\id 1TI - Margi Tiwi Ənga Tǝm [mfm] \ide UTF-8 \h Timathlawusu Nǝ Tanggǝrma \toc3 Tim Tan \toc2 Timathlawusu Nǝ Tanggǝrma \toc1 Tsǝfǝ Nǝ Bulusu Anǝ Timathlawusu Nǝ Tanggǝrma \mt2 Cama Tsǝtsǝfǝ Nǝ Bulusu Nǝ Tanggǝrma Anǝ \mt1 Timathlawusu \c 1 \s Usa Dzau \p \v 1 Sara ara Bulusu, cama sǝsǝ nǝ Kǝrsiti Yesu lagur ngga nǝ Hyal ndǝr mbǝɗa mǝn ǝnga Kǝrsiti Yesu ndǝr fǝ ɗǝfu anǝ mǝn, \p \v 2 Nga vǝr tsǝfǝ anǝ Timathlawusu zǝr ɗa nǝ jiri wu lagur mbǝrsa. \p Mayiwakur ǝnga tǝhuɗǝu ǝnga jamǝkur sara ara Hyal Tada ǝnga Kǝrsiti Yesu Thlagǝr mǝn a nggya ǝnga gau. \s Kughi Ar kǝra Highiɓǝ Nǝ Fati \p \v 3 Ənggǝra yi tsǝtsǝkur ngau ar pǝci kǝra ya vǝr maˈyi a ndu Masidoniya, yu yiwu ga ɓǝliya sar kushu wu Afisa aga ga kughiya njir highiɓǝ nǝ fati aga nda piyari. \v 4 Ga nar nda abǝr a sara nda hǝ hangǝkalǝr nda a ndǝgya pumungutuˈyar kǝra gǝra ǝnga kǝr ba ǝnga jiga thlǝmǝr cijiˈyar, kǝra tsu kuɗiya nyi aˈyi mai. Arya culi najaka sǝ wu shili ǝnga kǝpal wacu, ar viya thlǝr Hyal kǝra wu shili lagur mbǝrsa. \v 5 Sǝra najaka ndǝr ar kǝri ca ngǝ yiwudzau, kǝra wu shili lagu ɗǝfu cicau, ǝnga ɗahǝ nǝ ɗǝfu kǝra a vǝr cabiya abǝr aˈyi mǝn ǝnga bikǝ mai, ba ǝnga tsu mbǝrsa kǝra pakatǝu. \v 6 Alenyi nji a thlǝnar nda dzǝ sara ara najaka jiri, kǝra tǝkǝri ndǝ shabiya dzau, ndu nu ndǝr pamǝpamǝ nǝ kurthlǝu. \v 7 Ndu yiwu nda ɗa malǝmǝ nǝ dlaɗau, ya kǝja nandǝ wu sǝni sǝra ndu ndǝr arya nyi kǝ mai, alaga sǝra ndu na anǝ nji gǝra ǝnga hivǝr. \p \v 8 A sǝn mǝn abǝr dlaɗǝ sǝ mǝnahǝ ngau, ma nji mǝl thlǝr ni tsatsaˈa. \v 9 Namǝn tsu wu sǝni abǝr dlaɗau, nji lǝr nyi anǝ nji cici mai, ama anǝ njira gǝra ɓǝla dlaɗau, ǝnga nji batal, ǝnga njira gǝra hivǝr Hyal, ǝnga njir bikǝ tsu, ǝnga njira gǝra cicau, ba ǝnga njira gǝra nu Hyal, ǝnga njir tsa dǝrnda ǝnga mǝr nda ba ǝnga njir tsa nji, \v 10 ǝnga tsu njir mǝl sǝsukur, ǝnga shili kǝra wu pida ǝnga shili kuvwar nda ǝnga mathlǝkǝˈyi kǝra wu pida ǝnga kuvwar nda, ǝnga njir hǝl nji, abangǝ tsu njir thla fati, ǝnga njir lǝ sakida nǝ fati, ǝnga kalar sǝra pamǝ ǝnga highiɓǝ nǝ jirkur. \v 11 Abǝr najaka highiɓǝ nǝ jijiri wu shili lagu ndǝshigu dlǝdlǝvǝ nǝ Hyal kǝra ǝnga barka, kǝra ji fuwa ɗa wu tsa yi aga ya tǝtǝlna. \s1 Usaku Arya Mayiwakur Nǝ Hyal \p \v 12 Yu usa Kǝrsiti Yesu Thlagǝr mǝn, ndǝra nǝ ɗa dǝnama aga mǝl thlǝr kau, arya ji hǝr ɗa ndǝra nja fǝr kǝr ni, ǝnga ji caɗǝbiya ɗa a shili wu thlǝr nyi. \v 13 Alaga kǝ ɗǝɗǝmǝ nayi ndǝr vazǝ Hyal ngau, ndǝr ka thlǝr nyi ara ɓau, ǝnga tsu ndǝr diɗa nyi. Ama wu sǝˈyar kǝ patǝ kǝ yi uya tuhuɗu ara Hyal ara yi mǝl nda wu gǝra sǝnkur ǝnga gǝra mbǝrsa. \v 14 Mayiwakur nǝ Thlagǝr mǝn nyabiya ɗa gangǝ gagaɗau, daɓǝ ǝnga mbǝrsa ba ǝnga yiwudzǝ kǝra aˈyi wu Kǝrsiti Yesu. \p \v 15 Ndǝr kǝra yu nda na kau, ndǝr kǝra nja fiyafǝ ǝni ngau, kǝra tsaˈa nja dlǝwuri patǝu, abǝr, “Kǝrsiti Yesu shili wu duniya aga mbǝɗa njir bikau,” wu pama nda patǝ nayi nga ndiya ǝnga bikau. \v 16 Ama ǝnggau ca ngǝ ɗa Hyal cabiya ɗa tuhuɗǝ nyi, nayi ndǝra ndiya ǝnga bikau, aga Kǝrsiti Yesu a cabiya munya nyi aga ya ɗa ndǝr ca lagu anǝ kalar ndǝra wu nda hǝnggǝri ǝnga ja nga ndu uya pi gǝra kuɗau nǝ baˈanuwa. \v 17 Bǝgau dǝgalkur ǝnga dlǝvau nda nggya nǝ ngau tǝl gǝra kuɗau nǝ baˈanuwa, ndǝra gǝra ǝnga kuɗiya, ndǝra gǝra nju lari, ǝtsu nagǝ ngǝ Hyal zǝmǝ wacu nǝ baˈanuwa! Aminu. \p \v 18 Timathlawusu, zǝr ɗa, yu lǝ ndǝr kau anǝ ngau ar kǝra ndǝr kǝra nabiˈyar nana ar kǝra gau ɗǝɗǝmǝu, aga lagur nu nda, gu nda ɗa ndǝr mǝl thlǝr mǝnahǝu gagaɗau. \v 19 Nagǝ tsu ga sǝɓiya mbǝrsa ngau ǝnga ɗahǝ nǝ ɗǝfu kǝra mǝnahǝu, arya alenyi nji a tsiyari mbǝrsar nda lagur nggǝl ara nu ɗaha ɗǝfuwa nda. \v 20 Wu pama nda ca ngǝ Himaniyasu ǝnga Alegǝzanda, njira yi lǝr nda anǝ shatan aga nda highiɓǝri nda sara diɗa ndǝr Hyal. \c 2 \s Highiɓau Ar kǝra Dlǝvau \p \v 1 Sǝ tanggǝrma, yu tsǝtsǝku ngau, aga nja dumwa ǝnga kǝdiyau, ǝnga ndǝr ǝnga Hyal, ǝnga nja dumwa ǝnga usa Hyal arya nji patǝu. \v 2 Nja kyaga mǝl abangǝ ar viya tǝltǝlˈyar patǝu, ǝnga patǝr njira a miya thlǝr dǝdǝgalǝu. Nja mǝl abangǝ tsu aga mǝna uya nggya jamǝu ǝnga huɗǝ pipida wu hivǝr Hyal ba ǝnga nggya cicau wu mwar Hyal. \v 3 Naja kau mǝnahǝ nga nyi, ǝnga tsu Hyal ndǝr mbǝɗa mǝn wu nggari mǝsahǝkura nyi, \v 4 ndǝra wu yiwu patǝkura nji nda uya mbǝɗau, ǝnga nda shili wu sǝnbiya jirkur. \v 5 Arya Hyal zǝmǝ ngau, ndǝra wu pama Hyal ǝnga nji tsu zǝmǝ ǝnga ja, ndǝ kau, naja ngǝ Kǝrsiti Yesu. \v 6 Naja ngǝ lǝr kǝrnyi aga ja pǝliya nji patǝu. Najakǝ ngǝ cama kǝra Hyal lǝri anǝ duniya ar pǝci kǝra kakalǝu. \v 7 Aga kǝ ngǝ Hyal caɗǝbiya ɗa cama sǝsau ǝnga tsu ndǝr tǝtǝlna ndǝr Hyal. Yi ɗa malǝmǝ highiɓau anǝ patǝr njira aˈyi njir Yahudiya mai, ar kǝra mbǝrsa ǝnga jirkur. Jiri nga yu na aˈyi fati mai. \p \v 8 Yu yiwu shili ar kalar vi nda har tsi a dǝmǝlmau wu cicikur, wu kǝdi Hyal, aˈyi ǝnga ɗǝfu ndzǝndzǝ mai, ba aˈyi ǝnga kǝpal wu ɗǝfu mai. \p \v 9 Yu yiwu tsu mathlǝkǝˈyi nda hari kar kǝra tsaˈa, lugutu kǝra kyau, aˈyi ǝnga gangǝkur mǝl shishir kǝr mai. Ənga tsu a sara nda ha kar dinairi mai, ba ǝnga thladla ǝnga kar nǝ gǝnna gangǝ mai. \v 10 Ama nda nggya ǝnga nggyabiya mǝnahǝu kǝra wu kyaga mathlǝkǝˈyi kǝra cabiya kǝrnda abǝr nanda njir hivǝr Hyal ngau. \v 11 Bǝgǝ mala ja dlǝwuri najaka highiɓau wu hangǝkal nyi ba ǝnga hǝya kǝr nǝ jijiri. \v 12 Nayi nǝ nyi lagu anǝ mala ja highiɓǝ anǝ ndǝ sal mai. Nayi tsu nayi nǝ nyi lagu anǝ mala ja sǝm tǝlkur a dar kǝra shili mai, bǝgǝ ja nggya zǝmǝu. \v 13 Arya Hyal mǝliya Adamu tanggǝrma divira Hawawu. \v 14 Aˈyi Adamu ngǝ shatan nggutana mai, ama mala nyi nga ji nggutana, ba ji ɗa ndǝr bikau. \v 15 Ama mathlǝkǝˈyi ndu nda uya mbǝɗau lagur ya wazha, ma ndǝ sǝn dumwa ǝnga mbǝrsa, ǝnga yiwudzau, ǝnga cicikur daɓǝ ǝnga tsǝrpǝr kǝr. \c 3 \s1 Nggyabiya Kǝra Wu Kyaga Ndǝr Tǝɗǝmwa \p \v 1 Kǝja ndǝr kǝra nja fǝr kǝr ǝni, kalar ndǝra vǝr cim ja nggya ndǝr tǝɗǝmwa anǝ njir nu, a cimǝr ja thlǝr kǝra mǝnahǝu. \v 2 Ndǝr tǝɗǝmwa ja nggya ndǝra gǝra ǝnga sǝra nja vazǝ nyi ni a dumwar nji, ja ɗa ndǝr mala zǝmǝu, ndǝr ɓǝlar kǝrnyi, ndǝr ɗǝfu mǝnahǝu, ndǝra ǝnga hangǝkal mǝnahǝu, ndǝr dlǝwu mǝthlǝpi, ndǝra wu sǝn highiɓau gagaɗau. \v 3 Najaka ndau aˈyi ja ndǝr nyi ǝnga padlǝ mai, ǝnga aˈyi ja ndǝr gal pa mai, ama ndǝ hangǝkal, ǝnga tsu aˈyi ndǝr tsǝtsǝbwari mai, ǝtsu aˈyi ndǝr yiwu gǝnna gagaɗǝ mai. \v 4 Pakatǝu kǝl ji ɗa ndǝra sǝn sǝɓiya ki nyi mǝnahǝu, ju mǝliya wazha nyi nda mǝl sǝra ju na ǝnga nda gǝnggǝr nyi sǝli wu kalar lagu. \v 5 (Ma ndau aˈyi a sǝn ǝnggǝra ja ɓau ǝnga njir ki nyi mai, abari nga ja sǝn ɓǝ ǝnga njir nu Hyala?) \v 6 A sara ja ɗa ndǝra dzǝgwa ɗa ndǝr nu Hyal mai, ara ɓwadzau a nda sǝwa nyi ba nja mǝliya nyi numa kǝra nji mǝliya nyi anǝ shatan. \v 7 Ndǝr tǝɗǝmwa ja ɗa ndǝra nja ndǝr mǝnahǝu ar kǝra ja wu mwar njira aˈyi njir nu mai, a sara ɗa sǝr sǝli, ǝnga ja tǝɗau a gu lǝbam shatan. \p \v 8 Abangǝ tsu njir dlǝwa pubu, pakatǝ nda nggya njira nju gǝnggǝr nda sǝli, aˈyi njir pǝ miya mǝmǝthlu mai, ǝnga tsu aˈyi njir nyi ǝnga padlǝ mai, ǝnga njir suna gǝnna mai. \v 9 A mbari anǝ nda, nda sǝɓiya jirkura mbǝrsar nda ǝnga kǝr papalǝu. \v 10 Sǝ tanggǝrma nja dzǝbiya nda, ǝnggau, ma nja ˈyi thlǝwa nda ǝnga vanyi vazǝ mai, bǝgǝ nda ɗa njir dlǝwa pubu. \p \v 11 Abangǝ tsu mathlǝkǝˈyir nda, nda ɗa njira nju gǝnggǝr nda sǝli, aˈyi njir ndǝr nǝ gwaɗǝvi mai, ama njira tsǝrpǝri kǝrnda, ǝnga wu kalar sau, nja fǝr kǝr ǝnga nda. \p \v 12 Ndǝr dlǝwa pubu kǝl ji ɗa ndǝr mala zǝmǝu, ǝnga ju sǝn sǝɓiya wazha nyi ǝnga njir ki nyi mǝnahǝu. \v 13 Njir dlǝwa pubu kǝra wu mǝl thlǝr nda mǝnahǝu, ndu uya thlǝmǝ mǝnahǝu anǝ kǝrnda, ndu ndǝr gǝra hivǝr ar kǝra mbǝrsar nda wu Kǝrsiti Yesu. \p \v 14 Ar pǝci kǝra ya vǝr tsǝfǝ cama tsǝtsǝfǝ kau a nda anǝ ngau, yu fǝ ɗǝfu abǝr yu shili ǝgya gau a sǝkari kushu. \v 15 Ama ma aˈyi yi shili kaɗǝ mai, ga nggya ǝnga sǝni ǝnggǝra mǝna kyaga nggya wu pama nji gǝ Hyal, kǝra ca ngǝ daɓǝ njir nu nǝ Hyal mbǝmbǝɗau, ca ngǝ shimal ǝnga fǝ hya jirkur. \v 16 Aˈyi ǝnga tǝkǝkǝr mai, sǝ kǝ mǝna vǝr nu kau dǝgal nga nyi: \q1 Kǝrsiti cabiya kǝrnyi wu kumǝr dzau, \q1 Mambǝl cabiya nyi ndǝr jiri. \q1 Waladiˈyar lari nyi, \q1 nji tǝtǝlna ndǝr nyi wu duniya. \q1 A hǝnggǝri nji ǝnga ja wu duniya patǝu, \q1 Hyal hǝri nyi a dǝmǝlmau wu kadakadarkur. \c 4 \s Highiɓau Nǝ Fati \p \v 1 Kǝja Mambǝl Cicau a vǝr ca ar babal abǝr wu kuɗiyar pǝci, alenyi nju nda sǝna mbǝrsar nda ar viya njir nu ba nda hǝr hangǝkala nda a ndǝgya mambǝl ngguta vi ǝnga highiɓǝ nǝ fati nǝ mambǝl ɗǝmwaˈyiˈyar. \v 2 Highiɓǝ kau wu nda hyaˈari lagur nji batal njir thla fati kǝra ɗahǝ ɗǝfuwa nda a tǝri, ǝnggǝr sǝra nji hilina ǝnga liyangǝ kwakwaɗǝu. \v 3 Culi nji kau ndu ka hǝ dzau, ǝnga tsu sǝm alenyi sǝr sǝm. Ətsu, Hyal ngǝ mǝliya sǝr sǝm kau aga njira mbǝrsa ǝnga tsu njira wu sǝnbiya jirkura nyi nda dlǝwuri ǝnga usaku. \v 4 Arya kalar sǝra Hyal mǝliya mǝnahǝ nga nyi, ǝnga tsu a sara nja piyari sǝ mai ma a dlǝwuri nji ǝnga usaku, \v 5 ara a cinar nji lagur ndǝr Hyal ǝnga lagur ndǝr ǝnga Hyal. \s Ndǝr Mǝl Thlǝr Kǝrsiti Yesu Kǝra Mǝnahǝu \p \v 6 Ma ga highiɓǝr sǝˈyar kau anǝ wazha ama, gu nda ɗa ndǝr mǝl thlǝr Kǝrsiti Yesu kǝra mǝnahǝu. Nagǝ ndǝra hau wu ndǝr kau nǝ mbǝrsa ǝnga tsu highiɓǝ nǝ mǝnahǝu kǝra ga vǝr nu baˈanǝ ǝshina kau. \v 7 Ga sara ɓukǝr ngau ǝnga kǝbǝkwatǝu ǝnga pumungutu gǝra kǝr, kǝra gǝra ǝnga dlǝwa dzau. Ama ga hwathliya kǝrngau ga nggya ǝnga ɗǝfu nǝ Hyalkur. \v 8 Alaga kau, hwathlǝ dzǝ nǝ kumǝr dzau aˈyi ǝnga akkǝri tsapǝ mai, ama ga nggya ǝnga ɗǝfu nǝ Hyalkur ca nga ndiya ǝnga akkǝri wu kalar lagu. Ara najakau, wu shili ǝnga barka kabangǝkau ba ǝnga tsu nggya kǝra wu nda shili. \v 9 Najakǝ ngǝ ndǝr kǝra nja fǝr kǝr ni, ǝnga tsu a tǝkǝri nja dlǝwuri ǝnga huɗǝ zǝmǝu. \v 10 Aga kau ˈya vǝr nǝrdzau, ˈya vǝr mǝl thlǝr ara a fuwar ˈya ɗǝfuwa ˈya wu Hyal kǝra ǝnga pi, ndǝra ca ngǝ ndǝr mbǝɗa patǝr nji, njira ma a hǝnggǝr nda jiri ǝnga ja. \p \v 11 Ga highiɓǝ sǝˈyar kau, ǝnga ga nar nyi anǝ kalar ndau ja mǝl sǝra gu na. \v 12 A sara ga hǝnggǝri nda diɗana ngau ara nagǝ zǝr baduwari mai, ama ga cabiya kǝrngau sǝr highiɓau anǝ njir nu lagur ndǝr ngau, ǝnga nggyabiya ngau, ǝnga yiwudzǝ ngau, ǝnga mbǝrsa ngau, ba ǝnga tsu nggya cici ngau. \v 13 Kadivira ya shili, ga dumwa ǝnga jiga ndǝr Hyal kǝra tsǝtsǝfau anǝ ndapi, ǝnga tǝtǝlna ndǝr Hyal ba ǝnga highiɓǝ tsu. \v 14 A sara ga piyari barka nǝ sǝn sau kǝra Hyal nǝ ngǝ kǝ mai, kǝra ji nǝ ngau lagur cama sara ara Hyal ar pǝci kǝra daɓǝ dzǝr njira nggurǝm fǝnggǝr ngǝ tsi. \v 15 Ga mǝl sǝˈyar kau ǝnga jirkur, ga lǝr kǝrngau papatǝu anǝ nda, aga kalar ndau ja lari ǝnggǝra ga vǝr cakau. \v 16 Ga ɓǝlar kǝrngau ǝnga highiɓǝ ngau gagaɗau. Ga dumwa ǝnga mǝl thlǝr ˈyar kau ǝnga huɗǝ zǝmǝu, ara ma gǝ mǝl abangau, gu nda mbǝɗana kǝrngau ǝnga njira wu sǝhimi ngau. \c 5 \s Highiɓau Ar kǝra Mathlǝkǝˈyi Tǝsal, Njira Nggurǝm Ənga Mafaˈyar \p \v 1 A sara ga kughi anǝ ndǝra dǝgal a ndiya ngau ǝnga huɗǝ ndzǝndzǝ mai, ama ga ndǝr anǝ nyi ǝnggǝr anǝ dǝngau. Wazha baduwari tsu ga kughiya nda ǝnggǝr anǝ zamǝ ngau. \v 2 Anǝ mathlǝkǝˈyi hahal tsu ga ndǝr ǝnggǝr anǝ mǝ ngau, anǝ kuˈyi tsu ga ndǝr ǝnggǝr anǝ kwamǝ ngau, ǝnga cicikur ɗǝfu nǝ jiri. \p \v 3 Ga lǝri dǝgalkur anǝ mathlǝkǝˈyi tǝsal, njira ǝnga jiri njir dlǝwa nda aˈyi mai. \v 4 Ama ma mala tǝsal aˈyi ǝnga wazha ǝnga ciji, bǝgǝ nda dzǝguya highiɓǝri sǝra sǝr nur nda na aga nda mǝl anǝ njir kir nda. Lagu kau nga ndu nda kina anǝ njir yar nda dlǝwa dzau kǝra ndǝ uya sara ara nda. Culi kau, mǝnahǝu nga nyi anǝ Hyal. \v 5 Mala tǝsal nǝ jijiri, kǝra ndǝr dlǝwa nyi aˈyi mai, ju fiya ɗǝfuwa ja wu Hyal, ba ja dumwa ǝnga ndǝr ǝnga Hyal ju gal dlǝwa dzau sara ara ja vuˈyi ǝnga pǝci. \v 6 Ama mala tǝsal kǝra wu nggya aga sǝm mǝsahǝkur wacu, tǝtǝ nga ja, alaga kǝ tsu ja ˈyi ǝnga pi kau. \v 7 Ga nǝ nyi najaka cama anǝ njir nu, aga nda ɗa njira gǝra ǝnga sǝr vazau wu mwar nji. \v 8 Kalar ndǝra gǝra sǝn sǝmǝna nji nyi, ma na ma njir ki nyi, a ɓǝlnar ja mbǝrsa nyi, najaka ndau a ndiyar ja ndǝra gǝra ǝnga mbǝrsa ǝnga ɗǝmwaˈyu. \p \v 9 Mala tǝsal aˈyi kari nja jigǝwa nyi pathlǝu wu pama mathlǝkǝˈyi tǝsal mai, kǝl ma fa nyi a ndiyari fa kwakumunyi Ba tsu ar pǝci kǝra sal nyi tsu ǝnga pi a nggyar ja mala tsapǝu anǝ nyi. \v 10 Ənga nju sǝn nyi ǝnga sǝr mǝla ja mǝnahǝu. Ənga mala kǝra hǝri wazha nyi wu lagu mǝnahǝu, ǝnga ju dlǝwu mǝthlǝpi. Ənga ju mǝl thlǝr anǝ nji cici gǝ Hyal, ba tsu ju dlǝwa njira wu yiwu dlǝwa dzau. Ənga ji lǝri kǝrnyi aga mǝl kalar sǝra mǝnahǝu. \p \v 11 Ama mathlǝkǝˈyi tǝsal kǝra tsu yiɗǝɗǝu, nja jiga nda wu nji kǝ mai. Arya ar pǝci kǝra cim nǝ kumǝr dzau tǝkǝbiya hangǝkala nda ǝnga Kǝrsiti, ba nda gal lagur hǝ sal. \v 12 Lagu kau nga ndu dla ǝnga numa anǝ kǝrnda, ara a ɓǝlnar nda alkawal nǝ tanggǝrma. \v 13 Aˈyi kǝ ma waci mai, ama ndu highiɓǝri nggya nggashu, ǝnga ndu ɓǝɓau a ndu ki nji. Aˈyi kǝ waci mai, ama daɓǝ ǝnga na ndau, ǝnga ndu ndora ba na sǝ kǝra gǝra kyau. \v 14 Cimǝ ɗa, mathlǝkǝˈyi tǝsal kǝra tsu nda yiɗǝɗǝ nda hǝr sal, nda ya wazha, nda sǝɓǝ kir nda. Ara nda sara nǝ nyi anǝ dawar mǝn lagu nǝ ndǝr ɗǝmwaˈyi ar kǝra mǝn. \p \v 15 Ara alenyi mathlǝkǝˈyi tǝsal nǝr nda a shar nda tsu kaɗǝu, nda vǝr nu shatan. \v 16 Ma mala kǝra ǝnga mbǝrsa aˈyi ǝnga mathlǝkǝˈyi tǝsal wu ki nyi, ja dlǝwar nda, a sara nja nǝ nyi ɓwaɓwatǝ anǝ njir nu. Lagu kau ngǝ njir nu Yesu wu nda uya lagur dlǝwa njira mathlǝkǝˈyi tǝsal nǝ jijiri. \p \v 17 Njira nggurǝm nǝ njir nu kǝra wu mǝl thlǝr nda mǝnahǝu, a kyau nja gǝnggǝr nda sǝli gagaɗau, ma na njira thlǝr nda ca ngǝ tǝtǝlna ndǝr Hyal ǝnga highiɓau. \v 18 Ara ndǝr Hyal kǝra tsǝtsǝfǝ nana, “A sara nja fuwa njuwangǝ wu miya thla zǝwa ar pǝci kǝra ja vǝr mǝl thlǝr mai,” ǝnga tsu “Ndǝr mǝl thlǝr a kiri nja nǝ nyi sǝra nǝ nyi.” \v 19 A sara ga sǝhimi ǝnga vazǝ ar kǝra ndǝ dǝgal nǝ njir nu mai, kǝl ma gǝ nggari wu miya sakida a ɗa mǝthlǝ ǝnga alaga makǝru. \v 20 Njira mǝliya bikau, ga kughiya nda ar babal, aga alenyi nja gǝrahau. \v 21 Wu mwar Hyal ǝnga Kǝrsiti Yesu ǝnga waladiˈyar cacaɗau, ya vǝr kughi anǝ ngau, ga nu highiɓǝˈyar kau gǝra ǝnga tazhira abǝr gu yiwu vanyi ndau a ndiya alenyi nji. \v 22 A sara ga kusa ǝnga fǝ tsi nǝ barka ar kǝra ndǝ mai. Ətsu a sara ga fuwa kǝrngau a gu bikǝ nǝ alenyi nji mai. Ama ga ɓǝlar kǝrngau cicau. \p \v 23 A sara ga dumwa ǝnga sa ˈyimi hyalagǝu waci mai, ama ga tuwari ˈyimir wur inabi kǝra mwushu kushu ara sǝhuɗǝ ngǝ kau, ǝnga tsu ara hwahwafǝkur ngǝ kau. \v 24 Bikǝ nǝ alenyi nji ar babal nga nda, kǝra kalar ndu sǝni sǝra nda a gwa divira nja thlana nda numa. Ama bikǝr alenyi nji ɗǝɗǝwa nga nda kǝl wu yukuɗǝ nga ndu nda biyar babal. \v 25 Abangǝ tsu thlǝr kǝra mǝnahǝu ar babal nga nda, alaga ma aˈyi nda ar babal mai, nandǝ wu sǝn ɗǝwanakǝr mai. \c 6 \p \v 1 Patǝr njira vǝr sǝm mafakur, nda kyaga lǝri dǝgalkur anǝ tarkir nda kǝra tsaˈa, ara nja sara ndǝr nǝ diɗa anǝ thlǝmǝr Hyal nga highiɓǝr mǝn. \v 2 A sara mafaˈyar kǝra tarkir nda njir nu Yesu ngau, nda nggǝl ara lǝ dǝgalkur anǝ nda, ara nanda zamǝr nda mai. Ar viya kau, kuji kǝ mafaˈyar kau ɓǝra cakǝri mbiya ɗǝfu nda mǝl thlǝr nda mǝnahǝu ara tarkir nda njira wu nu Yesu ngau, njira wu uya barka sara wu thlǝr nda ǝnga tsu tarkir nda wu yiwu nda. Sǝˈyar kau nga gu highiɓau ǝnga ga tsǝtsǝku ɗǝfuwa nda aga nda mǝl. \s Highiɓǝ Nǝ Fati Ənga Akkǝri Nǝ Jiri \p \v 3 Kalar ndǝra wu highiɓau, highiɓǝ nǝ fati, ǝnga aˈyi ju hǝnggǝri ǝnga highiɓǝ nǝ mǝnahǝ nǝ Thlagǝr mǝn Yesu Kǝrsiti ǝnga highiɓǝ nǝ Hyalkur mai, \v 4 naja ndǝr ɓwasau ǝnga ndǝra gǝra sǝn sau. Naja tsu ju nggya ǝnga ɗǝfu nǝ ɗǝmwaˈyikur ǝnga ju yiwu kǝpal ǝnga shasha ndǝr ar kǝra ndǝr ˈyar, kǝra wu shili ǝnga shishikur, ǝnga maɗǝkur, ǝnga nggǝl ndau ba ǝnga ɗǝnga ɗǝmwaˈyi kǝra gǝra kǝr, \v 5 ǝnga kǝpal gangǝ ǝnga njira ɗǝngar nda a ɗari nǝ kurthlǝu, njira jirkur a piyari ndari. Nanda ngǝ njira wu nggani abǝr nu Hyal ca ngu shili ǝnga uya gǝnna. \p \v 6 Gǝra ǝnga tǝkǝkǝr! Uya akkǝri aˈyi gangǝ gagaɗau anǝ njira wu hivǝr Hyal ǝnga huɗǝ pipida ǝnga sǝra ara nda. \v 7 Arya sǝ aˈyi mǝn shili ni wu duniya kǝ mai, ǝnga sǝ aˈyi mǝna sǝn biya ni tsu mai. \v 8 Ama ma aˈyi mǝn ǝnga sǝr sǝm ǝnga kar ha, kǝ ma a citǝri. \v 9 Ama njira wu yiwu nda ɗa njir bǝrba ndu gwu dzau ǝnga lǝbam shatan. Ndu yiwu sǝ dzadza ǝnga suna suna pamǝpamǝ nǝ kurthlǝu, ca ngǝ dla ǝnga sǝ ndzǝndzau ǝnga ndǝ sanakǝr. \v 10 Arya yiwu gǝnna naja ngǝ nggilang ǝnga patǝr sǝra ɗǝmwaˈyu. A vǝr gal gǝnna ǝnga kusa ngǝ alenyi nji tana lagur mbǝrsar nda, kǝlta ndǝ fuwa kǝrnda wu huɗǝ ndzǝndzǝ gangǝ gagaɗau. \s Bulusu Tǝɗar Himiya Timathlawusu \p \v 11 Ama nagau, ndǝ nǝ Hyal, ga hwinakǝr naɗǝu sara ara sǝˈyar kǝ patǝu. Nagǝ tsu ga fuwa kǝr wu gal sǝra mǝnahǝu, ǝnga nǝ Hyalkur, ǝnga mbǝrsa, ǝnga yiwudzau, ǝnga sǝsǝˈwuri sau ba ǝnga hangǝkalkur. \v 12 Ga pana pa nǝ mǝnahǝu, ca ngǝ pa nǝ mbǝrsa. Ga sǝɓiya pi, pi gǝra kuɗau kǝra ca ngǝ Hyal ngga ngau aga nyi ar pǝci kǝra gǝ nana ǝnggǝra gǝ mbǝrsa a ndumwar sakida gangǝ gagaɗau. \v 13 Yu kughiya ngau wu mwar Hyal kǝra nǝ nyi pi anǝ kalar sau, ǝnga Kǝrsiti Yesu, kǝra ar pǝci kǝra ja vǝr lǝ sakida wu mwar tǝl Buntusu Bilatusu ji nana ndǝr kǝra jiri, \v 14 abǝr ga sǝɓiya sǝ kǝ yi nar ngǝ kau gǝra ǝnga sǝr deɓa ǝnga sǝra nja nggǝliya kǝl pǝci kǝra Thlagǝr mǝn Yesu Kǝrsiti shili ari. \v 15 Naja ngǝ Hyal wu nda hǝri a shili wu pǝci nǝ kǝrnyi. Hyal kǝ ngǝ ndǝr barka ǝnga naja ngǝ ndǝra ndiya ǝnga dǝnama patǝu, naja ngǝ tǝl nǝ tǝtǝl ǝnga Thlagǝr thlagǝˈyar. \v 16 Naja wacu ngǝ gǝra tau, ǝnga ju nggya wu mbǝmbǝl kǝra ndǝr sǝn lǝhǝri aˈyi mai. Naja nga nji gǝra saya lari ǝnga ndǝr sǝn lari nyi aˈyi mai. Anǝ nyi ngǝ kadakadarkur ǝnga tǝlkur baˈanuwa. Aminu. \p \v 17 Ga nar nyi anǝ njira ǝnga gǝnna wu duniya kabangǝkau, abǝr a sara nda ɓwadzǝ nǝ mai, ǝnga nda sara fǝ ɗǝfuwa nda ar gǝnna kǝra wu ɓǝliya sar mai. Ama nda fǝr ɗǝfuwa nda anǝ Hyal ndǝra wu nǝ mǝn kalar sau ǝnga tsi bangǝu aga nggyar mǝna ɗa mǝsahǝu. \v 18 Ga nar nda aga nda mǝl sǝra mǝnahǝu, ǝnga nda cakǝri mǝl thlǝr kǝra mǝnahǝu, ǝnga nda pahǝna tsa nda aga dlǝwa kuvwar nda. \v 19 Lagu kau ǝnga ndu nda fiya akkǝrir nda a dǝmǝlmau kǝra wu nda ɗa ǝnggǝr sǝr fǝ hyi kǝra ndu nda nggya ar kǝri wu fa kǝra wu shili kau, aga nda nda uya pi kǝra ca ngǝ pi nǝ jijiri. \p \v 20 Timathlawusu, ga ɓǝlari sǝra Hyal fuwa wu tsa gau. Ga hǝbiya kǝrngau sara wu ndǝr kǝra papatagǝu nǝ diɗa ndǝr Hyal, ǝnga highiɓau kǝra nju nggani abǝr sǝnbiya sǝ ngau ama ndǝr fati ngau. \v 21 Lagur nu najaka highiɓau, ngǝ alenyi nji tǝkǝbiya dzau ǝnga mbǝrsar nda. \p Bǝgǝ mayiwakur nǝ Hyal a nggya ǝnga hyi.