\id HEB - Melo New Testament Latin \ide UTF-8 \h Ibraawe \toc1 Ibraawe Asayis Xaafintteez Kiitaa \toc2 Ibraawe \toc3 Ibr. \mt1 Ibraawe Asayis Xaafintteez Kiita \imt Gelo \ip Yha kiitay xaafintteezay, deexo meto hellin, fa ammana ashshodayis helleez ammaniza asayisii. Ye maxafitto xaafeezay, Yesuus Kiristtoosa wurssithinnee tuma Xooss qonccith maaqqeezana Ibraawe asayis beeziza. Ye ammaniza asay fa ammanayid miinggoday garkk unttan minthathiza. E yeya udittar hayidzii tumita aathii beeziza. \ili 1. Yesuusa fa ekkeez metayid fa Adayis tuma kiitintteez medhina Xooss Na7a. E Xooss Na7a maaqqeez gishos cima Caaqo wode yez nabitayppe, kiitanchchitayppennee Museppe lo7ithii aadhiza. \ili 2. Yesuusa cima Caaqo qeesitaypp ubbar aadhiz medhina qeese maaqqeezana Xoossii fa ommas markkatteeza. \ili 3. Yesuusa baggar ammaniza as nagarappe, yashshapenne yhayiqoppe attiza. Yesuusa qeese halaqa maaqqeeza, tiina Ibraawitay ammano wogannee mehe yarshshor eesho garkk benttiz atotitha yhatti tuma ootheeza. \ip Xaafay Isreele asay taarikennee waarer yez asay ammano aaziso udii ekkii (Shem 11) yha maxafitto nabbabiza asitay fa ammanayid miinggoday garkk akaakisiza. Yey garkkekka, shemppo 12 nabbabizitay fa aafa Yesuusal afa gaddii, fa ammanayid miinggoday garkkennee aba metonnee waaye hellikokka, unttii garzhoday garkk zoriza. Wurssitha zorayidannee akaakiso qaalayid fa kiita aathiza. \iot Ibraawe kiitay aykkeez qofita \io1 Gelo: Xoossii Kiristtoosar qoncceeza \ior 1:1-3 \ior* \io1 Kiristtoosa kiitanchchitaypp afa \ior 1:4—2:18 \ior* \io1 Kiristtoosa Museppennee Iyyaasopp aath \ior 3:1—4:13 \ior* \io1 Kiristtoosa qeesetithay ubbaypp aathii \ior 4:14—7:28 \ior* \io1 Kiristtoosa qaala caaqay ubbapp aath \ior 8:1—9:22 \ior* \io1 Kiristtoosa yarshshinttay puca \ior 9:23—10:39 \ior* \io1 Ammano bayratitha \ior 11:1—12:29 \ior* \io1 Xooss ufaysso \ior 13:1-19 \ior* \io1 Wursith woosa \ior 13:20-22 \ior* \io1 Anjjonnee kustte \ior 13:22-25 \ior* \c 1 \s1 Na7ay kiitanchchitaypp aathii \p \v 1 Binii binkko Xoossii, nu aditayis nabitay baggar duma duma oger gaame wode odeeza. \v 2 Zini yha wurssith wode ubba baz eza laatiseez ma alamakka e baggar medhdheez fa Na7ay baggar nuus odeeza. \v 3 Na7ay Xooss bonchcha pocithinnee hanayir muumer Xooss aazii kunth Xooss Xoossatith ekkii, fa mawute qaalayir yha alama miinthii aykkeeza. Asa u nagaraypp shaagishsheezaypp guye Ubbapp afa Xooss ushachch salo betteeza. \p \v 4 Ees inggintteez sunthay kiitanchchitay sunthaypp aath maaqqeezay garkk E unttapp lo7ithii aadhiz gishosii. \v 5 Yikkee, Xooss kiitanchchitaypp ooko, \q1 «Neenii ta Na7a; \q2 ta yhayino nees ade maaqqeeza» yeegeenee? \m woy ooko, \q1 «Taanii ees ade maaqqoda; \q2 eekka taas na7a maaqqoda» yeegeenee?\x - \xo 1:5 \xo*\xt Maz. 2:7; 2 Sam. 7:14; 1 Zeena. 17:13\xt*\x* \q1 \v 6 Ma Xoossii fa bayra Na7a yha alame kiittittar, \q1 «Xoossii kiitanchchitay ubbay ees goynno» \m yeegeeza.\x - \xo 1:6 \xo*\xt Nam7i. 32:43\xt*\x* \v 7 Xoossii kiitanchchitay bagga odittar, \q1 «Xoossii fa Kiitanchchita carkkita, \q2 fa ayllita tama lath udiza» \m yeegiza.\x - \xo 1:7 \xo*\xt Maz. 104:4\xt*\x* \v 8 Zini fa Na7ay bagga odittar, \q1 «Xoosso, ne kaatetithay medhinas yeziza. \q2 Ne kaatetitha ne xillotithar aqisoda.\x - \xo 1:8-9 \xo*\xt Maz. 45:6-7\xt*\x* \q1 \v 9 Neenii xillotithi doseeza; iitatith ixxeeza. \q2 Xoossay, ne Goday, nena ne zhamitaypp aathii dooreeza, \q2 ufayss zayite\f + \fr 1:9 \fr*\fqa Ufayss zayite: \fqa*\ft E kawutiza wode asay ufayisar ililii eza kawutisiza beeziza.\ft*\f* nena tizheeza» \m yeegiza.\x - \xo 1:9 \xo*\xt Maz. 61:1, 3\xt*\x* \v 10 Xoossii mahii, \q1 «Godayyo, tiina neenii sa7a medhdheeza; \q2 salitay ne kushe oosita. \q1 \v 11 Yeyititay ubbay dhaboda; \q2 zin neenii yezoda. \q2 Unttii ubbay afila garkk wuroda. \q1 \v 12 Neenii unttan saline garkk xaaxoda; \q2 ma unttii afila garkk laaminttoda. \q1 Zini neenii ubba wode nena; \q2 ne laythitayiskka wuristhii baaya» \m yeegiza.\x - \xo 1:10-12 \xo*\xt Maz. 102:25-27\xt*\x* \v 13 Zini Xooss kiitanchchitaypp ooko, \q1 «Taanii ne morkkita ne tokay \q2 yedhdhiz aqo udod hellodayis, \q2 yhaydda taapp ushachch baggar bettoba» yeegeenee?\x - \xo 1:13 \xo*\xt Maz. 110:1\xt*\x* \m \v 14 Kiitanchchitay ubbay atotith denggodayis yez asita maaddodayis Xoossii kiitteez ayyanita baasannee? \c 2 \s1 Damma atotith \p \v 1 Yeyi gishos, nuunii si7eez tumaypp hara baz nuna ekkaamay garkk ye nu si7eezana miinthii naagodayis beeziza. \v 2 Yikkee, kiitanchchitay baggar odintteez qaalay tuma maaqqiko, eza leqqonnee kiitinttaam ixxay pirdda ki7izabaz maaqqiko, \v 3 yeezin, nuunii yhay garkk gita atotitha ixxiko, wayizii buuttii attodee? Tiina Goday fa ommas ye atotitha odeeza; ma eepp si7eezitay nuus geeshshii markkatteeza. \v 4 Ma Xooss mallitayir, oorothibazitayir, duma duma mala bazitayidannee fa shene garkk inggeez Geeshsha Ayyana imotithitayir markkatitha miintheeza. \s1 Yesuusa as atotithis kustte \p \v 5 Xoossii yha nuunii odiza tiinapp ye7od alama, kiitanchchitayis moodisekkaya. \v 6 Geeshsha Maxaafay pettii aqo yhay garkk yeegiza: \q1 «Neenii asis qoppodayis asii na7a aba bazo? \q2 woy neenii eza naagodayis as na7a aba bazo?\x - \xo 2:6-8 \xo*\xt Maz. 8:4-6\xt*\x* \q1 \v 7 Ne eza kiitanchchitaypp xiqqar laapitheeza; \q2 E ommayil bonchchonnee galata zawude gaddeeza. \q1 \v 8 Ma ubba baz e toke oommo gaddeeza» \m yeegiza. Xoossii ubba baz ees moodiseez wode ees moodintteekka abikka baaya. Zini yhatti ubba baz ees haarinttodar nuunii haga be7ekkaya. \v 9 Zini nuunii kiitanchchitaypp xiqqar laafeeza Yesuusa Xooss aadho keehatithaypp denddeezayid Yesuusa as ubbayis yhayqqeeza. E waaye yhayiqo yhayqqeez gishos bonchchonnee galata zawude e ommayil gaddin be7ada. \v 10 Ubba baz eeppennee eesi medhintteezay, gaame na7ita faar bonchchoko ko7odayis unttis atotith kusttennee waayer folo maaqqaday garkk oothodayis ees beeziza. \p \v 11 Yesuusannee yha E geeshsheez asay ubbay pettii aday na7ita. Yesuusa unttan, «Ta ishuntho» gi xeegodayis yeellatekkazay yeyisii. \v 12 Yesuusa, \q1 «Taanii ne suntha ta ishitayis awajjoda; \q2 woya gancce nena yethar galatoda» \m yeegiza.\x - \xo 2:12 \xo*\xt Maz. 22:22\xt*\x* \v 13 Ma E, «Taanii ezal afa ammanttoda» yeegiza. Maakka, «Taannee Xoossii taas inggeez na7itayir ta yhaydda yeza» yeegiza.\x - \xo 2:13 \xo*\xt Isa. 8:17-18\xt*\x* \p \v 14 Yikkee na7itay ashonnee suuthii yezita maaqqeez gishos Yesuusakka u garkk as maaqqeeza. E yeya udeezay, yhayiqol afa wolqqa yez Xalahe fa yhayiqayir shaarodayisii. \v 15 Ma fa yeza layth ubbayid yhayiqos yashshar ayllitii yezita aylletithapp wozodayisii. \p \v 16 Yesuusa ye7eezay Afraame zerethi maaddodayisapp attin kiitanchchita maaddodayis baaya.\x - \xo 2:16 \xo*\xt Isa. 41:8-9\xt*\x* \v 17 As nagaras yarshshinttodayis Xooss tiina maarizannee ammanintteez qeese halaqa maaqqeeza. Yeyi gishos, E ubba bazar fa ishita aazodayis beeziza. \v 18 E fa ommas paacintti waaye ekkeez gishos paacinttizita maaddodayis danda7iza. \c 3 \s1 Yesuusa Musepp aadhiza \p \v 1 Yeyi gishos, Xooss xeessa shagintteez geeshsha ishuntho, nu ammanos Goda gi xeegiz hawaarennee qeese halaqa Yesuusa bo7oytta. \v 2 Muse Xooss Kara ubbayid ammanintteezay garkk Yesuusakka fana shuumeez Xoossayis ammanintteezaya. \v 3 Keeth keexxizay keethaypp aadhii bonchchinttizay garkk Yesuusa Musepp aadhiz bonchcho ekkodayis beeziza. \v 4 Pettii pettii keethis keexxeez asii yeza, zin ubba haniseezay Xoosse. \v 5 Muse Xoossii Kara ubbayid ammanintteez aylle maaqqii, Xoossii tiinapp godibazayis markka maaqqeeza. \v 6 Zini Kiristtoosa Xoossis na7a garkk ammanintteezaya. Nuunii ekkoda gi yashsha bayth ceeqqor naagiza ufayisa miinthii naagiko nu E kara. \s1 Xooss woyas yez shemppo \p \v 7 Yeyi gishos, Geeshsha Ayyanay gizay garkk, \q1 «Yhayino yi Xoossay giza si7iko \q2 \v 8 liizho biitta yi tana paaceez gallas, \q2 yi aditay worzhateezay garkk, \q2 yi wozina minthippate. \q1 \v 9 Ezayid yi aditay tana paacceeza; \q2 oyttam laythi ta oosa be7eeza. \q1 \v 10 Yeyi gishos, ta ye yeletitha seereeza, \q2 ‹Unttii ubba wode fa wozinayir balinttiza; \q2 ta oga erekkaya› ta yeegeeza. \q1 \v 11 Yeyi gishos, \q2 ‹Ta shemppo aqa ubbarakka gelaamii› yeegii, \q2 taanii ta seerayid caaqqeeza, yeegeeza» yeegiza.\x - \xo 3:7-11 \xo*\xt Maz. 95:7-11\xt*\x* \p \v 12 Ta ishuntho, yinttipp o ganccekka, de7o Xoossaypp yinttan shaakkiza iitannee ammanoowa wozina yezaamay garkk naaginttoytta. \v 13 Yinttipp oonakka nagara balithin, fa wozina minthaamay garkk «Yhayino» yeeginttii xeeginttodar gallas gallas wolir zorinttoytta. \v 14 Nu tiina ammana nuunii wurssithii hellodayis miinthii naagiko, Kiristtoosar pettipp laattoda. \v 15 Geeshsha Maxaafayid, \q1 «Yhayino Xoossii giza yi si7iz wode \q2 ye wode unttii worzhetithar haneezay garkk, \q2 yi wozina miinthipate» \m yeegeeza.\x - \xo 3:15 \xo*\xt Maz. 95:7-8\xt*\x* \p \v 16 Xooss gizibaz si7ii worzheteezitay oonanttara? Muse Gibxxepp kaalithii kesseez ubbita baasannee?\x - \xo 3:16-18 \xo*\xt Tay. 14:1-35\xt*\x* \v 17 Xoossii oyttam laythi oona seereenee? Nagara ootheezitannee u ahay liizho biitta wodhdhii atteez asita baasannee? \v 18 Ma Xoossii, «Ta shemppo aqa u gelaamii» yeegii caaqeezay, ees kiitinttaam ixxeez asaysapp attin ooso? \v 19 Yikkee, unttii ye shemppo aqa gelekka atteezay ammanekka gishos maaqqeezana nu bo7oda. \c 4 \p \v 1 Yikkee, Xoossii nuna fa shemppo aqo gelssoda geez qaalay haga tiinapp yez gishos yinttipp oonkka ye shemppo aqa gelekka attamay garkk wolla naaginttoda. \v 2 Unttis Wonggilay sabbakintteezay garkk, nuuskka sabbakintteeza. Zini unttii si7eezibaz ammanor ekkekka gishos unttan maaddekkaya. \v 3 Hano zin, alame medhintteezaypp aykkii Xoossa oosay polintteez maaqqikokka, Xoossii, \q1 «Taanii ta kachchayid caaqqeeza, \q2 ta shemppo aqo ubbarakka u gelaamii» \m geezay garkk, nuunii ammaneezitay e shemppo aqo geloda.\x - \xo 4:3 \xo*\xt Maz. 95:11\xt*\x* \v 4 Laappuntha gallasibagga pettii aqo, «Xooss laappuntha gallasa fa ooso ubbaypp shemppeeza» yeegeeza.\x - \xo 4:4 \xo*\xt Medhe. 2:2\xt*\x* \v 5 Maakka ye aqayid, «Unttii ta shemppo aqa ubbarakka gelaamii» yeegiza.\x - \xo 4:5 \xo*\xt Maz. 95:11\xt*\x* \v 6 Tiina Wonggile si7eezitay kiitinttaam ixxii shemppo aqa gelekkaya. Yeya maaqqikokka, yhattekka ye shemppo aqa gelo ginttintteez pettii pettii asitay yeza. \v 7 Yeyi gishos, Xoossii, «Yhayino» gi xeegodar pettii gallase nuus qamma gaddeeza. Gaame wodepp guye Xoossii Dawute baggar, \q1 «Xoossii gizibaz yhayino yi si7iz wode \q2 yi wozina minthippate» \m yeegii odeeza.\x - \xo 4:7 \xo*\xt Maz. 95:7-8\xt*\x* \v 8 Iyyaaso unttis shemppo inggeezibaz maaqqeezako, Xoossii hara gallasibagga guyeppe odaamizin.\x - \xo 4:8 \xo*\xt Nam7i. 31:7; Iyya. 22:4\xt*\x* \v 9 Yikkee, Xooss asayis maala gallas shemppo garkk shemppay naaginttii yeza. \v 10 Xooss shemppo aqa geliza oonkka, Xoossii fa oosaypp shemppeezay garkk eekka fa oosaypp shemppoda.\x - \xo 4:10 \xo*\xt Medhe. 2:2\xt*\x* \v 11 Yeyi gishos, oonkka ye asay kiitintto ixxa kaallii, pokkaamay garkk wolla Xooss shemppo aqa gelodayis minggoda. \p \v 12 Xooss qaalay pathi yezannee oothizaya. Nam77ii baggar leefintteez mashshapp aadhii oco. E shemppo, ayyana, xaphonnee koli7ize hellodayis sattissii caddiza. Ma as wozina yez qosintteez qofannee amo shaakkii pirddiza. \v 13 Xooss tiinapp qosintteez aba medhetithikka baaya. E aafe tiina ubba baz qonccennee kallo yeza. Nuunii mahith inggodayis beezizay e tiinaydda. \s1 Yesuusa ubbaypp aadho qeese halaqa \p \v 14 Yikkee, salitayil afa kezeezi ubbaypp aath qeese halaqay, Xooss na7a Yesuusa, nuus yeza gishos nu ammana miinthii naagoda. \v 15 Nu qeese halaqay nu daaburodar nuus qadhinttodayis danda7izaya. E nagara oothekka, zin nu garkk ubba bazar paacintteeza. \v 16 Yikkee, maarotith ekkodayisinnee maadee koshshiza wode aadho keehatithaypp denggodayis aadho keehatithay yeza aqo Xooss zufaanayiko yashitekka shiiqoda. \c 5 \p \v 1 Pettii pettii qeesitay halaqa asay ganccepp maraxinttii, Xoossar helthiza baza asay gishos imotarannee nagara yarshsho yarshshodayis shuuminttiza. \v 2 E fa ommas daabura maaqqeez gishos erozitayisinnee balinttizitayis qadhinttodayis danda7iza. \v 3 E fa nagara gishonnee as ubba nagara gishos yarshsho yarshshodayis beezizay yeyisii.\x - \xo 5:3 \xo*\xt Lewii. 9:7\xt*\x* \p \v 4 Oonkka yha bonchcha paas ekkodayis danda7oowa, zin Aaroona qeesitay halaqa maaqqodayis xeegintteezay garkk Xoossar xeeginttodayis beeziza.\x - \xo 5:4 \xo*\xt Kes. 28:1\xt*\x* \v 5 Yey garkkekka, Kiristtoosa qeesitay halaqa maaqqith bonchcha taas beeziza gi fa ommas ekkekkaya. Zini Xoossii eza, \q1 «Neenii ta Na7a. \q2 Yhayino nena ta yeleeza» eeko \m yeegiza.\x - \xo 5:5 \xo*\xt Maz. 2:7\xt*\x* \v 6 Ma hara aqo, \q1 «Malkkexaadiqe qeese maaqqeezay garkk, \q2 neenii medhinas qeese maaqqoda» \m yeegiza.\x - \xo 5:6 \xo*\xt Maz. 110:4\xt*\x* \p \v 7 Yesuusa as maaqqii yha alamel yez wode fana yhayiqoppe ashshodayis danda7iza Xoossa gaame yeeforannee aafuthar woosseeza. E, eza bonchchii kiitintteez gishos Xoossii e woosa si7eeza.\x - \xo 5:7 \xo*\xt Mat. 26:36-46; Mar. 14:32-42; Luq. 22:39-46\xt*\x* \v 8 Yesuusa Xooss Na7a maaqqikokka fa waayintteez waayayid kiitintta tamaareeza. \v 9 Yeyidakka, Yesuusa folo maaqqeezaypp guye paas kiitinttiza ubbay medhina atotitha denggoday garkk oge maaqqeeza. \v 10 Xoossii Malkkexaadiqe qeesetithis shuumeezay garkk qeesitay halaqa udii eza shuumeeza. \s1 Ammanor diccoday garkk inggintteez naagiso \p \v 11 Ya nu odayil afa gujjii nashshod gaame baz yeza, zin yi akaakay xiqqa maaqqeez gishos yinttis odii gelssoday waayithiza. \v 12 Yi yhannontte asitamaare maaqqodayis beeziza, zin Xooss qaala tiina timirtta yinttan mahii taamarssiza hara as koshshiza. Yi mino katha maadayis danda7oozay gishos maathi koshshiza.\x - \xo 5:12-13 \xo*\xt 1 Qor. 3:2\xt*\x* \v 13 Maathi pakinttiza oonkka duude na7a maaqqeez gishos lo77onnee iita shaakkii erooya. \v 14 Zini mino katha lo77onnee iita shaakkii eror looheez asayisii. \c 6 \p \v 1 Yikkee, Kiristtoosa bagga taamarssiza tiina timirtta ashii Kiristtoosar foloko yhammada. Yhayqqeez oosopp maarotith gelonnee Xooss ammano bagga tiina timirttayiko guye maaqqii mahii baasaamii. \v 2 Yeyititaykka, xinqqatitay bagga,\f + \fr 6:2 \fr*\fqa Xinqqatitayi bagga: \fqa*\ft Ya aqo xinqqatitayi bagga giinttintteezay duma duma geeshsho wogitayibagga ododadayis.\ft*\f* kushe gaddo bagga, yhayiqopp dendo baggannee medhina pirdda bagga mahii tamaaraam. \v 3 Xoossii giiko nu yeya udoda. \p \v 4 Pettii toke poo7o unttis poo7eezita, salo imota ekkeezita, Geeshsha Ayyanar shaakintteezita, \v 5 lo77o Xooss qaalannee tiinapp ye7od alamay wolqqa be7eezita, \v 6 guyeppe kaddeezita nagaraypp nam7intho mahodayis danda7inttooya. Abis giiko, unttii fa dhabos Xooss Na7a mahii sotizay garkk mazqalel afa eza sotteeza woya tiina kawushshiza. \p \v 7 Ubba wode Iil afa bukkiza ira uzhii, wooteez atha maaddiza kathi inggiza biittay Xooss anjjeezanno. \v 8 Zini anggunthinnee gijje doliz biittat abikka adamii; iis qanggithii ukkeeza; wurssithal iza xuuginttoda. \p \v 9 Nu siiqo ishuntho, nuunii yhay garkk odiza baz maaqqikokka, yinttan atotithiko kaalithiza lo77o baz yinttis yezana eriza.\x - \xo 6:9\xo*\xt Medhe. 3:17-18\xt*\x* \v 10 Xooss luule pirddiza. Xoossii, yi ootheez oosonnee tiina maaqqin yhattekka ammanizita maaddii, ees yez siiqo beezeezana dogooya. \v 11 Yi ubbay ufayisar naagizana denggod hellodayis yha minotitha wurssithii hellodayis beezoday garkk nu amottiza. \v 12 Yi ammanorannee danda7ar naagiza ufayssa laattiza asa aazoday garkkeppe attin azaalla maaqqodana nu koyooya. \s1 Xooss inggeez ufayssay sidhisooya \p \v 13 Xooss Afraames ufayis qaala inggod gi caaqqodar fappe aadhiz hara gita baa gishos fa ommas caaqqeeza. \v 14 Eeko, «Taanii nena anjjoda; ne zerithakka gaanthoda» yeegeeza.\x - \xo 6:14 \xo*\xt Medhe. 22:16-17\xt*\x* \v 15 Afraame danda7ar naageez Xoossay inggod geez ufayssa ekkeeza. \p \v 16 Asii caaqqittar fapp dammiza athayir caaqqiza; u fa oda caaqor miinthii, woli gancce yez palama ubba teqqiza. \v 17 Yeyi gishos, Xooss fa laaminttoowa qofa ufayis qaala laattizitayis qonccisodayis koyeez gishos caaqor unttis miintheeza. \v 18 Xooss laaminttoowazitannee wordotoowa nam7i bazita guussay ufayssinnee caaqqa nuus inggeeza. Yha nam7i bazitaypp dendeezayid nu tiinayid yez ufayisa miinth aykkodayis danda7odayis zemppo denggodayis eeko qosintteez nuunii wolqqama minthatho denggoda. \p \v 19 Ya ufayssay nu shemppos, markkabe eni7aamay garkk miinthii aykkiz wodoro garkke. Ye ufayssay magarazhapp guye bagga yez geesh aqa geliza.\x - \xo 6:19 \xo*\xt Lewii. 16:2\xt*\x* \v 20 Yesuusa Malkkexaadiqe shuumatethay garkk medhinas qeesitay halaqa maaqqii, nu gishos nuupp tiinattii ye aqa geleeza. \c 7 \s1 Qeese Malkkexaadiqe \p \v 1 Malkkexaadiqqee, Saleeme Kaatay, Ubbapp aath Xooss qeese. Ye Malkkexaadiqe Afraame kaatitana olii gamii maaqqodar eza hellii anjjeeza.\x - \xo 7:1-2 \xo*\xt Medhe. 14:17-20\xt*\x* \v 2 Afraame fa yeza baz ubbaypp ees asiraata kessii inggeeza. Malkkexaadiqe sunthay tiina «Xillotith kaat», nam7intho, «Saleeme kaat» bili7ithay, «Sarotith kaat» guussii. \v 3 Malkkexaadiqes indii woy ade woy zare taybo baaya. E yeletithayis dendo woy e de7ayis wurssithii baaya, zin Xooss Na7a aazii medhinas qeese maaqqeeza. \p \v 4 Malkkexaadiqe ab garkk dammazako bo7oytta. Nu aditayis mayizay, Afraame, fa yeza baazaypp ees asiraata inggeeza. \v 5 Qeese maaqqeez Lewe zaray Isreele asaypp, yeykka Afraame zerethi maaqqeez fa ishitaypp asiraata ekkoday garkk higge kiittiza.\x - \xo 7:5 \xo*\xt Tay. 18:21\xt*\x* \v 6 Malkkexaadiqe Lewe zare maaqqaam ixxikokka Afraamepp asiraata ekkeeza; ufayis qaala yez Afraamena anjjeeza. \v 7 Xiqqay damayir anjjinttizay palamthooya. \p \v 8 Pettii baggar, asiraata ekkizitay yhayqqiz asita, zin hara baggar asiraata ekkizay yhayqqekka yeza yeegii odintteez melkkexaadiqe. \v 9 Yikkee, asiraata ekkiz Lewe, Afraame baggar asiraata inggeez godayis danda7inttiza. \v 10 Abis giiko, Malkkexaadiqe Afraamer woli hellodar Lewe haga yelinttekka maaqqikokka, fa mayiza Afraame gulbatayid yeza. \p \v 11 Isreele asayis higge Lewe qeesetithay baggar inggitteeza. Ye Lewe qeesetithay folo maaqqeez baz maaqqeezako Aaroonasay garkk baazin, Malkkexaadqe garkk hara qeese shuumodayis koshshaamizin. \v 12 Yikkee, qeesitay laaminttodar higgaykka ma laaminttodayis beeziza. \v 13 Yeya nu ebaz odiza athay hara zare; e sheeshaypp oonkka yarshsho aqo qeesetith oothekkaya. \v 14 Nu Goday Yihuda sheeshaypp ye7eezay erintteezaya. Hano zin, Muse qeesitay bagga odittar Yihuda kochch bagga abikka odekkaya. \p \v 15 Malkkexaadiqe garkk hara qeese ye7eezibaz maaqqeezako yha nu odizabazay aadhii qonccoda. \v 16 E qeese maaqqeezay dhaboowa de7o wolqqayirapp attin e mayza higgerannee wogayir baaya. \v 17 Geeshsha Maxaafay, \q1 «Malkkexaadiqe qeesetithay garkk, \q2 neenii medhinas qeese» \m yeegii markkattiza.\x - \xo 7:17 \xo*\xt Maz. 110:4\xt*\x* \v 18 Tiina higgay daaburannee maaddaama maaqqeez gishos shaarintteeza. \v 19 Muse higgay abarakka folo maaqqodayis danda7ekkaya. Zini nuunii yhatti Xoossiko shiiqodayis ubbaypp aadhiz ufayis qaalay nuus inggintteeza. \p \v 20 Kiristtoosa qeese maaqqeez wode Xoossii caaqqeeza, zin yhankkitay qeese maaqqeez wode yeya garkk caaqay baaya. \v 21 Zini Yesuusa qeese maaqqeezay Xooss caaqqora; \q1 «Goday eeko ‹Neenii medhina qeese› yeegii caaqqeeza; E fa qofa laammooya» \m yeegeeza.\x - \xo 7:21 \xo*\xt Maz. 110:4\xt*\x* \v 22 Ya caaqaypp denddeezayid Yesuusa nuus ubbaypp aadhiz qaala caaqayis waase maaqqeeza. \p \v 23 Tiina qeesitay taybay gaame zin qeesetith oothaamay garkk yhayiqo unttan kayeeza. \v 24 Zini Yesuusa medhinas yeziza gishos e qeesetithay laaminttooya. \v 25 Yeyi gishos, E ubba wode u gishos guurodayis medhinas yez gishos Xoossiko e baggar yi7izita folo ashshodayis danda7iza. \p \v 26 Yikkee, nuus beeziza baz inggiza, geeshshay, boronnee tuna baazay, nagaranchchitayppe shaakintteezayinnee salopp aadhii dhoqqeez qeese halaqay nuus koshshiza. \v 27 E yhankko qeese halaqitay garkk tiina fa nagara gishos kaallii as nagara gishos gallas gallas yarshsho yarshshodayis koshshooya. E fana yarshsheez wode yhaya lammamayis pettii toke wursii ashsheeza\x - \xo 7:27 \xo*\xt Lewii. 9:7\xt*\x* \v 28 Muse higgay daabura asa qeese halaqa udii shuumiza. Zini higgaypp guye ye7eez caaqo qaalay medhinas folo maaqqeez Xooss Na7ana shuumeeza. \c 8 \s1 Yesuusa orothi caaqo qeesitay halaqa \p \v 1 Nuunii odeez baazaypp waannay yheya. Salo Ubbapp Afa Xooss zufaanaypp ushachch bagga betteez yhay garkk qeese halaqay nuus yeza.\x - \xo 8:1 \xo*\xt Maz. 110:1\xt*\x* \v 2 E oothizay tuma dunkkaane maaqqeez geeshsha aqo, ye dunkkanat tukintteezana as kusher baazin Goday kushera. \p \v 3 Qeese halaqa ubbay muxaatasinnee yarshsho yarshshodayis shuuminttiza. Yeyi gishos, yha qeesay yarshshodayis pettibazii yezodayis koshshiza. \v 4 Higge kiitizay garkk yarshshiza qeesitay yez gishos Kiristtoosa sa7a yeza baz maaqqeezako qeese baaya. \v 5 Unttii qeesetith oothiza dunkkaanay salo yezayis aazisonnee eesho. Muse dunkkaana essiza wode Xooss eeko, «Taanii nena derell afa beezeez aazisa kaallii naaginttor oothoba» yeegeeza.\x - \xo 8:5 \xo*\xt Kes. 25:40\xt*\x* \v 6 Yhatti maaqqiko Yesuusa gancce gelii dabbothiza qaala caaqay, tiina qaala caaqaypp aadhizay gishos E ekkeez oosay unttiisaypp aadhiza. Yeyi eqqeezay aadhiz ufayis qaalayida. \p \v 7 Tiina qaala caaqayid boro baa maaqqeezako nam7inth qaala caaqo koshshooya. \v 8 Zini Goday eza borii, yhaygarkk yeegeeza: \q1 «Taanii Isreele asayirannee Yihuda asayira \q2 oroth qaala caaqo caaqqiza wode ye7oda.\x - \xo 8:8-12 \xo*\xt Erim. 31:31-34\xt*\x* \q1 \v 9 Ye qaala caaqay ta u aditay Gibxxe biittapp kushe aykkii, \q2 goochchii kesseez wode unttar caaqqeez caaqay garkk baaya. \q1 Goday unttii ta caaqayid ammaninttekkazay gishos \q2 taanii unttan olii ashsheeza yeegiza. \q1 \v 10 Zini yikkepp guye Isreele asayira \q2 ta caaqqod caaqay yhaya yeegiza Goday. \q1 Taanii ta higga u kahayid gaddoda; \q2 u wozinayidakka xaafoda. \q1 Taanii u Xoossa maaqqoda; \q2 unttikka ta woya maaqqoda. \q1 \v 11 Unttapp oonkka fa shoora woy fa isha, \q2 ‹Goda eroba› yeegii tamaarssamii. \q1 Unttii xiqqapp damma hellodayis \q2 ubbay tana eroda. \q1 \v 12 Taanii u naaqa atto goda; \q2 u qoha mahii qoppaamii» \m yeegiza. \p \v 13 Xoossii yha caaqa «Orothi qaala caaqo» guussay tiinaasa cima maheeza. Yikkee, cimayinnee ceegay dhabiza wode helleeza. \c 9 \s1 Cima caaqo wode goynno \p \v 1 Tiina caaqayis Xooss goynno wogayinnee sa7a dunkkaanay yeza. \v 2 Tiina dunkkaanay giigeeza. Ezayid xomppe gaddiz kochchii, xarpheezannee yarshsho boora yeza; ye aqay geeshshii ginttittiza.\x - \xo 9:2 \xo*\xt Kes. 26:1-30; 25:31-40\xt*\x* \v 3 Nam7antho magarazhaypp guye baggar yez aqay ubbaypp aadho geeshsha aqo ginttinttiza.\x - \xo 9:3 \xo*\xt Kes. 26:31-33\xt*\x* \v 4 E gancce ixaannee cuyishiz worqqa qendelennee worqqar goolintteez qaala caaqo Taabotay yeza. Ye caaqo Taabotayid manna yez worqqa xaaro, aaceez Aaroona gufayinnee Muse higge xaafintteez nam77ii lochche shuchchitay yeza.\x - \xo 9:4 \xo*\xt Kes. 30:1-6; 25:10-16; 16:33; Tay. 17:8-10; Kes. 25:16; Nam7i. 10:3-5\xt*\x* \v 5 Ye Taabotayil afa baggar atotith kame fa qefayid kammiza bonchcho kirubeelitay yeza. Zini yhatt ye ubba qonccisii ododayis danda7ooya.\x - \xo 9:5 \xo*\xt Kes. 25:18-22\xt*\x* \p \v 6 Ya ubbay yhay garkk giigeezaypp guye, qeesitay ubba wode fa oosa oothodayis dunkkaanayis tiina bagga kifila geliza.\x - \xo 9:6 \xo*\xt Tay. 18:2-6\xt*\x* \v 7 Zini qeese halaqay aadda dunkkaanayis nam7intho kifile laythapp pettii toke geliza. E ya gelittar fa nagara gishonnee asay erekka ootheez nagara gishos suuth yarshsho ekkekka gelooya.\x - \xo 9:7 \xo*\xt Lewii. 16:2-34\xt*\x* \v 8 Tiina dunkkaanay eqqii yezin, Ubbapp geeshsha aqo kanggiza oge haga dooyinttekkaza Geeshsha Ayyanay yeya erisiza. \p \v 9 Yeyi yha wodayis aaziso; Xoossis ingginttiza imannee yarshshay goynniza athay kaha geeshshodayis danda7oozana yhay beeziza. \v 10 Yeyititay muuss bagga, ushsh bagga duma duma meechch wogitay bagga odizita. Unttii oroxxiza wode ye7od hellodayis oosinttiza baale wogita bagga. \p \v 11 Zin Kiristtoosa yhatti nu denggeez lo77o bazitayis qeesitay halaqa maaqqii ye7eeza. E geleez dunkkaanay dammannee folo maaqqeeza. Ye dunkkaanay as kusher oosinttekkazannee yha alamaypp medhintteezanno. \v 12 Kiristtoosa Ubbapp Geesh aqo gelitar deesh suuthinnee ooggona suuth ekkii gelekkaya. Zini medhina atotitha inggodayis fa suuth ekkii lamamayis pettii toke geleeza. \v 13 Deesh suuthinnee wofaano suuth, xuugintteez uss budo, tuneez asayil afa dharccinttii unttan geeshshizabaz maaqqiko,\x - \xo 9:13 \xo*\xt Lewii. 16:15-16; Tay. 19:9, 17-19\xt*\x* \v 14 medhina Ayyana baggar boro baa yarshsho udii, Xoossayis fana inggeez Kiristtoosa suuth, yeza de7o Xooss goynnoday garkk yhayiqo kaalithiza oosaypp nu kaha wayizii aathii geeshshoosa? \p \v 15 Yeyi gishos, xeegintteezitay Xoossii inggeez medhina laata ekkoday garkk Kiristtoosa oroth caaqayis gancce gelii dabbothiza maaqqeeza. Yeyi haneezay asay tiina caaqaypp oommo yez wode ootheez nagaraypp unttan wozodayis E yhayqqayida. \p \v 16 Yikkee, keeke yeeziko, ye keekeez athay yhayqqithay erinttodayis koshshiza. \v 17 Keekeez athay yhayqqiko e keekay miinggiza. Keekeez athay yhayqqekka attiko e keekay oothooya. \p \v 18 Hara attozin, tiina caaqaykka suuthii bayth minggekka. \v 19 Muse higge azazita ubba asayis odeezaypp guye ooggona suuthinnee deesh suuthii haathar walakkii, zoqo dur ikisennee hisophe ekkii, maxafayil afannee asayil afa wurxxeeza.\x - \xo 9:19-20 \xo*\xt Kes. 24:6-8\xt*\x* \v 20 Muse asayiko, «Yi naagoday garkk Xoossii kiitteez suuth caaqay yhaya» yeegeeza. \v 21 Yey garkkekka, dunkkaanayidannee oothiza miishe ubbayil afa suuth wurxxeeza.\x - \xo 9:21 \xo*\xt Lewii. 8:15\xt*\x* \v 22 Tumakka higgay gizay garkk xiqqabazitaypp attin ubba baz suuthar geezhiza. Suuthii laalinttekkazin nagara baranchchinttooya.\x - \xo 9:22 \xo*\xt Lewii. 17:11\xt*\x* \p \v 23 Salobaz aaziso maaqqeezitay ubbay mehe yarshshor geezhodayis koshshiza. Zin salobazitay fa ommas yeypp aadhiz yarshshor geezhodayis koshshiza. \p \v 24 Kiristtoosa tuma Xooss keethayis aaziso maaqqeeza, as kusher oosintteez Ubbapp Geeshsha aqo gelekkaya. Zin E yhatti nu gishos Xooss tiina benttodayis salo geleeza. \v 25 Qeese halaqay laytha laytha fa suuthii baaza ekkii, Ubbaypp aadhiz Geesh aqo gelizay garkk Kiristtoosa gaame toke fana yarshshodayis maaqqii maaqqii gelekkaya. \v 26 Yey garkk haneezibaz maaqqeezako, Kiristtoosa alame medhintteezaypp aykkii gaame toke waayinttodayis koshshiza. Zini yhatte wode wurssitha nagara dhabisodayis fana yarshsheez lamisowa oger pettii toke bentteeza. \p \v 27 As ubbayis pettii toke yhayqqodayis yeypp guye pirddinttodayis beeziza. \v 28 Yey garkkekka, Kiristtoosa gaame asay nagara dhabisodayis pettii toke yarshshintteeza. Maaqqikka E nagara tookodayis baazin fana naagizita ashshodayis nam7intho qonccoda.\x - \xo 9:28 \xo*\xt Isa. 53:12\xt*\x* \c 10 \p \v 1 Muse higgay ye7odayis yez lo77o bazitayis eeshopp attin gamma baaya. Yeyi gishos, laytha laytha pace bayth yarshshinttiz yarshshay goynnodayis shiiqiza asay folo oothoayis danda7ooya. \v 2 Higge unttan folo oothoayis danda7eezako unttii yarshsho yarshshiza ashshodazin. Ma goynnodayis shiiqiza asay fa nagaraypp geezhoda; u kahaykka unttan bala gi mootaamii. \v 3 Zini ye yarshshitay laytha laytha nagara qofisiza. \v 4 Abis giiko, wofaano suuthinnee deesh suuthii nagara kayodayis danda7ooya. \p \v 5 Yeyi gishos, Kiristtoosa yha alame ye7eez wode yhay garkk yeegeeza: \q1 «Neenii yarshshonnee imo koyekkaya; \q2 zin taas asho giigiseeza.\x - \xo 10:5-7 \xo*\xt Maz. 40:6-8\xt*\x* \q1 \v 6 Neenii xuuginttiz yarshshayidannee \q2 nagara yarshshayid ufayttekkaya. \q1 \v 7 Ye wode ‹Ta gishos maxaafayid xaafintteezay garkk, \q2 Godayyo, taanii ne shene oothodayis ye7eeza› yeegeeza.» \m \v 8 Yarshsho yarshshinttoday garkk higge kiittizabaz maaqqikokka, Kiristtoosa tiina, «Neenii yarshshonnee muxaata, xuuginttiz yarshshonnee nagara yarshsho koyekkaya; unttal ufayttekkaya» yeegeeza. \v 9 Kaallikka E, «Godayyo, yeezako taanii ne shene oothodayis ye7eeza» yeegeeza. Yeyi gishos, Kiristtoosa nam7antho essodayis tiinaasa shaareeza. \v 10 Yesuus Kiristtoosa Xooss shene udii, lamamayis pettii toke fa asho yarshsheez gishos nuunii geezheeza. \p \v 11 Qeese ubbay, nagara dhabisodayis danda7oday ye yarshshita gallas gallas yarshshittar eqqii fa oosa oothiza.\x - \xo 10:11 \xo*\xt Kes. 29:38\xt*\x* \v 12 Zini Kiristtoosa medhinas maaqqeez pettii nagara yarshsho yarshsheez, Xoossaypp ushachch bagga betteeza.\x - \xo 10:12-13 \xo*\xt Maz. 110:1\xt*\x* \v 13 Ye wodaypp ayikkii e morkkitay e tokayis yedhdhizibaz udod hellodayis naagiza. \v 14 E pettii toke fana yarshsheez yarshshayid geeshshita medhinas folo udeeza. \p \v 15 Ma Geeshsha Ayyanay nuus yhay markkattiza. Tiina yhaygarkk yeegeeza: \q1 \v 16 «Ye gallasitaypp guye, \q2 taanii unttar caaqqiza caaqay yhaya: \q1 Taanii ta higga u kahayid gaddoda; \q2 u wozinayid xaafoda» \m yeegiza.\x - \xo 10:16 \xo*\xt Erim. 31:33\xt*\x* \v 17 Kaallikka, \q1 «Taanii u nagarannee \q2 u iita oosa mahii qoppaamii» \m yeegiza.\x - \xo 10:17 \xo*\xt Erim. 31:34\xt*\x* \v 18 Yikkee, nagara atto ginttintteezaypp guye nagaras yarshshinttiza yarshshay koshshooya. \s1 Xoossiko shiiqoda \p \v 19 Yikkee, ta ishuntho, nuunii Yesuusa suuth baggar Ubbapp Geeshsha aqo gelodayis nuus ammanthizabaz denggeeza. \v 20 Nu gelodana Kiristtoosa fa magarazha, yeykka fa asho baggar nuus dooyeez orothinnee de7o maaqqeez ogayra. \v 21 Nuus Xooss Karal afa shuumintteez gita qeese yeza. \v 22 Nuunii iita kahaypp geezhodayis nu wozina wurxinttii, nu asetitha xillo haathar meecinttii, luule wozinarannee folo ammanor Xoossiko shiiqoda.\x - \xo 10:22 \xo*\xt Lewii. 8:30; Iziqe. 36:25\xt*\x* \p \v 23 Nuus ufayis qaala inggeez Xoossay ammanintteezay gishos nu markkattiz ufayssa ushachch haddirss geekka miinthii aykkoda. \v 24 Pettay petta siiqorannee lo77o oosor nu wayizii barkk yezodayis beezizako qoppiso. \v 25 Pettay pettay kasee shiiqiza shiiqa ashshekazay garkk nuunii pettipp shiiq zorinttizana ashshaamii. Maaqqikka Goda gallasay ukkeezaya yi bi7iza gishos yeya kaseesaypp aathii oothoytta. \p \v 26 Nuunii tuma eratith ekkeezaypp guye erittar nagara oothiko, yikkepp nu nagara gishos yarshshinttod yarshshay baaya. \v 27 Yikkee atteezay yashshiz pirddannee Xooss morkkita xuuggodayis maaqqeez wolqqama tama.\x - \xo 10:27 \xo*\xt Isa. 26:11\xt*\x* \v 28 Muse higga kiitinttaam ixxeez oonkka nam77ii woy hayidzii as ezal afa markkatiko maarotith bayth yhayqqiza.\x - \xo 10:28 \xo*\xt Nam7i. 17:6; 19:15\xt*\x* \v 29 Yeezin, Xooss Na7a kadheez athay, fana geeshsheez Xooss qaala caaqo suutha tuna baz garkk qoppeez athay, ma aadho keehatith Ayyana cazheez athay, ab garkk iita pirdda ekkodayis beezizako ane qoppoytta.\x - \xo 10:29 \xo*\xt Kes. 24:6-8\xt*\x* \p \v 30 Yikkee, «Kushe keso tabaz, ta kushe kessoda» geeza nu eriza. Maakka, «Goday fa asay pirddoda» yeegeeza.\x - \xo 10:30 \xo*\xt Nam7i. 32:35, 36\xt*\x* \v 31 De7o Xooss kushe pokkithii iita yashshiza. \p \v 32 Yinttis Xooss poo7o poo7eezaypp guye yi gaame waayer, gita buter garzheez binii wode qoppoytta. \v 33 Pettii pettii toke yi as tiina cazhintteeza; bayi7intteeza; pettii pettii toke yeya garkk waaye helleez asayir pettipp waayeeza. \v 34 Aadhoowannee ubba wode yeziz miishe yinttis salo yezana ereezaygishos achcha yez asayis ta qadhdheeza, yi shalay ekinttodarakka danda7ar yeya yi ufayisar ekkeeza. \v 35 Gita woytto yeza gishos yi goobetitha olippate. \v 36 Xooss shene oothii yinttis inggintteez ufayis qaala yi demmad garkk yibbatii naagodayis koshshiza. \v 37 Haga xiqqa wode yeza, «ye7odayis yezay ye7oda gam7enna. \v 38 Geeshsha asii ammanor yeziza, guye soli7iko ta shemppata ezal ufayttooya.»\x - \xo 10:38 \xo*\xt Inba. 2:3-4\xt*\x* \v 39 Nuna maaqqiko fa shemppo ashshodayis ammaniza asayir yezapp attin dhabos guye soli7iz asayir baaya. \c 11 \s1 Ammano \p \v 1 Ammano guussay ufayis gaddii be7ekka baz be7eezay garkk udii beeziza bazi. \v 2 Binii asay baz markatintteezay ammanora. \p \v 3 Alamay Xooss qaalar medhintteezana nu erizay ammanora, yey gishos benttiz baz ubbay benttowa bazapp haneezana nu eriza.\x - \xo 11:3 \xo*\xt Medhe. 1:1; Maz. 33:6, 9; Wan. 1:3\xt*\x* \p \v 4 Aabeela Qaa7eelasaypp aadhiz yarshsho shiisheezay ammanora. Xoossay Aabeela yarshsha ufayisar ekkin Aabeela fa ammanayir geeshsha maaqqeezay markatintteeza, E yhayqqeezibaz maaqqikokka e ammanay baggar yhattekka odittar yeza.\x - \xo 11:4 \xo*\xt Medhe. 4:3-10\xt*\x* \p \v 5 Inooke yhayiqo be7aamay garkk fude ekkintteezay ammanora, Xoossii eza ekkeez gishos benttekkaya, e ekinttodaypp tiina e Xooss ufaysseezay ees markatintteeza.\x - \xo 11:5 \xo*\xt Medhe. 5:21-24\xt*\x* \v 6 Ammano bayith Xoossa ufayssodayis danda7ooya, Xoossiko shiiqiza aathii Xooss yezananee Eza koyiz asayis imota inggiza maaqqeezana ammanodayis beeziza. \p \v 7 Nohe haga aafer benttowa bazitayis Xoossii eza naaginttoday garkk erseez woda Xoossis yashittittar fa kara asa ashshodayis ammanor markkabe kochcheeza, Nohe ammanayir alamay nagarancho maaqqeezay erinttin pirddintteeza, Nohe ammanor benttiz xillotith laateeza.\x - \xo 11:7 \xo*\xt Medhe. 6:13-22\xt*\x* \v 8 Afraame ees odinteezana fa gade udii ekkodayis kezo gi xeegin ana yhanigizako erekkazar kezeezay ammanora.\x - \xo 11:8 \xo*\xt Medhe. 12:1-5\xt*\x* \v 9 Ezar wolla ufayssa qaala laattizita maaqqeezitay Isaaqarannee Yayqqoobar wola bettetith gade imathi maaqqii dunkkaane yezeezay ammanora\x - \xo 11:9 \xo*\xt Medhe. 35:27\xt*\x* \v 10 Baasor yezanno Xoossii medhdheezanonnee kochcheez katamtto ekkodayis naagttar yeza. \p \v 11 Saaris ufayis inggeez Xoossay ammaninttiza maaqqeezana ereez gishos layithi wurkokka wodexodayis wolqqa denggeezay ammanora.\x - \xo 11:11 \xo*\xt Medhe. 18:11-14; 21:2\xt*\x* \v 12 Yey gishos yhayqqeez as garkk tayibintteez pettii Afraamepp salo xoolintto garkkennee sa7a shafe garkk kochchii bentteeza. \p \v 13 Yhayttitay ubbitay ammanor yezar yhayqqeeza, Xoossay unttis immadayis qaala geleezannokka denggekkaya, maaqqozin haakor bi7ii dengeezay garkk udii ufayssar ekkeeza. Biittal afa u immathinnee bette maaqqeezanakka ereeza.\x - \xo 11:13 \xo*\xt 1 Zeena. 29:15; Maz. 39:12\xt*\x* \v 14 Yhay garkk yeegiz asay paas maaqqiz gade naagizana tiishii udii beeziza. \v 15 U fa kezeez gada qoppeezako ged guye maaqqodayis danda7odazin. \v 16 Yhatti maaqqiko aadhiz salo yez gada laamotiza, yey gishoss Xoossii unttis katama giigiseez gishos nu Goda gi xeegodayis yeellathooya. \p \v 17 Afraame paacintteez wode Isaaqana yarshshos shiisheezay ammanora. E ufayis qaala ekkeezay fa mixii na7a yarshshodayisii.\x - \xo 11:17 \xo*\xt Medhe. 22:1-14\xt*\x* \v 18 Yeezin Xoossii Isaaqa kochchar xeeginttiza geezin.\x - \xo 11:18 \xo*\xt Medhe. 21:12\xt*\x* \v 19 Xoossay yhayiqopp denthodayis danda7izana Afraame ammaneez gishoss yhayqqeez aaziz Afraame Isaaqa denggeeza.\x - \xo 11:19 \xo*\xt Medhe. 21:12\xt*\x* \p \v 20 Isaaqa tiinapp hanod baz bi7ii Yayqqoobannee Eesawe anjeezay ammanora. \p \v 21 Yayqqooba yhayqqos hellii gufer eqqii Yooseefa na7ita anjeezay ammanora.\x - \xo 11:21 \xo*\xt Medhe. 27:27-29, 39-40\xt*\x* \v 22 Yooseefakka yhayiqos hellii ammanor isireele na7itay kessii bagga qoppeeza. Fa meqqethay baggakka keekeeza. \v 23 Muse yelintteez wode kara asay yegelss na7a maaqqeezana bi7ii hayidz agina qoseezay ammanora. Kaatay awajjayisikka yashittekkaya. \p \v 24 Musekka diceezaypp guye Faaronas na7a na7a ginttodana ixxeezay ammanora.\x - \xo 11:24 \xo*\xt Kes. 2:10-12\xt*\x* \v 25 Yey gishos ezii nagarara benttiz ufayssapp aathii Xooss woyar meto ekkodana dooreeza. \v 26 Tiinasikka fa ekkod gata tishshi udii be7eez gishos Gibxxe shalopp Kiristtoosa gishos kawuzhizay aadho maaqqeezana qoppeeza. \v 27 Kaatay kachchayis yashittekkazar Gibxxepp kezeezay ammanora, aafer be7ekka godakka be7eezay garkk udii fa qofayid miinggeeza. \v 28 Bayira na7ita wodhodayis kiitintteez kiitanchchitay Isreelitay kara gelaamay garkk paaziqa udeezayinnee shoonchchitta suuthii tizheezay ammanora.\x - \xo 11:28 \xo*\xt Kes. 12:21-30\xt*\x* \v 29 Isreelitay mela biittar piinggoday garkk udin zoqo abba piinggeezay ammanora, Gibxxe asay unttiisay garkk qullii gelii mitintteeza. \v 30 Isreelitay Iyarkko gase kaler laappun gallas wutteezaypp guye keethay wodeezay ammanora.\x - \xo 11:30 \xo*\xt Iyya. 6:12-21\xt*\x* \v 31 Wushumiza Ra7aaba awuzhizita saror mokkeez gishos azazinttowa asayir yhayqqekka atteezay ammanora.\x - \xo 11:31 \xo*\xt Iyya. 2:1-21; 6:22-25\xt*\x* \p \v 32 Yikk ta hara ab go Geedoona bagga, Baareqa bagga, Samsonnee bagga, Yofitahe bagga, Dawute bagga, Sam7eela bagga, nabitay bagga ta tossaamay garkk taas woday haateeza\x - \xo 11:32 \xo*\xt 1 Kaat. 6:11—8:32\xt*\x* \v 33 Unttii ammanor kaatetithita latheeza\x - \xo 11:32 \xo*\xt Daani. 4:6—5:31; 6:11—8:32; 13:2—16:31; 11:1—12:7; 1 Sam. 16:1—1 Kaat. 2:11; 1 Sam. 1:1—25:1\xt*\x* xillo oosokka ootheeza, unttis inggintteez ufayis qaala denggeeza gaammitay donakka gorddeeza. \v 34 Tama wolqqa dhabiseeza, mashsha ocoppe buutteeza, daaburssapp minotitha laamintteeza, olar qarita maaqqeeza, allaga olanchita bayi7eeza.\x - \xo 11:34 \xo*\xt Daan. 6:1-27\xt*\x* \v 35 Maachitay yhayqqeez u dabbitay dendin be7eeza, baggitay atotith denggekkazar tiinapp dendodayis qopp duma duma meto ekkeeza.\x - \xo 11:35 \xo*\xt Daan. 3:1-30\xt*\x* \v 36 Yhankkitay kaas baz maaqqii shocintt yeypp aadho achchar duxxinttii woyine wodhdheeza. \v 37 Shuchchar shocinttii, magaazer qo7intteeza, mashshar gachchinttii yhayqqeeza, ubba baz dhabin metintteeza, manqqonne bette as garkk waayeeza, deesh maa7onnee dur maa7o ma77ii yuuyeeza.\x - \xo 11:37 \xo*\xt 1 Kaat. 22:26; 2 Zeena. 18:25, 26; Erim. 20:2; 37:15; 38:6\xt*\x* \v 38 Liizho gadhara, amba xeerara, biitta olla ganccera kom7or yuuyeeza. Yeyigarkk yhann alamat unttis beeziza aqo maaqqekkaya.\x - \xo 11:38 \xo*\xt 2 Zeena. 24:21\xt*\x* \p \v 39 Yhayititay ubbitay u ammanay bagga markatikokka unttis inggintteez ufayssa haga denggeekaya. \v 40 Nu bayithii u folo maaqqaamay garkk Xoossay nuus ubbapp aadho baz bi7ii gaddeeza. \c 12 \s1 Xooss nu ade \p \v 1 Yikkee yhayitita aaziz markkitay shaara garkk nu lanqqayir yeziko nuukka toofo ubba ellis nuna mariza nagara nuupp haasii, nu ammanayis ommannee folo maaqqiz Yesuusana bi7ii nu tiinayid yez wotha danda7ar wolla woxxoda. \v 2 Ezii iita baz ubba leqqii fa tiinayid yez ufayssayis maziqalel garzhii Xooss zufaane ushachcha betteeza. \v 3 Yikkee yi azaalekkazarannee daaburekkazar nagaranchitaypp eza helleez ixo ubba garzheez Yesuusana bo7oytta. \v 4 Yi nagarara butinttittar haga suuthii laalinttod gatho ixxekaya. \v 5 Xoossii fa na7a garkk yinttan, yeegii zoreezana yi dogeeza.\x - \xo 12:5-6 \xo*\xt Iyo. 5:17; Aazi. 3:11-12\xt*\x* \q1 «Ta na7ayyo goday seera leqqippe, \q2 e nena kacciz wode daaburippe, \q1 \v 6 Goday fa qadhdhiza na7a kacciza» \q2 Fa na7a harks audio bi7izan seeriza. \p \v 7 Xoossii fa na7a gi yinttan seeriza gishos danda7oytta. Ade seeroowa na7a oonoo? \v 8 Na7a maaqqeez ubbitay ekkiza seera yinttikka ekkaam ixxikko ade erinttoowa na7itapp attin na7ita baaya. \v 9 Yeyppekka aath nuna seeriza asho aditayis nuukka yashittiza, yeezin shemppor yezodayis ayyana ade maaqqeezayis azazinttodayis wayizii beezoosa? \v 10 Unttii paas lo77eezay garkk xiqqa wodes nuna seereeza, Eza maaqqiko nuna e xillotitha gishinttod garkk nuna adodayis seeriza. \v 11 Seera ubbay ye saatayid azanthiza bazapp attin ufayssiza aazooya, guyepp erii wurko sarotithi kumeez xillotithi aafe beeziza. \s1 Zorennee naagiso \p \v 12 Yey gishoss doli7eez kushittannee liqeez yi bunqqita minthoytta.\x - \xo 12:12 \xo*\xt Isa. 35:3\xt*\x* \v 13 Shoolizay paxod garkkepp attin burqqamay garkk yi tokayis luule oge oothoytta.\x - \xo 12:13 \xo*\xt Aazi. 4:26\xt*\x* \p \v 14 Geeshshetithi bayithii asii Xoossa be7adayis danda7oowa gishos as ubbar saro yezoytta, geeshshettithar yezodayis miinggoytta. \v 15 Yinttipp oosikka Xooss aadho keehetithi pacaamay garkk naaginttoytta yey garkkekka aba camo aafe aafiz xapho yi gancce dolaamay garkkennee yinttipp gaamita waayithaamay garkk, tunisaamay garkk yi gancce yezaamay garkk naaginttoytta.\x - \xo 12:15 \xo*\xt Nam7i. 29:18\xt*\x* \v 16 Tenttotizannee Pettii toke muusis gi fa bayiratith bayizeez Eesawe garkk maaqqaamay garkk naaginttoytta.\x - \xo 12:16 \xo*\xt Medhe. 25:29-34\xt*\x* \v 17 Eesawe guyepp anjjo ekkodayis koyinkka anjjo kayintteezana yi eriza, yeekkii afuxxi miinggii koyinkka demmadayis danda7ekkaya, maarotithisikka wode denggekkaya.\x - \xo 12:17 \xo*\xt Medhe. 27:30-40\xt*\x* \p \v 18 Kusher ayikinttodayis danda7inttiza eexiz tamayiko, shaarayiko, dhumayiko, gotayiko, naasayiko, qaala bazayikokka yi hellekkaya. \v 19 Ye tulitula giirthaykko woy odinttiza qaala si7inttizaykko yi hellekkaya, ya qaala si7eez asay hara qaala nuuss gujjinttippe gi woosseeza.\x - \xo 12:18-19 \xo*\xt Kes. 4:11-12; 19:16-22; 20:18-21\xt*\x* \v 20 «Hara attozin do7a ye ambato bochchiko shuchchar shoccinttii yhayqqo» yeegiz azazay deexeez gishshos garzhodayiss danda7ekkaya.\x - \xo 12:20 \xo*\xt Kes. 19:12-13\xt*\x* \v 21 Musekka «Ta yashittiza ta kukkuriza» god gatho benttiz baz ubbay gaame yashshiz bazi.\x - \xo 12:21 \xo*\xt Nam7i. 9:19\xt*\x* \p \v 22 Yinttan maaqqiko Xiyone ambako ukkeeza, izakka de7o Xoossayis katama salo yez yerusalaamato, yinttii payidoba kiitanchitayiko ukkeeza. \v 23 U Sunthay salo xaafintteez, woosa keethis bayira na7a maaqqeez ammaniza asay shiiqo, ubbayis pirddiz god maaqqeezayiko, folo denggeez geeshsha shemppitayiko yi ukkeeza. \v 24 Orothi caaqos giddo maaqqeez Yesuusako, Aabeela suuthaypp aadhii odiz wurxxintteez suuthayiko yi ukkeeza.\x - \xo 12:24 \xo*\xt Medhe. 4:10\xt*\x* \p \v 25 Ye odizana yi ekkaamii gaamay garkk naaginttoytta, yeyititay sa7a asii odeez baz si7ekka attii buuttekkazin nuunii salopp odintteez baz ekkaam ixxii wayizii buuttode?\x - \xo 12:25 \xo*\xt Kes. 20:22\xt*\x* \v 26 Ye wode e giirthay biitta eni7iseeza, yhatti maaqqiko «Ta sa7a aadda baazin pettii toke mahii salokka eni7isoda» yeegii qaala geleeza.\x - \xo 12:26 \xo*\xt Hag. 2:6\xt*\x* \v 27 Hano zin pettii toke ta mahii gizay eni7oowa bazitay xaphphii yezoday garkk eni7iza bazitay medhintteez baz maaqqeezayis dhabodana beeziza. \v 28 Yikkee nuunii eni7oowa kaatetith ekkod gishos Xoossa bonchchittarannee yashshar Xoossa ufayssittar goynniza ayyana wolla ayikkoda. \v 29 Nu Xoossay xuugiz tama.\x - \xo 12:29 \xo*\xt Nam7i. 4:24\xt*\x* \c 13 \s1 Xooss ufayssiza goynno \p \v 1 Ubba wode ishetith siiqo yinttis yesse. \v 2 Imathi moko dogippate pettii pettii asay imathi mokkittar erekkazar pettii gallas kiitanchcho mokkeeza.\x - \xo 13:2 \xo*\xt Medhe. 18:1-8; 19:1-3\xt*\x* \v 3 Unttar wolla accintteez as garkk accintteez asa dogippate, meto unttar wolla ekkiza as maaqqii metintteez asa qoppoytta. \v 4 Gelonnee eko ubba as kale bonchintteeza hiixayikka geesh maaqqo, nagaras tenttotizita laammizita Xoossay pirddoda, machchinnee azinii ammaninttaam ixxii gelonnee eko tunsippe. \p \v 5 Miishe yaarepp haakkoytta, yinttis yezana gido, Xooss «ta ubbar nena ashshaamii ubbarakka olaamii» yeegeeza.\x - \xo 13:5 \xo*\xt Nam7i. 31:6, 8; Iyya. 1:5\xt*\x* \v 6 Yey gishos ezal ammaninttii «Goday tana maaddoda ta yashshittaamii; asii tana ab udodee?» nu yeegiza.\x - \xo 13:6 \xo*\xt Maz. 118:6\xt*\x* \p \v 7 Yinttis tiina Xoossa qaala odeezi waanta asita qopoytta, u yessannee u oosay aafa bi7ii qoppii ammanor aazoytta. \p \v 8 Yesuus kiristtoosa ziqinnenee yhayino medhina hellodayiskka e eza. \v 9 Duma duma oroth timirtter ekinttipate, yi wozinay muus wogar baazin Xooss aadho keehatithar xaphiko lo77o, muus woga kaaleez asay maadinttekkaya. \p \v 10 Nuus yarsho aqo yeza, maaqqikkokka dunkkaane gancce oothiza qeesitay yarshsho aqo katha ekii maadayis danda7ooya. \v 11 Ayihude qeesitay halaqay nagara baaranchodayis mehe suuth ekkii Xooss kara qola7a geliza, ashana heerapp gaxa kessii xuugiza.\x - \xo 13:11 \xo*\xt Lewii. 16:27\xt*\x* \v 12 Yesuusa yey garkk fa gazza suuthayir asa geeshshodayis katamaypp gaxa kezii meto ekkeeza. \v 13 Nuukka heerapp kezii wolla eeko yhammada, e kawushshatithakka wolla shaginttoda. \v 14 Nuun haga ye7odayis yez katamtto naginepp attin miinggii yeziz katama yha sa7all nuus baaya. \p \v 15 Yikkee Yesuus kiristtoosa baggar galata yarshsho ubba wode Xoossis wolla shiishoda, yeykka e sunthayis markkatiz metershitaypp shiiqiza galata yarshsho. \v 16 Lo77o baz oothonnee yeza bazapp haras shago dogipate, Xooss ufayssizay yeyigarkk yarshsho. \p \v 17 Yinttan aqisizitayis kiitinttoytta, u mawutayppekka oommor yezoytta, unttii oyicinttiz mawute yeza gisho yi shemppayis waayiza, yi unttis kiitinttiko u fa oosa ufayssar oothoda, yeypp attiko azanttar oothiza, yey yinttan maaddiza baz baaya. \p \v 18 Nuus woossoytta, ubba bazar nu lo77or yezoday garkk nuus lo77o kaha nuuss yezana nu ereeza. \v 19 Ubbarakka ta yinttiko ellisii maaqqaday garkk miinggii woossoytta. \s1 Wurssith woosa \p \v 20 Medhina caaqo suuthar bayira duritayis henthanchii maaqqeez nu Goda Yesuusana yhayiqopp dentheez sarotith Goda \v 21 E shena polod garkk lo77o ooso ubbar yinttan dancisho, eza ufayssiza baz Yesuusi Kiristtoosa baggar nuul ootho, Yesuus kiristtoosas medhinapp medhina hellodayis boncho maaqqo amin7e. \s1 Wurssith \p \v 22 Ta ishuntho yhanna ta xaafeezanna haata kiita maaqqeez gishshos ta zore qaalato danda7ar naagod garkk miinthii ta yinttan woossiza. \v 23 Nu isha Ximaatoosa achchapp bili7intteezana eroytta. E ellis yhana yi7iko ta ezar wolla yinttan be7adayis yhammada. \p \v 24 Yinttan aqisiza asayisinnee geesh as ubbayis sarotha shiishoytta, Xaalanepp yi7ii yhaydda yez ammaneez asay sarotho yinttis shiishiza. \p \v 25 Aadho keehetithii nuur ubbayir maaqqo amin7e.