\id JAS \h SANTIAGO \toc1 CARTA JEE NI TEE SANTIAGO NUU ÑAYUU CACANDIJE \toc2 SANTIAGO \toc3 Stg. \mt1 CARTA JEE NI TEE SANTIAGO NUU ÑAYUU CACANDIJE \c 1 \p \v 1 Máá rí cúu Santiago, mozo Yaā Dios jiín Jítoho yō Jesucristo. Te tée ri carta yáha cuájeē nuū rohó ñáyuu cácandíje jeē cácuu ró ndɨhúxí uū yucūn Israel, te ni cajitē núu ró nɨ́ɨ́ ñáyɨ̄vɨ́. Sándeyɨ́ ni rō jijnáhan ró. \s1 Yaā Dios sáha jeē jécūhun ni yō \p \v 2 Ñánī mánī, na cúsɨɨ̄ ndasɨ́ ni rō jijnáhan ró núu quiji tɨjnɨ tāca jnúndóho sɨquɨ̄ rō. \v 3 Chi cájini rō jeē núu jíto ndee jnūndóho róhó núu cácandíje vāha ró, te yūcuan sáha jeē cútūhva ró cuándeyɨ́ ni rō. \v 4 Te na cuándeyɨ́ ni rō nde ije vāha ró jíín, návāha cuu sáha ró ndɨhɨ jniñu váha, te ma cúmanī jeē squícu vāha ró núū yā. \p \v 5 Te núu ndé ɨɨn ró cúmanī jecūhun ni rō caca ndíchí ró jiín jnúhun Yaā Dios, na cácán rō nuū yā, te sáha ya jeē jécūhun ni rō. Chi sáha ya ndɨhɨ jeē cájicān ñayuu, te tu cúxeēn yā nuū i jeē jicán i. \v 6 Te jeē jicán rō, te cánuú candíje ró jéē sáha ya jeē jicán rō, te ma cáni sɨquɨ́ ni rō. Chi ñayuu jéni sɨquɨ́ ni, cúu i nájnūhun ndute mar jeē ndónda jísó cóyo cuahān cháha chúcuan sáha tachī. \v 7 Ñayuu ún ma cáni ni i jeē sáha Jitoho yō jeē jicán i. \v 8 Chi ñayuu jeē jéni ɨɨn jéni uū ni, chi máni násāma ni i jíín táca jniñu cásáha i. \p \v 9 Tācá hermano ndahú, na cúsɨɨ̄ ni de jeē sáha Yaā Dios jeē cujéhnu de. \v 10 Te hermano cucá, na cúsɨɨ̄ ni de núu ni ndundáhú de. Chi tāca tée cúcá, yachī naa jeē cucá de, nájnūhun náā ita yucū. \v 11 Chi núu ni cane niāndii te cújihní, te íchí‑ni yucū, te cóyo‑ni ita, te náā‑ni jeē lúu cáa. Te suni súcuan ndoho tāca tée cúcá níní sá jícu de jíín jniñu de. \s1 Sɨquɨ̄ jeē jíto ndee jnūndóho yóhó \p \v 12 Yōhyo ndetū tēe jeē jéndeyɨ́ ni de núu jíto ndee jnūndóho de. Chi núu je ni cundeyɨ́ de jíín, te nihīn de premio jeē cujéhnu de cotecu de nɨ́ɨ́ cáni. Chi súcuan ni jejnūhun Yaā Dios jeē cuáha ya nuū ñáyuu jeē maní jiín yá. \v 13 Núu ɨɨn ñayuu jicán ini i jeē sáha i cuēchi, te ma cáni ni i jeē nuū Yaā Dios vēji jeē jicán sáha i cuēchi. Chi ni ɨɨn ma cúu cuɨtɨ sáha jeē quɨ́vɨ Yaā Dios cuēchi, te ni máá yá tu squɨ́vɨ ya ni ɨɨn ñayuu nuū cuéchi. \v 14 Chi sa suhva jeē ndíyo néé ni maá i, suu sáha jeē jicán ini i sáha i cuēchi, te scánda ini i chi stáhú un i. \v 15 Te jeē ndíyo néé ni i, yūcuan quéjéé cuéchi. Te cuēchi ún, núu je ni cunīhin, te sáha jeē jnahnú ndetū ñayuu. \v 16 Núu súcuan te ma stɨ́vɨ ró cani ni rō jijnáhan ró, ñánī mánī. \p \v 17 Tāca jéē cútahū yō jeē váha jeē lúu íyó, chi vēji nde andɨvɨ́ núū maá Yaā Dios, Yaā ni sáha tāca jéē ndíndēe íin andɨvɨ́. Te máá yá tu násāma cuɨtɨ ini yā nájnūhun násāma nduva jíín cuándahū. \v 18 Te ni sáha ya jeē cótecu yō nɨɨ́ cáni, chi ni candíje yó jnúhun ndaā yā. Te ni nduu yó nájnūhun sēhe nuú yá nuū tāca gá sēhe ya jeē quíji, chi súcuan ni nujnahan ni yā sáha ya. \s1 Sɨquɨ̄ ndese chiñúhún ndáā yō yā \p \v 19 Núu súcuan te tāca róhó ñánī mánī, ñama na chúsóhó ró jnūhun ya, te sa suhva ma cahán yachī rō, ni ma quɨtɨ́ yachī ni rō. \v 20 Chi ñayuu cáquɨtɨ̄ ni, tu sáha i jniñu ndaā jeē cuní Yaā Dios. \v 21 Núu súcuan te na siáá rō tācá jniñu jnéhén jíín jniñu néé jéē ni cáyā jiín ró. Te na cóo vītá ni rō te cuatáhú ró jnūhun ya jeē ni quɨ́vɨ ini anuá rō. Chi jnūhun un ndíso poder jeē cācu ánuá rō. \p \v 22 Te na squícu ró jéē steén jnūhun ún, te nasūu máá jéē cúni sōho ró súcuan‑ni, chi núu súcuan te cástáhú ró maá ró, chi tu níhín jníñu núu tu squícu ró. \v 23 Chi tēe jeē jíni sōho de jnūhun ya súcuan‑ni, te tu squícu de, cúu de nájnūhun ɨɨn tēe jeē jíto de nuū espejo ndese cáa nuū de. \v 24 Te jíto vāha de nuū de, te cuahān‑ni de, te náā ni de ndese cáa nuū de. \v 25 Te núu ɨɨn tēe tu náā ni de jnūhun jíni sōho de, chi sa suhva chúhun vāha ni de jeē cahán maá ley ndaā Jesús jeē ni sáha libre yohó, te núu cuɨñɨ nīhin de jíín, te squícu de jeē ndácu, yūcuán na te quéndōo ndetū de jíín jniñu váha jeē sáha de. \p \v 26 Te núu ndé ɨɨn ró jéni ni rō jeē chiñúhún váha ró Yaā Dios, te núu tu ndíto ró yáá ró, núu súcuan te stáhú ró maá ró, te tu ndé jéjníñu jeē chiñúhún ró yā. \v 27 Ñayuu jeē chiñúhún ndoo chíñúhún ndáā i máá Tátá yō Yaā Dios, chi jniñu yáha sáha i: Chíndéé ñáhán i sūchi ní caquendōo ndáhú jíín ñahan ní caquendōo ndáhú, núu na‑ni jnūndóho íyó. Te tu sájnéhén i ánuá i jíín jniñu néé íyó ñáyɨ̄vɨ́. \s1 Ma cúhichī ni yō coto yó ñayuu ndahú \c 2 \p \v 1 Ñánī mánī, cácandíje ró Jítoho yō Jesucristo jeē cujéhnu luu ya. Núu súcuan te ma sáha ró cuenta ndese cúu ɨɨn ɨɨn ñayuu, chi ɨnuú sáha ró jíín ndɨhɨ i. \v 2 Chi íyó jínu quɨ́vɨ ɨɨn tēe ini vehe nuū cándutútú ró, te yɨ́hɨ xehyu oro ndaha de, te ñúhun de sahma váha. Te suni íyó jínu quɨ́vɨ ɨɨn tēe ndáhú, te ñúhun de sahma tahndé. \v 3 Te tú vāha núu sáha yɨ́ñúhún ró jíín tée ñúhun sahma váha, te cahān rō jiín de: Cucōo ní lugar váha yāhá. Te cahān rō jiín tée ndáhú: Yūcuán cuɨñɨ ní, chí yáha cucōo ní nuū ñúhun, achi rō. \v 4 Chi núu cásáha ró súcuan, te tu jéni vāha ni rō sɨquɨ̄ jnáhan ró, chi sɨ́ɨn sáha ró jíín tée cúcá jíín tée ndáhú. \p \v 5 Ñánī mánī, chusóhó ró jnūhun cáhán rī: Yaā Dios ni nacāji ya ñayuu ndahú ini ñayɨ̄vɨ yáha jéē cóo cúcá i jíín jnúhun cácandíje i ya, te nihīn i tahū i ñuu nuū ndácu ya jniñu. Chi ni jejnūhun ya cuāha ya un núū ñáyuu jeē maní jiín yá. \v 6 Te máá ró chi sa suhva cájēhe ró jnúhun canu ñayuu ndahú. ¿Te á násūu tée cúcá cúu jeē castáhú róhó sɨ́quɨ̄ jeē nihín de xūhun ró, te yachī jéquin de cuēchi sɨquɨ̄ rō nuū tohó? \v 7 Te suni cácahān neé de sɨquɨ̄ Cristo, te suu sɨ́hvɨ́ máá yá cúu jeē cánaní ró cristiano. \p \v 8 Vāha cásáha ró te núu cásquícu ndije ró máá jnúhun jéhnu ga jeē cahán ley, nájnūhun yósó núū tútu iī: Cundáhú ni rō jnáhan ró nájnūhun cúndáhú ni rō maá ró, achí. \v 9 Te núu sɨ́ɨn sáha ró jíín ñáyuu cucá jíín ñáyuu ndahú, núu súcuan te cuēchi cásáha ró, te jécondee cuēchi sɨquɨ̄ rō jeē stɨ́vɨ ró ley Yaā Dios. \v 10 Chi núu ɨɨn ñayuu stɨ́vɨ i ɨɨn‑ni jniñu ndácu ley, te vēsú na squícu i ndɨhɨ ga, te nájnūhun ni stɨ́vɨ i ndɨhɨ ley, te ndɨhɨ un jécondee cuēchi sɨquɨ̄ i. \v 11 Chi Yaā jeē ni cáhān jeē ma cósɨ́quɨ́ ndéē jnáhan ró, suni ni cahān yā jeē ma cáhni rō ndɨ̄yɨ. Te vēsú tu ní cásɨ́quɨ́ ndéē jnáhan ró, te núu ni jehni rō ndɨ̄yɨ, núu súcuan te je ni stɨ́vɨ ndɨhɨ ró ley. \v 12 Te tāca jéē cahán rō jiín jéē sáha ró, chi sáha ró cuenta jeē sándaā yā ndɨhɨ un jíín máá ley Jesús jeē ni sáha libre rohó. \v 13 Chi quɨvɨ̄ sándaā yā jniñu, te ñayuu jeē tu ní cúndáhú ni jnáhan, suni ma nihín i jnūhun cúndáhú ni. Te ñayuu ni cundáhú ni jnáhan, cusɨɨ̄ ni i jeē ní ndahva yā cuēchi i máá quɨ́vɨ̄ sándaā yā jniñu. \s1 Tu jéjníñu jeē candíje yó núu tu squícu yó \p \v 14 Ñánī mánī, núu cáhán ɨɨn tēe jeē candíje de jeē sáha ya jehē de, te núu tu sáha de jniñu váha, ¿te ndé jéjníñu jeē candíje de ún? ¿A cuu cācu ánuá de jíín jéē cahán‑ni de jeē candíje de, te núu tu sáha de jniñu váha? \v 15 Te núu ɨɨn hermano yō chí hermana yō, cúmanī sahma i jíín jéē cáji i tāca quɨ́vɨ̄, \v 16 te núu ɨɨn ró cáhán jiín i: Cuandeyɨ́ ni rō, te cusúcún váha ró te caji vāha ró, achi rō jiín i, te núu tu ní jéhe ro jéē jíni ñúhún i cotecu i, ¿te ndé jéjníñu jeē cahán rō súcuan? \v 17 Te suni súcuan cúu jeē núu áchí ró jeē candíje ró jeē sáha ya jehē rō, te núu tu sáha ró jniñu váha, núu súcuan te tu ndé jéjníñu cuɨtɨ jeē cahán‑ni ró jéē candíje ró. \p \v 18 Te sanaa te cahān ɨɨn ñayuu: Róhó chi cándíje ró jéē sáha ya jehē rō, te ruhū chi sáha ri jniñu váha. ¿Na jiín stéén rō jeē candíje ró jeē sáha ya jehē rō, te núu tú na jniñu váha sáha ró? Te ruhū chi sáha ri jniñu váha te súcuan stéén rī jeē candíje ri jeē sáha ya jehē rī. \v 19 Ndaā chi cándíje ró jeē iyó ɨɨn‑ni Yaā Dios. Te va íyó váha núu súcuan. Te tachī chi suni súcuan cácandíje, te cáquɨ́sɨ i jeē cáyūhú, chi tu cásáha jniñu váha. \v 20 ¿Te naun tu jécūhun ni rō? ¿A tu jíní rō jeē núu tu sáha ró jniñu váha, te tu ndé jéjníñu cuɨtɨ jeē cahán rō jeē candíje ró? \v 21 Te jíí yō Abraham, ni ndahva yā cuēchi de sɨquɨ̄ jeē ni sáha de jniñu váha. Chi ni jetáhú de jeē ni cáhān yā jeē cahni de sēhe de Isaac socō de i nuū altar. \v 22 Te jécūhun ni rō jeē sɨquɨ̄ jeē ní candíje de jeē sáha ya jeē ni jéjnūhun ya nuū de, jeē yúcuan ní jetáhú de jeē ni cáhān yā jeē socó de sēhe de. Te jeē ní jetáhú de, suu ni steén jeē candíje ndije de jeē sáha ya jeē ni jéjnūhun ya nuū de. \v 23 Te súcuan ni cundaā jnūhun cáhán tutu iī: Abraham ni candíje de jeē ni jéjnūhun ya nuū de, te jeē yúcuan ní ndahva yā cuēchi de, áchí tutu. Te ni conaní de amigo Yaā Dios. \p \v 24 Núu súcuan te je ni cajini rō jeē ndáhva Yaā Dios cuēchi ñayuu jeē casáha i jniñu váha sɨquɨ̄ jeē cácandíje i jeē sáha ya jehē i, te nasūu máá jéē cahán‑ni i jeē candíje i. \v 25 Te suni súcuan Rahab, vēsú ñahan tɨ́jnɨ ni ni cuu ña xīhna gā, te ni ndahva yā cuēchi ña sɨquɨ̄ jeē ni sáha ña jniñu váha. Chi ni jēhe núu ña vehe nuū tāca mozo ni tají Josué, te ni chuhichí ña de ɨnga ichi, návāha cācu de nuū tée cánducú cahni de. Te jeē yúcuan ní ndahva Yaā Dios cuēchi ña. \v 26 Te ɨɨn ñayuu núu tuá anuá i nuū yɨquɨ cúñu i, te ndɨ̄yɨ cúu i. Te suni súcuan núu cándíje yó jeē sáha ya jehē yō, te núu tu sáha yó jniñu váha, te nájnūhun ndɨ̄yɨ cúu yó. \s1 Jnūhun sɨquɨ̄ yaá yó \c 3 \p \v 1 Ñánī mánī, ma cáni ni cuehē rō cuu ró maestro steén jnūhun ya. Chi cájini rō jeē yóhó jéē steén jnūhun, cuehē gā cuēchi ndenehen ya sɨquɨ̄ yō. \v 2 Chi ndɨhɨ yó stɨ́vɨ cuéhē jniñu. Te núu ɨɨn tēe cuu condito de yáá de jeē ma stɨ́vɨ de jíín ni ɨɨn jeē cahán de, núu súcuan te yōhyo vāha tēe cúu de, te suni cuu condito de nɨ́ɨ́ gá de jeē ma stɨ́vɨ de. \v 3 Chi cúu nájnūhun jeē chíhi yó freno yuhu caballo, te súcuan snáhnú yō nɨɨ́ tɨ́ jeē quihín tɨ̄ jiín yó ndé nuū cuní yō. \v 4 Te suni súcuan tāca barco, vēsú náhnu ndasɨ́, te vēsú nīhin chúndahá táchī, te jíín ɨɨn timón lulí‑ni te cuu scuícó tée scáca, te quihīn de jíín ndé nuū cuní de. \v 5 Te suni súcuan cúu yáá yó, chi vēsú lulí‑ni, te cuehē teyɨ́ sáha yó jíín. Te suni jíní yō jeē ɨɨn ñuhūn lulí cuu jnɨɨ jeē cayú ɨɨn yucu cáhnu ndasɨ́. \v 6 Te suni súcuan yáá yó, chi sáha nájnūhun ɨɨn ñuhūn, chi scuíquín cuehē teyɨ́ jniñu néé. Te yáá yó cúu ɨɨn parte lulí yɨquɨ cúñu yō, te sáha jeē quɨ́vɨ nɨ́ɨ́ yó cuēchi. Te infierno cúu jeē scuiquín jnūhun néé jíín yáá yó, te yáá yó scuiquín cuehē jniñu néé nɨ́ɨ́ tiempo jeē iyó yó ini ñayɨ̄vɨ́. \v 7 Te ñayuu chi cuu snáhnú i tācá quɨtɨ jíín saa jiín cóō jiín quɨtɨ ñúhun nuū mar, te je ni snahnú i cuehē tɨ̄. \v 8 Te ni ɨɨn ñayuu ma cúu condito i yáá i. Chi ɨɨn jeē neé jéē ma cúu condito i cúu. Te nájnūhun yuhu cóó jeē ñúhun chitú veneno jeē jéhni, súcuan cúu yáá yó. \v 9 Jíín yáá yó chiñúhún yó Tatá yō Yaā Dios, te suni jíín yáá yó cahán ndevāha yo sɨ́quɨ̄ ñáyuu jeē ni sáha ya ánuá i nájnūhun íyó máá yá. \v 10 Ɨɨn‑ni yuhu cáne jnūhun chíñúhún yó yá jiín jnúhun cáhán ndevāha yó. Ñánī mánī, tu íyó váha cuɨtɨ jeē súcuan. \v 11 ¿A ɨɨn‑ni tesōcó cáne ndute váha jíín ndute úvuá, chí naún? \v 12 Ñánī mánī, ¿á cuu cuun ndehē oliva xinī yújnu higo, te á cuu cuun ndehē higo xinī yoyúcú uva, chí naún? Te suni súcuan ɨɨn tesōcó ma cúu cane ndute úhvuá jíín ndute váha. \s1 Jnūhun ndíchí jéē véji nuū Yaā Dios \p \v 13 Te núu ndé ɨɨn ró ndíchí te jécūhun vāha ni, núu súcuan te jíín jéē jíca ndaā rō steén rō jeē súcuan cúu ró. Te na cóo suchí ni rō modo jeē jéhe jnūhun ndíchí yá. \v 14 Te núu cácucuésún teyɨ́ ni rō te ndúcú ró jéē cujéhnu máá ró, núu súcuan te ma cutéyɨ́ ró cani ni rō jeē ndichí ró. Chi suu cúu jeē stahú ró, te cúu ró contra sɨquɨ̄ jnúhun ndaā. \v 15 Chi ñayuu cándāa súcuan, nasūu núū Yaā Dios vēji jeē ndichí i. Chi cuenta ñayɨ̄vɨ, jíín cuenta anuá neé ñáyuu, jiín cuenta maá jéxeén cúu. \v 16 Chi nuū iyó ñáyuu cucuésún ni jiín ñáyuu nducú jéē cujéhnu máá, suni yūcuan íyó jnúhun sáca núu jíín táca jniñu néé. \v 17 Te jnūhun ndíchí jeē véji nuū Yaā Dios, núu ni sáha jeē ní ndundíchí ñáyuu, yūcuán na te íyó ndoo ánuá i. Te suni yúcu manī i jíín jnáhan i, te vītá ni i, te tú nīhni ni i. Te cúndáhú ni i jnáhan i, te sáha i jniñu váha. Te suni íyó ndáā i, te tu stáhú i. \v 18 Te ñayuu cáyūcu mánī jiín jnáhan, jíín jnúhun manī casáha i tācá jniñu ndaā, te nanihīn i jeē quéndōo ndaā i. \s1 Jeē ma cutóó ni yō jeē iyó ini ñayɨ̄vɨ́ \c 4 \p \v 1 ¿Te ndese quéjéé jéē cájejnáhan ró jíín jéē cátejnáhan ró? Quéjéé sɨ́quɨ̄ jeē cándiyo néé ni rō, te yōhyo scánda ini anuá rō. \v 2 Chi cándiyo ni rō, te tu cánevāha ró, te suu sáha jeē cájehni rō ndɨ̄yɨ. Cándiyo ni rō jeē névāha jnáhan ró, te tu níhín rō, te suu sáha jeē cátejnáhan ró te cájejnáhan ró. Te tu cánihīn rō jeē cuní rō, chi tu cájicān rō nuū Yaā Dios. \v 3 Te núu cájicān rō, te tu cánihīn rō, chi tu cájicān vāha ró, chi máni jeē cusɨɨ̄ ni maá ró cúu jeē cájicān rō nuū yā. \v 4 Ñayuu castóo Yaā Dios cácuu ró. ¿A tu cájini rō jeē núu cútóó ni rō jeē iyó ini ñayɨ̄vɨ́, yūcuan cúu jeē cájito uhū rō Yaā Dios? Chi ñayuu jeē cutóó ni jeē iyó ñayɨ̄vɨ́, ndúu i ñayuu jíto uhū nuū Yaā Dios. \v 5 Te tu cáhán saá‑ni jnūhun yáha jéē yosó núū tútu iī: Máá Espíritu jeē ni jéhe Yaā Dios jeē ndeé ini yō, cúcuɨ́ñɨ́ ni yā jeē súcuan cásáha yó, chi manī yā jiín yó, achí. \v 6 Te jeē váha ni Yaā Dios, te jéhe ya fuerza ini yō jeē ma sáha yó súcuan. Chi cáhán tutu iī: Yaā Dios jésɨ yā nuū ñáyuu casáha téyɨ́ máá, te vāha ni yā chindéé ñáhán yá ñayuu casáha suchí máá, áchí. \v 7 Núu súcuan te cuandetū rō nuū Yaā Dios. Te cuɨñɨ nīhin ró jéē ma cuátáhú ró jexeén, te cunu coto róhó jíjnáhan ró. \v 8 Manī gā coo ró jíín Yaā Dios, te víhyá gā steén yā jeē maní yā jiín ró. Róhó jéē casáha cuēchi, na sándoo ró máá ró, stóo ró cuéchi. Te róhó jéē cácuni rō coo manī rō jiín Yaā Dios níní jéē cácuni rō cutóó ni rō jeē iyó ini ñayɨ̄vɨ́, na sándoo ró ánuá rō jeē tuá coo ró súcuan. \v 9 Na jnáhuhū ni rō, te cucuíhyá ni rō, te na ndáhyú rō sɨquɨ̄ jeē iyó cuéchi ró. Te vēsú ni cajecū rō, te vijna na ndáhyú cohó ró. Te vēsú ni cacusɨɨ̄ ni rō, te vijna na ndúcuíhyá ni rō. \v 10 Na sásuchí ró maá ró nuū Yaā Dios, te sájéhnu ya rohó. \s1 Ma cóndɨhvɨ̄ ni yō sɨquɨ̄ cuēchi jnáhan yó \p \v 11 Hermano jijnáhan ró, ma cahán neé ró sɨquɨ̄ jnáhan ró. Chi tēe jeē cahán neé sɨquɨ̄ jnáhan, chí jéē ndɨhvɨ́ ni sɨquɨ̄ cuéchi jnáhan, nájnūhun jeē sɨquɨ́ ley yā cahán neé de, chi tu squícu de ley jeē cundáhú ni yō jnáhan yó, te nájnūhun cáhán de jeē tu íyó ndáā ley yā. Te núu cáhán rō jeē tu íyó ndáā ley yā, núu súcuan te nasūu jéē squícu ró, chi sa jeē cahán rō sɨquɨ̄. \v 12 Iyó ɨɨn‑ni Yaā jeē ni jéhe ley, te máá‑ni ya cúu jeē sándaā sɨquɨ̄ cuéchi. Te jnama ya ñayuu cácandíje te snáhnú ndetū yā ñayuu tu cácandíje. Núu súcuan ¿te na jniñu ndíso ró jéē sándaā rō sɨquɨ̄ jnáhan ró? \s1 Tú vāha jeē satéyɨ́ yó maá yó \p \v 13 Vijna te cáhán rī jiín róhó jéē cácahān: Vijna chí sájnē te quihīn yō ñuu yúcuan, te coyūcu yó ɨɨn cuiyā, te cuaan yó xíco yó, te nihīn yō sɨquɨ̄, achí ró. \v 14 Te tu jíní cuɨtɨ rō ndese coo sajnē. ¿Chi na vé va víhí cúu vida rō? Cúu nájnūhun ɨɨn vicō nūhún jéē ɨɨn núnúu‑ni núcūhun, te yūcuán na te ndéchí‑ni cuahān. \v 15 Chi sa vāha ga na cáhán rō: Núu cúní maá Jítoho yō te cotecu yō te sáha yó jéē yáha chí jéē yúcuan, achi rō. \v 16 Te sa suhva máni cácutéyɨ́ ni rō cácahān rō. Te tú vāha jeē súcuan cácutéyɨ́ ni rō. \v 17 Te núu ɨɨn ñayuu jiní i sáha i jniñu váha, te núu tu sáha i, te cuēchi cúu núu súcuan. \s1 Jnūhun cáhán nuū tēe cúcá \c 5 \p \v 1 Te cáhán rī jiín táca róhó tée cúcá, jéē na ndáhyú rō te ndahyū cohó ró sɨquɨ̄ jnūndóho jeē quíji nuū rō. \v 2 Chi ndajníñu cúcá cánevāha ró, je téhyú. Te sahma váha ró, je tée tiquíxin. \v 3 Te oro jiín plata cánevāha ró, chi je cáne xehyu. Te xehyu un stéén jeē ní casáha ró jniñu stáhú jíín xúhun ró. Te yūcuan cúu jeē ndúnīhin cuēchi sɨquɨ̄ rō, nájnūhun ɨɨn ñuhūn jeē snáā yɨquɨ cúñu rō. Chi ni cacaya cuehē rō ndajníñu váha quɨvɨ̄ cuándɨhɨ yáha. \v 4 Te tāca tée ni cajehnde trigo rō, tu ní cáchunaa vāha ró yáhu de. Te vijna cácana jee de nuū Yaā Dios, Yaā cúu Jitoho nuū tācá ndajéhé andɨvɨ́, jeē súcuan ni casáha ró. Te jíni sōho ya jeē cácana jee tēe ni cajehnde ún. \v 5 Cátecu vāha ndasɨ́ ró ini ñayɨ̄vɨ yáha, te cásáha ró táca jéē cácusɨɨ̄ ni maá ró. Te cájito yúcún ró maá ró, te cúu ró nájnūhun quɨtɨ néñu jeē ndétu quɨvɨ̄ cúū. \v 6 Te ni catee ró cuéchi sɨquɨ̄ ñáyuu ndaā, te nde ni cajehni rō i. Te tu ní cúu casɨ i jeē casáha ró. \s1 Jeē na cóo paciencia ni yō te cacān tahú yō \p \v 7 Hermano, núu súcuan te coo paciencia ni rō condetu ró ndé quɨvɨ̄ ndíji máá Jítoho yō. Tēe sájniñu ñuhun, cánuú coo paciencia ni de condetu de nde quiji saū néhen jiín sáū néñu isa, te sáá te nihīn de nunī váha jeē jéhe itu. \v 8 Te suni súcuan coo paciencia ni rō, te ndeyɨ́ coo ni rō condetu ró, chi cuacuyajni ndee maá Jítoho yō. \v 9 Te ma cahán sōo ró sɨquɨ̄ jeē sáha jnáhan ró, hermano, návāha ma jécondee cuēchi sɨquɨ̄ rō. Chi máá Yaā jeē sándaā cuēchi, je yajni ndiji ya. \v 10 Ñánī mánī, conahan ró jijnáhan ró ndese ni casáha tēe ni canacani jnūhun máá Jítoho yō nde jenahán, chi ni cacuu de ɨɨn ejemplo nuū yō. Chi vēsú ni candoho de, te ni īyo paciencia ni de. \v 11 Te cáhán yō jeē ñáyuu cájendeyɨ́ ni jiín jnúndóho, ndetū cúu i sáha Yaā Dios. Chi ni cajini ró jnúhun ndese ni jendeyɨ́ ni Job jiín jnúndóho, te suni cájini rō jeē yóhyo vāha ga ni quendōo de ni sáha máá Jítoho yō ná ni yāha jnūndóho. Chi yōhyo cúndáhú ni yā yohó, te vāha ndasɨ́ ni yā jiín yó. \p \v 12 Ñánī mánī, jeē cánuú gá cúu jeē ma cahán cāha ró sɨhvɨ́ Yaā Dios jiín jnúhun cácahān teyɨ́ ró. Ma cahán rō verdad de Dios, Yaā ndeé andɨvɨ́, ni ma cahán rō verdad de Dios, Yaā chií ñayɨ̄vɨ́, te ni ɨɨn ga jnūhun súcuan ma cahán teyɨ́ ró. Chi núu cahān rō jeē cuu, te súcuan‑ni cahān rō. Te núu cahān rō jeē tuú, te súcuan‑ni cahān rō, ma scáa gā rō cahān rō, návāha ma ndénehen Yaā Dios cuēchi sɨquɨ̄ rō. \p \v 13 Te núu íyó ɨɨn ró jéē ndóho jnūndóho, te na cácán tahú rō. Te núu íyó ɨɨn ró jéē cúsɨɨ̄ ni, te na cáta ró yaa jeē chiñúhún ró yá. \v 14 Te núu íyó ɨɨn ró jéē cuhú, te na cána ró tée jéhnu cándito ñayuu cácandíje. Te na cácán tahú de jehē ñayuu cuhú. Te jíín sɨ́hvɨ́ máá Jítoho yō na chíhi de aceite i. \v 15 Te núu cácandíje de jeē sáha Jitoho yō jeē cájicān tahú de, yūcuán na te jnama ya ñayuu cuhú. Chi nasávāha ya i, te núu ni sáha i cuēchi, te cone cáhnu ni yā nuū i. \v 16 Núu súcuan te nacani ndaā rō cuēchi ró núū jnáhan ró, te cacān tahú rō jehē jnáhan ró návāha nduvāha ró jíjnáhan ró. Chi núu ɨɨn tēe ndaā ndɨ́hvɨ́ ni de jícán tahú de, te yōhyo vāha níhín jníñu, chi sáha ya jeē jicán de. \v 17 Chi Elías, tēe ni nacani jnūhun Yaā Dios jenahán, suni ɨɨn tēe jeē nájnūhun íyó máá yó ni cuu de. Te ni jicān tahú ndasɨ́ de jeē ma cúun saū, te tu ní cúun saū unī cuiyā iñū yoō. \v 18 Yūcuán na te ni jicān tahú tucu de, te ni cuun saū, te ni canecoo tucu tāca jéē jéhe ñuhun. \p \v 19 Ñánī mánī, núu ɨɨn ró ni stóo ichi ndaā, te núu ɨnga rō nachuhichí ró jnáhan ró, \v 20 núu súcuan te cuni rō jeē núu ni nachuhichí ró tēe ni quɨ̄vɨ cuēchi, te je ni jnama ró de jeē jnahnú ndetū de núú, te súcuan íyó jnúhun cáhnu ni nuū cuehē cuēchi de.