\id HEB \h HEBREOS \toc1 Tutu Nì Tiaa Iin Nèhivì xí Dios nùù Nècuàchì Hebreu \toc2 HEBREOS \toc3 He. \mt1 Tutu Nì Tiaa Iin Nèhivì xí Dios nùù Nècuàchì Hebreu \c 1 \s1 Nì quixi Dèhemanì Dios, nì cachitnùhu‑ya xì nèhivì ñuhìví ñà‑ndùú palabra xi Yua‑yá \p \v 1 Sànaha na cuní Dios càhàn‑yà xì xìì‑ndà, nìsa techuún‑yá iin nèhivì ñà‑cachitnùhu‑ne xì nècuàchìmà palabra xi‑ya. Cuàhà gá xichi nì quida‑ya ducán, te cuàhà gá ejemplu nìsa xichuún‑yá na ní cachitnùhu‑ya palabra mà. \v 2 Doco quìvì vichi na cuáhàn xìnu tiempu, Dèhemanì‑yá nduú ana nì techuún‑yá càhàn xì‑ndà. Vàchi sàhà ndahà fuerte Dèhemanì‑yá nì quidavàha‑ya nsidanicuú ñuhìví iá, te nì chitnùní stná ini‑yà ñà‑divi Yà‑mà cunduu ana nìhìtáhvì dandacú sàhà nsidaámà. \p \v 3 Cunaha‑nsiá, nacua ndiaha gá mii‑yá, ducán ndiaha stná Dèhemanì‑yá, na ian nduà‑yá nduú Yà‑mà, vàchi iin‑ni nacua iá‑yà, divi ducán iá stná Yà‑mà. Te Yà‑mà, sàha‑ñá fuerte dandacú ndiaha‑yá, ñàyùcàndùá quidáchúûn víi nsidanicuú ñà‑ìá ñuhìví. Te na ní nsihi nì nsidandoo‑ya cuàchi‑nda, dandu mànuhù‑yá ansivi, te nì sàcòo‑ya ladu cuàhá Yuandiáhá‑yâ. \p \v 4 Ñàyùcàndùá, chicá más ndiaá‑yà nùù nsidaa ángel, vàchi nì chitnùní ini Yuamánì‑yá ñà‑cachi‑ndà xì Jesús Dèhemanì‑yá, te ñà‑yòhó nduú ñà‑chicá ndiaá nùù nsidaa ñà‑ndùá cachí‑ndà xì iin ángel. \v 5 Vàchi còò ni‑iin ángel nì níhìtáhvì cachi Dios xì‑né dohó: \q1 Dèhemanìˊ nduu‑ní: vichi sà‑ìtiácù‑ní nì quide. \m (Còó, có‑càchí‑yà ducán xì ni‑iin ángel.) \p Daaní, inga xichi dohó nì cachi stná‑yà (sàhà Jesús): \q1 Na quidá iin yua, ducán icúmí quide xì mii‑yá; te mii‑yá, na iin dèhi cunduu stná‑yà nùí. \m (Ni cónì cachí Dios ducán xì ni‑iin ángel.) \p \v 6 Daaní, nì chitnùní stná ini‑yà quesaa Dèhemanì‑yá ñuhìví yohó, te quìvì nì cuu ducán, dandu nì cachi‑yà (xì nsidaa ángel xi‑ya): \q1 Nsidaa nsiohó ana nduú ángel xi, icúmí‑ndâ cahvi‑ndá Dèhemanìˊ yohó. \p \v 7 Doco na ní càhàn‑yà sàhà ángel mà, dohó nì cachi‑yà: \q1 Nì quidavàha‑ya ángel xi‑ya (ñà‑cacanuu yàchì‑nè) nahi tàchì; vàchi nahi mozo xinúcuáchí nùù‑yá nduú‑né (sáha‑ne castigu xi‑ya) nahi ñuhu xíxìn. \p \v 8 Doco na ní càhàn‑yà sàhà Dèhemanì‑yá, dohó nì cachi‑yà: \q1 Dios nduu‑ní, te nicanicuahàn icúmí‑nî cusahnu‑ní; te micuísi modo viì icúmí‑nî dandacu‑ní nùù nèhivì. \v 9 Cuú ndisa inì‑ní sàhà nsidaa ñà‑ìá viì, doco có‑cùú dahuun inì‑ní ni‑iyuhu sàhà cuàchi. Ñàyùcàndùá, nùù mii‑yá ana cahvi‑ní sànì nìhìtáhvì‑ní ñà‑cudiì cuáhà inì‑ní; cunaha‑ní, chicá icúmí‑nî cudiì inì‑ní nùù nsidaa gá ana cutnáhâ xí‑nî. \p \v 10 Daaní, (inga xaan nacání nansa nì cachi stná nèhivì na cáhàn‑nè xì‑yá): \q1 Stoho‑nsì Señor, sànaha nì quidavàha‑ní ñuhìví. Ndahà mii‑ní nì cuàha stná nsidaa sìtnúù itándiaa ansivi. \v 11 Te mate nsidaájàn icúmíâ nsiha, doco mii‑ní, còó; nicanicuahàn icúmí‑nî coo‑ní. Nsidaa ñà‑ìá ñuhìví, icúmíâ ndutuháˋ, na ian sìcoto. \v 12 Te na ian nacáhnù viì nèhivì iin dùhnù‑né, ducán icúmí‑nî quida‑ní xì ansivi, vàchi icúmíâ nadàma, na ian nadama‑nda ñà‑ndìxì‑ndà. Doco mii‑ní, còó. Iin‑ni icúmí‑nî coo‑ní; mà nunca sàà quìvì ndañuhu‑ní, nì cachi‑nè. \p \v 13 Doco Dios, cónì càchí‑yà xì ni‑iin ángel palabra yohó; (cuisì mii Dèhemanì‑yá nì cachi xì‑yá dohó): \q1 Yohó coo‑ní ladu cuahíˋ ndè cachi sàà cundeí nùù nsidaa ana xiní ùhì xì‑ní; dandu cusahnú fuerte‑ní nùù‑né, nì cachi‑yà. \p \v 14 Vàchi ángel, ináhá‑ndá ñà‑cuisì espíritu viì xinúcuáchí nùù Dios nduú‑né; ndacú‑ní núù‑né ñà‑cacanuu‑ne cunucuachi‑né nùù‑yá, te chindee‑né nsidaa ndohó nèhivì icúmí càcu anima‑xi. \c 2 \s1 Màsà nunca nandòdó‑nda gracia xi‑ya ñà‑cùní‑yà dacácu‑ya anima‑ndà \p \v 1 Sàhà nsidaájàn, cuàhà gá xiñuhu cunihnu vàha ini‑ndà razón ndiaha sànì xinitnùhu‑nda, còtó cueé‑ni cueé‑ni tùcù‑ndà inga ichì. \v 2 Vàchi ley sànaha, mate cuisì ángel nduú ana nì cachitnùhu xi‑nda sàhà‑ñá, doco fuerte nì sandiaa stná, te nècuàchì cónì ndúlócô sàhà‑ñá, iin castigu cahnú nì nìhì‑né nacua ndiá ìcà cuu xi nsidaa nèhivì có‑ìníní. \v 3 Ñàyùcàndùá, ndohó nècuàchì (tiempu vichi), ¿nansa cui càcu stná‑ndà nú màsà quíhín casu‑ndà sàhà palabra ndiaha cachí nansa càcu‑nda? Vàchi divi Stoho‑ndà Señor nduú ana primeru nì cachitnùhu palabra mà, dandu después nì xinitnùhu stná ndohó nì quida nèhivì nì inini nì càhàn mii‑yá. \v 4 Te nì chindee stná Yua‑nda Dios sàhà‑ñá cundaà ini‑ndà divi ñà‑ndáà nduámà, vàchi nì quida‑ya nsidanuu clase milagru ndiaha, te nì sàhatahvì stná‑yàndó Espíritu Ìì xí‑yá; (te vichi) cuàhà gá ñà‑ndiaha ìì quidá Espíritu Ìì sàhà‑ndà según nansa cuní Yua‑nda Dios. \s1 Nansa nì nanduu Jesús nahi nèhivì, te ducán nì nìhì‑yá nansa dacácu‑yàndó \p \v 5 Cunaha‑nsiá, sànì cachì xì‑nsiá sàhà inga ñuhìví vàxi xi‑nda. Doco màdì ángel cunduu ana cusahnú nùá, vàchi cónì chítnùní ini Dios ducán. \v 6 Nùù tutu ìì iá ndé nì càhàn iin nèhivì (xì‑yá), te dohó nì cachi‑nè: \q1 Nèhivì ñuhìví, có‑ndiàá guâ‑nè, doco nihnú inì‑nínè. Còò necesidad icúmí‑nî ñà‑nsinuu inì‑ní nèhivì ñuhìví, doco divi nduá quida‑ní. \v 7 Te sànì chitnùní stná inì‑ní ñà‑sàhà sacu quìvì mà‑sáà nèhivì ñuhìví ndudava‑ne xì ángel xi‑ní. Te nì nìhìtáhvì stná‑nè cuàhà gá tnùñuhu ndiaha nì quida‑ní. Te nì chitnùní stná inì‑ní ñà‑cusahnú‑né nùù nsidaa ñà‑ndùá nì quidavàha‑ní. \v 8 Nsidanicuú iñàha, vàtùni dandacú‑né nùá nì quida‑ní. Ducán cacháˋ. \p Pues nú ducán sànì nìhìtáhvì nèhivì quida‑ne, dandu nsidanicuú iñàha, mà cúí ndòo uan iladu, fuerza icúmí‑nê dandacú‑né nùù nsidanicuú iñàha. Doco quìvì vichi náhà xìcà, tàñáha ga sàà quìvì dandacú ndisa‑ne nùù nsidaa ñà‑jaàn. \v 9 Doco Jesús, ndisa, sànì cundaà vàha ini‑ndà sàhà mii‑yá, cuàhà gá tnùñuhu ndiaha sànì nanihì‑yá. Vàchi sacù‑ni quìvì cónì ndúdává‑yá xì ángel, doco sàhà gracia xi Dios nì ndoho‑ya, te nì xìhì‑yà sàhà nsidaa‑nda, te sàháyùcàndùá nì nanihì nsìhí‑yá tnùñuhu ndiaha xí‑yá. \p \v 10 Dios nduú ana nì quidavàha xi nsidanicuú ñà‑ìá. Te sàhà ñà‑nì còó más tnùñuhu xí‑yá, ñàyùcàndùá nì sàcòo nsidaámà. Doco cuní stná‑yà cundoo cuahà dèhe‑ya gloria xi‑ya. Ñàyùcàndùá, nì chitnùní ini‑yà ñà‑ndoho Jesús, vàchi ducán nduá xiñuhu cuu xi‑yá sàhà‑ñá ni cuácátnáhâ nsidaa ñà‑ndùá icúmí cuu xi‑yá. Ñàyùcàndùá, sàhà‑ñá nì ndoho‑ya ducán, ñà‑jaàn nì nìhì‑yá salvación xi‑nda. \v 11 Te cunaha‑nsiá, mate divi‑ya nduú ana ndiaha dandúhîì xì anima‑ndà, doco iin‑ni Yuamánì‑yá icúmí‑yâ nahi ndohó. Sàháyùcàndùá có‑cùcáhán núù‑yá cachi‑yà xì‑ndà ñà‑ndùù‑ndà nahi tnaha‑ya. \v 12 Vàchi (nùù tutu ìì) dohó cachí‑yà (xì Yuamánì‑yá): \q1 Na natácá tnahi, dandu icúmî nacani xì‑né (ñà‑ndiaha guá) iá‑nî, te coto stnáì alabanza nùù‑ní, cachí‑yà. \p \v 13 Daaní, inga xaan cachí stná: \q1 Yùhù icúmî cahvi xì mii‑yá. \p Te inga xaan cachí stná: \q1 Cundehè‑nsiá, yohó iá stnáì xì nèhivì nì chitnùní ini Dios cunduu (nahi) dèhi. \p \v 14 Pues sàhà‑ñá nduu‑nda dèhe‑ya, te iá iquìcúñú‑ndà, ñàyùcàndùá stná mii‑yá, nì nìhì stná‑yà iin iquìcúñú (nahi ndohó), te ducán nì nìhì‑yá nansa cui‑yà. Ñàyùcàndùá, sàhà‑ñá nì xìhì‑yà, vàtùni nì cundee‑yá nùù ñà‑malu, vàchi quisì jaàn nìsa dandacú sàhà‑ñá cui nèhivì ñuhìví. \v 15 Te nèhivì, yúhî sàstnùhù‑né cui‑nè, ñàyùcàndùá, mà úhì dandacú‑si nùù‑né inii vida xi‑ne. Doco vichi (sàhà‑ñá nì cundee‑yá nùù‑sí), vàtùni cuidahan‑yándô nùù ndahà‑sí. \v 16 Vàchi màdì ángel nì cùhí ini‑yà na ní quixi‑ya ñuhìví yohó; còó. Divi ndohó nècuàchì descendencia xi Abraham nì quixi‑ya nì chindee‑yá. \v 17 Ñàyùcàndùá nì xiñuhu nanduu‑ya iin tiàa; meru nacua ndáa nèhivì ñuhìví yohó, ducán nì nanduu‑ya, na iin tnaha‑ne. Te sàhà ñà‑jaàn vàtùni nì sàcùnduu stná‑yà nahi dùtù xi‑nda nùù Dios, vàtùni cahvi‑nda xi‑yá ñà‑cundehè ndàhví‑yàndó. Te sàhà stná nì nanduu‑ya iin tiàa, vàtùni nì dànáà‑yá sàhà cuàchi‑nda, te ducán mà níhì gá‑ndà castigu sàhà cuàchi‑nda. \v 18 Te sàhà‑ñá nì yàha stná‑yà cuàhà vida na ní ndoho guá‑yà, ñàyùcàndùá vàtùni chindee stná‑yàndó na quívì yáha stná‑ndà tnùndoho. \c 3 \s1 Chicá ndiaá Jesús nùù Moisés mate ndahà nècuàchìmà nì quixi ley sànaha \p \v 1 Cunaha‑nsiá, iin‑ni xínduu‑nda nèhivì ìì xí Dios, te iin‑ni sànì cana stná‑yàndó ñà‑sàà‑ndà gloria xi‑ya, ñánì. Ñàyùcàndùá, sàhà nsidaájàn nicanicuahàn xiñuhu cunihnu vàha ini‑ndà Jesús, vàchi mii‑yá nduú ana cahvi‑nda, te divi stná‑yà nduú ana nì techuún Dios ñà‑quixi nùù‑ndà, te nì sàcùnduu‑ya dùtù xi‑nda. \v 2 Te na ní techuún Dios‑yà quixi‑ya, dandu nì quida ndisa‑ya cumplir nsidaa ñà‑ndùá nì sàcùnaha‑yá, nacua nì quida stná Moisés sànaha na ní sandiaa‑nè nèhivì xí‑yá. \v 3 Doco chicá más tnùñuhu icúmí Jesús nùù Moisés mà. Vàchi ducán nduá na ian cuáha iin vehe, cuisì tnùñuhu xí ana nì quidavàha xán nduá queé, màdì tnùñuhu xí miá. \v 4 Te iin iin vehe, iá ana nì quidavàha xán, doco nsidanicuú ñà‑ìá ñuhìví, cuisì Dios nduú ana nì quidavàha xán. \v 5 Ñàyùcàndùá, ducán nìsa quida viì Moisés sànaha, nì sandiaa‑nè nèhivì xí Dios na iin nècuàchì xinúcuáchí (nùù‑yá); te chuun xi‑ne nì sanduu stná ñà‑cáhàn‑nè sàhà palabra icúmí Dios datúi‑ya después. \v 6 Doco Cristu, (tucu iá xì mii‑yá, vàchi) Dèhemanì Dios nduú‑yá. Te quidá víi stná‑yà (nahi Moisés), doco chuun xi‑ya nduá ñà‑dàndàcú‑yá nùù nsidaa nèhivì xí Yuamánì‑yá. Te divi nèhivì xí‑yá sàndùú stná ndohó nú màsà yúhî‑ndà, te iin‑ni ni cúdíì ini‑ndà cahvi‑nda xi‑yá dècuèndè na sáà xìnu tiempu. \s1 Nansa sàà nèhivì xí Jesús ndé iá descansu ndiaha xí‑yá \p \v 7 Ñàyùcàndùá, xiñuhu quida‑nda nacua cachí Espíritu Ìì xì‑ndà nùù tutu ìì ndé cachí‑yà: \q1 Vichi sacúndáhvîˋ nùù‑nsiá ñà‑nì cúníní‑nsiá ñà‑ndùá dandacú Dios. \v 8 Màsà quídámáxìní‑nsià na ian nìsa quida xìì‑nsiá sànaha na ní xìca‑ne yucù dàná. Cuàhà gá nì dàcuídà ini‑nè yùhù, ndè nì nanduu‑ne nahi contra xi. \v 9 Te ùì dico cuìà nì xini nècuàchìmà milagru ndiaha nì quide xì‑né; doco còó, iin‑ni nì quida canúú‑nê (ñà‑ndùá dàcuídà ini xìˊ). \v 10 Ñàyùcàndùá, yáha ga nì cuduchi inì sàhà nsidaa‑né, te nì cachi: “Cutu cuní nècuàchìmà tùcù‑nè inga ichì; mà túha‑ne cunchicùn viì‑né ichí”. \v 11 Ñàyùcàndùá, nì xìdà inì; ndee ní cachì xì‑né palabra yohó, te mà dámíà: “Mà nunca cuàhi yàha‑ne (lugar ndiaha xí) ndé cundoo‑ne descansu nì cùí”. Ducán nì cachi Dios. \p \v 12 Ñàyùcàndùá, cuidadu ni cúndóó‑nsiá ñánì, còtó coo iin‑nsia nacání chicuéhè inì‑xi, te nandòdó‑nsiáyà, có‑xìníndísâ gá‑nsiàyà, mate Dios iá nicanicuahàn nduú‑yá. \v 13 Sàhájàn nsìquívì xiñuhu nacuàhandee stnahá ini‑ndà, mientras iá va tiempu vichi, còtó sàà‑ndà cunduu‑nda nècuàchì quidámáxìní, vàchi mà úhì dandahví cuàchi‑nda ndohó, te cuu xi‑nda ducán. \v 14 Vàchi cunaha‑nsiá, cuisì nú iin‑ni ni cúnchícùn viì‑ndàyá ndè xìnu tiempu, te cunihnu vàha ini‑ndàyá nacua nì quesaha‑nda, dandísá sàà‑ndà nìhìtáhvì‑ndà cundoo‑nda nùù Cristu. \p \v 15 Ñàyùcàndùá, dohó cachí‑yà (nùù tutu ìì): \q1 Vichi sacúndáhvîˋ nùù‑nsiá ñà‑nì cúníní‑nsiá ñà‑ndùá dandacú Dios. Màsà quídámáxìní‑nsià na ian nìsa quida nècuàchì sànaha, te cuàhà gá nì dàcuídà ini‑nè yùhù, cachí‑yà. \m \v 16 Te ¿índù nèhivì nduú nècuàchì nì inini xi (palabra xi‑ya), te después nì cahíchì ini‑nèà? Pues divi nsidaa nècuàchì nì tavà Moisés ñuu Egipto yucán. \v 17 Te ¿ana divi nduú nèhivì nì cuduchi guá ini Dios sàhà‑xí inii ùì dico cuìà mà? Pues, divi nècuàchì cuàchi ma, te ñàyùcàndùá dìsáhà‑xí nì xìhì‑nè yucù dàná mà. \v 18 Te ¿amádi divi‑ni stná‑nè xínduu ana nì càhàn ndee guá‑yà sàhà‑xí ñà‑mà yáha‑ne lugar xi‑ya ndé nìhì‑né descansu nì cùí? Pues jaan, vàchi nècuàchìmà, cónì cùní‑nè cunini‑neyà. \v 19 Ñàyùcàndùá, vàtùni cundaà ini‑ndà, divi sàhà‑ñá cónì cùní‑nè cunindisá‑né, ñàyùcàndùá mànì cùí yàha‑ne (lugar ndiaha ma). \c 4 \p \v 1 Doco cunaha‑nsiá, vichi iá va nansa cui sàà‑ndà lugar ndiaha xí‑yá nacua nì cachi‑yà xì‑ndà. Ñàyùcàndùá, cuidadu ni cúndóó‑nsiá còtó ndañuhu‑nsiá ichì sànì tnii‑nsia cuàhàn‑nsià cundoo‑nsia nùù‑yá ducán. \v 2 Vàchi nùù ndohó sànì cachitnùhu‑ne ñà‑ndùú razón ndiaha xí‑yá davani nacua nì cachitnùhu stná‑nè xì nèhivì sànaha ma. Doco mii‑né, cónì níhì‑né ni‑iin provechu nùù palabra mà, vàchi mate ní xinitnùhu‑ne, doco cónì xìníndísâ‑né. \v 3 Doco ndohó nècuàchì xiníndísâ, vàtùni sàà‑ndà ndé iá descansu ndiaha ma, vàchi (mà níhìtáhvì gá nècuàchì sànaha ma, vàchi) dohó nì cachi‑yà: \q1 Yùhù, nì xìdà inì; ndee ní cachì xì‑né iin palabra, te mà dámíà: mà nunca cuàhi yàha‑ne (lugar ndiaha xí) ndé cundoo‑ne descansu nì cùí. \p Ducán nì cachi Dios, vàchi dècuèndè tiempu nì quidavàha‑ya ñuhìví sànì xìnu chuun xi‑ya. \v 4 Vàchi nùù tutu ìì iá ndé cachí nansa (nì quida‑ya) quìvì ùsà; te dohó cacháˋ: \q1 Quìvì ùsà nì quetatu Dios, vàchi sànì xìnu nsidaa chuun nì quida‑ya. \p \v 5 Daaní, iá stná ndé cachí stná‑yà inga palabra yohó nùù tutu mà: \q1 Mà nunca cuàhi sàà nècuàchìmà lugar ndiaha xí ndé cundoo‑ne descansu nì cùí. \p \v 6 Pues (náhà xìcà) fuerza icúmí cundoo dava nèhivì lugar ndiaha ma, doco nèhivì nì inini xi razón ndiaha primeru mà, cónì níhì‑né sàà‑nè cundoo‑ne yucán, vàchi cónì xìníndísâ‑né. \v 7 Sàhà ñà‑jaàn nì cachi stná‑yà inga palabra después: vàtùni iá inga tiempu vàha, cachí‑yà, divi nduú quìvì vichi. Vàchi nì yàha inga caní tiempu, dandu nì tiaa stná Davíd inga palabra xi Dios. Divi nduú palabra làcà (nì tiai nùù tutu yohó) ndé cachí‑yà: \q1 Vichi sacúndáhvîˋ nùù‑nsiá ñà‑nì cúníní‑nsiá ñà‑ndùá dandacú Dios. Màsà quídámáxìní‑nsià, cachí‑yà. \m \v 8 Daaní, después nì sàà stná Josué (cusahnú‑né nùù nèhivì sànaha ma, doco) ni sàhà mii‑né cónì níhì nècuàchìma descansu ndiaha ma. Vàchi nú jaan, dandu mà cáchí Dios coo inga quìvì (cui nìhì‑ndà descansu mà) después. \v 9 Doco divi sàhà ñà‑jaàn vàtùni cundaà ini ndohó ana nduú nèhivì xí Dios ñà‑ìá va iin lugar ndé cundoo‑nda quetatu ndiaha‑nda. \v 10 Vàchi cunaha‑nsiá, nú sànì nìhì‑ndà descansu mà, dandu ñà‑sànì nsihi chuun xi‑nda (ñuhìví yohó) cundua, divi nacua nì ìa stná xì mii‑yá na ní xìnu chuun nì quida‑ya, nì quetatu‑yà. \v 11 Ñàyùcàndùá, xiñuhu ñà‑cuàhandee ini‑ndà sàà‑ndà lugar ndiaha ma ndé nìhì ndisa‑nda descansu, còtó quida‑nda nacua nì quida nèhivì sànaha ma, cónì xìníndísâ‑né. \v 12 Vàchi cunaha‑nsiá, cahnú poder xi palabra ìì xí Dios. Na ian itiácúà, teayùcàndùá (vàtùni sáà yàchà ndè chicá ini anima‑ndà) na ian nduá iin espada dììn ndúì ladu‑xi, doco palabra mà, chicá fuerteà nùù iin espada, vàchi dècuèndè meru espíritu xi‑nda sáà stná, xì dècuèndè stná chicá ini sàxìnítnùní‑ndà. Te divi sàhà palabra mà vàtùni cunahà claru nansa nacání ndisa ini‑ndà, xì nansa nihnú stná ini‑ndà quida‑nda. \v 13 Cunaha‑nsiá, còò ni‑iñàha cui coo dèhé nùù Dios; vàchi nùù mii‑yá túi claru nsidanicuú iñàha, te indéhe stná‑yà nsidaa ñà‑ndùá quida‑nda, dandu después divi nùù mii‑yá icúmí‑ndá nacuàha‑nda cuenta. \s1 Jesús nduú dùtù ndiaha xi‑nda \p \v 14 Dèhemanì Dios nduú Jesús, te vichi sànì nasaa‑yà nùù Yuamánì‑yá iá ansivi; dùtù ndiaha xi‑nda nduú‑yá vichi, ñàyùcàndùá iin‑ni ni cúnchícùn viì‑ndà ichì‑yá nacua sàquìdà‑ndà vichi. \v 15 Vàchi mii‑yá, vàtùni cuhi ndisa ini‑yàndó na yáha‑nda tnùndoho, vàchi cuàhà gá iñàha sànì yàha stná mii‑yá, doco cónì quìdá‑yá ni‑iin cuàchi. \v 16 Ñàyùcàndùá, màsà yúhî‑ndà càcàn tàhvì‑ndà nùù‑yá, vàchi yucán iá‑yà nùù silla ndiaha xí‑yá ndé sáhatahvì‑yá gracia xi‑ya. Vàchi icúmí‑yâ cundehè ndàhví‑yàndó, te quida‑ya gracia mà sàhà‑ndà na meru xiñuhá. \c 5 \p \v 1 Nsidaa dùtù ñuhìví yohó, chuun nì nìhì‑né nduá ñà‑cáhàn‑nè sàhà nèhivì nùù Dios, te dócò stná‑nè promesa xi nèhivì nùù‑yá. Stná promesa icúmí coco nùù‑yá, icúmí‑nê cahmi stná‑nè nsidaámà sàhà cuàchi nèhivì. \v 2 Te sàhà‑ñá nduú stná‑nè iin ana iin‑ni ndohó nahi ñanìtnaha‑xi, vàtùni cuhi ini‑nè nèhivì dava ga nú có‑sâà nècuàchìmà cundaà vàha ini‑nè, te ò nú sànì quee‑ne ichì váha. \v 3 Doco sàhà‑ñá nduú stná dùtù mà nèhivì ùún, ñàyùcàndùá icúmí‑nê cuàha stná‑nè promesa sàhà cuàchi mii‑né nacua quidá‑né sàhà nèhivì dava ga. \p \v 4 Te màdì mii dùtù nácàxin‑ne mii‑né ñà‑nìhì‑né chuun ndiaha ma; còó. Cuisì Dios nácàxin xi‑né, na ian nì quida‑ya xì Aarón sànaha. \v 5 Pues, ducání stná Cristu, màdì mii‑yá nì càchí‑yà cunduu‑ya dùtù sàhà‑ñá chiigá tavà‑yá tnùñuhu xí mii‑yá; còó. Divi Yuamánì‑yá nì sàha xi‑yá chuun ma, vàchi dohó nì cachi yàmà xì‑yá: \q1 Mii‑ní nduu‑ní Dèhemanìˊ; vichi sà‑ìtiácù‑ní nì quide. \m \v 6 Te divi ducán nì cachi stná‑yà inga xaan xí tutu ìì mà: \q1 Nicanicuahàn cucumi‑ní chuun cunduu‑ní nahi dùtù, nacua iá chuun xi (dùtù sànaha nani) Melquisedec, nì cachi Dios. \m \v 7 Vachi (iin xichi) na iá va Jesús (ñuhìví yohó) nahi tiàa, dandu nì xìcàn tàhvì fuerte‑yà nùù Yuandiaha‑yá Dios, vàchi sàhà‑yámà vàtùni càcu‑ya ñà‑màsà cúí dahuun‑ya. Cuàhà gá nì sacundahví‑yà, dècuèndè nì sacu stná‑yà; te sàhà‑ñá nihnú ndiaha guá ini‑yà, ñàyùcàndùá nì cuhi ini Yuandiaha‑yá mii‑yá. \v 8 Cunaha‑nsiá, mate meru Dèhemanì Dios nduú‑yá, doco nì quida stná‑yà tocar ndoho stná‑yà sàhà‑ñá cundaà vàha ini‑yà nansa iá ñà‑nchícùn‑ndà nsidaa ñà‑ndùá nì ndacu nuù‑yá. \v 9 Daaní, na ní nsihi nì ndoho‑ya, dandu sà‑ìá, nicanicuahàn vàtùni dacácu‑ya nsidaa nèhivì iníní xí‑yâ. \v 10 Vàchi sànì cachi Yuamánì‑yá ñà‑mii‑yá cunduu‑ya dùtù chicá ndiaá, te quida‑ya chuun xi dùtù na ian nìsa quida Melquisedec mà (sànaha). \s1 Ndahví nsidaa nèhivì nacóó xí ichì Jesús \p \v 11 Cunaha‑nsiá, iá cuàhà gá ñà‑cùníˋ cachì xì‑nsiá sàhà chuun yohó, doco ùhì chinahì mii‑nsiá sàhà‑ñá vichi, vàchi ùhì sàà‑nsià cundaà vàha inì‑nsia, \v 12 mate vichi sànì sàà tiempu ñà‑chinaha mii‑nsiá dava ga nèhivì nì cùí, doco còó, xiñuhu íì ñà‑danácuáhâ gá nèhivi mii‑nsiá ndè palabra chicá mà úhì xi‑ya. Vàchi nahi ñà‑cuati nduú‑nsiá, nahi ana tà cútùha cuxi comida fuerte, nahi méè chichi íì nduú‑nsiá. \v 13 Vàchi nèhivì tà cútùha viì nansa cuní cachi palabra xi ichì váha‑ya, nahi méè xínduu‑ne, na ian tèndodo itiácù‑va‑ne. \v 14 Doco nèhivì sànì cutùha nacuni índù ichì nduú ichì váha, pues nahi nècuàchì sahnú xixí xi comida fuerte xínduu‑ne, vàchi sànì sàhandee íní‑nè cutùha vàha‑ne índù‑ñá iá vàha, te índù‑ñá có‑ìá vàha. \c 6 \p \v 1 Ñàyùcàndùá, xiñuhu cunduu‑nda nahi nècuàchì sahnú, te cutùha‑nda palabra chicá nchichí xi Cristu, màdìá cuisì dàñùhù chicá sencillu cunihnu ini‑ndà nicanicuahàn; còó. Màsà ndésáhá tú‑ndá xí palabra primeru, vàchi sànì cundaà vàha ini‑ndà sàhà palabra mà, ináhá‑ndá nacáníá nansa naxicocuíìn ini‑ndà sàhà cuàchi‑nda ñà‑còò chuan. Te sà‑ìnáhá stná‑ndà nansa icúmí‑ndá cunihnu vàha ini‑ndà Dios, \v 2 xì nansa cuhiì‑ndà, xì nansa chitàndòò‑ndà ndahà‑ndà dìnì nèhivì (na xícàn tàhvì‑ndà sàhà‑né). Te sà‑ìnáhá stná‑ndà nansa icúmí nsìi natiacu‑nè, xì nansa icúmí coo stná juiciu final. \v 3 (Doco cumánì gá ñà‑ndùá xiñuhu cundaà ini‑ndà sàhà‑xí.) Ñàyùcàndùá, cahnú gà Dios icúmí‑ndá quida‑nda seguir (ndè cachi ndufuerte fe xi‑nda). \p \v 4-6 Vàchi nú sànì dàtnúù Dios sàxìnítnùní iin nèhivì, te después sàà‑nè nacoo‑ne (ichì ndiaha ma), dandu mà cúí gá sàà‑nè naxicocuíìn ini‑nè inga xichi sàhámà. Vàchi sà‑ìnáhá‑nê nansa iá ñà‑nìhìtáhvì ndiaha‑nda nùù Dios, te sànì xini stná‑nè nansa iá ñà‑cucumi‑nda Espíritu Ìì xí‑yá. Ndè ináhá stná‑nè ñà‑ndiaha guá iá palabra ìì xí‑yá, te ini anima‑nè sànì xini stná‑nè milagru xi‑ya nahi milagru xi inga ñuhìví vàxi xi‑nda. Doco (ndahví‑nè) nú sànì nacoo‑ne ichì mà, vàchi cuní cachàmà na ian nì nachituu‑ne Dèhemanì‑yá nchìca cruz inga xichi tu, te nduú stná na ian sácùndiaa vate‑néyà. \v 7 Ñàyùcàndùá, (ducán icúmí cuu xi nècuàchìmà nahi ejemplu sàhà) ñuhù xi‑nda, vàchi nú sànì cuun ndiaha dàvì, te nì ndèe cunú ndèhì, dandu (tuxí ini‑ndà) cuàhàn cundiatú‑ndà, ádi cuàha viì itu‑ndà. Te divi ducání stná xì nèhivì. (Nú iin‑ni nchícùn viì‑né mii‑yá), dandu vàtùni cundiatú anima‑nè. \v 8 Doco nú (nacoo‑ne ichì‑yá), dandu cunduu‑ne nahi ñuhù ndé cuisì sahnú yùcù iñu, ò yùcù chicuéhè, vàchi mà ndéé vàha‑ne nùù‑yá, te vichi sà‑ìtúú nìhì‑né iin castigu cahnú, te fin xi‑ne cunduu ñà‑coco‑ne. \p \v 9 Doco tucu icúmí cuu xi mii‑nsiá, ñani màní, ináhî, mate sànì cachì xì‑nsiá ñà‑ndùá nì cachì. Vàchi seguru icúmî mii‑nsiá ñà‑cundiatú anima‑nsià, te càcu‑nsia. \v 10 Vàchi vàha Dios, te mà nándodó‑yá obra sànì quida‑nsia; ni mà nándodó stná‑yà nansa cuú guá inì‑nsia sàhà‑yá, te sàhámà nì chindee‑nsiá dava ga nèhivì xí‑yá; te dècuèndè vichi chindéé îì‑nsiánè. \v 11 Te nsiùhù, cuní‑nsì iin‑ni ni cúnsìhi inì‑nsia quida‑nsia ducán ndè quìvì último sàhà‑ñá cucumi‑nsiá seguru cuàhàn‑nsià nìhìtáhvì ndisa‑nsia ñà‑ndiaha íì ndiatu‑nda. \v 12 Màsà cúdúsán‑ndá; còó. Iin‑ni ni cúníndísá‑ndá, te quida ndee ini‑ndà nacua nìsa quida nèhivì sànì nìhìtáhvì ñà‑ndiaha íì nì cachi‑yà xì‑ndà. \s1 Iin tnùndé ini ndiaha icúmí nsidaa nèhivì xí Dios \p \v 13 Na ní saquin Dios compromisu xì Abraham sànaha, nì cachi‑yà xì‑né: “Yùhù chináhî mií”. Ducán nì cachi‑yà, vàchi còò cá inga ana chicá ndiaá nùù mii‑yá. \v 14 Te nì cachi stná‑yà xì (Abraham) yucán: “Seguru icúmí cundiatú anima‑ní quide; te cuàhà gá descendencia xi‑ní icúmí cundoo”. \v 15 Ñàyùcàndùá, ducán nì sandiatu cuéyàà nècuàchìmà dècuèndè nì sàà quìvì nì nìhì‑né ñà‑ndùá nì cachi Dios xì‑né. \p \v 16 Nèhivì ñuhìví yohó, nú cuní‑nè caquin fuerte‑nè iin compromisu, dandu ndácùcahan‑né quìvì iin ana chicá ndiaá nùù mii‑né, (nahi Dios), te nú sànì chinaha‑né mii‑yá, dandu sà‑ìá, icúmí‑nê nacahan‑né Dios. \v 17 Ñàyùcàndùá, na ní quida Yua‑nda Dios comprometer ñà‑ìcúmí‑ndá nìhìtáhvì‑ndà ñà‑ndiaha íì xí‑yá, dandu nì ndacùcahan‑yá mii‑yá, vàchi cuní‑yà cundaà vàha ini‑ndà iin palabra mà‑dáma nduá nì cachi‑yà. \v 18 Ducán dandu ùì palabra nduámà, (dihna cuisì‑ní nì cachi‑yà, dandu después nì chinaha‑yá mii‑yá), ñàyùcàndùá, nicanicuahàn icúmí cundiaa palabra nì cachi sahnú‑yá mà; mà nunca dandahví‑yàndó, seguru icúmí coo tnùndé ini fuerte xi nsidaa ndohó nècuàchì cundéé inì‑xi ñà‑dacácu‑yàndó, te sànì cahvi stná‑ndà xì consuelu ndiaha sáhatahvì‑yá. \v 19-20 Te consuelu mà, vàtùni chindeá anima‑ndà, vàchi có‑ndùá tnùhu; ñà‑seguru nduá. Vàchi dècuèndè lugar ndé (chicá inì‑xi vehe ìì Dios ansivi), yucán sànì nansìhvi Jesús, nì yàha‑ya nùù ñà‑sàdí nihni nùù‑ndà yucán, te dècuèndè lugar mà sáhatahvì‑yándô tnùndé ini mà, vàchi dihna‑ya nì sàà‑yà yucán ñà‑càhàn‑yà sàhà‑ndà. Vàchi vichi sànì nìhì‑yá chuun cunduu‑ya dùtù xi‑nda, te nicanicuahàn icúmí‑yâ quida‑ya chuun ma, divi nacua nìsa quida Melquisedec sànaha. \c 7 \s1 Nahi chuun xi dùtù nani Melquisedec, ducán nduú chuun quidá Jesús vichi \p \v 1 Nècuàchì dandacú nùù ñuu Salem nì sanduu Melquisedec mà. Te nì sanduu stná‑nè dùtù xi Stoho‑ndà Dios, divi ana dandacú ndè chicá ansivi. Te divi‑ne nì quee nì nanchìcùn ìchì xì Abraham na mándixi nècuàchìmà nì sàhàn‑nè guerra nì cundee‑né nùù cuàhà rey, dandu nì quee Melquisedec mà nì dàhíì‑ñánê. \v 2 Te nì sàha nècuàchìmà‑né diezmu sàhà nsidaa ñà‑ndùá nihí‑né. Te quìvì Melquisedec mà, cuní cachà “rey ndàcuisì inì‑xi”. Te ñà‑ndùú stná‑nè rey xi ñuu Salem yucán, ñàyùcàndùá cuní cachi stná quìvì mà “rey xi ndé iá paz”, vàchi quìvì Salem mà, cuní cachà “iá paz”. \v 3 Te cunaha‑nsiá, còò (ndé nacání sàhà) yuadíhí‑nê, ni (sàhà) yohòtéhè‑né, ni nansa nì tùinuù‑né, ni nansa nì xìhì‑nè; ñàyùcàndùá, ducán queámà na ian nicanicuahàn quidá‑né chuun xi dùtù nacua quidá Dèhemanì Dios. \p \v 4 Pues na cahnu‑guá iá chuun nì nìhì Melquisedec sànaha ma, vàchi dècuèndè stná yua raza‑nda Abraham nì sàha xi nècuàchìmà diezmu, divi diezmu nì tavà‑né nùù ñà‑cuìcà nì nìhì‑né na ní sàhàn‑nè guerra. \v 5 Daaní, después nì sàà iin tiàa nani Leví nì nìhì‑né chuun ñà‑cunduu stná‑nè dùtù, mii‑né xì descendencia xi‑ne. Te nì sàcùnaha nsidaa‑né tavà‑né diezmu nùù ñanìtnaha‑ne raza‑ndà nacua cachí ley ìì. (Ñàyùcàndùá, ducán nì quida‑ne) mate iin‑ni descendencia xi Abraham nì sanduu stná nsidaa ñanìtnaha‑nemà. \v 6 Doco dùtù Melquisedec yucán, mate có‑ndùú‑né descendencia xi Leví, doco dècuèndè nùù stná Abraham nì cutahvì‑né diezmu mà, dandu nì dàhíì stná‑nè nècuàchìmà, mate (iin ana ìì gá nduú nècuàchìmà) ñà‑nì saquin Dios iin compromisu xì‑né. \v 7 Ñàyùcàndùá, (chicá ìì Melquisedec), vachí ináhá vâha‑nda, cuisì iin ana chicá ìì cui dahíì xì inga nèhivì. \v 8 Te dùtù xínduu descendencia xi Leví, nèhivì ùún nduú‑né, mà cútiácú‑nè nicanicuahàn, doco tavá‑né diezmu vichi. Doco tucu iá ñà‑ndùá cachí (tutu ìì) sàhà Melquisedec, vàchi ducán cáhàn mà sàhà‑né (na ian) itiácú ìì‑né. \v 9-10 Te mate vichi tavá descendencia xi Leví mà diezmu nùù nèhivì, doco tucu nduá nìsa quida‑ne antes, vàchi como yohòtéhè Leví nduú Abraham, te nì dòcò‑né diezmu nùù Melquisedec mà, ñàyùcàndùá dècuèndè cui quida stná‑ndà cuenta na ian stná Leví nì dòcò xì diezmu mà nùù nècuàchìmà na ní quee‑ne nì sanchìcùn ìchì‑né Abraham. \p \v 11 (Ináhá‑ndá), nì nìhì nècuàchì raza‑ndà ley ìì xí Dios sàhà ndahà dùtù descendencia xi Leví. Te tnaha Aarón nì sanduu stná nsidaa dùtù mà. Doco siempre cumánì gá quee viì chuun nìsa quida‑ne, ñàyùcàndùá nì ndecunu inga dùtù, (divi nduú mii‑yá). Doco có‑quìdá‑yá na ian nìsa quida Aarón sànaha; còó. Na ian nìsa quida Melquisedec, ducán quidá‑ya. \v 12 Te ñà‑sànì dama (Dios) modo quidá dùtù, ñàyùcàndùá icúmí stná‑yà dama‑ya ley (nchícùn nèhivì). \v 13 Vàchi Jesús nduú (dùtù saa) cáhàn‑ndà sàhà‑xí, te diín descendencia icúmí mii‑yá; còò ni‑iin yohòtéhè‑yá nìsá quídáchúûn nahi dùtù nùù mesa ìì xí Dios. \v 14 Vàchi ináhá‑ndá, divi tiàa nani Judá nduú yohòtéhè Stoho‑ndà Señor, doco còò ni‑iin palabra nì càchí Moisés sàhà nècuàchì yucán ñà‑cunduu‑ne iin dùtù, ni stná descendencia xi‑ne. \p \v 15 Ñàyùcàndùá, náhà chicá claru (ñà‑ndáà nduá cachíˋ xì‑nsiá), vàchi vichi sànì ndecunu inga dùtù, te (nicanicuahàn) quidá‑yá chuun ìì mà nùù Dios nacua nìsa quida dùtù Melquisedec sànaha. \v 16 Vàchi divi sàhà‑ñá itiácú‑yà nicanicuahàn, te iá cuàhà poder xi‑ya, ñàyùcàndùá nì nìhì‑yá chuun xi dùtù mà, màdì sàhà‑ñá nduú‑yá descendencia (xi inga dùtù) nacua cachí iin ley. \v 17 Vàchi ducán nì cachi Yua‑nda Dios xì Jesús: \q1 Nicanicuahàn cucumi‑ní chuun xi dùtù nacua nduú chuun nìsa quida Melquisedec. \m \v 18 Ñàyùcàndùá, nì ndañuhu ley sànaha ma, vàchi cónì quèé víiá. Mànìcùí chindee cuáhà‑ñá nèhivì, \v 19 mànìcùí nacuàhandee iniànè ñà‑sàà‑nè quida viì‑né nacua ndiá ìcà‑né. Ñàyùcàndùá nì sàha‑yàndó inga tnùndé ini chicá ndiaha, te divi sàhájàn vàtùni thàtuu‑nda nùù‑yá vichi. \p \v 20 Cunaha‑nsiá, na ní sàha Yua‑nda Dios Jesús chuun xi dùtù, nì chinaha‑yá mii‑yá (ñà‑nicanicuahàn cunduu‑yamà dùtù). \v 21 Doco dùtù (descendencia xi Leví mà), còó, cónì cáhàn‑yà ducán na ní sàha‑yanè chuun yucán. Cuisì Jesús nduú ana nì nìhìtáhvì nì càhàn xì Dios ducán, te dohó nì cachi‑yà: \q1 Yùhù nduí Stohò‑ní Señor, te chináhî mií, (seguru cundua), mà dáma inì: nicanicuahàn cucumi‑ní chuun xi dùtù nahi chuun nìsa quida Melquisedec. \m \v 22 Pues ducán nì cachi‑yà xì Jesús, te sàhà‑ñá fuerte guá palabra xi‑ya, ñàyùcàndùá chicá ndiaá tratu saa (nì saquin‑yà). \p \v 23 Daaní, dùtù ùún‑ní, màdì nicanicuahàn icúmí‑nê chuun xi‑ne, vàchi xíhì‑nè; ñàyùcàndùá, cuàhà‑né sànì quida xi chuun xi dùtù mà. \v 24 Doco Jesús, còó; mà nunca sàà inga nèhivì cunduu‑ne dùtù lugar xi‑ya, vàchi nicanicuahàn itiácú‑yà. \v 25 Ñàyùcàndùá, nú xícàn tàhvì‑ndà nùù Dios, te ndácùcahan‑nda quìvì Jesús, vàtùni dacácu dahuun‑yàndó nicanicuahàn, vàchi nicanicuahàn itiácú‑yà cáhàn‑yà sàhà‑ndà. \p \v 26 Cunaha‑nsiá, meru dùtù xiñuhu‑nda nduú Jesús, vàchi ìì ndisa‑ya, mà dáná‑yá, còò cuáchi‑ya, tucu dahuun iá‑yà nùù nècuàchì cuàchi, te vichi dècuèndè (gloria) chicá nùù‑xí ansivi sànì sàà‑yà. \v 27 Còò necesidad icúmí‑yâ dòcò‑yá promesa nsìquívì sàhà‑ñá nàà sàhà cuàchi nèhivì. Ducán quidá dava ga dùtù, dihna dócò‑né promesa sàhà mii‑né, dandu después sàhà nècuàchì dava ga. Doco Jesús, còó, iin xichi‑ni nì sàha‑ya vida xi‑ya nì sanduu‑ya promesa nì dànáà dahuun‑ya sàhà‑ndà, te nicanicuahàn ndiaá ñà‑jaàn. \p \v 28 Daaní, cachí stná ley sànaha ma ñà‑vàtùni cunduu nèhivì iin dùtù mate iá cuàchi‑ne. Doco vichi, còó, sànì yàha ley mà, te sànì cachi fuerte Dios ñà‑divi Dèhemanì‑yá cunduu dùtù xi‑nda; te nicanicuahàn cundiaa chuun ìì quidá mii‑yá. \c 8 \s1 Nansa cáhàn Jesús sàhà‑ndà nacua cachí ley saa sànì sàha Dios cunchicùn‑ndà \p \v 1 Nsidaa ñà‑jaàn sànì cachì sàhà‑ñá cundaà inì‑nsia ñà‑divi mii‑yá nduú dùtù xi‑nda, vàchi chuun jaàn quidá‑yá vichi ndé iá‑yà ansivi ladu cuahá silla ndiaha ndé iá Yua‑nda Dios. \v 2 Xinúcuáchí‑yâ ini vehe ìì‑yá, vàchi vehe ma nduú veheñùhu ndisa xi‑ya, te Stoho‑ndà Señor nduú ana nì quidavàha xán, màdì nèhivì. \p \v 3 Daaní, nsidaa dùtù (ñuhìví yohó), chuun xi‑ne nduá chíndoó‑né promesa xi nèhivì nùù Dios, te sahmí stná‑nè ñà‑ndùá dócò‑né nùù‑yá. Ñàyùcàndùá nì xiñuhu cucumi stná Jesús ñà‑cui chindòó stná‑yà nahi promesa. \v 4 Vàchi nú ni coó íì‑yá ñuhìví yohó nì cùí, dandu mà cúí cunduu‑ya dùtù, vàchi sàndòó cuàhà dùtù xi ley xi Moisés, te (nsìquívì) chíndoó‑né promesa xi nèhivì nùù Dios. \v 5 Doco cunaha‑nsiá, seña uun nduú veheñùhu xi nèhivì, xì stná nsidaa ñà‑ndùá xichúûn‑né nùù chuun xi dùtù mà, có‑ndùá ñà‑ndiaha ndisa iá ansivi. Vàchi na cuáhàn Moisés quidavàha‑ne veheñùhu sìcoto sànaha, nì cachi Dios xì‑né: “Caquìn‑ní cuidadu ñà‑quidavàha‑ní nsidaájàn nacua iá veheñùhu nì dàcùníˋ mii‑ní (na ní nana‑ní) yucù yucán”. \v 6 Doco vichi icúmí Jesús iin chuun chicá ndiaha (nùù dùtù ndoó ñuhìví yohó), vàchi ley saa sànì sàha‑ya vichi nduú iin ley chicá vàha, vàchi chicá ndiaha nì cachi‑yà quida‑ya xì‑ndà vichi. \v 7 Vàchi ley primeru mà, nú còò ni‑iñàha cumánì gá nùá, dandu mà cáquín gà Dios inga ley saa ma ni cuí. \v 8 Doco cónì ndóo ini‑yà xì nèhivì (nchícùn ley primeru mà), ñàyùcàndùá, dohó nì cachi‑yà (nùù tutu ìì): \q1 (Yùhù nduí) Stoho‑nsià Señor, te cachíˋ, vàxi iin quìvì, dandu icúmî cuàhi iin ley saa cunchicùn nècuàchì ñuu Israel, xì stná nècuàchì ñuu Judea. \v 9 Te ley saa ma, tucu coa nùù ley nì sàhi xìì‑né quìvì nì taví‑nè nùù ñuu Egipto, te nì dàcúndêhí‑nè ichì ndé nì caquee‑ne; vàchi ley mà, cónì chívàha viì‑néà. Ñàyùcàndùá nì nacoi‑nè. \v 10 Còó, tucu coo ley saa icúmî cuàhi nsidanicuú nècuàchìmà quìvì nùù‑xí, cachíˋ. Vàchi meru ini sàxìnítnùní‑nè icúmî chihi ley xi; dècuèndè meru ini anima‑nè icúmí stná ndòo dahuan. Dandu mindaa yùhù cunduu ana cahvi‑né, te mii‑né cunduu ndisa‑ne nèhivì xí. \v 11 Te quìvì yucán, mà cóó gá necesidad chinaha tnàhá‑né sàhí sàhà‑ñá cunaha tnahá‑né xìˊ; còó, vàchi nsidanicuú‑né, icúmí‑nê cunaha‑né yùhù, nècuàchì ndahví te nècuàchì cuìcà. \v 12 Te yùhù icúmî cuicahnú stná inì sàhà nsidaa ñà‑có‑ndiàá nì quida‑ne; te mà nunca nsinuu ga inì sàhà cuàchi‑ne mà, nì cachi Dios. \m \v 13 Pues sàhà palabra jaàn (vàtùni cundaà ini‑ndà) ley tuhú sànì nanduu ley primeru mà, vàchi ley saa nduá cachí‑yà (xì inga ley nì sàha‑ya). Ñàyùcàndùá, nú ñà‑tùhú nduú ley sànaha ma, dandu sà‑ìtúú ndañuhu dahuan. \c 9 \s1 Veheñùhu iá ñuhìví yohó xì veheñùhu iá ansivi \p \v 1 Ley primeru mà, nì cachà xì nèhivì nansa xiñuhu cunucuachi dùtù nùù Dios, xì nansa cuyucun stná iin vehe ìì ñuhìví yohó. \v 2-3 Ñàyùcàndùá, nì cuyucun iin veheñùhu sìcoto ndiadí nihni xi iin sìcoto caní, dandu nì nandua ùì cuartu. Te ini cuartu primeru mà iín iin candeleru, xì stná iin mesa ndé itándoó pan ìì nùù Dios. Daaní, inga ladu mà nduú vehe ndé cachí‑nè nduú vehe chicá ìì. \v 4 Te icúmí lugar mà mesa oro ndé sahmí‑né inciensu, te yucán iá stná caja ìì xí ley mà, idáducán iin chìdìdà oro. Te ini caja mà inácáá iin quìdi oro ndé ñuhú comida nani maná, te inácáá stná vara xi Aarón nì cana ita. Daaní, ñuhú stná ndúì tabla yùù ndé itándiaa palabra xi ley mà. \v 5 Te dìquì caja ìì mà xí‑itasisi ángel ndiaha nani querubín, itaníní ndìxìn‑né dìquì‑nú, te tìxi ndìxìn‑némà nì sanduu lugar ndé nìsa xicahnú ini Dios sàhà cuàchi nèhivì. Doco vichi có‑cùsáí càhàn cuàhà guéˋ xì‑nsiá sàhà nsidaámà. \p \v 6 Pues nì nsihi nì cuyucun nsidaa iñàha ini veheñùhu sìcoto mà, dandu nsìquívì nìsa sahàn dùtù ini cuartu primeru mà ñà‑quida‑ne chuun icúmí‑nê quida‑ne. \v 7 Doco cuartu ùì iá chicá inì‑xima, còó; cuisì dùtù chicá cusáhnû nduú ana quíhvi inì‑xima, doco cutu iin quìvì cada cuìà quíhvi‑ne, nihí‑né nìì (quisì) sáha‑ne sàhà cuàchi mii‑né xì sàhà stná cuàchi nèhivì dava ga, divi cuàchi nì quida‑ne cónì sáha‑ne cuenta. \v 8 Pues sàhà‑ñá ducán nì ndacu nuù nèhivì sànaha ma, seña nduá nì cachitnùhu Espíritu Ìì ñà‑tàyóo permisu yàha nèhivì ndè lugar chicá ìì xí‑yá na quívì xichúûn vá‑né vehe ìì primeru mà. \p \v 9 Pues cunaha‑nsiá, iin ejemplu nduú nsidaa ley xi veheñùhu yucán sàhà‑ñá cundaà ini ndohó nècuàchì tiempu vichi. Vàchi cachí ley mà ñà‑xìñùhù dòcò‑ndà cuàhà iñàha (veheñùhu), te cahmi stná‑ndà quisì nduú promesa xi‑nda. Doco mate ducan ni cahvi‑ndayá, mà cúí dacúxíóámà cuàchi‑nda nùù sàxìnítnùní‑ndà. \v 10 Vàchi cuisì cáhàn ley mà sàhà índù comida xiñuhu cuxi‑nda, te ò índù ñà‑coho‑nda, ò nansa icúmí ndoo traste xi‑nda, xì nansa icúmí‑ndá cuchi‑nda; cuisì sàhà ñà‑ìá ñuhìví yohó‑ní cáhàn ley mà. Vàchi nì chitnùní ini Dios ñà‑cuisì cundiaàmà nùù‑ndà dècuèndè quìvì quee inga ley saa xí‑yá. \p \v 11 Doco vichi sà‑ìá Cristu, te mii‑yá nduú‑yá dùtù xi‑nda sàhà‑ñá cui nìhìtáhvì‑ndà ñà‑ndiaha íì xí‑yá. Te xinúcuáchí‑yâ ini iin veheñùhu có‑ìá ñuhìví yohó, vàchi màdì ndahà nèhivì nì cúyúcàn, ñàyùcàndùá chicá ìì‑ñá, te chicá ndiaha stná. \v 12 Te mii‑yá, iin xichi‑ni nì quìhvi‑ya ini lugar chicá ìì yucán, doco màdì nìì chelù, ò nìì litú nduá nihí‑yá nì quíhvi. Còó; divi nìì mii‑yá nduá nì sàha‑ya, te sàhámà vàtùni nì nìhì‑yá nansa càcu dahuun‑nda nicanicuahàn. \v 13 Vàchi nèhivì (antes), nú sànì quida‑ne iin falta nùù ley xi‑ne, te có‑ìá ndoo ga‑nè (nacua cachí ley mà), dandu xíhì buey, o xíhì litú, te xíxìn stná iin chelù dìhí, te nandúú‑si nahi mii yàà. Dandu sódò nsìquìn dùtù nìì quisì mà, xì stná yàà mà dìquì nèhivì mà, dandu ñà‑sànì ndañuhu falta xi‑ne cundua. Sànì ndundoo‑ne iyuhu, mate cuisì cuerpu xi‑ne, (màdì anima‑nè). \v 14 Te nú ducán nìsa (quida nèhivì xì nìì quisì), dandu na cuahà gá más ndiaá nìì Jesús sàhà‑ñá ndoo cuàchi anima‑ndà, nsidanicuú cuàchi cuàhàn dandáñúhú dahuun xi‑nda ni cuí. Vàchi sàhà‑ñá itiácú anima‑yà nicanicuahàn, ñàyùcàndùá nì sàha‑ya meru vida xi‑ya ña‑cundua na iin promesa; te promesa ndiaha ndisa nduá, vàchi còò ni‑iin cuàchi ni quidá‑yá. Pues sàhà nsidaájàn, sàvàtùni cunucuachi víi‑nda nùù mii‑yá iá nicanicuahàn. \v 15 Vàchi sàhà ñà‑ndùá nì quida (Dèhemanì‑yá) Jesús, nì sàha‑ya inga ley saa xí‑yá sàhà ñà‑vàha xi‑nda. Mate ní quida nèhivì falta ñà‑cónì chívàha viì‑né ley primeru mà, doco nì xìhì Jesús nì dànáà‑yá sàhà nsidaa falta mà, te vichi vàtùni cundiatú anima nsidaa ana caná‑yá; vàtùni nìhìtáhvì‑né ñà‑vàha xi‑ya dècuèndè nicanicuahàn. \p \v 16 Cunaha‑nsiá, nú cuní‑ndà ndutahvì dèhe‑nda biene xi‑nda, dandu tiaa‑nda iin tutu cachí nansa ndutahvì‑né. Doco fuerza cundiatu‑ne dècuèndè nú sànì xìhì‑ndà, \v 17 vàchi mate sànì tiaa‑nda tutu mà, mà cúndiááˋ dècuèndè cachi sàà cui‑ndà; có‑ndiàáˋ na itiácú ìì‑ndà. \v 18 Ñàyùcàndùá, na ní sàha Dios ley sànaha ma, nì chitnùní stná ini‑yà ñà‑cui quisì, te cuìtià nìì‑sí. \v 19 Vàchi (ducán cachí nùù tutu ìì), nì nsihi nì cachitnùhu Moisés xì nèhivì nsidaa palabra nduú ley mà, dandu nì tnii‑ne idì cuahá, xì yùcù nani hisopo, te nì dàndàxín‑néà xì nìì chelù xi nìì sìmbee, te nì dàcà stnahá nsidaámà xì tècuìí, dandu nì sòdò nsìquìn‑nè ndutè mà dìquì libru ìì xí‑yá, xì dìquì nsidaa stná nèhivì itá yucán. \v 20 Te nì cachi‑nè: “Sàhà nìì yohó sànì saquin Dios iin ley ñà‑chivàha‑nsia vichi”. \v 21 Daaní, davani nì sòdò nsìquìn stná‑nè nìì mà inicutu ini veheñùhu sìcoto mà xì nùù stná nsidaa còhò xichúûn dùtù nùù chuun xi‑ne. \v 22 Vàchi cachí ley mà ñà‑casi nsidaa iñàha icúmí còdò nìì mà ìcà‑xí, te ducán ndundoa nùù Dios. Vàchi cunaha‑nsiá, mà sáà‑yà cuicahnú ini‑yà sàhà ni‑iin cuàchi‑nda nú còò nìì nì xítià. \s1 Nansa nì sàha Jesucristu vida xi‑ya sàhà‑ñá cuxio cuàchi‑nda \p \v 23 Ñàyùcàndùá, na sácuàhàn Moisés dahíì‑né veheñùhu sànaha ma, vàtùni nì xichuún‑né nìì quisì, vàchi veheñùhu ñuhìví yohó‑ní nì sandua, te cuisì ejemplu uun nì sanduu stná, cónì sándúá veheñùhu ndisa xi‑ya iá ansivi. Doco meru vehe ìì‑yá iá yucán, promesa chicá ndiaha xiñuhá, màdì cuisì nìì quisì. \v 24 Ñàyùcàndùá, vichi sànì nasaa Jesús ndè meru ansivi ñà‑màcuììn‑yà nùù Dios sàhà‑ndà. Màdì veheñùhu ñuhìví yohó nduú lugar ndé nì nasaa‑yà, còó; vàchi cuisì ejemplu uun nduú veheñùhu ñuhìví yohó, có‑ndùú ndisa‑ña vehe ìì nì quidavàha mii‑yá ansivi. \v 25 Dùtù cusáhnû raza‑ndà Judea, na quíhvi‑ne ini cuartu chicá ìì xí veheñùhu, nìì (quisì) nihí‑né sáhàn, màdì nìì mii‑né. Te cuìà cuìà quidá‑né ducán. Doco Jesús, còó; có‑xìñùhù cuàha‑ya vida xi‑ya cuàhà xichi, còó. \v 26 Vàchi nú ducan ni cúndúá, dandu cuàhà gá xichi icúmí‑yâ ndoho‑ya dècuèndè na ní sàcòo ñuhìví xì ndè vichi ni cuí. Doco còó, vàchi na ní xìnu tiempu antes, dandu nì quixi‑ya ñuhìví yohó, te nì sàha‑ya vida xi‑ya, doco cuisì iin xichi‑ni nì xìhì‑yà, vàchi nì dànáà nsìhí‑yá sàhà‑ndà, te nì nìhì‑yá nansa cuxio dahuun cuàchi‑nda. \v 27 Vàchi divi nacua icúmí nsidaa nèhivì sàà‑nè cui‑nè iin xichi, te después nsidandaà Dios sàhà‑né, \v 28 divi ducání stná Cristu, iin xichi‑ni nì sàha‑ya vida xi‑ya nì nacuida‑ya cuàchi cuàhà gá nèhivì. Dandu después icúmí‑yâ naxicocuíìn‑yà ñuhìví yohó, doco màdì gá sàhà‑ñá (ndoho‑ya sàhà) cuàchi‑nda; còó. Cunaha‑nsiá, divi sàhà ñà‑càcu nsidaa ndohó nèhivì ndiatú naxicocuíìn‑yà cunduamà. \c 10 \p \v 1 Ley sànaha ma, màdì meru ñà‑chicá ndiaha íì xí Dios nì sándúú ndisa; cuisì nì cachitnùhu uan ñà‑después icúmí quixi ñà‑ndiaha íì ndisa xi‑ya. Ñàyùcàndùá, mate nicanicuahàn dócò íì‑né promesa cachí ley mà, te cuìà cuìà quidá dùtù ducán, doco mà cúí ndoo cuàchi nèhivì sáhàn nùù (veheñùhu) sàhámà. \v 2 Vàchi nú jaan, dandu mà cuáha ga xì promesa mà, vàchi mà dándóhô gá cuàchi nèhivì sàxìnítnùní‑nè nì cùí. \v 3 Doco vichi, sàhà‑ñá cuìà cuìà sáha ìì‑né promesa (cachí ley) mà, ñàyùcàndùá nsinúú ini‑nè iá ìì cuàchi‑ne. \v 4 Vàchi sàhà nìì buey, ò nìì sìmbee, mà nunca cui cuxio cuàchi ni‑iin nèhivì. \v 5 Ñàyùcàndùá, na ní quesaa Jesucristu ñuhìví yohó, dohó nì cachi‑yà xì Yuamánì‑yá: \q1 Mii‑ní, màdì promesa nduá cuní gà‑ní cuàha nèhivì mii‑ní. Màdìá cui quisì coco gà‑si nùù‑ní nduá cuní‑nî. Còó. Ñàyùcàndùá vichi sànì quidayucùn‑ní iin iquìcúñú cucumí. \v 6 Vàchi màdì quisì nì xìxìn, ni màdì inga clase promesa sàhà cuàchi nduá cudíì inì‑ní sàhà‑xí; còó. \v 7 Dandu yùhù, nì cachì: “Yohó vàxi ñà‑quida ndise cumplir ñà‑ndùá cuní‑nî, nacua cachí tutu ìì sàhí, Dios mío”. \m \v 8 Cunaha‑nsiá, jaàn nì cachi Dios ñà‑có‑cùdíì gá ini‑yà sàhà promesa sáhatahvì nèhivì, ni có‑cùdíì gá stná ini‑yà sàhà quisì sahmí‑né; còó, có‑cùdíì ini‑yà sàhà ni‑iin ñà‑jaàn nì sàha‑ne sàhà cuàchi‑ne, mate divi nduá cachí ley (primeru‑mà) cuàha‑ne. \v 9 Daaní, después nì cachi Jesucristu: “Yohó vàxi ñà‑quida ndise cumplir ñà‑ndùá cuní‑nî, Dios mío”. Pues ñà‑jaàn cuní cachi cuàhàn‑yà dandáñúhú‑yâ ley primeru mà, te caquin‑yà inga ley saa xí‑yá. \v 10 Te sàhà‑ña nì quida ndisa‑ya nsidaa ñà‑ndùá nì ndacu nuù‑yá, ñàyùcàndùá vàtùni nduhiì dahuun anima‑ndà, vàchi nì sàha‑ya iquìcúñú‑yà nahi promesa ñà‑danáà‑yá sàhà‑ndà. Iin xichi‑ni nì quida‑ya ducán, doco nicanicuahàn cundiaà. \p \v 11 Quìvì vichi itá dùtù raza‑ndà, quidá‑né chuun xi veheñùhu xi‑ne; te nsìquívì sáha‑ne cuàhà xichi promesa xi ley mà, mate mà nunca dacúxíóá cuàchi‑nda. \v 12 Doco Jesús, còó, iin xichi‑ni nì dànáà‑yá sàhà cuàchi‑nda, te nicanicuahàn cundiaàmà, dandu nì sàcòo‑ya ladu cuahá Yuamánì‑yá, \v 13 te ndiatú‑ní‑yá dècuèndè cundee dahuun‑yamà nùù nsidaa ana xiní ùhì xì‑yá, te cusahnú‑yá nùù‑né. \v 14 Vàchi iin xichi‑ni nì dànáà‑yá (sàhà cuàchi‑nda), dandu nicanicuahàn icúmí ndee vàha nsidaa ana sànì ndoo cuàchi anima‑xi. \v 15 Te divi ducán cachí stná Espíritu Ìì xí‑yá. Vàchi primeru nì cachi Stoho‑ndà Señor palabra yohó: \q1 \v 16 Tucu coo ley saa icúmî cuàhi nècuàchìmà quìvì nùù‑xí, cachíˋ, vàchi meru ini anima‑nè icúmî nacoo dahuin ley mà; meru ini sàxìnítnùní‑nè icúmî chihià. \m \v 17 Dandu después cachí‑yà: \q1 Ndè nicanicuahàn mà nunca nsinuu ga inì sàhà cuàchi‑ne. \p \v 18 Ñàyùcàndùá, cunaha‑nsiá, nú sànì ndutu dahuun cuàchi‑nda, còò gá necesidad cuàha‑nda ni‑iin ga promesa ñà‑danáà xì sàhà‑ñá. \p \v 19 Sàhà ñà‑jaàn, có‑yûhî gà‑ndà datnátuu‑nda anima‑ndà nùù Dios, mate iá‑yà lugar xi‑ya ndé chicá ìì, vàchi sàhà nìì Jesús sà‑nùná ichì, ñánì. \v 20 Na iin ichì saa nduá, te divi mii‑yá nì quidayucun xán, vàchi sàhà‑ñá itiácú ndiaha‑yá, ñàyùcàndùá iá ichì mà. (Antes iin sìcoto nìsa sadi nihni ndé nduú lugar chicá ìì xí Dios, doco) sìcoto mà, ejemplu sàhà cuerpu xi Jesús nì sandua, (vàchi na ní xìhì‑yà), divi sàhà ñà‑jaàn nì nìhì‑ndà nansa yàha‑nda nùù Dios. \v 21 Te vichi sà‑ìcúmí‑ndá iin dùtù ndiaha chindéé xí nsidaa ndohó ana nduú dèhe ndisa‑ya. \v 22 Ñàyùcàndùá, màsà yúhî‑ndà datnátuu‑nda anima‑ndà nùù‑yá. Iin‑ni ni cúníhnú ndisa ini‑ndà mii‑yá; ni cúníndísâ víi‑ndayá, màsà cúcáhán‑ndá a jaan á coó. Vàchi sàhà‑ñá nì xìtià nìì‑yá, ñàyùcàndùá sànì ndundoo sàxìnítnùní‑ndà, te có‑dàndòhó gáˋ‑ndó; te ducán queámà na ian sànì xichi‑nda tècuìí limpiu. \s1 Màsà nándodó‑nda ichì‑yá \p \v 23 Pues sàhà nsidaa ñà‑jaàn xiñuhu cunchicùn viì‑ndà ñà‑ndùá xiníndísá‑ndá; iin‑ni ni cúníhnú vàha ini‑ndà ñà‑jaàn. Màsà dáma sàxìnítnùní‑ndà, vàchi sànì sàha‑ya palabra xi‑ya, te mà dándáhvî‑yàndó. \v 24 Te xiñuhu stná nanducu‑nda nansa nacuàhandee stnahá ini‑ndà sàhà‑ñá chicá más ni cúcúú stnahá ini‑ndà sàhà‑ndà, te quida viì‑ndà xì ñanìtnaha‑nda. \v 25 Ni màsà nácóó‑ndá ñà‑nataca‑ndà na ian quidá dava nèhivì. Còó; vichi chicá xiñuhu cunuù stnàhà‑ndà, te nacuàhandee stnahá ini‑ndà, vàchi sà‑ìndéhe‑nda chicá sà‑cùyátní quìvì (naxicocuíìn‑yà). \v 26 Vàchi cunaha‑nsiá, nú sànì cundaà vàha ini‑ndà nansa iá ichì ndàcuisì‑yá, doco quidá canúú íì‑ndà cuàchi‑nda, dandu còò cá ni‑iin promesa cui danáà xì sàhà‑ndà. \v 27 Ndé cuisì‑ní ndóo ga ñà‑yùhí cuaá‑ndà, vàchi vàxi castigu cahnú, vàxi ñuhu níhi coco nsidaa ana có‑ndòó ladu xi‑ya. \v 28 Nèhivì sànaha, nú nì cahíchì ini‑nè ley xi Moisés, dandu fuerza cui‑nè nú ndoó ùì ò ùnì testigu cachí nansa nì cuu, te nú ducán, dandu còò iin ni cuhí ini xì‑né na ní xìhì‑nè. \v 29 Doco nú meru Dèhemanì Dios nduú ana cahíchì ini iin nèhivì, dandu ¿nansa tuxí inì‑nsia cuu? ¿Amádi cuàhà gá más castigu icúmí‑nê nìhì‑né? Vàchi nú có‑quìdáñúhú‑nê ñà‑nì xìtià nìì ndiaha‑yá, dandu cahnú sàstnùhù coo castigu xi‑ne, vàchi sàhà nìì mà nì ndoo anima‑nè, te sàhà stná mà nì saquin Dios iin tratu xì‑né. Daaní, stná Espíritu Ìì xí Dios, gracia nì quida stná‑yà xì nècuàchìmà, doco nú vichi cutu ni cahíchì ini‑nè nsidaámà, dandu ndahví‑nè. \v 30 Ináhá‑ndá ñà‑divi Dios nduú ana nì cachi xì‑ndà dohó: “Mií quidá tocar nachitacùhá sàhà falta xi nèhivì; còò cá ana icúmí nacuàha xi‑né castigu”. Te cachí stná (tutu ìì) ñà‑divi mii‑yá icúmí‑yâ nsidandaà‑yà sàhà cuàchi nèhivì xí‑yá. \v 31 Cunaha‑nsiá, tnùndoho cahnú cundua nú ni níhì nèhivì castigu nùù ndahà Dios iá nicanicuahàn. \p \v 32-33 Doco mii‑nsiá, xiñuhu nsinuu ini‑nsià nansa nì cuu xi‑nsiá quìvì primeru na lácà nì dàtnúù‑yà sàxìnítnùní‑nsià, cuàhà tnùndoho nì yàha‑nsia. Dava xichi nì canàhá nèhivì xì‑nsiá, te dava xichi nì dàndòhó stná‑nè mii‑nsiá nùù tàcá nèhivì. Te dava xichi cuisì‑ní nì quida‑nsia acompañar nècuàchì nì ndoho ducán, doco calma nì quidandee inì‑nsia sàhà nsidaámà. \v 34 Te na ní sàcùndiadi stná compañeru‑nsià, dandu nì indehè ndahví‑nsiànè; te na ní candiaa nèhivì biene xi‑nsia, (cónì cúhúún inì‑nsia), còó, duha nì cudiì inì‑nsia, vàchi ináhá‑nsiâ, ndè gloria xi Dios chicá cuàhà iñàha icúmí‑ndá, te chicá ndiaáˋ mà, vàchi nicanicuahàn cunaha‑ñá. \v 35 Ñàyùcàndùá, iin‑ni ni cúníhnú vàha ini‑ndà (ichì‑yá), màsà nácóó‑ndáñâ, vàchi iin ñà‑vàha cahnú icúmí‑ndá nìhì‑ndà nùù‑yá. \v 36 Iin‑ni ni cúnchícùn cuéyàà‑ndà ichì mà, vàchi nú sànì nsihi nì quida‑nda nsidaa ñà‑ndùá cuní Dios quida‑nda, dandu nìhì‑ndà ñà‑ndiaha íì sànì cachi sahnú‑yá xì‑ndà. \v 37 Vàchi dohó cachí tutu ìì: \q1 Cunaha‑nsiá, icúmí‑yâ naxicocuíìn‑yà: làcà sacu tiempu cumánì gá; mà cuéé gà‑yà. \v 38 Te (cachí stná‑yà): “Nèhivì vàha xi, nú xiníndísâ vàha‑ne yùhù, dandu nìhì‑né vida ndiaha. Doco nú ni ndédúmá ini‑nè, dandu ni‑iyuhu mà ndóo inì sàhà‑né”, cachí‑yà. \m \v 39 Doco ndohó, có‑ndùù‑ndà nèhivì ndedúmá ini‑xi, vàchi nú jaan, ndañuhu anima‑ndà. Còó, nèhivì xiníndísâ nduu‑nda, ñàyùcàndùá icúmí‑ndá càcu‑nda nùù‑yá. \c 11 \s1 Xiñuhu cunindisá víi‑nda \p \v 1 Nú ndisa xiníndísâ vàha‑nda Dios, dandu cuní cachàmà ñà‑nìhnú cuisì ini‑ndà icúmí cuu ndisa ñà‑ndùá ndiatu‑nda. Te nú xiníndísá‑ndá ducán, dandu quidá stná‑ndà cuenta na ian sà‑ìá ndisa ñà‑tàñáha ga cuninùù‑ndà. \v 2 Te divi ñà‑jaàn nduú stná ñà‑ndùá nìsa quida xìì‑ndà sànaha, nì xinindisá‑né mii‑yá, te nì ndee vàha‑ne nùù‑yá. \p \v 3 Ndohó, xiníndísá‑ndáyâ, te sàhájàn vàtùni cundaà ini‑ndà nansa nì quidavàha‑ya ñuhìví, cuisì nì càhàn‑yà, te nì sàcòa; ñàyùcàndùá, indéhe‑nda iá ñuhìví vichi, doco màdì ñà‑tùí cundehè‑ndà nduá nì cuyucàn; còó. \p \v 4 Daaní, Abel, na ní sàha‑ne Dios promesa xi‑ne, chicá nì sandiaàmà nùù promesa nì sàha Caín. Te ¿índù chuun chicá ndiaámà? Divi sàhà‑ñá nì xinindisá nècuàchìmà mii‑yá. Ñàyùcàndùá, nì cachi‑yà: “Sànì ndee vàha Abel nùí; cudíì inì sàhà promesa xi‑ne”. Ñàyùcàndùá, mate còò cá Abel mà, doco dècuèndè vichi iá ìì fama‑nè ñà‑nì xinindisá‑néyà. \p \v 5 Daaní, Enoc tu, nì xinindisá stná‑nè mii‑yá, te vivu nì sàà‑nè nùù‑yá, cónì xíhì‑nè, nì ndañuhu uun‑ne (nùù nèhivì), vàchi sàhà poder ndiaha xí Dios nì ndiachi‑né dècuèndè ndé iá‑yà. Te cachí tutu ìì, ducán nì cuu xi‑né ñà‑nì cudiì guá ini‑yà sàhà‑né. \v 6 Doco nú có‑xìníndísá‑ndá, dandu mà nunca cudiì ini‑yà sàhà‑ndà. Vàchi nú cuní‑ndà sàà‑ndà nùù‑yá, dandu fuerza cunindisa‑nda iá ndisa‑ya, te seguru datnúù‑yà sàxìnítnùní nsidaa ana nandúcú ndisa‑xi‑yá. \p \v 7 Daaní, stná Noé, nì xinindisá stná‑nè mii‑yá na ní cachitnùhu‑ya xì‑né ñà‑ndùá icúmí cuu quìvì nùù‑xí; ñàyùcàndùá, nì quida‑ne ñà‑ndùá nì cachi‑yà, nì quidavàha‑ne iin barcu cahnú sàhà‑ñá càcu‑ne, mii‑né xì stná nèhivì vehe‑ne. Ducán nì quida‑ne, te ñà‑jaàn claru nì tùi ñà‑cónì quìdá víi dava ga nèhivì ñuhìví. Doco mii‑né, nì ndee vàha‑ne nùù‑yá ñà‑nì xinindisá‑néyà. \p \v 8 Daaní, stná Abraham; nì xinindisá stná‑nèyà, te ñàyùcàndùá nì quee‑ne cuàhàn‑nè na ní cana‑yanè ñà‑cùhùn xìcà‑né inga ñuu ndé icúmí‑nê sàà‑nè cunduu‑ne stoho nsidaa ñà‑ìá yucán. Ñàyùcàndùá, nì inini‑ne ñà‑ndùá nì ndacu nuù‑né, mate có‑cùndáà ini‑nè índù cùhùn‑nè. \v 9 (Dandu nì sàà‑nè) ñuu ndé nì cachi Dios xì‑né mà. Yohó te yucán nì ìa chii‑né ñuu mà, nihnú ini‑nè nduú‑né nècuàchì inga ñuu, doco siempre iin‑ni xiníndísâ víi‑néyà. Cuisì vehe sìcoto nì sanduu vehe‑ne, te divi clase vehe yucán nìsa xichuún stná (dèhe‑ne) Isaac, xì stná (dèheñani‑né) Jacob. Cunaha‑nsiá, stná nècuàchì yucán, iin‑ni nì sandiatu stná‑nè cuu xi‑né ñà‑ndùá nì cachi Dios xì Abraham antes. \v 10 Vàchi nècuàchìmà, (na ní quee‑ne ñuu‑nè), nandúcú‑nê iin ñuu sànì quidavàha‑ya; vàchi nihnú ini‑nè iá iin ñuu nì chitnùní ini mii‑yá coo, te fuerte ndisa cimientu xan. \p \v 11 Daaní, stná (ñahàdìhí‑nè) Sara, nì xinindisá stná‑nè mii‑yá. Mate sáyâha ga sahnú‑né, doco nì nìhìtáhvì‑né valor ñà‑coo iin méè xi‑ne, vàchi antes sànì cachi sahnú Dios xì‑né, te ñàyùcàndùá nì tùinuù iin dèhe‑ne, vàchi xiníndísâ‑né mà nunca dandahví‑yànè. \v 12 Ñàyùcàndùá, mate sàsàhnú cuàha Abraham, doco nì ìa iin dèhe‑ne, te sàhà imindaa dèhe‑nemà nì sàà‑nè nì sàcùnduu‑ne yohòtéhè cuàhà gá mil nèhivì; cuàhà sàstnùhù nèhivì nì nanduu‑ne nahi cuàhà sìtnúù ansivi, ò ñusì ndiquin yuhù mar, vàchi mà cùì nandiahvia. \p \v 13 Cunaha‑nsiá, nsidaa nècuàchì sànì nacani xì‑nsiá sàhà‑xìmà, iin‑ni nì xinindisá víi‑né mii‑yá dècuèndè nì xìhì‑nè. Te mate cónì sáà‑nè cuninùù‑né cuu ndisa ñà‑ndùá nì cachi Dios xì‑né, doco iin‑ni nì xinindisá‑né, mate tàyóa, te nì cudiì ini‑nè sàhà‑ñá, vàchi (nì cundaà ini‑nè) màdì ñuu ndisa‑ne nduú ñuu‑nè ñuhìví yohó, ñàyùcàndùá nì cachi‑nè xì nèhivì ñà‑cuisì‑ní yáha uun‑ne ñuhìví yohó. \v 14 Te nú ducán cachí nèhivì, dandu náhà claru inga ñuu nduá nandúcú‑nê, iin ñuu ndé cunduu ñuu ndisa‑ne. \v 15 Te nú cuàhàn‑nè nsinuu ini‑nè ñuu‑nè primeru nì cùí, dandu vihini naxicocuíìn‑nè yucán. \v 16 Doco còó, cónì núhù‑nè, vàchi nì cuni‑nè cundoo‑ne iin ñuu chicá ndiaha, divi ñuu mii‑yá iá ansivi. Te sàhà‑ñá (nì xinindisá‑né ducán), ñàyùcàndùá có‑ndùcáhán‑yá cachí‑yà ñà‑ndùú‑yá ana cahvi‑né, vàchi sànì quidayucun‑yà iin ñuu (ndiaha) ndé cundoo‑ne (xì‑yá). \p \v 17 Daaní, después, nì cachi Dios xì Abraham ñà‑nì cuáha‑ne dèhe‑ne Isaac cunduu‑tè iin promesa. Ducán nì quida‑ya sàhà‑ñá cundaà ini‑yà a cunini viì‑néyà, á coó. Te (nì quida‑ne cumplir), nì xinindisá‑né mii‑yá, dispuestu nì ìa‑ne ñà‑cunduu dèhe‑ne promesa, mate mindaa‑té nùù‑né, te mate antes sànì cachi sahnú Dios xì‑né \v 18 ñà‑divi nùù tèchii Isaac mà icúmí quee cuàhà descendencia xi‑ne. \v 19 Doco nì cundee ini‑nè ñà‑vàtùni danátiácú‑yàte nú ni cuí‑te. (Te ñà‑nì càcu‑tè) nì ndòo‑tè vivu nùù‑né, ñàyùcàndùá vàtùni quida‑nda cuenta na ian ndisa, sànì natiacù‑te. \p \v 20 Daaní, después (nì cundaà ndisa inì‑xi) ñà‑xìníndísâ stná Isaac mà mii‑yá, vàchi cuàhà gá ñà‑ndiaha íì nì cachitnùhu‑ne xì (ùì dèhe‑ne) Jacob xì Esaú sàhà nansa icúmí cuu xi‑né quìvì nùù‑xí. \v 21 Daaní, Jacob mà, nì xinindisá stná‑nè mii‑yá, (ináhá‑ndá), vàchi na sá‑ìtúú cuàhàn‑nè cui‑nè, dandu nì càhàn‑nè xì iin iin dèhe José, nì cachitnùhu‑ne xì dèheñani‑né mà ñà‑ìcúmí‑tê nìhì‑té cuàhà ñà‑vàha ndiaha nùù Dios. Ducán nì cachi‑nè, naquímánì‑né Dios, te itúú‑né nùù bastón xi‑ne. \v 22 Daaní, José mà, nì xinindisá stná‑nè mii‑yá, (ináhá‑ndá), vàchi na sá‑ìtúú cuàhàn‑nè cui stná‑nè, nì cachi‑nè ñà‑seguru icúmí caquee libre nsidaa nècuàchì raza‑nè Israel nùù ñuu Egipto. Te nì nacoo stná‑nè órden nansa quida nèhivì xì iquìcúñú‑nè nú sànì xìhì‑nè. \p \v 23 Daaní, stná yuadíhí Moisés, nì xinindisá stná‑nè mii‑yá na ní tùinuù dèhe‑ne mà. Te nì caxini‑nè cuahani iá‑vè, ñàyùcàndùá mate sànì dàndàcú rey cui‑vè, doco cónì yúhî‑nè; ùnì yòò nì ìa dèhé‑vè nì quida‑ne. \p \v 24 Daaní, stná Moisés mà, nì xinindisá stná‑nè mii‑yá, te sàhámà na sánì sahnu‑ne, cónì cùní‑nè cachi gà nèhivì ñà‑dihi‑né nduú dèheyoco rey. \v 25 Còó, chicá nì cudiì ini‑nè cùhùn‑nè cutnahá‑né xì nèhivì xí Dios, mate cuáhà gá nì ndòhó‑né, te màdìá ndòo‑ne (ndé iá‑nè), te quida‑ne ñà‑vico sìquini iá ñuhìví yohó, vàchi cuisì sacù‑ni tiempu coo ñà‑vico ma. \v 26 Chicá nsiha ichì Cristu ni cúnchícùn‑nè nihnú ini‑nè, mate ni cáhîchì ini nèhivì‑né; te cónì xího stná‑nè ñà‑cuìcà ñuu Egipto yucán, vàchi iin‑ni nihnú ini‑nè ñà‑cuisì nùù Dios icúmí‑nê nìhìtáhvì‑né cuàhà ñà‑ndiaha íì. \p \v 27 Daaní, na ní quee‑ne ñuu Egipto mà cuàhàn‑nè, divi sàhà‑ñá xiníndísâ‑né mii‑yá nì sandua. Ni cónì yúhî‑nè ñà‑nì xìdà guá ini rey dandacú yucán, vàchi iin‑ni nchícùn viì‑néyà na ian xinínùù‑néyà, mate có‑tùí‑yá indéhe‑nda. \v 28 Daaní, ñà‑sànì xinindisá‑né mii‑yá nduú stná na ní quida‑ne vicò pascua primeru, mii‑né xì nèhivì raza‑nè, te nì dàcáa‑ne nìì (lelù ìcà yehè‑né) sàhá màsà cúí dèhe sahnú‑né quida ángel yàha yucán. \v 29 Daaní, na ní yàha‑ne Mar Cuahá, te nì nduhìchí cahà mar mà nahi ñuhù íchî, divi sàhà‑ñá nì xinindisá‑né Dios nì sanduu stnáˋ mà. Doco tè‑ñuu Egipto, na ní cuni stná‑te yàha‑tè yucán, dandu nì càhà nsihi‑tè. \p \v 30 Daaní, sàhà‑ñá nì xinindisá stná nèhivì raza‑ndà mii‑yá, ñàyùcàndùá nì nacununduu‑nè ñuu Jericó ùsà quìvì, te nì caà nama ndiadí nùù ñuu mà. \v 31 Daaní, stná nècuàchì ñahà nani Rahab, mate cuàhà tiàa nì xìcanuu xi‑né (antes), doco nì sàà‑nè nì xinindisá stná‑nè mii‑yá, vàchi na ní techuún Moisés iin ùì tiàa ñà‑nacunì‑te nansa iá ñuu nècuàchìmà, dandu nì chindee‑néte. Ñàyùcàndùá, cónì xíhì‑nè nahi nèhivì dava ga có‑xìníndísâ. \p \v 32 Pues vichi có‑xìñùhù cachi guè (sàhà nèhivì sànaha ma), ni mà sáà stnáì nacani nsihi xì‑nsiá sàhà nsidaa‑né, divi sàhà Gedeón, xì sàhà Barac, xì Sansón, xì Jefté, xì David, xì Samuel, xì sàhà stná dava ga nècuàchì nìsa cahàn cuenta xi Dios. \v 33 Cunaha‑nsiá, divi sàhà‑ñá nì xinindisá nsidaa nècuàchìmà mii‑yá, (ñàyùcàndùá nì quida‑ne cuàhà obra ndiaha). Dava‑ne nì cundee‑né nùù nsidaa nèhivì ndoó inga ñuu. Dandu nì cusahnú víi‑né, te nì nìhì‑né ñà‑vàha nì cachi sahnú Dios xì‑né. Te dava‑ne nì càcu‑ne nùù nsicaha, cónì sàxí‑siné. \v 34 Te dava stná‑nè, nì cundee‑né nùù ñuhu xíxìn, cónì quìdá dañúà xì‑né. Te dava‑ne nì càcu‑ne nùù nèhivì cuàhàn cahnì xì‑né xì espada nì cùí. Stná nècuàchì còò fuerza xi, nì xinindisá stná‑nè mii‑yá, te nì ndufuerté‑nè, vàtùni nì nacuàhandee ini‑nè, te na ní caquixi soldadu inga ñuu, vàtùni nì chindee‑né mii‑né, te nì taxi‑né nsidaa tèmà. \v 35 Stná nècuàchì ñahà, nì xinindisá stná‑nèyà, te ñàyùcàndùá nì nìhìtáhvì dava‑ne nì natiacu iin nèhivì vehe‑ne. Doco dava stná nècuàchìma, nì dàndòhó nèhivì‑né, te nì xìhì‑nè; vihini dacácu‑tèné nì cùí (nú ni nácóó‑né ichì‑yá); doco còó, cónì quìdá‑né ducán, vàchi cuní‑nè nìhìtáhvì‑né iin ñà‑vàha chicá ndiaha, divi ñà‑natiacu‑nè. \v 36 Daaní, dava stná nècuàchì sànaha ma, cuàhà gá nì sàcùndiaa nèhivì‑né, te nì ñàhnì cuìí stná‑nè. Te dava stná‑nè, nì sàcùnuhni stná‑nè cadena, te nì sàcùndiadi‑nè. \v 37 Te dava stná‑nè, nì sahnì nèhivì‑né xì yùù, ò machete. Te dava‑ne, serruchu nì quedava‑ne. Cuàhà gá nì candoho‑ne nì quida nèhivì. Ñàyùcàndùá, yohó te yucán nì xìcanuu ndahví‑nè, nìsa idàhvi‑ne xì cuisì iìn riì ò sìmbee, vàchi ndahví dahuun‑ne, cuàhà tnùndoho nì xini‑nè; quini nì dàndòhó nèhivì‑né. \v 38 Nì xìcanuu ndahví‑nè yucù dàná, ò inga xaan ndé còò nèhivì, te yucán nì caquidì‑nè ini cueva, ò ini iin chìcòhò cahnú. Ducán nì cuu xi‑né mate chicá ndiaá‑nè nùù nsidaa gá nèhivì ñuhìví. \v 39 Doco nsidaa nècuàchì sànaha ma, mate ní nìhì‑né nì ndee vàha‑ne nùù Dios ñà‑nì xinindisá‑néyà, doco cónì níhìtáhvì‑né ñà‑ndiaha íì nì cachi‑yà (xì xìì‑ndà) antes. \v 40 Còó, vàchi sàhà‑ñá nihnú stná ini‑yà ndohó, ñàyùcàndùá nì chitnùní ini‑yà ñà‑dècuèndè quìvì vichi coo iin ñà‑chicá ndiaha nìhìtáhvì‑ndà, dandu iin‑ni nacuatnaha‑nda xi nècuàchì yucán cundiatú anima nsidaa‑nda. \c 12 \s1 Cuisì Jesús ni cúndéhe‑nda nùù‑xí \p \v 1 Vichi cuàhà sàstnùhù nèhivì (sànaha) sànì nacani xi‑nda ñà‑ndiaha guá iá (nú xiníndísá‑ndá mii‑yá). Ñàyùcàndùá, xiñuhu nacoo dahuun‑nda nsidaa iñàha sadí xì nùù‑ndà. Ni nácóó‑ndá nsidanicuú cuàchi quida‑nda, vàchi ñà‑yùcán nduá dacá xi dìnì‑ndà. Iin‑ni ni cúnchícùn viì‑ndà mii‑yá inii vida xi‑nda; nacua quidá nècuàchì dadavá stnahá xinú carrera, ducán xiñuhu nacuàhandee ini‑ndà. \v 2 Iin‑ni ni cúndéhe‑nda nùù Jesús, vàchi sàhà mii‑yá nì quesaha‑nda xiníndísá‑ndá ichì‑yá, te divi‑ya icúmí chindee stná xì‑ndà ndè cachi xìnu vida xi‑nda. Te mate nchìca cruz nì ndoho‑ya, doco cónì ndúlócô‑yà na ní cahíchì ini nèhivì‑yá ñà‑nì xìhì‑yà ducán, vàchi ináhá‑yâ, después icúmí‑yâ sàà‑yà coo‑ya contentu. Daaní, (mànuhù‑yá gloria), te yucán nì sàcòo‑ya ladu cuahá Yua‑nda Dios. \p \v 3 Pues vichi xiñuhu nsinuu inì‑nsia nansa nì cuu xi‑yá, cuàhà gá nì quida quini nèhivì cuáchi xi‑yá, doco nì quidandee ini‑yà. Ñàyùcàndùá, nsinuu inì‑nsia ñà‑jaàn, còtó cucahan‑nsiá mà cúndéé gâ inì‑nsia, te cuhuun inì‑nsia. \v 4 Vàchi ñà‑ndáà nduá, cuàhà lucha fuerte sànì quida‑nsia ñà‑màsà cúndéé nèhivì cuáchi ma nùù‑nsiá, doco ni‑iin‑nsia tàñáha ga cahnì‑né. \v 5 Doco nacua indéhí sànì nandòdó‑nsiá nansa cachí Dios nùù tutu ìì ndé cáhàn‑yà xì‑ndà na iin yua‑nda. Pues dohó cachí‑yà: \q1 Hijos míos, màsà cúñáñá‑nsiâ nú náni‑nsia nùù yùhù ana nduú Stoho‑nsià Señor; còó, ni màsà cúhúún stná inì‑nsia nú sànì sàhi‑nsià iin conseju tii. \v 6 Vàchi Stoho‑nsià nduí, te cuú inì sàhà nsidaa‑nsiá, ñàyùcàndùá fuerza nàni‑nsia, vàchi nsidaa ana sànì nacàxin ñà‑cunduu‑ne dèhi, icúmí‑nê ñàhnì stná‑nè, cachí Dios. \m \v 7 Ñàyùcàndùá, xiñuhu quidandee ini‑ndà na náni‑nda nùù‑yá, vàchi sàhà‑ñá nduú ndisa‑nda dèhe‑ya nduájàn. Sà‑ìnáhá‑ndá, na cuati‑nda, nsidanicuu‑nda nì nìhì‑ndà conseju nùù yua‑nda. \v 8 Doco quìvì vichi, nú còò ni‑iin conseju níhì‑ndà nùù mii‑yá, dandu cuní cachàmà ñà‑có‑ndùú ndisa‑nda dèhe‑ya, vàchi nsidaa ana nduú dèhe ndisa‑ya, ducán quidá‑yá xì‑né. \v 9 Vàchi yua‑nda ñuhìví yohó, nìsa danáni stná‑nèndó, te nìsa cahvi‑ndané. ¿Amádi chicá ndiá ìcà‑ndà cundoo stná‑ndà sujetu nùù Yua‑nda iá ansivi, te ducán nìhì‑ndà cutiacu ndiaha‑nda? \v 10 Vàchi sacu tiempu nì ndòo‑nda nùù yua‑nda ndoó ñuhìví yohó, te nacua cudíì ini‑nè, ducán nìsa danáni‑nèndó. Doco mii‑yá, cuisì sàhà ñà‑cunduu ñà‑vàha xi‑nda nduá danáni‑yàndó, te ducán cunduu ndisa‑nda nèhivì ìì nahi mii‑yá. \v 11 Pues ñà‑ndáà nduá, có‑cùdíì ini‑ndà na hora níhì‑ndà conseju; tnùndoho nduá cahan‑nda; doco nú sànì yàha, te sànì sàà‑ndà nì cundaà vàha ini‑ndà, dandu chicá ndiaha coo vida xi‑nda, vàchi chicá viì sànì sàà‑ndà nacani ini‑ndà. \s1 Cuàhà gá peligru ndácàn nú cahíchì ini‑ndà palabra cachí Yua‑nda Dios \p \v 12 Ñàyùcàndùá, màsà cúndóó‑nsiá cuhúún gá inì‑nsia na ian nì còyo ndahàsáhà‑nsiá; còó. Iin‑ni ni nácuàhandee ini‑nsià cuníà, \v 13 micuísi ichì váha‑ya nanducu‑nsiá sàhà‑ñá màsà túcù iin nècuàchì tàcútùha viì cacanuu nacua ndiá ìcà‑né. Te nú sà‑ìá iin ana tàcúndáà vàha inì‑xi ducán, dandu nanducu‑nsiá nansa ndufuerté anima‑nè. \p \v 14 Ni cúndóó mánì‑nsiá xì nsidaa ñanìtnaha‑nsia, te ni cuáhandee stná inì‑nsia cunihnu ìì inì‑nsia nicanicuahàn, vàchi nú có‑nìhnú íì ini‑ndà, mà nunca sàà‑ndà cuni‑ndà nùù Stoho‑ndà Señor. \v 15 Te cuidadu ni cúndóó stná‑nsià còtó nandòdó‑nsiá gracia xi‑ya, te sàà‑nsià nanduu‑nsia nèhivì malu ndedúmá inì‑xi, vàchi nacua quidá iin yohò yùcù dàná, ducán cui quida stná nècuàchì malu, mate imindaa‑né, doco vihini cunduu‑ne dañu xi cuàhà gá nèhivì. \v 16 Ñàyùcàndùá, cuidadu cundoo‑nsia, còtó coo iin‑nsia cùtòó xì ñahà, te ò iin ana có‑ndùlócô‑xì ichì íì‑yá na ian nì quida Esaú sànaha. Dèhe sahnú nì sanduu‑ne, ñàyùcàndùá, icúmí‑nê ndutahvì‑né cuàhà ñà‑ndiaha ni cuí, doco nì dama‑ne derechu mà sàhà cuisì iyuhu ñà‑ndùá nì xixi‑ne. \v 17 Te ináhá‑nsiâ nansa nì cuu xi‑né después, cónì níhì‑né ndutahvì gá‑nè ñà‑ndiaha ma nùù yua‑né, mate yáha ga nì cuni‑nè nìhì‑néà. Nì sacundahví‑nè (nùù nècuàchìmà), te nì sacu fuerte‑nè, doco mànìcùí gá, vàchi cónì níhì‑né nansa nadama‑ne ñà‑ndùá sànì quida‑ne mà. \s1 Tucu iá ñà‑ndùá nì xini nèhivì sànaha na ní sàha Dios‑nè ley primeru \p \v 18 Vàchi ndohó, cónì tnátuu‑nda nùù iin yucù (ñuhìví yohó nacua nì quida nècuàchì Israel sànaha), vàchi yucù (Sinaí yucán), xíxàn, te iín tnúú ndúchí, có‑tùínúù, te caná fuerte tàchì. \v 19 Te nì sivi stná corneta; dandu nì tiacu cáhàn fuerte mii‑yá. Doco nèhivì mà, nì sacundahví‑nè nùù‑yá ñà‑màsà cáhàn gà‑yà xì‑né ducán. \v 20 Vàchi mànì cúndéé gâ ini‑nè quida‑ne cumplir palabra nì cachi‑yà. Te dohó nì cachi stná‑yà: “Màsà náná‑nsiá ìcà yucù jaàn, te ni quisì xí‑nsiá, vàchi nú ducán, dandu icúmí‑nsiâ cahnì‑nsiási xi yúù, ò xì lanza”. \v 21 Cunaha‑nsiá, yáha ga nì cayùhí cuaá nèhivì mà na ní indehè‑né nansa nì cuu. Dècuèndè stná Moisés nì cachi‑nè: “Ndé quìdí cuísí ñà‑yúhî güè”. \p \v 22 Doco ndohó, còó, vàchi ichì yucù nani Sión sànì quihin‑nda vichi, vàchi yucù yucán nduú ñuu mii‑yá iá nicanicuahàn. Te Jerusalén Nsiaha Iá Ansivi, ducán nani stná ñuu mà. Te sànì sàà stná‑ndà ndé ndoó tàcá cuàhà mil ángel xi‑ya, \v 23 ndeníhí vàha‑neyà. Te sànì nacuatnahá stná‑ndà xì nsidaa gá nèhivì xínduu dèhe‑ya, divi nsidaa ana itándiaa quìvì‑xí ndè gloria xi‑ya. Te sànì dàtnátuu stná‑ndà anima‑ndà nùù mii‑yá ana icúmí nsidandaà sàhà nsidaa nèhivì, divi nduú Dios; te vichi iin‑ni sàndùú stná‑ndà xì nèhivì nì ndee vàha nùù‑yá sànaha, doco vichi sànì nìhì stná‑nè nì cundiatú ndiaha stná anima‑nè. \v 24 Vàchi nùù Jesús sànì tnàtuu anima nsidaa‑nda, vàchi divi mii‑yá nduú ana cáhàn nihni sàhà‑ndà, te nì saquin stná‑yà iin tratu saa xi‑nda, divi nduú ñà‑nì xìtià nìì‑yá (sàhà‑ndà); te cunaha‑nsiá, chicá ndiaha quidá nìì‑yá mà nùù nìì Abel sànaha. \p \v 25 Ñàyùcàndùá, cuidadu ni cúndóó‑nsiá ñà‑màsà nácuáa‑nsiá mii‑yá ana cáhàn xì‑ndà vichi. Vàchi nú cónì cácu nèhivì sànaha na ní cahíchì ini‑nèyà na ní càhàn‑yà xì‑né ñuhìví yohó, dandu chicá mà cácu ndohó nú cahíchì ini‑ndà palabra cachí‑yà xì‑ndà dècuèndè ansivi. \v 26 Na ní càhàn‑yà antes, fuerte nì tnàa ñuhìví; doco vichi sànì cachitnùhu‑ya xì‑ndà inga palabra yohó, cachí‑ya: “Inga xichi icúmî datnái ñuhìví. Doco màdì cuisì ñuhìví yohó icúmí tnàa; còó, dècuèndè stná ansivi icúmí tnàa”. \v 27 Te na ní cachi‑yà palabra mà ñà‑inga xichi icúmí tnàa, pues cuní cachàmà ñà‑ìcúmí cuxio nsihi nsidaa ñà‑ndùá nì quidavàha‑ya ñuhìví yohó. Doco nsidaa ñà‑cuàhàn cunaha nicanicuahàn, icúmíâ ndòa. \v 28 Vàchi ñuhìví ìì ndé icúmí‑ndá cundoo‑nda, mà nunca ndutá. Ñàyùcàndùá, iin‑ni xiñuhu naquimanì‑ndàyá sàhámà sàhà‑ñá vàtùni cunucuachi víi‑nda nùù‑yá nacua cuní‑yà quida‑nda, te cahvi víi‑ndayá; màsà nácuìdiqui uun‑nda ichì‑yá, \v 29 vàchi nahi ñuhu níhi nduú‑yá, te mà úhì cahmi nsihi‑ya (ana cahíchì ini). \c 13 \s1 Nansa quida‑nda, te cudiì ini Dios sàhà‑ndà \p \v 1 Iin‑ni ni cuú stnahá ini‑ndà sàhà‑ndà na ian iin‑ni ñaní xínduu‑nda. \v 2 Màsà nándodó‑nda coo manì ini‑ndà xì nèhivì cóyo vehe‑nda, vàchi dava nèhivì, ndè stná ángel xi Dios nì dàyáha‑ne vehe‑ne, te cónì cúndáà ini‑nè. \v 3 Te xiñuhu nsinuu stná ini‑ndà compañeru‑ndà xíndiadi vehecàa; te ducán quida‑nda cuenta na ian cutnáhâ stná‑ndà xì‑né ndiadí‑ndà. Te nú quidá quini nèhivì xì dava ga compañeru‑ndà, dandu cundehè ndahví stná‑ndà nècuàchìmà, vàchi na nèhivì nduú stná‑ndà, te vihini cuu stná xì‑ndà ducán iin quìvì. \p \v 4 Daaní, xiñuhu quida tnùñuhu stná‑ndà xì nècuàchì vehe‑nda. Màsà quídá‑ndá ni‑iin falta xì inga nèhivì. Vàchi iin castigu fuerte cuàha Dios ana nchícùn xì ñahà, te ò ana cáhàn xì nècuàchì có‑ndùú nècuàchì vehe‑xi. \p \v 5 Màsà xího‑nda cucumi‑nda ñà‑cuìcà ñuhìví yohó. Nacua sà‑ìcúmí‑ndá, xì ñà‑jaàn‑ní ni cúndóó‑ndá contentu, vàchi sànì cachi‑yà: “Yùhù, mà nunca nandòdí mii‑nsiá. Mà nunca nacoo nihni mii‑nsiá”. \v 6 Ñàyùcàndùá, vàtùni càhàn ndee‑nda, cachí‑ndà: \q1 Divi Stoho‑ndà Señor nduú ana chindéé xî. Mà yúhîˋ, vàchi còò ni‑iñàha cui quida nèhivì xìˊ. \p \v 7 Daaní, xiñuhu nsinuu stná inì‑nsia nècuàchì nìsa idònùù nùù‑nsiá antes, divi nècuàchì nìsa dacuaha‑xi‑nsiá palabra ìì xí Dios. Xiñuhu nsinuu ini‑nsià nansa nìsa quida viì‑né vida xi‑ne, te iin‑ni ni cúníndísâ stná‑nsià nahi mii‑né. \p \v 8 Cunaha‑nsiá, iin‑ni iá Jesucristu, dècuèndè sànaha xi vichi, te nicanicuahàn. \p \v 9 Màsà cuáha‑nsia chiyuhù nèhivì‑nsiá ñà‑cunchicùn‑nsià inga ichì có‑ìnáhá‑nsiâ, vàchi cuàhà ichì tùcù iá chináhá‑nè; cuàhà gá ichì tàcùní‑ndà iá. Doco ndohó, chicá vàha cuisì gracia xi mii‑yá ni cúníhnú ini‑ndà, te ndufuerté anima‑ndà, màdìá cunchicùn‑ndà iin ley cachí sàhà cuisì índù comida cui cuxi‑nda, vàchi nèhivì nacání guâ inì‑xi sàhámà, còò ni‑iin ñà‑vàha xi anima‑nè tavá‑né. \p \v 10 Dùtù xinúcuáchí veheñùhu (xi raza‑ndà, itiácú‑nè ñà‑ndùú promesa xi nèhivì). Doco ndohó, iá stná promesa xi‑nda, (divi nduú Jesús); doco nècuàchì veheñùhu ma, còò derechu xi‑ne nìhìtáhvì‑né ni‑iñàha nùù mii‑yá. \v 11 Vàchi quisì nduú promesa sáha‑ne veheñùhu ma, xítià nìì‑sí, dandu nihí dùtù‑ñà sáhàn ndé nduú lugar chicá ìì, te quidá‑néàmà presentar sàhà cuàchi nèhivì. Doco iquìcúñú quisì mà, còó; ndè fuera ñuu icúmíâ coca. \v 12 Pues divi ducán nì cuu stná xì Jesús sàhà‑ñá nìhì nèhivì ndoo ndisa cuàchi‑ne sàhà nìì‑yá. Vàchi fuera ñuu nì ndoho stná‑yà. \v 13 Ñàyùcàndùá ndohó, iin‑ni ni cúnchícùn stná‑ndàyá, mate icúmí‑ndá nacoo‑nda ñuu‑ndà, te cahíchì ini nèhivì‑ndó nacua nì quida‑ne xì mii‑yá. \v 14 Vàchi ni‑iin ñuu iá ñuhìví yohó, mà cúndúá ñuu‑ndà nicanicuahàn. Còó, iin ñuu quesaa quìvì vàxi xi‑nda nduá ndiatu‑nda. \v 15 Ñàyùcàndùá, nicanicuahàn ndiá ìcà‑ndà ndenihi vàha‑nda Dios sàhà ñà‑ndùá nì quida Jesús. Vàchi na iin ofrenda xi‑nda nùù‑yá nduájàn na ndácùcahan‑nda quìvì‑yá, te naquímánì‑ndàyá. \p \v 16 Daaní, màsà nándodó stná‑ndà quida‑nda obra xì ñanìtnaha‑nda, te chindee stnaha‑nda, vàchi ñà‑jaàn ndisa nduú promesa cudíì ini‑yà sàhà‑xí. \p \v 17 Nsidaa ñà‑ndùá cachí nècuàchì idónuu nùù‑nsiá, cunini‑nsia, te cundoo‑nsia sujetu nùù‑né; vàchi inúù‑né nùù‑nsiá sàhà ñà‑cunduu ñà‑vàha xi anima‑nsià; te icúmí stná‑nè nacuàha‑ne cuenta nùù Dios sàhà nsidaájàn. Ñàyùcàndùá, cunini‑nsianè sàhà‑ñá cudiì ini‑nè quida‑ne chuun ma, te màdìá dacúhúún ini‑nsiànè; vàchi nú ni cúhúún ini‑nè quida‑nsia, mà cúí cunduamà iin ñà‑vàha xi‑nsia. \p \v 18 Càcàn tàhvì‑nsiá nùù Dios sàhà‑nsí, vàchi ináhá‑nsî còò ni‑iin cuàchi dandoho‑xi‑nsí, te iin‑ni cuní‑nsì quida viì‑nsí nsidanicuú tiempu. \v 19 Ñàyùcàndùá, sacúndáhvîˋ nùù‑nsiá ñà‑nì cácàn tàhvì cuáhà‑nsiá sàhí sàhà‑ñá chicá yàchì cui nasaì ndé ndoó‑nsiá. \p \v 20 Ndiaha gá ndoo‑nda ñuhìví quidá Yua‑nda Dios, vàchi sàhà‑ñá nì xìtià nìì Stoho‑ndà Jesucristu, ñàyùcàndùá nì saquin Yuandiaha‑yá iin tratu saa xi nèhivì, te nduámà iin palabra mà nunca nsihi, vàchi mate ní xìhì Jesucristu, nì natiacu‑yà nì quida Yuamánì‑yá, te nì sàà‑yà nì sàcùnduu‑ya Pastor ndiaha xi‑nda. \v 21 Te vichi cahnú gà Dios ni sáà‑nsià nìhìtáhvì‑nsiá nsidanicuú ñà‑vàha xi‑ya sàhà‑ñá cui quida‑nsia cumplir ñà‑ndùá cuní‑yà quida‑nda; vàchi nú ni nácuàhandee ini‑yàndó (xì poder ndiaha) xí Jesucristu, dandu vàtùni quida ndisa‑nda ñà‑ndùá cudíì ini‑yà sàhà‑xí. ¡Ansivéhé cahnú‑yá nicanicuahàn! Amén. \p \v 22 Yùhù sacúndáhvîˋ nùù‑nsiá, ñánì, màsà cúdúchí inì‑nsia sàhà conseju tii sànì tiai nùù‑nsiá yohó, vàchi iin ùì‑ni palabra nduá. \p \v 23 Cunaha‑nsiá, sànì quee ñani‑ndà Timoteo vehecàa. Te nú ni quésáá yàchì‑nè ndé iéˋ yohó, dandu cutnahá‑nsí sàà‑nsì ndé ndoó‑nsiá. \p \v 24 Cásàhúì xì nsidaa ana idónuu nùù‑nsiá, cachi‑nsià xì‑né. Te cásàhú stnáì xì nsidaa gá nèhivì xí Dios. Daaní, nècuàchì ladu Italia cutnáhá‑xî yohó, cásàhú stná‑nè xì‑nsiá. \p \v 25 Te nsidaa‑nsiá, ni cúcúmí cuáhà‑nsiá gracia xi‑ya. Sà‑ìá.