\id EPH \h EFESIOS \toc1 CARTA JA NI NTEE SAN PABLO APOSTOL NUU NCHIVI ÑUU \toc2 EFESIOS \toc3 Ef. \mt1 CARTA JA NI NTEE SAN PABLO APOSTOL NUU NCHIVI ÑUU EFESO \c 1 \p \v 1 Maá nī cúu Pablo, apóstol Jesucristo, chi súcuán nī jētahān inī Yāā Dios nī ntají yā nduhū. De tée nī carta yáhá cuēē nūū ndá nú nchivī ñuū Efeso, jā cúu nú nchivī maá yā jā cándíja nú Cristo Jesús. \p \v 2 De ñúhún inī ni jā Tatá ó Yāā Dios jíín Jētohō ō Jesucristo, ná sáhá cā yā jā váha ndá nú, de sāhá yā jā coo ndeé coo siī inī nū. \s1 Jā sáhá Cristo jā quéndōo vāha ánō ō \p \v 3 Ná cáhān ō jā cúñáhnú ndasí Yāā Dios, Yāā cúu Tatá Jētohō ō Jesucristo. Chi nī jēhe yā ndācá jā váha jā íyó andiví jā quéndōo vāha ánō ō, chi yíhí ó ndahá Cristo. \p \v 4 Chi jondē ncháha ca jēcōo ñayīví de nī nacāji yā yóhó jā quīvi ó ndahá Cristo, tácua coo ndoo ánō ō de caca ndaā ō nūū yā. \p \v 5 Ja nī ncundáhví inī yā yóhó jondē saá, de nī nchindetu yā yóhó jā naquehen yā yóhó jā coo ó sēhe yā. De jíín Jesucristo nī nsāhá yā súcuán, chi nī jētahān inī maá yā jā sāhá yā. \p \v 6 De jā ñúcuán níní ná cáhān ō jā cúñáhnú ndasí yā, chi vāha ndasí nī nsāhá yā yóhó jíín ndācá jā váha inī yā, sīquī jā yíhí ó ndahá Cristo, Sēhe yā jā mānī yā jíín. \p \v 7 De sīquī jā vāha ndasí inī Yāā Dios jíín ó, de Sēhe yā nī scácu yā yóhó jā ní jīhī yā jēhē ō, de nī nee cáhnú inī yā nūū cuāchi ó. \p \v 8 De nī stéhēn yā jā cúndáhví ndasí inī yā yóhó, de nī nsāhá yā jā jícūhun inī ō de cúndíchí ó jíín tūhun yā. \p \v 9 De nī nsāhá yā jā cunī ō iin tūhun yā jā ní nchiyuhū, jāá nduú ní nsáhá yā jā cunī nchivī janahán. Chi súcuán ja nī ncundaā inī yā, de nī jētahān inī yā jā sāhá yā. \p \v 10 De yáhá cúu tūhun jā ní ncundaā inī yā: Jondē tá quenda maá tiempo de sāhá yā jā ndihi jā íyó inī andiví jíín ñayīví, iin cáhnú-ni nduu, de quihi ndahá Cristo. \p \v 11 De sīquī jā yíhí ó ndahá Cristo, de nīhīn ō tāhvī ō, chi ja nī nacāji Yāā Dios yóhó jondē jā xíhna ñúhún. Chi súcuán nī jani inī maá yā, chi sáhá yā ndācá-ni jā ní ncundaā inī yā jā jétahān inī yā sāhá yā. \p \v 12 Súcuán nī nsāhá yā, tácua ndá máá nī jā ní ncandíja Cristo xihna ñúhún, caca ndaā ni de súcuán de sāhá ñáhnú nī yā jā viī ndasí cúñáhnú yā. \p \v 13 De saá-ni ndá ndóhó, nī jini nú tūhun ndāā tūhun vāha jā scácu yā ndóhó, de nī ncandíja nú Cristo. De nī nīhīn ndá nú Espíritu Santo jā ní nquee yuhú yā jā cuāha yā. De ndéē Espíritu yā inī ánō nū, de cúu yā modo sello jā stéhēn jā cúu nú sēhe Yāā Dios. \p \v 14 De sáhá yā jā íyó seguro inī ō jā cuéé cā de cuāha Yāā Dios tāhvī ō, jondē tá sínu yā tiñu jā scácu yā nchivī yā. De quīvī ñúcuán cāhān ō jā cúñáhnú yā, chi viī ndasí cúñáhnú yā. \s1 Jā jícān táhvī Pablo jēhē nchivī cándíja \p \v 15 De nduhū nī jini nī tūhun nāsa cándíja ndá nú jā ní nsāhá Jētohō ō Jesús jēhē nū, jíín nāsa cúndáhví inī nū ndihi nchivī jā yíhí ndahá Yāā Dios. \p \v 16 De jā ñúcuán nduú jéncuiñī ni jā nácuetáhví nī jēhē ndá nú, de tá jícān táhvī ni de nduú náā inī ni ndá ndóhó. \p \v 17 Chi jícān táhvī ni jā sāhá Yāā Dios jā jīcūhun vāha inī nū de cundíchí nú jíín tūhun yā, de cunī cā nū nāsa Yāā cúu yā. Chi maá yā cúu Yāā Dios Jētohō ō Jesucristo, de cúu yā Tatá ó jā viī ndasí cúñáhnú. \p \v 18 De jícān táhvī ni jā nastúu cā yā inī jāá ntúnī ndá nú, tácua jīcūhun inī nū nāsa cáá ndihi jā ñúhún inī nū jā nīhīn nū sīquī jā ní ncana yā ndóhó. De jīcūhun inī nū nāsa cúcuícá nú jíín ndācá tūhun ñáhnú tūhun viī jā ndíso tūhun yā jā cúu nchivī maá yā. \p \v 19 De jícān táhvī ni jā jīcūhun inī ndá nú nāsa cúñáhnú ndasí poder yā jā sátíñú yā inī ánō ō jā cúu ó nchivī cándíja. Chi nduú ndíhi cuitī poder yā. \p \v 20 De poder ñúcuán cúu jā ní stéhēn yā tá nī nastécū yā Cristo māhñú ndīyi, de nī ntenee yā Cristo lado cuáhá yā jondē andiví. \p \v 21 De nī jani yā Cristo sīquī ndācá jā cúñáhnú, jíín jā ndíso tíñú, jíín jā tíin poder, jíín jā tátúnī, jíín sīquī ndācá jā cáhān nchivī jā cúñáhnú, cúu tiempo mitan, cúu tiempo jā quiji. \p \v 22 De nī nsāhá yā jā tíin nīhin Cristo ndācá jā íyó. De nī nsāhá yā jā maá Cristo cúñáhnú nūū nchivī cándíja. \p \v 23 De nchivī cándíja cúu ji tá cúu yiqui cúñu yā, chi iin-ni cā cúu ji jíín yā, de cúnuú yā inī ánō ji, chi Yāā jā ñúhún chitú níí cáhnú-ni cúu yā. \c 2 \s1 Nī ncācu ó sīquī jā ní ncundáhví inī yā yóhó \p \v 1 De nī nsāhá yā jā cutecū ndá nú níí cání jíín Cristo. Chi ja nī ncuu ndá nú modo ndīyi nūū yā, nī nsāhá cuāchi nú jíín tiñu néhén jā ní nsāhá nú. \p \v 2 Chi nī jica ndá nú jíín tiñu ñúcuán jondē saá, tá nī niquīn nū tiñu nchivī ñayīví, tá nī jetáhví nú nūū tāchī cúñáhnú jā ndácu tiñu nūū ndá cā tāchī, de jíca nūū táchī. De suu cúu jā scándā inī nchivī jā íyó nīhin inī nūū Yāā Dios. \p \v 3 De ndá máá nī suni súcuán nī jica nī, chi nī nsāhá nī tiñu néhén jā cúnī maá nī, jíín ndācá jā jícān yiqui cúñu nī, jíín jā jáni nēhén inī ni jondē saá. Jā ñúcuán suni nī ncuu nī nchivī jā nīhīn castigo xēēn jā cuāha yā nícu, chi inuú nī nsāhá nī tá cúu nūū sáhá ndá máá ji. \p \v 4 De Yāā Dios chi cuāhā ndasí nī ncundáhví inī yā yóhó, de vāha ndasí inī yā jíín ó. \p \v 5 De tá nī ncuu ó modo ndīyi nūū yā jā ní nsāhá cuāchi ó, de nī nastécū yā yóhó jā cutecū ō níí cání jíín Cristo. Chi sīquī jā váha ndasí inī yā cúu jā ní scácu yā yóhó. \p \v 6 De nī nastécū yā yóhó jā cutecū inuú ó jíín Cristo Jesús, de tenee yā yóhó jíín yā jondē andiví. \p \v 7 Súcuán nī nsāhá yā tácua níí cā tiempo jā quiji de stéhēn yā nāsa mānī ndasí yā jíín ó, jíín nāsa vāha inī yā jíín ó jā síquī Cristo Jesús. \p \v 8 Chi sīquī jā mānī ndasí yā jíín ndá nú cúu jā ní scácu yā ndóhó, chi nī ncandíja ndá nú jā sáhá yā jēhē nū. De nsūú sīquī jā ní nsāhá ndá máá nú cúu, chi tāhvī jā ní jēhe yā nūū nū cúu. \p \v 9 Chi nduú nā tiñu váha ní nsáhá ó jā scácu yā yóhó, de jā ñúcuán ni iin ó mā cūú sāhá téyíí ó maá ó jā cuu scácu ó maá ó. \p \v 10 Chi cúu ó iin tiñu viī jā ní nsāhá maá yā, chi nī nasāhá yā yóhó jā íyó inuú ó jíín Cristo Jesús, tácua sāhá ó ndācá tiñu váha jā ja nī nsāhá tūha Yāā Dios jā sāhá ó. \s1 Jā sáhá Cristo jā ndívi ó nūū tūhun jā mānī Yāā Dios jíín ó \p \v 11 Túsaá de nūcūhun inī ndá nú nāsa nchivī nī ncuu nú jondē saá. Chi nduú ní ncúu nú nchivī hebreo, chi sa nī ncuu nú nchivī ndācá nación jāá nduú jínī tūhun yā. De nchivī hebreo jā sáhá circuncidar yiqui cúñu, nī ncāhān ji jā cúu nú nchivī jāá nduú sáhá circuncidar. \p \v 12 De nūcūhun inī nū jā jondē saá de nduú ní íyo ndá nú jíín Cristo, de nī ncuu nú nchivī ñuū jīcá nūū nación Israel. De nduú ní jínī ndá nú ndācá tūhun contrato jā ní nquee yuhú Yāā Dios jā sāhá yā. De nduú ní íyo Yāā Dios jíín nú ñayīví yáhá, de nduú nā jā váha ní ñúhun inī ndá nú jā coo. \p \v 13 De mitan chi nī ndīvi ndá nú nūū Yāā Dios jāá nduú ní jínī nū tūhun yā jondē saá, chi nī nquīvi nú ndahá Cristo sīquī jā ní jīhī yā jēhē nū. \p \v 14 De Cristo cúu Yāā jā sáhá jā ndúmanī tāhán ó. Chi nī nsāhá yā jā nchivī hebreo jíín nchivī ndá cā nación, iin-ni cā nī nduu ó nūū yā. Chi nī nsāhá yā jāá nduú cā jínī ūhvī tāhán ó, de suu cúu modo jā ní janī yā iin jā ní ndasī sava māhñú ó jā ní nsāhá síín yóhó. \p \v 15 Chi nī nsōcō yā maá yā nī jīhī yā, de súcuán nī sndáhvā yā ley janahán jíín tūhun jā ndácu tiñu jíín jā tátúnī jā ndíso maá. Chi ley ñúcuán nī nsāhá síín nchivī hebreo jíín ndá cā nación jāá nduú ní jínī ji ley. De nī nasquétáhán yā ndihi ó jā ní nduu ó iin-ni cā nación jeé, de yíhí ó ndahá yā. De súcuán nī nsāhá yā jā ní ndumanī tāhán ó. \p \v 16 De jíín jā ní jīhī yā yīcā cruz, de nī snáā yā tūhun jā jínī ūhvī tāhán nchivī hebreo jíín ndá cā nación. De nī nsāhá yā jā ní ndīvi ó nūū tūhun jā mānī Yāā Dios jíín ó, de nī nduu ó iin-ni cā nchivī maá yā. \p \v 17 Chi nī nquiji Cristo nī nacani yā tūhun vāha nūū ndācá nchivī jā ná ndívi ji nūū tūhun jā mānī yā jíín ji, cúu ndá ndóhó nchivī jāá nduú ní jínī tūhun yā, de saá-ni nchivī hebreo jā jínī tūhun yā. \p \v 18 De mitan de sīquī jā ní jīhī Cristo, de ndihi ó, cúu nchivī hebreo á nchivī ndá cā nación, cuu quīvi ó nūū Tatá ó Yāā Dios, de iin-ni Espíritu Santo sáhá. \p \v 19 Túsaá de nduú cā cúu ndá nú tá cúu nchivī ñuū jīcá ni nchivī tátū, chi iin-ni cā nī nduu nú jíín ndá nchivī ñuū maá yā. De táhán nchivī vehe Yāā Dios cúu ndá nú. \p \v 20 De cúu ndá nú tá cúu iin iin parte iin vehe cáhnú jā cúvāha sīquī cimiento, de cimiento ñúcuán cúu tūhun Cristo jā ní nacani ndá apóstol jíín ndá tēe jā ní nacani tūhun yā janahán. De maá Jesucristo cúu tá cúu iin yūū jā cánuú cā jā yítuu squínā vehe. \p \v 21 De níí vehe cúvāha vāha sīquī maá yā, de cúsúcún cuāhān, de cúu iin templo īī jā ndéē maá Jētohō ō. \p \v 22 De suu cúu ndá máá nú, chi íyó inuú nú jíín Cristo, de inuú-ni sámā yā ndóhó jíín ndá cā nchivī cándíja jā cúu ndá nú modo iin iin yūū templo. De suu cúu jā ndéē Espíritu Yāā Dios inī nū modo inī iin templo. \c 3 \s1 Jā ndíso tíñú Pablo jā nácani dē tūhun nūū nchivī jāá nduú jínī tūhun Yāā Dios \p \v 1 De jā ñúcuán nduhū Pablo, jícān táhvī ni nūū yā. De yíhí nī vecāa sīquī jā ní nacani nī tūhun Cristo Jesús nūū ndá ndóhó nchivī ndācá nación jāá nduú ní jínī tūhun yā nícu. \p \v 2 De jínī ni jā ní jini ndá nú tūhun nāsa vāha ndasí nī nsāhá Yāā Dios jíín nī, chi nī jēhe yā tiñu nūū ni jā nácani nī tūhun vāha yā nūū nū. \p \v 3 De tūhun yā jā ní nchiyuhū, nī nastúu yā nūū ni, tá cúu nūū ja nī ntee nī jacū sīquī ñúcuán nūū nū. \p \v 4 De tá cahvi nú de cuu jīcūhun inī nū jā ní jinī vāha nī tūhun Cristo jā ní nchiyuhū. \p \v 5 De nduú ní stéhēn yā tūhun yuhū ñúcuán nūū ni iin nchivī ndācá cuīyā yātā. De mitan cúu jā stéhēn nijīn yā jíín Espíritu yā nūū ndá apóstol jā ní jani ndoo yā, jíín nūū ndá tēe nácani tūhun yā. \p \v 6 De súcuán cáhān tūhun jā ní nchiyuhū ñúcuán: Nchivī ndá cā nación iin cáhnú-ni nīhīn ji tāhvī ji jíín nchivī hebreo, chi nī ncandíja ji tūhun jā scácu yā ji. De inuú-ni nī nduu ndihi ji, de iin cáhnú-ni quéndōo ndetū ánō ji sáhá Cristo, tá cúu nūū ní nquee yuhú Yāā Dios. \p \v 7 De jā síquī tūhun yáhá cúu jā ní jani yā nduhū jā nácani nī tūhun nūū ndá nú. Chi nī ncutahvī ni tiñu váha ndasí yáhá jā ní jēhe yā nūū ni. De jíín poder yā nī nsāhá yā ñúcuán jíín nī. \p \v 8 De nduhū chi cúu nī tēe jā núu cā nūū ndācá nchivī jā núu cā jā yíhí ndahá yā. De vísō súcuán cúu nī, de nūū maá nī nī jēhe yā tiñu váha ndasí yáhá jā nácani nī tūhun vāha yā nūū nchivī ndācá nación jāá nduú jínī, nāsa cuícá ndasí ó ndihi jā ndíso tūhun Cristo, jā má quēndá cuitī ō jīcūhun inī ō. \p \v 9 Chi nī jani yā nduhū jā stéhēn cājí nī nūū ndihi nchivī jā scácu yā ji. De ñúcuán cúu tūhun Yāā Dios jā ní nchiyuhū jondē janahán ndasí, chi maá yā nī nsāhá ndihi-ni. \p \v 10 De súcuán nī nsāhá yā jíín nchivī, tácua mitan de ndācá jā cúñáhnú jíín jā ndíso tíñú nūū sūcún, ná cúnī nāsa ndíchí ndasí Yāā Dios. Chi ndíchí ndasí nī nsāhá yā jíín nchivī cándíja. \p \v 11 Chi súcuán nī ncundaā inī yā jondē níí cání, de nī nsāhá yā jā maá Jētohō ō Cristo Jesús nī squíncuu yā ñúcuán. \p \v 12 De sīquī jā ní nsāhá Cristo, de mitan de cúndeé cúcáhnú inī ō jā cuu quīvi ó cāhān ō jíín Yāā Dios sīquī jā cándíja ó Cristo. \p \v 13 Túsaá de cáhān ndāhví nī jíín ndá nú jā má cúcuécá inī nū sīquī tūndóhó jā ndóho nī jēhē nū. Chi suu sáhá jā quéndōo ndetū ánō ndá nú. \s1 Cristo cúndáhví ndasí inī yā yóhó \p \v 14 De jā ñúcuán cúu jā jécuīñī jītí nī nūū maá Yāā jā cúu Tatá Jētohō ō Jesucristo. \p \v 15 De maá yā cúu Tatá nūū ndihi nchivī yā jā ndéē andiví jíín ñayīví. \p \v 16 De jícān táhvī ni jā jíín poder yā jā cúñáhnú ndasí yā, ná sáhá yā jā cuja vāha inī ndá nú jíín tūhun yā, de coo fuerza inī ánō nū, sāhá Espíritu yā. \p \v 17 De suni jícān ni jā candíja nīhin ndá nú Cristo, tácua cundeē yā inī ánō nū, de tiin vāha nú tūhun jā cúndáhví inī yā ndóhó, de cuiñi nīhin nú jíín. \p \v 18 De súcuán de cuu jīcūhun vāha inī nū jíín ndācá nchivī cándíja, nāsa íyó tūhun jā cúndáhví inī Cristo yóhó. Chi ndasí jítē, cání, cúnú, súcún tūhun ñúcuán, chi cuāhā ndasí sáhá. \p \v 19 Túsaá de jícān ni jā ná cúnī vāha ndá nú nāsa cúndáhví inī yā yóhó, vísō nduú cúu cuitī jīcūhun inī ō ndihi ndihi. De súcuán de coo inuú nú jíín Yāā Dios jā cunuú yā inī ánō nū. \p \v 20 Túsaá de ná cáhān ō jā viī ndasí cúñáhnú yā, chi maá yā cúu Yāā jā íyó poder jā sāhá yā jā váha ndasí cā nsūú cā ndihi jā jícān ō á jā jáni inī ō. De sáhá yā ñúcuán jíín poder yā jā sátíñú inī ánō ō. \p \v 21 De ná cáhān ō jā viī ndasí cúñáhnú yā jā síquī jā ní nsāhá yā jēhē nchivī cándíja jíín jā síquī Cristo Jesús. De súcuán ná cóo jondē níí cání cuitī tiempo jā quiji. Amén. \c 4 \s1 Jā ní nduu inuú ndá nchivī cándíja sáhá Espíritu \p \v 1 De nduhū jā yíhí nī vecāa sīquī tūhun maá Jētohō ō, cáhān ndāhví nī jíín ndá nú jā ná cáca ndaā nū tá cúu nūū cánuú caca nú jā cúu nú nchivī jā ní ncana yā. \p \v 2 De níní coo suchí inī nū, de coo vitá inī nū. De coo paciencia nū, de cuandeé inī nū jíín táhán nú jā cúndáhví inī nū ji. \p \v 3 De cundihvī inī nū jā cundeē mānī inuú nú, sāhá maá Espíritu Santo nūū váji tūhun mānī inī. \p \v 4 Chi iin-ni cúu ndá nchivī maá yā, de íyó iin-ni Espíritu, de inuú ñúhún inī ō jā coo jā váha sīquī jā ní ncana yā yóhó. \p \v 5 De íyó iin-ni Jētohō ō, jíín iin-ni tūhun cándíja ó, jíín iin-ni tūhun jénduté ó. \p \v 6 De íyó iin-ni Yāā Dios jā cúu Tatá ndācá ó. De maá yā cúñáhnú nūū ndihi ó, de sátíñú yā jíín ndihi ó, de ndéē yā inī ndihi ó. \p \v 7 De tá iin iin ó nī ncutahvī ō síín síín tiñu jā sáhá ó, tú nāsa medida nī jēhe Cristo ndá tāhvī nūū ō. \p \v 8 Jā ñúcuán cúu jā cáhān tutū īī: \q1 Tá nī ndaa yā cuānohōn yā andiví, de nī nastútú yā cuāhā jā yíndasī, cuāhān yā jíín. \q1 De nī nsajī yā tāhvī nūū ndācá nchivī. \m \v 9 De jā cáhān tutū jā ní ndaa yā, de suu cáhān jā xihna cā ichi andiví nī ncuun yā jondē nūū cūnú cā ñayīví yáhá. \p \v 10 De Yāā jā ní ncuun, suni maá yā cúu jā ní ndaa jondē nūū sūcún cā andiví, tácua cuhun chitú yā níí cáhnú-ni. \p \v 11 De nī jēhe yā síín síín tiñu jā sáhá nchivī. Chi nī jani yā sava nchivī cuu apóstol, de sava cā nacani tūhun yā, de sava cā scándíja nchivī tūhun jā scácu yā ji, de sava cā cuu pastor jā coto nchivī cándíja, de sava cā stéhēn. \p \v 12 Súcuán nī jani yā nchivī maá yā jā sāhá ji tiñu cúnī yā, tácua cuahnu cā nchivī Cristo jíín tūhun yā. \p \v 13 De súcuán coo jondē nduu inuú-ni ndihi ó jíín tūhun cándíja ó, de cunī vāha ó nāsa Yāā cúu Sēhe Yāā Dios. De súcuán cuja vāha ó jondē chitú inī ō jíín ndihi tūhun jā ñúhún chitú inī Cristo. \p \v 14 De súcuán de mā cūú cā ō modo sūchí lúlí jā ñamā jáni yáhá jáni ñúcuán inī ji, ni mā quívi nduū ō cháhá chúcuán jíín síín síín tūhun jā stéhēn ndá tēe stáhví jā ndito ndasí dē squívi dē yóhó nūū tūhun stáhví. \p \v 15 Chi sa ná cúniquīn ō tūhun ndāā jíín tūhun cúndáhví inī. De súcuán de cuahnu ó jíín ndācá tiñu jā cúnī Cristo, Yāā jā cúñáhnú nūū nchivī jā cúu modo yiqui cúñu yā, chi iin-ni cā cúu ji jíín yā. \p \v 16 De sáhá yā jā nduu inuú-ni ndācá ji jā jíja ji cuāhān ji, chi cúu ji modo iin-ni cā yiqui cúñu jíín yā. De jétíñú vāha tá iin iin ji nāsa nī nīhīn tīñú ji, tácua scuáhnu táhán de cuja ndá ji jíín tūhun cúndáhví inī. \s1 Jā ndújeé ó sáhá Cristo \p \v 17 Túsaá de yáhá cúu tūhun jā cáhān ni jíín ndá nú, de jā cáchī maá Jētohō ō cúu jā cáhān nīhin nī jíín nú: Jā má cācá cā nū tá cúu nūū jíca sava nchivī jāá nduú jínī ji nāsa Yāā cúu Yāā Dios, chi jíca ji jíín tūhun jā jáni cāhá inī maá ji. \p \v 18 De íyó neē jāá ntúnī ji, de nduú névāha ji Espíritu jā váji nūū Yāā Dios, chi nduú jínī ji tūhun yā, sīquī jā nīhin inī ji. \p \v 19 De nduú cā cúcanoō ji, chi nī nquīvi ji jíín tiñu néhén ndasí, de ndíhvī inī ji sáhá ji ndācá tiñu téhén. \p \v 20 Sochi ndá ndóhó, chi nsūú súcuán nī scuáha nú tūhun Cristo, \p \v 21 de tú ndāā jā ní jini ndá nú tūhun yā jíín jā ní ncutūha nú jíín tūhun ndāā Jesús. \p \v 22 Túsaá de sndóo nú ndācá tiñu jā ní nsāhá nú ichi chátā, tá nī nsāhá ndá nú modo jā cúnī maá nú jā ní ncutéhén ánō nū nī nsāhá tiñu néhén tiñu stáhví jā ní ndīyo inī nū. \p \v 23 De ná ndújeé ánō nū jíín jāá ntúnī nū. \p \v 24 De cuāha ndá nú tūhun jā ndujeé nú, chi nasāhá Yāā Dios ndóhó tá cúu nūū cúnī maá yā jā caca ndaā nū jíín tiñu váha tiñu ndoo. \p \v 25 Túsaá de mā cáhān cā nū tūhun stáhví, de sa cāhān ndāā nū jíín ndācá táhán nú, chi iin-ni cā cúu ndihi ó. \p \v 26 Tú vāji iin jā squítī inī ndóhó, de mā quítī xēēn inī nū cuāhā hora. \p \v 27 Chi mā cuáha nú tūhun jā súcuán squívi tāchī cúñáhnú ndóhó nūū cuáchi. \p \v 28 De nchivī jā ní nsacuíhná, mā sácuíhná cā ji, chi sa satíñú ji, de cucuu ji jíín tiñu váha, tácua nīhīn ji jā cuāha ji nūū nchivī jā cúmanī nūū. \p \v 29 Ni iin tūhun nēhén mā cáhān ndá nú, chi sa cāhān nū tūhun vāha jā scuáhnu táhán jíín tūhun yā, de sáhá jā quéndōo vāha nchivī jā jíni. \p \v 30 Mā sāhá ndá nú cuāchi tácua mā cúcuécá inī Espíritu Santo Yāā Dios. Chi Espíritu yā cúu tá cúu sello jā stéhēn jā cúu nú sēhe Yāā Dios, jondē quiji quīvī jā jīnu tiñu jā scácu yā ndá nú. \p \v 31 De siáā ndá nú ndācá tūhun jā cútucu inī, jíín tūhun xēēn inī, jíín tūhun quítī inī, jíín tūhun cáhān nāvāha, jíín ndācá tūhun nēhén. \p \v 32 Chi sa coo vāha inī nū jíín táhán nú, de cundáhví inī nū ji. De cune cáhnú inī ndá nú nūū táhán nú, tá cúu nūū ní nee cáhnú inī Yāā Dios nūū nū jā ní nsāhá yā jíín Cristo. \c 5 \s1 Nāsa cánuú caca ndaā sēhe Yāā Dios \p \v 1 Túsaá de ndacu ndá nú Yāā Dios, chi cúu ndá nú sēhe yā jā mānī yā jíín. \p \v 2 De níní cundáhví inī nū táhán nú, tá cúu nūū ní ncundáhví inī Cristo yóhó, de nī nsōcō yā maá yā jēhē ō, nī ncuu yā tá cúu iin tīcāchí jā jéhēn āsīn nūū Yāā Dios jā ní nsōcō yā maá yā. \p \v 3 De mitan jā cúu ndá nú sēhe Yāā Dios, de ni mā sāhá nú de ni mā nátúhún nú sīquī tiñu ndiī, ni sīquī ndācá tiñu téhén, ni sīquī tiñu ndíyo inī ndatíñú. \p \v 4 De ni mā cáhān nū ndācá tūhun jā sáhá jā cúcanoō táhán, ni tūhun naā, ni tūhun jāá nduú jétíñú cuitī. Chi ndācá ñúcuán nduú níhīn tīñú. Chi sa nacuetáhví nú nūū Yāā Dios. \p \v 5 Chi ja jínī ndá nú jā ni iin nchivī jā jíca ndiī, ni jā sáhá tiñu téhén, ni jā ndíyo inī ndatíñú, mā níhīn táhvī ji quīvi ji ndahá Cristo jíín Yāā Dios jā tatúnī yā nūū ji. Chi ndācá jā ndíyo inī ji cúu tá cúu ídolo ji jā chíñúhún ji. \p \v 6 De coto ndá nú jā má stáhví ni iin ji ndóhó jíín ndācá tūhun jā cáhān cāhá ji-ni, chi sīquī ndá tūhun nēhén yáhá cúu jā quíji castigo xēēn Yāā Dios nūū ndá nchivī jā nīhin inī. \p \v 7 Mā quívi nduū nū jíín ji túsaá. \p \v 8 Chi ndá quīvī yātā nī īyo ndá nú tá cúu nūū neē, de mitan chi íyó nú jíín luz maá Jētohō ō, cúu jā jícūhun inī nū sīquī yā. De caca nú tá cúu nūū jíca nchivī jā túu luz yā inī ánō ji. \p \v 9 Chi tú íyó ó jíín luz yā de sáhá ó tiñu mānī inī, tiñu ndāā, jíín tiñu váha. \p \v 10 Scuáha ndá nú sāhá nú ndācá tiñu jā jétahān inī maá Jētohō ō. \p \v 11 De mā quívi nduū nū jíín ndācá jāá nduú níhīn tīñú jā sáhá nchivī jā íyó nūū neē. Chi sa stéhēn nū nūū ji tūhun ndāā. \p \v 12 Chi cúcanoō ō cāhān ō sīquī tiñu jā sáhá yuhū ndá ji. \p \v 13 De luz yā sáhá jā nátūu ndācá tiñu néhén jā sáhá ji. Sochi tú cuetáhví ji luz yā de caca ji jíín luz. \p \v 14 Jā ñúcuán cáhān tutū: \q1 Ndóhó jā cúhuun inī, jā modo jā quíxīn nū, nacōo, \q1 de quee nú māhñú nchivī jā cúu modo ndīyi. \q1 De Cristo stúu yā luz yā inī ánō nū. \m Cáchī tutū. \p \v 15 Túsaá de coto vāha ndá nú nāsa caca ndaā nū. De mā cācá nú tá cúu nūū jíca ndá tēe naā xīnī, chi sa caca nú tá cúu nūū jíca ndá tēe ndíchí. \p \v 16 Mā snáā nū tiempo, chi cundihvī inī nū jíín tiñu yā, chi íyó cuāhā cuāchi ndá quīvī yáhá. \p \v 17 Túsaá de mā cōó naā xīnī nū, chi sa jīcūhun vāha inī nū nā tiñu jétahān inī maá Jētohō ō. \p \v 18 De mā jíni nú, chi tīví nú sāhá. Chi sa nducú nú jā cunuú Espíritu Santo inī ánō nū. \p \v 19 De cāhān ndá nú jíín táhán nú jíín salmo jíín himno, yaā īī jā cáhān tūhun yā. De inī ánō nū cāhān nū jíín yā jíín ndācá yaā, chi ñúcuán cúu jā jíta ánō nū nūū yā jā chíñúhún nú yā. \p \v 20 De níní nacuetáhví nú sīquī ndācá-ni nūū Tatá ó Yāā Dios de nacunehen nú síví maá Jētohō ō Jesucristo. \s1 Nāsa squíncuu vāha nchivī cándíja nūū táhán ji \p \v 21 De cuetáhví ndá nú nūū táhán nú sīquī jā íyó yíñúhún nú nūū Cristo. \p \v 22 Ndá ndóhó ñahan jā cúu ñasíhí, cuetáhví nú nūū yií nú, tá cúu nūū jétáhví nú nūū maá Jētohō ō. \p \v 23 Chi yií cúñáhnú nūū ñasíhí, tá cúu nūū cúñáhnú Cristo nūū yóhó nchivī cándíja. De maá yā scácu yā yóhó, jā cúu ó tá cúu yiqui cúñu yā, chi iin-ni cā cúu ó jíín yā. \p \v 24 De tá cúu nūū jétáhví nchivī cándíja nūū Cristo, suni súcuán cánuú jā cuetáhví ñasíhí ndihi jā cáhān yií ña. \p \v 25 De ndá ndóhó tēe cúu yií, cundáhví inī nū ñasíhí nú, tá cúu nūū ní ncundáhví inī Cristo yóhó nchivī cándíja, de nī nsōcō yā maá yā jēhē ō. \p \v 26 Súcuán nī nsāhá yā tácua coo ndoo coo iī ō nūū yā, de nī naquete yā ánō ō jíín tūhun yā jíín jā ní jenduté ó. \p \v 27 De yóhó nchivī cándíja chi cuiñi ó nūū yā, de viī cuñáhnú ó. De mā cúndeē cuāchi ánō ō, de ni iin jāá nduú viī, de ni iin jā súcuán, chi sa coo ndoo coo iī ō nūū yā, de nduú nā cuá cumanī cā. \p \v 28 De tá cúu nūū ní ncundáhví inī Cristo nchivī cándíja, suni súcuán cánuú jā cundáhví inī yií ñasíhí dē, tá cúu nūū cúndáhví inī dē maá dē. Chi tēe jā cúndáhví inī dē ñasíhí dē, maá dē cúu jā cúndáhví inī dē. \p \v 29 Chi ni iin tēe nduú jínī ūhvī dē maá dē, chi sa scájī dē maá dē de jíto vāha dē maá dē. De suni súcuán sáhá Cristo jíín yóhó nchivī cándíja nūū yā. \p \v 30 Chi cúu ó tá cúu yiqui cúñu yā, de iin iin ó cúu tá cúu iin iin parte yiqui cúñu yā. \p \v 31 De suu cúu tá cúu tēe jā sndóo dē tatá dē naná dē, de quétáhán dē jíín ñasíhí dē, de iin-ni cā cúu ndúū dē. \p \v 32 Cúñáhnú ndasí tūhun yuhū yáhá, de cáhān ni jā nchivī cándíja suni súcuán quétáhán ji jíín Cristo. \p \v 33 De suni súcuán cánuú jā tá iin iin nú cundáhví inī nū ñasíhí nú, tá cúu nūū cúndáhví inī nū maá nú. De ñasíhí ná cóo yíñúhún ña jíín yií ña. \c 6 \p \v 1 De ndá ndóhó sēhe, candíja nú nūū tatá nú nūū naná nú, chi súcuán cúu jā sáhá vāha nú jā cándíja nú Jētohō ō. \p \v 2 Chi yáhá cúu iin táhán jā úxī tūhun jā ndácu tiñu jā ní jēhe yā, de xihna cā tūhun yáhá cúu jā ndíso tāhvī: Coo yíñúhún nú nūū tatá nú nūū naná nú, \p \v 3 tácua quendōo ndetū nū, de náhán cutecū nū inī ñayīví, cáchī. \p \v 4 De ndá ndóhó tatá, mā squítī inī nū sēhe nú, chi sa scuáhnu nú ji jíín tūhun jā cuetáhví ji, de stéhēn nū nūū ji jā candíja ji maá Jētohō ō. \p \v 5 De ndá ndóhó mozo, squíncuu nú nūū patrón nū ñayīví yáhá, de coo yíñúhún nú de cundihvī inī nū jā má stíví nú nūū dē. De ndāā de vāha satíñú nú, de cani inī nū jā nūū Cristo sátíñú nú. \p \v 6 Mā sátíñú vīxī nū maá hora jā jínī dē tácua cuetúhún dē ndóhó. Chi sa sāhá ndá nú cuenta jā mozo Cristo cúu nú. De sāhá nú jā jétahān inī Yāā Dios jondē jíín inī jíín ánō nū. \p \v 7 De cusiī inī nū jā satíñú nú, de cani inī nū jā nūū maá Jētohō ō sátíñú nú, nsūú nūū nchivī. \p \v 8 Chi ja jínī ndá nú jā tiñu váha jā sáhá iin iin nú, de nīhīn nū yāhvi sīquī tiñu ñúcuán nūū maá Jētohō ō, vísō cúu nú mozo á tēe jā sátíñú maá. \p \v 9 De ndá ndóhó patrón, suni súcuán sāhá nú jíín mozo nū, de mā cáhān xēēn nū jíín ji. Chi nūcūhun inī nū jā suni maá nú jíín maá ji yíhí nú ndahá Jētohō ō, Yāā jā ndéē andiví. De nduú sáhá yā cuenta nāsa cúu iin iin nchivī, chi inuú sáhá yā jíín ji. \s1 Jā ná cúcutú ó jíín ndācá fuerza Yāā Dios \p \v 10 De íyó incā tūhun, hermano. Nducú ndá nú jā ná cóo fuerza inī nū jíín fuerza maá Jētohō ō jā íyó inuú ndá nú jíín yā, chi íyó ndasí poder yā. \p \v 11 De cucutú nú jíín ndācá fuerza Yāā Dios, tácua cuu cuiñi nīhin nú jā má stáhví tāchī cúñáhnú ndóhó. \p \v 12 Chi modo jā cánāá ó jíín ndācá jānēhén. De nsūú nchivī cúu jā cánāá ó jíín, chi sa jíín ndācá tāchī jā jíca nūū sūcún. De ñúcuán cúu ndá jā cúñáhnú, jíín jā ndíso tíñú, jíín jā tátúnī nūū nchivī ñayīví yáhá jā jíca ji nūū neē. \p \v 13 Túsaá de cucutú ndá nú jíín ndihi fuerza Yāā Dios, tácua cuu cuiñi nīhin nú quīvī jā coto túnī tāchī ndá nú. De súcuán coo tūha nú jíín ndācá ndihi jā cuiñi nīhin nú jíín. \p \v 14 Túsaá de cuiñi nīhin nú jíín tūhun ndāā jā cúu tá cúu jā yíhí cutú cinturón chījin nú. De sacutú nú maá nú jíín tūhun jā caca ndaā nū, de ñúcuán cúu modo jā cúcutú soldado jíín sahma cāa jā ndásī dē. \p \v 15 De níní coo tūha ndá nú jā nacani nú tūhun ndeé tūhun sīī inī jā váji nūū Yāā Dios. De ñúcuán cúu modo jā chíhi soldado zapato jēhē dē. \p \v 16 De jā cánuú cā cúu jā candíja nú jā íyó yā jíín nú. De ñúcuán cúu tá cúu jā jásī nū maá nú jíín iin escudo. Chi jíín tūhun jā cándíja nú ñúcuán, de cuu sndáhvā nū ndihi jā tájí maá tāchī cúñáhnú, jā cúu tá cúu flecha jā cáyū yáñuhūn punta. \p \v 17 De cuiñi ndá nú jíín tūhun jā ní scácu yā ndóhó, jā cúu tá cúu iin xiní cāa. De cuetíñú nú tūhun jā yósō nūū tutū Yāā Dios jā ní jēhe Espíritu Santo nūū nū. Chi ñúcuán cúu modo jā jétíñú soldado espada dē. \p \v 18 De níní cācān táhvī nū nūū Yāā Dios sīquī ndihi-ni, de cāhān ndāhví nú jíín yā jíín fuerza Espíritu. Túsaá de ndito coo inī nū, de mā jéncuiñī nū jā cācān táhvī nū jēhē ndācá nchivī maá yā. \p \v 19 De suni cāhān nū jēhē ni, tácua nīhīn ni tūhun jā cāhān ni, de coo téyíí inī ni jā nacani cájí nī tūhun jā ní nchiyuhū jā scácu yā nchivī. \p \v 20 Chi nī ntetíñú yā nduhū jā jíca nī nácani nī tūhun ñúcuán, de jā síquī ñúcuán cúu jā yíhí nī vecāa. De cācān táhvī ndá nú jā coo téyíí inī ni cāhān ni tūhun yā, tá cúu nūū cánuú jā cāhān ni. \s1 Saludo jā sándīhí \p \v 21 Tíquico cúu iin hermano jā mānī ō jíín, de cúu dē tēe squíncuu vāha jā chíndeé táhán jíín nī nūū tiñu maá Jētohō ō. De maá dē cachī tūhun ndihi nāsa cuáhān tiñu nī de nāsa íyó nī. \p \v 22 Jā ñúcuán nī ntají nī dē cuēē dē nūū nū, tácua cachī dē nāsa íyó ndá nī, de coo ndeé inī ndá nú sāhá dē. \p \v 23 De ñúhún inī ni jā Tatá ó Yāā Dios jíín Jētohō ō Jesucristo, ná sáhá yā jā coo ndeé coo siī inī ndācá nú jā cúu nú hermano, de coo manī cā nū jíín yā, de candíja nīhin nú. \p \v 24 De ñúhún inī ni jā ná sáhá cā yā jā váha ndá nú jā mānī ndija nú jíín Jētohō ō Jesucristo. Súcuán ná cóo. Amén.