\id PHP ep 99.05.12 QuarkXPress to SFM (Paratext) \ide 65001 - Unicode (UTF8) \h Pilippiewaq \mt2 Na wi'gatign \mt2 ta'n Poligap ewi'gmuaji \mt1 Pilippiewaq \imt1 Gegnugwataqan ugjit ula wi'gatign \ip Na gjigan Pilippi eteg ogwatnug maqamigew teluisig Masetoniaewa'gig. (Nige' gisgug teluisig, Gli'gewa'gig. Eteg na mawi ms'gi'g maqamigew teluisig Iulop.) \ip Poligap gis pestunmuapni na mimajuinu'g na'te'l aq eimu'tijig ta'nig getlams'tasultijig Westaulgeg. \ip Nige' Poligap wet pija'lut laplusang ugjit ta'n tel pestunmn. Getu' miwa'laji a'sutme'winu'g apoqonmatimg ta'n teli a'sutmessewa'titl aq ta'n teli ignmua'titl suliewei. Elita'sit pugjig assumsin glaman siaw pestunmn na gelu'lg glusuaqan ta'n pas'g tami. Gatu weli gji'toq etug ne'pa'iten. \ip Telimaji a'sutme'winu'g, “Ml'gito'ltigw. Nisgam wel'telmugsioq aq ignmugsioq tli gtlams'tasultinenu Westaulgewigtug. Westaulg welmaje'g'p aq Poligap welmaje'g aq etug Pilippiewaq elg ulmajo'ltitaq gatu ulta'sultinej muta gelu'lg glusuaqan siawapegs'g.” \ip Eteg metue'gl na mawio'mi Pilippieg muta ta'sijig teluejig, “Amujpa jigs'tmnew Mowis ugt'tplutaqnml aq lugwatasultijig ugjit ugs'ta'tinew.” Gatu mo telianug. Westaulg gis gaqa'toq ms't goqwei ugjit ugs'ta'tinew. \ip Poligap wel'ta'sit ta'n Pilippiewaq gis tla'taqatijig ugjit negm. Teluet, “Wej gnu'tmasi ugjit tetapua'lugsin ugjit ta'n goqwei geggunm. Mu weji glusiw ugjit ewle'juaqan muta gisi gnu'tmasiap ta'n tel milei 'lnuite'tmn.” \ip Migwimaji, “Amujpa uli agnutma'tioq aq ul lugutioq aq sespeteltultioq.” \ip Amujpa tlo'lti'gw st'ge' Westaulg. \ip Gesgmnaq ugs'tqamu gisita's'gtnugweg Se'suguli na Westaulg gis eig'p aq wijei Nisgamewit 'st'ge' ujjl aq wijei teli espe'gig. Gatu mo gennmug ta'n goqwe'l negmewe'l. Awna Westaulg teli ul'te'tg naqteg ugt'pung wa'so'q ta'n mawi espe'g aq ms't sitatug iga'toqopneg. Lugowinu'juip ugjit ujjl aq mimajuinualsip. Tel neps'tgwa'sip aq ji'nmuip ula ugs'tqamug. \iot Ta'n goqwei ewi'gas'g ula wi'gatignigtug \io1 Mawi ul'ta'sultijig Poligap aq Pilippiewaq (1.1-11) \io1 Gepmitelm Nisgam ta'n tel mimajin (1.12-30) \io1 Westaulg musga'tugsi'gw ta'n tlo'ltitesnu. Mut tlta'sultigw me' gelu'sulti'gw aq igtigig (2.1-18) \io1 Wesgumaji Timotial aq Epaplotaitusal. Etug elgimaji Pilippieg (2.19-30) \io1 Mimajuinu'g gigwajia'titaq Gjinigamewigtug ta'n teli gtlams'tasultijig Westaulgewigtug (3.1–4.9) \io1 Poligap miwa'laji Pilippiewaq ta'n goqwei petgitma'tipnn (4.10-20) \io1 Ugtejgewe'l glusuaqann (4.21-23) \c 1 \s1 Poligap ugtwi'gatiqn ewi'gmuaj ta'nig getlams'tasultijig // Pilippieg \p \v 1 Nige' ni'n Poligap epa'si aq ewi'gmuloq Gjinisgam ugtmimajuinumg, ta'n wigultioq na 'gjigan Pilippi. Ewi'gm ula wi'gatign ugjit 'ms't gilew ta'n getlams'tasultioq Se'suguliewigtug maw 'gpatlia'smuoq aq ta'nig ilgwennugsioq aq ta'nig apoqonmua'tiji. Ni'n aq Timoti ta'n elugo'lg't Se'suguli wel'ta'sualneg aq elgitmuleg ula wi'gatign. \v 2 Etamg't Gjinisgam Gujjinu aq Gjisaqamaw Se'suguli ul'telmugsinew aq ignmugsinew uggelu'lgmuow aq wantaqo'ti 'ggamlamunuaq. \s1 Ni'n Poligap a'sutmesseuloq gilew Pilippiewaq \p \v 3 Ta'n te's migwitelmuloq miwatmaq Gjinisgam Gisiteget ta'n elugo'ug ugjit 'ms't ta'n te'sioq. \v 4 Aq ta'n te's a'sutmesseuloq welgwitg 'ngamlamun. \v 5 Miwatmaq Gjinisgam ta'n teli uli apoqonmuioqop 'ntlgowaqan, ta'n tel lugweiap pestunmn Gjinisgam gelu'lg ugtagnutmaqanm. Maw luguti'gup ula ugjit gelu'lg agnutmaqan, mujga amgwes poqji gtlams'tasultioq glapis nige'. Etna na ugjit welgwijin ta'n teli a'sutmesseuloq. \v 6 Gjitm geitu Gjinisgam ta'n pog tl lugwatg gelu'lg lugowaqan 'gtinnewaq siaw tla'teget glapis gaqa'tuoq. Gaqa'tutew ugtlgowaqan 'gtinnewaq ta'n tujiw Se'suguli apaja'sitew. Etna na ugjit welgwijin ta'n teli a'sutmesseuloq. \v 7 Na telteg ugjit ni'n na tl migwitelmulinew muta apji mawi gsitelmuloq. Na telgwitg 'ngamlamun ugjit gilew. Gjinisgam wel'telmit aq ignmuit na ml'gigno'ti ugjit musga'tuan Gjinisgam ugtagnutmaqanm teliaq aq telimgig igtigig mimajuinu'g ugjit Se'suguli. Na tela'tegei nige' ta'n tel pisi laplusang, aq elt tela'tegeiap ta'n tujiw assumsianeg, aq maw gilew maw ugtmu'gup, 'ms't ta'n te'si'gw. \v 8 Telimuloq teliaqewei, ta'n tel ma'muni gsaluloq, wejiaq Se'suguli uggamlamung. Gjinisgam geitoq na teliaq. \p \v 9 Ni'n teli a'sutmesseuloq me' pmi gsaltultinew. Etawaqtmai ugjit me' ma'muni gji'jianew Gjinisgam ugtns'tuo'tim aq ne'tata'suaqanm glaman me' pmi gsaltultitoqs'p aq je me' gigwajiageweigtug. \v 10 A'sutmesseuloq apjiw uli ns'tmnew giasgiwewei ta'n goqwei tetaputeg aq ta'n goqwei mo weltenug. A'sutmesseuloq glaman gisi mgntoqs'p ta'n goqwei mujgajewei, aq ma opliapti'gmat igtig ta'n tel pmien. Na tujiw ma amsalteg we'jitugsiwoq ta'n tujiw Se'suguli 'pgising. \v 11 A'sutmesseuloq ugjit apjiw ula'taqatinew aq gegnu pmita'new. Se'suguli na negm ta'n gisi ignmugsioq na ml'gigno'ti tla'taqatinenu. Na tujiw mimajuinu'g gepmitelmataq aq miwatmuataq Gjinisgaml. Na tliaj. \s1 Gepmitelm Gjinisgam ta'n tel mimajin \p \v 12 Nigmatut, pualuloq 'gji'tunew ta'n goqwei teliaqap ugjit ni'n pegwatas'g ma'mun se'sa's'g na gelu'lg agnutmaqan. \v 13 Ta'n gis tliaq ta'n te'sit sma'gnis aq 'ms't etl lugutijig elege'witewo'guomg aq wen tepaw wigultijig geitu'tij ni'n laplusang pisi ta'n tel lugo'g Se'suguli. \v 14 Je tlia laplusang pisian, ni'n siaw pestunmatm aq me' siawa'tu gelu'lg agnutmaqan. Pegwataqig ta'nig pestunmu'tijig ma'muni lita'sultinew Gjisaqama'wul. Mu jipasulti'gw aq me' pem ml'gito'ltijig te'sigisg'g ta'n tel pestunmatmi'tij gelu'lg agnutmaqan. Na. \p \v 15 Getletug eimu'tijig ta'nig pestunmatmi'tij gelu'lg agnutmaqan ugjit Se'suguli muta wisgua'lijig ta'n Gjinisgam teli e'wij ni'n aq gelu'lg wisun getu l'ta'sulti'tij. Gatu igtigig eimu'tijig ta'nig wel'telmijig aq siaw pestunmatmi'tij, \v 16 ta'n teli gsala'tij Gjinisgaml aq maw ni'n. Na tela'taqatiji muta geitu'tij na wej pisi laplusang muta Gjinisgam ignmuip ni'n na 'lgowaqan musga'tuan na gelu'lg agnutmaqan wejiaq Gjinisgamewigtug. Geitu'ti'tij na wet tl pestunmu'tijig. \v 17 Gatu negmow ta'nig wisgua'lijig aq gelu'lg wisun getu 'ltasulti'tij, pestunmua'titl Se'suguli muta igan getu 'lta'jig. Weji pestunmu'tijig tel'ta'sultijig negmow ta'n teli ula'taqati'tij gisa'litaq me' gitnme'wi na ge's laplusang pisi. \p \v 18 Gatu mo na tale'nug. Ni'n siaw ulgwijin ugjit na, muta 'ms't tami Gjinisgam ugglusuaqanm ugjit Se'suguli siaw pestunmatmi'tij ta'n tel we'gusipgwatu'tij. Mo tale'nug ta'n goqwei ugjit pestunmatmi'tij, tetuji ulgwijin ugjit na. Aq siawi ulgwijintes \v 19 muta ni'n geitu 'gtaqqasites laplusang ta'n teli a'sutmessewioq aq ta'n teli apoqonmuij na Wejuli Nisgam. \v 20 Gnnin ta'n goqwei eteg 'ngamlamun aq na tel melgugtm aq melgi puatm. Etna na ula. Mo getu ntaqo'qonalsiw ta'n tel lugo'g Gjinisgam. Na telgwitg 'ngamlamun. Apjiw gisgaje'tes ml'gita'n 'pjiliw nige', aq mo me'se glusin ugjit Se'suguli. Apjiw getu gepmitelmates Se'suguli ta'n 'ms't goqwei tela'tegei aq ta'n teli angita'si aq ta'n tel mimaji aq tlia pa ne'pa'img. \v 21 Ni'n ta'n tel mimaji na me' piam lugowa's Se'suguli, gatu ne'pa'img me' naji wijitgweiwa's Se'suguli wa'so'q. \v 22 Pa na siaw mimajin me' pugwelgig mimajuinu'g gis la'la's Gjinisgamewigtug. Mo gisita'siw ta'n getu tla'tegei. \v 23 'Lpa etuiw wejiugtnug. Mo geitu ta'n tami liei. Na we'gwi 'gtu jigla'si ugs'tqamug aq getu wijitgweiaq Se'suguli. Me' ma'mun glu'lgt'tew ugjit ni'n. \v 24 Gatu me' piam glu'lgt'tew ugjit gilew siaw mimajian, me' gis siawi apoqonmultoqs'p. Na maw tliaq. \v 25 Ni'n tel'te'tm na, aq geitu siawqattes ula ugs'tqamug. Wijitgweiultoqs'p ugjit ulapettoqs'p 'ms't ta'n te'sioq. Ajitmg apoqonmultoqs'p ta'n igan tli lta'toqs'p ta'n teli gtlams'tasultioq aq ta'n teli ulgwijultioq. \v 26 Glaman ap ta'n tujiw wijitgweiuloq pajiji ulgwijultitoqs'p Gjinisgamewigtug muta negm westawip aq mo wet ne'pa'im'tt'p. Miwatmuatoqs'p aq gepmitelmatoqs'p Se'suguli na Westaulg. \p \v 27 Ta'n getu tliaj gegnu pmita'gw ugjit gepmitelmug Se'suguli aq gelu'lg agnutmaqan. Na tla'taqati'gw glaman 'pgisinan ap nemulloq gisna mu 'pgisinuan, nutma's ta'n tel melg'pugu'tmoq. Melgugtmug newgte' ta'n teli angita'sultioq aq gilew mawugtug ta'n tel matnoq mn'tu glaman mimajuinu'g ml'gi gtlams'tmu'titaq gelu'lg agnutmaqan. \v 28 Mut jipalanew ta'n wen getanugsioq. Apji ml'gito'ltigw. Ula musga'tuoq negmow wissuignamaten aq gilew matta'toqs'p muta negm Gjinisgam apoqonmugsioq ta'n teli wissuignemoq. \v 29 Gjinisgam wel'telmugsioq aq ignmugsioq tli gtlams'tasultinew Se'suguliewigtug aq elt ignmugsioq ulmajo'ltinew ugjit negm glaman gelu'lg agnutmaqan me' la'tutoqs'p un'jig aq glaman mimajuinu'g ml'gi gtlams'tasultitaq gelu'lg agnutmaqan. \v 30 Gis nutmaioq siaw matnoq mn'tu 'st'ge' ta'n tel nemioqop gis i' matneg'p ta'n tujiw wijitgweiuloqop. Na teliaq gatu nige' elt gilew matnoq. Na toqo mawugtug na mn'tu. \c 2 \s1 Mut pas'g gi'l 'ngutitelsiw awna sespetelm igtigig \p \v 1 Getloqoq na gatu giwnaqajewei Se'suguli eig 'gtinnewaq aq pegwalugsioq mlgitoltinew aq gegnu mimajultinew muta getlams'tasultioq negmeg. Apgnua'lugsioq ta'n teli gsalugsioq, ignmugsioqop Wejuli Nisgaml wijitgweiugsioq. Mawnutultioq muta negm eig 'gtinnewaq. Ewliteltultioq aq mawi gsiteltultioq. \v 2 Etna na ugjit munsainnoq telo'ltioq pa wijei aq Se'suguli. Ulaal newgti angita'sultigw na teli gsalug igtigig. Sespeteltultigw pa wijei aq Se'suguli teli gsalugsioq. Ul'te'tmug aq mawi ul lugutigw muta getu tla'taqatioq ta'n Gjinisgam tel puatg. Na tujiw pajiji ulgwijintew 'ngamlamun aq gtapegietew 'njijaqamij. \v 3 Etna na ugjit munsainnoq tele'ioq pa wijei aq Se'suguli aq mut pas'g gi'l lugoqsiw. Mut lugwatmu goqwei pas'g nmugsin glaman gisi ugji unaqqinuetesg. Mut espitelsiw ta'n tele'aj igtigig aq mut tl'ta'siw gi'l me' gelu'sin je mu esgwia'tijig. \v 4 Etna na ugjit munsainnoq mut pas'g gi'l 'ngutitelsiw aq angweiasiw gatu elt sespeteltultigw aq mawi apoqonmatultigw. \v 5 Na wijei teli angita'sultigoq ta'n Se'suguli teli angita'sip. Tleie'n aq tla'tega ta'n Se'suguli gis tla'tegep. \v 6 Gesgmnaq ugs'tqamu gisita's'gtnugweg: \q1 Se'suguli gis eig'p \q1 aq wijei Nisgamewit 'st'ge' ujjl \q1 aq wijei teli espe'gig. \q1 Gatu mo gennmug ta'n goqwe'l negmewe'l. \q1 \v 7 Gatu awna negm Se'sus \q1 teli ul'te'tg'p naqt'g ugt'pung wa'so'q \q1 ta'n mawi espe'g aq 'ms't sitatug iga'toqopneg \q1 aq lugowinualsip ugjit ujjl \q1 aq mimajuinualsip. \q1 Tel neps'tgwa'sit aq ji'nmuit ula ugs'tqamug. \q1 \v 8 Naqt'g ugt'pung wa'so'q \q1 ta'n mawi espe'g, \q1 aq gaq jigs'tuapnn ujjl \q1 we'gaw ta'n teli np'g'p \q1 aq ne'po'teg gujjieweigtug. \q1 \v 9 Etna na ugjit Gjinisgam weji unaqa'lapnn \q1 ta'n mawi espe'g wa'so'q \q1 aq ap ignmuaj ugt'pung ta'n mawi espe'g \q1 aq wisun ta'n maw gepme'g \q1 je mu ta'n pas'g wen ugwisunmg. \q1 \v 10 Etna na ugjit \q1 'ms't wen el nutgul'pa'sital \q1 aq emtoqwalatal Se'susal. \q1 'Ms't wen ta'n eimu'tijig \q1 wa'so'q aq ugs'tqamug, \q1 aq ta'nig gis nepu'tipnig \q1 aq ta'n mn'tu'l majulgwala'tipnn, \q1 'ms't wen amujpa gepmitelmatal \q1 Se'sugulial na Westaulg. \q1 \v 11 Aq 'ms't wen tluetew mimajuinuigtug, \q1 “Se'suguli, gi'l na Gjisaqamawin \q1 aq mestai assutegen.” \q1 Ula gepmitelma'tital Gisitegelitl, Se'sus ujjl. Na. \s1 Amujpa gegnu pmita'ioq glaman alata'sultioq // ta'n eimu'ti'tij pa wijei aq gloqowejg // wasoqoltijig musigisgetug \p \v 12 Nigmatut, ta'n mawi gsaluloq, apjiw jigs'tuioqop ni'n ta'n tujiw wijitgwe'no'q aq me' naji glu'lgt'tew ma'mun jigs'tuioq ta'n tujiw mu wijitgweiuloq. Na teliaq aq amujpa na weli ango'tmoq ta'n i' tlimuloqop. Westaugsioqop Gjinisgam, toqo attignita'igw glaman ula musga's'g ta'n tel mimajultioq te'sigisgug. Mut awan'ta'sultinew menaqana'tioq, me' apji lita'sultigw Gjinisgamewigtug aq me' ul lugowug negm glaman gepmitelmugsitoqs'p. \v 13 Gjinisgam etl lugwet 'gtinnewaq aq gisa'lugsioq ugjit jigs'tmnew aq ul'te'tmnew ta'n negm tel puatg aq gisa'lugsioq gis tla'taqatioq. \p \v 14 Ta'n tel gaqaisg mila'taqatioq mut musgu'ta'tinew gisna gi'gaita'new, \v 15 glaman waqame'gl 'ggamlamunual, aq ma opla'taqatiwoq aq ma amsalteg we'jitugsiwoq. Gilew na Gjinisgam un'jang, ta'n gigwajia'tioq. Eimu'tioq ugs'tqamug ta'n mimajuinu'g mo gelu'sulti'gw aq i' opla'taqatijig aq mawi gtantaqatijig aq mawi waqjuigultijig. Gatu gilew amujpa gegnu pmita'ioq glaman alata'sultioq ta'n eimu'ti'tij negmow pa wijei aq gloqowejg wasoqoltijig musigisgetug tepgig. \v 16 Amujpa telimjig na gelu'lg agnutmaqan ta'n gisi ugs'tawi'gutaq. Pa na tela'taqatioqos na weji me'gitelmuloq ta'n tujiw Se'suguli 'pgising. Musga's'gt'tew ta'n tel we'gusipgwatu 'ntlgowaqan mo pisuiw attigna'siwap. \p \v 17 Apoqonmuloqop ta'n teli gtlams'tasultioq Gjinisgamewigtug aq nige' gilew iga'tuoq 'gmimajuaqanmual elugowoq Gjinisgam. Ula ta'n tela'taqatioq pa na wijei aq nat goqwei pegisituoq aq iga'tuoq patgulmesigaqanigtug ugjit ignmanew Gjinisgam. Pa na nige' ne'pa'imgs. Pa na wijei aq angua's'g ta'n goqwei gelu'lg ugjit ta'n gi's gisi ignmoq Gjinisgam aq me' glu'lgt'tew. Pa na tliatew wel'ta'si aq puatmuloq gilew ul'ta'sultinew. \v 18 Pa na wijei amujpa na gilew wel'ta'sultioq aq pegwatuioq ul'ta'sin aq mawi ul'ta'sultitesnu. Na. \s1 Timoti aq Epaplotaitus \p \v 19 Gjisaqamaw Se'sus tli ul'te'tg ma 'pgije'nug getu 'lgima's Timoti ta'n eimu'tioq. Na tujiw gisi ulgwijintes ta'n tujiw nutmaian ta'n gilew telo'ltioq. \v 20 Negm na pas'g newgte'jit ta'n wijei telgwijin 'st'ge' ni'n aq 'gjitm sespetelmugsioq gilew. \v 21 'Ms't wen igtig pas'g newgtitelsit aq sespetelsit. Mo tali el'telmaqul ta'n gis tl lugowatal Se'sugulial. \v 22 Gilew geituoq Timoti ta'n i' tl lugwep aq ugtlugowaqan tepawgtig. 'St'ge' mijua'ji'j tel wit tlugweti'tij ujjl na negm wit lugwe'ieg'p ni'n ugjit na gelu'lg agnutmaqan, glaman me' pugwelietaq ta'nig getlams'tasultijig aq je me'. \v 23 Getu' 'lgimg ta'n eimu'tioq ta'n teli nqase'g gis tla'tegeian. Ta'n tujiw gisi gji'tuan ta'n goqwei tla's'gt'tew ugjit ni'n smtug 'lgima's. \v 24 Aq elt ni'n getu liei ta'n eimu'tioq ta'n teli nqase'g gis lia's, Gjisaqamaw, negm tli ul'te'tg. \p \v 25 Ta'n tujiw gisita'sianeg, na tujiw gisite'tm 'lgiman na ji'nm teluisit Epaplotaitus gilew ta'n eimu'tioq. Negm na 'gjignaminu Gjinisgamewigtug muta wijei teli gtlams'tg Se'suguliewigtug. Gis toqo lugweieg'p aq tapusieg'p matng'tt'p mn'tu ugjit Gjinisgam. Mo gis jugwita'woq glaman elgimoqop ugjit apoqonmuin, 'gt'punuow wesua'tugsioq. \v 26 Na we'gwi 'gtu nemugsioq 'ms't ta'n te'sioq, ma'muni asgaiaj ta'n tujiw nutma'tioqop ta'n teli gsnugwap. \v 27 Getletug tetuji ma'muni gsnugwaj aq maw suel nepg'p, pas'g Gjinisgam ewlitelmatl aq mo pas'g negm gatu elt ni'n ewlitelmip aq pe'gw ta'n telgi'g'p ulmaita'suaqan. \v 28 Ap me' nige' aji munsai ta'n teli 'lgimg gilew ta'n eimu'tioq, glaman nige' ap ul'ta'sultitoqs'p ta'n tujiw ap nemioq negm, aq ni'n ta'n teli ulmaita'si gaq jigla's'g. \v 29 Wel'ta'sualg't Epaplotaitus muta maw wijei teli gtlams'tasit Gjisaqamawigtug 'st'ge' ginu aq ul'ta'sultigw. Gepmitelmug na telamugsultijig mimajuinu'g. \v 30 Muta iga'toqop ugmimajuaqanm aq suel nepg'p ta'n tel lugowaj ugjit Se'suguli. Na 'ms't tela'tegep glaman negm apoqonmuitew ta'n tujiw gilew mo gis apoqonmuiwoq. \c 3 \s1 Mimajuinu'g gigwajia'titaq Gjinisgamewigtug // ta'n teli gtlams'tasultijig Se'suguliewigtug \p \v 1 Gesgmnaq gaqa wi'gigew, 'njignamtut, telimuloq, ul'ta'sultigw ta'n Gjisaqamaw gis tla'teget ugjit gilew. Mo 'lgowaqana'linug minu tluen ta'n goqwei gis wi'gmuloqop, muta na tujiw angua'tu ugjit gilew ta'n teli apoqonmuloq. \v 2 Ango'tmug negla ta'nig winjiggl tela'taqati'titl. Angweiug wegla ta'nig telua'tiji aq gegina'mua'tijig amujpa na ji'nmug lugwatasultijig ugjit ugs'ta'tinew. Ango'tmug muta gawasga'tu'tij gelu'lg agnutmaqan Nisgamewei aq opl gina'mua'tijig. Munsaiwa'tiji majulgwatmnew 'tplutaqan Lesui'peweiei ugjit ugs'ta'tinew. Pas'g gisi ugs'ta'tinew ta'n tel jiglita'igw elue'utigtug. Lugwaluj wa'qi gatu mu uggamlamunual aq ugtangita'suaqanmual. \v 3 Mo na negmow gatu awna na ninen ta'n gis giasgiwewei mesnmeg ta'n wen tel lugwaluj. Wejuli Nisgam 'gtinneg eig aq apoqonmugsioq naqa'sin ta'n tel pata'taqatioq. Apoqonmugsi'gw ta'n tli emtoqwalug Gjinisgam aq wel'ta'sulti'gw muta tleiaulti'gw Se'susewigtug. Mo ginu elita'sultigw ta'n goqwe'l gis tla'taqatitesnu ugjit ugs'ta'tinenu. Mo elita'sultigw ta'n pestie'umi'ti'gw gisna ta'n tmsnmnenu gaqinal, ugjit ugs'ta'tinenu. Gatu elita'sulti'gw ta'n Se'suguli gis tla'teget ugjit ginu. \v 4 Pa na wen geggung's ml'gigno'ti ugjit gisi ugs'tawi'siten. Etna na ni'n. Gatu igtigig gisi ugs'ta'ti'tij ta'n telo'lti'tij. Etli angite'tm ni'n gis tla'tega's. \v 5 Ni'n na Lesui'pewa'jui. Poqtaqiei 'Nnui. Elugwatasiap ugumuljinewei na'gweg gisi ugs'tqamuianeg. Gn'gi'gug gitg Lesui'paq. Wettaqieie'g na 'Nnu'g wetapegsultijig giasgiwewe'gig Penjaminewaq sa'qawe'gig. Penjamin na newgte'jit na newgtisgegsijig je ta'pu uggwisg Isle'loq. We'gaw tleiawiap Palasiaq ta'nig tel gina'mua'tiji mimajuinu'g ugjit gigji jigs'tmi'tij 'ms't Lesui'peweiei 'tplutaqann aq ta'n telo'lti'tij, aq na 'ms't tela'tega'p. \v 6 Tel ml'gite'tmap ma'munjew aq ma'muni amasgipnnig ta'nig getlams'tasultijig. Ta'n goqwei telteg Lesui'peweiei 'tplutaqan majulgwatma'p giasgiweweigtug aq glapis ugtejgewei. Mo amsalteg weji'tuwi'tigw ni'neg 'tplutaqanigtug. \v 7 Pas'g na ta'n te's'g goqwei wesgutm ta'n newgt tel'ta'siap tepawgtig'p, nige' gaq jiglo'tuangl 'ms't glaman gis lita'sites pas'g Se'suguli. \v 8 Na teliaq aq 'ms't goqwei mo tepawgtinug ta'n teli angaptmu. Ta'n goqwei pajiji gelu'lg, etna na ula 'gji'jiaj Se'suguli aq toqwa'tun negm. Je tlia mo wen te'pmug ta'n teli gji'jiaj. Negm na Gjisaqamaw ta'n ilgwennit. Ni'n iga'tu sitatug 'ms't goqwei aq tel gitm pa na wijei aq mo goqwei glaman ni'n tleiawites Se'suguli. Na me' tepawgtig. \v 9 Aq ni'n ngute'jitesnen negm na Se'sus toqwe'ieg. Mu nugu elita'siw ta'n tel getlamiei ni'n ta'n gis tepiaq tetuji gelu'si muta jigsitm Lesui'peweiei 'tplutaqan gatu awna nige' ta'n teli gtlams'tasi Se'suguli na nige' getlamiei ta'n Gjinisgam tel nemi'j. Negm gisa'lugsi'gw gtlamia'tinenu, ginu ta'n teli gtlams'tasulti'gw Se'suguli ugjit ugs'ta'tinenu. \v 10 Iga'tu sitatug 'ms't goqwei aq tel gitm mo tepawgtinug. Pas'g newgte' ni'n we'jitu ta'n tepawgtig. Etna na ula 'gjitmi 'gji'jian Se'suguli aq weji gji'tun ta'n tel mawignaq ugml'gigno'tim wet sapu tl lugweg ni'neg aq gawasga'tuit. Na ml'gigno'ti ta'n Se'suguli geggung ta'n apaji minunsip ta'n tujiw gisi np'geg. Te'sigisg'g 'gtu iga'tutes ta'n ni'n tel puatm glaman lugo'g't ta'n Westaulg tel puatg ugjit apoqonmuan igtigig, pa na wijei aq negm tela'tegep, je tlia tetuji gitnman aq tli npmn st'ge' negm. Sitatug iga'toq ugmimajuaqanm 'npmn ugjit ginu. \v 11 Na elita'si Gjinisgam aq geitu ta'n tujiw 'np'tes minua'litew aq wije'witew. \s1 Iganita'nej ugjit msnmnenu iapjiwewei mimajuaqan wa'so'q \p \v 12 Mu ni'n teli ugsualsiw gis ula gaqategeianeg aq gis sape'wi. Gatu awna wejo'tm siawi igana'si ugjit gisapsgnmn mimajuaqan wa'so'q, muta gis Se'suguli pegwalitaq aq eli gtuapsin negmeg. \v 13 Wijigatulti'gw, mo tel'ta'siw gis ula gaqategeianeg. Newgte' ta'n tela'tegei etna na ula. Awan'ta'si ta'n goqwei ugtejg ni'nneg eig aq munsai ta'n tel wejgu sipgwatun gisapsgnmn ta'n goqwei wejgu'aq, iapjiwewei mimajuaqan wa'so'q. \v 14 Pa na wijei aq nuji igatne'wet siawi angapteg ta'n eliej aq tegpaqa'sit glaman gisi ugtete'getew. Pa na wijei ni'n siawi angamg Gjinisgam ta'n igana'si glaman 'msnmn iapjiwewei mimajuaqan wa'so'q. Gjinisgam wigumip ugjit 'msnmn wet sapu tl lugwet Se'suguli ta'n gis tla'tegelitl. \p \v 15 Telteg 'ms't ta'n te'si'gw na wijei tla'taqatinenu, 'ms't ta'n te'si'gw gigwaji majulgwalug Se'suguli. Gatu eimu'tijig ta'sioq ta'nig piltuita'sultijig. Gjinisgam na negm ta'n menaqa gnua'tuataq ta'n tla'taqatinew. \v 16 Ta'n getu tliaj siawi igani 'lta'nej Gjinisgamewigtug. Siaw majulgwatmnej ta'n telgitas'g, na wijei gina'masuti ta'n tel majulgwatmu'g glapis nige'. Na. \p \v 17 Wijigatultioq, gilew ta'nig getlams'tasultioq, siaw majulgwali ni'n ta'n goqwei gis tla'tegei. Ta'n goqwei gis tla'taqatieg musga'tueg giwnaqajewei ta'n tla'taqatigoq, glaman tla'taqatigw. Jigs'tug negmow ta'nig majulgwalugsieg ta'n tel tetapua'taqatieg'p aq wijei gegnu pmita'jig. \v 18 Gis gaqaisg telimuloq ap nige' minu tluei etl nesp'temi na pugwelgig eimu'tijig negla ta'n teli opl mimajultijig gisa'la'tipni igtigi masgelmnew Se'sugulial. Musga'tujig ta'n teli gtana'titl Se'sugulial aq we'gaw ta'n teli nplin gujjieweigtug. \v 19 Negmow enmigiaspiaq 'lta'taq mn'tua'gig, muta mu ignmua'tigul Gjinisgaml ilgwengwi'tigul gatu awna ilgwengwi'tij wa'qiwal aq ta'n goqwei puatmi'tij. Me'goltijig ta'n goqwe'l tela'taqati'tij. Gatu awna ntaqoqonalsultijig. Pas'g newgte' angite'tmi'tij ta'n goqwei tleiawig ula ugs'tqamug. \v 20 Gatu ginu tleiaulti'gw wa'so'q aq tetaqo'lti'gus ta'n teli esgm'ti'gw ugjit nuji ugs'tawi'wet Gjisaqamaw Se'suguli ugjien wa'so'q. \v 21 Negm sa'se'wa'tutew ta'n el mnaqana'ti'gw ga'qinaq ta'n tli npmu'titaq aq negm gisa'tutal pa wijei aq negm wa'qi ta'n tel gepme'g aq ma 'npug gatu awna apji mimajitew. Negm gis tla'tegetew muta pajiji melgignat aq e'w'g ugml'gigno'tim na tla'tegen. Gisi pgisitew 'ms't goqwei ta'n negm igani assusit. Na. \c 4 \s1 Nige' ugtejgewei gegina'muloq \p \v 1 Wijigatulti'gw ta'nig getlams'tasultioq na tetuji gsannoq aq maw musuannoq. Gisa'lioq ni'n welgwija'si aq maw me'gitelmuloq. Na nige' wijigatulti'gw, telteg na tlpuguetanew ta'n tel majulgwaloq Gjisaqamaw. Etna na ugjit ewi'gmuloq ula wi'gatign. \p \v 2 Gilew e'pijig, Iuotia aq Sintia, etawaqtmuloq wel'te'tmoq ul agnutmanew. Na telteg ugjit ta'nig getlams'tasultijig tla'taqatinew. Tali ulm'tuoq ugjo'tmug na tla'tegeiug muta toqo lugwei'gw. \v 3 Aq elt gi'l ta'n apjiw elita'si pua'lul apoqonmuan wegla e'pijig. Attignita'ieg'p ta'n tel wit lugu'tieg aq ta'n tel se'sa'tu'tieg gelu'lg agnutmaqan, maw na ji'nm teluisit Glement, aq igtigig nitapaq ta'n maw lugutieg'pnig. Na mimajuinu'g ta'n ugwisunmual ewi'gas'gl ula wi'gatign iapjiw mimajultitaq wa'so'q. \p \v 4 Pa na puannoq gilew apjiw ulgwijultinew ta'n tel majulgwaloq Gjisaqamaw. Ap 'mjit newgt telimuloq, “Ul'ta'sultigw!” \p \v 5 Musga'tug ta'n tel sangewo'ltioq ugjit 'ms't ta'n te'sijig, muta ma 'pgije'nug Gjisaqamaw 'pgisintew. \v 6 Mut sespete'tmnew ta'n pas'g goqwei. Ta'n getu tliaj teli a'sutman Gjinisgam, tam ta'n tel nuta'man. Ta'n te's eltawaqtman apjiw miwatmat. \v 7 Na wantaqo'ti ta'n Gjinisgam ignmugsioq na tli angweiugsitoqs'p 'ggamlamunuaq aq maw 'gtangita'suaqanmuaq glaman ma sespeta'sultiwoq. Na teliaq muta gilew tel mawo'ltioq Se'suguliewigtug. Gjinisgam ignmugsi'gw wantaqo'ti 'ggamlamunuaq, gatu mo wen gisi ns'tasigw ta'n gis tliaq. \p \v 8 Wijigatulti'gw nige' pem giaspiaq. Ugjua'tug 'gtangita'suaqanmual weget ta'n ula'lugsitoqs'p aq tetapua'latoqs'p aq tepawgtigl ta'n goqwe'l mimajuinu'g gepmitelmatl. Angita'sultigw ta'n goqwe'l tetapuaqal, gepme'gl, getlamiaqal, sape'wigl aq Gjinisgam tetapua'l, weli angamgugl aq weli agnutmasultioq. Ulaal tepawgtigl gnn'mug 'ggamlamunuaq. \v 9 Jigs'tmug ta'n goqwei gis gnu'tmuloq aq tla'taqatigw ta'n goqwei ni'n tela'tegei. Musga'tuloqop ta'n tlo'ltitoqs'p ta'n tel glusi aq ta'n teli ula'tegei. Aq Gjinisgam ta'n ignmugsi'gw wantaqo'ti, wijitgweiugsitoqs'p. \s1 Wela'lioq ta'n te'sioq ta'n te's'g goqwei gisi ignmuioq \p \v 10 Na mawi ms'gi'g 'ngamlamun ta'n weli apoqonmuioq 'mjit newgt. Na mawi ul'ta'si aq miwatmaq Gjinisgam Gisiteget. Geju'loq apjiw nat goqwei getu jugwa'gitmuioq. Pas'g mo gis tla'taqatiwoqop glapis nige'. Muta mo eimugup ta'n wen jugwa'tuitew. \v 11 Mo na nige' wet tluew muta telgwijin 'st'ge' mu tali el'telmiwoq. Muta wej gnu'tmasi ugjit tetapua'lugsin ugjit ta'n goqwei geggunm. Mu weji glusiw ugjit ewle'juaqan muta gis gnu'tmasiap ta'n tel milei 'lnuite'tmn. \v 12 Geitu ni'n ta'n wen tele'g ta'n tujiw nuta'maj aq geitu ta'n tujiw tepiaq aq je me' ap piamiaq. Ula na gis gnu'tmasi ugjit tetapua'lugsin ta'n goqwei geggunm. Ta'n pas'g tami aq ta'n pas'g tujiw 'ngamlamun welgwitg tlia pa na mo gewisinu gisna gewisin gisna wesami mgenm gisna wesami tgle'j. \v 13 Geggunm ml'gigno'ti ugjit as'gmn ta'n pas'g goqwei, muta Se'suguli ignmuip ni'n na ml'gigno'ti. \p \v 14 Pas'g maw ul'ta'siap ugjit gilew ta'n teli apoqonmuioqop ni'n ta'n tujiw metue'g eimaneg. \v 15 Gilew Pilippiewaq weli gji'tuoq amgweseweieg ta'n tujiw naqtmaneg Masetoniaewa'gig. Pas'g gilew apoqonmuioqop ni'n ta'n tujiw etl pestunmaqeg mimajuinu'g gelu'lg agnutmaqan. Gilew newgte'jioq ta'n apoqonmuioqop sulieweigtug. \v 16 Me' aq newgt apoqonmuioqop nuta'maianeg ta'n tujiw eimaneg na 'gjigan Tessalonia, wejgwa'gitmuioqop suliewei ni'n. \v 17 Mu na pas'g puatmuan apjiw ignmuinew goqwei gatu wel'ta'sualuloq muta geitu Gjinisgam apat apangitugsitoqs'p aq je me'. \v 18 Nige' Epaplotaitus pegisituipnn 'ms't goqwe'l ta'n ignmuioqop. 'Lpa 'ms't goqwei nige' geggunm ta'n tel nuta'maiap. Mesgi'g mesnm ap je me' piamiei. Mo na pas'g ni'n suliewei gisi ignmuiwoqop. Gjinisgam tel nemitoq pa na wijei aq na 'ms't gaqi ignmuoqopneg ta'n te's'geg suliewe'geg. Maw tetapua'loq aq maw ul'ta'sit negm. \v 19 Wet sapu tl lugwet Se'sugulieg, 'Ntnisgamum ignmugsitoqs'p ta'n goqwe'l tel mil nuta'maioqol muta negm ta'n te's'gl goqwe'l gaqi assutgl. \v 20 Nige' iapjiw gepmitelmanej Gnisgaminu, Gujjinu, ta'n tel miwatmug aq ta'n teli emtoqwalug. Na maw tliaj iapjiw. Na tliaj. \s1 Ugtejgewe'l glusuaqann \p \v 21 Pualuloq wi'tinew igtigig ta'nig tleiaultijig Se'suguliewigtug. Ta'nig getlams'tasultijig wijitgweiwijig puatmi'tij negmow wi'tugsinew. \v 22 Ta'n te'sijig Gjinisgam ugtmimajuinumg 'pjiliw ta'nig tleiaultijig elegewitewo'guomg puatmi'tij wi'tugsinew. \p \v 23 Etamg Gjisaqamaw Se'suguli ul'telmugsinew aq ignmugsinew uggelu'lgm, 'ms't ta'n te'sioq. Glapis ap nemulloq, Poligap.