\id 1TI .01, 1 Timothy 1, Motu, PNG, RTWP 3/93 \h 1 TIMOTEO \toc1 PAULO ENA REVAREVA GINI CUNANA TIMOTEO ENA \toc2 1 TIMOTEO \mt1 PAULO ENA REVAREVA \mt1 GINI CUNANA TIMOTEO ENA \c 1 \p \v 1 Lau Paulo, Keriso Iesu ena aposetolo taugu, Ihamaurida Diravana bona Keriso Iesu eda Helaro edia haheḡani daidiai, \v 2 natugu korikori Iesu ibadinana ai, Timoteo, na tore henimumu: harihari-bada bona hebogahisi bona maino, Tamada Dirava ena amo bona Keriso Iesu eda Lohiabada ena amo, bavabi. \s1 Emu ḡaukara \p \v 3 Makedonia nala negana ai, na noimu Efeso ai ba noho taritari nato, haida ba sisiba henidia, hahediba herevadia idaudia basie gwaurai \v 4 bona gori bona uru ihagaudia basie lalo-hadailai, helaoreana. Badina be unu na hepapahuahu e havaramu, a Dirava ena gaukara, una na abidadama amo e varamu, na asie duruamu. \p \v 5 Egu hahedua anina korikori be lalokau, lalo-ḡoevaḡoeva amo bona lalo hadai maoromaorodia amo bona abidadama korikori amo e varamu. \v 6 Haida ese unu amo vada e raka siri, edia dala vada e reaia, hereva kavakavadia e gwauraimu, \v 7 sibodia taravatu ihadibalaidia taudia ai baela e tomu. Ḡau tamona, edia hereva anidia bona e gwaurai goadagoadamu ḡaudia na asi dibadia. \p \v 8 Taravatu be namo, tau ta ese baine ḡaukaralaia maoromaoro negana ai. \v 9 A baita diba, taravatu vada e haginia, dia kara maoromaoro tauna ena, a kara-havara taudia edia bona gwau-edeede taudia edia, Dirava garina asie garimu taudia edia bona kara dika taudia edia, tamadia sinadia e aladiamu taudia edia bona roroma taudia edia, \v 10 heuda-hanai taudia edia bona mata-bodaga taudia edia, taunimanima e henaodiamu taudia edia bona koikoi taudia edia, gwau-hamata koikoi taudia edia bona hahediba herevadi momokanidia e inai henimu taudia edia. \v 11 Unu hahediba herevadia momokanidia be Herea-dae bona Hairai Diravana ena sivarai namo; bona ia ese ena sivarai namo ireḡuna tauna ai vada e halaogu. \p \v 12 Siahu e henigu tauna, eda Lohiabada Keriso Iesu, na hanamoamu, badina be e haerogu vada na momokani, bona e abigu hidi ena hesiai taugu. \v 13 Ena be gunaguna na ere dikava, na daḡedaḡe heniava, ladana na hadikaiava, to e bogagu hisi; badina be mata-lahui ai na karava, asi egu kamonai dainai \v 14 Bona eda Lohiabada ena harihari-bada vada e bada herea egu ai, abidadama bona lalokau na davaria Keriso Iesu lalonai. \v 15 Ina hereva na momokani, iabi-daena danu namo: Keriso Iesu na kara dika taudia ihamauridia totona tanobada ema. A dika hereana be lau. \v 16 Badina binai e bogagu hisi: Iesu Keriso ese haheauka idoinai lauegu ai baine hahedinaraia guna, gabeamo bae abidadama henia ela bona mauri hanaihanai bae abia taudia ese lau bae haḡoigu. \v 17 Uru iboudiai edia Pavapava, mase asi dibana, asi ita-itana, sibona mo Dirava, aita matauraia bona aita imodaia, harihari ela bona hanaihanai. Amen. \p \v 18 Natugu Timoteo e, ina hahegani na henimumu e gwauraimu gunava herevadia heḡereḡeredia; unu amo tuari namona ba tuarilaia, \v 19 abidadama bona lalo-hadai namodia ba kahu tao tarika-tarika. Haida ese vada e kahu nege, e kara edia abidadama vada eha tata kohi na heto. \v 20 Ta be Humenaio, ma ta Alesana; raruosi be Satana vada na henia, bae mata kani, Dirava ladana basie hadikaia lou. \c 2 \s1 Ḡuriḡuri herevadia \p \v 1 Taunabunai, egu hahealo gini-gunana binai: noinoi bona ḡuriḡuri be Dirava igamena bona ihanamolaina ba kara, taunimanima daidiai, \v 2 bona hanua pavapavadia bona lohiadia danu daidiai. Unu amo Dirava ibadinana bona imatauraina lalodiai baita noho namonamo mai mainoda ida. \v 3 Una be namo, Ihamaurida Diravana ihamoalena; \v 4 badina be ia na e uramu taunimanima iboudiai bae mauri bona hereva momokani bae diba. \v 5 Badina be Dirava na tamona; bona herohemaino tauna danu tamona, Dirava bona taunimanima padadiai, tauna be Keriso Iesu. \v 6 Ia sibona ena mauri e heni, taunimanima iboudiai idavalaidia, ihamomokanina na nega korikori ai e hedinarai. \v 7 Una dainai haroro tauna bona aposetolo tauna e gwauraigu; na hereva momokanimu, asina koikoimu. Bona idau bese taudia edia hahediba tauna ai e halaogu, kamonai ai bona hereva momokani ai baina hadibadia. \p \v 8 Taunabunai, lau na uramu gabu iboudiai tatau bae ḡuriḡuri, ima helaḡadia bae dudui isi; basie badu bona basie hepapahuahu. \v 9 Hahine danu dava maraḡi dabuadia bae hahedokilai, mai manaudia bona mai hematauraidia ida. Huidia basie pani, goldeiava aḡeva mai hairaidia basie heralai, dava bada dabuadia danu basie doki. \v 10 A kara namo mo bae heralai: una na maoro, Dirava imatauraina e gwaurai hamatamu hahinedia ediai. \v 11 Hahine na lalo-parara baine tahua, asi reḡereḡena, mai lalo-manauna ida. \v 12 Hahine na na gwaua tubumu, basine hahediba, bona tau basine gunalaia; ia na asi reḡereḡena baine noho. \v 13 Badina be Adam e karaia guna, Heva be gabeai. \v 14 Adam danu se koia; hahine hari e koia, bena kara havara ese e butua tao. \v 15 A natuna iabina ai mauri baine davaria, kamonai bona lalokau bona kara helaḡa baine badina mai lalo-pararana ida negana ai. \c 3 \s1 Dagi herevadia \p \v 1 Ina hereva na momokani: tau ta ese heitatao dagina baine tahua, ia na dagi namona baine ura henia. \v 2 Taunabunai, heitatao tauna na basie habadelaia diba baine namo; ia danu hahine tamona adavana, boga-auka tauna, aonega tauna, kara manada tauna, heabi-dae tauna, hahediba mai dibana tauna. \v 3 Vine ranuna basine inu momo; basine heatu; baine ḡaukara mai manauna ida; basine heai; moni basine mata ḡaniḡani heni. \v 4 Iena ruma baine reḡua namonamo, natuna danu baine reḡudia, bae kamonai henia bona bae matauraia; \v 5 badina be tau ta ese ena ruma korikori taudia basinema reḡudia diba, Dirava ena ekalesia oreana ede bema reḡua toma? \v 6 Ekalesia tauna matamatana ese ina dagi do basine abia, baine hekokoroku bena diabolo ena hedibaḡani ese baine butua tao na garina. \v 7 Ia harina baine namo murimuri taudia ediai, haida ese bae habadelaia bena diabolo ena idoa ai baine keto na garina. \p \v 8 Diakono danu unu bae heto: bae matau; basie udu mauri; vine ranuna basie inu momo; moni basie mata ḡaniḡani heni; \v 9 Iesu ibadinana herevadia bae badina mai lalodia ḡoevadia ida. \v 10 Bae dibadia guna; bena ta basinema habadelaidia, diakono karana bema kara. \v 11 Adavadia danu bae matau, basie ere dika, bae boga auka, ḡau iboudiai bae heabidadama. \v 12 Diakono na basie hodara; natudia bona edia ruma taudia bae reḡudia namonamo. \v 13 Badina be diakono ḡaukarana e karaia namonamomu taudia na taunimanima ese bae matauraidia, bona Keriso Iesu ikamonaina ai bae goada balaheni. \p \v 14 Ini hereva na tore henimumu; ḡau tamona na helaromu baina vasi haraḡa na tomu. \v 15 A bama halahe, ini amo boma diba taunimanima na ede bae kara toma Dirava ena orea lalonai; Mauri Diravana ena ekalesia bunai, hereva momokani duna bona badina. \p \v 16 Momokani, eda Dirava ibadinana herevana hehunina na bada: \q1 Tau anina ai e hedinarai; \q1 Lauma ese maorona e gwauraia; \q1 Aneru ese e itaia; \q1 Bese idau-idau bogaradiai e harorolaia; \q1 Tanobada ai e kamonai henia; \q1 Hairai ai e abia dae. \c 4 \s1 Aniani herevana \p \v 1 Lauma ese vada e gwauraia hedinarai, nega gabedia ai haida ese Iesu ibadinana bae rakatania, dibaka laumadia bae kamonai henidia, bona lauma dikadia edia hahediba herevadia bae abi dae. \v 2 Hari hahediba koikoidia na dibaka taudia haida edia amo. Idia be e kara lalodia na auri siahuna amo e gabu na heto. \v 3 Idia ese taunimanima e gwaudia taomu, basie headava e tomu, bona aniani haida basie ani. A unu aniani na Dirava ese e kara ḡaudia; kamonai taudia bona hereva momokani dibadia taudia ese Dirava bae hanamoa guna ḡuriḡuri ai, bena bae ani. \v 4 Badina be Dirava ese e kara ḡaudia iboudiai nanamo, bona asi taravatudia danu; taunimanima ese Dirava bae hanamoa, bena bae abi. \v 5 Badina be Dirava ena hereva bona taunimanima edia ḡuriḡuri ese eme hahelaḡadia. \p \v 6 Ini hereva oi ese varavarada ba hadibalaidia; bena Keriso Iesu ena hesiai tauna namona ai baola, Iesu ibadinana bona hahediba herevadia namodia, vada o badina guna ḡaudia, ese do bae ubumu. \v 7 A taunimanima mo edia gori kavakavadia ba dadarai; Dirava ibadinana mo ba goadalaia. \v 8 Badina be tau-anina ihagoadana na taina namo, a Dirava ibadinana ese ḡau iboudiai e hanamodiamu; ia hari mai gwauhamatana, ina mauri ena bona mauri gabena ena. \v 9 Ina na hereva momokani; baita abia dae hari namo. \v 10 Badina bunai ta hekwarahimu bona ta hisihisimu, badina be Mauri Diravana ta abidadama heniamu. Ia na taunimanima iboudiai ihamauridia, to kamonai taudia ediai anina na bada. \s1 Ekalesia oreana ireḡuna \p \v 11 Ini hereva ba hahedualai, ba hahedibalai. \v 12 Ta basine dadaraimu oi na eregabe mo dainai. A hereva ai, kara ai, lalokau ai, abidadama ai, lalo-ḡoevaḡoeva ai, kamonai taudia edia ihaḡoina tauna ai baola. \v 13 Buka Helaḡa iduahina, haroro, hahediba, ba goadalai ela bona lau baina vasi. \v 14 E henimu herahiana iḡaukaralaina ai basio manoka; peroveta edia hereva heḡereḡeredia ai e henimu, heitatao taudia ese imadia na oi tubuamu ai e ato kau negana ai. \v 15 Ini ḡau ba manadalai, lalomu idoinai ba henidia, bena emu goada na taunimanima iboudiai vairadiai baine hedinarai. \v 16 Sibomu nahuamu ba tohoa, bona emu hahediba herevadia nahuadia ba toho; ba badina tarika-tarika. Unu ba kara toma, bena sibomu ba hahemauri, bona bae kamonai henimu taudia danu ba hamauridia. \c 5 \p \v 1 Tau badana ta basio gwau henia; ba hahealo henia tamamu na heto. Eregabe taudia ba hereva henidia tadikakamu na heheto. \v 2 Hahine badadia ba herwa henidia sinamu na heto. Eregabe hahinedia ba hereva henidia taihumu na heheto, mai lalomu ḡoevaḡoevana ida. \p \v 3 Vabu ba matauraidia, bema vabu korikori. \v 4 To vabu ta bema mai natuna eiava mai tubuna, idia na bae diba, Dirava ibadinana na edia ruma korikori ai bae haḡuḡurua guna, natudia ese tamadia sinadia bae ubudia; badina una be kara namona Dirava vairanai. \v 5 A vabu korikori, asi varavarana, ese Dirava e abidadama heniamu, e noinoi hanaihanaimu, e ḡuriḡuri boimu e ḡuriḡuri ranimu. \v 6 A tau-anina ena moale e tahuamu vabuna, ena be e maurimu, to vada e mase. \v 7 Unu ba hahedua toma, bena asi bebeka-bebekadia bae noho. \v 8 Varavarana se naridiamu bona ena ruma taudia se ubudiamu tauna ese Iesu ibadinana e ḡoreamu; ena dika ese murimuri tauna ena dika e hereaiamu. \p \v 9 Vabu ladana basio torea ela bona ena vara laḡanidia tauratoi-ahui bae ore. Tau tamona e adavaia hahinena, \v 10 ena kara namo daidiai e imodaiamu hahinena, natuna e ubudiava hahinena, laolao taudia e abidia daeva hahinena, helaḡa taudia aedia e huriva hahinena, hisihisi taudia e durudiava bona kara namodia iboudial e goadalaiva hahinena, ia hari ladana ba torea. \v 11 A vabu eregabedia ladadia basio tore; badina be edia ura dikadia daidiai Keriso bae dadaraia, bae headava lou. \v 12 Bena hahemaoro bae abia, badina be edia gwauhamata gunana vada e negea. \v 13 Bona lahedo karadia e manadalaimu, idau ruma idau ruma e dae kau dae kaumu; dia lahedo mo, a udu mauri danu, e gado kau gado kaumu, e ere dikamu. \v 14 Taunabunai, lau na uramu vabu eregabedia na bae headava, natudia bae havaradia, edia ruma taudia bae regudia; bena e inai henidamu tauna na basine habadelaida diba. \v 15 Badina be haida vada e raka oho vaitani, Satana vada e ḡavaia. \v 16 Iesu ibadinana hahinena ta varavarana haida bema vabu, ia ese bema naridia, ekalesia oreana basinema hametaua. Unu amo ekalesia ese vabu korikori baine naridia diba. \p \v 17 Heitatao taudia ese taunimanima e hakaudia namonamomu na ba matauraidia, bona heitatao taudia haroro bona hahediba e goadalaimu na ba matauraidia bada. \v 18 Badina be Buka Helaḡa na e gwaumu: Boromakau ese uit e moimoilaiamu negana ai na uduna basio ḡuia. Ma e gwaumu: Ḡaukara tauna ese davana baine abia, una na baine namo. \p \v 19 Haida ese heitatao tauna bae habadelaia, edia hahebade basio abia dae, ela bona dibadia taudia rarua eiava tatoi ese bae gwauraia hedinarai. \v 20 Kara dika e manadalai taudia ba gwau henidia, taunimanima iboudiai vairadiai, bena oredia vada bae gari. \v 21 Dirava bona Keriso Iesu bona e gwauraidia hidi anerudia vairadiai na haḡanimumu, ini hahedua herevadia na ba badina; lalomu basio hadaia kava, bona emu hahemaoro basio hagagevaia. \p \v 22 Imamu na tau ta tubuana ai basio ato kau haraḡa; haida edia kara dikadia basio durudia; sibomu nahuamu ba tohoa, ba ḡoevaḡoeva. \v 23 Ranu kavakava basio inua, a vine ranuna kuri ta ta mo ba inu, bogamu ihanamona, badina be o gorere louloumu. \v 24 Taunimanima haida edia dika vada eme hedinarai, e kara e gunalaidiamu na heto, ela bona hahemaoro gabuna; a haida edia dika e kara e ḡavadiamu na heto. \v 25 Unuhetomana danu kara namodia haida vada e hedinaraimu, a asie hedinaraimu ḡaudia na basie hehuni daudau. \c 6 \p \v 1 Maduna henunai hesiai taudia iboudiai na lalodia bae hadai maoro, biagudia bae matauraidia, Dirava ladana bona iseda hahediba herevadia bae hadika na garina. \v 2 Haida biagudia be Iesu ibadinana taudia; to imatauraidia basie hamaraḡia idia na varavara dainai. A isiaidia bae lao heni mai goadadia ida, badina be edia kara namo ese e hanamodiamu taudia na Iesu ibadinana taudia bona edia lalokau. Unu ba hadibadia toma bona unu ba hagoadadia toma. \v 3 A baine hahediba kerere, eda Lohiabada Iesu Keriso ena hereva maoromaorodia bona Dirava ibadinana herevadia heḡereḡeredia basine gwaurai, \v 4 tauna na hekokoroku tauna. Ia na ḡau ta asi dibana; henanadai bona hepapahuahu mo e ura heni kavamu. To unu amo e varamu ḡaudia bini: vaḡege, heai, ere-dika, lalo-hadai dikadia, \v 5 bona lalodia e kereremu bena hereva momokani vada e rakatanimu taudia edia hepapahuahu asi anidia. Idia banava e tomu Dirava ibadinana na kohu idavarina dala. \v 6 Momokani, Dirava ibadinana mai lalo-uamona be kohu badana ta. \v 7 Badina be ḡau ta tanobada ai asita mailaia, ḡau ta danu basita laohaia. \v 8 Taunabunai, malamala bona hahedoki baita davari, unu hari laloda ese bae moalelai na namo. \v 9 A taḡa e ura heniamu taudia na hedibaḡani ese e butudia taomu, bona ura kavakavadia bona ura dikadia, idoa na heheto, ese e abidiamu. Taunimanima ihabua-taridia ḡaudia bunu, mase hanaihanai ai e hadonodia masemu. \v 10 Badina be moni iura-henina na dika idoinai ramuna; bona e ura henia bada taudia haida ese Iesu ibadinana vada e rakatania, bona hisihisi momo amo sibodia vada e hedai uru. \s1 Hahedua herevadia \p \v 11 A oi, Dirava ena hesiai taumu e, unu ḡau iboudiai ba heautani; kara maoromaoro, Dirava ibadinana, kamonai, lalokau, haheauka, lalo-manau, ba ḡava. \v 12 Kamonai ena tuari namona ba tuarilaia. Mauri hanaihanai iabina totona vada e boirimu, bona mauri hanaihanai harina namona vada o gwauraia hedinarai, dibadia taudia hutuma vairadiai; benaini, vada bavabia tao. \v 13 Ḡau iboudiai edia mauri e henidiamu Diravana vairanai, bona Keriso Iesu, hereva namona Pontio Pilato vairanai e gwauraia Tauna, vairanai, na haduamumu: \v 14 ina haheḡani ba badinaia, asi toutouna bona asi ihabadelaina, ela bona eda Lohiabada Iesu Keriso baine hedinarai. \v 15 Nega namona ai Ḡaubada namo-hereana ese baine hahedinaraia; ia mo sibona Ḡaubada; pavapava edia Pavapava; lohia edia Lohia; \v 16 ia sibona e noho hanaihanaimu, asi iraka-kahikahina diarina ai e nohomu; ta ese asine itaia, bona ta ese basine itaia diba. Hemataurai bona siahu ienai bae mia hanaihanai. Amen. \s1 Hahetoni herevadia \p \v 17 Taḡa taudia ina tanobada ai ba haduadia, basie hekokoroku, asie mia daudaumu kohudia na basie laro, a Mauri Diravana mo bae laroa. Ia ese ihamoaleda ḡaudia iboudiai e henida dudukaumu. \v 18 Ba haduadia danu, kara namodia bae kara, edia taḡa ḡaudia bunu. Edia kohu bae hariharilai, heabi-dae taudia ai baela. \v 19 Unu amo edia badi namona bae abia heḡaeḡae, vairada dinadia ena, bena mauri korikori bae abia tao. \p \v 20 Timoteo e, vada e henimu ḡauna ba gimaia; hereva dikadia bona kavakava herevadia bona aonega koikoidia hepapahuahudia amo ba raka oho. \v 21 Unu na haida ese vada e abi dae, bena Iesu ibadinana vada e reaia. \p Harihari-bada emu ai baine mia.