\id LUK  
\h SAN LUCAS 
\toc1 TUHUN VAHA JA NI NTEE SAN LUCAS 
\toc2 SAN LUCAS 
\toc3 Lc. 
\mt1 TUHUN VAHA JA NI NTEE SAN LUCAS 
\c 1  
\p  
\v 1 Cuāhā tēe nī nducú ndéé dē nī ntavā vāha dē historia Jesús, ndācá tiñu jā ní nsāhá yā nī jinī ndācá ó. 
\p  
\v 2 De nī ntee ndá dē ndá tūhun jā ní ncachī tūhun ndá nchivī nūū ō, jā ní jinī ji tiñu ñúcuán jondē tá nī nquijéhé, de nī nacani ji tūhun yā. 
\p  
\v 3 De sāán, suni nī nanducú vāha sá ndá tūhun yā jondē tá nī nquijéhé. De nī jani inī sá jā suni vāha jā tee cájí sá ndācá tūhun yáhá nūū ní, amigo Teófilo. 
\p  
\v 4 De súcuán de cunī ní jā íyó ndāā ndācá tūhun jā ní ncachī tūhun ndá ji nūū ní. 
\s1 Jā ní ncachī ángel jā cacu Juan tēe scuénduté 
\p  
\v 5 Tiempo jā ní ncuu Herodes rey Judea, de nī īyo iin sūtū nchivī hebreo, nání dē Zacarías, de grupo Abías cúu dē. De ñasíhí dē nání ña Elisabet, de suni tatā maá sūtū Aarón cúu ña. 
\p  
\v 6 De ndúū dē chi nchivī ndāā cúu dē nūū Yāā Dios, de vāha ndāā squíncuu dē tiñu jā ndácu ley maá Jētohō ō Yāā Dios, jínī ndá nchivī. 
\p  
\v 7 De nduú nā sēhe dē íyó, chi ñahan númā cúu Elisabet, de ja ñáhnú ndúū dē. 
\p  
\v 8 De iin quīvī de sátíñú Zacarías nūū tiñu jā cúu dē sūtū nūū Yāā Dios, chi nī nquenda quīvī jā ndīvi grupo dē. 
\p  
\v 9 De nī nsāhá ndá dē suerte tá cúu nūū íyó costumbre ndá sūtū. De nī nsāhá tocar Zacarías jā quīvi dē inī cuarto īī templo Jētohō ō Yāā Dios, de teñuhūn dē incienso. 
\p  
\v 10 De hora jā cáyū incienso, de ndá nchivī cuāhā íñí ji yātā templo, jícān táhvī ji. 
\p  
\v 11 De nī nquenda iin ángel maá Jētohō ō nūū Zacarías, íñí yā lado cuáhá altar nūū cáyū incienso. 
\p  
\v 12 De nī ncunēhén inī Zacarías jā ní jinī dē nūū yā, de nī nchūhú ndasí dē. 
\p  
\v 13 De nī ncāhān ángel jíín dē: Zacarías, mā cúyūhú nú, chi mitan de sāhá Yāā Dios jā ní jīcān táhvī nū. De ñasíhí nú Elisabet, scácu ña iin sēhe yií, de scúnaní nú ji Juan. 
\p  
\v 14 De cusiī ndasí inī nū. De cuāhā nchivī cusiī inī jā cacu ji. 
\p  
\v 15 Chi cuñáhnú sēhe nú sāhá maá Yāā Dios. De mā cōhó ji vino ni ntexéēn, de cunuú maá Espíritu Santo jíín ji jondē ncháha ca cacu ji. 
\p  
\v 16 De sāhá ji jā cuāhā nchivī nación nū Israel ndicó inī ji nūū Jētohō ji Yāā Dios. 
\p  
\v 17 De xihna cā Juan quiji, nacani tūhun Jētohō ō Jesús, sá de quiji maá yā. De sāhá ji tá cúu nūū ní nsāhá Elías, tēe nī nacani tūhun Yāā Dios jondē janahán, de cunevāha ji poder jā nacani ji tūhun, tá cúu nūū ní nevāha Elías. De sāhá ji jā ndācá yuvá ndumanī dē jíín sēhe dē. De suni sāhá ji jā nchivī nīhin inī cuetáhví ji nūū Yāā Dios, nduu ji nchivī ndāā. Súcuán sāhá tūha ji nchivī tácua candíja ji maá Jētohō ō Jesús tá quiji yā, ncachī ángel. 
\p  
\v 18 De Zacarías nī jīcā tūhún dē yā: ¿Nāsa cucáhnú inī sá tú jāndáā cúu? Chi tēe ñáhnú cúu sá, de suni ñáhnú ñasíhí sá, ncachī dē. 
\p  
\v 19 De nī ncāhān ángel jíín dē: Maá nī cúu Gabriel, de íyó nī nūū Yāā Dios, jétíñú yā nduhū. De nī ntetíñú yā nduhū vāji nī jā cāhān ni jíín nú, de nácani nī tūhun vāha yáhá nūū nū. 
\p  
\v 20 De sīquī jāá nduú ní ncándíja nú tūhun jā ní ncāhān ni, de cuñíhín nú, de mā cūú cā cāhān nū, chi jondē tá cacu sēhe nú jíín ña. De quee ndaā ndija tūhun jā cáhān ni yáhá tá quenda quīvī, ncachī ángel. 
\p  
\v 21 De ndá nchivī íñí yātā templo, ndétu ji Zacarías, de jáni inī ji nā cuá cúu jā cúcuéé dē inī cuarto īī templo. 
\p  
\v 22 De tá nī nquee dē, de nduú cā ní ncúu cāhān dē jíín ji. De nī jīcūhun inī ji jā inī templo nī jinī nijīn dē iin jā ní stéhēn yā nūū dē. De maá seña-ni cā nī nsāhá dē nūū ji, chi nī ncuñíhín dē. 
\p  
\v 23 De tá nī jīnu quīvī jā sátíñú dē inī templo, de cuānohōn dē vehe dē. 
\p  
\v 24 De nī ncuu jacū quīvī, de ñasíhí dē Elisabet nī jīcūhun sēhe ña. De nī nquendōo ña vehe ña ūhūn yōō jāá nduú cā ní jéhēn ña. De jáni inī ña: 
\p  
\v 25 Súcuán nī nsāhá maá Jētohō ō jíín nī, de nī ncandeē yā tūhun jā cúcanoō ni nūū nchivī jāá nduú sēhe nī, jáni inī ña. 
\s1 Jā ní ncachī ángel jā cacu Jesús 
\p  
\v 26 De nūū íñū yōō, de nī ntají Yāā Dios ángel Gabriel, nī jēhēn yā iin ñuū nání Nazaret, ndáñúū Galilea. 
\p  
\v 27 De nī jēhēn yā nūū iin ñahan lúlí jā nání María. De ja nī ncundaā jā cueca iin tēe nání José ña, de tatā rey David cúu dē. 
\p  
\v 28 De nī nquīvi ángel nūū ndéē ña, de nī ncāhān yā: Ncu tandiī, de nācā ndetū tāhvī nū. Chi maá Jētohō ō Yāā Dios íyó yā jíín nú, de nī nsāhá yā jā ndetū ndasí cā nū nūū ndá cā ñahan, ncachī yā. 
\p  
\v 29 De tá nī jinī ña nūū ángel, de nī ncunēhén inī ña jā súcuán cáhān yā, de nī jani inī ña nūcu cáhān yā súcuán jíín ña. 
\p  
\v 30 De nī ncāhān cā ángel jíín ña: Mā cúyūhú nú María, chi nī nsāhá Yāā Dios jā váha ndóhó. 
\p  
\v 31 De jīcūhun sēhe nú de scácu nú iin sēhe yií, de scúnaní nú ji Jesús. 
\p  
\v 32 De cuñáhnú ji, de cunaní ji Sēhe Yāā cúñáhnú ndasí. De maá Yāā ñúcuán jā cúu yā Jētohō ō sāhá yā jā cuu ji rey, tá cúu tatā ji David jā ní ncuu dē rey. 
\p  
\v 33 De níí cání tatúnī ji nūū nchivī nación nū Israel. De mā ndīhí cuitī jā tatúnī ji, ncachī ángel. 
\p  
\v 34 Ñúcuán de nī jīcā tūhún María yā: ¿Nāsa coo tiñu jā ní ncāhān ní? Chi ncháha ca coo yií sá, ncachī ña. 
\p  
\v 35 De nī ncāhān ángel: Maá Espíritu Santo sāhá jā jīcūhun sēhe nú, de poder maá Yāā cúñáhnú ndasí sāhá iin tiñu ñáhnú jíín nú. De jā ñúcuán maá sūchí īī jā cacu, quihi cuenta ji nūū Yāā Dios, de cunaní ji Sēhe Yāā Dios. 
\p  
\v 36 De suni cáchī tūhun nī nūū nū jā táhán nú Elisabet, suni scácu ña iin sēhe yií, vísō ja ñáhnú ña. De mitan íyó īñū yōō jāá nduú cā cáhān nchivī jā cúu ña ñahan númā. 
\p  
\v 37 Chi ndihi-ni cuu sāhá Yāā Dios, de nduú ni iin íyó jā má cūú sāhá yā, ncachī ángel. 
\p  
\v 38 Ñúcuán de nī ncāhān María: Cuu túsaá, de ná sáhá sá ndācá jā ndácu Jētohō ō Yāā Dios, de ná cóo jíín sá tá nī ncachī ní, ncachī ña. Sá de cuāhān-ni ángel. 
\s1 Jā ní jēndēhé María Elisabet 
\p  
\v 39 De nī ncuu jacū quīvī, de ñamā cuāhān María, nī ncaa ña yucu cuāhān ña iin ñuū región Judea. 
\p  
\v 40 De nī jīnū ña vehe Zacarías, de nī ncāhān jítáhán ña jíín Elisabet. 
\p  
\v 41 De tá nī jini Elisabet jā cáhān María jíín ña, de sūchí ñúhún chījin ña nī ncandā ji-ni. De nī ncunuú Espíritu Santo jíín ña. 
\p  
\v 42 De nī ncāhān jee ña: Nī nsāhá Yāā Dios jā ndetū cā cúu nú nūū ndá cā ñahan, jíín jā coo ndetū ndasí sēhe nú. 
\p  
\v 43 ¿De nāsa cúu jā ní nquenda naná Jētohō ni nūū ni? Chi nduú ná cúu cuitī ni. 
\p  
\v 44 Chi tá nī jini nī tūhun jā ní ncāhān nū jíín nī, de sūchí ñúhún chījin nī nī ncandā ji-ni jā cúsiī inī ji. 
\p  
\v 45 De nācā ndetū nū jā ní ncandíja nú, chi quee ndaā ndācá tūhun jā ní ncāhān Jētohō ō Yāā Dios jíín nú, ncachī Elisabet. 
\p  
\v 46 Ñúcuán de nī ncāhān María: 
\q1 Cáhān ni jā cúñáhnú ndasí maá Jētohō ō Yāā Dios, 
\q1  
\v 47 de cúsiī inī ni jíín maá yā jā scácu yā nduhū. 
\q1  
\v 48 Chi nī nsāhá yā cuenta nduhū, vísō nduú cúñáhnú nī. 
\q1 De ná squíncuu nī jā ndácu yā. 
\q1 De jondē mitan de ndá nchivī jā nacacu, cāhān ji jā ndetū ndasí nī. 
\q1  
\v 49 Chi Yāā tíin ndihi-ni poder, nī nsāhá yā tiñu ñáhnú jíín nī. 
\q1 De Yāā īī Yāā ndoo cúu yā. 
\q1  
\v 50 De níí cání cundáhví inī yā ndá nchivī jā ndíhvī inī ji jā má stíví ji nūū yā. 
\q1  
\v 51 Nī nsāhá yā tiñu ñáhnú jíín poder yā, 
\q1 chi nī scúnu yā ndá nchivī sáhá vīxī maá, 
\q1  
\v 52 de ndá nchivī cúñáhnú, nī ncandeē yā jā cúñáhnú ji. 
\q1 De nchivī ndāhví, chi nī nsāhá ñáhnú yā ji, 
\q1  
\v 53 de nchivī jíhī sōco, nī jēhe yā jā cajī vāha ji, 
\q1 de nchivī cuīcá, chi nī natají yā ji súcuán-ni. 
\q1  
\v 54 De nī nchindeé nī nchituu yā yóhó nchivī nación Israel, jā cúu ó mozo yā, 
\q1 chi nduú náā inī yā jā cúndáhví inī yā yóhó. 
\q1  
\v 55 Chi súcuán nī nquee yuhú yā nūū ndācá tatā ō, 
\q1 nūū Abraham jíín ndācá tatā dē jā coo níí cání. 
\m Ncachī María. 
\p  
\v 56 De nī ndeē ña jíín Elisabet tá ūnī yōō. Sá de cuānohōn ña vehe ña. 
\s1 Jā ní ncacu Juan tēe scuénduté 
\p  
\v 57 De nī nquenda quīvī jā scácu Elisabet sēhe ña, de nī scácu ña iin sēhe yií. 
\p  
\v 58 De ndá nchivī ndéē ñatin jíín ña jíín ndá táhán ña, nī jinī ji jā ní ncundáhví ndasí inī Yāā Dios ña, de nī nquenda ji nī ncāhān ji tūhun sīī jíín ña. 
\p  
\v 59 Ñúcuán de nūū únā quīvī jā ní ncacu ji, de nī jēhēn ndá nchivī nī nsāhá ji circuncidar sūchí ñíquín ñúcuán. (De ñúcuán cúu iin tunī nūū yiqui cúñu ndá sūchí yíí hebreo jā stéhēn jā cúu ji nchivī Yāā Dios.) De scúnaní ji sūchí ñúcuán síví tatá ji Zacarías nícu. 
\p  
\v 60 De nī ncāhān naná ji: Mā cūú, chi Juan cunaní ji, ncachī ña. 
\p  
\v 61 De nī ncāhān ndá ji jíín ña: ¿De nūcu? De nduú ni iin táhán nú nání súcuán, ncachī ji. 
\p  
\v 62 Ñúcuán de jíín seña nī jīcā tūhún ndá ji tatá sūchí ñúcuán nāsa cúnī dē jā cunaní ji. 
\p  
\v 63 De nī jīcān dē iin tutū, de nī ntee dē: Juan cunaní ji, cáchī. De ndācá nchivī nī nsāhvi inī ji nī jinī ji. 
\p  
\v 64 De nī nacahān-ni Zacarías jā ní ncuñíhín dē, de nī nquijéhé dē cáhān dē jā vāha ndasí Yāā cúu Yāā Dios. 
\p  
\v 65 De ndá nchivī ndéē ñatin jíín dē, nī nsāhvi ndasí inī ji. De níí yucu región Judea nī jītē nuu ndá tūhun yáhá jā súcuán nī ncuu. 
\p  
\v 66 De nchivī jā ní jini tūhun, nī nquijéhé ji nácani inī ji, de jícā tūhún táhán ji: ¿Nāsa coo tá cuahnu sūchí yáhá? ncachī ji. Chi maá Jētohō ō Yāā Dios nī nsāhá yā jā váha ndasí ji. 
\s1 Tūhun viī jā ní nacani Zacarías 
\p  
\v 67 De tatá ji Zacarías nī ncunuú Espíritu Santo jíín dē, de nī nacani dē tūhun jā ní stéhēn Yāā Dios nūū dē: 
\q1  
\v 68 Nācā vāha ndasí Yāā cúu Jētohō ō, suu Yāā Dios maá ó nchivī Israel, 
\q1 chi nī nquiji yā nūū ō jā cúu ó nchivī yā, de nī scácu yā yóhó. 
\q1  
\v 69 De nī jani yā iin Yāā íyó poder jā scácu yóhó, 
\q1 de Yāā ñúcuán cacu nūū tatā maá mozo yā rey David. 
\q1  
\v 70 Chi súcuán nī nquee yuhú yā, de nī nacani ndá tēe ndoo jā ní nacani tūhun yā janahán. 
\q1  
\v 71 De nī ncāhān ndá dē jā scácu yā yóhó nūū ndá jā jínī ūhvī yóhó, jíín nūū ndá jā quítī inī nūū ō. 
\q1  
\v 72 Chi nī ncundáhví inī yā ndācá tatā ō, 
\q1 de nduú ní náā inī yā trátū īī yā. 
\q1  
\v 73 Chi suu trátū ñúcuán nī ncāhān téyíí yā jíín tatā ō Abraham, 
\q1  
\v 74 suu jā scácu yā yóhó nūū ndá jā jínī ūhvī yóhó, 
\q1 tácua sāhá ó tiñu cúnī yā de mā cúyūhú ó, 
\q1  
\v 75 de coo ndāā coo ndoo ánō ō jā cuetíñú yā yóhó ndihi quīvī jā cutecū ō. 
\q1  
\v 76 De ndóhó sūchí lúlí, cuu nú tēe nacani tūhun Yāā cúñáhnú ndasí. 
\q1 Chi cosō nūú nú ichi núū maá Jētohō ō Jesús, tácua sāhá tūha nú nchivī, sá de quiji yā. 
\q1  
\v 77 De cachī tūhun nú nūū nchivī maá yā jā scácu yā ji, 
\q1 jíín jā cune cáhnú inī yā nūū cuāchi ji. 
\q1  
\v 78 Chi Yāā Dios maá ó, vāha inī yā de cúndáhví inī yā yóhó. 
\q1 Jā ñúcuán tají yā maá Yāā jā stúu inī ánō ō, quiji yā jondē andiví, 
\q1  
\v 79 tácua jīcūhun inī ndá yóhó jā ndéē ō modo nūū neē nūū ja ñatin cuū ō. 
\q1 De chuhun yā yóhó ichi nūū coo ndeé coo siī inī ō. 
\m Ncachī Zacarías. 
\p  
\v 80 De sūchí lúlí ñúcuán nī jahnu ji de nī jija ji jíín tūhun yā. De nī īyo ji nūū ñuhun tíhá jondē quīvī jā ní nquenda nijīn ji nūū nchivī Israel. 
\c 2  
\s1 Jā ní ncacu Jesús 
\r (Mt. 1.18‑25) 
\p  
\v 1 De nī ncuu jacū quīvī, de Augusto, tēe cúu rey, nī ndacu dē tiñu jā coo censo jā nūcōsō síví ndiviī nchivī níí cáhnú nūū tátúnī dē. 
\p  
\v 2 Yáhá cúu censo jā xíhna ñúhún jā ní nsāhá ndá dē tá nī ncuu Cirenio gobernador nación Siria. 
\p  
\v 3 De ndiviī nchivī cuānohōn ji tá ñuū tá ñuū ji jā nacuāha ji síví ji. 
\p  
\v 4 De saá-ni José nī nquee dē ñuū Nazaret ndáñúū Galilea. De cuānohōn dē región Judea, de nī jīnū dē ñuū Belén, jā cúu ñuū nūū ní ncacu rey David janahán. Chi tatā David cúu dē. 
\p  
\v 5 De nī jēhēn dē tácua nacuāha dē síví dē jíín María, chi ja ñatin cundeē dē jíín ña. De ñúhún sēhe ña nī nsāhá Espíritu Santo. 
\p  
\v 6 De juni íyó ndúū dē ñúcuán de nī nquenda quīvī jā cacu sēhe ña. 
\p  
\v 7 De nī scácu ña sēhe yií xíhna ñúhún ña, de nī nchusúcún ña ji sahma vítá, de nī jaquīn ña ji inī iin tūndōó nūū yájī quiti, chi nduú cā núne mesón cundeē ndá ña. 
\s1 Jā ní nquenda ndá ángel nūū ndá pastor 
\p  
\v 8 De ñatin ñuū Belén íyó ndá tēe cúu pastor, de níí niñū jíto ndá dē tīcāchí dē jondē yucu. 
\p  
\v 9 De iin sanaā-ni de nī nquenda iin ángel maá Jētohō ō nūū dē, de nduva maá Jētohō ō nī jēndūtē níí nūū íyó dē. De nī nchūhú ndasí ndá dē. 
\p  
\v 10 De nī ncāhān ángel ñúcuán jíín dē: Mā cúyūhú ndá nú, chi vāji nī jā cachī tūhun nī iin tūhun vāha nūū nū, de sāhá jā cusiī ndasí inī ndācá nchivī: 
\p  
\v 11 Chi mitan de inī ñuū David nī ncacu iin Yāā jā scácu ndá ndóhó, de maá Jētohō ō Cristo cúu yā. 
\p  
\v 12 De yáhá cúu seña jā nanihīn nū sūchí ñíquín ñúcuán, chi ñúsúcún ji sahma vítá, de cáá ji inī iin tūndōó nūū yájī quiti, ncachī ángel. 
\p  
\v 13 De sanaā-ni de nī nquenda cuāhā cā ángel andiví, íñí ndá yā jíín ángel ñúcuán, de cáhān ndá yā jā vāha ndasí Yāā cúu Yāā Dios. De suni cáhān yā: 
\q1  
\v 14 Viī ndasí cúñáhnú maá Yāā Dios jā ndéē nūū sūcún. 
\q1 De ná ndúvāha inī ndá nchivī ñayīví sāhá yā jā cúsiī inī yā jíín ji. 
\m Ncachī ndá ángel. 
\p  
\v 15 Ñúcuán de cuānohōn ndá ángel andiví. De ndá tēe cúu pastor nī ncāhān dē jíín táhán dē: Ná cóhōn ñuū Belén, de cunī ō nā cuá cúu jā ní ncuu jā ní ncachī tūhun Jētohō ō nūū ō, ncachī ndá dē. 
\p  
\v 16 De ñamā cuāhān ndá dē, de nī nanihīn dē María jíín José jíín sūchí ñíquín, cáá ji inī tūndōó nūū yájī quiti. 
\p  
\v 17 De tá nī jinī ndá dē nūū ji, de nī nacani dē tūhun jā ní ncachī ángel nūū dē sīquī sūchí ñíquín. 
\p  
\v 18 De nī nsāhvi inī ndá nchivī nī jini ji tūhun jā cáhān ndá tēe cúu pastor. 
\p  
\v 19 De María nī nchuhun inī ña ndācá tūhun yáhá, de nácani inī ña sīquī. 
\p  
\v 20 De cuānohōn ndá pastor, de cáhān ndá dē jā vāha ndasí Yāā cúu Yāā Dios sīquī ndācá jā ní jini dē jíín jā ní jinī dē, chi nī nquee ndaā ndá tūhun jā ní ncachī ángel nūū dē. 
\s1 Jā ní stéhēn dē ji nūū Yāā Dios inī templo 
\p  
\v 21 De nī ncuu ūnā quīvī jā ní ncacu yā, de nī nsāhá ndá dē circuncidar sūchí ñíquín ñúcuán. De nī scúnaní dē ji Jesús, chi síví ñúcuán nī ncachī ángel nūū María jondē ncháha ca jīcūhun ji. 
\p  
\v 22 De nī jīnu quīvī jā ní squíncuu ndá ña costumbre jā ndúndoo ndá ña nūū Yāā Dios, tá cúu nūū cáhān ley jā ní jēhe yā nūū Moisés. De nī jēhēn ndúū dē jíín ji Jerusalén tácua stéhēn dē ji nūū Jētohō ō Yāā Dios. 
\p  
\v 23 Súcuán nī nsāhá ndúū dē, chi yósō nūū tutū ley yā: Ndācá sūchí yíí jā cácu xihna ñúhún, quihi cuenta ji nūū Jētohō ō Yāā Dios, cáchī tutū. 
\p  
\v 24 De suni cuāsōcō dē tá cúu nūū cáhān ley maá Jētohō ō: Sōcō ndá nú ūū livi á ūū paloma, cáchī tutū. 
\p  
\v 25 De nī īyo iin tēe nání Simeón, ndéē dē Jerusalén tiempo ñúcuán. De tēe ndāā tēe chíñúhún vāha nūū Yāā Dios cúu dē. De ñúhún inī dē jā quenda maá Yāā jā scácu ndá nchivī nación dē Israel. De maá Espíritu Santo íyó yā jíín dē, 
\p  
\v 26 de ja nī ncachī tūhun yā nūū dē jā má cúū cuitī dē chi jondē cunī dē nūū Cristo jā tetíñú maá Jētohō ō Yāā Dios. 
\p  
\v 27 De nī stéhēn yā nūū dē jā quīhīn dē templo quīvī ñúcuán. De saá-ni tatá jíín naná sūchí ñíquín Jesús, nī nquīvi dē templo jíín ji jā sāhá dē ji tá cúu nūū cáhān ley Moisés. 
\p  
\v 28 De Simeón nī numi ndeē dē ji, de nī ncāhān dē jā vāha ndasí Yāā cúu Yāā Dios, de ncachī dē: 
\q1  
\v 29 Tátā Yāā Dios, mitan de cuu cuāha ní tūhun jā cuū sá da, chi ja nī ncusiī inī sá, 
\q1 chi ja nī squíncuu ní tūhun jā ní nquee yuhú ní nūū sá jā cúu sá mozo ní. 
\q1  
\v 30 Chi nī jinī jínúū sá nūū Yāā jā scácu ndá sāán. 
\q1  
\v 31 De nī jani ní yā jā scácu yā ndá nchivī ñayīví. 
\q1  
\v 32 De maá yā sāhá jā cutūu inī ánō nchivī ndācá nación, 
\q1 tácua jīcūhun inī ji nāsa Yāā cúu ní. 
\q1 De sāhá yā jā cuñáhnú nchivī maá ní Israel. 
\m Ncachī Simeón. 
\p  
\v 33 De José jíín naná ji nī nsāhvi inī ndúū dē nī jini dē tūhun yā jā ní ncāhān Simeón. 
\p  
\v 34 De nī jīcān táhvī Simeón jēhē ndá dē, de nī ncāhān dē jíín naná ji María: Sūchí yáhá vāji ji tácua candíja cuāhā nchivī nación maá ó Israel, de cācu ji. De sava ji chi mā cándíja ji, de tānū tāhvī ji. Chi sūchí yáhá cúu ji Yāā jā ní ntetíñú Yāā Dios, de vísō súcuán de squéne yichī cuāhā nchivī ji. 
\p  
\v 35 De súcuán de tūu nijīn nāsa jáni inī ndá nchivī. De maá nú chi tahúhvī ndasí inī nū jā cunī nū jā ndoho ji, ncachī Simeón. 
\p  
\v 36 De suni íyó iin ñahan nácani tūhun Yāā Dios, nání ña Ana. De sēhe Fanuel, tatā Aser cúu ña. De ja ñáhnú ndasí ña. De jondē tá lulí ña de nī ndeē ña jíín yií ña ūjā cuīyā. 
\p  
\v 37 Sá de nī nquendōo ndáhví ña, de ja íyó ña cūmī xico cūmī cuīyā. De nduú quée ña inī templo, chi nduú ñuú sáhá ña ndācá jā cúnī Jētohō ō Yāā Dios, de nditē inī ña de jícān táhvī ña. 
\p  
\v 38 De suni maá hora ñúcuán nī nquenda ña nūū íñí ndá dē, de nī nacuetáhví ña nūū Yāā Dios. De nī ncachī ña tūhun sūchí ñíquín ñúcuán nūū ndá nchivī Jerusalén jā ñúhún inī ji jā quenda maá Yāā jā scácu ji. 
\s1 Jā cuánohōn ndá dē ñuū Nazaret 
\p  
\v 39 De nī ncuu nī squíncuu ndúū dē ndācá tiñu jā cáhān ley maá Jētohō ō Yāā Dios, de cuānohōn dē ñuū dē Nazaret región Galilea. 
\p  
\v 40 De sūchí lúlí ñúcuán nī jahnu ji, de nī jija ji, de nī ncundíchí ji. De nī nsāhá Yāā Dios jā váha ndasí ji. 
\s1 Jā ní īyo sūchí lúlí Jesús inī templo 
\p  
\v 41 De ndācá cuīyā jéhēn tatá ji naná ji Jerusalén, jā cúu vico pascua nchivī hebreo. 
\p  
\v 42 De tá nī ncuu ūxī ūū cuīyā ji, de cuāhān tucu ndá dē Jerusalén, tá cúu nūū jéhēn dē vico ñúcuán. 
\p  
\v 43 De tá nī nchāha vico, de cuānohōn ndúū dē. De sūchí lúlí Jesús nī nquendōo ji Jerusalén, de nduú ní jínī José jíín naná ji. 
\p  
\v 44 De jáni inī ndúū dē jā cuáhān ji māhñú nchivī ñúhún ichi. De nī jica dē iin quīvī, sá de nī nanducú dē ji māhñú ndá táhán dē jíín nchivī jínī tāhán dē jíín. 
\p  
\v 45 De nduú ní nánihīn dē ji. Ñúcuán de nī ndicó cóo ndúū dē Jerusalén, cuānanducú dē ji. 
\p  
\v 46 De nūū únī quīvī de nī nanihīn dē ji inī templo, ndéē ji māhñú ndá tēe stéhēn ley janahán, de níni ji jā cáhān ndá dē, de jícā tūhún ji dē sīquī tūhun ñúcuán. 
\p  
\v 47 De ndá nchivī jā níni tūhun cáhān ji, sáhvi inī ji jā vāha cájí xīnī ji de vāha scócóo ji tūhun. 
\p  
\v 48 De tá nī jinī naná ji tatá ji nūū ji, de nī nsāhvi inī ndúū dē. De nī ncāhān naná ji: Séhē, ¿nūcu nī nsāhá nú nduhū súcuán? Chi ndúū ni jíín tatá nú, nácani ndasí inī ni nánducú nī ndóhó, ncachī ña. 
\p  
\v 49 Ñúcuán de nī ncāhān ji: ¿Nūcu nánducú ní sāán? Chi cánuú jā cucuu sá jíín tiñu Tatá sá Yāā Dios, ncachī ji. 
\p  
\v 50 De nduú ní jícūhun inī ndúū ña tūhun cáhān ji jíín ña. 
\p  
\v 51 Sá de cuānohōn ji jíín ndúū dē ñuū Nazaret, de nī jetáhví ji nūū dē. De naná ji nī nchuvāha ña ndācá jā ní ncuu yáhá inī ánō ña. 
\p  
\v 52 De Jesús nī jahnu cā ji de nī ncundíchí cā ji. De cúsiī inī Yāā Dios jíín ji, de saá-ni ndācá nchivī. 
\c 3  
\s1 Tūhun Juan tēe scuénduté 
\r (Mt. 3.1‑12; Mr. 1.1‑8; Jn. 1.19‑28) 
\p  
\v 1 De nī ncuu xāhōn cuīyā jā tátúnī Tiberio níí nación. De Poncio Pilato cúu dē gobernador Judea, de Herodes cúu gobernador Galilea, de ñanī dē Felipe cúu gobernador Iturea jíín Traconite, de Lisanias cúu gobernador Abilinia. 
\p  
\v 2 De sūtū cúñáhnú cā cúu Anás jíín Caifás. De nī ncāhān Yāā Dios jíín Juan sēhe Zacarías, jā íyó dē ñuhun tíhá. 
\p  
\v 3 De nī jica nuu dē ndācá ñuū jā íyó ñatin yūte Jordán. De cáhān dē jíín nchivī jā ná nácani inī ji jā sndóo ji cuāchi ji de cuenduté ji, tácua cune cáhnú inī Yāā Dios nūū cuáchi ji. 
\p  
\v 4 De súcuán nī nquee ndaā tūhun Juan jā yósō nūū tutū jā ní ntee Isaías, tēe nī nacani tūhun Yāā Dios jondē janahán: 
\q1 Coo iin tēe jā cana jee jondē nūū ñuhun tíhá: 
\q1 Sāhá tūha ndá nú maá nú, chi quenda maá Jētohō ō, 
\q1 de sāhá ndá nú tiñu ndāā, chi vāji yā. 
\q1  
\v 5 De ndācá xehvā ná ndúndaā, 
\q1 de ndācá yucu jíín lómō ná ndúu nduhā, 
\q1 de ná ndúndoó ichi tiácuá, de ichi ndáyí ná ndúu inuú. 
\q1 De suu cúu jā ndundaā ánō nchivī nūū yā. 
\q1  
\v 6 De ndihi ji cunī ji jā scácu Yāā Dios ji. 
\m Súcuán cāhān Juan, cáchī tutū. 
\p  
\v 7 De nī nquenda cuāhā nchivī nūū dē jā scuénduté dē ji. De nī ncāhān dē nūū ji: Va sēhe cōō cúu ndá nú, chi xēēn nū tá cúu cōō. ¿A jáni inī ndá nú jā cuu cunu nú cācu nú nūū castigo xēēn jā quiji? 
\p  
\v 8 Túsaá de sāhá ndá nú tiñu váha, de súcuán stéhēn nū jā ní nacani ndija inī nū jā sndóo nú cuāchi nú. De mā cāní inī ndá nú cāhān nū jā cuu cācu nú sīquī jā cúu nú tatā Abraham. Chi cáhān ni jíín ndá nú jā cuu sāhá Yāā Dios jā ndācá yūū yáhá nduu sēhe Abraham jā candíja vāha, de tú cúnī yā. 
\p  
\v 9 De cúu ndá nú tá cúu tūndīhá jāá nduú jéhe jāvíxī vāha. De mitan de ja íyó tūha Yāā Dios jā cuāha yā castigo xēēn, tá cúu nūū íyó tūha iin cāa jā quehndē jondē yoho ñutun. Túsaá de sāhá yā jíín ndá nú tá cúu nūū sáhá yā jíín ndācá ñutun jāá nduú jéhe jāvíxī vāha, jā tēhndē de cāyū nūū ñúhūn, ncachī Juan. 
\p  
\v 10 De ndá nchivī nī jīcā tūhún ji dē: ¿De nāsa sāhá ndá sá túsaá? ncachī ji. 
\p  
\v 11 De nī ncāhān dē: Ndá ndóhó jā névāha ūū sahma, de cuāha nú iin nūū nchivī jāá nduú ná névāha. De ndá ndóhó jā íyó jā yájī, suni súcuán sāhá nú, ncachī dē jíín ji. 
\p  
\v 12 De suni jacū tēe stútú xūhún renta nī nquenda dē jā cuenduté dē. De nī jīcā tūhún ndá dē Juan: Maestro, ¿de ndá sāán, nāsa sāhá sá? 
\p  
\v 13 De nī ncāhān Juan jíín ndá dē: Mā scáa nú cācān nū xūhún, chi tá-ni jā ní ndacu nūū nū, ncachī dē. 
\p  
\v 14 De suni nī jīcā tūhún jacū soldado: ¿De ndá sāán, nāsa sāhá sá? ncachī dē. De nī ncāhān Juan jíín dē: Mā cándeē nū ndatíñú ni iin nchivī jíín tūhun siúhú ni jíín tūhun stáyáhvi, de mā ndíyo inī nū jā caa yāhvi nú, ncachī dē. 
\p  
\v 15 De ndācá nchivī ndétu ji jā quiji Cristo, Yāā jā tetíñú Yāā Dios, de jáni inī ji jā sanaā de suu cúu Juan. 
\p  
\v 16 De nī ncāhān Juan jíín ndá ji: Nduhū chi jíín ndute scuénduté nī ndá ndóhó. De vāji iin Yāā jā modo jā scuénduté yā ndá nú cúu jā cuāha yā Espíritu Santo cundeē inī ánō nū, de poder yā cúu tá cúu ñuhūn. De cuñáhnú ndasí cā yā nsūú nduhū, chi nduú cúñáhnú cuitī ni nūū yā, ni jā cuetíñú yā nduhū vísō iin tiñu lúlí cā jā nandají nī correa nījān yā. 
\p  
\v 17 De sāhá yā tá sáhá tēe stéchí trigo, chi sāhá síín yā nchivī vāha jíín nchivī nēhén, tá cúu nūū cúndoo trigo jā quée síín paja. De nastútú yā trigo yā ndīvi inī yacā yā. Sochi paja chi teñuhūn yā nūū ñúhūn jā má ndáhvā cuitī, ncachī Juan. 
\p  
\v 18 De jíín ndá tūhun yáhá jíín cuāhā cā tūhun nī sndíhvī inī dē nchivī, de nī nacani dē tūhun vāha Yāā Dios nūū ndá ji. 
\p  
\v 19 De suni nī ncāhān dē nūū Herodes, tēe cúu gobernador, chi tēe ñúcuán nī nacueca dē Herodías, ñasíhí ñanī dē Felipe. De cuāhā cā tiñu néhén súcuán nī nsāhá Herodes. 
\p  
\v 20 De sa víhí cā nī nsāhá nēhén dē, chi nī nchihi dē Juan vecāa. 
\s1 Jā ní jenduté Jesús 
\r (Mt. 3.13‑17; Mr. 1.9‑11) 
\p  
\v 21 De jondē ncháha ca quīvi Juan vecāa, tá nī īyo dē jā ní scuénduté dē ndá nchivī, de suni nī scuénduté dē Jesús. De jícān táhvī yā, de nī nune-ni nūū ndéē Yāā Dios andiví. 
\p  
\v 22 De nī ncuun Espíritu Santo nī jīnū xīnī yā, de cáá tá cáá iin paloma. De ichi andiví nī ncāhān iin tūhun: Maá nú cúu Sēhe nī jā mānī ndasí nī jíín, de cúsiī ndasí inī ni jíín nú, ncachī. 
\s1 Lista nāsa nquiji tatā Jesucristo 
\r (Mt. 1.1‑17) 
\p  
\v 23 De tá nī nquijéhé Jesús stéhēn yā tūhun, de íyó yā tá ōcō ūxī cuīyā. De jáni inī nchivī jā sēhe José cúu yā. De José nī ncuu sēhe Elí, 
\p  
\v 24 de Elí nī ncuu sēhe Matat, de Matat nī ncuu sēhe Leví, de Leví nī ncuu sēhe Melqui, de Melqui nī ncuu sēhe Jana, de Jana nī ncuu sēhe José, 
\p  
\v 25 de José nī ncuu sēhe Matatías, de Matatías nī ncuu sēhe Amós, de Amós nī ncuu sēhe Nahum, de Nahum nī ncuu sēhe Esli, de Esli nī ncuu sēhe Nagai, 
\p  
\v 26 de Nagai nī ncuu sēhe Maat, de Maat nī ncuu sēhe Matatías, de Matatías nī ncuu sēhe Semei, de Semei nī ncuu sēhe José, de José nī ncuu sēhe Judá, 
\p  
\v 27 de Judá nī ncuu sēhe Joana, de Joana nī ncuu sēhe Resa, de Resa nī ncuu sēhe Zorobabel, de Zorobabel nī ncuu sēhe Salatiel, de Salatiel nī ncuu sēhe Neri, 
\p  
\v 28 de Neri nī ncuu sēhe Melqui, de Melqui nī ncuu sēhe Adi, de Adi nī ncuu sēhe Cosam, de Cosam nī ncuu sēhe Elmodam, de Elmodam nī ncuu sēhe Er, 
\p  
\v 29 de Er nī ncuu sēhe Josué, de Josué nī ncuu sēhe Eliezer, de Eliezer nī ncuu sēhe Jorim, de Jorim nī ncuu sēhe Matat, 
\p  
\v 30 de Matat nī ncuu sēhe Leví, de Leví nī ncuu sēhe Simeón, de Simeón nī ncuu sēhe Judá, de Judá nī ncuu sēhe José, de José nī ncuu sēhe Jonán, de Jonán nī ncuu sēhe Eliaquim, 
\p  
\v 31 de Eliaquim nī ncuu sēhe Melea, de Melea nī ncuu sēhe Mainán, de Mainán nī ncuu sēhe Matata, de Matata nī ncuu sēhe Natán, 
\p  
\v 32 de Natán nī ncuu sēhe David, de David nī ncuu sēhe Isaí, de Isaí nī ncuu sēhe Obed, de Obed nī ncuu sēhe Booz, de Booz nī ncuu sēhe Salmón, de Salmón nī ncuu sēhe Naasón, 
\p  
\v 33 de Naasón nī ncuu sēhe Aminadab, de Aminadab nī ncuu sēhe Aram, de Aram nī ncuu sēhe Esrom, de Esrom nī ncuu sēhe Fares, de Fares nī ncuu sēhe Judá, 
\p  
\v 34 de Judá nī ncuu sēhe Jacob, de Jacob nī ncuu sēhe Isaac, de Isaac nī ncuu sēhe Abraham, de Abraham nī ncuu sēhe Taré, de Taré nī ncuu sēhe Nacor, 
\p  
\v 35 de Nacor nī ncuu sēhe Serug, de Serug nī ncuu sēhe Ragau, de Ragau nī ncuu sēhe Peleg, de Peleg nī ncuu sēhe Heber, de Heber nī ncuu sēhe Sala, 
\p  
\v 36 de Sala nī ncuu sēhe Cainán, de Cainán nī ncuu sēhe Arfaxad, de Arfaxad nī ncuu sēhe Sem, de Sem nī ncuu sēhe Noé, de Noé nī ncuu sēhe Lamec, 
\p  
\v 37 de Lamec nī ncuu sēhe Matusalén, de Matusalén nī ncuu sēhe Enoc, de Enoc nī ncuu sēhe Jared, de Jared nī ncuu sēhe Mahalaleel, de Mahalaleel nī ncuu sēhe Cainán, 
\p  
\v 38 de Cainán nī ncuu sēhe Enós, de Enós nī ncuu sēhe Set, de Set nī ncuu sēhe Adán, de Adán nī ncuu sēhe Yāā Dios, chi nī nsāhá yā dē. 
\c 4  
\s1 Jā ní jito túnī tāchī Jesús 
\r (Mt. 4.1‑11; Mr. 1.12‑13) 
\p  
\v 1 De Jesús nī ncunuú Espíritu Santo inī yā, de nī nquee yā yūte Jordán cuāhān yā. De nī jīnū yā jondē nūū ñuhun tíhá nī nsāhá Espíritu Santo. 
\p  
\v 2 De nī īyo yā ñúcuán ūū xico quīvī, de nī jito túnī tāchī cúñáhnú yā, chi cúnī jā sāhá yā cuāchi. De ndá quīvī ñúcuán nduú ní nchájī cuitī yā, de tá nī nchāha quīvī ñúcuán, de nī nquiji sōco nūū yā. 
\p  
\v 3 Ñúcuán de nī ncāhān tāchī cúñáhnú jíín yā: Tú maá nú cúu Sēhe Yāā Dios, de cāhān nū jā ndá yūū yáhá ná ndúu stāā cajī nū, ncachī. 
\p  
\v 4 De nī ncāhān Jesús jíín: Nduú chi yósō nūū tutū īī: Nsūú mátúhún-ni stāā cúu jā técū nchivī, chi suni jíín ndācá tūhun jā cáhān Yāā Dios, ncachī yā. 
\p  
\v 5 Ñúcuán de cuāhān tāchī cúñáhnú jíín yā jondē xīnī iin yucu súcún, de iin núnúú-ni nī stéhēn nūū yā ndācá nación níí cáhnú ñayīví. 
\p  
\v 6 De nī ncāhān jíín yā: Nūū maá nú cuāha nī jā cuñáhnú nú nūū ndiviī nación yáhá, chi viī ndasí cáá. Chi maá nī tíin ndihi, de cuu cuāha nī nūū ní-ni iin cúnī ni. 
\p  
\v 7 Túsaá de tú cuiñi jítí nú chiñúhún nú nduhū, de cuāha ndihi nī nūū nū, ncachī tāchī. 
\p  
\v 8 De nī ncāhān Jesús jíín: Satanás, cujiyo cuáhán, chi yósō nūū tutū jā chiñúhún nchivī maá Jētohō ji Yāā Dios, de nūū mátúhún-ni yā satíñú ji, ncachī yā. 
\p  
\v 9 Ñúcuán de cuāhān tāchī cúñáhnú jíín yā jondē Jerusalén. De nī jani yā xīnī torre templo. De nī ncāhān jíín yā: De tú Sēhe Yāā Dios cúu nú, de squíncava nú maá nú jondē nūū ñūhún, chi scácu yā ndóhó. 
\p  
\v 10 Chi yósō nūū tutū: 
\q1 Tetíñú yā ndá ángel yā jā coto ndóhó. 
\q1  
\v 11 De canee ndá yā ndóhó, 
\q1 tácua mā scáchihi nú jēhē nū nūū yúū. 
\m Cáchī tutū. Ncachī tāchī. 
\p  
\v 12 De nī ncāhān Jesús: Nduú chi suni yósō nūū tutū jā má cōtó túnī nchivī Jētohō ji Yāā Dios, á scácu yā ji á nduú, ncachī yā. 
\p  
\v 13 De nduú cā ní níhīn tāchī cúñáhnú modo jā coto túnī ji Jesús quīvī ñúcuán, de nī ncujiyo cuāhān jacū tiempo. 
\s1 Jā ní nquijéhé Jesús nácani yā tūhun región Galilea 
\r (Mt. 4.12‑17; Mr. 1.14‑15) 
\p  
\v 14 De nī ncunuú fuerza Espíritu Santo inī Jesús, de cuānohōn yā Galilea. De níí región ñatin ñúcuán nī jītē nuu tūhun yā. 
\p  
\v 15 De nī stéhēn yā tūhun inī ndá vehe īī sinagoga, de ndihi nchivī nī jetúhún ji yā. 
\s1 Jā cuánohōn yā ñuū Nazaret 
\r (Mt. 13.53‑58; Mr. 6.1‑6) 
\p  
\v 16 De nī nenda yā ñuū Nazaret nūū ní jahnu yā. De quīvī nátātú nī nquīvi yā inī vehe īī sinagoga, tá-ni sáhá yā. De nī nacuiñī yā jā cahvi yā tutū īī. 
\p  
\v 17 De nī jēhe ndá dē tutū jā ní ntee Isaías, tēe nī nacani tūhun Yāā Dios janahán. De nī nacune yā tutū, de nī nanihīn yā nūū yósō iin tūhun, nī ncahvi yā: 
\q1  
\v 18 Espíritu maá Jētohō ō Yāā Dios íyó yā jíín nī, 
\q1 chi nī ntee yā tiñu nduhū jā nacani nī tūhun vāha nūū ndá nchivī ndāhví. 
\q1 De nī ntají yā nduhū vāji nī jíín tūhun jā nduvāha inī nchivī cúcuécá inī. 
\q1 De cachī tūhun nī nūū nchivī jā yíhí ndahá tāchī jā coo libre ji. 
\q1 De sāhá nī jā ndunijīn inī ánō nchivī jāá nduú jícūhun inī, 
\q1 de scácu nī nchivī jā ndóho ji sáhá táhán ji. 
\q1  
\v 19 De nacani nī tūhun jā ní nquenda tiempo jā sāhá Jētohō ō Yāā Dios jā váha nchivī. 
\m Cáchī tutū jā ní ncahvi yā. 
\p  
\v 20 De nī nacasī yā tutū, de nī nacuāha yā nūū tēe sátíñú inī sinagoga, de nī nūcundeē yā jā stéhēn yā tūhun nūū nchivī íyó inī sinagoga. De ndihi ji ndéhé vāha ji nūū yā. 
\p  
\v 21 De nī nquijéhé yā cáhān yā jíín ndá ji: Mitan de nī nquee ndaā tūhun cáhān tutū īī yáhá, nī jini ndá nú, ncachī yā. 
\p  
\v 22 De ndiviī ji nī jetúhún ji yā, de sáhvi inī ndá ji níni ji ndācá tūhun viī jā cáhān yā. De nī jīcā tūhún táhán ji: ¿A nsūú sēhe José cúu tēe yáhá? 
\p  
\v 23 De nī ncāhān yā jíín ndá ji: Jínī vāha nī jā jáni inī ndá nú de suni cāhān nū tūhun yátá yáhá jíín nī: Tēe tátán, sāhá tátán nú maá nú túsaá. De tūhun yáhá cáchī jā tá cúu nūū ní nasāhá vāha nī cuāhā nchivī cúhū inī ñuū Capernaum nī nīhīn nū tūhun, suni súcuán cúnī nū jā sāhá nī ñuū ō yáhá, tácua candíja ndá nú jáni inī nū, ncachī yā jíín ji. 
\p  
\v 24 De nī ncāhān cā yā: Ndāā cáhān ni jíín ndá nú, ni iin ndá tēe nácani tūhun Yāā Dios, chi nduú jétáhví nchivī ñuū maá dē nūū dē. 
\p  
\v 25 De suni ndāā cáhān ni jíín ndá nú jā ní īyo cuāhā ñahan jā ní nquendōo ndáhví inī nación maá ó Israel, tiempo jā ní īyo Elías, tēe nī nacani tūhun Yāā Dios. De tiempo ñúcuán nduú ní ncúun cuitī sāvī ūnī cuīyā yósāva, de nī īyo iin tāmā xéēn níí cáhnú nación. 
\p  
\v 26 De nduú ní ntájí Yāā Dios Elías quīhīn dē nūū ni iin ñahan viuda nación maá ó Israel, chi sa nūū iin ñahan viuda jā ndéē ñuū Sarepta ndáñúū Sidón, nī jēhēn dē nī jito dē jā ní nchajī ña. 
\p  
\v 27 De inī nación maá ó Israel suni nī īyo cuāhā tēe nī ndoho cuēhē stéhyū, tiempo jā ní īyo Eliseo, tēe nī nacani tūhun Yāā Dios. De ni iin tēe ñúcuán nduú ní ncándíja dē jā nduvāha dē sāhá Eliseo, chi sa Naamán, tēe nación Siria, nī nduvāha, ncachī yā. 
\p  
\v 28 Ñúcuán de ndá nchivī ndéē inī sinagoga, nī nquītī ndasí inī ji jā ní jini ji tūhun cáhān yā. 
\p  
\v 29 De nī nacuiñī ndá ji, de nī ntavā ji yā yātā ñúū, de cuāhān ji jíín yā xīnī yūcú nūū íyó ñuū ji, chi cúnī ji jā chindahá ji yā nincava yā cava ñúcuán. 
\p  
\v 30 Sochi nduú ní ncúu sāhá ji, chi nī nchāha yā-ni māhñú ji cuāhān yā. 
\s1 Jā ní ntavā yā tāchī inī iin tēe 
\r (Mr. 1.21‑28) 
\p  
\v 31 Ñúcuán de cuāhān Jesús ñuū Capernaum región Galilea. De quīvī nátātú nī stéhēn yā tūhun nūū ndá nchivī. 
\p  
\v 32 De nī nsāhvi inī ji nī jini ji tūhun stéhēn yā. Chi stéhēn vāha yā nūū ji, chi maá yā ndíso tíñú sīquī ndihi. 
\p  
\v 33 De inī vehe sinagoga íyó iin tēe jā ñúhún tāchī inī dē, de nī ncana cóhó dē: 
\p  
\v 34 Cujiyo ní. ¿Nūcu vāji ní nūū ndá sá, Jesús tēe ñuū Nazaret? ¿A vāji ní jā snáā ní ndá sá, á naá cúu? Ja jínī sá ní iin cúu ní, chi Sēhe īī Yāā Dios cúu ní, ncachī dē. 
\p  
\v 35 De Jesús nī ncāhān xēēn yā nūū tāchī: Casī yuhú nú de quee nú inī tēe yáhá, ncachī yā. De nī jicó cáva-ni tēe ñúcuán nūū ndá nchivī, nī nsāhá tāchī. De nī nquee-ni inī dē cuāhān, de nduú nā cuá ní nsáhá cā jíín dē. 
\p  
\v 36 De ndihi nchivī nī nchūhú ji, de nī ncāhān ji jíín táhán ji: ¿Nā tūhun cúu yáhá jā ní ncuu súcuán? Chi cúñáhnú tēe yáhá jā ndácu nīhin dē nūū ndá tāchī, de quée-ni cuāhān, ncachī ji. 
\p  
\v 37 De tūhun yā nī jītē nuu níí cáhnú región ñúcuán. 
\s1 Jā ní nasāhá vāha yā naná chíso Simón Pedro 
\r (Mt. 8.14‑15; Mr. 1.29‑31) 
\p  
\v 38 Ñúcuán de nī nquee Jesús inī vehe īī sinagoga, de cuāhān yā nī nquenda yā vehe Simón. De naná chíso Simón yíhí ndasí quīji ña. De nī ncāhān ndāhví ndá dē jíín yā jēhē ña. 
\p  
\v 39 De nī jaquīn núū yā nūū ña, de nī ncāhān yā jā ná ndíco quīji. De nī nquee-ni quīji ña, de nī nacōo ña-ni, de nī nsāhá ña jā ní nchajī yā jíín ndá dē. 
\s1 Jā ní nasāhá vāha yā cuāhā nchivī 
\r (Mt. 8.16‑17; Mr. 1.32‑34) 
\p  
\v 40 De tá nī nquēe ncandiī, de ndá nchivī jā íyó táhán ji jā cúhū ndācá nūū cuēhē, nī nquisiáha ndá ji nūū yā. De nī ntee yā ndahá yā iin iin ji, de súcuán nī nasāhá vāha yā ji. 
\p  
\v 41 De suni cuāhā nchivī nī nquee tāchī inī ji, de cána cóhó ndá tāchī: Maá ní cúu Sēhe Yāā Dios, cáchī. De nī ncāhān xēēn yā nūū ji, de nduú ní jéhe yā tūhun cāhān cā ji súcuán, chi ja jínī ndá ji jā maá yā cúu Cristo, Yāā jā ní ntají Yāā Dios. 
\s1 Jā ní nacani yā tūhun región Galilea 
\r (Mr. 1.35‑39) 
\p  
\v 42 De tá nī ntūu, de nī nquee yā cuāhān sīín yā yātā ñúū nūū nduú nchivī. De ndá nchivī nánducú ji yā, de nī nquenda ji nūū íyó yā. De jécani ji yā tácua mā cújiyo yā nūū ji. 
\p  
\v 43 De nī ncāhān yā jíín ji: Suni cánuú jā nacani nī tūhun vāha nūū ndá cā ñuū sīquī nāsa tátúnī Yāā Dios, chi suu cúu jā ní ntají yā nduhū vāji nī, ncachī yā. 
\p  
\v 44 De nī jica nuu yā níí región Galilea, nī nacani yā tūhun inī ndá vehe īī sinagoga. 
\c 5  
\s1 Jā ní nīhīn ndá dē cuāhā tiacá nī nsāhá yā 
\r (Mt. 4.18‑22; Mr. 1.16‑20) 
\p  
\v 1 De iin quīvī de íñí Jesús yuhú mar Genesaret. De nī nquenda cuāhā nchivī, nī nchitú nīhin ji nūū yā, chi cúnī ji cunini ji tūhun Yāā Dios. 
\p  
\v 2 De nī jinī yā jā íñí ūū barco ñatin yuhú mar. De ndá tēe tíin tiacá, ja nī nquee dē inī barco, náquete dē ñunu dē. 
\p  
\v 3 De nī nquīvi yā inī iin barco jā cúu barco Simón. De nī ncāhān yā jíín dē jā ná scáca yátá dē quīhīn jacū cā ichi ínī ndute. De nī jēcundeē yā, de jondē inī barco nī stéhēn yā tūhun nūū nchivī cuāhā jā íyó ji yuhú ndúté. 
\p  
\v 4 De tá nī jīnu nī stéhēn yā, de nī ncāhān yā jíín Simón: Scáca barco nū ná cóhōn nūū cūnú ndute, de squée ndá nú ñunu nú, de tiin nú tiacá, ncachī yā. 
\p  
\v 5 De nī ncāhān Simón: Maestro, níí niñū nī squée ndá sá ñunu jā tiin sá tī, de nduú ní níhīn cuitī sá ni iin tī. De jā cáchī maá ní, de ná squée tucu sá ñunu, ncachī dē. 
\p  
\v 6 De nī squée ndá dē, de nī nquīvi cuāhā ndasí tiacá, chi jondē ndúcú tēhndē ñunu dē. 
\p  
\v 7 De nī nsāhá ndahá ndá dē nūū ndá cā táhán dē jā ñúhún inī incā barco, jā ná quíji chindeé táhán jíín dē. De nī nquenda ndá dē, de nī nchuhun chitú ndá dē tī ndúū barco, de jondē ndúcú quēe barco. 
\p  
\v 8 De nī jinī Simón Pedro jā súcuán nī ncuu. De nī jēcuīñī jītí dē nūū Jesús, de nī ncāhān dē: Vāha cā cujiyo ní Señor, chi tēe íyó cuāchi cúu sá, ncachī dē. 
\p  
\v 9 Chi maá dē jíín ndá tēe íyó jíín dē, nī nchūhú dē jā ní nīhīn cuāhā dē tiacá nī nsāhá yā. 
\p  
\v 10 De suni nī nchūhú Jacobo jíín Juan, ndúū sēhe Zebedeo, chi tēe chíndeé táhán jíín Simón cúu ndúū dē. De nī ncāhān Jesús jíín Simón: Mā cúyūhú nú, chi jondē mitan de sāhá nī jā nīhīn nū cuāhā nchivī jā candíja nduhū, tá cúu nūū ní nīhīn nū cuāhā tiacá, ncachī yā. 
\p  
\v 11 Ñúcuán de tá nī nenda ndá dē jíín barco nūū ñuhun yíchí, de nī sndóo ndá dē ndihi ndatíñú dē, de nī jēcuniquīn dē yā cuāhān dē. 
\s1 Jā ní nasāhá vāha yā iin tēe ndóho cuēhē stéhyū 
\r (Mt. 8.1‑4; Mr. 1.40‑45) 
\p  
\v 12 Ñúcuán de íyó Jesús inī iin ñuū, de nī nquenda iin tēe jā ndóho cuēhē stéhyū. De nī jinī dē nūū Jesús, de nī jēcuīñī jītí dē nī ntuu dē nūū dē nūū ñūhún, de nī ncāhān ndāhví dē jíín yā: Señor, jínī sá jā cuu nasāhá vāha ní sāán de tú cúnī ní, ncachī dē. 
\p  
\v 13 Ñúcuán de nī ntee yā ndahá yā dē, de nī ncāhān yā: Cúnī ni nasāhá vāha nī ndóhó, de ná ndúvāha nú, ncachī yā. De tá nī ncāhān yā súcuán, de nī nduvāha-ni tēe ndóho cuēhē stéhyū. 
\p  
\v 14 De nī ndacu yā nūū dē jā má cāchí cuitī dē nūū ni iin. De nī ncāhān yā: Quīstéhēn nū maá nú nūū sūtū, de cundahá nú jā sōcō nū nūū Yāā Dios sīquī jā ní ndundoo nú nūū yā, tá cúu nūū ní ntatúnī Moisés janahán. De súcuán de cunī nchivī jā ní nduvāha nú, ncachī yā. 
\p  
\v 15 Sochi víhí cā nī jītē nuu tūhun yā cuāhān. De nī ncutútú cuāhā nchivī jā cunini ji tūhun jā stéhēn yā, jíín jā nasāhá vāha yā ji nūū ndācá cuēhē jā ndóho ji. 
\p  
\v 16 Sochi maá yā chi cuāhān sīín yā nūū nduú nchivī, de nī jīcān táhvī yā. 
\s1 Jā ní nasāhá vāha yā iin tēe nī nduvehlé 
\r (Mt. 9.1‑8; Mr. 2.1‑12) 
\p  
\v 17 De iin quīvī de stéhēn yā tūhun, de jacū tēe grupo fariseo jíín tēe stéhēn ley janahán, ndéē ndá dē ñúcuán. De nī nquenda dē nūū yā jā váji dē ndācá ndáñúū Galilea, jíín ndáñúū Judea, jíín ciudad Jerusalén. De poder maá Yāā Dios íyó jíín yā jā násāhá vāha yā nchivī cúhū. 
\p  
\v 18 Ñúcuán de nī nquenda jacū tēe, de ndíso ndá dē iin tēe nī nduvehlé, yósō dē nūū iin camilla. De ndúcú ndá dē squívi dē tēe ñúcuán inī vehe jā caquīn dē nūū íyó yā. 
\p  
\v 19 De nduú ní níhīn ndá dē modo jā quīvi dē jíín tēe ñúcuán, chi íyó chitú nchivī. De nī ncaa ndá dē sīquī vēhé, de nī nacune dē teja. De nī scúun dē tēe cúhū jíín camilla dē jondē nūū íyó Jesús māhñú nchivī. 
\p  
\v 20 De nī jinī Jesús jā cándíja ndá dē jā cuu nasāhá vāha yā tēe cúhū. De nī ncāhān yā jíín tēe cúhū: Lílū, ja née cáhnú inī ni nūū ndá cuāchi nú, ncachī yā. 
\p  
\v 21 Ñúcuán de ndá tēe stéhēn ley janahán jíín tēe grupo fariseo, nī nquijéhé ndá dē jáni inī dē sīquī yā: ¿Ní iin cā cúu tēe yáhá jā cáhān dē tūhun nāvāha jā quītī inī Yāā Dios? Chi nduú cā nā incā cuu cune cáhnú inī nūū cuāchi, chi mátúhún-ni Yāā Dios. 
\p  
\v 22 De nī jinī Jesús jā súcuán jáni inī ndá dē, de nī ncāhān yā: ¿Nūcu jáni inī ndá nú jā cáhān ni tūhun nāvāha? 
\p  
\v 23 De jā ndúū tūhun yáhá, ¿ní iin cúu jā víjín cā? ¿A jā cāhān ni jíín tēe cúhū: Née cáhnú inī ni nūū ndá cuāchi nú? ¿A víjín cā jā cāhān ni: Nacōo de caca nú, chi ja nī nduvāha nú, cachī ni? 
\p  
\v 24 De mitan de ná stéhēn ni jā maá nī, Yāā nī nduu tēe, ndíso tíñú nī inī ñayīví yáhá jā cune cáhnú inī ni nūū cuāchi. Sá de nī ncāhān yā jíín tēe nī nduvehlé: Cáhān ni jíín nú, nacōo de naquehen nú camilla nū de quīnohōn nū vehe nú, ncachī yā jíín dē. 
\p  
\v 25 De nī nacōo-ni tēe ñúcuán, nī jinī jínúū nchivī. De nī naquehen dē camilla jā ní nchosō dē, de cuānohōn dē vehe dē. De nácuetáhví dē nūū Yāā Dios. 
\p  
\v 26 De nī nsāhvi ndasí inī ndācá nchivī nī jinī ji, de nī ncāhān ndá ji jā vāha ndasí Yāā cúu Yāā Dios. De suni yúhú ndasí ji de cáhān ji: Mitan de nī jinī ō tiñu ñáhnú ndasí, ncachī ji. 
\s1 Jā ní ncana yā Leví 
\r (Mt. 9.9‑13; Mr. 2.13‑17) 
\p  
\v 27 Ñúcuán de nī nquee yā cuāhān yā, de nī jinī yā nūū iin tēe stútú xūhún renta, nání dē Leví, ndéē dē nūū nástútú dē xūhún renta. De nī ncāhān yā jíín dē: Cuniquīn nduhū ná cóhōn, ncachī yā. 
\p  
\v 28 De nī nacuiñī dē, de nī sndóo dē ndihi ndatíñú dē, de cuāhān dē jíín yā. 
\p  
\v 29 Sá de nī nsāhá Leví iin vico cáhnú inī vehe dē jā cúsiī inī dē jíín Jesús. De cuāhā tēe stútú xūhún renta jíín sava cā tēe, ndéē ndá dē mesa yájī dē stāā jíín yā. 
\p  
\v 30 De ndá tēe grupo fariseo jíín tēe stéhēn ley janahán, nī nquijéhé ndá dē cáhān dē sīquī ndá tēe scuáha jíín yā, de nī jīcā tūhún dē: ¿Nūcu yájī ndá nú jíhi ndá nú jíín ndá tēe stútú xūhún renta jíín ndá cā tēe sáhá cuāchi? ncachī dē. 
\p  
\v 31 De nī ncāhān Jesús: Ndá nchivī íyó vāha, nduú jíni ñúhún ji tēe tátán, chi nchivī cúhū cúu jā jíni ñúhún. 
\p  
\v 32 De nduhū chi nduú vāji nī jā cana nī nchivī jāá nduú cuāchi, jā cúu ji tá cúu nchivī íyó vāha. Chi sa vāji nī jā cána nī nchivī íyó cuāchi, jā ná nácani inī ji de sndóo ji cuāchi ji, ncachī yā. 
\s1 Jā ní jīcā tūhún ndá dē yā sīquī jā conditē inī 
\r (Mt. 9.14‑17; Mr. 2.18‑22) 
\p  
\v 33 Ñúcuán de nī ncāhān ndá dē jíín yā: Ndá tēe scuáha jíín Juan, jíín ndá tēe scuáha jíín grupo fariseo, cuāhā vuelta íyó nditē inī dē de jícān táhvī dē. De ndá tēe scuáha jíín maá ní, ¿nūcu nduú sáhá dē súcuán? Chi yájī ndá dē jíhi dē. 
\p  
\v 34 De nī ncāhān yā jíín dē: ¿A cuu conditē inī dē juni íyó cā ni jíín dē? ¿A cuu sāhá nú jā conditē inī nchivī íyó vico tándāhá juni ndéē tēe tándāhá jíín ji? 
\p  
\v 35 Sochi quiji quīvī jā cujiyo tēe tándāhá, de quīvī ñúcuán chi conditē inī ji, ncachī yā. 
\p  
\v 36 De suni nī ncāhān yā iin tūhun yátá sīquī jāá nduú quétáhán tūhun jeé jā stéhēn yā jíín ndá tūhun janahán. Ncachī yā: Ni iin nchivī nduú jéhndē ji iin pedazo sahma jéé, de nachuhun ji nūū iin sahma túhú. Chi tú súcuán, de stíví ji sahma jéé, de suni nduú quétáhán jā jēé jíín jā tūhú. 
\p  
\v 37 De nduú ni iin chúhun vino jeé inī ñii túhú. Chi tú súcuán, de vino jeé ndatá ñii, de naā vino jíín ñii. 
\p  
\v 38 Chi sa cánuú jā chuhun ji vino jeé inī ñii jéé, de súcuán de quendōo vāha ndúū. 
\p  
\v 39 De nchivī chi nduú cúnī ji sndóo ji tūhun janahán, modo jāá nduú cúnī ji coho ji vino jeé, chi jā tūhú cúu jā váha cā, jáni inī ji, ncachī yā. 
\c 6  
\s1 Jā ní jehndē ndá dē xīnī trigo quīvī nátātú 
\r (Mt. 12.1‑8; Mr. 2.23‑28) 
\p  
\v 1 De iin quīvī nátātú nī nchāha Jesús cuāhān yā nūū cáá trigo. De ndá tēe scuáha jíín yā nī jehndē dē xīnī trigo, de nī ncavā ndāhá dē, de nī nchajī dē. 
\p  
\v 2 De sava tēe grupo fariseo nī ncāhān dē: ¿Nājēhē cúu jā sáhá ndá nú tiñu jāá nduú íyó vāha jā sāhá nú quīvī nátātú, cáchī ley Moisés? ncachī dē. 
\p  
\v 3 De nī ncāhān Jesús jíín dē: ¿A nduú ní ncáhvi ndá nú tutū nāsa nī nsāhá David iin quīvī jā ní jīhī dē sōco jíín ndá tēe jā ní īyo jíín dē? 
\p  
\v 4 De nī nquīvi dē inī vehe Yāā Dios. De nī nquehen dē pan īī jā yósō nijīn nūū Yāā Dios. De nī nchajī dē, de suni nī jēhe dē nī nchajī ndá tēe íyó jíín dē. De nduú nā ley jā cajī ni iin tēe, chi maá-ni ndá sūtū cúu jā yájī. De vísō súcuán de nduú nā cuāchi ní íyo sīquī dē, ncachī yā. 
\p  
\v 5 De nī ncāhān cā yā jíín dē: Nduhū, Yāā nī nduu tēe, maá nī cúu jā tátúnī sīquī nāsa sāhá nchivī quīvī nátātú, ncachī yā. 
\s1 Jā ní nduvāha tēe nī nchīchī ndahá 
\r (Mt. 12.9‑14; Mr. 3.1‑6) 
\p  
\v 6 De incā quīvī nátātú suni nī nquīvi yā inī vehe īī sinagoga, de nī stéhēn yā tūhun. De ñúcuán íyó iin tēe nī nchīchī ndahá cuáhá dē. 
\p  
\v 7 De ndá tēe stéhēn ley janahán jíín tēe grupo fariseo, ndéhé yuhū dē yā tú nasāhá vāha yā tēe ñúcuán quīvī nátātú, tácua nīhīn dē cuāchi sīquī yā. 
\p  
\v 8 De maá yā chi jínī yā nāsa jáni inī ndá dē. De nī ncāhān yā jíín tēe nī nchīchī ndahá: Nacuiñī de cuiñi nú māhñú yáhá, ncachī yā. De nī nacuiñī dē, de nī jēcuīñī dē māhñú. 
\p  
\v 9 Ñúcuán de nī ncāhān yā jíín ndá dē: Jícā tūhún nī ndá nú iin tūhun: ¿Nāsa cáhān ley sīquī quīvī nátātú? ¿A jā sāhá vāha ó, á jā sāhá nēhén ó? ¿A jā nasāhá vāha ó nchivī ja ñatin cuū, á sāhá ó jā cuū ji? ncachī yā. 
\p  
\v 10 De ndéhé yā nūū ndá dē jā íñí dē níí xiín yā, de nī ncāhān yā jíín tēe cúhū: Scáā ndahá nú, ncachī yā. De nī scáā dē, de nī nduvāha-ni ndahá dē. 
\p  
\v 11 De ndá tēe ñúcuán nī nquītī ndasí inī dē, de nī nquijéhé ndá dē nátúhún dē sīquī Jesús, nāsa cahnī dē yā. 
\s1 Jā ní nacāji yā ūxī ūū tēe apóstol 
\r (Mt. 10.1‑4; Mr. 3.13‑19) 
\p  
\v 12 De nī ncuu jacū quīvī, de nī nquee yā cuācācān táhvī yā yucu. De níí niñū nī jīcān táhvī yā nūū Yāā Dios. 
\p  
\v 13 De tá nī ntūu, de nī ncana yā ndá tēe scuáha jíín yā. De nī nacāji yā ūxī ūū dē, de nī ncachī yā jā cuu ndá dē apóstol, chi cundiso tíñú dē jā nacani dē tūhun yā. 
\p  
\v 14 De yáhá cúu síví ndá dē: Simón jā ní nascúnaní yā dē Pedro, jíín ñanī dē Andrés, de saá-ni Jacobo jíín Juan, Felipe jíín Bartolomé, 
\p  
\v 15 Mateo, Tomás, Jacobo sēhe Alfeo, Simón tēe grupo cananista, 
\p  
\v 16 Judas ñanī Jacobo, jíín Judas Iscariote, tēe jā ní nastúu dē yā. 
\s1 Jā ní stéhēn yā nūū nchivī cuāhā 
\r (Mt. 4.23‑25) 
\p  
\v 17 De nī nuu yā yucu jíín ndá tēe ñúcuán jā scuáha jíín yā, de nī jencuiñī yā iin nduhā jíín dē. De cuāhā nchivī níí región Judea jíín ciudad Jerusalén, jíín nchivī jondē yuhú mar ñuū Tiro jíín ñuū Sidón, nī nquenda ndá ji jā cunini ji tūhun stéhēn yā, jíín jā nduvāha ji cuēhē ndóho ji. 
\p  
\v 18 De ndācá nchivī jā ñúhún tāchī inī, suni nī nduvāha ji nī nsāhá yā. 
\p  
\v 19 De ndiviī nchivī cúnī ji jā quehé ji yā, chi súcuán ndúvāha ji sáhá yā jíín poder yā. 
\s1 Tūhun nchivī nācā ndetū jíín nchivī jā xēēn cundoho 
\r (Mt. 5.1‑12) 
\p  
\v 20 De nī nūcūndēhé yā nūū ndá tēe scuáha jíín yā, de nī ncāhān yā: Nācā ndetū ndá ndóhó jā ndóho ndáhví, chi quīvi nú ñuū nūū tátúnī Yāā Dios. 
\p  
\v 21 Nācā ndetū ndá nú jā jíhī nū sōco mitan, chi quiji quīvī jā ndahā chījin nú. Nācā ndetū ndá nú jā jácu nú mitan, chi quiji quīvī jā cuācū nū. 
\p  
\v 22 Nācā ndetū ndá nú de tú quítī inī nchivī nūū nū jā síquī nduhū, Yāā nī nduu tēe, de tú squéne yichī ji ndóhó, de tú cáhān nāvāha ji nūū nū, de cáhān ji jā nchivī sáhá tiñu néhén cúu ndá nú. 
\p  
\v 23 De sāhá sīī nū inī nū quīvī jā sáhá ji súcuán, de sa víhí cā cusiī inī nū, chi cáhnú ndasí coo tāhvī nū jondē andiví. Chi suni súcuán nī nsāhá ūhvī ndá tatā ji ndá tēe nī nacani tūhun Yāā Dios jondē janahán. 
\p  
\v 24 De nācā xēēn cundoho ndá nú nchivī cuīcá, chi mitan-ni cúu jā íyó sīī inī nū. 
\p  
\v 25 Nācā xēēn cundoho ndá nú jā ní ndahā chījin nú mitan, chi quiji quīvī jā cuū nū sōco. Nācā xēēn cundoho ndá nú jā jácū nū mitan, chi quiji quīvī jā nducuécá inī nū de cuacu nú. 
\p  
\v 26 Nācā xēēn cundoho ndá nú jā jétúhún ndá nchivī ndóhó, chi suni súcuán nī jetúhún ndá tatā ji ndá tēe nī nacani tūhun stáhví jondē janahán. 
\s1 Tūhun jā cundáhví inī ō nchivī jā jínī ūhvī yóhó 
\r (Mt. 5.38‑48; 7.12) 
\p  
\v 27 De cáhān ni jíín ndá nú jā níni: Cundáhví inī nū ndá nchivī jā jínī ūhvī ndóhó, de sāhá vāha nú jíín nchivī jā quítī inī jínī ndóhó. 
\p  
\v 28 De cācān nū jā váha cuu nchivī jā cáhān nāvāha sīquī nū, de cācān táhvī nū jēhē nchivī jā cáhān nēhén nūū nū. 
\p  
\v 29 De tú ní tēe cani dē iin lado cūñu nuū nū, de vāha cā suni cuāha nú incā lado cani dē, nsūú cā jā nacuāha nú jā ndutahvī dē. De tú ní tēe cúnī dē candeē dē sōō nū, de suni cuāha nú tūhun jā quíhīn dē jíín jondē camisa nū. 
\p  
\v 30 De nā-ni nchivī jícān nūū nū de cuāha nú nūū ji. De nchivī quéhen ndatíñú nú, de mā nácān nū. 
\p  
\v 31 De tá cúu nūū cúnī nū jā sāhá vāha nchivī jíín nú, suni súcuán sāhá vāha nú ji. 
\p  
\v 32 De tú íyó mānī nū jíín maá-ni nchivī jā mānī jíín nú, ¿de nā tiñu váha cúu jā sáhá nú súcuán túsaá? Chi jondē ndá tēe sáhá cuāchi, suni íyó mānī dē jíín tēe íyó mānī jíín maá dē. 
\p  
\v 33 De tú sáhá vāha nú jíín maá-ni nchivī jā sáhá vāha jíín maá nú, ¿de nā tiñu váha cúu jā sáhá nú súcuán túsaá? Chi jondē ndá tēe sáhá cuāchi, suni súcuán sáhá ndá dē. 
\p  
\v 34 De tú cuāha núú nú nūū maá-ni nchivī jā ñúhún inī nū jā nacuāha ji nūū nū, ¿de nā tiñu váha cúu jā sáhá nú súcuán túsaá? Chi jondē ndá tēe sáhá cuāchi, suni jéhe núú dē nūū ndá cā tēe sáhá cuāchi, tácua nanihīn tucu dē. 
\p  
\v 35 Túsaá de cundáhví inī ndá nú nchivī jā jínī ūhvī ndóhó, de sāhá vāha nú ji, de cuāha núú nú nūū ji. De mā cuáha nú maá sīquī jā cani inī nū jā suni nacuāha ji nūū nū. De súcuán de cáhnú coo tāhvī nū, de stéhēn nū jā cúu nú sēhe Yāā cúñáhnú ndasí. Chi maá yā vāha inī yā jíín nchivī jāá nduú nácuetáhví nūū yā jíín nchivī jā sáhá nēhén. 
\p  
\v 36 Túsaá de cundáhví inī nū nchivī, tá cúu nūū cúndáhví inī maá Tatá nú nchivī. 
\s1 Mā cáhān ō sīquī cuāchi táhán ó 
\r (Mt. 7.1‑5) 
\p  
\v 37 Mā cáhān ndá nú sīquī cuāchi nchivī nāsa sáhá ji, tácua suni mā cáhān Yāā Dios cuāchi sīquī nū jā sáhá nú súcuán. Mā cáhān xēēn nū sīquī ji jāá nduú vāha sáhá ji, tácua suni mā cáhān Yāā Dios súcuán sīquī nū. Cune cáhnú inī nū nūū ji, de suni cune cáhnú inī yā nūū nū. 
\p  
\v 38 Cuāha nú nūū nchivī, de suni súcuán cuāha Yāā Dios nūū nū. Chi vāha ndasí cuāha yā nūū nū, chi modo jā chicuāha vāha yā, quisi yā, sāhá nīhin yā, de jondē scáa yā cuāha yā nūū nū. Chi medida jā jéhe ndá nú nūū nchivī, suni medida ñúcuán cuāha yā nūū nū, ncachī yā. 
\p  
\v 39 De nī ncāhān yā iin tūhun yátá jíín ji: Ndá tēe jā stéhēn tūhun jāá nduú ndāā, cúu dē tá cúu tēe cuáá. De iin tēe cuáá, ¿á cuu stéhēn dē ichi nūū incā tēe cuáá? ¿A nduú nincava ndúū dē inī xēhvā? 
\p  
\v 40 Iin tēe scuáha, nduú cúñáhnú dē nūū maestro dē. De tēe scuáha, tá ja nī ncutūha vāha dē, de jīnū dē cuu dē tá nūū cúu maestro dē. 
\p  
\v 41 De cuāchi táhán nú cúu modo jā ñúhún iin yācá lúlí tīnūú ji. ¿De nūcu sáhá nú cuenta jā súcuán, de nduú sáhá nú cuenta cuāchi maá nú jā cúu modo jā ñúhún iin vītū tīnūú máá nú? 
\p  
\v 42 ¿De nūcu cáhān ndá nú jíín táhán nú: Cundetu, de ná távā ni yācá jā ñúhún tīnūú nú, de nduú sáhá nú cuenta jā ñúhún iin vītū tīnūú máá nú? Tēe stáhví-ni cúu ndá nú túsaá. Xihna cā tīnūú máá nú tavā nū vītū, sá de cuu cūndēhé vāha nú jā tavā nū yācá tīnūú táhán nú. 
\s1 Jíín tiñu jā sáhá nchivī de cunī ō nāsa nchivī cúu ji 
\r (Mt. 7.16‑20; 12.33‑35) 
\p  
\v 43 Nduú íyó ñutun váha jā jéhe jāvíxī nēhén, de ni nduú íyó ñutun néhén jā jéhe jāvíxī vāha. 
\p  
\v 44 Chi jíín jāvíxī jā jéhe iin iin ñutun de jínī ō tú ñutun váha cúu. Chi nduú cándeē ō higo xīnī ñutun íñú, de ni nduú cándeē ō uva xīnī yūcū zarza. 
\p  
\v 45 De saá-ni cúu tēe vāha, chi cáhān dē tūhun váha, chi vāha ánō dē. De tēe nēhén cáhān dē tūhun nēhén, chi cánēhén ánō dē. Chi nāsa íyó ánō nchivī, de cúsá ñúcuán cúu jā cáhān ji. 
\s1 Tūhun sīquī ūū vehe 
\r (Mt. 7.24‑27) 
\p  
\v 46 ¿Nājēhē cúu jā cáhān yíñúhún ndá nú jíín nī: Jētohō sá, cáchī nū, de nduú squíncuu ndá nú tiñu jā ndácu nī? 
\p  
\v 47 Ndācá nchivī jā váji nūū ni de níni ji tūhun cáhān ni de squíncuu ji, ná stéhēn ni nūū nū nāsa cúu ji: 
\p  
\v 48 Cúu ji tá cúu iin tēe jā ní jaquīn dē vehe dē, de nī jete cúnú dē jondē nī nīhīn dē toto, de nī nchisó dē sīquī. De tá nī ndaa ndute yúte, de nī nchindahá vehe ñúcuán, de nduú ní ncándā cuitī sāhá, chi sīquī toto yósō. 
\p  
\v 49 Sochi ndá nchivī jā jíni tūhun jā cáhān ni, de nduú squíncuu ji, cúu ji tá cúu iin tēe jā ní jaquīn dē vehe dē nūū ñūhún, de nduú yítuu jēhē. De tá nī ndaa ndute yúte, de nī nchindahá vehe ñúcuán, de nī scócáva-ni, de nī naā ndihi-ni vehe, ncachī yā jíín ndá ji. 
\c 7  
\s1 Jā ní nasāhá vāha yā mozo capitán 
\r (Mt. 8.5‑13) 
\p  
\v 1 De tá nī jīnu nī ncāhān yā nī jini nchivī, de cuāhān yā ñuū Capernaum. 
\p  
\v 2 De iin tēe nación Roma jā cúu capitán, íyó iin mozo dē jā mānī ndasí dē jíín. De mozo ñúcuán cúhū ji de ja ñatin cuū ji. 
\p  
\v 3 De nī jini capitán tūhun Jesús. De nī ntají dē jacū tēe ñáhnú jā ndácu nūū nchivī hebreo, cuāhān dē nūū yā jā cāhān ndāhví dē jíín yā jā ná quíji yā nasāhá vāha yā mozo dē. 
\p  
\v 4 De nī nquenda ndá tēe ñúcuán nūū Jesús, de nī ncāhān ndāhví ndasí dē jíín yā: Chindeé ní tēe cúu capitán, chi tēe vāha cúu dē. 
\p  
\v 5 Chi mānī dē jíín nación maá ó, de maá dē nī ndacu tiñu jā ní ncuvāha iin vehe īī sinagoga jā cuu ndācá ó, ncachī ndá dē. 
\p  
\v 6 Ñúcuán de cuāhān Jesús jíín ndá dē. De tá nī ncuñatin yā vehe capitán, de nī ntají dē jacū amigo dē cuātahān dē yā. De nī ncāhān ndá dē jíín yā: Cáchī capitán jāá nduú cúnī dē jā sāhá téñú dē ní, Señor, chi nduú cúñáhnú dē jā quíhīn ní quīvi ní vehe dē. 
\p  
\v 7 Jā ñúcuán nduú ní nsáhá ñáhnú dē maá dē jā quiji dē nūū ní, cáchī dē. De maá jā cāhān ní-ni, de ná ndúvāha mozo dē, cáchī dē. 
\p  
\v 8 Chi maá dē suni ndíso tíñú dē nī nsāhá ndá tēe cúñáhnú cā. De cúñáhnú dē nūū ndá soldado dē, cáchī dē. De tú cāhān dē jíín iin tēe jā ná quíhīn dē, de cuāhān dē. De tú cāhān dē jíín incā tēe jā ná quíji dē, de quíji dē. De tú ndácu dē iin tiñu nūū mozo dē, de sáhá ji, cáchī dē, ncachī ndá tēe ñúcuán jíín yā. 
\p  
\v 9 De tá nī jini Jesús tūhun yáhá, de nī nsāhvi inī yā. De nī ndicó cóto yā, de nī ncāhān yā jíín ndá nchivī cuāhā jā níquīn yātā yā: Ndāā cáhān ni jíín ndá nú jā juni nación maá ó Israel, nduú ní níhīn ni ni iin nchivī jā cándíja nīhin súcuán, tá cúu nūū cándíja tēe yáhá, vísō tēe nación jāá nduú jínī tūhun Yāā Dios cúu dē, ncachī yā. 
\p  
\v 10 De ndá tēe jā ní ntají capitán nūū yā, nī nenda ndá dē vehe, de nī jinī dē ja nī nduvāha mozo ñúcuán. 
\s1 Jā ní nastécū yā sēhe yií ñahan viuda 
\p  
\v 11 Ñúcuán de cuāhān yā iin ñuū nání Naín. De ndá tēe scuáha jíín yā, jíín nchivī cuāhā, suni cuāhān ji jíín yā. 
\p  
\v 12 De tá nī ncuñatin yā yuhú ñúū, de ñúcuán nī nquee nchivī jā quíchuhū ji iin tēe suchí jā ní jīhī. De mátúhún ji-ni nūū naná ji, de ñahan viuda cúu ña. De cuāhā nchivī ñuū ñúcuán vāji jíín ña. 
\p  
\v 13 De tá nī jinī maá Jētohō ō nūū ña, de nī ncundáhví inī yā ña, de nī ncāhān yā jíín ña: Mā cuācú ní, ncachī yā. 
\p  
\v 14 Ñúcuán de nī jīnū yā jondē nūū ndīyi, de nī ntiin yā jātūn. De nī jencuiñī ndá tēe ndíso. De nī ncāhān yā jíín sūchí jā ní jīhī: Cáhān ni ndóhó, nacōo lílū, ncachī yā. 
\p  
\v 15 Ñúcuán de nī nūcundeē-ni sūchí jā ní jīhī, de nī nquijéhé ji nácahān ji. De nī nasiáha yā ji nūū naná ji. 
\p  
\v 16 De ndiviī nchivī nī nchūhú ji nī jinī ji, de nī ncāhān ji jā vāha ndasí Yāā cúu Yāā Dios. De cáhān ji: Māhñú ndācá ó nī nquenda iin tēe cúñáhnú jā nácani tūhun Yāā Dios. De suni cáhān ji: Maá Yāā Dios nī nquijéhé yā chíndeé yā nchivī yā, ncachī ji. 
\p  
\v 17 De nī jītē nuu tūhun yā níí cáhnú región Judea jíín ndācá región ñatin ñúcuán. 
\s1 Jā ní ntají Juan ūū tēe nūū yā 
\r (Mt. 11.2‑19) 
\p  
\v 18 De yíhí Juan vecāa, de ndá tēe scuáha jíín dē nī ncachī tūhun nūū dē jā súcuán nī ncuu ndá tiñu yáhá. 
\p  
\v 19 De nī ncana Juan ūū tēe scuáha jíín dē, de nī ntají dē tēe ñúcuán cuāhān dē nūū Jesús, tácua cātūhún dē yā tú maá yā cúu ndija Cristo jā ní ncachī Yāā Dios jā tají yā, á jā cundetu dē quiji incā tēe cuu Cristo. 
\p  
\v 20 De nī nquenda ndúū dē nūū yā, de nī ncāhān dē: Juan tēe scuénduté nī ntají dē ndúū sá vāji sá cātūhún sá ní tú maá ní cúu Cristo jā cáchī tutū jā quiji, á cundetu ó incā tēe jā quiji, ncachī dē. 
\p  
\v 21 De maá hora ñúcuán nī nasāhá vāha yā cuāhā nchivī cúhū, jíín nchivī ndóho ndá cuēhē xēēn, jíín nchivī ñúhún tāchī inī. De suni cuāhā nchivī cuāá, nī ndunijīn tīnūú ji nī nsāhá yā. 
\p  
\v 22 De nī ncāhān yā jíín ndúū dē: Cuáhán de cachī tūhun nú nūū Juan ndācá tiñu jā ní jinī nū jíín jā ní jini nú. De cachī nū jā nchivī cuāá núne tīnūú ji, de nchivī cojo nácaca ji, de nchivī ndóho cuēhē stéhyū ndúvāha ji, de nchivī sōhó núne sōho ji, de nchivī jíhī nátecū ji sáhá nī. De suni nácani nī tūhun nūū nchivī ndāhví jā scácu Yāā Dios ánō ji. 
\p  
\v 23 De nācā ndetū tēe jā má nácani yátá inī dē jā nduhū cúu Cristo. Súcuán cachī nū nūū Juan, ncachī yā jíín ndúū dē. 
\p  
\v 24 De tá cuānohōn ndúū tēe jā ní ntají Juan, de nī nquijéhé Jesús cáhān yā tūhun Juan jíín nchivī: ¿Nā cuá cúu jā ní jēndēhé ndá nú nūū ñuhun tíhá? ¿A iin tēe jáni iin jáni ūū inī jā cúu tá cúu itē jā cándā sáhá tāchī? 
\p  
\v 25 De tú nduú, ¿de nā cuá cúu jā ní jēndēhé ndá nú túsaá? ¿A iin tēe jā cúnī cuñáhnú jā ñúhún sahma fino? Nduú, chi jínī ndá nú jā ndá tēe ñúhún sahma fino de ndúcú ndācá jā cúsiī inī, níí maá-ni inī vehe rey ndéē ndá dē. 
\p  
\v 26 ¿De nā cuá cúu jā ní jēndēhé ndá nú túsaá? ¿A iin tēe nácani tūhun Yāā Dios? Cáhān ni jíín nú jā suu nī jēndēhé nú. De cúñáhnú cā Juan yáhá nsūú cā ndá cā tēe jā ní nacani tūhun Yāā Dios. 
\p  
\v 27 Chi tūhun Juan cúu jā yósō nūū tutū īī: 
\q1 Tají nī tēe nacani tūhun nī, cosō nūú dē ichi núū Cristo, 
\q1 tácua coo tūha nchivī jā quenda yā. 
\m Ncachī Yāā Dios, cáchī tutū. 
\p  
\v 28 De cáhān ni jíín ndá nú jā inī ñayīví yáhá cúñáhnú cā Juan tēe scuénduté nsūú cā ndá cā tēe jā íyó inī ñayīví. De vísō súcuán de ndá nchivī jā núu cā inī ñuū nūū tátúnī Yāā Dios, cúñáhnú cā ji nsūú cā Juan, ncachī yā. 
\p  
\v 29 De ndācá nchivī jíín ndá tēe stútú xūhún renta, tá nī jini ji tūhun cáhān yā, de nī jetáhví ji jā Yāā ndāā cúu Yāā Dios, chi ja nī jenduté ji nūū Juan. 
\p  
\v 30 Sochi ndá tēe grupo fariseo jíín tēe stéhēn ley janahán, nduú ní jétáhví dē tūhun jā cúnī Yāā Dios sāhá yā jā váha dē, chi nduú ní jénduté ndá dē nūū Juan. 
\p  
\v 31 De nī ncāhān cā maá Jētohō ō: Yáhá cáchī ni iin tūhun yátá tácua cunī ndá nú nāsa íyó nchivī tiempo mitan. 
\p  
\v 32 Cúu ji tá cúu ndá sūchí lúlí jā ndéē ji nūū yáhvi cásíquí ji. De cána jee ji nūū táhán ji: Nī ntivī ndá nī tūyōó nūū ndá nú, de nduú ní jíta jéhé nú. De nī jita ndá nī yaā jā cuécá jíta, de nduú ní jácu nú, cáchī ndá ji. De tá cúu ndá sūchí ñúcuán jāá nduú ní jétahān inī ji ni iin ni incā, súcuán cúu ndá nú. 
\p  
\v 33 Chi nī nquiji Juan tēe scuénduté, de cuāhā vuelta nī īyo nditē inī dē, chi nduú ní nchájī dē stāā de nduú ní jíhi dē vino. De nduú ní jétahān inī ndá nú, chi nī ncāhān nū jā ñúhún tāchī inī dē. 
\p  
\v 34 De nī nquenda maá nī, Yāā nī nduu tēe, de yájī ni jíhi nī, de suni nduú jétahān inī ndá nú, de scáa nú cā chi cáhān nū jā maá-ni jā yájī ni jíhi nī vino. De quétáhán nī jíín ndá tēe stútú xūhún renta jíín ndá cā tēe sáhá cuāchi, cáchī ndá nú. 
\p  
\v 35 De tú cúndíchí iin tēe jíín tūhun Yāā Dios, de jíín tiñu sáhá dē de jínī ndá cā tēe ndíchí jā ndíchí dē, ncachī yā. 
\s1 Jā íyó Jesús vehe Simón tēe fariseo 
\p  
\v 36 De iin tēe grupo fariseo nī ncana dē Jesús jā cajī yā stāā jíín dē. De nī jēhēn yā vehe dē, de nī jēcundeē yā mesa jā cajī yā stāā. 
\p  
\v 37 Ñúcuán de iin ñahan sáhá cuāchi, ndéē ña ñuū ñúcuán, de nī jinī ña jā ní jīnū Jesús vehe tēe fariseo, yájī yā stāā. De nī nquiji ña jíín iin frasco yūū luu jā ñúhún chitú aceite perfume. 
\p  
\v 38 De nī jēcuīñī jītí ña nūū jéhē yā, de jácu ña. De nī nquijéhé ña sáchíi ña jēhē yā jíín ndute tínūú ña, de nī nasíchī ña jíín ixi xínī ña. De nī ntechuhú ña jēhē yā, de nī nchihi ña perfume. 
\p  
\v 39 De tēe fariseo jā ní ncana dē yā, nī jinī dē jā súcuán nī nsāhá ña, de nī jani inī dē: Tú tēe nácani tūhun Yāā Dios cúu tēe yáhá, de cunī dē nāsa ñahan cúu ñahan yáhá jā quéhé ña dē, chi ñahan sáhá cuāchi cúu ña, jáni inī dē. 
\p  
\v 40 Ñúcuán de nī ncāhān Jesús jíín dē: Simón, cúnī ni cāhān ni jíín nú iin tūhun. De nī ncāhān maá dē: Cāhān ní Maestro. 
\p  
\v 41 De nī ncāhān Jesús: Iin tēe jéhe núú xūhún, nī īyo ūū tēe ndíta nūū dē. Iin dē ndíta ūhūn ciento xūhún jā nání denario, de incā dē ndíta ūū xico ūxī denario. 
\p  
\v 42 De nduú nā cuá névāha ndúū tēe ñúcuán jā nachunáá dē. De tēe jéhe núú xūhún nī nee cáhnú inī dē nūū ndúū tēe ñúcuán. Túsaá de cachī nū: Jā ndúū tēe ñúcuán, ¿ní iin dē cúu jā coo manī cā jíín dē? ncachī yā. 
\p  
\v 43 De nī ncāhān Simón: Jáni inī sá jā tēe nī ndita cuāhā cā, ncachī dē. De nī ncāhān yā: Ndāā cáhān nū, ncachī yā. 
\p  
\v 44 De ndéhé yā nūū ñahan ñúcuán, de nī ncāhān cā yā jíín Simón: ¿A ndéhé nú tá sáhá ñahan yáhá? Jā ní nquenda nī vehe nú, de nduú ní jéhe nú ndute jā ndundoo jēhē ni, tá cúu nūū íyó costumbre. De ñahan yáhá nī nsāhá chíi ña jēhē ni jíín ndute tínūú ña, de nī nasíchī ña jíín ixi xínī ña. 
\p  
\v 45 De nduú ní ntéchuhú nú nduhū, tá cúu nūū íyó costumbre. De ñahan yáhá, jondē nī nquīvi nī vehe nú, de nduú jéncuiñī ña jā téchuhú ña jēhē ni. 
\p  
\v 46 De nduú ní nchíhi nú aceite xīnī ni, tá cúu nūū íyó costumbre. De ñahan yáhá nī nchihi ña aceite perfume jēhē ni. 
\p  
\v 47 Túsaá de cáhān ni jíín nú jā ní stéhēn ña jā ndasí íyó mānī ña jíín nī sīquī jā née cáhnú inī ni nūū ndācá cuāchi ña, vísō cuāhā cúu. Sochi tú née cáhnú inī ni nūū nchivī jā íyó jacū-ni cuāchi, de jacū-ni stéhēn ji jā mānī ji jíín nī, ncachī yā. 
\p  
\v 48 De nī ncāhān yā jíín ña: Ja née cáhnú inī ni nūū ndācá cuāchi nú, ncachī yā. 
\p  
\v 49 Ñúcuán de ndá nchivī yájī stāā jíín yā, nī nquijéhé ndá ji cáhān ji: ¿Ní iin cā cúu tēe yáhá jā cáhān dē jā née cáhnú inī dē nūū cuáchi? ncachī ji. 
\p  
\v 50 Sochi Jesús nī ncāhān cā yā jíín ñahan ñúcuán: Nī ncandíja nú nduhū, de jā ñúcuán cúu jā ní scácu nī ndóhó nūū cuáchi nú. Cuáhán de ndusiī inī nū, ncachī yā. 
\c 8  
\s1 Tūhun ndá ñahan jā jíto ña yā 
\p  
\v 1 Ñúcuán de nī ncuu jacū quīvī, de nī jica nuu Jesús ndācá ñuū nāhnú jíín ñuū lulí. De nácani yā tūhun vāha, de cáchī yā nāsa tátúnī Yāā Dios. De ndihúxī ūū tēe cúu apóstol, suni jíca dē jíín yā. 
\p  
\v 2 De suni íyó jacū ñahan jíca jíín yā, jā ní ntavā yā tāchī inī sava ña, de nī nasāhá vāha yā sava ña jā ndóho cuēhē. De iin ña cúu María ñuū Magdala, de inī ñahan ñúcuán nī ntavā yā ūjā tāchī. 
\p  
\v 3 De incā ña cúu Juana, ñasíhí Chuza, tēe ndíso tíñú inī vehe Herodes. De incā ña cúu Susana, jíín cuāhā cā ñahan jā chíndeé ña yā jéhe ña ndācá jā jíni ñúhún yā jíín ndá dē. 
\s1 Tūhun yátá tēe jítē tatā 
\r (Mt. 13.1‑9; Mr. 4.1‑9) 
\p  
\v 4 De cuāhā nchivī ndācá ñuū ñúcuán nī nquenda ji nūū Jesús. De nī ncutútú cuāhā ndasí nchivī, de nī ncāhān yā iin tūhun yátá nūū ndá ji: 
\p  
\v 5 Iin tēe jítē tatā, nī nquee dē jā cutē dē. De tá nī nquijéhé dē jítē dē, de jacū tatā nī jītē yuhú íchí, de nī jāñū nchivī sīquī, de nī nchajī-ni ndá saā. 
\p  
\v 6 De jacū cā nī jītē nūū ñuhun yúū. De nī ntāhvī, de nī nchīchī-ni, chi nduú íyó cuāhā cōhyo. 
\p  
\v 7 De jacū cā tatā nī jītē māhñú nūū cáá niquin iñu. De iin nuú-ni nī ntāhvī iñu jíín, de nī jasī nūū. 
\p  
\v 8 De sava nī jītē nūū ñuhun váha. De tá nī ntāhvī, de nī jēhe cuāhā nūnī, chi iin iin tatā nī jēhe jondē ciento, ncachī yā. Ñúcuán de nī ncāhān jee yā: Ndá ndóhó jā níni, tee sōho vāha nú, ncachī yā. 
\s1 Nājēhē cúu jā cáhān yā maá-ni tūhun yátá 
\r (Mt. 13.10‑17; Mr. 4.10‑12) 
\p  
\v 9 De ndá tēe scuáha jíín yā nī jīcā tūhún dē yā nā cuá cáchī tūhun yátá yáhá. 
\p  
\v 10 De nī ncāhān yā: Ndá ndóhó, chi sáhá Yāā Dios jā cuu jīcūhun inī nū tūhun jā ní nchiyuhū yáhá, nāsa quívi nchivī ndahá Yāā Dios jā tatúnī yā nūū ji. Sochi sava cā nchivī chi maá-ni jíín tūhun yátá cáhān ni jíín ji, tácua vísō ndéhé ji de quéndōo ji modo jāá nduú jínī ji. De vísō jíni jíín sóho ji, de mā jícūhun inī ji. 
\s1 Jā ní ncachī cājí yā tūhun yátá tēe jítē tatā 
\r (Mt. 13.18‑23; Mr. 4.13‑20) 
\p  
\v 11 De súcuán cúu jā cáhān tūhun yátá yáhá: Tatā ñúcuán cúu tūhun Yāā Dios. 
\p  
\v 12 De tatā jā ní jītē yuhú íchí cúu tá cúu ndá nchivī jā jíni tūhun, sochi quénda-ni tāchī cúñáhnú, de cándeē tūhun inī ánō ji, tácua mā cándíja ji de mā cácu ji sāhá yā. 
\p  
\v 13 De tatā jā ní jītē nūū ñuhun yúū cúu tá cúu ndá nchivī jā jíni tūhun, de jétáhví ji de cúsiī inī ji jíín. Sochi nduú cúcutú tūhun inī ánō ji, de jacū-ni quīvī cándíja ji. De tá quiji tūndóhó sīquī ji, de jíca yátá ji. 
\p  
\v 14 De tatā jā ní jītē māhñú niquin iñu cúu tá cúu nchivī jíni tūhun, de cuāhān ndá ji de cútéñú ji jíín tiñu ji de cúnī ji cucuícá ji de cusiī inī ji. De nduú jíja ji jíín tūhun yā. 
\p  
\v 15 De tatā jā ní jītē nūū ñuhun váha cúu tá cúu ndá nchivī jíni tūhun, de tíin vāha ji, chi íyó vāha íyó ndāā ánō ji. De jíja ji jíín tūhun yā, chi cándíja vāha ji. 
\s1 Tūhun yátá sīquī lámpara 
\r (Mr. 4.21‑25) 
\p  
\v 16 Tá scuíquīn nchivī iin lámpara, de nduú jásī ji ni iin sīquī, de ni nduú chíhi ji chījin jīto. Chi sa jáni ji nūū sūcún, tácua cutūu nūū ndá nchivī jā quívi vehe. 
\p  
\v 17 De suni súcuán, nduú íyó ni iin tūhun yíyuhū jā má cūní nchivī, chi ndihi-ni tūhun jā cáhān ji natūu nijīn de cunī nchivī. 
\p  
\v 18 Túsaá de cunini vāha ndá nú, chi nchivī ja jícūhun inī, stéhēn cā yā nūū ji. Sochi nchivī jāá nduú cándíja, chi maá jacū jā jáni inī ji jā jínī ji, de sa naā, ncachī yā. 
\s1 Tūhun naná yā jíín ñanī yā 
\r (Mt. 12.46‑50; Mr. 3.31‑35) 
\p  
\v 19 Ñúcuán de nī nquenda naná yā jíín ndá ñanī yā nūū íyó yā. De nduú ní ncúu quīvi ndá ña nūū yā, sīquī jā íyó chitú nchivī. 
\p  
\v 20 De nī ncachī tūhun iin nchivī nūū yā: Naná ní jíín ndá ñanī ní íñí ña tāvēhé, de cāhān ña jíín ní cúnī ña, ncachī ji. 
\p  
\v 21 De nī ncāhān maá yā: Suni naná nī jíín ñanī ni cúu ndá nchivī níni tūhun Yāā Dios de squíncuu ji, ncachī yā jíín ji. 
\s1 Jā ní jencuiñī tāchī níhin jíín mar nī nsāhá yā 
\r (Mt. 8.23‑27; Mr. 4.35‑41) 
\p  
\v 22 De iin quīvī nī nquīvi yā iin barco jíín ndá tēe scuáha jíín yā, de nī ncāhān yā jíín dē: Ná yáha ó cōhōn incā lado mar. De nī scáca ndá dē barco cuāhān dē. 
\p  
\v 23 De juni scáca dē barco de nī nquīxīn yā. De nī jīquīhi iin tāchī níhin nūū mar. De ja ñatin chitú ndute inī barco, de ndúcú quēe barco. 
\p  
\v 24 De nī sndóto ndá dē yā, de nī ncāhān dē: Maestro, Maestro, mitan de quēe ó chījin ndute de naā ō, ncachī dē. De nī nacuiñī yā, de nī ncāhān yā nūū tāchī níhin jíín nūū mar. De ndihi nī jencuiñī, de nī ncuu nañíí-ni. 
\p  
\v 25 De nī ncāhān yā jíín ndá tēe scuáha jíín yā: ¿Nūcu nduú cándíja ndá nú? De ndá máá dē chi nī nchūhú ndasí dē, de sáhvi inī dē, de cáhān dē jíín ndá táhán dē: ¿Ní iin cā cúu tēe yáhá jā jondē nūū tāchī níhin jíín nūū ndūté tátúnī dē, de jétáhví jā cáhān dē? ncachī ndá dē. 
\s1 Tēe ñuū Gadara jā ndóho tāchī 
\r (Mt. 8.28‑34; Mr. 5.1‑20) 
\p  
\v 26 Ñúcuán de nī nquenda yā jíín ndá dē región Galilea, de cuāhān yā región Gadara jā íyó incā lado mar Galilea. 
\p  
\v 27 De tá nī nuu yā nūū ñuhun yíchí, de iin tēe ñuū ñúcuán nī nquenda dē nūū yā. De ja nī ncuu cuāhā cuīyā jā ñúhún cuāhā tāchī inī dē. De nduú ñúhún cuitī dē sahma, de ni nduú ndéē dē vehe, chi sa māhñú nūū yíyuhū ndīyi ndéē dē. 
\p  
\v 28 De tá nī jinī dē nūū Jesús, de nī jēcuīñī jītí dē nūū yā, de nī ncana cóhó dē: ¿Nūcu vāji ní nūū sá, Jesús Sēhe Yāā Dios, Yāā cúñáhnú ndasí? Cáhān ndāhví sá jíín ní jā má sndóho ní sāán. 
\p  
\v 29 Súcuán nī ncāhān dē, chi ja nī ndacu yā nūū ndá tāchī jā ná quée inī dē. De ja nī ncuu cuāhā vuelta jā ní nsāhá xēēn tāchī dē. De nī nuhnī ndahá dē jēhē dē jíín cadena nī nsāhá nchivī, tácua nduú nā cuá sāhá dē. De ndihi-ni jéhndē dē, de jínu dē jéhēn dē nūū ñuhun tíhá sáhá ndá tāchī. 
\p  
\v 30 De Jesús nī jīcā tūhún yā dē: ¿Nā cuá nāní nú? De nī ncāhān dē: Legión nání sá. De nī ncāhān dē jā súcuán nání dē, chi ñúhún cuāhā tāchī inī dē. 
\p  
\v 31 De nī ncāhān ndāhví ndá tāchī ñúcuán jíín yā jā má tājí yā ji cundasī ji maá yavī cūnú ndasí. 
\p  
\v 32 De yucu ñúcuán íyó cuāhā quinī jítu tī. De ndá tāchī nī ncāhān ndāhví jíín yā jā ná cuáha yā tūhun quīvi ndá inī quinī. De nī jēhe yā tūhun. 
\p  
\v 33 De nī nquee ndá tāchī inī tēe ñúcuán, de nī nquīvi inī quinī. De ndá quinī nī jinu tī nī nincava tī iin yuhú cává, de nī nquēe tī inī mar, de nī jīhī tī nūū ndūté. 
\p  
\v 34 De ndá tēe jíto tī, nī jinī dē jā súcuán nī ncuu, de nī nchūhú ndá dē. De nī jinu dē cuācachī tūhun dē nūū ndá nchivī ñuū jíín ndá rancho. 
\p  
\v 35 De nī jēhēn ndá nchivī nī jēndēhé ji nāsa nī ncuu. De nī nquenda ji nūū íyó Jesús. De nī jinī ji nūū tēe jā ní nquee ndá tāchī inī, ndéē dē nūū jéhē Jesús, de ñúhún dē sahma, de ja nī nducájí xīnī dē. De nī nchūhú ndá nchivī. 
\p  
\v 36 De ndá tēe jā ní jinī, nī nacani dē tūhun nūū nchivī, nāsa nī ncuu jā ní nduvāha tēe jā ní ñuhun tāchī inī. 
\p  
\v 37 Ñúcuán de ndá nchivī níí región Gadara, nī nquijéhé ji cáhān ndāhví ji jíín yā jā ná cújiyo yā quīhīn yā, chi yúhú ndasí ji. De nī ndīvi yā inī barco jā quínohōn yā. 
\p  
\v 38 De tēe jā ní nquee tāchī inī, nī ncāhān ndāhví dē jíín yā jā cuāha yā tūhun quīhīn dē jíín yā. Sochi Jesús nī ncāhān yā jā ná quéndōo dē, de ncachī yā: 
\p  
\v 39 Cuánohōn vehe nú, de nacani nú tūhun nāsa ñáhnú ndasí tiñu nī nsāhá Yāā Dios ndóhó, ncachī yā jíín dē. De cuāhān dē, de nī nacani dē tūhun níí ñuū ñúcuán jā nāsa ñáhnú ndasí tiñu nī nsāhá Jesús jíín dē. 
\s1 Tūhun sēhe síhí Jairo jíín ñahan jā ní nquehé sahma yā 
\r (Mt. 9.18‑26; Mr. 5.21‑43) 
\p  
\v 40 De tá nī nenda Jesús incā lado mar, de ndá nchivī nī ncusiī inī ji jā ní nenda yā, chi ndihi ji ndétu ji yā. 
\p  
\v 41 De nī nquenda iin tēe cúñáhnú inī vehe īī sinagoga, nání dē Jairo. De nī jēcuīñī jītí dē nūū jéhē yā, de nī ncāhān ndāhví dē jā ná quíhīn yā jíín dē vehe dē. 
\p  
\v 42 Chi íyó iin sēhe síhí dē jā mátúhún ji-ni nūū dē, de íyó ji tá ūxī ūū cuīyā. De sūchí ñúcuán ja ñatin cuū ji. De cuāhān yā jíín dē, de cuāhā nchivī níquīn ji yā, de nī nchitú nīhin ji níí xiín yā cuāhān ji. 
\p  
\v 43 De māhñú ndá nchivī cuāhān iin ñahan cúhū, de ja nī ncuu ūxī ūū cuīyā ndóho ña cuēhē játi nīñī ña. De nī jāxīn ña ndihi jā névāha ña jíín tēe tátán, de nduú ní ndúvāha ña sāhá ni iin dē. 
\p  
\v 44 De nī nquenda ña ichi chátā Jesús, de nī nquehé ña yuhú sáhmá yā. De nī jencuiñī-ni jā játi nīñī ña. 
\p  
\v 45 Ñúcuán de nī ncāhān Jesús: ¿Ní iin nī nquehé sahma nī? ncachī yā. De ndiviī ji nī ncāhān jāá nduú ní nquéhé ji. De Pedro jíín ndá tēe íyó jíín dē, nī ncāhān dē: Maestro, ndéhé ní jā nchivī cuāhā yáhá nī nchitú nīhin ji xiín ní, de cáquīhi ji níhín, de mitan jícā tūhún ní ní iin nī nquehé sahma ní. 
\p  
\v 46 De nī ncāhān Jesús: Nduú chi iin nchivī nī nquehé sahma nī, chi nī jinī ni jā jíín fuerza ni de nī nduvāha iin nchivī, ncachī yā. 
\p  
\v 47 De nī jinī ñahan ñúcuán jāá nduú ní ncúu coo yuhū jā ní nsāhá ña. De quísi ña nī nquenda ña, de nī jēcuīñī jītí ña nūū jéhē yā. De jínī jínúū ndá nchivī, de nī ncachī cājí ña nājēhē cúu jā ní nquehé ña yuhú sáhmá yā, jíín jā ní nduvāha ña-ni. 
\p  
\v 48 De nī ncāhān yā jíín ña: Tíhī, nī ncandíja nú jā cuu nasāhá vāha nī ndóhó, de jā ñúcuán nī nduvāha nú. Cuáhán de ndusiī inī nū, ncachī yā. 
\p  
\v 49 De juni cáhān cā yā súcuán, de nī nquenda iin tēe ndéē vehe Jairo, tēe cúñáhnú inī vehe īī sinagoga. De nī ncachī dē nūū Jairo: Ja nī jīhī sēhe síhí ní. De mā sátéñú ní cā Maestro, ncachī dē. 
\p  
\v 50 De nī jini Jesús tūhun yáhá, de nī ncāhān yā jíín Jairo: Mā cúyūhú nú, chi candíja nú-ni, de nastécū ni sēhe nú, ncachī yā. 
\p  
\v 51 De nī jīnū yā vehe, de nduú ní jéhe yā tūhun jā quīvi ndá nchivī jíín yā, chi maá-ni Pedro jíín Jacobo jíín Juan, jíín tatá naná sūchí ñúcuán. 
\p  
\v 52 De cúcuécá inī ndá nchivī ndéē inī vehe, de jácu ji jēhē sūchí ñúcuán. Sochi nī ncāhān yā: Mā cuācú ndá nú. Chi ñahan lúlí ñúcuán nduú ní jíhī ji, chi quíxīn ji-ni, ncachī yā. 
\p  
\v 53 De nī jācū catá ndá ji jā ní ncāhān yā, chi jínī ji jā ní jīhī sūchí ñúcuán. 
\p  
\v 54 De nī ntiin yā ndahá ji, de nī ncāhān jee yā jíín ji: Tíhī, nacuiñī, ncachī yā. 
\p  
\v 55 De nī natecū ji de nī nacuiñī ji-ni. De nī ndacu yā jā ná cuáha ndá jā cajī ji. 
\p  
\v 56 De nī nsāhvi ndasí inī tatá ji naná ji ndéhé dē. De nī ndacu nīhin yā nūū dē jā má cāchí dē nūū ni iin jā súcuán nī ncuu. 
\c 9  
\s1 Jā ní ntají yā ndihúxī ūū dē cuānacani dē tūhun 
\r (Mt. 10.5‑15; Mr. 6.7‑13) 
\p  
\v 1 De nī nastútú Jesús ndihúxī ūū tēe scuáha jíín yā, de nī nsāhá yā jā cundiso tíñú dē de coo poder dē jā tavā dē ndá tāchī inī nchivī, jíín jā nasāhá vāha dē nchivī cúhū. 
\p  
\v 2 De nī ntají yā ndá dē jā nacani dē tūhun nāsa tátúnī Yāā Dios, jíín jā nasāhá vāha dē nchivī cúhū. 
\p  
\v 3 De nī ncāhān yā jíín dē: Mā cuīsó nú jā cuetíñú nú ichi, ni garrote, ni ñunu, ni stāā, ni xūhún. De quīhīn nū jíín iin-ni camisa, de mā cuīsó nú incā. 
\p  
\v 4 De nā-ni vehe quīvi ndá nú, de ñúcuán cundeē nū jondē quee tucu nú quīhīn nū incā ñuū. 
\p  
\v 5 De tú iin ñuū nduú jétáhví ji ndóhó, de quee ndá nú ñúcuán, de scóyo nú tīcāchāā jēhē nū, chi suu cúu jā stéhēn nū jā íyó cuāchi ji jāá nduú ní jétáhví ji, ncachī yā. 
\p  
\v 6 De nī nquee ndá dē cuāhān dē, nī jicó núu dē ndācá ñuū. De nī nacani dē tūhun vāha nāsa scácu Yāā Dios nchivī, de nī nasāhá vāha dē nchivī cúhū. 
\s1 Jā ní jīhī Juan tēe scuénduté 
\r (Mt. 14.1‑12; Mr. 6.14‑29) 
\p  
\v 7 De Herodes, tēe cúu gobernador, nī nīhīn dē tūhun ndācá tiñu jā sáhá Jesús. De nī ncunēhén inī dē, chi jáni inī sava nchivī cáhān ji jā Juan nī natecū dē. 
\p  
\v 8 De sava cā nchivī cáhān jā ní nenda Elías, tēe nī nacani tūhun Yāā Dios janahán. De sava cā ji cáhān jā ní natecū incā tēe nī nacani tūhun Yāā Dios janahán. 
\p  
\v 9 De nī ncāhān Herodes: Juan chi nī ndacu nī jā tēhndē xīnī dē. ¿Túsaá de nā tēe cúu yáhá jā níhīn ni tūhun jā sáhá dē cuāhā tiñu ñáhnú? ncachī dē. De nī nducú dē modo nāsa cunī dē nūū Jesús. 
\s1 Jā ní scájī yā ūhūn mil tēe 
\r (Mt. 14.13‑21; Mr. 6.30‑44; Jn. 6.1‑14) 
\p  
\v 10 De nī nenda ndá tēe cúu apóstol jā ní ntají yā dē nī nacani dē tūhun. De nī ncachī ndá dē nūū yā ndācá tiñu jā ní nsāhá dē. De nī jeca yā ndá dē cuāhān sīín yā jíín dē iin lugar nūū nduú nchivī, ñatin ñuū Betsaida. 
\p  
\v 11 De nī jinī ndá nchivī, de suni cuāhān ndá ji. De nī jetáhví yā ji, de nī nacani yā tūhun nāsa tátúnī Yāā Dios, de nī nasāhá vāha yā nchivī cúhū. 
\p  
\v 12 De tá cuāñini, de nī nquenda ndihúxī ūū apóstol, de nī ncāhān dē jíín yā: Tají ní nchivī cuāhā yáhá ná quíhīn ji ndācá ñuū jíín ndācá rancho ñatin yáhá, de nducú ji nūū quendōo ji de cueen ji jā cajī ji, chi nduú nā cuá īyó yáhá, ncachī ndá dē. 
\p  
\v 13 De nī ncāhān Jesús: Cuāha ndá máá nú jā cajī ji, ncachī yā. De nī ncāhān ndá dē: Nduú ná névāha sá, chi ūhūn-ni stāā jíín ūū-ni tiacá. De vísō tú quīcuēen sá stāā cajī ndihi nchivī cuāhā yáhá, de ni mā cūú, ncachī dē. 
\p  
\v 14 Chi íyó tá ūhūn mil tēe. De nī ncāhān yā jíín ndá tēe scuáha: Cāhān ndá nú jíín nchivī jā ná cúndeē sīín cincuenta cincuenta ji, ncachī yā. 
\p  
\v 15 De súcuán nī nsāhá ndá dē, de nī jēcundeē ndihi nchivī. 
\p  
\v 16 De nī nquehen yā ndihúhūn stāā jíín ndúū tiacá ñúcuán, de nī nūcūndēhé yā ichi andiví, de xihna cā nī nacuetáhví yā nūū Tatá yā. De nī scuáchi yā, de nī jēhe yā nūū ndá tēe scuáha jíín yā, de nī nsajī dē nūū ndá nchivī cuāhā. 
\p  
\v 17 De ndiviī ji nī nchajī, de nī ndahā chījin ji. De nī nastútú ndá dē pedazo jā ní nquendōo, de nī nchitú ūxī ūū tīcá. 
\s1 Jā ní ncachī Pedro jā Jesús cúu Cristo 
\r (Mt. 16.13‑19; Mr. 8.27‑29) 
\p  
\v 18 De iin quīvī nī ncusíín Jesús, jícān táhvī yā, de maá-ni ndá tēe scuáha jíín yā íyó dē jíín yā. De nī jīcā tūhún yā ndá dē: De nduhū, ¿ní iin cúu nī cáchī ndá nchivī? 
\p  
\v 19 De nī ncāhān ndá dē: Sava ji cáhān jā cúu ní Juan, tēe jā ní scuénduté. De sava cā ji cáhān jā cúu ní Elías, tēe nī nacani tūhun Yāā Dios jondē janahán. De sava cā ji cáhān jā cúu ní incā tēe nī nacani tūhun yā, de nī natecū dē, ncachī ndá dē. 
\p  
\v 20 Ñúcuán de nī jīcā tūhún yā dē: De ndá máá nú, ¿ní iin cúu nī cáchī ndá nú? De nī ncāhān Pedro: Maá ní cúu Cristo, Yāā jā ní ntají Yāā Dios, ncachī dē. 
\s1 Jā ní ncachī tūhun Jesús jā cuū yā 
\r (Mt. 16.20‑28; Mr. 8.30–9.1) 
\p  
\v 21 Ñúcuán de nī ndacu nīhin yā nūū ndá dē jā má cāchí dē tūhun yáhá nūū ni iin nchivī. 
\p  
\v 22 De nī ncāhān yā: Nduhū, Yāā nī nduu tēe, cánuú jā ndoho ndasí nī. De ndá tēe ñáhnú jíín ndá sūtū cúñáhnú jíín ndá tēe stéhēn ley janahán, squéne yichī dē nduhū. De cahnī dē nduhū, de nūū únī quīvī de natecū ni, ncachī yā. 
\p  
\v 23 Ñúcuán de nī ncāhān yā jíín ndihi dē: Nā-ni nchivī tú cúnī ji cuniquīn ji nduhū jā scuáha nī ji, de ná cásī ji jā cúnī maá ji, de ná cúniquīn ji nduhū ndācá quīvī, de cuāha ji tūhun cundoho ji tūndóhó jā síquī ni, vísō ná cúū ji. 
\p  
\v 24 Chi tú ní nchivī cúnī ji cācu ji nūū tūndóhó jā quiji nūū ji jā síquī nduhū, túsaá de tānū tāhvī ji níí cání. De tú ní nchivī vísō ná cúū ji jā síquī nduhū, sochi cutecū ji níí cání. 
\p  
\v 25 ¿Chi ní cuetíñú vísō ná cúndeé nchivī nīhīn ji níí ñayīví, de tú quīvi ji nūū tānū tāhvī ji? 
\p  
\v 26 Chi tú nā-ni nchivī cúcanoō ji jā síquī nduhū, Yāā nī nduu tēe, jíín sīquī tūhun cáhān ni, suni súcuán cucanoō ni jā síquī maá ji, quīvī nenda nī. De quīvī ñúcuán chi viī ndasí cuñáhnú nī, tá cúu nūū cúñáhnú Tatá nī, de suni cúñáhnú ndācá ángel ndoo yā sáhá yā. 
\p  
\v 27 De ndāā cáhān ni jíín ndá nú jā sava tēe íyó yáhá, mā cúū dē chi jondē cunī dē nāsa tátúnī Yāā Dios jíín poder yā, ncachī yā. 
\s1 Jā tucu nī nduu yā 
\r (Mt. 17.1‑8; Mr. 9.2‑8) 
\p  
\v 28 Ñúcuán de tá ūnā quīvī jā ní ncāhān yā ndá tūhun yáhá, de nī ncaa yā iin yucu, cuācācān táhvī yā. De Pedro jíín Jacobo jíín Juan cuāhān ndá dē jíín yā. 
\p  
\v 29 De juni jícān táhvī yā, de tucu nī nduu yā, de sahma yā nī nduyaa ndasí, de jéndūtē. 
\p  
\v 30 Ñúcuán de nī nquenda ūū tēe, nátúhún dē jíín yā, de cúu dē Moisés jíín Elías, tēe jā ní īyo janahán. 
\p  
\v 31 De viī ndasí jéndūtē níí tēe ñúcuán, de cáhān ndúū dē jíín yā sīquī jā ní ncuñatin jā cuū yā Jerusalén. 
\p  
\v 32 De Pedro jíín ndúū cā tēe íyó jíín dē, jíhī ndasí dē māhná, sochi nduú ní nquíxīn dē. De nī jinī ndá dē jā viī jéndūtē maá yā jíín ndúū tēe íñí jíín yā. 
\p  
\v 33 De tá nī ncujiyo-ni ndúū tēe ñúcuán nūū yā, de nī ncāhān Pedro jíín yā: Maestro, nācā vāha jā íyó ndá sá yáhá. De ná sáhá ndá sá ūnī vehe ramádā, iin cuu maá ní, de incā cuu Moisés, de incā cuu Elías, ncachī dē. De nduú sáhá dē cuenta nā cuá cúu jā cáhān dē. 
\p  
\v 34 De juni cáhān dē súcuán, de nī nquiji iin vīcō nūhún, de nī jasī-ni nūū ndá dē. De nī nchūhú ndá dē jā íyó dē chījin vīcō nūhún. 
\p  
\v 35 De nūū vīcō ñúcuán nī ncāhān iin tūhun: Yáhá cúu Sēhe nī jā mānī ndasí nī jíín. De cunini ndá nú tūhun cáhān yā, ncachī. 
\p  
\v 36 De tá nī ncuu nī ncāhān tūhun ñúcuán, de mátúhún-ni cā Jesús íñí yā nūū ndá dē. De nduú ní ncáhān cuitī cā ndá dē, de ndá quīvī ñúcuán nduú ní ncáchī dē nūū ni iin jā súcuán nī jinī dē. 
\s1 Jā ní nasāhá vāha yā iin sūchí ñúhún tāchī inī 
\r (Mt. 17.14‑21; Mr. 9.14‑29) 
\p  
\v 37 De quīvī téēn nī nuu yā jíín ndá dē yucu. De cuāhā nchivī nī jētahān ji yā. 
\p  
\v 38 De māhñú nchivī cuāhā nī ncana jee iin tēe: Maestro, jícān táhvī sá nūū ní jā cūndēhé ní sēhe yií sá, chi mátúhún ji-ni íyó nūū sá. 
\p  
\v 39 De maá-ni jā sáhá xēēn tāchī jíín ji, de cána cóhó ji sáhá, de jáhnī yīhí ji, de jée tīñū yuhú ji. De sndóho ji, de ūhvī ndasí siáā ji. 
\p  
\v 40 De nī ncāhān ndāhví sá jíín ndá tēe scuáha jíín ní jā ná távā dē tāchī, de nduú ní ncúu sāhá dē, ncachī dē. 
\p  
\v 41 Ñúcuán de nī ncāhān Jesús: Nchivī nīhin ndasí inī cúu ndá nú, chi nduú cándíja nú jā cuu nduvāha ji. ¿Nāsaa cā quīvī cundeē ni jíín ndá nú jā cuandeé inī ni jíín nú? Cuáquēhen sēhe nú ná quíji ji, ncachī yā. 
\p  
\v 42 De juni vāji ji nūū yā, de nī jicó cáva ji nūū ñūhún nī nsāhá tāchī, de nī jahnī yīhí ji. De nī ncāhān xēēn Jesús nūū tāchī, de nī nasāhá vāha yā sūchí ñúcuán, de nī nasiáha yā ji nūū tatá ji. 
\p  
\v 43 De ndiviī nchivī nī nsāhvi inī ji nī jinī ji jā ñáhnú ndasí tiñu sáhá Yāā Dios. 
\s1 Jā ní ncāhān tucu yā jā cuū yā 
\r (Mt. 17.22‑23; Mr. 9.30‑32) 
\p De juni sáhvi inī ji ndéhé ji ndācá tiñu jā ní nsāhá Jesús, de nī ncāhān yā jíín ndá tēe scuáha jíín yā: 
\p  
\v 44 Chuhun vāha inī nū tūhun cáhān ni yáhá, de mā náā inī nū, chi nduhū, Yāā nī nduu tēe, nastúu ji nduhū jā quīvi nī ndahá ndá tēe xēēn. 
\p  
\v 45 Sochi nduú ní jícūhun inī ndá dē jā ní ncāhān yā, chi nduú ní ncúu cuitī jīcūhun inī dē. De nī nchūhú ndá dē cātūhún dē yā sīquī tūhun jā ní ncachī yā. 
\s1 Ní nchivī cúu jā cúñáhnú cā 
\r (Mt. 18.1‑5; Mr. 9.33‑37) 
\p  
\v 46 Ñúcuán de ndá tēe scuáha jíín yā nī nquijéhé dē cáhān dē sīquī ní iin dē cúñáhnú cā. 
\p  
\v 47 De nī jinī Jesús jā súcuán jáni inī ndá dē. De nī ntiin yā ndahá iin sūchí lúlí, de nī jani yā ji xiín yā. 
\p  
\v 48 De nī ncāhān yā jíín ndá dē: Nā-ni nchivī tú jā síquī nduhū jétáhví ji sūchí lúlí yáhá, de nduhū jétáhví ji. De nchivī jā jétáhví nduhū, suni jétáhví ji Yāā jā ní ntají nduhū vāji nī. De nchivī núu cā māhñú ndá nú, suu ji cúñáhnú cā, ncachī yā. 
\s1 Nchivī jāá nduú cáhān sīquī yā, íñí ji jíín yā 
\r (Mr. 9.38‑40) 
\p  
\v 49 Ñúcuán de nī ncāhān Juan: Maestro, nī jinī ndá sá iin tēe jā jíín síví ní távā dē tāchī inī nchivī. De nī jasī ndá sá jā sáhá dē, chi nduú jíca dē jíín ó, ncachī dē. 
\p  
\v 50 De nī ncāhān Jesús jíín dē: Mā cásī nū jā sáhá dē, chi tēe jāá nduú cáhān contra sīquī ō, íñí dē jíín ó, ncachī yā. 
\s1 Jā ní ncāhān yā nūū Jacobo jíín Juan 
\p  
\v 51 De nī ncuñatin quīvī jā quínohōn yā andiví, de nī jani téyíí inī yā jā quíhīn yā Jerusalén. 
\p  
\v 52 De nī ntají yā sava tēe nī jēcōsō nūú dē jíín tūhun jā váji yā. De cuāhān ndá dē iin ñuū Samaria tácua nducú dē nūū quendōo yā. 
\p  
\v 53 Sochi nchivī Samaria nduú ní jéhe ji vehe ndōo yā, chi nī jinī ji jā jondē Jerusalén quīhīn yā. 
\p  
\v 54 De Jacobo jíín Juan, ndúū tēe scuáha jíín yā, nī jinī dē jā súcuán cúu, de nī ncāhān dē jíín yā: Señor, ¿á cúnī ní jā ndacu ó tiñu jā quiji ñuhūn ichi andiví, de naā nchivī yáhá, tá cúu nūū ní nsāhá Elías, tēe nī nacani tūhun janahán? ncachī dē. 
\p  
\v 55 Ñúcuán de nī ndicó cóto Jesús nūū ndúū dē, de nī ncāhān yā nūū dē: Nduú jínī ndá nú nā nūū vāji tūhun cáhān nū. 
\p  
\v 56 Chi nduhū, Yāā nī nduu tēe, nduú vāji nī jā snáā ni nchivī, chi sa vāji nī jā scácu nī nchivī, ncachī yā. Sá de cuāhān yā jíín ndá dē incā ñuū. 
\s1 Tūhun nchivī jā cúnī ji cuniquīn ji yā 
\r (Mt. 8.19‑22) 
\p  
\v 57 De juni jíca ndá dē jíín yā ichi, de nī ncāhān iin tēe jíín yā: Señor, cuniquīn sá ní cōhōn ní-ni cúu nūū quíhīn ní, ncachī dē. 
\p  
\v 58 De nī ncāhān Jesús jíín dē: Ndācá xúncuii chi íyó yavī cava tī, de ndá saā suni íyó tacā tī. Sochi maá nī, Yāā nī nduu tēe, nduú nūū cūsūn ni, ncachī yā. 
\p  
\v 59 De nī ncāhān yā jíín incā dē: Cuniquīn nduhū ná cóhōn. De nī ncāhān dē: Señor, cundetu ní de ná quíchuhū sá tatá sá xihna cā, ncachī dē. 
\p  
\v 60 De nī ncāhān Jesús jíín dē: Sndóo ndá ndīyi, ná chúhū ndá cā ndīyi, chi ndīyi cúu ndá nchivī jāá nduú cándíja. De maá nú, chi quīhīn nū nacani nú tūhun nāsa tátúnī Yāā Dios, ncachī yā. 
\p  
\v 61 Ñúcuán de suni nī ncāhān incā dē: Señor, cúnī sá cuniquīn sá ní, de cuāha ní tūhun jā xihna ná quícāhān sá jíín nchivī vehe sá, ncachī dē. 
\p  
\v 62 De nī ncāhān Jesús jíín dē: Tú nā-ni tēe quijéhé dē cuniquīn dē nduhū, de tú maá-ni jā nácani cuécá inī dē sīquī ndācá jā ní sndóo dē, túsaá de cúu dē tá cúu iin tēe sátíñú jíín arado, de jícó cóto dē ndéhé dē ichi véhe dē. Túsaá de nsūú tēe vāha cúu dē jā cuniquīn dē nduhū sīquī tiñu tátúnī Yāā Dios, ncachī yā. 
\c 10  
\s1 Jā ní ntají yā ūnī xico ūxī dē 
\p  
\v 1 De tá nī ncuu ndācá tiñu yáhá, de maá Jētohō ō nī nacāji yā ūnī xico ūxī cā dē. De nī ntají yā ndihuū ndihuū dē jā cosō nūú dē nūū yā quīhīn dē ndācá ñuū jíín ndācá lugar nūū ja ñatin quīhīn maá yā. 
\p  
\v 2 De nī ncāhān yā: Ndá nchivī yáhá chi cúu ji tá cúu trigo jā tēhndē, de ndāā jā cuāhā cúu, de tēe jā quehndē chi jacū dē-ni cúu. Túsaá de cācān táhvī ndá nú nūū maá Jētohō nū Yāā Dios jā ná tétíñú yā cuāhā tēe quehndē dē trigo, cúu jā nacani dē tūhun yā nūū nchivī. 
\p  
\v 3 De cuáhán ndá nú, de ná cáchī tūhun nī nūū nū jā tetíñú nī ndá nú quīhīn nū tá cúu tīcāchí lúlí māhñú yīhī. 
\p  
\v 4 De mā cuīsó nú ñunu, ni itīn xūhún, ni nījān. De ichi mā cúcuéé nú jā natúhún nú jíín ni iin nchivī. 
\p  
\v 5 De nā-ni vehe quīvi ndá nú, de xihna cā cāhān nū: Ná quíji tūhun ndeé tūhun sīī inī nūū ndá nú, nchivī vehe yáhá, cachī nū. 
\p  
\v 6 De tú vehe ñúcuán íyó nchivī vāha, de tūhun ndeé jā ní ncāhān nū jīnū sīquī ji. De tú nduú, de tūhun ndeé jā ní ncāhān nū mā jínū sīquī ji. 
\p  
\v 7 De suni vehe ñúcuán cundeē nū, de cajī nū coho nú jā cuāha nchivī nūū nū. Chi sīquī tiñu jā nácani nú tūhun nūū nchivī, de cánuú coto ji ndá nú. De mā cúndeē nū quéhén vehe, chi iin-ni vehe. 
\p  
\v 8 De nā-ni ñuū quīvi ndá nú, de tú cuetáhví ji ndóhó, de cajī nū nā-ni cúu jā cuāha ji nūū nū. 
\p  
\v 9 De nasāhá vāha nú ndá nchivī cúhū ñuū ñúcuán. De cachī nū nūū ji: Ja nī ncuñatin jā tatúnī Yāā Dios nūū ndá nú, cachī nū. 
\p  
\v 10 De nā-ni ñuū quīvi ndá nú, de tú mā cuétáhví ji ndóhó, de quee nú inī calle ñúcuán de cāhān nū: 
\p  
\v 11 Jondē tīcāchāā ñuū ndá nú yáhá jā ní ntīin jēhē ni, ná scóyo nī jā cúu seña jā íyó cuāchi ndá nú jāá nduú ní jétáhví nú. De cunahán ndá nú jā Yāā Dios ja nī ncuñatin yā jā tatúnī yā nūū nū nícu. Cachī ndá nú. 
\p  
\v 12 De cáhān ni jíín ndá nú jā quīvī juicio de xēēn cā coo castigo sīquī ñuū jā sáhá súcuán nsūú cā jā coo sīquī ñuū Sodoma nūū ní nsāhá ndasí nchivī cuāchi. 
\s1 Jā ní ncāhān yā nūū sava ñuū nīhin inī 
\r (Mt. 11.20‑24) 
\p  
\v 13 Nācā xēēn cundoho ndá nú, nchivī ñuū Corazín. De nācā xēēn cundoho ndá nú, nchivī ñuū Betsaida. Chi tú inī ñuū Tiro jíín ñuū Sidón ní nsáhá nī tiñu ñáhnú jā ní nsāhá nī inī ñuū maá nú, de ñamā nacani inī nchivī ñuū ñúcuán jā sndóo ji cuāchi ji nícu. De sāhá ji seña jā stéhēn jā nácani inī ji sīquī cuāchi ji, chi cuhun ji sahma túún de chihi ji yāā xīnī ji nícu. 
\p  
\v 14 Túsaá de quīvī juicio de xēēn cā coo castigo sīquī ndá nú nsūú cā jā coo sīquī ñuū Tiro jíín ñuū Sidón. 
\p  
\v 15 De ndá ndóhó nchivī ñuū Capernaum, ¿á jáni inī nū jā cúñáhnú nú tá cúu iin jā cáa cuāhān ichi andiví? Nduú chi sa cuun nú quīhīn nū jondē lugar nūū íyó ndá ánō ndīyi, ncachī yā. 
\p  
\v 16 De nī ncāhān cā yā jíín ndá tēe jā tají yā quīhīn: Nchivī jā tee sōho tūhun jā cáhān ndá nú, suni tee sōho ji jā cáhān maá nī. De nchivī jā squéne yichī ndóhó, suni nduhū squéne yichī ji. De nchivī jā squéne yichī nduhū, suni squéne yichī ji Yāā jā ní ntají nduhū vāji nī, ncachī yā. 
\s1 Jā ní nenda ndá tēe jā ní ntají yā 
\p  
\v 17 De nī nenda ndihúnī xico ūxī tēe ñúcuán, de cúsiī inī ndá dē, de cáhān dē jíín Jesús: Señor, jondē ndá tāchī jétáhví ji nūū sá jā jíín síví maá ní, ncachī ndá dē. 
\p  
\v 18 De nī ncāhān yā jíín dē: Súcuán cúu, chi nī jinī ni jā modo iin taja nī nincava Satanás ichi andiví, chi nī ncandeē ni ndihi poder. 
\p  
\v 19 De mitan de ja nī jēhe nī poder nūū ndá nú jā cuāñū nū sīquī ndá cōō jíín tīsuhmā, cúu jā cundeé nú sīquī ndācá fuerza maá jā jínī ūhvī yóhó, de nduú nā cuá sāhá jíín nú. 
\p  
\v 20 Sochi mā cúsiī inī ndá nú maá-ni jā jétáhví ndá tāchī nūū nū, chi sa cusiī cā inī nū jā yósō síví nú jondē andiví, ncachī yā. 
\s1 Jā ní ncusiī inī Jesús 
\r (Mt. 11.25‑27; 13.16‑17) 
\p  
\v 21 De suni hora ñúcuán nī ncusiī inī Jesús nī nsāhá Espíritu Santo, de nī ncāhān yā: Ná cútahvī sá nūū ní Tatá, jā cúu ní Jētohō andiví jíín ñayīví. Chi nī jasī ní ndācá tūhun ndíchí ní, jā má cūní nchivī ndīchí jíín nchivī tūha cuenta ñayīví yáhá. De nī stéhēn ní nūū ndá nchivī cúu tá cúu sūchí lúlí. Chi súcuán nī jētahān inī ní Tatá, ncachī yā. 
\p  
\v 22 De nī ncāhān cā yā: Ndiviī nī jēhe Tatá nī nūū ni. De nduú jínī ndá nchivī ní iin cúu nduhū, Sēhe Yāā Dios, chi maá-ni Tatá nī cúu jā jínī yā nduhū. De ni nduú jínī nchivī nāsa Yāā cúu maá Tatá, chi maá-ni Sēhe cúu jā jínī. De íyó nchivī jā cúnī maá Sēhe stéhēn yā nūū ji nāsa Yāā cúu Tatá yā, de maá ji suni cunī ji, ncachī yā. 
\p  
\v 23 Ñúcuán de nī ndēhé yā nūū ndá tēe scuáha jíín yā, de nī ncāhān yā jíín ndá máá dē-ni: Nācā ndetū ndá nchivī jā ndéhé tiñu ñáhnú jā ndéhé ndá máá nú. 
\p  
\v 24 Chi cáhān ni jíín nú jā cuāhā ndá tēe nī nacani tūhun Yāā Dios, jíín cuāhā ndá rey, nī ncuu inī dē cūndēhé dē jā ndéhé ndá máá nú, de nduú ní jínī dē. De nī ncuu inī dē cunini dē jā níni ndá máá nú, de nduú ní jíni dē, ncachī yā. 
\s1 Tūhun tēe Samaria, tēe vāha inī 
\p  
\v 25 Ñúcuán de iin tēe stéhēn ley janahán, nī nacuiñī dē, de nī jēcāhān dē jíín Jesús jā coto túnī dē yā. De nī jīcā tūhún dē: Maestro, ¿nā cuá sāhá sá de nīhīn táhvī sá cutecū sá níí cání andiví? ncachī dē. 
\p  
\v 26 De nī ncāhān yā jíín dē: ¿Nāsa yósō nūū tutū ley? ¿Nāsa cáhān jā cáhvi nú? ncachī yā. 
\p  
\v 27 De tēe ñúcuán nī ncāhān dē nāsa cáhān nūū tutū: Coo manī ndasí nú jíín maá Jētohō nū Yāā Dios, jondē jíín inī jíín ánō nū, jíín níí fuerza nū, jíín níí jāá ntúnī nū. De cundáhví inī nū táhán nú tá cúu nūū cúndáhví inī nū maá nú, cáchī tutū, ncachī dē. 
\p  
\v 28 De nī ncāhān yā jíín dē: Vāha nī ncāhān nū. De tú cuu sāhá nú súcuán de nīhīn táhvī nū cutecū nū níí cání, ncachī yā. 
\p  
\v 29 De tēe ñúcuán cúnī dē jā quendōo ndāā dē nūū yā jíín tūhun jā ní jīcā tūhún dē, de nī ncāhān dē: ¿De ní nchivī cúu ndá táhán sá? ncachī dē. 
\p  
\v 30 Ñúcuán de nī ncāhān Jesús: Iin tēe nī nquee dē Jerusalén, nī ncuun dē cuāhān dē ñuū Jericó. De ichi nī nquenda ndá tēe cuíhná nūū dē, de nī ncandeē ndihi ndatíñú dē, de jondē sahma ñúhún dē. De nī ncani nāvāha ndá tēe ñúcuán dē, jondē ja ñatin cuū dē nícu. De nī sndóo ndá, de cuāhān ndá. 
\p  
\v 31 De ichi ñúcuán nī nchāha iin sūtū cuāhān dē, de nī jinī dē nūū tēe ñúcuán, de nī nsāhá jíyo dē-ni cuāhān dē. 
\p  
\v 32 De saá-ni iin tēe grupo levita jā sátíñú inī templo, vāji dē ichi ñúcuán, de suni nī jinī dē nūū tēe ñúcuán, de nī nchāha jícá dē-ni cuāhān dē. 
\p  
\v 33 De iin tēe nación Samaria, suni jíca dē ichi ñúcuán. De nī jinī dē nūū tēe ñúcuán, de nī ncundáhví inī dē. 
\p  
\v 34 De nī nquenda dē nūū cáá tēe ñúcuán, de nī nchuhun dē aceite jíín vino nūū ní ntacuēhé, de nī juhnī dē sahma nūū. De nī nchisó dē tēe ñúcuán sīquī quiti dē, de cuāhān dē jíín tēe ñúcuán iin mesón, de nī jito dē. 
\p  
\v 35 De quīvī téēn, hora jā quíhīn dē, de nī ntavā dē ūū xūhún cāa, de nī jēhe dē nūū tēe xíí mesón, de nī ncāhān dē: Coto ní tēe yáhá, de tú cāxīn ní cā xūhún jíín dē, de tá nenda sá de nachunáá sá, ncachī dē. 
\p  
\v 36 ¿Túsaá de nāsa jáni inī nū? Jā ndinúnī tēe ñúcuán, ¿ní iin dē nī nsāhá cuenta jā táhán dē cúu tēe jā ní nquenda jācuīhná nūū? ncachī yā jíín tēe stéhēn ley janahán. 
\p  
\v 37 De nī ncāhān dē: Tēe jā ní ncundáhví inī tēe jā ní ntacuēhé, vísō tēe ñuū jīcá cúu dē, ncachī dē. Ñúcuán de nī ncāhān Jesús jíín dē: Cuáhán túsaá, de suni súcuán cundáhví inī nū ndācá nchivī, ncachī yā. 
\s1 Jā ní īyo yā vehe Marta jíín María 
\p  
\v 38 Sá de nī nquehen tucu yā ichi cuāhān yā, de nī jīnū yā iin ñuū lulí. De iin ñahan nání Marta nī ncana ña yā nī jēhēn yā vehe ña. 
\p  
\v 39 De Marta, íyó iin cūhū ña nání María. De María nī jēcundeē ña nūū jéhē Jesús, níni ña ndācá tūhun jā cáhān yā. 
\p  
\v 40 De Marta chi cútéñú ña jíín cuāhā tiñu sáhá ña. De nī nquenda ña nūū yā, de nī ncāhān ña: Señor, ¿á nduú sáhá ní cuenta jā cūhū sá nī sndóo ña sāán nūū tiñu? De cāhān ní jíín ña ná chíndeé táhán ña jíín sá, ncachī ña. 
\p  
\v 41 De nī ncāhān Jesús jíín ña: Marta, nācā ndíhvī ndasí inī nū jíín cuāhā tiñu, de ndasí sndóho nú maá nú jíín. 
\p  
\v 42 De íyó iin-ni tiñu cánuú. De María chi nī nacāji ña tiñu cánuú, suu jā ndíhvī inī ña sīquī tūhun Yāā Dios, de mā cándeē ō ña nūū tiñu ñúcuán, ncachī yā. 
\c 11  
\s1 Jā ní stéhēn yā nāsa cācān táhvī dē 
\r (Mt. 6.9‑13; 7.7‑11) 
\p  
\v 1 De iin quīvī íyó Jesús iin lugar, jícān táhvī yā. De tá nī ncuu nī jīcān táhvī yā, de iin tēe scuáha jíín yā, nī ncāhān dē: Señor, stéhēn ní nūū ndá sá nāsa cācān táhvī sá, tá cúu nūū ní stéhēn Juan nūū ndá tēe nī scuáha jíín dē, ncachī dē. 
\p  
\v 2 De nī ncāhān yā jíín ndá dē: Jā cācān táhvī ndá nú, de suha cāhān nū: 
\q1 Tatá ndá sá jā ndéē ní andiví, 
\q1 níní ná cóo yíñúhún sá nūū ní, chi Yāā īī cúu ní. 
\q1 De ñúhún inī sá jā ñamā ná quíji quīvī tatúnī ní níí ñayīví yáhá. 
\q1 De ná cóo ndācá tiñu jā jétahān inī maá ní, 
\q1 tá cúu nūū íyó inī andiví, suni súcuán ná cóo inī ñayīví. 
\q1  
\v 3 Stāā jā técū ndá sá ndācá quīvī, cuāha ní nūū sá mitan. 
\q1  
\v 4 De cune cáhnú inī ní nūū cuāchi jā sáhá ndá sá nūū ní, 
\q1 tá cúu nūū née cáhnú inī ndá sá nūū nchivī jā sáhá cuāchi nūū sá. 
\q1 De mā cuáha ní tūhun jā coto túnī tāchī sāán, 
\q1 chi sa scácu ní sāán nūū ndācá jānēhén. 
\m Cachī ndá nú, ncachī yā. 
\p  
\v 5 De nī ncāhān cā yā: Tú ní iin nú íyó iin amigo nū, de quīhīn nū vehe dē sava ñuú de cāhān nū jíín dē: Amigo, tanúú nú ūnī stāā nūū ni. 
\p  
\v 6 Chi iin amigo ni jā jíca viaje, nī nquenda dē vehe nī, de nduú nā cuá névāha nī jā cuāha nī cajī dē, cachī nū. 
\p  
\v 7 De cāhān tēe ndéē inī vehe: Mā stáhān nū nduhū, chi ja ndásī viéhé nī, de ja quíxīn ni jíín ndá sēhe nī, de mā cūú nacōo nī jā taji nī nūū nū, cachī dē. 
\p  
\v 8 De cáhān ni jíín ndá nú, vísō mā nácōo dē taji dē nūū nū sīquī jā cúu dē amigo nū, sochi sīquī jā stáhān ndasí nú dē, jā ñúcuán nacōo dē taji dē ndihi jā jíni ñúhún nú. 
\p  
\v 9 Túsaá de cáhān ni jíín ndá nú jā suni súcuán cācān táhvī nū nūū Yāā Dios, de taji yā nūū nū. De nducú nú ndācá jā váha jā íyó nūū yā, de nīhīn nū. De cācān táhvī nū jondē nīhīn nū, tá cúu nūū sáhá nchivī jā scáján viéhé jondē nune quīvi ji. 
\p  
\v 10 Chi ndācá nchivī jā jícān, cuāha yā nūū ji. De nchivī ndúcú, chi nīhīn ji. De nchivī cáhān, nune yā ichi jā nīhīn ji jā cúnī ji. 
\p  
\v 11 ¿De ní iin nú cúu tatá, de tú sēhe nú jícān ji stāā nūū nū, de á cuāha nú iin yūū nūū ji? De tú jícān ji iin tiacá, ¿de á cuāha nú iin cōō nūū ji? 
\p  
\v 12 De tú jícān ji iin ndīvī, ¿de á cuāha nú iin tīsuhmā nūū ji? Nduú cuitī jā súcuán. 
\p  
\v 13 Túsaá de ndá máá nú vísō nchivī íyó cuāchi cúu nú, de jínī ndá nú cuāha nú jā váha nūū sēhe nú. De nā oncā cúu maá Tatá nú andiví jā má cuáha yā Espíritu Santo nūū nchivī jícān nūū yā, ncachī yā. 
\s1 Jā ní ncāhān ndá dē jā sátíñú yā jíín fuerza Satanás 
\r (Mt. 12.22‑30; Mr. 3.19‑27) 
\p  
\v 14 De távā yā iin tāchī inī iin tēe, jā ní ncuñíhín dē nī nsāhá. De tá nī nquee tāchī, de nī nacahān tēe jā ní ncuñíhín. De nī nsāhvi inī ndá nchivī ndéhé ji. 
\p  
\v 15 Sochi sava nchivī nī ncāhān ji: Jíín fuerza Satanás jā cúñáhnú nūū ndá tāchī, de távā tēe yáhá ndá tāchī inī nchivī, ncachī ji. 
\p  
\v 16 De sava cā ji cúnī ji coto túnī ji yā, de nī jīcān ji jā sāhá yā jā coo iin seña ichi andiví. 
\p  
\v 17 De maá yā chi jínī yā jā súcuán jáni inī ndá ji, de nī ncāhān yā: Ndācá nación jā sáhá síín maá de cánāá maá, túsaá de snáā jā íyó vāha maá. De tú nchivī iin vehe sáhá síín maá de cánāá maá, de mā cūú cā cundeē cāhnú ji. 
\p  
\v 18 De saá-ni Satanás, tú sáhá síín maá jíín ndá táhán tāchī, ¿de nāsa cuiñi nīhin jā tatúnī túsaá? Chi cáhān ndá nú jā jíín fuerza Satanás távā ni ndá tāchī. 
\p  
\v 19 De tú súcuán cúu de ndá nchivī scuáha jíín ndá nú, ¿nā jīín fuerza távā maá ji tāchī? Túsaá de ndá máá ji cachī ji jā ní stíví ndasí nú nī ncāhān nū jā távā ni tāchī jíín fuerza Satanás. 
\p  
\v 20 De nduú chi jíín fuerza Yāā Dios cúu jā távā ni tāchī. Túsaá de ja ndéē Yāā Dios māhñú ndá nú jā tátúnī yā. 
\p  
\v 21 De tú iin tēe ndacuī jíto dē vehe dē jíín tūjīí dē, túsaá de ni iin ndatíñú dē mā ndóñúhún. 
\p  
\v 22 De tú quiji incā tēe ndacuī cā, de cundeé jíín tēe ñúcuán, túsaá de candeē tūjīí dē jā jíto dē vehe dē, de sāhá dē nāsa cúnī maá dē jíín ndatíñú jā candeē dē. De tá nūū cúu tēe ndacuī cā ñúcuán, súcuán cúu maá nī nūū Satanás. 
\p  
\v 23 De nchivī jāá nduú íyó mānī jíín nī, túsaá de jínī ūhvī ji nduhū. De nchivī jāá nduú nástútú jíín nī, túsaá de sa scútē nuu ji nchivī jā váji nūū ni. 
\s1 Tāchī jā nástútú táhán ndívi inī nchivī 
\r (Mt. 12.43‑45) 
\p  
\v 24 Tú nī nquee iin tāchī inī iin tēe jāá nduú cándíja, de jíca nuu nūū ñuhun tíhá, ndúcú nūū natātú, de nduú níhīn, sá de jáni inī maá: Ná quínohōn ni vehe nūū ní nquee nī. 
\p  
\v 25 De tá nī nenda tucu, de jínī jā tēe jāá nduú cándíja, cúu dē tá cúu iin vehe jā ní ndundoo. 
\p  
\v 26 Ñúcuán de jéhēn jénacuēca ūjā cā tāchī nēhén cā nsūú cā maá. De quívi ndá inī tēe ñúcuán de jécundeē ndá. Túsaá de xēēn cā cundoho tēe ñúcuán jā sándīhí nsūú cā jā xíhna ñúhún, ncachī yā. 
\s1 Nācā ndetū nchivī níni tūhun yā 
\p  
\v 27 De juni cáhān yā tūhun yáhá, de iin ñahan íñí māhñú nchivī cuāhā, nī ncāhān jee ña jíín yā: Nācā ndetū ñahan jā ní scácu ña ní de nī scáxīn ña ní, ncachī ña. 
\p  
\v 28 De nī ncāhān yā: Sa ndetū ndasí cā ndá nchivī níni tūhun Yāā Dios de squíncuu ji, ncachī yā. 
\s1 Jā ní jīcān ndá nchivī jāá nduú cándíja iin tiñu ñáhnú 
\r (Mt. 12.38‑42; Mr. 8.12) 
\p  
\v 29 De nī ntācā cuāhā cā nchivī nūū Jesús, de nī nquijéhé yā cáhān yā: Nchivī tiempo mitan chi maá-ni jā sáhá nēhén ji. De jícān ji iin tiñu ñáhnú jā stéhēn tú Yāā jā ní ntají Yāā Dios cúu nī. De nduú nā incā tiñu ñáhnú stéhēn ni nūū ji, chi maá-ni tiñu ñáhnú tá cúu nūū ní ncuu jíín Jonás, tēe nī nacani tūhun Yāā Dios janahán. 
\p  
\v 30 Chi tá cúu nūū ní jinī nchivī ñuū Nínive jā ní ncuu iin tiñu ñáhnú jíín Jonás, suni súcuán cunī nchivī tiempo yáhá jā coo iin tiñu ñáhnú jíín nduhū, Yāā nī nduu tēe, jā quétáhán jíín modo jā ní ndoho Jonás. 
\p  
\v 31 De reina jā ní ncuñáhnú nación ichi sur, natecū ña jíín nchivī tiempo yáhá, quīvī juicio jā sāhá ndāā yā cuāchi, de cāhān ña cuāchi sīquī ji. Chi jondē jícá ndasí nī nquiji ña nī nini ña ndá tūhun ndíchí jā ní ncāhān rey Salomón, de nī ncandíja ña. De mitan chi cúñáhnú cā nduhū, Yāā íyó yáhá, nsūú cā Salomón, de nduú cándíja ndá nú nduhū. 
\p  
\v 32 De ndá nchivī ñuū Nínive nūū ní nacani Jonás tūhun, natecū ji jíín nchivī tiempo yáhá, quīvī juicio jā sāhá ndāā yā cuāchi, de cāhān ji cuāchi sīquī nchivī yáhá. Chi ndá máá ji nī nacani inī ji nī sndóo ji cuāchi ji quīvī jā ní nacani Jonás tūhun nūū ji. De mitan chi cúñáhnú cā nduhū, Yāā íyó yáhá, nsūú cā Jonás, de nduú cándíja ndá nú nduhū. 
\s1 Tūhun yátá sīquī lámpara 
\r (Mt. 5.15; 6.22‑23) 
\p  
\v 33 Tá nástíin nchivī iin lámpara, de nduú chíyuhū ji, ni nduú chíhi ji chījin iin cajón. Chi sa jáni ji nūū sūcún, tácua cutūu nūū ndá nchivī jā quívi vehe. 
\p  
\v 34 De tīnūú ndá nú cúu tá cúu lámpara nūū yiqui cúñu nú. Túsaá de tú tīnūú nú íyó nijīn, de níí-ni yiqui cúñu nú cunijīn. Sochi tú nduú íyó nijīn tīnūú nú, de níí-ni yiqui cúñu nú íyó neē. 
\p  
\v 35 De suni súcuán cúu ánō nū, de coto ndá nú jā má cāní nēhén inī nū, tácua mā cōó neē inī ánō nū. 
\p  
\v 36 Chi tú sáhá ndá nú maá-ni tiñu váha, de nduú nā tiñu néhén sáhá nú, túsaá de luz yā cunijīn vāha inī ánō nū, tá nūū cúu iin lámpara jā sáhá jā cúnijīn vāha, ncachī yā. 
\s1 Jā ní ncāhān yā jā íyó cuāchi ndá dē 
\r (Mt. 23.1‑36; Mr. 12.38‑40; Lc. 20.45‑47) 
\p  
\v 37 De tá nī ncuu nī ncāhān yā, de iin tēe grupo fariseo nī ncana dē yā jā cajī yā stāā vehe dē. De nī nquīvi yā, de nī jēcundeē yā mesa jā cajī yā stāā. 
\p  
\v 38 De tēe fariseo nī nsāhvi inī dē ndéhé dē jāá nduú squíncuu yā costumbre jā nandahá yā de cajī yā stāā. 
\p  
\v 39 De nī ncāhān maá Jētohō ō jíín dē: Ndá ndóhó tēe fariseo, chi modo jā náquete nú yātā vásō jíín cōhō, cúu jā nándahá nú. De ichi ínī ndá nú chi ñúhún maá-ni tūhun cuíhná jíín tūhun nēhén. 
\p  
\v 40 Tēe naā cúu ndá nú. ¿A nduú jínī nū jā Yāā jā ní nsāhá yiqui cúñu nú, suni nī nsāhá yā ánō nū? 
\p  
\v 41 De jā jéhe ndá nú caridad nūū nchivī ndāhví, de sāhá nú sīquī jā cúndáhví ndija inī nū ji. De súcuán de coo ndaā ánō nū. 
\p  
\v 42 De nācā xēēn cundoho ndá nú tēe fariseo, chi squíncuu nú ndācá tiñu lúlí, de nduú squíncuu nú tiñu cánuú. Chi sáhá ndá nú ūxī ūxī nuhnī mīnu jíín ruda jíín ndācá yuvā, de sócō nū iin iin jā úxī nūū Yāā Dios. Sochi nduú sáhá cuitī nū tiñu ndāā, ni nduú íyó mānī nū jíín Yāā Dios. Ndācá yáhá cánuú jā sāhá nú nícu, de suni mā sndóo nú jā sōcō nū ndá yūcū ñúcuán. 
\p  
\v 43 De nācā xēēn cundoho ndá nú tēe fariseo, chi jétahān inī nū cundeē nū nūū silla yíñúhún cā inī vehe īī sinagoga, de jétahān inī nū jā cáhān yíñúhún nchivī jíín nú nūū yáhvi. 
\p  
\v 44 De nācā xēēn cundoho ndá nú tēe stéhēn ley janahán, jíín ndá nú tēe fariseo, chi tēe stáhví-ni cúu nú. Chi cúu nú tá cúu iin yavī ndīyi jāá nduú nijīn, chi snáā nū ánō nchivī, de nduú jínī ji jā súcuán sáhá nú ji, ncachī yā. 
\p  
\v 45 De nī ncāhān iin tēe stéhēn ley janahán: Maestro, jā cáhān ní ndācá tūhun yáhá, de suni sīquī ndá máá sá nī ncāhān ní, ncachī dē. 
\p  
\v 46 De nī ncāhān yā: Suni nācā xēēn cundoho ndá nú tēe stéhēn ley janahán. Chi suni stéhēn nū ndācá ley jā ní ntavā maá nú jā víjín sáhá, de nduú cúndeé nchivī squíncuu ji. De ndá máá nú chi ni iin xīnī ndāhá nú nduú scándā nū jā squíncuu nú. 
\p  
\v 47 Nācā xēēn cundoho ndá nú. Chi sáhá ndá nú namā ndá ndīyi tatā nū, tēe nī nacani tūhun Yāā Dios janahán. De suni ndá tatā nū nī jahnī ndá tēe ñúcuán. 
\p  
\v 48 De jā sáhá nú súcuán cúu jā quétáhán nú jíín ndá dē sīquī tiñu jā ní nsāhá dē. Chi ndá máá dē nī jahnī ndá tēe ñúcuán, de ndá máá nú chi sáhá nú namā sīquī dē. 
\p  
\v 49 Jā ñúcuán cúu jā jondē janahán nī ncāhān Yāā Dios iin tūhun ndíchí: Tají nī ndá tēe nacani tūhun nī jíín ndá tēe cúu apóstol quīhīn dē nūū ndá ji. De sava dē cahnī ji, de sava cā dē cunī ūhvī ji, ncachī Yāā Dios. 
\p  
\v 50 De súcuán de sīquī nchivī tiempo yáhá ná cúndeē cuāchi jā ní jahnī tatā ji ndá tēe nī nacani tūhun Yāā Dios, jondē tá nī jēcāva ñayīví jíín jondē mitan, 
\p  
\v 51 jondē Abel jíín jondē Zacarías, tēe jā ní jahnī ndá dē sava māhñú altar jíín cuarto īī inī templo. Túsaá de cáhān ni jíín ndá nú jā sīquī nchivī tiempo mitan cundeē ndācá cuāchi ñúcuán. 
\p  
\v 52 Nācā xēēn cundoho ndá nú, tēe stéhēn ley janahán, chi jásī nū ichi jā jīcūhun inī nchivī tūhun yā. De ni ndá máá nú nduú cúnī nū jīcūhun inī nū, de ni nduú jéhe nú tūhun jā jīcūhun inī nchivī jā cúnī, ncachī yā. 
\p  
\v 53 De jā ní ncāhān yā ndá tūhun yáhá, de ndá tēe stéhēn ley janahán jíín ndá tēe fariseo, nī nquītī ndasí inī dē nī jinī dē yā. De nī nquijéhé dē stíchī dē yā sīquī cuāhā cā tūhun. 
\p  
\v 54 De ndúcú ndá dē modo tú sanaā de stíví yā tūhun cāhān yā, tácua nīhīn dē cuāchi sīquī yā. 
\c 12  
\s1 Sīquī tūhun stáhví jā cáhān ndá tēe fariseo 
\r (Mt. 10.26‑27) 
\p  
\v 1 De juni súcuán cúu, de nī ncutútú cuāhā mil nchivī, chi jondē jáñū ji sīquī jéhē táhán ji. De xihna cā nī nquijéhé yā cáhān yā jíín ndá tēe scuáha jíín yā: Coto má cándíja ndá nú levadura ndá tēe grupo fariseo, chi suu cúu tūhun stáhví jā cáhān ndá dē. Chi jítē nuu nūū ndá nchivī tá cúu nūū sndáa levadura ñujan. 
\p  
\v 2 Chi ndācá tūhun stáhví mā quéndōo yuhū cuitī, chi ndihi natūu nijīn de cunī nchivī. 
\p  
\v 3 Túsaá de suni ndá ndóhó, ndācá tūhun jā ní ncāhān nū jāá nduú ní jínī nchivī, iin quīvī de cunī vāha ji. De ndācá tūhun jā ní ncāhān yuhū nū jā ndásī viéhé, iin quīvī de cāhān jee nchivī yātā ndācá vehe. 
\s1 Jā ní ncachī yā ní iin cúu jā cuyūhú ó 
\r (Mt. 10.28‑31) 
\p  
\v 4 Cáhān ni jíín ndá nú, amigo: Mā cúyūhú nú nchivī jā cahnī yiqui cúñu nú, chi tá nī jahnī ji ndóhó, de nduú nā cuá cuu cā sāhá ji. 
\p  
\v 5 De ná cáchī ni nūū nū ní iin cúu jā cuyūhú nú: Jā cuyūhú nú cúu Yāā Dios jā tú sáhá yā jā cuū nū, de íyó poder yā jā chuhun yā ndóhó infierno. Suu maá yā cúu jā cuyūhú nú jā má stíví nú nūū yā. 
\p  
\v 6 De ndācá saā chi nduú yāhvi ndéē tī, chi jondē ūhūn tī jā úū centavo. De ni iin tī nduú náā inī Yāā Dios jāá nduú jíto yā tī. 
\p  
\v 7 De nā oncā cúu ndá máá nú, chi jondē ndihi ixi xínī nū ja nī ncahvi yā. Túsaá de mā cúyūhú ndá nú, chi cánuú ndasí cā ndá máá nú nūū yā nsūú cā cuāhā ndá saā. 
\s1 Nchivī jā jétúhún ji Jesucristo nūū incā nchivī 
\r (Mt. 10.32‑33; 12.32; 10.19‑20) 
\p  
\v 8 De cáhān ni jíín ndá nú jā ndācá nchivī jā cuetúhún nduhū nūū incā nchivī, de saá-ni nduhū, Yāā nī nduu tēe, cuetúhún nī ji nūū ndá ángel Yāā Dios. 
\p  
\v 9 De ndācá nchivī jā má cuétúhún nduhū nūū incā nchivī, suni súcuán mā cuétúhún nī ji nūū ndá ángel Yāā Dios. 
\p  
\v 10 De tú nā-ni nchivī cāhān ji sīquī nduhū, Yāā nī nduu tēe, de cune cáhnú inī Yāā Dios nūū ji. Sochi tú nā-ni nchivī cāhān nāvāha ji sīquī Espíritu Santo, de mā cúne cáhnú inī Yāā Dios nūū ji. 
\p  
\v 11 De tú quīsiáha ndá ji ndóhó ndācá vehe īī sinagoga nūū justicia jíín nūū ndá cā tēe tátúnī, de mā nácani ndasí inī nū nāsa scócóo nú tūhun jíín nāsa cāhān nū. 
\p  
\v 12 Chi maá hora ñúcuán de Espíritu Santo stéhēn yā nūū nū nāsa cāhān nū, ncachī yā. 
\s1 Sīquī jā má cútóó ó ndatíñú cuícá 
\p  
\v 13 Ñúcuán de iin tēe íñí māhñú nchivī cuāhā, nī ncāhān dē jíín Jesús: Maestro, cāhān ní jíín ñanī sá jā ná táhví sáva dē tāhvī ndúū sá, ncachī dē. 
\p  
\v 14 De nī ncāhān yā jíín dē: Lílū, nduú ní jáni yā nduhū jā sāhá ndāā ni tiñu nú jā tahví sáva nī tāhvī nū, ncachī yā. 
\p  
\v 15 De nī ncāhān cā yā: Coto vāha ndá nú maá nú jā má cútóó cuitī nū xūhún jíín ndá cā. Chi vísō cuāhā ndasí ndatíñú névāha iin tēe, de nsūú ñúcuán sāhá jā quendōo ndetū dē ñayīví yáhá, ncachī yā. 
\p  
\v 16 Ñúcuán de nī ncāhān yā iin tūhun yátá jíín ji: Nī īyo iin tēe cuícá jā névāha ñuhun jā vāha ndasí cúu itū. 
\p  
\v 17 De tēe cuícá ñúcuán nī nacani inī dē: ¿Nāsa sāhá nī? Chi nduú cā núne nūū cuhun niñi nī. Ncachī dē. 
\p  
\v 18 De nī jani inī dē: Suha ná sáhá nī: Canī ni ndá yacā ni, de nasāhá nī jā nāhnú cā. De ñúcuán nataān ndihi nī niñi nī jíín ndācá ndatíñú nī. 
\p  
\v 19 Ñúcuán de cani inī ni: Mitan de cuāhā ndasí névāha ó jā quenda cuāhā cuīyā. Ná nátātú ó, de cajī ō coho ó, de ná cúsiī inī ō, nī jani inī dē. 
\p  
\v 20 Sochi nī ncāhān Yāā Dios jíín dē: Tēe naā cúu nú, chi jacuáā mitan de cuū nū, de ndācá jā ní nchuvāha nú, ¿ní tēe cuu? Ncachī Yāā Dios jíín dē. 
\p  
\v 21 De suni súcuán cundoho ndācá tēe jā sáhá cuícá dē maá dē, de nduú ndúcú dē jā quendōo ndetū dē nūū Yāā Dios, ncachī yā. 
\s1 Yāā Dios jíto yā yóhó 
\r (Mt. 6.25‑34) 
\p  
\v 22 De nī ncāhān yā jíín ndá tēe scuáha jíín yā: Túsaá de cáhān ni jíín ndá nú: Mā nácani ndasí inī nū sīquī jā cutecū nū, tú nāsa cajī nū, ni sīquī sahma nú, tú nāsa cuhun nú. 
\p  
\v 23 Chi Yāā Dios nī nsāhá yā jā técū nū jíín yiqui cúñu nú, de nā oncā cúu jā má cuáha yā jā cajī nū jíín jā cuhun nú. 
\p  
\v 24 Cūndēhé ndá nú nāsa técū ndá tīcācá, de nduú jáquīn tī, ni nduú nástútú tī, ni nduú nūū tavāha tī ni yacā tī. De vísō súcuán de maá Yāā Dios scájī yā tī. ¿De á nduú cánuú ndasí cā ndá ndóhó nsūú cā ndá quiti ñúcuán? 
\p  
\v 25 ¿De ní iin nú, á cuu chisó nú iin yiquí cā maá nú, vísō ná nácani ndasí inī nū? 
\p  
\v 26 De tú mā cūú sāhá nú iin tiñu lúlí súcuán, ¿de nājēhē cúu jā nácani ndasí inī nū sīquī jā cajī nū jā cuhun nú? 
\p  
\v 27 Cūndēhé ndá nú nāsa jée ndá itā yucú. Chi nduú sátíñú ni nduú quéhen. De cáhān ni jíín ndá nú jā juni rey Salomón, quīvī jā ní ñúhun dē sahma váha ndasí, de ni nduú ní ñúhun dē sahma viī súcuán tá cúu nūū íyó ndá itā. 
\p  
\v 28 De tú súcuán jéhe Yāā Dios sahma viī nūū itā yucú jā íyó nūū ñūhún mitan de teēn de cāyū nūū ñúhūn, de nā oncā cúu ndá ndóhó jā má cuáha yā sahma. ¿De nūcu nduú cándíja nīhin ndá nú jā jíto yā ndóhó? 
\p  
\v 29 Túsaá de mā nácani cuécá inī nū nāsa cajī nū nāsa coho nú. 
\p  
\v 30 Chi maá-ni sīquī yáhá cúu jā ndíhvī inī nchivī ñayīví jāá nduú cándíja. Sochi ndá máá nú chi íyó Tatá nú andiví, de jínī yā jā jíni ñúhún nú ndācá yáhá. 
\p  
\v 31 De sa cánuú cā jā cundihvī inī nū sīquī tiñu jā ndácu Yāā Dios nūū nū. Ñúcuán de sāhá yā jā nīhīn nū ndācá yáhá. 
\s1 Nāsa coo cuícá ó jondē andiví 
\r (Mt. 6.19‑21) 
\p  
\v 32 Mā cúyūhú ndá nú chi cúu nú tá cúu tīcāchí nī. Chi vísō jacū ndá nú-ni cúu, de maá Tatá nú cúsiī inī yā jā quīvi nú ñuū nūū tátúnī yā. 
\p  
\v 33 Xīcó ndá nú jā névāha nú, de cuāha nú xūhún ñúcuán nūū nchivī ndāhví. De súcuán de scáyā nū tāhvī nū jondē andiví nūū má cútúhú, tá cúu nūū távāha nú xūhún inī itīn. Chi jondē andiví de mā náā jā váha jā cunevāha nú. Chi ñúcuán mā quívi jācuīhná, ni mā cūú stíví tīquixīn. 
\p  
\v 34 Chi jondē nūū nīhīn nū tāhvī váha nú, ñúcuán cúu nūū cundihvī inī nū sīquī. 
\s1 Jā ná cóo tūha ó jā nenda yā 
\p  
\v 35 Coo tūha ndá nú jā nenda Jētohō nū, de sāhá nú tá sáhá ndá mozo jā náscuíquīn ji lámpara ji. 
\p  
\v 36 Chi íyó tūha ji de ndétu ji jā nenda patrón ji jā cuáhān dē vico tándāhá. Chi tá nenda dē de cāhān dē, de nacune-ni ndá ji viéhé. 
\p  
\v 37 De nācā ndetū ndá mozo ñúcuán jā tá nenda patrón ji, de cunī dē jā ndíto ji. De ndāā cáhān ni jíín nú jā maá patrón sāhá tūha dē maá dē, de tenee dē ji nūū mesa jā cani dē cōhō ji. 
\p  
\v 38 De vísō cucuéé dē nenda dē jondē sava ñuú, á ja nī nchāha ñuú, de tú cunī dē jā súcuán ndíto ndá mozo dē, de nācā ndetū ndá ji túsaá. 
\p  
\v 39 De chuhun inī ndá nú jā cáhān tūhun yátá yáhá: Tēe xívéhe, tú ní jínī dē nā hora quiji jācuīhná, de cundito dē, de mā cuáha dē tūhun sacuíhná vehe dē nícu. 
\p  
\v 40 De saá-ni ndá ndóhó, coo tūha nú, chi tú nduú, de maá hora jāá nduú ná jáni inī nū, de nenda nduhū, Yāā nī nduu tēe, ncachī yā jíín ndá dē. 
\s1 Tūhun mozo vāha jíín mozo nduú squíncuu 
\r (Mt. 24.45‑51) 
\p  
\v 41 Ñúcuán de Pedro nī jīcā tūhún dē yā: Señor, ¿á jíín ndá máá sá-ni cáhān ní tūhun yátá yáhá, á suni cáhān ní jíín ndihi cā nchivī? ncachī dē. 
\p  
\v 42 De nī ncāhān maá Jētohō ō: Cáhān ni jíín nā-ni nchivī jā cúu tá cúu mozo jā ndito xīnī de squíncuu vāha. De maá patrón nī jani dē ji jā coto ji nchivī vehe dē, tácua scájī ji maá hora. 
\p  
\v 43 De nācā ndetū mozo ñúcuán jā tá nenda patrón ji, de cunī dē jā súcuán squíncuu vāha ji. 
\p  
\v 44 De ndāā cáhān ni jíín ndá nú jā cani dē mozo ñúcuán jā coto ji ndihi ndatíñú dē. 
\p  
\v 45 Sochi tú jáni inī ji jā má nēndá ñamā patrón ji, de quijéhé ji cani ji ndá tēe jíín ñahan jā cúu táhán mozo ji, de cajī ji coho ji de jīni ji, 
\p  
\v 46 tú súcuán de nenda-ni patrón ji quīvī jāá nduú ndétu ji jíín hora jāá nduú ná jáni inī ji. De sndóho ndasí dē ji, de chihi dē ji cundoho ji nūū yíhí ndá nchivī jāá nduú squíncuu. 
\p  
\v 47 De mozo jā jínī nāsa jétahān inī patrón ji, de tú nduú sátūha ji de nduú squíncuu ji jā cúnī dē, de cundoho xēēn ji jíín ntuxíi. 
\p  
\v 48 De mozo jāá nduú jínī nāsa jétahān inī patrón ji, de tú sáhá ji tiñu jā cani dē ji ntuxíi, túsaá de jacū-ni cani dē ji. Chi ndá nchivī jā stéhēn cuāhā yā nūū ji, suni cuāhā nācān yā nūū ji. De ndá nchivī jā cuāhā cā tiñu nī ntee yā ji, suni cuāhā cā nācān yā nūū ji. 
\s1 Jā síquī Jesús de cusíín inī nchivī 
\r (Mt. 10.34‑36) 
\p  
\v 49 Nī nquenda nī jā modo jā scuíquīn ni ñuhūn inī ñayīví, de suu cúu jā cusíín inī nchivī jā síquī nduhū. De cúnī ni jā ñamā coo súcuán, tácua quīvi ndá nchivī ndahá Yāā Dios. 
\p  
\v 50 De íyó iin tūndóhó jā cánuú cundoho nī, de cúcuécá ndasí inī ni chi jondē jīnu cundoho nī, sá de ndusiī inī ni. 
\p  
\v 51 ¿De á jáni inī ndá nú jā váji nī jā cundeē mānī nchivī ñayīví? Cáhān ni jíín ndá nú jāá nduú, chi sa cusíín inī nchivī jā síquī nduhū. 
\p  
\v 52 Chi jondē mitan de quijéhé jā ūhūn nchivī iin vehe cusíín inī ji. De nenda ūnī sīquī ūū, de ūū sīquī ūnī. 
\p  
\v 53 Chi tatá cusíín inī jíín sēhe yií, de sēhe yií jíín tatá, de naná jíín sēhe síhí, de sēhe síhí jíín naná, de naná chíso jíín sēhe jānú, de sēhe jānú jíín naná chíso, ncachī yā. 
\s1 Jā ní ncāhān yā sīquī seña andiví 
\r (Mt. 16.1‑4; Mr. 8.11‑13) 
\p  
\v 54 De suni nī ncāhān yā jíín nchivī cuāhā: Tá jínī ndá nú jā nénda vīcō ichi nūū quée ncandiī, de cáhān nū jā cuun sāvī, de súcuán cúu. 
\p  
\v 55 De tá vāji tāchī ichi sur, de cáhān nū jā nandiī, de súcuán cúu. 
\p  
\v 56 Vāchi tēe stáhví-ni cúu ndá nú. Ja jícūhun inī nū nāsa stéhēn seña andiví jíín inī ñayīví, ¿de nūcu nduú jícūhun inī nū ní iin cúu nduhū jā sáhá nī ndācá tiñu ñáhnú tiempo yáhá? 
\s1 Jā cundihvī inī ō jā má cúndeē cuāchi sīquī ō 
\r (Mt. 5.25‑26) 
\p  
\v 57 ¿De nūcu nduú sáhá ndá máá nú cuenta ní iin cúu tiñu ndāā jā sāhá nú? 
\p  
\v 58 De tú iin nchivī quīhīn ji jíín nú nūū justicia jā cāhān ji cuāchi sīquī nū, túsaá de juni cuāhān nū jíín ji ichi de cundihvī inī nū sāhá ndāā nū jíín ji. Chi tú nduú, de squívi ji ndóhó nūū juez, de juez siáha dē ndóhó nūū policía, de policía chihi dē ndóhó vecāa. 
\p  
\v 59 De ndāā cáhān ni jíín nú jā má quēé cuitī nū ñúcuán chi jondē chunáá nú ndihi cuitī xūhún jā jícān ndá dē, ncachī yā. 
\c 13  
\s1 Jā cánuú nacani inī ō jā sndóo ó cuāchi ó 
\p  
\v 1 De iin quīvī ñúcuán nī nquenda jacū tēe, nī nacani dē tūhun nūū yā nāsa nī ndoho sava tēe Galilea. Chi tá jáhnī ndá dē quiti jā sōcō dē, de nī nquenda-ni ndá mozo Pilato nī jahnī tēe ñúcuán. 
\p  
\v 2 De nī ncāhān Jesús: Ndá tēe Galilea ñúcuán, ¿á jáni inī ndá nú jā súcuán nī ndoho dē sīquī jā ndasí cā nī īyo cuāchi dē nsūú cā ndá cā nchivī Galilea? 
\p  
\v 3 Cáhān ni jíín ndá nú jāá nduú. De ndá máá nú suni tānū tāhvī nū de tú mā nácani inī nū jā sndóo nú cuāchi nú. 
\p  
\v 4 De xāhōn ūnī tēe jā ní jicó cáva torre Siloé sīquī dē, de nī jīhī ndá dē, ¿á jáni inī nū jā ndasí cā nī nsāhá ndá dē cuāchi nsūú cā ndá cā nchivī Jerusalén? 
\p  
\v 5 Cáhān ni jíín ndá nú jāá nduú. De ndá máá nú suni tānū tāhvī nū de tú mā nácani inī nū jā sndóo nú cuāchi nú. 
\s1 Tūhun yátá ñutun higo 
\p  
\v 6 Ñúcuán de nī ncāhān yā tūhun yátá yáhá jā stéhēn yā tá cúu nchivī jāá nduú squíncuu tūhun ndácu Yāā Dios: Cúu ji tá cúu iin ñutun higo jā íñí nūū ñuhun iin tēe. De nī jēndēhé dē tú íyó jāvíxī xīnī, de nduú nā cuá īyó. 
\p  
\v 7 De nī ncāhān dē jíín mozo jā sátíñú nūū ñuhun dē: Mitan de ja íyó ūnī cuīyā jā quínducú nī jāvíxī xīnī ñutun higo yáhá, de nduú nā cuá cúun. Túsaá de quehndē nū, chi vāchi sátéñú nūū ñūhún, ncachī dē. 
\p  
\v 8 De nī ncāhān mozo jíín dē: Señor, sndóo ní ná cuíñi iin cuīyā yāhá cā, de ná nástáyā sá jēhē de chuhun sá jēhen. 
\p  
\v 9 De cūndēhé ó tú cuun jāvíxī incā cuīyā. De tú nduú, de tēhndē, ncachī mozo, ncachī yā. 
\s1 Jā ní nasāhá vāha yā iin ñahan quīvī nátātú 
\p  
\v 10 De iin quīvī nátātú de stéhēn Jesús tūhun inī vehe īī sinagoga. 
\p  
\v 11 De íyó iin ñahan jā ní ncuu xāhōn ūnī cuīyā cúhū ña. Chi iin tāchī nī nsāhá jā jíca tihí ña, de nduú cā cúu cuitī caca tuun ña. 
\p  
\v 12 De nī jinī Jesús nūū ña, de nī ncana yā ña, de nī ncāhān yā jíín ña: Nánā, mitan de nduvāha ní jā cúhū ní, ncachī yā. 
\p  
\v 13 De nī ntee yā ndahá yā ña, de nī nūcuīñī tuun ña-ni, de nī nacuetáhví ndasí ña nūū Yāā Dios. 
\p  
\v 14 De tēe cúñáhnú inī vehe īī sinagoga, nī nquītī inī dē nī jinī dē Jesús jā ní nasāhá vāha yā ñahan ñúcuán quīvī nátātú. De nī ncāhān dē jíín ndá nchivī: Iyó īñū-ni quīvī sátíñú ó, de ndá quīvī ñúcuán quiji ndá nú jā nduvāha nú. De quīvī nátātú chi mā cūú, ncachī dē. 
\p  
\v 15 Ñúcuán de nī ncāhān maá Jētohō ō jíín dē: Vāchi tēe stáhví-ni cúu ndá nú. De quīvī nátātú, ¿á nduú nándají ndá nú stīquī nū jíín burro nú jā quíscóho nú tī ndute? 
\p  
\v 16 De ñahan yáhá jā cúu ña tatā Abraham, chi modo jā ní nuhnī ña xāhōn ūnī cuīyā nī nsāhá Satanás. ¿De á nduú íyó vāha jā ní nandají nī ña nūū cuēhē ña quīvī nátātú? ncachī yā. 
\p  
\v 17 De jā ní ncāhān yā súcuán, de nī ncucanoō ndá tēe jā jínī ūhvī dē yā. De ndihi nchivī nī ncusiī ndasí inī ji nī jinī ji ndá tiñu ñáhnú sáhá yā. 
\s1 Tūhun yátá sīquī niquin yuvā mostaza 
\r (Mt. 13.31‑32; Mr. 4.30‑32) 
\p  
\v 18 De nī ncāhān yā: Ná cáhān ni iin tūhun yátá tácua cunī ndá nú nāsa cúu jā ndúcuahā nchivī jā tátúnī Yāā Dios nūū. 
\p  
\v 19 Ndúcuahā ji tá cúu nūū jáhnu iin niquin yuvā mostaza jā ní jaquīn iin tēe nūū ñuhun dē. De nī jahnu, de nī ncuu iin ñutun cáhnú, de ndá saā chi sáhá tī tacā tī chījin ndahá yúcū, ncachī yā. 
\s1 Tūhun yátá sīquī levadura 
\r (Mt. 13.33) 
\p  
\v 20 De nī ncāhān tucu yā: Súcuán cúu jā ndúcuahā nchivī jā tátúnī Yāā Dios nūū: 
\p  
\v 21 Cúu tá cúu levadura jā ní nquehen iin ñahan, de nī nsacā ña jíín ūnī kilo harina, de nī ndaa ndihi ñujan nī nsāhá, ncachī yā. 
\s1 Sīquī jā quīvi ó viéhé túū 
\r (Mt. 7.13‑14, 21‑23) 
\p  
\v 22 De ñúhún Jesús ichi cuāhān yā Jerusalén, de yáha yā ndācá ñuū nāhnú jíín ñuū lulí, de stéhēn yā tūhun. 
\p  
\v 23 De iin nchivī nī jīcā tūhún ji yā: Señor, ¿á jacū-ni nchivī cúu jā scácu Yāā Dios, á naá cúu? ncachī dē. De nī ncāhān yā jíín ndá ji: 
\p  
\v 24 Cundihvī inī ndá nú quīvi nú ndahá Yāā Dios. Chi cúu tá cúu iin viéhé túū. De cáhān ni jíín ndá nú jā iin quīvī de cuāhā nchivī nducú ji quīvi ji, de mā cūú cā quīvi ji. 
\p  
\v 25 De quīvī ñúcuán chi sāhá nī tá cúu nūū sáhá iin tēe xívéhe, jā nacuiñī dē de nacasī dē viéhé. De tāvēhé cuiñi ndá nú, de scáján nú viéhé, de cāhān nū: Señor, nacune ní viéhé ná quívi ndá sá. De cāhān dē jíín nú: ¿Ní nūū vāji ndá nú? Chi nduú jínī ni ndóhó, cachī dē. 
\p  
\v 26 Ñúcuán de quijéhé ndá nú cāhān nū jíín dē: Nī nchajī ndá sá nī jihi sá jíín ní, de nūū yáhvi ñuū sá nī stéhēn ní tūhun, cachī nū. 
\p  
\v 27 De cāhān maá dē: Cáhān ni jíín ndá nú jāá nduú jínī ni ní jondē vāji nú. Cujiyo ndá nú quīhīn nū, chi nchivī jā sáhá tiñu néhén cúu nú, cachī dē. 
\p  
\v 28 De quīvi ndá nú nūū cuacu nú de nacayīhí nú ñii yúhú nú jā ndoho xēēn nū. De cunī nū nūū Abraham jíín Isaac jíín Jacob jíín ndācá tēe nī nacani tūhun Yāā Dios, íyó ndá dē ñuū nūū tátúnī Yāā Dios. De ndá ndóhó, vísō cúu nú tatā ndá dē, sochi quīvi nú nūū ndoho nú. 
\p  
\v 29 Sochi cuāhā nchivī, vísō nduú cúu ji tatā ndá dē, de quiji ndá ji ichi nūū quénda ncandiī jíín nūū quée ncandiī, jíín ichi norte jíín ichi sur. De cundeē ji mesa jā cajī ji stāā ñuū nūū tátúnī Yāā Dios. 
\p  
\v 30 De sava nchivī jā mitan cúu ji jā sándīhí, de ichi ñúcuán nduu ji nūū. De sava nchivī jā mitan cúu ji nūū, de ichi ñúcuán nduu ji jā sándīhí, ncachī yā. 
\s1 Jā ní ncucuécá inī yā nī ndēhé yā Jerusalén 
\r (Mt. 23.37‑39) 
\p  
\v 31 De maá quīvī ñúcuán nī nquenda jacū tēe fariseo, de nī ncāhān dē jíín yā: Cujiyo ní quīhīn ní incā lado, chi cúnī Herodes cahnī dē ní, ncachī ndá dē. 
\p  
\v 32 De nī ncāhān yā: Cuáhán ndá nú de cachī tūhun nú nūū tēe stáhví ñúcuán jāá ncháha ca quenda quīvī cuū ni, chi mitan jíín teēn tavā ni tāchī inī nchivī, de nasāhá vāha nī nchivī. De quīvī únī de jīnu tiñu sáhá nī, cachī nū. 
\p  
\v 33 Chi cánuú jā caca nī quīhīn ni mitan jíín teēn jíín isá, de jīnū ni Jerusalén. Chi ndá tēe nácani tūhun Yāā Dios, nduú jíhī dē incā lado, chi maá-ni inī Jerusalén jáhnī ji ndá dē. 
\p  
\v 34 Ndá ndóhó nchivī Jerusalén, jáhnī nū ndá tēe nácani tūhun Yāā Dios, de cáni nú yūū xīnī ndá tēe jā tájí Yāā Dios vāji nūū nū. De cuāhā vuelta nī ncuu inī ni nastútú nī sēhe nú, tá cúu nūū sáhá iin ñihín jā nástútú tī sēhe tī chījin nījīn tī, sochi nduú ní ncúnī ndá nú. 
\p  
\v 35 Túsaá de mitan de sndóo uun nī ndóhó jíín ndá sēhe nú. Chi cáhān ni jíín nú jā jondē mitan de mā cūní cuitī cā nū nūū ni, chi jondē quenda quīvī jā cāhān ndá sēhe nú: Vāha ndasí Yāā cúu Yāā jā ní nenda jíín tiñu maá Jētohō ō Yāā Dios, cachī nū, ncachī yā. 
\c 14  
\s1 Jā ní nasāhá vāha yā iin tēe cúhū cuēhē cuiñu 
\p  
\v 1 De iin quīvī nátātú nī jēhēn yā vehe iin tēe fariseo jā cúñáhnú, nī jēcajī yā stāā jíín dē. De ndá cā tēe fariseo chi ndéhé yuhū dē yā tú stíví yā. 
\p  
\v 2 De ñúcuán íyó iin tēe cúhū cuēhē cuiñu, íñí dē nūū yā. 
\p  
\v 3 De nī jīcā tūhún yā ndá tēe stéhēn ley janahán jíín ndá tēe grupo fariseo: ¿A íyó ley jā nasāhá vāha nī nchivī cúhū quīvī nátātú, á nduú? ncachī yā. 
\p  
\v 4 Sochi nduú ní ncáhān cuitī ndá dē. De nī ntiin yā tēe cúhū, de nī nasāhá vāha yā dē, de nī ncāhān yā jā ná quínohōn dē. 
\p  
\v 5 De nī ncāhān yā jíín ndá dē: ¿Ní iin nú de tú burro nú á stīquī nū nincava tī inī iin pozo, de á nduú ñamā natavā nū tī, vísō quīvī nátātú cúu? ncachī yā. 
\p  
\v 6 De nduú ní ncúu scócóo ndá dē ni iin tūhun nūū yā jā súcuán nī ncāhān yā. 
\s1 Tūhun sīquī nchivī jā jéhēn vico tándāhá 
\p  
\v 7 De nī jinī Jesús jā ndá tēe jā ní ntacā, nácāji dē silla yíñúhún cā nūū mesa jā cundeē dē. De nī ncāhān yā tūhun yáhá jíín ndá dē: 
\p  
\v 8 Tú cana iin tēe jā quíhīn nū vico tándāhá, de mā cúndeē nū lugar yíñúhún cā. Chi tú súcuán de sanaā de ja nī ncana dē iin tēe cúñáhnú cā nsūú cā ndóhó. 
\p  
\v 9 De quiji tēe jā ní ncana ndóhó, de cāhān dē jíín nú: Nacuiñī, chi jīñā cundeē tēe yáhá. Ñúcuán de cucanoō nū de quīhīn nū jondē jā sándīhí. 
\p  
\v 10 Chi tú cana iin tēe ndóhó, de sa cundeē nū jondē lugar jā sándīhí. De tá quiji tēe jā ní ncana ndóhó, de cāhān dē jíín nú: Amigo, nehēn cundeē nū iin lugar nūū yíñúhún cā, cachī dē. Ñúcuán de ndá nchivī ndéē jíín nú nūū mesa, cunī ji jā sáhá ñáhnú dē ndóhó. 
\p  
\v 11 Súcuán nī ncāhān ni tūhun yáhá tácua cunī ndá nú jā ndācá nchivī jā sáhá ñáhnú ji maá ji, sa nuu ji sāhá Yāā Dios. De nchivī jā sáhá núu ji maá ji, sa nduñáhnú ji sāhá yā, ncachī yā. 
\p  
\v 12 De suni nī ncāhān yā jíín tēe jā ní ncana dē yā jā cajī yā stāā: Tú sāhá nú jā cusámá nchivī á jā cuxíní ji, de mā cāná nú ndá nchivī cúu amigo nū jíín ñanī nū jíín táhán nú jíín ndá nchivī cuīcá. Chi tú súcuán de suni nacana ndá máá ji ndóhó, de súcuán nanihīn nū jā ní jēhe nú. 
\p  
\v 13 Chi tá sáhá nú vico, de sa cana nú ndá nchivī ndāhví, nchivī cuhlu, nchivī cojo, nchivī cuāá. 
\p  
\v 14 De súcuán de quendōo ndetū nū, chi mā cūú nacuāha ji nūū nū. De nīhīn nū tāhvī nū quīvī jā natecū ndá nchivī ndāā, ncachī yā. 
\s1 Tūhun yátá sīquī vico cúxíní 
\p  
\v 15 De iin tēe jā yájī stāā jíín yā, nī jini dē tūhun yáhá, de nī ncāhān dē jíín yā: Nācā ndetū ndá tēe jā cajī stāā inī ñuū nūū tátúnī Yāā Dios, ncachī dē. 
\p  
\v 16 Ñúcuán de nī ncāhān Jesús iin tūhun yátá jā stéhēn yā jā cána Yāā Dios nchivī jā quīvi ji inī ñuū nūū tátúnī yā: Iin tēe nī nsāhá dē iin vico cáhnú jā cuxíní, de nī ntají dē mozo dē jā cana cuāhā nchivī. 
\p  
\v 17 De maá quīvī jā cuxíní, de nī ntají dē mozo dē cuācāna ndá nchivī ñúcuán jā ná quíji ji cuxíní ji: Nehēn ndá ní, chi ja íyó tūha ndihi, ncachī mozo. 
\p  
\v 18 De ndihi nchivī nī ncāhān ji jā ná cúne cáhnú inī dē chi mā quíhīn ji. Iin tēe nī ncāhān dē: Cáta nī jeen nī iin ñuhun de cánuú quīndēhé nī, de ná cúne cáhnú inī dē chi mā cuéē ni, ncachī dē. 
\p  
\v 19 De incā dē nī ncāhān: Nī jeen nī ūhūn yunta stīquī, de quīhīn ni coto túnī ni tī, de ná cúne cáhnú inī dē chi mā cuéē ni, ncachī dē. 
\p  
\v 20 De incā dē nī ncāhān: Cáta nī ntandāhá nī, de jā ñúcuán mā cūú cuēē ni, ncachī dē. 
\p  
\v 21 De cuānohōn mozo, de nī ncachī tūhun dē nūū patrón dē nāsa nī ncāhān ndá nchivī. Ñúcuán de nī nquītī inī patrón, de nī ncāhān dē jíín mozo dē: Ñamā quīhīn nū ndá calle nāhnú jíín calle lulí, de cana nú ndá nchivī ndāhví, nchivī cuhlu, nchivī cojo, jíín nchivī cuāá, ná quíji ndá ji vico, ncachī dē. 
\p  
\v 22 De nī jēhēn mozo, de nī nenda dē, de nī ncāhān dē: Señor, ja nī nsāhá sá tá ncachī ní, de cúmanī cā nchivī de chitú vehe ní, ncachī dē. 
\p  
\v 23 De nī ncāhān tucu patrón: Quīhīn tucu nú ndācá calle jíín ichi, de cana fuerza nū nchivī ná quíji ji, tácua cuchitú vehe nī. 
\p  
\v 24 Chi cáhān ni jíín nú jā ni iin nchivī jā ní ncana nī jā xíhna ñúhún, mā cuáha cuitī ni tūhun jā cuxíní ji vehe nī, ncachī dē, ncachī yā. 
\s1 Tūhun jā cánuú nacani vāha inī ō de cuniquīn ō Cristo 
\r (Mt. 10.37‑39) 
\p  
\v 25 De cuāhā ndasí nchivī níquīn ji Jesús cuāhān ji jíín yā, de nī ndicó cóto yā, de nī ncāhān yā jíín ji: 
\p  
\v 26 Tú nā-ni nchivī cúnī ji cuniquīn ji nduhū jā scuáha nī ji, de tú mānī cā ji jíín tatá ji, naná ji, ñasíhí ji, sēhe ji, ñanī ji, cuāha ji, nsūú cā jíín nduhū, de mā cūú cuu ji nchivī scuáha jíín nī. De tú ndíhvī cā inī ji sīquī jā coo vāha maá ji nsūú cā jā cuniquīn ji nduhū, de suni mā cūú tucu. 
\p  
\v 27 De nā-ni nchivī tú mā cuáha ji tūhun cundoho ji tūndóhó vísō jondē cuū ji sīquī jā cuniquīn ji nduhū, de mā cūú cuu ji nchivī scuáha jíín nī. 
\p  
\v 28 Chi tú ní iin nú cúnī nū caquīn nū iin vehe cáhnú, ¿de á nduú cánuú jā xihna cā cundeē nū tavā nū cuenta tú quenda xūhún jā sínu nú vehe? 
\p  
\v 29 Chi tú nduú, de tá ja nī ntavā nū cimiento, de mā quēndá xūhún sínu nú, de ñúcuán de ndá nchivī chi sāhá catá ji nūū nū. 
\p  
\v 30 De cāhān ji: Tēe yáhá chi nī nquijéhé dē sáhá dē vehe, de nduú ní ncúndéé dē sínu dē, cachī ji. 
\p  
\v 31 De saá-ni tú iin rey quīcanāá dē jíín incā rey jā váji sīquī dē, ¿de á nduú cánuú jā xihna cā cundeē dē nacani inī dē tú cundeé dē jíín ūxī mil soldado jā canāá dē jíín incā rey jā váji sīquī dē jíín ōcō mil soldado? 
\p  
\v 32 Chi tú mā cúndéé dē, de juni jícá cā vāji incā rey, de tají dē sava tēe ndíso tíñú jā quíhīn ndá dē cātūhún dē nā cuá cúnī incā rey jā cuāha dē, de jencuiñī-ni. 
\p  
\v 33 De ndá máá nú, suni súcuán cánuú jā xihna cā nacani inī nū de quehndē inī nū jā sndóo nú ndihi jā névāha nú, chi tú nduú de mā cūú cuu nú nchivī scuáha jíín nī. 
\s1 Tūhun yátá sīquī ñīī 
\r (Mt. 5.13; Mr. 9.50) 
\p  
\v 34 De nchivī cándíja cúu ji tá cúu ñīī. Vāha íyó ñīī, de tú ñīī ná náā jā úhguā, ¿de nāsa nduu uhguā tucu? 
\p  
\v 35 Nduú cā tiñu cuitī cā, ni jā chuhun nchivī nūū itū, ni jā nduu jēhen, chi sa cutē-ni nchivī. Ndá ndóhó jā níni, tee sōho vāha nú, ncachī yā. 
\c 15  
\s1 Tūhun yátá sīquī tīcāchí jā ní nsana 
\r (Mt. 18.10‑14) 
\p  
\v 1 De ndá tēe stútú xūhún renta jíín ndá cā tēe sáhá cuāchi, nī nquenda dē nūū Jesús jā cunini dē tūhun cáhān yā. 
\p  
\v 2 De ndá tēe grupo fariseo jíín ndá tēe stéhēn ley janahán, nī ncāhān dē sīquī yā: Tēe yáhá chi jétáhví dē ndá tēe sáhá cuāchi de yájī dē jíín, ncachī dē. 
\p  
\v 3 De nī ncāhān yā tūhun yátá yáhá jíín ndá dē: 
\p  
\v 4 ¿Ní iin nú de tú névāha nú iin ciento tīcāchí, de tú scuíta nú iin tī, de á nduú sndóo nú cūmī xico xāhōn cūmī cā tī yucu, de quīnanducú nú quiti jā ní nsana jondē nanihīn nū tī? 
\p  
\v 5 De tá nī nanihīn nū tī, de chisó nú tī nūū chíyō nū, de cusiī inī nū. 
\p  
\v 6 De tá nenda nú vehe nú de nastútú nú ndācá amigo nū jíín nchivī ndéē ñatin jíín nú, de cāhān nū jíín ji: Ná cúsiī inī ō, chi nī nanihīn ni tīcāchí nī jā ní nsana, cachī nū. 
\p  
\v 7 De cáhān ni jíín ndá nú jā suni súcuán cúu jondē andiví. Chi cúsiī cā inī yā jíín iin nchivī jā íyó cuāchi de nácani inī ji jā sndóo ji cuāchi ji, nsūú cā jíín cūmī xico xāhōn cūmī nchivī íyó ndāā jāá nduú cā cánuú nacani inī ji, ncachī yā. 
\s1 Tūhun yátá sīquī ñahan jā ní scuíta xūhún 
\p  
\v 8 De tú iin ñahan névāha ña ūxī xūhún plata, de tú scuíta ña iin, ¿de á nduú scuíquīn ña lámpara, de nastáá ña vehe, de nanducú vāha ña jondē nanihīn ña? 
\p  
\v 9 De tá nī nanihīn ña, de nastútú ña ndācá amiga ña jíín nchivī ndéē ñatin jíín ña, de cāhān ña jíín ji: Ná cúsiī inī ō, chi nī nanihīn ni xūhún jā ní scuíta nī, cachī ña. 
\p  
\v 10 De cáhān ni jíín ndá nú jā suni súcuán cúsiī inī ndá ángel Yāā Dios sīquī iin nchivī jā íyó cuāchi de nácani inī ji jā sndóo ji cuāchi ji, ncachī yā. 
\s1 Tūhun yátá sūchí jā ní snáā cāhá xūhún 
\p  
\v 11 De nī ncāhān tucu yā: Iin tēe nī īyo ūū sēhe yií dē. 
\p  
\v 12 De tēe suchí cā nī ncāhān ji jíín tatá ji: Tatá, tahví sáva ní ndatíñú ní, de taji ní sava cuu tāhvī sá, ncachī ji. De nī ntahví sáva dē tāhvī ndúū ji. 
\p  
\v 13 De nī ncuu jacū-ni quīvī, de tēe suchí ñúcuán nī stútú ndihi ji ndatíñú ji, de nī nquee ji cuāhān ji iin ñuū jīcá. De ñúcuán nī snáā cāhá ji tāhvī ji chi nī jāxīn nāvāha ji. 
\p  
\v 14 De tá nī ndihi nī jāxīn ji, de nī nquiji iin tāmā xéēn inī ñuū ñúcuán, de nī nquijéhé cúmanī jā cajī ji. 
\p  
\v 15 De cuānducú tíñú ji nūū iin tēe ñuū ñúcuán. De nī ntají dē ji cuāhān ji rancho dē jā coto ji quinī dē. 
\p  
\v 16 De cúnī ji cajī ji sōō ndūchí jā yájī quinī tácua ndahā chījin ji. De ni iin nchivī nduú ná jéhe nūū ji. 
\p  
\v 17 Ñúcuán de nī nacani inī ji, de nī ncāhān ji: Ndācá mozo jā sátíñú vehe tatá nī, íyó cuāhā stāā yájī ji. De nduhū jíhī ni sōco yáhá. 
\p  
\v 18 Ná quínohōn ni nūū tatá nī, de cāhān ni jíín dē: Tatá, nī nsāhá sá cuāchi nūū Yāā Dios jíín nūū maá ní. 
\p  
\v 19 Mitan de nsūú cā tēe vāha cúu sá jā cunaní sá sēhe ní. De cuāha ní tūhun cuu sá tá cúu iin mozo ní, cachī ni. 
\p  
\v 20 Sá de nī naquehen ji ichi cuānohōn ji nūū tatá ji. De cáta jícá cā vāji ji, de nī jinī tatá ji nūū ji, de nī ncundáhví inī dē ji. De jínu dē cuātahān dē ji, de nī numi táhán dē jíín ji, de nī nchitū dē nūū ji. 
\p  
\v 21 Ñúcuán de nī ncāhān ji jíín dē: Tatá, nī nsāhá sá cuāchi nūū Yāā Dios jíín nūū maá ní. Mitan de nsūú cā tēe vāha cúu sá jā cunaní sá sēhe ní, ncachī ji. 
\p  
\v 22 Sochi maá tatá ji nī ncāhān dē jíín ndá mozo dē: Cuáquēhen nú iin sahma váha cā de chuhun nú ji. De chuhun nú iin xehe ndahá ji, de chihi nú nījān jēhē ji. 
\p  
\v 23 De quīcuēca nú becerro jā ní neñu, de cahnī nū tī ná cájī ō, chi sāhá ó vico. 
\p  
\v 24 Chi sēhe yií nī yáhá, modo ja nī jīhī ji, de nī natecū ji. Chi nduú ní jínī ni ní ichi nī jēhēn ji, de nī nenda ji, ncachī dē. De nī nquijéhé ndá dē sáhá dē vico. 
\p  
\v 25 De sūchí ñáhnú cā, ndéē ji jondē rancho, de vāndiji ji, de nī nduñatin ji vehe. De nī jini ji jā tívī música de jíta jéhé nchivī. 
\p  
\v 26 De nī ncana ji iin mozo, de nī jīcā tūhún ji nā cuá cúu. 
\p  
\v 27 De nī ncachī mozo nūū ji: Nī nenda ñanī nū, de tatá nú nī jahnī dē becerro jā ní neñu, chi nī nenda vāha ji nūū dē, ncachī mozo. 
\p  
\v 28 Ñúcuán de nī nquītī inī sūchí ñáhnú, de nduú ní ncúnī ji ndīvi ji. De nī nquee tatá ji, de nī ncāhān ndāhví dē jíín ji jā ná ndívi ji. 
\p  
\v 29 De nī ncāhān ji jíín tatá ji: Níní sáhá sá tiñu ndácu ní, de nduú cúnīhin cuitī inī sá nūū ní. De nduú táji ní vísō iin lítú nūū sá jā sāhá sá vico jā cajī sá jíín ndá amigo sá. 
\p  
\v 30 De nī nenda sēhe ní yáhá jā ní jāxīn cāhá ji xūhún ní jíín ndá ñahan ndiī. De nī jahnī ní becerro jā ní neñu jā cajī ji, ncachī ji jíín tatá ji. 
\p  
\v 31 Ñúcuán de nī ncāhān dē: Séhē, ndóhó chi níní ndéē nū jíín nī, de ndihi jā névāha nī chi suni cuenta maá nú cúu. 
\p  
\v 32 De mitan de íyó vāha jā sāhá ó vico de cusiī inī ō. Chi ñanī nū yáhá, modo ja nī jīhī ji, de nī natecū ji. Chi nduú ní jínī ō ní ichi nī jēhēn ji, de nī nenda ji, ncachī dē, ncachī yā. 
\c 16  
\s1 Tūhun yátá mozo jā ní stáhví dē patrón dē 
\r (Mt. 6.24) 
\p  
\v 1 De suni nī ncāhān Jesús jíín ndá tēe scuáha jíín yā: Iin tēe cuícá nī īyo iin mozo dē jā ndíso tíñú nūū ndá cā mozo. De nī ncāhān ndá jíín patrón jā mozo ñúcuán snáā cāhá ndatíñú dē. 
\p  
\v 2 De nī ncana dē mozo ñúcuán, de nī ncāhān dē jíín: ¿Nā tūhun cúu yáhá jā ní nīhīn ni sīquī nū? Nacuāha nú cuenta tiñu ndíso nú, chi mā cúndiso tíñú nú cā nūū ndá mozo ni, ncachī dē. 
\p  
\v 3 Ñúcuán de nī jani inī mozo: ¿Nāsa sāhá nī mitan? Chi patrón ni candeē dē tiñu ndíso nī. Chi nduú ndacuī ni jā quete nī ñuhun, de jā cācān ni caridad chi cucanoō ni. 
\p  
\v 4 Túsaá de jínī ni nāsa sāhá nī jíín ndá nchivī jā jéen nūū patrón ni, tácua taji ji vehe cundeē ni tá quenda quīvī candeē dē tiñu nī. Ncachī dē. 
\p  
\v 5 De nī ncana dē tá iin iin tēe jā ndíta nūū patrón dē. De nī ncāhān dē jíín iin: ¿Nāsaa ndíta nú nūū patrón ni? 
\p  
\v 6 De nī ncachī tēe ñúcuán: Ciento barril aceite. De nī ncāhān mozo: Yáhá ná táji nī vale nū, de ñamā cundeē nū sāhá nú incā vale jā ūū xico ūxī-ni, ncachī dē. 
\p  
\v 7 Ñúcuán de nī ncāhān dē jíín incā tēe: ¿De ndóhó, nāsaa ndíta nú? De nī ncāhān tēe ñúcuán: Ciento cajón trigo, ncachī dē. De nī ncāhān dē jíín: Yáhá ná táji nī vale nū, de sāhá nú incā vale jā cūmī xico-ni, ncachī dē. 
\p  
\v 8 Sá de nī ncāhān maá patrón jā ndíchí ndasí nī nsāhá tēe nēhén ñúcuán jíín nchivī jā ndíta nūū patrón dē, tácua cuāha ji vehe cundeē dē. De cáhān ni jíín ndá nú jā nchivī ñayīví yáhá, ndito cā sáhá ji jā quendōo vāha ji nūū táhán ji, nsūú cā ndá nchivī jā cándíja Yāā Dios. 
\p  
\v 9 Túsaá de cáhān ni jíín ndá nú jā ndíchí cā sāhá nú nsūú cā jā ní nsāhá mozo ndīchí ñúcuán. Chi inī ñayīví yáhá nūū íyó cuāchi, sāhá ndá nú tiñu váha jíín xūhún nú, chi cuāha nú nūū nchivī ndāhví, tácua vísō tú ndihi xūhún nú ñayīví yáhá, de quīvi nú andiví nūū coo vehe nú níí cání. 
\p  
\v 10 Nchivī jā squíncuu vāha jíín iin tiñu lúlí-ni, suni squíncuu vāha ji jíín tiñu cáhnú. De nchivī jā stáhví jíín iin tiñu lúlí-ni, suni stáhví ji jíín tiñu cáhnú. 
\p  
\v 11 Túsaá de tú nduú squíncuu vāha nú jíín xūhún jā íyó ñayīví yáhá nūū íyó cuāchi, de mā cuáha yā jā váha jā cuu nú níí cání andiví. 
\p  
\v 12 De tú nduú squíncuu vāha nú jíín ndatíñú jā ní jēhe núú yā nūū nū ñayīví yáhá, de mā cuáha yā tāhvī jā cuu nú níí cání. 
\p  
\v 13 Ni iin mozo mā cūú satíñú dē nūū ūū patrón. Chi quītī inī dē nūū iin de coo manī dē jíín incā, á squíncuu vāha dē nūū iin de sāhá jéhe inī dē nūū incā. De suni súcuán mā cūú satíñú nú nūū Yāā Dios de tú maá-ni sīquī xūhún ndíhvī inī nū, ncachī yā. 
\p  
\v 14 De ndá tēe fariseo nī nsāhá catá dē nūū yā jā ní jini dē ndācá tūhun cáhān yā, chi tēe cútóó xūhún cúu ndá dē. 
\p  
\v 15 De nī ncāhān yā jíín dē: Ndá máá nú chi sáhá nú jā tēe ndāā cúu nú nūū nchivī. Sochi Yāā Dios chi jínī yā nāsa cáá ánō ndá nú. Chi tiñu jā jáni inī nchivī jā tiñu ñáhnú cúu, de nūū Yāā Dios chi tiñu néhén cúu. 
\s1 Sīquī ley Yāā Dios jíín sīquī jā tátúnī yā 
\p  
\v 16 Jondē ncháha ca quiji Juan tēe scuénduté, de nī īyo ley jā ní jēhe Yāā Dios nūū Moisés, de suni nī stéhēn ndá tēe nī nacani tūhun yā. Ñúcuán de tá nī nquiji Juan, de nī nquijéhé jítē nuu tūhun vāha nāsa tátúnī Yāā Dios. De ndá nchivī chi ndúcú ndéé ji quívi ji ndahá yā. 
\p  
\v 17 De víjín cā cúu jā naā iin letra nūū tutū ley yā nsūú cā jā naā andiví jíín ñayīví, chi quee ndaā ndihi tūhun jā cáhān. 
\s1 Tūhun jā má sndóo táhán tēe jíín ñahan 
\r (Mt. 5.31‑32; 19.3‑12; Mr. 10.2‑12) 
\p  
\v 18 De tú nā-ni tēe sndóo dē ñasíhí dē de nacueca dē incā ñahan, túsaá de cásíquí ndéē dē ña. De tú iin tēe nacueca ñahan jā ní ndusíín, suni cásíquí ndéē dē ña, ncachī yā. 
\s1 Tūhun tēe cuícá jíín Lázaro 
\p  
\v 19 De nī ncāhān cā yā: Nī īyo iin tēe cuícá, nī ñūhun dē sahma fino ndasí. De ndiquivī nī īyo vāha ndasí jā ní nchajī dē. 
\p  
\v 20 De suni nī īyo iin tēe ndáhví, nání dē Lázaro, de ndéē dē viéhé tēe cuícá ñúcuán, de níí dē nī nquene ndīhyi. 
\p  
\v 21 De cúnī dē jā ndahā chījin dē jíín pedazo stāā jā cóyo yuhú mesa tēe cuícá. De quénda ndá tinā de náyuu tī nūū ndíhyi dē. 
\p  
\v 22 De nī jīhī tēe ndáhví ñúcuán, de ndá ángel Yāā Dios nī nacueca yā dē cuāhān yā jíín ánō dē jondē andiví nūū íyó Abraham. De suni nī jīhī tēe cuícá, de nī jīquiyuhū dē. 
\p  
\v 23 De tēe cuícá ñúcuán ndóho ndasí dē íyó dē lugar nūū íyó ánō ndá ndīyi jāá nduú ní ncándíja. De nī nūcūndēhé dē, de jondē jícá nī jinī dē nūū Abraham, de ndéē iin ncáá Lázaro jíín dē. 
\p  
\v 24 Ñúcuán de nī ncana cóhó dē: Tatá Abraham, cundáhví inī ní sāán, de tají ní Lázaro, ná quíchundaji dē xīnī ndāhá dē nūū ndūté, de ná quíji dē sndáji dē yáá sá. Chi xēēn ndóho sá nūū yáñuhūn yáhá, ncachī dē. 
\p  
\v 25 De nī ncāhān Abraham jíín dē: Lílū, nūcūhun inī nū jā ní nīhīn nū ndācá jā váha tá nī ntecū nū, de Lázaro chi sa tūndóhó nī nīhīn dē. De mitan de ja nī ndundeé inī dē yáhá, de ndóhó chi ndóho nú jīñā. 
\p  
\v 26 De suni íyó iin jā cūnú ndasí íyó māhñú ó jíín ndá nú. De nchivī íyó yáhá, vísō cúnī ji jā yāha ji cuēē ji nūū nū, de mā cūú. De suni mā cūú yāha ndá máá nú quiji nú yáhá. Ncachī Abraham. 
\p  
\v 27 Ñúcuán de nī ncāhān tēe cuícá: Túsaá de cáhān ndāhví sá jíín ní, tatá Abraham, tají ní dē ná quíhīn dē vehe tatá sá. 
\p  
\v 28 Chi íyó ūhūn cā ñanī sá, de ná quícachī dē nūū ndá ji jā ná nácani inī ji de sndóo ji cuāchi ji, tácua mā quívi ndá ji nūū ndóho sá yáhá, ncachī dē. 
\p  
\v 29 De nī ncāhān Abraham jíín dē: Ja névāha ji tutū jā ní ntee Moisés jíín ndá cā tēe nī nacani tūhun Yāā Dios janahán. Ñúcuán ná chúhun inī ji, ncachī Abraham. 
\p  
\v 30 De nī ncāhān tucu tēe cuícá: Nduú, tatá Abraham, chi tú iin nchivī ja nī jīhī quīhīn nūū ndá ji, ñúcuán de nacani inī ji jā sndóo ji cuāchi ji, ncachī dē. 
\p  
\v 31 De nī ncāhān Abraham jíín dē: Tú mā chūhún inī ji tūhun jā ní nacani Moisés jíín ndá cā tēe nī nacani tūhun Yāā Dios, de suni mā cándíja cuitī ji tú natecū iin ndīyi quīhīn nūū ji, ncachī dē, ncachī yā. 
\c 17  
\s1 Xēēn coo sīquī nchivī jā squívi táhán nūū cuāchi 
\r (Mt. 18.6‑7, 21‑22; Mr. 9.42) 
\p  
\v 1 De nī ncāhān Jesús jíín ndá tēe scuáha jíín yā: Maá-ni íyó jā ndúcú squívi nchivī nūū cuāchi. De nācā xēēn cundoho nchivī jā squívi táhán nūū cuāchi. 
\p  
\v 2 Vāha cā de tú ní núhnī iin yōsó cáhnú sūcūn ji, de quēe ji chījin ndute mar, nsūú cā jā squívi ji iin sūchí lúlí yáhá nūū cuáchi. 
\p  
\v 3 Coto má sāhá ndá nú súcuán túsaá. De tú táhán nú sáhá dē cuāchi sīquī nū, de cāhān nū nūū dē. De tú nacani inī dē, de cune cáhnú inī nū nūū dē. 
\p  
\v 4 De tú ūjā vuelta sáhá dē cuāchi sīquī nū jā iin quīvī, de tú ūjā vuelta nácani inī dē de cáhān dē jíín nú jā cune cáhnú inī nū chi mā sāhá cā dē, cáchī dē, de cánuú cune cáhnú inī nū nūū dē, ncachī yā. 
\s1 Jā cúñáhnú ndasí tūhun cándíja 
\p  
\v 5 De ndá tēe cúu apóstol nī ncāhān dē jíín Jētohō ō: Sāhá ní jā ná cándíja nīhin cā ndá sá jā sāhá Yāā Dios jā jícān sá nūū yā, ncachī dē. 
\p  
\v 6 De nī ncāhān Jētohō ō jíín ndá dē: Tú candíja ndá nú vísō iin lulī-ni, tá cúu iin niquin yuvā mostaza jā lulí-ni, de cuu cachī nū jā tiūhndú yáhá ná quée de nūcūhun jondē nūū mar, de coo tá cúu nūū cáchī nū. 
\s1 Jā ná squíncuu vāha ó nūū yā 
\p  
\v 7 Tú ní iin nú íyó mozo jā jítu dē á jā scájī dē ndá quiti nú, de tá nenda dē vehe nú jā ní jēhēn dē yucu, de nduú cáhān nū jíín dē jā cundeē dē cajī dē stāā. 
\p  
\v 8 Chi sa cáhān nū: Sāhá nú ndeyu cuxíní nī, de cani nú cōhō ni. De tá nī ncuu nī nchajī ni nī jihi nī, sá de cajī maá nú coho nú, cáchī ndá nú. 
\p  
\v 9 De cáchī ndá nú jāá nduú cánuú nacuetáhví nú nūū mozo tá nī nsāhá dē tiñu jā ní ndacu nú, chi jā cánuú sāhá dē cúu. 
\p  
\v 10 De saá-ni ndá máá nú, cúu nú mozo Yāā Dios. De tú nī squíncuu nú ndācá tiñu jā ní ndacu yā nūū nū, de cachī nū: Nduú cánuú nacuetáhví yā nūū ni, chi súcuán cánuú jā squíncuu nī, cachī nū, ncachī yā. 
\s1 Jā ní nasāhá vāha yā ūxī tēe ndóho cuēhē stéhyū 
\p  
\v 11 De ñúhún Jesús ichi cuāhān yā ciudad Jerusalén, de nī nchāha yā cuāhān yā māhñú región Samaria jíín Galilea. 
\p  
\v 12 De nī jīnū yā iin ñuū, de ūxī tēe ndóho cuēhē stéhyū nī nquenda dē, de jícá nī jencuiñī dē. 
\p  
\v 13 De nī ncana jee ndá dē: Jesús, Maestro, cundáhví inī ní ndá sāán, ncachī dē. 
\p  
\v 14 De tá nī jinī Jesús nūū ndá dē, de nī ncāhān yā: Cuáhán ndá nú de stéhēn nū maá nú nūū ndá sūtū jā ní nduvāha nú, ncachī yā. De juni cuāhān ndá dē de nī nduvāha dē-ni. 
\p  
\v 15 Ñúcuán de iin dē nī ndicó cóo dē nūū Jesús, de nácana jee dē, nácuetáhví dē nūū Yāā Dios jā ní nduvāha dē. 
\p  
\v 16 De nī jēcuīñī jītí dē nūū yā, de nī ntuu dē nūū dē nūū ñūhún, de nī nacuetáhví dē nūū yā. De tēe Samaria cúu dē. 
\p  
\v 17 De nī ncāhān Jesús: ¿A nsūú ndihúxī dē nī nduvāha? De īīn cā dē, ¿nūcu nduú ní ndícó dē jā nacuetáhví dē? 
\p  
\v 18 ¿A mátúhún-ni tēe ñuū jīcá yáhá cúu jā ní ndicó jā nacuetáhví dē nūū Yāā Dios? 
\p  
\v 19 De nī ncāhān yā jíín dē: Nacuiñī de quīnohōn nū. Chi nī ncandíja nú jā cuu nasāhá vāha nī ndóhó, de jā suu cúu jā ní nduvāha nú, ncachī yā. 
\s1 Nāsa coo quīvī tá nenda yā jā tatúnī yā 
\r (Mt. 24.23‑28, 36‑41) 
\p  
\v 20 De ndá tēe fariseo nī jīcā tūhún dē Jesús nā quīvī quijéhé jā tatúnī Yāā Dios inī ñayīví. De nī ncāhān yā jíín dē: Mā quījí nijīn jā tatúnī Yāā Dios. 
\p  
\v 21 Ni mā cūú cachī nchivī: Cūndēhé chi yáhá ndéē yā jā tátúnī yā, á: Ñúcuán ndéē yā, cachī ji. Chi ja tátúnī Yāā Dios māhñú ndá nú, ncachī yā. 
\p  
\v 22 Ñúcuán de nī ncāhān yā jíín ndá tēe scuáha jíín yā: Quiji tiempo jā cuu ndasí inī nū cūndēhé nú nūū nduhū, Yāā nī nduu tēe, de mā cūní ndá nú. 
\p  
\v 23 De cāhān nchivī jíín nú: Yáhá ndéē yā, á: Ñúcuán ndéē yā, cachī ji. De mā quíndēhé ndá nú, ni mā cúniquīn nū ji. 
\p  
\v 24 Chi tá cúu nūū sáhá taja jā jéndūtē iin lado andiví de nátūu jondē incā lado, de suni súcuán coo quīvī jā nenda nduhū, Yāā nī nduu tēe, chi ndihi nchivī cunī. 
\p  
\v 25 Sochi cánuú jā xihna cā cundoho xēēn ni, de nchivī íyó mitan chi squéne yichī ji nduhū. 
\p  
\v 26 De tá cúu nūū ní ncuu ndá quīvī jā ní īyo Noé, suni súcuán coo quīvī nenda nduhū, Yāā nī nduu tēe. 
\p  
\v 27 Chi quīvī ñúcuán nī nchajī ndá ji, nī jihi ji, nī ntandāhá ji, nī jēhe ji sēhe síhí ji jā tandāhá, jondē nī nquenda quīvī jā ní nquīvi Noé inī barco cāhnú jā nání arca. De nī ncuun sāvī xéēn, de nī ndaa ndute de nī jīhī ji. 
\p  
\v 28 De suni súcuán nī ncuu quīvī tá nī īyo Lot. Nī nchajī ji, nī jihi ji, nī jeen ji, nī yīcó ji, nī jaquīn ji itū, nī nsāhá ji vehe. 
\p  
\v 29 De quīvī jā ní nquee Lot inī ñuū Sodoma cuāhān dē, de nī ncuun ñuhūn jíín azufre ichi andiví, de nī snáā ndihi nchivī. 
\p  
\v 30 De suni súcuán coo quīvī jā nenda nduhū, Yāā nī nduu tēe. 
\p  
\v 31 De quīvī ñúcuán de nchivī ndéē yātā vēhé, de ndatíñú ji ñúhún inī vehe, cáhān ni jíín ji jā má ndívi ji naquehen ji, chi cánuú cunu ñamā ji jā cācu ji. De saá-ni nchivī satíñú nūū itū, mā quínohōn ji vehe ji jā naquehen ji ndatíñú ji. 
\p  
\v 32 De nūcūhun inī nū nāsa nī ndoho ñasíhí Lot jā ní jīhī ña. 
\p  
\v 33 De tú ní nchivī cúnī ji cācu ji nūū tūndóhó jā quiji nūū ji jā síquī nduhū, túsaá de tānū tāhvī ji níí cání. De tú ní nchivī vísō ná cúū ji jā síquī nduhū, túsaá de cutecū ji níí cání. 
\p  
\v 34 De cáhān ni jíín ndá nú jā quīvī nenda nī de cūsūn ūū tēe nūū iin jīto jacuáā, de iin dē naquehen nī, de incā dē ndōo, chi nduú ní ncándíja dē. 
\p  
\v 35 De coo ūū ñahan jā ndico cáhnú, de iin ña naquehen nī, de incā ña ndōo. 
\p  
\v 36 De ūū tēe satíñú dē nūū itū, de iin dē naquehen nī, de incā dē ndōo, ncachī yā. 
\p  
\v 37 De jā ní jini ndá dē tūhun yáhá, de nī jīcā tūhún dē yā: Señor, ¿ní cúu nūū coo súcuán ndācá jā ní ncāhān ní? ncachī dē. De nī ncāhān yā jíín dē: Tá cúu nūū cútútú ndá tiōcó ní-ni cúu nūū cáá quiti jā ní jīhī, suni súcuán coo ndācá jā ní ncāhān ni, ní-ni cúu nūū íyó nchivī. 
\c 18  
\s1 Tūhun yátá sīquī juez jíín ñahan viuda 
\p  
\v 1 De nī ncāhān yā iin tūhun yátá jíín ndá dē jā cánuú jā níní cācān táhvī dē, de mā nūú inī dē jíín. 
\p  
\v 2 De nī ncāhān yā: Nī īyo iin juez inī iin ñuū. De ni nduú yúhú dē Yāā Dios, de ni nduú sáhá dē cuenta ni iin nchivī. 
\p  
\v 3 De suni ñuū ñúcuán íyó iin ñahan jā ní nquendōo ndáhví. De jéhēn jéhēn ña nūū dē, jícān ña jā ná sáhá ndāā dē sīquī iin nchivī jā jínī ūhvī ji ña. 
\p  
\v 4 De cuāhā quīvī nduú ní ncúnī dē sāhá ndāā dē, sá de nī jani inī dē: Vísō nduú yúhú nī Yāā Dios ni nduú sáhá nī cuenta ni iin nchivī, 
\p  
\v 5 sochi ñahan viuda yáhá, ndasí stáhān ña nduhū, de jā ñúcuán ná sáhá ndāā ni sīquī nchivī jā jínī ūhvī ji ña. Chi tú nduú de mā cúndéé cā inī ni sāhá ña jā quíji quíji ña, ncachī dē, ncachī maá Jētohō ō. 
\p  
\v 6 De nī ncāhān cā yā: Súcuán cúu jā ní ncāhān juez, tēe jāá nduú íyó ndāā. 
\p  
\v 7 De Yāā Dios chi nsūú súcuán sáhá yā, chi sáhá ndāā yā sīquī tiñu nchivī jā ní nacāji yā jā nduú ñuú cáhān ndāhví ji jíín yā. Chi scácu yā ji nūū ndācá jā jínī ūhvī nūū ji. ¿De á cuéé scácu yā ji, á naá cúu? 
\p  
\v 8 Cáhān ni jíín ndá nú jā ñamā. De quīvī nenda nduhū, Yāā nī nduu tēe, ¿de á nīhīn cā ni nchivī cándíja nīhin inī ñayīví? ncachī yā. 
\s1 Tūhun yátá sīquī tēe fariseo jíín tēe stútú xūhún renta 
\p  
\v 9 De suni nī ncāhān yā tūhun yátá yáhá jíín jacū nchivī jā jáni inī ji jā nchivī ndāā cúu ji, de jáni inī ji jā sava cā nchivī nduú íyó ndāā: 
\p  
\v 10 Iin tēe fariseo cuāhān dē templo jā cācān táhvī dē. De iin tēe stútú xūhún renta suni cuāhān dē jā cācān táhvī dē templo. 
\p  
\v 11 De íñí tēe fariseo, de nī jīcān táhvī dē tūhun yáhá: Tátā Yāā Dios, ná cútahvī sá nūū ní, chi nduú cúu sá tá cúu nūū cúu sava cā tēe, tēe cuíhná, tēe nēhén, tēe cásíquí ndéē tāhán cúu ndá dē. De ni nduú cúu sá tá cúu nūū cúu tēe stútú xūhún renta ñúcuán jā scáa cā dē jícān dē nūū nchivī. 
\p  
\v 12 De ūū vuelta jā semana íyó nditē inī sá nūū ní, de suni jéhe sá nūū ní iin iin sīquī ndācá jā úxī ndatíñú jā níhīn sá, ncachī dē. 
\p  
\v 13 Sochi tēe stútú xūhún renta, nī jēcuīñī jīcá dē nūū templo, de ni nduú ní ncúndéé inī dē jā nane nuū dē, chi sa nī ncani dē ndahá dē ndīca dē jā cúcuécá inī dē. De nī ncāhān dē: Tátā Yāā Dios, cundáhví inī ní sāán, chi tēe íyó cuāchi cúu sá, ncachī dē. 
\p  
\v 14 De cáhān ni jíín ndá nú jā tēe stútú xūhún renta, nī nee cáhnú inī yā nūū cuāchi dē, de cuānohōn dē vehe dē. Sochi tēe fariseo, chi nduú. Chi nchivī jā sáhá ñáhnú ji maá ji, sa nuu ji. De nchivī jā sáhá núu ji maá ji, sa nduñáhnú ji, ncachī yā. 
\s1 Jā ní jīcān táhvī Jesús jēhē ndá sūchí lúlí 
\r (Mt. 19.13‑15; Mr. 10.13‑16) 
\p  
\v 15 De nī nquenda ndá nchivī jíín ndá sūchí lúlí nūū Jesús, jā tee yā ndahá yā xīnī ji. De tá nī jinī ndá tēe scuáha jíín yā, de nī ncāhān dē nūū nchivī jā váji jíín ndá ji. 
\p  
\v 16 De nī ncana Jesús ndá dē, de nī ncāhān yā: Cuāha tūhun ná quíji ndá sūchí lúlí jīñā nūū ni, de mā cásī ndá nú jā quiji ji. Chi nchivī jā ndicó cóo inī ji jā cani inī ji modo ndá sūchí yáhá, suu ji cúu jā quīvi ndahá Yāā Dios jā tatúnī yā nūū ji. 
\p  
\v 17 De ndāā cáhān ni jíín ndá nú, tú iin nchivī nduú jétáhví ji jā tatúnī Yāā Dios nūū ji, tá cúu nūū jétáhví iin sūchí lúlí, de mā quívi cuitī ji ndahá yā, ncachī yā. 
\s1 Tūhun tēe cuícá 
\r (Mt. 19.16‑30; Mr. 10.17‑31) 
\p  
\v 18 De iin tēe cúñáhnú nī jīcā tūhún dē yā: Tēe vāha cúu ní Maestro. De cachī ní, ¿nā tiñu váha sāhá sá de nīhīn táhvī sá cutecū sá níí cání andiví? ncachī dē. 
\p  
\v 19 De nī ncāhān Jesús jíín dē: ¿A jáni inī nū jā iin tēe-ni cúu nī jā cáhān nū tēe vāha jíín nī? Chi nduú ni iin tēe vāha íyó, chi mátúhún-ni Yāā Dios. 
\p  
\v 20 Ja jínī nū ndá tūhun jā ní ndacu yā: Mā cásíquí ndéē tāhán nú. Mā cáhnī nū ndīyi. Mā sácuíhná nú. Mā cáhān nū tūhun túhún. Cuetáhví nú nūū tatá nú nūū naná nú, ncachī yā. 
\p  
\v 21 De nī ncāhān dē: Ndācá tiñu yáhá ja nī squíncuu sá jondē tá lulí sá, ncachī dē. 
\p  
\v 22 De nī jini Jesús tūhun yáhá, de nī ncāhān yā jíín dē: Iin-ni cā tiñu cúmanī sāhá nú túsaá. Xīcó ndihi jā névāha nú, de cuāha nú nūū nchivī ndāhví. De jondē andiví cuāha yā jā váha ndasí nūū nū. Ñúcuán de quiji nú cuniquīn nū nduhū cōhōn, ncachī yā. 
\p  
\v 23 De tá nī jini dē tūhun yáhá, de nī ncucuécá ndasí inī dē, chi cuícá ndasí dē. 
\p  
\v 24 De nī jinī Jesús jā ní ncucuécá ndasí inī dē, de nī ncāhān yā: Nchivī cuīcá chi ūhvī ndasí quívi ji ndahá Yāā Dios jā tatúnī yā nūū ji. 
\p  
\v 25 Ñamā cā yāha iin camello yavī yitícu nsūú cā jā quīvi iin nchivī cuīcá inī ndahá Yāā Dios jā tatúnī yā nūū ji, ncachī yā. 
\p  
\v 26 De ndá tēe jā ní jini tūhun yáhá, nī ncāhān dē: ¿De ní nchivī cúu jā cācu túsaá? ncachī dē. 
\p  
\v 27 De nī ncāhān yā: Nchivī chi mā cūú squívi ji maá ji ndahá Yāā Dios, sochi maá yā chi cuu sāhá yā, ncachī yā. 
\p  
\v 28 Ñúcuán de nī ncāhān Pedro: Señor, de ndá sāán chi nī sndóo sá ndihi jā névāha sá, de níquīn sá níhín, ncachī dē. 
\p  
\v 29 De nī ncāhān yā jíín ndá dē: Ndāā cáhān ni jíín ndá nú, tú nā-ni nchivī sndóo ji vehe, á tatá, á naná, á ñanī, á ñasíhí, á sēhe, jā síquī jā scáca ji tūhun jā tátúnī Yāā Dios nūū nchivī, 
\p  
\v 30 túsaá de nanihīn cuāhā cā ji inī ñayīví yáhá, de tiempo jā quiji de cutecū ji níí cání, ncachī yā. 
\s1 Jā ní ncāhān tucu Jesús jā cuū yā 
\r (Mt. 20.17‑19; Mr. 10.32‑34) 
\p  
\v 31 De nī ncana síín yā ndihúxī ūū tēe scuáha jíín yā, de nī ncāhān yā jíín ndá dē: Mitan de ja cuāhān ō Jerusalén. De ñúcuán quee ndaā ndihi tūhun nāsa ndoho nduhū, Yāā nī nduu tēe, tá cúu nūū ní ntee ndá tēe nī nacani tūhun Yāā Dios jondē janahán. 
\p  
\v 32 Chi nastúu nchivī nduhū nūū ndá tēe nación Roma jā tátúnī jā ndéē Jerusalén. De sāhá catá ndá dē nūū ni, de sāhá nāvāha dē nduhū, de tivī sīí dē nūū ni. 
\p  
\v 33 De cani dē nduhū, de sá de cahnī dē nduhū. Sochi nūū únī quīvī de natecū ni, ncachī yā. 
\p  
\v 34 De nduú ní jícūhun cuitī inī ndá dē ndá tūhun yáhá. Chi tūhun víjín cúu, de nduú ní ncúu jīcūhun inī dē jā cáhān yā. 
\s1 Jā ní nasāhá vāha yā iin tēe cuáá ñuū Jericó 
\r (Mt. 20.29‑34; Mr. 10.46‑52) 
\p  
\v 35 De nī ncuñatin yā cuāhān yā ñuū Jericó. De iin tēe cuáá ndéē dē yuhú íchí, jícān dē caridad. 
\p  
\v 36 De nī jini dē jā yáha cuāhā nchivī cuāhān ji, de nī jīcā tūhún dē nā cuá cúu jā cuáhān ndá ji. 
\p  
\v 37 De nī ncāhān ndá ji jíín dē jā Jesús, tēe ñuū Nazaret, yáha yā cuāhān yā. 
\p  
\v 38 Ñúcuán de nī ncana cóhó dē: Jesús, maá ní jā cúu ní tatā rey David, cundáhví inī ní sāán, ncachī dē. 
\p  
\v 39 De ndá nchivī jā cuáhān ichi núū, nī ncāhān ji nūū dē jā ná cásī dē yuhú dē. Sochi víhí cā nī ncana jee dē: Maá ní jā cúu ní tatā rey David, cundáhví inī ní sāán viī, ncachī dē. 
\p  
\v 40 De nī jencuiñī Jesús, de nī ncachī yā jā ná quíji nchivī jíín dē. De tá nī nquenda dē, de nī jīcā tūhún yā dē: 
\p  
\v 41 ¿Nā cuá cúnī nū jā sāhá nī ndóhó? ncachī yā. De nī ncāhān dē: Jā ná ndúnijīn tīnūú sá cúnī sá, Señor, ncachī dē. 
\p  
\v 42 De nī ncāhān Jesús jíín dē: Ná ndúnijīn tīnūú nú túsaá. Chi nī ncandíja nú jā cuu nasāhá vāha nī ndóhó, de suu cúu jā ní nduvāha nú, ncachī yā. 
\p  
\v 43 De nī ndunijīn-ni tīnūú dē, de nī jēcuniquīn dē yā, de nácuetáhví dē nūū Yāā Dios. De ndihi nchivī jā ní jinī, suni nī ncāhān ji jā vāha ndasí Yāā cúu Yāā Dios. 
\c 19  
\s1 Tūhun Zaqueo 
\p  
\v 1 De nī nquīvi Jesús inī ñuū Jericó, de nī nchāha yā-ni cuāhān yā. 
\p  
\v 2 De ñúcuán íyó iin tēe cuícá, nání dē Zaqueo, de cúñáhnú dē nūū ndá tēe stútú xūhún renta. 
\p  
\v 3 De cúnī dē cūndēhé dē ní iin cúu Jesús. Sochi nduú ní ncúu, chi cuāhā nchivī nī jasī ji nūū yā, de liquī dē-ni. 
\p  
\v 4 De jínu dē nī jēcōsō nūú dē. De nī ncaa dē xīnī iin tiūhndú tácua cunī dē nūū yā, chi ñúcuán yāha yā quīhīn yā. 
\p  
\v 5 De tá nī nquenda yā ñúcuán, de nī nūcūndēhé yā nūū dē, de nī ncāhān yā: Zaqueo, ñamā nuu nú, chi cánuú jā quendōo nī vehe nú mitan, ncachī yā. 
\p  
\v 6 Ñúcuán de ñamā-ni nī nuu dē, de nī ncusiī ndasí inī dē, de nī jeca dē yā cuāhān dē jíín yā vehe dē. 
\p  
\v 7 De nī jinī ndá nchivī jā súcuán nī ncuu, de nī ncāhān ji sīquī yā jā cuáhān yā ndōo yā vehe iin tēe sáhá cuāchi. 
\p  
\v 8 Ñúcuán de nī nūcuīñī Zaqueo, de nī ncāhān dē jíín maá Jētohō ō: Señor, mitan de ndihi ndatíñú jā névāha sá, cuāha sá sava nūū nchivī ndāhví, de tú nī scáa cā sá nī jīcān sá xūhún nūū nchivī, de nacuāha sá cūmī jā súcuán nūū ji, ncachī dē. 
\p  
\v 9 De nī ncāhān Jesús: Mitan de vehe yáhá ja nī ncācu iin tēe jā má tánū tāhvī dē, chi nī ncandíja dē tá cúu nūū ní ncandíja tatā dē Abraham. 
\p  
\v 10 Chi nduhū, Yāā nī nduu tēe, vāji nī nánducú nī nchivī jā ní ntānū tāhvī, de scácu nī ji, ncachī yā. 
\s1 Tūhun yátá sīquī ūxī mozo jíín xūhún 
\p  
\v 11 De nūū ndá nchivī jā ní jini ndá tūhun yáhá nī ncāhān Jesús iin tūhun yátá jā stéhēn yā nāsa coo quīvī nenda yā. Chi ja nī ncuñatin yā Jerusalén, de jáni inī ndá ji jā mitan ñúhún quijéhé jā tatúnī yā sāhá Yāā Dios. 
\p  
\v 12 De nī ncāhān yā: Iin tēe cúñáhnú nī jēhēn jīcá dē incā nación, tácua nīhīn tīñú dē jā cuu dē rey, de nenda dē jā tatúnī dē. 
\p  
\v 13 De jondē ncháha ca quīhīn dē, de nī ncana dē ūxī mozo dē, de nūū iin iin ji nī jēhe dē iin xūhún jā ndéē yāhvi ndasí. De nī ncāhān dē jíín ji: Satíñú ndá nú tácua nducuahā xūhún yáhá juni quīhīn ni de nenda nī, ncachī dē. 
\p  
\v 14 De ndá nchivī nación dē, quítī inī ji jínī ji dē, de nī ntají ji sava tēe ndíso tíñú, cuāhān yātā dē jā cāhān: Nduú jétahān inī nchivī ñuū sá jā cuāha ní tiñu nūū tēe yáhá jā cuu dē rey ndá sá, ncachī. 
\p  
\v 15 De vísō súcuán de nī nīhīn tīñú dē jā cuu dē rey, de nī nenda dē ñuū dē. De tá nī nenda dē de nī ndacu dē jā ná quíji ndá mozo jā ní jēhe dē xūhún nūū, tácua cunī dē nāsaa nī nīhīn iin iin ji sīquī. 
\p  
\v 16 De nī nquenda iin mozo nūū dē, de nī ncāhān ji: Señor, iin xūhún jā ní ntaji ní nūū sá, nī nduu ūxī, ncachī ji. 
\p  
\v 17 De nī ncāhān maá rey: Vāha mozo cúu nú, de vāha nī nsāhá nú. Chi nī squíncuu vāha nú jíín iin tiñu lúlí-ni, de mitan de sāhá nī jā cuñáhnú nú tatúnī nū nūū ūxī ñuū jā tíin nī, ncachī dē. 
\p  
\v 18 De nī nquenda incā mozo, de nī ncāhān ji: Señor, iin xūhún jā ní ntaji ní nūū sá, nī nduu ūhūn, ncachī ji. 
\p  
\v 19 De suni nī ncāhān dē jíín mozo ñúcuán: De ndóhó, suni cuñáhnú nú tatúnī nū nūū ūhūn ñuū jā tíin nī, ncachī dē. 
\p  
\v 20 De nī nquenda incā mozo, de nī ncāhān ji: Señor, yáhá nataji sá xūhún ní, chi nī nchuvāha sá inī iin pañito. 
\p  
\v 21 Chi nī nchūhú sá ní, chi tēe xēēn cúu ní. Chi cuāhā cā náquehen ní nsūú cā jā ní ntaji ní, de cuāhā cā cúnī ní nsūú cā jā cuu sāhá mozo ní, ncachī dē. 
\p  
\v 22 Ñúcuán de nī ncāhān rey: Mozo nēhén cúu nú túsaá, de jíín tūhun jā ní ncachī nū yáhá de sāhá ndāā ni jā íyó cuāchi nú jāá nduú ní nsátíñú nú jíín xūhún nī. Chi jáni inī nū jā tēe xēēn cúu nī, de cuāhā cā náquehen nī nsūú cā jā ní ntaji nī, de cuāhā cā cúnī ni nsūú cā jā cuu sāhá mozo ni. 
\p  
\v 23 ¿Túsaá de nūcu nduú ní nchíhi nú xūhún nī vísō nūū banco? De tá nenda nī de nanihīn ni xūhún nī jondē jíín sēhe xūhún nícu, ncachī dē. 
\p  
\v 24 Ñúcuán de nī ncāhān dē jíín ndá nchivī íñí ñúcuán: Candeē nū xūhún jīñā nūū ji, de cuāha nú nūū mozo ja névāha ūxī, ncachī dē. 
\p  
\v 25 De nī ncāhān nchivī ñúcuán jíín dē: Señor, nduú chi ja névāha dē ūxī, ncachī ji. 
\p  
\v 26 De nī ncāhān tucu rey: Cáhān ni jíín ndá nú jā nchivī ja névāha, sa quiji cā nūū ji, de cuāhā cā cunevāha ji. Sochi nchivī jāá nduú névāha, sa cujiyo-ni jacū jā névāha ji. 
\p  
\v 27 De ndá tēe jā jínī ūhvī nduhū, jāá nduú ní jétahān inī dē jā cuu nī rey dē, cuácuēca ndá nú dē quiji dē yáhá. De cahnī nū ndá dē cunī ni, ncachī dē, ncachī Jesús. 
\s1 Jā ní nquīvi Jesús Jerusalén 
\r (Mt. 21.1‑11; Mr. 11.1‑11; Jn. 12.12‑19) 
\p  
\v 28 De tá nī ndihi nī ncāhān yā ndá tūhun yáhá, de nī jica cā yā jā cuáhān yā ciudad Jerusalén. 
\p  
\v 29 De tá nī ncuñatin yā ñuū Betfagé jíín ñuū Betania, ñatin nūū íyó yucu nání Olivos, de nī ntají yā ūū tēe scuáha jíín yā jā quíhīn dē. 
\p  
\v 30 De nī ncachī yā nūū dē: Cuáhán ñuū lulí jā íyó ichi núū. De tá nī nquīvi nú de cunī nū iin burro núhnī tī, jā ni iin tēe ncháha ca cosō dē tī. De nandají nú tī quiji nú jíín tī. 
\p  
\v 31 De tú ní iin cātūhún nūcu nándají nú tī, de cachī nū: Maá Jētohō ō jíni ñúhún yā tī, cachī nū, ncachī yā. 
\p  
\v 32 De cuāhān ndúū tēe jā ní ntají yā, de nī nīhīn dē tá nī ncachī yā. 
\p  
\v 33 De tá nándají dē tī, de nī ncāhān ndá jētohō tī jíín ndúū dē: ¿Nūcu nándají nú burro nī? ncachī ji. 
\p  
\v 34 De nī ncāhān ndúū dē: Maá Jētohō ō jíni ñúhún yā tī. 
\p  
\v 35 De nī nenda ndúū dē jíín tī nūū Jesús. De nī nchisó ndá dē sōō dē sīquī burro, de nī nchisó dē Jesús sīquī tī. 
\p  
\v 36 De juni jíca yā cuāhān yā jíín tī, de scáā ndá nchivī sahma ji inī ichi. 
\p  
\v 37 De tá nī ncuñatin yā nūū cúun ichi yucu Olivos, de ndihi nchivī cándíja jā níquīn ji yā, nī nquijéhé ji cúsiī inī ji, de nácana jee ji Yāā Dios sīquī ndācá tiñu ñáhnú jā ní jinī ji nī nsāhá yā. 
\p  
\v 38 De cáhān ndá ji: Vāha ndasí Yāā cúu Rey jā váji jíín tiñu maá Jētohō ō Yāā Dios. Chi sáhá yā jā ndúmanī ō jíín Yāā Dios jā ndéē andiví, de viī ndasí cúñáhnú Yāā Dios, ncachī ndá ji. 
\p  
\v 39 Ñúcuán de sava tēe fariseo jā íyó māhñú nchivī cuāhā, nī ncāhān dē jíín yā: Maestro, cāhān ní nūū ndá nchivī jā níquīn ji níhín jā ná cásī ji yuhú ji, ncachī dē. 
\p  
\v 40 De nī ncāhān Jesús: Cáhān ni jíín ndá nú jā tú ndá nchivī yáhá casī ji yuhú ji, de ndācá yūū chi cana jee, ncachī yā. 
\p  
\v 41 De tá nī ncuñatin yā Jerusalén, de nī ndēhé yā, de nī jacu yā sīquī. 
\p  
\v 42 De nī ncāhān yā: Ndá ndóhó nchivī Jerusalén, ndasí nī ncuu inī ni jā ná jícūhun inī nū jā cuu ndumanī nū jíín Yāā Dios sāhá nī. De sīquī jāá nduú cándíja ndá nú, de mitan chi mā cūú jīcūhun inī nū. 
\p  
\v 43 Chi quiji quīvī jā coo tūndóhó, de ndá nchivī jā jínī ūhvī ndóhó, cuicó ndúū ji ñuū nū, de casī cutú ji jíín yūū, de ndācá lado nenda ji sīquī nū. 
\p  
\v 44 De ndihi vehe scúnúu ji, de cahnī ji ndá nú. De mā sndóo ji ni iin vehe jā cosō tāhán cā yūū. Chi nī nquiji nī jondē nūū Yāā Dios jā scácu nī ndá nú, de nduú ní ncándíja nú, ncachī yā. 
\s1 Jā ní ntavā yā nchivī inī templo 
\r (Mt. 21.12‑17; Mr. 11.15‑19; Jn. 2.13‑22) 
\p  
\v 45 De nī nquīvi yā inī patio templo cāhnú, de nī nquijéhé yā távā yā ndá nchivī jā jéen quiti de náxīcó nūū nchivī jā sōcō ji. 
\p  
\v 46 De nī ncāhān yā jíín ji: Yósō nūū tutū īī jā cáhān Yāā Dios: Vehe nī chi vehe nūū jícān táhvī cúu, cáchī Yāā Dios. Sochi ndá ndóhó chi modo yavī cava jācuīhná nī nasāhá nú, ncachī yā. 
\p  
\v 47 De ndiquivī nī stéhēn yā tūhun inī templo. De ndá sūtū cúñáhnú jíín ndá tēe stéhēn ley janahán jíín ndá tēe cúñáhnú nūū nchivī ciudad, ndúcú ndá dē modo nāsa cahnī dē yā. 
\p  
\v 48 De nduú ní níhīn dē modo sāhá dē, chi ndiviī nchivī jétáhví ndasí ji níni ji tūhun cáhān yā. 
\c 20  
\s1 Sīquī jā ndíso tíñú Jesús 
\r (Mt. 21.23‑27; Mr. 11.27‑33) 
\p  
\v 1 De iin quīvī stéhēn yā tūhun nūū ndá nchivī inī templo, de nácani yā tūhun jā scácu Yāā Dios nchivī. De ndá sūtū cúñáhnú, jíín tēe stéhēn ley janahán, jíín tēe ñáhnú jā ndácu tiñu, nī nquenda ndá dē nūū yā. 
\p  
\v 2 De nī jīcā tūhún dē yā: Cachī, ¿ní jondē nī nīhīn tīñú nú jā sáhá nú tiñu yáhá? ¿De ní iin nī ntee tiñu ndóhó jā sáhá nú súcuán? ncachī ndá dē. 
\p  
\v 3 De nī ncāhān Jesús: Saá-ni nduhū suni cātūhún nī ndá nú iin tūhun. Cachī nūū ni: 
\p  
\v 4 ¿Ní iin nī ntee tiñu sīquī Juan jā ní scuénduté dē? ¿A Yāā Dios, á ndá tēe? ncachī yā. 
\p  
\v 5 Ñúcuán de nī natúhún ndá máá dē: ¿Nāsa cāhān ō? Tú cachī ō jā Yāā Dios nī ntee tiñu ñúcuán sīquī Juan, de cāhān dē jíín ó: ¿Túsaá de nājēhē cúu jāá nduú ní ncándíja ndá nú jā ní ncāhān dē? 
\p  
\v 6 De tú cāhān ō jā nchivī nī ntee tiñu sīquī dē, de ndihi nchivī cahnī ji yóhó jíín yūū, chi cándíja ji jā tēe nī nacani tūhun Yāā Dios nī ncuu ndija Juan, ncachī ndá dē jíín táhán dē. 
\p  
\v 7 De nī ncāhān dē jíín Jesús jāá nduú jínī dē ní iin nī ntee tiñu sīquī Juan jā ní scuénduté dē. 
\p  
\v 8 Ñúcuán de nī ncāhān Jesús: De saá-ni nduhū, suni mā cāchí nī nūū nū ní iin nī ntee tiñu sīquī ni jā sáhá nī tiñu yáhá, ncachī yā. 
\s1 Tūhun yátá sīquī ndá tēe nēhén jā sátíñú nūū yūcū uva 
\r (Mt. 21.33‑44; Mr. 12.1‑11) 
\p  
\v 9 De nī nquijéhé Jesús cáhān yā tūhun yátá yáhá jíín nchivī: Iin tēe nī nchuhun dē cuāhā yūcū uva nūū ñuhun dē. De nī sndóo dē nūū sava tēe jā satíñú nūū, de cuu sava dē ndīhā jíín. De nī nquehen dē ichi jā cuáhān nahán dē incā ñuū. 
\p  
\v 10 De maá tiempo jā ndutútú uva, de nī ntají dē iin mozo cuāhān nūū ndá tēe sátíñú ñúcuán, tácua naquehen dē sava ndīhā uva. De ndá tēe ñúcuán nī ncani dē mozo, de nī natají uun dē ji cuānohōn ji. 
\p  
\v 11 De tēe xíí uva nī ntají dē incā mozo cuāhān. De ndá tēe sátíñú, suni nī ncāhān nāvāha dē nūū ji, de nī ncani dē ji, de nī natají uun dē ji cuānohōn ji. 
\p  
\v 12 De tēe xíí uva nī ntají tucu dē incā mozo cuāhān. De ndá tēe sátíñú suni nī stácuēhé dē mozo ñúcuán, de nī scúnu dē. 
\p  
\v 13 Ñúcuán de nī ncāhān tēe xíí uva: ¿Nāsa sāhá nī? Ná tájí nī sēhe nī, sūchí jā mānī ni jíín, chi sanaā de cuetáhví ndá dē ji, ncachī dē. 
\p  
\v 14 Sochi ndá tēe sátíñú, tá nī jinī dē jā váji ji, de nī ncāhān ndá dē: Tēe xíí táhvī cúu jā váji ñúcuán. Ná cáhnī ō ji, de ndōo tāhvī ji coo ó, ncachī ndá dē. 
\p  
\v 15 De nī ntavā ndá dē ji yuhú ñúhún, de nī jahnī dē ji, ncachī yā. Ñúcuán de nī jīcā tūhún yā ndá dē: ¿Túsaá de nāsa sāhá tēe xíí uva jíín ndá tēe sátíñú? 
\p  
\v 16 Nenda dē de cahnī dē ndá tēe ñúcuán, de cuāha dē ñuhun jā cáá uva nūū sava cā tēe satíñú nūū, ncachī yā. De tá nī jini ndá nchivī tūhun yáhá, de nī ncāhān ji: Aī, vāha de tú mā cōó cuitī súcuán viī, ncachī ji. 
\p  
\v 17 De ndéhé maá yā nūū ji, de nī ncāhān yā: ¿Túsaá de á jícūhun inī ndá nú tūhun yáhá jā yósō nūū tutū īī, jā nduhū cúu tá cúu iin yūū? Chi cáchī tutū: 
\q1 Yūū jā ní squéne yichī ndá tēe jā sáhá vehe, 
\q1 yūū yáhá nduu jā quituu squínā vehe. 
\m Cáchī tutū. 
\p  
\v 18 De nchivī jāá nduú cándíja, ndoho ji tá cúu nūū ndóho nchivī jā jícó cáva sīquī yūū de táhnū ji. De quīvī jā sāhá ndāā Yāā Dios cuāchi, de nchivī jāá nduú ní ncándíja, cundoho ji tá cúu nūū ndóho nchivī jā níncava iin yūū sīquī ji de cúndihī ji sáhá, ncachī yā. 
\s1 Sīquī xūhún renta 
\r (Mt. 21.45‑46; 22.15‑22; Mr. 12.12‑17) 
\p  
\v 19 Ñúcuán de ndá sūtū cúñáhnú jíín ndá tēe stéhēn ley janahán, cúnī dē tiin dē yā maá hora ñúcuán. Chi nī jīcūhun inī ndá dē jā sīquī ndá máá dē cúu jā ní ncāhān yā tūhun yátá sīquī ndá tēe jā sátíñú nūū uva jíín ndá tēe sáhá vehe. Sochi nduú ní ncúu tiin dē yā, chi yúhú dē jā quītī inī nchivī. 
\p  
\v 20 Ñúcuán de nī ntají ndá dē sava tēe cuāhān jā cūndēhé yuhū dē yā. De tēe ñúcuán chi sáhá-ni ndá dē jā tēe ndāā cúu dē. De ndúcú dē sāhá dē jā cāhān yā iin tūhun jā nīhīn dē cuāchi sīquī yā, de quīsiáha dē yā nūū tēe cúu gobernador. 
\p  
\v 21 De nī ncāhān ndá dē jíín yā: Maestro, jínī ndá sá jā cáhān vāha ní, de ndāā stéhēn ní. De nduú sáhá ní cuenta nāsa cúu iin iin nchivī, chi inuú-ni sáhá ní jíín ndá ji. De stéhēn ndāā ní nāsa squíncuu nchivī nūū Yāā Dios. 
\p  
\v 22 Túsaá de cachī ní: ¿A íyó vāha jā chunáá ó xūhún renta nūū rey nación Roma jā tíin nación maá ó, á nduú? ncachī ndá dē. 
\p  
\v 23 De nī jinī yā jā cúnī ndá dē stáhví dē yā, de nī ncāhān yā jíín dē: ¿Nājēhē cúu jā jíto túnī ndá nú nduhū? 
\p  
\v 24 Stéhēn iin xūhún ná cúndēhé nī. ¿Nā tēe cúu jā ndéē nūū xūhún yáhá, de nā síví cúu jā ndéē yáhá? De nī ncāhān ndá dē: Rey ñúcuán cúu. 
\p  
\v 25 Ñúcuán de nī ncāhān yā jíín ndá dē: Túsaá de nacuāha nú nūū rey ñúcuán jā cúu cuenta dē, de nacuāha nú nūū Yāā Dios ndācá jā cúu cuenta maá yā, ncachī yā. 
\p  
\v 26 De ndá tēe ñúcuán nduú ní ncúu nīhīn dē cuāchi sīquī yā jíín ni iin tūhun jā cáhān yā, nī jinī ndá nchivī. De nī nsāhvi inī ndá dē jā ndíchí nī scócóo yā tūhun ñúcuán, de nduú cā ní ncáhān dē. 
\s1 Jā ní jīcā tūhún ndá dē sīquī jā natecū ndīyi 
\r (Mt. 22.23‑33; Mr. 12.18‑27) 
\p  
\v 27 Ñúcuán de sava tēe grupo saduceo nī nquenda dē nūū yā. De ndá tēe ñúcuán cáchī dē jāá nduú nátecū cuitī ndīyi. 
\p  
\v 28 De nī ncāhān dē jíín yā: Maestro, de Moisés nī ntee dē nūū tutū jā névāha ó: Tú iin tēe cuū dē, de ndōo ñasíhí dē, de tú nduú ní íyo sēhe dē jíín ña, túsaá de cánuú jā ñanī dē nacueca ñasíhí dē, de sēhe dē jā coo jíín ña nūcuīñī ji nūū ndīyi ñanī dē, cáchī tutū. 
\p  
\v 29 Túsaá de nī īyo ūjā ñanī. De tēe xíhna ñúhún nī jeca dē iin ñahan. De nī jīhī dē, de nduú nā sēhe dē ní íyo. 
\p  
\v 30 De tēe uū nī nacueca dē ña. De suni nī jīhī dē, de nduú nā sēhe dē ní íyo. 
\p  
\v 31 De saá-ni tēe unī nī nacueca dē ña, de jondē jíín ndihújā dē, de nī jīhī ndá dē, de ni iin dē nduú nā sēhe dē ní íyo. 
\p  
\v 32 De jā sándīhí de nī jīhī ñahan ñúcuán. 
\p  
\v 33 Túsaá de quīvī natecū ndīyi, ¿de ní iin dē cuu ña ñasíhí dē? Chi ndihújā dē nī ndeē jíín ña, ncachī ndá tēe saduceo. 
\p  
\v 34 Ñúcuán de nī ncāhān Jesús jíín ndá dē: Ñayīví yáhá chi quétáhán tēe jíín ñahan. 
\p  
\v 35 De ndá nchivī vāha jā natecū ji de quīvi ji andiví, mā cuēcá cā ji táhán ji ñúcuán, chi nduú cā nā tūhun jā quétáhán tēe jíín ñahan coo. 
\p  
\v 36 De ni mā cúū cuitī cā ji, chi coo ji tá cúu ndá ángel Yāā Dios. De sēhe Yāā Dios cuu ji, chi ja nī natecū ji. 
\p  
\v 37 De suni maá Moisés cáhān dē jā natecū ndīyi, chi nī ntee dē nūū tutū nāsa nī ncāhān yā jíín dē māhñú yūcū jā cáyū ñuhūn. Chi nī ncāhān dē jā cúu yā Yāā Dios ndīyi Abraham jíín Isaac jíín Jacob. De jā ní ncāhān dē súcuán cúu jā cáchī dē jā técū ndá ndīyi. 
\p  
\v 38 Chi vísō ja nī jīhī ndá ji, sochi técū ji nūū íyó maá yā, chi cúu yā Yāā jā sáhá jā técū nchivī níí cání, ncachī yā jíín ndá dē. 
\p  
\v 39 De jacū tēe stéhēn ley janahán nī ncāhān dē: Vāha nī ncāhān ní Maestro, ncachī dē. 
\p  
\v 40 De nduú cā ní nchúndeé inī ndá dē jā cātūhún dē yā. 
\s1 Sīquī jā cúu Cristo tatā David 
\r (Mt. 22.41‑46; Mr. 12.35‑37) 
\p  
\v 41 De nī ncāhān yā jíín ndá dē: ¿Nāsa cúu jā cáchī nchivī jā Cristo cúu tatā rey David? 
\p  
\v 42 Chi maá David súcuán nī ncāhān dē tūhun yā nūū tutū Salmo: 
\q1 Maá Jētohō ō Yāā Dios nī ncāhān yā jíín Jētohō ni, Yāā quiji: 
\q1 Cundeē nū lado cuáhá nī nūū cuñáhnú nú, 
\q1  
\v 43 de ná sáhá nī jā candeē nū poder ndācá jā jínī ūhvī ndóhó. 
\m Ncachī Yāā Dios. Ncachī David. 
\p  
\v 44 Túsaá de vísō chījin tatā David cacu Cristo, de nī ncāhān dē Jētohō dē yā, chi jondē nūū Yāā Dios vāji yā, ncachī yā. 
\s1 Jā ní ncāhān yā jā íyó cuāchi ndá dē 
\r (Mt. 23.1‑36; Mr. 12.38‑40; Lc. 11.37‑54) 
\p  
\v 45 De nī ncāhān yā jíín ndá tēe scuáha jíín yā, de suni nī jini ndá nchivī: 
\p  
\v 46 Coto má cándíja ndá nú ndá tēe stéhēn ley janahán. Chi cúsiī inī ndá dē jíca nuu dē jíín sahma cání jā stéhēn jā cúñáhnú dē, jíín jā cáhān yíñúhún nchivī dē nūū yáhvi. De jétahān inī ndá dē cundeē dē nūū silla yíñúhún cā inī vehe īī sinagoga, jíín silla yíñúhún cā nūū íyó vico jā yájī nchivī. 
\p  
\v 47 De cándeē dē vehe ndá ñahan quéndōo ndáhví. De nahán jícān táhvī dē tácua cani inī nchivī jāá nduú nā cuāchi dē. Ndá tēe yáhá chi sa víhí cā ndoho dē castigo, ncachī yā. 
\c 21  
\s1 Tūhun jā ní nsōcō ñahan viuda xūhún 
\r (Mr. 12.41‑44) 
\p  
\v 1 De íyó yā inī templo, de nī jinī yā nūū ndá nchivī cuīcá jā chúhun ji cuāhā xūhún inī ndá jātūn nūū sócō ji. 
\p  
\v 2 De suni nī jinī yā nūū iin ñahan viuda jā ndóho ndáhví. De nī nchuhun ña ūū centavo lulí inī iin jātūn. 
\p  
\v 3 De nī ncāhān yā: Ndāā cáhān ni jíín ndá nú jā cuāhā cā nī nsōcō ñahan viuda ndāhví yáhá nsūú cā jā ní nsōcō ndá cā nchivī. 
\p  
\v 4 Chi ndá máá ji nī nsōcō ji jā ní ndōo nūū xūhún cuáhā ji. De ñahan yáhá, vísō ndáhví ndóho ña, de nī nchuhun ña ndihi jā cutecū ña, ncachī yā. 
\s1 Jā ní ncachī yā jā naā templo 
\r (Mt. 24.1‑2; Mr. 13.1‑2) 
\p  
\v 5 De sava dē nī ncāhān dē jā viī cáá templo cāhnú, chi nī ncuvāha jíín ndācá yūū viī jíín ndācá jā ní nsōcō nchivī. Ñúcuán de nī ncāhān yā: 
\p  
\v 6 Ndihi jā ndéhé ndá nú yáhá, quiji quīvī jā má cósō tāhán cā ni iin yūū, chi ndihi tānī, ncachī yā. 
\s1 Nā seña coo tá cuācuñatin jīnu ñayīví 
\r (Mt. 24.3‑28; Mr. 13.3‑23; Lc. 17.22‑25, 31) 
\p  
\v 7 De nī jīcā tūhún ndá dē yā: Maestro, ¿nā quīvī coo ndācá jā ní ncachī ní jā coo? ¿De nā seña coo tá ja ñatin squíncuu ndá jā ní ncachī ní? ncachī dē. 
\p  
\v 8 De nī ncāhān yā: Coto má stáhví ndá nchivī ndóhó. Chi quiji cuāhā tēe jíín síví nī jā stáhví, de cāhān dē: Maá nī cúu Cristo. De suni cāhān dē: Ja nī nquenda quīvī ndihi ñayīví, cachī dē. De mā cándíja ndá nú dē. 
\p  
\v 9 De tá nīhīn nū tūhun jā ndācá lado íyó guerra jíín jā nénda nchivī sīquī ndá tēe ndíso tíñú, de mā cúyūhú nú, chi cánuú jā xihna cā súcuán coo, de ni mā jínu ñamā quīvī jā ndihi ñayīví, ncachī yā. 
\p  
\v 10 De nī ncāhān cā yā: Nenda nación sīquī incā nación, de nenda ñuū sīquī incā ñuū jā canāá. 
\p  
\v 11 De cháhá chúcuán tāan ndasí, de coo tāmā jíín cuēhē xēēn. De coo ndá seña cāhnú ichi andiví jā cuyūhú ndasí nchivī cunī ji. 
\p  
\v 12 De jondē ncháha ca coo ndá tiñu yáhá, de cunī ūhvī ji ndá nú, de tiin ji ndóhó. De quīsiáha ji sava nú ndācá vehe īī sinagoga jā cāhān ji cuāchi sīquī nū. De chihi ji sava nú vecāa. De quīsiáha ji sava nú nūū ndá rey jíín gobernador, de cāhān ji cuāchi sīquī nū sīquī jā cándíja nú nduhū. 
\p  
\v 13 De jā súcuán coo, de cūtē nuu cā tūhun nī, chi nacani nú nūū ndá ji. 
\p  
\v 14 Túsaá de cuhun inī ndá nú jā má nácani tūha inī nū nāsa scócóo nú tūhun nūū ndá dē jā cācu nú. 
\p  
\v 15 Chi maá nī taji nī tūhun ndíchí jā cāhān nū, tácua nchivī jā jínī ūhvī ndóhó, mā cúndéé ji jíín nú ni mā cūú cāhān ji sīquī nū. 
\p  
\v 16 De jondē tatá ndá nú, naná nú, ñanī nū, táhán nú, jíín amigo nū, nastúu ji ndóhó nūū nchivī xēēn. De sava nú cahnī ji. 
\p  
\v 17 De ndācá nchivī chi quītī inī ji nūū nū jā síquī nduhū. 
\p  
\v 18 Sochi ni iin ixi xínī nū mā náā, chi coto yā ndá nú. 
\p  
\v 19 De tú cuiñi nīhin nú jíín tūhun nī, de cutecū nū níí cání. 
\p  
\v 20 De tá nī jinī nū jā ní jicó ndúū ndá soldado yúñúū Jerusalén, de jīcūhun inī nū jā ja ñatin naā ciudad ñúcuán. 
\p  
\v 21 Ñúcuán de nchivī ndéē Judea, ná cúnu ji caa ji yucu quīhīn ji. De nchivī ndéē Jerusalén, ná quée ji quīhīn ji. De nchivī ndéē jondē rancho, mā nándicó ji ciudad. 
\p  
\v 22 Chi ndá quīvī ñúcuán cuāha Yāā Dios castigo nūū nchivī jā síquī cuāchi ji, tácua quee ndaā ndá tūhun jā yósō nūū tutū. 
\p  
\v 23 De quīvī ñúcuán nācā ndáhví ndoho ndá ñahan ñúhún sēhe, jíín ñahan ndéca ñiquín, chi mā cūú cunu ñamā ña. Chi xēēn ndasí coo tūndóhó inī ñayīví, de quiji castigo xēēn sīquī nchivī yáhá. 
\p  
\v 24 De sava ji cuū nūū guerra, de sava ji quīhīn preso jondē ndá cā nación. De nchivī ndá cā nación tatúnī nīhin ji nūū nchivī Jerusalén, jondē ndihi tiempo jā jéhe Yāā Dios tūhun jā tátúnī ji. 
\s1 Nāsa coo quīvī tá nenda Yāā nī nduu tēe 
\r (Mt. 24.29‑35, 42‑44; Mr. 13.24‑37) 
\p  
\v 25 Ñúcuán de coo seña nūū ncandiī jíín nūū yōō jíín nūū tiūūn. De inī ñayīví de quiji tūndóhó xéēn sīquī nchivī ndācá nación. De cunēhén inī ji de cuyūhú ji jā nihin xeēn mar de scuísō ndasí ndute mar. 
\p  
\v 26 De cuū sōó sava nchivī jā cuyūhú ji jā ndétu ji ndācá tūndóhó jā quiji sīquī ñayīví. De jondē ndācá jā jíca andiví chi quisi. 
\p  
\v 27 Ñúcuán de cunī ndá nchivī nūū maá nī, Yāā nī nduu tēe, nenda nī jíín vīcō, de cundiso nī cuāhā poder, de viī ndasí cuñáhnú nī. 
\p  
\v 28 De tá nī nquijéhé ndá tiñu yáhá, de ndeé coo inī ndá nú, de cunuū nū andiví, chi ja ñatin scácu yā ndá nú, ncachī yā jíín ndá dē. 
\p  
\v 29 De suni nī ncāhān yā tūhun yátá yáhá: Cūndēhé ndá nú nāsa sáhá ñutun higo jíín ndá cā ñutun. 
\p  
\v 30 Tá jínī ndá nú jā ní nquijéhé nácōco yūcū ji, de ja jínī nū ja nī ncuñatin tiempo ihní. 
\p  
\v 31 De suni súcuán tá cunī ndá nú jā ní nquijéhé ndá tiñu yáhá, ñúcuán de jīcūhun inī nū ja nī ncuñatin quīvī tatúnī Yāā Dios. 
\p  
\v 32 De ndāā cáhān ni jíín ndá nú jā má cúū ndihi nchivī jā cunī ndá tūndóhó yáhá, chi jondē quee ndaā ndihi tá ncachī ni. 
\p  
\v 33 Andiví jíín ñayīví chi naā, sochi ndācá tūhun cáhān ni mā náā, chi quee ndaā ndihi. 
\p  
\v 34 De coto má stíví ndá nú maá nú jā sāhá nú ndá cuāchi, jíín jā jīni nú, jíín jā cutéñú nú jíín ndācá jā cutecū nū, tácua mā quījí quīvī ñúcuán iin sanaā-ni sīquī nū. 
\p  
\v 35 Chi tá cúu nūū núu iin trampa, súcuán jīnū tūndóhó sīquī nchivī jā ndéē níí cáhnú ñayīví. 
\p  
\v 36 Tú súcuán de ndito coo nú, de níní cācān táhvī nū, tácua cuu cācu nú nūū ndācá tūndóhó jā quiji, de cuu cuiñi nú nūū maá nī, Yāā nī nduu tēe, ncachī yā. 
\p  
\v 37 De ndiquivī stéhēn yā tūhun inī templo, de ndācá jacuáā nī jēndōo yā yucu nání Olivos. 
\p  
\v 38 De ndācá stēēn nehēn quíji ndá nchivī nūū yā inī templo jā cunini ji tūhun stéhēn yā. 
\c 22  
\s1 Jā ní scáni táhán ndá dē tūhun jā tiin dē Jesús 
\r (Mt. 26.1‑5, 14‑16; Mr. 14.1‑2, 10‑11; Jn. 11.45‑53) 
\p  
\v 1 Ñúcuán de nī ncuñatin vico pascua jā yájī nchivī stātílā jāá nduú nā levadura yíhí. 
\p  
\v 2 De ndá sūtū cúñáhnú jíín ndá tēe stéhēn ley janahán, nī nducú yuhū dē modo nāsa cahnī dē Jesús, chi yúhú ndá dē jā quītī inī nchivī. 
\p  
\v 3 De nī nquīvi Satanás inī ánō Judas jā nastúu dē yā. De suni nání dē Iscariote, de cúu dē iin táhán ndihúxī ūū tēe apóstol. 
\p  
\v 4 De nī jēhēn dē nī natúhún dē jíín ndá sūtū cúñáhnú jíín ndá tēe ndíso tíñú inī templo jā nāsa nastúu dē yā nūū ndá tēe ñúcuán. 
\p  
\v 5 De nī ncusiī inī ndá dē, de nī nquee yuhú dē jā cuāha dē xūhún nūū Judas. 
\p  
\v 6 De nī jetáhví Judas, de nī nducú dē modo nāsa nastúu yuhū dē yā hora jāá nduú nā nchivī íyó. 
\s1 Jā ní jaquīn yā Cena yā 
\r (Mt. 26.17‑29; Mr. 14.12‑25; Jn. 13.21‑30; 1 Co. 11.23‑26) 
\p  
\v 7 De nī nquenda maá quīvī vico jā yájī nchivī stātílā jāá nduú nā levadura yíhí, de suni quīvī ñúcuán jáhnī ji tīcāchí lúlí tá cúu nūū ní ndacu Yāā Dios jā sāhá ji vico pascua. 
\p  
\v 8 De Jesús nī ntají yā Pedro jíín Juan quīhīn dē, de nī ncāhān yā jíín dē: Cuáhán de sāhá tūha nú jā cuxíní ó vico pascua, ncachī yā. 
\p  
\v 9 De nī jīcā tūhún ndúū dē yā: ¿Ní cúu nūū cúnī ní jā quísāhá tūha sá? ncachī dē. 
\p  
\v 10 De nī ncāhān yā jíín dē: Cuáhán ndúū nū ñuū ñúcuán de tá nī nquīvi nú de jēcutáhán nú jíín iin tēe ndíso quīyi ndute. De cuniquīn nū dē quīhīn nū jíín dē vehe nūū ndīvi dē. 
\p  
\v 11 De cāhān nū jíín tēe xívéhe ñúcuán: Vāji sá cáchī Maestro: ¿Ní iin cuarto vehe ní cuāha núú ní jā cuxíní yā vico pascua jíín ndá tēe scuáha jíín yā? cachī nū. 
\p  
\v 12 Ñúcuán de stéhēn dē iin cuarto cāhnú jondē xīnī vēhé nūū ja íyó tūha, de ñúcuán sāhá tūha nú jā cuxíní ó, ncachī yā. 
\p  
\v 13 De cuāhān ndúū dē, de nī nīhīn dē tá cúu nūū ní ncachī yā. De nī nsāhá tūha dē jā cuxíní yā vico pascua. 
\p  
\v 14 Ñúcuán de nī nquenda hora jā cuxíní, de nī nquenda Jesús, de nī jēcundeē yā nūū mesa jíín ndá tēe cúu apóstol. 
\p  
\v 15 De nī ncāhān yā jíín ndá dē: Nī ncuu ndasí inī ni jā cuxíní nī jíín ndá nú vico pascua yáhá, mitan ncháha ca cuū ni. 
\p  
\v 16 Chi cáhān ni jíín nú jā má cājí cuitī cā ni vico pascua, chi jondē tá quenda quīvī jā tatúnī Yāā Dios níí ñayīví, sá de cajī tucu nī, ncachī yā. 
\p  
\v 17 De nī nquehen yā iin vaso ndūxi uva, de xihna cā nī nacuetáhví yā nūū Tatá yā, de nī ncāhān yā: Quehen ndá nú vaso yáhá, de coho nú jíín táhán nú. 
\p  
\v 18 Chi cáhān ni jíín ndá nú jā jondē mitan de mā cōhó cā ni ndūxi uva, chi jondē quenda quīvī jā tatúnī Yāā Dios níí ñayīví, sá de coho tucu nī, ncachī yā. 
\p  
\v 19 De nī nquehen yā stātílā, de nī nacuetáhví yā, de nī scuáchi yā, de nī jēhe yā nūū ndá dē. De nī ncāhān yā: Yáhá cúu yiqui cúñu nī jā sōcō ni jā chunáá nī cuāchi ndá nú. De níní cajī ndá nú súcuán jā nūcūhun inī nū jā ní jīhī ni jā jéhē nū, ncachī yā. 
\p  
\v 20 De suni súcuán nī nsāhá yā jíín vaso ndūxi uva, tá nī ncuu nī ncuxíní yā. De nī ncāhān yā: Yáhá cúu nīñī ni jā sōcō ni jā cúu trátū jeé, de cati jā ndundoo cuāchi ndá nú. 
\p  
\v 21 De mitan chi tēe nastúu nduhū, ndéē dē jíín nī nūū mesa yáhá. 
\p  
\v 22 Chi nduhū, Yāā nī nduu tēe, jāndáā cúu jā quíhīn ni cuū ni, tá cúu nūū ní nsāhá ndāā Yāā Dios jā súcuán coo. De nācā xēēn cundoho tēe jā nastúu nduhū, ncachī yā. 
\p  
\v 23 Ñúcuán de nī nquijéhé ndá dē jícā tūhún táhán dē ní iin dē cúu jā nastúu dē yā. 
\s1 Jā ní ncāhān ndá dē sīquī ní iin dē cúñáhnú cā 
\p  
\v 24 Ñúcuán de nī ncāhān ndasí ndá dē sīquī ní iin dē cúñáhnú cā nūū táhán dē. 
\p  
\v 25 De nī ncāhān Jesús jíín ndá dē: Rey ndācá nación chi ndácu nīhin ndá dē tiñu nūū nchivī jā tíin dē, de cáhān ndá ji jā tēe sáhá vāha cúu ndá tēe jā cúñáhnú nūū ji. 
\p  
\v 26 Sochi ndá máá nú, chi mā cōó nú súcuán. Chi tú ní iin nú cúñáhnú cā, de sa nasāhá lulí nú maá nú. De tú ní iin nú ndácu tiñu, de sa nasāhá nú maá nú tēe jā jétíñú táhán. 
\p  
\v 27 ¿De ní iin cúu jā cúñáhnú cā, á tēe yájī nūū mesa, á tēe jáni cōhō? ¿A nsūú tēe jā yájī nūū mesa cúu jā cúñáhnú cā? Sochi nduhū, nsūú súcuán cúu nī, chi nī nasāhá nī maá nī tá cúu tēe jā jétíñú nchivī, chi vāji nī sáhá nī jā nīhīn táhvī ji. 
\p  
\v 28 De ndá máá nú cúu tēe jā níní íyó jíín nī ndācá quīvī jā ndóho nī tūndóhó. 
\p  
\v 29 Túsaá de tá cúu nūū ní nsāhá Tatá nī jā tatúnī ni, suni súcuán sāhá nī jā tatúnī ndá nú. 
\p  
\v 30 De cajī ndá nú coho nú jíín nī inī ñuū nūū tatúnī ni. De cundeē nū iin iin mesa jā sāhá ndāā nū tiñu ndihúxī ūū tatā Israel, ncachī yā. 
\s1 Jā ní ncachī yā jā yūhú Pedro cāhān dē jā jínī dē yā 
\r (Mt. 26.31‑35; Mr. 14.27‑31; Jn. 13.36‑38) 
\p  
\v 31 De suni nī ncāhān maá Jētohō ō jíín Simón Pedro: Simón, cunini nú, chi nī jīcān Satanás ndá nú jā coto túnī ji ndóhó tá cúu nūū síjin trigo, de stúu ní iin nú cúu modo paja jā nayūhú nú, de ní iin nú cúu modo trigo jā cándíja nīhin nú. 
\p  
\v 32 De nī jīcān táhvī ni jēhē nū, tácua mā náyūhú nú jā má cándíja cā nū. De tá nī nacani tucu inī nū, de scúja nú inī ndá táhán nú jíín tūhun nī, ncachī yā. 
\p  
\v 33 De nī ncāhān dē jíín yā: Señor, ja íyó tūha sá jā quīhīn sá jíín ní vecāa vísō ná cúū sá jíín ní, ncachī dē. 
\p  
\v 34 De nī ncāhān yā: Pedro, cáhān ni jíín nú jā jondē ncháha ca cana lohló mitan, de yūhú nú jā tiin nchivī ndóhó, de cachī nū ūnī vuelta jāá nduú jínī nū nduhū, ncachī yā. 
\s1 Jā ní ncuñatin cunī yā tūndóhó 
\p  
\v 35 Ñúcuán de nī jīcā tūhún yā ndá dē: Tá nī ntají nī ndá nú nī jēhēn nū jāá nduú ní ndíso nú ñunu ni itīn xūhún ni nījān, ¿de á nī īyo iin jā ní ncumanī nūū nū? ncachī yā. De nī ncāhān ndá dē: Ni iin nduú ní ncúmanī. 
\p  
\v 36 De nī ncāhān yā: Sochi mitan de sa cáhān ni jā cundiso nú ñunu nú, de saá-ni itīn xūhún. De tēe jāá nduú névāha espada jā coto dē maá dē, ná xícó dē sōō dē de quehen dē. 
\p  
\v 37 Chi cáhān ni jíín ndá nú jā quiji quīvī jā cundoho ó tūndóhó, chi cánuú quee ndaā tūhun yáhá jā cáhān nūū tutū sīquī ni: Sāhá nchivī jíín yā tá cúu nūū sáhá ji jíín ndá tēe sáhá cuāchi xēēn, cáchī tutū. Chi ndācá tūhun yósō ñúcuán jā cáhān sīquī ni, quee ndaā ndihi, ncachī yā. 
\p  
\v 38 Ñúcuán de nī ncāhān ndá dē: Señor, yáhá íyó ūū espada, ncachī dē. De nī ncāhān yā jíín ndá dē: Ja ndóo cā yáhá-ni, ncachī yā. 
\s1 Jā ní jīcān táhvī yā nūū huerto Getsemaní 
\r (Mt. 26.36‑46; Mr. 14.32‑42) 
\p  
\v 39 De nī nquee yā cuāhān yā yucu Olivos, tá-ni sáhá yā. De ndá tēe scuáha jíín yā, nī jēcuniquīn dē yā cuāhān dē jíín yā. 
\p  
\v 40 De tá nī nquenda yā ñúcuán, de nī ncāhān yā jíín dē: Cācān táhvī ndá nú jā chindeé yā ndóhó jā má sāhá nú cuāchi tá coto túnī jānēhén ndóhó, ncachī yā. 
\p  
\v 41 De nī jica yā jacū nūū ndá dē, tá iin medida jā quenda yūū jā squéne ó. De nī jēcuīñī jītí yā, de nī jīcān táhvī yā suha: 
\p  
\v 42 Tatá, tú cúnī ní de sāhá jíyo ní tūndóhó yáhá jā má quījí sīquī sá. Sochi nsūú jā cúnī maá sá, chi jā cúnī maá ní ná cóo, ncachī yā. 
\p  
\v 43 De nī nquenda iin ángel andiví nūū yā, de nī jēhe fuerza nūū yā. 
\p  
\v 44 De ndóho yā chi cúcuécá ndasí inī yā jā quiji tūndóhó sīquī yā, de nī nducú ndéé cā yā nī jīcān táhvī yā. De nī jēhe tāān yā, de tóo nūū ñūhún modo yúyú náhnú nīñī. 
\p  
\v 45 De tá nī nacuiñī yā jā ní jīcān táhvī yā, de nī nenda yā nūū ndá tēe scuáha jíín yā. De nī jinī yā jā quíxīn ndá dē, chi nduú cā íyó ndeé inī dē cācān táhvī dē sīquī jā cúcuécá ndasí inī dē. 
\p  
\v 46 De nī ncāhān yā jíín dē: ¿Nūcu quíxīn ndá nú? Nacōo de cācān táhvī nū jā chindeé yā ndóhó jā má sāhá nú cuāchi jā coto túnī jānēhén ndóhó, ncachī yā. 
\s1 Jā ní ntiin ndá dē Jesús 
\r (Mt. 26.47‑56; Mr. 14.43‑50; Jn. 18.2‑11) 
\p  
\v 47 De juni cáhān cā yā súcuán, de nī nquenda cuāhā nchivī. De tēe nání Judas, iin táhán jā úxī ūū tēe scuáha jíín yá, yósō nūú dē nūū nchivī vāji dē. De nī nquenda dē jondē nūū Jesús, de nī ntechuhú dē yā, de súcuán nī nastúu dē yā. 
\p  
\v 48 De nī ncāhān Jesús jíín dē: Judas, ¿á jíín jā téchuhú nú nduhū cúu jā nástúu nú nduhū, Yāā nī nduu tēe? ncachī yā. 
\p  
\v 49 De ndá tēe íyó jíín yā, nī jinī dē jā súcuán nī nquijéhé cúu, de nī ncāhān dē jíín yā: Señor, ¿á nenda ndá sá sīquī ndá dē jíín espada? ncachī dē. 
\p  
\v 50 De iin dē nī stácuēhé dē mozo maá sūtū cúñáhnú cā, chi nī jehndē dē sōho lado cuáhá. 
\p  
\v 51 De nī ncāhān Jesús: Siáā, ná jéncuiñī, ncachī yā. De nī ntee yā ndahá yā sōho mozo, de nī nasāhá vāha yā dē. 
\p  
\v 52 Sá de nī ncāhān yā jíín ndá sūtū cúñáhnú jíín ndá tēe ndíso tíñú inī templo jíín ndá tēe ñáhnú jā ní nquenda ndá dē jā tiin dē yā: ¿De va tēe cuíhná cúu nī jā váji ndá nú sīquī ni jíín machete jíín ñutun, á naá cúu? 
\p  
\v 53 Ndācá quīvī nī īyo nī jíín ndá nú inī templo cāhnú, de nduú ní ntíin ndá nú nduhū. De mitan de nī nquenda hora jā tiin nú nduhū jíín jā sāhá nú ndá tiñu jā ndácu jānēhén jā ndéē nūū neē, ncachī yā. 
\s1 Jā ní ncachī Pedro jāá nduú jínī dē yā 
\r (Mt. 26.57‑58, 69‑75; Mr. 14.53‑54, 66‑72; Jn. 18.12‑18, 25‑27) 
\p  
\v 54 De nī ntiin ndá dē yā cuāhān dē jíín yā vehe sūtū cúñáhnú cā. De Pedro chi jícá-ni níquīn dē yā. 
\p  
\v 55 De ndá policía nī stáhān dē ñuhūn inī patio, de nī jicó ndúū dē yúñúhūn ndéē dē. De suni nī jēcundeē Pedro jíín ndá dē. 
\p  
\v 56 De iin ñahan sátíñú vehe ñúcuán, nī jinī ña nūū dē jā ndéē dē yúñúhūn. De nī ndēhé vāha ña nūū dē, de nī ncāhān ña: Tēe yáhá chi suni nī jica dē jíín tēe ñúcuán, ncachī ña. 
\p  
\v 57 De maá dē nduú ní ncáchī dē, chi nī ncāhān dē: Nduú jínī ni tēe ñúcuán tíhī, ncachī dē. 
\p  
\v 58 De nī ncunúú jacū cā, de nī jinī tucu incā dē nūū Pedro, de nī ncāhān dē: Ndóhó chi suni táhán ndá tēe ñúcuán cúu nú, ncachī dē. De nī ncāhān Pedro: Nsūú cúu nī lílū, ncachī dē. 
\p  
\v 59 De nī ncuu tá iin hora cā, de nī ncāhān nīhin incā dē: Jāndáā ndija jā tēe yáhá nī jica dē jíín tēe ñúcuán, chi suni tēe región Galilea cúu dē, ncachī dē. 
\p  
\v 60 De nī ncāhān Pedro: Nduú jínī cuitī ni nā tūhun cáhān nū lílū, ncachī dē. De juni súcuán cáhān cā dē, de nī ncana-ni lohló. 
\p  
\v 61 Ñúcuán de nī ndicó cóto maá Jētohō ō, de nī ndēhé yā nūū Pedro. De nī nūcūhun inī dē tūhun jā ní ncāhān yā jíín dē: Jondē tá ncháha ca cana lohló, de yūhú nú de cachī nū ūnī vuelta jāá nduú jínī nū nduhū. 
\p  
\v 62 De nī nquee dē cuāhān dē, de nī jacu ndasí dē jā ní ncachī dē jāá nduú jínī dē yā. 
\s1 Jā ní nsāhá catá ndá dē nūū yā 
\r (Mt. 26.67‑68; Mr. 14.65) 
\p  
\v 63 De ndá tēe jā jíto Jesús, nī nsāhá catá dē nūū yā, de nī ncani dē yā. 
\p  
\v 64 De nī jasī ndá dē nūū yā, de nī ncani dē nūū yā, de nī ncāhān dē: Cachī, ní iin cúu jā ní ncani ndóhó, ncachī dē. 
\p  
\v 65 De cuāhā cā tūhun súcuán nī ncāhān nāvāha ndá dē nūū yā. 
\s1 Jā ní īñi Jesús nūū junta ndá tēe cúñáhnú cā 
\r (Mt. 26.59‑66; Mr. 14.55‑64; Jn. 18.19‑24) 
\p  
\v 66 De tá nī ncunijīn, de nī ncutútú ndá tēe ñáhnú jā ndácu nūū nchivī hebreo, jíín ndá sūtū cúñáhnú, jíín ndá tēe stéhēn ley janahán. De cuāhān ndá dē jíín yā nūū junta, de ñúcuán de nī jīcā tūhún dē yā: 
\p  
\v 67 Cachī, ¿á maá nú cúu Cristo jā ní ntají Yāā Dios? ncachī dē. De nī ncāhān yā jíín dē: Vísō ná cáchī ni jā suu nī cúu, de mā cándíja cuitī ndá nú. 
\p  
\v 68 De saá-ni tú cātūhún maá nī ndá ndóhó, de suni mā scócóo nú nūū ni, ni mā siáā nū nduhū. 
\p  
\v 69 De nduhū, Yāā nī nduu tēe, ndācá quīvī jā quiji de cundeē ni lado cuáhá maá Yāā íyó poder, ncachī yā. 
\p  
\v 70 Ñúcuán de ndihi dē nī jīcā tūhún dē yā: ¿De á maá nú cúu Sēhe Yāā Dios túsaá? ncachī dē. De nī ncāhān yā jíín dē: Suu cúu nī, tá cúu nūū cáhān ndá nú, ncachī yā. 
\p  
\v 71 Ñúcuán de nī ncāhān ndá dē: ¿Nā testigo cā jíni ñúhún ó túsaá? Chi nī jini ndācá ó jíín yuhú maá dē jā cáhān nāvāha dē jā cúu dē Sēhe Yāā Dios, ncachī ndá dē. 
\c 23  
\s1 Jā ní īñi Jesús nūū Pilato 
\r (Mt. 27.1‑2, 11‑14; Mr. 15.1‑5; Jn. 18.28‑38) 
\p  
\v 1 Ñúcuán de nī nacuiñī ndihi ndá dē, de cuāhān dē jíín yā nūū Pilato. 
\p  
\v 2 De ñúcuán nī nquijéhé ndá dē cáhān tūhún dē cuāchi sīquī yā: Nī nīhīn ndá sá tēe yáhá jā snénda dē nchivī sīquī ndá tēe cúñáhnú. De cáhān dē jāá nduú vāha jā cuāha ndá sá xūhún renta nūū rey nación Roma jā tátúnī nūū nación sá. De suni cáhān dē jā maá dē cúu Cristo, Rey jā ní ntají Yāā Dios, ncachī ndá dē. 
\p  
\v 3 Ñúcuán de Pilato nī jīcā tūhún dē yā: ¿A maá nú cúu Rey nchivī hebreo? De nī ncāhān yā: Suu cúu nī, tá cúu nūū cáhān nū, ncachī yā. 
\p  
\v 4 De nī ncāhān Pilato jíín ndá sūtū cúñáhnú jíín ndá nchivī cuāhā: Nduú ni iin tūhun stíví cáhān tēe yáhá jā nīhīn ni cuāchi sīquī dē, ncachī dē. 
\p  
\v 5 De víhí cā nī ncāhān ndá dē: Tēe yáhá snénda ndasí dē nchivī sīquī ndá tēe cúñáhnú jíín tūhun jā stéhēn dē níí Judea. Chi nī nquijéhé dē stéhēn dē jondē Galilea de mitan de jondē yāhá, ncachī dē. 
\s1 Jā ní īñi Jesús nūū Herodes 
\p  
\v 6 De tá nī jini Pilato jā Galilea cáhān ndá dē, de nī jīcā tūhún dē tú tēe región Galilea cúu yā. 
\p  
\v 7 De tá nī ncachī ndá dē jā cúu yā tēe Galilea, de nī ndacu dē jā ná quíhīn ndá dē jíín yā nūū Herodes, tēe cúu gobernador Galilea. Chi quīvī ñúcuán suni íyó Herodes Jerusalén. 
\p  
\v 8 De tá nī jinī Herodes nūū Jesús, de nī ncusiī ndasí inī dē, chi ja nī ncuu cuāhā tiempo jā cúnī dē cūndēhé dē yā. Chi nī nīhīn dē tūhun yā, de ñúhún inī dē jā sāhá yā iin tiñu ñáhnú cunī dē. 
\p  
\v 9 De nī jīcā tūhún dē yā cuāhā tūhun, de nduú ní scócóo yā ni iin tūhun nūū dē. 
\p  
\v 10 De suni íñí ndá sūtū cúñáhnú jíín ndá tēe stéhēn ley janahán, de nīhin nī ncāhān ndá dē cuāchi sīquī yā. 
\p  
\v 11 Ñúcuán de Herodes jíín ndá soldado dē nī ncāhān nēhén dē jíín yā, de nī nsāhá catá dē nūū yā, chi nī nchuhun dē yā iin sahma fino jā cúu sahma rey. De Herodes nī ndacu dē jā ná quínasiáha dē yā nūū Pilato. 
\p  
\v 12 De maá quīvī ñúcuán nī ndumanī tāhán Pilato jíín Herodes, chi quīvī yātā nī nquītī nūū tāhán inī ndúū dē. 
\s1 Jā ní nsāhá ndāā ndá dē jā cahnī dē yā 
\r (Mt. 27.15‑26; Mr. 15.6‑15; Jn. 18.38–19.16) 
\p  
\v 13 Ñúcuán de nī ncana Pilato ndá sūtū cúñáhnú jíín ndá tēe ndíso tíñú jíín ndá cā nchivī, nī ndutútú ji. 
\p  
\v 14 De nī ncāhān dē: Nī nquisiáha ndá nú tēe yáhá nūū ni, jā cáchī ndá nú jā snénda dē nchivī sīquī gobierno. De ja nī stíchī ni dē, nī jinī jínúū ndá nú. De nduú ní níhīn ni ni iin cuāchi sīquī dē tá cúu nūū cáhān ndá nú. 
\p  
\v 15 De ni Herodes nduú ní níhīn dē, chi nī natají tucu dē tēe yáhá nūū ni. Chi nduú ní nsáhá cuitī dē ni iin cuāchi jā cuū dē. 
\p  
\v 16 Túsaá de ná cuáha nī castigo dē de siáā ni dē quīhīn dē, ncachī Pilato. 
\p  
\v 17 De íyó costumbre jā ndācá vico pascua siáā Pilato iin preso, nā-ni tēe cúnī nchivī. 
\p  
\v 18 De ndá nchivī cuāhā, iin nuú nī ncana jee ji: Ná cúū tēe jīñā, de siáā ní Barrabás, ncachī ji. 
\p  
\v 19 De Barrabás yíhí dē vecāa sīquī jā ní snénda dē nchivī sīquī gobierno nī ncanāá ji inī ciudad, de nī jahnī dē ndīyi. 
\p  
\v 20 De Pilato cúnī dē siáā dē Jesús, de nī ncāhān tucu dē jíín nchivī. 
\p  
\v 21 De víhí cā nī ncana jee ndá ji: Cata caa ní dē yīcā cruz, ná cúū dē, ncachī ji. 
\p  
\v 22 De nī ncāhān tucu dē jíín ji vuelta ūnī: ¿Nā cuāchi nī nsāhá dē túsaá? Nduú ní níhīn cuitī ni ni iin cuāchi sīquī dē jā cuū dē. Túsaá de ná cuáha nī castigo dē, de siáā ni dē quīhīn dē, ncachī Pilato. 
\p  
\v 23 Sochi víhí cā nī ncana jee ndá nchivī, de nī ncāhān nīhin ji jā ná cúū yā yīcā cruz. De ndá máá ji jíín ndá sūtū cúñáhnú, nī ncana jee ndasí ji. De nī ncundeé ji nī scáhān ji Pilato jā ná cúū yā. 
\p  
\v 24 Ñúcuán de nī ndacu Pilato jā ná cóo tá cúu nūū cúnī ndá ji. 
\p  
\v 25 De nī nsiáā dē tēe jā jícān ndá ji, tēe jā yíhí vecāa sīquī jā ní snénda dē nchivī sīquī gobierno, de nī jahnī dē ndīyi. De nī jēhe dē tūhun jā ná cúū Jesús tá cúu nūū cúnī ji. 
\s1 Jā ní jata caa dē yā yīcā cruz 
\r (Mt. 27.32‑44; Mr. 15.21‑32; Jn. 19.17‑27) 
\p  
\v 26 De cuāhān ndá soldado jíín yā jā cahnī dē yā yīcā cruz. De nī nīhīn ndá dē iin tēe ñuū Cirene, nání dē Simón, vāndiji dē jā ní jēhēn dē rancho. De nī ntee ndá dē tiñu tēe ñúcuán jā cuiso dē cruz yā quīhīn dē yātā yā. 
\p  
\v 27 De cuāhā ndasí nchivī níquīn ji yātā yā cuāhān ji. De suni cuāhā ñahan níquīn ña yā de jácu cóhó ña jā cúcuécá inī ña jēhē yā. 
\p  
\v 28 De nī ndicó cóto Jesús nūū ndá ña, de nī ncāhān yā: Ndá ndóhó ñahan Jerusalén, mā cuācú nú jēhē nduhū, chi sa jēhē maá nú jíín ndá sēhe nú cuacu nú. 
\p  
\v 29 Chi quiji quīvī jā coo tūndóhó xéēn sīquī nū, de cachī ndá nú: Nācā ndetū ndá ñahan númā, jíín jāá nduú ní scácu sēhe, jíín jāá nduú ní ndéca ñiquín, chi nduú sēhe ña jā tahúhvī inī ña jā ndoho ji, cachī ndá nú. 
\p  
\v 30 De quīvī ñúcuán de quijéhé nchivī cāhān ji jíín ndá yucu: Ndicó cáva sīquī ndá nī tácua cuū ni. De saá-ni jíín ndá lómō: Casī sīquī ndá nī, cachī ji. 
\p  
\v 31 Chi tú sáhá xēēn ndá ji nduhū jāá nduú nā cuāchi nī, de nā oncā cúu ndá nchivī ñúcuán jā má cōó xēēn sīquī ji, chi ndihi ji íyó cuāchi, ncachī yā. 
\p  
\v 32 De suni cuāhān ndá dē jíín ūū tēe jā ní nsāhá cuāchi xeēn, jā suni cuū dē jíín yā. 
\p  
\v 33 De nī nquenda ndá dē lugar jā nání Yiqui Xínī, de ñúcuán nī jata caa dē yā yīcā cruz. De suni nī jata caa dē ndúū tēe jā ní nsāhá cuāchi xeēn yīcā ūū cā cruz, iin dē lado cuáhá yā, de incā dē lado sátín yā. 
\p  
\v 34 De juni játa caa ndá dē yā, de nī ncāhān Jesús: Tatá, cune cáhnú inī ní nūū ndá dē, chi nduú jínī dē nā cuá cúu jā sáhá dē, ncachī yā. De nī ntavā ndá soldado suerte sīquī sahma yā, nāsa nīhīn iin iin dē. 
\p  
\v 35 De íñí ndá nchivī ñúcuán, ndéhé ji nūū yā. De ndá tēe ndíso tíñú suni nī ncāhān yīchī dē nī jinī dē yā: Tú incā nchivī nī scácu dē, de ná scácu dē maá dē mitan, de tú ndāā jā Cristo jā ní nacāji Yāā Dios cúu dē, ncachī ndá dē. 
\p  
\v 36 De saá-ni ndá soldado, nī nsāhá sácá dē yā, chi nī ntandeē dē nūū yā, de nī jēhe dē vinagre iyá jā coho yā. 
\p  
\v 37 De nī ncāhān dē jíín yā: Tú maá nú cúu Rey nchivī hebreo, de scácu nú maá nú, ncachī ndá dē. 
\p  
\v 38 De suni nī īyo iin tūhun jā ndéē xīnī cruz yā jā cáhān nā sīquī nī jīhī yā, de suha yósō jíín letra griego jíín latín jíín hebreo: Yáhá cúu Rey nchivī hebreo, cáchī. 
\p  
\v 39 De iin tēe jā ndíta caa jíín yā jā ní nsāhá cuāchi xeēn, nī ncāhān nāvāha dē nūū yā: Tú maá nú cúu Cristo, de scácu nú maá nú de suni scácu nú ndúū ni, ncachī dē. 
\p  
\v 40 Sochi incā dē nī ncāhān dē nūū táhán dē: ¿A nduú yúhú nú Yāā Dios? Chi iin nuú-ni ndóho ó jíín Yāā yáhá. 
\p  
\v 41 De maá ó chi vātu-ni ndóho ó, chi yáhá níhīn ō castigo sīquī tiñu néhén jā ní nsāhá ó. Sochi Yāā yáhá chi ni iin cuāchi nduú ní nsáhá yā, ncachī dē. 
\p  
\v 42 De nī ncāhān dē jíín yā: Jesús, nūcūhun inī ní sāán tá quenda quīvī jā tatúnī ní, ncachī dē. 
\p  
\v 43 Ñúcuán de nī ncāhān Jesús jíín dē: Jāndáā cáhān ni jíín nú jā mitan de cundeē nū jíín nī andiví nūū viī ndasí cáá, ncachī yā. 
\s1 Jā ní jīhī Jesús 
\r (Mt. 27.45‑56; Mr. 15.33‑41; Jn. 19.28‑30) 
\p  
\v 44 De nī ncuu tá cahūxī ūū, de nī ncuneē níí cáhnú jondē cahūnī. 
\p  
\v 45 De nī ncutuún ncandiī. De sahma jā ndíta caa jā ndásī cuarto īī inī templo cāhnú, nī ndātā-ni sava sava. 
\p  
\v 46 Ñúcuán de nī ncana jee Jesús: Tatá, naquehen ní ánō sá. De súcuán nī ncāhān yā, de nī jīhī yā-ni. 
\p  
\v 47 De tēe nación Roma jā cúu capitán, nī jinī dē jā súcuán nī ncuu, de nī ncāhān dē jā cúñáhnú ndasí Yāā Dios, de ncachī dē: Jāndáā ndija jā tēe nduú nā cuāchi cúu tēe yáhá, ncachī dē. 
\p  
\v 48 De ndiviī nchivī jā íñí ñúcuán nī jinī ji ndācá jā ní ncuu, de nī ncani ji ndahá ji ndīca ji jā táhúhvī inī ji, de nī ndicó cóo ndá ji cuānohōn ji. 
\p  
\v 49 De ndá nchivī jā jínī tāhán jíín yā, jíín ndá ñahan Galilea jā ní jica jíín yā, íñí jícá ña ndéhé ña ndācá jā ní ncuu. 
\s1 Jā ní nchiyuhū dē Jesús 
\r (Mt. 27.57‑61; Mr. 15.42‑47; Jn. 19.38‑42) 
\p  
\v 50 De nī īyo iin tēe vāha tēe ndāā, nání dē José. De tēe ñuū Arimatea ndáñúū Judea cúu dē. De cúu dē iin táhán ndá tēe hebreo jā sáhá junta cúñáhnú cā. 
\p  
\v 51 De suni ñúhún inī dē jā quiji quīvī jā tatúnī Yāā Dios, de nduú ní jétahān inī dē jā ní nsāhá ndāā junta jā cuū Jesús. 
\p  
\v 52 De tēe ñúcuán nī jēhēn dē nūū Pilato, de nī jīcān dē yiqui cúñu Jesús. 
\p  
\v 53 De nī snúu dē yā yīcā cruz, de nī nchusúcún dē yā iin sahma cuijín. De nī nchiyuhū dē yā inī iin yavī jā ní ncaān yīcā iin cava, nūū ncháha ca quihi ndīyi. 
\p  
\v 54 De quīvī ñúcuán cúu jā sátūha nchivī, chi jañíni ñúcuán cúu jā quíjéhé quīvī nátātú. 
\p  
\v 55 De ndá ñahan jā ní nquiji jíín yā jondē Galilea, nī jēhēn ña jíín José, de nī jinī ña yavī cava ñúcuán, jíín nāsa nī nchiyuhū ndá dē yā. 
\p  
\v 56 De cuānohōn ndá ña vehe ña, de nī nsāhá tūha ña ndá perfume jíín aceite yūcū jéhēn āsīn. De nī natātú ña quīvī nátātú, tá cúu nūū ndácu ley Yāā Dios. 
\c 24  
\s1 Jā ní natecū Jesús 
\r (Mt. 28.1‑10; Mr. 16.1‑8; Jn. 20.1‑10) 
\p  
\v 1 De nehēn ndasí quīvī domingo de nī jēhēn ndá ñahan ñúcuán nūū yíyuhū Jesús, de née ña ndá perfume jíín aceite jā ní nsāhá tūha ña. De suni cuāhān sava cā ñahan jíín ña. 
\p  
\v 2 De tá nī nquenda ndá ña, de nī jinī ña ja nī ncujiyo yūū jā ndásī yuhú yávī ndīyi. 
\p  
\v 3 De nī nquīvi ndá ña yavī, de nduú cā ní jínī ña yiqui cúñu Jētohō ō Jesús. 
\p  
\v 4 De nī ncunēhén inī ña ndéhé ña jāá nduú cā ndīyi. Sá de nī jinī ña ūū ángel Yāā Dios jā cáá tá cáá tēe, nī jēcuīñī yā xiín ña, de ñúhún yā sahma jā jéndūtē. 
\p  
\v 5 De nī nchūhú ndasí ndá ña, de nī jīquindeyi ña nūū ñūhún. De nī ncāhān ndúū ángel ñúcuán jíín ña: ¿Nūcu sa nūū yíyuhū ndīyi nánducú ndá nú Yāā técū? 
\p  
\v 6 Nduú cā yā yáhá, chi ja nī natecū yā. De nūcūhun inī ndá nú nāsa nī ncāhān yā jíín nú tá nī īyo cā yā jíín nú región Galilea. 
\p  
\v 7 Chi nī ncachī yā jā maá yā, Yāā nī nduu tēe, cánuú natūu yā nūū ndá tēe íyó cuāchi, jā tiin dē yā cahnī dē yā yīcā cruz, de nūū únī quīvī de natecū yā, ncachī ndúū ángel. 
\p  
\v 8 Ñúcuán de nī nūcūhun inī ña ndá tūhun jā ní ncāhān Jesús. 
\p  
\v 9 De nī nquee ndá ña nūū ní nchiyuhū yā, de cuānohōn ña. De nī nacani ña ndācá tūhun yáhá nūū ndihúxī iin apóstol jíín nūū ndá cā dē. 
\p  
\v 10 De ndá ñahan jā ní nacani tūhun yáhá nūū ndá tēe apóstol, cúu ña María ñuū Magdala, jíín Juana, jíín María naná Jacobo, jíín sava cā ña. 
\p  
\v 11 Sochi ndá tēe apóstol chi jáni inī dē jā tūhun naā cúu jā cáhān ña, de nduú ní ncándíja dē. 
\p  
\v 12 De vísō súcuán de nī nquee Pedro, de jínu dē cuāndēhé dē nūū ní nchiyuhū yā. De nī jito nihni dē inī yavī, de nī jinī dē jā maá-ni cā sahma cuijín cáá. De cuānohōn dē vehe dē, de sáhvi inī dē nī jinī dē jāá nduú cā yā. 
\s1 Jā ní natúhún yā jíín ūū dē ichi cuáhān Emaús 
\r (Mr. 16.12‑13) 
\p  
\v 13 De suu quīvī ñúcuán cuāhān ūū táhān dē iin ñuū nání Emaús, jā née tá ūxī iin kilómetro jíín ciudad Jerusalén. 
\p  
\v 14 De nátúhún ndúū dē sīquī ndācá tiñu jā ní ncuu ñúcuán. 
\p  
\v 15 De juni nátúhún dē de jícā tūhún táhán de, de maá Jesús nī ncuñatin yā yātā dē, de jíca yā cuāhān yā jíín dē. 
\p  
\v 16 De nī nsāhá jíín dē jāá nduú ní nácunī dē yā vísō ndéhé dē nūū yā. 
\p  
\v 17 De nī ncāhān yā jíín dē: ¿Nā tūhun cúu jā nátúhún ndúū nū juni jíca nú? ¿De nājēhē cúu jā cúcuécá inī nū? ncachī yā. 
\p  
\v 18 De iin dē jā nání Cleofas nī ncāhān jíín yā: Ndihi cuitī nchivī jínī ji ndācá tiñu jā ní ncuu inī Jerusalén ndá quīvī yáhá. ¿De á mátúhún-ni ní cúu jā ní nquenda ní yáhá jāá nduú jínī ní nā cuá cúu jā ní ncuu? ncachī dē. 
\p  
\v 19 De nī jīcā tūhún yā dē: ¿De nā cuá cúu jā ní ncuu? ncachī yā. De nī ncāhān ndúū dē jíín yā: Jesús tēe ñuū Nazaret, nī nacani yā tūhun Yāā Dios, de jíín poder Yāā Dios nī nsāhá yā ndá tiñu ñáhnú de nī nacani yā tūhun, nī jinī Yāā Dios jíín ndá nchivī. 
\p  
\v 20 De ndá sūtū cúñáhnú jíín ndá tēe cúñáhnú nūū sá, nī nastúu ndá dē yā nūū ndá tēe Roma, de nī nsāhá ndāā ndá tēe ñúcuán jā cuū yā yīcā cruz. 
\p  
\v 21 De ndá máá sá chi nī ñūhun inī sá jā maá yā scácu nchivī nación maá sá Israel nūū nchivī Roma nícu. De sīquī ndá tiñu yáhá, de íyó incā tūhun. Chi mitan ja íyó ūnī quīvī jā ní jīhī yā. 
\p  
\v 22 De sava ñahan jā jínī tāhán sá jíín, nī nacani ña iin tūhun jā sáhvi ndasí inī sá, chi nī ncachī ña jā ní natecū yā. Chi nehēn ndasí nī jēhēn ndá ña yavī ndīyi ñúcuán. 
\p  
\v 23 De nduú cā ní jínī ña yiqui cúñu yā. De nī nenda ndá ña nūū ndá sá, de nī ncachī ña jā ní jinī ña ūū ángel Yāā Dios nī nquenda nūū ña, de nī ncachī ángel jā ní natecū Jesús. 
\p  
\v 24 Sá de nī jēhēn sava táhán sá yavī ndīyi, de nī jinī dē jā súcuán íyó tá cúu nūū ní ncāhān ndá ña, sochi nduú ní jínī cuitī ndá dē nūū yā, ncachī ndúū dē. 
\p  
\v 25 Ñúcuán de nī ncāhān maá yā jíín dē: Tēe jāá nduú jícūhun cuitī inī cúu ndúū nū. Nācā ūhvī cándíja nú ndācá tūhun Cristo jā ní ncāhān ndá tēe nī nacani tūhun Yāā Dios janahán. 
\p  
\v 26 ¿A nduú cánuú jā súcuán ndoho Cristo ndācá tūndóhó yáhá, de sá de quīnohōn yā nūū viī ndasí nduñáhnú yā? ncachī yā. 
\p  
\v 27 De nī nacani cájí yā ndá tūhun jā yósō nūū tutū īī jā cáhān sīquī maá yā. De nī nquijéhé yā jíín tūhun jā ní ntee Moisés, de nī ncāhān cā yā tūhun jā ní ntee ndá cā tēe nī nacani tūhun yā janahán. 
\p  
\v 28 De tá nī jīnū ndá dē ñuū nūū cuáhān dē, de Jesús nī nsāhá yā-ni jā quíhīn cā yā. 
\p  
\v 29 De nī ndeē tuu ndúū dē yā, nī ncāhān dē jíín yā: Ndōo ní vehe sá, chi ja nī ñini de ja ñatin cuaā, ncachī dē. Ñúcuán de nī nquīvi yā jā quendōo yā jíín dē. 
\p  
\v 30 De tá nī jēcundeē yā nūū mesa jā cajī yā jíín dē, de nī nquehen yā stāā, de nī nacuetáhví yā, de nī scuáchi yā, de nī jēhe yā nūū ndúū dē. 
\p  
\v 31 De jā sáhá yā súcuán, de modo jā ní nune tīnūú dē, de nī nacunī dē yā. De nī ndoñúhún yā-ni nūū dē cuāhān yā. 
\p  
\v 32 De nī ncāhān ndúū maá dē: Jāndáā jā ní ncusiī ndasí inī ō tá nī nacani yā tūhun nūū ō ichi, de nī ncachī tūhun cájí yā nāsa cáhān tutū īī, ncachī dē. 
\p  
\v 33 Ñúcuán de ñamā nī naquehen ndúū dē ichi cuānohōn dē Jerusalén. De nī naquetáhán dē jíín ndihúxī iin apóstol, íyó tútú dē jíín sava cā táhán dē. 
\p  
\v 34 De nī ncāhān ndá tēe íyó tútú: Jāndáā ndija jā ní natecū Jētohō ō, de nī nenda nijīn yā nūū Simón, ncachī ndá dē. 
\p  
\v 35 Sá de ndúū tēe ñúcuán nī nacani dē tūhun nāsa nī nquetáhán dē jíín yā ichi, jíín nāsa nī nacunī dē yā tá nī scuáchi yā stāā. 
\s1 Jā ní nenda yā nūū ndá tēe scuáha jíín yā 
\r (Mt. 28.16‑20; Mr. 16.14‑18; Jn. 20.19‑23) 
\p  
\v 36 De juni súcuán cáhān cā dē ndá tūhun yáhá, de nī jēcuīñī ndeē-ni maá Jesús māhñú ndá dē. De nī ncāhān yā jíín dē: Coo ndeé coo siī inī ndá nú, ncachī yā. 
\p  
\v 37 De nī nchūhú ndasí ndá dē nī jinī dē yā, chi nī jani inī dē jā ánō cúu yā. 
\p  
\v 38 De nī ncāhān yā jíín ndá dē: ¿Nūcu yúhú ndá nú, de nūcu jáni síquí inī nū súcuán? 
\p  
\v 39 Cūndēhé ndahá nī jíín jēhē ni, de cunī nū jā maá nī cúu. Tiin nduhū de cunī nū, chi iin ánō nduú névāha cūñu ni yiqui tá cúu nūū ndéhé nú jā névāha maá nī, ncachī yā. 
\p  
\v 40 De tá nī ncāhān yā súcuán, de nī stéhēn yā ndahá yā jíín jēhē yā nūū ní nchīhi ndūyu cāa. 
\p  
\v 41 De ndasí nī ncusiī inī ndá dē, de sáhvi inī dē. Sochi ncháha ca candíja vāha dē jā maá yā cúu. De nī ncāhān yā jíín ndá dē: ¿A névāha nú jacū jā cajī ni yáhá? ncachī yā. 
\p  
\v 42 Ñúcuán de nī jēhe ndá dē iin pedazo tiacá táví jíín iin yōcō jā ñúhún ndūxi. 
\p  
\v 43 De nī nquehen yā, de nī nchajī yā nūū ndá dē. 
\p  
\v 44 De nī ncāhān yā jíín dē: Ndācá jā ní ndoho nī cúu jā ní ncāhān ni tá nī īyo nī jíín ndá nú saá, jā cánuú quee ndaā ndācá tūhun nī jā yósō nūū tutū ley Moisés, jíín nūū tutū ndá cā tēe nī nacani tūhun Yāā Dios, jíín nūū tutū salmo, ncachī yā. 
\p  
\v 45 De nī nacune yā jāá ntúnī ndá dē, tácua cuu jīcūhun inī dē jā cáhān tutū īī. 
\p  
\v 46 De nī ncāhān yā: Súcuán yósō nūū tutū jā súcuán cánuú cundoho nduhū jā cúu nī Cristo, de nūū únī quīvī de natecū ni. 
\p  
\v 47 De cūtē nuu tūhun nī jā cánuú nacani inī nchivī jā sndóo ji cuāchi ji, tácua cune cáhnú inī Yāā Dios nūū cuáchi ji. De Jerusalén quijéhé cūtē nuu tūhun yáhá, de quīhīn nūū nchivī ndācá nación. 
\p  
\v 48 De ndá máá nú cúu tēe jā nacani tūhun sīquī ndācá jā ní jinī nū. 
\p  
\v 49 De tetíñú nī Espíritu Santo quiji yā nūū ndá nú, tá cúu nūū ní nquee yuhú Tatá nī. De quendōo ndá nú Jerusalén cundetu nú jondē nīhīn nū poder Espíritu Santo jā quiji jondē andiví, ncachī yā. 
\s1 Jā ní ndaa yā cuānohōn yā andiví 
\r (Mr. 16.19‑20; Hch. 1.9‑11) 
\p  
\v 50 Ñúcuán de nī nquee yā Jerusalén cuāhān yā jíín ndá dē jondē ñuū Betania. De nī nanee yā ndúū ndahá yā, de nī jīcān táhvī yā jēhē ndá dē. 
\p  
\v 51 De juni jícān táhvī yā jēhē dē, de nī ncujiyo yā-ni nūū ndá dē, nī ndaa yā cuānohōn yā andiví. 
\p  
\v 52 De ndá máá dē chi nī nchiñúhún dē yā. Sá de cuānohōn dē Jerusalén, de cúsiī ndasí inī dē. 
\p  
\v 53 De níní íyó ndá dē inī templo, jícān táhvī dē de nácuetáhví dē nūū Yāā Dios. De nī ncuu. Amén.