\id LEV .01 (MOTU Leviticus chapter 1 - RTWP 3/'92) \h LEVITIKO \toc1 LEVITIKO (HAHELAḠA TAUDIA EDIA TARAVATU) \toc2 LEVITIKO \mt1 LEVITIKO \mt2 (HAHELAḠA TAUDIA EDIA TARAVATU) \c 1 \s1 Lahi ese e ḡolea ohomu boubouna \p \v 1 Iehova ese Mose e boi henia, hebou kalagana amo, eto, \p \v 2 Israel taudia ba hamaorodia, baoto: Tau ta ese Iehova baine boua, ia na boromakau serina amo eiava mamoe serina amo ena ihaboulaina ḡauna baine abia. \p \v 3 Bema ḡole-oho boubouna na boromakau serina amo baine abia, ia eseboromakau maruanena asi bebeka-bebekana ta baine abia; baine laohaia, hebou kalagana iduarana ai baine alaia, Iehova ese baine abia dae helaorana. \v 4 Ia imana na lahi ese baine ḡolea oho ḡauna kwarana ai baine dau kau; bena Iehova ese ia bagunai baine abia dae, ena herohemaino ḡauna. \v 5 Ia ese boromakau maruanena baine alaia mase Iehova vairanai; bena Aaron natuna, hahelaḡa taudia, ese rarana bae abia, ihaboulaina patana latanai bona badinai bae nevaria heḡeḡe, hebou kalagana iduarana ai. \v 6 Hari bae haḡolea oho ḡauna na bae kopaia, bena bae ivaia. \v 7 Bena Aaron natuna, hahelaḡa taudia, ese lahi bae haraia ihaboulaina patana latanai, bona rakuraku audia lahi ai bae ato kau. \v 8 Bena Aaron natuna, hahelaḡa taudia, ese hidiona e iva ḡaudia bona kwarana bona digarana na rakuraku audia latadiai bae ato kau, ihaboulaina patana latanai; \v 9 a bogarauna bona imana bona aena na ranu ai bae huridia guna. Bena idoinai be hahelaḡa tauna ese baine gabua, ihaboulaina patana latanai, haḡole-oho ḡauna ai bainela lahi ai, bonana namo ḡauna Iehova ena. \p \v 10 Bema ena ḡole-oho boubouna baine heni ḡauna na mamoe serinaeiava nani serina amo baine abia, ia ese maruane ta, asi bebeka-bebekana, baine abia. \v 11 Ihaboulaina patana mirigini kahana ai baine alaia mase, Iehova vairanai. Bena Aaron natuna, hahelaḡa taudia, ese rarana bae abia, ihaboulaina patana latanai bona badinai bae nevaria heḡeḡe. \v 12 Bena baine ivaia; bena hidiona e iva ḡaudia bona kwarana bona digarana na hahelaḡa tauna ese rakuraku audia latadiai baine ato kau, ihaboulaina patana ai. \v 13 A bogarauna bona imana bona aena na ranu amo baine huridia guna. Bena idoinai be hahelaḡa tauna ese baine gabua, ihaboulaina patana latanai, heḡole-oho ḡauna ai bainela lahi ai, bonana namo ḡauna Iehova ena. \p \v 14 Bema ena boubou ḡauna, Iehova ena, be manu baine haḡole-oho, ia na kerea eiava pune natuna baine abidia. \v 15 Bena hahelaḡa tauna ese manu na baine laohaia, ihaboulaina patana badibadinai aiona baine moḡea. Bena ihaboulaina patana latanai lahi ese baine ḡolea oho; a rarana be ihaboulaina patana isena ai baine seia. \v 16 Bogarauna bona huina na baine abidia, ihaboulaina patana mairiveina kahana ai baine negedia, lahi kahuna e negeamu gabuna ai. \v 17 Hanina amo baine darea parara; basine ivaia. Hahelaḡa tauna ese rakuraku audia latadiai baine gabua, ihaboulaina patana latanai, heḡole-oho ḡauna ai bainela lahi ai, bonana namo ḡauna Iehova ena. \c 2 \s1 Flaoa boubouna \p \v 1 Ta ese flaoa boubouna baine mailaia, Iehova ena, ia na flaoa namo-hereana baine abia, latanai dehoro baine seia, bona muramura mai bonana danu ia latanai baine atoa kau. \v 2 Baine mailaia Aaron natuna, hahelaḡa taudia, dekediai; bena flaoa mai dehorona taina bona muramura mai bonana idoinai baine abi; bena hahelaḡa tauna ta ese ihaboulaina patana latanai baine gabu, lahi ese baine ḡole-oho. Una na helalo toana, ḡole-oho boubouna, bonana namo ḡauna Iehova ena. \v 3 A flaoa boubouna orena na Aaron mai natuna ida adia; Iehova ena ḡole-oho bouboudia iboudiai ia mo helaḡa herea. \p \v 4 Flaoa amu ai o gabua ḡauna boma mailaia emu boubou ḡauna, ia na flaoa namo-hereana amo ba karaia; ihatubuna muramurana basio abia, a flaoa na dehoro ida ba bulo, eiava ba gabua kava, murinai dehoro ia latanai ba seia. \v 5 Eiava ataga boma mailaia emu boubou ḡauna, ia danu flaoa namo-hereana amo ba karaia; ihatubuna muramurana basio abia, a flaoana dehoro ida ba bulo. \v 6 Ba bakia sisi sisi, latanai dehoro ba seia: ia na flaoa boubouna. \v 7 Eiava emu boubou flaoana na uro ai boma nadua, ia danu flaoa namo-hereana amo ba karaia, mai dehorona. \v 8 Flaoa boubouna na unu ba karaia toma, bena Iehova enai ba mailaia, hahelaḡa tauna ese baine abia, ihaboulaina patana vairanai baine laohaia. \v 9 Bena hahelaḡa tauna ese flaoa boubouna amo helalo toana baine abia, ihaboulaina patana ai baine gabua, ḡole-oho boubouna ai bainela, bonana namo ḡauna Iehova ena. \v 10 Flaoa boubouna orena na Aaron mai natuna ida adia; Iehova ena ḡole-oho bouboudia iboudiai ia mo helaḡa herea. \p \v 11 Flaoa boubouna mai ihatubuna muramurana basio mailaia Iehova enai; hatubu muramurana eiava bada-ranuna na boubou ḡauna ai basio halaoa, Iehova ena ihaboulaina patana lahina ai basio gabua. \v 12 Unu na kohu ikaroadia herahiana na ba laohai Iehova enai, to ihaboulaina patana ai basio gabudia, bonadia na unu amo basie dae. \v 13 Emu flaoa bouboudia iboudiai na ba damenadia: emu flaoa boubouna na Iehova ena herohemaino damenana ai basie dabu; emu boubou iboudiai ida damena danu ba heni. \p \v 14 Emu uit ba karoa, herahia karoana Iehova ba henia, negana ai, uit anidia do asie auka ḡaudia bavabi, lahi latanai ba hakaukaudia, bena ba gwadadia, kopidia ba nege. \v 15 Bena latadiai dehoro ba seia, bona latadiai danu muramura mai bonana bavato kau: ia danu flaoa boubouna ḡauna. \v 16 Bena hahelaḡa tauna ese uit taina bona dehoro taina baine abi, helalo toana, bona muramura mai bonana idoinai; ḡole-oho boubouna ḡauna ai bainela, Iehova ena. \c 3 \s1 Herohemaino Boubouna \p \v 1 Tau ta ese herohemaino boubouna baine mailaia, bema boromakau maruanena eiava hahinena, ia na asi bebeka-bebekana ḡauna baine mailaia Iehova vairanai. \v 2 Ia ese imana na ena boubou ḡauna kwarana ai baine atoa kau, bena baine alaia mase, hebou kalagana iduarana ai. Bena Aaron natuna, hahelaḡa taudia, ese rarana bae abia, ihaboulaina patana latanai bona badinai bae nevaria heḡeḡe. \v 3 Herohemaino boubouna, lahi ese baine ḡolea oho ḡauna, baine heni negana ai, Iehova baine henia ḡaudia bini: boga bona bogarau urubina, \v 4 bona nadinadi ruaosi mai digaradia, bona demodo bona ase digarana. Ia ese baine abidia; \v 5 bena Aaron natuna ese ihaboulaina patana lahina latanai ḡole-oho boubouna ḡauna ida bae gabudia. Ia na ḡole-oho boubouna, bonana namo ḡauna Iehova ena. \p \v 6 Herohemaino boubouna baine mailaia, Iehova ena, bema mamoe eiava nani, ia na maruane eiava hahine asi bebeka-bebekana baine mailaia. \v 7 Bema mamoe natuna baine heni, ena boubou, ia ese Iehova vairanai baine atoa, \v 8 imana na ena boubou ḡauna kwarana ai baine atoa kau, bena hebou kalagana vairanai baine alaia mase. Bena Aaron natuna ese rarana bae abia, ihaboulaina patana latanai bona badinai bae nevaria heḡeḡe. \v 9 Ina herohemaino boubouna amo, lahi ese baine ḡolea oho ḡaudia, Iehova ena, baine abi ḡaudia bini: iuna mai digarana idoinai ida ela bona doru turiana, bona boga bona bogarau urubina, \v 10 bona nadinadi ruaosi mai digaradia, bona demodo bona ase digarana. \v 11 Hahelaḡa tauna ese baine gabua, ihaboulaina patana latanai: ia na boubou anianina, ḡole-oho boubouna, Iehova ena. \p \v 12 Bema nani baine heni, ena boubou, ia ese Iehova vairanai baine atoa, \v 13 imana na ena boubou ḡauna kwarana ai baine atoa kau, hebou kalagana vairanai baine alaia mase. Bena Aaron natuna ese rarana bae abia, ihaboulaina patana latanai bona badinai bae nevaria heḡeḡe. \v 14 Ena boubou ḡauna amo, lahi ese baine ḡole oho ḡaudia, Iehova ena, baine abi, ḡaudia bini: boga bona bogarau urubina, \v 15 bona nadinadi ruaosi mai digaradia ida, bona demodo bona ase digarana. \v 16 Hahelaḡa tauna ese baine gabua, ihaboulaina patana latanai; ia na boubou anianina, ḡole-oho boubouna, bonana namo ḡauna. Digara idoinai na Iehova ena. \v 17 Mia-hanaihanai taravatuna binai, emui uru iboudiai bona emui noho gabudia idoidiai lalodiai: digara bona rara basio ani. \c 4 \s1 Kara rea bouboudia \p \v 1 Iehova ese Mose na e hamaoroa, eto, \v 2 Israel taudia ba haduadia, baoto: Tau ta baine kara rea, Iehova ena taravatu ta baine tataia utu, ena boubou be iniheto. \v 3 Bema hahelaḡa tauna, e horoa tauna, baine kara rea, unu amo orea taudia iboudiai na kara-rea taudia ai baine halaodia, ia ese boromakau natuna maruanena ta, asi bebeka-bebekana, na Iehova bainehenia, ena kara-rea boubouna. \v 4 Ia ese hari boromakau natuna maruanena baine mailaia, hebou kalagana iduarana ai, Iehova vairanai; imana na kwarana ai baine atoa kau, bena baine alaia mase Iehova vairanai. \v 5 Bena hahelaḡa tauna, e horoa tauna, ese rarana baine abia, hebou kalagana lalonai baine vareailaia. \v 6 Bena hahelaḡa tauna ese imana kwakikwakina na rara ai baine urua diho, nega hitu Iehova vairanai baine nevaria, gabu helaḡana seseahuna vairanai. \v 7 Hahelaḡa tauna ese danu muramura mai bonana patana, hebou kalagana lalonai e miamu ḡauna, doana na rara taina amo baine dahudia, Iehova vairanai; bena rara orena na ihaboulaina patana, ḡole-oho boubouna ḡauna, badinai baine bubua nege, hebou kalagana iduarana ai. \v 8 Bena ia ese kara-rea boubouna boromakauna digarana idoinai baine abia: boga bona bogarau urubina, \v 9 bona nadinadi ruaosi mai digaradia ida, bona demodo bona ase digarana; \v 10 herohemaino boubouna boromakauna enai e abiamu heḡereḡerena baine abia. Hahelaḡa tauna ese ihaboulaina patana latanai baine gabua, lahi ese baine ḡolea oho. \v 11 A boromakau kopina bona hidiona bona kwarana bona imana bona aena bona bogana bona bogarauna bona taḡena, \v 12 idoinai baine huaia Iasi taruha murimurinai, gabu ḡoevaḡoevana ai, lahi kahudia e negemu gabuna ai, baine gabua, Iahi ese baine ḡolea oho; Iahi kahudia e negemu gabuna ai baine heḡole-oho. \p \v 13 Israel oreana idoinai bema kara rea, a edia kerere bema hehuni; Iehova ena taravatu bema tata utu, unu amo bema kerere: \v 14 edia kerere baine hedinarai negana ai, hebou ese boromakau natuna maruanena ta baine heni, kara-rea boubouna ai bainela. Hebou kalagana vairanai bae mailaia; \v 15 bena orea ena tau-badadia ese imadia na ia kwarana ai bae ato kau. Iehova vairanai, bena Iehova vairanai bae alaia mase. \v 16 Bena hahelaḡa tauna, e horoa tauna, ese rarana baine abia, hebou kalagana lalonai baine vareailaia; \v 17 imana kwakikwakina na rara ai baine urua diho, nega hitu Iehova vairanai baine nevaria, seseahu vairanai, \v 18 bena pata helaḡana, hebou kalagana ai Iehova vairanai e miamu ḡauna, rara na doa baine dahulai; una murinai rara orena idoinai na ihaboulaina patana badinai baine bubua nege, hebou kalagana iduarana ai. \v 19 Bena ia ese digarana idoinai baine abia, ihaboulaina patana ai baine gabua, lahi ese baine ḡolea oho. \v 20 Hari kara-rea boubouna ta boromakauna e karalaia heḡereḡerena ai, ina boromakaudanu unu bae karaia toma; unu amo hahelaḡa tauna ese idia bagudiai herohemaino karana baine karaia, bena edia dika bae hegwau tao. \v 21 A boromakau na taruha murimurinai baine huaia lasi, hari boromakau ta e gabua heḡereḡerena ai ina danu baine gabua, lahi ese baine ḡolea oho. Hebou ena kara-rea boubouna bunai. \p \v 22 Hanua lohiana ta bema kara rea, Iehova, ena Dirava, ena taravatu ta bema tataia utu, unu amo bema kerere: \v 23 lalona baine parara ia vada e kerere negana ai, ia ese nani maruanena asi bebeka-bebekana ta baine mailaia, ena boubou ḡauna; \v 24 imana na nani kwarana ai baine atoa kau, bena ḡole-oho bouboudia Iehova vairanai e aladia masemu gabuna ai bainealaia mase: ia be kara-rea boubouna. \v 25 Bena hahelaḡa tauna ese boubouḡauna rarana baine abia, imana kwakikwakina amo ihaboulaina patana ai doa baine dahulai; bena rara orena na ihaboulaina patana badinai baine bubua nege. \v 26 Bena digarana idoinai na ihaboulaina patana latanai bae gabua, herohemaino boubouna e karalaiamu heḡereḡerena; Iahi ese baine ḡolea oho. Unu amo hahelaḡa tauna ese ia bagunai herohemaino karana baine karaia; bena ena dika baine hegwau tao. \p \v 27 Hanua tauna ta bema kara rea, Iehova ena taravatu ta bema tataia utu, unu amo bema kerere: \v 28 lalona baine parara vada e kerere negana ai, ia ese nani hahinena asi bebeka-bebekana ta baine mailaia, ena kara-rea boubouna ai bainela. \v 29 Bena imana na ena kara-rea boubouna ḡauna kwarana ai baine atoa kau; bena ḡole-oho bouboudia e aladia masemu gabuna ai baine alaia mase. \v 30 Bena hahelaḡa tauna ese rarana baine abia, imana kwakikwakina amo ihaboulaina patana, ḡole-oho boubouna ḡauna, doana baine dahulai; bena rara orena na ihaboulaina patana badinai baine bubua nege. \v 31 Bena digarana idoinai baine abia, herohemaino bouboudia e karalaidia heḡereḡerena; bena hahelaḡa tauna ese ihaboulaina patana latanai baine gabua, lahi ese baine ḡolea oho, bonana namo ḡauna Iehova ena. Unu amo hahelaḡa tauna ese ia bagunai herohemaino karana baine karaia, bena ena dika baine hegwau tao. \p \v 32 A mamoe natuna bema mailaia, ena kara-rea boubouna, ia ese mamoe natuna hahinena asi bebeka-bebekana ta baine mailaia; \v 33 imana na enakara-rea boubouna kwarana ai baine atoa kau, bena ḡole-oho bouboudia e aladia masemu gabuna ai ena kara-rea boubouna ḡauna baine alaia mase. \v 34 Bena hahelaḡa tauna ese kara-rea boubouna rarana baine abia, imana kwakikwakina amo ihaboulaina patana ai doa baine dahulai; bena rara orena na ihaboulaina patana badinai baine bubua nege. \v 35 Bena digarana idoinai baine abia, herohemaino boubouna mamoena digarana e abiamu heḡereḡerena; bena hahelaḡa tauna ese ihaboulaina patana ai baine gabua, ḡole-oho bouboudia ida, Iehova ena. Unu amo hahelaḡa tauna ese ia bagunai baine herohemaino, bena ena dika baine hegwau tao. \c 5 \s1 Kara dika bouboudia \p \v 1 Tau ta ese e itaia ḡauna eiava mai dibana ḡauna bema herevalaia diba hahemaoro gabuna ai, to basine herevalaia, ia na baine kerere. \v 2 Eiava tau ta baine taubu, ḡau mirona ta, e mase ḡauna tau-anina, uda boromana eiava heubu ḡauna eiava tano ai e raumu ḡauna, basine itaia haraḡa bena enai baine dau kau, ia na baine kerere. \v 3 Eiava taunimanima edia miro ḡauna ta ai baine dau kau, to asi dibana; gabeamo lalona baine parara negana ai na baine kerere. \v 4 Eiava tau ta baine gwau hamata kava, baineto kara dikana ta eiava kara namona ta baine karaia, se laloa namonamo dainai; gabeai lalona baine parara ia na basine karaia diba, ia na baine kerere. \v 5 Unu baine kerere toma tauna ese ena kerere baine gwauraia hedinarai; \v 6 bona ena kerere boubouna baine mailaia Iehova dekenai, mamoe natuna hahinena ta eiava nani natuna hahinena ta ena seri amo, ena kara-dika boubouna. Bena hahelaḡa tauna ese ia bagunai herohemaino karana baine karaia, ena dika iabi-ohona. \p \v 7 Imana bema tuna dainai mamoe natuna basinema mailaia diba, ia ese kerea rua eiava pune natuna rua baine mailaidia, ta kara-dika boubouna, ma ta ḡole-oho boubouna, Iehova ena. \v 8 Ia ese hahelaḡa tauna dekena baine mailaidia. Bena hahelaḡa tauna ese kara-dika boubouna ḡauna baine abia guna, aiona baine moḡea, a basine ivaia parara. \v 9 Rarana na ihaboulaina patana harana baine nevarilaia, bena rara orena na ihaboulaina patana badinai baine bubua nege: una na kara-dika boubouna. \v 10 Bena manu iharuanana ḡole-oho boubouna ai bainela, taravatu heḡereḡerena. Unu amo hahelaḡa tauna ese ia bagunai herohemaino karana baine karaia, bena ena dika baine hegwau tao. \p \v 11 Imana bema tuna dainai, kerea rua eiava pune natuna rua basinema mailaidia diba, ia ese flaoa namo-hereana efa\f + \fr 5:11 \ft “Efa” be Heberu taudia edia hahetoho ḡauna ta; anina be 18 litres sisivana.\f* ta baine karoaia, karoa gwauta, bena karoa ta baine mailaia, ena kara-dika boubouna. Dehoro basine seialatanai, bona muramura mai bonana na latanai basine atoa kau. \v 12 Ia ese hahelaḡa tauna dekena baine mailaia; bena hahelaḡa tauna ese una flaoa kahana na imana ai baine abia, helalo toana, ihaboulaina patana ai baine gabua, Iehova ena ḡole-oho bouboudia ida; una na kara-dika boubouna. \v 13 Unu amo hahelaḡa tauna ese ia bagunai herohemaino karana baine karaia, bena ena dika baine hegwau tao. A flaoa orena na hahelaḡa tauna ena, flaoa bouboudia haida heḡereḡeredia. \p \v 14 Bena Iehova ese Mose ma e hamaoroa, eto, \v 15 Tau ta baine koikoi, Iehova ena helaḡa ḡaudia iḡaukaralaidia baine hakerere, ia ese ena kara-dika boubouna baine mailaia, Iehova dekenai: mamoe maruanena asi bebeka-bebekana ta ena seri ai baine abia. Davana danu oi ese ba haeroa, \it silver\it* sekeledia ai, gabu helaḡana ena \it silver\it* sekeledia heḡereḡeredia: una na kara-dika boubouna. \v 16 Ḡaukara helaḡadia e hakerere davana danu baine heni, bona davana korikori latanai heato-kau ḡauna danu baine atoa kau; davana bema karoaia karoa ima, bena karoa ta heḡereḡerena ai heato-kau ḡauna unu baine atoa kau toma, hahelaḡa tauna baine henia. Bena hahelaḡa tauna ese ia bagunai herohemaino karana baine karaia, kara-dika mamoena amo; bena ena dika baine hegwau tao. \p \v 17 Tau ta baine kara dika, Iehova ena taravatu baine tata utu, ena be asi dibana, to ia na mai ena kerere, bona ena kara dika davana baine heni. \v 18 Ia ese mamoe maruanena asi bebeka-bebekana ta ena seri ai baine abia, baine mailaia hahelaḡa tauna dekenai; davana danu oi ese ba haeroa, ena kara-dika boubouna ai bainela. Unu amo hahelaḡa tauna ese kara dika taunaena kara dika bagunai herohemaino karana baine karaia; bena ena dika baine hegwau tao. \v 19 Ina na kara-dika boubouna; ia na Iehova vairanai vada e kara dika. \c 6 \s1 Kara koikoi bouboudia \p \v 1 Iehova ese Mose e hamaoroa, eto, \v 2 Tau ta baine kerere, Iehova baine koia, bona dekena tauna ena kohu inarina ai baine koikoi, eiava abitorehai iheni-louna ai baine koikoi, eiava baine dadidadi, eiava dekena tauna baine hahisia, \v 3 eiava boio ḡauna baine davaria bena baine herevalaia koikoi eiava baine gwau hamatalaia koikoi: unu baine koikoi toma tauna \v 4 na mai ena kerere bona mai ena kara dika. Ia ese e dadihaia ḡauna, eiava taunimanima ihahisidia amo e abia ḡauna, eiava e henia baine naria ḡauna, eiava e davaria ḡauna, \v 5 eiava e gwau hamatalaia koikoi ḡauna, na una ḡau biaguna baine henia lou, mai ato-kauna ida: ato-kauna be una ḡau davanabema karoaia, karoa ima, bena karoa ta bema abia, ato-kauna na unubadana baine heni, ena kara-koikoi boubouna baine mailaia dinana ai. \v 6 Bena ena kara-koikoi boubouna baine mailaia Iehova enai, mamoe maruanena asi bebeka-bebekana ta, ena seri amo, oi ese davana ba gwauraia ḡauna, hahelaḡa tauna baine henia. \v 7 Bena hahelaḡa tauna ese ia bagunai herohemaino karana baine karaia, Iehova vairanai; unu amo ena kara dika idoinai baine hegwau tao. \s1 Hahelaḡa taudia edia ḡaukara taravatudia \p \v 8 Iehova ese Mose e hamaoroa, eto, \v 9 Aaron mai natuna verina ida ini ba haḡanidia toma. Ḡole-oho boubouna taravatuna binai: boubou ḡauna na ihaboulaina patana lahina latanai baine mia rani, lahi danu baine ara rani. \v 10 Bena hahelaḡa tauna ese ena dabua bona ena piribou, dabua aukadia amo e kara ḡaudia, baine hadoki; bena ḡole-oho ḡauna kahuna na ihaboulaina patana latana amo baine abia oho, ihaboulaina patana badinai baine bubua. \v 11 Bena ena dabua aukadia baine doki oho, dabua idaudia baine hadoki; bena kahu na taruha murimurinai baine laohaia, gabu ḡoevaḡoevana ta ai baine bubua. \v 12 Ihaboulaina patana lahina na baine ara hanaihanai, basine bodo. Daba iboudiai hahelaḡa tauna ese rakuraku audia baine ato kau, ma ḡole-oho boubouna idia latadiai baine atoa kau; herohemaino boubouna digarana danu lahi ese baine ḡolea oho. \v 13 Lahi na ihaboulaina patana latanai baine ara hanaihanai, basine bodo. \s1 Flaoa boubouna taravatuna \p \v 14 Flaoa boubouna taravatuna binai: Aaron natuna ese Iehova vairanai bae mailaia, ihaboulaina patana vairanai. \v 15 Hahelaḡa tauna ta ese boubou flaoana kahana mai dehorona imana ai baine abia, bona muramura mai bonana idoinai, ihaboulaina patana ai baine gabua, helalo toana ai bainela, bonana namo ḡauna Iehova ena. \v 16 Flaoa orena na Aaron mai natuna ida bae ania: asi ihatubuna bae ania, gabu helaḡana ai, hebou kalagana maḡuna lalonai. \v 17 Ihatubuna muramurana ida basie buloa. Vada na henidia, idia ahudia ḡole-oho boubouna ai. Una na helaḡa herea, kara-rea bouboudia bona kara-koikoi bouboudia heḡereḡeredia. \v 18 Aaron ena iduhu mamaruanedia iboudiai bae ania diba; una na idia ahudia Iehova ena ḡole-oho bouboudia ai, emui uru iboudiai ela bona hanaihanai. Baine daua toho tauna na baine helaḡa. \p \v 19 Iehova ese Mose ma e hamaoroa, eto, \v 20 Aaron mai natuna ida ese Iehova ini bae boua toma, ia ihorona dinana ai: flaoa namo-hereana efa ta bae karoaia, karoa gwauta, karoa ta be flaoa boubouna ai bainela ela bona hanaihanai, kahana daba ai ma kahana adorahi ai. \v 21 Dehoro ida bae buloa, ataga ai bae gabua. Bena oi ese ba mailaia, ba bakia, boubou ḡauna ai ba halaoa, bonana namo ḡauna Iehova ena. \v 22 Hahelaḡa tauna danu Aaron natuna edia amo bae abia hidi, tamana ibolona ai bae horoa, ia ese Iehova unu baine boua toma. Mia-hanaihanai taravatuna binai: idoinai bae gabua Iehova ena, lahi ese baine ḡolea oho. \v 23 Hahelaḡa tauna ena flaoa boubouna be baine heḡole-oho vaitani; basie ania. \s1 Kara-rea boubouna taravatuna \p \v 24 Iehova ese Mose ma e hamaoroa, eto, \v 25 Aaron mai natuna verina ida ini ba haḡanidia toma. Kara-rea boubouna taravatuna binai: kara-rea boubouna ḡauna na Iehova vairanai bae alaia mase, ḡole-oho bouboudiaḡaudia e aladia masemu gabuna ai, ia na helaḡa herea. \v 26 Hahelaḡa tauna ese baine hahelaḡaia, kara dika boubouna ai bainela, bena baine ania; gabu helaḡana ai, hebou kalagana maḡuna lalonai, baine ania. \v 27 Hidiona baine daua toho tauna na baine helaḡa. Rarana na dabua ta ai baine hetuturu, una dabua na gabu helaḡana ai bae huria. \v 28 Lalonai e nadua urona na bae hamakohia, eiava bema auri urona, bae kakasia bona ranu ai bae huria. \v 29 Maruane iboudiai hahelaḡa taudia edia iduhu ai bae ania diba; ia na helaḡa herea. \v 30 A kara-rea bouboudia raradia na hebou kalagana lalonai bema vareailai, gabu helaḡana ai herohemaino ḡauna ai bae halaoa, dika iabi-ohona totona, ia be basie ania; idoinai lahi ese baine ḡolea oho. \c 7 \s1 Kara-dika boubouna taravatuna \p \v 1 Kara-dika boubouna taravatuna binai: ia na helaḡa herea. \v 2 Kara-dika boubouna ḡauna na bae alaia mase, ḡole-oho bouboudia ḡaudia e aladia masemu gabuna ai. Hahelaḡa tauna ese rara na ihaboulaina patana latanai bona badinai baine nevaria heḡeḡe. \v 3 Digarana idoinai na boubou ḡauna ai bainela: iuna digarana, bona boga bona bogarau urubina, \v 4 bona nadinadi ruaosi mai digaradia ida, bona demodo, bona ase digarana. Idoinai baine abia, \v 5 ihaboulaina patana latanai baine gabua, lahi ese baine ḡolea oho; ia na kara-dika boubouna Iehova ena. \v 6 Maruane iboudiai hahelaḡa taudia edia orea ai ese bae ania diba: gabu helaḡana ai bae ania: ia na helaḡa herea. \v 7 Kara-rea boubouna bona kara-dika boubouna taravatudia na tamona: hahelaḡa tauna, herohemaino ḡauna ai baine halaoa tauna, ia ese anina baine abia. \p \v 8 Hahelaḡa tauna ese tau ta ena ḡole-oho boubouna baine hahelaḡaia negana ai, ia ese boubou ḡauna, e hahelaḡaia ḡauna, kopina baine abia iena. \v 9 Bona flaoa bouboudia, amu ai e guramu eiava uro ai e nadumu eiava ataga ai e gabumu, hahelaḡa tauna, una boubou ḡauna e hahelaḡaiamu tauna, ese baine abia iana. \v 10 Flaoa boubouna, mai dehoro ida e buloa ḡauna, eiava flaoa kaukauna, ia danu Aaron natuna adia, unu haida heḡereḡeredia. \s1 Herohemaino boubouna taravatuna \p \v 11 Herohemaino bouboudia Iehova bae henia taravatuna binai. \v 12 Tau ta ese hahenamo boubouna baine mailaia, ia na ena boubou ḡauna ida se hatubua flaoana dehoro ida e bulo dikeadia, bona se hatubua flaoana atagadia, latadiai dehoro e seia ḡaudia, bona flaoa namo-hereana dehoroida e buloa bena e gabua, baine mailai. \v 13 Ena herohemaino boubouna ida e hatubua bona e gabua flaoana danu baine mailaia, ena hahenamo boubouna. \v 14 Herahia ta ta amo dikea eiava ataga eiava igabu ta ta bae dudui isi Iehova vairanai; bena hahelaḡa tauna, herohemaino boubouna rarana ihaboulaina patana ai baine nevaria tauna, baine abia iana. \v 15 Ena herohemaino bouboudia hidiodia, hahenamo ḡaudia, na bae hahelaḡadia dinana ai bae anidia, bahu taina basine mia rani. \v 16 A baine mailaia ḡauna, na gwau hamata dainai baine mailaia, eiava herahia ḡauna, bae hahelaḡaia dinana ai bae ania, ma bahu dina iharuana ai bae ania. \v 17 A boubou ḡauna hidiona taina baine mia ela bona dina ihatoina, una na lahi ai bae haḡolea oho. \v 18 Bema herohemaino boubouna hidiona na dina ihatoina ai bae ania, Iehova ese basine abia dae, bona e mailaia tauna basine hanamoa; ia na baine miro, bona baine ania tauna baine kerere. \p \v 19 Vamu hidiona na ḡau mirona enai baine dau kau, idia na basie ania: Iahi ai bae haḡolea oho. Hidio ḡoevadia na ḡoḡoeva taudia ese bae ani; \v 20 a mai mirona tauna ese Iehova ena herohemaino bouboudia hidiodia bema ani, ia na ena bese amo bae negea daure; \v 21 bona tau ta ese taunimanima edia ḡau mirona ta, eiava mauri ḡaudia mirodia ta, eiava ḡau mirona eiava bodagana ta, bema daua toho, murinai Iehova ena herohemaino bouboudia hidiodia bema ani, ia na ena bese amo bae negea daure. \s1 Digara bona Rara \p \v 22 Iehova ese Mose ma e hereva henia, eto, \v 23 Israel taudia ba hamaorodia, baoto: Digara basio ania, boromakau digarana eiava mamoe digarana eiava nani digarana. \v 24 Baine mase kava ḡauna, eiava uda ḡaudia ese bae alaia ḡauna, digarana na emui ḡaukara ta ḡauna ai bainela, to basio ania. \v 25 Badina be tau ta ese digara baine ania, taunimanima ese edia boubou ai e halaodiamu bona Iehova vairanai e haḡoledia ohomu ḡaudia ta digarana, ia na ena bese amo bae negea daure. \v 26 Rara danu basio ania, manu ta eiava mauri ḡauna ta rarana, emui ruma iboudiai lalodiai. \v 27 Rara baine ania tauna na ena bese amo bae negea daure. \s1 Hahelaḡa taudia ahudia \p \v 28 Iehova ese Mose ma e hereva henia, eto, \v 29 Israel taudia ba hamaorodia, baoto: Iehova ena herohemaino boubouna baine mailaia tauna ese ena herahia baine mailaia Iehova ena. Herohemaino boubouna amo \v 30 ia sibona ese ena ḡole-oho boubouna Iehova enai baine mailaia, kemena maidigarana ida ia imana ai baine mailaia, Iehova vairanai baine davea, davedave boubouna ḡauna ai bainela. \v 31 Bena digarana na hahelaḡa tauna ese ihaboulaina patana latanai baine gabua, Iahi ese baine ḡolea oho, a kemena na Aaron mai natuna ida adia. \v 32 Emui herohemaino bouboudia ḡaudia amo danu aedia idibadia ba dudui isi, hahelaḡa tauna ana; \v 33 edena tau, Aaron natuna edia amo, herohemaino boubouna digarana bona rarana baine hahelaḡadia, ia ese aena idibana baine abia, ia ahuna. \v 34 Badina be kemena e daveamu ḡauna bona aena idibana e duduia isimu ḡauna na lau ese Israel taudia ediai vada na abi, edia herohemaino bouboudia amo, hahelaḡa tauna Aaron mai natuna Ioḡora ida vada na henidia, idia ahudia korikori, Israel taudia ediai bae abi, ela bona hanaihanai. \p \v 35 Aaron mai natuna ida ahudia bunu, Iehova ena ḡole-oho bouboudia amo, Iehova ese e henidia ia vairanai e hahelaḡadia bona hahelaḡa taudia ai e halaodia dinana ai. \v 36 Iehova ese e hahedua, e horodia dinana ai, eto Israel taudia ese unu ḡau bae henidia hanaihanai, idia ahudia korikori uru iboudiai lalodiai. \p \v 37 Ḡole-oho bouboudia bona flaoa bouboudia bona kara-rea bouboudia bona kara-dika bouboudia bona hahelaḡa taudia ihahelaḡadia bona herohemaino bouboudia taravatudia bunu, \v 38 Iehova ese Sinai ororona ai Mose e haḡanilaia heḡereḡerena. Dinana bunai, ia ese Israel taudia e haḡanidia edia boubou ḡaudia Iehova dekenai bae mailaidia, Sinai tano-ḡaḡaena ai. \c 8 \s1 Aaron mai natuna ida e hahelaḡadia \p \v 1 Iehova ese Mose e haduaia, eto, \v 2 Aaron mai natuna ida bavabidia, dabua helaḡadia bona dehoro helaḡana bona kara-rea boromakauna bona mamoe mamaruanedia ruaosi bona asie hatubua flaoana boseana danu bavabi. \v 3 Bena taunimanima iboudiai na hebou kalagana iduarana badinai bae hebou. \v 4 Bena Mose na Iehova ena hahedua heḡereḡerena e karaia, bona taunimanima iboudiai na hebou kalagana iduarana ai e hebou. \p \v 5 Mose ese hebou taudia e hamaorodia, eto, Iehova ese ini vada e hahedua toma. \v 6 Bena Mose ese Aaron mai natuna ida e abidia, ranu ai e hadigudia. \v 7 Bena ia ese hahedoki badana bona gaba ḡauna e hakaralai, bona muri hahedokina bona hahedoki helaḡana e hadokilai, bona gaba ḡauna, e hatua ḡauna, gabana ai e ḡeḡea. \v 8 Bena hahemaoro vainana e ha-inulaia; vaina lalonai Urim bona Tumim\f + \fr 8:8 \ft Urim bona Tumim na mari nadidia rua.\f* e uda. \v 9 Kwara iḡeḡelaina dabuana danu kwarana ai e ḡeḡea, bona bagunai \it gold\it* koronana helaḡana e atoa, Iehova ese Mose e haduaia heḡereḡerena. \p \v 10 Bena Mose ese dehoro helaḡana e abia, dubu bona dubu lalonai e miava ḡaudia iboudiai e horolaidia, e hahelaḡadia. \v 11 Ihaboulaina patana mai kohuna idoinai, bona digu ranuna dihuna mai ihahelai-kauna ḡauna ida, nanega hahitu e horodia, ihahelaḡadia totona. \v 12 Aaron kwarana danu dehoro amo e horoa, e hahelaḡaia. \v 13 Una murinai Mose ese Aaron natuna e abidia, hahedoki badadia bona gaba ḡaudia bona kwara ḡaudia e hakaralaidia, Iehova ese e haduaia heḡereḡerena. \p \v 14 Bena ia ese kara-rea boromakauna e abia. Aaron mai natuna ida ese imadia na boromakau kwarana ai e ato kau; \v 15 bena Mose ese e alaia mase, rarana e abia, imana kwakikwakina amo ihaboulaina patana ai doa e dahulai, ihaboulaina patana e hahelaḡaia. Bena rara orena na ihaboulaina patana badinai e bubua nege, unu amo e hahelaḡaia bona e haḡoevaia. \v 16 Bena boga bona bogarau urubina bona ase digarana bona nadinadi ruaosi mai digaradia ida e abi, ihaboulaina patana ai e haḡole oho, hari Mose ese. \v 17 A boromakau tau-anina, mai kopina bona hidiona bona taḡena ida, taruha murimurinai e haḡolea oho, Iehova ese Mose e haduaia heḡereḡerena. \p \v 18 Una murinai ia ese mamoe maruanena, ḡole-oho boubouna ḡauna, e hakaua lasi. Aaron mai natuna ida ese imadia na ia kwarana ai e ato kau; \v 19 bena Mose ese e alaia mase, rarana na ihaboulaina patana latanai bona badinai e nevaria heḡeḡe. \v 20 Bena e ivaia parara, kwarana bona tau-anina bona digarana be ihaboulaina patana latanai e haḡole oho, hari Mose ese. \v 21 A bogana bona bogarauna bona imana bona aena na ranu ai e huridia guna; bena mamoe idoinai na Mose ese e gabua, ihaboulaina patana latanai, lahi ese e ḡolea oho, bonana namo ḡauna, ḡole-oho boubouna, Iehova ena, Iehova ese Mose e haḡania heḡereḡerena. \p \v 22 Bena ia ese mamoe maruanena iharuana, idia ihahelaḡadia ḡauna, e hakaua lasi. Bena Aaron mai natuna ida ese imadia na mamoe kwarana ai e ato kau. \v 23 Bena Mose ese e alaia mase, rarana taina e abia, Aaron idiba taiana abona bona idiba imana sinabadana bona idiba aena sinabadana e dahulai. \v 24 Aaron natuna danu e abidia, idiba taiadia abodia bona idiba imadia sinabadadia bona idiba aedia sinabadadia e dahulai. Bena Mose ese rara orena na ihaboulaina patana latanai bona badinai e nevaria heḡeḡe. \v 25 Bena ia ese digarana e abia, bona iuna mai digarana ida, bona boga bona bogarau urubina, bona ase digarana, bona nadinadi ruaosi mai digaradia ida, bona aena idibana. \v 26 Bena asie hatubua flaoana boseana, Iehova vairanai e miava ḡauna, amo dikea kavakava.lkava ta bona dikea mai dehorona ta bona ataga ta e abi, hari mamoe digarana bona aena idibana latadiai e ato kau. \v 27 Bena ia ese ini ḡau iboudiai Aaron imana ruaosi nuadia ai bona natuna imadia nuadia ai e atodia; bena e davedia. Unu na davedave boubouna Iehova vairanai. \v 28 Bena Mose ese idia imadia amo ma e abidia lou, ihaboulaina patana latanai e gabudia, ḡole-oho boubouna ida: una na hahelaḡa boubouna, bonana namo ḡauna, ḡole-oho boubouna Iehova vairanai. \v 29 Bena Mose ese mamoe kemena e abia, e davea, davedave boubouna Iehova vairanai: una na Mose ahuna, hahelaḡa boubouna amo e abia, Iehova ese Mose e haduaia heḡereḡerena. \p \v 30 Bena Mose ese dehoro taina e abia, bona ihaboulaina patana latanai e miava rarana taina, Aaron mai dabuana ida bona Aaron natuna mai dabuadia ida e nevarilaidia: unu amo Aaron mai ena dabua ida bona Aaron natuna mai edia dabua ida e hahelaḡadia. \p \v 31 Bena Mose ese Aaron mai natuna ida e haḡanidia, eto, Hidiona na ranu ai ba nadua, hebou kalagana iduarana badinai, unuseni ai bavania, bona bosea helaḡana lalonai e miamu flaoana danu, lau na hahedua heḡereḡerena, nato “Aaron mai natuna ida bae ania”. \v 32 A vamu bahuna bona flaoa bahuna na lahi ai ba haḡole oho. \v 33 Hebou kalagana iduarana amo basio raka lasi dina hitu lalodiai, ela bona ihahelaḡamui dinadia bae ore; badina be ihahelaḡamui dinadia bae hitu. \v 34 Hari dina eda kara na Iehova ena hahedua karadia: umui na ia ida ba herohemaino totona. \v 35 Dina hitu hanuaboi hitu ba gima boi ba gima rani Iehova ena hebou kalagana iduarana ai, ba mase garina. Unu vada e haduagu toma. \v 36 Bena Iehova ese Mose e haḡanilai karadia iboudiai na Aaron mai natuna ese e karadia ḡuḡuru. \c 9 \s1 Aaron ena boubou roboana \p \v 1 Dina ihataurahanina ai Mose ese Aaron mai natuna ida bona Israel tau-badadia e boiridia. \v 2 Ia ese Aaron e haduaia, eto, Boromakau natuna maruanena asi bebeka-bebekana ta bavabia, kara-rea boubouna, bona mamoe maruanena asi bebeka-bebekana ta bavabia, ḡole-oho boubouna, ruaosi na Iehova vairanai bavaladia mase, emu boubou. \v 3 Israel taudia danu ba haduadia, baoto: Nani maruanena ta bavabia, kara-rea boubouna, bona boromakau natuna ta bona mamoe natuna ta, ruaosi laḡani tamona ḡaudia asi bebeka-bebekadia, bavabidia, ḡole-oho boubouna; \v 4 bona boromakau maruanena ta bona mamoe maruanena ta bavabidia, herohemaino boubouna; iboudiai na Iehova vairanai baita aladia mase, emui boubou. Flaoa boubouna danu, dehoro ida e buloa ḡauna, bavabia. Badina be hari dina ai Iehova be hahedinarai henimuimu. \v 5 Bena Mose ese e gwaurai ḡaudia idia ese hebou kalagana vairanai e mailaidia, bona taunimanima iboudiai e raka kahi mai, Iehova vairanai e gini. \v 6 Bena Mose eto, Iehova ena hahedua karadia bini; ia diaridiarina danu vairamui ai baine hedinarai. \v 7 Mose ese danu Aaron e hamaoroa, eto, Ihaboulaina patana ba raka henia kahi, emu kara-rea boubouna bona emu ḡole-oho boubouna ḡaudia bavaladia mase, daimu ai bona ina orea taudia daidiai herohemaino karana be karaia; idia edia boubou ḡaudia danu ba mailaidia, idia daidiai ba herohemaino; Iehova ena haheḡani heḡereḡerena. \p \v 8 Taunabunai Aaron na ihaboulaina patana e raka henia kahi, boromakau natuna maruanena e alaia mase, ia sibona ena kara-rea boubouna. \v 9 Bena Aaron natuna ese rarana e abia, tamadia e henia; bena ia ese imana kwakikwakina rara ai e urua diho, ihaboulaina patana ai doa e dahulai, bena rara orena na ihaboulaina patana badinai e bubua nege. \v 10 A digara bona nadinadi bona ase digarana, hari kara-rea boubouna ḡaudia, na ia ese e abi, ihaboulaina patana ai e gabu, Iahi ese e ḡole-oho, Iehova ese Mose e haḡania heḡereḡerena. \v 11 Bena hidiona bona kopina taruha murimurinai e gabu, Iahi ese e ḡole-oho. \p \v 12 Una murinai ia ese ḡole-oho boubouna e alaia mase. Bena Aaron natuna ese rara e abia, tamadia e henia; bena ia ese ihaboulaina patana latanai bona badinai e nevaria heḡeḡe. \v 13 Bena idia ese ḡole-oho boubouna tau-aninae regea sisi ḡaudia na taidia taidia amo e henia, bona kwarana danu; bena ia ese ihaboulaina patana latanai e gabudia, Iahi ese e ḡoledia oho. \v 14 Ia ese danu bogana bona bogarauna bona imana bona aena e abidia, ranu ai e huridia; bena ḡole-oho boubouna ida e haḡoledia oho, ihaboulaina patana latanai. \p \v 15 Bena ia ese orea taudia edia boubou ḡaudia e mailaidia, kara-rea boubouna nanina e abia, orea taudia edia, e alaia mase, e haḡolea oho, kara-rea iabi-ohodia, ia sibona ena heḡereḡerena. \v 16 Ḡole-oho boubouna danu ia ese e abia, e alaia mase, e haḡolea oho, haheḡani heḡereḡerena. \v 17 Flaoa boubouna danu ia ese e abia, Iehova vairanai e atoa. Bena taina e abia imana ai, ihaboulaina patana latanai e haḡolea oho, daba boubouna ida. \p \v 18 Boromakau maruanena bona mamoe maruanena danu, orea taudia edia herohemaino boubouna ḡaudia, e aladia mase. Bena Aaron natuna ese raradia e abi, tamadia e henia; bena ia ese ihaboulaina patana latanai bona badinai e nevaria heḡeḡe. \v 19 Boromakau digarana, bona mamoe digarana, bona mamoe iuna mai digarana ida, bona bogana bona bogarauna urubina, bona nadinadi, bona ase digarana, e abi; \v 20 digara idoinai na boromakau bona mamoe kemedia latadiai e atoa kau. Bena digara be ihaboulaina patana latanai e haḡolea oho, \v 21 a kemedia bona idiba aedia Aaron ese e abidia Iehova vairanai e davedia, davedave boubouna ai e halaodia, Mose ena haheḡani heḡereḡerena. \p \v 22 Bena Aaron ese imana e dudui isi, hebou taudia e hanamodia. Bena kara-rea bouboudia bona ḡole-oho bouboudia bona herohemaino bouboudia ihahelaḡadia gabuna amo e diho. \v 23 Bena Mose bona Aaron na hebou kalagana lalonai e raka vareai; bena ma e raka lasi, hebou taudia e hanamodia. Bena Iehova diaridiarina e hedinarai, hebou taudia ibouboudiai ese e itaia. \v 24 Bona lahi na Iehova ena amo e diho, boubou ḡaudia bona digaradia, ihaboulaina patana latanai e miava ḡaudia, e haḡoledia oho. Hebou taudia iboudiai ese una kara e itaia, bena e lolo, bona e goru goru diho tano ai. \c 10 \s1 Aaron natuna \p \v 1 Aaron natuna, Nadab bona Abihu, ese edia gida keberedia e abi, gida e uda, bona muramura mai bonadia danu. Unu amo lahi idauna Iehova vairanai e vareailaia, dia iena haheḡani heḡereḡerena. \v 2 Bena lahi na Iehova ena amo e diho, raruosi e aladia mase, Iehova vairanai e mase. \v 3 Bena Mose ese Aaron e hamaoroa, eto, Iehova na ini vada e gwau toma: Lau na baina helaḡa, bae raka henigu kahi taudia ediai; taunimanima iboudiai ese lau bae imodaigu. Bena Aaron na asi ena hereva. \p \v 4 Bena Mose ese Misael bona Elsafan e boiridia; idia na Usiele, Aaron tamana lahaina, natuna. E hamaorodia, eto, Aoma, varavaramu bini gabu helaḡana, a amo bavabidia oho, taruha murimurinai ba huadia lao. \v 5 Taunabunai, idia na e raka kahira, mai dabuadia ida e abidia isi, taruha murimurinai e huadia lao, Mose ena hereva heḡereḡerena. \v 6 Mose ese Aaron mai natuna raruosi Eleasara bona Itamara ida e hamaorodia, eto, Huimui iḡuidia basio ruha, bona emui dabua basio dare, ba mase garina, bona Iehova ena badu orea taudia iboudiai latadiai baine kau na garina; a varavaramui bona Israel taudia iboudiai ese Iehova ena Iahi ḡaraḡarana dainai bae taitai. \v 7 Bona hebou kalagana iduarana amo basio raka lasi, ba mase garina; badina be Iehova ena dehoro helaḡana na latamui ai. Bena Mose ena hereva heḡereḡerena ai e karaia. \p \v 8 Bena Iehova ese Aaron e hereva henia, eto, \v 9 Oi mai natumu ida hebou kalagana ai ba raka vareai negana ai na vine ranuna eiava kekero muramurana basio inua, ba mase garina. Taravatu binai na umui latamui ai baine mia hanaihanai, uru iboudiai lalodiai. \v 10 Ḡau helaḡadia bona ḡau kavakavadia ba hididia; ḡau mirodia bona ḡau ḡoevaḡoevadia danu ba hididia. \v 11 Israel taudia ba hadibadia danu, Iehova ese Mose ena amo vada eme henidia taravatudia iboudiai ba hadibalaidia. \p \v 12 Bena Mose ese Aaron bona natuna raruosi dounu mamauri, Eleasara bona Itamara, e haduadia, eto, Flaoa boubouna orena, Iehova ena ḡole-oho boubouna amo, bavabia, ihaboulaina patana badibadinai bavania, flaoa kavakava mo, asi ihatubuna, bavania; badina be ia na helaḡa herea. \v 13 Gabu helaḡana ai bavania; badina be ia na oi ahumu bona natumu ahudia, Iehova ena ḡole-oho boubouna amo. Unu vada e haduagu toma. \v 14 A boubou ḡauna kemena, e davea ḡauna, bona aena, e duduia isi ḡauna, na gabu ḡoevaḡoevana ta ai bavani, oi bona natumu mamaruanedia bona natumu hahinedia; badina be vada e henimui, oi ahumu bona natumu ahudia, Israel taudia edia herohemaino bouboudia amo. \v 15 Boubou ḡauna aena, e duduia isi ḡauna, bona kemena, e davea ḡauna, na ḡole-oho boubouna digarana ida bae mailai, Iehova vairanai bae davedia, davedave boubouna ai baela: ina na oi amu bona natumui adia, umui ahumui ela hanaihanai, Iehova ena haheḡani heḡereḡerena. \p \v 16 Bena Mose ese kara-rea boubouna nanina e tahua, to vada e heḡole oho. Bena ia ese Aaron natuna raruosi dounu mamauri, Eleasara bona Itamara, e badu henidia, eto, \v 17 Dahaka dainai kara-rea boubouna asio ania gabu helaḡana ai; badina be ia na helaḡa herea, bona vada e henimui, orea taudia edia kara-rea ba huahai bona idia daidiai Iehova vairanai ba herohemaino totona. \v 18 O itaia, rarana na gabu helaḡana lalonai asie vareailaia. Momokani, umui na gabu helaḡana ai boma ania, na haḡanimui heḡereḡerena, bema namo. \v 19 A Aaron ese Mose e haere henia, eto, O itaia, hari dina ai edia kara-rea boubouna bona edia ḡole-oho boubouna vada e mailaidia, Iehova vairanai vada e hahelaḡadia; ḡau tamona, ina kara na egu ai vada e kau. Kara-rea boubouna na hari dina ai bama ania, Iehova ese bema lalo namo henigu a? \v 20 Mose ese una hereva e kamonai, bena lalona ma e keru. \c 11 \s1 Vamu Taravatudia \p \v 1 Iehova ese Mose bona Aaron e haduadia, eto, \v 2 Israel taudia ba hereva henidia, baoto: Mauri ḡaudia tanobada ai e loamu na iboudiai basio ani, a ini mo bavani. \v 3 Imadia aedia palapaladia eme auka bona eme parara, bona aniani e hadonomu ma e lori lasimu, ududia ai ma e ḡauamu ḡaudia, unu be bavani. \v 4 Ḡau tamona, unuhetomadia haida na basio ani. Kamelo na basio ania; badina be ana aniani e ḡauaia loumu, to imana aena palapaladia asieme parara; ia na helaḡa emui ai. \v 5 Koni danu basio ania; badina be ana aniani e ḡauaia loumu, to imana aena palapaladia asieme parara; ia na helaḡa emui ai. \v 6 Hea\f + \fr 11:6 \ft “Koni” bona “hea” be uda ḡaudia maraḡidia, mada bamona.\f* danu basio ania; badina be ana aniani e ḡauaia loumu, to imana aena palapaladia asieme parara; ia na helaḡa emui ai. \v 7 Boroma danu basio ania; badina be imana aena palapaladia eme parara, to ana aniani se ḡauaia loumu. \v 8 Hidiodia basio ani, bona masedia ai basio daudia toho; idia na hehelaḡa umui emui ai. \p \v 9 Ranu ai e nohomu ḡaudia na iboudiai basio ani, a ini mo bavani: mai taiadia bona mai unadia davara ai bona sinavai ai vada bavani; \v 10 a asi taiadia bona asi unadia ḡaudia ranu ai e maurimu bona e loamu, davara ai eiava sinavai ai, na basio ani. \v 11 Ba dadaraidia vaitani: hidiodia basio ani, bona masedia ai basio daudia toho; idia na hehelaḡa emui ai. \v 12 Ranu ai e nohomu ḡaudia asi taiadia bona asi unadia na ba dadaraidia vaitani. \v 13 Ba dadaraidia manudia bini: basio ani, badina be idia na hehelaḡa emui ai. Ḡaudia bini: ugava-bada bona larata bona ugava maraḡina, \v 14 bona bogibada bona pivai, idia bamodia manudia ida; \v 15 mukou danu, mai ia bamona manudia iboudiai ida; \v 16 bona kokokoko bona kito bona kanaḡe bona kipa, idia bamodia manudia ida; \v 17 bona baimumu bona manubada bona gadomanu; \v 18 bona kema bona boebedi bona lokoru, \v 19 bona boḡe, bona noko mai ia bamona manudia ida, bona turumu, bona sisiboi. \p \v 20 Mai hanidia bona mai imadia aedia ḡaudia, imadia bona aedia amo tanobada ai e loamu, na ba dadaraidia; \v 21 a mai hanidia bona mai imadia aedia ḡaudia haida, aedia na lalata bena aedia amo e roho e laomu, \v 22 unu na bavani: una dainai kwadi idau-idau iboudiai na bavani diba. \v 23 A mai hanidia bona mai imadia aedia ḡaudia oredia iboudiai na ba dadaraidia. \v 24 Ini ese bae hataubumui; masedia ai baine daudia toho tauna na baine taubu ela bona dina baine diho; \v 25 bona tau-anidia baine abi loaloa taunana ena dabua baine huri bona baine taubu ela bona dina baine diho. \p \v 26 Imana aena palapaladia eme auka to asieme parara ḡauna, eiava ena aniani asine ḡauaia loumu ḡauna, na helaḡa umui emui ai: bona baine daua toho tauna na taubu. \v 27 Bona imadia aedia palapaladia eme manoka to imadia aedia amo e rakamu ḡaudia danu hehelaḡa umui emui ai; masedia ai baine daudia toho tauna baine taubu ela bona dina baine diho; \v 28 bona tau-anidia baine hua tauna na ena dabua baine huri bona baine taubu ela bona dina baine diho. Unu ḡau na hehelaḡa umui emui ai. \p \v 29 Ini tano ai e raumu ḡaudia danu na hehelaḡa emui ai: uda pusina, bona bita, bona ariha, mai ia bamona ḡaudia ida; \v 30 bona vaboha bona siha bona hohoduka bona variga bona gesoa. \v 31 Tano ai e raumu ḡaudia bunu hehelaḡa umui emui ai; bona masedia ai baine daudia toho tauna baine taubu ela bona dina baine diho. \v 32 Bona bae mase negana ai idia ese ḡau ta latanai bae moru, una ḡau baine miro: bema au amo e karaia ḡauna ta, eiava dabua, eiava kopi, eiava puse, ranu ai do ba udaia; ia na baine miro ela bona dina baine diho, una murinai baine ḡoeva. \v 33 A uro ai eiava hodu ai bema moru, uro eiava hodu anina baine miro, bona uro eiava hodu ba huaria. \v 34 Una uro anianina eiava hodu ranuna, eiava una ranu amo bae nadu anianidia na mimiro. \v 35 Una mase ḡauna tau-anina sina taina mo ḡau ta ai baine moru, una ḡau baine miro: bema ataga eiava uro, vada ba huaria; idia na mimiro, bona bae helaḡa umui emui ai. \v 36 Ḡau tamona, ranu e lohilohia gabuna eiava ranu gurina be bae ḡoeva. A mase tau-anina enai baine dau kau ḡauna na baine miro. \v 37 Mase ḡauna tau-anina taina emui hadohado uhedia latadiai baine moru, unu uhe bae ḡoeva; \v 38 a uhe ba hapariparidia murinai mase ḡauna tau-anina na idia latadiai baemoru, unu uhe bae miro. \p \v 39 Mauri ḡauna ta, ena be aniani ḡauna, to baine mase kava, ia tau-anina baine daua toho tauna baine taubu ela bona dina baine diho. \v 40 Hidiona baine ania tauna na ena dabua baine huri, bona baine taubu ela bona dina baine diho. Bona tau-anina baine huaia tauna na ena dabua baine huri, bona baine taubu ela bona dina baine diho. \p \v 41 Tano ai e raumu ḡaudia na ba dadaraidia, basio ani. \v 42 Kopana amo e raumu ḡauna, bona imana rua aena rua amo e raumu ḡauna, bona aena momo ḡauna: tano ai e raumu ḡaudia iboudiai na basio ani; idia na didika. \v 43 Tano ai e raumu ḡaudia edia dika ai basio dika bona edia miro ai basio miro, ba taubu na garina. \v 44 Badina be lau na Iehova, emui Dirava: taunabunai sibomui ba hahelaḡa. Ba helaḡa, badina be lau na helaḡa. Tano ai e raumu ḡauna ta ena miro ai basio miro. \v 45 Badina be lau na Iehova: Aigupto tanona amo na hakaumui lasi, emui Dirava ai bainala totona. Taunabunai ba helaḡa, badina be lau na helaḡa. \p \v 46 Mauri ḡaudia taravatudia bunu; tanobada ai e loamu ḡaudia, bona atai ai e rohomu manudia, bona davara ai e nohomu ḡaudia, bona tano ai e raumu ḡaudia, \v 47 mirodia bona ḡoevaḡoevadia ihididia bona bavani bona basio ani ḡaudia ihididia taravatudia. \c 12 \s1 Hahine edia mara taravatuna \p \v 1 Iehova ese Mose e hamaoroa, eto, \v 2 Israel taudia ba hereva henidia baoto: Hahine ta baine rogorogo, baine mara, mero ta baine abia negana ai, ia na dina hitu do baine taubu, rara e hekaramu negadia ai heḡereḡerena. \v 3 Dina ihataurahanina ai mero na bae peritomea. \v 4 Bena hahine na dina toi-ahui toi ma baine taubu, ena rara aru karadia daidiai; unu dina lalodiai ḡau helaḡana ta basine daua toho, bona gabu helaḡana ai basine raka vareai, ela bona ena helaḡa dinadia bae ore. \v 5 A baine mara, kekeni ta baine abia, ia na baine taubu ela bona pura rua bae ore, rara e hekaramu negadia heḡereḡerena; bona ena rara aru karadia bae kara ela bona dina tauratoi-ahui tauratoi bae ore. \p \v 6 Helaḡa dinadia, mero dainai eiava kekeni dainai, bae ore ai, hahine ese mamoe natuna ta, laḡani tamona ḡauna, baine abia, ena ḡole-oho boubouna, bona pune natuna ta eiava kerea ta baine abia, ena kara-rea boubouna. Unu ḡau ruaosi na hahelaḡa tauna dekena baine mailaidia, hebou kalagana iduarana ai. \v 7 Bena hahelaḡa tauna ese unu boubou ḡaudia na Iehova vairanai baine atodia, una hahine dainai herohemaino karana baine karaia; bena ena rara aru amo baine ḡoeva. Mara matamata hahinena taravatuna bunai, mero baine abia eiava kekeni baine abia hahinena. \v 8 A ena moni basinema heḡereḡere mamoe natuna ihoina, ia ese kerea rua eiava pune natuna rua bema abidia, ta ḡole-oho boubouna, ma ta kara-rea boubouna. Bena hahelaḡa tauna ese ia dainai herohemaino karana baine karaia; unu amo hahine na baine ḡoevaḡoeva. \c 13 \s1 Lepra taravatudia \p \v 1 Iehova ese Mose bona Aaron e haduadia, eto, \v 2 Tau ta kopina baine gudu, eiava baine taoha, eiava mai toutouna kurokurona, lepra na heto, una tau\f + \fr 13:2 \ft Una tau e gwauraia “goeva” badina be lepra be kopina idoinai vada e daea vaitani dainai gorere ena dai hanai siahuna vada e ore; una tau ena amo basine dai hanai diba tau ta enai.\f* bae hakaua vareai hahelaḡa tauna Aaron vairanai, eiava hahelaḡa tauna Aaron natuna ta vairanai. \v 3 Bena hahelaḡa tauna ese kopina baine itaia, bema una kopi dikana derana danu kurokuro, bona toutouna na dia kopina ai mo to sisina dobu, una na lepra: hahelaḡa tauna ese baine itaia bena ia ese una tau baine gwauraia, vada e miro. \v 4 A bema toutou na kurokuro, to kopina ai mo, bona derana na se kurokuro, hahelaḡa tauna ese una tau baine koua ahu ela bona dina hitu bae ore. \v 5 Bena dina ihahituna ai hahelaḡa tauna ese baine itaia lou: toutou bema gabuna ai mo, se dika bona se bada, hahelaḡa tauna ese ma baine koua lou, ela bona dina hitu ma bae ore. \v 6 Ma dina ihahituna ai hahelaḡa tauna ese baine itaia lou: toutou bema maraḡi bona dia dobu, hahelaḡa tauna ese baine gwauraia, vada e ḡoeva. Una na idau toto taohana. Ena dabua baine huri, bena baine ḡoeva. \v 7 Ḡau tamona, hahelaḡa tauna ese baine kahua nege, murinai una toutou ma baine bada lou, ia na hahelaḡa tauna dekena ma baine lou lao. \v 8 Bena hahelaḡa tauna ese baine itaia, toutou na momokani vada e bada, ia na una tau baine gwauraia, vada e miro; ia na lepra tauna. \p \v 9 Lepra toadia bae hedinarai tau ta kopina ai, ia na hahelaḡa tauna vairanai bae hakaua vareai. \v 10 Bena hahelaḡa tauna ese ḡou kurokurona baine itaia una tau kopina ai, bona baine itaia danu una ḡou na mai berona bona derana e kurokuromu: \v 11 una na lepra ḡouna ia kopina ai. Hahelaḡa tauna ese baine gwauraia, vada e miro. Basine koua ahu lou, badina be ia na miro momokani. \v 12 A hahelaḡa tauna ese baine itaia, lepra be kopina idoinai vada e daea, kwarana amo ela bona aena, \v 13 ia ese baine itaia namonamo; bema momokani kopina idoinai vada e daea vaitani, ia ese una tau baine gwauraia, vada e ḡoeva. Kopina idoinai vada e kurokuro dainai, ia na vada e ḡoeva. \v 14 A hidio berona ienai bema hedinarai, ia na baine miro; \v 15 hahelaḡa tauna ese bero baine itaia, bena baine gwauraia, vada e miro. Una bero be miro toana; una tau be lepra tauna. \v 16 A hari hidio berodia ma bae namo, bona kopina baine kurokuro, ia na hahelaḡa tauna vairanai ma bainela. \v 17 Hahelaḡa tauna ese baine itaia: bema hidio berodia vada e kurokuro, hahelaḡa tauna ese baine gwauraia, vada e ḡoeva. \p \v 18 Tau ta kopina ai iohururu ta vada e namo \v 19 gabuna amo gudu kurokurona eiava toutou mia-kakana baine hedinarai, hahelaḡa tauna bae haheitalaia. \v 20 Hahelaḡa tauna ese baine itaia, toutou na sisina dobu bona derana danu kurokuro, ia ese una tau baine gwauraia, vada e miro; una na lepra, iohururu gabuna amo e vara. \v 21 A baine itaia, dera na se kurokuro, bona toutou na kopina ai mo bona dia kurokuro herea eiava dia kakakaka herea, hahelaḡa tauna ese una tau baine koua ahu ela bona dina hitu bae ore; \v 22 una negana ai toutou bema bada, ia ese baine gwauraia vada e miro; una na lepra. \v 23 A toutou na gabuna ai mo bema mia, basinema bada, una na iohururu kiparana mo; hahelaḡa tauna ese baine gwauraia, vada e ḡoeva. \p \v 24 Tau ta kopina na lahi ese e araia berona gabuna ai baine toutou, mia-kaka eiava kurokuro, \v 25 hahelaḡa tauna ese baine itaia. Bema dera vada e kurokuro, bona toutou na sisina dobu, una na lepra, Iahi ese e araia gabuna amo vada e vara. Hahelaḡa tauna ese baine gwauraia, vada e miro; badina be ia na lepra tauna. \v 26 A baine itaia, dera na se kurokuro, bona toutouna kopina ai mo, bona dia kurokuro herea eiava dia kakakaka herea, hahelaḡa tauna ese una tau baine koua ahu ela bona dina hitu bae ore. \v 27 Dina ihahituna ai hahelaḡa tauna ese baine itaia Iou: toutou bema bada, ia ese una tau baine gwauraia, vada e miro; una na lepra. \v 28 A toutou na gabuna ai mo bema mia, basinema bada, ena kurokuro eiava ena kakakaka danu bema maraḡi, una na lahi kiparana mo. Hahelaḡa tauna ese baine gwauraia, vada e ḡoeva; badina be una na e ara gabuna kiparana mo. \p \v 29 Tau ta kwarana eiava auki-huina baine pouka, eiava hahine ta kwarana baine pouka, \v 30 hahelaḡa tauna ese una pouka baine itaia: totototona bema sisina dobu, bona huina bema labora, ia ese una tau eiava una hahine baine gwauraia, vada e miro; una na pouka dikana, lepra heḡereḡerena. \v 31 A una pouka baine itaia, totototo bema kopina ai mo bona huina na do korema, hahelaḡa tauna ese una tau eiava una hahine baine koua ahu ela bona dina hitu bae ore. \v 32 Bena dina ihahituna ai hahelaḡa tauna ese una pouka baine itaia lou: bema se bada bona huina se labora bona kopina ai mo, \v 33 una tau eiava una hahine huina bae naua, a pouka gabuna mo basie naua; una murinai ma bae koua ahu lou dina hitu. \v 34 Bena dina ihahituna ai hahelaḡa tauna ese ma baine itaia lou: bema se bada bona kopina ai mo, ia ese una tau eiava una hahine baine gwauraia, vada e ḡoeva. Ena dabua baine huridia, bena baine ḡoeva. \v 35 A baine ḡoeva murinai una pouka ma baine hekara lou, \v 36 hahelaḡa tauna ese ma baine itaia. Totototo bema bada herea, ia huina vada e labora eiava lasi basine laloa; ia ese una tau eiava una hahine baine gwauraia, vada e miro. \v 37 A baine itaia, totototo na dia bada herea bona huina na korema, ia na baine diba gorere vada be namomu, bona una tau eiava una hahine vada e ḡoeva; bena baine gwauraia, vada e ḡoeva. \p \v 38 Tau ta eiava hahine ta kopina ai toutou kurokurodia bae hedinarai, \v 39 hahelaḡa tauna ese unu toutou baine itadia. Bema toutou na dia kurokakuroka, una na kopi gorerena mo: ia na ḡoeva. \p \v 40 Tau ta huina bema hehuhu, kwarana tubuana bema boha, to ia na ḡoeva. \v 41 Eiava ramana bona medena bema hehuhu, una na rama-boha mo: ia na ḡoeva. \v 42 A bema kwarana tubuana ai eiava ramana ai, huina vada e hehuhu gabuna ai, toutou mia-kakana ta baine hedinarai, una na lepra, boha tauna kwarana ai eiava ramana ai vada e vara. \v 43 Taunabunai, hahelaḡa tauna ese boha tauna baine itaia, toutou mia-kakadia kwarana ai eiava ramana ai vada e gudu, lepra toutoudia heḡereḡeredia, \v 44 ia na lepra tauna: ia na miro. Hahelaḡa tauna ese baine gwauraia, vada e miro; badina be kwarana na mai leprana. \p \v 45 Lepra tauna na dabua hedarena baine hahedokilaia, huina baine ḡiḡia rohoroho, atai bibinana na dabua amo baine koua, baine lolo, baineto “Miro, miro”. \v 46 Ena gorere dinadia iboudiai ia na baine helaḡa. Ia na miro; sibona baine noho edea, taruha murimurinai. \s1 Lepra dabuadia taravatudia \p \v 47 Dabua manokana ai eiava dabua aukana ai lepra mirona bema mia, \v 48 eiava dabua ihatulaina varodia ai, eiava boromakau kopina ai, eiava boromakau kopina amo e karaia ḡauna ta ai, \v 49 bema gorere toana gadoka-gadokana eiava kakakakana na dabua ai eiava dabua varodia ai eiava boromakau kopina ai eiava boromakau kopina amo e karaia ḡauna ai baine hedinarai, una na lepra gorerena: hahelaḡa tauna bae haheitalaia. \v 50 Hahelaḡa tauna ese baine itaia, bena ia ese hari mai gorerena ḡauna baine koua ahu ela bona dina hitu bae ore. \v 51 Bena dina ihahituna ai ma baine itaia lou: gorere toana bema bada, dabua ai eiava dabua varodia ai eiava boromakau kopina ai eiava boromakau kopina amo e karaia ḡauna ai, una na lepra korikori. Ia na miro vaitani; \v 52 taunabunai una dabua manokana eiava dabua aukana eiava dabua varona eiava boromakau kopina ḡauna na bae gabua, badina be una na lepra korikori una dainai lahi ai bae gabua. \v 53 A hahelaḡa tauna ese una ḡau baine itaia, gorere toana na se bada una dabua ai eiava una dabua varona ai eiava una boromakau kopina ḡauna ai, \v 54 ia na baine hahedua, hari mai gorerena ḡauna bae huria; bena ia ese ma baine koua ahu ela bona dina hitu ma bae ore. \v 55 Bena hahelaḡa tauna ese hari e huria ḡauna baine itaia lou: bema gorere toana ita-itana na seidau bona se bada, ia na miro; Iahi ai ba gabua. Ena be gorere toana na dabua murina kahana ai eiava dabua lalona kahana ai, to vada ba gabua. \p \v 56 A hahelaḡa tauna ese baine itaia, ihurina murinai gorere toana vada e heroho valahu-valahumu: ia na toutou e miamu gabuna baine darea oho, dabua amo eiava boromakau kopina amo eiava dabua varona amo; \v 57 bena gorere toana ma bema hedinarai lou una dabua ai eiava una dabua varona ai eiava una boromakau kopina ai, una na lepra ma e vara loumu. Una ḡau mai gorerena ida na lahi ai ba gabua. \v 58 A gorere toana basinema hedinarai lou, bae huria murinai, una dabua eiava una dabua varona eiava una boromakau kopina ḡauna na bae huria lou, nega iharuana, bena baine ḡoeva. \p \v 59 Dabua manokana eiava dabua aukana eiava dabua i hatulaina varodia eiava boromakau kopina amo e karaia ḡauna ta lepra ese baine hamiroa, taravatuna bunai; unu ba diba toma, ia na ḡoeva eiava miro. \c 14 \s1 Lepra taudia ihaḡoevadia \p \v 1 Iehova ese Mose e haduaia, eto, \v 2 Lepra tauna ihaḡoevana dinana taravatuna binai. Bae hakaua lao, hahelaḡa tauna dekenai; \v 3 bena hahelaḡa tauna na taruha murimurinai bainela, una tau baine itaia, ena lepra vada e boio eiava. \v 4 Bema boio, hahelaḡa tauna ese baine haḡanidia, lepra tauna ihaḡoevana totona manu ḡoevaḡoevadia rua mauridia ai bae abidia, bona sida audia taidia, bona dabua kakakakana taina, bona muramura avana. \v 5 Bena hahelaḡa tauna ese baine hahedua, manu ta uro ai bae alaia, e arumu ranuna daenai. \v 6 Bena manu maurina bona sida audia bona dabua kakakakana bona muramura avana baine abi, hari e arumu ranuna daenai e alaia manuna rarana ai baine uru diho. \v 7 Bena rara baine abia, ena lepra amo baine haḡoevaia; tauna baine nevarilaia, nega hitu; bena baine gwauraia, vada e ḡoeva. A manu maurina baine harohoa lasi murimuri ai. \v 8 Bena vada e ḡoeva tauna ese ena dabua baine huri, bona huina idoinai baine naua, bona baine digu: bena baine ḡoeva. Una murinai ia na taruha lalonai baine raka vareai: to ena kalaga murimurinai baine noho ela bona dina hitu bae ore. \p \v 9 Dina ihahituna ai, ia na huina idoinai, kwarana huina bona aukina huina bona ibunina, baine naua; bona ena dabua baine huri; bona baine digu. Unu amo baine ḡoeva. \p \v 10 Dina ihataurahanina ai, ia ese mamoe natudia mamaruanedia rua, asi bebeka-bebekadia, bona mamoe natuna hahinena ta, laḡani tamona ḡauna asi bebeka-bebekana, baine abidia. Bona flaoa namo-hereana efa\f + \fr 14:10 \ft “Efa” be Heberu taudia edia hahetoho ḡauna ta; anina be 18 litres sisivana.\f* ta baine karoa, karoa gwauta; bena karoa toi baine abi, dehoro ida baine bulo. Bona dehoro kebere ta danu baine abia. \v 11 Bena hahelaḡa tauna ese baine haḡoevaia tauna na baine hakaua lao, mai ena boubou ḡaudia ida, hebou kalagana iduarana ai baine haginia, Iehova vairanai \p \v 12 Bena hahelaḡa tauna ese mamoe natudia mamaruanedia ta baine abia, kara-dika boubouna ai bainela, dehoro keberena danu; unu ḡau ruaosi baine davedia, davedave boubouna ai baela Iehova vairanai. \v 13 Hari mamoe natuna maruanena na kara-rea bouboudia ḡaudia bona ḡole-oho bouboudia ḡaudia e aladiamu gabuna ai baine alaia, gabu helaḡana ai; badina be kara-dika boubouna ḡauna na hahelaḡa tauna ana, kara-rea boubouna heḡereḡerena. Ia na helaḡa herea. \p \v 14 Bena hahelaḡa tauna ese kara-dika boubouna rarana taina baine abia, e haḡoevaiamu tauna idiba taiana abona baine dahulaia, bona idiba imana sinabadana baine dahulaia, bona idiba aena sinabadana baine dahulaia. \v 15 Kebere danu baine abia, dehoro taina na miana laurina nuana ai baine seia; \v 16 bena idiba imana kwakikwakina ta una dehoro ai baine urua diho, bena dehoro na nega hitu baine daveraia Iehova vairanai. \v 17 Bena dehoro orena miana hahelaḡa tauna imana ai na taina baine abia, e haḡoevaiamu tauna idiba taiana abona bona idiba imana sinabadana bona idiba aena sinabadana baine dahulaidia, kara-dika boubouna rarana e dahulaidia gabudia ai. \v 18 A dehoro orena hahelaḡa tauna imana ai miana na ibounai e haḡoevaiamu tauna kwarana baine horolaia; unu amo hahelaḡa tauna ese ia dainai herohe-maino karana baine karaia, Iehova vairanai. \v 19 Hahelaḡa tauna ese kara-rea boubouna ḡauna baine alaia mase, e haḡoevaiamu tauna dainai herohemaino karana baine karaia; murinai ḡoIe-oho mamoena baine alaia mase. \v 20 Hahelaḡa tauna ese ḡole-oho ḡauna bona flaoa boubouna baine gabudia, ihaboulaina patana ai; Iahi ese baine ḡoledia oho. Unu amo hahelaḡa tauna ese una tau dainai herohemaino karana baine karaia, bena ia na baine ḡoeva. \p \v 21 Tau ta bema ogoḡami dainai unu ḡau idavaridia basinema heḡereḡere, ia ese mamoe natuna maruanena tamona mo baine abia, ena kara-dika boubouna, hahelaḡa tauna ese baine davea, ia dainai herohemaino karana baine karaia; bona flaoa efa ta baine karoa, karoa gwauta, karoa toi dehoro ida baine bulo, ena flaoa boubouna; bona dehoro kebere ta; \v 22 bona kerea rua eiava pune natuna rua, ena moni heḡereḡerena, ta kara-rea boubounabona ta ḡole-oho boubouna. \v 23 Bena dina ihataurahanina ai, ia ese baine laohaidia, hahelaḡa tauna dekenai, hebou kalagana iduarana ai, Iehova vairanai, hahelaḡa tauna ese baine haḡoevaia totona. \v 24 Bena hahelaḡa tauna ese kara-dika boubouna mamoena bona kebere mai dehorona ida baine abidia, baine davedia, davedave boubouna ai baela Iehova vairanai. \v 25 Bena kara-dika boubouna mamoena baine alaia mase, bona rarana baine abia, e haḡoevaiamu tauna idiba taiana abona bona idiba imana sinabadana bona idiba aena sinabadana baine dahulaidia. \v 26 Bena hahelaḡa tauna ese dehoro na ia imana laurina nuana ai baine seia, \v 27 bona idiba imana kwakikwakina ta amo baine daveraia nega hitu, Iehova vairanai. \v 28 Bena hahelaḡa tauna ese dehoro taina imana ai mia baine abia, e haḡoevaiamu tauna idiba taiana abona bona idiba imana sinabadana bona idiba aena sinabadana baine dahulaidia, kara-dika boubouna rarana e dahulaidia gabudia ai. \v 29 A dehoro orena hahelaḡa tauna imana ai mia na e haḡoevaiamu tauna kwarana baine horolaia, ia dainai herohemaino karana baine karaia Iehova vairanai. \v 30 Bena ia ese hari kerea rua eiava pune natuna rua, ena moni heḡereḡerena ai e hoi, baine heni, \v 31 ta kara-rea boubouna ai bainela, ma ta ḡole-oho boubouna ai bainela, flaoa boubouna ida; unu amo hahelaḡa tauna ese herohemaino karana baine karaia, Iehova vairanai, e haḡoevaiamu tauna ena. \v 32 Lepra tauna, ena moni dia heḡereḡere ihaḡoevana ḡaudia korikoridia baine abi, taravatuna bunai. \s1 Lepra rumadia taravatudia \p \v 33 Iehova ese Mose bona Aaron ma e hamaorodia, eto, \v 34 Baina henimui emui tano korikori ai bainela tanona, Kanaan, ai ba kau murinai, readia ruma auta ai lepra gorerena baina atoa kau. \v 35 Unu bema heto, ruma biaguna ese hahelaḡa tauna dekena bainela, baineto, Lau na laloamu gorere dikana ta be egu ruma ai mia. \v 36 Bena hahelaḡa tauna ese baine hahedua, ruma ḡaudia iboudiai na ruma amo bae huadia lasi, hahelaḡa tauna baine raka vareai bena ruma ḡaudia baine gwauraidia miro na garina. Bena gabeamo hahelaḡa tauna na baine raka vareai, ruma baine itaia: \v 37 bena gorere toana baine itaia; bema ruma habana na mai toutou gadoka-gadokadia eiava kakakakadia, bona toutou na dia haba kopina ai mo to sisina dobu, \v 38 hahelaḡa tauna ese ruma iduarana amo baine raka lasi bona ruma na baine koua kunuka-kunuka, ela bona dina hitu bae ore. \p \v 39 Dina ihahituna ai, hahelaḡa tauna ma bainela, baine itaia, ruma habana ai toutou vada e bada eiava. \v 40 Bena hahelaḡa tauna ese baine hahedua, nadi mai toutoudia bae raḡadia oho, hanua murimurinai bae negedia, momoru gabuna ai. \v 41 Ruma laloma kahana idoinai danu bae kakasia, bona bae kakasia oho momoruna danu hanua murimurinai bae negea, miro ḡaudia e negemu gabuna ai. \v 42 Bena nadi matamatadia bae abi, e raḡadia oho ḡaudia bae bolodia; murinai ruma laloma kahana, idoinai taba-taba ḡauna amo bae tabaia ahu. \p \v 43 Unu nadi bae raḡadia oho bona ruma laloma kahana bae kakasia bona tabataba ḡauna amo bae tabaia ahu murinai unu gorere toutoudia ma bema vara lou ai na \v 44 hahelaḡa tauna ese ma baine ha itaia. Bema gorere toutoudia vada e bada ruma ai, una na lepra korikori, ruma e hadikaiamu; ruma na miro. \v 45 Ia ese ruma na baine rohoa, nadi bona au bona tabataba ḡauna baine ḡiḡi dobi; bena bae laohai, hanua murimurinai, miro ḡaudia e negemu gabuna ai, bae nege. \v 46 Daika ese ruma lalonai vada e raka vareai, hahelaḡa tauna ese e koua murinai, ia na baine taubu ela bona dina baine diho. \v 47 Una ruma ai e aniani tauna na ena dabua baine huri, bona una ruma ai e mahuta tauna danu ena dabua baine huri. \p \v 48 A hahelaḡa tauna baine raka vareai negana ai na baine itaia, tabataba ḡauna amo e tabaia ahu murinai gorere toutoudia asie vara lou, ia ese una ruma baine gwauraia, vada e ḡoeva; badina be gorere vada e boio. \v 49 Bena ruma ihaḡoevana totona ia ese manu rua bona sida audia rua bona dabua kakakaka bona muramura avana baine abidia. \v 50 Manu ta be uro lalonai baine alaia mase, e arumu ranuna daenai; \v 51 bena sida audia bona muramura avana bona dabua kakakaka bona manu maurina na manu masena rarana ai bona e arumu ranuna ai baine uru diho, bena ruma baine nevarilaia nega hitu. \v 52 Ruma na unu baine haḡoevaia toma, manu rarana amo bona e arumu ranuna amo bona manu maurina amo bona sida audia amo bona muramura avana amo bona dabua kakakaka amo. \v 53 Bena manu maurina na baine harohoa, hanua amo baine roho lasi uda ai. Unuhetomana ia ese ruma dainai herohemaino karana baine karaia. Bena ruma na baine ḡoeva. \p \v 54 Lepra bona taunimanima kopidia e varamu goreredia taravatudia bunu; \v 55 bona dabua bona ruma lepra ese e hamirodiamu taravatudia; \v 56 bona ḡou bona taoha bona toutou taravatudia. \v 57 Unu amo ba diba, mirona be edena bona ḡoevana be edena. Lepra taravatuna bunai. \c 15 \s1 Taunimanima tau-anidia taravatudia \p \v 1 Iehova ese Mose bona Aaron e hereva henidia, eto, \v 2 Israel taudia ba hamaorodia, baoto: Tau ta ese enobou gorerena baine davana, ia na baine miro. \v 3 Ena enobou gorerena taravatuna binai: hura baine aru lasi eiava baine atua ahu, ia na miro. \v 4 E mahutalaia patana na miro, bona latadiai e helai kau ḡaudia iboudiai na mimiro. \v 5 Ena mahuta patana ai baine dau kau tauna na ena dabua baine huri, bona ranu ai baine digu, bona baine taubu ela bona dina baine diho. \v 6 Gorere tauna ena helai ḡauna ai baine helai tauna danu ena dabua baine huri, bona baine digu, bona baine taubu ela bona dina baine diho. \v 7 Gorere tauna kopina baine daua toho tauna danu ena dabua baine huri, bona baine digu, bona baine taubu ela bona dina baine diho. \v 8 Gorere tauna ese ḡoeva tauna baine kanudia, una ḡoeva tauna ese ena dabua baine huri, bona baine digu, bona baine taubu ela bona dina baine diho. \v 9 Hosi doruna ai helai ḡauna na gorere tauna baine helai kau, una ḡau na miro. \v 10 Gorere tauna henunai e miava ḡauna ta tau ta ese baine daua toho, ia na baine taubu ela bona dina baine diho; bona ḡau unuhetomadia baine abi tauna na ena dabua baine huri bona baine digu, bena baine taubu ela bona dina baine diho. \v 11 Gorere tauna ese imana ranu ai basine huri, a tau ta baine daua toho, una tau ese ena dabua baine huri, bona baine digu, bona baine taubu ela bona dina baine diho. \v 12 Gorere tauna ese baine daua toho urona na bae hamakohia, bona baine daua toho dihuna na ranu amo bae huria. \p \v 13 Hari mai ena hura-aru tauna hurana bema doko, ia na dina hitu lalodiai baine haheḡoeva: ena dabua baine huri bona baine digu, bena baine ḡoeva. \v 14 Dina ihataurahanina ai, ia na kerea rua eiava pune natuna rua baine abidia, baine mailaidia Iehova vairanai, hebou kalagana iduarana ai; unuseni ai hahelaḡa tauna baine henia. \v 15 Bena hahelaḡa tauna ese baine hahelaḡadia, ta kara-dika boubouna ai bainela, ma ta ḡole-oho boubouna ai bainela; unu amo hahelaḡa tauna ese ia bagunai herohemaino karana baine karaia, Iehova vairanai, ena hura-aru dainai. \p \v 16 Tau ta vesina bema aru, ia na ranu ai baine digu, tauna idoinai baine huria, bona baine taubu ela bona dina baine diho. \v 17 Vesi na dabua ai eiava kopi amo e kara dabuadia ai bema aru, unu dabua iboudiai eiava unu kopi iboudiai na bae huri, bona bae taubu ela bona dina baine diho. \v 18 Tau ta ese hahine ta ida bae eno bou, bena vesina baine aru, raruosi vada bae digu, bona bae taubu ela bona dina baine diho. \p \v 19 Hahine ta rara baine karaia, ena nega korikori ai, ia be dina hitu baine miro; bona ta ese baine daua toho, ia danu baine taubu ela bona dina baine diho. \v 20 Ena miro dinadia ai baine hekurelai ḡaudia iboudiai na bae helaḡa, bona baine helailai ḡaudia iboudiai danu bae helaḡa. \v 21 Ena mahuta patana ai baine dau kau tauna na ena dabua baine huri, bona baine digu, bona baine taubu ela bona dina baine diho. \v 22 Ena helai ḡauna ai baine dau kau tauna danu ena dabua baine huri, bona baine digu, bona baine taubu ela bona dina baine diho. \v 23 Ena mahuta ḡauna ta eiava ena helai ḡauna ta latadiai tau ta ese bema daua toho, una tau baine taubu ela bona dina baine diho. \v 24 Tau ta ia ida bae eno bou, bena ia mirona ai baine miro, ia na baine taubu dina hitu, bona baine mahutalai patadia iboudiai bae miro. \p \v 25 Hahine ta ena rara kara dinadia bema hoho, dia ena rara kara negana korikori ai, eiava ena nega korikori ai to baine daudau herea, ia na baine taubu ela bona una rara-kara baine doko, ena rara kara dinadia iboudiai heḡereḡerena ai, ia na baine taubu. \v 26 Baine mahutalai patadia iboudiai bae miro ena; l rara kara a adia korikoridia ai heḡereḡerena; bona baine helailai ḡaudia iboudiai danu bae miro, ena rara kara negana ai heḡereḡerena. \v 27 Unu ḡau baine daudia toho tauna danu baine miro; ena dabua baine huri, bona baine digu, bona baine taubu ela bona dina baine diho. \v 28 A ena rara kara bema doko, ia na dina hitu baine duahidia, bena baine ḡoeva. \v 29 Bena dina ihataurahanina ai, ia ese kerea rua eiava pune natuna rua baine abidia, hahelaḡa tauna dekena baine mailaidia, hebou kalagana iduarana ai. \v 30 Bena hahelaḡa tauna ese baine hahelaḡadia, ta kara dika boubouna ai bainela, ma ta ḡole-oho boubouna ai bainela. Unu amo hahelaḡa tauna ese ia bagunai herohemaino karana baine karaia, Iehova vairanai, ena rara kara dainai. \p \v 31 Iniheto amo umui ese Israel taudia na edia miro amo ba haḡoevadia, lauegu dubu helaḡana, bogaragidiai e miamu dubuna, bae hamiroa, bena edia miro ai bae mase na garina. \v 32 Taravatu bunu: hura-aru tauna taravatuna, bona vesi-aru amo e miromu tauna taravatuna, \v 33 bona rara-kara hahinena taravatuna; kara miro taudia bona hahinedia taravatuna; bona hahine mai mirona ida e eno bou tauna taravatuna. \c 16 \s1 Herohemaino Dinana \p \v 1 Iehova ese Mose e hereva henia, Aaron natuna raruosi ese Iehova e raka henia kahi dainai e mase negana murinai. \v 2 Iehova ese Mose e haduaia, eto, Kakamu Aaron, ia na dina iboudiai gabu helaḡana, seseahu lalonai, maua helaḡana ikaruhina vairanai, basine raka vareai, lasi ona lasi vaitani, baine mase garina; badina be lau na ori ai baina hedinarai, maua helaḡana ikaruhina latanai. \v 3 A Aaron na gabu helaḡana lalonai baine raka vareai negadia ai, ia na ini baine raka vareai toma: boromakau natuna maruanena ta baine mailaia, kara rea boubouna; bona mamoe maruanena to baine mailaia, ḡole-oho boubouna. \v 4 Hahedoki helaḡana, dabua aukana ḡauna, bona piribou, dabua aukana ḡauna, baine kara, bona gaba dabuana baine ḡeḡea, bona kwara ḡauna, dabua aukana ḡauna, kwarana ai baine atoa. Baine digu guna, bena baine kara, badina be unu na dabua helaḡadia. \v 5 Bena Israel taudia ediai ani mamaruanedia rua baine abidia, kara rea boubouna, bona mamoe maruanene ta, ḡole-oho boubouna. \p \v 6 Aaron ese ena kara rea boubouna boromakauna baine alaia mase, ia sibona dainai bona ena ruma taudia daidiai herohemaino karana baine karaia. \v 7 Una murinai ia ese nani mamaruanedia ruaosi baine abidia, Iehova vairanai baine atodia, hebou kalagana iduarana ai. \v 8 Bena Aaron ese mari amo baine tahudia, nani maruanena ta Iehova ena, ma ta Asasele\f + \fr 16:8 \ft “Asasele” na lauma dikana ta ladana; Israel taudia e laloa ia na tano ḡaḡaena ai e nohova.\f* ena. \v 9 Bena nani maruanena ta, mari amo e davaria ḡauna na Iehova ena, Aaron ese baine alaia mase, kara rea boubouna; \v 10 a nani maruanena iharuana, mari amo e davaria ḡauna na Asasele ena, mai maurina ida baine hakaua Iehova vairanai, herohemaino ḡauna na Asasele ena, mai maurina ida baine hakaua Iehova vairanai, herohemaino ḡauna; bena baine kahua bege, tano ḡaḡaena bainela, Asasele ena. \p \v 11 Aaron na ini baine kara toma: kara rea boubouna boromakauna baine mailaia guna, ia sibona dainai bona ena ruma taudia daidiai herohemaino karana baine karaia. Kara rea boubouna boromakauna baine alaia mase, ia sibona ena kara rea boubouna. \v 12 Bena ihaboulaina patana lahina amo gida baine abi, Iehoa vairanai, kebere ta ai baine uda, ela bona kebere baine honu; bona muramura mai bonana, e hamakohia sisisisi ḡauna, imana ai baine abia, seseahu lalonai baine rakalaia vareai. \v 13 Bena hari muramura mai bonana na gida ai baine bubua, Iehova vairanai; ela bona hari muramura mai bonana kwalahuna ese maua helaḡana ikaruhina, taravatu nadidia e karuhidia ḡauna, baine ḡovaia, ia basine mase helaoreana. \v 14 Bena boromakau rarana taina baine abia, imana kwakikwakina amo baine nevaria, maua helaḡana ikaruhina latanai bona vairanai, mairiveina kahana amo baine nevaria, nega hitu. \p \v 15 Una murinai ia ese kara rea boubouna nanina baine alaia mase, taunimanima edia; ia rarana danu baine vareailaia, seseahu lalonai, boromakau rarana e karaia heḡereḡerena ma baine karaia, maua helaḡana ikaruhina latanai bona vairanai baine nevari. \v 16 Unu amo ia ese gabu helaḡana dainai herohemaino karana baine karaia, Israel taudia edia miro bona edia kara dika bona edia kara rea daidiai; kara heḡereḡerena ma baine karaia hebou kalagana dainai, badina be ia na miro besena bogaraginai e miamu. \v 17 Una negana ai tau ta ese hebou kalagana lalonai basine raka vareai, Aaron ese gabu helaḡana ihaḡoevana totona baine raka vareai negana amo ela bona ia sibona dainai bona ena ruma taudia daidiai bona Israel taudia iboudiai daidiai herohemaino karadia baine kara, ma baine raka lasi. \v 18 Bena gabu helaḡana amo baine raka lasi negana ai, ia ese ihaboulaina patana dainai herohemaino karana baine karaia: boromakau rarana taina bona nani rarana taina baine abi, ihaboulaina patana doana baine dahulai, \v 19 bona imana kwakikwakina amo baine nevarilaia nega hitu. Unuhetomana ia ese ihaboulaina patana na Israel taudia edia miro amo baine haḡoevaia bona baine hahelaḡaia. \p \v 20 Gabu helaḡana bona hebou kalagana bona ihaboulana patana daidiai herohemaino karadia baine kara murinai, ia ese nani maruanena maurina baine hakaua mai Iehova vairanai. \v 21 Bena Aaron ese imana ruaosi na nani maruanena kwarana ai baine ato kau; bena ia ese Israel taudia edia kara dika bona edia kara havara bona edia kara rea iboudiai baine gwaurai hedinarai; iboudiai na nani maruanena kwarana ai baine ato kau. Bena tano ḡaḡaena baine siaia lao; tau ta, e abia hidi heḡaeḡae tauna, ese baine hakaua lao. \v 22 Hari nani maruanena ese edia dika iboudiai baine huahai dauhai; bena tano ḡaḡaena ai baine ruhaia nege. \p \v 23 Bena Aaron na hebou kalagana lalonai ma baine raka vareai, dabua aukadia, gabu helaḡana ai e raka vareai negana ai e kara ḡaudia, ma baine dokidia oho, baine atodia. \v 24 Bena baine digu, gabu helaḡana ta ai; una murinai ena dabua ma baine kara, baine raka lasi, ena ḡole-oho boubouna bona Israel taudia edia ḡole-oho ḡauna baine aladia mase, baine haḡole oho, ia dainai bona idia daidiai herohemaino karana baine karaia. \v 25 Kara rea boubouna digarana danu ihaboulaina patana latanai baine haḡolea oho. \v 26 A hari Asasele ena nani e hakaua lao tauna ese ena dabua baine huri bona baine digu; una mirunai ia na taruha lalonai ma baine raka vareai lou diba. \v 27 Bena kara rea boromakauna bona kara rea nanina, raradia na herohemaino totona gabu helaḡana ai e vareailai ḡaudia, na taruha murimurinai bae laohaidia, kopidia bona hidiodia bona taḡedia na bae gabudia, lahi ese baine ḡoledia oho. \v 28 Baine haḡoledia oho tauna ese ena dabua baine huri bona baine digu; bena taruha lalonai ma baine raka vareai. \p \v 29 Baine mia hanaihanai haheḡanina binai, Israel taumui emui bona bogaragimui ai e noho hedoamu taudia edia: hua ihahituna ena dina ihagwautana ai umui na bavani vaga bona ḡaukara ta basio karaia, \v 30 badina be una dina ai ba herohemaino bona ba ḡoeva; emui dika iboudiai amo ba ḡoeva, Iehova vairanai. \v 31 Una dina na helaḡa herea emui ai, taunabunai bavani vaga. Baine mia hanaihanai haheḡanina bunai. \v 32 Una dina ai hahelaḡa tauna, tamana gabuna ai bae horoa bona bae hahelaḡaia tauna, ese herohemaino karana baine karaia; ia ese dabua aukadia helaḡadia baine kara, \v 33 gabu helaḡana bona hebou kalagana bona ihaboulaina patana daidiai herohemaino karadia baine kara; bona hahelaḡa taudia bona orea taudia iboudiai daidiai herohemaino karana baine karaia. \v 34 Baine mia hanaihanai taravatuna bunai umui emui; unuhetomana laḡani ta ta amo Israel taudia bae herohemaino bona edia dika bae hegwau tao. \p Bena unu e kara toma, Iehova ese Mose e haduaia heḡereḡerena. \c 17 \s1 Boubou karadia ihakereredia \p \v 1 Iehova ese Mose e hamaoroa, eto, \v 2 Aaron mai natuna ida bona Israel taudia iboudiai ba hereva henidia, baoto, Iehova ena hahedua binai: \v 3 Israel tauna ta ese horomakau maruanena eiava mamoe natuna eiava nani baine alaia mase, taruha lalonai eiava taruha murimurinai, \v 4 a hebou kalagana iduarana ai basine mailaia, Iehova ena ihaboulaina ḡauna ai basine halaoa Iehova ena ruma vairanai, rarana na ia latanai, badina be rara vada e hahebubua kerere: ia na ena bese amo bae negea daure. \v 5 A Israel taudia na edia boubou ḡaudia taruha murimurinai bae aladia mase negadia ai, idia ese Iehova dekena bae mailaidia, hebou kalagana iduarana ai, unuseni ai hahelaḡa tauna bae henia, edia herohemaino bouboudia ai bae halaodia Iehova ena. \v 6 Bena hahelaḡa tauna ese rara baine abia, Iehova ena ihaboulaina patana baine nevarilaia, hebou kalagana iduarana ai; bona digara baine haḡolea oho, bonana namo ḡauna ai bainela Iehova ena. \v 7 Taunabunai, idia na dirava koikoidia basie boudia, bona vairadiai basie lebulebu. Baine mia hanaihanai taravatuna bunai, idia ediai, edia uru iboudiai lalodiai. \p \v 8 Ba haduadia danu, baoto: Israel tauna ta, eiava noho-hedoa tauna ta, ese ḡole-oho boubouna eiava idau boubouna ta baine alaia mase, \v 9 a hebou kalagana iduarana ai basine mailaia, Iehova ena ihaboulaina ḡau, una tau be ena bese amo bae negea daure. \s1 Rara Taravatuna \p \v 10 Israel tauna ta eiava noho-hedoa tauna ta, ese vamu mai rarana baine ania, lau ese una tau baina badu henia; ia na ena bese amo bae negea daure. \v 11 Badina be hidio ena mauri be rara ai; vada na henimui, ihaboulaina patana ena, laumamui ihaḡoevadia. Rara na haheḡoeva ḡauna, badina ia lalonai be mauri. \v 12 Taunabunai, Israel taudia vada na haḡanidia, nato: Asi tauna ta emui orea lalonai, bona asi tauna ta bogaragimui ai e noho hedoamu, vamu mai rarana baine ania. \p \v 13 Israel tauna ta eiava noho-hedoa tauna ta baine labana, bena udaḡauna ta eiava roho manuna ta, aniani ḡauna, baine alaia mase, ia ese rarana baine hadihoa tano ai, bona ḡahu amo baine tahunia. \v 14 Badina be mauri ḡaudia iboudiai edia mauri be rara ai. Taunabunai lau ese Israel taudia vada na haḡanidia, nato: Vamu mai rarana na basio ania, badina be mauri ḡaudia iboudiai edia mauri be rara ai; baine ania tauna na bae negea daure. \v 15 A tau ta, Israel tauna eiava noho-hedoa tauna, ese mase kava ḡauna eiava uda ḡaudia daḡedaḡedia ese e alaia ḡauna, baine ania, ia na ena dabua baine huri bona baine digu, bona baine taubu ela bona dina baine diho; una murinai ia na baine ḡoeva. \v 16 A ia na ena dabua basinema huri eiava basinema digu, ia na bema kerere. \c 18 \s1 Lebulebu karadia \p \v 1 Iehova ese Mose e hereva henia, eto, \v 2 Israel taudia ba hamaorodia, lau binai Iehova, emui Dirava. \v 3 O noholaiva tanona, Aigupto, taudia na edia kara basio kara; baina hakaumui vareai tanona, Kanaan, taudia danu edia kara basio kara bona edia taravatu basio badinadia. \v 4 A lauegu haheḡani bavabidia dae, bona lauegu taravatu ba badinadia; lau binai Iehova. emui Dirava. \v 5 Taunabunai, egu taravatu bona egu haheḡani ba badinadia; unu baine kara toma tauna be baine mauri. Lau binai Iehova. \p \v 6 varavaramu ta ida basio eno bou; lau Iehova na gwaumu. \v 7 Tamamu ena geda ai basio hekure, sinamu ida basio eno bou; ia na sinamu, basio abia. \v 8 Tamamu adavana ta ida basio eno bou; ia na tamamu ena. \v 9 Taihumu ida basio eno bou; tamamu natuna hahinena ta eiava sinamu natuna hahinena ta, oi ida ruma tamona ai e vara, eiava idau ruma ai e vara, basio abia. \v 10 Tubumu kekenina ida basio eno bou; natumu maruanena natuna eiava natumu hahinena natuna basio abia, badina be iena hemarai na oiemu hemarai. \v 11 Tamamu adavana natuna hahinena, tamamu ese e havaraia, ida basio eno bou, ia na taihumu. \v 12 Lalamu ida basio eno bou; ia na tamamu ida hidiotamona. \v 13 Sinamu lahaina ida basio eno bou; ia na sinamu ida hidio tamona. \v 14 Tamamu lahaina ena geda ai basio hekure, ia adavana ida basio eno bou; ia be varavaramu. \v 15 Ravamu hahinena ida basio eno bou; ia na natumu adavana; basio abia. \v 16 Ihamu ida basio eno bou; ia na tadikakamu ena. \v 17 Hahine ta ida boma eno bou, ia natuna hahinena eiava tubuna kekenina ida basioma eno bou; idia na hidio tamona. Una na hemarai karana. \v 18 Hahine ta boma adavaia, ia tadina ida basio hodara. \p \v 19 Hahine ta basio raka henia kahi, ia ida ba eno bou totona, rara e hekaramu negana ai. \v 20 Dekemu tauna adavana ida basio heuda hanai; una na kara mirona. \v 21 Natumu ta dirava ladana Molek basio henia, ḡole-ohoboubouna ḡauna ai basinela; una na emu Dirava ladana ihadikana karana. Lau binai Iehova. \v 22 Tatau ida basio eno bou; una na kara mirona. \v 23 Mauri ḡauna idauna ta ida basio eno bou; hahine danu unu basine kara toma; una kara na dika rohoroho. \p \v 24 Ini kara mirodia iboudiai na basio kara; badina be vairamui ai baina luludia lasi besedia be unu kara amo e hahemiromu. \v 25 Tano danu vada e hamiroa; una dainai ena dika davana vada na henia. Tano na vada e dika; e noholaiava taudia vada e loridia lasi. \v 26 A umui ese egu taravatu bona egu haheḡani ba badinadia, bona unu kara mirodia basio kara, umui Israel taumui bona bogaragimui ai e noho hedoamu taudia danu. \v 27 Badina be hari tano e noholaia gunava taudia ese unu kara mirodia e karava ema bona tano na vada e hamiroa. \v 28 Bena umui ese unu ba hamiroa toma, ia ese umui danu baine lorimui lasi, e noholaia gunava taudia e loridia lasi na heto. \v 29 Badina be unu kara mirodia bae kara taudia iboudiai na edia bese amo bae negedia daure. \v 30 Taunabunai, egu hahedua ba badinaia: unu kara mirodia, e gunalaimui taudia ese e kara, na umui basio kara, unu kara amo basio hahemiro. Lau binai Iehova, emui Dirava. \c 19 \s1 Hemataurai Karadia \p \v 1 Iehova ese Mose e hereva henia, eto, \v 2 Israel taudia iboudiai ba hamaorodia, baoto: Umui na ba helaḡa, badina be lau Iehova, emui Dirava, name helaḡa. \v 3 Iboumui ai sinamui bona tamamui ba matauraidia, bona egu dina helaḡadia ba badinadia. Lau binai Iehova, emui Dirava. \v 4 Dirava koikoidia basio toma henidia diho, bona dirava laulaudia auri amo basio kara. Lau binai Iehova, emui Dirava. \p \v 5 Emui herohemaino bouboudia, Iehova ena, be mailaidia negadia ai, kara idoidiai ba kara ḡoevaḡoeva, bena baine abimui dae. \v 6 Boubou ḡauna hidiona na bavalaia dinana ai eiava dina iharuana ai bavania; dina ihatoina ai bahu na ba haḡolea oho. \v 7 Dina ihatoina ai boma ania, una na kara mirona; Iehova ese emui boubou basine abia dae: \v 8 ianina tauna baine kerere, badina be Iehova ena ḡau helaḡana vada e hahemaraia; ena bese amo l bae negea daure. \p \v 9 Emui uma anidia ba utu negana ai, basio utua lao ela bona emu inoḡo hetoana korikori ai; bona tano ai bae moru ḡaudia basio gogo. \v 10 Emu vine anidia danu basio buruki ore, bona vine huahuadia tano ai bae moru be basio gogo: bae mia, ogoḡami tauna ana eiava noho-hedoa tauna ana. Lau binai Iehova, emui Dirava. \p \v 11 Ḡau ta basio henaoa. Basio kara koikoi. Basio hereva koikoi. \v 12 Lau ladagu ai basio gwau hamata koikoi; emu Dirava ladana basio hahemaraia. Lau binai Iehova. \p \v 13 Dekemu tauna basio daḡedaḡe henia, ena ḡau ta danu basio dadia. Ḡaukara tauna ena ḡaukara davana basio dogoa tao ela bona daba ai. \v 14 Taiakudima tauna basio uduguiraia; mata-kepulu tauna basio hahekwakwanaia; emu Dirava garina ba gari. Lau binai Iehova. \p \v 15 Basio hahemaoro koikoi: ogoḡami tauna basio bogaia hisi, bona taḡa tauna basio matauraia; kara maoromaoro ai dekemu taudia ba hahemaoro henidia. \v 16 Sivarai koikoi basio piupiulai, emu orea taudia bogaragidiai. Dekemu tauna ena mauri basio abia oho, hahebade koikoi dainai. Lau binai Iehova. \p \v 17 Tadikakamu basio inai henia lalomu ai. Dekemu tauna ba sisiba henia, iena kerere amo oi danu ba kerere na garina. \v 18 Kara dika davana basio haloua. Emu bese taudia natudia na basio lalo-hisihisi henidia. Dekemutauna ba lalokau henia, sibomu o helalokaumu heḡereḡerena. Lau binai Iehova. \p \v 19 Egu taravatu ba badinadia. Emu ubu-ubu ḡaudia orea idau-idaubasio haheḡodaḡodadia. Uhe idau-idau inoḡo tamona ai basio hado. Dabua idau-idau amo e karaia hahedokina basio dokilaia. \p \v 20 Tau ta ese hesiai kekenina ida baine eno bou, a una kekeni be mai maohenina, bona heni-tao monina dainai eiava hebogahisi dainai ena hesiai ilao-henina amo do se ruhaia nege, kara anina bae tahu henidia; to basie aladia mase, badina be hahine na do se ruhaia nege. \v 21 Kerere tauna ese ena kara dika boubouna baine mailaia, hebou kalagana iduarana ai Iehova baine henia. Ena boubou ḡauna na mamoe maruanena ta. \v 22 Bena hahelaḡa tauna ese ena kara dika boubouna baine abia, Iehova vairanai herohemaino karana baine karaia, una tau dainai; bena ena dika baine hegwau tao. \p \v 23 Ba noholaia tanona ai ba kau bona emui au huahua idau-idau unuseniai ba hado negana ai anidia ba gwaurai helaḡa; laḡani toi lalodiai bae helaḡa emui ai, basio ani. \v 24 Laḡani ihahanina ai anidia bae helaḡa, boubou ḡaudia ai baela, Iehova ihanamolaina. \v 25 A laḡani iha-imana ai, anidia bavabi, bavani, anidia na emui ai bae hoho helaoreana. Lau binai Iehova, emui Dirava. \p \v 26 Vamu mai rarana na basio ania. Mari karadia bona mea karadia basio kara. \v 27 Kwaramui huidia basio nau heḡeḡe, bona aukimui huidia basio utu heini. \v 28 Mase daidiai kopimui basio iva bona revareva basio atu. Lau binai Iehova. \p \v 29 Natumu kekenina basio hahemaraia, ariara hahinena ai basio halaoa, tano na lebulebu bona kara havara ai baine honu na garina. \v 30 Egu dina helaḡadia ba badinadia; egu gabu helaḡana ba matauraia. Lau binai Iehova. \p \v 31 Rohe taudia bona babalau taudia na basio lao henidia; basio tahudia bona, edia kara miro ai basio miro. Lau binai Iehova, emui Dirava. \p \v 32 Tau burukana vairanai ba tore isi; iahu ba matauraia; emu Dirava garina ba gari. Lau binai Iehova. \p \v 33 Bogaragimui ai e noho hedoamu tauna na basio daḡedaḡe henia; \v 34 noho-hedoa tauna na emui bese tauna korikori heḡereḡerena baine noho bogaragimui ai. Ba lalokau henia, sibomu o helalokaumu heḡereḡerena; badina be umui danu Aigupto tanona ai o noho hedoava. Lau binai Iehova, emui Dirava. \p \v 35 Basio hahetoho koikoi. Lata hahetohodia bona metau hahetohodia bona anina hahetohodia basio ha-idau koikoi. \v 36 Emui hahetoho ḡaudia bona edia metau ḡaudia bae maoro; bona emui efa\f + \fr 19:36 \ft “Efa” na Heberu taudia edia hahetoho ḡauna ta, flaoa e hahetoholaia. “Hini” danu edia hahetoho ḡauna ta, vine ranuna e hahetoholaia.\f* bona emui hini danu bae maoro. Lau binai Iehova, emui Dirava; Aigupto tanona amo na hakaumui lasi. \v 37 Egu taravatu iboudiai bona egu haheḡani iboudiai ba badinadia, karadia ba kara. Lau binai Iehova. \c 20 \s1 Lebulebu Karadia \p \v 1 Iehova ese Mose e hereva henia, eto, \v 2 Israel taudia ma ba hamaorodia, baoto: Israel tauna ta eiava noho-hedoa tauna taese natuna na ḡole-oho boubouna ai baine halaoa, dirava koikoina Molek ena, ia na momokani baine mase: hanua taudia ese nadi amo bae hodoa mase. \v 3 Lau danu vairagu baina ha-aukaia una tau enai, bona ena beseamo baina negea daure; badina be natuna na Molek e henia, unu amo ia ese lauegu gabu helaḡana vada e hamiroa, bona lau ladagu helaḡana vada e hahemaraia. \v 4 A hanua taudia ese hari natuna Molek e henia tauna bema bogaia hisi, basiema hodoa mase, \v 5 lau ese vairagu baina ha-aukaia una tau enai bona ena iduhu taudia iboudiai ediai; edia bese amo baina negea daure, ia bona ia ida Molek vairani, eha lebulebu taudia iboudiai danu. \p \v 6 Rohe taudia bona mea taudia baine lao henidia bona idia ida baine kara havara tauna danu, lau ese vairagu baina ha-aukaia ienai, bona ena bese amo baina negea daure. \v 7 Taunabunai, sibomui ba hahelaḡa, bena ba helaḡa noho; badina be lau na Iehova emui Dirava. \v 8 Egu taravatu ba badinadia, karadia ba kara: lau binai Iehova, ihahelaḡamui Diravana. \p \v 9 Tamana eiava sinana e uduguiraiamu tauna na bae alaia mase; tamana eiava sinana e uduguiraia dainai, rarana be sibona latanai. \p \v 10 Tau ta na dekena tauna adavana ida bae heuda hanai, tau bona hahine raruosi na bae aladia mase. \v 11 Tau ta na tamana adavana ida bae heuda hanai, tamana baine hahemaraia, raruosi na bae aladia mase. Raradia na sibodia latadiai. \v 12 Tau ta na rava maraḡi hahinena ida bae heuda hanai, raruosi na bae aladia mase. Idia na kara dika-hereana vada e karaia; raradiana sibodia latadiai. \v 13 Tau ta na ma tau ta ida bae eno bou, una na kara mirona: raruosi na bae aladia mase; raradia na sibodia latadiai. \v 14 Tau ta ese adavana baine eno henia bona ma sinana danu, una na kara dika-hereana:tatoiosi na lahi ai bae hamasedia, una kara dikana bogaragimui ai baine doko helaoreana. \v 15 Tau ta na mauri ḡauna idauna ta ida bae eno bou, ia bae alaia mase bona hari mauri ḡauna danu bae alaia mase. \v 16 Eiava hahine ta na mauri ḡauna idauna ta ida bae eno bou, ia bona hari mauri ḡauna bavaladia mase; vada bae mase, raradia na sibodia latadiai. \p \v 17 Tau ta ese taihuna ta, tamana natuna eiava sinana natuna, baine abia, ia ida bae eno bou, una na hemarai karana; edia bese bogaragidia amo bae luludia lasi. Ia ese taihuna vada e hahemaraia; ena kara dika madunana baine huaia. \v 18 Tau ta na hahine ta ida bae eno bou, rara e karaia negana ai, ia ese hahine rarana vada e hahemaraia, bona hahine ese sibona rarana vada e hahemaraia; raruosi na edia bese amo bae negedia daure. \v 19 Sinamu lahaina eiava lalamu ida basio eno bou, badina be idia na varavaramu; emui kara dika madunana ba huaia. \v 20 Tau ta na tamana lahaina adavana ida bae eno bou, una na tamana lahaina ihahemaraina karana; edia kara dika madunana bae huaia: bae noho gabani ela bona mase. \v 21 Tau ta na ihana ida bae eno bou, una na kara mirona; ia ese tadikakana vada e hahemaraia. Idia na bae noho gabani. \p \v 22 Benaini: egu taravatu bona egu haheḡani ba badinadia, bona karadia ba kara; bena baina henimui ba noholaia tanona ese basine lorimui lasi. \v 23 Vairamui ai baina luludia Iasi besedia edia kara basio tohotohodia; badina be idia ese ini kara bodagadia idoidiai vada e kara, una dainai lau ese na inai henidiamu. \v 24 A lau ese vada na gwau henimui hamata, nato, Edia tano bavabia emui; baina henimui emui tano korikori, rata bona bada ranuna e arumu tanona bunai. Lau binai Iehova emui Dirava; bese idau-idau bogaragidia amo vada na abimui hidi. \v 25 Taunabunai, mauriḡaudia ḡoevaḡoevadia bona mirodia ba hididia, tano ai e loamu ḡaudia bona atai ai e rohomu manudia danu. Lau ese vada na gwauraidia miro ḡaudia, tano ai e loamu ḡaudia eiava atai ai e rohomu manudia eiava e raumu ḡaudia, na mirodia ai basio miro. \v 26 Umui na ba helaḡa lauegu ai; badina be lau Iehova name helaḡa, bona bese idau-idau bogaragimui amo vadana hidimui, egu bese ai baola helaoreana. \p \v 27 Rohe bona mea tauna eiava hahinena na bae aladia, nadi amo bae hododia mase. Raradia na sibodia latadiai. \c 21 \s1 Hahelaḡa Taudia Taravatudia \p \v 1 Iehova ese Mose e hereva henia, eto, Hahelaḡa taudia, Aaron natuna, ba hamaorodia, idia ta ese ena hanua masena ta latanai e helaḡalaimu karadia ai basine dau kau; \v 2 varavarana mo latadiai: sinana, eiava tamana, eiava natuna, eiava tadikakana, \v 3 eiava taihuna hane-ulato rami-hebou latanai; badina be ia na varavarana, bona asi adavana, ia dainai baine dau kau. \v 4 A ena hanua masena ta latanai e helaḡalaimu karadia ai basine dau kau, badina be ia na ena bese lohiana. \p \v 5 Hahelaḡa taudia na kwaradia basie naudia, bona aukidia huidia basie utu heini, bona kopidia basie ivadia. \v 6 Edia Dirava enai bae helaḡa; edia Dirava ladana basie hahemaraia. Badina be boubou ḡaudia be idia ese lahi ai e hahelaḡadiamu, Iehova ena, bona edia Dirava ena flaoa idia ese e hahelaḡaiamu; taunabunai idia bae helaḡa. \v 7 Idia na ariara hahinedia eiava lebulebu hahinedia eiava diho hahinedia basie adavadia; badina be hahelaḡa tauna na helaḡa, ena Dirava enai. \v 8 Oi ese ia ba hahelaḡaia, badina be emu Dirava ena flaoa ia ese baine hahelaḡaia; bena emu ai baine helaḡa, badina be lau Iehova, umui ihahelaḡamui Diravana, na helaḡa. \v 9 Hahelaḡa tauna natuna hahinena baine lebulebu, bena ena lebulebu amo ia ese tamana baine hahemaraia, vada bae hamasea lahi ai. \p \v 10 Hahelaḡa tauna badana, tadikakana e biagudiamu tauna, dehoro helaḡana e horolaia tauna, e hahelaḡaia dabua helaḡadia baine dokilai tauna, ia ese huina basine ḡiḡi rohoroho, bona ena dabua basine dare. \v 11 Mase ta basine raka henia kahi; ena be tamana eiava sinana, to ia latanai e helaḡalaimu karadia ai basine dau kau. \v 12 Gabu helaḡana basine rakatania, ena Dirava ena gabu helaḡana basine hahemaraia; badina be ena Dirava ena dehoro helaḡana ese vada e hahelaḡaia. Lau binai Iehova. \v 13 Hane-ulato rami-hebou ta baine adavaia; \v 14 vabu eiava diho hahinena eiava vada e hamiroa hahinena eiava ariara hahinena basine adavaia. Hane-ulato rami-hebou ta, ena beseamo mo, baine adavaia; \v 15 unu amo natuna na basie hemarai ena bese taudia bogaragidiai; badina be lau Iehova ese vada na hahelaḡaia. \p \v 16 Iehova ese Mose ma e hereva henia, eto, \v 17 Aaron ini ba hamaoroa toma, baoto: Uru ta ai emu iduhu tauna ta bema mai bebeka-bebekana, iana basine raka kahi mai, ena Dirava ena flaoa ihahelaḡana. \v 18 Badina be tau-anina mai bebeka-bebekana tauna na basine raka kahi mai: mata-kepulutauna, eiava ae-hedairike tauna, eiava vairana eiava regena ta mai berona tauna, \v 19 eiava imana eiava aena e bero tauna, \v 20 eiava doru-laoho tauna, eiava tau kwadogi-herea eiava mata-gegeva tauna, eiava kopi-hemaihemai gorerena tauna, eiava kopina mai taohana tauna, eiava abona nadinadina e heala tauna. \v 21 Asi tauna ta Aaron ena iduhu amo mai bebeka-bebekana baine raka kahi mai, boubou ḡaudia lahi ai baine hahelaḡadia Iehova ena, eiava ena Dirava ena flaoa baine hahelaḡaia, totona. \v 22 Ena Dirava ena flaoa, helaḡa ḡauna bona helaḡa-herea ḡauna, baine ani diba; \v 23 a seseahu basine raka henia kahi, bona ihaboulaina patana basine raka henia kahi, badina be ia na mai bebeka-bebekana. Una dainai, ia na lauegu gabu helaḡadia basine hamirodia; badina be lau Iehova ese vada na hahelaḡadia. \p \v 24 Ini hereva iboudiai Mose ese Aaron mai natuna ida bona Israel taudia iboudiai e hamaorolaidia. \c 22 \s1 Hahelaḡa Taudia Taravatudia \p \v 1 Iehova ese Mose e hereva henia, eto, \v 2 Aaron mai natuna ida taravadia bavatu, idia na Israel taudia edia boubou ḡaudia helaḡadia, lau dekegu ai e mailaidiamu ḡaudia, na bae matauraidia, lau ladagu helaḡana basie hahemaraia: lau binai Iehova. \v 3 Ba hamaorodia, baoto: Emui uru iboudiai lalodiai emui iduhu tauna ta ese Israel taudia edia boubou ḡaudia, e hahelaḡadiamu Iehova ena, baine raka henidia kahi mai mirona ida, una tau be lau vairagu ai bae negea daure. Lau binai Iehova. \p \v 4 Aaron ena iduhu tauna ta lepra eiava enobou gorerena baine davaria, ia ese aniani helaḡadia basine ani ela bona tauna baine ḡoeva. Bona ta ese mase dainai vada e miro ḡauna ta baine daua toho, eiava vesina e arumu tauna ta baine daua toho, \v 5 eiava tano ai e raumu ḡauna mirona ta baine daua toho, eiava edena miro edena miro amo vada e hahemiro tauna baine daua toho, \v 6 una miro baine daua toho tauna na baine taubu ela bona dina baine diho; bona aniani helaḡana basine ania ela bona ranu ai baine digu. \v 7 A dina baine diho, bena baine ḡoeva; una murinai ia ese aniani helaḡana baine ania, badina be ena heubu ḡauna bunai. \v 8 E mase kava ḡauna eiava uda boromadia ese e hamasea ḡauna na basine ania, baine miro na garina: lau binai Iehova. \v 9 Taunabunai, egu haheḡani bae badinadia; bae tata utu negana ai bae kara dika bona edia kara dika ai bae mase na garina. Lau Iehova ese vada na hahelaḡadia. \p \v 10 Idau iduhu tauna ta ese aniani helaḡana basine ania; hahelaḡa tauna ena vadivadi ese basine ania; hesiai tauna mai davana ese basine ania. \v 11 A hahelaḡa tauna ese moni amo e hoia tauna ese baine ania; bona hahelaḡa tauna ena ruma ai hesiai ai e vara tauna ese danu baine ania. \v 12 Hahelaḡa tauna natuna hahinena ese idau iduhu tauna ta baine adavaia, ia ese aniani helaḡana, e duduia isi boubouna hidiona, na basine ania. \v 13 A hahelaḡa tauna natuna hahinena bema vabu, eiava bema diho, asi natuna, bena tamana ena ruma bema lou henia, unuseni ai bema noho, kekenina negana heḡereḡerena, ia be tamana ana aniani baine ania. A idau iduhu tauna ta basine ania diba. \v 14 Tau ta ese aniani helaḡana baine ania kava, asi dibana vada e helaḡa dainai, ia ese davana na hahelaḡa tauna baine henia mai ato-kauna ida; ato-kauna na e ania ḡauna bema karoa, karoa ima, benakaroa ta heḡereḡerena ma baine atoa kau. \v 15 Israel taudia edia boubou ḡaudia helaḡadia Iehova e heniamu na hahelaḡa taudia ese basie ani kava ani kava; \v 16 aniani helaḡadia bae ani kava na e mailaidia taudia bae hakereredia; badina be lau Iehova ese vada na hahelaḡadia. \s1 Boubou Ḡaudia Taravatudia \p \v 17 Iehova ese Mose ma e hereva henia, eto, \v 18 Aaron mai natuna ida bona Israel taudia iboudiai ba hamaorodia, baoto: Israel tauna ta eiava Israel taudia bogaragidiai e noho hedoamu tauna ta ese boubou ḡauna baine mailaia, gwau-hamata dainai eiava lalo-namo dainai, Iehova ena ḡole-oho ḡauna ai baine halaoa; \v 19 Iehova ese baine abia dae helaoreana, ihenina tauna ese boromakau maruanena eiava mamoe maruanena eiava nani maruanena asi bebeka-bebekana ta baine mailaia. \v 20 A mai bebeka-bebekana ḡauna basine mailaia, badina be Iehova ese basine abia dae. \v 21 Herohemaino boubouna baine mailaia tauna danu, gwau-hamata dainai eiava lalo-namodainai baine mailaia, Iehova ese baine abia dae helaoreana ihenina tauna ese boromakau eiava mamoe asi bebeka-bebekana ta baine mailaia. \v 22 Matakepulu ḡauna eiava ae-hedairike ḡauna eiava mai berona eiava mai totona eiava mai kuhikuhina eiava mai taohana ḡauna na basio mailaia, Iehova ena ihaboulaina patana latanai basio haḡolea oho. \v 23 Boromakau maruanena eiava mamoe natuna na imana ta eiava aena ta baine kwadogi eiava baine lata, vada ba henia diba, lalo-namo boubouna, to basio mailaia gwau-hamatadavana. \v 24 Ḡau ta abona nadinadina na e toto eiava e pata eiava e hedare eiava e heiva na basio mailaia Iehova ena, emui boubou ḡauna ai basio halaoa, emui tano idoinai. \v 25 Idau bese tauna ena amo unuhetomana ta bavabia, emui boubou ḡauna ai ba halaoa, Iehova ese basine abia dae, badina be idia na mimiro bona mai bebeka-bebekadia. \p \v 26 Iehova ese Mose ma e hamaoroa, eto, \v 27 Boromakau eiava mamoe eiava nani baine vara negana ai, ia na dina hitu sinana dekenai baine noho; dina ihataurahanina ai bona dina ihataurahanina murinai ia na heḡereḡere ḡole-oho boubouna ai ba halaoa, Iehova ena. \v 28 A sinana, boromakau hahinena eiava mamoe hahinena, na natuna ida dina tamona ai basio aladia hebou. \v 29 Emui hahenamo bouboudia Iehova ba henia negadia ai na ba hahelaḡadia namonamo, bena Iehova ese baine abidia dae. \v 30 Boubou hidiona na bavalaia dinana ai bavania; bahu na basine mia rani. Lau binai Iehova. \p \v 31 Benaini, egu haheḡani ba badinadia, karadia ba kara: lau binai Iehova. \v 32 Lau ladagu helaḡana basio hahemaraia; Israel taudia ese lau ladagu bae hahelaḡaia: lau binai Iehova, umui ihahelaḡamui Diravana. \v 33 Lau ese Aigupto tanona amo na hakaumui lasi, emui Dirava ai bainala helaoreana. Lau binai Iehova. \c 23 \s1 Aria Taravatudia \p \v 1 Iehova ese Mose e hereva henia, eto, \v 2 Israel taudia ba hamaorodia, baoto Iehova ena aria bini; ini aria negadia ai emui hebou helaḡadia ba kara. \v 3 Dina tauratoi ai ba ḡaukara, a dina ihahituna na dina helaḡana, laḡa-ani dinana, hebou helaḡana dinana. Una dina ai basio ḡaukara; ia naIehova ena Dina Helaḡa, emui noho gabudia iboudiai. \p \v 4 Iehova ena aria bini; emui hebou helaḡadia edia nega korikori ai do ba kara. \v 5 Hua gini-gunana dinana ihagwauta-hanina hanuaboina na Iehova ena lagau-hanai. \v 6 Hua dinana ihagwauta-imana na asie hatubua flaoana ariana, Iehova ena; dina hitu lalodiai asie hatubua flaoana mo bavania. \v 7 Aria dinana gini-gunana ai emui hebou helaḡana ba karaia, bona ḡaukara badana ta basio karaia. \v 8 Dina hituosi lalodiai emui ḡole-oho bouboudia Iehova ba henia; bena dina ihahituna ai emui hebou helaḡana ma ba karaia lou. Una dina ai danu ḡaukara badana ta basio karaia. \p \v 9 Iehova ese Mose ma e hereva henia, eto, \v 10 Israel taudia ba hamaorodia, baoto: Baina henimui tanona ai ba kau murinai, emui uma anidia ba utu negadia ai na emui iḡui roboana na hahelaḡa tauna dekena ba laohaia; \v 11 bena ia ese iḡui baine abia, Iehova vairanai baine davea, Iehova ese baine hanamomui helaoreana. Dina Helaḡa murina dinana ai hahelaḡa tauna ese iḡui baine davea; \v 12 bena una iḡui idavena dinana ai mamoe natuna maruanena asi bebeka-bebekana, laḡani tamona ḡauna, bavabia, ḡole-oho boubouna ḡauna ai ba halaoa, Iehova ena. \v 13 Flaoa boubouna danu ia ida ba heni: flaoa namo-hereana efa\f + \fr 23:13 \ft “Efa” be Heberu taudia edia hahetoho ḡauna ta; anina be 18 litres sisivana.\f* ta ba karoa, karoa gwauta, bena karoa rua bavabi, emui boubou ḡauna. Dehoro ida ba bulo, bena lahi ai ba haḡolea oho, bonana namo ḡauna ai bainela, Iehova ena. Inuinu boubouna danu idia ida ba heni, vine ranuna kehere ta. \v 14 Flaoa basio ania; uit danu, e hakaukaua ḡauna eiava matamatana, basio ania; ela bona emui boubou ḡauna na emui Dirava dekenai ba laohaia dinana ai bavania. Ina taravatu baine mia hanaihanai emui uru iboudiai bona emui noho gabudia iboudiai lalodiai. \p \v 15 Una dina amo, hari Dina Helaḡa murina dinana, emui iḡui roboadia ba heni davedave bouboudia ai baela dinana, pura hitu ba duahidia. \v 16 Dina imahui ba duahidia, ela bona Dina Helaḡa ihahituna murina dinana; una dina ai flaoa matamatana boubouna Iehova ba henia. \v 17 Emui ruma amo flaoa namo-hereana efa ta ba karoa, karoa ima, bena karoa ta bavabia, ihatubuna muramurana ida ba buloa; bena ba gabua, igabu rua ba kara, davedave boubouna ḡaudia, emui flaoa matamatana amo. \v 18 Bona flaoa igabudia ida mamoe natudia asi bebeka-bebekadia hitu, laḡani tamona ḡaudia, bona boromakau natuna maruanena ta, bona mamoe mamaruanedia rua, ḡole-oho boubouna ai baela, Iehova ena, flaoa boubouna bona inuinu bouboudia ida; idoinai bonana namo boubouna ai bainela lahi ai, Iehova ena. \v 19 Kara rea boubouna danu ba henia, nani maruanena ta, bona herohemaino boubouna, mamoe natuna mamaruanedia rua, laḡani tamona ḡaudia. \v 20 Hahelaḡa tauna ese baine davedia, flaoa matamatana bouboudia ida, idoinai, hari mamoe natuna ruaosi ida, davedave boubouna ai bainela, Iehova ena. Idia na Iehova ena ḡau helaḡadia, hahelaḡa tauna ana. \v 21 Una dina tamona ai danu taunimanima ba boiridia hebou, emui hebou helaḡana ba karaia; una dina ai ḡaukara badana ta basio karaia. Ina taravatu baine mia hanaihanai, emui uru iboudiai bona emui noho gabudia iboudiai lalodiai. \p \v 22 Emui uit eiava emui bali\f + \fr 23:22 \ft “Bali” be flaoa ikaralaina reina ta, uit bamona.\f* ba utua negana ai, basio utua ela bona emu inoḡo hetoana korikori ai, bona tano ai bae moru anidia basio gogo: bae mia, oroḡami tauna eiava noho-hedoa tauna ana. Lau binai Iehova, emui Dirava. \p \v 23 Iehova ese Mose ma e hereva henia, eto, \v 24 Israel taudia ba hamaorodia, baoto: Hua ihahituna dinana gini-gunana na laḡa-ani dinanahelaḡana ta emui, helalo-tao dinana mai kibi ihiriridia, bona hebou helaḡana dinana. \v 25 Una dina ai ḡaukara badana ta basio karaia; a ḡole-ohoboubouna Iehova ba henia. \p \v 26 Iehova ese Mose e hamaoroa, eto, \v 27 Hua ihahituna dinana ihagwautana na herohemaino dinana: una dina ai emui hebou helaḡana ba karaia, bona ba helalo kerehai, bona ḡole-oho boubouna Iehova ba henia. \v 28 Una dina ai ḡaukara ta basio karaia, lasi vaitani; badina be ia na herohemaino dinana. Iehova emui Dirava ida ba herohemaino una dina ai. \v 29 A tau ta una dina ai basine helalo, ia na ena bese amo bae negea daure. \v 30 Bona tau ta una dina ai baine ḡaukara, lau ese baina hamasea, ena bese taudia bogaragidia amo. \v 31 Ḡaukara ta basio karaia, lasi ona lasi vaitani: ina taravatu baine mia hanaihanai, emui uru iboudiai bona emui noho gabudia iboudiai lalodiai. \v 32 Ina na dina helaḡa badana, emui laḡa-ani dinana badana, bona emui helalo dinana badana: hua dinana ihataurahani-tana ai dina baine diho elabona dina ihagwautana ai dina baine diho ina dina helaḡana ba badinaia. \p \v 33 Iehova ese Mose ma e hereva henia, eto, \v 34 Israel taudia ba hamaorodia, baoto: Ina hua ihahituna dinana ihagwauta-imana na kalaga ariana ba matamaia dina hitu lalodiai ba karaia, Iehova ena. \v 35 Aria dinana gini-gunana ai, hebou helaḡana ba karaia; hau dina ai ḡaukara badana ta basio karaia. \v 36 Dina ta ta ai, ela bona dina hituosi bae ore, ḡole-oho bouboudia Iehova ba henia. Bena dina ihataurahanina ai emui hebou helaḡana ba karaia, bona ḡole-oho boubouna Iehova ba henia. Ia na hebou helaḡana badana; ḡaukara badana ta basio karaia una dina ai. \p \v 37 Iehova ena aria bunu; ba badinadia, dina helaḡadia bona hebou helaḡadia dinadia. Emui boubou ḡaudia na lahi ai ba gabudia: ḡole-oho bouboudia bona flaoa bouboudia, boromakau bona mamoe, inuinu bouboudia danu, ta ta ena dina ena dina ai. \v 38 Ini be idau; a Iehova ena dina helaḡa, pura ta ta ai, bona emui herahia ḡaudia, bona emui gwau-hamata bouboudiaiboudiai, bona emui lalo-namo bouboudia iboudiai, Iehova o heniamu, bema idau. \p \v 39 Benaini, hua ihahituna dinana ihagwauta-imana, uma anidia iboudiaiba haboudia murinai, Iehova ena aria ba karaia dina hitu lalodiai. Aria dinana gini-gunana na laḡa-ani helaḡa dinana, bona aria dinana ihataurahanina na laḡa-ani helaḡa dinana. \v 40 Dina gini-gunana ai au namodia huahuadia bavabi, bona reta, bona au rigidia mai raudia ida, bona arabimi\f + \fr 23:40 \ft “Arabimi” be au ta, sinavai isena ai e varamu.\f* sinavai isena amo; bena Iehova vairanai ba moale hebou, dina hituosi lalodiai. \v 41 Laḡani ta ta lalodiai ina aria dinadia hituosi do ba badinadia: egu haheḡani bunai, uru uru idoidiai ela bona hanaihanai. Hua ihahituna ai una aria ba karaia. \v 42 Unu dina hituosi lalodiai umui na kalaga ai ba noho; Israel taudia iboudiai kalaga bae noholai; \v 43 unu amo uru gabedia bae diba lau ese Israel taudia na kalaga ai na hanohodia, Aigupto tanona amo na hakaudia lasi negana ai. Lau binai Iehova, emui Dirava. \p \v 44 Bena Mose ese Israel taudia e haboudia, Iehova ena aria herevadia e hadibalaidia. \c 24 \s1 Flaoa Helaḡana \p \v 1 Iehova ese Mose e hamaoroa, eto, \v 2 Israel taudia ba haduadia, olive dehorona ḡoevaḡoevana, lamepa ḡauna, bae henimu, lamepa baine ara hanaihanai helaoreana. \v 3 Hebou kalagana Ialonai, maua helaḡana seseahuna murimurinai, baine ara; Aaron ese baine reḡua, hanuaboi iboudiai baine ara rani Iehova vairanai. Haheḡanina binai baine mia hanaihanai emui uru iboudiai lalodiai. \v 4 Aaron ese lamepa baine reḡudia, lamepa patana ai, \it gold\it* namo-hereana amo e karaia ḡauna, Iatanai bae ara hanaihanai, Iehova vairanai. \p \v 5 Flaoa namo-hereana bavabia, ba gabua, igabu gwauta-rua. Flaoa efa ta ba karoa, karoa gwauta, bena karoa rua rua bavabi, igabu ta ta ikaralaidia. \v 6 Bena Iehova vairanai ba dabara, \it gold\it* namo-hereana amo e karaia patana latanai; ere rua ai bavatodia, ere ta igabu tauratoi, ma ere ta igabu tauratoi. \v 7 Ere ruaosi latadiai muramura mai bonana ḡoeva-daena bavatoa kau, iana flaoa ida helalo-tao toana ai baela, bona lahi boubouna ai baela, Iehova ena. \v 8 Dina Helaḡa ta ta ai, hahelaḡa tauna ese flaoa helaḡana unu baine dabaraia toma Iehova vairanai; Israel taudia daidiai baine dabaraia, herohemaino toana, baine hesiriu hanaihanai. \v 9 Una flaoa na Aaron mai natuna ida adia; gabu helaḡana ai bae ania, Iehova ena Iahi bouboudia iboudiai ia mo sibona helaḡa herea. Mia-hanaihanai taravatuna bunai. \s1 Dirava iuduguiraina, davana \p \v 10 Tau ta, sinana na hane Israel, tamana na Aigupto tauna, e raka lasi. Israel taudia bogaragidiai: bena ia na Israel tauna korikorina ta ida e heai. taruha lalonai. \v 11 Bena hari hane Israel natuna ese Lada Helaḡana e uduguiraia, hereva metaudia e gwaurai. Bena haida ese e hakaua lao, Mose vairanai. Sinana ladana na Selomiti Dibri, Dan iduhuna hahinena. \v 12 Bena e ḡuia, ela bona Iehova ena hahemaoro herevana bae diba. \p \v 13 Bena Iehova ese Mose e hamaoroa, eto, \v 14 Heuduguirai tauna na taruha murimurinai ba hakaua lasi; bena ena heuduguirai herevadia e kamonai taudia iboudiai ese imadia na ia tubuana ai bae ato kau, murinai hebou taudia iboudiai ese nadi amo bae hodoa mase. \v 15 Israel taudia ba hadibadia danu, ena Dirava baine uduguiraia tauna ese sibona ena dika madunana baine huaia. \v 16 Iehova ladana baine uduguiraia tauna na baine mase; hebou taudia iboudiai ese bae hodoa mase. Ena be noho-hedoa tauna eiava Israel tauna korikori, to Lada Helaḡana bema uduguiraia, vada bae hodoa mase. \p \v 17 Tau ta baine alaia mase tauna danu bae alaia mase. \v 18 Mauri ḡauna ta baine alaia mase tauna ese davana baine heni; mauri ḡauna davana be mauri ḡauna. \v 19 Tau ta ese dekena tauna baine haberoa, e haberoa heḡereḡerena ai ia danu bae haberoa. \v 20 Bero davana bero, mara davana mara, ise davana ise; e karaia heḡereḡerena ma ba kara henia. \v 21 Mauri ḡauna idauna baine alaia mase tauna ese davana baine heni; a taunimanima baine alaia mase tauna na bae alaia mase. \v 22 Noho-hedoa tauna bona Israel tauna korikori taravatudia na tamona: lau Iehova emui Dirava na gwaumu. \p \v 23 Mose ese Israel taudia unu e haḡanidia toma; bena idia ese heuduguirai tauna e hakaua lasi, taruha murimurinai, nadi amo e hodoa mase. Iehova ese Mose e haduaia heḡereḡerena, Israel taudia na unu e kara toma. \c 25 \s1 Laḡani helaḡadia \p \v 1 Iehova ese Mose e hereva henia, Sinai ororona ai, eto, \v 2 Israel taudia ba hamaorodia, baoto: Baina henimui tanona ai ba kau negana ai, tano ena nega helaḡadia ba badinadia, Iehova ena. \v 3 Laḡani tauratoi emu uhe ba hado, bona laḡani tauratoi emu vine audia rigidia ba kwamadia heini, huahua ihahohodia totona. \v 4 A laḡani ihahituna na tano ena laḡa-ani negana, laḡani helaḡana Iehova ena: uhe basio hado emutano ai, bona emu vine audia rigidia basio kwamadia heini. \v 5 Sibona baine tubu ḡauna na basio utua, bona vine huahuadia bae dobi na basio habou; tano ena laḡa-ani helaḡana bunai. \v 6 Tano ena laḡa-ani amo amui ba davaria:oi bona emu hesiai tauna bona emu hesiai hahinena bona dekemu ai e ḡaukaramu tauna bona dekemu ai e noho hedoamu tauna, \v 7 bona emu boromakau bona emu seri iboudiai emu tano lalonai. Tano anina idoinai na amui. \p \v 8 Laḡani helaḡadia hitu ba duahidia, laḡani kavakavadia hitu hitu amo: unu laḡani iboudiai bae hari-ahui taurahani-ta. \v 9 Bena hua ihahituna dinanaihagwautana ai kibi ba hiriria badabada; herohemaino dinana ai kibi bae hiriri emui tano idoinai. \v 10 Laḡani iha-imahuina ba hahelaḡaia, bainehelaḡa herea. Una laḡani lalonai iḡui taudia iboudiai bae ruhadia nege. Ia ladana be Iubile: ia lalonai taunimanima iboudiai edia tano korikori bona edia iduhu korikori bae lou henidia. \v 11 Laḡani iha-imahuina na emui Iubile: ia Ialonai uhe basio hado, bona sibona baine tubu ḡauna basio utua; emui vine danu rigidia basio kwamadia heini, bona huahuadia basio habou. \v 12 Badina be Iubile laḡanina na helaḡa emui ai: tano anina na bavania, vadaeni. \p \v 13 Iubile laḡanina ai umui ta ta ena tano ena tano bavabi lou. \v 14 Dekemu tauna enai ba hoihoi, basio koia, ia danu basine koimu. \v 15 Dekemu tauna ena tano ba hoia negana ai, ba laloa, Iubile murinai laḡani hida vada e lao bubuni; ia danu baine laloa, taboro hida do mimia. \v 16 Bema laḡani momo mimia, davana na baine bada, a bema laḡani gadoi mo mimia, davana na baine maraḡi, badina e hoimu ḡauna be taboro e hoimu. \v 17 Raruosi basio hekoi heheni, a emui Dirava garina be gari, badina be lau be Iehova, emui Dirava. \p \v 18 Taunabunai, egu taravatu bona egu haheḡani ba badinadia bona karadia ba kara; unu amo ba noho namonamo emui tano ai. \v 19 Tano ese anina baine henimui: bavaniani, ba boga kunu, ba noho namonamo. \v 20 Ba henanadai reana, baoto “Laḡani ihahituna ai dahaka baia ania, basia hadohado bona basia taboro negana ai?” \v 21 Benaini, laḡani ihatauratoina ai baina hanamomui, tano anina bavabia, laḡani toi davadia. \v 22 Bena laḡani ihataurahanina ai emui uhe ma ba hado, a emui uma anidia gunadia do bavani, ela bona laḡani ihataurahani-tana ena taboro negana baine kau. \v 23 Tano tabasio hoia vaitani, badina be tano na lauegu, umui ese o noholaiamu, e kara lauegu vadivadi na heto. \v 24 Ba hoi tanodia iboudiai na biagudia gunadia bae abi lou diba. \p \v 25 Tadikakamu ta baine ogoḡami, bena ena tano kahana baine hoia, ia varavara-dosina ese una tano davana baine karaia, baine abia lou. \v 26 Bema asi iabi-louna tauna ta, a gabeamo ogoḡami tauna ma baine taḡa, iabi-lounabaine heḡereḡere, \v 27 ia na baine haeroa, laḡani hida vada ela ia ese e hoia, bena davana orena baine heni lou, ena tano ma baine abia lou. \v 28 A bema imana baine tuna, iabi-louna basine heḡereḡere, e hoia tauna ese bainebirulaia ela bona Iubile laḡanina; una negana ai tano tauna korikorina ese ena tano baine abia lou. \p \v 29 Hanua mai maḡuna lalonai tau ta ese ena ruma baine hoia, moni davana, ia na davana baine heni lou bona ena ruma baine abia lou diba, ela bona laḡani ta baine ore. Laḡani ta lalonai ia ese baine hoia lou diba. \v 30 A laḡani ta lalonai basine abia lou, una ruma na iena amo e hoia tauna ena ruma korikori ai bainela, iena bona ia garana edia; Iubile laḡanina ai biaguna gunana basine abia Iou. \v 31 A hanua maraḡidia, asi maḡudia hanuadia, lalodiai na ruma bae hoi be tano bae hoi heḡereḡerena, davadia bae heni lou bona ruma bae abi lou diba, bona Iubile laḡanidia ai biagudia gunadia ese bae abi lou. \v 32 Ḡau tamona, Levi taudia edia hanua ai, Levi taudia ese edia ruma bae hoi lou diba, laḡani iboudiai. \v 33 A Levi tauna ta ena ruma basine hoia Iou, ia na Iubile laḡanina ai do baine abia lou. Badina be Levi taudia edia hanua rumadia na edia korikori, Israel taudia bogaragidiai. \v 34 Bona edia gabi-ruma tanodia na haida ese basie hoi; unu tano na ediatano korikori ela bona hanaihanai. \p \v 35 Tadikakamu ta baine ogoḡami, asi ena heubu dalana, oi ese ba ubua, laolao tauna eiava vadivadi tauna na heto. \v 36 Moni eiava kohu iena amo basio abia; emu Dirava garina ba gari, bona tadikakamu ba hamauria. \v 37 Moni ba henia eiava aniani ba ubulaia na davadia basio abi. \v 38 Lau binai Iehova emui Dirava; Aigupto tanona amo na hakaumui lasi, Kanaan tanona baina henimui bona emui Dirava ai bainala totona. \p \v 39 Tadikakamu ta baine ogoḡami, bena emu ai sibona baine hehoi, basio kara henia o hoia tauna o kara heniamu heḡereḡerena; \v 40 a mai davana emu ai e ḡaukaramu tauna eiava noho-hedoa tauna heḡereḡerena oi dekemuai baine noho. Ia na oi isiaimu baine lao heni ela bona Iubile laḡanina; \v 41 bena emu ruma amo baine raka lasi, ia mai natuna ida, ena ruma taudia bona ena tano korikori baine lou henidia. \v 42 Badina be idia na lauegu hesiai taudia, Aigupto tanona amo na hakaudia lasi; basio hoidia. \v 43 Basio hahisihisia; emu Dirava garina ba gari. \v 44 E noho hetabiramu besedia edia amo emui hesiai taudia bona hahinedia ba hoidia; \v 45 bogaragimui ai e noho hedoamu taudia edia amo danu natudia emui tano ai e vara na ba hoidia diba, emui iḡui taudia ai baela. \v 46 Umui murimui ai dihimui ese danu bae abidia, edia korikori; isiaimui bae lao heni hanaihanai. A Israel taudia, varavaramui korikori, na basio hahisihisidia. \p \v 47 Bogaragimui ai e noho hedoamu tauna na baine taḡa, bona tadikakamu ta baine ogoḡami, bena hari tadikakamu na sibona baine hehoi, una nohohedoa tauna enai eiava iena ruma tauna ta enai, \v 48 unu e hehoi toma tauna na bae hamauria diba, tadikakana ese, \v 49 eiava tamana lahaina ese, eiava varavarana ta ese; eiava ia sibona moni baine davaria negana ai na sibona baine hahemauri. \v 50 Laḡani bae duahidia, biaguna enai e hehoi negana ela bona Iubile laḡanina; bena iruhana monina na unu laḡani hidaosi ahudia, hesiai tauna mai davana ahuna heḡereḡerena, baine heni. \v 51 Negana bema daudau, laḡani unuhohodia davadia baine heni, sibona e hehoilai monina amo; \v 52 eiava negana bema kwadogi, laḡani unuhohodia davadia na biaguna baine henia, laḡani hidaosi mimia heḡereḡeredia ia ese iruhana monina na baine heni. \v 53 Ia na hesiai tauna mai davana, laḡani ta ta amo e ḡaukaramu, heḡereḡerena ai baine ḡaukara; biaguna ese basine hahisihisia oi vairamu ai. \v 54 Bema basine heruha guna, ia na Iubile laḡanina ai baine heruha, ia mai natuna ida. \v 55 Badina be Israel taudia na lauegu hesiai taudia; Aigupto tanona amo na hakaudia Iasi, isiaigu ilao-henina totona. Lau binai Iehova, emui Dirava. \c 26 \s1 Kamonai ahuna \p \v 1 Kaivakuku basio kara. Dirava laulauna nadi amo basio koroa bona basio haginia; au-tubua helaḡana ta eiava nadi helaḡana ta danu basio haginia bona basio toma henia diho, emui tano idoinai; badina be lau na Iehova, emui Dirava. \v 2 Egu dina helaḡadia ba badinadia, bona egu dubu helaḡana ba matauraia: lau binai Iehova. \p \v 3 Egu taravatu boma badinadia bona egu haheḡani karadia boma kara, \v 4 lau ese medu namodia baina henimui, edia nega korikori ai, bena tano ese anina baine havaraia, bona imea audia bae huahua. \v 5 Uit ikwadina do basine ore ai vine huahuadia iutudia baine hematama, bona vine huahuadia iutudia do basine ore ai hadohado baine hematama. Bavaniani boga kunu, emui tano ai ba noho, asi emui kudou hetaha. \v 6 Lau ese maino baina henimui emui tano ai; vada ba laḡa ani, asi tauna ta ese baine hagarimui. Uda boromadia baina ha-oredia emui tano ai, bona tuari darena na basine hedinarai, emui tano idoinai. \v 7 Inaimui do ba hadareredia, emui dare amo bavaladia mase. \v 8 Laima umui emui amo ese sinahu-ta bae hadareredia, bona sinahu-ta umui emui amo ese gerebu-ta bae hadareredia; inaimui iboudiai na emui dare ai bae mase. \v 9 Lau ese baina haḡeremui, natumui momo baina henimui, baina hahutumamui. Egu gwau-hamata emui aido baina hamomokania. \v 10 Emui roge anidia basie ore; gunadia oredia do ba nege, matamatadia gabudia ilailaidia. \v 11 Bogaragimui ai baina noho; lau laumagu ese basine dadaraimui. \v 12 Bogaragimui ai baina raka; emui Dirava ai bainala, umui danu egu bese taumui ai baola. \v 13 Lau binai Iehova, emui Dirava: Aigupto tanona amo na hakaumui lasi, Aigupto taudia isiaidia basio lao heni nato; aiomui gadeadia na hamotudia, na haginimui maoromaoro. \s1 Gwau-edeede ahuna \p \v 14 A basioma kamonai henigu; ini haheḡani iboudiai basioma badinadia; \v 15 egu taravatu boma tata utu, bona laumamui ese egu hahemaoro herevadia bema dadaraidia; egu haheḡani iboudiai karadia basioma kara, bona emui gwau-hamata egu ai basioma hamomokania; \v 16 lau be ini baina kara henimuitoma: gari lalomui ai baina havaraia; baina havaroda-varodamui. Taumui bae siahu, bona matamui bae valahu-valahu, bona laumamui bae daure. Emui uhe ba hado, to anidia basio ani; inaimui ese bae ani. \v 17 Vairagu baina ha-aukaia emui ai. Inaimui ese bae hadareremui bona bae halohiamui. Ta ese basine havamui negana ai ba heau. \p \v 18 Ini ḡau muridiai ma basioma kamonai henigu, lau ese emui kara dika davadia nega hahitu baine henimui. \v 19 Emui goada heaḡina baina hahemaraia. Guba na auri ai baina halaoa emui ai; bona emui tanobada na auri laboralaborana ai baina halaoa. \v 20 Emui goada baine ore kava; emui uma anidia basie vara; emui imea audia basie huahua. \p \v 21 Doene boma inai henigu bona boma gwau edeede henigu, lau ese baina hahisihisimui nega hahitu, emui kara dika daidiai. \v 22 Uda boromadia baina kahudia nege bogaragimui ai; idia ese natumui bae dadihaidia, bona emui seri bae habuadia tari, bona umui bae hagadoimui. Emui dala ai ava bae tubu. \p \v 23 A dounu basioma lou henigu, dounu egu amo boma raka oho, \v 24 lau ese umui emui amo baina raka oho, bona emui kara dika davadia nega hahitu ma baina henimui. \v 25 Dare na latamui ai baina siaia, taravatu itatautuna davana ihaḡuḡuruna totona. Emui hanua badadia ai ba hahebou negadia ai, lau ese dai-hanai goreredia baina siaidia bogaragimui ai, benainaimui imadia ai baina negemui. \v 26 Amui mauri anianina baina abia oho negana ai, hahine gwauta amu tamona ai flaoa bae gabua, amui bae hahetoho henimui; bavaniani, to bogamui basie kunu. \p \v 27 Unu ḡau muridiai do basioma kamonai henigu, a egu amo boma raka oho, \v 28 lau be umui emui amo baina raka oho mai badugu ida, bona emui kara dika davadia nega hahitu baina henimui, lau sibogu ese. \v 29 Bena natumui mamaruanedia bona natumui hahinedia hidiodia do bavani. \v 30 Lau ese emui helaḡa gabudia ororo doridia ai na baina habuadia tari, bona emui muramura patadia baina uhedia hebubu, bona emui kaivakuku tau-anidiamasedia latadiai umui tau-animui masedia baina tahodia kau; bena laumaguese baine dadaraimui. \v 31 Emui hanua baina habuadia tari; emui dubu baina giḡidia rohoroho; emui muramura bonadia basina moalelai. \v 32 Emui tano baina havahua; inaimui bae noho henia, bena bae hoalaia. \v 33 Bena baina lulumui lasi, bese idau-idau bogaragidiai baina hakarohomui rohoroho. Egu dare baina veria lasi, ia ese baine havamui; emui tano bona emui hanua bae vahu. \p \v 34 Una negana ai tano ese ena laḡa-ani baine moalelaia, baine vahudinadia iboudiai, umui inaimui edia tano ai ba noho hedoa dinadia ai. Tano na baine laḡa ani, bona ena laḡa-ani baine moalelaia. \v 35 Ena vahudinadia iboudiai baine laḡa ani, laḡa-ani korikori, dia umui o noholaiavanegadia ai emui dina helaḡadia ai e laḡa aniva na heto. \v 36 A emui bese oredia na lalodia baina hadaradaradia, inaidia edia tano ai; au rauna lai ese e hohoamu reḡena ese baine hagaridia, bena bae heautania, dare bema heautania na heto; bena ta ese se hahavadia negana ai bae keto. \v 37 Tau ta ese se havadiamu negana ai bae hetutuhi heheni, dare bema heautania na heto. Inaimui vairadiai basio gini diba. \v 38 Mase ese baine ḡavamui tao, bese idau-idau bogaragidiai, inaimui edia tano ese baine hadonomui. \v 39 Bae roho mauri taudia kwabukwabudia na inaimui edia tano ai bae manori, edia kara dika daidiai bona tamadia edia kara dika daidiai. \p \v 40 To bema helalo kerehai, edia kara dika bona tamadia edia kara dika, edia kara hedibaḡani egu ai bona edia raka muri karadia, \v 41 daidiai na rakatanidia bona inaidia edia tano ai na luludia lao karadia, bema gwaurai hedinarai; bona edia hekokoroku bema negea, lalodia bema hamanau, bona edia kara dika davadia do bema hua, \v 42 lau ese egu gwau-hamata, Iakob bona Isaak bona Abraham na gwaurai henidia hamata ḡauna, baina helalolaia une, bona tano danu baina laloa. \v 43 A tano na do baine mia, ena laḡa-anibaine moalelaia, idia muridiai baine vahu dinadia iboudiai; bona idia ese edia kara dika davadia do bae hua; badina be egu haheḡani e dadaraidiava, bona laumadia ese egu taravatu e inai henidiava. \v 44 Ḡau tamona, inaidia edia tano ai bae noho negana ai, lau ese basina dadaraidia, basina inai henidia, basina habuadia tari, bona egu gwau-hamata idia ediai basina reaia; badina be lau na Iehova, edia Dirava. \v 45 Idia daidiai egu gwau-hamata, idia senedia, bese idau-idau vairadiai Aigupto amo na hakaudia lasi bonaedia Dirava ai nala taudia, na gwaurai henidia hamata ḡauna, do baina laloa tao. Lau binai Iehova. \p \v 46 Haheḡani bona hahemaoro bona taravatu bini, Iehova ese Mose imana amo e kara, Sinai ororona ai, ia bona Israel taudia padadiai bae mia. \c 27 \s1 Ḡau helaḡadia davadia \p \v 1 Iehova ese Mose ma e hereva henia, eto, \v 2 Israel taudia ba hamaorodia, baoto: Taunimanima ta baine helaḡa, gwau-hamata ta dainai, oiese ibodohilaina ḡauna ba gwauraia, Iehova ena. \v 3 Bema tau, laḡani ruahui ela bona laḡani tauratoi-ahui, ibodohilaina na \it silver\it* sekeledia imahui, gabuhelaḡana ena sekele\f + \fr 27:3 \ft “Sekele” bona “gera” na Heberu taudia edia hahetoho ḡaudia, metau hahetohodia. Uru gunadia, asi edia moni korikori, na \+fl silver\ft e hahetohoa, ena metau na sekele hida; unu amo e hoihoi. Sekele ta be 16 grams sisivana.\f* heḡereḡeredia. \v 4 Bema hahine, ibodohilaina na sekele toi-ahui. \v 5 Taunimanima laḡanidia ima ela bona ruahui ibodohilaidia bini: bema maruane, sekele ruahui; bema hahine, sekele gwauta. \v 6 Hua ta amo ela bona laḡani ima ibodohilaidia bini: bema maruane, \it silver\it* sekeledia ima; bema hahine, sekele toi. \v 7 Laḡani tauratoi-ahui vada e hanai taudia ibodohilaidia bini: bema tau, sekele gwauta-ima; bema hahine, sekele gwauta. \v 8 Aogoḡami dainai gwau-hamata tauna na ibodohilaidia bini basine heni diba, ia na hahelaḡa tauna vairanai baine hedinarai, bena hahelaḡa tauna ese ibodohilaina davana baine gwauraia, gwau-hamata tauna baine heni diba heḡereḡerena. \p \v 9 Ḡau helaḡana bema mauri ḡauna ta, taunimanima vaia Iehova ena ihaboulaina ai e halaomu ḡaudia ta, una ḡau danu baine helaḡa, tau ta ese Iehova vada e henia dainai. \v 10 Basine boloa: namona na dikana basine bololaia, bona dikana na namona basine bololaia. Bema boloa, mauri ḡaudia ruaosi na bae helaḡa. \v 11 A bema mauri ḡauna mirona ta, Iehova ena ihaboulaina ai asie halaoamu ḡauna, gwau-hamata tauna ese una ḡau baine laohaiaha helaḡa tauna vairanai. \v 12 Bena hahelaḡa tauna ese ibodohilaina davana baine gwauraia, ena namo eiava ena dika heḡereḡerena; oi hahelaḡa taumu ba gwauraia heḡereḡerena, dava korikorina bunai. \v 13 Hari tau baine ura baine bodohilaia, ia ese dava bunai baine heni, mai atokauna ida. Atokauna na dava idoinai baine karoaia, karoa ima, bena karoa ta heḡereḡerena ma baine atoa kau. \p \v 14 Tau ta ese ena ruma bema gwauraia hamata, baine helaḡa Iehova ena, hahelaḡa tauna ese ibodohilaina davana baine gwauraia, ena namo eiava ena dika heḡereḡerena; hahelaḡa tauna ese davana baine gwauraia heḡereḡerena, dava korikorina bunai. \v 15 Ruma biaguna baine ura ena ruma baine bodohilaia, ia ese dava bunai baine heni mai atokauna ida. Atokauna na dava idoinai baine karoaia, karoa ima, bena karoa ta heḡereḡerena ma baine atoa kau. Bena ruma na iena. \p \v 16 Tau ta ese ena tano kahana, senena edia amo e abia tanona, bema hahelaḡaia Iehova ena, oi ese ibodohilaina davana ba haeroa, uhe una tano lalonai vada e hadomu heḡereḡerena. Bali\f + \fr 27:16 \ft “Bali”; na aniani reina ta, flaoa e karalaia. “Homere” na Heberu taudia edia hahetoho ḡauna ta. Homere ta anina be 370 litres sisivana.\f* homerena ta na \it silver\it* sekeledia imahui ida ba haheḡereḡerea. \v 17 Iubile laḡanina ai ena tano bema hahelaḡaia, ibodohilaina na dava idoinai, oi ese ba gwauraia heḡereḡerena, baine heni. \v 18 A Iubile laḡanina murinai bema hahelaḡaia, hahelaḡa tauna ese baine haeroa, laḡani hida do mimia ela bona Iubile ta baine kau, bena unu laḡani hidaosi ihaheḡereḡeredia ai davana baine hamaraḡia. \v 19 Tano biaguna baine ura ena tano baine bodohilaia, ia ese dava baine heni mai atokauna ida. Atokauna na dava idoinai baine karoaia, karoa ima, bena karoa ta heḡereḡerena ma baine atoa kau. Bena tano na iena. \v 20 A ibodohilaina basine ura, eiava tau ta ese baine hoia, ia na basine abia lou diba. \v 21 A Iubile baine kau ai, una tano na baine helaḡa Iehova ena, badina be ia na gwau-hamata ḡauna: hahelaḡa tauna ese baine abia, iena. \p \v 22 Tau ta ese ena tano ta, dia senena edia amo e abia to moni amo e hoia ḡauna, bema hahelaḡaia Iehova ena, \v 23 hahelaḡa tauna ese ibodohilaina davana laḡani hidaosi lalodiai ela bona Iubile laḡanina baine gwauraia; bena una dina ai hari tau ese dava baine heni, Iehova ena helaḡa ḡauna. \v 24 A Iubile laḡanina ai una tano biaguna korikori, senena amo e abia tauna, ese baine abia lou. \v 25 Dava iboudiai be gabu helaḡana ena sekele ai ba gwauraia: una sekele lalonai gera be ruahui. \p \v 26 Mauri ḡaudia natudia roboadia be Iehova ena; taunabunai tau ta ese roboa maruanena ta basine hahelaḡaia diba: boromakau natuna roboana eiava mamoe natuna roboana na Iehova ena. \v 27 A mauri ḡauna mirona natuna roboana na biaguna ese moni amo baine bodohilaia, dava baine heni, oi ese ba gwauraia heḡereḡerena, bona atokauna danu baine heni. Atokauna na dava idoinai baine karoaia, karoa ima, bena karoa ta heḡereḡerena ma baine atoa kau. A basinema bodohilaia, vada ba hoia, moni davana, dava na o gwauraia heḡereḡerena. \p \v 28 Tau ta ese taunimanima ta eiava mauri ḡauna ta eiava tano ta Iehova baine henia vaitani, una na basine hoia diba bona basine bodohilaia diba: unuhetomadia na vada e helaḡa vaitani, Iehova ena. \v 29 Bema taunimanima ta unu bae henia vaitani toma, idia na basie bodohilaia diba: vada bae alaia mase. \s1 Ḡau ikaroadia \p \v 30 Tano anidia, nadinadi eiava huahua, bae karoadia, karoa gwauta, bena karoa ta bae hahelaḡaia, Iehova ena. \v 31 Tau ta baine ura karoa helaḡana baine bodohilaia, ia na davana baine heni mai atokauna ida. Atokauna na dava baine karoa, karoa ima, bena karoa ta heḡereḡerena ma baine atoa kau. \p \v 32 Boromakau seridia bona mamoe seridia danu bae karoadia. Ireḡudia tauna ena itotohi henuna amo bae raka hanai; baine duahidia gwauta gwauta amo, bena ihagwautadia na bae helaḡa, Iehova ena. \v 33 Basine itaia, namona eiava dikana; bona basine boloa: bema boloa, ḡau ruaosi bema helaḡa. Bona basine bodohilaia diba. \p \v 34 Haheḡani bini, Iehova ese Mose e henia, Sinai ororona ai, Israel taudia edia.