\id JAS \h SANTIAGO \toc1 Tutu Nì Tiaa Santiago nùù Nèhivì xí Dios \toc2 SANTIAGO \toc3 Stg. \mt1 Tutu Nì Tiaa Santiago nùù Nèhivì xí Dios \c 1 \p \v 1 Yùhù nduí Santiago, iin ana xinúcuáchí nùù Yua‑nda Dios xì nùù Stoho‑ndà Jesucristu, (te tiaí tutu yohó) nùù nsidaa mii‑nsiá nècuàchì nduú descendencia xi nsì‑úxìn ùì dèhe yohòtéhè‑ndà Israel, doco vichi inicutu ñuhìví sànì xìtià‑nsià. Yùhù cásàhúì xì nsidaa‑nsiá. \p \v 2 Ñánì, xiñuhu cudiì ini‑ndà na yáha‑nda nsidanuu clase tnùndoho. \v 3 Vàchi iin tnùndoho, prueba nduá a ndisa xiníndísâ víi‑ndayá, á coó. Te cunaha‑nsiá, divi sàhà tnùndoho ma vàtùni cutùha stná‑ndà quidandee ini‑ndà. \v 4 Ñàyùcàndùá, iin‑ni ni quidándéé ini‑ndà ducán dècuèndè nìhì‑ndà vàtùni cundee ini‑ndà sàhà ndéni iñàha nì cui, dandu cunduu ndisa‑nda nèhivì ìì inì‑xi nacua cuní‑yà cunduu‑nda, te mà quídámánì gá ni‑iin ñà‑vàha nùù anima‑ndà. \s1 Nansa nìhì‑ndà cunchichí ndisa‑nda quida Dios \p \v 5 Cunaha‑nsiá, nú có‑cùndáà ini‑ndà nansa quida‑nda, dandu ni cácàn tàhvì‑ndà nùù Dios, te ducán cundaà vàha ini‑ndà sàhámà, vàchi mii‑yá, sáhatahvì‑yándô ñà‑ndùá xiñuhu, mà dìhndiá‑yà, te mà cánàhá‑yà xì‑ndà. \v 6 Doco ni cúníndísâ vàha‑nda, te màsà nácání ini‑ndà a jáán, ò á coó, vàchi nú ducán, dandu cunduamà na ian quidá tècuìí mar, yohó te yucán ndiachi‑té quidá tàchì. \v 7 Te nú divi ducán quidá stná ndohó, dandu màsà cúníhnú ini‑ndà nìhìtáhvì‑ndà ni‑iñàha nùù Stoho‑ndà Señor. \v 8 Vàchi nèhivì mà‑íín‑ní nihnú inì‑xi, mà nunca sàà‑nè cutùha‑ne quida viì‑né nacua ndiá ìcà‑né. \p \v 9 Ñánì, nú nècuàchì ndahví nduu‑nda, dandu xiñuhu cudiì ini‑ndà, vàchi cunaha‑nsiá, nùù mii‑yá sànì nana ducún‑ndà. \v 10 Doco nú nèhivì cuìcà nduu‑nda, te sàà‑ndà yàha ndahví‑ndà, dandu vàtùni cudiì stná ini‑ndà sàhájàn, vàchi nècuàchì cuìcà, mà úhì ndañuhu yàchì‑nè na ian cuú xi ita caná yùcù iá campu. \v 11 Vàchi nú sànì xìnu fuerte orá, te nì cuhihni, dandu íchì yùcù mà, te ndáhvà ita‑ñà, mà vícó gâ iá‑yà. Pues ducán iá stná xì iin nècuàchì cuìcà, icúmí‑nê ndañuhu yáchì stná‑nè mahì chuun xi‑ne. \s1 Nansa xiñuhu quida‑nda na yáha‑nda tnùndoho \p \v 12 Nansicáhán‑ndá nú ni quidándéé ini‑ndà na yáha‑nda tnùndoho, vàchi nú ducán, dandu icúmí‑ndá ndee vàha‑nda nùù Dios, te nìhì stná‑ndà iin ñà‑vàha ndiaha xi‑nda nùù‑yá, divi ñà‑cutiacu‑ndà nicanicuahàn, vàchi ñà‑jaàn nduá sànì quida‑ya comprometer xì nsidaa nèhivì cuú inì‑xi sàhà‑yá. \p \v 13 Doco nú xího iin nèhivì quida‑ne iin ñà‑có‑ndiàá, dandu màsà cáchí‑nè Dios daxího xi‑né. Còó, vàchi Dios, mà cúí xihò‑yá quida‑ya ñà‑có‑ndiàá, ni có‑dàxího stná‑yà ni‑iin nèhivì quida‑ne ducán. \v 14 Cunaha‑nsiá, cuisì‑ní ini anima mii‑nda xího quini‑nda ducán, te ñà‑jaàn nduá dítâ xì‑ndà ñà‑cùní‑ndà quida quini‑nda. \v 15 Daaní, nú ducán xího‑nda quida‑nda, dandu después sàà stná‑ndà quida ndisa‑nda iin cuàchi ma. Doco ¿índù fin cucumi cuàchi ma? Cuisì ñà‑cahnì dahuàn‑ndó. \v 16 Ñàyùcàndùá, (cachíˋ xì‑nsiá), ñani màní, màsà nunca cuàha‑nda datúcù ni‑iin nèhivì‑ndó. \p \v 17 (Cunaha‑nsiá), nùù Yua‑nda Dios iá ansivi quixí nsidaa ñà‑vàha nùù‑ndà, vàchi nsidaa ñà‑ndiaha níhìtáhvì‑ndà, divi nùù mii‑yá quixá. Te chicá datnúù‑yà (sàxìnítnùní‑ndà) nùù nsidaa ñà‑tnúù iá ansivi. Doco mii‑yá ni‑iyuhu có‑dâma‑ya (nahi orá), vàchi orá, xicá‑yá, te iá còndàhvì‑yá, doco Dios, còó, mà dáma‑ya. \v 18 Te nì chitnùní stná ini‑yà ñà‑cunini‑nda palabra ndàcuisì xí‑yá sàhà‑ñá ducán sàà‑ndà cunduu‑nda dèhe ndisa‑ya; dandu nùù nsidanicuú ñà‑ndùá nì quidavàha‑ya, ndohó cunduu‑nda ana chicá cudíì ini‑yà sàhà‑xí na iin primicia ndiaha. \p \v 19 Ñàyùcàndùá, siempre xiñuhu cundoo tùha‑nda cunini vàha‑nda sàhà iñàha, te màdìá càhàn yàchì‑ndà, te menos màsà cuídà yàchì ini‑ndà, ñani màní. \v 20 Vàchi nú ni cuídà ini‑ndà sàhà iñàha, mà chíndéâmàndó quida viì‑ndà nacua cuní Yua‑nda Dios. \v 21 Ñàyùcàndùá, ni nácóó dahuun‑nda nsidaa ñà‑ìá quini, xì nsidaa stná ñà‑có‑ndiàá iá guâ ñuhìví yohó, te ni màsà ndúcuéhê stnâ‑ndà; còó. Iin‑ni ni cúníní‑ndá palabra ndiaha xí‑yá nì chiñuhu‑ya ini anima‑ndà, vàchi sàhà palabra ìì mà vàtùni càcu‑nda. \p \v 22 Doco màdí cunini uun‑nda palabra mà. Xiñuhu ñà‑quida ndisa stná‑ndàñá cumplir, vàchi nú coó, dandu cuisì‑ní ñà‑dàndàhví‑ndà mii‑nda nduá. \v 23 (Uun‑ni queá) nú iníní‑ndá palabra ìì mà, te có‑quìdà‑ndà ñà‑ndùá cacháˋ, vàchi ducán queámà na ian indéhe‑nda nùù‑ndà nùù iin yùtàtá, \v 24 te xiní‑ndà nansa iá‑ndà, doco nú sànì quee‑nda cuàhàn‑ndà, dandu nándòdó‑nda nansa iá nùù‑ndà. \v 25 Doco nú iníní víi‑nda ñà‑ndùá cachí ley ndiaha xí‑yá, te có‑nândodó‑ndañá, iin‑ni nchícùn‑ndàñá, dandísá, icúmí‑ndá nìhìtáhvì‑ndà gracia ñà‑chindee xi‑nda. Te divi ley mà nduá tavá xi‑nda libre (nùù cuàchi‑nda). \s1 Nansa xiñuhu quida‑nda nú cahvi ndisa‑nda mii‑yá nacua ndiá ìcà‑ndà \p \v 26 Dava nèhivì, tuxí íní‑nè nchícùn viì‑né religión xi‑ne, doco tùha stná‑nè canàhá ndevàha‑ne. Cunaha‑nsiá, uun‑ni queámà sàhà religión xi‑ne, cuisì dandahví uun‑ne mii‑né. \v 27 Vàchi nú cuní‑ndà cunucuachi ndisa‑nda nùù Dios, dandu xiñuhu chindee‑nda penchì ndahví, xì nècuàchì cuaán ndahví, te cundiaa‑ndà mii‑nda sàhà‑ñá màsà dásîvì‑ndà mii‑nda xi chuun sìquini iá ñuhìví yohó, dandu ñà‑jaàn ndisa cunduu iin religión vàha nùù Yua‑nda Dios. \c 2 \s1 Màsà cáhîchì ini‑ndà ñanìtnaha‑nda \p \v 1 Ñánì, màsà cáhîchì ini‑ndà ni‑iin nèhivì, vàchi nèhivì xiníndísá‑xí Stoho‑ndà Jesucristu nduu‑nda, te ndiaha gá mii‑yá. \v 2 Ni cachí‑ndà nì sàà iin nèhivì ndixí vico lugar ndé natácá‑ndà cahvi‑nda mii‑yá, te ñuhú stná iin anillu oro dìnìndàhá‑nè. Daaní, ni cachí‑ndà nì sàà stná iin nècuàchì ndahví yucán, te ndahví gà ndixí‑né. \v 3-4 Doco nú màdì iin‑ni quidáñúhú‑ndá ndúì nècuàchìmà, mà váha. Màsà quídáñúhú‑ndá (cuisì) nècuàchì ndixí víi, te cachi‑ndà xì‑né: “Yohó coo‑ní iin lugar viì”, te nècuàchì ndahví mà, còó, cutu cachí‑ndà xì‑né: “Jaàn cuiin‑ní”, te ò: “Yohó coo‑ní ñuhù”, vàchi ñà‑jaàn nduá sànì cahíchì ini‑ndà nècuàchìmà. \p \v 5 Cunini vàha‑nsia palabra yohó, ñani màní. Mate iyuhu icúmí nècuàchì ndahví ñuhìví yohó, doco ¿amádi mii‑né nduú ana (chicá) sànì nacàxin Dios ñà‑nìhìtáhvì‑né cunindisá‑né mii‑yá, te divi fe xi‑ne nduú ñà‑cuìcà‑né? Daaní, después sàà stná‑nè cundoo‑ne ñuhìví ìì xí‑yá, vàchi ducán sànì quida‑ya comprometer xì nsidaa ana cuú inì‑xi sàhà‑yá. \v 6 Doco mii‑nsiá, (ndahví‑nsià), vàchi cahíchì inì‑nsia nècuàchì ndahví. ¿Amádi nècuàchì cuìcà nduú nècuàchì sahníndáhvî xì‑nsiá, te sanícuàchi stná‑nè sàhà‑nsiá? \v 7 ¿Amádi divi stná‑nè cáhàn quini guá dìquì quìvì ndiaha‑yá, divi quìvì nì ndacùcahan‑nda (na hora nì quìhvi‑nda ichì‑yá)? \p \v 8 Pues nú cuní‑ndà quida viì‑ndà, dandu xiñuhu quida ndisa‑nda cumplir nacua cachí ley ìì nì sàha mii‑yá ana cusáhnû nùù‑ndà. Dohó cachí tutu nduú ley mà: “Nacua cuú inì‑ní sàhà mii‑ní, ducán xiñuhu cuu stná inì‑ní sàhà ñanìtnaha‑ní”, cacháˋ. \v 9 Doco nú chicá quidáñúhú‑ndá iin nèhivì nùù inga‑nè, dandu cuàchi nduá, iá ndisa falta xi‑nda, cachí ley mà. \v 10 Vàchi cunaha‑nsiá, nú ni chívàha viì‑ndà nsidanicuú ñà‑ndùá cachí ley ìì mà, te iá iin xaan ndé cónì quìdà‑ndà cumplir, dandu queámà na ian cónì chívàha‑nda ni‑iñàha, \v 11 vàchi imindaa mii‑yá nì sàha xi nsidaa ley mà. Cunaha‑nsiá, iin ley xi‑ya nduú ñà‑màsà cáhàn‑ndà xí inga ana có‑ndùú nècuàchì vehe‑nda. Daaní cachí stná‑yà ñà‑màsà cáhni stnaha‑nda. Pues mate có‑nchîcùn‑ndà inga nècuàchì ñahà, doco sahní stnaha‑nda, dandu iá ndisa cuàchi‑nda nùù ley mà (mate iá iyuhá sànì chivàha‑nda). \v 12 Ñàyùcàndùá, ndiá ìcà‑ndà càhàn viì‑ndà, te quida viì stná‑ndà. Vàchi divi nacua cachí ley ndiaha nì tavà xì‑ndà libre, divi sàhájàn icúmí ndundaà sàhà cuàchi‑nda. \v 13 Te nú có‑ìndéhe ndahví‑ndà ñanìtnaha‑nda vichi, dandu quìvì ndundaà sàhà‑ndà, mà níhì‑ndà cundehè ndahví stná‑yà ndohó. Doco nú sànì indehè ndahví stnaha‑nda, dandu mà yúhî‑ndà quìvì ndundaà sàhà‑ndà. \s1 Màsà cáchí uun‑nda xiníndísá‑ndá mii‑yá \p \v 14 Ñánì, ¿a cúndiáá ndisa ñà‑càchí‑ndà cahvi‑nda mii‑yá te nú cô‑quìdà‑ndà obra? ¿A ndísá càcu anima‑ndà nú ducán nduú modo cahvi‑nda Dios? \v 15 Pues, ni cachí‑ndà iá iin ñanìtnaha‑nda xíhì vìxin, te còò sìcoto vàha xi‑ne; te xíhì stná‑nè doco, vàchi còò ni‑iñàha. \v 16 Daaní, ni cachí‑ndà iá stná iin compañeru‑ndà nì cachi xì nècuàchì ndahví mà: “Vàtùni cùhùn‑ní; ni sáà‑ní nadaà inì‑ní, te ni sáà stná‑ní chitu tìxi‑ní”, cachí‑nè. Doco nú có‑sâha‑ne nècuàchìmà ni‑iin ñà‑cutiacu‑nè, amádi uun‑ni queámà. \v 17 Ducán stná xì ñà‑cahvi‑nda mii‑yá nú còò obra xi‑nda. Vachi nú ducán, dandu náhà xìcà có‑càhvì ndisa‑ndayá, vàchi cutu mindaa ñà‑jaàn quìdà‑ndà. \p \v 18 Vihini cachí iin nèhivì: “Dava‑nda cuisì fe xi‑nda iá, te dava‑nda, cuisì obra xi‑nda iá”, doco còó, vàchi ¿nansa cui cundaà ini‑ndà cahvi ndisa iin nèhivì mii‑yá nú còò obra xi‑ne? Doco nú iá stná obra quidá‑né, dandu vàtùni cundaà ini‑ndà ndisa iá stná fe xi‑ne. \v 19 Ndohó, xiníndísá‑ndá ñà‑imindaa Dios iá, te ndiaha gá iá ñà‑xìníndísá‑ndá ducán. Doco cunaha‑nsiá, dècuèndè stná ñà‑malu, ináhá stná‑si imindaa‑yá iá, te quidí stná‑si ñà‑yúhî‑siyá. \v 20 Ndahví‑ndà, te neciu‑ndà nú tuxí ini‑ndà cuisì fe xi‑nda nduá ndiaá, te còò obra xi‑nda. \v 21 Amádi ináhá‑nsiâ sàhà xìì‑ndà Abraham nansa nì ndee vàha‑ne nùù Dios sàhà ñà‑ndùá nì quida‑ne, ñà‑nì ìa‑ne dispuestu cuàhatahvì‑né mii‑yá (dèhe manì‑né) Isaac, (dècuèndè sànì chinduhù‑néte) nùù mesa ìì. \v 22 ¿A xiní‑nsià nansa nì quida nècuàchì yucán? Nì cahvi‑né Dios, te nì quida stná‑nè cumplir (ñà‑ndùá nì cachi‑yà): ñàyùcàndùá, ndúìàjàn nì sacatnahá, te sàhà obra xi‑ne mà nì sàà‑nè nì cahvi viì ndisa‑ne mii‑yá. \v 23 Dandu nì cuu ndisa ñà‑ndùá cachí tutu ìì ndé cachí palabra yohó: “Nì xinindisá Abraham Dios, te ducán nì ndee vàha‑ne nùù‑yá”. Dècuèndè nì cachi stná Dios amigo xi‑ya nduú Abraham mà. \v 24 Ñàyùcàndùá, náhà xìcà, màdì cuísi‑ní ñà‑cahvi‑ndayá nduá cuní‑yà sàhà‑ñá ndee vàha‑nda nùù‑yá. Cuní stná‑yà quida ndisa‑nda cumplir nansa cachí‑yà. \p \v 25 Inga casu nduú stná nècuàchì sànaha nani Rahab. Iin nècuàchì ñahà cónìsá ìa sahnú inì‑xi nì sanduu‑ne, doco na ní casaà nècuàchì (ñuu Israel) ñuu‑nè, nì quidañuhu‑né nècuàchìmà, dandu después nì dànúhù‑nè nècuàchìmà inga ichì. Pues sàhà‑ñá nì quida‑ne obra mà, ñàyùcàndùá nì ndee vàha stná‑nè nùù Dios. \v 26 Vàchi nú cahvi‑nda Dios, doco có‑quìdá ndisa‑nda ñà‑ndùá cachí‑yà, dandu (mà chíndéé) fe mà‑ndó. Na ian sànì xìhà nduá, vàchi còá quìdá, na iin cuerpu nsìi còò cá anima‑xi. \c 3 \s1 Cuidadu ni cúndóó‑ndá sàhà ñà‑ndùá cachí‑ndà \p \v 1 Chicá vàha màsà cúndúú cuáhà‑ndà nècuàchì chináhá (palabra ìì), ñánì, vàchi cunaha‑nsiá, chicá icúmí‑yâ nandacàn‑yà cuenta nùù nsiùhù nècuàchì chináhá. \v 2 Nsidaa‑nda, cuàhà falta quida‑nda. Te nú mà túha‑nda cachi‑ndà ni‑iin ñà‑có‑ndiàá, dandu iin nèhivì quidá víi ndisa sàndùù‑ndà, vàchi sànì cutùha‑nda cadi‑ndà nùù nsidaa ñà‑chìcuéhè vihini sàà‑ndà quida‑nda. \v 3 Cundehè‑ndà idu, chicáá‑ndà frenu yuhù‑sí sàhà‑ñá cunini‑sìndó, dandu vàtùni cuitàndòò‑ndàsí mate nahnú‑si. \v 4 Stná barcu, mate nahnú cuáhà‑nú, te ndee caná tàchì dàndiàchì xì‑nú, doco cuisì iin yutnù chipàlá tii nduá dacaca‑xi‑nú cùhùn‑ndà ndéni nì cui cahan‑nda. \v 5 Te divi ducán iá stná yuhù‑ndà. Tiá, doco cuàhà gá chuun nahnú chiñúhà. (Ináhá‑ndá), cuisì iin ñuhu tii cui dacuícùn xì inicutu iin yucù cahnú, te coco nsidaámà. \v 6 Te nacua quidá ñuhu mà, ducán quidá stná yuhù‑ndà: cuàhà sàstnùhù chuun quini cáhàn sàhà‑xí. Iáˋ nùù cuerpu xi‑nda, doco mà úhì dacúnsídá cuàcha‑ndó. Inii vida xi‑nda, ducán quidá yuhù‑ndà, cuàhà gá chuun daquíñúhà, te ¿índù divi níhàˊ cachí quini guáˋ? Pues divi nùù ñà‑malu. \p \v 7 Nsidanicuú clase quisì, vàtùni ndumansú‑si quida nèhivì, a ducán nduú‑si quisì yùcù, ò laa, ò quisì cuàtì, o quisì mar, nsidanicuú clase‑si sànì nsidamansú nèhivì‑sí. \v 8 Doco yuhù‑ndà, còó; tàñáha ga cundee ni‑iin nèhivì nùá. Iin mal nduá; mà cándísâ dandacu‑nda nùá. Na ian quidá iin tàtnà dàná, ducán quidá stnáˋ, vàchi chituá ñà‑có‑ndiàá. \v 9 Xì yuhù‑ndà naquímánì‑ndà Yua‑nda Dios, te después divi‑nia (vihini) canàhá‑ndà xì ñanìtnaha‑nda, mate nahi mii‑yá iá stná‑nè, vàchi nacua iá mii‑yá, ducán nì quidayucun stná‑yàndó. \v 10 Mismo yuhù‑ndà sànì naquimanì‑ndà mii‑yá, te nì canàhá stná‑ndà (xì ñanìtnaha‑nda). Pues cunaha‑nsiá, mà váha quida‑nda ducán, ñánì. \v 11 Vàchi iin tè‑dòcò, iin‑ni ndéà tècuìí vàha, te ò iin‑ni ndéà tècuìí ùhà. \v 12 Te ò iin yutnù, ¿a vátùni cucàa quisì vídì‑nu nú diín yutnù nduú‑nu? Còó. Ni mà cúí cuàha stná sìhigu nùù nducu yòhò sì‑uva. Te lugar ndé caná tècuìí ùhà, có‑càná stná tècuìí vàha. \s1 Cuisì nèhivì datnúù Dios sàxìnítnùní‑xi nduú nèhivì nchichí ndisa \p \v 13 ¿A nchichí dava‑nsia (cahan‑nsiá), te ò sànì dàcuàhá stná dava‑nsia? Nú jaan, dandu xiñuhu cunihnu ndahvi stná ini‑nsià, te quida‑nsia puru ñà‑ìá viì, dandísá, sàà cunahà xìcà nchichí ndisa‑nsia. \v 14 Doco nú tùha‑nsia cumbìdia cuàhà ini‑nsià, ò cuísi sàhà mii‑nsiá nacání ini‑nsià, dandu màsà cáchí gà‑nsià nchichí‑nsià, vàchi có‑ndùá ñà‑ndáà; tnùhu nduá. \v 15 Vàchi modo xi‑nsia mà, có‑ndùá nahi palabra nchichí vàxi nùù mii‑yá iá ansivi. Vàchi nú cutu cáhàn nchichí‑ndà, te có‑quìdá víi‑nda, dandu náhà xìcà, cuisì ñuhìví yohó vàxi palabra mà; dìnì nèhivì ùún nì quea, te divi ñà‑malu nì chitnùní ini xán. \v 16 Vàchi nú cumbídiâ ini nèhivì, te cuadú‑nè, dandu seguru cundoo stná‑nè náâ stnahá‑né, te quida stná‑nè nsidanuu clase chuun có‑ndiàá. \v 17 Doco nú nchichí ndisa‑nda quidá mii‑yá iá ansivi, dandu ñà‑sànì ndu‑iì sàxìnítnùní‑ndà nduá, te tùha‑nda cundoo manì‑ndà; mà dáná‑ndá. Cáhàn viì stná‑ndà xì nèhivì, te cundehè ndahví stnahá stná‑ndà, vàchi vàha ini‑ndà, iin‑ni cáhàn ndàà‑ndà nacua iá iin chuun, mà dánánî uun‑nda. \v 18 Cunaha‑nsiá, nú cuní‑ndà cunduu‑nda nèhivì quidá víi ndisa, dandu vivìí‑ni ni cáhàn‑ndà xì ñanìtnaha‑nda sàhà‑ñá cundoo manì nsidaa‑nda, vàchi ducán queamà na ian chìhì‑ndà iin tata vàha, dandu después ndanchito iin cosecha ndiaha. \c 4 \s1 Màsà cándísâ‑nda cunchicùn‑ndà modo xi ñuhìví yohó \p \v 1 Dava‑nsia indéhe úhì stnahá‑nsiá, te náâ stnahá stná‑nsià. Pues, ¿ndíà dìsáhà‑xí iá ducán, tuxí ini‑nsià? Amádi sáhà ñà‑xího guá‑nsià iñàha, te dacá mà sàxìnítnùní‑nsià. \v 2 Xího‑nsiá iñàha, te nú mà cùì níhì‑nsiáñà, dandu (cuní‑nsià) ndañuhu nèhivì (icúmí xân). Te nú cumbídiâ stnahá ini‑nsià sàhà iñàha, te mà cùì níhì stná‑nsiàñà, dandu náâ stnahá‑nsiá, te cáhàn ndiaa stnahá stná‑nsià. Doco ¿índù chuun có‑ìcúmí‑nsiâ ñà‑ndùá xího‑nsiámà? Divi sàhà‑ñá có‑xîcàn tàhvì‑nsiáñà nùù mii‑yá. \v 3 Te mate ni cácàn tàhvì‑nsiá nùù‑yá, doco mà níhì‑nsiáñà, vàchi mal xícàn‑nsià, cutu cuní‑nsià iñàha sàhà‑ñá quida ndevàha‑nsia nacua cudíì ini mii‑nsiá. \v 4 ¡Ndahví‑nsià! ¿Índù chuun nchícùn‑nsià ñà‑có‑ndìá ìcà‑nsiá? ¿A có‑ìnáhá‑nsiâ ñà‑mà váha candisá‑nda cunchicùn‑ndà modo xi ñuhìví yohó, vàchi ducán queá na ian có‑ndòó vàha ga‑ndà xì Dios? \v 5 Te ducán cachí stná tutu ìì: “Sànì nìhìtáhvì‑ndà nùù Dios ñà‑coo Espíritu Ìì xí‑yá ini anima‑ndà, te mànì cuáhà‑ndà nùù Yà‑ìì mà; ñàyùcàndùá, có‑cùní dahuun‑ya cunihnu ini‑ndà inga iñàha cunchicùn‑nda”. Te cunaha‑nsiá, màdì úún‑ní cachí tutu ìì mà ducán, (ñà‑ndáà nduá). \v 6 Doco Dios, chicá cuàhà gracia sáhatahvì‑yándô. Ñàyùcàndùá, dohó cachí stná tutu ìì: “Dios, sadí‑yà nùù nsidaa nèhivì nducuéhê, doco nèhivì nihnú ndáhví inì‑xi, sáhatahvì‑yánè gracia xi‑ya”. \v 7 Ñàyùcàndùá, ni cúníní‑ndá nsidaa ñà‑ndùá dandacú‑yá, doco ñà‑ndùá cuní ña‑malu, còó; iin‑ni màsà cuáha‑nda cundee‑sí nùù‑ndà, vàchi nú màsà cuáha‑nda quida‑sì ducán, dandu icúmí‑sî cunu‑sì nùù‑ndà. \v 8 Xiñuhu tnàtuu‑nda nùù Dios, dandu mii‑yá, chicá cuyatni stná‑yà nùù ndohó. Te nú iá cuàchi‑nda, dandu xiñuhu nsidandoo‑nda anima‑ndà na ian ndàhà‑ndà. Te nú ùì ichì nduá nchícùn‑ndà, dandu xiñuhu ndoo stná anima‑ndà. \v 9 (Vàchi nú iá falta xi‑nda, dandu chicá vàha) ni dándóhó‑ndá mii‑nda, te cundoo‑nda tnùnsí ini, te cuacu cuahà‑ndà (sàhà cuàchi‑nda). Xiñuhu cuhuun ini‑ndà sàhájàn; màsà cúdíì gá ini‑ndà, ni màsà cuácù gà‑ndà; còó. Xiñuhu cundoo‑nda tnùnsí ini, \v 10 te cucahan núù‑ndà nùù Stoho‑ndà Señor. Cuisì nú ducán, dandu nìhì‑ndà nduviì tú anima‑ndà quida‑ya. \s1 Màsà cuítnùhu stnaha‑nda \p \v 11 Ñánì, màsà cáhàn‑ndà dìquì ñanìtnaha‑nda, vàchi nú ni quida‑nda ducán, te xítnùhu tnaha‑nda, dandu ñà‑sànì càhàn‑ndà dìquì stná ley xi mii‑yá nduá, te ducán queámà na ian xítnùhu stná‑ndà ley mà. Te nú xítnùhu‑nda ley mà, dandu có‑ndùú gá‑ndà ana chívàha xán; còó, ana xítnùhu xán nduu‑nda. \v 12 Cunaha‑nsiá, mindaa mii‑yá nduú ana nì sàha xi ley ìì, te imindaa‑yá nduú stná ana icúmí nsidandaà xì sàhà falta xi iin iin‑nda. Còò ni‑iin ana cachi a cácu‑nda, á coó, cuisì mii‑yá. Ñàyùcàndùá, ¿ana tuxí ini‑ndà nduu‑nda te xítnùhu stnaha‑nda ducán? \s1 Có‑ìnáhá‑ndá nansa cuàhàn cuu xi‑nda tnaa idá \p \v 13 Cunini vàha mii‑nsiá nècuàchì cáhàn ndee guá. Vàchi cachí dava‑nsia vichi ò tnaa cùhùn‑nsià inga ñuu cundoo‑nsia yucán iin cuìà, te cuiin‑nsia, te nadicò‑nsiá, nsidacuahà‑nsiá dìhùn xí‑nsiá cahan‑nsiá. \v 14 Doco ni có‑ìnáhá‑nsiâ nansa cuu xi‑nsiá tnaa idá. Vàchi vida xi‑nda, (yàchì nsiha) nahi vìcònùhù. Iin ratu tii iáˋ, dandu còò cáˋ. \v 15 Ñàyùcàndùá, ndiá ìcà‑ndà cachi‑ndà: “Pues, nú ducán cuní Stoho‑ndà Señor, dandísá cutiacu‑ndà, te ò nú cudíì ini‑yà, dandu dohó te dohó quida‑nda”. \v 16 Doco mii‑nsiá, ¿nansa quidá‑nsiá vichi? Ndee gá cáhàn‑nsià. Mii‑nsiá nduú‑nsiá mii‑nsiá cahan‑nsiá. Doco mà váha càhàn‑ndà ducán. \v 17 Ñàyùcàndùá, (nsinuu inì‑nsia palabra yohó): nú ináhá‑ndá nansa ndiá ìcà‑ndà quida‑nda, te có‑quìdà‑ndàñá, dandu cuàchi nduá. \c 5 \s1 Ñà‑ndùá nì cachi Santiago xì nècuàchì cuìcà malu \p \v 1 Cunini vàha nsidaa mii‑nsiá nècuàchì cuìcà. Chicá vàha cuacu‑nsia, te cundoo‑nsia tnùnsí ini, vàchi sà‑ìtúú tnùndoho nahnú dìquì‑nsiá. \v 2 Vàchi nsidaa ñà‑cuìcà‑nsiá, sànì cuchicueha; nsidaa sìcoto vico xí‑nsiá, sànì cusiquidiá. \v 3 Nsidaa oro xì plata xi‑nsia, dìhùn chicúehè sànì nandua; sànì nana ditnu‑ña. Te divi ñà‑jaàn cunduu testigu ñà‑cundaà ini nèhivì (cónì quìdá víi‑nsiá), te ducán icúmí quea na ian sànì saxì stná ditnu dìhùn mà ìcà‑nsiá, na ian nì xìxìn cuñu‑nsià nì quidamà (ñà‑cuàhà guá tnùndoho cucumi‑nsiá), vàchi yáha ga sànì càyà ñà‑ndùá icúmí‑nsiâ nìhì‑nsiá quìvì xìnu tiempu. \v 4 Te peón ndahví nì ndanihi xi cosecha xi‑nsia, nì dàndàhví uun‑nsianè, vàchi cónì sáha‑nsianè raya xi‑ne nacua ndiá ìcà‑nsiá, ñàyùcàndùá, raya xi‑ne mà, na ian ndáhì stná‑ñà, te tiacú stná Stoho‑ndà Señor, iníní‑yá quidá peón mà reclamu nùù‑yá. Te cunaha‑nsiá, cuàhà gá mil soldadu dandacú‑yá nùù‑xí. \v 5 Vico gá sànì sandoo‑nsia ñuhìví yohó; cuisì gustu xi mii‑nsiá sànì quida‑nsia. Doco nahi quisì sànì nei, te nì ndundatnù‑sí, ducán nduú stná‑nsià; te vichi sànì sàà meru quìvì cui‑nsià. \v 6 Vàchi tùha stná‑nsià canicuàchi‑nsia sàhà nèhivì ndàcuisì inì‑xi, te sàhà yuhù‑nsiá xíhì‑nè; mientras mii‑né, có‑nàndúcú‑nê nansa chindee‑né mii‑né. \s1 Màsà cúhúún ini‑ndà, vàchi sà‑ìtúú naxicocuíìn Jesús \p \v 7 Ñánì, iin‑ni ni quidándéé ini‑ndà dècuèndè sàà quìvì naxicocuíìn Stoho‑ndà Señor. Quida‑nda na quidá iin nèhivì campu, ndiatú‑né ndè cuun dàvì nùù, (dandu xitú‑né); daaní ndiatú cuéyàà‑nè dècuèndè cuun dàvì dánsìhì sàhà‑ñá ducán cuida ndiaha viu xi‑ne. \v 8 Te divi ducán stná ndohó, xiñuhu cundiatu cuéyàà‑ndà dècuèndè naxicocuíìn Stoho‑ndà Señor. Ñàyùcàndùá, vichi xiñuhu nacuàhandee ini‑ndà, vàchi sà‑ìtúú‑yá ndixi‑ya. \v 9 Te màsà cáhàn cuàchi‑nda sàhà compañeru‑ndà, ñánì, vàchi nú ducán, dandu icúmí‑yâ danáni‑yàndó, te cunaha‑nsiá, sànì cuyatni ndisa quìvì nsidandaà‑yà sàhà‑ndà. \v 10 Xiñuhu nsinuu stná inì‑nsia nansa nì cuu xi nècuàchì sànaha nì sacahàn cuenta xi Stoho‑ndà Señor, cuàhà gá nì dàndòhó nèhivì‑né, doco iin‑ni nì quidandee ini‑nè. Ñàyùcàndùá, nacua nì quida nècuàchìmà, ducan ni quida stná ndohó vichi, ñánì, \v 11 vàchi ndiaha gá nì quida‑ne nì quidandee gá ini‑nè. Te ináhá stnâ‑ndà nansa nì cuu xi nècuàchì sànaha nani Job, iin‑ni nì quidandee stná ini‑nè, dandu después nì quee viì (ñà‑ndùá nì cuu xi‑né), vàchi nì chindee Stoho‑ndà Señor‑nè. Ñàyùcàndùá, náhà claru tùha ndisa Dios cuhi ini‑yàndó te cundehè ndàhví stná‑yàndó. \p \v 12 Màsà nunca chinaha‑nda Dios, ñánì. Chuun cahnú nduá màsà quídá‑ndá ducán. Ni màsà ndácùcahan stná‑ndà ansivi, ò ñuhìví. Còó. Ni‑iin xichi màsà chínáhá‑ndá ducán. Coòˊ; vàchi nú ni cachí‑ndà “Jaan”, dandu divi ni cúndúá, te ò nú ni cachí‑ndà “Còó”, divi ñà‑jaàn nì cúndúú stnáˋ. Ducan ni quida‑nda sáhàˊ màsà níhì‑ndà castigu nùù‑yá. \p \v 13 Nú iá tnùndoho yáha‑nda, dandu xiñuhu càcàn tàhvì‑ndà nùù‑yá. Te nú cudíì ini‑ndà, dandu coto‑nda alabanza xi‑ya. \v 14 Te nú cuhí‑ndà, dandu cana‑nda nècuàchì sahnú ndiaá xì nèhivì xí Dios quixi‑ne caquin‑nè seña aceite dìnì‑ndà, te càcàn tàhvì‑né nùù‑yá sàhà‑ndà, ndacùcahan‑né quìvì Stoho‑ndà Señor. \v 15 Te nú xiníndísá‑ndá na xícàn tàhvì‑né, dandu càcu‑nda nùù cuèhè mà, vàchi icúmí‑ndá nduvàha‑nda quida‑ya. Te nú iá stná cuàchi nì quida‑nda, dandu cuicahnú stná ini‑yà sàhà‑ndà. \v 16 Ñàyùcàndùá, ni náhmà‑ndà falta xi‑nda nùù ñanìtnaha‑nda, te càcàn tàhvì stnàhà‑ndà sàhà‑ndà sàhà‑ñá nduvàha‑nda quida‑ya. Vàchi iin nèhivì vàha, cuàhà gá ndiaá na xícàn tàhvì‑né nùù Dios; cuàhà gá chindéâ. \v 17 Iin casu nduú Elías sànaha. Iin nèhivì ñuhìví nahi ndohó nì sanduu stná‑nè, te nì xìcàn tàhvì‑né nùù Dios ñà‑màsà cúún dàvì. Te ndisa, nì yàha ùnì cuìà dava, te cónì cùún ni‑iin dàvì. \v 18 Daaní, tucu tu nì xìcàn tàhvì‑né nùù‑yá, te nì ndesaha tú dàvì, vàtùni nì cana tu itu. \p \v 19 Nú iá iin compañeru‑ndà nì tùcù iin ichì có‑ndùú ñà‑ndáà, dandu ni cáhàn‑ndà xì‑né áma naxicocuíìn‑nè ichì váha, ñánì. \v 20 Vàchi cunaha‑nsiá, nú ni cáhàn‑ndà xì iin nècuàchì nì tùcù ichì cuáchi, te nìhì‑ndà natnahnù‑nè ichì váha, dandu ndiaha gá queamà, vàchi sàhà ndohó sànì càcu anima‑nè, mà sáà gà anima‑nè cuià; mate cuáhà gá cuàchi‑ne nì ìa, doco sàhà palabra xi‑nda sànì ndutu nsidaámà.