\id 1PE \h TUTU I PEDRO \toc1 TUTU XIHNA CUII CHA NI TAA RA CHAHNU PEDRO \toc2 TUTU I PEDRO \toc3 1 P. \mt1 TUTU XIHNA CUII CHA NI TAA RA CHAHNU PEDRO \c 1 \s1 Ni taa ra Pedro tutu ya chi ñivi Ndioo iyo nini cahnu nu ñuhun ñuñivi \p \v 1 Yuhu ra Pedro taa tutu ya, ta tatun ra Jesucristo cui. Tai tutu ya chi maan ndo. Ñivi Ndioo cuu ndo, ta cha iyo nuun ndo nini cahnu nu ñuhun ñuñivi. Iyo ndo ñuhun Ponto. Iyo ndo ñuhun Galacia. Iyo ndo ñuhun Capadocia. Iyo ndo ñuhun Asia. Iyo ndo ñuhun Bitinia. Ndihi ñuhun can iyo ndo. \v 2 Cha ni nacachi ra Ndioo chi ndo. Chacan cuu cha sehe ra chi ndo. Iti chata chito ra Ndioo ti cua nacachi ra chi ndo, ta cua sandundoo ra Tati Ndioo anima ndo. Chacan cuu cha tasoho ndo chi ra Jesucristo, ta naan cuati savaha ndo, vati chati ra niñi ra, ta chihi ra cuenda maan ndo. Na cua savaha ra tu manini chihin ndo, ta na cua savaha tahan ra cha cua coo vii anima ndo. \s1 Chito ñivi Ndioo ti cua coo vaha ñi chi ra Ndioo \p \v 3 Na cua sacahnu yo chi ra Ndioo ra cuu sutu ra chahnu Jesucristo. Chaha ra cha nduchaa anima yo, vati iyo xaan tu ndahvi ini chi ra. Chacan cuu cha chito yo ti cua coo ndito yo chi ra. Cha iyo vaha yo chi ra Ndioo, vati ni natacu ndico ra Jesucristo nu iyo ñivi ndii. \v 4 Chacan cuu cha cua canihin vaha ra Ndioo chi yo nu iyo ra iti siqui andivi, vati sehe ra chi yo. Tacan ña cua cuvi yo cuhva chihi ñivi nu ñuhun ñuñivi ya. Ña cua savaha ca yo cuati cuhva ndacu ñivi nu ñuhun ñuñivi ya, ta cua coo yo chi ra ndihi ni quivi ndihi ni tiempu. \v 5 Iyo tu ndee ini chi ra Ndioo. Chacan cuu cha cua cumi ra chi yo, vati chinu vaha ini yo chi ra. Chacan cuu cha cua sacacu ra chi yo quivi cha cua quichi ndico ra Jesuu. \p \v 6 Chacan cuu cha cua cusii ini ndo. Vasi iyo cha cua coo ndahvi ini ndo suhva vitin, vati cua ndehe xaan ndo tu ndoho, \v 7 soco chacan cuu cha cua coto ra Ndioo ti cha chinu vaha ini ndo. Tacan ni cua cati ra Ndioo ti iyo vaha ndo, ta cua cuhva ra cha cua sacahnu ndihi ñivi chi ndo, vati cha ndehe tahan ndo tu ndoho. Tacan ni cua savaha ra quivi cua quichi ndico tucu ra Jesucristo. Chito ndo ti ndehe ñivi a vaha xuhun cuaan a ña vaha chi, vati ndunduta maan chi, ta cayu cha ña vaha. Cuhva can iyo maan ndo, tu cua ndehe ndo tu ndoho, ta chito ndo ti cuni xaan ca ra Ndioo chi maan ndo. \p \v 8 Ña ni ndehe ndo chi ra Jesucristo, soco cuni xaan ndo chi ra. Ña ta ndehe ndo chi ra nda cua nda vitin, soco chinu ini ndo chi ra. Tacan ni cusii ini xaan ndo. Ña nihin ndo cuhva cha cua cuhva ndo cuenda cha cusii ini ndo, ta vaha xaan cuni ndo. \v 9 Cua coo vaha ndicha ndo chi ra Ndioo, vati chinu ini ndo chi ra. \p \v 10 Ta ra ni cahan cuenda ra Ndioo tiempu chahnu―cati tuhun ra ti cua coo tu manini chi ndo. Nanducu xini xaan ra, soco ña ni nihin ra cuhva cha cua coo vaha ndo chi ra Ndioo. \v 11 Iyo ra Tati Ndioo chi ra ni cahan cuenda ra Ndioo, ta maan ra sacoto chi ra ta ra iti chata ti cua yaha xihna ra Cristo tu ndoho, ta sa cua sacahnu ra Ndioo chi ra. Chacan cuu cha nanducu xini ra ta ra yoo rai cua cuu ra, ta nanducu xini tahan ra ta ra ndaa quivi cua coo ra. \v 12 Sacoto ra Ndioo chi ra ta ra ti ña cua ndehe ra ta ra chi ra Cristo, vati iti nuun ca quivi cha cua coo maan ndo cua coo ra. Chacan cuu cha cha chini soho ndo ti vitin ni chacoo ra, vati tava tiñu ra Ndioo chi ra Tati Ndioo iti siqui, ta savaha ra Tati Ndioo can ti cua cati tuhun ñivi tuhun vaha can chihin ndo. Tuhun can cuni coto ra tatun Ndioo nu quichi quivi, soco ña cuu coto ra chi chi. \s1 Cati ra Ndioo ti cua coo ii ñivi ra chi ra \p \v 13 Na cua saxini vaha ndo cha cua savaha ndo, ta na cua cutuni ini ndo. Na cua cuinu vaha ini ndo chi ra Ndioo, vati tacan ni cua coo tu manini chi ndo nda cua nda quivi cua quichi ndico tucu ra Jesucristo. \v 14 Cua tasoho ndo chi ra Ndioo, vati ñivi ra chi ndo. Ña cua savaha ndo cuhva ni savaha ndo iti chata, vati ni savaha ndo ndavaha ni cuhva cuni maan ndo, ta ña nituni ini ndo. \v 15 Cua coo ii ndo chi ra Ndioo. Chi ndihi cha cua savaha ndo cua coo ii ndo chi ra Ndioo, vati maan ra cuu ra nacachi chi ndo, ta iyo ii xaan maan ra. \v 16 Cua coo ii ndo chi ra, vati cati tutu Ndioo ti cua coo ii ndo chi ra Ndioo, vati ii xaan iyo tucu yu, cati chi. \p \v 17 Iyo cha cua sacahnu ndicha ndo chi ra Ndioo. Ndihi quivi cha iyo ndo nu ñuhun ñuñivi ya cua sacahnu ndo chi ra. Cua sacahnu ndo chi ra, vati cati ndo ti sutu ndo chi ra, ta cua ndehe ra a vaha a ña vaha ndacu ndo. Ña cua quihin ra cuenda yoo ñivi cuu yo a ñivi cahnu cuu yo a ñivi ndahvi cuu yo, soco cua ndehe ra a vaha ndacu yo. \v 18 Tacan ni chito ndo ti ni tava ra Ndioo chi yo nu sacahnu yo costumbre chahnu, ta ñahni yavi ndaa costumbre can cha ni sacahnu ñivi yo tiempu chahnu. Chito ndo ti ñavi chi xuhun cuaan, ñavi chi xuhun cuichin, ñavi chi cha cua ndoyo ñuhun tava ra chi yo. \v 19 Chito ndo ti chati ra Cristo niñi ra, ta chihi ra cuenda yo, ta rai cahnu xaan cuu ra, ta ñahni cuati ni savaha ra. Ni chihi ra cuhva chihi ri mbee vaha mbee taqui, ta chahni ñivi chi ri, ta samani ñi chi ri chi ra Ndioo. \v 20 Ña ta tuvi ñuhun ñuñivi, ta cati ra Ndioo ti tacan ni cua cuvi ra Cristo, ta vitin quivi ya cha ni chacoo ra, ta ni ndehe ñivi chi ra. Cha quichi coo ra cuenda maan ndo, \v 21 ta chinu ini ndo chi ra Ndioo, vati tacan ni chihi ra Jesucristo cuenda maan yo, soco maan ra Ndioo tindee chi ra, ta ni natacu ndico ra tañu ñivi ndii. Chaha ra Ndioo ndatu cahnu xaan chi ra. Chacan cuu cha cua cuinu ini ndo chi ra Ndioo. Cua cuinu ini ndo ti cua coo vaha ndo chi ra. \p \v 22 Cua cuni mani xaan ndo chi ñivi tahan ndo chi ndihi cuii anima ndo, vati cha ni tasoho ndo tuhun ndicha cha cati ra Tati Ndioo chi ndo. Tacan ni cha iyo vaha ndo chi ra Ndioo. Chacan cuu cha cuni mani ndicha ndo chi ñivi tahan ndo. \v 23 Cua cuni mani ndo chi tahan ndo, vati cha ni nduchaa anima ndo, vati cha tasoho ndo tuhun Ndioo. Iyo tu ndee ini chi tuhun Ndioo, ta ña cua naan chi. Ña cua cuvi ndo cuenda ra Ndioo, soco cua coo ndito ndo chi ra, \v 24 vati cha cati tutu Ndioo ti: \q1 Ndihi ñivi ñuñivi cuu sava ta cua iin cuhu. \q1 Taqui ñi cuhva taqui ita chi, \q1 soco yatin xaan ndoyo ñuhun ñi cuhva ndoyo ñuhun run cuhu can. \q1 Yatin xaan naan ñi cuhva naan ita chi, \q1 \v 25 soco ña cua naan tuhun cha cahan ra Ndioo ndihi ni quivi ndihi ni tiempu, \m cati tutu Ndioo. Tuhun vaha can tuhun cha nduvaha anima ñivi cuu tuhun cha cati tuhun ñivi chi ndo. \c 2 \p \v 1 Cua saña ndo ndihi ndavaha ni. Ña cua sandahyu ñahan ca ndo, ta ni ña cua cahan ca ndo iin tuhun inga tuhun. Ña cua ndusoo ca ndo chi ñivi tahan ndo, ta ni ña cua cahan ca ndo ndavaha ni chi tahan ndo. \v 2 Na cua cuni vaha ndo tuhun Ndioo. Tacan ni cua coto ndo cha ndicha. Na cua cuni ndo tuhun Ndioo cuhva cuni ve cuati ndihli sicui sihi ve. Chacan cuu cha cua coto vaha ndo tuhun Ndioo, ta cua coo vaha ndo chi ra Ndioo, \v 3 vati tacan ni cua coto ndo ti iyo tu manini chi ra chahnu. \s1 Maan ra Cristo cuu sava ta cua iin yuu vaha \p \v 4 Na cua coo ndo chi ra Cristo, vati cua cuhva ra cha cua coo ndito ndo chi ra. Maan ra cuu sava ta cua iin yuu vaha, vati iyo tu ndee ini chi ra. Tava ndaa ñivi ñuñivi chi ra, soco nacachi maan ra Ndioo chi ra. Iyo xaan yavi ndaa chi ra, cati ra Ndioo. \v 5 Ta ni cuhva cuu maan ndo, vati sava ta cua yuu cha cuu iin vehe Ndioo cuu ndo, ta iyo ndito ndo chi ra Ndioo. Na cua coo vaha ndo chi ra, ta cua coo ii ndo chi ra. Chacan cuu cha cua savaha ndo cha vaha cuenda ra Ndioo cuhva cuni ra. Tacan ni cua quihin cuenda ra Ndioo chi maan ndo, vati tindee ra Jesucristo. \v 6 Na cua savaha ndo cha tacan, vati cati ra Ndioo cuenda ra Jesuu ti: \q1 Iyo ra cha tava tiñu yu nu iyo ñivi yu. \q1 Nacachi yu chi ra, ta iyo yavi ndaa ra, \q1 ta maan ra cuu ra cuu xini. \q1 Sava ta cua yuu vaha ndicha cuu ra. \q1 Ña cua coo tu ca nuun chi ñivi chinu ini chi ra, \m cati tutu Ndioo. \v 7 Cahnu xaan rai cuu ra cuenda maan yo, vati chinu ini yo chi ra, soco ñavi tacan cuni ñivi ña chinu ini chi ra, vati cati ndico tucu tutu Ndioo cuenda ra Jesuu ti: \q1 Tava ndaa ñivi chi ra cuhva tava ndaa ra sandaa vehe chi yuu vaha, \q1 ta ra cuu xini cuu ra, \m cati chi, \v 8 ta cati ndico tucu tutu Ndioo cuenda ra Jesuu ti: \q1 Sava ta cua iin yuu cuu ra. \q1 Cua ndoyo ñuhun ñivi cuenda ra cuhva ndoyo ñuhun ñi cha yani chaha ñi chata yuu, \q1 ta nduva ihni ñi, \m cati chi. Ñican cua ndoyo ñuhun ñi cuhva ni cati ra Ndioo iti chata, vati ña tasoho ñi tuhun Ndioo. \s1 Ñivi Ndioo cuu ñivi can \p \v 9 Maan ndo cuu ñivi ni nacachi ra Ndioo, ta maan ndo cua satiñu cuenda ra Ndioo. Ñivi ii cuu ndo, ta ñivi maan ra cuu ndo. Chacan cuu cha cua cati tuhun ndo ti cuaha xaan cha vaha cha ni savaha ra, ta suvi ni maan ra tava chi ndo nu ni savaha ndo ndavaha ni, ta tindee ra cha savaha ndo cha vaha ndicha. \v 10 Ñahni yavi ndaa ndo nu quichi quivi, soco vitin ñivi Ndioo cuu ndo. Iti chata yoni cundahvi ini chi ndo, ta vitin cundahvi ini ra Ndioo chi ndo. \s1 Iyo ñivi can, vati cua satiñu ñi chi ra Ndioo \p \v 11 Yani xaa, cahan ndahvi yu chihin ndo ti na ña cua savaha ndo cuhva cuni savaha ñivi ñuñivi, vati suhva quivi iyo nuun ndo nu ñuhun ñuñivi ya, ta sa cua cuhun ndo iti siqui andivi. Chacan ni tu cua cuni ndo savaha ndo cuhva savaha ñivi ñuñivi, cua ndoyo ñuhun ndo chi ra Ndioo. \v 12 Yuhu cati ti na cua coo vaha ndo chi ñivi ña sacahnu chi ra Ndioo. Chacan cuu cha tu cua cati ñi ti ndacu ndo ndavaha ni, cua ndehe ñi ti cha vaha ndicha ndacu ndo. Tacan ni cua sacahnu ñi chi ra Ndioo quivi cua quichi ra. \p \v 13 Cua tasoho ndo chi ndihi ra ndiso tiñu cuenda ñivi ñuñivi, vati tacan ni cuni ra chahnu. Cua tasoho ndo chi ra cuu tiñu cahnu xaan. \v 14 Ta ni cuhva cua tasoho ndo chi ra tachi ra cumi tiñu can. Chaha ra tiñu chi ra, vati cua tachi tuni ra chi ñivi ndacu ndavaha ni, ta cua sacahnu ra chi ñivi ndacu cha vaha. \v 15 Chacan cua savaha ndo, vati tacan ni cuni ra Ndioo. Cua savaha ndo cha vaha. Tacan ni ña cua cuu cahan ñivi tondo ñivi ndacu ndavaha ni ti ña vaha ndacu ndo. \p \v 16 Cua coo ndo nu nuna cuhva iyo ñivi cha iyo nu nuna, soco ña cua saxini ndo ti tacan ni cua cuu savaha ndo ndavaha ni. Cua satiñu ndo chi ra Ndioo, vati musu ra cua cuu ndo. \v 17 Cua sacahnu ndo chi ndihi ñivi, ta cua cuni mani ndo chi ñivi cuu tahan ndo cuenda ra Cristo. Cua sacahnu ndicha ndo chi ra Ndioo, ta cua sacahnu ndo chi ra cumi tiñu yo. \s1 Cua coo tu ndoho chi ñivi can cuhva cha ni chacoo tu ndoho chi ra Cristo \p \v 18 Ndioho cuu musu, cua sacahnu vaha ndo chi ra cuu chitoho ndo. Tacan ni cua tasoho ndo chi ra. Ñavi chi ra vaha ni, ñavi chi ra cundahvi ini ni cua tasoho ndo, soco cua tasoho tahan ndo chi ra xaan. \v 19 Vaha xaan cua coo ndo chi ra Ndioo, tu cua cundee ini ndo cha cua ndehe ndo tu ndoho, ta ñahni ndavaha ni ni savaha maan ndo. Cua cundee ini ndo chacan, vati saxini vaha ndo chi ra Ndioo. \v 20 Tu cua savaha ndo ndavaha ni, ña cua saxini ndo ti cha vaha ni savaha ndo―masi cua cundee ini ndo cha cua ndoho ndo. Tu mani cha vaha cua savaha ndo, ta cua cundee ini ndo tu ndoho cua ndehe ndo cuenda cha vaha ni savaha ndo, vaha xaan cua cuni ra Ndioo. \v 21 Cua savaha ndo cha vaha, ta cua ndehe ndo tu ndoho, vati chacan ni nacachi ra Ndioo chihin ndo. Sanahan ra chi ndo yoso cuhva cua coo ndo, vati cha ni ndehe ra Cristo tu ndoho cha cuenda ndo. Chacan cuu cha cua ndehe tahan ndo tu ndoho. \v 22 Ñahni cuati savaha ra, ta ni ñahni cha sandahyu ñahan ra. \v 23 Cahan ñivi ndavaha ni chi ra, soco ña cahan ndico ra ndavaha ni chi ñi. Ndehe ra tu ndoho, soco ña ndurai ra. Nacoo ra tiñu can chi ra Ndioo, vati maan ra cua tachi tuni iin cha ndicha. \v 24 Sanaan ra Jesuu cuati ni savaha yo, vati ni chihi maan ra nu cruu. Chacan cuu cha ña cua savaha ca yo cuati, soco cua savaha yo cha vaha, vati chacoso vaha anima yo cuenda ra Ndioo. Ni nduvaha maan ndo, vati ndoho maan ra. \v 25 Tacan ni savaha ra, vati cha ni ndoyo ñuhun ndo cuhva ndoyo ñuhun ri mbee, soco vitin cha iyo vaha ndico ndo chi ra, ta maan ra cuu ra cumi chihin ndo. \c 3 \s1 Cuhva cua coo ñivi cha cuu ñi uvi tahan \p \v 1 Ndioho ñi ñahan, cua tasoho ndo chi ra cuu ii ndo. Chacan cuu cha tu iyo ra ña ta tasoho ra tuhun Ndioo, cua cuinu ini ra chi ra Ndioo, vati cua ndehe ra yoso cuhva iyo ñasihi ra. Vasi ñahni cha cua cahan ña, soco cua ndehe ra yoso cuhva iyo ña. \v 2 Tacan cua ndehe ra cha vaha xaan iyo ndo. Iyo ii anima ndo, ta sacahnu ndicha ndo chi ra Ndioo. \v 3 Ña cua nducu xaan ndo cuhva cha cua ndutaqui xaan ndo, coto cua yaha cuhva. Ña cua tiso vaha xaan ndo xini ndo. Ña cua nducu xaan ndo siqui xuhun cuaan cuindi sucun ndo. Ña cua nducu xaan ndo sahma yahvi xaan cunami ndo. \v 4 Ña cua saxini xaan ndo chacan, soco cua coo vaha ndo chi anima ndo. Cua cundahvi ini ndo, ta taxin cua coo anima ndo. Tacan ni cua ndutaqui ndo, ta ña cua naan cha taqui ndo chi ra Ndioo. Tacan, ta cua cunda yahvi ndo iti nuun ra Ndioo. \v 5 Tacan ni chacoo ñi ñahan iti chata tiempu chahnu. Chinu ini ñi chi ra Ndioo, ta cha iyo ii anima ñi. Vaha xaan ni chacoo ñi, ta tasoho ñi cuhva cati ii ñi. \v 6 Tasoho tahan ñi chi ii ñi cuhva ni tasoho ña Sara chi ra Abraham. Chacan cuu cha sacahnu ndicha ña chi ra. Cua coo ndo chi ra Ndioo sava cuhva ni chacoo maan ña Sara can chi ra, tu cua savaha ndo cha vaha, ta ña cua cuhva ndo cha cua sayuhvi ñivi chi ndo. \p \v 7 Ndioho yani xaa, cua coo vaha ndo chi ñasihi ndo, vati chito ndo ti ñahni vaha tu ndee ini iyo chi ñi. Cua sacahnu ndo chi ñi, vati cha savaha tahan ra Ndioo tu manini chi ñi, ta cha iyo vaha tahan ñi chi ra. Cua coo vaha ndo chi ñi, coto ña cua cuu cahan ndo chi ra Ndioo. \s1 Iyo ñivi ndehe tu ndoho, vati savaha ñi cha vaha \p \v 8 Ndihi ndioho yani xaa, cua coo vaha ndo chi ñivi tahan ndo. Cua nduinuun ndo chi tahan ndo, ta cua cuni mani ndo chi tahan ndo. Cua cundahvi ini ndo chi tahan ndo, ta ña cua ndurai ndo. \v 9 Ña cua savaha ndico ndo ndavaha ni chi ñivi, tu cua savaha xihna ñi ndavaha ni chi maan ndo. Ña cua cahan yuhu ndico ndo, tu cua cahan yuhu xihna ñivi chi maan ndo. Cua cahan vaha ndo chi ñican, vati tacan ni cuni ra chahnu cha cua savaha ndo. Chacan cuu cha cua cahan vaha ra chahnu chi maan ndo. \v 10 Tacan ni cati yu, vati cha cati tutu Ndioo ti: \q1 Ndaa ndo cuni ndo coo vaha ndo chi ra Ndioo, \q1 ndaa ndo cuni ndo coo ndito ndo chi ra, \q1 ña cua cahan ndo ndavaha ni, \q1 ta ni ña cua sandahyu ñahan ndo. \q1 \v 11 Ña cua savaha ca ndo ndavaha ni, \q1 soco cua savaha ndo cha vaha. \q1 Cua nducu ndo cuhva cha cua coo vii ndo, \q1 ta tacan ni cua cuu coo vii ndo chi ndihi ñivi. \q1 \v 12 Ndehe ra chahnu yoso cuhva iyo ñivi cha iyo vaha chi ra, \q1 ta taa vaha ra soho ra cha cahan ndahvi ñi chi ra, \q1 soco xaan cuni ra ndehe ra chi ñivi ndacu ndavaha ni, \m cati tutu Ndioo. \p \v 13 Yoni cua savaha ndavaha ni chihin ndo, tu cua cuni xaan ndo savaha ndo cha vaha. \v 14 Tu cua ndehe ndo tu ndoho, vati ni savaha ndo cha vaha cuenda ra Ndioo, cua cusii ini ndo. Ña cua cuyuhvi ndo chi ñivi, ta ni ña cua tichaha ni ndo. \v 15 Cua sacahnu ndo chi ra chahnu Cristo chi ndihi cuii anima ndo, ta cua saxini vaha ndo ndihi ni quivi. Chacan cuu cha cua cuu cati ndico ndo chi ndihi ñivi chica tuhun chi ndo yoso cuhva cha chinu ini ndo chi ra Ndioo, soco cua sacahnu vaha ndo chi ñi, ta cua cahan vii ndo chi ñi. \v 16 Tacan ni cua saxini vaha ndo chi anima ndo. Chacan cuu cha tu cua cahan ñivi ndavaha ni cuenda ndo, tu cua sacateni ñivi chi ndo, ta ndacu ndo cha vaha cuhva cuni ra Cristo, cua coo tu ca nuun chi ñi. \v 17 Tu cua savaha ndo ndavaha ni, vaha cha cua ndehe ndo tu ndoho, soco vaha xaan ca cha cua savaha ndo cha vaha, ta cua ndehe ndo tu ndoho, tu tacan ni cua cuni ra Ndioo. \p \v 18 Tacan cati yu, vati iin tuhun ni chaha ni chihi ra Cristo cuenda cuati yo. Rai vaha ndicha cuu ra, ta chihi ra cuenda ñivi ndavaha ni, vati tacan ni nuna ra iti, ta cua cuu yaha yo iti nuun ra Ndioo. Chihi ra, soco cha iyo ndito ndico ra. \v 19 Tacan ni cuahan ra nu iyo ñivi ndii, ta cati tuhun ra chi ñi, \v 20 ta ñican cuu ñivi ña tasoho iti chata quivi ni chacoo ra Noé tiempu chahnu. Cundee ini ra Ndioo quivi can, vati chatu xaan ra chi ñi quivi ni savaha ra Noé tundoo can. Ña cuaha ñivi cuu ñi cacu tichi tundoo can, vati una tahan ñivi cuu ñi cacu chi nduta can. \v 21 Iin cuhva cuu chacan, ta vitin cha cacu tahan yo chi nduta, vati cha ni chanduta yo. Ñavi cha chiti yo cuu cha ni chanduta yo, soco cahan ndahvi yo chi ra Ndioo, ta savaha ra cha saxini vaha yo chi anima yo. Tacan ni savaha ra, vati cha ni natacu ndico ra Jesucristo. \v 22 Cuahan ra Jesuu iti siqui andivi, ta iyo ndatu chi ra, vati iyo ra chiyo ndaha cuaha ra Ndioo, ta ndaca ñahan ra chi ra tatun Ndioo chi ndihi ra ndaca ñahan chi ñivi. \c 4 \s1 Iyo tu ndee ini chi ñican cuhva chaha ra Ndioo chi ñi \p \v 1 Tu cua ndehe ndo tu ndoho, na cua saxini vaha ndo cuhva saxini maan ra Cristo, vati ndehe ra tu ndoho cha ni chacoo ra ihya nu ñuhun ñuñivi ya. Tacan ni cua saxini tahan ndo, vati ñahni ca cuati ndacu ndo, vati cha ni ndehe ndo tu ndoho. \v 2 Chacan cuu cha ña cua savaha ca ndo cuhva cuni maan ndo quivi cha iyo ndo nu ñuhun ñuñivi ya, soco cua savaha ndo cuhva cuni ra Ndioo. \v 3 Nu quichi quivi cha ni savaha ndo cuhva cuni ñivi ñuñivi. Tacan ni cua ndoo chi, vati cuaha xaan ndavaha ni savaha ndo. Cha ni chacoo ndo ndavaha ni chi ñi ñahan inga chiyo. Cuni xaan ndo savaha ndo ndavaha ni. Mani cha coho ndo cuni ndo. Mani cha sacahnu ndo vico. Cha chihi xaan ndo ndixi. Sacahnu xaan ndo ita niñu, ta ñahni ndatu cha cua savaha ndo tacan. \v 4 Ta vitin iyo xaan cuni ñi cha ña chahan ca ndo chi ñi, ta ña ndacu ca ndo ndihi ndavaha ni ndacu xaan maan ñi. Chacan cuu cha cahan ñi ndavaha ni cuenda ndo, \v 5 soco cua yaha ñi iti nuun ra Cristo, ta cua cati ñi yoso cuhva ni chacoo ñi, vati cha iyo vaha ra cua tachi tuni chi ndihi ñivi. Cua tachi tuni ra chi ñivi iyo ndito, ta cua tachi tuni tahan ra chi ñivi ndii. \v 6 Chacan cuu cha ni cati tuhun ra tuhun vaha chi ñivi ndii. Tacan ni cha ni cutuni ñi cuenda ñivi ñuñivi, ta chihi ñi, soco cua coo ndito ñi chi ra Ndioo, tu cua cuinu ini ñi chi ra. \p \v 7 Yatin xaan cua queta quivi cha cua quichi ndico ra Cristo. Chacan cuu cha cua saxini vaha ndo, ta cua sandee ini ndo chi ndo, vati cua cahan vaha ndo chi ra Ndioo. \v 8 Nini xaan ca cha cua cuni mani xaan ndo chi tahan ndo, vati tacan ni cua cucahnu ini ra Ndioo ndavaha ni savaha ndo. \v 9 Cua quihin cuenda ndo chi tahan ndo vehe ndo, ta cua cusii ini ndo chi ñi. \v 10 Na cua tindee ndo chi tahan ndo cuhva cha chaha vaha ra Ndioo chi ndo. Tacan ni cua satiñu vaha ndo chi ra Ndioo cuhva satiñu iin musu vaha ra, vati cuaha xaan tu manini chaha xaan ra chihin ndo. \v 11 Tu cua cati tuhun ndo, cua cati tuhun ndo cuhva cua cuhva ra Ndioo chi ndo. Tu cua satiñu ndo cuenda ñivi tahan ndo, cua nducu ndo tu ndee ini cha cua cuhva ra Ndioo chi ndo. Tacan ni cua sacahnu ndo chi ra Ndioo cuenda cha ni savaha ra Jesucristo. Chi ndihi cuii cuhva cua sacahnu ndo chi ra Ndioo. Na cua sacahnu ndihi ñivi chi ra Jesucristo, ta na cua coo tu ndee ini chi ra ndihi ni quivi ndihi ni tiempu. Na cua cuu chi tacan ni. \s1 Cua ndehe ñican tu ndoho, vati ñivi Ndioo cuu ñi \p \v 12 Yani xaa, ña cua nduiyo ndo nu cua ndehe xaan ndo tu ndoho, vati tacan ni cua quee vaha ndo chi ra Ndioo. Ña cua saxini ndo ti ña cua tahan ndo tu ndoho. \v 13 Na cua cusii ini ndo, vati tacan ni cua ndehe tahan ndo tu ndoho cuhva cha ni ndehe ra Cristo tu ndoho. Chacan cuu cha cua cusii ini xaan ndo quivi cua ndehe ñivi ti vachi ndico ra Cristo, ta cahnu xaan rai cuu ra. \v 14 Tu cua savaha ñivi ndavaha ni chihin ndo, vati chi ra Cristo cuu ndo, cua cusii ini ndo. Cua cusii ini ndo, vati iyo ra Tati Ndioo ra taqui vaha chihin ndo. Maan ñivi cahan ndavaha ni cuenda ra Cristo, soco maan ndo sacahnu chi ra. \v 15 Ña cua cahni ndo chi ñivi. Ña cua suhu ndo. Ña cua savaha ndo ndavaha ni. Ña cua saxini ndo tiñu inga ñivi. Na ña cua savaha ndo cuati can, vati tu cua savaha ndo chacan, cua ndehe ndo tu ndoho, ta cua nducahan nuun ndo. \v 16 Ña cua nducahan nuun ndo, tu cua ndehe ndo tu ndoho cha cuenda ra Cristo. Na cua sacahnu ndo chi ra Ndioo cuenda ra Jesuu, tu cha tacan cua ndehe ndo tu ndoho. \p \v 17 Vitin cha cua queta quivi cha cua ndehe ra Ndioo a vaha a ña vaha savaha maan yo, ta ñivi ra chi yo. Chito yo ti xaan ca cua tahan ñivi ña tasoho tuhun vaha yoso cuhva iyo ra Ndioo, vati cua ndehe xihna ra chi maan yo, \v 18 vati cati tutu Ndioo ti tu cua cacu ñivi vaha ñivi Ndioo chi tu ndoho, cuaha xaan ca tu ndoho cua ndehe ñivi ña chinu ini chi ra. Cuaha xaan ca tu ndoho cua ndehe ñivi ndacu ndavaha ni, vati ii suhva cha cua cacu ñivi Ndioo, cati chi. \v 19 Tu cua cuhva ra Ndioo cha cua ndehe ndo tu ndoho, na cua savaha ndo cha vaha. Tacan ni cua nducu ndo cuhva cha cua cumi ra Ndioo chi ndo, vati maan ra cuu ra ni savaha chihin yo, ta rai cuiti vaha cuu ra. \c 5 \s1 Chaha ra Pedro cha chini tuni chi ñivi Ndioo can \p \v 1 Ndioho ra chanihin, chahi cuenda chi ndo, vati rai chanihin cuu tahin. Ndehe tahin nuun cha ni ndehe ra Cristo tu ndoho, ta nu cuahan quivi cua ndehe tahin ti cha cahnu xaan rai cuu ra. \v 2 Yuhu cati ti cua saha vaha ndo cuenda chi ñivi Ndioo cha iyo chihin ndo. Na cua cumi tahan ndo chi ñi, vati cuni ndo savaha ndo cuhva cuni ra Ndioo. Ña cua saxini ndo ti sanini ra Ndioo chi ndo. Cua cuni ndo chi ñi, vati tacan ni cha iyo ini ndo. Ña cua saxini ndo cha cua tava ndo xuhun chi ñi, \v 3 ta ni ña cua ndurai ndo nuun ñi, soco cua sanahan ndo chi ñi ti cua coo maan ñi cuhva iyo ndo. \v 4 Tacan, ta cua quichi ra sacuenda chi ndihi yo, ta cua coo ndito yo chi ra ndihi ni quivi ndihi ni tiempu, vati cua cunda yahvi yo chihin ra. \p \v 5 Ndioho ra tivaa, cua tasoho ndo chi ra chanihin chi ra ndiso tiñu ve ñuhun. Ndihi ndioho cua coo vaha ndo chi tahan ndo. Tacan ni ña cua ndurai ndo, vati cati tutu Ndioo ti: \q1 Nduxaan ra Ndioo chi ñivi ndurai, \q1 soco savaha ra tu manini chi ñivi iyo tu ndahvi ini, \m cati chi. \v 6 Chacan cuu cha na ña cua ndurai ndo, vati iyo xaan tu ndee ini chi ra Ndioo. Chacan cuu cha cua queta quivi cha cahnu xaan ñivi cua cuu ndo. \v 7 Cua cati ndo chi ra ñaan cha cuu cha saxini xaan ndo, vati ñuhun ini ra chihin ndo. \p \v 8 Cua saxini vaha ndo. Cua saha ndo cuenda, vati cuxaan ini run cuihna chi ndo. Iyo run cuhva iyo ri ndicaha xaan, vati chica cuu xaan run, ta nanducu run yochi cua sandoyo ñuhun run. \v 9 Cua tava ndaa ndo chi run. Tacan ni cua cuinu vaha ini ndo chi ra Ndioo, ta tacan ni cua cundee ini ndo, vati chito ndo ti ini tu ndoho ndehe ndo cha ndehe tahan ra yani yo cha iyo nu ñuhun ñuñivi ya. \v 10 Savaha xaan ra Ndioo tu manini chi yo, vati maan ra cati ti cua ndehe xihna ndo tu ndoho suhva, ta cua coo vaha ndo chi ra Cristo nu iyo ra Ndioo ndihi ni quivi. Maan ra cua tindee chi ndo, ta maan ra cua cuhva tu ndee ini chi ndo, ta maan ra cua sandee ini chi ndo. \v 11 Na cua coo tu ndee ini chi ra Ndioo ndihi ni quivi ndihi ni tiempu, ta na cua cuu chi tacan ni. \s1 Tachi ra Pedro iin tuhun na cumi chi ñi \p \v 12 Taa ra Silvano tutu ya savahi. Yuhu cati ti chinu vaha ini ra chi ra Ndioo. Tacan ni tachi yu tutu ya chihin ndo. Cahan vahi chihin ndo, ta chahi cuenda ti tuhun ndicha cuu cha cati tuhin chihin ndo, ta cha iyo tu manini chi ra Ndioo. Na cua cuinu vaha ini ndo chi chi. \p \v 13 Tachi ñivi Ndioo iyo ñuun Roma iin tuhun na cumi chihin ndo. Tachi tahan ra Macu iin tuhun na cumi chihin ndo, ta maan ra cuu sava ta cua iin sehi. \v 14 Na cua cuni mani ndo chi ñivi tahan ndo, ta tacan ni cua sacahnu vaha ndo chi tahan ndo. \p Na cua coo vii ndo―ndihi ndo cuu ñivi ra Cristo.