\id JAS \ide UTF-8 \mt Waraga kazi Yemisi \c 1 \s Koma kö'du yɔlɔ aba \p \v 1 Kazi Yemisi, vo lïtu 'ba Wïrï ehe 'ba Yere Yësu Korisitɔ. Wamëtë biya zi vïdï a Wïrï mati opere rë nnï mï damöku ne biya. \p \v 2 Öndu ma'e ëmï ma ëtï, ëdï 'e na rakyenyi ëzë kyïnë 'ba kö'du yɔnzɔ biya ayi le gërï 'be'e, \v 3 ga kö'du ayɔlɔ 'e koma 'be'e yɔnzɔ, atëdï nduwë zi ye. \v 4 Ayɔlɔ 'e nduwë 'be'e, ako'dɔ 'e ndɔ na kyigɔ. \v 5 Mora ëzë vïdï maako tëmï 'e omba kö'du yɔlɔ, mo ma mötu zi Wïrï, mati akï'dï zi mo kyɔ ndra, kazi kö'du kyënyë ki'ja mï mo. \p \v 6 Mora ëzë mo amötu, mo moma kazi da jijiji. Vïdï mati dɔ mo jijiji ëdï kaa kagba 'ba wini mï ranga mati ëdï kope ehe buluk ïnjë. \v 7 Vïdï ma here ne'e ma asösunnï dë na kïrïnnï wa kazi Wïrï. \v 8 Zë ɔrɔnnï dë da gërï kölö. \s Leri wa kyɔ aba \p \v 9 Öndu mati na vo leri, mo mëdï rakyenyi aba ga kö'du mo ëdï vo da wa kayo. \v 10 Mora vo da wa kayo, mo mëdï rakyenyi aba ga kö'du mo vo leri. Wa kayo 'bɔmo akalaga kaa döru 'ba wevo 'ba möku. \v 11 Kadra asi nzere, bi kyïtu o'bɔ weno ne, döru mo alëpï, ehe teme 'bɔmo ne ayaŋa gbɔ. Mï gërï kölö ne, vo wa kayo akayaŋa mï lɔ'ɔ 'bɔmo. \p \v 12 Vo rakyenyiye ra mati alimannï koma aba hu wa yɔnzɔ. Ëzë zë ɔrɔnnï na kyigɔ mï wa yɔnzɔ, akïrïnnï biriti 'ba dïdï mati Wïrï alömu ku zi zë mati o'dɔnnï lɔvɔ mo. \v 13 Ëzë ayɔnzɔ vïdï, mo miya dë henye, “Wa yɔnzɔ nenye ayi kazi Wïrï.” Ga kö'du Satani ɔ'bɔ yɔnzɔ Wïrï dë, ehe Wïrï ɔ'bɔ yɔnzɔ vïdï maako dë. \v 14 Mora ayɔnzɔ vïdïye, mati kö'du komba kyënyë 'bëzë otɔ zë ku 'de, ehe kuyï zë akpa kö'du ko'dɔ 'bëzë aba. \v 15 Here kö'du sösu kyënyë 'bëzë ne ɔmɔ, ehe o'jo kö'du kyënyë, ehe kö'du kyënyë, mati ovu ku kyedre, o'jo koli. \p \v 16 Öndu ma'e ëmï ma ëtï, mo'ba 'e dë. \v 17 Wa kï'dï biya laka ne, ehe wakï'dï biya ŋbala ne ayi ta komorïyë, ayi akaŋo kazi Wïrï 'Bu 'ba bi kanyi 'ba komorïyë. Mo ofɔ dë kaa galili. \v 18 Mï kö'du ko'dɔ ɔmo, mo ika ze zi tëdï nenye kpuru tëmï me'do 'ba tïnyö, here zi ze tëdï na vo dagba mï kutë wa ko'dɔ ɔmo'e biya. \s Kowo ko'dɔ aba \p \v 19 Öndu ma'e ëmï ma ëtï, asösu 'e kö'du nenye. Vïdï biya më'dï kandi zi me'do kowo, mora liya zi me'do ehe liya zi tayi na kamo. \v 20 Kamo 'ba vïdï köndu o'dɔ kö'du laka dë, mati Wïrï omba. \v 21 Here ayaŋa 'e kö'du ko'dɔ ma kyënyë, ehe biya rasesi tëmï kö'du mati eme dë, mati kyɔ mï kutë 'e. Ra kï'dï zi Wïrï, ehe një me'do mati mo ïyï mï di'di 'e, mati atɔ'bɔ yɔmɔ 'e. \p \v 22 O'ba'e re 'e dë nje mbiliye koze aba da me'do ɔmo. Ta gɔ mo, ï'dï 'e mï gɔ mo yɔnzɔ. \v 23 Vïdï mati oze mbili nï da me'do, mora ï'dï dë mï gɔ mo yɔnzɔ, ëdï kaa kora mati ongɔ bi mï ngana, ehe ongɔ rë nï kaa mati nëdï, \v 24 ehe ï'bë gbɔ 'de, kandi atölu tëmï mo wa mati mo ongɔ ne alaya kaa a'da. \v 25 Mora kora mati ongɔ bi kara mï kö'du kï'dï ma tïnyö, mati inga vïdï na da ngölö, ehe mo nduwë mbili nï koze gɔ mo, anza dë nje kowo mo mora kpa ko'dɔ mo, Wïrï akï'dï ya'da zi mo mï wa mati mo o'dɔ. \p \v 26 Ëzë vïdï mati ongɔ rë nï 'ba yënï, ehe asesi ndende nï dë, mo ëdï rë nï ko'ba, ehe yënï 'bɔmo ne o'dɔ waako dë. \v 27 Yënï mati Wïrï 'Bu ze omba ëdï ŋbala kazi ndɔndɔ ëdï henye: Zi ga gisiwala ehe ga mbara lu'bë kongɔ tëmï riti 'bëzë, ehe rasesi kazi wa kyënyë 'ba damöku ne. \c 2 \s Ko'dɔ vïdï 'e mï gërï maako \p \v 1 Öndu ma'e ëmï ma ëtï, kaa vo koma'e mï Yere 'beze Yësu Korisitɔ, Yere 'ba bikanyi, o'dɔ 'e vïdï 'e dë mï gërï maako 'beri tara da laya 'bëzë ta yaga. \v 2 Kaa kora vo wa aba kyɔ usu ïnzï 'ba dahabo ehe bɔngɔ ma laka ayi mï ratɔtɔ 'be'e ehe kora vo leri mï bɔngɔ liza ayi kpa. \v 3 Ëzë, ayada wa tɔwɔ ndra zi kora mati usu rë nï na laka ehe iya, henye zi mo, “Alima da bi lima makaka nenye kinye. Mora iya zi kora vo leri henye, ɔrɔ nani, mandere alima kinye dakaŋo da ndï yï.” \v 4 Here, o'dɔ 'e kö'du kyënyë 'ba rakinye ku mï kutë 'e. Ëdï 'e na vo vurë 'ba kö'du sösu 'ba Satani aba. \p \v 5 Owo'e te, öndu ma'e ëmï ëtï. Wïrï ïnzï vïdï leri 'ba damöku nenye, zi tëdï ndɔ koma aba ehe zi tëdï damöku mati mo alömu ku zi zë, mati o'dɔnnï lɔvɔ mo. \v 6 Mora alidi 'e vo leri. Anza dë vo wa aba kyɔ'e ra ëdïnnï 'e ko'dɔ na kyënyë kika mo komo vo vurë'e? \v 7 Zë ra dë mati ame'donnï mï kö'du kyënyë mï ru laka nani mati ï'dï zi ye ne? \p \v 8 Ako'dɔ 'e kö'du ma laka, ëzë oro 'e kö'du kï'dï 'ba damöku mati i'ja mï kö'du yöru, “O'dɔ lɔvɔ vo haliŋɔ oka, kaa o'dɔ lɔvɔ yï.” \v 9 Mora ëzë o'dɔ kö'du zi vïdï 'e tada ra laya 'bëzë, o'dɔ kö'du kyënyë ku, ehe kö'du kï'dï akï'dï yï mï kamba kaa vo kö'du kï'dï kowe. \v 10 Vïdï mati owe kö'du kï'dï kölö o'dɔ kö'du kyënyë ku zë kowe aba biya. \v 11 Iya henye, “O'dɔ ndoro dë.” Iya kpa henye, “Ofo vïdï dë.” Ëzë o'dɔ ndoro dë, mora ofo vïdï ku, ayi ku na vo kö'du kï'dï kowe. \v 12 Ame'do ehe o'dɔ kaa vïdï mati akiya vo vurë rɔ mo kö'du kï'dï aba, mati akila 'e na dangölö. \v 13 Wïrï ayada mïkyëyï 'bënï dë, zi vïdï mati ikye vurë kazi mïkyëyï. Mïkyëyï ï'bë ndra tada vurë kiya! \s Koma ko'dɔ aba \p \v 14 Öndu ma'e ëmï ma ëtï, ëzë vïdï maako iya noma, mora mo o'dɔ kö'du laka, a'di ra ëdï na laka zi mo? Koma nani atɔ'bɔ mo yɔmɔ? \v 15 Ëzë öndu maako'e ëmï maako'e ëtï anzannï bɔngɔ aba ehe wakonyo, \v 16 a'di ra ëdï na laka mï kö'du kiya 'bëyï zi zë, “Wïrï mï'dï ya'da zi ye, asesi 'e na kyëtu, onyo 'e na laka,” ëzë ï'dï wa ma laka dë zi zë? \v 17 Here ëzë koma ëdï kölö ehe o'dɔ waako dë, anza koma laka ra dë. \p \v 18 Mora vïdï maako akiya henye, “Vïdï kölö maako ëdï koma aba, agamo ëdï 'ba ko'dɔ mo.” Kö'du ya'ba 'bama ëdï henye, “Ayada zi ma, hala vïdï maako atɔ'bɔ tëdï koma aba kazi ko'dɔ mo, makayada koma 'bama zi mo kö'du ko'dɔ aba.” \v 19 Oma ku henye Wïrï ëdï nje kölö? Laka. Dakyikyi esennï kpa tere aba komo Wïrï. \v 20 Yï kora vo lumë. Omba yɔlɔ koma kazi ko'dɔ mo, eme dë? \v 21 Anza dë zutu 'beze Abarayama ra komo Wïrï na laka tëmï kö'du ko'dɔ 'bɔmo, mati mo ï'dï wisi ënï Yisika da bi 'ba wakumu? \v 22 Ɔ'bɔ 'e dë kongɔ? Koma ɔmo kö'du ko'dɔ ɔmo aba o'dɔnnï lɔ'ɔ bi kolo. Koma ɔmo ëdï ndɔ tëmï lɔ'ɔ ko'dɔ ɔmo. \v 23 Kö'du yöru ayi ku tïnyö, mati iya henye, “Abarayama oma mï Wïrï, Wïrï ïrï mo na vo kö'du laka ko'dɔ tëmï koma ɔmo.” Here ako'jo Abarayama na aboka a Wïrï. \p \v 24 Ongɔ te henye, ëdï lɔ'ɔ ko'dɔ 'ba vïdï 'e ra ï'dï zë na laka Wïrï aba, anza dë nje koma 'bëzë aba. \v 25 Ëdï kpa te kaa vo rönyï Rahaba aba here. Ï'dï mo na laka komo Wïrï tëmï kö'du ko'dɔ ɔmo vo buluku'e 'ba Yiserele kïrï kala kyedre aba, kɔnyi tahonnï ta gërï 'beri maako. \v 26 Here ida ra ma kazi lawo ne yöku ra. Kpa here koma ma kazi lɔ'ɔ ko'dɔ ne yöku. \c 3 \s Ndende \p \v 1 Öndu ma 'e ëmï ma ëtï, anza dë kyɔ tënü 'e zi tayinnï na vo komo yandi 'e. Kaa ayɔlɔ 'e henye, ze vo komoyandi 'e akiya vurë kyedre kyigɔ re ze ndra tada oka'e. \v 2 Ge ze biya 'duwï dëdï kö'du lïtë ko'dɔ. Ëzë vïdï o'dɔ kö'du lïtë dë mï ko'dɔ kiya 'bënï, mo ëdï tïnyö laka, atɔ'bɔ kpa zi gë nï kongɔ laka. \v 3 Dï'dï ze kɔ'di ha akakya zi ko'dɔ zi he ze kowo zi ko'dɔ mo tï'bë bi mati domba ze. \v 4 Mandere akoba töŋbö kyedre kaa ga kö'du yada, mati buluku kyigɔ adu'du, datɔ'bɔ kopi wa tisi 'ba dahu töŋbö aba, mati domba tï'bë zi mo. \v 5 Here ëdï ndende aba. Tisi wa aba kaa ëdï, atɔ'bɔ me'do kö'du wa kyedre'e. \p Asösu 'e te hala möku kyedre atɔ'bɔ kusu mo wa'do tisi aba. \v 6 Ndende ëdï kaa wa'do. Ëdï damöku 'ba kö'du kyënyë, i'ja bi 'bënï mida re ze ehe apere kö'du kyënyë kpuru tëmï lima 'beze. Usu wa'do mï bi tïnyö lima 'beze, wa'do mati ayi zi mo kazi gehena. \p \v 7 Vïdï köndu atɔ'bɔ kopi wa wïdï maako'e biya, ngötu möku'e, aliye, watele'e, kyenze ëtï. \v 8 Vïdï maako gba ɔ'bɔ dë zi ndende kopi. Ëdï kö'du kyënyë ko'dɔ, ëdï kyɔ waroso 'ba koli aba. \v 9 Dï'dï ze öwö'dï zi Yere ehe 'Bu ndende ze aba, ehe kpa zi vïdï maako'e sënë mo aba, mati o'dɔ zë kpa na kyïnë 'ba Wïrï. \v 10 Me'do 'ba öwö'dï kï'dï ehe wa sënë ope yaga tëmï ha kölö ne. Öndu ma 'e ëmï ma ëtï, nenye o'dɔ rë nï dë here. \v 11 Ku'ju 'ba wini ope yaga wini ma ndili ehe ope wini ma kata dë tëmï bi hwërë kölö ne. \v 12 Öndu ma 'e ëmï ma ëtï, kaga liŋɔ ɔ'bɔ dë tana manga, manga ɔ'bɔ dë tana liŋɔ. Ku'ju alöwu 'dö wini ma yɔ'dɔ ehe wini ma ndili dë. \s Kyïnë 'ba kö'du yɔlɔ rïyö \p \v 13 Ëyï ra na vo kö'du yɔlɔ mï kutë 'e? Mo ma yada mï lima laka 'bënï, kö'du ko'dɔ mati ayi kazi vo kö'du yɔlɔ. \v 14 Mora ëzë yï na mïkumbë 'ba mïkata mï di'di yï, o'dɔ dakumbë dë ehe iga ndɔndɔ dë ra kö'du tïnyö. \v 15 Kyïnë 'ba kö'du yɔlɔ nani ayi dë akaŋo ta komorïyë, ayi kazi dakyikyiye. \v 16 Bi ma mïkumbë mïkata aba 'dɔ mo, kpa kyïnë 'ba kö'du ko'dɔ kyïnyë 'ba Satani aba biya. \v 17 Kö'du yɔlɔ 'ba rïyë ëdï biya na ŋbala, na rakyëyï, liya, akɔnyi aboka, mïkyëyï ndɔ, kö'du ko'dɔ laka aba. Ëdï vo tïnyö, anza vo komokandi. \v 18 Vïdï 'ba mïkyëyï o'dɔnnï kö'du laka. \c 4 \s Ï'dï re 'e zi Wïrï \p \v 1 Kamo ralamo aba mï kutë 'e ne ayi ta kila? Ayinnï tëmï da kö'du komba 'ba mï di'di 'e, mati lifonnï mï re 'e. \v 2 Omba 'e wa, mora i'ja 'e zë dë. 'E gbɔ nzɔ zi wakofo, ehe omba'e wa'e, mora i'ja 'e zë dë. Alamo re 'e ehe u'bö re 'e. Anza dë wa mati omba 'e, ga kö'du ako'jo 'e ha Wïrï dë kö'du mo. \v 3 Ëzë ako'jo'e, ïrï 'e dë, ga kö'du ako'jo 'e kö'du wa zi ko'dɔ mo mï da kö'du komba 'be'e. \p \v 4 Vïdï kazi koma'e ra. Ayɔlɔ 'e dë henye ere, zi tëdï na obaka 'ba damökü, ne ku vo wehe 'ba Wïrï. \v 5 Asösu'e dë henye ere, kö'du tïnyö anza dë mï kö'du yöru mati iya henye, “Lawo mati Wïrï ï'dï mï ze, oso ndɔ na kö'du komba.” \v 6 Mora rakyëyï mati Wïrï ï'dï ëdï ndrë. Kaa wayöru iya henye, \q “Wïrï omba vo rakïsïye dë, \q mora ï'dï rakyëyï zi vo raya'ba'e.” \p \v 7 Here, ï'dï re 'e zi Wïrï. Agaga ge 'e kazi Satani, ehe mo ataho 'de kazi 'e. \v 8 Ayiye kara zi Wïrï, ehe mo atayi kara re 'e. Akaka kala 'e, 'e vo kö'du kyënyë ne'e. O'dɔ di'di 'e ŋbala, 'e vo komokandi ne'e. \v 9 Ëdï 'e rasösu, kudu lu'bë aba. Opi 'e kogo 'be'e mï kudu. Opi 'e rakyenyi mï da komo yaŋa. \v 10 Ala'ba re 'e di'di Yere, mo akïnjë 'e rïyë. \p \v 11 Öndu ma'e, ëmï ma ëtï, ame'do 'e dë na kyënyë ra aboka maako. Ëzë ame'do 'e na kyënyë ra aboka maako, ame'do 'e na kyënyë ra kö'du kï'dï. Ëzë ame'do 'e na kyënyë ra kö'du kï'dï, oro 'e kö'du kï'dï dë, mora ëdï 'e vurë ra ko'dɔ. \v 12 Vo kö'du kï'dï kölö, vo vurë kölö, mati atɔ'bɔ yɔmɔ ehe yaŋa. Yï ëyï ra zi vurë 'ba aboka yï ko'dɔ? \p \v 13 Yaanya aba owɔ'e ha ma, 'e mati iya 'e henye, “Ndenye mandere mïndö aba datï'bë zi gawo kyedre maako, bi ma dakalima kɔɔ, tï'bë mï lɔ'ɔ maako, kɔhi ko'dɔ kyɔ.” \v 14 Ayɔl ɔ'e dë, a'di ra ako'dɔ rë nï mïndö aba. 'E kaa kyëtu 'ba wa'do, mati alaya mï kadra tisi, ehe inde rë nï gbɔ. \v 15 Wa mati akiya 'e ëdï henye, “Ëzë Yere omba, dakalima ze da ko'dɔ nenye mandere nani.” \v 16 Mora yaanya aba 'e na rakïsï, ame'do 'e na rakïsï. Rakïsï ne biya anza laka. \v 17 Here zë maako'e mati ayɔlɔnnï kö'du laka zi ko'dɔ, mora zë o'dɔnnï dë, zë o'dɔnnï kö'du kyënyë ku. \c 5 \s Kö'du zi vo wa kyɔ \p \v 1 Yaanya aba, 'e vïdï 'ba wa aba kyɔ, oze mbiliye zi ma. Udu 'e tɔlɔ aba, ga kö'du riti kyënyë mati ëdï tayi de 'e ne. \v 2 Wa da kayo 'be'e ne eŋe ku 'de, bɔngɔ 'be'e kuru onyo ku. \v 3 Dahabo 'be'e maŋzede aba ayöfu dɔ mo ku wa lëndrë aba. Wa lëndrë nenye atëdï na vo kiya ma ra 'e, akonyo ida re 'e kaa wa'do. Ulu 'e ha wa ku kyɔ mï ko'do ma alaga nenye'e. \v 4 Ï'dï 'e biriti kpa dë zi zë mati o'dɔnnï lɔ'ɔ mï yaka 'be'e. Yere kyedre owo kudu 'bëzë ku. \v 5 Lima 'be'e ma dakaŋo kinye ne, kyɔ na rakyenyi. O'dɔ re 'e ku nzɔ zi riti kï'dï zi ye. \v 6 Asusu 'e vïdï mbiya kofo mo, agagannï gë nï kpa dë kazi 'e. \s Mïkuku mötu aba \p \v 7 Öndu ma 'e ëmï ma ëtï, ëdï 'e mïkuku aba le Yere 'bɔkɔ. Ongɔ 'e te hala vo yaka uku mï nï, bi kaŋo ënï kisi zi tana wa kyɔ. Mo isi bi mo mïkuku aba zi mïrë tayi. \v 8 Ëdï 'e kpa na mïkuku. Asesi 'e kö'du sösu 'be'e rï yë, ga kö'du tayi 'ba Yere ëdï ku kara. \v 9 Öndu ma'e ëmï ma ëtï, ame'do 'e dë ra oka maako, kazi Wïrï ikye vurë re 'e. Vo vurë kikye ëdï ku kara, nzɔ zi laya. \p \v 10 Öndu ma 'e ëmï ma ëtï, asösu 'e kö'du nëbï mati ame'do nnï mï ru 'ba Yere. Oba zë kaa ga kö'du yada 'ba mïkuku mï riti. \v 11 Dako'jo zë na vo rakyenyi, ga kö'du zë nduwë kö'du laka ko'dɔ. Owo 'e hala Yakoba nduwë kö'du laka ko'dɔ, ayɔlɔ 'e ku hala Wïrï ï'dï zi mo mï ndundu mo. Kö'du Yere ndɔ na mïkyëyï ehe lɔvɔ. \p \v 12 Ta da mo biya, öndu ma 'e ëmï ma ëtï, alömu 'e dë komorïyë aba, mandere dakaŋo aba, mandere kpa wa maako aba. Iya 'e nje henye “ɔɔ,” ëzë omba kiya ɔɔ, ehe “e'e” ëzë omba kiya 'e'e. Here ayi 'e dë mï vurë a Wïrï. \p \v 13 Vïdï maako tëmï 'e mï riti? Mo ma mötu. Vïdï maako na rakyenyi? Mo ma ya'bi ngala 'ba wayeto. \v 14 Vïdï maako tëmï 'e na kɔ'ɔ? Mo ma ko'jo vïdï kyedre 'ba kanisa'e zi mötu dë nï yënï kulö rɔ mo mï ru 'ba Yere. \v 15 Mötu mati koma aba ne, ako'dɔ vïdï kɔ'ɔ ne na laka, Yere akïnjë mo rïyë. Ëzë mo o'dɔ kö'du kyënyë, akila mo. \v 16 Here ayasi kö'du kyënyë 'bëyï zi oka ma kölö maako, ehe amötu kö'du oka ma kölö maako, here zi kɔ'jɔ na laka. Mötu 'ba vïdï laka ëdï na kyigɔ. \p \v 17 Eliya mo kora kaa ze. Mo amötu henye mïrë a'di dë, ehe mïrë a'di dë dakaŋo kɔɔ wota dënï aba. \v 18 Löhu mo amötu, ehe komorïyë ï'dï mïrë, dakaŋɔ o'jo wa tana 'bënï gbɔ. \p \v 19 Öndu ma 'e, ëzë vïdï kölö maako tëmï 'e awïrï dë nï tëmï kö'du tïnyö, ehe vïdï maako mika mo hulëhu, \v 20 asösu 'e kö'du nenye: Vïdï mati opi da vo kö'du kyënyë ko'dɔ ku tëmï gërï lïtë 'bɔmo, akayɔmɔ mo tëmï koli, akayöfu da kö'du kënyë kayo ne'e biya.