\id EPH \h EFESIOS \toc1 Tutu e táxnūu San Pablu iña ñá ñuú Efesu \toc2 EFESIOS \toc3 Ef. \mt1 Tutu e táxnūu San Pablu iña ñá ñuú Efesu \c 1 \s1 Taxnūu Pablu tutú iña ña ntákuintiꞌxe i, ñá ntoo ñuú Efesu \p \v 1 Xuꞌu é Pablú u ne, pustru íña Jesúcristú u tsí kuan ō ntío Xuva kō é tēé tsiñu ña ko. Taxnūu ú tutú sāꞌá iña ña ntáduku ntée Xuva kō, ña ntoo ñuú Efesu, ña ntákuintiꞌxe i Jesucristu. \v 2 Xuva ko nī Tóꞌo ko Jesūcristú ne, na nāxnuu viko ña nto. Na tāꞌxi ña é kuntōo váꞌa nto. \s1 É vāꞌa é kataꞌxi Xuva ko kuēnta iña Jesúcristu \p \v 3 Dōó kaꞌnu Xuva ko, dɨvi Uvā Tóꞌo ko Jesūcristu. Dōo táꞌxi ña kō é un ntɨꞌɨ nūu i é vāꞌa é tuví e dukún kān tsi kúdadɨɨ o nī Cristu. \v 4 Tsí diꞌna dá tuví ñuxiví san ne, nākaxnúu Xuva ko ko kuēnta iñá Cristu vata koo é na ntāntoo ña nima kó, vata koo é ña tuví ka kuétsi ko tē xee o ntaꞌa ña. \v 5 Tsi dóo ntío ña kō ne, nté dīꞌna kakaꞌan ñá tsí kiꞌi ña kō é kuvi o iꞌxā ñá kuenta iña Jesúcristu, váta ō ntío ña. \v 6 Dukuān né, utén uten ntákaꞌan o tsi dóo kaꞌnu Xuva kō. Dōo váꞌā o dé ña ni kō. Ñá ni dē víni ña da táꞌxi ñá ko Iꞌxā ña, ña e dóo kuinima ña. \v 7 Nákakū ñá ko kuēnta iña Iꞌxá ña, tsi étɨ ña nɨñɨ ña kuénta iña ko. Dē kaꞌnu iní ña ni kō kuetsí kō, tsi dóo ntio ña kō. \v 8 Ñá te un sīin tsi kuínima Xúva ko kō ne, tāꞌxi ña é kūtúꞌve kō, é kiꞌin inī ko. \v 9 Tāꞌxi ña é kūtuni ko nee iña é ntio ña, nuu i é ña ni iní ō, vata ō ntío ña. \v 10 Sáꞌā dé kuení Xuva kō é viī ña dá xēe ntúvi i. Natāká nuu ña é un ntɨꞌɨ vāta koo é kodo nūú Cristú da nēé ka é īó e dukún kan ni da nēé ka é īó ñuxiví a. \p \v 11 É kudadɨɨ o nī Cristú ne, nākaxnúu Xuva ko ko ūun tsi nte díꞌna vata koo é nīꞌi ko íña ña. Kuān o dé Xuva ko vatā o é vāꞌá o kuíni ña. \v 12 Kuān o dé ña vata koo é ntɨ̄ꞌɨ, é dīꞌna ntɨ́ kuintiꞌxe ntɨ́ Cristú ne, vií ntɨ vata koo é kāꞌan ñáꞌa tsi dóo kaꞌnu Xuva kō. \v 13 Dɨvi ntō dɨ, dá tekū nto túꞌūn é nuu é ntaā i, dá tekū nto nté koo nakáku nto ne, kuīntiꞌxe nto Cristu. Kudadɨɨ nto ni ñā né, xntēé Xuva ko nto nāꞌa da táꞌxi ña Espíritū Sántū é kunūu ña nima ntó vata ō táꞌxi ña xuꞌu ña. \v 14 Taꞌxi Xuva ko Ēspíritū Sántu vāta koo é kūtuni ko tsí vií ntiꞌxe ña vata ō táꞌxi ña xuꞌu ña dá kūvi nakiꞌi ña é un ntɨꞌɨ nūu i é kāduku ntée ña. Kidáā ne, kaꞌan ñáꞌa tsi dóo kaꞌnu Xuva kō. \s1 Kaikán Pablu ntaꞌa Xuva kō é kuēꞌe ña é na kukīꞌin iní ña ntákuintiꞌxe i \p \v 15 Dukuān ne, da téku ko tsi dóo ntákuintiꞌxe nto Tóꞌo ko Jēsuú ne, tsi dóo ntákuinima nto taꞌan ko, ña ntákuintiꞌxe i Xuva kō ne, \v 16 ñá kaxtuvī mií u é nakuéꞌe ú sintiáꞌvi ntaꞌa Xuva ko kuēnta iña nto. Kanakaꞌān kó nto dá kakāꞌan ntâꞌví u. \v 17 Kaikán u ntaꞌa Uvā Tóꞌo ko Jesūcristú, dɨvi Xuva kō, ña e dóo vaꞌá san, te tāꞌxi ña é kūtúꞌve váꞌa nto iña ña, vata koo é kɨ̄ꞌɨn dɨkɨ nto é kākaꞌan ña, vata koo é kīní vaꞌa ntó ña. \v 18 Kaikán u ntaꞌa Xuva ko te nāxiꞌí nuu ña nuu nto vata koo é kūtuni ntó nēe é nīꞌi nto é kāna ña nto. Te tāꞌxi ña é kūtuni nto tsí ña te nté kaa vaꞌa, ña te nté kaa kuika nuu i iña Xuva ko é kaxéꞌe ña ñaꞌa é nakuido daꞌan ñā. \v 19 Te tāꞌxi ña é kūtuni nto tsí ña te nté kaa kaꞌnu ña. Kakuvi vií ña é un ntɨꞌɨ kuēnta iña kó, dɨvi ō e ntákuintiꞌxe ko ñā. Nañēꞌe ñá kō tsí kuvi vií ña nī é un ntɨꞌɨ̄ \v 20 dá nantōto ñá Cristú rkontuvi é xiꞌi ñá ne, xéꞌe ñā é kutuvī ñá diñɨ kuaꞌa ña e dukún kān. \v 21 Dií ka kaꞌnu Jesuu é da xōó ka ña tsiñu naꞌnu i, da xōó ka ña tsiñu i, da xōó ka ña ntádē kûꞌvé e dukún kan, da xōó ka ña ntádē kûꞌvé ñuxiví a, da xōó ka ña e dóo kaꞌnu, kuān te ntóo ña vevii, kuān te ntóo ña ntuvi é kɨ̄ꞌɨn o. \v 22 Taꞌxi Xuva kō é kūvi vií Cristu ni é un ntɨꞌɨ̄. Tāꞌxi ña é kūvi Cristu tóꞌo īña un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ nuu i é kāduku ntée ña ntákuintiꞌxe i san. Cristú ne, dɨvi ñā é kadē kúꞌvē ñá kuenta iña ña ntákuintiꞌxe i san. \v 23 Ña ntákuintiꞌxe i sán ne, vata ntáa kúñū Cristu ña. Kanuu méꞌñu kanuu dava ña ña ntákuintiꞌxe i sán ni da kanɨɨ dūꞌva ñuxiví san. \c 2 \s1 Nakākú Xuva ko kō, tsi dóo kakuinima ñá kō \p \v 1 Taꞌxi Xuva ko ntuvi vāꞌá iña nto, dɨvi ntō é vata ntáa ña xiꞌi ntáa nto kídaa kuēnta iña kuétsi ntō, dá vāta kuintíꞌxe nto Cristu. \v 2 Dōó ncho vií nto kuétsī kídaā, dá ntīkɨn ntó vata xkoó ini ñá ñuxiví san. Dé ntaa nto é kāꞌan tóꞌō e ña váꞌā san, ña é kadē kûꞌve iña é ña váꞌā é ntoo e dukún kān, dɨvī é kākaꞌan nté koo vií ñaꞌa, ña é ña ncho kuintíꞌxe i Xuva kō. \v 3 Kuān o dé o, ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ o, kídaā. Éde o da miī é ntio kō. Dē ntaa o é kākaꞌán nima kíni ntáa kō, e ntádē kuení kō. Dukuān ne, kantio é nīꞌi ko é ntōꞌo ko e dóo kaꞌnu é kataꞌxi Xuva ko, ni ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ka ñaꞌa. \v 4 Ntá tsi un váꞌa tsi ntúntaꞌví ini Xuva ko kō, tsí ña te nté kaa kakuinima ñá kō ne, \v 5 taꞌxi ña ntuvi vāꞌá iña ko kuenta iñá Cristú, kuān te kantío é nīꞌi ko doxiꞌi kuenta iña kuétsi kō. Da mii tsī e dóo vaꞌá Xuva kō é nakakū ñá kō. \v 6 Vata ō ntóto Tóꞌo ko Jesūcristú ne, kuan ō nántoto ña kó dɨ ne, taꞌxi ña é kuntoo dadɨɨ o ni ñā e dukún kān, tsi kuíntiꞌxe ko Jesūcristu. \v 7 Kuan ō dé ña vata koo é nañēꞌe ñá ñaꞌa rkontuví ve tsí un váꞌa tsi kakuinima ñá kō, tsi dóo váꞌā ó de ña ni ko kuenta iña Jesúcristu. \v 8 Da mii tsī e dóo vaꞌá Xuva kō é nakakū ñá nto da kuíntiꞌxe nto. Ña túvi nēe nuu i é vīi mii nto é nākáku nto, ntá tsi doméni táꞌxi Xuva kō é nākáku nto. \v 9 Ña kúvi vīi o nee nuu i é nākáku ō, vata koo é ña vií kaꞌnu ō. \v 10 Tsí Xuva kō de kúꞌvē ñá kō vata koo é da ntántīkɨn o Jesuú ne, vii ō é vāꞌá, vata ō kaꞌan Xúva kō nte díꞌna é vīi o. \s1 É kuntōo váꞌa o kuēnta iñá Cristu \p \v 11 Dukuān né, nakaꞌan ntō nte ntáa nto díꞌna, dɨvi ntō é ña te ña Israeé nto. Ntákaꞌan ñá Israeé san iña ntó “ñaꞌa, ña é ña ni téꞌnte kúñū é īxi i”, tsi ntántīkɨn ña vata xkoó ini ña e ntaéꞌnté ña kúñu ña, kuān te mii tsi ñá éꞌnte ña. \v 12 Kidáā ne, váta kīni ntó Cristu. Tuku ñaꞌa nto é ña Israee. Ña túvī nee iña é intétu nto, ntē ña ni iní nto xoo é Xuva kō. \v 13 Ntá tsi vevií ne, kudadɨɨ nto ni Jesūcristu. Dɨvi ntō é ña ni kuvi kiꞌxi étsin nto Xuva kō kídaā né, ntoo niꞌi nto ñā vevii, tsi étɨ Cristu nɨ́ñɨ ña kuenta iña nto. \v 14 Tāꞌxi Cristu é kuntōo váꞌa ō, tsí idé ña é ntūdadɨɨ ña Israeé san nī ña e ña te ña Israeé san. É nākaán nuu ña míꞌi kāntiꞌu kídaā da ntánāa núu ña Israeé san nī ña é ña te ña Israeé san. \v 15 Dā xiꞌi ñá ne, nantɨ́ꞌɨ ñā leí san é kākaꞌan nté koo vii o, é kadē kûꞌve íña ko. Uun tsi ñaꞌa, ña é xēe, ntáda dadɨɨ ña ntuvi ñáꞌa san, tsi ntákuintiꞌxe dadɨɨ ña Xuva kō. Kuān o dé ña vata koo é kuntōo váꞌa ña ni tāꞌan ña. \v 16 Dukuān né, dā xiꞌi ña ntíkā krusi kán ne, nantɨ́ꞌɨ ña duꞌxēn é ēdé ntuvi ñáꞌa san vata koo é kūvi ntuváꞌa dadɨɨ ña ni Xuva kō. É uun tsi ñaꞌa kúvi ña ve. \p \v 17 Véꞌxī Cristú ne, kaꞌan ña nté koo kuntōo váꞌa nto, dɨvi ntō é vata kiní nto Xuva ko, ni ñāꞌa san é ini ñá ña. \v 18 Kuenta iña ña kuvi kɨ́ꞌɨn etsin o nuu Xuva ko, tsi é niꞌi ko Espíritu ña, ntuvi ō. \v 19 Dukuān ne, ñá te ñā tuku ñuú ka nto, ñá te ñā é doto tsi ntaíka ká nto, ntá tsi ña ñuú Xuva ko nto vē. Ña víꞌi Xuva ko nto vē ne, dadɨɨ xnto ni ñā e ntáduku ntée ña. \v 20 Vata kaa viꞌi san ntáa nto, tsí odo nto nú etɨ viꞌi san. Etɨ viꞌi sán ne, dɨvi tūꞌun é nakuāꞌa pustrú san nī ña kaꞌán naa Xuva ko. Mii Jesūcristú ne, xuu é odo nūu diñɨ ntii viꞌi san. \v 21 Xoꞌō é kudadɨɨ o nī Cristú ne, kuve taꞌan o vāta ntáa ntiká ntoꞌo é xɨ̄ꞌɨ́ taꞌan vaꞌa un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ diñɨ i, da nté ntuvi o xūkún Xuva kō míꞌi ña kakɨ́ꞌvi nté uun nuu i é kīni kaa. \v 22 Dɨvi ntō dɨ, dá kudadɨɨ nto nī Cristú ne, kuve taꞌan nto nī ña ntákuintiꞌxe i san vata koo é kūvi nto xúkun Xuva kō, tsí nuu Espíritu ñā nima nto. \c 3 \s1 Dɨvi tsīñu Pablu é kāꞌan ña túꞌūn vaꞌá san nī ña é ña te ña Israee \p \v 1 Dukuān ne, xuꞌu é Pablú u ne, nuu kutū ú kuenta iña Jesúcristu, váta koo é dɨvi ntō, ña é ña te ña Israeé nto, níꞌi ntō é vāꞌa. \v 2 Á te īni nto tsi dóo váꞌā o dé Xuva ko ni kō da tée tsiñu ña ko é kāꞌán u túꞌun ña ni ntō. \v 3 Táꞌxi Xuva kō é kūtuni ko é tuvi xuꞌu íña ña, vatā o dé váꞌa ú diꞌna é ña kuéꞌe tsi túꞌūn é kākaꞌán u. \v 4 Dā nakuaꞌa nto túꞌun tsīkán ne, kūtuni nto tsí iní u nuu i é tuvi xuꞌu iñá Cristu. \v 5 Dá ntē vevií ne, ñá ni xēꞌé Xuva kō é kūtuni ñáꞌa. Ntá tsi vevií ne, e xéꞌe Xuva ko kuēnta iña Espíritū Sántū san é kūtuní pustrú san nī ña ntákaꞌán naa Xuva ko. \v 6 Sáꞌā ne, nuu i é tuvi xuꞌu kídaā: tsí ña é ña te ña Israeé ne, dadɨɨ tsi niꞌi ña íña Xuva ko nī ña Israeé san, tsi e kúdadɨɨ ña nī ña Israeé san kuenta iña túꞌūn vaꞌá san. Níꞌi ñā é xēꞌé Xuva ko xūꞌu ña dɨ dá kuintīꞌxe ña Cristu. \p \v 7 Tēé tsiñu Xuva kō ko é kāꞌan ntódo u túꞌūn saꞌa, tsi dóo váꞌā ó de ña nī kó ne, tāꞌxi ña kó ntii ñā vata koo é kūvi vií u tsiñu sāꞌa. \v 8 Xuꞌú ne, dií ka dutsi kaa u é ña e dií ka dutsi kaa é kāduku ntée Xuva kō. Ntá tsi dóo váꞌā o dé Xuva kō, tsi táꞌxi ñā é kāꞌán u nī ña é ña te ña Israeé san túꞌūn vaꞌá iñá Cristu é dií ka nuu áꞌvi é ntē ña ini o nté kaa. \v 9 Taꞌxi Xuva kō, ña é de kûꞌve é un ntɨꞌɨ̄ é īo, é kāꞌan ntódo ú vata koo é kīni un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa nté ō de kúꞌvē ña é koo nuu i sáꞌā e xtúvi xuꞌu ña un tsi nte dá iñɨ ntuꞌu ñūxiví san. \v 10 Kuān o dé ña vata koo é kūtuni un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña e ntádē kûꞌve e dukún kan tsi dóo ini Xúva kō é un ntɨꞌɨ̄ nté koo vii ña dá kinī ñá ña ntákuintiꞌxe i san. \v 11 Un tsi nte díꞌna kuān ó ncho vií ña kuenta iña Tóꞌo ko Jesūcristu. \v 12 Kuenta iñá Cristú ne, ini o tsí kuvi xee étsin ō nuu Xuva ko. Tsí te kuintiꞌxe ko ñā ne, ñá kaūꞌví ka ko ñā. \v 13 Dukuān ne, kakaꞌán u ni nto tē ña nátɨvi iní nto é kuān ó kantoꞌo kó kuenta iña nto. Tsí xuꞌú kantoꞌo kó vata koo é nīꞌi nto é vāꞌa. \s1 Kakuinimá Cristu nto \p \v 14 Dukuān né, kanchɨtɨ̄ ú nuu Xuva ko, dɨvi Uvā Tóꞌo ko Jesūcristu. \v 15 Uva ña īña un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ tātá ñaꞌa sán dɨ, kuān té ña ntoo e dukún kan, kuān té ña ntoo ñuxiví a. \v 16 Kaikán u te tāꞌxi ña é kunūu ntii nima ntó kuenta iña Espíritu ñā, tsí ña te nté kaa īo é vāꞌá iña ña. \v 17 Kaikán u te kunūu Cristu nima ntó da ntákuintiꞌxe nto. Na tāꞌxi ña é kūtúꞌve váꞌa nto nté koo kuinima kuéꞌen nto, \v 18 vata koo é kūtuni ntó, ni ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña ntáduku ntée Xuva kō, nté kaa nīꞌi, nté kaa kani, nté kaa kūnu, nté kaa dūkun kaxee táꞌan é kākuinima Xúva ko kō. \v 19 Kaikán u te kinī nto nté kaa ntio Cristu kó, kuān té ña kuvi kadá kuení kō tsi dóo kuēꞌe, vata koo é kūꞌun tsitu kueꞌén nima ntó Xuva kō. \p \v 20 Dōó kaꞌnu Xuva kō. Dōó īó ntii ña é kāde tsiñu ña nima kó ne, kuvi víi ña dií dií ka vaꞌa é kaikan o, dií dií ka vaꞌa é kadā kuení kō. \v 21 Te kāꞌan ñáꞌa tsi dóo kaꞌnu Xuva ko kuēnta iña ña ntákuintiꞌxe i san, kuenta iña Jesúcristu. Kuān koo kaꞌan ñá da ntántoo ká ñaꞌa san ñuxiví a ne, ntii dañu ntūvi dɨ. Kuan tsi koo na kōo. \c 4 \s1 É uun tsi kúñū kúvi o kuēnta iña Espíritū Sántū san \p \v 1 Xuꞌu é nuu kútū ú kuenta iña Xuva kó ne, kaikán u ntaꞌa nto te viī ntó vatā ó ntio Xuva kō é vīí ña e kána ña. \v 2 Ñá vīí kaꞌnu nto. Ñá ku kudīin nto ni ñaꞌa. Na kūtíi nto kuntētu nto. Na kūtíi nto ni tāꞌan nto. Na kuīnima ntó ña. \v 3 Koo ntii ntō é ña xtuví mii ntō é uun tsi ntádē kuení nto vatā ó katáꞌxi Espíritū Sántū san dá ntoo váꞌa nto. \v 4 Uun tsi kúñu nto, ni ūun tsi Espíritu ntō dɨ́, vatā ó īó uun tsi nuu i é vāꞌa e ntantétu nto é nīꞌi ntó rkontuvi, ntoꞌo é kána Xuva ko ntō. \v 5 Uun tsi Tóꞌo kō, uun tsi túꞌūn vaꞌa é kuintiꞌxe ko, ni ūun tsi nuu i é kutsi ntute o. \v 6 Uun tsi Xuva ko, dɨvi Uva ko ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ o. Dɨvi ñā é odo nuū ña é un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ o. Dɨvi ñā é nuu méꞌñu nuu dava ña ko ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ o. \p \v 7 Ntá tsi é un é un ō ne, é tāꞌxi Cristu ko nuu i é vāꞌa é vīi ó, vatā o ntío ña. \v 8 Dukuān ne, kakaꞌan túꞌun Xuva kō: \q1 Da kūntáa ña e dukún kān ne, \q1 ntēka ñá ña ñuꞌu kutū ne, \q1 xéꞌe ña nuū i é vāꞌa é vīí ñaꞌa san, \m kaꞌan. \p \v 9 ¿Nee iñá ntu kani tuꞌun é kākaꞌan é kūntáa ña? Ncho kaꞌan tsí diꞌna naínu ña ñuꞌu a. \v 10 Ña e naínú san ne, dɨvi tsi ñā é kūntáa ña míꞌī e dií ka dukun e dukún kān vata koo é kadā kúꞌvē ñá da kanɨɨ dūꞌva. \v 11 Tāꞌxi ña nuu i é vīi o, é un é un o. Iō ñá ne, xéꞌe ñā é viī ñá pustru. Iō ñá ne, xéꞌe ñā é kāꞌan ñá naa Xuva ko. Iō ñá ne, xéꞌe ñā é kāꞌan ntódo ña túꞌūn é nakáku ō. Iō ñá ne, xéꞌe ñā é kadā kúꞌvē ñá ña ntákuintiꞌxe i sán ne, nakuāꞌa ña ña nchuꞌún san dɨ. \v 12 Kuān o dé ña vata koo é koo túꞌve ña ntáduku ntée ña é viī ñá tsiñu ña, vata koo é nakuēꞌnu ña ña ntákuintiꞌxe i Cristú san \v 13 da nté dadɨɨ tsi kuintiꞌxe ko, dā nté dadɨɨ tsi ini váꞌa o Iꞌxá Xuva kō. Kidáā ne, kukaꞌxi nuu ō ne, kuéꞌnu ō vata koo é un ntɨꞌɨ̄ é vīi ó ne, vií o vatā o dé Cristu. \v 14 Ñá vīí ka o vatā ó de iꞌxá san é nuu nuu tsi ntánadama e ntádē kuení i. Ntántīkɨn dá nēé ka nchuꞌun é xēe e ntánañēꞌe ña ntaéni ntaꞌví san, ña e dóo ntáde é kīni kaa. \v 15 Ntá tsi kaꞌan o é nuu é ntaā í ni ñāꞌa, tsi ntákuinima kó ña. Kidáā ne, kueꞌnu ká o un tsi dā nte xee táꞌan o vii o vatā o dé Cristu. Dɨvi ñā né, odo nuū ñá iña ña ntákuintiꞌxe i sán vatā ó odo nūu dɨkɨ ko iña kúñu kō. \v 16 Xoꞌō ne, vata káa kúñū Cristu ntáa o, é dóo váꞌā ó xɨꞌɨ taꞌan é un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ taꞌvi ī. Te ūn ntɨ́ꞌɨ tsi taꞌvi ī dóo váꞌā ó ntáde tsiñu ne, dóo váꞌā ó kaeꞌnu kanɨɨ̄ kúñu ñā. Kuan koo na kuīnima táꞌan kō dɨ, un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ o e ntáduku ntée o Cristu. \s1 Ntuvi xēé iña ko e táꞌxi Cristu \p \v 17 Dukuān ne, kakaꞌán u ni nto vē, tsí ntio Xuva kō é viī nto sáꞌa. Ñá vīí ka nto vatā ó de ñaꞌa, ña é ña ini Xúva kō. Dotō tsi ntáde ña é ntio nima kíni ntáa ña. \v 18 Ñɨnēé ini dɨkɨ ña. Ña túvi ntuvi iña ña e táꞌxi Xuva kō, tsí ña ntákutuni ña, tsi dóo kaꞌxi ini ña. \v 19 Ña ntákukaꞌan nuú ka ña é da mii tsī e ntáde ña é kīni kaa. Ñá tē nté kaa diní ña é viī ña é un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ nuu i é kīni ntáa san. \v 20 Ntá tsi dɨvi ntō ne, ñá tē dúkuan ō ni nakuaꞌa nto íña Cristu, \v 21 tē nuu é ntaā i e téku nto é kākaꞌan ñá, tē nuu é ntaā i é dɨvi ña nakuāꞌa ña nto; tsí kakaꞌan ña é nuu é ntaā i. \v 22 Vatā ó kanatāva o doo déꞌén san ne, kuan koo naxtūví xio nto é ntio nima kíni kaa nto, é da mii tsī e ntaéni ntaꞌví nto. \v 23 Kuéꞌe ntō é ntaváꞌa Xuva kō nima ntó vata koo é vāꞌá tsi koo kadā kuení nto. \v 24 Nakunúu nto ntuvi vāꞌá iña nto é dē kûꞌvé Xuva ko īña ko vata koo é vīi o vátā ó de ña. Dɨvi ñā ne, kade ña é vāꞌá ni ñāꞌa sán ne, ña túvi nēe é kuētsí ña. Kuān koo vií o dɨ, tsi ntákuintiꞌxe kō é nuu é ntaā i. \p \v 25 Dukuān ne, ñá kāꞌán ka nto dovéte. Kaꞌan nto é nuu é ntaā í ni tāꞌan nto, tsí uun tsi kúñū kúvi o ni ñā. \p \v 26 Te kūdiin ntó ne, ntá tsi ña ku viī nto é kīni kaa. Ña naꞌa tsi kudīin ntó dɨ, na ntūkaꞌnu iní nto diꞌna dá kuido nuu ngántii. \v 27 Ntē ña ku xeꞌe nto é kāꞌan tóꞌō e ña váꞌā san nté koo vií nto. \p \v 28 Ña kadúꞌu sán ne, na xtuvī mii ña é kāduꞌu ña. Na kōó ntii ña kada tsiñu ña vata koo é nīꞌi ña é natsīꞌi ña iña ña ntátaan nuú i san. \p \v 29 Ñá kāꞌan kíni nto, ntá tsi kaꞌan ntó nēe é vāꞌá, nēe é kaxntīi é kuēꞌnú taꞌan nto vatā ó kantio ña, vata koo é na nāxnuu viko ña ñaꞌa, ña kateku í san. \v 30 Ña ku vii nto nee iña é kāde i é kuntāꞌxa iní Espíritu Xuva kō, tsi táꞌxi Xuva kō Espíritū san vata koo é kūtuni ko tsi ntáduku ntée o Xuva ko tē xee ntúvi é nakiꞌī kueꞌen ñá kō. \p \v 31 Xtuvī mii nto é dutsī kuiní nto, nī é kakudiin nto. Ñá ku nāa núu ká nto. Ñá ku kāchuꞌu ntó. Ntē ña kaꞌan kíni nto iña taꞌan nto. Ñá ku viī nto nté uun nuu i é kīni kaa. \v 32 Ntá tsi vií nto é vāꞌá ni tāꞌan nto. Ntuntāꞌví ini nto ñā ne, kada kaꞌnu iní nto ni ña vatā ó de kaꞌnu iní Xuva ko ni nto kuēnta iñá Cristu. \c 5 \s1 Nté koo é vāꞌá koo kuntoo iꞌxá Xuva kō \p \v 1 Vií nto vatā ó de Xuva kō, tsí iꞌxá ña nto e dóo ntío ña nto. \v 2 Utén utén kuinima ntó taꞌan nto vatā o kuínimá Cristu ko dá xeꞌé ña ntuvi iña ña kuenta iña ko. Dɨvi ñā e kúvi ña doméni e dóo vaꞌa, é vata kaa uun diko e dóo váꞌa ñeꞌe iña Xuva ko. \p \v 3 Dɨvi ntō e ntáduku ntée nto Cristú ne, ñá ku kāꞌan nto nté uun túꞌūn nuu i é kīni kaa e ntáde ñaꞌa ni ñadɨ̄ꞌɨ́ san, e ntáde neꞌu iní ña ni ñāꞌa san. \v 4 Ñá ku kāꞌan nto túꞌun dēntu. Ñá ku dotō tsí kaꞌan ntó, ntē ña doto tsí xkuntée nto nuu i é ña váꞌa, tsí ña te váꞌa o é kuān koo víi o. Dií ka váꞌā ó te nākuéꞌe o sintiáꞌvi ntaꞌa Xuva kō. \v 5 Tsí ini váꞌa nto tsí da xōó ka ñaꞌa é kakidi niꞌi ña ñadɨ̄ꞌɨ é ña te ñádɨ̄ꞌɨ míi ñā né, da xōó ka ñaꞌa é kāde ña é kīni kaa, da xōó ka ñaꞌa é kākuneꞌu iní ña, é kānuu iní ña tuku nuu i é ña te Xuva kó ne, ñá nīꞌi ña é vāꞌá ntaꞌa Xuva kō, nté ntāꞌa Cristu. \v 6 Ñá ku dā váꞌa nto é kāni ntaꞌví ñaꞌa san nto te dotō tsi ntákaꞌan ñá dovete, tsí kuenta iña i sáꞌā ne, kuéꞌe Xuva kō e dóo ntoꞌo ña, da xōó ka ñaꞌa é ña ncho kuintíꞌxe i ña. \v 7 Ñá ku kudadɨɨ nto ni ña kuān ntáa san. \p \v 8 Dɨvi ntō né, vata te ñɨnēe mi ntaíka nto kídaā, ntá tsi vevií ne, é nāxiꞌí Xuva kō mi ntaíka nto. Vií nto vata tsī ó de ñaꞌa, ña é kaīka mí kaxiꞌí nuu ñuꞌu. \v 9 Tsí ña é kānaxiꞌí nuu í ne, kade ña é vāꞌa. Kade ña é ntio Xuva kō. Kade ña é nuu é ntaā i. \v 10 Koo ntii nto viī ntó nee nuu i é dií ka vaꞌa é viī ntó vatā o é ntio Xuva kō. \v 11 Ñá ku dotō tsí kini nuu nto nuu i e ntáde ña e ntaíka mí ñɨnēe, tsí ña kaidiáꞌvi. Ntá tsi nañeꞌē ntó ña tsí ña te váꞌa o ntáde ña. \v 12 Tsi ntákukaꞌan nuu ko é kāꞌan o nuu i é ntáde xuꞌu ña. \v 13 Ntá tsi dā naxiꞌí nuu ñuꞌú san ne, ntii díto nuu i é iō xuꞌú, nte ntáa ntiꞌxe. \v 14 Tsí ña te nee iña é kuvi koo xuꞌu dá kaxiꞌí nuu ñuꞌú san. Dukuān ne, kakaꞌan ña: \q1 Ntoton, dɨvīn é kakidin. \q1 Nakuntítsin méꞌñū ña xiꞌí san ne, \q1 Cristu naxiꞌí nuu ña nuu o, \m kaꞌan ña. \p \v 15 Koto váꞌa nto nté ō ntáde nto ve. Ñá viī ntó vatā ó de ña tuntú san, ntá tsi vií nto vatā ó de ña e dóo kiꞌin inī i. \v 16 Koo ntii nto kada tsiñu nto viꞌa īó ka ntuvi, tsi dóo īó nuu i é kīni kaa ntuvi sāꞌa. \v 17 Dukuān ne, ñá viī ntó vatā ó de ña tuntú san, ntá tsi kutuni nto nee é ntio Xuva kō é viī nto. \v 18 Ñá ku de kɨꞌvi ntō tsí dukuān ne, ña kúvi kotō kúꞌvē nto. Ntá tsi kuéꞌe nto é kadā kûꞌve Espíritū sán nima nto. \v 19 Kata nto nchuꞌún ni tāꞌan nto. Kata nto un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ nuu i é kākaꞌan tsi dóo kaꞌnu Xuva kō. Kanɨɨ̄ nima ntó kata nto iña Xuva ko. \v 20 Nguentúvi nakuéꞌe nto sintiáꞌvi ntaꞌa Xuva ko īña é un ntɨꞌɨ da nēé ka nuu i kuenta iña Tóꞌo ko Jesūcristu. \s1 Vata tsi te ñaviꞌi kō ña ntákuintiꞌxe i san \p \v 21 Vií nto é ntio taꞌan nto, tsi ntaíko ñuꞌu ntō Cristu. \p \v 22 Dɨvi nto, ñadɨ̄ꞌɨ, vií nto vatā ó ntákaꞌan xɨ́ɨ nto, vatā ó de nto nī Tóꞌo ko Jēsuu. \v 23 Tsi ntádē kûꞌvé ñatīí san iña ñadɨꞌɨ́ ña, vatā ó kade kûꞌvé Cristu iña ña ntákuintiꞌxe i ña. Dɨvi ñā né, kanakakū ñá un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña ntákuintiꞌxe i ña tsí uun tsi kúñū kúvi ña ni ñā. \v 24 Vatā o ntáde ntaa ña ntákuintiꞌxe i é kākaꞌán Cristú ne, kuan koo na kāda ntaa ñadɨꞌɨ́ san un ntɨꞌɨ̄ é kākaꞌan xɨ́ɨ ña. \p \v 25 Dɨvi nto, ñatīí ne, na kuīnima ntó ñadɨꞌɨ̄ ntó vatā o kuínima Cristu ña kuíntiꞌxe i ña. Tsí xeꞌé ña ntuvi iña ña doméni kuenta iña ña, \v 26 vata koo é nākate ña kuétsi ñā é nakutsi ntúte ña ña da kuíntiꞌxe ña túꞌun ñā. \v 27 Kuān o dé ña vata koo é ntāda ña ña kuenta ntaꞌa míi ñā, é vata kaa ñadɨ̄ꞌɨ, ña e dóo váꞌa kaa. Dōo váꞌa ntíꞌxe ña vata kaa uun doo e dóo nuu aꞌví san é ña tuvi míꞌi ni xēꞌe, ña tuvi míꞌi ntútsiꞌi, ntá tsi váꞌa kueꞌen. \v 28 Duꞌvā ó kantio é kuinima ñatīí san ñadɨꞌɨ̄ ñá, vatā ó kakuinima ña kúñu mii ñā. Te kākuinima ñá ñadɨꞌɨ̄ ñá ne, kakuinima ña kúñu mii ñā dɨ. \v 29 Xōxó ñatīi é ña ntío kueꞌen ña kúñu mii ñā, ntá tsi kaxéꞌe ña é kāꞌxí ne, kade ña i kuenta. Kuān ó kade Cristu ni ña ntákuintiꞌxe i ña dɨ, \v 30 tsi ntáduku ntée ña ña. Xoꞌō né, kuān o ntáduku ntée o kúñū Cristú dɨ. Tsí dadɨɨ tsi kúñū kúvi o ni ñā. \v 31 Dukuān ne, kakaꞌan túꞌun Xuva kō tsí xtuvī mii ñátīí san uva ña ni dɨꞌɨ ñā vata koo é kutīniꞌi ña ñadɨꞌɨ́ ña. Ntuvi ñá ne, uun tsi kúñū kúvi ña, kaꞌan. \v 32 Sáꞌa nūu i e dóo kaꞌnu, é ña ini o. Ntá tsi kakaꞌán u sáꞌā vata koo é kūtuni nto nté o de Cristu ni ña ntákuintiꞌxe i ña. \v 33 Ntá tsi kuinima ntíꞌxe nto, é un é un nto, ñadɨꞌɨ̄ ntó vatā o ntákuinima nto kúñu mii ntō. Ñadɨ̄ꞌɨ́ san ne, na kuiko ñuꞌu ña xɨ̄ɨ ña dɨ. \c 6 \p \v 1 Dɨvi nto, īꞌxá, kada ntaa nto e ntákaꞌan úva nto ni dɨꞌɨ nto, vatā o é ntio Xuva kō. Tsi váꞌā o é kuān koo vií nto. \v 2 Tsi túꞌūn é kuvi ūun é kākaꞌan é nīꞌi ko é vāꞌá te kāda ntaa o ne, kakaꞌan: “Kuiko ñuꞌu nto uva nto ni dɨꞌɨ ntō, \v 3 vata koo é kuntōo váꞌa nto, vata koo e dóo kani ntuvi iña nto ñuxiví sa”, kaꞌan. \p \v 4 Dɨvi ntō né, uvā, ña kú de nto é na kūdiin iꞌxá nto, tsí nakuēꞌnu váꞌa nto i. Kuéꞌe nto é ntōꞌo i te ña váꞌa o ntáde ne, kuéꞌe nto i ītsi nté koo kuntīkɨn Xúva kō. \p \v 5 Dɨvi ntō, ña ntáde tsiñu ne, kada ntaa nto e ntákaꞌan tóꞌo ntō, ñá ntoo ñuxiví sa. Kuiko ñuꞌu nto ñā. Uꞌvī ntó ña. Kanɨɨ̄ nima ntó vií nto tsiñu e ntátaꞌxí ña vata tsi tē ntáde tsiñu nto iña Crístu. \v 6 Kada ntaa nto, ñá te da mii tsī da ntaíto ntáde ña nto, vata koo é kāꞌan ñá tsi dóo vaꞌá nto, ntá tsi kada ntaa ntíꞌxe nto vatā ó de ña kade tsiñu iña Xuva ko. Kanɨɨ̄ nima ntó vií nto vatā ó ntio Xuva ko. \v 7 Vií nto tsiñu nto nɨɨ̄ kueꞌén ini nto, vata tsi te īña Xuva ko ntáde tsiñu nto, ñá te da īña ñaꞌa tsi. \v 8 Ini ntó tsi da xōó ka ñaꞌa, te ña kade tsiñu ne, o tē tóꞌo tsīñu ne, níꞌi ñā é vāꞌá ntaꞌa Xuva ko kuēnta iña i é vāꞌa é kāde ña. \p \v 9 Dɨvi ntō dɨ, tóꞌo tsiñu, kuān koo vií nto nī ña ntáde tsiñu iña nto. Ñá ku kadā xení nto ni ñā. Nakaꞌan ntō tsí io Tóꞌo nto ntuvi ntó ña, ña é tuví e dukún kān né, dɨvi ñā ne, ñá kāde ña kuentá nee ñáꞌa ō. \s1 Nté koo nadaꞌan ña ntákuintiꞌxe i sán nima ña \p \v 10 Kakaꞌán u sáꞌa ni nto vē. Ntii na kōo nima nto ve, tsi ntáduku ntée nto Tóꞌo kō. Tsi dóo īó ntii ñā é taꞌxi ña kō. \v 11 Vata tsī ó kainúu sntadún san duꞌnu é kuvi káa ne, kuan tsī koo nakunúu nima nto Espíritu Xuva kō sán dɨ, vata koo é ña kuvi vii Tóꞌō e ña váꞌā san ní nima nto é ncho kani ntaꞌví nto. \v 12 Tsi ñá te ntánaa o nī ña é iō kúñu i ni xɨ̄kɨ i, tsi ntánāa o ni tatsin ña váꞌā e dóo ntii inī i, e ntáde kûꞌve iña ña ntaíka mi dóo neé ñuxiví sa, ni tātsin é ña váꞌa é ntaíko e dukún kān. \v 13 Dukuān ne, kiꞌi nto un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ nuu i é kātaꞌxi Xúva kō vata koo é kuvi vií nto nadaꞌan ntō nima ntó te xēe ntúvi é kīni kaa san. Dá iō tuꞌve váꞌa nto ne, kutu kuntōo nto. \p \v 14 Dukuān ne, diin tsi kuntōo nto é nākiꞌni kutu nto íꞌxi nto é nuu é ntaā í vatā o dé sntadún san ni ñɨ̄ɨ íꞌxi ña. Vii nto é vāꞌa vata koo é nadaꞌan ntō nima ntó, vata tsī ó kanadaꞌān sntadún san nima ña é kaitavi núu ña duꞌnu káa san. \v 15 Vata tsī ó kaxio túꞌve dɨꞌɨn nto e ntaxɨ́ꞌɨ nto ntíꞌxen nto ne, kuan kōo koo túꞌve nto é kikaꞌan ntódo nto túꞌūn vaꞌá san nté koo kūntóo váꞌa ō. \v 16 Dií dií ka nuu áꞌvi ne, é kuintīꞌxe váꞌa nto vata koo é nadaꞌan ntō nima nto nuu i é kīni kaa é kanakuita ntēe tóꞌō e ña váꞌā san ntó, vata tsī ó de sntadún san dá kakāta nteé ña leꞌe káa san vata koo é ña dúku ña ntuvē é kaiꞌxí san. \v 17 Vata tsī o kaitávi dɨ̄kɨ́ sntadún san ñɨɨ eꞌxín ña ne, kuan tsi koo nadaꞌan nto dɨ̄kɨ ntó dɨ é kuintiꞌxe ntō tsi é nakākú Xuva ko ntō. Kunīꞌi nto káa kāni iña Espíritū dɨ, é dɨvī túꞌun Xuva kō. \v 18 Da nēé ka é viī ntó ne, kaꞌan ntáꞌvī ntó ni Xuva kō. Kákan nto ntaꞌa ña da nēé ka nuu i é kāꞌan Espíritu ñā é kākan nto. Ntíto koo kuntōo nto. Ntē ña ku nátɨvi iní nto. Utén utén kaꞌan ntó ni Xuva ko īña é un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña ntáduku ntée ña. \v 19 Kaꞌan ntáꞌvī ntó kuenta iñá ko dɨ, na taꞌxi Xuva ko tūꞌún nee iña é kāꞌán u, vata koo é ña uꞌví ko é kāꞌán u ni ñāꞌa iña túꞌūn vaꞌá san é iō xuꞌú iña ña. \v 20 Xuva ko taxnūu ña ko é kēte xaa u túꞌun ñā né, dukuān é nuu kutū ú vevii. Kaꞌan ntáꞌvī ntó vata koo é ña uꞌví ko nté un siin é kāꞌán u túꞌun ña, vatā ó ntio ña é kāꞌán u. \s1 Iꞌa ntɨ́ꞌɨ tutú san \p \v 21 Tiquicu, ení kō e dóo ntio ko, ña e dóo xntíī kó tsiñu Xuva kō né, ntaa ña ni ntō é un ntɨꞌɨ īñá ko, vata koo é kūtuni nto nté o de ú ne, nee tsíñu kade ú ve. \v 22 Dukuān né, kataxnūu ú ña é kɨ̄ꞌɨn ña mí ntoo nto vata koo é kāꞌan ñá ni ntō nté o de ntɨ́, vata koo é na kīí nima nto é viī ntó tsiñu Xuva kō. \p \v 23 Na taꞌxi Xuva ko ni Iꞌxā ñá, Tóꞌo ko Jesūcristu, é kuntōo váꞌa un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ taꞌan kō, é kuīnima táꞌan ña, é dií ka kuintiꞌxe ña. \v 24 Na naxnuu viko Xuva ko ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña é ña ni xtuví mii i e ntákuinima i Tóꞌo ko Jesūcristu kánɨɨ nima i. Kuan tsī koo é kāꞌán u ni ntō.