\id GAL - Margi Tiwi Ənga Tǝm [mfm] \ide UTF-8 \h Galatiya \toc3 Gal \toc2 Galatiya \toc1 Tsǝfǝ Nǝ Bulusu Anǝ Njir Galatiya \mt2 Cama Tsǝtsǝfǝ Nǝ Bulusu Anǝ \mt1 Njir Galatiya \c 1 \s Usa Dzau \p \v 1 Cama tsǝtsǝfau sara ara Bulusu, cama sǝsǝ nǝ Yesu. Aˈyi nji ǝnga alaga ndǝ ngǝ sǝ ɗa mai. Ama Yesu Kǝrsiti ǝnga Hyal Tada ngǝ sǝ ɗa, ndǝra hyaˈana nyi sara vir tau. \v 2 Naˈya ǝnga patǝkura wazha ama kǝra ǝnga yau, nga vǝr sǝ cama kau, anǝ patǝkura njir nu, njira wu Galatiya. \v 3 Mayiwakur ǝnga huɗǝ pǝrtǝu sara ara Dǝrmǝn Hyal ǝnga Yesu Kǝrsiti nda nggya ǝnga hyi. \v 4 Yesu Kǝrsiti lǝr kǝrnyi arya bikǝr mǝn, aga ja mbǝɗana mǝn sara ara nggyabiya ɗǝmwaˈyi kau, ǝnggǝra Hyalǝr mǝn wu yiwu. \v 5 Bǝgǝ kadakadarkur a nggya nǝ nyi baˈanuwa. Amina. \s Vanyi Ndǝshigu Pamǝu Aˈyi Mai \p \v 6 Sǝra hya vǝr mǝl kau a ɗari sǝr hivǝr gagaɗau anǝ ɗa. Wu pǝci kushu ǝnggǝr kau, kǝja hya piyar nu ndǝra nggar hyi lagu mayiwakur Kǝrsiti, ka tǝkǝri hyi nu vanyi ndǝshigu mafǝliyangǝu. \v 7 Ya, vanyi ndǝshigu pamǝ aˈyi mai. Yi nar hyi abangau, ara alenyi nju hya hangǝkala hyi, ndu nǝrdzǝ aga nda bǝlana jirkur nǝ ndǝshigu nǝ Kǝrsiti. \v 8 Ama yu na anǝ hyi, ma vanyi ndǝ aˈyi wu pama ˈya kǝra wu shili ǝnga vanyi ndǝshigu pamǝ a mwara kǝra ˈyi nǝ hyi kau, alaga waladi kǝra sara dǝmǝlmǝ ngau, bǝgǝ nda nyi a ɗa ndǝ shishiˈwau! \v 9 Ənggǝr kǝra ˈyi nar hyi tsu kaɗǝu, yu ɓǝra nar hyi abangǝ tsu, abǝr kalar ndǝra ɓǝra nar hyi vanyi ndǝshigu pamǝ a mwara kǝra hyi dlǝwuri kau, bǝgǝ ja ɗa ndǝ shishiˈwau! \p \v 10 Hyu nggani yu gal dlǝwu dzau ara nji ǝndǝga ara Hyal ya? Əndǝga yu gal aga nja fal ɗa ya? Awau! Maja huɗa nji nga yu yiwu ya pina, nayi ɗa ndǝr mǝl thlǝr Kǝrsiti mai. \s Ənggǝra Bulusu Ɗa Cama Sǝsau \p \v 11 Wazha ama, yu yiwu hya sǝni abǝr ndǝshigu kǝra yi tǝtǝlna anǝ hyi kau, aˈyi sara ara ndǝ nga nyi mai. \v 12 Nayi dlǝwuri sara ara ndǝ mai. Ənga ǝtsu aˈyi ndǝ ngǝ highiɓǝ anǝ ɗa mai. Yesu Kǝrsiti ǝnga kǝrnyi ngǝ cabiya ɗa. \p \v 13 A nggari hyi culi nggyabiya ɗa kǝra ɗǝɗǝmǝu, wu sǝr nu nǝ njir Yahudiya, ǝnggǝra yi nǝ nyi ɓwaɓwatǝ gagaɗǝ anǝ njir nu Hyal ǝnga jirkur. Kǝra tǝkǝri yu yiwu aga ya tǝtǝlna kǝra njir nuwur nda. \v 14 Nahyi tsu, a sǝnǝr hyi ǝnggǝra yi nu sǝra njir Yahudiya wu nu. Yu ndiya badǝgala njir Yahudiya njira ˈyi hǝ wu nu sǝr ciji ǝnga nda ǝnga ɗǝfu hamu. \p \v 15 Ama Hyal wu mayiwakur nyi, ji caɗǝbiya ɗa kadivira nji ya ɗa. Ənga ǝtsu ji ngga ɗa, ba ji \v 16 pahǝna liya yau aga ya lari Zǝr nyi. Ənga aga ya tǝtǝlna ndǝshigu mǝsahǝu anǝ njira aˈyi njir Yahudiya mai. Ar pǝci ta, nayi gal sǝmana ara ndǝ mai, \v 17 ǝnga tsu nayi maˈyi a vu Urshalima a vu gya njira ɗa cama sǝsǝ a mwara yi mai. Ənggǝrna ba yi maˈyi a ndar ˈyiˈyir njir Arabiya, ǝnggau ba yi sha shili wu mǝlmǝ Damasǝkasu. \v 18 Kǝl ayukuɗa fa makǝru, ba yi maˈyi a vu Urshalima aga ya vuwa lari Kefasu, naja ngǝ Simanu Biturusu. Ətsu kǝ yi mǝliya pida kumou apǝ tǝfu nga ja. \v 19 Ar pǝci ta, nayi lari alaga ndǝ zǝmǝ wu pama cama sǝsǝ mai, kǝl Yakubu zamiya Thlagǝu. \v 20 Ənga jiri yu nar hyi wu mwar Hyal, sǝra ya vǝr tsǝfau anǝ hyi kau, aˈyi fati mai. \p \v 21 Ayukuɗǝ tsu, kǝ yi maˈyi a ndar ˈyiˈyir Sǝriya, ǝnga ˈyiˈyir Silisiya. \v 22 Ama ar pǝci ta, njir nu Kǝrsiti kǝra aˈyi wu ˈyiˈyir Yahudi, nandǝ wu sǝn ɗa bama ǝnga bama kwatahǝ mai. \v 23 Nanda tsu a nggar nda, nji na, “Ndǝra ɗǝɗǝmǝ ji lǝr ɓwaɓwatǝ anǝ ˈya, kabangǝkau, kǝja ju na ndǝr mbǝrsa ar kǝra ndǝr kǝra ɗǝɗǝmǝ ju dza!” \v 24 Kǝ ndǝ fal Hyal arya sǝra ji mǝl lagu ɗa. \c 2 \s Alenyi Cama Sǝsau Hǝnggǝri Ənga Bulusu \p \v 1 Ayukuɗa fa kumou apǝ foɗǝu, yi ɓǝra sha a vu Urshalima. Wu pǝci kau, nayi ǝnga Barnabasu ngǝ maˈyi, ba tsu ˈyi hǝri Tayitusu. \v 2 Yi maˈyi a ndara nda ara Hyal ngǝ cabiya ɗa wu mǝtakǝr aga ya maˈyi. Ta yi nda, ba yi nda ɓǝ ǝkkǝˈyi alenyi njir tǝɗǝmwa nǝ njir nu Yesu, ba yi cabiya nda zhizhir nda ar kǝra ndǝshigu kǝra yi tǝtǝlna anǝ njira aˈyi njir Yahudiya mai. Yi cabiya nda najaka sau, aga ya sǝnbiya abǝr nayi ǝnga nda a hǝnggǝr ˈya ar kǝra thlǝr kau, ǝnga a sara nǝrdzǝ ɗa wu thlǝr kǝra ya vǝr mǝl ǝnga kǝra yi mǝlna a ɗa sǝ kurthlǝu. \v 3 Alaga bazhi ɓǝ ɗa Tayitusu kǝra ndǝr Gǝrikǝ ngau, nji aˈyi ciwa nyi aga nja thlana nyi pǝlzha mai. \v 4 Ndǝr ar kǝra thla pǝlzha kǝ hyaˈari sara ara njir nu nǝ fafati kǝra shili ɗǝɗǝwa. Ndǝ shili wu pama ˈya aga nda sa tsambiya nggyabiyar ˈya wu Kǝrsiti Yesu, aga nda ɓǝra shabiya ˈya aga mafa. \v 5 Ama alaga kushu naˈyi hǝnggǝri ǝnga nda mai, arya ˈyu yiwu ˈya tsǝrpǝr hyi jirkura ndǝshigu kau. \p \v 6 Ama alaga njir tǝɗǝmwar nda, nandǝ cakǝri sǝ ar kǝra sǝra yi highiɓǝ kǝ mai, (wu ɗǝnga ɗa alaga wa nga nda, patǝ lagu zǝmǝ nga nda anǝ ɗa, arya Hyal wu ca pampamǝkur mai). \v 7 Nanda ǝnga kǝrnda tsu a lar nda ǝnggǝra Hyal hǝnggǝri ji nǝ ɗa thlǝr tǝtǝlna ndǝshigu anǝ njira gǝra aˈyi njir Yahudiya mai, ǝnggǝr kǝra ji nǝ nyi anǝ Biturusu thlǝr tǝtǝlna ndǝshigu anǝ njir Yahudiya. \v 8 Kǝja Hyal kǝra mǝl thlǝr lagur Biturusu aga mǝl thlǝr anǝ njir Yahudiya, naja tsu ngǝ mǝl thlǝr lagu ɗa aga ya ɗa cama sǝsau anǝ njira aˈyi njir Yahudiya mai. \p \v 9 Ənggǝra ndǝ lar ǝnggǝra Hyal cabiya ɗa mayiwakur nyi abangau, ba Yakubu, ǝnga Biturusu, ba Yahwana hǝnggǝri ǝnga yau. Nanda kǝra njir tǝɗǝmwa anǝ njir nu Yesu, ndǝ dlǝwur ˈya ǝnga Barnabasu ǝnga huɗǝ zǝmǝu. ˈYi hǝnggǝri wu pama ˈya aga ˈya maˈyi a ndǝgya njira aˈyi njir Yahudiya mai, ǝnga nanda tsu nda maˈyi a ndǝgya njir Yahudiya. \v 10 Kǝl kǝ ndǝ ɗǝngari ˈya abǝr ˈya sara fari ǝnga nji ɗaɗali kǝra wu pama nda mai. Alaga kǝ tsu kaɗǝu ya vǝr cim ya mǝl abangau. \s Bulusu Kughiya Biturusu \p \v 11 Ar pǝci kǝra Biturusu shili wu mǝlmǝ Antakiya, kǝ yi kughiya nyi a du bama ja, arya sǝr mǝla ja aˈyi tsaˈa mai. \v 12 Tsu kaɗǝu ju sǝm sǝr sǝm ǝnga njir nu Yesu njira aˈyi njir Yahudiya mai. Ama ayukuɗa shilǝr njira Yakubu sǝwa a shili wu Antakiya, kǝ Biturusu tsana dzau, ji ɗa pamǝu. Ji mǝl abangau arya ju hivǝr njira wu yiwu nja thlana nyi pǝlzha anǝ njira aˈyi njir Yahudiya mai. \p \v 13 Abangǝ ma alenyi njir Yahudiya njir nu Yesu mǝl culi najaka ngguta vi ǝnggǝr nǝ Biturusu kau. Sǝr mǝla nda kǝ tsu ma, ka bǝlana hangǝkala Barnabasu. \v 14 Ama ta yi lari sǝr mǝla nda aˈyi wu nu jirkur nǝ ndǝshigu mai, kǝ yi kughiya Biturusu wu mwar nji patǝu, “Nagau, ndǝr Yahudiya ngau, ama kǝja gu nggya ǝnggǝr njira aˈyi njir Yahudiya mai. Nagǝ aˈyi wu nggya ǝnggǝr njir Yahudiya mai. Aga mi nga gu ca njira aˈyi njir Yahudiya mai, aga nda nu sǝr ciji nǝ Yahudiya ka?” \p \v 15 “Alaga kǝ namǝn njir Yahudiya ngau lagur ya, aˈyi njira gǝra njir Yahudiya njir bikǝ mai, \v 16 wu sǝn mǝn abǝr ndǝ aˈyi a sǝn uya nggya tsapǝu wu mwar Hyal lagur nu dlaɗǝ mai, kǝl ma ji mbǝrsa ǝnga Yesu Kǝrsiti. Agabangau, namǝn ma a lǝr mǝn kǝrmǝn anǝ Kǝrsiti Yesu, aga mǝna ɗa nji tsapǝu wu mwar Hyal lagur mbǝrsa ǝnga Kǝrsiti ama aˈyi lagur nu dlaɗǝ mai. Arya ndǝ a sǝn uya nggya tsapǝ wu mwar Hyal lagur nu dlaɗǝ mai. \v 17 Ama ar pǝcira mǝn wu yiwu mǝna ɗa nji tsapǝu wu mwar Hyal lagur mbǝrsa wu Kǝrsiti, ama ba nji thlǝwa mǝn ǝnga kǝrmǝn njir bikau. Kǝ a cabiyari abǝr Kǝrsiti wu tsǝtsǝku aga nja mǝl bikǝ ya? Awau, alaga kushu! \p \v 18 “Ama ma yi ɓǝra hǝr sǝra yi vakana tsu kaɗǝu a cabiyari abǝr nayi ndǝr ɓǝl dlaɗǝ ngau. \v 19 Lagu nu dlaɗau, a ɗar yi tǝtau anǝ dlaɗau, aga ya nggya nǝ Hyal. \v 20 A dlakǝya ɗar nji ǝnga Kǝrsiti. Kabangǝkau, aˈyi mbǝmbǝɗǝ nga nyi mai, ama Kǝrsiti ngu nggya wu yau. Najaka nggya kǝra yu nggya wu kumǝr dzau, nggya nǝ mbǝrsa ǝnga Zǝr Hyal, ndǝra yiwu ɗa ba ji tau arya yau. \v 21 Nayi wu piyari mayiwakur nǝ Hyal mai. Arya ma ndu sǝn uya nggya tsapǝ wu mwar Hyal lagur nu dlaɗau, ka cabiyari abǝr tǝr Kǝrsiti a ɗari sǝ kurthlǝu.” \c 3 \s Nu Dlaɗau Əndǝga Mbǝrsa \p \v 1 Nahyi njir Galatiya, thlǝkǝ wu tǝ hyi ya? Əndǝga vanyi ndǝ gwaɗǝr kǝra hyi ya? Kǝja ar babal nga yi cabiya hyi Yesu Kǝrsiti ndǝra tǝ ar wu dladlakau. \v 2 Kabangǝkau, yu yiwu ya yiwar hyi vanyi sau. Mambǝl Hyal shida ar kǝra hyi arya hyi nu dlaɗǝ ya, ǝndǝga ara hyi hǝnggǝri ǝnga ndǝr kǝra hyi nggari ya? \v 3 Kabangǝkau, thlǝkǝ wu tǝ hyi ya? Kǝja hyi dzǝguya wu Mambǝl, ama kǝja hya ɓǝra jamuya wu ndǝndǝkur! \v 4 Ya, culi ɓwaɓwatǝ pamǝpamǝ kǝ hyi sǝsǝˈwuri kau, a ɗari sǝ kurthlǝ ya? Aˈyi a kyau, abangǝ mai. \v 5 Hyu nggani Hyal nǝ hyi Mambǝl nyi, ǝnga ju mǝl sǝ dǝdǝgurˈyar wu pama hyi ara hyu nu dlaɗǝ ya, ǝndǝga ara hyi hǝnggǝri ǝnga ndǝr Kǝrsiti kǝra hyi nggar ya? \p \v 6 Tsamiya mǝ nggyar Ibrahimu ja. Nji tsǝfǝri abǝr, “Arya Ibrahimu mbǝrsa ǝnga Hyal, kǝ Hyal jigǝwa nyi ar viya ndǝ tsapǝu.” \v 7 Hya sǝnbiya abǝr njira hǝnggǝri ǝnga Hyal, nanda ngǝ culi Ibrahimu. \v 8 Lǝkakaɗǝ nǝ Hyal a nanari tsu kaɗǝu, abǝr, Hyal wu nda mǝliya njira aˈyi njir Yahudiya mai a uya nggya nǝ tsapǝkur lagur mbǝrsa. Arya tsu kaɗǝu, Hyal nar nyi anǝ Ibrahimu lagu ndǝshigu, abǝr, “Lagu ngau, ngǝ patǝr ˈyiˈyi wu nda uya barka.” \v 9 Hyal fǝnggǝr nyi barka anǝ Ibrahimu arya mbǝrsa nyi, agabangǝ kalar ndǝra mbǝrsa ǝnga Hyal, ju nda fǝnggǝr nda barka daɓǝ ǝnga Ibrahimu. \p \v 10 Kalar njira wu nggani abǝr nu dlaɗǝ nǝ Musa ngu mǝliya tsapǝu, a ɗar nda nji shishiˈwau. Ara ndǝr Hyal kǝra tsǝtsǝfǝ nana, abǝr, “Kalar ndǝra gǝra nubiya patǝr sǝra tsǝtsǝfau, wu Lǝkakaɗǝ nǝ dlaɗau, a ɗar ja ndǝ shishiˈwau.” \v 11 Ar babal nga nyi, ndǝ aˈyi a sǝn uya nggya tsapǝ wu mwar Hyal lagur nu dlaɗǝ mai, arya tsǝtsǝfǝ nga nyi abǝr, “Ndǝ tsapǝu, wu uya mbǝɗau lagur mbǝrsa.” \v 12 Sǝr daɓǝri nu dlaɗau ǝnga mbǝrsa aˈyi mai. Ənggǝr kǝra nji tsǝfǝri, “Kalar ndǝra nubiya patǝr sǝra nji nana wu dlaɗau, ju mbǝɗau laguwa nyi.” \p \v 13 Kǝrsiti a bǝliya mǝn ri sara wu shiˈwu nǝ dlaɗau. Arya tsǝtsǝfǝ nga nyi abǝr, “Kalar ndǝra nji dlakǝya ar wu dladlakau, a ɗari ja shishiˈwau.” \v 14 Kǝrsiti a bǝliyar nji aga njira aˈyi njir Yahudiya mai a uya barka nǝ Ibrahimu, aga mǝna uya Mambǝl kǝra Hyal mǝliya alkawal lagur mbǝrsa. \s Pampamǝkura Dlaɗau Ənga Alkawal \p \v 15 Wazha ama, bǝgǝ ya nar hyi karapǝ ar kǝra sǝra hyi tsǝliya. Ma alkawal kǝra nji mbiya, nji fuwa tsi a gwa, ǝnga nji hǝnggǝri ni, ndǝr sǝn pǝlna ǝnga ja cakǝri aˈyi mai. \v 16 Agabangau, alkawal ngǝ Hyal mǝliya ǝnga Ibrahimu ba culi nyi. Aˈyi nji tsǝfǝri abǝr, “Culi nyiˈyar mai,” kǝra wu cabiya abǝr nji gangǝ ngau. Awau, ama ji na “Culi ngau,” kǝra cabiya ndǝ zǝmǝ ngau, ca ngǝ Kǝrsiti. \v 17 Sǝra yu na ca ngǝ, dlaɗǝ kǝra shili ayukuɗa fa gharu foɗǝu ǝnga makǝr kumou nyi nǝ alkawal, a sǝn mǝliya alkawal kǝra Hyal mbiya wu pama ja ǝnga Ibrahimu ja ɗa sǝ kurthlǝ mai. \v 18 Maja abǝr nju uya barka kau, lagur nu dlaɗau, naji ɓǝra ɗa lagur alkawal mai. Hyal nǝ nyi barka anǝ Ibrahimu lagur alkawal kau. \p \v 19 Ma abangǝ ja, aga mi ngǝ Dlaɗǝ shila? Nji shili ǝnga Dlaɗǝ aga ja cabiya mǝn bikǝr mǝn ar babal, kǝl pǝcira alkawal kǝra wu shili lagu culi Ibrahimu kǝ nyabiya dzau. Dlaɗau, waladiˈyar ngǝ shili ni, lagur ndǝr taˈyau wu pama Hyal ǝnga nji. \v 20 Ndǝr taˈyi wu pama nji ǝnga Hyal, a sǝn ɗa ja taˈyi ar kǝra ndǝ zǝmǝ mai, ama Hyal zǝmǝ nga ja. \s Sǝra Dlaɗǝ Cabiya \p \v 21 Ɗǝm ya, dlaɗǝ wu ɗa dawa ǝnga alkawal Hyal ya? Awau, alaga kushu! Arya maja abǝr dlaɗǝ wu sǝn shili ǝnga pi, tsapǝkur ma nju sǝn uya lagu dlaɗau. \v 22 Ama tsǝtsǝfǝ nga nyi wu Ndǝr Hyal, abǝr, duniya patǝ mafa bikǝ nga nda. Sǝkǝ ɗa abangǝ aga sǝra nji hǝr alkawala nyi lagur mbǝrsa wu Yesu Kǝrsiti, nja lǝri anǝ njira hǝnggǝri. \p \v 23 Divira mbǝrsa shili, dlaɗau, a mbiya mǝn ri wu fursǝna, lagur biya aˈyi mai, kǝl lagur mbǝrsa ǝnga Yesu cabiya dzau. \v 24 Nji fuwa mǝn wu tsa dlaɗau aga ja hǝr mǝna ndǝgya Kǝrsiti. Lagu kau, nga mǝn wu uya nggya tsapǝu, wu mwar Hyal lagur mbǝrsa. \v 25 Kabangǝkǝ tsu, pǝcir mbǝrsa a shilǝri, tsu mǝn aˈyi ǝgyakiɗa dlaɗǝ mai. \s Wazha Hyal \p \v 26 Lagur mbǝrsa wu Kǝrsiti Yesu ngǝ patǝkura hyi nggya wazha Hyal. \v 27 Abangǝ tsu nahyi njira nji mǝliya hyi baɓǝtizǝma, a ɗar hyi nǝ Kǝrsiti, sǝr mǝla hyi ja ɗa sǝr mǝla Kǝrsiti. \v 28 Agabangau, pampamǝkur aˈyi mai wu pama njira njir Yahudiya ǝnga njira aˈyi njir Yahudiya mai. Ətsu njira mafa ǝnga kambǝr nji mai, ǝnga mala ǝnga sal. Patǝkura hyi nji zǝmǝ nga hyu Kǝrsiti Yesu. \v 29 Ma tsu nǝ Kǝrsiti nga hyi, a ɗar hyi culi nǝ Ibrahimu, ǝtsu hyu nda dlǝwuri sǝr faˈa ki kǝra Hyal mǝliya alkawala nyi. \c 4 \p \v 1 Sǝra yu na ca ngǝ, ar pǝcira ndǝr faˈa ki ar viya zǝr ngau, aˈyi ja pamǝ a mwa ara mafa mai, alaga kǝ naja ngǝ ǝnga ki kǝ papatǝu. \v 2 Əgya kiɗa njira hǝ nyi ǝnga njira dǝnyi fuwa kar nyi wu tsa nda baˈanǝ shili ar pǝcira dǝnyi fiya. \v 3 Abangǝ nga nyi tsu anǝ mǝn, ar pǝci kǝra mǝn tsu wazha divira Kǝrsiti cabiya dzau, namǝn ǝnggǝr mafa anǝ sǝra a vǝr sǝm tǝlkur ar kǝra duniya. \v 4 Ama wu pǝci kǝra Hyal pabǝri nyabiya dzau, kǝ Hyal sǝwa Zǝr nyi. Ji shili lagu mala. Nji ya nyi ǝgyakiɗa dǝnama nǝ dlaɗau, \v 5 aga ja bǝliya njira ǝgyakiɗa dlaɗau, ǝnga ja shabiya mǝn ar viya wazha Hyal. \v 6 Arya namǝn wazha Hyal, ca ngǝ Hyal sǝwa Mambǝl Zǝr nyi wu ɗǝfuwa mǝn, aga ja nǝ mǝn dǝnama nǝ ngga Hyal, “Abba, Tada!” \v 7 Kabangǝkau, tsu nahyi aˈyi mafa mai, ama wazha nga hyi. Ta ɗari wazha nga hyi, Hyal wu nda mǝliya hya ɗa ndǝr faˈa ki. \s Nggyabiya Njir Galatiya Nǝ Nyi Ɗǝnga Sau Anǝ Bulusu \p \v 8 Ɗǝɗǝmǝu, ar pǝcira hyi gǝra sǝn Hyal, hyu sǝm mafakur anǝ katǝˈyar, kǝra gǝra ar viya sau. \v 9 Ama kabangǝkǝ kǝra hyu sǝn Hyal, ǝndǝga Hyal ngu sǝn hyi. Mi ngǝ ɗa hyu ɓǝra sha a ndǝgya kiɗa tǝlkur kǝra gǝra ǝnga dǝnama? Sǝ gǝra kǝr nga nda, mi ngǝ ɗa hyu yiwu hya ɓǝra sha aga mafar nda? \v 10 Kǝja hyu lǝr kǝrhyi aga ɓǝla alenyi pidaˈyar ǝnga hyaˈyar, ǝnga pǝci pamǝpamǝ ba faˈyar. \v 11 Sǝra hyu mǝl kau a nǝ ɗari ɗǝnga sau, ara a ɗari ǝnggǝr patǝr ɓwaɓwatǝ kǝra yi sa ar kǝra hyi kau sǝ kurthlǝu ngau! \p \v 12 Yu kǝdi hyi wazha ama, hya nggya ǝnggǝr nayau. Arya nayi ǝnga kǝrɗa ǝnggǝr nahyi nga yau. Sǝ aˈyi hyi ndzana ɗa mai. \v 13 A sǝn hyi shilǝgǝ kǝra uya ɗa, naja ngǝ mǝliya lagu kǝra yi hǝri hyi ndǝshigu nǝ tanggǝrma. \v 14 Alaga kǝ shilǝgǝ kau ɗa sǝr ɓwakǝr dǝdǝgalǝu anǝ hyi, alaga abangau nahyi diɗana ɗa mai, ǝnga hyi nggǝl ara dlǝwu ɗa mai. Hyi dlǝwuri ɗa ǝnggǝr waladi sara ara Hyal, ǝnggǝr Kǝrsiti Yesu ǝnga kǝrnyi. \v 15 Hyi ɗa ǝnga caguli gagaɗau ar pǝci ta! Kabangǝkǝ ya, ǝmani ngǝ cagulir hyi ta? Pakatǝ ar pǝci ta, wu sǝn yau, abǝr hyu sǝn tǝkuɗǝbiya liya hyi, ba hya nǝ ɗa! \v 16 Ya, hyi shabiya ɗa dawar hyi arya yi nar hyi jiri ya? \p \v 17 Njiˈyar kau, ndu yiwu nda kaghibiya hyi, ama aˈyi wu mǝnahǝkur mai. Ndu yiwu nda tǝkǝbiya hyi ǝnga yau, aga patǝr ɗǝngar hyi nda sha a ndǝgya nda. \v 18 Ma ɗǝngar nji mǝnahǝ nga nyi, a ɗar mǝnahǝ cimu nda cabiya yiwu wu gau, aˈyi kǝl pǝcira yi ǝnga hyi waci mai. \v 19 Nahyi wazha ɗa, kǝra yi ɓǝra dar tsǝkar ya nda, kǝl Kǝrsiti ciya dzau wu ɗǝfuwa hyi. \v 20 Cim ɗa ya nggya ǝnga hyi baˈanǝ kabangǝkau, ba ya bǝlana ɗaha yau, arya aˈyi yi ǝnga ɗǝnga sǝ gagaɗau ar kǝra hyi! \s Karapau Ar kǝra Hajaratu Ənga Saratu \p \v 21 Nahyi, hya nar ɗa, nahyi njir yiwu nu dlaɗau, a sǝnbiyar hyi sǝra dlaɗau wu na ya? \v 22 Tsǝtsǝfǝ nga nyi abǝr Ibrahimu aˈyi ja ǝnga wazha shili mǝthlǝu, pathlǝu, zǝr kǝra nji ya lagu mala mafa, ǝnga vanyi tsu lagu kambǝr mala. \v 23 Zǝr kǝra ji yabiya ǝnga mala mafa kau, nji yabiya nyi lagura nji tsǝliya. Ama zǝr kambǝr mala kau, nji yabiya nyi lagur alkawal kǝra Hyal mbiya. \v 24 Najakau, karapǝ ngau, mathlǝkǝˈyi kǝ mǝthlǝu kǝ cabiya alkawal mbamba mǝthlǝu. Hajaratu ngǝ cabiya ndǝr ya mafa, naja ngǝ alkawal mbamba nǝ Mǝ Sǝnayu. \v 25 Kabangǝkau, Hajaratu a nggyari ar viya Mǝ Sǝnayu kǝra wu ˈyiˈyir Arabiya. Naja ngǝ ar viya mǝlmǝ nǝ Urshalima kabangǝkau, arya naja ǝnga wazha nyi patǝ mafa nga nda. \v 26 Ama Urshalima kǝra a dǝmǝlmau, kambǝr ndǝ ngau, ǝtsu naja ngǝ mǝr mǝn. \v 27 Tsǝtsǝfǝ nga nyi abǝr, \q1 “Ga ɗa ǝnga huɗǝ pǝrtǝu, \q2 nagǝ mala kǝra gǝra ya. \q1 Ga wau nǝ caguli, \q2 nagǝ ndǝra gǝra nggari kwakwaɗǝ nǝ ya. \q1 Arya wazha mala hya a ɗari nda gangǝu. \q2 A ndiyar nda mala mayiwa.” \p \v 28 Kabangǝkau, wazha ama, Hyal a mǝliya mǝn ri ǝnggǝr Ishaku, wazha nǝ alkawal. \v 29 Ar pǝci ta tsu zǝr kǝra nji ya wu lagur kǝra nji tsǝliya, ji nǝ nyi ɓwaɓwatǝ anǝ zǝr kǝra nji ya ǝnga dǝnama nǝ Mambǝl Hyal. Abangǝ nga nyi baˈanǝ kabangǝkau. \v 30 Ama tsǝtsǝfǝ nga nyi wu Lǝkakaɗǝ nǝ Hyal abǝr, “Ga kǝdlǝna mafa kau ǝnga zǝr nyi, ara zǝr mafa kau aˈyi wu tǝkǝ sǝr faˈa ki ǝnga nǝ zǝr kambǝr mala mai.” \v 31 Agabangau, wazha ama, aˈyi mǝn wazha mala mafa mai, ama namǝn wazha kambǝr mala ngau. \c 5 \s Kambǝkur Wu Kǝrsiti \p \v 1 Aga nggya kambǝkur ngǝ sǝra ɗa Kǝrsiti pǝliya mǝn, arya kau kǝl hyi taˈyi ǝnga dǝnama, a sara hya ɓǝra shabiya kǝrhyi anǝ ɓwaɓwatǝ nǝ mafakur dlaɗǝ mai. \p \v 2 Hya nggar ɗa. Nayi Bulusu yu na anǝ hyi, ma hyi hǝnggǝri nja thlana hyi pǝlzha, najakǝ wu ca abǝr Kǝrsiti aˈyi ǝnga akkǝri anǝ hyi mai. \v 3 Yu ɓǝra ɗǝngari hyi abǝr kalar ndǝra hǝnggǝri ja nu dlaɗǝ nǝ thla pǝlzha, yau, a ɗari anǝ nyi tsaˈa ja nu patǝr sǝra dlaɗǝ nana. \v 4 Nahyi kǝra wu nǝrdzau hya uya tsapǝkur wu mwar Hyal lagu nu dlaɗau, a ɗari, a thlǝnar hyi kǝrhyi sara wu nu Kǝrsiti ja. A sanar hyi dzau ara mayiwakur Hyal. \v 5 Ama lagur Mambǝl ǝnga mbǝrsa nga mǝn wu sǝkǝ daɓǝ ǝnga fǝr kǝr aga Kǝrsiti a nǝ mǝn tsapǝkur nyi. \v 6 Arya ma mǝn wu Kǝrsiti Yesu, alaga pǝlzha, alaga gǝra pǝlzha, aˈyi vanyi sǝ mai. Ama sǝra mǝna tsamǝ, ca ngǝ mbǝrsa mǝn kǝra wu cabiya dzǝ lagur yiwudzau. \p \v 7 Tanggǝrma hya vǝr dumwa gagaɗau. Wa ngǝ kar hyi ara nu nǝ jijira? \v 8 Kadzangǝ ngguta vi kǝra shili anǝ hyi, aˈyi sara ara Hyal kǝra ngga hyi kǝ ngǝ mai. \v 9 Ənggǝr kǝra nju sǝn na, “Thlǝlamǝ kǝra kushu a sǝn mǝliya macikǝl ja thlǝthlau.” \v 10 Papalkur kǝrɗa wu thlǝr Thlagǝu, a hǝnggǝr yi abǝr nahyi ɓǝra nu vanyi ɗahǝ pamǝ a ndiya nǝɗa mai. Ətsu kalar ndǝra wu hyaˈa hangǝkala hyi, ju nda sa ɓwaɓwatǝu, alaga wa nga ja. \p \v 11 Wazha ama, ma baˈanǝ kabangǝkau, yu tǝtǝlna ndǝr Hyal abǝr aga nja thla pǝlzha, ya, mi ngǝ ɗa baˈanǝ kabangǝkǝ tsu nju lǝ ɓwaɓwatǝ anǝ ɗa? Ma yu dlǝwa nji abǝr a ɗari tsaˈa nja thla pǝlzha, ndǝr ɗa ar kǝra tǝr Kǝrsiti ar wu dladlakǝ aˈyi a ɓǝra sǝn ɗa sǝr thlǝ hi anǝ kalar ndǝ mai. \v 12 Ar kǝra njira wu hya hangǝkala hyi abǝr kǝl nji thlana hyi pǝlzha, kuji anǝ nda nyi nja thlabiya nyi aga mǝciˈu sal! \p \v 13 Nahyi, wazha ama, a ngga hyir nji aga kambǝkur ar kǝra dlaɗau. Hya hangǝkal a sara ɗa kambǝkur hyi kau, ja ɗa nǝ sǝr cim nǝ kumǝr dzau. Ar viya kau, bǝgǝ kambǝkur hyi, ja ɗa kǝra wu hǝri hyi a ndu yiwu mǝl thlǝr nǝ yiwudzau. \v 14 Arya patǝkura dlaɗau, a daɓǝr nju ɗahǝ zǝmǝu, ca ngǝ, “Ga yiwu tǝwul ngau ǝnggǝr kǝrngau.” \v 15 Ama ma hyu par kǝrhyi ǝnga hyu nggal kǝrhyi ǝnggǝr maˈwi tagǝu, hya nggya ǝnga hangǝkal ja, ma aˈyi mai patǝkura hyi, hyu sanakǝr! \s Nggya Lagu Mambǝl \p \v 16 Sǝra yu yiwu ya na kau, ca ngǝ hya nǝ nyi lagu anǝ Mambǝl Hyal ja lǝ hyi. Ma hyi mǝl abangau nahyi wu nda nggya wu ndǝndǝkur mai. \v 17 Arya nggya nǝ ndǝndǝkur dawa nga ja anǝ Mambǝl, Mambǝl tsu, dawa nga ja anǝ nggya nǝ ndǝndǝkur. Culi najaka nggya tsu dawa nga nda ǝnga kǝrnda. Ca ngǝ ɗa nahyi wu sǝn mǝliya sǝra hyu yiwu hya mǝl mai. \v 18 Ma Mambǝl Hyal ngu lǝ hyi, nahyi aˈyi hyi ǝgya dlaɗǝ mai. \p \v 19 Sǝr mǝla ndǝr bikau, ar babal nga nda. Nanda ngǝ sǝsukur, ǝnga mǝl sǝ gǝra kyau, \v 20 ǝnga mǝl thlǝr katǝu, ǝnga dǝshakur, ǝnga piyari shishir dza kuvwar nda, ǝnga pa wu pamǝ ǝnga ɗa shishi ǝnga tsu ɗǝfu, ǝnga yiwukǝr ba tǝkǝbiya dzau, ǝnga hya hangǝkala nji, \v 21 ǝnga shishikur, ba ǝnga sa sǝ sasa, ǝnga alenyi sǝ kǝra papa ˈyar kǝ tsu. Yu kughi anǝ hyi, ǝnggǝr kǝra yi nar hyi tsu kaɗǝu, abǝr njir mǝl najaka sau, nandǝ wu gwu tǝlkur Hyal mai. \p \v 22 Ama wazha kǝra Mambǝl wu ya, nanda ngǝ yiwudzau, ǝnga caguli, ǝnga huɗǝ pǝrtǝu, ba sǝsǝˈwu sau, ǝnga hangǝkalkur, ba mǝnahǝkur, ǝnga tsaˈa miya ɗǝfukur, \v 23 ba ɓatsǝkur kǝr, ba tsu sha yi anǝ sǝra kumǝr dzǝ wu yiwu. Sǝˈyar kau, aˈyi dawa anǝ dlaɗǝ mai. \v 24 Patǝkura njira nǝ Kǝrsiti Yesu ngau, a tsǝyar nda nggyabiya nǝ ndǝndǝkur ǝnga sǝ ɗǝmwaˈyiˈyar pamǝpamǝ kǝra dza ndu yiwu. \v 25 Ta ɗa Mambǝl ngǝ nǝ mǝn pi, bǝgǝ Mambǝl tsu ja lǝbiya mǝn wu kalar nggyar mǝn. \v 26 A sara mǝna ɗa njir hakǝr mai, alaga njir tsǝtsǝbwar kǝrnda, ǝndǝga njir ɗa shishi kǝrnda. \c 6 \s Hya Dlǝwar Kǝrhyi \p \v 1 Wazha ama, ma nji lar vanyi ndǝ a vǝr mǝl bikau, nahyi kǝra nyinyau ǝnga Mambǝl Cicau wu pama nda, bǝgǝ hya shabiya nda a shili ǝnga hangǝkal. Ama hya mǝl abangau ǝnga hangǝkal tsu, ara a vǝr sha zamǝr hyi a shili wu lagu, ba hya tǝɗau a gwu dzau. \v 2 Hya dlǝwar kuvwar hyi lagur hǝ ɓwaɓwatǝr nda. Lagu kǝ nga hyu nyabiya dlaɗǝ nǝ Kǝrsiti. \v 3 Ma vanyi ndu nggani abǝr vanyi sǝ nga ja, ama aˈyi ja vanyi sǝ mai, ngguta kǝrnyi nga ju mǝl. \v 4 Bǝgǝ kalar ndǝ ja dzǝgabiya sǝr mǝla ja. Ma ɗa mǝnahǝu, ǝnggau ja sǝn ɓwasau ǝnga sǝra ji mǝliya ǝnga kǝrnyi, ama aˈyi ja gǝla kǝrnyi ǝnga vanyi ndǝ mai. \v 5 Arya tsaˈa nga nyi anǝ kalar ndǝ ja hanggǝr thlǝr nyi. \p \v 6 Kalar ndǝra nji highiɓǝr nyi ndǝr Hyal, kǝl ja tǝkǝya sǝ mǝnahǝ kǝra ara ja ǝnga ndǝra highiɓǝ anǝ nyi. \p \v 7 A sara hya ngguta kǝrhyi mai, ndǝr sǝn canǝ nyi dabar anǝ Hyal aˈyi mai. Kalar sǝra ndǝ thlǝkana, ca nga ju gǝm. \v 8 Ma ndǝ thlǝkana wu sǝ suna nǝ kumǝr dzau, sǝra ju nda gǝm ca ngǝ tau. Ma ndǝ thlǝkana wu sǝra Mambǝl wu yiwu, sǝra ju nda gǝm ca ngǝ pi kǝra gǝra kuɗau. \v 9 Agabangǝ a sara mǝna hǝɗa ǝnga mǝl mǝnahǝkur mai, arya ar pǝci kakalǝ mǝnu nda faˈa sǝ nǝ barka ma mǝn gǝra taˈyi ar lagu. \v 10 Arya kau, kalar pǝci kǝra mǝn ǝnga lagu, taˈyi mǝna mǝl mǝnahǝkur anǝ nji patǝu, ja ɗa ma anǝ wazha ama kǝra wu Kǝrsiti. \s Aˈyi Thla Pǝlzha Mai Ama Nggya Mafǝliyangǝ \p \v 11 Kabangǝkau, hya tsamiya culi tsǝfǝ dǝdǝgal kǝra yi mǝl anǝ hyi ǝnga pǝla yau! \v 12 Nji kǝ wu yiwu kǝl nja thlana hyi pǝlzha kau, ndu yiwu nja lar nda ar viya vanyi sau. Ndu mǝl anǝ hyi abangau, arya ndu hivǝr sa ɓwaɓwatǝ kǝra ndu sa lari arya highiɓǝ ar kǝra wu dladlakǝ nǝ Kǝrsiti. \v 13 Alaga njira nji thlana nda pǝlzha ma, nandǝ wu ɓǝlari dlaɗǝ mai. Nanda ndu yiwu nda thlana hyi pǝlzha aga nda hya kǝr abǝr nanda ngǝ sǝwa nji thlana hyi pǝlzha. \v 14 Ama alaga kushu nayi wu hyaˈa kǝr mai, kǝl ǝnga wu dladlakǝ nǝ Thlagǝr mǝn Yesu Kǝrsiti. Arya lagur tǝ nyi ar wu dladlakau ngǝ sǝr duniya tǝnakǝr wu yau, nayi tsu a tǝnar yi kǝr ǝnga sǝr duniya. \v 15 Pǝlzha, gǝra pǝlzha aˈyi nda sǝ mai, sǝ dǝgal ca ngǝ nda ɗa ndǝ mafǝliyangǝ. \v 16 Jamǝkur ǝnga tǝhuɗǝkur nda nggya ǝnga patǝr njira wu nu sǝr ɓǝla kau, nanda ngǝ njir Izirayila nǝ Hyal. \p \v 17 Ayukuɗa nyi wazha ama, a sara vanyi nda ɓǝra fuwa ɗa wu ɗǝnga vanyi sǝ mai, arya mǝcaviɗi kǝra ar dza yi kau, a cabiyari, abǝr nayi nǝ Yesu ngau. \p \v 18 Wazha ama, bǝgǝ mayiwakur nǝ Thlagǝr mǝn Yesu Kǝrsiti a nggya ǝnga mambǝlǝr hyi. Amina.