\id TIT \h TUTU TITO \toc1 TUTU CHA NI TAA RA CHAHNU PAULU CHI RA TITO \toc2 TUTU TITO \toc3 Tit. \mt1 TUTU CHA NI TAA RA CHAHNU PAULU CHI RA TITO \c 1 \s1 Taa ra Paulu tutu ya chi ra Tito \p \v 1 Yuhu ra Paulu taa tutu ya, ta musu ra Ndioo cui. Jesucristo cuu ra ni tava tiñu chihin yu, vati cua tindei chi ñivi ra Ndioo. Tacan ni cua cuinu vaha xaan ini ñi chi ra, vati ni nacachi ra chihin ñi, ta cua coto vaha ñi cha ndicha. Cua coto ñi ti cha sacahnu ñi chi ra Ndioo cuhva cuni maan ra. \v 2 Satiñu yu cuenda ra Ndioo, vati chite ti cha cua coo ndito yo chi ra Ndioo ndihi ni quivi ndihi ni tiempu. Chacan ni cati ra Ndioo tiempu chahnu cha ña ta quetuvi ñuhun ñuñivi ya, ta rai ndicha cuu ra. \v 3 Queta quivi cha ni tiso ra, ta tava tiñu ra chi ra cati tuhun tuhun cua coo ndito yo chi ra. Tacan ni cati tuhun ra ti cua cati tuhun tahin tuhun can, ta maan ra cuu ra sanduvaha anima yo. \v 4 Tai tutu ya chihun, yoho Tito. Chinu tahan ini maun chi ra Ndioo cuhva chinu ini yu. Chacan cuu cha maun cuu sava ta cua iin sehi, [vati chinu ini cun cuhva cati tuhin chihun]. Yuhu cati ti na cua savaha ra Ndioo sutu yo tu manini chihun, ta na cua cundahvi ini ra chihun, ta na cua savaha ra cha cua coo vii anima cun. Ta ni cuhva na cua savaha tahan ra chahnu Jesucristo, ta maan ra cuu ra sanduvaha anima yo. \s1 Cuhva cua satiñu ra Tito ñuhun Creta \p \v 5 Ni nacoi chihun ñuhun Creta can, vati cuni yu cha cua tiso vahun tiñu cha ni cumani. Cuni yu cha cua nanducu cun chi ra cua cuu xini chi ñivi Ndioo, ta cua cuhva cun tiñu chi ra. Chacan cua savahun ñuun ta ñuun. Tacan ni cati tuhin chihun. \v 6 Cua nanducu cun chi ra ña tuhva savaha ndavaha ni, ta iin tuhun ni ñasihi ra iyo chi ra. Iyo cha chinu tahan ini sehe ra chi ra Ndioo, ta ña tuhva ñi savaha ñi ndavaha ni. Iyo cha tasoho ñi chi sutu ñi chi sihi ñi, ta tacan ni ña cua cuu cati ñivi ti ndavaha ni savaha ñi. \v 7 Tacan ni cua coo tahan ra cua sacuenda chi ñivi Ndioo. Cua nanducu cun chi ra ña tuhva savaha ndavaha ni, vati tacan ni iyo ra ndiso tiñu Ndioo. Iyo cha ña tuhva ra ndurai. Iyo cha ña yatin iyo ini ra. Iyo cha ña tuhva ra chihi. Iyo cha ña tuhva ra cani tahan. Iyo cha ña tuhva ra suhu. \v 8 Iyo cha quihin cuenda vaha ra chi ñivi queta vehe ra. Iyo cha savaha ra cha vaha. Iyo cha sacuenda vaha ra suvi ni chi maan ra. Iyo cha cuu ra rai vaha ndicha. Iyo cha sacahnu ndicha ra chi Ndioo. Iyo cha sandee ini ra. \v 9 Iyo cha chinu vaha ini ra tuhun ndicha tuhun Ndioo cha sacuaha yo chi ra. Tacan ni cua cuu cahan vaha ra chi ñivi tahan ra. Cua sacuaha vaha ra cha cuu tuhun ndicha chi ñi, ta cua sacanaan ra chi ñi cati ti ña vaha tuhun Ndioo. [Iyo cha savaha ra ndihi cha vaha can, ta chi racan ni cua cuhva cun tiñu Ndioo.] \p \v 10 Tacan cati yu, vati iyo cuaha xaan ñivi ña tasoho. Ñahni yavi ndaa cha cahan ñi, ta sandahyu ñahan ñi. Tacan ni savaha xaan ñivi judío can, ta cha chinu tahan ini ñi suhva. \v 11 Iyo cha cua cutaxin ñi. Ña ndicha cha sacuaha ñi chi ñivi, vati cuni ñi xuhun, ta ñahni ndatu cha cua sacuaha ñi. Tacan ni sandoyo ñuhun ñi chi tuvi ñivi. \p \v 12 Ni chacoo iin ra nditi. Suvi ra ñuhun Creta can cuu ra, ta cati ra cuenda ñivi iyo tican ti vata xaan iyo ñivi ñuhun Creta. Iyo ñi cuhva iyo ri quiti cuhu. Mani cha cachi ñi cuni ñi, ta ña tuhva ñi satiñu ñi, cati ra. \v 13 Ndicha cuhva cati ra. Chacan cuu cha yuhu cati ti na cua cati cachin xaun chi ñi, vati tacan cua cuinu vaha ndicha ini ñi chi ra Ndioo. \v 14 Tacan ni ña cua tasoho ñi cuendu cahan ñivi judío, ta ni ña cua tasoho ñi tuhun cahan ñivi, ta ñican cuu ñivi ña chinu ini cha ndicha. \p \v 15 Ndihi cha ndacu ñivi cha iyo vaha cuenda ra Ndioo cuu cha vaha, soco ñivi saxini ndavaha ni ñivi ña chinu ini chi Ndioo―ña cua coto ñican ñaan cha cuu cha vaha. Mani ndavaha ni saxini ñi, ta ña chito ñi cha ña vaha ndacu ñi. \v 16 Cati ñi ti nacoto ñi chi ra Ndioo, soco chito yo ti ña ndicha ñi, vati ña vaha cha ndacu ñi. Ña cundee ini ra Ndioo ndavaha ni cha ndacu ñi. Ña tuhva ñi tasoho ñi, ta ni ña chito ñi yoso cuhva cua savaha ñi cha vaha. \c 2 \s1 Tuhun vaha cuu tuhun ya \p \v 1 Yoho yani xaa, cua cati tuhun cun ñaan cha cuu tuhun vaha. \v 2 Cua cati cun chi ra chanihin ti na cua sacuenda vaha ra suvi ni chi maan ra. Na cua saxini vaha ra, ta na cua sandee ini ra chi ra. Na cua cuinu vaha ini ra tuhun Ndioo, ta na cua cuni mani ra chi ñivi tahan ra, ta na cua cundee ini ra. \v 3 Tacan ni cua cati tuhun tahun chi ñi ñahan chanihin ti cua coo vaha ñi chi ra Ndioo. Ña cua cahan ñi cuendu, ta ni ña cua coho xaan ñi vinu. Cua sanahan ñi ñaan cha cuu cha vaha. \v 4 Chacan cuu cha cua sacoto ñi chi ñi ñahan tivaa ti na cua cuni ñi chi ii ñi chi sehe ñi. \v 5 Na cua saxini vaha ñi tivaa can, ta ña cua coo ñi ndavaha ni chi ra rai inga chiyo. Cua satiñu ñi vehe ñi, ta cua coo vaha ñi, ta cua tasoho ñi cha cahan ii ñi. Chacan cuu cha ña cua cati ñivi ti ña vaha cuu tuhun Ndioo. [Tacan ni cua sacoto ñi chi ñi tivaa.] \p \v 6 Tacan ni cua cati tuhun tahun chi ra tivaa. Cua cati cun ti na cua saxini vaha ra. \v 7 Na cua savaha maun ndihi cha vaha cuhva cuni cun cha cua savaha maan ra. Cua sanahun cha ndicha chi ra, ta cua sacahnu ndicha cun chi ñivi. \v 8 Cua cati tuhun vahun, vati tacan ni ña cua cuu cati ñivi ti ña vaha iyo yo. Chacan cuu cha cua cucahan nuun ñivi cati ti ña vaha ndacu yo, vati ña cua cuu cati ñi ti cha ndacu yo ndavaha ni. \p \v 9 Cua cati tuhun cun chi ñi cuu musu ti na cua tasoho ñi chi ra cuu chitoho ñi chi ndihi cuii tiñu cua tava tiñu ra. Na cua coo vaha ñi chi chitoho ñi, ta cua cusii ini ra chi ñi. Ña cua cati ñi ti ña vaha cati chitoho ñi. \v 10 Ña cua suhu ñi xuhun chitoho ñi, soco cua coo vaha ñi chi ra. Tacan ni cua cuinu ini ra chitoho ñi chi ñi. Chacan cuu cha cua coto ra chitoho ñi ti tuhun sacuaha ñi cuenda ra Ndioo cuu cha vaha, ta sanduvaha ndicha ra Ndioo anima ñi. \p \v 11 Cha chito ndihi ñivi ti cha iyo tu manini chi ra Ndioo. Chacan cuu cha chito ñi ti cuni ra sanduvaha ra anima ndihi ñivi. \v 12 Sacoto ra chi yo ti cua saña yo cha ndacu yo cha ndavaha ni, ta cua quechaha sacahnu ndicha yo chi ra Ndioo, ta cua saña yo cha ndavaha ni cuni savaha ñivi ñuñivi. Sacoto ra ti cua cundee ini yo, ta cua coo vaha yo chi ra, ta cua sacahnu vaha ndicha yo chi ra cuni ra. Ndihi chacan cua savaha yo tichi quivi ya. \v 13 Tacan, ta cua cuatu vaha yo nda cua nda quivi cua quichi ndico ra Jesucristo, ta cua cusii ini yo. Cua ndehe yo chi ra Ndioo cahnu ndicha, ta maan ra cuu ra ni sanduvaha anima yo. \v 14 Chaha ra Jesucristo cha ni chahni ñivi chi ra cuenda maan yo. Chacan cuu cha sanduvaha ra anima yo, ta ña tuhva ca yo savaha yo cha ndavaha ni. Chacan cuu cha sandundoo ra anima yo, vati cuni ra cha cua cuu yo ñivi maan ra, ta cua cuni xaan yo savaha yo cha vaha. \p \v 15 Cua cati tuhun cun tuhun can cha cati tuhin chihun vitin. Cua cati tuhun cun chi ndihi cuii anima cun, ta cua tachi tuni cun chi ñivi ndacu ndavaha ni, vati iyo ndatu chihun. Ña cua saña cun, tu ña cua sacahnu ñi cha cahun. \c 3 \s1 Tuhun ya cuu cha cua savaha ñivi Ndioo \p \v 1 Cua cati ndico tucu cun chi ñi ti cua sacahnu ñi chi ra cuu cumi tiñu ndaca ñahan chi ñi. Cua tasoho ñi chi ra ta ra. Chacan cuu cha ña cua nducuee ñi, ta cua savaha ñi tiñu tiñu. \v 2 Ña cua cahan ñi ndavaha ni cuenda ni iin ñivi. Ña cua cani tahan ñi, soco cua coo masu ñi, ta cua coo vii ñi chi ndihi ñivi. \p \v 3 Iti chata tondo yo cuu. Ña tuhva yo tasoho yo. Cha ndoyo ñuhun yo, ta cha savaha yo cuhva cuni maan yo. Cha cusii ini yo savaha yo ndavaha ni. Cuaha xaan ndavaha ni savaha yo, ta ña cuu saña yo. Cuxaan ini ñivi chi yo, ta cuxaan ini tahan yo chi ñivi tahan yo, \v 4 soco vitin sacoto ra Ndioo chi yo ti cundahvi ini ra chihin yo, ta cuni mani ra chihin yo, ta sanduvaha ra anima yo. \v 5 Ña cua saxini yo ti sanduvaha ra anima yo, vati savaha yo cha vaha. Sanduvaha ra anima yo, vati cundahvi ini ra chi yo. Sandundoo ra anima yo. Chacan cuu cha nduchaa anima yo, ta iyo ndito ndico yo chi ra Ndioo. Tacan ni savaha ra Tati Ndioo. \v 6 Iyo cuii ra Tati Ndioo chi yo, vati tachi ra Jesucristo chi ra nu iyo yo, ta maan ra Jesuu cuu ra sanduvaha anima yo. \v 7 Tacan ni savaha ra, vati iyo tu manini chi ra, ta cuni ra cha cua coso vaha anima yo chi ra. Ñivi ra cha cuu yo, ta ndatu yo nda cua nda quivi cua coo ndito yo chi ra ndihi ni quivi ndihi ni tiempu. \p \v 8 Tuhun ndicha ndicha cuu cha cati yu chihun, ta cuni yu ti cua cati cachin cun tuhun can. Chacan cuu cha cua sanini ñivi Ndioo suvi ni chi maan ñi, ta cua savaha ñi cha vaha. Tuhun vaha ndicha cuu chi, ta tu cua savaha ñi cuhva cati chi, cua coo tu ndee ini chi ñi. \v 9 Ña cua tasohun tuhun nu cahan yuhu ñivi, vati tondo xaan cahan ñi. Ña cua tasohun cha cahan yuhu ñivi cuenda sivi ñivi ndii chahnu. Ña cua tasohun cha cahan yuhu ñi, ta ni ña cua tasohun nu cani tahan ñi cuenda ley chahnu cha ni chaha ra Moisee. Tacan ni cati yu, vati ña vaha ndacu ñi, ta ñahni yavi ndaa chi. \p \v 10 Tu cua sandusaca ñivi, cua cahan vahun chi ñi uvi uni chaha. Tu ña cua tasoho ñi, cua tava ndaun chi ñi. \v 11 Tacan ni cua savahun, vati cua nihun cuhva ti cha ndoyo ñuhun ñi. Mani cuati ndacu ñi, ta chito vaha ñi ti cua cutuni ñi. \s1 Tuhun cua tasoho ra Tito \p \v 12 Cua tachi yu chi ra Artema a ra Tíquico nu iyo cun. Quivi cua queta ra cua cuhun yatin cun iti ñuun Nicópoli nu cua coi, vati cua yahi tiempu vichin tican. \v 13 Na cua tindeun chi ra Apolo chi Zena ra sacuaha ley. Cua cuhva cun cha cua cuni ñuhun ra, vati cua quee iti ra. Chacan cuu cha ñahni cha cua cumani chi ra. \v 14 Cua sacoto cun chi ra yani yo chi ñi tahan yo ti cua savaha ñi ñaan cha cuu cha vaha. Cua tindee ñi chi tahan ñi, tu iyo cha cua cumani xaan chihin ñi. Chacan cuu cha cua satiñu vaha ñi cuenda ra Ndioo. \s1 Tachi ra Paulu iin tuhun na cumi chi ra Tito \p \v 15 Tachi ndihi ñivi cha iyo chihin yu ihya iin tuhun na cumi chihun, yoho Tito. Cua cuhva tahun iin tuhun na cumi chi ñivi cuu amigu yu cuenda ra Ndioo. Na cua savaha ra chahnu tu manini chi ndihi ndo. Na cua cuu chi tacan ni.