\id JHN - Morokodo \ide UTF-8 \mt Kö'du Yöyö Laka 'ba Yësu \mt1 ma Yowani ayöru \c 1 \s Me'do 'ba Dïdï \p \v 1 Mï biyeto aba Me'do ëdï. Me'do ne ëdï Wïrï aba ehe tïnyö Wïrï ra. \v 2 Tëmï biyeto, Me'do ne ëdï Wïrï aba. \v 3 Ehe Me'do nenye aba, Wïrï o'dɔ wa biya. Wa maako o'dɔ dë kazi Me'do ne. \v 4 Dïdï ayi kazi mo, ehe dïdï 'bɔmo ï'dï bikanyi zi vïdï biya. \v 5 Bikanyi ne asesi tanyi mï biköndu, ehe biköndu ayölu dë. \p \v 6 Wïrï utu kora maako ru mo Yowani. \v 7 Mo ayi zi yada kö'du 'ba bikanyi ehe zi gaga vïdï biya zi tëdï koma aba. \v 8 Yowani ra dë bikanyi nenye. Mo ayi nje zi yada kö'du 'ba bikanyi ne. \v 9 Bikanyi tïnyö mati ayanyi bi da vïdï biya, ëdï tayi mï damöku ne. \p \v 10 Me'do ne ëdï mï damöku ne, mora vïdï maako ayɔlɔ mo dë, Wïrï o'dɔ damöku ne le me'do 'bɔmo aba. \v 11 Mo ayi gogo mï damöku 'bënï, mora vïdï 'bɔmowe ïrïnnï mo dë kalakyedre aba. \v 12 Vïdï maakowe ombannï mo ehe ï'dï koma 'bënnï mï mo. Here mo ï'dï dangölö zi zë, zi tëdïnnï na gisi 'ba Wïrï. \v 13 Zë anzannï dë gisi 'ba Wïrï, ta da rë zë, mandere ga kö'du komba 'ba vïdï köndu, mandere kö'du komba 'ba o'di. Wïrï ra na bi dë nï o'dɔ zë na gisi 'bënï. \p \v 14 Me'do ne ayi na vïdï köndu, ehe alima kinye ze aba. Dongɔ ze bikanyi kyedre tïnyö 'bɔmo, bikanyi kyedre 'ba Wisi nje kölö 'ba 'Bu. Mo ndɔ rakyëyï ehe tïnyö. \p \v 15 Yowani ame'do kö'du mo ehe agbögbö, “Nenye mo mati ma yada zi ye atayi! Mo kyedre ta da ma, ga kö'du mo ëdï na wïdï gba kazi ma ko'jo.” \p \v 16 Kazi rakyëyï 'bɔmo dïrï ze ya'da kayo \v 17 Mosa ra ï'dï kö'du kï'dï, mora Yësu Korisitɔ ika zi ze kö'du laka tïnyö aba. \v 18 Vïdï maako gba ongɔ Wïrï dë. Nje Wisi kölö ne mo ra tïnyö Wïrï ehe ëdï kara ra 'Bu, ayada zi ze Wïrï ëdï kaa a'di. \s Kö'du kise 'ba Yowani Bapatisi \r (Mt 3:1-12; Mk 1:1-18; Lk 3:1-18) \p \v 19 Vo kalakonda vo yënï 'ba Yude mï Yerusalema utunnï vo karasa maakowe ehe Lëvïyë zi ha Yowani ko'jo mo 'bënï ëyï. \v 20 Mo omba dɔ mo ayada zi zë huwë tïnyö henye, “Manza dë Korisitɔ ne.” \v 21 Neene zë ako'jonnï hɔ mo, iyannï henye, “Yï Eliya ra?” Yowani aya'ba henye, “Manza dë.” Zë ako'jonnï hɔ mo iyannï henye, “Yï ra Nëbï ne?” Mo aya'ba henye, “E e!” \v 22 Ndundu mo aba, zë iyannï henye, “Ayada zi ze, yï 'bëyï ëyï?” Zë iyannï henye, “Zi ze koba hulëhu da kö'du ya'ba 'bëyï ne zi vïdï mati utunnï ze.” \p \v 23 Yowani aya'ba da me'do tëmï me'do kiya 'ba nëbï Yisaya. “Ma nje vïdï ma ëdï mbere mï da lïpï, ‘O'de gërï nzɔ zi Yere!’” \v 24 Kya 'ba Farasi maakowe utunnï zë kpa zi Yowani. \v 25 Zë ako'jonnï hɔ mo, iyannï henye, “Kö'du a'di ëdï vïdï bapatisi, ëzë anza dë Korisitɔ mandere Eliya mandere Nëbïe?” \p \v 26 Yowani ayada zi zë iya henye, “Mo'dɔ bapatisi wini aba, mora ëdï yë aba kinye, vïdï maako ayɔle dë. \v 27 Mayi le dagba, manza dë na laka zi kamoka 'bɔmowe kinga.” \v 28 Yowani iya nenye mati mo ëdï bapatisi kï'dï humïrë 'ba Ranga Yeredene mï Beteniya. \s Tïmëlë 'ba Wïrï \p \v 29 Mï ko'do ma ta gɔ mo, Yowani ongɔ Yësu ëdï tayi zi nï, ehe iya henye, “Kinye ëdï Tïmëlë 'ba Wïrï mati oba kö'du yaŋa 'ba damöku ne 'de. \v 30 Mo ra mati ma yada kö'du mo zi ye henye, ‘Vïdï maako atayi kpa, mo kyedre ta da ma, ga kö'du mo ëdï na wïdï gba kazi ma ko'jo.’ \v 31 Ma yɔlɔ dë, mo 'bënï ëyï. Mora mayi zi ye bapatisi wini aba, here vïdï biya mï Yiserele akongɔ mo. \v 32 Ma mëdï ani ehe mongɔ Lawo Laka ayi akaŋo dɔ mo kaa atu'bu ta komorïyë, ehe Lawo Laka ne alima dɔ mo. \v 33 Gba kazi nenye ma yɔlɔ dë ëyï 'bënï mo. Mora mo mati utu ma zi bapatisi kï'dï wini aba ne ayada zi ma henye, ‘Akongɔ Lawo Laka tayi akaŋo ehe lima da vïdï maako. Neene akayɔlɔ henye, mo ra vïdï mati akï'dï bapatisi Lawo Laka aba.’ \v 34 Mongɔ nenye o'dɔ rë nï, ehe ma yada zi ye henye, mo Wisi 'ba Wïrï ra.” \s Dagba vo lö'böwë 'ba Yësu \p \v 35 Ko'do vere aba, Yowani ëdï ani löhu ehe vo lö'bö 'bɔmowe rïyö ëdïnnï mo aba. \v 36 Mati mo ongɔ Yësu lasi ta dakapa, mo iya henye, “Kinye ëdï Tïmëlë 'ba Wïrï!” \v 37 Vo lö'bö 'ba Yowani rïyö owonnï me'do 'bɔmo ne, ehe zë ï'bënnï Yësu aba. \v 38 Mati Yësu opi rë nï ehe ongɔ zë, mo ako'jo kö'du henye, “A'di ra ombe?” Zë aya'bannï dɔ mo iyannï henye, “Raboni, alima kila?” Mï ha 'ba Hïbïru, “Raboni ne,” “Vo komoyandi” ra. \v 39 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Ayi onge te.” Ëdï ku nzɔ kaa kadra sowɔ mï kadra kutë mati zë ï'bënnï mo aba ehe ongɔnnï bi ma mo alima 'dɔmo. Here zë alimannï nduwë mï ndundu 'ba kadra ne. \v 40 Kölö tëmï kora rïyö ma owo ha Yowani ehe ï'bë Yësu aba ra Anderiya, öndu 'ba Simona Petero. \v 41 Dagba kö'du mati Anderiya o'dɔ, ëdï zi koma öndu nï ehe yada zi mo henye, “Di'ja Masiya ne ku!” Mï ha 'ba Hïbïru, “Masiya ne” kpa te kaa mï ha 'ba Gïrïgï “Korisitɔ ne.” \v 42 Anderiya ika öndu nï zi Yësu. Mati Yësu ongɔ mo, mo iya henye, Simona wisi 'ba Yowani, akako'jo yï Kapahasi. Ru nenye atɔ'bɔ kidra na “Petero.” \s Yësu ako'jo Pilipo ehe Natanëlë \p \v 43-44 Mï ko'do vere aba Yësu omba zi tï'bë Galilaya. Ani mo i'ja Pilipo, mo ta Beteseyida, gawo liŋɔ 'ba Anderiya, Petero aba. Yësu iya zi Pilipo, “Usu ga ma.” \v 45 Pilipo i'ja Natanëlë ehe iya henye, “Di'ja ze vere mati Mosa ehe Nëbïyë ayörunnï kö'du mo ne ku. Mo Yësu, wisi 'ba Yosepa ta Nazereta.” \p \v 46 Natanëlë ako'jo kö'du iya henye, “Wa laka maako atɔ'bɔ tayi ta Nazereta?” Pilipo aya'ba dɔ mo iya henye, “Ayi ongɔ te.” \v 47 Mati Yësu ongɔ Natanëlë ëdï atayi zi nï, mo iya henye, “Kinye ëdï tïnyö kozo zutu 'bezee 'ba Yiserele, ehe mo anza dë na vo wakoba.” \p \v 48 Natanëlë ako'jo hɔ mo iya henye, “Hala ayɔlɔ ma?” Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Gba kazi Pilipo yï ko'jo, mongɔ yï hu kaga kyëlu.” \p \v 49 Natanëlë iya henye, “Raboni, yï Wisi 'ba Wïrï ehe Yere 'ba Yiserele!” \p \v 50 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Oma mï ma nje ga kö'du mati miya henye, mongɔ yï hu kaga kyëlu? Akongɔ wa maako kyedre ndra ta da ma nenye. \v 51 Ma yada zi yï, akonge komorïyë akayëhu rë nï ehe malayike 'ba Wïrï tï'bë rïyë ehe tayi akaŋo da Wisi 'ba Vïdï.” \c 2 \s Oze mï Kana \p \v 1 Ko'do wota aba yaa Mariya, ma 'ba Yësu ëdï mï karama 'ba rakoze mï gawo 'ba Kana mï Galilaya. \v 2 Yësu vo lö'bö 'bënïyë ëtï, ise zë kpa bi 'ba rakoze ne. \v 3 Mati a'ji inde rë nï ku biya, ma 'ba Yësu iya zi mo henye, “Zë anzannï kpe a'ji aba.” \v 4 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Ma ma, ayada dë zi ma a'di ra zi ko'dɔ. Kadra 'bama gba ɔkɔ dë.” \v 5 Ma 'ba Yësu ayada zi vo lïtuwë 'ba liŋɔ henye, “O'de wa mati mo ayada zi ye ko'dɔ.” \p \v 6 Yude ëdïnnï kö'du kira 'ba wa kaka ŋbala aba ehe ga kö'du nenye, tele yïtö 'ba wini ëdï ani modaka ma kölö ëdï kyedre zi kïrï kaa lita lamikölö. \v 7 Yësu iya zi vo lïtuwë 'ba liŋɔ henye, “Osowe tele nenyee wini aba.” Zë osonnï zë kpika \v 8 ehe mo ayada zi zë henye, “Yaanya aba oba kya 'ba wini ne yaga ehe ï'dï zi kora vo kyeti karama ne.” Zë obannï wini ne zi mo \v 9 mati yaanya aba ofɔ rë nï ku na a'ji ehe mo anene. Mo ayɔlɔ dë a'ji nenye ayi ta kila, mora vo lïtuwë mati obannï a'ji nenye ayɔlɔnnï, here mo ako'jo 'bïyësï \v 10 ne ehe iya zi mo henye, “Vïdï biya uwënnï a'ji ma laka ra dagba, ehe tapëtï mo, mati yingɔ ëdïnnï ku kyɔ mo aba zi kuwë, mo ï'dï a'ji ma kɔɔ ne. Mora asesi wëyï a'ji ma laka ne le yaanya aba!” \p \v 11 Yësu o'dɔ dagba kyïnë 'ba kö'du koro nenye mï gawo 'ba Kana mï Galilaya. Ani mo ayada bikanyi kyedre 'bënï, ehe vo lö'bö 'bɔmowe omannï mï mo. \p \v 12 Tapëtï ma nenye, Yësu ehe ma mo, öndu mowe, ehe vo lö'bö 'bɔmowe ï'bënnï zi Kaparanamo, ehe alimannï ani ko'do tisi aba. \s Yësu ï'bë mï yëkëlu \r (Mt 21:12-13; Mk 11:15-17; Lk 19:45-46) \p \v 13 Ëdï ku kadra kara zi karama 'ba Yude 'ba laga 'ba koli, Yësu ï'bë zi Yerusalema. \v 14 Ani mï yëkëlu mo i'ja vïdï ëdïnnï isa, tïmëlë, ehe atu'buwë kogo, ehe vo kɔhi kutrëë kpa limannï da tarabiza 'bënnï. \v 15 Here mo o'dɔ so'da tëmï kɔ'di ehe ore ngötu biya yaga tëmï yëkëlu, 'dö tïmëlë, ehe isa, mo opi da tarabiza 'ba vïdï 'ba kɔhi kutrëë, apere kɔhi ŋbiriṛi 'bëzë ne, \v 16 ehe mo ï'dï kö'du zi vïdï ma ëdïnnï atu'bu kogo ne henye, “Obe atu'buwë yaga ta kinye! O'de loko 'ba 'Bu ma dë na bi 'ba wakogo!” \v 17 Vo lö'bö 'bɔmowe asösunnï henye, wayöru iya henye, “Watɔwɔ 'bama kö'du loko 'bëyï, o'bɔ mï ma kaa wa'do.” \p \v 18 Vo kalakonda 'ba Yude aya'bannï dɔ mo kö'du ko'jo aba henye, “Kyïnë 'ba kö'du koro a'di ra atɔ'bɔ ko'dɔ zi yada zi ze ëdï dangölö aba tïnyö zi nenye ko'dɔ?” \p \v 19 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Iha akaŋo yëkëlu nenye ehe mï ko'do wota aba ma ko'ba löhu!” \p \v 20 Vo dagbe aya'bannï henye, “Ïrï kɔɔ 'butësowɔ dɔmomodaka zi ko'ba yëkëlu nenye. A'di ra o'dɔ yï zi sösu atɔ'bɔ ko'ba ko'do wota aba löhu?” \p \v 21 Mora Yësu ëdï ame'do kö'du ida rë nï ra na yëkëlu. \v 22 Mati ïnjë mo ku tëmï koli, vo lö'bö 'bɔmowe asösunnï kö'du mati ayada zi zë. Neene zë omannï mï wayöruwë ehe mï me'do 'ba Yësu. \v 23 Mï Yerusalema mï kadra karama 'ba laga 'ba koli, vïdï kayo omannï mï Yësu, ga kö'du zë ongɔnnï mo ta bi kyïnë 'ba kö'du korowe ko'dɔ. \v 24 Mora Yësu ayɔlɔ kö'du mati mï di'di zë, ehe mo ila zë dë zi tëdï kyigɔ aba ndra ta dë nï. \v 25 Vïdï maako anza zi yada zi mo a'di ra vïdïyë kaa mo. Mo ayɔlɔ ku nzɔ. \c 3 \s Yësu ehe Nikodïmö \p \v 1 Ani vo dagba 'ba Yude ëdï ru mo Nikodïmö mo Farasi ra. \v 2 Yɔndɔ kölö maako aba mo ï'bë zi Yësu iya zi mo henye, “Raboni, da yɔlɔ ku Wïrï utu yï zi komo ze yandi. Ɔ'bɔ dë kyïn 'ba kö'du koro nenyee ko'dɔ, nje ëzë Wïrï ëdï yï aba.” \v 3 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Mëdï kö'du tïnyö ra yada zi yï vïdï maako ɔ'bɔ dë damöku 'ba Wïrï kongɔ kazi mo ko'jo löhu!” \v 4 Nikodïmö ako'jo iya henye, “Hala kora ma övu ku kyedre ne ako'jo löhu? Mo ɔ'bɔ dekpe tödu mï ma nï löhu zi ko'jo mï kadra ma rïyö mo!” \p \v 5 Yësu aya'ba dɔ mo henye, “Mëdï ayada tïnyö zi yï” Vïdï maako ɔ'bɔ dë tödu mï damöku 'ba Wïrï, kazi ko'jo mo wini aba ehe Lawo Laka. \v 6 Vïdï köndu o'jonnï gisi 'bënnï. Nje Lawo Laka 'ba Wïrï o'jo gisi 'ba Wïrï. \v 7 Anza dë na rakaga ga kö'du mati miya henye, ako'jo yï löhu. \v 8 Lawo 'ba Wïrï ëdï kaa buluku mati aluku bi mati omba tï'bë zi mo. Atɔ'bɔ kowo kpɔrɔ buluku, mora ayɔlɔ dë ayi ta kila mandere ëdï tï'bë kila. Ëdï here biya zi vïdï ma o'jo Lawo aba. \p \v 9 Nikodïmö ako'jo kö'du iya henye, “Hala nenye atëdï?” \v 10 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Hala atɔ'bɔ zi tëdï na vo komoyandi 'ba Yiserele ehe ayɔlɔ wa nenyee dë? \v 11 Ma yada zi yï tïnyö, dëdï ame'do kö'du wa ma da yɔlɔ, ga kö'du dongɔ ku na bi de ze. Mora vïdï maako tëmï yë akïrï kö'du kiya 'beze ne dë. \v 12 Ëzë oma dë mati ma me'do zi yï kö'du wa 'ba dakaŋo, hala akoma ëzë ma me'do zi yï kö'du wa 'ba komorïyë? \v 13 Vïdï maako gba ï'bë dë komorïyë, nje Wisi 'ba Vïdï, mati ayi akaŋo ta ani.” \p \v 14 “Ehe here Wisi 'ba Vïdï akïnjë rïyë, kaa mɔvɔ wiri kɔhi mati Mosa ïnjë rïyë mï da lïpï. \v 15 Neene vïdï biya mati ëdï koma aba mï Wisi 'ba Vïdï atëdï dïdï ŋburu aba. \v 16 Wïrï ɔwɔ damöku nenye ndra, here mo ï'dï Wisi kölö 'bënï ne, here vïdï mati oma mï mo ëdï dïdï ŋburu aba, ehe tïnyö oli dë. \v 17 Wïrï utu Wisi 'bënï ne dë ga kö'du mo omba zi ko'dɔ vurë 'ba damöku, mora ga kö'du mo omba zi yɔmɔ damöku ne kpuru wisi 'bënï aba.” \p \v 18 “Zë mati omannï mï Wisi ne, o'dɔ vurë kyënyë dë rë zë, mora zë mati omannï dë o'dɔ vurë 'bëzë ku nzɔ, ga kö'du omannï dë mï Wisi nje kölö 'ba Wïrï ne. \v 19 Bikanyi ayi mï damöku, mora vïdï ombannï zi lese mï biköndu ga kö'du zë ëdïnnï kö'du kyënyë ko'dɔ. Nenye ra ëdï hala o'dɔ vurë rë zë. \v 20 Vïdï ma ëdïnnï kö'du kyënyë ko'dɔ, iyinnï bikanyi ehe ayinnï dë zi bikanyi, ga kö'du ayada wa mati zë ëdïnnï ako'dɔ ëdï na kyënyë. \v 21 Mora vïdï biya ma alima tïnyö aba, atayi zi bikanyi ga kö'du zë ombannï agamowe zi yɔlɔ henye, Wïrï ëdï ko'dɔ kpuru zë aba.” \s Yësu ehe Yowani Bapatisi \p \v 22 Tapëtï ma nenye, Yësu ehe vo lö'bö 'bënïyë ëtï ï'bënnï zi dakaŋo 'ba Yudiya, bi mati mo alima tisi zë ëtï ehe bapatisi kï'dï aba. \v 23 Yowani ëdï kpa bapatisi kï'dï mï Anono anza dë na kɔwɔ ta ra Salima, ga kö'du wini ëdï bi nani. Vïdï ëdï tï'bënnï zi mo ehe mo ëdï zë bapatisi. \v 24 Nenye gba kazi Yowani kï'dï mï kamba. \v 25 Kya vo lö'bö 'ba Yowani maakowe ayeto hë nnï wasa kora Yuda maako aba, kö'du 'ba wa kaka ŋbala ga kö'du kö'du kï'dï 'ba yënï. \v 26 Here zë ï'bënnï zi Yowani ehe iyannï henye, “Raboni, asösu kö'du kora mati ëdï yï aba dakapa humïrë 'ba Ranga Yeredene, mo mati ëdï kö'du mo kiya? Here mo ëdï bapatisi kï'dï yaanya aba, ehe vïdï biya ëdï tï'bënnï zi mo.” \p \v 27 Yowani aya'ba dɔ mo iya henye, “Vïdï maako ɔ'bɔ dë zi tëdï wa maako aba nje ëzë Wïrï ra ï'dï zi mo. \v 28 E ra na vo kiya 'bama mati miya henye, ‘Manza dë Korisitɔ ra, mora utu ma dagba komo mo.’ \v 29 'Bïyësï ra mati mbara ne na 'bɔmo, mora aboka 'ba vo 'bïyësï mati ɔrɔ dakapa mbili nï koze, ëdï na rakyenyi mati mo owo gu 'bïyësï. Nenye ëdï hala rakyenyi 'bama o'dɔ ku ti'de. \v 30 Mo atayi ndra kyedre, mora ma tayi tisiwa aba.” \s Mo ma ayi ta komorïyë \p \v 31 “Mo ma ayi ta komorïyë ëdï kyedre ta da wa biya. Mo mati 'ba dakaŋo, mo zi dakaŋo ehe ame'do kö'du wa 'ba dakaŋo. Mora mo ma ayi ta komorïyë ëdï kyedre ta da wa biya. \v 32 Mo ayada wa ma mo ongɔ ehe owo, du vïdï maako oma dë mï kö'du kise 'bɔmo ne. \v 33 Mora vïdï mati oma mï kö'du kise 'bɔmo nenye ayada henye Wïrï ëdï tïnyö. \v 34 Mo ma Wïrï utu ame'do me'do 'ba Wïrï ga kö'du Wïrï ï'dï zi mo Lawo ndɔ 'bënï ku. \v 35 'Bu ɔwɔ Wisi 'bënï ehe ï'dï kyigɔ 'ba wa biya zi mo. \v 36 Vïdï ma oma mï Wisi ne, ëdï dïdï ŋburu aba, vïdï ma oro Wisi ne dë atanza dë dïdï ŋburu aba, mora akalima hu wayaza 'ba Wïrï.” \c 4 \s Yësu mbara Samariya aba \p \v 1 Farasiye owonnï henye, Yësu ëdï ku laga dagba ehe bapatisi kï'dï zi vo lö'böwë ndra ta da Yowani. \v 2 Tïnyö Yësu abapatisi vïdï kölö maako dë, nje vo lö'bö 'bɔmowe ra o'dɔnnï. \v 3 Mati Yësu owo kö'du mati ëdï akiya ne, mo ila Yudiya ehe ï'bë hulëhu zi Galilaya. \v 4 Ta da gërï 'bɔmo ani, mo omba zi tï'bë kpuru ta Samariya. \p \v 5 Mï Samariya mo ayi zi gawo maako ru mo Seka, anza dë na kɔwɔ ta ra yaka mati Yakoba ï'dï zi wisi 'bënï Yosepa. \v 6 Ku'ju 'ba Yakoba ëdï ani, ehe Yësu na riti ta bi lasi, alima akaŋo dakapa ku'ju ne. Ëdï kaa kadra kutë here. \p \v 7 Mbara vïdï 'ba Samariya maako ayi zi wini kuwu, ehe Yësu iya zi mo henye, “Ï'dï wini kuwë zi ma.” \v 8 Vo lö'bö 'bɔmowe ï'bënnï ku mï gawo zi wakonyo kogo. \p \v 9 Mbara ne aya'ba dɔ mo henye, “Yï Yuda ra ehe ma vïdï 'ba Samariya ra, hala atɔ'bɔ ko'jo ha ma kö'du wini kuwë?” Yude uwënnï wini dë tëmï sikɔ kölö vïdï 'ba Samariya ëtï. \p \v 10 Yësu aya'ba dɔ mo henye, “Ëzë ayɔlɔ nje wa ma Wïrï ï'dï, ehe ëyï ra ëdï hë yï ko'jo kö'du wini kuwë, ako'jo hɔ mo, ehe mo akï'dï zi yï wini mati ï'dï dïdï.” \p \v 11 Mbara ne iya henye, “Kyedre, anza kpa dë kyere wini aba, ehe ku'ju ne ëdï na yöndu. Ta kila aki'ja wini mati ï'dï dïdï? \v 12 Zutu 'beze Yakoba ra ole ku'ju nenye zi ze, mo gisi 'bënïyë ëtï ehe ngötu 'bɔmowe uwënnï biya tëmï mo. Yï kyedre ta da Yakoba?” \p \v 13 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Vïdï biya ma uwë wini nenye atëdï na kɔdrɔ löhu, \v 14 mora vïdï ma uwë wini mati ma kï'dï zi mo atanza dë na kɔdrɔ löhu. Wini mati ma kï'dï zi mo atayi mï mo na ku'ju mati akï'dï zi mo dïdï ma ŋburu.” \p \v 15 Mbara ne aya'ba dɔ mo iya henye, “Kyedre, ï'dï zi ma wini nani! Here ma tanza dë na kɔdrɔ löhu, mandere kazi ma tayi kinye zi wini kuwu.” \p \v 16 Yësu ayada zi mo iya henye, “Ï'bë ako'jo kora 'bëyï ehe ayi löhu.” \v 17 Mo aya'ba dɔ mo iya henye, “Manza dë kora aba.” Yësu aya'ba henye, “Kö'du 'bëyï ne tïnyö mati iya henye anza dë kora aba ne. \v 18 Oze yï ku zi kora muyï, ehe kora ma ëdï lima mo aba yaanya aba ne anza tïnyö kora 'bëyï ra dë. Ayada zi ma kö'du tïnyö ra.” \p \v 19 Mbara ne iya henye, “Kyedre, mongɔ yï nëbï ra. \v 20 Zutu 'ba Samariya amötunnï Wïrï da döku nenye, mora e Yude iye henye, Yerusalema ra bi ma da kamötu zi Wïrï.” \p \v 21 Yësu iya zi mo henye, “Oma mï ma, mbara, kadra mo ëdï atayi mati vïdï amötunnï 'Bu dekpe da döku nenye mandere mï Yerusalema. \v 22 E Samariye ayɔle dë tïnyö ëyï ra ëdï yë amötu, mora ze Yude, da yɔlɔ ku ëyï ra dëdï mötu, ga kö'du ëdï kazi Yude ra vo wayɔmɔ ayi. \v 23 Mora kadra mo ëdï tayi, ehe ëdï ku nzɔ kinye, mati kyigɔ Lawo 'ba Wïrï aba vïdï akamötunnï 'Bu kaa mo tïnyö ëdï, kï'dï zi mo mötu ma tïnyö mati mo omba. \v 24 Wïrï ëdï Lawo ra, ehe nje kyigɔ 'ba Lawo 'bɔmo aba vïdï atɔ'bɔ mötu mo kaa mo tïnyö ëdï.” \p \v 25 Mbara ne iya zi mo henye, “Ma yɔlɔ ku Masiya ne atayi, ehe ëzë mo ayi, mo akayada zi ze wa biya.” \v 26 Yësu aya'ba henye, “Ma ra mo, ma ra mo mati ëdï ame'do yï aba yaanya.” \p \v 27 Mï kadra nani vo lö'bö 'ba Yësu a'bannï, ehe zë na rakaga zi ki'ja mo ëdïnnï ame'do mbara aba. Mora vïdï maako tëmï zë ako'jo ha mbara ne dë, “A'di ra omba?” Zë ako'jonnï ha Yësu dë, “Kö'du a'di ëdïyë ame'do mbara ne aba?” \p \v 28 Mbara ne ila tele wini 'bënï ne ï'bë hulëhu mï gawo, ehe iya zi vïdïyë ani henye, \v 29 “Ayi onge kora ne, mo ayada zi ma biya wa mati mo'dɔ! Mo atëdï Korisitɔ ra?” \v 30 Zë ilannï gawo ehe ï'bënnï zi kongɔ Yësu. \p \v 31 Mï kadra ne vo lö'böwë alenzennï Yësu iyannï zi mo henye, “Raboni, oba wa maako zi konyo!” \v 32 Mora mo aya'ba henye, “Mëdï wakonyo maako aba ayɔle kö'du mo dë.” \p \v 33 Here vo lö'böwë ayetonnï, kö'du ko'jo tëmï kutë nnï na bi dë nnï, “Vïdï maako ika wakonyo ku zi mo?” \v 34 Yësu iya zi zë henye, “Wakonyo 'bama ëdï zi koro kö'du 'ba Wïrï mati utu ma ehe zi kinde lɔɔ mati mo ï'dï zi ma zi ko'dɔ. \v 35 Akiye henye, ‘ëdï gba yehe sowɔ zi wakumu ta yaka.’ Mora ma yada zi ye henye, ongɔ bi te na laka da yake, wa mï yaka yaanya aba ahi ku, ehe ku nzɔ zi kumu. \v 36 Vïdï mati umu ehe atɔtɔ dɔ mo ika ku zi dïdï ma ŋburu ŋburu, ehe agamo mati ïlï ehe mo mati umu aba, atëdïnnï na rakyenyi bi kölö. \v 37 Kö'du kiya ne ëdï tïnyö, ‘Maako ïyï, agamo umu.’ \v 38 Mutu wë zi nyenyo kumu mï yaka mati o'dɔ lɔɔ mo dë. Vïdï maakowe o'dɔnnï lɔɔ ani, ehe i'je wa kyɔ tëmï lɔɔ 'bëzë ne.” \p \v 39 Vïdï kayo 'ba Samariya mï gawo nani omannï mï Yësu ga kö'du mbara ne iya henye, “Mo ayada zi ma biya wa ma mo'dɔ.” \v 40 Here mati vïdï 'ba Samariye ayinnï zi mo, zë alenzennï mo zi lima nnï aba, ehe Yësu alima ani ko'do rïyö aba. \p \v 41 Vïdï kayo 'ba Samariya maakowe omannï ga kö'du 'ba kö'du kise. \v 42 Zë iyannï zi mbara ne henye, “Doma ku yaanya aba, anza dë ga kö'du mati iya, mora ga kö'du ze na bi de ze dowo mo ku, ehe da yɔlɔ henye, mo ra tïnyö ëdï vo yɔmɔ 'ba damöku.” \s Yësu akɔ'jɔ Wisi 'ba vo mï turu maako \p \v 43 Tapëtï ko'do rïyö aba ani, Yësu ila bi nani ehe ï'bë zi Galilaya. \v 44 Kö'du mo na bi dë nï iya henye, nëbï ɔwɔ dë mï dakaŋo 'bɔmo. \v 45 Mati mo ɔkɔ mï Galilaya, vïdï karani ïrïnnï mo kalakyedre aba, ga kö'du zë ï'bënnï mï karama 'ba laga 'ba koli mï Yerusalema ehe ongɔnnï biya wa mati mo o'dɔ. \p \v 46 Mati Yësu a'ba zi Kana mï Galilaya, bi mati mo opi wini na a'ji. Vo mï turu maako ëdï ani wisi 'bɔmo na kɔɔ mï Kaparanamo. \v 47 Mati mo owo henye, Yësu ayi ku ta Yudiya zi Galilaya mo ï'bë zi mo ako'jo hɔ mo zi tï'bë Kaparanamo ehe zi kɔ'jɔ wisi 'bënï, mati mo ku kara zi koli. \v 48 Yësu iya zi mo henye, “Vïdï maako tëmï yë oma dë nje ëzë onge kyïnë 'ba kö'du korowe ehe rakage.” \v 49 Kora vo mï turu ne aya'ba dɔ mo henye, “Yere, ayi gba kazi wisi ama koli.” \p \v 50 Yësu iya zi mo henye, “Ï'bë wisi 'bëyï akadïdï.” \p Kora ne oma mï me'do 'ba Yësu, ehe ï'bë gbɔ. \v 51 Da gërï 'bɔmo liŋɔ vo lïtu 'bɔmowe andɔsi dë nnï mo aba kö'du kise aba zi mo. “Wisi 'bëyï ëdï ku zi tï'bë zi dïdï!” \p \v 52 Mo ako'jo hë zë iya henye, “Kadra vala ra mati wisi 'bënï ne na laka?” Zë aya'bannï henye, “Ëdï ndï kadra kölö mataganya tapëtï kadra kutë mati rakyïtu ne ila mo.” \v 53 Here 'bu mo asösu ëdï mï kadra kölö nani mati Yësu ayada zi nï, “Wisi 'bëyï akadïdï.” Here mo ehe biya vo dakota 'bënï ëtï omannï gbɔ. \v 54 Nenye kyïnë 'ba kö'du koro ma rïyö mati Yësu o'dɔ tapëtï tayi 'bɔmo ta Yudiya zi Galilaya. \c 5 \s Wakɔ'jɔ mï kara \p \v 1 Tapëtï ma nenye, Yësu ï'bë mï Yerusalema, kö'du karama yënï 'ba Yude. \v 2 Kara Haresi kyedre 'ba tïmëlë mï Yerusalema, kara maako ëdï ani sënjë aba muyï, mï ha 'ba Hïbïru ako'jo Betesata. \v 3-4 Vïdï kayo 'ba rakɔɔ ëdïnnï ko'do ha kara ne, vo komoköndu, vo ka'bo, ehe vïdï vo keŋe. \v 5 Dakapa kara ne kora maako ëdï na rakɔɔ, kɔɔ 'butëwota dɔmomodɔmowota aba. \v 6 Mati Yësu ongɔ kora ne ehe ayɔlɔ henye mo ëdï ku na keŋe kyere kadra konda aba, mo ako'jo hɔ mo henye, “Omba zi yï kɔ'jɔ?” \p \v 7 Kora ne aya'ba dɔ mo iya henye, “Kyedre, manza dë vïdï maako aba zi kï'dï ma mï kara ne, ëzë wini ne ëdï rë nï kɔhɔ rïyë. Ma yɔnzɔ zi tödu mï mo, mora vïdï maako kpa 'duwï atödu ani dagba.” \p \v 8 Yësu ayada zi mo henye, “Ënyï rïyë, oba agburuku 'bëyï ehe alasi!” \v 9 Kandi akɔ'jɔ kora ne gbɔ. Mo oba agburuku 'bënï rïyë ehe ayeto lasi toko. Ko'do mati kö'du ne o'dɔ rë nï mï mo ne kadra 'ba ko'do madɔmorïyö. \v 10 Mati vo dagbe 'ba Yude ongɔnnï kora ne ëdï agburuku 'bënï kïnjë, zë iyannï zi mo henye, “Nenye ko'do 'ba ralawo ra! Omba dë zi vïdï maako zi kïnjë agburuku mï ko'do 'ba ralawo.” \p \v 11 Mora mo aya'ba dɔ mo iya henye, “Kora mati akɔ'jɔ ma ne ayada zi ma kïnjë rïyë agburuku 'bama ehe lasi.” \p \v 12 Zë ako'jonnï hɔ mo iyannï henye, “Ëyï ra kora nenye mati ayada zi yï, zi kïnjë rïyë agburuku 'bëyï ehe lasi?” \p \v 13 Mora mo ayɔlɔ dë, ga kö'du Yësu ï'bë wënï 'de liwo ga kö'du vïdï kayo. \p \v 14 Yaa Yësu i'ja kora ne mï yëkëlu ehe ayada zi mo, “Ongɔ te, yaanya aba rë yï ëdï ku na laka, mora o'dɔ kö'du kyënyë dekpe mandere kö'du kyënyë maako ndra ako'dɔ rë nï zi yï.” \p \v 15 Kora ne ï'bë ayada zi vo dagbe 'ba Yude henye, Yësu ra akɔ'jɔ nï. \v 16 Zë ayetonnï kö'du kyënyë maako ko'dɔ zi Yësu ga kö'du mo o'dɔ wa kaa ma here ne mï ko'do 'ba ralawo. \v 17 Mora Yësu iya henye, “'Bu ma ɔrɔ dë ta bi lɔɔ ko'dɔ, ehe nenye ra hala mëdï nduwë ko'dɔ.” \p \v 18 Yaanya aba vo dagbe 'ba Yude ombannï zi Yësu kofo ga kö'du rïyö. Ma dagba, mo owe kö'du kï'dï 'ba mï ko'do 'ba ralawo. Mora ma kyënyë ndra, mo iya henye Wïrï 'Bu nï ra, mati o'dɔ nï kpiliri Wïrï aba. \s Kalakonda 'ba Wisi \p \v 19 Yësu ayada zi vïdïyë iya henye, “Ma yada tïnyö zi ye, Wisi o'dɔ wa maako dë na bi dë nï. Mo atɔ'bɔ nje ko'dɔ wa ma mo ongɔ 'Bu ëdï ko'dɔ ga kö'du mo o'dɔ kpa te wa ma mo ongɔ 'Bu o'dɔ. \v 20 'Bu ɔwɔ Wisi ehe ayada zi mo biya wa ma mo o'dɔ. 'Bu akayada zi mo wa kyedre maako ndra ta da ma nenye, ehe atëdïyë na rakaga. \v 21 Kaa 'Bu ïnjë yöku ehe ï'dï dïdï, here Wisi ï'dï dïdï zi vïdï mati mo omba. \v 22 'Bu o'dɔ vurë 'ba vïdï maako dë, mora mo o'dɔ Wisi 'bënï ra na vo vurë 'ba vïdï ko'dɔ biya. \v 23 'Bu o'dɔ nenye ga kö'du vïdï biya zi Wisi koro kpa kaa zë oronnï nï. Ëzë vïdï maako omba dë zi Wisi koro, nenye kpa te kaa mo omba dë zi koro 'Bu mati utu mo.” \p \v 24 “Ma yada tïnyö zi ye henye, vïdï ma owo kö'du kise 'bama ehe ëdï koma aba mï mo mati utu ma ëdï lawo dïdï ma ŋburu ŋburu aba, ehe o'dɔ vurë kyënyë dë rɔ mo. Zë ï'bënnï ku nzɔ tëmï koli zi dïdï. \v 25 Ma yada tïnyö zi ye henye, kadra ne atayi ehe ëdï ku nzɔ kinye mati yöku biya akowo gu 'ba Wisi 'ba Wïrï, ehe zë mati owonnï hɔ mo, akalimannï. \v 26 'Bu ëdï kyigɔ aba zi dïdï kï'dï, ehe mo ï'dï kyigɔ kölö nani zi Wisi. \v 27 Ehe mo ï'dï zi Wisi 'bënï dangölö zi vurë 'ba vïdï ko'dɔ biya, ga kö'du mo Wisi 'ba Vïdï. \v 28 Re maga dë! Kadra mo atɔkɔ mati biya yöku akowo gu 'ba Wisi 'ba vïdï, \v 29 ehe zë atayinnï yaga tëmï dawogo 'bënnï. Vïdï biya ma o'dɔnnï kö'du laka atënyïnnï na dïdï, mora vïdï biya ma o'dɔnnï kö'du kyënyë atënyïnnï na dïdï ehe ako'dɔ vurë kyënyë 'bëzë.” \p \v 30 “Mɔ'bɔ dë wa maako ko'dɔ na bi da ma. 'Bu ra utu ma, ehe mo ra ayada zi ma hala zi vurë ko'dɔ. Mo'dɔ vurë 'bama na laka, ga kö'du moro mo, ehe mo'dɔ dë wa mati momba zi ma ko'dɔ.” \s Vo kiya 'ba Yësu \p \v 31 “Ëzë ma me'do ga kö'du ma, gërï maako anza dë ani zi yada mëdï kö'du tïnyö ra yada. \v 32 Mora vïdï maako ëdï kpa ame'do kö'du ma, ehe ma yɔlɔ wa mati mo iya ëdï tïnyö. \v 33 Utuwë vo lïtuwë zi Yowani, ehe mo ayada zi zë kö'du tïnyö. \v 34 Ma lima dë ra kö'du mati vïdï iyannï kö'du ma, mora ma yada wa nenyee zi ye here, zi ye yɔmɔ. \v 35 Yowani, lamba mati ï'dï bikanyi kyɔ, ehe, e na rakyenyi zi lima mï bikanyi 'bɔmo ne tisiwa. \v 36 Mora vïdï maako ndra ta da Yowani ame'do kö'du ma. Mo'dɔ ne wa mati 'Bu ma ï'dï zi ma ko'dɔ. Wa biya mati mo'dɔ ayada henye 'Bu ra utu ma. \v 37 'Bu mati utu ma, ame'do kpa kö'du ma, mora owowe gu mo dë mandere kongɔ mo da komo da komo. \v 38 Ome kö'du kise ɔmo dë, ga kö'du ombe dë zi tëdï koma aba mï mati mo utu. \v 39 Ome wayöruwë, ga kö'du asösuwë henye, aki'je dïdï ŋburu ŋburu mï zë. Wayöruwë ayada kö'du ma, \v 40 mora ombe dë zi tayi zi ma kö'du dïdï ma ŋburu ŋburu.” \p \v 41 “Momba kö'du wayeto 'ba vïdï köndu dë, \v 42 mora ma yɔlɔ e, vïdï ma kölö tëmï yë, zi Wïrï tɔwɔ anza dë kalakyedre aba. \v 43 Mayi ku kalakonda 'ba 'Bu ma aba, ehe ïrïyë ma dë. Mora akïrïyë vïdï ma ayinnï na bi dë nnï. \v 44 Hala akome? Ombe zi wayeto kïrï kazi oka ma kölö maako, mora ayɔnze dë zi tëdï wayeto aba kazi Wïrï mati ëdï kölö ne, hala atɔ'be koma mï ma? \v 45 Asösuwë dë henye, ma ra vïdï ma akasusu wë zi 'Bu. Ï'dïyë kö'du sösu 'be ra Mosa, le mo ra vïdï ma akasusu wë. \v 46 Mosa ayöru wa kö'du ma, ehe ëzë ome mï Mosa, akome mï ma. \v 47 Mora ëzë ome dë mï wa mati Mosa ayöru, hala atɔ'be koma mï wa mati miya?” \c 6 \s Yësu ï'dï wakonyo zi vïdï kpulukumuyï \r (Mt. 14:13-21; Mk 6:30-44; Lk 9:10-17) \p \v 1 Tapëtï ma nenye Yësu umu kyëtï Föfö 'ba Galilaya, mati ayɔlɔ kpa na Föfö 'ba Tiberiyasi. \v 2 Vïdï kayo usunnï gɔ mo ga kö'du ongɔnnï mo ëdï kyïnë 'ba kö'du korowe ko'dɔ zi kɔ'jɔ vo kɔe. \v 3-4 Kara zi kadra karama 'ba laga 'ba koli 'ba Yude, Yësu ï'bë rïyë da döku vo lö'bö 'bënïyë ëtï ehe alima akaŋo. \v 5 Mati Yësu ongɔ vïdï kayo tayinnï zi nï, mo ako'jo ha Pilipo iya henye, “Ta kila da ki'ja ze wakonyo kyɔ zi tɔ'bɔ vïdï nenyee biya?” \v 6 Mo iya nenye zi Pilipo yɔnzɔ. Mo ayɔlɔ ku nzɔ a'di ra mo ëdï tï'bë zi ko'dɔ. \p \v 7 Pilipo aya'ba dɔ mo iya henye, “Ayɔlɔ dë henye, akïrï kara kɔhi 'ba yehe modɔmowota nje zi kogo mangɔlɔ'bɔ tisi zi vïdï ma kölö nenyee?” \p \v 8 Anderiya, öndu 'ba Simona Petero, kölö tëmï vo lö'böwë, mo ame'do rïyë iya henye, \v 9 “Wisi maako ëdï kinye, mo ëdï mangɔlɔ'bɔ sisi aba muyï ehe kyenze rïyö. Mora a'di ra na laka ëdï zi vïdï biya nenyee?” \p \v 10 Dakaŋo ayöfu loma aba, ehe Yësu ayada zi vo lö'bö 'bënïyë zi yada zi vïdï biya lima akaŋo. Vïdï kora ëdï kaa kpulukumuyï mï vïdï kayo nenyee. \v 11 Yësu oba mangɔlɔ'bɔ ne mï kala nï ï'dï öwö'dï zi Wïrï. Here, mo idra mangɔlɔ'bɔ ne zi vïdïyë, mo o'dɔ kpa here kyenze ne aba, le vïdï ëdïnnï mo aba kyɔ zi konyo. \v 12 Vïdï onyonnï biya ma ombannï, ehe Yësu ayada zi vo lö'bö 'bënïyë zi tɔtɔ kɔsɔ mo ma ɔsɔ, here ma yaŋa dë. \v 13 Vo lö'böwë atɔtɔnnï dë zë bi kölö ehe oso koṛi 'butë dɔmorïyö wa mati ɔsɔ tëmï mangɔlɔ'bɔ muyï ne. \p \v 14 Tapëtï vïdï ongɔnnï kyïnë 'ba kö'du korowe ko'dɔ 'ba Yësu nenye, ayeto kiyannï henye, “Nenye atëdï tïnyö Nëbï mati ëdï zi tayi kinye mï damöku ne.” \v 15 Yësu ayɔlɔ henye zë ombannï yɔnzɔ zi mo ko'dɔ na wehe zi tëdï na yere 'bëzë. Here mo ï'bë rïyë da döku, ani zi mo tëdï kutu nï aba. \s Yësu alasi ta da wini \r (Mt 14:22-33; Mk 6:45-52) \p \v 16 Hutaga nani aba vo lö'bö 'ba Yësu ï'bënnï akaŋo zi föfö. \v 17 Zë ëkyïnnï mï töŋbö, ayetonnï kumu kyëtï zi Kaparanamo. Mati bi öndu Yësu gba ayi dë zi zë, \v 18 buluku kyigɔ ëdï ku kɔhɔ wini na kyënyë. \v 19 Mati vo lö'böwë opinnï ku kaa wiṛi wota mandere sowɔ, zë ongɔnnï Yësu lasi ta da wini. Mo asesi nduwë tayi kara ra töŋbö, zë gbɔ na tere. \v 20 Mora mo iya henye, “Ma Yësu ra! Ere dë!” \v 21 Vo lö'böwë ombannï zi mo koba mï töŋbö, kandi ɔkɔ gbɔ da götï bi mati ëdïnnï atï'bë zi mo. \s Mangɔlɔ'bɔ ma ï'dï dïdï \p \v 22 Ko'do vere aba vïdï mati ëdïnnï gba ani humïrë kapa 'ba föfö, ayɔlɔnnï töŋbö ëdï nje kölö ani. Zë ayɔlɔnnï kpa henye, Yësu ï'bë dë mï mo vo lö'bö 'bënïyë ëtï. Zë ï'bënnï kutu nnï aba. \v 23 Töŋbö maakowe ta Tiberiyasi ï'bënnï kara ta bi mati vïdï kayo onyonnï mangɔlɔ'bɔ mati Yere ï'dï öwö'dï. \v 24 Zë ongɔnnï henye Yësu ehe vo lö'bö 'bënï ëtï ï'bënnï ku. Here zë ëkyïnnï mï töŋböwë ehe ï'bënnï gbɔ Kaparanamo Yësu koma. \v 25 Zë i'jannï mo kapa damïrë 'ba föfö ehe ako'jonnï hɔ mo iyannï henye, “Raboni, ɔkɔ ndala aba kinye?” \v 26 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Ma yada tïnyö zi ye, anze dë ma koma ga kö'du onge kyïnë 'ba kö'du korowe, mora ga kö'du onyowe biya wakonyo ma ombe. \v 27 O'de lɔɔ dë kö'du wakonyo mati ëdï rë nï yaŋa ne. O'de lɔɔ kö'du wakonyo mati ï'dï dïdï ma ŋburu ŋburu ne. Wisi 'ba Vïdï akï'dï wakonyo nenye zi ye, ga kö'du Wïrï 'Bu ï'dï kalakonda zi mo ko'dɔ here.” \p \v 28 Vïdï ako'jonnï hɔ mo iyannï henye, “A'di ra tïnyö Wïrï omba ze zi ko'dɔ?” \v 29 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Wïrï omba zi ye tëdï koma aba mï vïdï mati mo utu.” \v 30 Zë aya'bannï dɔ mo iyannï henye, “Kyïnë 'ba kö'du koro a'diye ra ako'dɔ, here zi ze tɔ'bɔ koma mï yï? A'di ra ako'dɔ? \v 31 Gɔ mo yada aba, mati zutu 'bezee ëdïnnï mï da lïpï, Wïrï ï'dï mana zi zë konyo. O'dɔ rë nï kaa mati wayöruwë iyannï henye, ‘Wïrï ï'dï mangɔlɔ'bɔ zi zë ta komorïyë zi konyo.’” \p \v 32 Yësu ayada zi zë henye, “Ma yada tïnyö zi ye henye, Mosa ra dë vïdï mati ï'dï mangɔlɔ'bɔ zi ye ta komorïyë. 'Bu ma ra ï'dï mangɔlɔ'bɔ tïnyö ne zi ye ta komorïyë. \v 33 Ehe mangɔlɔ'bɔ mati Wïrï ï'dï ne ëdï vïdï mati ayi akaŋo ta komorïyë zi dïdï kï'dï zi damöku.” \p \v 34 Vïdï iyannï henye, “Kyedre, ï'dï zi ze mangɔlɔ'bɔ mati ɔrɔ dë nenye.” \v 35 Yësu aya'ba dɔ mo zi zë iya henye, “Ma ra mangɔlɔ'bɔ ma ï'dï dïdï. Vïdï ma ayi zi ma, atanza dë na o'bo. Vïdï ma ëdï koma aba mï ma atanza dë na kɔdrɔ. \v 36 Ma yada ku nzɔ zi ye henye, onge ma mora gba anze dë koma aba mï ma. \v 37 Vïdï biya mati 'Bu ï'dï zi ma atayi zi ma. More ma kölö maako tëmï zë dë. \v 38 Mayi dë ta komorïyë zi ko'dɔ wa mati momba. Mayi zi ko'dɔ wa mati 'Bu omba ma zi ko'dɔ. Mo utu ma, \v 39 ehe mo omba zi ko'dɔ tïnyö ma kölö tëmï zë mati mo ï'dï zi ma ne ölu dë. Mo omba ma zi kïnjë zë zi dïdï mï ndundu 'ba ko'do aba. \v 40 'Bu ma omba vïdï biya mati ongɔnnï Wisi, zi tëdï koma aba mï mo, ehe zi tëdï dïdï ma ŋburu aba. Here ma kïnjë zë zi dïdï mï ndundu ko'do aba.” \p \v 41 Vïdï ayetonnï hë nnï wasa ga kö'du Yësu iya henye, nï ra mangɔlɔ'bɔ mati ayi akaŋo ta komorïyë. \v 42 Zë ako'jonnï ha oka ma kölö maako iyannï henye, “Mo anza Yësu ra dë, wisi 'ba Yosepa? Da yɔlɔ ze 'bu mo dë ma mo aba? Hala mo atɔ'bɔ kiya henye, nayi akaŋo ta komorïyë?” \p \v 43 Yësu ayada zi zë iya henye, “Ɔre ta bi me'do 'be ne! \v 44 Vïdï maako ɔ'bɔ dë tayi zi ma, nje 'Bu mati utu ma ne o'dɔ zë komba zi tayi. Mora ëzë zë ayinnï, ma kïnjë zë na dïdï mï ndundu 'ba ko'do aba. \v 45 Kölö tëmï Nëbïyë ayöru henye, ‘Wïrï akayandi zë biya.’ Here vïdï biya ma owonnï da 'Bu ehe ayandi kazi mo atayi zi ma. \v 46 Nje vïdï kölö mati ongɔ 'Bu ne mo ra ayi kazi Wïrï. Vïdï maako gba ongɔ 'Bu dë. \v 47 Ma yada zi ye tïnyö vïdï biya mati ëdïnnï koma aba mï mo, ëdïnnï dïdï ŋburu aba. \v 48 Ma mangɔlɔ'bɔ ma ï'dï dïdï! \v 49 Zutu 'be onyonnï mana mï da lïpï ehe yaa, zë olinnï. \v 50 Mora kinye mangɔlɔ'bɔ 'ba komorïyë ne ayi ku akaŋo, here vïdï mati mo onyo ku oli dë. \v 51 Ma ra mangɔlɔ'bɔ dïdï mati ayi akaŋo ta komorïyë. Ëzë vïdï mati onyo mangɔlɔ'bɔ nenye, mo akalima ŋburu. Mangɔlɔ'bɔ mati ma kï'dï zi mo ida ra ma ra, mëdï kï'dï zi vïdï 'ba damöku nenye zi tëdïnnï na dïdï.” \p \v 52 Zë ayetonnï hë nnï wasa oka ma kölö maako aba, ehe ako'jonnï kö'du iyannï henye, “Hala mo atɔ'bɔ kï'dï ida rë nï zi ze konyo?” \p \v 53 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Ma yada zi ye tïnyö, alime dë, nje ëzë onyowe ida ehe uwëë yama 'ba Wisi 'ba Vïdï. \v 54 Mora ëzë onyowe ida ma ehe uwëë yama ma, atëdïyë dïdï ma ŋburu aba, ehe ma kïnjëë na dïdï mï ndundu 'ba ko'do aba. \v 55 Ida ma wakonyo ma tïnyö ra, ehe yama ma wakuwë ma tïnyö ra. \v 56 Ëzë onyowe ida ma ehe uwëë yama ma, e kölö ma aba ehe ma kölö ëtï. \v 57 Kaa 'Bu wïdï ra utu ma, ehe mëdï dïdï aba ga kö'du 'bɔmo, vïdï biya mati onyonnï ida ma akalimannï ga kö'du 'bama. \v 58 Mangɔlɔ'bɔ mati ayi akaŋo ta komorïyë anza dë kaa wa mati zutu 'be onyonnï. Zë olinnï, mora vïdï mati onyo mangɔlɔ'bɔ nenye akalima ŋburu.” \p \v 59 Yësu ëdï kö'du yëtï mï bi 'ba mötu mï Kaparanamo mati mo iya kö'du nenyee. \s Me'do 'ba dïdï ŋburu \p \v 60 Vo lö'bö kayo 'ba Yësu owonnï mo ehe iyannï henye, “Kö'du yandi nenye ëdï ndra na kyigɔ zi vïdï maako yɔlɔ. Ëyï ra atɔ'bɔ yɔlɔ mo?” \p \v 61 Yësu ayɔlɔ henye, vo lö'bö 'bënïyë ëdïnnï ame'do na wayawaya. Here mo ako'jo iya henye, “Nenye o'de na riti? \v 62 A'di ra ëzë onge Wisi 'ba Vïdï ëdï tï'bë rïyë komorïyë bi mati mo ayi ta 'dɔmo? \v 63 Lawo mo ra ï'dï dïdï. Kyigɔ 'ba vïdï köndu o'dɔ waako dë. Me'do mati ma me'do zi ye ne, ëdï tëmï Lawo 'ba Wïrï ma ï'dï dïdï. \v 64 Mora kya e maakowe ombannï dë zi tëdï koma aba mï ma.” Yësu iya nenye, ga kö'du tëmï biyeto aba mo ayɔlɔ ëyï ra atëdï koma aba mï nï. Mo ayɔlɔ kpa ëyï ra akasusu nï. \v 65 Yësu iya henye, “Kö'du nenye ra ma yada zi ye ɔ'be dë tayi zi ma, nje ëzë 'Bu ra o'de komba zi tayi.” \p \v 66 Ga kö'du wa mati Yësu iya, vo lö'bö kayo 'bɔmowe opi gë nnï zi mo ehe ɔrɔnnï ta bi lö'bö ga ndï mo. \v 67 Yësu ako'jo ha vo lö'bö 'bënï 'butë dɔmorïyö, “E kpa ombe zi kila ma?” \p \v 68 Simona Petero aya'ba dɔ mo iya henye, “Yere, vïdï maako anza dë ani zi ze tɔ'bɔ tï'bë zi mo. Me'do 'bëyï ï'dï dïdï ŋburu. \v 69 Yaanya aba dëdï koma aba mï yï, ehe da yɔlɔ ku yï ra Wisi Kölö Ŋbala 'ba Wïrï.” \p \v 70 Yësu ayada zi vo lö'bö 'bënïyë henye, “Ma jeli ye 'butë dɔmorïyö, mora ma kölö tëmï yë dakyikyi.” \v 71 Yësu ëdï me'do kö'du 'ba Yudasi wisi 'ba Simona Sikereto. Mo yaa akasusu Yësu mo le kölö tëmï vo lö'bö 'butë dɔmorïyö. \c 7 \s Yësu öndu nï ëtï \p \v 1 Tapëtï ma nenye, Yësu ënyï tï'bë lasi aba mï Galilaya, mo omba dë tï'bë mï Yudiya, ga kö'du Yude ani ombannï zi kofo mo. \v 2 Ku kara zi kadra 'ba karama 'ba mbörögö, \v 3 ehe önduwë 'ba Yësu iyannï zi mo henye, “Kö'du a'di ï'bë dë zi Yudiya? Here vo lö'bö 'bëyïyë atɔ'bɔnnï kongɔ wa mati ëdï ako'dɔ. \v 4 Vïdï maako o'dɔ waako dë na liwo, ëzë zë ombannï zi maakowe zi yɔlɔ kö'du zë. Here ï'dï damöku ma yɔlɔ wa ma ëdï ako'dɔ.” \v 5 Gbï le önduwë 'ba Yësu gba ayinnï dë na vo lö'bö 'bɔmo. \p \v 6 Yësu aya'ba iya henye, “Kadra 'bama gba ayi dë, mora kadra 'be ëdï 'duwï kinye. \v 7 Vïdï 'ba damöku nenye ɔ'bɔnnï dë e kiyi. Zë iyinnï ma, ga kö'du ma yada nduwë zi zë henye, zë o'dɔnnï kö'du kyënyë. \v 8 Ï'bëë dagba mï karama. Kadra 'bama gba ɔkɔ dë, ehe mï'bë dë.” \v 9 Yësu iya nenye ehe alima zɔ mï Galilaya. \s Yësu mï karama 'ba mbörögö \p \v 10 Tapëtï öndu 'ba Yësu ï'bënnï ku mï karama, mo ï'bë liwo kazi yada zi vïdï maako. \v 11 Mï kadra 'ba karama aba, vo dagbe 'ba Yude omannï Yësu ehe ako'jonnï kö'du henye, “Mo ëdï kila?” \p \v 12 Vïdï kayo alëpïnnï mï ha wasa kö'du mo. Maakowe iyannï henye, “Yësu kora laka ra,” agamowe iyannï henye, “Mo ëdï ndɔndɔ kiga zi vïdï biya.” \v 13 Mora vïdïyë na tere kazi vo dagba 'bëzë, ehe vïdï maako ame'do dë ta da komo vïdï kayo kö'du mo. \p \v 14 Mati karama ku kutë zi rë nï kinde, Yësu ï'bë mï yëkëlu ayeto wayandi. \v 15 Vo dagbe na rakaga ehe iyannï henye, “Hala kora nenye ayɔlɔ kö'du takanyi here? Ayandi mo kpa dë.” \p \v 16 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Manza dë yandi wa mati ma sösu kö'du mo. Wa mati mëdï ayandi ayi kazi vïdï ma utu ma. \v 17 Ëzë tïnyö ombe zi koro Wïrï, akayɔle wa mati ma yandi ayi kazi Wïrï mandere kazi ma. \v 18 Ëzë momba zi kika wakoro zi ma, ma kame'do kö'du ma. Mora momba zi koro vïdï ma utu ma. Nenye ra ma yada kö'du tïnyö anza dë ndɔndɔ. \v 19 Mosa ra dë ï'dï kö'du kï'dï zi ye? Vïdï maako tëmï yë oro dë. Here kö'du a'di ombe zi ma kofo?” \p \v 20 Vïdï kayo aya'bannï dɔ mo iyannï henye, “Yï vo dakyikyi! A'di ra o'dɔ yï zi kö'du sösu henye, vïdï maako omba zi kofo yï?” \p \v 21 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Mo'dɔ kö'du koro kölö ehe o'de na rakaga. \v 22 Mosa ï'dï kö'du zi ye zi gisi kora 'be ŋbete. Mora tïnyö anza Mosa ra dë ï'dï kö'du kï'dï nenye zi ye. Zutu 'be ra. Mï ko'do 'ba ralawo aba aŋbetee gisi kora 'be \v 23 zi kö'du kï'dï 'ba Mosa koro. Ëzë wisi maako atɔ'bɔ ŋbete mï ko'do 'ba ralawo, kö'du a'di ra e na kamo ma aba ga kö'du vïdï maako ko'dɔ na laka mï ko'do 'ba ralawo? \v 24 O'de vurë dë dakyïnë 'ba ra laya aba. O'de wa mati tïnyö ra aba.” \s Mo Korisitɔ ra? \p \v 25 Kya vïdï maakowe ta Yerusalema ëdï kiyannï henye, “Anza dë kora nenye ra zë ombannï zi kofo? \v 26 Here mo ëdï gba zɔ kinye, me'do zi vïdï biya kowonnï. Ehe vïdï maako awasa hë nnï dë mo aba. Here ne kö'du sösu 'be aba vo dagbe ayɔlɔnnï ku tïnyö mo ra Korisitɔ? \v 27 Mora nani akatɔ'bɔ tëdï hala? Vïdï maako ayɔlɔ dë bi mati Korisitɔ ne atayi ta 'dɔmo, mora da yɔlɔ ze bi mati kora nenye ayi ta 'dɔmo.” \p \v 28 Mati Yësu ëdï kö'du yandi mï yëkëlu, mo agbögbö hë nï iya henye, “Tïnyö asösuwë ayɔle ma ku, ehe ta kila mayi ta 'dɔmo? Mayi dë na bi da ma! Vïdï mati utu ma ëdï tïnyö, ehe ayɔle mo dë. \v 29 Mora ma yɔlɔ vïdï mati utu ma, ga kö'du mayi kazi mo.” \p \v 30 Kya vïdï maakowe ombannï zi Yësu kïrï, mora du vïdï maako ï'dï kala nï dë dɔ mo, ga kö'du kadra 'bɔmo gba ɔkɔ dë. \v 31 Mora vïdï kayo mï kutë vïdï nee ï'dïnnï koma 'bënnï mï mo ehe iyannï henye, “Ëzë Korisitɔ ne ayi, mo ako'dɔ kyïnë 'ba kö'du korowe ndra ta da kora nenye?” \s Utu vo kanye 'ba yëkëlu zi Yësu kïrï \p \v 32 Mati Farasiye owonnï vïdï kayo ëdïnnï hë nnï wasa ga kö'du 'ba Yësu, zë ehe kyedree 'ba vo karase utunnï vo kanye 'ba yëkëlu zi mo kïrï. \v 33 Mora Yësu ayada zi zë iya henye, “Ma tëdï ëtï tisi na konda, ehe ma ta'ba zi vïdï mati utu ma ne. \v 34 Akome ma, mora du aki'je ma dë. Ɔ'be dë tï'bë bi mati mëdï tï'bë 'dɔmo.” \v 35 Vïdï ako'jonnï ha oka ma kölö maako henye, “Kila mo atɔ'bɔ tï'bë zi sesi ze ta bi nï ki'ja? Mo ëdï tï'bë mï dakaŋo mënzë maakowe mati vïdï 'bezee ëdïnnï alima? Mo ëdï tï'bë ani zi vïdïyë 'ba Gïrïgï yandi? \v 36 A'di ra mï me'do 'bɔmo mati mo iya henye, da koma ze nï mora di'ja nï dë? Kö'du a'di da tɔ'bɔ dë tï'bë bi mati mo ëdï tï'bë?” \s Lili 'ba wini ma ï'dï dïdï \p \v 37 Mï ndundu mo ehe mï ko'do kyedre 'ba karama, Yësu ɔrɔ rïyë ehe agbögbö hë nï iya henye, “Ëzë ëdïyë kɔdrɔ aba, ayiye zi ma ehe uwëë! \v 38 Ëdïyë koma aba mï ma, atëdïyë wini ma ï'dï dïdï, taho tëmï yöndu 'ba mï yë, kaa wayöruwë iyannï henye.” \v 39 Yësu ëdï ame'do kö'du 'ba Lawo Laka, mati akï'dï zi vïdï biya mati ëdïnnï koma aba mï mo. Lawo ne gba ï'dï dë zi vïdï kölö maako, kyere Yësu gba ï'dï bikanyi kyedre 'bënï dë ndɔ. \s Rakinye mï kutë vïdï \p \v 40 Mati vïdï kayo owonnï Yësu iyannï nenye, kya maakowe iyannï henye, “Mo atëdï Nëbï ra.” \v 41 Agamowe iyannï henye, “Mo Korisitɔ ra.” Agamowe iyannï kpa henye, “Korisitɔ ne atɔ'bɔ tayi ta Galilaya? \v 42 Wayöruwë iyannï henye, Korisitɔ atayi tëmï dakota 'ba Yere Dawidi. Here kö'du nenye gɔ mo ya'ba aba, ako'jo mo mï Beteleme, mï gawo mati Dawidi alima 'dɔmo?” \v 43 Vïdï ayetonnï me'do ra oka ma kölö maako ga kö'du 'ba Yësu. \v 44 Kya zë maakowe ombannï zi mo kïrï, mora du vïdï maako ï'dï kala nï dë dɔ mo. \s Vo dagbe ombannï dë zi tëdï koma aba mï Yësu \p \v 45 Mati vo kanye 'ba yëkëlu a'bannï zi kyedree 'ba vo karase ehe Farasiye, ako'jo hë zë henye, “Kö'du a'di ike Yësu dë kinye?” \v 46 Zë aya'bannï henye, “Vïdï maako gba ame'do dë kaa kora nenye.” \v 47 Farasiye iyannï zi zë henye, “Mo o'dɔ lumë kpa ku re? \v 48 Ma kölö tëmï kyedree 'ba vo karase mandere Farasiye ëdï koma aba mï mo? \v 49 Ehe vïdï nenyee mati ayɔlɔnnï kö'du kï'dï dë, zë hu wasënë 'ba Wïrï.” \v 50 Nikodïmö mati ï'bë zi Yësu dagba, ehe mo kölö tëmï vo dagbe 'ba Yude, iya henye, ehe mo ra kpa kyere ayi zi Yësu kongɔ. Mo iya henye, \v 51 “Kö'du kï'dï 'beze ila ze dë zi riti kï'dï zi vïdï gba kazi ze kowo wa ma zë ombannï kiya. Dɔ'bɔ dë vurë 'bëzë ko'dɔ gba kazi ze yɔlɔ a'di ra zë o'dɔnnï.” \p \v 52 Zë iyannï henye, “Nikodïmö, yï tëmï Galilaya? Ako'jo wayöru nee, ehe aki'ja henye, nëbï ako anza dë zi tayi ta Galilaya.” \v 53 Vïdï biya ï'bënnï gbɔ liŋɔ 'bënnï na kutu kutu. \c 8 \s Mbara ïrï ta bi ndoro ko'dɔ\f + \fr 8.0 \fr*\ft Komo nenye anza dë mï dagba wayöru 'ba Bayibolo.\ft*\f* \p \v 1 Mora Yësu ï'bë yaga zi Döku 'ba Olivo. \v 2 Damïndö vere aba ŋbɔ mo ï'bë zi yëkëlu. Vïdï ayinnï zi mo, mo alima akaŋo ehe ayeto zë yandi. \v 3 Vo komoyandiye 'ba kö'du kï'dï ehe Farasiye ikannï loko mbara maako ïrï ta bi ndoro ko'dɔ, ehe zë o'dɔnnï mo atɔrɔ komo nnï biya. \v 4 Here zë iyannï henye, “Raboni, mbara nenye ïrï ëdï ko'do kora maako aba anza o'di 'bɔmo ra dë. \v 5 Kö'du kï'dï 'ba Mosa ayandi henye, mbara kaa ma nenye zi ku'du brua yïtö aba. A'di ra iya?” \v 6 Zë ako'jonnï ha Yësu, kö'du ko'jo nenye aba, ga kö'du zë ombannï mo susu ehe zi kö'du kyënyë maako kika rɔ mo. Mora Yësu ïdë rë nï ayeto wayöru dakaŋo dawisi kala nï aba. \p \v 7 Zë asesinnï zɔ nduwë hɔ mo ko'jo kö'du 'ba mbara ne. Ndundu mo aba mo ɔrɔ rïyë iya henye, “Ëzë vïdï maako tëmï yë o'dɔ kö'du kyënyë dë mu'du dagba yïtö dɔ mo.” \v 8 Mo ïdë rë nï kpa löhu ayeto wayöru dakaŋo. \v 9 Vïdï nee ï'bënnï biya na kölö kölö, ayeto ma tendro mo aba. Ndundu mo aba Yësu mbara ne aba ɔsɔnnï kutu nnï aba. \v 10 Yësu ɔrɔ rïyë ako'jo hɔ mo iya henye, “Vïdï nee biya kila? Vïdï maako anza kpe zi yï susu?” \p \v 11 Mbara ne aya'ba dɔ mo iya henye, “Ee Kyedre, vïdï maako anza dë.” Yësu ayada zi mo iya henye, “Manza dë kpa tï'bë zi yï susu. Ï'bë yaanya aba, o'dɔ kö'du kyënyë dekpe.” \s Yësu bikanyi kö'du damöku \p \v 12 Kpa löhu Yësu ame'do zi vïdïyë. Kadra nenye aba mo iya henye, “Ma ra bikanyi kö'du damöku. Usu ga ma, ehe alasi dë mï biköndu. Akatëdï bikanyi ma akï'dï dïdï aba.” \p \v 13 Farasiye iyannï zi mo henye, “Yï ra nje vïdï ma ëdï ame'do kö'du yï, ehe anza dë tïnyö na laka zi yï ra tëdï akpa na vo kiya 'bëyï.” \p \v 14 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Here ëzë ma me'do le kö'du ma, wa ma miya ëdï tïnyö. Ma yɔlɔ ku mayi ta kila ehe mëdï tï'bë kila. Mora ayɔle dë ma ta kila mandere mëdï tï'bë kila. \v 15 O'de vurë tëmï gërï kölö mati vïdï biya o'dɔnnï, mora mo'dɔ vurë 'ba vïdï maako dë. \v 16 Ëzë mo'dɔ vurë, ma ko'dɔ na laka, ga kö'du ma ko'dɔ dë kutu ma aba. 'Bu mati utu ma ne ëdï kinye ma aba. \v 17 Kö'du kï'dï 'be omba vo kiya rïyö zi yada kö'du ne ëdï tïnyö. \v 18 Ma kölö tëmï vo kiya 'bame, ehe 'Bu mati utu ma ëdï agamo maako.” \p \v 19 Zë ako'jonnï hɔ mo iyannï henye, “'Bu yï ëdï kila?” Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Ayɔle ma dë mandere 'Bu ma. Ëzë ayɔle ma, akayɔle 'Bu ma.” \p \v 20 Yësu iya nenye mati mo ëdï gba kö'du yandi mï bi ma söndu 'ba wakï'dï 'ba yëkëlu asesi 'dɔmo. Mora vïdï maako ïrï mo dë ga kö'du kadra 'bɔmo gba ayi dë. \s Ɔ'be dë tï'bë bi mati mëdï tï'bë \p \v 21 Yësu ayada kpa zi vo dagbe 'ba yënï henye, “Mëdï tï'bë 'de akome ma, mora ɔ'be dë tï'bë bi mati mëdï atï'bë, akoliye kö'du kyënyë 'be kazi wakila.” \p \v 22 Vïdï ako'jonnï kö'du iyannï henye, “Mo omba zi rë nï kofo? Ëdï nani wa ma mo iya henye, dɔ'bɔ dë tï'bë bi mati mo ëdï tï'bë?” \p \v 23 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Ëdïyë ta lebi, mora ma ta rïyë. E 'ba damöku nenye, mora manza dë 'ba damöku nenye. \v 24 Kö'du nenye ra miya akoliye kö'du kyënyë 'be aba. Ëzë anze dë koma aba mï ma, kö'du ëyï mëdï, akoliye mï kö'du kyënyë 'be ila dë.” \p \v 25 Zë ako'jonnï ha Yësu iyannï henye, “Yï 'bëyï ëyï?” Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Ma ra te mati ma yada zi ye biyeto aba. \v 26 Ani kö'du ëdï kyɔ ma tɔ'bɔ kiya zi yada henye o'de kö'du kyënyë, mora vïdï mati utu ma ëdï tïnyö, ehe ma yada zi vïdï 'ba damöku nenye nje wa mati mowo kazi mo.” \p \v 27 Vïdï maako ayɔlɔ dë Yësu ëdï ame'do zi zë kö'du 'Bu nï. \v 28 Yësu ï'bë nduwë kiya mo aba henye, “Ëzë umbëë Wisi 'ba Vïdï ku rïyë, akayɔle ëyï ra ma. Akayɔle kpa henye manza dë wa maako ko'dɔ na bi da ma. Miya nje wa mati 'Bu ma ayandi zi ma. \v 29 Mo mati utu ma ëdï ma aba. 'Duwï mo'dɔ wa mati o'dɔ mo na rakyenyi ehe mo ila ma dë.” \p \v 30 Tapëtï Yësu iya nenye, vïdï kayo omannï mï mo. \s Kö'du tïnyö akinga yï na dangölö \p \v 31 Yësu ayada zi vïdï mati ëdïnnï koma aba mï nï henye, “Ëzë asesiye nduwë koro wa mati miya, e tïnyö vo lö'bö 'bama ra. \v 32 Akayɔle kö'du tïnyö, ehe kö'du tïnyö akinge na dangölö.” \p \v 33 Zë aya'bannï dɔ mo iyannï henye, “Ze gisi 'ba Abarayama! Danza dë gba na vo kalima 'ba vïdï maako. Hala atɔ'bɔ kiya akinga ze na dangölö?” \p \v 34 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Ma yada tïnyö zi ye, vïdï ma o'dɔ kö'du kyënyë ëdï vo kalima 'ba kö'du kyënyë. \v 35 Vo kalime, alimannï dë ŋburu mï dakota, ëzë wisi alese le 'duwï mï dakota. \v 36 Ëzë Wisi ï'dï zi ye dangölö, tïnyö aba e na dangölö. \v 37 Ma yɔlɔ ku, e tëmï dakota 'ba Abarayama, mora ombe zi ma kofo, ga kö'du, kö'du kise 'bama anza dë tïnyö mï di'di ye. \v 38 Mëdï ame'do kö'du wa mati 'Bu ma ayada zi ma, te kaa mati ëdïyë ako'dɔ wa mati 'bu wë ayandi zi ye.” \p \v 39 Vïdï iyannï zi Yësu henye, “Abarayama ra 'bu ze!” Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Ëzë e gisi 'ba Abarayama, o'de wa mati Abarayama o'dɔ. \v 40 Tapëtï mo ombe zi ma kofo ta bi kö'du tïnyö yada zi ye mati Wïrï ï'dï zi ma. Abarayama o'dɔ waako dë kaa ma nani. \v 41 Mora ëdï ko'de te wa mati 'bu wë o'dɔ.” Zë iyannï henye, “Asusu ze dë zi kiya dëdï kpa 'bu maako aba. Dëdï nje 'bu aba kölö, mo ra Wïrï.” \p \v 42 Yësu iya zi zë henye, “Ëzë Wïrï ra 'Bu wë, ɔwe ma, ga kö'du mayi kazi Wïrï yaanya aba mëdï kinye. Mo ra utu ma. Mayi dë na bi da ma. \v 43 Kö'du a'di ra ayɔle kö'du mati mëdï ame'do kö'du mo dë? Ɔ'be dë tɔrɔ zi kowo kö'du mati mëdï akiya? \v 44 'Bu wë ra Satani, ehe o'de te wa mati mo omba. Mo 'duwï vo wakofo ehe vo ndɔndɔ. Kö'du tïnyö ako anza dë kö'du mo. Mo ame'do kö'du nï, ehe kö'du biya mati mo iya ndɔndɔ ra. Anza dë nje mo ra na vo ndɔndɔ, mora mo kpa 'bu 'ba vo ndɔnde biya. \v 45 Ga kö'du ma yada zi ye kö'du tïnyö, e ombe dë zi tëdï koma aba mï ma. \v 46 Vïdï maako tëmï yë atɔ'bɔ ma susu ga kö'du kyënyë ko'dɔ? Ëzë ma yada kö'du tïnyö, kö'du a'di ra ome dë mï ma? \v 47 Vïdï mati 'ba Wïrï akoze mbili nï da kö'du kise 'bɔmo, mora ombe dë zi kowo, ga kö'du anze dë 'ba Wïrï.” \s Yësu ehe Abarayama \p \v 48 Yude aya'bannï zi Yësu henye, “Dëdï ze tïnyö aba zi kiya henye, yï vïdï 'ba Samariya ra, ehe ëdï dakyikyi aba mï yï?” \p \v 49 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Manza dë dakyikyi aba mï ma. Moro 'Bu ma, ehe ombe dë zi koro ma. \v 50 Momba wakoro dë ga kö'du ma, mora vïdï maako ëdï ani omba zi ma tëdï na wakoro, ehe mo ra kpa 'ba vurë ko'dɔ. \v 51 Ma yada tïnyö zi ye henye, ëzë orowe me'do 'bama du akoliye dë.” \p \v 52 Vïdï iyannï henye, “Yaanya aba tïnyö da yɔlɔ ku ëdï dakyikyi aba. Abarayama oli ehe nëbïyë kpa. Hala ɔ'bɔ kiya henye, vïdï mati oro me'do 'bëyï oli dë? \v 53 Yï kyedre ta da 'bu ze Abarayama? Mo oli ehe nëbïyë kpa. Ëyï ra asösu 'bëyï yï?” \p \v 54 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Ëzë moro ra ma, o'dɔ waako dë. 'Bu ma ra vïdï ma oro ma. Iye henye mo Wïrï 'be ra. \v 55 Gbï le tïnyö ayɔle mo dë, mora ma yɔlɔ mo. Ëzë miya ma yɔlɔ mo dë, ma tëdï na vo ndɔndɔ kpa kaa e biya. Mora ma yɔlɔ mo, ehe mo'dɔ wa mati mo iya. \v 56 'Bu wë Abarayama ëdï rakyenyi aba zi kongɔ kadra tayi 'bama, mo ongɔ ma ehe ëdï na rakyenyi.” \p \v 57 Zë iyannï henye, “Anza kpa dë kɔɔ 'butëmuyï aba. Hala ɔ'bɔ kongɔ Abarayama?” \p \v 58 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Ma yada tïnyö zi ye, gba Abarayama anza dë, mëdï.” \v 59 Vïdï obannï yïtö rïyë zi Yësu kofo, mora mo oho rë nï ehe ila yëkëlu. \c 9 \s Yësu akɔ'jɔ kora maako o'jo na komoköndu \p \v 1 Mati Yësu alasi na konda, mo ongɔ kora maako na komoköndu kyere mati o'jo. \v 2 Vo lö'böwë 'ba Yësu ako'jonnï henye, “Raboni, kö'du a'di ra kora nenye o'jo na komoköndu? Ëdï ga kö'du mo, mandere vo ko'jo mowe o'dɔnnï kö'du kyënyë?” \p \v 3 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “E e, anza here dë. Mora ga kö'du komoköndu 'bɔmo, akonge Wïrï ako'dɔ kö'du koro zi mo. \v 4 Ëzë ëdï kadra, do'de wa mati vïdï ma utu ma omba ma zi ko'dɔ. Ëzë yɔndɔ ɔkɔ ku, vïdï maako ɔ'bɔ dë zi lɔɔ ko'dɔ. \v 5 Mati mëdï mï damöku, ma bikanyi ra zi damöku.” \p \v 6 Tapëtï Yësu iya nenye, mo o'bi oro dakaŋo. Mo o'dɔ kɔrɔ ehe ora komo kora ne. \v 7 Here mo iya henye, “Ï'bë akaka kɔrɔ ne mï Kara Siliyɔma.” Kora ne ï'bë ehe akaka mï Siliyɔma. Kö'du ya'ba aba, “Vïdï ma utu, akutu.” Mati mo akaka kɔrɔ ne ku yaga mo ɔ'bɔ bi kongɔ. \p \v 8 Vo haliŋɔ oka 'bɔmowe, ehe vïdï mati ongɔnnï mo ta bi lenze kyere ne, ako'jonnï kö'du henye, “Nenye anza dë kora mati ëdï alima akaŋo ehe 'duwï alenze?” \p \v 9 Kya zë maakowe iyannï henye, mo ra gbï te kora vo lenze ne, agamowe iyannï henye, mo andele nje kaa mo. Mora mo ayada zi zë, “Ma kora nani ra.” \v 10 Zë ako'jonnï hɔ mo henye, “Hala ɔ'bɔ bi kongɔ?” \v 11 Mo aya'ba dɔ mo iya henye, “Vïdï maako ru mo Yësu o'dɔ kɔrɔ ehe ora komo ma. Mo ayada zi ma tï'bë kaka mï Kara Siliyɔma. Mati mo'dɔ, mɔ'bɔ bi kongɔ.” \v 12 Zë ako'jonnï kö'du henye, “Mo ëdï kila yaanya aba?” Mo aya'ba dɔ mo iya henye, “Ma yɔlɔ dë.” \s Farasiye ayɔnzɔnnï zi ki'ja a'di ra o'dɔ rë nï \p \v 13-14 Ko'do mati Yësu o'dɔ kɔrɔ ne ehe akɔ'jɔ kora ne, mï ko'do 'ba ralawo. Here vïdï obannï kora ne zi Farasiye. \v 15 Zë ako'jonnï hɔ mo hala mo ɔ'bɔ zi bi kongɔ, ehe mo aya'ba henye, “Yësu o'dɔ kɔrɔ ehe ora komo ma. Tapëtï ma kaka, mɔ'bɔ bi kongɔ.” \p \v 16 Kya 'ba Farasi maakowe iyannï henye, “Kora nenye Yësu ayi dë kazi Wïrï. Ëzë mo o'dɔ here, mo ɔ'bɔ dë kowe kö'du kï'dï 'ba ko'do madɔmorïyö.” Agamowe ako'jonnï henye, “Hala vïdï 'ba kö'du kyënyë atɔ'bɔ ko'dɔ kyïnë 'ba kö'du korowe?” Here Farasiye ɔ'bɔnnï dë kö'du kida tëmï kutë nnï, \v 17 zë ako'jonnï ha kora ne iyannï henye, “A'di ra iya, kö'du vïdï mati akɔ'jɔ komo yï ne?” Kora ne ayada zi zë iya henye, “Mo nëbï ra.” \p \v 18 Mora vo dagbe 'ba Farasiye omannï dë henye, kyere kora ne ëdï na vo komoköndu. Zë utunnï lïtu zi vo ko'jo mowe, \v 19 ehe ako'jonnï hë zë henye, “Nenye wisi mati iye henye, o'jo na komoköndu? Hala mo ɔ'bɔ bi kongɔ yaanya aba?” \p \v 20 Vo ko'jo 'ba kora ne aya'bannï dɔ mo henye, “Da yɔlɔ ku tïnyö mo wisi 'beze ra, ehe da yɔlɔ ku o'jo mo na komoköndu. \v 21 Mora da yɔlɔ dë hala mo i'ja komo nï mandere ëyï ra ï'dï komo zi mo. Ako'jowe hɔ mo! Mo övu ku kyedre zi me'do ga kö'du nï.” \v 22-23 Vo ko'jo 'ba kora nenye iyannï here, ga kö'du zë erennï Yude. Vo dagbe 'ba Yude idannï kö'du ku nzɔ henye, vïdï maako manza dë wa maako aba zi ko'dɔ zi vïdï maako mati mo iya Yësu ra Korisitɔ ne. \p \v 24 Vo dagbe ako'jonnï kora ne hulëhu iyannï henye, “Ï'dï wayeto zi Wïrï! Da yɔlɔ ku Yësu vo kö'du kyënyë ko'dɔ.” \p \v 25 Kora ne aya'ba henye, “Ma yɔlɔ dë, ëzë mo vo kö'du kyënyë mandere anza dë. Biya ma yɔlɔ henye, ma kyere vo komoköndu, mora yaanya aba mɔ'bɔ bi kongɔ.” \p \v 26 Zë ako'jonnï hɔ mo henye, “A'di ra mo o'dɔ zi yï? Hala mo akɔ'jɔ komo yï?” \p \v 27 Kora ne aya'ba dɔ mo iya henye, “Ma yada ku zi ye da kölö, ehe ombe dë zi kowo. Kö'du a'di ra ombe zi ma yada zi ye löhu? Ombe kpa zi tayi na vo lö'bö 'bɔmowe?” \p \v 28 Vo dagbe alidinnï kora ne, ehe iyannï henye, “Yï vo lö'bö 'bɔmo! Ze vo lö'bö 'ba Mosa. \v 29 Tïnyö da yɔlɔ Wïrï ame'do zi Mosa, mora du da yɔlɔ dë Yësu ayi ta kila.” \p \v 30 Kora ne aya'ba da me'do iya henye, “Kö'du koro a'di ra here! Mo akɔ'jɔ komo ma, ehe gba ayɔle dë mo ayi ta kila. \v 31 Da yɔlɔ ku henye, Wïrï owo nje me'do 'ba vïdï mati ɔwɔnnï ehe oronnï mo. Wïrï owo me'do 'ba vo kö'du kyënyë ko'de dë. \v 32 Ehe nenye ëdï dagba kadra mï vurë, vïdï maako ï'dï komo zi vïdï maako o'jo na komoköndu. \v 33 Yësu ɔ'bɔ dë zi wa maako ko'dɔ, nje ëzë mo ayi kazi Wïrï.” \p \v 34 Vo dagbe ayadannï zi kora ne henye, “Yï na vo kö'du kyënyë ko'dɔ kyere mï kadra mati o'jo yï. Asösu 'bëyï atɔ'bɔ yandi ze wa maako aba?” Here zë iyannï henye, “Ɔ'bɔ dekpe tayi hulëhu mï bi 'ba mötu 'beze kölö maako!” \s Komoköndu zi Lawo Laka \p \v 35 Mati Yësu owo kö'du mati o'dɔ rë nï ne, mo ï'bë i'ja kora ne. Yësu ako'jo hɔ mo iya henye, “Ëdï koma aba mï Wisi 'ba Vïdï?” \p \v 36 Mo aya'ba dɔ mo iya henye, “Kyedre, ëzë ayada zi ma mo ëyï ra, ma kï'dï koma 'bama mï mo.” \v 37 Yësu aya'ba henye, “Ongɔ mo ku nzɔ, ehe yaanya aba mo ëdï me'do yï aba.” \v 38 Kora ne iya henye, “Yere, mï'dï koma 'bama mï yï.” Here mo amötu Yësu gbɔ. \v 39 Yësu ayada zi mo, “Mayi mï damöku nenye, zi vurë 'ba vïdïyë ko'dɔ. Ma kinye zi kï'dï komo zi vo komokönduwë ehe zi ko'dɔ vïdï vo komoköndu biya mati atɔ'bɔ bi kongɔ.” \p \v 40 Mati Farasiye owonnï Yësu iya nenye, zë ako'jonnï henye, “Ze vo komoköndu?” \p \v 41 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Ëzë ëdïyë na vo komoköndu, atanze dë mï kö'du kyënyë. Mora yaanya ëzë aba iye zi bi kongɔ, akasesiye kö'du kyënyë nduwë.” \c 10 \s Komo 'ba vo tïmëlë yako \p \v 1 Yësu iya henye, “Ma yada tïnyö zi ye, nje vo logo ehe vo wakolɔ ëkyï ta da resi. Zë ödunnï dë kpuru ta haresi zi jɔlɔ 'ba tïmëlë. \v 2 Vïdï mati ödu kpuru ta haresi, mo ra vo yako 'ba tïmëlë. \v 3 Mora vo ga haresi kongɔ ayëhu haresi zi vo yako tïmëlë, ehe tïmëlë ayɔlɔnnï gu vo yako 'bënnï. Mo ako'jo tïmëlë 'bënï ru zë aba, ehe alaga dagba zi zë yaga. \v 4 Mati mo ayasi tïmëlë 'bënï nee ku biya yaga, mo ï'bë dagba da komo zë, ehe zë usunnï gɔ mo, ga kö'du zë ayɔlɔnnï gu mo. \v 5 Tïmëlë usu ga vo leze maakowe dë. Zë ayɔlɔnnï gu vo leze dë, ehe zë ahonnï 'de.” \v 6 Yësu ayada komo nenye zi vïdïyë, mora zë ayɔlɔnnï dë a'di ra mo ëdï ame'do kö'du mo. \s Yësu vo tïmëlë yako laka ra \p \v 7 Here Yësu iya löhu, “Ma yada tïnyö zi ye henye, ma haresi zi tïmëlë. \v 8 Vïdï mati ayi dagba ta komo ma, vo logo ra mandere vo wakolɔ, ehe tïmëlë owo da ma kölö tëmï zë ne dë. \v 9 Ma haresi ra. Zë biya mati ayinnï kpuru ta da ma, akayɔmɔ. Zë atayinnï, atï'bënnï, ehe aki'jannï loma. \v 10 Vo logo ayi nje zi kolɔ, kofo, ehe yaŋa. Mayi zi vïdï biya tëdïnnï dïdï aba, ehe zi tëdïnnï mo aba ndɔ. \p \v 11 “Ma vo tïmëlë yako laka ra. Vo tïmëlë yako laka ï'dï dïdï nï kö'du tïmëlë 'bënï. \v 12 Vo lɔɔ ko'dɔ anzannï dë kaa vo tïmëlë yako mati tïmëlë na 'bɔmo. Ëzë ongɔnnï wölïwölï atayi, zë aho wënnï ilannï tïmëlë. Here wölïwölï ïrï ehe apere tïmëlë nee. \v 13 Vo lɔɔ ko'dɔ aho wënnï 'de ga kö'du zë asösunnï kö'du 'ba tïmëlë nee dë. \p \v 14 “Ma vo tïmëlë yako laka ra. Ma yɔlɔ tïmëlë ame, ehe zë ayɔlɔnnï ma, \v 15 kpa kaa 'Bu ayɔlɔ ma, ma yɔlɔ 'Bu, ehe mï'dï dïdï ma kö'du tïmëlë ama. \v 16 Mëdï tïmëlë maako ëtï anzannï dë tëmï jɔlɔ 'ba tïmëlë nenye. Ma kika zë kpa ga bi kölö, ehe zë akowonnï gu ma. Here atëdïnnï gɔli kölö 'ba tïmëlë ehe vo yako kölö. \p \v 17 “'Bu ɔwɔ ma ga kö'du mï'dï dïdï ma, here ma kïrï hulëhu löhu. \v 18 Vïdï maako oba dïdï ma dë kazi ma. Ma ra mï'dï mï kö'du komba 'bama. Mëdï kyigɔ aba zi kï'dï, ehe kyigɔ aba zi kïrï hulëhu löhu, kaa mati 'Bu ma ï'dï kö'du mo zi ma zi ko'dɔ.” \p \v 19 Mati zë owonnï me'do 'ba Yësu ne, Yude inye mï nnï. \v 20 Maakowe kyɔ tëmï zë iyannï henye, “Mo ëdï dakyikyi aba mï nï. Mo vo lökyï ra. Kö'du a'di zi mbili koze zi mo?” \v 21 Mora agamowe iyannï henye, “Hala vïdï mati dakyikyi aba mï nï atɔ'bɔ kiya kö'du nenyee? Vïdï maako anza dë kaa nenye zi tɔ'bɔ vo komokönduwë kï'dï zi bi kongɔ?” \s Vïdï ombannï Yësu dë \p \v 22 Mï tona nani, Yësu ëdï mï Yerusalema kö'du karama 'ba yëkëlu. \v 23 Kadra maako aba, mo ëdï alasi mï kapa 'ba yëkëlu sënjë 'ba Solomono \v 24 ehe Yude atɔtɔ rë nnï toko rɔ mo. Zë iyannï henye, “Hala na konda omba tï'bë ze sesi kö'du sösu aba? Ëzë yï Korisitɔ ra, ayada zi ze huwë.” \p \v 25 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Ma yada zi ye, ehe ombe dë zi koma kö'du 'bama. Wa mati mo'dɔ kalakonda 'ba 'Bu ma aba, ayada ëyï ra ma. \v 26 Mora kyere anze dë tïmëlë ama, ome kö'du 'bama dë. \v 27 Tïmëlë ama owonnï gu ma, ehe ma yɔlɔ zë. Zë usunnï ga ma. \v 28 Mï'dï dïdï ma ŋburu zi zë, here kazi zë ölunnï. Vïdï maako akoba zë dë yaga ta kala ma. \v 29 'Bu ma ï'dï zë zi ma, ehe mo kyedre ta da agamowe biya. Vïdï maako ɔ'bɔ dë zë koba ta kala mo \v 30 Ma kölö 'Bu aba.” \p \v 31 Kpa löhu vo dagbe 'ba Yude obannï yïtö kö'du zi Yësu kofo. \v 32 Mora mo iya henye, “Ma yada wa laka kyɔ zi ye mati 'Bu ma utu ma zi ko'dɔ. Ma vala ra ombe ma ku'du gɔ mo yïtö aba?” \p \v 33 Zë aya'bannï dɔ mo iyannï henye, “Danza dë yï ku'du yïtö aba ga kö'du wa laka mati o'dɔ. Dëdï yï ku'du yïtö aba ga kö'du alidi Wïrï. Yï öŋbö vïdï ra, ehe kinye ëdï akiya zi tëdï na Wïrï.” \p \v 34 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Mï wayöru 'be, Wïrï iya dë henye, ‘E wïrï mbiya ra?’ \v 35 Ɔ'be dë he wasa wayöru aba, mati mï mo Wïrï ame'do zi vïdï naniye ehe ako'jo zë wïrï. \v 36 Here kö'du a'di asusuwë ma lidi Wïrï ga kö'du miya henye ma Wisi 'ba Wïrï? Tapëtï mo biya, ëdï 'Bu ra akɔ'jɔ ma kö'du lɔɔ nenye. Mo ra kpa vïdï mati utu ma mï damöku. \v 37 Ëzë manza dë ako'dɔ wa mati 'Bu ma omba ma zi ko'dɔ, neene ome dë mï ma. \v 38 Mora ëzë mo'dɔ wa mati 'Bu ma o'dɔ, akome ga kö'du nani, gbï le ëzë anze dë koma aba mï ma. Neene akayɔle tïnyö henye, 'Bu ëdï kölö ma aba, ehe ma kölö 'Bu aba.” \p \v 39 Löhu zë ombannï zi Yësu kïrï. Yësu anza dë hu kyigɔ 'bëzë. Ï'bë yaga ta kala zë. \v 40 Mo umu kyëtï Ranga Yeredene bi mati Yowani ëdï kyere bapatisi kï'dï. Mati Yësu ëdï ani, \v 41 vïdï kayo ayinnï zi mo. Zë ëdïnnï akiya henye, “Yowani o'dɔ kyïnë 'ba kö'du koro maakowe dë, mora kö'du biya mati mo iya kö'du 'ba Yësu ëdï tïnyö.” \v 42 Vïdï kayo naniye ï'dï koma 'bënnï kpa mï Yësu. \c 11 \s Koli 'ba Lazara \p \v 1 Kora maako ru mo Lazara alëpï na kɔɔ mï gawo 'ba Beteniya. Mo ëdï ëmï aba rïyö, Mariya ehe Marita. \v 2 Nenye kpa te Mariya mati yaa ope yënïngutru da Yere ehe akyitɔ burutu mo yëvu 'bënï aba. \v 3 Ëmïyë utunnï kö'du kise zi Yësu ehe ayadannï zi mo aboka laka 'bɔmo Lazara ëdï na rakɔɔ. \p \v 4 Mati Yësu owo kö'du nenye iya henye, “Kɔɔ 'bɔmo ne ndundu mo anza dë koli, mora ëdï zi kika wayeto zi Wïrï ehe Wisi ɔmo.” \p \v 5 Yësu ɔwɔ Marita, ëmï mo ehe Lazara. \v 6 Here mati mo owo mo ëdï na kɔɔ alima bi mati mo ëdï 'dɔmo ko'do rïyö aba löhu. \v 7 Neene mo iya zi vo lö'bö 'bënïyë henye, “Yaanya aba dï'bëë hulëhu Yudiya.” \p \v 8 Zë iyannï henye, “Raboni, vïdï naniye ombannï zi ku'du yï yïtö aba brua! Kö'du a'di omba zi tï'bë hulëhu?” \p \v 9 Yësu aya'ba henye, “Kadra anza dë 'butë dɔmorïyö mï ko'do kölö? Ëzë alasi mï kadra, bikanyi 'bëyï atëdï kazi kadra ehe otra ndï yï dë. \v 10 Mora ëzë alasi yɔndɔ aba, akotra ndï yë ga kö'du anza dë bikanyi maako aba.” \v 11 Neene mo ayada zi zë henye, “Aboka ze Lazara ëdï ako'do, ehe mëdï tï'bë ani zi mo liro.” \p \v 12 Zë aya'bannï henye, “Yere ëzë mo ëdï ako'do, mo atënyï na laka.” \p \v 13 Yësu ëdï ame'do tïnyö kö'du koli 'ba Lazara, mora vo lö'böwë asösu 'bënnï mo ëdï nje ame'do kö'du 'ba ko'do. \v 14 Here Yësu ayada zi zë huwë, “Lazara oli ku. \v 15 Ma rakyenyi aba manza dë ani, ga kö'du yaanya aba atëdïyë dɔnɔ aba zi kï'dï koma 'be mï ma. Dï'bëë zi mo.” \p \v 16 Toma mati ru rëzë 'bɔmo ëdï “Loŋa” iya zi vo lö'bö agamowe henye, “Ayiye dï'bëë, here da tɔ'bɔ koli mo aba.” \s Yësu ïnjë Lazara na dïdï \p \v 17 Mati Yësu ɔkɔ Beteniya, mo i'ja Lazara ëdï ku nzɔ mï dawogo ko'do sowɔ aba. \v 18 Beteniya ëdï tisiwa aba ta da wiṛi wota ta Yerusalema, \v 19 ehe Yuda kayo ayinnï ta gawo kyedre zi da Marita ehe Mariya lëlu ga kö'du öndu zë oli ku. \p \v 20 Mati Marita owo henye Yësu ɔkɔ ku, mo ï'bë yaga zi dɔ mo kutrë, mora Mariya alima 'bënï loko. \v 21 Marita iya zi Yësu henye, “Yere, ëzë yï ëdï kinye, öndu ma oli dë. \v 22 Gbï le yaanya aba ne ma yɔlɔ ku henye Wïrï ako'dɔ wa mati ako'jo.” \p \v 23 Yësu ayada zi mo iya henye, “Öndu yï akadïdï löhu.” \v 24 Marita aya'ba dɔ mo iya henye, “Ma yɔlɔ ku mo atënyï na dïdï mï ndundu ko'do aba, ëzë biya yöku ënyï ku.” \v 25 Yësu iya zi Marita henye, “Ma ra vïdï mati ëdï yöku kïnjë zi dïdï. Vïdï biya mati omannï mï ma akadïdïnnï, ëzë olinnï le. \v 26 Ehe vïdï biya mati alimannï ga kö'du 'ba koma mï ma tïnyö akolinnï dë. Oma nenye ku?” \p \v 27 Mo alëzë iya henye, “Ɔɔ Yere, moma yï Korisitɔ ra, Wisi 'ba Wïrï. Yï ra vïdï mati da sösu kö'du mo atayi mï damöku ne.” \s Yësu udu \p \v 28 Tapëtï Marita iya nenye, mo ï'bë liwo iya zi ëmï nï Mariya, “Raboni ëdï kinye, ehe mo omba zi yï kongɔ.” \v 29 Kandi mati Mariya owo nenye, mo ënyï rïyë ï'bë yaga zi Yësu. \v 30 Mo gba yaga ta ra gawo bi mati Marita ï'bë dɔ mo kutrë. \v 31 Vïdï kayo ayinnï zi da Mariya lëlu, ehe mati kandi zë ongɔnnï mo ila loko, asösunnï mo ëdï tï'bë dawogo zi kudu. Here zë alö'bönnï gbɔ ga ndï mo. \p \v 32 Mariya ï'bë bi mati Yësu 'dɔmo. Kandi mati mo ongɔ mo, alɔmvɔ burutu mo iya henye, “Yere, ëdï kyere kinye, öndu ma oli dë.” \p \v 33 Mati Yësu ongɔ Mariya ehe vïdï mati mo aba ëdïnnï akudu, mo kö'du sösu aba \v 34 Ako'jo henye, “Kila ï'dï yë ida rɔ mo?” Zë aya'bannï henye, “Yere, ayi ongɔ te.” \p \v 35 Yësu ayeto kudu. \v 36 Vïdï iyannï henye, “Ongɔ te hala mo ɔwɔ Lazara.” \v 37 Kya zë maakowe iyannï henye, “Mo ayëhu komo 'ba vo komoköndu. Kö'du a'di mo atɔ'bɔ dë sesi Lazara kazi koli?” \s Yësu ïnjë Lazara tëmï koli \p \v 38 Yësu zɔ kö'du sösu kyedre aba. Here mo ï'bë dawogo mati na wöru yïtö alulu ŋbïrï hɔ mo. \v 39 Neene mo ayada zi vïdïyë yïtö ne lulu 'de yaga ta hɔ mo. Mora Marita iya henye, “Yere, ayɔlɔ henye, Lazara oli gɔ mo o'do ku sowɔ, ehe këzï mo atëdï ku na kyënyë.” \p \v 40 Yësu aya'ba dɔ mo henye, “Gba ma yada dë zi yï henye, ëzë ëdï koma aba, akongɔ bikanyi kyedre 'ba Wïrï?” \v 41 Tapëtï alulu yïtö ne ku dakapa, Yësu ongɔ bi rïyë zi komorïyë ehe amötu henye, “'Bu, mo'dɔ öwö'dï zi yï ga kö'du aya'ba da mötu 'bama. \v 42 Ma yɔlɔ ku 'duwï ëdï da mötu 'bama ya'ba. Mora miya nenye, here zi vïdï kinye nee koma yï ra utu ma.” \v 43 Mati Yësu inde mötu ku, mo ako'jo wa gu kyembe aba henye, “Lazara, ayi yaga!” \v 44 Kora mati oli ne ayi gbɔ yaga. Kala mowe ehe ndï mowe olo mï bɔngɔ 'ba wakusu, ehe bɔngɔ ayöfu komo mo. Yësu ayada zi vïdïyë henye, “Inge mo, ile mo mï'bë.” \s Yeṛe 'ba zi kofo Yësu \r (Mt 26:1-5; Mk 14:1-2; Lk 22:1-2) \p \v 45 Vïdï kayo mati ayinnï zi Mariya, ongɔnnï wa mati Yësu o'dɔ, zë ï'dïnnï koma 'bënnï mï mo. \v 46 Maakowe ï'bënnï zi Farasiye ehe ayadannï wa mati Yësu o'dɔ. \v 47 Here kyedree 'ba vo karase ehe Farasiye atɔtɔ rë nnï bi kölö iyannï henye, “A'di ra da ko'de? Kora nenye ëdï kyïnë 'ba kö'du koro ko'dɔ kyɔ. \v 48 Ëzë da dɔre mo dë yaanya aba, vïdï biya akï'dïnnï koma 'bënnï mï mo. Neene vïdï 'ba Roma atayinnï ehe akayaŋannï yëkëlu dakaŋo 'beze aba.” \p \v 49 Ma kölö maako tëmï zë ru mo Kayafa, mo ra kyedre 'ba vo karase mï kɔɔ nani. Mo ame'do rïyë iya henye, “E vïdï nee, anze dë kö'du yɔlɔ aba. \v 50 Ayɔle dë henye, ëdï na laka zi vïdï kölö koli kö'du vïdïyë, kazi dakaŋo ra yaŋa biya?” \v 51 Kayafa iya nenye dë na bi dë nï. Kaa kyedre 'ba vo karase mï kɔɔ nani, mo ëdï kumë henye, Yësu ra akoli kö'du 'ba dakaŋo. \v 52 Yësu oli dë nje kö'du dakaŋo 'ba Yude. Mo akoli zi kika vïdï biya 'ba Wïrï mati apere rë nnï ne zi drɔko bi kölö. \p \v 53 Here mï ko'do nani dagba ani, vïdï ayetonnï mala ko'dɔ zi Yësu kï'dï zi koli. \v 54 Ga kö'du mala rɔ mo nenye, Yësu adɔrɔ lasi toko mï vïdï kayo na dangölö. Mo ï'bë mï gawo 'ba Efaremo, mati kara dakapa lïpï, ehe mo alima ani vo lö'bö 'bënïyë ëtï. \p \v 55 Ëdï ku kara zi karama kadra 'ba laga 'ba koli. Vïdï kayo 'ba Yude mati alimannï yaga tëmï dakaŋo, ayinnï mï Yerusalema zi rë nnï kɔ'jɔ ŋbala ga kö'du 'ba karama. \v 56 Zë omannï bi toko kö'du Yësu. Neene mati zë ëdïnnï mï yëkëlu, zë ako'jonnï oka ma kölö maako henye, “Asösu 'bëyï mo atayi dë kinye mï karama 'ba laga 'ba koli?” \v 57 Kyedre 'ba vo karase ehe Farasiye ayadannï zi vïdïyë zi zë yɔlɔ, ëzë vïdï maako tëmï zë ongɔ Yësu ku. Nenye ëdï hala zë asösunnï zi mo kïrï. \c 12 \s Alömu Yësu mï Beteniya \r (Mt 26:6-13; Mk 14:3-9) \p \v 1 Ko'do modaka ta komo karama 'ba laga 'ba koli Yësu ï'bë hulëhu zi Beteniya, bi mati Lazara alima 'dɔmo, mati mo ïnjë mo tëmï koli. \v 2 Zë o'dɔnnï wakonyo zi mo ani. Marita ra akɔ'jɔ. Lazara kölö tëmï vïdï mati ëdïnnï alima ani da tarabiza Yësu aba. \v 3 Mariya oba maṛanji yënïngutru ogo kɔhi kyedre aba ehe ope burutu Yësu. Mo akyitɔ zë zi teli yëvu 'bënï aba, ehe tato ndili 'ba yënïngutru ne, oso mï loko ne. \v 4 Vo lö'bö maako ru mo Yudasi Sikereto ëdï ani, mati mo ra omba tï'bë zi Yësu susu. Mo ako'jo henye, \v 5 “Kö'du a'di yënïngutru nenye ogo dë yaga kɔhi ŋbiriṛi lamiwota aba ehe kɔhi mo kï'dï zi vo leriye?” \v 6 Yudasi tïnyö asösu kö'du vo leriye dë. Mo ako'jo kö'du ne ga kö'du mo ïnjë aŋboro 'ba kɔhi ehe mï kadra maako aba akalogo zi nï. \p \v 7 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Ile mo kutu nï aba. Mo ma sesi wa mati mo ëdï mo aba kö'du kadra 'ba ma kusu. \v 8 Atëdïyë 'duwï vo leriye ëtï, mora atanze dë 'duwï ma aba.” \s Yeṛe zi Lazara kofo \p \v 9 Vïdï kayo ayinnï mati zë owonnï henye Yësu ëdï ani. Zë ombannï kpa zi Lazara kongɔ ga kö'du Yësu ïnjë mo tëmï koli. \v 10 Here kyedree 'ba vo karase o'dɔnnï yeṛe kpa zi Lazara kofo. \v 11 Mo ra ï'dï vïdï kayo zi dë nnï kotɔ kazi zë ehe kï'dï koma 'bënnï mï Yësu. \s Yësu ödu mï Yerusalema \r (Mt 21:1-11; Mk 11:1-11; Lk 19:28-40) \p \v 12 Ko'do ma vere aba vïdï kayo ëdïnnï mï Yerusalema kö'du 'ba karama. Mati zë owonnï henye Yësu ëdï tayi kö'du 'ba karama, \v 13 zë obannï mbili 'ba mbïrö ehe ï'bënnï yaga zi mo mëtë. Zë agbögbö hë nnï henye, “Wayeto zi Wïrï! Wïrï mï'dï ya'da zi vïdï mati ayi mï ru 'ba Yere! Wïrï mï'dï ya'da zi Yere 'ba Yiserele!” \p \v 14 Yësu i'ja makakya aho dɔ mo kaa wayöru iya, \v 15 “Vïdï 'ba Ziyɔnɔ, ere dë! Yere 'be ëdï tayi yaanya aba mo ëdï ataho da makakya.” \p \v 16 Mï dagba mo vo lö'bö 'ba Yësu ayɔlɔnnï dë. Mora tapëtï mo ïrï wayeto kazi Wïrï ku, zë asösunnï henye, wayöru iya nenye kö'du mo ehe zë o'dɔnnï nenye ko'dɔ mo. \p \v 17-18 Vïdï kayo ayinnï zi Yësu ga kö'du zë ongɔnnï mo Lazara ko'jo yaga tëmï dawogo. Zë asesinnï nduwë me'do kö'du mo ehe kö'du koro nenye. Zë ayinnï zi Yësu ga kö'du zë ongɔnnï kö'du kyïnë wakoro mati mo o'dɔ. \v 19 Mora Farasiye iyannï zi oka ma kölö henye, “Waako anza dë da tɔ'bɔ ko'dɔ! Vïdï biya mï damöku ne ëdïnnï kusu ga Yësu.” \s Gïrïgï maakowe ombannï zi Yësu kongɔ \p \v 20 Vïdï 'ba Gïrïgï maakowe ï'bënnï Yerusalema zi mötu mï kadra 'ba karama aba. \v 21 Pilipo ta Beteseyida mï Galilaya ëdï kpa ani. Here zë ï'bënnï zi mo iyannï henye, “Kyedre, domba ze zi Yësu kongɔ.” \p \v 22 Pilipo ayada zi Anderiya. Zë rïyö ne ï'bënnï zi Yësu ayadannï zi mo. \v 23 Yësu iya henye, “Kadra yaanya aba ɔkɔ ku kö'du Wisi 'ba Vïdï zi kïrï kyedre wayeto. \v 24 Ma yada tïnyö zi ye, ï'jö 'ba nyenyo mati alëpï dakaŋo atanza dë kyɔ ta da ï'jö ma kölö nje ëzë oli. Mora ëzë oli, ako'jo nyenyo kyɔ. \v 25 Ëzë ɔwɔ dïdï yï, akayölu. Ëzë ila kö'du 'ba damöku nenye, akï'dï dïdï ma ŋburu zi yï. \v 26 Ëzë alïtu zi ma, atï'bë ma aba. Vo lïtu 'bame atëdïnnï ma aba bi mati ma 'dɔmo. Ëzë alïtu zi ma, 'Bu ma akoro yï.” \s Yësu ame'do kö'du koli 'bënï \p \v 27 “Yaanya aba ma mï riti kyedre, ma yɔlɔ dë a'di ra ma kiya. Mora ma ko'jo 'Bu dë zi sesi ma tëmï kadra 'ba riti nenye. Tïnyö mayi mï damöku kö'du kadra 'ba riti nenye. \v 28 Here 'Bu, ika wayeto zi ru yï.” Gu ayi ta komorïyë iya henye, “Mika wayeto ku nzɔ zi ma, ehe ma ko'dɔ löhu.” \p \v 29 Mati vïdï kayo nee owonnï gu ne, kya zë maakowe asösu 'bënnï piwo ra. Agamowe asösu 'bënnï malayika ra ame'do zi Yësu. \p \v 30 Here Yësu ayada zi vïdï kayo nee, “Gu nani ame'do zi kɔnyiye, anza dë ma. \v 31 Vïdï 'ba damöku nenye yaanya aba o'dɔ vurë 'bëzë ku, ehe yere 'ba damöku nenye u'du ku nzɔ yaga. \v 32 Ëzë umbë ma ku rïyë ta dakaŋo, ma ko'dɔ vïdï biya komba zi tayi zi ma.” \v 33 Yësu ëdï ame'do kö'du gërï ma akï'dï nï zi kofo. \p \v 34 Vïdï kayo nee iyannï zi Yësu henye, “Wayöruwë 'ba kö'du kï'dï ayandi henye, Korisitɔ ne akalima ŋburu. Hala ɔ'bɔ kiya henye Wisi 'ba Vïdï akïnjë rïyë zi koli? Ëyï ra nenye Wisi 'ba Vïdï?” \p \v 35 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Bikanyi atëdïyë aba nje tisiwa. Alasiye mï bikanyi ëzë atɔ'be here kazi biköndu akakowe. Kora mati mo alasi mï biköndu, mo ayɔlɔ dë nëdï tï'bë kila. \v 36 Ome mï bikanyi mati ëdïyë aba, here atayiye na gisi 'ba bikanyi.” \s Vïdï ombannï dë zi tëdï koma aba mï Yësu \p Tapëtï Yësu iya kö'du nenyee, mo ila bi nani ï'bë mï bi 'ba rakoho. \v 37 Mo o'dɔ kyïnë 'ba kö'du koro kyɔ mï kutë vïdï kayo, mora zë gba zɔ ombannï dë zi tëdï koma aba mï mo. \v 38 Nenye o'dɔ rë nï zi wa mati nëbï Yisaya iya atayi tïnyö, “Yere, ëyï ra oma mï kö'du kise 'beze? Ehe ëyï ra ongɔ kyigɔ kyedre 'bëyï?” \v 39 Vïdï ɔ'bɔnnï dë zi tëdï koma aba mï Yësu, ga kö'du Yisaya iya kpa henye, \b \q \v 40 “Wïrï isi komo zë here kazi ɔ'bɔnnï bi kongɔ, \q ehe o'dɔ di'di zë na kyigɔ \q here zë ɔ'bɔnnï dë yɔlɔ. \q Mo o'dɔ nenye here kazi zë a'bannï zi mo ehe kɔ'jɔ zë.” \b \p \v 41 Yisaya iya nenye, ga kö'du mo ongɔ bikanyi kyedre 'ba Yësu ame'do kö'du mo. \p \v 42 Here vo dagba kayo 'ba Yude kayo ï'dïnnï koma 'bënnï mï Yësu, mora zë ayadannï dë zi vïdï maako, ga kö'du Farasiye ï'dïnnï kö'du ku nzɔ zi vïdïyë anza dë zi wa maako ko'dɔ zi vïdï maako mati ëdï koma aba mï Yësu. \v 43 Vo dagbe ombannï wayeto kazi agamowe ndra ta da mati zë ombannï wayeto kazi Wïrï. \s Yësu ayi zi damöku yɔmɔ \p \v 44 Mï gu kyembe aba Yësu iya henye, “Vïdï mati ëdï koma aba mï ma, ëdï kpa koma aba mï vïdï mati utu ma. \v 45 Ehe vïdï mati ongɔ ma, ongɔ vïdï mati utu ma ne ku. \v 46 Ma bikanyi mati ayi mï damöku. Vïdï mati ëdï koma aba mï ma, alima dë mï biköndu. \v 47 Ma ra dë vïdï mati ako'dɔ vurë kyënyë 'ba vïdï naniye mati ombannï dë zi koro kö'du yandi 'bama. Mayi zi yɔmɔ vïdï 'ba damöku nenye, anza dë vo ko'dɔ vurë kyënyë 'bëzë. \v 48 Mora vïdï mati omba ma dë ehe wayandi 'bama, ako'dɔ vurë kyënyë rɔ mo mï ndundu 'ba ko'do aba, mï wa mati miya. \v 49 Manza dë me'do ga kö'du 'bama. Miya nje wa mati 'Bu mati utu ma ayada zi ma kiya. \v 50 Ma yɔlɔ ku kö'du kï'dï ɔmo akika dïdï ma ŋburu. Nenye ëdï hala ma yada zi ye te wa mati 'Bu ayada zi ma.” \c 13 \s Yësu akaka burutu 'ba vo lö'bö 'bënïyë \p \v 1 Gba ta komo karama 'ba laga 'ba koli, Yësu ayɔlɔ henye kadra ne ɔkɔ ku kö'du nï zi kila damöku nenye ehe zi ta'ba zi 'Bu. 'Duwï mo ɔwɔ vo lö'bö 'bënïyë mï damöku nenye, ehe mo ɔwɔ zë le mï ndundu. \p \v 2 Gba kazi biyeto 'ba wakonyo 'ba hutaga, Satani o'dɔ Yudasi, wisi 'ba Simona Sikereto, omba zi Yësu susu. \v 3 Yësu ayɔlɔ nayi kazi Wïrï ehe na tï'bë hulëhu zi Wïrï. Mo ayɔlɔ kpa henye, 'Bu ï'dï kyigɔ ku biya zi nï. \v 4 Here kadra 'ba wakonyo aba Yësu ënyï rïyë, mo otɔ bɔngɔ 'ba rë nï ma ta yaga, ehe olo bɔngɔrateli toko bi kɔ'di kida 'ba gë nï. \v 5 Mo ï'dï wini mï sikɔ kyedre. Here mo ayeto burutu vo lö'bö 'bënïyë kaka ehe kyïtru zë bɔngɔrateli mati mo usu ne aba. \v 6 Mora mati mo ayi zi Simona Petero, ako'jo henye, “Yere, ëdï tï'bë zi burutu ma kaka?” \p \v 7 Yësu aya'ba iya henye, “Tïnyö ayɔlɔ wa mati mëdï ko'dɔ ne dë, mora yaa akayɔlɔ.” \v 8 Petero aya'ba henye, “Akaka burutu ma dë!” Yësu ayada zi mo henye, “Ëzë ma kaka yï dë, tïnyö anza dë 'bama.” \p \v 9 Simona Petero aya'ba dɔ mo iya henye, “Yere, akaka dë nje burutu ma, akaka kala ma da ma aba!” \v 10 Yësu aya'ba henye, “Vïdï mati akaka rë nnï ku ehe ëdïnnï ku biya ŋbala omba nje zi burutu zë ra kaka. Ehe e vo lö'bö 'bame, ëdïyë ŋbala nje vïdï kölö tëmï yë.” \v 11 Yësu ayɔlɔ ëyï ra akasusu nï. Kö'du nere ra mo iya henye, nje zi ma kölö tëmï yë. \p \v 12 Tapëtï Yësu akaka burutu vo lö'bö 'bënïyë ehe usu bɔngɔ 'bënï ma ta yaga ne hulëhu, mo alima akaŋo löhu. Here mo iya henye, “Ayɔle wa mati mo'dɔ zi ye ne ku? \v 13 Ako'jowe ma Raboni 'be ehe Yere, ehe akiye here, ga kö'du nani ëyï ra ma. \v 14 Ëzë Yere 'be ehe vo komoyandi akaka burutu wë, o'de kpa te here zi oka ma kölö maako. \v 15 Ma yada gɔ mo ku, ehe o'de zi oka ma kölö maako te wa mati mo'dɔ zi ye. \v 16 Ma yada tïnyö zi ye henye, vo lïtuwë anzannï dë kyedre ta da vo dë nnï, ehe vo lïtu kike anzannï dë kyedre ta da vïdï mati utu zë ne. \v 17 Ayɔle wa nenyee ku. Wïrï akï'dï ya'da zi ye, ëzë o'de zë.” \p \v 18 “Manza dë ame'do kö'du wë biya. Ma yɔlɔ zë mati ma jeli ne ku. Mora wa mati wayöru iya, atayi tïnyö. Mo iya henye, ‘Kora mati onyo wa ma aba ne, opi rë nï ku na vo wehe ra ma.’ \v 19 Mëdï yada nenye zi ye biya gba kazi rë nï ko'dɔ, here ëzë o'dɔ rë nï ku, akome ëyï ra ma. \v 20 Ma yada tïnyö zi ye, vïdï mati ïrï vo lïtu 'bame kalakyedre aba, ïrï ma kpa kalakyedre aba, ehe vïdï mati ïrï ma kalakyedre aba, ïrï ne vïdï mati utu ma.” \s Yësu ayada wa ma ako'dɔ rë nï zi nï \r (Mt 26:20-25; Mk 14:17-21; Lk 22:21-23) \p \v 21 Tapëtï Yësu iya kö'du nenyee, mo riti kyedre aba ehe ayada zi vo lö'bö 'bënïyë henye, “Ma yada tïnyö zi ye henye, vïdï ma kölö tëmï yë akasusu ma.” \p \v 22 Dë zë wïrïwïrï kö'du wa mati mo iya ne. Zë nje bi kongɔ aba da oka ma kölö. \v 23 Yësu ɔwɔ vo lö'bö mati ëdï alima kara zi nï bi 'ba wakonyo, \v 24 ehe Simona Petero o'dɔ kala nï zi vo lö'bö nenye zi ki'ja ma vala ra Yësu ame'do kö'du mo. \p \v 25 Here vo lö'bö ne ïdë rë nï zi Yësu ehe ako'jo henye, “Yere, ma vala ra tëmï ze ëdï ame'do kö'du mo?” \v 26 Yësu aya'ba iya henye, “Ma kusu nzoyi mangɔlɔ'bɔ nenye mï gbenje ehe kï'dï zi vïdï mati mëdï ame'do kö'du mo.” Here Yësu usu mangɔlɔ'bɔ gbo ehe ï'dï zi Yudasi, wisi 'ba Simona Sikereto. \v 27 Kandi Satani ayaŋa da Yudasi. Yësu iya henye, “Yudasi, ï'bë kandi o'dɔ wa mati zi yï ko'dɔ.” \v 28 Vïdï maako bi 'ba wakonyo ne ayɔlɔ kö'du mati Yësu iya ne dë. \v 29 Mora ga kö'du Yudasi ra na vo kɔhi sesi, kya zë maakowe asösunnï henye Yësu ayada zi mo zi kogo wa mati zë ombannï kö'du karama. Agamowe asösunnï henye Yësu ayada zi mo zi kɔhi kï'dï zi vo leri. \p \v 30 Yudasi oba nzoyi mangɔlɔ'bɔ, ï'bë yaga. Ëdï ku nzɔ yɔndɔ. \s Kö'du kï'dï kyïyï \p \v 31 Tapëtï Yudasi ï'bë ku Yësu iya henye, “Yaanya aba Wisi 'ba Vïdï akï'dï wayeto, ehe mo akika wayeto zi Wïrï. \v 32 Here tapëtï Wïrï akïrï wayeto ku ga kö'du mo, Wïrï akï'dï wayeto zi mo, ehe Wïrï ako'dɔ kandi. \v 33 Gisi ame, ma tëdïyë aba nje tisiwa aba na konda. Here akome ma, mora aki'je ma dë. Ma yada zi ye kpa kaa ma yada zi Yude. ‘Ɔ'be dë tï'bë bi mati mëdï atï'bë.’ \v 34 Mora mëdï kö'du kï'dï kyïyï kï'dï zi ye: ɔwe oka ma kölö maako, kpa te kaa mati mɔwɔ e. \v 35 Ëzë ɔwe oka maakowe mï gërï nenye, vïdï biya akayɔlɔnnï e vo lö'bö 'bama ra.” \s Lömu 'ba Petero \r (Mt 26:31-35; Mk 14:27-31; Lk 22:31-34) \p \v 36 Simona Petero ako'jo henye, “Yere, ëdï tï'bë kila?” Yësu aya'ba henye, “Ɔ'bɔ dë tï'bë ma aba yaanya aba, mora yaa dagba ani atï'bë.” \p \v 37 Petero ako'jo henye, “Yere, kö'du a'di mɔ'bɔ dë tï'bë yï aba yaanya aba? Ma koli kö'du yï!” \v 38 Yësu ako'jo henye, “Tïnyö akoli kö'du ma? Ma yada zi yï tïnyö, gba kazi zanga yëru yapa, akiya da wota henye ayɔlɔ ma dë.” \c 14 \s Yësu gërï ra zi 'Bu \p \v 1 Yësu iya zi vo lö'bö 'bënïyë henye, “Asösuwë kö'du dë. Ëdïyë koma aba mï Wïrï. Ome kpa mï ma. \v 2 Loko kayo ëdï mï liŋɔ 'ba 'Bu ma. Ma yada nenye dë zi ye, ëzë anza dë tïnyö. Mëdï tï'bë ani zi bi kɔ'jɔ biya zi ye na kölö kölö. \v 3 Tapëtï mo'dɔ nenye ku, ma ta'ba hulëhu kobe ma aba. Here da tëdï ze ga bi kölö. \v 4 Ayɔle gërï mati mëdï atï'bë zi mo ne ku.” \p \v 5 Toma iya henye, “Yere, da yɔlɔ dë ëdï atï'bë kila! Hala da tɔ'bɔ yɔlɔ gërï ne?” \v 6 Yësu aya'ba henye, “Ma gërï, tïnyö, ehe dïdï! Kazi ma, vïdï maako ɔ'bɔ dë tï'bë zi 'Bu. \v 7 Ëzë tïnyö ayɔle ma, akayɔle 'Bu. Mora tëmï ndenye dagba ani, ayɔle mo ku, ehe onge mo ku.” \p \v 8 Pilipo iya henye, “Yere, ayada zi ze 'Bu ne, nani biya wa mati domba.” \v 9 Yësu aya'ba henye, “Pilipo, mëdï yï aba kadra konda aba ayɔlɔ dë ma ëyï? Ëzë ongɔ ma, ongɔ 'Bu ku. Hala atɔ'bɔ ha ma ko'jo zi yada 'Bu zi ye? \v 10 Oma dë henye, ma kölö 'Bu aba ehe 'Bu kölö ma aba? Wa mati miya, miya dë kö'du ma. 'Bu mati alima mï ma, ra o'dɔ wa nenyee. \v 11 Ome mï ma ëzë miya henye, 'Bu kölö ma aba ehe ma kölö 'Bu aba. Mandere ome mï ma kpa nje ga wa mati mëdï ako'dɔ. \v 12 Ma yada tïnyö zi ye henye ëzë ëdïyë koma aba mï ma, ako'de kpa te wa mati mëdï ako'dɔ. Ako'de wa kyedre maakowe ndra, ga kö'du mëdï ku tï'bë hulëhu zi 'Bu. \v 13 Ako'jowe ha ma, ehe ma ko'dɔ wa mati ako'jowe kö'du mo. Gërï nenye aba, Wisi akika wayeto zi 'Bu. \v 14 Ma ko'dɔ wa mati ako'jowe ha ma zi ko'dɔ mï ru ma.” \s Alömu zi kutu Lawo Laka \p \v 15 Yësu iya zi vo lö'bö 'bënïyë henye, “Ëzë ɔwe ma, ako'de kaa mï'dï kö'du mo. \v 16 Here ma kako'jo ha 'Bu zi kutu zi ye Lawo Laka mo akakɔnyiye ehe 'duwï atëdïyë aba. \v 17 Lawo Laka akayada zi ye wa mati tïnyö. Vïdï 'ba damöku nenye ɔ'bɔnnï dë kïrï Lawo, ga kö'du zë ongɔnnï dë mandere yɔlɔ mo. Mora ayɔle Lawo ku, ga kö'du mo ëdïyë aba ehe akasesi lima nduwë mï yë. \v 18 Ma kile dë kaa wala. Ma tayi hulëhu zi ye. \v 19 Tisiwa aba vïdï mï damöku nenye ɔ'bɔnnï dekpe zi ma kongɔ, mora akonge ma. Ehe ga kö'du ma lima, akalime. \v 20 Here akayɔle ma kölö 'Bu aba. Akayɔle, e kölö ma aba, ehe ma kölö ëtï. \v 21 Ëzë ɔwe ma, ako'de wa mati miya, ehe 'Bu atɔwɔ e. Ma katɔwɔ e kpa ehe yada zi ye ma kaa a'di.” \p \v 22 Yudasi ma agamo anza dë Yudasi Sikereto, ame'do rïyë ako'jo kö'du henye, “Yere, mï me'do 'bëyï ne a'di akayada zi ze yï kaa a'di, mora ayada dë zi vïdï 'ba damöku nenye?” \v 23 Yësu aya'ba henye, “Ëzë vïdï maako ɔwɔ ma, zë akoronnï ma. Here 'Bu ma akatɔwɔ zë, da katayi zi zë ehe lima mï zë. \v 24 Mora vïdï mati ɔwɔ ma dë, oro ma dë. Wa mati owowe miya tïnyö ayi dë kazi ma, mora kazi 'Bu mati utu ma.” \p \v 25 “Ma yada kö'du nenyee zi ye, mati ma gba ëtï. \v 26 Mora Lawo Laka atayi akakɔnyiye. Lawo Laka mati 'Bu ma akutu mï ru ma, akayandi wa biya zi ye ehe ako'de zi sösu wa biya mati ma yada zi ye.” \p \v 27 “Mï'dï rakyëyï zi ye, kyïnë 'ba rakyëyï mati nje ma tɔ'bɔ kï'dï. Anza dë kaa rakyëyï mati damöku nenye akï'dï. Here asösuwë dë mandere tere. \v 28 Owowe ma ku nzɔ kiya henye, mëdï atï'bë ehe ma tayi kpa hulëhu zi ye. Ëzë tïnyö ɔwe ma, ëdïyë rakyenyi aba mëdï ku tï'bë hulëhu zi 'Bu, ga kö'du mo ëdï kyedre ta da ma. \v 29 Mëdï yada zi ye nenye gba kazi ma tï'bë, here ëzë o'dɔ rë nï, atëdïyë koma aba mï ma. \v 30 Mɔ'bɔ dekpe me'do ëtï na konda, ga kö'du yere 'ba damöku nenye ëdï tayi. Mora mo anza dë kyigɔ aba da ma. \v 31 Moro wa mati 'Bu ma ayada zi ma ko'dɔ, here zi vïdï biya mï damöku ne akayɔlɔnnï mɔwɔ mo. Ëdï ku kadra 'ba zi ze tï'bë yaanya aba.” \c 15 \s Yësu tïnyö kaga tana \p \v 1 Yësu iya zi vo lö'bö 'bënïyë henye, “Ma tïnyö kaga tana, 'Bu ma ra vo kyeti yaka. \v 2 Mo iga ngora 'bama biya mati anannï kɔlɔ dë yaga. Mora mo ikye ŋbala biya da ngora mati ëdï tana kɔlɔ, here zi tana kɔlɔ kyɔ. \v 3 E ku nzɔ ŋbala ga kö'du wa mati miya zi ye. \v 4 Alime na rakida zi ma, ehe ma kalima na rakida zi ye. Te kaa ngora ɔ'bɔ dë tana kɔlɔ nje ëzë alima na rakida zi kaga, here ɔ'be dë tana kɔlɔ nje ëzë alime na rakida zi ma.” \p \v 5 “Ma kaga ra, e ngora ra. Ëzë alime na rakida zi ma, ehe ma kalima na rakida zi ye tane kɔlɔ kyɔ. Mora ɔ'be dë wa maako ko'dɔ kazi ma. \v 6 Ëzë alime dë na rakida zi ma, aku'duwë yaga. Atëdïyë kaa ngora kyïtru mati atɔtɔ bi kölö ehe o'bɔ mï wa'do. \v 7 Ëzë alime na rakida zi ma ehe kö'du yandi 'bama mayi na kapa 'be, here atɔ'bɔ mötuwë ga wa mati ombe, ehe mötu 'be akaya'ba dɔ mo. \v 8 Ëzë ayiye ku na kɔlɔ laka 'ba vo lö'bö 'bame, akoro 'Bu ma. Ne akayada henye, e vo lö'bö 'bame. \v 9 Mɔwɔ e kaa 'Bu ma ɔwɔ ma. Here alime mï watɔwɔ 'bama. \v 10 Ëzë orowe ma, ma kasesi tɔwɔ e kaa 'Bu ma asesi tɔwɔ ma, ga kö'du moro mo.” \p \v 11 “Ma yada nenye zi ye, zi ye tëdïyë mï rakyenyi 'bama ma ŋburu. \v 12 Yaanya aba ma yada zi ye zi tɔwɔ oka ma kölö maako kaa mɔwɔ e. \v 13 Gërï ma laka ndra zi yada watɔwɔ kö'du aboke, ëdï zi koli kö'du zë. \v 14 E aboka ma ra, ëzë orowe ma. \v 15 Ma ko'jowe dë vo lïtu 'bame, ga kö'du vo lïtu ayɔlɔnnï dë a'di ra kyedre 'bëzë ëdï ako'dɔ. Ma me'do zi ye kaa aboka me, ga kö'du ma yada ku biya zi ye wa mati 'Bu ma ayada zi ma. \v 16 E ra dë ajeliye ma, ma ra ma jeliye kutu yaga zi tana kɔlɔ, kyïnë 'ba kɔlɔ ma akalima ŋburu. Here 'Bu ma akï'dï zi ye wa mati ako'jowe kazi mo mï ru ma. \v 17 Here mï'dï kö'du zi ye zi tɔwɔ oka ma kölö.” \s Damöku 'ba rakiyi \p \v 18 “Ëzë vïdï 'ba damöku nenye ayiye, asösuwë henye zë iyinnï ma dagba. \v 19 Ëzë e zi damöku, vïdï 'bɔmo atɔwe. Mora anze dë zi damöku. Ma jeliye zi damöku nenye kila hulëhu. Kö'du nenye ra vïdï 'bɔmowe ëdïnnï ye kiyi. \v 20 Asösuwë hala ma yada zi ye henye vo lïtu anzannï dë kyedre ta da kyedre 'bënnï. Here ëzë vïdï o'dɔnnï ma na kyënyë, zë ako'dɔnnï yë na kyënyë. Ëzë zë oronnï kö'du yandi 'bama, zë akoronnï 'be. \v 21 Vïdï ako'dɔnnï kpa te zi ye wa mati zë o'dɔnnï zi ma. Zë ako'dɔnnï ga kö'du e zi ma, ehe zë ayɔlɔnnï vïdï mati utu ma ne dë. \v 22 Ëzë mayi dë ame'do zi zë, o'dɔnnï vurë kyënyë dë rë zë. Yaanya aba zë ɔ'bɔnnï dë kiya anzannï ra dë. \v 23 Vïdï mati iyi ma iyi 'Bu ma kpa. \v 24 Mo'dɔ wa maakowe vïdï maako gba o'dɔ dë. Ëzë zë ongɔnnï ma dë wa nenyee ko'dɔ, o'dɔnnï vurë kyënyë dë rë zë. Mora zë ongɔnnï ma wa nenyee ko'dɔ, ehe zë zɔ ma kiyi ehe 'Bu ma kpa. \v 25 Nenye ra hala wayöru ëdïnnï tïnyö mati zë iyannï henye, vïdï iyinnï ma öŋbö kazi kö'du mo.” \p \v 26 “Ma kutu zi ye Lawo mati ayi kazi 'Bu ehe ayada wa mati tïnyö. Lawo Laka akakɔnyiye ehe akayada kö'du ma zi ye. \v 27 Here akayade kö'du ma kpa zi oka maakowe, ga kö'du ëdïyë ma aba tëmï biyeto.” \c 16 \p \v 1 “Mëdï yada zi ye wa nenyee, here kazi otɔ de 'de. \v 2 Akore yaga tëmï bi 'ba mötu, ehe kadra atayi mati vïdï akofonnïyë, ehe zë asösunnï, nëdïnnï kö'du laka ra ko'dɔ zi Wïrï. \v 3 Zë ako'dɔnnï wa nenyee ga kö'du zë ayɔlɔnnï 'Bu mandere ma dë. \v 4 Mëdï akiya nenye zi ye yaanya aba, here ëzë kadra ne ayi ku akasösuwë wa mati miya.” \s Lɔɔ 'ba Lawo Laka \p “Ma mëdï ëtï tëmï dagba, ehe here ma yada wa nenyee dë zi ye. \v 5 Mora yaanya aba mëdï ku tï'bë hulëhu zi 'Bu mati utu ma, ehe vïdï maako tëmï yë ako'jo ha ma dë mëdï tï'bë kila. \v 6 E kazi rakyenyi biya ta bi kö'du nenye kowo. \v 7 Mora ma yada zi ye, mëdï tï'bë zi ko'dɔ wa mati ëdï na laka kö'du wë. Kö'du nenye ra mëdï tï'bë 'de. Lawo Laka ɔ'bɔ dë tayi zi ye kɔnyi le ëzë mile ku. Mora tapëtï mï'bë ku, ma kutu mo zi ye. \v 8 Lawo atayi akayada zi vïdï 'ba damöku nenye kö'du tïnyö kö'du yaŋa ehe kö'du laka 'ba Wïrï ehe vurë. \v 9 Lawo akayada zi zë henye, zë 'ba kö'du kyënyë ko'dɔ, ga kö'du zë anzannï dë koma aba mï ma. \v 10 Zë na lïtë kö'du wa 'ba Wïrï mati ëdï tïnyö na laka, ga kö'du mëdï tï'bë zi 'Bu, onge ma dekpe löhu. \v 11 Ehe zë na lïtë kö'du 'ba vurë, ga kö'du Wïrï ikye vurë 'ba yere 'ba damöku nenye ku nzɔ. \p \v 12 “Mëdï kö'du aba kyɔ zi kiya zi ye, mora yaanya aba atëdï ndra ta da mati atɔ'be yɔlɔ. \v 13 Lawo ayada wa mati tïnyö ehe atayi gage mï tïnyö ma ndɔ. Lawo ame'do dë ga kö'du nï. Mo akayada zi ye nje wa mati mo owo kazi ma, ehe mo ako'dɔ zi ye yɔlɔ a'di ra ëdï tï'bë zi rë nï ko'dɔ. \v 14 Lawo akï'dï wayeto zi ma kö'du kise 'bama koba ehe yada mo zi ye. \v 15 Wa biya mati 'Bu ëdï mo aba 'bama ra. Kö'du nenye ra miya henye Lawo oba kö'du kise 'bama ehe yada mo zi ye.” \s Kö'du sösu akopi rë nï mï rakyenyi \p \v 16 Yësu ayada zi vo lö'bö 'bënïyë, “Tisiwa aba, onge ma dekpe, mora tapëtï mo tisiwa akonge ma.” \p \v 17 Zë iyannï zi oka ma kölö maako henye, “A'di ra Yësu iya henye, tisiwa aba donge mo dë, mora tapëtï mo tisiwa aba, da kongɔ ze mo? Kö'du a'di ra mo iya henye, nëdï tï'bë zi 'Bu? \v 18 A'di ra 'bënï nenye tisiwa aba, mati mo ëdï ame'do kö'du mo? Da yɔlɔ dë a'di ra mo ame'do kö'du mo.” \p \v 19 Yësu ayɔlɔ zë ëdïnnï kö'du ko'jo maakowe aba, here mo iya henye, “E na rasösu a'di ra ma me'do kö'du mo mati miya henye tisiwa aba onge ma dë, mora tapëtï mo tisiwa aba akonge ma. \v 20 Ma yada zi ye tïnyö henye, akuduwë ehe atëdïyë kazi rakyenyi, mora damöku atëdï rakyenyi aba. Atëdïyë kazi rakyenyi, mora yaa atëdïyë na rakyenyi. \v 21 Ëzë mbara omba ku zi ko'jo, mo ëdï mï watɔɔ kyedre. Mora tapëtï ko'jo, watɔɔ ne ölu ta dɔ mo ehe na rakyenyi, ga kö'du mo ika wisi ku mï damöku ne. \v 22 E yaanya aba kazi rakyenyi, mora yaa ma konge, ehe atëdïyë na rakyenyi. Vïdï maako ɔ'bɔ dë zi kobe ta gërï mati asösuwë. \p \v 23 “Ëzë kadra nani ayi ku, ako'jowe ha ma dë kö'du wa maako. Ma yada tïnyö zi ye henye, 'Bu akï'dï zi ye wa mati ako'jowe kö'du mo mï ru ma. \v 24 Ako'jowe kö'du wa maako dë gba mï gërï nenye. Mora yaanya aba ako'jowe mï ru ma ehe akïrïyë.” \s Ta'da Damöku \p \v 25 “Ma me'do ha kahi aba zi yada wa nenyee zi ye. Mora kadra mo atayi mati ma kame'do dekpe ha kahi aba, mora ma kame'do zi ye huwë kö'du 'ba 'Bu. \v 26 Akako'jowe ha 'Bu mï ru ma. Ma kako'jo hɔ mo dë zi ye. \v 27 Wïrï 'Bu ɔwe ga kö'du ɔwe ma, ehe ome mayi kazi mo. \v 28 Mayi ta ra 'Bu mï damöku ne, mora mëdï ku damöku ne kila ta'ba zi 'Bu.” \p \v 29 Vo lö'böwë iyannï henye, “Yaanya aba ëdï ku ame'do huwë zi ze! Anza dë ame'do ha kahi aba. \v 30 Ndundu mo aba da yɔlɔ ku henye, ayɔlɔ wa biya, ehe omba dë zi vïdï hë yï ko'jo. Yaanya aba doma tïnyö ayi ta ra Wïrï.” \p \v 31 Yësu aya'ba henye, “Tïnyö yaanya ome ma ku? \v 32 Kadra atayi ehe ëdï ku nzɔ kinye, mati akapere biya. Vïdï biya na kölö kölö tëmï yë atï'bë hulëhu liŋɔ ehe akila ma na bi da ma. Mora 'Bu atëdï ma aba, ma tanza dë kutu ma aba. \v 33 Ma yada nenye zi ye, zi ye tëdïyë rakyëyï aba mï di'di ye ga kö'du ma. Ëzë ëdïyë mï damöku ne, atëdïyë riti aba. Mora ëdïyë kazi tere, ma'da damöku ne ku.” \c 17 \s Yësu amötu kö'du vo lö'bö 'bënïyë \p \v 1 Tapëtï Yësu inde me'do ku zi vo lö'bö 'bënïyë, mo ongɔ bi rïyë komorïyë ehe amötu, “'Bu, kadra ɔkɔ ku zi yï kï'dï wayeto zi Wisi 'bëyï, here zi mo kï'dï wayeto zi yï, \v 2 ga kö'du ï'dï kyigɔ ku zi mo ta da vïdï biya, here mo akï'dï dïdï ma ŋburu zi vïdï biya mati ï'dï zi mo. \v 3 Dïdï ma ŋburu ëdï zi yɔlɔ yï, Wïrï ma nje tïnyö, ehe zi yɔlɔ Yësu Korisitɔ, mo mati utu. \v 4 Mï'dï wayeto zi yï kinye dakaŋo zi ko'dɔ wa biya ï'dï zi ma ko'dɔ. \v 5 Yaanya aba 'Bu, ï'dï hulëhu zi ma wayeto mati mëdï mo aba yï aba gba damöku ne o'dɔ dë. \p \v 6 “Ï'dï vo lö'bö maakowe ku zi ma tëmï damöku nenye ehe ma yada zi zë, yï kaa a'di. Zë 'bëyï ra, mora ï'dï zë zi ma, ehe zë oronnï yï. \v 7 Zë ayɔlɔnnï henye, ï'dï zi ma biya wa mati mëdï mo aba. \v 8 Ma yada zi vo lö'bö 'bame wa mati ayada zi ma, ehe zë ombannï dɔ mo. Zë ayɔlɔnnï mayi kazi yï, ehe zë omannï yï ra utu ma. \p \v 9 “Mëdï amötu kö'du zë, mora anza dë kö'du zë 'ba damöku nenye. Vo lö'bö 'bame 'bëyï ra, ehe mëdï amötu kö'du zë. \v 10 Biya mati mëdï mo aba 'bëyï ra, ehe biya mati ëdï mo aba 'bama ra, ehe zë ï'dïnnï wayeto zi ma. \v 11 'Bu laka, manza dekpe na konda mï damöku ne, mëdï tayi zi yï, mora vo lö'bö 'bame gba mï damöku ne. Agaga gë zë kyigɔ 'ba ru yï aba, mati ï'dï zi ma ne aba, here zë atëdïnnï kölö oka ma kölö maako aba, kpa kaa yï ehe ma kölö. \v 12 Mati mëdï zë ëtï, ma sesi zë na laka kyigɔ mati ï'dï zi ma ne aba. Mongɔ gë zë ehe ma kölö tëmï zë ölu dë, nje ma kölö mati mo ra omba zi tölu. Nenye o'dɔ rë nï here zi wa mati wayöru iya zi tayi tïnyö. \v 13 Ma ku da gërï ama zi yï, mora miya kö'du nenyee mati ma gba mï damöku, here vo lö'bö 'bame atëdïnnï kpa te rakyenyi biya mati mo'dɔ aba. \v 14 Ma yada kö'du kise 'bëyï ku zi zë, mora vïdï 'ba damöku nenye iyi zë, ga kö'du zë anzannï dë zi damöku nenye, kpa te kaa manza dë. \v 15 'Bu, ma ko'jo hë yï dë zi koba vo lö'bö 'bame yaga tëmï damöku ne, mora agaga gë zë kazi Satani. \v 16 Zë anzannï dë zi damöku nenye, ehe ma kpa. \v 17 Me'do 'bëyï ra ëdï tïnyö. Here ï'dï tïnyö nenye, mo'dɔ zë biya na 'bëyï. \v 18 Mëdï zë kutu mï damöku, kaa utu ma. \v 19 Mï'dï ra ma ku biya zi yï ga kö'du 'bëzë, here zë mëdïnnï biya zi yï mï tïnyö. \p \v 20 “Manza dë nje amötu kö'du vo lö'bö nenyee. Mëdï kpa amötu kö'du vïdï biya mati zi tëdïnnï koma aba ga kö'du wa mati vo lö'bö 'bame akiyannï kö'du ma. \v 21 'Bu, momba zë biya zi tëdï kölö oka ma kölö maako aba, kpa kaa ma kölö yï aba, ehe yï kpa kölö ma aba. Ma kpa momba zë zi tëdï kölö ze aba, here vïdï 'ba damöku nenye akomannï henye, yï ra utu ma. \v 22 Moro vo lö'bö 'bame mï gërï kölö oro ma, zë mëdïnnï kölö oka ma kölö maako aba kaa ze kölö. \v 23 Ma kölö zë aba, ehe yï kölö ma aba, here zi zë tayinnï biya kölö. Here vïdï 'ba damöku nenye akayɔlɔnnï henye, yï ra utu ma. Zë akayɔlɔnnï henye, ɔwɔ vo lö'bö 'bame kpa kaa ɔwɔ ma. \p \v 24 “'Bu, momba vïdï biya mati ï'dï zi ma zi tëdï ma aba, bi mati mëdï 'dɔmo. Neene zë akongɔnnï bikanyi kyedre mati ï'dï zi ma, ga kö'du ɔwɔ ma gba o'dɔ damöku dë. \v 25 'Bu laka, vïdï 'ba damöku nenye ayɔlɔnnï yï dë, mora ma yɔlɔ yï, ehe vo lö'bö 'bame ayɔlɔnnï henye yï ra utu ma. \v 26 Ma yada zi zë, yï kaa a'di, ehe ma kayada zi zë nduwë, here watɔwɔ mati ëdï mo aba kö'du ma akatayi kapa 'bëzë, ehe ma tëdï kölö zë ëtï.” \c 18 \s Kïrï 'ba Yësu \r (Mt 26:47-56; Mk 14:43-50; Lk 22:47-53) \p \v 1 Mati Yësu inde mötu ku, mo vo lö'bö 'bënï ëtï umunnï kyëtï gulu 'ba Kidrono ehe ï'bë mï yaka maako. \v 2 Yësu ëdï 'duwï rë nnï ki'ja vo lö'bö 'bënï ëtï ani, ehe Yudasi ayɔlɔ bi ne. \v 3 Here Yudasi ï'bë zi yaka ne kya 'ba vo kanye 'ba Roma ëtï ehe vo kanye 'ba yëkëlu, kyedre 'ba vo karase ehe Farasiye ra utunnï zë. Zë ïnjënnï wa'do zi bi yanyi ehe wa 'ba wehe. \v 4 Yësu ayɔlɔ kö'du mati omba zi tï'bë rë nï ko'dɔ ne ku nzɔ, mora mo ako'jo henye, “Ëyï ra ëdïyë koma?” \v 5 Zë aya'bannï henye, “Dëdï koma Yësu 'ba Nazereta!” Yësu ayada zi zë henye, “Ma Yësu ra!” Yudasi vo susu ëdï tɔrɔ ani dakapa zë. \v 6 Kandi zë biya a'bannï kɔwɔ hulëhu ehe alëpïnnï dakaŋo. \v 7 Yësu ako'jo kö'du löhu henye, “Ëdïyë ëyï ra koma?” Zë aya'bannï dɔ mo iyannï henye, “Dëdï ze koma Yësu 'ba Nazereta.” \p \v 8 Kadra nenye aba Yësu aya'ba henye, “Ma yada ku nzɔ zi ye ma Yësu ra. Ëzë ma ra ëdïyë akoma, ile vïdï maakowe mï'bënnï.” \v 9 Here wa biya ako'dɔ rë nï, kaa mo iya, “Ma yölu vïdï ma kölö mati ï'dï zi ma ne dë.” \p \v 10 Simona Petero ika kulu nï aba. Mo otɔ yaga tëmï silikpa ehe otra Malahisi, vo lïtu 'ba kyedre 'ba vo karase, ehe iga mbili mo ma da tïrï ŋbïṛïku yaga. \v 11 Yësu iya zi Petero henye, “Ï'dï kulu 'bëyï ne karani. Ma kuwë tëmï sikɔ mati 'Bu ï'dï zi ma.” \s Ika Yësu zi Anasi \p \v 12 Vo kanye 'ba Roma ehe vo kyëlu 'bënnï ëtï, ehe vo kanye 'ba yëkëlu ëtï, ïrïnnï Yësu ehe idannï mo gö. \v 13 Zë obannï mo dagba zi Anasi, mo yawo 'ba Kayafa, kyedre 'ba vo karase mï kɔɔ nani. \v 14 Kayafa kölö nenye ra ayada zi kyedree 'ba Yude henye, “Ëdï na laka ëzë vïdï kölö maako oli kö'du vïdï biya.” \s Petero iya henye na yɔlɔ Yësu dë \r (Mt 26:69-70, Mk 14:66-68, Lk 22:55-57) \p \v 15 Simona Petero ehe vo lö'bö maako aba usu ga Yësu. Vo lö'bö nani ayɔlɔ kyedre 'ba vo karase, ehe usu ga Yësu le mï liŋɔ 'ba kyedre 'ba vo da karasa. \v 16 Petero alima yaga kara haresi. Mora vo lö'bö maako ayi hulëhu yaga ehe ame'do zi wu'jë 'ba haresi ne henye, “Mo mila Petero tï'bë loko.” \v 17 Mora ako'jo hɔ mo henye, “Anza dë kölö tëmï vo lö'bö 'ba kora nani?” \p Petero aya'ba dɔ mo iya henye “E e manza dë.” \v 18 Gabi na kyëyï ehe vo lïtuwë ehe vo kanye 'ba yëkëlu adrɔkonnï wa'do kalïlï. Zë ëdïnnï rë nnï koye toko ta rɔ mo, mati Petero ï'bë ehe ɔrɔ kara dakapa wa'do zi rë nï koye. \s Kyedre 'ba vo karase ako'jo ha Yësu \r (Mt 26:59-66, Mk 14:55-64, Lk 22:66-71) \p \v 19 Kyedre 'ba vo karase ako'jo ha Yësu kö'du vo lö'bö 'bɔmowe ehe kö'du yandi 'bɔmo. \v 20 Mora Yësu ayada zi mo henye, “Ma me'do na dangölö ta da komo vïdï biya, ehe 'duwï mëdï kö'du yandi mï bi 'ba mötu 'beze ehe mï yëkëlu, bi ma Yude ayinnï biya bi kölö. Miya kö'du maako dë na koho. \v 21 Kö'du a'di ra ëdï ha ma ko'jo? Kö'du a'di ako'jo ha vïdï mati owonnï ma ne dë? Zë ayɔlɔnnï wa mati miya.” \p \v 22 Kandi mati Yësu iya nenye, ma kölö tëmï vo kanye 'ba yëkëlu otra mo ehe iya henye, “Nani anza dë gërï mati zi me'do zi kyedre 'ba vo karase.” \p \v 23 Yësu aya'ba dɔ mo iya henye, “Ëzë miya wa maako ku na kyënyë, iya. Mora ëzë anza dë, kö'du a'di otra ma?” \p \v 24 Yësu gba na kida, ehe Anasi utu mo zi Kayafa kyedre 'ba vo karase. \s Petero andi löhu na yɔlɔ Yësu dë \r (Mt 26:71-75, Mk 14:69-72, Lk 22:58-62) \p \v 25 Mati Simona Petero ëdï tɔrɔ ani rë nï kubï, vïdï maako ako'jo hɔ mo henye, “Anza kölö tëmï vo lö'böwë 'ba Yësu?” \p Löhu Petero andi ehe iya henye, “E e, manza dë.” \v 26 Kölö tëmï vo lïtu 'ba kyedre 'ba vo karase ëdï ani. Mo na karo zi vo lïtu mati Petero ikye mbili mo yaga ne, ehe mo ako'jo henye, “Mongɔ yï dë mï yaka kora nani aba?” \v 27 Löhu Petero andi, ehe zanga ayapa gbɔ. \s Ika Yësu komo Pilato \r (Mt 27:1-2, 11-14; Mk 15:1-5; Lk 23:1-5) \p \v 28 'Do ŋbɔ damïndö aba oba mati Yësu kazi Kayafa zi loko mati vo daliŋɔ mï turu 'ba Roma alima. Mora Yude biya ëdïnnï bi kida aba yaga, ga kö'du ëzë vïdï tëmï zë ï'bë mï loko ne, atayi na ti'da ehe ila mo dë zi wakonyo 'ba karama 'ba laga 'ba koli konyo. \v 29 Pilato ayi yaga ehe ako'jo henye, “A'di ra na kyënyë ike kora nenye?” \p \v 30 Zë ya'bannï henye, “Mo vo kö'du kyënyë ko'dɔ! Kö'du nenye ra dika ze mo zi yï.” \v 31 Pilato ayada zi zë henye, “Obe mo ehe o'de vurë 'bɔmo mï kö'du kï'dï 'be.” Yude aya'bannï henye, “Danza dangölö aba zi kï'dï vïdï maako zi kofo.” \v 32 Ehe here, wa mati Yësu iya kö'du kyïnë koli 'bënï, atayi tïnyö. \p \v 33 Pilato ï'bë hulëhu loko. Mo ako'jo Yësu zi nï ehe ako'jo henye, “Yï ra Yere 'ba Yude?” \v 34 Yësu aya'ba henye, “Ëdï kö'du nenye ko'jo na bi dë yï, mandere vïdï maako ra ayada kö'du ma zi yï?” \v 35 Pilato iya henye, “Ayɔlɔ ku manza dë Yuda! Vïdï 'bëyïyë ehe kyedree 'ba vo karase ra ikannï yï zi ma. A'di ra o'dɔ?” \p \v 36 Yësu aya'ba henye, “Kalakonda 'bama anza dë zi damöku nenye. Ëzë ëdï here, vo lö'bö 'bame ako'dɔnnï wehe zi sesi ma ta bi kï'dï zi vo dagba 'bezee. E e, kalakonda 'bama anza dë zi damöku nenye.” \p \v 37 Pilato aya'ba henye, “Here, yï yere ra.” Yësu ayada zi mo henye, “Yï ëdï akiya henye, ma yere. O'jo ma mï damöku nenye, zi yada kö'du tïnyö ra, ehe vïdï mati zi kö'du ma tïnyö ayɔlɔ gu ma.” \v 38 Pilato ako'jo ha Yësu henye, “A'di ra tïnyö?” \s Ikye vurë zi Yësu kofo \r (Mt 27:15-31; Mk 15:6-20; Lk 23:13-25) \p Pilato ï'bë hulëhu yaga ehe iya henye, “Mi'ja kora nenye dë kö'du kyënyë maako aba. \v 39 Kyere ma 'duwï maboso kinga zi ye kadra karama 'ba laga 'ba koli aba, ombe zi ma kinga zi ye na dangölö Yere 'ba Yude?” \p \v 40 Zë agbögbö hë nnï, “E e, anza mo! Domba ze Barabasi.” Barabasi ëdï na vo wehe 'ba turu. \c 19 \s Ikye vurë ra Yësu zi tötö \p \v 1 Pilato ï'dï kö'du gbɔ zi Yësu ku'bö so'da aba. \v 2 Vo kanye o'dɔnnï safo 'ba yere yaga tëmï ngora kono ï'dïnnï da Yësu. Here zë usunnï bɔngɔ 'buluyë rɔ mo. \v 3 Zë ayinnï zi mo da kyɔ ehe iyannï henye, “He, yï Yere 'ba Yude!” Zë isannï mo kpa kala nnï aba. \p \v 4 Kpa löhu Pilato ï'bë yaga. Kadra nenye aba mo iya henye, “Ma kika Yësu zi ye yaga löhu, here atɔ'be kongɔ na bi de henye, mi'ja mo dë kö'du kyënyë maako aba.” \v 5 Yësu asi yaga usu safo 'ba yere kono bɔngɔ 'buluyë aba. Pilato iya henye, “Kinye kora ne ëdï.” \p \v 6 Mati kyedree 'ba vo karase ehe kanye 'ba yëkëlu ongɔnnï mo, zë agbögbö hë nnï iyannï henye, “Ma tötö mo da taka! Ma tötö mo da taka!” Pilato ayada zi zë, henye, “Obe mo, ehe atötöwë mo da taka. Mi'ja kö'du kyënyë ko'dɔ 'bɔmo maako dë.” \p \v 7 Yude nee aya'bannï henye, “Mo iya zi nï tëdï na Wisi 'ba Wïrï! Kö'du kï'dï 'beze iya henye, mï'dï mo zi koli.” \p \v 8 Mati Pilato owo nenye, mo ndra na tere. \v 9 Mo ï'bë hulëhu loko ehe ako'jo ha Yësu henye, “Yï ta kila?” Mora Yësu aya'ba dë. \v 10 Pilato ako'jo henye, “Kö'du a'di aya'ba da kö'du ko'jo 'bama ne dë? Ayɔlɔ dë mëdï kyigɔ aba zi yï kinga na dangölö mandere yï tötö da taka?” \p \v 11 Yësu aya'ba henye, “Ëzë Wïrï ï'dï kyigɔ ne dë zi yï, ɔ'bɔ dë wa maako ko'dɔ zi ma. Mora mo mati ï'dï ma zi yï, o'dɔ ndra na kyënyë.” \v 12 Here Pilato omba zi Yësu kinga na dangölö. Mora Yude agbögbö hë nnï löhu, “Ëzë inga kora nenye ku na dangölö, anza dë aboka 'ba Yere 'ba Roma. Vïdï maako mati iya zi nï tëdï na yere, vo wehe 'ba Yere 'ba Roma.” \p \v 13 Mati Pilato owo nenye, mo ika Yësu yaga. Here mo alima akaŋo da kyïtï 'ba vurë bi mati ako'jo, “Yïtö Dakaŋo.” Mï ha 'ba Hïbïru ëdï “Gabata.” \v 14 Ëdï kaa kadra kutë mï ko'do, gba kazi karama 'ba laga 'ba koli, ehe Pilato iya zi vïdï kayo nee henye, “Ongɔ bi da yere 'be!” \v 15 Zë agbögbö hë nnï henye, “Ofo mo! Ofo mo!Atötö mo da taka!” Pilato ako'jo henye, “Here ombe ma zi tötö yere 'be da taka?” Kyedree 'ba vo karase aya'bannï henye, “Yere 'ba Roma ra yere 'beze.” \v 16 Here Pilato ï'dï Yësu gbɔ zi tötö da taka. \s Atötö Yësu \r (Mt 27:32-44; Mk 15:21-32; Lk 23:26-43) \p Oba Yësu 'de, \v 17 ehe mo ïnjë taka 'bënï bi ma ëdï na yɔlɔ henye, “Yingɔ da.” Ha 'ba Hïbïru bi nenye, ako'jo “Gologota.” \v 18 Ani atötö Yësu gbɔ da taka, ehe dakapa mo da taka, atötö kora kpa rïyö, ma kölö kapa mo ma kölö, Yësu mï kutë zë. \v 19 Pilato ï'dï kö'du zi kö'du kyënyë ko'dɔ 'ba Yësu zi yöru da wa ehe kï'dï rïyë da taka. Ako'jo henye, “Yësu 'ba Nazereta, Yere 'ba Yude.” \v 20 Me'do ne ayöru mï ha 'ba Hïbïru, ha 'ba Lateni ehe ha 'ba Gïrïgï. Bi mati oba Yësu zi mo ne, anza na kɔwɔ ta ra gawo kyedre, ehe Yuda kayowe ako'jonnï kö'du yöru rɔ mo ne. \v 21 Here kyedree 'ba vo karase ï'bënnï zi Pilato iya henye, “Kö'du a'di ayöru henye, mo Yere 'ba Yude? Akayöru kyere henye, ‘Mo iya zi nï tëdï na Yere 'ba Yude.’” \v 22 Mora Pilato ayada zi zë henye, “Wa mati ma yöru ku, ma lima here!” \p \v 23 Tapëtï vo kanye atötönnï Yësu ku da taka, zë inyennï mï bɔngɔ 'bɔmo sowɔ, ma kölö zi ma kölö tëmï zë. Mora bɔngɔ 'bɔmo ma ta yaga o'dɔ tëmï nzoyi bɔngɔ kölö, anza dë kapa maako aba. \v 24 Vo kanye iyannï zi oka ma kölö maako henye, “Dize dë, du'duwë födö aba zi kongɔ ëyï ra akïrï.” Nenye o'dɔ rë nï here zi wayöru tayi tïnyö, mati iya henye, “Zë inyennï mï bɔngɔ ame ehe u'dunnï födö kö'du bɔngɔ ame.” Vo kanye o'dɔnnï wa mati zë ombannï. \p \v 25 Ma 'ba Yësu ɔrɔ dakapa taka 'bɔmo ëmï nï aba ehe Mariya mbara 'ba Kalapasi. Mariya Magadala ëdï kpa atɔrɔ ani. \v 26 Mati Yësu ongɔ ma nï, ehe vo lö'bö mati mo ɔwɔ mo ëtï, mo iya zi ma nï henye, “Kora nenye yaanya aba wisi 'bëyï.” \v 27 Here mo iya zi vo lö'bö ne henye, “Mo yaanya aba ma yï ra.” Tëmï ndenye dagba ani, vo lö'bö nani oba mo gbɔ liŋɔ 'bënï. \s Koli 'ba Yësu \r (Mt. 27:45-56; Mk 15:33-41; Lk 23:44-49) \p \v 28 Yësu ayɔlɔ henye, yaanya aba ninde lɔɔ 'bënï ku. Ehe zi ko'dɔ wayöru tayi tïnyö, mo iya henye, “Ma na kɔdrɔ.” \p \v 29 Sikɔ ëdï ani ndɔ a'ji aba. Vïdï maako usu lifa mï a'ji ne ehe ïnjë rïyë ï'dï ha Yësu kaga 'ba isipɔ aba. \v 30 Tapëtï Yësu uwë a'ji ne, mo iya henye, “Wa biya o'dɔ rë nï ku!” Mo umbï dë nï ehe oli. \s Isi rɔtɔ Yësu \p \v 31 Yaanya aba ëdï ko'do 'ba rakɔ'jɔ, 'dö ko'do 'ba ralawo ehe karama 'ba laga 'ba koli. Ëdï ko'do lele zi Yude, ehe zë ombannï dë zi ida ra nee zi lima rïyë da taka mï ko'do nenye. Here zë ako'jonnï ha Pilato zi ndï kora nee kowe ehe koba ida rë zë akaŋo. \v 32 Vo kanye dagba owennï ndï 'ba kora agamowe rïyö mati atötö zë ani ne. \v 33 Mora mati zë ayinnï zi Yësu, zë ongɔnnï mo oli ku nzɔ, ehe zë owennï ndï mo dë. \v 34 Ma kölö tëmï vo kanye isi mbese Yësu wehe aba, yama ehe wini asi yaga. \v 35 Da yɔlɔ nenye ëdï tïnyö, ga kö'du vïdï maako ra ayada wa mati mo ongɔ o'dɔ rë nï. Yaanya aba atɔ'bɔ tëdï kpa koma aba. \v 36 Biya nenye o'dɔ rë nï here, zi wayöru tayi tïnyö, mati iya henye, “Yingɔ 'ba ida rɔ mo ma kölö akowe dë,” \v 37 ehe “Zë ongɔnnï ma kölö mï dakapa mbese mo isi wehe aba.” \s Kusu 'ba Yësu \r (Mt 27:57-61; Mk 15:42-47; Lk 23:50-56) \p \v 38 Yosepa tëmï Arimataya ëdï kölö tëmï vo lö'bö 'ba Yësu. Mo asesi na koho, le ga kö'du mo na tere kazi vo dagbe 'ba Yude. Mora yaanya aba mo ako'jo ha Pilato zi mo ida ra Yësu koba. Pilato ï'dï dangölö zi mo, ehe Yosepa oba mo akaŋo ta da taka. \v 39 Nikodïmö ayi nï mo aba, ehe ika kpa kaa 'butëwota kilɔgaramo 'ba wakëzï ngutru aba o'dɔ tëmï murë ehe alɔyisi 'ba yöku kusu. Nenye kpa te Nikodïmö kölö mati ï'bë zi Yësu yɔndɔ kölö maako aba. \v 40 Vïdï kora rïyö nee, olonnï ida ra ne mï bɔngɔ 'ba yöku, bi kölö wakëzï ngutru aba, mati ëdï hala Yude ombennï yöku 'bënnï. \v 41 Mï bi mati atötö Yësu da taka, ani yaka ëdï wogo aba mati gba ombe vïdï maako dë mï mo. \v 42 Dawogo ne ëdï kara, ehe kyere ne kadra 'ba zi ra kɔ'jɔ kö'du ko'do 'ba ralawo, zë na kɔrɔkɔrɔ zi ida ra Yësu kï'dï ani. \c 20 \s Yësu na dïdï \r (Mt 28:1-8; Mk 16:1-8; Lk 24:1-12) \p \v 1 Ko'do 'ba Gima aba ŋbɔ mati bi gba na köndu, Mariya Magadala ï'bë dawogo ehe ongɔ henye, yïtö alulu ku 'de, ta ha bi tödu 'ba dawogo. \v 2 Mo aho zi Simona Petero ehe zi vo lö'bö mati Yësu ɔwɔ ehe iya henye, “Zë obannï Yere ku tëmï dawogo! Da yɔlɔ dë ï'dïnnï mo ku kila.” \p \v 3 Petero ehe vo lö'bö maako aba ayetonnï tï'bë dawogo. \v 4 Zë ahonnï ta bi kölö, le vo lö'bö maako ne aho ndra ta da Petero ehe ɔkɔ ani dagba. \v 5 Mo ïdë rë nï ehe ongɔ bɔngɔ konda na lala loko mï dawogo, mora mo ï'bë dë loko. \v 6 Mati Simona Petero ɔkɔ ani, mo ï'bë mï dawogo ehe ongɔ bɔngɔ konda ne. \v 7 Mo ongɔ nzoyi bɔngɔ mati o'dɔ zi komo Yësu yöfu mo aba ne. Aköku ku ehe mï bi mati na bi dë nï. \v 8 Vo lö'bö mati ɔkɔ dagba ani ne ï'bë mï dawogo, ehe mati mo ongɔ, mo oma. \v 9 Mï kadra nani Petero ehe vo lö'bö maako ne, ayɔlɔnnï dë henye, wayöru iya henye Yësu atënyï na dïdï. \v 10 Here zë rïyö ne ï'bënnï hulëhu zi vo lö'bö maakowe. \s Yësu alaya zi Mariya Magadala \r (Mt 28:9-10; Mk 16:9-11) \p \v 11 Mariya Magadala ɔrɔ kudu yaga dakapa dawogo. Mo ëdï gba kudu, mati mo ïdë rë nï akaŋo \v 12 ehe ongɔ malayike rïyö loko. Zë usunnï bɔngɔ kanyi ehe ëdï alimannï bi mati ï'dï ida ra Yësu 'dɔmo. Ma kölö bi dɔ mo ehe ma agamo bi ndï mo. \v 13 Malayika nee ako'jonnï ha Mariya henye, “Kö'du a'di ëdï akudu?” Mo aya'ba dɔ mo henye, “Zë obannï ida ra Yere ama ku 'de, ma yɔlɔ dë ï'dïnnï mo kila.” \p \v 14 Kandi mati Mariya iya nenye, mo ofɔ rë nï kpo ehe ongɔ Yësu ëdï atɔrɔ ani. Mora mo ayɔlɔ dë, mo 'bënï ëyï. \v 15 Yësu ako'jo hɔ mo iya henye, “Ëdï akudu ga a'di? Ëdï ëyï ra koma?” Mo asösu 'bënï mo vo kyeti yaka ra ehe iya henye, “Kyedre, ëzë obe ida rɔ mo ku 'de, akɔ ayada zi ma, here ma tɔ'bɔ tï'bë mo koba.” \p \v 16 Here Yësu iya zi mo henye, “Mariya!” Mo ofɔ rë nï ehe iya zi mo henye, “Raboni.” Ha 'ba Hïbïru aba “Raboni” vo “Komoyandi.” \v 17 Yësu ayada zi mo henye, “Ise ra ma dë! Mï'bë dë gba zi 'Bu. Mora ayada zi vo lö'bö 'bame mëdï atï'bë zi mo mati na 'Bu ma ehe Wïrï 'bama, kpa 'Bu wë ehe Wïrï 'be.” \p \v 18 Mariya Magadala ï'bë ayada zi vo lö'böwë nongɔ Yere ku. Mo ayada kpa zi zë wa mati mo iya zi nï. \s Yësu alaya zi vo lö'bö 'bënïyë \r (Mt 28:16-20; Mk 16:14-18; Lk 24:36-49) \p \v 19 Vo lö'böwë na tere kazi vo dagbe 'ba Yude, ehe mï hutaga 'ba Gima kölö nani, zë isi gë nnï loko. Truku'du, Yësu alaya mï kutë 'ba gboko. Mo amëtë zë iya henye, “Rakyëyï mëdï yë aba.” \v 20 Ehe ayada kala nïyë zi zë ehe mbese nï. Mati vo lö'böwë ongɔnnï Yere, zë biya na rakyenyi. \v 21 Tapëtï Yësu amëtë zë löhu, “Rakyëyï mëdï yë aba,” mo iya henye, “Mëdï yë kutu kaa 'Bu utu ma.” \v 22 Here mo alawo dë zë ehe iya henye, “Ïrïyë Lawo Laka. \v 23 Ëzë ile vïdï maako ku ga kö'du kyënyë, akila zë. Mora ëzë ile kö'du kyënyë 'bëzë dë, ila zë dë.” \s Yësu ehe Toma \p \v 24 Toma ma ako'jo “vo loŋa” ëdï le kölö tëmï vo lö'bö 'butë dɔmorïyö, mo anza dë agamo ëtï mati Yësu alaya zi zë. \v 25 Here zë ayadannï zi mo henye, “Dongɔ ze Yere ku.” \p Mora Toma iya henye, “Dagba, momba kongɔ tëpï ɔŋɔ 'ba nosomari mï kala mo ehe kise zë dawisi kala ma aba. Ma kï'dï kala ma bi mati wehe ï'bë da mbese mo. Moma dë, nje ëzë mo'dɔ nenye ku!” \p \v 26 Tapëtï ko'do 'ba Gima kölö yaa, vo lö'bö atɔtɔ rë nnï löhu bi kölö. Kadra nenye aba, Toma ëdï zë aba. Yësu ayi loko mati ha loko gba na kisi ehe ɔrɔ mï kutë 'ba gboko ne. Mo amëtë vo lö'bö 'bënïyë, “Rakyëyï mëdï yë aba.” \v 27 Mo iya zi Toma henye, “Ï'dï dawisi kala yï kinye, ehe ongɔ bi da kala me. Ï'dï kala yï da mbese ma. Ɔrɔ tëmï da jiji 'bëyï ne, ehe oma!” \p \v 28 Toma aya'ba dɔ mo iya henye, “Yï Yere ama, ehe Wïrï ama!” \v 29 Yësu iya henye, “Toma, oma ga kö'du ongɔ ma ku? Vïdï mati ëdïnnï koma aba mï ma kazi ma kongɔ, ëdï zë mati tïnyö ya'da aba!” \s Kö'du a'di Yowani Ayöru Buku Ënï \p \v 30 Yësu o'dɔ kyïnë 'ba kö'du koro ko'do maakowe kyɔ mati vo lö'bö 'bɔmowe ongɔnnï, ehe anza zë biya ayöru ku mï buku nenye. \v 31 Mora ma nenyee ayöru here zi ye kï'dï koma 'be mï Yësu na Korisitɔ ne, Wisi 'ba Wïrï. Ëzë ëdïyë koma aba mï mo, atëdïyë dïdï aba mï ru 'bɔmo. \c 21 \s Yësu alaya zi vo lö'bö 'bënïyë \p \v 1 Yësu yaa alaya zi vo lö'bö 'bënïyë da götï Föfö 'ba Tiberiyasi. O'dɔ rë nï mï gërï nenye. \v 2 Simona Petero, Toma ma ako'jo “vo loŋa,” Natanëlë ta Kana mï Galilaya, gisi 'ba Zebedeyo ëdïnnï ani, bi kölö aga vo lö'bö maako ëtï rïyö. \v 3 Simona Petero iya henye, “Mëdï tï'bë kyenze kïrï!” \p Maakowe iyannï henye, “Da tï'bë ze yï aba.” Zë ï'bënnï yaga mï töŋbö 'bënnï. Mora du ïrïnnï wa maako dë yɔndɔ nani aba. \v 4 Ŋbɔ mï damïndö vere, Yësu ɔrɔ da götï, mora vo lö'böwë ayɔlɔnnï dë mo ëyï ra. \v 5 Yësu agbögbö hë nï, “Aboke, ïrïyë wa maako ndö?” Zë aya'bannï henye, “E e.” \p \v 6 Here mo ayada zi zë henye, “Umëë öndu 'be ne akaŋo da kala tïrï 'ba töŋbö 'be, ehe akïrïyë kya 'ba kyenze maakowe.” Zë o'dɔnnï here, ehe öndu gbɔ kyɔ na kyenze, here zë ɔ'bɔnnï dë zi kotɔ rïyë mï töŋbö. \p \v 7 Vo lö'bö mati Yësu ɔwɔ ne, iya zi Petero henye, “Nenye Yere ra.” Mati Petero owo ne Yere ra, mo usu bɔngɔ mati mo otɔ, mati mo ëdï lɔɔ ko'dɔ ne. Here, mo öfu mï wini. \v 8 Töŋbö ëdï nje kaa lamikölö mitiri ta da götï. Here vo lö'bö maakowe alimannï mï töŋbö, ehe otɔnnï öndu mï mo kyɔ kyenze aba. \v 9 Mati vo lö'böwë asinnï yaga tëmï töŋbö, zë ongɔnnï mangɔlɔ'bɔ ehe wa'do 'ba kalïlï kyenze aba dɔ mo. \v 10 Yësu ayada zi vo lö'bö 'bënïyë henye, “Ike kya 'ba kyenze maakowe mati ïrïyë ne.” \p \v 11 Simona Petero ï'bë hulëhu mï töŋbö ehe otɔ öndu da götï. Mï mo kyenze ma kyedre ëdïnnï lamikölö 'butëmuyï dɔmowota, mora öndu gba kazi liza. \v 12 Yësu iya henye, “Ayiye ehe onyowe.” Mora vo lö'bö ma kölö maako ako'jo dë, mo ëyï ra. Zë ayɔlɔnnï mo Yere ra. \v 13 Yësu oba mangɔlɔ'bɔ mï kala nï ehe ï'dï kya maakowe zi vo lö'bö 'bënïyë. Mo o'dɔ kyenze ne kpa te here. \p \v 14 Nenye mï kadra mawota mo ra Yësu alaya zi vo lö'bö 'bënïyë tapëtï mo ënyï tëmï koli. \s Yësu ehe Petero \p \v 15 Mati Yësu vo lö'bö 'bënï ëtï indennï wakonyo ku, mo ako'jo henye, “Simona wisi 'ba Yowani, ɔwɔ ma ndra ta da oka maakowe?” Simona Petero aya'ba henye, “Ɔɔ, Yere, ayɔlɔ ku mɔwɔ yï!” Yësu iya henye, “Here, ulu tïmëlë ame.” \v 16 Yësu ako'jo madarïyö mo, “Simona wisi 'ba Yowani, ɔwɔ ma?” Petero aya'ba henye, “Ɔɔ, Yere, ayɔlɔ mɔwɔ yï!” Yësu ayada zi mo henye, “Here, ongɔ ga tïmëlë ame.” \p \v 17 Yësu ako'jo mï da mawota mo henye, “Simona wisi 'ba Yowani, ɔwɔ ma?” Petero na rasösu ga kö'du Yësu ako'jo hɔ mo mawota ëzë mo ɔwɔ nï. Here mo ayada zi Yësu henye, “Yere, ayɔlɔ kö'du biya. Ayɔlɔ mɔwɔ yï.” \p Yësu aya'ba henye, “Ulu tïmëlë ame. \v 18 Ma yada tïnyö zi yï henye, mati yï gba na wisi kora ɔbi, usu rë yï ehe ï'bë bi mati omba zi tï'bë. Mora mati endro ku, akiza yaga kala yï. Here, maakowe akidannï kɔ'di gë yï toko rë yï ehe akalëpï zi yï dagba bi mati omba dë zi tï'bë.” \v 19 Yësu iya nenye zi yada hala Petero akoli ehe akika wayeto zi Wïrï. Here mo iya zi Petero, “Usu ga ma.” \s Yësu ehe vo lö'bö maako ëtï \p \v 20 Petero opi rë nï ehe ongɔ vo lö'bö mati Yësu ɔwɔ ne, usu ku gë nï. Mo ra kpa te mati alima kara zi Yësu bi 'ba wakonyo, ehe ako'jo henye, “Yere, ëyï ra ëdï tï'bë zi yï susu?” \v 21 Mati Petero ongɔ vo lö'bö nenye, mo ako'jo ha Yësu iya henye, “Yere, a'di kö'du mo?” \p \v 22 Yësu aya'ba henye, “Kö'du sösu 'bëyï ëdï a'di, ëzë momba mo zi lima le ma'ba? Usu ga ma.” \v 23 Here, ndɔndɔ apere rë nï mï kutë vo lö'bö maakowe henye, vo lö'bö nenye oli dë. Mora Yësu iya dë mo oli dë. Mo iya nje henye, “Kö'du sösu 'bëyï ëdï a'di?” \p \v 24 Vo lö'bö nenye ra mo ayada kö'du nenye biya. Mo ayöru, ehe da yɔlɔ mo ëdï kö'du tïnyö ra yada. \s Ndundu mo \p \v 25 Yësu o'dɔ wa maakowe kyɔ. Ëzë ayöru zë biya mï bukuwë, ma sösu henye, bi atanza dë mï damöku ne kö'du buku nee biya.