\id EPH - Merey \h Efez hay \toc1 Ɗerewel nakə Pol a watsatay naha a Efez hay aye \toc2 Efez hay \toc3 Efe \mt2 Ɗerewel nakə Pol a watsatay naha a \mt1 Efez hay \mt2 aye \imt1 Məfələkwe \ip Ɗerewel nakay tə watsatay naha a Efez hay aye na, mawatsa eye hərwi ndo hay haladzay ka dala i Azi, nakə anəke tə zalay Turki aye. Pol a watsa ahəl nakə neŋgeye ma daŋgay aye (3.1; 4.1). Ɗerewel eye a hayay gər ada a dzapa ha maduk i duk i məsənəke i Pol nakə a sənəkatay a məhay gər i ndo məpe mədzal gər hay ka Yesu aye. A watsa na, a ndo məpe mədzal gər neheye nəteye Yahuda hay bay aye. \ip Mədzal gər nakə ŋgwalak eye wene wene aye mə ɗerewel i Pol nakay a watsatay a Efez hay aye na, wu nakə a say a Mbəlom məge aye. \ip Ma madədo 1 ka 3, Pol a rəzlay a gər mətsike ka mədzepe nəte kə ge bo, hərwi Yesu kə vəl ha məsəfəre ŋgay ka mayako mazləlmbaɗa eye. Ndo məpe mədzal gər hay neheye Yahuda hay bay aye ta Yahuda hay tə dzapa nəte. \ip Ma madədo 4 ka 6, Pol faya ma mataya ahaya a zləm a ndo məpe mədzal gər hay ka Yesu, mədzepe nəte, ada zay nakə Mbəlom a vəlatay aye. \c 1 \s1 Pol a tsikatay naha me \p \v 1 Maa watsakum naha ɗerewel nakay na, neŋ Pol ndo nakə Mbəlom a zla hərwi ada nâ təra ndo i maslaŋ i Yesu Kəriste aye. Na watsa naha ɗerewel nakay na, a nəkurom ndo məpe mədzal gər hay ka Yesu neheye ma gəma i Efez, ka dzalum ha ka Yesu Kəriste tə ɗərev kurom lele ada nəkurom madzapa eye tə Yesu Kəriste aye. \p \v 2 Mbəlom Bəba kway ta Bəy Maduweŋ kway Yesu Kəriste tâ pa fakuma ŋgama ada tâ vəlakum zay. \s1 Ŋgama i Mbəlom a ze wu hay tebiye \p \v 3 Zambaɗakway a Mbəlom Bəba i Bəy Maduweŋ kway Yesu Kəriste! Ka zambaɗakweye na, hərwi kə pa fakwaya ŋgama ta ŋgwalak i wu neheye tebiye ta ndziye ka tor eye mə mbəlom aye. A vəlakway na, hərwi nəkway madzapa eye tə Yesu Kəriste. \v 4 Ahəl nakə Mbəlom kə ge məndzibəra zuk bay aye na, nəkway neheye madzapa eye tə Yesu Kəriste aye na, ɓa Mbəlom kə pala kway. A pala kway na, hərwi ada kâ tərakwa ndo ŋgay hay tsəɗaŋŋa eye hay ada kâ tərakwa kame ŋgay na, mənese mâ ge andaya fakwaya bay. \v 5 Neŋgeye a wuɗa kway haladzay. Ɓa kə tsik kurre, a gwaɗ ma təriye kway ha wawa ŋgay hay tə həlay i Yesu Kəriste. Niye na, a yay a gər a neŋgeye məge andza niye. \p \v 6 Zambaɗakway a Mbəlom hərwi ŋgwalak ŋgay nakə a gakway aye na, a ze wu hay tebiye aye. Ŋgwalak ŋgay nakə a gakway haladzay aye tə həlay i felik i wawa ŋgay niye a wuɗa na haladzay aye. \v 7 Kə təmakway ahaya abəra mə həlay i Fakalaw tə bambaz\f + \fr 1:7 \ft «Tə bambaz ŋgay», andza məgweɗe ta məməte ŋgay nakə tə kəɗ na ka mayako mazləlmbaɗa eye aye.\f* i wawa ŋgay niye nəkway madzapa eye tə neŋgeye. Andza məgweɗe na, kə pəsakway ha mezeleme kway. Andza niye, a ɗakway ha na, kə gakway ŋgwalak haladzay. \v 8 Kə rah kway ha ta ŋgwalak ŋgay na, haladzay. Andza məgweɗe na, kə ɗakway ha metsehe ŋgay. A ɗakway ha na, hərwi ada kâ sərakwa wu nakə a say aye. \v 9 Kə ɗakway ha wu nakə maŋgaha eye kurre a say məge tə həlay i Yesu Kəriste aye. Wu neheye a ge na, ta ŋgwalak ŋgay, anəke na, kə ɗa ha. \v 10 Wu niye Mbəlom ma ta ndəviye ha aye na, pat nakə həlay ŋgay eye ma ndisliye a ɗəma aye. Ma hayatay gər a wu hay tebiye. Wu neheye mə mbəlom aye ta wu neheye ka məndzibəra aye tebiye. Ma piye tay ha a həlay i Yesu Kəriste hərwi ada mâ təra bəy. \p \v 11 Mbəlom a ge wu hay tebiye na, andza nakə a say məge aye. Kə pala kway kurre andza nakə a yay a gər aye hərwi ada kâ dzapakwa tə Kəriste. Kə vəlakway wu nakə a tsik kurre a gwaɗ ma vəlakweye. \v 12 A vəlakway na, hərwi ada ndo hay tâ zambaɗay a neŋgeye nakə bagwar eye ta məzlaɓ eye hərwi may neheye nəmaa lah məpe mədzal gər may ka Yesu Kəriste aye. \v 13 Nəkurom dərmak na, nəkurom madzapa eye tə Yesu Kəriste. Ka tsənum bazlam deɗek eye. Ka tsənum na, Labara Ŋgwalak eye i mətəme nakə Mbəlom a təma kurom ha aye, ka dzalum ha ka Yesu Kəriste. Ma mədzepe nakə ka dzapum tə Yesu aye na, Mbəlom kə vəlakum Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye andza nakə a tsik kurre, a gwaɗ ma vəlakumeye. Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye niye a vəlakum aye na, andza ŋgoɗgor nakə tə ge ka daʼar ma ɗiye ha na, nəkurom ndo ŋgay hay. \v 14 A vəlakum Məsəfəre ŋgay niye ka bo abəra təmaɗ na, hərwi ada kâ sərakwa ha ta deɗek ma ta vəlakweye siye i wu neheye ŋgwalak eye hay kame mba. Ka hutakweye wu niye hay na, ahəl nakə Mbəlom ma ta təmiye kway ha ka tor eye. Zambaɗakway a neŋgeye, Mbəlom nakə bagwar eye ta məzlaɓ eye. \s1 Pol a ɗuwulay me a Mbəlom hərwi ndo i Efez hay \p \v 15 Hərwi niye neŋ faya na gay naha sɨsœ a Mbəlom hərwi kurom. Neŋ faya na gay naha sɨsœ a Mbəlom na, hərwi mey? Hərwi na tsəne kəkay nakə nəkurom faya ka dzalumeye ha ka Bəy Maduweŋ Yesu kame kame ada kəkay nakə ka wuɗum ndo məpe mədzal gər hay ka Yesu aye dərmak. Ayaw! Na tsəne wu niye hay andza niye na, \v 16 ahəl nakə neŋ faya na ɗuwulaway naha me a Mbəlom aye na, na gaway naha sɨsœ a Mbəlom pat pat hərwi kurom. \v 17 Na ɗuwulay naha me na, a Mbəlom Bəba kway nakə ta məzlaɓ eye haladzay aye. Neŋgeye Mbəlom nakə Bəy Maduweŋ kway Yesu Kəriste faya ma geye məsler aye. Na ɗuwulay naha me sa na, hərwi ada mâ ɗakum ha metsehe ŋgay hərwi ada mâ bəzakum ha bo, kâ səkahum ha məsəre na lele. \v 18 Faya na ɗuwulay naha me sa na, mâ həndəkakum na mədzal gər kurom lele ada ka dzalumeye ka wu nakə a zalakum faya ma vəlakumeye aye lele. Neŋ faya na ɗuwulay naha me na, hərwi ada kâ sərum ha kəkay wu nakə ma ta vəlakumeye na, ŋgwalak eye haladzay a ze wu hay tebiye. Wu niye ma vəlakumeye na, ma vəlakumeye tə siye i ndo ŋgay hay tebiye. \p \v 19 Neŋ faya na tsətsahiye faya na, ka sərum gədaŋ ŋgay nakə a ze ha gədaŋ i wu hay tebiye aye ada ka sərum ha gədaŋ ŋgay niye faya ma giye məsler ma nəkway neheye ka dzalakwa ha ka neŋgeye na, kəkay. \v 20 Gədaŋ ŋgay niye na, nəte tə bəmalə nakə a ge məsler tə Yesu Kəriste ahəl nakə a lətse ahaya abəra ma mədahaŋ aye. Yesu a lətsew abəra ma mədahaŋ na, Mbəlom Bəba a gwaɗay: «Ndza ka təv lele eye tə həlay i mənday ga.» \v 21 Ma təv niye Yesu a ndza a ɗəma aye na, neŋgeye bəy ka gər i gawla i Mbəlom hay ta bəy tay eye hay tebiye, ada ka gər i siye i wu neheye gədaŋ tay andaya mə mbəlom aye tebiye. Neŋgeye ka gər i ndo neheye kwa məzele tay kəkay kəkay eye tebiye. Məɗe a zləm ŋgay na, a ze məzele neheye ka məndzibəra nakay anəke aye ada tə bəmalə nakə ma deyeweye kame aye. \v 22 Mbəlom a həl wu hay tebiye, a pa na a huɗ i sik ŋgay. A zla, a pa na neŋgeye bəy ka gər i wu hay tebiye, a gwaɗay: «Nəkar na, bəy i ndo ga hay tebiye.» \v 23 Ndo ŋgay hay na, ta təra andza bo i Yesu. Ŋgwalak i wu neheye lele eye hay tebiye aye na, faya ma vəlateye a ndo ŋgay hay ada neŋgeye na, ŋgwalak i wu i Mbəlom tebiye andaya mə neŋgeye. \c 2 \s1 Mbəlom a vəl sifa tə həlay i Kəriste \p \v 1 Ahəl niye nəkurom kame i Mbəlom na, andza maməta eye hay hərwi mənese tə mezeleme kurom neheye ka gawum aye. \v 2 Ka pawumay bəzay huya na, a mede i ndo i məndzibəra hay. Ka pawumay zləm a bəy i fakalaw nakə neŋgeye mandza eye ma magərmbəlom aye. Maa ge məsler ma ndo neheye tə pay naha faya a Mbəlom bay hus anəke aye na, neŋgeye. \v 3 Nəkway tebiye ahəl niye na, nəkway andza nəteye dərmak. Ka gawakwa wu neheye lele bay a say a bor i bo kway aye hay. Bor i bo kway a yawa kway ha ka məge wu neheye lele bay aye hay kame kame. Ka dzalawakwa na, ka məge wu neheye a say a bor i bo kway aye. Haɓe sariya i Mbəlom ma gəsiye kway andza ndo neheye ta dzala ha ka Yesu Kəriste təbey aye na, hərwi bor i bo kway. \p \v 4 Ane tuk na, anəke na, andza niye sa bay. Mbəlom, neŋgeye na, ka gakway mə bo haladzay. A wuɗa kway haladzay. \v 5 Kwa nəkway andza maməta eye hay hərwi nakə faya ka gakweye wu neheye lele bay aye hay na, kə vəlakway sifa weɗeye. Kə dzapa kway ha tə Yesu Kəriste hərwi nakə a wuɗa kway haladzay aye. A təma kway ha na, kəriye. \v 6 Sa na, a lətsakway ahaya abəra ma mədahaŋ dziye tə Yesu Kəriste hərwi nakə nəkway madzapa eye tə Yesu Kəriste aye. Ada kə vəlakway təv məndze a nəkway tage Yesu Kəriste mə mbəlom. \v 7 Andza niye, kə gakway wu lele eye haladzay tə həlay i Yesu Kəriste. A ge andza niye na, hərwi a say məɗatay ha a ndo neheye ta deyeweye kame mba aye. Nəteye ta sər ha dərmak ŋgwalak ŋgay nakə a vəl haladzay aye na, kəriye. \v 8 Mbəlom a təma kurom ha abəra mə mezeleme na, kəriye ta mədzal gər nakə a vəlakum ka dzalum ha ka neŋgeye. A gakum ŋgwalak ŋgay na, kəriye \v 9 bəna, hərwi məsler neheye faya ka gumeye lele eye hay bay. A gakum ŋgwalak ŋgay kəriye na, hərwi ada ndəray mâ ɗəslay ha gər a bo ŋgay bay. \v 10 Hərwi niye maa gakway na, neŋgeye. A vəlakway sifa weɗeye na, tə həlay i Yesu Kəriste hərwi ada kâ gakwa wu lele eye hay huya. Mbəlom a ləva ha bo tə wu niye lele eye hay na, kurre hərwi ada kâ pakway bəzay a tsəveɗ lele eye. \s1 Ka tərakwa nəte na, tə Kəriste \p \v 11 Hərwi niye nəkurom ahəl niye kəkay na, mâ makumaw a gər. Nəkurom na, Yahuda hay bay, slala kurom wal. Yahuda hay tə zalawakum na, ndo neheye ta ɗəs bo təbey aye. Nəteye tə gwaɗaway a gər tay na, nəteye maɗəsa eye hay. Ane tuk na, tə tsik na, ka wu nakə ndo hay faya ta geye a bo tay, ɗəre a ŋgatay aye ɗekɗek tsa. \v 12 Məmum ahaya a mədzal gər kurom, ahəl niye na, ka sərum Kəriste bay. Mə walaŋ i Yahuda hay na, nəkurom mbəlok eye hay. Mbəlom na, kə ɓar dzam ta ndo ŋgay hay. Ma dzam niye a ɓar ta ndo ŋgay hay eye na, a tsik a gwaɗ ma vəlateye wu na, kurre. Ane tuk na, nəkurom mə ɗəma bay, nəkurom mbəlok eye hay. Wuray andaya nakə ka pum faya mədzal gər kurom aye bay. Nəkurom ka məndzibəra nakay, ane tuk na, nəkurom dəreŋ ta Mbəlom. \v 13 Ahəl niye na, nəkurom dəreŋ ta Mbəlom. Anəke na, nəkurom madzapa eye tə Yesu Kəriste. Nəkurom bəse ta Mbəlom tuk hərwi Yesu Kəriste. Neŋgeye ka mbəɗa ha bambaz ŋgay hərwi kurom. \p \v 14 Neŋgeye ndo i zay. Ka hutakwa məndze zay mə walaŋ kway na, hərwi ŋgay. Bəna, ahəl niye na, Yahuda hay ta ndo neheye nəteye Yahuda hay təbey aye na, nəteye maŋgəna eye. Ane tuk na, neŋgeye kə gaw ŋgwalak ŋgay, ka təra kway ha nəte. Ahəl niye na, məne ɗəre a bo andaya mə walaŋ kway, a ŋgəna kway ha ka bo abəra andza dzal. Ahəl nakə a mət aye na, ka mbəzl ha dzal aye niye. \v 15 Kə mbata ha bazlam mapala eye i Yahuda hay nakə a gwaɗawa: «Kâ ge nakay bay» kəgəbay «Ge nakay» aye. A ge andza niye na, hərwi mədzepe tay ha Yahuda hay ta ndo neheye nəteye Yahuda hay bay aye. Nəteye maŋgəna eye sulo sa bay, nəteye nəte hərwi nəteye madzapa eye nəte ta neŋgeye. Nəteye tebiye ta təra slala weɗeye. A vəlatay məndze zay a walaŋ tay na, andza niye. \v 16 Məne ɗəre nakə mə walaŋ tay aye na, kə mbata ha ta məməte ŋgay. Məne ɗəre andaya sa bay. Ta təra slala nəte na, hərwi ŋgay. Kə sər tay ha ka bo nəteye tebiye tage Mbəlom. \v 17 Kəriste ki yaw ka məndzibəra, kə ɗa ha labara weɗeye ka gər i məndze zay mə walaŋ i ndo hay ta Mbəlom. Məndze zay niye na, i kurom neheye dəreŋ ta Mbəlom aye ada i may neheye nəmay bəse ta Mbəlom aye. \v 18 Yahuda hay ta ndo neheye nəteye Yahuda hay bay aye, nəkway sulo kway eye tebiye ka hutakwa tsəveɗ mahəndzəɗe ka təv i Mbəlom tə həlay i Yesu Kəriste ta gədaŋ i Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye nəte ŋgweŋ. \p \v 19 Kə ge andza niye na, nəkurom mbəlok eye hay sa bay. Nəkurom madurloŋ hay sa bay. Nəkurom na, wawa i dala niye hay nəkurom andza siye i ndo məpe mədzal gər hay ka Yesu. Nəkurom mə gay i Mbəlom andza nəteye. \v 20 Nəkurom na, ka tərum kwar neheye ta ɗəzliye ha gay aye. Matəra mədok eye na, ndo i maslaŋ hay ta ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay. Kəriste na, neŋgeye kwar nakə ma vəleye gədaŋ a gay aye. \v 21 Gay niye a gəl kame kame, a mbəzl bay na, hərwi ŋgay. Gay niye a təra na, gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom. Mbəlom ma ndziye na, mə ɗəma. \v 22 Nəkurom neheye madzapa eye tə Yesu Kəriste aye na, kə həl kurom ta siye i ndo hay, ka təra kway hay tebiye andza kwar i maɗəzle gay. Gay niye na, Məsəfəre i Mbəlom ma ndziye mə ɗəma. \c 3 \s1 A say a Mbəlom na, Pol mâ ɗatay ha labara ŋgay a ndo neheye nəteye Yahuda hay bay aye \p \v 1 Hərwi niye neŋ Pol, neŋ faya na ɗuwulay naha me a Mbəlom pat pat hərwi kurom. Neŋ ma daŋgay na, hərwi məsler i Yesu Kəriste nakə faya na giye hərwi madzəne nəkurom neheye Yahuda hay bay aye. \v 2 Ka tsənum Mbəlom kə vəleŋ məsler hərwi ada nâ ge hərwi kurom bəɗaw? Na huta na, hərwi ŋgwalak ŋgay. \v 3 Mbəlom kə ɗeŋ ha wu nakə maŋgaha eye kurre aye andza nakə na lah məwatsakum naha faya tsekweŋ aye. \v 4 Ka dzaŋgum na, ka sərumeye ha kəkay nakə neŋ na sər wu nakə maŋgaha eye ka gər i Kəriste kurre aye lele tuk. \v 5 Ahəl niye na, Mbəlom kə ɗatay ha wu nakə maŋgaha eye andza nakə anəke aye bay. Ane tuk na, anəke na, a sləraw Məsəfəre ŋgay hərwi ada mâ ɗatay ha wu niye maŋgaha eye parakka. A ɗa ha na, a ndo i maslaŋ ŋgay hay, ada a ndo məɗe ha bazlam ŋgay neheye a pala tay ha aye. \v 6 Wu niye Mbəlom a ɗa ha aye na, nəkurom neheye Yahuda hay bay aye na, Mbəlom ma vəlakumeye dziye ta Yahuda hay. Nəkurom ta Yahuda hay nəkurom ka tərum slala nəte. Wu nakə Mbəlom a gwaɗ ma ta vəliye a ndo neheye nəteye madzapa eye tə Yesu Kəriste aye ma vəlakumeye na, dziye ta Yahuda hay. Wu neheye tebiye na, maa ɗa ha Labara Ŋgwalak eye. \p \v 7 Mbəlom a geŋ ŋgwalak ŋgay, a zla ga məge məsler ŋgay hərwi ada nâ ɗa ha labara ŋgay ŋgwalak eye a ndo hay. A ge andza niye na, ta gədaŋ ŋgay. \v 8 Neŋ mə walaŋ i ndo məpe mədzal gər hay ka Yesu na, na sla wuray kwa tsekweŋ bay tebiye. Kwa andza niye bəbay na, Mbəlom kə geŋ ŋgwalak ŋgay a neŋ hərwi ada nâ ɗatay ha a ndo neheye nəteye Yahuda hay bay aye ŋgama nakə a yaw mə həlay i Yesu Kəriste aye. Ŋgama niye na, haladzay. Ndo hay ta sliye faya məsəre tebiye bay, hərwi ka zal naha. \v 9 Mbəlom a vəleŋ tsəveɗ ka məɗatay ha a ndo hay wu nakə a tsik ahəl niye maŋgaha eye, ma ta giye bo na, kəkay. Mbəlom neŋgeye ndo məge wu hay tebiye kə pa na wu niye maŋgaha eye hus ahəl nakay anaŋ aye. Anəke na, kə ndohwaw a dzaydzay parakka tuk. \v 10 Anəke na, Mbəlom kə ɗa ha mə walaŋ i ndo ŋgay hay hərwi ada gawla ŋgay hay ta bəy tay hay mə mbəlom tâ zəba fataya tâ sər ha metsehe ŋgay ka gər i wu hay wal wal tebiye. \v 11 Andza niye, a ge na, andza nakə a tsik a gwaɗ ma giye na, ahəl nakə məndzibəra andaya zuk bay aye. A ge na, tə həlay i Yesu Kəriste Bəy Maduweŋ kway. \v 12 Anəke nəkway na, nəkway madzapa eye tə Kəriste. Faya ka dzalakweye ha faya. Ka dzədzarakweye sa bay, ka hutakwa tsəveɗ mahəndzəɗe ka təv i Mbəlom tə həlay i Yesu Kəriste. \v 13 Hərwi niye neŋ faya na gakumeye amboh. Ɗərev mâ ye fakuma abəra hərwi ɗəretsətseh nakə neŋ faya na siye hərwi kurom aye bay. Ɗuh ɗəretsətseh nakay faya na siye na, ma dzəniye kurom haladzay. \s1 Mawuɗe bo i Kəriste nakə a wuɗa kway aye \p \v 14 Hərwi niye neŋ faya na dəkweye naha gurmets a Mbəlom Bəba kway. \v 15 Neŋgeye na, Bəba i slala hay tebiye mə mbəlom ada ka məndzibəra ta deɗek. \v 16 Neŋ faya na ɗuwulay naha me hərwi ada Məsəfəre ŋgay mâ vəlakum gədaŋ. Ta gədaŋ i Məsəfəre ŋgay nakə ma vəlakumeye aye na, ka ŋgəlumeye ha bo lele ka tsəveɗ ŋgay. Hərwi neŋgeye na, gədaŋ aye haladzay, wu hay tebiye mə həlay ŋgay. \v 17 Neŋ faya na ɗuwulay naha me sa na, hərwi ada Yesu Kəriste mâ ndza mə ɗərev kurom hay ta mədzal gər kurom nakə ka dzalum ha faya aye. Neŋ faya na ɗuwulay naha me na, hərwi ada kâ wuɗum bo nəte nəte mə walaŋ kurom. Taɗə ka wuɗum bo nəte nəte mə walaŋ kurom na, ka hutumeye gədaŋ andza dərizl i gərɗaf nakə mapa zləlay eye lele aye ada andza gay nakə ta ɗəzl ka mədok nakə mapa eye lele aye. \v 18 Andza niye, nəkurom ta ndo məpe mədzal gər hay ka Yesu siye hay ka mbumeye faya məsəre ha kəkay nakə Yesu Kəriste a wuɗa kurom aye. Kwa ka yum na, a ŋgay, kwa ka tsalum na, a gəma, kwa ka mbəzlumaw ka dala, kokway i mawuɗe bo ŋgay andaya təbey. \v 19 Neŋ faya na ɗuwulay naha me na, hərwi ada kâ sərum ha neŋgeye a wuɗa kurom. Mawuɗe bo ŋgay nakə a wuɗa kway aye na, ka slumeye məsəre tebiye bay. Andza niye, Mbəlom na, wuray a kətsay bay. Ma rahiye kurom ha ta wu neheye neŋgeye maraha eye. \p \v 20 Neŋgeye na, ma sliye faya məge wu hay tebiye a ze wu nakə ka tsətsahakwa faya mâ gakway aye haladzay. Kwa wu nakə ka dzalakwa mâ gakway aye na, a ze. Faya ma giye na, ta gədaŋ ŋgay nakə faya ma giye məsler mə nəkway aye. \v 21 Tâ zambaɗay a Mbəlom hərwi wu nakə a ge ta ndo ŋgay hay ada tə Yesu Kəriste aye kame kame ka tor eye. Mâ təra andza niye! \c 4 \s1 Dzapakwa nəte \p \v 1 Neŋ nakə ma daŋgay hərwi məsler i Bəy Maduweŋ kway Yesu Kəriste aye, faya na gakumeye naha amboh hərwi ada mede kurom mâ təra na, andza i Mbəlom nakə a zalakum ka məge aye. \v 2 Andza məgweɗe rəhumay ha gər a ndo hay kwa kəɗay. Məsəre me mâ ge mə walaŋ kurom. Zlum ŋgatay ka təv i wu hay tebiye. Wuɗum bo nəte nəte mə walaŋ kurom ada sakumay naha a bo nəte nəte mə walaŋ kurom. \v 3 Rəzlumay a gər, məndze kurom mâ ge nəte, metsehe nəte andza nakə Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye a dzapa kurom ha aye. Ndzum tə zay mə walaŋ kurom hərwi ada kâ ndzum nəkurom madzapa eye nəte. \v 4 Ndo məpe mədzal gər hay ka Yesu ta təra na, bo i Yesu Kəriste nəte. Məsəfəre i Mbəlom bəbay na, nəte. Wu neheye Mbəlom a zalakum faya aye na, nəte dərmak. \v 5 Bəy Maduweŋ kway na, nəte. Məpe mədzal gər kway nakə ka pakwa ka Mbəlom aye nəte. Madzəhuɓe nakə ta dzəhuɓ kway ha a yam aye na, nəte. \v 6 Mbəlom na, neŋgeye nəte ŋgweŋ. Neŋgeye na, Bəba i ndo hay tebiye. Neŋgeye a ləva wu hay tebiye. Faya ma giye məsler mə walaŋ kway tebiye. Neŋgeye mə walaŋ i ndo ŋgay hay. \p \v 7 Nəkway tebiye Kəriste kə vəlakway gədaŋ wal wal ka məge məsler ŋgay. \v 8 Andza nakə mawatsa eye mə bazlam i Mbəlom aye na, a gwaɗ: \q1 «Ahəl nakə a ŋgwasa ka ndo məne ɗəre ŋgay hay aye na, \q2 kə tsal a mbəlom, \q2 kə həl tay ha ndo neheye magəsa eye hay. \q1 Tsa na, a vəlatay ndaraw a ndo hay ka məndzibəra.\f + \fr 4:8 \ft Matsika eye andza mə Dəmes hay 68.19.\f*» \p \v 9 A gwaɗ: «Kə tsal a mbəlom» na, andza məgweɗe mey? A tsal a mbəlom na, ɗuh a lahaw mambəzlaw hus ka dala təday. \v 10 Ndo niye a mbəzlaw aye na, neŋgeye ndo nakə a tsal a mbəlom a gər eye dəreŋ hərwi ada mâ təra ha wu hay tebiye lele. \p \v 11 Maa vəl ndaraw a ndo hay na, neŋgeye. Siye hay a vəlatay ndaraw matəre ndo i maslaŋ ŋgay hay, siye hay ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay, siye ndo məɗe ha labara weɗeye a ndo hay ada ndo mekeleŋ eye hay ndo mətsəkure tə matətikatay bazlam i Mbəlom a ndo hay. \v 12 A ge andza niye na, hərwi ada tâ dzəna tay ha siye i ndo ŋgay neheye tə dzala ha aye ka məge məsler i Mbəlom ada ndo niye hay ta təra bo ŋgay aye na, tâ gəl. \v 13 A ge andza niye na, nəkway tebiye ka dzapakwa nəte hərwi mədzal gər kway nakə ka dzalakwa ha ka Yesu Kəriste Wawa i Mbəlom aye na, nəte. Ada ka sərakwa na sa. Andza niye ka gəlakweye, ka tərakweye ndo neheye masəra eye ka tsəveɗ i Mbəlom aye. Ka tərakweye ndo lele hay andza Kəriste. \p \v 14 Ka tərakwa andza niye na, nəkway wawa hay sa bay. Ndo məvay gər a ndo hay tə maraw me tay ta dziye kway ha abəra ka tsəveɗ i Mbəlom tə matətike tay niye hay andza mətasl nakə ma ɓəliye ha kwalalaŋ i yam ka gər i yam vuw afəŋ vuw afəŋ aye sa bay. \v 15 Ɗuh na, tsikakwatay deɗek a ndo hay. Gakwa wu hay tebiye tə mawuɗe bo nəte nəte mə walaŋ kway. Ka gakwa andza niye na, ka gəlakweye hus ka matəre andza Kəriste, neŋgeye nakə ka gər i ndo neheye tebiye aye. \v 16 Maa hayay gər a ndo hay tebiye na, neŋgeye hərwi ada tâ dzapa nəte andza vərezl i bo i ndo nakə a zəv ha bo ka təv manəte aye. Taɗə siye faya ta giye məsler tebiye na, bo ma gəliye. Andza niye, ndo məpe mədzal gər hay ka Yesu ta wuɗa bo nəte nəte mə walaŋ tay na, ta diye kame kame. \s1 Sifa weɗeye ka təv i Yesu \p \v 17 Wu nakə na tsikakumeye naha aye na, ta məzele i Bəy Maduweŋ kway. Na tsikakumeye naha na, wuye mey? Neŋ faya na gwaɗakumeye naha amboh ta amboh, kâ pumay bəzay a mede i ndo neheye tə sər Mbəlom bay aye sa bay. Nəteye tə dzala na, ka wu nakə ma giye ŋgama bay aye. \v 18 Mədzal gər tay na, ləvoŋ. Nəteye kame i Mbəlom na, mbəlok eye hay. Sifa nakə ma ndəviye bay ka tor aye na, ta huta bay hərwi ta kula ha gər tay toŋgwa toŋgwa andza kwar. Tə sər tsəveɗ i Mbəlom bay. \v 19 Horoy a gatay sa bay. Tə vəlay ha bo tay na, ka məge wu neheye lele bay aye hay. Wu neheye a ge horoy aye na, faya ta giye ta məŋgwese. \p \v 20 Nəkurom, ka tətikum ka gər Kəriste na, andza niye bay. \v 21 Ka rəhumay ha gər na, a neŋgeye bəɗaw? Nəkurom neheye madzapa eye tə neŋgeye na, ta tətikakum deɗek. Deɗek niye ta tətikakum aye na, Yesu. \v 22 Ta tətikakum na, gərum ha mədzal gər kurom neheye kurre aye. Gərum ha mede kurom nakə ahəl niye aye. Mede kurom niye na, ma nasiye kurom ha hərwi bor i wu neheye lele bay aye ta vakumeye gər. \v 23 Məsəfəre i Mbəlom mâ mbəɗakum ha ɗərev kurom ada dzalum ka wu lele eye hay. \v 24 Pumay bəzay na, a mede weɗeye. Mede weɗeye niye na, maa mbəɗa ha mə nəkurom na, Mbəlom hərwi ada mâ təra andza i ŋgay. Mede niye na, deɗek eye, a yay a gər a Mbəlom. Mənese andaya kwa tsekweŋ mə ɗəma bay. \p \v 25 Hərwi niye kâ rawum me bay. Kwa way mâ tsikay a ndo na, deɗek hərwi nəkway madzapa eye na, nəte andza hawal i bo neheye wal wal madzapa eye ka bo eye nəte aye. \v 26 Wuray kə ndalakum na, kâ gum mezeleme bay. Pat mâ dəɗ ka wu nakə a ndalakum aye bay, səfum ha ɗərev kurom. \v 27 Kâ vəlumay tsəveɗ a Fakalaw bay. \v 28 Məkal hay tâ kəla sa bay. Ɗuh na, tâ ge məsler lele tə həlay tay hərwi ada tâ huta wu hərwi məvəlatay a mətawak hay dərmak. \v 29 Bazlam nakə ma nasiye ha ndo hay aye na, mâ ndohwaw abəra ma təbəlem kurom bay. Tsikum ɗuh na, bazlam nakə ma dzəniye siye i ndo hay məgəle ka tsəveɗ i Mbəlom aye. Tsikum na, wu neheye a ye ka bo mətsike, ma dzəniye tay ha ndo neheye faya ta pay zləm a bazlam kurom aye. \v 30 Kâ gumay ɗəretsətseh a Məsəfəre i Mbəlom Tsəɗaŋŋa eye kwa tsekweŋ bay tebiye. Mbəlom a ge fakuma ŋgoɗgor na, ta Məsəfəre\f + \fr 4:30 \ft Zəba ma Efez hay 1.13.\f* niye. Andza məgweɗe na, nəkurom ndo ŋgay hay. A ɗakum ha sa na, pat nakə həlay aye kə slaw na, ma təmiye kurom ha ka tor eye tuk. \v 31 Zlum na dəgun abəra mə ɗərev kurom. Kâ gum mevel bay, wu mâ ndalakum bay. Gərum ha mətsal bo, kâ tsaɗum a bo bay. Kâ gum seweɗ kwa tsekweŋ bay tebiye. \v 32 Tərum ɗuh na, kwakwaɗ eye hay kame i ndo hay. Gumatay ŋgwalak a ndo hay. Pəsum ha a bo mənese mə walaŋ kurom nəte nəte andza nakə Mbəlom a pəsakum ha tə Kəriste aye. \c 5 \s1 Ndo məpe mədzal gər hay ka Yesu ta ndziye na, mə dzaydzay \p \v 1 Nəkurom na, wawa i Mbəlom hay. Mbəlom a wuɗa kurom haladzay. Kə ge andza niye na, tərum andza neŋgeye. \v 2 Ma məndze kurom tebiye na, wuɗum ndo hay andza Kəriste nakə a wuɗa kway, a mət hərwi kway aye. Məməte nakə a mət aye andza wu nakə a tsəhən ada a ze huŋŋa lele tə vəlay a Mbəlom, a yay a gər haladzay aye. \p \v 3 Anəke na, nəkurom na, ndo məpe mədzal gər hay ka Yesu. Kâ gum madama kwa tsekweŋ bay. Wu neheye a ge horoy məge aye na, kâ gum bay. Kâ gum ɗəre ka wu i ndo hay bay. Ka gər i wu neheye na, kwa tsekweŋ kâ tsikum bay. \v 4 Bazlam neheye a ge horoy aye ada tə bazlam neheye matərakahaŋ aye na, a ye ka bo mətsike mə walaŋ kurom bay. Kwa məge mahəmba neheye lele bay aye na, kâ gum bay. Ɗuh na, gumay naha sɨsœ a Mbəlom hərwi wu nakə a ge aye. \v 5 Sərum ha na, ndo neheye faya ta giye madama aye ta ndo neheye faya ta giye siye i wu neheye lele bay aye na, ta hutiye mede a Bəy i Mbəlom ta Kəriste bay. Ndo neheye faya ta giye ɗəre ka wu i ndo hay aye ta hutiye mede a bəy i Mbəlom bay hərwi wu neheye a yatay a gər a ze Mbəlom. Niye andza nəteye faya ta ɗəslay ha gər na, a kule. \p \v 6 Ndo hay tâ vakum gər tə bazlam neheye kəriye bay. Ɗərev ma ta ndaleye a Mbəlom hərwi bazlam niye hay lele bay aye. Mbəlom ma ta giye mevel ka ndo neheye ta rəhay ha gər bay aye. \v 7 Kâ dzapum ta ndo niye hay bay tebiye. \v 8 Ahəl niye na, nəkurom ma ləvoŋ. Anəke na, nəkurom mə dzaydzay hərwi nəkurom madzapa eye ta Bəy Maduweŋ Yesu. Ndzum na, andza ndo neheye nəteye mandza eye mə dzaydzay aye. \v 9 Na tsik andza niye na, hərwi dzaydzay faya ma vəliye wu neheye ŋgwalak eye ta wu neheye mənese mə ɗəma bay aye ada deɗek eye. \v 10 Gum gədaŋ məsəre na, wu neheye a yay a gər a Bəy Maduweŋ aye. Ada gum na, wu niye hay. \v 11 Məsler i ndo neheye faya ta giye ma ləvoŋ aye na, kâ tələkum a ɗəma həlay kurom bay. Wu nakə faya ta giye na, ŋgwalak eye andaya mə ɗəma kwa tsekweŋ bay tebiye. Ɗuh na, wu tay neheye lele bay faya ta giye na, ɗumatay ha parakka. \v 12 Wu neheye faya ta giye ta məkal aye na, a ge horoy mətsike faya. \v 13 Taɗə ta ɗa ha wu niye hay parakka na, nəteye kəkay na, ndo hay ta ŋgateye, \v 14 hərwi wu nakə a bəz parakka ta həpat aye na, ma təriye dzaydzay. Hərwi niye tə gwaɗ: \q1 «Nəkar nakə mandzahəra eye, pəɗeke abəra ka məndzehəre, \q2 lətse abəra mə walaŋ i mədahaŋ hay, \q2 hərwi ada Kəriste mâ vəlaka dzaydzay.» \p \v 15 Kə ge andza niye na, gumay metsehe a mede kurom. Ndo neheye tə sər wuray bay aye na, kâ pumay bəzay a mede tay bay. Ɗuh pumay bəzay na, andza ndo neheye ta tsah aye. \v 16 Həlay nakay anaŋ aye na, həlay nakə lele bay aye. Kâ dzum ha həlay kəriye bay, gum ŋgwalak huya. \v 17 Hərwi niye kâ tərum andza ndo neheye ta tsah təbey aye bay, ɗuh pumay zləm na, a wu nakə Bəy Maduweŋ kway a say kâ gum aye. \v 18 Kâ kwayum ta guzom bay. Məkweye na, ma nasiye ha sifa kurom. Ɗuh na, Məsəfəre i Mbəlom mâ rahakum a ɗərev pat pat. \v 19 Zambaɗumay a Mbəlom ta dəmes nəte nəte mə walaŋ kurom. Gum dəmes kwa waray waray neheye Məsəfəre i Mbəlom a vəlakum aye. Gum dəmes niye hay mə walaŋ kurom. Zambaɗumay a Bəy Maduweŋ tə ɗərev kurom tebiye. \v 20 Gumay naha sɨsœ a Bəba Mbəlom hərwi wu hay tebiye. Gumay naha sɨsœ na, tə məzele i Bəy Maduweŋ Yesu Kəriste. Gumay naha sɨsœ pat pat. \s1 Məndze i ŋgwas hay tə zal tay hay \p \v 21 Rəhumay ha gər kwa a way nəte nəte mə walaŋ kurom hərwi nəkurom faya ka pumay naha faya a Kəriste. \p \v 22 Nəkurom ŋgwas hay, rəhumay gər a zal kurom hay andza nakə a say a Bəy Maduweŋ kway Yesu aye. \v 23 Hərwi zal na, neŋgeye bəy eye ka gər i ŋgwas andza nakə Yesu Kəriste neŋgeye bəy ka gər i məhay gər i ndo məpe mədzal gər hay ka Yesu aye. Neŋgeye ma mbəliye tay ha məhay gər i ndo məpe mədzal gər hay. Məhay gər i ndo məpe mədzal gər hay na, bo ŋgay. \v 24 Kə ge andza niye na, ŋgwas hay tâ rəhatay ha gər a zal tay hay lele andza nakə məhay gər i ndo məpe mədzal gər hay ta rəhay ha gər a Yesu Kəriste aye. \p \v 25 Nəkurom zal hay, wuɗum ŋgwas kurom hay haladzay andza nakə Yesu Kəriste a wuɗa məhay gər i ndo məpe mədzal gər hay ada a mət hərwi tay aye. \v 26 A ge andza niye na, hərwi mâ təra tay ha tsəɗaŋŋa kame i Mbəlom. Neŋgeye a təɗ yam, a bara tay ha hərwi ada tâ təra tsəɗaŋŋa ta labara ŋgay.\f + \fr 5:26 \ft Məbere tsəɗaŋŋa ta yam: Zəba ma Ezekiyel 36.25; Titus 3.5, ada labara: Zəba ma Yuhana 15.3.\f* Andza niye, a pala tay ha wal, nəteye ta təra i Mbəlom. \v 27 A say ndo məpe mədzal gər hay ka Yesu tâ yaw kame ŋgay na, ta məɗəslatay ha gər nakə ta ɗəslatay ha gər aye. Tâ təra na, tsəɗaŋŋa, ndəluɓ kwa tsekweŋ mâ ge andaya fataya bay. Tâ təra ka ɗəre i ndo na, lele. Mənese mâ ge andaya fataya bay, ada kwa vavay mâ ge andaya fataya bay. \v 28 Andza niye nəkurom zal hay dərmak wuɗum ŋgwas kurom hay andza nakə ka wuɗum bo kurom aye. Ndoweye ka wuɗa ŋgwas na, a wuɗa bo ŋgay. \v 29 Ndəray andaya nakə ma geye ɗəretsətseh a bo ŋgay aye na, andaya bay. Kwa way na, ma geye gər a bo ŋgay ta wu mənday lele andza Yesu Kəriste nakə faya ma gateye gər a məhay gər i ndo məpe mədzal gər hay aye. \v 30 Neŋgeye faya ma gakweye gər hərwi nəkway na, hawal i bo ŋgay. \v 31 Hərwi niye bazlam i Mbəlom a gwaɗ na: «Hərwi niye hasləka ma gəriye ha bəba ŋgay ta may ŋgay, ta ndziye ta ŋgwas ŋgay. Nəteye sulo ta təriye bo nəte.\f + \fr 5:31 \ft Madazlay i wu hay 2.24.\f*» \v 32 Bazlam nakay na, kə ɗakway ha wu nakə ŋgwalak eye lele haladzay. Neŋ na tsik na, ka gər i Kəriste ta məhay gər i ndo məpe mədzal gər hay ka Yesu. \v 33 Bazlam neheye na, hərwi kurom dərmak. Kwa way mâ wuɗa ŋgwas ŋgay andza nakə a wuɗa bo ŋgay aye. Ŋgwas hay rəhumatay gər a zal kurom hay. \c 6 \s1 Məndze i wawa hay ta bəba tay hay \p \v 1 Wawa hay, nəkurom ka tərum madzapa eye ta Bəy Maduweŋ Yesu. Gəsumatay me a bəba ta may kurom hay hərwi andza niye na, lele. \v 2 Bazlam i Mbəlom mapala eye nəte a gwaɗ: «Rəhay ha gər a bəba yak ta may yak.» Niye na, makurre i bazlam i Mbəlom mapala eye a tsik ahəl niye a gwaɗ ma ta vəliye wu aye. \v 3 Wu nakə a gwaɗ: «Ma ta vəliye, taɗə ka rəhay ha gər aye na, wu tebiye ma giye lele hərwi yak. Ka ndziye ka məndzibəra haladzay.\f + \fr 6:3 \ft Zəba ma mə Madayaw abəra mə Ezipt 20.12; Bazlam mapala eye masulo eye 5.16.\f*» \p \v 4 Nəkurom bəba i wawa hay, kâ gumatay wu mandala eye a wawa kurom hay bay. Ɗuh na, gumatay gər lele. Tətikumatay ada kətum tay andza nakə Bəy Maduweŋ Yesu a ɗa ha aye. \s1 Beke ta ndo i gay tay hay \p \v 5 Nəkurom beke hay, rəhumatay ha gər a ndo i gay kurom hay ka məndzibəra nakay. Gəsumatay me ada dzədzarumatay. Gum məsler tə ɗərev kurom nəte. Niye na, ka rəhumay ha gər na, a Kəriste. \v 6 Kâ gum məsler ka təv ɗəre tay ɗekɗek tsa bay. Kâ gum məsler hərwi ada tâ ɗəslakum ha gər ɗekɗek tsa bay. Ɗuh na, gum wu neheye a yay a gər a Mbəlom aye tə ɗərev kurom nəte hərwi nəkurom na, ndo i məsler i Kəriste. \v 7 Gumatay məsler na, ta ŋgwalak andza nakə faya ka gumeye məsler na, a Bəy Maduweŋ aye bəna andza nakə ka gumeye a ndo hay aye bay. \v 8 Kwa nəkar na, beke, kwa nəkar beke eye bay, sər ha na, taɗə faya ka giye məsler lele eye na, Bəy Maduweŋ ma ta hamakeye a ɗəma. \p \v 9 Nəkurom ndo i gay i beke hay, gumatay ŋgwalak a beke kurom hay dərmak. Kâ gumatay ɗəretsətseh bay. Sərum ha nəkurom ta beke kurom hay na, nəkurom i Mbəlom nəte bəna wal wal bay. Neŋgeye na, a ŋgəna tay ha ka bo bəra ndo hay təbey. \s1 Məhəle wu həlay i Mbəlom \p \v 10 Wu nakə na ndəvakumeye naha mətsikakum aye na, ndzum madzapa eye ta Bəy Maduweŋ Yesu. Tərum gədaŋ eye hay hərwi gədaŋ ŋgay na, a ze kwa mey tebiye. \v 11 Dzəwuɗum bo ta wu həlay i Mbəlom neheye a pakum aye tebiye hərwi ada Fakalaw mâ sla fakuma məvakum gər bay. Ka ndzumeye duwirre, ma sliye fakuma bay. \v 12 Vəram nakə ka gakweye na, ka gakweye ka ndo hay bay. Ka gakweye na, ta məsəfəre neheye lele bay aye hay ada ta bəy tay hay, ta neheye nəteye faya ta ləviye məndzibəra nakay manasa eye tə mezeleme aye. Ada ka gakweye vəram sa na, tə wu neheye lele bay aye, nəteye ta gədaŋ eye ma magərmbəlom aye. \v 13 Hərwi niye, həlum wu i həlay i Mbəlom neheye a pakum a həlay aye tebiye hərwi ada pat i vəram kə ndislew na, kâ hwayum bay, ka gumeye vəram hus ka mandəve ŋgay eye. Andza niye, ta sliye fakuma bay. \v 14 Hərwi niye, ləvum bo. Tərum ndo deɗek eye hay. Wu neheye deɗek eye hay aye na, andza petekeɗ nakə ka ɓarumeye ha bəzihuɗ aye. Pumay bəzay a tsəveɗ i Mbəlom hərwi taɗə ka gum andza niye na, a təra andza petekeɗ i ɓəre nakə ka pumeye ka bo aye. Ma təkiye kurom abəra ka wu neheye lele bay aye hay. \v 15 Ləvum bo pat pat ka məɗe ha Labara Ŋgwalak eye nakə ma vəlateye zay a ndo hay aye. Niye na, andza tahərak neheye ka pumeye a sik aye, hərwi ada ka ndzumeye ka tsəveɗ i Mbəlom ɓəŋɓəŋ lele. \v 16 Ma məsler kurom nakə ka gumeye tebiye aye na, pum mədzal gər kurom ka Bəy Maduweŋ Yesu. Niye na, andza ka zlum ŋgaram a həlay. Səmber i Fakalaw neheye ma mbaliye kurom ha aye ta ndziye fakuma bay. Kwa taɗə səmber niye hay ta ako eye faya bəbay na, ŋgaram ma mbatiye ha. \v 17 Mətəme nakə Mbəlom a təma kurom ha aye na, andza mbəramdaw nakə ka pumiye a gər aye hərwi matəke na gər. Pum a gər ada zlum bazlam i Mbəlom. Neŋgeye na, andza maslalam nakə Məsəfəre ma vəlakumeye, ka gumeye ha vəram aye.\fig Wu i həlay i sidzew|src="lb00196c.tif" size="col" loc="Eph. 6.14-17" copy="Louise Bass" ref="6.17" \fig* \p \v 18 Ɗuwulumay me a Mbəlom tə ɗərev kurom tebiye pat pat. Gumay amboh ta gədaŋ i Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye. Kâ ndzahərum bay, kâ gərum ha maɗuwulay me a Mbəlom bay. Ɗuwulumay me a Mbəlom pat pat hərwi ndo məpe mədzal gər hay ka Yesu tebiye. \v 19 Ɗuwulumay naha me a Mbəlom hərwi ga dərmak hərwi ada Mbəlom mâ vəleŋ wu nakə na tsikiye ada nâ ɗa ha Labara Ŋgwalak eye nakə Mbəlom a ɗeŋ ha aye. Nâ ɗa ha na, tə madzədzar eye bay. \v 20 Kwa neŋ ma daŋgay bəbay na, neŋ ndo məsləre i Kəriste hərwi bazlam weɗeye nakə faya na ɗiye ha aye. Ɗuwulumay me a Mbəlom hərwi ada nâ dzədzar bay, nâ ɗa ha labara weɗeye parakka andza nakə a say a Mbəlom nâ ɗa ha aye. \s1 Mandəve i bazlam \p \v 21 Tisik malamar kway nakə na wuɗa aye na, neŋgeye tə neŋ faya nəmaa giye məsler i Bəy Maduweŋ salamay. Faya ma giye məsler i Bəy Maduweŋ tə marəhay ha gər ta deɗek eye. Neŋ mandza eye kanaŋ kəkay na, ma diye naha ma tsikakumeye. \v 22 Neŋ faya na sləriye naha ka təv kurom na, hərwi ada kâ sərum ha nəmay mandza eye kanaŋ na, kəkay, ada mâ makum ha ɗərev. \p \v 23 Mbəlom Bəba ta Bəy Maduweŋ Yesu Kəriste tâ vəlatay zay a malamar hay tebiye. Tâ vəlatay mawuɗe bo, hərwi ada tâ wuɗa bo nəte nəte mə walaŋ tay ada tâ pa mədzal gər ka Yesu Kəriste huya. \p \v 24 Mbəlom mâ pa ŋgama ka ndo neheye ta wuɗa Bəy Maduweŋ kway Yesu Kəriste ka tor eye.