\id 2CO - Margi Tiwi Ənga Tǝm [mfm] \ide UTF-8 \h Kwaranthli Nǝ Mǝthlǝu \toc3 Kwa Mǝth \toc2 Kwaranthli Mǝthlǝu \toc1 Tsǝfǝ Nǝ Bulusu Anǝ Njir Kwaranthli Nǝ Mǝthlǝu \mt2 Cama Tsǝtsǝfǝ Nǝ Bulusu Nǝ Mǝthlǝu Anǝ \mt1 Njir Kwaranthli \c 1 \s Usa Dzau Sara Ara Bulusu Ənga Timathlawusu \p \v 1 Cama tsǝtsǝfǝ kǝ sara ara Bulusu, cama sǝsǝ nǝ Kǝrsiti Yesu lagur yiwur huɗa Hyal ǝnga zamǝr mǝn Timathlawusu kǝra ǝnga yau. Cama kau, anǝ daɓǝ dzǝ njir nu kǝra wu Kwaranthli, daɓǝ ǝnga patǝkura nji cici gǝ Hyal kǝra wu patǝr ˈyiˈyir Akaya. \p \v 2 Bǝgǝ mayiwakur ǝnga huɗǝ pǝrtǝu sara ara Hyal Dǝrmǝn ǝnga Thlagǝ Yesu Kǝrsiti nda nggya ǝnga hyi. \s Hyal Ndǝr Sǝsǝku Ɗǝfu Ngau \p \v 3 Fal anǝ Hyal, dǝya Thlagǝr mǝn Yesu Kǝrsiti, Tada nǝ dǝgal tǝhuɗǝu ǝnga Hyal nǝ patǝr sǝsǝku ɗǝfu. \v 4 Naja ndǝra wu sǝsǝkuya ɗǝfuwa mǝn wu pǝcira mǝn wu patǝr ɓwaɓwatǝu, aga mǝna sǝn sǝsǝkuya ɗǝfuwa njira wu kalar culi ɓwaɓwatǝu ǝnga sǝsǝku dzǝ kǝra mǝn uya sara ara Hyal. \v 5 Ara ǝnggǝra mǝn wu lar ɓwaɓwatǝu ǝnggǝr kǝra Kǝrsiti lari, abangǝ tsu lagur Kǝrsiti ngǝ sǝsǝku ɗǝfur mǝn sara ara Hyal wu nyabiya dzau. \v 6 Ma ˈya wu ɓwaɓwatǝu, aga hya uya sǝsǝku ɗǝfu ǝnga hya uya mbǝɗǝ ngau. Ma ˈyi uya sǝsǝku ɗǝfu, aga hya uya sǝsǝku ɗǝfu ngau, kǝra wu mǝliya hya ɗa njira wu sǝn cinapi wu ɓwaɓwatǝ kǝra hya vǝr sa ǝnggǝr kǝra ˈya vǝr sa tsu. \v 7 Fǝrkǝr ˈya ǝnga hyi a ciyar dzau, arya ˈyu sǝni abǝr ǝnggǝr kǝra hyi lar ɓwaɓwatǝ daɓǝ ǝkkǝˈyi ˈya, abangǝ tsu nga hyu nda uya sǝsǝku dzau ǝkkǝˈyi ˈya. \p \v 8 Wazha ama, naˈya aˈyi wu yiwu hya nggya ǝnga gǝra sǝnbiya sǝ ar kǝra ɓwaɓwatǝ kǝra ˈyi tǝrabiya a gwa wu ˈyiˈyir Asǝya mai. A lar ˈya ɓwaɓwatǝ gagaɗǝ kǝra ndiya dǝnamar ˈya, ma ˈyu nggani ˈyu nda tini piya ˈya a gwa. \v 9 Pakatǝu, ma ˈyi nggani a thlanar ˈyar nji numa nǝ tau. Ama sǝkǝ ɗa aga ˈya highiɓǝri abǝr aˈyi ˈya vǝr nggya ǝnga dǝnamar kǝrˈya mai, ama ˈya vǝr nggya ǝnga dǝnamar Hyal, ndǝra ǝnga dǝnama nǝ hyaˈana nji sara vir tau. \v 10 Naja ngǝ ndǝra mbǝliya ˈya sara wu miya tǝ nǝ ɗǝmwaˈyu, ǝnga ju nda mbǝlbiya ˈya. Naja ndǝra ˈyi fǝr kǝr wu ja, abǝr ju nda dumwa ǝnga mbǝl ˈya, \v 11 ǝnggǝra hyu dumwa ǝnga kǝdi Hyal anǝ ˈya. Lagu kǝ ngǝ nji gangǝ wu nda lǝr usaku anǝ Hyal arya ˈya, arya barka kǝra Hyal lǝri anǝ ˈya lagur nggari kǝdi nǝ nji gangǝu. \s Bulusu Dǝmna Ɗǝnga Nyi Ar Kǝra Tula Nji \p \v 12 Kabangǝkau, kǝja sǝr ɓwadzǝr ˈya, abǝr, ɗǝnga nǝ ɗǝfuwa ˈya vǝr lǝ sakida anǝ ˈya abǝr nggyabiyar ˈya ǝnga njir duniya ǝnga nggyabiyar ˈya ǝnga hyi nggya cici ngau, ǝnga nggya ɗǝfu pathlu sara ara Hyal, maja ma nggya kǝra mǝn nggya ǝkkǝˈyi hyi. ˈYi mǝl abangau, aˈyi lagu hahangǝkur nǝ njir duniya mai, ama lagu mayiwakur nǝ Hyal. \v 13 Ara aˈyi ˈyu tsǝfǝ anǝ hyi sǝra hyi gǝra sǝn jiga ba hya nggabiya mai. Ama cim ɗa ca ngǝ, \v 14 ǝnggǝr kǝra hyi nggabiya ˈya kukushu kabangǝkau, hyu nda nggabiya gagaɗau, kǝra wu mǝliya hya ɓwadzau wu ˈya ǝnggǝr kǝra ˈyu ɓwadzau wu hyi tsu ar pǝcir shidar Thlagǝ Yesu. \p \v 15 Arya papalkǝr ɗa ju ɗa abangau, a yiwur yau aga ya nda tular hyi tanggǝrma aga hya ɓǝra uya dlǝwuri barka nǝ mǝthlǝkura nyi. \v 16 A yiwur yi aga ya tular hyi ar lagur maˈyi a vu Masidoniya, ǝnga ma ya ɓǝra vǝr sha shili ara hyi sara wu Masidoniya, ba hya dzǝgwa sǝwa ɗa a vu Yahudi. \v 17 Ar pǝcira yi mbiya abangau, aˈyi yi ɗǝnga sǝ ar kǝri wa? Əndǝga hyu nggani yi mǝl abangǝ lagur ɗǝnga sǝ njir duniya ya, abǝr yu sǝn na “Angǝ,” ǝnga ya ɓǝra na, “Awau” ya? \p \v 18 Ama ǝnggǝr kǝra Hyal ndǝ tsaˈa miya ɗǝfu ngau, abangǝ nga nyi tsu abǝr ndǝr kǝra ˈyi nar hyi kau, aˈyi “Angǝ” ǝnga “Awau” mai. \v 19 Arya Zǝr Hyal, Yesu Kǝrsiti, kǝra nayi ǝnga Silasu, ba Timathlawusu tǝtǝlna ndǝr nyi anǝ hyi ar kǝri, aˈyi “Angǝ” ǝnga “Awau” mai, ama wu ja cumu “Angǝ” ngau. \v 20 Arya alaga yiɗawu ngǝ alkawal kǝra Hyal mǝliya wu Kǝrsiti, “Angǝ” nga nyi, a nyabiyar ja patǝu. Lagu nyi nga mǝn wu sǝn na, “Amina” aga ja shili ǝnga kadakadarkur anǝ Hyal. \v 21 Kabangǝkau, Hyal ngǝ mǝliya naˈya ǝkkǝˈyi hyi taˈyi wu Kǝrsiti. Naja ngǝ pǝnggǝr mǝn mal kǝra cabiya abǝr a ɗǝmbiya mǝnǝr ja, \v 22 ji fiya mǝtsamǝ nǝ thlagǝkur nyi ar mǝn, ba ji fuwa Mambǝl nyi a gu ɗǝfuwa mǝn aga sǝr zhu dzau, kǝra wu nǝ mǝn fǝr kǝr nǝ uya sǝra wu shili. \p \v 23 A nggar yi thlǝmǝr Hyal, naja ngǝ sakida ɗa, abǝr aga ya tsǝrpǝr hyi, ngǝ ɗa nayi aˈyi ɓǝra sha a vu Kwaranthli mai. \v 24 Aˈyi ˈya vǝr ca dǝnama ar kǝra mbǝrsar hyi mai, ama ˈya vǝr mǝl thlǝr ǝnga hyi aga hya nyabiya dzǝ ǝnga huɗǝ pipida, arya lagu mbǝrsar hyi nga hyi ciya dzǝ gǝra kǝnggǝɗau. \c 2 \nb \v 1 Agabangau, kǝ yi fuwa wu ɗǝfuwa yi abǝr tsu yu ɓǝra nda tula hyi kǝra wu shili ǝnga huɗǝ kyakyar anǝ hyi mai. \v 2 Ara ma yi mǝliya hyi huɗǝ kyakyaru, wa ngǝ hyau kǝra wu nda sǝsǝkuya ɗǝfuwa ya? Aˈyi kǝl nahyi kǝra yi mǝliya hyi huɗǝ kyakyar kau. \v 3 Yi tsǝfǝri hyi abangǝ tsu kaɗǝu, aga ma yi shili aga sa tula hyi, nayu uya huɗǝ kyakyar sara ara njira kyaga pina huɗa yi mai. Arya aˈyi yi ǝnga kǝr papal wu hyi papatǝu, abǝr mǝn wu nda daɓau wu caguli ɗa ǝkkǝˈyi hyi. \v 4 Yi tsǝfǝ sǝkǝ anǝ hyi arya wu ɓwaɓwatǝu ǝnga huɗǝ kyakyar gagaɗǝ nga yi a gwa, ba tsu ǝnga sǝlǝm gagaɗǝ ngǝ wu liya yau. Nayi aˈyi tsǝfǝ anǝ hyi aga ya mǝliya hyi huɗǝ kyakyar mai, ama aga hya sǝnbiya tǝdǝɓǝkura yiwukur ɗa anǝ hyi. \s Tǝfǝbiya Dzau Anǝ Ndǝr Bikau \p \v 5 Ma ndǝ aˈyi kǝra mǝliya sǝr shili ǝnga huɗǝ kyakyaru, aˈyi nayi nga ji mǝliya nyi huɗǝ kyakyar mai, ama lagu batiti patǝkura hyi nga ji mǝliya huɗa hyi kyakyaru lagu pampamu. Aˈyi yu yiwu ya cakǝ unau wu ndǝr kǝ mai. \v 6 Culi ɓwaɓwatǝ kǝra nji nǝ nyi, kǝra ji lari sara ara badǝgala nji a ɗar tsatsaˈa anǝ nyi. \v 7 Kabangǝkau, a ɗar tsaˈa hya tǝfǝbiya nyi ǝnga hya sǝsǝkuya ɗǝfuwa ja ara ja sara nyabiya dzǝ ǝnga madiya huɗǝ kyakyaru. \v 8 Agabangau, yu kǝdi hyi, aga hya cabiya nyi yiwukurǝr hyi anǝ nyi gagaɗau. \v 9 Sǝra ɗa yi tsǝfǝr hyi najaka cama tsǝtsǝfǝ kau, ca ngǝ aga ya dzǝbiya hyi ya sǝnbiya tara njir ɓǝlar sǝra yu na anǝ hyi wu kalar sau. \v 10 Kalar ndǝra hyi tǝfǝbiya, nayi tsu a tǝfǝbiya nyir yau. Sǝra yi tǝfǝbiya, ma sǝ aˈyi kǝra tsaˈa aga ya tǝfǝbiya, a tǝfǝbiya nyir yau wu mwar Kǝrsiti arya hyi. \v 11 Yi mǝl abangau, a sara Shatan kǝra mǝn wu sǝni dabar nyi a uya lagur ngguta vi. \s Njir Mǝl Thlǝr Hyal Wu Alkawal Mbamba // Nǝ Mafǝliyangǝu \p \v 12 Ar pǝcira yi maˈyi a vu Turuwasu a vuwa tǝtǝlna ndǝshigu Kǝrsiti, ba yi vuwa thlǝwa Thlagǝ a pahǝnar lagu anǝ ɗa a vuna. \v 13 Alaga abangǝ huɗa yi aˈyi pipida mai, arya nayi aˈyi thlǝwa zamǝ ɗa Tayitusu a vuna mai. Agabangau, ba yi nar nda mǝna pida jamǝu, ba yi tǝrabiya sǝ ɗa a vu Masidoniya. \p \v 14 Ama usaku anǝ Hyal ndǝra vǝr tǝɗǝmwa nǝ sǝm tǝlkur anǝ ˈya lagu Kǝrsiti. Ənga lagur ˈya tsu nga ja vǝr tǝtǝlna ndǝr mǝsahǝu nǝ sǝnbiya sǝ ar kǝra Kǝrsiti baˈamani ǝnggǝr pǝ ɓurdi. \v 15 Ara naˈya anǝ Hyal ǝnggǝr sǝ kisǝ nǝ Kǝrsiti wu pama njira uya mbǝɗau ǝnga njira ar lagur maˈyi a nda sa. \v 16 Anǝ njira ar lagur nda sa a ɗar ˈya ǝnggǝr shuni kǝra wu shili ǝnga tau. Anǝ njira uya mbǝɗǝ tsu a ɗar ˈya ǝnggǝr shuni mǝsahǝu kǝra wu shili ǝnga pi. Wa ngǝ ndǝra tsaˈa aga hǝ najaka culi thlǝra? \v 17 Aˈyi ˈya ǝnggǝr alenyi nji gangǝ kǝra shabiya ndǝr Hyal ǝnggǝr sǝr shafǝli mai, ama pamǝ nga ˈya, wu dǝnamar Kǝrsiti nga ˈyu ndǝr wu mwar Hyal ǝnga jirkur, ǝnggǝr njira Hyal ngǝ sǝwa nda. \c 3 \p \v 1 Kabangǝkau, a cabiyari abǝr a mbar ˈya fal kǝrˈya anǝ hyi wayi ya? Əndǝga hyu yiwu aga ˈya sǝwa cama tsǝtsǝfǝ kǝra nǝ fal ˈya anǝ hyi ǝndǝga sara ara hyi, ǝnggǝr kǝra alenyi nja vǝr mǝl kǝ ya? \v 2 Nahyi ǝnga kǝrhyi ngǝ cama tsǝtsǝfǝr ˈya, kǝra tsǝtsǝfǝ ar ɗǝfuwa ˈya, kǝra nji papatǝu wu sǝni ǝnga ndu sǝn jigana. \v 3 A cabiyar hyi abǝr cama tsǝtsǝfǝ nga hyi sara ara Kǝrsiti, kǝra ca ngǝ sǝra biya ǝnga kǝr sara wu thlǝr kǝra nji ngga ˈya aga mǝl. Cama kau, aˈyi kǝra nji tsǝfǝri ǝnga sǝr tsǝfǝ sǝ mai, ama ǝnga Mambǝl Hyal kǝra ǝnga pi. Aˈyi kǝra nji tsǝfǝri ar tsǝka mai, ama ar ɗǝfuwa ndapi. \p \v 4 Aˈyi ˈya ǝnga najaka papalkur kǝr wu mwar Hyal lagu Kǝrsiti. \v 5 Naˈya aˈyi cabiya abǝr nǝnǝkur ˈya nga ˈyi sǝn mǝliya kalar sǝ mai, ama nǝnǝkurǝr ˈya sara ara Hyal nga nyi. \v 6 Naja ngǝ mǝliya ˈyi ɗa nji nǝnǝ nǝ mǝl thlǝr ar viya njir mǝl thlǝr nǝ alkawal mbamba nǝ mafǝliyangǝu, aˈyi ar kǝra dlaɗǝ kǝra tsǝtsǝfǝ mai ama ar kǝra Mambǝl, arya dlaɗǝ kǝra tsǝtsǝfǝ wu sǝn tsiya ndau, ama Mambǝl wu sǝn lǝr pi. \s Kadakadarkur Nǝ Alkawal Mbamba // Mafǝliyangǝu \p \v 7 Kabangǝkau, thlǝr mǝl kǝra dlaɗǝ Musa shili ǝni wu shili ǝnga tau, dlaɗǝ kǝra nji tsǝfǝri ar tsǝka, wu shili ǝnga kadakadarkur. Kadakadarkur kǝra mǝliya njir Izirayila aˈyi wu sǝn tsamǝ du bama Musa mai, arya mbǝmbǝla nyi, alaga kǝ gǝrpǝ nga ju gǝrpǝ kau. \v 8 Ma abangǝ ja, thlǝr mǝl Mambǝl aˈyi a ndiya ǝnga kadakadarkur wa? \v 9 Ma thlǝr mǝl dlaɗǝ kǝra wu shili ǝnga tau, ca ngǝ ǝnga kadakadarkur abangau, abari ngǝ kadakadarkur nǝ thlǝr kǝra wu shili ǝnga tsapǝkur aˈyi a ndiya nyi gagaɗǝ wa? \v 10 Pakatǝu, sǝra ǝnga kadakadarkur ɗǝɗǝm aˈyi ja kabangǝkǝ ǝnga kadakadarkur mai, ma nji gǝlabiya nyi ǝnga madiya kadakadarkur kǝra shili wu nǝ mafǝliyangǝ kau. \v 11 Ma sǝra wu gǝrpǝ dzǝ kǝ wu shili ǝnga kadakadarkur abangau, abari ngǝ dǝgalkura kadakadarkur nǝ sǝra gǝra hal ka? \p \v 12 Agabangau, ta ɗa a uyar ˈya sǝr fǝr kǝr abangau, ca ngǝ mǝliya a ɗar ˈya nji gǝra hivǝr a miya ta. \v 13 Naˈya aˈyi ǝnggǝr Musa mai, ndǝra mbuya bama ja ǝnga sǝr bakǝ dzau, a sara njir Izirayila a lari ǝnggǝra kadakadarkur kau a vǝr gǝrpǝ dzau. \v 14 Ama ɗǝngar nda a ɗari ɓaɓalu. Arya baˈanǝ shili ar pǝci kǝ ǝshina sǝr mbu bama ta tsu aˈyi ǝnga nda ma nju jiga alkawal mbamba nǝ hahal ta. Nji aˈyi hǝna mai, ara kǝl wu Kǝrsiti nga nju sǝn hǝna wacu. \v 15 Baˈanǝ shili ar pǝci kǝ ǝshina, ma nju jiga dlaɗǝ Musa, sǝr mbu aˈyi kǝra wu mbuya ɗǝfuwa nda. \v 16 Ama ar kalar pǝci kǝra ndǝra shabiya dzǝ a shili anǝ Thlagǝu, ba nja hǝna nyi sǝr mbu bama ta. \v 17 Kabangǝkau, Thlagǝ Mambǝl ngau, ǝnga kalar vira Mambǝl Thlagǝu ari, a ndǝna a uyar nji kambǝkur. \v 18 Namǝn njira nji pahǝna nda bama nda patǝu, mǝn wu ca mbǝmbǝlkur nǝ kadakadarkur nǝ Thlagǝu ǝnggǝr mbǝmbǝl kǝra wu biya sara wu doragalu, ǝnga mǝn wu bǝlar dzǝ a shili wu nggya kǝra pabiya kadakadarkur nǝ Thlagǝ kǝra a vǝr cakau, kǝra wu shili sara ara Thlagǝu, ndǝra Mambǝl ngau. \c 4 \s1 Bǝrba Kǝra Wu Tǝm Nǝ ˈYiˈyi \p \v 1 Agabangau, ta ɗa a uyar ˈya thlǝr mǝl lagu tǝhuɗǝ dzǝ nǝ Hyal, ca ngǝ ɗa dza ˈya aˈyi tǝnakǝr mai. \v 2 Kuji a ndiya anǝ ˈya, ˈya piyari mǝl sǝra ɗǝɗǝwa sǝra wu sǝn shili ǝnga sǝli. ˈYa piyari sǝ sǝsǝli ǝnggǝr ngguta vi ǝnga alaga thla fati ǝnga ndǝr Hyal, ama ˈya cabiya nda jirkur ar babal. Lagu kǝ ngǝ kalar ndǝ wu nda ɗa sakida nǝ jirkurǝr ˈya a dumwar Hyal. \v 3 Ma ɗa ndǝr Hyal kǝra ˈyu tǝtǝlna a ɗar sǝ ɗǝɗǝwa, a ɗar ja sǝ ɗǝɗǝwa anǝ njira ar lagur nda sa. \v 4 Naja hyal nǝ nggyabiya nǝ kabangǝkau, ngǝ dar ɗǝngar nda, njira gǝra mbǝrsa, a sara nda lar mbǝmbǝlkur Ndǝshigu nǝ kadakadarkur Kǝrsiti. Naja ndǝra pabiya Hyal. \v 5 Ara naˈya aˈyi a vǝr tǝtǝlna ndǝr ar kǝra kǝrˈya mai, ama ar kǝra Yesu Kǝrsiti, abǝr, naja ngǝ Thlagǝu, ǝnga naˈya ǝnga kǝrˈya ar viya mafar hyi arya Yesu. \v 6 Arya Hyal nana, abǝr “Taˈyi mbǝmbǝl a mbǝl sara vu kuthlǝu,” naja ngǝ mǝliya mbǝmbǝla nyi a mbǝl wu ɗǝfuwa mǝn aga ja nǝ mǝn mbǝmbǝl sǝnbiya ar kǝra kadakadarkur Hyal kǝra a vǝr mbǝl ar bama Kǝrsiti. \p \v 7 Ama aˈyi ˈya ǝnga najaka bǝrbakur wu ˈya, naˈya kǝra ǝnggǝr tǝm ˈyiˈyi, aga cabiya abǝr dǝnama kǝra ndiya patǝu sara ara Hyal nga nyi, ama aˈyi sara ara ˈya mai. \v 8 Nja vǝr ciciɗǝ ˈya lagu pampamǝu, ama alaga abangǝ naˈya aˈyi bǝraghinakǝr mai. Aˈyi ˈya ǝnga tǝkǝkǝr, ama alaga abangǝ dza ˈya aˈyi tǝnakǝr mai. \v 9 Nja vǝr ɗa ˈya, ama alaga abangǝ Hyal aˈyi piyari ˈya mai. Nja vǝr dladla ˈya a gyuˈyi, ama naˈya aˈyi dlanakǝr mai. \v 10 Cimu nga ˈya a miya tau, culi tǝ nǝ Yesu, aga tsu nggyabiya Yesu a cabiya dzǝ wu ˈya. \v 11 Ma tsu ˈya ǝnga pi, nju lǝr ˈya cimu anǝ tau arya Yesu, aga nggyabiya nyi a cabiya dzau wu dza ˈya kǝra wu tau. \v 12 Agabangǝ tsu, tǝ a vǝr mǝl thlǝr wu ˈya, ama pi a vǝr mǝl thlǝr wu hyi. \p \v 13 Tsǝtsǝfǝ nga nyi, abǝr, “A hǝnggǝr yau, ca ngǝ ɗa yi ndǝr.” Ənga najaka mambǝl nǝ mbǝrsa nga ˈyi hǝnggǝri ca ngǝ ɗa ˈyi ndǝr abangǝ tsu. \v 14 Ara ˈyu sǝni abǝr, ndǝra hyaˈana Thlagǝ Yesu sara vir tau, ju nda hyaˈana mǝn ǝkkǝˈyi Yesu tsu, ba ja dzǝgwa lǝr ˈya ǝkkǝˈyi hyi wu mwa nyi. \v 15 Patǝ sǝˈyar kǝ ɗa aga ja shili ǝnga akkǝri anǝ hyi nga nyi, aga mayiwakur Hyal a tǝtǝlnakǝr a nda anǝ nji gangǝu. Lagu kǝ nga nju nda lǝ usaku gagaɗǝ anǝ Hyal, aga ja shili ǝnga kadakadarkur anǝ Hyal. \p \v 16 Agabangau, dza ˈya aˈyi tǝnakǝr mai, alaga kǝ kumǝr dza ˈya vǝr hal kau, ama cimu ngǝ mambǝlǝr ˈya wu cakau wu mafǝliyangǝkur kalar pǝci. \v 17 Ara zǝzǝra ɓwaɓwatǝ kǝra ˈya vǝr sa kabangǝkǝ kau, nǝ pǝci kushi ngau, kǝra wu nda pabǝri ˈya aga kadakadarkur kǝra gǝra kuɗau, kǝra wu ndiya patǝr ɓwaɓwatǝ kǝra ˈya vǝr sa. \v 18 Agabangau, naˈyu fǝr liya ˈya ar sǝra ˈyu lari ǝnga li mai, ama ar sǝra li gǝra lari. Ara sǝ kǝra li wu lari wu tǝrabiya, ama sǝra li gǝra lari wu nggya baˈanuwa. \c 5 \s Dzǝ Mafǝliyangǝu \p \v 1 Kumǝr dza mǝn ǝnggǝr kwapatǝ kǝra mǝna vǝr nggya a gwa wu duniya. A sǝnǝr mǝn abǝr, ar pǝci kǝra nji ndzana kumǝr dzǝ kau, kǝ mǝn tau, mǝnu nda uya vanyi dzǝ a dǝmǝlmau. Dzǝ hǝhǝr kǝra gǝra kuɗau sara dagǝ Hyal kǝra ji hǝriya ǝnga kǝrnyi, aˈyi tsa ndǝ ngǝ hǝr mai. \v 2 Kabangǝkau, mǝn wu ngguli cimǝr hari dzǝ nǝ nggya a dǝmǝlmau, ǝnggǝr kǝra mǝn wu cim kar ha mafǝliyangǝu. \v 3 Ma nji pǝɗǝwa mǝn wu dzǝ mafǝliyangǝ kau, nju thlǝwa mǝn turusu mai. \v 4 Ma tsu mǝn wu dzǝ nǝ duniya kau, mǝn wu ngguli ara culi ɓwaɓwatǝ kǝra mǝn a gwa. Ara aˈyi aga nja tǝkǝbiya mǝn ǝnga kumǝr dzǝ kǝ mai, ama aga nja bǝlana mǝn ǝnga dzǝ kǝra sara a dǝmǝlmau, aga dzǝ kǝra wu tau a bǝlabiya dzǝ ǝnga pi baˈanuwa. \v 5 Arya Hyal ǝnga kǝrnyi ngǝ pabǝr mǝn aga najaka bǝla dzau, ca ngǝ Hyal nǝ mǝn Mambǝl nyi ar viya sǝr zhu aga wa sǝn zǝgǝu. \p \v 6 Ca ngǝ sǝra ɗa aˈyi mǝn cimu ǝnga papalkur kǝr ǝnga mǝn wu sǝni abǝr ma pǝci kǝra mǝn wu dzau, a ɗar mǝn naɗǝu ara Thlagǝu. \v 7 Nggyar mǝn lagur mbǝrsa nga nyi, aˈyi lagur sǝra li wu lari mai. \v 8 Aˈyi ˈya ǝnga papalkur kǝr, ǝtsu a ndiya anǝ ˈya, ˈya tǝkǝbiya dzǝ ǝnga dzau, aga ˈya nggya ǝnga Thlagǝu. \v 9 A ɗari sǝr cimǝr ɗǝfuwa mǝn aga mǝn a pina huɗa ja, alaga tsu mǝn ǝnga pi alaga tǝtǝ mǝn. \v 10 Patǝkura mǝn mǝnu nda kaɓǝ a mwar pathla numa nǝ Kǝrsiti. Ənggau, kalar ndu sa dlǝwuri akkǝri kǝra tsaˈa aga sǝra mǝla ja wu pǝcira ja wu dzau, alaga sǝ mǝnahǝu ǝnga sǝ didiɗi. \s1 Thlǝr Ɓasǝwa Ndǝ ǝnga Hyal \p \v 11 Ta ɗari mǝn wu sǝni sǝra nju ngga ǝnga hivǝr Thlagǝu, a ɗari tsaˈa mǝna hǝlǝr hangǝkala nji aga nda nu. Sǝra mǝn aga nyi ar babal nga nda anǝ Hyal, ǝnga abangǝ nga yu nggani abangǝ nga nyi wu ɗǝfuwa hyi. \v 12 Aˈyi kǝrˈya nga ˈya vǝr fal anǝ hyi tsu mai, ama ˈyu nǝ hyi lagu aga hya ɓwadzǝ ǝnga ˈya, aga hya ɗa njira wu sǝn shaɗǝwa anǝ kalar njira wu ɓwadzau wu sǝra nju lari ǝnga li a mwara sǝra a gyu ɗǝfu. \v 13 Ma kǝra ˈya a bǝlar dzau, bǝla kǝr kau, aga Hyal nga nyi. Ma kuyatsǝkǝr nga ˈya aga hyi nga nyi. \v 14 Arya yiwukur Kǝrsiti ngǝ tsǝtsǝkur ˈya, arya a hǝnggǝr mǝn abǝr ji tau arya nji patǝu, agabangau, patǝ mǝn ngǝ tau. \v 15 Ji tau arya nji patǝu, aga njira ǝnga pi tsu ndu ɓǝra nggya aga kǝrnda mai, ama anǝ ndǝra tau ǝnga ji ɓǝra hyaˈari arya nda. \p \v 16 Agabangau, mbari a shilar pǝci kǝ ǝshina tsu ˈyu ɓǝra tsamǝ nji ǝnggǝr kǝra duniya vǝr tsamǝ mai. Abangǝ nga ˈyi saya tsamǝ Kǝrsiti parangǝu, ama tsu ˈyu ɓǝra mǝl abangǝ mai. \v 17 Agabangau, kalar ndǝra wu Kǝrsiti ndǝ mafǝliyangǝ ngau. Nggyabiya hahal a tǝrabiyari, ǝtsu nggyabiya mafǝliyangǝ a shiliri. \v 18 Sǝˈyar kǝ patǝ sara ara Hyal nga nda, Hyal kǝra ɓasǝwa ˈya ǝnga kǝrnyi lagu Kǝrsiti ǝnga ji nǝ ˈya thlǝr nǝ ɓasǝwa nji ǝnga Hyal. \v 19 Hyal a vǝr ɓasǝwa duniya a shili ara ja lagur Kǝrsiti, aˈyi ju jiga bikǝr nji ar kǝra nda mai, ǝnga a nǝ mǝnǝr ja cama nǝ ɓasǝwa nji a shila ǝgya ja. \v 20 Naˈya ngǝ cama dǝgǝci nǝ Kǝrsiti, Hyal ǝnga kǝrnyi nga vǝr kǝdi aga nja dlǝwuri nyi lagur ˈya. Ca ngǝ sǝra ɗa ˈya vǝr kǝdi hyi barka kǝra Kǝrsiti ǝnga kǝrnyi, hya ɓasǝwa dzǝ ǝnga Hyal. \v 21 Kǝrsiti aˈyi saya mǝliya bikǝ mai, ama kǝ Hyal mǝliya nyi ndǝr bikau arya mǝn. Lagu kǝ nga mǝn ɗa nji tsapǝ ǝnga Hyal. \c 6 \p \v 1 Ənggǝr ndǝr mǝl thlǝr nǝ Hyal, ˈyu kǝdi hyi, nahyi njira dlǝwuri mayiwakur nǝ Hyal, a sara hya piyari ja ɗa sǝ kurthlǝ mai. \v 2 Arya ji na, \q1 “Ar pǝcira pǝci ɗa a ɗar tsaˈa, a nggar ngǝr yau, \q2 ǝnga ar pǝcir mbǝɗa nji ɗa, a dlǝwana ngǝr yau.” \m Yu nar hyi, kabangǝkau ngǝ pǝcir pǝci ɗa a ɗar tsaˈa, ǝnga kabangǝkau ngǝ pǝcir mbǝɗau. \s Kwakwaɗǝkur Kǝra Bulusu a Gwa \p \v 3 Naˈya fǝ tsǝka thlǝ hi anǝ kuvwar ˈya mai, ara thlǝr Hyalǝr ˈya a sara uya vazau. \v 4 Sǝra tsaˈa ca ngǝ, ǝnggǝr mafa Hyal, ˈya fal kǝrˈya ar viya njir mǝl thlǝr Hyal wu kalar lagu, ja ɗa, wu sǝsǝˈwu sau, ǝnga wu ɓwaɓwatǝu, ǝnga wu kwakwaɗǝkur dzau, ǝnga wu wuthlǝwuthlǝkur, \v 5 ǝnga wu dǝgǝ kǝra nju dǝgau, ǝnga nggya wu fursǝna, ǝnga nggya wu ɓwaɓwatǝ nǝ njir gwazhivi, ǝnga thlǝr kwakwaɗǝu, ǝnga pida liliˈu, ba ǝnga nggya ǝnga wuɓau. \v 6 Ətsu, ˈya fal kǝrˈya ar viya njir mǝl thlǝr Hyal ǝnga ɗǝfu cicau, ǝnga nggabiya sau, ǝnga mba ɗǝfu, ǝnga kiˈwakur, ǝnga wu Mambǝl Cicau, ǝnga yiwudzǝ nǝ jijiri, \v 7 ǝnga wu ndǝr jiri, ǝnga wu dǝnama nǝ Hyal, ǝnga balmi nǝ tsapǝkur wu tsi mazǝm ǝnga tsi matsal. \v 8 Ənga tsu, ˈya fal kǝrˈya ar viya njir mǝl thlǝr Hyal wu lagu kadakadarkur, ǝnga lagu sǝ sǝsǝli, ǝnga ndǝr nǝ fal ǝnga ndǝr nǝ na ˈya. Nji dǝdur nga ˈya, ama nju lar ˈya ǝnggǝr nji fafati. \v 9 Naˈya nji ngau kǝra nju sǝni, ama kǝ ˈyi ɗa ǝnggǝr njira nji gǝra sǝni. A miya tǝ nga ˈya, ama mbǝmbǝɗǝ nga ˈya. Nji dǝgǝ ˈya, ama nji tsiya ˈya mai. \v 10 Naˈya ǝnga huɗǝ kyakyaru, ama cimu cacaguli nga ˈya. Ɗaɗali nga ˈya, ama ˈyi mǝliya nji ndǝ ɗa njir gǝnna. Naˈya nji gǝra sau, ama aˈyi ˈya ǝnga kalar sau. \p \v 11 Nahyi njir Kwaranthli, sǝ aˈyi kǝra ˈyi ɗǝwana ara hyi mai, ǝnga tsu a cabiyar hyir ˈya yiwukur gagaɗau. \v 12 Aˈyi naˈya ngǝ piyari hyi mai ama nahyi ngǝ piyari ˈya. \v 13 Ya vǝr ndǝr kau anǝ hyi ǝnggǝr kǝra tada wu ndǝr anǝ wazha nyi, nahyi tsu hya cabiya ɗa yiwukur. \s Hya Sara Daɓǝ Kǝr Ənga Nji Gǝra Njir Nu Mai \p \v 14 Hya sara daɓǝ kǝr ǝnga nji kǝra gǝra njir nu mai. Ndǝ tsapǝu a sǝn nggya ǝnga ndǝ shishi ya? Əndǝga mi ngǝ sǝr daɓǝr pama mbǝmbǝl ǝnga kuthla? \v 15 Kǝrsiti ya, bazhiya Shatan ngǝ ya? Alaga njir nu ǝnga njira gǝra nu, bazhi nga nda ya? \v 16 Ənga mi nga sǝn daɓǝya ki Hyal ǝnga kata? Arya namǝn ki Hyal ngau, ǝnggǝr kǝra Hyal nana, “Yu nggya ǝkkǝˈyi nda, ba ya ɓau ǝkkǝˈyi nda, ǝnga yu ɗa Hyalǝr nda ba nda ɗa nji ɗa.” \q1 \v 17 “Agabangau, biya mau sara wu nda, \q2 hya tǝkǝbiya dzau, ǝngwar Thlagǝu. \q1 Hya sara tsǝkwa sǝra gǝra cici mai, \q2 ba ya nda sa dlǝwuri hyi. \q1 \v 18 Ənga yu nda ɗa tada anǝ hyi, \q2 ǝnga hyu nda ɗa wazha ɗa ǝnga kuˈyi ɗa, \q2 ǝngwar Thlagǝu, ndǝ Dǝgal Dǝnama.” \c 7 \p \v 1 Bazhir ˈwa ɗa ˈyar, ta ɗa a nǝ mǝnǝr nji alkawalˈyar kau, taˈyi mǝna cina kalar diɗi kǝra wu sǝni diyaɓǝna dza mǝn ǝnga mambǝlǝr mǝn. Taˈyi mǝna nyabiya dzǝ wu cicikur wu lagu hivǝr Hyal. \s Bulusu Caguli Arya Njir Kwaranthli Kǝra Tubi \p \v 2 Cabiya mǝ yiwukur anǝ ˈya wu ɗǝfuwa hyi, arya sǝ aˈyi kǝra ˈyi ndzana nyi anǝ ndǝ mai, naˈyi gwazhiri hangǝkala ndǝ mai, ǝnga tsu ndǝ aˈyi kǝra ˈyi ɗiya nyi mai. \v 3 Aˈyi yi na abangǝ aga ya nǝ hyi vazǝ mai, ama ǝnggǝr kǝra yi saya nar hyi ta, abǝr sǝ aˈyi kǝra wu sǝn tǝkǝbiya mǝn mai, alaga tau ǝnga mbǝɗau. \v 4 Aˈyi yi ǝnga papalkur kǝr wu hyi. Yu ɓwadzǝ ǝnga hyi, ǝnga a fiya ɗar hyi ɗǝfu gagaɗau. Wu ɓwaɓwatǝr ˈya patǝu, aˈyi yi nyinyau ǝnga huɗǝ pipida. \p \v 5 Arya ar pǝcira ˈyi vu wu Masidoniya, naˈyi uya ɓǝlsar mai, arya nji tsǝtsǝbwarir ˈya wu kalar lagu, pǝpa ngǝ zǝwar ˈya, ǝnga hivǝr ngǝ wu ta ˈya. \v 6 Ama Hyal ndǝra wu sǝsǝkuya njira wu ɓwaɓwatǝu, a sǝsǝkuya ˈyar ja ǝnga shilǝr Tayitusu. \v 7 Aˈyi arya shili nyi kǝ nga yi caguli waci mai, ama sǝsǝku ɗǝfu kǝra hyi fuwa nyi a gwa. Ji nar ˈya ǝnggǝra hya vǝr cim lar ɗa, ǝnggǝra huɗa hyi ndzau ǝnga sǝra ɗa, ǝnga tsu ǝnggǝra hyi mbiya ɗa ndǝl wu yiwudzau, kǝra mǝliya huɗa yi pipida a ndiya kǝra parangǝu. \p \v 8 Nja na ma, abǝr cama tsǝtsǝfǝ kau, a ndzanar huɗa hyi, ama yu thlǝ nggǝraˈwa nyi mai, alaga kǝ a thlǝr yi nggǝraˈwa nyi, arya wu sǝni yi abǝr cama tsǝtsǝfǝ kau a ndzanari huɗa hyi ama nǝ pǝci kushi ngau. \v 9 Ama kabangǝkau, aˈyi yi ǝnga caguli ǝnga huɗǝ ndzǝndzǝ kǝra cama tsǝtsǝfǝ kǝ mǝliya hyi mai ama aˈyi yi ǝnga caguli abǝr wu nda nǝ hyi ɗǝfu nǝ tubi. Huɗǝ ndzǝndzǝr hyi, Hyal ngǝ mǝliya nyi abangǝ tsu, aga aˈyi naˈya ngǝ mǝliya hyi vanyi sǝ mai. \v 10 Huɗǝ ndzǝndzǝ sara ara Hyal wu mǝliya ndǝ a tubi ba ja uya mbǝɗau, sǝr thlǝ nggǝraˈwu aˈyi a gwa mai. Ama huɗǝ ndzǝndzǝ kǝra duniya wu shili ǝni, wu shili ǝnga tau. \v 11 Tsamiya mǝ sǝra huɗǝ ndzǝndzǝ sara ara Hyal kǝ mǝliya hyi gǝyi. Ji mǝliya aga hya ɗa ǝnga kwakwaɗǝ mashi nǝ mǝl sǝra tsaˈa, ǝnga ǝnggǝra hyi nǝrdzǝ aga hya cina kǝrhyi wu vazau. Ji mǝliya hyi hya ɗa ǝnga huɗǝ ndzǝndzau, ǝnga hivǝr. Ji mǝliya hyi hya cim lar ɗa, ǝnga kwakwaɗǝ mashi. Ji mǝliya hyi hya ɗa njir yiwu nja mǝl sǝra tsaˈa. Lagur sǝra mǝla hyi a cabiyari abǝr aˈyi hyi ǝnga vazǝ mai. \v 12 Alaga kau, a tsǝfǝr hyir yau, aˈyi arya vanyi ndǝ ndzana vanyi sǝ mai, alaga ndǝra nji ndzana nyi sau, ama aga hya lari anǝ kǝrhyi wu mwar Hyal abǝr nahyi nji ngau kǝra ǝnga kwakwaɗǝ mashi aga ˈya. \v 13 Lagu sǝˈyar kau nga ˈyi uya tsǝtsǝku ɗǝfu. \p Cakau ar kǝra tsǝtsǝku ɗǝfur ˈya, aˈyi ˈya ǝnga caguli arya huɗǝ pipida kǝra Tayitusu a gwa. Arya mambǝl nyi a ɗari camǝ lagu sǝra hyi mǝliya nyi. \v 14 Alaga ma yi nar nyi abǝr yi ɓwadzǝ ǝnga hyi, nayi gu sǝli wu mwar hyi mai. Ənggǝr kǝra kalar sǝra ˈyi nar hyi jiri nga nyi, patǝr sǝra ˈyi ɓwadzǝ ǝni ar kǝra hyi anǝ Tayitusu tsu jiri nga nyi patǝu. \v 15 Tayitusu a vǝr yiwu hyi gagaɗau, ar cakar cakau kalar pǝcira ji ɗǝngari ǝnggǝra hyi ɓǝlari ndǝr nyi. Hya dlǝwuri nyi ǝnga huɗǝ pathlǝu wu gǝnggǝr nyi sǝli. \v 16 Aˈyi yi ǝnga huɗǝ pipida arya aˈyi yi ǝnga papalkur kǝr kǝra nyinyau wu hyi. \c 8 \s Tsǝm Sǝ Nǝ Daɓǝ Dzǝ Njir Nu \p \v 1 Kabangǝkau, wazha ama ˈyu yiwu hya sǝnbiya sǝra mayiwakur Hyal a vǝr mǝl wu pama daɓǝ dzǝ njir nu pamǝpamǝ kǝra wu Masidoniya. \v 2 Wu madiya ɓwaɓwatǝ kǝra nda a gwa, aˈyi nda ǝnga huɗǝ pipida kǝra tǝkǝri ndǝ uya tsi papahau aga lǝr sau wu nggya ɗaɗalir nda. \v 3 A lar yi ǝnga liya yau, ndǝ lǝri lǝr sǝr nda tsaˈa aga dǝnamar nda, zada ma ja ndiya sǝra ara nda, ndǝ lǝri ǝnga yiwur nda. \v 4 Nanda ǝnga kǝrnda nga vǝr kǝdi ˈya gagaɗau aga ˈya jigǝwa nda wu pama njir lǝ sǝ lǝlau anǝ nji cici gǝ Hyal. \v 5 Sǝra ndǝ lǝri ba ji ndiya sǝra ˈyu nggani ndu lǝri, arya tanggǝrma ndǝ lǝr kǝrnda anǝ Thlagǝu ǝnga anǝ ˈya wu yiwukur huɗa Hyal, kadivira ndǝ dzǝgwa lǝ sǝ lǝlǝr nda. \v 6 Arya kau, kǝ ˈyi dzǝgwa kǝdi Tayitusu aga ja dumwa ǝnga dlǝwu lǝr sǝr hyi, mara naja ngǝ dzǝguya, baˈa shili ar kuɗiya lǝr sǝr hyi. \v 7 Ənggǝr kǝra hyi a ɗar a dumwa ǝnga mǝl kalar sau, sǝ ǝnggǝr mbǝrsa, ǝnga ndǝr, ǝnga sǝn sau, ǝnga cim mǝl sǝ mǝnahǝu, ǝnga ca yiwukur anǝ ˈya, taˈyi hya ɗa a dumwa ǝnga lǝ sǝ lǝlau. \p \v 8 Aˈyi ca nga yu ca hyi a gwa ǝnga hathlǝ mai, ama yu yiwu ya dzǝgabiya jirkura yiwur hyi kǝra hyu ca lagur gǝlabiya nyi lagur yiwukur lǝ sǝ nǝ alenyi nji. \v 9 Arya hyu sǝni mayiwakur nǝ Thlagǝr mǝn Yesu Kǝrsiti, alaga kǝ ndǝr bǝrba nga ja, ama arya hyi kǝ ji ɗa ndǝ ɗaɗali, aga nahyi kǝra nji ɗaɗali hya ɗa njir gǝnna lagur ɗaɗalikur nyi. \p \v 10 Kǝja sawara ɗa kǝra ndiya anǝ hyi patǝu, wu najaka sau. Hunau, nahyi ngǝ njira dzǝguya lǝ sǝ nǝ tanggǝrma, aˈyi lǝr sǝ waci mai, ama aˈyi hyi ǝnga ɗǝfu lǝ sau. \v 11 Kabangǝkau, hya duya thlǝr kǝra hyau, aga ɗǝfu cim nǝ mǝla nyi kau, ja shili tsaˈa ǝnga cim duya nyi, ǝnggǝr kǝra dǝnamar hyi mbari. \v 12 Ma ɗǝfu lǝr sǝ aˈyi ara hyi, Hyal wu nda dlǝwuri lǝr sǝr hyi. Arya lǝr sǝ a kyaga ɗa tsaˈa ǝnga sǝra ara gau, aˈyi sǝra gǝra ara gǝ mai. \p \v 13 Aˈyi ˈyu yiwu ˈya fǝnggǝr hyi sǝ tǝdǝɓǝu ba ˈya dlǝwana alenyi nji nda tsar yambaɗǝ mai, ama nda ɗa kakalǝu. \v 14 Ar pǝci kǝ ǝshina, gangǝkur sǝr hyu nda dlǝwar nda wu ghar nda, abangǝ tsu gangǝkur sǝr nda wu nda dlǝwari hyi wu ghar hyi. Aga kalar sǝ a maˈyi kakalǝu. \v 15 Ənggǝr kǝra ndǝr Hyal kǝra tsǝtsǝfǝ nana, “Naja ndǝra tsǝmiya gangǝu wu ɗa gangǝ gagaɗǝ anǝ nyi mai, naja ndǝra tsǝmiya kushu tsu aˈyi wu tǝwa gagaɗǝ anǝ nyi mai.” \s1 Tayitusu Ənga Alenyi Nji Maˈyi A Vu Kwaranthli \p \v 16 Usaku anǝ Hyal arya ji fuwa wu ɗǝfwa Tayitusu aga ja dlǝwari hyi ǝnggǝr kǝra ya vǝr yiwu ya mǝl. \v 17 Tayitusu aˈyi dlǝwunggǝri ǝnga kǝdir ˈya aga ja shili waci mai, ama ji dlǝwunggǝri ǝnga caguli, yiwu huɗa ja nga ju yiwu ja shili. \v 18 Kǝja ˈyu sǝwa zamǝ kǝ ǝnga ja, naja kǝra fiya thlǝmǝ wu daɓǝ dzǝ njir nu pamǝ pamǝu arya tǝtǝlna ndǝshigu mǝsahǝ kǝra ju mǝl. \v 19 Aˈyi najakǝ waci mai ama daɓǝ dzǝ njir nu pamǝpamǝ ngǝ caɗǝbiya nyi aga ja lǝbiya ˈya ǝnggǝra ˈyu hǝ sǝ lǝlǝ kǝra ˈyi tsǝmiya. Lǝr sǝ kǝra ˈyu lau aga lǝ kadakadarkur anǝ Thlagǝu, aga ca anǝ Thlagǝu ǝnggǝra ˈya ǝnga ɗǝfu mǝnahǝu aga dlǝwa nji. \v 20 ˈYa vǝr hwi a sara nja vazǝya ˈya ar kǝra lagura ˈyu tǝkǝ lǝ sǝ lǝlǝ kǝra nji lǝri gangǝu. \v 21 Yiwur ˈya ca ngǝ aga ˈya mǝl sǝra tsaˈa, aˈyi sǝra tsaˈa wu mwar Thlagǝ waci mai ama patǝ ǝkkǝˈyi wu mwar nji. \p \v 22 Kǝja ˈya sǝwa daɓǝ ǝnga nda zamǝr mǝn kǝra ˈyi dzǝgabiya nyi lagu pamǝpamǝ gangǝu kǝra ˈyi thlǝwa nyi ǝnga jiri abǝr ɗǝfu a miya ta ja wu kalar sau aga thlǝr Hyal, naja tsu a nǝr ja dzau arya papalkur kǝr nyi wu hyi. \v 23 Tayitusu nǝnyi bazhi mǝl thlǝr ɗa ngau wu pama hyi, abangǝ tsu, alenyi wazha ama kǝra a vǝr mǝl thlǝr ǝkkǝˈyi ja kau, nǝrnda ar viya daɓǝ dzǝ njir nu pamǝpamǝ nga nda aga ja shili ǝnga kadakadarkur anǝ Kǝrsiti. \v 24 Agabangau, hya canǝ nyi yiwudzǝr hyi anǝ nji kau ǝnga sǝra ɗa ˈyu ɓwadzǝ wu hyi, aga daɓǝ dzǝ njir nu pampam kau, nda lari. \c 9 \s Dlǝwa Dzau Anǝ Njir Nu \p \v 1 Aˈyi mbari ya ɓǝra ɗǝngar hyi ar kǝra dlǝwa dzǝ nji cici gǝ Hyal mai. \v 2 Ara wu sǝni yi ǝnggǝra hya vǝr yiwu dlǝwa nji ǝnga caguli, kǝra tǝkǝri ma, yu ɓwadzǝ ǝnga hyi anǝ njir Masidoniya. Ya vǝr na anǝ nda abǝr mbar hunau baˈanǝ shili ar kabangǝkau, nahyi njir Akaya nga vǝr yiwu hya lǝr sau. Huɗǝ hamǝr hyi a tsǝkur badǝgala nji aga nda mǝl sau. \v 3 Kǝja tsu yu sǝwa hyi wazha ama kau, a dǝgya hyi aga ɓwadzǝr ˈya ǝnga hyi wu thlǝr kau a sara ɗa sǝ kurthlǝu. Wu yiwu yi aga hya nggya ǝnga ɓaɓathlǝ dzau, ǝnggǝr kǝra yi saya na hyu nda ɗa ta. \v 4 Ma yi shili ǝkkǝˈyi njir Masidoniya, ma ndǝ sa thlǝwa hyi papatagǝu, yu nda gu sǝli arya fal kǝra ya vǝr fal hyi anǝ nda, aˈyi kǝl nayi ngǝ gu sǝli kǝ waci mai ama patǝ ǝkkǝˈyi hyi. \v 5 Agabangau, tsam ɗa a mbari ya kǝdi wazha ama aga nda nda tular hyi kwatahǝu ǝnga nda nda duya pabǝr sǝ ar kǝra lǝ sǝ lǝlǝ kǝra hyi saya mǝliya alkawal ta. Aga ja ɗa lǝr sǝ ngau ǝnga ɗǝfu pathlǝu aˈyi lǝr sǝ kǝra ǝnga caca nyi mai. \s Lǝr Sǝ Ənga Huɗǝ Pathlǝu \p \v 6 Hya ɗǝngari ja, kalar ndǝra thlǝkana culi kushu, ju nda gǝm sǝ zǝzǝwa kushu. Ama ndǝra thlǝkana culi gangǝu, ju nda gǝm sǝ zǝzǝwa gangǝu. \v 7 Kalar ndǝ ja lǝri tsaˈa aga sǝra ɗǝfuwa ja nǝ nyi, arya Hyal a vǝr yiwu ndǝr lǝ sau ǝnga ɗǝfu pathlǝu. \v 8 Hyal wu sǝn fǝnggǝr hyi mayiwakur nyi gagaɗau wu kalar sau, aga wu kalar pǝci, hyu nda uya sǝra hyu yiwu patǝu, ǝnga aga hya nyabiya dzau ǝnga mǝl kalar thlǝr mǝnahǝu. \v 9 Ənggǝra nji tsǝfǝri abǝr, \q1 “Ju sǝn lǝ sǝ lǝlǝ nyi anǝ patǝr njir gha ǝnga tsi papahau, \q2 tsapǝkur nyi a nggyari baˈanuwa.” \m \v 10 Hyal ndǝra wu lǝ culi anǝ ndǝr thlǝka, naja ngu lǝ sǝr sǝm anǝ ndǝr sǝm. Abangǝ tsu, Hyal wu lǝr hyi culi nǝ thlǝka ar kǝr ar kǝr ba valǝr hyi a nyabiya dzau ǝnga ba ja nyabiya hyi ǝnga faˈa sǝ zǝzǝwa nǝ tsapǝkur. \v 11 Hyu nda ɗa njir gǝnna wu kalar lagu, aga hya ɗa njir lǝr sǝ ǝnga tsi papahau wu kalar pǝci. Lagur ˈya tsu, lǝr sǝ tsi papahǝr hyu nda shili ǝnga usaku anǝ Hyal. \p \v 12 Lǝr sǝ kau, aˈyi kǝl dlǝwa nji cici gǝ Thlagǝu nga ju mǝl waci mai, ama ǝtsu wu shili ǝnga madiya usaku anǝ Hyal wu lagu pampamǝu. \v 13 Arya lagu lǝ sǝr hyi, nga hyi cabiya kǝrhyi nji gǝ Hyal. Agabangau, nju nda gǝnggǝr nyi sǝli anǝ Hyal ara ǝnggǝra hyi ɓǝlar ndǝr Hyal, ǝnga sǝra hyu nana ar kǝra ndǝshigu nǝ Kǝrsiti, ǝnga lǝ sǝr hyi anǝ nda ǝnga anǝ kalar nji ǝnga tsi papahau. \v 14 Wu kǝdi Hyalǝr nda anǝ hyi, ndu nda ɗǝngar hyi wu ɗǝfuwa nda, arya madiya madiya mayiwakur nǝ Hyal kǝra ji cabiya hyi. \v 15 Usaku anǝ Hyal arya lǝ sǝ lǝlǝ kǝra ji lǝri kǝra nji gǝra sǝn dǝgabiya. \c 10 \s Bulusu Walbiya Kǝrnyi Arya Thlǝr Nyi \p \v 1 Lagur kiˈwakur ǝnga sǝsǝˈwu sǝ nǝ Kǝrsiti, nayi Bulusu ǝnga kǝrɗa, ndǝra nju ngga “Ndǝ sǝsǝli,” ma yu wu mwar hyi, ama “Ndǝ uˈul li” ma aˈyi yi a mwar hyi mai. \v 2 Ya vǝr kǝdi hyi, ar pǝcira yi shili, aˈyi mbari abǝr kǝl yi sa ulǝna hyi li ǝnggǝr kǝra yi nggani ya mǝl anǝ alenyi nji mai, njira wu nggani abǝr ˈya vǝr nggya ǝnggǝr kǝra njir duniya wu yiwu. \v 3 Alaga kǝ mǝna vǝr nggya wu duniya, par mǝn aˈyi ǝnggǝr kǝra njir duniya vǝr mǝl mai. \v 4 Balmir mǝn aˈyi ǝnggǝr nǝ njir duniya mai. Ama pamǝ nga nda, aˈyi nda ǝnga dǝnama nǝ Hyal kǝra wu dlana patǝr dǝnama nǝ tǝlkur nǝ dawa. \v 5 Mǝn wu wushina kalar sǝra wu kǝpal ǝnga kalar ɗǝnga ɓwaɓwadzǝ kǝra wu kar sǝnbiya sǝ ar kǝra Hyal. Ba mǝna dzǝgwa mbiya kalar ɗǝnga aga ja shili ǝnga ɓǝlar ndǝr Kǝrsiti. \v 6 Aˈyi ˈya a yi taˈyau, aga ˈya nǝ nyi ɓwaɓwatǝu anǝ kalar ndǝra vǝr ɓǝlna ndǝr Hyal, ma ɓǝlar ndǝr Hyalǝr hyi a nyabiyar dzau. \p \v 7 Hya tsam sǝra liya hyu lari! Ma ndǝra ǝnga papalkur kǝr na abǝr nǝ Kǝrsiti nga ja, ja tsambiya mǝnahǝu abǝr naˈya tsu ma nǝ Kǝrsiti nga ˈya. \v 8 Ma ɗa ˈyi fǝr zǝr ɓwadzau ǝnga dǝnama tǝlkur kǝra Thlagǝ nǝ ˈya, sǝ aˈyi kǝra wu shili ǝnga sǝ sǝsǝli anǝ ɗa a gwa mai. Arya dǝnama tǝlkur kǝra ji nǝ ɗa kau aga hǝr hyi nga nyi a mwara dla hyi. \v 9 Aˈyi yu yiwu ya gǝrahǝya hyi ǝnga cama tsǝtsǝfǝ ɗa ˈyar mai. \v 10 Arya alenyi nju na, “Cama tsǝtsǝfǝˈyar nǝ Bulusu kau, kwakwaɗǝu ǝnga dzadzau nga nda, ama ma aˈyi ja ǝnga kǝrnyi aˈyi ja ndǝ kwakwaɗǝ mai, ǝnga ndǝr nyi tsu aˈyi ar viya vanyi sǝ mai.” \v 11 Culi nji kǝ a kyaga sǝni abǝr pampamkur aˈyi wu pama sǝra ˈyi tsǝfǝya ma aˈyi ˈya mai, ǝnga sǝra ˈyu mǝl ma ˈya ˈyi. \p \v 12 Naˈya sǝn gǝla ǝnga jiga kǝrˈya ǝnga njira hǝr kǝrnda ar viya vanyi sǝ mai. Njira tsu, nda a vǝr gǝla kǝrnda ǝnga kǝrnda, ǝnga ndu tǝkǝ kǝrnda ǝnga kǝrnda, nanda aˈyi nji hahangǝ mai. \v 13 Naˈya aˈyi wu nda ɓwadzǝ a ndiya sǝra ˈya kyaga ɗa mai, ǝnga aˈyi ˈyu piyari ɓwadzǝr ˈya a tǝrabiya a biya banga vi kǝra Hyal fiya anǝ ˈya mai, vi kǝra ji fiya patǝ ǝkkǝˈyi anǝ hyi. \v 14 Nahyi ǝnga kǝrhyi ma ar viya vira Hyal nǝ ˈya nga hyi aga ya mǝl thlǝr a gwa, ca ngǝ sǝra ɗa naˈyi maˈyi a biya banga fa ǝnga culi mai ar pǝcira ˈyi shili ǝnga ndǝshigu nǝ Kǝrsiti anǝ hyi. \v 15 Ɓwadzǝr ˈya aˈyi a ndiya sǝra tsatsaˈa mai ǝnga aˈyi sǝra tsǝkwar thlǝr alenyi nji mai. Ama cimǝr ˈya ca ngǝ mbǝrsar hyi a dumwa ǝnga hau, abangǝ tsu thlǝrǝr ˈya wu pama hyi, a dumwa ǝnga cakau gagaɗau. \v 16 Aga ˈya daɓaga tǝtǝlna ndǝshigu a ndu ˈyiˈyir mǝlmǝ kǝra a biya banga hyi. Ama aˈyi yu yiwu ˈya ɓwadzǝ ǝnga sǝra alenyi nji mǝlna wu ˈyiˈyir nda mai. \v 17 Ama “Bǝgǝ njira wu ɓwadzau nda ɓwadzau wu Thlagǝu.” \v 18 Ara aˈyi ndǝra wu fal kǝrnyi ngǝ Thlagǝu wu dlǝwunggǝri ǝni mai, ama ndǝra Thlagǝu ǝnga kǝrnyi ngu fal nyi. \c 11 \s1 Bulusu Ənga Cama Sǝsǝ Nǝ Fati \p \v 1 Yu cim hya mbiya ɗǝfu ǝnga zǝr dzakur ɗa. Alaga kau, aˈyi hya vǝr mǝl kau. \v 2 Ya vǝr ɗa shishi arya hyi culi shishikur nǝ Hyal. A mbabiya hyir yi alkawal nǝ hǝ dzau, nǝ hǝ sal zǝmǝu, naja ngǝ Kǝrsiti. Aga ya sa nǝr hyi nyi ar viya zǝkwamalagǝ kǝra cicau. \v 3 Ama hivǝr ɗa ca ngǝ ja sara ɗa ǝnggǝr kǝra pabǝ ǝnga tsǝtsǝlkur nyi nggutana Hawawu a gu fa wu ta, ja sara bǝlana ɗǝngar hyi ara lǝr kǝrhyi nyinyau ǝnga cicau anǝ Kǝrsiti. \v 4 Ara ma vanyi ndǝ shili ji sa nar hyi ndǝr ar kǝra vanyi Yesu pamǝ a mwara Yesu kǝra ˈyi nar hyi kau, alaga hyi dlǝwuri vanyi mambǝl a mwara kǝra hyi dlǝwuri kau, ǝnga alaga vanyi ndǝshigu pamǝ a mwara kǝra hyi dlǝwuri kau, ba hyi dlǝwunggǝri ǝnga nda kusakusa, ama aˈyi a ki abangǝ mai. \p \v 5 Nayi aˈyi nggani abǝr njira nju ngga ǝnga “cama sǝsǝ nggunggurǝmˈyar” a ndiya ɗa ǝnga vanyi sǝ mai. \v 6 Tara aˈyi nji hwathliya ɗa wu lagur sǝn ndǝr mai, ama wu sǝni yi sau. A cabiya hyir ˈya sǝˈyar kǝ ar babal wu kalar lagu. \p \v 7 A ɗar yi ndǝr bikǝ ma yi hǝya kǝr aga ya hyaˈana hyi lagur tǝtǝlna hyi ndǝshigu nǝ Hyal kǝ kurthlǝ ya? \v 8 A ɗari ǝnggǝr yi mbǝliya sǝ ara alenyi daɓǝ dzǝ njir nu pampam ma ndǝ lǝ sǝ lǝlau, aga ya dzǝgwa mǝl thlǝr ǝni anǝ hyi. \v 9 Ar pǝcira yi ǝnga hyi yu ghar sau, ama nayi aˈyi fǝnggǝr hyi ghar sǝ ɗa ar kǝra hyi mai, ara wazha ama kǝra shili sara wu Masidoniya ngǝ nǝ ɗa kalar sǝra yu yiwu wu ghar sǝ ɗa. Ar pǝci ta nayi fǝnggǝr hyi ghar sǝ ɗa mai, abangǝ nga yu dumwa ǝnga mǝl. \v 10 Ənggǝr kǝra jirkur nǝ Kǝrsiti aˈyi wu yau, ndǝ aˈyi wu ˈyiˈyir Akaya kǝra wu sǝn kar ɗa ara ɓwadzǝ ɗa kǝ mai. \v 11 Mi ngǝ ɗa yu na abanga? Ara nayi aˈyi wu yiwu hyi mai ya? Hyal wu sǝni abǝr yu yiwu hyi. \p \v 12 Ama yu ɓǝra dumwa ǝnga mǝl sǝra ya vǝr mǝl aga ya kar “cama sǝsǝ nggunggurǝmˈyar” ara ɓwadzǝ abǝr thlǝr kǝra nda vǝr mǝl kakal ǝnga nǝr ˈya. \p \v 13 Ama culi nji kau, cama sǝsǝ fafati nga nda, njir ngguta vi, njira wu fiya kǝrnda ǝnggǝr cama sǝsǝ nǝ Kǝrsiti. \v 14 Aˈyi sǝ dǝdǝgur mai, alaga Shatan ǝnga kǝrnyi a fiyar ja kǝrnyi ǝnggǝr waladi nǝ mbǝmbǝl. \v 15 Agabangau, aˈyi sǝ dǝdǝgur ngǝ ma njir mǝl thlǝr anǝ nyi shabiya kǝrnda aga njir mǝl thlǝr nǝ tsapǝkur mai. Ama wu jomǝ ndǝl ndu nda dlǝwuri sǝra tsaˈa aga thlǝrǝr nda. \s1 Bulusu Ɓwadzǝ Ənga Ɓwaɓwatǝ Nyi \p \v 16 Ya ɓǝra nar hyi, ndǝ a sara fǝ ɗa aga ndǝ dza mai. Ama ma hyi lar ɗa ǝnggǝr dza, ya, taˈyi hya hǝri ɗa abangau, aga ya uya lagur zǝr ɓwadzau. \v 17 Wu ɓwadzǝ ɗa ar kǝra kǝrɗa, aˈyi ya vǝr ndǝr ǝnggǝr Thlagǝ nga vǝr ndǝr mai, ama ǝnggǝr ndǝ dza. \v 18 Ta ɗa nji gangǝ a vǝr ɓwadzǝr nda ǝnggǝr kǝra njir duniya, taˈyi nayi tsu ya ɓwadzau. \v 19 Nahyi ǝnga caguli nga hya vǝr nggya ǝnga nji dza, arya nji hahangǝ nga hyi. \v 20 Ənga jiri tsu, hyu sǝn nggya ǝnga njira wu fuwa hyi wu mafakur, ǝnga alaga njir shishiɓǝ hyi, ǝnga alaga njir ɗiya hyi, ǝnga alaga njir ca gaukur anǝ hyi, ǝnga alaga njir dǝgǝ hyi wu bama hyi. \v 21 A ɗari sǝ sǝsǝli anǝ ɗa ya hǝnggǝri abǝr arya kukufǝkurǝr ˈya ngǝ ɗa naˈyi mǝliya sǝˈyar kǝ mai. \p Ama ma vanyi ndǝ cabiya salkur, ba ji ɓwadzau ǝnga vanyi sau, nayi ma yu mǝliya abangǝ tsu. Ənggau, yu ndǝr ǝnggǝr ndǝ dza. \v 22 Ma nanda njir Ibrani, nayi ma abangau. Ma nanda njir Izirayila, nayi ma abangau. Ma nanda culi Ibrahimu, nayi ma abangǝ tsu. \v 23 Ma nanda njir mǝl thlǝr Kǝrsiti, nayi nga ndiya nda patǝu. (Ya vǝr ndǝr kau ǝnggǝr ndǝr thlǝkau.) A mǝlǝr yi thlǝr a ndiya nda patǝu, a fuwa ɗar nji wu fursǝna aga gangǝu, a dlǝwuri yi dǝgǝ ǝnga wuɗa aga gangǝu, ǝnga a gwar yi wu miya tau ar kǝr ar kǝr. \v 24 Aga tǝfu ngǝ njir Yahudiya dǝgǝ ɗa ǝnga wuɗa makǝr kumunyi apǝ ǝdlau. \v 25 Aga makǝr nga nji dǝgǝ ɗa ǝnga wuɗa liyangǝ. Nji vavaka ɗa nǝ tsa ǝnga tsǝka aga zǝmǝu. Aga makǝr ngǝ kwambwal mbuya dzǝ ǝnga yau. Yi hǝna vuˈyi ǝnga pǝci a gwar tsadau, kadivira nji kǝtiya ɗa. \v 26 Wu ɓǝɓǝ ɗa patǝu, a ɓǝr yi ǝnga asar pampamǝu a gwar dǝl, ǝnga yi tǝɗau wu tsa njir ɗalagu. A lar yi asar wu tsa njir Yahudiya zamǝ ɗa ˈyar, ǝnga njira aˈyi njir Yahudiya mai. A nyir yi ǝnga gu asar wu huɗa mǝlmau, ǝnga miya tagǝu, ǝnga tsu a nyir yi ǝnga gu asar a gwar tsadau, ba ǝtsu a nyir yi ǝnga gu asar wu tsa wazha ama nǝ fafati. \v 27 A mǝlǝr yi thlǝr gagaɗau wu ɓwaɓwatǝ gagaɗau, ǝnga a nyir yi ǝnga pida liliˈu. A nggyar yi ǝnga wuɓau ba hili nǝ pǝci gangǝu, ǝnga a nggyar yi nǝ pǝci gangǝ gǝra sǝm sǝr sǝm. A nggyar yi turusu, ǝnga a nggyar yi ar yambaɗǝu. \v 28 A biya banga kalar sau, wu kalar pǝci aˈyi yi ǝnga ɗǝfu tǝdǝɓǝu, aga ya sǝn daɓǝr kǝra daɓǝ njir nu papatǝu. \v 29 Ma ndǝ aˈyi ǝnga tǝtǝwakur, nayi ma yu nggar tǝtǝwakur nyi kau. Ma vanyi ndǝ mǝliya bikau, ba ja fuwa ɗa wu ndzǝ huɗǝ gagaɗau. \p \v 30 Ma a ɗari kǝl yi ɓwadzau, ba ya ɓwadzǝ ǝnga tǝtǝwakur ɗa. \v 31 Hyal ǝnga dǝya Thlagǝr mǝn Yesu Kǝrsiti, ndǝra anǝ nyi ngǝ fal baˈanuwa, wu sǝni abǝr aˈyi fati nga yu thla mai. \v 32 Ar pǝcira yi wu Damasǝkasu, ar pǝcir tǝlkur Aristasu ngǝ gwamna dana miya gwar mǝlmau aga nja mbar ɗa. \v 33 Ama kǝ bazhi ɗa ˈyar hǝya ɗa a gya wu tsǝla lagu liya mahwal nǝ mǝlmau aga ya mbǝlbiya dzǝ wu tsa ja. \c 12 \s Sǝra Yesu Canǝ Nyi Anǝ Bulusu // Wu Mǝtakǝr \p \v 1 Kǝl ya dumwa ǝnga ɓwadzǝ alaga kǝ sǝ aˈyi nju uya a gwa mai kau. Kabangǝkau, yu dumwa ǝnga ndǝr ar kǝra sǝn zǝgǝu ǝnga mǝtakǝr kǝra yi uya sara ara Thlagǝu. \v 2 Yu sǝni vanyi ndǝ aˈyi wu Kǝrsiti nji saya hǝr nyi a dǝmǝlmǝ nǝ makǝru wu fa kumo apǝ foɗǝ kǝra tǝrabiya kau. Tara wu kumǝr dzau ǝnga tara wu mambǝl, nayi wu sǝn mai, ama kǝl Hyal ngu sǝni. \v 3 Ənga yu sǝn ndǝ kau, tara wu kumǝr dzau ǝnga tara wu mambǝl, nayi wu sǝn mai, ama Hyal wu sǝni, \v 4 nji hǝr nyi a dǝmǝlmau. A dǝna ji nggari sǝra nji gǝra sǝn dǝgabiya ǝnga miya, sǝra aˈyi nji piyari nyi anǝ ndǝ ja nana mai. \v 5 Yu sǝn ɓwadzǝ arya culi ndǝ ǝnggǝr kau, ama aˈyi arya kǝrɗa mai, ama kǝl arya tǝtǝwakur ɗa. \v 6 Ma sǝn ɗa yu ɓwadzau, aˈyi wu sǝn mǝliya ɗa ya ɗa ndǝ dza mai, arya yu nda na sǝra jijiri. Ama ba yi piyari ɓwadzau, ara nayi yu yiwu nja hǝr ɗa a ndiya sǝra ya aga nyi mai, lagur sǝra yu na ǝnga sǝra yu mǝl. \p \v 7 Ara ya sara ɗa ndǝr ɓwadzau, arya gangǝkura mǝtakǝr kǝra yi uya, ba nji fuwa ɗa shilǝgǝ wu dzau, kǝra ɗa ǝnggǝr shikǝɗi. Naja cama shatan ngau, aga ja nǝ ɗa ɓwaɓwatǝu, a sara ya ɗa ndǝr ɓwadzau. \v 8 Aga makǝr ya vǝr kǝdi Hyal aga ja hǝna ɗa shikǝɗi kau. \v 9 Ama ba ji na anǝ ɗa, abǝr, “Mayiwakur ɗa a citǝ ngǝ ri, ara dǝnama ɗa wu nyabiya dzǝ wu tǝtǝwakur ngau.” Agabangau, yu ɓǝra cakǝri ɓwadzau wu tǝtǝwakur ɗa ǝnga caguli aga dǝnama Kǝrsiti a nggya wu yau. \v 10 Ca ngǝ sǝra ɗa wu Kǝrsiti yu caguli ǝnga tǝtǝwakur ɗa, ǝnga ma nju nggǝl ɗa ǝnga ma yi wu ɓwaɓwatǝu ba ǝnga wu nggyabiya dzadzau. Arya ma yu tǝtǝwakur ba ya ɗa ǝnga dǝnama. \s Sǝra Ɓwanǝ Nyi Kǝr Anǝ Bulusu // Ar Kǝra Njir Nu Wu Kwaranthli \p \v 11 A ɗar yi ndǝ dza, ama nahyi ngǝ mǝliya ɗa yi ɗa abangau. Nahyi ngǝ tsaˈa aga faliya ɗa. Alaga kǝ nayi aˈyi ar viya vanyi sǝ mai, aˈyi ɗa abǝr “cama sǝsǝ nggunggurum” nǝr hyi ˈyar kau, a ndiya ɗa mai. \v 12 Hyal a cabiyari abǝr nayi cama sǝsǝ jijiri nga yau, lagur mǝtsam ǝnga sǝ dǝdǝgur kǝra yi mǝlna wu pama hyi, wu mba ɗǝfu ɗa. \v 13 Lagu mani nga yi cabiya abǝr nahyi aˈyi kakal ǝnga alenyi daɓǝ dzǝ njir nu maya? Əndǝga ara yi nggǝl ara dlǝwu dlǝwa dzǝ ara hyi ya? Ya, ba hya tǝfǝbiya ɗa najaka bikau. \p \v 14 A pabǝr yi dzǝ aga ya nda tular hyi nǝ makǝrkura nyi, ama nayu yiwu ya nda ɗa kar tǝdǝɓǝu anǝ hyi mai. Aˈyi sǝr hyi nga yu yiwu mai, ama nahyi ǝnga kǝrhyi. Arya aˈyi ɗa tsaˈa wazha nga hǝ tǝdǝɓǝkur nǝ njir ya mai, ama njir ya nga hǝ tǝdǝɓǝkur nǝ wazha. \v 15 Abangau, ǝnga huɗǝ pipida nga yu tsiya sǝra ara yau, daɓǝ ǝnga kǝrɗa aga ya dlǝwar hyi. Ma yu ca yiwukur anǝ hyi gagaɗau, ba hya dzǝgwa gǝnna yiwukurǝr hyi anǝ ɗa ya? \v 16 Hyu dlǝwunggǝri abǝr nayi saya ɗa kar tǝdǝɓǝ anǝ hyi mai. Ama vanyi ndu sǝn na abǝr yi nggutana hyi, ba ǝnga yi sǝmku hyi ǝnga fati. \v 17 Hyu nggani yi sǝmku hyi lagur njira yi sǝwa hyi kǝ ya? \v 18 Yi kǝdi Tayitusu aga ja maˈyi a ndǝra hyi, ǝnga yi sǝwa vanyi zamǝr mǝn ǝnga ja. Hyu nggani abǝr Tayitusu sǝmku hyi ya? Aˈyi ˈyi mǝl thlǝr wu mambǝl zǝmǝ ǝnga ˈyi nu lagu zǝmǝ ǝnga ja wa? \p \v 19 Əndǝga hyu nggani abǝr ˈyu kǝtǝ kǝrˈya ar kǝra sǝra ˈyu mǝl wu mwar hyi ya? Hyal ngǝ sakidar ˈya abǝr ˈya vǝr thla jiri wu Kǝrsiti. Patǝr sǝra ˈyu mǝl, sǝr cakǝ hyi ngǝ bazhir ˈwa ɗa ˈyar. \v 20 Ara hivǝr ɗa ya sara tini thlǝwa hyi ǝnggǝr kǝra yu yiwu, ǝnga nahyi ma hya sara tini thlǝwa ɗa ǝnggǝr kǝra hyu yiwu hya lari ɗa. Hivǝr ɗa ca ngǝ ya sara shili ya sa thlǝwa nju pa, ǝnga ca shishikur, ǝnga kwakwaɗǝ ɗǝfu, ǝnga yiwu kǝr, ǝnga ndza thlǝmǝ, ǝnga na ndau, ǝnga ɓwadzau, ba ǝnga gwazhi vi. \v 21 Yu hivǝr ara ma yi ɓǝra sha shili, ba Hyal a sa fuwa ɗa wu sǝli wu mwar hyi. Yu hivǝr a sara huɗa ya sa ndzau ma yi sa lar badǝgala hyi, tsu hyi wu nggya nǝ bikau ǝnggǝr nǝ ɗǝɗǝmǝ ta, tsu hyi gǝra tubi, njir mǝl sǝ gǝra kyau ǝnga njir mǝl sǝsukur, ǝnga njir suna nǝ shiˈwau kǝra ndǝ fuwa kǝrnda a gwa. \c 13 \s1 Kughi Nǝ Bulusu Nǝ Jomǝ Ndǝl \p \v 1 Najakǝ ngǝ shili ɗa a sa tula hyi nǝ makǝrkura nyi. “Kalar ndǝr ja ɗa tsaˈa, ma ji biya sara wu miya sakida mǝthlǝu alaga makǝru.” \v 2 Ar pǝcira yi shili nǝ mǝthlǝkura nyi, a saya tǝɗar yi himiya njir mǝl bikau ǝnga alenyi nji aga nda piyari mǝl bikau. Kabangǝkau, yu ɓǝra tǝɗar himiya hyi alaga kǝ nayi aˈyi yi ǝnga hyi kǝ mai. Ar pǝcira yi ɓǝra sha shili ǝnga kǝrɗa nayi wu sa hyi njir bikǝ mai. \v 3 Ta ɗari hyu yiwu hya uya sakida kǝra cabiya abǝr Kǝrsiti nga vǝr ndǝr lagu ɗa. Ya, kǝja sakida, aˈyi ja tǝtǝwa lagur mǝl thlǝr ǝnga hyi mai, ama aˈyi ja ǝnga dǝnama wu pama hyi. \v 4 Aga nja nggya ǝnga sǝnbiya abǝr, nji dlakǝya nyi arya kukufǝkur nyi, alaga abangau, aˈyi ja ǝnga pi wu dǝnamar Hyal. Agabangǝ tsu, alaga kǝ mǝn kukufu wu ja kau, ama lagu dǝnama Hyal aˈyi mǝn ǝnga pi ǝnga ja aga thlǝr kǝra ˈya vǝr mǝl wu hyi. \p \v 5 Hya tsambiya kǝrhyi mǝnahǝu tara tsu hyi wu mbǝrsa. Hya dumwa ǝnga dzǝbiya dzau. Aˈyi hyu sǝni abǝr Kǝrsiti Yesu a vǝr nggya wu hyi wa? Ma nahyi aˈyi wu sǝni abangǝ mai, a cabiyari abǝr a dlar hyi wu dzǝbiya dzǝ kau. \v 6 Ənga cim ɗa abǝr hyu nda sǝnbiya abǝr a sǝmkur ˈya najaka dzau. \v 7 Ama ˈya vǝr kǝdi Hyal a sara hya mǝliya sǝra aˈyi tsatsaˈa mai. Aˈyi aga nja lari abǝr a sǝmkur ˈya dzǝ kǝ mai, ama aga hya ɗa njir mǝl sǝra tsatsaˈa, alaga kǝ nju nda nggani abǝr dladla nga ˈya. \v 8 Ara ˈyu nda nu sǝra jijiri, aˈyi ˈyu ɓǝra mǝl sǝra dawa ǝnga ja mai. \v 9 Caguli nga ˈyu caguli wu kukufǝkur ˈya, ǝnga nahyi aˈyi hyi ǝnga dǝnama. Kǝdi Hyalǝr ˈya ca ngǝ hya ɗa njira nyabiya dzau. \v 10 Ca ngǝ sǝra ɗa yi tsǝfǝya hyi najaka cama tsǝtsǝfau ar pǝcira aˈyi yi ǝkkǝˈyi hyi mai, aga ma yi shili, ya sara sa ndǝr ǝnga tsa anǝ hyi, ara dǝnama nǝ tǝlkur kǝra Thlagǝ nǝ ɗa nǝ hǝr ngau, aˈyi aga ya dlana hyi mai. \s1 Usadzǝ Nǝ Jomǝ Ndǝl \p \v 11 Wu yukuɗa sǝ patǝu, wazha ama, kǝl vanyi pǝci. Hya gal nyabiya dzau, ǝnga hya nggar kǝdi ɗa, ǝnga hya dlǝwunggǝri ǝnga kǝrhyi, ǝnga hya nggya jamǝu. Lagu kǝ ngǝ Hyal ndǝr yiwudzau ǝnga nggya jamǝu, ju nggya ǝkkǝˈyi hyi. \p \v 12 Hya usar dzau ǝnga bǝrpǝ dzau nǝ yiwukur kǝra cicau \v 13 Nji cici gǝ Hyal patǝ nda vǝr usa hyi. \p \v 14 Bǝgǝ mayiwakur nǝ Thlagǝu Yesu Kǝrsiti, ǝnga yiwukur Hyal, ǝnga daɓǝ dzǝ nǝ Mambǝl Cicau, ja nggya ǝnga hyi patǝu. Amina.