\id REV \h APOCALIPSIS \toc1 Ndudu Ìì Nì Dàcùní Dios San Juan \toc2 APOCALIPSIS \toc3 Ap. \mt1 Ndudu Ìì Nì Dàcùní Dios San Juan \c 1 \s1 Ñà‑ndùá cachítnùhu nùù tutu yohó \p \v 1 Tutu yohó nduú tutu ndé cachítnùhu Jesucristu ñà‑ndùá sà‑ìtúú vàxi cuu. Nùù Yua‑nda Dios nì nìhì Jesucristu palabra yohó ñà‑dacúndéhe‑yá nsidaa nèhivì xinúcuáchí nùù‑yá. Iin ángel mozo xi‑ya nduú ana nì cachitnùhu xi palabra yohó, te nì inini yùhù. Juan naní, te nduú stnáì iin nèhivì xí mii‑yá. \v 2 Nùù tutu yohó cáhàn Yua‑nda Dios; te itándiaa stná palabra xi Jesucristu, xì stná nsidaa ñà‑ndùá nì xini yùhù. Yùhù testigu nduí, te nsidaa palabra itándiaa yohó, ñà‑ndáà nduá. \p \v 3 Ndiaha gá coo xi ana cahvi xi tutu yohó, xì stná nèhivì iníní xân, nú ni chívàha‑ne ñà‑ndùá cacháˋ; vàchi palabra nì quixi nùù Dios nduá, te sà‑ìtúú cuu ndisa ñà‑ndùá (cachitnùha). \s1 Nansa nì casàhú Juan xì nèhivì xí Dios, ndoó nùù ùsà ñuu \p \v 4-5 Yùhù Juan, cásàhúì xì nsidaa mii‑nsiá nèhivì natácá càhvì xì‑yá xíndoo ùsà ñuu ladu Asia. Ni cuní mànì‑yá mii‑nsiá, te ni ndóo vàha inì‑nsia quida‑ya. Ducán cuní‑yà cuu xi‑nsiá, divi mii‑yá ana itiácú nicanicuahàn. Dècuèndè nicanicuahàn iá‑yà, te ndè nicanicuahàn quìvì nùù‑xí icúmí‑yâ coo‑ya. Te ducán cuní stná ùsà espíritu ndiaha itá ladu nùù silla ndiaha xí‑yá. Te ducán cuní stná Jesucristu, divi ana nì cachitnùhu xi‑nda puru palabra ndàcuisì. Làcà mindaa mii‑yá nduú ana nì natiacu primeru, làcà mindaa‑yá cusáhnû nùù nsidanicuú ana dandacú ñuhìví yohó. Ansivéhé‑yâ, cuú ini‑yà sàhà‑ndà, te sàhà nìì‑yá (nì xìtià), ñàyùcàndùá nì ndoo cuàchi‑nda nì quida‑ya. \v 6 Sàhà mii‑yá sànì nìhìtáhvì stná‑ndà chuun ñà‑dandacu‑nda, xì stná chuun nahi chuun xi dùtù ñà‑cunucuachi‑nda nùù mii‑yá ana cahvi‑yá, divi Yuandiáhá‑yâ. Pues vichi nùù mii‑yá ni coó tnùñuhu xí nsidanicuú nèhivì, te nicanicuahàn ni cúsáhnû‑yá nùù‑ndà, amén. \p \v 7 Cunaha‑nsiá, icúmí‑yâ naxicocuíìn‑yà. Mahì vìcò icúmí‑yâ nuu‑ya tùi‑ya nùù nsidanicuú nèhivì. Te icúmí cundehè stná nèhivì (nì xìcàn) ni quíhvi lanza ìcà‑yá. Dandu yáha ga tnana fuerte nsidaa nèhivì nsidanicuú ñuu iá ñuhìví na cuni‑nèyà. Ducán icúmí coo, cachíˋ. \p \v 8 Cachí mii‑yá: “Nicanicuahàn iéˋ. Sàhà yùhù nì sàcòo nsidaa iñàha, te còò ni‑iñàha chicá cunaha nùí. Ñàyùcàndùá, ducán nduí nahi letra nuu nani A, te ducán nduú stnáì nahi letra dansihí nani Z”. \p Ducán cachí mii‑yá ana nduú Dios vivu, vàchi dècuèndè sànaha iá‑yà, te nicanicuahàn coo stná‑yà quìvì vàxi xi‑nda, te nsidanicuú iñàha, vàtùni quida‑ya. \s1 Nansa nì nìhìtáhvì Juan nì dàcùní Dios‑nè Jesucristu, te ndiaha gá‑yà \p \v 9 Yùhù Juan, iin‑ni nduú stnáì dèhe Dios nahi mii‑nsiá, iin‑ni ndohó stnáì sàhà‑yá, te iin‑ni ndiatú stnáì sàà quìvì cusahnú Jesucristu, te quidándéé inì dècuèndè sàà quìvì mà. Cunaha‑nsiá, yucán nìsa ìe ñuu nani ñuu Patmos, iin ñuu indúhu mahì mar. Divi sàhà‑ñá nchícuìn Palabra xi mii‑yá, ñàyùcàndùá nì sàì yucán (nì quida tè‑xídandacú), vàchi vate nì cachì iéˋ ladu xi Jesucristu, ñàyùcàndùá nì sàì yucán. \v 10 Te nì cuu iin quìvì (domingu), divi quìvì xí mii‑yá, te iéˋ ndahà Espíritu Ìì xí Dios, na ian sánîˋ, dandu nì tiacu cáhàn‑yà yàtí, fuerte iá tàchì‑yá, na ian siví corneta. \v 11 Te dohó nì cachi‑yà: \p ―Nicanicuahàn iéˋ; sàhà yùhù nì sàcòo nsidaa iñàha, te còò ni‑iñàha chicá cunaha nùí, vàchi nahi letra A nduí, xì nahi letra Z. Vichi icúmí‑yô tiau nùù tutu nsidaa ñà‑ndùá nì xinù, te dasáà‑ñà nùù nèhivì‑xí ndoó ùsà ñuu ladu Asia. Dohó nani ùsà ñuu yucán: ñuu Éfeso, xì ñuu Esmirna, xì ñuu Pérgamo, xì ñuu Tiatira, xì ñuu Sardis, xì ñuu Filadelfia, xì ñuu Laodicea, ducán nani ñuu yucán ―nì cachi‑yà. \p \v 12 Daaní, nì nacuicoé yàtí ñà‑cundehí ana cáhàn, te primeru nì xinì yucán itá ùsà candeleru. Oro nì cuyucàn, te itá iin iin isì xíxìn. \v 13 Daaní, mahì ùsà isì mà nì xinì jaàn iín mii‑yá, na indéhe nèhivì indéhe‑yá, ndixí‑yá iin dùhnù quihín sáà ndè dìquì sàhà‑yá. Te nchìca‑ya nuhní iin siuhma nì cuyucun oro. \v 14 Cuxín yaa idìdínì‑yá nahi idì nì ndoo, ò nahi yùhà. Te nduchìnúù‑yá, tnúà nahi ñuhu. \v 15 Daaní, sàhà‑yá, yéhè nina‑ña na iin càa yahá nì dàà titi ini xìtnù. Te fuerte cáhàn stná‑yà na ian cahá tèñuhu cuàhà. \v 16 Te ndahà cuàhá‑yà iníndáhá‑yâ ùsà sìtnúù, te iníyúhú‑yâ na iin espada dììn ndúì ladu‑xi. Daaní, nùù‑yá, nchiá na ian nchií fuerte orá. \p \v 17 Ducán nì xinì mii‑yá, dandu nì nduè sàhà‑yá na ian sànì xìhì. Doco ndahà cuàhá‑yà nì tnii‑ya ìqué, te nì cachi‑yà: \p ―Còó, màsà yúhû. Cunahu, sàhà yùhù nì sàcòo nsidaa iñàha, te còò ni‑iñàha chicá cunaha nùí. \v 18 Te vichi itiácuì. Ñà‑ndáà nduá nì xìhì, doco sànì natiacuì, te nicanicuahàn icúmî cutiacuì. Yùhù nduú ana dandacú sàhà nsìi, nansa cuu xi‑né, te dandacú stnáì sàhà andea (ana cùhùn yucán). \v 19 Vichi tiaa‑yó nsidaa ñà‑ndùá nì xinù yohó, te tiaa stná nansa iá tiempu vichi, xì nansa icúmí cuu stná quìvì nùù‑xì. \v 20 Cunahu, cuàhìn cachì xùn ndíà nduá cuní cachi ùsà sitnúù iníndáhá ndahà cuàhíˋ nì xinù. Te cuàhìn cachì xùn ndíà nduá cuní cachi ùsà candeleru oro yohó. Pues, ùsà sìtnúù yohó, xíndua ùsà nècuàchì cachítnùhu palabra‑xi. Te ùsà candeleru oro yohó, xíndua ùsà grupu nèhivì natácá iníní xí palabra xi mà ndè ùsà ñuu yucán. \c 2 \s1 Razón nì dàsáà Jesús nùù nèhivì xí‑yá ñuu Éfeso \p \v 1 ’Vichi, tiaa‑yó iin tutu cùhùn nùù nècuàchì cachítnùhu palabra xi ñuu Éfeso, dandu cahvi‑neà cunini nsidaa nèhivì‑xí ndoó ñuu yucán. Dohó tiaa: Yùhù nduí mii‑yá iníndáhá ùsà sìtnúù ndahà cuàhíˋ, te xicánúí mahì ùsà candeleru oro, te dohó cachí xì‑ní: \v 2 ináhî nansa quida‑ní vida xi‑ní. Ináhî nansa nì sàhandee inì‑ní quida‑ní (chuun xi), te nì quidandee inì‑ní. Te nèhivì malu, có‑cùdíì inì‑ní modo xi‑ne. Te dava nèhivì, nì cachi‑nè xínduu stna‑ne ana nì nìhì chuun nùí, doco còó, mà ndìsá. Dandu mii‑ní, nì nanducu váha‑ní sàhà ñà‑ndùá nì cachi‑nè, te nì cundaà inì‑ní, tnuhu‑né. \v 3 Cuàhà gá sànì quidandee inì‑ní, mate cuàhà vida nì yàha‑ní sàhà yùhù, doco iin‑ni sànì quida‑ní chuun xi, cónì nácóó‑nîà. \v 4 Doco cunaha‑ní, có‑cùdíì inì sàhà iyuhu ñà‑ndùá quida‑ní, vàchi có‑cùú gà inì‑ní sàhí nacua nìsa cuu inì‑ní sàhí dihna. \v 5 Ñàyùcàndùá, nsinuu inì‑ní nansa nìsa ìa‑ní nà táñâha ga quida‑ní falta, te naxicocuíìn inì‑ní sàhà falta mà, te quida tu‑ní nacua nì saquida‑ní antes. Vàchi nú coó, sàì ndé iá‑nî, te dacúxióé candeleru xi‑ní, nú màsà náxícócuîìn inì‑ní. \v 6 Doco iá iin ñà‑vàha quida‑ní, vàchi có‑xìñùhù‑ní modo xíquida tè‑nicolaíta. Yùhù, ni‑iyuhu có‑xìñùhí ñà‑ndùá quidá témà. \p \v 7 ’Nsidaa mii‑nsiá nècuàchì natácá càhvì xì Dios, ni cúníní vàha‑nsia ñà‑ndùá cachí Espíritu Ìì xí‑yá, vàchi dohó cachí‑yà: Nú ni cúndéé‑nsiâ nùù nsidaa ana cuní datúcù xì‑nsiá, dandu nùù yùhù nìhìtáhvì‑nsiá caxì‑nsiá quisì vídì caná nùù yutnù ndiaha iín ndé iá ñuu ndiaha Dios, vàchi fruta mà cutiacù‑nsia nicanicuahàn. \s1 Razón nì dàsáà Jesús nùù nèhivì xí‑yá ñuu Esmirna \p \v 8 ’Daaní, nùù nècuàchì cachítnùhu palabra‑xi ñuu Esmirna, dohó tiaa‑yó, dandu cahvi‑neà cunini nsidaa nèhivì‑xí ndoó ñuu yucán: Cunaha‑ní, sàhà yùhù nì sàcòo nsidaa iñàha, te còò ni‑iñàha chicá cunaha nùí. Ndisa, nì xìhì, doco sànì natiacuì. \v 9 Yùhù ináhî ñà‑ndùá quida‑ní, ináhî nansa yáha‑ní cuàhà tnùndoho quidá nèhivì. Ináhî ndahví dahuun yáha‑ní. Doco cunaha‑ní, nùù yùhù cuica‑ní. Te ináhá stnáì nansa quidá dava nèhivì, quini ndatnúhú‑nê sàhà‑ní, nècuàchì raza Judea xínduu‑ne, cachí‑nè, doco còó, mà ndìsá. Nèhivì natácá cuenta xi ñà‑malu xínduu‑ne. \v 10 Vichi icúmí‑nî ndoho gà‑ní quida nèhivì, doco màsà yúhî‑nî ñà‑ndùá icúmí‑nî yàha‑ní. Dècuèndè cundiadi stná dava‑nsia quida ñà‑malu. Doco cunaha‑nsiá, sàhámà vàtùni cundaà inì‑xi, a xiníndísâ ndisa‑nsia. Ùxìn quìvì coo tnùndoho ma. Doco mii‑ní, iin‑ni cunindisá viì‑ní, mate ni cuí‑nî quida‑ne, dandu nìhìtáhvì‑ní iin ñà‑vàha nùí, divi ñà‑cutiacù‑ní vida (ndiaha nicanicuahàn). \p \v 11 ’Nsidaa mii‑nsiá nècuàchì natácá càhvì xì Dios, ni cúníní vàha‑nsia ñà‑ndùá cachí Espíritu Ìì xí‑yá, vàchi dohó cachí‑yà: Nú ni cúndéé‑nsiâ nùù ana cuní datúcù xì‑nsiá, dandu mà sáà‑nsia cuì‑nsia ùì xichi (nahi nècuàchì dava ga). \s1 Razón nì dàsáà Jesús nùù nèhivì xí‑yá ñuu Pérgamo \p \v 12 ’Daaní, nùù nècuàchì cachítnùhu palabra‑xi ñuu Pérgamo dohó tiaa‑yó, dandu cahvi‑neà cunini nsidaa nèhivì‑xí ndoó ñuu yucán: Yùhù nduí ana nihi‑xi espada dììn ndúì ladu xi. \v 13 Yùhù ináhî ñà‑ndùá quida‑ní; ináhî nansa iá ñuu ndé iá‑nî, vachi mero ñuu ndé dandacu‑guá ñà‑malu nduá yucán. Doco ináhî mii‑ní ñà‑iin‑ni nchícùn‑ní yùhù, te ndácùcahan‑ní quìví, cónì nácuáa‑ní yùhù, iin‑ni xiníndísá‑nî, mate yucán nì sahnì‑té iin ana nì cachi vate iá‑nè ladu xi, cónì chídèhé‑nèà. Divi nduú Antipas, te yucán nì xìhì‑nè ñuu ndé iá fuerte guá ñà‑malu. \v 14 Doco, cunaha‑ní, có‑cùdíì inì sàhà iyuhu ñà‑ndùá quida‑ní. Vàchi jaàn ndé iá‑nî ndoó stná dava nècuàchì nchícùn ley xi Balaam. Divi Balaam mà nduú nècuàchì nì càhàn xì tè‑Balac sànaha, nì cachi‑nè xì tèmà nansa chiyuhù‑té nècuàchì Israel ñà‑quida‑ne ñà‑có‑ndìá ìcà‑né, nì chiyuhù‑ténê caxì‑né promesa nì sàcòo nùù figura cahvi nèhivì, te nì chiyuhù stná‑tené ñà‑càhàn‑nè xì nèhivì cónì nandàhà xì‑né. \v 15 Daaní, jaàn ndé iá‑nî ndoó stná dava nèhivì nchícùn ley xi tè‑nicolaíta. Cunaha‑ní, ni‑iyuhu có‑xìñùhí ley mà. \v 16 Ñàyùcàndùá, naxicocuíìn inì‑ní. Te nú coó, yàchì sàì ndé iá‑nî, te cuàhi mii‑né castigu xi‑ne. Sàhà espada iá yuhí, ñà‑jaàn nìhì‑né castigu. \p \v 17 ’Nsidaa mii‑nsiá nècuàchì natácá càhvì xì Dios, ni cúníní vàha‑nsia ñà‑ndùá cachí Espíritu Ìì xí‑yá, vàchi dohó cachí‑yà: Nú ni cúndéé‑nsiâ nùù nsidaa ana cuní datúcù xì‑nsiá, dandu nìhìtáhvì‑nsiá cuxi‑nsia comida ndiaha iá dèhé (nùù Dios), divi nduú maná ndiaha. Te dacútâhvì stnáì iin iin‑nsia iin iin yùù siòcò ndé itúú quìvì saa iin iin‑nsia. Còò inga ana cunaha xi quìvì yucan, cuisì ana cutahvì xì yùù mà. \s1 Razón nì dàsáà Jesús nùù nèhivì xí‑yá ñuu Tiatira \p \v 18 ’Daaní, nùù nècuàchì cachítnùhu palabra‑xi ñuu Tiatira dohó tiaa‑yó, dandu cahvi‑neà cunini nsidaa nèhivì‑xí ndoó ñuu yucán: Yùhù nduí Dèhemanì Dios, te nduchìnúí, nchiá na ian tnúù ñuhu, te sàhí, yéhè‑ñà nahi càa yahá. Te dohó cachíˋ xì‑ní, \v 19 ináhî nansa quida‑ní, te ináhî cuú inì‑ní sàhà ñanìtnaha‑ní. Daaní ináha stnáì nihnú inì‑ní yùhù, te ináha stnáì nansa chindéé stnahá‑nsiá xì nansa quidá ndee inì‑nsia (nú iá tnùndoho), te ináhá stnáì iá cuàhà obra xi‑ní, te vichi más iá obra xi‑ní nùù antes. \v 20 Doco cunaha‑ní, iá iyuhu ñà‑dìsáhà‑xí có‑cùdíì inì quida‑ní, vàchi sáha‑ní permisu chináhá nècuàchì ñahà nani Jezabel. Dios dacáhàn xì‑né, cachí‑nè, (doco còó). Dacuahá‑né nèhivì‑xí, te datúcù‑nè nècuàchìmà, vàchi cachí‑nè iá permisu càhàn nèhivì xì ana cónì nándàhà xì‑né, te vàtùni caxì stná‑nè promesa nì sàcòo nùù figura cahvi nèhivì. (Ducán cachí ñahà mà.) \v 21 Pues, yùhù, nì sandiatui, áma naxicocuíìn ini‑nè sàhà cuàchi quidá‑né xì nècuàchì tiàa, doco còó, cónì náxícócuîìn ini‑nè. \v 22 Ñàyùcàndùá, icúmí‑nê quicuehè‑nè quide, te cunduhù‑né. Stná tiàa ni caquida xi cuàchi ma, icúmí stná‑nè ndoho cuahà‑né nú màsà cúú‑né arrepentir sàhámà. \v 23 Stná dèhe nècuàchì ñahà mà, icúmí stná‑nè quicuehè‑nè, te cui‑nè. Dandu nsidaa nèhivì‑xí ndoó nsidaa ñuu, sàhámà cundaà ini‑nè ñà‑yùhù ináhî nansa nihnú ini nsidaa nèhivì ini saxìnítnùní‑nè, te según nansa quidá iin iin‑ne, ducán icúmí‑nê nìhì stná‑nè nùí. \v 24 Doco vichi cuàhìn cachì inga iñàha xì nsidaa mii‑nsiá jaàn có‑nchîcùn xì ley (chicuéhè) mà, vàchi có‑dàcuàhá‑nsià palabra sìquini sàhà ñà‑malu, palabra cachí‑nè palabra dèhé. Cunaha‑nsiá, mà cáchí guè xì‑nsiá ni inga iñàha chivàha‑nsia, \v 25 cuisì ñà‑ndùá sànì nìhì‑nsiá chivàha‑nsia ndè vichi, divi ñà‑jaàn quida ndisa‑nsia seguir dècuèndè quìvì nasaì ndé ndoó‑nsiá. \p \v 26 ’Iin nèhivì, nú ni cúndéé‑nê nùù nsidaa ana cuní datúcù xì‑né, te iin‑ni quida ndisa‑ne ñà‑ndùá cachíˋ dècuèndè quìvì último, ndiaha gá coo xi‑né. Vàchi icúmí‑nê nìhìtáhvì‑né dandacú stná‑nè nùù cuàhà ñuu ñuhìví. \v 27 Nahi yùhù, nùù Yuamánìˊ nì nìhìtáhvìˊ cusahnúí nùù ñuhìví, ducán icúmí stná mii‑né cusahnú stná‑nè, cunindaha‑né iin vara càa cunduu seña, te nèhivì (có‑ìníní, ndahví‑ne), vàchi yáha ga fuerte icúmí‑nê nàni fuerte‑nè na ian cháhmà iin quìdi còò chuun‑xi. \v 28 (Doco nèhivì nchícùn viì xìˊ), icúmí‑nê nìhìtáhvì stná‑nè cucumi‑né sìtnúù cahnú xínu dàtnàà. \v 29 Nsidaa mii‑nsiá nècuàchì natácá càhvì xì Dios, ni cúníní vàha‑nsia ñà‑ndùá cachí Espíritu Ìì xí‑yá. \c 3 \s1 Razón nì dàsáà Jesús nùù nèhivì xí‑yá ñuu Sardis \p \v 1 ’Daaní, nùù nècuàchì cachítnùhu palabra‑xi ñuu Sardis, dohó tiaa‑yó, dandu cahvi‑neà cunini nsidaa nèhivì‑xí ndoó ñuu yucán: Yùhù nduí ana icúmí xi ùsà espíritu ndiaha xí Dios, te iníndáhá stnáì ùsà sìtnúù. Te dohó cachíˋ xì‑ní, ináhî nansa quida‑ní. Mate iá fama‑ní quidá viì‑ní, doco nùù Dios ndahví iá anima‑ní na ian sànì xìhì‑ní. \v 2 Ñàyùcàndùá, cuidadu coo‑ní, te cundiaà‑ní anima‑ní ñà‑màsà ndáñúhú ni‑iin ñà‑vàha ñuhú anima‑ní, vàchi iyuhá iáˋ, te vihi‑ni ndañuhá. Cunaha‑ní, mà víi sànì quida‑ní nùí, sànì xinì. \v 3 Sàhà ñà‑jaàn, nsinuu inì‑ní nansa iá palabra ndiaha nì cachì xì‑ní antes, te nì inini‑ní. Pues divi ñà‑jaàn nduá cuníˋ chivàha‑ní vichí, te naxicocuíìn inì‑ní sàhà cuàchi‑ní. Vàchi nú màsà nácúníhnú viì inì‑ní, te coo tùha‑ní, dandu yàchì màsàì ndé iá‑nî. Nanàá sàì yucán, te ni mà cúndáà inì‑ní índù hora sàì. \v 4 Doco ndoó itnii nèhivì (vàha) jaàn ndé iá‑nî ñuù‑ní Sardis, te mii‑né, cónì cúchícuéhé anima‑nè. Ñàyùcàndùá, icúmí‑nê cutnahá‑né xìˊ na cacanui, te iin‑ni cundixi stná‑nè sìcoto cuxín na ian mií, vàchi ducán nátùi‑ne nìhìtáhvì‑né nùí. \p \v 5 ’Cunaha‑ní, nú ni cúndéé iin nèhivì nùù nsidaa ana cuní datúcù xì‑né, dandu nìhìtáhvì stná‑nè cundixi cuxín‑nè. Te mà nunca dandutí quìvì‑né nùù tutu xi vida ndiaha. Te claru icúmî cachì xì Yuandiáhî ñà‑divi nèhivì‑xí nduú nècuàchì xiníndísámá; te divi ducán cachì stnáì xì ángel xi‑ya. \v 6 Nsidaa mii‑nsiá nècuàchì natácá càhvì xì Dios, ni cúníní vàha‑nsia ñà‑ndùá cachí Espíritu Ìì xí‑yá. \s1 Razón nì dàsáà Jesús nùù nèhivì xí‑yá ñuu Filadelfia \p \v 7 ’Daaní, nùù nècuàchì cachítnùhu palabra‑xi ñuu Filadelfia, dohó tiaa‑yó, dandu cahvi‑neà cunini nsidaa nèhivì‑xí ndoó ñuu yucán: Yùhù nduí ana ìì, te puru ñà‑ndácuisì cáhìn. Yùhù nihí ndahàcáa xi rey David, te nú sànì nacune iñàha, còò ni‑iin ana cui nacadi xán, te nú sànì nacadì, mà cúí gá nuna. Ñàyùcàndùá, ducán cachíˋ xì‑ní, \v 8 ináhî nansa quida‑ní. Te cunaha‑ní, nuná ñuhìví nùù‑ní nahi yehè nuná, te còò ni‑iin cui nacadi xán. Vàchi mate có‑ndùú‑nsiá nehivì chicá icúmí fuerza, doco vàtùni, sànì chivàha‑nsia palabra‑xi, cónì nácuáa‑nsiá yùhù. \v 9 Doco jaàn ndoó dava nèhivì cachí‑nè xínduu‑ne (nèhivì ndiaha), nèhivì raza Judea nduú‑né, cachí‑nè, doco tnuhu‑né, vàchi xínduu nsihi‑ne ana nchícùn xì ñà‑malu. Pues, yùhù icúmî datnátui mii‑né nùù‑ní ñà‑cuitasisi‑né nùù‑ní, te quidañuhu‑né mii‑ní, dandu cundaà ini‑nè, mànì‑ní nùí. \v 10 Cunaha‑ní, vàxi iin tiempu ùhì inicutu ñuhìví na icúmí nèhivì ndoho‑ne, te cundaà inì‑xi nansa ndisa iá anima‑nè. Doco mii‑ní, mà cuáhi cunì‑ní tiempu mà, vàchi iin‑ni sànì quidandee inì‑ní (nì xinindisa‑ní) nacua sànì cachì xì‑ní. \v 11 Cunaha‑ní, yàchì icúmî nasaì ñuhìví. Ñàyùcàndùá, nacua sànì sàà‑ní quida viì‑ní, iin‑ni quida‑ní seguir ducán, màdí nìhì inga nèhivì ñà‑ndùá cuàhàn cunduu premiu xi‑ní. \p \v 12 ’Nsidaa nèhivì‑xí, nú ni cúndéé‑nê nùù nsidaa ana cuní datúcù xì‑né, dandu iin‑ni icúmí‑nê cundoo‑ne nùù Dios na ian nduú‑né iin castillu vehe ndiaha‑yá, vàchi mà quéé gá‑nè nùù‑yá. Te ìcà‑né icúmî chituu stnáì quìvì Dios‑xi, xì quìvì saí, xì stná quìvì ñuu Dios‑xi, divi Jerusalén Saa, vàchi ndè ansivi ndé iá‑yà icúmí nuu ñuu mà quixa. \v 13 Ñàyùcàndùá, nsidaa mii‑nsiá nècuàchì natácá càhvì xì Dios, ni cúníní vàha‑nsia ñà‑ndùá cachí Espíritu Ìì xí‑yá. \s1 Razón nì dàsáà Jesús nùù nèhivì xí‑yá ñuu Laodicea \p \v 14 ’Daaní, nùù nècuàchì cachítnùhu palabra‑xi ñuu Laodicea, dohó tiaa‑yó, dandu cahvi‑neà cunini nsidaa nèhivì‑xí ndoó ñuu yucán: Yùhù nduí ana chicá seguru. Micuísi ñà‑ndácuisì cáhìn, mà dándáhvîˋ, te divi ndahà yùhù nì cuyucun nsidaa iñàha iá ñuhìví xi Dios. Te ducán cachíˋ xì‑ní, \v 15-16 ináhî nansa quida‑ní. ¡A sácú vàha coo dahuun‑ní ladu xi, te ò claru cachì‑ní mà cóó‑nî ladu xi! Vàchi yùhù ndaníhí mii‑ní nahi tècuìí có‑xìhí viì, ñà‑mà íhní‑tê ni mà víxin‑tè, te ñàyùcùndùá, vihini dacúxíóí mii‑ní nùí, na ian quidá nèhivì xì tècuìí có‑xìhí víi, sasí‑nète. \v 17 Vàchi dohó cachí‑nî: Sà‑ìá ñà‑cuìqué. Cuàhà biene xi, còò ni‑iin necesidad icúmî, cachí‑nî. Te ni có‑cùndáà inì‑ní ñà‑mii‑ní nduú ana iá tnùndoho xi, te mii‑ní nduú ana chicá ndahví ini anima‑xi, te quidámáxiní stná‑ní. Vàchi nùù yùhù, mii‑ní nduú ana chicá ndixí ndahví, (vàchi ndahví iá anima‑ní), te sàhámà chicá vàha cuhi inì‑ní mii‑ní. \v 18 Ñàyùcàndùá, iin palabra viì cachíˋ xì‑ní, chicá vàha (nàcùnihnu viì inì‑ní), dandu nìhì‑ní ñà‑cuìcà ndisa nùí, divi ñà‑ndùú nahi oro nì dàà, te nì cundaà inì‑xi, vàha‑ña. Te xiñuhu stná (ñà‑naquida viì‑ní) na ian cuàhàn‑ní cuiin‑ní sìcoto cuxín nùí ñà‑màsà cóó chaa gá‑nî (nùí), te ducán màsà cúcáhán nûù‑ní. Daaní, xiñuhu (ñà‑cundehè‑ní cuisì ichì váha. Vàchi nú ducán, dandu queamà na ian cuàhàn‑ní) cuiin‑ní iin tàtnà nùí, te cutatna nduchìnúù‑ní, te natùinuù‑ní. \v 19 Cunaha‑ní, nsidaa ana cuú inì sàhà‑xí, sáhi‑nè conseju, te danáni stnáì‑nè dava xichi. Ñàyùcàndùá, nacani vàha inì‑ní, te naxicocuíìn inì‑ní sàhà falta xi‑ní. \p \v 20 ’Pues, ducán iá na ian cáhìn yehè nèhivì, áma cunini‑ne, te nacuna‑ne quìhvi cutnahí xì‑né, vàchi nahi vicò ndé cundoo‑nda cuxi vàha‑nda, ducán queamà. Ñàyùcàndùá, cáhìn xì ndéni nèhivì nì cui áma cunini‑ne, te quìhvi. \p \v 21 ’Cunaha‑ní, ndéni nèhivì‑xí, nú ni cúndéé‑nê nùù nsidaa ana cuní datúcù xì‑né, dandu icúmí‑nê cutnahá stná‑nè xìˊ ndè (gloria) ndé coo stná‑nè nùù iin silla ndiaha dandacú‑né nacua nì quida yùhù, nì cundeí, dandu nì sàcòi silla ndiaha xí, te vichi cutnáhî xì Yuamánìˊ dandacú stnáì. \v 22 Nsidaa mii‑nsiá nècuàchì natácá càhvì xì Dios, ni cúníní vàha‑nsia ñà‑ndùá cachí Espíritu Ìì xí‑yá, ―nì cachi Jesús. \c 4 \s1 Nansa cahvi‑né Yua‑nda Dios ansivi \p \v 1 Daaní, nì nsihi nì xinì ñà‑jaàn, dandu nì nuna iin yehè ansivi nì xinì. Te nì tiacu tàchì‑yá cáhàn‑yà xìˊ na ian nì càhàn‑yà xìˊ daa. Divi na ian siví corneta, ducán tiacú, te nì cachi‑yà xìˊ: \p ―¡Nahà‑ní dìquìxí yohó! Cuníˋ dacuníˋ mii‑ní nansa cuàhàn cuu quìvì vàxi xi‑nda. \p \v 2 Dandu vichi vichi ducán nì sàcòi na ian sánîˋ nì quida ndudu ìì xí Espíritu xi Dios. Te nì xinì yucán ndè gloria iín iin silla ndiaha ndé iá mii‑yá. \v 3 Na iin yùù yéhè jaspe, ò iin yùù yéhè cuahá, ducán náhà‑yà. Te dìquì stná silla mà iín iin sìcòyàhnchì, na iin yùù yéhè cuií nani esmeralda, ducán náhàmà. \v 4 Te nsidanicuú ladu silla xi‑ya itá stná silla cuachi. Cuahani ndáa‑nù, òcò cùmì‑nú, te nùù iin iin‑nù ndoó iin iin nècuàchì sahnú. Sìcoto cuxín xíndixi iin iin‑ne, te xíñuhu stná corona dìnì iin iin‑ne. \v 5 (Te nì xinì), yucán silla cahnú xí‑yá, yáha gà tása, te na ian cáhàn dàvì, ducán tiacú, te ndee níhi stná. Te frente silla mà itá ùsà ñà‑xíxìn nduú ùsà espíritu ndiaha xí Dios. \v 6 Te frente stná silla mà iá stná nahi mar nì cuyucun vidriu, ducán náhà lugar mà, te yéhà na iin yùù nchií ndai. \p Daaní, nsidaa ladu mii‑yá itá iin iin ana itá. Cùmì nduú‑né, te iá stná cuàhà nduchìnúù‑né ladu nùù‑né xì ladu yàtà‑né. \v 7 Iin‑ne, na iin nsicaha iá‑nè; te inga‑nè, na iin buey iá‑nè, te inga‑nè, nùù nèhivì nihí‑né; te nècuàchì cùmì, na iin águila ndavá ansivi, ducán iá‑nè. \v 8 Te iin iin‑ne, iá ìñù ndìxìn‑né, te iá chitu stná nduchìnúù‑né ìcà ndìxìn‑né. Te tìxi stná ndìxìn‑né iá stná cuàhà nduchìnúù‑né. Te nicanicuahàn ndui te ñuú ducán cána‑ne cachí‑nè dohó: \q1 ìì gá mii‑yá, divi mii‑yá dandacú nùù nsidanicuú iñàha. ìì gá‑yà. Ndè sànaha iá‑yà, te vichi iá‑yà, te ndè nicanicuahàn icúmí‑yâ coo‑ya. ìì gá‑yà. \p \v 9-10 Ducán cachí‑nè, ndaníhí cahnú‑né mii‑yá, te tavá‑né tnùñuhu xí‑yá, naquímánì‑néyà, divi mii‑yá iá nùù silla ndiaha, te itiácú‑yà nicanicuahàn. Daaní, cada cachí‑nè ducán, dandu cáhàn stná òcò cùmì nècuàchì sahnú yucán, tutúyúhú‑nê nùù sàhà‑yá, te cahvi‑néyà, chitáníní‑né corona ndiaha‑né nùù‑yá, cachí‑nè xì‑yá: \q1 \v 11 Ndaníhí cahnú‑nsí mii‑ní, Stoho‑nsì Dios, te ni coó tnùñuhu xí‑nî nùù nsidaa ana itiácú, te ni cúsáhnú‑nî nùù nsidaa ñuu. Ducán ndíà ìcà coo, vàchi mii‑ní nì quidavàha‑ní nsidanicuú iñàha, nì chitnùní inì‑ní, te nì quidayucùn‑ní nsidaa iñàha, te ñàyùcàndùá ndè vichi iá ìì nsidaájàn. \c 5 \s1 Nansa nì quida Jesucristu xì tutu itúì \p \v 1 Daaní, indéhí nùù silla ndiaha ndé iá mii‑yá, te nì xinì ndahàcuàhá‑yà iníndáhá‑yâ iin tutu itúì. Te tutu mà, itándiaa letra ndúì laduà. Te nì xinì, ùsà lugar xan nuhní, te iin iin ndé nuhní mà itúú iin sellu. \v 2 Daaní, nì xinì yucán iín iin ángel ndacuì, ndáhì fuerte‑nè, ndácàtnùhù‑né, cachí‑nè: \p ―¿Ana nátùi cunduu ana cui nacanì xì ñà‑nùhní tutu yohó, te nuna‑ña? \p \v 3 Doco, cunaha‑nsiá, còò ni‑iin ni túi nacanì xì tutu mà, vàchi còò iin ni nátùi cui quida ducán, te cundehè‑né ñà‑ìtándiaa yucán. Ni‑iin ana iá ansivi, ni‑iin ana iá ñuhìví yohó, ni‑iin ana nduú nsìi, ni‑iin‑ne mànì cùí quida‑neà. \v 4 Ñàyùcàndùá, nì quesahí sacú fuertíˋ, vàchi còò iin nátùi nacuna xi tutu mà cahvi‑neà, ni còò stná ana nátùi siquiera cundehè‑néà. \v 5 Dandu nì càhàn iin nècuàchì sahnù‑mà nì cachi‑nè xìˊ: \p ―Màsà cuácú‑nî, vàchi sànì tùi ana cui nacuna xi tutu jaàn, te nandaxin‑xi ùsà ñà‑nùhníà. Divi nduú descendencia ndiaha xí David, vàchi sànì cundee‑yá (nùù contra xi‑ya), ñàyùcàndùá vàtùni nacuna‑yañà. Te nani stná‑yà Nsicaha nduú descendencia xi Judá, ducan nani stná‑yà. \p \v 6 Te nì ndacotì, te nì xinì yucán iín mii‑yá, na iin lelù náhà‑yà, te ducán iá na ian nì sahnì nèhivì‑yá, doco vichi iín‑yá dava mahì‑xí silla ndiaha, xì òcò cùmì nècuàchì sàhnú, xì nsì‑cúmì ana itá saín nùù‑yá. Ùsà nsiquì‑yá na iin nsiquì riì, te ùsà nduchìnúù‑yá. Cunaha‑nsiá, nsì‑úsà nduchìnúù mà xínduu stná ùsà espíritu vàha xi Dios, te inicutu ñuhìví xicánúú espíritu mà quidá‑yá. \v 7 Te divi mii‑yá iín dava mahì‑xí yucán, nì tnàtuu‑ya nùù ana iá nùù silla ndiaha, te nì tnii‑ya tutu iá ndahàcuàhá‑yàmà. \v 8 Te nì nsihi nì tnii‑ya tutu ma, dandu nsìcúmì ana itá nùù‑yá mà xì nsidaa stná òcò cùmì nècuàchì sahnu‑ma, nì tutuyuhu‑né nùù sàhà mii‑yá nduú Lelù Íì xí Dios. Nihí stná‑nè iin iin yutnù cuerda quidandaa‑né, te nihí stná‑nè còhò oro chitu inciensu. Te inciensu mà, palabra nì cachi nèhivì na xícàn tàhvì‑né nùù Dios nduá. \v 9 Daaní, nsidaa ana tutúyúhú ñuhù yucán, nì xito‑ne iin alabanza saa, te nì inini mii‑yá; te dohó cachí alabanza mà: \q1 Icúmí‑nî tnii‑ní tutu itúì, te cahndè‑ní ñà‑nùhníà. Te vàtùni quida‑ní ducán, vàchi nì xìhì‑ní, nì xìtià nìì‑ní, te ducán nì dànáà‑ní sàhà nèhivì. Te divi sàhámà vàtùni nì yàha‑ne nì sàcùnduu‑ne nèhivì xí Dios, xínduu‑ne nèhivì nsidanicuú raza cáhàn nsidanicuú dàhàn xí nsidanicuú ñuu inicutu ñuhìví. \v 10 Te nì chitnùní inì‑ní cunduu stná‑nè nahi dùtù xinúcuáchí nùù Dios xi‑nda. Te icúmí‑nê dandacú‑né nùù nèhivì dava ga ñuhìví. (Ducán cachí‑nè xitó‑né.) \p \v 11 Daaní nì ndacotì inga xichi, te nì xinì sànì nataca yáha ga cuàhà sàstnùhù mil ángel mozo xi Dios, itá‑né nsidanicuú ladu ndé iá Dios, xì ndé itá nsìcúmì ana itá nùù‑yá, xì stná ndé ndoó nècuàchì sahnú. Te nì tiacuì \v 12 cáhàn ndee nsidanicuú‑né, cachí‑nè: \q1 Ndiaha gá nì quida mii‑yá ana nani Lelù Íì xí Dios, vàchi nì xìhì‑yà (sàhà nèhivì). Ñàyùcàndùá, icúmí‑yâ sàà‑yà cusahnú‑yá, icúmí‑yâ naquihin‑ya ñà‑cuìcà ndiaha‑yá, te icúmí‑yâ cuiin fuerte‑yà, te (dandacú) nchichí‑yà nùù nèhivì; te mii‑né, icúmí‑nê ndenihi cahnú‑néyà, te tavà‑né tnùñuhu xí‑yá, vàchi naquímánì‑néyà. \p \v 13 Daaní nì inini cáhàn ndee nsidanicuú ana xíndoo ansivi xi ñuhìví, xì nsidaa stná nsìi, xì nsidaa iñàha nì quidavàha Dios, ñà‑ìá ñuhìví xì ñà‑ìá tècuìí cuáhà, nsidanicuú ñà‑jaàn, nì tiacuì xícachi‑nè: \q1 Naquímánì‑nsí mii‑yá iá nùù silla ndiaha; te naquímánì stná‑nsì mii‑yá nani Lelù Íì. Quidáñúhú‑nsî mii‑yá, te ducanicoó nicanicuahàn. Te ni sáà‑yà cusahnú ndiaha‑yá nicanicuahàn, nì cachi‑nè. \p \v 14 Dandu nì càhàn stná nsìcúmì ana itá nùù‑yá: \p ―Divi ducanicoó ―nì cachi‑nè. \p Dandu nsì‑ócò cùmì nècuàchì sahnú yucán, nì tutuyuhu‑né nùù sàhà‑yá, te nì cahvi‑néyà. \c 6 \s1 Nansa icúmí cuu na cahnde Jesús ìñù lugar ndé nuhní tutu itúì iá ansivi \p \v 1 Daaní, nì xinì mii‑yá nani Lelù Íì, nì sahnde‑yà iin ñà‑nùhní tutu itúìmà. Te nì tiacuì cáhàn iin ana iín saín nùù‑yá; na cáhàn dàvì, ducán fuerte nì càhàn‑nè, cachí‑nè: \p ―¡Naha! \p \v 2 Te nì xinì nì quecunu iin idu cuxín. Te indánuú iin ana indánuú yàtà‑sí, te nihí‑né arcu. Te nì nìhì stná‑nè iin corona ñà‑cuñuhu‑ne. Ñàyùcàndùá, nì quee‑ne cuàhàn‑nè, vàchi icúmí‑nê cundee‑né nùù cuàhà ñuu. \p \v 3 Daaní, (nì xinì), nì sahnde‑yà ñà‑úì nuhní tutu itúìmà, te nì tiacuì nì càhàn inga ana iín nùù Dios, te nì cachi‑nè: \p ―¡Naha! \p \v 4 Te nì quecunu inga idu, idu cuahá nduú‑si, te yàtà‑sí indánuú inga ana indánuú, te icúmí‑tê permisu dacà‑té nèhivì ñà‑nàá stnahá‑né, te cahnì stnahá‑né. Te nì sàha xi‑té iin espada cahnú. \p \v 5 Daaní, nì sahnde‑yà ñà‑únì nuhní tutu itúìmà, te nì tiacuì nì càhàn inga ana iín nùù‑yá, cachí‑nè: \p ―¡Naha! \p Te nì xinì nì quecunu iin idu tnuu, te iá stná ana indánuú yàtà‑sí, te iníndáhá‑tê iin balanza. \v 6 Te tiacú cáhàn ana cáhàn mahì nsìcúmì ana itá nùù Dios, te dohó cachí‑nè: \p ―Vichi ndiaá gà nùnì, quidáchúún‑ndá iin quìvì, te cutu iin litro‑ñà níhì‑ndà; te nú cebada, cuisì iin quartillu dava; doco aceite xì vinu, cónì nàná yàhvi guáˋ ―cachí‑nè. \p \v 7 Daaní, nì sahnde‑yà ñà‑cúmì nuhní tutu itúìmà, te nì tiacuì cáhàn inga ana iín nùù‑yá, cachí‑nè: \p ―¡Naha! \p \v 8 Dandu nì xinì nì quecunu inga idu, te idu cuaán nduú‑si. Te iá ana indánuú yàtà‑sí. Te muerte nduú quìvìá, te jaàn nchícùn gà vàxi ingà, te diviamà nduú ana ndaca‑xi nèhivì cùhùn ndé ñuhú vàha anima nsìi. Sàhà ndúì ñà‑jaàn icúmí cui cuàhà nèhivì; nùù cada cùmì nèhivì icúmí cui iin‑ne quida, vàchi icúmíâ dandacúá nùù guerra, xì nùù tnama, xì nùù cuèhè, xì nùù quisì daná, te sàhà nsidaájàn icúmí cui cuàhà nèhivì. \p \v 9 Daaní, nì sahnde‑yà ñà‑úhùn nuhní tutu itúìmà, te nì xinì tìxi mesa ndé sáha‑ne promesa xi Dios, yucán ndoó anima nèhivì. Xínduu‑ne nèhivì xiníndísâ palabra ìì xí Dios, te sàhà ñà‑jaàn nì sahnì nèhivì‑né, vàchi nì cachi vate‑né ndoó‑né ladu xi‑ya. \v 10 Te vichi, cána fuerte‑nè, cachí‑nè xì Yua‑nda Dios: \p ―Stoho‑nsì Dios, ¿nadaa ga quìvì, dandu nacuitacùhá sàhà‑nsí? Vàchi nèhivì ñuhìví, nì sahnì‑né nsiùhù, ñàyùcàndùá xiñuhu ndoho‑ne, vàchi mii‑ní, ìì ndisa inì‑ní, siempre tùha‑ní quida viì‑ní ―nì cachi‑nè. \p \v 11 Dandu nècuàchì nsìi ma, nì cutahvì‑né iin iin dùhnù quihín cuxín yaa, te nì sàcùnaha‑né cundiatu cuéyàà‑nè quetatu chii gá‑nè dècuèndè cui stná cuàhà compañeru‑nè nchícùn ichì Dios, te cuacastnahá nsidaa ana icúmí cui stná nacua nì xìhì mii‑né. \p \v 12 Daaní, nì sahnde‑yà ñà‑íñù nuhní tutu itúìmà, te nì xinì nì tnàa fuerte, te nì nàcuìtnùù orá nahi sìcoto tnuu. Te yoo, nì nducuahá stná‑si nahi nìì. \v 13 Te nì còyo chitu stná sìtnúù ñuhìví yohó, na ian cóyo ñà‑vídì quidá tàchì, ducán nì còyo‑sì. \v 14 Te nì ndañuhu ansivi nì natuìá na ian natúi iin tutu caní, te nsidaa yucù iá ñuhù íchî, xì nsidaa stná ñuu iá mahì mar, nì ndutá. \v 15 Dandu nsidanicuú nèhivì ñuhìví, nì xinu dèhé‑nè yucù, nì chidèhé‑nè mii‑né ini cueva, te mahì cavà nahnú, xínduu‑ne rey, xì gobiernu, xì nècuàchì cuìcà, xì soldadu dandacú, xì nècuàchì idónuu, xì cuàhà stná‑nè peón, xì nèhivì ùún. \v 16 Te nì cacachi nsidaa‑né xì yucù, xì stná cavà ducún: \p ―A sácú vàha ni cóya dìquì‑nsí te dàhvi‑nsi, ñà‑màsà túi‑nsi nùù mii‑yá iá nùù silla ndiaha, te màsà níhì‑nsí castigu quida mii‑yá nani Lelù Íì. \v 17 Vàchi vichi sànì sàà quìvì ndoho‑nsi quida‑ya, te còò iin cui cundee inì‑xi na xídà ini‑yà. \c 7 \s1 Nansa icúmí màcùtuu seña xi Dios tnaa cuàhà mil nèhivì raza Israel \p \v 1 Daaní, nì nsihamà, dandu nì xinì cùmì ángel, itá‑né nsìcúmì ladu ñuhìví, te sadí‑nè nùù tàchì caná nsidaa ladu sàhà‑ñá màsà cáná gá tàchìmà nùù ni‑iin ñuu, ni nùù mar, te ni nùù ni‑iin yutnù. \v 2 Te nì xinì inga ángel nì nana‑ne vàxi‑ne dècuèndè ndé caná orá, nihí‑né sellu dùcùn nèhivì xí Dios. Te nì ndàhì ndee ángel mà nì càhàn‑nè xì nsìcúmì tnaha‑nemà, divi ángel nì sàha Dios poder ñà‑quida‑ne dañu xì ñuhìví xì mar. \v 3 Dandu dohó nì cachi ángel mà xì tnaha‑ne: \p ―Màsà quídá‑nsiá ni‑iñàha xì ñuhìví, ni xì mar dècuèndè nú sànì dùcùn seña xi Dios tnaa nèhivì xinúcuáchí nùù‑yá. \p \v 4 Dandu nì inini nì nacani‑ne nadaa nèhivì icúmí nìhì xì seña mà, te nsidaa nsidaa‑né, 144,000 nèhivì xínduu‑ne. Te nsidaa‑né, nècuàchì descendencia xi Israel nduú stná‑nè. \v 5 Te iin dèhe Israel mà nani Judá, te (nì xinì) nì sàcùtuu seña mà nùù ùxìn ùì mil nèhivì descendencia xi nècuàchìmà. Daaní, nì sàcùtuu stná seña mà nùù ùxìn ùì mil nèhivì descendencia xi (ñani Judá mà) nani Rubén. Te nì sàcùtuu stná seña mà nùù ùxìn ùì mil nèhivì descendencia xi inga (ñani‑nè) nani Gad. \v 6 Stná ùxìn ùì mil nèhivì descendencia xi inga (ñani‑nè) nani Aser, xì stná ùxìn ùì mil nèhivì descendencia xi inga (ñani‑nè) nani Neftalí, xì stná ùxìn ùì mil nèhivì descendencia xi Manasés, nì dùcùn stná nsidaa‑né seña mà. \v 7 Stná ùxìn ùì mil nèhivì descendencia xi Simeón, xì inga ùxìn ùì mil nèhivì descendencia xi Leví, xì stná ùxìn ùì mil nèhivì descendencia xi Isacar, nì dùcùn nsidaa‑né seña mà. \v 8 Stná ùxìn ùì mil nèhivì descendencia xi Zabulón, xì stná inga ùxìn ùì mil nèhivì descendencia xi José, xì stná inga ùxìn ùì mil nèhivì descendencia xi Benjamín, nì dùcùn nsidaa‑né seña mà. \s1 Nansa nì xini Juan cuàhà mil nèhivì ndixí cuxín \p \v 9 Daaní, nì ndacoti, te nì xinì yucán itá yáha ga cuàhà nèhivì, mà cùì nandiahvi nadaa xínduu‑ne. Nèhivì nsidanicuú ñuu xínduu‑ne, nèhivì nsidanicuú ladu xì nsidanicuú raza, te nsidanuu dàhàn xícahàn‑nè. Te itá‑né nùù mii‑yá iá nùù silla ndiaha, xì nùù mii‑yá nani Lelù Íì, ndixí‑né dùhnù quihín cuxín yaa. Te iníndáhá‑nê ndahà nù‑ñúù. \v 10 Te cána fuerte‑nè, cachí‑nè: \q1 Còò inga ana nahi Dios, divi mii‑yá iá nùù silla ndiaha, vàchi sànì dàcácu‑yàndó. Còò inga ana nahi mii‑yá nani Lelù Íì, vàchi sàhà mii‑yá sànì càcu‑nda, nì cachì‑nè. \m \v 11 Daaní, nsidaa ángel mozo xi Dios, itá‑né nsidaa ladu nècuàchì sahnú ndoó yucán xì stná nsìcúmì ana itá nùù‑yá, te nì tutuyuhu‑né ñuhù nùù sàhà‑yá ndé iá‑yà nùù silla ndiaha xí‑yá, te nì cahvi nsidaa‑né mii‑yá, \v 12 xícachi‑nè: \q1 ¡Amén! Mii‑ní nduu‑ní Dios, ñàyùcàndùá, ndaníhí ndiaha‑nsí mii‑ní, (te cachí‑nsì xì‑ní) yáha ga nchichí‑nî. Sàhà nsidaájàn naquímánì‑nsí mii‑ní, te ni coó tnùñuhu xí nsidaa nèhivì nùù‑ní, te ni sáà‑ní cusahnú ndiaha‑ní, te ni sáà stná‑ní dandacú fuerte‑ní inicutu. ¡Ducanicoó nicanicuahàn! \p \v 13 Dandu nì càhàn iin nècuàchì sahnú yucán xì yúhù, cachí‑nè: \p ―¿A ináhá‑nî índù nècùachì xínduu nècuàchì ndixí cuxín yaa yohó? ¿A ináhá‑nî índù nì quixi‑ne? \p \v 14 Te nì cachì xì nècuàchìmà: \p ―Còó, có‑ìnáhî, señor; doco mii‑ní, ináhá‑nî. \p Dandu nì cachi‑nè xìˊ: \p ―Nècuàchì yohó, xínduu‑ne nèhivì nì xini cuàhà vida tiempu nani tiempu xi tnùndoho cahnú. Doco sànì ndoo cuàchi‑ne ñà‑nì xìtià nìì mii‑yá nani Lelù Íì, ñàyùcàndùá sàndìxí cuxín yaa‑ne vichi, \v 15 te xíndoo saín‑né nùù silla ndiaha ndé iá Dios; ndui te ñuú xíxinucuachi‑né nùù‑yá, te ndoó‑né ini vehe cahnú ndiaha‑yá. Te mii‑yá, nicanicuahàn cutnáhâ‑yá xì‑né ndiaá‑yànè. \v 16 Ñàyùcàndùá mà nunca sàà‑nè cui gà‑nè doco, ni mà cúí gà‑nè tècuìí, ni mà nsíì gá‑nè quida orá, ni mà cúní ihni gá‑nè. \v 17 Vàchi mii‑yá nani Lelù Íì, icúmí‑yâ cunuù‑yánè. Iín‑yá ladu nùù silla ndiaha yucán, te icúmí‑yâ cundaca‑yanè sàà‑yà xì‑né ndé coho‑ne tècuìí ndiaha cutiacu‑nè nicanicuahàn. Ni mà cuácú gá‑nè, vàchi contentu cundoo‑ne quida‑ya. \c 8 \s1 Nansa cuàhàn cuu na tàhndè ñà‑úsà ndé nuhní tutu itúì, te nachitu stná còhò oro inciensu \p \v 1 Daani, nì sahnde‑yà ñà‑úsà nuhní tutu itúìmà, te nì nsihi nì quida‑ya ducán, dandu nì nàcuììn dàdí inicutu ansivi nahi dava hora. \v 2 Te nì xinì yucán nùù Dios sà‑ìtá tùha ùsà gà ángel, nihí‑né iin iin corneta ñà‑sivi‑nè. \v 3-4 Dandu nì tnàtuu inga ángel nì sàà‑nè nùù iin mesa oro iá nùù silla ndiaha, divi mesa ndé sahmí‑né inciensu nùù‑yá. Te vichi nihí ángel mà iin còhò oro nì sàà, te nì sàha stná xì‑né cuàhà inciensu ñà‑cahmi‑neà dìquì mesa mà sàhà‑ñá cana ñùhmà‑ñà mànana nùù Dios. Te na hora mà nana ñùhmà mà, dandu cutnahá stná palabra nì cachi nsidaa nèhivì xí Dios na ní xìcàn tàhvì‑né nùù‑yá. Ñàyùcàndùá, divi ducán nì quida ángel mà, ndahà‑né nì chitanini‑ne nsidaámà nùù Dios. \v 5 Daaní, nì tavà‑né chii ñuhu xíxìn nùù mesa oro mà, te nì dàquée‑neà ini còhò mà ndè nì chituá, dandu nì dàndiàchì ndee‑néà nùù ñuhìví. Dandu nì tiacu cuàhà gá ana cáhàn fuerte, te nì càhàn ndee dàvì, te nì tàsa, te nì tnàa. \s1 Nansa icúmí cuu na sivi ángel corneta xi‑ne \p \v 6 Dandu ùsà ángel nihí corneta xi‑ne, nì nsidayucun‑nè cuàhàn‑nè sivi‑nè. \p \v 7 Te nì sivi ángel primeru corneta xi‑ne. Te na ní tiacu nì sivi, dandu nì còyo iin nùù ñuhìví, doco dácà stnahá iin ma xì ñuhu xíxìn, xì stná nìì. Ñàyùcàndùá, nùù cada ùnì yutnù (itá ñuhìví) nì xìxìn iin‑nù, te nì xìxìn nsihi stná yùcù iá campu. \p \v 8 Daaní, ángel ùì, nì sivi‑nè corneta xi‑ne, dandu nì xinì iñàha cuú mànuu na ian iin yucù xíxìn, ducán náhà, te nì nacava ini mar. Te cuàhà tècuìí mar nì nanduu‑tè nìì (nì quidamà). Iyuhu cumánì gá, te cunduu davatahvi tècuìí mar nì cuchicuehe ducán. \v 9 Stná nsidaa quisì ndùtè ñuhú ini mar, iyuhu cumánì gá, te cunduu stná davatahvi‑sí nì xìhì. Stná barcu, iyuhu cumánì gá, te cunduu stná davatahvi‑nú nì sachi. \p \v 10 Daaní, ángel ùnì, nì sivi‑nè corneta xi‑ne, te dècuèndè ñuhìví nì nacava iin sìtnúù cahnú nìsa ituu ansivi, xíxìn fuerte‑si, te tnúù nihni‑sì na iin ñuhu cahnú. Te nì nacava‑sì nùù ñuhìví nì còya nùù cuàhà yùte xì cuàhà pozo, iyuhu cumánì gá cunduu davatahvi yùte xi pozo nì còya nùù‑xí. \v 11 Te sìtnúù mà, Ajenjo nani‑sí, te yáha ga nì ndu‑uà yùcù tècuìí ndé nì còyo‑sì. Te cuàhà gá stná nèhivì nì xìhì ñà‑nì xihi‑ne tècuìí ùà mà. \p \v 12 Daaní, ángel cùmì, nì sivi stná‑nè corneta xi‑ne, te cuàhàn nsihi stná fuerza xi orá nì cùí, te cuàhàn nsihi fuerza xi yoo nì cùí xì stná sìtnúù; iyuhuni cumánì gá, te nsihi dava fuerza xi‑sì. Ñàyùcàndùá, nì nanchiì ndahvi orá ndui, te nì nanchiì ndahvi yoo ñuú. \p \v 13 Te nì xinì meru dìquì‑xí ansivi, yucán yáha ga ducún ndavá iin ángel, ndáhì ndee‑né cachí‑nè: \p ―Cunini nsidaa mii‑nsiá nèhivì ñuhìví. Ndahví‑nsià, vàchi ndahví cuàhà cuàhàn cuu xi‑nsiá, vàchi cumánì gá ùnì gà xichi sivi ángel corneta xi‑ne, te ndahví‑nsià na hora sivi‑nè. \c 9 \p \v 1 Daaní, ángel ùhùn, nì sivi‑nè corneta xi‑ne, te nì xinì dècuèndè ansivi xi dècuèndè ñuhìví nì nacava iin ana nchií nahi sìtnúù. Te nì nìhì‑né ndahàcáa ñà‑nacuna‑ne yavi cahnú cunú sàstnùhù. \v 2 Te na ní nacuna‑neà, dandu nì quecoyo cuàhà ñùhmà, na ian xíxìn ini xìtnù cahnú, te nì nanchiì ndahvi orá nì quida ñùhmà mà, te nì nàcuìtnùù inicutu. \v 3 Daaní, mahì ñùhmà mà nì caquee cuàhà sìca nì ndava‑sì ñuhìví. Sànì nìhìtáhvì‑sí cucumi‑sí iñù ñà‑cunduu‑sì quisì daná nahi sìduhma. \v 4 Te nì sàcùnaha stná‑si ñà‑màsà cáxi‑sí yùcù itá ñuhìví, ni‑iin stná ndahà yutnù, cuisì‑ñá dandohó‑si nèhivì có‑ìtúú seña xi Dios tnaà‑xi. \v 5 Doco nèhivì tui‑sì mà, mà cúí cúí‑nè, còó, cuisì ndoho cuahà‑né, na ian ndoho‑nda na tuí sìduhma‑ndó. Te ùhùn yòò icúmí cuu xi‑né ducán. \v 6 Te mate nanducu‑né modo cui dahuun‑ne, doco mà níhì‑né ñà‑jaàn, mate yáha ga cucuni‑nè ndañuhu‑né ñuhìví, doco mà cúí. \p \v 7 Te nì xinì sìca ma, te ducán ndáa‑sì nahi idu fuerte sáhàn guerra. Dìnì‑sí, sìcàté oro ñuhá. Te nùù‑sí, nahi nùù nèhivì nduá. \v 8 Te idìdínì‑sí, na iá idìdínì nècuàchì ñahà, ducán iáˋ; te nùhu‑sì, na iá nùhu nsicaha, ducán iáˋ. \v 9 Te ìcà‑sí, nahi càa nduá. Te na ndavá‑si ansivi, yáha ga ndee cahá ndìxìn‑sí, na ian cahá cuàhà gá carreta ídìtá idu, te cuàhàn‑nu guerra. \v 10 Te ndohò‑sí, nihá iñù nahi sìduhma, vàtùni tui‑sìndó. Te ùhùn yòò icúmí‑sî dandohó‑si nèhivì. \v 11 Daaní, iá stná ana dandacú nùù‑sí, divi nduú ñà‑malu dandacú nùù yavi cunú mà; Abadón nani‑sí nùù dàhàn hebreu, te nùù dàhàn griegu Apolión nani‑sí. \p \v 12 Pues, vichi sànì yàha iin tnùndoho chicá cahnú. Doco cumánì gá ùì gà tnùndoho nahnú fuerte. \p \v 13 Daaní, ángel ìñù, nì sivi‑nè corneta xi‑ne, dandu nì tiacuì iá ana cáhàn yucán ndé iín mesa oro nùù Dios. Nsìcúmì esquina mesa mà itúú iin iin ñà‑ìá nahi nsiquì quisì, te mahì ñà‑jaàn tiacú cáhàn iin ana cáhàn \v 14 xì ángel làcà ní sivi xì corneta‑xi, te dohó nì cachi‑nè: \p ―Cuahán‑nî ndaxi‑ní cùmì ángel nuhní yuhù yùte cahnú nani Eufrates. \p \v 15 Ñàyùcàndùá, ducán nì quida ángel mà, nì ndaxi‑né cùmì ángel yucán, vàchi yucán ndoó tùha‑ne sàà meru cuìà, meru yòò, meru quìvì, meru hora ñà‑cacahnì‑né cuàhà nèhivì. Nùù cada ùnì nèhivì ñuhìví, icúmí cui iin‑ne. \p \v 16-17 Dandu nì xinì na ian nì sàníˋ, te nì xinì cuàhà sàstnùhù idu, te itándoó nèhivì yàtà‑sí. Ùì cientu millón nèhivì xínduu‑ne, nì tiacuì, vàchi iá ana nì cachitnùhu nadaa‑ne. Te xíndixi‑ne dùhnù càa, color cuahá nduú dùhnù dava‑ne, te dava ga‑ñà color ndiaa, te dava ga‑ñà, cuaán‑ñà. Te dìnì idu mà, na iá dìnì nsicaha, ducán xí‑ìa‑ña. Te yuhù‑sí caná fuerte ñuhu xì ñùhmà xì stná azufre (sahán aya). \p \v 18 Cunaha‑nsiá, sàhà nsì‑únì ñà‑dàná queé yuhù‑sí, sàhámà nì ca‑xihì cuàhà nèhivì, iyuhu cumánì, te cunduu davatahvi nèhivì ñuhìví nì caxihì nì quida ñuhu mà xì ñùhmà mà xì azufre dana ma. \v 19 Te iin iin idu, iá ñà‑dàná nùù dìnì‑sí xì nùù ndohò‑sí, vàchi ndohò‑sí, na iá còò, ducán iá, te iá dìnìá nahi còò, vàtùni tui‑sìndó. \p \v 20 Doco nèhivì nì càcu nùù nsidaa tnùndoho nahnu‑ma, ni cónì cùú‑né arrepentir sàhà cuàchi nì caquida‑ne nì quidayucun‑nè ñà‑ndùá cahvi‑né. Còó, iin‑ni nì quida‑ne seguir sáha‑ne promesa nùù ñà‑malu, te cahvi‑né cuàhà figura, sea oro nì cuyucàn, ò sea plata, ò sea càa yahá, ò sea yùù, ò sea yutnù nì cuyucàn. Te nsidaa ñà‑ndùá cahvi‑némà, ni có‑ìndéhá, ni có‑ìtiácuà, ni có‑xìcá. \v 21 Te nèhivì ndóo ga ñuhìví, ni cónì náxícócuîìn ini‑nè sàhà cuàchi‑ne, iin‑ni nì caquida‑ne ñà‑ndùá xíquida‑ne, sahní stnahá‑né, sáhàn tàtnà‑né, sáhàn tàdí‑nè, te iá‑nè xì ñahà xí‑né, te xidácuíhná stná‑nè. \c 10 \s1 Angel iníndáhá libru tii \p \v 1 Daaní, nì xinì vàxi inga ángel fuerte, mànuu‑ne dècuèndè ansivi vàxi‑ne. Ídùcún‑né iin vìcò, te ñuhú dìnì‑né iin sìcòyàhnchì. Nchií nùù‑né na ian nchií orá, te tnúù sàhà‑né nahi ñuhu. \v 2 Te iníndáhá‑nê iin libru tii nuná. Te nì sàcuììn‑nè ñuhìví, sàhà cuàhá‑nè ián dìquì mar, te sàhà ìtní‑nè, ián dìquì ñuhù íchî. \v 3 Te nì ndàhì ndee‑né, na ian ndáhì nsicaha, ducan tiacú. Daaní, nì nsihi nì ndàhì‑nè, dandu nì tiacu cáhàn iin ana cáhàn fuerte na ian cáhàn dàvì. Ùsà xichi nì càhàn ana cáhàn mà. \v 4 Te yùhù, cuàhìn chitui ñà‑ndùá nì cachi‑nè nì cùí, doco momentu mà nì tiacuì iá ana cáhàn ansivi, cachí‑yà xìˊ: \p ―Màsà chítúú‑nî ñà‑ndùá nì cachi ana nì càhàn ùsà xichi, te nì ìa na ian cáhàn dàvì, vàchi icúmí coo dèhé palabra mà ―nì cachi‑yà. \p \v 5 Daaní, ángel iín mahì mar xì dìquì ñuhù íchî, nì ndanihi‑ne ndahàcuàhá‑nè ansivi, \v 6 te nì ndacùcahan‑né mii‑yá itiácú nicanicuahàn, divi mii‑yá nì quidayucun xì ansivi, xì ñuhìví, xì mar, xì nsidaa iñàha iá lugar yucán. Te nì cachi‑nè: \p ―Chináhî Dios, mà cuéé gà, \v 7 te sàà quìvì cuu ndisa nsidaa ñà‑ndùá nì cachitnùhu nèhivì xí Dios sànaha, vàchi na cuàhàn sivi trompeta xi ángel ùsà, dandísá, icúmí xìnu nsidaa ñà‑nduá cuní Dios quida‑ya, te iá dèháˋ vichi. \p \v 8 Daaní, inga tu nì tiacuì iá ana cáhàn ansivi, te dohó nì cachi‑yà xìˊ: \p ―Tnàtuu‑ní nùù ángel iín mahì mar xì dìquì ñuhù íchî, te tnii‑ní libru tii nuná ini ndahà‑né. \p \v 9 Ñàyùcàndùá, nì tnàtui nùù‑né, te nì cachì xì‑né: \p ―Taxi‑ní libru tii nùí. \p Te nì cachi‑nè: \p ―(Yoho iáˋ.) Tnii‑níà, te caxì‑níà. Icúmí nduvidì yuhù‑ní nahi ndudi ñùñù, doco nú sànì coco‑níà, dandu icúmíâ ndu‑uà‑ñà tìxi‑ní. \p \v 10 Daaní, nì tnii libru iníndáhá‑nêmà, te nì saxíà. Te (ñà‑ndáà ndùá), saxí vídìà, nahi ndudi, doco nì nsihi nì coquíà, dandu nì nsicuìhnú úà inì. \v 11 Dandu nì cachi tu ángel mà xìˊ: \p ―Icúmí‑nî cachitnùhu gà‑ní ña‑ndùú razón ndiaha xí Dios sàhà cuàhà nèhivì ndoó cuàhà ñuu cáhàn cuàhà dàhàn. Daaní, stná cuàhà rey dandacú nùù ñuu mà, icúmí‑nî cachitnùhu stná‑ní sàhà‑té ―nì cachi ángel. \c 11 \s1 Ùì nèhivì cáhàn cuenta xi Dios \p \v 1 Daaní, nì sàha‑ya yùhù iin vara caní nahi metro, te nì cachi‑yà xìˊ: \p ―Ndacuiìn‑ní, cuahán‑nî, chitacùhá‑nî veheñùhu cahnú ndé cahvi nèhivì Dios, te chitacùhá stná‑ní mesa ndé sáha‑ne promesa ìì xí‑né, te nacahvi stná‑ní nadaa‑ne sáhàn cahvi xì‑yá yucán. \v 2 Doco patiu yàtà veheñùhu màsà chítácùhá‑nî, vàchi icúmí ndòamà ndahà tiàa inga raza. Tiàa ma, icúmí‑tê cundoo‑tè nsidanicuú gá lugar ñuu ìì, te quida quini‑tè xì nèhivì yucán. Ùì dico ùì (42) yòò cunduu tiempu caquida‑tè ducán. \v 3 Doco yucán cuàhàn cundoo stná ùì nèhivì‑xí icúmí nìhìtáhvì càhàn cuenta xi. Iin mil ùì cientu ùnì dico quìvì icúmí‑nê càhàn‑nè xì nèhivì ñà‑ndùú razón xi. Te sìcoto cundixi‑ne, sìcoto tnuu cundua ―nì cachi‑yà. \p \v 4 Cunaha‑ní, mii‑yá nduú‑yá Stoho nsidaa ñuu iá ñuhìví. Te frente silla ndé iá‑yà (ansivi) itá ùì nù‑olivu, xì ùì candeleru. Pues na quidá nsidaa ñà‑jaàn nùù‑yá gloria, ducán quidá stná ùì nèhivì cáhàn cuenta xi‑ya (ñuu mà). \v 5 Te nú xiní ùhì iin tiàa xi‑né, te cuní‑te quida quini‑tè xì‑né, dandu cuàhàn cana ñuhu yuhù‑né coco‑tè. Te ducán icúmí cuu xi nsidaa ana cuní quida quini xi‑né. \v 6 Te ndahà stná ùì nècuàchìmà icúmí ndòo poder ñà‑cadi xì dàvì ñà‑màsà cuun ni‑iin dàvì inii tiempu cáhàn‑nè cuenta xi Dios. Te icúmí‑nê dandacú stná‑nè nùù tècuìí ñà‑nanduu‑tè nìì, te nú cuní‑nè, vàtùni dandohó stná‑nè nèhivì nsidanuu clase tnùndoho, según nadaa xichi cuní‑nè. \v 7 Daaní, nú sànì nsihi tiempu cáhàn‑nè xì nèhivì cuenta xi Dios, dandu icúmí‑nê cui‑nè, vàchi iá iin quisì dàná inácáá ini yavi cùnú sàstnùhù yùcán, te icúmí quisì ma nana‑sì quee‑sì, nàá‑si xi ndúì nèhivì cáhàn cuenta xi Dios mà, te icúmí‑sî cundee‑sí nùù‑né, dandu cui‑nè. \v 8 Te yucán mahì calle ñuu ndé nì xìhì Stoho‑ndà Señor nchìca cruz, yucán icúmí nsìi ma cuitànduhù‑né. Te divi ñuu mà, Sodoma cachí stná‑nè xán, te Egipto cachí stná‑nè xán, (vàchi malu gà modo xi nèhivì ndoó yucán). \v 9 Pues, ñuu yucán cuitànduhù nsìi ma, te cundehè cuàhà nèhivì‑né, nèhivì cuàhà raza ndoó cuàhà ñuu, te cuàhà dàhàn cáhàn‑nè. Ùnì quìvì dava cuitànduhù nècuàchìmà yucán, ni mà cuáha nèhivì cundùxin‑ne. \v 10 Al contrario, cuàhàn‑nè cudiì ini‑nè ñà‑sànì xìhì nsìi ma. Cuàhàn‑nè quida‑ne vicò, te dacútâhvì stnahá‑né iñàha, te cudiì ini‑nè, vàchi còò gá ndúì nècuàchì sàhnú nì sacahàn cuenta xi Dios, vàchi antes cuàhà gá nì ndoho‑ne nì quida nècuàchìmà. \v 11 Daaní, nú sànì yàha ùnì quìvì dava, dandu icúmí nsìi ma natiacu‑nè quida Dios, te ndacuìta‑ne. Ñàyùcàndùá, yáha ga icúmí yùhí nsidaa nèhivì cundehè xì‑né. \v 12 Dandu icúmí tiacu tàchì ana cáhàn ansivi, te dohó cachi‑yà: \p ―Nahà‑nsia dìquì‑xí yohó. \p Dandu canana nècuàchì sàhnùmà dìquì‑xí ansivi. Mahì vìcò nana‑ne cùhùn‑nè, cundéhe nsidaa nèhivì xiní ùhì xì‑né. \v 13 Dandu divi hora mà, ndee gá icúmí tnàa ñuhìví. Nùù cada ùxìn vehe itánduhù ñuu mà, icúmí caà ian. Te icúmí cui ùsà mil nèhivì sàhà‑ñá icúmí tnàa guá ducán. Dandu nèhivì dava ga, cuàhà gá yùhí‑nè, te nacuni‑nè cahnú gá poder xi mii‑yá iá ansivi. \p \v 14 Pues, ñà‑jaàn nduú tnùndoho cahnú ñà‑úì. Doco cumánì gá ñà‑únì, te sà‑ìtúú vàxa. \s1 Nansa icúmí cuu na sivi ángel ùsà corneta xi‑ne \p \v 15 Daaní, ángel ùsà, nì sivi‑nè corneta xi‑ne. Te nì inini ndee cána cuàhà‑né ansivi, cachí‑nè: \q1 Sànì sàà quìvì cusahnú Stoho‑ndà Señor nùù nsidaa ñuu ñuhìví, te nicanicuahàn icúmí‑yâ cusahnú‑yá, mii‑yá xì Dèhemanì‑yá Cristu. \m \v 16 Dandu òcò cùmì nècuàchì sàhnú ndoó nùù Dios dìquì silla vico, nì tutuyuhu‑né nùù sàhà‑yá, te nì cahvi‑néyà, \v 17 cachí‑nè: \q1 Naquímánì‑nsí mii‑ní Stoho‑nsì Dios, vàchi icúmí‑nî nsidanicuú poder. Dècuèndè sànaha iá‑nî, te nicanicuahàn icúmí‑nî coo‑ní. Ansivéhé‑nî, vàchi sànì quesaha‑ní cuàhàn‑ní cusahnú dahuun‑ní nùù ñuhìví, cuàhàn‑ní dandacu‑ní nùù nsidaa nèhivì ñuhìví. \v 18 Mii‑né, nì xìdà ini‑nè, doco sànì sàà quìvì nachitacùhá‑nînè castigu xi‑ne. Te sànì sàà stná tiempu nsidandaà‑ní sàhà nècuàchì nduú nsìi. Te vichi icúmí cundiatú stná anima nsidaa ana xinúcuáchí nùù‑ní, nacua nècuàchì cáhàn cuenta xi‑ní, te ducán stná nsidaa gá ana xínduu nèhivì xí‑nî, divi ana cahvi xi‑ní, a ducán nduú‑né nèhivì ùún, ò nèhivì chicá nì nìhì chuun nùù‑ní. Doco nèhivì nì quida quini xi ñuhìví, còó, vàchi icúmí‑nî dandáñúhú‑nînè, nì cachi nècuàchì sàhnùmà. \p \v 19 Daaní, nì nuna veheñùhu ìì xí Dios ansivi, te nì xinì ini veheñùhu ma iá caja ìì ndé inácáá palabra nì cachi‑yà na ní ndòo sahnú‑yá xì nèhivì xí‑yá sànaha. Dandu yáha ga nì tàsa, te nì tiacu cahá fuerte; te ndee gá nì càhàn stná dàvì, te nì tnàa. Te nì còyo stná iin. \c 12 \s1 Nansa nì xini Juan seña sàhà nècuàchì ñahà nì xinudèhé na ní xìdà ini quisì cuahá \p \v 1 Daaní, nì xinì iin seña cahnú ansivi. Nì natùi iin nècuàchì ñahà. Tìxi sàhà‑né iá luna, te tnúù nihni ñà‑ndùá ndixí‑né, vàchi orá nduá, te dìnì‑né, ñuhá iin corona ndé itándiaa ùxìn ùì sìnsìví. \v 2 Meru sà‑ìtúú tùinuù méè xi‑ne, ñàyùcàndùá, ndáhì‑nè, vàchi nì quicuehè‑nè, cuàhàn cacu dèhe‑ne. \v 3 Te nì tùi inga seña nùù ansivi. Nì quecunu iin quisì cahnú cuàhá, caní‑si nahi còò nahnu‑guá, te cuahá laà‑si. Ùsà dìnì‑sí, te ùxìn nsiquì‑sí itá. Cada iin iin dìnì‑sí ñuhú sìcàté vico. \v 4 Te iá stná ndohò caní‑si, te xi ndohò‑símá nì cani‑sì cuàhà sìtnúù itándiaa ansivi, nì dàndiàchì‑ñásî nùù ñuhìví. Iin tantu sìtnúù mà nì ndiàchì nùù ñuhìví, te ùì tantu‑si nì ndòo ansivi. Dandu nì sàcuììn quisì mà nùù nècuàchì ñahà mà, ndiatú‑si tùinuù méè xi‑ne, vàchi cuní‑si caxì‑sívê na sánì cacu‑ve. \v 5 Dandu nì tùinuù‑vé, tiàa nduú‑vé, te nduú stná‑vè mii‑yá cuàhàn cusahnú nùù nsidanicuú ñuu, te mà cuáha‑ya quida ndevàha‑ne. Dandu (nì xinì) nì ndanchito‑ya dècuèndè ndé iá Dios nùù silla ndiaha xí‑yá. \p \v 6 Daaní, nècuàchì ñahà mà, nì xinudèhé‑nè yucù dàná, vàchi yucán sànì nsidayucun Dios iin xaan ndé coo‑ne, te yucán icúmí‑nê nìhì‑né ñà‑cutiacu‑nè iin mil ùì cientu ùnì dico quìvì. \p \v 7 Doco nì quesaha iá guerra ansivi. Ángel nani Miguel xì compañeru‑nè nduú iin ladu, te quisì cuahá mà xì compañeru‑si nduú inga ladu, te nì canàá stnahá‑si. \v 8-9 Doco cónì cúndéé‑sî. Ñàyùcàndùá, nì taxi‑nési ansivi, vàchi còò gá permisu cundoo gà‑si yucán (ndé iá Dios). Nì dàndiàchì‑yási nùù ñuhìví yohó, mii‑sí, xì nsidaa ana nchícùn xì‑sí. Vàchi quisì (cusahnuma), divi còò iá ndè sànaha nduú‑si; ñà‑malu nduú‑si, te Satanás nani stná‑si, te divi‑sì nduú ana dandahví xì nèhivì inicutu ñuhìví. \p \v 10 Dandu nì tiacuì iá ana cáhàn fuerte ansivi, te dohó cachí‑nè: \p ―Vichi sànì càcu nsidaa nèhivì xí Dios. Te sànì sàà quìvì cusahnú fuerte‑yà, te cusahnú stná Dèhemanì‑yá Cristu. Vàchi sànì ndiachi ñà‑malu fuera, vàchi divi‑sì nduú ana daqúee cuàchi xi dìquì ñani‑ndà (iin‑ni cahvi stná xi Yua‑nda Dios), vàchi ndui te ñuú dacuidá cuàchi‑sìné. \v 11 Doco mii‑né, nì cundee‑né nùù‑sí ñà‑nì ndacùcahan‑né mii‑yá nani Lelù Íì, divi mii‑yá nì xìtià nìì‑xí sàhà‑ndà. Ni cónì cáyùhí‑nè, nì cachi vate‑né nchícùn‑nèyà, vachi dispuestu nì sandoo‑ne cui‑nè, cónì cùhí ini‑nè vida xi‑ne. \p \v 12 ’Pues vichi xiñuhu cudiì ini nsidaa ana ndoó ansivi, (vàchi sànì cùxio ñà‑malu). Doco nèhivì ndoó ñuhìví xì mar, ndahví‑nè, vàchi yucán sànì nasaà‑si, xídà cuàhà inì‑si, vàchi ináhá‑sî làcà iyuhu quìvì ndóo nùù‑sí (ñà‑quida‑sì ñà‑ndùá cuní‑si). \p \v 13 Daaní, na sánì cundaà inì‑si ñà‑sànì ndiachi‑sí ñuhìví yohó nduá, dandu nì quesaha‑sí náâ‑si xi nècuàchì ñahà mà, divi nècuàchì nì tùinuù méè xi. \v 14 Dandu mii‑né, nì nìhìtáhvì‑né coo ndìxìn‑né nahi ndìxìn yanuni nahnú, te nì ndava‑ne cuàhàn‑nè yucù ndé coo dèhé‑nè. Yucán icúmí‑nê lugar (dèhé) xi‑ne ndé nìhì‑né ñà‑cutiacu‑nè ùnì cuìà dava, te ducán càcu‑ne nùù còò mà. \v 15 Doco yuhù còò mà nì cana cuàhà tècuìí nahi yùte, vàchi cuní‑si tnani nècuàchì ñahà mà; \v 16 doco nì chindee ñuhìví nècuàchìmà, vàchi nì nsìcà ñuhù nì ndèe nsihi tècuìí nì cana yuhù‑síma. \v 17 Ñàyùcàndùá, nì xìdà gà inì‑si sàhà nècuàchì mà, te nì quesaha‑sí xicánúú‑si nandúcú‑sî dava ga dèhe‑ne, vàchi, cuní‑si quida quini stná‑si xi nsidaa dèhe‑ne chívàha xi ley xi Dios, te nchícùn viì xì ñà‑ndùá cachí Jesucristu. \c 13 \s1 Nansa nì ndecoyo ùì gà quisì daná \p \v 1 Daaní, nì sàcuììn yuhù mar, te nì xinì mahì tècuìí nì quecunu iin quisì daná, ùsà dìnì‑sí, xì ùxìn nsiquì‑sí. Te iin iin nsiquì‑sí ñuhú iin sìcàté vico. Te ìcà iin iin dìnì‑sí itándiaa quìvì‑sí, iin quìvì iá quini, te cáhàn contra xi Dios. \v 2 Nahi tigre, ducán náhà quisì nì xinì mà. Doco sàhà‑sí, nahi sàhà sì‑oso, ducán ndáa‑ña. Te yuhù‑sí, nahi yuhù nsicaha, ducán iáˋ. Te quisì nì quecunu antes, te iá nahi còò, divi nùù quisì yucán nì nìhì quisì yohó poder dandacú‑si nùù ñuhìví. Ñàyùcàndùá, ndee ní cusahnú‑si; vàchi nùù inga quisì mà nì nìhì‑sí coo‑sì nùù silla cahnú dandacú‑si. \v 3 Daaní, nì xinì nì nacuèhè‑si, iin dìnì‑sí nì nacuèhè, cuàhàn cuià cahín. Doco nì nduvàha ndé nì nacuèhè xi‑sì. Ñàyùcàndùá, nì ndulocó nsidaa nèhivì ñuhìví ñà‑nì nduvàha‑sì. \v 4 Sàháyùcàndùá, nì cahvi‑né quisì nahi còò chindéé xì quisì ùì mà ñà‑dàndàcú‑sí. Stná quisì ùì mà, nì cahvi stná‑nèsi, cachí‑nè: \p ―Còò ana ndudává xí quisì jaàn. Còò iin cui cundee xi nùù‑sí nú ni náâ‑nè xì‑sí ―xícachi‑nè. \p \v 5 Te nì nìhì stná‑si ñà‑màsà yúhî yuhù‑sí càhàn ndevàha‑sì dìquì Dios; ndee nì càhàn quini‑sì dìquì‑yá. Te nì nìhìtáhvì stná‑si ñà‑cusahnú‑si ùì dico ùì (42) yòò. \v 6 Te ndee ní canàhá‑si dìquì Dios, quini gá nì càhàn‑si dìquì‑yá, xì dìquì lugar ndé iá‑yà, xì dìquì nsidaa ana ndoó cutnáhâ xí‑yâ ansivi. \v 7 Te nì nìhì stná‑si ñà‑quida quini‑sì xì nèhivì xí‑yá, te cuàhà‑né nì sahnì‑sí. Te nì nìhìtáhvì stná‑si ñà‑dandacú‑si nùù nsidaa raza nèhivì ndoó nsidaa ñuu, ndéni dàhàn nì cui cáhàn‑nè. \v 8 Te nsidanicuú nèhivì ñuhìví, cuàhàn‑nè cahvi‑nési. Doco ni‑iin nèhivì mà, có‑ìtúú quìvì‑né nùù libru xi Lelù Íì. Vàchi cunaha‑nsiá, dècuèndè na táyôo ñuhìví, dandu sà‑ìtándiaa quìvì nsidaa ana icúmí cutiacu nùù‑yá. \p \v 9 Ni cúníní vàha nsidaa nèhivì nansa cachí palabra yohó. \v 10 Nú ni chícádí nèhivì‑ndó, dandu mii stná‑nè icúmí‑nê cundiadi stná‑nè; te nú ni cahní nèhivì‑ndó machete, divi machete icúmí‑nê cui stná‑nè. Sàhà ñà‑jaàn, xiñuhu cundoo‑nda calma, te cunihnu vàha ini‑ndà mii‑yá, vàchi nèhivì xí‑yá nduu‑nda. \p \v 11 Daaní, nì xinì yucán nì quecunu inga quisì daná. Nùù ini ñuhù ñuhìví nì nana‑sì. Itá ùì nsiquì‑sí, nahi nsiquì lelù, doco nacua cáhàn quisì cahnú nahi còò mà, ducán cáhàn stná quisì yohó. \v 12 Ladu nùù quisì nì quecunu nùù mar, jaàn iín quisì yohó, te sàhá chindéé quisìmà‑sí, ñàyùcàndùá quidá‑si cùahà iñàha ndulocó nèhivì. Te quidá stná‑si xi nèhivì ñuhìví ñà‑fuerza cahvi‑né quisì iá‑si nùù‑xí, divi quisì nì nacuèhè daná dìnì‑xí, te nì nduvàha‑sì. \v 13 Te quisì iín yucán, cuàhà gá iñàha quidá‑si ñà‑quida tontó‑te nèhivì, dècuèndè cóyo stná ñuhu ansivi cundehè‑né, ducán quidá‑si, \v 14 dandáhvî‑siné ñà‑cuàhà guá quidá‑si, vàchi nì nìhì‑sí ñà‑quida‑sì ducán nú iín‑si nùù inga quisì mà. Ñàyùcàndùá, cachí‑si xi nèhivì ñà‑quidayucun‑nè figura cahnú cunduu quisì nì nacuèhè, te nì nduvàha ma. \v 15 Te figura mà, ndè nì dìtáˋ tàchá, vàchi ducán nì nìhì inga quisì mà quida‑sì xán. Dècuèndè cáhàn stná nì quida quisì mà. Te nú có‑càndísâ iin nèhivì cahvi xán, dandu dandacú‑si cui nècuàchìmà. \v 16 Te icúmí stná‑si dandacú‑si màcùtuu iin tnuni xi‑sì ìcà nsidanicuú nèhivì, ò sea màcùtua ini ndahàcuàhá‑nè, te ò nùù tnaa‑nè. Doco nsidanicuú‑né, icúmí màcùtuu tnuni mà ìcà‑né, a sea ni cúndúú‑né nèhivì nihí chuun, te ò nèhivì ùún, ò nècuàchì ndahví, ò nècuàchì cuìcà, ò iin peón‑ni, ò iin lamú. \v 17 Vàchi nú còò tnuni xi‑sì, ò quìvì‑sí, te ò número xi quìvì‑sí ìcà‑né, dandu còò permisu cuiin‑ne ò dicò‑né. \v 18 Cunaha‑nsiá, palabra nchichí nduá cuàhìn cachì xì‑nsiá yohó. Iin nècuàchì nchichí, vàtùni cahvi‑ne nadaa nduá sáà número xi quìvì quisì mà, vàchi número xi quìvì iin tiàa nduá. Te divi 666 nduú número mà. \c 14 \s1 Alanbanza icúmí coto 144,000 nèhivì xí Jesús \p \v 1 Daaní, nì xinì dècuèndè yucù Sión, te yucán iín mii‑yá nani Lelù Íì, te cutnáhâ‑yá xì iin cientu ùì dico cùmì mil (144,000) nèhivì, te ìcà tnaa iin iin‑ne itúú quìvì Yuandiáhá‑yâ. \v 2 Dandu nì inini ndè ansivi tiacú na ian cundáá nùù yutnù cuerda nani arpa. Te fuerte tiacú nahi tèñuhu cuáhà, na ian cáhàn ndee dàvì. \v 3 Te nì caxito nèhivì cuáhà mà iin alabanza saa, itá‑né frente silla ndiaha xí‑yá ndé itá stná cùmì ana itá saín nùù‑yá, te ndé ndoó stná òcò cùmì nècuàchì sàhnú. Doco ni‑iin nècuàchì dava ga, mànìcùí cutùha stná‑nè coto‑ne alabanza mà, cuisì nèhivì cuáhà itá yucán, divi nèhivì xínduu iin cientu ùì dico cùmì mil tiàa ma. Te nsidaa‑né nduú nèhivì nì càcu nùù ñuhìví yohó nì quida (Jesucristu). \v 4 Te ni còò ni‑iin cuàchi ni quidá‑né xì nècuàchì ñahà, vàchi cónì cáhàn‑nè xì nècuàchì ñahà ni‑iin xichi. Te vichi, nchícùn‑nè mii‑yá nani Lelù Íì ndéni nì cui ni cúhùn‑yà. Antes mahì nèhivì ñuhìví nì sandoo‑ne, doco vichi sànì càcu‑ne ñà‑nì dànáà‑yá sàhà‑né, te sàhájàn nì càcu‑ne ñà‑cunduu‑ne na iin promesa chica ndiaha nùù Yua‑nda Dios xì nùù Lelù Íì, \v 5 vàchi de por sí, mà túha‑ne dandahví‑nè; te nicanicuahàn ndoó‑né nùù silla ndiaha ndé iá‑ya, vàchi còò ni‑iin falta xi‑ne nùù‑yá. \s1 Ùnì razón nì cachitnùhu ùnì ángel ndavá ansivi \p \v 6 Daaní, nì xinì ndavá inga ángel dìquì‑xí ansivi, nihí‑né razón vàha xi Dios, iin razón icúmí cunaha nicanicuahàn. Te cuàhàn ángel mà cachitnùhu‑neà xì nsidaa nèhivì nsidanicuú ñuu iá ñuhìví, nsidanicuú raza‑nè ndéni dàhàn nì cui cáhàn‑nè. \v 7 Te dohó nì cachi ángel xì nèhivì mà: \p ―Cahvi‑nsiá Dios, te tavà‑nsiá tnùñuhu xí‑yá, vàchi sànì sàà quìvì nsidandaà‑yà sàhà cuàchi nèhivì ñuhìví. Ñàyùcàndùá, cahvi‑nsiáyà, vàchi divi mii‑yá nduú ana nì quidayucun xì ansivi, ñuhìví, mar, xì nsidaa stná ndé caná tècuìí. \p \v 8 Daaní, (nì xinì) nchícùn gà vàxi inga ángel, te dohó nì cachi‑nè: \p ―Sànì ndañuhu ñuu Babilonia, sànì chàhmà dahuan nì quida Dios, vàchi nì sàha nèhivì ñuu mà ñà‑coho stná nèhivì inga ñuu, tè ñàyùcàndùá, nì xìni stná nècuàchìmà, te quini nihnú stná ini‑nè vichi. Ñàyùcàndùá, icúmí nècuàchì Babilonia mà nìhì‑né iin castigu fuerte ―nì cachi ángel mà. \p \v 9 Daaní, nchícùn gà vàxi inga ángel, te vichi nduú ùnì ángel sànì quecoyo. Te nì ndàhì ndee‑né, cachí‑nè: \p ―¡Ndahví nsidaa ana cahvi xi quisì daná mà ò figura‑si! ¡Te ndahví stná ana sà‑ìtúú tnuni xi‑sì nùù tnaà‑xi, ò ini ndahà‑xí! \v 10 Vàchi yáha ga icúmí‑nê ndoho‑ne mahì ñuhu cahnú ndé xîxìn azufre sahán quini, te indéhe stná ángel ìì xí Dios, xì stná Lelù Íì. Te castigu mà, ducán quea na ian cuàhàn dacohó Dios‑nè iin ndutè quini, te micuísi ndutè fuerte cunduu‑tè, doco fuerza coho‑nète, vàchi xídà ini‑yà sàhà‑né. \v 11 Ñàyùcàndùá icúmí‑nê cundoo‑ne ndoho‑ne nicanicuahàn ndé (xíxìn ñuhu, te) caná ducún ñùhmà, ni mà nunca nìhì gá‑nè cundoo dadí‑né, ndui te ñuú icúmí‑nê ndoho‑ne, vàchi nì cahvi‑né quisì mà xì figura‑si, te nì sàcùtuu stná quìvì‑sí ìcà‑né. \v 12 Ñàyùcàndùá, cuàhà paciencia xiñuhu cucumi nsidaa nèhivì xí Dios, divi nsidaa ana chívàha xi ley xi‑ya, te nihnú vàha ini xì (Dèhemanì‑yá) Jesús. \p \v 13 Daaní, nì tiacu tu iá ana cáhàn ansivi, cachí‑nè xìˊ: \p ―Vichi tiaa‑yó palabra yohó cachíˋ xùn: “Dècuèndè vichi xì quìvì nùù‑xí, ndiaha gá coo xi nèhivì cui, te nú nduú‑né ana nchícùn xì Stoho‑ndà Señor”. Ñà‑ndáà ndùá, cachí Espíritu Ìì xí Dios, icúmí nècuàchìmà quetatu vàha‑ne, mà ndóhó gá‑nè nùù chuun quidá‑né, te dècuèndè gloria nacuni stná mii‑yá nsidaa obra nì quida‑ne. \s1 Nansa cuàhàn cuu quìvì último \p \v 14 Daaní, nì xinì iin vìcò cuxín yaa, te nùù vìcò mà iá ana indéhe nahi mii‑yá ana nduú Tnaha Nèhivì Ñuhìví. Te dìnì‑yá, ñuhá iin corona oro, te iníndáhá‑yâ iin hoz dììn. \v 15 Dandu nì quee inga ángel nùù veheñùhu ìì xí‑yá, te nì ndàhì‑nè nì càhàn‑nè xì mii‑yá iá nùù vìcò, cachí‑nè: \p ―Cahndè‑ní viu ndanihi‑ní cosecha, vàchi sànì xida viu ñuhìví, te vichi sà‑ìá ndanchitoa. \p \v 16 Daaní, nì sahnde‑yà viu iá ñuhìví, te ducán nì ndanchito cosecha mà. \p \v 17 Dandu nì quee inga ángel nùù veheñùhu ìì iá gloria mà, te iníndáhá stná‑nè iin hoz dììn. \v 18 Dandu nì quee inga ángel nùù ndé iín mesa ìì ndé cahvi‑né Dios, te nduú‑né ángel dandacú nùù ñuhu xíxìn. Te nì ndàhì ndee‑né, cachí‑nè xì ángel iníndáhá hoz mà: \p ―Xì hoz dììn jaàn cahndè‑ní nsidaa sì‑uva caá nducuyòhò ñuhìví, vàchi sànì xìchi‑sì ―nì cachi‑nè. \p \v 19 Ñàyùcàndùá, nì sahnde ángel mà sì‑uva ñuhìví xì hoz xi‑ne, te nì dàtàcá‑nè nsidaa‑sí nì dàquée‑nèsi ini lugar ndé chàhmà‑sí quee tècuìí‑si. Te seña ñà‑ìcúmí‑sî chàhmà‑símà nduú ñà‑ìcúmí Dios cuàha‑ya nèhivì malu iin castigu fuerte. \v 20 Vàchi cunaha‑nsiá, fuera ñuu nì chàhmà‑né, te nì xìtìa nìì‑né, ducán cuàhà nìì mà nahi yùte ndé queé cuàhà tèñuhu, te cunú nì xìca (nahi ùì metro), na ian ducún iá frenu xi idu. Te ùnì cientu kilómetro nduú ñà‑càní yùte nìì mà. \c 15 \s1 Ùsà ángel dandacú nùù ùsà tnùndoho chicá nahnú \p \v 1 Daaní, nì xinì cuú inga seña ansivi, iin seña ndiaha. Te nì nduloquíˋ, vàchi nì xinì ndoó ùsà ángel dandacú nùù ùsà tnùndoho chicá nahnú, te ñà‑último nduájàn, vàchi sà‑ìá, xì ñà‑jaàn‑ní mà cuídà gà ini Dios nú sànì yàha. \p \v 2 Dandu nì xinì mar iá (ansivi) yucán, nahi vidriu nduá, te dácà stnahá stná vidriu mà xì ñuhu xíxìn, ducán náhà. Te nùù mar mà itá cuàhà nèhivì, xínduu‑ne ana nì cundee nùù quisì daná mà, xì nùù figura‑si, xì nùù número xi quìvì‑sí, nùù nsidaa ñà‑jaàn nì cundee‑né, te vichi itá‑né yucán, nihí‑né yutnù cuerda cundaa. \v 3 Te nacuátú stná‑nè, xitó‑né alabanza xi Moisés nì xinucuachi nùù Dios (sànaha), te xitó stná‑nè alabanza xi Lelù Íì, cachí‑nè palabra yohó: \q1 ¡Ndiaha gá nsidaa obra quida‑ní, Stoho‑nsì Dios; ndulócô‑nsì ñà‑cuàhà guá quida‑ní! Nsidanicuú poder icúmí‑nî. Doco micuísi ñà‑ìá viì nduá quida‑ní, cuisì ñà‑ìá vàha nacua ndiá ìcà. Ansivéhé‑nî, vàchi rey nduu‑ní, te cusáhnú‑nî nùù nsidaa ñuu. \v 4 Te vichi xiñuhu cahvi nsidaa nèhivì mii‑ní, Stoho‑nsì Señor; xiñuhu nsidaa‑nsí ndanihi cahnú‑nsí mii‑ní, vàchi cuisì mii‑ní ìì ndisa‑ní. Te icúmí nèhivì nsidaa ñuu tnàtuu‑ne cuitasisi‑né nùù‑ní, vàchi nùù nsidaa‑né náhà claru iá viì nsidaa ñà‑ndùá nì quida‑ní xì nèhivì ñuhìví. \m Ducán nì cachi‑nè. \p \v 5 Daaní, nì nsihamà, dandu nì xinì nì nuna cuartu chicá ìì iá ini veheñùhu xi‑ya ndé iá vàha ley ìì xí‑yá. \v 6 Te nì caquee ùsà ángel mà vàxi‑ne, diví ángel dandacú nùù ùsà tnùndoho nahnú icúmí ndoho nèhivì. Te ndixí‑né sìcoto yéhè cuxín yaa, te nuhní nchìca‑ne iin siuhma oro. \v 7 Dandu nì tnàtuu iin ana iín saín nùù‑yá, te nì sàha‑ne iin iin ángel mà iin yaxìn oro, chitu iin iin‑sì castigu xi Dios, divi mii‑yá itiácú nicanicuahàn, vàchi sàhà cuàchi nèhivì, ñàyùcàndùá, xídà ini‑yà. \v 8 Daaní ñà‑ndiaha fuerte guá‑yà, te ñà‑ndee guá dandacú‑yá, ñàyùcàndùá nì cana ñùhmà, te nì xìtià inicutu veheñùhu ìì mà. Te sàhà ñùhmà mà mànìcùí nansìhvi ga ni‑iin nèhivì ini lugar mà dècuèndè sànì nsihi ùsà tnùndoho nahnú dandacú ángel mà nùù‑xí. \c 16 \s1 Nansa icúmí dacóyo ángel ñà‑ñùhú ini ùsà yaxìn oro, divi ñà‑ndùú tnùndoho nahnú \p \v 1 Daaní, nì tiacuì iá ana cáhàn fuerte ini veheñùhu ìì mà, cachí‑yà xì ùsà ángel mà: \p ―Cuahán‑ndâ dacóyo‑ndá ñà‑ñùhú ini iin iin yaxìn mà dìquì ñuhìví ñà‑cundua castigu fuerte sàhà‑ñá xídà ini Dios sàhà cuàchi nèhivì ―nì cachi‑nè. \p \v 2 Dandu nì quee ángel primeru nì dàcóyo‑ne ñà‑ñùhú ini yaxìn xí‑né dìquì ñuhìví. Ñàyùcàndùá, nsidaa nèhivì itúú tnuni xi quisì daná mà, nì cana iin nsìhi ùhì ìcà‑né, quini iá, te yáha ga cuhíà; nùù nsidanicuú ana cahvi xì figura quisì mà, nì cana nsìhi ùhì mà ìcà‑né. \p \v 3 Daaní, ángel ùì, nì dàcóyo‑ne ñà‑ñùhú ini yaxìn xí‑né mahì mar. Te nì nanduu nsihi tècuìí mà nìì, nahi nìì nèhivì nì xìhì. Ñàyùcàndùá, nì xìhì nsidanicuú quisì itiácú ñuhú mar. \p \v 4 Daaní, ángel ùnì, nì dàcóyo‑ne ñà‑ñùhú ini yaxìn xí‑né, nì còya nùù nsidaa yùte xì nùù nsidaa lugar ndé caná tècuìí, te nì nanduu stná tècuìí mà nìì. \v 5 Dandu nì tiacuì cáhàn iin ángel dandacú nùù nsidaa tècuìí, te nì cachi‑nè xì Yua‑nda Dios: \p ―Stoho‑nsì Señor, mii‑ní nduú ana iá ndè nicanicuahàn sànaha. Te ìì gá stná‑ní, ñàyùcàndùá, iá viì ñà‑ndùá sànì quida‑ní xì nèhivì sàhà cuàchi‑ne. \v 6 Vàchi mii‑né, nì casahnì‑né nèhivì vàha xi‑ní; cuàhà tiàa nì càhàn cuenta xi‑ní nì casahnì‑né, te nì xìtià nìì‑né, ñàyùcàndùá, divi nìì nduá icúmí nècuàchìmà coho‑ne quida‑ní. Ducán icúmí coo xi‑né, vàchi malu‑nè. \p \v 7 Dandu nì inini iá inga ángel yatni nùù mesa ìì ndé cahvi‑né Dios, te nì cachi‑nè: \p ―Ñà‑ndáà nduá, Stoho‑nsì Dios. Nsidanicuú poder icúmí‑nî, te micuísi ñà‑ìá viì nduá sànì quida‑ní xì nèhivì sàhà cuàchi‑ne, cuisì ñà‑ndìá ìcà nduá sànì quida‑ní xì‑né. \p \v 8 Daaní, ángel cùmì, nì dàcóyo‑ne ñà‑ñùhú ini yaxìn xí‑né nùù orá, te ñàyùcàndùá nì nìhìtáhvì orá dansíì fuerteà nèhivì. Nahi ñuhu xíxìn nì nandua, \v 9 te yáha ga cuàhà nì nsìì‑né sàhà ñà‑ihni gá. Ñàyùcàndùá, quini guá nì canàhá‑nè dìquì Dios, vàchi divi‑ya nduú ana nì dàndàcú coo tnùndohoma; doco cónì náxícócuîìn ini‑nè sàhà cuàchi‑ne, ni cónì nácúní‑nè ñà‑viì nduá quidá‑yá. \p \v 10 Daaní, ángel ùhùn, nì dàcóyo‑ne ñà‑ñùhú ini yaxìn xí‑né nùù silla ndé iá quisì daná mà, te nì nàcuììn tnùù inicutu ñuu ndé dandacú‑si. Te nèhivì ndoó yucán, mà cúndéé gâ ini‑nè dolor ndohó‑né, ñàyùcàndùá nì tnii nùhu‑ne yàá‑nè. \v 11 Te nì canàhá quini‑ne dìquì mii‑yá iá ansivi ñà‑cuàhà guá tnùndoho yáha‑ne, te ndohó stná‑nè sàhà nsìhi ùhì nì cana ìcà‑né. Doco ni sàhà ñà‑jaàn cónì cùú‑né arrepentir sàhà ñà‑có‑ndiàá quidá‑né. \p \v 12 Daaní, ángel ìñù, nì dàcóyo‑ne ñà‑ñùhú ini yaxìn xí‑né dìquì yùte cahnú nani Eufrates. Dandu nì ndoco tècuìíà, te ducán mà cádí yùte ma nùù soldadu cuàhàn cundaca rey inga ñuu caquixi ladu ndé caná orá. \v 13 Daaní, nì xinì nì quee iin sì‑dicui yuhù iin iin quisì yucán. Ñà‑malu nduú sì‑dicui ma. Iin‑sì nì quee yuhù quisì cuahá nahi còò, te ingà‑si nì quee yuhù quisì nì quecunu mahì mar, te ingà‑si nì quee yuhù quisì cáhàn cuenta xi quisì úì mà. \v 14 Te espíritu xi ñà‑malu nduú sì‑dicui ma, te nì quee‑sì cuàhàn‑si ñà‑chiyuhù‑sí nsidaa rey dandacú ñuhìví yohó. Cuàhà gá icúmí quisì mà quida‑sì ñà‑ndulocó rey mà, te candisá‑te quixi‑tè nataca nsihi‑tè, cundoo tùha‑tè sàà quìvì coo guerra, te cundua quìvì cahnú xí Dios, divi mii‑yá icúmí xí nsidanicuú poder. \p \v 15 Te vichi cachí‑yà xì‑ndà: “Cunaha‑ndá, naànàá icúmî sàì ndé ndoo‑ndá. Ñàyùcàndùá, cundoo tùha‑ndá, te cunihnu vàha inì‑ndá sàhá màsà cúcáhán‑nûù‑ndâ na ian cucahan‑núù iin nèhivì nú còò sìcoto xi‑ne”. \p \v 16 Daaní, nì nataca nsihi soldadu, xì stná tè‑dàndàcú nùù‑té, nì casaà‑te iin xaan nani Armagedón, vàchi ducán nani lugar mà dàhàn hebreu. \p \v 17 Dandu ángel ùsà, nì dàcóyo‑ne ñà‑ñùhú ini yaxìn xí‑né mahì ansivi. Te nì tiacu fuerte cáhàn ndee ana cáhàn ini veheñùhu ìì xí Dios ansivi. Divi mii‑yá iá nùù silla ndiaha nduú ana nì càhàn, te nì cachi‑yà: \p ―¡Sà‑ìá! \p \v 18 Dandu nì tàsa cuahà, te nì nìhi fuerte, te yáha ga nì càhàn dàvì, te nì tnàa fuerte sàstnùhù. Chicá fuerte nì tnàa nùù nsidaa xichi inii tiempu ndoó nèhivì ñuhìví. \v 19 Te ñà‑ndee guá nì tnàa, ñàyùcàndùá nì tàhndè ñuu cahnú yucán, ùnì ñuu nì nandua. Te nsidaa gá stná ñuu ñuhìví, nì caà nsihi vehe yucán. Dandu nì nsinuu ini Dios sàhà ñuu Babilonia, ñà‑cuàha‑ya ñuu mà iin castigu cahnú, vàchi xídà ini‑yà sàhà nsidaa cuàchi nècuàchì ñuu mà, ñàyùcàndùá cuàhàn‑yà quida‑ya xì‑né na ian dacohó‑yánè iin ndutè có‑cùní‑nè. \v 20 Dandu nsidaa yucù iá ñuhìví, nì ndèa ini ñuhù, te nì ndèe stná ñuu iá mahì mar. \v 21 Daaní, ndè ansivi nì còyo iin núù ñuhìví, nahnú sàstnùhù iin ní cacòyo ma, ùì dico kilo vèe iin ian, cunaha‑nsiá. Te nèhivì ñuhìví, quini ga nì dàquée cuàchi‑ne dìquì Dios, vàchi yáha ga nì ndoho‑ne ñà‑nì còyo guá iin nahnuma. \c 17 \s1 Nansa icúmí ndoho ñahà malu \p \v 1 Daaní, iin ángel nùù nsì‑úsà nècuàchì xí‑inindaha yaxìn, nì tnàtuu‑ne nùí nì càhàn‑nè xìˊ nì cachi‑nè: \p ―Cúhùn‑ndà dacuníˋ mii‑ní nansa icúmí ndoho ñahà malu iá guá fama xi, te iá‑ña ndé ñuhú cuàhà tècuìí. \v 2 Divi ñahà mà nduú ana iá guá xì cuàhà tè‑cùsáhnû ñuhìví yohó. Te divi nùù mii‑ñá sànì cutùha stná dava ga nèhivì ñuhìví quida quini stná‑nè nahi miá. Te queámà na ian iin‑ni vinu xihí nsidaa‑né xì‑ñá, te ducán xíni stná‑nè ―nì cachi ángel. \p \v 3 Ñàyùcàndùá, ndacá ángel mà yùhù cuàhàn xìcà‑nsí dècuèndè ndé nduú yucù. Na ian sánîˋ quidá Espíritu Ìì xí Dios, ducán nduá cuàhàn‑nsì. Te na ní sàà‑nsì yucù mà nì xinì iá iin ñahà indánuú‑ña iin quisì daná cuahá, ùsà dìnì‑sí xì ùxìn nsiquì‑sí, te itándiaa cuàhà quìvì sìquini cáhàn contra xi Dios. \v 4 Te ndixí‑ña sìcoto moradu vico, xì sìcoto cuahá laa, te nì nducutá oro xì yùù yéhè, xì stná sìdiqui cuxín vico. Te iníndáhá‑ñâ iin copa oro chitu nsidaa ñà‑có‑ndiàá xì nsidaa ñà‑sìquini, vàchi cuàchi ñahà mà nduú ñà‑ñùhùmà. \v 5 Daaní, ìcà tnaà‑ña itúú iin quìvì ùhì mànìhì ini‑ndà. Dohó cacháˋ: Ñuu cahnú Babilonia, divi ñahà nì dàcuàhà‑xì dèhe yoco‑xí ñà‑quida quini stná‑ña, te nsidaa ana quidá quini ñuhìví, xínduu stná‑nè dèhe ñahà yohó, ducán cacháˋ. \v 6 Te nì xinì ñahà mà, na ian xíni‑ñà, vàchi ñà‑nì cudiì guá inìa sàhà ñà‑nì xìtìa nìì nèhivì xí Dios, ñàyùcàndùá, ducán queá na ian xíni‑ñà nì quida nìì mà, vàchi nì cudiì guá inìa nì xìhì nèhivì váha cáhàn vate sàhà Jesús. Te yùhù, cuàhà gá nì nduloquíˋ indéhí ñahà mà. \v 7 Dandu nì cachi tu ángel mà xìˊ: \p ―Màsà ndúlócô‑nî, vàchi cuàhìn dacuníˋ mii‑ní iñàha ñà‑cundaà vàha inì‑ní sàhà ñahà mà xì sàhà stná quisì indánuú‑ña, divi quisì iá ùsà dìnì‑xí, xì stná ùxìn nsiquì‑sí. \v 8 Cunaha‑ní, antes nìsa ìa quisì mà ñuhìví, te vichi còò cá‑si, doco icúmí‑sî naquecunu‑sì quee‑sì yavi cunú cuàhà, dandu después sàà‑si ndañuhu dahuun‑sì. Te cuàhà gá nèhivì ñuhìví, icúmí‑nê ndulocó‑nè na cuni‑nè quisì mà ñà‑nì ìa‑sì ñuhìví, te còò cá‑si, doco icúmí‑sî nandecunu tu‑sì. Doco nèhivì mà, ni‑iin‑ne có‑ìtándiaa quìvì‑né nùù tutu xi Dios. Vàchi tutu mà, dècuèndè na táyôo ñuhìví, dandu sà‑ìtándiaa quìvì nsidaa nèhivì cutiacu nicanicuahàn. \p \v 9 ’Pues vichi, yohó iá iin palabra nchichí cundaà ini nècuàchì nchichí. Cunaha‑ní, nsì‑úsà dìnì quisì mà, ùsà yucù nduá, te dìquì yucù mà iá ñahà mà. \v 10 ùsà stná rey ndoó. Ùhùn‑te sànì yàha, te iin‑tè, dandacú‑te vichi, te iá stná ingà‑te, doco cumánì gá quesaà‑te. Daaní, nú sànì quesaà‑te, dandu iin ratu tii icúmí‑tê dandacú‑te. \v 11 Te quisì daná nìsa ìa, te vichi còò cá‑si, pues divi quisì mà nduú stná‑si iin rey dandacuma, divi rey ùnà cunduu‑sì, doco nùù ùsà rey primeru, iin‑tè nduú stná‑si. Dandu después icúmí‑sî sàà stná‑si ndañuhu dahuun‑sì. \p \v 12 ’Daaní, ùxìn nsiquì quisì mà, ùxìn rey xíndua, doco tàñáha ga nìhì‑té ñuu ndé cusahnú‑te. Cuisì imindaa hora nìhìtáhvì‑té cutnahá‑te xì quisì daná ñà‑cusahnú‑te. \v 13 Vàchi nsì‑úxìn rey mà, iin‑ni sànì candatnuhu váha‑tè ñà‑dayáha‑tè ñuù‑te ndahà quisì mà ñà‑dandacú‑si lugar xi‑tè. \v 14 Te icúmí stná‑te quida‑tè guerra nàá‑te xi Lelù Íì, doco mii‑yá, icúmí‑yâ cundee‑yá nùù‑té, vàchi Stoho‑ndà Señor nduú‑yá, te rey ndiaha nduú stná‑yà, vàchi chicá fuerte‑yà nùù nsidaa gá ana dandacú, xì nsidaa gá stná ana itá fuerte; te nsidaa ana nchícùn xì‑yá, nèhivì nì cana‑ya xínduu‑ne, divi nèhivì nì nacàxin‑ya, te iin‑ni nchícùn‑nè palabra xi‑ya nicanicuahàn. \p \v 15 Dandu nì càhàn tu ángel cutnáhâ xí, cachí‑nè: \p ―Cunaha‑ní, nsidaa tècuìí cuàhà ndé iá ñahà malu mà, nèhivì nduú‑te, divi nèhivì ndoó cuàhà ñuu inicutu ñuhìví, vàchi cuàhà raza nduú‑né, te cuàhà dàhàn cáhàn‑nè. \v 16 Doco ùxìn rey nduú ùxìn nsiquì itá dìnì quisì daná mà, icúmí‑tê cuìdà inì‑te sàhà ñahà mà. Ñàyùcàndùá, cuàhàn‑te dacúxíó‑te nsidaa ñà‑ìcúmí‑ñâ. Còò ni‑iñàha cucumiá. Dandu cahnì‑téñâ, te cahmi‑tèñá. \v 17 Iin‑ni icúmí nsidaa‑tê nacani inì‑te quida‑tè ducán, vàchi icúmí Dios danácání ini‑yàte quida‑tè ñà‑ndùá nì chitnùní ini‑yà cuu, te sàhámà icúmí‑tê cuàha stná‑te quisì mà dandacú‑si lugar xi‑tè dècuèndè cuu ndisa ñà‑ndùá sànì cachitnùhu‑ya antes. \v 18 Te cunaha‑ní, ñahà nì xinì‑ní mà, divi ñuu cahnú dandacú nùù nsidaa rey ñuhìví nduú‑ña. \c 18 \s1 Nansa icúmí ndañuhu ñuu Babilonia \p \v 1 Daaní, nì nsihi ñà‑jaàn, dandu nì xinì mànuu iin ángel ansivi vàxi‑ne. Iin ángel dandacú nduú‑né, te nanchíi fuerte ñuhìví ñà‑yéhè guá‑nè. \v 2 Te nì ndàhì ndee‑né, cachí‑nè: \p ―Sànì ndañuhu dahuun ñuu cahnú Babilonia. Te vichi cuisì ñà‑malu xíndoo yucán, cuisì espíritu ía quini, vàchi sànì nanduu lugar yucán nahi nchihò nsidanuu laa sìquini. \v 3 Vàchi ndè nùù ñuu mà (nì quesaha cuàhà estilu sìquini nì cutùha nèhivì nsidaa gá ñuu, te nì quida‑ne nahi ñahà malu mà), na ian iin‑ni sànì xihi‑ne xì‑ñá, te xíni stná‑nè. Daaní, cuàhà stná rey ndoó ñuhìví, nìsa xi‑ìa stná‑nè xì ñahà mà. Te nèhivì nacuíín, te nadíco, sànì cucuica cuàhà stná‑nè sàhà ñà‑sìquini vico nì xiin nècuàchì ñuu mà. \p \v 4 Dandu nì tiacuì iá ana cáhàn ansivi inga xichi, te dohó cachí‑yà: \p ―Nsidaa nsiohó nèhivì‑xí, caquee‑ndá nùù ñuu sìquini jaàn sàhà‑ñá màsà quídá stná‑ndá cuàchi na ian quidá vecinu xi‑ndá jaàn, dandu mà níhì stná‑ndá castigu nahi mii‑né. \v 5 Vàchi ndè ansivi iín dini cuàchi‑ne, te vichi sànì sàà stná quìvì mà‑cúndéé gâ inì sàhà nsidaa ñà‑có‑ndiàá xíquida‑ne. \v 6 Ñàyùcàndùá, vichi, nacua sànì quida quini‑ne, divi ducán icúmí stná‑nè nìhì‑né tnùndoho, dècuèndè ùì tantu icúmí‑nê nìhì‑né sàhà cuàchi nì quida‑ne, vàchi yáha ga tùha‑ne quida quini‑ne xì nècuàchì dava ga, ñàyùcàndùá, iin doble icúmí nacuitacùhá‑nè. \v 7 Yáha ga cuadú‑nè ndoó‑né ñuhìví, cutu ndoó vico‑né quidá ndevàha‑ne nicanicuahàn. Ñàyùcàndùá, dava ni tantu icúmí‑nê ndoho‑ne, te cundoo‑ne tnùnsí ini, mate vichi nihnú ini‑nè, cachí‑nè: “Ndiaha mánì iá vida xi. Yùhù nduí ana dandacú, còò ni‑iñàha cuu xí, ni mà nunca sàì coi tnùnsí ini”. \v 8 Doco sàhà‑ñá nihnú ini‑nè ducán, ñàyùcàndùá icúmí‑nê yàha‑ne cuàhà tnùndoho, cuàhà gá icúmí‑nê ndoho‑ne, te tnana‑ne, te coo stná tnama ñuu‑nè, te cui cuàhà‑né, dandu coco stná ñuu‑nè. Te nsidaa tnùndoho ma, iin quìvì‑nì ìcúmí quixa dìquì‑né, vàchi fuerte gà mii‑yá ana cuàha xi castigu mà, vàchi divi Stoho‑ndà Dios nduú‑yá. \p \v 9 Daaní, nsidaa stná rey ñuhìví, icúmí‑tê cuacu‑tè, te cuhuun cuahà inì‑te na cundehè‑té xíxìn ñuu mà, te caná ñùhmà‑ñà, vàchi mii‑té, iin‑ni nìsa cutnahá stná‑te nì caquida‑tè cuàchi nahi nèhivì ñuu mà, iin‑ni nì sacutnahá stná‑te xi‑né cundoo vico‑né ñuhìví. \v 10 Ñàyùcàndùá, xica itá‑te ñà‑yúhî‑te nìhì stná‑te castigu, te cachí‑te: \p ―¡Ndahví nècuàchì ñuu cahnú Babilonia yucán! ¡Ndahví‑nè! Vàchi mate ñuu fuerte nì sandua, doco tìxi imindaa hora nì ndañuhu dahuan nì quida Dios. \p \v 11 Daaní, stná tè‑nàcuíín te nadíco ndoó inicutu ñuhìví, icúmí‑tê cuacu stná‑te sàhà ñuu mà, te cuhuun cuàhà inì‑te, vàchi còò cá nècuàchì ñuu ma cuiin xi ñà‑nduá nihí‑te dicò‑té. \v 12 Vàchi nihí‑te oro, xì plata, xì yùù yéhè, xì sìdiqui cuxín vico, xì sìcoto cuxín finu, xì sìcoto moradu, xì sìcoto seda, xì sìcoto cuahá, xì yutnù sahán viì, xì stná cuàhà iñàha nì cuyucun nùhu elefante, xì cuàhà iñàha nì cuyucun yutnù finu, ò càa yahá, ò càa uun, ò yùù finu mármol. \v 13 Te nihí stná‑te canela, xì cuàhà ñà‑nì nchico sahán tnami, xì inciensu, xì vinu, xì tàtnà mirra, xì cutù, xì aceite, xì harina, xì trigu, xì idunsìquì, xì riì, xì idu, xì carreta, ndè stná nèhivì dicó stná‑te. (Nsidaájàn nduá nìsa xiin nècuàchì ñuu mà.) \v 14 Ñàyùcàndùá, dohó icúmí cachi nèhivì xì nècuàchì ñuu mà: \p ―¡Ndahví‑nsià! vàchi nsidaa ñà‑vico xího guá‑nsìa, sànì ndañuhá. Nì saxixi vàha‑nsia puru ñà‑chicá viì, te vico gá nì sandixi stná‑nsià, doco vichi còò cá ni ian mà, ni mà nunca tùi ga nùù‑nsiá. \p \v 15 Cunaha‑nsiá, cuàhà gá nì cucuica nsidaa tè‑dìcó ma sàhà ñà‑ndùá nì sadicò‑té nùù nècuàchì ñuu mà. Ñàyùcàndùá, itá xica‑té, (indéhe‑té), yúhî‑te ñà‑càhnù‑guá tnùndoho iá ñuu mà, te sacú‑te, tnaná‑te, \v 16 cachí‑te: \p ―¡Ndahví nècuàchì ñuu cahnú yucán! Vàchi sìcoto cuxín finu nì sandixi‑ne, xì sìcoto moradu, xì sìcoto cuahá, na iin nècuàchì ñahà ndixí vico ní nducutu xi oro, xì yùù yéhè, xì stná sìdiqui cuxín vico. \v 17 Doco cunaha‑nsiá, tìxi iin hora‑ni sànì ndañuhu nsidaa ñà‑cuìcà mà ―nì cachì‑te. \p Daaní, nsidaa gá stná tiàa dacaca‑xi barcu nahnú, itá xica stná‑te, cutnáhâ‑te xi peón quidáchúûn nùù‑té, xì stná cuàhà tiàa sáhàn viaji inì‑nu, \v 18 itá nsidaa‑té indéhe‑té ndé caná ñùhmà xíxìn ñuu mà, te cachí‑te: \p ―¡(Na cuaha guá) nìsa ìa ñuu yucán! Còò cá ni‑iin ñuu ndudává xân ―cachí‑te, \v 19 sacú‑te, tnaná‑te, sódò‑te ñuhù dìnì‑té, cachí‑te― ¡Ndahví ñuu cahnú yucán! Vàchi sàhà nèhivì ndoó yucán nì cucuica nsidaa tè‑ìcúmí xí barcu xicá mar, ñà‑cuica guá ñuu‑nè. Doco, ndahví‑nè, vàchi tìxi iin hora‑ni sànì ndutu nsihá ―nì cachì‑te. \p \v 20 Pues vichi xiñuhu cudiì gá ini nsidaa ana ndoó ansivi, xì nsidaa stná nèhivì (ñuhìví) nì nìhì chuun nùù Dios, xì nsidaa stná profeta cáhàn cuenta xi‑ya, xì nsidanicuú gá stná nèhivì xí‑yá, vàchi vichi sànì nachitacùhá‑yà sàhà ñà‑quini guá nì quida nèhivì ñuu mà xì‑né. \p \v 21 Daaní, nì (ndecunu) iin ángel fuerte, nì ndanihi‑ne iin yùù cahnú nahi yùù yódò xí molinu, te nì dàndiàchì‑néà mahì mar, te nì cachi‑nè: \p ―Cunaha‑nsiá, ducán icúmí cuu stná xì ñuu cahnú Babilonia mà, icúmíâ ndañuhu dahuan, te mà nunca gà sàà ndecunua. \v 22 Mà nunca tiacu gà cundáá yutnù cuerda ñuu mà, ni stná pitu, ni mà síví gà stná ni‑iñàha cundáá, vàchi mà cóó gá ni‑iin músico yucán, ni mà cóó gá ni‑iin tiàa quida‑xi oficiu xi‑tè, ni mà tiácú gà stná nchicó ni‑iin nècuàchì (ñahà). \v 23 Ni mà cútnúù gà ñuhu ni‑iin vehe, ni mà cóó gá vicò nandàhà novia xì noviu. Vàchi nsidanicuú ñà‑jaàn, mà cóó gà, mate yáha ga cuica nì sandoo nsidaa tè‑dìcó ñuu mà antes, chicá cuica nì sandàa‑tè nùù nsidaa tè‑dava ga ñuhìví. Te ndè ñuu mà nì sandoo cuàhà stná tètàtnà xì tètàdí, te nìsa dandahví‑te nsidaa gá ñuu. \p \v 24 Te ini ñuu mà nì casahnì nèhivì cuàhà tiàa cáhàn cuenta xi Dios, xì cuàhà gá stná nèhivì vàha xi‑ya. Ñàyùcàndùá, icúmí ñuu mà cunsida cuàcha sàhà nsidaa nsìi ma, xì sàhà nsidaa gá stná ana nì xìhì ñuhìví nì quida nèhivì. \c 19 \p \v 1 Daaní, nì nsihi ñà‑jaàn, dandu nì tiacu cáhàn ndee cuàhà gá nèhivì ansivi, te dohó xícachi‑nè: \q1 ¡Ansivéhé cahnú mii‑yá! ¡Ansivéhé‑yâ! vàchi sànì càcu dahuun nèhivì xí‑yá. Yáha ga ndiaha nì quida‑ya, ñàyùcàndùá, tavá‑nda tnùñuhu xí‑yá. Fuerte cusáhnû‑yá vichi, vàchi Stoho‑ndà Dios nduú‑yá. \v 2 Te cuisì ñà‑ìá viì sànì quida‑ya, cuisì ñà‑ndìá ìcà cuu nduá nì quida‑ya na ní sàha‑ya castigu ñahà malu iá guá fama xi, vàchi sàhà mii‑ñá nì cuchicuehe anima nèhivì ñuhìví ñà‑nì sanchicùn‑nè modo sìquini xi‑ñà. Ñàyùcàndùá, vichi sànì nachitacùhá‑yà cuàchi‑ñà nì sahnì‑ñá nèhivì xinúcuáchí nùù‑yá. \p \v 3 Daaní, ñà‑úì nì cacachi nsidaa nèhivì mà: \p ―¡Ansivéhé cahnú mii‑yá! ―nì cachi‑nè―. (Te yucán tuí xica) caná ñùhmà ndé xíxìn ñuu mà nicanicuahàn. \p \v 4 Dandu òcò cùmì nècuàchì sàhnú, xì nsìcúmì ana itá saín nùù‑yá, nì tutuyuhu‑né nùù sàhà‑yá ndé iá‑yà nùù silla ndiaha, te nì cahvi‑néyà, cachí‑nè: \p ―¡Ansivéhé cahnu‑ní, amén! \p \v 5 Daaní, nùù yatni silla ndiaha xí‑yá nì inini cáhàn iin ana cáhàn, cachí‑nè: \q1 Xiñuhu ndanihi cahnu‑nda Yua‑nda Dios, nsidaa ndohó ana xinúcuáchí nùù‑yá, te xícahvi xi‑yá, a ducán nduu‑nda ana nihí chuun cahnú nùù‑yá, te ò nduu‑nda nèhivì ùún. \s1 Nansa cuàhàn coo vicò nandàhà gloria \p \v 6 Dandu nì inini cáhàn yáha ga cuàhà nèhivì, te ducán tiacú na ian cahá fuerte tèñuhu cuáhà, na ian yáha ga ndee cáhàn dàvì, te dohó cachí nèhivì cuáhà mà: \q1 ¡Ansivéhé cahnú mii‑yá! Vàchi vichi sàcùsáhnû‑yá, te nduú‑yá Stoho‑ndà Señor, divi mii‑yá ana cui quida nsidanicuú iñàha. \v 7 Ñàyùcàndùá, cuàhàn‑ndà cudiì cuáhà ini‑ndà sàhà‑yá, cuàhàn‑ndà naquimanì‑ndàyá, vàchi sànì sàà quìvì nandàhà mii‑yá nani Lelù Íì. \v 8 Te vichi sànì nducutu ndiaha ana cuàhàn nandàhà xì‑yá, vàchi sànì nìhìtáhvì‑né cundixi‑ne sìcoto cuxín yaa finu còò ni‑iin mancha‑xi, te na ian nchiá. \p Ducán nì cachi‑nè, vàchi nsidaa nèhivì xí‑yá, icúmí‑nê (cutnahá xi‑yá cundoo ndiaha‑né na ian) nì nandàhà‑né xì‑yá. Te sìcoto cuxín ndixí‑né, obra vàha nì caquida‑ne nduá. \p \v 9 Dandu nì cachi tu ángel mà xìˊ: \p ―Dohó tiaa‑ní: “Nansicáhán nsidaa ana cànà cundoo vicò nandàhà xí mii‑yá nani Lelù Íì”. \p Te nì cachi stná‑nè xìˊ: \p ―Palabra ndàcuisì xí Yua‑nda Dios nduá yohó. \p \v 10 Dandu nì tutuyuhí ñuhù nùù sàhà ana nì càhàn xìˊ, cuàhìn cahví‑nè nì cùí. Doco nì cachi‑nè xìˊ: \p ―Màsà quídá‑nî ducán, vàchi cutu nduú stnáì iin ana xinúcuáchí nùù Dios, nacua quidá mii‑ní, xì dava ga compañeru‑ní cáhàn stná sàhà Jesús. Iin‑ni nduú stnáì ñanì‑ní nahi mii‑né. Còó; cuisì Dios nduú ana ndiá ìcà‑ndà cahvi‑nda. Te nú cáhàn vate‑nda sàhà ichì Jesús, dandu queámà ñá‑iin‑ni quidá stná‑ndà nacua nì saquida nècuàchì sànaha nì sacahàn cuenta xi‑ya ―nì cachi ángel mà. \s1 Nansa icúmí cuu na nuu Jesús ansivi, cuindànùú‑yá idu cuxín \p \v 11 Daaní, nì xinì nì nuna ansivi, te nì quecunu iin idu cuxín yaa, te indánuú mii‑yá, divi mii‑yá nani Quidá ndise cumplir, te nani stná‑yà Ma túhe dandahví. Mii‑yá, de por sí, quidá víi‑yá na nsidándáà‑yà sàhà cuàchi, te quidá víi stná‑yà na sáhàn‑yà guerra nàá‑yà xì ana xiní ùhì xì‑yá. \v 12 Te nduchìnúù‑yá, nahi ñuhu xíxìn, ducán iáˋ, te dìnì‑yá, cuàhà corona vico ñuhá, te ìcà corona mà itúú iin quìvì‑yá, doco ni‑iin nèhivì có‑ìnáhá xí quìvì mà, cuisì mii‑yá ináhá‑yâ. \v 13 Te ndixí‑yá sìcoto nì nducuahá nì quida nìì. Te nani stná‑yà Palabra ìì xí Dios. \v 14 Daaní, dècuèndè ansivi nchícùn gà vàxi ana xínduu soldadu xi‑ya. Cuàhà sàstnùhù‑né, te itándoó stná‑nè idu cuxín yaa, te xíndixi stná‑nè sìcoto finu cuxín yaa. \v 15 Te yuhù mii‑yá queé iin espada dììn, vàchi divi ñà‑jaàn náâ‑yà xì nèhivì nsidaa ñuu ñuhìví yohó, te ducán cundéé‑yâ nùù‑né, dandu dandacú ndee‑yá nùù‑né. Pues divi‑ya nduú ana icúmí dacháhmà xì nèhivì xídà gà ini Dios sàhà‑xí, vàchi mii‑yá nduú‑yá mii‑yá. \v 16 Te itúú stná inga quìvì‑yá nùù capa‑yà xì ìcà dìhin stná‑yà, te ducán cacháˋ: Rey dandacú nùù nsidaa rey nduí, te nduu stnáì Stoho nsidanicuú ñà‑ìá, ducán cacháˋ. \p \v 17 Daaní, nì xinì nùù orá, yucán iín iin ángel, ndáhì ndee‑né, cachí‑nè xì nsidaa laa ndavá ansivi: \p ―Nahà‑ndá ―nì cachi‑nè―. Natacà‑ndá ndé iá cuàhà iñàha caxì‑ndá quida Stoho‑ndà Dios. \v 18 Vàchi cuàhàn cui cuàhà rey, xì cuàhà gá stná tè‑dàndàcú nùù soldadu, xì stná cuàhà soldadu fuerte, xì stná idu, xì stná tè‑ìtàndòó yàtà‑sí, xì stná peón, xì stná lamú xi‑tè, xì stná nècuàchì chicá idónuu, xì stná nècuàchì nchícùn cahà‑xí. \p \v 19 Dandu nì xinì sànì nataca nsidaa rey ndoó ñuhìví, xì nsidaa soldadu xi‑tè, itá‑te xi quisì daná mà, vàchi cuní‑si quida‑sì guerra xì mii‑yá indánuú dìquì idu (cuxín) xì nsidaa stná ana nchícùn xì‑yá. \v 20 Doco (cónì cúndéé‑sî), vàchi nì tnìì‑sí, mii‑sí xì stná inga quisì nì sacahàn cuenta xi‑sì, te nduú stná quisì mà ana nì saquida guá cuàhà iñàha na iín‑si nùù quisì primeru mà, vàchi ducán nì nìhì‑sí nì dàndàhví‑si nèhivì ñuhìví, te nì sàcùtuu tnuni xi quisì mà nùù‑né, te nì cahvi‑né figura‑si. Pues ndúì quisì mà, vivu nì dàndiàchì xì‑sí ndé xíxìn ñuhu cahnú sahán quini nahi azufre. \v 21 Te soldadu dava ga xi‑sì, nì xìhì‑te nì quida mii‑yá indánuú nùù idu. Divi xi espada queé yuhù‑yá, ñà‑jaàn nì sahnì‑yáte. Dandu nì nataca nsidaa laa (nì cànà mà), te nì saxì‑sítê nì chitu tìxi‑sì. \c 20 \s1 Nansa icúmí Jesús dandacú‑yá mil cuìà \p \v 1 Daaní, nì xinì nì nuu inga ángel ansivi, nihí‑né ndahàcáa xi yavi cunú cuàhà, te iníndáhá stná‑nè iin cadena caní. \v 2-3 Te nì tnii‑ne quisì cuahá nahi còò cahnú, nì chicuhni‑nèsi nì chinacaa‑nèsi ini yavi cunú mà, te nì sàcùndiadi vàha‑sì ñà‑màsà quéé gà‑si dècuèndè nsihi iin mil cuìà ñà‑màsà dándáhvî gà‑si nèhivì ñuhìví. Vàchi còò mà nduú quisì xicánúú ñuhìví ndè sànaha, divi ñà‑malu nduú‑si, te Satanás nani stná‑si. Pues yucán nì sàcùndiadì‑si, doco nú sànì nsihi mil cuìà mà, dandu icúmí‑sî dàñà‑sí iin ratu tii. \p \v 4 Daaní, nì xinì, yucán itá cuàhà silla ndiaha, te dìquì‑nú ndoó stná ana sànì nìhìtáhvì nsidandaà sàhà nèhivì. Te nì xinì anima nèhivì nì quendodò dìnì‑xí ñà‑nì càhàn vate‑né ndoó‑né ladu xi Jesús, te ñàyùcàndùá nì xìhì‑nè, vàchi iin‑ni nì xinindisá‑né palabra xi Dios, te sàhámà cónì cándísâ‑né cahvi‑né quisì daná mà, ni cónì càhvì‑né figura‑si, ni cónì dúcùn‑nè tnuni xi‑sì ni ìcà tnaa‑nè, ni ini ndahà‑né. Ñàyùcàndùá, nì natiacu‑nè, te dava ni nì cusahnú stná‑nè xì Cristu iin mil cuìà, (nì xinì). \p \v 5 Cunaha‑nsiá, ñà‑jaàn cunduu primeru nátiácú nèhivì xínduu nsìi. Doco dava ga nsìi, còó, mà nátiácú‑nè dècuèndè nsihi mil cuìà mà. \v 6 Te nèhivì natiacu primeru mà, nansicáhán‑nê, vàchi cunduu‑ne nèhivì ndiaha xí Dios. Mà sáà‑nè cui‑nè ñà‑úì. Còó, vàchi icúmí‑nê cundoo‑ne cucumi‑né chuun nùù Dios nahi dùtù, te cunucuachi‑né nùù mii‑yá xì nùù Cristu, te iin‑ni cutnahá stná‑nè xì Cristu cusahnú‑né iin mil cuìà. \p \v 7 Daaní, nì nsihi mil cuìà mà, dandu icúmí Satanás dàñà‑sí quee‑sì ndé ndiadí‑si, \v 8-9 cacanuu‑sì chiyuhù‑sí nsidanicuú nèhivì ndoó inicutu ñuhìví. Stná (tè‑dàndàcú nani) Gog, icúmí‑sî dandahví stná‑sìté, mii‑té xi nsidaa stná tè‑ndòó ñuù‑te Magog, dandu nataca nsihi‑tè, nàá‑te guerra xì ñuu ndé ndoó nèhivì xí Dios. Cunaha‑nsiá, yáha ga cuàhà‑té, nahi ñusì cuáhà ndoó yuhù mar, ducán cuàhà‑té. Te nì quecoyo‑tè nì nana‑tè nì sàcuìta‑tè nsidaa ladu ñuu ndé ndoó nèhivì xí mii‑yá, mero ñuu cùù‑guá ini‑yà sàhà‑xí. Doco nì còyo ñuhu ansivi nì quida‑ya, te nì sahmi nsiha tè‑malu mà. \v 10 Te ñà‑malu nì dàndàhví xì‑té, nì dàndiàchì xì‑sí ini ñuhu cahnú ndé xíxìn azufre sahán quini ma. Te cunaha‑nsiá, mahì ñuhu jaàn, ndoó íì stná quisì daná xì stná quisì nìsa cahàn cuenta xi‑sì. Te nsì‑únì quisì mà, icúmí‑sî ndoho‑sì ndui te ñuú nicanicuahàn. \s1 Juiciu final na mácòo Dios nùù silla cahnú cuxín, dandu ndàcàn‑yà cuenta sàhà cuàchi nèhivì \p \v 11 Daaní, nì xinì iin silla cahnú. Ndiaha gá‑nu, te cuxín yaa‑nù, te yucán iá‑yà nùù‑nú. Te (nì xinì) nì ndañuhu ansivi xì ñuhìví, còò gá ñà‑jaàn nùù‑yá, ni còò cá stná ni‑iin lugar ndé coa. \v 12 Dandu nì xini stnáì yucán nùù Dios nì sàcuìta nsidanicuú nsìi, nècuàchì cuìcà xì nècuàchì ndahví. Te nì ìa stná ana nì nacuna xi tutu ndoó yucán nùù‑yá. Te nì nacuna stná‑nè inga tutu más gà, divi tutu xi vida ndiaha nicanicuahàn. Dandu nì ndundaà sàhà cuàchi nì quida nsidaa nsìi ma, según nansa cacháˋ nùù nsidaa tutu primeru mà, según nansa nì quida iin iin‑ne (ñuhìví yohó). \v 13 Te nì natiacu nèhivì nì càhà ini mar, xì nsidaa stná nsìi ndoó tìxi ñuhù, nsidaa anima ndoó vàha, nsidaa‑né nì casaà‑nè nùù‑yá, te nì nsidandaà‑yà sàhà cuàchi‑ne según nansa nì quida iin iin‑ne (na nì sandoo‑ne ñuhiví). \v 14 Daaní cunduu quìvì nsihi tiempu xíhì nèhivì nahi vichi, ni mà cóó vàha ga anima‑nè, cutu ñà‑cundoo dahuun‑ne mahì ñuhu cahnu ma. Divi ñà‑jaàn nduá icúmí cuu xi nèhivì nú sànì xìhì‑nè ñà‑úì cundua, icúmí‑nê cundoo‑ne mahì ñuhu cahnuma. \v 15 (Vàchi nì xinì), nú cónì‑nâtùi quìvì iin nèhivì nùù tutu xi vida nicanicuahàn, dandu nì dàndiàchì xì‑né mahì ñuhu cahnuma. \c 21 \s1 Ansivi saa xì ñuhìví saa \p \v 1-2 Daaní, yùhù Juan, nì xinì nì sàcòo ansivi saa xì ñuhìví saa, vàchi ansivi nuu xì ñuhìví nuu, sànì yàha, te vichi còò gá ni‑iin mar. Te nì xini stnáì ñuu ìì nani Jerusalén Saa, ndè nùù Dios ansivi nì quea mànua. Ndiaha gá iáˋ, vàchi sànì nducutá na iin novia cuàhàn nandàhà xì noviu. \v 3 Daaní, nì tiacuì cáhàn ndee iin ana cáhàn ansivi, cachí‑nè: \p ―Cunaha‑nsiá, sànì sàà tiempu coo saín Dios xì nèhivì ñuhìví, vàchi icúmí‑yâ cutnahá‑yá xì‑né ndé cundoo‑ne. Te mii‑né, nèhivì xí‑yá cunduu‑ne, te mii‑yá, (cutnahá‑yá xì‑né) cunduu‑ya Dios xi‑ne. \v 4 Ñàyùcàndùá, nsidaa ndutènúù‑né, icúmíâ ndèa quida‑ya, mà cuácú gá‑nè. Ni mà sáà gà‑nè cui‑nè, ni mà cóó gá‑nè tnùnsí ini, ni mà tnáná gá‑nè, ni mà cúhí gà‑nè, vàchi mà cóó gá nahi antes. \p \v 5 Dandu mii‑yá iá dìquì silla ndiaha cahnú, nì cachi‑yà: \p ―Cunaha‑nsiá, cuàhìn quidayucun saí nsidanicuú iñàha. \p Te nì cachi stná‑yà xìˊ: \p ―Tiaa‑ní palabra yohó, vàchi palabra ndisa nduá, mà dándáhvîà ndohó. \p \v 6 Dandu nì cachi‑yà: \p ―Sà‑ìá. Nahi letra nuu nani A, ducán nduí, vàchi sàhà yùhù nì sàcòo nsidaa ñà‑ìá. Te nahi letra dansihi nani Z, ducán nduú stnáì, vàchi nsidaa iñàha, sàhà yùhù cucumiá fin xan. Cunaha‑nsiá, nú iá ana xíhì tècuìí ndiaha, yùhù icúmî cuàhi‑nè cuàhà tècuìí mà, vàchi iá ndé ndéa‑tè caná ducún‑te, coho nèhivì cutiacu‑nè nicanicuahàn. \v 7 Te nsidaa ana cundee xi nùù ana cuní datúcù xì‑né, icúmí‑nê ndutahvì‑né nsidaa iñàha. Te yùhù cundui Dios xi‑ne, te mii‑né cunduu‑ne dèhi. \v 8 Doco nsidaa nècuàchì ìa, xì nècuàchì có‑xìníndísâ, xì nècuàchì quidá quini, xì nècuàchì sahní, xì nècuàchì tùha cundoo ñahà‑xí, xì nècuàchì sáhàn xì promesa nùù yucù, xì nècuàchì cahvi xi yùù yócò ò figura, xì nsidaa stná nècuàchì tnùhù, (ndahví‑nè), vàchi ñuhu cahnú nduú lugar ndìatù xì‑né, divi ñuhu xíxìn xì azufre sahán quini. Ducán icúmí cuu xi‑né na cui‑nè ñà‑úì. \s1 Ñuu Jerusalén Saa icúmí nuu ndè gloria \p \v 9 (Inaha‑nsiá), ndoó ùsà ángel nì sa‑icumi xi yaxìn ñuhú ùsà castigu mà. Pues iin‑ne nì quixi nì càhàn‑nè xìˊ, cachí‑nè: \p ―Nahà‑ní dacuníˋ mii‑ní ana nduú nahi novia, vàchi iá ana cunduu nahi ñahàdìhí mii‑yá nani Lelù Íì. \p \v 10 Dandu Espíritu Ìì xí Dios, nihí‑yá yùhù nì tuxi cuàhàn xìqué ndè iin yucù cahnú ducún, te nì dàcùní‑yà yùhù ñuu ìì nani Jerusalén, dècuèndè nùù Dios mànua ansivi vàxan. \v 11 Nchií yéhè ndiahá quidá‑yá, na ian yéhè guá iin yùù ndiaha yáha ga ndiaá, vàchi nahi yùù yéhè nina nani jaspe, ducán nchií ndai‑ña. \v 12 Te ndiadí ñuu mà iin nama cahnú sàstnùhù, te ducún‑ñà, te ùxìn ùì yehè icúmíâ. Iin iin yehè mà itá iin iin ángel. Te ìcà yehè mà itándiaa quìvì descendencia ùxìn ùì dèhe Israel. \v 13 Te iin iin ladu ñuu mà iá ùnì yehè. Ladu ndé caná orá iá ùnìà. Te ladu norte iá ùnì stná, xì stná ladu sur xì ladu quécahnu orá, iin iin ladu mà iá stná inga ùnì yehè. \v 14 Te sàhà nama ñuu mà itánduhù ùxìn ùì yùù nahnú xínduu cimientu xan. Te nùù cimientu mà itándiaa quìvì ùxìn ùì nècuàchì nì nìhì chuun nùù mii‑yá nani Lelù Íì. \p \v 15 Daaní, (nì xinì) iníndáhá ángel nì càhàn xìˊ iin nù‑iin oro ñà‑chitacùhá‑nè ñuu mà xì yehá xì stná nama xan. \v 16 Cunaha‑nsiá, cùmì ladúà, vàchi iin‑ni itácùhá nsìcúmì ladúà. Te na ní chitacùhá ángel ñuu mà xì nù‑iin xi‑ne mà, dandu iin mil ùì cientu (1,200) kilómetro itácùhá‑ñà. Te ñà‑ndùá caníá, divi ducún‑ñà, te divi xica stná‑ñà. \v 17 Dandu nì chitacùhá stná‑nè nama yucán, te ùnì dico cùmì (64) metro nì quee ñà‑dùcún‑ñà. Na chitácùhá nèhivì ñuhìví, ducán nì chitacùhá ángel mà ñuu mà. \p \v 18 Cunaha‑nsiá, yùù jaspe nì cuyucun nama mà, te ñuu mà, micuísi oro finu nduá. Te na nchií ndai vidriu, ducán nchií oro mà. \v 19 Te cimientu nama mà, ndiaha gá iáˋ, vàchi puru yùù yéhè xínduu cavà mà, nsidanuu clase yùù yéhè. Cavà primeru xi cimientu xan nduú iin cavà cahnú puru yùù yéhè nani jaspe. Daaní, nchícùn gà indúhu cavà nduú puru yùù zafiro; te parte ùnì nduú puru yùù ágata; daaní, ñà‑cúmì, puru yùù esmeralda nduá; \v 20 te ñà‑úhùn, puru yùù ónice nduá; te ñà‑íñù, puru yùù cornalina nduá; te ñà‑úsà, puru yùù crisólito nduá; te ñà‑únà, puru yùù berilo ndua; te ñà‑íìn, puru yùù topacio nduá; te ñà‑úxìn, puru yùù crisoprasa nduá; te ñà‑úxìn iin, puru yùù jacinto nduá; te ñà‑úxìn ùì, puru yùù amatista nduá. \v 21 Te ùxìn ùì yehè nama mà, ùxìn ùì ñà‑vico sibóla cuxín nani perla ni cuyucàn, iin mindaa perla cahnú nì cuyucun iin iin yehè. Te calle chicá ndé xicá nèhivì ñuu mà, mii oro finu nì cuyucàn, nahi vidriu nchií nihnú. \p \v 22 Cunaha‑nsiá, còò veheñùhu nì xìníˋ ñuu yucán, vàchi inicutu ñuu mà cahvi‑né mii‑yá icúmí‑xí nsidanicuú poder, divi Stoho‑ndà Dios xì mii‑yá nani Lelù Íì. \v 23 Te có‑xìñùhù nècuàchì ñuu mà ni‑iin orá, ni‑iin yoo cunchiì yucán, vàchi mii Dios nchií ndiaha inicutu; mii‑yá nani Lelù Íì itnúù‑yà yucán. \v 24 Ñàyùcàndùá tnúù ñuu mà, vàtùni tuí núù nèhivì xicánúú yucán. Te icúmí casaà nèhivì nsidaa ñuu, xínduu‑ne nèhivì nì càcu anima‑xi. Te rey ndoó ñuhìví yohó, nihí‑te ñà‑cuìcà‑té quécoyo‑tè ñuu mà, te dócò‑téâ. \v 25 Te mà nunca cundiadi yehá, vàchi nicanicuahàn cundua ndui, te mà nunca sàà cuñaà. \v 26 Te yucán xínu stná ñà‑vico iá cuàhà ñuu ñuhìví yohó, te cóyo stná nsidaa nècuàchì idónuu, nihí‑né ñà‑cuìcà‑né sáà. \v 27 Doco mà nunca quìhvi ni‑iin ñà‑sìquini yucán, ni‑iin tè‑nìhnú quini inì‑xi, mà quíhvi‑tè yucan, ni‑iin stná tètnùhù. Cuisì quìhvi nèhivì itándiaa quìvì‑xí nùù libru icúmí mii‑yá nani Lelù Íì, divi nduú libru xi vida ndiaha nicanicuahàn. \c 22 \p \v 1 Daaní, nì dàcùní ángel mà yùhù iin yùte caná dècuèndè ndé iín silla ndiaha xí Yua‑nda Dios, xì Lelù Íì. Ndai gá tècuìí ñuhú, na ian nchií‑te. Te tècuìí coho‑nda, te cutiacu ndiaha‑nda nduú‑te. \v 2 Te (nì xini stnáì) mahì ichì cahnú ñuu mà itá fila cuàhà yutnù, yutnù xí vida ndiaha nicanicuahàn nduú‑nu. Te itá stná‑nu ndúì ladu yùte ma. Te ùxìn ùì clase quisì vídì sáha‑nù. Iin iin yòò sáha‑nù diín diín quisì vídì. Daaní, ndahà cuìí‑nu, ñà‑jaàn cutátná nèhivì ñuhìví ñà‑nduvàha‑ne. \v 3 Te inicutu ñuhìví mà cóó gá ni‑iñàha nì tàhvì chíhán, cuisì icúmí coo Yua‑nda Dios xi Lelù Íì dandacú‑yá, te cundoo stná nèhivì xí‑yá cunucuachi‑né nùù‑yá. \v 4 Icúmí‑nê cundehè‑né nùù‑yá, te màcùtuu stná quìvì‑yá tnaa‑nè. \v 5 Te mà nunca cuñaà yucán. Ñàyùcàndùá, còò gá necesidad cucumi‑né ñuhu cutnuù nùù‑né, ni còò stná necesidad cucumi‑né iin orá cunchiì nùù‑né, vàchi mii Stoho‑ndà Dios icúmí cunchiì nùù‑né ñà‑cutùi nuù‑né. Te nicanicuahàn icúmí‑nê cundoo‑ne cusahnú stná‑nè. \s1 Sà‑ìtúú naxicocuíìn Jesucristu ñuhìví, cachí‑yà \p \v 6 Daaní, nì cachi tu ángel mà xìˊ: \p ―Palabra ndàcuisì xí Stoho‑ndà Dios nduá sànì cachì xì‑ní, vàtùni cahvi nèhivì xán. Vàchi iin ángel xi mii‑yá nduú ana nì quixi nì cachitnùhu xi nsidaa ana xinúcuáchí nùù‑yá sàhà‑ñá cundaà ini‑nè nansa icúmí cuu yàchì. Vàchi ducán nì saquida stná‑yà sànaha, nì techuún‑yá nèhivì ìì xí‑yá quixi‑ne cachitnùhu‑ne palabra xi‑ya. \p \v 7 (Dohó cachí Jesucristu:) \p ―Cunaha‑nsiá, yàchì màsàì ndé ndoó‑nsiá. Te ndiaha gá icúmí cundiatú nsidaa ana chivàha xì ñà‑ndùá cachítnùhu nùù tutu yohó (―nì cachi‑yà). \p \v 8 Yùhù Juan, nì xinì nsidaa ñà‑jaàn, te nì inini nsidaa ñà‑ndùá nì cuu. Daaní, nì nsihi nì xinì, te nì inini, dandu nì tutuyuhí ñuhù nùù sàhà ángel nì dàcùní xìˊ nsidaámà, cuàhìn cahví‑nè nì cùí. \v 9 Doco nì cachi‑nè xìˊ: \p ―Màsà quídá‑nî ducán. Vàchi yùhù, iin‑ni nduú stnáì iin ana xinúcuáchí nùù Dios, iin‑ni (nchícùn stnáì mii‑yá) nahi mii‑ní xì ñanìtnaha‑ní cáhàn cuenta xi‑ya, te iin‑ni chívàha stnáì nacua cachí nùù tutu yohó. Còó, micuísi Dios cahvi‑ní. \p \v 10 Te nì cachi stná‑nè xìˊ: \p ―Màsà chídèhé‑nî ni‑iñàha cachítnùhu nùù tutu yohó, vàchi sà‑ìtúú cua. \p \v 11 ’Ñàyùcàndùá, vichi ni cúnàhá tèmalu ni quidá‑te seguir quida quini‑tè; stná tètùha quini, ni quidá‑te seguir quida‑tè ducán, (mà cútnúnî). Doco nècuàchì nihnú ndáà cuisì inì‑xi, iin‑ni ni quidá‑né seguir quida viì‑né ducán, te iin‑ni ni coó ndoo anima‑nè. \p \v 12 (Te dohó cachí stná Jesús:) \p ―Cunaha‑ní, yàchì naxicocuíìn ndé ndoó‑nsiá, te cunihi iin ñà‑vàha xi‑nsia sàì dacútâhvìˊ iin iin‑nsia, según nansa nì quida viì iin iin‑nsia. \v 13 Ndè sànaha iá yùhù, te ndè nicanicuahàn coi. Ñàyùcàndùá, ducán iéˋ nahi letra nuu nani A, xì stná letra dansihí nani Z, vàchi sàhà yùhù nì sàcòo nsidanicuú iñàha, te còò ni‑iñàha, chicá cunaha nùí. \p \v 14 ’Ndiaha gá coo xi nsidaa ana nsida ndoo xi anima‑xi; vàchi ducán queamà na ian sànì ndoo vàha sìcoto xi‑ne (te sàndìxí víi‑né). Nsidaa ana quida ducán, nìhìtáhvì‑né caxì‑né quisì vídà yutnù tàtá cutiacu‑nè nicanicuahàn, te nìhìtáhvì stná‑nè quìhvi‑ne yehè nahnú ñuu‑yà (cundoo‑ne yucán). \v 15 Doco nsidaa nèhivì tùha quini, mà sáà‑nè quìhvi‑ne, ni mà quíhvi stná tètàtnà, ni‑iin stná tètàdí, ni‑iin stná tètòó cundoo ñahà‑xí, ni‑iin stná tè‑sàhní canúú, ni‑iin stná tè‑càhvì xì yùù yócò ò figura, te ni‑iin stná tètùha dandahví. \p \v 16 ’Yùhù nduí Jesús, te nì techuín ángel‑xi sàà‑nè càhàn‑nè xì nsidaa mii‑nsiá nèhivì natácá ndácùcahan xí, te nì cachitnùhu‑ne xì‑nsiá nsidaa palabra yohó. Pues yùhù nduí descendencia xi rey David. Te na ian quidá stná sìtnúù cahnú xínu dàtnàà (cachítnùhu‑sì túinuù quìvì sàà), divi ducán quidá stná yùhù ―nì cachi Jesús. \p \v 17 Te dohó cachí stná Espíritu Ìì (xì iin iin ana tàyóo vida ndiaha xí): \p ―¡Nahà‑ní! (cunindisa‑ní Jesús), ―cachí‑yà xì‑né, te ducán cachí stná nèhivì xínduu nahi novia cuàhàn nandàhà (xì‑yá). \p Te nsidaa stná mii‑nsiá ana sà‑ìníní xí palabra yohó, divi ducán xiñuhu cachi stná‑nsià, ñà‑nì tnátuu nèhivì nùù‑yá. Daaní, stná yùhù, cáhàn stnáì xì nsidaa ana cuní (cucumi xi vida ndiaha), cachíˋ xì‑né: \p ―Nahà‑nsiá (cunindisá‑nsiá mii‑yá), te nìhìtáhvì‑nsiá coho‑nsiá tècuìí cutiacu‑nsià nicanicuahàn, ni mà chíyàhvi‑nsiá. \p \v 18 Cunaha‑nsiá, dohó cachíˋ xì nsidaa ana iníní xí ñà‑ndùá cachí Dios nùù tutu yohó: màsà chiyódo gá‑nsià más nùù ñà‑ndùá cacháˋ, vàchi nú jaan, dandu cuàhà castigu nìhì stná‑nsià nùù‑yá, divi castigu cachítnùhu libru yohó sàhà‑xí. \v 19 Te nú ni cándiáá iin nèhivì iyuhu ñà‑ndùá cachí‑yà nùù tutu yohó, dandu dandutu stná‑yà quìvì‑né nùù libru xi vida ndiaha nicanicuahàn, te mà nunca nìhìtáhvì‑né cundoo‑ne ñuu ìì xí‑yá nacua cachí tutu yohó. \p \v 20 (Dohó cachí Jesús vichi:) \p ―Yùhù nduí ana nì cachi xì‑nsiá nsidaa ñà‑jaàn, te cachítnùhu stnáì xì‑nsiá ñà‑yàchì icúmî naxicocuíìn ndé ndoó‑nsiá ―cachí‑yà. \p Pues ducanicoó, Señor Jesús. Yàchì cuní‑nsì naxicocuíìn‑ní. \p \v 21 Ni cúcúmí nsidaa‑nsiá gracia xi Stoho‑ndà Jesucristu. Amén.