\id 2CO \h TUTU II CORINTIO \toc1 TUTU UVI CHA NI TAA RA CHAHNU PAULU CHI ÑIVI NDIOO IYO ÑUUN CORINTO \toc2 TUTU II CORINTIO \toc3 2 Co. \mt1 TUTU UVI CHA NI TAA RA CHAHNU PAULU CHI ÑIVI NDIOO IYO ÑUUN CORINTO \c 1 \s1 Ni taa ra Paulu tutu ya chi ñivi Ndioo iyo ñuun Corinto \p \v 1 Yuhu ra Paulu chi ra Timoteo yani yo taa tutu ya chihin ndo. Tatun ra Cristo Jesuu cui, vati tacan cuni ra Ndioo. Chi ñivi Ndioo iyo ñuun Corinto chi ndihi ñivi Ndioo iyo nini cahnu ñuhun Acaya tachi ndi tutu ya. \v 2 Na cua savaha ra Ndioo sutu yo tu manini chihin ndo, ta na cua savaha ra cha cua coo vii anima ndo. Ndihi chacan ni na cua savaha tahan ra chahnu Jesucristo chihin ndo. \s1 Cha ni ndehe tahan ra Paulu tu ndoho \p \v 3 Na cua sacahnu yo chi ra Ndioo sutu ra chahnu Jesucristo. Chi maan ra Ndioo iyo xaan tu ndahvi ini, ta maan ra chaha tu ndee ini. \v 4 Chaha ra tu ndee ini chi ndi cha ndehe ndi ndihi cuii tu ndoho ya. Chacan cuu cha cua cuu cuhva ndi tu ndee ini chi tahan yo cha cua ndehe tahan ñi tu ndoho, vati cha ni chaha ra Ndioo tu ndee ini chi maan ndi. \v 5 Tacan cati ndi, vati ndehe tahan ndi tu ndoho cuhva ni ndehe ra Cristo tu ndoho. Ta ni cuhva iyo xaan tu ndee ini chi ndi cuenda cha ni savaha maan ra. \v 6 Tu cua ndehe ndi tu ndoho, cua tahan ndi tacan, vati tacan sa cua coo tu ndee ini chi maan ndo, ta sa cua cacu ndo nu iyo ndo chi tu ndoho. Tu cua coo tu ndee ini chi maan ndi, tacan sa cua coo tahan tu ndee ini chi maan ndo. Tacan sa cua cundee ini ndo cha cua ndehe ndo tu ndoho, ta ini tu ndoho cha ni ndehe ndi cua ndehe tahan ndo. \v 7 Ñahni cha saxini ndi cuenda ndo, vati chito ndi ti tu cua ndehe tahan ndo tu ndoho cha ni ndehe maan ndi, cua coo tahan tu ndee ini chihin ndo. \p \v 8 Yani xaa, tacan cati ndi, vati cuni ndi cha cua coto ndo ti ndehe xaan ndi tu ndoho cha iyo ndi ñuhun Asia. Yaha xaan cuhva cha ni ndehe ndi tu ndoho, ta ña cundee ca ndi. Chacan cuu cha saxini ndi ti cua cuvi ndi. \v 9 Ndicha ti saxini ndi ti cha ni cutuni ndi, ta cua cuvi ndi. Tacan ni tahan ndi, vati cua cuinu ini ndi chi ra Ndioo, vati maan ra chaha tu ndee ini cha nandoto ndico ñivi cha ni chihi. Ña cua saxini ndi ti cua cundee ndi cha mani maan ndi. \v 10 Maan ra Ndioo cuu ra ni sacacu chi ndi nuun cua ndoyo ñuhun xaan ndi, ta suvi ni maan ra cua sacacu chi ndi nu cuahan quivi. Chi maan ra chinu ini ndi ti cua sacacu ndico tucu ra chi ndi. \v 11 Na cua tindee tahan ndo chi ndi, ta cua cahan ndahvi ndo chi ra Ndioo cuenda ndi. Chacan cuu cha tuvi ñivi cua cuhva tiahvi ndioo chi ra Ndioo, vati cha ni savaha ra tu manini chi ndi cuenda cha ni cahan ndahvi xaan ñivi chi ra. \s1 Chaha ra Paulu cuenda ñacu nducuee ra, ta cua cuhun ra iti ñuun Corinto \p \v 12 Rai xaan cuni ndi suhva, vati saxini vaha ndi ti cha ni chacoo vaha xaan ndi ihya nu ñuhun ñuñivi ya. Ñahni ndavaha ni savaha ndi. Cha ni savaha ndi cha ndicha cuhva cuni ra Ndioo. Tacan ni chacoo ndi chi maan ndo, vati savaha ra Ndioo tu manini chi ndi. Ñavi ti cha iyo cha chini tuni chi ndi cuhva iyo cha chini tuni chi ñivi ñuñivi. \v 13 Tuhun taa ndi chihin ndo cuu tuhun chito ndo. Tuhun cutuni ini ndo ni taa ndi chi ndo, ta saxini ndi ti cua cutuni vaha xaan ini ndo \v 14 cuhva cha nituni ini ndo suhva. Chacan cuu cha cua cusii ini ndo chi ndi cuhva cua cusii ini ndi chihin ndo quivi cua quichi ndico ra chahnu Jesuu. \p \v 15 Chacan chito vahi. Chacan cuu cha cuni yu yaha xihne nu iyo ndo, vati tacan sa cua ndehe tahan yo uvi chaha. \v 16 Cuni yahi nu iyo ndo cha cua cuhin iti ñuhun Macedonia, ta cua yaha ndico tuqui cha cua quichi ndique. Tacan sa cua cuu tachi ndo chihin yu iti ñuhun Judea. \v 17 Chacan ni cuni savahi, soco ñavi ti cha saxini xain. Ña saxini yu cuhva saxini ñivi ñuñivi. Ña tuhva ndi cahan ndi uvi tuhun. \v 18 Rai iyo cuiti vaha cuu ra Ndioo. Chacan cuu cha ña cuu cahan ndi uvi tuhun chi ndo. \v 19 Tuhun ra Cristo Jesuu ra cuu sehe Ndioo cati tuhun ndi chihin ndo, ta ñavi uvi tuhun cuu chi. Chacan cati tuhun yu chi ra Silvano chi ra Timoteo, ta ndihi ndi cati tuhun ndi chacan. Maan ra Cristo cuu rai ndicha. \v 20 Maan ra cuu ra ni sacuinu ndihi tuhun cha cati ra Ndioo nu ni quichi quivi cha ña ta quichi ra. Chacan cuu cha sacahnu ndi chi ra Ndioo, ta cati ndi chi ra ti na cua cuu chi tacan. Cuenda cha ni savaha ra Cristo cahan ndi chacan. \v 21 Maan ra Ndioo cuu ra chaha tu ndee ini chi ndi, vati iyo inuun ndi chi ra Cristo. Ra Ndioo cuu ra ni tava tiñu chi ndi. \v 22 Chi maan ra cuu ndi, vati cha ni quechaha chaha ra cha vaha chi ndi. Cha chaha ra cha iyo ra Tati Ndioo anima ndi. \p \v 23 Yuhu cati ti na cua cuhva ra Ndioo cuenda, tu ña ndicha yu. Ña cuni yu cuhin ñuun ndo, vati ña cuni yu tachi tuni yu chihin ndo. \v 24 Ña cuni ndi cundaca ñahan ndi chihin ndo, ta ni ña cuni ndi sanini ndi cha na cuinu ini ndo. Satiñu tahan ndi chihin ndo, vati tacan sa cua cusii ini ndo, vati vaha xaan chinu ini ndo chi ra Ndioo. \c 2 \p \v 1 Cha saxini yu ti ña cua cuhva que tu cuihya ini chi ndo cha cua cuhun ndico tuqui nuun iyo ndo. \v 2 Tu cua cuhve tu cuihya ini chi ndo, yoni ca cua cuhva cha cua cusii ini yu, vati chahi tu cuihya ini chi ndo. \v 3 Tuhun can ni tai chi ndo nu quichi quivi, vati tacan ña ndahvi cua cuni yu cha cua quete nu iyo ndo. Vaha xaan ca cha cua cuhva ndo cha cua cusii ini yu. Tacan ni tai, vati saxini yu ti cua ndehe ndo ti sii cuni yu, ta cua cusii ini tahan ndihi ndo. \v 4 Saxini xain, ta tai tutu can chi ndo. Saxini xain, ta chacu xain, vati ña cuni yu cha cua coo tu cuihya ini chi ndo. Cuni yu cha cua coto ndo ti cuni mani xain chihin ndo. \s1 Tuhun cua cucahnu ini ñican, tu cua savaha ñivi ndavaha ni chi ñi \p \v 5 Ñavi chi yuhu ni chaha ñivi tu cuihya ini, soco chi ndihi ndo cha ni chaha ñi tu cuihya ini suhva. Tacan cati yu, coto cua yaha cuhva cahin. \v 6 Cha iyo vaha cuhva cha ni tachi tuni ndo chi ñican, vati cha ni nduinuun xihna ndo, ta tachi tuni ndo chi ñi. \v 7 Chacan cuu cha iyo cha cua nducu ndo cuhva cha cua cucahnu ini ndo cha ni savaha ñi, ta cua cuhva ndo tu ndee ini chi ñi. Tacan cua savaha ndo, coto cua yaha cuhva cha cua coo tu cuihya ini chi ñi. \v 8 Chacan cuu cha cati tuhun vahi chi ndo ti na cua saxini vaha ndo, ta cua cuni mani ndico ndo chi ñican. \v 9 Chacan cuu cha ni tai tutu can chihin ndo, vati cuni cote a vaha cua savaha ndo. Cuni cote a cua tasoho ndo ndihi cha cahin chi ndo. \v 10 Chi ndihi ñivi cua cucahnu ini ndo ndavaha ni cua cucahnu tahan ini yu cha ni savaha ñi. Ndihi chi cua cucahnu ini yu, vati cua cucahnu ini yu cuenda maan ndo cuhva cuni ra Cristo. \v 11 Tacan iye, coto cua cundee run Satanaa sacanaan run chi yo. Tacan cati yu, vati chito yo yoso cuhva saxini run. \s1 Saxini ra Paulu suhva cha iyo ra ñuun Troa \p \v 12 Cuahin iti ñuun Troa, vati cua cati tuhin tuhun Cristo. Vaha xaan cha cua cuu satiñu i cuenda ra chahnu, \v 13 soco quechaha saxini xain, vati ña ni tahin chi ra Tito yani yo. Chacan cuu cha saña tahin chi ñi, ta cuahin iti ñuhun Macedonia. \s1 Tuhun cua tindee ra Cristo, ta cua sacanaan ñivi ra \p \v 14 Chaha ndi iin tiahvi ndioo chi ra Ndioo, vati ndihi ni quivi tindee ra chi ndi, ta sacanaan ndi cuenda ra Cristo. Tindee ra chi ndi, ta sacoto ndi chi ñivi nini cahnu nu ñuhun ñuñivi yoso cuhva iyo ra Ndioo. \v 15 Cusii ini ra Ndioo ndehe ra cha cati tuhun ndi tuhun Cristo chi ndihi ñivi―masi ñivi nduvaha anima, masi ñivi ndoyo ñuhun. \v 16 Chacan cuu cha iyo ñi cua ndoyo ñuhun cuii ñi, ta iyo ñi cua coo ndito ñi chi ra Ndioo. Cha cuu cati tuhun ndi tuhun can. \v 17 Cahan ndi cuenda ra Cristo iti nuun ra Ndioo, vati maan ra tava tiñu chi ndi. Cati tuhun ndi cha ndicha, vati ña tuhva ndi savaha ndi cuhva ndacu inga ñivi. Iyo tuvi ñivi cati tuhun tuhun Ndioo, vati cuni ñi cunda yahvi ñi chi ñivi ñuñivi. \c 3 \s1 Cha iyo vaha iin tuhun chaa \p \v 1 Cati ndi tuhun can, soco ña cua cati ndi ti na cua quihin cuenda ndo chi ndi. Ña chini ñuhun ndi cha cua taa ñivi tutu cha cua quihin cuenda ndo chi ndi cuhva cha chini ñuhun inga ñivi, ta ni ña chini ñuhun ndi cha cua taa maan ndo tutu cha na quihin cuenda inga ñivi chi ndi, vati nacoto vaha ndo chi ndi. \v 2 Maan ndo cuu sava ni ta cua iin tutu can, vati chito ndihi ñivi yoso cuhva iyo ndi chihin ndo, ta chito vaha ndi ti chacan cuu chi. \v 3 Ndehe ñivi chi ndo, ta chito ñi ti maan ndo cuu ñivi ra Cristo, vati tava tiñu ra chi ndi, ta cati tuhun ndi tuhun chinu ini ndo. Vaha xaan ca iyo ndo, vati iyo ra Tati Ndioo ndicha chi ndo. Ñavi cuhva savaha xihna ra Ndioo iti chata nu ni taa ra chata yuu cuu chi vitin, vati vitin savaha ra cha cua ndoo tuhun ra chi anima ndo. \p \v 4 Chacan cuu cha ña saxini ca ndi cuenda maan ndi. Chínu ini ndi chi ra Ndioo cuenda cha ni savaha ra Cristo. \v 5 Ña cuu cati ndi ti cha iyo vaha tu ndee ini chi maan ndi. Maan ra Ndioo cuu ra chaha tu ndee ini chi ndi. \v 6 Maan ra chaha ndatu chi ndi, ta cuu ndi tatun ra Cristo. Cuenda tuhun chaa ndiso ndi tiñu. Ña cua sacuinu ndi tuhun chahnu cha ndaa nu tutu, soco chi ra Tati Ndioo cua tasoho ndi. Tacan iyo chi, vati cua ndoyo ñuhun cuii yo, tu cua coo yo cuenda ley chahnu. Tu cua coo yo cuenda ra Tati Ndioo, cua coo ndito yo chi ra. \p \v 7 Ndicha ti taqui xaan ni chacoo tuhun chahnu. Ni chacoo tuhun Ndioo chata yuu, soco cuenda chacan ni ndoyo ñuhun ñivi. Ña cuu ndehe ñivi Israel nuun ra Moisee, vati tachan xaan nuun ra sava ta cua ri nicandi, soco suhva quivi ni chacoo chacan nuun ra. \v 8 Taqui xaan ca iyo cha chaa, vati iyo ra Tati Ndioo chi yo. \v 9 Ndicha ti taqui ni chacoo chi quivi cha ndoyo ñuhun ñivi cuenda tuhun chahnu nu quichi quivi, soco taqui xaan ca cua coo chi quivi cha chacoso vaha anima ñivi iti nuun ra Ndioo. \v 10 Iti chata ndutaqui tuhun chahnu suhva, soco vitin ña taqui ca chi, vati iyo cha taqui xaan ca. \v 11 Taqui xaan ca tuhun chaa tuhun cha cua ndoo nu cuahan quivi, vati taqui ni chacoo tuhun chahnu, soco cha ni naan cha taqui chi vitin. \p \v 12 Ña yuhvi ndi cati tuhun ndi, vati chito ndi ti tacan cua coo chi iti nuun. \v 13 Ña iyo ndi cuhva ni chacoo ra Moisee, vati chasi ra sahma nuun ra, coto cua ndehe ñivi Israel cha cuahan naan cha ndichin nuun ra. \v 14 Ña nituni ini ñi [ñaan tiñu ni chacoo ra Moisee], vati nda cua nda vitin sacuaha ñivi can tuhun chahnu, soco ña nituni ini ñi, vati ña ta coto ñi cha cha ni sandihi ra Cristo chacan. \v 15 Ndicha. Nda cua nda vitin ña nituni ini ñi―masi sacuaha ñi tuhun ni taa ra Moisee. \v 16 Nu ni quechaha chinu ini ñi chi ra chahnu, ta sa ni cutuni ini ñi. \v 17 Ra chahnu cuu ra chaha cha cua coo ndito yo. Nuun iyo maan ra chahnu iyo yo nu nuna. \v 18 Ñahni cha ndasi nuun yo, ta ndehe yo ti cahnu xaan rai cuu ra. Sama ra chi ndihi yo cuhva iyo yo, ta cua cuu yo cuhva iyo maan ra, vati taqui xaan cua cuu yo. Tacan cua savaha ra chahnu chi yo, vati tachi ra chi ra Tati Ndioo nu iyo yo. \c 4 \p \v 1 Chacan cuu cha cundee ini ndi, vati iyo tiñu can chihin ndi, vati cundahvi ini ra Ndioo chihin ndi. \v 2 Ña quihin cuenda ndi cha ndacu xehe ñivi, ta ni ña quihin cuenda ndi cha cua cuhva tu ca nuun chi ñivi. Ña tuhva ndi sandahyu ñahan, ta ni ña tuhva ndi sama ndi tuhun Ndioo. Cati tuhun cachin ndi cha ndicha. Tacan ni chaha ndihi ñivi cuenda cuhva saxini ñi, ta chaha tahan ra Ndioo cuenda ti cha ndicha cati tuhun ndi. \v 3 Tu ña cua nducachin tuhun cha cati tuhun ndi yoso cuhva cua nduvaha anima ñivi, ña cua nducachin chi cha cuenda ñivi cua ndoyo ñuhun ni. \v 4 Chi ñivi ña chinu ini chasi run ndaca ñahan chi ñivi ñuñivi, ta ña chaha run cha cua cutuni ini ñi. Chacan cuu cha ña cua cuu coto ñi ti cha taqui ndicha cuu tuhun vaha yoso cuhva cuu ra Cristo iin rai cahnu, ta iyo ra cuhva iyo ra Ndioo. \v 5 Ña cati tuhun ndi yoso cuhva iyo maan ndi. Cati tuhun ndi yoso cuhva iyo ra chahnu Cristo Jesuu, ta chaha ndi cuenda ti musu ndo cuu ndi cuenda ra Jesuu. \v 6 Cati tuhun ndi tuhun Cristo, vati maan ra Ndioo cuu ra cati ti na cua ndundichin ñuhun nu naan, cati ra. Maan ra cuu ra cha chaha cha chini tuni chi ndi. Chacan cuu cha chito ndi yoso cuhva cuu ra Ndioo iin rai cahnu ndicha cuhva ni sanahan ra Cristo chi ndi. \s1 Tuhun cua cuinu ini ñican chi ra Ndioo \p \v 7 Chito vaha xaan ndi chacan, ta ñivi ñuñivi cuu ndi. Chacan cuu cha cua coto ñivi ti maan ra Ndioo chaha tu ndee ini cahnu xaan can, ta ñavi chi mani maan ndi iyo tu ndee ini. \v 8 Iyo xaan tu ndoho chi ndi, soco ni cundee ini ndi. Nanducu xini xaan ndi, soco ña tichaha ndi. \v 9 Cuni cani tahan xaan ñivi chi ndi, soco ña nacoo ihni ra Ndioo chi ndi. Cha ni ndoho ndi, soco ña ndoyo ñuhun ndi. \v 10 Ndihi ni quivi ndehe tahan ndi tu ndoho cuhva ni ndehe ra Jesuu tu ndoho. Chacan cuu cha cua cuvi tahan ndi, soco cua cundee coo ndito ndico ndi cuhva iyo ndito ndico maan ra. \v 11 Ni vii iyo ndito ndi, soco cuni cahni ñivi chi ndi cuenda ra Jesuu. Chacan cuu cha cua ndehe ñivi chi ndi, ta cua coto ñi ti cha iyo ndito ndico ra Jesuu. \v 12 Maan ndi ndehe xaan ndi tu ndoho, ta cua cuvi ndi, soco maan ndo cha iyo vaha ndo chi ra Ndioo. \p \v 13 Cati tutu Ndioo ti chinu ini ñivi chi ra Ndioo. Chacan cuu cha cati tuhun ñi, cati chi. Ini cuhva chinu tahan ini maan ndi chi ra. Chacan cuu cha cati tuhun tahan ndi, \v 14 vati chito ndi ti ni chaha ra Ndioo tu ndee ini chi ra chahnu Jesuu, ta ni natacu ndico ra. Chito ndi ti ta ni cuhva cua natacu ndico maan ndi, ta cua yaha ndi iti nuun ra icaa ni. \v 15 Cuenda maan ndo savaha ndi chacan. Chacan cuu cha cua coo ca tu manini chi tuvi ca ñivi. Tacan, ta cua cuhva ca ñi tiahvi ndioo chi ra Ndioo, ta tuvi ca ñivi cua sacahnu xaan ca ñi chi ra. \p \v 16 Chacan cuu cha cundee ini ndi. Cha cuahan nduchahnu iquin cuñu ndi, soco anima ndi―ndihi ni quivi nduchaa chi. \v 17 Ndehe ndi suhva tu ndoho vitin, soco tacan na cua coo xaan ca cha vaha chi ndi ndihi ni quivi. \v 18 Tacan ni cua coo ndi, vati ña saxini ndi cuenda cha ndehe yo cha iyo nu ñuhun ñuñivi ya, soco saxini ndi cuenda cha ña ta ndehe yo. Suhva quivi ni iyo cha ni ndehe yo ihya, soco cha ña ta ndehe yo―ndihi ni quivi cua ndunahan chi. \c 5 \p \v 1 Chito ndi ti tu cua ndoyo ñuhun iquin cuñu yo cha iyo nu ñuhun ñuñivi ya, cua cuhva ra Ndioo inga nu cua coo yo iti siqui andivi, ta ña cua ndoyo ñuhun chi. \v 2 Ndahvi cuni anima ndi cha iyo ndi ihya nu ñuhun ñuñivi ya, vati cuni xaan ndi coo vaha ndi chi ra Ndioo iti siqui andivi, ta cua nduchaa iquin cuñu ndi. \v 3 Tacan cua coo ndi, ta ña ndahvi cua coo ndi. \v 4 Ni vii iyo ndi ihya nu ñuhun ñuñivi ya, ta saxini xaan ndi. Cha ndehe xaan ndi tu ndoho, ta ña cuni ndi cha cua cuvi ndi, soco cuni ndi cha cua coo ndi iti siqui andivi. Chacan cuu cha cua coo ndito ndi chi Ndioo ndihi ni quivi ndihi ni tiempu, ta ña cua cuvi ca ndi. \v 5 Maan ra Ndioo cuu ra tiso vaha tiñu can, ta chaha ra cha iyo ra Tati Ndioo chi ndi. Chacan cuu cha chito vaha ndi ti cha iyo vaha tiñu. \p \v 6 Chacan cuu cha cundee ini ndi ndihi ni quivi. Chito ndi ti quivi cha iyo ndi ihya nu ñuhun ñuñivi ya ña ta coo ndi nu iyo ra chahnu. \v 7 Ña ta ndehe ndi yoso cuhva cua coo ndi, soco chinu ini ndi ti cua cuu chi cuhva cati ra chahnu. \v 8 Chito ndi ti chacan cuu chi. Chacan cuu cha cuni xaan ndi cha cua cuvi ndi, ta cua coo ndi chi ra chahnu. \v 9 Cuni xaan ndi cha cua cusii ini ra. Masi ni ndito ndi, masi ni cuvi ndi, soco cuni ndi cha cua cusii ini ra. \v 10 Iyo cha cua yaha ndihi yo nu cua tachi tuni ra Cristo chi ñivi. Chacan cuu cha cua quihin cuenda ta iin ta iin yo cuhva cha ni savaha yo ihya nu ñuhun ñuñivi ya. Tu cha savaha yo cha vaha, cua coo cha vaha chi yo. Tu cha savaha yo cha ndavaha ni, cua coo cha ndavaha ni chi yo. \s1 Tuhun cha cua coo vii anima ñi \p \v 11 Cati tuhun xaan ndi ti na cua cuinu ini ñivi, vati chito ndi yoso cuhva cua tachi tuni ra Ndioo, ta chito vaha xaan ra yoso cuhva iyo maan ndi. Saxini yu ti cha chito tahan maan ndo yoso cuhva iyo ndi. \v 12 Ñahni cha cati ndi ti vaha xaan rai cuu ndi. Chaha vaha ndi cuenda, vati tacan ni cua coto ndo ti rai vaha cuu ndi. Chacan cuu cha cua nihin ndo cuhva cha cua cati ndico ndo chi ñivi saxini ti cha iyo vaha ñi, vati saxini ñi ti nini xaan cha cua sacahnu ndo costumbre chahnu, ta ña saxini ñi yoso cuhva iyo anima ndo. \v 13 Tu ndicha ti ña vaha saxini yu, cha cuenda ra Ndioo cuu chi. Tu ndicha ti vaha saxini yu, cuenda maan ndo cuu chi. \v 14 Cuni mani ra Cristo chi ndihi ñivi. Chacan cuu cha sandee ini ndi chi ndi, ta savaha ndi cuhva cuni ra. Chito ndi ti cha ni chihi iin rai cuenda ndihi ñivi, ta cuu ñi sava ni ta cua cha ni chihi ndihi maan ñi. \v 15 Ni chihi ra Cristo cuenda ndihi ñi. Chacan cuu cha ña iyo ca ñivi ra cuenda suvi ni maan ñi. Iyo ñi cuenda maan ra, vati ni chihi ra cuenda ñi, ta ni natacu ndico ra. \v 16 Chacan cuu cha nda cua nda vitin ña cua saxini ca ndi yoso cuhva iyo ñivi cuenda ñuhun ñuñivi. Nu quichi quivi saxini ndi cuhva saxini ñivi ñuñivi cuenda ra Cristo, soco ñavi ca tacan saxini ndi vitin. \v 17 Chacan cuu cha nduchaa anima ñivi chinu ini chi ra Cristo. Ña saxini ca ñi cuenda cha chahnu, soco mani cuenda cha chaa saxini ñi. \p \v 18 Ndihi chacan ni savaha ra Ndioo, vati ndumani ndico ndi chi ra ni savaha ra Cristo, ta chaha ra Ndioo tiñu chi ndi, vati cua cati tuhun ndi ti cuni ra coo mani ndico ra chi ndihi ñivi. \v 19 Cha ndumani ndico ra Ndioo chi ndi ni savaha ra Cristo, ta ña saxini ca ra cuenda cuati ndi. Ni chaha ra tiñu chi ndi, vati cua cuhva ndi cuenda ti cuni ra ndumani ndico ra chi ndihi ñivi ñuñivi. \v 20 Chica cuu ndi, vati tiso vaha ndi tiñu ra Cristo. Cati tuhun ndi, soco maan ra Ndioo cuu ra cahan ndahvi chi ñivi. Cahan ndahvi ndi chi maan ndo cuenda ra Cristo ti na cua ndumani ndico ndo chi ra Ndioo. \v 21 Ñahni cuati ni savaha ra Cristo, soco chaha cuenda ra Ndioo cuati yo chi maan ra. Chacan cuu cha cuu coso vaha anima yo, vati cha iyo yo chi ra Cristo icaa ni. \c 6 \p \v 1 Satiñu tahan ndi chi ra Ndioo icaa ni. Chacan cuu cha cati tuhun ndi ti na ña cua savaha ndo cha ñahni yavi ndaa tu manini cha ni savaha ra chi ndo. \v 2 Cha ni cati ra nu tutu Ndioo ti: \q1 Cua queta quivi cha cua coo tu manini chi ndo, \q1 vati cua cuni sohi cha cahan ndo. \q1 Cua tindei chihin ndo quivi cua nduvaha anima ndo, \m cati ra. Vitin tichi quivi ya iyo tu manini chi yo, ta vitin nduvaha anima yo. \p \v 3 Ña sandoyo ñuhun ndi chi ni iin ñivi. Chacan cuu cha yoni cua cuu cati ti ña vaha satiñu ndi. \v 4 Cuni ndi sanahan ndi ti satiñu vaha ndi tiñu ra Ndioo, vati cundee xaan ini ndi, ta ndehe xaan ndi tu ndoho. \v 5 Ni ndoho ndi. Ni chacuindi ndi ve caa. Ni cuvaa xaan ñivi xini ndi. Nihin xaan ni satiñu ndi. Ña ni quixi vaha ndi. Ni chisoco xaan ndi. \v 6 Cha ni ndehe ndo ti ña tuhva ndi savaha ndi cuati. Cha iyo cha chini tuni chi ndi. Cha sandee ini ndi. Cha iyo vaha ndi chi ndihi ñivi. Cha iyo ra Tati Ndioo chi ndi. Cha cuni mani ndicha ndi chi ñivi. \v 7 Mani cha ndicha cahan ndi. Cha iyo tu ndee ini ra Ndioo chi ndi. Mani cha cuiti vaha ndacu ndi. \v 8 Iyo chaha sacahnu ñivi chi ndi, ta iyo chaha ña sacahnu ñi chi ndi. Iyo chaha cati ñivi ti ña vaha cha ndacu ndi, ta iyo chaha cati ñivi ti cha vaha ndacu ndi. Iyo chaha cati ñivi ti sandahyu ñahan ndi, soco ña chito ñi cha mani cha ndicha cahan ndi. \v 9 Iyo ñivi cati ti ña nacoto ñi chi ndi, ta iyo inga ñi cati ti nacoto vaha xaan ñi chi ndi. Iyo ñivi saxini ti cha cua cuvi ndi, soco iyo ndito vaha ndi. Cani ñivi chi ndi, soco ña ni chahni ñi chi ndi. \v 10 Iyo tu cuihya ini chihin ndi, soco cusii ini ndi ndihi ni quivi. Ra ndahvi cuu ndi, soco chaha ndi cha vaha chi ñivi. Ñahni cha iyo chihin ndi, soco chaha ra Ndioo ndihi cuii cha chini ñuhun ndi. \p \v 11 Ndioho yani xaa, cachin xaan cha ni chaha ndi cuenda chi ndo, ta cuni mani xaan ndi chihin ndo. \v 12 Ñavi maan ndi chasi nuun ndo, soco suvi ni maan ndo chasi nuun ndo. \v 13 Vitin cahin chi ndo cuhva cua cahin chi iin sehi. Na cua cuni mani xaan tahan ndo chi ñivi tahan ndo. \s1 Sava ni ta cua vehe Ndioo cuu ñican \p \v 14 Iyo ñivi ña chinu ini chi ra Ndioo. Ña cua coo ndo chi ñi icaa ni. Tacan cati yu, vati ña nduinuun ñivi ndacu cha vaha chi ñivi ndacu cha ndavaha ni. Ña nduinuun cha ndichin chi cha naan. \v 15 Ña nduinuun ra Cristo chi run Satanaa, ta ni ña nduinuun ñivi chinu ini chi ñivi ña chinu ini. \v 16 Ña inuun iyo vehe Ndioo chi vehe ita niñu. Ta maan yo―sava ni ta cua vehe Ndioo ndito cuu yo, vati ni cati ra Ndioo cuenda yo ti: \q1 Cua coi chi ñivi yu, \q1 ta cua caca cui chi ñi. \q1 Ndioo sacahnu ñi cua cui, \q1 ta ñivi yu cua cuu ñi, \m cati ra. \v 17 Chacan cuu cha cati ndico tucu ra Ndioo ti: \q1 Cua quee ndo nu iyo ñi, \q1 ta cua coo siin ndo, \m cati ra. Cati ndico tucu ra ti: \q1 Ña cua savaha ndo ndavaha ni. \q1 Tacan, ta sa cua quihin cuenda yu chihin ndo. \q1 \v 18 Sutu ndo cua cui, \q1 ta sehi cua cuu maan ndo, \m cati ra chahnu Ndioo, ta iyo ndihi cuii tu ndee ini chi maan ra. \c 7 \p \v 1 Yani xaa, na cua saña ihni yo ndihi ndavaha ni ndacu yo, vati ndihi tuhun can ni cati ra Ndioo ti cua savaha ra nu cuahan quivi. Na cua coo ii vaha yo, vati sacahnu vaha yo chi ra Ndioo. \s1 Tuhun cua saxini vaha ñivi iyo ñuun Corinto can \p \v 2 Na cua cuni ndo chihin ndi. Ñahni cha cumani ndi chihin ndo, ta ni ñahni cha sandahyu ñahan ndi chihin ndo. \v 3 Tacan cati yu, soco ñavi ti cuni tachi tuni ndi chihin ndo. Xihna ca cati yu ti cuni mani xaan ndi chihin ndo. Masi cua cuvi ndi, masi ña cua cuvi ndi, soco chi ndihi cuii cuhva cuni ndi chihin ndo. \v 4 Ñahni cha saxini yu cuenda ndo. Cha cahan rai yu, vati vaha ndacu ndo. Vaha xaan cuni ndi. Masi ndehe xaan ndi tu ndoho, soco iyo xaan cha sii cuni ndi. \p \v 5 Ni queta ndi ñuhun Macedonia, soco ña chacuita cha saxini xaan ndi, vati cuaha xaan tu ndoho ni chacoo chihin ndi. Cuni ñivi cani tahan ñi chi ndi tican, ta saxini ndi, vati ña chito ndi yoso cuhva cua coo maan ndo. \v 6 Maan ra Ndioo cuu ra chaha tu ndee ini chi ñivi ndehe tu ndoho. Tacan chaha ra tu ndee ini chi ndi, vati quichi ra Tito. \v 7 Ñavi chacan ni cusii ini ndi, soco cusii ini ndi, vati chaha ra Tito can tu ndee ini chi ndi cuhva ni chaha ndo tu ndee ini chi maan ra. Chaha ra cuenda chi ndi ti cuni ndo ndehe ndico ndo chi ndi. Cati ra ti ndahvi cuni anima ndo, vati cha chaha ndo tu ndoho chi ndi, ta cati ra ti vaha xaan cahan ndo cuenda ndi. Chacan cuu cha cusii ini xaan ca ndi. \p \v 8 Tu chahi tu cuihya ini chi ndo cha tachi xihna cuii yu tutu can chihin ndo, ña tichahi. Nu quichi quivi saxini yu suhva cha ni tachi yu tutu can, soco vitin chite ti suhva ni quivi ni chacoo tu cuihya ini chi ndo. Chacan cuu cha ña tichaha que. \v 9 Vitin cusii ini yu. Ñavi ti cha ndahvi cuni anima ndo, soco cusii ini yu, vati xihna ca ndahvi cuni anima ndo, ta saña ihni ndo ndavaha ni savaha ndo, ta cha ni chacoo cha ndahvi anima ndo cuhva cuni ra Ndioo. Chacan cuu cha ñahni cha ndoyo ñuhun ndo cuenda ndi. \v 10 Tu cua coo cha ndahvi anima yo cuhva cuni ra Ndioo, ta cua nacoo ihni yo ndavaha ni savaha yo, cua nduvaha anima yo, ta cua cusii ini yo. Tu cua coo tu cuihya ini chi yo cuhva cha iyo tu cuihya ini chi ñivi ñuñivi, cua ndoyo ñuhun cuii yo. \v 11 Chito ndo ti vitin cuni nini xaan ndo coo vaha ndo, ta chaha ndo cuenda yoso cuhva iyo ndo. Ni nduxaan ndo suhva, vati ni chacoo tu ca nuun chi ndo, ta vitin cha cuyuhvi ndo suhva chi ra Ndioo. Cha cuni xaan ndico ndo chihin yu, ta cha cuni xaan ndo coo vaha ndo chi ra Ndioo. Cha ni tachi tuni ndo chi ra savaha ndavaha ni. Ndihi chacan cha ni savaha ndo, vati ni chacoo cha ndahvi anima ndo cuhva cuni ra Ndioo. Ndihi chacan cha ni savaha ndo, ta chito ndi ti vitin cha iyo cuiti vaha ndo. \v 12 Ndicha ti tachi yu tutu can chihin ndo, soco ñavi cuenda cha ndacu ñivi ndavaha ni, ta ni ñavi cuenda cha ndacu ñi ndavaha ni chi iin tahan ndo. Tachi yu tutu xihna cuii can, vati cua coto ndo ti cua saxini vaha xaan ndo chi ndi cuenda ra Ndioo. \v 13 Chacan cuu cha iyo tu ndee ini chi ndi. \p Ndicha ti cusii ini ndi, vati ni chacoo tu ndee ini chi ndi, soco cusii ini ca ndi, vati sii xaan cuni tahan ra Tito, ta cusii ini ra, vati chaha maan ndo cha sii cuni ra. \v 14 Cha cati yu chi ra ti vaha xaan ndacu ndo, ta ña cahan nuin. Cha ndicha cuu tuhun cahan ndi chi ra Tito, ta suvi ni chacan cuu ndihi tuhun cati tuhun ndi chihin ndo. \v 15 Cuni mani xaan ca ra chihin ndo, vati ni ñuhun ini ra yoso cuhva ni savaha ndo cha cahan ra. Ni ñuhun ini ra yoso cuhva cuyuhvi ndo suhva, ta quihin cuenda ndo chi ra. \v 16 Vitin cusii ini yu, vati chite ti cua coo vaha ndo. \c 8 \s1 Cha samani xaan ñivi can chi tahan ñi \p \v 1 Yani xaa, cuni ndi cha cua coto ndo yoso cuhva cha ni savaha ra Ndioo tu manini chi ñivi ra nu nducuiti ñi iti ñuhun Macedonia. \v 2 Cuni yu cha cua coto ndo, vati cha ni ndehe xaan ñi tu ndoho, soco cha cusii ini xaan ñi. Ndahvi xaan iyo ñi, soco iyo cha ni samani xaan ñi chi ñivi tahan ñi. \v 3 Chahi cuenda ti chaha ñi yoso cuu ni, ta ni chaha ca ñi suhva ca, vati iyo ini maan ñi. \v 4 Cahan ndahvi xaan ñi chi ndi ti na cua cuhva ndi cha cua tindee tahan ñi chi ñivi tahan ñi cuenda ra Ndioo. Cuni xaan ñi savaha ñi tu manini chi ñi. \v 5 Tacan savaha ñi, soco ñavi cuhva saxini maan ndi cuu chi. Chaha cuenda xihna ñi chi ñi chi ra chahnu. Tacan cuu, ta sa quechaha cuni ñi tindee ñi chihin ndi cuhva cuni ra Ndioo. \v 6 Chacan cuu cha cati ndi chi ra Tito ti na cua sacuiti ra cha cua samani tahan ndo chi ñivi tahan ndo cuhva ni quechaha savaha ra. \v 7 Vaha xaan ndacu ndo ndihi cha savaha ndo. Vaha xaan chinu ini ndo chi ra Ndioo. Vaha xaan cati tuhun ndo. Vaha xaan iyo cha chini tuni chi ndo. Vaha xaan cuni ndo coo vaha ndo chi ra Ndioo. Vaha xaan cuni mani ndo chihin ndi. Ta ni cuhva na cua samani vaha xaan ndo chi ñivi tahan ndo. \p \v 8 Ñavi tuhun cua sanini yu chi ndo cuu chacan. Chacan cati yu, vati cua sanahan ndo chi ndihi ñivi ti cha ndicha ndicha cuni mani ndo chi tahan ndo, vati cha ni sanini xaan inga ñivi tahan yo suvi ni chi maan ñi, ta tindee ñi chi tahan ñi. \v 9 Chito ndo ti iyo xaan tu manini chi ra chahnu Jesucristo, vati cha ni chacoo vaha ra iti siqui andivi, soco ni nacoo ihni ra chacan cuenda maan yo. Ni nacoo ihni ra chacan, vati cuni ra na cua coo vaha xaan yo. \p \v 10 Chehe cuu cha cati yu. Vitin cha ni queta iin cuiya cha ni quechaha sacuiti ndo cha cua samani ndo chi tahan ndo, vati cuni xaan ndo sacuiti ndo chi chi. Vaha xaan, tu cua saqueta ndo chacan vitin. \v 11 Na cua saqueta ndo tiñu can vitin. Chacan cuu cha na cua cuhva ndo yoso iyo ini ndo cuhva ni cuni ndo savaha ndo nu ni quichi quivi. \v 12 Tu cua cuni yo samani yo iin cha ndicha ndicha, cua samani ndicha yo yoso quee ini yo, ta ña cua saxini yo cuenda cha ñahni cha iyo chi yo. \p \v 13 Ña cuni yu cha cua coo tu ndoho chi ndo, ta maan ñi cua coo vaha ñi. \v 14 Vitin iyo vaha ndo. Chacan cuu cha cua tindee ndo, vati iyo cha cumani chi ñi. Cha cua nduinuun ndo cuu chacan. Na cua coo vaha ñi nu cuahan quivi, ta cua tindee tahan ñi cha cua cumani tucu chi maan ndo, ta cua nduinuun ndico tucu ndo. \v 15 Tacan ni cua coo ndo, vati cati tutu Ndioo ti ña cua yaha cuhva cha cua coo ndatiñu ñivi cha iyo vaha, ta ni ña cua cumani chi chi ñivi iyo suhva ni, cati chi. \s1 Cuhva iyo ra Tito chi tahan ra \p \v 16 Chahi iin tiahvi ndioo chi ra Ndioo, vati savaha ra cha cuni xaan ra Tito chi ndo cuhva cuni ndi chi ndo. \v 17 Tacan cati yu, vati tasoho ra Tito cuhva cati tuhin chi ra, ta cuni xaan ra coo vaha ra. Chacan cuu cha cuni maan ra cuhun ra nu iyo ndo. \p \v 18 Chi ra Tito cua tachi ndi inga ra yani yo. Cati ndihi ñivi Ndioo ti vaha xaan cati tuhun ra tuhun Ndioo. \v 19 Ñavi cuenda chacan ni, soco cha cati tahan ñivi Ndioo ti maan ra cua cuhun tahan chi ndi, ta cua tindee tahan ra nu cua sacuiti ndi cha cua samani ndo. Chacan cua savaha ndi, vati na cua sacahnu ñivi chi ra Ndioo, ta cua ndehe ñi ti cuni tahan ndi tindee ndi chi ñivi tahan ndi. \v 20 Ña cuni ndi cha cua cati ñivi ti ña vaha cha savaha ndi tacan, \v 21 vati cuni ndi savaha ndi cha vaha iti nuun ra Ndioo, ta cuni tahan ndi savaha ndi cha vaha iti nuun ñivi ñuñivi. \p \v 22 Cua tachi ndi inga ra yani yo chi ra ta ra. Chito ndi ti cuni xaan ra coo vaha ra chi ra Ndioo, vati cuaha chaha cha ni ndehe ndi yoso cuhva iyo ra. Vitin cuni xaan ra coo ra chi ndo, vati chito ra ti vaha xaan ndacu tahan ndo. \v 23 Tu cua nducu tuhun ñivi cuenda ra Tito, cua cati ndo ti iyo ra chihin yu, ta satiñu tahan ra cuenda maan ndo cuhva satiñu yu. Tu cua nducu tuhun ñi cuenda ra yani yo ta ra, cua cati ndo ti cha tava tiñu ñivi Ndioo chi ra, ta sacahnu xaan ra ta ra chi ra Cristo. \v 24 Na cua ndehe ndihi ñivi Ndioo ti cuni mani ndo chi ñivi tahan ndo. Na cua ndehe tahan ñi ñacu cati ndi ti vaha xaan ndacu ndo. \c 9 \s1 Cha cua samani ñi chi ñivi tahan ñi \p \v 1 Ña nini cha cua tai chi ndo yoso cuhva cua tindee ndo chi ñivi tahan ndo, \v 2 vati chite ti cuni xaan ndo tindee ndo. Cha chahi cuenda chi ñivi Ndioo iyo ñuhun Macedonia yoso cuhva iyo ndo, vati cati yu ti cha iyo vaha ñivi iyo ñuhun Acaya. Nda quiava quechaha cuni ñi tindee ñi, ta cha ni ndehe tahan ñi yoso iyo ndo. \v 3 Cua tachi yu chi ra yani yo nu iyo ndo, coto ñahni yavi ndaa cha ni cati ndi yoso cuhva cua tindee ndo. Chacan cuu cha cua savaha ndo tiñu cuhva cati ndi chi ñi. \v 4 Tacan cati yu, coto cua cuhun uvi uni ñivi iyo ñuhun Macedonia chihin yu, ta cua ndehe ñi ti ñahni cha ndacu ndo. Tu tacan cua ndehe ñi, cua coo tu ca nuun chi yo, vati cha cahan rai ndi suhva cuenda maan ndo. \v 5 Chacan cuu cha saxini yu ti cua cati yu chi ra yani yo ti na cua cuhun ra iti nuun, ta cua tiso vaha ra tiñu. Tacan, ta sa cua nducuiti cha cua samani ndo cuhva cati ndo nu quichi quivi. Chacan cuu cha cua nducuiti vaha chi. Tacan sa cua coto ñivi ti cha cuni maan ndo cuu chi, ta ña cua saxini ñi ti sanini maan ndi chihin ndo. \p \v 6 Cuhva ya cuu cha cati yu. Tu cua tachi yo suhva ni chiti, suhva ni cua nihin ndico yo. Tu cua tachi yo cuaha vihi ca, cuaha cua nihin ndico yo. \v 7 Chacan cuu cha na cua samani ta iin ta iin ndo cuhva saxini maan ndo. Na cua samani ndo cuhva cuni maan ndo, ta yoni cua sanini chi ndo. Chacan cati yu, vati cuni xaan ra Ndioo chi ñivi cusii ini cha samani ñi. \v 8 Cua cuu savaha xaan ca ra Ndioo tu manini chi ndo. Chacan cuu cha ñahni cha cua cumani chi ndo, ta cua cuu ca savaha ca ndo cha vaha. \v 9 Cuenda ñivi ndacu cha vaha cati tutu Ndioo ti: \q1 Cuaha xaan samani ñi chi ñivi ndahvi. \q1 Tacan ni cua savaha ñi ndihi ni quivi, \m cati chi. \v 10 Chaha ra Ndioo cha cua tachi yo, ta chaha ra cha cua cachi yo. Cua cuhva ca ra cha chini ñuhun ndo, ta cua tindee ndico ra cha cua tindee ndo chi tahan ndo. \v 11 Cua cuhva xaan ca ra chi ndo, vati tacan ni cua cuu cuhva ndico ndo chi ñivi chini ñuhun. Cua cuhva xaan ñivi tahan yo iin tiahvi ndioo chi ra Ndioo, vati cua sayaha ndi cha cua samani xaan ndo chi ñi. \v 12 Ndicha ti cua tindee xaan ndo chi ñi cha cumani chi ñi, soco ñavi chacan ni cuu chi, vati cua cuhva xaan ñi tiahvi ndioo chi ra Ndioo. \v 13 Cua sacahnu xaan ñi chi ra Ndioo, vati cua ndehe ñi ti tacan savaha ndo cha tasoho ndo tuhun vaha yoso cuhva iyo ra Cristo. Cua sacahnu ñi chi ra Ndioo, vati cua coto ñi ti cuaha suhva cha samani ndo chi ñi. Tacan cua savaha ndo, ta cua sacahnu ñi chi ra Ndioo. \v 14 Cuni xaan ñi chihin ndo. Chacan cuu cha cahan ndahvi ñi chi ra Ndioo cuenda ndo, vati savaha xaan ra Ndioo tu manini chi ndo. \v 15 Na cua cuhva yo tiahvi ndioo chi ra Ndioo, vati cahnu xaan cha ni samani ra chi maan yo, vati quichi cuvi sehe ra cuenda yo ni savaha ra. \c 10 \s1 Iyo ndatu cha ni cuu ra Paulu tatun ra Jesucristo \p \v 1 Yuhu ra Paulu cati tuhin chi ndo, ta masu cahan yu cuhva ni cahan ra Cristo. Cahan vii yu cuhva ni cahan ra Cristo. Cati ñivi ti ña xaan cuni yu quivi cha ni chacoi chi ndo, soco quivi cha iye inga ñuun nu chica xaan xaan yu cuu. \v 2 Yuhu cati ti cua quete iti nuun ndo, soco ña cuni yu cuxain chi ndo cuhva cua cuxain chi ñivi saxini ti ndacu ndi cuhva ndacu ñivi ñuñivi. \v 3 Ndicha ti cha iyo ndi ihya nu ñuhun ñuñivi ya, soco ña iyo ndi cuhva iyo ñivi ñuñivi. \v 4 Ñavi tacan ni iyo ndi, vati ña cani tahan ndi cuhva cani tahan ñivi ñuñivi. Maan ra Ndioo chaha tu ndee ini chi ndi. Chacan cuu cha cundee sacanaan ndi. \v 5 Sanaan ndi tuhun taqui cha sandahyu ñahan ñivi. Sanaan ndi ndihi cha chasi nuun ñivi cha ña cuu nacoto ñi chi ra Ndioo. Tava ndaa ndi ndavaha ni saxini ñivi, vati cua tasoho ñi cuhva cati ra Cristo. \v 6 Cha iyo vaha tuhun cha cua tachi tuni ndi chi ñivi ña tasoho. Na cua tasoho xihna ndo, ta sa cua cuu tachi tuni ndi chi ñivi ña tasoho. \p \v 7 Cua saxini vaha ndo yoso cuhva iyo ndo. Tu iyo ñivi saxini ti chi ra Cristo cuu ñi, na cua saxini ndico tucu ñi yoso cuhva iyo ñi, vati iyo tahan ndi chi ra Cristo cuhva iyo maan ñi chi ra. \v 8 Masi cua yaha cuhva cha cua cahan rai yu, soco ña cua coo tu ca nuun chihin yu. Chaha ra Ndioo ndatu chi ndi, vati cua tindee ndi chi ndo, ta ña cua sandoyo ñuhun ndi chi ndo. \v 9 Chacan cuu cha ña cua saxini ndo ti sayuhvi yu chi ndo chi tutu tachi yu chi ndo. \v 10 Cati ñivi ti vaha xaan iyo tuhun tai nu tutu. Taqui xaan iyo chi, soco ndasi xaan caa yu cha ndehe ñi chihin yu, ta ndahvi xaan cahan yu, cati ñi. \v 11 Tu tacan ni cati ñi, na cua coto ñi ti ndihi tuhun cha ni tachi ndi chi ndo cua cati tuhun cachin ndi quivi cha cua queta ndi tican. \p \v 12 Ña cuni ndi cati ndi ti cha ni nduinuun ndi chi inga ñivi. Ña cuni ndi cati ndi ti ña vaha satiñu inga ñivi, ta vaha xaan ca satiñu maan ndi, vati tacan cati ñican ti vaha xaan suvi ni maan ñi. Ñahni cha chini tuni iyo chi ñican, vati cuni xaan ñi nduinuun ñi chi tahan ñi, ta cuni ñi yaha ñi nuun tahan ñi. \v 13 Ña cua yaha cuhva cha cua nducu ndi cha cua coo vaha ndi. Cuhva chaha ra Ndioo satiñu ndi. Chaha ra cha cua queta ndi nda cua nda nuun iyo maan ndo. \v 14 Chacan cuu cha ña yaha cuhva satiñu ndi. Maan ndi queta xihna nu iyo ndo, ta cati tuhun ndi tuhun yoso cuhva iyo ra Cristo. \v 15 Ña tuhva ndi cahan nahan ndi cuenda tiñu savaha inga ñivi. Ña tuhva ndi cati ndi ti tiñu savaha suvi ni maan ndi cuu chi. Ndiuhu cuni ndi cha cua cuinu vaha xaan ca ini ndo chi ra Ndioo. Chacan cuu cha cua cuu satiñu ca ndi nu iyo ndo. \v 16 Chacan cuu cha cua cuu cuhun ndi inga ñuun iti nuun ca, ta cua cati tuhun ndi tuhun Ndioo tican, ta ña cua cahan nahan ndi yoso cuhva satiñu inga ñivi, vati ñavi nu satiñu ñican cua satiñu ndi. \p \v 17 Tu cua ndurai yo, na cua ndurai yo cuenda ra chahnu. \v 18 Iyo ñivi cati ti vaha xaan suvi ni maan ñi, soco ñavi ñican cua quee vaha. Ta iyo inga ñivi―tu cua cati ra chahnu ti vaha xaan ñican, ñican cuu ñi cua quee vaha. \c 11 \s1 Cuhva ni cahan ra Paulu chi ñivi sandusaca \p \v 1 Cuni yu cha cua tasoho ndo cha cua cati yu. Masi tondo cuni yu, soco na cua tasoho ndo. \v 2 Cuni xain chi ndo cuhva cuni ra Ndioo chi ndo, vati chaha cuenda yu chi ndo chi ra Cristo cuhva chaha cuenda ñivi chi sehe sihi ñi cha cua tandaha ñi. Chacan cuu cha ña cuni yu cha cua savaha ca ndo ndavaha ni. \v 3 Saxini yu suhva, coto cua ndoyo ñuhun ndo, ta ña cua saxini vaha ndo. Saxini yu, coto ña cua coo ndicha ndo chi ra Cristo, coto ña cua sacahnu ndicha ndo chi ra. Cuhva savaha run coo chi ña Eva cuu chacan, vati sandahyu ñahan run chi ña, vati ndasi iyo run, vati cuihna cuu run. \v 4 Cha ni quichi inga ñivi nu iyo ndo, ta inga tucu tuhun cati tuhun ñi chihin ndo. Ña cati tuhun ñi cuenda ra Jesuu cuhva ni cati tuhun maan ndi. Chacan cuu cha ña saxini ca ndo cuhva saxini xihna ndo quivi cha ni iyo ndi chihin ndo. Ña cuni ca ndo tasoho ndo tuhun vaha yoso cuhva iyo ra Ndioo cuhva cha ni tasoho xihna ndo. Ña vaha cha savaha ndo chacan. \v 5 Saxini ñivi can ti cahnu xaan ca cuu ñi, soco yuhu cati ti ña cahnu cuu ñican cha cuenda yuhu. \v 6 Masi ña cuu vaha cati tuhin, soco iyo vaha cha chini tuni chihin yu. Chi ndihi cuii cuhva cha sacoto ndi chacan chihin maan ndo chi ndihi ñivi. \p \v 7 Vasi saxini ndo ti ndavaha ni savahi, vati cati tuhin tuhun Ndioo chihin ndo, ta ña quihin yu xuhun ndo. Ni chacoo ndahvi yu, vati cuni yu cha cua cuu ndo ñivi cahnu. [Ñavi cuati cuu chacan.] \v 8 Quihin yu xuhun chaha ñivi Ndioo iyo inga ñuun, ta tacan cha cuu satiñu i nuun ndo. \v 9 Quivi cha iye chi ndo ña chahi tu ndoho chi ndo. Iyo cha chini ñuhin, soco ña chique cha chini ñuhin chi ndo, vati quichi ra yani yo iti ñuhun Macedonia, ta chaha vaha ra ndihi cha chini ñuhin. Ñahni cha chique chi ndo quivi can, ta ni ñahni cha cua ndaque chi ndo nu cuahan quivi. \v 10 Ndicha cuhva cati yu, vati ndicha ra Cristo ra iyo chihin yu, ta ni iin ñivi iyo iti ñuhun Acaya can―ña cua cuu cahan ñi siqui yu ti ñavi tacan iye chi ndo. \v 11 Tacan cua coi chi ndo, vati cuni mani xain chi ndo, ta maan ra Ndioo chito ti tacan cuu chi. \p \v 12 Ni cua savahi cuhva ndacu i. Chacan cuu cha ña cua cuu cati ñivi can cuhva cuni ñi. Cuni cati ñi ti cha nduinuun ñi chi ndi. \v 13 Vata xaan ñi, vati ñavi tatun Jesuu cuu ñi. Sandahyu ñahan ñi nu satiñu ñi. Cuni ñi cha cua saxini ñivi ti tatun Jesuu cuu ñi. \v 14 Ña cua nduiyo ndo cha ndacu ñi tacan, vati sama run Satanaa cuhva caa run. Ndehe ñivi chi run, ta saxini ñi ti tatun Ndioo cuu run. \v 15 Chacan cuu cha ña cua nduiyo ndo cha cua sama run cuhva iyo tatun run. Ndehe ñivi chi run, ta saxini ñi ti ñivi ni chacoso vaha anima cuu run. Cua ndoyo ñuhun tahan run cuhva ni sandoyo ñuhun run chi ñivi. \s1 Ni ndehe xaan ra Paulu tu ndoho, vati tatun Jesuu cuu ra \p \v 16 Cati ndico tuqui ti ña cua saxini ndo ti tondo yu. Tu cua saxini ndo ti tacan ni iye, na cua quihin cuenda ndo chihin yu―masi tacan ni iye. Chacan cuu cha cua cuu ndurai tahin suhva. \v 17 Chacan cati yu, soco ñavi cha cati tuhun ra chahnu cuu chi. Cuhva cahan ñivi tondo cahan yu. Chacan cuu cha ndurai yu. \v 18 Cahan rai xaan ñivi can yoso cuhva iyo ñi nu ñuhun ñuñivi. Tacan cua cahan rai tahin. \v 19 Tacan cati yu, vati sii cuni ndo cha cundee ini ndo ndehe ndo chi ñivi tondo, vati saxini ndo ti cha iyo xaan cha nditi xini ndo. \v 20 Ña vaha ndacu ndo, vati tu cua sanini ñican cha cua satiñu cuatu ndo, tu cua suhu ñivi ndatiñu ndo, tu cua sandahyu ñahan ñivi chi ndo, tu cua chaa ini ñivi chi ndo, tu cua cani ñivi chi ndo, cua cundee ini ndo. Ña vaha ñivi cuu maan ndo. \v 21 Yuhu cati ti iyo tu ca nuun chihin yu, vati ña cundee ini yu savaha yu chacan. \p Masi cahan tondo yu, soco tu cua cahan rai ñivi, ta ni cuhva cua cahan rai tahin. \v 22 Ñivi hebreo cuu ñi, soco ñivi hebreo cuu tahin. Ñivi ñuhun Israel cuu ñi, soco ñivi ñuhun Israel cuu tahin. Ñivi ra Abraham cuu ñi, soco ñivi racan cuu tahin. \v 23 Cati ñi ti satiñu ñi tiñu ra Cristo, soco yuhu satiñu xaan que tiñu ra. Masi cahan tondo yu, soco nihin xaan ca satiñu i tiñu ra. Cuaha ca chaha ni chacuindi yu ve caa cuenda ra. Cuaha xaan ca ni ndohi. Cuaha chaha cha cua cuvi yu cuenda ra. \v 24 Queta uhun chaha cha cani ñivi judío chihin yu chi yoho, ta oco chahun cumi tahan yoho cani ñi chihin yu cha iin iin cha ndohi cuhva iyo costumbre chi ñi. \v 25 Uvi chaha cani ñi garote chihin yu. Iin chaha cani ñi yuu chihin yu. Uni chaha cha ndoyo ñuhun tundoo chica chihin yu, ta iin nduvi ta iin cha cuaa yahi nuun nduta. \v 26 Cuaha xaan chaha quee iti yu. Ndehi tu ndoho nu yahi yuta, ta ndehi tu ndoho nu tahin ñasuhu. Ndehi tu ndoho savaha ñivi yu cha cuu ñivi judío, ta siin ndehe tahin tu ndoho savaha ñivi cuu inga tucu ñivi. Ndehi tu ndoho tichi ñuun, ta siin ndehi tu ndoho tichi cuhu, ta ndehe tahin tu ndoho tichi nduta. Ndehe tahin tu ndoho savaha ñivi cati ti yani yo chi ñi. \v 27 Cuaha xaan cha satiñu i cuenda ra Cristo, ta ndehi tu ndoho. Cuaha chaha ña quixi yu. Cuaha chaha ni chisoque. Cuaha chaha ni neti xain nduta. Cuaha chaha ña nihin yu cha cua cachi. Tahan chi cha vichin, ta ñahni sahma ni cundichin yu. \p \v 28 Chacan ni saxini yu, soco iyo ca cha saxini yu, vati ndihi ni quivi iyo cha ndusaca, ta saxini xain cuenda ñivi Ndioo. \v 29 Tu iyo ñivi ña cua cundee vaha, cuni yu tindei chi ñi. Tu iyo ñivi cua ndoyo ñuhun, cuni xain tindei chi ñi. \v 30 Tu iyo cha cua ndurai yu, cua cahan rai yu cuenda cha ni cati ñivi ti ñahni yavi ndai. \v 31 Chito ra Ndioo ti ña sandahyu ñahin chi ndo, ta maan ra cuu ra cuu sutu ra chahnu Jesuu. Maan ra cuu ra cua sacahnu yo ndihi ni quivi ndihi ni tiempu. \v 32 Quivi cha iye ñuun Damasco cati tuhun ra ndaca ñahan cuenda ra chahnu Areta ti cua cu cumi vaha ra ta ra yu ñuun, vati cua tiin ra chihin yu. \v 33 Tacan cuu, ta quihvi yu tichi tica, ta ni sayaha amigu yu chihin yu iin ticu nama iyo candaa yu ñuun can, ta chata nama can sanuun ñi chihin yu, ta cacu i. \c 12 \s1 Cha ni ndehe ra Paulu tichi ñumahna \p \v 1 Iyo cha cua cahan rai que. Masi ñahni yavi ndaa chi, soco cua cuhve cuenda yoso cuhva cha ni cahan ra chahnu chihin yu nu ni ndehi ñumahna. \v 2 Nacote chi iin rai. Chi ra Cristo cuu ra. Cha queta uchi cumi cuiya cha ni canihin ra Ndioo chi ra iti siqui andivi nda cua nda nu iyo ra Ndioo. Ña chite a canihin ra Ndioo chi ra chi iquin cuñu ra a canihin ra chi ra tacan ni, soco Ndioo chito. \v 3-4 Chite ti cuahan ra iti siqui nu cha iyo vaha ñivi, soco ña chite a cuahan ra chi iquin cuñu ra a cuahan tati ra tacan ni. Ndioo chito chacan. Tican chini soho ra tuhun Ndioo tuhun ii, ta ña cuu cahan ñivi ñuñivi tuhun can, [vati tuhun ii xaan cuu chi]. \v 5 Cuenda racan cahan rai yu. Iin tuhun ni cha cuenda tu ndoho ni ndehi cahan rai yu cha cuenda yu. \v 6 Tu cua cahan rai yu cuenda main, ñavi cha tondo cuni yu cuu chacan, vati iin cha ndicha ndicha cua cati yu. Ña cua cuhva que cuenda, coto cua saxini ñivi ti cahnu xaan ca rai cui, ta ñavi tacan saxini ñi cha ni ndehe ñi chihin yu. Ñavi tacan saxini ñi cha ni chini soho ñi tuhun cati tuhin. \p \v 7 Ña cuni ra Ndioo cha cua saxini yu ti cahnu xaan rai cui, ta ni ndehe xain cha sanahan xaan ra chihin yu tichi ñumahna can. Chacan cuu cha chaha ra iin tu ndoho cahnu xaan chihin yu. Chaha ra cha chaha run Satanaa tu ndoho chihin yu, vati tacan ña cua saxini yu ti cahnu xaan rai cui. \v 8 Uni hora ni cahan ndahvi yu chi ra chahnu ti na cua sanaan ra chacan, \v 9 soco cha ni cati ra ti cha chaha xaan ra tu ndee ini chihin yu, vati ñahni cuii tu ndee ini chi main. Chacan cuu cha ña chini ñuhun que cha cuu chi main, vati cha ni savaha ra tu manini chihin yu, cati ra. Yuhu cati ti cua cahan rai xaan que, vati ñahni tu ndee ini iyo chihin yu. Chacan cuu cha cua cuhva ra Cristo tu ndee ini maan ra chihin yu. \v 10 Chacan cuu cha cusii ini yu cha ñahni tu ndee ini iyo chihin yu. Cahan ñivi ndavaha ni chihin yu, ta iyo xaan tu ndoho chihin yu. Cani tahan ñivi chihin yu. Cuaha xaan chacan ni ndehi cuenda ra Cristo, soco cusii ini yu. Chite ti tu ñahni tu ndee ini iyo chihin yu, ni cua coo cha cua cuhva ra Cristo. \s1 Cha saxini ra Paulu suhva cuenda ñivi Ndioo iyo ñuun Corinto can \p \v 11 Tondo xaan xini yu, vati cha cahan rai yu. Maan ndo chaha tisihi chihin yu, vati chito vaha ndo ti rai vaha cui, soco ña cahan ndo. Chacan cuu cha cahin tuhun can. Vasi ñahni yavi ndai, soco cahnu ca cuu yuhu, ta ñavi ca sa ñivi sandusaca chi ndo―masi cati ñi ti cahnu xaan tatun Jesuu cuu ñi. \v 12 Cha ni ndehe ndo ti tatun ndicha ra Jesuu cui. Cundee xaan ini yu ndehi chi ndo, ta cuaha xaan cha cahnu ni savahi, ta ndehe ndo cha iyo tu ndee ini chi ra Ndioo. \v 13 Ni chacoi chi ndo cuhva ni chacoi chi ndihi ca ñivi Ndioo. Iin tuhun ni cha ña chahi cha sacachi ndo chihin yu. Na cua cucahnu ini maan ndo chacan, tu ña vaha ni savahi. \p \v 14 Vitin cha cua cuu chi uni chaha cha cua cuhin nu iyo ndo. Ña cua cuhve tu ndoho chi ndo, vati ña cuni yu cha iyo chi ndo. Chi maan ndo cuni yu. Ña cua tindee ve cuati chi sutu ve chi sihi ve, soco sutu ve chi sihi ve cua tindee chi maan ve. \v 15 Tu cua sanain ndihi cha iyo chihin yu cuenda ndo, cua cusii ini yu. Masi cua ndihi tu ndee ini chihin yu, soco cha cua quee vaha ndo chi ra Ndioo cuni yu. Cuaha xaan ca cua cuni mani yu chihin ndo. Chacan cuu cha ña vaha, tu cua saña ndo cha cuni mani ndo chihin yu. \p \v 16 Iyo ndo cati ti ndicha ti ña chahi cha sacachi ndo chihin yu, ta cati ndo ti siqui yu chi ndo, ta sandahyu ñahin chi ndo, cati ndo. \v 17 Ña sandahyu ñahin chi ndo, ta ni ña sandahyu ñahan ni iin ra tava tiñu yu chahan nu iyo ndo. \v 18 Cati tuhun vaha xain chi ra Tito ti na cua cuhun ra nu iyo ndo, ta tava tiñu yu chi inga ra yani yo cuahan ra chi ra. Ñahni cha sandahyu ñahan ra Tito chi ndo, ta ini cuhva ni chacoo ndi chi ndo, vati ñahni cha sandahyu ñahan ndi chi ndo. \p \v 19 Vasi cha saxini ndo ti iti nuun maan ndo chaha ndico yu cuenda ti vaha xaan cha ni savahi. Ñavi, xaa. Iti nuun ra Ndioo chahi cuenda, vati iyo inuun yu chi ra Cristo. Yani xaa, cati tuhin tuhun can chi ndo, vati cuni ndi cha cua coo ca tu ndee ini chi ndo. \v 20 Saxini yu suhva, coto cua cuhin tican, ta cua ndehi ti ña iyo vaha ndo cuhva cuni yu. Saxini yu, coto cua ndehi ti cahan yuhu ndo chi tahan ndo, ta tahñu xaan cuni ndo ndehe ndo chi tahan ndo, ta cuxaan ini ndo, ta mani chi maan ni ndo cuni ndo, ta cahan ndo ndavaha ni chi tahan ndo, ta cuendu xaan ndo, ta ndurai ndo, ta iyo cha ndusaca cuni ndo. Saxini yu, coto cua ndehi ti tacan iyo ndo, ta ña cua savahi cuhva cuni ndo, [vati cua nduxain chi ndo]. \v 21 Saxini yu, coto cua ndehi chi ndo, ta cua coo tu ca nuun chihin yu iti nuun ra Ndioo, vati ña vaha ndacu ndo. Saxini yu, coto cua coo xaan tu cuihya ini chihin yu, vati iyo ndo savaha ndo cuati nu quichi quivi, ta ña ta saña ihni ndo cha ndavaha ni ndacu ndo, vati ni vii ndacu ndo ndavaha ni chi tahan ndo inga chiyo. \c 13 \s1 Ni tachi ra Paulu iin tuhun na cumi chi ñi \p \v 1 Vitin cua cuhun ndico tuqui nuun iyo ndo, ta uni chaha cua cuu chi. Tu cua tiso ndo cuati ñivi tahan ndo, iyo cha cua cahan inuun uvi uni testigu, [ta sa cua cutuni ñi. Tu ña cua queta uvi uni testigu can, ña cua cuu.] \v 2 Quivi cha ni iye chi ndo cha cati tuhin chi ndo. Ndicha ti ña iye chi ndo vitin, soco cati tuhun ndico tuqui chi ndo. Cati tuhin chi ñivi savaha cuati nu quichi quivi, ta cati tuhin chi ndihi ndo ti cua cuhun ndico tuqui nu iyo ndo inga chaha, ta sa cua tachi tuni yu chi ñi. \v 3 Tacan cua savahi. Tacan sa cua coto ndo ti cahan yu cuenda ra Cristo. Ñahni ca cha cumani chi ndo, vati ndihi cha ni chaha ra Cristo chi ndo, vati iyo xaan tu ndee ini chi ra. \v 4 Cha ni chihi ra nu cruu, vati ndihi tu ndee ini chi ra, soco chaha ndico ra Ndioo tu ndee ini chi ra, ta nandoto ndico ra. Ñahni tu ndee ini vaha iyo chi ndi cuhva ñahni tu ndee ini ni chacoo chi ra Cristo quivi cha ni chihi ra, soco cha cuenda maan ndo cua cuhva ra tu ndee ini chi ndi, vati iyo tu ndee ini chi ra Ndioo. \p \v 5 Na cua ndehe ndo a chinu vaha ini ndo chi ra Ndioo. Na cua ndehe vaha ndo, vati chito ndo ti iyo ra Cristo chi ndo, tu cha ni quee vaha ndo. \v 6 Cuni ndi cha cua coto ndo ti cha quee vaha maan ndi. \v 7 Cahan ndahvi ndi chi ra Ndioo ti ña cua savaha ca ndo ni iin cha ndavaha ni. Tacan ni cahan ndi chi ra, vati cuni ndi cha cua savaha ndo cha vaha. Vasi cua saxini ñivi ti ña cundee ndi, soco ñavi cuenda chacan cahan ndahvi ndi chi ra Ndioo. \v 8 Ña tuhva ndi casi ndi nuun ñivi chinu ini cha ndicha. Satiñu ndi, vati cuni ndi cha cua cuinu ini ñivi chi chi. \v 9 Chacan cuu cha ñahni cha saxini ndi cha ñahni tu ndee ini iyo chi ndi, ta iyo xaan tu ndee ini chi maan ndo. Cahan ndahvi ndi chi ra Ndioo ti na cua quee vaha ndo. \v 10 Ndihi chacan tai chihin ndo, ta ña iye chi ndo tican. Chacan ni savahi vitin, vati cua cuhin nu iyo ndo, ta ña cua nduxain chi ndo, vati chaha ra Ndioo ndatu chihin yu ti cua tindei chi ñivi ra, ta ña cua sandoyo ñuhin chi ñi. \p \v 11 Yani xaa, na cua coo vaha ndo, ta na ña cua savaha ca ndo ndavaha ni. Na cua tasoho ndo cha cahin chi ndo. Na cua nduinuun ndo. Na cua coo vii ndo chi ndihi ñivi. Tacan, ta sa cua coo ra Ndioo chi ndo. Maan ra cuni chi ndihi ñivi, ta iyo vii ra. \v 12 Na cua coho ndo yuhu tahan ndo, [vati cua sacahnu ndo chi ñi cuenda ra Ndioo]. \v 13 Tachi ndihi ñivi tahan yo iin tuhun na cumi chi ndo. \p \v 14 Na cua savaha ra chahnu Jesucristo tu manini chi ndo. Na cua cundahvi ini ra Ndioo chi ndo, ta na cua coo ra Tati Ndioo chi ndihi ndo. Na cua cuu chi tacan ni.