\id MAT - Merey 
\h Mata 
\toc1 Ŋgwalak i bazlam nakə Mata a watsa aye 
\toc2 Mata 
\toc3 Mat 
\mt2 Ŋgwalak i bazlam nakə 
\mt1 Mata 
\mt2 a watsa aye 
\imt1 Məfələkwe 
\ip Wu nakə Mata a watsa a ɗerewel nakay aye na, anaŋ: Yesu Kəriste neŋgeye ndo mətəme ha ndo nakə Mbəlom a gwaɗ ma sləraweye ka məndzibəra aye. Mbəlom a dazlay mərehe ha wu nakə a gwaɗ ma vəlateye a Israyel ma Dzam Guram eye na, ta neŋgeye. Tə wa na Yesu mə walaŋ i Yahuda hay, kə ndza mə walaŋ tay dərmak. Kwa andza niye bəbay na, labara nakay ka təra hərwi Yahuda hay ɗekɗek bay, hərwi ndo hay ka məndzibəra tebiye. 
\ip Mata kə pay gər a məwetse ɗerewel ŋgay ka madədo ka madədo lele. A dazlay ta məwe i Yesu, madzəhuɓe i Yesu a yam, ada tə masəpete nakə Fakalaw a səpat na Yesu aye. Kə watsa na məsler i Yesu, labara neheye a tsikawatay a ndo hay aye, matətike ada ta məmbəle tay ha ndo hay abəra ma ɗəvats. 
\ip Mata a ŋgəna ha matətike i Yesu wal wal zlam: 
\io1 1) A ɗa ha labara ma tsaholok (5-7). 
\io1 2) Gawla i Yesu hay kuro gər eye sulo ta məsler tay (10). 
\io1 3) Dzeke i Bəy i Mbəlom (13). 
\io1 4) Gawla i Yesu hay ta giye məsler na, kəkay (18). 
\io1 5) Matətike ka gər i mandəve i məndzibəra tə məmaw i Yesu (24-25). 
\c 1  
\s1 Bəba təte i Yesu hay 
\r Luka 3.23-38 
\p  
\v 1 Anaŋ ɗerewel i məzele i bəba təte hay i Yesu Kəriste: Yesu Kəriste na, slala i Davit ada Davit na, slala i Abraham. Bəba təte i Yesu hay na, anaŋ:  
\v 2 Abraham a lah məwe Izak. Izak a wa Zakob. Zakob a wa Yahuda ta malamar ŋgay hay.  
\v 3 Yahuda a wa Fares tə Zara, may tay na, Tamar. Fares a wa Hesron. Hesron a wa Aram.  
\v 4 Aram a wa Aminadab. Aminadab a wa Nasoŋ. Nasoŋ a wa Salmoŋ.  
\v 5 Salmoŋ a wa Booz, may i Booz na, Rahab. Booz a wa Obed, may i Obed na, Rut. Obed a wa Zese.  
\v 6 Zese a wa bəy Davit. 
\p Davit a wa Salomoŋ, may i Salomoŋ na, ŋgwas i Uri.  
\v 7 Salomoŋ a wa Robowam. Robowam a wa Abiya. Abiya a wa Asaf.  
\v 8 Asaf a wa Zozafat. Zozafat a wa Zoram. Zoram a wa Oziyas.  
\v 9 Oziyas a wa Yotam. Yotam a wa Akaz. Akaz a wa Ezekiyas.  
\v 10 Ezekiyas a wa Manase. Manase a wa Amoŋ. Amoŋ a wa Zoziyas.  
\v 11 Zoziyas a wa Yekoniya ta malamar ŋgay hay. A wa tay ha na, ahəl nakə tə gəs tay beke eye hay a Babilon aye. 
\p  
\v 12 Ma dəba eye nakə ti ye tay ha a Babilon aye na, Yekoniya a wa Salatiyel. Salatiyel a wa Zorobabel.  
\v 13 Zorobabel a wa Abihod. Abihod a wa Eliyakim. Eliyakim a wa Azor.  
\v 14 Azor a wa Sadok. Sadok a wa Akim. Akim a wa Eliyod.  
\v 15 Eliyod a wa Eleyazar. Eleyazar a wa Matan. Matan a wa Zakob.  
\v 16 Zakob a wa Yusufa tuk. Neŋgeye na, zal i Mari nakə a wa Yesu, tə zalay Kəriste aye. 
\p  
\v 17 A gəs abəra ka Abraham hus ka Davit na, slala kuro gər eye faɗ. Ada a gəs abəra ka Davit hus ahəl nakə tə gəs tay ha Israyel hay a Babilon aye na, slala kuro gər eye faɗ. Sa na, a gəs abəra ka məgəse tay ha Israyel hay a Babilon hus ka Kəriste na, slala kuro gər eye faɗ. 
\s1 Məwe i Yesu 
\r Luka 2.1-7 
\p  
\v 18 Anaŋ ma kəkay nakə tə wa Yesu Kəriste aye. May ŋgay na, tə zalay Mari, neŋgeye mədel i Yusufa. Ane tuk na, ahəl nakə ta zla bo zuk bay aye na, kiye a yay a Mari ta gədaŋ i Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye.  
\v 19 Yusufa mədel ŋgay na, neŋgeye ndo i deɗek kame i Mbəlom. A say məndəɗe horoy ka Mari kame i ndo hay bay. A dzala mə gər ŋgay məgəre ha mədel ŋgay ta məkal. 
\p  
\v 20 Həlay nakə neŋgeye faya ma dzaliye andza niye na, gawla i Mbəlom a bəzay ha bo ma məsine, a gwaɗay: «Yusufa, slala i Davit, kâ dzədzar məzle mədel yak Mari bay. Hərwi kiye a yay a Mari na, ta gədaŋ i Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye.  
\v 21 Ma wiye wawa hasləka eye, ada nəkar ka zaleye Yesu\f + \fr 1:21 \ft Yesu na, andza məgweɗe Bəy Maduweŋ ma təmiye tay ha ndo hay.\f*, hərwi ma təmiye tay ha gwala ŋgay hay abəra mə mezeleme tay.» 
\p  
\v 22 Wu neheye tebiye tə ndislew na, hərwi ada wu nakə Bəy Maduweŋ a tsik tə bazlam i ndo məɗe ha bazlam ŋgay aye mâ ge bo. A gwaɗ: 
\q1  
\v 23 «Anaŋ dem nakə a sər zal zuk bay aye ma hutiye wawa, 
\q2 ma wiye wawa hasləka eye, 
\q2 ta zaleye Emanuyel.\f + \fr 1:23 \ft Andza məgweɗe: «Mbəlom tə nəkway.» Zəba ka Ezay 7.14; 8.8, 10.\f*» 
\p  
\v 24 Yusufa a pəɗeke abəra ka məndzehəre na, a ge wu nakə gawla i Mbəlom a gwaɗay ge aye. A zla na Mari andza ŋgwas ŋgay a gay ŋgay.  
\v 25 Ane tuk na, ta dzapa zuk bay hus a pat nakə Mari a wa na wawa hasləka eye. Ada Yusufa ma zaleye na, Yesu. 
\c 2  
\s1 Ndo matəkay ɗəre a wurzla hay ti ye ka təv i Yesu 
\p  
\v 1 Tə wa Yesu na, ma Betelehem ka dala i Yahuda, a həlay nakə Herod neŋgeye bəy bagwar eye aye. Ma dəba eye tə wa na Yesu na, ndo matəkay ɗəre a wurzla hay ti yaw mə bəzay, tə ndislew a Zerozelem,\fig Ndo matəkay ɗəre a wurzla |src="CN01629b.tif" size="col" copy="David C. Cook" ref="2.1" \fig* 
\v 2 ta tsətsah, tə gwaɗ: «Bəy i Yahuda hay nakə tə wa na anəke aye na, məŋgay? Nəmaa ŋgatay a wurzla ŋgay eye a tsaraw mə bəzay ada nəmaa yaw na, məɗəslay ha gər.» 
\p  
\v 3 Bəy Herod a tsəne bazlam tay niye na, a kwasay gər haladzay tə siye i ndo neheye ma Zerozelem aye tebiye.  
\v 4 A zalatay a bagwar i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye ta ndo neheye tə dzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye, a tsətsah fataya a gwaɗatay: «Tə wa Kəriste na, məŋgay?» 
\p  
\v 5 Ta mbəɗay faya, tə gwaɗay: «Tə wa Kəriste na, ma Betelehem, ka dala i Yahuda. Hərwi ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom a watsa, a gwaɗ: 
\q1  
\v 6 “Nəkar Betelehem ka dala i Yahuda, 
\q2 nəkar na, makətsa bo eye mə walaŋ i gəma neheye ka dala i Yahuda aye bay. 
\q1 Hərwi bəy nakə ma tsəkuriye tay ha Israyel ndo ga hay aye na, 
\q2 ma deyeweye abəra ma nəkar.\f + \fr 2:6 \ft Zəba ka Mise 5.2; 2 Samuyel 5.2.\f*”» 
\p  
\v 7 Yawa! Herod a zalatay a ndo matəkay ɗəre a wurzla hay ta məkal. A tsətsah fataya, a gwaɗatay: «Ka ŋgatumay a wurzla ŋgay eye a tsaraw na, a həlay waray?»  
\v 8 Tsa na, a slər tay ha a Betelehem, a gwaɗatay: «Dum, pəlum na wawa eye niye lele. Ka hutum na na, dumara ɗumeŋ ha hərwi ada neŋ dərmak nâ ye məɗəslay ha gər.» 
\p  
\v 9 Ndo neheye tə tsəne bazlam i bəy na, tə həl bo, ti ye. Ahəl nakə faya ta diye na, tə ŋgatay a wurzla nakə a tsaraw mə bəzay aye faya ma diye kame tay. A husa ka gər i gay nakə wawa mə ɗəma aye na, a lətse.  
\v 10 Tə ŋgatay andza niye na, ɗərev tay a rah ta məŋgwese.  
\v 11 Tə fələkwa a gay, ti ye naha, tə ŋgatay a wawa ta may ŋgay Mari. Ta dəkway gurmets, tə ɗəslay ha gər. Tsa na, tə pəla ha wu tay hay, tə vəlay wu kəriye a wawa niye. Tə vəlay gura, wu andaya tə zalay \tl eŋseŋs\tl*\f + \fr 2:11 \ft Eŋseŋs na, wu nakə tə fəkawa hərwi məɗəslay ha gər a Mbəlom aye.\f* ada ta \tl mir\tl*\f + \fr 2:11 \ft Mir: Mal nakə a ze huŋŋa lele aye. Tə gawa ka mədahaŋ ada mâ ze bay.\f*.\fig Ndo matəkay ɗəre a wurzla hay tə vəlay wu a Yesu |src="lb00295c.tif" size="col" copy="Louise Bass" ref="2.11" \fig* 
\v 12 Ma dəba eye Mbəlom a tsikatay ma məsine, a gwaɗatay: «Kâ mbəɗum gər ta təv i Herod sa bay.» Tə tsəne andza niye na, tə həl bo, ti ye a gəma tay ta tsəveɗ mekeleŋ eye. 
\s1 Mede a Ezipt 
\p  
\v 13 Ahəl nakə ndo matəkay ɗəre a wurzla hay ti ye wu tay na, gawla i Mbəlom a yaw ka təv i Yusufa ma məsine. A gwaɗay: «Lətse, zla na wawa ta may ŋgay, hwayum a Ezipt. Ndza mə ɗəma hus a pat nakə na gwaɗakeye maw aye, bəna Herod faya ma pəliye wawa nakay məkəɗe na.» 
\p  
\v 14 Yusufa a tsəne andza niye na, a lətse, a ye tay ha wawa ta may ŋgay a Ezipt ta həvaɗ.  
\v 15 Tə ndza mə ɗəma hus a pat nakə Herod a mət aye. Wu neheye tebiye na, hərwi ada wu nakə Bəy Maduweŋ a tsik tə bazlam i ndo məɗe ha bazlam ŋgay aye mâ ge bo parakka, a gwaɗ: «Na zalay a wawa ga mâ yaw abəra mə Ezipt.\f + \fr 2:15 \ft Oze 11.1.\f*» 
\s1 Herod a bəbazl tay ha wawa hay ma Betelehem 
\p  
\v 16 Herod a zəba faya ndo matəkay ɗəre a wurzla hay ta vay gər na, a ndalay haladzay. Tsa na, a slər ndo hay, a vəlatay tsəveɗ ka məkəɗe wawa hasləka eye tebiye a dazlay ka neheye a sla məve sulo bay aye ma Betelehem ada ma gəma neheye tə mbay naha aye. 
\p  
\v 17 Andza niye, maa ge bo na, bazlam i Zeremi ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom nakə a tsik aye, a gwaɗ: 
\q1  
\v 18 «Mawude a tsənew abəra ma gəma i Rama, 
\q2 mətuwe tə zlazlay haladzay mə ɗəma. 
\q1 Rasel faya ma tuwiye wawa ŋgay hay. 
\q1 Ɗaɗa a say məgəse ɗərev abəra ka mətuwe bay, 
\q2 hərwi wawa ŋgay hay andaya sa bay.\f + \fr 2:18 \ft Zeremi 31.15.\f*» 
\s1 Məmaw abəra mə Ezipt a Nazaret 
\p  
\v 19 Ma dəba eye Herod a mət na, gawla i Mbəlom a yaw ka təv i Yusufa ma məsine ma Ezipt.  
\v 20 A gwaɗay: «Lətse, zla na wawa ta may ŋgay ada mbəɗa gər a gəma i Israyel, hərwi ndo neheye ta pəla tsəveɗ ka wawa nakay məkəɗe na aye na, ta mət.» 
\p  
\v 21 Yusufa a tsəne andza niye na, a zla na wawa ta may ŋgay, a mbəɗa gər a gəma i Israyel.  
\v 22 Ane tuk na, Yusufa a tsəne Arkelawos kə ndza a bəy i bəba ŋgay Herod ka dala i Yahuda na, a dzədzar haladzay mede a ɗəma. Məsine a gay sa, Mbəlom a ɗay ha wu nakə ma giye. Tsa na, a ye a Galile.  
\v 23 A ye, a ndza ma wuzlahgəma nakə tə zalay Nazaret aye. Andza niye wu neheye a ge bo na, andza i ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom neheye tə tsik aye. A gwaɗ: «Ta zaleye na, ndo i Nazaret.» 
\c 3  
\s1 Yuhana madzəhuɓe ndo a yam 
\r Markus 1.1-18; Luka 3.1-18; Yuhana 1.19-28 
\p  
\v 1 A həlay niye na, Yuhana madzəhuɓe ndo a yam a ndohwaw mə kəsaf i Yahuda, a ɗawa ha bazlam i Mbəlom,  
\v 2 a gwaɗawa: «Mbəɗum ha mede kurom, hərwi Bəy i Mbəlom bəse tə nəkurom.» 
\p  
\v 3 Yuhana na, ndo nakə Ezay ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom a tsik faya, a gwaɗ: 
\q1 «Ndo faya ma wudiye mə kəsaf, a gwaɗ: 
\q1 Lambaɗumay tsəveɗ a Bəy Maduweŋ, 
\q1 lambaɗumay tsəveɗ hay fehe lele tâ hədzak bay.\f + \fr 3:3 \ft Ezay 40.3.\f*» 
\p  
\v 4 Yuhana a pawa ka bo na, petekeɗ maŋgara eye ta məkwets i zləgweme. A ɓarawa bəzihuɗ ŋgay na, ta həzlay. A ndayawa mə kəsaf niye na, heyew ta wum.  
\v 5 Ndo neheye ma Zerozelem aye, ka dala i Yahuda tebiye, ada ta ndo neheye tə mbay naha a magayam i Yurdum aye tebiye tə yawa ka təv i Yuhana.  
\v 6 Tə ɗawa ha mezeleme tay hay parakka kame i ndo hay, ada Yuhana a dzəhuɓawa tay ha a yam mə magayam nakə tə zalay Yurdum aye. 
\p  
\v 7 Yuhana a zəba ɗəre, Farisa hay ta Saduke hay haladzay ta diye ka təv ŋgay hərwi ada mâ dzəhuɓ tay ha a yam na, a gwaɗatay: «Wawa i palas hay! Maa ɗakum ha hwayum abəra ka sariya i Mbəlom nakə bəse kə ndzew aye na, way?  
\v 8 Anəke na, gum məsler neheye ŋgwalak eye, ada ndo hay ta səriye ha ka mbəɗum ha mede kurom aye tuk.  
\v 9 Kâ dzalum mə gər kurom: “Nəmay na, wawa i Abraham hay sa na, ma ta gamay mey?” bay! Sərum ha na, Mbəlom ma sliye faya məge tay ha kwar neheye anaŋ aye wawa i Abraham hay.  
\v 10 Ɓa hadzaya maləva bo eye məɗəse tay ha dərizl i gərɗaf hay fəroɗ abəra ka dala. Dərizl i gərɗaf neheye tebiye tə wa hohway ŋgwalak eye bay aye na, ta ɗəsiye tay ha ada ta kaliye tay ha ako.» 
\p  
\v 11 «Neŋ na, na dzəhuɓiye kurom ha a yam tsa hərwi məɗe ha na, ka mbəɗum ha mede kurom. Ane tuk na, ndo nakə ma deyeweye kame ga aye na, neŋgeye a ze ga ta gədaŋ. Neŋ na sla matsakway ahaya tahərak ŋgay hay abəra mə sik bay. Neŋgeye na, ma dzəhuɓiye kurom ha ta Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye ada ta ako.  
\v 12 Wu mahəve daw andaya mə həlay. Ma ŋgəniye tay ha daw ta dzəndzar. Daw na, ma hayay gər ma həliye na a de. Ada dzəndzar na, ma dziye a ako nakə ma mbatiye ɗaɗa bay aye.» 
\s1 Yuhana a dzəhuɓ ha Yesu a yam 
\r Markus 1.9-11; Luka 3.21-22; Yuhana 1.29-34 
\p  
\v 13 Ma dəba eye na, Yesu a yaw abəra ma Galile hus a magayam i Yurdum. A yaw ka təv i Yuhana hərwi ada Yuhana mâ dzəhuɓ ha a yam.  
\v 14 Yuhana a wuɗa bay. A gwaɗay a Yesu: «Neŋ ɗuh nakə na diye naha ka təv yak ka dzəhuɓiye ga ha a yam aye tuk na, ada nəkar ɗuh ka deyeweye ka təv ga na, kəkay!» 
\p  
\v 15 Ane tuk na, Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Təma, mâ ge bo andza niye anəke. Wu nakə Mbəlom a tsətsah aye ka gakweye andza nakə a tsik aye.» 
\p Yuhana a təma bazlam i Yesu nakə a tsikay aye. A dzəhuɓ ha Yesu a yam tuk.  
\v 16 A dzəhuɓ ha a yam tsa na, Yesu a tsalaw abəra ma yam. Kwayaŋŋa magərmbəlom a həndək tuwaŋ, ada Yesu a ŋgatay a Məsəfəre i Mbəlom a mbəzlaw andza bodobodo, a yaw a ndza faya.\fig Madzəhuɓe i Yesu a yam|src="DN00410b.tif" size="col" copy="Darwin Dunham" ref="3.16" \fig* 
\v 17 Tsa na, mətsike me a tsənew mə mbəlom, a gwaɗ: «Nakay na, wawa ga, na wuɗa na haladzay. Ɗərev ga faya ma ŋgwasiye tə neŋgeye.» 
\c 4  
\s1 A say a fakalaw masəpete na Yesu 
\r Markus 1.12-13; Luka 4.1-13 
\p  
\v 1 Ma dəba eye na, Məsəfəre i Mbəlom a ye ha Yesu a makulkwandah hərwi ada Fakalaw mâ səpat na.  
\v 2 Yesu a ndza məhəne kuro kuro faɗ, həpat həvaɗ ze mənde wu mənday. Ma dəba eye na, may a wur faya. 
\p  
\v 3 Fakalaw, ndo masəpete ndo a yaw, a həndzəɗ ka təv i Yesu, a gwaɗay: «Taɗə kə ge nəkar Wawa i Mbəlom na, gwaɗatay a kwar neheye tâ təra wu mənday ada kâ nda!» 
\p  
\v 4 Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Mawatsa eye mə bazlam i Mbəlom na, ndo zezeŋ ma ndziye na, ta wu mənday ɗekɗek tsa bay, ane tuk na, ma ndziye tə bazlam nakə Mbəlom a tsik aye tebiye.\f + \fr 4:4 \ft Bazlam mapala eye masulo eye 8.3.\f*» 
\p  
\v 5 Fakalaw a ye ha a Zerozelem, gəma tsəɗaŋŋa eye. A ye ha ka gər i gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom,  
\v 6 a gwaɗay: «Taɗə kə ge nəkar Wawa i Mbəlom na, kal ha bo abəra ka gər i gay nakay ka dala. Hərwi mawatsa eye mə bazlam i Mbəlom na, a gwaɗ: 
\q1 “Mbəlom ma gwaɗateye a gawla ŋgay hay tâ dzəna kar. 
\q1 Tâ kəndawa kar hərwi ada sik yak mâ ndzay a kwar bay.\f + \fr 4:6 \ft Dəmes hay 91.11-12.\f*”» 
\p  
\v 7 Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Mawatsa eye mə bazlam i Mbəlom na, a gwaɗ: “Kâ dza ha Bəy Maduweŋ yak Mbəlom bay.\f + \fr 4:7 \ft Bazlam mapala eye masulo eye 6.16.\f*”» 
\p  
\v 8 Fakalaw a zla na a ye ha ka gər i mahəmba zəbol eye, a bəzay ha bəy i məndzibəra tə zlele nakə mə ɗəma aye tebiye.  
\v 9 A gwaɗay a Yesu: «Ka dəkweŋ gurmets ada ka ɗəsleŋ ha gər na, na vəlakeye ha a nəkar tebiye.» 
\p  
\v 10 Yesu a gwaɗay: «Fakalaw, do abəra kanaŋ! Hərwi mawatsa eye mə bazlam i Mbəlom na, a gwaɗ: “Ɗəslay ha gər a Bəy Maduweŋ yak Mbəlom, ada ka geye məsler na, a neŋgeye nəte ŋgweŋ.\f + \fr 4:10 \ft Bazlam mapala eye masulo eye 6.13.\f*”» 
\p  
\v 11 Ka təv eye niye na, Fakalaw a gər ha. Gawla i Mbəlom hay ti yaw ka təv i Yesu, tə vəlay wu mənday. 
\s1 Yesu a dazlay a məsler ma Galile 
\r Markus 1.14-15; Luka 4.14-15 
\p  
\v 12 Ahəl nakə Yesu a tsəne ta gəs na Yuhana madzəhuɓe ndo a yam aye na, a ye a Galile.  
\v 13 Ahəl nakə faya ma diye na, a ye ta Nazaret təday, tsa na, a ye abəra mə ɗəma, a ye a Kafernahum ka tsakay i dəlov i Galile, ma gəma i Zabulon ta Naftali.  
\v 14 A ge bo andza niye na, andza nakə Ezay ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom a tsik aye, a gwaɗ: 
\q1  
\v 15 «Nəkurom ndo neheye ma gəma i Zabulon ta Naftali, 
\q2 ta nəkurom neheye ka tsəveɗ mede a dəlov, ta diye i magayam i Yurdum aye, 
\q2 a nəkurom neheye ma Galile mandza eye mə walaŋ i ndo neheye Yahuda hay bay aye! 
\q1  
\v 16 Nəkurom slala neheye mandza eye ma ləvoŋ aye na, 
\q2 ka ŋgatumay a dzaydzay bagwar eye. 
\q1 Nəkurom neheye mandza eye ma gəma i mezek i mədahaŋ aye na, 
\q2 dzaydzay ka dəvakum.\f + \fr 4:16 \ft Ezay 8.23–9.1.\f*» 
\p  
\v 17 A həlay niye kwayaŋŋa Yesu a dazlay məɗe ha bazlam i Mbəlom a ndo hay. A gwaɗawa: «Mbəɗum ha mede kurom, hərwi Bəy i Mbəlom ka həndzəɗaw.» 
\s1 Yesu a zal gawla ŋgay kurre eye hay 
\r Markus 1.16-20; Luka 5.1-11 
\p  
\v 18 Yesu faya ma diye ta tsakay i dəlov i Galile na, a ndzay a gər a ndo wuray sulo ta malamar ŋgay. Neŋgeɗ na, Simoŋ nakə tə zalay Piyer neŋgeye ta malamar ŋgay Aŋdəre. Nəteye ndo məgəse kəlef hay, faya ta kaliye gadaŋ tay a dəlov.  
\v 19 Yesu a gwaɗatay: «Dumara, pumeŋ bəzay. Anəke faya ka həlumeye kəlef, ane tuk na, na təriye kurom ha ndo məhəlaw ndo hay.»  
\v 20 Kwayaŋŋa tə gər ha gadaŋ tay hay, tə pay bəzay a Yesu. 
\p  
\v 21 Yesu a ye kame dəreŋ tsekweŋ sa na, a ndzatay a gər a ndo mekeleŋ eye sulo ta malamar ŋgay sa, Yakuba ta Yuhana wawa i Dzebede hay. Nəteye mə kwalalaŋ i yam tay ta bəba tay Dzebede, faya ta lambaɗiye gadaŋ tay hay. Yesu a zalatay.  
\v 22 Tə tsəne na, kwayaŋŋa tə gər ha kwalalaŋ i yam ta bəba tay, tə pay bəzay a Yesu. 
\s1 Yesu ta ndo hay haladzay 
\r Luka 6.17-19 
\p  
\v 23 Yesu a həhalawa ka dala i Galile tebiye. A tətikawatay a ndo hay mə gay i maɗuwule me i Yahuda hay. A ɗawa ha Labara Ŋgwalak eye i Bəy i Mbəlom ada a mbəlawa tay ha ndo i ɗəvats hay ta ndo neheye matəra eye hay tebiye mə walaŋ i ndo hay.  
\v 24 Labara i Yesu a ɗa zləm kwa ka dala i Siri tebiye. Tə həlayaw ndo neheye faya ta siye ɗəretsətseh ta ɗəvats hay wal wal aye, ndo neheye fakalaw mə bo tay aye, ndo neheye mahorvov a gatay aye, ada ta ndo neheye matəra eye hay. Yesu a mbəl tay ha.  
\v 25 Ndo hay haladzay mbərzəzza tə paway bəzay a Yesu. Ti yaw ma Galile, ma dala i Dekapol, ma Zerozelem, abəra ka dala i Yahuda ada ka dala nakə ma diye ŋgeɗ i magayam i Yurdum aye.\f + \fr 4:25 \ft Gəma niye na, ta diye i bəzay i dəlov i Galile.\f* 
\c 5  
\s1 Yesu a ɗa ha bazlam mə gər i mahəmba 
\p  
\v 1 Yesu a ŋgatatay a ndo hay haladzay ta diye naha ka təv ŋgay na, a tsal ŋgway a gər i mahəmba. A ye naha a ndza ka dala. Gawla ŋgay hay ta zəŋgal na ti ye ka təv ŋgay.  
\v 2 A dazlay matətikatay, a gwaɗatay: 
\s1 Ŋgama i Mbəlom 
\r Luka 6.20-23 
\p  
\v 3 «Məŋgwese ka ndo neheye tə sər ha mə ɗərev tay nəteye mətawak eye hay aye, hərwi Bəy i Mbəlom na, i nəteye. 
\p  
\v 4 «Məŋgwese ka ndo neheye faya ta tuwiye, hərwi Mbəlom ma matay naha ɗərev. 
\p  
\v 5 «Məŋgwese ka ndo neheye ta rəh ha gər tay aye, hərwi nəteye na, Mbəlom ma vəlateye məndzibəra. 
\p  
\v 6 «Məŋgwese ka ndo neheye may a wur fataya ada yam a gatay aye hərwi marəhe ha gər a Mbəlom, hərwi Mbəlom ma vəlateye wu nakə a satay aye. 
\p  
\v 7 «Məŋgwese ka ndo neheye faya ta giye ŋgwalak a siye i ndo hay aye, hərwi Mbəlom ma gateye a ɗəma ŋgwalak dərmak. 
\p  
\v 8 «Məŋgwese ka ndo neheye ɗərev tay tsəɗaŋŋa kame i Mbəlom aye, hərwi nəteye na, ta ŋgateye a Mbəlom. 
\p  
\v 9 «Məŋgwese ka ndo neheye nəteye faya ta miye tay ha ka bo ndo hay hərwi ada tâ ndza zay aye, hərwi Mbəlom ma zalateye na, wawa ga hay. 
\p  
\v 10 «Məŋgwese ka ndo neheye faya ta sateye ɗəretsətseh hərwi nakə faya ta giye məsler nakə a yay a gər a Mbəlom aye, hərwi Bəy i Mbəlom na, i tay. 
\p  
\v 11 «Məŋgwese ka nəkurom taɗə ndo hay ta tsaɗakum, ta sakum ɗəretsətseh, ada taɗə faya ta tsikiye fakuma wu neheye ŋgwalak eye bay ada ta rawiye fakuma me hərwi nakə ka dzalum ha ka neŋ aye.  
\v 12 Ŋgwasum haladzay, ɗərev kurom mâ rah ta məŋgwese, hərwi Mbəlom ma ta vəlakumeye magogoy kurom bagwar eye mə mbəlom. Sərum ha na, andza niye ta gatay ɗəretsətseh a ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom neheye tə lahakumaw aye.» 
\s1 Dzeke i sluwal tə dzaydzay 
\r Markus 9.50; Luka 4.34-35 
\p  
\v 13 Yesu a gwaɗatay sa: «Nəkurom ka tərum ka məndzibəra na, andza sluwal nakə a vəɗ ma ala aye. Ane tuk na, taɗə sluwal a vəɗ sa bay na, ta sliye matəre ha mâ vəɗ həraɓəɓa sa na, ma kəkay? Ma giye ŋgama ka wuray sa bay. Ta kutsiye ha, ndo hay ta mbərasliye na tə sik. 
\p  
\v 14 «Nəkurom na, dzaydzay i məndzibəra. Huɗgay nakə ta ɗəzl na ma tsaholok aye na, ma ŋgahiye bo təta bay.  
\v 15 Ta pa ako ka lalam na, ta hurəkwiye faya gəse bay. Ta piye na ɗuh na, ka wu məpe lalam hərwi ada mâ dəvatay a ndo neheye mə gay aye tebiye.  
\v 16 Andza niye dərmak, mede kurom mâ zəba kame i ndo hay andza dzaydzay nakə ma dəvateye a ndo hay aye, hərwi ada siye tâ ŋgatay a ŋgwalak nakə faya ka gumeye ada tâ zambaɗay a Bəba kurom mə mbəlom.» 
\s1 Yesu tə bazlam i Musa mapala eye 
\p  
\v 17 Yesu a gwaɗatay sa: «Kâ dzalum mə gər kurom na yaw na, hərwi məmbete ha bazlam i Musa mapala eye tə matətike i ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay bay. Na yaw hərwi məmbete ha bay. Ane tuk na, na yaw na, mandəve ha wu nakə bazlam i Musa mapala eye ada wu nakə ndo i maslaŋ i Mbəlom hay tə tsik məge aye ɗuh.  
\v 18 Hərwi niye neŋ faya na tsikakumeye, sərum ha, kə ge magərmbəlom ta dala nəteye andaya huya na, ndəray ma sliye məmbete ha wuray kwa tsekweŋ abəra mə bazlam mapala eye bay. Kwa “i”, kəgəbay wu nakə mawatsa eye tsekweŋ bəbay na, ma mbatiye bay, wu tebiye ma giye bo təday.  
\v 19 Hərwi niye, ndoweye kə gər ha bazlam mapala eye nəte, kwa tsekweŋ eye, ada faya ma ɗatay ha a ndo hay tâ ge andza neŋgeye na, neŋgeye ma təriye tsekweŋ ma Bəy i Mbəlom. Ane tuk na, taɗə ndoweye ka rəhay ha gər a bazlam mapala ada ka tətikatay a siye i ndo hay tâ rəhay ha gər dərmak na, neŋgeye ma təriye bagwar eye ma Bəy i Mbəlom.  
\v 20 Hərwi niye neŋ faya na gwaɗumeye sa: Kə ge ka rəhumay ha gər a bazlam i Musa mapala eye a ze i ndo neheye tə dzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ta Farisa hay bay aye na, ka deyumeye a Bəy i Mbəlom bay.» 
\s1 Yesu a tsik ka məge mevel 
\r Luka 12.57-59 
\p  
\v 21 Yesu a gwaɗatay sa: «Nəkurom na, ka tsənum wu nakə tə tsikatay a bəba təte kurom hay aye. Tə gwaɗatay na: “Kâ kəɗ gər i ndo bay. Ndoweye kə kəɗ gər i ndo na, ta diye ha kame i sariya.\f + \fr 5:21 \ft Madayaw abəra ma Ezipt 20.13; Bazlam mapala eye masulo eye 5.17.\f*”  
\v 22 Ane tuk na, neŋ faya na gwaɗakumeye: Taɗə ndoweye kə ge mevel ka malamar ŋgay na, ɗa ta diye ha kame i ndo məge sariya. Taɗə ndoweye kə gwaɗay a malamar ŋgay: “Nəkar matərakahaŋ eye” na, ɗa ta diye ha kame i ndo mələve dala hay, ta geye sariya. Ada taɗə ndoweye kə gwaɗay a malamar ŋgay: “Nəkar ka dze” na, ta kaliye ha a ako nakə ɗaɗa ma mbatiye bay aye. 
\p  
\v 23 «Agəla a saka mələtse məvəle wu a Mbəlom, a həlay niye wetete a makaw a gər zəgəle andaya ka bo ta malamar yak na,  
\v 24 gər ha wu yak niye kame i təv məvəlay wu a Mbəlom. Do, ta pəsum ha a bo təday, zay mâ ge mə walaŋ kurom ada maw, vəlay wu a Mbəlom tuk. 
\p  
\v 25 «Taɗə ka gum a bo wuray ta ndo, nəkurom ka tsəveɗ faya ka deyumeye a sariya na, mum ha ka bo bazlam, sərum bo bəna, mâ ye kar ha kame i ndo məge sariya təday bay. Hərwi ki ye kar ha ka təv i ndo məge sariya hay na, ta vəlay kar ha a həlay i sidzew hay. Ta kaliye kar ha a daŋgay.  
\v 26 Faya na gwaɗakeye: Sər ha na, kə ge ka hama suloy nakə kutoŋ məheme, ka vəl ha bay na, ka deyeweye abəra ma daŋgay bay.» 
\s1 Yesu a tsik ka məge madama 
\r Mata 18.8-9; Markus 9.43,47-48 
\p  
\v 27 Yesu a gwaɗatay sa: «Nəkurom na, ka tsənum, tə gwaɗ: “Kâ ge madama bay.\f + \fr 5:27 \ft Madayaw abəra ma Ezipt 20.14.\f*”  
\v 28 Ane tuk na, neŋ faya na gwaɗakumeye: Ndoweye ka zəba ka ŋgwas, kə ge faya ɗəre a say a bor i bo ŋgay na, ɓa kə ge madama mə ɗərev ŋgay ta ŋgwas eye niye tsɨy.  
\v 29 Kə ge ɗəre i həlay i mənday yak ma dəɗiye kar ha a mezeleme na, ŋgwaɗ na ada kâ kal ha dəreŋ abəra tə nəkar. Ŋgama vərezl i bo yak nəte mâ dze tə bəmalə nakə ta kaliye ha bo yak tebiye a ako aye.  
\v 30 Kə ge həlay i mənday yak ma dəɗiye kar ha a mezeleme na, ɗəs na ada kâ kal ha dəreŋ tə nəkar. Ŋgama vərezl i bo yak nəte mâ dze tə bəmalə nakə bo yak tebiye ma diye a ako aye.» 
\s1 Yesu a tsik ka mahəhere ŋgwas 
\r Mata 19.7-9; Markus 10.4-5,10-12; Luka 16.18 
\p  
\v 31 Yesu a gwaɗatay sa: «Ahəl niye, tə gwaɗ sa: “Taɗə ndoweye kə say mahəhar na ŋgwas ŋgay na, kutoŋ mâ watsay ɗerewel i mahəhere a həlay.\f + \fr 5:31 \ft Bazlam mapala eye masulo eye 24.1.\f*”  
\v 32 Ane tuk na, neŋ faya na gwaɗumeye: Ndoweye ka həhar na ŋgwas ŋgay kəriye kə ge madama bay na, ki ye a zal na, neŋgeye a təra ha ndo məge madama. Ada ndo nakə a zla ŋgwas nakə ta həhar na aye bəbay kə ge madama.\f + \fr 5:32 \ft Levitik 18.6-18; Məsler hay 15.20, 29.\f*» 
\s1 Yesu a tsik ka məmbeɗe 
\p  
\v 33 Yesu a gwaɗatay sa: «Nəkurom ka tsənum wu nakə tə tsikatay ahəl niye a bəba təte kurom hay aye. Tə gwaɗ: “Kâ mbaɗa tə parasay eye bay. Ane tuk na, wu nakə ka mbaɗa kame i Mbəlom ka gwaɗ ka giye na, ge na.\f + \fr 5:33 \ft Levitik 19.12; Məpesle 30.3; Bazlam mapala eye masulo eye 23.22-24.\f*”  
\v 34 Ane tuk na, neŋ faya na gwaɗakumeye: Kâ mbaɗum bay tebiye. Kâ mbaɗum ta mbəlom bay hərwi Mbəlom mandza eye na, mə ɗəma.  
\v 35 Kâ mbaɗum ta dala bay hərwi dala na, təv məpe sik i Mbəlom. Kâ mbaɗum ta Zerozelem bay hərwi Zerozelem na, wuzlahgəma i Bəy bagwar eye.  
\v 36 Kâ mbaɗa tə gər yak bay, hərwi ka sliye faya matəre ha məkwets i gər yak kuɗekuɗek kəgəbay zeŋzeŋ na, ka sliye faya bay.  
\v 37 Kə ge ayaw na, gwaɗum ayaw! Kə ge aʼay na, gwaɗum aʼay ɗekɗek tsa. Wu nakə ta səkah ha faya sa aye na, a yaw abəra mə Fakalaw.» 
\s1 Kâ mum ha seweɗ tə seweɗ bay 
\r Luka 6.29-30 
\p  
\v 38 Yesu a gwaɗatay sa: «Nəkurom na, ka tsənum wu nakə tə tsik ahəl niye aye. Tə gwaɗ: “Taɗə ndoweye ka huyaslay ha ɗəre a ndo na, ta huyaslay ha a ɗəma dərmak, ada ndoweye kə həɓay ha zler a ndo na, ta həɓay ha a ɗəma zler dərmak.\f + \fr 5:38 \ft Madayaw abəra mə Ezipt 21.23-25; Levitik 24.19-20; Bazlam mapala eye masulo eye 19.21.\f*”  
\v 39 Ane tuk na, neŋ faya na gwaɗakumeye: Taɗə ndoweye kə gakum seweɗ na, kâ mumay ha a ɗəma bay. Ɗuh taɗə ndoweye kə faka ka maholom i həlay i mənday na, mbəɗay ha maholom i həlay i gula dərmak mâ faka faya.  
\v 40 Taɗə a say a ndoweye mede kar ha kame i ndo məge sariya hərwi məzle fakaya abəra məkelkabo yak wawa eye na, gəray ha faya kələmedze eye, mâ zla na dərmak.  
\v 41 Taɗə a say a ndoweye məgaka kutoŋ, a gwaɗaka: “Zleŋ na wu ga anaŋ amba daladal” na, səkahay ha faya zlay na dəreŋ lele.  
\v 42 Ndoweye ka tsətsah fakaya wu na, vəlay. Ndoweye ka tsətsah fakaya gwedere i wu na, kâ kərahay ha bay, vəlay.» 
\s1 Mawuɗe bo ta ndo məne ɗəre yak 
\r Luka 6.27-28,32-36 
\p  
\v 43 Yesu a gwaɗatay sa: «Ka tsənum wu nakə tə tsik ahəl niye aye, tə gwaɗ: “Wuɗa ndo i məgeɗ yak, nay ɗəre a ndo məne ɗəre yak.\f + \fr 5:43 \ft Levitik 19.18.\f*”  
\v 44 Ane tuk na, neŋ faya na gwaɗumeye: Wuɗum ndo məne ɗəre kurom hay. Ɗuwulumay me a Mbəlom hərwi ndo neheye faya ta sakumeye ɗəretsətseh aye.  
\v 45 Ka gum andza niye na, ka tərumeye wawa i Bəba kurom Mbəlom neŋgeye mə mbəlom. Hərwi pat ŋgay a dəvatay a ndo i seweɗ hay ada a dəvatay a ndo i ŋgwalak hay. A pa yam ŋgay hərwi ndo neheye mede tay lele aye ada hərwi ndo neheye mede tay lele bay aye dərmak.  
\v 46 Taɗə agəna ka wuɗum na, ndo neheye ta wuɗa kurom aye ɗekɗek na, magogoy waray nakə Mbəlom ma vəlakumeye? Kwa ndo matsekele dzaŋgal hay tə ge a ze i kurom.  
\v 47 Ada taɗə faya ka tsikumateye me a malamar kurom hay ɗekɗek na, ada wu nakə ka gum a ze ndo hay aye na, wuye mey? Kwa ndo neheye tə sər Mbəlom bay aye na, tə ge a ze i kurom.  
\v 48 Tərum na, ndo ŋgwalak eye hay mə wu hay tebiye andza Bəba kurom mə mbəlom, neŋgeye ŋgwalak eye.» 
\c 6  
\s1 Məvəle wu na, kəkay? 
\p  
\v 1 Yesu a gwaɗatay sa: «Gum metsehe! A sakum məge wu nakə bazlam mapala eye a tsətsah fakuma gum aye na, kâ gum kame i ndo hay tebiye bay hərwi ada tâ zəba fakuma bay. Ka gum andza niye bay na, Bəba kurom mə mbəlom ma vəlakumeye magogoy kurom bay. 
\p  
\v 2 «A saka məvəle wu a ndo i mətawak na, kâ vəlay parakka kame i ndo hay bay. Ndo i bəbərek hay tə vəlawa andza niye mə gay i maɗuwule me ada ka mazlazlaŋ i tsəveɗ aye hay. Nəteye ta pəla ndo hay tâ ɗəslatay ha gər. Faya na gwaɗakumeye: Nəteye na, ɓa ta huta magogoy tay tsɨy.  
\v 3 Nəkar na, taɗə ka vəleye wu a ndo i mətawak tə həlay i mənday na, həlay i gula yak mâ sər faya bay.  
\v 4 Andza niye, wu nakə ka vəliye na, vəl ta məkal. Bəba yak Mbəlom a ŋgatay a wu nakə ka vəl ta məkal aye. Neŋgeye ma vəlakeye magogoy.» 
\s1 Maɗuwule me 
\p  
\v 5 Yesu a gwaɗatay sa: «Ahəl nakə ka ɗuwulumeye me a Mbəlom aye na, kâ gum andza i ndo i bəbərek hay bay. Nəteye na, ta wuɗa maɗuwule me mə gay i maɗuwule me ta mələtse ada ka mazlazlaŋ i tsəveɗ hərwi ada ndo hay tebiye tâ ŋgatatay. Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha, nəteye na, ɓa ta huta magogoy tay tsɨy.  
\v 6 Ane tuk na, nəkar na, ahəl nakə a saka maɗuwulay me a Mbəlom aye, do a gay i məhəne yak. Dərəzl ka bo ada ɗuwulay me a Bəba yak Mbəlom. Kwa nəkar maŋgaha eye abəra ka ndo hay na, neŋgeye andaya tə nəkar ma vəlakeye magogoy yak.  
\v 7 Ahəl nakə faya ka ɗuwulumeye me na, kâ ɗuwulum vəɗvəɗ haladzay andza i ndo neheye tə sər Mbəlom bay aye bay. Tə dzala mə gər tay ta ɗuwulay me a Mbəlom vəɗvəɗ haladzay na, Mbəlom ma tsəniye tay na.  
\v 8 Kâ gum andza nəteye bay, hərwi Mbəlom Bəba kurom ɓa kə sər ha wu nakə a sakum aye kwa ahəl nakə ka tsətsah zuk bay aye.» 
\s1 Bəba may 
\r Luka 11.2-4 
\p  
\v 9 Yesu a gwaɗatay sa: «Ka ɗuwulumeye me na, gwaɗum andza nakay: 
\q1 Bəba may nakə mə mbəlom aye, 
\q2 kwa way mâ sər ha, məzele yak na, tsəɗaŋŋa. 
\q1  
\v 10 Bəy yak mâ yaw a walaŋ may. 
\q1 Wu nakə a saka aye mâ ge ka məndzibəra 
\q2 andza nakə mə mbəlom aye dərmak. 
\q1  
\v 11 Vəlamay wu mənday nakə ma slameye bəgom aye. 
\q1  
\v 12 Pəsamay ha mənese 
\q2 andza nakə nəmay bəbay nəmaa pəsatay ha a ndo neheye tə gamay mənese aye. 
\q1  
\v 13 Tsəpa may, hərwi ada Fakalaw mâ səpat may bay. 
\q1 Ane tuk na, təmamay ahaya abəra mə həlay i Fakalaw. 
\q1 [Hərwi nəkar na, Bəy ka gər i bəy, nəkar gədaŋ ada nəkar məzlaɓ eye ka tor eye. 
\q1 Amen!] 
\p  
\v 14 «Andza niye, taɗə kə pəsumatay ha mənese a ndo neheye tə gakum mənese aye na, Bəba kurom mə mbəlom ma pəsakumeye ha dərmak.  
\v 15 Ane tuk na, ka pəsumatay ha mənese a ndo neheye tə gakum mənese aye bay na, Bəba kurom Mbəlom ma pəsakumeye ha mənese kurom bay dərmak.» 
\s1 Daliyam 
\p  
\v 16 Yesu a gwaɗatay sa: «Taɗə faya ka gumeye daliyam na, kâ gum andza ndo i bəbərek hay bay. Nəteye na, ta mbəɗawa ha ɗəre tay andza ta mətiye hərwi ada ndo hay tâ zəba fataya nəteye faya ta giye daliyam. Faya na gwaɗumeye: Sərum ha nəteye na, ta huta magogoy tay tsɨy.  
\v 17 Ane tuk na, a saka ka giye daliyam na, bara ɗəre ada faɗa mal ka məkwets i gər yak lele.  
\v 18 Andza niye, ndo hay ta səriye ha nəkar faya ka giye daliyam bay. Ane tuk na, Bəba yak nakə mandza eye ma təv maŋgaha eye neŋgeye nəte ŋgweŋ a sər ha. Faya ma ŋgateye a wu nakə maŋgaha eye faya ka giye aye. Ada mata vəlaka magogoy yak na, neŋgeye.» 
\s1 Zlele nakə mə mbəlom aye 
\r Luka 12.33-34 
\p  
\v 19 Yesu a gwaɗatay sa: «Kâ hayumay gər a zlele ka məndzibəra bay hərwi mətul hay ta reŋgez ta nasiye ha tebiye. Məkal hay bəbay ta sləliye gay kurom hay ta həliye zlele niye.  
\v 20 Hayumay gər a zlele kurom na, a mbəlom. Mə ɗəma na, mətul hay ta reŋgez ta nasiye ha bay, məkal hay ta sliye faya mede makəle ahaya bay.  
\v 21 Hərwi ɗərev yak mandza eye na, ma təv nakə zlele yak mə ɗəma aye.» 
\s1 Dzaydzay ta ləvoŋ 
\r Luka 11.34-36 
\p  
\v 22 Yesu a gwaɗatay sa: «Ɗəre yak na, andza lalam ma dəviye dzaydzay a bo yak tebiye. Taɗə ɗəre yak a zəba kwetseh kwetseh lele na, bo yak kətsek mə dzaydzay.  
\v 23 Ane tuk na, taɗə ɗəre yak lele bay na, bo yak kətsek ma ləvoŋ. Yaw, taɗə dzaydzay mə nəkar kə mbata na, nəkar mandza eye ma ləvoŋ zəŋzəŋ eye.» 
\s1 Mbəlom ta suloy 
\r Luka 16.13 
\p  
\v 24 Yesu a gwaɗatay sa: «Ndəray ma sliye məge məsler a ndo i gay ŋgay hay sulo bay. Hərwi pat neŋgeɗ na, ma geye seweɗ a ndo ŋgay neŋgeɗ, ma wuɗiye na neŋgeɗ lele. Kəgəbay ma gəseye me a ndo neŋgeɗ, a ndo neŋgeɗ ma gəseye me bay tebiye. Nəkurom bəbay, ka slumeye faya məge məsler a Mbəlom ada a suloy sulo sulo bay.» 
\s1 Məpe mədzal gər ka Mbəlom 
\r Luka 12.22-31 
\p  
\v 25 Yesu a gwaɗatay sa: «Hərwi niye, neŋ faya na tsikakumeye: Kâ dzalum gər hərwi wu mənday kəgəbay hərwi wu məsay, kəgəbay hərwi petekeɗ bay. Hərwi məsəfəre na, a ze wu mənday ada bo kurom na, a ze petekeɗ segey.  
\v 26 Zəbum ka ɗiyeŋ hay təday. Ta sləga bay, tə pala wu tay tə hayay gər a wuray a de bay. Ane tuk na, Bəba kurom mə mbəlom faya ma vəlateye wu mənday. Nəkurom na, ka zum tay ha ɗiyeŋ ha haladzay. 
\p  
\v 27 «Way nakə mə walaŋ kurom ma sliye faya masəkah ha məndze ŋgay ka məndzibəra ta mədzele gər ŋgay nakə faya ma dzaliye aye na, way?  
\v 28 Faya ka dzalumeye ka petekeɗ na, hərwi mey? Zəbum ka məvurze i guzer hay mə pesl təday. Tə ge məsler bay, tə ŋgar petekeɗ bay.  
\v 29 Faya na gwaɗakumeye, kwa Salomoŋ nakə zlele eye haladzay aye, ɗaɗa kə pa ka bo petekeɗ andza məvurze i guzer niye hay bay.  
\v 30 Andza niye Mbəlom na, faya ma pateye ka bo petekeɗ a guzer hay ka bəgom nakay. Tədœ na, guzer niye hay ta kuliye. Ta kula na, ta kaliye tay ha a ako. Kə ge andza niye na, nəkurom ɗuh Mbəlom ma pakumeye petekeɗ ka bo ma ziye i guzer hay bəɗaw? Kwa a nəkurom neheye mədzal gər tsekweŋ aye bəɗaw! 
\p  
\v 31 «Kâ gwaɗum: Nəmaa ndiye mey? Nəmaa siye mey? Nəmaa piye ka bo mey na, kâ dzalum bay.  
\v 32 Maa pəla wu neheye na, ndo neheye tə sər Mbəlom bay aye. Ane tuk na, Bəba kurom mə mbəlom a sər wu nakə a sakum aye.  
\v 33 Lahum mapəle na, Bəy i Mbəlom təday ada tə wu nakə a yay a gər a Mbəlom aye. Ma vəlakumeye siye i wu hay tebiye sa. 
\p  
\v 34 «Kâ dzalum ka wu nakə tədœ aye bay. Tədœ na, ma dzaleye a gər ŋgay. Ka pat məsləlaw na, ɗəretsətseh ŋgay eye ɗa.» 
\c 7  
\s1 Kâ gumatay sariya a ndo hay bay 
\r Luka 6.37-38,41-42 
\p  
\v 1 Yesu a gwaɗatay sa: «Kâ gumatay sariya a ndo hay bay hərwi ada Mbəlom mâ gakum sariya bay dərmak.  
\v 2 Hərwi Mbəlom ma gakumeye sariya andza nakə faya ka gumateye a siye i ndo hay aye dərmak. Ma ləvakumeye wu tə wu nakə ka ləvawumatay wu a ndo hay aye.  
\v 3 Nəkar na, ka ŋgatay a tsakwal mə ɗəre i malamar yak. Ane tuk na, mayako nakə mə ɗəre yak aye ka ŋgatay bay na, hərwi mey?  
\v 4 Ma kəkay nakə ka sliye məgwaɗay a malamar yak: “Malamar ga, ehe gər ga ha nâ zlaka ahaya tsakwal abəra mə ɗəre yak”, ada ɗuh mə ɗəre yak eye na, mayako gəlawwa.  
\v 5 Nəkar ndo i bəbərek, lah faya məzle ahaya mayako abəra mə ɗəre yak təday ada ka ŋgateye a ɗəre kwetseh kwetseh. Ka zlaya ahaya tsakwal abəra mə ɗəre i malamar yak tuk. 
\p  
\v 6 «Wu nakə tsəɗaŋŋa eye na, kâ vəlumatay a kəra hay bay. Ka vəlumatay na, ta mbəɗiye gər fakuma, ta ŋguraɗiye kurom ha. Wu i maslawa kurom hay na, kâ kutsumatay ha a madəras hay bay bəna ta hatsakumeye faya tə sik.» 
\s1 Tsətsahum, pəlum, fumay a məgeɗ 
\r Luka 11.9-13 
\p  
\v 7 Yesu a gwaɗatay sa: «Tsətsahum, ta vəlakumeye, pəlum, ka hutumeye, fumay a məgeɗ, ta həndəkakumeye abəra ma məgeɗ.  
\v 8 Hərwi kwa way ka tsətsah na, ta vəleye, kwa way ka pəla na, ma hutiye, ada kwa way kə fay a məgeɗ na, ta həndəkeye abəra ma məgeɗ. 
\p  
\v 9 «Way mə walaŋ kurom taɗə wawa ŋgay a tsətsah faya wu mənday na, ma vəleye kwar ɗaw?  
\v 10 Kəgəbay a tsətsah fakaya kəlef na, ka vəleye dədœ ɗaw?  
\v 11 Nəkurom neheye sadzək ŋgwalak eye hay bay aye ka sərum məvəle wu ŋgwalak eye hay a wawa kurom hay ɗuh tuk na, ada Bəba kurom mə mbəlom ma ziye məvəle wu ŋgwalak eye a ndo neheye ta tsətsah faya aye bəɗaw?» 
\s1 Wu nakə bazlam mapala eye a tsik aye 
\p  
\v 12 Yesu a gwaɗatay sa: «Wu nakə a sakum ndo hay tâ gakum aye na, gumatay a siye i ndo hay. Nakay na, wu nakə bazlam i Musa mapala eye ta ɗerewel i ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay faya ta tətikateye a ndo hay aye.» 
\s1 Tsəveɗ hay sulo 
\r Luka 13.24 
\p  
\v 13 Yesu a gwaɗatay sa: «Fələkum ta məgeɗ nakə hala bay aye. Hərwi məgeɗ nakə zlabatam eye ada tsəveɗ nakə a wur bo mede tə ɗəma bay aye na, tsəveɗ mede ha ndo a mədze. Ndo neheye faya ta diye tə ɗəma aye na, nəteye haladzay.  
\v 14 Ane tuk na, məgeɗ nakə hala bay aye na, ma diye ha ndo a sifa. Tsəveɗ mede tə ɗəma na, a wur bo haladzay. Ndo neheye faya ta diye tə ɗəma aye na, nəteye haladzay bay.» 
\s1 Dərizl i gərɗaf ta hohway ŋgay eye hay 
\r Luka 6.43-44 
\p  
\v 15 Yesu a gwaɗatay sa: «Gum metsehe ta ndo neheye tə gwaɗ nəteye ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom aye. Ta deyeweye a walaŋ kurom andza təɓaŋ hay. Azlakwa bay mə huɗ i bo tay na, nəteye andza kəra i pesl neheye tereŋgez eye haladzay aye.  
\v 16 Ka sərumeye tay ha ka bo abəra na, ta məsler tay nakə faya ta giye aye. Ka slumeye faya maŋgəle hohway i werepezl abəra ka dərizl i gərɗaf i dak ɗaw? Ada ka slumeye faya maŋgəle hohway i gurov abəra ka dərizl i gərɗaf i tsetsiv ɗaw?  
\v 17 Andza niye, dərizl i gərɗaf nakə ŋgwalak eye na, ma wiye hohway ŋgwalak eye hay. Ane tuk na, dərizl i gərɗaf ɗəvats eye na, ma wiye hohway ŋgwalak eye bay dərmak.  
\v 18 Dərizl i gərɗaf ŋgwalak eye na, ma wiye hohway i dərizl i gərɗaf ɗəvats eye bay, ada dərizl i gərɗaf ɗəvats eye na, ma wiye hohway i dərizl i gərɗaf ŋgwalak eye bay.  
\v 19 Dərizl i gərɗaf nakə ma wiye hohway ŋgwalak eye bay aye na, ta ɗəsiye na ada ta kutsiye ha a ako.  
\v 20 Andza niye, ka sərumeye ha ka bo abəra ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom ta parasay eye na, ta məsler tay nakə faya ta giye aye.» 
\s1 Ɗaɗa na sər kurom ha bay 
\r Luka 13.25-27 
\p  
\v 21 Yesu a gwaɗatay sa: «Sərum ha, ndo neheye faya ta tsikeŋeye: “Bəy Maduweŋ, Bəy Maduweŋ” tə bazlam aye na, ta diye tebiye a Bəy i Mbəlom bay. Mata de na, ndo neheye faya ta giye wu nakə a say a Bəba ga mə mbəlom aye.  
\v 22 Ahəl nakə aza na deyeweye məgatay sariya a ndo hay aye na, ndo hay haladzay ta gweɗeŋeye: “Bəy Maduweŋ, Bəy Maduweŋ, nəmaa ɗa ha bazlam i Mbəlom ta məzele yak, nəmaa həhar fakalaw abəra ka ndo hay ta məzele yak, nəmaa ge masuwayaŋ hay haladzay ta məzele yak bəɗaw?”  
\v 23 Yaw, na tsikateye parakka: “Ɗaɗa na sər kurom ha bay, nəkurom neheye ka gawum mənese aye, dum abəra ka təv ga.”» 
\s1 Gay hay sulo 
\r Luka 6.47-49 
\p  
\v 24 Yesu a gwaɗatay sa: «Andza niye, kwa way kə tsəne bazlam neheye ada ka rəhay ha gər na, neŋgeye a ndzəkit bo ndo nakə a tsah, a ɗəzl gay ŋgay ka pəlaɗ aye.  
\v 25 Yam a pa, mazaw a rah a magayam, mətasl a vəzl ta gədaŋ ada mazaw ta mətasl ti yaw ta gədaŋ ka gay niye. Ane tuk na, ka mbəzl bay hərwi mədok eye mapa eye lele ka pəlaɗ.  
\v 26 Ane tuk na, kwa way kə tsəne bazlam, ada ka rəhay ha gər bay na, neŋgeye a ndzəkit bo ndo i matərakahaŋ nakə a ɗəzl gay ŋgay ka hewiyeŋ aye.  
\v 27 Yam a pa, mazaw a rah a magayam, mətasl a vəzl ta gədaŋ ada ti yaw ka gay niye ta gədaŋ. Gay niye a mbəzl hele hele.» 
\p  
\v 28 Ahəl nakə Yesu a ndəv ha mətsike me ŋgay aye na, matətike ŋgay niye a gatay hərɓaɓəkka a ndo neheye ka təv ŋgay aye tebiye.  
\v 29 Hərwi neŋgeye na, a tsikatay andza i ndo neheye tə dzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye bay, neŋgeye a tsik ta məzlaɓ i Mbəlom. 
\c 8  
\s1 Yesu a mbəl ha ndo madəgwaɗa eye 
\r Markus 1.40-45; Luka 5.12-16 
\p  
\v 1 Ahəl nakə Yesu a mbəzlaw abəra mə mahəmba aye na, ndo hay haladzay tə pay bəzay.  
\v 2 Ahəl nakə faya ta diye na, ndo wuray madəgwaɗa eye a həndzəɗ naha ka təv ŋgay, a dəkway gurmets a huvo, a gwaɗay: «Ŋgalaka, taɗə kə saka na, ka sliye faya matəre ga ha tsəɗaŋŋa.» 
\p  
\v 3 Yesu a nduɗa ha həlay ŋgay, a lamay. Tsa na, a gwaɗay: «A seŋ na, təra tsəɗaŋŋa!» Kwayaŋŋa ndo madəgwaɗa eye niye a təra tsəɗaŋŋa.  
\v 4 Tsa na, Yesu a gwaɗay: «Tsəne lele: Kâ tsik wu nakay a ndəray bay. Ane tuk na, do ta bəzay ha bo a ndo məvəlaway wu a Mbəlom ada vəl wu nakə Musa a tsik aye hərwi məɗatay ha a ndo hay tebiye na, ka təra tsəɗaŋŋa.» 
\s1 Yesu a mbəl ha ndo i məsler i bagwar i sidzew i Roma 
\r Luka 7.1-10 
\p  
\v 5 Yesu a ndisl a Kafernahum. Bagwar i sidzew i Roma hay a həndzəɗ naha ka təv ŋgay, a tsətsah faya madzəne,  
\v 6 a gwaɗay: «Bəy Maduweŋ, ndo i məsler ga mahəna eye mətagay. Neŋgeye ɗəvats eye, ka təra, a wur faya haladzay.» 
\p  
\v 7 Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Na diye na mbəliye ha.» 
\p  
\v 8 Bagwar i sidzew niye a gwaɗay: «Bəy Maduweŋ, neŋ na sla ɗa nəkar kâ ye a gay ga bay. Ane tuk na, ka tsik bazlam yak nəte na, ndo i məsler ga ma mbəliye.  
\v 9 Neŋ na, faya na rəhay ha gər a bagwar ga ada sidzew ga hay ta rəheŋ ha gər dərmak. Na gwaɗay a ndo nəte mə walaŋ tay “Do!” na, ma diye. Na gwaɗay a ndo neŋgeɗ “Dara!” na, ma deyeweye. Na gwaɗay a beke ga “Ge nakay!” na, ma giye.» 
\p  
\v 10 Yesu a tsəne bazlam ŋgay neheye na, a yay a gər haladzay, a gwaɗatay a ndo neheye faya ta pay bəzay aye: «Neŋ faya na tsikakumeye, sərum ha, ɗaɗa na ndzay a gər a ndo ta mədzal gər eye haladzay andza nakay ma slala i Israyel hay bay.  
\v 11 Sərum ha na, ndo hay haladzay ta deyeweye abəra mə bəzay i mbəlom ada abəra ma məgəma, ta ndiye ka bo wu mənday ta Abraham, ta Izak ada ta Zakob ma Bəy i Mbəlom.  
\v 12 Ane tuk na, ndo neheye haɓe ta diye a Bəy i Mbəlom aye na, ta kutsiye tay ha abəra, a ləvoŋ. Mə ɗəma na, ta tuwiye tə mahəpəɗe zler eye.\f + \fr 8:12 \ft Bazlam nakay a say məgweɗe na, andza nakay: Ndo neheye ta ndziye ma bəra aye na, ɗərev ma ndalateye, ada ta giye sələk hərwi ta ŋgateye a məndze ŋgwalak eye i dzam i Mbəlom hay.\f*» 
\p  
\v 13 Tsa na, Yesu a gwaɗay a bagwar i sidzew niye: «Do wu yak a mətagay. Hərwi wu nakə ka dzala ha aye na, ma giye bo.» A həlay niye, kwayaŋŋa ndo i məsler i sidzew niye a mbəl. 
\s1 Yesu a mbəl ha mese i Piyer ada tə siye i ndo i ɗəvats hay 
\r Markus 1.29-34; Luka 4.38-41 
\p  
\v 14 Ma dəba eye na, Yesu a ye a gay i Piyer. A ye naha a ndzay a gər a mese i Piyer ŋgwas eye mahəna eye, maraɓaraɓ a gay.  
\v 15 Yesu a ye ka təv ŋgay, a ye naha a lamay həlay. Tsa na, maraɓaraɓ a ndala faya abəra, a lətse, a gay mbəlok a Yesu. 
\p  
\v 16 Huwa a ge na, tə həlaw ndo neheye fakalaw mə bo tay aye a Yesu. A həhar fataya abəra fakalaw niye hay tə bazlam ŋgay. A mbəl tay ha ndo i ɗəvats hay tebiye dərmak.  
\v 17 Andza niye, Yesu a ge na, wu nakə Ezay ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom a tsik ahəl niye, a gwaɗ: 
\q1 «Kə zla fakwaya abəra bəle kway, 
\q2 ada kə zla fakwaya abəra ɗəvats kway hay.\f + \fr 8:17 \ft Ezay 53.4.\f*» 
\s1 Ndo neheye a satay məpay bəzay a Yesu aye 
\r Luka 9.57-62 
\p  
\v 18 Yesu a zəba faya ndo hay haladzay ka təv ŋgay na, a gwaɗatay a gawla ŋgay hay: «Takwa ka me i dəlov, a diye neŋgeɗ.» 
\p  
\v 19 Tə həl bo, ta diye na, ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye a həndzəɗ naha ka təv ŋgay, a gwaɗay: «Miter, kwa a ŋgay ka diye na, na pakeye bəzay.» 
\p  
\v 20 Yesu a mbəɗay faya: «Mezerew hay na, bəɗ tay andaya hərwi məhəne mə ɗəma, ɗiyeŋ hay dərmak gay tay andaya. Ane tuk na, neŋ Wawa i Ndo na, təv ga andaya nakə na həniye mə ɗəma hərwi mazəzukwe bo aye bay.» 
\p  
\v 21 Ndo nəte mə walaŋ i gawla i Yesu hay a gwaɗay: «Bəy Maduweŋ, vəleŋ tsəveɗ nâ ye, nâ la na bəba ga təday.» 
\p  
\v 22 Yesu a mbəɗay faya: «Peŋ bəzay, gər ha mədahaŋ hay tâ la bo tay.» 
\s1 Yesu a gay me a mətasl 
\r Markus 4.35-41; Luka 8.22-25 
\p  
\v 23 Yesu a tsal a kwalalaŋ i yam na, gawla ŋgay hay tə pay bəzay.  
\v 24 Ahəl nakə faya ta diye, tə husa a wuzlah i dəlov aye na, kwayaŋŋa mətasl bagwar eye a ge haladzay. Yam a tsal ka bo ɗaŋgwala haladzay. Kə sər mede ha kwalalaŋ i yam a huɗ i yam. Ane tuk na, Yesu na, neŋgeye mandzahəra eye. 
\p  
\v 25 Gawla ŋgay hay ta həndzəɗ naha ka təv ŋgay, ta pəɗeke ha, tə gwaɗay: «Bəy Maduweŋ, təma may ha tey? Nəkway faya ka dzakweye.» 
\p  
\v 26 Tsa na, Yesu a gwaɗatay: «Ka dzədzarum andza niye na, hərwi mey? Nəkurom na, məpe mədzal gər a kətsakum.» 
\p A lətse, a gay me a mətasl ta yam. Tsa na, tə ndza ɗeɗik.  
\v 27 A gatay hərɓaɓəkka a ndo hay tebiye, tə gwaɗ: «Nakay na, ndo waray nakə mətasl ta yam tə gəsay me aye na, way?» 
\s1 Yesu a mbəl tay ha ndo hay sulo, fakalaw mə bo tay 
\r Markus 5.1-20; Luka 8.26-39 
\p  
\v 28 Ahəl nakə Yesu a ye a diye i dəlov neŋgeɗ, ka dala i Gadara hay na, ndo hay sulo tə ndohwaw abəra mə walaŋ i tsəvay hay. Ti yaw mədzəgər tə Yesu. Ndo neheye sulo eye fakalaw mə bo tay aye, nəteye seweɗ eye hay haladzay. Ndəray a sla mede ta tsəveɗ eye niye bay.  
\v 29 Ta wuda, tə gwaɗ: «A nəkar Wawa i Mbəlom, a saka ka nəmay na, mey? Ka yaw məgamay ɗəretsətseh na, həlay eye kə ndislew zuk ɗaw?» 
\p  
\v 30 Ka təv eye niye dəreŋ tsəfa ta nəteye na, madəras hay andaya haladzay faya ta ndiye wu mənday.  
\v 31 Fakalaw niye hay tə gay amboh a Yesu, tə gwaɗay: «Taɗə a saka mahəhere may na, slər may ha a bo i madəras taɗay eheye.» 
\p  
\v 32 Tsa na, Yesu a gwaɗatay: «Dum!» Tsa na, tə yaw abəra mə bo i ndo neheye sulo aye, ti ye tə fələkwa a bo i madəras niye hay. Kwayaŋŋa madəras niye hay tebiye tə mbəzlaw abəra ma təv eye andaya sərpalahha, tə kuts a dəlov tebiye, tə dze a ɗəma. 
\p  
\v 33 Ndo neheye faya ta tsəkuriye madəras niye hay aye ta hway, ti ye a wuzlahgəma. Ti ye naha ta təkəratay wu nakə a ge bo aye ada wu nakə a ge bo ta ndo neheye sulo aye.  
\v 34 Tsa na, ndo neheye mə wuzlahgəma aye ti yaw mata dzəgər tə Yesu. Ti yaw, tə ŋgatay a Yesu na, tə gay amboh haladzay, tə gwaɗay: «Do abəra ka dala may.» 
\c 9  
\s1 Yesu a mbəl ha ndo matəra eye 
\r Markus 2.1-12; Luka 5.17-26 
\p  
\v 1 Ma dəba eye na, Yesu a tsal a kwalalaŋ i yam, a tasaw abəra ma dəlov niye, a ye a gəma ŋgay.\f + \fr 9:1 \ft Niye na, wuzlahgəma i Kafernahum. Zəba ma Markus 2.1.\f* 
\v 2 Ndo hay tə zlay naha ndo wuray matəra eye mahəna eye ka sləlah. Yesu a zəba ka mədzal gər i ndo niye hay na, a gwaɗay a ndo niye matəra eye: «Wawa ga, ɗərev mâ ye fakaya abəra bay. Na pəsaka ha mezeleme yak hay.» 
\p  
\v 3 Siye i ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye tə dzala mə gər tay, tə gwaɗ: «Ndo nakay na, kə tsalay ka gər a Mbəlom.» 
\p  
\v 4 Yesu a səratay naha ka wu nakə tə dzala mə gər tay aye, a gwaɗatay: «Ka dzalum mədzal gər nakə ŋgwalak eye bay aye na, hərwi mey?  
\v 5 Maa da me məgweɗe: “Mezeleme yak kə pəsa” na, waray, kəgəbay “Lətse, do” na, maa da me mə ɗəma na, waray?  
\v 6 A seŋ na, sərum ha neŋ Wawa i Ndo na, gədaŋ ga andaya məpəsatay ha mezeleme a ndo hay ka məndzibəra.» Tsa na, Yesu a gwaɗay a ndo niye matəra eye: «Lətse, zla sləlah yak, do a mətagay.» 
\p  
\v 7 Ndo niye a lətse, a ye a mətagay.  
\v 8 Ndo hay tə ŋgatay andza niye na, ta dzədzar haladzay. Tə ɗəslay ha gər a Mbəlom, tə gwaɗ: «Zambaɗakway a Mbəlom hərwi kə vəlatay gədaŋ a ndo hay haladzay.» 
\s1 Yesu a zalay a Mata 
\r Markus 2.13-17; Luka 5.27-32 
\p  
\v 9 Yesu a lətse, a ye abəra ma təv niye. Neŋgeye faya ma diye na, a ŋgatay ndo wuray məzele ŋgay Mata, mandza eye mə gay i matsekele dzaŋgal. Yesu a gwaɗay: «Dara, peŋ bəzay!» Mata a lətse a pay bəzay a Yesu. 
\p  
\v 10 Ahəl nakə Yesu faya ta ndiye wu mənday ta gawla ŋgay hay mə gay i Mata aye na, siye i ndo matsekele dzaŋgal hay ta ndo i mezeleme hay ti yaw faya tə ndiye ka bo wu mənday dziye.  
\v 11 Farisa hay tə ŋgatay andza niye na, ta tsətsah ka gawla i Yesu hay, tə gwaɗatay: «Miter kurom faya ta ndiye wu ka bo dziye ta ndo matsekele dzaŋgal hay ada ta ndo i mezeleme hay na, hərwi mey?» 
\p  
\v 12 Yesu a tsəne bazlam tay niye na, a gwaɗ: «Ndo neheye wuray a gatay bay nəteye zayzay aye na, ta pəliye ndo i sidem bay. Mata pəle ndo i sidem na, ndo neheye ɗəvats eye hay aye.  
\v 13 Dum, bazlam nakay a say məgweɗe mey na, tətikum. Mbəlom a gwaɗ: “A seŋ na, gumay ŋgwalak a ndo bəna gənaw neheye ka kəɗumeŋeye bay.\f + \fr 9:13 \ft Oze 6.6.\f*” Na yaw məzalatay a ndo neheye tə gwaɗay a gər tay nəteye ŋgwalak eye hay aye bay, ane tuk na, məzalatay a ndo i mezeleme hay ɗuh.» 
\s1 Yesu a tsik ka daliyam 
\r Markus 2.18-22; Luka 5.33-39 
\p  
\v 14 Ma dəba eye na, gawla i Yuhana madzəhuɓe ndo a yam hay ti ye ka təv i Yesu, ti ye naha, ta tsətsah faya, tə gwaɗay: «Nəmay ta Farisa hay na, nəmay faya nəmaa giye daliyam, gawla yak hay tə ge daliyam təbey na, hərwi mey?» 
\p  
\v 15 Yesu a mbəɗatay faya, a gwaɗatay: «Nəteye na, ta giye daliyam bay, hərwi nəteye na, andza mə magurlom i məzle dahəlay. Ahəl nakə zal i dahəlay ka təv tay mba aye na, ndo neheye mazala eye a magurlom i məzle dahəlay aye na, ta sliye faya mətuwe bay. Ane tuk na, pat eye ma slaweye ta gəsiye fataya abəra zal i dahəlay niye. Pat eye niye na, ta giye daliyam tuk. 
\p  
\v 16 «Andza niye, ndəray ma nasiye ha petekeɗ weɗeye mətepe ka petekeɗ guram eye bay. Hərwi ahəl nakə ta bariye na aye na, petekeɗ weɗeye ma ŋgərɗiye ha petekeɗ guram eye, petekeɗ guram eye ma səkahiye maŋgureɗe ma ziye nakə kurre aye.  
\v 17 Sa na, ndo ma mbəɗiye guzom lelem eye a gwezem i həzlay guram eye bay na, ka sərum təbəɗew? Hərwi ta mbəɗa a ɗəma na, guzom niye lelem eye kə kwasa na, həzlay niye guram eye ma ndohwiye. Guzom dərmak səktih ma mbəɗiye ka dala ada gwezem ma nasiye. Ane tuk na, guzom lelem eye ta mbəɗiye na, a gwezem i həzlay weɗeye dərmak.» 
\s1 Yesu a mbəl ha dem i bəy ada ŋgwas wuray ɗəvats eye 
\r Markus 5.21-43; Luka 8.40-56 
\p  
\v 18 Ahəl nakə Yesu faya ma tsikateye andza niye na, bəy wuray a yaw ka təv i Yesu, a dəkway gurmets, a gwaɗay: «Dem ga kə mət. Ane tuk na, dara pa faya həlay yak, tsa na, ma mbəliye.»  
\v 19 Yesu a lətse ta gawla ŋgay hay, tə pay bəzay a bəy niye. 
\p  
\v 20 Ŋgwas wuray andaya ɗəvats eye, bambaz a mbəɗawayaw abəra mə huɗ. Ɗəvats niye kə ndza faya məve kuro gər eye sulo. A həndzəɗ naha ka Yesu ta dəba, a lamay a me i petekeɗ ŋgay nets.  
\v 21 Andza niye, a dzala mə gər ŋgay, a gwaɗ: «Na lamay a petekeɗ ŋgay nets na, na mbəliye.» 
\p  
\v 22 Tsa na, Yesu a mbəɗa me a dəba, a ŋgatay, a gwaɗay: «Tete dem ga! Mədzal gər yak kə mbəl kar ha.» Kwayaŋŋa ŋgwas niye a mbəl. 
\p  
\v 23 Yesu a ndisl a gay i bəy niye tuk. A ye naha a ŋgatay a ndo məfe fagam hay ta ndo hay haladzay faya ta tuwiye.  
\v 24 Tsa na, a gwaɗatay: «Dum abəra kanaŋ! Dem nakay kə mət bay, neŋgeye mandzahəra eye.» Ane tuk na, ndo hay tə tsəne andza niye na, wuyi tə ŋgwasa faya. 
\p  
\v 25 Ta həharatay ahaya ndo hay abəra na, Yesu a fələkwa a gay. A ye naha a gəs dem niye mə həlay, dem niye a lətse. 
\p  
\v 26 Labara eye a ɗa a zləm ma gəma niye tebiye. 
\s1 Yesu a mbəl tay ha guluf hay sulo 
\p  
\v 27 A həlay nakə Yesu faya ma diye abəra ka təv niye na, guluf hay sulo tə pay bəzay tə mawude eye, tə gwaɗay: «Yesu, Wawa i Davit, nəmaâ gaka mə bo təbəɗew!» 
\p  
\v 28 Yesu a ndisl a gay ŋgay, a fələkwa a ɗəma na, guluf niye hay ta həndzəɗ naha ka təv ŋgay. Yesu, a tsətsah fataya, a gwaɗatay: «Ka dzalum na, na sliye məmbəle kurom ha ɗaw?» 
\p Ta mbəɗay faya, tə gwaɗay: «Ayaw, Bəy Maduweŋ.» 
\p  
\v 29 Yesu a lamay a ɗəre tay, a gwaɗatay: «Mbəlom mâ vəlakum andza nakə faya ka həbumeye ta mədzal gər kurom nakə ka pum faya aye.»  
\v 30 Tsa na, ɗəre tay a həndək. 
\p Yesu a gatay me, a gwaɗatay: «Tsənum lele, ndəray mâ sər ha wu nakay bay.»  
\v 31 Ane tuk na, ti ye tə ɗa ha labara i Yesu ma gəma niye tebiye. 
\s1 Yesu a mbəl ha ndo wuray madəda eye 
\p  
\v 32 A həlay nakə ndo neheye sulo, ɗəre tay a həndək ti ye abəra mə ɗəma na, tə zlaw ndo wuray a Yesu. Ndo niye madəda eye hərwi fakalaw mə bo ŋgay.  
\v 33 Yesu a həhar faya abəra məsəfəre niye ŋgwalak eye bay aye. Tsa na, a tsik me wulaŋaŋa lele. A gatay a ndo niye hay wadəŋ wadəŋ. Tə gwaɗ: «Ɗaɗa ndo kə ŋgatay a slala i wu nakay nəte ma Israyel bay!» 
\p  
\v 34 Ane tuk na, Farisa hay tə ŋgatay andza niye na, tə gwaɗ: «Maa vəlay gədaŋ ka mahəhere fakalaw hay na, bəy i fakalaw hay!» 
\s1 Ndo hay tə gay mə bo a Yesu 
\p  
\v 35 Yesu a həhalawa ma wuzlahgəma hay ta gəma hay. A tətikawa tay a ndo hay mə gay i maɗuwule me hay, a ɗawa ha Labara Ŋgwalak eye i Bəy i Mbəlom, a mbəlawa tay ha ndo i ɗəvats hay tebiye ada ndo matəra eye hay tebiye.  
\v 36 Yesu a zəba ka ndo neheye haladzay aye na, tə gay mə bo haladzay, hərwi mədzal gər tay makwasa eye ada ta ge bəle. Nəteye andza təɓaŋ neheye ndo mətsəkure tay andaya bay aye.  
\v 37 A gwaɗatay a gawla ŋgay hay: «Wu mənday andaya haladzay məpele ka dala. Ane tuk ndo məpele na abəra ka dala na, nəteye haladzay bay.  
\v 38 Hərwi niye, gumay amboh a ndo i guvah mâ səkah ha ndo i məsler hay hərwi məpele wu mənday abəra ka dala.» 
\c 10  
\s1 Ndo i maslaŋ i Yesu hay kuro gər eye sulo 
\r Markus 3.13-19; Luka 6.12-16 
\p  
\v 1 Yesu a zalatay a gawla ŋgay hay kuro gər eye sulo. A vəlatay gədaŋ ka mahəhere məsəfəre neheye ŋgwalak eye bay aye abəra ka ndo hay, ada məmbəle tay ha ndo i ɗəvats hay ta ndo neheye matəra eye aye.  
\v 2 Məzele i ndo i maslaŋ ŋgay neheye kuro gər eye sulo aye na, anaŋ: Təday Simoŋ nakə tə zalay Piyer aye ta malamar ŋgay Aŋdəre, Yakuba ta malamar ŋgay Yuhana, nəteye sulo tay eye wawa i Dzebede,  
\v 3 Filip ta Bartelemi, Tomas ta Mata, neŋgeye ndo matsekele dzaŋgal, Yakuba wawa i Alfe, Tade,  
\v 4 Simoŋ ndo məge vəram hərwi dala ŋgay\f + \fr 10:4 \ft Simoŋ neŋgeye ndo i Yahuda. Ahəl nakə ka təra gawla i Yesu zuk bay aye na, a ge vəram hərwi dala ŋgay.\f*, Yudas Iskariyot ndo məge ɗaf ka Yesu. 
\s1 Yesu a slər ndo i maslaŋ ŋgay hay kuro gər eye sulo 
\r Markus 6.7-13; Luka 9.1-6 
\p  
\v 5 Yesu a slər ndo i maslaŋ ŋgay neheye kuro gər eye sulo aye, a tsikatay gər i bazlam hay, a gwaɗatay: «Kâ yum a gay i ndo neheye nəteye Yahuda bay aye bay, kâ fələkum a gəma i Samari hay bay.  
\v 6 Dum ɗuh na, ka təv i Israyel hay, hərwi nəteye andza təɓaŋ madza eye hay.  
\v 7 Ka deyumeye ka tsəveɗ na, ɗumatay ha, gwaɗumatay: “Bəy i Mbəlom ka həndzəɗaw mazlambar tə nəkurom.”  
\v 8 Mbəlum tay ha ndo i ɗəvats hay, mbəlum tay ha mədahaŋ hay, mbəlum tay ha ndo madəgwaɗa eye hay, həharum fakalaw abəra mə bo i ndo hay. Ka hutum gədaŋ neheye na, kəriye, nəkurom dərmak vəlumatay a ndo hay kəriye.  
\v 9 Ka deyumeye na, kâ zlum gura bay, kâ həlum suloy bay, kwa kwar i suloy kâ həlum a gwezem kurom hay bay.  
\v 10 Kâ zlum gwezem i mahəhele kurom hay bay, kâ həlum petekeɗ i məkelkabo kurom hay sulo sulo bay, kâ həlum tahərak bay, kwa sakwal kâ zlum bay. Andza niye ndo məge məsler na, kutoŋ ma hutiye wu mənday ŋgay.» 
\p  
\v 11 Yesu a gwaɗatay sa: «Ka ndislum a wuzlah gay kəgəbay a gəma na, pəlum ndo nakə neŋgeye maləva bo eye ka matəme kurom aye. Ndzum mə gay i ndo niye hus a pat nakə ka deyumeye kurom abəra ma təv niye aye.  
\v 12 Ahəl nakə faya ka fələkumeye a gay i ndo na, gwaɗum: “Mbəlom mâ vəlakum zay!”  
\v 13 Taɗə ndo i gay niye hay ta təma kurom na, məpəse me i zay kurom ma ndziye fataya. Ane tuk na, taɗə ta təma kurom bay na, muma ahaya fataya abəra məpəse me i zay kurom.  
\v 14 Taɗə ka fələkum a gay i ndo kəgəbay a wuzlah gay, ndo neheye mə ɗəma aye ta kərah matəme kurom kəgəbay məpe zləm ka bazlam kurom na, dum kurom abəra ma təv niye ada tətəkum ha bətekwew i gəma tay abəra ka sik kurom hay.\f + \fr 10:14 \ft Məge andza niye na, andza məgweɗe ndo i maslaŋ i Yesu hay ta giye wuray hərwi ndo neheye sa bay.\f* 
\v 15 Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha pat i sariya i Mbəlom na, sariya tay ma diye me ma ziye i ndo i Sodom ta Gomora.\f + \fr 10:15 \ft Gəma neheye sulo aye na, maraha eye ta mənese. Zəba mə Madazlay i wu hay 19.\f*» 
\s1 Ɗəretsətseh neheye ma deyeweye kame aye 
\r Markus 13.9-13; Luka 21.12-17 
\p  
\v 16 Yesu a gwaɗatay: «Anaŋ, na sləriye kurom hay andza təɓaŋ hay a walaŋ i ndo neheye andza kəra i pesl hay aye. Tərum andza dədœ neheye faya ta tsəpiye bo tay aye, ada ndzum mənese mâ ge andaya fakuma bay andza bodobodo.  
\v 17 Gum metsehe, hərwi ndo hay ta diye kurom hay kame i sariya, ta ndaɓiye kurom ta mandalaɓa mə gay i maɗuwule me hay.  
\v 18 Ta diye kurom ha kame i ndo mələve dala hay ada kame i bəy hay hərwi ga, hərwi ada kâ slum faya məte mbal ga ta deɗek kame tay ada kame i ndo neheye Yahuda hay bay aye.  
\v 19 Ahəl nakə faya ta diye kurom ha kame i sariya aye na, ɗərev mâ ye fakuma abəra bay. Kâ gwaɗum: “Nəmaa ta gwaɗiye kəkay? Nəmaa tsikiye na, mey?” bay. A həlay niye, Mbəlom ma vəlakumeye bazlam neheye ka tsikumeye aye.  
\v 20 Andza niye mata tsike me na, nəkurom bay. Mata tsike me mə nəkurom na, Məsəfəre i Bəba kurom Mbəlom.» 
\p  
\v 21 Yesu a gwaɗatay sa: «Ndo hay ta vəliye ha malamar tay hay ada tâ kəɗ tay ha, bəba hay ta giye ta wawa tay hay andza niye dərmak. Wawa hay ta natay ɗəre a bəba tay hay, ta kəɗiye tay ha.  
\v 22 Ndo hay tebiye ta nakumeye ɗəre hərwi ga. Ane tuk na, ndo nakə kə səmay naha hus ka mandəve aye na, Mbəlom ma təmiye ha.  
\v 23 Taɗə agəna ta sakum ɗəretsətseh ma gəma nakə nəkurom mə ɗəma aye na, hwayum a gəma neŋgeɗ. Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha, neŋ Wawa i Ndo na maweye na, ka dzum ha gər mahəhele ma gəma neheye ka dala i Israyel aye tebiye zuk bay.» 
\p  
\v 24 Yesu a gwaɗatay: «Ndo nakə faya ma tətikiye wu aye na, ma ziye ndo matətikay wu bay. Ndo i məsler ma ziye ndo i gay ŋgay bay.  
\v 25 Taɗə ndo nakə faya ta tətikiye wu aye ka təra andza ndo matətikay wu ada ndo i məsler ka təra andza ndo i gay ŋgay na, niye na, ɗa. Taɗə ta zalay a ndo i gay “Bedzabul” na, ta tsaɗateye a ndo i ŋgay hay ma ziye i ŋgay bəɗaw?» 
\s1 Kâ dzədzarumay a ndo zezeŋ bay 
\r Luka 12.2-9 
\p  
\v 26 «Hərwi niye, kâ dzədzarumatay a ndo hay bay. Wu nakə tebiye maŋgaha eye na, ta ɗiye ha, ada wu nakə tə tsikawa ta məkal aye na, ta ɗiye ha.  
\v 27 Wu nakə faya na tsikakumeye ma ləvoŋ aye na, masumay a mətsike parakka mə dzaydzay ta həpat. Wu nakə ta tsikakumeye ka zləm tə məsəsəkwe aye na, wudum ha kələrra ka gər i gay.  
\v 28 Kâ dzədzarumatay a ndo neheye ta kəɗiye slo i bo kurom aye bay. Nəteye na, ta sliye faya mədze ha məsəfəre kurom bay. Dzədzarumay ɗuh a Mbəlom nakə ma sliye mədze ha bo kurom ta məsəfəre kurom eye dzay a ako nakə ma mbatiye bay ka tor eye aye.  
\v 29 Sisi hay sulo ta səkəmiye tə dala nəte na, ka sərum təbəɗew? Ane tuk na, kwa nəte mə walaŋ i ɗiyeŋ hay ma dəɗiye bay, say kə yay a gər a Bəba Mbəlom mâ dəɗ.  
\v 30 I kurom na, kwa məkwets i gər kurom bəbay, Mbəlom kə pasla na.  
\v 31 Hərwi niye, kâ dzədzarum bay, nəkurom ka zum tay ha sisi niye hay.» 
\p  
\v 32 Yesu a gwaɗatay sa: «Taɗə ndoweye kə tsik parakka kame i ndo hay: “Neŋ gawla i Yesu” na, neŋ dərmak na tsikiye kame i Bəba ga mə mbəlom: “Ndo nakay na, gawla ga.”  
\v 33 Ane tuk na, taɗə ndoweye kə tsik kame i ndo hay neŋgeye gawla ga bay na, neŋ dərmak na tsikiye kame i Bəba ga mə mbəlom: “Ndo nakay na, gawla ga bay.”» 
\s1 Yesu a zlaw zay bay, a zlaw vəram 
\r Luka 12.51-53 
\p  
\v 34 «Kâ dzalum neŋ na yaw, nâ zlaw zay ka məndzibəra na, kâ dzalum bay. Na yaw na, na zlaw zay bay, na zlaw na, maslalam ɗuh.  
\v 35 Na yaw na, maŋgəne tay ha ka bo abəra ndo hay. Wawa hasləka eye ta bəba ŋgay, dem ta may ŋgay, ŋgwas ta may i zal ŋgay,  
\v 36 ndo hay mə gay tay ta niye a bo ɗəre.» 
\s1 Gawla i Yesu tâ ləva ha bo ta məvəle məsəfəre tay andza i Yesu 
\r Luka 14.26-27 
\p  
\v 37 Yesu a gwaɗatay sa: «Ndoweye ka wuɗa bəba ŋgay ta may ŋgay ka ze neŋ na, neŋgeye ma sliye məndze ka təv ga bay. Ndoweye ka wuɗa wawa ŋgay hasləka eye tə dem ŋgay a ze neŋ na, neŋgeye ma sliye məndze ka təv ga bay.  
\v 38 Ndoweye kə zla mayako mazləlmbaɗa eye kə peŋ bəzay bay na, neŋgeye ma sliye məndze ka təv ga bay.  
\v 39 Ndo nakə a say mətəme ha məsəfəre ŋgay aye na, ma dziye ha ɗuh. Ane tuk na, ndo nakə ma dziye ha məsəfəre ŋgay hərwi ga aye na, ma hutiye a ɗəma ɗuh.» 
\s1 Taɗə ndoweye ka təma gawla i Yesu hay na, a təma Yesu 
\r Markus 9.41; Luka 10.16 
\p  
\v 40 Yesu a gwaɗatay sa: «Taɗə ndoweye ka təma kurom na, ka təma na, neŋ. Ada taɗə ndoweye ka təma ga na, a təma ndo nakə a sləra ga ahaya aye.  
\v 41 Ndoweye ka təma ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hərwi nakə neŋgeye ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom aye na, ma hutiye magogoy nakə ta vəleye a ndo məɗe ha bazlam aye. Ndoweye ka təma ndo nakə ŋgwalak eye kame i Mbəlom aye hərwi nakə neŋgeye ŋgwalak eye kame i Mbəlom aye na, ma hutiye magogoy nakə ta vəleye a ndo nakə ŋgwalak eye kame i Mbəlom aye.  
\v 42 Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha na, taɗə ndoweye kə vəlay yam gəsiyem nəte matasla eye a ndo nakə makətsa eye mə walaŋ i gawla ga hay hərwi nakə neŋgeye gawla ga aye na, magogoy ŋgay ma dziye bay.» 
\c 11  
\p  
\v 1 Yesu a ndəv ha bazlam ŋgay neheye a tsikatay a gawla ŋgay hay kuro gər eye sulo aye na, a həl bo abəra ka təv niye a ye mata tətikatay a ndo hay ada məɗatay ha ma wuzlah gay neheye ka dala niye aye. 
\s1 Yesu ta Yuhana madzəhuɓe ndo a yam 
\r Luka 7.18-23 
\p  
\v 2 Ahəl niye na, Yuhana madzəhuɓe ndo a yam neŋgeye ma daŋgay. A tsəne ndo hay faya ta tsikiye ka Kəriste ada ka məsler ŋgay nakə faya ma giye aye. Tsa na, a slər siye i ŋgal mə walaŋ i gawla ŋgay hay,  
\v 3 hərwi matsətsehe ka Yesu: «Nəkar na, Kəriste nakə ma deyeweye aye ɗaw? Kəgəbay nəmaâ həba ndo mekeleŋ ɗaw?» Ti ye ta tsətsah ka Yesu andza niye. 
\p  
\v 4 Yesu a mbəɗatay faya: «Dum təkərumay a Yuhana wu nakə ka tsənum aye ada wu nakə ka ŋgatumay aye.  
\v 5 Gwaɗumay na, guluf hay tə ŋgatay a ɗəre, ndo matəra eye hay ti ye lele, ndo madəgwaɗa eye ta mbəl suwuɗ suwuɗ, mandək hay tə tsəne zləm, mədahaŋ hay ta lətsew a sifa, ndo i mətawak ta tsəne Labara Ŋgwalak eye.  
\v 6 Məŋgwese ka gər i ndo nakə kə gər ha mədzele gər abəra ka neŋ bay aye!» 
\s1 Yesu a tsik ka Yuhana madzəhuɓe ndo a yam 
\r Luka 7.24-35 
\p  
\v 7 Gawla i Yuhana niye hay ti ye abəra mə ɗəma na, Yesu a dazlay mətsikatay a ndo neheye ka təv ŋgay aye ka Yuhana. A gwaɗatay: «Ka yum a kəsaf mata zəbaw na, ka mey? Ka zəbumaw ka guzer nakə mətasl faya ma ɓəliye ha aye ɗaw? Aʼay andza niye bay.  
\v 8 Ada ka yum, ka zəbumaw na, ka mey? Ka zəbumaw na, ka ndo malambaɗa bo eye tə petekeɗ lele eye ɗaw? Tsukuɗu kəkay? Ane tuk na, ndo neheye tə petekeɗ ka bo lele aye na, nəteye mandza eye mə gay i bəy bagwar eye hay.  
\v 9 Ka yum mata zəbaw na, ka wuye mey? Ka zəbumaw na, ka ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom ɗaw? Ayaw, neŋgeye ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom ada neŋ faya na gwaɗakumeye, neŋgeye a ze ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom.  
\v 10 Yuhana na, ndo nakə tə watsa a Ɗerewel aye, Mbəlom a gwaɗ: “Neŋ na sləriye naha ndo məɗe ha bazlam ga kame yak. Ma lambaɗakeye na tsəveɗ.\f + \fr 11:10 \ft Malasi 3.1; Madayaw abəra ma Ezipt 23.20.\f*” 
\p  
\v 11 «Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha na, mə walaŋ i ndo zezeŋ hay tebiye ndo nakə a ze Yuhana madzəhuɓe ndo a yam aye na, andaya bay. Ane tuk na, ndo nakə neŋgeye tsekweŋ makətsa eye ma Bəy i Mbəlom aye na, a ze Yuhana.  
\v 12 Kwa ahəl nakə Yuhana madzəhuɓe ndo a yam a tsikawa bazlam i Mbəlom a ndo hay aye hus anəke na, ndo məne ɗəre i Mbəlom hay faya ta giye vəram ta Bəy i Mbəlom ada tə dzawa faya bo matsəpe na.  
\v 13 Ɗerewel i ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay tə ɗerewel i Musa ta ɗa ha Bəy i Mbəlom hus a həlay i Yuhana madzəhuɓe ndo a yam.  
\v 14 Taɗə a sakum mədzal ha na, Yuhana neŋgeye Eliya tə watsa faya mə Ɗerewel i Mbəlom, tə ɗa ha tə gwaɗ ma deyeweye.\f + \fr 11:14 \ft Malasi 3.23-24.\f* 
\v 15 Ndo nakə zləm andaya faya mətsəne aye na, mâ tsəne lele!» 
\p  
\v 16 Yesu a gwaɗatay sa: «Ndo neheye bəgom aye na, na ndzəkitiye tay ha bo na, tə way? Ta ndzəkit bo na, ta wawa neheye mandza eye ka pəlaɗ nakə ndo hay tə hayawa faya gər aye, siye hay faya ta wudatay naha a siye hay. Tə gwaɗatay:  
\v 17 “Nəmaa fakum naha fagam i məhetse, ka hatsum bay, nəmaa gakum naha dəmes i mədahaŋ na, ka tuwum bay.”  
\v 18 Andza niye Yuhana madzəhuɓe ndo a yam a yaw, kə nda wu mənday, kə sa wu məse bay na, tə gwaɗ: “Neŋgeye na, məsəfəre nakə ŋgwalak eye bay aye mə bo ŋgay.”  
\v 19 Neŋ Wawa i Ndo, na yaw, na nda wu mənday ada na sa wu məse na, tə gwaɗ: “Zəbum faya, ndo nakay i ŋgay a dzala na, ka wu mənday ada ka məse guzom. Neŋgeye na, dzam i ndo matsekele dzaŋgal hay ta ndo i mezeleme hay.” Ane tuk na, Metsehe i Mbəlom ma bəziye na, ta məsler neheye ma giye aye.» 
\s1 Gəma neheye ta kərah mədzal ha ka Yesu aye 
\r Luka 10.13-15,21-22 
\p  
\v 20 Ma dəba eye na, Yesu a pa bo ka məmatay ha mənese a gəma neheye a ge mə ɗəma masuwayaŋ haladzay aye, ane tuk na, ndo i gəma niye hay ta mbəɗa ha mede tay bay. A gwaɗ:  
\v 21 «A nəkurom ndo i gəma i Koraziŋ hay, tuwum bo kurom, hərwi ɗəretsətseh ka gər kurom! A nəkurom ndo i gəma i Betesayda hay, tuwum bo kurom hərwi ɗəretsətseh ka gər kurom. Hərwi taɗə masuwayaŋ neheye na ge mə gay kurom aye nâ ge ma gəma i Tir ta gəma i Sidoŋ na, atay na, ndo i gəma niye hay ta dzaliye bo tay ta tuwiye, ta pa ka bo taɓay manasa eye ada ta kutsiye bətekwew maləməts a gər hərwi məɗe ha na, ta gər ha mezeleme tay.  
\v 22 Hərwi niye neŋ faya na gwaɗakumeye: Pat nakə Mbəlom ma gateye sariya a ndo hay aye na, sariya kurom ma diye me ma ziye i ndo i gəma i Tir ta Sidoŋ. 
\p  
\v 23 «Nəkurom ndo i gəma i Kafernahum hay, ka dzalum nəkurom na, Mbəlom ma ta həliye kurom a mbəlom wal ɗaw? Aʼay! Nəkurom ɗuh na, Mbəlom ma ta mbəzliye kurom ha na, a təv məndze i mədahaŋ hay. Hərwi masuwayaŋ neheye na ge ma gəma kurom aye tâ ge ma gəma i Sodom na, haɓe atay gəma nakay ma giye andaya bəgom.  
\v 24 Andza niye, neŋ faya na gwaɗakumeye, pat nakə Mbəlom ma gateye sariya a ndo hay aye na, sariya kurom ma diye me ma ziye i ndo i gəma i Sodom\f + \fr 11:24 \ft Zəba ma Mata 10.15.\f* hay.» 
\p  
\v 25 Ma məndze tsekweŋ na, Yesu a gwaɗ: «A nəkar Bəba Mbəlom, ndo mələve magərmbəlom ta dala. Na gaka sɨsœ hərwi nəkar ka ɗatay ha wu nakə maŋgaha eye a ndo neheye tə sər wuray bay aye. Ada ka ŋgaha abəra ka ndo i ndaraw hay ta ndo neheye nəteye tə sər wu aye.  
\v 26 Ayaw, Bəba Mbəlom, a yaka a gər a nəkar hərwi mâ ge bo andza niye.» 
\p  
\v 27 A gwaɗatay: «Bəba ga kə vəleŋ wu hay tebiye. Ndəray a sər wawa bay, maa sər na, Bəba. Ndəray a sər Bəba bay, maa sər na, neŋ wawa ŋgay ada maa sər na ndo neheye a seŋ məɗatay ha aye.» 
\p  
\v 28 Yesu a gwaɗatay sa: «A nəkurom neheye faya ka zlumeye wu mamba eye ada nəkurom madagər eye, dumara ka təv ga, neŋ na vəlakumeye mazəzukwe bo.  
\v 29 Rəhumeŋ ha gər, na tətikakumeye wu lele eye, hərwi neŋ ndo səkeffe eye, na gakumeye ɗəretsətseh bay.\f + \fr 11:29 \ft Yesu a tsik kanaŋ ka pendzeŋ i məndze mekeleŋ eye. Faya ma təriye tay ndo hay beke hay bay.\f* Ta deɗek ka hutumeye mazəzukwe bo.  
\v 30 Wu nakə na piye fakuma aye na, a wur bo məzle bay, wu nakə na vəlakumeye, ka zlumeye na, a mba bay.» 
\c 12  
\s1 Maa ləvay gər a pat i mazəzukw bo na, Yesu 
\r Markus 2.23-28; Luka 6.1-5 
\p  
\v 1 Pat i mazəzukw bo na, Yesu ta gawla ŋgay hay ti ye ta guvah wuray. Ma guvah eye niye tə ge a ɗəma na, wuye andaya tə zalay bəle. Ahəl nakə faya ta diye na, may a wur ka gawla i Yesu hay, tə pa bo ka məhəɓe wu niye tə nda.  
\v 2 Farisa hay tə ŋgatatay na, tə gwaɗay a Yesu: «Zəba, gawla yak hay ta giye wu nakə bazlam i Mbəlom mapala eye a ge faya me pat i mazəzukw bo aye na, hərwi mey?» 
\p  
\v 3 Yesu a mbəɗatay faya: «Ɗaɗa ka dzaŋgum wu nakə Davit a ge aye təbəɗew?\f + \fr 12:3 \ft Zəba ma 1 Samuyel 21.2-7.\f* May a wur faya ta ndo ŋgay hay.  
\v 4 Tsa na, a fələkwa a madzawadzawa i məɗəslay ha gər a Mbəlom ta ndo ŋgay hay. A ye naha, a zla makwala nakə tə vəlay a Mbəlom aye, a nda. A vəlatay a ndo ŋgay hay dərmak, tə nda. Bazlam i Mbəlom mapala eye a vəl tsəveɗ ka mənde na, a ndo məvəlay wu a Mbəlom ɗekɗek bəɗaw? 
\p  
\v 5 «Kəgəbay ka dzaŋgum wu nakay mə ɗerewel i Musa bəɗaw? Pat i mazəzukw bo na, ndo məvəlay wu a Mbəlom mə gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom ta rəhay ha gər a pat i mazəzukw bo bay, ta ge məsler. Ane tuk na, ta ge mənese bay.\f + \fr 12:5 \ft Məpesle 28.9-10.\f* 
\v 6 Neŋ faya na gwaɗakumeye, wu nakə a ze gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom aye na, andaya kanaŋ. 
\p  
\v 7 «Tə watsa a Ɗerewel i Mbəlom na, Mbəlom a gwaɗ: “A seŋ na, gumay ŋgwalak a ndo bəna, gənaw neheye ka kəɗumeŋeye bay.\f + \fr 12:7 \ft Oze 6.6, matsika eye ma Mata 9.13.\f*” Taɗə ka tsənum wu nakay na, ndo neheye ta ge wuray bay aye na, kâ gəsum tay ha bay.  
\v 8 Hərwi maa ləvay gər a pat i mazəzukw bo na, Neŋ Wawa i Ndo.»\fig Bəle|src="hk00099c.tif" size="col" loc="Matt. 12.1-8" copy="Horace Knowles" ref="12.8" \fig* 
\s1 Yesu a mbəl ha ndo wuray maməta həlay eye 
\r Markus 3.1-6; Luka 6.6-11 
\p  
\v 9 Yesu a ye abəra ka təv niye, a ye a gay i maɗuwule me.  
\v 10 Mə ɗəma na, ndoweye andaya həlay ŋgay maməta eye. A satay a ndo hay məmay ha mənese a Yesu, ta tsətsah faya tə gwaɗay: «Tsəveɗ andaya məmbəle ha ndo pat i mazəzukw bo ɗaw?» 
\p  
\v 11 Yesu a mbəɗatay faya: «Taɗə ndo nəte mə walaŋ kurom təɓaŋ ŋgay andaya nəte, təɓaŋ ŋgay niye a dəɗ a bəɗiyem pat i mazəzukw bo na, ma zla ahaya abəra mə ɗəma bəɗaw?  
\v 12 Kə ge andza niye na, ndo zezeŋ a ze təɓaŋ bəɗaw? Bazlam kway mapala eye kə vəl tsəveɗ ka məge ŋgwalak a ndo pat i mazəzukw bo!» 
\p  
\v 13 Tsa na, Yesu a gwaɗay a ndo niye: «Nduɗa ha həlay yak!» Ndo niye a nduɗa ha həlay ŋgay. Tsa na, a mbəl lele andza həlay neŋgeɗ. 
\p  
\v 14 Sototo, Farisa hay ti yaw abəra mə gay, ti ye tə haya gər. Tə ma ha ka bo bazlam, ta hutiye tsəveɗ ka məkəɗe Yesu na, kəkay. 
\s1 Yesu neŋgeye ndo i məsler nakə Mbəlom a zla aye 
\p  
\v 15 Ahəl nakə Yesu a sər ha Farisa hay faya ta pəliye tsəveɗ ka məkəɗe na na, a ye abəra ka təv niye. Ndo hay haladzay tə pay bəzay, a mbəl tay ha ndo i ɗəvats hay tebiye.  
\v 16 Tsa na, a gatay me, a gwaɗatay: «Neŋ way na, kâ tsikumay a ndəray bay.»  
\v 17 A ge andza niye na, hərwi ada wu neheye Ezay ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom a tsik aye tâ ge bo: 
\p  
\v 18 Mbəlom a gwaɗ: 
\q1 «Ndo i məsler ga nakə na zla aye na, anaŋ, 
\q2 na wuɗa na haladzay, 
\q2 məŋgwese ga tebiye ka gər ŋgay. 
\q1 Na sləriye naha Məsəfəre ga ka neŋgeye, 
\q2 ma ɗatay ha deɗek ga a ndo hay tebiye. 
\q1  
\v 19 Ta təriye ta ndəray bay, 
\q2 ma wudiye wuray bay, 
\q1 ndəray ma tsəniye faya abəra mabəbəle wuray ka mazlazlaŋ i tsəveɗ bay. 
\q1  
\v 20 Guzer nakə mahədzaka eye na, ma həɓiye ha bay, 
\q2 Ako nakə ndœzœzœ ka lalam faya ma mbatiye na, ma ndəvay həlay ma mbatiye ha bay, 
\q2 Ma giye andza niye hus ka vəlatay məŋgwese a ndo neheye deɗek eye hay aye. 
\q1  
\v 21 Ndo hay tebiye ta piye mədzal gər tay na, ka neŋgeye.\f + \fr 12:21 \ft Ezay 42.1-4.\f*» 
\s1 Yesu a həhar fakalaw abəra mə bo i ndo wuray 
\r Markus 3.20-30; Luka 11.14-23 
\p  
\v 22 Tə zlayaw ndo wuray guluf eye ada a sər mətsike me bay hərwi fakalaw mə bo ŋgay. Yesu a mbəl ha. Tsa na, ndo niye a tsik me lele ada a ŋgatay a ɗəre lele.  
\v 23 A gatay a ndo hay hərɓaɓəkka, nəteye tebiye, tə gwaɗ: «Ndo nakay ma giye na, Wawa i Davit!» 
\p  
\v 24 Farisa hay tə ŋgatay a wu nakə a ge bo aye na, tə gwaɗ: «Maa vəlay gədaŋ ka mahəhere fakalaw hay na, Bedzabul\f + \fr 12:24 \ft Bedzabul na, məzele mekeleŋ eye i Fakalaw.\f* bəy i fakalaw hay!» 
\p  
\v 25 Ane tuk na, Yesu a səratay naha ka wu nakə tə dzala aye, a gwaɗatay: «Taɗə ndo i gəma hay ta ŋgəna, faya ta giye vəram mə walaŋ tay na, gəma niye ma dziye. Taɗə ndo i wuzlahgəma hay kəgəbay ndo hay ma bəɗgay tay faya ta kəɗiye bo na, wuzlahgəma niye kəgəbay bəɗgay niye ma ndziye huya bay.  
\v 26 Taɗə Fakalaw tə Fakalaw ta həhariye bo tay, ma giye magazləga ka bo ŋgay eye, ada bəy ŋgay ma ndziye huya na, ma kəkay?  
\v 27 Ka gwaɗum maa vəleŋ gədaŋ ka mahəhere fakalaw na, Bedzabul. Ane tuk na, a dzam kurom hay na, maa vəlatay gədaŋ ka mahəhere fakalaw hay na, way? Andza niye, dzam kurom hay faya ta ɗiye ha na, deɗek andaya mə nəkurom bay.  
\v 28 Maa vəleŋ gədaŋ a neŋ ka mahəhere fakalaw na, Məsəfəre i Mbəlom. Andza məgweɗe na, Bəy i Mbəlom ɓa ki yaw tsɨy hus ka təv kurom. 
\p  
\v 29 «Ndəray ma sliye məfələkwe a gay i ndo i gədaŋ məhəla ahaya wu ŋgay bay. Ma ta sliye faya məfələkwe na, ma lahiye mədzewe na təday. Kə dzawa na tuk na, ma sliye faya mede a gay, mahəla ahaya wu ŋgay hay tuk.» 
\p  
\v 30 A gwaɗatay sa: «Ndo nakə neŋgeye tə neŋ bay aye na, neŋgeye ndo i vəram ga. Ndo nakə ka dzəna ga ka məhayatay gər a ndo ga hay bay aye na, ma həhariye tay ha kweye kweye.  
\v 31 Hərwi niye, neŋ faya na tsikakumeye: Taɗə ndo zezeŋ kə ge mezeleme kwa waray tebiye, kəgəbay kə tsalay ka gər a Mbəlom na, Mbəlom ma pəsay ha mezeleme ŋgay. Ane tuk na, ndoweye kə tsalay ka gər a Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye na, Mbəlom ma pəsay ha mezeleme ŋgay bay.  
\v 32 Taɗə ndoweye kə tsik wu nakə ŋgwalak eye bay aye ka neŋ Wawa i Ndo na, Mbəlom ma pəsay ha mezeleme ŋgay. Ane tuk na, taɗə kə tsik wu nakə ŋgwalak eye bay aye ka Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye na, Mbəlom ma pəsay ha mezeleme ŋgay bay, kwa anəke, kwa ka məndzibəra nakə ma deyeweye kame aye. 
\s1 Dərizl i gərɗaf ta hohway ŋgay eye hay 
\r Luka 6.43-45 
\p  
\v 33 «Kə ge dərizl i gərɗaf ŋgwalak eye na, hohway ŋgay hay ŋgwalak eye. Kə ge dərizl i gərɗaf eye ŋgwalak eye bay na, hohway ŋgay hay ŋgwalak eye bay. Andza niye ta səriye ha dərizl i gərɗaf nakay ŋgwalak eye na, abəra ka hohway ŋgay hay.  
\v 34 A nəkurom wawa i palas neheye! Nəkurom ŋgwalak eye hay bay. Ada ka slumeye faya mətsike wu neheye ŋgwalak eye hay na, ma kəkay? Hərwi kwa way a ndohwa ahaya na, wu nakə maraha eye mə ɗərev ŋgay aye.  
\v 35 Ndo nakə ŋgwalak eye na, ma giye wu ŋgwalak eye hay hərwi mə ɗərev ŋgay na, wu neheye ŋgwalak eye dərmak. Ndo nakə seweɗ eye na, ma giye wu neheye seweɗ eye hərwi ɗərev ŋgay maraha eye tə wu neheye seweɗ eye.  
\v 36 Neŋ faya na tsikakumeye: Pat nakə Mbəlom ma gateye sariya a ndo hay aye na, bazlam neheye mətsike kəriye kəriye kwa way ma mbəɗay faya a gər ŋgay.  
\v 37 Andza niye, Mbəlom ma gwaɗiye ka ge mənese bay kəgəbay ka ge mənese ka bazlam neheye ka tsik aye.» 
\s1 Ndo hay ta tsətsah masuwayaŋ ka Yesu 
\r Markus 8.11-12; Luka 11.29-32 
\p  
\v 38 Ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ta Farisa hay, tə gwaɗay a Yesu: «Miter, a samay na, gamay masuwayaŋ.» 
\p  
\v 39 Yesu a mbəɗatay faya: «Ndo neheye a həlay nakay na, nəteye seweɗ eye hay, nəteye ta mbəɗay dəba a Mbəlom, faya ta tsətsahiye masuwayaŋ. Ane tuk na, ma dəba i masuwayaŋ i Zonas ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom nakə tə ŋgatay aye na, ta ŋgateye a masuwayaŋ mekeleŋ eye bay.  
\v 40 Hərwi, Zonas kə ndza pat eye mahkar ada həvaɗ eye mahkar ma kutes i kəlef bagwar eye. Andza niye dərmak neŋ Wawa i Ndo na ndziye pat eye mahkar ada həvaɗ eye mahkar ma tsəvay.  
\v 41 Ahəl nakə ndo i Ninive hay tə tsəne labara nakə Zonas a tsikatay aye na, ta mbəɗa ha mede tay.\f + \fr 12:41 \ft Zonas 1-4.\f* Ndo andaya kanaŋ bəgom a ze Zonas. Hərwi niye, ahəl nakə Mbəlom ma gateye sariya a ndo hay aye na, ndo i gəma i Ninive ta deyeweye ta lətsiye kame i ndo neheye bəgom aye ta matay ha mənese. 
\p  
\v 42 «Ŋgwas wuray andaya, neŋgeye bəy bagwar eye, a yaw abəra ma diye i tsakay. A yaw mətsəne bazlam i Salomoŋ neheye maraha eye ta metsehe aye.\f + \fr 12:42 \ft 1 Bəy hay 10.1-13.\f* Ndo andaya kanaŋ a ze ha Salomoŋ. Hərwi niye, ahəl nakə Mbəlom ma gateye sariya a ndo hay aye na, ŋgwas nakay bəy bagwar eye ma deyeweye abəra ma diye i tsakay, ma lətsiye kame i ndo neheye ma matay ha mənese aye.» 
\s1 Məmaw i məsəfəre nakə lele bay aye 
\r Luka 11.24-26 
\p  
\v 43 «Fakalaw ki yaw abəra mə bo i ndo na, ma diye ma dzədziye mə kəsaf, ma pəliye təv mazəzukw bo. Kə huta bay na,  
\v 44 ma gwaɗeye a gər ŋgay: “Na mbəɗiye gər a gay ga nakə na yaw abəra mə ɗəma aye.” Ma mbəɗiye gər, kə ye naha kə ŋgatay a gay wuray mə ɗəma bay, mafaɗa eye lele ada malambaɗa eye.  
\v 45 Tsa na, ma diye ma həlaweye siye i məsəfəre neheye seweɗ eye hay wene wene ta ze neŋgeye aye tasəla. Ta fələkwiye a gay, ta ndziye mə ɗəma. Ka mandəve eye na, wu niye ma miye ka ndo niye ma ziye nakə kurre aye. Ma giye bo ta ndo neheye ŋgwalak eye bay bəgom aye na, andza niye.» 
\s1 May i Yesu ta malamar ŋgay deɗek eye hay 
\r Markus 3.31-35; Luka 8.19-21 
\p  
\v 46 Ahəl nakə Yesu faya ma tsikateye me a ndo hay aye, may ŋgay ta malamar ŋgay hay ti ye naha. Tə lətse ma bəra, ta pəla tsəveɗ mətsikay me a Yesu.  
\v 47 Ndo nəte a ye ka təv i Yesu, a gwaɗay: «Zəba, may yak ta malamar yak hay nəteye ma bəra, a satay mətsikaka me.» 
\p  
\v 48 Yesu a mbəɗatay faya: «May ga na, way? Malamar ga hay na, way hay?»  
\v 49 Tsa na, a zəkwa həlay ka gawla ŋgay hay, a gwaɗ: «May ga ta malamar ga hay na, nəteye anaŋ.  
\v 50 Hərwi taɗə ndoweye kə ge wu nakə a say a Bəba ga mə mbəlom na aye, neŋgeye malamar ga, ada may ga.» 
\c 13  
\s1 Dzeke i ndo masləge 
\r Markus 4.1-9; Luka 8.4-8 
\p  
\v 1 Pat eye niye na, Yesu a yaw abəra mə gay, a ye a ndza ka me i dəlov.  
\v 2 Ndo hay haladzay tə haya gər ka təv ŋgay. Hərwi niye a tsal a kwalalaŋ i yam wuray ka gər i yam a ndza a ɗəma. Ndo hay tebiye tə ndza ka me i dəlov.  
\v 3 Yesu a tətikatay wu haladzay a ndo niye hay ta dzeke. 
\p A gwaɗatay: «Ndo wuray a ndohwaw abəra mə gay. A həl hulfe, a ye ha a pesl mata sləge.  
\v 4 A ye naha na, a dazlay a masləge. Ahəl nakə faya ma kutsiye hulfe\f + \fr 13:4 \ft I tay na, ta sləga tə tsəluv təbey. Tə kuts ha məkutse məkutse.\f* ŋgay a guvah aye na, siye hay tə kuts ka tsakay i tsəveɗ. Ɗiyeŋ hay ti yaw, tə pala na tebiye.  
\v 5 Hulfe mekeleŋ eye a dəɗ ka sik i pəlaɗ, təv nakə bətekwew andaya faya haladzay bay aye. Hulfe niye hay tə ndzohwaw bəse tsa. Tə ndzohwaw bəse na, hərwi bətekwew andaya ka sik i pəlaɗ niye bay.  
\v 6 Ane tuk na, pat a tsaraw, a zla faya abəra ŋgulak na, a fəka tay ha hulfe niye hay tə ndzohwaw aye. Tə kula heryew heryew hərwi ta huta bəɗ məpe zləlay haladzay bay.  
\v 7 Neŋgeɗ a dəɗ a gay i dak. Dak niye hay tə gəl. Tsa na, dak niye hay tə ŋgəɗətsa na hulfe niye a ndzohwaw aye, kwa hulfe niye hay ta ge bo bay ada ta nah bay.  
\v 8 Siye sa na, tə kuts ka təv lele eye, tə ndzohwaw na, lele. Tə gəl ada tə nah, gər eye həɓəts həɓəts lele. Mə walaŋ tay niye na, neheye hohway tay hay makwehe nəte na, wur eye a ge temerre, neŋgeɗ sa na, kuro kuro məkwa, ada siye kuro kuro mahkar.»  
\v 9 Yesu a ndəv ha andza niye na, a gwaɗatay: «Ndo nakə zləm andaya faya na, mâ tsəne!» 
\s1 Yesu a ge məsler ta dzeke na, hərwi mey? 
\r Markus 4.10-12; Luka 8.9-10 
\p  
\v 10 Ma dəba eye na, gawla ŋgay hay ta həndzəɗ naha ka təv ŋgay, ta tsətsah faya: «Ka tsikatay me a ndo hay ta dzeke na, hərwi mey?»  
\v 11 Yesu a mbəɗatay faya: «Nəkurom na, Mbəlom kə ɗakum ha wu nakə maŋgaha eye ma bəy ŋgay aye. Ane tuk na, a nəteye na, kə ɗatay ha bay.  
\v 12 Andza niye, ndo nakə wu ŋgay andaya na, ta səkahay ha sa ada i ŋgay ma giye haladzay. Ane tuk na, ndo nakə wuray ŋgay andaya bay aye na, kwa tsekweŋ eye nakə andaya faya aye na, ta buwiye na.  
\v 13 Hərwi niye na tsikatay me ta dzeke na, nəteye ta zəbiye faya tə ɗəre tay, ane tuk na, ta ŋgateye bay. Ta pay zləm, ane tuk na, ta tsəniye tə zləm tay bay, ta səriye bay.  
\v 14 Andza niye, wu nakə Ezay ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom a ɗa ha aye na, kə ge bo deɗek. Mbəlom a gwaɗ: 
\q1 “Ka tsənumeye lele, 
\q2 ane tuk na, ka sərumeye bay. 
\q1 Ka zəbumeye faya lele, 
\q2 ane tuk na, ka ŋgatumeye bay. 
\q1  
\v 15 Ndo neheye na, ta kula ha gər tay toŋgwa toŋgwa. 
\q2 Ta dəka na zləm tay, 
\q2 ta dərəzl na ɗəre tay. 
\q1 A satay məŋgatay tə ɗəre tay bay, 
\q2 a satay mətsəne tə zləm tay bay, 
\q2 a satay məsəre tə metsehe tay bay. 
\q1 Taɗə a satay mambəɗe ha mede tay na, 
\q2 na mbəliye tay ha dərmak.\f + \fr 13:15 \ft Ezay 6.9-10.\f*” 
\p  
\v 16 «Ane tuk na, nəkurom na, ka hutum məŋgwese. Ka ŋgatumay a ɗəre, ada ka tsənum tə zləm kurom.  
\v 17 Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha na, ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay haladzay, ndo deɗek eye haladzay a satay haɓe məŋgatay a wu nakə faya ka ŋgatumeye, ane tuk na, ta ŋgatay bay. A satay mətsəne wu nakə faya ka tsənumeye, ane tuk na, ta tsəne bay.» 
\s1 Yesu a ɗa ha dzeke i ndo masləge 
\r Markus 4.13-20; Luka 8.11-15 
\p  
\v 18 «Dzeke i ndo masləge nakay a say məgweɗe mey na, tsənum.  
\v 19 Ndo neheye tə tsəne bazlam i Bəy i Mbəlom aye ada tə tsəne zləm bay aye na, ta ndzəkit bo ta tsakay tsəveɗ nakə hulfe a dəɗ faya aye. Fakalaw a yaw, a buwa na wu nakə ta sləga a ɗərev tay aye.  
\v 20 Siye hay ta ndzəkit bo tə sik i pəlaɗ nakə hulfe a kuts faya aye. Tə tsəne bazlam i Mbəlom na, ta təma kwayaŋŋa tə məŋgwese eye.  
\v 21 Ane tuk na, ta gəray tsəveɗ a bazlam i Mbəlom ada mâ pa zləlay a ɗərev tay bay. Tə dzala ha faya na, tsekweŋ tsa. Ɗəretsətseh kəgəbay madzəgur me a ndzatay a gər hərwi bazlam i Mbəlom. Tsa na, tə gər ha mədzele gər abəra ka Mbəlom ta bəse.  
\v 22 Siye hay sa na, ta ndzəkit bo ta hulfe neheye tə kuts a gay i dak hay aye. Tə tsəne bazlam i Mbəlom, ane tuk na, mədzal gər ka wu i məndzibəra, bor i zlele a ye tay a bo. Wu niye hay tə ŋgəɗətsa na bazlam i Mbəlom nakə mə ɗərev tay aye. Tsa na, bazlam i Mbəlom kə wa hohway mə ɗərev tay bay.  
\v 23 Ndo mekeleŋ eye hay ta ndzəkit bo ta dala nakə lele aye. Hulfe a kuts faya na, a ndzohw lele. Nəteye tə tsəne bazlam i Mbəlom na, ta təma a ɗərev tay lele. Bazlam i Mbəlom a gəl mə ɗərev tay lele ada a nah. Neŋgeɗ makwehe nəte na, wur eye a ge temerre, neŋgeɗ sa na, kuro kuro məkwa, siye kuro kuro mahkar.» 
\s1 Guzer nakə ŋgwalak bay aye 
\p  
\v 24 Yesu a tsikatay dzeke mekeleŋ eye, a gwaɗatay: «Bəy i Mbəlom a ndzəkit bo na, ta ndo wuray a sləga hulfe lele eye a guvah ŋgay.  
\v 25 Ta həvaɗ, ahəl nakə ndo hay tebiye ka məndzehəre na, ndo məne ɗəre i ndo niye a ye a sləgay a ɗəma daw zuŋgo a walaŋ i daw ŋgay niye. Tsa na, a ye ŋgway.  
\v 26 Ahəl nakə wu hay tə ndzohw, faya ta diye tə gər aye na, daw zuŋgo niye hay tə ndzohwaw dərmak.  
\v 27 Ndo i məsler hay ti yaw tə gwaɗay a ndo i guvah: “Ndo i gay may, ka sləga a guvah yak na, hulfe lele tuk na, ada daw zuŋgo a yaw a ɗəma na, məŋgay?”  
\v 28 Ndo niye a mbəɗatay faya: “Maa ge wu niye na, ndo məne ɗəre ga.” Ndo i məsler hay tə tsətsah faya, tə gwaɗay: “A saka nəmaâ ye məŋgweɗe ahaya abəra mə ɗəma daw zuŋgo ɗaw?”  
\v 29 A gwaɗatay: “Aʼay, kâ ŋgwaɗum bay, ka ta ŋgwaɗumeye ka bo dziye ta daw.  
\v 30 Gərum tay ha tâ nah ka bo dziye hus a həlay i mədze. A həlay i mədze na, na gwaɗateye a ndo i məsler hay: Dzum na daw zuŋgo təday. Ɓarum na ada kâ dzumay a ako. Daw na, hayumay gər ada kâ pum na a de ga.”» 
\s1 Wur i ɓəzaŋ 
\r Markus 4.30-32; Luka 13.18-19 
\p  
\v 31 Yesu a tsikatay dzeke mekeleŋ eye sa, a gwaɗatay: «Bəy i Mbəlom a ndzəkit bo na, wur i ɓəzaŋ nakə ndo a zla a sləga a guvah ŋgay.  
\v 32 Mə walaŋ i wur i wu hay tebiye na, neŋgeye tsekweŋ. Ane tuk na, a ndzohw, a gəl na, a ze ala neheye tə sləga ka dədaŋ aye tebiye. A təra andza gərɗaf, ɗiyeŋ hay tə ŋgar gay tay hay ka hawal eye hay.» 
\s1 Dzeke i gəɗe 
\r Markus 4.33-34; Luka 13.20-21 
\p  
\v 33 Yesu a tsikatay dzeke sa, a gwaɗatay: «Bəy i Mbəlom a ndzəkit bo na, gəɗe nakə ŋgwas a həl tsekweŋ a dzapa ha ta gufa aye. Gufa niye na, haladzay. A həlaɓ tay ha ka bo na, gufa niye mahəlaɓa eye a kwasa a həmbət.» 
\p  
\v 34 Yesu a tətikatay wu ŋgay hay tebiye a ndo hay na, ta dzeke. A tsikawatay me ze mətsike ta dzeke bay.  
\v 35 A tsikawa andza niye na, hərwi ada wu nakə ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom a tsik aye mâ ge bo. Mbəlom a gwaɗ: 
\q1 «Na tsikateye wu na, ta dzeke. 
\q2 Na ɗatay ha wu neheye maŋgaha eye kwa abəra ka madazlay i məge məndzibəra aye.\f + \fr 13:35 \ft Dəmes hay 78.2.\f*» 
\s1 Yesu a ɗa ka guzer nakə ŋgwalak eye bay aye 
\p  
\v 36 Yesu a ndəv ha mətsike me na, a gər tay ha ndo hay, a ye a gay. Ahəl nakə neŋgeye mə gay aye na, gawla ŋgay hay ti ye ka təv ŋgay. Ti ye naha, ta tsətsah faya, tə gwaɗay: «Ɗamay ha dzeke i daw zuŋgo nakə ma guvah aye.» 
\p  
\v 37 Yesu a mbəɗatay faya: «Ndo nakə a sləga wur i wu ŋgwalak eye na, neŋ Wawa i Ndo.  
\v 38 Guvah na, məndzibəra. Wur i wu ŋgwalak eye na, ndo neheye ma Bəy i Mbəlom aye. Daw zuŋgo na, ndo neheye ta rəhay ha gər a Fakalaw aye.  
\v 39 Ndo məne ɗəre nakə a sləga daw zuŋgo aye na, Fakalaw. Mədze wu abəra ka dala na, mandəve i məndzibəra nakə Mbəlom ma ndəviye ha aye. Ndo i məsler hay na, gawla i Mbəlom hay.  
\v 40 Andza nakə tə həl daw zuŋgo tə dzay a ako aye na, Mbəlom ma ndəviye ha məndzibəra andza niye dərmak.  
\v 41 Neŋ Wawa i Ndo na sləraweye gawla i Mbəlom hay. Ta həliye tay ha abəra ma Bəy i Mbəlom ndo neheye tebiye faya ta səpatiye tay ha ndo hay a mezeleme aye ta ndo neheye faya ta giye wu nakə ŋgwalak eye bay aye.  
\v 42 Ta kutsiye tay ha a ako bagwar eye. Mə ɗəma na, ta tuwiye tə mahəpəɗe zler eye.\f + \fr 13:42 \ft Zəba ma Mata 8.12.\f* 
\v 43 Ane tuk na, ndo neheye tə pay naha faya a Mbəlom aye na, ta dəviye wuzl wuzl andza pat ma Bəy i Bəba tay Mbəlom. Ndo nakə zləm andaya faya aye na, mâ tsəne!» 
\s1 Zlele maŋgaha eye 
\p  
\v 44 Yesu a gwaɗatay sa: «Bəy i Mbəlom a ndzəkit bo tə zlele nakə tə la na a guvah aye. Ndo a huta na zlele eye niye ada a la na, a ŋgaha na sa. A yay a gər haladzay. A ye a səkəm ha wu ŋgay hay tebiye ada a səkəm guvah niye.» 
\s1 Wu i maslawa 
\p  
\v 45 A gwaɗatay sa: «Bəy i Mbəlom a ndzəkit bo sa na, ndo masəkəm ha wu hay. Ma pəliye wu i maslawa neheye a le haladzay aye.  
\v 46 Kə huta wu nakə a ze tay ha siye hay tə məle aye na, ma diye ma səkəmiye ha wu ŋgay hay tebiye ka tsakala. Suloy aye na, ma səkəma ahaya wu i maslawa niye.» 
\s1 Gadaŋ 
\p  
\v 47 A gwaɗatay sa: «Bəy i Mbəlom a ndzəkit bo na, ta gadaŋ. Ta kal a dəlov na, ma gəsaweye kəlef wal wal haladzay.  
\v 48 Gadaŋ niye kə rah tə kəlef na, ta vaha ahaya abəra ma yam. Ta vaha ahaya na, ta ndziye toŋ, ta paliye kəlef ŋgwalak eye hay. Ta piye tay ha a kəteh. Siye neheye ŋgwalak eye bay aye na, ta miye tay ha.  
\v 49 Ma giye bo pat nakə Mbəlom ma ndəviye ha məndzibəra eye na, andza niye. Gawla i Mbəlom hay ta deyeweye ta ŋgəniye tay ha ka bo abəra ndo i seweɗ hay ta ndo ŋgwalak eye hay.  
\v 50 Ndo i seweɗ hay na, ta kutsiye tay ha a ako. Mə ɗəma na, ta tuwiye tə mahəpəɗe zler eye.\f + \fr 13:50 \ft Zəba ma Mata 8.12.\f*» 
\s1 Mandəve i bazlam 
\p  
\v 51 Yesu a tsətsah fataya, a gwaɗatay: «Wu neheye tebiye na tsik aye na, ka tsənum ɗaw?» 
\p Ta mbəɗay faya: «Ayaw, nəmaa tsəne.» 
\p  
\v 52 A gwaɗatay: «Andza niye, ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye a təra gawla ma Bəy i Mbəlom na, a ndzəkit bo ndo i gay nakə faya ma ndohwa ahaya zlele ŋgay abəra mə wu nakə weɗeye ada abəra mə wu nakə guram aye.» 
\s1 Ndo i gəma i Nazaret hay ta kərah Yesu 
\r Markus 6.1-6; Luka 4.16-30 
\p  
\v 53 Ahəl nakə Yesu a ndəv ha mətsikatay dzeke neheye aye na, a ye abəra ka təv eye niye.  
\v 54 A ye a Nazaret, gəma nakə a gəl mə ɗəma aye. Mə ɗəma na, a ye a gay i maɗuwule me. A ye naha a pa bo ka matətikatay wu a ndo hay. A gatay a ndo neheye tebiye mə ɗəma aye hərɓaɓəkka. Tə gwaɗawa: «A hutaw metsehe nakay na, məŋgay? Maa vəlay gədaŋ ka məge masuwayaŋ neheye na, way?  
\v 55 Neŋgeye na, wawa i Mari ada bəba ŋgay na, ndo matsətseɗe mayako bəɗa? Malamar ŋgay hay na, Yakuba, Yusufa, Simoŋ ada Yuda bəɗa?  
\v 56 Ada malamar ŋgay dem eye hay nəteye andaya mə walaŋ kway bəɗa? Maa vəlay gədaŋ nakay tebiye na, way?»  
\v 57 Yawa, hərwi wu neheye tebiye aye, ndo i gəma niye hay ta kərah mədzal ha ka Yesu. 
\p Yesu a gwaɗatay: «Ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom na, ndo hay ta təma na ada tə ɗəslay ha gər kwa məŋgay. Ane tuk na, ma gəma ŋgay nakə tə wa mə ɗəma ada mə gay ŋgay na, ta rəhay ha gər bay.» 
\p  
\v 58 Ma Nazaret na, Yesu kə ge masuwayaŋ haladzay bay hərwi ta dzala ha bay. 
\c 14  
\s1 Məməte i Yuhana madzəhuɓe ndo a yam 
\r Markus 6.14-29; Luka 3.19-20, 9.7-9 
\p  
\v 1 A həlay niye na, Herod neŋgeye bəy ka dala i Galile, a tsəne faya ta tsikiye ka Yesu.  
\v 2 Herod a gwaɗatay a ndo i məsler ŋgay hay: «Ndo niye ma giye na, Yuhana madzəhuɓe ndo a yam. Kə mbəlaw abəra ma mədahaŋ. Hərwi niye nakə a huta gədaŋ ka məge masuwayaŋ.» 
\p  
\v 3-4 Andaya kə ndza haladzay, Herod a zla Herodiyad, ŋgwas i malamar ŋgay Filip. Hərwi niye, Yuhana a gwaɗaway: «Ta vəl tsəveɗ məzle ŋgwas nakay bay.» Tsa na, Herod a gwaɗatay a ndo hay tâ gəs na Yuhana, tâ dzawa na ada tâ pa na a daŋgay.  
\v 5 A say a Herod məkəɗe na Yuhana, ane tuk na, a dzədzaratay a ndo hay, hərwi ndo hay tə dzala Yuhana na, ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom. 
\p  
\v 6 Pat i magurlom i məwe Herod na, dem i Herodiyad a hats kame i ndo neheye Herod a zalatay a magurlom aye. Məhetse i dem niye a yay a gər a Herod.  
\v 7 Tsa na, a mbaɗay a dem niye, a gwaɗay: «Wu nakə ka tsətsah tebiye na vəlakeye.» 
\p  
\v 8 Dem niye tə ma ha ka bo bazlam ta may ŋgay. Tsa na, a ye a gwaɗay a Herod: «Ɗəseŋew gər i Yuhana madzəhuɓe ndo a yam ka bəgəlam.» 
\p  
\v 9 Andza niye na, a yay a gər a bəy bay. Ane tuk na, ɓa kə mbaɗa kame i ndo neheye mazala eye hay a magurlom aye. A vəl tsəveɗ, tâ ye tâ ɗəsayaw.  
\v 10 A slər ndo a gay i daŋgay, mâ ɗəsaw gər i Yuhana madzəhuɓe ndo a yam.  
\v 11 Ndo a ye, a ɗəsaw gər i Yuhana a pa ahaya ka bəgəlam. Tə vəlay a dem niye. Dem niye a vəlay a may ŋgay.  
\v 12 Gawla i Yuhana hay tə tsəne na, ti yaw, tə zla ahaya mədahaŋ i Yuhana abəra ma daŋgay tə la na. Tsa na, ti ye tə ɗa ha wu nakə a ge bo aye a Yesu. 
\s1 Yesu a vəlatay wu mənday a ndo hay gwezem zlam 
\r Markus 6.30-44; Luka 9.10-17; Yuhana 6.1-14 
\p  
\v 13 Yesu a tsəne labara niye na, a ye mahəŋgeye tə kwalalaŋ i yam hərwi mede a təv dəreŋ eye abəra ka ndo hay. Ane tuk na, ndo hay ta sər faya. Ti yaw abəra ma wuzlahgəma hay, tə pay bəzay a Yesu.  
\v 14 A ndisl a təv niye na, a mbəzlaw abəra mə kwalalaŋ i yam. A ŋgatatay a ndo hay haladzay na, tə gay mə bo. A mbəl tay ha ndo i ɗəvats tay neheye tə həl naha aye. 
\p  
\v 15 Huwa a ge na, gawla i Yesu hay ta həndzəɗ ka təv i Yesu, tə gwaɗay: «Mazlambar həvaɗ ada təv nakay kəsaf. Gwaɗatay a ndo hay tâ ye a wuzlahgəma hay hərwi ada tâ ye, tâ səkəmaw wu mənday.» 
\p  
\v 16 Yesu a mbəɗatay faya, a gwaɗatay: «Tâ ye bay. Bo kurom eye vəlumatay wu mənday.» 
\p  
\v 17 Tə gwaɗay: «Makwala andaya fakwaya kanaŋ na, tapa zlam tə kəlef sulo tsɨy tuk na, kəkay?»\fig Makwala zlam tə kəlef sulo|src="hk00155c.tif" size="col" copy="Horace Knowles" ref="14.17" \fig* 
\p  
\v 18 Yesu a gwaɗatay: «Həlumeŋ ahaya.»  
\v 19 Tsa na, a gwaɗatay a ndo hay: «Ndzum ka dala!» 
\p Yesu a həl makwala neheye tapa zlam tə kəlef sulo aye. A zəba ɗəre a mbəlom, a gay naha sɨsœ a Mbəlom. A ŋgəna ha makwala niye hay ada a vəlatay a gawla ŋgay hay. Gawla ŋgay hay ta ŋgənatay a ndo hay.  
\v 20 Kwa way a nda ka mərehe. Gawla i Yesu hay tə hayay gər a siye nakə a ləkaw aye na, a rah a gwaŋ kuro gər eye sulo.  
\v 21 Ndo neheye tə nda makwala niye na, hasləka hay ta giye gwezem zlam. Ŋgwas hay ta wawa hay na, ta pasla tay ha bay. 
\s1 Yesu a ye ka gər i yam tə sik 
\r Markus 6.45-52; Yuhana 6.15-21 
\p  
\v 22 Kwayaŋŋa Yesu a gatay kutoŋ a gawla ŋgay hay tâ tsal a kwalalaŋ i yam, tâ lahay kame mede a diye i dəlov neŋgeɗ həlay nakə bo ŋgay eye ma gwaɗateye a ndo hay «Dum kurom» aye.  
\v 23 Ndo hay ti ye wu tay na, Yesu a tsal a tsaholok mahəŋgeye hərwi maɗuwulay me a Mbəlom. Həvaɗ a ge na, neŋgeye huya ma tsaholok niye. 
\p  
\v 24 Kwalalaŋ i yam nakə gawla ŋgay hay mə ɗəma aye, dəreŋ ta dala, wuɗək wuɗək ma wuzlah i yam. Mətasl faya ma vəzliye haladzay, a say məme ha kwalalaŋ i yam ta dəba ada yam faya ma ɓəliye ha kwalalaŋ i yam haladzay.  
\v 25 Ta mbəlomɗa na, Yesu a ye ka təv i gawla ŋgay hay ka gər i yam tə sik.  
\v 26 Tə ŋgatay a Yesu faya ma diye ka təv tay ka gər i yam tə sik na, ta dzədzar haladzay, tə gwaɗ: «Ma giye na, wu matəre ka ndo!» Ta wuda ka bo tə madzədzar eye.\f + \fr 14:26 \ft Ndo siye tə pa a mədzal gər tay na, wu matəre ka ndo andaya. I tay wu matəre ka ndo na, ndo nakə a mət ada a maw a bəra a walaŋ i ndo hay aye, a ge zluwer.\f* 
\p  
\v 27 Ane tuk na, Yesu a gwaɗatay: «Tete kurom! Kâ dzədzarum bay. Nakay na, neŋ!» 
\p  
\v 28 Kwayaŋŋa Piyer a tsikay naha me, a gwaɗay: «Bəy Maduweŋ, kə ge nəkar na, vəleŋ tsəveɗ nâ ye naha ka təv yak ka gər i yam tə sik.» 
\p  
\v 29 Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Dara.» 
\p Tsa na, Piyer a ndohwaw abəra mə kwalalaŋ i yam, a pa bo ka mede ka gər yam hərwi mədze gər tə Yesu.  
\v 30 Ane tuk na, a zəba mətasl faya ma vəzliye haladzay na, a dzədzar. A dazlay məndərmeɗe a yam. Tsa na, a wuda ka bo: «Bəy Maduweŋ, təma ga ha tey!» 
\p  
\v 31 Kwayaŋŋa, Yesu a bəzay naha həlay a Piyer, a gəs na, a gwaɗay: «Mədzal gər yak hala bay. Ka ge ha mədzal gər yak sulo sulo na, hərwi mey?» 
\p  
\v 32 Tə tsal a kwalalaŋ i yam sulo tay eye. Tsa na, mətasl a ndza ɗeɗik, a vəzl sa bay.  
\v 33 Gawla ŋgay neheye mə kwalalaŋ i yam aye ta dəkway gurmets a Yesu, tə gwaɗay: «Nəkar na, Wawa i Mbəlom deɗek!» 
\s1 Yesu a mbəl tay ha ndo i ɗəvats hay ma gəma i Genesaret 
\r Markus 6.53-56 
\p  
\v 34 Yesu ta gawla ŋgay hay tə tas abəra ma dəlov na, tə ndisl a gəma i Genesaret.  
\v 35 Ndo i təv niye tə sər ha Yesu ki yaw. Ti ye tə tsikatay a ndo hay tebiye Yesu ki yaw. Ndo hay tə tsəne na, tə həlaw ndo i ɗəvats hay tebiye ka təv i Yesu.  
\v 36 Tə gay amboh a Yesu, tə gwaɗay: «Ndo i ɗəvats hay tâ ye naha tâ lamay a me i petekeɗ yak nets na, tsɨy.» Tsa na, ndo i ɗəvats neheye ta lamay aye na, ta mbəl tebiye. 
\c 15  
\s1 Kule i bəba təte hay 
\r Markus 7.1-13 
\p  
\v 1 Farisa hay ta ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ti yaw abəra ma Zerozelem, ti ye ka təv i Yesu, tə gwaɗay:  
\v 2 «Gawla yak hay ta rəhay ha gər a kule i bəba təte kway hay bay na, hərwi mey? Ahəl nakə ta ndiye ɗaf aye na, tə bara həlay andza i kule i bəba təte kway hay təbey na, hərwi mey?» 
\p  
\v 3 Yesu a mbəɗatay faya, a gwaɗatay: «Nəkurom, ka rəhumay ha gər a bazlam i Mbəlom mapala eye bay hərwi kule i bəba təte kurom hay na, hərwi mey?  
\v 4 Andza niye, Mbəlom a gwaɗ: “Rəhay ha gər a bəba yak ta may yak.” A gwaɗ sa: “Ndoweye kə tsaɗay a bəba ŋgay ta may ŋgay na, kutoŋ tâ kəɗ na a bəɗ.\f + \fr 15:4 \ft Madayaw abəra mə Ezipt 20.12; Bazlam mapala eye masulo eye 5.16 ada Madayaw abəra mə Ezipt 21.17.\f*”  
\v 5 Ane tuk na, nəkurom faya ka gwaɗumateye a ndo hay: “Ka slumeye faya məgwaɗatay a bəba kurom hay ta may kurom hay: Haɓe na, nəmaa dzəniye kurom. Ane tuk na, nəmaa vəlay ha a Mbəlom.  
\v 6 Kâ rəhumay ha gər a bəba kurom sa bay.” Andza niye, faya ka mbatumeye ha Ɗerewel i Mbəlom hərwi kule kurom.  
\v 7 Nəkurom na, ndo i bəbərek hay! Ezay ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom a tsik fakuma na, deɗek. A tsik ahəl niye, Mbəlom a gwaɗ: 
\q1  
\v 8 “Ndo neheye ta zembeɗeŋ na, tə bazlam ɗekɗek tsa, 
\q2 ɗərev tay na, dəreŋ tə neŋ. 
\q1  
\v 9 Nəteye faya ta zembeɗeŋeye kəriye, 
\q2 ane tuk na, kəriye bəna deɗek bay. 
\q1 Wu nakə faya ta tətikateye a ndo hay aye na, 
\q2 bazlam mapala eye i ndo hay tsa.\f + \fr 15:9 \ft Ezay 29.13.\f*”» 
\s1 Wu nakə ma nasiye ha ndo aye 
\r Markus 7.14-23 
\p  
\v 10 Tsa na, Yesu a zalatay a ndo hay haladzay, a gwaɗatay: «Pum zləm ada tsənum wu nakay.  
\v 11 Maa nas ha ndo na, wu nakə a ye a bazlam aye bay. Ane tuk na, maa nas ha ndo na, wu nakə a yaw abəra mə bazlam aye.» 
\p  
\v 12 Gawla i Yesu hay ta həndzəɗ naha ka təv i Yesu, tə gwaɗay: «Bazlam yak neheye ka tsik aye kə ndalatay a Farisa hay na, ka sər təbəɗew?» 
\p  
\v 13 Yesu a mbəɗatay faya, a gwaɗatay: «Dərizl i gərɗaf neheye Bəba ga nakə mə mbəlom a zəv bay aye na, ta ŋgwaɗiye tay ha abəra mə ɗəma.  
\v 14 Gərum tay ha, nəteye na, guluf neheye faya ta gəsatay həlay a guluf hay aye. Guluf ma gəseye həlay a guluf neŋgeɗ na, nəteye salamay ta dəɗiye a bəɗ.» 
\p  
\v 15 Tsa na, Piyer a gwaɗay: «Ɗamay ha dzeke nakay.» 
\p  
\v 16 Yesu a gwaɗatay: «Nəkurom dərmak, ka sərum zuk bay ɗaw?  
\v 17 Wu nakə a ye tə bazlam aye na, ma diye a kutes ada ma deyeweye abəra mə bo na, ka sərum təbəɗew?  
\v 18 Ane tuk na, wu nakə a yaw abəra mə bazlam aye na, a yaw mə ɗərev ada maa nas ha ndo na, neŋgeye.  
\v 19 Andza niye, maa yaw abəra mə ɗərev na, mədzal gər neheye ŋgwalak eye bay aye, məkəɗe gər i ndo, məge madama, mede nakə ŋgwalak eye bay aye, məge məkal, maraw me kame i sariya, maŋgəlay bəzay a ndo hay.  
\v 20 Wu nakə ma nasiye ha ndo aye na, neheye anaŋ aye. Ane tuk na, mənde wu mənday ze məbere həlay andza kule i bəba təte kway na, ma nasiye ha ndo bay.» 
\s1 Ŋgwas i Kanan wuray a dzala ha ka Yesu 
\r Markus 7.24-30 
\p  
\v 21 Ma dəba eye na, Yesu a lətse abəra ma təv niye, a ye ka dala i Tir ada a Sidoŋ.  
\v 22 Mə ɗəma na, ŋgwas i Kanan\f + \fr 15:22 \ft Ŋgwas nakay na, dem i Yahuda hay bay. Məzele Kanan na, tə zalawatay ha na, a ndo neheye mandza eye ma gəma i Tir ta Sidoŋ aye.\f* wuray a ndzawa ka dala eye niye. Yesu a ndisl naha na, a ye ka təv ŋgay. A pa bo ka mawude, a gwaɗay: «Bəy Maduweŋ, Wawa i Davit, nâ gaka mə bo təbəɗew! Dem ga andaya mətagay, məsəfəre nakə ŋgwalak eye bay aye faya ma geye ɗəretsətseh haladzay.»  
\v 23 Ane tuk na, Yesu a mbəɗay faya kwa tsekweŋ bay tebiye. 
\p Gawla ŋgay hay ta həndzəɗ ka təv ŋgay, ta tsətsah faya, tə gwaɗay: «Həhar na ŋgwas nakay, hərwi faya ma pakweye bəzay tə mawude ŋgay neheye.» 
\p  
\v 24 Yesu a mbəɗatay faya, a gwaɗatay: «Mbəlom a sləra ga ahaya na, hərwi ndo i Israyel hay, nəteye neheye andza təɓaŋ mədze eye hay aye.» 
\p  
\v 25 Ane tuk na, ŋgwas niye a ye naha, a dəkway gurmets a huvo, a gwaɗay: «Bəy Maduweŋ, dzəna ga!» 
\p  
\v 26 Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Məzle wu mənday i wawa hay, məkalatay ha a kəra hay na, lele bay.» 
\p  
\v 27 Ŋgwas niye a gwaɗay faya: «Bəy Maduweŋ, ka tsik na, deɗek. Ane tuk na, taɗə ndo i gay faya ma ndiye wu mənday na, kəra hay ta diye ta paliye neheye a kutsaw faya abəra aye.» 
\p  
\v 28 Tsa na, Yesu a mbəɗay faya a ŋgwas niye, a gwaɗay: «Ŋgwas, mədzal gər yak nakə ka neŋ aye na, haladzay. Wu nakə ka tsətsah aye na, mâ ge bo andza nakə a saka aye.» Kwayaŋŋa dem ŋgay a mbəl. 
\s1 Yesu a mbəl tay ha ndo i ɗəvats hay haladzay 
\p  
\v 29 Ma dəba eye na, Yesu a lətse abəra ka təv niye, a ye ka me i dəlov i Galile. A ye naha a tsal a mahəmba. Mə ɗəma na, a ndza ka dala.  
\v 30 Ndo hay haladzay ti ye naha ka təv ŋgay. Tə həlay naha ndo neheye ta dzəgəɗasla aye, guluf hay, ndo matəra eye, mandək hay ada tə siye i ndo i ɗəvats hay. Ti ye naha, tə həna tay ha kame i Yesu ada a mbəl tay ha.  
\v 31 A gatay a ndo hay hərɓaɓəkka, hərwi tə ŋgatay a mandək hay faya ta tsikiye me lele, ndo matəra eye hay ta mbəl, ndo neheye ta dzəgəɗaslawa aye ti ye lele, guluf hay tə ŋgatay a ɗəre kwetseh kwetseh. Ndo niye hay tə gwaɗ: «Nəmaa zambaɗaka a nəkar Mbəlom i Israyel hay!» 
\s1 Yesu a vəlatay wu mənday a ndo hay gwezem faɗ 
\r Markus 8.1-10 
\p  
\v 32 Yesu a zalatay a gawla ŋgay hay, a gwaɗatay: «Ndo neheye na, tə geŋ mə bo haladzay hərwi anaŋ məhəne mahkar na, nəteye ka təv ga ada wu mənday andaya fataya bay. A seŋ məgwaɗatay “Dum kurom” ze mənde wu mənday bay. Ta giye bəle ka tsəveɗ.» 
\p  
\v 33 Gawla ŋgay hay tə gwaɗay: «Mə kəsaf nakay na, ka hutakweye wu mənday ɗa məvəlatay a ndo neheye haladzay aye na, məŋgay?» 
\p  
\v 34 Yesu a gwaɗatay: «Tapa i makwala andaya fakuma na, nday?» 
\p Ta mbəɗay faya, tə gwaɗay: «Tasəla. Ada kəlef wawa eye hay andaya tsakway dərmak.» 
\p  
\v 35 Tsa na, Yesu a gwaɗatay a ndo hay tâ ndza ka dala.  
\v 36 Yesu a həl tapa i makwala neheye tasəla aye tə kəlef niye hay, a gay naha sɨsœ a Mbəlom. A ŋgəna ha ada a vəlatay a gawla ŋgay. Tsa na, gawla ŋgay hay tə vəlatay a ndo hay.  
\v 37 Ndo hay tebiye tə nda ka mərehe andza nakə a satay aye. Tə hayay gər a siye neheye a ləkaw aye na, a rah a kəteh tasəla.  
\v 38 Ndo neheye tə nda wu mənday niye na, hasləka hay nəteye gwezem faɗ, ŋgwas hay ta wawa hay mə ɗəma bay. 
\p  
\v 39 Ma dəba eye na, Yesu a gwaɗatay a ndo hay: «Dum kurom a mətagay kurom hay tuk.» Neŋgeye a tsal a kwalalaŋ i yam, a ye ka dala i Magadan. 
\c 16  
\s1 Farisa hay ta Saduke hay ta tsətsah masuwayaŋ ka Yesu 
\r Markus 8.11-21; Luka 12.54-56 
\p  
\v 1 Farisa hay ta Saduke hay ta həndzəɗ ka təv i Yesu. A satay məhəle faya abəra suwat. Ta tsətsah faya, tə gwaɗay: «Gamay masuwayaŋ nakə ma ɗiye ha ka yaw abəra ka təv i Mbəlom aye.» 
\p  
\v 2 Yesu a mbəɗatay faya, a gwaɗatay: «Nəkurom ka zəbum ka pat faya ma dəɗiye na, ka gwaɗum: “Tədœ na, pat ma dəviye lele hərwi mbəlom a zəba ndozza.”  
\v 3 Tə mekedœ pərik ka ŋgatumay mbəlom a zəba andza pat na, ka gwaɗum: “Bəgom na, yam ma piye.” Andza niye ka sərum maŋgəne ha ka bo abəra həlay nakə ma giye tə mazəbe ka mbəlom, ada wu neheye faya ta giye bo anəke aye a say məgweɗe mey na, ka sərum bay na, hərwi mey?  
\v 4 Ndo neheye a həlay nakay na, nəteye seweɗ eye hay, nəteye ta mbəɗay dəba a Mbəlom, faya ta tsətsahiye masuwayaŋ. Ane tuk na, ma dəba i masuwayaŋ i Zonas\f + \fr 16:4 \ft Zəba mə Mata 12.41.\f* ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom nakə tə ŋgatay aye na, ta ŋgateye a masuwayaŋ mekeleŋ eye bay.» 
\p Tsa na, Yesu a gər tay ha, a ye ŋgway. 
\p  
\v 5 Yesu ta gawla ŋgay hay tə tsal a kwalalaŋ i yam, ti ye ka dəlov, tə tas a diye neŋgeɗ. Ti ye na, ta mətsa ha gər ta məzle makwala ka həlay.  
\v 6 Yesu a gwaɗatay: «Gum metsehe! Tsəpum gər kurom abəra ka gəɗe i Farisa hay ta Saduke hay.» 
\p  
\v 7 Nəteye tə tsəne andza niye, tə kəɗ wuway mə walaŋ tay, tə gwaɗ: «A tsik andza niye na, hərwi nakə ka mətsakwa ha gər ta məzlaw makwala aye.» 
\p  
\v 8 Yesu a səratay naha ka wu nakə faya ta dzaliye faya aye, a gwaɗatay: «Nəkurom na, mədzal gər a kətsakum. Ka kəɗum wuway ka makwala na, hərwi mey?  
\v 9 Hus anəke ki yakum a mədzal gər kurom zuk bay ɗaw? Makwala tapa zlam, ndo hay gwezem zlam tə nda ada siye ka hayumay gər na, gwaŋ nday na, a makumaw a gər təbəɗew?  
\v 10 Ada makwala nakə tapa tasəla, ndo hay gwezem faɗ tə nda aye na, kə makumaw a gər bəɗaw? Ka hayumay gər a siye na, kəteh nday?  
\v 11 Na gwaɗakum: Tsəpum gər kurom abəra ka gəɗe i Farisa hay ada i Saduke hay. Na tsikakum ka makwala bay na, ka sərum təbəɗew?» 
\p  
\v 12 Gawla i Yesu hay tə sər ha tuk Yesu a tsikatay «Tsəpum gər kurom» na, abəra ka gəɗe nakə a kwasawa ha wu aye bay. Ane tuk na, ta tsəpiye gər tay na, abəra ka matətike i Farisa hay ta Saduke hay. 
\s1 Piyer a ɗa ha Yesu neŋgeye Kəriste 
\r Markus 8.27-30; Luka 9.18-21 
\p  
\v 13 Ma dəba eye na, Yesu ta gawla ŋgay hay ti ye ka dala i Sezare Filipi. Tə ndisl a ɗəma na, a tsətsah ka gawla ŋgay hay, a gwaɗatay: «Ndo hay tə gwaɗ ka neŋ Wawa i Ndo na, neŋ way?» 
\p  
\v 14 Ta mbəɗay faya, tə gwaɗay: «Ndo mekeleŋ eye hay tə gwaɗ nəkar na, Yuhana madzəhuɓe ndo a yam. Ndo siye hay tə gwaɗ nəkar na, Eliya. Ndo siye hay sa na, tə gwaɗ nəkar Zeremi kəgəbay nəkar nəte mə walaŋ i siye i ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay.» 
\p  
\v 15 Yesu a gwaɗatay: «Ada nəkurom ka gwaɗum i kurom, neŋ na, way?» 
\p  
\v 16 Simoŋ Piyer a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Nəkar na, Kəriste, Wawa i Mbəlom nakə ta sifa aye.» 
\p  
\v 17 Yesu a gwaɗay: «Məŋgwese ka gər yak Simoŋ wawa i Zonas hərwi maa ɗaka ha deɗek nakay na, ndo zezeŋ bay. Ane tuk na, maa ɗaka ha na, Bəba ga mə mbəlom.  
\v 18 Neŋ faya na gwaɗakeye: Nəkar na, Piyer, andza məgweɗe pəlaɗ. Na hayay gər a ndo ga hay na, ka pəlaɗ eye nakay andza pəlaɗ nakə ta ɗəzliye faya gay aye. Gədaŋ i mədahaŋ ma sliye məgatay wuray kwa tsekweŋ bay.  
\v 19 Na vəlakeye kəle i mahəndəke məgeɗ i Bəy i Mbəlom. Wu nakə ka kərah ka məndzibəra aye na, ta kərahiye mə mbəlom. Wu nakə ka təma ka məndzibəra aye na, ta təmiye mə mbəlom.» 
\p  
\v 20 Tsa na, Yesu a gatay me a gawla ŋgay hay lele, a gwaɗatay: «Neŋ na, Kəriste, kâ tsikumay a ndəray bay.» 
\s1 Yesu a ɗa ha məməte ŋgay ta məmbəlaw ŋgay abəra ma mədahaŋ 
\r Markus 8.31-33; Luka 9.22 
\p  
\v 21 Yesu a dazlay məɗatay ha a gawla ŋgay hay parakka, a gwaɗatay: «Kutoŋ na diye a Zerozelem ada madugula i Yahuda hay, bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye ta ndo neheye tə dzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ta seŋeye ɗəretsətseh. Ta kəɗiye ga ada məhəne sulo mamahkar eye na, na lətseweye abəra ma mədahaŋ.» 
\p  
\v 22 Piyer a zalay a Yesu kətsah mahəŋgeye, a gay me, a gwaɗay: «Bəy Maduweŋ, Mbəlom mâ tsəpa kar. Ta deɗek wuray ma gakeye bay.» 
\p  
\v 23 Ane tuk na, Yesu a mbəɗa me, a gwaɗay a Piyer: «Do abəra ka təv ga! Do a dəba, nəkar na, Fakalaw. Faya ka ŋgiye fagaya ɓalay. Ka dzala gər andza Mbəlom bay, ka dzala gər na, andza i ndo zezeŋ.» 
\s1 Məpay bəzay a Yesu na, kəkay? 
\r Markus 8.34–9.1; Luka 9.23-27 
\p  
\v 24 Yesu a gwaɗatay a gawla ŋgay hay sa: «A say a ndoweye məpeŋ bəzay na, mâ gər ha wu nakə a say a ɗərev ŋgay aye. Mâ zla mayako mazləlmbaɗa eye ada mâ peŋ bəzay.\f + \fr 16:24 \ft Zəba mə Mata 10.38.\f* 
\v 25 Andza niye, ndo nakə a say mətəme ha məsəfəre ŋgay aye na, ma dziye ha ɗuh. Ane tuk na, ndo nakə ma dziye ha məsəfəre ŋgay hərwi ga aye na, ma hutiye na ɗuh.  
\v 26 Taɗə ndoweye kə huta zlele i məndzibəra tebiye a neŋgeye, ane tuk na, kə dze ha məsəfəre ŋgay na, ŋgama eye na, mey? Wu andaya nakə ndo ma sliye mambəɗa ahaya məsəfəre ŋgay na, mey?  
\v 27 Neŋ Wawa i Ndo na deyeweye ta gawla i Mbəlom hay ma məzlaɓ i Bəba ga. Na yaw na, na vəleye kwa a way wu i madagər ŋgay andza məsler ŋgay neheye a ge aye.  
\v 28 Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha na, ndo siye hay mə walaŋ kurom neheye anəke kanaŋ aye na, ta mətiye zuk bay, ta ŋgeteŋeye a neŋ Wawa i Ndo, na deyeweye andza bəy təday.» 
\c 17  
\s1 Bo i Yesu a mbəɗa 
\r Markus 9.2-13; Luka 9.28-36 
\p  
\v 1 Ma dəba i məhəne məkwa na, Yesu a zla Piyer, Yakuba ada Yuhana malamar i Yakuba. A ye tay ha a gər i mahəmba zəbol eye, dəreŋ abəra ta ndo hay.  
\v 2 Mə ɗəma na, Yesu a mbəɗa ka ɗəre tay. Ɗəre ŋgay a dəv andza pat, ada petekeɗ ŋgay hay ta təra herre kuɗekuɗek a dəv dzaydzay.  
\v 3 Kwayaŋŋa gawla i Yesu neheye mahkar aye tə ŋgatatay a Musa ta Eliya nəteye faya ta tsikiye me tə Yesu. 
\p  
\v 4 Tsa na, Piyer a gwaɗay a Yesu: «Bəy Maduweŋ, lele na, ndzakwa kanaŋ. Taɗə a saka na, na kəruwakumeye madzawadzawa mahkar, nəte i yak, nəte i Musa ada nəte i Eliya.» 
\p  
\v 5 Ahəl nakə Piyer faya ma tsikiye me mba aye na, pazlay herre a mbəzlaw fataya. Ma pazlay niye na, mətsike me a tsənew abəra mə ɗəma, a gwaɗ: «Nakay na, wawa ga. Na wuɗa na haladzay. Na ŋgwasa tə neŋgeye. Pumay zləm a wu nakə ma tsikakumeye.» 
\p  
\v 6 Gawla i Yesu neheye mahkar aye tə tsəne andza niye na, tə dəɗ dəbuz dəbuz daʼar ka dala. Zluwer a gatay haladzay.  
\v 7 Yesu a həndzəɗ naha ka təv tay, a tətal fataya ada a gwaɗatay: «Lətsum! Zluwer mâ gakum bay.»  
\v 8 Gawla i Yesu niye hay tə zla gər ka mbəlom, ta zəba ɗəre, tə ŋgatay na, a Yesu mahəŋgeye. 
\p  
\v 9 Ahəl nakə faya ta mbəzlaweye abəra mə mahəmba aye na, Yesu a gwaɗatay: «Wu nakə ka ŋgatumay aye na, kâ tsikumay a ndəray bay hus a pat nakə neŋ Wawa i Ndo na lətseweye abəra ma mədahaŋ aye.» 
\p  
\v 10 Tsa na, gawla ŋgay hay ta tsətsah faya, tə gwaɗay: «Ndo neheye tə dzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye tə gwaɗ na, Eliya ma lahaweye madayaw təday na, hərwi mey?» 
\p  
\v 11 Yesu a mbəɗatay faya, a gwaɗatay: «Deɗek, Eliya ma deyeweye ma lambaɗiye tay ha wu hay tebiye.  
\v 12 Ane tuk na, neŋ faya na tsikakumeye, Eliya na, ɓa ki yaw. Ndo hay ta sər na bay. Ta gay wu nakə a satay aye. Nəteye ta geŋeye ɗəretsətseh a neŋ Wawa i Ndo andza niye dərmak.»  
\v 13 Gawla ŋgay hay tə tsəne i tay na, Yesu a tsikatay ka Yuhana madzəhuɓe ndo a yam. 
\s1 Yesu a mbəl ha wawa nakə mahorvov a gay aye 
\r Markus 9.14-29; Luka 9.37-43 
\p  
\v 14 Yesu ta gawla ŋgay tə ndislew ka təv i ndo hay na, ndo wuray a həndzəɗ ka təv i Yesu, a ye naha a dəkway gurmets kame ŋgay.  
\v 15 Ada a gwaɗay: «Bəy Maduweŋ, wawa ga a gaka mə bo təbəɗew? Mahorvov a gay, faya ma geye ɗəretsətseh haladzay. A kalawa ha a ako kəgəbay a yam.  
\v 16 Na zlatayaw a gawla yak hay, ane tuk na, tə sla faya məmbəle ha bay.» 
\p  
\v 17 Yesu a gwaɗ: «Nəkurom neheye anəke, ka dzalum ha ka Mbəlom bay aye. Na ndziye ka təv kurom na, hadzəgay? Na zliye ŋgatay hərwi kurom məndze hadzəgay? Ahe! Zlumeŋ ahaya wawa eye kanaŋ!»  
\v 18 Tə zlay naha wawa niye. Yesu a gay me a məsəfəre nakə ŋgwalak eye bay aye. Tsa na, a ndohwaw abəra mə bo i wawa niye. Kwayaŋŋa wawa niye a mbəl. 
\p  
\v 19 Ahəl nakə Yesu ta gawla ŋgay hay, nəteye mahəteye na, gawla ŋgay hay ta həndzəɗ naha ka təv ŋgay, tə gwaɗay: «Ada nəmay na, nəmaa sla faya mahəhere məsəfəre nakay təbey na, hərwi mey?» 
\p  
\v 20 Yesu a mbəɗatay faya, a gwaɗatay: «Hərwi nakə ka dzalum ha ka neŋ haladzay bay aye. Neŋ faya na tsikakumeye, sərum ha taɗə məpe mədzal gər kurom mâ ge tsekweŋ andza wur i ɓəzaŋ na, ka slumeye məgwaɗay a mahəmba nakay: “Lətse abəra kanaŋ, do kataɗay.” Ma lətsiye, ma diye. Wuray kwa tsekweŋ ma dakumeye me bay. [  
\v 21 Ada slala i məsəfəre nakay ma ndohwaweye andza niye tsa bay. Ma ndohwaweye na, ma rəzlay a gər tə maɗuwule me ada ta daliyam.]» 
\s1 Yesu a ɗa ha masulo eye məməte ŋgay ta mələtsew ŋgay abəra ma mədahaŋ 
\r Markus 9.30-32; Luka 9.43-45 
\p  
\v 22 Pat wuray na, Yesu ta gawla ŋgay hay, nəteye mahaya gər eye ma Galile. Yesu a gwaɗatay: «Neŋ Wawa i Ndo na, ta gəsiye ga, ta vəlateye ga ha a həlay a ndo hay.  
\v 23 Ta kəɗiye ga mədahaŋ eye, ada ma məhəne mamahkar eye na, na lətseweye abəra ma mədahaŋ.» Gawla ŋgay hay tə tsəne andza niye na, a ndalatay haladzay. 
\s1 Məvəle dzaŋgal i gay məvəlay wu a Mbəlom 
\p  
\v 24 Ahəl nakə Yesu ta gawla ŋgay hay tə ndisl a Kafernahum aye na, ndo neheye tə hayaway gər a dzaŋgal i gay məvəlay wu a Mbəlom aye, ta həndzəɗ ka təv i Piyer, ta tsətsah faya, tə gwaɗay: «Miter kurom na, ma vəliye dzaŋgal i gay məvəlay wu a mbəlom təbəɗew?» 
\p  
\v 25 Piyer a mbəɗatay faya, a gwaɗatay: «Ma vəliye.» 
\p Tsa na, Piyer a ye a gay. A ye naha kwayaŋŋa Yesu a lah mətsikay me, a gwaɗay: «Simoŋ, ka dzala mə gər yak na, kəkay? Bəy i məndzibəra ma hutiye dzaŋgal tə wu nakə tə ɓar məvəle aye na, mə həlay i way? Mə həlay i ndo i dala eye niye hay tsukuɗu mə həlay i bərakəzaŋ hay ɗaw?» 
\p  
\v 26 Piyer a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Bərakəzaŋ hay.» 
\p Yesu a gwaɗay: «Ndo i dala eye niye hay ta vəliye bay.  
\v 27 Ane tuk na, vəlamatay bəna ma ndalateye. Hərwi niye zla wu məgəse kəlef yak, do ka me i dəlov. Ka ye na, kal a ɗəma wu məgəse kəlef. Kəlef nakə a lah faya aye na, gəs na ada kâ həndəkay ha bazlam. Ka hutiye kwar i suloy nəte mə ɗəma, zla ahaya ada kâ vəlamatay dzaŋgal may.» 
\c 18  
\s1 Mata təre bagwar eye ma Bəy i Mbəlom na, way? 
\r Markus 9.33-37,42; Luka 9.46-48 
\p  
\v 1 A həlay niye na, gawla i Yesu hay ta həndzəɗ ka təv i Yesu, ta tsətsah faya, tə gwaɗay: «Mata təre bagwar eye ma Bəy i Mbəlom na, way?» 
\p  
\v 2 Yesu a tsəne andza niye na, a zalay a wawa, a lətse ha a wuzlah tay,  
\v 3 tsa na, a gwaɗatay: «Neŋ faya na tsikakumeye: Sərum ha na, taɗə ka mbəɗum ha mede kurom, ka tərum andza wawa nakay bay na, ka deyumeye a Bəy i Mbəlom bay.  
\v 4 Taɗə ndoweye ka təra ha bo ŋgay wawa eye andza wawa nakay na, ma təriye bagwar eye ma Bəy i Mbəlom.  
\v 5 Ada ndoweye ka təma na wawa nakay lele andza wawa nakay anaŋ eye hərwi nakə a wuɗa ga aye na, a təma na neŋ.  
\v 6 Ndoweye ka səpat ndo nəte mə walaŋ i wawa neheye tə dzala ha ka neŋ aye a mezeleme na, ŋgama tâ ɓaray maɗiz i kwar a ɗay ada tâ kal ha a huɗ i bəlay.» 
\s1 Masəpete 
\r Markus 9.43-48; Luka 17.1-2 
\p  
\v 7 Yesu a gwaɗatay sa: «Ɗəretsətseh ka gər i ndo i məndzibəra neheye faya ta səpatiye tay ha ndo hay a mezeleme aye. Ta deɗek, wu niye hay na, ma giye andaya huya. Ane tuk na, ɗəretsətseh ka gər i ndo nakə ma səpatiye ndo a mezeleme aye.  
\v 8 Taɗə həlay yak kəgəbay sik yak ma diye kar ha a mezeleme na, ɗəs tay ha ada kuts tay ha dəreŋ tə nəkar. Ŋgama mede a sifa tə həlay yak nəte kəgəbay tə sik yak nəte tə bəmalə nakə ta kaliye kar ha a ako nakə ma mbatiye ɗaɗa bay tə həlay yak sulo kəgəbay tə sik yak sulo aye.  
\v 9 Taɗə ɗəre yak ma diye kar ha a mezeleme na, ŋgwaɗ na ada kâ kal ha dəreŋ tə nəkar. Ŋgama mede a sifa tə ɗəre yak nəte tə bəmalə nakə ta kaliye kar ha a ako nakə ɗaɗa ma mbatiye bay tə ɗəre yak sulo aye.» 
\s1 Dzeke i təɓaŋ nakə a dze aye 
\p  
\v 10 Yesu a gwaɗatay sa: «Gum metsehe! Kâ zəbum ka ndo neheye makətsa eye hay aye andza wu kəriye bay. Neŋ faya na gwaɗakumeye, gawla i Mbəlom tay hay nəteye andaya pat pat ka təv i Bəba ga mə mbəlom. [  
\v 11 Hərwi neŋ Wawa i Ndo na yaw hərwi mətəme tay ha ndo neheye ta dze aye.]» 
\p  
\v 12 A gwaɗatay sa: «Nəkurom ka dzalum na, kəkay? Taɗə ndo təɓaŋ ŋgay andaya temerre, ada nəte mə walaŋ i təɓaŋ niye a dze na, ma gəriye ha kuro kuro tsɨɗ gər eye tsɨɗ mə mahəmba, ma diye mapəla ahaya nakə a dze aye.  
\v 13 Neŋ faya na tsikakumeye: Taɗə kə huta na na, ɗərev ŋgay ma ŋgwasiye haladzay hərwi təɓaŋ niye nəte aye a ze neheye kuro kuro tsɨɗ gər eye tsɨɗ ta dze təbey aye.  
\v 14 Andza niye dərmak, Bəba kurom nakə mə mbəlom aye a say na, ndəray kway nəte mə walaŋ i ndo neheye makətsa eye mâ dze bay.» 
\s1 Malamar yak kə gaka mənese na, ka giye na, kəkay? 
\p  
\v 15 Yesu a gwaɗatay sa: «Taɗə malamar yak kə gaka mənese na, do ka təv ŋgay tsikay faya ahəl nakə nəkurom sulo tə neŋgeye aye. Taɗə ka təma bazlam yak na, kə təma ha abəra mə mezeleme.  
\v 16 Taɗə ka təma bazlam yak bay na, dum ka təv ŋgay ta ndo nəte kəgəbay ta ndo sulo. Andza niye, maŋgəne ha sariya na, ta ndo hay sulo kəgəbay ndo hay mahkar.\f + \fr 18:16 \ft Bazlam mapala eye masulo eye 19.15.\f* 
\v 17 Ane tuk na, ka təma bazlam kurom bay na, tsikatay a ndo məpe mədzal gər hay ka neŋ. Ka kərah bazlam i ndo məpe mədzal gər hay ka Kəriste na, gər ha zəba faya andza ndo nakə a sər Mbəlom bay aye kəgəbay andza ndo matsekele dzaŋgal. 
\p  
\v 18 «Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha na, wu neheye tebiye ka kərahum ka məndzibəra aye na, ta kərahiye mə mbəlom dərmak. Wu neheye tebiye ka təmum ka məndzibəra aye na, ta təmiye mə mbəlom dərmak. 
\p  
\v 19 «Neŋ faya na gwaɗakumeye sa: Sərum ha na, taɗə ndo hay sulo ka məndzibəra ta dzapa ayaw ka wu nakə ta tsətsahiye tə maɗuwule me aye na, Bəba ga mə mbəlom ma vəlateye wu nakə ta tsətsah aye.  
\v 20 Hərwi ndo sulo kəgəbay mahkar ta haya gər ka maɗuwulay me a Mbəlom ta məzele ga na, neŋ andaya mə walaŋ tay.» 
\s1 Dzeke i ndo nakə a kərah məpəsay ha mənese a ndo aye 
\p  
\v 21 Piyer a həndzəɗ ka təv i Yesu, a tsətsah faya, a gwaɗay: «Bəy Maduweŋ, taɗə malamar ga kə geŋ mənese na, na pəsay ha sik nday? Madzəga tasəla ɗaw?» 
\p  
\v 22 Yesu a gwaɗay: «Na gwaɗakeye madzəga tasəla bay, ane tuk na, sik kuro kuro tasəla madzəga tasəla. 
\p  
\v 23 «Hərwi niye, Bəy i Mbəlom a ndzəkit bo ta bəy wuray a say matsətsehe gwedere ŋgay ka ndo məge məsler ŋgay hay.  
\v 24 A dazlay a məsler na, tə gəsay naha ndo i məsler ŋgay gwedere ŋgay faya suloy maliyoŋ haladzay a pasla bo bay.  
\v 25 Ndo niye na, wuray ŋgay andaya məheme ha gwedere niye bay. Bəy niye a gwaɗ ma səkəmiye ha andza beke, neŋgeye, ŋgwas ŋgay, wawa ŋgay hay tə wu ŋgay tebiye hərwi məheme ha gwedere ŋgay.  
\v 26 Ndo məge məsler ŋgay niye a dəkway gurmets, a gay amboh, a gwaɗay: “Amboh, zleŋ ŋgatay, na hamakeye suloy tebiye.”  
\v 27 Tsa na, a gay mə bo a bəy niye, a gəray ha gwedere niye ada a gər ha a ye ŋgway. 
\p  
\v 28 «Ndo məge məsler niye a ndohwaw abəra na, tə dzəgər ta mandala ŋgay nakə tə gawa məsler salamay aye. Gwedere ŋgay andaya ka mandala ŋgay niye kwar i suloy temerre. A gəs na ndo niye məmbərlew keeŋŋek, a gwaɗay: “Hemeŋ gwedere ga!”  
\v 29 Mandala ŋgay niye a dəkway gurmets, a gay amboh, a gwaɗay: “Zleŋ ŋgatay, na hamakeye.”  
\v 30 Ndo məge məsler niye a kərah. A gəs mandala ŋgay niye a kal ha a daŋgay. Ma ndziye mə ɗəma hus a pat nakə kə hamay gwedere ŋgay aye.  
\v 31 Siye i ndo məge məsler i bəy niye tə ŋgatay a wu nakə a ge bo aye na, a ndalatay. Ti ye mata təkəray a ndo i gay tay. 
\p  
\v 32 «Ndo i gay tay a tsəne andza niye na, a zalay a ndo məge məsler ŋgay niye. A yaw na, a gwaɗay: “Nəkar na, ŋgwalak i ndo bay. Na gəraka ha gwedere ga tebiye hərwi nakə ka geŋ amboh aye.  
\v 33 Nəkar dərmak na, mandala yak mâ gaka mə bo andza nakə nəkar ka geŋ mə bo aye dərmak.”  
\v 34 A ndalay a ndo i gay tay haladzay. Tsa na, a slər ndo məge məsler ŋgay niye a daŋgay hərwi məgay ɗəretsətseh. Ma həbiye hus kə hama gwedere ka bo bəra tebiye.» 
\p  
\v 35 Yesu a gwaɗatay: «Taɗə kwa way kə pəsay ha mənese a malamar ŋgay peteh abəra mə ɗərev bay na, Bəba ga mə mbəlom ma giye kurom ha andza niye dərmak.» 
\c 19  
\s1 Bazlam i Yesu ka gər i mahəhere ŋgwas 
\r Markus 10.1-12 
\p  
\v 1 Yesu a ndəv ha bazlam ŋgay niye hay na, a lətse abəra ka dala i Galile, a ye ka dala i Yahuda a diye neŋgeɗ i magayam i Yurdum.  
\v 2 Ndo hay mbərzəzza haladzay ta zəŋgal na. A mbəl tay ha ndo hay abəra ma ɗəvats tay hay. 
\p  
\v 3 Farisa hay ta həndzəɗ ka təv i Yesu. A satay məhəle faya abəra suwat. Ta tsətsah faya, tə gwaɗay: «Bazlam kway mapala eye kə vəl tsəveɗ ka mahəhere ŋgwas hərwi kwa i wu waray waray ɗaw?\f + \fr 19:3 \ft Madazlay i wu hay 1.27; 5.2.\f*» 
\p  
\v 4 Yesu a mbəɗatay faya, a gwaɗatay: «Ka dzaŋgum wu nakə mawatsa eye mə Ɗerewel i Mbəlom aye təbəɗew? Ka madazlay na, Mbəlom a ge hasləka ada ŋgwas,  
\v 5 ada a gwaɗ: “Hərwi niye hasləka ma gəriye ha bəba ŋgay ta may ŋgay, ta ndziye ta ŋgwas ŋgay. Ada nəteye ta təriye na, bo nəte.\f + \fr 19:5 \ft Madazlay i wu hay 2.24.\f*”  
\v 6 Andza niye, nəteye sulo sa bay, ane tuk na, andza ndo nəte.» Yesu a gwaɗatay sa: «Ndo zezeŋ mâ ŋgəna ha wu nakə Mbəlom a dzapa ha aye bay.» 
\p  
\v 7 Farisa hay tə gwaɗay: «Musa a gwaɗ hasləka ma ta həhariye na ŋgwas ŋgay na, mâ watsay ɗerewel i mahəhere a həlay a ŋgwas ŋgay. Ada a tsik andza niye na, hərwi mey?» 
\p  
\v 8 Yesu a mbəɗatay fay, a gwaɗatay: «Musa a vəlakum tsəveɗ ka mahəhere ŋgwas kurom hay na, hərwi ɗərev kurom makula eye toŋgwa toŋgwa. Ane tuk na, ka madazlay na, andza niye bay.  
\v 9 Neŋ faya na tsikakumeye, kwa way ka həhar na ŋgwas ze məndzay a gər ka məge madama na, ada kə zla a ɗəma ŋgwas mekeleŋ eye na, kə ge madama.» 
\p  
\v 10 Gawla ŋgay hay tə gwaɗay: «Taɗə bazlam i hasləka ta ŋgwas andza niye na, ŋgama məzle ŋgwas bay.» 
\p  
\v 11 Yesu a mbəɗatay faya, a gwaɗatay: «Ndo hay tebiye ta sliye faya matəme matətike nakay bay. Ane tuk na, Mbəlom ma vəlateye gədaŋ a siye hay matəme.  
\v 12 Ndo siye hay tə sla faya məzle ŋgwas bay na, hərwi wu mekeleŋ eye hay wal wal. Ndo siye hay tə wa tay ha andza niye, bo tay a say ŋgwas bay. Ndo siye hay na, ta daɗak tay ha hərwi ada tâ zla ŋgwas bay. Siye hay ta zla ŋgwas bay na, hərwi Bəy i Mbəlom. Ndo nakə kə sla faya matəme matətike nakay aye na, mâ təma.» 
\s1 Yesu a təma wawa hay 
\r Markus 10.13-16; Luka 18.15-17 
\p  
\v 13 Ma dəba eye na, ndo hay tə həl naha wawa hay ka təv i Yesu hərwi ada mâ pa fataya həlay ada mâ ɗuwulay me a Mbəlom hərwi tay. Ane tuk na, gawla ŋgay hay tə ŋgatatay a ndo hay faya ta həliye naha wawa hay ka təv i Yesu na, tə gatay me.  
\v 14 Yesu a gwaɗatay: «Gərum tay ha wawa hay tâ yaw ka təv ga. Kâ həharum tay ha bay, hərwi Bəy i Mbəlom mavəla eye na, a slala i ndo neheye andza wawa neheye.» 
\p  
\v 15 Yesu a pa həlay ka wawa niye hay hərwi məpe fataya ŋgama. Tsa na, a ye ŋgway abəra ka təv niye. 
\s1 Gawla zlele eye 
\r Markus 10.17-31; Luka 18.18-30 
\p  
\v 16 Ndo wuray a yaw ka təv i Yesu, a tsətsah, a gwaɗay: «Miter, na giye wu ŋgwalak eye na, mey nakə ada na hutiye sifa nakə ma ndəviye bay aye?» 
\p  
\v 17 Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Ka tsətsahiye fagaya wu ka gər i wu ŋgwalak eye na, hərwi mey? Ndo ŋgwalak eye na, Mbəlom nəte ŋgweŋ. Taɗə a saka məhute sifa ka təv i Mbəlom na, rəhay ha gər a bazlam ŋgay mapala eye.» 
\p  
\v 18 Ndo niye a tsətsah ka Yesu: «Bazlam mapala eye waray hay?» 
\p Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Kâ kəɗ gər i ndo bay, kâ ge madama bay, kâ ge məkal bay, kâ raw me ka ndo kame i sariya bay,  
\v 19 rəhatay ha gər a bəba yak ta may yak. Ada wuɗa ndo i məgeɗ yak dərmak andza ka wuɗa na gər yak.\f + \fr 19:19 \ft Madayaw abəra mə Ezipt 20.12-16; Bazlam mapala eye masulo eye 5.16-20 ada Levitik 19.18.\f*» 
\p  
\v 20 Gawla niye a gwaɗay a Yesu: «Bazlam neheye mapala eye na rəhay ha gər tebiye. Maa ləkeŋew məge na, sa mey?» 
\p  
\v 21 Yesu a gwaɗay: «Kə saka matəre ndo ŋgwalak eye na, do ta səkəm ha wu yak ada kâ ŋgənatay suloy aye a ndo mətawak eye hay. Ka ge andza niye na, ka hutiye zlele mə mbəlom. Tsa na, dara peŋ bəzay.» 
\p  
\v 22 Gawla niye a tsəne andza niye na, a ye ŋgway ta mevel eye hərwi zlele ŋgay na, haladzay. 
\p  
\v 23 Yesu a gwaɗatay a gawla ŋgay hay: «Neŋ faya na gwaɗakumeye, sərum ha, mawura bo eye hərwi ndo i zlele hay mede a Bəy i Mbəlom.  
\v 24 Ada neŋ faya na gwaɗakumeye anaŋ sa: Tə bəmalə nakə ndo i zlele ma diye a Bəy i Mbəlom aye na, ŋgama zləgweme mâ ye ta bəɗ i ləpəre.» 
\p  
\v 25 Gawla ŋgay hay tə tsəne bazlam ŋgay niye hay andza niye na, a gatay hərɓaɓəkka, tə gwaɗ: «Ane tuk na, kə ge andza niye na, mata sle mətəme na, way?» 
\p  
\v 26 Yesu a zəba fataya, a gwaɗatay: «Ndəray ma sliye mətəme bay, ane tuk na, Mbəlom na, wuray a zay gədaŋ təbey.» 
\p  
\v 27 Piyer a mbəɗay naha faya, a gwaɗay: «Tsəne! Nəmay anaŋ, nəmaa gər ha wu hay tebiye hərwi məpaka bəzay na, kəkay? Mata ge bo tə nəmay na, mey?» 
\p  
\v 28 Yesu a gwaɗatay: «Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha na, neŋ Wawa i Ndo na ndziye ka təv məndze i bəy ta məzlaɓ ma məndzibəra weɗeye. Nəkurom neheye ka pumeŋ bəzay aye, ka ndzumeye ka təv məndze i bəy kuro gər eye sulo dərmak hərwi məgatay sariya a gwala i Israyel hay kuro gər eye sulo.  
\v 29 Ada ndo neheye tebiye tə gər ha gay tay, malamar tay hasləka eye hay ta malamar tay dem eye hay, bəba tay, may tay, wawa tay hay, guvah tay hay hərwi məzele ga aye na, ta hutiye a ɗəma ma ziye madzəga temerre ada ta hutiye sifa nakə ma ndəviye bay aye.  
\v 30 Mə walaŋ i ndo neheye anəke nəteye ndo i me hay aye na, haladzay ta təriye ndo i dəba ada mə walaŋ i ndo neheye anəke nəteye ndo i dəba hay aye na, haladzay ta təriye ndo i me.» 
\c 20  
\s1 Dzeke i ndo nakə a həl ndo məge məsler hay a guvah ŋgay aye 
\p  
\v 1 «Bəy i Mbəlom a ndzəkit bo na, ndo wuray a ndohwaw abəra mə gay mekedœ pərik hərwi mapəle ndo məge məsler hay a guvah ŋgay.  
\v 2 Tə ge tsakala i məfəte hwapat na, kwar i suloy nəte.\f + \fr 20:2 \ft A həlay i Yesu na, kwar i suloy nəte na, a sla məvəle merəɓe i ndo nakə a ge məsler hwapat aye.\f* 
\v 3 Ta ɓəre tsɨɗ i mekedœ na, a ye sa. A ye a ndzatay a gər a siye hay faya ta giye məsler bay, nəteye malətsa eye kəriye.  
\v 4 A gwaɗatay: “Nəkurom dərmak dum fətumeŋ guvah ga, na vəlakumeye wu i madagər kurom lele.”  
\v 5 Ndo niye hay tə tsəne andza niye na, ti ye a guvah ŋgay niye. Ndo niye a ye mapəle ndo i məsler hay ta magərhəpat, ada ta ɓəre mahkar i huwa a ge andza niye sa.  
\v 6 Ta ɓəre zləm na, a ye sa. A ye a huta ndo hay nəteye malətsa eye. A tsətsah fataya, a gwaɗatay: “Nəkurom mandza eye kanaŋ hwapat ze məge məsler na, hərwi mey?”  
\v 7 Ta mbəɗay faya, tə gwaɗay: “Hərwi ndəray kə həl may a məsler bay.” A gwaɗatay: “Nəkurom dərmak dumara, dum a guvah ga.” 
\p  
\v 8 «Huwa a ge na, ndo i guvah a zalay a ndo mələvay gər a məsler ŋgay, a gwaɗay: “Zalatay a ndo məge məsler hay, vəlatay wu i madagər tay. Dazlay ta ndo neheye na həl tay duk aye ada kâ ndəv ha ta ndo neheye na lah məhəle tay kurre aye.”  
\v 9 Ndo neheye ta dazlay a məsler ta ɓəre zləm i huwa aye na, ti ye naha kwa way a təma kwar i suloy nəte.  
\v 10 Ndo neheye ta dazlay kurre aye ti yaw. Tə dzala mə gər tay na, ta təmiye ma ziye i ndo neheye. Ane tuk na, tə vəlatay kwa way kwar i suloy nəte.  
\v 11 Ta təma na, ta guŋguz ka ndo i guvah,  
\v 12 tə gwaɗ: “Ndo neheye ti yaw ma dəba may aye, tə ge məsler na, ɓəre nəte tsa tuk na, ada ka vəlamay wu madagər may andza i tay na, kəkay? Nəmay na, nəmaa sa ɗəretsətseh mə pat hwapat ada nəmaa səmay naha a merəɓe.”  
\v 13 Ndo i guvah niye a mbəɗay faya a ndo nəte mə walaŋ tay, a gwaɗay: “Dzam ga, na gaka mənese bay. Ka gama tsakala i məge məsler pat eye nəte na, kwar i suloy nəte bəɗaw?  
\v 14 Zla wu i madagər, do. A seŋ na vəliye a ndo nakə a yaw ma dəba yak andza nakə na vəlaka aye dərmak.  
\v 15 Neŋ na, tsəveɗ ga andaya məge wu nakə a seŋ aye ta suloy ga. Kəgəbay nəkar na, sələk eye hərwi nakə neŋ ŋgwalak i ndo aye ɗaw?”  
\v 16 Andza niye, ndo i dəba hay ta təriye ndo i me hay, ndo i me hay ta təriye ndo i dəba hay.» 
\s1 Yesu a ɗa ha məməte ŋgay ta mələtsew ŋgay abəra ma mədahaŋ sa 
\r Markus 10.32-34; Luka 18.31-34 
\p  
\v 17 Ahəl nakə Yesu faya ma diye a Zerozelem aye na, a həl gawla ŋgay hay kuro gər eye sulo təv tay wal. Nəteye faya ta diye ka tsəveɗ na, a gwaɗatay:  
\v 18 «Tsənum, anəke na, faya ka deyekweye a Zerozelem. Mə ɗəma na, neŋ Wawa i Ndo ta vəlateye ga ha a həlay a bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye ada a ndo neheye tə dzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye. Ta geŋeye sariya i məkəɗe,  
\v 19 ada ta vəlateye ga ha a ndo neheye tə sər Mbəlom bay aye. Ta ŋgweseŋeye dəla abəra mə gər, ta ndaɓiye ga ta mandalaɓa. Ta dariye ga ka mayako mazləlmbaɗa eye. Ma məhəne mamahkar eye na, na lətseweye abəra ma mədahaŋ.» 
\s1 Matsətsehe i may i Yakuba ta Yuhana 
\r Markus 10.35-45 
\p  
\v 20 Ma dəba eye na, ŋgwas i Dzebede a ye ka təv i Yesu ta wawa ŋgay hay. A ye naha a dəkw gurmets kame i Yesu hərwi matsətsehe faya wu.  
\v 21 Yesu a gwaɗay: «A saka mey?» 
\p A mbəɗay faya a Yesu, a gwaɗay: «Na tsətsah fakaya na, aza ahəl nakə ka ndza a bəy yak aye na, vəlatay tsəveɗ a wawa ga neheye sulo aye tâ ndza ka təv yak, nəte ta diye i həlay i mənday ada neŋgeɗ ta diye i həlay i gula yak tey.» 
\p  
\v 22 Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Ka sərum wu nakə ka tsətsahumeye aye bay. Ka slumeye faya məse ɗəretsətseh nakə na siye aye ɗaw?» 
\p Ta mbəɗay faya, tə gwaɗay: «Nəmaa sliye faya.» 
\p  
\v 23 Yesu a gwaɗatay: «Deɗek, ka sumeye ɗəretsətseh andza neŋ nakə na siye ɗəretsətseh aye. Ane tuk na, məndze ta diye i həlay i mənday ga kəgəbay ta diye i həlay i gula ga na, mata tsike na, neŋ bay. Təv məndze niye na, i ndo neheye Bəba ga a ləvatay ha bo aye wu tay.» 
\p  
\v 24 Siye i gawla i Yesu hay kuro, tə tsəne bazlam niye na, tə ge mevel ka gawla i Yesu neheye sulo ta malamar ŋgay aye.  
\v 25 Yesu a zalatay tebiye ka təv ŋgay, a gwaɗatay: «Nəkurom ka sərum ha na, bəy bagwar eye ka məndzibəra faya ta ləviye ndo hay ta gədaŋ ada ndo bagwar eye hay ta ɓərəkiye ha gədaŋ tay ka siye i ndo hay.  
\v 26 Ane tuk na, mâ ge andza niye mə walaŋ kurom bay. Ɗuh na, kə ge ndəray mə walaŋ kurom a say matəre bagwar eye na, mâ təra ndo i məsler kurom.  
\v 27 Kə ge ndəray mə walaŋ kurom a say matəre ndo i me na, mâ təra beke kurom.  
\v 28 Andza niye, neŋ Wawa i Ndo na yaw na, hərwi ada ndo hay tâ geŋ məsler bay. Na yaw ɗuh na, hərwi məgatay məsler a ndo hay ada məvəle ha məsəfəre ga hərwi məmbəle tay ha ndo hay haladzay.» 
\s1 Yesu a mbəl tay ha guluf hay sulo 
\r Markus 10.46-52; Luka 18.35-43 
\p  
\v 29 Ahəl nakə Yesu ta gawla ŋgay hay ti yaw abəra ma Zeriko aye na, ndo hay haladzay tə payaw bəzay.  
\v 30 Guluf hay sulo nəteye mandza eye ka tsakay i tsəveɗ. Tə tsəne Yesu faya ma diye ta tsəveɗ eye niye na, tə pa bo ka mawude, tə gwaɗ: «Bəy Maduweŋ, Wawa i Davit, nəmaâ gaka mə bo təbəɗew?» 
\p  
\v 31 Ndo hay tə gatay me hərwi ada tâ ndza ɗikɗik, ane tuk na, tə zaka ha mawude haladzay, tə gwaɗ: «Bəy Maduweŋ, Wawa i Davit, nəmaâ gaka mə bo təbəɗew?» 
\p  
\v 32 Yesu a lətse, a zalatay, a tsətsah fataya: «A sakum nâ ge hərwi kurom na, mey?» 
\p  
\v 33 Ta mbəɗay faya, tə gwaɗay: «Bəy Maduweŋ, a samay na, həndəkamay na ɗəre tey.» 
\p  
\v 34 Yesu a tsəne andza niye na, tə gay mə bo. A lamay a ɗəre tay, kwayaŋŋa ndo neheye sulo aye tə ŋgatay a ɗəre. Tsa na, tə pay bəzay a Yesu. 
\c 21  
\s1 Yesu a fələkwa a Zerozelem 
\r Markus 11.1-11; Luka 19.28-40; Yuhana 12.12-19 
\p  
\v 1 Yesu ta gawla ŋgay hay, nəteye mazlambar bəse ta Zerozelem na, tə ndisl a gəma i Betifadze ka Mahəmba i Tetəɗœz. Yesu a slər gawla ŋgay sulo kame, a gwaɗatay:  
\v 2 «Dum naha a gəma nakə kame kurom aye. Ka ndislum naha na, ka ndzumeye a gər a zuŋgo ta wawa ŋgay maɓara eye. Pəluma tay ahaya ada kâ yumeŋa tay ahaya.  
\v 3 Taɗə ta tsikakum wuray na, mbəɗumatay faya: “A say a Bəy Maduweŋ.” Tsa na, ta gəriye kurom ha.» 
\p  
\v 4 Wu nakay a ge bo na, andza i ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom nakə a tsik aye, a gwaɗ: 
\q1  
\v 5 «Gwaɗumatay a ndo neheye ma gəma i Zerozelem aye: 
\q1 Zəba, bəy yak faya ma diye naha ka təv yak! 
\q1 Neŋgeye maləɓa eye, 
\q1 neŋgeye mandza eye ka zuŋgo ada ka zuŋgo wawa eye.\f + \fr 21:5 \ft Zəba ma Zakari 9.9.\f*» 
\p  
\v 6 Gawla i Yesu neheye sulo aye, ti ye tə ge andza nakə Yesu a tsikatay aye.  
\v 7 Ti ye, tə gəsaw zuŋgo niye ta wawa eye salamay. Ti ye ahaya, tə pa fataya petekeɗ hay ada Yesu a ndza faya.  
\v 8 Ndo hay haladzay mbərzəzza ta fətəl petekeɗ tay hay ka tsəveɗ, siye hay tə həɓaw slambah i dərizl i gərɗaf hay ta fətəl ka tsəveɗ.  
\v 9 Ndo neheye kame i Yesu ta ndo neheye ma dəba ŋgay aye na, ta wuda, tə gwaɗ: «Zambaɗakway a Wawa i Davit! Mbəlom mâ pa ŋgama ka ndo nakə faya ma deyeweye ta məzele i Bəy Maduweŋ aye. Zambaɗakway a Mbəlom, neŋgeye nakə mə mbəlom aye!» 
\p  
\v 10 Ahəl nakə Yesu a ndisl a Zerozelem aye na, a gatay a ndo neheye ma wuzlahgəma aye wadəŋ wadəŋ. Ta tsətsah, tə gwaɗ: «Ndo nakay na, way?» 
\p  
\v 11 Ndo hay ta mbəɗatay faya: «Yesu, ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom, neŋgeye ndo i Nazaret ka dala i Galile.»\fig Məfələkw i Yesu a Zerozelem|src="Cn01783B.tif" size="span" loc="Mat 21.1-11" copy="David C. Cook" ref="21.11" \fig* 
\s1 Yesu mə gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom 
\r Markus 11.15-19; Luka 19.45-48; Yuhana 2.13-22 
\p  
\v 12 Yesu a ndisl a Zerozelem na, a ye a dalamətagay i gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom. A ye naha na, a həhar tay ha ndo masəkəme wu hay ta ndo neheye ta səkəmiye ha wu hay aye. A pay həlay a tabal i ndo mambəɗe ha suloy, a mbəzl ha təv məndze i ndo masəkəme ha bodobodo hay.\f + \fr 21:12 \ft Yahuda hay ti yaw ma gəma mekeleŋ eye mata mbəɗe ha suloy tay. Ma dəba eye, ta sliye masəkəme gənaw hərwi kule ada məvəle dala i dzaŋgal i gay məɗəslay gər a Mbəlom.\f* 
\v 13 Tsa na, a gwaɗatay: «Mawatsa eye mə Ɗerewel i Mbəlom na: “Ta zaleye a gay ga na, gay i maɗuwule me. Ane tuk na, nəkurom ka tərum ha lar i məkal hay na, kəkay?\f + \fr 21:13 \ft Zəba ma Ezay 56.7 ada Zeremi 7.11.\f*”» 
\p  
\v 14 Guluf hay ta ndo matəra eye hay, ti ye ka təv i Yesu a gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom. Yesu a mbəl tay ha.  
\v 15 Bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye ta ndo neheye tə dzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye tə ŋgatay a masuwayaŋ nakə Yesu a ge aye ta mawude i wawa neheye faya ta wudiye mə gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom: «Məzlaɓ mâ ndza ka Wawa i Davit» aye na, wu neheye a ndalatay haladzay.  
\v 16 Tə gwaɗay a Yesu: «Ka tsəne wu nakə wawa neheye faya ta tsikiye bəɗaw?» 
\p Yesu a mbəɗatay faya: «Ayaw, na tsəne. Nəkurom na, ka dzaŋgum bazlam nakə mawatsa eye mə Ɗerewel aye ɗaɗa təbəɗew? “A saka nakə wawa hay ada ta wawa neheye faya ta siye wah mba aye tâ zambaɗaka.\f + \fr 21:16 \ft Dəmes hay 8.3.\f*”» 
\p  
\v 17 Tsa na, a gər tay ha, a yaw abəra ma wuzlahgəma, a ye a Betani, a həna mə ɗəma. 
\s1 Gurov mawa eye bay 
\r Markus 11.12-14,20-24 
\p  
\v 18 Tədœ eye pərik i mekedœ, ahəl nakə faya ma maweye a wuzlahgəma aye na, may a wur faya.  
\v 19 A ŋgatay a gurov ka tsakay i tsəveɗ. A ye a bəzay i dərizl i gərɗaf niye. Ane tuk na, a ŋgatay na, a slambah ɗekɗek, mawa eye bay. A gwaɗay a gurov niye: «Ka wiye hohway ɗaɗa sa bay.» Kwayaŋŋa gurov niye a kula. 
\p  
\v 20 Gawla ŋgay hay tə ŋgatay andza niye, a gatay masuwayaŋ. Tə gwaɗay a Yesu: «Gurov nakay a kula kwayaŋŋa tsa na, kəkay?» 
\p  
\v 21 Yesu a gwaɗatay: «Neŋ faya na tsikakumeye: Sərum ha na, taɗə ka dzalum ha ka neŋ ada ka gum hay mədzal gər kurom gərəŋ gərəŋ bay na, ka slumeye faya məge wu nakə na gay a gurov nakay aye. Kwa a mahəmba, ka slumeye məgwaɗay: “Lətse abəra kanaŋ, ta kal ha bo a bəlay”, ada ma giye bo.  
\v 22 Taɗə ka dzalum ha ka neŋ tə ɗərev kurom peteh na, ka hutumeye wu nakə ka tsətsahumeye tə maɗuwule me a Mbəlom aye tebiye.» 
\s1 Maa vəlay gədaŋ a Yesu na, way? 
\r Markus 11.27-33; Luka 20.1-18 
\p  
\v 23 Yesu a ye, a fələkwa a gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom. A ye naha a dazlay a matətikatay. Ahəl nakə faya ma tətikiye na, bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye ta madugula i Yahuda hay, ti ye naha ka təv ŋgay. Ta tsətsah faya, tə gwaɗay: «Ka ge wu neheye na, ta gədaŋ waray? Maa vəlaka gədaŋ aye na, way?» 
\p  
\v 24 Yesu a mbəɗatay faya, a gwaɗatay: «Neŋ dərmak na tsətsahiye fakuma matsətsehe nəte, taɗə ka mbəɗumeŋew faya na, na ge wu neheye ta gədaŋ waray na, na tsikakumeye.  
\v 25 Maa slər ha Yuhana madzəhuɓe ndo a yam na, way? Mbəlom tsukuɗu, ndo hay ɗaw?» 
\p Tə ma ha ka bo bazlam mə walaŋ tay, tə gwaɗ: «Ka mbəɗakweye faya na, kəkay? Taɗə ka gwaɗakway, maa slər ha Mbəlom, Yesu ma gwaɗakweye: “Ka dzalum ha bay na, kemey?”  
\v 26 Ane tuk na, taɗə ka gwaɗakway, maa sləraw Yuhana na, ndo hay, dzədzarakwa ta ndo hay hərwi ndo hay tebiye ta dzala ha Yuhana neŋgeye ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom.»  
\v 27 Hərwi niye ta mbəɗay faya a Yesu, tə gwaɗay: «Nəmaa sər bay.» 
\p Yesu a gwaɗatay: «Neŋ bəbay na ge wu neheye ta gədaŋ i way na, na tsikakumeye bay.» 
\s1 Dzeke i wawa hay sulo 
\p  
\v 28 Yesu a gwaɗ sa: «Ka dzalum ka dzeke nakay na, kəkay? Ndoweye andaya wawa ŋgay hay sulo. A gwaɗay a wawa makurre eye: “Wawa ga, do bəgom ta ge məsler ma guvah.”  
\v 29 Wawa ŋgay a mbəɗay faya, a gwaɗay: “Na diye bay.” Məndze tsekweŋ na, a dzala ha ka bazlam ŋgay niye, a ye a guvah.  
\v 30 Bəba a ye ka təv i wawa masulo eye a tsikay andza niye sa. Wawa ŋgay a mbəɗay faya, a gwaɗay: “Bəba ga, na diye.” Ane tuk na, ki ye bay.  
\v 31 Mə walaŋ i wawa neheye sulo aye, maa ge wu nakə a say a bəba ŋgay aye na, waray?» 
\p Ta mbəɗay faya, tə gwaɗay: «Wawa makurre eye.» 
\p Yesu a gwaɗatay: «Neŋ faya na tsikakumeye, sərum ha ndo matsekele dzaŋgal hay ta ŋgwas neheye tə gawa madama aye ta lahakumeye a Bəy i Mbəlom.  
\v 32 Yuhana madzəhuɓe ndo a yam ki yaw kə ɗakum ha tsəveɗ deɗek eye. Ka dzalum ha faya bay. Ɗuh ndo matsekele dzaŋgal ta ŋgwas neheye tə gawa madama aye ta dzala ha faya. Kwa ka ŋgatumay bəbay na, ka mbəɗum ha mədzal gər kurom hərwi mədzele ha faya bay.» 
\s1 Dzeke i ndo neheye ta səkəm guvah hərwi məfəte aye 
\r Markus 12.1-12; Luka 20.9-19 
\p  
\v 33 Tsənum dzeke mekeleŋ eye sa: «Ndoweye andaya a ɗəs guvah. A zəv a ɗəma dərizl i gərɗaf haladzay. Dərizl i gərɗaf niye hay na, tə wa hohway. A lawara na ta zleɗ, a ŋgar a ɗəma təgwaɗ\f + \fr 21:33 \ft Təv maɗɨtse na, tə ŋgar təv andza təgwaɗ hərwi maɗɨtse hohway.\f* hərwi maɗɨtse a ɗəma hohway ada a ɗəzl a ɗəma gay i matsəpe wu bagwar eye. Ma dəba eye a səkəmatay ha a ndo hay hərwi məve nəte. Tsa na, a ye a gəma mekeleŋ eye dəreŋ. 
\p  
\v 34 «Həlay i maŋgəle hohway i gərɗaf ŋgay niye hay a sla na, a slər ndo i məsler ŋgay hay ka təv i ndo neheye ta səkəm guvah ŋgay aye hərwi ada tâ vəlayaw hohway i gərɗaf ŋgay hay.  
\v 35 Ane tuk na, ndo niye hay, tə ŋgatatay na, tə gəs makurre eye tə ndaɓa na lele. Tə gəs masulo eye, tə kəɗ na mədahaŋ eye ada tə kəɗ mamahkar eye tə kwar.  
\v 36 Ndo i guvah a slər ndo i məsler mekeleŋ eye hay, nəteye haladzay ta ze neheye kurre aye. Ane tuk na, ndo niye hay tə ge tay andza neheye kurre eye.  
\v 37 Ka mandəve ŋgay eye na, a slər wawa ŋgay. A dzala, a gwaɗ: “Wawa ga na, ta rəhay ha gər, ta geye wuray bay.”  
\v 38 Ane tuk na, ndo niye hay, tə ŋgatay a wawa i ndo i guvah na, tə gwaɗ mə walaŋ tay: “Anaŋ magedze ŋgay nakə ma ta ndiye na guvah ŋgay aye, ki yaw! Takwa, kəɗakwa na ada guvah nakay ma mətsakweye a nəkway!”  
\v 39 Ti ye tə gəs wawa niye, ti ye ha dəreŋ ta guvah. Ti ye naha, tə kəɗ na.» 
\p  
\v 40 Yesu a tsətsah fataya a gwaɗatay: «Ndo i guvah ki yaw na, ma giye tay ha ndo neheye na, kəkay?» 
\p  
\v 41 Ta mbəɗay faya, tə gwaɗay: «Ma kəɗiye ndo məkəɗe ndo niye hay abəra mə ɗəma, ma sakatay naha bay tebiye. Ma həliye a ɗəma ndo mekeleŋ eye hay ada ta vəleye hohway i gərɗaf ŋgay hay a həlay nakə kə nah aye.» 
\p  
\v 42 Tsa na, Yesu a gwaɗatay: «Ɗaɗa ka dzaŋgum wu nakə tə watsa a Ɗerewel i Mbəlom aye təbəɗew? A gwaɗ: 
\q1 “Kwar nakə ndo maɗəzle gay hay tə kal ha aye na, 
\q2 matəra kwar lele eye a ze siye i kwar hay na, neŋgeye ɗuh. 
\q1 Maa gwaɗ kwar niye matəra kwar nakə lele eye hərwi maɗəzle gay na, Mbəlom. 
\q1 Niye na, məsler i Mbəlom hərwi kway.\f + \fr 21:42 \ft Dəmes hay 118.22-23.\f*”» 
\p  
\v 43 Yesu a gwaɗatay sa: «Neŋ faya na tsikakumeye, nəkurom na, ta zliye fakuma abəra Bəy i Mbəlom ta vəlay ha a ndo mekeleŋ eye hay neheye faya ta giye wu nakə a say aye.  
\v 44 Kwa way kə dəɗ ka kwar niye na, ma toliye. Ada kwar niye kə dəɗ ka ndoweye na, ma ləgəriye na kərɗik kərɗik andza mereɓek.» 
\p  
\v 45 Bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye ta Farisa hay tə tsəne dzeke i Yesu niye hay na, tə sər a tsik ka nəteye.  
\v 46 Ta pəla tsəveɗ məgəse na. Ane tuk na, ta dzədzaratay a ndo hay hərwi ndo hay tə dzala Yesu na, ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom. 
\c 22  
\s1 Dzeke i magurlom i məzle dahəlay 
\r Luka 14.15-24 
\p  
\v 1 Yesu a tsikatay dzeke mekeleŋ eye sa, a gwaɗatay:  
\v 2 «Bəy i Mbəlom a ndzəkit bo na, anaŋ andza nakay. Bəy a ge magurlom i mabəzləme gər i dahəlay i wawa ŋgay.  
\v 3 A slər gawla ŋgay hay, tâ ye tâ zalatayaw a ndo hay tâ yaw tâ nda ɗaf i mabəzləme gər i dahəlay. Ane tuk na, ndo neheye tə zalatay aye na, ta kərah mede.  
\v 4 A slər gawla ŋgay mekeleŋ eye hay sa. A gwaɗatay: “Dum, gwaɗumatay a ndo neheye na zalatay aye na, tâ yaw. Na da wu mənday anəke, na kəɗ gəsaŋ i sla ga hay ta neheye magəla eye hay lele aye na kəɗ, wu hay maləva bo eye tsɨy. Dumara a mənde ɗaf i mabəzləme gər i dahəlay.”  
\v 5 Ane tuk na, ndo neheye tə zalatay aye na, ta pa zləm ka bazlam tay niye bay. Ti ye ka məge məsler tay hay. Ndo neŋgeɗ a ye a guvah, ndo mekeleŋ eye a ye masəkəme ha wu ŋgay hay.  
\v 6 Ndo siye hay tə gəs tay hay gawla i ndo niye, tə gatay ɗəretsətseh, tə kəɗ tay ha mədahaŋ eye hay. 
\p  
\v 7 «Bəy niye a tsəne andza niye na, a ndalay. A slər sidzew hay, ti ye ka mabəbazl tay ada tə mədzay ako a gəma tay.  
\v 8 Tsa na, a gwaɗatay a ndo i məsler ŋgay hay: “Ɗaf i mabəzləme gər i dahəlay mada eye haladzay, ane tuk na, ndo neheye na zalatay aye na, ta sla mənde bay.  
\v 9 Hərwi niye, dum ka tsəveɗ bagwar eye hay, zalumatayaw a ndo neheye ka ndzumatay a gər aye, tâ yaw ka mənde ɗaf.”  
\v 10 Ndo i məsler ŋgay hay ti ye. Ti ye naha tə hayay gər a ndo neheye tə ndzatay a gər aye tebiye, ndo ŋgwalak eye hay ta ndo neheye ŋgwalak eye bay aye. Gay i magurlom a rah ta ndo hay. 
\p  
\v 11 «Bəy a fələkwa a gay hərwi mazəbe ka ndo neheye a zalatay aye tuk. A ye naha a ŋgatay a ndo nəte petekeɗ i magurlom i mabəzləme gər i dahəlay andaya faya bay.  
\v 12 A gwaɗay: “Dzam ga, petekeɗ i magurlom i mabəzləme gər i dahəlay andaya fakaya bay sa na, ka fələkwaw kanaŋ ma kəkay?” Ane tuk na, ndo niye ka mbəɗay faya bay.  
\v 13 Tsa na, bəy a gwaɗatay a ndo i məsler ŋgay hay: “Dum naha, dzawumay na həlay tə sik, kalum ha abəra a ləvoŋ. Mə ɗəma na, ta tuwiye tə mahəpəɗe zler eye.\f + \fr 22:13 \ft Zəba mə Mata 8.12.\f*”» 
\p  
\v 14 Andza niye, Yesu a gwaɗ: «Ndo hay haladzay mazala eye hay, ane tuk na, ndo neheye tə pala tay ha aye na, nəteye haladzay bay.» 
\s1 Məvəle dzaŋgal a bəy i Roma 
\r Markus 12.13-17; Luka 20.20-26 
\p  
\v 15 Farisa hay ti ye, tə haya gər. Tə ma ha ka bo bazlam mə walaŋ tay hərwi mapəle tsəveɗ ma kəkay nakə ta həliye suwat abəra ka Yesu tə matsətsehe faya abəra bazlam aye.  
\v 16 Ta ndəv ha məhay gər na, tə slər siye i ndo hay mə walaŋ i gawla tay hay ta siye i ndo i Herod ka təv i Yesu. Ti ye naha, tə gwaɗay: «Miter, nəmaa sər ha nəkar, ka tsik na, deɗek. Nəkar faya ka tətikateye a ndo hay deɗek ka mede nakə a say a Mbəlom aye. Ka dzədzaray a wu nakə ndo hay ta dzaliye təbey ada ka ŋgəna tay ha ka bo bəra ndo hay təbey.  
\v 17 Hərwi niye, tsikamay wu nakə ka dzala faya aye: Bazlam kway mapala eye kə vəl tsəveɗ məvəle dzaŋgal a bəy i Roma tsukuɗu kə vəl tsəveɗ məvəle bay ɗaw?» 
\p  
\v 18 Ane tuk na, Yesu a sər tay naha ka mədzal gər tay nakə ŋgwalak eye bay aye. A gwaɗatay: «A nəkurom ndo i bəbərek hay, ka həlumeye fagaya abəra suwat na, hərwi mey?  
\v 19 Ehey bəzumeŋ ha suloy nakə tə vəlawa dzaŋgal eye təday.» Tə zlayaw kwar suloy nəte, tə vəlay.  
\v 20 Tsa na, Yesu a gwaɗatay: «Mandzəkit bo nakay ta məzele nakay faya na, i way?» 
\p  
\v 21 Ta mbəɗay faya, tə gwaɗay: «I bəy i Roma.» 
\p Yesu a gwaɗatay: «Aya! Wu i bəy i Roma na, vəlumay ha a bəy i Roma ŋgway. Wu i Mbəlom na, vəlumay ha a Mbəlom ŋgway.» 
\p  
\v 22 Tə tsəne andza niye na, a matay ha hərɓaɓəkka. Tə gər ha Yesu, ti ye wu tay. 
\s1 Matsətsehe ka gər i mələtsew i mədahaŋ hay abəra ma bəɗ 
\r Markus 12.18-27; Luka 20.27-40 
\p  
\v 23 Pat eye niye, Saduke hay ti ye ka təv i Yesu. Azlakwa bay Saduke hay na, nəteye tə dzala ha tə gwaɗ: «Ka mət na, mələtsew abəra ma mədahaŋ andaya sa bay.» Ta tsətsah ka Yesu, tə gwaɗay:  
\v 24 «Miter, Musa a gwaɗ: “Taɗə ndoweye a mət ze məwe wawa na, malamar ŋgay mâ zla madakway i ŋgwas niye. Ma zliye na, hərwi ada hulfe i ndo niye a mət aye mâ dze bay.\f + \fr 22:24 \ft Zəba ma Madazlay i wu hay 38.8; Bazlam mapala eye masulo eye 25.5-6.\f*”  
\v 25 Ndo hay andaya nəteye tasəla ta malamar hay. Malamar tay makurre eye a zla dahəlay. A mət ze məwe wawa hay, malamar ŋgay masulo eye a zla ŋgwas niye.  
\v 26 Malamar ŋgay masulo eye a mət ze məwe wawa dərmak. Malamar tay mamahkar a ge andza niye, nəteye niye tasəla tebiye tə mət ze məwe wawa.  
\v 27 Nəteye tebiye tə mət na, ŋgwas a mət dərmak.  
\v 28 Ada pat nakə mədahaŋ hay ta lətseweye abəra ma mədahaŋ aye na, ŋgwas niye ma təriye na, i way? Hərwi nəteye tebiye ta zla ŋgwas niye.» 
\p  
\v 29 Yesu a mbəɗatay faya, a gwaɗatay: «Faya ka vumay gər a bo kurom hərwi ka sərum wu nakə mawatsa eye mə Ɗerewel i Mbəlom aye bay ada ka sərum gədaŋ i Mbəlom bay.  
\v 30 Andza niye, ahəl nakə ta lətseweye abəra ma mədahaŋ aye na, hasləka hay ta ŋgwas hay ta zliye bo sa bay. Ane tuk na, ta ndziye na, andza gawla i Mbəlom neheye mə mbəlom aye.  
\v 31 Ka bazlam i mələtsew abəra ma mədahaŋ na, ɗaɗa ka dzaŋgum wu nakə Mbəlom a tsikakum mə Ɗerewel ŋgay aye təbəɗew? A gwaɗ:  
\v 32 “Neŋ na, Mbəlom i Abraham, Mbəlom i Izak, Mbəlom i Zakob.\f + \fr 22:32 \ft Madayaw abəra ma Ezipt 3.6, 15, 16.\f*” Mbəlom na, neŋgeye Mbəlom i mədahaŋ hay bay, neŋgeye Mbəlom i ndo neheye ta ndziye huya ta sifa aye.» 
\p  
\v 33 Ndo neheye tebiye tə tsəne matətike ŋgay niye a tətikatay aye na, a gatay hərɓaɓəkka. 
\s1 Bazlam mapala eye nakə a ze siye hay aye 
\r Markus 12.28-34; Luka 10.25-28 
\p  
\v 34 Farisa hay tə tsəne Yesu a sla ka Saduke hay tə bazlam na, tə haya gər.  
\v 35 Ndo nəte mə walaŋ tay na, neŋgeye ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye, a ye ka təv i Yesu, a say məhəle faya abəra suwat. A tsətsah ka Yesu, a gwaɗay:  
\v 36 «Miter, mə walaŋ i bazlam i Mbəlom mapala eye hay, bagwar eye na, waray?» 
\p  
\v 37 Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «“Wuɗa Bəy Maduweŋ Mbəlom yak tə ɗərev yak tebiye, ta məsəfəre yak tebiye, ada tə metsehe yak tebiye.\f + \fr 22:37 \ft Bazlam mapala eye masulo eye 6.5.\f*”  
\v 38 Bazlam mapala eye bagwar eye ada nakə ŋgwalak eye a ze siye hay aye na, anaŋ.  
\v 39 Bazlam mapala eye nakə a ze siye hay aye andza makurre eye anaŋ: “Wuɗa ndo i məgeɗ yak andza ka wuɗa na gər yak.\f + \fr 22:39 \ft Levitik 19.18.\f*”  
\v 40 Bazlam i Musa mapala eye tebiye ada matətike i ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom tebiye a dzapa a huɗ i bazlam neheye mapala eye sulo aye.» 
\s1 Kəriste ta Davit 
\r Markus 12.35-37; Luka 20.41-44 
\p  
\v 41 Yesu a tsətsah bazlam ka Farisa neheye mahaya gər aye, a gwaɗatay:  
\v 42 «Ka dzalum ka Kəriste na, kəkay? Neŋgeye wawa i way?» 
\p Tə gwaɗay: «Neŋgeye Wawa i Davit.» 
\p  
\v 43 Yesu a gwaɗatay: «Ada ma kəkay Davit a ma ha bazlam i Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye nakə a tsik ahəl niye, a zalay “Bəy Maduweŋ ga” aye ɗaw? Hərwi Davit a gwaɗ: 
\q1  
\v 44 “Bəy Maduweŋ Mbəlom a gwaɗay a Bəy Maduweŋ ga na: 
\q1 Dara ndza tə həlay i mənday ga 
\q2 hus a pat nakə neŋ, na piye tay ha ndo məne ɗəre hay a huɗ i sik yak aye.\f + \fr 22:44 \ft Dəmes hay 110.1.\f*” 
\p  
\v 45 «Taɗə Davit kə zalay a Kəriste “Bəy Maduweŋ” tuk na, ada Kəriste neŋgeye wawa i Davit na, ma kəkay?» 
\p  
\v 46 Mə walaŋ i Farisa niye hay ndəray kwa nəte ka mbəɗay ka bazlam ŋgay niye bay. A dazlay pat eye niye, kwa way a dzədzar matsətsehe faya matsətsehe neheye kəriye. 
\c 23  
\s1 Yesu a matay ha mənese a bəy i Yahuda hay 
\r Markus 12.38-39; Luka 11.43,46, 20.45-46 
\p  
\v 1 Ma dəba eye na, Yesu a gwaɗatay a ndo hay mahaya gər eye haladzay ta gawla ŋgay hay:  
\v 2 «Ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ta Farisa hay məsler tay na, məɗatay ha bazlam i Musa mapala eye a ndo hay.  
\v 3 Rəhumatay ha gər ada gum wu neheye tebiye faya ta tsikakumeye. Ane tuk na, kâ gum andza nəteye bay, hərwi faya ta giye wu nakə faya ta tsikiye bay.  
\v 4 Nəteye faya ta hayeye gər a wu neheye tə mba a zla bo bay, faya ta piye ka gər i ndo hay. Ane tuk na, bo tay eye kwa məlamay ta wur həlay, ta kərah madzəne ndo hay. 
\p  
\v 5 «Məsler tay faya ta giye na, hərwi ada ndo hay tâ zəba fataya, tâ gwaɗ nəteye ŋgwalak eye hay. Mahoɗok neheye tə mbəkwawa ada tə ɓarawa ka bo aye na, bagwar aye hay. Ta səkahawa ha me i petekeɗ tay ta zəbol.\f + \fr 23:5 \ft Yahuda hay tə mbəkwawa mahoɗok, tə pawa a ɗəma təv mədzeŋge hay mə Ɗerewel i Mbəlom. Tə ɓarawa ka daʼar, ka həlay i gula. Tə mawa ahaya bazlam i Mbəlom mapala a gər na, andza niye.\f* 
\v 6 Ma təv nakə ndo hay tə haya gər ka mənde wu mənday aye na, ta wuɗa məndze ka təv nakə ŋgwalak eye ada mə gay i maɗuwule me, ta ndziye na, ka təv nakə ndo hay ta ŋgatateye aye.  
\v 7 A satay ndo hay tâ tsikatay me mə walaŋ i ndo hay haladzay ada tâ zalatay “Miter” hay. 
\p  
\v 8 «Ane tuk na, nəkurom na, ndəray mâ zalakum ndo “Miter” hay təbey. Hərwi, Miter kurom na, nəte tsa. Nəkurom tebiye na, ta malamar hay.  
\v 9 Kâ zalumay a ndəray ka məndzibəra nakay “Bəba” bay. Hərwi Bəba kurom na, nəte, neŋgeye mə mbəlom.  
\v 10 Kâ pəlum tâ zalakum “bagwar may hay” bay. Hərwi bagwar kurom na, Kəriste nəte tsa.  
\v 11 Ndo nakə bagwar eye mə walaŋ kurom aye na, mâ təra ndo i məsler kurom.  
\v 12 Kwa way kə say matəre bagwar eye kame i ndo hay na, Mbəlom ma təriye ha wawa eye ɗuh. Kwa way ka təra ha gər ŋgay wawa eye na, Mbəlom ma təriye ha bagwar eye ɗuh.» 
\s1 Ɗəretsətseh ka ndo mədzaŋgawa // bazlam i Musa mapala eye ta Farisa hay 
\r Markus 12.40; Luka 11.39-42,44,47-52, 20.47 
\p  
\v 13 «A nəkurom ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ta Farisa hay, nəkurom na, ndo i bəbərek hay, ɗəretsətseh ka gər kurom hərwi faya ka dərəzlumatay na tsəveɗ mede a Bəy i Mbəlom a ndo hay. Bo kurom eye a sakum mede bay ada ndo neheye a satay mede aye, a sakum məgəre tay ha tâ ye bay. 
\p [  
\v 14 «A nəkurom ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ta Farisa hay, nəkurom na, ndo i bəbərek hay. Ɗəretsətseh ka gər kurom hərwi faya ka buwumeye wu abəra ka madakway i ŋgwas hay. Ka ɗuwulawum me vəɗvəɗ hərwi ada ndo hay tâ gwaɗ nəkurom ndo ŋgwalak eye hay. Hərwi niye, ta gakumeye sariya kurom na, ma ziye siye i ndo hay, ta sakakumeye naha bay.] 
\p  
\v 15 «A nəkurom ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ta Farisa hay, nəkurom na, ndo i bəbərek hay. Ɗəretsətseh ka gər kurom hərwi faya ka həhalumeye ka dala ada ka bəlay hərwi ada ndo hay tâ pakum bəzay. Ka hutum ndo nəte na, ka tərumeye ndo nakə ma hutiye sariya i Mbəlom ma ziye kurom madzəga sulo aye. 
\p  
\v 16 «A nəkurom neheye ka tərum andza guluf hay faya ka lakumeye tay ha ndo hay aye, ɗəretsətseh ka gər kurom. Faya ka gwaɗumeye: “Taɗə ndoweye kə mbaɗa tə gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom na, andza kə mbaɗa bay, a tsik bazlam mətsike tsa. Ane tuk na, taɗə ndoweye kə mbaɗa ta gura i gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom na, kutoŋ ma giye wu nakə a mbaɗa ha aye.”  
\v 17 A nəkurom ndo i matərakahaŋ hay, nəkurom guluf eye hay. Wu nakə ŋgwalak eye ɗuh na, mey? Gura tsukuɗu gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom nakə ma təriye ha gura tsəɗaŋŋa eye ɗaw?  
\v 18 Faya ka gwaɗumeye sa: “Taɗə ndoweye kə mbaɗa ta təv məvəlay wu a Mbəlom na, andza kə mbəɗa bay, a tsik bazlam mətsike tsa. Ane tuk na, kə mbaɗa tə wu nakə tə vəlay a Mbəlom mapa eye ka təv məvəlay wu a Mbəlom aye na, kutoŋ ma giye wu nakə a mbaɗa ha aye.”  
\v 19 Nəkurom na, guluf eye hay, ŋgwalak eye ɗuh na, mey? Wu nakə tə vəlay a Mbəlom aye tsukuɗu, kəgəbay təv məvəlay wu a Mbəlom nakə ma təriye ha tsəɗaŋŋa wu nakə tə vəlay kəriye a Mbəlom aye ɗaw?  
\v 20 Hərwi niye, ndoweye kə mbaɗa ta təv məvəlay wu a Mbəlom na, a mbaɗa ta təv məvəlay wu a Mbəlom ada tə wu neheye faya aye tebiye.  
\v 21 Ndoweye kə mbaɗa tə gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom na, a mbaɗa ta gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom ada ta Mbəlom nakə mandza eye mə ɗəma aye.  
\v 22 Ndoweye kə mbaɗa ta magərmbəlom na, a mbəɗa ta təv məndze i Mbəlom ada ta ndo nakə mandza eye mə ɗəma aye. 
\p  
\v 23 «A nəkurom ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ta Farisa hay, nəkurom na, bəbərek eye hay. Ɗəretsətseh ka gər kurom hərwi ka hayumay gər a slambah i ala kurom hay tebiye na, mə kuro na, ka zlawum nəte ka vəlawumay a Mbəlom. Ada ka gərum ha məge wu ŋgwalak eye mə bazlam i Mbəlom mapala eye ɗuh na, kəkay? Andza məgweɗe məge wu nakə a ye ka bo məge aye, məge wu ŋgwalak eye a ndo hay, məpe mədzal gər ka Mbəlom. Anaŋ wu nakə a ye ka bo məge aye, ze məgər ha siye bay.  
\v 24 Nəkurom ka tərum na, andza guluf neheye faya ta lakiye tay ha ndo hay aye. Faya ka palumeye madzendzew hay abəra ma yam kurom nakə faya ka sum aye, ane tuk na, ka gərum ha a ɗəma zləgweme. 
\p  
\v 25 «A nəkurom ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ta Farisa hay, nəkurom na, bəbərek eye hay. Ɗəretsətseh ka gər kurom hərwi nəkurom faya ka tsakaɗumeye dəba i gəsiyem ta dəba i səra lele. Ane tuk na, huɗ eye maraha eye tə wu neheye ka kəlum aye ada tə wu nakə a say a bor i bo kurom aye.  
\v 26 A nəkurom Farisa neheye ka tərum andza guluf hay aye, tsakaɗum na huɗ i gəsiyem kurom təday ada dəba eye bəbay ma zəbiye lele dərmak. 
\p  
\v 27 «A nəkurom ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ta Farisa hay, nəkurom bəbərek eye hay. Ɗəretsətseh ka gər kurom hərwi nəkurom ka ndzəkitum bo na, tsəvay neheye ta lambaɗ tay ha dəba eye lele, a zəba kuɗekuɗek. Tə le ka ɗəre mazəbe fataya haladzay. Ane tuk na, mə huɗ eye na, maraha eye ta mətasl i mədahaŋ hay ada tə wu neheye maza eye tebiye.  
\v 28 Nəkurom na, andza niye dərmak. Ka ɗəre i ndo hay na, ka gwaɗum nəkurom ndo i deɗek hay. Ane tuk na, mə ɗərev kurom na, nəkurom maraha eye ta bəbərek ada ta mənese. 
\p  
\v 29 «A nəkurom ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ta Farisa hay, nəkurom na, bəbərek eye hay. Ɗəretsətseh ka gər kurom hərwi faya ka ɗəzlumeye tsəvay i ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay, ada faya ka lambaɗumeye tsəvay i ndo neheye tə pay bəzay a Mbəlom ta deɗek aye.  
\v 30 Ada ka gwaɗum: “Taɗə nəmaa ge andaya a həlay i bəba təte may neheye tə kəɗawa ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay aye na, nəmaa dzapiye ta nəteye hərwi məkəɗe tay ha bay.”  
\v 31 Andza niye, bo kurom eye tə gər kurom ka sərum ha nəkurom wawa i ndo neheye tə kəɗ tay ha ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay aye.  
\v 32 Lele, ndəɗikum ka məsler i bəba təte kurom huya! 
\p  
\v 33 «Nəkurom na, dədœ hay, wawa i palas hay! Ka slumeye mətəme abəra ka sariya i ako nakə ma mbatiye bay aye na, kəkay?  
\v 34 Hərwi niye, tsənum lele: Na slərakumeye naha ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay, ndo neheye ta tsah aye, ndo neheye ta tətikakumeye. Ka kəɗumeye tay ha siye hay, ka darumeye tay ha siye ha ka mayako mazləlmbaɗa eye, siye ka ndaɓumeye tay ha ta mandalaɓa mə gay i maɗuwule me kurom hay ada siye ka həharumeye tay ha ka gəma ka gəma.  
\v 35 Andza niye, ndo neheye ka kəɗum tay ahəl niye kəriye ta ge mənese bay aye na, mənese eye ma dəɗiye na, ka gər kurom. A dazlay ka Abel ndo məpay naha faya a Mbəlom hus ka Zakari wawa i Baraki nakə ka kəɗum mə walaŋ i təv məvəlay wu a Mbəlom ta təv nakə tsəɗaŋŋa eye.  
\v 36 Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha na, wu neheye tə ge ahəl niye tebiye na, sariya i Mbəlom ma dəɗiye ka ndo neheye anəke aye.» 
\s1 Yesu a tuwa Zerozelem 
\r Luka 13.34-35 
\p  
\v 37 Yesu a dazlay mətuwe Zerozelem. A gwaɗ: «Nəkurom ndo i Zerozelem hay, nəkurom ndo i Zerozelem hay. Nəkurom neheye ka bəbazlum tay ha ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay ada ka kəɗum tay ha ndo neheye Mbəlom a slərakum naha aye tə kwar. Sik nday nakə a seŋ məhayakum gər ka təv ga andza mandzekwer nakə ma hayatay gər a wawa ŋgay hay a huɗ i gwezleviyek ŋgay aye. Ane tuk na, ka wuɗum bay!  
\v 38 Hərwi niye, gay kurom ma təriye rəgay.  
\v 39 Andza niye, neŋ faya na gwaɗakumeye: Ma dazleye anəke ka ŋgatumeŋeye sa bay hus ahəl nakə ka gwaɗumeye: “Mbəlom mâ pa ŋgama ka ndo nakə faya ma deyeweye tə məzele i Bəy Maduweŋ aye!”» 
\c 24  
\s1 Yesu a ɗa ha ta mbəzliye ha gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom 
\r Markus 13.1-2; Luka 21.5-6 
\p  
\v 1 Yesu a ndohwaw abəra mə gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom. Ahəl nakə faya ma diye ŋgway aye na, gawla ŋgay hay ti ye naha ka təv ŋgay hərwi a satay məɗay ha ta ɗəzl gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom ada siye i gay hay na, kəkay.  
\v 2 Yesu neŋgeye a gwaɗatay: «Faya ka ŋgatumeye a wu neheye tebiye na gwaɗ ba? Sərum ha kame na, ka ŋgatumeye a kwar kwa nəte ka gər i kwar ŋgeɗ bay. Ta mbəzliye ha hele hele.» 
\s1 Ŋgoɗgor i mandəve i məndzibəra 
\r Markus 13.3-13; Luka 21.7-19 
\p  
\v 3 Yesu a ye, a tsal a Mahəmba i Tetəɗœz. Ahəl nakə neŋgeye mandza eye na, gawla ŋgay hay ti ye ka təv ŋgay mahəteye, ti ye ta tsətsah faya, tə gwaɗay: «Tsikamay, wu neheye ta ta giye bo na, kəɗay? Ada ŋgoɗgor waray nakə ma ɗiye ha mazlambar ka maweye ada məndzibəra mazlambar ma ndəviye aye?» 
\p  
\v 4 Yesu a mbəɗatay faya, a gwaɗatay: «Gum metsehe! Ndəray mâ səpat kurom bay.  
\v 5 Hərwi ndo hay haladzay ta deyeweye ta məzele ga. Kwa way ma gwaɗiye: “Neŋ na, Kəriste!” Ada ta səpatiye ndo hay haladzay.  
\v 6 Ka tsənum ndo hay faya ta giye vəram bəse tə nəkurom kwa neheye dəreŋ tə nəkurom aye na, kâ dzədzarum bay. Hərwi wu neheye na, kutoŋ ta ndisleweye. Ane tuk na, mandəve i məndzibəra zuk bay.  
\v 7 Slala ŋgeɗ ta giye vəram ta slala neŋgeɗ, bəy ta bəy ta giye vəram. Mandərzlaŋ ma giye, dala ma ɓəliye ma gəma hay wal wal.  
\v 8 Wu neheye tebiye ta giye bo na, andza məwe wawa nakə a dazlay a ŋgwas aye.» 
\s1 Wu nakə ma ndzateye a gər a gawla i Yesu hay aye 
\p  
\v 9 «Ma dəba eye na, ndo hay ta gəsiye kurom hərwi ada tâ gakum ɗəretsətseh, ta kəɗiye kurom. Slala i ndo hay tebiye ta nakumeye ɗəre hərwi ga.  
\v 10 A həlay niye na, ndo hay haladzay ta gəriye ha məpe mədzal gər abəra ka neŋ. Ta həliye ka bo me ada ta niye a bo ɗəre mə walaŋ tay nəte nəte.  
\v 11 Ndo neheye tə gwaɗ nəteye ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom aye haladzay ta deyeweye. Ta səpatiye ndo hay haladzay.  
\v 12 Mənese ma səkahiye haladzay. Hərwi niye, mawuɗe bo i ndo hay haladzay ma nəkiɗiye.  
\v 13 Ane tuk na, ndoweye kə səmay naha hus ka mandəve aye na, Mbəlom ma təmiye ha.  
\v 14 Ta ɗiye ha Labara Ŋgwalak eye i Bəy i Mbəlom a ndo i məndzibəra hay tebiye hərwi ada ndo neheye tə sər Mbəlom bay aye tâ tsəne. Tsa na, məndzibəra ma ndəviye.» 
\s1 Ta mbəzliye ha Zerozelem 
\r Markus 13.14-23; Luka 17.23-24,37, 21.20-24 
\p  
\v 15 Yesu a gwaɗatay: «Ka ŋgatumeye a wuray maga zluwer eye andza mazəlatoŋgo, ma lətsiye a təv nakə tsəɗaŋŋa eye, andza nakə Daniyel\f + \fr 24:15 \ft Zəba ma Daniyel 9.27; 11.31; 12.11.\f* ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom kə tsik faya. (Ndoweye kə dzaŋga na, mâ tsəne lele.)  
\v 16 Ndo neheye ka dala i Yahuda aye, ta ŋgatay a wu niye na, tâ hway a mahəmba hay.  
\v 17 Ndo nakə neŋgeye ka gər i gay aye na, mâ mbəzlaw ka dala hərwi mede məhəlaw wu ŋgay hay abəra mə gay ŋgay bay.  
\v 18 Ndo nakə neŋgeye ma guvah aye na, mâ mbəɗa gər a mətagay ŋgay məzlaw petekeɗ ŋgay bay.  
\v 19 Pat eye niye na, ɗəretsətseh wene wene eye na, ka gər i ŋgwas neheye tə bo sulo aye ada ka ŋgwas neheye faya ta vəlateye wah a wawa tay hay aye!  
\v 20 Ɗuwulumay me a Mbəlom hərwi mahway nakə ka hwayumeye mâ ge a həlay i mətasl bay kəgəbay pat i mazəzukw bo bay.  
\v 21 Andza niye, a həlay niye na, ndo hay ta siye ɗəretsətseh haladzay. Kwa ahəl nakə Mbəlom a ge məndzibəra aye hus anəke na, ɗaɗa ndəray kə sa ɗəretsətseh andza niye bay ada ɗaɗa ma giye bo andza niye sa bay.  
\v 22 Taɗə Mbəlom mâ nəkiɗ ha abəra ka pat i ɗəretsətseh bay na, ndəray kwa nəte ma təmiye bay. Ane tuk na, a nəkiɗ ha hərwi ndo ŋgay neheye a pala aye. 
\p  
\v 23 «Taɗə ndəray kə gwaɗakum: “Zəbum! Kəriste anaŋ!” kəgəbay “Neŋgeye atay!” na, kâ təmum bazlam ŋgay bay.  
\v 24 Andza niye, ndo masəpete ndo hay ta deyeweye. Ta gwaɗiye nəteye na, ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom, kəgəbay ndo mətəme ha ndo nakə Mbəlom a sləraweye. Nəteye na, ta giye masuwayaŋ hay ada tə wu neheye ma giye hərɓaɓəkka aye hərwi taɗə ma giye bo na, masəpete tay ha ndo neheye Mbəlom a pala aye.  
\v 25 Anaŋ, na tsikakum ka bo abəra kurre. Pum a zləm lele. 
\p  
\v 26 «Taɗə ta gwaɗakum: “Kəriste anaŋ mə pesl”, kâ yum bay, kəgəbay ta gwaɗakum: “Neŋgeye anaŋ maŋgaha bo eye kanaŋ” na, kâ təmum bay.  
\v 27 Neŋ Wawa i Ndo, na deyeweye na, andza mawutseɗe i mbəlom nakə ta ŋgateye kwa tə waray aye.  
\v 28 Andza niye, təv nakə wu maməta eye mə ɗəma aye na, magoduk hay ta hayiye gər a ɗəma.» 
\s1 Məmaw i Wawa i Ndo 
\r Markus 13.24-27; Luka 21.25-28 
\p  
\v 29 «Kwayaŋŋa ɗəretsətseh niye hay ta ye abəra mə ɗəma na, pat ma giye andaya sa bay ada kiye ma dəviye bay. Wurzla hay dərmak ta kutsaweye abəra ka magərmbəlom, ada wu neheye gədaŋ eye ka magərmbəlom aye ta ɓəliye haladzay.  
\v 30 Pat eye niye na, ndo hay ta ŋgateye a wu nakə ma ɗiye ha neŋgeye faya ma deyeweye aye ka magərmbəlom. Ndo i məndzibəra hay tebiye ta tuwiye ka bo. Ta ŋgeteŋeye a neŋ Wawa i Ndo na deyeweye ma pazlay ta gədaŋ ada ta məzlaɓ eye haladzay.  
\v 31 Ta fa tolom bagwar eye na, ma sləraweye gawla i Mbəlom hay, ta hayay gər a ndo neheye a pala tay ha aye abəra ka kokway i məndzibəra tebiye kwa ka waray ka waray.» 
\s1 Dzeke i gurov 
\r Markus 13.28-31; Luka 21.29-33 
\p  
\v 32 Yesu a gwaɗatay: «Tsənum dzeke i gurov təday. Ka ŋgatumay a gurov ka ɗuɗa na, ka sərum ha gwaduvay kə ge, mazlambar yam ma piye bəɗaw?  
\v 33 Andza niye, ka ŋgatumay a wu neheye tebiye ta ndislew na, sərum ha neŋ Wawa i Ndo mazlambar na deyeweye, neŋ ka məgeɗ.  
\v 34 Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha na, wu nakay tebiye ma giye bo na, ndo neheye anəke aye ta mət zuk bay.  
\v 35 Magərmbəlom ta dala ta dziye, bazlam ga na, ɗaɗa ma dziye bay.» 
\s1 Maa sər pat nakə məndzibəra ma ndəviye na, Mbəlom nəte ŋgweŋ 
\r Markus 13.32-37; Luka 17.26-30,34-36 
\p  
\v 36 Yesu a gwaɗatay sa: «Ma deyeweye pat waray na, ndəray kwa nəte a sər bay. Ada ma deyeweye ahəl waray na, ndəray a sər həlay eye bay sa. Kwa gawla i Mbəlom hay mə mbəlom, kwa neŋ Wawa ŋgay bəbay, nəmaa sər bay. Maa sər pat eye na, Mbəlom Bəba ga nəte ŋgweŋ.  
\v 37 Wu nakə a ge bo a həlay i Nuhu aye na, pat nakə neŋ Wawa i Ndo na deyeweye na, ma ta giye bo andza niye dərmak.\f + \fr 24:37 \ft Madazlay i wu hay 7.17-23.\f* 
\v 38 Hərwi ahəl nakə yam ka dazlay a məpe zuk bay aye na, ndo hay tə ndayawa wu mənday, tə sawa wu məsay, tə zlawa dahəlay ada tə vəlawa dem tay hay a zal hus a pat nakə Nuhu a fələkwa a kwalalaŋ i yam aye.  
\v 39 Ta sər ka bo bay hus a həlay nakə yam a yaw a həl tay ha tebiye. Ahəl nakə neŋ Wawa i Ndo na deyeweye na, ma giye andza niye dərmak. 
\p  
\v 40 «A həlay niye na, ndo hay sulo ma guvah na, ta zliye nəte, ta gəriye ha neŋgeɗ.  
\v 41 Ŋgwas hay sulo ta ləgəriye na, ta zliye nəte ta gəriye ha neŋgeɗ.  
\v 42 Hərwi niye, ndzum na, tsezlezleŋŋe bəna ka sərum pat nakə Bəy Maduweŋ kurom ma maweye bay. 
\p  
\v 43 «Tsənum wu nakay lele: Ndo i gay mâ sər həlay nakə məkal ma deyeweye ma kəliye na aye na, ma ndzahəriye bay. Ma ndziye tsezlezleŋŋe, ma gəriye ha məkal mâ fələkwa a gay ŋgay bay.  
\v 44 Hərwi niye, nəkurom dərmak ləvum bo, hərwi neŋ Wawa i Ndo na maweye ahəl waray na, ka sərumeye bay.» 
\s1 Ndo i məsler ŋgwalak eye 
\r Luka 12.41-48 
\p  
\v 45 Yesu a gwaɗatay: «Ndo i məsler ŋgwalak eye ada ma giye məsler tə metsehe lele eye na, way? Neŋgeye na, ndo nakə ndo i gay ŋgay a gwaɗay “Gatay gər a siye i ndo məge məsler ga hay. Vəlatay wu mənday tə həlay eye.”  
\v 46 Məŋgwese ka gər i ndo məge məsler niye taɗə ndo i gay ŋgay ki yaw, kə ndzay a gər neŋgeye faya ma giye məsler andza nakə tə tsikay aye.  
\v 47 Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha na, ndo i gay ŋgay ma gəray ha zlele ŋgay tebiye mâ ləvay gər. 
\p  
\v 48 «Ane tuk na, taɗə ndo məge məsler niye ŋgwalak eye bay na, ma gwaɗeye a gər ŋgay: “Ndo i gay ga faya ma gaweye mahonok, ma deyeweye bəse bay”,  
\v 49 ma piye bo məndeɓe siye i ndo neheye faya ta giye məsler dziye. Ma ndiye wu mənday ada ma siye wu məsay ta ndo məkweye hay.  
\v 50 Ndo i gay ŋgay ma maweye na, ka həlay nakə faya ma həbiye bay aye ada a sər bay aye.  
\v 51 Ki yaw na, ma vəleye ɗəretsətseh haladzay, ma həhariye na ndo i məsler niye. Ma kaliye ha a təv i ndo i bəbərek hay. Mə ɗəma na, ta tuwiye tə mahəpəɗe zler eye.\f + \fr 24:51 \ft Zəba ma Mata 8.12 ada dzaŋga wu nakə mawatsa eye ka gər aye.\f*» 
\c 25  
\s1 Dzeke i merehe i dem hay kuro 
\r Luka 12.35-38, 13.25-28 
\p  
\v 1 Yesu a gwaɗatay: «A həlay niye na, Bəy i Mbəlom ma ndzəkitiye bo na, tə merehe i dem hay kuro. Tə həl lalam tay hay, ti ye hərwi mədzəgər tə zal i dahəlay.  
\v 2 Mə walaŋ i merehe i dem neheye kuro aye, zlam na, matərakahaŋ eye hay, siye hay zlam na, metsehe tay andaya.  
\v 3 Merehe i dem neheye zlam matərakahaŋ aye, tə həl lalam tay na, ta ləva ha bo tə mal bay.  
\v 4 Merehe i dem neheye zlam metsehe tay andaya aye na, tə həl lalam tay ada kwa way a ləva ha bo tə mal ma dos.  
\v 5 Zal i dahəlay ki yaw bəse bay. Merehe i dem niye hay tebiye məndzehəre a gatay, tə ndzahəra. 
\p  
\v 6 «Ta magərhəvaɗ na, mawude a tsəne. “Anaŋ zal i dahəlay kə ndzew! Lətsum ka mbəlom, dum ta dzum gər.”  
\v 7 Merehe i dem niye hay ta pəɗeke abəra ka məndzehəre, ta dazlay mələve bo ta lalam tay hay.  
\v 8 Merehe i dem neheye matərakahaŋ aye na, ta tsətsah mal ka merehe i dem neheye metsehe tay andaya aye, tə gwaɗatay: “Mbəɗumamay mal a lalam may hay tsekweŋ tey hərwi faya ta mbatiye.”  
\v 9 Merehe i dem neheye metsehe tay andaya aye, ta mbəɗatay faya, tə gwaɗatay: “Aʼay, andaya haladzay ma sliye a nəmay ada a nəkurom bay. Hwayum naha bəse ɗuh ka təv i ndo i tsakala, səkəmumaw.”  
\v 10 Ahəl nakə ti ye masəkəmaw mal aye na, zal i dahəlay a ndislew. Merehe i dem neheye zlam maləva bo aye na, tə fələkwa ka bo tə neŋgeye a gay i magurlom i məzle dahəlay. A dərəzl a məgeɗ.  
\v 11 Məndze zərat na, siye i merehe i dem niye hay tə maw. Tə maw na, tə gwaɗ: “Bəy Maduweŋ, Bəy Maduweŋ, həndəkamay abəra ma məgeɗ!”  
\v 12 Ane tuk na, zal i dahəlay a gwaɗatay: “Neŋ faya na gwaɗakumeye ta deɗek, na sər kurom bay.”  
\v 13 Hərwi niye, ndzum tsezlezleŋŋe bəna pat eye kwa həlay eye na, ka sərum bay.» 
\s1 Dzeke i ndo məge məsler hay mahkar 
\r Luka 19.11-27 
\p  
\v 14 Yesu a gwaɗatay sa: «Ma giye bo andza ndo i gay nakə a say mede a tsekene aye. A zalatay a ndo i məsler ŋgay hay, a gər ha zlele ŋgay a həlay tay.  
\v 15 A vəlay kwa a way ka gədaŋ ŋgay. A vəlay a ndo ŋgeɗ kwar i suloy temerre zlam, a ndo ŋgeɗ temerre sulo, a ndo mamahkar eye temerre nəte. Tsa na, a ye ŋgway. 
\p  
\v 16 «Ndo i məsler nakə tə vəlay kwar i suloy temerre zlam aye na, a ye a mbəɗa ha həlay kwayaŋŋa. A huta faya kwar i suloy temerre zlam sa.  
\v 17 Ndo nakə tə vəlay kwar i suloy temerre sulo aye na, a ge ha andza niye dərmak. A huta faya kwar i suloy temerre sulo.  
\v 18 Ane tuk na, ndo nakə tə vəlay kwar i suloy temerre nəte aye na, a ye a la bəɗ, a ŋgaha na suloy i ndo i gay ŋgay niye a ɗəma. 
\p  
\v 19 «Aza a ndzaw məve tsakway na, ndo i gay i ndo i məsler niye hay a maw. Tsa na, a say məpesle na suloy ŋgay nakə a vəlatay aye.  
\v 20 Ndo nakə a vəlay kwar i suloy temerre zlam aye, a ye ka təv ŋgay, a gwaɗay: “Ndo i gay ga, ka vəleŋ na, kwar i suloy temerre zlam. Anaŋ na huta faya kwar i suloy temerre zlam.”  
\v 21 Ndo i gay ŋgay a gwaɗay: “Lele haladzay, nəkar na, ndo i ŋgwalak ada ndo i deɗek. Nəkar ndo i deɗek kwa mə wu neheye tsekweŋ aye, na pakeye wu haladzay a həlay. Dara ŋgwasama ka bo tə neŋ.”  
\v 22 Ndo i məsler nakə a vəlay kwar i suloy temerre sulo aye, a ye naha, a gwaɗay: “Ndo i gay ga, ka vəleŋ kwar i suloy temerre sulo. Anaŋ na huta faya kwar i suloy temerre sulo.”  
\v 23 Ndo i gay ŋgay a gwaɗay: “Lele, nəkar na, ndo i ŋgwalak ada ndo i deɗek. Nəkar ndo i deɗek kwa mə wu neheye tsekweŋ aye, na pakeye wu haladzay a həlay. Dara ŋgwasama ka bo tə neŋ.”  
\v 24 Ndo nakə tə vəlay kwar i suloy temerre nəte aye, a ye naha a gwaɗay: “Ndo i gay ga, na sər ha, nəkar na, ndo makula gər eye. Ka dziye wu nakə ka sləga bay aye, ka hayay gər a wu nakə ka zəv bay aye.  
\v 25 Na dzədzar, hərwi niye na ye na ŋgaha kwar i suloy yak a bəɗ. Anaŋ suloy yak.”  
\v 26 Ndo i gay ŋgay a gwaɗay: “Nəkar na, ndo i məsler nakə ŋgwalak eye bay aye ada sœ eye. Ka sər na, na dziye wu nakə na sləga bay aye ada na hayay gər a wu nakə na zəv bay aye ba?  
\v 27 Meeneŋ na, peŋ na suloy a bank. A həlay i məmaw ga na, na həla ahaya suloy ga ta magogoy eye faya.  
\v 28 Həlum faya abəra kwar i suloy niye temerre nəte aye. Vəlumay ha faya a ndo nakə kwar i suloy andaya faya gwezem aye.  
\v 29 Hərwi ndo nakə wu ŋgay andaya aye na, ta səkahay ha sa. Ane tuk na, ndo nakə wu ŋgay andaya bay aye na, kwa tsekweŋ eye nakə andaya faya aye na, ta zliye na faya abəra.  
\v 30 Gəsum na ndo nakay ma giye ŋgama bay aye. Kalum naha abəra a ləvoŋ. Mə ɗəma na, ta tuwiye tə mahəpəɗe zler eye.\f + \fr 25:30 \ft Zəba ma Mata 8.12 ada dzaŋga wu nakə mawatsa eye ka gər aye.\f*”» 
\s1 Sariya i mandəve i məndzibəra 
\p  
\v 31 Yesu a gwaɗatay sa: «Ahəl nakə neŋ Wawa i Ndo na deyeweye ma məzlaɓ ga ta gawla i Mbəlom hay tebiye aye na, na ndziye ka dzaŋga i bəy ga ta məzlaɓ.  
\v 32 Ndo i məndzibəra hay tebiye ta hayiye gər ka təv ga ada na ŋgəniye ha ka bo abəra ndo hay ta ndo siye hay andza ndo mətsəkure ma ŋgəniye tay ha təɓaŋ hay ta wak hay.  
\v 33 Ka ŋgəna tay ha na, ma piye tay ha təɓaŋ hay a diye i həlay i mənday ŋgay ada ma piye tay ha wak hay a diye i həlay i gula ŋgay. 
\p  
\v 34 «Bəy ma gwaɗateye a ndo neheye tə həlay i mənday ŋgay aye: “Dumara, nəkurom neheye Mbəlom Bəba ga a pa fakuma ŋgama aye, ka ndzumeye ma bəy ga nakə Mbəlom a ləvakum ha bo kwa ahəl nakə kə ge məndzibəra zuk bay aye.  
\v 35 Hərwi ahəl niye, may a wur fagaya na, ka vəlumeŋ wu mənday, yam a geŋ na, ka vəlumeŋ yam məsay, neŋ mbəlok eye na, ka təmum ga a gay kurom,  
\v 36 petekeɗ andaya fagaya bay na, ka pumeŋ ka bo petekeɗ, neŋ ɗəvats eye na, ka gumeŋ gər, neŋ ma daŋgay na, ka yum ka zəbumeŋew ɗəre.” 
\p  
\v 37 «Ndo neheye tə gawa wu nakə a yay a gər a Mbəlom aye na, ta mbəɗeye faya, ta gwaɗeye: “Bəy Maduweŋ, nəmaa ŋgataka may a wur fakaya ada nəmaa vəlaka wu mənday na, kəɗay? Yam a gaka ada nəmaa vəlaka yam məsay na, kəɗay?  
\v 38 Nəmaa ŋgataka nəkar mbəlok eye ada nəmaa təma kar a gay may na, kəɗay? Petekeɗ fakaya bay ada nəmaa paka ka bo petekeɗ na, kəɗay?  
\v 39 Nəmaa ŋgataka nəkar ɗəvats eye kəgəbay nəkar ma daŋgay ada nəmaa ye mazəbakaw ɗəre na, kəɗay?” 
\p  
\v 40 «Bəy ma mbəɗateye faya, ma gwaɗateye: “Neŋ faya na gwaɗakumeye, sərum ha, kwa mey ka gumay a ndo wawa eye tsekweŋ mə walaŋ i malamar ga hay na, ka gum niye na, a neŋ.”  
\v 41 Ma dəba eye bəy ma gwaɗateye a ndo neheye tə həlay i gula ŋgay aye: “Dum abəra ka təv ga, nəkurom neheye Mbəlom a vəlakum mezeleme aye! Dum a ako nakə ma mbatiye ɗaɗa bay Mbəlom a ləvatay ha bo a Fakalaw ta gawla ŋgay hay aye.  
\v 42 Hərwi, ahəl nakə may a wur fagaya na, ka vəlumeŋ wu mənday bay. Yam a geŋ na, ka vəlumeŋ yam bay,  
\v 43 Neŋ mbəlok eye na, ka təmum ga a gay kurom bay, petekeɗ andaya fagaya bay na, ka pumeŋ ka bo petekeɗ bay, neŋ ɗəvats eye ada neŋ ma daŋgay na, ka gumeŋ gər bay.” 
\p  
\v 44 «Nəteye dərmak ta mbəɗeye faya, ta gwaɗeye: “Nəmaa ŋgataka may a wur fakaya, yam a gaka, nəkar mbəlok eye, ɗəvats eye kəgəbay ma daŋgay nəmaa gaka gər bay na, kəɗay?” 
\p  
\v 45 «Bəy ma mbəɗateye faya, ma gwaɗateye: “Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha na, wu nakə ka slum faya məgay a ndo wawa eye tsekweŋ mə walaŋ i ndo neheye bay na, ka gumeŋ a neŋ bay dərmak.”» 
\p  
\v 46 Yesu a gwaɗatay: «Nəteye, ta diye ta hutiye na, ɗəretsətseh nakə ma ndəviye bay ka tor eye. Ndo neheye tə ge wu nakə a yay a gər a Mbəlom aye na, ta diye a sifa nakə ma ndəviye bay aye.» 
\c 26  
\s1 Ta pəla tsəveɗ məgəse na Yesu 
\r Markus 14.1-2; Luka 22.1-2; Yuhana 11.45-53 
\p  
\v 1 Ahəl nakə Yesu a ndəv ha matətike aye na, a gwaɗatay a gawla ŋgay hay:  
\v 2 «Ka sərum ha magurlom i Pak a zəkaw na, məhəne sulo. Neŋ Wawa i Ndo ta gəsiye ga hərwi ada tâ dar ga ka mayako mazləlmbaɗa eye.» 
\p  
\v 3 A həlay niye na, bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye ta madugula i Yahuda hay tə haya gər a gay i Kayif, bagwar i ndo məvəlaway wu a Mbəlom.  
\v 4 Tə ma ha ka bo bazlam mə walaŋ tay, a satay məgəse Yesu ta məkal ada məkəɗe na.  
\v 5 Ane tuk na, tə gwaɗ: «Kâ gəsakwa na tə magurlom nakay bay bəna, ndo hay ta gəriye kway ha bay.» 
\s1 Ŋgwas wuray a mbəɗa mal ka gər i Yesu 
\r Markus 14.3-9; Yuhana 12.1-8 
\p  
\v 6 Yesu neŋgeye ma gəma i Betani, mə gay i ndo wuray tə zalay Simoŋ. Ndoweye niye a ndzawa na, ɗəvats i madəgweɗe a gaway. 
\p  
\v 7 Ahəl nakə faya ta ndiye wu mənday aye na, ŋgwas wuray a ye naha ka təv i Yesu ta dos mə həlay a le haladzay, maraha eye tə mal nakə a ze huŋŋa tsakala eye haladzay aye. A mbəɗa mal niye ka gər i Yesu.  
\v 8 Gawla ŋgay hay tə ŋgatay na, a yatay a gər bay, tə gwaɗ: «A nas ha mal nakay na, hərwi mey?  
\v 9 Ŋgama meeneŋ mâ səkəm ha na, ma hutiye ha suloy haladzay ada ma pateye suloy eye a ndo i mətawak hay.» 
\p  
\v 10 Yesu a səratay naha a gər ka bazlam tay niye, a gwaɗatay: «Ka kwasumeye gər a ŋgwas nakay na, hərwi mey? Wu nakə a ge hərwi ga aye na, lele haladzay.  
\v 11 Ndo i mətawak hay na, nəteye ka təv kurom huya. Ane tuk na, neŋ na, na ndziye tə nəkurom huya bay.  
\v 12 Neŋgeye ka mbəɗa mal ka bo ga hərwi mələve ha bo i məzle ga a bəɗ.  
\v 13 Neŋ faya na gwaɗakumeye, sərum ha: Kwa a ŋgay ta ɗiye ha Labara Ŋgwalak eye nakay ka məndzibəra tebiye na, ta tsikiye ka ŋgwas nakay hərwi wu nakə a ge aye. Ndo hay ta mətsiye ha gər bay.» 
\s1 Yudas Iskariyot a pəla tsəveɗ məge ɗaf ka Yesu 
\r Markus 14.10-11; Luka 22.3-6 
\p  
\v 14 Ndo nəte mə walaŋ i gawla i Yesu hay kuro gər eye sulo, məzele ŋgay Yudas Iskariyot, a ye ka təv i bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye.  
\v 15 A ye naha, a gwaɗatay: «Taɗə na pəlakum tsəveɗ məgəse Yesu na, ka vəlumeŋeye mey?» Bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom tə paslay kwar i suloy kuro kuro mahkar\f + \fr 26:15 \ft Zəba ma Zakari 11.12.\f*, tə vəlay.  
\v 16 A dazlay pat eye niye Yudas a pəla həlay nakə lele eye hərwi məge ɗaf ka Yesu aye. 
\s1 Yesu a ləva ha bo tə ɗaf i Pak 
\r Markus 14.12-16; Luka 22.7-14 
\p  
\v 17 Pat makurre i magurlom nakə tə ndayawa wu mənday nakə gəɗe faya bay aye na, gawla i Yesu hay ti ye ka təv i Yesu, tə gwaɗay: «A saka nəmaa daka ɗaf i magurlom i Pak na, ka waray?» 
\p  
\v 18 Yesu a gwaɗatay: «Dum a wuzlahgəma, a gay i ndoweye andaya, gwaɗumay: “Miter a gwaɗ: Həlay eye i ga kə slaw. Na ndiye ɗaf i Pak ta gawla ga hay na, mə gay yak.”» 
\p  
\v 19 Gawla i Yesu hay ti ye tə ge wu nakə Yesu a tsikatay aye. Tə da wu mənday i Pak mə ɗəma. 
\s1 Yesu a ɗa ha gawla ŋgay nəte ma giye faya ɗaf 
\r Markus 14.17-21; Luka 22.21-23; Yuhana 13.21-30 
\p  
\v 20 Huwa a ge na, Yesu ta gawla ŋgay hay kuro gər eye sulo ti ye tə ndza, ta dazlay a mənde wu mənday.  
\v 21 A həlay nakə nəteye faya ta ndiye wu mənday aye na, Yesu a gwaɗatay: «Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha na, ndo nəte mə walaŋ kurom ma giye fagaya ɗaf.» 
\p  
\v 22 A ndalatay a gawla ŋgay hay tebiye. Tsa na, ta dazlay matsətsehe faya, nəte ta nəte: «Bəy Maduweŋ, neŋ ɗaw?» 
\p  
\v 23 Yesu a mbəɗatay faya, a gwaɗatay: «Mata ge fagaya ɗaf na, ndo nakə faya nəmaa tələkiye həlay a səra salamay aye.  
\v 24 Neŋ Wawa i Ndo na mətiye andza nakə Ɗerewel i Mbəlom a tsik aye. Ane tuk na, ɗəretsətseh ka gər i ndo nakə ma giye ɗaf ka neŋ Wawa i Ndo aye. Ndo niye na, ŋgama meeneŋ tâ wa na bay.» 
\p  
\v 25 Yudas, ndo nakə ma giye ɗaf ka Yesu aye, a tsətsah faya: «Neŋ ɗaw, Miter?» 
\p Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Andza nakə ka tsik aye.» 
\s1 Ɗaf i Bəy Maduweŋ 
\r Markus 14.22-26; Luka 22.15-20; 1 Koriŋte hay 11.23-25 
\p  
\v 26 Ahəl nakə faya ta ndiye ɗaf aye na, Yesu a zla peŋ, a gay naha sɨsœ a Mbəlom. Ma dəba eye na, a ŋgəna ha peŋ niye, a vəlatay a gawla ŋgay hay, a gwaɗatay: «Zlum, ndayum. Nakay na, bo ga.» 
\p  
\v 27 Ma dəba eye a zla gəvet, a gay naha sɨsœ a Mbəlom. Ma dəba eye a vəlatay, a gwaɗatay: «Sum nəkurom tebiye.  
\v 28 Nakay na, bambaz ga nakə Mbəlom ma ɓariye dzam ta ndo hay aye. Ta mbəɗiye ha na, hərwi məpəse ha mezeleme i ndo hay haladzay.  
\v 29 Neŋ faya na tsikakumeye, na ta siye wu məse nakay sa bay hus a pat nakə ka ta sakweye weɗeye ma bəy i Bəba ga Mbəlom aye.»\fig Yesu a nda maduk i duk i ɗaf ta gawla ŋgay hay|src="Last-Supper-04.jpg" size="span" loc="Matt. 26.20-29" copy="Mbanji Bawe Ernest" ref="26.29" \fig* 
\p  
\v 30 Ma dəba eye, ta zambaɗay a Mbəlom ta dəmes\f + \fr 26:30 \ft Tə ge dəmes ka mandəve i mənde ɗaf i Pak na, mə Dəmes hay 113 ka 118.\f* na, ti ye tə tsal a Mahəmba i Tetəɗœz. 
\s1 Piyer ma gwaɗiye: «Na sər Yesu bay» 
\r Markus 14.27-31; Luka 22.31-34; Yuhana 13.36-38 
\p  
\v 31 Ma dəba eye na, Yesu a gwaɗatay a gawla ŋgay hay: «Bəgom ta həvaɗ nakay nəkurom tebiye ka gərumeye ga ha. Hərwi mawatsa eye mə Ɗerewel i Mbəlom, a gwaɗ: “Na ta kəɗiye na ndo mətsəkure tay, ada təɓaŋ niye hay mahaya gər eye ta ŋgəniye gər kweye kweye kwa a ŋgay.\f + \fr 26:31 \ft Zakari 13.7.\f*”  
\v 32 Ane tuk na, na mbəlaw abəra ma mədahaŋ na, na həbiye kurom ma Galile.» 
\p  
\v 33 Piyer a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Kwa siye i ndo hay ta gər kar ha na, neŋ na gəriye kar ha ɗaɗa təbey.» 
\p  
\v 34 Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Neŋ faya na gwaɗakeye: Sər ha na, bəgom ta həvaɗ nakay dzagulok ma ta zlahiye na, ɓa ka gwaɗ sik mahkar ka sər neŋ bay.» 
\p  
\v 35 Piyer a gwaɗay: «Na sər kar bay na, na tsikiye ɗaɗa bay, kwa taɗə ka mətameye ka bo salamay.» Siye i gawla ŋgay hay tebiye tə tsik andza niye dərmak. 
\s1 Yesu ma Getsemene 
\r Markus 14.32-42; Luka 22.39-46; Yuhana 18.1 
\p  
\v 36 Yesu ta gawla ŋgay hay tə ndisl a təv eye andaya tə zalay Getsemene. Mə ɗəma na, a gwaɗatay: «Ndzum kanaŋ. Na diye, na ɗuwulay naha me a Mbəlom kataɗay.» 
\p  
\v 37 Tsa na, ti ye ta Piyer ada ta wawa i Dzebede hay sulo. Tə ndisl a ɗəma na, mevel i Yesu a dazlay məwure faya ada a dzədzar haladzay.  
\v 38 A gwaɗatay: «Ɗərev ga na, kə rah tə ɗəretsətseh i mədahaŋ. Nəkurom na, ndzum kanaŋ, ndzakwa na, tsezlezleŋŋe.» 
\p  
\v 39 A ye abəra ka təv niye izaɗ tsekweŋ, a ye naha a kal ha bo ka dala bərut daʼar ka dala. A ɗuwulay naha me a Mbəlom, a gwaɗ: «Bəba ga, taɗə ma giye bo na, zla fagaya abəra ɗəretsətseh nakay na siye tey. Ane tuk na, kâ ge andza nakə a seŋ a neŋ aye bay, ge andza nakə a saka a nəkar aye.» 
\p  
\v 40 A maw ka təv i gawla ŋgay neheye mahkar aye na, nəteye mandzahəra eye. A gwaɗay a Piyer: «Andza niye, ka slum faya məndze tə neŋ tsezlezleŋŋe tə ɗəre kwa ɓəre nəte bay na, kəkay?  
\v 41 Ndzum tə ɗəre tsezlezleŋŋe ada ɗuwulumay me a Mbəlom hərwi ada kâ dəɗum a masəpete i Fakalaw bay. Məsəfəre na, a say məge wu lele eye, ane tuk na, gədaŋ kurom andaya məsəmay naha a masəpete i Fakalaw bay.» 
\p  
\v 42 A ye fataya abəra masulo eye sa, a ye naha a ɗuwulay me a Mbəlom. A gwaɗ: «Bəba, taɗə ka sliye məzle fagaya abəra ɗəretsətseh nakay na siye bay na, vəleŋ gədaŋ nâ sa andza nakə a saka a nəkar aye.» 
\p  
\v 43 Tsa na, a maw ka təv i gawla ŋgay neheye sa. A ndzatay a gər na, nəteye mandzahəra eye. Tə mba faya məndze tə ɗəre kwa tsekweŋ bay tebiye.  
\v 44 A gər tay ha, a ye sa. A ɗuwulay me a Mbəlom andza nakə meeneŋ eye.  
\v 45 Tsa na, a maw ka təv i gawla ŋgay hay, a gwaɗatay: «Faya ka ndzahərumeye sa ada faya ka zəzəkumeye bo ba? Gum metsehe, anəke na, həlay eye kə slaw. Neŋ Wawa i Ndo ta vəlay ga ha a həlay i ndo i mezeleme hay tuk.  
\v 46 Lətsum, takwa ta dzakwa gər! Zəbum, ndo nakə ma giye fagaya ɗaf aye, kə ndzew.» 
\s1 Tə gəs na Yesu 
\r Markus 14.43-50; Luka 22.47-53; Yuhana 18.2-11 
\p  
\v 47 Ahəl nakə Yesu faya ma tsikiye me mba aye na, pəslaŋ Yudas neŋgeye nakə nəte mə walaŋ i gawla i Yesu hay kuro gər eye sulo aye, a ye naha. Ti ye naha ta ndo hay haladzay ta maslalam tay hay ada ta sakwal tay hay. Maa slər tay naha na, bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom ta madugula i Yahuda hay. 
\p  
\v 48 Yudas ndo məgatay ɗaf ka Yesu aye ɓa kə ɗatay ha wu nakə ma giye. A gwaɗatay: «Ndo nakə na ye na gəs na ka bo təmbolok təmbolok aye na, neŋgeye! Gəsum na.» 
\p  
\v 49 Yudas a həndzəɗ naha kwayaŋŋa ka təv i Yesu, a gwaɗay: «Zay ɗaw, Miter!» Tsa na, a gəs na ka bo təmbolok təmbolok. 
\p  
\v 50 Tsa na, Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Dzam ga, wu nakə ka yaw məge na, ge na.» Tsa na, siye i ndo hay ti ye naha, tə wuya kura ka Yesu, tə gəs na. 
\p  
\v 51 Ndo nəte mə walaŋ i ndo neheye nəteye tə Yesu aye, a ŋgwaɗaw maslalam ŋgay mbəhhat, a fay ha a ndo i məsler i bagwar i ndo məvəlaway wu a Mbəlom, a ɗəsay na zləm fats ka dala.  
\v 52 Tsa na, Yesu a gwaɗay: «Ma ha maslalam yak a gay ŋgay eye hərwi ndo neheye ta giye vəram ta maslalam aye na, ta bəbazliye tay ha ta maslalam dərmak.  
\v 53 Neŋ na sliye məzalay a Bəba ga Mbəlom, mâ sləreŋew gawla ŋgay hay gwezem haladzay anəke na, ka sər təbəɗew?  
\v 54 Ane tuk na, kə ge andza niye na, wu nakə tə watsa a Ɗerewel i Mbəlom ma giye bo na, ma kəkay kəla?» 
\p  
\v 55 Yesu a gwaɗatay a ndo hay: «Ka yumaw fagaya ta maslalam kurom hay ada ta sakwal kurom hay andza ta gəsiye ndo i məkal ɗaw? Pat pat neŋ mandza eye mə gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom, na tətikawa, ka gəsum ga bay!  
\v 56 Ane tuk na, wu neheye tebiye tə ge bo aye na, hərwi ada wu nakə ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay tə watsa mə Ɗerewel i Mbəlom aye tâ ge bo.» 
\p Tsa na, gawla ŋgay hay tə gər ha, ta hway faya abəra. 
\s1 Yesu kame i bagwar i Yahuda hay 
\r Markus 14.53-65; Luka 22.54-55,63-71; Yuhana 18.12-14,19-23 
\p  
\v 57 Ma dəba eye ndo neheye tə gəs Yesu aye na, ti ye ha Yesu a gay i Kayif bagwar i ndo məvəlaway wu a Mbəlom. Mə ɗəma na, ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ta madugula i Yahuda hay, nəteye mahaya gər eye.  
\v 58 Ahəl nakə faya ta diye ha Yesu aye na, Piyer a pay bəzay ma dəba dəreŋ hus a dalamətagay i gay i bagwar i ndo məvəlaway wu a Mbəlom. A ye naha a fələkwa a dalamətagay, a ndza ka təv i ndo niye hay faya ta tsəpiye məgeɗ aye. A say mazəbe faya ta giye ha tə Yesu na, kəkay. 
\p  
\v 59 Bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye ta madugula i Yahuda hay tebiye ta pəla ndo hay hərwi maraw faya me hərwi məgay sariya i məkəɗe na.  
\v 60 Ndo hay haladzay ti ye naha ta raw faya me. Ane tuk na, ta huta tsəveɗ məkəɗe na bay. Ka mandəve ŋgay eye na, ndo hay sulo ti ye naha, tə gwaɗ:  
\v 61 «Ndo nakay a gwaɗ: “Na sliye faya mambəzle ha gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom ada ma məhəne mahkar na, na ɗəzliye na weɗeye.”» 
\p  
\v 62 Tə tsəne andza niye na, bagwar i ndo məvəlaway wu a Mbəlom a lətse, a gwaɗay a Yesu. «Ka mbəɗatay faya a ndo neheye təbəɗew? Tə tsik fakaya na, mey?»  
\v 63 Ane tuk na, Yesu a ndza ŋgway tete. Bagwar i ndo məvəlaway wu a Mbəlom a gwaɗay: «Neŋ faya na tsətsahiye fakaya tə məzele i Mbəlom nakə ma ndziye ka tor eye, mbəɗeŋew faya: Nəkar na, Kəriste Wawa i Mbəlom ɗaw?» 
\p  
\v 64 Yesu a gwaɗay faya: «Andza nakə ka tsik aye. Ane tuk na, sərum ha, ma dazlay anəke, ka ŋgatumeŋeye a neŋ Wawa i Ndo na ndziye tə həlay i mənday i Mbəlom, neŋgeye nakə gədaŋ eye ka gər i wu hay tebiye aye. Ka ŋgatumeŋeye sa na, ma magərmbəlom na deyeweye ma pazlay.» 
\p  
\v 65 Bagwar i ndo məvəlaway wu a Mbəlom a tsəne andza niye na, a ndalay haladzay. A ŋguraɗa ha petekeɗ ŋgay, a gwaɗ: «Kə tsalay ka gər a Mbəlom! Ka pəlakweye na, sa mey, na gwaɗ ka tsənum wu nakə a tsik aye.  
\v 66 Nəkurom ka dzalum na, kəkay?» 
\p Ndo hay ta mbəɗay faya, tə gwaɗay: «Neŋgeye ndo məge mənese, təɗe məkəɗe na.» 
\p  
\v 67 Tsa na, ta tufay slesleɓ ka ɗəre a Yesu, tə fay ta məpeɗe həlay, siye hay tə fay ka maholom.  
\v 68 Tə gwaɗay: «Kəriste, nəkar ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom ba! Tsikamay, maa faka na, way?» 
\s1 Piyer a gwaɗ: «Na sər Yesu bay» 
\r Markus 14.66-72; Luka 22.56-62; Yuhana 18.15-18,25-27 
\p  
\v 69 Piyer na, neŋgeye mandza eye ma dalamətagay ma bəra. Ŋgwas wuray a gawa məsler mə gay i bagwar i ndo məvəlaway wu a Mbəlom niye, a həndzəɗ ka təv i Piyer, a gwaɗay: «Nəkar dərmak na, ndo i Yesu, ndo i Galile.» 
\p  
\v 70 Ane tuk na, Piyer a ɗay bərakəzaŋ a Yesu kame i ndo niye hay tebiye, a gwaɗ: «Aʼay, na sər wu nakə a saka mətsikeŋ aye bay.» 
\p  
\v 71 Ma dəba eye Piyer a ye a ndza sləp ka həlay məgeɗ. Ŋgwas wuray a ye ka təv ŋgay, a gwaɗatay a ndo neheye ka təv niye aye: «Ndo nakay tə ndzawa tə Yesu ndo i Nazaret!» 
\p  
\v 72 Piyer a ɗay bərakəzaŋ a Yesu masulo eye. A mbaɗa, a gwaɗ: «Aʼay, na gwaɗum na sər ndo niye bay tiya!» 
\p  
\v 73 Ma dəba i məndze tsekweŋ na, ndo neheye ka təv niye aye, ta həndzəɗ ka təv i Piyer, tə gwaɗay: «Ta deɗek, nəkar dərmak na, nəte mə walaŋ i gawla i Yesu hay. Hərwi mətsike me nakə faya ka tsikiye na, a ɗa ha təv yak nakə ka yaw abəra mə ɗəma aye.» 
\p  
\v 74 Tsa na, Piyer a gwaɗ: «Kə ge na raw me na, Mbəlom mâ geŋ ɗəretsətseh. Na mbaɗa na, ta deɗek na sər na ndo nakay bay.» 
\p Kwayaŋŋa dzagulok a zlaha.  
\v 75 Bazlam i Yesu nakə a tsik aye a mayaw a gər a Piyer. Yesu a gwaɗay: «Dzagulok ma ta zlahiye na, ɓa ka gwaɗ sik mahkar ka sər neŋ bay.» Tsa na, Piyer a yaw abəra ma dalamətagay, a tuwa tsɨɗuk tsɨɗuk. 
\c 27  
\s1 Ti ye ha Yesu a gay i Pilat 
\r Markus 15.1; Luka 23.1; Yuhana 18.28-32 
\p  
\v 1 Pərik i mekedœ na, bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye ta madugula i Yahuda hay tə ma ha ka bo bazlam tebiye hərwi məkəɗe na Yesu.  
\v 2 Tə dzawa na Yesu ada ti ye ha a gay i Pilat ŋgomna i dala i Yahuda, ndo i Roma. Tə vəlay ha a Pilat. 
\s1 Yudas a kəɗ bo ŋgay 
\r Məsler hay 1.18-19 
\p  
\v 3 Yudas, ndo nakə a ge ɗaf ka Yesu aye, a zəba ta gəs na Yesu a sariya na, a dzala ka wu nakə a ge aye na, ŋgwalak eye bay. A həl kwar i suloy nakə tə vəlay kuro kuro mahkar aye, a matay naha a bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom ta madugula i Yahuda hay.  
\v 4 A ye naha a gwaɗatay: «Na ge mənese, hərwi na ge ɗaf ka ndo nakə kə ge mənese bay aye.» 
\p Ta mbəɗay faya, tə gwaɗay: «Bazlam yak bəna, i may mey tey.» 
\p  
\v 5 Yudas a kutsatay naha suloy niye mə gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom. Tsa na, a ye a həruwa bo ta ləɓer, a mət. 
\p  
\v 6 Bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom tə həl sulo niye, tə gwaɗ: «Suloy nakay na, bazlam kway mapala eye kə vəlakway tsəveɗ məpe na a gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom bay. Suloy nakay na, i məkəɗe gər i ndo.» 
\p  
\v 7 Ma dəba eye, madugula i Yahuda hay tə ma ha ka bo bazlam mə walaŋ tay hərwi suloy niye na, ta səkəm guvah abəra ka ndo məŋgere gərwa. A guvah eye niye na, ta liye a ɗəma slele hay.  
\v 8 Hərwi niye, hus ka bəgom tə zalay a guvah eye niye na, Guvah i Bambaz.  
\v 9 Andza niye, a ɗa ha na, bazlam i Zeremi ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom nakə a tsik aye. A gwaɗ: «Tə həl kwar i suloy kuro kuro mahkar, niye na tsakala nakə ndo i Israyel hay tə gwaɗ ta vəliye hərwi ŋgay aye.  
\v 10 Ada ta səkəm ha guvah abəra ka ndo məŋgere gərwa andza nakə Bəy Maduweŋ Mbəlom a gweɗeŋ ge aye.\f + \fr 27:10 \ft Zəba ma Zakari 11.12-13; Zeremi 18.2-3; 19.1-2; 32.6-15.\f*» 
\s1 Yesu kame i Pilat 
\r Markus 15.2-5; Luka 23.3-5; Yuhana 18.33-38 
\p  
\v 11 Yesu neŋgeye kame i Pilat. Pilat a tsətsah faya, a gwaɗay: «Nəkar na, bəy i Yahuda hay deɗek ɗaw?» 
\p Yesu a gwaɗay faya: «Nəkar ka tsik segey.» 
\p  
\v 12 Bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye ta madugula hay tə ɗəs parasay ka Yesu haladzay. Ane tuk na, Yesu ka mbəɗatay faya bay.  
\v 13 Pilat a gwaɗay: «Wu neheye faya ta tsikiye fakaya tebiye aye na, ka tsəne təbəɗew?» 
\p  
\v 14 Ane tuk na, Yesu ka mbəɗay faya kwa tsekweŋ bay. Niye na, a gay wadəŋ wadəŋ a Pilat. 
\s1 Tə gay sariya a Yesu i məkəɗe 
\r Markus 15.6-15; Luka 23.13-25; Yuhana 18.3–19.16 
\p  
\v 15 Magurlom i Pak kə ndzew na, ŋgomna a gərawa ha ndo i daŋgay nəte, ndo nakə a satay a ndo hay aye.  
\v 16 A həlay niye na, ndoweye andaya neŋgeye seweɗ eye ma daŋgay, tə zalay Barabas.  
\v 17 Ndo hay tə haya gər haladzay. Pilat a tsətsah fataya, a gwaɗatay: «A sakum nâ gərakum ha na, way? Barabas tsukuɗu Yesu nakə tə zalay Kəriste aye ɗaw?»  
\v 18 Pilat a sər ha tə gəsay naha Yesu na, tə ge faya na, sələk kəriye. 
\p  
\v 19 Ahəl nakə Pilat mandza eye ka təv məge sariya aye na, ŋgwas ŋgay a slər ndo ka təv ŋgay, a ye naha a gwaɗay: «Kâ gay wuray a ndo nakay bay, hərwi kə ge mənese bay. Ta həvaɗ nakay, na sa ɗəretsətseh haladzay ma məsine hərwi ŋgay.» 
\p  
\v 20 Bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye ta madugula hay tə vəlatay gədaŋ a ndo hay, ta tsətsah ka Pilat mâ gəratay ha Barabas. Yesu na, mâ kəɗ na.  
\v 21 Pilat a gwaɗatay: «Na gərakumeye ha ndo i daŋgay nəte. Mə walaŋ tay nəte a sakum nâ gərakum ha na, way?» 
\p Ta mbəɗay faya. «Gəramay ha na, Barabas!» 
\p  
\v 22 Pilat a tsətsah fataya, a gwaɗatay: «Ada na geye a Yesu nakə tə zalay Kəriste aye na, mey?» 
\p Nəteye tebiye tə gwaɗay: «Dar na ka mayako mazləlmbaɗa eye!» 
\p  
\v 23 Pilat a gwaɗatay: «Neŋgeye a ge na, mənese waray?» 
\p Ane tuk na, ta səkah ha mawude haladzay ta gədaŋ, tə gwaɗ: «Dar na ka mayako mazləlmbaɗa eye!» 
\p  
\v 24 Pilat a zəba faya ma sliye məge wuray kwa tsekweŋ bay ada ndo hay faya ta dazleye mawude haladzay na, a təɗ yam, a bara həlay kame i ndo niye hay, a gwaɗatay: «Mənese i məkəɗe ndo nakay na, ka gər ga bay. Mənese eye na, ka gər kurom.» 
\p  
\v 25 Ndo hay tebiye ta mbəɗay faya, tə gwaɗay: «Ayaw, nəmaa təma. Mənese i məkəɗe ndo nakay mâ yaw ka gər may ada ka wawa may hay.» 
\p  
\v 26 Tsa na, Pilat a gəratay ha Barabas. Yesu na, a ndaɓa na ta mandalaɓa, a vəlatay ha a sidzew hay hərwi ada tâ ye tâ dar na ka mayako mazləlmbaɗa eye. 
\s1 Sidzew hay tə ŋgwasa ka Yesu 
\r Markus 15.16-20; Luka 19.2-3 
\p  
\v 27 Ma dəba eye na, sidzew i Pilat hay ti ye ha Yesu a gay i ŋgomna. Ti ye naha, tə haya gər a sidzew hay tebiye.  
\v 28 Ta tsəkw faya abəra petekeɗ ŋgay hay. Tə pa faya petekeɗ ndozza eye.\f + \fr 27:28 \ft Petekeɗ ndozza eye: Petekeɗ nakə sidzew i Roma hay tə pawa ka bo andza petekeɗ i bəy aye.\f* 
\v 29 Tə ɗəsaw dak tə slapa na ka bo, ta pay a gər a Yesu andza dzagwa i bəy. Tə vəlay sakwal\f + \fr 27:29 \ft Sakwal niye na, a bəram i sakwal i bəy bagwar eye.\f* a həlay. Ta dəkway gurmets a huvo ada tə ŋgwasa faya, tə gwaɗay: «Zay ɗaw, bəy i Yahuda hay?»  
\v 30 Ta tuf faya slesleɓ ada ta buwa faya abəra sakwal nakə mə həlay aye, tə fay ha ka gər.  
\v 31 Ta ndəv ha məŋgwese faya na, ta tsəkw faya abəra petekeɗ ndozza eye niye, tə ma ha faya petekeɗ ŋgay hay. Ti ye ha hərwi madar na ka mayako mazləlmbaɗa eye. 
\s1 Ta dar na Yesu ka mayako mazləlmbaɗa eye 
\r Markus 15.21-32; Luka 23.26-43; Yuhana 19.17-27 
\p  
\v 32 Ahəl nakə sidzew hay faya ta diye ha Yesu, ta tasiye abəra mə walaŋ gay aye na, tə dzəgər ta ndo i Siren, məzele ŋgay Simoŋ. Tə gay kutoŋ ka məzle mayako mazləlmbaɗa eye nakə ta dariye faya Yesu aye.  
\v 33 Tə ndisl a təv eye andaya tə zalay Golgwata, andza məgweɗe: «Təv i mətasl i gər».  
\v 34 Tə vəlay guzom madzapa eye tə wuye ɗuwekeke eye. Yesu a ndzaka na, a say bay. 
\p  
\v 35 Ma dəba eye na, ta dar na Yesu ka mayako mazləlmbaɗa eye. Tə ge tsakwal ka petekeɗ ŋgay hərwi məsəre mata hute na, way. Tsa na, ta ŋgəna ha a bo mə walaŋ tay.  
\v 36 Tsa na, tə ndza mə ɗəma hərwi matsəpe na Yesu.  
\v 37 Tə watsa gər i bazlam nakə tə kəɗ na faya Yesu aye, tə gwaɗ: «Nakay na, Yesu bəy i Yahuda hay.» Ta law na zal ka gər ŋgay.  
\v 38 Ta dar ndo i məkal hay sulo ka tsakay i Yesu, nəte tə həlay i mənday, neŋgeɗ tə həlay i gula.\fig Ta dar na Yesu ka mayako mazləlmabaɗa eye|src="DN00493b.tif" size="span" copy="Darwin Dunham" ref="27.38" \fig* 
\p  
\v 39 Ndo neheye ti yawa ta təv niye na, tə ɓəlawa ha gər tay hay tekəm tekəm tə mətsaɗay pəleslesle.  
\v 40 Tə gwaɗaway: «Hey! Nəkar haɓe a saka mambəzl ha gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom ada ka gwaɗ ma məhəne mahkar na, ka ɗəzl na aye na, təv i wu yak aye na, məŋgay tuk? Nəkar təma ha bo yak eye tey! Kə ge nəkar Wawa i Mbəlom na, mbəzlaw abəra ka mayako nakay mazləlmbaɗa eye.» 
\p  
\v 41 Bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye ta ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ada ta madugula i Yahuda hay tə ŋgwasa ka Yesu. Tə gwaɗ:  
\v 42 «Kə təma tay ha siye i ndo hay tuk na, a sla faya mətəme ha gər ŋgay təbəɗew? A gwaɗ neŋgeye bəy i Israyel hay sa na, mâ mbəzlaw abəra ka mayako mazləlmbaɗa eye ada nəmaa dzaliye ha.  
\v 43 A dzala ha ka Mbəlom sa na, a gwaɗ neŋgeye Wawa i Mbəlom. Kə ge Mbəlom a wuɗa na na, mâ təma ha anəke.»  
\v 44 Ndo i məkal neheye sulo ta dar tay naha ka tsakay ŋgay aye, tə tsaɗay andza niye dərmak. 
\s1 Məməte i Yesu 
\r Markus 15.33-41; Luka 23.44-49; Yuhana 19.28-30 
\p  
\v 45 A dazlay ta magərhəpat, ləvoŋ a ge ka dala niye tebiye tekəɗəgəm. A ge na, hus a ɓəre mahkar i huwa.  
\v 46 Ma giye ɓəre mahkar i huwa, Yesu a wuda ta magala kələrra, a gwaɗ: «\tl Eli, Eli, lama sabaktani?\tl*» Andza məgweɗe: «Mbəlom ga, Mbəlom ga, ka gər ga ha na, hərwi mey?\f + \fr 27:46 \ft Dəmes hay 22.2.\f*» 
\p  
\v 47 Siye i ndo neheye ka təv aye niye tə tsəne na, tə gwaɗ: «Faya ma zaleye a Eliya!»  
\v 48 Kwayaŋŋa ndo nəte mə walaŋ tay niye a hway, a ye naha a zla wuye andaya kofkoffa. A tsəhuɓ ha a wuye guyakaka. A hak ka gwavəkw. Tsa na, a pay naha ka bazlam a Yesu hərwi ada mâ ɗəvətse.  
\v 49 Ane tuk na, siye i ndo hay tə gwaɗ: «Ŋgatay, zəbakwa faya təday, Eliya ma deyeweye ma təmiye ha ɗaw?»  
\v 50 Ane tuk na, Yesu a wuda ta magala kələrra. Tsa na, a mət. 
\p  
\v 51 A həlay niye kwayaŋŋa, petekeɗ nakə a ŋgəna ha gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom sulo aye, a ta ka bo bəra sulo tsaŋŋa kwa abəra mə gəma hus ka dala. Dala a ɓəl, hotokom hay ta ŋgəma wudəgər wudəgər.  
\v 52 Tsəvay hay ta həndək, ndo məpe mədzal gər hay ka Mbəlom haladzay neheye tə mət aye tə mbəlaw.  
\v 53 Tə ndohwaw abəra ma tsəvay. Ma dəba i mələtsew i Yesu abəra ma mədahaŋ na, ti ye a Zerozelem, gəma tsəɗaŋŋa eye. Mə ɗəma na, ndo hay haladzay ta ŋgatatay. 
\p  
\v 54 Bagwar i sidzew ta sidzew niye hay faya ta həbiye ka Yesu dziye, tə ŋgatay dala a ɓəl tə wu neheye a ge bo aye tebiye na, zluwer a gatay haladzay, tə gwaɗ: «Ta deɗek, ndo nakay na, Wawa i Mbəlom!»  
\v 55 Ŋgwas hay haladzay nəteye malətsa eye dəreŋ faya ta zəbiye naha faya. Tə payaw bəzay a Yesu kwa abəra ma gəma i Galile, tə gaway məsler.  
\v 56 Mə walaŋ tay niye hay na, Mari nakə a yaw abəra ma gəma i Magədala aye, Mari maya i Yakuba ta Yusufa ada ta maya i wawa i Dzebede hay. 
\s1 Tə pa na Yesu a tsəvay 
\r Markus 15.42-47; Luka 23.50-56; Yuhana 19.38-42 
\p  
\v 57 Huwa a ge na, ndo wuray zlele eye a yaw. Neŋgeye ndo i gəma i Arimate, məzele ŋgay Yusufa. Neŋgeye dərmak, gawla i Yesu.  
\v 58 A ye ka təv i Pilat, a tsətsah faya mədahaŋ i Yesu. Pilat a vəlay tsəveɗ ka məzle mədahaŋ i Yesu.  
\v 59 Yusufa a ye a zla na mədahaŋ i Yesu abəra ka mayako mazləlmbaɗa eye, a zla rəkwat a mbəkwa na.  
\v 60 A pa na a tsəvay nakə a la ka geseh weɗeye hərwi ŋgay eye ŋgway aye. Tsa na, a bədəŋgwal beber bagwar eye hərwi madərəzle faya. A dərəzl faya na, a ye ŋgway.  
\v 61 Mari i Magədala ta Mari neŋgeɗ nəteye andaya mandza eye ɗəgerger bəse ta tsəvay. 
\s1 Sidzew ha ta tsəpa na tsəvay 
\p  
\v 62 Tədœ eye andza məgweɗe pat nakə a mbay naha a pat i mələve bo i mazəzukw bo aye, bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye ta Farisa hay, ti ye dziye a gay i Pilat.  
\v 63 Ti ye naha, tə gwaɗay: «Ŋgalaka, nəmaa yaw ka təv yak na, hərwi wu nakə ndo i parasay nakay a tsik ahəl niye aye na, ka mamayaw a gər. A gwaɗ: “Ma dəba i məhəne mahkar na, na lətseweye abəra ma mədahaŋ.”  
\v 64 Gwaɗatay a sidzew hay na, tâ tsəpa na tsəvay lele hus a məhəne mamahkar eye bəna gawla ŋgay hay ta deyeweye ta kəliye na. Ma dəba eye ta gwaɗateye a ndo hay: “Yesu kə lətsew abəra ma mədahaŋ.” Parasay ŋgay ma səkahiye wene wene eye ma ziye nakə kurre aye.» 
\p  
\v 65 Pilat a gwaɗatay: «Həlum sidzew hay anaŋ dum tay ha ka tsəvay, tâ tsəpa andza nakə a sakumeye.» 
\p  
\v 66 Tə həl bo ti ye. Ti ye naha tə ləva bo tə matsəpe tsəvay. Tə slərəɓa na me i tsəvay, tə gəs na əŋgəts lele. Tsa na, tə pa sidzew hay ka matsəpe na. 
\c 28  
\s1 Yesu a lətsew abəra ma mədahaŋ 
\r Markus 16.1-10; Luka 24.1-12; Yuhana 20.1-10 
\p  
\v 1 Ma dəba i pat i mazəzukw bo na, pat i luma i sidzew ta mekedœ, Mari i Magədala ta Mari neŋgeɗ ti ye mazəbe ka tsəvay.  
\v 2 Tə ndisl naha kwayaŋŋa na, dala a ɓəl haladzay dzekiɓ dzekiɓ hərwi gawla i Mbəlom a mbəzlaw mə mbəlom, a yaw a bədəŋgwal beber abəra ka tsəvay, toŋ a ndza faya.  
\v 3 Gawla i Mbəlom niye na, a dəv andza mawutseɗe ada petekeɗ ŋgay a sləɗe haladzay herre.  
\v 4 Zluwer a gatay a sidzew neheye faya ta tsəpiye tsəvay aye. Ta dzədzar haladzay, ta təra andza nəteye maməta eye hay tsaɗək tsaɗək. 
\p  
\v 5 Gawla i Mbəlom a gwaɗatay a ŋgwas niye hay: «Kâ dzədzarum bay. Na sər nəkurom faya ka pəlumeye Yesu, ndo nakə ta dar na ka mayako mazləlmbaɗa eye aye.  
\v 6 Neŋgeye andaya kanaŋ bay, kə lətsew abəra ma mədahaŋ andza nakə a tsik aye. Dumara zəbum ka təv nakə tə həna ha faya kwa.  
\v 7 Dum bəse ta gwaɗumatay a gawla ŋgay hay na: “Yesu kə lətsew abəra ma mədahaŋ, ma lahakumeye a Galile. Ka ŋgatumeye mə ɗəma.” Anaŋ wu nakə na tsikakum aye.» 
\p  
\v 8 Ŋgwas niye hay ta hway abəra ka tsəvay bəse. Zluwer a gatay, ane tuk na, ɗərev tay maŋgwasa eye. Ta hway məɗatay ha labara eye a gawla i Yesu hay.  
\v 9 Kwayaŋŋa, Yesu a yaw tə dzəgər ta nəteye, a gwaɗatay: «Na tsikakum me!» Ŋgwas niye hay ta həndzəɗ naha ka təv ŋgay, ta dəkway gurmets a huvo. Tə gəs na abəra mə sik ada tə ɗəslay ha gər.  
\v 10 Yesu a gwaɗatay: «Kâ dzədzarum bay. Dum gwaɗumatay a malamar ga hay na, tâ ye a Galile. Ta ŋgeteŋeye mə ɗəma.» 
\s1 Wu nakə sidzew hay ta təkər aye 
\p  
\v 11 Ahəl nakə ŋgwas hay faya ta diye abəra ka tsəvay, nəteye ka tsəveɗ aye na, siye i sidzew neheye faya ta həbiye ka tsəvay aye ti ye a walaŋ i gay. Ti ye naha ta təkər wu nakə a ge bo aye tebiye a bagwar hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye.  
\v 12 Bəy hay i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye tə haya gər ta madugula i Yahuda hay. Tə ma ha ka bo bazlam mə walaŋ tay. Tə vəlatay suloy haladzay a sidzew neheye ta tsəpa tsəvay aye.  
\v 13 Tə gwaɗatay: «Wu nakə ka təkərumateye a ndo hay aye na, anaŋ: “Ahəl nakə nəmay mandzahəra eye ta həvaɗ aye na, gawla i Yesu hay ta yaw, ta kəla na mədahaŋ i Yesu.”  
\v 14 Taɗə ŋgomna kə tsəne na, ma gakumeye wuray bay. Nəmaa səriye wu nakə nəmaa tsikiye.»  
\v 15 Sidzew hay tə həl suloy nakə tə vəlatay aye. Ti ye tə ɗəs parasay andza nakə tə tsikatay aye. Andza niye, bazlam nakay a ɗa zləm a Yahuda hay tebiye hus ka bəgom. 
\s1 Yesu a bəzatay ha bo a gawla ŋgay hay 
\r Markus 16.14-18; Luka 24.36-49; Yuhana 20.19-23; Məsler hay 1.6-8 
\p  
\v 16 Ma dəba eye na, gawla i Yesu hay kuro gər eye nəte ti ye a Galile. Ti ye naha, tə tsal a mahəmba nakə Yesu a gwaɗatay «Tsalum a ɗəma» aye.  
\v 17 Tə ndisl a ɗəma na, tə ŋgatay a Yesu, tə ɗəslay ha gər. Ane tuk na, siye mə walaŋ tay ta dzala ha faya ta deɗek eye bay.  
\v 18 Yesu a həndzəɗ ka təv tay, a gwaɗatay: «Mbəlom kə vəleŋ gədaŋ mə mbəlom ada ka məndzibəra.  
\v 19 Hərwi niye, dum ha bazlam ga ka təv i ndo i gəma hay tebiye, tərum tay ha gawla ga hay. Dzəhuɓum tay ha a yam ta məzele i Bəba Mbəlom, tə məzele i Wawa ŋgay ada tə məzele i Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye.  
\v 20 Tətikumatay bazlam neheye na tsikakumeye. Tâ rəhay ha gər tebiye, tâ dzala ha faya. Ada neŋ, na ndziye tə nəkurom pat pat hus ka mandəve i məndzibəra.»