨkɨ nto ña kunáa.  
\v 19 Na kūtií nto nima ntó ne, kuan kōo niꞌi ntó ntuvi iña nto. 
\p  
\v 20 ʼNtá tsi tē íni nto tsi ntántiꞌu nuu sntadún san ñuú Jerusaleén ne, kidáa ne, kūtuni nto tsi e xée ntúvi é nantatsin ntɨꞌɨ.  
\v 21 Kidáā ne, ña ntoo ñuú Judeá ne, na kūnu ñá, ntaa ñá rkɨ uku kan. Ña ntoo ñuú Jerusaleén ne, na ntii ña, kɨ̄ꞌɨn ña. Ña ñuꞌu má kūꞌu kán ne, ñá ku naxēé ka ña viꞌi ña.  
\v 22 Tsí ntuvi tsikán ne, kiní ñaꞌa san dóxo, tsí da miī é kūntaa ntɨ́ꞌɨ é ūve naꞌa kakaꞌan túꞌun Xuva kō.  
\v 23 ¡Ntāꞌvi ide ñádɨ̄ꞌɨ, ña é ñuꞌu iꞌxá i ntuvi tsikán, ni ñadɨ̄ꞌɨ, ña ntánatsītsí iꞌxá i! tsí ña te kúꞌve ntoꞌo ñaꞌa san, tsí uun doxo kaꞌnu kuvi ñuú saꞌa.  
\v 24 Iō ñá ne, kaꞌní nuu ña ñā káa. Iō ñá ne, kɨꞌɨn níꞌi ña ña viūtun é tuku e túku ñuu dá kanɨɨ ñūxiví sa. Ñaꞌa, ña é ña ni kuintíꞌxe i Xuva kō ne, kodo ntíꞌi ña ñūú Jerusaleen un tsi da nté ku é kūntaa ntúvi e xtúvi Xúva kō. 
\s1 Nté koo nainu xtúku u, xuꞌu é vēxkúvī ú ñatīi 
\r (Mt. 24:29‑35, 42‑44; Mr. 13:24‑37) 
\p  
\v 25 ʼKidáā ne, koo dóxo é kīni o núu ngántii, ni xōo, ni kɨ́mī san. Ñuxiví sa ne, dōo kúdana ñaꞌa un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñuú san ne, dōo úꞌvī ña e dóo donchūꞌví koo kuvi ntute ñuꞌu kān é kākaꞌan ñuꞌu.  
\v 26 Ñaꞌa sán ne, kūví nuu ña e dóo ntaúꞌvī ña e ntádē kuení ña nee iña é kākuvi ñuxiví sa. Un váꞌa tsi kantá nuu nuu i é īó e dukún kān.  
\v 27 Kidáā ne, kiní ña tsí xuꞌu é vēxkúvī ú ñatīí ne, nainú u méꞌñū viko nuꞌu e dóo iō ko é vīí u é un ntɨꞌɨ̄, e dóo kaxiꞌí nuu kaꞌnu u.  
\v 28 Te īñɨ ntuꞌu é kuān koo kuvi sáꞌa ne, nākuntáñɨ̄ nto, ntaa niꞌi nto dɨkɨ nto, tsí ntuvi tsikán ne, nakáku nto —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 29 Kakaꞌan ñá kuenta iña i sáꞌa: 
\p —Koto nto utun ígu san, o da nēé ka utun.  
\v 30 Tē íni nto tsí kanakōdó xuku i ne, kutuni ntó tsi é vēꞌxi étsin ntuvi kaꞌni.  
\v 31 Dukuān né, tē íni nto é kuān koo kuvi sáꞌa ne, kutuni ntó tsi é vēꞌxi étsin ntuvi é kadā kûꞌvé Xuva kō. 
\p  
\v 32 ʼNuu é ntaā i é un ntɨꞌɨ sāꞌá kuntaa díꞌna dá kūví ñaꞌa, ña ntántoo vevii.  
\v 33 E dukún kan ni ñūxiví sa ne, ntɨꞌɨ̄, ntá tsi túꞌūn é kākaꞌán u ne, da miī é kuntaa. 
\p  
\v 34 ʼKuenta tsí vií nto. Ñá ku dā váꞌa nto é na ntūkaꞌxi nima ntó é viī nto é kīni kaa. Ñá ku nakuinī nto kúñu ntō é kada kɨꞌvi ntō. Ñá ku ntē dúkuan kadā kuení nto nee é kantio nto ñuxiví a, vata koo é ña da née inī nto xee ntúvi tsikan,  
\v 35 é vata kaa chitō. Tsi véꞌxi ntiꞌxe ntuvi tsīkan iña un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san, ña ntoo da kanɨɨ dūꞌva ñuxiví a.  
\v 36 Na kōo túꞌvē ntó ne, nguentúvi tsi kaꞌan ntâꞌví nto vata koo é nakáku nto é un ntɨꞌɨ nūu i é kuān koo kuvi, vata koo é kūvi xee ntó ntaꞌa ko, xuꞌu é vēxkúvī ú ñatīi —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 37 Ntuvi ā ne, tuví Jesuu má ukún kan, kanañēꞌe ñá ñaꞌa san. Niñú a ne, rkɨ uku é nani Ōlivu kañéꞌe ña.  
\v 38 Tévāá duꞌva tsi ntáxee ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san má ukún kān é kīni ña é kākaꞌan Jésuu. 
\c 22  
\s1 Dā nátaká nuu ñaꞌa san é ntukū nuu iní ña nté koo tɨɨn ña Jesuu 
\r (Mt. 26:1‑5, 14‑16; Mr. 14:1‑2, 10‑11; Jn. 11:45‑53) 
\p  
\v 1 E xée ētsin viko da ntaéꞌxí ña tañúꞌū é ña kadáka uꞌxen íā. Viko sāꞌá ne, é nakaꞌān ña Israeé san nté ō nakáku Xuva ko ña dā ntáka ña ñuú Egítō.  
\v 2 Kidáā né, tōꞌó dutu ní mastrú leí san ne, ntukū nuu iní ña nté koo kaꞌní ña Jesuu, tsi ntaúꞌvī ñá ñaꞌa san. 
\p  
\v 3 Kidáā ne, kúkīi é ña váꞌā san nima Júda, ñá nani Iscāriote, ña é uun ñaꞌa uxuvi ñáꞌa pustrú san.  
\v 4 Ña sāꞌá ne, kuéꞌen ña, kūkoto ñá tóꞌō dutu ni ñá odo nūú ini ukún kān, nté koo vií ña é ntāda ña kuenta Jésuu ntáꞌa ña.  
\v 5 Kidáā né, dōo diní ña. Xéꞌe ñā xuꞌu ña é kuēꞌé ña diuꞌun Júdā san.  
\v 6 Dɨvi ñā dɨ́ ne, xéꞌe ñā xuꞌu ñá ne, dā éni ntuꞌu ña ntukū nuu iní ña nté koo ntada ña Jesuu kuénta ntáꞌa dutu é ntē xoxó kiní i. 
\s1 Dā xee ntúvi é kāꞌxí ña tañúꞌū é ña kadáka uꞌxen íā 
\r (Mt. 26:17‑29; Mr. 14:12‑25; Jn. 13:21‑30; 1 Co. 11:23‑26) 
\p  
\v 7 Kidáā ne, xée ntūvi é kāꞌxí ña tañúꞌū é ña kadáka uꞌxen íā ne, dɨvi tsi ntūvi dɨ́ ne, kantio é kaꞌnī ñá a leꞌntu iña vikó san.  
\v 8 Kidáā né, taxnūu Jésuú Pedru ní Juaán san, kakaꞌan ña: 
\p —Kueꞌēn ntó, kūtsoo túꞌve nto é kāꞌxi o iña viko san —kaꞌan ña. 
\p  
\v 9 Dɨvi ñā né, tsixeꞌe ñā: 
\p —¿Míꞌi ntū ntio nto é kāda váꞌa ntɨ? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 10 Nantíko kōó Jesuu, kakáꞌan ña: 
\p —Te kūkɨ́ꞌvi nto ñuú san ne, naniꞌi taꞌan nto úun ñatīi, ñá niꞌi uun xoó ntute. Kuntīkɨn ntó ña un tsi nte nú viꞌi mí ntɨ̄ꞌvi ña ne,  
\v 11 dá kāꞌan ntó nī tóꞌo vīꞌi san: “Katsixeꞌē Mastrú san nto: ¿Míꞌi ntu vāꞌá o mí kūvi kaꞌxí u nī pustrú ko iña vikó san?”, kuan kōo kaꞌan nto.  
\v 12 Kidáā né, nañēꞌe ñá nto uun neꞌu viꞌi kaꞌnu mí odo ntiꞌi taꞌan san mí iō tuꞌvé ne, ikan kāda váꞌa nto é kāꞌxi o —kaꞌan ña. 
\p  
\v 13 Kuéꞌen ñā né, nāniꞌi ntíꞌxe ña un ntɨꞌɨ̄ é kākaꞌan Jésuú ne, dā de váꞌa ña é kāꞌxí ña kuenta iña vikó san.  
\v 14 Dā xee úra í ne, Jesuu ní pustru ñá ne, kántōo ña nú mesa kan.  
\v 15 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu: 
\p —Ñá tē nté kaa ntio ko é kāꞌxí dadɨɨ ú ni nto viko sāꞌa diꞌna dá kūví u.  
\v 16 Káꞌān ú ni ntō tsi nté uun ito ká ña kaꞌxí ka ú iña viko san un tsi da nté kūntaa é un ntɨꞌɨ īña Xuva ko mí kadē kúꞌvē ña —kaꞌan ña. 
\p  
\v 17 Kidáā né, kīꞌi ña eꞌxin é ñuꞌu ntute tɨntiꞌó ne, dā nakuéꞌe ña sintiáꞌvi ntaꞌa Xuva kō, kakaꞌan ña: 
\p —Kiꞌi nto sáꞌā ne, dá koꞌo dava nto ni tāꞌan nto xe un xé un ntō.  
\v 18 Káꞌān ú ni ntō tsi nté uun ito ña koꞌó ka ú ntute tɨntiꞌo un tsi da nté kiꞌxi Xuva ko, kīxkada kúꞌvē ña —kaꞌan ña. 
\p  
\v 19 Kidáa ne, kīꞌi ña tañúꞌū san, da nakuéꞌe ña sintiáꞌvi ntaꞌa Xuva kō. Kātsin dava ña é kāꞌxí ña, kakaꞌan ña: 
\p —Sáꞌā né, kūñú ko é ntūvi kuenta dóxiꞌí kān kuenta iña nto. Vii nto sáꞌā vata koo é nakaꞌan ntō ko nté ō dé u kuenta iña nto —kaꞌan Jésuú san. 
\p  
\v 20 Kuan ō dé ña ni eꞌxin san dɨ dā kuvi éꞌxi ña, kakaꞌan ña: 
\p —Eꞌxin sāꞌá ne, núu ī é xēe é taꞌxi Xuva ko xūꞌu ña é kātɨ ú nɨñɨ́ ko kuenta iña nto.  
\v 21 Ntá tsi vevií ne, ñatīi, ña diko xuꞌú ko ne, tuví dadɨɨ ña nī ko nú mesá sa.  
\v 22 Vevií ne, xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīí ne, da miī é kɨ̄ꞌɨ́n u itsi e táꞌxi Xuva kō, ntá tsi ¡ñā ntu ntáꞌvi ide á ñatīi, ña é diko xūꞌú ko san! —kaꞌan ña. 
\p  
\v 23 Kidáa ne, eni ntuꞌu ñā ntátsixeꞌe tāꞌan ña xe un xé un ñā: 
\p —¿Xoō ntu ñáꞌa, ña diko xūꞌu ñá san? —kaꞌan ña. 
\s1 ¿Xoó ntu é dií ka nuu áꞌvi i? 
\p  
\v 24 Kidáā ne, ntánatíin ñā kuenta iña i xoo é dií ka nuu áꞌvi i, te kuinī ña.  
\v 25 Ntá tsi kakaꞌan Jésuu: 
\p —Rei iña ña túku ñuú san ne, dōo ntádē kúꞌvē ñá iña ñá ñuú ña. Ntá tsi ntákaꞌan míi ñā e dóo váꞌā ó de ña ni ñāꞌa ña.  
\v 26 Ntá tsi dɨvi ntō ne, ñá ku kuān xkoó de ntō. Dā xóo ká ñaꞌa nto, ña dóo nuu áꞌvi i ne, na viī ña vata tsi kaa uun ña kuetsī, ña é kui dutsi i. Xoo é kade kúꞌve i ne, na viī ñá vata kaa ña é kaxntiī.  
\v 27 ¿Xoó ntu é dií ka nuu áꞌvi i kuan: ña tuví ntu nú mesá san ne, ō ña katsuꞌun koꞌo? ¿Ñā ntu te ñá tuvi nú mesá san? Ntá tsi xuꞌú ne, vata kaa ña katsuꞌun koꞌo san kaa u é tuví u ni ntō. 
\p  
\v 28 ʼDɨvi ntō né, nɨɨ kuēꞌen tsí ntuvi é ntoo nto nī ko dá kantoꞌo kó da nēé ka nuu i.  
\v 29 Xuꞌú ne, taꞌxi ú itsi é kadā kúꞌvē ntó vata ō táꞌxi uva kō é kada kúꞌve u.  
\v 30 Mí kadē kûꞌvé u ne, dadɨɨ tsi koꞌo káꞌxi o ni ntō nú mesá ko. Kuan koo kuntōo nto é kadā kúꞌvē nto íña uxuvi táta ña Israeé san dɨ —kaꞌan ña. 
\s1 Dá kakāꞌán Jesuu é kāꞌán Pedru tsi ñá ini ñá ña 
\r (Mt. 26:31‑35; Mr. 14:27‑31; Jn. 13:36‑38) 
\p  
\v 31 Sáꞌa kākaꞌan Jésuu: 
\p —¡Aí, Simuun! Koton tsí tóꞌō e ña váꞌā san ne, kaikan o é kɨ̄dɨ́ nuu o vatā ó de o nī trigu.  
\v 32 Ntá tsi xuꞌú ne, é īkán u kuenta iña o vata koo é ña xtuvín miin é kākuintiꞌxe o. Dɨvīn né, te ntiko kōon é kuintiꞌxe o kó ne, xntiin ēní o vata koo é dií ka kuintiꞌxe ña dɨ —kaꞌan Jésuu ni ña. 
\p  
\v 33 Kakaꞌan Símuún san: 
\p —Tōꞌo, é iō tuꞌvé u é kɨ̄ꞌɨ́n u ni nto, kuān te viútun, kuān te dóxiꞌí kān dɨ —kaꞌan ña. 
\p  
\v 34 Kidáā ne, nantíko kōó Jesuu, kakáꞌan ña: 
\p —Pedru, kakaꞌán u ni ō tsí vevií ne, diꞌna dá kāna lɨ́ꞌxɨ̄ sán ne, úni īto kaꞌan tsí ñá inín ko —kaꞌan ña. 
\s1 Dā xee ura é kōto nteé ña Jesuu 
\p  
\v 35 Kidáā né, tsixeꞌe Jēsuu ña ntɨníꞌi ñā: 
\p —Dā táxnūu ú nto é kɨ̄ꞌɨn nto e nté ītɨn ntó ne, nté ñɨ̄ɨ e kañúꞌu diuꞌun nto, nté ntīꞌxen ntó dɨ, ¿vá neé ntu kunaá nteē nto? —kaꞌan Jésuu. 
\p —Ñá tē nee —kaꞌan ña. 
\p  
\v 36 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu: 
\p —Ntá tsi vevií ne, nadama. Xoo é īó itɨ́n i ne, na kuīdo ñá, ni ñɨ̄ɨ é xkuꞌún diuꞌun ña. Xoo é ña tuvi káa i ne, na nadiko ña kūtuun ñá ne dá kuīin ña káa ña.  
\v 37 Tsí kakaꞌán u ni ntō tsí kantio é kūntaa ntɨ́ꞌɨ é kākaꞌan túꞌun Xuva kō: “Ide ña ni ña vatā ó de ña nī ñá iō kuetsí i”, kaꞌan. Tsi é un ntɨꞌɨ̄ é ūve naꞌa kuenta iñá ko ne, kuetsi é kūntaa ntɨ́ꞌɨ —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 38 Ña ntɨniꞌi ñā ne, ntákaꞌan ña: 
\p —Tōꞌó, iꞌa īó uvi káa —kaꞌan ña. 
\p Dɨvi ñā ne, kakaꞌan ña: 
\p —Xée ō tsi sáꞌā —kaꞌan ña. 
\s1 Dá kākaꞌan ntâꞌví Jesuu má utun Getsemanii 
\r (Mt. 26:36‑46; Mr. 14:32‑42) 
\p  
\v 39 Kidáā né, kīi Jesuu, kuéꞌen ña xūku é nani Ōlivu vátā xkoó ini ña. Ña ntɨniꞌi ñā ne, ntántīkɨn ñá ña, kueꞌen ña.  
\v 40 Dā xee ña íkān ne, kakaꞌan Jésuu ni ña: 
\p —Kantáꞌvī ntó vata koo é ña kóꞌxo nto nuu i é kīni kaa —kaꞌan ña. 
\p  
\v 41 Kidáa ne, kīi nteé xio Jesuu, kuéꞌen ika ñā vata kaa mí nakuita ō xuu. Nákunchɨtɨ ñā é kaꞌan ntâꞌví ña.  
\v 42 Kakaꞌan ña: 
\p —Ūvá, tē ntio nto ne, nakakū ntó ko é kantoꞌo kó nuu i sáꞌa. Ntá tsi ña vií nto é ntio kó, tsi é ntio mii ntō —kaꞌan ña. 
\p  
\v 43 Kidáā ne, véꞌxi ūun ánjē iña Xuva ko é xntii ña ñā.  
\v 44 É kuān nte kantóꞌo ña ne, nɨɨ̄ kuéꞌen ini ña kakaꞌan ntâꞌví ña ne, uun tsī katoó naꞌnu nte ñúꞌu kan tīin ña é vata ito nɨñɨ. 
\p  
\v 45 Dā kúvi kaꞌan ntâꞌví ña ne, nákuntītsí ña, kueꞌen ña mí ntoo ña ntɨniꞌi ñā. Dɨvi ñā ne, e ntákidi ña, tsi dóo kuntaꞌxa iní ña.  
\v 46 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu ni ña: 
\p —¿Nté kui kuān nte ntákidi ntú nto? Nakuntáñɨ̄ ntó ne, dá kaꞌan ntâꞌví nto vata koo é ña kóꞌxo nto nuu i é kīni kaa —kaꞌan ña. 
\s1 Dā tɨ́ɨn ña Jesuu 
\r (Mt. 26:47‑56; Mr. 14:43‑50; Jn. 18:2‑11) 
\p  
\v 47 Kakaꞌan dúkuan Jesuu da xée ñáꞌa san é ña te da dií ña. Ña é nanī Júdā, ña é kuvi ūxuvi ñáꞌa pustru ñá ne, odo nuū ña véꞌxi ña nuu ñaꞌá san ne, dā xee ñá mí tuví Jesuú san ne, dā éꞌxi ña xuꞌu ña.  
\v 48 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu: 
\p —Xoꞌōn, Júdā, ¿vá xūꞌu ntu kó kaꞌxin é dikōn kó, xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīi? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 49 Ña ntántoo ni Jēsuú san ne, ntaíto ña nee é kuvi ne, tsixeꞌe ñā: 
\p —Tōꞌó, ¿kaꞌní nuu ntu o ñā káa san? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 50 Uun ñaꞌa ñā né, ntuku kuiꞌī ñá ña kade tsiñu iña tóꞌō dutú san, ēꞌnté ña loꞌxo kuaꞌa ña.  
\v 51 Ntá tsi kakaꞌan Jésuu: 
\p —Na koo mii nto ñā. Kuan tsi koo na kōo —kaꞌan ña. 
\p Kidáā ne, tɨɨn ntaꞌa Jēsuu lóꞌxo ña kade tsiñu san ne, ntuváꞌa.  
\v 52 Kidáā ne, kakaꞌan ñá nī tóꞌō dutu ni ñá odo nūu ini ukún kan, ni ñatā san, ña xee é tɨɨn ña: 
\p —Dɨvi ntō ne, odo nto káa ni ūtun, é vāta te ña duꞌú u.  
\v 53 Da ītúvī ú ni ntō utén utén ini ukún kān ne, ntē ña ni tɨɨn ntáꞌa ntō ko, ntá tsi ura í e dóo neé sa ne, dɨvi ūra i é kāduku ntée nto e ntáde ntō nuu i é kīni kaa —kaꞌan Jésuu. 
\s1 Dá kakāꞌán Pedru é ñá ini ñá Jesuu 
\r (Mt. 26:57‑58, 69‑75; Mr. 14:53‑54, 66‑72; Jn. 18:12‑18, 25‑27) 
\p  
\v 54 Kidáa ne, tɨ̄ɨn ña Jesuu, kuéꞌen niꞌi ña ña nú viꞌī dutu ñá odo nūú san. Kuéꞌēn Pedru, kántikɨn íka ika tsi ñā.  
\v 55 Ikān tɨ́vi ña ñuꞌu nu kíꞌi kān ne, da túni ña ntíkō diñɨ nchúꞌūn san. Kátūvi Pedrú san ni ñā dɨ.  
\v 56 Kidáā né, uun ñadɨ̄ꞌɨ, ña é kade tsiñu sán ne, īní ña é ikān tuví Pedrú san nchúꞌūn san katúni ña ne, íntēꞌá ña ña ne, kakaꞌan ña: 
\p —Ña sāꞌá ne, dadɨɨ íka ña ni ña tsīkan —kaꞌan ña. 
\p  
\v 57 Ntá tsi Pedrú san ne, tee xuꞌū ña, kakaꞌan ñá ni ñadɨ̄ꞌɨ́ san: 
\p —Xuꞌú ne, ñá īní u ña é kākaꞌan ntó san —kaꞌan ña. 
\p  
\v 58 Dā kú e víꞌi ne, é tūku ñaꞌa íni ña ña ne, kakaꞌan ña: 
\p —Dɨvīn né, kakuiniꞌi o ña tsīkan —kaꞌan ña. 
\p Ntá tsi Pedrú san ne, kakaꞌan ña: 
\p —¡Ñāꞌá ni san! Ña te dɨ́vī ú —kaꞌan ña. 
\p  
\v 59 Dā kúvi uun urá ne, é tūku ña kakaꞌan ña: 
\p —Nuu é ntaā ntíꞌxe i tsí ña sāꞌá ne, dadɨɨ íka ña ni ña tsīkan, tsí dadɨɨ ñuu ña ñuú Galilea —kaꞌan ña. 
\p  
\v 60 Kidáā ne, kakaꞌán Pedru ni ña: 
\p —Ñá īní u nee é kākaꞌan nto —kaꞌan ña. 
\p Ura dúꞌva tsi i dá kakāꞌán Pedrú ne, kāna tsi lɨ́ꞌxɨ̄ san.  
\v 61 Kidáa ne, xkokōtó Jesuu, mí tuví Pedru. Kidáā ne, nánūꞌú Pedru iní ña nté o kakaꞌan Jésuu ni ña tsí diꞌna dá kāna lɨ́ꞌxɨ̄ sán ne, úni īto kaꞌan ñá e ñá ini ñá xoo ñáꞌa ña.  
\v 62 Kidáa ne, kīí Pedru kíꞌi kān ne, dōo éku ña. 
\s1 Dā narkɨ́nteē ñá Jesuu 
\r (Mt. 26:67‑68; Mr. 14:65) 
\p  
\v 63 Ñatīí, ña ntáde kuenta Jésuú ne, nārkɨ́nteē ñá ña ne, ēꞌní ña ña.  
\v 64 Ēdɨ́ ña ntuxnúu Jesuú ne, dā ntákaꞌan ñá ni ñā: 
\p —Káꞌān ve, ¿xoó ntu éꞌni i o? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 65 Dōó tɨtɨ́n ka nuu i é ntákaꞌan kíni ña ni ñā dɨ. 
\s1 Dā intítsi mēꞌñu Jesuu nuu ñá tsiñu i 
\r (Mt. 26:59‑66; Mr. 14:55‑64; Jn. 18:19‑24) 
\p  
\v 66 Dā tuví san ne, nátaká nuu ñatā ña Israeé san nī tóꞌō dutu ní mastrú leí san. Kueꞌen níꞌi ña Jēsuu méꞌñū ña tsiñu naꞌnu i ne, dā íkān tsíxeꞌe ña ñā: 
\p  
\v 67 —Káꞌan é nuu é ntaā i te Cristu ntíꞌxen —kaꞌan ña. 
\p Dɨvi ñā né, kakaꞌan ña: 
\p —Te kāꞌán u tsí dɨvī ú ne, ntē ña kuintíꞌxe nto ko.  
\v 68 Te tsixeꞌē ú nto dɨ́ ne, ntē ña nantiko koó nto é kāꞌán u.  
\v 69 Ntá tsi un tsi nté vevií ne, xuꞌu é vēxkúvī ú ñatīí ne, tuví u diñɨ kuaꞌa Xuva kō, ña é dií ka kaꞌnu kueꞌen —kaꞌan ña. 
\p  
\v 70 Kidáā ne, un ntɨɨ́ ntɨɨ̄ ña tsíxeꞌe ña ñā: 
\p —Kidáa ne, ¿dɨvi ntūn é iꞌxá Xuva kō kuan? —kaꞌan ña. 
\p Kakaꞌan Jésuu: 
\p —Mii xntō ntákaꞌan ntó nee ñáꞌa u —kaꞌan ña. 
\p  
\v 71 Kidáā ne, ntákaꞌan ña: 
\p —¿Míꞌi ntū kantio ká kō ña é kāꞌan ntaa? Tsí tutun mii ko téku ko e kéne ña kakaꞌan ña —kaꞌan ña. 
\c 23  
\s1 Dā intítsi mēꞌñú Jesuu núu Pílatu 
\r (Mt. 27:1‑2, 11‑14; Mr. 15:1‑5; Jn. 18:28‑38) 
\p  
\v 1 Kidáā ne, un ntɨɨ́ ntɨɨ̄ ñá nakuntáñɨ̄ ñá ne, dā kueꞌen niꞌi ña Jésuu ntáꞌa Pilatu.  
\v 2 Ikān éni ntuꞌu ñā daꞌví ña ña dovete, ntákaꞌan ña: 
\p —E níꞌī ntɨ́ ñatīi saꞌa é kanatɨvī ñá ñuú ntɨ. Kakaꞌan ñá tsí ña váꞌa ō e ntáꞌvi ntɨ́ diuꞌun xôo íña ñuú Romá san. Kakaꞌan ñá dɨ tsí dɨvi ñā é Cristu ñá, dɨvi ñā é kuvi ña reí dɨ —kaꞌan ña. 
\p  
\v 3 Kidáa ne, tsixeꞌe Pīlatú san Jesuu: 
\p —¿Vá dɨvin ntūn é kūvin Rei iña ñá Israeé san? —kaꞌan ña. 
\p —Mii xnto kākaꞌan nto —kaꞌan Jésuu. 
\p  
\v 4 Kidáā ne, kakaꞌan Pílatu ni tóꞌō dutu ní ñaꞌa san: 
\p —Ñá kānaniꞌí ko kuétsi ñatīí saꞌa —kaꞌan ña. 
\p  
\v 5 Dā dií dií ka xío ntii ñāꞌa san, ntákaꞌan ña: 
\p —Véꞌxi ña, kanakutsuꞌun ña ñāꞌa san nchúꞌun é kanañēꞌe ñá kanɨɨ ñūú Judeá ne, nté ñūú Galileá ne, un tsi nte íꞌa dɨ —kaꞌan ña. 
\s1 Dā intítsi mēꞌñú Jesuu nuu Heródē 
\p  
\v 6 Dā téku Pilatu sáꞌa ne, tsixeꞌe ña te ñatīí saꞌá ne, ña ñuú Galilea ña.  
\v 7 Dá kakāꞌan ña tsí dɨvi ñūu ñá ne, taxnūu ña ña ntaꞌa Heródē, ña tsiñu naꞌnu i ñuú Galilea, tsí tuví ña ñuú Jerusaleen ntúvi tsikan.  
\v 8 Dā íni Heródē san Jésuú ne, dōo diní ña tsí e tɨ́tɨn ntuvi é ntio ña é kinī ñá ña, tsi téku ña e ntákaꞌan ñáꞌa san íña ña. Ntio ña é kinī ña é vīí ña nuu i e dóo kaꞌnu.  
\v 9 Dōo tsíxeꞌe ña ñā, ntá tsi ña ni káꞌan kueꞌen tsí Jesuu.  
\v 10 Ikān ntâñɨ tóꞌō dutú san nī mastrú leí san, e dóo ntátsiꞌi kuetsi ña ña.  
\v 11 Kidáā ne, Heródē san ni sntadun ñá ne, dē xení ña ni Jēsuu. Nārkɨ́nteē ñá ña ne, naxnūu ña ña duꞌnu e dóo vaꞌa vata kaa é kainúu rei. Kidáā né, nataxnūu xtuku Heródē san ña ntaꞌa Pilatú san.  
\v 12 Ntuvi tsikán ne, dōo váꞌā o tiin Pilatú san ni Hēródē sán, kuān te ntuvi díꞌna ne, dōo ínchuꞌvi taꞌan ña. 
\s1 Dā ntúvi kuenta Jésuu é kuvī ña 
\r (Mt. 27:15‑26; Mr. 15:6‑15; Jn. 18:39‑19:16) 
\p  
\v 13 Kidáā ne, Pilatú san ne, nātaká nuu ña nī tóꞌō dutú san, nī ña tsiñu i, ni ñāꞌa sán ne,  
\v 14 dá kakāꞌan ñá ni ñā: 
\p —Dɨvi ntō é vēxníꞌi nto ñatīí saꞌá ntaꞌa kó ne, ntákaꞌan nto tsí kanatɨvī ñá ñaꞌa san, ntá tsi xuꞌú ne, tsixeꞌē ú ña nuu ntó ne, ñá ni nanīꞌí ntɨ kuétsi ñā nté uun nuu i vatā o ntákaꞌan nto.  
\v 15 Nte Heródē ña ni naníꞌi ña kuétsi ñā. Dukuān é nataxnūu xtuku ña ña ntaꞌa ko. Koto nto tsí ña té neé ni īde kueꞌen tsí ña é kuvī ña.  
\v 16 Nantoꞌo ú ña ne, dá nakāka xaa ú ña —kaꞌan Pílatú san.  
\v 17 Tsi dá kakūvi viko sá ne, da miī é nakāka xaa Pilatú san uun ñaꞌa, ña ñuꞌu kutu, xoó ñaꞌa é ntio ñaꞌa san é ntīi ña. 
\p  
\v 18 Ntá tsi kuédadɨɨ tsī éni ntuꞌu ñā ntákachuꞌu ña: 
\p —¡Kaꞌní nto ña sāꞌá ne, nakāka xaa nto Barabaá san! —kaꞌan ña. 
\p  
\v 19 Barabaá san ne, nuu kutu ñā, tsí idé ña duꞌxen nī ña ñuu í ne, ēꞌní ña ñaꞌa.  
\v 20 Pilatú san ne, ntīo ña é nakāka xaa ña Jesuú ne, kakaꞌan xtúku ña ni ñāꞌa san.  
\v 21 Ntá tsi dií dií ka ntii káchuꞌu xtúku ña: 
\p —¡Na xnteē ntó ña ntiká krusi kan! ¡Na xnteē ntó ña ntiká krusi kan! —kaꞌan ña. 
\p  
\v 22 É kuvi ūni íto kākaꞌan xtúku Pilatú san: 
\p —¿Nee iñá ntu é kīni kaa idé ña? Tsí ña kánaniꞌí ko kuétsi ñā é kuētsi é kuvī ña. Nantoꞌo ú ña ne, dá nakāka xaa ú ña —kaꞌan ña. 
\p  
\v 23 Ntá tsi ñaꞌa sán ne, ntaxío ntii ña ntákaꞌan ña tsí da miī é na nākuntée ña ntīká krusí san. Un tsi vāntiñɨ ña ntákaꞌan ña. Kūvi idé ña niꞌi ña é ntio ña.  
\v 24 Pilatú san ne, íde ña vatā o ntákaꞌan ñáꞌa san.  
\v 25 Nakáka xaa ña ñatīi, ña nuu kutu viutun san kuenta iña i é idé ña duꞌxen nī e éꞌní ña ñaꞌa sán dɨ, ntá tsi ntāda ña kuenta Jésuú san ntaꞌa ñaꞌa san vata koo é viī ñá ni ñā nee é ntio ña. 
\s1 Dā intée Jesuu ntíkā krusi 
\r (Mt. 27:32‑44; Mr. 15:21‑32; Jn. 19:17‑27) 
\p  
\v 26 Dā kueꞌen niꞌi ña Jesuu é na xnteē ñá ña ntiká krusí ne, tɨɨn ña uun ñatīi, ña ñuú Cirene, ñá nani Sīmuun, ñá véꞌxi uun rantsu. Kuétsī é īdé ñaꞌa san ña é kunīꞌi ña krusí san é kuntīkɨn ñá ata Jésuú san. 
\p  
\v 27 Ñá tē nté kaa ñaꞌa ntántīkɨn ñá ña ne, ñá te da dīi ñádɨ̄ꞌɨ́ san dóo uꞌvi ntákuvi ña, ntaéku ña kuenta iña Jésuu.  
\v 28 Dā íto Jesuú san ñadɨ̄ꞌɨ́ san ne, kakaꞌan ña: 
\p —Ntoꞌó, ñadɨ̄ꞌɨ́ Jerusaleen, ñá ku ntē dúkuan ēku nto kuenta iñá ko, ntá tsi kueku nto kuenta iña mii nto ni iꞌxá nto.  
\v 29 Tsi véꞌxi ntūvi é kāꞌan nto: “Nté kuān nte vaꞌá ñaꞌa san, ña é ña ni kuvi kóo iꞌxá i, nī ña é ña ni ñúꞌu īꞌxá i íꞌxi i, nī ña é ña ni natsitsi íꞌxá dɨ”, koo kaꞌan nto.  
\v 30 Kidáā né, kani ntuꞌu ñāꞌa san káꞌan ña é na nūu xuku san mí ntántoo ña, é ntio ña é kutāvi núu ña é kunuu xūꞌu ña.  
\v 31 Ntá tsi te kuan ō ntáde niꞌi ña utun xɨꞌɨ̄ sán ne, ¿ntē ntú koo vií ña ni ūtun itsí san kuan? —kaꞌan Jésuú san. 
\p  
\v 32 Kueꞌen níꞌi ña ūvi ñaꞌa ña kini ntáa é dādɨɨ kaꞌní ña ña ni Jēsuu.  
\v 33 Dā xee ñá xuku é nani Xkɨ̄dɨkɨ Ntɨ́xɨ sán ne, ikān náxnteē ñá Jesuu ntíkā krusi, ní ntuvi ñáꞌa ña kini ntáa san: uun ña ne, diñɨ kuaꞌa Jesuu intée ña; uun ña ne, diñɨ datsin ña intée ña.  
\v 34 Jesuú ne, kakaꞌan ña: 
\p —Ūvá, kada kaꞌnu iní nto ni ñā, tsi ñá ini ñá nee iña ntáde ña —kaꞌan ña. 
\p Sntadún san ne, nārkɨ́nteē ñá doo Jésuu xoo é kūvi vií i niꞌi i.  
\v 35 Ñaꞌa sán ne, ntáñɨ̄ ña, ntaíto ña ne, un tsi nté ña tsiñu i san ntánarkɨ́nteē ñá Jesuu, ntákaꞌan ña: 
\p —Ña sāꞌá ne, nakākú ña tuku ñaꞌa. Viꞌi a vé ne, na nakākú mii ñā kúñu ña, tē nuu é ntaā i é Cristu, ña é nakaxnúu Xuva kō —kaꞌan ña. 
\p  
\v 36 Sntadún san ne, nārkɨ́nteē ñá ña. Xée ētsin ña ne, xéꞌe ña ntɨ̄di íā é kōꞌo ña.  
\v 37 Ntákaꞌan ñá ni ñā: 
\p —Te dɨvīn é Rei iña ñá Israeé ne, nakākún miīn kúñu ō —kaꞌan ña. 
\p  
\v 38 Nteé letra dɨ́kɨ krusí san é kākaꞌan túꞌūn griegú, ni tūꞌún latiín, ni tūꞌún hebreu, kakáꞌan: “Ña sāꞌa é Rei iña ñá Israee”, kaꞌan. 
\p  
\v 39 Uun ñaꞌa ñā duꞌú san, ña nteé ntiká krusí san ne, kakaꞌan ña: 
\p —¡Tē nuu é ntaā i é Cristún ne, nakākún miīn kúñu ō ne, nakākún ntɨ dɨ! —kaꞌan na. 
\p  
\v 40 Ntá tsi ña uun ñaꞌa sán ne, kakaꞌan ñá ni tāꞌan ña: 
\p —¿Ña kaúꞌvī ntú o Xuva kō? Tsí dɨvīn né, dɨvi tsi nūu i kantóꞌo o dɨ.  
\v 41 Ntá tsi xoꞌō né, iō nuu i e ntántoꞌo kō, tsi ntantáꞌvi o kuētsí kō e ntúku nuu ō. Ntá tsi ña sāꞌá ne, ñá tē neé kueꞌen tsí ni īde ña é kīni kaa —kaꞌan ña. 
\p  
\v 42 Kidáā ne, kakaꞌan ña: 
\p —Jesuu, na nakaꞌan ntō kó tē xee nto mí kadā kúꞌvē nto —kaꞌan ña. 
\p  
\v 43 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu: 
\p —Nuu é ntaā i é kākaꞌán u ni ō tsí vevií kutūvín dadɨɨn nī ko mí ntántoo ña kuíntiꞌxe i, ña é xiꞌi —kaꞌan ña. 
\s1 Dā xiꞌi Jésuu 
\r (Mt. 27:45‑56; Mr. 15:33‑41; Jn. 19:28‑30) 
\p  
\v 44 Un tsi nte da káꞌñu ntuvi ne, un tsi nte kaeku uni kuáa ne, kūneé da kanɨɨ ñūxiví sa.  
\v 45 Kūnee ngántií san. Uvi dávā ntíi dôxi é rkāa nuu ini ukún kaꞌnu kān.  
\v 46 Kidáā né, un ntii tsī káchuꞌu ntáa Jesuu, kakáꞌan ña: 
\p —¡Ūva, ntada ú kuenta nímá ko ntaꞌa nto ve! —kaꞌan ña. 
\p Dā kúvi kāꞌan ña sáꞌa ne, xíꞌi ñā. 
\p  
\v 47 Dā íni tóꞌō sntadun ñá ñuú Romá san nté ō kúvi ne, kakaꞌan ña tsi dóo kaꞌnu Xuva kō. Kakaꞌan ña: 
\p —Nuu é ntaā i é ñatīí saꞌá ne, dōo vaꞌá ña; ña túvi kuētsí ña —kaꞌan ña. 
\p  
\v 48 Un ntɨꞌɨ kueꞌen dúꞌva ña ntaíto neé kuvi ne, kúnūꞌú ña, koó dā ntaxéꞌe ña ntaꞌa ña nima ñá e dóo uꞌvi ntákuvi ña.  
\v 49 Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ ñá ini Jesuú, ni ñadɨ̄ꞌɨ, ña ntántīkɨn ñá un tsi nte ñúu Galileá ne, intáñɨ ika ñā, ntaíto ña nté ō kúvi. 
\s1 Dā inuu ntúꞌxi Jesuu 
\r (Mt. 27:57‑61; Mr. 15:42‑47; Jn. 19:38‑42) 
\p  
\v 50 Uun ñatīi, ñá nani Jōsee, ña véꞌxi ñuú Arimatea é kāduku ntée ñuú Judeá ne, dōo vaꞌá ñaꞌa ña. Úvē taꞌan ña ña tsiñu naꞌnu i san iña ñá Israee.  
\v 51 Ña sāꞌá ne, kantétu ñā amá xee ntúvi é kadā kûꞌvé Xuva kō. Ñá ni kui dadɨɨ ña ni ña tsiñu i, ña nguiī san.  
\v 52 Dɨvi ñā ne, kuéꞌen ña, kūkoto ña Pilatú san é ntākan ña kúñu Jēsuu.  
\v 53 Kidáā ne, nanúu ña ña ntīká krusí san ne, dā náxnuu taꞌán ña ña doo kuiꞌxin e dóo vaꞌá ne, dā kukúꞌxi ña ña iní ñañā mí kāntii iní xuu, mí vāta kunuu ntúꞌxi ñaꞌa.  
\v 54 Ntuvi tsikán ne, ntuvi e ntáxio túꞌve ña é kuiñɨ ntuꞌu ntúvi é iō dáꞌna san. 
\p  
\v 55 Ñadɨ̄ꞌɨ́, ña vexníꞌi Jēsuu un tsi nte ñuú Galileá ne, kuéꞌen ñā né, dā íto nuu ña ñañā san, ntaíto ña nté ō kanúu kúñu Jēsuu.  
\v 56 Kidáā ne, kúnūꞌú ñā ne, da de váꞌa ña ntute choꞌo vîdin e dóo vá xkonuu, ni ūꞌxen xukú san dɨ. Kidáā ne, íntoo daꞌna ñadɨ̄ꞌɨ́ san ntuvi dá iō dáꞌna san, vatā ó kakaꞌan túꞌun Xuva kō. 
\c 24  
\s1 Dā ntóto Jesuu 
\r (Mt. 28:1‑10; Mr. 16:1‑8; Jn. 20:1‑10) 
\p  
\v 1 Ntuvi dá nakiꞌi o vīté san ne, kuéꞌen xtuku ñadɨ̄ꞌɨ́ san nú ñaña Jēsuu, niꞌi ña choꞌo vîdin é de váꞌa ña.  
\v 2 Dā xee ñá ne, īní ña tsí xuu é ītávī núu nú ñañā sán ne, é xīo nakutúvi.  
\v 3 Kúkɨ̄ꞌví ña, ntá tsi ña ni naníꞌi ka ña kúñū Tóꞌo ko Jēsuu.  
\v 4 Koó dā kúduꞌva ña. Ntē ñá iní ka ña nté koo vií ña. Kidáā ne, da née inī ña íni ña uvi ñatīi é ntañɨ etsin ña nuu ña. Ñuꞌu ña doo kuíꞌxin é kāxiꞌí nuu kueꞌen.  
\v 5 Ñá tē nté kaa uꞌví ñadɨ̄ꞌɨ́ san, naxkāꞌnu nteɨ ña dɨkɨ ña nte ñúꞌu kān. Ntá tsi ñatīí san ne, kakaꞌan ña: 
\p —¿Nté kui ntánantuku ntu nto ña é kāntíto san méꞌñū ña xiꞌí san?  
\v 6 Xóxō ñá iꞌa, tsi e ntóto ña. Nakaꞌan ntō nté o kaꞌan ña dá itúvi ká ña ñuú Galilea.  
\v 7 Dɨvi ñā é vēxkúvi ña ñatīí ne, kaꞌan ña é da miī é ntūvi ña kuenta ntáꞌa ñá iō kuetsí i é na xnteē ñá ña ntiká krusi kan. Ntá tsi tē kúvi uni ntúvi xiꞌi ñá ne, ntoto xtuku ña, kaꞌan ña —kaꞌan ñátīí san. 
\p  
\v 8 Kidáā ne, nánūꞌu ñádɨ̄ꞌɨ́ san iní ña túꞌūn é kākaꞌan Jésuú san ni ñā.  
\v 9 Dā ntáka ña nú ñañā sán ne, ntántaa ña un ntɨꞌɨ sāꞌá ni ūꞌxi ɨ́ɨn pustrú san, ni ña nguiī sán dɨ.  
\v 10 Ña niꞌi túꞌun īña pustrú san ne: Maria Madálena, ní Juana, ni María, dɨꞌɨ Sāntiaú san dɨ, ni ñadɨ̄ꞌɨ́, ña nguiī san.  
\v 11 Da ntákaꞌan ñádɨ̄ꞌɨ́ san, kuiní pustrú san da téku ña. Ntē ña ni kuintíꞌxe ña. 
\p  
\v 12 Ntá tsi Pedrú ne, kīi ña, koó da kaīnu ña kueꞌen ñá nú ñañā san. Dā íto nuu ña iní i kān ne, koó da miī sá doo kuiꞌxín san íni ña. Kidáā ne, kúnūꞌú ña nú viꞌi ña kān. Koó dā kúduꞌva ña é kuan ō kúvi. 
\s1 Itsi ñuú Emauu 
\r (Mr. 16:12‑13) 
\p  
\v 13 Dɨvi tsi ntūvi tsikán ne, uvi ñáꞌa ña ntɨniꞌi Jēsuu kuéꞌen ña ñūú Emauu, ñuu é tuví te ūꞌxi ɨ́ɨn kilumétru é un tsi nté Jerusaleen.  
\v 14 Kuéꞌen ñā, ntántaa ña un ntɨꞌɨ nuū i e kúvi.  
\v 15 Nɨɨ dukuān ntatíin ña ne, xée Jēsuú san, eni ntuꞌu ñā ntaíka dadɨɨ ña ni ñā.  
\v 16 Kuān te íni ña Jesuú san ne, ñá ni kutūni ña xoo ñáꞌa ña.  
\v 17 Kidáā né, tsixeꞌe Jēsuu ña: 
\p —¿Neé ntu e ntántaa nto dā veꞌxí nto ítsi kān? —kaꞌan ña. 
\p Íntāñɨ́ ntaꞌxa ñā.  
\v 18 Uun ñaꞌa ña, ñá nanī Cliofá san ne, kakaꞌan ña: 
\p —¿Vá xīo ñuú ntu véꞌxi nto e ñá ini nto nté ō kúvi ñuú Jerusaleen ntúvi saꞌa? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 19 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu: 
\p —¿Ntē ntu o kúvi? —kaꞌan ña. 
\p Ntákaꞌan ña: 
\p —Ntántaa ntɨ́ kuenta iña Jésuu, ña véꞌxi ñuú Nazaree. Dɨvi ñā ne, ña é kaꞌán naa Xuva ko ña. Dōó iō ña é viī ña; dōó ini ña nté koo kaꞌan ña núu Xuva ko, ni ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san.  
\v 20 Ntá tsi tóꞌō dutú san nī ña tsiñu i sán ne, ntāda ña ña kuentá vata koo é na kuvī ñá ne, xnteē ñá ña ntiká krusi kan.  
\v 21 Ntɨꞌɨ́ ne, ntantétu ntɨ é dɨvi ñā é nakakū ñá ña Israeé san. Ntá tsi vevií ne, é kūvi uni ntúvī é īta ntíꞌxin un ntɨꞌɨ sāꞌa.  
\v 22 Iō ñá dɨ̄ꞌɨ́, ña ntɨniꞌī ntɨ́ ne, dā kúduꞌva ntɨ́ nuu i e ntákaꞌan ña. Tsí tevaá duꞌva tsi ñeꞌe ña nú ñañā san.  
\v 23 Ntá tsi ña ni naníꞌi ña kúñu Jēsuú ne, ntiko koō ña, náxee xtúku ña mí ntoo ntɨ́ kān. Ntántaa ñā tsi xée ánjē san nuu ña. Ntákaꞌan ánjē san tsí Jesuú ne, kantíto ña.  
\v 24 Kidáa ne, iō ñá ntɨniꞌī ntɨ́ ne, ñéꞌe ñā nú ñañā san, ixkoto ntódo ña. Īní ña vatā o ntákaꞌan ñádɨ̄ꞌɨ́ san ne, ntá tsi ña ni iní ña Jesuu —kaꞌan ña. 
\p  
\v 25 Kidáā ne, kakaꞌan Jésuu ni ña: 
\p —¿Neé ntu dɨkɨ dɨ́kɨ nto é ña ni kuintíꞌxe nto é un ntɨꞌɨ̄ e ntákaꞌan ñá kaꞌán naa Xuva ko?  
\v 26 ¿Vá ñā ntu te kantío é ntōꞌo Cristu, ña táxnuu Xuva kō, diꞌna dá kuēꞌé Xuva kō é kodo nuū ña? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 27 Kidáā né, eni ntuꞌu ñā nañéꞌe ñá ña nté o kakaꞌan túꞌun Xuva ko kuēnta iña ña. Eni ntuꞌu ñā nté tutu é de váꞌa Muiseé ne, ni un ntɨꞌɨ tūtu é de váꞌa ña kaꞌán naa Xuva ko. 
\p  
\v 28 Dā xee étsin ña ñuú mí kɨ̄ꞌɨn ñá ne, íde Jesuú vata tsi te kɨ̄ꞌɨ́n ka ña itsi kān.  
\v 29 Ntá tsi tee kóo ña ña, ntákaꞌan ña: 
\p —Kutuvī ntó nī ntɨ tsí e kuáa vevii. E dóko sā kúnee —kaꞌan ña. 
\p Kidáā ne, kuéꞌen Jēsuu é kuntoo ña ni ñā.  
\v 30 Dā intóo dadɨɨ ña ni ñā nú mesa kán ne, kīꞌi Jesuu tañúꞌū ne, da nakuéꞌe ña sintiáꞌvi ntaꞌa Xuva kō. Dā kátsin dava ña tañúꞌū sán ne, dā tsíꞌi ña ntaꞌa ña.  
\v 31 Ura dúꞌva tsi i náxiꞌi nuu ñá ne, kūtuni ña tsí dɨvi ñā é Jēsuu. Kidáā né, ntoko ñuꞌu mii Jēsuu.  
\v 32 Kidáā ne, ntákaꞌan ñá xe un xé un ñā: 
\p —¿Ñā ntu te ntáa e dóo diní ñuꞌu nima kó dá kantaa ñá ni ko dā véꞌxi o ítsi kān, dá kanañēꞌe ñá kō túꞌun Xuva kō? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 33 Ura dúꞌva tsi i nakuntáñɨ ña, ntíko koō ñá, kūnúꞌu xtuku ña ñuú Jerusaleen, mí nāniꞌi taꞌan ña uꞌxi ɨ́ɨn ñaꞌa pustru é nātaká nuu ña ni ña ntɨniꞌi ñā.  
\v 34 Ntákaꞌan pustrú san ni ñā: 
\p —Nuu é ntāa ntíꞌxe i e ntóto Jesuu. É īní Simuun ña —kaꞌan ña. 
\p  
\v 35 Kidáā ne, ntuvi ña ntántaa ña nté ō kúvi itsi kān ne, nté ō nákiní ña Jesuú dā kátsin dava ña tañúꞌū san. 
\s1 Dā ntii díto Jesuu méꞌñū pustru ña 
\r (Mt. 28:16‑20; Mr. 16:14‑18; Jn. 20:19‑23) 
\p  
\v 36 Ntoo dukuan ñā, ntákaꞌan ñá nuu i sáꞌa ne, da née inī xñá ntii dîto Jesuú san méꞌñu ñā, kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —Váꞌa tsi koo kuntōo nto —kaꞌan ña. 
\p  
\v 37 Dōó uꞌví ña. Ntádē kuení ña tē ntaíní ña ntatɨ ñā.  
\v 38 Ntá tsi kakaꞌan Jésuú san: 
\p —¿Nté kui kuān nte ntaúꞌvī ntú nto? ¿Nté kui kuān ó ntádē kuení nto?  
\v 39 Koto nto ntaꞌa kó ni dɨ̄ꞌɨ́n ko. Dɨvi tsī ú. Koto nto kó ne, tɨɨn ntaꞌa ntō kó dɨ, tsí te uun ntatɨ ñāꞌa ne, ña túvī kúñu ī, nté xɨkɨ i vata kaa ú xuꞌu —kaꞌan ña. 
\p  
\v 40 Dā kúvi kaꞌan ña sáꞌā ne, náñēꞌe ñá ña ntaꞌa ña ni dɨ̄ꞌɨ́n ña dɨ.  
\v 41 Dā íni ña ntoo sán ne, nakuꞌun dîní nima ñá, ntá tsi koó dā ntákuduꞌva ña é ña ni kuintíꞌxe ña é dɨvi ntiꞌxe ñā. Jesuú ne, kakaꞌan ñá ni ñā: 
\p —¿Īo ntú kudii é kāꞌxi ó iꞌa? —kaꞌan ña. 
\p  
\v 42 Kidáā ne, xéꞌe ña ñā un síin tsákā, kɨtɨ kádun nuu.  
\v 43 Kīꞌi ña né, dā éꞌxi ña méꞌñū ña ntoo san.  
\v 44 Kidáā ne, kakaꞌan ña: 
\p —E kúvi kó ne, dɨvī é kākaꞌán u dá tūvi dukuan ú ni ntō. É kākaꞌán u tsí kantio é kūntaa un ntɨꞌɨ̄ é ūve naꞌa tutu é de váꞌa Muiseé san nī ña kaꞌán naa Xuva ko, ni tūtu é nanī Sálmū dɨ, mi é kākaꞌan kuénta iñá ko —kaꞌan ña. 
\p  
\v 45 Kidáā ne, náñēꞌe ñá ña é nakīni váꞌa ña túꞌun Xuva kō ne,  
\v 46 kakaꞌan ña: 
\p —Kuān ó uve naꞌa tsí Cristú ne, kantio é kuvī ñá ne, kantio é ntōto ña dɨ tē kúvi uni ntúvi.  
\v 47 Kantio é kaꞌan ntódo nto ni ñāꞌa san kuénta iña ñá kanɨɨ ñūú Jerusaleen ni dá kanɨɨ ñūxiví san dɨ. Kuéꞌe nto na kūtuni ñáꞌa san kuénta iña ña tsí da miī é kantio é natɨ̄vi iní ña kuétsi ñā ne, dukuān ne, kada kaꞌnu iní Xuva ko ni ñā.  
\v 48 Dɨvi ntō é ini nto ne, ntada ntaa ntó nuu i sáꞌa.  
\v 49 Kiní nto ve tsí xuꞌú ne, taxnūu ú Espíritu Xuva ko kuēnta iña ntó, vatā o táꞌxi Xuva ko xūꞌu ña nte díꞌna. Ntá tsi kuntōo xnto iꞌa ñuú Jerusaleén san un tsi da nté tē niꞌi nto ntíi ntō é taꞌxi Xuva kō —kaꞌan Jésuu ni ña. 
\s1 Dā kuntáa Jesuu e dukún kān 
\r (Mr. 16:19‑20) 
\p  
\v 50 Kidáā ne, kueꞌen níꞌi Jēsuu ña ntɨníꞌi ñā diñɨ ñuú san, un tsi nte ñuú Betania. Ntāniꞌi ña ntaꞌa ña ne, dā náxnuu viko ña ña.  
\v 51 Nɨɨ dukuan kānaxnuu viko ña ña ne, kīi nteé xio ña ña, kuntáa ña e dukún kān.  
\v 52 Ña intóo sán ne, ntákaꞌan ña tsi dóo kaꞌnu Xuva kō. Kidáā né, ntiko koō ña, kunúꞌu ña ñuú Jerusaleen e dóo diní ñuꞌu nima ña.  
\v 53 Nɨɨ kuēꞌen tsí ntuvi ntoo ña má ukún kān, ntákaꞌan ña tsi dóo kaꞌnu Xuva kō.