\id REV \h APOCALIPSIS \toc1 TIÑU JA COO JA NI JINI NIJIN SAN JUAN \toc2 APOCALIPSIS \toc3 Ap. \mt1 TIÑU JA COO JA NI JINI NIJIN SAN JUAN \c 1 \s1 Jā ní stéhēn Jesucristo ndācá tiñu jā coo \p \v 1 Tūhun yáhá cúu jā ní ncachī Yāā Dios nūū Jesucristo nāsa coo ndācá tiñu quiji, tácua nacachī tūhun yā nūū nchivī cándíja jā cúu ndá ji mozo yā. De stéhēn yā nūū ji ndācá tiñu jā ñamā coo. De nī ntají yā ndá ángel yā nī nquiji nī stéhēn nijīn tiñu ñúcuán nūū nduhū Juan jā cúu nī mozo yā. \p \v 2 De maá nī cáchī tūhun ndāā ni sīquī ndācá jā ní jinī ni ñúcuán, de nácani ndaā ni tūhun Yāā Dios jíín tūhun jā ní ncāhān ndāā Jesucristo. \p \v 3 Nācā ndetū nchivī jā cáhvi tutū yáhá, de suni nācā ndetū nchivī jā níni ji jā cáhvi nchivī ndācá tūhun yáhá jā ní ncachī Yāā Dios, de chúhun inī ji. Chi ja cuācuñatin quīvī jā coo ndācá tiñu jā yósō nūū tutū yáhá. \s1 Jā tée Juan carta nūū ndihújā grupo nchivī cándíja \p \v 4 Maá nī cúu Juan, de tée nī tūhun yáhá cuēē nūū ndá ndóhó, ndihújā grupo nchivī cándíja jā íyó Asia. De ñúhún inī ni jā maá Yāā Dios ná sáhá cā yā jā váha ndá ndóhó, de sāhá yā jā coo ndeé coo siī inī nū. Chi maá yā cúu Yāā jā íyó mitan, de nī īyo yā níí cání, de coo yā níí cání. De ñúhún inī ni jā suni súcuán sāhá ndihújā Espíritu jā íyó yā yuhú mesa nūū ndácu Yāā Dios tiñu. \p \v 5 De ñúhún inī ni jā suni súcuán sāhá Jesucristo, Yāā jā cáhān ndāā ndācá tūhun. De xihna cā maá yā nī natecū māhñú ndīyi. De cúñáhnú yā nūū ndācá rey jā íyó ñayīví. De maá yā cúndáhví inī yā yóhó, de nī naquete yā yóhó nūū cuáchi ó jíín nīñī yā. \p \v 6 De nī nsāhá yā jā ní nduu ó rey jíín sūtū jā sátíñú ó nūū Tatá yā Yāā Dios. De ná cáhān ō jā viī ndasí cúñáhnú yā de tíin yā poder níí cání. Amén. \p \v 7 Cunini ndá nú tūhun yáhá, chi ndiji Cristo jíín vīcō. De ndiviī nchivī cunī ji nūū yā, de jondē jíín nchivī jā ní stácuēhé ji yā. De ndācá raza nchivī níí cáhnú ñayīví cuacu ji jāá nduú ní ncándíja ji yā. Súcuán cúu jā coo. \p \v 8 Suha cáhān maá Jētohō ō, Yāā tíin ndihi poder: Maá nī cúu tá cúu letra A jā xíhna ñúhún jíín letra Z jā sándīhí, chi maá nī nī squíjéhé ndihi de maá nī sínu, cáchī maá Yāā jā íyó mitan, de nī īyo yā níí cání, de coo yā níí cání. \s1 Jā ní jinī Juan jā viī cúñáhnú Cristo \p \v 9 Maá nī cúu Juan jā cúu hermano ndá nú. De inuú-ni ndóho nī tūndóhó jíín ndá nú sīquī jā cándíja ó Jesucristo, de inuú-ni ndácu Yāā Dios tiñu nūū ō, de inuú-ni jéndeé inī ō sáhá Jesucristo. De sīquī jā ní nacani nī tūhun Yāā Dios jíín jā ní ncachī ndāā ni tūhun Jesucristo, jā ñúcuán nī ntiin ndá ji nduhū jā cúu nī preso, chi nī nchuhun ji nduhū isla jā nání Patmos. \p \v 10 De iin domingo nī jinī ni iin jā ní stéhēn maá Espíritu Santo nūū ni. De nī jini nī iin jā cána jee nīhin ichi chátā ni tá nūū cúu jā tívī trompeta. \p \v 11 De nī ncāhān jíín nī: Maá nī cúu tá cúu letra A jā xíhna ñúhún jíín letra Z jā sándīhí, chi maá nī cúu Yāā jā íyó jondē xihna ñúhún de coo nī níí cání. De tee nú nūū iin tutū ndācá jā cunī nū, de tají nú quīhīn nūū ndihújā grupo nchivī cándíja jā íyó níí cáhnú Asia, suu inī ñuū Efeso, jíín Esmirna, Pérgamo, Tiatira, Sardis, Filadelfia, jíín Laodicea, ncachī. \p \v 12 Ñúcuán de nī ndicó cóto nī jā cunī ni ní iin cúu jā cáhān jíín nī. De tá nī ndicó cóto nī de nī jinī ni ūjā candelero oro. \p \v 13 De māhñú ndihújā candelero ñúcuán íñí maá Yāā nī nduu tēe. De ñúhún yā iin sahma cání jā quénda jondē nūū jēhē yā. De núhnī iin cinturón oro yīcā yā. \p \v 14 De ixi xínī yā chi yaa tá cúu ixi tīcāchí, tá cúu yuhvā volcán. De tīnūú yā jéndūtē tá cúu yáñuhūn. \p \v 15 De jēhē yā xíñū tá cúu cāa cuāán jā ní ndūhvā nūū horno. De níhin ndasí jā cáhān yā, tá cúu nūū níhin cuāhā yūte nāhnú. \p \v 16 De ndahá cuáhá yā tíin yā ūjā tiūūn. De yuhú yā quée jā cáá tá cáá espada jā xēēn ndúū lado. De nūū yā cáá tá cáá ncandiī jā ndíī vāha. \p \v 17 De tá nī jinī ni yā de nī ndicó cáva nī nūū jéhē yā modo jā ní jīhī ni. De nī ntee yā ndahá cuáhá yā sīquī ni, de nī ncāhān yā: Mā cúyūhú nú. Maá nī cúu Yāā jā íyó jondē xihna ñúhún de coo nī níí cání. \p \v 18 De Yāā técū cúu nī. Chi nī jīhī ni de nī natecū ni, de mitan chi técū ni níí cání. De maá nī tíin poder sīquī cuēhē jáhnī nchivī jíín sīquī lugar nūū ndéē ánō ndá ndīyi. \p \v 19 Túsaá de tee nú nūū tutū ndācá jā ní jinī nū, jā cúu mitan jíín jā coo ichi núū. \p \v 20 De yáhá cúu tūhun yíyuhū jā stéhēn ni sīquī ndihújā tiūūn jā ní jinī nū jā tíin nī ndahá cuáhá nī, jíín sīquī ndihújā candelero oro: Ndihújā tiūūn ñúcuán cúu tá cúu ndihújā jā cúñáhnú nūū ndihújā grupo nchivī cándíja. De ndihújā candelero cúu tá cúu ndihújā grupo nchivī cándíja. \c 2 \s1 Tūhun jā cuáhān ñuū Efeso \p \v 1 Tee nú tūhun yáhá ná quíhīn nūū jā cúñáhnú nūū nchivī cándíja ñuū Efeso: Súcuán cáhān nduhū, Yāā jā tíin ndihújā tiūūn jíín ndahá cuáhá nī, de jíca nuu nī māhñú ndihújā candelero oro. \p \v 2 Ja jínī ni ndācá tiñu váha jā sáhá ndá nú, jā ndíhvī inī nū sīquī tūhun nī, jíín jā jéndeé inī ndá nú. De jínī ni jāá nduú jéhe ndá nú tūhun jā quīvi nchivī nēhén māhñú nú. De jínī ni jā ní jito túnī nū ndá tēe stáhví jā cáhān dē jā cúu dē apóstol, de nī jinī nū jā tēe stáhví cúu dē. \p \v 3 De nī jendeé inī ndá nú nī ndoho nú tūndóhó, de nduú ní núu inī nū jā cúu ndasí nú jíín tiñu nī. \p \v 4 De vísō súcuán de íyó jacū jā cāhān ni nūū nū, chi nduú cā íyó mānī vāha nú jíín nī tá cúu nūū ní īyo mānī nū jíín nī quīvī yātā. \p \v 5 Túsaá de nūcūhun inī ndá nú nāsa nī sndóo nú tūhun jā ní īyo mānī nū jíín nī, de nacani inī nū, de sāhá nú tá nī nsāhá nú jondē quīvī ñúcuán. De tú mā nácani inī nū, de ñamā cuēē ni de stáá nī candelero nū nūū íñí, cúu jā má cuīñí cā nū jíín nchivī cándíja. \p \v 6 De vísō súcuán de íyó iin jā váha jā sáhá ndá nú, chi nduú jétahān cuitī inī nū tiñu nēhén jā sáhá ndá nchivī jā níquīn tūhun jā stéhēn Nicolás. De suni maá nī nduú jétahān cuitī inī ni. \p \v 7 Nchivī jā íyó sōho ná tée sōho ji jā cáhān maá Espíritu Santo jíín ndá grupo nchivī cándíja. Ndācá nchivī jā cundeé sīquī jānēhén, cuāha nī tūhun jā cajī ji jāvíxī jā cúun xīnī ñutun jā sáhá jā cutecū ji níí cání. De ñutun ñúcuán íñí jondē andiví nūū íyó Yāā Dios nūū viī ndasí cáá. \s1 Tūhun jā cuáhān ñuū Esmirna \p \v 8 De tee nú tūhun yáhá ná quíhīn nūū jā cúñáhnú nūū nchivī cándíja ñuū Esmirna: Súcuán cáhān nduhū, Yāā jā íyó jondē xihna ñúhún de coo nī níí cání, de nī jīhī ni de nī natecū ni. \p \v 9 Ja jínī ni ndācá tiñu váha jā sáhá ndá nú, jíín tūndóhó jā ndóho nú, jíín jā ndóho ndáhví nú. De vísō súcuán de cuícá ndá nú ndihi jā ndíso tūhun nī. De jínī ni jā cáhān nēhén ndá nchivī sīquī nū. Nchivī ñúcuán cáhān ji jā nchivī hebreo nchivī maá Yāā Dios cúu ji, de nduú chi jā stáhví ji-ni, chi sa nchivī yíhí ndahá Satanás cúu ji. \p \v 10 De mā cúyūhú cuitī nū ndācá jā ndoho nú. Chi tāchī cúñáhnú ja ñatin sāhá jā quīvi sava ndá nú vecāa jā coto túnī ndá ndóhó, de cundoho nú tūndóhó ūxī quīvī. De cuiñi nīhin nú vísō jondē cuū nū, de cuāha nī premio nū jā cutecū nū níí cání. \p \v 11 Nchivī jā íyó sōho ná tée sōho ji jā cáhān maá Espíritu Santo jíín ndá grupo nchivī cándíja. Ndācá nchivī jā cundeé sīquī jānēhén, mā níhīn ji tūndóhó jā tānū tāhvī ji cuū ji vuelta ūū. \s1 Tūhun jā cuáhān ñuū Pérgamo \p \v 12 De tee nú tūhun yáhá ná quíhīn nūū jā cúñáhnú nūū nchivī cándíja ñuū Pérgamo: Súcuán cáhān nduhū, Yāā névāha espada jā xēēn ndúū lado. \p \v 13 Ja jínī ni ndācá tiñu váha jā sáhá ndá nú, de jínī ni jā ndéē ndá nú māhñú nchivī jā tátúnī Satanás nūū. De vísō súcuán de íñí nīhin ndá nú jíín tūhun nī, de nduú ní náyūhú nú jā cándíja nú nduhū, ni quīvī jā ní jīhī Antipas, tēe nī squíncuu vāha nī nacani ndaā tūhun nī. Chi ñuū ndá nú íyó ndá nchivī jā jétíñú Satanás, de nī jahnī ji Antipas. \p \v 14 De vísō súcuán de íyó jacū jā cāhān ni nūū ndá nú. Chi māhñú ndá nú nchivī ñuū Pérgamo íyó sava nchivī jā níquīn tūhun jā ní stéhēn Balaam. Chi tēe ñúcuán nī stéhēn dē nūū Balac nāsa squívi dē nchivī Israel cuāchi jā cajī ji jā ní nsōcō nūū ídolo jíín jā casíquí ndéē tāhán ji. \p \v 15 De suni íyó sava nchivī māhñú ndá nú jā cándíja cā ji tūhun jā ní stéhēn Nicolás, de tūhun ñúcuán chi nduú jétahān cuitī inī ni. \p \v 16 Túsaá de nacani inī ndá nú jā sndóo nú cuāchi nú. Chi tú nduú de ñamā cuēē ni jíín espada jā quée yuhú nī. De jíín ñúcuán de sndóho nī nchivī jā cándíja cā tūhun nēhén ñúcuán. \p \v 17 Nchivī jā íyó sōho ná tée sōho ji tūhun jā cáhān maá Espíritu Santo jíín ndá grupo nchivī cándíja. Ndācá nchivī jā cundeé sīquī jānēhén, scájī ni ji maná jā yíyuhū ichi andiví. De suni cuāha nī iin yūū cuījín nūū ji, de nūū yūū ñúcuán cundeē iin síví jéé, de ni iin nchivī mā cūní síví ñúcuán, chi maá-ni nchivī jā níhīn. \s1 Tūhun jā cuáhān ñuū Tiatira \p \v 18 De tee nú tūhun yáhá ná quíhīn nūū jā cúñáhnú nūū nchivī cándíja ñuū Tiatira: Súcuán cáhān nduhū, maá Sēhe Yāā Dios jā jéndūtē tīnūú nī tá cúu yáñuhūn. De jēhē ni xíñū cáá tá cáá cāa cuāán jā ní ndūhvā. \p \v 19 Ja jínī ni ndācá tiñu váha jā sáhá ndá nú, chi cúndáhví inī nū táhán nú, de cándíja nīhin nú nduhū, de sátíñú nú nūū ni, de jéndeé inī nū. De jínī ni jā víhí cā sáhá ndá nú mitan nsūú cā jondē quīvī yātā. \p \v 20 De vísō súcuán de íyó jacū jā cāhān ni nūū nū. Chi íyó iin ñahan māhñú ndá nú jā nání Jezabel. De jéhe ndá nú tūhun jā stéhēn ña nūū nū. De cáchī ña jā nácani ña tūhun Yāā Dios. De nduú chi jíín tūhun stéhēn ña de stáhví ña nchivī cándíja jā cúu ji mozo ni. De sáhá ña jā cásíquí ndéē tāhán ji, jíín jā yájī ji jā ní nsōcō nūū ídolo. \p \v 21 De nī jēhe nī tiempo jā nacani inī ña, de nduú cúnī ña nacani inī ña jā sndóo ña jā cásíquí ndéē ña. \p \v 22 Túsaá de ná sáhá nī jā cava ña jíín cuēhē. De ndācá nchivī jā cásíquí ndéē jíín ña, suni cuāha nī tūndóhó xéēn nūū ji, de tú mā nácani inī ji jā sndóo ji tiñu néhén tá cúu nūū sáhá ñahan ñúcuán. \p \v 23 De sāhá nī jā cuū nchivī jā ní scándíja ña. De súcuán de cunī ndācá grupo nchivī cándíja jā maá nī cúu Yāā jā jínī ndihi nāsa cáá jāá ntúnī jíín ánō nchivī. De cuāha nī yāhvi iin iin nú tú nāsa nī nsāhá nú. \p \v 24 De sava cā nū jā íyó ñuū Tiatira, jāá nduú ní jétáhví tūhun jā stéhēn ñahan ñúcuán, de ni nduú ní ntíin nú tūhun jā cáhān ndá ji jā tūhun yíyuhū cā nūū Satanás cúu, jíín ndá máá nú cáhān ni jā má tēé cā ni incā tiñu sīquī nū. \p \v 25 Chi maá-ni jā quendōo nīhin nú jíín tūhun ndāā jā cándíja nú, de quendōo nīhin nú jíín jondē quīvī nenda nī. \p \v 26 Ndācá nchivī jā cundeé sīquī jānēhén, jíín jā squíncuu vāha tiñu jā cúnī ni jondē mitan de jondē quīvī sándīhí, sāhá nī jā cuñáhnú ji tatúnī ji nūū ndācá nación, \p \v 27 tá cúu nūū ní nsāhá Tatá nī jā cúñáhnú nī tátúnī ni. De tatúnī nīhin ji nūū ndācá nación. Chi tá cúu nūū cúun yúú ji quīsi tāhví, súcuán squéne yichī ji nchivī jāá nduú cándíja nūū ni. \p \v 28 De sāhá nī jā cunī ji nduhū jā viī cuñáhnú nī quīvī nenda nijīn ni, tá cúu nūū jínī ji lucero jā quénda túu. \p \v 29 Nchivī jā íyó sōho ná tée sōho ji tūhun jā cáhān maá Espíritu Santo jíín ndá grupo nchivī cándíja. \c 3 \s1 Tūhun jā cuáhān ñuū Sardis \p \v 1 De tee nú tūhun yáhá ná quíhīn nūū jā cúñáhnú nūū nchivī cándíja ñuū Sardis: Súcuán cáhān nduhū, maá Yāā jā névāha ndihújā Espíritu Yāā Dios jíín ndihújā tiūūn. Ja jínī ni ndācá tiñu jā sáhá ndá nú, de cáhān nchivī jā técū nū, sochi nūū nduhū chi modo ndīyi cúu ndá nú. \p \v 2 Natahvī inī nū, de ndijéhé nīhin nú jíín tiñu jā jacū-ni cā íyó de ndúcú naā. Chi ja jínī ni jāá nduú squíncuu vāha vāha nú nūū Yāā Dios. \p \v 3 De nūcūhun inī nū ndācá tūhun jā ní stéhēn ndá nūū nū. De candíja nú ndá tūhun ñúcuán de nacani inī nū jā sndóo nú cuāchi nú. Chi tú mā nátahvī inī nū, de cuēē ni nūū nū iin sanaā-ni, modo jā iin sanaā-ni de quíji jācuīhná, de mā cūní nú nā hora jīnū ni nūū nū. \p \v 4 De vísō súcuán de íyó jacū nū ñuū Sardis jāá nduú ní nsáhá nú cuāchi, jā cúu modo jāá nduú ní nsáhá téhén nú sahma nú. Jā ñúcuán vāha yaa coo sahma nú caca nú jíín nī, chi nchivī vāha cúu ndá nú. \p \v 5 Chi ndācá nchivī jā cundeé sīquī jānēhén, cuāha nī sahma cuijín yaa cuhun ji. De mā sndóo nī síví ji nūū libro jā yósō síví nchivī cutecū níí cání. De cuetúhún nī ji nūū Tatá nī jíín nūū ndācá ángel yā. \p \v 6 Nchivī jā íyó sōho ná tée sōho ji tūhun jā cáhān maá Espíritu Santo jíín ndá grupo nchivī cándíja. \s1 Tūhun jā cuáhān ñuū Filadelfia \p \v 7 De tee nú tūhun yáhá ná quíhīn nūū jā cúñáhnú nūū nchivī cándíja ñuū Filadelfia: Súcuán cáhān nduhū, Yāā ndoo Yāā ndāā, de névāha nī ndácáa rey David. De maá nī nácune jā quívi nchivī nūū tátúnī ni, de ni iin mā cūú nacasī, de maá nī nácasī, de ni iin mā cūú nacune. \p \v 8 Ja jínī ni ndācá tiñu váha jā sáhá ndá nú. De nī nacune nī modo iin viéhé jā quīvi ndá nú, de ni iin mā cūú nacasī. Chi vísō jacū-ni fuerza nū íyó, de nī ncandíja nú tūhun nī, de nduú jásī ndá nú yuhú nú jā cándíja nú nduhū. \p \v 9 De íyó sava nchivī jā yíhí ndahá Satanás, de cáhān ndá ji jā nchivī hebreo jíín nchivī maá Yāā Dios cúu ji, de nduú chi jā stáhví ji-ni. Túsaá de sāhá nī jā quenda ji nūū nū de cuiñi jítí ji nūū nū, de cunī ji jā mānī ni jíín nú. \p \v 10 De vāha nī squíncuu ndá nú tūhun jā ní ncāhān ni jā cuandeé inī nū. De jā ñúcuán scácu nī ndá ndóhó quīvī jā quiji iin tūndóhó xéēn sīquī nchivī níí cáhnú ñayīví, jā coto túnī ñúcuán ndá ji. \p \v 11 De ñamā nenda nī. Túsaá de quendōo nīhin ndá nú jíín tūhun cándíja nú, tácua ni iin mā cándeē premio nū. \p \v 12 Ndācá nchivī jā cundeé sīquī jānēhén, sāhá nī jā cuu ji tá cúu sihīn yūū luu inī templo Yāā Dios maá nī. De mā cújiyo ji nūū ndéē yā ñúcuán. De tee nī síví Yāā Dios maá nī teēn ji, jíín síví jéé maá nī, jíín síví ñuū Yāā Dios maá nī. De ñuū ñúcuán cúu Jerusalén jeé, de cuun quiji ichi andiví jondē nūū Yāā Dios maá nī. \p \v 13 Nchivī jā íyó sōho ná tée sōho ji tūhun jā cáhān maá Espíritu Santo jíín ndá grupo nchivī cándíja. \s1 Tūhun jā cuáhān ñuū Laodicea \p \v 14 De tee nú tūhun yáhá ná quíhīn nūū jā cúñáhnú nūū nchivī cándíja ñuū Laodicea: Súcuán cáhān nduhū, maá Yāā cúu tūhun ndāā, Yāā cúu testigo vāha jā cáhān ndāā. De maá nī nī nsāhá ndihi jā ní ncāhān Yāā Dios jā ná jécōo. \p \v 15 Ja jínī ni ndācá tiñu jā sáhá ndá nú. De cúu ndá nú modo jāá nduú vījin de ni nduú ihní, cúu jā jacū-ni cándíja nú tūhun nī, chi ni nduú jásī nū de ni nduú ndíhvī inī nū sīquī. De nācā vāha de tú jā vījin nú á jā ihní nú nícu. \p \v 16 De nduú chi vāchi jā yíhí vīxī-ni ndá nú, chi ni nduú jásī nū de ni nduú ndíhvī inī nū sīquī. De jā ñúcuán squéne yichī ni ndá nú modo iin jā játi nī ntesíi nī jāá nduú jétahān inī ni. \p \v 17 De cáhān ndá nú jā cuícá nú, de quéndōo vāha nú, de nduú cúmanī ni iin nūū nū. Sochi nduú sáhá nú cuenta jā nūū maá nī chi ndáhví ndasí ndóho nú, de cúmanī ndasí nūū nū, de cácuáá nú, de cávichí nú. \p \v 18 Túsaá de cáhān ni jíín ndá nú jā nūū ni cueen nú oro jā ní ndūhvā nūū ñúhūn de nī nduu ndinuhun oro, de suu cúu jā sāhá nī jā coo cuícá ndija nú ndihi jā ndíso tūhun nī. De nūū ni cueen nú sahma cuijín cuhun nú, tácua mā cúcanoō nū jā cávichí nú, cúu jā quendōo ndāā nū sāhá nī. De cueen nú tātān nūū ni cuhun tīnūú nú, tácua ndunijīn tīnūú nú, cúu jā jīcūhun inī nū tūhun nī. \p \v 19 Ndācá nchivī jā cúndáhví inī ni, chi cáhān ni nūū ji de sndóho nī ji, tácua ná chúhun inī ji. Túsaá de cundihvī inī ndá nú, de nacani inī nū jā sndóo nú cuāchi nú. \p \v 20 Cunini ndá nú tūhun yáhá, chi íñí nī viéhé ánō nū cáhān ni jā quīvi nī. De tú ní-ni ndóhó cunini de nacune nú viéhé ánō nū, de quīvi nī cajī ni stāā jíín nú, de suni cajī maá nú jíín nī. De suu cúu jā cundeē ni ánō nū. \p \v 21 Ndācá nchivī jā cundeé sīquī jānēhén, cuāha nī tūhun jā cundeē ji jíín nī nūū mesa nūū tátúnī ni. Chi saá-ni nduhū nī snáā ni poder jānēhén, de nī jēcundeē ni jíín Tatá nī nūū mesa nūū tátúnī yā. \p \v 22 Nchivī jā íyó sōho ná tée sōho ji tūhun jā cáhān maá Espíritu Santo jíín ndá grupo nchivī cándíja, ncachī yā. \c 4 \s1 Ndācá jā ndéē andiví chíñúhún nūū yā \p \v 1 Ñúcuán de nī nūcūndēhé nī, de nī jinī ni jā núne iin viéhé andiví, de maá Yāā jā ní ncāhān jíín nī jā xíhna ñúhún, nī ncāhān tucu jíín nī modo jā tívī trompeta. De nī ncāhān: Caa quiji nú yáhá, de ná stéhēn ni nūū nū ndācá tiñu jā coo ichi núū cā, ncachī yā. \p \v 2 De nī jinī cā ni jā ní stéhēn Espíritu Santo nūū ni. Chi nī jinī ni jā andiví íñí iin mesa nūū tátúnī, de ndéē maá yā nūū mesa ñúcuán. \p \v 3 De jéndūtē yā modo iin yūū cuījín ndéē nihni xíñū á iin yūū cuāhá xíñū. De iin tīcō yēhndé nī jicó ndúū yuhú mesa yā, de jéndūtē tá nūū cáá iin yūū cuīí xíñū. \p \v 4 De xiín mesa yā nī jinī ni jā ní jicó ndúū ōcō cūmī cā mesa nūū tátúnī. De nūū mesa ñúcuán ndéē ōcō cūmī tēe ñáhnú jā ndíso tíñú. De ñúhún ndá dē sahma cuijín yaa, de xīnī dē ñúhún corona oro. \p \v 5 De jondē nūū mesa nūū tátúnī yā jéndūtē sáhá taja de níhin de cána taja. De ichi núū mesa yā íñí ndihújā Espíritu Yāā Dios, de cáá tá cáá ūjā iti náhnú jā cáyū ñuhūn. \p \v 6 De ichi núū mesa yā suni íyó modo iin mar jā ndéē nihni tá cúu nūū cáá vidrio. De xiín mesa yā nī jicó ndúū cūmī jā técū. De íyó cuāhā tīnūú níí cáhnú ichi núū jíín ichi chátā. \p \v 7 De iin jā técū ñúcuán cáá tá cáá ndicaha. De incā cáá tá cáá stīquī. De jā únī chi née nūū tēe. De jā cúmī chi cáá tá cáá yaha jā jícó nūū táchī. \p \v 8 De ndicúmī jā técū ñúcuán íyó īñū nījīn jā iin iin. De maá-ni tīnūú cúu níí cáhnú jondē jíín níí chījin nījīn. De nduú ñuú nduú jéncuiñī cuitī jā cáhān: \q1 Yāā īī Yāā ndoo ndasí \q1 cúu maá Jētohō ō Yāā Dios, Yāā tíin ndihi poder, \q1 Yāā íyó mitan, de nī īyo yā níí cání, de coo yā níí cání. \m Cáchī. \p \v 9 Chi maá-ni jā cáhān ndicúmī ñúcuán jā cúñáhnú ndasí Yāā ndéē nūū mesa, Yāā técū níí cání cuitī. De yíñúhún cáhān ndá jíín yā, de nácuetáhví nūū yā. \p \v 10 De ndācá vuelta jā sáhá súcuán, de ndihócō cūmī tēe ñáhnú jā ndíso tíñú, jécuīñī jītí dē nūū Yāā jā técū níí cání cuitī, de chíñúhún dē yā. De távā dē corona dē, de jáquīn dē ichi núū mesa yā. De cáhān ndá dē: \q1 \v 11 Jētohō sá de Yāā Dios sá cúu ní. \q1 De vāha ndasí Yāā cúu ní jā cáhān ji jā viī cúñáhnú ní, \q1 de íyó yíñúhún ndá ji nūū ní, de tíin ní ndihi poder. \q1 Chi maá ní nī nsāhá ndihi jā íyó, \q1 de sīquī jā súcuán nī ncuu inī maá ní de nī jēcōo ndihi. \m Ncachī ndá dē. \c 5 \s1 Jā ní nacune Tīcāchí Yāā Dios tutū \p \v 1 Ñúcuán de nī jinī ni jā Yāā jā ndéē mesa jā tátúnī, ndahá cuáhá yā tíin yā iin tutū cāní jā ní ntuū. De yósō tūhun ndúū lado tutū ñúcuán, de ndásī jíín ūjā sello. \p \v 2 De nī jinī ni iin ángel yā jā ndíso poder, de nī ncāhān jee: ¿Ní iin cúu tēe vāha ndasí jā cundiso tíñú quehndē ndá sello de nacune tutū yáhá? ncachī ángel yā. \p \v 3 De ni andiví ni ñayīví ni jā íyó chījin ñayīví, nduú ní íyo ni iin jā cuu cundiso tíñú jā nacune tutū ñúcuán, de ni jā cūndēhé nūū. \p \v 4 De nī jacu ndasí nī, chi nduú ní íyo ni iin jā cuu cundiso tíñú nacune de cahvi tutū ñúcuán, de ni jā cūndēhé nūū. \p \v 5 Sá de nī ncāhān iin tēe ñáhnú ñúcuán jíín nī: Mā cuācú nú, chi íyó iin Yāā jā ndíso tíñú yā quehndē yā ndihújā sello jā ndásī tutū, de nacune yā. De maá yā chi íyó cuāhā poder yā, tá cúu nūū íyó cuāhā fuerza iin ndicaha. De nī ncacu yā chījin tatā Judá, jā cúu tatā rey David. De nī snáā yā poder ndācá jānēhén. \p \v 6 Ñúcuán de nī jinī ni Yāā jā cúu Tīcāchí Yāā Dios jā ní jahnī ndá ji de nī natecū yā. De Tīcāchí ñúcuán íñí yā nūū íñí mesa Yāā Dios, māhñú ndicúmī jā técū jíín māhñú ndá tēe ñáhnú jā ndíso tíñú. De íyó ūjā ndiquin jíín ūjā tīnūú Tīcāchí ñúcuán. De tīnūú ñúcuán cúu ndihújā Espíritu Yāā Dios jā ní ntají yā nī jēhēn níí cáhnú ñayīví. \p \v 7 De Tīcāchí ñúcuán nī jēquehen yā tutū jā tíin ndahá cuáhá Yāā jā ndéē nūū mesa. \p \v 8 De tá nī nquehen yā tutū ñúcuán, de ndicúmī jā técū jíín ndihócō cūmī tēe ñáhnú jā ndíso tíñú nī jēcuīñī jītí nūū yā. De tá iin iin tēe ñáhnú yíndahá yaā jā nání arpa, jíín cōhō cūu oro jā ñúhún chitú sūja īī. De sūja īī ñúcuán cúu ndācá tūhun jā jícān táhvī nchivī jā yíhí ndahá Yāā Dios. \p \v 9 De nī jita ndá dē iin yaā jeé, de suha cáhān: \q1 Vāha ndasí Yāā cúu ní jā quehen ní tutū de quehndē ní sello jā ndásī. \q1 Chi nī jahnī ndá ji níhín, de jíín nīñī ní nī nacueen ní nchivī \q1 māhñú ndācá raza, ndācá yuhú, ndācá ñuū, ndācá nación, tácua cuu ji nchivī Yāā Dios. \q1 \v 10 De nī nsāhá ní jā cuu ji rey jíín sūtū nūū Yāā Dios, \q1 de ndacu ji tiñu inī ñayīví. \m Ncachī ndá dē jíta dē. \p \v 11 De nī ndēhé cā ni, de nī jini nī jā cáhān cuāhā ángel yā jā ní jicó ndúū xiín mesa yā, jíín xiín ndicúmī jā técū, jíín xiín ndá tēe ñáhnú ndíso tíñú. De íyó cuāhā ndasí millón ángel ñúcuán. \p \v 12 De suha nī ncāhān jee ndá yā: \q1 Vāha ndasí Yāā cúu Tīcāchí jā ní jahnī ndá ji. \q1 De jā ñúcuán tíin yā poder, de cuícá ndasí yā, \q1 de ndíchí ndasí yā, de ndíso yā cuāhā fuerza, \q1 de ndihi chi íyó yíñúhún nūū yā, de viī cúñáhnú yā, \q1 de cáhān ndá ji jā vāha ndasí Yāā cúu yā. \m Ncachī ndá. \p \v 13 De suni nī jini nī jā cáhān ndihi jā ní nsāhá Yāā Dios jā íyó inī andiví jíín inī ñayīví jíín chījin ñayīví jíín inī mar. De ndiviī ñúcuán nī ncāhān: \q1 Cúsiī inī ō cáhān ō jā vāha ndasí Yāā cúu Yāā jā ndéē nūū mesa nūū tátúnī yā, \q1 jíín Yāā cúu Tīcāchí Yāā Dios. \q1 De ná cóo yíñúhún ó nūū yā, chi viī ndasí cúñáhnú yā, \q1 de tíin yā poder níí cání cuitī. \m Ncachī. \p \v 14 De nī ncāhān ndicúmī jā técū: Súcuán ná cóo, ncachī. De ndihócō cūmī tēe ñáhnú jā ndíso tíñú nī jēcuīñī jītí dē, de nī nchiñúhún dē nūū Yāā jā técū níí cání cuitī. \c 6 \s1 Sīquī ndihújā sello \p \v 1 Ñúcuán de nī jinī ni jā Yāā cúu Tīcāchí Yāā Dios, nī jehndē yā iin jā újā sello ñúcuán. De nī jini nī jā cáhān iin táhán ndicúmī jā técū, tá cúu nūū cána taja: Nehēn de cunī nū. \p \v 2 De nī nūcūndēhé nī, de nī jinī ni iin caballo cuījín. De jā yósō sīquī tī yíndahá iin nduva jā sndáva flecha. De nī jīcūhun iin corona xīnī. De nī nquee nī ncanāá, de nī ncundeé sīquī ndihi. \p \v 3 Sá de Tīcāchí ñúcuán nī jehndē yā sello ūū. De nī jini nī jā cáhān incā táhán ndicúmī jā técū: Nehēn de cunī nū. \p \v 4 De nī nquee iin caballo cuāhá, de jā yósō sīquī tī ndíso tíñú jā snáā tūhun jā ndéē mānī nchivī ñayīví, de quijéhé ji cahnī tāhán ji. De nī nīhīn ñúcuán iin espada cāhnú. \p \v 5 Sá de Tīcāchí ñúcuán nī jehndē yā sello ūnī. De nī jini nī jā cáhān incā táhán ndicúmī jā técū: Nehēn de cunī nū. De nī nūcūndēhé nī, de nī jinī ni iin caballo tūún. De jā yósō sīquī tī yíndahá iin balanza jā chícuāhá, chi coo tāmā xéēn. \p \v 6 De māhñú ndicúmī jā técū nī jini nī iin jā cáhān: Iin kilo-ni trigo nīhīn ji jíín yāhvi ji jā sátíñú ji iin quīvī. De tú cebada de ūnī-ni kilo nīhīn ji jíín yāhvi ji jā sátíñú ji iin quīvī. Sochi aceite jíín vino chi mā sāhá nú jā cumanī, ncachī. \p \v 7 Sá de Tīcāchí ñúcuán nī jehndē yā sello cūmī. De nī jini nī jā cáhān tucu incā táhán ndicúmī jā técū: Nehēn de cunī nū. \p \v 8 De nī nūcūndēhé nī, de nī jinī ni iin caballo cuāán yaa, de jā yósō sīquī tī cúu maá cuēhē jáhnī nchivī. De ichi chátā níquīn maá tūhun jā quívi nchivī lugar nūū ndéē ánō ndīyi. De ndúū ñúcuán ndíso tíñú jā nenda sīquī iin jā ndicúmī parte ñayīví, de cuu sāhá jā cuū nchivī jíín guerra, jíín tāmā, jíín cuēhē xēēn, jíín ndācá quiti xéēn jā íyó ñayīví. \p \v 9 Sá de Tīcāchí ñúcuán nī jehndē yā sello ūhūn. De chījin altar cāhnú nī jinī ni ndá ánō nchivī jā ní ncandíja tūhun Yāā Dios de nī nacani ji tūhun yā, de jā síquī ñúcuán nī jahnī nchivī ji. \p \v 10 De nī ncana jee ndá ánō ñúcuán: Jētohō sá Yāā Dios, maá ní cúu Yāā ndoo de vāha squíncuu ní jā ní nquee yuhú ní. ¿De nāsaa cā tiempo coo de sāhá ndāā ní jēhē ndá sá, de nacuāha ní jā ndutahvī nchivī ñayīví jā ní jahnī sāán? ncachī ndá. \p \v 11 Ñúcuán de nī jēhe yā sahma cuijín cuhun ndá ji, de nī ncāhān yā jíín ji jā ná nátātú ji jacū cā tiempo. Chi íyó cā hermano ji jā sátíñú nūū yā, jā suni cánuú cuū ji tácua jīnu número ji, ncachī yā. \p \v 12 Sá de Tīcāchí ñúcuán nī jehndē yā sello īñū. De nī jinī ni jā ní ntāan ndasí. De nī ncutuún ncandiī modo iin sahma túún. De níí yōō nī nduu modo nīñī. \p \v 13 De ndá tiūūn andiví nī nincava nūū ñūhún modo jā cóyo ndīhā yīhí ñutun higo sáhá tāchī níhin. \p \v 14 De andiví nī ncujiyo tá cúu jā nátuū iin tutū cāhnú. De ndācá yucu jíín ndācá isla nī ncujiyo cuāhān incā lado. \p \v 15 De ndācá rey ñayīví, jíín ndá jā cúñáhnú, jíín jā cuīcá, jíín ndācá capitán, jíín jā ndíso poder, jíín mozo jā ní jeen ndá nchivī, jíín tēe sátíñú cuenta maá, nī nchiyuhū ndá maá inī yavī cava jíín māhñú cava chījin yucu. \p \v 16 De nī ncāhān ndá ji jíín yucu jíín cava: Ndicó cáva sīquī ni, ná quíyuhū ni tácua mā cūní maá Yāā jā ndéē nūū mesa jā tátúnī, jíín Yāā cúu Tīcāchí jā cuāha yā castigo xēēn nduhū. \p \v 17 Chi nī nquenda maá quīvī cāhnú jā cuāha yā castigo, ¿de ní iin quenda jā cuiñi nūū yā? ncachī ndá ji. \c 7 \s1 Nchivī ndācá tatā Israel jā ní jēcundeē sello teēn \p \v 1 De tá nī ncuu tiñu yáhá, de nī jinī ni cūmī ángel yā jā íñí ndicúmī lado ñayīví. De jásī ndá yā jā má quīhí tāchī ndicúmī lado, tácua mā quīhí nūū ñūhún ni nūū mar ni nūū ni iin ñutun. \p \v 2 De suni nī jinī ni incā ángel yā, vāji ichi nūū quénda ncandiī. De yíndahá yā sello Yāā Dios, Yāā técū. De nī ncāhān jee yā jíín ndicúmī ángel ñúcuán jā ndíso tíñú jā sáhá daño nūū ñuhun yíchí jíín nūū mar: \p \v 3 Mā sāhá nú daño nūū ñūhún ni nūū ndācá ñutun ni nūū mar, chi jondē tee ó sello teēn ndācá nchivī jā sáhá tiñu cúnī Yāā Dios ndācá ó, ncachī yā. \p \v 4 De nī jini nī jā cáchī jā íyó ciento ūū xico cūmī mil nchivī jā ní jēcundeē sello teēn. De nchivī ñúcuán cúu ndācá tatā nchivī Israel. \p \v 5 De íyó ūxī ūū mil nchivī jā cúu tatā Judá jā ní jēcundeē sello, jíín ūxī ūū mil tatā Rubén, jíín ūxī ūū mil tatā Gad, \p \v 6 jíín ūxī ūū mil tatā Aser, jíín ūxī ūū mil tatā Neftalí, jíín ūxī ūū mil tatā Manasés, \p \v 7 jíín ūxī ūū mil tatā Simeón, jíín ūxī ūū mil tatā Leví, jíín ūxī ūū mil tatā Isacar, \p \v 8 jíín ūxī ūū mil tatā Zabulón, jíín ūxī ūū mil tatā José, jíín ūxī ūū mil tatā Benjamín. Ndihi tatā yáhá cúu jā ní jēcundeē sello. \s1 Nchivī cuāhā jā ñúhún sahma cuijín \p \v 9 De tá nī ncuu tiñu yáhá de nī nūcūndēhé nī, de nī jinī ni cuāhā ndasí nchivī. De cúu ji nchivī ndācá nación jíín ndācá raza jíín ndācá yuhú jíín ndācá ñuū. De íñí ji nūū mesa nūū tátúnī Yāā Dios jíín nūū maá Yāā cúu Tīcāchí. De sīquī jā cuāhā ndasí ji, de ni iin mā cūú cahvi nāsaa ji cúu. De ñúhún ji sahma cuijín, de yíndahá ji ñūū. \p \v 10 De nī ncana jee ndá ji: \q1 Yāā Dios maá ó cúu jā ní scácu yóhó, \q1 Yāā jā ndéē nūū mesa jā tátúnī, \q1 jíín Yāā cúu Tīcāchí Yāā Dios. \m Ncachī ndá. \p \v 11 De ndihi ángel nī jicó ndúū yā íñí yā yuhú mesa Yāā Dios, jíín xiín ndá tēe ñáhnú jā ndíso tíñú, jíín xiín ndicúmī jā técū. De nī jēcuīñī jītí ndá yā nī ntuu yā nūū yā nūū ñūhún nī nchiñúhún yā Yāā Dios ichi núū mesa yā. \p \v 12 De nī ncāhān ndá yā: \q1 Amén. Cúsiī inī ō cáhān ō jā vāha ndasí Yāā cúu Yāā Dios maá ó. \q1 De viī cúñáhnú yā de ndíchí yā. \q1 De ná nácuetáhví ó nūū yā, de ná cóo yíñúhún ó nūū yā. \q1 Chi maá yā tíin poder, de ndíso yā cuāhā fuerza níí cání cuitī. Amén. \m Ncachī ndá ángel yā. \p \v 13 Sá de nī ncāhān iin tēe ñáhnú ñúcuán jíín nī: ¿Ní nchivī cúu yáhá jā ñúhún sahma cuijín, de ní ichi vāji ndá ji? \p \v 14 De nī ncāhān ni jíín dē: Maá ní cúu jā jínī, Señor. De nī ncāhān dē jíín nī: Yáhá cúu nchivī jā ní nchāha ndá ji nī jinī ji tūndóhó xéēn. De nī naquete ji sahma ji jíín nīñī maá Tīcāchí, de nī nduyaa vāha, cúu jā ní ndundoo ánō ji nī nsāhá yā. \p \v 15 Jā ñúcuán cúu jā íñí ji nūū mesa nūū tátúnī Yāā Dios, de sátíñú ji inī templo yā nduú ñuú. De Yāā jā ndéē nūū mesa, coto yā ji jā quendōo vāha ji nūū yā. \p \v 16 De mā cúū cā ji sōco, ni mā yíchī cā ji ndute. De ni mā cáyū cā ji nūū ncandiī, de ni mā ndōhó cā ji jā ihní. \p \v 17 Chi maá Yāā cúu Tīcāchí jā ndéē nūū mesa jā tátúnī, coto yā ji modo jā cúu ji tīcāchí yā. De cundeca yā ji quīhīn yā jíín ji nūū quéne ndute jā cutecū ji níí cání sāhá. De Yāā Dios nacuahā yā ndute núū ndá ji, de mā cuācú cā ji, ncachī tēe ñáhnú ñúcuán. \c 8 \s1 Sīquī sello ūjā jíín cōhō cūu oro \p \v 1 De Tīcāchí ñúcuán nī jehndē yā sello ūjā jā ndásī tutū, de nañíí-ni nī īyo inī andiví tá sava hora. \p \v 2 De nī jinī ni ndihújā ángel jā íñí nūū Yāā Dios. De nī jēhe ūjā trompeta nūū ndá ángel ñúcuán. \p \v 3 Sá de nī nquenda incā ángel, yíndahá yā iin cōhō cūu oro, de nī jēcuīñī yā nūū altar. De nī jēhe cuāhā sūja īī nūū yā, tácua sōcō yā jíín tūhun jā jícān táhvī ndihi nchivī jā cándíja Yāā Dios. De nī nsōcō yā nūū altar oro jā íyó ichi núū mesa nūū tátúnī Yāā Dios. \p \v 4 De nūū cōhō cūu jā tíin ángel ñúcuán nī nquene ñūhmā sūja īī, nī ncaa nūū Yāā Dios jondē jíín tūhun jícān táhvī ndá nchivī cándíja Yāā Dios. \p \v 5 Sá de nī nquehen ángel cōhō cūu ñúcuán. De nī nchuhun chitú yā tīcāyi ñuhūn jā cáyū nūū altar. De nī squéne yā jondē inī ñayīví. De nī nsāhá jā ní ncana taja, de nī nihin, de nī jēndūtē nī nsāhá taja, de nī ntāan. \s1 Tūhun sīquī trompeta \p \v 6 Ñúcuán de ndihújā ángel jā yíndahá ndihújā trompeta, nī nsāhá tūha yā jā tivī yā. \p \v 7 De ángel xíhna ñúhún nī ntivī yā trompeta. De nī ncuun ñíñí jíín ñuhūn inī ñayīví jā ní nsacā nuu jíín nīñī. De nī ncāyū iin jā únī parte ñayīví, jíín iin jā únī parte ñutun, jíín iin jā únī parte itē cuīí. \p \v 8 De ángel ūū nī ntivī yā trompeta. De iin jā cúu modo iin yucu cáhnú jā cáyū ñuhūn nī nincava cuāhān nūū mar. De iin jā únī parte mar nī nduu nīñī. \p \v 9 De nī jīhī iin jā únī parte quiti ñúhún inī mar. De nī naā iin iin ndācá jā únī barco. \p \v 10 De ángel ūnī nī ntivī yā trompeta. De nī nincava iin quīmi cāhnú ichi andiví, de cáyū tá cáyū iin iti cáhnú. De nī nincava sīquī iin iin ndācá jā únī yūte jíín nūū quéne ndute. \p \v 11 De quīmi ñúcuán nání quīmi ūguā. De iin jā únī parte ndute nī nduu ūguā. De nī jīhī cuāhā nchivī nī nsāhá jā ní nduu ūguā ndute ñúcuán. \p \v 12 De ángel cūmī nī ntivī yā trompeta. De iin jā únī parte ncandiī jíín yōō jíín tiūūn nī ntīví. De nī nduneē iin jā únī parte, de nduú cā ní ncútūu iin jā únī parte nduú jíín ñuú. \p \v 13 De nī nūcūndēhé nī, de nī jini nī jā cána jee iin ángel yā jā ndáva cuāhān sava andiví: Nācā xēēn cā ndoho nchivī ndéē inī ñayīví, chi ja ñatin ndāhyū ūnī cā trompeta jā tivī ūnī cā ángel, ncachī yā. \c 9 \p \v 1 De ángel ūhūn nī ntivī yā trompeta. De nī jinī ni jā ichi andiví nī nincava tucu iin quīmi inī ñayīví. De nūū quīmi ñúcuán nī jēhe ndácáa jā nune maá yavī cūnú ndasí. \p \v 2 Sá de nī nacune yavī, de nī nquene ñūhmā nī ncaa modo ñūhmā iin jītūn cāhnú. De nī nsāhá ñūhmā jā ní ncuneē ncandiī jíín níí nūū tāchī. \p \v 3 De nūū ñūhmā ñúcuán nī nquenda tīca langosta, nī jītē nuu tī níí cáhnú ñayīví. De nī jēhe yā tūhun jā sāhá tī tá sáhá ndá tīsuhmā xēēn jā íyó inī ñayīví. \p \v 4 De nī ndacu yā nūū tī jā má sāhá tī daño itē jíín yūcū cuīí jíín ñutun, chi maá-ni nchivī jāá nduú nā sello Yāā Dios ndéē teēn ji cúu jā tuu tī. \p \v 5 De nduú ní jéhe yā tūhun jā cahnī tī nchivī, chi maá-ni jā sndóho tī ji ūhūn yōō. De sáhá tī jā játū ji tá cúu nūū játū nchivī jā túu tīsuhmā ji. \p \v 6 De quīvī ñúcuán nducú ndasí nchivī modo jā cuū ji, sochi mā níhīn ji modo. De vísō cúnī ji cuū ji, de nduú nā modo cuū ji. \p \v 7 De ndá tīca langosta ñúcuán cáá tī tá cáá caballo jā íyó tūhva quīhīn nūū canāá. De xīnī tī ñúhún modo corona oro. De née tī nūū tēe. \p \v 8 De íyó ixi tī jā cáá tá cáá ixi xínī ñahan. De nūhun tī cáá tá cáá nūhun ndicaha. \p \v 9 De níí tī ndásī jā cúu modo sahma cāa. De níhin nījīn tī tá cúu nūū níhin jā cuáhān cuāhā caballo nūū guerra de ñúhun tī carreta. \p \v 10 De suhmā tī íyó iñu, de sáhá tá sáhá tīsuhmā. De jíín suhmā tī de cuu sndóho tī nchivī ūhūn yōō. \p \v 11 De íyó iin jā cúñáhnú nūū tī, de suu cúu tāchī jā jíto yavī cūnú ndasí ñúcuán. De tāchī ñúcuán yuhú hebreo nání Abadón, de yuhú griego nání Apolión, jā cáchī: Tāchī jā snáā. \p \v 12 Ja nī nchāha iin tūndóhó, de íyó ūū cā tūndóhó jā quiji. \p \v 13 De ángel īñū nī ntivī yā trompeta. De nī jini nī iin tūhun jā ní ncāhān jondē māhñú ndicúmī squínā altar oro jā íñí nūū Yāā Dios. \p \v 14 De nī ncāhān ñúcuán jíín ángel īñū jā yíndahá trompeta: Nandají nú ndicúmī ángel jā núhnī yuhú yúte cāhnú jā nání Eufrates, ncachī. \p \v 15 De nī nandají ndicúmī ángel ñúcuán, tácua cahnī iin ndācá jā únī nchivī ñayīví. Chi ja íyó tūha ndá ángel ñúcuán jā síquī maá hora jíín quīvī jíín yōō jíín cuīyā jā coo súcuán. \p \v 16 De nī jinī ni jā cáchī jā íyó ūū ciento millón soldado jā yósō caballo. \p \v 17 De nī stéhēn cā yā nūū ni, de nī jinī ni ndācá caballo. De ndá tēe jā yósō sīquī tī ñúhún dē camisa cāa, jā cuāhá, jā ndēé, jíín jā cuāán. De xīnī caballo cáá tá cáá xīnī ndicaha. De yuhú tī quéne ñuhūn jíín ñūhmā jíín azufre. \p \v 18 De jíín ndinúnī jā quéne yuhú caballo, de nī jīhī iin ndācá jā únī nchivī, suu jíín ñuhūn jíín ñūhmā jíín azufre. \p \v 19 Chi yuhú tī jíín suhmā tī íyó fuerza jā cahnī tī nchivī. Chi suhmā tī cáá tá cáá cōō, de íyó xīnī, de jíín ñúcuán sndóho tī nchivī. \p \v 20 De sava cā nchivī jāá nduú ní jíhī jíín ndācá tūndóhó yáhá, nduú ní nácani inī ji jā sndóo ji ídolo jā ní nsāhá ji. De nduú ní sndóo ji jā chíñúhún ji ndācá tāchī jíín ídolo jā ní ncuvāha jíín oro jíín plata jíín cāa cuāán jíín yūū jíín ñutun. De ndācá ñúcuán chi nduú cúu cunī, ni nduú cúu cuni, ni nduú cúu caca. \p \v 21 De ni nduú ní nácani inī nchivī jā sndóo ji jā jáhnī ji ndīyi, jíín jā sáhá tásí ji, jíín jā jíca ndiī ji, jíín jā sácuíhná ji. \c 10 \s1 Tūhun ángel jā yíndahá libro lulí \p \v 1 De nī jinī ni incā ángel yā jā ndíso poder, nī ncuun yā ichi andiví. De ñúsúcún yā vīcō, de xīnī yā ñúhún tīcō yēhndé. De nūū yā jéndūtē modo ncandiī, de sīhin yā cúu modo ūū sihīn jā cáá tá cáá ñuhūn. \p \v 2 De née yā iin libro lulí jā núne. De nī jani yā jēhē cuáhá yā nūū mar, de jēhē sátín yā nūū ñuhun yíchí. \p \v 3 De nī ncana jee ndasí yā, tá cúu jā ndáhyū ndicaha. De tá nī ncana jee yā, de nī ncana ūjā taja. \p \v 4 De tá nī ncana ūjā taja, de ja íyó tūha nī jā tee nī tūhun ñúcuán nícu. De nī jini nī iin tūhun ichi andiví jā ní ncāhān jíín nī: Chuvāha nú ndācá tūhun jā ní ncāhān ūjā taja ñúcuán, de mā stéhēn nū ni mā tēé nú, ncachī. \p \v 5 Ñúcuán de ángel jā ní jinī ni jā íñí nūū mar jíín nūū ñūhún, nī nanee yā ndahá cuáhá yā ichi andiví. \p \v 6 De nī nacunehen yā síví maá Yāā jā técū níí cání, Yāā jā ní nsāhá andiví jíín ñayīví jíín mar jíín ndācá ndihi jā íyó inī. De jíín síví yā ñúcuán nī ncāhān téyíí ángel: Mā cúcuéé cā jā jīnu ñayīví. \p \v 7 Chi tá quijéhé ángel ūjā tivī yā trompeta, ñúcuán de squíncuu-ni Yāā Dios tūhun yíyuhū yā, tá cúu nūū ní ncachī tūhun yā nūū ndācá mozo yā, tēe nī nacani tūhun yā jondē janahán, ncachī ángel. \p \v 8 Ñúcuán de maá jā ní jini nī jā ní ncāhān ichi andiví, nī ncāhān tucu jíín nī: Cuáhán de quehen nú libro lulí jā núne jā née ángel jā íñí nūū mar jíín nūū ñūhún, ncachī. \p \v 9 De nī jēhēn ni nūū ángel ñúcuán, de nī jīcān ni jā ná cuáha yā libro lulí nūū ni. De nī ncāhān yā: Quehen de cajī nū. Chi vīxī cuu inī yuhú nú modo ndūxi, sochi chījin nú chi cuhiyá sāhá, ncachī yā. \p \v 10 Ñúcuán de nī nquehen nī libro lulí jā née ángel yā, de nī nchajī ni. De vīxī nī ncuu inī yuhú nī modo ndūxi. De tá nī ncuu nī nchajī ni, de nī ncuhiyá inī ni. \p \v 11 De nī ncāhān ndá jíín nī: Cánuú jā nacani tucu nú tūhun Yāā Dios, nāsa coo sīquī nchivī cuāhā ñuū jíín cuāhā nación jā síín síín yuhú, jíín sīquī cuāhā rey jā tátúnī, ncachī jíín nī. \c 11 \s1 Sīquī ūū testigo yā \p \v 1 Ñúcuán de nī jēhe ndá iin ñutun nūū ni, jā cúu iin medida jā chícuāhá. De nī ncāhān jíín nī: Nacuiñī de chicuāhá nú templo cāhnú Yāā Dios jíín altar, de cahvi nú nāsaa nchivī cúu jā chíñúhún nūū yā ñúcuán. \p \v 2 De mā chícuāhá nú patio yātā templo. Chi ja nī jēhe yā nūū nchivī ndācá nación jīcá. De ndéē ji inī ciudad īī yáhá, de ūū xico ūū yōō cuāñū ji sīquī ciudad. \p \v 3 De tají nī ūū testigo ni jā nacani tūhun nī mil ūū ciento ūnī xico quīvī. De cuhun dē sahma ndáyí jā cúcuécá inī dē sīquī cuāchi nchivī, ncachī yā. \p \v 4 De ndúū testigo ñúcuán cúu tá cúu ndúū ñutun olivo jíín ndúū candelero jā íñí nūū Yāā Dios, Yāā xíí ñayīví. \p \v 5 De nā-ni nchivī tú ndúcú sāhá nāvāha jíín ndúū testigo ñúcuán, de quee ñuhūn yuhú ndúū dē, de cāyū ndihi nchivī jā jínī ūhvī ji dē. De súcuán cuū ndācá nchivī jā ndúcú sāhá nāvāha jíín dē. \p \v 6 De íyó poder ndúū testigo ñúcuán jā casī dē jā má cūún sāvī níí tiempo jā nácani dē tūhun yā. De suni íyó poder dē sāhá dē jā nduu nīñī ndācá ndute. De cuu stíví dē ñayīví jíín ndācá nūū tūndóhó, tú nāsaa vuelta cúnī dē. \p \v 7 De tá jīnu nacani ndúū dē tūhun yā, ñúcuán de quee quiti xéēn jā íyó yavī cūnú ñúcuán. De canāá jíín ndúū dē, de cundeé jíín dē, de cahnī dē. \p \v 8 De ndúū ndīyi ñúcuán cava nūū yáhvi ciudad cāhnú nūū ní jahnī ji maá Jētohō ō yīcā cruz. De ciudad ñúcuán cáhān yātá ji jā ñuū Sodoma jíín Egipto cúu, sīquī jā íyó ndasí cuāchi ciudad ñúcuán. \p \v 9 De nchivī ndācá ñuū, ndācá tatā, ndācá yuhú, ndācá nación, cunī ji jā cava ndúū ndīyi ñúcuán ūnī quīvī yósāvá, de mā cuáha ji tūhun jā quiyuhū. \p \v 10 De nchivī níí cáhnú ñayīví cusiī ndasí inī ji jā ní jīhī ndúū dē, de sāhá ji vico, de cuāha ji regalo nūū táhán ji. Chi ndúū tēe jā ní nacani tūhun yā ñúcuán, nī nsāhá dē jā ní ndoho ndasí nchivī ñayīví. \p \v 11 De tá yāha ūnī quīvī yósāvá, de Yāā Dios sāhá yā jā nastáá dē tāchī, de nacuiñī dē-ni. De cuyūhú ndasí nchivī cunī ji jā ní natecū dē. \p \v 12 Ñúcuán de cuni ndúū dē jā cana jee ichi andiví: Caa nú quiji nú jondē yāhá, cachī. De ndaa dē māhñú vīcō quīhīn dē andiví, cunī ndá nchivī jā jínī ūhvī ji dē. \p \v 13 De maá hora ñúcuán tāan ndasí, de ndicó cáva iin jā úxī parte ciudad ñúcuán. De jíín ñutáan ñúcuán cuū ūjā mil nchivī. De ndá cā nchivī jā ndōo, cuyūhú ndasí ji, de cāhān ji jā cúñáhnú Yāā Dios jā ndéē andiví. \p \v 14 Súcuán nī nchāha tūndóhó ūū, de ñamā coo tūndóhó ūnī. \s1 Sīquī trompeta ūjā \p \v 15 De ángel ūjā nī ntivī yā trompeta. De nī jini nī nī ncāhān jee ichi andiví. De súcuán nī ncāhān ndá: \q1 Ndācá nación ñayīví ja nī nūquīhi ndahá maá Jētohō ō Yāā Dios \q1 jíín Cristo jā ní ntetíñú yā. \q1 De ndacu yā tiñu níí cání cuitī. \m Cáchī. \p \v 16 Ñúcuán de ndihócō cūmī tēe ñáhnú jā ndíso tíñú jā ndéē dē mesa dē ichi núū Yāā Dios, nī jēcuīñī jītí dē nī ntuu dē nūū dē nūū ñūhún, de nī nchiñúhún dē yā. \p \v 17 De nī ncāhān ndá dē: \q1 Ná cútahvī sá nūū ní, Tátā Yāā Dios, \q1 chi maá ní tíin ndihi poder, \q1 de cúu ní Yāā íyó mitan, de nī īyo ní níí cání, de coo ní níí cání. \q1 De nī natiin ní ndiviī jā íyó, \q1 de jíín poder ní nī nquijéhé ní tátúnī ní nūū. \q1 \v 18 Nchivī ndācá nación nī nquītī inī ji sīquī ní. \q1 De mitan chi nī nquenda quīvī jā cuāha ní castigo ji, \q1 jíín jā sāhá ndāā ní tiñu ndācá ndīyi. \q1 De cuāha ní tāhvī nūū ndācá mozo ní jā ní nacani tūhun ní, \q1 jíín nūū ndācá nchivī jā jétíñú ní, jíín nchivī jā chíñúhún nūū ní, \q1 cúu nchivī cúñáhnú jíín jāá nduú. \q1 De mitan de stánū tāhvī ní ndá nchivī jā stíví ñayīví. \m Ncachī ndá dē. \p \v 19 Ñúcuán de nī nune templo Yāā Dios jā íyó andiví. De nī jinī nchivī jā ñúcuán íyó jātūn jā ñúhún contrato yā. De nī jēndūtē nī nsāhá taja, de níhin, de cána taja, de nī ntāan, de nī ncuun xēēn ñíñí. \c 12 \s1 Tūhun ñahan jíín cōō cāhnú \p \v 1 Ñúcuán de inī andiví nī nquenda iin jā sáhvi ndasí inī ō jínī ō: Iin ñahan jā ñúhún ña ncandiī modo sahma, de íñí jēhē ña sīquī yōō, de ñúhún iin corona xīnī ña jā ndéē ūxī ūū tiūūn. \p \v 2 De ñúhún sēhe ña. De nī jacu cóhó ña jā ndóho ña téhndē chījin ña jā scácu ña ji. \p \v 3 Ñúcuán de inī andiví nī nquenda tucu incā jā sáhvi inī ō jínī ō: Iin cōō cuāhá cáhnú ndasí. De íyó ūjā xīnī tī jíín ūxī ndiqui tī. De ndihújā xīnī tī ñúhún corona. \p \v 4 De jíín suhmā tī nī stáá tī iin jā únī parte tiūūn jā íyó andiví, de nī squéne tī inī ñayīví. De nī īñi tī nūū ñahan jā scácu sēhe ñúcuán, ndétu tī jā cocó tī sēhe ña jā tá cacu ji. \p \v 5 De nī scácu ña iin sēhe yií, de sūchí ñúcuán nī jēcundeē tīñú ji jā ndacu nīhin ji tiñu nūū ndiviī nación. De nī ndoñúhún-ni sēhe yií ña ñúcuán, nī ndaa ji cuāhān ji jondē nūū íñí mesa Yāā Dios nūū tátúnī yā. \p \v 6 De ñahan ñúcuán nī jinu ña cuāhān ña jondē nūū ñuhun tíhá nūū íyó iin lugar jā ní nsāhá tūha Yāā Dios. De ñúcuán cundeē ña nīhīn ña jā cajī ña mil ūū ciento ūnī xico quīvī. \p \v 7 Ñúcuán de nī ncanāá inī andiví. Chi ángel cúñáhnú cā jā nání Miguel jíín ndācá ángel jā cúu mozo nūū yā, nī ncanāá ndá jíín cōō cāhnú. De cōō ñúcuán jíín ndá mozo maá, nī ncanāá jíín yā. \p \v 8 De nduú ní ncúndéé ndá tī, de nduú cā ní ncúu cundeē tī andiví. \p \v 9 Súcuán nī ncuu jā ní ntavā yā cōō cāhnú ñúcuán jā íyó jondē janahán ndasí. De nání tī tāchī cúñáhnú jíín Satanás, de maá tī cúu jā stáhví ndihi nchivī ñayīví. De nī squéne yā tī jondē inī ñayīví jíín ndācá mozo tī. \p \v 10 Ñúcuán de nī jini nī iin tūhun jā cáhān jee ichi andiví: Ja nī nquenda quīvī jā scácu Yāā Dios yóhó, jíín jā stéhēn nijīn yā jā tíin yā poder, jíín jā tátúnī yā, jíín jā ndíso tíñú maá Cristo jā ní ntetíñú yā. Chi ja nī squéne yā maá jā cáhān cuāchi sīquī ndācá hermano ō. Chi nduú ñuú nī ncāhān cuāchi sīquī ji nūū Yāā Dios maá ó. \p \v 11 De nī ncundeé ndá ji sīquī Satanás ñúcuán, nī nsāhá tūhun jā ní jati nīñī Yāā cúu Tīcāchí nī jīhī yā, jíín jā ní ncāhān ndāā ji tūhun Yāā Dios, jíín jāá nduú ní ncúndáhví inī ji maá ji, chi nī jēhe ji tūhun candíja ji vísō cuū ji jā síquī yā. \p \v 12 Túsaá de ná cúsiī ndasí inī ndá ndóhó jā ndéē andiví. De nācā xēēn ndoho ndá ndóhó jā ndéē inī ñayīví jíín nūū mar. Chi nī ncuun tāchī cúñáhnú nī jīnū nūū ndá nú. De quítī ndasí inī, chi jínī jāá nduú cā coo cuāhā cā tiempo jā stáhví nchivī, ncachī. \p \v 13 De nī jinī cōō cāhnú ñúcuán jā ní squéne yā maá cuāhān inī ñayīví, de nī jinu tī nī niquīn tī ñahan nī scácu sēhe yií, jā sāhá xēēn tī ña nícu. \p \v 14 De nī jēhe ndá ūū nījīn yaha cáhnú nūū ñahan ñúcuán, tácua ndava ña quīhīn ña lugar ña nūū ñuhun tíhá, de cācu ña nūū cōō ñúcuán. De ñúcuán cundeē ña ūnī cuīyā yósāvá, de nīhīn ña jā cajī ña. \p \v 15 De yuhú cōō ñúcuán nī nquene ndute tá cúu iin yūte cāhnú, cuāhān yātā ña tácua teni ña. \p \v 16 De ñuhun chi nī nchindeé ñahan ñúcuán, chi nī nune-ni, de nī nquēe yūte jā ní nquene yuhú cōō. \p \v 17 Ñúcuán de nī nquītī xēēn inī cōō cāhnú nī jinī tī ña. De cuāhān tī cuācanāá tī jíín ndá cā sēhe ña, suu nchivī jā squíncuu tiñu jā tátúnī Yāā Dios de cándíja nīhin ji tūhun Jesucristo. \c 13 \s1 Tūhun sīquī ūū quiti xéēn \p \v 1 De nī īñi nī yuhú mar. De nī jinī ni jā ní nquenda iin quiti xéēn inī mar. De íyó ūjā xīnī tī jíín ūxī ndiqui tī. De ndihúxī ndiqui tī ñúhún corona. De ndihújā xīnī tī ndéē iin síví néhén jā quítī inī Yāā Dios sáhá. \p \v 2 De quiti xéēn ñúcuán jā ní jinī ni cáá tá cáá cuīñī, de ndahá tī cáá tá cáá ndahá oso, de yuhú tī cáá tá cáá yuhú ndicaha. De nūū quiti ñúcuán nī jēhe cōō cāhnú poder maá jíín mesa nūū tátúnī. De nī nsāhá jā cúñáhnú ndasí quiti ñúcuán. \p \v 3 De nī jinī ni jā ní ntacuēhé iin xīnī tī, de ja ñatin cuū tī nícu. De nī nduvāha tī jā ní ntacuēhé tī. De nī nsāhvi ndasí inī nchivī níí cáhnú ñayīví nī jinī ji, de nī jetáhví ji nūū tī. \p \v 4 De nī nchiñúhún ndá ji cōō cāhnú sīquī jā ní nsāhá tī jā cúñáhnú ndasí quiti xéēn, de suni nī nchiñúhún ji quiti xéēn ñúcuán. De nī ncāhān ndá ji: Nduú íyó ni iin jā cúñáhnú tá cúu nūū cúu quiti yáhá, de ni iin mā cúndéé canāá jíín tī, ncachī ndá ji. \p \v 5 De nduú ní jásī yā jā cáhān téyíí tī jíín jā cáhān nāvāha tī sīquī yā. De nī nīhīn tīñú tī jā tatúnī tī ūū xico ūū yōō. \p \v 6 De nī nquijéhé tī nī ncāhān nāvāha tī sīquī Yāā Dios, jíín sīquī síví yā, jíín sīquī nūū ndéē yā, jíín sīquī ndācá jā ndéē andiví. \p \v 7 De nduú ní jásī yā jā canāá tī jíín nchivī maá Yāā Dios, de cundeé tī jíín ji. De suni nī nīhīn tīñú tī jā tatúnī tī nūū nchivī ndācá tatā, ndācá ñuū, ndācá yuhú, ndācá nación. \p \v 8 De nchivī níí cáhnú ñayīví jāá nduú yósō síví ji nūū tutū, nī nchiñúhún ji quiti xéēn ñúcuán. De Yāā cúu Tīcāchí jā ní jahnī ndá ji, maá yā névāha tutū ñúcuán jā yósō síví nchivī cutecū níí cání, de ja yósō síví ji jondē quīvī jā ní jēcōo ñayīví. \p \v 9 Nchivī jā íyó sōho ná tée sōho ji tūhun jā cáhān ni yáhá. \p \v 10 Ndācá nchivī jā sáhá jā quívi táhán vecāa, suni vecāa quīhīn maá ji. De ndācá nchivī jā jáhnī tāhán jíín espada, suni jíín espada cuū maá ji. Túsaá de nchivī maá Yāā Dios chi cánuú cuandeé inī ji jíín tūndóhó de mā jéncuiñī ji cándíja ji tūhun jā cúndáhví inī yā ji. \p \v 11 Ñúcuán de nī jinī ni incā quiti xéēn jā ní nquenda chījin ñuhun. De íyó ūū ndiqui tī jā cáá tá cáá ndiqui tīcāchí. De modo tāchī cōō cāhnú, súcuán cáhān tī. \p \v 12 De tá cúu nūū tátúnī quiti xéēn xíhna ñúhún, suni súcuán tátúnī quiti úū, íñí tī nūū quiti xíhna ñúhún. De quiti úū sáhá tī jā chiñúhún ndācá nchivī níí cáhnú ñayīví nūū quiti xíhna ñúhún, quiti jā ní ntacuēhé jā ja ñatin cuū tī de nī nduvāha tī. \p \v 13 De quiti úū suni sáhá ndācá tiñu ñáhnú jā sáhvi ndasí inī ō. Chi nī scúun tī ñuhūn ichi andiví nī nquiji inī ñayīví, nī jinī ndá nchivī. \p \v 14 De nī stáhví tī nchivī ñayīví jíín ndācá tiñu ñáhnú jā ní nīhīn tī poder jā sāhá tī, jínī jínúū quiti xíhna ñúhún. De nī ndacu tī jā ná sáhá nchivī imagen quiti xíhna ñúhún, quiti jā ní ntacuēhé jíín espada, jā ja ñatin cuū tī de nī nduvāha tī. \p \v 15 De quiti úū nī nīhīn tī poder jā chuhun táchí tī xītīn imagen quiti xíhna ñúhún, tácua cuu cāhān, de cahnī ndācá nchivī jāá nduú jétáhví ji chiñúhún ji maá. \p \v 16 De ndācá nchivī cúñáhnú jíín jāá nduú cúñáhnú, ndācá nchivī cuīcá jíín nchivī ndāhví, ndācá nchivī sátíñú cuenta maá jíín mozo jā ní jeen nchivī, nī nsāhá tī jā ní jēcundeē iin tunī ndahá cuáhá ji á teēn ji. \p \v 17 De ni iin nchivī mā cūú cueen ji xīcó ji de tú nduú ndíso ji tunī jā cúu síví tī á número jā cúu síví tī. \p \v 18 Tūhun ndíchí cúu jā cáhān ni yáhá: Ndācá nchivī jā jícūhun vāha inī cuu tavā ji cuenta número quiti xéēn ñúcuán, chi número tī cúu síví iin tēe. De número ñúcuán cúu īñū ciento ūnī xico īñū. \c 14 \s1 Yaā jā jíta 144,000 nchivī \p \v 1 Ñúcuán de nī nūcūndēhé nī, de nī jinī ni jā íñí maá Yāā cúu Tīcāchí xīnī yucu Sión. De íñí ciento ūū xico cūmī mil nchivī jíín yā. De teēn ji ndéē síví maá yā jíín síví Tatá yā Yāā Dios. \p \v 2 De nī jini nī jā níhin ndasí ichi andiví, modo jā jíca cuāhā yūte á jā cána nīhin taja. De jā níhin ñúcuán sáhá modo jā tée cuāhā nchivī yaā nání arpa. \p \v 3 De íñí ji ichi núū mesa nūū tátúnī Yāā Dios, jíín nūū ndicúmī jā técū, jíín nūū ndihócō cūmī tēe ñáhnú jā ndíso tíñú. De nī jita ndá ji iin yaā jeé. De ni iin nchivī nduú cúu cutūha ji yaā ñúcuán, chi maá-ni ciento ūū xico cūmī mil nchivī jā ní scácu yā inī ñayīví. \p \v 4 De ndācá tēe yáhá cúu jāá nduú ní nsáhá cuāchi jíín ñahan jā sáhá nēhén, chi tēe ndoo ánō cúu ndá dē. De níquīn ndá dē Tīcāchí ní-ni cúu nūū cuáhān yā. Chi nī scácu yā dē inī ñayīví, de ndá máá dē cúu tēe jā xihna cā nī ncandíja nūū Yāā Dios jíín nūū Yāā cúu Tīcāchí. \p \v 5 De nduú cuitī nā tūhun stáhví cáhān ndá dē, chi tēe ndoo ánō cúu dē, íñí dē nūū mesa Yāā Dios. \s1 Tūhun jā ní ncāhān ndinúnī ángel \p \v 6 Ñúcuán de nī jinī ni incā ángel yā jā ndáva cuāhān sava andiví. De ndíso yā tūhun jā scácu Yāā Dios nchivī jā cutecū ji níí cání. De nī nacani yā tūhun ñúcuán nūū ndācá nchivī níí cáhnú ñayīví, nūū nchivī ndācá nación, ndācá tatā, ndācá yuhú, ndācá ñuū. \p \v 7 De nī ncāhān jee yā: Coto má stíví nú nūū Yāā Dios, de cāhān nū jā cúñáhnú ndasí yā, chi ja nī nquenda quīvī jā sāhá ndāā yā sīquī nū nāsa nī nsāhá ndá nú. De chiñúhún nú yā, chi maá yā nī nsāhá andiví jíín ñayīví jíín mar jíín ndācá nūū quéne ndute, ncachī ángel. \p \v 8 Ñúcuán de níquīn incā ángel vāji, de nī ncāhān yā: Ja nī naā ndihi ciudad téyíí Babilonia. Chi nī nsāhá jā nchivī ndācá nación cásíquí ndéē ji Yāā Dios jā ní sndóo ji yā de níquīn ji ídolo jíín ndācá tiñu néhén, ncachī ángel ūū. \p \v 9 Ñúcuán de níquīn incā ángel ūnī, de nī ncāhān jee yā: Xēēn coo sīquī nchivī jā chíñúhún quiti xéēn jíín imagen tī, de jéhe ji tūhun cundeē tunī tī teēn ji á ndahá ji. \p \v 10 Chi nīhīn ji castigo xēēn sīquī ndá cuāchi jā ní nsāhá ji, chi quītī inī Yāā Dios nūū ji, de mā cúne cáhnú cā inī yā. De ndoho ji nūū cáyū ñuhūn jíín azufre, cunī ndācá ángel Yāā Dios jíín Yāā cúu Tīcāchí. \p \v 11 De ñūhmā nūū ndóho ndá ji cáa níí cání cuitī. De nduú ñuú nduú nátātú nchivī jā ndóho, jā ní nchiñúhún quiti xéēn jíín imagen tī, jíín jā ní jēcundeē tunī síví tī. \p \v 12 Jā ñúcuán nchivī maá Yāā Dios jā squíncuu ji tiñu ndácu yā de cándíja vāha ji Jesús, cánuú jā cuandeé inī ji, ncachī ángel ūnī. \p \v 13 Ñúcuán de nī jini nī iin tūhun ichi andiví jā ní ncāhān jíín nī: Tee nú tūhun jā cáhān ni jíín nú yáhá: Nācā ndetū ndá nchivī jā cándíja maá Jētohō ō, jā jíhī jondē mitan jíín jondē níí cā tiempo. Jāndáā chi natātú ji jā ní nsāhá ji tiñu váha, de tiñu ji ñúcuán mā náā chi sāhá jā quendōo vāha ji níí cání, ncachī Espíritu Santo. \s1 Jā ní nastútú yā nchivī ñayīví \p \v 14 Ñúcuán de nī nūcūndēhé nī, de nī jinī ni iin vīcō cuījín. De nūū vīcō ñúcuán ndéē Yāā nī nduu tēe. De xīnī yā ñúhún corona oro, de yíndahá yā iin hoz xēēn. \p \v 15 De nī nquee incā ángel inī templo, de nī ncana jee nī ncāhān jíín Yāā jā ndéē nūū vīcō: Quehndē ní jíín hoz ní, de nastútú ní nchivī ñayīví. Chi ja nī nquenda quīvī jā nastútú ní ji tá cúu nūū téhndē trigo jā ní ncuaān, ncachī. \p \v 16 Ñúcuán de Yāā jā ndéē nūū vīcō nī nastútú yā nchivī vāha inī ñayīví, tá cúu nūū téhndē trigo jíín hoz. \p \v 17 Sá de nī nquee incā ángel inī templo jā íyó andiví, de suni yíndahá yā iin hoz xēēn. \p \v 18 De jondē nūū altar nī nquee tucu incā ángel, de ndíso tíñú yā sīquī ñuhūn altar. De nī ncana jee yā cáhān yā jíín ángel jā yíndahá hoz xēēn: Quehndē nū jíín hoz xēēn nū, de nastútú nú nchivī jā sáhá nēhén inī ñayīví, tá cúu nūū jéhndē ndá ji ndahá yūcū uva jā ní nchīchī, ncachī. \p \v 19 De ángel ñúcuán nī jehndē yā jíín hoz yā, chi nī nastútú yā nchivī jā sáhá nēhén inī ñayīví, tá cúu nūū ndútútú ndīhā uva. De nī ntaān yā ji nūū nīhīn ji castigo xēēn Yāā Dios, tá cúu nūū táān ji ndīhā uva jā tāxīn. \p \v 20 De nī jēhe yā castigo ji yātā ñúū, de nī jica nīñī ji modo ndūxi uva. De nī ndaa nī nquenda jondē freno yuhú caballo, de nī jica jondē ūnī ciento kilómetro. \c 15 \s1 Ndihújā ángel jíín ndihújā tūndóhó jā sándīhí \p \v 1 De nī jinī ni incā tiñu ñáhnú ichi andiví jā sáhvi inī ō. Chi íñí ūjā ángel yā jā cuāha ndihújā tūndóhó sándīhí. De tá jīnu ndihújā tūndóhó yáhá, sá de jīnu jā má cuáha cā Yāā Dios castigo xēēn sīquī cuāchi. \p \v 2 De suni nī jinī ni iin jā cáá tá cáá mar, de ndéē nihni de jéhe nduva modo ñuhūn. De yuhú mar ñúcuán íñí nchivī jā ní ncundeé ndá ji sīquī quiti xéēn jíín imagen tī, jíín jāá nduú ní nquéhen ji tunī número jā cúu síví tī. De née ndá ji yaā jā nání arpa jā ní jēhe Yāā Dios nūū ji. \p \v 3 De jíta ndá ji yaā jā ní ntavā Moisés, tēe cúu mozo Yāā Dios, jíín yaā maá Tīcāchí, de súcuán cáhān: \q1 Tátā Yāā Dios, sáhvi inī ndá sá jínī sá ndihi tiñu ñáhnú jā sáhá ní, \q1 chi tíin ní ndihi poder. \q1 De maá-ni tiñu ndāā tiñu váha sáhá ní, \q1 jā cúu ní Rey nūū ndācá nación. \q1 \v 4 Nduú ni iin ji íyó jā má cáca yíñúhún ji nūū ní, Tátā Yāā Dios. \q1 De ndihi ji cāhān jā cúñáhnú ndasí ní. \q1 Chi mátúhún-ni maá ní cúu Yāā ndoo Yāā īī. \q1 De quiji nchivī ndācá nación, chiñúhún ji níhín, \q1 Chi ja nī jinī ji jā vāha ndāā sáhá ní ndācá tiñu. \m Ncachī ndá ji jíta ji. \p \v 5 Ñúcuán de nī nūcūndēhé nī, de nī jinī ni jā inī andiví núne cuarto īī inī templo nūū íyó tabla yūū jā yósō ley yā. \p \v 6 De inī templo nī nquee ndihújā ángel jā ndíso tíñú sīquī ndihújā tūndóhó. De ñúhún ndá yā sahma fino jā íyó ndoo de xíñū. De núhnī cinturón oro yīcā yā. \p \v 7 De iin táhán ndicúmī jā técū nī jēhe iin iin cōhō oro nūū ndihújā ángel ñúcuán. De inī cōhō ñúhún chitú castigo xēēn jā ní jēhe Yāā Dios, Yāā técū níí cání. \p \v 8 De nī nchitú ñūhmā níí cáhnú inī templo, de suu nī stéhēn jā cúñáhnú ndasí Yāā Dios jíín poder jā tíin yā. De ni iin nduú ní ncúu quīvi inī templo, chi jondē ná ndíhi ndihújā tūndóhó jā cuāha ndihújā ángel yā. \c 16 \s1 Sīquī ndihújā cōhō jā ñúhún castigo \p \v 1 Ñúcuán de inī templo nī jini nī iin tūhun jā cáhān jee jíín ndihújā ángel yā: Cuáhán de cati ndá nú sīquī ñayīví ndihújā cōhō jā ñúhún castigo xēēn jā ní jēhe Yāā Dios, cáchī. \p \v 2 De cuāhān ángel xíhna ñúhún, de nī jati yā cōhō yā sīquī ñayīví. De ndācá nchivī jā ndéē tunī quiti xéēn jíín jā chíñúhún imagen tī, nī nquene ndīhyi xeēn jā játū ndasí. \p \v 3 De ángel ūū nī jati yā cōhō yā nūū mar, de ndute mar nī nduu tá cúu nīñī ndīyi. De nī jīhī ndācá quiti jā ñúhún inī mar. \p \v 4 De ángel ūnī nī jati yā cōhō yā inī ndācá yūte jíín ndācá nūū quéne ndute, de nī nduu nīñī. \p \v 5 De nī jini nī jā cáhān ángel jā ndíso tíñú sīquī ndute: Tátā Yāā Dios, maá ní cúu Yāā ndoo Yāā īī, Yāā íyó mitan, de nī īyo ní níí cání. De ndāā sáhá ní jā súcuán nī nenda ní sīquī cuāchi ji. \p \v 6 Chi nī nsāhá ndá ji jā ní jati nīñī nchivī ndoo ní jíín nchivī jā ní nacani tūhun ní. De mitan chi nī nsāhá ní jā jíhi ji nīñī, chi nchivī nēhén cúu ndá ji, de cánuú cundoho ji súcuán. \p \v 7 De nī jini nī jā cáhān incā jondē nūū altar: Tátā Yāā Dios, maá ní cúu jā tíin ndihi poder. De tiñu váha tiñu ndāā nī nsāhá ní jā ní nenda ní sīquī cuāchi ji, ncachī. \p \v 8 De ángel cūmī nī jati yā cōhō yā sīquī ncandiī, de nī jēhe Yāā Dios tūhun jā nduhihní ndasí ncandiī tácua cāyū nchivī. \p \v 9 De xēēn ndasí nī ncāyū ndācá nchivī. De vísō súcuán de nduú ní nácani inī ji jā sndóo ji cuāchi ji, de ni nduú ní ncáhān ji jā cúñáhnú Yāā Dios. Chi sa nī ncāhān nāvāha ji sīquī yā jā ní jēhe yā ndācá castigo yáhá nūū ji. \p \v 10 De ángel ūhūn nī jati yā cōhō yā nūū mesa nūū tátúnī quiti xéēn. De nī ncuneē níí cáhnú nūū tátúnī tī. De nácayīhí nchivī ñii yúhú ji jā játū ndasí ji. \p \v 11 De vísō súcuán de nduú ní nácani inī ji jā sndóo ji tiñu néhén jā sáhá ji. Chi nī ncāhān nāvāha ji sīquī Yāā Dios andiví sīquī jā játū ndasí ji de ndóho ji ndīhyi xeēn. \p \v 12 De ángel īñū nī jati yā cōhō yā sīquī yūte cāhnú jā nání Eufrates. De nī nchīchī ndihi ndute yūte ñúcuán, tácua nune iin ichi jā quiji ndācá rey ichi nūū quénda ncandiī. \p \v 13 De nī jinī ni jā inī yuhú cōō cāhnú jíín inī yuhú quiti xéēn jíín inī yuhú maá tēe jā nácani tūhun stáhví nī nquee ūnī tāchī jā cáá tá cáá sahvā. \p \v 14 De ndá ñúcuán chi jā jétíñú ndá tāchī cúu, de sáhá tiñu ñáhnú jā sáhvi inī nchivī jínī ji. De nī nquiji ndá tāchī ñúcuán jā nastútú ndācá rey níí cáhnú ñayīví, jā canāá dē sīquī Yāā Dios quīvī jā ndiji yā. De maá yā cúu jā tíin ndihi poder. \p \v 15 Cunini ndá nú, chi iin sanaā-ni de nenda nī, tá cúu jā iin sanaā-ni de quíji jācuīhná. De nācā ndetū ndá nchivī jā ndito inī ji, de jíto vāha ji sahma ji, tácua mā cācá ñií ji, cúu jāá nduú nā cuāchi coo sīquī ji jā cucanoō ji nūū ndācá nchivī, ncachī yā. \p \v 16 De nī nastútú ndá tāchī ñúcuán ndācá rey, nī ndutútú iin lugar jā nání Armagedón yuhú hebreo. \p \v 17 De ángel ūjā nī jati yā cōhō yā nūū táchī. De inī templo andiví jíín nūū mesa nūū tátúnī yā, nī nquenda iin tūhun jā ní ncāhān jee: Ja nī jīnu, ncachī. \p \v 18 Ñúcuán de nī jēndūtē sáhá taja, de níhin, de cána taja, de nī ntāan ndasí. Chi jondē níí cání jā íyó nchivī ñayīví, nduú ní ntáan nīhin ndasí tá cúu jā ní ntāan nī jinī ni. \p \v 19 De maá ciudad Jerusalén jā cúñáhnú, nī ncusíín nī ncuu ūnī parte, de níí cáhnú ñayīví nī jicó cáva vehe ndá ñuū. De ñuū téyíí Babilonia, chi nī nsāhá yā jā ní ndutahvī ji castigo xēēn, chi nī nquītī ndasí inī yā sīquī cuāchi ji. \p \v 20 De nī naā ndācá isla, de suni yucu nduú cā naá īyó. \p \v 21 De ichi andiví nī ncuun ñíñí náhnú sīquī nchivī, jā vēe jondē ūū xico kilo. De nī ncāhān nāvāha ndá nchivī sīquī Yāā Dios jā ní ncuun ndasí ñíñí, chi iin tūndóhó xéēn nī ncuu. \c 17 \s1 Jā nenda yā sīquī ñuū nēhén Babilonia \p \v 1 Ñúcuán de nī nquiji iin táhán ndihújā ángel jā ní nee ndihújā cōhō, de nī ncāhān yā jíín nī: Nehēn, de ná stéhēn ni nūū nū nāsa coo castigo sīquī maá ñahan ndiī jā cúu ñuū cúñáhnú jā ndéē nūū íyó cuāhā ndute. \p \v 2 Chi ndācá rey ñayīví, modo jā ní ncasíquí ndéē dē jíín ñahan ñúcuán, cúu jā ní sndóo dē Yāā Dios de níquīn dē tūhun nēhén jā ní stéhēn ña. De nī nsāhá ña jā nchivī níí cáhnú ñayīví, modo jā jíni ji de cásíquí ndéē ji Yāā Dios cúu jā ní sndóo ji yā de sáhá ndasí ji cuāchi, ncachī ángel. \p \v 3 De nī stéhēn cā Espíritu Santo jā ní jinī ni, de ángel yā ñúcuán cuāhān jíín nī jondē nūū ñuhun tíhá. De nī jinī ni iin ñahan, yósō ña iin quiti xéēn cácuáhá. De níí cáhnú tī ndéē tūhun nēhén jā quítī inī Yāā Dios sáhá. De íyó ūjā xīnī tī jíín ūxī ndiqui tī. \p \v 4 De ñahan ñúcuán ñúhún ña sahma ndihí jíín sahma cuahá, de suni ñúhún ña siquī oro jíín yūū luu jíín perla jā ndéē yāhvi. De née ña iin cōhō oro jā ñúhún chitú jíín tiñu néhén ndasí jíín tiñu téhén jā jíca ndiī ña. \p \v 5 De teēn ña ndéē iin síví jā cúu iin tūhun yuhū, de suha cáhān: Yáhá cúu ñuū téyíí Babilonia, jā cúu tá cúu naná ndācá jā jíca ndiī jíín jā sáhá nēhén ndasí inī ñayīví, cáchī. \p \v 6 Sá de nī jinī ni jā ñahan ñúcuán jíni ña chi modo jā ní jihi ña nīñī nchivī maá Yāā Dios jíín nīñī nchivī nī jīhī sīquī jā ní nacani ji tūhun Jesús. De nī nsāhvi ndasí inī ni nī jinī ni ña. \p \v 7 Sá de nī ncāhān ángel ñúcuán jíín nī: ¿Nūcu sáhvi inī nū ndéhé nú? Ná cáchī tūhun nī nūū nū nāsa cúu jā cáhān tūhun yuhū sīquī ñahan ñúcuán jíín quiti xéēn jā yósō ña, jā íyó ūjā xīnī tī jíín ūxī ndiqui tī. \p \v 8 Quiti xéēn jā ní jinī nū, chi nī ntecū tī, de mitan chi nduú cā tī. De quee tucu tī inī yavī cūnú, sá de quīhīn tī nūū tānū tāhvī tī. De nchivī jā ndéē níí cáhnú ñayīví, sāhvi inī ji cunī ji nūū quiti ñúcuán jā ní ntecū tī de nī jīhī tī, de nī natecū tucu tī. De cúu ndá ji nchivī jāá nduú yósō síví ji nūū tutū jā yósō síví nchivī cutecū níí cání jā ní jēcōsō síví ji jondē quīvī nī jēcōo ñayīví. \p \v 9 Ndācá nchivī jā jícūhun vāha inī, cuu tavā ji cuenta nāsa cúu: Ndihújā xīnī tī cúu tá cúu ūjā yucu nūū ndéē ñahan ñúcuán. \p \v 10 De ndihújā xīnī tī suni cúu tá cúu ūjā rey. De ūhūn rey ñúcuán ja nī naā jā tátúnī dē, de iin dē tátúnī mitan, de incā dē chi ncháha ca quiji. De tá quiji dē de jacū-ni tiempo coo dē. \p \v 11 De quiti xéēn jā ní ntecū, de nī jīhī, maá tī nī ncuu rey ūnā. De iin táhán ndihújā rey ñúcuán cúu tī. De tá yāha jā tatúnī tucu tī de suni quīhīn tī nūū tānū tāhvī tī. \p \v 12 De ndihúxī ndiqui jā ní jinī nū cúu tá cúu ūxī rey, de ncháha ca tatúnī ndá dē. De ndá máá dē jíín quiti xéēn ñúcuán, chi nīhīn tīñú dē cuu dē rey jacū-ni tiempo. \p \v 13 De ndihúxī rey ñúcuán chi squétáhán dē tūhun, de nacuāha dē poder dē jíín tiñu ndíso dē nūū quiti xéēn ñúcuán tácua tatúnī tī. \p \v 14 De canāá dē jíín Yāā cúu Tīcāchí. De Yāā cúu Tīcāchí candeē yā poder ndá dē. Chi maá yā cúu Jētohō nūū ndācá jētohō, de maá yā cúu Rey nūū ndācá rey. De nchivī jā íñí jíín yā, chi nī nacāji Yāā Dios ji de nī ncana yā ji, de squíncuu vāha ndá ji, ncachī ángel. \p \v 15 De nī ncāhān cā yā: Cuāhā ndute jā ní jinī nū nūū ndéē ñahan ndiī, suu cúu nchivī cuāhā ndācá ñuū, ndācá yuhú, ndācá nación. \p \v 16 De ndihúxī ndiqui jā ní jinī nū jā névāha quiti xéēn, suu cúu ndihúxī rey jā cunī ūhvī dē ñahan ndiī ñúcuán. De sāhá dē jā quendōo ndáhví ña de quendōo vichí ñií ña. De cajī dē cūñu ña de teñuhūn dē ña nūū ñúhūn. \p \v 17 Chi Yāā Dios scúu yā inī dē jā ná sáhá dē tiñu jā cúnī yā. De squétáhán ndá dē tūhun jā nacuāha dē tiñu ndíso dē nūū quiti xéēn, de tatúnī tī jondē squíncuu ndācá tūhun jā ní ncāhān Yāā Dios. \p \v 18 De ñahan jā ní jinī nū cúu maá ñuū téyíí jā cúñáhnú nūū ndācá rey ñayīví, ncachī ángel. \c 18 \s1 Sīquī jā naā ñuū Babilonia \p \v 1 Ñúcuán de nī jinī ni jā ní ncuun incā ángel yā nī nquiji ichi andiví. De cúñáhnú ndasí yā. De jā jéndūtē yā de nī jēndūtē nūū ñayīví. \p \v 2 De nī ncana jee ndasí yā: Ja nī naā ndihi ñuū téyíí Babilonia. De nī nduu vehe ndācá tāchī, nūū yíhí ndācá nūū tāchī nēhén, jíín ndācá tiōcó, quiti téhén jāá nduú jétahān inī ō. \p \v 3 Chi ñuū ñúcuán cúu tá cúu iin ñahan néhén, de nī nsāhá ña jā nchivī ndācá nación, modo jā jíni ji de cásíquí ndéē ji Yāā Dios, cúu jā ní sndóo ji yā de sáhá ndasí ji cuāchi. De ndācá rey ñayīví, modo jā ní ncasíquí ndéē dē jíín ñahan ñúcuán jā ní jetáhví ndá dē tūhun nēhén jā ní stéhēn ña. De nchivī níí ñayīví jā jéen xícó, nī ncucuícá ji jíín cuāhā jānēhén jā ní nevāha ña. \p \v 4 Ñúcuán de nī jini nī incā tūhun jā ní ncāhān ichi andiví: Ndá ndóhó jā cúu nú nchivī maá nī, quee ndá nú inī ñuū jīñā, tácua mā quívi nduū nū jíín ndācá cuāchi jā sáhá ña, de tácua mā ndōhó nú tūndóhó xéēn jā ndoho ña. \p \v 5 Chi nī ncāyā cuāhā ndasí cuāchi ña, modo iin montón cāhnú ndasí jā ní ncusúcún nī nquenda jondē andiví. De mitan de cuāha Yāā Dios castigo xēēn sīquī cuāchi ña. \p \v 6 Sndóho ndá nú ña tá cúu nūū ní sndóho maá ña incā nchivī. De nachunáá nú nūū ña doble tūndóhó jā ní jēhe ña nūū incā nchivī. De sāhá nú jā nandicó cóo doble sīquī ña nsūú cā jā ní nsāhá ña sīquī incā nchivī. \p \v 7 De nī nsāhá téyíí ndasí ña maá ña, de cuícá ndasí nī ntecū ña. De suni jíín medida ñúcuán nacuāha nú jā ndoho xēēn ndasí ña. Chi jáni inī ña: Yáhá ndéē ni tátúnī ni, de nduú cúu nī ñahan viuda, de mā quījí cuitī tūndóhó ndoho nī, ncachī ña. \p \v 8 Jā ñúcuán cúu jā iin-ni quīvī de quiji cuāhā tūndóhó sīquī ña. Chi cuū ndīyi, de cucuécá ndasí inī ña, de coo tāmā, de cāyū ña nūū ñúhūn. Chi ndasí íyó poder maá Jētohō ō Yāā Dios, Yāā jā ní nenda sīquī cuāchi ña, cáchī. \p \v 9 De ndācá rey ñayīví jā ní ncasíquí ndéē dē jíín ña, de nī ntecū cuīcá ndasí dē jíín ña, cuacu dē de cuacu cóhó dē cunī dē jā quénda ñūhmā jā cáyū ña. \p \v 10 De cuiñi jícá dē chi cuyūhú dē cunī dē jā súcuán ndóho ña castigo. De cāhān ndá dē: Nācā jā xēēn ndóho nú, ñuū cúñáhnú Babilonia, chi maá ñuū téyíí nī ncuu nú nícu. De mitan chi iin núnúú-ni de nī nquenda castigo jā naā nū, cachī ndá dē. \p \v 11 De ndācá tēe ñayīví jā jéen xícó inī ñuū ñúcuán, cuacu dē de cuacu cóhó dē jēhē. Chi nduú cā ni iin cueen ndatíñú jā xícó ndá dē. \p \v 12 De ndatíñú jā xícó dē cúu oro, plata, yūū luu, jíín perla jā ndéē yāhvi, jíín sahma fino jíín sahma seda jā ndīhí jíín jā cuāhá. De suni ndācá ñutun jā āsīn jéhēn, jíín ndācá ndatíñú luu jā ní nsāhá jíín yūū marfil, jíín ñutun viī jā ndéē yāhvi, jíín cāa cuāán, jíín cāa hierro, jíín yūū cuijín luu. \p \v 13 De suni xícó ndá dē canela jíín ndācá jā jéhēn āsīn jíín sūja īī jíín sūja ūguā jíín ndācá perfume jíín vino jíín aceite jíín harina fina jíín trigo. De suni xícó dē quiti jíso jíín tīcāchí jíín caballo jíín carreta, de jondē nchivī xícó dē jā satíñú cāhá ji-ni. \p \v 14 De cāhān ndá dē jíín ñuū ñúcuán: Nī ncujiyo ndihi ndatíñú cuícá jā ní jētahān ndasí inī nū. De ndācá jā viī jā váha jā ní ntecū cuīcá nú, chi nī naā ndihi, de mā nánihīn cuitī cā nū, cachī ndá dē. \p \v 15 De ndācá tēe jā ní jeen nī yīcó nī ncucuícá jā síquī ndatíñú ñuū ñúcuán, chi cuiñi jícá dē jā yūhú dē cunī dē castigo coo ñuū ñúcuán. De cuacu dē de cuacu cóhó dē. \p \v 16 De cāhān ndá dē: Nācā xēēn ndóho ñuū téyíí yáhá. Chi nī ncuu tá cúu iin ñahan jā ní ñūhun sahma fino, sahma ndihí jíín jā cuāhá. De nī ñūhun ña siquī oro jíín yūū luu jíín perla jā ndéē yāhvi. \p \v 17 De mitan de iin núnúú-ni de nī naā ndihi ndācá ndatíñú váha ñúcuán, cachī ndá dē. De cuiñi jícá ndācá tēe scáca barco, jíín nchivī jā cuáhān jíín barco, jíín tēe sátíñú inī barco, jíín ndá cā tēe jā sátíñú nūū mar. \p \v 18 Chi cunī dē ñūhmā jā cáyū ñuū ñúcuán, de cana jee ndá dē: ¿Ní íyó cā ñuū téyíí jā cúñáhnú tá cúu nūū ní īyo ñuū yáhá? cachī dē. \p \v 19 De cōsō ndá dē tīcāchāā ñuhun xīnī dē jā cúcuécá inī dē. De cuacu dē de cuacu cóhó dē. De cana jee ndá dē: Nācā xēēn ndóho ñuū téyíí yáhá. Chi jíín ndatíñú cuícá jā ní īyo ñuū yáhá nī ncucuícá ndācá nchivī névāha barco jā jíca nūū mar. De mitan de iin núnúú-ni de nī naā ndihi-ni, cachī dē. \p \v 20 De ná cúsiī inī ndá ndóhó jā ndéē andiví, sīquī jā ní naā ñuū yáhá. De ná cúsiī inī ndá ndóhó tēe apóstol, jíín tēe nácani tūhun Yāā Dios, jíín nchivī maá Yāā Dios. Chi nī nsāhá nēhén ñuū ñúcuán sīquī ndá nú, de jā ñúcuán nī nenda Yāā Dios sīquī. \p \v 21 Ñúcuán de iin ángel jā ndíso poder, nī nquehen yā iin yūū cāhnú tá cúu iin yōsó cáhnú, de nī squéne yā inī mar. De nī ncāhān yā: Tá cúu nūū ní naā yōsó yáhá, suni súcuán naā Babilonia, ñuū cúñáhnú téyíí. De mā núcōo cuitī cā jā cunī ō nūū. \p \v 22 De nī ncāhān yā jíín ñuū ñúcuán: Inī calle nū mā cúnini cuitī cā nchivī jā scáta ji yaā arpa jíín flauta jíín trompeta. De suni mā cōó cuitī cā nchivī jā sāhá ndācá ndatíñú. De suni mā cúnini cā ji jā nihin ndācá molino nū. \p \v 23 De ni iin lámpara mā sāhá cā jā cunijīn nūū nū. De ni mā cúnini cā ji vico jā cúsiī inī ndá ñahan ndá tēe jā tándāhá māhñú nú. De nchivī jā ní jeen nī yīcó nūū nū, nī ncuñáhnú ndasí ji inī ñayīví. De nī stáhví nú nchivī ndācá nación jíín tiñu tásí tiñu mágica, ncachī ángel. \p \v 24 Chi sīquī ñuū ñúcuán ndéē cuāchi jā ní jati nīñī ndācá tēe nī nacani tūhun Yāā Dios, jíín ndācá nchivī maá yā, jíín ndá cā nchivī jā ní jahnī ndá ji níí cáhnú ñayīví. \c 19 \p \v 1 De tá nī ncuu ndācá yáhá, de nī jini nī jā cáhān jee cuāhā ndasí nchivī inī andiví: \q1 Cúñáhnú ndasí Yāā Dios. Chi Yāā Dios maá ó cúu jā ní scácu yóhó. \q1 De maá yā cúñáhnú ndasí, de maá yā tíin ndihi poder. \q1 \v 2 De ndāā de vāha sáhá ndāā yā ndācá tiñu, \q1 chi nī nenda yā sīquī cuāchi ñuū nēhén cúñáhnú ñúcuán. \q1 Chi nī stíví ji nchivī níí cáhnú ñayīví, chi modo jā cásíquí ndéē ji Yāā Dios jā chíñúhún ji incā yāā. \q1 De nī nsāhá yā jā ní ndutahvī ji sīquī jā ní jahnī ji ndācá mozo yā. \m Ncachī ndá. \p \v 3 De nī ncāhān tucu ndá ji: Cúñáhnú ndasí yā. Chi níí cání quenda ñūhmā ñuū ñúcuán jā cáyū, cáchī. \p \v 4 De ndihócō cūmī tēe ñáhnú jā ndíso tíñú, jíín ndicúmī jā técū, nī jēcuīñī jītí dē nī ntuu dē nūū dē nūū ñūhún, de nī nchiñúhún dē Yāā Dios, Yāā ndéē nūū mesa nūū tátúnī. De nī ncāhān ndá dē: Amén. Súcuán ná cóo. Cúñáhnú ndasí yā. \p \v 5 De jondē nūū mesa nūū tátúnī yā nī ncāhān iin tūhun: \q1 Ndá ndóhó jā sátíñú nūū Yāā Dios, \q1 jíín ndóhó jā jíca yíñúhún nūū yā, \q1 jā cúñáhnú jíín jāá nduú, \q1 cāhān nū jā vāha ndasí Yāā cúu yā. \m Ncachī. \s1 Vico jā tándāhá Yāā cúu Tīcāchí \p \v 6 De nī jini nī jā cáhān ndá nchivī cuāhā ndasí, de níhin tá cúu nūū níhin cuāhā yūte, jíín jā cána nīhin taja. De nī ncāhān: \q1 Cúñáhnú ndasí yā. Chi Jētohō ō Yāā Dios, Yāā tíin ndihi poder, \q1 mitan de ndácu nīhin yā tiñu. \q1 \v 7 De ná cúsiī inī ō, de sīī ndasí ná cóo inī ō, \q1 de ná cáhān ō jā cúñáhnú ndasí yā. \q1 Chi nī nquenda quīvī jā maá Yāā cúu Tīcāchí, modo jā tandāhá yā. \q1 De nchivī maá Yāā Dios cúu tá cúu ñahan jā tandāhá jíín yā, de ja íyó tūha ndá ji. \q1 \v 8 De nī nīhīn ji tūhun jā cuhun ji sahma fino jā ndoo ndasí de xíñū. \m Ncachī ndá. De sahma fino ñúcuán cúu ndācá tiñu ndāā jā sáhá nchivī maá Yāā Dios. \p \v 9 De nī ncāhān ángel jíín nī: Tee nú tūhun yáhá: Nācā ndetū ndá nchivī jā ní ncana yā jā quíhīn vico tándāhá Yāā cúu Tīcāchí. De nī ncāhān cā ángel jíín nī: Ndācá tūhun yáhá cúu tūhun ndāā jā ní ncāhān Yāā Dios, ncachī yā. \p \v 10 De nī jēcuīñī jītí nī nūū jéhē ángel jā chiñúhún nī yā nícu. De nī ncāhān yā jíín nī: Mā sāhá nú súcuán. Chi nduhū suni mozo Yāā Dios cúu nī, tá cúu nūū cúu maá nú jíín ndá hermano nū jā cándíja vāha tūhun Jesús. Sa nūū maá Yāā Dios chiñúhún nú, ncachī yā. Chi maá tūhun jā ní ncāhān Jesús cúu jā cáhān ndāā ndá nchivī jā nácani tūhun Yāā Dios. \s1 Yāā jā yósō sīquī caballo cuījín \p \v 11 Ñúcuán de nī jinī ni jā núne nūū ndéē Yāā Dios andiví. De nī nquenda iin caballo cuījín, de Yāā jā yósō sīquī tī nání yā Yāā ndāā, Yāā squíncuu. De ndāā sáhá ndāā yā tiñu, de ndāā nénda yā sīquī ndācá jānēhén. \p \v 12 De tīnūú yā jéndūtē tá cúu yáñuhūn. De xīnī yā ñúhún cuāhā corona. De ndéē iin síví yā jā maá-ni yā cúu jā jínī. \p \v 13 De ñúhún yā iin sahma jā ní ñundaji nūū nīñī, de nání yā Tūhun Yāā Dios. \p \v 14 De ndācá ángel yā jā íyó andiví, yósō caballo cuījín de níquīn yātā yā. De ñúhún ndá sahma fino cuījín jā íyó ndoo. \p \v 15 De inī yuhú maá Yāā jā yósō sīquī caballo, quée jā cáá tá cáá iin espada xēēn. De espada ñúcuán cúu tūhun yā jā sndóho yā nchivī ndācá nación. De nīhin ndacu yā tiñu nūū ji. De sāhá ndāā yā sīquī cuāchi ji modo jā jáñū sīquī ndīhā uva jā táxīn. De cuāha yā castigo xēēn cundoho ji jā quítī inī yā sīquī cuāchi ji. Chi maá yā tíin ndihi poder. \p \v 16 De sahma yā jíín sīhin yā yósō tūhun yáhá: Rey nūū ndācá rey jíín Jētohō nūū ndācá jētohō, cáchī. \p \v 17 Ñúcuán de nī jinī ni iin ángel yā jā íñí nūū ncandiī. De nī ncana jee yā nūū ndācá quiti ndáva nūū táchī: Ndutútú ndá nú quiji nú cuxíní nú iin vico cáhnú sāhá Yāā Dios. \p \v 18 De cajī nū cūñu ndācá rey jíín capitán jíín ndá tēe téyíí, jíín cūñu ndācá caballo jíín tēe jā ní nchosō tī. De suni cajī nū cūñu ndācá cā nchivī, cúu nchivī sátíñú cuenta maá jíín mozo jā ní jeen nchivī, cúu nchivī cúñáhnú jíín nchivī jāá nduú, ncachī ángel. \p \v 19 Ñúcuán de nī jinī ni maá quiti xéēn jíín ndācá rey ñayīví jíín cuāhā soldado dē. De nī ncutútú dē jā canāá dē jíín maá Yāā jā yósō caballo jíín ndá ángel yā. \p \v 20 De nī ntiin ndá yā quiti xéēn cuāhān tī preso jíín maá tēe nī nacani tūhun stáhví jā ní nsāhá ndācá tiñu ñáhnú nī jinī jínúū quiti xéēn. Chi jíín tiñu ñáhnú ñúcuán cúu jā ní stáhví dē ndācá nchivī jā ní jēhe tūhun cundiso tunī quiti xéēn, jíín jā ní nchiñúhún imagen tī. De quiti xéēn jíín tēe nī nacani tūhun stáhví, técū ndúū, de nī squéne yā nūū lago ñuhūn jā cáyū jíín azufre. \p \v 21 De jíín espada jā quée yuhú Yāā jā yósō caballo nī jīhī ndācá soldado quiti xéēn. De ndācá quiti jā ndáva nūū táchī nī ndahā chījin tī nī nchajī tī cūñu ndá dē. \c 20 \s1 Sīquī mil cuīyā \p \v 1 De nī jinī ni jā ní ncuun iin ángel ichi andiví. De née yā ndácáa jā núne maá yavī cūnú ndasí. De suni née yā iin cadena cāhnú. \p \v 2 De nī ntiin yā maá cōō cāhnú jā íyó jondē janahán ndasí, de nání tī tāchī cúñáhnú jíín Satanás. De nī juhnī yā jā cunuhnī mil cuīyā. \p \v 3 De nī squéne yā inī yavī cūnú ndasí. De nī jasī vāha yā, de nī nsāhá cutú yā yuhú yávī, tácua mā stáhví cā ñúcuán nchivī ndācá nación, chi jondē tá jīnu mil cuīyā. De jā yāha mil cuīyā, sá de cánuú jā ndājī caca nuu jacū cā tiempo. \p \v 4 De nī jinī ni ndācá mesa nūū tátúnī, de ñúcuán ndéē ndācá nchivī jā ní nīhīn tīñú ji jā sāhá ndāā ji tiñu. De suni nī jinī ni ánō ndācá nchivī jā ní jehndē ndá xīnī ji sīquī jā ní nacani ji tūhun Jesús jíín tūhun Yāā Dios. De nduú ní nchíñúhún ji quiti xéēn jíín imagen tī, de ni nduú ní jéhe ji tūhun jā cundeē tunī tī teēn ji á ndahá ji. De nī jinī ni jā ní natecū ji de nī ndacu ji tiñu jíín Cristo mil cuīyā. \p \v 5 Yáhá cúu ndá ndīyi jā natecū xihna cā. De ndá cā ndīyi, nduú ní nátecū ji, chi jondē jīnu mil cuīyā. \p \v 6 De nācā ndetū ndācá nchivī ndoo ánō jā natecū xihna cā. Chi mā cúū cuitī ji vuelta ūū. De cuu ji sūtū nūū Yāā Dios jíín nūū Cristo, de tatúnī ji jíín yā mil cuīyā. \p \v 7 De tá jīnu mil cuīyā, de ndājī Satanás de quee nūū yíndasī. \p \v 8 De stáhví tucu nchivī ndācá nación níí cáhnú ñayīví. De stáhví nchivī ñuū Gog jíín Magog. De sāhá jā ndutútú ndācá soldado ñuū ñúcuán jā canāá dē. De coo cuāhā ndasí dē tá cúu ñūtín yuhú mar. \p \v 9 De cūtē nuu dē quīhīn dē níí cáhnú ñayīví. De cuicó ndúū dē nūū ndéē ndá nchivī maá Yāā Dios, jíín ciudad jā mānī yā jíín. De Yāā Dios chi scúun yā ñuhūn ichi andiví, de cāyū ndihi dē. \p \v 10 De tāchī cúñáhnú jā ní stáhví ndācá nchivī ñúcuán, chi squéne yā quīhīn nūū lago ñuhūn jā cáyū jíín azufre. De ñúcuán chi ja nī squéne yā quiti xéēn jíín tēe nī nacani tūhun stáhví. De ñúcuán ndoho nduú ñuú níí cání cuitī. \s1 Jā sāhá ndāā yā tiñu nūū mesa cuījín \p \v 11 Ñúcuán de nī jinī ni iin mesa cuījín cúñáhnú, de ndéē maá Yāā tátúnī. De ñayīví jíín andiví nī ndoñúhún cuāhān jā ní ndēhé yā nūū, chi nduú cā ní ncúu coo nūū yā. \p \v 12 De nī jinī ni ndācá ndīyi, jā ní ncuñáhnú jíín jāá nduú ní ncúñáhnú, íñí ndá nūū Yāā Dios. De nī nsāhá yā jā núne ndācá libro, de suni nī nune incā libro jā yósō síví nchivī jā cutecū níí cání. De nī nsāhá ndāā yā sīquī ndācá ndīyi, tú nāsa tiñu nī nsāhá ji jā yósō nūū ndācá libro ñúcuán. \p \v 13 De nī nquee ndācá ndīyi jā ní jīhī nūū mar. De suni nī nquee ndācá ndīyi jā ní jīhī, jā íyó ji lugar nūū íyó ánō ndīyi. De nī nsāhá ndāā yā sīquī, tú nāsa nī nsāhá iin iin ji. \p \v 14 Ñúcuán de cuēhē jáhnī nchivī jíín lugar nūū íyó ánō ndīyi, nī snáā yā nī squéne yā cuāhān nūū lago ñuhūn. De jā ndoho nchivī nūū lago ñuhūn, suu cúu jā cuū ji vuelta ūū. \p \v 15 De ñúcuán nī squéne yā ndá nchivī nēhén jāá nduú yósō síví ji nūū libro jā yósō síví nchivī jā cutecū níí cání. \c 21 \s1 Andiví jéé jíín ñayīví jéé \p \v 1 Ñúcuán de nī jinī ni andiví jéé jíín ñayīví jéé. Chi andiví jíín ñayīví xihna ñúhún nī naā. De suni nduú cā mar. \p \v 2 De nduhū Juan, nī jinī ni ciudad īī jā cúu Jerusalén jeé. De nī ncuun vāji ichi andiví nūū ndéē Yāā Dios. De luu ndasí cáá tá cúu iin ñahan jā ní nsāhá tūha ña maá ña nī ncucutú ña jā tandāhá ña jíín yií ña. \p \v 3 De nī jini nī iin tūhun jā ní ncāhān jee ichi andiví: Cūndēhé, chi mitan de ndéē Yāā Dios māhñú nchivī. De cundeē yā jíín ndá ji, de cuu ji nchivī maá yā. De maá yā cundeē yā jíín ji jā cúu yā Yāā Dios ji. \p \v 4 De nacuahā yā ntenúū ndá ji. De mā cúū cā nchivī, ni mā cuācú cā ji, ni mā cúcuécá cā inī ji, ni mā játū cā ji. Chi ja nī nchāha ndācá tūndóhó jā ní īyo, cáchī. \p \v 5 Ñúcuán de nī ncāhān maá Yāā jā ndéē nūū mesa: Cūndēhé, chi nasāhá jeé nī ndācá jā íyó, ncachī yā. De suni nī ncāhān yā: Tee nú tūhun yáhá. Chi ndācá tūhun yáhá cúu jā jínī ndija nú jā ndāā cúu. \p \v 6 De nī ncāhān cā yā: Ja nī jīnu. Maá nī cúu tá cúu letra A jā xíhna ñúhún jíín letra Z jā sándīhí, chi maá nī nī squíjéhé ndihi de maá nī sínu. De ndācá nchivī jā yíchī, súcuán-ni cuāha nī ndute jā quéne coho ji jā cutecū ji níí cání. \p \v 7 Ndācá nchivī jā cundeé sīquī jānēhén, nīhīn ji ndācá yáhá cuu tāhvī ji. De cuu nī Yāā Dios ji, de cuu ji sēhe nī. \p \v 8 De ndācá nchivī jā yúhú cundoho sīquī tūhun nī, jíín nchivī jāá nduú cándíja, jíín nchivī sáhá tiñu néhén, jíín nchivī jáhnī ndīyi, jíín nchivī jíca ndiī, jíín nchivī sáhá tásí, jíín nchivī chíñúhún ídolo, jíín ndācá nchivī stáhví, nchivī ñúcuán chi quīvi ndá ji lago ñuhūn jā cáyū jíín azufre. De ñúcuán cúu jā cuū ji vuelta ūū. \s1 Jerusalén jeé \p \v 9 Ñúcuán de nī nquiji iin táhán ndihújā ángel jā ní nee ndihújā cōhō jā ní ñūhun chitú ndihújā tūndóhó jā sándīhí. De nī ncāhān yā jíín nī: Nehēn de ná stéhēn ni nūū nū ñahan jā tandāhá cuu ña ñasíhí Yāā cúu Tīcāchí, ncachī yā. \p \v 10 De nī nsāhá cā Espíritu Santo jā ní stéhēn cā nūū ni, de ángel ñúcuán nī jeca yā nduhū cuāhān yā jíín nī xīnī iin yucu cáhnú súcún. De nī stéhēn yā nūū ni maá ciudad īī cúñáhnú jā cúu Jerusalén, de nī ncuun vāji jondē andiví nūū ndéē Yāā Dios. \p \v 11 De jéndūtē ndasí ciudad ñúcuán tá cúu nūū jéndūtē Yāā Dios. De xíñū tá cúu nūū xíñū iin yūū luu jā ndéē yāhvi ndasí, tá cúu yūū cuījín jā ndéē nihni modo vidrio. \p \v 12 De yuhú ciudad nī jicó ndúū iin jā cāhnú súcún jā ndásī ciudad. De íyó ūxī ūū viéhé. De ndācá viéhé íñí iin ángel yā. De ndācá viéhé ndéē síví ndihúxī ūū tatā Israel. \p \v 13 De lado nūū quénda ncandiī íyó ūnī viéhé. De lado norte suni íyó ūnī viéhé. De lado sur suni íyó ūnī viéhé. De lado nūū quée ncandiī suni íyó ūnī viéhé. \p \v 14 De íyó ūxī ūū yūū nāhnú jā cúu cimiento maá jā ndásī ciudad. De ndācá yūū ndéē síví ndihúxī ūū apóstol maá Yāā cúu Tīcāchí. \p \v 15 De ángel jā ní ncāhān jíín nī, née yā iin metro oro jā chicuāhá yā ciudad jíín ndá viéhé jíín maá jā ndásī ciudad. \p \v 16 De ciudad chi iin medida-ni cúu ndicúmī lado. Chi jā cāní jíín jā jítē, inuú-ni cúu. De ángel nī nchicuāhá yā ciudad jíín medida ñúcuán. De née ūū mil ūū ciento kilómetro jā iin iin lado. De inuú-ni medida jā cāní, jā sūcún, jíín jā jítē. \p \v 17 De suni nī nchicuāhá yā maá jā ndásī ciudad, de née ūnī xico cūmī metro jā sūcún. De medida jā jétíñú nchivī, suni jétíñú ángel ñúcuán. \p \v 18 De maá jā ndásī ciudad nī ncuvāha jíín yūū cuījín ndéē nihni. De ndinuhun oro cúu ciudad, de cáá tá cáá vidrio jā ndéē nihni. \p \v 19 De ndācá yūū jā cúu cimiento maá jā ndásī ciudad, nī ncucutú jíín ndinuū yūū luu jā ndéē yāhvi. Yūū xíhna ñúhún cúu yūū cuījín ndéē nihni. De jā úū cúu yūū ndēé xíñū. De jā únī cúu yūū pinto. De jā cúmī cúu yūū cuīí xíñū. \p \v 20 De jā úhūn cúu yūū pinto jā ñúhún raya. De jā íñū cúu yūū cuāhá pinto. De jā újā cúu yūū cuāán ndéē nihni. De jā únā cúu yūū cuīí ndéé. De jā íīn cúu yūū cuāán xíñū. De jā úxī cúu yūū cuīí cuíjín. De jā úxī iin cúu yūū cuāhá cuáán. De jā úxī ūū cúu yūū ndīhí xíñū. \p \v 21 De ndihúxī ūū viéhé ñúcuán cúu ūxī ūū perla jā ndéē yāhvi. De iin iin viéhé cúu iin iin perla. De ndinuhun oro cúu calle cāhnú ciudad, de ndéē nihni tá cáá vidrio. \p \v 22 De nduú nā templo ní jínī ni inī ciudad, chi níí cáhnú ciudad íyó maá Jētohō ō, Yāā jā tíin ndihi poder, jíín Yāā cúu Tīcāchí. \p \v 23 De nduú jíni ñúhún jā cutūu ncandiī jíín yōō. Chi jā jéndūtē maá Yāā Dios cúu jā cútūu. De maá Yāā cúu Tīcāchí, cúu yā luz inī ciudad ñúcuán. \p \v 24 De nchivī ndācá nación ñayīví jā ní scácu yā, caca ji nūū luz jā stúu ciudad ñúcuán nūū ji. De ndācá rey ñayīví quiji ndá dē ciudad jíín ndācá jā stéhēn jā cúñáhnú dē. \p \v 25 De ndācá viéhé ciudad mā cúndasī cuitī nduú, de nduú nā jacuáā coo. \p \v 26 De inī ciudad quiji nchivī cúñáhnú ndācá nación, quiji ji jíín ndācá jā stéhēn jā cúñáhnú ji. \p \v 27 De mā quívi cuitī ni iin jā tēhén. De ni mā quívi nchivī jā sáhá tiñu néhén jíín jā stáhví. Chi quīvi maá-ni nchivī jā yósō síví ji nūū libro jā yósō síví nchivī cutecū níí cání, jā névāha Yāā cúu Tīcāchí. \c 22 \p \v 1 Ñúcuán de ángel yā nī stéhēn yā nūū ni iin yūte jā íyó ndoo. De ndute ñúcuán sáhá jā cutecū ō níí cání. De ndéē nihni tá cúu vidrio, de quéne nūū mesa nūū tátúnī Yāā Dios jíín Yāā cúu Tīcāchí. \p \v 2 De jíca yūte sava māhñú calle cāhnú ciudad ñúcuán. De ndúū lado yuhú yūte íñí ñutun jā cutecū ō níí cání sáhá. De ñutun ñúcuán jéhe jāvíxī ūxī ūū vuelta jā iin cuīyā, chi ndācá yōō cúun jāvíxī. De ndahá yúcū tū cúu tātān jā ndúvāha nchivī ndācá nación. \p \v 3 De ndācá jā ní stánū tāhvī yā, mā cōó inī ciudad ñúcuán. De inī ciudad cuiñi maá mesa nūū tátúnī Yāā Dios jíín Yāā cúu Tīcāchí. De nchivī cándíja jā cúu ji mozo yā, chiñúhún ji yā. \p \v 4 De cunī ji nūū yā, de cundeē síví yā teēn ji. \p \v 5 De mā cōó cā jacuáā ciudad ñúcuán. De nchivī jā ndéē ñúcuán nduú cā jíni ñúhún ji jā stúu lámpara nūū ji, ni jā stúu ncandiī. Chi jā jéndūtē maá Jētohō ō Yāā Dios cúu jā cútūu nūū ji. De ndacu ji tiñu níí cání cuitī. \s1 Jā cuácuñatin nenda Cristo \p \v 6 Ñúcuán de nī ncāhān ángel jíín nī: Ndācá tūhun yáhá cúu jā jínī ndija nú jā tūhun ndāā cúu. De Jētohō ō Yāā Dios, maá yā sáhá jíín ndá tēe nácani tūhun yā, jā jíín Espíritu yā nácani ndá dē. De suu maá yā nī ntají ángel yā tácua stéhēn nūū nchivī cúu mozo yā ndācá tiñu jā ñamā coo. \p \v 7 Ñamā ndiji nī, cáchī yā. De nācā ndetū nchivī jā tée sōho tūhun Yāā Dios jā yósō nūū tutū yáhá. \p \v 8 De nduhū Juan, nī jini nī ndācá tūhun yáhá, de nī jinī ni ndācá tiñu yáhá. De tá nī jini jíín sóho nī de nī jinī jínúū ni, ñúcuán de nī jēcuīñī jītí nī nūū jéhē maá ángel jā ní stéhēn ndācá tiñu yáhá nūū ni, jā chiñúhún nī yā nícu. \p \v 9 Sochi nī ncāhān ángel jíín nī: Mā sāhá nú súcuán. Chi nduhū suni mozo Yāā Dios cúu nī, tá cúu nūū cúu maá nú jíín ndá hermano nū jā nácani tūhun yā, jíín ndihi nchivī jā jétáhví tūhun jā yósō nūū tutū yáhá. Sa nūū maá Yāā Dios chiñúhún nú, ncachī yā. \p \v 10 De nī ncāhān cā ángel jíín nī: Mā chíyuhū nū ndācá tūhun Yāā Dios jā yósō nūū tutū yáhá, chi ja cuācuñatin tiempo jā quee ndaā ndihi. \p \v 11 De nchivī jā sáhá tiñu néhén, ná sáhá cā ji tiñu néhén. De nchivī jā íyó téhén ánō, ná quéndōo ji súcuán. De sa nchivī jā sáhá tiñu ndāā, ná sáhá cā ji tiñu ndāā. De nchivī jā íyó ndoo ánō, ná cóo ndoo cā ji súcuán, ncachī ángel. \p \v 12 Jāndáā jā ñamā ndiji nī, cáchī Jesús. De quiji nī jíín tāhvī jā cuāha nī nūū iin iin nchivī, tú nāsa tiñu nī nsāhá ji. \p \v 13 Maá nī cúu tá cúu letra A jā xíhna ñúhún jíín letra Z jā sándīhí, chi íyó nī jondē jā xíhna ñúhún de coo nī níí cání. \p \v 14 Nācā ndetū nchivī jā jéhe ji tūhun ndundoo ánō ji tá cúu nūū ndúndoo sahma ji. Chi cuu cajī ji jāvíxī ñutun jā sáhá jā cutecū ji níí cání, de cuu quīvi ji viéhé ciudad īī ñúcuán. \p \v 15 De ichi fuera ciudad coo nchivī jā sáhá tiñu néhén, jíín nchivī sáhá tásí, jíín nchivī jíca ndiī, jíín nchivī jáhnī ndīyi, jíín nchivī chíñúhún ídolo, jíín ndá nchivī jā cúsiī inī stáhví táhán. \p \v 16 Maá nī jā cúu Jesús, nī ntají nī ángel ni tácua cachī tūhun yā ndācá tūhun yáhá nūū ndá grupo nchivī cándíja. De maá nī nī nsāhá jā ní īyo rey David, de nī ncacu nī nūū tatā David. De cúu nī tá cúu lucero jā jéndūtē jā quénda túu, ncachī yā. \p \v 17 De maá Espíritu Santo jíín ndá nchivī Yāā Dios jā cúu ji tá cúu ñahan tándāhá jíín Yāā cúu Tīcāchí, cáhān ndá: Nehēn, quīvi ndá nú ndahá yā. De ndācá nchivī jā níni, suni ná cáhān ji: Nehēn, quīvi ndá nú ndahá yā. De ndācá nchivī jā yíchī jā cúnī ji coho ji, ná quívi ji ndahá yā, de súcuán-ni ná cóho ji ndute jā cutecū ji níí cání sáhá. \p \v 18 De ndācá nchivī jā jíni tūhun Yāā Dios jā yósō nūū tutū yáhá, cáhān nīhin nī jíín ji: Tú ní iin nchivī chisó cā ji nūū tūhun jā cáhān tutū yáhá, de Yāā Dios suni chisó cā yā tūndóhó jā cáhān nūū tutū yáhá, cundoho ji. \p \v 19 De tú ní nchivī candeē ji jacū tūhun jā cáhān tutū yáhá, de Yāā Dios candeē yā tāhvī ji jā yósō nūū libro jā yósō síví nchivī cutecū níí cání, de mā níhīn ji tāhvī ji inī ciudad īī ñúcuán. De tutū yáhá cúu jā cáhān sīquī ndācá ñúcuán. \p \v 20 De Yāā jā ní ncāhān ndācá tūhun yáhá, suha cáhān yā: Jāndáā jā ndiji ñamā ni, cáchī yā. Amén. Súcuán ná cóo. Jētohō sá Jesús, jícān táhvī sá jā ndiji ñamā ní. \p \v 21 De ñúhún inī ni jā Jētohō ō Jesucristo ná sáhá cā yā jā váha ndá ndóhó. Amén.