\id GEN Meetto 
\h Mphattuwelo 
\toc2 Mphattuwelo 
\toc1 Mphattuwelo 
\mt1 Mphattuwelo  
\c 1  
\s1 Upattusiya wo citthu cothene.  
\p
\v 1 Wuupaceroni Nluku hopattusa irimu ni itthaya.  
\v 2 Ilapo yaari yoohinnanna ni yoohitthu; ipiphi yahokhuneela ipahari ni Nnepa wa Nluku wanaweettakaca waculu maasi.  
\v 3 Ni Nluku aheera: Ukhale waarya, ni uhokhala waarya.  
\v 4 Nluku ahoona wiira waarya uri wooreera, phimaana ahokawaniha waarya ni ipiphi.  
\v 5 Nluku aheehana waarya nwe uthana, nuuripela nwe aheehana uhiyu. Wahela nuusa; nno naari nihuku noopacera.   
\p
\v 6 Wahoolo Nluku aheera tho: Iriyari yo maasi nikhale nlaka ninhala ukawaniha maasi wawaya wawaya.  
\v 7 Vano Nluku ahopanka nlaka ni ahokawanihaca maasi yari vathi ni ale yaari uculu. Ni commo waheerannyaa.  
\v 8 Nlaka nno Nluku aheehana irimu. Waheela nuusa; nno naari nihuku nonayeeli.   
\p
\v 9 Vaavale Nluku aheera: Maasi ari vathi waya irimu, athukumane nipuro nimoca, ikhale itthaya yowuuma. Ni commo waheerannyaa.  
\v 10 Mphantte wo wuuma Nluku aheehana itthaya, ni nthukumano wo maasi aheehana ipahari. Ni Nluku ahoona wiira wari wooreera.  
\v 11 Vano Nluku aheera: Itthaya yothene ikhuneeliye ni itakhwa, maphumpulu ni miri cimmaha mihokorokho ni ipyo co khula nnanna. Ni commo waheerannyaa.  
\v 12 Itthaya yahomela itakhwa yaarina maphunpulu o khula nnanna. Ni miri cowiima cavaha inuku co khula nnanna. Nluku ahoona wiira wari wooreera.  
\v 13 Waheela nuusa; nno naari nihuku noneeraru.   
\p
\v 14 Nluku aheera: Cikhale imwaleelo wirimu wiira cikawanihe uthana ni uhiyu. Wiira cikhale cennyo nthoonyero wo ukati, mahuku ni myakha,  
\v 15 ni cikhale coomwaleela wirimu ni vathi. Ni commo waheerannyaa.  
\v 16 Nluku ahopanka imwaleelo piili cuulupale; imwaleelo yuulupale iyo wiira ilamulele uthana ni yankani iyo wiira ilamulele uhiyu. Ciicammo ahopanka itthoottwa cinci.  
\v 17 Nluku aheesa cennyo wanlakani no wirimu wiira cimwaleele itthaya,  
\v 18 cilamulele uthana ni uhiyu, ni cikawanihe waarya ni ipiphi ni Nluku ahoona wiira wari wooreera.  
\v 19 Wahovira ucoocilo ni wicisu; nno naari nihuku noneecese.   
\p
\v 20 Ciicammo Nluku aheera: Mmaasini mmo akhale makoto onama coomumula, ni iriyariru irimu ni itthaya avaave asaanuni.  
\v 21 Commo Nluku ahopattusa inama cuulupale co mpahari ni inama cikhwawe coomumula cinkhala mpharya co khula nnanna, ni asaanuni othene o khula nnanna. Ni Nluku ahoona wiira wari wooreera.  
\v 22 Vano Nluku ahoreeriha eeraka: Ntotholane ni muncereranyee! Ncare mmasini o mpahari! Ni inuni citotholane vathi va!  
\v 23 Waheela nuusa; nno naari nihuku noneethanu.   
\p
\v 24 Ni vaavale Nluku aheera: Itthaya ikhale inama cikumi co khula nnanna; nhuwo ni inama contakhwani ni masene o mwiilaponi, o khula nnanna. Ni commo waheerannyaa.  
\v 25 Nluku ahopanka masene o khula nnanna, nhuwo wo khula nnanna, ni inama cineepurula co mwiilaponi co khula nnanna. Ni Nluku ahoona wiira wari wooreera.   
\p
\v 26 Vano Nluku aheera; nimpanke ntthu oolattana ni hi ni ookhala toko hii. Uyo alamulele ihopa cothene co mpahari, inuni cothene co wirimu ni inama cothene cuulupale co mwiilaponi, ni inama cothene cikani cineepurula vathi.  
\v 27 Nluku ahompattusa ntthu oonlattana naawe oolattana ni Nluku ahompattusa; nlopwana ni nthiyana phaapattusilyawe.   
\p
\v 28 Nluku ahaareerihaca, ni aheerelaca: Ntotholane ni muncereranyee! Ncare ni mmwareele ilapo yothene! Nlamulele ihopa cothene co mpahari, inuni cothene co wirimu ni inama cothene cineetta vathi.  
\v 29 Nluku aheera tho: Kinawuuvaha miri cothene cowiima cimenle ilapo yothene ni cinvaha ipyo, ni miri cothene cinvaha mihokorokho ni inuku. Cennyo cinwookhala coolya cinyu.  
\v 30 Ni kinawuvahani mataakhuru othene wiira akhale yoolya eenyu mpaka ciicammo inama cothene cirina ukumi: inama cothene cuulupale co mwiilaponi, ni inuni cothene co wirimu ni inama cothene cineettakaca ilapo yo vathi. Ni commo waheeranya.   
\p
\v 31 Phimaana Nluku hoona wiira citthu cothene cipankilyawe, ciri cooreera venci cinenne. Wahela nuusa; nno naari nihuku nonasiita.   
\c 2  
\p
\v 1 Commo, cahomala upankiya irimu ni itthaya ni citthu cothene ciriwo.  
\v 2 Nluku namalihilene uvara miteko cothene carinawe, nihuku noonasaapa ahomumula.  
\v 3 Nluku ahoreeriha nihuku nonasaapa ni ahottakattifiha, kontha nenno nihuku nno ahomumulela miteko cothene cavanryawe waapattusawe ilapo.   
\s1 Maphattuwelo orimu ni itthaya  
\p
\v 4 Nnya phicookhumelela cinttonka cinryaya woopattusiya irimu ni itthaya, ukati Apwiya Nluku waapattusilyaya itthaya ni irimu.  
\v 5 Naari nihinamela niphumpulu, ni hata mwiri mmoca mwiilaponi, kontha Apwiya Nluku yaari ahinawaana ipula ilapo yothene yo vathi, ni ciicammo khaariwo ntthu oolima itthaya iyo.  
\v 6 Maasi yanacekuwa vathi phimiceraka ilapo yothene.   
\p
\v 7 Vano Apwiya Nluku yahomuumpa ntthu ni ntthupi notthaya ni yahommucelela mphulani iphumu cookumi, ni ntthu ule ahothatuwa nkumi.   
\p
\v 8 Vaavale, Apwiya Nluku yahopanka iluwani yo Eeteni yaari mphantte unkela ncuwa, ni yahomweesa ntthu yampankilyaya.  
\v 9 Wahoolo, Apwiya Nluku yahomeliha itthaya yothene miri co khula nnanna, cooreera wa miithoni ni coociva ulya. Ni wariyari iluwani wahaawo mwiri wookumi ni mwiri nkina uncuweliha yooreera ni yoonanara.   
\p
\v 10 UEeteni wahophattuwa mooloko waamicera iluwani. Ni uhoolo nwo wahekawanihaca nuukhala myoloko micese.  
\v 11 Mooloko woopacera uyo uneehaninya Pisomi. Uvinre ilapo yothene yo Havila, uri iwooru.  
\v 12 Iwooru yo yeeyo ilapo iyo iri yooreera; ciicammo, wonwo haawo lumpani ni maluku ocaayira.  
\v 13 Wonayeeli uvinre ilapo yothene yo Kuusi uneehaninya Kihoni.  
\v 14 Woneeraru uvinre mphantte unkhuma ncuwa weemelaka ilapo yo Usiiriya, uneehaninya Tikire; ni woneecese uneehaninya Ufarati.   
\p
\v 15 Apwiya Nluku yahomweesa ntthu iluwani yo Eeteni wiira awehawehe ni alime.  
\v 16 Vano Apwiya Nluku yahonlamulela ntthu yiiraka: Ulyeeke wootthunawaa mihokorokho cothene ciri nluwani mmo,  
\v 17 nanso uhilye nhokorokho wo mwiri uncuweliha yooreera ni yoonanara, kontha nihuku ninhalaa ulya, khweeli unaakhwa.   
\p
\v 18 Wahoolo, Apwiya Nluku yahoolumaca yiiraka, khawanreera nlopwana ukhala veekha. Kinaampankela oonkavihera wiira amwiiwanane.  
\v 19 Vano noompileene itthaya ni inama cothene co ntakhwani, ni asaanuni othene ooculu, Apwiya Nluku yahomwiihera nlopwana ule, wiira amoone caahalawe wiihana, ni wo khula ncina nivahilyawe nlopwana, khula itthu yoomumula, nenno phiri ncina naya.  
\v 20 Phimaana nlopwana ule hovaha macina mihuwo cothene, asaanuni ooculu ni inama cothene contakhwani. Nanso Attamu khaaphwannye oonkavihera wiira amwiiwanane.   
\p
\v 21 Vano Apwiya Nluku yahonvaha ikhove cinci nlopwana ule, ni waarupawe vaa yahonkumiha niparari nimoca nuuttiya nenno nipuro nno ni ithayi.  
\v 22 Niparari nakumihiyawe nlopwana ule, Apwiya Nluku yahompanka nthiyana nunrwehela nlopwana.  
\v 23 Vano nlopwana aheera:  
\q1 Khweeli nna nikhuva no makhuva aka  
\q2 ni ithayi yothayi aka!  
\q1 Ula nohala wiihaninya nthiyana,  
\q2 kontha khumile mwa nlopwana.   
\p
\v 24 Phimaana nlopwana haana aahiyaka athumwane ni anumwane aluttaanaka na amwaarawe, ni oyeeli ankhala irutthu imoca.   
\p
\v 25 Nlopwana na amwaarawe yaakhalaca woohiwara nanso khayoonelana ihaaya.   
\c 3  
\s1 Itampi yoopacera  
\p
\v 1 Yooyo ukati uyo inwaa phaari yotepa ulavilavi wopwaha cikhwamwe capankilyaya Apwiya. Inwaa yahaakoha athiyana yiiraka: Nluku phinryawe ciicammo, wiira nhilye mihokhorokho cothene ciri nluwani?  
\v 2 Vano athiyana yahaakhula yiiraka: Mihokhorokho co miri ciri nluwani niireliye nilyeke,  
\v 3 nanso nhokhorokho wo mwiri uri iriyari iluwani, Nluku eenre nhilye, ni nhikwanyakwanye wiira nhikwe.   
\p
\v 4 Vano inwaa yaheerela athiyana ale: Khweeli khannokhwa.  
\v 5 Kontha Nluku naacuwela wiira, nihuku ninhaleenyu ulya, anawuuhulyani miitho enyu nuukhala toko Nluku, nuupacera ucuwela yooreera ni yoonanara.   
\p
\v 6 Woonyaya athiyana wiira mwiri ule uri wooreera ulya ni woociva wamiithoni, ni mwiri woophwanela uvaha ankhili, yahorukula nhokorokho aya ni ulya, ni ciicammo yahaavaha awaanyaya nayo yaholya.  
\v 7 Phimaana oyeeli yahotthukuwa miitho aya ni yahopacera ucuwela wiira ari phwitipwiti. Yahottotthanihaca matakhuru o mwiri ni yahowaraca.  
\v 8 Watthekuwaya ncuwa, yaheewa uwuka wophyoo wawaaya Apwiya Nluku weettakaca nluwani. Vano nlopwana wamoca na amwaarawe yaheepitthaca Apwiya Nluku mmirini co nluwani.  
\v 9 Vaavale Apwiya Nluku yahomwiihana nlopwana ule yiiraka: Uri vayi?   
\p
\v 10 Ule ahaakhula: Kihowiiwa uwuka wophyoo yawinyu nluwani, vano mi kihoova, kontha kiri pwitipwiti phimaana wiipithilyaka.   
\p
\v 11 Ni Nluku ahonkoha: Tipani uthonyenre wiira uri pwitipwiti? Uholya nhokhorokho wo mwiri uwirenlyaka wiira uhilye?   
\p
\v 12 Vano nlopwana ule ahaakhula eeraka: Athiyana akivahilyaa ayo wiira akhale nkhwaaka, yaayo phikivahile mi nhokorokho uyo, ni kiholya.   
\p
\v 13 Apwiya Nluku yahaakoha athiyana ale: Nyu mpankacenreni ciicammo? Athiyana ale yahaakhula yiiraka: Inwaa phikithepile, ni mi kiholya.   
\p
\v 14 Phimaana Apwiya Nluku yaheerela inwaa: Upanka waa commo, kihoolapha woopwaha mihuwo cothene ni inama cothene co ntakhwani, unhala weettela wamirimani, ni yoolyaa inhala ukhala ntthupi mahuku othene ookumi aa.  
\v 15 Ni wariyari waa we ni athiyana ayo, ni wariyari wo ucuulu aa we ni ucuulu wa nthiyana uyo, kinaweesa umwiinani. Yooyo ucuulu uyo unaahala wuurakaliha muru we, ni we unkoorakaliha ikottokottho aya.  
\v 16 Vano Apwiya yaheerela athiyana ale:  
\b  
\q1 Kinawuuncerera coowerya cinyu  
\q2 ukati unkeelenyu ukhala ni irukulu;  
\q1 ni ukati wooyara nnokowoona uwerya;  
\q2 nyu nnokoophavela waapwaha awannyu  
\q1 nanso ayo phinhala wuulamulani.   
\b  
\m
\v 17 Vano Apwiya yahomwiirela Atamu:  
\p  
\q1 Ukhala wiira we uheewelela amwaaraa,  
\q2 ni uholya nhokhorokho wawiirenlyaka uhilye,  
\q1 iholaphyaa itthaya iyo mwanlattu wawaa we;  
\q2 muuhuvani unarwaa weelihe mahuku othene ookumi aa.   
\q1
\v 18 Itthaya iyo inkomeela miiwa ni malasi,  
\q2 ni we unkoolya matakhuru o ntakhwani.   
\q1
\v 19 Ni unhala ulya ni nttukuttha nomwiirutthuni mwa,  
\q2 mpaka wanhalaa uturuwela watthayani;  
\q1 kontha we wuupiye ni itthaya, nna va uri ntthupi,  
\q2 ni unaturuwela ukhala ntthupi.   
\p  
\p
\v 20 Vaavale nlopwana ule ahaavaha amwaarawe ayo ncina na Hawa; kontha ayo yaari anumwanaya atthu othene.  
\v 21 Vano Apwiya Nluku, yahompakela nlopwana ule na amwaarawe ikuwo co nrapala ni yahaawarihaca.   
\p
\v 22 Wahoolo Apwiya Nluku yaheera: Nkoonani, ntthu ula ri toko hii, naacuwela yooreera ni yoonanara; vano wiira hitaphule ntata nawe, ciicammo arukulaka nhokorokho womwiri wookumi, alyaka nukhala wohikhwa.  
\v 23 Apwiya Nluku, yahomoomola ule nluwani yo Eeteni wiira alime itthaya yakumihiyaawe.  
\v 24 Paahi, noomoliyene ntthu ule, yaheesiya Makerupii ookhaliha, mphantte unkhuma ncuwa woluwani yo Eeteni, ni ikatana yoopharela yaarukurerya nceresere mothene, wiira isunke iphiro inrwaa uryaya mwiri wookumi.   
\c 4  
\s1 Kayini ni Apeli  
\p
\v 1 Atamu ahaathukumanana amwaarawe yeehaninya Eva, ni ale yahorupala irukulu ni yahonnyara Kayini. Ale yaheera: Ni nkavihero na Mwaneene Nluku kihomphwanya nlopwana.  
\v 2 Ahorupala tho irukulu. Ula nkwaha ula ahonnyara Apeli, nhimaawe Kayini. Apeli aari nhakheli okhontwaa, ni Kayini aari mayoolima.   
\p
\v 3 Unaphilieene ukati, Kayini ahowana mihokorokho co mmattani wiira anvelelihere Mwaneene Nluku.  
\v 4 Apeli ahowana nlipu no mihuwo cawe cootepa uneneva ni Mwaneene Nluku ahomwakhelela Apeli ni itthuvo cawe.  
\v 5 Nanso ayo khayaamwakhelenle Kayini ni itthuvo cawe. Vaavale Kayini ahorusiya ni ahotthuka iyuuci.  
\v 6 Vano Mwaneene Nluku ahomwiirela Kayini: Nlattuni we urusiyaka? Untthukelani iyuuci aa?  
\v 7 We wapankaka yooreera, khunhala ukupaliya? Nanso waahipankeke yooreera, ucuwele wiira itampi iri wankhora ni inoowipithela. Iyo imphavela wuutthema, nanso we unlamuliya usintta.   
\p
\v 8 Wahoolo, Kayini ahomwiirela Apeli nhimaawe: Nrwee umattani. Ukati wakhalacilyaya umattani, Kayini ahontuphela nhimaawe nuumwiiva.   
\p
\v 9 Vano Nluku ahonkoha Kayini: Nhimaa Apeli ri vayi? Uyo ahaakhula eeraka: Akincuwela. Mi kihokhala mayonsunka nhimaaka?   
\p
\v 10 Vano Nluku ahonkoha eeraka: Ipankilyaa ila isiyani? Ukiviriyane: Ukhuma watthayani, iphome ya munnaa inakhuwela.  
\v 11 Vano uholaphiya we ni itthaya ihunle malaku wiira yaakhelele mmatatani mwaa iphome ya munnaa.  
\v 12 Ukati unkelaa ulima watthayani, ila khinkela yoovahaka tho icaayira. We unkokhala namatthawatthawa ni nannyatha umwilaponi.   
\p
\v 13 Kayini aheerela Apwiya: Uttarusiya waka nwo uhotepa. Nkilevelele.  
\v 14 Ilelo nnakoomola mwiilaponi mu, kiwiipithakani ni kitthawatthawaka toko nannyatha, kontha ntthu phi ntthu nohala ukikumanana uyo nokookiiva.   
\p
\v 15 Nanso Mwaneene Nluku ahomwaakhula: Khunhala ukhala commo. Ntthu amwiivaka Kayini, nokowiiveleliya ikuhukuhu imaara saapa. Ni Mwaneene Nluku ahomweesera Kayini nthonyero, wiira ntthu phi ntthu nohala unkumanana uyo himwiive.  
\v 16 Vano Kayini ahokhuma wamiithoni wa Mwaneene Nluku ni ahorwaa ukhala ilapo yo Nooti, mphantte unkhuma ncuwa wo Eeteni.   
\s1 Ucuulu wa Kayini  
\p
\v 17 Kayini ahaathukumanana amwaarawe ni yahorupala irukulu ni unnyara Enoki. Wahoolo Kayini ahoteka iparasa awe, yaavahilyawe ncina na mwamwanawe Enoki.   
\p
\v 18 Enoki ahonnyara Iraati. Iraati ahonnyara Mewucayeli. Mewucayeli ahonnyara Metusayeli ni Metusayeli ahonnyara Lameki.   
\p
\v 19 Lameki ahaathela athiyana eeli. Amoca ayo yeehaninya Aata ni akina ayo, Silaa.  
\v 20 Aata ahonnyara Yapaali. Yaari athumwanaya atthu ankhalakhalaca mmaheemani ni mayoohuwa inama.  
\v 21 Ncina na munnaawe neehaninya Yupaali, yaari athumwanaya atthu othene ammoopa ceece ni mpetta.  
\v 22 Siila ciicammo ahonnyara mwana mmoca eehaninya Tupalakayimi, aahana ikaruma cothene co ncukhuma ni coyuuma. Tupalakayimi ahaana mwanrokorawe eehaninya Naama.   
\p
\v 23 Lameke aheerela asaarawe yeehaninya:  
\p  
\q1 Aata ni Silaa: Nkiiwace asaara a Lameki,  
\q2 mwiiwelele moolumo aka:  
\q1 Mi kihomwiiva nlopwana mmoca kontha hookirakaliha,  
\q2 ni mmirawo mmoca kontha hookinyakela.   
\q1
\v 24 Wakhalaka wiira Kayini nawiivelelihiya ikuhukuhu imaara saapa,  
\q2 Lameki wanwookhala sapini (70) uyo umwaakulelaca imaara saapa (490).   
\s1 Uyarya wa Seeti  
\p
\v 25 Atamu ahaathukumanana tho amwaarawe ni ale yahonnyara mwana nkina, yanvahile aya ncina na Seeti, yiiraka: Nluku hokivaha mwana nipuro na Apeli, yoole Kayini mwiivilyawe.  
\v 26 Seeti ciicammo ahonnyara mwana anvahile awe ncina na Enosi. Vano Yooyo ukati uyo, phapaceriyaya ulapeliya ncina na Mwaneene Nluku.   
\c 5  
\s1 Ucuulu wa Atamu mpaka Nowee.  
\p
\v 1 Ila phi iliivuru yomayaranacelo o nloko na Atamu. Ukati Nluku waampankilyawe ntthu, eelattanihaka mwaneene,  
\v 2 ahaapanka nlopwana ni nthiyana. Ukati waapankilyawe, uyo ahaareeriha ni aheehana atthu.   
\p
\v 3 Wapihenryawe Atamu myakha iminya nuuwa talaathini (130) ahonnyara mwana mmoca oolikana nuuyo ni oonlatta venci, ni ahonvaha ncina na Seeti.  
\v 4 Nannyanreene Seeti, Atamu ahokhala nkumi myakha iminya naane (800) ni ahaayara asaana akina asilopwana na asithiyana.  
\v 5 Mahuku othene ookumi awe Atamu yahophiyera myakha iminya khentta nuuwa talaathini (930) ni ahokhwa.   
\p
\v 6 Seeti waapihenre awe myakha iminya nuuwa mithanu (105), ahonnyara Enosi.  
\v 7 Seeti nannyanreene Enosi ahokhala nkumi myakha iminya naane nuuwa saapa (807) ni ahaayara tho asaana akina asilopwana na asithiyana.  
\v 8 Mahuku othene ookumi awe, yaari myakha iminya khentta nuuwa khumi na miili (912) ni ahokhwa.   
\p
\v 9 Wapihenryawe Enosi myakha miloko khentta (90) ahonnyara Kenani.  
\v 10 Enosi nannyanreene Kenani, ahokhala nkumi mpaka myakha iminya naane nuuwa khumi na mithanu (815) ni ahaayara asaana akina asilopwana na asithiyana.  
\v 11 Mahuku othene ookumi awe, yaari myakha iminya khentta nuuwa mithanu (905) ni ahokhwa.   
\p
\v 12 Waapihenryawe Kenani myakha sapini (70) ahonnyara Malaleli.  
\v 13 Kenani nannyanreene Malaleli, ahokhala nkumi mpaka myakha iminya naane nuuwa arupayini (840) ni ahaayara asaana asilopwana na asithiyana.  
\v 14 Mahuku othene ookumi awe, yaari myakha iminya khentta nuuwa khumi (910) ni ahokhwa.   
\p
\v 15 Wapihenryawe Malaleli myakha sitiini nuuwa mithanu (65) ahonnyara Yereti.  
\v 16 Nanyanreene Yereti Malaleli, ahokhala nkumi mpaka myakha iminya naane nuuwa talathini (830) ni ahaayara asaana asilopwana na asithiyana.  
\v 17 Mahuku othene okumi awe, yaari myakha iminya naane nuuwa miloko khentta na mithanu (895) ni ahokhwa.   
\p
\v 18 Wapihenryawe Yereti myakha iminya wo sitiini na miili (162) ahonnyara Enoki.  
\v 19 Nannyanreene Enoki Yereti ahokhala nkumi mpaka myakha iminya naane 800 ni ahaayara asaana asilopwana na asithiyana.  
\v 20 Mahuku othene ookumi awe, yaari myakha iminya khentta nuuwa sitiini na miili (962) ni ahokhwa.   
\p
\v 21 Wapihenryawe Enoki myakha sitiini na mithanu (65) ahonnyara Metusalemu.  
\v 22 Nannyanreene Metusalemu, Enoki aheetta ni Nluku myakha iminya ttharu (300) ni ahaayara asaana asilopwana na asithiyana.  
\v 23 Mahuku othene ookumi awe, yaari myakha iminya tthaaru wo sitiini nuuwa mithanu (365).  
\v 24 Enoki aheetta ni Nluku, ni ahorimyarimya kontha Nluku ahonkusa.   
\p
\v 25 Wapihenryawe Metusamemu myakha iminya nuuwa miloko khentta na saapa (187) ahonnyara Lameke.  
\v 26 Nannyanreene Metusalemu Lameke ahokhala nkumi mpaka, myakha iminya saapa nuuwa miloko khentta na miili (782) ni ahaayara asaana asilopwana na asithiyana.  
\v 27 Mahuku othene okumi awe, yaari myakha iminya khentta wo sitiini nuuwa naane (969) ni ahokhwa.   
\p
\v 28 Wapihenryawe Lameke myakha iminya nuuwa miloko khentta na miili (192), ahonnyara mwana mmoca.  
\v 29 Ahonvaha ncina na Nowee ni aheera: Ula naahala uniwukula miteko cihu ni uhuva wo mmatatani mwihu ommwaaninya ni itthaya ilaphiye ni Mwaneene Nluku.  
\v 30 Nannyanreene Lameke, Nowee ahokhala nkumi mpaka myakha iminya thanu nimiloko khentta nuuwa mithanu (595) ni ahaayara asaana akina asilopwana na asithiyana.  
\v 31 Mahuku othene ookumi awe, yaari myakha iminya saapa ni miloko saapa nuuwa saapa (777) ni ahokhwa.   
\p
\v 32 Wapihenryawe Nowee myakha iminya thanu (500) ahaayara tho asaana akina yeehaninnya: Seemu, Kani ni Yafeti.   
\c 6  
\s1 Nantuthi ankurukuttunle nkhaya  
\p
\v 1 Waapacenryaya atthu wuncererannyaa mwiilaponi ni yaayaracaka asaana asithiyana,  
\v 2 asaana asilopwana a Nluku yahoona wiira asaana asithiyana aatthu ayo yaari ooreeraca, ni yahaathanla ale yatepile wacivela.   
\p
\v 3 Vano Mwaneene Nluku aheera: Nlattu wotaampi ca atthu, Nnepa aka khunhala ukhala ukati wothene ni atthu, kontha ule ri irutthu. Uyo nohala ukhala myakha iminya wo sirini (120) paahi.   
\p
\v 4 Yoole ukati ule, mwiilaponi yahaawo atthu oosancamaca. Wahoolo asaana asilopwana a Nluku wathukumaanannyaya asaana asithiyana a atthu ni yayaranacaka asaana. Ayo phaari anakhotto okuru ni ooruma ncina okhalayi.   
\p
\v 5 Mwaneene Nluku ahoona wiira itampi ca atthu caanatepa winciva mwiilaponi ni moopuwelo, omunrimani mwaya yaari ukati wothene upanka paahi coonanara.  
\v 6 Vano Mwaneene Nluku aheera: Koonne wene kaapankaka atthu mwiilaponi mu, ni iyo yahonrusiha venci wanrimani wawe.  
\v 7 Mwaneene Nluku aheera: Kinawaamalamaliha mwiilaponi atthu yapankilyaka, atthu ni ciicammo inama cuulupale ni cikani ni asaanuni o wirimu. Koonne wene kipattusaka cothene nnya.   
\p
\v 8 Nanso Nowee ahophwanya nnema wamiithoni wa Mwaneene Nluku.   
\s1 Nowee nawiitthenkaca wiira hinkhwe naphuvu.  
\p
\v 9 Nnya phi cokhumelela co neethi wa Nowee. Nowee aari ntthu mayasariya, ookhweeli na atthu o yooyo ukati uyo. Uyo eetta ni Nluku.  
\v 10 Nowee ahaayara asaana araru: Semu, Kani ni Yafeti.   
\p
\v 11 Vaavale, ilapo yahohononnya wamiithoni wa Nluku ni yahocara coonanara capankaya atthu.  
\v 12 Woonnyawe wiira ilapo ihotankannyaa, kontha atthu othene omwiilaponi ahohapuwa malamulo aka.  
\v 13 Nluku ahomwiirela Nowe: Kinawamalamaliha atthu othene, kontha ilapo yothene ihocara coonanara cimpankaya. Phimaana mi kinawakwanyulaca ni ilapo eyo.   
\p
\v 14 Nanso we, upanke ikalawa yothaapwa co mpila. Ukawanihace, cikhale ikatti mwiittayi mwaya ni uttiyace ni uloko nhina ni vate.  
\v 15 Mwiittayi mwaya ulike imaara iminya tharu (300), mwiikhuvi mwaya imaara hansini (50) ni yeemelelo aya imaara talathini (30).  
\v 16 Upanke ithari ni upanke icanela nliko wo nuusu no moono mmoca ithari ni isiri yokalawa. Upanke nkhora nceresere ikalawa ni upanke ithari; waculu, iriyari ni vathi.   
\p
\v 17 Nkoonani. Kinnowiha maasi o naphuvu mwiilaponi, wiira kikwanyulace ilapo yothene ni citthu cothene coomumula cipattusilyaka. Cothene ciri mwiilaponi cimmomala.  
\v 18 Nanso, ni we, kimmopanka nleehano naka, ni ummokela nkalawani mmo, we na asaanaa, na amwaaraa ni asaaraya asaanaa ayo.  
\v 19 Ni cothene cimmumula co khula ikhapila yonama, yo nlopwana ni yo nthiyana unlamuliya ukelana nkalawani mmo piili piili, wiira usunke ukumi aya ni we.  
\v 20 Asaanuni o khula ikhapila, inama co khula ikhapila, inama cowiipurula co khula ikhapila; cinari piili piili cinawuuwela we, wiira usunke ukumi aya.  
\v 21 Vano we, ukuse coolya cothene cinliya ni wiisunkere, cinhala ukhala coolya ca waa ni coolya conama.   
\p
\v 22 Ahopanka Nowee toko cahimeriyawe ni Nluku. Commo phaapankilyawe.   
\c 7  
\s1 Maasi o naphuvu  
\p
\v 1 Wahoolo Mwaneene Nluku ahomwiirela Nowee: Ukele nkalawani, we ni ntthoko naa nothene, kontha kihowoona we ukhala ntthu oosariya wariyari wa atthu othene.  
\v 2 Ukuse inama saapa co nlopwana ni inama saapa co nthiyana co khula ikhapila cinari cohalali. Nanso ciri coharamu nnyo, ukuse piili piili co nlopwana ni co nthiyana.  
\v 3 Ciicammo ukuse inuni cooculu saapa co nlopwana ni saapa co nthiyana, wiira cikhale cikumi ni ipyo yo mwiilaponi mothene.  
\v 4 Kontha yaviraru mahuku saapa, kinawana ipula mwiilaponi mothene, mahuku arupayini uhiyu ni uthana. Ni kinakhwanyulaca citthu cothene cipankilyaka vathi va.   
\p
\v 5 Nowee ahopanka cothene ceereliyawe ni Mwaneene Nluku.  
\v 6 Yooyo ukati uyo Nowee aahaana myakha iminya siita ceyarelo, ukati wawilyawe naphuvu oocara maasi ilapo yothene.  
\v 7 Nowee, na asaanawe, na amwaarawe, na asaaraya asaana awe ayo, yahokelaca nkalawani, mwanlattu wo maasi o naphuvu.  
\v 8 Ukhuma inama cohalali, inama coharamu, asaanuni, ni inama cothene cowiipurula ciri vathi va,  
\v 9 cahonwela Nowee, nuukela piili piili nkalawani mmo, toko Nluku canlamunlenlyawe Nowee.  
\v 10 Wanowiira avirakaru mahuku saapa ale, phapacenryaya uwa maasi o naphuvu vathi wothene.   
\p
\v 11 Ukati warinawe Nowee myakha iminya siita (600) cokumi awe, weettelaya mweeri wo nayeeli, waaphiyeraya mahuku khumi na saapa o mweeri, nenno nihuku nno, cahottinwa miliwi co maasi, ni mikhora cothene co wirimu cahohulya,  
\v 12 ni yahorupa ipula mwiilaponi mothene, mahuku arupayini, uhiyu ni uthana.  
\v 13 Vano nenno nihuku nno Nowee na asaanawe, Seemu, Kani ni Yafeti, ciicammo amwaara a Nowee na asaaraya asaanawe ooraru yahokelaca nkalawani.  
\v 14 Ale ni inama cothene co khula ikhapila, mihuwo cothene co khula ikhapila, inama cothene cowiipurula co khula ikhapila, covava cothene co khula ikhapila, asaanuni othene o khula ikhapila,  
\v 15 ni inama cothene carina ukumi, cahokela piili piili ni Nowee nkalawani.  
\v 16 Paahi, inama cothene caakenle caari cowiiraana, co nlopwana ni co nthiyana, toko Nluku canlamulenlyawe. Wiimaleloni, Mwaneene Nluku ahotthyaa nkhora vate.   
\p
\v 17 Vaavale, naphuvu ule ahokhala mahuku arupayini nari mwiilaponi, maasi yaheenciva, ni yahoteesa ikalawa iyo, ni ile yahohiya itthaya.  
\v 18 Vano maasi ale yahocara venci cinenne mwiilaponi mothene; nanso ikalawa iyo yaamphempa waculu maasi.  
\v 19 Vano maasi ayo yanatepa wuncereryaana mwiilaponi, mpaka myako coorekama cothene cari vathi waya irimu cahomiriya ni maasi.  
\v 20 Maasi ayo yahocara tapha mpaka upwaha miyoono saapa ni nuusu, mpaka myako nnyo cahomiriya.   
\p
\v 21 Phimaana cahokhwa inama cothene cariwo vathi va, ukhuma mihuwo, inuni, masene, inama cowiipurula cothene mpaka atthu othene.  
\v 22 Cothene carina ukumi, cimumulelaka mphulani mwaya, caakhala vathiva, cahokhwa.  
\v 23 Paahi, cahotankanyaa cothene cariwo vathi va, ukhuma ntthu mpaka inama cowiipurula ni nnyo coweetta, mpaka asaanuni oovava uculu, yahomalamalihiya mwiilaponi. Aahanle paahi phi Nowee ni ayo yarinawe nkalawani.  
\v 24 Maasi ayo yahokhala nlaponi mpaka mahuku iminya wo hansiini (150).   
\c 8  
\s1 Umala wo Naphuvu  
\p
\v 1 Vano, Nluku ahomuupuwela Nowee wamoca ni inama cothene co ntakhwani ni coohuwiya caarinawe nkalawani, ni ahowana iphyoo yuulupale mwiilaponi ni maasi yahopacera uwukuwa.  
\v 2 Miliwi co vathi ni mikhora co wirimu cahottiyannyaa ni ipula yahohiya urupa.  
\v 3 Maasi yahopacera uwukuwa vakani vakani mwiilaponi. Wiimaleloni wo mahuku iminya wohansiini (150), maasi ale yahowukuwa,  
\v 4 ni nihuku nonakhuumi na saapa no mweeri wonasaapa, ikalawa ile yaheemela umyakoni co Ararati.  
\v 5 Maasi naanlelo yeera awukuwaka, mpaka mweeri wonakhumi. Vano nihuku noopacera no mweeri wonakhumi cahopacera woonnyaa myako.   
\p
\v 6 Anavinre mahuku arupayiini, Nowee ahohula icanela yapankilyawe nkalawani.  
\v 7 Vano ahonkumiha nakhuku mmoca, aamakenle urukureryaca paahi, awehereryaka maasi ale wuuma vathi wothene.  
\v 8 Wahoolo ahotthukulela ikhuntta wiira oone yakhala wiira maasi ayo yahowukuwa mwiilaponi.  
\v 9 Nanso ikhuntta khayaaphwanyile nipuro nookotela kontha maasi yahokhuneela itthaya yothene. Phimaana ikhuntta ile yahoturuwela nkalawani mwaaryawe Nowee. Ule ahotaphulela moono awe vate ni ahovara ikhuntta ile awaanaka nkalawani mmwe.   
\p
\v 10 Vaavale Nowee ahowehererya tho mahuku saapa ni ahoruma tho ikhuntta ile.  
\v 11 Utthekuwa waya ncuwa, ukati waturuwilyaya ikhuntta ile, yahowa inapapile umalakuni nwo ntaakhuru no mwiri. Nowee ahokhala oocuwela wiira maasi ayo ahowukuwa mwiilaponi mmo.  
\v 12 Ahowehererya tho mahuku saapa ni ahoruma tho ikhuntta, nanso ila ikwaha ila ikhuntta khayaaturuwile tho.   
\p
\v 13 Nihuku noopacera no mweeri woopacera wo mwakha iminya siita na mmoca (601), maasi ale yahowelela mwiilaponi mmo. Nowee ahopattakula nivatho nokalawa. ni aheera: mwiilaponi mmo itthaya iyo ihooma.  
\v 14 Khweeli, nihuku nonasiriini na saapa no mweeri wonayeeli, itthaya yahomalela wuuma.   
\s1 Upacera makhalelo onaanano mwiilaponi  
\p
\v 15 Vano Nluku ahomwiirela Nowee:  
\v 16 Ukhume nkalawani mmo, we na amwaaraa, wamoca na asaanaa ni asaaraya asaanaa ayo.  
\v 17 Ni ukumihace inama cothene cirinaa nnyo: asaanuni, inama cuulupale ni cikani cineetta ciipurulaka. Ukumihe wiira cimwareele mwiilaponi, cikhale cocaayiira ni citotholane.   
\p
\v 18 Phimaana, Nowee na amwaarawe, wamoca na asaana awe na asaraya yahokhumaca nkalawani.  
\v 19 Inama cothene cuulupale ni cikani cineetta wowiipurula, ni asaanuni othene, cothene coweetta mwiilaponi caari nkalawani, cahokhuma.   
\p
\v 20 Wahoolo Nowee ahopanka ikhilompi yoonlapelela Mwaneene Nluku, ni ahokusa inama cikina ni asaanuni oohalali, ni ahaavelelihera isataka yoopahiya.  
\v 21 Mwaneene Nluku ahoona unukhela ni aheera: Akinhala tho ulapha itthaya mwanlattu wa pinattamu, kontha wuupuwela wa pinattamu uri woonanara ikhumelo. Ni akinhala wiivakaca tho citthu cikumi cothene toko cipankilyaka ula nkwaha ula.   
\q1
\v 22 Paahi, ilapo ela yapicaru nuumala,  
\q2 waala nuhepha,  
\q2 uririya ni nttukuttha,  
\q2 ilimwe ni iyiita,  
\q2 uhiyu nuuthana  
\q2 kunhala umala.   
\c 9  
\s1 Nleehano na Nluku ni Nowee  
\p
\v 1 Nluku ahonreeriha Nowee na asaanawe amwiirelaka coo: Nnyaranace, muncereryane ni ncarace mwiilaponi.  
\v 2 Inama cothene co mwiilaponi cinkowuttettemelani ciwoovakani nyu; inama co ntakhwani, asaanuni o wirimu, inama cineepurula vathi ni ihopa co mpahari, cothene nhovahiya mmatatani mwinyu.   
\p
\v 3 Citthu cothene cirina ukumi ni ceettaka cinkokhala coolya cinyu; toko cuvahilyakani mataakhuru, nna vaa kinawuvahani citthu cothene.  
\v 4 Nanso nhikhure inama ni iphome aya, kontha iphome aya phiri ukumi.  
\v 5 Ntthu phi ntthu nohala umwarusa iphome, pooti ukhala ya ntthu atthuna yonama, kinkoonkohaca; wo khula ntthu kinkohukhumu nlattu wokumi wa nkhwawe.   
\q1
\v 6 Ntthu nohala umwarusa iphome ya nkhwamwe,  
\q2 iphome awe inhala umwarusiya ciicammo ni ntthu,  
\q1 kontha, ni ilatta ya Nluku,  
\q2 phipankiyawe ntthu.   
\p
\v 7 Nanso nyu, nkhale ooyaranaca ni muncereryane. Mmwaryeele mwiilaponi ni ncaranace mommo.   
\p
\v 8 Vano Nluku ahomwiirela Nowe, na asaanawe:  
\v 9 Nkoonani, kinkopanka nleehano naka ni nyu wamoca ni ucuulu inyu wohoolo,  
\v 10 ni citthu cothene cirina ukumi ciri ni nyu; asaanuni, inama coohuwiya ni inama co ntakhwani, citthu cothene co mwiilaponi cirina ukumi.  
\v 11 Kinapanka nleehano naka ni nyu. Itthu phi itthu irina ukumi khinhala tho wiiviya ni maasi oocara mwiilaponi. Khaanhala tho ucara maasi mwiilaponi.  
\v 12 Nluku ahopwaherera wuulumaca eeraka: Ila phi ikanyero yo nleehano naka ninoopankelaakani, ukhuma nyu mpaka citthu cothene cirineenyu, cirina ukumi; mpaka maloko othene oohoolo.  
\v 13 Nikhwii naka kiheesa mmahutteni. Ninkookhala ikanyero yo waataana waka ni ilapo.  
\v 14 Ukati unkelaka uwaana mahutte mwiilaponi ni nawaaka nikhwii,  
\v 15 vano mi kinkowuupuwela nleehano naka ni nyu wamoca ni citthu cothene cirina ukumi co khula nnanna. Maasi khaanhala tho ucara mwiilaponi wiira yiivakace citthu cirina ukumi.  
\v 16 Ukati wothene unkelaya woonnyaa nikhwii mmahutteni, kinkooweha ni kinkowuupuwela nleehano noohimala na atthu ni citthu cothene coomumula co khula nnanna, cinkhala mwiilaponi.  
\v 17 Namalihileene wuulumaca, Nluku ahomwiirela Nowee coo: Ila phi ikanyero yo nleehano nipankilyaka mi ni citthu cothene cirina ukumi mwiilaponi.   
\s1 Asaana a Nowee  
\p
\v 18 Vano asaana a Nowee yakhumile nkalawani yaari: Seemu, Kani, ni Yafeti. Kani phiri athumwanaya Kanaa.  
\v 19 Ala phaari asaana araru a Nowee. Ukhuma mwa yaayo, ilapo yothene yahokhaliya na atthu.  
\v 20 Nowee aari mayoolima, phapacenre waala ivinya yoopacera.  
\v 21 Nowee ahowurya ivinyu, ahohapaliya, ni ahokhala pwitipwiti nheemani mwawe.  
\v 22 Kaamu, athumwanaya Kanaa, ahoona uhiwara waathumwane ni ahorwaa waahimyacera asunnawe eeli yaari vate.  
\v 23 Nanso Seemu ni Yafeti yahokusaca ikacako, yaheesaca wanikhatani ni, yeettaka nttuli nttuli wiira ahoonace athumwanaya anari pwitipwiti, yahaakhuneelaca.   
\p
\v 24 Nowee, ukati wonwilyawe muuhapaliyani, ni oonenelaka yapankilyawe mwanawe omwankaani ule,  
\v 25 aheera coo:  
\p  
\q1 Kanaa holaphiya!  
\q2 Unkookhala ipottha copottha ca asunnaa.   
\q1
\v 26 Aheera tho coo:  
\q2 Attittimihinye Mwaneene Nluku, Nluku a Seemu!  
\q2 Ni Kanaa akhale ipottha awe.   
\q1
\v 27 Nluku uncerere ncoko wa Yafeti;  
\q2 uyo akhale mmaheemani mwa Seemu,  
\q2 ni Kanaa akhale ipottha awe.   
\p  
\p
\v 28 Uvira waya ucara wo maasi mwiilaponi, Nowee ahokhala nkumi myakha iminya tthaaru wo hansiini (350).  
\v 29 Mahuku othene ookumi awe, yaari myakha iminya khentta wo hansiini (950) ni ahokhwa.   
\c 10  
\s1 Maloko a Nowee  
\p
\v 1 Ala phi mayaranacelo aya asaana a Nowee: Seemu, Kaamu, ni Yafeti. Ni ayo yahoyaranaca uvira wawe naphuvu.   
\p
\v 2 Ala pha asaana a Yafeti: Komeri, Makoki, Mattaayi, Yavani, Tupali, Mesekhi ni Tirasi.  
\v 3 Ni asaana a Komeri yaari pha ala: Asikenasi, Rafiki ni Tokarima.  
\v 4 Asaana a Yavani yaari pha ala: Elisa, Tarisisi, Kitimi, ni Tamini.  
\v 5 Nhina wo yaala, phikhumakhumilyaya atthu ankhalakhala mmaacivirini, akawanacaka ncoko aya nhina wo nuulumo naya, wo khula ntthu nhina wo nihimo neelapo awe.   
\p
\v 6 Ala phaari asaana a Kaamu: Kuusi, Misirayimi, Fuute ni Kanaa.  
\v 7 Ala phaari asaana a Kuusi: Sepaa, Havila, Sapita, Ramaa ni Sapiteka. Ala phaari asaana a Ramaa: Sapaa ni Tetaa.  
\v 8 Kuusi ciicammo ahonnyara Ninroti, nlopwana oopacera ookhomaala cinenne mwiilaponi.  
\v 9 Ule ari nlupa muulupale wamiithoni wa Mwaneene Nluku, phimaana wiiriyaka: Nlupa toko Ninroti wamiithoni wa Mwaneene Nluku.  
\v 10 Wiipaceroni umwene awe wamphiya uPapeli, Ereki, Akkate ni Kalineha, ilapo yo Sinari.  
\v 11 Ukhuma wawe yeela ilapo ela ahorwaa waAsiiriya wantekilyawe Ninive, Riyopoti-Iri, Kalaa  
\v 12 ni Resemi, inkhala ncoko wo Ninive ni Ukalaa, iparasa yuulupale.   
\p
\v 13 Misirayimi ahaayara annalutita, annamita, annaleyapita, annafutuwita,  
\v 14 annapaturusita, annakasuluwita, mwa yaala phikhumelenle annafilisitiya ni annakaftori.  
\v 15 Kanaa ahonnyara Sitomi, mwana omuulupale, ni Hetee,  
\v 16 ciicammo toko annayepusi, annamori, annakirkasiti,  
\v 17 annahiviti, annarkiti, annasiniti,  
\v 18 annarivati, annasemara ni annahatitha. Wahoolo mahimo o annakanani yahomwaryaca.  
\v 19 Miinano co Kanaa caakhuma uSitomi, ni carwaa mpaka uKerari, ni camphiya uKaasa ni, ukhuma wonwo, canrwaa mpaka uSotoma, uKomora, uHatamaa ni Sepoyimi ciphiyaka mpaka uLaasa.  
\v 20 Ala phi mayaranacelo a Kaamu, nhina mahimo aya ni moolumo aya, mmicokoni ni mwiilaponi mwaya.   
\p
\v 21 Seemu aari nhimaawe Yafeti ni ciicammo ahaayaraca asaana. Ule phaari muulupale a atthu othene oHeperi.  
\v 22 Ala phaari asaana a Seemu: Elawu, Asuuri, Arifacate, Luuti ni Arami.  
\v 23 Ala phaari asaana a Arami: Usi, Huli, Kether ni Meseki.  
\v 24 Arifacate ahonnyara Selah, ni Selah ahonnyara Heperi.  
\v 25 Heperi ahaayarela asaana eeli: Mmoca uyo eehaninya Peleki, kontha ukati awe ilapo yahokawaninya; ni nhimaawe eehaninya Yokitani.  
\v 26 Yokitani ahonnyara Almotati, Salefi, Hasaramarvete, Yerah,  
\v 27 Haturami, Usaali, Tikala,  
\v 28 Opal, Apimayeli, Sepaa,  
\v 29 Ofiri, Havilaa ni Yopapi. Ala othene ala yaari asaana a Yokitani.  
\v 30 Ncoko wakhalacaya uyo weecatala ukhuma uMeesa mpaka uSefari, mmwakoni uri mphantte unkhuma ncuwa.  
\v 31 Ala phi mayaranacelo a Seemu, nhina mahimo aya ni moolumo aya, mmicokoni ni mwiilaponi mwaya.   
\p
\v 32 Ala phi mahimo a asaana a Nowee, ookawanaceene mwiilaponi mwaya, toko ciriyaya mayaranacelo aya. Ukhuma wo yaayo, atthu ahomwareela mwiilaponi, uvira wawe naphuvu.   
\c 11  
\s1 Inupa yoorekama yoophiya wirimu  
\p
\v 1 Mwiilaponi mothene nariwo paahi nuulumo nimoca ni moolumeliyo mamoca.  
\v 2 Vano atthu akhumaka mphantte unkhuma ncuwa, yahophwanyaca nikuwa uSinari ni vaavale yahokhalaca.  
\v 3 Yaheerelana ayaayoru coo: Nrwee nuupe incirwa ni nipaheehe sana sana. Yatthuminri incirwa nnyo nipuro no maluku, ni alikatarawu nipuro no mattope.  
\v 4 Wahoolo yaheerelana tho: Nrwee niteke iparasa ni inupa yoorekama yoophiya wirimu. Commo ncina nihu ninkoruma ni khaninhala umwaruseliya mwiilaponi.   
\p
\v 5 Vano Mwaneene Nluku ahokhuruwa wiira oone iparasa ile ni inupa yatekaya atthu ale.  
\v 6 Ni Mwaneene Nluku aheera coo: Nkoonani, atthu ala ari nloko nimoca paahi, anoolumaca nuulumo nimoca paahi, ni ahopacera nteko ule. Woohipica khiiwo inhala waahiha uvara yuupuwenlyaya.  
\v 7 Nrwee, nikhuruwe ni naavirikanihe nuulumo naya, wiira ahiiwanane ntthu ni nkhwawe.  
\v 8 Vaavale, Mwaneene Nluku ahaamwarusela atthu ale ilapo yothene, ni yahohiyaca uteka iparasa ile.  
\v 9 Phimaana waheehaninya uPapeli, kontha vaavale Mwaneene Nluku ahovirikaniha moolumelo ottuniya yothene. Ukhuma vaavale Mwaneene Nluku ahaamwaruselaca atthu ale mwiilaponi mothene.   
\s1 Mayaranacelo onrukulu na Seemu  
\p
\v 10 Ala phi mayaranacelo o nloko na Seemu:  
\p Uvira wawe naphuvu mwiilaponi, cahovira myakha miili, ni Seemu ahopiihera myakha iminya (100) ceyarelo ni ahonnyara Arifacate.  
\v 11 Nannyanreene Arifacate, Seemu ahokhala nkumi mpaka myakha iminya thanu (500) ceyarelo ni ahaayara asaana akina asilopwana na asithiyana.  
\v 12 Arifacate wapiihenryawe myakha talathini nuwa mithanu (35) ceyarelo, ahonnyara Selah.  
\v 13 Nannyareene Selah, Arifacate ahokhala nkumi mpaka myakha iminya cese nuwa miraru (403) ceyarelo ni ahaayara asaana akina, asilopwana na asithiyana.   
\p
\v 14 Upiihera wawe myakha talathini (30) ceyarelo, Selah ahonnyara Heperi.  
\v 15 Nannyareene Heperi, Salah ahokhala nkumi myakha iminya cese nuwa miraru (403) ceyarelo ni ahaayara asaana akina, asilopwana na asithiyana.   
\p
\v 16 Upiihera wawe Heperi myakha talathini nuwa micese (34) ceyarelo, ahonnyara Peleki.  
\v 17 Heperi unyara wawe Peleki, ahokhala nkumi mpaka myakha iminya cese nuwa talathini (430) ceyarelo ni ahaayara asaana akina, asilopwana na asithiyana.   
\p
\v 18 Peleki upiihera wawe myakha talathini (30), ahonnyara Rewu.  
\v 19 Peleeki unnyara wawe Rewu, ahokhala nkumi mpaka myakha iminya piili na khenta (209) ni ahaayaraca asaana akina, asilopwana na asithiyana.   
\p
\v 20 Rewu upiihera wawe myakha talathini na miili (32) ceyarelo, ahonnyara Sirukwe.  
\v 21 Rewu ahokhala nkumi mpaka myakha iminya piili na saapa (207) ni ahaayaraca asaana akina, asilopwana na asithiyana.   
\p
\v 22 Sirukwe upiihera wawe myakha talathini (30) ceyarelo, ahonnyara Nahori.  
\v 23 Sirukwe nannyareene Nahori, ahokhala nkumi mpaka myakha iminya piili (200) ceyarelo ni ahaayaraca asaana akina, asilopwana na asithiyana.   
\p
\v 24 Nahori upiihera wawe myakha sirini na khenta (29) ceyarelo, ahonnyara Tera.  
\v 25 Unyara wawe Tera, Nahori ahokhala nkumi mpaka myakha iminya imoca nuwa khumi na khenta (119) ceyarelo ni ahaayaraca asaana akina, asilopwana na asithiyana.   
\p
\v 26 Tera upiihera wawe myakha sapini (70) ceyarelo, ahonnyara Aparamu, Nahori ni Harani.   
\s1 Mayaranacelo o nrukulu na Tera  
\p
\v 27 Ala phi mayaranacelo o nloko na Tera: Tera ahonnyara Aparamu, Nahori ni Harani; ni Harani ahonnyara Loti.  
\v 28 Harani akhwenle uUri yo Kasiti wayareenlyawe, ukati waryaya athumwane akumi.   
\p
\v 29 Aparamu ni Nahori yahaathelaca asaaraya. Ncina na amwaarawe Aparamu naari Sarayi, ni ncina na amwaarawe Nahori naari Milika; ula aari mwana a Harani, athumwane Milika ni Isikaa.  
\v 30 Vano Sarayi aari oohiyara, khaarina asaana.   
\p
\v 31 Tera ahonkusa Aparamu mwanawe, wamoca ni Loti mwanculawe, mwana a Harani, ni Sarayi mwaara a mwanawe ni othene yahorwaa ikwaha yookhuma uUri yo Kasiti arwaaka uKanaa. Nanso uphiyaca waya yahokhalaca wonwo.  
\v 32 Tera ahokhala nkumi mpaka myakha iminya piili na thanu (205) ceyarelo ni ahokhwela uHarani.   
\c 12  
\s1 Apwiya Nluku ahomwiirela Aparamu  
\p
\v 1 Nkwaha mmoca Mwaneene Nluku ahomwiirela Aparamu: Ukhume ilapo aa iyo, iriyari ya alokwaa ni wapuwani wa athumwana, ni urwee ilapo inhalaka wuthonyera.  
\v 2 Kinawuvaha atthu enci ookhuma mwirutthuni mwa mmo ni kinawuvaha iparakha, ni kinawunnuwiha ncina naa nno ni we unhala ukhala iparakha.  
\v 3 Kinawareeriha anhala wureeriha ayo ni watapaniha anhala wulaphakaca ayo. Vano mwanlattu wo we, atthu othene omwiilaponi anakhala ooreerihiya.   
\p
\v 4 Vaavale Aparamu ahokhuma toko Mwaneene Nluku camwiirenlyawe, ni warwawe va ahontthukana ikwaha Loti. Ukati wakhumawe uHarani, Aparamu ahaana myakha sapini na mithanu.  
\v 5 Wakhumawe va ahonkusa Sarayi mwaarawe, Loti mwana amunnawe, mihakhu cawe cothene caphwanyilyawe ni ipottha cawe cathumilyawe uHarani. Yahokhumaca arwaka ilapo yo Kanaa ni yahophiyaca salama.  
\v 6 Aparamu ahottupulaniha ilapo eyo mpaka uphiya nipuro no Sikeni. Yooyo ukati uyo annakanaa phakhala ilapo eyo.   
\p
\v 7 Mwaneene Nluku ahonkhumelela Aparamu phimwiirelaka: Ipyo aa iyo kinaahala uvaha ila itthaya ela. Vano ahoteka ikhilompi yoonalapelela Mwaneene Nluku ankhumelenle.  
\v 8 Vaavale aheetta arwaka myako ciri ncoko woohitto wo Peteli. Wonwo ahonkhurutula heema awe, akakhelaka uPeteli moono unkela ncuwa ni Ayi unkhuma ncuwa. Vano ahontekela ikhilompi Mwaneene Nluku ni ahonlapela Mwaneene Nluku.  
\v 9 Wahoolo Aparamu ahokhuma arwaka mphantte wo Nekepi.   
\s1 Aparamu ni Sarayi Wiciipitu  
\p
\v 10 Yooyo ukati uyo ilapo iyo yahovola itala yinci. Vano Aparamu ahokhuruwela ilapo yo Wiciipitu wiira akhale ukati vakani kontha itala eyo yanatepa mwilaponi mmo.  
\v 11 Ukati wattamenryawe Wiciipitu, ahomwiirela Sarayi mwaarawe: Yoowe! Mi kihocuwela wiira we uri nthiyana ooreera venci.  
\v 12 Phimaana annaciipitu ayo yakela yawoonaka, ankocuwela wiira: Ala amwaarawe! Vano ankokiiva ni wuhiya we nkumi.  
\v 13 Sontte weere mwanrokoraka wiira yakipanke nnema mwanlattu wo we ni commo khanhala ukiivaca.  
\v 14 Khweeli Aparamu uphiya wawe Wiciipitu, annaciipitu yahoonaca wiira amwaarawe ayo ari ooreera venci.  
\v 15 Asuulupale a Farawoo yahomoonaca Sarayi nunttottopela venci, mpaka Sarayi yahonkusaca uhano wa Farawoo.  
\v 16 Vano mwanlattu wa Sarayi, Aparamu ahopankiya nnema. Ule ahovahiya ikhontwaa, imope, apuuru, ipottha cilopwana ni cithiyana, apuuru onthiyana ni inkamela.   
\p
\v 17 Nanso Mwaneene Nluku ahonrakaliha Farawoo na akhuulupale awe othene ni iretta cowoopiha mwanlattu wa Sarayi, amwaara a Aparamu.  
\v 18 Phimaana Farawoo ahomwiihana Aparamu, ni ahomwiirela: Isiyani yeeyo ikipankilyaa iyo? Wahakihimyacenryaa wiira ala mi amwaaraka?  
\v 19 Weerelani wiira ula mi mwanrokoraka? Hapo mi kahonthela! Pahi, yakhala amwaaraa wakuseke ni urweke.  
\v 20 Farawoo ahomwiirela Aparamu na amwaarawe wiira akhume mWiciipitu mmo ni ahaaruma anakhotto awe wiira anvelele mpaka umpikani ni citthu cothene carinawe.   
\c 13  
\s1 Umwalananaca wa Aparamu ni Loti  
\p
\v 1 Vano Aparamu ahokhuma Wiciipitu ni ahorwaa uNekepi na amwaarawe ayo, ni citthu cothene carinawe ni Loti ahontthukana ikwaha.  
\v 2 Aparamu ahothaciri venci, ahaana inama, ipheeta ni iwooru.  
\v 3 Ule ahokhuma uNekepi arwaka uPeteli, mpaka ahophiya nipuro naapacenryawe unkhurutula heema nipuro niri iriyari uPeteli nu Ayi.  
\v 4 Ahophiya nipuro naapacennyawe uteka ikhilompi ni Aparamu ahonlapela Mwaneene Nluku.   
\p
\v 5 Ciicammo Loti, antthukannyawe ikwaha Aparamu ahaana mihuwo cawe, imope na aheema.  
\v 6 Vano nipuro nno khanaatosa wiira oyeeli akhalace nttetthe mmoca, kontha yahaanaca mihakhu cinci cahaalamuliyaya ukhala khala nipuro nimoca.  
\v 7 Phimaana yahokhuma ipokoho ya ahakheli a Aparamu na ayo a Loti; ni yooyo ukati uyo maKananewu ni maPerisewu yakhalaca yeeyo ilapo eyo.   
\p
\v 8 Vano Aparamu ahomwiirela Loti: Va ihikhume ipokoho we ni mi, ni ihikhume ipokoho ya ahakheli aa na ahakheli aka kontha va niri ayaayoru.  
\v 9 Ilapo eyo khimala, va nrwee nimelane. Weeraka kinthanla moono nthiyana mi kinhala urwa moono nlopwana; atthuna weeraka kinthanla moono nlopwana mi kinrwa moono nthiyana.   
\p
\v 10 Vaavale ahoweha Loti micoko cothene niwahoncivela uthako wo Yoortani, wari wowunttelana ratta mpaka uSowari; wari toko iluwani ya Mwaneene Nluku, toko wenryaya itthaya yo Wiciipitu. Iyo yeeranele Mwaneene Nluku hinakwanyula uSotoma nuKomora.  
\v 11 Loti ahothanla uthako wo Yortani eettaka arwaka unkhuma ncuwa, ni oyeeli yahomwalaanaca.  
\v 12 Aparamu ahokhala ilapo yo Kanaa. Nanso Loti ahorwaa wakhurutula aheema awe mmaparasa ciri muuthakoni cooco uSotoma.  
\v 13 Nanso alopwana yaakhalakhalaca uSotoma ayo yaari oohiloka ni yaanankosera Mwaneene Nluku.   
\p
\v 14 Aparamu namwalanne ni Loti, ni Mwaneene Nluku ahomwiirela: Uwuse miitho aa ayo ni uwehe ukhuma nipuro niryaa mpaka mphantte wooculu ni woohitto, unkhuma ncuwa mpaka unkela ncuwa.  
\v 15 Kontha ilapo yothene inoonaa eyo, kimmowuvaha we ni ucuulu aa wothene mpaka khalayi.  
\v 16 Ni ipyo aa kinopanka toko ntthupi no mwiilaponi mothene; maana aya ntthu ooryaka waalikela ntthupi no mwiilaponi mothene, ciicammo ni ipyo aa nahala woorya waalikela.  
\v 17 Wunwe ni weettakace ilapo yothene. Mwiittayi waya ni mwikhuvi waya kontha kimmowuvaha we.   
\p
\v 18 Ni Aparamu ahonkhuna heema awe, mpaka urwaa ukhala ilapo yo Manree iri cooco Heporoni, ni anttitthimihaka Nluku ahontekela ikhilompi.   
\c 14  
\s1 Mamwene macese yaanaka ikhotto ni mamwene mathanu  
\p
\v 1 Ila yaakhumelenle ukati waryawe mwene uSineyari eehaninya Anrafeli, Ariyoki ari mwene o Elasari, Ketolameri nari mwene o Lamu ni Titali ari mwene o Koyimi.  
\v 2 Yahowana ikhotto ni Peera, mwene o Sotoma, ni Pirisa mwene o Komora, ni Sinape mwene o Atama, ni Semeperi mwene o Sepoyimi ni amwananaka ni mwene o Pela weehaninya Sowari.  
\v 3 Othene ale yahaatakaniha anakhotto aya unikuwani no Sitimi, niri ipharyaa yo maakha.   
\p
\v 4 Myakha khumi na miili yahommarela nteko Ketolameri, nanso mwakha wonakhumi na miraru yahonhanyurihela.  
\v 5 Mwakha wonakhumi ni micese, ahowa Ketolameri ni mamwene yarinawe ni yahaatthema Amarefayimi o Asteroti-Karimeyimi ni Asusimi o Hamu ni a Emini o Save-Kiriyatayimi.  
\v 6 Ni Mahorewu o myakoni co Seyiri, mpaka El-Parani uri vakhiviru ni itakhwa.  
\v 7 Wahoolo yahoturuwa ni yahophiyaca o En-Misipati uneehaninya uKate ni yahotthema ilapo cothene ca Amalekita ni ca Amorewu, yakhala uHasasoni-Tamar.  
\v 8 Vano yahokhuma mamwene o Sotoma, ni o Komora, o Atima, o Sepowimi ni o Pela uneehaninya Sowari ni yaholamulelana ni wanca ikhotto yaananaka yaale onikuwani no Sitimi,  
\v 9 amwaananaka Ketolameri, mwene o Lamu ni Titali mwene o Koyimi ni Anrafel, mwene o Sinar, ni Ariyoke, mwene o Elasar. Mamwene macese yaanaanaka mamwene mathanu.  
\v 10 Vano nikuwa no Sitimi nahocara maliti o marove. Mamwene o Sotoma nu Komora yahotthawa. Akina yahovariya ni yahanle ayo yahotthawela umwakoni.  
\v 11 Yahokusaca mihakhu cothene co Sotoma ni uKomora ni coolya caya cothene ni yahorwaca.  
\v 12 Ni ciicammo ahovariya Loti, mwana a munnaawe Aparamu, akhala oSotoma, ni mihakhu cawe ni yahokhumaca.   
\p
\v 13 Nanso ahowa mmoca ootopweele, phunttonkelaka Aparamu, Nheperewu; aakhala ncoko wo Manre, Mmorewu, munnaawe Esikole ni Aneri, othene yari asikhwawe Aparamu.  
\v 14 Wiiwa wawe Aparamu wiira mwana amunnawe hotthukiya, ahaakumiha alopwana iminya ttharu nuwa khumi na nanne (318), yayareliye wapuwani wawe ni yahoomolanihaca mpaka uTani.  
\v 15 Ni yahokawanaca uhiyu yaavyaka mananna owaatthema. Uyo ni ipottha cawe, yaheevaca eenani ni akina ayo woomolanihaca mpaka uHopaa, unkhala mphantte wonthiyana wo Tamasiku.  
\v 16 Ni ahaakihera mihakhu cothene ni ahomwakihera Loti mwana amunnawe, ni mihakhu cawe, athiyana othene ni anantthukiya othene yariwo.   
\s1 Aparamu ni Melekesatiki  
\p
\v 17 Mwene o Sotoma ahomwikamela Aparamu akhumaka okhottoni yonrakaliha Ketolameri ni mamwene yarinawe onikuwani no Save, niri nikuwa na amwene.   
\p
\v 18 Melekesatiki, mwene o Salemu, ahowiha nkatthe ni ivinyu ni yooyo ari nhooleli ottiini ya Nluku o wirimu.  
\v 19 Ahonreeriha numwiirela:  
\q1 Nluku muulupale mwaneene irimu ni itthaya  
\q2 oreeriheni Aparamu.   
\q1
\v 20 Ni attottopeliye Nluku o wirimu  
\q2 oovahile eenani mmatatani mwaa.  
\p Ni ahommaha mphantte wonakhumi wo citthu cothene carinawe.  
\v 21 Ni mwene o Sotoma ahomwiirela Aparamu: Ukivaheke atthu ayo, weva ukuseke mihakhu nnyo.  
\v 22 Nanso Aparamu ahomwiirela mwene o Sotoma: Kihowusa matata aka kilupelaka wa Mwaneene Nluku, Nluku Ooculu, mwaneene irimu ni itthaya.  
\v 23 Akintthuna itthu phi itthu iri yawaa, hata nripwe wokwakwaatta caa, wiira we uhikiirele: Kihonthaciriha Aparamu.  
\v 24 Khiiwo imphavelaka, kahiki yoolya ililyaya ipottha caka ni mphantte ommwaca Aneri, Esikoli ni Manree, yakiveleenle. Ayo yakheleke mphantte aya.   
\c 15  
\s1 Nluku nankhuluveliha mwana  
\p
\v 1 Cinavinrene nnya citthu nnya, nuulumo na Mwaneene Nluku nahowa waAparamu munttorani:  
\q1 Uhoove, Aparamu! Mi  
\q2 phi mi, mwaakihi aa.  
\q1 Itthuvo aa inhala ukhala yuulupale.   
\p
\v 2 Nanso Aparamu ahokoha: Pwiya Nluku, unhala ukivahani, kamana nanlelo akirina mwana ni nohala uhalana cirinaka phi Eliyeseri o Tamasiku?  
\v 3 Ni ahoncerera tho eeraka: We khukivahile mena mwana! Karumeya aka phinhala ukhala nkalanupa aka.   
\p
\v 4 Vano Mwaneene Nluku ahomwaakhula eeraka: Nkalanupa aa khanhala ukhala uyo. Mwana oonyara yo weva phinhala wuuranttela.  
\v 5 Ankumiheraka vate inupa, ahomwiirela: Uwehe wirimu ni waalikele itthoottwa, wooryaka waalikela. Ni ahopwaherera eeraka: Nloko naa nno phinhalaya ukhala toko nnya itthoottwa nnya.   
\p
\v 6 Aparamu ahonkupali Mwaneene Nluku ni yeeyo yahopankiya ukhala ikhweeli aya.   
\p
\v 7 Ahomwiirela nanlelo: Mi Mwaneene Nluku kuukumihile Ur yo Kasiti wiira kuvahe ila ilapo ela ukhala yawaa.   
\p
\v 8 Aparamu ahonkoha eeraka: Pwiya Nluku, kinhala ucuwela cani wiira khweeli kimmopattha?   
\p
\v 9 Ule ahomwaakhula: Ukiwiihere mwamope, ipuri ni ikhontwaa, cothene cokhalana myakha miraru cookumi ni ciicammo nciiya nimoca ni ikhuntta imoca.   
\p
\v 10 Aparamu ahowiha cothene cenye inama nnye, ahottupula iriyariru ni aheekathi khula mphantte uhoolo wa nkhwaya, nanso asanuni ayo khattupulanihile.  
\v 11 Vano inaka cahopacera ukhuruwela vanamani vale, nanso Aparamu anhakha.  
\v 12 Wakelaya ncuwa, Aparamu cahomola ikhove cuulupale ni yahommwela ipiphi yiinci.   
\p
\v 13 Vano Apwiya yahomwiirela: Ucuwele wiira uneethi aa unkokhala ilapo ihiri yawaya, inkelaya upankiye ipottha ni uhuvihiya myakha iminya cese.  
\v 14 Nanso mi kimmottarusa ilapo inhala wupankani ipottha ni wahoolo mumokhuma ni mihakhu cinci.  
\v 15 Nanso we unaahala urwaa ni mpuha waanhakhalayi aa ni unhala uvithiya unooluvanle cinenne.   
\p
\v 16 Nloko noneecese, uneethi aa unaturuwela va kontha utakhali wa Amorewu khunaya uphiya nlipa naya.   
\p
\v 17 Wahoolo ncuwa ninakenlene ni iwaaka ipiphi, yahoonnya niikho yotthuwa mwiisi ni nthuko woopharela wahovira nnamani coottupulanihaciya nye.  
\v 18 Nenne nihuku nne Mwaneene Nluku aholeehana ni Aparamu. Uneethi aa kihovaha ilapo ela ukhuma mooloko wo Wiciipitu mpaka mooloko muulupale uneehaninya Ufarati,  
\v 19 ilapo yo maKenii, yo maKenesii, yo maKetimonii;  
\v 20 yo maHitita, yo maFeresii; yo maRefayinii,  
\v 21 ya Amorewu, yo maKanaa, yo maKirkasii ni yo maYepusii.   
\c 16  
\s1 Uyarya wa Sumayili  
\p
\v 1 Vano, Sarayi, amwaarawe Aparamu khaayanre. Kamana ahaana ipottha awe yo mwanthiyana o Wiciipitu, eehaninya Hakari.  
\v 2 Sarayi ahomwiirela Aparamu: Kamana Mwaneene Nluku hokateliha uyara, nkuseke ipottha aka. Pooti kinapanka nloko nhina mo yeeyo. Aparamu aheewelela yahimilyawe Sarayi.  
\v 3 Wakhumelenlyaya ukati wapiihenryaya Aparamu awaanyawe myakha khumi akhalaka uKanaa. Wari yooyo ukati uyo, Sarayi wanvahile awe Aparamu ipottha awe yo Wiciipitu yiihaniyaka Hakari.  
\v 4 Uyo ahonthukumanana Hakari ni ahorupala. Woonyaya irukulu, Hakari ahopacera waweha nseru athiyana a akunya awe.   
\p
\v 5 Vano Sarayi ahomwiirela Aparamu: Wumorele yo weva ula uruttu ula ukihuviha waa. Kihoovaha ipottha aka mmatatani mwaa, vano woonyaya wiira ihorupala, inakitarawa. Mwaneene Nluku akhale mayohukhumu; ni mayonihukhumu mi ni we.  
\v 6 Aparamu ahomwaakhula Sarayi: Ipottha aa iri mmatatani mwaa. Upanke inhala wucivela. Vano Sarayi ahonhuviha Hakari mpaka ule utthawa.   
\p
\v 7 Ncelo aApwiya ahomphwanya Hakari vakhiviru ni ilusi muthakoni, ni iphiro inrwaa uSuri,  
\v 8 ni ahonkoha: Hakari, ipottha ya Sarayi, unkhuma vayi? Unkela vayi? Ule ahaakhula eeraka: Kinontthawa Sarayi, nkunya aka.  
\v 9 Ncelo a Mwaneene Nluku ahomwiirela: Uturuwele wa nkunya aa ni weevaherere wa yooyo.  
\v 10 Ncelo aheera tho: Kimmowuncerera nloko naa ni khaawo nohala woorya waalikela.  
\v 11 Aheereliya tho ni Ncelo a Mwaneene Nluku:  
\p  
\q1 We uhorupala ni unamphwanya mwana  
\q2 ni urwaa ummaha ncina na Sumayili,  
\q2 kontha Mwaneene Nluku homwiiwa muhuvani mwaa.   
\q1
\v 12 Uyo nohala ukhala toko mwaapuru oontakhwani.  
\q1 Ntata nawe ninhala ukhala no waanana othene  
\q2 ni matata a atthu othene anhala ukhala umwanana uyo,  
\q2 ni makhalelo awe anhala ukhala uwaana na asunnawe.   
\b  
\p
\v 13 Nna phi ncina nanvahilyawe Mwaneene Nluku amuulumannyawe: We El Royi, kontha eenre: Kihomoona ule nokoona?  
\v 14 Phimaana ilusi iri iriyariru o Kattes ni Perete, wiihaninye Iluusi yo Lahayi-Royi.   
\p
\v 15 Hakari ahonnyara mwana a Aparamu ni ule ahommaha ncina na Sumayili.  
\v 16 Aparamu aarina myakha thamanini na siita (86) ceyarelo ukati wannyanryawe Hakari Sumayili.   
\c 17  
\s1 Wuula icantto phi ikanyero yo nleehano  
\p
\v 1 Aparamu unhaleelaka mwakha mmoca wiira apiihere iminya (99) ceyarelo, ahomphwanyinya ni Mwaneene Nluku ni ahomwiirela:  
\q1 Phi mi Nluku Okuru Cothene.  
\q2 Weette toko cintthunaka ni wiivaherere wa mi.   
\q1
\v 2 Kinawuleehanana we.  
\q2 Kinawuncerera venci ucuulu aa.   
\p
\v 3 Aparamu ahooromela vathi ni Nluku ahomwiirela:  
\v 4 Uviriyane. Nna phi nleehano naka we ni mi. We unhala ukhala athumwanaya ilapo cinci.  
\v 5 Khunhala wiihaninya tho Aparamu. Ncina naa ninhala ukhala Aparahamu, kontha mi kihoohela ukhala athumwanaya ilapo cinci.   
\p
\v 6 Kinaahala uwunnuwiha venci ni nhina mwawe kinapanka maloko menci mwawe ammokhuma mamwene.  
\v 7 Kimmopanka nleehano naka mi ni we ni ucuulu aa uttuli waya mmalokoni mwaya, wiira kikhale Nluku aa ni Nluku a alokwaa, nimmokhala nleehano noohimala.  
\v 8 Ilapo yothene yo Kanaa, uryaa nletto, kimmowuvaha toko yawaa mpaka khalayi; we ni ucuulu aa ni mi kinhala ukhala Nluku aya.   
\p
\v 9 Vaavale Nluku ahomwiirela tho Aparahamu: Usunke nleehano naka, ukhuma we mpaka ucuulu aa wothene unhalaa ukhalana.  
\v 10 Nna phi nleehano naka kimpankaka we nu ucuulu aa, ninlamuliya usunkiya, alopwana othene nhina wa nyu, anlamuliya wuula icantto.  
\v 11 Nnolamuliya upanka ila icantto ela toko ikanyero yo nleehano naka mi ni we.  
\v 12 Ukhuma nloko naa urwaka uhoolo, mwana mwanlopwana rina mahuku nanne, nolamuliya wuula icantto, akhale ooyariya wapuwani waa hata nayo oothuminya toko ipottha pooti ohikhala alokwaa.  
\v 13 Akhale ooyariya wapuwani waa, atthuna oothuminya ni nsuruku, anlamuliya wuulihiya icantto wiira nleehano naka nooheliya ikanyero mwirutthuni mwinyu nikhale nleehano noohimala.  
\v 14 Ntthu phi ntthu mwanlopwana oohuula icantto, nolamuliya ukumihinya iriyari wo uneethi aka, hohanyuriha nleehano naka.   
\s1 Asaara anannyara mwana  
\p
\v 15 Nluku ahomwiirela tho Aparahamu: Ukhuma nenna vaa mpaka wahoolo, amwaaraa khanhala wiihaninya tho Sarayi. Ncina naya ninhala ukhala Asaara.  
\v 16 Mi kinawareeriha ni nhina wa yaayo kinnowuvaha mwana. Khweeli, mi kinawareeriha ni mwa yaayo ammokhuma maloko, mamwene ni ilapo ca atthu.   
\p
\v 17 Vano, Aparahamu ahooromela vathi, ahothyaa ni aheera: Wanawooryaa nlopwana o myakha iminya (100) ceyarelo unnyara mwana? Wanawooryaa Asaara uyara toko warinaya myakha miloko mithanu na micesei (90)?  
\v 18 Aparahamu ahomwiirela Nluku: Unhiye Sumayili akhale nkumi wamiithoni waa.  
\v 19 Vano Nluku ahomwaakhula: Khweeli Asaara amwaaraa, unannyarana mwana ni we unnomwiihana Isaki. Ni yooyo kimmopankana nleehano noohimala wamoca nu ucuulu awe wothene.  
\v 20 Mwaha wa Sumayili, kiheewa. Uviriyane. Kinonreeriha, kinnonvaha atthu enci ni kimmowuncerera ucuulu awe. Uyo nohala ukhala athumwanaya mamwene khumi na meeli ni nhina wo yooyo immokhuma ilapo yuulupale.  
\v 21 Nanso nleehano naka, mi kinhala upanka ni Isaki, mwana nohala unnyara Asaara mwahiyu yoola ukati ula.  
\v 22 Wamanlyawe wuulumaca na Aparahamu, Nluku ahothama nuuwela.   
\p
\v 23 Nenno nihuku nno, Aparahamu ahonkusa Sumayili ni othene yayarenle wapuwani wawe na ale yathuminye, alopwana othene owapuwani wawe ahooliha icantto toko Nluku canlamulenlyawe.   
\p
\v 24 Ukati woolihiyaya, Aparahamu wahalela mwakha mmoca wiira apiihere iminya (99) ceyarelo  
\v 25 ni mwanaya aarina myakha khumi na miraru.  
\v 26 Aparahamu ni Sumayili yoonle icantto nenno nihuku nno.  
\v 27 Wamoca na Aparahamu, yahoolihiya icantto atthu othene owapuwani wawe, ooyareela vava na ale oothuminya uttayi.   
\c 18  
\s1 Aletto araru wa Aparahamu  
\p
\v 1 Nihuku nimoca ukati woothana Mwaneene Nluku ahonkhumelela Aparahamu nonkomile wankhora wo heema ankhuruttunlyawe mmitthucini co mooko co Manree.  
\v 2 Aparahamu ahowusa miittho awe ni ahoona alopwana araru anamwemeleenle vakhiviru. Woona wawe ahonwa wankhora wonkomilyawe ni wowakuvyaca wene aheekamela ni ahooromela mpaka vathi.  
\v 3 Aheera: Pwiya, wakhala wiira wanakiphwanela, nhipwahe wakarumeya enyu, woheemela.  
\v 4 Kinaruma wiira awaaniye maasi wiira nrapihe inyaa cinyu ni mmumule vathi mwiri ula.  
\v 5 Kinawuwiiherani yoolya wiira mphwanye ikuru, wahoolo nnapwahaka ukhala wiira nhophiya wakarumeya enyu. Ale yahaakhulaca: Aye, upanke toko cuulumacilyaa.   
\p
\v 6 Wowakuvyaca wene, Aparahamu ahokela nheemani ni aheerela Asaara wiira ahaawule iphepa yotteela ya atthu araru, ni anyatte ni apanke mikatthe.  
\v 7 Wahoolo ahorwaa muncicini ni ahonthanla mwaamope omaana, ahonvaha ipottha awe wiira antthenkace wowakuvyaca.  
\v 8 Ahowana nhuci wookikitthiya, ileeti ni ipilipica conama catthenkaciye ni ahaavahaca. Alyacaka ono, yaheemelelaca wantthucini.   
\p
\v 9 Vano yahonkohaca: Amwaara Asaara ayo, ari vayi? Ule ahaakhula: Ari nheemani mwe.  
\v 10 Vano nlopwana mmoca aheera: Kinawuphwanya tho mwaahiyu ni amwaaraa Asaara kinhala waaphwanya ni mwana. Asaara yeera yiiwaka moolumo ayo nari wiithela nkhora wo heema.   
\p
\v 11 Aparahamu ni Asaara yahooluvalaca venci ni Asaara wahaanvirela ukati wooyara.  
\v 12 Phimaana yahothyaa veekhawe yupuwelaka wiira, kinooluvanlene wanaahala ukitteeliha tho nrima?   
\p
\v 13 Nanso Mwaneene Nluku ahomwiirela Aparahamu: Asaara ayo anthyani yiiraka: Khweeli kinaahala uyara mi kinooluvanlene?  
\v 14 Ihaawo itthu inolwanawe Mwaneene Nluku? Kinawuphwanya tho mwaahiyu yoola ukati ula ni Asaara kinhala waphwanya anayanre.  
\v 15 Vano Asaara yahoova phimaana yahoruna yiiraka: Mi akithyele. Ule aheerela: Nhirune, nhothyaa nyu.   
\s1 Aparahamu naswalela uSotoma ni uKomora  
\p
\v 16 Vano alopwana ale warwaya yahoona uhitto nwo ilapo yo Sotoma. Aparahamu ahaaveleela ni waleeha.  
\v 17 Vaavale Mwaneene Nluku aheera: Kinanvithela Aparahamu itthu inhalaka upanka,  
\v 18 ukhala wiira Aparahamu nohala ukhala athumwanaya ilapo yuulupale ni yokuru, ni mwanlattu wo yooyo ilapo cothene cinareerihiya.  
\v 19 Kontha mi kihonthanla wiira aahimerye asaanawe ayo ni ucuulu awe uyo wiira yiisunke mphironi mwa Mwaneene Nluku, apaankaka coosariya ni ceekhweeli wiira Mwaneene Nluku anvahe Aparahamu citthu cinkhuluvelihilyawe.   
\p
\v 20 Mwaneene Nluku aheera tho: Cinriyeleliyaya a Sotoma ni a Komora ciri ciinci ni itaampi caya nnyo cihotepa.  
\v 21 Kinakhuruwela wonwo koone wakhala wiira cinhiminya nnyo ciri ceekhweeli, cakhala cowoothiya kacuwele.   
\p
\v 22 Vano alopwana ale yahokhumaca arwaka uSotoma nanso Aparahamu ahohala ninlelo ni Mwaneene Nluku.  
\v 23 Aparahamu ahaattamerya ni aheerela: Unantankanyaa nasariya wamoca ni nkaafiri?  
\v 24 Kaahiki yakhalaka anasariya hansiini mparasa mmo nanlelo nnatankanyaa ni khannohala unemecera nipuro nno mwanlattu wo wafenta anasariya hansiini ariwo ayo?  
\v 25 Yukhaleni uttayi upanka yeeyo itthu iyo, umwiiva nasariya wamoca ni nkaafiri toko wiira oyeeli ayo analikana, yukhaleki uttayi! Khanhala wuuluma wosariya hukhumu olapo yothene?   
\p
\v 26 Mwaneene Nluku ahaakhula: Mi kaaphwanyaka anasariya hansiini uSotoma nwo, mwanlattu wo wafenta yaayo, kinaahala unemecera iparasa eyo yothene.   
\p
\v 27 Aparahamu ahaakulela tho: Kihocuwela wiira kihoocurweelani uwuulumanani Pwiya, mi kinari ntthupi ni ittura.  
\v 28 Nanlelo kinakoha: Kaahiki yahalaka athanu wiira aphiyere anasariya hansiini? Nnatankanyaa iparasa eyo mwanlattu wo yaayo athanu ayo? Ayo yahaakhula: Kaaphwanyaka nwo arupayini nathanu akintankanya.   
\p
\v 29 Ahaakhanyereriha Aparahamu: Kaahiki mwaphwanyaka arupayini paahi? Ayo yahomwaakhula: Mwanlattu wowafenta atthu arupayini ayo, akintankanya.   
\p
\v 30 Vano ule ahopwaherera: Nhiviruwe Pwiya, nkilevele kuulume. Kaahiki mwaphwanyaka talathini pahi? Mwaneene Nluku ahomwaakhula: Kaaphwanyaka talathini akintankanya.   
\p
\v 31 Aparahamu aheera tho: Kihocuwela wiira kihoocurweelani uwuulumanani Pwiya; kaahiki mwaphanyaka nwo siriini? Mwaneene Nluku ahaakhula: Mwanlattu wowafenta siriini ayo, akintankanya.   
\p
\v 32 Vano Aparahamu aheera tho: Nhiviruwe Pwiya, nanso nkilevele wiira kuulume ikwaha imoca pahi. Kaahiki mwaphwanyaka khumi pahi? Mwaneene Nluku ahaakhula: Mwanlattu wo wafenta khumi ayo, akintankanya.   
\p
\v 33 Namanleene umuulumana Aparahamu, Mwaneene Nluku ahokhuma ni Aparahamu ahoturuwela uwaani.   
\c 19  
\s1 Ancelo eeli yahophiyaca uSotoma  
\p
\v 1 Wakelaya ncuwa nno ancelo eeli ale yahophiyaca uSotoma, ni Loti onkomile wankhora woparasa. Ukati woonnyawe ahoonwa ni ahorwaa wakhelelaca. Ahokhoroma ni ahopiiha iyuci awe vathi,  
\v 2 ni aheerelaca: Asuulupale aka, sontte. Nkivelele mpani wa karumeyi inyu. Wonwo nnaahala urupa nuurapa. Wasaka meelo mpwaheke nrwaka. Ayo yahaakhulaca: Mena, ninkorupa vate.  
\v 3 Nanso ule ahaakhanyererihaca, ni ale yahommelelaca ni yahokelaca mpani. Loti ahoruma watthonkomaniheraca yoolya ni woosa mikatthe cohi miropo, ni ale yaholyaca.   
\p
\v 4 Ahinaya urwaca wurupani, alopwana othene o miphantte cothene co Sotoma, ukhuma acikani ni oolupale yahovirelaca inupa eyo.  
\v 5 Ni yahomwiihanaca Loti amwiirelaka: Ari vayi alopwana awacile wapuwani waa ayo ula uhiyu ula? Uniwiihere vate va nimphavela waarupana.  
\v 6 Loti ahokhuma mpani mmo, ni ahotthyaa nkhora uyo nttuli nttuli,  
\v 7 ni aheerelaca: Mena asimpwanaka! Nhipankace itthu yoonanara!  
\v 8 Moonace, kihaana asaana eeli asithiyana asimwarusi. Kinawawana wiira nyu mwapankace itthu imphavelenyu. Nanso ala asilopwana ala nhaapankace itthu, kontha ari mmatatani mwaka ni ankhikicera ipuwa aka.  
\v 9 Yahokhuwelaca yiiraka: Ukhume va! Ni yaheeraca tho: Ula nlopwana ula ri nletto, vano nophavela ukhala mayoohukhumu! Ninkowupanka we itthu yootepa wavikana ayo. Vano yahonkakhaca Loti wonkhitto ni yahorwaca uhoolo wiira yaakace nkhora.  
\v 10 Commo, aletto eeli ale yahonvaraca Loti nuumpurulela mpani ni yahotthyaca nkhora oyo.  
\v 11 Vano yaharakalihaca ni iretta yohoona alopwana yari wankhora wonupa ayo, ukhuma acikani mpaka asuulupale ayo, mpaka wahinooryaya uphwanya nkhora.   
\s1 Nluku ahokurusela mooro iparasa yo Sotoma ni uKomora  
\p
\v 12 Alopwana eeli ale yahonkohaca Loti: We uhaana tho ntthu mparasani mu, mivokohica, asaana asilopwana na asithiyana, atthuna mmuci nkina? Mwatamihace va,  
\v 13 kontha nimphavela ukwanyulaca nna nipuro nna. Cinariyelelawe Mwaneene Nluku ala atthu ala ciri cinci, phimaana honiruma ukwanyula iparasa.  
\v 14 Vano Loti ahorwaa wuulumana mivokohi cawe, ale yahala waathelaca asaanawe, ni yaheerelaca: Nkhumace wowakuvyaca nna nipuro nna, kontha Mwaneene Nluku nophavela ukwanyulaca iparasa ela! Nanso ayo yahopuwelaca wiira uyo aanawathwelana.   
\p
\v 15 Ukhuma waya ncuwa, ancelo ale yahonkhanyererihaca Loti yiiraka: Wakuve! Wakuse amwaaraa na asaanaa eeli, atthuna ni nyu nnaahala ukhwaca wanhalaya uttarusiya iparasa eyo.  
\v 16 Amananihaka ukhotta, asilopwana ale yahommaraca moono oyo, wamoca na amwaarawe na asaanawe, ni yahaakumihaca nipuro nno wokuru ni yahohiyaciya uta waya iparasa, kontha Mwaneene Nluku ahoonelaca ikiriri.  
\v 17 Ukumihiya waya mparasa mmo, ncelo mmoca ahomwiirela Loti: Ntthawe mwanlattu wofenta ukumi! Uhiwehe uttuli wala uheemele nipuro nnikuwani! Utthawele umyakoni, atthuna we unaahala wiiviya!   
\p
\v 18 Wahoolo Loti aheerelaca: Mena, Pwiya aka!  
\v 19 Karumeyi inyu hokhala uwoopwa mwanlattu wokiriri cinyu, kontha nyu nhokoonela ikiriri nrattavelelaka ukumi aka. Akinoorya utthawela mpaka umwakoni, wiira yowerya ila ihikiphwanye ni mi kikhwaaka.  
\v 20 Vakhiviru va ihaawo iparasa yankani. Iri vakhiviru cinenne wahoreera utthawa mpaka uphiya wonwo. Nkihiye kirwee wonwo! Hata ikhale yankani cinenne, kinkokhala uwoopwene.  
\v 21 Ule ahaakhula: Wahoreera. Mi kinaahala wukavihera yeeyo ivekenlyaa eyo. Akinhala ukwanyula iparasa inhimilya eyo.  
\v 22 Wakuve utthawe. Akinhala upanka itthu we uhinaya uphiya wonwo. Phimaana iparasa iyo yiihaniyaka Sowari, manaaya ikani.   
\p
\v 23 Loti, uphiya wawe uSowari, ncuwa nahokhuma mwilaponi mmo.  
\v 24 Vano Mwaneene Nluku ahokurusela ilapo yo Sotoma nuKomora mooro wowopiha wookhuma wirimu.  
\v 25 Commo yahokwanyula nye iparasa nye ni nikuwa nothene, wamoca na atthu yakhalaca ayo ni imatta caya nyo.  
\v 26 Nanso amwaarawe Loti yahoweha uttuli ni yahothatuwa iruwa yo maakha.   
\p
\v 27 Wasilyaya, Aparahamu ahonwa ni ahoturuwela nipuro namoonananyawe Mwaneene Nluku.  
\v 28 Ni ahoweha uSotoma nuKomora, nu nikuwani nothene, ni ahoona mwiisi mwinci uwelaka ukhuma vathi, toko mwiisi wo nttukutthani.   
\p
\v 29 Ukati wakwanyunlyawe iparasa ciri unikuwani, Nluku ahomuupuwela Aparahamu ni ahonkumiha Loti mmasakhani wokwanyuliya iparasa cakhalawe.   
\s1 Loti ahokhuma uSowari na asaanawe eeli asithiyana  
\p
\v 30 Loti ahokhuma uSowari na asaanawe eeli asithiyana ni yahorwaca ukhala umyakoni, kontha anawoova ukhala uSowari. Ule akhala nnikhukuni wamoca na asaanawe eeli asithiyana.   
\p
\v 31 Nihuku nimoca, mwana mwanthiyana omuulupale, ahomwiirela omwankani uyo: Apaapehu ahooluvala, ni khaawo nlopwana vakhiviru unithela toko ilemalelo yolapo yothene.  
\v 32 Nrwee naavahe nipha apaapehu ni wahoolo va nathukumananeke wiira nloko nihu nihikhwelakhwele.  
\v 33 Yoole uhiyu ule yahaavahaca nipha apaapaya. Vano mwana mwanthiyana oomuulupale uyo ahokela ni ahaathukumanana athumwane. Ni ale khayaacuwelenle ukati warupilyawe ni wonwilyawe.  
\v 34 Usa waya, mwana mwanthiyana omuulupale uyo ahomwiirela omwankani uyo wiira: Uhiyu kihaathukumanana apaapa. Nrwee naavahe tho nipha ula uhiyu ula, ni we unaahala waathukumanana, wiira nihikhwelakhwele nloko na apaapehu.  
\v 35 Vano tho yahaavahaca nipha athumwanaya yoole uhiyu ule, ni mwana mwanthiyana omwankani uyo ahorwaa wathukumanana. Ni ayo khayaacuwelenle ukati warupawe ni wonwilyawe.  
\v 36 Commo, asaana oyeeli a Loti yahorupalihaciya na athumwanaya.   
\p
\v 37 Omuulupale uyo ahonnyara mwana, ni ahommaha ncina na Mwape. Yooyo phiri athumwane Amwape oleelo.  
\v 38 Omwankani uyo ciicammo ahonnyara mwana, ni ahommaha ncina na Pin-Amii. Ula phiri athumwane atthu Amonii oleelo.   
\c 20  
\s1 Aparahamu na Apimeleke  
\p
\v 1 Aparahamu ahokhuma vale arwaaka nttetthe wo Nekepe ni ahorwaa ukhala iriyariru Katesi nuSuri. Wahoolo ahokhala ukati vakani uKerari.  
\v 2 Uyo eerela: Asaara wiira mwanrokoraka. Vano, Apimeleke, mwene uKerari ahoruma urweliya Asaara ni ahaakusa ukhala awawe.  
\v 3 Yooyo uhiyu uyo Nluku ahowa waApimeleke munttorani ni ahomwiirela: We unaakhwa! Athiyana yakusilyaa ayo ahotheliya.  
\v 4 Nanso Apimeleke, hinaya waarupana aheera: Pwiya, nnowa ukwanyula uneethi wohicuwela itthu?  
\v 5 Kahimmwe yooyo phikiirenle: Nthiyana ola mwanrokoraka? Ni ayo khayinre: Nlopwana ola nrokoraka? Ipankilyaka iri yo nrima wooreera ni wohinlattu.   
\p
\v 6 Vano Nluku ahomwaakhula munttorani: Aye, mi kinacuwela wiira upankile itthu iyo ni nrima wooreera. Mi kihohiiha wiira uhikufuru phimaana kiwatelihaka warupana.  
\v 7 Vano waturusele athiyana ayo wa awannyaya. awannyaya Ayo nnapiyu, ni anawuswalela wowufentelela, wiira we uhikhwe. Nanso wahaturuseke ukupali wiira we ni awaa othene nnakhwaca.   
\p
\v 8 Wasilyaya wicisuru Apimeleke ahaalattula mahumu awe ni wattonkela cothene cankhumelenle, ni yahoovaca venci.   
\p
\v 9 Wahoolo Apimeleke ahomwiihana Aparahamu ni ahomwiirela: Unipankile cani? Kukosenre isiyani mpaka ukikosiha venci ni omwene aka wothene? Ikipankile iyo khampankiya ntthu.  
\v 10 Ni Apimeleke ahonkoha Aparahamu: Yupankihile isiyani commo?  
\v 11 Aparahamu ahaakhula: Kahoopuwela wiira: Khweeli khaawo nomoova Nluku nna nipuro nna ni kinawiiviya nlattu wa amwaaraka.  
\v 12 Uhiya commo, ayo khweeli mwanrokoraka mphantte wa apaapa, nanso wohikhala mpantte wa maama. Vano ahokhala amwaaraka.  
\v 13 Ni Nluku wakikumihilyawe uwaani wa apaapa, mi kaheerela amwaaraka ayo: Nkiweele iraati: Nipuro phi nipuro ninhalehu uphiya, nkiireleke wiira: Ule nrokoraka.   
\p
\v 14 Vano Apimeleke ahowiha ikhontwaa ni imope, ipottha cilopwana ni cithiyana, ahommaha Aparahamu ni ahonturusela amwaarawe ayo.  
\v 15 Ni Apimeleke aheera: Ilapo aka iri ni we. Ukhaleke nipuro phi nipuro ninoocivela.  
\v 16 Apimeleke ahomwiirela Asaara: Arokoraa ayo kihaavaha ncurukhu elufu (1000) wopheeta, wiira walivyane wutthekenlyaka va wamiithoni wa atthu othene. Commo othene phinhalaya ucuwela wiira we khiiwo incuwelaa yookosa.   
\p
\v 17 Wahoolo, Aparahamu ahonvekela Nluku wiira avone, ni Nluku ahomvoniha ni amwaarawe ni ipottha cawe, mpaka yahanca uyaraca,  
\v 18 kontha Mwaneene Nluku ahaapankaca eekupa asithiyana othene a Apimeleke nlattu wa Asaara, amwaara a Aparahamu.   
\c 21  
\s1 Uyarya wa Isaki  
\p
\v 1 Mwaneene Nluku ari ooloka ni Asaara, toko camwiirenlyawe, ni ahompanka toko cankhuluvelihilyawe.  
\v 2 Ukati wacilyawe Nluku, Asaara ahonnyara mwana ni ahommaha Aparahamu nooluvanle.  
\v 3 Mwana annyarannyawe Asaara, Aparahamu ahommaha ncina na Isaki.  
\v 4 Isaki wapiihenryawe mahuku mathanu na mararu ookumi, Aparahamu ahomuuliha icaantto, toko calamuleliyawe ni Nluku.  
\v 5 Ukati wannyanryawe Isaki, Aparahamu ahaana myakha iminya (100).  
\v 6 Asaara aheera: Nluku hokiteeha, ni othene anhala ucuwela ila itthu ila anaahala uthyaa ni mi wamoca.  
\v 7 Ni ahopwaherera eeraka: Aacuwela tipani wiira Asaara anhala umwaamwiha mwana? Mothene mmo, mi kihommaha mwana Aparahamu nooluvanle.   
\s1 Uthama wa Akaari ni Sumayili ntthoko na Asaara  
\p
\v 8 Isaki ahonnuwa ni ahohiihiya nipele. Ni nenno nihuku nno Aparahamu ahopanka isukuhuulu.  
\v 9 Woonnyaya Asaara wiira mwana a Akaari, munnaciipitu, annanveha Isaki,  
\v 10 yahomwiirela Aparahamu: Umoomole Akaari ni mwanawe uyo, kontha mwanaka mi khanhala ukhala nkelanupa wamoca ni ula mwana ula.  
\v 11 Iyo yahoncukuliha venci Aparahamu kontha ahokela mpwiini mmo mwanawe.  
\v 12 Nanso Nluku ahomwiirela Aparahamu: Uhicukulace nlattu wo mwana ni wopottha. Upanke yothene inhalaya uhimya Asaara, kontha nhina mwa Isaki phinhalaya ulemelihiya amucyaa ayo.  
\v 13 Nanso, ciicammo nhina wa mwana eepottha unakhala uneethi, kontha ni uyo ri mwanaa.   
\p
\v 14 Wasilyaya wicisuru, Aparahamu ahokusa mikatthe ni nipinka no maasi oocareene, phunvahaka Akaari wiira akuse wanikhatani wawe ni ahonleeha wamoca ni mwanawe ule. Uyo ahottotta nttala, phurwaaka arukureryacaka itakhwa yo Peresepa.   
\p
\v 15 Wamanlyaya maasi nnipinkani mmwe, ahonhiya mwanawe waniphumpuluni  
\v 16 ni ahonkoma vakhiviru wene, mattalivelo aya yaari toko wanvelavelaya muupa wovonyinya ni muura, kontha eera: Akintthuna umoona mwanaka akhwaka. Ni nonkomilene vaavale, ahopacera wunla.   
\p
\v 17 Nluku aheewa wunla wo mwana, ni ncelo a Nluku o wirimu, ahomwiihana Akaari ni ahomwiirela: Unocukulani, Akaari? Uhoove, kontha Nluku heewa wunla wa mwanaa nwo nipuro nimweesilyaa nno.  
\v 18 Unkuse mwanaa uyo, kontha nhina mwa yooyo kimmopanka uneethi mwinci.   
\p
\v 19 Vano Nluku ahontthukula wiitho Akaari ni ahoona iluusi. Ahorwaa mpaka nenne nipuro nne, ahocariha maasi nnipinkani mmwe nuunvaha mwanawe wiira awurye.  
\v 20 Nluku ari ni mwana uyo. Uyo ahonnuwa, ahokhala ntakhwani ni ahokhala mayolupattha ni muura.  
\v 21 Aakhala itakhwa yo Paraa, ni anumwane yahomphavelela nthiyana olapo yo Wiciipitu.   
\s1 Aparahamu nawaatana ni Apimeleke  
\p
\v 22 Yoole ukati ule, Apimeleke naveleeliyene ni Fikoli, nhooleli aanakhotto awe, ahomwiirela Aparahamu: Nluku ri ni we ni citthu cothene cimpankaa.  
\v 23 Vano, ukilupelele, wamiithoni wa Nluku, wiira khunkithepya tho, ukhuma mi mpaka asaanaka nu ucuulu aka wothene. Ulokihe ilapo iwakhelenle unari nletto ni malokelo yupakilyaka.  
\v 24 Aparahamu ahaakhula eeraka: mi Kiholupela.   
\p
\v 25 Nanso Aparahamu ahonkuphula Apimeleke nlattu woluusi yakhiyaya ipottha cawe ni nkhitto.  
\v 26 Nanso Apimeleke ahomwaakhula: Akinoncuwela pankile iyo itthu iyo. Khunakihimerya itthu, ilelo va phincuwelaka.   
\p
\v 27 Paahi, Aparahamu ahowiha ikhontwaa ni imope, phimmahaka Apimeleke ni othene yaholehana itthu imoca.  
\v 28 Aparahamu ahothanlela nipuro naya ikhontwaa saapa.  
\v 29 Apimeleke ahonkoha eeraka: Inthoonyera isiyani ikhontwaa saapa cikumihilyaa munhuwoni mmo?  
\v 30 Uyo ahaakhula: Utthune ikhontwaa cinoovahaaka nnya, toko usaahiti wocuwanyaa wiira thi mi kithipile ilusi ila.   
\p
\v 31 Phimaana nne nipuro nne nihaaninyaka uPeresepa, kontha oyeeli wonwo phaatanacilyaya.  
\v 32 Anaatanacilene uPeresepa, Apimeleke ni Fikoli, nhooleli anakhotto awe, yahohokoleela ilapo yo mafilistiya.  
\v 33 Aparahamu arwaaka ahomphattyaa wepa uPerisepa ni vaavale aholapela ncina na Mwaneene Nluku Oohimala.  
\v 34 Ni Aparahamu ahokhala ukati mwinci ilapo yo mafilistiya.   
\c 22  
\s1 Nluku ahonlawiha Aparahamu  
\p
\v 1 Unavinre ukati vakani, Nluku ahonlawiha Aparahamu, amwiirelaka: Aparahamu. Uyo ahaakhula: Phi mi va.  
\v 2 Vano Nluku aheera: Unkuse mwanaa, mwanaa mmoca yooyo, Isaki nonfentesaa uyo, ni urwee nttetthe wo Muriyaa. Wakipankele yooyo wonwo isataka yoopahiya wamwaakoni unhalaaka wuthoonyera.   
\p
\v 3 Wasilyaya vale, Aparahamu ahonwa ni ahontthenkemaniha puuru awe, ahaatthukana nloko amirawo awe eeli wamoca ni Isaki mwamwanawe, ahopharula ikhuni cosataka, ahopwaha arwaaka nipuro nahimeriyawe ni Nluku.  
\v 4 Nihuku noneeraru, Aparahamu ahowusa miittho awe ni ahoona nipuro nno nari uttayi.  
\v 5 Ule aheerela amirawo awe: Nhalaceke va ni puuru ula. Mi ni mmirawo ola ninrwaa uswali nwe ninawuphwanyacani.   
\p
\v 6 Aparahamu ahokusa ikhuni nnye coorwa upaha isataka ni ahonrya Isaki, ni uyo ahokusa makhala o mooro ni mwaalo. Ni yeettacaka wamoca.  
\v 7 Isaki aheerela athumwane: Paapa! Aparahamu ahaakhula: Phi mi va, mwanaka. Isaki ahaakoha: Makhala o mooro ni ikhuni phi nnya, vano iri vayi ikhontwaa yotthuvo yoopahiya.  
\v 8 Aparahamu ahaakhula: Mwanaka, Nluku nanivaha ikhontwaa yotthuvo yoopahiya. Ni yahopwahaca yeettacaka wamoca.   
\p
\v 9 Waphilyaya nipuro nathoonyeriyawe ni Nluku, Aparahamu ahoteka ikhilompi yoopaha isataka ni ahotataanihaca ikhuni vaavale. Ahontthuka Isaki, phumweesaka waculu ikhuni vale.  
\v 10 Vano ahaawula ntata nakusilyawe mwalo ule wiira anhitte mwanawe.  
\v 11 Nanso Ncelo a Mwaneene Nluku ahomwiihana eeraka: Aparahamu! Aparahamu! Ule ahaakhula: Phi mi va.  
\v 12 Vano Ncelo ule aheera: Uhinhonone mmirawo uyo. Uhimpanke itthu. Vano kihocuwela wiira we unamoova Nluku, kontha khukithuwile mwanaa, mwanaa yooyo rinaa mmoca paahi.   
\p
\v 13 Aparahamu ahowusa miitho awe ni ahoona ikhontwaa inaphanre inyaka caya nnyo wataparikhwani. Ahorwaa ukusa ni ahovaherera itthuvo yoopahiya nipuro no mwanawe.  
\v 14 Aparahamu ahovaha nenno nipuro nno ncina na Mwaneene Nluku Naavaha.\f * \fr 22:14 \fq i.e. Yehova-Yire \f* Phimaana mpaka ilelo waneereliyaya: Mmwaakoni mwa Mwaneene Nluku naavaha.   
\p
\v 15 Ikwaha yonayeeli Ncelo a Mwaneene Nluku ahomwiihana Aparahamu  
\v 16 eeraka: Mwaneene Nluku heera: Kinalupela, mwanlattu wa yeela itthu ipankilyaa, uhikithuwaka mwanaa, mwanaa mmoca yooyo urinaa,  
\v 17 waamini wiira kinawureeriha ni nloko naa kinapanka ninci toko itthoottwa co wirimu ni toko nhava wo mpharyaa. Nloko naa nimmotthema isittatti ceenani aya,  
\v 18 ni nhina mwa nenno nloko nno, ilapo cothene cimmoreerihiya, kontha we uhokiiwelela.   
\p
\v 19 Vano ahohokoleela Aparahamu waariaya amirawo awe ni othene wamoca yahoturuwela uPereseepa wakhalawe.   
\s1 Ucuulu wa Nahori  
\p
\v 20 Unavinre ukati vakani, ahohimerya Aparahamu wiira Milka ahaayara asaana ni Nahori, munnaawe Aparahamu.  
\v 21 Ussi ari oontthara, Pussi munnaawe, Kemuweli, athumwane Arani,  
\v 22 Kesette, Haso, Piltasi, Yitlafi ni Petuweli,  
\v 23 athumwane Repeka. Ala asaana athanu na araru yaayanryawe Milka ni Nahori, munnaawe Aparahamu.   
\p
\v 24 Ni mwaarawe oohitteliheraninya, neehaninya Reuma, ahaayara asaana ala: Tevaa, Kahami, Tahasi ni Maaka.   
\c 23  
\s1 Ukhwa wa Asaara  
\p
\v 1 Vano Asaara yahokhala myakha iminya wo siriini na saapa (127) ceyarelo,  
\v 2 ni yahokhwa anari uKiriati-Arapaa uneehaninya Eforoni, ilapo yo Kanaa. Aparahamu aheekhupanya ni wonlela Asaara.  
\v 3 Ni Aparahamu ahiyaka mayithi awe ahonwa arwaaka wa asaana a Heti ni aheerela:  
\v 4 Mi ki nletto, ni mweettakaci. Kinaalepela nipuro noopanka mahiye wiira kivithe mayithi aka.  
\v 5 Vano asaana a Heti yahomwaakhula Aparahamu yiiraka:  
\v 6 Univiriyane muulupale, nhooleli a Nluku uri ni hi. Waavithe amwaaraa ayo mahiye anhalaa utthuna. Khaawo nohala wuuthuwa mahiye wiira waavithe amwaaraa.   
\p
\v 7 Vaavale, Aparahamu ahonwa ni ahooromela vathi wamiithoni wasineene ilapo, asaana a Heti.  
\v 8 Ule aheera: Wakhala wiira nhokitthunihera wavitha amwaaraka mu, nkiviriyane. Mwakulumele Eforoni, mwana a Sowari,  
\v 9 wiira akivahe nikhuku no Makipela niri umaverihela imatta awe iyo, ni akihimerye ihisapu enoncivela wiira akhale mahiye aka.   
\p
\v 10 Vano Eforoni onkomile wamoca na asaana a Heti, ni Eforoni, nHitita, ahomwaakhula Aparahamu, yiiwaka asaana a Heti ni atthu othene yaari wa nkhora woparasa eeraka:  
\v 11 Mena, muulupale, ukiviriyane. Imatta iyo kinawuvaha, ciicammo nikhuku niri mmattani ni kinawuvaha wa miithoni wa amucyaka, uvitthe mayithi aa ayo.   
\p
\v 12 Vaavale Aparahamu ahooromela wiitho waya asineene ilapo.  
\v 13 Ni ahomwiirela Heporoni yiiwaka atthu othene: Ukiiwe, wakhala wiira unakupali ukihimerye ihisapu yomatta iyo mi kinawuliva, wakhelele ncurukhu aka uyo wiira kivithe mayithi aka.   
\p
\v 14 Vano Eforoni ahomwaakhula Aparahamu eeraka:  
\v 15 Ukiiwe muulupale aka: Imatta iyo ncurukhu aya uri iminya cese wopheeta. Isiyani vava vaa we ni mi? Uvithe mayithi aa ayo.  
\v 16 Aparahamu ahokupali ihisapu ile ni ahokumiha ncurukhu nuunliva Eforoni wahimyacilyawe yiiwaka asaana othene a Heti, ncurukhu iminya cese wopheeta wathumeliya itthu nnakosoni.   
\p
\v 17 Phimaana nthala na Efromi naari uMakipela uhoolo waya uManre; ukhuma nthala nno, nikhuku naari munthalani mmo, ni miri cari munthalani mmo ni nnyo cari nceresere nnyo,  
\v 18 cahokhala ca Aparahamu maana ahothuma yoonaka asaana othene a Heti naale yari wa nkhora woparasa.   
\p
\v 19 Wahoolo Aparahamu ahaavitha amwarawe yeehaninya Asaara nnikhukuni niri imatta yo Makipela uhoolo waya uManre uneehaninya Eforoni, ilapo yo Kanaa.  
\v 20 Phimaana imatta iyo ni nikhuku nari mmattani mmo yahokhala mahiye Aparahamu kontha anotumiheriya na asaana a Heti.   
\c 24  
\s1 Uthela wa Isaki  
\p
\v 1 Yooyo ukati uyo Aparahamu ahooluvala ni Mwaneene Nluku ahonvaha iparakha wo citthu cothene.  
\v 2 Vano Aparahamu amwiihanaka karumeyi awe omuulupale owapuwani arina nlamulo no citthu cothene cariwo, ahomwiirela: Weese ntata naa nno wanatarani waka,  
\v 3 ni ulupele wa Mwaneene Nluku, mwaneene irimu ni itthaya wiira wamphavele nthiyana oonthela mwamwanaka uhinthanle iriyari ya asithiyana annakanaa anakhalaneehu ala mu.  
\v 4 Nanso urwee uwaani, ilapo iyareliyaka ni wamucyaka ni wanthanle nthiyana nohala unthela mwanaka Isaki.   
\p
\v 5 Vano karumeya uyo ahokoha: Kaahiki nthiyana uyo ahitthuneke uwa ni miyano uno, kaankuseke mwamwaninyu uyo nuunrwana ilapo ikhumileenyu?   
\p
\v 6 Aparahamu ahomwiirela: Kaasope. Akinphela wiira mwamwanaka uyo unturusele uwaani.  
\v 7 Mwaneene Nluku, Nluku o wirimu kikumihile ilapo yo mayapaapa ni iyareelyaka aholupela ni ahokikhuluveliha ukivaha mi ni ucuulu aka ila ilapo ela. Ayo anaahala wuveleelihera ncelo uhoolo waa, wiira we waanthanle woonwo nthiyana omaana oohala unthela mwanaka.  
\v 8 Nanso nthiyana uyo ahithuneke uwa ni we uno, unahala wothopwa ulupela waa nwo. Itthu ihimphavelaka iri unturusela mwana uyo uwaani.  
\v 9 Vano karumeya ule aheesa ntata nawe wanatarani wa Aparahamu nkunya awe ni aholupela upanka.   
\p
\v 10 Vaavale karumeya ule ahokusa inkamira khumi ca nkunya awe, ni ahokhuma ni mihakhu ca nkunya awe ule mmatatani mwawe, ni ahorwaa uMesapotamiya, iparasa yo Nakoori.  
\v 11 Ni ahokhoromihaca inkamira cawe uta woparasa, vakhiviru ni iluusi, yocoocilo ukati asithiyana unrwaya urika maasi.  
\v 12 Vano aheera: Mwaneene Nluku, Nluku a nkunya aka Aparahamu, ukivahe ilelo ukumaana wooreera, ni umpanke nnema nkunya aka Aparahamu.  
\v 13 Kinawoona va kemeenle waluusi, ni asaana asithiyana a atthu oparasa ela ammweesa urika maasi va.  
\v 14 Nna va kinoolepelani wiira, mwali nohalaka umwiirela uyo: Wiinamihe mwaapu uyo kiwuryee; ni uyo akiirelaka mmuryeke ni kinavaha maasi inkamira cinyu nnyo; yooyo phimwacileenyu wiira anthele karumeya enyu Isaki, ni mi kinahala ucuwela wiira nhonpanka nnema nkunya aka.   
\p
\v 15 Vaavale, hinamaliha uswali, ahowa Repeka, mwana a Petuweli, mwana a Milka, amwaara a Nakori, munnaawe Aparahamu, nakusile mwaapu wanikhatani.  
\v 16 Mwanthiyana ole aari ooreera venci, mwali oohipaca urupa ni nlopwana; ahophiya waluusi nuucariha mwaapu awe nuuturuwa.  
\v 17 Karumeya awe Aparahamu ahontthimakela nuumwiirela ukivahe maasi aari mmwapuni ayo kiwurye.  
\v 18 Ule ahaakhula: Uwuryeke nkunya. Wowakuvyaca ahorula mwaapu ule nuunvaha mmatatani mwawe wiira awurye.  
\v 19 Vano namanleene unvaha maasi owurya aheera: Kinarika tho maasi kivahe inkamira caa nnyo wiira ciwurye maasi ootosa.  
\v 20 Wowakuvyacawene aheetthela maasi ale nwuryeryoni monkamira, ni ahorwaa tho uluusi urika maasi mpaka uvaha inkamira cothene.  
\v 21 Nlopwana ole anomaala aweehaka ni awehereryaka wakhala wiira Mwaneene Nluku khaamweettihacile mahala ikwaha awe eyo.   
\p
\v 22 Wahoolo inkamira nnyo umala waya uwurya, karumeya a Aparahamu ahokumiha ipaara imoca yopirinku cowooru cookhala imaara siita ceelemelelo aya ni ikhankani piili cowooru cookhala imaara iminya wosirini ceelemelelo aya nuunvaha mmatatani mwawe.  
\v 23 Vano ahonkoha eeraka: We mwana awani? Kinawulepela ukihimyacere. Ni kahiki nihaawo nipuro waathumwana nwo wiira nomake?  
\v 24 Mwanthiyana ole ahaakhula eeraka: Mi ki mwana a Petuweli, mwana awannyawe Milka, yariye ni Nakori.  
\v 25 Ahomwiirela tho: Nihaana malasi, coolya cinci ni nipuro noorupa.  
\v 26 Vano nlopwana ule ahooroma phinlepelaka Nluku  
\v 27 eeraka: Areerihiye Mwaneene Nluku a nkunya aka Aparahamu, hitamihile nifento neekhweeli wa nkunya aka. Ni Nluku uhokihola mi ikwaha yothene mpaka ukipiha walokwawe nkunya aka.   
\p
\v 28 Vaavale mwanthiyana ole ahokhuma atthawaka mpaka waanumwane ni ahottonka yakhumeleenle.  
\v 29 Repeka ahaana nrokorawe eehaniya Lapanu. Ni Lapanu wiiwa wawe mwaha oyo, wowakuvyaca ahokhuma atthawaka mpaka umphwanya nlopwana ule uluusi.  
\v 30 Kontha weenre coo: Lapanu wamonnyawe mwanrokorawe nawanre ipirinku ni ikhankani nnye, ni wamwiiwilyawe mwanrokorawe uyo ni weewilyawe moolumu amwanrokorawe ayo eeraka: Coo phikulumacenryawe nlopwana uyo. Vano Lapanu ahonrwela ni ahomphwanya neemenle waluusi ni inkamira cawe nnyo.  
\v 31 Ni ahomwiirela: Nrwee uwaani we ooreerihiya ni Nluku unhala urupelani vate? Kontha mi uwaani nwo kihotthenkemaniha mapuro oorupa we mpaka inkamira caa nnyo.  
\v 32 Vaavale nlopwana ule uphiya wawe uwaanyawe Lapanu, ahovahiya nipuro noorupa, maasi oorapiha inyaa cawe, wamoca na atthu yarinawe, ni inkamira nnye cahoheleliya malasi ni makukhu.  
\v 33 Vano nawiiheriyeene yoolya, ule aheera: Akinlya mpaka kipacereke uhimyaca itthu yawenlyaka eyo. Lapanu ahomwaakhula eeraka: Wuulumaceke.  
\v 34 Ule phenryawe: Mi ki karumeya a Aparahamu.  
\v 35 Mwaneene Nluku honvaha iparakha ciinci nkunya aka, hokhala thaciri, honvaha ikhontwaa ni imope ciinci, ipheeta ni iwooru, haana ipottha cilopwana ni cithiyana, inkamira ni apuuru.  
\v 36 Mpaka Asaara mwaara a nkunya aka, honnyarana mwana nooluvanleene ni citthu cothene honvaha mwana uyo.  
\v 37 Vano nkunya aka hokilupeliha mi eeraka: Uhinkuse nthiyana Annakanaa ri yeela ilapo inkhalaka ila unvahaka mwanaka wiira anthele,  
\v 38 nanso urwee uwaani, ilapo yo mayapaapa ni wamucyaka wonwo wanthanle nthiyana nohala unthela mwanaka.  
\v 39 Phimaana mi kahonkoha nkunya aka, wiira kaahiki nthiyana uyo ahitthuneke ukitthara uno?  
\v 40 Ule ahokaakhula eeraka: Mwaneene Nluku ri ni mi. Uyo naahala wuuvelelihera ncelo owuuhola iphiro wiira wankuse nthiyana o wanrukuluni waka, o wapuwani wa apaapa wiira anthele mwanaka.  
\v 41 Nna unhala wothopwa itthu yurumilyaka weeraka uphiya wamucyaka nwo ukhottiheriyaka uvahiya nthiyana oyo. Paahi uhotopwa itthu yurumilyaka eyo   
\p
\v 42 Phimaana ilelo uphiya waka uluusi kiholepela kiiraka: Sontte Mwaneene Nluku, Nluku a ankuya aka Aparahamu, wakhalaka wiira ikwaha impankaka ila iri yotthuna winyu nkeettihe ratta.  
\v 43 Nna va kiri waluusi yo maasi, nkiiwe, mwali nohala uwa urika maasi uyo, ni mi kimwiirelaka: Ukivahe maasi kiwurye ommwaapuni mwa ayo;  
\v 44 ni uyo akiirelaka: Uwuryeke we, ni ciicammo kinahala uvaha maasi inkamira caa nnyo paahi yooyo phi nthiyana mwacilyawe Mwaneene Nluku wiira akhale amwaara a mwana a nkunya aka.   
\p
\v 45 Wanowiira kihinamaliha uswali nwo, pha wawe waluusi va Repeka nakusile mwaapu awe wanikhatani ahophiya mpaka waluusi ni ahorika maasi. Vano mi kahomwiirela: Ukivahe maasi kiwurye.  
\v 46 Ule wowakuvyaca aheenamiha mwaapu awe nuukiirela uwuryeke, ni ahovaha uwurya inkamira caka nnyo.  
\v 47 Vano kahonkoha wiira we mwana awani? Uyo ahokaakhula eeraka: Mi ki mwana a Petuweli mwana a Nakori nnyanryawe ni Milika. Phimaana kihommwariha ipirinku nnyo, ni ikhankani mmyononi mmo;  
\v 48 ni kahoromela vathi kinlapelaka nuunsukuru Mwaneene Nluku, Nluku a nkunyaka Aparahamu, kiveleenle iphiro yomaana wiira koonkuse mwana a alokwawe nkunya aka wiira anthele mwanawe.   
\p
\v 49 Nna va munthonyihere ikhweeli nkunya aka, mwatthuna nkihimyacere, ciicammo mwahitthune nkihimyacere wiira mi kicuwele yoweettela.   
\p
\v 50 Vaavale Lapanu ni Petuweli yahaakhula: Cothene cipankaciye ni Mwaneene Nluku, hi khaninoona yowuhimerya yoonanara atthuna yooreera.  
\v 51 Nna va Repeka uyo phu ula. Unkuseke ni urweke wiira atheliye ni mwana akunya aa, toko cihimilyawe Mwaneene Nluku.  
\v 52 Vano karumeya Aparahamu, ahoromela vathi anlapelaka Mwaneene Nluku.  
\v 53 Ni ahokumiha mihaca copheeta, cowooru ni ikuwo phummahaka Repeka. Ciicammo ahokumiha citthu comaana phummahaka nrokorawe eehaninya Lapanu ni anumwane.   
\p
\v 54 Wahoolo, ule na alopwana yarinawe ale aholya nuurupa. Usa waya, karumeya Aparahamu aholeeha eeraka kihorwaa wankunya aka.  
\v 55 Nanso anumwane ni mwanrokorawe Repeka yaheera: Unihiyere mwanthiyana ula mahuku vakani, atthuna mahuku khumi paahi uhoolo nwo naarwaka.  
\v 56 Vano ule aheerela nhikiporonkanihe. Ikwaha ila Mwaneene Nluku hokireeriha. Nkihiye kituruwele ratta wankunya aka.   
\p
\v 57 Ale yaheeraca: Nrwee nimwiihane mwanthiyana uyo nankohe.  
\v 58 Vaavale yahomwiihana Repeka phunkohaka: Unatthuna urwaa ni ula nlopwana ola? Ule ahaakhula eeraka: Kinatthuna.   
\p
\v 59 Vano amucyawe yahonleeha Repeka wamoca ni nthiyana amwamwihile, karumeya Aparahamu na alopwana yarinawe.  
\v 60 Ni yahonreeriha Repeka amwiirelaka:  
\q1 Mwanrokorihu, wunnuwe ni waayarace asaana iminya iminya cene,  
\q2 ni ucuulu aa uyo waattheme eenani!   
\p
\v 61 Vaavale Repeka nacikhwawe yahowelaca inkamira, nuntthara karumeya ule. Phimaana karumeya ule ahonkusa Repeka nuurwa.   
\p
\v 62 Yooyo ukati uyo Isaki aakhuma iphiro yoluusi Ulayi-Royi, kontha akhala ilapo yohitto.  
\v 63 Nihuku nimoca ukati wococilo, Isaki anaswali mmattani, ahowusa miitho awe ayo ni ahoona inkamira ciwaka.  
\v 64 Ciicammo Repeka, ahowusa miitho awe ayo ahomoona Isaki, ni ahokhuruwa munkamirani,  
\v 65 ni ahonkoha karumeya ule eeraka: Tipani ule nonisicerya mmattani ule? Karumeya ule ahaakhula: Yoole phi nkunya aka. Wowakuvyaca wene Repeka ahekhunela wiitho nwo nikuwo.   
\p
\v 66 Wahoolo karumeya uyo ahonttonkela Isaki citthu cothene ceeranele.  
\v 67 Paahi, Isaki ahonkusa Repeka mpaka nheemani mwa anumwane yeehaniya Asaara, ahonthela nuunfenta. Phimaana Isaki ahomaalihiya ni Repeka, ukhwa waya anumwane.   
\c 25  
\s1 Ukhwa wa Aparahamu  
\p
\v 1 Aparahamu ahonthela nthiyana nkina, eehaninya Ketura.  
\v 2 Ketura ahonnyarana Aparahamu ala asaana ala: Sinra, Yookisa, Meeta, Miitiya, Isipaki, ni Suwaa.  
\v 3 Yookisa ahonnyara Sapaa ni Tetaa. Ucuulu wa Tetaa waari Asurita, Letusi ni Lewuma.   
\p
\v 4 Asaanawe Miitiya yari Efa, Eferi, Enoki, Apita ni Elita. Othene ale yaari ucuulu wa Ketura.   
\p
\v 5 Aparahamu ahonhiyera Isaki mihakhu cawe cothene.  
\v 6 Nanso asaana a Aparahamu yayanryawe na asaarawe oohitteeliheraninya, aavahacile itthuvo vakani; nari nkumi, ahamwalaaniha ni mwanawe Isaki nuwarweha uttayi, ilapo iri mphantte unkhuma ncuwa.   
\p
\v 7 Aparahamu ahokhalana ukumi mpaka ahopiiha myakha iminya wo sapini na thanu (175) ceyarelo.  
\v 8 Aakhwile noluvaleehile ni myakha cinci ceyarelo ni ahaatthara mayathumwane.  
\v 9 Nanso, asaana a Aparahamu, Isaki ni Sumayili, yahaavithaca athumwanaya nnikhukuni no Makipela, vakhiviru ni uManree, nthala na Eforomi, mwana a Suwari, nHitita,  
\v 10 nenne nthala, Aparahamu nathumanannyawe maHitita. Vaavale phivithiyawe Aparahamu wamoca ni Asaara amwaarawe.  
\v 11 Nanso nakhwileene Aparahamu, Nluku ahonreeriha Isaki. Vano Isaki aakhala vakhiviru ni Iluusi yo Lahayi-Royi.   
\s1 Ucuulu wa Sumayili  
\p
\v 12 Vano ula phu ucuulu wa Sumayili, mwana annyanryawe Aparahamu ni Akaari o Wiciipitu, ipottha ya Asaara.  
\v 13 Ala phi macina a asaana a Sumayili, yantikhaciye ittharihiyaka eyareelo aya: Nepawoti, mwana omuulupale a Sumayili, Ketari, Apeteli, Mipisamu,  
\v 14 Misima, Tumaa, Masaa,  
\v 15 Hattatti, Temaa, Yeturi, Nafisi ni Ketemaa.   
\p
\v 16 Ala phaari asaana a Sumayili, yakhalacile ahooleli o mahimo, mmawaani mwaya ni mmapuroni mwamakiya yeehaneliya yaala macina ala. Ahooleli ayo yaari khumi nuuwa eeli.   
\p
\v 17 Sumayili ahokhala myakha iminya wo talathiini na saapa (137) ceyarelo. Ahokhwa ni watthara mayathumwane okhalayi.   
\p
\v 18 Ucuulu awe wahokhala nttetthe unkhuma o Havila urwaka o Suuri, vakhiviru ni mwiinano wo Wiciipitu, mphantte unrwaa o Siiriya. Ni yaheeserana mpika na asunnaya.   
\s1 Uyarya wa Isawu ni Yakopi  
\p
\v 19 Ala phi mayaranacelo o nrukulu na Isaki, mwana Aparahamu: Aparahamu ahonnyara Isaki.  
\v 20 Isaki narina myakha arupayini ceyarelo, ahonthela Repeka, mwana a Petuweli, Nramewu o Patan-Aramu, aari mwanrokorawe Lapanu, ni uyo ciicammo Nramewu.   
\p
\v 21 Vano Isaki ahonlepela Nluku, kontha amwaarawe ayo yari mwali eekupa. Phimaana Mwaneene Nluku ahaakhula iswali cawe nnyo ni Repeka ahorupala irukulu.  
\v 22 Urupala wawe, asaana ayo munthukwani mmo yaanawaanaca, ni Repeka aheera: Nlattuni ikikhumelelaka ila itthu ila? Ni ahorwaa unkoha Mwaneene Nluku.  
\v 23 Vano Mwaneene Nluku ahomwaakhula:  
\q1 Ilapo piili phiriwo munthuukwani mwaa mmo,  
\q2 phimaana anakhuma mommo atthu eeli ni anaahala umwalana:  
\q1 Mmoca uyo nokookhala okuru oompwaha nkhwawe,  
\q2 nanso omuulupale uyo naahala unvarela nteko omwankani uyo.   
\p
\v 24 Vaavale, waphiilyaya ukati wooyara, khweeli ahorumelelihiya wiira yaari mavatta munthukwani mwawe mmwe.  
\v 25 Oopacera uyariya uyo aari okharari cookhwiila, ni irutthu awe yothene yaari yo mapururu; phimaana ahovahiya ncina na Isawu.  
\v 26 Wahoolo ahoyarya mwanhimaawe, ntata nawe naavarenle ikottokottho ya Isawu; phimaana ahovahiya ncina na Yakopi. Ukati waayarawe Repeka, Isaki aarina myakha sitiini ceyarelo.   
\s1 Isawu natumiha iyuulupale awe  
\p
\v 27 Asaana ale yahonuwaca. Isawu aari nlupa oocuwela utotha ni aari nantakhwani. Nanso Yakopi waari nteko awe paahi uhakhela imope ni aakhala mmaheemani.   
\p
\v 28 Isaki anfenta Isawu, kontha cancivela ukhura inama ceevawe; ni ciicammo Repeka anfenta Yakopi.   
\p
\v 29 Nanso ikwaha imoca, Yakopi aapyaacaka yoolya, ahowa Isawu navoliye itala, akhumaka utakhwani,  
\v 30 ni ahommekela eeraka: Ukimeele vakani nhuci woserya uyo. Ukivola itala! Phimaana eehaninyaka ciicammo Eetomu.  
\v 31 Vano Yakopi ahomwaakhula eeraka: Woopacera ukitumihereke iyuulupale aa.  
\v 32 Vaavale Isawu aheera: Nna vaa kihanle vakani ukhwa. Kimphurela isiyani iyuulupale eyo?  
\v 33 Wahoolo Yakopi ahonkhanyereriha Isawu eeraka: Woopacera unlamuliya ulupela. Ni ule aholupela untumihera Yakopi iyuulupale eyo.  
\v 34 Vano Yakopi ahonvaha Isawu isima ni maruru. Ule aholya nuwurerya, ahonwa nurwaa. Commo Isawu ahovyavyeeha iyuulupale awe.   
\c 26  
\s1 Isaki ni Repeka anari uKerari  
\p
\v 1 Yahovola itala yeele ilapo ele, toko weracilyaya ukati wa Aparahamu. Phimaana Isaki ahorwaa ilapo yo Kerari, wonwo Apimeleke waaryawe mwene o mafilisitiya.  
\v 2 Vano Mwaneene Nluku ahomphwanya Isaki ni ahomwiirela: Uhikhuruwele Wiciipitu. Urwee wakhale ilapo inhalaka wuthoonyera.  
\v 3 Ukhale ila ilapo ela, mi kinaakhala ni we ni kinawureeriha. Kontha we nuucuulu aa uyo kinaahala wuuvahani ila ilapo ela, ni kinarwa uttharihelela yolumacenryaka athumwaninyu aneehaniya Aparahamu.   
\p
\v 4 Kinaahala wuncerera ucuulu aa toko itthoottwa co wirimu ni waavaha nnya ilapo nnya cothene; ni nhina wo ucuulu aa atthu othene omwiilaponi anaahala ureerihiya,\f * \fr 26:4 \fq Mphattuwelo 22.16-18\f*  
\v 5 kontha Aparahamu hosunka malamulo aka inrumilyaka ni isariya caka.   
\p
\v 6 Commo Isaki ahokhala o Kerari.  
\v 7 Vano alopwana o nenno nipuro nno ukati waankohilyaya wiira ala phamwaaraa, ule ahaakhula eeraka: Mwanrokoraka. Anawoova uhimyaca wiira amwaaraka, kontha oopuwela wiira, alopwana o yeela ilapo ela anaahala ukiiva nlattu wa Repeka, kontha ahotepa ooreera.   
\p
\v 8 Isaki ahokhala o Kerari ukati mwinci. Nihuku nimoca, Apimeleke, mwene o mafilisitiya, anawehecesa wacanelani yaari uculu, phuukati wamonnyawe Isaki anthwelanaka Repeka amwaarawe.  
\v 9 Vano Apimeleke ahomwiihana Isaki ni ahomwiirela: Khweeli, uhirune. Ale amwaaraa. Vano weerelani mwanrokoraka? Isaki ahaakhula eeraka: Kontha kineenre amwaaraka kanawoova wiiviya.  
\v 10 Apimeleke aheera: Unipankenleni commo? Kontha nlopwana phi nlopwana uyo aanawaarupana amwaaraa ayo, ni wananiwiihera ikoosi.  
\v 11 Vaavale Apimeleke ahaahimyacera atthu othene eeraka: Ntthu nohala umwiiriha itthu ula nlopwana ula atthuna amwaarawe ala, naahala ukhwa!   
\p
\v 12 Vano Isaki ahotthimpula imatta ni yooyo mwakha uyo ahoruwerya venci, kontha Mwaneene Nluku ahonreeriha.  
\v 13 Ule ahothaciri ni nhakhu awe wahoncererya mpaka ahothacireeha.  
\v 14 Ahaana ikhontwaa ni imope cinci ni ipottha cinci mpaka mafilisitiya upacera unrama.  
\v 15 Phimaana, mafilistiya yahotthunttuwanihaca nuuwuhelelaca iluusi cothene cathipiye ni ipottha ukati wa Aparahamu, athumwane Isaki.   
\p
\v 16 Vano Apimeleke ahomwiirela Isaki: Ukhume mwilaponi mwihu mu, kontha uri ntthu oonhakhu cinenne woonipwaha hi.  
\v 17 Phimaana Isaki ahokhuma nuthamela wuuthakoni wo Kerari waakhalawe khalayi.  
\v 18 Wahoolo Isaki ahowuhulaca iluusi caathipiye ukati wathumwane. Nnye cawuhelelaciye ni mafilisitiya ukhwa wawe Aparahamu ni ahovaha macina yavahilyaya athumwane.  
\v 19 Vano ipottha ca Isaki cahothipaca muuthakoni mmwe ni cahottenla maasi menci oociva.  
\v 20 Vano ahakheli o Kerari yahonyakulihana na ahakheli a Isaki, yiirelanaka: Maasi ala awihu! Phimaana Isaki ahovaha iluusi ile ncina na Eseke, nlattu woonyakuliheraninya.  
\v 21 Vano ipottha nnye cahothipaca iluusi ikina, ni ile yahonyakuliheraniya. Phimaana aheehana Sitina.  
\v 22 Wahoolo Isaki ahothama nne nipuro nne ni ahothipa iluusi ikina ni khayanyakuliheraniye tho. Phimaana ahovaha ncina na Riyopoti, eeraka: Vano Mwaneene Nluku honihulela ikhato ninaahala wiithawala yeela ilapo ela.   
\s1 Isaki naphwanyinya na Mwaneene Nluku munttorani  
\p
\v 23 Ukhuma vaavale Isaki ahorwaa o Peresepa.  
\v 24 Yoole uhiyu ule, Mwaneene Nluku ahomphwanya ni ahomwiirela: Mi kiri Nluku a Aparahamu athumwanaa. Uhoove, kontha kiri ni we. Mi kinaahala wureeriha ni wuncerera ucuulu aa mwanlattu woofenta karumeya aka Aparahamu.   
\p
\v 25 Isaki ahoteka ikhilompi ni aholapela ncina na Mwaneene Nluku. Vaavale ahomaka ni ipottha cawe yahothipaca iluusi ikina.   
\s1 Waatana wa Isaki na Apimeleki  
\p
\v 26 Yoole ukati ule, Apimeleki ahowa akhumaka o Kerari wamoca ni Awusate nlakakano awe ni Fikoli, muulupale aanakhotto awe.  
\v 27 Vaavale Isaki ahaakohaca eeraka: Nlattuni mmwaaka ukiweha, mi mwahokipanka mwiinani ni mwahokoomola?  
\v 28 Ale yahomwaakhulaca yiiracaka: Kontha nihowoona weekhweeli wiira Mwaneene Nluku ri ni we, phimaana niiraka: Nrwee nilupelace we ni hi. Nimphavela waatana ni we.  
\v 29 We uhinipanke yoonanara, toko hi cihupankileehu itthu, nanso nihoopanka ratta ni wuleeha wo mpuha. Vano nihocuwela wiira Mwaneene Nluku hooreeriha.   
\p
\v 30 Vano Isaki ahaavahaca yoolya ni ale yaholyaca nuuwuryaca.  
\v 31 Usa waya oyeeli yaholupelihana. Isaki ahaalehaca ni ale yahorwaca ni mpuha.   
\p
\v 32 Nenno nihuku nno ipottha ca Isaki cahowaaca unhimerya ciiraka: Iluusi yathipehu iyo nihottenla maasi!  
\v 33 Isaki ahovaha iluusi ile ncina na Sepa, phimaana mpaka nihuku nolelo, ile iparasa ile icuweliyaka ncina no Peresepa.   
\p
\v 34 Isawu naphihenrene myakha arupayini ceyarelo ahonthela Yutiti, mwana a Peeri, nhitita, ni ciicammo ahonthela Pasimati, mwana a Elomi, nhitita.  
\v 35 Ale asithiyana ale yahaacukulihaca Isaki ni Repeka.   
\c 27  
\s1 Yakopi nawaakhela iparakha  
\p
\v 1 Ukati wooluvanlyawe Isaki wiitho wawe wahonripela ni khoona. Vano ahomwiihana mwanawe omuulupale eehaniya Isawu, eeraka: Mwanaka. Ni ule ahomwaakhula eeraka: Kiri va.  
\v 2 Ule ahomwiirela: Mi kihooluvala ni akincuwela nihuku ninkhwaka.  
\v 3 Nna va, ukuse myuupa, muura ni nivaka naa nno, urwee utakhwani wakaaverye inama.  
\v 4 Vano waakaapyele sankanya ookicivela ni ukiwiihere kaanlye wiira kuuvahe iparakha kihinakhwa.   
\p
\v 5 Ukati woolumacawe Isaki anhimeryaka mwanawe Isawu, moolumo ale Repeka eera eewaka. Vano Isawu ahorwaa utakhwani wiiva inama wiira aawiihere athumwane.  
\v 6 Phimaana Repeka ahonhimerya mwanawe eehaninya Yakopi eeraka: Kiheewa athumwana ayo amwiirelaka munnaa Isawu:  
\v 7 Wakilupatthele inama ni wakaapyeele sankanya oociva wiira kinlye ni kuuvahe iparakha wamiithoni wa Mwaneene Nluku kihinakhwa.  
\v 8 Nna vaa mwanaka, uviriyane inoohimeryaka ila.  
\v 9 Urwee muncicini mmo wakuse ipuri piili. Mi kinnowaapyela sankanya oociva toko athumwana cinaacivelaya,  
\v 10 ni waarwehele athumwana yanlye wiira yuvahe iparakha ahinakhwa.  
\v 11 Nanso Yakopi aheerela anumwane: Kinawoona amunna Isawu irutthu aya iyo iri yo mapururu. Mi kiri oohimapururu.  
\v 12 Pooti apaapa ayo ankokapaapela ni wamiithoni waya kinkokhala mayowootha. Commo kinawiiwaanela mahusi woohikhala iparakha.  
\v 13 Anumwane yahomwiirela: Mwanaka, nihusi naa nno ninhala ukhala nawaka. Wiiwelele paahi nuulumo naka. Urwele ni ukiwaanele.   
\p
\v 14 Vano ule ahorwela ni waawiihera anumwane, ni ale yahomwaapyela sankanya oociva, toko athumwane caacivelaya.  
\v 15 Wahoolo, Repeka ahokusa coowara comaana ca Isawu, mwana omuulupale, carinawe uwaani ni ahommwariha Yakopi, mwana omwankani.  
\v 16 Vano ahommwariha nrapala nopuri nsiko ni mmatatani,  
\v 17 ni ahonvaha mmatatani mwa Yakopi, mwana omwankani, sankanya oociva ni nkatthe watthenkacilyawe.  
\v 18 Vano Yakopi ahorwaa woolumana athumwane ni aheerela: Paapa! Athumwane yahomwaakhula yiiraka: Kiri va. We tupani mwanaka?  
\v 19 Yakopi ahaakhula athumwane eeraka: Mi Isawu mwaninyu oontthaara. Kihopanka toko caakirenlenyu. Vano, munkome ni nlye ilupatthilyaka wiira nkireerihe.  
\v 20 Isaki ahonkoha mwanawe eeraka: Weeraceele cani wakuvaka ulupattha? Ule ahaakhula: Mwaneene Nluku, Nluku inyu ahokaakuvyehera umphwanya mwannama.   
\p
\v 21 Vaavale Isaki ahomwiirela Yakopi: Mwanaka, ukaattamerye wiira kiwaapaapele ni kuucuwelele wakhala wiira we khweeli mwanaka Isawu.  
\v 22 Yakopi ahaattamerya athumwane ni ale yahomwapapela ni yaheera: Ncu nno na Yakopi nanso myoono nnyo ca Isawu.  
\v 23 Isaki khaancuwelenle Yakopi kontha myoono cawe caari co mapururu toko ca Isawu munnaawe, phimaana ahonreeriha.  
\v 24 Wahoolo Isaki ahonkoha tho eeraka: We khweeli mwanaka Isawu? Ni ule ahaakhula eeraka: Phi yeemi.  
\v 25 Vaavale Isaki ahomwiirela: Mwanaka, ukiwiihere ilupatthilyaa eyo wiira kilye ni kuureerihe. Yakopi ahaawiihera ni athumwane yaholya, ni ciicammo ahaawiihera ivinyu ni ale yahowurya.  
\v 26 Vano Isaki ahomwiirela Yakopi: Nkaawe woono mwanaka ni ukivahe alaahuma.  
\v 27 Ule ahaattamerya ni ahaavaha alaahuma. Ukati wonnyawe ikuwo cawe nnyo nhiriri wonama, Isaki ahonreeriha eeraka:  
\q1 Nhiriri wa mwanaka  
\q2 uri toko inukhelelo yotakhwa ireerihilyawe Mwaneene Nluku.   
\q1
\v 28 Nluku oovahe ukame wo wirimu,  
\q2 uruwerye vathi va,  
\q2 itiriku yinci ni malaaso menci.   
\q1
\v 29 Wiira atthu othene waarume,  
\q2 ni ilapo cuulemelihe,  
\q2 ni ukhale nkunya a asihimaa,  
\q2 na asaana a anumwane yuulemelihe we,  
\q2 natakhaliya ule nohala wuulapha,  
\q2 ni nareeriya ule nohala wureeriha.\f * \fr 27:29 \fq Mphattuwelo 12.3\f*   
\p
\v 30 Isaki umaliha wawe unreeriha Yakopi ni nakhumileene wamiithoni wa athumwane, phawawe Isawu akhumaka wulupatthani.  
\v 31 Ni ule ahomwaapya sankanya oociva ni ahaawiihera athumwane ni aheerela: Paapa, munnwe ni nkhuureke inama ilupatthilyaka wiira nkireerihe.  
\v 32 Vano athumwane yahonkoha yiiraka: We tupani? Ule ahaakhula: Mi Isawu, mwaninyu oontthara.   
\p
\v 33 Vaavale Isaki ahothukumela venci cinenne ni aheera: Tupani ule kiwiihenre inama yoolupatthiya? Mi kihokhuura yothene we uhinaya uwa. Yooyo ntthu uyo, mi kihonvaha iparakha ni ciicammo nakhala ooreerihiya.   
\p
\v 34 Vano Isawu weewilyawe moolumo athumwane ale, ahothulana ni unlaka ahokhuwa wowirunya eerelaka athumwane: Nkireerihe ni mi, paapa.  
\v 35 Isaki ahomwaakhula phimwiirelaka: Mwanhimaa ahowa va mmirukuni, ni hokusa iparakha caa nnyo.  
\v 36 Vaavale Isawu ahopwaherera eeraka: Khweeli ule uhomphwanela wavahiyawe ncina na Yakopi, kontha imaara piili nnya akithepyaka. Woopacera hokaakha iyuulupale aka, nna va hokaakha iparakha caka. Vano Isawu aheera tho: Khankihalihenre tho mi iparakha?   
\p
\v 37 Vano Isaki ahomwaakhula Isawu eeraka: Kinawoona kihompanka ukhala owulamula we, ni asunnaa ayo othene kihonvaha ukhala ananrumiya awe; mpaka itiriku ni malaaso kihomuncerera. Vano we mwanaka kiwiiriheke cani?  
\v 38 Vano Isawu aheerela athumwane: Nrina iparakha imoca paahi? Paapa, nkireerihe ni mi ciicammo. Vaavale Isawu ahokhuwa ni wunla.  
\v 39 Vano Isaki, athumwane, yahomwaakhula yiiraka:  
\q1 We unkookhala uttayi ni mapuro oocayira  
\q2 ni oohikhuruwa ukame.   
\q1
\v 40 Malelyo aa ankokhala okhotto,  
\q2 ni unhala ukhala nanrumiya a nhimaa.  
\q1 Nanso we wooryaka wiicopola  
\q2 phinhalaa urula nipisi niri nsiko mwaa mmo.   
\s1 Yakopi nantthawa munnaawe  
\p
\v 41 Vano Isawu ahoncukula Yakopi mwanlattu womwakha iparakha yavahiyawe na athumwane. Phimaana ahoopuwela wanrimani wawe eeraka: Anaphiya mahuku ookhwa apaapa. Kimwomwiiva nhimaka Yakopi.   
\p
\v 42 Vano Repeka ahohimerya yalakenlyawe Isawu, mwana omuulupale, ahomwiihana Yakopi mwanawe omwankani, phimwiirelaka: Munnaa Isawu neepisiha nrima ni hoolakela uwiiva.  
\v 43 Nna vaa, mwanaka, wiiwe inhalaka wuuhimerya: Wunwe ni urwee wamwanrokoraka Lapanu, ilapo yo Harani,  
\v 44 wakhale wonwo mahuku vakani, mpaka uvire uviruwa wa munnaa,  
\v 45 mpaka uvire urusiya wa munnaa, ni aliyale itthu impankilyaa. Mi kinaahala uleehera ni wuhokolosiha. Isiyani inhalaka wuhalelacerani oyeeli nihuku nimoca?   
\p
\v 46 Phimaana Repeka ahomwiirela Isaki coo: Ahokitosa asaana a Heeti, kontha Yakopi aathelaka athiyana o yeela ilapo ela, mi phatari kikhwe.   
\c 28  
\p
\v 1 Vano Isaki ahomwiihana Yakopi, ahonreeriha nunhimerya eeraka: Uhaathele athiyana o Nkanani mu.  
\v 2 Ukhume ni urwee uPatan-Aramu, wa Petuweli, athumwanaya anumwana ni wanthele mwana a Lapanu, mwanrokoraya anumwana.  
\v 3 Ni Nluku Okuru Cothene ureerihe, upanke mayoyara ni awuncereryanihe wiira nkhale atthu enci,  
\v 4 ni uvahe iparakha ca Aparahamu, we ni ucuulu aa uyo, wiira uhalane ilapo iryaa nletto, Nluku invahilyawe Aparahamu.   
\p
\v 5 Phimaana Isaki ahonveleeliha Yakopi ilapo yo Patan-Aramu, wa Lapanu, mwana a Petuweli Nramewu, mwanrokorawe Repeka, anumwane Yakopi ni Isawu.   
\s1 Isawu nanthela Nsumaili  
\p
\v 6 Vano Isawu woonyawe wiira Isaki honreeriha Yakopi ni honveleeliha uPatan-Aramu wiira anthele nthiyana wonwo ni waanreerihawe va ahomwiirela: Uhaathele athiyana o Nkanani mu.  
\v 7 Yakopi aheewelela athumwane na anumwane ni ahorwaa uPatan-Aramu.  
\v 8 Isawu woonyawe athumwane wiira khayatteeliye nrima na athiyana o Nkanaa,  
\v 9 ule ahorwaa wa Sumayili ni ahonthela nthiyana, eehaninya Malati, mwana a Sumayili, mwana a Aparahamu, mwanrokorawe Nepakoti, woohatakanihera athiyana yarinawe akina.   
\s1 Nluku nankhumelela Yakopi o Peteli  
\p
\v 10 Yooyo ukati uyo Yakopi ahokhuma uPerisepa arwaka uHarani  
\v 11 ni ahophiya nipuro narupilyawe kontha waheela. Nenno nipuro nno ahokusa nluku nimoca, aheesa wiimuru ni aheecatalela.  
\v 12 Vano aholoha nttora woonyawe makwantta aneemesiye vathi mpaka ukwanya irimu ni phoonawe ancelo a Nluku awelaka ni akhuruwaka makwantta ayo.   
\p
\v 13 Mwaneene Nluku phaari uculu waya makwantta ni aheera: Mi kiri Mwaneene Nluku, Nluku a Aparahamu, athumwana, ni Nluku a Isaki; yeela ilapo irupilyaa ila kinawuvaha we ni ucuulu aa uyo.  
\v 14 Ucuulu aa unhala ukhala toko ntthupi no vathi, ni unhala umwaryeela urwaka unkhuma ncuwa mpaka unkela ncuwa, urwaka uculu mpaka uhitto, ni mwanlattu wawaa we ni ucuulu aa uyo, unkophwanya iparakha uneethi wothene wo mwiilaponi.\f * \fr 28:14 \fq Mphattuwelo 12.3; 22.18\f*   
\p
\v 15 Phi mi kiri ni we. Kinawusunka mapuro othene ankela uvira, kinawuturusela tho ila ilapo ela, kontha akinhala wuuhiya mpaka kipankeke itthu yukhuluvelihilyaka.   
\p
\v 16 Vano Yakopi wunwa wawe nkhoveni aheera: Khweeli Mwaneene Nluku ri nna nipuro nna. Mi akaacuwela.  
\v 17 Ni uvaka aheera: Wopihilyaya nna nipuro nna! Nna khaninakhala nipuro nikina; iri inupa ya Nluku. Ula nkhora wo wirimu.   
\p
\v 18 Paahi, Yakopi ahonwa wicisuru, ahokusa nluku neesilyawe wiimuru nne, aheemesa, ni ahomiinela makhura waculu waya va.  
\v 19 Phimaana ahovaha ncina nenno nipuro nno Peteli\f * \fr 28:19 \fq manaaya wiira: Inupa ya Nluku\f*, nanso yeeyo iparasa eyo ncina naya nokhalayi neehaniya Luusi.   
\p
\v 20 Ni Yakopi ahomoopa natiri eeraka: Nluku akhalaka ni mi ni akisunkaka ila ikwaha ila, akivahaka yoolya, ni ikuwo coowara,  
\v 21 ni kituruwelaka wosalama uwaani wa apaapa, Mwaneene Nluku nahala ukhala Nluku aka.  
\v 22 Ni nenna nluku neemesilyaka nna ninwa ukhala inupa ya Nluku ni cothene cinhalaa ukivaha, khweeli kinawuvaha mphantte wonakhumi.   
\c 29  
\s1 Yakopi naphiya uHarani  
\p
\v 1 Vaavale Yakopi ahokhuma arwaka ilapo iri mphantte unkhuma ncuwa.  
\v 2 Nanaanoru ahoona iluusi mmathalani ni mihuwo miraru cokhontwaa cinarupile nceresere mmo, kontha yeeyo iluusi iyo phawuryaya ikhontwaa nnyo. Nahaawo nluku nuulupale nakhuneliya iluusi iyo.  
\v 3 Nenne nipuro nne canthukumana mihuwo, ahakheli yantamiha nluku nakhuneliya iluusi iyo nuurika maasi wiira avahe mihuwo caya nuukhunela tho iluusi iyo.   
\p
\v 4 Vano Yakopi ahaakohaca eeraka: Asunnnaka nnokhumaca vayi? Ni ale yahaakhulaca yiiraka: Ninkhuma uHarani.  
\v 5 Ni uyo aheerelaca: Nnancuwela Lapanu, mwana a Nahori? Nale yahaakhulaca yiiraka: Ninancuwela.  
\v 6 Ahaakohaca tho eeraka: Haawo nkumi? Ni ale yahomwaakhulaca: Haawo nkumi, ni mwanawe mwanthiyana neehaniya Rakeli phuula wiihile nnya ikhontwaa nnya.  
\v 7 Ule aheera tho: Nanlelo uthana, khunaphiya ukati wothukumaniha ikhontwaa nnyo. Nvahe maasi ciwurye ni nvira nliha.  
\v 8 Vano ale yaheeraca coo: Khaninoorya, mpaka cithukumanihiyeke ikhontwaa cothene ni nluku nikhuneeliye iluusi iyo nitamihiye wiira nivahe ratta maasi oowurya.   
\p
\v 9 Nanlelo oolumacaka nale, ahowa Rakeli ni ikhontwaa ca athumwane kontha uyo aari nhakheli.  
\v 10 Ni waakhumelenle coo, Yakopi umoona wawe Rakeli mwana a Lapanu arokoraya anumwane, ni ikhontwaa ca Lapanu, Yakopi ahorwaa walusi ni ahotamiha nluku nakhuneleliye nuuvaha uwurya ikhontwaa ca Lapanu, mwanrokoraya anumwane.  
\v 11 Vaavale Yakopi ahonsalameeha Rakeli, mpaka upacera wunla.  
\v 12 Yakopi ahonhimerya Rakeli wiira ule mwamunnaya athumwane ni ari mwana a Repeka. Vano Rakeli ahokhuma atthawaka urwaa wahimyacera athumwane.   
\p
\v 13 Ukati weewilyawe Lapanu ihapari ca Yakopi, mwana a mwanrokorawe, ahomwiikamela nuunkapatta nuunsalameeha mpaka umpiiha uwaanyawe, ni ule ahonttonkacera Lapanu citthu cothene caankhumelenle munkwahani mwawe.  
\v 14 Vano Lapanu ahomwiirela: Khweeli we uri nikhuva ni irutthu aka. Ni ahokhala ni ule mweeri mmoca.   
\s1 Uthela wa Yakopi  
\p
\v 15 Wahoolo Lapanu ahomwiirela Yakopi: Kamana we uri nhimaaka unaakivarela nteko wo mahala? Ukihimerye ihisapu yowuliva.   
\p
\v 16 Lapanu ahaana asaana eeli asithiyana. Omuulupale uyo ncina nawe Leya ni omwankani uyo ncina nawe Rakeli.  
\v 17 Vano Leya arina miitho oolocwaca nanso Rakeli arina irutthu yooreera ni ikhove yomaana.  
\v 18 Ni Yakopi anancivela venci Rakeli ni aheera: Kinaawuvarela nteko myakha saapa nlattu wa Rakeli, mwanaa oomwankani.  
\v 19 Vano Lapanu ahaakhula eeraka: Wanaareera wuvaha we woohikhala wumvaha nlopwana nkina. Ukhale va ni mi.  
\v 20 Yakopi ahovara nteko myakha saapa amphavelaka Rakeli, cenyo myakha nnyo oonne ukhala mahuku vakani kontha anancivela cineene.   
\p
\v 21 Wahoolo Yakopi ahomwiirela Lapanu: Ukivahe amwaaraka, kontha kihomalihera mahuku aka ayo ni kimphavela waathela.   
\p
\v 22 Vano Lapanu ahaathukumaniha alopwana othene o yoole nttetthe ole ni ahopanka isikuhuulu.  
\v 23 Vaavale uhiyu, Lapanu ahonkusa Leya ni ahommwiihera Yakopi. Ni ahonthukumanana.  
\v 24 Vano Lapanu ahokumiha ipottha awe yeehaniya Silipa ni ahonvaha mwanawe wiira arumeke.  
\v 25 Nanso usa waya amoone Leya. Vano Yakopi ahomwiirela Lapanu: We ukipankile cani? Mi akivanre nteko kimphavelaka Rakeli? Nlattuni we ukithepyacaka?   
\p
\v 26 Lapanu ahaakhula: Uno khinakhalaka ilemalelo upacera utheliya mwana omwankani, omuulupale hinaya utheliya.  
\v 27 Vano uhiye umala isumana ithenlyaa ila, ninaahala wuuvaha tho omwankani uyo, nanso uvareke tho nteko myakha saapa.   
\p
\v 28 Vaavale Yakopi ahokupali. Yahovira isumana yanthenlyawe Leya ni Lapanu ahonvaha Rakeli ukhala amwaarawe.  
\v 29 Lapanu ahonvaha Rakeli ipottha awe yeehaninya Piila wiira arumeke.  
\v 30 Yakopi ahonthukumanana Rakeli. Yoole aancivenle wompwaha Leya ni ahonvarela nteko Lapanu myakha saapa.   
\s1 Asaana a Yakopi yayanryawe ni Leya  
\p
\v 31 Ukati woonnyawe Mwaneene Nluku wiira Leya anavyavyehiya, ahonvaha asaana, nanso Rakeli ari mwali eekupa.   
\p
\v 32 Leya ahorupala irukulu, ni ahonnyara mwana ni ahonvaha ncina na Rupeni, kontha eera: Mwaneene Nluku hoona icuku caka. Vano, weekhweeli awannyaka anaahala ukifenta.  
\v 33 Leya ahorupala tho irukulu, ni unnyara wawe mwana nkina aheera: Kontha Mwaneene Nluku heewa wiira kinavyavyehiya, hokivaha tho ula, ni yahonvaha ncina na Simeyoni.  
\v 34 Ahorupala tho irukulu ikina ni wannyanryawe mwana, aheera: Paahi, awannyaka anaahala waatana ni mi, kontha kihaayarana asaana araru. Phimaana yahonvaha ncina na Levi.  
\v 35 Ahorupala tho irukulu ni unnyara wawe mwana aheera: Ula nkwaha ola kinamunnuwiha Mwaneene Nluku. Commo yahonvaha ncina na Yutta. Ni ahohiya uyara.   
\c 30  
\s1 Yakopi ahoyariha ipottha piili asaana  
\p
\v 1 Vano ukati woonnyawe Rakeli wiira khannyaranne asaana Yakopi, ahopacera unrama munnaawe ni ahomwiirela Yakopi: Ukiyarane asaana, atthuna phatari kikhwe.  
\v 2 Yakopi ahorusiya ni Rakeli ni aheera: Kinokhala Nluku, watelihile uyara?   
\p
\v 3 Vano ule ahaakhula: Haawo Piila ula, ipottha aka, unthukumananeke wiira aayare asaana toko waahalaka waayara mi, wiira nhina mwa yaayo kaakhalane asaana.  
\v 4 Phimaana ule ahonvaha Yakopi uthela ipottha awe yeehaninya Piila, ni ahonthukumanana.  
\v 5 Piila ahorupala irukulu ni ahonnyarana Yakopi mwana.  
\v 6 Vano Rakeli aheera: Nluku hooluma, heewa ncu naka ni hokivaha mwana. Phimaana ahonvaha ncina na Tani.   
\p
\v 7 Piila, ipottha ya Rakeli, ahorupala tho irukulu ni ahonnyarana Yakopi mwana onayeeli.  
\v 8 Vaavale Rakeli aheera: Kaari ni ikhotto yuulupale ni munnaka ni kihotthema. Phimaana ahonvaha ncina na Nafitalii.   
\p
\v 9 Ukati woonnyawe Leya wiira hohiya uyara, ahonkusa Siilipa ipottha awe ni ahonvaha uthela Yakopi.  
\v 10 Siilipa, ipottha ya Leya, ahoyarana Yakopi mwana mmoca.  
\v 11 Vano Leya aheera: Ila iparakha! Phimaana ahomwiihana Kaate.   
\p
\v 12 Wahoolo, Siilipa, ipottha ya Leya ahonnyarana tho Yakopi mwana onayeeli.  
\v 13 Vano Leya aheera: Kihotteeliya! Athiyana ayo ankokiirela kiri ootteeliya, ni aahonvaha ncina na Aseri.   
\s1 Yakopi nawaayariha asaarawe asaana akina  
\p
\v 14 Ukati woohephiya itiriku, Rupeni ahorwaa umattani ni ahophwanya mirette cooyariha ni ahaawiihera anumwane. Vano Rakeli ahomwiirela Leya: Ukivahe mirette cooyariha ca mwanaa nnyo.  
\v 15 Nanso ule ahomwaakhula: Khawutosile wakaakhilyaa alopwana ayo? Umphavela ukaakha tho mirette ciwiihilyawe mwanaka nnyo? Vano Rakeli ahaakhula: Ula uhiyu ula Yakopi naahala wuthukumanana. Naakakhanihaka ni mirette ciwiihilyawe mwanaa nnyo.   
\p
\v 16 Ucoocilo, ukati waturuwilyawe Yakopi umattani, Leya ahomwiikamela numwiirela: Ilelo we unaahala ukithukumanana, kontha kihowuthumani ni mirette ca mwanaka. Ni yoole uhiyu ule ahonthukumanana.   
\p
\v 17 Nluku ahomwiiwa Leya. Ule ahorupala irukulu ni ahonnyarana Yakopi mwana oneethanu.  
\v 18 Vano Leya aheera: Nluku hokiliva wammahilyaka ipottha aka waathukumanana awannyaka. Phimaana ahonvaha ncina na Isakari.   
\p
\v 19 Leya ahorupala tho irukulu ni ahonnyarana Yakopi mwana onasiita.  
\v 20 Leya aheera: Nluku hokitthuva itthuvo yomaana. Ula nkwaha ula awannyaka anakunkomana, kontha kihaayarana asaana siita. Phimaana ahonvaha ncina na Sepulomi.   
\p
\v 21 Ukati vakani tho, ule ahonnyara mwana mwanthiyana ammahilyawe ncina na Tina.   
\p
\v 22 Vano Nluku ahomuupuwela Rakeli. Nluku aheewa ukhuwela wawe ni ahompanka mayooyara.  
\v 23 Ule ahorupala irukulu nuunnyara mwana ni aheera: Nluku hotamiha ihaaya caka nnyo.  
\v 24 Ahonvaha ncina na Yusufu ni aheera: Mwaneene Nluku akivahe tho mwana nkina.   
\s1 Unyakulihaninya Yakopi ni Lapanu  
\p
\v 25 Rakeli nannyanreene Yusufu, Yakopi ahomwiirela Lapanu: Ukihiye kituruwele uwaani, ilapo aka.  
\v 26 Ukivahe asaaraka ayo yuvarenlyaka nteko, na asaanaka ayo, kontha mi kimphavela urwaa uwaani. We uhocuwela ciinryaka wowuuvarela nteko.   
\p
\v 27 Nanso Lapanu ahomwiirela: Wakhala wiira kihophwanya iparakha wa miithoni waa kinawulepela wiira ukhale ni mi. Kihoona wiira Mwaneene Nluku hokivaha iparakha nlattu wawaa we.  
\v 28 Ni ahopwahera eeraka: Ukihimerye ihisapu yowuuliva; mi kinaahala wuuliva.  
\v 29 Yakopi ahomwaakhula: We uhocuwela cuvarenlyaka nteko, ni mihuwo caa cihoncererya nlattu wowehaweha mi.  
\v 30 Ni citthu vakani caarinaa kihinawa, cihoncererya venci, kontha Mwaneene Nluku hovaha iparakha ukati uwilyaka uno. Vano mi kinhala upanka yakhani itthu yowakavihera alokwaka?   
\p
\v 31 Vano Lapanu ahonkoha: Untthuna kuuvaheke isiyani? Yakopi ahaakhula eeraka: Uhikivahe itthu. Kinaahokoleela uwacawaca nuuhakhela mihuwo cinyu wakhala wiira nnakupali imphavelaka.  
\v 32 Ilelo kinaahala uvira mmihuwoni mwinyu ni kimmothanla ikhontwaa co manepa ni co mitthottwe, ni asikhontwaa othene ooripa, ni ipuri co manepa ni co mitthottwe, cole phinhalaka ukhala mpokerero aka.  
\v 33 Ni isariya aka inkowuvaha uhoolo usaahiti, ukati unhalaa uwehaweha mapokerero aka. Yakhalaka mmatatani mwaka ipuri yohimanepa ni yohimitthottwe, ikhontwaa cohiripa, pooti wiira cowiinyinya.   
\p
\v 34 Lapanu aheera: Nihotthukelana, weerannyee toko cihimilyaa.  
\v 35 Nanso, nenno nihuku nno Lapanu ahaakawaniha apeperu o mitthottwe ni o manepa ni ipuri cothene co mitthottwe ni co manepa cothene cari cotteelatteela ni asikhontwaa othene ooripa ni ahohiya mmatatani mwa asaanawe.  
\v 36 Vano Yakopi ahokhuma nipuro nne arwaka ncoko woweettiya mahuku mararu. Wahoolo Yakopi ahopwaherera uliha mihuwo ca Lapanu.   
\p
\v 37 Vaavale Yakopi ahokusa miri cikithi co mphari, ntholo ni rokoci ni ahokhava apankaka mitthottwe.  
\v 38 Wakhavaawe, aheesa uhoolo waya mihuwo, mmakuwani, mawureryoni ni mapuro yarupaya ni canapepheryana ukati wawaya uwurya.  
\v 39 Ni campepheryana uhoolo waya miritta, cantotholiya co marephurephu, co manepa ni co mitthottwe.   
\p
\v 40 Vano Yakopi anawawayaniha cikani nnyo, ni aanapanka wiira cennyo cikhale wamoca ni inama co marephurephu ni cooripa ca Lapanu. Commo antthonkomaniha mihuwo cawe woohitakanihera ca Lapanu.  
\v 41 Ukati warupalaya ikhontwaa coonenevaca nnye, Yakopi anaweesa uhoolo waya nwo miritta, cineemelacilene mmasepani, wiira citotholele mmirittani mmo.  
\v 42 Nanso kheesa miritta nnye uhoolo waya inama cokenkennya, kontha cokenkennya nnyo caakhala ca Lapanu ni cooneneva nnyo cakhala ca Yakopi.   
\p
\v 43 Phimaana Yakopi ahothaciri venci mpaka ahaana mihuwo cinci, ipottha cithiyana ni cilopwana, inkamira ni apuuru.   
\c 31  
\s1 Yakopi naathama wa Lapanu  
\p
\v 1 Yakopi aheewa wiira, asaana a Lapanu yanawuulumaca yiiraka: Yakopi howyaa citthu ni mihakhu cothene carinaya apaapa ehu, phimaana athaciriki.  
\v 2 Yakopi ahoona wiira makhalelo a Lapanu ni uyo khayari toko khalayi.   
\p
\v 3 Vano Mwaneene Nluku ahomwiirela Yakopi: Uturuwele ilapo yo mayathumwanaa ni wamucyaa. Mi kinkokhala ni we.  
\v 4 Vaavale Yakopi ahoruma wiihaninya Rakeli ni Leya wiira arwace utakhwani yoone mihuwo cawe.  
\v 5 Uwaca waya aheerelaca coo: Kinawoona makhalelo athumwaninyu ayo ni miyano khaanakhala toko khalayi. Nanso Nluku Apaapa ari ni mi.  
\v 6 Nyu nnaacuwela wiira kihaavarela ratta nteko athumwaninyu,  
\v 7 nanso ayo ankipanka mi ntirikhi, avirikanihacaka mpokerero aka imaara khumi. Nanso Nluku khaatthunihenre wiira akipanke yoonanara.  
\v 8 Yakiirelaka wiira inama co manepa nnyo cikhaleke cawaa, phuupokera waa; vano mihuwo cothene cakhala co manepa. Ni yakiirelaka coorephuwaca nnyo cothene cikhaleke cawaa, wonwo phuupokera waa, vano mihuwo cothene caatothola asaana oorephuwaca.  
\v 9 Nluku ala mananna ala phipankilyawe wowaakha mihuwo athumwaninyu akivahaka mi.   
\p
\v 10 Weeracele coo: Ukati warupalaya mihuwo nnyo, mi kahoweha ni kahoona munttorani mmo anapinkula athukumananaka ikhontwaa cithiyana nnyo cari co manepa, co marephurephu ni co mitthottwe.  
\v 11 Vano ncelo a Nluku ahokiirela munttorani: Yakopi, mi kahomwaakhula kiiraka: Kiri va.  
\v 12 Ni ule ahomwiirela tho: Uwuse miitho aa ayo, ni unawoona anapinkula othene anthukumanana ikhontwaa cithiyana nnyo, ari o manepa, o marephurephu ni o mitthottwe, kontha kihoona cothene cuupankilyawe Lapanu.  
\v 13 Mi phi mi Nluku o Peeteli wonwe wemeesilyaa nluku uttikitthelaka makhura ni ukoopelaka natiri. Wunwe nna va, ukhume ila ilapo ela ni uturuwele ilapo ya alokwaa.   
\p
\v 14 Vano Rakeli ni Leya yahonkoha Yakopi yiiraka: Wapaapa nwo uhaawo mphantte wonhakhu unnaaca?  
\v 15 Khannalikelela ukhala amalaponi? Maana ahonitumiha ni aholya ncurukhu uyo.  
\v 16 Kontha nhakhu wothene Nluku ukumihilyawe wathumwanihu uri wawihu ni wa asaanehu. Nna vaa upanke cothene cinoohimeryawe Nluku.   
\p
\v 17 Vano Yakopi ahaaweliha asaarawe na asaanawe ayo mmankamirani.  
\v 18 Ahokusa mihuwo cawe cothene ni mihakhu caphwanyilyawe uPatan-Arami, wiira arwee ilapo yo Kanaa, uri Isaki athumwane.  
\v 19 Ukati Lapanu warwelyawe uthikila mapururu okhontwaa, Rakeli aheennya ananttuntta a athumwane.  
\v 20 Ni Yakopi ahomwiita Lapanu nramewu wohinhimerya itthu kontha anatthawa.   
\s1 Nluku naamwakiha Yakopi  
\p
\v 21 Ahonwa nuutthawana cothene carinawe ni aholapuwa mooloko awehaka muru mwaako wo Kiliyati.  
\v 22 Nihuku noneeraru Lapanu ahohimerya wiira Yakopi hotthawa.  
\v 23 Vano ahaakusa asunnawe ni ahontthimakela mahuku saapa eettaka ni ahomphwanya nari mwaako wo Kiliyati.  
\v 24 Vano Lapanu Nramewu ahophwanyinya ni Nluku, uhiyu munttorani phimwiirelaka: Wiisunke, uhuulume itthu ni Yakopi, hata ikhale itthu yooreera atthuna yoonanara.  
\v 25 Lapanu ahomphwanya Yakopi naakhurutunle aheema awe umyakoni co Kiliyati. Ciicammo Lapanu na asunnawe ahaakhurutula aheema awe umwaakoni.   
\p
\v 26 Vano Lapanu ahonkoha Yakopi eeraka: Ukipankile cani? Yokiita iyo wakusaka asaana ayo toko ipottha coovariya ukhottoni?  
\v 27 Nlattuni ukitthawaka womwiitiho ni ukisempaka, wohikihimyacera itthu? Hapo mi kanawuveleliha wootteeliya ni icipo, ikoma ni ceece.  
\v 28 Ciicammo khukihile kavahaka alaahuma asaanaka nu ucuulu aka wiira kaaleehe. Uheetta wootirikhi.  
\v 29 Kahaana ikuru cooreera wuuttarusa, nanso Nluku athumwaninyu, hokuulumana ncana uhiyu eeraka: Wiisunke uhimuulumele itthu hata ikhale yooreera atthuna yoonanara.  
\v 30 Vano we wapheela urwaa, kontha wahoonukhela uturuwela waathumwanaa, kahiki wennyerani anluku aka ayo?   
\p
\v 31 Yakopi ahomwaakhula Lapanu eeraka: Kanawoova. Kontha kooniha wiira unakaakha asaanaa ayo.  
\v 32 Ule nohalaa umphwanyana anluku aa ayo umwiive. Unikukhuryace mi na asunnaka ayo waphwanya itthu yawaa ukuse. Kontha Yakopi khaacuwela wiira Rakeli pheennyile anluku ayo.   
\p
\v 33 Vano ahokela Lapanu nheemani mwa Yakopi, nheemani mwa Leya, nheemani mwa ipottha cithiyana piili nanso wohaphwanya anluku ayo. Ni ukhuma wawe nheemani mwa Leya, ahokela nheemani mwa Rakeli.  
\v 34 Nanso Rakeli ahaakusa ananttuntta ayo ni wattukhunyera munhukhoni yonkamira ni ahonkomela. Vano Lapanu ahaakukhurya nheemani mothene, ni khaaphwanyile.  
\v 35 Rakeli aheerela athumwane: Paapa, nhikiviruwele akinlamuliya wunwa kontha kiri ni nteko wathiyana. Lapanu ahaawehaweha ananttunntta ayo, nanso khaaphwanyile.   
\p
\v 36 Vaavale Yakopi ahorusiya nunviruwela Lapanu amwiirelaka: Kitthekileni? Kukosenre isiyani yooreera we uviruwa ni ukoomolanihaca?  
\v 37 We uhokukhuryaca mirintti caka cothene wakhala wiira uhophwanya itthu yawaa, uwiihe va yoonaka alokwaa ayo ni alokwaka wiira anihukhumu.  
\v 38 Myakha sirini kihoovarela nteko. Ikhontwaa ni ipuri cinyu akinarihakaciha ni akinakhura inama yo nhuwo enyu.  
\v 39 Kakinowiiherani inama yoorakalaca. Nkilivihaka inama cothene cenyinya uhiyu atthuna uthana.  
\v 40 Uthana kaakhwa nttukuttha ni uhiyu kaakhwa uriiriya ni nkaarupa.  
\v 41 Kihokhala myakha sirini, kuuvarelakani nteko. Myakha khumi na micese kihovarelani nteko wiira kaathele asaanaa eeli, ni myakha siita kihovarelani nteko nkipokerihaka inama, nanso nyu nhorukunusaca mapokerero aka imaara khumi.  
\v 42 Ahaari Nluku a apaapa, Nluku a Aparahamu, Nluku ri ihisima ya Isaki, khweeli nyu mwankoomola wohiitthu. Nluku heewa icuku caka ni hoona nteko uvanryaka, phimaana hookuphulani uhiyu wo ncana.   
\p
\v 43 Vaavale Lapanu ahomwaakhula Yakopi eeraka: Ala asithiyana ala asaanaka ni asilopwana ayo ucuulu aka, nnya mihuwo caka ni cothene cinoonaa nnyo ciri cawaka. Ilelo kinhala weeriha cani asaanaka ala ni asaana yayanryaya ayo?  
\v 44 Nna va nileehane wiira ukhale usaahiti we ni mi.   
\p
\v 45 Vano Yakopi ahokusa nluku ni aheemesa upanka nivatta.  
\v 46 Ni Yakopi aheerela asunnawe: Mpanke nikuttha no maluku.  
\p Ni ale yahopankaca nikuttha no maluku ni othene yaholelyaca wanikutthani vale.  
\v 47 Lapanu aheehana nipuro nno Yekar-Saatuta, nanso Yakopi eehane Kaleeti.  
\v 48 Vano Lapanu aheera: Nna nikuttha nna nikhale saahiti ehu we ni mi. Phimaana wiihaninyaka uKaleeti  
\v 49 ni Misipa, kontha heera: Mwaneene Nluku nniwehawehe we ni mi ni anihukhumu hata nimwalane ntthu ni nkhwawe.  
\v 50 Waahuvihaka asaanaka ala, waathelaka athiyana akina mi hata kihikhale, ucuwele wiira Nluku nawoona.   
\p
\v 51 Lapanu ahomwiirela tho Yakopi: Nikuttha phi nna, ni nivatta neemesilyaka iriyari yo we ni mi phi nna.  
\v 52 Nikuttha nna nikhale saahiti. Ciicammo nivatta nna nikhale saahiti wiira yakhala yoonanara kihitupihe nikuttha nna kiwanaka nwo, ni we yakhala yoonanara uhituphane nikuttha nna ni nivatta nna uwaka uno.  
\v 53 Nluku a Aparahamu, Nluku a Nahori, Nluku o mayathumwanaya anihukhumu.  
\p Ni Yakopi, mwanlattu wo ihisima ya Isaki athumwane, aholupela.  
\v 54 Yakopi ahopanka isataka umwaakoni, ni aheehana asilokwawe yaari wonwo wiira alye. Yaholyaca ni yarupacile umwaakoni wonwo.  
\v 55 Lapanu ahonwa wicisuru ahaavaha alaahuma asaanawe asilopwana na asithiyana, ahaareeriha ni ahoturuwela uwaani.   
\c 32  
\s1 Yakopi natthonkomaniha ikwaha yonkumaanana Isawu  
\p
\v 1 Wahoolo Yakopi ahokhuma ni ahaakumanana ancelo a Nluku.  
\v 2 Vano woona wawe, Yakopi aheera: Ala anakhotto a Nluku! Ni ahovaha nipuro nno ncina na Manayimu.   
\p
\v 3 Vaavale, Yakopi ahaaveleliha mayanhupi awe wa Isawu munnaawe, akhala uSeyiri ilapo yo Eetomu.  
\v 4 Ni aheerela mwanhimerye nkunyaka Isawu wiira: Mi karumeya enyu Yakopi kari wamoca ni Lapanu, kihaawo mpaka ilelo.  
\v 5 Kihaana imope na apuuru, ikhontwaa, ipuri, ipottha cithiyana ni cilopwana. Nkunya, kinovelelihera ula nhupi ula, wiira ukakhelele wosalaama.   
\p
\v 6 Vano mayanhupi yahoturuwela wa Yakopi phimwiirelaka: Nihomphwanya munnaa Isawu ni uyo nowa wonwo, nawuphavela, ni haana alopwana iminya cese.   
\p
\v 7 Vano Yakopi ahoova venci ni ahocukula. Phimaana ahaakawaniha atthu ayo miphwinko miili, ciicammo ahokawaniha ikhontwaa, ipuri, imope ni inkamira miphwinko miili,  
\v 8 kontha oopuwela coo: Isawu awaaka na anakhotto awe aatuphelaka mphwinko mmoca nkina uyo unkohala.  
\v 9 Vano Yakopi ahoswali eeraka: Nluku a paapa Aparahamu, Nluku a paapa Isaki, we Mwaneene Nluku ukireenle wiira: Uturuwele uwannyaa waalokwaa kinawupanka yooreera.  
\v 10 Mi kinacuwela wiira khaninkiphwanela nifento neekhweeli ninkipankaa mi karumeyaa. Kilapuwile mooloko Yortani ni nttontto aka paahi, nanso nna va kihaana miphwinko miili.  
\v 11 Sontte ukoopole mmatatani mwa munnaka Isawu, kontha mi kinamoova, wiira hiiwe ukiiva mi, asaana wamoca na anumwanaya.  
\v 12 Kontha we uheera: Kinaweettiha ratta. Kinawuvaha ucuulu mwinci toko nhava wo mpharyaa ni mphwinko wa atthu wohaalikelyaa.\f * \fr 32:12 \fq Mphattuwelo 22.17\f*   
\p
\v 13 Yoole uhiyu ule Yakopi ahorupa nenne nipuro nne ni ahothanla mihuwo commaha munnaawe Isawu:  
\v 14 ipuri cithiyana iminya piili ni anapinkula sirini, ikhontwaa cithiyana iminya piili ni anapinkula sirini okhontwaa,  
\v 15 inkamira talathini cithiyana co wamwinya na asaana aya, imope cithiyana arupayini ni imope khumi cilopwana, apuuru onthiyana sirini ni apuuru onlopwana khumi.  
\v 16 Ahaakawela mihuwo nnyo ipottha cawe wiira awacawace, ni wo khula nhuwo wari mphantte aya, ni aheerela: Nhoolelaceke ni nhiye ikhato nhuwo ni nhuwo nkhwaya.  
\v 17 Ahonlamulela oopacera ole: Munnaka Isawu oophwanyaka, ni ookohaka wiira: We uri naani, unrwa vayi ni nhuwo urinaa ula wawani?  
\v 18 Vano umwakhuleke wiira ca karumeya enyu Yakopi. Ciri itthuvo cinonveleliherawe nkunya awe Isawu ni uyo neera awaka uttuli wihu.  
\v 19 Ciicammo ahonlamulela onayeeli, oneeraru nale othene yawa uttuli mihuwo eeraka: Uphwanyakani Isawu othene munhimyacere nuulumo nimoca nenna.  
\v 20 Munhimerye tho wiira: Karumeya aa Yakopi nawa uttuli uno. Kontha Yakopi hoopuwela coo: Kahoolihaka itthuvo caka nnyo, kinattipiha urusiya wawe nwo, vano nakumanacaka ni mi uyo, atthunaka nakakhelela wooreera.  
\v 21 Phimaana inama cotthuvo nnye cahohoolihiya, nanso ule ahohala veekhawe nipuro nomakiya nne ni ahorupa uhiyu wothene.   
\s1 Nkhitto wa Yakopi uPenuweli  
\p
\v 22 Yoole uhiyu ule ahonwa ni ahaakusa asaarawe eeli, na asaarawe eeli oohitteeliheraninya, wamoca na asaanawe khumi na mmoca, ni yaholapuwaca nsepa no Yappoko.  
\v 23 Ahaalapusaca nsepa nno asaarawe ayo ni citthu cothene carinawe.  
\v 24 Vano Yakopi ahohala veekhawe ni ahomwanana nlopwana mmoca uhiyu wothene mpaka usa.  
\v 25 Nlopwana ule, woona wawe wiira khamoorya untthema, ahomwaatta wakumanacile makhuva oonatara, ni Yakopi ahorepenyuwa wakumanacile makhuva ni amwananaka ono.   
\p
\v 26 Nlopwana ule aheera ukihiye kirwee kontha uhosa. Nanso Yakopi ahomwaakhula eeraka: Akinoohiya urwaka wahikireeriheke.  
\v 27 Ni ahonkoha: Ncina naa tipani? Ule ahomwaakhula: Mi kineehaninya Yakopi.  
\v 28 Vano nlopwana ule aheera: Ncina naa khaninhala wiihaninya tho Yakopi, nanso Israyeli, kontha we uhomwaanana Nluku na atthu ni uhotthema.   
\p
\v 29 Ni Yakopi ahonkoha eeraka: Kinapheela ucuwela ncina naa. Ule aheera: Unkikoherani ncina? Vaavale ahonreeriha.   
\p
\v 30 Vano Yakopi ahovaha ncina na Peniyeli nenno nipuro nno, eeraka: Kontha kihomoona Nluku ni miitho aka ala ni mi kinkumi.   
\p
\v 31 Aakhumile uPeniyeli, ukati wakhumaya ncuwa ni Yakopi anattumpela.  
\v 32 Phimaana mpaka nihuku noleelo annasirayeli khankhuraca ntinka unluttaniha natara ni iyuunu, kontha Yakopi ahaattiya wantinkani ukumanihile natara ni iyuunu.   
\c 33  
\s1 Ukumana wa Yakopi ni Isawu  
\p
\v 1 Yoole ukati ule, Yakopi ahoweha ni phamoonawe Isawu awaaka, nari na alopwana iminya cese. Vano ahaakawa asaanawe ayo anvahaka Leya, Rakeli na asaarawe eeli oohitteeliheraninya.  
\v 2 Vano ahaaholiha asaarawe eeli oohitteeliheraninya na asaanaya ayo, ahomweesa Leya na asaanawe ayo uttuli waasaarawe oohitteliheraniya Rakeli ni Yusufu phaari oomalihera.  
\v 3 Wahoolo Yakopi ahaapwahaca nukhala uhoolo, ni ahoromela vathi imaara saapa mpaka waphilyawe wamunnawe.   
\p
\v 4 Vaavale Isawu ahontthimakela, ahonkapatta nuunvaha alaahuma nuunsalameeha, ni othene yahonlaca.  
\v 5 Wahoolo ahoweha ni ahoona athiyana na amirawo ni ahokoha eeraka: Ala phaasipani arinaa ala? Ule ahaakhula eeraka: Ala pha asaana anvahilyawe Nluku wotthuna wawe karumeya aa.  
\v 6 Vano yahophiyaca asaarawe eeli oohitteliheraniya wamoca na asaanaya ayo ni yahoroma.  
\v 7 Ciicammo ahophiya Leya wamoca na asaanawe, ni ahoroma. Wiimaliheroni ahophiya Yusufu ni Rakeli, na ayo yahoromaca.   
\p
\v 8 Nanlelo Isawu anakoha: Unhala wiirihani mihuwo cothene ciphwanyilyaka niphiro nnyo? Yakopi ahomwaakhula: Keera kiphwanye nnema wamiithoni wankunya aka.  
\v 9 Nanso Isawu ahomwiirela: Mwanhimaka, mi kihaana mihuwo cinci. Cirinaa nnyo uhalaneke.  
\v 10 Vano Yakopi ahomwaakhula: Mena, wakhala wiira uhaana nnema ni mi ukuse itthuvo yuvahilyaka ela, phimaana koonaka ikhove aa, toko wiira koonne ikhove ya Nluku, kontha we uhokaakhelela.  
\v 11 Kinawulepela ukuse iparakhaka iwaneliyaa kontha Nluku wo nnema hokivaha, ni kihaana ciinci. Ni ahonkhanyereriha mpaka Isawu waakhelela.   
\p
\v 12 Isawu aheera: Nrwee neette. Mi kinahoola.  
\v 13 Nanso Yakopi aheera: Nkunya, kinawoona asaanaka ayo ukenkenyaca ni kihaana ikhontwaa ni imope cotothola naanano kaakuvihacaka, wonihuku nimoca kinawoova ukikhwacera cothene.  
\v 14 Fatari uhooleke nkunya, mi kinawa uttuli nwo keettaka vakani vakani. Kintthariha malonce onama ciri uhoolo nnya ni amirawo arinaka ala. Kinawuphwanya uSeyiri.   
\p
\v 15 Vano, Isawu aheera: Kinawuhiyera atthu arinaka ala. Ule ahonkoha: Nlattuni? Wanaatosa mi kaphwanyaru nnema ni nkunya aka.  
\v 16 Phimaana Isawu ahoturuwela iphiro yaweenlyawe ahokoleelaka uSeyiri.  
\v 17 Nanso Yakopi ahopwahera arwaka uSukoti. Uphiya wawe ahoteka inupa ni macici onama cawe. Phimaana wiihaninyaka nenno nipuro nno uSukoti.   
\p
\v 18 Paahi Yakopi ahophiya nari nkumi iparasa yo uSikeni ni ilapo yo Kanaa, akhumaka uPatan-Arami; ni ahomaka vakhiviru nuparasa.  
\v 19 Ni ahothuma nthala nankhurutunlyawe heema munthalani na asaana a Hemori, athumwane Sikeni ni nsurukhu iminya imoca.  
\v 20 Vaavale ahoteka ikhilompi ni ahovaha ncina na Nluku, Nluku o Isirayeli.   
\c 34  
\s1 Nkhitto wa atthu o Sikeni ni nrukulu na Yakopi  
\p
\v 1 Nkwaha mmoca, Tina, mwana a Leya ayanryawe ni Yakopi, ahokhuma wiira aacuwelane athiyana oyeele ilapo ele.  
\v 2 Sikeni, mwanawe Hamori, nHevewu, mwene o yoole nttetthe ule, ahomoona ni ahontuphela.  
\v 3 Nanso nrima awe wahonphelyaa nlattu wa Tina, mwana a Yakopi, ni ule ahoncivela mwanthiyana ole ni ahomuulumana wonifento.  
\v 4 Phimaana Sikeni ahorwaa waahimerya athumwane eerelaka: Nkuulumele ule nthiyana ole wiira akhale mwaaraka.  
\v 5 Yakopi wacuwenlyawe wiira mwamwanawe Tina ahotankanyinya iharusi, asaanawe anari utakhwani walihaaya mihuwo; ahomaala awehereryaka uturuwaca.  
\v 6 Vano Hamori, athumwane Sikeni yahorwaa woopa mwaha ni Yakopi.  
\v 7 Ukati waturuwacilyaya utakhwani asaana a Yakopi yahocuwelaca cothene ni yahocukulaca nuurusiya venci cinenne kontha Sikeni ahopanka itthu yowuulihaca muru uIsirayeli, wanrupanyawe mwana a Yakopi; itthu ihimpankiya.  
\v 8 Nanso Hamori aheerelaca: Mwanaka Sikeni hociveliya ni mwaninyu. Kinawuvekelani wiira munvahe akhale mwaarawe.  
\v 9 Ni niyaranace nyu ni hi, nnivahaka asaanenyu asithiyana ayo ni hi ninawuvahani awihu ayo,  
\v 10 ni nkhale wamoca ni hi. Ilapo inoonenyu ila nkhale wohitwana. Mpanke marontta enyu ni nkhalane mathala.  
\v 11 Vano Sikeni aheerela athumwane ni asunnawe mwanthiyana ole: Nkikupali. Nkivahe mwanthiyana oyo. Mi kinawuulivani ihisapu yothene inhalenyu ukilamula.  
\v 12 Mwatthuna mmwelihe ihisapu yoothela ni contthuva mwali uyo. Mi kinakumiha cothene cinhalenyu uhimya, nanso nkivahe mwali uyo kinthele.   
\p
\v 13 Vaavale, asaana a Yakopi yahonthepyaca Sikeni ni athumwane yeehaninya Hamori nlattu wootankanyaa iharusi ya Tina, mwanrokoraya.  
\v 14 Ni yahomwiirelaca: Khaninlamuliya upanka commo, unvaha mwanrokorihu nlopwana oohuula icantto kontha iri itthu yowuuliha muru.  
\v 15 Phimaana ninhala wutthunani nyu mwakhalaka toko hi. Mooliheke alopwana othene toko hi.  
\v 16 Vano ninawuvahani asaanehu ayo wiira mwaatheleke, ni hi, asaanenyu ayo ninawathela. Ni ninhala ukhala wamoca ni amocaru ni nyu.  
\v 17 Nanso mwahiniweke ni mwahuuleke icantto, ninankusa mwanihu uyo nuuthama.   
\p
\v 18 Yaayo moolumo ayo yahoncivela Hamori ni mwanawe Sikeni.  
\v 19 Sikeni khapicile nuupanka yeereliyawe iyo kontha ahoncivela venci mwana a Yakopi. Ni Sikeni phaari oofentiya venci wowapwaha atthu othene yaariwo ntthoko na athumwane.  
\v 20 Phimaana ahorwaa Hamori ni Sikeni wathukumaniha alopwana othene oparasa ni wahimerya eeraka:  
\v 21 Ale atthu ale ari osalaama ni hi, phimaana naahiye akhale ilapo ehu ila ni apanke marontta aya. Kinawoona ilapo ihu iyo iri yinci. Ananivaha waathela asaanaya ayo ni hi ninawavaha asaanehu ayo.  
\v 22 Nanso ayo atthu ayo anhala ukupali ukhala ni hi ni ukhala amocaru. Hi alopwana va othene nolaka icantto, toko ayo cunlyaya.  
\v 23 Nnoona cani, imope caya nyo, ni nhakhu aya uyo, ni mihuwo caya nyo, khacinhala ukhala cawihu? Neewanane paahi ni anaahala ukhala wamoca ni hi.  
\v 24 Vaavale atthu othene yavira nkhora wo oparasa, yahomwiiwelela Hamori ni mwanawe Sikeni, ni alopwana othene yaavira wa nkhora woparasa, yahoolihiya icantto.   
\p
\v 25 Waphilyaya nihuku noneeraru, ukati waryaya muhuvani ni yaweryaka venci makhwatta ayo, asaana eeli a Yakopi, Simeyoni ni Levi, asirokorawe Tina, yahokusaca khula ntthu ikatana awe, yahokelaca mparasa mmwe ni yaheevakaca alopwana othene.  
\v 26 Ciicammo yahomwiivaca ni ikatana Hamori ni mwanawe ni yahonkusaca Tina aari inupa ya Sikeni ni yahokhumaca.  
\v 27 Asaanawe Yakopi yahophiyaca wa atthu ookhwa ni yahohukhaca mparasa mmo mothene kontha yanootankanyinya iharusi ya mwanrokoraya Tina.  
\v 28 Yahokusaca ikhontwaa, imope, apuuru caari mparasa ni cothene caari mmattani.  
\v 29 Yahokusaca mihakhu ni yahavarakaca asaana na athiyana urwaa wapanka ipottha, ni yahohukhaca mmapaani mothene.  
\v 30 Phimaana Yakopi ahomwiirela Simeyoni ni Levi: Mokivelaveliha, nhokiputaniha na atthu ankhala ilapo ela, ni makanani ni maperesewu ncuwelaka wiira hi niri vakani, anaahala ulattulana nuuhonona ntthoko ehu.  
\v 31 Vano ale yahaakhulaca: Mpaka uyo umpanka mwanrokorihu toko puuta?   
\c 35  
\s1 Yakopi nawuulumaninya tho ni Nluku o Peteli  
\p
\v 1 Nluku ahonlamulela Yakopi: Wunwe, urwee uPeteli ni wakhale wonwo ni wampankele ikhilompi Nluku ookhumelenle ukati wantthawa munnaa Isawu.  
\v 2 Vano Yakopi ahohimerya ntthoko nawe na atthu othene yarinawe eeraka: Mwakumihe anluku a malaponi othene wariyari winyu mwiirapihe ni mmware ikuwo cikina.  
\v 3 Vano nunwe nirwe uPeteli wonwo kinkontekela ikhilompi Nluku akaakhunle nihuku narinaka masukuli ni hokiveleela mmaphironi mothene mweettaka.  
\v 4 Vaavale Yakopi ahovahiya anluku othene oohimaana yari mmatatani ni ipirinku caari mmanyaruni ni Yakopi ahothipela vathi mooko uri wamoca nuSikeni.  
\v 5 Vano yahokhumaca, na atthu yakhala yeeyo ilapo eyo Nluku ahaacariha woova mpaka woolwana wattharatthara asaana a Yakopi.  
\v 6 Commo, Yakopi na atthu othene yarinawe yahophiyaca o Lusu uneehaniya uPeteli uri ilapo yo Kanaa.  
\v 7 Vaavale ahoteka ikhilompi ni nenno nipuro nno ahovaha ncina no El-Peteli, kontha Nluku ahonkhumelela ukati wantthawawe munnaawe.   
\p
\v 8 Ahokhwa Teepora, karumeya a Repeka, ni ahovithiya vakhiviru nuPeteli vathi waya mooko ni ahovaha ncina na Alompakuti.   
\p
\v 9 Wahoolo Nluku ahonkhumelela tho Yakopi, akhumaka uPatan-Arami ni ahonreeriha.  
\v 10 Vano Nluku ahomwiirela: We ncina naa Yakopi. Ukhuma ilelo ncina naa khaninhala wiihaniya tho Yakopi nanso ncina naa ninhala wiihaniya Isirayeli. Ni aheehaneliya ncina na Isirayeli.  
\v 11 Nluku ahomwiirela tho: Mi phi mi Nluku okuru cothene. Uyarace ni ukhalane ucuulu mwinci. Mwiirutthuni mwa we, inaakhumelela ilapo cinci na atthu enci, ni ammokhumelela mamwene menci.  
\v 12 Mi kimmowuvaha we ilapo invahilyaka Aparahamu ni Isaki. Wahoolo ilapo eyo kinavaha ucuulu aa.  
\v 13 Vaavale, wuulumaca wawe Yakopi, Nluku ahowela.  
\v 14 Vano aheesa nivatta no nluku nipuro noolumaninyawe ni Nluku, ni aheetthela yoowuriya ni makhura waculu waya nivatta.  
\v 15 Phimaana Yakopi ahovaha ncina no Peteli nipuro namuulumanyawe Nluku.\f * \fr 35:15 \fq Mphattuwelo 28.18-19\f*   
\s1 Uyariyaa wa Pencamii, ukhwa wa Rakeli ni Isaki  
\p
\v 16 Wakhumilyaya uPeteli, unahanle ncoko vakani wiira aphiye ilapo yo Efarata, Rakeli ahonnyara mwana, nanso uyara wawe waari wookukuryaca.  
\v 17 Nari mmekho, mayoyariha ahomwiirela: Uhoove, kontha uhaana tho mwana mwanlopwana.  
\v 18 Vano wakhumaya nnepa awe, kontha hokhwa, ahonvaha mwana ule ncina na Penoni\f * \fr 35:18 \fq manaaya wiira: Mwanawe Ucukula \f*, nanso athumwane yahonvaha ncina na Pencamii\f * \fr 35:18 \fq manaaya wiira: Mwanawe Moono Nlopwana \f*.  
\v 19 Ni ala mananna ala pheeracilyawe wookhwa Rakeli ni ahovithiya ni iphiro yorwaa o Farata uneehaniya uPetelehemu.  
\v 20 Waculu waya mahiye, Yakopi aheemesa nivatta no nluku. Mpaka nihuku noleelo, nenne nivatta nne ninathonyera mahiye a Rakeli.  
\v 21 Vano Isirayeli ahokhuma arwaka unkhurutula heema awe withela Miktal-Eteri.  
\v 22 Anowiira Isirayeli athamelaka yeeyo ilapo eyo, Rupeni ahorwaa unthukumanana Piila, amwaara athumwane oohitteeliheraninya, ni Isirayeli ahocuwela.  
\p Yakopi ahaana asaana khumi nuuwa eeli:  
\v 23 Rupeni, ntthara na Yakopi, Simeyoni, Levi, Yutta, Isakari ni Sepuloni, ala yari asaana a Leya;  
\v 24 Yusufu ni Pencamii asaana a Rakeli;  
\v 25 Taani ni Nafitali asaana a Piila, ipottha ya Rakeli;  
\v 26 Kaate ni Aseri yaari asaana a Silipa ipottha ya Leya. Ala phaasaana yayarelyawe o Patan-Arami.   
\p
\v 27 Yakopi ahorwaa unthotola Isaki, athumwane, o Manree yo Kiriyate-Arapa o Heporoni wakhalawe Aparahamu ni Isaki.  
\v 28 Mahuku ookumi a Isaki yari myakha iminya imoca ni myakha nuwa thamanini (180) ceyarelo.  
\v 29 Isaki ahomumula nuukhwa nooluvanle ni ahaatthara mayathumwane. Isawu ni Yakopi, asaanawe, yahonvitha.   
\c 36  
\s1 Ucuulu wa Isawu  
\p
\v 1 Ula phu ucuulu wa Isawu, neehaniya Etomi.  
\v 2 Isawu ahaathela athiyana iriyari ya asaana uKanaa: Ata mwana a Eloni, nHitita; Oholipama mwana a Anaa, mwana a Sipeyone nHivita;  
\v 3 ni Pasimati mwana a Sumayili, mwanrokorawe Nepayote.   
\p
\v 4 Isawu ahonnyarana Ata, Elifasi, ni Pasimati ahonnyarana Reweli.  
\v 5 Oholipama ahonnyara Yewusi, Yalawu ni Korani.  
\p Ala pha asaana a Isawu yayarenlawe ilapo yo Kanaa.   
\p
\v 6 Vaavale Isawu ahaakusa asaarawe othene, asaanawe asilopwana na asithiyana na atthu othene ovatthokoni wawe; ni ahokusa mihuwo cawe, imope, mihakhu cawe ni citthu cothene caphwanyilyawe ilapo yo Kanaa, ni amwalanaka ni nhimaawe Yakopi ahothamela ilapo ikina.  
\v 7 Kontha mihakhu caya nnyo cari cinci, ni khacareerana ukhalakhala nipuro nimoca, ni ilapo yakhalakhalaya eyo khayarina coolya cootosa mwanlattu wonama carinaya nnyo.  
\v 8 Phimaana Isawu, neehaniya Etomi, ahorwaa ukhala mwako wo Seyiri.   
\p
\v 9 Ula phu ucuulu wa Isawu athumwanaya annaEtomi, yakhalaca mwako wo Seyiri.  
\v 10 Ala phi macina asaanawe Isawu: Elifasi mwana a Ata, mwaarawe Isawu; Ruweli mwanawe Pisamate, mwaarawe Isawu.  
\v 11 Asaana a Elifasi: Teemani, Umari, Seefu, Kaayita ni Keenasi.  
\v 12 Timina ari mwaarawe oohitteeliheraninya a Elifasi, mwana a Isawu, ni ahonnyarana Elifasi Maalike; ala pha asaanawe Ata amwaara a Isawu.   
\p
\v 13 Ala pha asaana a Ruweli: Naate, Seraa, Samaa ni Miisa; ala yari asaana a Pasimati, amwaarawe Isawu.   
\p
\v 14 Ala pha asaana a Oholipama, mwanawe Anaa, mwanawe Sipeyone, athiyana oneeraru a Isawu; ni ahayarana Isawu: Yewusi, Yalawu ni Koraa.   
\p
\v 15 Vano ala phi mamwene asaana a Isawu, asaana a Elifasi, ntthara na Isawu: Mwene Temaani, mwene Umari, mwene Seefu, mwene Keenasi,  
\v 16 mwene Koraa, mwene Kayeta, mwene Maliki; ala phi mamwene yayanryawe Elifasi ilapo yo Etomi; asaana a Ata athiyana oolupale a Isawu.   
\p
\v 17 Ala pha asaana a Ruweli mwana a Isawu: Mwene Naate, mwene Seraa, mwene Samaa, mwene Misaa; ala phi mamwene yayanryawe Ruweli ilapo yo Etomi, asaana a Pasimati mwaara a Isawu.   
\p
\v 18 Ala pha asaana a Oholipama mwaara a Isawu: Mwene Yewusi, mwene Yalamu, mwene Koraa; ala phi mamwene akhumakhumile ni Oholipama, mwana a Anaa, mwaara a Isawu.   
\p
\v 19 Ala pha asaana a Isawu ni mamwene aya; ule neehaniya Etomi.   
\p
\v 20 Ala pha asaana a Seyiri nHorewu, yakhalakhala ilapo eyo: Lotanimu, Sopalimu, Sipeyonemu ni Anaamu,  
\v 21 Tiisomimu, Eserimu ni Tisaamu. Ala phi mamwene o mahorewu, asaana a Seyiiri ilapo yo Etomi.  
\v 22 Ala pha asaana a Lotani: Hoti ni Homa. Mwanrokorawe Lotani eehaninya Timina.  
\v 23 Ala pha asaana a Soopali: Alvani, Manaate, Epali, Seefo ni Oona.  
\v 24 Ala pha asaana a Sipeyone: Ayaa ni Anaa; naaciya Anaa oonenenle iluusi co maasi oohiwelela ntakhwani, waahakhelawe apuuru a Sipeyone, athumwane.   
\p
\v 25 Ala pha asaana a Anaa: Tisomi ni Oholipama, mwana mwanthiyana a Anaa.  
\v 26 Ala pha asaana a Tisomi: Hentta, Eesipa, Itera ni Kerani.   
\p
\v 27 Ala pha asaana a Eseri: Piila, Saava ni Akaa.  
\v 28 Ala pha asaana a Tisomi: Usii ni Araa.   
\p
\v 29 Ala phi mamwene o mahorewu: mwene Lotamu, mwene Soopelamu, mwene Sipeyamu, mwene Anamu,  
\v 30 mwene Tisomu, mwene Eserimu, mwene Tisomu; ala phi mamwene o mahorewu, toko caaryaya mamwene aya ilapo yo Seyiri.   
\p
\v 31 Ala phi mamwene yathawaanle ilapo yo Etomi hinapaca ukhala mwene mwasaana o wIsirayeli.  
\v 32 O Etomi aholamula Peelamu, mwana a Peyori, ni ncina noparasa awe naari Tinapa.  
\v 33 Ahokhwa Peela, ni nipuru nawe, ahothawala Yopapimu, mwana a Seraa, o Posira.  
\v 34 Ahokhwa Yopapi, ni nipuru nawe, aholamulula Husamu, olapo yo Matanamita.  
\v 35 Ahokhwa Husamu, ni nipuro nawe, aholamula Hatatemu, mwana a Peetati, aarakalihile a Miitiya ncoko wo Mwape; ncina noparasa awe nari Avite.  
\v 36 Ahokhwa Hatatemu, ni nipuro nawe, aholamula Samulamu, o Masireka.  
\v 37 Ahokhwa Samulamu, ni nipuro nawe, aholamula Sawulumu, o Reyopoti, wamoca ni mooloko Ufarati.  
\v 38 Ahokhwa Sawulumu, ni nipuro nawe, aholamula Paali-Hanamu, mwana a Akipori.  
\v 39 Ahokhwa Paali-Hanamu, mwana a Akipori, ni nipuro nawe, aholamula Hatarimu; ncina noparasa awe nari Pawu; ni na amwaarawe nari Meetapeli, mwana a Materete, mwana Min-saape.   
\p
\v 40 Ala phi macina o mamwene a Isawu, toko caryaya malokwawe, mapuro aya ni macina aya: Mwene Timinamu, mwene Aluvamu, mwene Yetetemu,  
\v 41 mwene Oholipamu, mwene Elaamu, mwene Pinomu,  
\v 42 mwene Kinasimu, mwene Temamu, mwene Mipisarimu,  
\v 43 mwene Makitiyelimu ni mwene Iramu.  
\p Ala phi mamwene o Etomi, toko caakhaliyaya ilapo aya. Ula phi Isawu, athumwane o annaEtomi.   
\c 37  
\s1 Yusufu  
\p
\v 1 Yakopi ahokhala ilapo yo Kanaa wonwo athumwane warwelyaya weettakaca.  
\v 2 Ila phi yookhumelela ya nloko na Yakopi.  
\p Yusufu warinawe myakha khumi na saapa aahakhela inama na asunnawe. Anawaakavihera asaana a Pila na asaana a Silpa asaara athumwane ni anawaahimerya athumwane coonanara caapankaya asunnawe.   
\p
\v 3 Vano, Israel aananfenta venci Yusufu woopwaha asaana akina ayo kontha ayareele athumwane anooluvanle, phimaana yahonttotthihera ihancu yoorekama.  
\v 4 Ni wacuwenlyaya asunnawe wiira phinfentiya venci na athumwane woopwaha mwana phi mwana, yahonramaca ni khayamulumana wo nnema.   
\p
\v 5 Vano aaholoha Yusufu nttora ni wahimenryawe asunnawe ale yahanca onrama wootepa.  
\v 6 Ni aheerela: Nviriyane nttora olohilyaka:  
\v 7 Natthukaca ihayi co tiriku omattani. Vano ihayi aka yahonwa ni weemela ni ihayi cinyu nnyo cahorukurerya ni wooromela ihayi aka.   
\p
\v 8 Ni asunnawe yahomwiirelaca: Vano, weva onoona wiira unaahala unilamula? Ni yahonrama tho woopwaha nlattu wo nttora ni itthu yahimilyawe.   
\p
\v 9 Wahoolo aaholoha tho nttora ni wahimerya asunnawe eeraka: Kiholoha tho nttora nkina. Ila ikwaha ila ncuwa, mweri ni itthoottwa khumi ni imoca cahokikhoromela.  
\v 10 Wahimenryawe athumwane na asunnawe, athumwane ayo yahoncaceraca yiiraka: Nttorani yooyo olohilyaa uyo? Maanaya wiira mi, anumwana na asunnaa ninwoworomela weva mpaka vathi?  
\v 11 Phimaana asunnawe othene Yanaanramaca. Nanso athumwane yeera yuupuwelaka itthu iyo.   
\s1 Yusufu nathumihiya na asunnawe  
\p
\v 12 Asunnawe Yusufu yahorwaa uhakhela inama ca athumwanaya vakhiviru nuuSikeni,  
\v 13 ni Isirayeli ahomwiirela Yusufu: Toko cincuwelaa asunnaa anhakela inama vakhiviru ni nuuSikeni. Kimphela wuruma urwee wonwo. Yusufu ahaakhula eeraka: Aye. Kiheewa.  
\v 14 Athumwane yahomwiirela: Urwee wonwo woone unari ukhaliyaka ratta, ukhuma asunnaa ni inama ciyo ni ukiwiihere ihapari. Yakopi anrumile nari nikuwa no Heporoni, ni Yusufu ahophiya uSikeni.  
\v 15 Vano nlopwana mmoca ahomphwanya akomankomacaka muthakoni ni ahonkoha eeraka: We, unaavyani?  
\v 16 Yusufu ahaakhula: Kinaavya asunnaka. Nkihimerye nipuro ninhakhelaya inama nnyo.  
\v 17 Nlopwana ule ahaakhula: Ayo ahokhumaca va. Mi kiheewa yiiracaka nrwee uTotaani.  
\p Vano Yusufu ahaatthara asunnawe. Ni ahaaphwanya anari vakhiviru ni uTotaani.  
\v 18 Nanso ale yahomoonaca nttayi nttayi, ni hinaphiya Yusufu, yahovanela umwiiva.  
\v 19 Ni yahohimeryana yiiraka: Hophiya nanttora uyo.  
\v 20 Vano nrwee nimwiive nunrihela nluusi, ni neereke hokhuriya ni nsene noone vano cinhalaya wiira ittora cawe nnyo.   
\p
\v 21 Vano, wiiwa wawe Rupeni ahomananiha umwaakiha eeraka: Nihimwiive!  
\v 22 Ni aheera tho: Nhivuvihe iphome. Munrihele nluusi iri muthakoni mu, yooyo uyo nhinvaravare. Rupeni olumacenre coommo aavyaka mananna omwaakiha ni wiira anturusele wathumwane.   
\p
\v 23 Uphiya wawe Yusufu, asunnawe yahonrulaca ihancu awe, yoorekama eyo,  
\v 24 nunvaraca nunrihela nluusi moohimasi.   
\p
\v 25 Wookomacilyaya wiira alye yahoona nttayi nttayi mphwinko wa Annasumayili wakhuma uKiliyati. Ikamelo caya capakhinre ikaruma coonukhela, makhura o nrette ni makhura oonukhela caarwanaya Wiciipitu.  
\v 26 Yutta aheerela asunnawe: Ninhala uphwanyani namwiivaka nhimeehu uyo, nimaalanaka ukhwa wawe nwo.  
\v 27 Nrwee naathumihere Annasumayili. Nihinhasare ula nhimeehu iphula ni niitho. Ni asunnawe Yutta yahokupali.   
\p
\v 28 Wattamenryaya anamarontta Annasumayili o Mitiyani, asunnawe Yusufu yahonkumiha Yusufu nluusi ni yahathumihera Annasumayili ni ncurukhu siriini nunkusa Wiciipitu.   
\p
\v 29 Rupeni warwelyawe unweha nluusi mmo, khaamphwanyile. Woona wawe wiira Yusufu khaawo ahaahula coowara cawe,  
\v 30 aturuwelaka waasunnawe ni aheera: Mmirawo uyo mmwe khaawo! Kinhala wiira cani?   
\p
\v 31 Vano yahomwiivaca napinkula nuruwyaa mphomeni ihancu ya Yusufu.  
\v 32 Ni yahorwaca waathonyera athumwanaya yiiracaka: Nihottotta ihancu ila kahiki khinakhala ihancu ya mwaninyu Yusufu?  
\v 33 Ni Yakopi ahoona wiira phi yeeyo ni aheera: Ila ihancu ila ya mwanaka! Nsene nihonhasara. Yusufu hokhuriya!   
\p
\v 34 Vano Yakopi ahaahula coowara cawe nuwara icakho ni ahomunlela mwanawe mahuku menci.  
\v 35 Asaanawe othene, asilopwana na asithiyana yanawa ummaaliha, nanso aanakhotta umaalihiya nwo eeraka: Mena! Kinaahala wunla mpaka mmahiye nryawe mwanaka. Ni ahopwaherera umunlela.  
\v 36 Yooyo ukati uyo uWiciipitu, Annamitiyani yahontumiha Yusufu waPutifari, nhooleli a mayoorontta inupa ya Farawoo, mwene o Wiciipitu.   
\c 38  
\s1 Yutta ni Tamari  
\p
\v 1 Yooyo ukati uyo, Yutta ahaahiya asunnawe ni ahorwaa ukhala inupa ya nlopwana mmoca eehaninya Hiira, ilapo yo Atulami.  
\v 2 Vano Yutta ahomoona mwanthiyana mmoca nKanaa eehaninya Suuwa. Ule ahonkusa nuunthela.  
\v 3 Ni mwanthiyana ole ahorupala ni onyara mwana nuummaha ncina na Eeri.  
\v 4 Ahorupala tho irukulu, ahonnyara mwana nlopwana nuunvaha ncina na Onani.  
\v 5 Ahaakulela tho nuunyara mwana ni ahonvaha ncina na Seela. Yooyo annyanre nari uKisipi.  
\v 6 Vano Yutta ahomwaverya Eeri, mwanawe oontthaara, nthiyana eehaninya Tamari wiira anthele.  
\v 7 Nanso Eeri, mwana oontthaara a Yutta, aari oohiloka wamiithoni wa Mwaneene Nluku, phimaana Mwaneene Nluku ahomwiiva.  
\v 8 Vano Yutta ahomwiirela Onani: Ukhale nkelanupa a munnaa, wiira munnaa akhalane ipyo.  
\v 9 Nanso Onani wacuwenlyawe wiira asaana ayo khanhala ukhala awawe, ukati wathukumananawe amwaara a munnaawe, aarihakacela vathi wiira hinyarele asaana munnaawe.  
\v 10 Ni yaapankawe ile yaari yoonanara wamiithoni wa Apwiya, phimaana nuuyo yahomwiiva.  
\v 11 Vano Yutta ahomwiirela Tamari: Weenaneleke unankhwelyaa uyo wapuwani wa athumwana mpaka wanhalawe wunnuwa mwanaka Seela. Kinawuvaha wiira unthele, kontha Yutta oolumacenre commo aaceraka wiira Seela ni uyo hikhwe toko cikhwilyaya asunnawe. Phimaana Tamari ahorwaa waathumwane.   
\p
\v 12 Anavinrene mahuku menci, yahokhwa amwaara a Yutta, yaari mwana a Suuwa. Wahoolo Yutta aheepisiha nrima ni ahorwaa ni mpwanawe Hiira, Nnatulami, waweha ahakheli awe okhontwaa oTimina.  
\v 13 Vano ahohimerya Tamari wiira atiithyaa anrwaa oTimina uthikila mapururu okhontwaa.  
\v 14 Tamari ahorula ikuwo coonankhwele ni aheettiyelela wiitho nwo ni nleso wiira hicuweliye, ni ahonkoma wankhora wo Nayimi, uri iphiro yo Timina, kontha ahoona wiira Seela honnuwa ni khanvahiya tho wiira akhale awannyawe.  
\v 15 Vaavale Yutta umoona wawe Tamari amoonihile toko puuta, kontha anookhuneela ikhove awe iyo.  
\v 16 Yutta ahorwaa waryawe Tamari nuumwiirela: Nkawe, kinawuvekela kuuthukumanane. Kontha khacuwela wiira amwaara-mwanaka. Ni ule ahonkoha: Unhala ukivahani wowiira ukithukumanane?  
\v 17 Ule ahaakhula eeraka: Kinawuveleelihera ipuri yo muncicini mwaka. Ni Tamari aheera: Mwemesere itthu mpaka wanhalenyu uwiiha.  
\v 18 Vano ule ahonkoha eeraka: Kemesereke isiyani? Ule ahomwaakhula: Ikanyero eyo, ni nleso naa nno ni nttontto uri mmatatani mwa uyo. Yutta ahonvaha calepenlyawe, nuunrupana mpaka unrupaliha.  
\v 19 Wahoolo Tamari ahonwa nuurula nleso nawanryawe, ni ahowara ikuwo coonankhwele cawe.   
\p
\v 20 Yutta ahonvaherera mpwanawe Nnatulami wiira oopole citthu cemesenryawe mmatatani mwa nthiyana ole, nanso khaamphwanyile.  
\v 21 Hiira ahaakoha alopwana o yoole nttetthe ole eeraka: Ri vayi namararuwa nonkomesa vakhiviru waya iluusi piili ciri ni iphiro yo Nayimi? Ayo yahomwaakhulaca: Mu mmwani mu khanirina namararuwa.  
\v 22 Vano uyo ahohokoleela wa Yutta ni ahomwiirela: Akimphwanyile. Uhiya commo, atthu o yoole nttetthe ule yiinre nwo khaawo nthiyana namararuwa.  
\v 23 Yutta aheera: Mweeco, ahalaneke cennyo cinhiyenryaka nyo. Akintthuna wiira nitarawyaace. Maana mi kahoovaherera ila ipuri ila wiira wanvahe, nanso we khumphwanyile.   
\p
\v 24 Cinavinre myeeri miraru, Yutta ahohimerya wiira: Tamari aheetta uluva ni horupala irukulu. Vano Yutta aheera: Akumiheriye vate ni apahiye.  
\v 25 Ukati wakumiheriya awe vate wiira apahiye, Tamari aholeehera nhupi wa amaathi awe eeraka: Kirupalihile phi mwaneene nnya citthu nnya. Ni ahopwaherera eeraka: Nkoonani nnya, ni mmwaavye mwaneene ila ikanyero ila, nna nleso nna ni ula nttontto ola.  
\v 26 Vano Yutta ahocuwela citthu nnyo ni aheera: Amwaara-mwanaka ayo ahaana isariya yookivikana mi kontha kinoohavaha mwanaka Seela. Ni khaathukumananne tho.   
\p
\v 27 Vano waphiilyaya ukati wooyara, wahoonnyaa wiira haana mavatta mmirimani mmo.  
\v 28 Wayaraawe va, mmoca uyo ahokumihera ntata nawe vate ni nthiyana mayooyariha ahonvara moono uyo nuuntthuka nluuci nookhwiila, eeraka: Ula phi oopacera.  
\v 29 Ukati waturusa awe mwana ule ntata nawe nno, nhimaawe ule phaphovawe nuupacera uyaryaa, ni nthiyana mayoyariha aheera: Uphwanyile cani ikhato yoovira? Ni ahovahiya ncina na Peresi manaaya wiira ikhato.  
\v 30 Wahoolo ahoyarya munnaawe, natthukiye mmoononi nluuci nookhwiila, ni ahovahiya ncina na Seera.   
\c 39  
\s1 Yusufu uwannyawe Putifari  
\p
\v 1 Yusufu ahorwaaninya Wiciipitu. Wonwo Putifari wanthumilyawe Yusufu mmatatani mwAnnasumayili. Putifari ari nhooleli a mayoorontta inupa ya Farawoomu, mwene o Wiciipitu, ahonthuma mmatatani mwAnnasumayili yammwiihile.  
\v 2 Mwaneene Nluku ari ni Yusufu, ni uyo anareeriya venci, nuupwaherera ni aakhala wapuwani wa nkunya awe munnaciipitu.  
\v 3 Putifari ucuwela wawe wiira Mwaneene Nluku ari ni Yusufu ni yaammunnuwiha nuureeriha miteko cothene cavarawe,  
\v 4 ni ahoncivela Yusufu mpaka onvaha ukhala nlamuli o wapuwani wawe wothene. Putifari ahonhiyera Yusufu ulamula wapuwani wawe wothene ni citthu cothene caarinawe.  
\v 5 Ukhuma ukati wanhiyenryawe ulamula wapuwani wothene ni citthu cothene, Mwaneene Nluku ahovaha iparakha inupa ya munnaciipitu, mwanlattu wa Yusufu. Iparakha ca Mwaneene Nluku cahomwareela mwa citthu cothene carinawe Putifari, ukhuma wapuwani mpaka umattani.  
\v 6 Vano, ahohiya citthu cothene carinawe, mmatatani mwa Yusufu, ni khaarina isukuli weetthu phi itthu, aawehererya ulya paahi. Yusufu aari ooreera ni aancivela na atthu.   
\p
\v 7 Wakhanlyawe ukati vakani, amwaara a nkunya awe yahanca unthokoca numwiihana yiiraka: Uwe wakirupane!  
\v 8 Nanso ule ahokhotta ni aheera: Nkunya aka khanasukuli weetthu phi itthu ciri wapuwani ni cothene cirinawe hiile mmatatani mwaka.  
\v 9 Khaawo wapuwani va ookipwaha mi, ni khiiwo ikateelihilyawe, nanso nyu paahi, kontha amwaarawe. Kaahala upankelani itthu yoonanara toko ila, nuunkosera Nluku?  
\v 10 Toko coo, ale yaanankhanyereriha Yusufu khula nihuku, nanso uyo anawakhotta ni khaatthuna waattamanana.  
\v 11 Nihuku nimoca ahokela mpani wiira avare miteko cawe ni yooyo ukati uyo, khaariwo ntthu hata mmoca.  
\v 12 Vano ale yahovara ikuwo awe ni yahomwiirela tho: Nrwee, ukirupane! Nanso uyo ahokhuma mpani mmo ni waahiyera ikuwo eyo mmatatani mwaya.  
\v 13 Waatthawawe va, yahoona wiira hohiya ikuwo awe mmatatani mwaya,  
\v 14 ni yaheehana akarumeya ni weerelaca: Nkoonani! Ula Nheperewu ula niwiiheriyehu ula uwa uniruwana! Ule hokela mu ni aphavela ukirupana, nanso mi kihokhuwela.  
\v 15 Wakiwiilyawe kikhuwaka, hokihiyera ikuwo awe nuukhuma mpani mmo.  
\v 16 Vano ale yahosunka ikuwo eyo mpaka wawilyawe nkunya uwaani.  
\v 17 Vano yahaakulela uttonka itthu yakhumile yiiraka: Ile ipottha yo uHeperewu ile iniwiihenryaa eyo, yahokiwela mi ukiruwana.  
\v 18 Nanso wakhuwenlyaka wiira kaakuveliye, uyo hokihiyera ikuwo eyo nutthawa.  
\v 19 Wewilyawe nkunya awe itthu yattonkaya amwaarawe yiiraka: Coo phikipankilyaya ipottha iyo. Ahorusiya.  
\v 20 Ahoruma wiira arweeliye Yusufu ni ahovonyeriya nkalaposo mwatthukeliyaya anantthukiya a amwene. Yusufu ahokhala nkalaposo,  
\v 21 nanso Mwaneene Nluku ari nuule, yahomweettiha nnema, mpaka wiiwanana ni nhooleli onkalaposo.  
\v 22 Phimaana nhooleli onkalaposo ahomvaha Yusufu iyuulupale ya anantthukiya, ni yooyo phakhulela citthu cothene cakhumelela nkalaposo mmo.  
\v 23 Nhooleli khaarina masukuli ni Yusufu, kontha Mwaneene Nluku ari ni Yusufu ni yahonvaha iparakha wo miteko cothene cavarawe.   
\c 40  
\s1 Yusufu naataphulela ittora nkalaposo  
\p
\v 1 Unavinre ukati vakani, hutumu ni mayamikatthe o wamwene o Wiciipitu, yahonkosera nkunya aya, mwene o Wiciipitu.  
\v 2 Farawoo ahorusiya na ahooleli awe ale, nhooleli o mahutumu ni nhooleli o mayamikatthe,  
\v 3 ni aholamula utthukelaciya uwannyawe nhooleli o mayoorontta, nkalaposo mwaryawe Yusufu.  
\v 4 Nhooleli o mayorontta ahiile anantthukiya mmatatani mwa Yusufu ni eera aawehawehaka, ni yahokhala ukati vakani nkalaposo.  
\v 5 Vano yaholohaca hutumu ni mayamikatthe a mwene o Wiciipitu, yatthukeliye nkalaposo. Khula ntthu aholoha nttora nawe, oyeeli uhiyu mmoca yooyo ni khula nttora wahaana mataphuleleliyo aya.  
\v 6 Yusufu warwawe waweha wicisu, ahoona wiira yanacukulaca.  
\v 7 Phimaana ahaakoha akhuulupale a Farawoo, ni ale yaatthukiye wawaanyawe nkunya aya, eeraka: Nlattuni nyu ilelo nkhalaka oohitta?  
\v 8 Ale yahaakhulaca yiiraka: Nihaana nttora ehu ni khaawo oonitaphulela. Yusufu aheerelaca: Utaphulela nwo khunakhala wa Nluku? Nkihimerye mittora nnyo.   
\p
\v 9 Vano hutumu ahonttonkela Yusufu nttora awe uyo: Munttorani mwaka kihoona mwiri unari vakhiviru ni mi,  
\v 10 ni mwiri uyo wahaana miritta miraru. Ni uyo wahophuwa, mpaka ukhalana ithutu ni wiima ni uttokottha mavareene.  
\v 11 Ikoomisi ya Farawoo yaari mmatatani mwaka. Kahokusa cowiima nnye ni waamela nkoomisini mwa Farawoo nuumvaha mmatatani mwawe.  
\v 12 Yusufu ahomwiirela: Mataphuleleliyo aya pha ala: Miritta miraru nnyo phi mahuku mararu.  
\v 13 Nhina wo mahuku mararu, Farawoo nowoowusa muru aa, ni nowowuutaphula ni wuuhokolosera nteko aa ni we ummomvaha ikoomisi mmatatani mwawe toko caalemalenlyaa umpanka waarya hutumu awe.  
\v 14 Ukiviriyane cothene caweettelaka ratta ukuupuweleleke mi, wakihimye wooreera wa Farawoo nwo, wiira kikhume nkalaposo mu.  
\v 15 Maana kiwiihiye utthuna nuuhitthuna, ukhuma ilapo yo maheperewu, ni ciicammo, uno khiiwo ipankilyaka yooreerela utthukeliya nkalapooso mu.   
\p
\v 16 Weewilyawe muulupale omayamikatthe mataphuleleliyo omaana ale, ahomwiirela Yusufu: Ni mi ciicammo kihaana nttora aka: Wamuru waka cahaawo itthuttu tthaaru co mikatthe cootteela.  
\v 17 Itthuttu yooculu iyo cahaawo mikatthe co khula nnanna ni cooviyola cikina caancivela Farawoo, nanso asaanuni yaanaawa ulya ntthuttuni yarinaaka wamuru iyo.  
\v 18 Ni Yusufu aheera: Ala phi mataphuleleliyo aya: Itthuttu tthaaru nnyo, phi mahuku mararu.  
\v 19 Nhina wo mahuku mararu, Farawoo nowowutthukacera ni wuuthomya mmwirini, ni asaanuni ammoolya irutthu aa.   
\p
\v 20 Waphilyaya nihuku noneeraru, naari nihuku napiiherawe Farawoo myakha ceyarelo ni ahaalattula mayoonlaka othene ni waavaha yoolya. Wamiithoni waya atthu ale ahaawusaca myuru nhooleli o mahutumu ni nhooleli o mayamikatthe.  
\v 21 Ahonhokolosera nteko awe hutumu, mpaka wakhanlyawe tho yoole mayonvaha ikoomisi Farawoo.  
\v 22 Nanso, ahoruma wiiviya wootthukaceriya nhooleli o mayamikatthe toko Yusufu caahimenryawe muutaphulelani nttora.  
\v 23 Paahi, nhooleli o mahutumu ule khamuupuwenle tho Yusufu, mpaka ahonliyala.   
\c 41  
\s1 Yusufu naataphulela ittora ca Farawoo  
\p
\v 1 Wumaleloni wo myakha miili, Farawoo ahaana nttora awe. Ule anoweemela nceresere mooloko Niilu.  
\v 2 Vano cahokhumaca mmoolokoni mmo imope saapa cooreera ni cooneneva, caalya nceresere mooloko.  
\v 3 Wahoolo cahokhuma mmoolokoni mmo imope tho saapa, coonanaraca ni cowoottaca, carweele utakaneela ni cikhunanaya nnye nceresere mooloko.  
\v 4 Vano imope coonanaraca nnyo ni cowoottaca nnyo cahokhura imope cooreeraca nnyo ni cooneneva nnyo. Vano Farawoo ahonwa.  
\v 5 Ahohokoleela tho urupa ni aholoha tho nttora nikina. Miphapa saapa, cuulupale ni comaana, coocara ni cooreera, cahothapuruwa ntathi mmoca.  
\v 6 Vano cahophuwela tho miphapa cikina saapa, cooyeevaca ni coowuuma mu ncasini mmo, caapahiye ni iphyoo yaakhuma wuuthakoni.  
\v 7 Miphapa cooyeevaca nnyo cahomirya miphapa saapa coocara ni comaana nnyo. Vano Farawoo ahonwa, ni ahoona wiira aari nttora.  
\v 8 Wicisuru, cinancanre cowuupuwela coonkukuryeeha, ahoruma wiihanaciya mayaahako ni mayoocuwelaca o Wiciipitu ni ahaattonkela mittora nnyo, nanso khaawo oonrye utaphulela.   
\p
\v 9 Vano nhooleli o mahutumu ahomwiirela Farawoo: Ilelo phinoopuwelaka caaliyanlyaka.  
\v 10 Ikwaha imoca Farawoo wahorusiya na arumeyi aa eeli ni waholamula otthukiya mi ni nhooleli omayamikatthe owannyawe nhooleli omayoorontta.  
\v 11 Uhiyu mmoca, khula ntthu wa hi, aholoha nttora ni khula nttora wahaana mataphuleleliyo aya.   
\p
\v 12 Wahoreera! Ahaawo ni hi mommo mmirawo mmoca Nheperewu, karumeya a nhooleli omayoorontta. Nahonttonkela cennye mittora cihu nnye ni ule ahotaphulela, anihimeryaka wo khula ntthu manaaya nttora awe.  
\v 13 Ni cothene cahokhumelela toko canihimenryawe. Mi kihoturuseliya nteko aka ni nkina uyo heeviya wootthukeleliya.   
\p
\v 14 Farawoo ahoruma wiihaninya Yusufu eeraka: Awiihiye wowakuvyaa akhumihiyaka ukalapooso. Nametthileene irori nuuwara ikuwo cikina aheethoonyera wa Farawoo.  
\v 15 Farawoo ahomwiirela Yusufu: Kahaana nttora nimoca ni khaawo noorya utaphulela. Nanso kiheewa wiira we, weewaka nttora unawoorya utaphulela.  
\v 16 Yusufu ahomwaakhula: Iyo khinkhuma ni mi, nanso Nluku nawuvahani nyu ntaphulelo no nnema.  
\v 17 Vano Farawoo ahonttonkela nttora ule Yusufu: Kiholoha kineemenle nceresere mooloko Niilu.  
\v 18 Cahokhuma mmoolokoni mmo imope saapa cooreera ni cooneneva, caalya ni mooloko uyo.  
\v 19 Wahoolo cahokhuma cikina tho saapa coonanara ni cowootta. Akinoona imope coonanara mwiilaponi mothene.  
\v 20 Imope coonanara ni cowootta nnyo cahokhura imope saapa cooneneva nnyo cakhumelenle woopacera nnyo.  
\v 21 Hata cinakhuunreene, khacacuwannyaa wiira ciholya canvira cikhalaka yooyo nkhalelo uyo. Vano kahonwa.  
\v 22 Wahoolo kaholoha tho nttora nkina. Kahoona miphapa saapa, coocara ni cooreera, cathapuruwa ntathi mmoca.  
\v 23 Vano cahophuwela tho saapa coonyaala ni cooyevaca, cowumihinya ni iphyoo yooviha yakhuma muuthakoni.  
\v 24 Miphapa cooyevaca nnyo cahomirya miphapa saapa comaana nnyo. Kihaattonkela iyo acuweli, nanso khaawo oonrye utaphulela.   
\p
\v 25 Farawoo, mwarina nttora mmoca, eera phi Yusufu. Nluku hoohimeryani Farawoo, itthu imphavelawe upanka.  
\v 26 Imope saapa cooreera nnyo, ciri myakha saapa ni miphapa saapa comaana nnyo, ciicammo ciri myakha saapa, va uri nttora mmocaru.  
\v 27 Imope saapa cowootta ni coonanara nnyo cakhumelenle uttuli waya cikina nnyo, ni miphapa saapa cohicara ni coomihiye ni iphyoo yooviha yakhuma muthakoni, ciri myakha saapa. Cinhala ukhala myakha saapa cotala.  
\v 28 Phi ciicammo toko cuuhimenryaka Farawoo, Nluku hoothoonyera itthu inhalawe upanka.  
\v 29 Myaakha saapa cooruweriya cihanle vakani uwa ilapo yo Wiciipitu.  
\v 30 Wahoolo cimmowa myakha saapa cotala. Vano ukati wothene wooruweriya ummooliyaliya, kontha itala eyo immohasara ilapo yothene.  
\v 31 Itala inhala uwa immokhala yootepa, woovikana ukati waruweriye khunhala wuupuweleliya tho mwiilaponi.  
\v 32 Nttora uhowela imaara piili Farawoo, kontha itthu ila iholakeliya ni Nluku ni immwa yakuvyaka.  
\v 33 We Farawoo umphavele nlopwana oocuwelaca ni unhele ulamulela ilapo yo Wiciipitu.  
\v 34 Farawoo waahele atthu oowehaweha, anhala utotokaniha mphantte woneethanu wo coolya co Wiciipitu nhina wo myakha saapa cooruweriya nnyo.  
\v 35 Ayo anlamuliya utotokaniha yoolya yootosa inhalaya wooryaniha ukati wooruweriya uyo, nuusunka itiriku, ni we Farawoo unlamuliya uwehawehaka ni usunkiha mmakhupini ummasittatti.  
\v 36 Yeeyo yoolya iyo inhala usunkiya eyo, phinhala ulaminya myakha cotala cinhala uwa mWiciipitu mu, wiira ilapo ihihasaryee ni itala.   
\s1 Yusufu mwaakhula a Farawoo.  
\p
\v 37 Ala moopuwelo ala yahoncivela Farawoo na anamiruku awe othene.  
\v 38 Phimaana Farawoo ahaakoha: Nanso ninaahala umphwanya ntthu toko ula ookhalana Nnepa wa Nluku?  
\v 39 Farawoo ahomwiirela Yusufu: Toko ciinryawe wowuthonyera Nluku citthu nnya cothene, khaawo ntthu annkhili nuucuwelaca toko we.  
\v 40 We thi we unhala ulamulela inupa aka, ni uneethi aka wothene unhala wiiwelela nlamulo naa, nanso wahiceni, thi mi muulupale wowuupwaha we.  
\v 41 Ni Farawoo ahopwaherera: Kinawuuvaha nenna vaa ulamulela ilapo yo Wiciipitu yothene.  
\v 42 Wahoolo, Farawoo ahonrula nnikokhoni nneela antthittelawe nuummwariha Yusufu nnikokhoni mwawe. Aholamula uwarihiya ihaancu yoovevyaala, ni ahommwariha nkuhu wowooru nsiko.  
\v 43 Ni ahommweliha ikaaro awe yonayeeli yo omwene ni uhoolo wawe yahaawo anamakhuwela yeera: Nhule iphiro. Yusufu heesiya ulamulela ilapo yothene yo Wiciipitu.  
\v 44 Farawoo ahomwiirela tho Yusufu: Mi Farawoo, nanso wohinuulumo naa, khaawo nolamuliya upanka itthu phi itthu mWiciipitu mothene.  
\v 45 Farawoo ahommaha Yusufu ncina na Safenate-Paneya ni ahommaha nthiyana wiira akhale mwaarawe, Asenate, mwana a Potifera, nhooleli osataka yo Oni. Wahoolo Yusufu ahorwaa wonoona ilapo yothene yo Wiciipitu.   
\p
\v 46 Yusufu aarina myakha talathini ceyarelo wapacenryawe unvarela nteko Farawoo, mwene o Wiciiputu. Uyo ahonhiya Farawoo ni ahorwaa woonoona ilapo yothene yo Wiciipitu.  
\v 47 Ukati wo myakha saapa cooruweriya, ilapo yothene yahaana yoolya yinci.  
\v 48 Yusufu ahototokaniha yoolya yalikeleliye usunkiya, yo myakha saapa cooruweriya Wiciipitu ni ahosunka mmakhupini ummaparasa khula iparasa ahototokaniha itiriku yo mmattani.  
\v 49 Commo, Yusufu ahosunka itiriku yinci, toko nhaava wompharyaa. Uyo ahohiya waalikela yoolya iyo kontha khaawo tho oorya uphima mwanlattu wowinciva.   
\p
\v 50 Cihinaya uphiya myakha cotala, Asenate, mwana a Potifera, nhooleli osataka yo Oni, ahonnyarana Yusufu asaana eeli.  
\v 51 Oopacera uyo, Yusufu ahommaha ncina na Manasesi, eeraka: Nluku hokiliyaliha mahuviho aka othene ni inupa yothene ya apaapa.  
\v 52 Mwana onayeeli ahommaha ncina no Farayimi, eeraka: Nluku hokipanka ocayra ilapo yahuvaka.   
\p
\v 53 Commo, cahophiya ummaleloni myakha cooruweriya Wiciipitu,  
\v 54 ni cahopacera myakha saapa cotala, toko Yusufu wahoolelihenryawe uhimya. Yahaawo itala ilapo cothene, nanso ilapo yo Wiciipitu yahaawo yoolya.  
\v 55 Wancenryaya uvola itala ilapo yothene yo Wiciipitu, uneethi wahanca unlepela Farawoo yoolya. Uyo ahaakhula atthu o Wiciipitu, eeraka: Nrwee wa Yusufu ni mpanke inhalaawe wuuhimeryani.  
\v 56 Wamwaryenlyaya itala ilapo cothene, Yusufu aholamula uhuliya makhupi ni ahopacera utumiha itiriku, aatumiheraka atthu o Wiciipitu, maana itala yahotepa.  
\v 57 Ni atthu ookhuma ilapo cothene, yammwa Wiciipitu wiira yathume itiriku wa Yusufu, kontha itala yaanvira itepaka ilapo cothene.   
\c 42  
\s1 Asunnawe Yusufu anarwaa Wiciipitu  
\p
\v 1 Yakopi Wacuwenlyawe wiira ihawo itiriku Wiciipitu, aheerela asaanawe: Isiyani umakelaka uwehanaca paahi?  
\v 2 Aheera tho: Kiheewa yiiriyaka ihaawo itiriku Wiciipitu. Nrwee wonwo mwanithumele itiriku wiira nipwaherere ukumi ni nihikhwe itala.  
\v 3 Toko coo, asunnawe khumi a Yusufu yahorwaaca Wiciipitu uthuma itiriku.  
\v 4 Yakopi khantthunihile Pencamii, nhimaawe Yusufu, wiira aatthukane ikwaha, kontha aanawoova unkhumelela itthu yoonanara.  
\v 5 Asaana a Isirayeli yaari na atthu akina yarwaca uthuma itiriku, nlattu wotala yavonnle uKanaa.   
\p
\v 6 Yusufu aari nlamuli olapo yo Wiciipitu ni yooyo phaatumihera itiriku atthu othene. Phimaana uphiya waya asunnawe Yusufu yahomuramela mpaka uphiya vathi.  
\v 7 Woona wawe, Yusufu ahaacuwelela asunnawe, nanso aakhanle toko khaacuwenle ni ahoopopiha eeraka: Nyu nnokhumakhuma vayi? Yahaakhulaca: Ninkhuma ilapo yo Kanaa naawile uthuma yoolya.  
\v 8 Yusufu ahaacuwela asunnawe, nanso ayo khayancuwelacile.  
\v 9 Vano ahoopuwela ittora calohilyawe nari na asunnawe ni aheerela: Nyu nri mayoohottela! Mwawile uhottelaca ilapo ehu ila wiira ncuwele nipuro nookhwyaa.  
\v 10 Ale yahaakhulaca: Mena, nkunya. Asaanenyu yawile uthuma yoolya.  
\v 11 Hi othene, athumwanihu ari amoca. Asaanaa ari atthu omaana, khaanakhala oohottela.  
\v 12 Nanso Yusufu ahaakhanyereriha eeraka: Mena! Nyu mwile uhottela wiira moonenele nipuro nookhwyaa ilapo ehu ila.  
\v 13 Ni ale yaheeraca: Asaanaa yaari khumi neeli, othene athumwanaya ari amoca ilapo yo Kanaa. Itthyaako eyo ihanle uwaani na athumwanaya ni nkina uyo hokhwa.  
\v 14 Yusufu ahaakulela eeraka: Phi vaava kihimilyaaka va. Nyu nri mayoohottela.  
\v 15 Nyu nnaahala ulawihiya. Kinalupela mwancina na Farawoo, nyu mu khannokhuma, mwahimmwaneke uno mwanhimenyu eetthyako uyo.  
\v 16 Munrume mmoca anrweele mwanhimenyu uyo vano akina vaa nhotthukiya. Commo phinhaleehu ucuwela wiira cinhimyenyu nnyo ciri citthu ceekhweeli atthuna cowoothiya. Cahikhaleke ceekhweeli, kinalupela mwancina na Farawoo wiira wanaahala ucuwanyaa wiira nyu khweeli nri atthu oohottela!  
\v 17 Ni ahaatthukela nkalapooso mahuku mararu.   
\p
\v 18 Nihuku noneeraru Yusufu aheerelaca: Mi kinamoova Nluku. Mwapheela woopwaa, mpanke coo:  
\v 19 Mwakhala wiira nyu atthu omaana, munhiye munniinyu mmoca nkalapooso mu. Vano akina vaa nturuwaceke nuukusaka itiriku wiira mwalye uwaani.  
\v 20 Nkiwiihere vaa nhimeenyu eetthyako uyo wiira acuwannyee moolumo enyu yakhala wiira eekhweeli ni nyu phinhaleenyu uhikhwa.  
\v 21 Ayo yahotthuna upanka yahiminye eyo ni yaheerelana: Khweeli va ninattarusiya mwanlattu weetthu impankileehu nhimeehu uyo. Naammoonaka caacukula awe, ni waanisonttelelawe vaa, wiira ninhiye nkumi, nanso khanaantthunenle. Phimaana uniphwanyaka uno utapana uno.  
\v 22 Ruupeni ahaakhula: Akoohimenryeni wiira nhinhuvihe mmirawo uyo, nanso nyu khamwatthunne ukiiwa! Vano ninlamuliya waakhulela iphome awe eyo.  
\v 23 Nanso ale khayaacuwela wiira Yusufu naweewa, kontha oolumana ni ntthu aataphulela ni nuulumo naya.  
\v 24 Vaavale Yusufu ahothama ni wunla. Vano ahohokoleela tho ni ahoolumaca wiira atthukiye Simeyoni, othene amoonacaka.   
\s1 Asunnawe Yusufu anaturuwa uKanaa  
\p
\v 25 Wahoolo Yusufu aholamula wiira icarihiye itiriku mmirupani mwaya mmo ni ituruseliye ipheeta yo khula ntthu munrupani mwawe, ni avahiye iphika coovira alyaaka. Ni commo wahopankiya.  
\v 26 Ale yahopakhira mirintti caya co tiriku mwa apuuru aya nuukhumaca.  
\v 27 Nipuro naamakilyaya nlattu wo wiileliya, mmoca uyo ahotthukula nrupa awe wiira ankumihe nankanka oonliha puuru awe, ni ahoona ipheeta umalakuni wonrupa awe.  
\v 28 Ni aheerela asunnawe: Kihoturuseliya ipheeta aka eyo. Ila mu munrupani mwaka mu. Yoovaka wanrimani waya ni attettemelaka yaheerelana: Isiyani ila Nluku inipankilyawe ela?   
\p
\v 29 Waaphilyaya wathumwanaya, ilapo yo Kanaa, yahohimyaca cothene caakhumelenle, yiiraka:  
\v 30 Nlopwana mwaneene ilapo eyo honuulumacera ni honihela ukhala hi atthu oohottela.  
\v 31 Nanso hi nihonroromeliha wiira khanihiwena atthu oohottela niri atthu eekhweeli.  
\v 32 Niheera tho wiira naari asaana khuumi neeli athumwanihu ari amoca ni mwana mmoca uyo hokhwa, ni eethyako uyo ri na athumwanihu uKanaa.  
\v 33 Vano nlopwana mwaneene ilapo eyo honiirela: Nrwee noone mwakhala atthu eekhweeli: Nhimeenyu mmoca nolamuliya uhala vaava ni mi. Akina ayo aturuweke ni akuseke yoolya yalyeke uwaani na akhwaya.  
\v 34 Nanso mwakiwiihere nhimenyu eetthyako uyo phinhalaaka ukupali mi wiira nyu atthu omaana ni khannakhala mayoohottela. Vano phinhalaka wuhokoloserani munninyu uyo ni wutthuniherani upanka marontta ila ilapo ela.  
\v 35 Weetthiyaaya mirintti nnyo, wo khula nrintti wahophwanyinya nhukho woocara ipheeta. Yakopi na asaanawe woonnyaya mihukho nnye, yahoovaca.  
\v 36 Ni Yakopi aheerelaca: Nyu nnakimalihera asaanaka ayo! Kihanle wohi Yusufu, nnavaa kiri wohi Simeyoni, ninlelo nna nnopheela unkusa Pencamii? Cothene cinkikhuma mi!  
\v 37 Vano Rupeni aheerela athumwane: Kahinturuwaneke Pencamii uyo, mweevakace asaanaka oyeeli khaweetthu. Nkihiyere Pencamii uyo, thi mi kinhala unwacawaca.  
\v 38 Nanso athumwane yahaakhula: Mwanaka uyo khannonkusa. Munnawe hokhwa. Uyo nna phihanle. Itthu phi itthu yoonanara inhala unkhumelela eyo munkwahani mmo, vano phinhalenyu uvitha ipwi caka nnyo mmahiye kinari ni icuku.   
\c 43  
\s1 Asunnawe Yusufu anaturuwela tho Wiciipitu  
\p
\v 1 Itala yaanatepa mwiilaponi mmo.  
\v 2 Vano wamanlyaya itiriku yothene yawiihilyaya asaana a Yakopi akhumanaka Wiciipitu, athumwanaya yaheerelaca: Nhokoleelace ni mwathume tho yoolya.  
\v 3 Nanso Yutta aheerela: Nlopwana uyo ahonileehera venci eeraka: Nhihokoleelace waryaaka wohimmwiiha nhimenyu uyo.  
\v 4 Mwanivahaka nhimehu uyo ninrwaanaka, ninaarwa, ninkoothuma ni wuthumelani yoolya.  
\v 5 Nanso mwahinivaheke ninrwanaka, khaninrwaa, kontha nlopwana uyo hoolumacile coo: Nhihokoleelace waryaka kahiki mwammwiihaka nhimenyu uyo.   
\p
\v 6 Isirayeli ahokoha: Nkipankenleni yoonanara toko ila, munhimeryaka nlopwana uyo wiira nhaanaca nhimenyu nkina?  
\v 7 Ni ale yahomwaakhulaca: Uyo honikohakoha hi na amucihu. Ni honikoha tho eeraka: Athumwaninyu nanlelo ahaawo akumi? Nyu nhaana nhimenyu nkina? Hi nimwaakhunle paahi itthu yanikohawe. Nahala ucuwela cani wiira nohala uniirela mummwiihe nhimenyu.   
\p
\v 8 Vano Yutta ahomwiirela Isirayeli athumwane: Munhiye mmirawo uyo kinrwaane, ninarwaca, wiira nyu ni hi na asaanehu nikhale akumi ni nihikhwe.  
\v 9 Ni kinawiilupelela veekhaka unvarelela uyo. Nkiheleke mi ukhala mayonvarelela mwana uyo. Kahinturuwaneke mpaka wuthonyerani wamiithoni winyu, phi mi cinhala ukikhalela ikhirini nnyo wamiithoni winyu ukati wothene.  
\v 10 Toko cinoonenyu, yiiriyaka khanapicile cono ninarwele ni ninaturuwile imaara piili.   
\p
\v 11 Vano Isirayeli, athumwane Yutta, yahomwiirela: Wakhala wiira phinhalaya wiirannyaa, haya wakhale ciicammo. Nhele munrupani mwinyu mmo coolya comaana co mwiilaponi mwihu mu ni munkusere yooyo nlopwana uyo; makhura onrette vakani, urawo vakani, citthu coonukhela cikina ni miira, cowiima ni amentowa:  
\v 12 Nkuse ipheeta yoopitaanihinya, imaara piili piili ni nhokolose ipheeta yaheliye munrupani mwinyu waturuwenyu wa malakuni wo nrupa enyu. Kahiki itthu iyo ikhumelenle nlattu woovonyanihinya.  
\v 13 Munkuseke nhimenyu uyo ni nhokoleele wa nlopwana uyo.  
\v 14 Nluku Okuru-Cothene awooneleni ikiriri iriyari ya nlopwana uyo wiira ootthunihereni onturuwana nhimeenyu Pencamii ni nhimeenyu nkina uyo. Mi, kakhalaka woohasaana, kinakhalaka.   
\p
\v 15 Vano asilopwana ale yahorwaa ni yahokhuruwela Wiciipitu anakusileene coovaha, ipheeta yoopitaanihinya piili piili ni Pencamii, ni yahorwaa wa Yusufu.  
\v 16 Yusufu, wamoonnyawe Pencamii na asunnawe, ahomwiirela nhooleli owapuwani wawe: Waakuse alopwana ala owaanyaka, wamwiive mwanama ni onlokihace, kontha ayo yoolya yoothana anhala ulya ni mi.  
\v 17 Ni ule ahopanka yahimeriyawe ni ahaakusaca mpaka inupa ya Yusufu.  
\v 18 Ayo yahoovaca wakusiyaya arwaaninyaka owaanyawe Yusufu ni yahoopuwela yiiraka: Niwiiheriye va nlattu wopheeta ihokoloseriye munrinttini mwihu ikwaha yoopacera: Uyo nophavela onittarusa, onihuviha, onipanka ipottha nuukusa inama cihu nnyo.  
\v 19 Phimaana, yahorwaa wa nhooleli onupa ya Yusufu ni yahomwiirela wakelaya wankhora.  
\v 20 Uviriyane, yoowe nkunya! Ikwaha yoopacera yawilehu va khweeli nawile othuma yoolya.  
\v 21 Nanso nipuro neemenlehu wiira nimake, nahotthukula mirintti cihu ni utthukula woono khula ntthu wakhalacenrehu ahophwanya ipheeta yawiihilyawe uwaani yoolikaneene. Phimaana nihohokolosa,  
\v 22 nuwiiha ipheeta ikina wiira nithume yoolya. Khanincuwenle ntthu nihelenle ipheeta mmirinttini mwihu mmo.  
\v 23 Vano nhooleli ule aheera: Nkhalane nnema. Nluku inyu, phi Nluku a athumwaninyu, phuvahileni nhakhu munrinttini mwinyu mmo, kontha ipheeta enyu kahaakhela. Vano ahontthukula Simiyoni nunrweha waryaya asunnawe.  
\v 24 Wahoolo, ahaarwana inupa ya Yusufu, ni ahaavaha maasi, uwiwululacera inyaa ni inama caya nnyo ahovaha yoolya.  
\v 25 Vano ayo yahototokaniha coovaha caya cahalaya unvaha Yusufu uthana, kontha yahocuwela wiira phahalaya unlyana.   
\p
\v 26 Waphilyawe Yusufu yahonvaha cammwiihenryaya ni yahonlapela yooromaka mpaka vathi.  
\v 27 Vano uyo ahaakohaca isalaama ni aheerela tho: Ari eehalini athumwaninyu, nlopwana oowuluvala kihimenryenyu uyo? Nanlelo haawo nkumi?  
\v 28 Ayo yahaakhulaca: Nrumeyaa, athumwanihu, nanlelo akumi, ahaawo salaama, ni othene yahonlapela.   
\p
\v 29 Awehaka nceresere ni amoonaka nhimaawe Pencamii, mwana aanumwane, Yusufu ahokoha: Ula phi yooyo nhimenyu etthyako kihimenryenyu uyo? Ni ahopwaherera tho eeraka: Nluku oovahe nnema, mwanaka,  
\v 30 nlattu wootteeliya woomoona nhimaawe, Yusufu ahokhuma akuvyacaka wiira aphavele nipuro nowunla, ni akelaka mpaani, ahoonla.  
\v 31 Wakhucilyawe, ahokhuma ni eewehawehaka, aheera: Aliyeke yoolya eyo.  
\v 32 Ahomeeliya yoolya veekhawe Yusufu, woohatakanelana asunnawe ale, ni annaciipitu yalyanawe na ayo yahomeeliya veekha, kontha annaciipitu khayaalamuliya walyana annaperewu. Uyo waari mwiikho aya.  
\v 33 Asunnawe yaheesiya wameca, attharanihiyaka mookomelo ayo, maciso eeyareelo, ukhuma omuulupale mpaka omwankani ni yammwehanaca atikhinacaka.  
\v 34 Vano yahomeeliya yoolya ya Yusufu wa meeca. Ni mencivelo o yoolya ya Pencamii yari yoopwaha imaara thanu menciviheriyo o yoolya ya asunnawe, ni yahoolyaca venci nuuwurya catthunaya.   
\c 44  
\s1 Yusufu nawalawiha asunnawe  
\p
\v 1 Yusufu ahonvaha nhooleli owapuwani wawe, nna nlamulo nna: Ncarihe mmirinttini mwaya ala atthu ala yoolya yo khula nkwaratati mpaka cinhalaya woorya ukusa ni nhele ipheeta iwannyawe khula ntthu omalakuni womirinttini cawe.  
\v 2 Wahoolo nhele ikoomisi aka, yopheeta, munrinttini mwa mwana eetthyako uyo, ni wamoca ni ipheeta inthumenlyawe tiriku. Ni uyo ahopanka cothene toko cahimeriyawe ni Yusufu.  
\v 3 Wasilyaya, yaholehaca atthu ale ni inama caya.  
\v 4 Yaari ahinayaca upwaha iparasa eyo, phu ukati Yusufu wamwiirenlyawe nhooleli owapuwani wawe: Wunwe ni watthimakele atthu ale ni waaphwanyaka weerele: Nnakakhaniherani itthu yooreera ni yoonanara.  
\v 5 Khinakhala ila ikoomisi immureryawe nkunya aka ni immwaserera awe ihako? Nyu nhopanka yoonanara.   
\p
\v 6 Waaphwanyilyawe ahaakuleliha ala moolumo ala.  
\v 7 Nanso ayo yahomwiirelaca: Nlattuni nkunya wuulumacaka commo? Uttayi ni yeeyo itthu iyo mpankaca arumeyaa.  
\v 8 Wooneke nsurukhu ula, uphwanyileehu umalakuni wo mirupa cihu, nihooturuselani nikhumaka ilapo yo uKanaa, naahala winnyacerani inupa ya nkunyaa ipheeta ni iwooru.  
\v 9 Akhalaka wiira mmoca wa arumeyi aa naphwanyaninya, eeviye, ni hi akina va ninakhala ipottha ca nkunya ehu.   
\p
\v 10 Uyo aheera: Kihokupali. Yooyo nohala uphwanyaninya uyo, phinhala ukhala ipottha aka, akina ayo anawoopwaa.  
\v 11 Khula ntthu ahokurusa mirintti cawe wowakuvyaa ni wanca utaphula.  
\v 12 Nhooleli uyo ahanca uphavelaca wo khula nrintti, apaceraka wa muulupale mpaka umalihera wa mwana eethyako uyo. Ni ikoomisi iyo yahophwanyinya munnrinttini wa Pencamii.  
\v 13 Wakhumelenlyaya commo, ayo yahaahulaca coowara caya. Wahoolo, othene yahopakhiraca mirintti caya nuuturuwela arwaaka uparasa.   
\p
\v 14 Yutta na asunnawe waphiyacilyaya inupa ya Yusufu, ni ule ari wonwo. Vano ale yahoromaca wamiithoni waawe ula, mpaka uphiya vathi.  
\v 15 Yusufu ahaakohaca: Ikipankacilenyu iyo isiyani? Nyu khannocuwelaca wiira ntthu toko mi kinawoorya uwasera ihako?   
\p
\v 16 Vano Yutta aheera: Ninhala uwaakhulani nkunya? Ninhala uhimyani? Ninhala upanka cani mwaavi wiira niphwanye isariya? Nluku hokumihera wonene unyali ihu. Nkunya hi nna va ipottha caa. Wamoca ni uyo phwanyaninye ikoomisi iyo.   
\p
\v 17 Vano aheera Yusufu: Akimpanka mi commo. Yooyo ntthu mphwanyaninye ikoomisi iyo phinhala ukhala ipottha aka. Wiireke nyu akina vaa, nturuweleke ni nnema waathumwaninyu.   
\p
\v 18 Vano Yutta ahonciserera yoole, ni aheera: Sontte nkunya ukihiye, kinawulepela, kihaana nuulumo noophela wuulumaca wamiithoni waa, nkunnya aka, ni nhikiviruwele, kontha nyu nri toko Farawoo.  
\v 19 Nkunya aka uhaakoha arumeyi aa wiiraka: Nhaanaca athumwaninyu atthuna nhimenyu?  
\v 20 Hi nihoohimyacera nkunya niiraka: Nihaana athumwanihu owuuluvala ni mmirawo mmoca nnyanryaya anooluvanle, nhimehu. Ahaawo munnaawe yooyo ooyaraninya nrukulu nimoca hookhwa. Anumwane ayo anhalanne yooyo, ni athumwane ananfenta venci.  
\v 21 Vano we nkunya uhonireela: Nkiwiihere komoone mmiithoni mwaka.  
\v 22 Ni hi nihowiirela: Nkunya, mmirawo uyo khanhala waahiya athumwane, kontha arimelaru uyo apapeehu anaakhwa.  
\v 23 Vano nyu nheerela karumeya enyu: Mwahinmwanaceke mwanhimenyu uyo, khannohala woonaca ikhove aka.  
\v 24 Weeraka coo: Hi karumeya aa, nihorwaa waathumwanihu nihattonkela moolumo yoolumacilyaa nkunya.   
\p
\v 25 Athumwanihu wanirenlyaya tho wiira nturuwele mwathume yoolya.  
\v 26 Hi niheerela: Khanintthuna urwaa nwo veekhehu. Ninhala uturuwela tho nwo mwanhimehu eetthyako uyo nanrwaanaka, kontha khaninkela namoonaka nkunya uyo ikhove awe mwanhimehu ahirweke ni hi.  
\v 27 Vano honirela karumeya aa, athumwanihu, coo: Nyu nhocuwelaca wiira amwaaraka yayanre asaana eeli.  
\v 28 Mmoco uyo heetta ni mi kiinre, khweeli yooyo hokhuriya, ni akimmoona tho mpaka nna.  
\v 29 Vano mwankusaka ula waamiithoni waka, ni imwiirannyaka itthu phi itthu iyo, nnaahala uvitha irutthu aka mmahiye ni icuku.   
\p
\v 30 Nna va mi karwaka waathumwanihu, karumeya aa, woohinrwana mmirawo uyo, athumwanihu cinryaaya wonvarecesa.  
\v 31 Anaahala ukhwa ucukula yakela yanoonaka uturuwa veekha wohi mmirawo ula. Ni hi ninaahala wavitha apaapehu ayo ni masukuli.   
\p
\v 32 Phimaana mi kiceemesaka wamiithoni waa unsunka mmirawo uyo ni kiheerela: Aahituruwele tho uno ikikhalele mi ikhirini iyo mahuku othene.   
\p
\v 33 Vano nna mi kikhale ipottha ya nkunya aka nipuro nahalawe ukhala mmirawo uyo. Vano uyo arweeke uwaani na asunnawe ayo.  
\v 34 Kinkohimya isiyani mi karwaka waathumwane wohinkusa mmirawo uyo? Akintthuna woona mi yoonanara inhala wakhuma apaapa ayo.   
\c 45  
\s1 Yusufu nawiicuweliha na asunnawe  
\p
\v 1 Yooyo ukati uyo Yusufu anawoolwana wiivithavitha nwo wamiithoni wa atthu othene, phimaana ahokhuwa eeraka: Mwakumihe ananrumeya ayo othene va. Co khaawo ahanle nenno nipuro nno, ukati ule Yusufu weecuwanehilyawe na asunnawe.   
\p
\v 2 Vaavale ule ahanca wunla venci mpaka Annaciipitu wiiwa ni ihapari iyo yahophiya waFarawoo.   
\p
\v 3 Vano aheerela Yusufu asunnawe ale: Mi Yusufu. Apaapa nannelo ahaawo akumi? Nanso asunnawe ale yahosankaca venci, mpaka woolwana umwaakhula.  
\v 4 Ni aheerelaca Yusufu asunnawe ale: Nciserace woono. Umwattameryaca waya, aheerelaca: Mi nhimeenyu Yusufu, yoole nyu munthumihileenyu arwaninyaka Wiciipitu.  
\v 5 Vano va nhicukulace ni nhiiriyelele mwanlattu nyu wookithumiha kiwaaninyaka uno, kontha Nluku aacenre wiira woopwe ukumi watthu enci, phimaana akiholihaka uno.  
\v 6 Nna nhina woomyakha miili niri nhina ntalani ilapo yothene, ni cinaahala myakha mithanu khacinhala waaliya ni hata wuruliya.  
\v 7 Nanso Nluku hokihooliha uno wiira kikhale ipyo yoomuci mwiilaponi mu ni kiwoopoleni ni wuukhikicerani venci.  
\v 8 Khannakhala thi nyu nkiwanne uno, nanso Nluku, ni hokipanka ukhala namanantthu a Farawoo ni nlamuli o uhano ni nlamuli o Wiciipitu wothene.   
\p
\v 9 Nturuwele wowakuvyaa waapaapa ni mwaahimerye: Nohimya co mwaninyu Yusufu: Nluku mi hokipanka mwaneene ilapo yothene yo Wiciipitu. Mmwe woono, woohipica.  
\v 10 Nyu nnowokhala nttetthe wo Koseni, vakhiviru ni mi. Ukhuma nyu, asaanenyu ayo, ucuulu inyu uyo, ikhontwaa cinyu nnyo, imope cinyu nnyo ni ikaruma cinyu nnyo cothene mmwane.  
\v 11 Mi kinnowulihani kontha cinaahala tho va myakha mithano cotala. Mwahitthuneke nyu na amucinyu othene ni mihuwo cinyu cothene nnahala uhuva.  
\v 12 Cothene nnawoona ni miitho enyu, ni nhimaka Pencamii phi saahiti. Nawoona wiira khweeli thi mi kinoolumaca nnya citthu nnya.  
\v 13 Mwahimerye apaapa waneerihiyaka woolemelihiya mi Wiciipitu ni citthu cothene cinoonenyu. Ni mwaawihe apaapa woono wowaakuvyaa.  
\v 14 Vano ule ahonkapatta Pencamii nhimaawe oonlaka uno, ni Pencamii ciicammo ahonvara mmakhatani mmo ni uyo oonlaka uno.  
\v 15 Wahoolo ahaavaha alaahuma asunnawe ni othene yahoonlaca. Waculuru asunnawe ayo phoonryaya umuulumana.   
\p
\v 16 Vano weewiiyaya uhano wiira asunnawe Yusufu ahowaca, Farawoo ni mahumu awe othene yahotteeliya.  
\v 17 Vano Farawoo ahomwiirela Yusufu: Waahimerye asunnaayo yapakhirihe mirintti nnyo asinama ayo, aturuwele ilapo yo Kanaa.  
\v 18 Ni yaturuwele woono, yaawihe athumwana na alokwaa othene. Mi kinnowavaha itthaya yomaana mWiciipitu mu ni nyu nnaahala ulawa nhakhu weelapo ila.  
\v 19 Waarume yakuse ampakhira o Wiciipitu wiira yaawiihe asaaraya, asaanaya na athumwaninyu.  
\v 20 Cihukukureheni citthu cinyu, kontha mapuro ooreera o Wiciipitu anhala ukhala awinyu.   
\p
\v 21 Commo yahopanka asaana a Isirayeli. Yusufu ahaavaha asunnawe ampakhira ni iphika toko Farawoo calamunlyawe.  
\v 22 Wo khula ntthu ahonvaha nrintti wokuwo conaanano, nanso ni Pencamii ahomvaha makoopiri opheeta iminya ttharu ni mirintti mithanu cokuwo conaanano.  
\v 23 Athumwane ahaavelelihera inama coopakhira khumi, cinapakhinre citthu cootepa ooreera co Wiciipitu, ni inama khumi coopakhira cinakusile itiriku, mikatthe ni iphika cikina co munkwahani.   
\p
\v 24 Wahoolo aholeehana na asunnawe, ni wakhumaya aheerelaca: Nhinyakulihane ni iphiro!  
\v 25 Yahohokolya Wiciipitu aturuwelaka wathumwanaya aneehaninya Yakoopi ilapo yo Kanaa,  
\v 26 ni yahottonkaca ihapari yiiraka: Yusufu ninlelo haawo nkumi! Khweeli yooyo phi nlamuli olapo yothene yo Wiciipitu. Vaavale nrima wa Yakopi wahomwattakyaa ni ahovittikhuwa. Ni khaalamuliya waakupali asaanawe ayo.  
\v 27 Nanso wahimeriyawe cothene calehenryawe Yusufu, ni Yakopi oonaka ampakhira yavelelihilyawe Yusufu wiira arweliye, nnepa awe wahokhala mmapuroni.  
\v 28 Isirayeli aheera: Paahi! Mwanaka Yusufu ninlelo haawo nkumi. Kinkomoona kihinakhwa.   
\c 46  
\s1 Yakopi arwaka Wiciipitu  
\p
\v 1 Isirayeli ahokhuma ni citthu cothene carinawe. Uphiya wawe uPeresepa, ahovaha citthu anlapelaka Nluku a Isaki, athumwane.  
\v 2 Ni Nluku ahomuulumana Isirayeli uhiyu nnyoonini eeraka: Yakopi, Yakopi! Uyo ahaakhula eeraka: Kiri va.  
\v 3 Nluku aheera: Mi kiri Nluku, Nluku a athumwana. Uhoove urwaa Wiciipitu, kontha wonwo kinkowupanka nloko nuulupale.  
\v 4 Mi kinaahala urwaa Wiciipitu wamoca ni we, ni khweeli kinaahala wuuhokolosa. Ni ntata na Yusufu ninaahala uputthaputtha miitho aa.  
\v 5 Vaavale Yakopi ahokhuma uPeresepa. Asaana a Isirayeli yahaakusaca athumwanaya, asaanaya ni asaaraya mwampakhira yakumihilyawe Farawoo.  
\v 6 Ciicammo yakokusa inama caya ni mihakhu cothene caphwannyilyaya uKanaa. Commo Yakopi ahorwaa Wiciipitu ni ucuulu awe wothene.  
\v 7 Ahaakusa Wiciipitu asaanawe, ucuulu awe, asaanawe asithiyana na asiculawe asithiyana, manaaya wiira, nloko nawe nothene.   
\p
\v 8 Ala phi macina a atthu o nloko na Yakopi yarwele Wiciipitu: Rupeni, ntthaara na Yakopi.  
\v 9 Ala phaari assana a Rupeni: Enoki, Palu, Esiroomi ni Karimu.  
\v 10 Ala pha asaana a Simeyoni: Yemuweli, Yamini, Owati, Yakimi, Sowari ni Sawulu, mwana a nthiyana nKanaa.  
\v 11 Ala phaari asaana a Levi: Kerisoni, Kowate ni Merari.  
\v 12 Ala phaari asaana a Yutta: Eri, Onani, Selaa, Peresi ni Seraa. Eri ni Onani yakhwile ilapo yo Kanaa. Ala phaari asaana a Peresi: Esiromi ni Hamuli.  
\v 13 Ala phaari asaana a Isakaari: Tolaa, Puwaa, Yaasupe ni Sinromi.  
\v 14 Ala phaari asaana a Sepuloni: Serete, Eloni ni Yaleeli.  
\v 15 Ala phaari asaana yayanryawe Leya ni Yakopi uPatani-Aramu, unhiya mwanawe Tina. Ucuulu awe wothene waari talathini na araru (33).  
\v 16 Ala phaari asaana a Kaate: Sefomi, Haaci, Suuni, Esipomi, Eri, Aroti ni Areli.  
\v 17 Ala phaari asaana a Aseri: Imina, Isivaa, Isivii ni Periyasi, ni mwanrokoraya Sera. Ala phaari asaana a Periya: Heperi ni Malekiyeli.  
\v 18 Ala pha asaana khuumi na siita yayanryawe Yakopi ni Siilipa, ipottha ya Lapanu, anvahaka mwanawe Leeya.  
\v 19 Ala phaari asaana a Rakeli, amwaara a Yakopi: Yusufu ni Pencamii.  
\v 20 Asenate, mwana a Potifera, nhooleli osataka yo Oni, ahommaha asaana eeli Yusufu Wiciipitu: Manasesi ni Farayimi.  
\v 21 Ala phaari asaana a Pencamii: Pelaa, Pekeri, Asipeli, Sera, Namani, Eyi, Rosi, Mupimi, Hupimi ni Aarite.  
\v 22 Ala phaari asaana a Rakeli ayanryawe ni Yakopi othene yaari khumi na cese.  
\v 23 Mwana a Tani aari Husimi.  
\v 24 Ala phaari asaana a Nafitali: Yaseeli, Kuni, Yeseri ni Silemi.  
\v 25 Ala phaari atthu saapa onrukulu na Piila, ipottha ya Lapanu aamahilyawe mwanawe Rakeli, ayanryawe ni Yakopi ahomwiihana Yakopi.  
\v 26 Othene yarwele Wiciipitu ni Yakopi, ucuulu awe wothene woohalikelela asaara asaanawe, yaari sitiini na siita atthwene.  
\v 27 Woncerera asaana eeli a Yusufu yayanryawe Wiciipitu, nloko na Yakopi naarwele Wiciipitu nahophiya Sapiini (70).   
\p
\v 28 Vano, Yakopi ahonhooliha Yutta wa Yusufu, wiira acuwele maphiyero o Koseni. Uphiya waya nwo,  
\v 29 Yusufu, na ampakhira awe oolikana, ahorwaa uKoseni wiira aakumanane athumwane. Vano woona wawe, aheekamela ni waakapatta, vano nakapattilene, ahoonla ukati mwinci.   
\p
\v 30 Isirayeli ahomwiirela Yusufu: Nna miva pooti ukhwa, kontha kihoona ikhove aa ni kihocuwela wiira ninlelo we uri nkumi.  
\v 31 Vano Yusufu aheerela asunnawe na amuci aya othene athumwane: Kinarwa unhimerya Farawoo wiira asunnaka na amuci aya apaapa yakhala uKanaa ahowa woono.  
\v 32 Kinkowiira, alopwana ayo ahakheli, anhakhela inama ni ahowana ikhontwaa caya, imope caya ni cothene ciri cawaya.  
\v 33 Farawoo awiihanakani ookohakani wiira: Nnovarani va?  
\v 34 Mmwaakhuleke coo: Arumeyi aa anhuwa inama ikhumelo ni nari acikani, toko capankaya amuci ihu okhalayi. Commo phinhalenyu utthuniheriya ukhala nttetthe wo Koseni, kontha ahakheli othene anathanyiya na annaciipitu.   
\c 47  
\s1 Yakopi nawakheleliya ni Farawoo  
\p
\v 1 Yusufu ahorwaa wa Farawoo unvaha ihapari eeraka: Apaapa na asunnaka ahowa. Ankhuma uKanaa ni ikhontwaa caya, imope caya ni mihakhu cothene cirinaya. Nna ari uKoseni.  
\v 2 Wahoolo ahaathanla asunnawe athanu ni ahonthoonyihera Farawoo.   
\p
\v 3 Farawoo ahaakoha: Nnovara ntekoni? Ayo yahomwaakhulaca: Karumeya aa ari ahakheli onama toko amuci ihu okhalayi.  
\v 4 Yahomwiirelaca tho: Naawile ukhala mu ukati vakani kontha itala uKanaa nwo inaatepa, ni inama ca karumeya aa khacinoona yoolya. Sontte, watthunihere karumeya aa ukhala uKoseni.   
\p
\v 5 Vano Farawoo ahomwiirela Yusufu: Athumwana na asunnaa yowenle we  
\v 6 ni ilapo yo Wiciipitu iri ni we. Upanke mananna ooreera, wiira athumwanaa na asunnaa akhale mapuro omaana. Waahiye akhale uKoseni. Woona wiira akina ayo ari atthu ankhili, waavahe nteko woohakhela inama caka.   
\p
\v 7 Vano Yusufu ahaakusa athumwane mpaka wa Farawoo, ni Yakopi ahonreeriha Farawoo.  
\v 8 Farawoo ahonkoha Yakopi eeraka: Urina myakha mikavi?  
\v 9 Yakopi ahomwaakhula Farawoo eeraka: Myaaka caka co weettakaca ciri iminya wo talathini (130). Ciri vakani ni coorika, ni khacimphiya toko cakhalaya mayapaapa.  
\v 10 Vano Yakopi ahonreeriha Farawoo ni ahorwaa.   
\p
\v 11 Yusufu aheesa ni waavaha athumwane ni asunnawe mapuro oocayira olapo yo Wiciipitu, nttetthe wo uRamacese, toko calamunlyawe Farawoo.  
\v 12 Ahaavaha yoolya yo watosa, ukhuma athumwane, asunnawe ni amucyawe othene mpaka asaana yarinawe khula ntthu.   
\s1 Ukati wootala Wiciipitu  
\p
\v 13 Khayaariwo yoolya ilapo yothene kontha itala yanatepa, ukhuma Wiciipitu mpaka uKanaa wanaakhwiya nlattu wotala.  
\v 14 Yusufu ahototokaniha ncurukhu wothene waari Wiciipitu mpaka uKanaa wathumeliye itiriku ni ahorwana waFarawoo.  
\v 15 Waamanlyaya ncurukhu wothene Wiciipitu mpaka uKanaa, annaciipitu yahorwaa unlepela Yusufu yiiraka: Univahe yoolya! Uhinihiye nikhwaaka itala nlattu woomala ncurukhu ihu.   
\p
\v 16 Yusufu aheerela, paahi mmwihe inama cinyu nnyo mwaakakhanihe ni itiriku, kamana ncurukhu inyu uyo uhomala.  
\v 17 Yusufu ahowiiheriya inama nnyo ni ule ahaavaha itiriku akakhanihaka ni ikhavalu, ikhontwaa, imope ni apuuru. Mwakha wothene ahaaliha annaciipitu yakakhanihaka yoolya ni inama.   
\p
\v 18 Mwakha oyo wahovira ni wawilyaya mwakha nkina, yahoturuwela tho wa Yusufu yiiraka: Khaninoona tho mananna oowiipitha we kontha ncurukhu ihu uyo uhomala ni inama cihu nnyo cihokhala cawaa, khiiwo tho inihalenle uvaha cihikhanle irutthu cihu ni imatta cihu.  
\v 19 Uhinihiye nikhwaaka ni ukhwelakhwela imatta cihu wa miithoni waa, unithume hi ni uthume imatta cihu nnyo wakakhanihaka ni itiriku, vano hi ni imatta cihu nnyo, ninakhala ipottha ca Farawoo. Univahe yoolya wiira nikhale akumi, nihikhwe itala ni ciicammo imatta cihu cihihononyee.   
\p
\v 20 Commo Yusufu ahothuma imatta cothene co Wiciipitu anthumelaka Farawoo. Annaciipitu yahothumiha imatta caya cothene kontha itala pheerihile commo. Phimaana ilapo yothene yahokhala ya Farawoo.  
\v 21 Ukhuma wariyari mpaka mmaceresere mothene molapo yo Wiciipitu, Yusufu ahaapanka ipottha atthu othene.   
\p
\v 22 Cahanle coohithuminya caari paahi imatta ca ahooleli osataka kontha Farawoo aholamula uvahiya coolya, cennyo phaapisiha nrima phimaana ahithumihaka imatta caya.   
\p
\v 23 Vano Yusufu aheerela atthu ale: Nviriyane. Ilelo kihoothumani nyu ni imatta cinyu nnyo, nna vaa nri a Farawoo, ipyo phi ila, nlimeke ni waala ittima nnyo.  
\v 24 Nanso nhaana munvahaka Farawoo mphantte woneethanu wo coolya cinhalenyu wuurula. Mphantte woneecese uyo unhala ukhala wawinyu wiira mpanke ipyo ni yoolya yawinyu ni ya asaana enyu ni atthu othene ankhala uwaannyu nwo.  
\v 25 Ale yahomwiirelaca: Nkunya, we uhoopola ukumi ihu kamana uhonipanka nnema ninakhala ipottha ca Farawoo.   
\p
\v 26 Toko coo, itthaya yothene yo Wiciipitu, Yusufu ahokumiha nlamulo niriwo mpaka ilelo. Mphantte wonethanu wo coolya unkhala wa Farawoo, nanso imatta ca ahooleli osataka khacinkhala ca Farawoo.   
\s1 Uteeliya wowiiherya wa Yakopi  
\p
\v 27 Annasirayeli yahokhala Wiciipitu, ncoko wo uKoseni. Wonwo yahophwanya imatta cinci ni yahoyaranaca ni wuncereranyaa venci.  
\v 28 Yakopi ahokhala myakha khumi na saapa Wiciipitu ni myakha cookumi awe cari iminya wa arupayini na saapa (147).  
\v 29 Wonnyawe wiira uhaattamerya ukati wookhwa, Isirayeli ahomwiihana mwamwanawe ni ahomwiirela: Wakhala wiira unakifenta, ukivare mweetto ni ulupele wiira unaahala ukhala eekhweeli ni mi. Vano kinwiirela uhikivithe mWiciipitu mu.  
\v 30 Kakhwaka vale, uhikivithe mWiciipitu mu nanso ukirwaane mahiye avithiye mayapaapa uKanaa. Yusufu ahaakhula: Kinkopanka toko cinkilepelenyu.  
\v 31 Vano Isirayeli ahonkhanyereriha eeraka: Ulupele. Yusufu aholupela ni Isirayeli aheecatalela wankorini.   
\c 48  
\s1 Yakopi nawareeriha asaana a Yusufu  
\p
\v 1 Unavinre ukati vakani, Yusufu ahohimerya wiira: Athumwanaa anawerennya ni ule ahorwaa waathotola, warwaawe vaa ahaakusa asaana awe eeli, Manasesi ni Farayimi.  
\v 2 Yakopi ahohimerya wiira: Mwamwanaa Yusufu howa wuuthotola. Isirayeli aheemananiha wunwa mpaka woorya wunkoma wankorini.  
\v 3 Ni ahomwiirela Yusufu: Nluku Okuru-Cothene hokiphwanya uPeteeli, ilapo yo uKanaa ni hokireeriha,  
\v 4 eeraka: Nloko naa nno ninahala uyaraca ni winciva ni mommo, cinkokhumelela ilapo cinci ca atthu ni kinkowuvahani ilapo ela ukhala yawinyu ukati wothene.  
\v 5 Vano, asaanaa eeli, Farayimi ni Manasesi waayarenlyaa Wiciipitu mi kihinaya uwa uno, ari awaka; toko ciryawe Rupeni ni Simiyoni.  
\v 6 Vano asaana anhalaa waayara ayo awaa, nanso mwanlattu wookhala nrukulu nimoca na Manasesi ni Farayimi na ayo anaahala waakhela mphantte wohiyeriya unaaca asunnaya.  
\v 7 Mi kikhumaka uPatani, keettaka ni iphiro kihocukula nlattu wokikhwela Rakeli ilapo yo uKanaa unahanle vakani uphiya uFarata. Kihonvitha ni iphiro yoorwaa uFarata, uneehaninya uPetelehemu.   
\p
\v 8 Woonnyawe Isirayeli asaana a Yusufu, ahokoha eeraka: Ala tasipani?  
\v 9 Ala pha asaana Nluku akivahilyawe. Vano Isirayeli aheera: Waawane woono kawareerihe.  
\v 10 Miitho a Isirayeli yahoririyaca mwanlattu wo wuuluvala ni ule khoonaca ratta. Phimaana Yusufu ahaakusa asaanawe ayo ni weemesa vakhiviru waya athumwane. Vano Isirayeli ahaavaha alaahuma ni waakapatta,  
\v 11 ni ahomwiirela Yusufu: Akaacuwela wiira kinawoona tho ikhovyaa, nna vaa Nluku hokitthunihera woona asaanaa.   
\p
\v 12 Vano Yusufu ahaatamiha wamweettoni wa athumwane ni ahooroma mpaka iyuuci awe uphiya vathi.  
\v 13 Vano Yusufu ahaakusa oyeeli, Farayimi ahomweesa moono nlopwana vakhiviru waya moono nthiyana wa Isirayeli, ni Manasesi ahomweesa moono nthiyana vakhiviru waya moono nlopwana wa Isirayeli ni oyeeli ahaaciserihaca wa Isirayeli.  
\v 14 Vaavale Isirayeli ahotaphula ntata no moono nlopwana nuuthatela wa muru wa Farayimi mwana omwankani, ni avirikanihaka myoono nnyo, ahokusa ntata no moono nthiyana nuuthatela wa muru wa Manasesi mwana omuulupale.  
\v 15 Vano ahonreeriha Yusufu eeraka:  
\b  
\q1 Nluku amweettelaya mayaapaapa  
\q2 Aparahamu ni Isaki,  
\q1 Nluku kihaakhenle meettelo aka  
\q2 mpaka nihuku noleelo.   
\q1
\v 16 Ncelo kooponle coonanara cothene,  
\q2 waareerihe ala amirawo ala.  
\q1 Yihaneliye ncina naka ni macina o mayapaapa  
\q2 Aprahamu ni Isaki,  
\q1 ni wincive uneethi aya vathiva.   
\b  
\p
\v 17 Woonnyawe Yusufu athumwane yeesaka ntata no moono nlopwana wa muru wa Farayimi, khawancivenle. Phimaana ahovara ntata na athumwane apheelaka waakakhaniha naari wa muru wa Manasesi weesa wa Farayimi ni naari wa muru wa Farayimi weesa wa muru wa Manasesi.  
\v 18 Ni aheerela: Nhipanke commo paapa. Ula phi omuulupale, mweeseke ntata ninyu no moono nlopwana wa muru wawe vaa.  
\v 19 Nanso athumwane yahokhotta ni yahomwiirela coo: Mi kinacuwela, mwanaka, mi kinacuwela. Ni uyo naahala ukhalana uneethi mwinci ni naahala ukhala nkhuulupale. Nanso unokhalaru ciicammo, nhimaawe uyo phinhala utepa ukhala muulupale wompwaha munnaawe uyo ni uneethi awe unaahala ukhala mwinci.   
\p
\v 20 Commo Yakopi ahaareerihaca wowaareeriha nenno nihuku nno eeraka:  
\q1 Uneethi wo Isirayeli wapheelaka ureerihana unahala uromola macina enyu wiiraka coo:  
\q1 Nluku opanke we toko campankilyawe Farayimi ni Manasesi.  
\m Ni ahomweesa Farayimi uhoolo wa Manasesi.   
\p
\v 21 Wahoolo Isirayeli ahomwiirela Yusufu: Kihanle vakani ukhwa, nanso Nluku nohala ukhala ni nyu ni naahala wuuturuselani ilapo ya amuci inyu okhalayi.  
\v 22 Vano we ukhala wiira uhaana iyuulupale yo wapwaha asunna ayo, kinawuvaha nttetthe uri myako wakhilyaka Amorewu ni ikatana ni myura caka.   
\c 49  
\s1 Ureeriha wa Yakopi  
\p
\v 1 Vano Yakopi aheehana asaanawe ni weerelaca: Mmwaace woono wiira kuuhimeryeni citthu cinhala wuukhumelelani uhoolo.   
\b  
\q1
\v 2 Nthukumanace va wiira mwiiwe nyu asaana a Yakopi,  
\q2 mwiiwe inhimyawe Isirayeli, athumwaninyu.   
\p  
\q1
\v 3 Rupeni, we uri ntthaara naka,  
\q2 ikuru caka, nhokorokho woopacera wo mwiirutthuni mwaka,  
\q2 ootepa uttitthimihinya ni ootepa ikuru.   
\q1
\v 4 Unaviluwa toko maasi. Khunkhalana tho iyuulupale  
\q2 kontha we uhowela ikori ya athumwana;  
\q2 uhaawela amweettyaka ni uhaaveeha.   
\p  
\q1
\v 5 Simiyoni ni Levi ari ntthu ni munnaawe,  
\q2 ikatana caya nnyo ciri ikaruma cookhwiri.   
\q1
\v 6 Akintthuna upanka mphantte miruku caya nnyo,  
\q2 akintthuna ukhala mmikuttanoni mwaya mmo  
\q1 kontha waviruwacilyaya aheeva atthu enci,  
\q2 nuusama waya nwo ahokwanyulaca ni uthikilaca mitinka imope.   
\q1
\v 7 Uhotakhaliya urusiya waya nwo wowoopiha,  
\q2 uhotakhaliya uviruwa waya nwo wookhwiri.  
\q1 Mi kinawaakawanihaca ilapo ya Yakopi  
\q2 ni kinawaamwarusela ilapo yo Isirayeli.   
\p  
\q1
\v 8 Yutta, asunnaa anaahala wulemeliha,  
\q2 ntata naa ninaahala wavara nsiko eenani aa,  
\q2 asaana a Yakopi anaahala umoromela Yutta wiitho wawe.   
\q1
\v 9 Yutta ri toko mwaakharamu,  
\q2 we, mwamwanaka, uneetta toko kharamu oovara.  
\q1 Unonkoma toko kharamu nlopwana ni unrupa  
\q2 toko kharamu nthiyana,  
\q2 tipani nohala woorya wuuwusa?   
\q1
\v 10 Nttontto wo omwene khunhala unkhuma Yutta,  
\q2 hata ikopo yo nlamulo khinhala unkhuma mmatatani mwa,  
\q2 mpaka ukati unhalawe uwa mwaneene  
\q2 ni uyo naahala ulemelihiya ni ilapo cothene.   
\q1
\v 11 Yooyo naahala untthukelela puuru awe wanrittani woolipa;  
\q2 ikuwo cawe naahala ukattha ni ivinyu,  
\q2 iphome yo uva inamwareela nkuwoni mwawe.   
\q1
\v 12 Miitho awe ankootepa uriipa woopwaha ivinyu.  
\q2 Miino awe utepa utteela woopwaha iphepa.   
\p  
\q1
\v 13 Sepulooni nokokhala nceresere ipharyaa  
\q2 nipuro ninkelaya weemela apaketi,  
\q2 mipika cawe cinaphiya mpaka oSitoni.   
\p  
\q1
\v 14 Isakaari uri puuru oolipa  
\q2 rupile iriyari mirintti cawe.   
\q1
\v 15 Oonaka wiira nipuro nimmumulawe nno niri nooreera  
\q2 ni itthaya eyo iri yoocivela,  
\q2 makhata ayo ahokusa mirintti  
\q2 nuuvara miteko co makokoromwa.   
\p  
\q1
\v 16 Tani naahala waakihera citthu cikhanle coneethi awe  
\q2 toko nihimo phi nihimo no Isirayeli.   
\q1
\v 17 Tani nokokhala toko mwiikhomya unceresere iparapara,  
\q2 ivili inari nceresere iphiro,  
\q2 inluma ikottokottho yo khavalu  
\q2 ni inammulusa ntthu nowela uyo.   
\p  
\q1
\v 18 Nyenyu Mwaneene Nluku,  
\q2 mi kinawehererya woopola winyu!   
\p  
\q1
\v 19 Kaate naahala wananiinya ikhotto ni miphwinko,  
\q2 nanso uyo phinhala waatthema ni woomolanihaca.   
\p  
\q1
\v 20 Meeca a Aseri anhala ucara coolya;  
\q2 Yooyo phinhala uvaha coolya co mamwene.   
\p  
\q1
\v 21 Nafitali ri toko naahe ookwattula muntthapweni,  
\q2 phimaana napanka isukuhuulu.   
\p  
\q1
\v 22 Yusufu uri mwiri wo mihokorokho,  
\q2 woomela nceresere iluusi,  
\q2 miritta caya nnyo cinavira waculu waya isiri.   
\q1
\v 23 Nuuviruwa wa anamyuupa uhomwaattakanana  
\q2 anvonyeraka myuupa caya nnyo wo nceece.   
\q1
\v 24 Nanso muura awe uyo khattinkihile,  
\q2 myoono cawe ciri cokuru ni cowoorya uvonya myuupa,  
\q2 mwanlattu wo ntata na muulupale a Yakopi  
\q2 mwancina na nhakheli, mwala wo Isirayeli.   
\q1
\v 25 Mwancina na Nluku a athumwane, ookavihere we,  
\q1 Mwancina na Nluku Okuru Cothene  
\q2 oovahe cinenne iparakha co wirimu,  
\q2 iparakha cowiiserya cinenne,  
\q2 iparakha cocaayira ni cootosa.   
\q1
\v 26 Iparakha ca athumwane  
\q2 cinapwaha iparakha co myako cookhalayi.  
\q1 Makhalelo o myako coohimala  
\q2 cennya iparakha nnya cothene cirwee mwiirutthuni mwa Yusufu.  
\q1 Cirwee uhoolo wawe ule aakhanle oomwalanihinya na asunnawe.   
\p  
\q1
\v 27 Pencamii ri toko mwiici wooluwa  
\q2 wicisuru unakhura inama,  
\q2 ni ucoocilo unakawaniha yahanle.   
\p  
\p
\v 28 Ari phi yaala ala apankile mahimo khumi na meeli o Israyeli. Ciicammo athumwanaya phaahimenryaya wowavahaca iparakha, avahiyaka khula ntthu iparakha camwaacile.   
\s1 Ukhwa ni uvithiya wa Yakopi  
\p
\v 29 Wahoolo Yakopi ahaattonkela asaanawe eerelaka: Kihanle vakani urwaa wa amuci aka akhwile khalayi. Mwakivithe wamoca ni miyapaapa nnikhukuni niri imatta ya Foromi nHitiita.  
\v 30 Nikhuku niri imatta yo Makipela, vakhiviru ni uManree, uKanaa, imatta Aparahamu inthumanannyawe Foromi, nhitita, aaceraka wiira akhale mahiye a amuci awe othene.  
\v 31 Wonwo hovithiya Aparahamu na amwaarawe, Isaki na amwaarawe. Ciicammo wonwo kihonvitha Leya.  
\v 32 Ukhuma imatta eyo ni nikhuku niri mmattani mmo cothene aathumananinye ahitita.  
\v 33 Aanowiira amalihaka wattonkela asaana awe nnya citthu nnya, Yakopi aheecatalela nuukhwa. Vano aahovithiya wamoca na amuci awe.   
\c 50  
\nb
\v 1 Yusufu ahaawuluwela athumwane, ahonlela ni waakapatta.  
\v 2 Wahoolo ahaavaha nlamulo akulukhano yaavara nteko nenno nipuro nno wiira yattikitthele nrette wohunttiha irutthu ya athumwane, ni ale yahaattikitthela.  
\v 3 Yahovira mahuku arupayini oolikana, kontha yooyo phaari ukati waalamunliyaya uttikittheliya makhura nrutthu na annaciipitu yahonla mahuku miloko mithanu na miili.   
\p
\v 4 Wavinryaya mahuku onokhwa ayo, Yusufu ahoolumaca ni mahumu a Farawoo eeraka: Wakhala wiira nyu nnakifenta mwamuulumane Farawoo mwancina naka mi.  
\v 5 Apaapa ahokilupeliha yiiraka: Kihanle vakani ukhwa. Mwakivithe mahiiye yiitthenkacenryaka ilapo yo Kanaa. Vano va, mwanvekele wiira akitthunihere urwaa waavitha apaapa akinkela kaapicaka kinawa naanano.  
\v 6 Ahaakhula Farawoo eeraka: Urwee wavithe athumwana ayo toko aneene cuulupelihilyaya.  
\v 7 Vaavale Yusufu ahorwaa waavitha athumwane. Ule ahaatthukana ikwaha malaka kano othene a Farawoo, alamuli yavaranawe nteko wamoca na alamuli othene o Wiciipitu.  
\v 8 Vano wahiya alamuli ayo, yahorwaa ciicammo amuci o ntthoko na Yusufu asunnawe na atthu othene yaari mmatatani mwa Yakopi. Yahinnye uKoseni nwo yaari paahi asaana, imope ni ikhontwaa.  
\v 9 Ciicammo yahavelela atthu uwela ikhavalu naampakhira omope. Ikwaha iyo yaari ya atthu enci.  
\v 10 Uphinnya waya ipuwa ya Atate, vakhiviru ni mooloko Yortani yahocukula ni wunla venci; mpaka Yusufu ahokhala mahuku saapa onlelaka athumwane.  
\v 11 Atthu o Kanaa yakhalakhala yaayo mapuro ayo woona waya wunliya venci wapuwani ya Atate yaheeraca: Annaciipitu ampanka matthanka, phimaana nne nipuro nne nattamanne mooloko Yortani nihaninyaka Apeli-Misirayimi.  
\v 12 Commo asaana a Yakopi yahopanka toko caahimeeriyaya na athumwanaya.  
\v 13 Yahaakusaca athumwanaya mpaka ilapo yo uKanaa ni yahaavithaca nikhuku niri imatta yo Makipela vakhiviru ni uManree, imatta ile yathumiheriyawe Aparahamu ni Foromi Nhitita wiira ikhale ikhapuri coohala uvithana alokwawe Aparahamu.  
\v 14 Naavithileene athumwane ale Yusufu ahoturuwela Wiciipitu na asunnawe na atthu othene yanvelenle.   
\s1 Nnema na Yusufu  
\p
\v 15 Asunnawe Yusufu woona waya wiira athumwanaya ahokhwa yaheeraca: Wakhala wiira Yusufu haana itwaana ni hi, ni aphavelaka onivihera ikuhukuhu mwanlattu wa yoonanara yampankilehu, niireke cani?  
\v 16 Phimaana yaholeeheraca nhupi woonhimerya Yusufu wiira: Athumwana ahinaya ukhwa yahoniruma  
\v 17 wiira munhimyacere coo: Kinawuuvekela waalevelele coonanara ni itaampi cuupankilyaya. Nnna vaa ulevelele itaampi ca karumeya a Nluku a athumwanaa. Vano Yusufu wakhela wawe nhupi ule, aahoonla.  
\v 18 Wahoolo yahowaca asunnawe Yusufu ni yahonkhoromela wiitho weene ni yaheeraca: Hi nihowa va, wiira nikhale ipottha caa.  
\v 19 Vano Yusufu aheerelaca coo: Nhoovace, mi kinalamuliya ukhala nipuro na Nluku?  
\v 20 Nyu nhokipankaca mi itthu yoonanara, nanso Nluku hopanka yeeyo itthu iyo ukhala yooreera, wiira mi ilelo kisunke ukumi wa atthu enci.  
\v 21 Phimaana nhoovace, mi kinaahala wuuvahani nyu yoolya wamoca na asaanenyu ayo. Commo phenryawe Yusufu wowamaaliha asunnawe ni ahoolumacera wo nifento.   
\s1 Ukhwa wa Yusufu  
\p
\v 22 Vano Yusufu ahokhala Wiciipitu myakha iminya nuuwa khumi, nari wamoca na amuci awe othene na athumwane,  
\v 23 mpaka ahoona ucuulu woneeraru wa asaana a Farayimi. Ni ahaakhelela asaana a Makhiri, mwana a Manasesi ukhala awawe.  
\v 24 Vano Yusufu hinaya ukhwa aheerela asunnawe ayo coo: Kihanle vakani ukhwa, nanso khweeli Nluku naahala wuukaviherani nyu, mpaka naahala wuukumihani ila ilapo ela, oorwehakani ilapo yilupelenlyawe Nluku unvaha Aparahamu, Isaki ni Yakopi.  
\v 25 Vaavale Yusufu aheerelaca asaana a Isirayeli wiira nnolamuliya ulupela, eeraka coo: Nluku ookavihereni nyu, nhala nkumihaca makhuva aka ayo mu.  
\v 26 Phimaana Yusufu aakhwile narina myakha iminya nuuwa khumi (110) ceyarelo. Nrutthu wa Yusufu wahottikittheliya makhura oohunttiha irutthu, nuuheliya ncaneesani ni yahosunkiya Wiciipitu.