\id MAT  
\h San Mateo 
\toc1 San Mateo 
\toc2 San Mateo 
\toc3 Mt. 
\mt1 San Mateo 
\c 1  
\p  
\v 1 Yaa jaduhṉ myiṉ̃ cujaay nebiaty jaꞌa Jesús yhap tieedyhajxy jecy xiøhajty. Abraham xiøhajty jaꞌa jawyiinhájtäbä. David xiøhajty jaꞌa cujecy jaac míiṉäbä. 
\p  
\v 2 Jaꞌa Abraham yhuung, Isaac jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Isaac yhuung, Jacob jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Jacob yhuung tuꞌug, Judá jeꞌe xiøhajty. May jaꞌa Judá jaꞌa piuhyaꞌay hänajty miøødä.  
\v 3 Jaꞌa Judá yhuunghajxy, Fares hajxy xiøhajty møødä Zara. Jaꞌa Fares tiajhajxy, Tamar jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Fares yhuung, Esrom jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Esrom yhuung, Aram jeꞌe xiøhajty.  
\v 4 Jaꞌa Aram yhuung, Aminadab jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Aminadab yhuung, Naasón jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Naasón yhuung, Salmón jeꞌe xiøhajty.  
\v 5 Jaꞌa Salmón yhuung, Booz jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Booz tiaj, Rahab jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Booz yhuung, Obed jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Obed tiaj, Rut jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Obed yhuung, Isaí jeꞌe xiøhajty.  
\v 6 Jaꞌa Isaí yhuung, David jeꞌe xiøhajty. Mänitä David tiägøøyy gobiernähajpä. Mänitä Urías yajyaghoꞌcä mänaa jaꞌa tsip jiadyiijän. Coo jaꞌa Urías yhoꞌcy, mänitä David jaꞌa Urías tioꞌoxiøjc wyiingpøjcä. Mänitä David yaghuungpaaty. Salomón jaꞌa yhuung hajxy yajxøhajty. 
\p  
\v 7 Jaꞌa Salomón yhuung, Roboam jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Roboam yhuung, Abías jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Abías yhuung, Asa jeꞌe xiøhajty.  
\v 8 Jaꞌa Asa yhuung, Josafat jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Josafat yhuung, Joram jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Joram yhuung, Uzías jeꞌe xiøhajty.  
\v 9 Jaꞌa Uzías yhuung, Jotam jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Jotam yhuung, Acaz jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Acaz yhuung, Ezequías jeꞌe xiøhajty.  
\v 10 Jaꞌa Ezequías yhuung, Manasés jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Manasés yhuung, Amón jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Amón yhuung, Josías jeꞌe xiøhajty.  
\v 11 Jaꞌa Josías yhuung tuꞌug, Jeconías jeꞌe xiøhajty. Jim̱ä Jeconías jaꞌa piuhyaꞌay hänajty miøødä. Mänitä judíoshajxy hadsip yajnøcxä jäguem̱ Babilonia‑naaxooty. 
\p  
\v 12 Jim̱ hajxy chänaadiaacpøjcy Babilonia. Jim̱ä Jeconías jaꞌa yhuung yajxøhajty Salatiel. Jaꞌa Salatiel yhuung, Zorobabel jeꞌe xiøhajty.  
\v 13 Jaꞌa Zorobabel yhuung, Abiud jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Abiud yhuung, Eliaquim jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Eliaquim yhuung, Azor jeꞌe xiøhajty.  
\v 14 Jaꞌa Azor yhuung, Sadoc jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Sadoc yhuung, Aquim jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Aquim yhuung, Eliud jeꞌe xiøhajty.  
\v 15 Jaꞌa Eliud yhuung, Eleazar jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Eleazar yhuung, Matán jeꞌe xiøhajty. Jaꞌa Matán yhuung, Jacob jeꞌe xiøhajty.  
\v 16 Jaꞌa Jacob yhuung, José jeꞌe xiøhajty. Coo jaꞌa María yhuung hänajty tøø myiṉ̃ tøø quiaꞌay, jaꞌa Jesúshajpä, mänitä José jaꞌa María wyiingpøjcy. Jaꞌa Jesús, Cristo jeꞌe xiøhajty; paady yaa quiejxä hädaa yaabä naax̱wiin maa højtscøxpän. 
\p  
\v 17 Nämajmacts jaꞌa Jesús jaꞌa yhap jaꞌa tieedy hänajty miøødä, møødä Abraham møødä David. Y jaac nämajmacts jaꞌa yhap jaꞌa tieedy hänajty miøødä, møødä Salomón møødä Jeconías. Mänitä judíoshajxy yajnøcxä Babilonia‑naaxooty. Y jaac nämajmacts jaꞌa Jesús jaꞌa yhap jaꞌa tieedy hänajty miøødä, møødä Salatiel møødä José. Mänitä Cristo myiiṉ̃guiahy. 
\p  
\v 18 Yaa jaduhṉ myiṉ̃ cujaay nebiä Jesucristo myiiṉ̃guiahyyän. Jaꞌa Jesucristo tiaj, María hänajty jeꞌe xiøhaty. Tøø hänajty tiødiägøꞌøy coo jaꞌa Maríahajxy hänajty piøgaꞌañ møødä José. Pero cajnä hajxy hänajty piøcyñä, mänitä María quiähxøꞌcy coo hänajty yhuungmøødä. Jaꞌa Dioshespírituhaam hänajty tøø yhuungpaady.  
\v 19 Jaduhṉ jaꞌa judíoshajxy hänajty quiuhdujthaty, coo jaꞌa toꞌoxiøjc yhuungpáadät jabiøcy, mänit jaduhṉ yhøxmájtsänät. Pero miøød jaꞌa José hojioot hänajty; cabä María hänajty ñäxøꞌøwøꞌøwaꞌañ. Mänitä José wyiinmahñdyhajty coo jaꞌa María yhøxmádsät hameeꞌch, nebiä María jaduhṉ quiaꞌa yajtsähdiúnät.  
\v 20 Yhuuc wiinmahñdyhajpy jaꞌa José hänajty, mänit miaahoꞌcy. Mänitä Diosmoonsä wyiinhijxy cumaꞌayhaam. Tsajpootyp hänajty chooñ. Mänitä José ñämaayyä: 
\p ―José, David miic̈h hijty mhaphajpy mdeedyhajpy. Caꞌa mdajy caꞌa mmay. Hoy jaduhṉ coo jaꞌa María mwiingpǿgät. Dioshespírituhaam jaduhṉ tøø yhuungpaady.  
\v 21 Yaꞌayhänaꞌc jaduhṉ yhuunghadaam̱by, jaꞌa Jesúshajpä. Coo jaꞌa quiuꞌug jaꞌa piojpä quiädieey yajnähwaꞌadsaaṉä, paady jaduhṉ xiøhataꞌañ Jesús. 
\p  
\v 22-25 Coo jaꞌa José miaꞌabiädøꞌcy, mänit quiudiuuṉ̃ neby hänajty tøø ñämaꞌayíijäm jaꞌa Diosmóonsäm. Mänitä María wyiingpøjcy. Pero cab hajxy ñimiøødmaaw̱ä høxtä coonä jaꞌa María jaꞌa Jesús yajmiṉ̃ñä. Jaꞌa coobhuung, jeꞌeds jaduhṉ miiṉgahw̱. Jesús jaduhṉ xiøhajty. Coo jaꞌa Jesús jaduhṉ myiiṉ̃guiahy, tøjiajt jaꞌa Diosmädiaꞌagy jaduhṉ nebiä Diosmädiaꞌagy‑yajwaꞌxpähajxy jecy quiujahyyän: 
\q1 Huungpaadaam̱b jaꞌa cäxyiihänaꞌc tuꞌug. 
\q1 Yaꞌayhänaꞌc yhuunghadaam̱by. 
\q1 Jueꞌe xiøhataꞌañ, Emanuel. 
\m Jeꞌeduhṉ ñänøøm̱by coo jaꞌa Dios hajxy xmiøødhájtäm. 
\c 2  
\p  
\v 1 Jaꞌa Jesús, jim̱ jaduhṉ myiiṉ̃guiahy maa jaꞌa cajpt jaduhṉ xiøhatiän Belén, jim̱ Judeanaaxooty. Jaꞌa Herodes, jeꞌe hänajty tuum̱b gobiernä. Jim̱ jeꞌe hänajty chänaꞌay maa jaꞌa møjcajptän Jerusalén. Mänitä jäyaꞌayhajxy jim̱ näjeꞌe miejch maa jaꞌa Heródesän. Jäguem̱ hajxy hänajty tøø chooñ maa jaꞌa xøø piädsøm̱iän. Madsaꞌahøxtaabiä hajxy hänajty wiädity.  
\v 2 Mänit hajxy yajtøøyy: 
\p ―Maa jaꞌa judíos guiobiernähajxy, jaꞌa tøø myiṉ̃ tøø quiáꞌayäbä. Jäguem̱ højts jaꞌa miadsaꞌa tøø nnäheebøøyyä, jim̱ maa jaꞌa xøø piädsøm̱iän. Paady højts yaa tøø nmiṉ̃ tøø nmech neby højts jaduhṉ nwiingudsähgǿꞌøwät. 
\p  
\v 3 Coo jaꞌa gobiernä Herodes jaduhṉ miädoyhajty møødä Jerusalénpä‑jäyaꞌayhajxy nägøx̱iä, mänit hajxy tiägøøyy tajpä maabiä.  
\v 4 Mänitä Herodes miøjyaax̱y jaꞌa teedywiindsøṉhajxy møødä ley‑yajnahixøøbiähajxy. Mänitä Herodes yajtøøyy: 
\p ―Maa jaꞌa Cristo myinaꞌañ quiaꞌawaꞌañ, jaꞌa Dios quiexaam̱biä. 
\p  
\v 5 Mänit hajxy yhadsooyy: 
\p ―Beléncajptóotiäc jaduhṉ myinaꞌañ quiaꞌawaꞌañ yaa Judeanaaxooty. Jaꞌa Diosmädiaꞌagy‑yajwaꞌxpä jecy cujahy nebiä Dios miänaaṉ̃än: 
\q1  
\v 6 Jaꞌa cajpt jaduhṉ xøhajpä Belén, jim̱ Judeanaaxooty, 
\q1 jim̱ä wiindsǿṉ tuꞌug myinaꞌañ quiaꞌawaꞌañ; 
\q1 jeꞌec̈h jaꞌa nguꞌug xyhaneꞌemáaṉäp, jaꞌa judíoshajxy; paadiä Beléncajpt jaduhṉ yajmäbaadaꞌañii nebiä møjcajptän. 
\p  
\v 7 Mänitä Herodes miøjyaax̱y hameeꞌch jaꞌa madsaꞌahøxtaabiähajxy. Mänitä Herodes yajtøøyy: 
\p ―Mäduhnajtä jaꞌa madsaꞌa quiähxøꞌtsohṉ̃. 
\p  
\v 8 Coo jaꞌa Herodes tøyhajt miooyyä, mänitä miänáaṉgumbä: 
\p ―Nøcx jaꞌa pigänaꞌc hajxy jim̱ yajtøw̱ Belén. Nax̱y hajxy hoy mdehm̱ yajtǿwät. Coo mbáadät, mänítøch hajxy miṉ xyhawaaṉä, nébiøch jim̱ nøcxy nwiingudsähgøøbiä. 
\p  
\v 9-10 Mänitä madsaꞌahøxtaabiähajxy tiuꞌubøjcy. Jim̱ hajxy ñøcxy Belén nebiä Herodes hänajty tøø miänaꞌañän. Mänitä madsaꞌa hajxy jadähooc yhíjxcumbä, jaꞌa hajxy hänajty tøø yhuug hijxpä jäguem̱ maa jaꞌa xøø piädsøm̱iän. Mänit hajxy jiaanc̈h tehm̱ xiooṉdaacy. Mänitä madsaꞌa hajxy piaduꞌubøjcy. Mänitä madsaꞌa jim̱ tøyyä tiänaaxiøjpy maa jaꞌa pigänaꞌc‑huung hänajty yhitiän naax̱yp. Tøyyä jaꞌa madsaꞌa hänajty quiuhjajnax̱y maa hänajty quioꞌnaꞌayän.  
\v 11 Mänitä madsaꞌahøxtaabiähajxy tiøjtägøøyy. Jim̱ä regalo hajxy hänajty miøødä caajäjooty. Mänitä pigänaꞌc‑huung hajxy yhijxy møødä tiaj María. Mänitä pigänaꞌc hajxy wyiinjijcädaacy; wyiingudsähgøøyy hajxy jaduhṉ. Mänitä quiaajä hajxy yaghawaach. Mänitä oro hajxy yajpädsøøm̱y møødä poom møødä mirraperfume. Paꞌagxuuꞌp jeꞌe; tsow̱ ñøcxy. Mänitä pigänaꞌc hajxy jaduhṉ ñäꞌä mooyy.  
\v 12 Mänit hajxy wyiimbijnä. Mänit hajxy ñøcxy maa jaꞌa quiajpthajxiän. Wiingtuum hajxy ñøcxøøñä; cab hajxy jim̱ ñaxøøñä maa jaꞌa Heródesän. Hix̱, tøø hajxy hänajty yhawáaṉäxä cumaꞌayhaam coo hajxy jim̱ quiaꞌa naxǿøñät. 
\p  
\v 13 Coo jaꞌa madsaꞌahøxtaabiähajxy hänajty tøø wyiimbijnä, mänitä José jaꞌa Diosmoonsä tuꞌug wyiinhijxy cumaꞌayhaam, jaꞌa tsajpootypä. Mänitä José ñämaayyä: 
\p ―José, pädøꞌøg. Nøcx hajxy jim̱ Egiptonaaxooty møødä mhuung møødä mdoꞌoxy. Jim̱ hajxy mmähmǿꞌøwät høxtä coonä nhawáaṉämät coo hajxy mwiimbídät. Paady hajxy mbäyǿꞌøgät neby yøꞌø mhuung xquiaꞌa yaghóꞌcät. Jaꞌa Herodes, xyhøxtaꞌawáaṉäp yøꞌø mhuung jaduhṉ; xyajyaghoꞌogáaṉäp jaduhṉ. 
\p  
\v 14 Mänitä José piädøꞌcy. Mänitä Joséhajxy jim̱ jiaanc̈h nøcxy Egipto møødä yhuung møødä tioꞌoxy. Mänitcoods hajxy tiehm̱ tiuꞌubøjcy.  
\v 15 Jim̱ hajxy hänajty miähmøꞌøwaꞌañ Egipto. Høxtä jaꞌa Herodes hóꞌogäp, mänit hajxy hänajty wyiimbijtägatsaꞌañ. Jequiän jaꞌa Diosmädiaꞌagy‑yajwaꞌxpä hänajty tuꞌug tøø quiujaay nebiä Dios miänaaṉ̃än: “Nhøxyaax̱pädsøm̱áam̱biøch jaꞌa nhuung jiiby Egiptonaaxooty.” Y coo jaꞌa Joséhajxy jim̱ jiaanc̈h nøcxy Egipto, tøjiajt jaꞌa Diosmädiaꞌagy jaduhṉ. 
\p  
\v 16 Coo jaꞌa Herodes ñajuøøyy coo hänajty tøø wyiinhøøñii jaꞌa madsaꞌahøxtaabiädøjc, mänitä Herodes jiootmaꞌty. Mänitä Herodes jaꞌa pigänaꞌc yajyaghoꞌcä nägøx̱iä, pønjaty jaꞌa mejtsjumøjtpä hänajty caꞌa yaghabejpnä, jaꞌa hajxy hänajty tsänaabiä Belén møødä Belén mäwiingóṉ. Hix̱, tøø hänajty mejtsjumøjt yhijnä coo jaꞌa madsaꞌa quiähxøꞌtsohṉ̃, jaꞌa madsaꞌahøxtaabiädøjc‑hajxy hänajty tøø yhíx̱iäbä.  
\v 17-18 Jaduhṉ jaꞌa Diosmädiaꞌagy tiøjiájcumbä nebiä Jeremías hänajty jecy tøø quiujaayän: 
\q1 Jim̱ maa xiøhatiän Ramá, 
\q1 jim̱ä Raquel jaꞌa yhuung ñäjøøyy ñaxuuꞌch. 
\q1 Coo jaꞌa yhuung yaghóꞌcäxä, paady quiaꞌa jootcapxmøcpøgaaṉä. 
\m Jaꞌa Jeremías, jeꞌe jaꞌa Diosmädiaꞌagy jecy yajwaꞌx. 
\p  
\v 19 Coo jaꞌa Herodes yhoꞌnä, jim̱nä jaꞌa Joséhajxy hänajty Egiptonaaxooty. Mänitä José jaꞌa Diosmoonsä tuꞌug wyiinhíjxcumbä cumaꞌayhaam, jaꞌa tsajpootypä. Mänitä José ñämaayyä: 
\p  
\v 20 ―Pädøꞌøg, wiimbit hajxy møødä mhuung møødä mdoꞌoxy. Nøcx hajxy Israelnaaxooty. Tøø jäyaꞌayhajxy yhoꞌnä, jaꞌa mhuung hajxy hijty xyaghoꞌogáaṉäbä. 
\p  
\v 21 Mänitä Joséhajxy piädøꞌcy møødä yhuung møødä tioꞌoxy. Mänit hajxy jim̱ jiaanc̈h nøcxy Israelnaaxooty.  
\v 22 Mänitä José miädoyhajty coo Arquelao hänajty guiobiernähajnä jim̱ Judeanaaxooty maa jaꞌa tieedy Herodes hänajty tøø guiobiernähatiän. Mänitä José chähgøøyy. Cab hänajty jim̱ ñøcxaaṉnä Judeanaaxooty. Wiingtuum hajxy ñøcxy Galileanaaxooty, nebiä José hänajty tøø yhawáaṉäxän cumaꞌayhaam.  
\v 23 Coo hajxy jim̱ miejch Galileanaaxooty, mänit hajxy jim̱ chänaadiaacpøjcy maa jaꞌa cajpt xiøhatiän Nazaret. Coo hajxy jim̱ chänaadiaacpøjcy, tøjiajt jaꞌa Diosmädiaꞌagy jaduhṉ maa jaduhṉ myiṉ̃än cujaay coo jaꞌa Jesús hänajty ñämaꞌawaꞌañii coo jim̱ chooñ Nazaret. Jaꞌa Diosmädiaꞌagy‑yajwaꞌxpähajxy jaduhṉ jecy cujahy. 
\c 3  
\p  
\v 1 Cujecy jaꞌa Juan jaꞌa mäyajnäbejpä jim̱ miejch Judeanaaxooty pactuum. Jaꞌa Diosmädiaꞌagy hänajty yajwaꞌxyp.  
\v 2 Mänitä Juan tiägøøyy mädiaacpä. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Najtshixøꞌøw jaꞌa mhaxøøgcuhdujt hajxy; habaadáaṉnäp jaduhṉ coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa yajcähxøꞌøgaꞌañ. 
\p  
\v 3 Jaꞌa Isaías, jaꞌa Diosmädiaꞌagy jecy yajwáꞌxäbä, jeꞌe hänajty jaduhṉ jecy tøø quiujaay: 
\q1 Jim̱ä jäyaꞌay tuꞌug yaax̱wädity pactuum: 
\q1 “Najtshixøꞌøw jaꞌa mhaxøøgcuhdujt hajxy, nebiä mwiindsǿṉ hajxy hoy mjøbhíxät; 
\q1 hoy hajxy jaduhṉ mwiingudsähgǿꞌøwät.” 
\m Jaꞌa Juan jaduhṉ nänøøm̱ä. 
\p  
\v 4 Jaꞌa Juan, camellopøjt hänajty wyithajpy; wajhac hänajty wiøønhajpy. Chuꞌchp muꞌu hänajty jeꞌe; yhuucypy cunaax̱møjtsiinnøø hänajty.  
\v 5 Majiäyaꞌay jaꞌa Juan hänajty ñämec̈hii. Jerusalén hajxy hänajty näjeꞌe chooñ. Näjeꞌe hajxy hänajty chohm̱bä Judeanaaxooty møødä Jordánmøjnøøbaha. Yhamädoow̱hidáaṉäp jaꞌa Juan miädiaꞌagy hajxy hänajty.  
\v 6 Mänitä piojpä quiädieey hajxy ñägapxy. Mänitä hajxy jim̱ yajnäbejtä jaꞌa Juángäm maa jaꞌa Jordánmøjnøøjän. 
\p  
\v 7 Mänitä Juan yhijxy coo hänajty ñämec̈hii jaꞌa fariseoshajxy nämay møødä saduceoshajxy. Ja wiꞌi ñäbetaam̱b hajxy hänajty jeꞌebä. Jaꞌa fariseoshajxy, hoy hajxy hänajty jiaanc̈h tehm̱ quiudiuṉ̃ jaꞌa Moisés miädiaꞌagy. Jaꞌa saduceoshajxy, wiingä cuhdujt hajxy hänajty miøødä; cab hajxy hänajty miänaꞌañ coo hajxy jiujypiøjtägatsaꞌañ. Mänitä Juan miänaaṉ̃: 
\p ―Hay, møjcuꞌu, caj mijts hoguiuhdujt mnäꞌägädä møødä. Paady hajxy mja wiꞌi ñäbetaam̱bä nebiä Dios hajxy jaduhṉ xquiaꞌa yajcumädów̱ät, túhm̱äts.  
\v 8 Hoy hajxy mwädítät neby hajxy jaduhṉ myajcähxǿꞌøgät coo jaꞌa mhaxøøgcuhdujt hajxy hänajty tøø mjaanc̈h najtshixøꞌøy.  
\v 9 Cab hajxy jaduhṉ mmänáꞌanät: “Abrahámhøch hijty nhaphajpy ndeedyhajpy, páadyhøch jaꞌa Dios jaduhṉ xquiaꞌa yajcumädow̱aꞌañ.” Mänitä Dios jaduhṉ xyajnähwáꞌadsät coo jaꞌa mhaxøøgcuhdujt hajxy mnajtshixǿꞌøwät, caꞌa jieꞌeguiøxpä coo jaꞌa Abraham hajxy hijty mhaphaty mdeedyhaty.  
\v 10 Pøṉ hoy caꞌa wädijp, jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe nebiä quepychaajän, jaꞌa caꞌa tøømhajpä. Piuxaam̱by hajxy jeꞌe; mänit hajxy ñoꞌogaꞌañ. Paady hajxy hoy mwädítät nebiä Dios hajxy jaduhṉ xquiaꞌa yajcumädów̱ät.  
\v 11 Tøyhajt mijts nyajnäbety nøøhaam neby hajxy jaduhṉ myajcähxǿꞌøgät coo jaꞌa mhaxøøgcuhdujt hajxy tøø mnajtshixøꞌøy. Pero xii jäyaꞌay tuꞌug jiaac miṉ̃ høx̱haam; jeꞌeds mäbǿjnäbä jaꞌa Dioshespíritu hajxy xmioꞌowaam̱b. Xyajnähwaꞌads xyajcuhwaꞌadsaam̱b hajxy jaduhṉ. Maas møcä cuhdujt jeꞌe miøødä quejeec̈h høøc̈h. Cábøch cuhdujt nnäꞌägä møødä ni weeṉ̃tiä maa jaayaꞌaguiøxpän.  
\v 12 Jaꞌa jäyaꞌayhajxy, coo jaꞌa trigo hajxy hänajty tøø tiex̱y, tøgooty hajxy nøcxy piädaꞌagy. Pero jaꞌa trigohac, naax̱wiin jeꞌe quiaꞌay. Jaduhṉ mäwíinäts jäyaꞌayhajxy quiaꞌawaꞌañ haxøøgtuum, jaꞌa yhaxøøgcuhdujt hajxy caꞌa najtshixøꞌøwaam̱bä. Cøjxtaꞌaxiøø hajxy jiiby chaac̈hpøgaꞌañ. 
\p  
\v 13 Mänitä Jesús miejch maa jaꞌa Juan hänajty miäyajnäbetiän jim̱ maa jaꞌa Jordánmøjnøøjän. Galilea jaꞌa Jesús hänajty tøø chooñ. Näbetaam̱b hänajty jeꞌebä.  
\v 14 Mänitä Juan jaꞌa Jesús ñämaayy: 
\p ―Cab jaduhṉ yhahixøꞌøy cooc̈h miic̈h nyajnäbétät; maas hoy hijty jaduhṉ cooc̈h miic̈h cu xyajnäbejty. 
\p  
\v 15 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Høøc̈h yajnäbéjtäc neby jaduhṉ ngudiúuṉämät nebiaty jaꞌa Dios xyhanéhm̱äm. 
\p Mänitä Juan jaduhṉ miänaaṉ̃: 
\p ―Ween nyajnäbétät. 
\p  
\v 16 Mänitä Jesús ñäbejty. Mänit jeꞌe tiøꞌødspädsøøm̱y. Mänitä tsajt yhawaach. Mänitä Jesús jaꞌa Dioshespíritu yhijxy coo hänajty miänacy nebiä palomän, coo hoy yhäñaaguiädaꞌagy jaꞌa Jesús quiuhduum.  
\v 17 Mänitä Dios jim̱ quiapxy tsajpootyp: 
\p ―Høøc̈h nHuung yøꞌø. Njaanc̈h tehm̱ chójpiøch jaduhṉ. Jaanc̈h tehm̱ jiootcújc‑høch nnijiäwøꞌøyii jaꞌa nHuungcǿxpøch. 
\c 4  
\p  
\v 1 Mänitä Dioshespíritu jaꞌa Jesús wioonøcxy pactuum. Jim̱ä Jesús hänajty jia wiꞌi ñämaꞌawaꞌañii jaꞌa møjcuꞌugóngäm coo haxøøg jiatcǿꞌøwät. 
\p  
\v 2 Juxychäguiꞌxxøø jaꞌa Jesús hänajty jim̱ tøø yhity jaguiay. Ni xøøm ni coods hänajty tøø quiaꞌa cay. Mänit yähoꞌpøjcä.  
\v 3 Mänitä Jesús ñämejtsä jaꞌa møjcuꞌugóngäm. Ja wiꞌi yagjatcøꞌøwáaṉäp jaꞌa Jesús hänajty haxøøg. Mänitä møjcuꞌugong miänaaṉ̃: 
\p ―Pø miic̈h jaꞌa Dios tøyhajt xyHuunghajp, nämaꞌaw yøꞌø tsaa coo ween chajcaagyquiojy. 
\p  
\v 4 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Jaduhṉ jaꞌa Diosmädiaꞌagy miänaꞌañ: “Caꞌa quiaaguiähajtiä jaꞌa jäyaꞌayhajxy miädsänaaby hädaa yaabä naax̱wiin; møødä Diosmädiaꞌagy hajxy miädsänaꞌay.” 
\p  
\v 5 Mänitä møjcuꞌugong jaꞌa Jesús wioonøcxy jim̱ Jerusalén. Jaꞌa Dioscajpt jeꞌe jim̱. Mänitä Jesús miøødwiimbejtä jaꞌa møjtsajtøjcuhduum.  
\v 6 Mänit ñämaayyä: 
\p ―Pø miic̈h jaꞌa Dios tøyhajt xyHuunghajp, cuhdøpxnax̱ jii. Caj miic̈h nej mjádät. Jaduhṉ jaꞌa Diosmädiaꞌagy miänaꞌañ: 
\q1 Jaꞌa Dios jaꞌa mioonsä haneꞌemaam̱b, jaꞌa hajxy jim̱ tsajpootypä coo miic̈h xcwieendähádät. 
\q1 Xchehṉhidaam̱b miic̈h hajxy nej miic̈h tsaajooty jaduhṉ mgaꞌa cuhnébät. 
\p  
\v 7 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Pero nøm̱ jaꞌa Diosmädiaꞌagy miänaam̱bä: “Cabä Dios jaꞌa mWiindsǿṉ mjøjcapxǿꞌøwät.” 
\p  
\v 8 Mänitä møjcuꞌugong jaꞌa Jesús wioonǿcxcumbä maa jaꞌa tuṉän, jaꞌa jaanc̈h tehm̱ quiøxpä. Mänitä Jesús yajnähixøøyyä jaꞌa naax̱ jaꞌa cajpt cøx̱iä hädaa yaabä naax̱wiin, coo jaꞌa jäyaꞌayhajxy miøjjä jiaanc̈hä.  
\v 9 Mänitä Jesús ñämaayyä: 
\p ―Høøc̈h njeꞌe yøꞌøduhṉ cøx̱iä mäduhṉ̃tiä jii quiähxøꞌøgy. Cooc̈h miic̈h jijnaꞌa xwyiingudsähgǿꞌøwät, mänítäts yøꞌø ngøx̱y móꞌowät. 
\p  
\v 10 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Jäwaꞌads miic̈h jim̱, møjcuꞌu. Jaduhṉ jaꞌa Diosmädiaꞌagy miänaꞌañ: “Dios hajxy mwiingudsähgǿꞌøwäp, jaꞌa hajxy mWiindsøṉhajpiä. Cab jaduhṉ wiingpä mwiingudsähgǿꞌøwät.” 
\p  
\v 11 Mänitä møjcuꞌugong wyiimbijnä; nidiuhm̱ jaꞌa Jesús miähmøøyy. Mänitä Jesús ñägädaacä jaꞌa Dios mióonsäm jaꞌa tsajpootypä. Mänit jeꞌe piuhbejtä. 
\p  
\v 12 Coo jaꞌa Jesús miädoyhajty coo jaꞌa Juan hänajty tøø chumyii, mänit jim̱ ñøcxy Galileanaaxooty.  
\v 13 Mänitä Jesús jim̱ ñaxøøyy maa jaꞌa Nazaretcajptän, pero cab jim̱ miähmøøyy. Mänit jim̱ chänaadiaacpøjcy maa jaꞌa cajpt jaduhṉ xiøhatiän Capernaum. Jím̱äts jeꞌe Galileamejypiaꞌa maa jaꞌa Zabulón yhap yhoc‑hajxy chänaꞌayän. Jim̱ä Neftalí jaꞌa yhap yhoc‑hajxy chänaabiä.  
\v 14 Coo Jaꞌa Jesús jim̱ chänaadiaacpøjcy Capernaum, tøjiajt jaꞌa Diosmädiaꞌagy jaduhṉ nebiä Isaías hänajty jecy tøø quiujaayän, jaꞌa Diosmädiaꞌagy jecy yajwáꞌxäbä: 
\q1  
\v 15 Jaꞌa naax̱ maa jaꞌa Zabulón yhap yhoc‑hajxy chänaꞌayän, maa jaꞌa Neftalí yhap yhoc‑hajxy chänaabiän, 
\q1 jim̱ä tuꞌu ñaxøꞌøy mejypiaꞌa, jim̱ Galilea, jim̱ maa jaꞌa caꞌa judíoshajxy chänaꞌayän. 
\q1  
\v 16 Jaꞌa jäyaꞌayhajxy hijty haxøøgwädijpä, tøø jaꞌa piojpä quiädieey hajxy yajnähwáatsäxä. 
\q1 Jaꞌa jäyaꞌayhajxy hijty hagoodstuum caꞌawaam̱bä, nøcxaam̱b hajxy jeꞌe jim̱ tsajpootyp, 
\q1 coo jaꞌa piojpä quiädieey hajxy tøø yajnähwáatsäxäbä. 
\p  
\v 17 Mänitä Jesús tiägøøyy yajwiingapxøøbiä jaꞌa Diosmädiaꞌagy. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Najtshixøꞌøw jaꞌa mhaxøøgcuhdujt hajxy. Habaadáaṉnäp jaduhṉ coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa yajcähxøꞌøgaꞌañ. 
\p  
\v 18 Jim̱ä Jesús hänajty miejypiaꞌayoꞌoy maa jaꞌa Galileamejjiän. Mänitä jäyaꞌay metsc yhijxy, jaꞌa Simón, jaꞌa xøhajpä Pedro, møødä piuhyaꞌay Andrés. Hacxmats hajxy hänajty tiuuṉghajpy. Jim̱ä yhacxjohm̱d hajxy hänajty miejypiädaꞌagaꞌañ.  
\v 19 Mänitä Simónhajxy ñämaayyä jaꞌa Jesúsäm: 
\p ―Jam̱ hajxy wädíjtäm. Jueꞌe mijts mduuṉghajpy, hacxmats; wiingtuuṉg mijts nmoꞌowaam̱by. Nyajnähixøꞌøwaam̱by mijts nebiä jäyaꞌay hajxy myajwiingapxǿꞌøwät jaꞌa Diosmädiaꞌagy. 
\p  
\v 20 Tuuṉä jeꞌeduhṉ ñäꞌä mänaaṉ̃, mänitiä jaꞌa yhacxjohm̱d hajxy ñajtswidsøøyy; mänit jaꞌa Jesús hajxy piaduꞌubøjcy. 
\p  
\v 21 Mänitä Jesús jiaag hädaacy mejypiaꞌa. Mänitä Zebedeo yhijxy møødä yhuunghajxy, jaꞌa Jacobo møødä Juan. Jiiby hajxy hänajty yhäñaꞌay barcojooty. Yhacxjohm̱d hajxy hänajty yhaxodsøøby. Mänitä Jesús jaꞌa Jacobo miøjyaax̱y møødä Juan.  
\v 22 Tuuṉä hajxy jaduhṉ ñäꞌä mädooyy, mänitiä hajxy piädsøøm̱y barcojooty; mänit jaꞌa Jesús hajxy piaduꞌubøjcy; yajmähmøøyy jaꞌa tieedy hajxy jiiby barcojooty. 
\p  
\v 23 Mänitä Jesús tiägøøyy wädijpä cajpt‑cajpt jim̱ Galilea. Mädiaꞌagy‑yajwaꞌxpä jaduhṉ wiädijty coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa yajcähxøꞌøgaꞌañ. Homiädyii cajptä hänajty ñøcxy, jiiby hänajty yajnähixøꞌøy maa jaꞌa judíos chajtøjc‑hajxiän. May jaꞌa jäyaꞌay yajmøcpøjcy. Homiädyii paꞌamä jaduhṉ yajnajxy.  
\v 24 Mänitä mädiaꞌagy jaduhṉ wiädijty jaꞌa Jesúscøxpä jim̱ maa jaduhṉ xiøhatiän Siria. Mänitä paꞌamjäyaꞌayhajxy yajmejtsä maa jaꞌa Jesúsän, pønjaty jaꞌa møjcuꞌu møød, møød pønjaty jaꞌa pojpaꞌam møød. Mänitä Jesús jaꞌa paꞌamjäyaꞌay quiøx̱y yajmøcpøjcy.  
\v 25 Mänitä Jesús piaduꞌubøjcä jaꞌa majiäyaꞌay. Jim̱ Galilea hajxy hänajty näjeꞌe chooñ. Näjeꞌe hajxy hänajty chooñ maa jaꞌa majc‑hagajptän, näjeꞌe Jerusalén, møødä Judea møødä Jordánmøjnøøꞌawiimb. 
\c 5  
\p  
\v 1 Coo jaꞌa Jesús jaꞌa majiäyaꞌay yhijxy, mänit ñøcxy tuṉguhduum. Mänit yhøxtaacy naax̱wiin. Mänit ñämejtsä jaꞌa jiamiøødhajxy.  
\v 2 Mänit tiägøøyy yajnähixøøbiä. Mänit miänaaṉ̃: 
\p  
\v 3 ―Jootcujc hajxy jaduhṉ yhidaꞌañ pønjaty jaduhṉ yajpejxp. Paady hajxy jootcujc yhidaꞌañ, coo hajxy jim̱ ñøcxaꞌañ maa jaꞌa Diosän. 
\p  
\v 4 ’Jootcujc hajxy jaduhṉ yhidaꞌañ pønjaty jootmayhajp. Paady hajxy jootcujc yhidaꞌañ, coo jaꞌa Dios hajxy quiapxmøcpøgaꞌañíijäm. 
\p  
\v 5 ’Jootcujc hajxy jaduhṉ yhidaꞌañ pønjaty meeꞌxxieemy hidaam̱b. Paady hajxy jootcujc yhidaꞌañ, coo jaꞌa Dios hajxy mioꞌowaꞌañíijäm nebiaty jaꞌa Dios tøø yajwiinwaaṉøꞌøy. 
\p  
\v 6 ’Jootcujc hajxy jaduhṉ yhidaꞌañ pønjaty jaꞌa jioot tsojp coo hajxy hoy quiudiúnät. Puhbedáaṉäp hajxy jaduhṉ Diósäm. 
\p  
\v 7 ’Jootcujc hajxy jaduhṉ yhidaꞌañ pønjaty hojioot møød. Paady hajxy jootcujc yhidaꞌañ, coo jaꞌa Dios hajxy ñäxuudsaꞌañíijäm. 
\p  
\v 8 ’Jootcujc hajxy jaduhṉ yhidaꞌañ pønjaty haxøøgwiinmahñdy caꞌa møød. Paady hajxy jootcujc yhidaꞌañ, coo jaꞌa Dios hajxy yhixaꞌañ. 
\p  
\v 9 ’Jootcujc hajxy jaduhṉ yhidaꞌañ pønjaty capxcuhgädaacp maa jaꞌa tsip piädøꞌøguiän. Paady hajxy jootcujc yhidaꞌañ, coo jaꞌa Dios hajxy yhuunghadaꞌañíijäm. 
\p  
\v 10 ’Tsaac̈hpøjp jaꞌa jäyaꞌayhajxy näjeꞌe coo hoguiuhdujt hajxy miøødä; pero jootcujc hajxy jaduhṉ yhidaꞌañ. Paady hajxy jootcujc yhidaꞌañ, coo hajxy jim̱ ñøcxaꞌañ maa jaꞌa Diosän. 
\p  
\v 11 ’Jootcujc hajxy mhidaꞌañ, hoy jaꞌa jäyaꞌayhajxy hänajty xjia nämaꞌay haxøøg, hoy jaꞌa jäyaꞌayhajxy hänajty xjia tunaꞌañ haxøøg, hoy jaꞌa jäyaꞌayhajxy hänajty xjia nähøønøꞌøwaꞌañ hoñejpiä jaꞌa høøc̈hcøxpä. 
\p  
\v 12 ’Jaanä jaduhṉ hajxy jecy tøø chaac̈hpøjpä, jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy jecy yajwáꞌxäbä. Pero xooṉdaꞌag hajxy, jootcugøꞌøw hajxy; jim̱ä hoybä weenbä hajxy mjaanc̈h tehm̱ piaadaꞌañ jim̱ tsajpootyp. 
\p  
\v 13 ’Jaꞌa caan, coo jaꞌa tiaamdspä tiägóyyät, cab jaduhṉ mänaa tiaamdsǿøñät. Tøø jaduhṉ miaꞌady. Mänitä jäyaꞌayhajxy yhøxwøjy, mänit hajxy yajteeñ. Jaduhṉ mäwíinäts mijts nebiä caanän hädaa yaabä naax̱wiin; coo jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy mnajtshixǿꞌøwät, mmáꞌadäp hajxy jaduhṉ. 
\p  
\v 14-16 ’Jaꞌa cajpt, jaꞌa tuṉguhduum hijpä, caj mänaa yhijxtägoyyii. Y coo jaꞌa cera hajxy ñoꞌogy, cab hajxy jaduhṉ ñähjujpety cachpaꞌc. Caj pues. Jiiby hajxy jaduhṉ piädaꞌagy cøxp maa jaꞌa ceratoyøhñdiän, nebiä jäyaꞌayhajxy nägøx̱iä quiudøøꞌxǿøjät jiiby tøgooty. Jaduhṉ mäwíinäts mijts, hoy hajxy mwädítät nebiä jäyaꞌay hajxy jaduhṉ xyhíxät coo hajxy hänajty hoy mwädity. Mänitä jäyaꞌayhajxy wyiingudsähgǿꞌøwät jaꞌa nDeedyhájtäm jim̱ tsajpootyp. 
\p  
\v 17 ’Páadyhøch yaa tøø nmiṉ̃ tøø nmech hädaa yaabä naax̱wiin nébiøch mijts jaduhṉ nyajnähixǿꞌøwät nebiä Diosmädiaꞌagy hajxy hamuumduꞌjoot mgudiúnät, jaꞌa Moisés jecy quiujáhyyäbä, jaꞌa Diosmoonsähajxy yajwáꞌxäbä, jaꞌa hajxy hädaa yaabä naax̱wiimbä. Cábøc̈hä Diosmädiaꞌagy nyajcuhdägoyyaꞌañ. Cab hajxy jaduhṉ mmänáꞌanät cooc̈h nyajcuhdägoyyaꞌañ.  
\v 18 Tøyhájthøch mijts nnämaꞌay, mäduhṉ̃tiä jaꞌa tsajtwiing miähmøꞌøwaꞌañ, mäduhṉ̃tiä hädaa yaabä naax̱wiin miähmøꞌøwaꞌañ, cabä Diosmädiaꞌagy quiuhdägoyyaꞌañ, ni weeṉ̃tiä, ni tuꞌlíiꞌxytiädä, høxtä coonä hänajty tøø quiøx̱y habejnä.  
\v 19 Pønjaty jaꞌa Diosmädiaꞌagy jaduhṉ cudiuum̱b, pønjaty jaꞌa wiinghänaꞌc jaduhṉ yajnähixøøby coo hajxy quiudiúum̱bät, jeꞌeds hajxy møj jaanc̈h pädaꞌagáaṉäp coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa yajcähxøꞌøgaꞌañ. Pero pønjaty jaꞌa Diosmädiaꞌagy ni weeṉ̃tiä caꞌa cudiuum̱b, pønjaty jaꞌa wiinghänaꞌc yajnähixøøby coo hajxy quiaꞌa cudiúnät, cab hajxy jeꞌe møj jaanc̈h piädaꞌagaꞌañii coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa yajcähxøꞌøgaꞌañ.  
\v 20 Míjtshøch jaduhṉ nnämaaby, cabä ley‑yajnähixøøbiädøjc‑hajxy hoy wiädity ni jaꞌa fariseodøjc‑hajxy. Coo mijts maas hoy mwädítät, mänit hajxy jim̱ mnǿcxät cøxp maa jaꞌa Diosän. Pø cab hajxy hoy mwäditaꞌañ, cab hajxy jim̱ mnǿcxät. 
\p  
\v 21 ’Tøø hajxy mmädoyhaty nebiä mhap mdeedyhajxy hijty jecy miänaꞌañän: “Caꞌa hajxy mjäyaꞌay‑yaghoꞌogy coo jaꞌa cuduuṉg hajxy xyajcumädów̱ät.”  
\v 22 Pero høøc̈h mijts nnämaaby, pøṉ jaꞌa miäjøøn miädøjc mäjootmaꞌp, jeꞌeds cumädow̱aam̱b maa jaꞌa cuduuṉgän. Pøṉ jaꞌa miäjøøn miädøjc nähwaam̱bejp, jeꞌeds cumädow̱aam̱b maa jaꞌa gobiernän. Pøṉ jaꞌa miäjøøn miädøjc nämaaby coo jeꞌe quiuhmañøꞌøy, jeꞌeds jiiby caꞌawaam̱b haxøøgtuum, maa jaꞌa jøøn mänaa quiaꞌa piꞌic̈hän. 
\p  
\v 23 ’Entonces, coo hajxy hänajty tii mänaa myoxaꞌañ jiiby tsajtøgooty maa jaꞌa altarän, y coo hajxy mänit mjahmiédsät coo jaꞌa mmäjøøn mmädøjc hajxy hänajty tøø xmiädsibøꞌøy hotyiiguiøxpä,  
\v 24 jim̱ hajxy mnajtsconǿꞌøwät altarwiinduum, tijaty hajxy hänajty myoxaam̱by. Mänit hajxy jim̱ mnǿcxät maa jaꞌa mmäjøønän maa jaꞌa mmädøjcän, neby hajxy jaduhṉ myajtødiägǿꞌøwät. Mänit hajxy mwiimbídät. Mänit hajxy mnøcxtägátsät maa jaꞌa altarän. Mänit hajxy myójxnät. 
\p  
\v 25 ’Coo pøṉ hänajty mänaa xñäxøꞌøwøꞌøwaꞌañ maa jaꞌa cuduuṉgän, jayøjp myajtødiägǿꞌøwät tuꞌhaamnøcxpä. Coo jim̱ mgaꞌa yajtødiägǿꞌøwät tuꞌhaamnøcxpä, mänit hajxy xyajmédsät cuduuṉgwiinduum. Mänitä cuduuṉg xyajcøꞌødägǿꞌøwät jaꞌa policíahajxy. Mänit hajxy xchúmät.  
\v 26 Jiiby jaduhṉ mmähmǿꞌøwät pujxtøgooty. Cab jaduhṉ mdsoj pädsǿm̱ät. Mänit jaduhṉ mbädsǿm̱ät coo hänajty pedyii tøø mniyhøxjuubiädsøm̱yii. Tøyhajt jaduhṉ. 
\p  
\v 27 ’Tøø hajxy mmädoyhaty coo jäyaꞌayhajxy hijty jegyhajty miänaꞌañ coo hajxy mgaꞌa tuꞌudägóyyät.  
\v 28 Pero høøc̈h mijts jaduhṉ nnämaaby, coo pøṉ wiingtoꞌoxiøjc mänaa yhadsocy, näꞌägädä tuꞌudägooby jeꞌeduhṉ. 
\p  
\v 29-30 ’Coo tii hoyhadsojnä mhíxät, cab jim̱ mmøjhéeꞌpnät ni mgaꞌa nähdónät. Jaduhṉ mnibiädaꞌagǿøjät nebiä wiindspän nebiä cøꞌøducpän. Pø caj, jiiby hajxy mgaꞌawaꞌañ haxøøgtuum. 
\p  
\v 31 ’Jaduhṉä jäyaꞌayhajxy hijty jegyhajty miänaam̱bä: “Coo pøṉ jaꞌa tioꞌoxiøjc mänaa yhøxmádsät, mänitä hagujpøjnocy quiǿøꞌtsnät.”  
\v 32 Pero høøc̈h mijts jaduhṉ nnämaaby, coo pøṉ tioꞌoxiøjc mänaa yhøxmádsät, y cabä tioꞌoxiøjc hänajty nej tøø jiatcøꞌøy, coo jaꞌa toꞌoxiøjc wiingyaꞌadiøjc jiøjpøgǿꞌøwät, pues tuꞌudägóyyäp jaꞌa toꞌoxiøjc jaduhṉ. Jaꞌa yaꞌadiøjc, jaꞌa hänajty jawyiin tøøbä yhøxmáchäbä, jeꞌedsä pojpä møød. Y jaꞌa yaꞌadiøjc tøø jiaac jøjpøgǿꞌøyäbä, jaanä tuꞌudägooby jeꞌebä. 
\p  
\v 33 ’Jaduhṉä jecyjiäyaꞌayhajxy hijty ñämaꞌayii: “Pø tøø jaꞌa Dios hajxy mnämaꞌay hamuumduꞌjoot coo hajxy hotyiijä mgudiunaꞌañ, tsipcøxp hajxy jaduhṉ mgudiúnät.”  
\v 34-36 Pero høøc̈h mijts nnämaaby coo hajxy tii mgaꞌa yajwiinwaaṉǿꞌøwät näꞌä nägoobä. Coo hajxy hänajty tii myajwiinwaaṉøꞌøwaꞌañ, cabä tsajpootypä hajxy mgapxpáadät, ni jaꞌa naax̱wiimbä, ni jaꞌa Jerusalén, ni jaꞌa mgopc‑hajxy. Hix̱, paadiä tsajpootypä hajxy mgaꞌa capxpáadät jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa Dios jim̱ yhäñaꞌay. Møød hädaa yaabä naax̱wiin hajxy mgaꞌa capxpáatpät jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa Dios yajtänaabiety. Møødä Jerusalén hajxy mgaꞌa capxpáatpät jeꞌeguiøxpä coo jeꞌe Dyioscajptä. Møødä mhamdsoo copc hajxy mgaꞌa capxpáatpät jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa mguhwaay hajxy hoy mgaꞌa yajpóꞌowät, ni hajxy hoy mgaꞌa yagjiṉ̃ǿꞌøwät.  
\v 37 Jaduhyyä hajxy mmänáꞌanät pø tøyhajt, pø caj. Coo hajxy waam̱b mjaac mänáꞌanät, jaꞌa møjcuꞌugong hajxy jaduhṉ xyajmänaam̱b. 
\p  
\v 38 ’Tøø hajxy hijty mmädoyhaty nebiä jäyaꞌayhajxy hijty jegyhajty miänaꞌañ: “Coo pøṉ cøx̱ypänejpiä xñäꞌä túnät, myaghawiimbídäp jaduhṉ.”  
\v 39 Pero høøc̈h mijts nnämaaby: cab jaduhṉ myaghawiimbídät; coo pøṉ xyhalaꞌpǿꞌøgät tuꞌnax̱, mjaac yégäp jaduhṉ jaꞌa tuꞌnax̱pä, ween xjiaac halaꞌpøꞌøgy.  
\v 40 Coo pøṉ mänaa xñäxøꞌøwǿꞌøwät, coo jaꞌa mgamiixy hänajty xpiøgaaṉä, myégäp jaduhṉ møødä mnähgäjéṉ.  
\v 41 Coo pøṉ hänajty tii xyajtsøm̱nøcxaꞌañ tuꞌkilómetro hadsip, mejtskilómetro mnäꞌägä tsøm̱nǿcxät.  
\v 42 Coo pøṉ hänajty tii xmiäyujwaꞌanaꞌañ, mmóꞌowäp jaduhṉ. Tsipcøxp jaduhṉ hotyiijä mmóꞌowät. 
\p  
\v 43 ’Tøø hajxy hijty mmädoyhajpä nebiä jäyaꞌayhajxy hijty jegyhajty miänaam̱bä: “Hoy jaꞌa mmäguꞌughajpä mdsoc mbaꞌhäyówät; pero jaꞌa mmädsip, mmähaṉhádäp jeꞌe.”  
\v 44 Pero høøc̈h mijts nnämaaby: caꞌa mmähaṉhaty pønjaty jaduhṉ xmiädsiphajp. Hoy hajxy mnänǿmät pønjaty haxøøg xñänøøm̱b. Mnäxúudsäp hajxy pønjaty xmiähaṉhajp. Mänuuꞌxtaꞌag jaꞌa Dios hajxy coo ween mioꞌoy jaꞌa hoyhajt jaꞌa weenhajt pønjaty xwyiinwohm̱b xyhawohm̱b, pønjaty xyhäyoow̱hijxp.  
\v 45 Jaduhṉä Dios hajxy hoy xyhuunghádät, jaꞌa jim̱ hijpä tsajpootyp. Jaayáꞌayäts jaduhṉ yajxøøhaam̱b maa jaꞌa jäyaꞌay hoybän chaads jim̱ maa jaꞌa jäyaꞌay caꞌawiindøybän. Jaayáꞌayäts jaduhṉ yajtuub maa jaꞌa jäyaꞌay hoybän chaads jim̱ maa jaꞌa jäyaꞌay caꞌawiindøybän.  
\v 46 Cab hajxy tii mbáadät näꞌä tägøꞌøbä coo jaꞌa mmäguꞌughajpähajtiä mmøødnijiootpaadǿøjät. Høxtä jaꞌa yajnähjuudiuutpädøjc‑hajxy nic̈hojc nibiaꞌhäyóow̱äp. Pero coo jaꞌa mmädsip hajxy mméeꞌxät, mänitä Dios hajxy xyhuunghádät.  
\v 47 Cab jaduhṉ ñejpiä coo jaꞌa mmäguꞌughajpä hajxy mmøødnijiootpaadyii. Hopiøṉä ñijiootpaadyii, hoy jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy quiaꞌa ja mäbøcy. Pero coo jaꞌa mmädsip hajxy mméeꞌxät, hoy hajxy mgudiuṉ̃.  
\v 48 Jaꞌa nDeedyhájtäm, jaꞌa jim̱ tsajpootypä, jaanc̈h tehm̱ ñäꞌägä hoy jeꞌeduhṉ yhity. Hoy hajxy jaduhṉ mbahíjxpät. 
\c 6  
\p  
\v 1 ’Näjeꞌe jaꞌa jäyaꞌayhajxy jia wiꞌi yajcumayaꞌañ, paady hajxy jaduhṉ ñibiädaꞌagyii nebiä hojiäyaꞌayän. Pero cab jaduhṉ yhoyyä coo hajxy jaduhṉ yajcumáyät. Cab hajxy jaduhṉ mbahix̱ mbadúnät. Coo hajxy jaduhṉ mbahix̱ mbadúnät, cabä Dios hajxy xyhuunghádät, jaꞌa jim̱ tsajpootypä.  
\v 2 Jii jäyaꞌayhajxy näjeꞌebä, coo jaꞌa häyoobäyaꞌay jaꞌa xädøꞌøñ hajxy hänajty tøø mioꞌoy, mänit hajxy tiägøꞌøy mädiaacpä jiiby tsajtøgooty møød jim̱ tuꞌhaam. Paady hajxy jaduhṉ miädiaꞌagy, yajcumayaam̱b hajxy jaduhṉ maa jaꞌa cuꞌugän. Pero cabä Dios hajxy jaduhṉ quiumayíijäm, jeꞌeguiøxpä coo hajxy hänajty jim̱ tøø yajcumay maa jaꞌa cuꞌugän.  
\v 3 Pero mijts, coo jaꞌa häyoobäyaꞌay xädøꞌøñ hajxy hänajty tøø mmoꞌoy, cab hajxy waam̱b mmänáꞌanät. Ni pøṉ hajxy mgaꞌa hawáaṉät, ni jaꞌa mmäguꞌughajpähajxy.  
\v 4 Hameeꞌch jaꞌa xädøꞌøñ hajxy jaduhṉ myégät. Dios hajxy jaduhṉ xyhíxäp; mänit hajxy jaduhṉ xyhuunghádät. 
\p  
\v 5-6 ’Jii jäyaꞌayhajxy näjeꞌebä, tänaꞌa jaꞌa Dios hajxy nax̱y piaꞌyaꞌaxy jiiby tsajtøgooty møød jim̱ maa jaꞌa tuꞌuxeṉ̃än. Pero cabä Dios hajxy tuꞌjoot piaꞌyaꞌaxy. Näꞌä yajcumayaam̱b hajxy jaduhṉ maa jaꞌa cuꞌugän. Pero cabä Dios hajxy jaduhṉ quiumayaꞌañíijäm. Tøyhajt jaduhṉ. Pero mijts, hameeꞌch jaꞌa Dios hajxy mbaꞌyáꞌaxät. Xyhíxäp xmiädów̱äp hajxy jeꞌeduhṉ; mänit hajxy xyhuunghádät. 
\p  
\v 7-8 ’Jaꞌa jäyaꞌay jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy caꞌa mäbøjpä, cab hajxy ñajuøꞌøy waam̱baty jaꞌa Dios hajxy jia paꞌyaꞌaxy. Ja capxp hajxy jaduhṉ ja naañ ja tsojc. Paady hajxy jaduhṉ jia capxy cooc tyijy jaꞌa Dios hajxy jaduhṉ miädow̱aꞌañíijäm. Pero mijts, cab hajxy jaduhṉ mbahix̱ mbadúnät. Hix̱, jäguem̱iä jaꞌa Dios ñajuøꞌøy tijaty hajxy hänajty myajmaajiajpy.  
\v 9 Jaduhṉä Dios hajxy mbaꞌyáꞌaxät: 
\q1 Teedy, jim̱ miic̈h mdsänaꞌay tsajpootyp; 
\q1 ween miic̈h jaꞌa cuꞌughajxy xwyiingudsähgøꞌøy. 
\q1  
\v 10 Ween jaꞌa mmäjaa miṉ yaa myajcähxøꞌøgy hädaa yaabä naax̱wiin. 
\q1 Ween jaꞌa jäyaꞌay jaꞌa mmädiaꞌagy hajxy yaa xquiudiuuṉä hädaa yaabä naax̱wiin, 
\q1 neby jim̱ xquiudiuuṉän tsajpootyp. 
\q1  
\v 11 Højts jaꞌa caayyøøc huucøøc móoyyäc jabom̱‑jabom̱. 
\q1  
\v 12 Højts jaꞌa nbojpä ngädieey méeꞌxäc neby højts tøø nmämeeꞌxiän jaꞌa højts tøø xñägädieeyǿꞌøyäbä. 
\q1  
\v 13 Caꞌa højts xyajcädieey; pero pädáacäc højts hodiuum neby højts jaduhṉ ngaꞌa cädiéeyät. 
\q1 Miic̈h hanehm̱b; miic̈h jaꞌa mäjaa mmøød; miic̈h møj jaanc̈h homiänaajä. Amén. 
\p  
\v 14 ’Coo mijts jaduhṉ mmäméeꞌxät jaꞌa hajxy tøø xñägädieeyǿꞌøyäbä, mänitä Dios hajxy jaduhṉ xmiéeꞌxpät, jaꞌa nDeedyhájtäm jaꞌa jim̱ tsänaabiä tsajpootyp.  
\v 15 Pero coo wiinghänaꞌc hajxy jaduhṉ mgaꞌa mäméeꞌxät, cabä Dios jaꞌa mbojpä mgädieey hajxy jaduhṉ xmiéeꞌxät. 
\p  
\v 16 ’Jii jäyaꞌayhajxy näjeꞌe, coo hajxy hänajty yhayuuhadaꞌañ, jaduhṉ hajxy ñibiädaꞌagyii nebiä jootmayhajpän. Paady hajxy jaduhṉ ñibiädaꞌagyii, jaduhṉ hajxy quiähxøꞌøgaꞌañ jäyaꞌawyiinduum coo hajxy hänajty yhayuuhaty. Tøyhájthøch mijts nnämaꞌay, cab hajxy jaduhṉ tii piaadaꞌañ.  
\v 17 Pero mijts, cab hajxy jaduhṉ mnibiädaꞌagǿøjät nebiä jootmayhajpän. Coo hajxy hänajty mhayuuhadaꞌañ, yajxóṉ hajxy mniyhonǿøjät mniwyiimbujǿøjät.  
\v 18 Jaduhṉ hajxy mgaꞌa yajcähxǿꞌøgät maa jaꞌa cuꞌugän pø mhayuuhajp hajxy hänajty. Hameeꞌch jaꞌa Dios hajxy jaduhṉ xyhíxät, jaꞌa caꞌa cähxøꞌpä. Jaayaꞌay hajxy jaduhṉ xmioꞌowaam̱b jaꞌa hoyhajt jaꞌa weenhajt. 
\p  
\v 19 ’Cabä mjoot hajxy yaa mbädáꞌagät tijaty yaabä naax̱wiin. Haagä maꞌadaam̱b jaduhṉ cøx̱iä mäduhṉ̃tiä hädaa yaabä naax̱wiin. Y jaanc̈h tehm̱ wiädijp jaꞌa meeꞌtspähajxy.  
\v 20 Pero jaduhṉ hajxy mwiinmahñdyhádät neby hajxy hoy mwädítät. Jaduhṉ hajxy jootcujc mhídät jim̱ tsajpootyp; caj pøṉ jim̱ xyagjootmayhádät.  
\v 21 Pøṉ jaduhṉ ja wiꞌi miäyøøhadaam̱b hädaa yaabä naax̱wiin, jim̱ä jioot hajxy jaduhṉ piädaꞌagy maa jaꞌa xädøꞌøñän. Pero pøṉ hoy wäditaam̱b, jim̱ä jioot jaduhṉ piädaꞌagy maa jaꞌa Diosän. 
\p  
\v 22 ’Pø mmøødä howyiinmahñdy hajxy, mänit hajxy hoy mwädítät nebiä Dios choquiän.  
\v 23 Pero pø cabä mwiinmahñdyhajxy yhoyyä, cab hajxy hoy mwädítät nebiä Dios jia tsoquiän. 
\p  
\v 24 ’Cabä wiindsǿṉ hoy metsc mmøødtúnät. Mxøøghadaam̱by tuꞌug; jatuꞌugpä jaduhṉ mdsogaam̱by. Hoy jaꞌa miädiaꞌagy jaduhṉ mgudiunaaṉä. Jaanä jaduhṉduhm̱bä, coo jaꞌa mjoot mbädáꞌagät maa jaꞌa xädøꞌøñän, cabä Dios jaduhṉ hoy mwiingudsähgǿꞌøwät. 
\p  
\v 25 ’Jadúhṉäts mijts nnämaꞌay, caꞌa hajxy mwiꞌi tiajy mwiꞌi miay tijaty hajxy mnäjugyhádäp, tii hajxy mwithádäp. Maas tsoobaatp jaꞌa jugyhajt jaduhṉ quejee jaꞌa cay, y maas tsoobaatp jaꞌa niꞌx jaduhṉ quejee jaꞌa wit.  
\v 26 Høxtahm̱dsä muuxyhajxy, cab hajxy ñiꞌiby tiuṉ̃, cab hajxy tii piädaꞌagy tsehx̱jooty. Pero jaꞌa nDeedyhájtäm jaꞌa jim̱ tsajpootypä, jeꞌeds jaduhṉ yagjøøꞌxp yajpøjp. Y mmaas tsoobaatp mijts quejee jaꞌa muuxyhajxy.  
\v 27 Ni pøṉ jaduhṉ hamdsoo quiaꞌa yajnijiugyhadǿøjät. 
\p  
\v 28 ’Cabä wit hajxy mnädaj mnämáyät. Høxtahm̱dsä pøjy hujts, cab tii tiuṉ̃.  
\v 29 Pero maas yajxóṉ jeꞌe quejee jaꞌa rey Salomón hijty; jaanc̈h tehm̱ yajxóṉ jaꞌa Salomón hijty jegyhajty ñibiädaꞌagyii.  
\v 30 Jaꞌa pøjy hujts, yajxóṉ jaꞌa Dios jaduhṉ tøø quiunuuꞌxy. Y häyaa jaboom hajxy jaduhṉ ñoꞌogaꞌañ. Y mijts, xmiaas cunuuꞌxaam̱b mijts jaꞌa Dios, hoy hajxy mgaꞌa ja mäbøcy.  
\v 31 Caꞌads hajxy mdajy mmay; caꞌa hajxy mwiꞌi miänaꞌañ: “Tii ngáayyämb, tii nhúucämb, tii mwithájtämb.”  
\v 32 Yøꞌøduhm̱bä hajxy yhøxtaaby jaꞌa Dios hajxy caꞌa wiingudsähgøøbiä. Pero jaꞌa nDeedyhájtäm jim̱ tsajpootypä, ñajuøøby jeꞌeduhṉ coo mijts myajmaajiaty.  
\v 33 Mhøxtáꞌawäp hajxy jayøjp neby hajxy hoy mwädítät, neby hajxy jaduhṉ jim̱ mnǿcxät maa jaꞌa Diosän. Jaduhṉä Dios chocy. Mänit hajxy jaduhṉ cøx̱iä xmióꞌowät.  
\v 34 Caꞌa hajxy mwiꞌi tiajy mwiꞌi miay jaꞌa jaboomgøxpä; ween hamdsoo yhuuc habaady. Mädøyyä jaꞌa tsaac̈hpä hajxy xpiaadaꞌañ jaꞌa jädaꞌagøxpä. 
\c 7  
\p  
\v 1 ’Cabä wiinghänaꞌc hajxy mnähójät, coo jaꞌa Dios hajxy jaduhṉ xñäꞌä yajcumädów̱ät.  
\v 2 Jaduhṉ hajxy xyajcumädów̱ät nej mijts wiinghänaꞌc hänajty tøø mnähojjiän.  
\v 3-4 Coo jaꞌa mmäguꞌughajpä weeṉ̃tiä quiädiéeyät, y coo miic̈h hänajty maas hanax̱iä tøø mgädieey, cab jaduhṉ yhawiinmatsä coo jaꞌa mmäguꞌughajpä waam̱b mnämáꞌawät.  
\v 5 Mänitä mmäguꞌughajpä jaduhṉ hawiinmats mwiingapx mjøjcapxǿꞌøwät, coo miic̈h hänajty tøø myajniñähwaꞌac̈hii. 
\p  
\v 6 ’Cabä jäyaꞌay hajxy hadsip mnämáꞌawät coo jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy miäbǿgät. Pø cab hajxy jaduhṉ miädow̱aꞌañ, caꞌa hajxy hadsijpc mduṉ̃, coo hajxy jaduhṉ ñäꞌä jootmáꞌadät. 
\p  
\v 7-8 ’Coo jaꞌa Dios hajxy tii mmäyujwáꞌanät, mänit hajxy jaduhṉ xmióꞌowät; coo hajxy mmänuuꞌxtáꞌagät, mänit hajxy jaduhṉ xpiuhbédät. 
\p  
\v 9 ’Coo jaꞌa mhuung jaꞌa tsajcaagy xmiäyujwaꞌañ, jeꞌeds jaduhṉ mmooby, túhm̱äts. Cabä tsaa mmoꞌoy.  
\v 10 Y coo hacx jaduhṉ xmiäyujwaꞌañ, jeꞌeds jaduhṉ mmooby, túhm̱äts. Cabä tsahṉ̃dy mmoꞌoy.  
\v 11 Hoorä, jeꞌedsä mhuung hajxy mmooby jaꞌa hoybä, hoy mijts mja haxøøgjäyaꞌayä. Pero jaꞌa nDeedyhájtäm jim̱ tsajpootypä, hojiäyaꞌay jeꞌe. Xmioꞌowaam̱b jaꞌa hoyhajt hajxy jaduhṉ coo hajxy mmäyujwáꞌanät. 
\p  
\v 12 ’Jadúhṉäts mijts jaꞌa jäyaꞌayhajxy mnäxúuꞌtspät nej mijts myajnäxuudsaꞌañän. Jaduhṉä Moisés jecy miänaaṉ̃ coo hajxy ngudiúuṉämät. Jaduhṉ hajxy jecy miänaam̱bä, jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy jecy yajwáꞌxäbä. 
\p  
\v 13-14 ’Hamäjaa jim̱ mnǿcxät Dioswiinduum. Jaduhṉ mäwíinäts jim̱ nebiä xuꞌudstuꞌujän; cab hajxy jaduhṉ nämay piaady. Pero coo jiiby mhädáꞌagät haxøøgtuum, cab jaduhṉ yhamäjaajä. Jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe nebiä møjtuꞌujän; nämay hajxy jiiby yhädaꞌagy. 
\p  
\v 15 ’Mnigwieendähadǿøjäp hajxy maa jaꞌa jäyaꞌayhajxy tyijy Diosquex̱ypän. Näꞌä høhṉdaacp hajxy jaduhṉ. Jaduhṉ hajxy ñibiädaꞌagyii nebiä mäbøjpän, pero cab hajxy tiehm̱ miäbøcy; jaanc̈h tehm̱ quiaꞌawiindøy hajxy jaduhṉ.  
\v 16 Haxøøg hajxy jiatcøꞌøy; jaduhṉ hajxy mhøxcábät coo haxøøgwiinmahñdy hajxy miøødä. Jaduhṉ mäwíinäts hajxy jeꞌe nebiä hujts nebiä haptiän. Jaꞌa wädsats, cab jaduhṉ tiøømhaty nebiä tsaatypän. Jaꞌa hapty, cab jaduhṉ tiøømhaty nebiä piidsän.  
\v 17-18 Mädyii quepychaa hoy, hoy tiøømhaty; mädyii caꞌa hoy, cab hoy tiøømhaty.  
\v 19 Mädyii quepychaa jaduhṉ hoy caꞌa tøømhajp, piujxyp hajxy jaduhṉ; mänit hajxy ñoꞌogy.  
\v 20 Jaꞌa jäyaꞌayhajxy haxøøg jatcøøbiä, jaduhṉ mäwíinäts hajxy jeꞌe nebiä quepychaa hoy caꞌa tøømhajpän. Jaduhṉ hajxy mhøxcábät coo haxøøgwiinmahñdy hajxy miøødä. 
\p  
\v 21 ’Nämáyhøch jaꞌa jäyaꞌayhajxy xjia nämaꞌay: “Wiindsǿṉ.” Pero cab hajxy nägøx̱iä jim̱ tiägøꞌøwaꞌañ Dioswiinduum jim̱ tsajpootyp. Pønjátyhøch jaꞌa nDeedy jaꞌa miädiaꞌagy xquiudiúuṉäp, jeꞌeds jim̱ tägøꞌøwaam̱b.  
\v 22 Coo jaꞌa naax̱wiimbä hänajty wyiimbidaꞌañ, mänítøch hajxy nämay xjia nämaꞌawaꞌañ: “Wiindsǿṉ, tøø højts jaꞌa Diosmädiaꞌagy nyajwaꞌxy jaꞌa miic̈h mmäjaagøxpä; tøø højts jaꞌa møjcuꞌu ngøx̱y yajpäyøꞌøgy jaꞌa miic̈h mmäjaagøxpä; tøø højts jaꞌa hoy‑yagjuøøñäjatypä may nyajcähxøꞌøgy jaꞌa miic̈h mmäjaagøxpä.”  
\v 23 Mänítøch hajxy nnämaꞌawaꞌañ: “Cábøch mijts mänaa tøø nhix̱yhaty. Juaꞌads hajxy jim̱; haxøøg jaꞌa mwiinmahñdyhajxy jaduhṉ.” 
\p  
\v 24 ’Pǿṉhøch nmädiaꞌagy xmiädóow̱äp, coo jaduhṉ quiudiúnät nébiøch nhaneꞌemiän, jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe nebiä jäyaꞌay jaꞌa tiøjc tøø quiojjiän tsaawiing.  
\v 25 Mänit com̱ tiuuyy. Mänitä møjnøø quiom̱gädaacy. Mänitä tøjc møc miøjpojpejty. Pero cabä tøjc ñäꞌä jijty, jeꞌeguiøxpä coo tsaawiing quiojjiä.  
\v 26 Pero pǿṉhøch nmädiaꞌagy tøø xquiaꞌa cudiuuṉä nébiøch nhaneꞌemiän, jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe nebiä jäyaꞌay caꞌa jajpän. Jiibiä tiøjc quiojy tsabiuꞌujooty.  
\v 27 Mänit com̱ tiuuyy. Mänitä møjnøø quiom̱gädaacy. Mänitä tøjc miøjpojpejty møc. Mänit piuum̱y. 
\p  
\v 28 Mänitä Jesús miädiaacpädøøyy. Mänitä jäyaꞌayhajxy yagjuøøyy nebiaty jaꞌa Jesús hänajty tøø yajnähixøꞌøy.  
\v 29 Jaduhṉ hänajty yajnähixøꞌøy nebiä møjcuhdujtmøødpän. Jaꞌa cuꞌug wyiindsøṉhajxy, cab hajxy hänajty jiaty jaty. 
\c 8  
\p  
\v 1 Tuṉguhduum jaꞌa Jesús hänajty tøø yajnähixøꞌøy. Mänit miänajnä. Mänit majiäyaꞌay piaduꞌubøjcä.  
\v 2 Mänit paꞌamjäyaꞌay Jesús ñämejch. Haxøøgpaꞌam hänajty miøød. Mänitä Jesús wyiinjijcädaacä, wyiingudsähgøøyyä. Mänit ñämaayyä: 
\p ―Wiindsǿṉ, pø chojpy jaꞌa mjoot jaduhṉ, hóyhøch jaduhṉ xyajnähwaꞌads xyajcuhwáꞌadsät. 
\p  
\v 3 Mänitä Jesús jaꞌa mähdiøjc ñähdooṉ̃. Mänit ñämaayy: 
\p ―Chójpiøch jaꞌa njoot jaduhṉ; tøø jaduhṉ mnähwaꞌac̈h mguhwaꞌac̈h. 
\p Mänitiä jaꞌa mähdiøjc jiaanc̈h nähwaach jiaanc̈h cuhwaach.  
\v 4 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Huuc mädow̱, caꞌa pøṉ mnäꞌägädä hawaaṉä. Nøcx jim̱ Jerusalén maa jaꞌa teediän. Jim̱ myajcähxǿꞌøgät coo tøø mnähwaꞌac̈h coo tøø mguhwaꞌac̈h. Jim̱ä xädøꞌøñ mguyoxǿꞌøwät nebiä Moisés jecy yhanehm̱iän. Jaduhṉä hijxtahṉd myajcähxǿꞌøgät coo tøø mnähwaꞌac̈h coo tøø mguhwaꞌac̈h. 
\p  
\v 5 Mänitä Jesús miejch maa jaꞌa cajpt hänajty xiøhatiän Capernaum. Coo quiajptägøøyy, mänit jaꞌa Jesús jaꞌa soldadowiindsǿṉ ñämejch.  
\v 6 Mänit Jesús ñämaayyä: 
\p ―Jím̱høch jaꞌa nmoonsä tuꞌug quioꞌnaꞌay tøgooty. Tøø jaꞌa tiecy miucy. Hanax̱iä jaduhṉ chaac̈hpøcy tehṉgajnä. 
\p  
\v 7 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Nøcxy nhuuc yaghoyøꞌøy. 
\p  
\v 8 Mänitä soldadowiindsǿṉ yhadsooyy: 
\p ―Pero Wiindsǿṉ, cab jaduhṉ yhahixøꞌøy coo miic̈h jiiby mdägǿꞌøwät maac̈h ndøgootiän, jeꞌeguiøxpä coo miic̈h mmøjjä mjaanc̈hä. Nägooyyä miic̈h jaduhṉ mmänáꞌanät cooc̈h nmoonsä yhoyǿꞌøwät, pues hoyǿꞌøwäp.  
\v 9 Hanéꞌemyhøch nhity; jím̱høch nwiindsøṉbä, y jím̱høch nsoldado. Cooc̈hä nsoldado tuꞌug nnämáꞌawät coo homiaajä ñǿcxät, nǿcxäp jaduhṉ; y cooc̈h nnämáꞌawät coo myínät, mínäp jaduhṉ. Y cooc̈hä nmoonsä waam̱b nnämáꞌawät, quiudiúnäp jaduhṉ. 
\p  
\v 10 Mänitä Jesús jiaanc̈h tehm̱ yagjuøøyy. Mänit ñämaayy jaꞌa hajxy hänajty pawädijpä: 
\p ―Cábøc̈hä nmägunaax̱hajxy jaduhṉ miäbøcy neby yøꞌø craa miäbøquiän, y jäguem̱ yøꞌø chooñ. Tøyhajt jaduhṉ.  
\v 11 Coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa hänajty yajcähxøꞌøgaꞌañ, mänit hajxy hänajty nämay miedsaꞌañ, jaꞌa hajxy hänajty mäbøjpä. Wiinduhm̱yhagajpt hajxy hänajty choonaꞌañ. Mänit hajxy hänajty miøødhidaꞌañíijäm jaꞌa Abraham møødä Isaac møødä Jacob.  
\v 12 Pero jaꞌa judíoshajxy caꞌa mäbøjpä, cab hajxy hänajty jim̱ quioodaꞌañ Dioswiinduum. Jiiby hajxy jaduhṉ quiuhjuijpnaxaꞌañii møjcuꞌuhaam maa yhagoodsän. Jiiby hajxy jaduhṉ chaac̈hpøgaꞌañ tehṉgajnä. 
\p  
\v 13 Mänitä Jesús jaꞌa soldadowiindsǿṉ ñämaayy: 
\p ―Nøcx maa jaꞌa mdøjcän. Tøø jaduhṉ mmäbøcy, tøø jaꞌa mmoonsä jaduhṉ yhoyøꞌøy. 
\p Mänitä jaꞌa mioonsä jiaanc̈h hoyøøyy. 
\p  
\v 14 Mänitä Jesús ñøcxy maa jaꞌa Pedro tiøjcän. Jiibiä Pedro miøꞌødhoc hänajty quioꞌnaꞌay tomiøød.  
\v 15 Mänitä Jesús jaꞌa tajjäyaꞌay jaꞌa quiøꞌø ñahdooṉä. Mänitä tioy tiøjch. Mänitä tajjäyaꞌay piädøꞌcy. Mänit tiägøøyy mayhajtuum̱bä jaꞌa Jesúscøxpä. 
\p  
\v 16 Coo quioodsøøyy, mänitä paꞌamjäyaꞌayhajxy may yajmejtsä maa jaꞌa Jesúsän. Tøø hajxy hänajty näjeꞌe miac̈hii jaꞌa møjcúꞌujäm. Mänitä Jesús quiapxy. Manityä hajxy yhøxmajtsä jaꞌa møjcúꞌujäm. Jaduhṉä paꞌamjäyaꞌayhajxy quiøx̱y yajmøcpøjcä; jaꞌa Jesús jaduhṉ yajmøcpøjc.  
\v 17 Tøjiajt jaꞌa Diosmädiaꞌagy jaduhṉ maa jaduhṉ myiṉ̃än cujaay, mänaa jaꞌa Isaías jecy miänaꞌañän: “Jaayaꞌay jaꞌa nbaꞌamhájtäm tøø xyajnähwáatsäm tøø xyajcuhwáatsäm.” Jaꞌa Isaías, jeꞌeds jaꞌa Diosmädiaꞌagy jaduhṉ jecy yajwaꞌx. 
\p  
\v 18 Coo jaꞌa Jesús yhijxy coo hänajty cujc tøø piädaꞌagyii jaꞌa majiäyaꞌay, mänit miänaaṉ̃ coo hajxy ñáxät mejyhawiimb møødä jiamiøødhajxy.  
\v 19 Cajnä hajxy hänajty tiuꞌubøcyñä, mänitä Jesús jäyaꞌay tuꞌug ñämejtsä. Yajnähixøøby hänajty jeꞌebä maa jaꞌa tsajtøjcän. Mänitä Jesús ñämaayyä: 
\p ―Wiindsǿṉ, miṉ nhuuc jamiøødhaty. Homiaajä mnǿcxät, quipxy nbawädítät. 
\p  
\v 20 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Jaꞌa xøøgaa, jim̱ä jiut jeꞌe; jaꞌa muuxy, jim̱ä pieꞌeñ jeꞌe; pero høøc̈h, jaꞌa Diosquex̱ypä, cábøch ndøjc maac̈h nbooꞌx nhäñáꞌawät. 
\p  
\v 21 Mänitä Jesús jaꞌa jiamiøød tuꞌug miänaaṉ̃: 
\p ―Wiindsǿṉ, mänítøch miic̈h nbaduꞌubøgaꞌañ cooc̈hä ndeedy hänajty tøø yhoꞌnä, cooc̈h hänajty tøø nyajnaax̱tägøøñä. 
\p  
\v 22 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Ween jaꞌa mjujy jaꞌa mmäguꞌughajxy yajnaax̱tägøꞌøy. Cábøch jaꞌa nmädiaꞌagy hajxy xpianøcxaaṉä. Pero miic̈h, ween quipxy nwädíjtäm. 
\p  
\v 23 Mänitä Jesúshajxy tiägøøyy barcojooty møødä jiamiøødhajxy. Tiuꞌubøjnä hajxy barcojooty.  
\v 24 Mänitä poj møc piädøꞌcy, høxtä cugujjøøyy jaꞌa nøø jiiby barcojooty. Pero tøø jaꞌa Jesús hänajty miaahoꞌnä.  
\v 25 Mänit hoy yuxyíijäm jaꞌa miäguꞌughajpä tuꞌug. Mänit ñämaayyä: 
\p ―Wiindsǿṉ, højts yajnähwáatsäc. Cham̱ højts nnøøhoꞌogøꞌøwaꞌañ. 
\p  
\v 26 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Tii hajxy coo mwiꞌi chähgøꞌøy. Cábøch mijts jaꞌa nmädiaꞌagy hajxy jaduhṉ xñäꞌä mäbøjcä, paady hajxy mdsähgøꞌøy. 
\p Mänit piädøꞌcy. Mänitä poj jiøjcunämaꞌawøøyy møødä mejy coo quiaꞌa míiṉnät. Mänit jaduhṉ yuungøøyy. Caj ñäꞌägädä pojnä.  
\v 27 Mänitä miäguꞌughajpähajxy yagjuøøyy. Mänit hajxy ñiñämaayyä: 
\p ―Nebiädaꞌa jaduhṉ coo miädiaꞌagy miäbǿjcäxä høxtä jaꞌa poj møødä mejy. 
\p  
\v 28 Mänitä Jesúshajxy jim̱ miejch mejyhawiimb maa jaꞌa naax̱ hänajty xiøhatiän Gadara. Jim̱ä cabäsantä hänajty tuꞌug. Mänitä Jesús jäyaꞌay nämetsc ñämejtsä. Jim̱ hajxy hänajty tøø chooñ maa jaꞌa cabäsantän. Tøø hajxy hänajty miac̈hii jaꞌa møjcúꞌujäm. Jaanc̈h tehm̱ quiaꞌawiindøy hajxy hänajty ñibiädaꞌagyii. Ni pøṉ hajxy hänajty quiaꞌa yajnaxaꞌañ maa jaꞌa tuꞌujän.  
\v 29 Mänitä Jesús tiägøøyy wiinguyaaxǿøyyäbä: 
\p ―Jesús, tii højts xwiaꞌanaꞌañ, miic̈h Dioshuung. Cajnä yhabaady coo højts xyajcumädów̱ät. 
\p Jaꞌa møjcuꞌuhajxy jaduhṉ mänaaṉ, caꞌa jiäyaꞌayä. 
\p  
\v 30 Jim̱ mayhädsøm̱ hänajty wiädity tuṉwiinmänac jäguem̱juøøby.  
\v 31 Mänitä Jesús miänuuꞌxtaacä jaꞌa møjcuꞌuhajxy: 
\p ―Pø xyajpädsøm̱aam̱b højts yaa maa hädaa jäyaꞌayän nämetscä, naꞌañ højts jiiby nhuuc tägøꞌøy maa yøꞌø hädsøm̱ jioodootyhajxiän. 
\p  
\v 32 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Nøcx hajxy jiiby tägøꞌøw. 
\p Mänitä møjcuꞌuhajxy ñähwaach jaꞌa jäyaꞌay nämetspä. Mänitä hädsøm̱ hajxy ñämejch. Cøjx jaꞌa hädsøm̱hajxy wyiinmänacpäyøꞌøgy. Cøjx hajxy quiuhcahnax̱y naaxøjpcøxp. Mejjiooty hajxy hoy quiugaꞌawøꞌøy. Cøjx hajxy jiiby yhoꞌogy mejjiooty. 
\p  
\v 33 Mänitä hädsøm̱güeendähajpähajxy chähgøꞌøbäyøꞌcy. Coo hajxy jim̱ miejch maa jaꞌa cajptän, mänit hajxy miädiaacy nebiaty hajxy hänajty tøø yhix̱y, coo jaꞌa møjcuꞌuhajxy hänajty tøø ñähwaꞌac̈h jaꞌa jäyaꞌay nämetspä.  
\v 34 Cøjx jaꞌa cuꞌughajxy ñøcxy päyøꞌøguiä maa jaꞌa Jesúsän. Coo jaꞌa Jesús hajxy piaaty, mänit hajxy miänuuꞌxtaacy coo jaꞌa Jesús jim̱ chóonät maa jaꞌa ñaax̱hajxiän. 
\c 9  
\p  
\v 1 Mänitä Jesúshajxy tiägǿøguiumbä barcojooty, ñajxtägajch hajxy jadähooc mejyhawiimb maa jaꞌa quiajpthajxiän.  
\v 2 Mänitä tecymiucypiä tuꞌug quiøømiejtsä tsaajiooty maa jaꞌa Jesúsän. Jaꞌa mähdiøjc jaꞌa miäguꞌughajpähajxy jaduhṉ cøømiejtsä. Coo jaꞌa Jesús yhijxy coo hajxy hänajty miäbøcy, mänitä Jesús jaꞌa mähdiøjc ñämaayy: 
\p ―Huung, jootcugøꞌøw; tøø jaꞌa mbojpä mgädieey xñähwaꞌac̈h. 
\p  
\v 3 Jim̱ä ley‑yajnähixøøbiädøjc hänajty näjeꞌe tiänaꞌay jaꞌa Jesús ñähmøjc. Coo hajxy jaduhṉ miädooyy nebiä Jesús miänaaṉ̃än, mänit hajxy näjeꞌe quiopcooty tiägøøyy mädiaacpä: “Capxtägooby hädaa craa jaduhṉ maa jaꞌa Dioscøxpän.”  
\v 4 Ñajuøøby jaꞌa Jesús hänajty neby hajxy hänajty miädiaꞌaguiän quiopcooty. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Tii haxøøgwiinmahñdy hajxy coo mmøødhaty mgopcooty.  
\v 5 Mädyii mädiaꞌagy maas tsip, cooc̈h hädaa mähdiøjc nnämáꞌawät: “Tøø jaꞌa mbojpä mgädieey xñähwaꞌac̈h”, tøgä maas tsip jaduhṉ cooc̈h nnämáꞌawät: “Tänaayyøꞌøg, yoꞌoyøꞌøg.”  
\v 6 Nyajcähxøꞌøgáam̱biøch cooc̈hä cuhdujt jaduhṉ nmøødä hädaa yaabä naax̱wiin cooc̈hä pojpä cädieey nyajnähwáꞌadsät, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä. 
\p Mänitä Jesús jaꞌa tecymiucypiä ñämaayy: 
\p ―Tänaayyøꞌøg, widsøꞌøg yøꞌø mdsaay, nøcxnä maa jaꞌa mdøjcän. 
\p  
\v 7 Mänitä tecymiucypiä tiänaayyøꞌcy. Mänit ñøcxnä maa jaꞌa tiøjcän.  
\v 8 Coo jaꞌa cuꞌughajxy jaduhṉ yhijxy coo jaꞌa tecymiucypiä tøø yhoyøꞌøy, mänit hajxy chähgøøbiøjcy. Mänitä Dios hajxy wyiingudsähgøøyy, jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa Jesús jaꞌa mäjaa hänajty tøø mioꞌoyii, jaꞌa Diosquex̱ypä. Cab hajxy hänajty ñajuøꞌøy pø Dioshuung hänajty jeꞌe, jaꞌa Jesús. 
\p  
\v 9 Mänitä Jesús jim̱ chohṉ̃. Mänitä jäyaꞌay tuꞌug yhijxy, jaꞌa xøhajpä Mateo. Jim̱ä Mateo hänajty yhäñaꞌay maa hänajty yajnähjuudiuꞌudiän. Mänitä Mateo ñämaayyä: 
\p ―Jam̱ quipxy wädíjtäm. 
\p Mänitä Mateo tiänaayyøꞌcy. Mänit jaꞌa Jesús piaduꞌubøjcy. 
\p  
\v 10 Jim̱ä Jesús hänajty quiay tøgooty møødä miäguꞌughajpähajxy. Mänitä yajnähjuudiuutpähajxy may miejch mägaabiä, møødä jäyaꞌayhajxy caꞌa panøcxpä jaꞌa judíos quiuhdujt. Mänitä Jesús hajxy tiägøøyy møødcaabiä.  
\v 11 Jim̱ä fariseoshajxy hänajtypä, jaꞌa hajxy hänajty hoy jaanc̈h tehm̱ pianøcxpä jaꞌa Moisés miädiaꞌagy. Mänitä fariseoshajxy miänaaṉ̃: 
\p ―Tii yøꞌø mwiindsǿṉ coo miøødcay jaꞌa yajnähjuudiuutpähajxy møødä cubojpä cugädieeyhajxy ―nøm̱ä Jesús miäguꞌughajpähajxy ñämaayyä. 
\p  
\v 12-13 Miädoow̱ jaꞌa Jesús jaduhṉ. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Pøṉ jaduhṉ møc, caj yajtsooyøꞌøy; pøṉ jaduhṉ paꞌammøød, jeꞌeds jaduhṉ yajtsooyøøby. Jaduhṉ mäwíinøch høøc̈h nebiä mädsooyøøbiän. Páadyhøch yaa tøø nmiṉ̃ tøø nmech, nébiøch jaꞌa cubojpä cugädieeybähajxy nnämáꞌawät coo jaꞌa yhaxøøgwiinmahñdy hajxy ween ñajtshixøꞌøy. Jaꞌa hojiäyaꞌayhajxy, cábøch hajxy jeꞌe waam̱b nnämaꞌawaꞌañ. Nøcx hajxy habøc tii jaꞌa Diosmädiaꞌagy jaduhṉ ñänøøm̱by: “Chójpiøch jaꞌa njoot jaduhṉ coo hojioot hajxy mmøødhádät; cábøch jaduhṉ nmänaaṉnä coo animal hajxy myóxät maa jaꞌa høøc̈hcøxpän.” 
\p  
\v 14 Mänitä Jesús ñämejtsä jaꞌa Juan mäyajnäbejpä miäguꞌughajpähajxy. Mänitä Jesús miäyajtøøw̱ä: 
\p ―Tii miic̈h mmäguꞌughajpähajxy jaguiay quiaꞌa näꞌägädä hidaꞌañ. Nax̱y højts jaguiay tuꞌxøøjaty nhity tähoocjaty; jaduhṉ højts jaꞌa Dios nwiingudsähgøꞌøy. Jaanä jaduhṉä fariseoshajxy yhijpä jaguiay. 
\p  
\v 15 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Coo jaꞌa jäyaꞌayhajxy mänaa piøcy yhuꞌugy, cabä woyba wichpä hajxy jiøꞌøy xiuuc̈h. Xooṉdaacp hajxy jaduhṉ, jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa jamiøꞌød jyiijä. Jaduhṉ mäwíinøch høøc̈h nebiä jamiøꞌødän. Páadyhøch nmäguꞌughajpähajxy jaguiay quiaꞌa hity. Habaadaam̱b jaduhṉ cooc̈h yaa ndsoonaaṉnä; mänit hajxy mäbøcypiä jaguiay yhidaꞌañ. 
\p  
\v 16 ’Cab jaduhṉ pøṉ tucwit yhagøyøꞌøy jem̱ywyithaam. Múgäp jaꞌa jem̱ywyit jaduhṉ y maas hanax̱iä jaꞌa tucwit jaduhṉ quiǿødsät.  
\v 17 Jaanä jaduhṉduhm̱bä, cabä pøṉ jem̱yvyino quiudemøꞌøy tucwajhacxujiooty. Cǿødsäp jaꞌa wajhacxuy jaduhṉ y høxyógäp jaꞌa vino jaduhṉ. Haagä tägóyyäp jaꞌa wajhacxuy jaduhṉ møødä vino. Pero jiibiä jem̱yvyino hajxy quiudemøꞌøy maa jaꞌa wajhacxuy jem̱ybiän. Jaduhṉ ni mädyii quiaꞌa tägóyyät. 
\p  
\v 18 Cajnä jaꞌa Jesús hänajty miädiaacpädøꞌøy, mänitä tsajtøjcwiindsǿṉ tuꞌug miejch. Mänitä Jesús wyiingoꞌnaaguiädaacä. Mänit ñämaayyä: 
\p ―Naam̱hóꞌogyhøc̈hä nhuung jaꞌa toꞌoxypä. Coo miic̈h nøcxy mnähdoṉ̃, mänit jiujypiøjtägátsät. 
\p  
\v 19 Mänitä Jesús piädøꞌcy. Mänit jaayaꞌay miøødtuꞌubøjcy møødä Jesús miäguꞌughajpähajxy.  
\v 20-21 Jim̱ä tajjäyaꞌay hänajty tuꞌug høx̱haam pianøcxy. Paꞌammøød hänajty jeꞌe. Majmetscjumøjt jaꞌa ñøꞌty hänajty tøø wyiꞌi xieeꞌxy, weenjaty weenjaty. Jaduhṉä tajjäyaꞌay hänajty miädiaꞌagy quiopcooty: “Nägóoyyøch jaꞌa wyitpaꞌa nnähdóoṉät, mänítøch nmøcpǿgät.” Coo jaꞌa Jesús jaꞌa tajjäyaꞌay jiäguyohdiägǿøyyä, mänitä wyitpaꞌa ñähdóoṉäxä.  
\v 22 Mänitä Jesús yheeꞌpwiimbijty, Mänit jaꞌa tajjäyaꞌay yhijxy. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Huung, jootcugøꞌøw; tøø jaduhṉ mmøcpøcy, jeꞌeguiøxpä coo tøø mmäbøcy. 
\p Mänitiä jaꞌa tajjäyaꞌay miøcpøjcy.  
\v 23 Mänitä Jesúshajxy jim̱ miejch maa jaꞌa tsajtøjcwiindsǿṉ tiøjcän. Jiibiä xuux̱pädøjc‑hajxy hänajty yhoꞌogyjiäyaꞌawyiinxuꞌuxy. Jiibiä jäyaꞌayhajxy hänajty wyiꞌi yhaamhaty.  
\v 24 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Pädsøm̱ hajxy jiiby. Cab yøꞌø tøø yhoꞌogy, näꞌä maab yøꞌøduhṉ. 
\p Mänitä Jesús ñäxiicä.  
\v 25 Cøjx hajxy jaduhṉ piädsøm̱y. Mänitä Jesús tiøjtägøøyy. Mänitä toꞌoxyhänaꞌc quiøꞌømajch. Mänitä toꞌoxyhänaꞌc yhäñaayyøꞌcy.  
\v 26 Mänitä mädiaꞌagy wiädijty wiinduhm̱yhagajpt coo jaꞌa toꞌoxyhänaꞌc tøø yagjujypiøgyii. 
\p  
\v 27 Coo jaꞌa Jesúshajxy jim̱ chohṉ̃, mänitä wiindshajxy nämetsc piaduꞌubøjcy yáax̱äp: 
\p ―Højts näxúuꞌtsäc. David miic̈h hijty mhaphajpy mdeedyhajpy. 
\p  
\v 28 Coo jaꞌa Jesús tiøjtägøøyy, mänitä wiindshajxy miäwiingooṉ̃. Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Nej, mmäbøjpy hajxy jaduhṉä cooc̈hä mäjaa nmøødä coo hajxy nyaghijxǿꞌøgädä. 
\p Mänit hajxy miänaaṉ̃: 
\p ―Wiindsǿṉ, nmäbøjpy højts. 
\p  
\v 29 Mänitä Jesús jaꞌa wiinds wyiinhajxy ñähdooṉä. Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Ween hajxy mhijxøꞌøgy coo hajxy tøø mmäbøcy. 
\p  
\v 30 Mänit hajxy yhijxøꞌcy. Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Caꞌa pøṉ hajxy mnäꞌägädä hawaaṉä. 
\p  
\v 31 Coo jaꞌa wiindshajxy jim̱ chohṉ̃, mänit hajxy tiägøøyy mädiaꞌagy‑yajwädijpä coo hajxy tøø yaghijxøꞌøgyii jaꞌa Jesúsäm. 
\p  
\v 32 Mänitä huum tuꞌug yajmejtsä maa jaꞌa Jesúsän. Tøø hänajty miac̈hii jaꞌa møjcúꞌujäm.  
\v 33 Mänitä Jesús jaꞌa møjcuꞌu jiiby yajpäyøꞌcy. Mänitiä jaꞌa huum quiapxøꞌcy. Yagjuøøyy jaꞌa jäyaꞌayhajxy jaduhṉ. Mänit hajxy miänaaṉ̃: 
\p ―Ni mänaa jaduhṉ pøṉ tii quiaꞌa yagjadyii nebiä hädaajän yaa Israelnaaxooty. 
\p  
\v 34 Mänitä fariseoshajxy miänaaṉ̃: 
\p ―Paady yøꞌøyaꞌay jaꞌa møjcuꞌu yajpäyøꞌøgy, coo jaꞌa møjcuꞌugong miäjaa miøødhajtä. 
\p  
\v 35 Cøjx jaꞌa Jesús wiädity wiinduhm̱yhagajpt. Homiaajä hänajty wiädity, jiiby hänajty yajnähixøꞌøy tsajtøgooty coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa mobädajp yajcähxøꞌøgaꞌañ. Yajnajxyp hänajty homiädyii paꞌamä.  
\v 36 Ñäxuuꞌchp jaꞌa Jesús jaꞌa majiäyaꞌay hänajty. Jaduhṉ mäwíinäts hajxy hänajty nebiä meegän, jaꞌa cajpä wyiindsǿṉ. Nebiä tägowiädijpän hajxy hänajty jeꞌe. Nebiä jootmayhajpän hajxy hänajty jeꞌe.  
\v 37 Mänitä Jesús ñämaayy jaꞌa miäguꞌughajpähajxy: 
\p ―Yøꞌø majiäyaꞌayhajxy, hoy jaduhṉ cooc̈hä nmädiaꞌagy hajxy xmiäbǿjcät. Pero cab højts nnämáyyäm, højts jaꞌa mädiaꞌagy nyajwáꞌxämbä.  
\v 38 Mänuuꞌxtaꞌag jaꞌa Dios hajxy coo ween jaꞌa mäguꞌughajpä hajxy xjiaac móoyyämät, neby højts jaꞌa mädiaꞌagy hajxy xmiøødyajwáꞌxämät. 
\c 10  
\p  
\v 1 Mänitä Jesús jaꞌa miäguꞌughajpä miøjyaax̱y jaꞌa nämajmetspä. Mänitä cuhdujt miooyy coo jaꞌa møjcuꞌu hajxy yajpäyǿꞌøgät, coo homiädyii paꞌamä hajxy yajnáxät. 
\p  
\v 2 Jaduhṉä nämajmetspähajxy hänajty xiøhaty: Simón Pedro møødä piuhyaꞌay Andrés; jaꞌa Zebedeo yhuunghajxy, Jacobo møødä Juan;  
\v 3 Felipe; Bartolomé; Tomás; Mateo jaꞌa yajnähjuudiuutpä; Jacobo, jaꞌa Alfeo yhuung; Lebeo Tadeo;  
\v 4 Simón jaꞌa cananista; Judas Iscariote, jaꞌa Jesús hänajty yajyaghoꞌogáaṉäbä. 
\p  
\v 5 Mänitä Jesús jaꞌa nämajmetspähajxy quiejxy mädiaꞌagy‑yajwaꞌxpä. Mänit ñämaayy: 
\p ―Caꞌa hajxy jim̱ mnøcxy maa jaꞌa caꞌa judíoshajxy chänaꞌayän, y caꞌa hajxy jim̱ mnøcxy Samarianaaxooty. Yaayyä hajxy jaduhṉ mwädítät, yaa Israelnaaxooty.  
\v 6 Jaꞌa jäyaꞌayhajxy yaabä, jaduhṉ mäwíinäts hajxy jeꞌe nebiä meeg tägowiädijpän.  
\v 7 Mnägápxäp hajxy jaduhṉ coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa mobädajpä yajcähxøꞌøgaꞌañ.  
\v 8 Myajnáxäp hajxy homiädyii paꞌamä møødä haxøøgpaꞌam. Myagjujypiǿgäp jaꞌa hoꞌogyjiäyaꞌay hajxy. Myajpäyǿꞌøgäp jaꞌa møjcuꞌu hajxy. Nnäꞌä móobiøch mijts hädaa cuhdujt; cábøch mijts nyagjuyaꞌañ; jaduhṉ mijtspä, cab hajxy myagjúubiät. 
\p  
\v 9 ’Cabä xädøꞌøñ hajxy mgónät ni weeṉ̃tiä.  
\v 10 Cabä morral hajxy mwídsät. Tuꞌuquiä camiixy hajxy mwídsät. Cabä cøꞌøg hajxy mejtstehṉg mmänǿcxät. Cabä cuhdajt hajxy mgábät. Jim̱ hajxy mmägayaꞌañ mmähuꞌugaꞌañ maa hajxy hänajty mhamejtstaꞌagaꞌañän. 
\p  
\v 11 ’Coo hajxy maa mgajptägǿꞌøwät, jim̱ä jäyaꞌay hajxy mhøxtáꞌawät jaꞌa hojiootmøødpä; jim̱ hajxy mhamejtstáꞌagät. Jiiby hajxy mhídät høxtä coonä hajxy hänajty mduꞌubøgaꞌañ.  
\v 12 Coo hajxy mdøjtägǿꞌøwät, mänit hajxy myajpóoꞌxät.  
\v 13 Coo hajxy jaduhṉ xyajtøjtägǿꞌøwät hamuumduꞌjoot, mänit hajxy jaduhṉ quiunuuꞌxǿøjät jaꞌa Diósäm; pø caj, cab hajxy jaduhṉ quiunuuꞌxǿøjät.  
\v 14 Coo hajxy jaduhṉ xquiaꞌa näꞌägä jøjpøgǿꞌøwät, coo jaꞌa mmädiaꞌagyhajxy xquiaꞌa näꞌägä mädóow̱ät, mänit hajxy jim̱ mdsóonät. Mänitä mdecy hajxy mwiinwop mwiinxídät, nebiä hijxtahṉd jaduhṉ miähmǿꞌøwät coo mijts jaduhṉ tøø xquiaꞌa yajtøjtägøꞌøy.  
\v 15 Tøyhájtäts mijts nnämaꞌay, coo yhabáadät coo jaꞌa jäyaꞌayhajxy quiumädow̱aꞌañ, maas hanax̱iä yøꞌø cajpt jaduhṉ quiumädow̱aꞌañ quejee jaꞌa Sodomacajpt møødä Gomorracajpt. 
\p  
\v 16 ’Maac̈h mijts nwiinguex̱iän, haxøøgwiinmahñdy jaꞌa jäyaꞌayhajxy jim̱ miøød. Paady hajxy nähix̱ hahixøꞌø mnibiädaꞌagǿøjät. Meeꞌxxieemy hajxy jaduhṉ mwädítät.  
\v 17 Mniyajcopcøꞌøwǿøjäp mijts. Xyajcøꞌødägǿꞌøwäp mijts maa jaꞌa tuuṉgmøødpän. Mänítäts hajxy xwyiinwop xjiøjwóbät maa jaꞌa chajtøgootyhajxiän.  
\v 18 Høxtä jim̱ hajxy xyajmedsaꞌañ maa jaꞌa gobiernä wyiinduumhajxiän, møød jim̱ maa jaꞌa caꞌa judíos wyiinduumhajxiän.  
\v 19 Pero coo hajxy jaduhṉ xyajmédsät maa jaꞌa wyiinduumhajxiän, cab hajxy mdaj mmáyät waam̱baty hajxy hänajty mmädiaꞌagaꞌañ. Coo jaduhṉ yhabáadät, mänitä Dios jaduhṉ xyhawáaṉät waam̱baty hajxy jaduhṉ mmänáꞌanät.  
\v 20 Cab hajxy hamdsoo mmädiaꞌagaꞌañ. Dioshespírituhaam hajxy jaduhṉ mmädiaꞌagaꞌañ. 
\p  
\v 21 ’Haxøøg jaduhṉ jiadaꞌañii. Hamdsoo hajxy ñiñähanuuꞌxøꞌøwaꞌañii jaꞌa tuꞌqueꞌexpä‑jäyaꞌay. Jaduhṉ jaꞌa tieedyhajxy jiatcøꞌøwaam̱bä møødä yhuunghajxy.  
\v 22 Jaꞌa høøc̈hcøxpä mijts jaꞌa jäyaꞌayhajxy nägøx̱iä xmiähaṉhadaꞌañ. Pøṉ jaduhṉ meeꞌxtujp cøjxtaꞌaxiøø, jeꞌeds jaduhṉ mähmøꞌøwaam̱b hodiuum.  
\v 23 Coo mijts hajxy xchaac̈htiúnät mäduꞌughagajpt, mänit hajxy mbäyǿꞌøgät, mänit hajxy mnǿcxät wiingtuum. Tøyhájtäts mijts nnämaꞌay, cooc̈h hänajty ngädaꞌagaꞌañ, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä, cahnä cajpt hajxy hänajty mwiinwädityñä maa jaꞌa judíoshajxy chänaꞌayän. 
\p  
\v 24 ’Cabä pøṉ jaduhṉ jiaty nebiä wyiindsǿṉ jiatiän.  
\v 25 Coo hajxy jaduhṉ mjádät nebiä mwiindsøṉhajxy jiatiän, jootcujc hajxy jaduhṉ mhídät. Cooc̈hä jäyaꞌayhajxy jaduhṉ tøø xñämaꞌay: “Møjcuꞌu”, jaduhṉ mijts hajxy xñämaꞌawaam̱bä. 
\p  
\v 26 ’Cabä cuꞌug hajxy mdsähgǿꞌøwät. Nebiaty hajxy jaduhṉ jiatcøꞌøy hameeꞌch, cähxøꞌøgaam̱b jaduhṉ.  
\v 27 Waam̱bátyhøch mijts hameeꞌchhaam nnajtscapxǿøyyäm, majiäyaꞌayhagujc hajxy myajcapxǿꞌøwät.  
\v 28 Cab hajxy mdsähgǿꞌøwät pøṉ jaꞌa mnaax̱niꞌx hajxy xyaghóꞌcäp; cabä mháañämä hajxy jaduhṉ xyaghóꞌcät. Jaꞌa Dios hajxy mdsähgǿꞌøwäp; jeꞌedsä cuhdujt jaduhṉ møød coo hajxy jiiby xquiéxät haxøøgtuum. Jiiby jaꞌa mnaax̱niꞌxhajxy quiuhdägóyyät møødä mháañämähajxy. 
\p  
\v 29 ’Jaꞌa muuxyhuunghajxy, coo hajxy quiaꞌay, yhijxyp jaꞌa nDeedyhájtämhajxy jaduhṉ, hoy hajxy quiaꞌa ja tsow̱ä.  
\v 30 Jaanä jaduhṉ mijts xyhijxpä, høxtä xñajuǿøyyäp mijts naag mijts mguhwaay.  
\v 31 Cabä jäyaꞌay hajxy mdsähgǿꞌøwät; hix̱, mmaas tsoobaatp mijts quejee jaꞌa muuxyhajxy. 
\p  
\v 32 ’Pønjátyhøch jaꞌa nmädiaꞌagy xmiøødyajtuꞌugøøby maa jaꞌa cuꞌugwiinduumän, mänítøch jaꞌa miädiaꞌagyhajxy nmøødyajtuꞌugøꞌøwaam̱bä maac̈hä nDeedy wyiinduumän jim̱ tsajpootyp.  
\v 33 Pero pønjátyhøch jaduhṉ tuꞌugmädiaꞌagy tøø xquiaꞌa møødhity maa jaꞌa cuꞌugwiinduumän, ni høøc̈h jaduhṉ tuꞌugmädiaꞌagy ngaꞌa møødhidaam̱bä maac̈hä nDeedy wyiinduumän jim̱ tsajpootyp. 
\p  
\v 34 ’Cooc̈h yaa tøø ngädaꞌagy, paadiä jäyaꞌayhajxy jaduhṉ ñimiädsibøꞌøwaꞌañii jaꞌa høøc̈h nmädiaꞌagyquiøxpä. Cab hajxy jootcujc yhidaꞌañ.  
\v 35-36 Tuꞌtøjc hajxy jaduhṉ ñimiädsibøꞌøwaꞌañii, møødä tiaj møødä tieedy, møødä ñøøx møødä miajc, møødä jiaxieꞌeb møødä xiocy. 
\p  
\v 37 ’Pøṉä tiaj pøṉä tieedy maas tsojp quejeec̈h høøc̈h jaduhṉ xchocy, cábøch jaꞌa nmädiaꞌagy hoy xpianǿcxät. Y pøṉä ñøøx pøṉä miajc maas tsojp quejeec̈h høøc̈h jaduhṉ xchocy, ni jeꞌec̈h jaꞌa nmädiaꞌagy hoy xquiaꞌa panǿcxäbät.  
\v 38 Pøṉä jioot tsojp cooc̈h høøc̈h xpianǿcxät, pero cabä jioot jaduhṉ chocy coo chaac̈hpǿgät nébiøch jaduhṉ ndsaac̈hpøgaꞌañän, cábøch nmädiaꞌagy jaduhṉ hoy xpianǿcxät.  
\v 39 Pøṉä jiugyhajt jaduhṉ ja wiꞌi yaghoyøꞌøwaam̱b, tägóyyäp jaꞌa jiugyhajt jaduhṉ. Pero pøṉä jiugyhajt najtshixøꞌøwaam̱b jaꞌa høøc̈hcøxpä, jeꞌeds hodiuum nøcxaam̱b. 
\p  
\v 40 ’Pøṉ mijts jaduhṉ xchojp, jaduhṉ mäwíinøch høøc̈h xchojpä. Y pǿṉhøch høøc̈h jaduhṉ xchojp, jaduhṉ mäwíinädsä Dios jaduhṉ chojpä, jaꞌac̈h tøø xquiéx̱iäbä.  
\v 41 Jaꞌa Diosquex̱yhajxy, hodiuum hajxy ñøcxaꞌañ. Jaanä jim̱ hajxy ñøcxaam̱bä pøṉ jaduhṉ tsojp jaꞌa Diosquex̱y. Paady hajxy chogyii coo hajxy jaduhṉ Dyiosquex̱iä. Jaanä jim̱ hajxy ñøcxaam̱bä hodiuum pøṉ jaduhṉ tsojp jaꞌa hojiäyaꞌay.  
\v 42 Coo hädaa häyoobäyaꞌay tøchñøø ñäꞌä moꞌowǿøjät jeꞌeguiøxpä cooc̈h jaduhṉ xpianøcxy, mänit jaayaꞌay piädaꞌagǿøjät hodiuum, jaꞌa nøø tøø yéquiäbä. Tehm̱ tiøyhajt jaduhṉ. 
\c 11  
\p  
\v 1 Coo jaꞌa Jesús jaꞌa jiamiøødhajxy yajwiingapxøøbiädøøyy, mänit jim̱ chohṉ̃. Mänit tiägøøyy yajnähixøøbiä maa jaꞌa cajpt mäwiingoṉän. 
\p  
\v 2 Jaꞌa Juan, tsum̱yhäñaaby hänajty jeꞌe. Coo miädoyhajty coo jaꞌa Cristo hänajty wiädity yajnähixøøbiä, mänitä miäguꞌughajpä metsc quiejxy maa jaꞌa Jesúsän.  
\v 3 Mänitä Jesús hajxy miäyajtøøyy: 
\p ―Nej, miic̈h jaꞌa Crístojä, jaꞌa Dios jaduhṉ quiexaam̱biä, tøgä wiinghänaꞌc jeꞌejä. 
\p  
\v 4 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Nøcx jaꞌa Juan hajxy hawaaṉä neby hajxy xii mhix̱ mmädoyy.  
\v 5 Nøcx hajxy yajmøødmädiaꞌag coo jaꞌa wiindshajxy tøø yhijxøꞌøgy, coo jaꞌa tecymiaꞌadpähajxy tøø yoꞌoyøꞌøgy, coo jaꞌa haxøøgpaꞌammøødpähajxy tøø ñähwaꞌac̈h, coo jaꞌa cuhnatpähajxy tøø miädoow̱øꞌøgy, coo jaꞌa hoꞌogyjiäyaꞌayhajxy tøø jiujypiøcy, coo jaꞌa häyoobäyaꞌayhajxy tøø yajmøødmädiaꞌagyii jaꞌa Diosmädiaꞌagy.  
\v 6 Jootcujc hajxy jaduhṉ yhity jaꞌac̈h nmädiaꞌagy hajxy hamuumduꞌjoot tøø xmiäbǿjcäbä. 
\p  
\v 7 Coo jaꞌa Juan miäguꞌughajpähajxy wyiimbijty, mänitä Jesús jaꞌa cuꞌug tiägøøyy møødmädiaacpä jaꞌa Juancøxpä. 
\p ―Coo hajxy tøø mhoy pactuum, jaꞌa Juan miädiaꞌagy hajxy hänajty mmädow̱áaṉäp, túhm̱äts. Cabä tsajcapy pojyuꞌxpä hajxy hoy mhix̱y. Caj pues, paady hajxy jim̱ tøø mhoy coo jaꞌa Juan jaꞌa miädiaꞌagy hajxy hänajty mmädow̱aaṉä.  
\v 8-9 Diosquex̱y jeꞌe, paadiä miädiaꞌagy hajxy hoy tøø mmädoow̱ä, hoy jaꞌa howyit hänajty quiaꞌa ja møødä nebiä mäyøøjäyaꞌayhajxy miøødän. Tøyhajt jaduhṉ coo jaꞌa Juan jaꞌa Diosmädiaꞌagy yajwiingapxøꞌøy. Pero jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy näꞌä jaac yajnähixøøbiä, jeꞌedsä cuhdujt hajxy maas may tøø mioꞌoyii jaꞌa Diósäm.  
\v 10 Jaꞌa Diosmädiaꞌagy jecy mädiáacäbä, Juan jeꞌe. Nøm̱ä Dios jecy miänaaṉ̃ coo jaꞌa quiuguex̱y hänajty jayøjp quiexaꞌañ maa jaꞌa cuꞌugän, ween yajwiinxiic yajwiingapxøꞌøy coo jaꞌa yhaxøøgcuhdujt hajxy ñajtshixǿꞌøwät. Høx̱háamhøch hänajty ngädaꞌagaꞌañ. Jayøjp jaꞌa Juan jiaanc̈h quejxä; høx̱háamhøch njaanc̈h cädaacy.  
\v 11 Ni pøṉ jaduhṉ jädaꞌahaty quiaꞌa mäbaady hädaa yaabä naax̱wiin nebiä Juan mäyajnäbejpä jaꞌa cuhdujt miøødän. Tøyhajt jaduhṉ. Pero cooc̈h hänajty tøø nhoꞌnä, cooc̈h hänajty tøø nnøcxtägach maac̈h nhuuc tsohm̱bän, pønjaty jaꞌa Diosmädiaꞌagy mäbøgaam̱b jaꞌa høøc̈hcøxpä, maas mayyä cuhdujt hajxy hänajty miøødhadaꞌañ quejee jaꞌa Juan miøødä, hoy jaꞌa møjcuhdujt hajxy hänajty quiaꞌa ja møødä. 
\p  
\v 12 ’Coo jaꞌa Juan tiägøøyy mäyajnäbejpä, høxtä jeꞌenä jädaꞌanäbaadyñä, nägøꞌø nädecypiä jaꞌa jäyaꞌayhajxy jia wiꞌi tiägøꞌøwaꞌañ maa jaꞌa Dios wyiinduumän.  
\v 13-14 Jaꞌa Diosquex̱yhajxy jecypiä, jaduhṉ hajxy jecy miänaaṉ̃ coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa yajcähxøꞌøgaꞌañ. Jaduhṉä Moisés miädiaꞌagy miänaam̱bä. Pero jayǿjpäc jaꞌa Elías hijty myinaꞌañ. Y coo jaꞌa Juan tøø miech, Elías jeꞌe, pø mwiinjuøꞌøwaam̱by hajxy jaduhṉ.  
\v 15 Pøṉ mädohnd møød, ween miädoy. 
\p  
\v 16 Pänébiøch jäyaꞌayhajxy nyajmäbáadät jaꞌa jädaꞌahatypä. Cab hajxy tii yhojiäwøꞌøwaꞌañ. Jaduhṉ mäwíinäts hajxy jeꞌe nebiä pigänaꞌc wiinhecpän. Coo hajxy nax̱y miech häyøꞌpä tøjpaꞌc, mänitä miäbigänaꞌc hajxy ñämaꞌay:  
\v 17 “Tøø højts nja xuꞌuxy, pero cab hajxy tøø mhech. Tøø højts hojiøøñä nja høy, pero cab hajxy tøø mjøꞌøy.”  
\v 18 Coo jaꞌa Juan miejch, cab hänajty quiayaꞌañ yhuꞌugaꞌañ. Mänit mijts mnänøøm̱y coo jeꞌe quiuꞌumañøøbiä.  
\v 19 Mänítøch nbamejtspä, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä. Mänítøch ndägøøyy caabiä huucpä. Jadúhṉhøch mijts xñänøøm̱bä cooc̈h nwiꞌi quiayaꞌañ cooc̈h nwiꞌi yhuꞌugaꞌañ, cooc̈hä cubojpä cugädieeybä nmäguꞌughaty møødä yajnähjuudiuutpädøjc. Pero yajcähxøꞌøgaam̱by jaꞌa Dios jaduhṉ jaꞌa wyiinmahñdyhaam cooc̈h jaꞌa tøyhajt jaduhṉ nmøødä. 
\p  
\v 20 Mänitä Jesús tiägøøyy hamänajpä. Jaꞌa cajptjäyaꞌayhajxy jaduhṉ hojjä, jaꞌa hajxy hänajty tsänaabiä maa jaꞌa Jesús jaꞌa hoy‑yagjuøøñäjatypä hänajty tøø jia yajcähxøꞌøguiän. Paady jaduhṉ yhamänajty, coo yhaxøøgwiinmahñdy hajxy hänajty tøø quiaꞌa najtshixøꞌøy. Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p  
\v 21 ―Haxøøg mijts mjadaꞌañ mhabetaꞌañ, mijts yaa tsänaabiä Corazín møødä Betsaida. Jaꞌa jecyjiäyaꞌayhajxy hijty jim̱ tsänaabiä Tiro møødä Sidón, coo hajxy häxøpy tøø yhix̱y jaꞌa hoy‑yagjuøøñäjatypä nej mijts tøø mja hix̱iän, tøø jaꞌa yhaxøøgwiinmahñdy hajxy häxøpy ñajtshixøꞌøy.  
\v 22 Tøyhajt jaduhṉ, coo jaꞌa Dios yaghabáadät, maas haxøøgtuum mijts jaduhṉ xpiädaꞌagaꞌañ quejee jaꞌa jäyaꞌayhajxy jim̱ jecy tsänáayyäbä Tiro møødä Sidón.  
\v 23 Y mijts jim̱ tsänaabiä Capernaum, mja wiꞌi yajcumayaam̱b hajxy jaduhṉ. Pero cabä Dios hajxy jaduhṉ xquiumayaꞌañ. Jaꞌa jecyjiäyaꞌayhajxy hijty jim̱ tsänaabiä Sodoma, coo jaꞌa hoy‑yagjuøøñäjatypä hajxy häxøpy tøø yhix̱y nej mijts tøø mja hix̱iän, cab hajxy häxøpy tøø quiuhdägoy.  
\v 24 Tøyhajt jaduhṉ, coo jaꞌa Dios yaghabáadät, maas haxøøgtuum mijts xpiädaꞌagaꞌañ quejee jaꞌa jäyaꞌayhajxy jim̱ jecy tsänáayyäbä Sodoma. 
\p  
\v 25 Mänitxøø jaꞌa Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Teedy, miic̈h nbaꞌyaax̱yp. Miic̈h jim̱ häñaaby tsajpootyp; miic̈h yaa Dioshajp maa hädaa yaabä naax̱wiinän. Dioscujúꞌuyäp coo jaꞌa tøyhajt tøø myajnähixøꞌøy jaꞌa hajxy tii caꞌa jajpä. Caj tøø myajnähixøꞌøy jaꞌa hajxy tyijy jajpä.  
\v 26 Tøyhajt jaduhṉ, Teedy, jeꞌeguiøxpä coo miic̈h mjoot jaduhṉ chocy. 
\p  
\v 27 Mänitä Jesús miänáaṉgumbä: 
\p ―Tøøc̈hä nDeedy jaꞌa tøyhajt xquiøx̱y yajcøꞌødägøꞌøy. Cábøch pøṉ xyhix̱yhaty, høøc̈h jaꞌa Dioshuung. Tøyhajt jaduhṉ. Jagóoyyøc̈h nDeedy xyhix̱iä. Y cábøch jaꞌa nDeedy pøṉ xyhix̱yhajtä. Jagóoyyøc̈h jaduhṉ nhix̱iä, høøc̈h jaꞌa Dioshuung. Nyajnähdíjäbøch pønjátyhøch nDeedy hix̱yhádäp.  
\v 28-30 Mijts, pøṉ jaduhṉ caꞌa meeꞌxtugaam̱b neby hajxy hijty mguhdujthatiän, høøc̈h nguhdujt habǿjcäc. Hojióothøch nmøød; cábøch nyajcumayaꞌañ. Mänítäts jaꞌa hoybä weenbä hajxy mbáadät. Cábøch jaꞌa jemc̈hpä mapxypä jaduhṉ nbädaꞌagaꞌañ. 
\c 12  
\p  
\v 1 Mänitxøø jaꞌa Jesúshajxy hänajty wiädity trigoniꞌibyquiujc pooꞌxxiøøjooty. Yähóꞌcäp jaꞌa Jesús jiamiøødhajxy hänajty. Mänit hajxy tiägøøyy trigotøjpä.  
\v 2 Coo jaꞌa fariseoshajxy jaduhṉ yhijxy, mänitä Jesús hajxy ñämaayy: 
\p ―Huug hix̱, xiidsä mmäguꞌughajpä trigo hajxy wyiꞌi tiøjy. Cabä cuhdujt jaduhṉ myiṉ̃ coo hajxy tii ndúuṉämät jaꞌa pooꞌxxiøøjooty. 
\p  
\v 3 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Nej, cahnä jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy mgapxiä. Jim̱ jaduhṉ myiṉ̃ cujaay coo jaꞌa Davidhajxy yähoꞌpøjcä.  
\v 4 Mänit hajxy tiägøøyy Diostøgooty. Mänitä Diostsajcaagy hajxy quiaayy, jaꞌa teedyhajxy hänajty tøø quiuyoxǿꞌøyäbä. Cabä cuhdujt hänajty pøṉ miøødä coo hajxy quiáyät ni jaꞌa Davidhajxy. Jagooyyä teedy jaꞌa cuhdujt hajxy hänajty miøødä coo hajxy quiáyät.  
\v 5 Jaduhṉ cujaay myiim̱bä maa jaꞌa Moisés miädiaꞌaguiän coo jaꞌa teedyhajxy tsajtøgootypä quiaꞌa näꞌägädä pooꞌxy jaꞌa pooꞌxxiøøjooty; y cab jaduhṉ ñejpiä.  
\v 6 Y høøc̈h, maas mǿc‑høch jaꞌa cuhdujt jaduhṉ nmøødä quejee jaꞌa tsajtøjc.  
\v 7 Caj mijts mwiinjuøꞌøy waam̱b jaꞌa Diosmädiaꞌagy jaduhṉ miänaꞌañ: “Mänáam̱bøch jaduhṉ coo hojioot hajxy mmøødhádät; cábøch jaduhṉ nmänaꞌañ coo animal hajxy myóxät jaꞌa høøc̈hcøxpä.” Coo hajxy jaduhṉ mwiinjuǿꞌøwät, cabä jäyaꞌay hajxy näꞌä nägoodä mwiingapxpédät.  
\v 8 Høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä, nmǿødhøch cuhdujt jaduhṉ høxtä maa jaꞌa pooꞌxxiøøbaadiän. 
\p  
\v 9 Mänitä Jesús jim̱ chohṉ̃. Mänit tiägøøyy tsajtøgooty.  
\v 10 Jiibiä mähdiøjc hänajty tuꞌug; cøꞌødøꞌøds hänajty tuꞌnax̱. Jiibiä fariseoshajxy hänajty näjeꞌe tiänaabiä. Mänitä Jesús miäyajtøøw̱ä: 
\p ―Nej, hoy jaduhṉ coo jaꞌa paꞌamjäyaꞌay myajmøcpǿgät jaꞌa pooꞌxxiøøjootiä. 
\p Paadiä fariseoshajxy jaduhṉ miänaaṉ̃, yhøxtaaby jaꞌa wiinmahñdy hajxy hänajty nebiä Jesús hajxy yajtsumǿøjät. Coo jaꞌa Jesús jaꞌa paꞌamjäyaꞌay yajmøcpǿgät jaꞌa pooꞌxxiøøjooty, mänitä Jesús hajxy hänajty yajtsumaꞌañii.  
\v 11 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Hoy pues. Coo pøṉ mieeg quiugaꞌawøꞌøy nøøjutjooty jaꞌa pooꞌxxiøøjooty, mänit hajxy nøcxy yajpädsøm̱y, túhm̱äts.  
\v 12 Y maas tsoobaatp jaꞌa jäyaꞌay quejee jaꞌa meeg. Hoy jaduhṉ coo jäyaꞌay mnäxúudsät jaꞌa pooꞌxxiøøjooty. 
\p  
\v 13 Mänitä Jesús jaꞌa mähdiøjc ñämaayy: 
\p ―Xajtøw̱ yøꞌø mgøꞌø. 
\p Mänit xiajtøøyy. Mänit miäbaaty nebiä tuꞌugpän.  
\v 14 Mänitä fariseoshajxy tiøjpädsøøm̱y. Mänit hajxy quiojyquiapxyhajty nebiä Jesús hajxy yaghóꞌogät. 
\p  
\v 15 Coo jaꞌa Jesús jaduhṉ miädoyhajty, mänit jim̱ chohṉ̃. Mänitä jäyaꞌay may piaduꞌubøjcy. Mänitä Jesús jaꞌa paꞌamjäyaꞌay yajmøcpøjcy nägøx̱iä.  
\v 16 Mänit jaduhṉ miänaaṉ̃ coo hajxy quiaꞌa nägápxät pøṉ jeꞌe.  
\v 17 Jaduhṉdsä tiøjiajty nebiä Isaías jecy miänaaṉ̃än, jaꞌa Diosquex̱ypä. Dios jaduhṉ mänaam̱b: 
\q1  
\v 18 Høøc̈hä nmoonsä hädaa, jaꞌac̈h tøø nwiimbíyyäbä. 
\q1 Ndsójpiøch jaduhṉ. Jootcújc‑høch nnijiäwøꞌøyii yøꞌøgøxpä. 
\q1 Nbädaꞌagáam̱biøch jaꞌa nhEspíritu maa yøꞌøjän. 
\q1 Høøc̈h nguhdujt jaduhṉ xyajwiingapxøꞌøwáaṉäp maa jaꞌa jäyaꞌayhajxy nägøx̱iän. 
\q1  
\v 19 Caj chiptunaꞌañ; caj yaꞌaxaꞌañ caj jiogaꞌañ. 
\q1 Hahuum jaduhṉ wiäditaꞌañ cajptooty. 
\q1  
\v 20-21 Jiootcapxmøcpøgaam̱by pøṉ hobiä nejpiä mäbøjp. 
\q1 Mäbøgáaṉäxäp jaꞌa miädiaꞌagy jaꞌa jäyaꞌayhajxy nägøx̱iä. 
\q1 Mänit jaduhṉ tiägøꞌøwaꞌañ hoyhanehm̱bä. 
\p  
\v 22 Mänitä mähdiøjc tuꞌug yajmejtsä maa Jesúsän. Wiindsä mähdiøjc hänajty, møød hänajty yhuumä, møød jaꞌa møjcuꞌubaꞌam hänajty miøødä. Mänitä Jesús jaduhṉ yajnähwaach, yaghijxøꞌcy, yajcapxøꞌcy.  
\v 23 Mänitä jäyaꞌayhajxy nägøx̱iä yagjuøøyy. Mänit hajxy ñiñämaayyä: 
\p ―Nej, David yhap yhocädaꞌa yøꞌøduhṉä. 
\p  
\v 24 Coo jaꞌa fariseoshajxy jaduhṉ miädooyy, mänit hajxy miänaaṉ̃: 
\p ―Coo yøꞌø craa jaꞌa møjcuꞌuwiinmahñdy jaduhṉ miøødä, paadiä møjcuꞌubaꞌam jaduhṉ yajnähwaꞌac̈h. 
\p  
\v 25 Ñajuøøbiä Jesús hänajty nebiä fariseoshajxy hänajty wyiinmahñdyhaty. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Coo jaꞌa tuꞌhagajptpä jäyaꞌayhajxy ñimiädsibøꞌøwǿøjät, cuhdägóyyäp jaꞌa quiajpthajxy jaduhṉ. Y coo jaꞌa tuꞌugtøgootypä jäyaꞌayhajxy ñimiädsibøꞌøwǿøjät, cab hajxy hoy yhíjnät tuꞌugtøgooty.  
\v 26 Jaanä jaduhṉduhm̱bä, coo jaꞌa møjcuꞌuhajxy ñimiädsibøꞌøwǿøjät, tägóyyäp jaꞌa wyiinmahñdyhajxy jaduhṉ.  
\v 27 Hoorä, mijts jaduhṉ mänaam̱b cooc̈h jaꞌa møjcuꞌubaꞌam nyajnähwaꞌac̈h jaꞌa møjcuꞌuwiinmahñdyhaam. Coo häxøpy jiaduhṉä, maa mijts jaꞌa mjamiøød jaꞌa wiinmahñdy hajxy piaady coo jaꞌa møjcuꞌubaꞌam hajxy yajnähwaꞌac̈h. Hamdsoo hajxy myajcähxøꞌøgy coo jaꞌa tøyhajt hajxy mgaꞌa møødä.  
\v 28 Pero høøc̈h, Dioshespírituháamhøch jaꞌa møjcuꞌubaꞌam nyajnähwaꞌac̈h. Cähxøꞌp jaduhṉ coo tøø yhabaatnä coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa yajcähxøꞌøgaꞌañ. 
\p  
\v 29 ’Coo jaꞌa møjcuꞌu xquiaꞌa yajmäjädáꞌagät, cabä miäjaa jaduhṉ mbǿjcät. 
\p  
\v 30 ’Pǿṉhøch jaduhṉ xquiaꞌa møødpädøꞌp, høøc̈h nmädsip jeꞌe. Y pǿṉhøch jaduhṉ xquiaꞌa møødtuum̱b, xmiähaṉhájpøch jeꞌe. 
\p  
\v 31-32 ’Jeꞌeguiǿxpøch mijts jaduhṉ nnämaꞌay, coo pøṉ jaduhṉ tiuꞌudägóyyät, hoy jaduhṉ ñähwáꞌadsät, hóyhøch jaduhṉ xjia nänøm̱y, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä. Pero coo pøṉ jaduhṉ ñänǿmät jaꞌa Dioshespíritu, cab jaduhṉ mänaa ñähwaꞌadsaꞌañ. 
\p  
\v 33 ’Mhøxcábäp hajxy jaduhṉ pøṉ jaꞌa howyiinmahñdy møød; jeꞌeds hoy wädijp. Pøṉ jaꞌa howyiinmahñdy caꞌa møød, cab hoy wiädity.  
\v 34 Jaduhṉ mäwíinäts mijts hajxy mjatcøꞌøy nebiä tsahṉ̃diän. Paadiä hoybä hajxy mgaꞌa mädiaꞌagaꞌañ, coo jaꞌa haxøøgwiinmahñdy hajxy mmøødä. Haagä mgopcooty jaꞌa mmädiaꞌagyhajxy jaduhṉ chohṉdaꞌagy.  
\v 35 Jaayaꞌay hojiäyaꞌaybä, hoy jaduhṉ quiapxy miädiaꞌagy jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa howyiinmahñdy miøødä quiopcooty. Pero jaayaꞌay caꞌa hoybä, haxøøg jaduhṉ quiapxy miädiaꞌagy jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa haxøøgwiinmahñdy miøødä quiopcooty.  
\v 36 Chaac̈h mijts nnämaꞌay, coo jaduhṉ yhabáadät coo jaꞌa Dios hänajty yajnähdijaꞌañ, mänitä Dios hajxy xmiäyajtøwaꞌañ waam̱baty hajxy hänajty tøø mgapxtägoy, hoy hajxy jaduhṉ tøø mja näꞌä wiingapxnax̱y.  
\v 37 Pø haxøøg hajxy hänajty tøø mmädiaꞌagy, mänit Dios hajxy xpiädaꞌagaꞌañ haxøøgtuum. Pø hoy hajxy hänajty tøø mmädiaꞌagy, mänitä Dios hajxy xpiädaꞌagaꞌañ hodiuum. 
\p  
\v 38 Mänitä Jesús ñämaayyä jaꞌa fariseoshajxy näjeꞌe møødä ley‑yajnähixøøbiähajxy: 
\p ―Wiindsǿṉ, højts jaꞌa hijxtahṉd huuc yaghíjxäc jaꞌa hoy‑yagjuǿøñäbä. 
\p  
\v 39 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Jaꞌa jäyaꞌayhajxy jädaꞌahatypä, haxøøg hajxy jiatcøꞌøy; cabä Dios hajxy chocy. Jaꞌa hijxtahṉd hajxy mja wiꞌi yhixaam̱by. Jagooyyä hajxy jaduhṉ mhixaꞌañ nebiä hijxtahṉd jecy quiähxøꞌquiän jaꞌa Jonáscøxpä, jaꞌa Dios jecy quiéjxäbä.  
\v 40 Jaꞌa ballenajoodooty jaꞌa Jonás yhijty tägøøgxøø tägøøgtsuhm̱. Jadúhṉäts høøc̈h nhidaam̱bä naax̱jutjooty tägøøgxøø tägøøgtsuhm̱, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä.  
\v 41 Coo jaꞌa Jonás jaduhṉ piädsøøm̱y ballenajoodooty, mänitä Diosmädiaꞌagy hoy yajwaꞌxy maa jaꞌa cajpt hänajty xiøhatiän Nínive. Coo hajxy jim̱ miädooyy, mänit hajxy miäbøjcy. Mänitä yhaxøøgwiinmahñdy hajxy ñajtshixøøyy. Y cabä Jonás møjtuuṉg hijty jaduhṉ jiaty møødä. Maas møjtúuṉghøch nmøødä høøc̈h. Pero cábøch nmädiaꞌagy hajxy xmiädow̱aaṉä, jaꞌa jäyaꞌayhajxy jädaꞌahatypä. Coo jaduhṉ yhabáadät coo hajxy hänajty yajnähdijaꞌañii, mänit hajxy ñämaꞌawaꞌañii coo hajxy jaduhṉ piädaꞌagǿøjät haxøøgtuum. Jaꞌa jecyjiäyaꞌayhajxy jaduhṉ mänaꞌanaam̱b, jaꞌa hajxy hijty jegyhajty tsänaabiä Nínive.  
\v 42 Jaduhṉdsä toꞌoxiøjc miänaꞌanaam̱bä, jaꞌa jecy gobiernähájtäbä jäguem̱naax̱ jaꞌa jøømbojmänajpä. Mänitä Salomón hoy miämädoow̱hity, jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa Salomón hänajty jiaanc̈h tehm̱ quiuhwijjiä. Y cabä Salomón jaꞌa møjtuuṉg hijty jiaty møødä. Maas møjtúuṉghøch nmøødä høøc̈h. Pero cábøch nmädiaꞌagy hajxy xmiädow̱aaṉä, jaꞌa jäyaꞌayhajxy jädaꞌahatypä. 
\p  
\v 43-45 ’Jaꞌa jäyaꞌayhajxy jädaꞌahatypä, haxøøgwiinmahñdy hajxy miøød. Y cooc̈h nmädiaꞌagy hajxy xquiaꞌa mäbǿjcät, maas haxøøg hajxy jaduhṉ jiádät. Jaduhṉ mäwíinäts hajxy jiádät nebiä jäyaꞌay møjcuꞌumøødpän. Coo jaꞌa møjcuꞌu jiiby piädsǿm̱ät maa jaayaꞌay quiopcän, mänitä pooꞌxtaact nøcxy jäguem̱duum yhøxtaꞌay maa jaꞌa tøꞌødsnähgapän. Coo jaꞌa pooꞌxtaact jim̱ quiaꞌa páadät, mänit miänaꞌanaꞌañ: “Mejor nnäꞌägä nøcxtägáchhøch maac̈h nhuuc tsohm̱bän.” Coo jaduhṉ wyiimbídät, mänitä jäyaꞌay quiopc jaduhṉ piáatät nebiä yajwaꞌadstøjcän, jaꞌa yajxóṉ tøø pieꞌedyíijäbä. Mänitä jiamiøød nøcxy juxtujc jiaac woy, jaꞌa maas haxøøgpä. Mänit hajxy nägøx̱iä tiägøꞌøy maa jaayaꞌay quiopcootiän. Y maas haxøøg jaayaꞌay jaduhṉ jiadaꞌañ quejee hijty yhity. 
\p  
\v 46 Jim̱nä jaꞌa Jesús jaꞌa cuꞌug hänajty miøødmädiaꞌagyñä, mänitä tiajhajxy miejch møødä piuhyaꞌayhajxy. Jim̱ hajxy miähmøøyy tøbaꞌam. Jaꞌa Jesús hajxy hänajty miøødmädiaꞌagaam̱by.  
\v 47 Mänitä Jesús hoy ñämaꞌayii: 
\p ―Xiidsä mdaj xmiøødmädiaꞌagaꞌañ tøbaꞌam møødä mbuhyaꞌayhajxy. 
\p  
\v 48 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Pǿṉhøch ndajhajpy; pǿṉhøch nbuhyaꞌayhajpy. 
\p  
\v 49 Mänitä jiamiøød ñädsiiwøøyy. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Høøc̈h ndaj yøꞌø; høøc̈h nbuhyaꞌay yøꞌø.  
\v 50 Pǿṉhøch jaꞌa nDeedy miädiaꞌagy xquiudiúuṉäp jaꞌa tsajpootypä, jaduhṉ mäwíinäts hajxy jeꞌe nébiøch nbuhyaꞌayän, nébiøch nbuhdoꞌoxiän, nébiøch ndajjän. 
\c 13  
\p  
\v 1 Mänitxøø jaꞌa Jesús jim̱ chohṉ̃ tøgooty. Mänit jim̱ miejch mejypiaꞌa. Hoy jim̱ yhäñaaguiädaꞌagy.  
\v 2 Mänitä jäyaꞌay may miejch maa jaꞌa Jesús hänajtiän. Mänitä Jesús tiägøøyy barcojooty. Hoy jiiby yhøxtaꞌagy. Cøjxä jäyaꞌayhajxy jim̱ miähmøꞌøy puꞌuwiing.  
\v 3 Mänitä Jesús tiägøøyy yajnähixøøbiä madiuꞌu. Mäbaadyhaam jaduhṉ yajnähixøøyy. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Mänitä jäyaꞌay tuꞌug tiuꞌubøjcy niippä.  
\v 4-8 Coo jaꞌa tøømd tiägøøyy wøjpä, näjeꞌe jaꞌa tøømd quiahy tuꞌhaam, näjeꞌe quiahy tsaanähgøxp, näjeꞌe quiahy haptiooty, näjeꞌe quiahy maa jaꞌa hoñaax̱än. Jaꞌa jim̱ cáhw̱äbä tuꞌhaam, yajpädøꞌc jaꞌa muuxyhajxy jeꞌe. Jaꞌa jim̱ cáhw̱äbä tsaanähgøxp, paquiä jaduhṉ jia mujxy, jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa naax̱ quiaꞌa jaty cøøcä. Coo quiøx̱xøøjøøyy, mänitä tiøøch, coo jaꞌa tyicts hänajty quiaꞌa møødä. Jaꞌa cáhw̱äbä haptiooty, ja mujx jaduhṉ. Ja yeeꞌc jaduhṉ, pero cabä ñäꞌä tøømbejty. Hix̱, jaꞌa hapty jeꞌe xaam̱. Y jaꞌa cáhw̱äbä maa jaꞌa hoñaax̱än, may jaduhṉ tiøømhajty, näjeꞌe mägoꞌxhaam, näjeꞌe tägøøghiiꞌxhaam, näjeꞌe hiiꞌxmajc‑haam.  
\v 9 Pøṉ jaduhṉ wiinjuøøby, weenc̈h hädaa nmädiaꞌagy xmiäbøjcä. 
\p  
\v 10 Mänitä Jesús ñämejtsä jaꞌa jiamiøødhajxy. Mänit miäyajtøøw̱ä: 
\p ―Tii jaꞌa cuꞌug coo myajnähixøꞌøy yajmäbaadyhaam. 
\p  
\v 11 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Tøø mijts jaꞌa Dios xyajwiinjuøꞌøy nebiaty yhaneꞌemy. Cab hijty yajwiinjuøꞌøy. Y yøꞌø cuꞌughajxy, cab hajxy hoy wyiinjuøꞌøwaꞌañ.  
\v 12 Pøṉ madiuꞌu jaduhṉ møød, maas may jaduhṉ mioꞌowaꞌañii. Pero pøṉ weeṉ̃tiä møød, pøgáaṉäxäp jeꞌe mäduhṉ̃tiä jim̱ miøødä.  
\v 13 Páadyhøch jaduhṉ nmädiaꞌagy yajmäbaadyhaam. Jia wiꞌi yheeꞌpy hajxy, cab hajxy tii yhix̱y. Jia wiꞌi miämädoow̱hijpy hajxy, cab hajxy wyiinjuøꞌøy, neby hajxy tii quiaꞌa mädoybän. 
\p  
\v 14 ’Tøjiajp jaduhṉ yøꞌøyaꞌaguiøxphajxy nebiä Isaías jecy miänaaṉ̃än, jaꞌa hijty jegyhajty wädijpä Diosquex̱y: 
\q1 Mmädow̱aam̱by hajxy jaduhṉ, cab hajxy mwiinjuøꞌøwaꞌañ; 
\q1 Mheebaam̱by hajxy, cab hajxy mhixaꞌañ. 
\q1  
\v 15 Tøø hädaa jäyaꞌayhajxy quiuhxex̱y; 
\q1 nebiä cuhnatpän, nebiä wiimbiꞌidspän hajxy jaduhṉ ñibiädaꞌagyii neby hajxy jaduhṉ quiaꞌa wiinjuǿꞌøwät, 
\q1 nébiøch nmädiaꞌagy hajxy xquiaꞌa mäbǿjcät. 
\q1 Cooc̈h nmädiaꞌagy hajxy xmiäbǿjcät, 
\q1 mänítøch hajxy jaduhṉ nyajnähwáꞌadsät. 
\p  
\v 16 ’Jootcujc jaduhṉ mhity jeꞌeguiøxpä coo hajxy jaduhṉ mhix̱y, coo hajxy jaduhṉ mmädoy.  
\v 17 Tøyhájthøch mijts nnämaꞌay, may jaꞌa Diosquex̱ypähajxy, may jaꞌa hojiäyaꞌaybähajxy jia hixaaṉ̃ nej mijts cham̱ mhix̱iän. Jia mädow̱aaṉ hajxy nej mijts cham̱ mmädoyyän. 
\p  
\v 18 ’Huuc mädow̱ hajxy waam̱b jaꞌa niippä cwieento miädiaꞌagytiägøꞌøy.  
\v 19 Näjeꞌe jaꞌa jäyaꞌayhajxy, coo jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy miädoy nebiä Dios yhaneꞌemiän, cab hajxy wyiinjuøꞌøy. Mänitä Diosmädiaꞌagy hajxy piǿjcäxä jaꞌa møjcuꞌugong. Jaduhṉ mäwíinäts hajxy jeꞌe nebiä tøømd quiahyyän tuꞌhaam.  
\v 20-21 Näjeꞌe jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy hamuumduꞌjoot yhuuc ja mäbøcy. Pero coo hajxy chaac̈htiuñii jaꞌa Diosmädiaꞌagyquiøxpä, mänit hajxy piädsøøm̱nä. Jaduhṉ mäwíinäts hajxy jeꞌe nebiä tøømd quiahyyän tsaanähgøxp. Paquiä jaduhṉ tiøꞌøc̈h jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa tyicts quiaꞌa hity.  
\v 22 Näjeꞌe jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy yhuuc ja mädoy. Pero jiaanc̈h tehm̱ jiahmiejchp hajxy jaduhṉ hädaa yaabä naax̱wiimbä. Jiaanc̈h tehm̱ yhadsojpy jaꞌa xädøꞌøñ hajxy, paadiä Diosmädiaꞌagy hajxy hoy quiaꞌa panøcxaꞌañ. Jaduhṉ mäwíinäts hajxy jeꞌe nebiä tøømd quiahyyän haptiooty.  
\v 23 Näjeꞌe jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy hoy wyiinjuøꞌøy. Hoy hajxy jaduhṉ pianøcxy hamuumduꞌjoot. Jaduhṉ mäwíinäts hajxy jeꞌe nebiä tøømd quiahyyän hoñaaxooty. 
\p  
\v 24 Mänitä Jesús tiägǿøguiumbä mädiaacpä yajmäbaadyhaam: 
\p ―Coo jaꞌa Dios yhaneꞌemy, jadúhṉhøch nyajmäbaadaꞌañ nebiä tuꞌjäyaꞌay hodiøømd tøø wiǿjjiäbän maa jaꞌa ñaax̱än.  
\v 25 Mänitcoods hajxy quiøx̱y maahoꞌcy. Mänitä miädsip jaꞌa cizañatøømd hoy wiøjy maa jaꞌa trigotøømd hänajty tøø wiøjjiän.  
\v 26 Tuꞌcuhdujt jaꞌa trigo miujxy møødä cizaña. Coo jaꞌa trigo xiäbaajøøyy, mänitä cizaña quiähxøꞌpä.  
\v 27 Mänitä jäyaꞌay hoy ñämaꞌayíijäm jaꞌa mioonsähajxy: “Wiindsǿṉ, hodiøømd miich mwøj, túhm̱äts. Pämaadä yøꞌø cizañahujts tøø chooñ.”  
\v 28 Mänitä wyiindsǿṉ miänaaṉ̃: “Nmädsiphøc̈hädaꞌa jaduhṉ tøø jiatcøꞌøy.” Mänitä mioonsä miänaaṉ̃: “Nej, nǿcxäp højts yøꞌø cizañahujts nwix̱iä.”  
\v 29 Mänitä wyiindsǿṉ miänaaṉ̃: “Caj, cab hajxy mwíxät coo jaꞌa trigo jaduhṉ ñäꞌä mäbädøꞌøgǿꞌøwät.  
\v 30 Ween yhity; ween tuꞌcuhdujt yeegy. Coo jaꞌa trigopux̱ jaduhṉ yhabáadät, mänítøch nmoonsä nguexaꞌañ, weenä cizañahujts hajxy jayøjp quiøx̱y yajpädøꞌøgy. Ween hajxy quiøx̱y haxoch. Mänít hajxy jaduhṉ ñóꞌogät. Mänitä trigo hajxy ñähmádsät. Mänit hajxy piädáꞌagät tsehx̱jooty.” 
\p  
\v 31 Mänitä Jesús tiägǿøguiumbä mädiaacpä yajmäbaadyhaam: 
\p ―Coo jaꞌa Dios yhaneꞌemy, jadúhṉhøch nyajmäbaadaꞌañ nebiä mostazapajcän. Jim̱ tuꞌjäyaꞌay tøø ñiꞌiby maa jaꞌa ñaax̱än.  
\v 32 Tøyhajt jaduhṉ coo jaꞌa mostazapajc jiaanc̈h tehm̱ chayyä. Pero coo yeegy, cruty jaduhṉ jiaty nebiä quepychaajän. Mädøyyä jaꞌa muuxyhajxy nøcxy jim̱ miaꞌay yhaajiooty. 
\p  
\v 33 Mänitä Jesús miänáaṉgumbä yajmäbaadyhaam: 
\p ―Coo jaꞌa Dios yhaneꞌemy, jadúhṉhøch nyajmäbaadaꞌañ nebiä toꞌoxiøjc jaꞌa tsajcaagychooy yajmädijǿꞌøyäbän harinajooty tägøøgquipxøhñdy. Mänit jaduhṉ cøx̱iä yajmäyäbicøꞌøy. 
\p  
\v 34 Jaduhṉä Jesús jaꞌa cuꞌug yajnähixøøyy haagä yajmäbaadyhaam.  
\v 35 Jaduhṉds tiøjiajty nebiä Diosquex̱ypä jecy quiujahyyän: 
\q1 Mäbaadyháamhøch nmädiaꞌagaꞌañ. 
\q1 Nyajcähxøꞌøgáam̱biøch mädyiijaty hänajty yuꞌuc̈htiuum hijp mänaa hädaa yaabä naax̱wiin yhawijy tiøøꞌxtaꞌaguiän; 
\q1 cahnä quiähxøꞌøgyñä. 
\p  
\v 36 Mänitä Jesús jaꞌa cuꞌughajxy quiejxwiimbijty. Mänit tiøjtägøøyy. Mänit jaꞌa jiamiøødhajxy miejch. Mänitä Jesús hajxy ñämaayy: 
\p ―Højts capxwíjjäc jaꞌa cizañahujtscøxpä. 
\p  
\v 37 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä, jaduhṉ mäwíinhøch høøc̈h nebiä jaayaꞌay hodiøømd tøø wiǿjjiäbän.  
\v 38 Y hädaa yaabä naax̱wiin, jaduhṉ mäwíinäts hädaa nebiä naax̱än maa jaꞌa hodiøømd wiøjjiän. Jaayaꞌayhajxy hanéhm̱äbä jaꞌa Diósäm, jaduhṉ mäwíinäts hajxy jeꞌe nebiä hodiøømdän. Jaayaꞌayhajxy hanéhm̱äbä jaꞌa møjcuꞌugong, jaduhṉ mäwíinäts hajxy jeꞌebä nebiä cizañahujtsän.  
\v 39 Y jaꞌa møjcuꞌugong, jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe nebiä jaayaꞌay jaꞌa cizañahujts tøø wiǿjjiäbän. Coo jaꞌa naax̱wiimbä wyiimbidaꞌañ, jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe nebiä trigo hajxy yajpädøꞌquiän møødä cizañahujts. Y jaꞌa Dios jaꞌa mioonsähajxy tsajpootypä, jaduhṉ mäwíinäts hajxy jeꞌe nebiä jaayaꞌay jaꞌa trigo hajxy yajpädøꞌquiän.  
\v 40 Coo jaꞌa naax̱wiimbä jaduhṉ wyiimbidaꞌañ, jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe nebiä cizañahujts hajxy ñoꞌquiän.  
\v 41 Mänítøch nmoonsä nhaneꞌemaꞌañ coo hajxy ween nøcxy yajpädsøm̱y pønjaty jaꞌa haxøøgwiinmahñdy møød, møødä pønjaty jaduhṉ ja wiꞌi yhadugaam̱b jaꞌa Diosmädiaꞌagy. Jim̱ hajxy yajpädsøm̱aꞌañii maac̈h hänajty nhaneꞌemaꞌañän, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä.  
\v 42 Mänit hajxy hänajty quiujuipøꞌøwaꞌañii jøønjooty. Jiiby hajxy jiøꞌøwaꞌañ xiuudsaꞌañ.  
\v 43 Jaꞌa hajxy jaduhṉ howiädijpä, jaanc̈h tehm̱ miøj jaanc̈h tehm̱ jiaanc̈h hajxy yhidaꞌañ maa jaꞌa Tieedyhajxy yhaneꞌemaꞌañän. Pø jii mmädohndhajxy, mmädów̱äp hajxy jaduhṉ. 
\p  
\v 44 ’Coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa yajcähxøꞌøgaꞌañ, jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe nebiä jäyaꞌay maxiädøꞌøñ tiajǿꞌøyäbän naax̱paꞌc. Coo pøṉ piáadät, mänitä tiajøødiägatsaꞌañ. Xooṉdaꞌagaam̱b jaduhṉ. Mänit nøcxy tioogy tijaty jim̱ miøød. Mänitä naax̱ nøcxy jiuy maa jaꞌa maxiädøꞌøñ tøø piaadiän. 
\p  
\v 45 ’Coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa yajcähxøꞌøgaꞌañ, jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe nebiä perlatsaahajuubiän, jaꞌa jaanc̈h tehm̱ yajxoṉbä. Jaꞌa perlatsaa, pic jeꞌe møød pioobä.  
\v 46 Coo jaduhṉ tuꞌug piáadät jaanc̈h tehm̱ chow̱bä, mänit nøcxy tioogy tijaty jim̱ miøød. Mänitä perlatsaa nøcxy jiuy. 
\p  
\v 47 ’Coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa yajcähxøꞌøgaꞌañ, jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe nebiä hacxjohm̱d hajxy piädáꞌaguiäbän mejjiooty coo hacx hajxy hänajty jioomaꞌañ madiuꞌu.  
\v 48 Coo jaꞌa hacxjohm̱d jaduhṉ yhúdsät, mänit hajxy yhøxwohm̱bädsøm̱y. Mänitä hacx hajxy wyiimbiy jaꞌa hojiatypä. Mänit hajxy piädaꞌagy cachjooty. Mänitä caꞌa hojiatypä hajxy ñøøgaꞌadsøꞌøy.  
\v 49 Jaduhṉ mäwíinäts jiadaꞌañ coo jaꞌa naax̱wiimbä wyiimbidaꞌañ. Mänitä Dios jaꞌa mioonsähajxy wyiimbiwaꞌañ jaꞌa hojiäyaꞌaybä.  
\v 50 Pøṉ caꞌa hojiäyaꞌay, jeꞌe hajxy cujuipøꞌøwáaṉäp jøønjooty. Jiiby hajxy jiøꞌøwaꞌañ xiuudsaꞌañ. 
\p  
\v 51 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Nej, mwiinjuøøby hajxy jaduhṉä. 
\p Mänit hajxy yhadsooyy: 
\p ―Wiindsǿṉ, nwiinjuøøby højts jaduhṉ. 
\p  
\v 52 Mänitä Jesús miänáaṉgumbä: 
\p ―Coo jaꞌa ley‑yajnähixøøbiähajxy tiägǿꞌøwät habøjpä nebiä Dios yhaneꞌemiän, mejtstuꞌu jaꞌa mädiaꞌagy jaduhṉ jiadaꞌañ møødä jecypiä møødä jem̱ybiä. Jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe nebiä cudøjc madiuꞌu miøødhátiäbän, møødä jem̱ybiä møødä jecypiä. 
\p  
\v 53 Coo jaꞌa Jesús jaduhṉ miädiaacpädøøyy, mänit jim̱ chohṉ̃.  
\v 54 Mänit miejch maa jaꞌa yhamdsoo cajptän. Mänit tiägøøyy yajnähixøøbiä tsajtøgooty. Mänitä jäyaꞌayhajxy jiaanc̈h tehm̱ yagjuøøyy. Mänit hajxy miänaaṉ̃: 
\p ―Maa yøꞌø wiinmahñdiädaꞌa tøø yhabøcy. Nebiä hoy‑yagjuøøñäjatypä jaduhṉ yajcähxøꞌøgy.  
\v 55 José yhuung yøꞌø, yøꞌø tsejtspä pujxpä. María jaꞌa tiaj xiøhaty. Jueꞌe piuhyaꞌayhajxy xiøhaty, Jacobo, José, Simón, møødä Judas.  
\v 56 Yaa hajxy chänaꞌay maa højts ngajptän møødä piuhdoꞌoxyhajxy. Pämaadä yøꞌø wiinmahñdy yøꞌøduhm̱bä tøø yajtsooñ. 
\p  
\v 57 Mänitä Jesús miädiaꞌagy quiaꞌa mäbǿjcäxa. Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Homiaajä jaꞌa Diosquex̱y wiädity, cumáayyäp jaduhṉ. Pero cab jim̱ quiumayii maa yhamdsoo naax̱ maa yhamdsoo tøjcän. 
\p  
\v 58 Cabä Jesús jaꞌa hoy‑yagjuøøñäjatypä jim̱ jiaty yajcähxøꞌcy, jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa miädiaꞌagy hänajty quiaꞌa mäbǿjcäxä. 
\c 14  
\p  
\v 1 Mänitä Herodes miädoyhajty coo jaꞌa Jesús hänajty jim̱ wiädity. Jaꞌa Herodes, jim̱ hänajty jeꞌe guiobernadorhaty Galileanaaxooty.  
\v 2 Mänitä Herodes jaꞌa mioonsä ñämaayy: 
\p ―Juan mäyajnäbejpädaꞌa jeꞌe. Tøødaꞌa jiujypiøcy. Paadiä møcmäjaa jiaanc̈h tehm̱ miøødä. 
\p  
\v 3-4 Tøø jaꞌa Herodes jaꞌa Juan hänajty yajtsumyii. Tøø jaꞌa Juan hänajty quiøꞌøxoc̈hii cadenahaam. Paadiä Juan jaduhṉ chuum̱ä coo jaꞌa Herodes hänajty tøø ñämaꞌay coo jaduhṉ quiaꞌa hoyyä coo jaꞌa Herodes jaꞌa piuhyaꞌay tioꞌoxiøjc miøødtsänáayyät. Jueꞌe jaꞌa Herodes piuhyaꞌay hänajty xiøhaty, Felipe. Jueꞌe jaꞌa Felipe tioꞌoxiøjc hänajty xiøhaty, Herodías.  
\v 5 Jaduhṉä Herodes hänajty tiajy miay coo jaꞌa Juan hänajty yaghoꞌogaꞌañ. Pero jaanc̈h tehm̱ chähgøøby jaꞌa Herodes hänajty. Jaꞌa cuꞌug hänajty chähgøøby jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa cuꞌughajxy hänajty miänaꞌañ coogä Juan jaꞌa Diosmädiaꞌagy hänajty yajwaꞌxy. 
\p  
\v 6 Mänitä Herodes jiumøjt jaduhṉ piejtä. Jim̱ä Herodes hänajty yhäñaꞌay møødä pawoy pawichpähajxy. Mänit hajxy tiägøøyy wiinhéjtsäbä. Jaꞌa Herodías yhuung jaduhṉ tägøøyy hejtspä. Mänitä Herodes xiooṉdaacy nägøꞌø nädecypiä.  
\v 7 Mänitä Herodes jaꞌa quix̱y yajwiinwaaṉøøyy: 
\p ―Hotyiijä miic̈h xmiäyujwáꞌanät, nmóꞌowäbøch miic̈h jaduhṉ. 
\p  
\v 8 Mänitä quix̱y jaꞌa tiaj hoy yhawaaṉä. Mänitä tiaj jaduhṉ miänaaṉ̃ coo jaꞌa Juan mäyajnäbejpä quiopc jaduhṉ miäyujwáꞌanät. Mänitä quix̱y jaꞌa Herodes hoy ñämaꞌay: 
\p ―Høøc̈hä Juan mäyajnäbejpä quiopc móoyyäc texyjooty. 
\p  
\v 9-10 Mänitä Herodes jiootmadiägøøyy nägøꞌø nädecypiä. Pero tøø hänajty miänaꞌañ jäyaꞌawyiinduum coog hänajty yegaꞌañ hotyijatiä. Mänit yhanehm̱y coo jaꞌa Juan quiopc yhøxpújxäxät jiiby pujxtøgooty.  
\v 11 Mänitä Juan quiopc yajnǿcxäxä texyjooty maa jaꞌa Herodeshajxiän. Mänitä quix̱y miooyyä. Mänitä quix̱y jaꞌa tiaj hoy mioꞌoy. 
\p  
\v 12 Mänitä Juan ñäxäwaꞌay yoꞌtuc hoy quiǿøyyäxä; jaꞌa Juan miäguꞌughajpähajxy jaduhṉ hoy quiøꞌøy. Mänitä Juan hajxy hoy yajnaax̱tägøꞌøy. Mänitä Jesús hajxy hoy yhawaaṉä cooc jaꞌa Juan hänajty tøø yaghoꞌogyii. 
\p  
\v 13 Coo jaꞌa Jesús jaduhṉ miädoyhajty cooc jaꞌa Juan tøø yaghoꞌogyii, mänit jim̱ chohṉ̃ barcojooty nidiuhm̱. Mänit ñøcxy hanidiuhm̱duum. Mänitä cuꞌughajxy miädoyhajty cooc jaꞌa Jesús hänajty jim̱ tøø chooñ. Mänitä Jesús hajxy piaduꞌubøjcy cajptooty. Tecy‑yoꞌoy hajxy pianøcxy. Jayøjp hajxy jim̱ miejch maa jaꞌa Jesús hänajty ñøcxiän. Mänitä Jesús piamejch høx̱haam.  
\v 14 Coo jaꞌa Jesús piädsøøm̱y barcojooty, mänitä majiäyaꞌay yhijxy. Mänit ñäxuuꞌch. Mänitä paꞌamjäyaꞌay yajmøcpøjcy.  
\v 15 Mänittsuu jaꞌa Jesús miäguꞌughajpähajxy piamejch. Mänitä Jesús hajxy ñämaayy: 
\p ―Tøø chuujøꞌøy y cabä tøjc yaa. Quejxwiimbit yøꞌø jäyaꞌayhajxy; weenä caagy hajxy nøcxy jiuy cajptooty. 
\p  
\v 16 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Caj, ween hajxy yhity. Mijts jaduhṉ ween myajcáyät. 
\p  
\v 17 Mänit hajxy yhadsooyy: 
\p ―Cab højts tii nmøødä. Jagooyyä højts jaꞌa tsajcaagy mägoox̱yä nmøødä chaadsä hacx metscä. 
\p  
\v 18 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Mämiṉxä yøꞌø. 
\p  
\v 19 Mänitä Jesús jaꞌa majiäyaꞌay ñämaayy coo hajxy ween yhøxtaꞌagy møøwyiing. Mänitä tsajcaagy quiøøc̈hooyy møødä hacx. Mänit yuugheeꞌpy cøxp. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Dioscujúꞌuyäp. 
\p Mänitä Jesús jaꞌa tsajcaagy yhaguidøøyy. Mänitä miäguꞌughajpähajxy miooyy. Mänit hajxy hoy yajwaꞌxy majiäyaꞌayhagujc.  
\v 20 Nägøx̱iä hajxy jaduhṉ quiaayy cuꞌuxiä. Mänitä Jesús miäguꞌughajpä tsajcaagyhaguijc hajxy yajpädøꞌcy majmejtscach.  
\v 21 Nämägoox̱mil hajxy quiaayy haagä yaꞌadiøjc. Hawiingä toꞌoxiøjc‑hajxy møødä pigänaꞌc‑hajxy. 
\p  
\v 22 Mänitä Jesús jaꞌa miäguꞌughajpä ñämaayy coo hajxy ween tiägøꞌøy barcojooty, coo hajxy ween ñøønajxøꞌøgy. Mänitä Jesús jaꞌa majiäyaꞌayhajxy quiejxwiimbijty.  
\v 23 Mänitä Jesús ñøcxy nidiuhm̱ tuṉnähgøxp Diospaꞌyaax̱pä. Coo quioodsøøyy, jim̱nä Jesús hänajty nidiuhm̱ tuṉnähgøxp.  
\v 24 Jaꞌa Jesús jaꞌa miäguꞌughajpähajxy, mejyquiujc hajxy hänajty tøø miech barcojooty. Møc hajxy hänajty jiøjcubojøꞌøy; paadiä nøø hänajty miøjjädseem̱bejty barcomøjc.  
\v 25 Coodsnä Jesús tiuꞌubøjcy tecy‑yoꞌoy. Mejywyiing jaduhṉ yohy. Mänit miejch maa jaꞌa miäguꞌughajpähajxiän.  
\v 26 Coo jaꞌa Jesús hajxy yhijxy coo hänajty yoꞌoy mejywyiing, mänit hajxy chähgøøbiøjcy. Mänit hajxy chähgøꞌøyaax̱y: 
\p ―Haañämädaꞌa yøꞌø. 
\p  
\v 27 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Caꞌa hajxy mdsähgøꞌøy. Høøc̈h jaꞌa Jesús. 
\p  
\v 28 Mänitä Pedro miänaaṉ̃: 
\p ―Wiindsǿṉ, pø miic̈h jaꞌa Jesús, høøc̈h huuc hanéhm̱äc cooc̈h jim̱ mnǿcxät yoꞌoy maa miic̈hän. 
\p  
\v 29 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Miṉxä. 
\p Mänitä Pedro piädsøøm̱y barcojooty. Mänit tiägøøyy yohbiä mejywyiing. Jim̱ hänajty ñøcxaꞌañ maa jaꞌa Jesúsän.  
\v 30 Coo jiäwøøyy coo møc piojy, mänit chähgøøbiøjcy. Mänit tiägøøyy quiim̱bä. Mänit yaax̱y: 
\p ―Wiindsǿṉ, høøc̈h yajpädsǿøm̱äc. 
\p  
\v 31 Mänitiä jaꞌa Jesús jaꞌa Pedro quiøꞌø miajtsä. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Caj miic̈h mhuuc mäbøjpä. Tiic̈h nmädiaꞌagy coo xquiaꞌa mäbøjcä. 
\p  
\v 32 Coo jaꞌa Jesús tiägøøyy barcojooty møødä Pedro, mänitä poj yuungøøyy.  
\v 33 Mänitä Jesús hajxy wyiinjijcädaacy. Mänitä Jesús hajxy ñämaayy: 
\p ―Tøyhajt miic̈h mDioshuungä. 
\p  
\v 34 Mänit hajxy miejch mejyhawiimb maa hänajty xiøhatiän Genesaret.  
\v 35 Coo jaꞌa Jesús yhøxcajpä jaꞌa jäyaꞌayhajxy jim̱bä, mänitä mädiaꞌagy tiägøøyy wädijpä coo jaꞌa Jesús jim̱ tøø miech Genesaret. Mänitä paꞌamjäyaꞌayhajxy may yajmejtsä maa jaꞌa Jesúsän.  
\v 36 Mänitä Jesús hajxy miänuuꞌxtaacy coo jaꞌa wyitpaꞌa hajxy ween ñähdooṉä. Coo hajxy jaduhṉ ñähdooṉ̃, mänit hajxy miøcpøjcy. 
\c 15  
\p  
\v 1 Mänitä Jesús ñämejtsä jaꞌa fariseoshajxy näjeꞌe møødä ley‑yajnähixøøbiähajxy näjeꞌe. Jerusalén hajxy hänajty chooñ. Mänitä Jesús hajxy miäyajtøøyy: 
\p  
\v 2 ―Yøꞌø mmäguꞌughajpähajxy, tii jaꞌa cuhdujt hajxy coo quiaꞌa cudiuṉ̃ nebiä jecyjiäyaꞌayhajxy xyajmämähmǿøyyäm. Jaꞌa jecyjiäyaꞌayhajxy, cøꞌøbujp hajxy hijty coo hajxy hänajty quiayaꞌañ. Jaduhṉ hajxy hijty quiuhdujthaty. Pero yøꞌø mmäguꞌughajpähajxy, cab hajxy jaduhṉ quiuhdujthaty. 
\p  
\v 3 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Pero mijts, cabä Dios miädiaꞌagy hajxy myajtuuṉä. Jaꞌa mhamdsoo cuhdujt hajxy myajtuum̱by.  
\v 4 Jaꞌa Dios jaduhṉ mänaaṉ coo jaꞌa ndaj ndeedy hajxy nwiingudsähgǿøyyämät. Jaduhṉ miänaam̱bä, coo pøṉ jaꞌa tiaj jaꞌa tieedy haxøøg ñänǿmät, tsipcøxp jaduhṉ yhoꞌogaꞌañ.  
\v 5-6 Pero wiing mijts mmänaam̱bä. Mijts jaduhṉ mänaam̱b coo jaduhṉ yhoyyä coo jaꞌa mdaj jaꞌa mdeedy jaduhṉ mnämáꞌawät: “Cábøc̈hä xädøꞌøñ nmøødä cooc̈h mijts nbuhbédät. Tøøc̈hä Dios ngøx̱y moꞌoy mäduhṉ̃tiä mijts hijty nmoꞌowaꞌañ.” Coo hajxy jaduhṉ mmänaꞌañ, cabä Diosmädiaꞌagy hajxy hänajty myajtuṉ̃. Jaꞌa mhamdsoo cuhdujt hajxy hänajty myajtuum̱by.  
\v 7 Jaduhṉ mäwíinäts mijts mnibiädaꞌagyii nebiä hoyhänaꞌcän. Pero cab hajxy mhoyhänaꞌcä. Mijtscøxpä jaꞌa Isaías Diosquex̱ypä jecy miänaaṉ̃: 
\q1  
\v 8 Näꞌä mänaam̱b hajxy jaduhṉ cooc tyijy hajxy xwyiingudsähgøꞌøy hamuumduꞌjoot. 
\q1  
\v 9 Xiøøbä hajxy jaduhṉ ñäꞌä mänaꞌañ; 
\q1 cábøch nmädiaꞌagy hajxy xñäꞌä panøcxä. 
\q1 Yhamdsoo wiinmahñdy hajxy yajwiinhixøøby, 
\m nøm̱ä Dios miänaꞌañ. 
\p  
\v 10 Mänitä Jesús jäyaꞌay may miøjyaax̱y. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Huuc mädow̱ hajxy, huuc wiinjuøꞌøw hajxy.  
\v 11 Mädyiijaty tägøøby mhaawjooty, cab jaduhṉ xyajtägóyyät. Jeꞌeduhṉ xyajtägóyyäp mädyiijaty pädsøøm̱b mhaawjooty. 
\p  
\v 12 Mänitä Jesús ñämaayyä jaꞌa miäguꞌughajpähajxy: 
\p ―Cabä fariseoshajxy yhojiäwøꞌøy coo jaduhṉ tøø mmänaꞌañ. 
\p  
\v 13 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Mädyiijátyhøch nDeedy tsajpootypä tøø quiaꞌa pädaꞌagy, cab jaduhṉ yhoyøꞌøwaꞌañ.  
\v 14 Weends yøꞌø fariseoshajxy yhity. Jaduhṉds hajxy wiädity nebiä haagä wiindspän coo hajxy ñibiawoyii. Nämetsc hajxy nøcxy wioccaꞌay. 
\p  
\v 15 Mänitä Pedro jaꞌa Jesús ñämaayy: 
\p ―Cab højts nduꞌjootwiinjuøꞌøy. Højts capxwíjjäc. 
\p  
\v 16 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Nej, ni mijts tii mgaꞌa wiinjuøꞌøyñä.  
\v 17 Jaduhṉds jeꞌe, mädyiijaty tägøøby mhaawjooty, jiiby jaduhṉ yhädaꞌagy mjoodooty. Mänitä jaduhṉ piädsøøm̱dägach.  
\v 18 Pero mädyiijaty jaduhṉ pädsøøm̱b mhaawjooty, jiiby jaduhṉ chohṉdaꞌagy mgopcooty. Jeꞌeduhṉ xyajtägóyyäp.  
\v 19 Haagä jiibiä haxøøgwiinmahñdy chohṉdaꞌagy mgopcooty hoñäꞌä mädyiibä. Jeꞌeduhṉ xøhajp jaꞌa haxøøgwiinmahñdy, jaꞌa jäyaꞌay‑yaghoꞌogyiibä, møødä meec̈hiibä, møød coo wiingjäyaꞌay tioꞌoxiøjc mmøødtsänáayyät, møød coo mhøhṉdáꞌagät, møød coo hänaꞌc haxøøg mnänǿmät.  
\v 20 Jeꞌeds jaduhṉ xyajtägóyyäp. Pero coo mgáyät jaguiøꞌøbujy, cab jaduhṉ ñejpiä; cab jaduhṉ xyajtägóyyät. 
\p  
\v 21 Mänitä Jesús jim̱ chohṉnä. Mänit ñøcxnä Canaán maa jaꞌa cajpt hänajty xiøhatiän Tiro møødä Sidón.  
\v 22 Mänitä Jesús tajjäyaꞌay tuꞌug ñämejtsä. Jim̱ hänajty chänaꞌay Canaán. Mänitä Jesús ñämaayyä: 
\p ―Wiindsǿṉ, miic̈h jaꞌa David hijty mhaphajpy mdeedyhajpy. Høøc̈h näxúuꞌtsäc. Tøøc̈h ndoꞌoxyhuung miac̈hii jaꞌa møjcuꞌu. Hanax̱iä jaduhṉ chaac̈htiuñii ―nøm̱ jeꞌe yaax̱y. 
\p  
\v 23 Cabä Jesús yhadsooyy. Mänitä ñämaayyä jaꞌa miäguꞌughajpähajxy: 
\p ―Huuc quejxwiimbit yøꞌø tajjäyaꞌay. Tsaac̈hyáax̱äp jaduhṉ xpiawädíjtäm. 
\p  
\v 24 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Yáayyøc̈hä Dios tøø xquiex̱y maa hädaa judíoshajxiän. Cábøch wiingtuum tøø xquiex̱y. 
\p  
\v 25 Mänitä tajjäyaꞌay jaꞌa Jesús wyiinjijcädaacy. Mänit ñämaayy: 
\p ―Wiindsǿṉ, tuṉä mayhajt. Høøc̈h puhbéjtäc. 
\p  
\v 26 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Cab jaduhṉ yhoyyä cooc̈hä huc tsajcaagy nmóꞌowät mädyii jaꞌa pigänaꞌc‑hajxy quiayaam̱by. 
\p Jaꞌa judíos Jesús yajmäbaat nebiä pigänaꞌcän. Jaꞌa caꞌa judíoshajxy, jeꞌeduhṉ yajmäbaat nebiä hucän.  
\v 27 Mänitä tajjäyaꞌay miänaaṉ̃: 
\p ―Tøyhajt jaduhṉ. Pero quiaaby jaꞌa huc jaꞌa tsajcaagyhawaagy coo jim̱ quiaꞌay maa jaꞌa wyiindsǿṉ jaꞌa mieexän. 
\p  
\v 28 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Tøyhájthøch miic̈h nmädiaꞌagy xmiäbøjcä. Weenä mhuung miøcpøcy. 
\p Mänitiä jaꞌa yhuung jiaanc̈h møcpøjcy. 
\p  
\v 29 Mänitä Jesús jim̱ chohṉnä. Mänit ñøcxnä maa jaꞌa mejypiaꞌajän, jaꞌa xøhajpä Galilea. Mänit hoy piety tuṉnähgøxp. Mänit yhøxtaacy.  
\v 30 Mänitä jäyaꞌay may miejch maa jaꞌa Jesúsän, møødä paꞌamjäyaꞌay, møødä cøꞌømucypiä tecymiucypiä, møødä wiindspä, møødä huumbä. Mänitä Jesús yajmäbaadøøyy.  
\v 31 Mänitä jäyaꞌayhajxy yagjuøøyy coo hajxy jaduhṉ yhijxy coo jaꞌa huumbähajxy tøø quiapxøꞌøgy, coo jaꞌa cøꞌømucypiähajxy tøø yhoyøꞌøy, coo jaꞌa tecymiucypiähajxy tøø yoꞌoyøꞌøgy, coo jaꞌa wiindspähajxy tøø yhijxøꞌøgy. Mänit hajxy miänaaṉ̃ coogä Dios miøjjä jiaanc̈hä. 
\p  
\v 32 Mänitä Jesús miøjyaax̱y jaꞌa miäguꞌughajpä. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Nnäxúuꞌchpøch yøꞌøyaꞌayhajxy. Tägøøgxǿøjøch hajxy tøø xpiawädity, y cabä caayyøøc hajxy miøødä. Cábøch hajxy nguejxwiimbidaꞌañ jaguiay maa tiøjcän coo hajxy maa tiuꞌugädáw̱ät. 
\p  
\v 33 Mänitä Jesús jaꞌa miäguꞌughajpähajxy miänaaṉ̃: 
\p ―Pero maadsä cay hajxy jaduhṉ nnäꞌä páatämät maa yøꞌøyaꞌaguiøxphajxiän. Pactuumädaꞌa yaa. 
\p  
\v 34 Mänitä Jesús miäyajtøøyy jaꞌa miäguꞌughajpähajxy: 
\p ―Naag tsajcaagy hajxy jii mmøødä. 
\p Mänit hajxy yhadsooyy: 
\p ―Juxtujc, chaadsä hacxhuung mejtstägøøg. 
\p  
\v 35 Mänitä Jesús miänaaṉ̃ coo jaꞌa jäyaꞌayhajxy yhøxtáꞌagät naax̱wiin.  
\v 36 Mänitä tsajcaagy quiooṉdsooyy møødä hacxhuung. Mänitä Dios ñämaayy: 
\p ―Dioscujúꞌuyäp. 
\p Mänitä Jesús jaꞌa miäguꞌughajpä jaꞌa tsajcaagy hajxy yajnäguidøøyy møødä hacxhuung. Mänit hajxy yajwaꞌxtägajch maa jaꞌa jäyaꞌayhajxiän.  
\v 37 Mänit hajxy quiaayy cuꞌuxiä nägøx̱iä. Mänitä Jesús miäguꞌughajpä jaꞌa tsajcaagyhaguijc hajxy yajpädøꞌcy juxtujcach.  
\v 38 Nämädaax̱mil jaꞌa yaꞌadiøjc‑hajxy quiaayy. Pagaayy jaꞌa toꞌoxiøjc‑hajxypä møødä pigänaꞌc‑hajxy. Pero cab jaduhṉ yajnajuøꞌøy nänaagä hajxy hänajty jeꞌebä.  
\v 39 Mänitä Jesús jaꞌa jäyaꞌayhajxy quiejxwiimbijty. Mänit tiägøøyy barcojooty. Mänit ñøcxy Magadánnaaxooty. 
\c 16  
\p  
\v 1 Mänitä Jesús ñämejtsä jaꞌa fariseoshajxy näjeꞌe møødä saduceoshajxy. Mänitä Jesús ñämaayyä coo hijxtahṉd ween yajcähxøꞌøgy jim̱ tsajpootyp. Paady hajxy jaduhṉ miänaaṉ̃ coo jaꞌa Jesús hajxy hänajty jia wiꞌi jiøjcapxøꞌøwaꞌañ.  
\v 2 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Coo hänajty chuujøꞌøy, mänit hajxy nax̱y mmänaꞌañ: “Waꞌads jaꞌa tsajt; waꞌads jaboom yhidaꞌañ.”  
\v 3 Y coo hänajty jiobøꞌøy, mänit hajxy nax̱y mmänaꞌañ: “Tøø wyiimbøcy; tuꞌuwaam̱b.” Mnajuøøby hajxy jaduhṉ nebiä tsajt yhidaꞌañ, pero cabä hijxtahṉd hajxy mwiinjuøꞌøy jaꞌac̈h chaa nyajcäjxøꞌpiä. Jaꞌa jäyaꞌayhajxy jädaꞌahatypä, haxøøg hajxy jiäyaꞌayhajnä; cabä Dios hajxy chocy.  
\v 4 Hijxtahṉd hajxy jaduhṉ yujwaam̱by, pero cab hajxy mioꞌowaꞌañii. Jagooyyä hajxy jaduhṉ yaghixaꞌañii nebiä Jonás jecy jiajty yhabejtiän. 
\p Mänitä Jesús jim̱ jiäwaach. Mänit jim̱ tiuꞌubøjcy. 
\p  
\v 5 Mänitä Jesúshajxy miejyñajxy. Pero jiahdiägooyy jaꞌa quiaayyøøc hajxy, jaꞌa Jesús miäguꞌughajpähajxy.  
\v 6 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Huuc mädow̱ hajxy. Cabä fariseos chajcaagychooyhajxy yhoyyä, ni jaꞌa saduceos chajcaagychooyhajxy quiaꞌa hoyyä. 
\p  
\v 7 Mänitä miäguꞌughajpähajxy tiägøøyy mädiaacpä: 
\p ―Paady jaduhṉ miänaꞌañ, coo jaꞌa caayyøøc hajxy ngaꞌa jahmiéjtsäm. 
\p  
\v 8 Ñajuøøby jaꞌa Jesús hänajty nebiaty hajxy hänajty miädiaꞌagy. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Tii hajxy jaduhṉ coo mwiꞌi miädiaꞌagy coo jaꞌa caayyøøc hajxy mgaꞌa møødä. Cábøc̈hä nmädiaꞌagy hajxy jaduhṉ xñäꞌägädä mäbøjcä.  
\v 9 Cáhnøch nmädiaꞌagy hajxy xwyiinjuøøyyä. Cab hajxy jaduhṉ mjahmiejtsnä nébiøch jaꞌa mägoox̱pä tsajcaagy nyajnäwaꞌxøøyyän jaꞌa nämägoox̱milpä jäyaꞌay, y coo hajxy maguiach myajpädøꞌcy.  
\v 10 Ni jaduhṉ hajxy mgaꞌa jahmiejtsnä nébiøch jaꞌa juxtujpä tsajcaagy nyajnäwaꞌxøøyyän jaꞌa nämädaax̱milpä jäyaꞌay, y coo hajxy maguiach myajpädǿꞌcumbä.  
\v 11 Cooc̈h jaduhṉ nmänaaṉ̃ coo jaꞌa fariseos chajcaagychooyhajxy quiaꞌa hoyyä, coo jaꞌa saduceos chajcaagychooyhajxy quiaꞌa hoyyä, cábøch tsajcaagychooy hänajty ndehm̱ ñänøøm̱y. Pero caj mijts mwiinjuøøyy. 
\p  
\v 12 Mänit hajxy wyiinjuøøñä tii Jesús hänajty miädiaacypy. Caꞌa chajcaagychooyä hänajty tiehm̱ miädiaacypy, jaꞌa hajxy yajtsajcaagyquiojpiä. Jaduhṉ hänajty miädiaꞌagy cooc jaꞌa fariseos miädiaꞌagyhajxy quiaꞌa hoyyä, cooc jaꞌa saduceos miädiaꞌagyhajxy quiaꞌa hoyyä. 
\p  
\v 13 Mänitä Jesúshajxy jim̱ miejch maa jaꞌa cajpt hänajty xiøhatiän Cesarea de Filipo. Mänitä Jesús miäyajtøøyy jaꞌa miäguꞌughajpähajxy: 
\p ―Waam̱bátyhøch jaꞌa cuꞌughajxy xñänøm̱y pǿṉhøch høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä. 
\p  
\v 14 Mänit hajxy yhadsooyy: 
\p ―Näjeꞌe jaꞌa cuꞌughajxy miänaꞌañ cooc miic̈h mJuan mäyajnäbejpä; näjeꞌe hajxy miänaam̱bä cooc miic̈h mhElíasä; näjeꞌe hajxy miänaam̱bä cooc miich mJeremíasä, jaꞌa Diosmädiaꞌagy jecy yajwáꞌxäbä; näjeꞌe hajxy miänaam̱bä cooc miic̈h mDiosquex̱iä. 
\p  
\v 15 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Míjtsäts, wáam̱bøch mijts xñänøøm̱bä. 
\p  
\v 16 Mänitä Simón Pedro miänaaṉ̃: 
\p ―Miic̈h jeꞌe jaꞌa Cristo. Miic̈h jaꞌa Dios tøø xquiex̱y, jaꞌa jim̱ tsajpootypä. MDioshuung miic̈h. 
\p  
\v 17 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Miic̈h Simón, Jonás miic̈h xyhuunghajp. Caj miic̈h pøṉ tøø xyhawaaṉä cooc̈h nDioshuungä. Jaꞌa nDéedyhøch tøø xyhawaaṉä, jaꞌa jim̱ tsajpootypä. Paady miic̈h hoyhajt weenhajt mbaadaꞌañ.  
\v 18 Miic̈h jaduhṉ nnämaaby coo miic̈h mxøhataꞌañ Pedro; jeꞌeduꞌuṉ ñänøøm̱by “tsaa.” Miic̈hcǿxpøch jaꞌa jäyaꞌay jaꞌa nmädiaꞌagy hajxy may xmiäbøgaaṉä. Hoy hajxy cu jia hoꞌog, cab hajxy jaduhṉ quiuhdägoyyaꞌañ. Cøjxtaꞌaxiøø hajxy jim̱ yhidaꞌañ tsajpootyp.  
\v 19 Nmoꞌowáam̱biøch miic̈h cuhdujt cooc̈h miic̈h nmädiaꞌagy xyajwáꞌxät nébiøch jaꞌa jäyaꞌay jaꞌa nmädiaꞌagy hajxy jaduhṉ xmiäbǿjcät. Dios jaduhṉ xñajtscapxøꞌøwáaṉäp nebiaty jaꞌa jäyaꞌayhajxy mhanéꞌemät coo hajxy jaduhṉ ween quiudiuṉ̃, coo jaꞌa yhaxøøgwiinmahñdy hajxy ñajtshixǿꞌøwät. 
\p  
\v 20 Mänitä Jesús jaꞌa miäguꞌughajpä yhanehm̱y coo hajxy ween quiaꞌa mädiaꞌagy coo jeꞌe Cristo. 
\p  
\v 21 Mänitxøø jaꞌa Jesús tiägøøyy hawáaṉäbä jaꞌa miäguꞌughajpähajxy cooc hänajty jim̱ ñøcxaꞌañ Jerusalén, cooc hänajty jim̱ yajtsaac̈hpøgaꞌañíijäm jaꞌa martuumädøjc møødä teedywiindsøṉhajxy møødä ley‑yajnähixøøbiädøjc. Mänit miänaam̱bä cooc hänajty yaghoꞌogaꞌañii, pero cumáax̱cäc hänajty jiujypiøgaꞌañ. 
\p  
\v 22 Mänitä Pedro jaꞌa Jesús yajwooduuty. Mänitä Jesús wyiingugapxøøyyä: 
\p ―Wiindsǿṉ, cab jaduhṉ yhoyyä miäbaadä coo jaduhṉ mjádät mhabétät. 
\p  
\v 23 Mänitä Jesús wiaꞌwiimbijty. Mänitä Pedro yhojjä: 
\p ―Juaꞌads jim̱, møjcuꞌu. Náx̱yhøch miic̈h xjiøjcapxøꞌøy. Jaduhṉ miic̈h mwiinmahñdy nebiä jäyaꞌayhajxy wyiinmahñdyhatiän. Caj miic̈h mwiinmahñdy tiuhṉä nebiä Dios wyiinmahñdiän. 
\p  
\v 24 Mänitä Jesús ñämaayy jaꞌa miäguꞌughajpä: 
\p ―Pǿṉhøch nmädiaꞌagy jaduhṉ xpiaduꞌubøgáaṉäp, weenä yhamdsoo cuhdujt ñajtshixøꞌøy; ween jaduhṉ chaac̈hpǿjpät nébiøch ndsaac̈hpøgaꞌañän; weenc̈h nmädiaꞌagy xjiøjtägøøyyä.  
\v 25 Pøṉ yhamdsoo wiinmahñdy ja wiꞌi yaghidaam̱b, cuhdägoyyaam̱b jeꞌe. Pero coo pøṉ jaduhṉ yhóꞌogät jaꞌa høøc̈hcøxpä, näꞌägä hodiuum jeꞌe nøcxy miähmøꞌøwaꞌañ.  
\v 26 Coo pøṉ jaduhṉ quiuhdägóyyät, hoy jaduhṉ yaa tøø jia mäyøøhaty hädaa yaabä naax̱wiin, caj tii piaadaꞌañ. Cabä jiugyhajt jaduhṉ piaadaaṉnä, homiäduhṉ̃tiä xädøꞌøñ cu jia yec. 
\p  
\v 27-28 Cädaactägatsáam̱bøch yaa, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä. Jaꞌa Diosmóonsøch nmøødcädaꞌagaam̱by, jaꞌa hajxy jim̱ tsajpootypä. Mǿødhøch nDeedy quiuhdujt jaduhṉ ngädaactägatsaꞌañ. Mänítøch jaꞌa jugyhajt hänajty njaac moꞌowaꞌañ pønjaty hänajty hoy tøø wiädity. Pero pønjaty hänajty hoy tøø quiaꞌa wädity, jeꞌeds hajxy hänajty yajcumädow̱áaṉäp. Mänítøch ndägøꞌøwaꞌañ hanehm̱bä. Tøyhajt mijts nnämaꞌay, cooc̈h hänajty ngädaactägatsaꞌañ, mänítøch hajxy näjéꞌeyyäm xyhixaꞌañ, jaꞌa hajxy yaa tänaabiä. Cajnä hajxy hänajty yhoꞌogyñä. 
\c 17  
\p  
\v 1 Cudädujxøø jaꞌa Jesús jaꞌa Pedro wioonøcxy tuṉnähgøxp møødä Jacobo møødä Jacobo yhuch Juan. Nämädaax̱c hajxy jaduhṉ ñøcxy møødä Jesús.  
\v 2 Mänitä Jesús wiing jiajty maa jaꞌa Pedro wyiinduumhajxiän. Jaduhṉdsä wyiin jiøjp cøjx jiaty nebiä haam̱bän. Mänitä wyit hobioob jiajty.  
\v 3 Mänitä Moiséshajxy ñäguehx̱tøøꞌxy møødä Elías. Mänitä Jesús hajxy tiägøøyy møødmädiaacpä. Coo hajxy yhijxä,  
\v 4 mänitä Pedro jaꞌa Jesús ñämaayy: 
\p ―Wiindsǿṉ, hoyøøyy jaduhṉ coo højts yaa tøø nbéjtäm. Pø chojpiä mjoot jaduhṉ, ween højts tøjquemyhuung tägøøg nhuuc hädiuṉ̃ jaꞌa mijtscøxpä cøjtuꞌug; tuꞌug miic̈h mjeꞌe, tuꞌug jaꞌa Moisés jieꞌe, tuꞌug jaꞌa Elías jieꞌe. 
\p  
\v 5 Mädiaaccujc jaꞌa Pedrohajxy ñähgädaacpejtä jaꞌa nämaꞌa. Hajajp jaꞌa nämaꞌa hänajty. Mänit hajxy miädooyy quiapxy nämaꞌajooty: 
\p ―Høøc̈h nHuung hädaa; njaanc̈h tehm̱ chójpiøch. Xyagjootcugǿøbiøch. Huuc mädoow̱ä jaꞌa miädiaꞌagy hajxy. 
\p  
\v 6 Coo jaꞌa Pedrohajxy jaduhṉ miädooyy, mänit hajxy miägutscädaacy naax̱wiin.  
\v 7 Mänit hajxy ñähdooṉä jaꞌa Jesús. Mänit hajxy ñämaayyä: 
\p ―Pädøꞌøg hajxy; caꞌa hajxy mdsähgøꞌøy. 
\p  
\v 8 Mänit hajxy piädøꞌcy. Mänit hajxy yhijxwädijty. Cab hajxy pøṉ yhijxy; jagooyyä jaꞌa Jesús hajxy nidiuhm̱ yhijxy. 
\p  
\v 9 Mänit hajxy miänajcy tuṉnähgøxp. Mänitä Jesús jaꞌa Pedro ñämaayy: 
\p ―Cab hajxy pøṉ mhawáaṉät nebiaty hajxy jim̱ tøø mhix̱y tuṉnähgøxp, høxtä cóonøch hänajty tøø njujypiøjtägach, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä. 
\p  
\v 10 Mänitä Jesús hajxy miäyajtøøyy: 
\p ―Yøꞌø ley‑yajnähixøøbiädøjc, tii hajxy coo miänaꞌañ cooc jaꞌa Elías miejtsøꞌøgaꞌañ. 
\p  
\v 11 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Tøyhajt jaduhṉ coo jaꞌa Elías hijty miejtsøꞌøgaꞌañ. Mänit hijty cøx̱iä wiinä yaghoyøꞌøwaꞌañ.  
\v 12 Pero mijts jaduhṉ nnämaaby coo jaꞌa Elías tøø jia hoy; pero caj yhøxcajpä. Jaduhṉ tiuuṉä nebiä jäyaꞌay jioothajxy chojquiän. Jaduhṉc̈h hajxy xchaac̈htiunaam̱bä, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä. 
\p  
\v 13 Mänitä Pedrohajxy wyiinjuøøñä coo jaꞌa Jesús jaꞌa Juan mäyajnäbejpä hänajty miädiaꞌagy. 
\p  
\v 14 Mänitä Jesúshajxy miejch maa jaꞌa jäyaꞌayhajxy miayyän. Mänitä tuꞌjäyaꞌay jaꞌa Jesús wyiinjijcädaacy. Mänitä Jesús ñämaayyä: 
\p  
\v 15 ―Wiindsǿṉ, høøc̈h nhuung näxúuꞌtsäc. Mayhooc jaduhṉ tøø quiäday pojmøød. Hanax̱iä jaduhṉ chaac̈hpøcy. Nax̱y jiøøngädaw̱øꞌøy; nax̱y ñøøgädaw̱øꞌøy.  
\v 16 Yaac̈h tøø nja yajmech maa miic̈h mmäguꞌughajpädøjcän, pero cab hajxy hijty yajnähwaꞌadsaꞌañ. 
\p  
\v 17 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Caj mijts mnäꞌägä mäbøcy. Cábøch nmeeꞌxtugaaṉnä cooc̈h mijts njaac møødhídät. Mämíṉ jaꞌa pigänaꞌc yaa. 
\p  
\v 18 Mänitä Jesús jaꞌa møjcuꞌu yhojy. Mänitiä jaꞌa pigänaꞌc ñähwaach. 
\p  
\v 19 Mänitä Jesús hawiing ñämaayyä jaꞌa miäguꞌughajpädøjc. 
\p ―Tii højts jaꞌa møjcuꞌu hijty coo ngaꞌa yajpädsøm̱aꞌañ. 
\p  
\v 20 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Caj mijts hijty mnäꞌägädä mäbøcy. Tøyhajt mijts nnämaꞌay, coo hajxy jaduhṉ mmäbǿgät howieeṉ̃tiä, mänit hajxy hotyiijä mjádät. Høxtáhm̱äts yøꞌø tuṉ, coo yøꞌø tuṉ hajxy mnämáꞌawät: “Juaꞌads jim̱, nøcx wiingtuum”; mänítäts yøꞌø tuṉ jiaanc̈h jäwáꞌadsät. Hotyiijä hajxy jaduhṉ mjádät coo hajxy tøyhajt mmäbǿgät.  
\v 21 Mänitä møjcuꞌu hajxy myajpädsǿm̱ät coo jaꞌa Dios hajxy mbaꞌyáꞌaxät, coo hajxy mhamajtsc‑hádät. 
\p  
\v 22 Jim̱ä Jesús hajxy hänajty wiädity Galileanaaxooty. Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Xyajcøꞌødägøꞌøwáam̱bøch jaꞌa cuꞌughajxy, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä.  
\v 23 Mänítøch hajxy xyaghoꞌogaꞌañ. Pero cudägøøgxøøc̈h njujypiøjtägatsaꞌañ. 
\p Mänitä miäguꞌughajpädøjc‑hajxy jiootmadiägøøyy. 
\p  
\v 24 Mänitä Jesúshajxy miejch Capernaum. Mänitä Pedro miäyajtøøw̱ä jaꞌa yajnähjuudiuutpädøjc: 
\p ―Nej, cabä mwiindsøṉhajxy ñähjuudiuꞌudy maa jaꞌa tsajtǿjcänä. 
\p  
\v 25 Mänitä Pedro yhadsooyy: 
\p ―Ñähjuudiuutyp pues. 
\p Mänitä Pedro tiøjtägøøyy maa jaꞌa Jesús hänajty yhäñaꞌayän. Mänitä Jesús jaꞌa Pedro ñämaayy: 
\p ―Simón, nej miic̈h mmänaꞌañ, jaꞌa gobiernähajxy, pøṉ hajxy yajnähjuudiuutyp, yhamdsoo cuꞌug, tøgä wiingjäyaꞌay. 
\p  
\v 26 Mänitä Pedro yhadsooyy: 
\p ―Wiingjäyaꞌay hajxy yajnähjuudiuutyp. 
\p Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Entonces, cabä yhamdsoo cuꞌug hajxy yajnähjuudiuꞌudy.  
\v 27 Pero cábøch pøṉ nyagjootmaꞌadaꞌañ. Nøcx mejypiaꞌa. Jiibiä xuhñdy mnøøwobǿꞌøwät. Coo hacx mxúyät, mänit myajpädsǿm̱ät. Jiibiä xädøꞌøñ mbaadaꞌañ hacxhaawjooty. Mädøyhadaam̱b jaduhṉ coo nämetsc nyajniñähjuudiúutämät. Mänítäts nøcxy mnähjuudiuꞌudy. 
\c 18  
\p  
\v 1 Mänitä Jesús miäguꞌughajpädøjc‑hajxy miejch maa jaꞌa Jesús wyiinduumän. Mänitä Jesús miäyajtøøw̱ä: 
\p ―Pønjaty jaꞌa møjtuuṉg møød maa jaꞌa Dios yhaneꞌemiän. 
\p  
\v 2 Mänitä Jesús jaꞌa pigänaꞌc tuꞌug miøjyaax̱y. Mänitä pigänaꞌc cujc piädaacä.  
\v 3-4 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Jaꞌa pigänaꞌc‑hajxy, cabä møjtuuṉg hajxy ñiyhøxtáayyäxä. Pøṉ jaꞌa møjtuuṉg yaa niyhøxtáayyäxäp hädaa yaabä naax̱wiin, cab jim̱ tiägøꞌøwaꞌañ maa jaꞌa Dios wyiinduumän. Pero pøṉ jaꞌa møjtuuṉg jaduhṉ caꞌa høxtaaby, nebiä hädaa pigänaꞌc jaduhṉ quiaꞌa høxtaꞌayän, jeꞌeds jaꞌa møjtuuṉg jaduhṉ jim̱ paadaam̱b maa jaꞌa Dios yhaneꞌemiän. Tøyhajt jaduhṉ.  
\v 5 Pøṉ jaduhṉ mäguꞌugpǿgäp hädaa pigänaꞌc jaduhm̱bä maa jaꞌa høøc̈hcøxpän, jaduhṉ mäwíinhøch høøc̈h xmiäguꞌughaty. 
\p  
\v 6 ’Hädaa pigänáꞌc‑høch nmädiaꞌagy hajxy xmiäbǿjcäbä, coo hajxy pønjaty jiøjcapxøꞌøwǿøjät, maas hoy hit jaduhṉ coo jaꞌa mäjøjcapxøøbiä paan yajyoꞌxodsøꞌøwǿøjät y coo miejjiäwipøꞌøwǿøjät hagom̱duum.  
\v 7 Hanax̱iä hajxy yaa chaac̈hpøcy jaꞌa hajxy hädaa yaabä naax̱wiin tsänaabiä. Paady hajxy chaac̈hpøcy coo jaꞌa jøjcapxøøbiä hajxy piaady. Pero Dios jaduhṉ yajcumädow̱aam̱b jaꞌa mäjøjcapxøøbiä. 
\p  
\v 8-9 ’Coo tii hoyhadsojnä mhíxät, cab jim̱ mmøjhéeꞌpnät ni mgaꞌa nähdónät. Jaduhṉ mnibiädaꞌagǿøjät nebiä wiindspän, nebiä cøꞌøducpän. Pø caj, jim̱ haxøøgtuum mgaꞌawaꞌañ. 
\p  
\v 10 ’Caꞌa yøꞌø pigänaꞌc hajxy mxøøghaty. Cueendähájtäp hajxy jaduhṉ. Jaꞌa Diosmoonsähajxy jaꞌa Dioswiinduumbä, jeꞌedsä pigänaꞌc hajxy cueendähajp.  
\v 11 Høøc̈h møjhajp. Yaac̈h tøø ngädaꞌagy hädaa yaabä naax̱wiin nébiøch jaꞌa jäyaꞌayhajxy nyajnähwáꞌadsät coo hajxy hijty quiuhdägoyyaꞌañ. 
\p  
\v 12 ’Tsøc mädiáacäm. Jii tuꞌjäyaꞌay meeg mägoꞌx miøødä. Coo tuꞌug tiägóyyät, mänit nøcxy yhøxtaꞌay. Jim̱ä meeghajxy miähmøꞌøy tuṉhøjx, jaꞌa hajxy tøø quiaꞌa tägóyyäbä.  
\v 13 Y coo piáadät, mänit xiooṉdaꞌagaꞌañ nägøꞌø nädecypiä. Tøyhajt jaduhṉ.  
\v 14 Jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe neby højts nDeedyhájtäm jaꞌa jim̱ tsajpootypä; cabä jioot chocy coo ni mädyii pigänaꞌc quiaꞌa cuhdägóyyät. 
\p  
\v 15 ’Coo jaꞌa mmäjøøn coo jaꞌa mmädøjc jaduhṉ xmiägädiéeyät, mänit hameeꞌch mmägapx mhanéꞌemät. Coo jaduhṉ xmiäbǿjcät, mänit jaduhṉ yhoyǿꞌøwät.  
\v 16 Pero coo jaduhṉ xquiaꞌa mäbǿjcät, mänitä jäyaꞌay mmøjyáꞌaxät mejtstägøøg neby hajxy jaduhṉ tiestigohádät waam̱baty hajxy hänajty mmädiaꞌagy.  
\v 17 Y coo ni jaduhṉ quiaꞌa mäbǿgät, mänítäts jaꞌa hermanodøjc mhawáaṉät. Y coo ni jaduhṉ quiaꞌa mäbǿgät, mänit hajxy mbuhwáꞌadsät. 
\p  
\v 18 ’Tøyhajt mijts nnämaꞌay coo jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy yaa myajwáꞌxät hädaa yaabä naax̱wiin nebiä jäyaꞌayhajxy jaduhṉ hoy yhídät. Dios hajxy jaduhṉ xyhanéꞌemäp nebiaty hajxy mmädiáꞌagät. 
\p  
\v 19 ’Jaduhṉ mijts nnämaabiä, coo hajxy nämetsc mnǿcxät tuꞌugmädiaꞌagy hädaa yaabä naax̱wiin, y cooc̈h nDeedy hajxy homiädyiibä xmiäyujwáaṉät jaꞌa jim̱ tsajpootypä, mänit jaduhṉ xmióꞌowät.  
\v 20 Coo hajxy nämetsc nädägøøg tiuꞌugmúgät maa jaꞌa høøc̈hcøxpän, jím̱høch jaduhṉ nhidaam̱bä cujc. 
\p  
\v 21 Mänitä Pedro jaꞌa Jesús ñämaayy: 
\p ―Wiindsǿṉ, cooc̈h nmäjøøn cooc̈h nmädøjc jaduhṉ xmiägädiéeyät, naaghóoc‑høch jaduhṉ nmäméeꞌxät. Nej, mädøyyä jaduhṉ cooc̈h juxtujc‑hooc nmäméeꞌxädä. 
\p  
\v 22 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Cab jaduhṉ miädøyyä. Cunaaghooc hänajty xmiägädieey, mänit mmäméeꞌxät. 
\p  
\v 23 ’Neby hajxy hoy mwiinjuǿꞌøwät nebiä Dios yhaneꞌemiän. Tsøc yajmäbáatäm nebiä rey tuꞌugän. Mänitä rey wyiinmahñdyhajty coo jaꞌa mioonsähajxy ñuuꞌxycápxät.  
\v 24 Naam̱nä hänajty ñuuꞌxycapxtsooñ coo jaꞌa mioonsä tuꞌug miejch. Mamyillón hänajty miänuuꞌxyhadyii.  
\v 25 Pero cabä mioonsä xädøꞌøñ hänajty miøødä neby jaduhṉ yajnähwáꞌadsät. Mänitä rey miänaaṉ̃ coo ween tioogǿøjät møødä yhuung møødä tioꞌoxy, møødä chøm̱y møødä tiajy, cøx̱iä nebiä ñuuꞌxy jaduhṉ ñähwáꞌadsät.  
\v 26 Mänitä rey wyiinjijcädaacä jaꞌa mióonsäm. Mänit miänuuꞌxtaacä: “Wiindsǿṉ, meeꞌx. Cøxáam̱bøch nyegaꞌañ.”  
\v 27 Mänitä wyiindsǿṉ hojioot ñäꞌä møødhajty. Mänit miänaaṉ̃ coo tøø ñähwaꞌac̈h, coo ween yhawaꞌadspädsøm̱y.  
\v 28 Coo jaꞌa moonsä jim̱ chohṉ̃, mänitiä miämoonsä tuꞌug piaaty. Mejtsmil tägøøgmil hänajty miänuuꞌxyhadyii. Mänitä miämoonsä yoꞌmämadsøøyy. Mänit miänaaṉ̃: “Høøc̈h móoyyäc mädúhṉ̃tiøch miic̈h xmiänuuꞌxyhaty.”  
\v 29 Mänit wyiinjijcädaacä. Mänit miänuuꞌxtaacä: “Meeꞌx, cøxáam̱bøch nyegaꞌañ.”  
\v 30 Pero cabä craa hojioot ñäꞌä møødhajty. Mänitä mähdiøjc yajtsuum̱ä. Jiiby jaduhṉ yhidaꞌañ pujxtøgooty høxtä coonä quiøx̱y yégät.  
\v 31 Coo jaꞌa moonsädøjc‑hajxy yhijxy, jaꞌa hajxy hänajty jaac jim̱bä, mänit hajxy jiootmabiøjcy. Mänitä wyiindsǿṉ hajxy hoy yhawaaṉä nebiaty hänajty tøø jiaty tøø yhabety.  
\v 32 Mänitä rey jaꞌa mioonsä miøjyaax̱y, jaꞌa hänajty tøø ñähwáꞌac̈häbä. Mänit miänaaṉ̃: “Haxøøghänaꞌc miic̈h. Tøøc̈h miic̈h cøx̱iä nyajnähwaꞌac̈h mädúhṉ̃tiøch miic̈h hijty xmiänuuꞌxyhaty. Páadyhøch miic̈h tøø nyajnähwaꞌac̈h, cooc̈h miic̈h tøø xmiänuuꞌxtaꞌagy.  
\v 33 Jaduhṉ miic̈h mmämoonsä cu mnäxuuꞌch nébiøch miic̈h tøø nnäxuuc̈hän.”  
\v 34 Hoyhoy jaꞌa rey jaduhṉ yhawaꞌandaacy. Mänit miänaaṉ̃ coo jaꞌa mioonsä quiumädów̱ät høxtä coonä hänajty tøø yajnähwaꞌac̈h mäduhṉ̃tiä hänajty miänuuꞌxyhadyii.  
\v 35 Jaduhṉc̈h nDeedy mijts xyajcumädow̱aam̱bä, jaꞌa jim̱ tsajpootypä, coo jaꞌa mmäjøøn coo jaꞌa mmädøjc hajxy mgaꞌa mäméeꞌxät hamuumduꞌjoot. 
\p Mänitä Jesús jaduhṉ miädiaacmaayy. 
\c 19  
\p  
\v 1 Mänitä Jesús jim̱ chohṉ̃ Galilea. Mänit jim̱ ñøcxy Judeanaaxooty. Jím̱äts jeꞌe Jordánmøjnøøhawiimb maa jaꞌa xøø piädsøm̱iän.  
\v 2 Mänitä jäyaꞌayhajxy may piaduꞌubøjcy. Mänit hajxy yajmøcpøjcä jaꞌa Jesúsäm. 
\p  
\v 3 Mänitä Jesús ñämejtsä jaꞌa fariseoshajxy näjeꞌebä. Mänitä Jesús hajxy miäyajtøøyy: 
\p ―Nej, hoy jaduhṉ coo jäyaꞌay jaꞌa tioꞌoxiøjc näꞌä nägoobä yhøxmádsädä. 
\p Paady hajxy jaduhṉ miänaaṉ̃, jia jøjcapxøꞌøwaaṉ jaꞌa Jesús hajxy jaduhṉ.  
\v 4 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Nej, cajnä jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy mgapxyñä. Jiiby jaduhṉ myiṉ̃ coo jaꞌa Dios jäyaꞌay jecy quiunuuꞌxy yaꞌadioꞌoxy.  
\v 5 Paadiä yaꞌadiøjc jaꞌa tiaj jaꞌa tieedy hajxy ñähgueecnä, coo jaꞌa toꞌoxiøjc hajxy wyiingpøjnä. Nämetsc hajxy jaduhṉ ñimiøødtsänaꞌawáaṉänä.  
\v 6 Jaduhṉ hajxy yhidaaṉnä nebiä tuꞌqueꞌexpän. Cab jaduhṉ yhoyyä coo hajxy myajniyhøxmadsǿøjät pønjaty jaꞌa Dios jaduhṉ tøø quiunuuꞌxy coo hajxy ñimiøødtsänaꞌawǿøjät ―nøm̱ä Jesús miänaaṉ̃. 
\p  
\v 7 Mänitä Jesús hajxy miäyajtǿøgumbä: 
\p ―Tii jaꞌa Moisés jaduhṉ coo miänaaṉ̃ coo jaꞌa toꞌoxiøjc yhøxmadsǿøjät cuhdujthaam. 
\p  
\v 8 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Coo jaꞌa mgopc‑hajxy jaduhṉ wyiꞌi xiex̱ä, paadiä Moisés hajxy jaduhṉ xquiuhdujtmooyy coo jaꞌa mdoꞌoxiøjc hajxy mhøxmádsät. Pero cabä Dios jaduhṉ quiunuuꞌxy.  
\v 9 Cab jaduhṉ yhoyyä coo wiingtoꞌoxiøjc mwiingpøjtägátsät, pø näꞌä nägoobä jaꞌa mdoꞌoxiøjc hänajty tøø mhøxmach. Ni jaduhṉ quiaꞌa hoyyä coo høxmachtioꞌoxiøjc mwiingpǿgät. 
\p  
\v 10 Mänitä Jesús ñämaayyä jaꞌa miäguꞌughajpähajxy: 
\p ―Maas hoyyädaꞌa jaduhṉ coo mgaꞌa näꞌägädä pǿgät. 
\p  
\v 11 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Cab hajxy nägøx̱iä wyiinjuøꞌøwaꞌañ hädaaduhm̱bä. Jayooyyä hajxy jaduhṉ wyiinjuøꞌøwaꞌañ pønjaty jaꞌa Dios jaduhṉ tøø yajwiinjuøꞌøy.  
\v 12 Näjeꞌe jaꞌa yaꞌadiøjc‑hajxy maꞌad myiṉ̃guiaꞌay; paady hajxy quiaꞌa ñibiøgyii. Näjeꞌe hajxy yajtsucy. Coo jaꞌa Dios hajxy wyiingudsähgøꞌøwaꞌañ, paady hajxy näjeꞌe quiaꞌa nibiøgyii. Pøṉ jaduhṉ meeꞌxtugaam̱b, ween mieeꞌxtucy. 
\p  
\v 13 Mänitä pigänaꞌc‑hajxy näjeꞌe wioomejtsä maa jaꞌa Jesús wyiinduumän nebiä Jesús jaꞌa hoyhajt jaduhṉ mióꞌowät. Pero cabä Jesús jaꞌa miäguꞌughajpähajxy jaduhṉ yhojiäwøøyy. Mänit hajxy yhojjä, jaꞌa pigänaꞌc hajxy hänajty tøø wiooméchäbä.  
\v 14 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Caj, wéenhøch jaꞌa pigänaꞌc‑hajxy xñämech. Caꞌa hajxy mhojy. Coo jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy jaduhṉ mmäbǿgät nebiä pigänaꞌc‑hajxy miäbøquiän, mänitä Dios hajxy jaduhṉ xyhuunghádät. 
\p  
\v 15 Coo jaꞌa Jesús jaꞌa pigänaꞌc‑hajxy hänajty tøø mioꞌoy jaꞌa hoyhajt, mänit jim̱ chohṉ̃. 
\p  
\v 16 Mänitä Jesús jäyaꞌay tuꞌug ñämejtsä. Mänit miäyajtøøw̱ä: 
\p ―Wiindsǿṉ, tii hóybøch ndúnäp nébiøch njugyhádat cøjxtaꞌaxiøø nebiä Dios jiugyhatian. 
\p  
\v 17 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Tiic̈h jaꞌa hoybä coo xmiäyajtøy. Caj pøṉ jaduhṉ yhoyyä; jagooyyä Dios jaduhṉ yhoyyä. Pø chojpy jaꞌa mjoot jaduhṉ coo mjugyhádat cøjxtaꞌaxiøø nebiä Dios jiugyhatian, mgudiúnäp jaꞌa Diosmädiaꞌagy jaduhṉ. 
\p  
\v 18 Mänitä craa miänaaṉ̃: 
\p ―Mädyiibä. 
\p Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Caj mjäyaꞌay‑yaghóꞌogät; caj mméedsät; caj pøṉ mnähøønǿꞌøwät;  
\v 19 mwiingudsähgǿꞌøwäp jaꞌa mdaj jaꞌa mdeedy; mmøødnijiootpaadǿøjäp jaꞌa mmäjøøn jaꞌa mmädøjc hamuumduꞌjoot. 
\p  
\v 20 Mänitä craa miänaaṉ̃: 
\p ―Tøøc̈h jaduhṉ ngøx̱y cudiuṉ̃. Múutsnøch hänajty cooc̈h jaduhṉ ngudiuuṉdsohṉ̃. Tijátyhøch jaduhṉ ngaꞌa cudiuum̱yñä. 
\p  
\v 21 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Pø mjaanc̈h cudiunaam̱by hoy yajxóṉ, nøcx yøꞌø mjeꞌe cøx̱y toog. Mänitä häyoobädøjc mnäꞌä móꞌowät cøx̱iä. Jaduhṉ jim̱ mdägǿꞌøwät tsajpootyp. Mänítøch jaduhṉ xpiaduꞌubǿgät. 
\p  
\v 22 Coo jaꞌa craa jaduhṉ miädooyy, mänit jaduhṉ jiootmadiägøøyy. Hix̱, mäyøø jaꞌa craa hänajty. Mänit wyiimbijnä. 
\p  
\v 23 Mänitä Jesús ñämaayy jaꞌa miäguꞌughajpähajxy: 
\p ―Näꞌägä tøyhajt mijts nnämaꞌay, tsip jaduhṉ coo mäyøøhänaꞌc jim̱ ñǿcxät tsajpootyp.  
\v 24 Tøyhajt jaduhṉ, cab jaduhṉ jiaty tsipä coo jaꞌa camello ñáxät xuhñdyjutjooty. Maas tsip coo mäyøøhänaꞌc jim̱ ñǿcxät tsajpootyp. 
\p  
\v 25 Coo hajxy jaduhṉ miädooyy, mänit hajxy yagjuøøyy. Mänit hajxy ñimiäyajtøøw̱ä: 
\p ―Pøṉds jaduhṉ nähwáꞌadsäp. 
\p  
\v 26 Mänit hajxy wyiinheeꞌppejtä jaꞌa Jesúsäm. Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Cabä jäyaꞌayhajxy jaduhṉ ñäꞌä jájpät; pero hotyiijä jaꞌa Dios jaduhṉ jiaty. 
\p  
\v 27 Mänitä Pedro miänaaṉ̃: 
\p ―Wiindsǿṉ, tøø højts cøx̱iä nnähgueꞌegy nhøxyoꞌoy. Tøø højts miic̈h nbaduꞌubøjnä. Tii højts jaduhṉ nbaadaam̱by. 
\p  
\v 28 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Näꞌägä tøyhajt mijts nnämaꞌay, coo jaꞌa xøøwiimbä naax̱wiimbä cøx̱iä jieem̱dägátsät, mänítøch jim̱ nøcxy nhøxtaꞌagaꞌañ maa jaꞌa Dios wyiinduumän, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä. Jím̱høch nhaneꞌemaꞌañ. Y mijts, jim̱ hajxy jaduhṉ nøcxy mhøxtaꞌagaam̱bä pønjátyhøch yaa tøø xpiawädity. Cøduꞌug häñaabiejt hajxy jim̱ mbaadaꞌañ, majmetspä. Jim̱ mijts jaꞌa judíoshajxy mhaneꞌemaꞌañ, jaꞌa majmetsc‑hagajptpä.  
\v 29 Pønjaty jaꞌa tiøjc jaduhṉ tøø ñähgueꞌegy jaꞌa høøc̈hcøxpä, o jaꞌa piuhyaꞌay jaꞌa piuhdoꞌoxy, o jaꞌa tiaj jaꞌa tieedy, o jaꞌa yhuung jaꞌa tioꞌoxy, o jaꞌa ñaax̱, majiäduhṉ̃tiä piaattägatsaꞌañ, y cøjxtaꞌaxiøø jiugyhadaꞌañ nebiä Dios jiugyhatian.  
\v 30 Jaꞌa hajxy møjtuuṉgmøødpä jädaꞌahaty, nämay jaꞌa tiuuṉg hajxy yajtägoyyaꞌañ; y jaꞌa møjtuuṉg hajxy jädaꞌahaty caꞌa møødpä, nämay hajxy miøjtuuṉgpaadaꞌañ. 
\c 20  
\p  
\v 1 ’Maa jaꞌa Dios yhaneꞌemiän, tsøc yajmäbáatäm nebiä cudsaatypcam̱än tuꞌug. Jopy jaduhṉ tiuꞌubøjcy moonsähøxtaabiä, pøṉ jaduhṉ miøødtúnäp jaꞌa chaatypcamjooty.  
\v 2 Coo piaaty, mänit hajxy quiojyquiapxtiuuṉ̃ coo jaꞌa xiøøhajxy jiuyáaṉäxä mägoox̱miljaty. Mänit hajxy quiejxä tuum̱bä maa jaꞌa tsaatypcam̱än.  
\v 3 Møjpetyxiøø jaꞌa cudsaatypcam̱ tiuꞌubǿjcumbä moonsähøxtaabiä. Mänitä jäyaꞌay jim̱ yhijxy maa halaplaazän. Nämetsc nädägøøghajxy hänajty jim̱ tiänaꞌay. Cabä tuuṉg hajxy hänajty miøødä.  
\v 4 Mänit hajxy ñämaayyä: “Jam̱ hajxy cudúṉ maac̈h ndsaatypcam̱än. Näꞌä mädøyyäjuǿøbyhøch jaduhṉ njuyaꞌañ.” Mänit hajxy ñøcxy cuduum̱bä.  
\v 5 Mänitä cudsaatypcam̱ yhóoguiumbä moonsähøxtaabiä cujyxiøøhoꞌogy. Mänit yhóoguiumbä mänacyxiøø.  
\v 6 Møjmänacyxiøø tiuꞌubǿjcumbä. Jim̱ä jäyaꞌay yhijxy halaplaaz. Cabä tuuṉg hajxy hänajty miøødä. Mänit hajxy ñämaayyä: “Tii mijts coo myaajä. Tii hajxy yaa coo mwiꞌi xiunax̱y.”  
\v 7 Mänit hajxy miänaaṉ̃: “Cab højts pøṉ waam̱b tøø xñämaꞌay.” Mänit hajxy ñämaayyä: “Jam̱ hajxy cudúṉ maac̈h nnaaxootiän. Näꞌä mädøyyäjuǿøbyhøch jaduhṉ njuyaꞌañ.”  
\v 8 Coo chuujøøyy, mänitä cudsaatypcam̱ jaꞌa moonsäwiindsǿṉ møjhajpä ñämaayy: “Mmøjyáꞌaxäp yøꞌø moonsähajxy. Mänit hajxy mmäjúyät. Pønjaty høx̱haam tøø jiaac tägøꞌøy cuduum̱bä, jeꞌeds hajxy jawyiin mmäjuuc̈hóonäp. Y pønjaty jawyiin tägøøyy cuduum̱bä, jeꞌeds hajxy høx̱haam mmäjúyäp.”  
\v 9 Mänit hajxy yajmäjuuyy. Jawyiin hajxy yajmäjuuyy jaꞌa hajxy hänajty tøø tiägǿꞌøyäbä mänacyxiøø. Pedyii hajxy jaduhṉ miooyyä mägoox̱miljaty.  
\v 10 Jaꞌa hajxy hänajty tøø tiägǿꞌøyäbä jayøjp, jaduhṉ hajxy hänajty tiajy miay coo hajxy maas majiaty mioꞌowaꞌañii. Pero jaduhṉ hajxy mióoyyäbä mägoox̱miljaty.  
\v 11 Coo hajxy jaduhṉ yajmäjuuyy tuꞌcuhdujtä, paadiä cudsaatypcam̱ hajxy miäjootmaꞌty.  
\v 12 Mänit hajxy miänaaṉ̃: “Yøꞌø hänaꞌc‑hajxy høx̱haam tøø jiaac tehm̱ tiägǿꞌøyäbä, tuꞌhóräyyä hajxy jaduhṉ ñäꞌä tuuṉ̃. Pero jaduhṉ miic̈h tøø mmäjuy neby højts tøø xmiäjúyyän. Cab jaduhṉ yhoyyä. Tøø højts tuꞌxøø nmeeꞌxtucy. Jaanc̈h tehm̱ yhaṉ jaduhṉ. Hamäjaa højts jaduhṉ tøø nmänax̱y.”  
\v 13 Mänitä cudsaatypcam̱ yhadsooyy: “Mäguꞌughajpä, cábøch miich tøø nyajniwyiindoyii. Jaduhṉ ngojyquiapxtiúuṉäm cooc̈h miic̈h mägoox̱mil nmoꞌowaꞌañ.  
\v 14 Chaadsä mmäjuhñdy. Nøcxnä. Chójpiøch njoot jaduhṉ cooc̈h yøꞌø craa nmóꞌowät nébiøch miic̈h tøø nmoꞌoyän, yøꞌø craa høx̱haam tøø jiaac tägǿꞌøyäbä.  
\v 15 Nej, cábøch jaꞌa cuhdujt jaduhṉ nmøødä cooc̈h nxädøꞌøñ jaduhṉ nyajwáꞌxät nébiøch njoot choquiän. Tøgä paady jaduhṉ mjootmaꞌadiä, cooc̈h hojioot nmøødä.”  
\v 16 Pønjaty høx̱haam tägøøby, copc‑hadaam̱b jeꞌe. Pønjaty jawyiin tägøøby, høx̱haamøꞌøwaam̱b jeꞌebä. Nämay hajxy jaduhṉ tøø jia møjyaꞌaxyii, pero näweeṉ̃tiä hajxy tøø wyiimbiyii. 
\p  
\v 17 Mänitä Jesúshajxy jim̱ chohṉ̃, ñøcxy hajxy Jerusalén. Nämay jaꞌa cuꞌughajxy hänajty ñøcxy. Tuꞌhaamnøcxpä jaꞌa Jesúshajxy yohwiaꞌxy møødä miäguꞌughajpädøjc‑hajxy nämajmetspä. Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p  
\v 18 ―Yam̱ hajxy nnǿcxäm Jerusalén. Høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä, jím̱høch hänaꞌc xyajcøꞌødägøꞌøwaꞌañ maa jaꞌa teedywiindsøṉhajxiän, maa jaꞌa ley‑yajnähixøøbiädøjc‑hajxiän. Jím̱høch hajxy xyajyaghoꞌogaꞌañii.  
\v 19 Mänítøch hajxy xyajcøꞌødägøꞌøwaꞌañ maa jaꞌa jäyaꞌayhajxiän, jaꞌa jäguem̱naax̱tsohm̱bä. Mänítøch hajxy xwyiinwoonaꞌañ. Mänítøch hajxy xwiobhoꞌogaꞌañ. Mänítøch hajxy xmiøjpahbedaꞌañ cruzcøxp. Pero cudägøøgxøøc̈h jaduhṉ njujypiøgaꞌañ cooc̈h hänajty tøø nhoꞌogy. 
\p  
\v 20 Jaduhṉä Jesús miäguꞌughajpähajxy hänajty xiøhaty metscä, Jacobo møødä Juan. Zebedeo jaꞌa tieedyhajxy hänajty xiøhaty. Coo jaꞌa Jesúshajxy hänajty ñøcxy Jerusalén, jim̱ä Jacobo tiajhajxy hänajty piawädijpä. Mänit miejch maa jaꞌa Jesús wyiinduumän. Mänitä Jesús wyiinjijcädaacä, miäyujwaaṉä jaꞌa mayhajt. 
\p  
\v 21 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Tii mayhájthøch jaduhṉ ndúnäp. 
\p Mänitä tajjäyaꞌay yhadsooyy: 
\p ―Coo miic̈h hänajty tøø mgoody maa mhaneꞌemaꞌañän, mänit mhanéꞌemät cooc̈h nhuunghajxy yaghøxtaꞌagǿøjät hahooyhaampiä møødä hanajtyhaampiä maa miic̈h mwiinduumän. 
\p  
\v 22 Mänitä Jesús jaꞌa nämajmetspä ñämaayy: 
\p ―Cab hajxy jaduhṉ mnajuøꞌøy tii hajxy jaduhṉ myujwaam̱by. Nej, hoy hajxy jaduhṉ mjadaꞌañ mhabetaꞌañä nébiøch jaduhṉ njadaꞌañ nhabetaꞌañän. 
\p Mänit hajxy yhadsooyy: 
\p ―Hoy pues. 
\p  
\v 23 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Näꞌägä tøyhajt jaduhṉ coo mijts jaduhṉ mjadaam̱bä mhabetaam̱bä nébiøch njadaꞌañ nhabetaꞌaṉ̃än. Pero cábøch cuhdujt jaduhṉ nmøødä coo hajxy jim̱ mhøxtáꞌagät maac̈h nwiinduumän, hahooyhaampiä møødä hanajtyhaampiä. Pønjátyhøch jaꞌa nDeedy jaduhṉ tøø yajnähdijy, jeꞌeds jaduhṉ jim̱ høxtaꞌagaam̱b maac̈h nwiinduumän. 
\p  
\v 24 Coo jaꞌa Jesús miäguꞌughajpädøjc‑hajxy jiaac mädooyy jaꞌa jaac nämajcpä, mänitä Jacobo hajxy miäjootmaꞌty møødä Juan.  
\v 25 Mänitä Jesús jiämiøød quiøx̱y møjyaax̱y. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Mnajuøøby hajxy coo jaꞌa gobiernähajxy yhaneꞌemy maa hajxy tiuṉ̃än. Jaꞌa hajxy møjtuuṉgmøødpä, jeꞌeds hajxy maas hanehm̱b.  
\v 26 Pero mijts, cab hajxy jaduhṉ mhaneꞌemaꞌañ. Pøṉ jaꞌa møjtuuṉg jaduhṉ tsojp maa mijtsän, tsipcøxp jaꞌa miäguꞌughajpä piuhbédät.  
\v 27 Y jaanä jaduhṉduhm̱bä, pøṉ jaduhṉ yajcumayaam̱b maa mijtsän, tsipcøxp jaꞌa miäguꞌughajpä yajtunǿøjät.  
\v 28 Høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä, puhbéjpøch jaduhṉ tøø ngädaꞌagy. Cábøch jaduhṉ nyajpuhbedaꞌañ. Páadyhøch yaa tøø ngädaꞌagy nébiøch jaꞌa jäyaꞌay jaduhṉ may nnähhoꞌtúꞌudät. 
\p  
\v 29 Tøø hajxy hänajty quioody maa jaꞌa cajpt hänajty xiøhatiän Jericó. Coo hajxy quiajptpädsøøm̱y, mänitä jäyaꞌayhajxy may piaduꞌubøjcy.  
\v 30 Jim̱ä wiindspähajxy hänajty quiuhx̱naꞌay tuꞌubaꞌa nämetscä. Coo jaꞌa Jesús hajxy miädooyy ñajxy, mänit hajxy yaax̱y: 
\p ―Wiindsǿṉ, miic̈h jaꞌa David jecy mhaphajt mdeedyhajt. Højts näxúuꞌtsäc. 
\p  
\v 31 Mänit hajxy yhojjä jaꞌa cúꞌugäm, ween hajxy jaduhṉ yhamoṉ̃. Pero cab hajxy miäbøjcy. Mänit hajxy tehṉgajnä yáax̱y: 
\p ―Wiindsǿṉ, miic̈h jaꞌa David jecy mhaphajt mdeedyhajt. Højts näxúuꞌtsäc. 
\p  
\v 32 Mänitä Jesús tiänaaxiøjpy. Mänitä wiindspähajxy miøjyaax̱y: 
\p ―Tii mayhajt hajxy jaduhṉ mdsojpy. 
\p  
\v 33 Mänit hajxy yhadsooyy: 
\p ―Højts yaghijxǿꞌcäc. 
\p  
\v 34 Mänit hajxy ñäxuuꞌtsä. Mänit hajxy wyiingudsiiwøøyyä. Mänit hajxy jiaanc̈h hijxøꞌcy. Mänitä Jesús hajxy piaduꞌubøjcy. 
\c 21  
\p  
\v 1 Mäwiingoom̱b jaꞌa Jesúshajxy hänajty jim̱ Jerusalén. Mänit hajxy miejch maa jaꞌa cajpt hänajty xiøhatiän Betfagé, jim̱ mädøyyä maa jaꞌa Olivostuṉän.  
\v 2 Mänitä Jesús jaꞌa miäguꞌughajpä nämetsc ñämaayy: 
\p ―Nøcx hajxy maa yøꞌø cajpt xim̱haampiän. Jim̱ä burrataj hajxy mbaadaꞌañ cuxoch møødä yhuung. Mmäguejǿꞌøwäp hajxy jaduhṉ. Mänit hajxy yaa mwitsmínät.  
\v 3 Coo hajxy pøṉ waam̱b xñämáꞌawät, jaduhṉ hajxy mnämáꞌawät coo jaꞌa wiindsǿṉ jaduhṉ yajmaajiaty, coo hajxy mänit mmoodiägatsaꞌañ. 
\p  
\v 4 Jaduhṉds tiøjiajty nebiä Diosmädiaꞌagy‑yajwaꞌxpä jecy quiujahyyän: 
\q1  
\v 5 Jaduhṉdsä cuꞌug hajxy mhawáaṉät jaꞌa hajxy jim̱ tsänaabiä Jerusalén: 
\q1 “Huuc heeb hajxy, xiidsä mgobiernä hajxy jaduhṉ xñägoody burrohuungnähgøxp møødä burrataj. 
\q1 Cab jaduhṉ yajcumayaꞌañ.” 
\p  
\v 6-7 Mänitä burrataj hajxy hoy wyich møødä burrohuung, neby hajxy hänajty tøø ñämaꞌayiijän. Mänitä Jesús miäguꞌughajpä wyithajxy yagjäbeꞌenøøyy jaꞌa burrohuung. Mänitä Jesús yajpejty.  
\v 8 Jim̱ä cuꞌughajxy hänajty may tøø yhamugøꞌøy. Mänitä wyit hajxy yeꞌpy tuꞌhaam maa jaꞌa Jesús hänajty ñaxøꞌøwaꞌañän. Jaꞌa jäyaꞌayhajxy näjeꞌebä, mänitä hujtshaaꞌx hajxy hoy ñäbux̱y. Mänitä hujtshaaꞌx hajxy hoy ñajtswidsøꞌøy tuꞌhaam.  
\v 9 Mänit hajxy nägøx̱iä tiägøøyy hayaax̱pä: 
\p ―¡Viva jaꞌa rey David yhap yhoc! Tsøg hajxy wiingudsähgǿøyyäm, jaꞌa Dios tøø quiéx̱iabä. Weenä Dios jim̱ wyiingudsähgøꞌøyii tsajpootyp. 
\p  
\v 10 Mänitä Jesúshajxy quiooꞌty Jerusalén. Coo hajxy tiägøøyy cajptooty, mänitä cuꞌughajxy tiägøøyy haamhajpä. Mänit hajxy nämay ñimiäyajtøøw̱ä: 
\p ―Pøṉ jäyaꞌay yøꞌøduhṉ. 
\p  
\v 11 Mänit hajxy yhadsooyy: 
\p ―Jesús yøꞌø. Nazaret chooñ Galileanaaxooty. Jaꞌa Diosmädiaꞌagy jaduhṉ yajwaꞌxyp. 
\p  
\v 12 Mänitä Jesús tiägøøyy Diostsajtøgooty. Jiibiä jäyaꞌayhajxy hänajty may jiuydioogy. Mänit hajxy yhøxquejxpädsøøm̱ä. Mänitä xädøꞌøñguiuwijtspädøjc jaꞌa mieexä hajxy yajtsitǿꞌcäxä møødä palomatooꞌpädøjc jaꞌa yhäñaabiejthajxy.  
\v 13 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Jaduhṉ myiṉ̃ cujaay maa jaꞌa Diosmädiaꞌaguiän: “Jueꞌec̈h ndøjc hajxy xwiáaṉät cooc̈h hajxy jaduhṉ jiiby xpiaꞌyáꞌaxät.” Dios jaduhṉ mänaaṉ; pero mijts jaduhṉ mwaꞌañ meedsøhñdy podøhñdy. 
\p  
\v 14 Mänitä Jesús ñämejtsä jaꞌa wiindspä møødä tecymiaꞌadpä. Jiiby hajxy hänajty ñäꞌägä hity tsajtøgooty. Mänit hajxy yajmøcpøjcä yajmäbaadøøyyä.  
\v 15 Jiibiä pigänaꞌc‑hajxy hänajty wyiꞌi yaꞌaxy tsajtøgooty: “¡Viva jaꞌa rey David yhap yhoc!” Jaꞌa teedywiindsøṉhajxy møødä ley‑yajnähixøøbiädøjc‑hajxy, coo hajxy yhijxy nebiä Jesús jaꞌa hoy‑yagjuøøñäjatypä hänajty yajcähxøꞌøguiän, coo hajxy miädooyy coo pigänaꞌc‑hajxy hänajty wyiꞌi yaꞌaxy, mänit hajxy yhawaꞌandaacy.  
\v 16 Mänitä Jesús ñämaayyä: 
\p ―Nej, mmädooby jaduhṉ waam̱baty hajxy yaꞌaxiä. 
\p Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Jex̱ioꞌch, nmädóobiøch jaduhṉ. Pero mijts, nej, cajnä hajxy jaduhṉ mmädoyhatyñä nebiä Diosmädiaꞌagy myiṉ̃än cooc jaꞌa Dios jaduhṉ tøø miänaꞌañ coo jaꞌa pigänaꞌc‑hajxy ween yhøy maa jaꞌa Dioscøxpän. 
\p  
\v 17 Mänitä Jesúshajxy jim̱ chohṉ̃. Mänit hajxy ñøcxy maa jaꞌa cajpt hänajty xiøhatiän Betania. Jim̱ hajxy jaduhṉ chuunajxy. 
\p  
\v 18 Coo jiobøøyy, mänitä Jesúshajxy wyiimbijty. Yähóꞌcäp hajxy hänajty.  
\v 19 Tuꞌhaamnøcxpä piids hajxy jaduhṉ piaaty. Pero cabä tii tøøm hänajty miøødä. Haagä haay hänajty jeꞌe. Mänitä Jesús jaꞌa piids ñämaayy: 
\p ―Ni mänaa miic̈h mgaꞌa tøømbejtägatsaaṉnä. 
\p Mänitiä jaꞌa piids jaduhṉ jiaanc̈h tøøc̈h.  
\v 20 Coo jaꞌa Jesús miäguꞌughajpähajxy jaduhṉ yhijxy, mänit hajxy jiaanc̈h tehm̱ yagjuøøyy. Mänitä Jesús miäyajtøøw̱ä: 
\p ―Neby yøꞌø piids jaduhṉ paquiä jiaanc̈h tøøch. 
\p  
\v 21 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Näꞌägä tøyhájthøch mijts nnämaꞌay, coo hajxy hamuumduꞌjoot mjaanc̈h mäbǿgät, hotyiijä hajxy jaduhṉ mjádät, nébiøch yøꞌø piids jaduhṉ tøø nyajtøꞌøc̈hän. Coo yøꞌø tuṉ hajxy jaduhṉ mnämáꞌawät: “Juaꞌads jim̱, nøcx mejjiooty tägøꞌøw”, mänit jaduhṉ jiaanc̈h tägǿꞌøwät.  
\v 22 Pø mjaanc̈h mäbøjp hajxy jaduhṉ, coo jaꞌa Dios hajxy tijaty mmäyujwáꞌanät, mänit hajxy jaduhṉ xmióꞌowät. 
\p  
\v 23 Mänitä Jesús tiägøøyy tsajtøgooty. Mänit tiägøøyy yajnähixøøbiä. Mänitä teedywiindsøṉhajxy miejch møødä martuumädøjc. Mänitä Jesús miäyajtøøw̱ä: 
\p ―Pøṉ miic̈h cuhdujt tøø xmioꞌoy coo miic̈h yaa mhanéꞌemät. 
\p  
\v 24 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Cooc̈h mijts jaꞌa tøyhajt xmióꞌowät nébiøch mijts cham̱ nmäyajtøwaꞌañän, mänítøch mijts jaꞌa tøyhajt nmoodiägátsät pǿṉhøch jaꞌa cuhdujt tøø xmioꞌoy cooc̈h yaa nhanéꞌemät.  
\v 25 Pøṉä Juan jaduhṉ quejx mäyajnäbejpä, Dios tøgä jäyaꞌayä. 
\p Cab hajxy ñäꞌä hadsooyy. Mänit hajxy tiägøøyy yajcapxiøøbiä: 
\p ―Coo hajxy nhadsóow̱ämät coo jaꞌa Dios quiejxy, mänit hajxy xmiäyajtøwáaṉäm tii jaꞌa Juan miädiaꞌagy hajxy coo tøø ngaꞌa mäbǿjcäm.  
\v 26 Ni jaduhṉ quiaꞌa hoyyä coo hajxy nhadsóow̱ämät coo jäyaꞌay jaduhṉ quiejxy; cabä cuꞌughajxy jaduhṉ yhojiäwǿꞌøwät. Jaduhṉ hajxy miänaꞌañ cooc jaꞌa Juan Dyiosquex̱iä. 
\p  
\v 27 Mänitä Jesús ñämaayyä: 
\p ―Cab højts nnajuøꞌøy. 
\p Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Cábøch nnägapxaam̱bä pǿṉhøch jaꞌa cuhdujt tøø xmioꞌoy cooc̈h yaa nhanéꞌemät. 
\p  
\v 28 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Chaads mijts cuento tuꞌug nyajmøødmädiaꞌagaꞌañ. Jii jäyaꞌay hijty tuꞌug; metscä yhuung hänajty. Mänitä yhuung ñämaayy tuꞌug: “Huung, nøcx jim̱ huuc tuṉ maac̈h ndsaatypcam̱än.”  
\v 29 Mänitä yhuung yhadsooyy: “Cábøch nnøcxaꞌañ.” Pero mänit wyiinmahñdyhajty jadähooc coo jaduhṉ ñøcxáaṉgumbä.  
\v 30 Mänitä yhuung tuꞌug ñämáaguiumbä coo ñǿcxät tuum̱bä. Mänit yhadsooyy coo ñøcxaꞌañ. Pero cab jaduhṉ ñäꞌä nøcxy.  
\v 31 Mädyii craa jaduhṉ cudiuuṉ nebiä tieedy hänajty tøø miänaꞌañ. 
\p Mänit hajxy yhadsooyy: 
\p ―Jaꞌa jawyiinhajpä. 
\p Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Näꞌägä tøyhájthøch mijts nnämaꞌay, jawyiin jaꞌa yajnähjuudiuutpädøjc‑hajxy tiägøꞌøwaꞌañ Dioswiinduum møødä cuhhiṉdoꞌoxiøjc‑hajxy. Pero mijts, høx̱haam mijts mdägøꞌøwaꞌañ.  
\v 32 Jaꞌa Juan mäyajnäbejpä, hoy mijts xjia yajnähixøøyy neby hajxy hoy mwädítät, cab hajxy mmäbøjcy. Jaꞌa yajnähjuudiuutpädøjc‑hajxy møødä cuhhiṉdoꞌoxiøjc‑hajxy, jeꞌeds hajxy jaduhṉ mäbøjc. Hoy mijts mja hijxy coo hajxy miäbøjcy, caj mijts mwiinmahñdyhajty jadähooc coo hajxy mmäbǿjpät. 
\p  
\v 33 ’Chaads mijts cuento tuꞌug nyajmøødmädiaꞌagáaṉgumbä. Jii jäyaꞌay hijty tuꞌug naax̱møød. Mänitä tsaatypcam̱ quiojy. Mänit curaa piädaacy. Mänitä tsaatyñøøxeeꞌxøhñdy ñädajøøyy tsaajooty. Mänitä häñaꞌawøhñdy cøxp quiojy. 
\p ’Mänitä wiingjäyaꞌay jaꞌa tsaatypcam̱ hajxy yaghajoodiujcä. Mänita cudsaatypcam̱ jim̱ chohṉ̃, ñøcxy jäguem̱.  
\v 34 Coo jaꞌa tsaatyptuc yhabaaty, mänitä cudsaatypcam̱ miejtstägajch. Mänitä mioonsä quiejxy coo jaꞌa tsaatyp hajxy yajmédsät mäduhṉ̃tiä hajxy hänajty mioꞌowaꞌañii.  
\v 35 Mänitä mioonsähajxy miájtsäxä; jaꞌa naax̱hajoodiujpähajxy jaduhṉ mämajts. Wojpä mähdiøjc tuꞌug; yaghoꞌcä tuꞌugpä; caꞌtsä tuꞌugpä.  
\v 36 Mänitä cudsaatypcam̱ jaꞌa mioonsä quiejxy maas may. Jaanä jaduhṉ hajxy yhayoow̱híjxäbä. 
\p  
\v 37 ’Mänitä yhamdsoo huung jaduhṉ quiejxy coo tyijy jaduhṉ wyiingudsähgǿøyyäxät.  
\v 38 Pero coo yhuung jaduhṉ yhíjxäxä, mänitä naax̱hajoodiujpähajxy ñiñämaayyä: “Coo yøꞌø craa jaꞌa tieedy yhóꞌogät, mänit yøꞌø craa jaꞌa tsaatypcam̱ miämähmøꞌøwaꞌañ. Tsøg hajxy yaghóꞌcäm. Mänit højts jaꞌa tsaatypcam̱ jaduhṉ nmämähmǿøyyämät.”  
\v 39 Mänit hajxy jiaanc̈h majch. Mänit hajxy yhøxjuijpädsøøm̱y. Mänit hajxy yaghoꞌcy.  
\v 40 Hoorä, coo jaꞌa cudsaatypcam̱ jaduhṉ miédsät, nebiä naax̱hajoodiujpähajxy tiunaꞌañii. 
\p  
\v 41 Mänit hajxy yhadsooyy: 
\p ―Yaghoꞌtägatsáaṉäp hajxy jaduhṉ jeꞌeguiøxpä coo hajxy quiaꞌawiindøyyä. Mänitä wiingjäyaꞌay jaꞌa naax̱ yaghajoodiugaꞌañ, pøṉä tsaatyp jaduhṉ yegaam̱b coo jaꞌa tsaatyptuc yhabáadät. 
\p  
\v 42 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Nej, cajnä jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy mgapxyñä maa jaduhṉ myiṉ̃än cujaayä: 
\q1 Jaꞌa tsaa mädyii jaꞌa tøjcojpähajxy quiaꞌa näꞌägä cumaayy, 
\q1 jeꞌe näꞌägä tuuṉdsohṉ. 
\q1 Dios jaduhṉ pädaac, paady højts njaanc̈h tehm̱ yagjuøꞌøy. 
\m (Jesús jaduhṉ hamdsoo niyajmäbaatä nebiä tsaajän jeꞌeguiøxpä coo hänajty quiaꞌa tsocy quiaꞌa meeꞌxyíijäm jaꞌa cuꞌug. Pero moꞌowáaṉäp jaꞌa Jesús jaꞌa møjtuuṉg jaꞌa hodiuuṉg hänajty.)  
\v 43 Paady, xpiøgáaṉäp jaꞌa mguhdujt hajxy coo hajxy jim̱ mdägǿꞌøwät Dioswiinduum. Wiingjäyáꞌayäts jaduhṉ tägøꞌøwaam̱b pønjaty jaduhṉ howiädijp.  
\v 44 Pøṉ jaduhṉ cáꞌawäp yøꞌø tsaanähgøxp, tägóyyäp jaduhṉ. Y coo pøṉ jaduhṉ ñähgahbedǿøjät yøꞌø tsáajäm, jaanä tägóyyäp jeꞌebä. 
\p  
\v 45 Coo jaꞌa teedywiindsøṉhajxy jaduhṉ miädooyy møødä fariseodøjc‑hajxy, mänit hajxy ñajuøøyy coo hajxy hänajty tøø miädiaꞌagyii jaꞌa Jesúsäm.  
\v 46 Mänitä teedywiindsǿṉ jaꞌa Jesús hajxy jia madsaaṉ̃; cab hajxy ñäꞌä majch jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa cuꞌug hajxy hänajty chähgøꞌøy; hix̱, jaduhṉä cuꞌughajxy hänajty miänaꞌañ cooc jaꞌa Jesús jaꞌa Diosmädiaꞌagy hänajty yajwaꞌxy. 
\c 22  
\p  
\v 1 Mänitä Jesús tiägǿøguiumbä mädiaacpä. Mänit miänaaṉ̃: 
\p  
\v 2 ―Maa jaꞌa Dios yhaneꞌemiän, jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe nebiä rey tuꞌugän. Yajpøgaam̱by jaꞌa yhuung hänajty jeꞌe. Yagjadáaṉäp jaꞌa cay jaꞌa huꞌug hänajty jeꞌe.  
\v 3 Mänitä mioonsähajxy quiejxy woobä wijtspä; pero cabä jäyaꞌayhajxy hänajty ñøcxaꞌañ mägaabiä.  
\v 4 Mänitä rey jaꞌa mioonsä quiéjxcumbä. Mänit miänaaṉ̃: “Nøcx hajxy nämaꞌaw coo jaꞌa cay jaꞌa huꞌugy tøø quiøønä, cooc̈hä waj tøø nyajyaghoꞌogyii jaꞌa niꞌxpä. Tøø jaꞌa cayiibä yhabaady; weends hajxy miṉ quiay.”  
\v 5 Pero cabä jäyaꞌayhajxy ñäꞌägädä mäbøjcy. Tuꞌjäyaꞌay ñøcxy maa jaꞌa quiam̱än; tuꞌjäyaꞌay ñøcxy tooꞌpä.  
\v 6 Mänitä rey mioonsähajxy miájtsäxä jaꞌa jäyaꞌayhajxy hänajty jaac jim̱bä. Mänit hajxy yaghäyoow̱hijxy; yaghoꞌcä hajxy jaduhṉ.  
\v 7 Mänitä rey yhawaꞌandaacy. Mänitä soldadohajxy quiejxä mäyaghoꞌpä. Jaꞌa hajxy hänajty tøø mioonsäyaghóꞌoguiäbä, jeꞌe hajxy nøcxy yaghoꞌogyii; møødä quiajpthajxy nøcxy ñóꞌcäxä.  
\v 8 Mänitä rey jaꞌa mioonsähajxy ñämaayy: “Tøø jaduhṉ yhabaady cooc̈hä nhuung jaduhṉ piøgaꞌañ. Pero jaꞌa jäyaꞌayhajxy tøø nja woy tøø nja wíchäbøch, cab hajxy hawiinmats myínät.  
\v 9 Nøcx hajxy wow̱ wits pønjaty hajxy mbaatyp jim̱ tuꞌhaam.”  
\v 10 Mänitä mioonsähajxy hoy wioy wyich nägøx̱iä, pønjaty hajxy jaduhṉ piaatyp, møødä hojiäyaꞌay møødä haxøøgjäyaꞌay. Mänítädsä tøjc jaduhṉ yhujch. 
\p  
\v 11 ’Mänitä rey tiøjtägøøyy woybä wichpä hijxpä. Mänitä craa tuꞌug yhijxä, cabä wyit hänajty yhoyyä.  
\v 12 Mänit ñämaayyä: “Mäguꞌughajpä, cab yøꞌø mwit yaa hawiinmäts mmädägǿꞌøwät maa jaꞌa pøc jaduhṉ jiadyiijän.” Pero cabä craa ñäꞌä hadsoowiimbijty.  
\v 13 Mänitä rey jaꞌa mioonsä ñämaayy, jaꞌa hajxy hänajty tex̱ycøøbiä: “Cøꞌøxots tecyxiots yøꞌø craa. Mänit hajxy mhøxjuijpädsǿm̱ät maa wyiingoodsän. Jim̱ jaduhṉ jiøꞌøwaꞌañ xiuudsaꞌañ.”  
\v 14 Nämay hajxy jia møjyaꞌaxaꞌañii, pero näweeṉ̃tiä hajxy jaduhṉ wyiimbiwaꞌañii. 
\p  
\v 15 Mänitä fariseoshajxy jim̱ chohṉ̃. Mänit hajxy quiojyquiapxytiuuṉ̃ coo jaꞌa Jesús hajxy jiøjcapxøꞌøwaꞌañ neby hajxy jaduhṉ yajnähdsǿmät.  
\v 16 Mänitä miäguꞌughajpähajxy quiejxy møødä Herodes miäguꞌughajpähajxy. Mänitä Jesús hajxy ñämaayy: 
\p ―Wiindsǿṉ, nnajuøøby højts coo miic̈h jaꞌa tøyhajt myecy, coo jaꞌa Diostuꞌu myajnähixøꞌøy. Caj miic̈h mmøjpädaꞌagy nebiaty jaꞌa cuꞌughajxy miädiaꞌagy; caj miic̈h mmøjpädaꞌagy pøṉ tyijy møjcuhdujtmøød.  
\v 17 Højts capxwíjjäc. Nej, hahixøøby jaduhṉ coo jaꞌa gobiernä xädøꞌøñ mmóꞌowädä, jaꞌa jim̱ tsänaabiä Roma. 
\p  
\v 18 Ñajuøøbiä Jesús hänajty coo hänajty jia jøjcapxøꞌøwaꞌañii. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Haxøøg mijts mwiinmahñdyhajxy, hoy hajxy mja nibiädaꞌagyii nebiä hojiäyaꞌayän. Tiic̈h hajxy coo xjia jøjcapxøꞌøwaꞌañ.  
\v 19 Tsøgä xädøꞌøñ tuꞌug huuc híjxäm. 
\p Mänitä Jesús waꞌxxiädøꞌøñ miooyyä.  
\v 20 Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Pøṉ yhahädiuuṉnax̱y hädaaduhṉ; pøṉ xiøø hädaaduhṉ. 
\p  
\v 21 Mänit hajxy yhadsooyy: 
\p ―Jaꞌa gobiernä. 
\p Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Mmóꞌowäbä gobiernä hajxy mädyii jeꞌe jieꞌe; y mmóꞌowäbä Dios hajxy mädyii jeꞌe jieꞌe. 
\p  
\v 22 Coo hajxy jaduhṉ miädooyy, mänit hajxy yagjuøøyy. Mänit hajxy wyiimbijnä. 
\p  
\v 23 Mänitxøø jaꞌa saduceodøjc‑hajxy näjeꞌe miejch maa jaꞌa Jesúsän. Jaduhṉ hajxy hänajty miänaꞌañ cooc tyijy hajxy ngaꞌa jujypiøjtägatsáaṉäm. Mänitä Jesús hajxy ñämaayy: 
\p  
\v 24 ―Wiindsǿṉ, jaꞌa Moisés jecy mänaaṉ, coo jaꞌa pøcy‑yaꞌadiøjc yhóꞌogät, jaꞌa cajpä yhuung, mänítädsä piuhyaꞌay jaꞌa yaamgtoꞌoxy wyiingpǿgät, nebiä yaamgtoꞌoxy jaduhṉ yhuungpáadät jaꞌa yaꞌadiøjcøxpä, jaꞌa tøø yhóꞌoguiäbä.  
\v 25-26 Bueno, näjuxtujc hajxy hijty tuꞌqueꞌex, haagä yaꞌadiøjc. Jaꞌa coobhuung, jayøjp jaduhṉ piøjcy; mänit yhoꞌcy. Cabä yhuung hänajty. Mänítädsä jiädsøm̱y jaꞌa yaamgtoꞌoxy wyiingpøjcy. Mänítäts jeꞌe yhóꞌcumbä. Mänítädsä miädägøøgpä jaduhṉ jiájcumbä. Jaduhṉ hajxy nägøx̱iä jiajty møødä miäjuxtujcpä.  
\v 27 Mänitä toꞌoxiøjc yhoꞌpä høx̱haam.  
\v 28 Bueno, coo hajxy jaduhṉ jiujypiǿgät, mädyii tehm̱ tiøybä hänajty toꞌoxiøjc‑hadaam̱b, jaꞌa näjuxtujcpä puhyaꞌayhajxy, jaꞌa hajxy hänajty tøø jia pǿquiäbä. 
\p  
\v 29 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Caj mijts jaꞌa tøyhajt mnäꞌägädä møødä. Cabä Diosmädiaꞌagy hajxy mhix̱iä ni jaꞌa Diosmäjaa.  
\v 30 Coo jaꞌa jäyaꞌayhajxy jiujypiøgaꞌañ, cab hajxy hänajty piøgaꞌañ, ni cabä yhuung hajxy hänajty yajpøgaꞌañ. Jaduhṉ hajxy yhidaꞌañ nebiä Diosmoonsähajxiän, jaꞌa hajxy jim̱ tsajpootypä.  
\v 31 Hamdsoo jaꞌa Dios hajxy jaduhṉ tøø xñämaꞌay cujaayhaam coo jaꞌa jäyaꞌayhajxy jiujypiøgaꞌañ:  
\v 32 “Xwyiingudsähgǿøbiøch jaꞌa Abraham møødä Isaac møødä Jacob.” Hoorä, wiingudsähgǿøyäp jaꞌa Dios jaꞌa jujcyjiäyaꞌayhájxiäm. Cab jaduhṉ wyiingudsähgøꞌøyii jaꞌa hoꞌogyjiäyaꞌayhájxiäm. 
\p  
\v 33 Coo jaꞌa cuꞌughajxy jaduhṉ miädooyy nebiä Jesús hänajty yajnähixøꞌøy, mänit hajxy yagjuøøyy. 
\p  
\v 34 Coo jaꞌa fariseoshajxy jaduhṉ miädoyhajty coo jaꞌa Jesús quiaꞌa yajmäjädaacy jaꞌa saduceos, mänitä fariseoshajxy yhamugøøyy.  
\v 35 Jim̱ä fariseo hänajty tuꞌug; ley‑yajnähixøøby hänajty jeꞌe. Jaꞌa Jesús hänajty jøjcapxøꞌøwáaṉäp. Mänitä Jesús miäyajtøøw̱ä: 
\p  
\v 36 ―Wiindsǿṉ, mädyii cuhdujt maas møj maa jaꞌa ley myiṉ̃än. 
\p  
\v 37 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―“Wiingudsähgøꞌøw jaꞌa nDioshájtäm hamuumduꞌjoot; mäbøjcä jaꞌa miädiaꞌagy; mjahmiédsäp cøjxtaꞌaxiøø.”  
\v 38 Hädaa cuhdujt, jawyiin jaduhṉ myiṉ̃ maa jaꞌa leyän y maas møj jaduhṉ.  
\v 39 Jaanä jaduhṉ jaꞌa miämetspä miänaam̱bä: “Møødnijiootpaadøø jaꞌa mmäjøøn jaꞌa mmädøjc hamuumduꞌjoot.”  
\v 40 Hädaa cuhdujt metspä, jaꞌa ley yhøjx tiecy jaduhṉ møødä cøx̱iä mäduhṉ̃tiä jaꞌa Diosmädiaꞌagy‑yajwaꞌxpähajxy tøø miädiaꞌagy. 
\p  
\v 41 Jim̱nä jaꞌa fariseoshajxy hänajty tiänaꞌayñä.  
\v 42 Mänitä Jesús miäyajtøøyy: 
\p ―Waam̱b mijts mmänaꞌañ jaꞌa Cristocøxpä. Pøṉ jeꞌe yhaphajpy tieedyhajpy. 
\p Mänit hajxy yhadsooyy: 
\p ―David yhap yhoc jeꞌeduhṉ. 
\p  
\v 43 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Pero jaꞌa Dioshespíritucøxpä jaꞌa David jaꞌa Cristo ñämaayy: “Wiindsǿṉ.” Jaduhṉä David miänaaṉ̃: 
\q1  
\v 44 Tøøc̈hä Dios jaꞌa nWiindsǿṉ xñämaayyä: 
\q1 “Häñaꞌaw yaa hahooyhaam̱by høxtä coonä jaꞌa mmädsip jaduhṉ quiaꞌa mäjädáꞌagät”, 
\q1 nøm̱ä Dios miänaaṉ̃. 
\m  
\v 45 Bueno, pø tøø jaꞌa David jaꞌa Cristo ñämaꞌay: “Wiindsǿn”, nébiäts jaduhṉ yhaphat yhoc‑hádät. 
\p  
\v 46 Caj pøṉ waam̱b ñäꞌägädä hadsooyy. Y cabä Jesús waam̱b miäyajtǿøw̱änä høxtä coonä hänajty yhoꞌogaꞌañ. 
\c 23  
\p  
\v 1 Mänitä Jesús jaꞌa cuꞌug ñämaayy møødä jiamiøødhajxy: 
\p  
\v 2 ―Jaꞌa ley‑yajnähixøøbiädøjc møødä fariseoshajxy, cuhdujtmoꞌoy hajxy jaduhṉ coo jaꞌa Moisés miädiaꞌagy hajxy yajnähixøøyyä.  
\v 3 Mgudiúnäp hajxy jaduhṉ waam̱baty hajxy xñämaꞌay. Pero cab hajxy mbahíxät nebiaty hajxy jiatcøꞌøy. Cabä yhamdsoo mädiaꞌagy hajxy quiudiuṉ̃.  
\v 4 Hanax̱iä hajxy tsipjaty yajnähixøꞌøy; y mänaam̱b hajxy jaduhṉ coo jaꞌa cuꞌug tsipcøxp quiudiúnät. Pero cab hajxy hamdsoo quiudiuṉ̃.  
\v 5 Jaanc̈h tehm̱ yajcumayaam̱b hajxy maa jaꞌa cuꞌugwiinduumän. Paadiä nocyquiujaaybä hajxy yajxóṉ yajniwyiinnähgopxodsøꞌøyii; paady hajxy yajniguiøꞌøxodsøꞌøyii. Paadiä wit hajxy piägøꞌøy jaꞌa høxyoṉ̃bä.  
\v 6 Coo hajxy maa miägay, häñaꞌawaam̱b hajxy hänajty maa jaꞌa meexäteecän. Y coo hajxy ñøcxy tsajtøgooty, häñaꞌawaam̱b hajxy hänajty maa jaꞌa häñaabiejt yajxoṉbän.  
\v 7 Coo hajxy maa wiädity cajptooty, yajwiingudsähgøꞌøwaam̱b hajxy hänajty maa jaꞌa cuꞌugän. Yajnämaꞌawaam̱b hajxy hänajty: “Wiindsǿṉ.” 
\p  
\v 8 ’Pero mijts, cab hajxy mmänáꞌanät coo jaꞌa cuꞌug hajxy xñämáꞌawät: “Wiindsǿṉ.” Tuꞌugä mWiindsøṉhajxy jaduhṉ; jaꞌa Cristo jeꞌe. Jaduhṉ hajxy mnijiäwøꞌøwǿøjät nebiä tuꞌqueꞌexpän.  
\v 9 Cab hajxy pøṉ mnämáꞌawät: “Teedy”, hädaa yaabä naax̱wiimbä. Tuꞌugä mDeedyhajxy jim̱ cøxp.  
\v 10 Cab hajxy mmänáꞌanät coo pøṉ xñämáꞌawät coo hajxy xquiopc‑hádät. Tuꞌjayaꞌay hajxy jaduhṉ xyhanéꞌemät; jaꞌa Cristo jeꞌe.  
\v 11 Pøṉ jaduhṉ puhbejp jaꞌa jiamiøødhajxy, jeꞌedsä møjtuuṉg jaduhṉ paadaam̱b maa mijtsän.  
\v 12 Hix̱, pøṉ jaduhṉ yajcumayaam̱b, cabä møjtuuṉg jaduhṉ piaadaꞌañ. Pero pøṉ jaduhṉ caꞌa yajcumayaam̱b, jeꞌedsä møjtuuṉg jaduhṉ paadaam̱b. 
\p  
\v 13 Mänitä ley‑yajnähixøøbiädøjc‑hajxy ñämaayyä møødä fariseoshajxy: 
\p ―Jaduhṉ mijts mnibiädaꞌagyii nebiä hoyhänaꞌcän; pero cab hajxy mhoyhänaꞌcä. Haxøøg hajxy mjadaꞌañ mhabetaꞌañ. Cab hajxy jim̱ mdägøꞌøwaꞌañ maa jaꞌa Dioswiinduumän, y cab hajxy jaduhṉ mmänaꞌañ coo wiinghänaꞌc jim̱ tiägǿꞌøwät, hoy hajxy hänajty hamdsoo jia mänaꞌañ coo hajxy jim̱ tiägøꞌøwaꞌañ. 
\p  
\v 14 ’Xiøøbä jaꞌa Dios hajxy jejcy tøø mnäꞌä paꞌyaꞌaxy. Mänitä yaamgtoꞌoxy jaꞌa tiøjc hajxy mbøjcä. Paady hajxy hoyhoy mdsaac̈hpøgaꞌañ. 
\p  
\v 15 ’Wiinduhm̱yhagajpt jamiøød hajxy nax̱y mhøxtaꞌay pøṉ jaduhṉ xmiøødtúnäp maa jaꞌa mguhdujthajxiän. Y coo hajxy hänajty tøø mbaady, mänitä haxøøgcuhdujt hajxy myajnähixøꞌøy. Maas haxøøg hajxy jaduhṉ jiatcøꞌøwaꞌañ quejee mijts. 
\p  
\v 16 ’Cab hajxy hoy mnäꞌägä yajnähixøꞌøy. Jaduhṉ hajxy mmänaꞌañ; coo hajxy hänajty tii myajwiinwaaṉøꞌøwaꞌañ, coo jaꞌa tsajtøjc mgapxpáadät, cab tyijy jaduhṉ ñejpiä coo hajxy mgaꞌa cudiúnät neby hajxy hänajty tøø myajwiinwaaṉøꞌøyän. Pero jaduhṉ hajxy mmänaam̱bä, coo jaꞌa oro hajxy mgapxpáadät, jaꞌa jiiby tsajtøgootypä, tsipcøxp hajxy tyijy mgudiúnät.  
\v 17 Mguhmäñøøby hajxy jaduhṉ; cab hajxy tii mwiinjuøꞌøy. Haa caꞌa, maas tsoobaatp jaꞌa tsajtøjc quejee jaꞌa oro. Hix̱, Dios jaꞌa tsajtøjc jaduhṉ cunuuꞌx. Jaꞌa oro, ñäꞌä yajmägunuuꞌxøøyy jeꞌeduhṉ.  
\v 18 Jaanä jaduhṉ hajxy mmänaam̱bä, coo mgapxpáadät jaꞌa cuyoxøhñdy, cábäc tyijy jaduhṉ ñejpiä coo mgaꞌa cudiúnät. Pero jaduhṉ hajxy mmänaam̱bä, coo hajxy mgapxpáadät tijaty tøø mguyoxøꞌøy, tsipcǿxpäc tyijy jaduhṉ mgudiúnät.  
\v 19 Nej, cab hajxy mnajuøꞌøyä coo jaꞌa cuyoxøhñdy miaas tsoobaady quejee tijaty hajxy mguyoxøøby.  
\v 20 Pøṉ jaduhṉ capxpaatp jaꞌa cuyoxøhñdy, jaanä jaduhṉ quiapxpaatpä tijatycøxpä jaꞌa jäyaꞌayhajxy jiiby tøø quiuyoxøꞌøy.  
\v 21 Pøṉ jaduhṉ capxpaatp jaꞌa tsajtøjcøxpa, jaanä Dios quiapxpaatpä, jaꞌa jiiby tsänaabiä tsajtøgooty.  
\v 22 Pøṉ jaduhṉ capxpaatp jaꞌa tsajpootyp, jaanä Dios yhäñaabiejt quiapxpaatpä, møødä Dios jaꞌa jim̱ häñaabiä. 
\p  
\v 23 ’Mijts myajcopcøøby mädyii caꞌa tsoobaatp coo hajxy hänajty tii mguyoxøꞌøwaꞌañ maa jaꞌa tsajtøjcän. Pero cabä Diosmädiaꞌagy hajxy myajcopcøꞌøy coo jaduhṉ miänaꞌañ coo mhojiäyaꞌayhádät, coo hojioot mmøødhádät, coo jaꞌa Diosmädiaꞌagy mmäbǿgät. Maas hoy jaduhṉ coo hajxy mgudiúnät caꞌxy pedyii.  
\v 24 Jaduhṉ mäwíinäts hajxy myajwiinhixøꞌøy nebiä wiindspän; cab hajxy myajcopcøꞌøy mädyii tsoobaatp. 
\p  
\v 25-28 ’Jaduhṉ mijts mja wiꞌi quiähxøꞌøgaꞌañ nebiä hoyhänaꞌcän maa jaꞌa cuꞌugwiinduumän. Pero haxøøgwiinmahñdy hajxy mmøød. Tsipcøxp jaꞌa mhaxøøgwiinmahñdy hajxy mnajtshixǿꞌøwät, jaduhṉ hajxy tøyhajt hoy mhídät. 
\p  
\v 29 ’Nax̱y hajxy yajxóṉ mguhmuuc̈h maa jaꞌa Diosquex̱ypähajxy jecy ñaax̱tägøøyyän. Hojiäyaꞌayhajxy hijty.  
\v 30 Mänit hajxy mmänaꞌañ: “Coo højts häxøpy jecy tøø njugyhájtäm, cabä nhap ndeedy hajxy häxøpy tøø nbuhbéjtäm coo jaꞌa Diosquex̱ypä hajxy yaghoꞌcy.”  
\v 31 Cab jaduhṉ tiøyyä. Tøø jaꞌa mhap mdeedy hajxy häxøpy mbajatcøøbiä;  
\v 32 y jaduhṉ hajxy mjaanc̈h pajatcøꞌøwaam̱bä. 
\p  
\v 33 ’Jaduhṉ mäwíinäts hajxy mgaꞌawiindøyyä nebiä tsahṉ̃diän. Hoyhoy hajxy jaduhṉ jiiby mdsaac̈hpøgaꞌañ møjcuꞌuhaam.  
\v 34 Nguexáam̱biøch jaꞌa Diosquex̱ypä maa mijtsän, møødä cuhwijypiä, møødä yajnähixøøbiä. Näjeꞌe hajxy myaghoꞌogaꞌañ; näjeꞌe hajxy mmøjpahbedaꞌañ cruzcøxp; näjeꞌe hajxy mwobhoꞌogaꞌañ tsajtøgooty. Näjeꞌe hajxy mbäboꞌowaꞌañ cajpt‑cajpt.  
\v 35 Mijts jaduhṉ mmøødhadaam̱by jaꞌa pojpä coo jaꞌa hojiäyaꞌayhajxy nägøx̱iä yaghoꞌcä møødä Abel møødä Zacarías, jaꞌa Berequías yhuung. Tsajtøgooty jaꞌa Zacarías yaghoꞌcä; jaꞌa mhap jaꞌa mdeedyhajxy jaduhṉ jecy jatcøøyy.  
\v 36 Tehm̱ tiøyhajt jaduhṉ, mijts jaꞌa pojpä mmøødhadaam̱by. 
\p  
\v 37 ’Mijts Jerusalénpäjäyaꞌay, tøø jaꞌa Diosquex̱ypä hajxy mguhgaꞌac̈h. Jaduhṉ mäwíinhøch mijts mayhooc tøø nja näwaꞌañ nebiä tseey jaꞌa yhuung ñähmuhx̱tägoyyän; pero caj mijts myajnäwaꞌanaꞌañ.  
\v 38 Mobädájpøch mijts nnähgueꞌegaꞌañ,  
\v 39 y cábøch jaduhṉ xyhixaaṉnä høxtä cóonøch hänajty ngädaactägatsaꞌañ. Mänit hajxy mmänaꞌanaꞌañ: “Tsøc yøꞌøyaꞌay wiingudsähgǿøyyäm, yøꞌøyaꞌay Diosquex̱ypä.” 
\c 24  
\p  
\v 1 Mänitä Jesúshajxy piädsøøm̱y tsajtøgooty. Mänitä Jesús ñämaayyä jaꞌa miäguꞌughajpähajxy: 
\p ―Huug hix̱ yøꞌø møj tsajtøjc. 
\p  
\v 2 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Tehm̱ tiøyhájthøch mijts nnämaꞌay, yøꞌø møj tsajtøjcä, cøxaam̱b jaduhṉ piumaꞌañ; cøxaam̱b jaduhṉ quiuhdägoyyaꞌañ. 
\p  
\v 3 Mänit hajxy ñøcxy maa jaꞌa Olivostuṉän. Mänitä Jesús yhøxtaacy naax̱wiin. Mänitä Jesús hameeꞌch ñämaayyä jaꞌa miäguꞌughajpähajxy: 
\p ―Højts hawáaṉäc mänaa yøꞌø tsajtøjc jaduhṉ piumaꞌañ. Mädyii hijxtahṉd jaduhṉ cähxøꞌøgaam̱b coo hänajty mgädaactägatsaꞌañ, coo jaꞌa naax̱wiimbä hänajty wyiimbidaꞌañ. 
\p  
\v 4 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Caꞌa hajxy myajwiinhøøñ.  
\v 5 Minaam̱b hajxy nämay. Jaduhṉ hajxy ñibiädaꞌagaꞌañii nébiøch høøc̈hän. Jaduhṉ hajxy miänaꞌanaꞌañ: “Høøc̈h jeꞌe Cristo.” Nämayyä jäyaꞌay yajwiinhøønaꞌañ.  
\v 6 Mänit hajxy mmädoyhadaꞌañ coo jaꞌa tsip jaduhṉ tøø piädøꞌøgy. Pero cab hajxy mdsähgǿꞌøwät. Tsipcøxpä häyohn jaduhṉ jiadaꞌañii. Pero cajnä hänajty yhabaady coo jaꞌa naax̱wiimbä hänajty wyiimbidaꞌañ.  
\v 7 Cajpthaam hajxy jaduhṉ ñimiädsibøꞌøwaꞌañii. Naxaam̱bä yuubaꞌam wiinduhm̱yhagajpt møødä hujx.  
\v 8 Pero näꞌä tsohṉdaacnä jaꞌa tsøꞌty hänajty jaduhṉ. 
\p  
\v 9 ’Mänit mijts myaghäyoow̱hixaꞌañ myajyaghoꞌogaꞌañ. Mänit mijts myajmähaṉhadaꞌañ maa jaꞌa høøc̈hcøxpän wiinduhm̱yhagajpt.  
\v 10 Mänitä Dios hajxy ñajtshixøꞌøwaꞌañ nämay. Mänit hajxy ñimiähaṉhadaꞌañii hamiṉ̃ haxøpy møødä hajxy tijaty yajniñähdsømaꞌañii.  
\v 11 Wäditaam̱bä høhṉdaacpähajxy hänajty may. Mänaꞌanaam̱b hajxy hänajty cooc tyijy hajxy wiädity jaꞌa Dioscøxpä. Nämayyä cuꞌughajxy yajwiinhøønaꞌañ.  
\v 12 Cab hajxy ñimiäguꞌughadáaṉänä jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa haxøøgpä hänajty jiaanc̈h tehm̱ wiädity.  
\v 13 Pero pønjaty jaduhṉ caꞌa jøjwaꞌadsaam̱b, jeꞌeds jaꞌa hoybä paadaam̱b.  
\v 14 Wiinduhm̱yhagajpt jaꞌa mädiaꞌagy wiäditaꞌañ mädyii jaduhṉ mänaam̱b coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa yajcähxøꞌøgaꞌañ. Cøxaam̱bä cuꞌughajxy miädoyhadaꞌañ; mänítäts jaꞌa naax̱wiimbä wyiimbidaꞌañ. 
\p  
\v 15 ’(Pøṉ hädaa nocy capxp, ween jaduhṉ wyiinjuøꞌøy.) Jaꞌa Daniel, Dios jaduhṉ jecy quejx. Jeꞌeduhṉ cujahy coo jaꞌa haxøøgpä miedsaꞌañ maa jaꞌa Diostøjcän, y coo mänit jaduhṉ yajmaꞌadaꞌañ. Coo jaꞌa haxøøgpä hajxy mhíxät,  
\v 16 mänit hajxy päyøꞌøguiä mnǿcxät maa jaꞌa tuṉän, mijts yaa tsänaabiä Judeanaaxooty.  
\v 17 Y jaꞌa hajxy hijpä tøjwiing, jaduhyyä hajxy piäyøꞌtǿwät, cab hajxy jaduhṉ tii yajpädsǿm̱ät tøgooty.  
\v 18 Y jaꞌa hajxy jim̱ hijpä camjooty, jaduhyyä hajxy piäyøꞌtǿøbät, cab hajxy jaduhṉ nøcxy tii wyich maa jaꞌa tiøjcän.  
\v 19 Pobre jaꞌa toꞌoxiøjc‑hajxy hänajty maaxhuungmøødpä, møød hajxy hänajty huungyajtsiꞌtspä.  
\v 20 Mmänuuꞌxtáꞌagäp jaꞌa Dios hajxy coo hajxy ween mgaꞌa päyøꞌøgy coo hänajty tiøøchcä, ni jaꞌa pooꞌxxiøøjooty.  
\v 21 Porque jaanc̈h tehm̱ miøc jaꞌa tsaac̈hpä ñaxaꞌañ. Ni mänaa jaduhṉ tøø quiaꞌa jadyii nebiä jaduhṉ jiadaꞌañiijän. Y caj mänaa jiajtägatsaꞌañii jadähoocän.  
\v 22 Pero Dios jaduhṉ tøø yajnähdijy coo jaꞌa tsaac̈hpä jejcy quiaꞌa jadǿøjät, jeꞌeguiøxpä coo chocy jaꞌa tøøbä wyiimbíyyäbä. Coo häxøpy jaduhṉ tøø quiaꞌa yajnähdijy, caj pøṉ häxøpy choꞌogaꞌañ. 
\p  
\v 23 ’Coo mijts pøṉ xñämáꞌawät: “Huug hix̱, chaadsä Cristo”, o “Huug hix̱, xiids jeꞌe”, cab hajxy mmäbǿgät.  
\v 24 Hix̱, minaam̱bä wiinhøhm̱bähajxy; jaduhṉ mäwiin hajxy ñibiädaꞌagaꞌañii nebiä Criston; jaduhṉ mäwíinäts hajxy ñibiädaꞌagaꞌañii nebiä Diosquex̱ypän. Yajcähxøꞌøgaam̱by hajxy jaꞌa hoy‑yagjuøøñäjatypä nebiä cuꞌug hajxy jaduhṉ wyiinhǿønät; høxtä ja wiinhøønáaṉäp hajxy jeꞌebä, jaꞌa Dios tøø wyiimbíyyäbä.  
\v 25 Chaads mijts nnämaꞌay jäguem̱iä.  
\v 26 Coo pøṉ xñämáꞌawät: “Huug hix̱, jim̱ wiädity pactuum”, cab hajxy jim̱ mnǿcxät; o coo hajxy xñämáꞌawät: “Huug hix̱, jiiby jeꞌe yuꞌuc̈htiuum”, cab hajxy mmäbǿgät.  
\v 27 Cooc̈h hänajty nwiimbidaꞌañ, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä, jaduhṉ mäwiin quiähxøꞌøgaꞌañ nebiä wädsucän. Wiinduhm̱yhagájpthøch jaꞌa jäyaꞌayhajxy xyhixaꞌañ.  
\v 28 Tsipcøxp jaduhṉ jiadaꞌañii nébiøch chaa nmänaꞌañ. 
\p  
\v 29 ’Coo jaꞌa tsaac̈hpä hänajty tøø ñajxnä, mänitiä hänajty wyiingoodsøꞌøwaꞌañ; cabä poꞌo hänajty yhanaꞌañ. Chaadsä madsaꞌa may quiaꞌawaꞌañ; chaadsä tsajt chäyuyyaꞌañ.  
\v 30 Mänítøch jaꞌa nhijxtahṉd jim̱ quiähxøꞌøgaꞌañ tsajpootyp cooc̈h hänajty nwiimbidaꞌañ, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä. Mänitä jäyaꞌayhajxy wiinduhm̱yhagajpt jiøꞌøwaꞌañ xiuudsaꞌañ. Mänítøch hajxy xyhixaꞌañ cooc̈h hänajty ngädaꞌagaꞌañ jocjooty. Diosmäjaaháamhøch jaduhṉ ngädaꞌagaꞌañ hajájjäp.  
\v 31 Mänítøch jaꞌa nmoonsä tsajpootypä nhaneꞌemaꞌañ coo ween hajxy møc xiuꞌuxy xuux̱thaam. Mänítøch jaꞌa nwiimbiybähajxy xyajtuꞌugmugaaṉä wiinduhm̱yhagajptpä. 
\p  
\v 32 ’Tsøg jaꞌa tsøꞌty jaduhṉ yajmäbáatäm nebiä piidsquepiän. Coo yhaabiädsøm̱y, mänit hajxy mnajuøꞌøy coo pioodtägøøñä.  
\v 33 Jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe, coo jaꞌa tsøꞌty hajxy jaduhṉ mhíxät, mänit hajxy mnajuǿꞌøwät cooc̈h hänajty mobädajpä nwiimbidaꞌañ.  
\v 34 Tøyhájtäts mijts nnämaꞌay, cooc̈h hänajty nwiimbidaꞌañ, cajnä jäyaꞌayhajxy hänajty quiøx̱y hoꞌogy, jaꞌa hajxy jädaꞌahaty jugyhajpä.  
\v 35 Jaꞌa tsajtwiing jaduhṉ tägoyyaam̱b møødä naax̱wiimbä. Tøjiadaam̱b jaduhṉ nébiøch cham̱ nmädiaꞌaguiän. 
\p  
\v 36 ’Pero ni pøṉ jaduhṉ quiaꞌa najuøꞌøy mänaaxøø jiadaꞌañii ni mäduhnajtä. Ni jaꞌa Diosmoonsä tsajpootypä hajxy quiaꞌa najuøꞌøy. Ni høøc̈h ngaꞌa najuøꞌøy, høøc̈h jaꞌa Dioshuung. Jagooyyä Dios jaduhṉ ñajuøꞌøy, jaꞌa nDeedyhájtäm. 
\p  
\v 37 ’Cooc̈h jaduhṉ nwiimbidaꞌañ, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä, jaduhṉ mäwíinäts hänajty jiadaꞌañii nebiä Noé jecy jiajtiän.  
\v 38 Cajnä Dios jaꞌa nøøgom̱dägoy hänajty quiex̱yñä. Jim̱ä jäyaꞌayhajxy hänajty quiay yhuꞌugy, piøcy yhuꞌugy, høxtä coo jaꞌa Noé hänajty tøø tiägøꞌøy barcojooty.  
\v 39 Ni mänit hajxy hänajty quiaꞌa najuøꞌøyñä høxtä coonä jaꞌa nøøgom̱dägoy miejch. Mänit hajxy cøjx chøm̱duꞌubøgyii. Jaduhṉ mäwíinäts jiadáaṉäbä cooc̈h hänajty nwiimbidaꞌañ, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä.  
\v 40 Mänitxøø jaꞌa yaꞌadiøjc‑hajxy hänajty nämetsc yhidaꞌañ camjooty. Tuꞌug hänajty yajnøcxaꞌañii; tuꞌug hänajty yajmähmøꞌøwaꞌañii.  
\v 41 Metscä toꞌoxiøjc‑hajxy hänajty jiøch. Tuꞌug hänajty yajnøcxaꞌañii; tuꞌug hänajty yajmähmøꞌøwaꞌañii. 
\p  
\v 42 ’Nähix̱ hahixøꞌø hajxy mhídät; cab hajxy mnajuøꞌøy mänaa jaꞌa mWiindsøṉhajxy quiädaꞌagaꞌañ.  
\v 43 Jaduhṉ mäwíinäts jaꞌa cudøjc‑hajxy, coo hajxy jaduhṉ ñajuǿꞌøwät mäduhnajtä jaꞌa meeꞌtspä miedsaꞌañ coods, jujcy hajxy jaduhṉ yhídät, y cabä meeꞌtspä hajxy jaduhṉ yajtøjtägǿꞌøwät.  
\v 44 Jaduhṉ mäwíinäts mijtspä, nähix̱ hahixøꞌø hajxy mhídät. Cábøch mijts xñäꞌägä najuǿꞌøwät mänáajøch jaduhṉ ngädaꞌagaꞌañ, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä. 
\p  
\v 45 ’Jaꞌa moonsäwiindsǿṉ, jeꞌedsä miämoonsä yajcaaby maa jaꞌa wyiindsǿṉ tiøjcän. Hoy jaduhṉ coo jaꞌa wyiindsǿṉ miädiaꞌagy miäbǿjcät, coo cuhwijy tiúnät.  
\v 46 Coo jaꞌa wyiindsǿṉ miédsät, jootcujc jaꞌa moonsä ñijiäwøꞌøwaꞌañii mädyii jaduhṉ cudiuum̱b.  
\v 47 Tøyhájtäts mijts nnämaꞌay, jaduhṉä moonsä piädaꞌagaꞌañii nebiä wyiindsøṉän jim̱ maa jaꞌa wyiindsǿṉ tiøjcän, mäduhṉ̃tiä jaꞌa wyiindsǿṉ hänajty miøødä.  
\v 48 Pero jaꞌa moonsä caꞌa hoybä, jeꞌeds jaduhṉ mänaꞌanaam̱b cooc tyijy jaꞌa wyiindsǿṉ quiaꞌa tsoj medsaꞌañ.  
\v 49 Mänitä miämoonsä tiägøꞌøwaꞌañ häyoow̱hijxpä. Mänitä muꞌugyjiäyaꞌay miøødtägøꞌøwaꞌañ caabiä huucpä.  
\v 50 Cabä wyiindsǿṉ jaduhṉ yhuuc jahmiedsaaṉnä coo wyiimbidaꞌañ. Coo jaꞌa wyiindsǿṉ jaduhṉ jiaanc̈h médsät,  
\v 51 mänítäts jaꞌa craa hoyhoy quiumädow̱aꞌañ møødä miägaꞌawiindøybä. Mänit hajxy jiøꞌøwaꞌañ xiuudsaꞌañ. 
\c 25  
\p  
\v 1 ’Coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa jaduhṉ yajcähxøꞌøgaꞌañ, jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe nebiä pøc huꞌug tøø jiadyiijän. Jim̱ä cäxyiidøjc jaꞌa jamiøꞌød hajxy hänajty yhahix̱y. Nämajc hajxy hänajty. Candilcóṉ hajxy hänajty yhahix̱y.  
\v 2-4 Nämägoox̱c‑hajxy, cab hajxy hänajty nähix̱ hahixøꞌø tøø tiuꞌubøcy. Cabä guiaastä hajxy hänajty näꞌä tägøꞌøbä tøø jiuy. Pero jaꞌa jiamiøødhajxy jaꞌa jaac nämägoox̱pä, nähix̱ hahixøꞌø hajxy hänajty tøø tiuꞌubøcy mäbøjpä. Näꞌä tägøꞌøbä jaꞌa guiaastä hajxy hänajty tøø jiuy.  
\v 5 Coo jaꞌa jamiøꞌød jaduhṉ quiaꞌa tsoj mejch, mänitä cäxyiidøjc‑hajxy cøjx miaahoꞌogy.  
\v 6 Coo quiuptsuhm̱däjøøyy, mänitä jäyaꞌay tuꞌug yaax̱y: “Xiidsä jamiøꞌød miech; nøcx hajxy jøjcubaadøꞌøw.”  
\v 7 Mänitä cäxyiidøjc‑hajxy cøjx piädøꞌøgy. Mänitä quiandilhajxy quiuhdøøꞌxøøyy.  
\v 8 Mänit hajxy miänaaṉ̃, jaꞌa hajxy hänajty nähix̱ hahixøꞌø tøø quiaꞌa tuꞌubǿquiäbä: “Højtsä gaastä weeṉ̃tiä móoyyäc; piꞌidsaam̱b højtsä ngandil jaduhṉ.”  
\v 9 Mänit hajxy yhadsooyy, jaꞌa hajxy hänajty nähix̱ hahixøꞌø tøø tiuꞌubǿquiäbä: “Caj, ni jaduhṉ quiaꞌa mädøyhadaꞌañ maa jaꞌa højtscøxpän. Nøcx hajxy jaduhṉ ñijiúuyyäxä maa tioogyiijän.”  
\v 10 Mänit hajxy ñøcxy juubiä. Mänitä jamiøꞌød jaduhṉ miejch. Jaꞌa cäxyiidøjc‑hajxy gaastämøødpä, mänitä jamiøꞌød hajxy miøødtägøøyy tøgooty. Mänitä tøjc hajxy yhagøøñä.  
\v 11 Mänitä cäxyiidøjc‑hajxy jia mejtsnä, jaꞌa gaastä hajxy hoy tøø jiúyyäbä. Mänitä hajxy jia cugapxøøyy: “Wiindsǿṉ, huuc yaghawaꞌads hädaa tøjc.”  
\v 12 Mänit hajxy ñämaayyä: “Cábøch mijts jaduhṉ nhix̱iä. Tøyhajt jaduhṉ.” 
\p  
\v 13 Coo jaꞌa Jesús jaduhṉ miädiaacpädøøyy, mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Jaduhṉ hajxy mnibiädaꞌagǿøjät nähix̱ hahixøꞌø. Caj mijts mnajuøꞌøy mänáajøch nwiimbidaꞌañ, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä. 
\p  
\v 14 ’Coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa jaduhṉ yajcähxøꞌøgaꞌañ, jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe nebiä jäyaꞌay tuꞌugpän. Nøcxaam̱b hänajty jeꞌe wiingnaaxooty. Mänitä mioonsähajxy miøjyaax̱y. Mänitä xiädøꞌøñ yajmämähmøøyy. 
\p  
\v 15 ’Tuꞌug jaduhṉ yajmämähmøøyyä mägoox̱millón. Paady may miooyyä coo hänajty jiaty xädøꞌøñyajmayøꞌøw. Tuꞌug jaduhṉ yajmämähmøøyyä mejtsmillón. Tuꞌug jaduhṉ yajmämähmøøyyä tuꞌmillón. Mänitä wiindsǿṉ tiuꞌubøjcy.  
\v 16 Jaayaꞌay jaꞌa mägoox̱millón wiingpǿjcäbä, yajtägøøyy jaduhṉ niyhajájtäbä. Yajmayøøyy jaꞌa xädøꞌøñ jaduhṉ; mägoox̱millón jaduhṉ jiaac paaty.  
\v 17 Jaanä jaduhṉduhm̱bä, jaayaꞌay jaꞌa mejtsmillón wiingpǿjcäbä, mejtsmillón jaduhṉ jiaac paaty.  
\v 18 Pero jaayaꞌay jaꞌa tuꞌmillón wiingpǿjcäbä, hoy jaꞌa jut jaduhṉ tiajy. Mänitä wyiindsǿṉ xiädøꞌøñ hoy yúꞌtsänä jutjooty. 
\p  
\v 19 ’Cujecy jaꞌa wyiindsøṉhajxy miejtstägajch. Mänit hajxy tiägøøyy cueentäyajpädsøøm̱bä.  
\v 20 Jayøjp jaayaꞌay miejch jaꞌa mägoox̱millón hänajty tøø wyiingpǿquiäbä. Mänitä wyiindsǿṉ miooyy cøx̱iä møødä mägoox̱millón tøø jiaac páadiäbä. Mänit miänaaṉ̃: “Wiindsǿṉ, mägoox̱millónhøch jaduhṉ xmiooyy; chaads jeꞌe møødä mägoox̱millónhøch tøø njaac yajmayǿꞌøyäbä.”  
\v 21 Mänitä wyiindsǿṉ miänaaṉ̃: “Hoy miic̈h jaduhṉ tøø mgudiuṉ̃. Wéeṉ̃tiøch miic̈h nyajmämähmøøyy. Maas máyhøch miic̈h jaꞌa xädøꞌøñ jaduhṉ njaac moꞌowaꞌañ neby jaduhṉ mjaac yajmayǿꞌøwät. Tøjtägøꞌøw tøgooty, ween nxooṉdáacäm.”  
\v 22 Mänitä craa jiaac mejch jaꞌa mejtsmillón hänajty tøø wyiingpǿquiäbä. Mänit miänaaṉ̃: “Wiindsǿṉ, mejtsmillónhøch jaduhṉ xmiooyy; chaads jeꞌe møødä mejtsmillónhøch tøø njaac yajmayǿꞌøyäbä.”  
\v 23 Mänitä wyiindsǿṉ miänáaṉgumbä: “Hoy miic̈h jaduhṉ tøø mgudiuṉ̃. Wéeṉ̃tiøch miic̈h jaduhṉ nyajmämähmøøyy. Maas máyhøch miic̈h jaꞌa xädøꞌøñ jaduhṉ njaac moꞌowaꞌañ neby jaduhṉ mjaac yajmayǿꞌøwät. Tøjtägøꞌøw tøgooty, ween nxooṉdáacäm.”  
\v 24 Mänitä craa jiaac tehm̱ miejch jaꞌa tuꞌmillón hänajty tøø wyiingpǿquiäbä. Mänit miänaaṉ̃: “Wiindsǿṉ, nnajuǿøbiøch coo miic̈h hojioot mgaꞌa møødä. Miic̈h jaꞌa xädøꞌøñ jaduhṉ mbaadaam̱by maa tøø mgaꞌa tuṉ̃än.  
\v 25 Páadyhøch hijty ndsähgøꞌøy. Páadyhøch jaꞌa xädøꞌøñ hoy nyuꞌuc̈h naaxjutjooty. Huug hix̱, chaads jeꞌe.”  
\v 26 Mänitä wyiindsǿṉ yhadsooyy: “Caj miic̈h hoy mgudiuṉ̃. Mjaanc̈h tehm̱ ñuux miic̈h. Mnajuøøby miic̈h jaduhṉ cooc̈h hojioot ngaꞌa møødä, cooc̈hä xädøꞌøñ nbaadaꞌañ maac̈h tøø ngaꞌa tuṉ̃än.  
\v 27 Páadyhøch nxädøꞌøñ jaduhṉ cu xpiädaacä bancojooty. Jiiby cu miayøøyy. Mänítøch nxädøꞌøñ cu xmiooyy møødä xädøꞌøñhuung.”  
\v 28 Mänitä hajxy ñämaayyä, jaꞌa hajxy jim̱ tänaabiä: “Pøjcä yøꞌø craa xädøꞌøñ hajxy tuꞌmillón; moꞌow yøꞌø craa hajxy jaꞌa majcmillónmøødpä.  
\v 29 Pøṉ may näꞌägä møød, maas may jaduhṉ mioꞌowaꞌañii. Hanax̱iä jaduhṉ miøødhadaꞌañ. Pero pøṉ jaduhṉ weeṉ̃tiä møød, pøgáaṉäxäp jeꞌe mäduhṉ̃tiä miøødä.  
\v 30 Yøꞌø craa jaanc̈h tehm̱ ñuuxpä, høxwijtspädsøm̱ hajxy hagoodstuum. Jiiby jaduhṉ jiøꞌøwaꞌañ xiuudsaꞌañ.” 
\p  
\v 31 ’Cooc̈h jaduhṉ ngädáꞌagät hanehm̱bä, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä, jím̱høch jaduhṉ nhäñaꞌawaꞌañ maa jaꞌa hoyhäñaabiejtän jaꞌa yajxoṉbä. Quípxyhøch nmoonsä tsajpootypähajxy xmiøødcädaꞌagaꞌañ nägøx̱iä.  
\v 32 Mänítøch jaꞌa jäyaꞌayhajxy xwyiingumedsøꞌøwaꞌañ jaꞌa wiinduhm̱yhagajptpä. Mänítøch hajxy jaduhṉ nyajwaꞌxaꞌañ nebiä meegän nebiä chiibän.  
\v 33 Nbädaꞌagáam̱biøch näjeꞌe maac̈h nhahooguiøꞌøjän, näjeꞌe maac̈h nhanajtycøꞌøjän.  
\v 34 Jaꞌa hajxy hijpä hahooguiøꞌø, mänítøch hajxy nnämaꞌawaꞌañ: “Miṉ hajxy yam̱; tøøc̈h mijts nDeedy xwyiimbiy coo hajxy mhanéꞌemät. Jequiän hajxy jaduhṉ xwyiimbiiyy, cajnä jaꞌa naax̱wiin hänajty yhädiuṉ̃.  
\v 35 Mänáajøch hijty nyähoꞌogyiijän, mänítøch hajxy xyajcaayy. Mänáajøch hijty ndødsøꞌøyiijän, mänítøch hajxy xyajnøøhuucy. Mänáajøch hijty nwäditiän nebiä jäguem̱bäyaꞌayän, mänítøch hajxy xyaghamejtstaacy.  
\v 36 Mänáajøch wit hijty ngaꞌa møødän, mänítøch hajxy xñähxojxy. Mänáajøch hijty mbaꞌamgoꞌnaꞌayän, ndsum̱yhäñaꞌayän, mänítøch hajxy hoy xquiuhix̱y.”  
\v 37 Jaꞌa hajxy hijpä hahooguiøꞌø, mänit hajxy yhadsowaꞌañ: “Wiindsǿṉ, mänaa højts miic̈h tøø nyajcay; mänaa højts miic̈h tøø nyajnøøhuꞌugy;  
\v 38 mänaa højts miic̈h tøø nyaghamejtstaꞌagy; mänaa højts miic̈h tøø nnähxox̱y;  
\v 39 mänaa højts miic̈h hoy tøø nguhix̱y.”  
\v 40 Mänítøch nhadsowaꞌañ: “Tøyhajt mijts nnämaꞌay, cooc̈h mijts jaꞌa njamiøødhajxy tøø xñäxuuꞌtsä, hoy hajxy quiaꞌa ja møjtøjcä, jaduhṉ mäwíinhøch tøø xñäxuuꞌtspä.” 
\p  
\v 41 ’Mänítøch hajxy nnämaꞌawaꞌañ jaꞌa hajxy hanajtycøꞌøbä: “Juaꞌads hajxy jim̱, mijts haxøøgtuum hijpä. Hädaꞌag hajxy jiiby maa jaꞌa jøøn mänaa quiaꞌa piꞌic̈hän. Paadiä jøøn tøø piädaꞌagyii, jiibiä møjcuꞌuhajxy chaac̈hpøgaꞌañ.  
\v 42 Mänáajøch hijty nyähoꞌogyiijän, cábøch hajxy xyajcaayy; mänáajøch hijty ndødsøꞌøyiijän, cábøch hajxy xyajnøøhuucy;  
\v 43 mänáajøch hijty nwäditiän nebiä jäguem̱bäyaꞌayän, cábøch hajxy xyaghamejtstaacy; mänáajøch wit hijty ngaꞌa møødän, cábøch wit hajxy xmiooyy; mänáajøch hijty nbaꞌamgoꞌnaꞌayän, ndsum̱yhäñaꞌayän, cábøch hajxy hoy xquiuhix̱y.”  
\v 44 Mänit hajxy miänaꞌanaꞌañ: “Wiindsǿṉ, mänaa højts miic̈h ngaꞌa puhbejty; mänaa højts miic̈h nhijxy coo hänajty myähoꞌogyii, coo hänajty mdødsøꞌøyii, coo hänajty mwädity nebiä jäguem̱bäyaꞌayän, coo wit hänajty mgaꞌa møødä, coo hänajty mbaꞌamgoꞌnaꞌay, coo hänajty mdsum̱yhäñaꞌay.”  
\v 45 Mänítøch nhadsowaꞌañ: “Tøyhajt mijts nnämaꞌay, cooc̈h mijts jaꞌa njamiøødhajxy tøø xquiaꞌa näxuuꞌtsä, hoy hajxy quiaꞌa ja møjtøjcä, jaduhṉ mäwíinhøch tøø xquiaꞌa näxuuꞌtspä.”  
\v 46 Yøꞌøds hajxy jiiby hädaꞌagaam̱b maa hajxy chaac̈hpøgaꞌañän cøjxtaꞌaxiøø. Pero pønjátyhøch tøø nwiimbiy, jeꞌeds hajxy cøjxtaꞌaxiøø jugyhadaam̱b nebiä Dios jiugyhatian. 
\c 26  
\p  
\v 1 Coo jaꞌa Jesús jaduhṉ miädiaacpädøøyy, mänit ñämaayy jaꞌa jiamiøødhajxy: 
\p  
\v 2 ―Mnajuøøby hajxy jaduhṉ coo jaꞌa pascuaxøø cumaax̱c yhadsuujøꞌøwaꞌañ. Mänítøch hajxy xyajcøꞌødägøꞌøwaꞌañ, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä. Mänítøch hajxy xmiøjpahbedaꞌañ cruzcøxp. 
\p  
\v 3 Mänitä teedywiindsøṉhajxy yhamugøøyy møødä ley‑yajnähixøøbiähajxy møødä jäyaꞌayhajxy martuumähajpä maa jaꞌa judíoshajxiän. Jim̱ hajxy yhamugøøyy maa jaꞌa Caifás tiøjcän, jaꞌa hänajty møjcuhdujtmøødpä maa jaꞌa teedyhajxiän.  
\v 4 Mänit hajxy quiojyquiapxyhajty nebiä Jesús hajxy miádsät, neby hajxy jaduhṉ yaghóꞌogät.  
\v 5 Mänit hajxy ñiñämaayyä: 
\p ―Cab jaduhṉ yhoyyä coo hajxy nmájtsämät jaꞌa xøøjooty coo jaꞌa cuꞌughajxy ñäꞌä haamhadät. 
\p  
\v 6 Jim̱ä Jesús hänajty maa jaꞌa cajpt jaduhṉ xiøhatiän Betania, maa jaꞌa Simón tiøgootiän, jaꞌa hänajty tøø ñähwaꞌac̈híijäbä jaꞌa haxøøgpaꞌam.  
\v 7 Jim̱ä Jesús hänajty quiay, mänitä toꞌoxiøjc tuꞌug miejch, perfumecóṉ, jaꞌa jaanc̈h tehm̱ chow̱bä. Mänitä Jesús jaꞌa perfume yajcuhdaꞌxøøyyä.  
\v 8 Coo jaꞌa Jesús jiamiøødhajxy jaduhṉ yhijxy, cab hajxy jaduhṉ yhojiäwøøyy. Mänit hajxy miänaaṉ̃: 
\p ―Tii yøꞌø perfume jaduhṉ coo yaghäyooyy.  
\v 9 Coo jaduhṉ cu tiooꞌcy, mänitä häyoobäyaꞌay jaduhṉ cu ñäꞌägä puhbejty. 
\p  
\v 10 Coo jaꞌa Jesús jaduhṉ miädooyy, mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Caꞌa yøꞌø toꞌoxiøjc hajxy mhadsipy. Caꞌa yhaxøøgpä jaduhṉ tøø tiuṉ̃ maa jaꞌa høøc̈hcøxpän.  
\v 11 Jaꞌa häyoobädøjc, homiänaajä mijts jaduhṉ xmiøødhidaꞌañ; pero høøc̈h, cábøch mijts jejcy nmøødhidaꞌañ.  
\v 12 Páadyhøch yøꞌø toꞌoxiøjc perfume xyajcuhdaꞌxøøyy, cooc̈h mobädajpä nhoꞌogaꞌañ.  
\v 13 Tøyhájtäts mijts nnämaꞌay, homiaajä hädaa hoguiapxy hädaa homiädiaꞌagy hajxy yaghawaꞌxǿꞌøwät maa hädaa yaabä naax̱wiinän, mänit hajxy jaduhṉ miädiaꞌagaꞌañ nébiøch yøꞌø toꞌoxiøjc perfume tøø xyajcuhdaꞌxøꞌøy. Jaduhṉds yøꞌø toꞌoxiøjc jiahmiedsaꞌañii. 
\p  
\v 14-15 Jaꞌa Jesús jiamiøødhajxy jaꞌa nämajmetspä, tuꞌug hänajty xiøhaty Judas Iscariote. Mänitä Judas jaꞌa teedywiindsøṉhajxy hoy ñämaꞌay: 
\p ―Mädúhṉ̃tiøch hajxy xmiäjúyät cooc̈h jaꞌa Jesús hajxy nyajcøꞌødägǿꞌøwät. 
\p Mänitä Judas miooyyä hiiꞌxmajc plataxädøꞌøñ.  
\v 16 Mänit wyiinmahñdyhajty nebiä Jesús yajcøꞌødägǿꞌøwät. 
\p  
\v 17 Jaꞌa tehm̱ xiøøhadsuujøꞌø hajxy hänajty quiuhdujthaty coo jaꞌa tsajcaagy hajxy hänajty quiay jaꞌa caꞌa tsoomiøødpä. Mänitä Jesús jaꞌa jiamiøød ñämejtsä. Mänit miäyajtøøw̱ä: 
\p ―Maa hajxy ndsuugáayyämät jaꞌa pascuaxøøjooty. 
\p  
\v 18 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Nøcx hajxy cajptooty maac̈h nmäguꞌughajpä tiøjcän. Mänit hajxy mnämáꞌawät: “Nøm̱ højts nWiindsǿṉ miänaꞌañ cooc tøø yhabáatäxä, y cooc højts yaa ndsuugayaꞌañ jaꞌa pascuaxøøjooty maa miic̈h mdøgootiän.” 
\p  
\v 19 Mänit hajxy jiaanc̈h cudiuuṉ̃ neby hajxy ñämaayyän. Mänitä jøøꞌxy hajxy yhädiuuṉ̃. 
\p  
\v 20 Coo quioodsøøyy, jim̱ä Jesúshajxy hänajty quiay møødä nämajmetspä.  
\v 21 Mänitä Jesús miänaaṉ̃ caaguiujc: 
\p ―Tøyhájtäts mijts nnämaꞌay cooc̈h mijts mjamiøød tuꞌjäyaꞌay xyajcøꞌødägøꞌøwaꞌañ maac̈h nmädsipän. 
\p  
\v 22 Mänit hajxy jiootmadiägøøyy. Mänit hajxy tiägøøyy yajtøøbä: 
\p ―Wiindsǿṉ, nej, høøc̈h jeꞌejä. 
\p  
\v 23 Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Jaꞌac̈h tuꞌugtex̱y xmiøødcaamiujpä, jéꞌec̈häts jaduhṉ xyajcøꞌødägøꞌøwaam̱b.  
\v 24 Jadúhṉhøch njadaꞌañ nhabetaꞌañ, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä, nebiä Diosmädiaꞌagy jaduhṉ miänaꞌañän. Pero jaanc̈h tehm̱ chaac̈hpøgaam̱b jaayaꞌay häyoobä jaꞌac̈h tøø xyhawaaṉǿꞌøyäbä. Mejor häxøpy tøø quiaꞌa miṉ̃ tøø quiaꞌa caꞌay. 
\p  
\v 25 Mänitä Judas miänaaṉ̃, jaꞌa hänajty tøø yhawaaṉǿꞌøyäbä: 
\p ―Wiindsǿṉ, nej, høøc̈h jeꞌejä. 
\p Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Miic̈h jeꞌe. 
\p  
\v 26 Jim̱nä hajxy hänajty quiayñä, mänitä Jesús tsajcaagy quionøꞌcy. Mänitä Dioscujúꞌuyäp yejcy. Mänitä tsajcaagy qyijwaꞌxy. Mänitä jiamiøød miooyy. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Cay hajxy; jaduhṉ mäwiin hädaa tsajcaagy nébiøc̈hä nniꞌx nébiøc̈hä ngopcän. 
\p  
\v 27 Mänitä Jesús taza quionøꞌcy. Mänitä Dioscujúꞌuyäp yéjcumbä. Mänitä jiamiøød jaꞌa taza miooyy. Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Huꞌug hädaa vino hajxy nägøx̱iä. 
\p Mänitä vino hajxy yhuucmujcy tuꞌugtaza. 
\p  
\v 28 Mänitä Jesús miänáaṉgumbä: 
\p ―Jaduhṉ mäwiin hädaa vino nébiøc̈hä nnøꞌtiän. Hijxtahṉd jaduhṉ cooc̈hä jem̱yguiuhdujt nyajwiimbädsøm̱aꞌañ cooc̈hä jäyaꞌayhajxy may nnähhoꞌtuꞌudaꞌañ, cooc̈h jaduhṉ nyajnähwaꞌadsaaṉä jaꞌa piojpä quiädieey.  
\v 29 Pero nnämáabiøch mijts cooc̈h hädaa vino ngaꞌa huuctägatsaꞌañ høxtä cóonøch hänajty tøø nhoꞌogy. Mänítøch mijts jaduhṉ nmøødhuucmujtägatsaꞌañ jim̱ maac̈hä nDeedy jaduhṉ yhaneꞌemiän. 
\p  
\v 30 Mänitä Dioshøy hajxy yhøøyy. Mänit hajxy ñøcxy maa jaꞌa Olivostuṉän.  
\v 31 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Hädaa coods, cábøch mijts jaꞌa nmädiaꞌagy hajxy hoy xmiäbøgáaṉänä. Mänítøch hajxy jaduhṉ xñähgueꞌegaꞌañ. Jaduhṉä Diosmädiaꞌagy miänaꞌañ: “Nyaghoꞌogáam̱biøch jaꞌa meegcueendähajpä. Mänitä meeghajxy xii yaa ñøcxøꞌøwaꞌañ.”  
\v 32 Pero cooc̈h hänajty tøø njujypiøcy, mänítøch nnøcxøꞌøgaꞌañ jim̱ Galilea; mänit mijts høx̱haam mnøcxaꞌañ. 
\p  
\v 33 Mänitä Pedro miänaaṉ̃: 
\p ―Hoy miic̈h hajxy nägøx̱iä xjia nähguéꞌegät, cábøch miic̈h nnähguéꞌegät. 
\p  
\v 34 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Tøyhájthøch miic̈h nnämaꞌay, coo jaꞌa tseey hänajty quiaꞌa yaꞌaxyñä hädaa coods, tøø miic̈h hänajty tägøøghooc mnijiøgapxyii cóogøch tyijy jaduhṉ xquiaꞌa hix̱iä. 
\p  
\v 35 Mänitä Pedro miänaaṉ̃: 
\p ―Hǿyhøch miic̈h näguipxy nja møødhóꞌogät, cábøch jaduhṉ nnijiøgapxǿøjät. 
\p Jaduhṉ hajxy nägøx̱iä piamänaam̱bä. 
\p  
\v 36 Mänitä Jesúshajxy miejch maa hänajty xiøhatiän Getsemaní. Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Yaa hajxy høxtaꞌag naax̱wiin; nǿcxyhøch jim̱haamby nhuuc Diospaꞌyaꞌaxy. 
\p  
\v 37 Mänitä Jesús jaꞌa Pedro wioonøcxy hawiing møødä Zebedeo yhuunghajxy nämetscä. Mänitä Jesús tiägøøyy jootmayhajpä hoyhoy.  
\v 38 Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Jaanc̈h tehm̱ jiootmayhájpøch jaduhṉ. Jadúhṉhøch nnijiäwøꞌøyii nebiä hoꞌogaam̱bän. Yaa hajxy mmähmǿꞌøwät. Tsøg hajxy jujcy híjtäm. 
\p  
\v 39 Mänitä Jesús weeṉ̃tiä jiaac nøcxy. Mänit miägutscädaacy. Mänit Dyiospaꞌyaax̱y: 
\p ―Teedy, miic̈h meeꞌx, caꞌa yhndijy jaduhṉ cu ndsaac̈hpøjcy. Pero caꞌa yhøøc̈hä nguhdujt jaduhṉ nyajtunaam̱by; miic̈hä mguhdujt nyajtunáaṉäm. 
\p  
\v 40 Mänitä Jesús wyiimbijty maa jaꞌa nädägøøgpä hänajty tøø ñähgueꞌeguiän. Jim̱ hajxy hänajty miaꞌay coo jaꞌa Jesús jim̱ miejch. Mänitä Pedro ñämaayyä: 
\p ―Nej, ni tuꞌhorä hajxy jujcy mgaꞌa hidaꞌañä.  
\v 41 Jujcy hajxy mhídät. MDiospaꞌyáꞌaxäp hajxy jaduhṉ nebiä møjcuꞌu hajxy jaduhṉ xquiaꞌa jøjcapxǿꞌøwät. Jia tsojpiä mjoothajxy jaduhṉ coo hajxy jujcy mhídät, pero jaꞌa mniꞌx jaꞌa mgopc‑hajxy jaduhṉ caꞌa meeꞌxtugaam̱b. 
\p  
\v 42 Jaꞌa miämetsc‑hoocpä Jesús ñøcxy Diospaꞌyaax̱pä: 
\p ―Teedy, miic̈h meeꞌx, cábøch ndijy jaduhṉ cu ndsaac̈hpøjcy. Pero ween miic̈hä mguhdujt nyajtúuṉäm. 
\p  
\v 43 Mänit wyiimbíjcumbä maa jaꞌa Pedrohajxiän. Tøø hajxy hänajty miaahóꞌcumbä. Jaanc̈h tehm̱ miaꞌawaam̱b hajxy hänajty hanax̱iä.  
\v 44 Mänitä Jesús ñähguéeccumbä. Mänit ñǿcxcumbä miädägøøghoocpä Diospaꞌyaax̱pä. Mänit jaduhyyä miänáaṉgumbä.  
\v 45 Mänit miéjtscumbä maa jaꞌa Pedrohajxiän. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Maꞌawxä hajxy, pooꞌxxä hajxy. Tøøds jeꞌe yhabaady cooc̈h hajxy xyajcøꞌødägøꞌøwaꞌañ maa jaꞌa cubojpä cugädieejiäyaꞌayän, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä.  
\v 46 Pädøꞌøg hajxy, jam̱ds hajxy. Xiids jeꞌe myiṉ̃ jaꞌa høøc̈h jaduhṉ xyegaam̱bä. 
\p  
\v 47 Mädiaacnä jaꞌa Jesús hänajty coo jaꞌa Judas miejch, jaꞌa Jesús hänajty tøø miøødwädítiäbä jaꞌa miämajmetspä. Jaanc̈h tehm̱ miay jaꞌa jäyaꞌay hänajty miøødä, pujxtmøødpä, pax̱ycappä. Jaꞌa teedywiindsøṉhajxy jaduhṉ quejx møødä martuumädøjc.  
\v 48 Jaꞌa Judas jaꞌa Jesús hänajty yegaam̱b. Tøø jaꞌa Judas jaꞌa jäyaꞌay hänajty ñämaꞌay: 
\p ―Jaꞌa høøc̈h hänajty ndsuꞌxaam̱biä, jeꞌeds hajxy mmádsäp. 
\p  
\v 49 Mänitä Judas jaꞌa Jesús ñämejch. Mänitä yajpooꞌxy. Mänit chuꞌxy.  
\v 50 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Mäguꞌughajpä, tiic̈h xwiaꞌanaꞌañ. 
\p Mänitä Jesús hajxy miajch. 
\p  
\v 51 Mänitä Jesús jiamiøød jaꞌa piujxt jiuuꞌty. Mänitä teedywiindsǿṉ mioonsä tuꞌug tiaatspujxtúutäxä.  
\v 52 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Cuyuugøꞌøw yøꞌø mbujxt. Pønjaty jaduhṉ pädøꞌp pujxthaam, jaanä pujxthaam yhoꞌogaam̱bä.  
\v 53 Nej, caj miic̈h mnajuøꞌøyä, cooc̈hä nDeedy jaduhṉ nnämáꞌawät cooc̈h ween xpiuhbety, mänítøch jaꞌa mioonsä tsajpootypä milhaam xyajnäguéxät.  
\v 54 Pero cooc̈h jaduhṉ nnämáꞌawät, cabä Diosmädiaꞌagy jaduhṉ tiøjiádät maa jaduhṉ myiṉ̃än cujaay cooc̈h jaduhṉ tsipcøxp njadaꞌañ nhabetaꞌañ. 
\p  
\v 55 Mänitä Jesús jaꞌa majiäyaꞌay ñämaayy: 
\p ―Pujxtmøød pax̱ycap hajxy tøø mbädøꞌøgy. Jadúhṉhøch hajxy tøø xmiach nebiä meeꞌtspän. Jabom̱‑jabóm̱høch mijts hijty nyajnähixøꞌøy tsajtøgooty, y cábøch hajxy mänaa tøø xmiach.  
\v 56 Pero páadyhøch jaduhṉ njaty nhabety, jaduhṉä Diosmädiaꞌagy jaduhṉ tiøjiádät, nebiä Diosquex̱ypähajxy jecy quiujahyyän. 
\p Mänitä Jesús jiamiøødhajxy quiøx̱y päyøꞌcy. Nidiuhm̱ä Jesús jaduhṉ ñähgueecä. 
\p  
\v 57 Mänitä Jesús yajmejtsä maa jaꞌa Caifás tiøjcän, jaꞌa møjcuhdujtmøødpä maa jaꞌa teedyhajxiän. Jim̱ä ley‑yajnähixøøbiähajxy hänajty tøø yhamugøꞌøy møødä martuumädøjc‑hajxy.  
\v 58 Jaꞌa Pedro, jäguem̱juøøby hänajty pianøcxy. Mänit jiiby tiägøøyy maa jaꞌa Caifás tiøjwiingän. Mänitiä yhøxtaacy maa jaꞌa policíahajxiän. Yhixaam̱by hänajty jeꞌe nebiä Jesús hänajty tiunaꞌañii. 
\p  
\v 59 Jaꞌa Jesús, tøø hänajty yajtøjtägøꞌøyii maa jaꞌa teedywiindsøṉhajxy hänajty tøø yhamugøꞌøyän møødä ley‑yajnähixøøbiähajxy møødä møjtøjc‑hajxy. Jiiby hajxy hänajty wyiinmahñdyhaty nebiä Jesús hajxy jaduhṉ ñähøønǿꞌøwät, hoy jaduhṉ quiaꞌa ja tøyyä, nebiä Jesús hajxy jaduhṉ yajyaghoꞌogǿøjät.  
\v 60 Pero cabä tøyhajt hajxy piaaty, hoy jäyaꞌay may jia wiꞌi ñähøønøøyy. Mänitä høhṉdaacpä metsc piädsøøm̱y.  
\v 61 Mänit hajxy miänaaṉ̃: 
\p ―Nøm̱ yøꞌø craa miänaaṉ̃ coogä Diostøjc jaduhṉ yajmaꞌadaꞌañ; mänítäc cumaax̱c wiingpä yajpädøꞌøgáaṉgumbä. 
\p  
\v 62 Mänitä teedywiindsǿṉ tiänaayyøꞌcy. Mänitä Jesús ñämaayyä: 
\p ―Nej, caj mhadsowaꞌañä. Tii hajxy jaduhṉ coo xñäxøꞌøwøꞌøy. 
\p  
\v 63 Pero cabä Jesús waam̱b ñäꞌä mänaaṉ̃. Mänitä teedywiindsǿṉ miänáaṉgumbä: 
\p ―Jaꞌa Dioscøxpä miic̈h jaꞌa tøyhajt myégät; højts hawáaṉäc pø tøyhajt jaduhṉ coo miic̈h jaꞌa Dios tøø xquiex̱y, coo jaꞌa Dios xyHuunghaty. 
\p  
\v 64 Mänitä Jesús miänaaṉ̃: 
\p ―Tøyhajt jaduhṉ nej miic̈h mmänaꞌañän. Jadúhṉhøch mijts nnämaabiä, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä, cooc̈h hajxy xyhixaꞌañ häñaꞌa maa jaꞌa Dios yhahooyhaampiän, jaꞌa mäjaamøødpä; y cooc̈h jaduhṉ nmänajtägatsaꞌañ jocjooty. 
\p  
\v 65 Mänitä teedywiindsǿṉ jaꞌa wyit quiøøꞌch. Paady quiøøꞌch coo hänajty yhawaꞌandaꞌagy. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Tøø hädaa craa quiapxtägoy jaꞌa Dioscøxpä. Tii testigo hajxy njaac wáaṉämät. Hamdsoo hajxy tøø mmädoy nej tøø quiapxtägoyyän.  
\v 66 Neby hajxy mmänaꞌañ. 
\p Mänit hajxy yhadsooyy: 
\p ―Tøø jaduhṉ quiapxtägoy jaꞌa Dioscøxpä; ween yhoꞌogy. 
\p  
\v 67 Mänitä Jesús wyiingudsujøøyyä. Mänit wiojpä. Mänit wyiingugoxøøyyä.  
\v 68 Mänit ñämaayyä: 
\p ―Pø tøyhajt jaduhṉ coo Dios tøø xquiex̱y, najuøꞌøw pøṉ tøø xquiox̱y. 
\p  
\v 69 Jim̱nä jaꞌa Pedro hänajty yhäñaꞌay tøjwiing. Mänitä Pedro ñämejtsä toꞌoxymoonsä tuꞌug. Mänit ñämaayyä: 
\p ―Miic̈h jaꞌa Jesús hijty mmøødwädijpy, túhm̱äts, jaꞌa Galileatsohm̱bä. 
\p  
\v 70 Mänitä Pedro ñijiøgapxä maa jaꞌa jäyaꞌayhajxiän: 
\p ―Pätiidä jaduhṉ mnäꞌä mädiaacypy. 
\p  
\v 71 Tøjpädsøm̱áaṉnäp jaꞌa Pedro hänajty, mänit yhíjxägumbä jaꞌa toꞌoxymoonsä tuꞌug. Mänitä moonsä ñämaayy jaꞌa hajxy hänajty jim̱bä: 
\p ―Yøꞌø mix̱y jaꞌa Jesús hijty møødwädijp jaꞌa Nazarettsohm̱bä. 
\p  
\v 72 Jadähooc jaꞌa Pedro ñijiøgapxä: 
\p ―Tøyhajt, cábøch jaꞌa craa nhix̱iä. 
\p  
\v 73 Mänitjuøøby jaꞌa Pedro ñämáayyägumbä, jaꞌa hajxy hänajty jim̱bä: 
\p ―Tøyhajt jaduhṉ coo miic̈h jaꞌa Jesús hijty mmøødwädity; jaduhṉ miic̈h mmädiaacpä nebiä Galileatsohm̱bän. 
\p  
\v 74 Mänitä Pedro miänaaṉ̃: 
\p ―Pø cábøch tøyhajt nmädiaꞌagy, wéenhøch jaꞌa Dios jaduhṉ xyajcumädoy. Cábøch jaꞌa craa nhix̱iä. 
\p Tuuṉä jaꞌa Pedro jaduhṉ ñäꞌä mänaaṉ̃, mänitiä tseey yaax̱y.  
\v 75 Mänitä Pedro quiøx̱y jahmiejch nebiaty jaꞌa Jesús hänajty tøø miänaꞌañän: “Cajnä jaꞌa tseey hänajty yaꞌaxy, tøø miic̈h hänajty tägøøghooc mnijiøgapxyii cóogøch tyijy xquiaꞌa hix̱iä.” Mänitä Pedro jim̱ chohṉ̃. Mänit tiägøøyy jøøbiä hoyhoy. 
\c 27  
\p  
\v 1 Coo jiobøøyy, mänitä teedywiindsøṉhajxy quiojyquiapxytiuuṉ̃ møødä martuumädøjc‑hajxy nebiä Jesús hajxy yaghóꞌogät.  
\v 2 Mänitä Jesús hajxy cøꞌøxoch hoy yajcøꞌødägøꞌøy maa jaꞌa Poncio Pilatän, jaꞌa hänajty tuum̱bä gobernador. 
\p  
\v 3 Jaꞌa Judas jaꞌa Jesús hänajty tøø yhawaaṉøꞌøy. Coo jaꞌa Judas yhijxy coo jaꞌa Jesús hänajty yaghoꞌogaꞌañii, cabä jioot jaduhṉ ñäꞌä møc‑hajty. Mänitä hiiꞌxmajcpä plataxädøꞌøñ hoy yajwiimbity maa jaꞌa teedywiindsøṉhajxiän, maa jaꞌa martuumädøjc‑hajxiän.  
\v 4 Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Tøøc̈h jaduhṉ ngädieey cooc̈hä craa hoꞌcøøc tøø nhawaaṉøꞌøy, jaꞌa cajpä pojpä cädieemiøødpä. 
\p Mänit hajxy yhadsooyy: 
\p ―Caꞌa yhøjts ngüeendä yøꞌøduhṉ. Miic̈h mgüeendä yøꞌøduhṉ. 
\p  
\v 5 Mänitä Judas jaꞌa xädøꞌøñ ñajtsxäbapøøyy jiiby tsajtøgooty. Mänit hoy ñiyoꞌtǿøyyänä. 
\p  
\v 6 Mänitä teedywiindsǿṉ jaꞌa xädøꞌøñ hajxy pyiwøꞌcy. Mänit hajxy miänaaṉ̃: 
\p ―Cab hädaa xädøꞌøñ hajxy hawiinmats nbädáacämät maa jaꞌa xädøꞌøñ hajxy quiuyoxøꞌøyän, jeꞌeguiøxpä coo jäyaꞌay jaduhṉ tøø tioogyii hoꞌcøøc. 
\p  
\v 7 Mänit hajxy quiojyquiapxytiuuṉ̃ coo jaꞌa naax̱ hajxy hänajty jiuyaꞌañ, jaꞌa xøhajpä Tuꞌtspojtstaact, jaꞌa xädøꞌøñhaam jaꞌa Judas hänajty hoy tøø ñajtsxäbapǿꞌøyäbä. Jeꞌe hajxy hänajty wiaꞌanaꞌañ cabäsantä maa jaꞌa jäguem̱bäjäyaꞌayhajxy ñaax̱tägǿꞌøwät.  
\v 8 Coo jaꞌa naax̱ hajxy jaduhṉ jiuuyy jaꞌa xädøꞌøñhaam jaꞌa Judas hänajty hoy tøø ñajtsxäbapǿꞌøyäbä, paady jaduhṉ xiøhaty Nøꞌñaax̱ høxtä jädaꞌanäbaadyñä.  
\v 9 Jaduhṉdsä tiøjiajty nebiä Jeremías jecy miänaaṉ̃än, jaꞌa Diosquex̱ypä: “Mänitä plataxädøꞌøñ hajxy miooyyä hiiꞌxmajc (nebiä judíoshajxy tøø ñägapxiän).  
\v 10 Mänitä tuꞌtspojtstaact hajxy hoy jiuy nébiøch jaꞌa Dios tøø xyhaneꞌemiän.” 
\p  
\v 11 Mänitä Jesús yajmejtsä maa jaꞌa gobernadorän. Mänit miäyajtøøw̱ä: 
\p ―Nej, miic̈h jaꞌa judíoshajxy xguiobiernähajpä. 
\p Mänitä Jesús yhadsooyy: 
\p ―Tøyhajt jaduhṉ nej miic̈h mmänaꞌañän. 
\p  
\v 12 Mänitä Jesús ñähwaam̱bejtä jaꞌa teedywiindsøṉhajxy møødä martuumädøjc‑hajxy. Pero cabä Jesús waam̱b ñäꞌägä mänaaṉ̃.  
\v 13 Mänitä Pilato miänaaṉ̃: 
\p ―Nej, caj miic̈h jaduhṉ mmädoyyä nebiaty hajxy jaduhṉ xñänǿm̱iänä. 
\p  
\v 14 Pero cabä Jesús ñäꞌä hadsooyy; paadiä gobernador jiaanc̈h tehm̱ yagjuøøyy. Cab hänajty ñajuøꞌøy nebiaty jaduhṉ wyiinmahñdyhádät. 
\p  
\v 15 Jaduhṉdsä gobernador hänajty quiuhdujthaty coo jaꞌa tsum̱yjiäyaꞌay hänajty tuꞌug yhøxmach xøøjooty pøṉ jaꞌa cuꞌug jaduhṉ ñänǿmäp coo yhøxmadsǿøjät.  
\v 16 Jiibiä craa hänajty tuꞌug chum̱yc̈hänaꞌay jaꞌa xøhajpä Barrabás. Tøø jaꞌa Barrabás xiøø hänajty wyiꞌi wiaꞌxy.  
\v 17 Coo jaꞌa cuꞌughajxy hänajty tøø quiøx̱y hamugøꞌøy, mänitä Pilato yajtøøyy: 
\p ―Pøṉ mijts jaduhṉ mnänøøm̱by cooc̈h nhøxmádsät, Barrabás tøgä jaꞌa Jesús jaꞌa Cristohajpä. 
\p  
\v 18 Ñajuøøbiä Pilato hänajty coo jaꞌa Jesús jaduhṉ yajcøꞌødägøøyyä jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa quiuhdujt hänajty quiaꞌa yajmädsójcäxä. 
\p  
\v 19 Jim̱nä jaꞌa Pilato hänajty yhäñaꞌayñä maa hänajty tiuṉ̃än, mänitä Pilato quiapxyñäguejxä jaꞌa tioꞌoxiǿjcäm: “Cab jaduhṉ cu mdsaac̈htiuuṉ̃; hoyhänaꞌc yøꞌøduhṉ. Tøøc̈h haamyquioods haxøøg ngumaꞌay yøꞌøgøxpä.” 
\p  
\v 20 Mänitä teedywiindsǿṉ jaꞌa cuꞌug hajxy jiøjcapxøøyy coo ween hajxy miänaꞌañ coo jaꞌa Barrabás yhøxmadsǿøjät, y coo jaꞌa Jesús yaghoꞌogǿøjät.  
\v 21 Mänitä gobernador jaꞌa cuꞌug miäyajtǿøgumbä: 
\p ―Mädyii hänaꞌc mijts mnänøøm̱by cooc̈h nhøxmádsät. 
\p Mänit hajxy yhadsooyy: 
\p ―Barrabás. 
\p  
\v 22 Mänitä Pilato yajtøøyy: 
\p ―Jaꞌa Jesúsäts, jaꞌa xøhajpä jaꞌa Cristo, nébiøch jeꞌe ndúnät. 
\p Mänit hajxy nägøx̱iä yhadsooyy: 
\p ―Møjpahbet cruzcøxp. 
\p  
\v 23 Mänitä Pilato miänaaṉ̃: 
\p ―Tii haxøøgpä jaduhṉ tøø tiuṉ̃ coo jaduhṉ yaghoꞌogǿøjät. 
\p Mänit hajxy jaduhṉ yáax̱cumbä: 
\p ―Møjpahbet cruzcøxp. 
\p  
\v 24 Coo jaꞌa Pilato jaduhṉ yhijxy coo jaꞌa cuꞌughajxy hänajty quiaꞌa mädow̱aꞌañ, coo hajxy maas hanax̱iä yhaamhadaꞌañ, mänitä nøø yujwaaṉ̃. Mänit quiøꞌøbujy cuꞌugwiinduum. Mänit miänaaṉ̃: 
\p ―Caꞌa yhøøc̈h jaduhṉ mänaam̱b coo yøꞌø hoyhänaꞌc jaduhṉ yaghoꞌogǿøjät; mijts jaduhṉ mänaam̱b. 
\p  
\v 25 Mänitä cuꞌughajxy nägøx̱iä miänaaṉ̃: 
\p ―Tøyhajt jaduhṉ. Højts jaduhṉ mänaam̱b møød højts nnøøx møød højts nmajc. 
\p  
\v 26 Mänitä Pilato jaꞌa Barrabás yhøxmajch. Mänitä Jesús yajwojpä. Mänit yajcøꞌødägøøyy coo nøcxy miøjpahbedyii. 
\p  
\v 27 Mänitä Jesús yajnøcxä jaꞌa gobernador soldadohajxy. Mänitä Jesús jiuhbigøøyyä jaꞌa soldadohajxy nägøx̱iä.  
\v 28 Mänitä wyit yajtsíjjäxä. Mänitä tsaptswit yajpägøøyyä.  
\v 29 Mänitä haptycoronä piädaacä maa jaꞌa quiuhduumän. Mänitä pax̱y yajcøꞌøgabøøyyä yhahooyhaampiäcøꞌø. Mänit wyiinjijcädaacä. Mänit wyiingapxpejtä: 
\p ―¡Viva jaꞌa judíos jaꞌa guiobiernähajxy, viva! 
\p  
\v 30 Mänitä Jesús wyiingutsujøøyyä. Mänitä pax̱y piǿjcäxä. Mänit wiojpä quiuhduum.  
\v 31 Coo yhuuc wiingapxpéjtäbä, mänit tsaptswit yajtsíjjägumbä. Mänit yhamdsoo wit yajpägǿøyyägumbä. Mänit yajnǿcxänä maa hänajty miøjpahbedaꞌañiijän. 
\p  
\v 32 Tuꞌhaamnøcxpä jäyaꞌay hajxy tuꞌug jiøjcubaadøøyy jaꞌa Cirenetsohm̱bä. Simón hänajty xiøhaty. Mänitä Simón jaꞌa cruz hadsip yajcajptsoow̱ä. 
\p  
\v 33 Mänit hajxy miejch maa jaduhṉ xiøhatiän Gólgota. Jeꞌeduhṉ ñänøøm̱by: “Maa jaꞌa hoꞌogyjiäyaꞌaguiopc ñähgädaꞌaguiän.”  
\v 34 Mänitä Jesús tsaatyñøø jia yaghuucä jaꞌa jaanc̈h tehm̱ tiahm̱bä. Coo jaduhṉ yhuucmajch, cab jaduhṉ chojcy. 
\p  
\v 35 Mänitä Jesús miøjpahbéjtänä cruzcøxp. Mänitä soldadohajxy yhäyøꞌcy dadoshaam nebiä Jesús jaꞌa wyit hajxy yajwáꞌxät. Jaduhṉdsä tiøjiajty nebiä Diosquex̱ypä jecy miänaaṉ̃än: “Dadoshaam hajxy yhäyøꞌcy nébiøch nwit hajxy jaduhṉ xyajwáꞌxät.”  
\v 36 Mänitä soldadohajxy jim̱ yhøxtaacy nebiä Jesús hajxy jaduhṉ wyiinhäñáꞌawät.  
\v 37 Mänit hajxy jim̱ yuugjahy cruzcuhduum tiiguiøxp jaꞌa Jesús coo tøø miøjpahbedyii: “Jesús hädaa, jaꞌa judíos guiobiernohajxy.” 
\p  
\v 38 Jim̱ä meeꞌtspä metsc miøjpahbéjtäbä. Cujc jaꞌa Jesús miähmøøyy, tuꞌug hanajtyhaamby, tuꞌug hahooyhaamby.  
\v 39 Jaꞌa jäyaꞌayhajxy hänajty najxpä, wyiꞌi wyiingapxpejpy hajxy hänajty møød hajxy hänajty wyiꞌi quiuhjägøṉ̃.  
\v 40 Jaduhṉ hajxy hänajty ñiñämaꞌayii: 
\p ―Jaꞌa, miic̈h jaduhṉ mänaaṉ coo mahñdy jaꞌa tsajtøjc myagjidaꞌañ, y cumaax̱c mahñdy mhädiunaꞌañ wiingpä. Niyajmänacǿøjäts hamdsoo pø tøyhajt jaduhṉ coo miic̈h Dios xyHuunghaty. 
\p  
\v 41 Jaduhṉ jaꞌa teedywiindsøṉhajxy piamänaam̱bä møødä ley‑yajnähixøøbiähajxy, møødä fariseoshajxy, møødä martuumädøjc‑hajxy. 
\p  
\v 42 ―Tøø jaduhṉ yhuuc wiꞌi miäyajnähwaꞌac̈h, y caj hamdsoo ñiyajnähwaꞌadsaꞌañii. Pø tøyhajt jaduhṉ coo jaduhṉ guiobiernähaty maa jaꞌa judíoshajxiän, ween jaduhṉ hamdsoo ñiyajmänaqyii cruzcøxp neby højts jaduhṉ nmäbǿjcämät.  
\v 43 Jaduhṉ tøø xnämáayyäm coo yHuunghadyii jaꞌa Diósäm y coo jaꞌa Dios jaduhṉ cwieendähadaꞌañ. Pø tøyhajt jaduhṉ coo jaꞌa Dios jaduhṉ jiaanc̈h tsocy, ween jaduhṉ yajnähwaꞌac̈h. 
\p  
\v 44 Jaduhṉdsä meeꞌtspähajxy piamänaam̱bä, jaꞌa hajxy jim̱ møjpahbetypä cruzcøxp. 
\p  
\v 45 Mänitcujyxiøø jaꞌa naax̱wiimbä wyiingoodsøøyy. Tägøøghorä jaduhṉ yhijty wiingoods.  
\v 46 Mänitmänacyxiøø jaꞌa Jesús møc yaax̱y: “Elí, Elí, lama sabactani”, jeꞌeduhṉ ñänøøm̱by: Dios meeꞌx, Dios meeꞌx, tiic̈h jaduhṉ coo tøø xñajtshixøꞌøy. 
\p  
\v 47 Jaꞌa hajxy hänajty jim̱ wiꞌi tiänaabiä, coo hajxy jaduhṉ miädooyy, mänit hajxy näjeꞌe miänaaṉ̃: 
\p ―Elías yøꞌø craa jaduhṉ jia wiꞌi miøjyaax̱yp. 
\p  
\v 48 Mänit tuꞌjäyaꞌay xoꞌod hoy quioṉ̃ päyøꞌøguiä. Mänit quiumadsøøyy jaꞌa tsaatyñøøxuṉjooty. Cøjx jeꞌe chomøꞌøy. Mänit pax̱y yagjøjwøønøøyy jaꞌa xoꞌod. Mänitä Jesús yaghaguubøøyyä neby jaduhṉ miúugät.  
\v 49 Mänitä hänaꞌc‑hajxy wiingpä miänaaṉ̃: 
\p ―Huug hahijxnä, ween yhuuc cähxøꞌøgy pø minaam̱bä Elías yajnähwaꞌadsaꞌañ. 
\p  
\v 50 Mänitä Jesús jadähooc møc yáax̱cumbä. Mänit yhoꞌnä.  
\v 51 Mänitä tsajtøjc‑hadøødiuc quiøøꞌtswaꞌxy cujjiä. Cøxp jaduhṉ quiøøꞌtsohṉ̃. Mänitä hujx ñajxy. Mänitä tsaa jaduhṉ wiaꞌxy.  
\v 52 Mänitä hoꞌogyjiäyaꞌajiut may yhawaach. Mänitä hoꞌogyjiäyaꞌayhajxy may jiujypiøjcy, jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy hänajty tøø miäbǿquiäbä.  
\v 53 Coo jaꞌa Jesús hänajty tøø jiujypiøcy, mänitä hoꞌogyjiäyaꞌayhajxy yhawaꞌadspädsǿøm̱y, jaꞌa hajxy hänajty tøø jiujypiǿquiäbä. Mänit hajxy quiajptägøøyy Jerusalén. Jim̱ hajxy jaduhṉ yhijxä nämay. 
\p  
\v 54 Jim̱ä soldadowiindsǿṉ jaꞌa Jesús hänajty cwieendähaty møødä soldadohajxy. Coo jaꞌa tsøꞌty hajxy jaduhṉ yhijxy, mänit hajxy jiaanc̈h tehm̱ chähgøøyy. Mänit hajxy miänaaṉ̃: 
\p ―Tøyhájtäm hijty coo hädaa craa hijty Dyioshuungä. 
\p  
\v 55 Jim̱ä tajjäyaꞌay jaꞌa Jesús hajxy hänajty wyiꞌi ñäheebøꞌøy jäguem̱duum. Jim̱ä Jesús hajxy hänajty tøø piadsooñ Galilea. Tøø hajxy hänajty piuhbety.  
\v 56 Jim̱ä María hänajtypä jaꞌa Magdalatsohm̱bä, møødä María jaꞌa Jacobo tiajhajxy, møødä Zebedeo tioꞌoxiøjc.  
\v 57 Coo quioodsøøyy, mänitä mäyøøjäyaꞌay tuꞌug miejch, jaꞌa xøhajpä José. Jim̱ hänajty chooñ Arimatea. Pianǿcxäbä jaꞌa Jesús miädiaꞌagy hänajty jeꞌe.  
\v 58 Mänitä José jaꞌa Pilato cuhdujt hoy miäyujwaꞌañ coo jaꞌa hoꞌogyjiäyaꞌay yajmänácät cruzcøxp. Mänitä José jaꞌa cuhdujt miooyyä.  
\v 59 Mänit jaduhṉ yajmänajcy. Mänitä poobwit yajnähbijty.  
\v 60 Mänit jaduhṉ jiiby piädaacy tsaajutjooty jaꞌa naam̱dajypä. Paadiä José jaꞌa tsaajut hänajty tøø yajtajyii, jiiby hänajty piädaꞌagaꞌañii coo hänajty tøø yhoꞌogy. Mänitä tsaajut yhahämoom̱tägooyy tsaahaam maa jaꞌa Jesús hänajty tøø ñaax̱tägøꞌøyän. Mänitä José wyiimbijty.  
\v 61 Jim̱ä María Magdalatsohm̱bähajxy miähmøøyy møødä María tuꞌugpä. Jim̱ hajxy hänajty yhäñaꞌay maa jaꞌa Jesús hänajty tøø ñaax̱tägøꞌøyän. 
\p  
\v 62 Viernes jaꞌa Jesús jaduhṉ yhoꞌcy. Cujaboom jaꞌa teedywiindsøṉhajxy miejch maa jaꞌa Pilatän møødä fariseoshajxy.  
\v 63 Mänitä Pilato ñämaayyä: 
\p ―Miic̈h møjteedy, jaꞌa craa häxøøy hóꞌcäbä, tøø hijty miänaꞌañ cooc tyijy cumaax̱c hijty jiujypiøgaꞌañ. Pero näꞌä høhṉdaac jaduhṉ.  
\v 64 Entonces, quex̱ jaꞌa soldado jim̱ maa tøø ñaax̱tägøꞌøyän, jaduhṉ hajxy jaduhṉ jim̱ yhadänáꞌawät jaduꞌtsuhm̱. Jaduhṉdsä Jesús miäguꞌughajpä jaꞌa ñaax̱niꞌx hajxy nøcxy quiaꞌa yajpädsøøm̱ä. Jaduhṉdsä cuꞌug hajxy quiaꞌa nämáꞌawät cooc tyijy tøø jiujypiøcy. Maas hanax̱iä hajxy jaduhṉ cu yhøhṉdaacy quejee jaꞌa Jesús hijty yhøhṉdaꞌaguiän. 
\p  
\v 65 Mänitä Pilato miänaaṉ̃: 
\p ―Xiidsä soldadohajxy. Ween hajxy jim̱ nøcxy yhadänaꞌay neby jaduhṉ quiaꞌa pädsǿm̱ät. 
\p  
\v 66 Mänit soldadohajxy jim̱ quiejxä hadänaabiä. Mänitä tsaa hajxy xiøøjøøyy jaꞌa jim̱ hämoom̱naabiä maa jaꞌa tsaajuthaawän. Mänit hajxy jim̱ miähmøøyy. 
\c 28  
\p  
\v 1 Cujaboom näxøø jopyñä, mänitä María Magdalatsohm̱bä jim̱ miejch maa jaꞌa Jesús hänajty tøø ñaax̱tägøꞌøyän møødä María tuꞌugpä.  
\v 2 Mänitiä hujx møc ñajxy. Jim̱ä Dios jaꞌa mioonsä hänajty tuꞌug tiänaꞌay. Tsajpootyp hänajty tøø chooñ. Mänitä tsaa jiøhämoom̱y jaꞌa hijty hijpä juthaguum. Mänitä yhøxtaacy tsaanähgøxp.  
\v 3 Jaanc̈h tehm̱ yhaam̱b hänajty jeꞌe. Jaanc̈h tehm̱ pioob jaꞌa wyit hänajty.  
\v 4 Coo jaꞌa soldado jaꞌa Diosmoonsä hajxy yhijxy, mänit hajxy tiägøøyy tsäyuubiä. Jaanc̈h tehm̱ chähgøøby hajxy hänajty. Mänit hajxy quiädaayy. Jaduhṉ hajxy miähmøøyy nebiä hoꞌogypiän.  
\v 5 Mänitä Maríahajxy ñämaayyä jaꞌa Diosmóonsäm: 
\p ―Caꞌa hajxy mdsähgøꞌøy. Nnajuǿøbiøch jaduhṉ coo jaꞌa Jesús hajxy mhøxtaꞌay, jaꞌa hijty tøø miøjpahbedyíijäbä.  
\v 6 Cabä jii; tøø jiujypiøcy neby hijty tøø miänaꞌañän. Miṉ hajxy huug hix̱ maa tøø ñaax̱tägøꞌøyän.  
\v 7 Coo hajxy jaduhṉ mhíxät, mänitä miäguꞌughajpä hajxy nøcxy paquiä mhawaaṉä coo jaduhṉ tøø jiujypiøcy, coo jaduhṉ ñøcxøꞌøgaꞌañ Galilea. Jim̱ hajxy jaduhṉ mbaadaꞌañ. Jadúhṉhøch mijts nhawáaṉäm. 
\p  
\v 8 Mänitä Maríahajxy hoy yhix̱y paquiä maa jaꞌa Jesús hänajty tøø ñaax̱tägøꞌøyän. Jíibädä hajxy chähgøꞌøy, jíibädä hajxy xiooṉdaꞌagy. Mänitä miäguꞌughajpä hajxy hoy yhawaaṉä päyøꞌøguiä.  
\v 9 Tuꞌhaamnøcxpä jaꞌa Jesús ñäguehx̱tøøꞌxy. Mänitä Maríahajxy yajpooꞌxä. Mänitä Jesús hajxy wyiingumedsøøyy. Mänit hajxy tiecymiämäneṉøøyy. Jaduhṉ hajxy wyiingudsähgøøyy.  
\v 10 Mänit hajxy ñämaayyä: 
\p ―Caꞌa hajxy mdsähgøꞌøy. Nǿcxhøch jaꞌa nmäguꞌughajpä hajxy hawáaṉäc coo hajxy jim̱ ñǿcxät Galilea, cooc̈h hajxy jim̱ xpiaadaꞌañ. 
\p  
\v 11 Coo jaꞌa Maríahajxy hänajty tøø wyiimbity maa jaꞌa Jesús hänajty tøø jiujypiøquiän, mänitä soldadohajxy näjeꞌe ñøcxy cajptooty, jaꞌa hajxy hänajty tøø yhadänáꞌayäbä. Mänitä teedywiindsǿṉ hajxy hoy yhawaaṉä nebiaty hajxy hänajty tøø yhix̱y.  
\v 12 Mänitä teedywiindsøṉhajxy hoy miøødmädiaꞌagy jaꞌa martuumädøjc‑hajxy neby hajxy jaduhṉ quiojyquiapxytiúnät. Mänitä soldado xädøꞌøñ hajxy may miooyyä.  
\v 13 Mänitä soldadohajxy ñämaayyä: 
\p ―Jaduhṉ hajxy mmänáꞌanät coo hajxy coods mmaahoꞌcy, y coo jaꞌa Jesús jaꞌa miäguꞌughajpähajxy hoy yajpädsøm̱yii.  
\v 14 Y coodsä gobernador jaduhṉ miädoyhádät, højts jaduhṉ nyajmäbǿgäp. Jaduhṉ hajxy xquiaꞌa capxpáadät. 
\p  
\v 15 Mänitä soldado jaꞌa xädøꞌøñ hajxy wyiingpøjcy. Mänit hajxy hoy jiatcøꞌøy neby hajxy hänajty tøø ñämaꞌayiijän. Jaduhṉdsä judíoshajxy miädiaꞌagyñä høxtä jädaꞌanäbaadyñä. 
\p  
\v 16 Mänitä Jesús miäguꞌughajpähajxy jim̱ ñøcxy Galilea, jaꞌa nämajtuꞌugpä. Mänit hajxy jim̱ miejch maa jaꞌa tuṉän maa jaꞌa Jesús hänajty tøø ñägapxiän.  
\v 17 Coo jaꞌa Jesús hajxy yhijxy, mänit hajxy wyiingudsähgøøyy, hoy hajxy hänajty näjeꞌe quiaꞌa ja mäbøcy hamuumduꞌjoot.  
\v 18 Mänit hajxy wyiingumedsøøyyä. Mänit hajxy ñämaayyä: 
\p ―Tøøc̈hä Dios cuhdujt cøx̱iä xmioꞌoy jim̱ tsajpootyp, møød hädaa yaabä naax̱wiin.  
\v 19 Nøcx hajxy wiinduhm̱yhagajpt. Yajwiingapxøꞌøw hajxy nébiøch nmädiaꞌagy hajxy xmiäbǿjcät. Jaduhṉ hajxy myajnäbétät jaꞌa Diosteedycøxpä, møødä høøc̈hcøxpä, møødä Dioshespíritucøxpä. Høøc̈h jaꞌa Dios xyHuunghajp.  
\v 20 Jaduhṉ hajxy myajnähixǿꞌøwät coo hajxy jaduhṉ miäbǿgät nebiátyhøch mijts tøø nhaneꞌemiän. Mjahmiédsäp hajxy jaduhṉ cooc̈h mijts nmøødhidaꞌañ cøjxtaꞌaxiøø høxtä coonä naax̱wiimbä wyiimbídät.