\id ACT - Mekeo NT [mek] -Papua New Guinea 1998 (web version -2013 bd) \h Acts \toc1 Apostolo Deo Ega Spirituai Kepinauga \toc2 Acts \toc3 Act \mt1 Acts \mt2 Apostolo Deo Ega Spirituai Kepinauga \c 1 \s1 Deo Iesu Ufai Eꞌagauaina \p \v 1 Teofilo, lau Luka Iesu fouga puka agaꞌogai lapapua kakaua lapeniio. Egaꞌina pukagai Iesu ala eꞌina oma ega pinauga ekapaisa, ke epamalele mo auꞌi fouꞌi egae lapapuaꞌi. \v 2 Isa apostolo ekinaniꞌi auꞌi Deo ega Spiritu ega isapuai eifa kapula peniꞌi afegai, Deo isa ufai eꞌagauaina. \v 3 Kai Iesu ufai aeꞌagau koa kai, papiau Iesu keauniia, faaga kepakiekie, ke keaupugua. Kai kina oiso aisama maeai emaunimue. Ke kina ouꞌaga pani alogai ifo apostolo ekinaniꞌi auꞌi eapakina peniꞌi fou keniniꞌani. Ke Deo ega agofaꞌa fouga maaꞌiai eifania aefuafua. Ke isa iifa koꞌa emaunimue auga ega apostolo epakinaꞌi. Ega puo apostolo aloꞌi koꞌagai Iesu emaunimue auga kepakoꞌania. \v 4 Egaꞌina kinaꞌi agaꞌogai, Iesu ega imoi fou kelaꞌafou keaniani alogai epaini kapulaniꞌi einaka, “Ierusaleme taonina folopuaꞌafuga kai Deo eifa koꞌania ega Spiritu agepenimi eoma fouga maamiai laifania auga kina foꞌima. \v 5 Gome Ioane papiau feisai baptismo epeniiꞌi kai, oi auga kina epo afaemaefa, Deo ega Spirituai baptismo agoafia,” eoma. \p \v 6 Ega puo Iesu apostolo fou kekaigugu pugu aisama, kepaꞌani penia keinaka, “Lopia, ufainagai lai emai papiau keꞌimaꞌi lopiaꞌi koa iꞌopoꞌi, oi pau lai aloꞌimaimai alopapea feloimai ifomai emai ago agaꞌima pugu ma?” keoma. \p \v 7 Ke Iesu einaka, “Lau Amau ifo ega logo isapugai gaika agemia, o kina maaga kapagai agemia auga epakoꞌania efua. Ega puo oi fologo apuga laaꞌi. \v 8 Kai pau oi kapaꞌina fologo auga alaifania. Deo ega Spiritu oi ageake penimi aisama, isapu kapula ipauma alomiai ageka, Ierusaleme taonina, Iudea, ke Samaria agoꞌi maꞌoai, ke agofaꞌa maꞌoai agolao, papiau maaꞌiai lau fou koꞌa auga agoifafoua,” eoma. \p \v 9 Pau Iesu iꞌina iifaꞌi eifaniꞌi efua aisama, apostolo agoꞌiai Deo, Iesu ufai eꞌagauaina. Ke keisaisa kai apuapu Iesu eumi apua akeisa pugu. \p \v 10 Apostolo aloꞌi koꞌagai maaꞌi eakae Iesu eꞌagaukae afuga keisaisa kai, fiakoa mo au auniꞌi tiapu keloꞌi keiꞌiukaꞌi eeꞌiai keapafoki. \v 11 Ke keifa keinaka, “Kalilea aumi, kapa puo egae oapae ufa oakae penia? Deo Iesu eemiai eafiꞌaua ufai eꞌagauaina pau oisa. Iesu egaꞌina Deo ufai eꞌagauaina oisa auga, muni ega koa iꞌopoga mo agemue agemai pugu,” keoma ke keapagea. Iꞌina kapaꞌi maꞌoai Olifa ikugai kemia. \s1 Apostolo Ke Pakoꞌa Papiauꞌi Kemegamega \p \v 12 Egae kai apostolo Olifa ikuga kepuaꞌafuga kemue Ierusaleme taonina kelao. Egaꞌina afuga Ierusaleme taonina fou epoꞌi auga maefa laaꞌi, Kilomita agaꞌomo koa iꞌopoga.\f + \fr 1:12 \ft Grik malagai, ‘Iudea auꞌi Deo keau afagaina kinagai fekepea aisoge fekaina auga iꞌopoga mo.’\f* \v 13 Ke kelao Ierusaleme taoninai aisama, eꞌa agaꞌo auꞌoniai, papiau alogai keaguagu afugai kekoko. Peto, Ioane, James, ke Andrea; Filip, ke Tomas; Batolomeo, ke Mateo; James Alfeus gauga, Saimon Silot\f + \fr 1:13 \ft Iudea papiauꞌi eꞌi agu felo gamia keoma puo ogefakeai Roma kamanina fou kepipaini auꞌi akaꞌi Silot ikupuga auꞌi keoma.\f* ikupuga auga, ke Judas Iesu eꞌafaꞌafalaina auga laaꞌi kai, au iꞌoina agaꞌo aka James keoma auga gauga fou ega kelao. \v 14 Iꞌina auꞌi, Iesu ina Maria, ke Iesu akina maꞌoai, ke papie isaꞌi fou kekaigugu, aloꞌi opoꞌi agaꞌomogai kemegamega aefuafua. \s1 Judas Afuga Isafina Auga \p \v 15 Egaꞌina kinaꞌiai Iesu kepakoꞌania papiauꞌi,\f + \fr 1:15 \ft Grik malagai, ‘aaga akina’\f* auꞌi 120 koa iꞌopoga epoꞌiai, Peto eꞌuegekae eapa. \v 16 Egae kai eifa einaka, “Aau akiu, ufainagai Deo ega Spiritu, Davide akegai eniniꞌani, Judas fouga eifania auga pau koꞌa emia. Isa papiau Iesu keafiia auꞌi eisaoniꞌi kelao Iesu keafiia. \v 17 Kai Iesu isa ekinaga pinauga epeniia, iꞌa fou pinauga agaꞌomo akapaisa,” eoma. \p \v 18 (Kai Judas laomai apala Iesu eegai ekapaisa auga afa monina eafiia. Ke egaꞌina moninai ago agaꞌo eꞌafaisa. Egae ifo epamaea auai ekopa, eꞌualai kania iina eake,\f + \fr 1:18 \ft Grik malagai, ‘epoi eꞌualai’\f* inaega efoupea fofouga eaꞌalai emae. \v 19 Ierusaleme taoninai keagu papiauꞌi maꞌoai iꞌina fouga kelogo. Ega puo isa ifoꞌi malaꞌiai ago egaꞌina aka Akeldama keoma. Akeldama iꞌa malaꞌaisai auga ‘Ifa ago.’) \p \v 20 Peto eniniꞌani paisa einaka, “Judas faagagai kapaꞌina agemia auga fouga, ufainagai Sam pukagai Davide epapua auga alogai iina epapua oma: \q1 “‘Isa afuga gamaini, ke kai agaꞌo isa afugai faeagu.’ \rq Sam 69:25\rq* \m Ke iꞌina isafa epapua: \q1 “‘Isa afuga aufalao agaꞌo feafia fepinauga,’” \p eoma. \rq Sam 109:8\rq* \p \v 21 “Ega puo anina aani, au agaꞌo Judas afuga feafia aoma. Egaꞌina auga iꞌa aꞌa Lopia Iesu fou aagu alogai, isa isafa iꞌa fou alao amaimai, ke iꞌa fou apeapea auga femia. \v 22 Ke isa Ioane Baptista eꞌina einogo eisa, ke elao mo Deo, Iesu ufai eꞌagauaina auga isafa eisa auga femia. Iꞌa egaꞌina auga fakinaga apostolo femia fou, Iesu ega maunimue fouga koꞌa auga faifafoua,” eoma. \p \v 23 Ke isa au agaꞌo aka Iosepa kai keifaga Basabas keoma, ke aka agaꞌo Justus keoma auga, ke au agaꞌo aka Matias auniꞌi keafi opoꞌi. \v 24-25 Egae kai kemegamega keinaka, “Lopia, oi kapa maꞌoai lologo afeꞌai ke papiau guaꞌi alo isafa loisa. Judas apostolo pinauga epuaꞌafuga emae. Ke mae afuga oi lopenia auga afuga elao efua. Ega puo iꞌina auꞌi auniꞌi epoꞌiai agaꞌo lokinaga auga mopakinaimai Judas afuga feafia, oi emu apostolo femia aoma,” keoma. \v 26 Egae kai Iosepa ke Matias auniꞌi akaꞌi kepapua, Iudea eꞌi kagakagai papiau kekinaniꞌi auga laoga maina kekapaisa. Ke Matias aka keafilaisa apostolo emia. Egaꞌina afegai egae kekaigugu kemegamega auꞌi maꞌoai kepakoꞌania, isa apostolo ipauma kepamia. Ega puo apostolo auꞌi 11 keagu kai isa kekinaga aisama, auꞌi maꞌoai 12 emia pugu. \c 2 \s1 Deo Ega Spiritu Eake Fouga \p \v 1 Ke Iudea papiauꞌi eꞌi miamia kina agaꞌo aka Pentikost\f + \fr 2:1 \ft Iudea papiauꞌi Isipto agogai kepealai kina miamia aka ‘Pasover.’ Egaꞌina miamiaga afegai, kina 50 epagai aisama miamia agaꞌo aka ‘Pentikost’ emai.\f* emai aisama, apostolo ke pakoꞌa papiauꞌi maꞌoai kemai aloꞌi agaꞌomogai afu agaꞌomogai kekaigugu. \v 2 Egae keaguega kai, fiakoa mo ufai ameku kapula ipauma koa iꞌopoga aꞌo eake emai keagu eꞌa fofouga alo epapogua. \v 3 Ke kekiakae aisama, lo mala koa iꞌopoga eake peniꞌi, ekani okaoka isa agaꞌo agaꞌo kaniaꞌi laagai eaguau keisa. \v 4 Ke isa maꞌoai Deo ega Spiritu aloꞌi epogu, ke Deo ega Spiritu isa maaꞌiai kapaꞌina eifania auga koa iꞌopoga mo, keꞌina mala iꞌoina iꞌoinai keniniꞌani. \p \v 5 Egaꞌina alogai agofaꞌa fofouga alogai Iudea papiauꞌi kapai kapai keagu aloꞌi koꞌagai Deo keau afagaina auꞌi egaꞌina miamia puogai kemai, Ierusaleme taoninai kelaꞌafou keagu. \v 6 Egaꞌina papiauꞌi iꞌina aꞌoaꞌo kelogonia aisama, laꞌafouai kemai. Ke kapaꞌina fekekapa auga akelogo, gome apostolo ke pakoꞌa papiauꞌi mala iꞌoina iꞌoinagai keniniꞌani, ke egae kelaꞌafou auꞌi maꞌoai aua malaꞌiai isa keniniꞌani ainaꞌi kelogonia. \v 7 Ke isa kekauai alogaina, keopofua ke iina keifa oma keinaka, “Amoisaꞌi! Papiau iina keniniꞌani oma auꞌi, Kalilea auꞌi laaꞌi ma? Iifa gome isa Kalilea auꞌi! \v 8 Kai ala koa iꞌa agaꞌo agaꞌo mala amauniaina auga malagai keniniꞌani ainaꞌi alogo. \v 9 Ke iꞌa afu iꞌoina iꞌoina papiauꞌa. Iꞌa isaꞌa Patia, isaꞌa Media, isaꞌa Elamia, isaꞌa Mesopotamia, isaꞌa Iudea, isaꞌa Kapadosia, isaꞌa Pontos, ke isaꞌa Asia agoꞌi papiauꞌa. \v 10 Ke isaꞌa auga Frikia, Pamfilia, Isipto ke Libia, Sairene taonina eegai agoꞌiai amai. Ke isaꞌa Roma auꞌa laaꞌi kai, Romai aagu auꞌa. \v 11 (Egaꞌina auꞌi isaꞌi Iudea papiauꞌi, ke isaꞌi Iudea papiauꞌi laaꞌi kai Iudea eꞌi kagakaga kainai kepea auꞌi.) Ke isaꞌa Krete keleipuaga ke Arabia ago papiauꞌa isafa. Kai ala koa, Deo kapa akaikiꞌaꞌi ekapaiꞌi auꞌi, malaꞌaisai keifaniꞌi ainaꞌi alogo ekaina,” keoma. \v 12 Ke isa kekauai alogaina keopofua, kapaꞌina fekekapa auga akelogo, ke ifoꞌi mo agaꞌo agaꞌo kepaꞌani peniꞌi keinaka, “Ei! Inaꞌina kapaꞌina emia kai oko alalogo?” keoma. \v 13 Kai epoꞌiai papiau isaꞌi pakoꞌa papiauꞌi kepaꞌauꞌi keaꞌalainiꞌi keifa keinaka, “Iꞌina papiauꞌi fino mamaga maꞌo keinu, kekafoꞌo,” keoma. \s1 Peto Ega Inogo \p \v 14 Kai laꞌafou alogai Peto apostolo auꞌi 11 fou kaiꞌialao keꞌue keapa kai eifa akaikiꞌa einaka, “Iudea aumi, ke Ierusaleme taoninai oagu aumi maꞌoai ainami opaaua, kapaꞌina emia auga fouga alaifania ainau fologo. \v 15 Gome oi oopolaga lai ainuinu ooma kai, pau mo kina maaga 9 oꞌclock amagai megamega kina, ke iꞌina kina maagai fainuinu fakafoꞌo koa auga afaekaina. \v 16 Kai kapaꞌina pau egama auga, profeta Joel ufainagai Deo ega iifa Iudea papiauꞌi maaꞌiai eifania, ke Deo ega iifa pukagai iina epapua oma: \q1 \v 17 “‘Deo eifa, \q1 ‘Muni kina fuaꞌiai, \q2 Lau eꞌu Spiritu papiau maꞌoai eeꞌiai alafakeopua. \q1 Ke gaumi maguaeꞌi, ke papieꞌi fou profeta koa iꞌopoꞌi akemia, \q2 Lau eꞌu iifa papiau maaꞌiai akeifafoua. \q2 Oi emi au aguꞌaꞌi Deo ega paikifa kapaꞌi laulauai akeisaꞌi, \q2 ke au apaoꞌi Deo ega paikifa kapaꞌi nipiai akenipiꞌi. \q1 \v 18 Lau kepakoꞌaniau papiauꞌi, au ke papie fou, \q2 eꞌu Spiritu eeꞌiai alafakeopua, profeta koa iꞌopoꞌi akemia, \q2 eꞌu iifa papiau maaꞌiai akeifafoua. \q1 \v 19-20 Ke Lau eꞌu mirakulo aꞌuoniai, ufa guagai alakapa, \q2 kina agepaꞌumina, gafa maaga ifa koa agepito. \q2 Ke aagoai agofaꞌai eꞌu isapu gouga auga, ifa, lo, ke aku akaikiꞌaꞌi ipaumaꞌi alakapaꞌi akeisaꞌi. \q2 Egae kai fuagai Lopia ega kina akaikiꞌa auga maiꞌisapuga ke maieaeagai agemai. \q1 \v 21 Egaꞌina kina aemai koa kai, \q2 papiau maꞌoai Lau akau Lopia akeifaga auꞌi kaniaꞌi ageisagamau,’ \p eoma. \rq Joel 2:28-32\rq* \p \v 22 “Israel papiaumi, ainami amopaaua iꞌina iifaꞌi aꞌoꞌi amologo. Iesu Nasareta auga papiau aumauni ipauma. Kai oi epomiai, Iesu Deo ega isapu epapinauga, mirakulo ke kapa akaikiꞌaꞌi maꞌo ekapaiꞌi. Oi ifomi isafa iꞌina kapaꞌi epomiai kegama oisaꞌi ologo felo alogaina. Deo iina koa ekapaiꞌi, Iesu koꞌa Isa eegai emai auga epakinaiꞌa. \v 23 Deo muni kapaꞌina agemia elogo afeꞌai mo auga, ifo ega logoai Iesu oi imamiai fepaaua eoma. Ega kainai oi Deo oko akelogo auꞌi ologoainiꞌi, isa kolotiai keauꞌuꞌua. Ega koa okapaisa oi Iesu oaupugua. \v 24 Iesu emae kai Deo Gauga kainai, isa femae umamo koa afaekaina. Ega puo Deo Iesu maeai epamaunimue. Egaꞌina auga aufalao agaꞌo papiau agaꞌo tipulai ekiekie kai epapealaisa auga koa iꞌopoga. \v 25 Gome Davide ufainagai Iesu fouga iina epapua oma kai pau emai emia. \q1 “‘Lau Lopia aufa kina agouai laisa aefuafua. \q2 Gome Isa lau kaiu kaina feagu fepalagainiau, \q2 ega koa guau faekae falakaagai eoma. \q1 \v 26 Ega puo lau alou egama alogaina, eꞌu niniꞌaniai kapa maꞌoai laifaniꞌi auꞌi, oi laau afagainio. \q2 Ke alamae lalogo ganinagai, eꞌu afiaꞌama akaikiꞌa oi eemuai laoge. \q1 \v 27 Gome oi lau lalau afolopuaꞌafuga, afu apala ipeli\f + \fr 2:27 \ft Grik malagai, ‘Hades’\f* mae afuga afaelao. \q2 Ke emu pinauga ikapa auga, alo opaina auga isafa lopalagaina puo, imaauga agefoka afaekaina. \q1 \v 28 Oi lau ala koa famaunimue pugu auga keagaga lopakinaisau. \q2 Ke kina maꞌoai oi agomuai alou alopagama alogaina.’ \rq Sam 16:8-11\rq* \p \v 29 “Aau akiu, iꞌa ufuꞌa apaꞌa, Davide fouga maamiai alaifa kapulania. Isa ufainagai emae, papiau isa kapai keogeisa auga laaga iꞌa maꞌoai aisa alogo efua. Egaꞌina laaga pau iꞌa miaꞌaisai ekae. \v 30 Ega puo Davide egaꞌina iifaga eifania auga, isa ifo fouga aeifania. Kai isa profeta auga puo, Deo maagai kapaꞌina epakoꞌania eifania auga, elogo kaukau. Egaꞌina iifaga auga, isa okogai au agaꞌo agemai, isa koa iꞌopoga Lopia akaikiꞌa, Mesaia\f + \fr 2:30 \ft ‘Mesaia’ auga Hibru malagai, ke Grik malagai auga ‘Kristo.’ Iina iifaꞌi auniꞌi auga, au agaꞌo Deo ega isapu oilinai kaniagai epaꞌefa.\f* agemia auga fouga. \v 31 Isa kapaꞌina agemia auga elogo kaukau puo, Mesaia maeai agemaunimue auga fouga iina eifa oma: ‘Deo Mesaia imaauga mae auꞌi afuꞌiai aepuaꞌafuga aefoka,’ eoma. \p \v 32 “Mesaia egaꞌina auga Iesu. Deo isa maeai epamaunimue auga, lai maꞌoai aisa, pau koꞌa mo aifafoua. \v 33 Ke Deo isa ufai eꞌagauaina kaina kainai epaagua. Egae kai isa epakoꞌania Ama, ega Spiritu agepenimai eoma auga, Ama eegai eafiia. Pau kapaꞌina aꞌo ologo, ke oisa auga, Iesu, Spiritu egaꞌina eemaisai efakeopua. \v 34-35 Gome Deo Davide imaauga ufai aeꞌagauaina mo ganinagai, isa Deo ega iifa iina eifa oma einaka: \q1 “‘Lopia lau eꞌu Lopia epainia einaka: \q2 “Kaiuai moagu felaolao, Lau oi emu ou auꞌi ifemu guagai alaogeꞌi alogafapiꞌi,’” \p eoma. \rq Sam 110:1\rq* \p \v 36 “Ega puo Israel papiaumi maꞌoai, iifa gome fologo, oi Iesu egaꞌina kolotiai oauꞌuꞌua kai, Deo isa epamaunimue, Lopia ke Mesaia epamia,” eoma. \p \v 37 Papiau iꞌina iifaga aꞌo kelogonia aisama, guaꞌi ekae kemaniꞌi kepikaisai alogaina. Ke Peto ke apostolo maꞌoai fou kepaꞌani peniꞌi keinaka, “Aamai akimai kapaꞌina fakapa ooma?” keoma. \p \v 38 Ke Peto einaka, “Emi laomai apalaꞌi amoumakalainiꞌi. Ke Iesu amopakoꞌania, ke akagai agaꞌo agaꞌo baptismo amoafia. Ega koa Deo oi emi laomai apalaꞌi ageꞌagegeainiꞌi, ke ega ipeni Spirituga agepenimi. \v 39 Gome Deo ifo epakoꞌania eifa, oi ke okomiai akemai auꞌi, ke agofaꞌa agomaai auꞌi maꞌoai isafa, iꞌa aꞌa Lopia Deo papiau kapaꞌi ageifaniꞌi auꞌi ega Spiritu agepeniꞌi eoma.” \p \v 40 Ke Peto egaꞌina mo aeifania kai niniꞌani iꞌoiꞌi iꞌoiꞌiai eifaniꞌi papiau ainaꞌi epalogo. Ke magogo kapula epeniiꞌi einaka, “Pau papiau kapaꞌi Deo aina akeafia auꞌi, afa apala agepeniꞌi. Ega puo iꞌina papiauꞌi eeꞌiai opealai, ifomi kaniami amoagamauga,” eoma. \v 41 Papiau Peto iꞌina iifaꞌi eifaniꞌi aꞌoꞌi kelogonia aisama, maꞌo iifa gome keoma puo Iesu kepakoꞌania. Ke kepakoꞌania auꞌi mo baptismo keafiia. Egaꞌina kinagai papiau auꞌi 3000 koa iꞌopoga, pakoꞌa papiauꞌi eꞌi gopuai kekoko. \v 42 Ke pakoꞌa papiauꞌi fofougai, kina maꞌoai aloꞌi koꞌagai apostolo eꞌi pamalele kaiꞌiai kepea aefuafua. Ke isa aloꞌi agaꞌomogai kekaigugu Deo keau afagaina. Ke Iesu ega mae keopolaga, laꞌafouai fou kaiꞌialao keaniani ke kemegamega. \s1 Pakoꞌa Papiauꞌi Eꞌi Laomai \p \v 43 Deo apostolo faagaꞌiai mirakulo, ke isapu akaikiꞌa gouꞌi maꞌo ekapaiꞌi. Ega puo papiau maꞌoai kekauai alogai ke kemaniꞌi. \v 44 Ke pakoꞌa papiauꞌi maꞌoai kekaigugu, aloꞌi agaꞌomo emia eꞌi amu agaꞌo agaꞌo epoꞌiai kepipeni. \v 45 Ke kina isaꞌiai, pakoꞌa papiauꞌi isaꞌi eꞌi ago, amu fou keꞌafaꞌafalainiꞌi. Egaꞌina moniꞌi keafiiꞌi papiau agaꞌo agaꞌo pika anina keani auga iꞌopoga mo kefakeisa kepeniiꞌi. \v 46 Ke kina maꞌoai Deo ega eꞌa alogai maꞌoai aloꞌi agaꞌomogai kekaigugu. Ke kina isaꞌiai aufa eꞌi gopu eꞌaꞌiai isafa kekaigugu. Egae Iesu ega mae keopolaga kemegamega, aloꞌi koꞌagai gafegafeai guaniai foꞌama agaꞌo agaꞌo kepipeni, ke aloꞌi egama alogaina. \v 47 Ke Deo keau afagaina. Ega koa kekapaisa aisama, Ierusaleme taoninai papiau keagu auꞌi maꞌoai, pakoꞌa papiauꞌi eꞌi laomaisai agaꞌo agaꞌo aniꞌi keani alogaina auga fouga keifania. Ke aufa kina Deo papiau kaniaꞌi eagamauga pakoꞌa papiauꞌi eꞌi gopu alogai epakokoꞌi. \c 3 \s1 Peto Au Ife Emelo Auga Epafelo \p \v 1 Kina agaꞌogai gapigapi, Iudea papiauꞌi eꞌi megamega kina maaga 3 oꞌclock aisama, Peto, Ioane auniꞌi Deo ega eꞌa alogai kegamegamega keoma kelao. \v 2 Egaꞌina kinaꞌiai papiau isaꞌi kina maꞌoai au agaꞌo mauniai ife emelo auga kepuaisa kelao Deo ega eꞌa paꞌafina kepafaala ‘Paꞌafi Felo Ipauma’\f + \fr 3:2 \ft Pilitani malagai ‘Beautiful Gate’.\f* keoma auga akegai kepaagua. Isa egaꞌina afugai eaguagu, papiau megamega keoma kemai auꞌi eeꞌiai moni egoinia. \v 3 Ke isa Peto, Ioane auniꞌi paꞌafi akegai kegakoko keoma alogai eisaꞌi aisama, egoiniꞌi moni kegapenia eoma. \v 4 Ke Peto Ioane auniꞌi keapakipo au maaga alo ipauma keisa kai Peto eifa einaka, “Lai moisamai!” eoma. \v 5 Ega puo au egaꞌina eakae isa maaꞌi eisa ke epamia kapa agaꞌo akepenia eoma. \p \v 6 Kai Peto eifa einaka, “Lai eemaisai silifa o gold laaꞌi kai kapaꞌina eemaisai ekae auga agapenio. Nasareta auga Iesu Kristo aka isapugai, mofelo moꞌue mopea,” eoma. \p \v 7 Peto egaꞌina eifania afegai, melo auga ima kainai eafi epaꞌuegenia. Ega aisama fiakoa mo, ife auniꞌi fofouga keagauka keꞌopai. \v 8 Ke isa egopoꞌuege eapa epea aisoge. Ke isa Peto Ioane auniꞌi fou Deo ega eꞌa alogai kekoko aisama, epea egopokae Deo eau afagaina epealaina. \v 9 Papiau egae keapa auꞌi maꞌoai melo auga epea Deo eau afagaina auga keisa. \v 10 Ega aisama kelogo kefiaisakoa mo egaꞌina auga paꞌafi kepafaala ‘Felo Ipauma’ keoma auga akegai eagu moni egoigoina auga. Ke isa faagagai kapaꞌina emia auga keisa puo, kekauai alogaina keopofua. \s1 Peto Einogo \p \v 11 Egaꞌina auga Peto Ioane auniꞌi faagaꞌiai eafiau fou Deo ega eꞌai peapea afuga aka Solomon ega Aꞌama keoma auga afugai keapa. Ke egae keapa papiauꞌi isa keisa aisama, kekauai alogaina kepiau eeꞌi kelao. \v 12 Peto papiau isa eeꞌi kemai eisaꞌi aisama epainiꞌi einaka, “Israel aumi, oi iꞌina auga efelo oisa auga folokauai foloopofua. Ke lai maamai alo ipauma foloisa. Oi oopolaga lai ifomai emai isapuai akapaisa ooma, o Deo maagai au felomai kainai iꞌina auga apafelo epea ooma ma? Laaꞌi ipauma! \v 13 Kai Abraham, Aisak, Iakobo, ke ufuꞌa apaꞌa eꞌi Deo ega pinauga auga Iesu Kristo epamaunimue, isapu epeniia Lopia epamia. Kai oi egaꞌina Lopiaga papiau apalaꞌi imaꞌiai opaaua, kegaaupugua ooma. Ke Pilato alafai gaoma isa gapapealaisa eoma mo ganinagai, oi Pilato agogai isa opuniaiaina. \v 14 Ega koa okapaisa, oi Iesu Deo ega Pinauga Auga Deo maagai alo elolofa auga, ke alo opai auga opuniaiaina. Ke Pilato ogoinia auau auga gapapealaisa oi eemi gafai ooma. \v 15 Ke mauni gome Lopiaga oaupugua. Kai Deo isa maeai epamaunimue. Lai Iesu egaꞌina emaunimue auga ifomai maamaisai aisa aumai, fouga pau koꞌa mo aifafoua. \v 16 Ke lai Iesu egaꞌina apakoꞌania kainai, aka isapugai melo auga ife eagauka eꞌopai. Koꞌa ipauma lai Iesu apakoꞌania ke aka isapugai au iꞌina felo ipauma emia, pau oi agomiai eapae oisa. \p \v 17 “Ke aau akiu, pau lau lalogo, oi Iesu kaisau auga alologo felo kainai ega koa okapaisa. Ke emi lopia isafa oi koa iꞌopomi akelogo felo kainai kekapaisa. \v 18 Kai egaꞌina okapaisa auga, ufainagai Deo ega profeta maꞌoai epalogoniꞌi akeꞌiai eifafou kakaua eifa, Isa Gauga Mesaia agekiekie agemae eoma. Pau egaꞌina iifaga emai ekoꞌa. \v 19 Ega puo oi emi laomai apalaꞌi amoumakalainiꞌi Lopia amoaipenia. Ega koa Lopia eegai Deo ega Spiritu oi fepakapulanimi auga kina agemai aisama, Deo oi emi laomai apalaꞌi maꞌoai laaꞌi fepamiaꞌi laoma. \v 20 Ke ufainagai oi faumiai Mesaia ekinaga auga, Iesu Kristo feulaisa oi eemi fefai laoma. \v 21 Iesu egaꞌina auga ufai feagu mo felao, muni Deo kapa maꞌoai mamaꞌi agepagamaꞌi kinagai kai agemai. Egaꞌina iifaga auga ufainagai profeta Deo maagai aloꞌi elolofa auꞌi epakoꞌania epalogoniꞌi akeꞌiai eifafoua. \v 22 Gome ufainagai Moses Iudea papiauꞌi maaꞌiai iina eifa oma einaka: ‘Iꞌa aꞌa Lopia Deo, oi aami akimi fou epomiai profeta agaꞌo lau koa iꞌopou ageulaisa. Ke profeta egaꞌina kapa maꞌoai maamiai ageifaniꞌi auꞌi aina fologo. \v 23 Ke kaisau isa aina afaeafia auga, Deo ega papiau epoꞌiai isa agepalifu afeꞌaina,’\x + \xo 3:23 \xt Deuteronomy 18:15, 18, 19\x* eoma. \p \v 24 “Ke pau kapaꞌina emia auga, profeta Samuel eꞌina eifania, ke profeta maꞌo alogaina isa muninai kemai auꞌi isafa keifania. \v 25 Oi egaꞌina profetaꞌi gauꞌi. Ke Deo ufainagai Abraham epainia einaka, “Oi okomuai muni akemai auꞌi fauꞌiai, Lau agofaꞌa fofouga papiauꞌi kapa feloꞌi alapeniꞌi,”\x + \xo 3:25 \xt Genesis 22:18\x* eoma. Egaꞌina auga, Deo pakoꞌa kapula niniꞌanina isa eeꞌiai ekapaisa. Ke iꞌa ufuꞌa apaꞌa eeꞌiai isafa ega koa iꞌopoga ekapaisa. Ke oi isafa egaꞌina iifaga oafiia apumi opamia. \v 26 Deo oi fepalagainimi emi laomai apalaꞌi foumakalainiꞌi auga anina eani alogaina. Ega puo ega pinauga auga Iesu maeai epamaunimue eemiai eulai kakaua. Ega koa kapa feloꞌi eemiai gakapaꞌi eoma. Ega kainai oi emi laomai apalaꞌi amoumakalainiꞌi Deo mo amoaipenia,” eoma. \c 4 \s1 Peto Ioane Auniꞌi Iifa Kepakaisa \p \v 1 Peto Ioane auniꞌi papiau maaꞌiai keniniꞌani laolao kai sakedote auꞌi, Deo ega eꞌa eꞌima lopiaga, ke Saduseo auꞌi fou isa eeꞌi kemai. \v 2 Isa aloꞌi elifu, gome apostolo papiau maaꞌiai Iesu emae ke emaunimue auga fouga keifafoua. Ke Iesu emaunimue koa iꞌopoga, mae auꞌi isafa akemaunimue auga papiau kepamaleleniꞌi. \v 3 Isa kemai Peto, Ioane auniꞌi keafiiꞌi, iifa fekepakaisa keoma. Kai tipula eꞌagai kefau apuꞌi, fegani kai iifa fekepakaisa keoma, gome egapi efua. \v 4 Isa kepatipulaniꞌi mo ganinagai, papiau apostolo eꞌi iifa aꞌo kelogonia auꞌi maꞌo Iesu kepakoꞌania. Ke Iesu kepakoꞌania papiauꞌi epoꞌiai, au mo kepaauniꞌi auga, auꞌi maꞌoai mo 5000 koa iꞌopoga. \p \v 5 Egani aisama, Iudea ago keꞌima lopiaꞌi, Iudea auꞌi akaikiꞌaꞌi, ke Moses ega iifa pamalelega auꞌi fofouga, Ierusaleme taoninai kekaigugu. \v 6 Egaꞌina laꞌafouga alogai Anas sakedote lopia faꞌa, ega ikupu papiauꞌi maꞌo, ke sakedote auꞌi oiso, Kaiafas, Ioane, ke Aleksanda isafa kemai egae keagu. \v 7 Egae kai Peto Ioane auniꞌi kemaiseiniꞌi laꞌafouai kepaapalaiꞌi aisama kepaꞌani peniꞌi keinaka, “Oi isapu kapagai o kaisau akagai iꞌina kapaꞌi okapaꞌi?” keoma. \p \v 8 Ega aisama Peto Deo ega Spiritu alo epogu ke eifa einaka, “Eꞌu lopia Iudea ago oꞌima aumi, ke au akaikiꞌami Israel papiauꞌi oꞌimaꞌi aumi! \v 9 Pau kapa felo melo auga faagagai akapaisa, ke ala koa melo auga apafelo auga paꞌanina opaꞌani. \v 10 Oi lai opaꞌani penimai koa aisama, oi maꞌoai ke Israel papiauꞌi maꞌoai iꞌina iifaga fologo. Iesu Kristo Nasareta auga oi kolotiai oauꞌuꞌua emae kai Deo isa maeai epamaunimue. Isa aka isapugai iꞌina auga felo emia efua pau agomiai eapae oisa. \v 11 Iesu fouga, Deo ega iifa pukagai iina kepapua oma: \q1 “‘Oi eꞌa ipaapa aumi kepo uuꞌuga oumakalaina auga, \q2 pau egaꞌina kepo eꞌa egaꞌinagai kiuga uuꞌuga kapula ipauma emia.’ \rq Sam 118:22\rq* \m Ega koa iꞌopoga, Iesu auga oi kepo oumakalaina auga koa iꞌopoga kai, Deo isa Au Akaikiꞌa epamia. \v 12 “Ke kai agaꞌo akagai papiau kaniaꞌi ageisagamau afaekaina. Gome Deo agofaꞌa alogai kaniaꞌa isagamauga isapuga kai agaꞌo aepenia. Kai Iesu mo aka isapugai kaniaꞌa ageagamauga agekaina,” eoma. \p \v 13 Laꞌafouai papiau maꞌoai, Peto Ioane auniꞌi akemaniꞌi keniniꞌani kapula alogaina keisa. Ke isa eꞌi niniꞌani aꞌo kelogonia auga au aageꞌi, malele ikifaga auꞌi laaꞌi. Ega aisama kekauai alogaina, paukai kelogo isa Iesu fou kelao kemaimai auga keopolaga. \v 14 Ke au felo emia auga Peto Ioane fou keapa keisaꞌi puo, iifa agaꞌo fekepamue auga aekainia. \v 15 Kai Peto Ioane auniꞌi iifa ipakaina afugai kepapealaiꞌi aisama, ifoꞌi mo epoꞌiai keniniꞌani. \v 16 Ke eꞌi niniꞌaniai keinaka, “Iꞌina auꞌi faagaꞌiai kapaꞌina agakapa? Gome Ierusaleme taoninai keagu papiauꞌi maꞌoai maaꞌi ipaumagai isa mirakulo kekapaisa keisa. Ke iꞌa agapuniai afaekaina. \v 17 Kai iꞌina kapa papiau epoꞌiai fefoufaꞌa, papiau mamaꞌi maꞌo fekelogo auga anina alaani. Ega puo amapamaniꞌiniꞌi kegaapakipo, pau agelao muni auga Iesu keoma auga aka fakeifania pugu,” keoma. \p \v 18 Isa keniniꞌani efua aisama Peto Ioane auniꞌi keifaniꞌi kekoko kemai pugu. Ke kemai agoꞌiai keapa aisama, kepaini kapulaniꞌi Iesu akagai fakepamalele, ke fouga fakeifafoua pugu keoma. \v 19 Kai Peto Ioane auniꞌi iifa kepamue keinaka, “Oi ainami amaafia o Deo aina amaafia? Oi ifomi Deo maagai kapaꞌina felo auga amoopolaga. \v 20 Gome lai kapaꞌina maamaisai aisa, ke aꞌo alogonia auga agaifania afalaapakipo,” keoma. \p \v 21 Ega puo kepamaniꞌi kakauꞌi koa iꞌopoga kai, pau auga kepamaniꞌi kapulaniꞌi, ke kepaini kapulaniꞌi mo pugu kai kepapealaiꞌi. Ke papiau fauꞌiai isa auniꞌi afa ala fekepeni omaꞌi auga keagaga agaꞌo akekapulaisa, gome papiau maꞌoai kapaꞌina emia keisa auꞌi Deo au akaikiꞌa kepamia. \v 22 Gome au egaꞌina mirakuloai felo emia auga, inipoga 40 epagai. \s1 Pakoꞌa Papiauꞌi Kemegamega \p \v 23 Peto Ioane auniꞌi kepealai aisama, ifoꞌi eꞌi papiau eeꞌi kelao. Egae kai sakedote lopiaꞌi, ke au akaikiꞌaꞌi fou kapaꞌina isa auniꞌi maaꞌiai keifania auga, eꞌi papiau maaꞌiai keifafoua. \v 24 Ega puo pakoꞌa papiauꞌi iꞌina iifaga aꞌo kelogonia aisama, maꞌoai aloꞌi agaꞌomogai ainaꞌi akaikiꞌagai Deo kemegamega penia keinaka, “Oi Lopia Akaikiꞌa Aumu! Ufa, aagoa, aꞌu fou lopagamaꞌi, ke aloꞌiai amu maꞌoai lopagama afeꞌainiꞌi aumu. \v 25 Ke oi emu Spirituai emu pinauga auga, lai ufumai apamai Davide lopalogo akegai eifa einaka, \q1 “‘Kapa puo Deo akelogonia papiauꞌi keꞌeꞌefa alogaina, \q2 ke kapa agaꞌo afakepagama kapaꞌi auꞌi keopola aageniꞌi mo? \q1 \v 26 Ke aagoa kiniꞌi afuꞌi keafiia keapa, \q2 ke ago keꞌimaꞌi auꞌi maꞌoai kekaigugu \q2 Lopia ke ega Mesaia fou kegapipaini keoma.’ \rq Sam 2:1-2\rq* \p \v 27 “Iifa egaꞌina koꞌa ipauma. Gome Herod, Pontio Pilato auniꞌi Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi, ke Iudea papiauꞌi fou iꞌina taoninai kekaigugu oi emu pinauga auga Iesu alo elolofa, ke lokinaga Mesaia lopamia auga akekua kepaꞌaua. \v 28 Isa ega kekapa oma, gome ufainagai oi emu isapuai ke logoai kapaꞌina lokapaisa efua fegama looma auga pau egama efua. \v 29 Ke Lopia, pau isa lai eemaisai kepamaniꞌi ke keafi apalanimai auꞌi moisaꞌi. Agoinio Oi emu pinauga aumai kapula mopenimai ke falamaniꞌi Oi emu iifa amaifa kapulania. \v 30 Ke imamu mokalaisa emu isapu mopenimai. Ega koa Oi emu pinauga auga maamuai alo elolofa auga Iesu akagai emu isapu gouga mirakuloai amakapa ke isafa papiauꞌi amapafeloꞌi aoma,” keoma. \p \v 31 Ke kemegamega efua aisama kekaigugu afuga epigugu, ke Deo ega Spiritu eake aloꞌi epapogua, ke aimaniꞌiꞌi mo Deo ega iifa keifafou kapulania. \s1 Pakoꞌa Papiauꞌi Eꞌi Amu Kepipeni \p \v 32 Pakoꞌa papiauꞌi maꞌoai opoꞌi aloꞌi agaꞌomo emia. Ke ifoꞌi epoꞌiai eꞌi amu kepipeni. Ke kai agaꞌo ega amu akekua aepaꞌaua aeifa isa apuga aeoma. \v 33 Ke apostolo isapu akaikiꞌagai, Lopia Iesu maeai emaunimue auga fouga keifafoua. Ke Deo ega gafegafe akaikiꞌa isa maꞌoai epeniiꞌi. \v 34 Ke epoꞌiai kai agaꞌo kapa agaꞌo eegai aeafiꞌafu. Gome kina isaꞌi ago ke eꞌa inagomeꞌi auꞌi eꞌi ago, eꞌa fou keꞌafaꞌafalainiꞌi, ke moniꞌi keafiiꞌi kemaiseiniꞌi. \v 35 Ke egaꞌina moniꞌi apostolo ifeꞌi foꞌinai keogeiꞌi. Egae kai isa kefakeisa papiau agaꞌo agaꞌo moni pika anina keani auga kepeniiꞌi. \p \v 36 Au agaꞌo aka Iosepa, Lefi ikupuga auga apostolo keifaga Banabas keoma auga Saiprus keleipuagai emai. Banabas iꞌa malaꞌaisai auga magogo kapula ipenina auga gauga. \v 37 Iꞌina auga ifo ega ago eꞌafaꞌafalaina. Ke egaꞌina monina eafiia emai apostolo ifeꞌi foꞌinai eogeisa. \c 5 \s1 Ananias Ke Safira Auniꞌi Fouꞌi \p \v 1 Kai au agaꞌo aka Ananias akafa Safira auniꞌi eꞌi ago agaꞌo keꞌafaꞌafalaina monina keafiia. \v 2 Ke isa moni afa eafiapia auga akafa isafa elogo. Kai moni isa mo elaoaina apostolo ifeꞌi foꞌinai eogeisa. \p \v 3 Ega aisama Peto einaka, “Ananias, kapa puo Satani alomu epogu Deo ega Spiritu lofogeisa? Oi emu ago loꞌafaꞌafalaina, ke moni isa loafiapia kai iisa auga moni fofouga koa iꞌopoga lomaiseina. \v 4 Ago aloꞌafalaisa koa kai, oi ifomu apumu laaꞌi ma? Ke pau loꞌafalaisa aisama, egaꞌina monina faagagai kapaꞌina fokapa auga oi ifomu emu isapuai mo fokapa. Kai kapa puo oi alomuai egaꞌina kapa loopolaga. Oi papiau alofogeꞌi kai Deo lofogeisa,” eoma. \p \v 5 Ananias iꞌina iifaga aꞌo elogonia aisama, fiakoa mo eꞌualai emae. Ke papiau maꞌoai Ananias faagagai kapaꞌina emia aꞌo kelogonia auꞌi kemaniꞌi alogaina. \v 6 Egae kai au aguꞌaꞌi isaꞌi keꞌue kelao Ananias imaauga kemokaisa keafiia la kelaoaina kefufunia. \p \v 7 Kina maaga oiso koa iꞌopoga afegai, Ananias akafa, Safira isafa ekoko emai. Isa akafa faagagai kapaꞌina emia auga oko aelogo. \v 8 Ke Peto isa epaꞌani penia einaka, “Oi moifa, Ananias aunimi ago oꞌafaꞌafalaina auga monina fofouga inamoꞌe ma?” eoma. \p Safira einaka, “E, fofouga egamoꞌe.” \p \v 9 Ega aisama Peto isa epainia einaka, “Ala koa iꞌopoga oi akafamu aunimi opakoꞌania, Lopia ega Spiritu oꞌopo ooma? Egaꞌina afa agoafia auga fologo kai alologo. Moisa! Oi akafamu kefufuga auꞌi kemai pau paꞌafi akegai keapae. Oi isafa akeafio akelaoainio,” eoma. \p \v 10 Ega aisama fiakoa mo Safira Peto ife foꞌinai eꞌualai emae. Ke au aguꞌaꞌi egaꞌina isa akafa kefufuga auꞌi kekoko kemai, Safira emae keisa. Ega puo isa isafa imaauga keafiia la kelaoaina akafa eegai kefufunia. \v 11 Papiau maꞌoai ke Iesu kepakoꞌania papiauꞌi isafa Ananias Safira auniꞌi kepifoge kainai kemae auga fouga kelogo aisama, kemaniꞌi alogaina. \s1 Apostolo Papiau Maꞌo Kepafeloꞌi \p \v 12 Apostolo papiau epoꞌiai mirakulo ke isapu gouꞌi maꞌo kekapaiꞌi. Ke pakoꞌa papiauꞌi maꞌoai aloꞌi opoꞌi agaꞌomo kepamia kemai Deo ega eꞌai peapea afuga aka Solomon ega Aꞌama keoma afugai kekaigugu. \v 13 Pakoꞌa laaꞌi papiauꞌi maꞌoai, pakoꞌa papiauꞌi eeꞌiai iifa feloꞌi keifaniꞌi. Kai kemaniꞌi puo kai agaꞌo pakoꞌa papiauꞌi eꞌi laꞌafou alogai aekoko. \v 14 Egaꞌina emia mo ganinagai au ke papie maꞌo Lopia Iesu kepakoꞌania. Ke pakoꞌa papiauꞌi auꞌi maꞌo emia aefuafua. \v 15 Papiau apostolo mirakulo maꞌo kekapaiꞌi auga keisa. Ega puo isafa auꞌi keagai ileai ke petiai fou kepakalaꞌi, Peto epea aisama feafi opogainiꞌi feloꞌi fekemia keoma. Ke kapaꞌi ageafi opogainiꞌi afaekaina auꞌi epoꞌiai isaꞌi Peto ogogai mo feloꞌi fekemia keoma. \v 16 Ke taoni maꞌo Ierusaleme taonina eegai taoniꞌi papiauꞌi isafa kekaigugu kelaꞌafou, ke isafa auꞌi ke tiapolo apalaꞌi aloꞌiai keagu kepalifuꞌi auꞌi, apostolo eeꞌi kemaiseiniꞌi maꞌoai kepafeloꞌi. \s1 Apostolo Keafi Apalaniꞌi \p \v 17 Kai sakedote lopia faꞌa ke ega Saduseo ikupuga auꞌi maꞌoai fou kepinauga auꞌi apostolo eeꞌiai kepikupa alogaina. \v 18 Ke apostolo keafiiꞌi laꞌafou tipulaga eꞌa alogai kepaaguꞌi. \v 19 Kai gapiai Deo ega agelo agaꞌo elao, tipula paꞌafiꞌi epaagalaiꞌi epapealaiꞌi kai, eifa einaka: \v 20 “Amolao Deo ega eꞌa alogai amoapa, Deo mauni mamaga, Iesu kepakoꞌania papiauꞌi agepeniꞌi auga iifaꞌi maꞌoai papiau maaꞌiai amoifafoua,” eoma. \p \v 21 Ke isa iꞌina iifaga aꞌo kelogonia aisama, egani amagai ipauma iꞌina iifaga kainai kelao Deo ega eꞌa alogai kekoko, kapaꞌina agelo eifania auga papiau kepamaleleniꞌi. \p Kai sakedote lopia faꞌa ega papiau fou kemai kansolo papiauꞌi ke Iudea papiauꞌi eꞌi au akaikiꞌaꞌi maꞌoai fou keifaniꞌi kekaigugu. Egae kai papiau isaꞌi keulaiꞌi tipula eꞌa kelao apostolo kegamaiseiniꞌi keoma. \v 22 Kai egaꞌina auꞌi kelao tipula afugai apostolo egae laaꞌi keisa aisama, kemue isa maaꞌiai keifafoua keinaka: \v 23 “Iifa gome, lai tipula paꞌafina ekupu, kai agaꞌo fekoko faekaina auga aisa. Ke imaꞌima auꞌi paꞌafi akegai keapa auꞌi isafa afu keꞌima felo. Kai paꞌafi apaagalaisa aisama, kai agaꞌo tipula eꞌa alogai alaisa,” keoma. \v 24 Deo ega eꞌa iꞌima lopiaga ke sakedote lopiaꞌi fou iꞌina iifaga aꞌo kelogonia aisama, opoꞌi egea apostolo faagaꞌiai kapaꞌina egama auga akelogo, ke muni kapaꞌina agegama auga isafa akelogo. \p \v 25 Egaꞌina keopopolaga kai au agaꞌo emai eifa einaka, “Amoisa, oi opatipulaniꞌi auꞌi Deo ega eꞌai keapae papiau kepamaleleniꞌi,” eoma. \v 26 Ega aisama Deo ega eꞌa iꞌima lopiaga ega papiau isaꞌi fou kelao apostolo keafiiꞌi pugu. Kai kepapea feloꞌi kelaoainiꞌi iifa ipakaina afugai kepakokoꞌi. Gome papiau isa kepoai afekefoupuguꞌi auga maniꞌina kepaꞌaua. \p \v 27 Ke isa kemaiseiniꞌi aisama, iifa ipakaina auꞌi maꞌoai agoꞌiai kepaapalaiꞌi kai sakedote lopia faꞌa isa epainiꞌi einaka: \v 28 “Lai oi alapaini kapulanimi Iesu akagai folopamalele pugu alaoma ma? Amoisa! Oi Ierusaleme taoninai Iesu fouga oifafoua papiau maꞌoai kelogo. Ega koa okapa, alomi koꞌagai Iesu ifa efaka auga puo lai opapuoimai,” eoma. \p \v 29 Ega aisama Peto ke apostolo isa fou keinaka, “Lai Deo aina agaafi kakaua kai papiau aumauni ainaꞌi agaafia. \v 30 Ainami amopaaua! Oi Iesu kolotiai oauꞌuꞌua\f + \fr 5:30 \ft Grik malagai auga auai opaꞌafa.\f* emae kai, iꞌa ufuꞌa apaꞌa eꞌi Deo isa maeai epamaunimue. \v 31 Israel papiauꞌi eꞌi laomai apalaꞌi fekeumakalainiꞌi auga Deo anina eani alogaina. Egae kai Deo isa eꞌi laomai apala ageꞌagegeainiꞌi eoma. Ega puo Deo Iesu ufai eꞌagauaina kaina kainai epaagua, Lopia isapuga epeniia, ke kaniaꞌa isagamauga Lopiaga epamia. \v 32 Lai iꞌina iifaga aꞌo alogonia, ke kapaꞌina emia maamaisai aisa puo koꞌa mo aifafoua. Ke kaisau Deo aina eafiia auga ega Spiritu epeniia. Ke Spiritu egaꞌina isafa, iꞌina iifaga koꞌa auga epalogoniꞌa,” keoma. \p \v 33 Iifa ipakaina papiauꞌi iꞌina iifaga aꞌo kelogonia aisama, guaꞌi ekupu alogaina. Ega puo kepakoꞌania apostolo kegaaupuguiꞌi keoma. \v 34 Kai Faliseo auga agaꞌo aka Kamaliel, Moses ega iifa pamalelega auga, Iudea papiauꞌi maꞌoai aina kepakoꞌania, au akaikiꞌa kepamia auga, isa epoꞌiai eꞌue, iifa ipakaina auꞌi epainiꞌi, apostolo kegapapealaiꞌi eoma. \v 35 Apostolo kepapealaiꞌi afegai aisama, isa iifa ipakaina papiauꞌi epainiꞌi einaka, “Israel papiaumi, iꞌina auꞌi faagaꞌiai kapaꞌina amokapa ooma auga foopola felo kai fokapa. \v 36 Gome inipo pika koa kelao efua kai, kapaꞌina kemia auꞌi oi ologo felo. Au agaꞌo aka Teudas emai papiau epoꞌiai ifo au akaikiꞌa epamia. Ke papiau 400 koa iꞌopoga isa muninai kepea kai papiau isa keaupugua. Ega aisama aina keafia muninai kepea auꞌi kekani okaoka, ke pau egaꞌina ikupuga laaꞌi emia. \v 37 Egaꞌina afegai census kinagai Kalilea auga aka Judas epifoge papiau isa muninai kepea. Kai papiau isa isafa keaupugua ke aina keafia muninai kepea auꞌi kekani okaoka, ega ikupu efua pau laaꞌi emia. \v 38 Ega puo pau kapaꞌina emia auga eegai ainami lapalogo. Au iꞌina amopuaꞌafuniꞌi! Gome isa kapaꞌina kekapa auga papiau aumauni eꞌi logoai, o eeꞌiai emai koa aisama laaꞌi agemia. \v 39 Kai isa Deo ega logoai eꞌi pinauga kekapa koa aisama, kapaꞌina kekapa auga agopaapakipoꞌi afaekaina. Gome oi isa agopaapakipoꞌi koa aisama, oi Deo fou agopipaini. \p \v 40 Iifa ipakaina papiauꞌi maꞌoai Kamaliel kapaꞌina eifania auga felo keoma puo aina keafiia. Ke apostolo keifaniꞌi kekoko kemai, ke au isaꞌi kepainiꞌi apostolo kegapukiꞌi ke kepaini kapulaniꞌi keifa, Iesu aka fakeifania pugu keoma. Egae kai kepapealaiꞌi kelao. \p \v 41 Apostolo iifa ipakaina afuga kepuaꞌafuga aisama, Iesu isa fauꞌiai faaga kepakiekie koa iꞌopoga, isa isafa Iesu faugai faagaꞌi ekiekie auga keopolaga, Deo maagai felo mo keoma. Ega puo kegapukiꞌi auga akemeagai kai aloꞌi egama alogaina. \v 42 Ke aufa kina apostolo Deo ega eꞌa alogai, ke papiau eꞌi eꞌai kekoko iifa faunina Iesu Mesaia auga fouga papiau maaꞌiai keifafoua ke kepamalele aefuafua. \c 6 \s1 Pipalagai Auꞌi Imagea Kuagai Gua Kekinaniꞌi \p \v 1 Egaꞌina kinaꞌiai Iesu kepakoꞌania papiauꞌi auꞌi maꞌo emia elaoaina. Ega aisama Iudea papiauꞌi Grik malagai keniniꞌani auꞌi, ke Hibru mala ipaumagai keniniꞌani auꞌi, epoꞌiai akekua emia. Hibru mala papiauꞌi kina maꞌoai foꞌama kefakeisa aisama, Grik mala afuafuꞌi akeopolaniꞌi akepeniꞌi puo, Grik mala papiauꞌi keifa mugumugu. \v 2 Ega aisama apostolo 12 auꞌi isa muniꞌiai kepea auꞌi maꞌoai keifaniꞌi kemai kai kepainiꞌi keinaka, “Lai emai pinauga auga, Deo ega iifa aifafoua. Ke foꞌama ifake mo puogai, iꞌina pinauga agaoge meꞌe koa aisama, Deo maagai felo laaꞌi. \v 3 Ega puo aau akiu, au auꞌi imagea kuagai gua, oi ologo feloꞌi, Deo ega Spiritu aloꞌi ke ikifa aloꞌi epogu auꞌi fokinaniꞌi, isa foꞌama ifake pinauga agapeniꞌi. \v 4 Kai lai ifomai auga alomai opomai fofouga megamega ke Deo ega iifa faifafoua eegai faoge aoma,” keoma. \p \v 5 Laꞌafou fofouga apostolo eꞌi opola aꞌo kelogonia aloꞌi egama. Ke isa Stefano pakoꞌa kapula auga, ke Deo ega Spiritu alo epogu auga kekinaga. Ke Filip, Prokoros, Nikanor, Timon, Parmenas, ke Nikolas, Antiok agogai emai, Iudea auga laaꞌi kai Iudea eꞌi kagakaga kainai epea auga fou kekinaniꞌi. \v 6 Iꞌina auꞌi apostolo agoꞌiai kepaapalaiꞌi, ke apostolo imaꞌi isa kaniaꞌi laagai keogeaua kemegamega. \p \v 7 Ke Deo ega iifa afu maꞌoai epeaisa, ke Ierusaleme taoninai Iesu kepakoꞌania papiauꞌi auꞌi maꞌo emia aefua. Ke sakedote maꞌo isafa Deo ega iifa aꞌo kelogonia kepakoꞌania ke kainai kepea. \s1 Stefano Keafiia \p \v 8 Au auꞌi imagea kuagai gua epoꞌiai Stefano auga Deo ega gafegafe akaikiꞌa ke ega isapu alo epogu. Isa papiau maꞌo epoꞌiai mirakulo, isapu gouga akaikiꞌaꞌi ekapaiꞌi. \v 9 Kai kina agaꞌogai papiau isaꞌi, Iudea papiauꞌi kelaꞌafou Deo keau afagaina afuga kemai. Egaꞌina auꞌi, ‘Peaage’ ikupuga keoma auꞌi, Sairene, ke Aleksandria taoniꞌiai kemai. Isa ke Silisia, Asia agoꞌiai kemai papiauꞌi fou keapafou kai Stefano fou keakekua. \v 10 Kai Deo ega Spiritu Stefano ikifa epeniia. Isa egaꞌina ikifagai eniniꞌani puo niniꞌaniai fou keakekua kai aekainiꞌi. \p \v 11 Ega aisama Stefano iifa ipakaina pifogegai fekepaagu fofoua keoma. Ke papiau isaꞌi ogefakeai keꞌafaiꞌi iina fekeifa oma keoma, “Stefano, Moses Deo auniꞌi eeꞌiai eifa apala aina alogonia,” fekeoma keoma. \p \v 12 Ega koa kekapaisa, isa papiau ke au akaikiꞌaꞌi auꞌi, Moses ega iifa pamalelega auꞌi guaꞌi kepafaugaina guaꞌi kepakupua. Ke isa kemai Stefano keafiia kelaoaina kansolo auꞌi agoꞌiai kepaapa. \v 13 Ke pifoge auꞌi kemaiseiniꞌi niniꞌani pifogeꞌi keifaniꞌi keinaka, “Iꞌina auga Deo ega eꞌa iꞌina, ke Moses ega iifa fou eeꞌiai eifa apala aefuafua. \v 14 Gome lai isa Iesu Nasareta auga, iꞌina afuga agepalifua, ke Moses eegai kagakaga kemai auꞌi isafa ageoge pagainiꞌi eoma aina alogonia,” keoma. \p \v 15 Ke egae kansolo keagu auꞌi maꞌoai Stefano kua maaga keisa aisama, agelo iisa eaea koa iꞌopoga keisa. \c 7 \s1 Stefano Einogo \p \v 1 Stefano eegai keifa apala efua aisama, sakedote lopia faꞌa Stefano epainia einaka, “Papiau iꞌina niniꞌaniꞌi keifaniꞌi auꞌi koꞌaꞌi ma?” eoma. \p \v 2 Ega aisama Stefano einaka: \v 3 “Amau aumi, ke aau akiu aumi ainau amologo! Ufainagai iꞌa ufuꞌa apaꞌa Abraham Mesopotamia agogai eagu. Ke isa Haran taonina aelao koa kai, Lopia Deo akaikiꞌa eaea ke isapu gome auga Abraham eapakina penia epainia einaka, ‘Oi emu ago, emu ikupu papiauꞌi fou fopuaꞌafuniꞌi ago alapakinaiso ago folao,’\x + \xo 7:3 \xt Genesis 12:1\x* eoma. \p \v 4 “Abraham Deo ega iifa kainai Mesopotamia agogai, Kaldaios papiauꞌi keagu afuga epuaꞌafuga elao afu aka Haran. Isa ama emae afegai Deo isa epapealaisa emai pau oi oagu agogai eagu. \v 5 Ke Deo Abraham ago eꞌele mo ganinagai agaꞌo aepenia apuga aemia. Ke egaꞌina kinaꞌiai Abraham gauga laaꞌi ganinagai, Deo Abraham maagai epakoꞌania eifa egaꞌina ago isa agepenia, ke isa okogai akemai auꞌi isafa iꞌina ago pau oi oague auga agepeniꞌi eoma. \v 6 Kai Deo Abraham iina epaini oma einaka: ‘Oi okomuai akemai papiauꞌi, ago iꞌoinagai au aꞌiꞌi akemia. Ke ago inagomeꞌi isa pinauga meauga akepeniꞌi, inipo 400 alogai egae akekalaꞌafi. \v 7 Kai lau eꞌu papiau kalaꞌafi akepamiaꞌi agofaꞌa auga afa apala alapeniꞌi. Egae kai okomuai akemai papiauꞌi, ago egaꞌinagai akepealai akemai iꞌina agogai Lau akeau afagainiau,’\x + \xo 7:7 \xt Genesis 15:13, 14\x* eoma. \v 8 Egae kai Deo pakoꞌa niniꞌanina kapula gouga Abraham epeniia. Egaꞌina auga au maguaeꞌi faaga iifalaina gouga. Abraham gauga Aisak emauni kina imagea kuagai oiso aisama, Abraham Aisak faagagai egaꞌina pakoꞌaga gouga ekapaisa. Egaꞌina afegai Aisak Iakobo epamauga. Isa isafa ega koa iꞌopoga faagagai emia. Egaꞌina afegai Iakobo gauga 12 kemauni ke isa iꞌa ufuꞌa apaꞌa kemia. \p \v 9 “Ke iꞌa ufuꞌa apaꞌa Iosepa aaga auꞌi Iosepa eegai kepikupa kainai kalaꞌafi koa iꞌopoga keꞌafaꞌafalaina. Ke afaꞌafa auꞌi Iosepa keafiia Isipto kelaoaina. Kai kina maꞌoai Deo Iosepa eegai eagu epalagaina. \v 10 Ega kainai Isiptoai kelele akaikiꞌaꞌi maꞌo aloꞌiai eapauka femae koa iꞌopoga kai, Deo isa egaꞌina keleleꞌi maꞌoai eeꞌiai epapealaisa. Ke Deo Iosepa epaikifania kainai, Isiptoai kin Faro isa anina eani alogaina. Faro, Iosepa eikifa alogaina eisa puo ega eꞌa fofouga ke Isipto ago kafanaga epamia. \p \v 11 “Egaꞌina kinaꞌiai Isipto ke Kanaan agoꞌi fofougai magea apala eꞌue aisama, ago fofouga alogai foꞌama laaꞌi emia. Ega puo iꞌa ufuꞌa apaꞌa foꞌama agaꞌo eꞌi agoai akekapulaisa inaeꞌi ekimu, kekiekie keulalu alogaina. \v 12 Kai Iakobo Isipto agogai foꞌama eka fouga elogo aisama, gauga iꞌa ufuꞌa apaꞌa auꞌi eulaiꞌi Isipto kelaoꞌina. \v 13 Ke kepamue kelao pugu aisama, Iosepa ifo fouga aaga maaꞌiai eifafoua. Ke isa ega famili fofouga fouꞌi efoufaꞌa aisama, Faro Iosepa ega famili fouꞌi elogo. \v 14 Egae kai Iosepa iifa eulaisa ama Iakobo ke ega famili auꞌi 75 maꞌoai fekemai Isipto eoma. \v 15 Ega puo Iakobo ega famili maꞌoai kelao Isiptoai keagu egae ufuꞌa apaꞌa gauga fou kemae. \v 16 Egae kai papiau isa imaauꞌi keafiiꞌi kemue kelaoainiꞌi Abraham ufainagai au aka Hamor gauga imaꞌiai ago agaꞌo aka Sekem afa akaikiꞌagai eꞌafaisa auga agogai kefufuniꞌi. \p \v 17 “Kai Deo Abraham maagai pakoꞌa niniꞌanina kapula ekapaisa auga kina emai ekai aliꞌali aisama, iꞌa aꞌa papiau Isiptoai keagu auꞌi, auꞌi maꞌo emia kealogai alogaina. \v 18 Ke egaꞌina kinaꞌiai Isiptoai kin mamaga Iosepa fouga aelogo auga Isipto ago eꞌimaisa. \v 19 Isa iꞌa aꞌa papiau efogeiꞌi eafi apalaniꞌi. Ke epamaniꞌiniꞌi epaafiꞌi imoi uꞌuai auꞌi eꞌa afegai fekeogelaiꞌi feaupuguꞌi eoma. Ega koa iꞌa aꞌa papiau maꞌoai feaupuguꞌi eoma. \p \v 20 “Egaꞌina kinaꞌiai Deo ega logoai Moses emauni ke Deo maagai isa auga imoi aage laaꞌi. Ke isa afegai akepuaꞌafuga kai gafa oiso alogai ifo ama ega eꞌai keꞌimaisa. \v 21 Kai imoi fekeꞌima mo felao auga aekainia puo, afegai kepuaꞌafuga. Ega aisama Faro gauga ifiaoga isa eisa eafiia elao epafaꞌa gauga epamia. \v 22 Ke Moses eminifaꞌa emalele Isipto eꞌi ikifa maꞌoai elogo, ega niniꞌani ke ega pinauga ekapula alogai. \p \v 23 “Kai Moses inipoga 40 emia aisama, kina agaꞌogai aaga akina Israel papiauꞌi eopolaniꞌi gaisaꞌi eoma puo eeꞌi elao. \v 24 Kai elao aisama, Isipto auga agaꞌo Israel auga eafi apalania eisa. Ega aisama elao Israel auga iina eogeisa Isipto auga egaꞌina eaupugua. Moses ega koa ekapaisa Isipto auga ega laomai apala afa eogeisa. \v 25 Gome Moses ega koa ekapaisa auga, eopolaga Deo isa agepalagaina, ega papiau kaniaꞌi ageagamauga auga aaga akina fekelogo eoma. Kai isa oko akelogo. \v 26 Ke egani Moses Israel papiauꞌi eeꞌi elao pugu, ke Israel auꞌi auniꞌi kepipaini eisaꞌi. Ke epoꞌiai gagao gamia eoma puo eifa einaka, ‘Oi aunimi! Oi auga aami akimi kai kapa puo opipaini?’ eoma. \p \v 27 “Kai au agaꞌo isa aaga akina eegai apala ekapa auga Moses ekoni meꞌe, ke epainia einaka, ‘Kaisau oi lai emai imaꞌima aumu epamiaiso, ke lai felo o apala akapa auga maamaisai foifania aumu epamiaiso? \v 28 Faai oi Isipto auga loaupugua koa iꞌopoga, pau lau isafa moaupuguisau ma looma?’\x + \xo 7:28 \xt Exodus 2:14\x* eoma. \v 29 Moses iꞌina iifaga aꞌo elogonia aisama emaniꞌi puo, epiau Midian ago elao au aꞌina koa egae eagu. Ke egae eamage gauga auniꞌi kemauni. \p \v 30 “Moses Midian agogai eagu inipo 40 elao afegai, Sinai ikuga niegai ago maininai au gagauꞌi laaꞌi kai agaꞌi mo kekaania kefai kelaoaina auꞌi epoꞌiai lo eufa eisa. Ke lo egaꞌina alogai agelo Moses eapakina penia. \v 31 Moses egaꞌina eisa aisama ekauai alogaina. Ke gaisa felo eoma epeakua lo eega elaolao kai, Lopia iina eifa oma aina elogonia: \v 32 ‘Lau auga ufumu apamu, Abraham, Aisak, ke Iakobo eꞌi Deo,’\x + \xo 7:32 \xt Exodus 3:6\x* eoma. Ke Moses lo alogai kaisau eniniꞌani auga gaisa eoma kai emaniꞌi epigugu alogai puo aekainia. \p \v 33 “Ke Lopia isa epainia pugu einaka, ‘Oi ifemu kamataga moafilaisa. Gome oi loapae aꞌisaga auga aꞌisa lolofaga. \v 34 Iifa gome Isipto agogai Israel papiauꞌi kalaꞌafi kepamiaiꞌi auga laisaꞌi. Ke isa kekiekie ke keagaga auga isafa aꞌo lalogo. Ke Lau isa egaꞌina kiekie eegai mapapealaiꞌi laoma puo laake lamai. Pau oi alaulaiso alomue Isipto alolao pugu,’\x + \xo 7:34 \xt Exodus 3:5, 7, 8, 10\x* eoma. \p \v 35 “Kai Israel papiauꞌi Moses egaꞌina auga keumakalaina kepainia keinaka, ‘Kaisau oi lai emai imaꞌima aumu epamiaiso, ke lai felo o apala akapa auga foifania aumu epamiaiso!’ keoma. Kai Deo isa Israel papiauꞌi eꞌi imaꞌima auga femia, ke Isipto agogai ipapealaiꞌi auga femia eoma. Ke ega koa ekapaisa auga, ega agelo eulaisa, Moses au lo eufa auga alogai eapakina penia. \v 36 Ke isa Isipto agogai, ke Aꞌu pitogai, ke inipo 40 ago maininai mirakulo isapuꞌi akaikiꞌaꞌi gouꞌi ekapaiꞌi afegai aisama epapealaiꞌi. \p \v 37 “Ke Moses egaꞌina iꞌina iifaga Israel papiauꞌi maaꞌiai eifania einaka ‘Lopia oi emi Deo profeta agaꞌo lau koa iꞌopou, oi ifomi emi papiau epoꞌiai ageulaisa agemai. Oi isa aina foafia,’\x + \xo 7:37 \xt Deuteronomy 18:15\x* eoma. \v 38 Ke isa Sinai ikugai agelo fou keniniꞌani. Ke isa iꞌa ufuꞌa apaꞌa fou ago maininai keagu\f + \fr 7:38 \ft Grik malagai ‘eklesia’ kai Pilitani malagai ‘Church’\f* kelao kemai aisama, Deo ega agu pagai niniꞌaniꞌi agelo eegai eafiiꞌi auga iꞌa fepeni pagainiꞌa eoma. Ega puo isa egaꞌina iifaꞌi iꞌa ufuꞌa apaꞌa epeni pagainiꞌi. \p \v 39 “Kai iꞌa ufuꞌa apaꞌa Moses aina akeafia ke keumakalaina. Kai guaꞌi alogai auga kegamue Isipto kegalao keoma. \v 40 Isa Aaron kepainia keinaka, ‘Moses Isiptoai epapealaimai auga eegai kapaꞌina emia auga alalogo. Pau lai ifomai emai deo agomaisai akepea akepapeaimai auꞌi mokapaꞌi mopenimai,’\x + \xo 7:40 \xt Exodus 32:1\x* keoma. \v 41 Ke egaꞌina kinagai pifoge deoga, iisa polomakau gauga koa iꞌopoga kekapaisa. Ke aꞌo keaupuguꞌi ifoꞌi imaꞌiai eꞌi deo kekapaisa auga kepalao penia, ke keau afagaina kemiamialaina. \v 42 Ega aisama Deo isa emuniiꞌi epuaꞌafuniꞌi ufa guagai kina, gafa, miꞌimiꞌi ke kapa maꞌoai epalao peniꞌi keau afagainiꞌi. Ke isa egaꞌina kekapaisa auga Deo ega iifa pukagai profeta iina kepapua oma koa iꞌopoga mo emia: \q1 “‘Israel papiaumi! \q2 Oi inipo ouꞌaga pani alogai ago maininai aꞌo oaupuguiꞌi opalao peniau auga, \q2 lau alopalao peniau kai, ufa deoꞌi pifogeꞌi auꞌi opalao peniꞌi. \q1 \v 43 Oi Molok keoma auga ega eꞌa opuaisa, \q2 ke emi deo pifoge Rapan keoma auga isafa ega miꞌimiꞌi opuaisa. \q1 Ega koa okapaisa lau aloau afagainiau kai, \q2 oi imamiai deo okapaꞌi auꞌi oau afagainiꞌi. \q1 Ega puo Lau oi emi agoai alapapealaimi, alaulaimi \q2 Babilon ago apie, aaka ipauma agolao,’ \p eoma. \rq Amos 5:25-27\rq* \p \v 44 “Iꞌa ufuꞌa apaꞌa epoꞌiai Deo eague auga gouga, ega eꞌa\f + \fr 7:44 \ft Pilitani malagai apapua pagainia auga ‘tabernacle’\f* isafa kepuaisa, ago maini alogai kepea. Egaꞌina eꞌa auga Deo Moses epainia fekekapa eoma auga. Ega puo Deo Moses epakina koa iꞌopoga mo, ega papiau fou kekapaisa. \v 45 Egae kai ufuꞌa apaꞌa muniꞌiai kemai auꞌi Deo ega eꞌa keafiia eeꞌiai eka. Ke Deo Kanaan ago ekinaga, papiau egae keagu auꞌi fepapealaiꞌi ke egaꞌina ago iꞌa ufuꞌa apaꞌa fepeniꞌi eoma. Ega kainai egaꞌina agogai kekoko aisama, Josua isa eꞌimaiꞌi Deo ega eꞌa egaꞌina kepuaisa kelao. Ke eꞌa egaꞌina egae mo eka elao Davide lopia emia kinagai. \v 46 Ke Davide egaꞌina auga Deo ega gafegafe eafiia. Ke isa Deo egoinia ufuꞌa apaꞌa Iakobo okogai kemai auꞌi,\f + \fr 7:46 \ft Pilitani malagai apapua pagainia auga ‘the house of Jacob’\f* Deo akeau afagaina afuga Deo faugai fepaapa eoma. \v 47 Kai Davide Deo ega eꞌa fekapa auga Deo eumaka kai, isa gauga Solomon elogoaina eꞌa ekapaisa. \p \v 48 Kai Deo Auꞌoniai Ipauma Auga, papiau aumauni eꞌa kekapa auga alogai aeagu. Ke egaꞌina fouga profeta Aisaea ufainagai Deo kapa eoma auga fouga eifania einaka: \q1 \v 49 “‘Lopia eifa, \q2 “Ufa auga Lau eꞌu aguagu afuga, \q2 ke agofaꞌa auga Lau ifeu ipaapa afuga. \q1 Ega puo fauai eꞌa kapa agokapa, \q2 ke eꞌu laagai afuga kapai agemia? \q1 Iifa gome laifania, lau eꞌu eꞌa oi agokapa afaekaina. \q1 \v 50 Gome ufai ke agofaꞌai kapa maꞌoai \q2 Lau ifou imauai lapagamaꞌi, ke maꞌoai mo Lau apu,’ \p eoma. \rq Aisaea 66:1-2\rq* \p \v 51 “Ke pau oi lau Deo ega eꞌa, ke Moses ega iifa fou eeꞌiai laifa apala ooma, iifa ipakainai opaapaisau. Kai oi auga ainafua, ke gua inoka papiaumi! Oi kina maꞌoai Deo ega Spiritu opafiulaisa aefuafua. Ke oi ufumi apami kekapaisa koa iꞌopoga, oi isafa iꞌopoga mo okapa. \v 52 Ke oi ufumi apami aufa kina profeta maꞌoai keafi apalaniꞌi. Ke alo opai ipauma auga agemai fouga keifania auꞌi isafa keaupuguꞌi. Ke pau oi isafa alo opai ipauma auga egaꞌina oꞌafaꞌafalaina, oafi apalania, ke oaupugua. \v 53 Oi aumi, Deo ega iifa agelo Moses epeniia auga ufumi apami epeniiꞌi. Oi egaꞌina iifaꞌi isafa oafiiꞌi kai kaiꞌiai alopea,” eoma. \s1 Stefano Kepoai Kefoupugua \p \v 54 Iifa ipakaina alogai papiau maꞌoai, Stefano iꞌina iifaꞌi eifaniꞌi aꞌoꞌi kelogonia aisama, guaꞌi ekupu alogaina, aꞌiꞌi keagaisa, keꞌeꞌefa alogaina. \v 55 Kai Stefano alo Deo ega Spiritu epapogua, ke maaga eakae ufai Deo ega eaea ke isapu akaikiꞌa, ke Iesu Deo kaina kainai eapa auga eisa. \v 56 Ke eifa einaka, “Amoisa! Ufa eagalai, Papiau Aumauni Gauga, Iesu Deo kaina kainai eapae laisa,” eoma. \p \v 57 Ega aisama papiau egae keapa auꞌi maꞌoai mo ainaꞌi kefau apua, aisoꞌi gomegai keagaga Stefano kepiau penia. \v 58 Ke kelao keafiia, kelaꞌa pupuge, taoni afe kelaoaina. Ke ifoꞌi afeꞌi tiapuꞌi keafilaiꞌi, au aguꞌa agaꞌo aka Saulo ife foꞌinai keogeiꞌi kai kepo keafiiꞌi Stefano kefounia. \p \v 59 Papiau Stefano kepoai kefounia alogai emegamega einaka, “Lopia, Iesu lalau moafia!” eoma. \v 60 Ke eanifeꞌu kai eagaga einaka, “Lopia, eꞌi laomai apalaꞌi moꞌagegeainiꞌi!” eoma. Iꞌina eifania efua aisama emae. \c 8 \pc \v 1 Egaꞌina alogai Saulo egae eapa, Stefano emae auga eisa eopolaga felo mo eoma. \s1 Saulo Pakoꞌa Papiauꞌi Eafi Apalaniꞌi \p Ega kinagai Ierusaleme taoninai afi apala akaikiꞌa iifi eꞌa pakoꞌa papiauꞌi faagaꞌiai emia. Ke pakoꞌa papiauꞌi maꞌoai kekani okaoka kelao, Iudea ke Samaria agoꞌiai keagu. Kai apostolo auꞌi Ierusaleme taoninai mo keagu. \v 2 Kai egaꞌina aemia koa kai, aloꞌi koꞌagai Deo keau afagaina auꞌi isaꞌi kelao Stefano emae auga imaauga keafiia kelao kefufunia. Ke isa Stefano gua keaniia faugai keapepe alogaina. \v 3 Kai Saulo auga, eꞌina iifi eꞌa pakoꞌa papiauꞌi maꞌoai eauokaꞌi. Isa elao eꞌa agaꞌo agaꞌogai ekoko, pakoꞌa auꞌi ke papieꞌi fou elaꞌalaiꞌi elaoainiꞌi epatipulaniꞌi. \s1 Filip Samaria Agogai Einogo \p \v 4 Ega puo pakoꞌa papiauꞌi kekani okaoka afu agaꞌo agaꞌo kelao auꞌi, iifa faunina Iesu fouga keinogonia. \v 5 Egaꞌina alogai Filip elao Samaria agogai taoni agaꞌogai ekoko egae papiau maaꞌiai Iesu Mesaia auga fouga einogonia. \v 6 Ke laꞌafou papiauꞌi Filip aina kelogonia, ke mirakulo isapuꞌi gouꞌi ekapaiꞌi keisaꞌi aisama, ainaꞌi kepaau felo kapaꞌina eifania auga aꞌo kelogonia. \v 7 Gome Filip ega pinauga ekapula alogaina, papiau aloꞌiai tiapolo apalaꞌi maisagagaꞌi mo epapealaiꞌi. Ke apoke ipauma papiauꞌi, ke melo papiauꞌi maꞌo fou epafeloꞌi. \v 8 Ke egaꞌina taoninai papiau aloꞌi egama alogaina. \s1 Saimon Ugauga Auga \p \v 9 Egaꞌina kinaꞌiai au agaꞌo aka Saimon Samaria taoninai eagu. Isa ugauga ekapaisa Samaria papiauꞌi epakauai alogainiꞌi. Ke isa eainaꞌau ifo eau afagaina, au akaikiꞌa ipauma epamia. \v 10 Egae lopia ke ulalu papiauꞌi maꞌoai isa kapaꞌina ekapaisa auga maaꞌiai keisa ke aina kainai kepea. Isa aina kainai kepea auꞌi keifa keinaka, “Iꞌina auga isapu akaikiꞌa auga deo ega isapu aoma auga koa iꞌopoga eafiia,” keoma. \v 11 Isa kina maꞌo ugaugai pifoge isapuꞌiai ega koa ekapaiꞌi papiau epakauai alogainiꞌi puo muninai kepea. \v 12 Kai Filip einogo iifa faunina Deo ega agofaꞌa fouga ke Iesu Kristo aka eifania aisama, au papie fou Filip eifania auga kepakoꞌania ke baptismo keafiia. \v 13 Ke Saimon ifo isafa epakoꞌania baptismo eafiia. Ke Filip mirakulo isapuꞌi gouꞌi akaikiꞌaꞌi ekapaiꞌi eisaꞌi aisama ekauai alogaina. Ega puo kina maꞌoai Filip ala elao aisama muninai epea. \p \v 14 Samaria papiauꞌi Deo ega iifa aꞌo kelogonia, ke kepakoꞌania auga apostolo, Ierusaleme taoninai keagu auꞌi fouga kelogo. Ega aisama, Peto, Ioane auniꞌi keulaiꞌi isa eeꞌi Samaria kelao. \v 15 Ke auniꞌi Samaria taoninai kekoko aisama, egaꞌina papiauꞌi fauꞌiai fekemegamega, ega koa Deo ega Spiritu fekeafia keoma. \v 16 Gome Deo ega Spiritu isa agaꞌo laaꞌiai aeake. Kai isa Lopia Iesu Kristo akagai baptismo mo keafiia. \v 17 Ega puo Peto Ioane auniꞌi imaꞌi isa kaniaꞌiai keogeaua kemegamega aisama, isa Deo ega Spiritu keafiia. \p \v 18 Saimon, apostolo imaꞌi papiau kaniaꞌiai keogeaua, Deo ega Spiritu eake peniꞌi auga eisa. Ega aisama apostolo moni epeniiꞌi. \v 19 Egae kai epainiꞌi einaka, “Lau anina laani imau papiau kaniaꞌiai alaogeaua aisama, maꞌoai Deo ega Spiritu fekeafia laoma. Ega puo egaꞌina logo isapuga isafa amopeniau,” eoma. \p \v 20 Kai Peto einaka, “Oi emu moni moafia fou amogea. Gome oi loopolaga emu moniai Deo ega ipeni Spirituga aloꞌafa agekaina looma. \v 21 Oi alomu auga Deo maagai apala ipauma! Ega puo Deo ega pinauga iinaꞌi auga oi emu pinauga laaꞌi, ke apumu isafa laaꞌi. \v 22 Oi iꞌina laoꞌi maiꞌi apalaꞌi ipaumaꞌi foumakalainiꞌi kai, Lopia fomegamega penia. Laopolaga Deo oi guamuai apala ega koa loopolaga lokapaisa auga afeꞌagegeaina isafa. \v 23 Gome oi laisao auga apala alomu epogu, ke laomai apalaꞌi oi kegopeisa,” eoma. \p \v 24 Saimon iꞌina aꞌo elogonia aisama Peto epainia einaka, “Fauai Lopia momegamega penia oi loifaniꞌi kapaꞌi auꞌi agaꞌo faagauai faemia,” eoma. \p \v 25 Egaꞌina afegai Peto Ioane auniꞌi Lopia Iesu Kristo fouga koꞌa ipauma auga, papiau maaꞌiai keifafou kapulania. Egae kai kemue Ierusaleme taonina kelao. Ke kelao alogai Samaria taonina eegai paguaꞌi papiauꞌi maꞌo maaꞌiai isafa iifa faunina Iesu fouga keinogonia. \s1 Deo Ega Agelo Filip Eulaisa Etiopia Auga Eega Elao \p \v 26 Kina agaꞌogai Deo ega agelo Filip epainia einaka, “Moꞌue, Ierusaleme taonina keaga South elao ago maininai epagai Kasa taonina elao auga moafia molao,” eoma. \v 27 Ega puo Filip eꞌue keaga egaꞌina eafiia elao. Elao aisama keagai Etiopia auga eisa. Ke egaꞌina auga au akaikiꞌa, Etiopia kuinina\f + \fr 8:27 \ft Pilitani malagai ‘queen’\f* aka Kandas ega amuꞌamu eꞌimaꞌi auga. Isa elao Ierusaleme taoninai Deo eau afagaina efua pau pulietai eaguka emue ega eꞌa elao. \v 28 Elao alogai Aisaea profeta ega puka ekuapinia elaoaina. \v 29 Filip egaꞌina auga eisa aisama, Deo ega Spiritu isa epainia einaka, “Molao pulieta molaisaoga,” eoma. \p \v 30 Ega puo Filip epiau elao pulieta elaisaoga aisama, au egaꞌina Aisaea profeta ega puka ekuapinia aina elogonia. Ega aisama epaꞌani penia einaka, “Kapaꞌina lokuapina auga oko lologo ma?” eoma. \p \v 31 Ke isa einaka, “Aufalao agaꞌo maauai oko afaepakaisa koa aisama, ala koa iꞌopoga alalogo?” eoma. Ega puo isa Filip eifa koko gaꞌagaukae gamai fou kegaagu eoma. \p \v 32 Au egaꞌina Deo ega iifa pukagai iꞌina iifaga ekuapinia: \q1 “Papiau isa sipi koa iꞌopoga keafiia kelaoaina keaupugua. \q2 Ke sipi gauga faaga puina kepaepe aꞌoaꞌo agaꞌo aekapa koa iꞌopoga, \q2 isa isafa iifa ipakainai iifa agaꞌo aeifania. \q1 \v 33 Iifa ipakainai papiau isa kepameagaina, pifoge keifania, iifa ipakaina koꞌagai akepea. \q2 Agofaꞌai papiau isa kepamaea efua, kai agaꞌo aeagu puo, \q2 kai agaꞌo isa okogai akemai auꞌi fouꞌi ageifania afaekaina.” \rq Aisaea 53:7-8\rq* \p \v 34 Ke au egaꞌina Filip epaꞌani penia einaka, “Iꞌina iifaga kaisau fouga eifania? Profeta egaꞌina ifo, o papiau iꞌoina agaꞌo fouga eifania?” eoma. \v 35 Ega aisama Filip, profeta Aisaea ega iifa gomegai eꞌina, iifa faunina Iesu fouga eifania. \p \v 36-37 Ke keagai kelao alogai fei afuga agaꞌo keisa. Ega aisama Etiopia auga eifa einaka, “Fei inamoꞌe moisa. Baptismo alopeniau agekaina koa aisama mopeniau,” eoma.\f + \fr 8:36-37 \ft Papiau isaꞌi 36-37 fuagai iꞌina iifaga kepapua: “Filip isa epainia einaka, “Oi guamu alo ipaumagai lopakoꞌania koa aisama, baptismo aloafia agekaina.” Ke isa einaka, “E, lau Iesu Kristo lapakoꞌania isa Deo Gauga,”\f* \v 38 Egae kai Etiopia auga ega papiau epainiꞌi, pulieta keagai kepaapakipo. Ke Filip Etiopia auga auniꞌi keake kelao feisai baptismo epeniia. \v 39 Isa auniꞌi feisai keꞌagaukae aisama, Deo ega Spiritu Filip eafiia epagea puo Etiopia auga Filip aeisa pugu. Kai isa Filip aeisa mo ganinagai, alo egama alogaina puo aeopopo ekailai afuga elao. \v 40 Kai Filip auga Deo ega Spiritu isa Asotus\f + \fr 8:40 \ft Pilitani malagai ‘Ashdod’\f* taoninai epaapafokia. Egae kai Sisarea taonina elao alogai taoni maꞌoai aloꞌiai ekoko iifa faunina Iesu fouga einogo aefua elao mo Sisarea taonina. \c 9 \s1 Saulo Alo Eponi \p \v 1 Kai Saulo Ierusaleme taoninai eagu auga, Lopia ega papiau epamaniꞌiniꞌi, ke gaaupuguꞌi paisa eoma puo elao sakedote lopia faꞌa eegai. \v 2 Ke egoinia malele agaꞌo fepapua feafia felao, Damaskus taoninai Iudea papiauꞌi eꞌi laꞌafou afugai, au akaikiꞌaꞌi fepeniꞌi eoma. Ega koa isa fekepalagaina au papie fou Iesu ega iifa kainai kepea auꞌi ageisaꞌi aisama, fegopeꞌi femaiseiniꞌi Ierusaleme taoninai eoma. Sakedote lopia faꞌa egaꞌina malelega epapua efua aisama, Saulo malele eafiia Damaskus taonina elao. \v 3 Ke Saulo elao alogai emai Damaskus taonina eegai aisama, fiakoa mo eaea akaikiꞌa ufai egefaopu eake eailofe. \v 4 Ega aisama maaga eꞌumina eꞌualai aꞌisaai, ke aufalao agaꞌo iina eifa oma aina elogonia, “Saulo! Saulo! Kapa puo lau loafi apalaniau?” eoma. \p \v 5 Ke Saulo einaka, “Lopia, oi kaisau?” eoma. \p Ke Lopia einaka, “Lau Iesu, loafi apalaniau au. \v 6 Pau moꞌue Damaskus taonina alogai mokoko. Egae oi kapaꞌina fokapa auga maamuai akeifania,” eoma. \p \v 7 Ke Saulo fou kelao auꞌi isafa, egae keapa aꞌoaꞌo kelogonia kai, kai agaꞌo akeisa puo kekauai alogaina iifa agaꞌo akeifania. \v 8 Egae kai Saulo aꞌisaai eꞌue ke maaga epakiakaea aisama kapa agaꞌo aeisa. Kai fou kelao auꞌi isa imagai keafi kepapea Damaskus taonina alogai kekoko. \v 9 Ke egae Saulo kina oiso alogai maaga ekimiꞌi eagu, ke kapa agaꞌo aeania ke aeinu. \p \v 10 Egaꞌina kinaꞌiai Iesu epakoꞌania auga agaꞌo aka Ananias Damaskus taoninai eagu. Lopia laulauai isa eifaga einaka, “Ananias!” eoma. Ke Ananias einaka, “Lopia, lau inamoꞌe,” eoma. \p \v 11 Ke Lopia isa epainia einaka, “Moꞌue keaga aka Opaina keoma auga keagaga moafia molao egae Judas ega eꞌai Tarsus auga aka Saulo fopaꞌaniaina. Gome isa pau eague emegamega. \v 12 Ke ega megamegai maaga elaulau au aka Ananias eisa elao ima faagagai eogeaua ega koa maaga efelo afu eisa pugu eoma.” \p \v 13 Ega aisama Ananias einaka, “Lopia, papiau maꞌo eeꞌiai iꞌina auga Ierusaleme taoninai oi emu papiau ala epalifu omaꞌi auga fouga lalogo. \v 14 Ke sakedote lopiaꞌi isa isapu kepeniia, papiau inae oi akamu keifania auꞌi maꞌoai fegopeꞌi keoma,” eoma. \p \v 15 Kai Lopia isa epainia einaka, “Molao. Gome isa lau fauai lakinaga eꞌu pinauga agekapa. Isa afu iꞌoiꞌi iꞌoiꞌi agelao akelogoniau papiauꞌi, ke eꞌi kin ke Israel papiauꞌi isafa maaꞌiai lau akau ageifafoua. \v 16 Gome isa lau akau kainai ala fekiekie oma auga alapakina,” eoma. \p \v 17 Ega puo Ananias elao Saulo eagu eꞌagai ekoko. Ke ima Saulo faagagai eogeaua kai einaka, “Akiu Saulo, oi iina lomai alogai Lopia Iesu oi keagai eapakina penio auga eulaisau lamai. Ega koa oi afu foisa pugu ke Deo ega Spiritu alomu fepogu eoma.” \v 18 Ega aisama fiakoa mo Saulo maagai maꞌa oga koa iꞌopoꞌi keꞌualai ke afu eisa pugu. Ke eꞌue Ananias isa baptismo epeniia. \v 19 Ke isa foꞌama eaniia aisama, ega kapula eafimue pugu. \s1 Saulo Damaskus Taoninai Einogo \p Saulo kina pika koa iꞌopoga Damaskus taoninai pakoꞌa papiauꞌi fou keagu. \v 20 Egaꞌina alogai fiakoa mo Iudea papiauꞌi eꞌi laꞌafou afuga elao, Mesaia fouga einogonia, ke eifa Mesaia auga Deo Gauga eoma. \v 21 Ega aisama papiau maꞌoai isa aina kelogonia auꞌi kekauai alogaina, ke keinaka, “Iꞌina auga Ierusaleme taoninai Iesu aka keifania papiauꞌi epalifuꞌi. Ke isa egaꞌina fekapa eoma puogai, iina emai ega koa iꞌina papiauꞌi fegopeꞌi, sakedote lopiaꞌi eeꞌi felaoainiꞌi eoma. Kai ala koa pau eapae Iesu fouga eifafoua?” keoma. \v 22 Kai Saulo ega inogo kapulaga euki elaoaina, ke Iesu Mesaia auga koꞌa ipauma mo papiau maaꞌiai eifafoua. Ega koa ekapaisa Iudea papiauꞌi Damaskus taoninai keagu auꞌi aloꞌi epamaꞌo alogaina, kapaꞌina fekekapa auga akelogo. \p \v 23 Ke kina maꞌo kelao afegai, Iudea papiauꞌi iifa kepaapa Saulo kegaaupugua keoma. \v 24 Ke isa kinai ke gapiai Damaskus taonina paꞌafina akegai keapa keꞌimaisa aefuafua, fekeaupugua keoma. Kai Saulo isa fekeaupugua iifaga kepaapa auga fouga elogo. \v 25 Ega aisama Saulo muninai kepea auꞌi, gapiai Saulo keafiia, kokoꞌeai keukaisa, pou inegai kepaake. Ke isa Damaskus taoninai epealai, Ierusaleme taonina pea epea. \s1 Saulo Ierusaleme taoninai ekoko \p \v 26 Ke Saulo emai Ierusaleme taoninai ekoko aisama, egae pakoꞌa papiauꞌi fou kegamia eoma. Kai egaꞌina papiauꞌi maꞌoai, isa alo koꞌagai Iesu epakoꞌania auga akepakoꞌania puo, kemaniꞌiaina. \v 27 Kai Banabas Saulo eafiia apostolo eeꞌi elaoaina. Ke Saulo Damaskus taonina keagagai maagai Lopia ala koa eisa, ke Lopia isa maagai eniniꞌani auga fouga apostolo maaꞌiai eifania. Ke isa Damaskus taoninai aimaniꞌina mo Iesu akagai ala einogo kapula oma auga isafa fouga maaꞌiai eifania. \v 28 Ega puo pakoꞌa papiauꞌi Saulo akemaniꞌiaina, fou Ierusaleme taoninai keagu. Ke Saulo Ierusaleme taoninai elao emai aisama, kai agaꞌo isa aekaisapua, ke aimaniꞌina mo Lopia Iesu akagai einogo kapula alogaina. \v 29 Kina agaꞌogai Saulo, Iudea papiauꞌi Grik malagai keniniꞌani auꞌi fou niniꞌaniai keakekua. Ega puo isa keoge Saulo kegaaupugua keoma. \v 30 Kai pakoꞌa papiauꞌi\f + \fr 9:30 \ft Grik malagai ‘brothers’\f* iꞌina fouga kelogo aisama, Saulo keafiia Sisarea taonina kelaoaina, ke egae keulaisa Tarsus taonina elao. \p \v 31 Egaꞌina afegai Iudea, Kalilea, ke Samaria agoꞌi fofouga pakoꞌa papiauꞌi maꞌoai gagaoai keagu. Ke Deo ega Spiritu isa epalagainiꞌi eꞌi pakoꞌa epakapulania, ke Deo kemaniꞌiaina keau afagaina, ke ega ikupu akaikiꞌa emia. \s1 Peto Lida Ke Joppa Taoniꞌiai Epinauga \p \v 32 Egaꞌina kinaꞌiai Peto afu maꞌoai epeaiꞌi alogai, elao Deo ega papiau Lida taoninai keagu auꞌi isafa eeꞌiai. \v 33 Egae au agaꞌo aka Aeneas faaga fofouga emae auga inipo imagea kuagai gua petiai ekaaka mo auga eisa. \v 34 Ke Peto isa epainia einaka, “Aeneas, Iesu Kristo epafeloiso moꞌue emu peti mokapa felo,” eoma. Ke isa fiakoa mo felo emia eꞌuegekae. \v 35 Lida taonina ke Saron agogai keagu auꞌi maꞌoai Aeneas efelo keisa, ke isa Lopia keaipenia. \p \v 36 Ke Joppa taoninai pakoꞌa papiega agaꞌo aka Tabita eagu. (Isa Grik malagai keifaga Dorkas\f + \fr 9:36 \ft Pilitani malagai apapua pagainia auga ‘gazelle’ (‘deer’ koa iꞌopoga)\f* keoma.) Egaꞌina papiega kina maꞌoai papiau eeꞌiai pinauga felo mo ekapaiꞌi, ke ulalu papiauꞌi isafa epapalagainiꞌi. \v 37 Kai egaꞌina kinagai eisafa emae. Ke papiau isa imaauga kepauepia efua aisama, keafiia eꞌa auꞌoni agaꞌogai kepakala. \v 38 Ke Joppa taonina ke Lida taonina fou epoꞌi agoma laaꞌi kainai, pakoꞌa papiauꞌi, Peto Lida taoninai eagu auga fouga kelogo. Ke isa au gua keulaiꞌi kelao Peto kegoinia keinaka, “Mogafegafe mopaafiafi fou emai taoni alao,” keoma. \p \v 39 Ega aisama Peto eꞌue isa fou Joppa taonina kelao. Ke kelao eꞌai kekoko aisama, Peto kepapea keꞌagauaina eꞌa auꞌoniai Tabita eka afugai kekoko. Ke afuafu maꞌoai Peto keapa lofe keapepe, ke Tabita eagu miagai afeꞌi tiapuꞌi iꞌoiꞌi iꞌoiꞌi maꞌoai ekainiꞌi auꞌi keafiiꞌi kepakina. \p \v 40 Egae kai Peto eꞌa alogai papiau maꞌoai epapealaiꞌi kai, eanifeꞌu emegamega. Ke Tabita emae auga imaauga eaipenia eifa einaka, “Tabita moꞌue,” eoma. Ke Tabita maaga epakiakaea Peto eisa aisama eꞌuegekae eagu. \v 41 Ke Peto isa epalagaina imagai eafi epaꞌuegenia eapa. Egae kai Deo ega papiau ke afuafu fou eifaniꞌi kemai epamaunimue auga epakinaꞌi. \v 42 Peto iꞌina ekapaisa auga fouga Joppa taoninai efoufaꞌa. Ke papiau maꞌo Lopia Iesu kepakoꞌania. \v 43 Ke Peto kina maꞌo Joppa taoninai, au agaꞌo aka Saimon, aꞌo faagaꞌi eafiiꞌi tiapu ekapakapa auga ega eꞌai fou keagu. \c 10 \s1 Konelius Peto Eifaga \p \v 1 Roma auga agaꞌo aka Konelius, Roma ifani auꞌi 100 eꞌimaꞌi lopiaga Sisarea taoninai eagu. Ifani auꞌi egaꞌina keifaniꞌi Itali ifani auꞌi keoma. \v 2 Konelius ke ega famili maꞌoai fou, Deo kemaniꞌiaina, ke Isa mo keopolaga, keau afagaina, ke ega iifa kainai kepea. Isa ega gafegafe akaikiꞌagai ulalu auꞌi epalaganiꞌi, ke Deo emegamega penia aefuafua. \v 3 Kina agaꞌo gapigapi 3 oꞌclock aisama, Konelius maaga elaulau alogai Deo ega agelo eisa koꞌania. Ke agelo isa eapakina penia auga isa eifaga einaka, “Konelius,” eoma. \p \v 4 Konelius agelo eisa felo aisama, emaniꞌi ke eifa einaka, “Lopia, kapaꞌina?” eoma. \p Agelo einaka, “Oi aufa kina lomegamega, ke ulalu logafeiꞌi auga Deo eopolaniꞌi puo, eulaisau lamai. \v 5 Pau au isaꞌi moulaiꞌi, Joppa taonina kegalao, au aka Saimon, Peto keoma auga kegamaiseina. \v 6 Isa au agaꞌo aka Saimon aꞌo faagaꞌi eafiꞌi tiapu ekapa auga fou keague. Ke Saimon ega eꞌa auga aꞌu niegai,” eoma. \p \v 7 Agelo Konelius epainia efua elao aisama, Konelius au auniꞌi ega eꞌai kepinauga auꞌi, ke ega pipalagai auꞌi epoꞌiai, ifani auga agaꞌo Deo maagai alo koꞌagai ega pinauga ekapa auga fou eifaniꞌi kemai. \v 8 Ke maaꞌiai kapaꞌina emia auga maꞌoai eifania efua aisama, eulaiꞌi Joppa taonina kelao. \s1 Peto Maaga Elaulau \p \v 9 Ke egani atiafa eafiia aisama, egaꞌina auꞌi kelao Joppa taonina eegai. Egaꞌina kina maagai, Peto gamegamega eoma puo eꞌagaukae laagai afugai eꞌa ofaofagai. \v 10 Ega aisama inaega ekimu alogaina kapa agaꞌo gaania eoma. Kai papiau foꞌama kegakugakuga laolao kai isa maaga elaulau. \v 11 Ke laulau egaꞌina alogai ufa eagalai, ke kapa agaꞌo tiapu akaikiꞌa koa iꞌopoga, kiuga pani apaꞌuai koa iꞌopoga kegopeiꞌi eake emai eegai aꞌisaai eisa. \v 12 Ke egaꞌina tiapuga alogai aagoa aꞌoꞌi iꞌoiꞌi iꞌoiꞌi ifeꞌiai imaꞌiai kepea auꞌi, guaꞌiai keku auꞌi fou, ke ufa ineꞌi iꞌoiꞌi iꞌoiꞌi egae keka eisaꞌi. \v 13 Ke aufalao agaꞌo aina emai einaka, “Peto moꞌue egaꞌina amuꞌi moaupuguꞌi moaniꞌi,” eoma. \p \v 14 Kai Peto einaka, “Lopia afaekaina. Gome lau egaꞌina amuꞌi apalaꞌi, ofu amuꞌi alaanianiꞌi,” eoma. \p \v 15 Kai aufalao agaꞌo aina emai isa ipainina gua epamia einaka, “Deo kapa maꞌoai feloꞌi eoma auga oi apalaꞌi ofuꞌi folooma,” eoma. \p \v 16 Ega koa iꞌopoga oiso emia afegai aisama, Lopia egaꞌina tiapuga ufai eꞌagauaina pugu. \p \v 17 Peto laulau eisa auga kapaꞌina eifania auga eopopolaga kai Konelius au eulaiꞌi auꞌi Saimon ega eꞌa kekapulaisa paꞌafina akegai keapa. \v 18 Ke keifalao Saimon Peto keoma auga egae ma eague auga paꞌanina kepaꞌani. \p \v 19 Peto egaꞌina laulauga kapaꞌina eifania auga eopopolaga kai Deo ega Spiritu isa epainia einaka, “Moisa, au oiso oi kekapunio. \v 20 Ega puo moꞌue moake ke opomu folopamaꞌo isa fou folao. Gome lau egaꞌina auꞌi laulaiꞌi iina kemai,” eoma. \p \v 21 Egae kai Peto eake emai, ke egaꞌina auꞌi epainiꞌi einaka, “Amoisa. Oi au okapuga auga lau inamoꞌeu. Kapa puo iina omai?” eoma. \p \v 22 Ke isa keinaka, “Konelius, Roma ifani auꞌi 100 eꞌimaꞌi lopiaga eulaimai. Isa Deo maagai alo opai auga, ke Deo emaniꞌiaina, Isa mo eopolaga. Iudea papiauꞌi maꞌoai isa ega koa ekapa auga kelogo puo aina keafia. Ke Deo ega agelo alo elolofa auga agaꞌo emai isa epainia, iifa feulaisa oi fomai isa ega eꞌai, ke isa oi kapaꞌina aloifania auga aꞌo felogo eoma,” keoma. \v 23 Egae kai Peto egaꞌina auꞌi eꞌai epakokoꞌi, gapi agaꞌomo fou egae kefeu. \s1 Peto Elao Sisarea Taonina \p Egani aisama, Peto egaꞌina auꞌi fou keꞌue kelao ke Joppa taoninai Peto aaga akina pakoꞌa auꞌi isaꞌi isafa isa keisaoga fou Sisarea taonina kelao. \v 24 Ke egani aisama Sisarea taoninai kekoko. Egaꞌina alogai Konelius aaga akina ipaumaꞌi, ke ekefaꞌa ipaumaꞌi auꞌi fou eifaniꞌi ega eꞌai kekaigugu, Peto ke egaꞌina auꞌi fou keꞌimaiꞌi. \v 25 Ke Peto emai eꞌa paꞌafina akegai ekoko alogai, Konelius elao Peto auniꞌi kepiaogai. Ke Konelius Peto ife foꞌinai eꞌualai eomukipo eau afagaina. \v 26 Kai Peto isa epaꞌuegenia kai epainia einaka, “Moꞌue, lau ifou isafa papiau aumauni oi koa iꞌopomu,” eoma. \p \v 27 Ke Peto isa auniꞌi keniniꞌani kepealaina eꞌa alogai kekoko. Ke egae papiau maꞌo kelaꞌafou eisaꞌi. \v 28 Ega aisama Peto isa epainiꞌi einaka, “Moses ega iifa kainai lai Iudea papiaumai, Deo akelogonia auꞌi fou faniniꞌani, faaniani, ke fou faagu auga ala eifa apu oma auga ologo felo. Kai lau maau elaulau alogai, Deo kapa maꞌoai epagamaꞌi auꞌi feloꞌi moaꞌina auga epakinaisau. Ega koa iꞌopoga papiau isafa, Deo akelogonia mo folooma aloꞌi eofu, o aloꞌi apala folopamiaꞌi eoma. \v 29 Ega puo oi iifa loulaisa famai looma aisama, niniꞌani kapa agaꞌo laaꞌi, lau lamai mo. Ega puo lau lapaꞌani, kapa puo iifa loulaisa lamai?” eoma. \p \v 30 Ke Konelius einaka, “Kina pani elao efua, ke egaꞌina kinagai iꞌina kina maagai 3 oꞌclock gapigapi, lau eꞌu eꞌa alogai lamegamega. Moisa, egaꞌina alogai fiakoa mo au agaꞌo tiapu keloga ipauma eaea eailofe auga eiꞌiuka agouai eapa laisa. \v 31 Ke isa einaka, “Konelius! Oi aufa kina lomegamega auga Deo aꞌo elogonia, ke ulalu logafeiꞌi auga Deo eopolaga. \v 32 Oi au isaꞌi moulaiꞌi Joppa taonina kegalao, egae au aka Saimon, Peto keoma auga kegamaiseina eoma. Isa au aka Saimon aꞌo faagaꞌi eafiꞌi tiapu ekapa auga fou keague. Egaꞌina auga ega eꞌa aꞌu niegai eoma. \v 33 Ega puo fiakoa mo, iifa laulaisa oi iina fomai laoma. Ke oi iina lomai auga felo ipauma lokapaisa. Ke Deo kapaꞌina oi maamuai eifa kapulania auga maꞌoai lai maamaisai mogafegafe moifafou afeꞌainiꞌi. Lai egaꞌina aꞌo amalogo aoma puo, pau maꞌoai iina amai Deo agogai akaigugu aꞌimaiso,” eoma. \s1 Iudea Papiauꞌi Laaꞌi Auꞌi Deo Ega Iifa Aꞌo Kelogonia \p \v 34 Ega aisama Peto ake epaagalaisa eniniꞌani einaka, “Iifa koꞌa, pau lalogo felo Deo papiau agaꞌomo afegai aeaulao. \v 35 Kai ago agaꞌo agaꞌo alogai papiau kapaꞌi Isa kemaniꞌiaina, ke maagai laomai opaiꞌi mo kekapaꞌi auꞌi isafa eafiꞌi ega papiau epamiaꞌi. \v 36 Oi Deo ega iifa Israel papiauꞌi eeꞌiai eulaisa auga ologo felo. Egaꞌina fouga auga, Deo Iesu Kristo eulaisa, ke Iesu kainai papiau Isa fou fekegagao eoma. Ke Iesu auga Israel papiauꞌi mo eꞌi Lopia laaꞌi kai, agofaꞌa fofouga papiauꞌi isafa eꞌi Lopia. \v 37 Iesu egaꞌina ega pinauga aeꞌina koa kai Kalilea agogai Ioane eꞌina einogo papiau eꞌi laomai apalaꞌi fekeumakalainiꞌi, ke baptismo fekeafia eoma auga fouga ologo. \v 38 Egaꞌina afegai Iesu Nasareta auga ega pinauga eꞌina. Ke Deo ega Spiritu efakeopua, isa isapu epeniia. Ke isa Iudea agogai pagua maꞌoai elao aisama, kapa feloꞌi maꞌo ekapaiꞌi ke papiau tiapolo ega isapuai keagu auꞌi epafeloꞌi. Gome Deo Iesu fou keagu. Ke Deo Iudea ago fofouga alogai iina epinauga oma, kapa maꞌoai kegama auꞌi, oi aꞌoꞌi ologoniꞌi efua. \p \v 39 “Isa Iudea agogai, ke Ierusaleme taonina fofouga alogai, kapa maꞌoai ekapaiꞌi auga lai ifomai maamaisai aisaꞌi, ke pau koꞌa mo aifafoua. Papiau isa kolotiai keauꞌuꞌua kepamaea. \v 40 Kai kina oiso aisama, Deo isa maeai epamaunimue. Egaꞌina afegai Deo isa lai epakinaimai. \v 41 Ke papiau maꞌoai isa akeisa. Kai Deo ega logoai lai ekina kakaumai, ke maeai emaunimue afegai fou aaniani aumai mo isa aisa. \v 42 Ke Deo lai eifa kapula penimai, Deo isa ekinaga mae auꞌi, ke maaꞌi maunina auꞌi fou, eꞌi laomai felo, o apala afa agepeniꞌi auga papiau maꞌoai maaꞌiai fainogonia, ke koꞌa mo auga faifafoua eoma. \v 43 Ke profeta maꞌoai koꞌa mo keifafou kakaua keinaka, isa akagai kaisau mo isa akepakoꞌania auꞌi, Deo isa eꞌi laomai apalaꞌi ageꞌagegeainiꞌi eoma.” \p \v 44 Peto egaꞌina iifaꞌi eifaifaniꞌi kai, Deo ega Spiritu papiau maꞌoai isa ega iifa aꞌo kelogonia auꞌi eake peniꞌi. \v 45 Ke Iudea pakoꞌa papiauꞌi maguaeꞌi faaga iifalaina emia auꞌi, Peto fou kemai egae auꞌi, Deo ega Spiritu ega ipeni Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi mo ganinagai epeniiꞌi keisa aisama, kekauai alogaina. \v 46 Gome isa Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi, mala iꞌoina iꞌoinagai kemegamega Deo keau afagaina ainaꞌi kelogonia. \p \v 47 Ega aisama Peto eifa einaka, “Iꞌina papiauꞌi, lai koa iꞌopomai, Deo ega Spiritu keafiia efua. Ega puo feisai baptismo alapeniꞌi auga kai agaꞌo ageifa apua afaekaina,” eoma. \v 48 Ke Peto pakoꞌa papiauꞌi eifa kapula peniꞌi, Lopia akagai baptismo fekeafia eoma. Ke baptismo keafiia efua aisama, Peto kepainia kina pika koa mo fou fekeagu keoma. \c 11 \s1 Peto Kapaꞌina Ekapaisa Auga Eifafoua \p \v 1 Iudea ago fofouga alogai apostolo, ke pakoꞌa papiauꞌi, Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi isafa Deo ega iifa keafiia auga fouga kelogo. \v 2 Ega puo Peto emue Ierusaleme taonina emai aisama, Iudea pakoꞌa papiauꞌi, maguaeꞌi faaga iifalaina emia auꞌi Peto keifa apala penia. \v 3 Ke keinaka, “Oi au maguaeꞌi faaga iifalaina gouga akeafia auꞌi eꞌi eꞌai lokoko fou oaniani,” keoma. \p \v 4 Kai Peto faagagai kapa maꞌoai kemia auga gomegai eꞌina okogai epakaisa isa maaꞌiai eifania einaka: \v 5 “Lau Joppa taoninai laagu lamegamega. Ke eꞌu megamegai maau elaulau, ke kapa agaꞌo tiapu akaikiꞌa koa iꞌopoga, kiuga pani apaꞌuai koa kegopeisa ufai eake emai eeuai. \v 6 Ke lau maau elao laisa felo aisama, aagoa aꞌoꞌi iꞌoiꞌi iꞌoiꞌi ifeꞌiai imaꞌiai kepea auꞌi, guaꞌiai keku auꞌi fou, ke ufa ineiꞌi iꞌoiꞌi iꞌoiꞌi egaꞌina tiapuga alogai keka laisaꞌi. \v 7 Ke aufalao agaꞌo lau iina epaini omaisau aina lalogonia, ‘Peto moꞌue moaupuguꞌi moaniꞌi,’ eoma. \p \v 8 “Kai lau lainaka, ‘Lopia, afaekaina! Gome kapa agaꞌo apala, o ofuga auga lau akeu aekuiku opogaina’ laoma. \p \v 9 “Kai aufalao agaꞌo ufai eifa pugu einaka, ‘Deo kapa maꞌoai ekapaiꞌi feloꞌi eoma auga oi apalaꞌi ofuꞌi folooma,’ eoma. \v 10 Ega koa iꞌopoga oiso emia afegai, Lopia kapa maꞌoai ufai eꞌagauainiꞌi pugu. \p \v 11 “Ega aisama pau mo Sisarea taoninai au oiso keulaiꞌi auꞌi, lau laagu eꞌa paꞌafina akegai keapakipo. \v 12 Ke Deo ega Spiritu epainiau, fou agalao auga eegai opou falapamaꞌo eoma. Ke lau aau akiu pakoꞌa auꞌi imagea iꞌina auꞌi keisaoniau fou Sisarea taonina alao Konelius ega eꞌai akoko. \v 13 Egae kai Konelius ega eꞌai agelo isa ala eapakina peni oma, ke kapaꞌina eifania auga, lai maamaisai eifafoua einaka, ‘Papiau isaꞌi moulaiꞌi Joppa taonina kegalao au aka Saimon Peto keoma auga fekemaiseina. \v 14 Ke isa oi ke emu famili papiauꞌi maꞌoai fou maamiai Deo ega iifa ageifafoua. Ke egaꞌina iifaga oi kaniami ageagamauga,’ eoma. \p \v 15 “Ke egae laꞌina laniniꞌani aisama, Deo ega Spiritu eꞌina lai eake penimai koa iꞌopoga, isa isafa eake peniꞌi. \v 16 Ega aisama Lopia ega iifa maamaisai iina eifa oma auga laopolaga, ‘Ioane iifa koꞌa feisai baptismo epipeni kai, oi auga Deo ega Spirituai baptismo agoafia,’ eoma. \v 17 Ega puo lai Lopia Iesu Kristo apakoꞌania aisama, Deo ega ipeni Spirituga epeniimai koa iꞌopoga, isa isafa Iesu kepakoꞌania aisama, Deo ega ipeni Spirituga epeniiꞌi. Ega koa aisama, lau auga kai puo Deo ago alakaina? Iifa gome lau Deo ago alakaina afaekaina,” eoma. \p \v 18 Iudea pakoꞌa papiauꞌi iꞌina iifaga aꞌo kelogonia aisama, komo mo keoma. Ke Deo keau afagaina keinaka, “Iifa gome Deo ega Spiritu Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi isafa eulai peniꞌi, ke isa eꞌi laomai apalaꞌi keumakalainiꞌi, ke mauni mamaga isafa epeniꞌi,” keoma. \s1 Antiok Taonina Pakoꞌa Papiauꞌi \p \v 19 Pau papiau Ierusaleme taoninai pakoꞌa papiauꞌi keafi apalaniꞌi, ke Stefano kepoai kefoupugua auga faagagai, pakoꞌa papiauꞌi kekani okaoka. Isa isaꞌi kelao mo Fenisia agogai, ke isaꞌi kelao mo Saiprus keleipuagai, ke isaꞌi kelao mo Antiok taoninai. Ke isa iifa faunina Iesu fouga kai agaꞌo aage maagai akeinogonia kai, Iudea papiauꞌi mo maaꞌiai keinogonia. \v 20 Kai epoꞌiai au isaꞌi auga Saiprus keleipuaga, ke Sairene ago auꞌi. Isa kelao Antiok taoninai aisama, Iudea papiauꞌi Grik malagai keniniꞌani auꞌi isafa maaꞌiai, iifa faunina Lopia Iesu fouga keinogonia. \v 21 Ke Lopia ega isapu eeꞌiai eka epalagainiꞌi, ke papiau maꞌo aloꞌi eponi Iesu kepakoꞌania keaipenia. \p \v 22 Iꞌina iifaga efoufaꞌa Ierusaleme taoninai pakoꞌa papiauꞌi fouga kelogo, ke isa Banabas keulaisa felao mo Antiok taoninai keoma. \v 23 Ke isa elao Antiok taoninai aisama, Deo ega gafegafe akaikiꞌa isa isafa epeniiꞌi eisa, ke alo egama alogaina. Ke magogo kapula epeniiꞌi, maꞌoai aloꞌi guaꞌi fofougai Lopia fekepakoꞌania fekeagu felo faefuafua eoma. \v 24 Gome Banabas auga au felo ipauma, Deo ega Spiritu alo epogu, ke alo koꞌagai Deo epakoꞌania. Ke papiau maꞌo paisa Lopia kepakoꞌania, ke pakoꞌa papiauꞌi auꞌi maꞌo emia. \p \v 25 Egae kai Banabas Saulo ikapuga Tarsus taonina elao. \v 26 Ke elao Tarsus taoninai Saulo eisa aisama, eafiia fou kemue Antiok taonina kelao. Egae Banabas Saulo auniꞌi inipo agaꞌo fofouga keagu, pakoꞌa papiauꞌi maꞌo paisa fou kekaigugu, ke papiau maꞌo kepamaleleniꞌi. Ke egae Antiok taoninai papiau iꞌoiꞌi pakoꞌa papiauꞌi aka mamaga kepeniiꞌi keꞌina keifaniꞌi ‘Kristiano’ keoma. \p \v 27 Egaꞌina kinaꞌi alogai, profeta isaꞌi Ierusaleme taoninai kemai, ke kelao Antiok taoninai kekoko. \v 28 Isa epoꞌiai au agaꞌo aka Akabus eꞌue eapa Roma papagai keagu agofaꞌa fofouga alogai, magea akaikiꞌa agemia auga fouga Deo ega Spiritu epaopolaga puo eifafoua. (Sisa Klaudius papiau eꞌimaꞌi kinagai iꞌina mageaga Akabus eifania koa iꞌopoga mo emia.) \v 29 Ega aisama Antiok taoninai pakoꞌa papiauꞌi agaꞌo agaꞌo eꞌi agu kainai, Iudea ago pakoꞌa papiauꞌi eeꞌiai moni fekeulaisa fekepalagainiꞌi keoma auga iifaga kepakoꞌania. \v 30 Ke kepakoꞌania koa iꞌopoga, pakoꞌa papiauꞌi eꞌi pipalagai monina kepakai guguaina, Saulo Banabas auniꞌi imaꞌiai kepaaua keafiia kelaoaina Ierusaleme taoninai au akaikiꞌaꞌi pakoꞌa papiauꞌi keꞌimaꞌi auꞌi kepeniiꞌi. \c 12 \s1 Agelo Peto Tipulai Epapealaisa \p \v 1 Pau egaꞌina kinaꞌiai kin Herod, pakoꞌa papiauꞌi gaafi apalaniꞌi eoma puo, ega papiau eulaiꞌi, pakoꞌa papiauꞌi epoꞌiai isaꞌi keafiiꞌi. \v 2 Ke Herod ega iifai, apostolo agaꞌo Ioane aaga, James ifani aꞌifagai aiso kefoua emae. \v 3 Ke Herod iꞌina laoga mainai Iudea papiau aloꞌi epagama auga eisa kainai, ealogai Peto isafa gaafia eoma. Egaꞌina auga Iudea eꞌi miamia aka ‘Pasover,’ palafa iuma mulamula laaꞌi kai, palafa mainiꞌi mo keania kinagai emia. \v 4 Herod ega au auꞌi kelao Peto keafiia kemaiseina aisama, isa eafiia tipulai epaagua. Ke ega ifani auꞌi 16 eulaiꞌi pani pani aufa eꞌi kina maagai kemai Peto keꞌimaisa. Ega koa ekapaisa eopolaga, egaꞌina miamiaga agefua afegai kai, Peto papiau agoꞌiai iifa fepakaisa eoma. \p \v 5 Ega puo Peto tipula eꞌagai mo kepaagua. Kai pakoꞌa papiauꞌi auga, isa faugai aloꞌi koꞌagai Deo kemegamega peni kapulania. \p \v 6 Ke Herod agegani aisama, Peto papiau agoꞌiai iifa fepakaisa eoma. Egaꞌina kina gapiai, tipulai tieini auniꞌi keafiiꞌi Peto ima agaꞌo ifani auga agaꞌo imagai kepaaga. Ke ima apie ifani auga agaꞌo imagai kepaaga kai, auniꞌi epoꞌiai efeu. Ke imaꞌima auꞌi isafa tipula paꞌafina akegai keapa keꞌimaꞌima. \v 7 Egaꞌina alogai fiakoa mo Deo ega agelo emai Peto eegai eapa. Ega aisama eaea akaikiꞌa tipula alo epogu. Ke agelo Peto mape ekoninia epagonia einaka, “Moꞌue fiakoa,” eoma. Ke Peto imagai tieini keꞌualai. \p \v 8 Ke agelo Peto epainia einaka, “Emu tiapu moiꞌiukaꞌi ifemu kamataga mogafauka,” eoma. Ke Peto agelo eifa koa ekapaisa. Ke agelo eifa pugu einaka, “Oi afemu tiapuga moapuga muniuai mai,” eoma. \v 9 Ega puo Peto agelo muninai epea auniꞌi tipula afugai kepealai. Ke agelo kapaꞌina ekapaisa auga koꞌa ipauma kai, Peto aelogo, eopolaga maaga elaulau eoma. \v 10 Ke agelo Peto auniꞌi kemai imaꞌima auꞌi keapaufai auꞌi kepeaꞌegainiꞌi. Ke imaꞌima auꞌi muniai keapa auꞌi isafa kepeaꞌegainiꞌi. Ke kemai taoni keagaga emai, auli paꞌafina akegai aisama, paꞌafi ifo eagalai kepealai. Ke agelo Peto fou kelao keaga kiuga agaꞌogai kepealai aisama, agelo fiakoa mo Peto epuaꞌafuga. \p \v 11 Ke Peto kapaꞌina faagagai emia auga elogo aisama, ifo alogai einaka, ‘Herod feaupuguisau eoma, ke Iudea papiauꞌi kapaꞌina agemia fekeisa keoma. Kai paukai lalogo iifa gome Deo ega agelo eulaisa kaniau eagamauga,’ eoma. \p \v 12 Ke kapaꞌina emia auga elogo aisama, opainai elao Ioane, aka Mako keoma auga ina Maria ega eꞌai. Egae papiau maꞌo kekaigugu kemegamega. \v 13 Ke Peto egaꞌina eꞌa afe paꞌafina eꞌinipia alogai, kalaꞌafi ifiaoga aka Roda emai paꞌafi gapaagalaisa eoma. \v 14 Kai isa Peto aina elogonia aisama, alo egama alogaina puo, paꞌafi ipaagalaina eꞌagege, epiaukoko eꞌa alogai kelaꞌafou kemegamega auꞌi epainiꞌi einaka, “Peto eꞌa afegai eapae,” eoma. \p \v 15 Kai isa ifiao kepainia keinaka, “Oi lokafoꞌo!” keoma. Kai isa aeapakipo eifa kapula einaka, “Koꞌa ipauma!” eoma. Ega puo isa keinaka, “Lai aopolaga isa ega agelo maꞌe!” keoma. \p \v 16 Kai Peto paꞌafi eꞌinipia aeapakipo. Ega puo isa kelao paꞌafi kepaagalaisa Peto keisa aisama kekauai alogaina. \v 17 Kai Peto ima eafiakae komo kegaoma eoma. Egae kai Lopia isa tipula eꞌagai ala epapealai oma auga fouga maaꞌiai eifafoua. Ke egaꞌina eifaniꞌi efua aisama epainiꞌi einaka, “Folao James, ke pakoꞌa papiauꞌi\f + \fr 12:17 \ft Grik malagai ‘aaga akina’\f* fou maaꞌiai iꞌina fouga foifafoua,” eoma. Egaꞌina eifania afegai epuaꞌafuniꞌi, afu iꞌoina elao. \p \v 18 Egani aisama ifani auꞌi Peto akeisa puo ifoꞌi mo epoꞌiai kepaꞌani, “Peto faagagai kapaꞌina emia,” keoma. Kai kapaꞌina emia auga akelogo puo, ifoꞌi mo epoꞌiai aꞌoaꞌo akaikiꞌa ipauma eꞌuegekae. \v 19 Kai Herod ifani auꞌi eifa kapula peniꞌi, afu maꞌoai fekelao Peto fekekapuga eoma. Ke isa afu maꞌoai kelao Peto kekapunia kai akeisa aisama, Herod imaꞌima auꞌi epagagaꞌi. Kai isa kapaꞌina emia auga akelogo puo, gua ekupu alogaina, ega iifai isa fekemae eoma. \s1 Herod Emae \p Egae kai Herod Iudea ago epuaꞌafuga Sisarea taonina elao egae eagu. \v 20 Ega kinaꞌiai Herod Taire ke Sidoni taoniꞌi papiauꞌi eeꞌiai gua ekupu alogaina. Kai isa maꞌoai kemai kekaigugu kai eega kelao. Ke isa kelao Blastus, Herod epakoꞌania ega eꞌa epaꞌima auga fou kepaekefaꞌa puogai, isa eega kelao kaukau, kegoinia Herod fou fekegagao keoma. Gome egaꞌina papiauꞌi eꞌi foꞌama, kin Herod ega agoai keafiia. \v 21 Ega puo Herod kina agaꞌo ekinaga kinagai, papiau fou kelaꞌafou, ke isa ega lopia tiapuga eiꞌiuka, ke ega aguagu afugai eagu kai, laꞌafouai papiau maaꞌiai eniniꞌani. \v 22 Ega aisama papiau keagaga keinaka, “Iꞌina auga papiau aumauni ainaꞌi laaꞌi kai, deo agaꞌo koa aina,” keoma. \v 23 Ega aisama fiakoa mo, Lopia ega agelo agaꞌo isa eauniia, gome papiau isa keau afagaina auga aꞌo elogonia kai, isa egaꞌina au afagaina Deo aepalao penia. Ke Lopia ega isapuai ugeuge Herod keaniia elao mo emae. \p \v 24 Kai egaꞌina kinaꞌiai Deo ega iifa epea efoufaꞌa. \p \v 25 Ke Banabas Saulo auniꞌi Ierusaleme taoninai, pakoꞌa papiauꞌi kepalagainiꞌi efua aisama, Ioane Mako keoma auga isafa keafiia fou kemue Antiok taonina kelao. \c 13 \s1 Deo Ega Spiritu Banabas Saulo Auniꞌi Ekinaniꞌi Eulaiꞌi \p \v 1 Pau Antiok taoninai pakoꞌa papiauꞌi epoꞌiai, profeta ke pamalele auꞌi isafa keagu. Iꞌina auꞌi auga Banabas, Simion Niker keoma auga, Lusius Sairene taonina auga, Manaen, kin Herod auniꞌi kefaꞌa auga, ke Saulo. \v 2 Isa Lopia keau afagaina, ke keani gopegope kemegamega alogai, Deo ega Spiritu isa epainiꞌi einaka, “Lau eꞌu logoai Banabas ke Saulo auniꞌi lakinaniꞌi efua. Isa oi epomiai amoafilaiꞌi, fekelao eꞌu pinauga alapainiꞌi fekekapaꞌi alaoma auga fekekapaꞌi,” eoma. \v 3 Ke keani gopegope, kemegamega, ke Banabas Saulo auniꞌi Deo ega pinauga akekapa faugai, imaꞌi kaniaꞌiai keogeaua afegai aisama, keulaiꞌi kelao. \s1 Saiprus Keleipuagai \p \v 4 Ega puo Deo ega Spiritu epapeaꞌi kainai, isa kelao Seleusia. Ke egae lontiai keaguka kepagai kelao Saiprus keleipuagai. \v 5 Ke kelao Salamis ufapogai keofau aisama, kelao Iudea papiauꞌi eꞌi laꞌafou afugai Deo ega iifa keinogonia. Egaꞌina kekapaisa alogai, pipalagai auga Ioane Mako keoma auga isafa fou keagu epalagainiꞌi. \p \v 6 Egaꞌina afegai kepea kelao Pafos taoninai, Saiprus keleipuaga kua apiegai aisama, egae Iudea ugauga auga aka Ba-Iesu profeta fogefoge auga keisa. \v 7 Iꞌina auga kansolo kaniaꞌiai auga aka Serkius Paulus fou keagu. Egaꞌina kansologa eikifa alogaina. Ke isa Deo ega iifa aꞌo galogo eoma puo, Banabas Saulo auniꞌi eeꞌiai iifa eulaisa, isa eega kegamai eoma. \v 8 Kai kemai aisama, ugauga egaꞌina Ba-Iesu, ke Grik malagai keifaga Elimas keoma auga isa ekaisapuꞌi. Ega koa ekapaisa keaga agaꞌo ekapunia kansolo egaꞌina gakaisapua, Deo ega iifa aꞌo faelogo, Iesu faepakoꞌania gamunia eoma. \v 9 Ega aisama Saulo, keifaga Paulo keoma auga, Deo ega Spiritu alo epogu, isa maaga alo ipauma eisa, ke eifa einaka: \v 10 “Oi tiapolo gauga! Oi pifoge kapaꞌi iꞌoiꞌi iꞌoiꞌi alomu epogu. Ke kina maꞌoai alo opai laoꞌi maiꞌi kekapakapa auꞌi lokaisapuꞌi. Ega puo kina maꞌoai Deo ega iifa lokaisapua, pifogeai lopafaefania aefuafua. \v 11 Moisa, pau Lopia ima isapugai afa apala agepenio, maamu agepakimiꞌinia, kina eaea afoloisa, agelao Deo emu apala ageꞌagegeainiꞌi afegai kai,” eoma. \p Ke fiakoa mo ama ke umina akaikiꞌa apuapu koa iꞌopoga isa maaga ekaisapua afu aeisa. Ke eafi gapunini papiau agaꞌo imagai gaafi gapalagaina eoma. \v 12 Kansolo egaꞌina ugauga auga faagagai kapaꞌina emia eisa aisama, Lopia epakoꞌania. Gome isa Lopia ega pamalele aꞌo elogonia ekauai alogaina. \s1 Paulo Banabas Auniꞌi Pisidia Agogai Antiok Taonina Kelao \p \v 13 Paulo ke ega au fou Pafos taonina kepuaꞌafuga lontiai kepagai Pamfilia ago Perka taonina kelao. Egae Ioane Mako keoma auga isa epuaꞌafuniꞌi emue Ierusaleme taonina elao. \v 14 Egae kai Perka taonina kepuaꞌafuga kelao, Pisidia ago Antiok taoninai kepealai. Egae Iudea papiauꞌi Deo keau afagaina kinagai, Paulo Banabas auniꞌi kelao laꞌafou afugai kekoko keagukipo. \v 15 Ke egae Deo ega iifa puka kekuapinia, agaꞌo Moses ega iifa ke agaꞌo auga profeta eꞌi iifa kekuapinia. Egaꞌina pukaꞌi kekuapiniꞌi efua aisama, laꞌafou afuga keꞌima auꞌi au agaꞌo keulaisa elao Paulo Banabas auniꞌi epainiꞌi einaka, “Aamai akimai Iudea aumi, iꞌa aꞌa papiau fauꞌiai, emi magogo akaikiꞌa fepakapulaniꞌi auga agaꞌo ekaega koa, amogafegafe amoifania,” eoma. \p \v 16 Ega puo Paulo eꞌue eapa aina kegalogo eoma puo ima eafiakae ke einaka, “Israel papiaumi ke Iudea papiaumi laaꞌi aumi, Deo oau afagaina aumi ainau amologo! \v 17 Israel papiauꞌi eꞌi Deo lai ufumai apamai ekinaniꞌi Isiptoai au aꞌiꞌi koa iꞌopoꞌi kemia keagu aisama, epakaisogoniꞌi eafiakaeꞌi. Ega puo isa auꞌi maꞌo emia. Egae kai ega isapu kapula ipaumagai Isiptoai epapealaiꞌi. \v 18 Egaꞌina afegai inipo 40 ago maininai kepea aisama, Deo aina akeafia, kapa maꞌo apalaꞌi Deo eegai kekapaiꞌi. Kai Deo isa eꞌi laomai apalaꞌi eafiapiꞌi mo. \v 19 Ke isa Kanaan agogai, ago imagea kuagai gua papiauꞌi eauokaꞌi afegai aisama, egaꞌina agoꞌi eꞌeaisa Isa ega papiau auꞌi apuꞌi epamia. \v 20 Isa Isiptoai kepealai Kanaan agoꞌi keafiiꞌi ke inipo 450 alogai egae keagu. \p “Egae kai Deo egaꞌina papiauꞌi, eꞌi imaꞌima auꞌi epeniiꞌi isa keꞌimaꞌi mo elao profeta Samuel eagu miagai. \v 21 Ke profeta Samuel isa eꞌimaiꞌi alogai, papiau Samuel kepainia kin agaꞌo gapeniꞌi gaꞌimaꞌi keoma. Ega puo Deo Benjamin ikupuga auga aka Kis gauga Saulo ekinaga epeniiꞌi. Ke Saulo inipo 40 isa eꞌimaꞌi. \v 22 Kai Deo kin Saulo epaapaꞌaua afegai aisama, Davide ekinaga isa eꞌi kin epamia. Ke Deo Davide fouga iina eifa oma, ‘Lau Jese gauga Davide, Lau maauai au felo ipauma, anina laani alogaina auga lakapulaisa. Ke Lau kapa maꞌoai aniꞌi laani fekapaꞌi laoma auga agekapaꞌi,’ eoma. \p \v 23 “Deo pakoꞌa iifaga ekapaisa koa iꞌopoga, Davide okogai Israel papiauꞌi kaniaꞌi isagamauga auga, Iesu eulaisa emai. \v 24 Kai Iesu aemai koa kai, Ioane Israel papiauꞌi maꞌoai einogoniꞌi, eꞌi laomai apalaꞌi fekeumakalainiꞌi, ke baptismo fekeafia eoma. \v 25 Ke Ioane ega pinauga afaꞌagamo epafua alogai, Israel papiauꞌi iina epaini omaꞌi einaka, ‘Oi oopolaga lau kaisau ooma? Oi oꞌima auga lau laaꞌi. Kai amoisa, isa auga lau muniuai agemai. Ke lau isa ife kamataga alagupuka afaekaina’ eoma. \p \v 26 “Aau akiu, Abraham okogai omai aumi, ke Iudea papiaumi laaꞌi kai Deo oau afagaina, ega iifa kainai opea aumi, Deo iꞌa kaniaꞌa isagamauga iifaga eulaisa oi eemi emai. \v 27 Gome Ierusaleme taoninai keagu papiauꞌi eꞌi lopia auꞌi fou, Iesu kaisau auga oko akelogo. Ke profeta kapaꞌina keifania auga aufa kina Deo keau afagaina kinaꞌiai kekuapiniꞌi mo ganinagai, oko akelogo kainai isa faagaꞌiai Iesu femae keoma iifaga auga koꞌa mo emia. \v 28 Ke egaꞌina papiauꞌi isa femae auga gome ipauma auga akekapulaisa mo ganinagai, isa Pilato kegoinia fekeaupugua keoma. \v 29 Ke isa fouga Deo ega iifa pukagai kepapuaꞌi auꞌi faagagai kekapa afeꞌainiꞌi afegai aisama, kolotiai keafiopua laai keogeisa. \v 30 Kai Deo isa maeai epamaunimue. \v 31 Egae kai kina maꞌo alogai papiau Kalilea ago kepuaꞌafuga, isa fou Ierusaleme taoninai kemai auꞌi eapakina peniꞌi. Pau isa iꞌa aꞌa papiau maaꞌiai Iesu fouga koꞌa auga keifafoua. \p \v 32 “Ke pau iifa faunina Iesu fouga oi maamiai aifafoua. Egaꞌina auga ufainagai Deo iꞌa ufuꞌa apaꞌa maaꞌiai Iesu maeai agepamaunimue auga epakoꞌania eifania. \v 33 Deo pau pakoꞌa iifaga egaꞌina iꞌa ufuꞌa apaꞌa egaꞌina okoꞌiai amai auꞌa, fauꞌaisai koꞌa mo epamia, Iesu maeai epamaunimue. Egaꞌina emia auga Isa ega iifa pukagai Sam 2 alogai iina eifa oma koa iꞌopoga mo emia: \q1 “‘Oi Lau Gau, pau Lau oi Amamu lamia,’ \p eoma \rq Sam 2:7\rq* \p \v 34 Deo Iesu epamaunimue, ke imaauga aepuaꞌafuga aefoka auga fouga Deo ega iifa pukagai iina eifa oma: \q1 “‘Ufainagai Davide maagai lapakoꞌania laifania, \q2 isa okogai akemai auꞌi eꞌu pipeni fauniꞌi alapeniꞌi laoma. \q2 Ega koa iꞌopoga pau Lau Gau, oi faagamuai alakapa,’ \p eoma. \rq Aisaea 55:3\rq* \p \v 35 Ega puo Sam pukagai afu agaꞌogai isafa Iesu maeai emaunimue auga fouga iina eifa oma: \q1 “‘Oi ainamu eafia maamuai Alo Elolofa Auga imaauga afolopuaꞌafuga afaefoka,’ \p eoma. \rq Sam 16:10\rq* \p \v 36 “Gome Deo ega logoai anina eani, Davide eagu miagai papiau keagu auꞌi eꞌi pinauga fekapa eoma auga ekapaisa efua afegai emae. Ke isa imaauga keafiia ufuga apa kefufuniꞌi auꞌi eeꞌiai kefufunia, ke isa imaauga efoka. \v 37 Kai Deo Iesu maeai epamaunimue, imaauga aefoka. \p \v 38 “Ega kainai aau akiu, oi kapaꞌina fologo laoma auga alaifania. Isa faagagai Deo oi emi laomai apalaꞌi ageꞌagegeainiꞌi auga fouga maamiai aifafoua. \v 39 Ke oi Moses ega iifa maꞌoai kaiꞌiai fopea alo opai aumi fomia auga aekainia. Kai kaisau isa kepakoꞌania auꞌi, isa faagagai alo opai auꞌi kemia. \v 40 Ega puo foꞌima feloimi ega koa ufainagai profeta iina keifa oma auga oi faagamiai faemia: \q1 \v 41 “‘Amoisa! Oi Lau kapaꞌina laifania auga eegai oifa apala, opamafua aumi! \q2 Oi emi aguagu kina alogai eemiai kapa agaꞌo apala ipauma alakapa. \q1 Ke faagamiai apala ipauma agemia aisama, agoisa agokauai alogaina agomae. \q2 Gome oi emi agu kinagai kapa agaꞌo alakapa, ke aufalao agaꞌo egaꞌina iifaga oi maamiai ageifafoua mo ganinagai, afolopapakoꞌania,’” \p eoma. \rq Habakuk 1:5\rq* \p \v 42 Paulo einogo efua Banabas auniꞌi Iudea papiauꞌi eꞌi laꞌafou afuga kepuaꞌafuga kelao. Egaꞌina alogai papiau isa kepainiꞌi, Deo keau afagaina kina agaꞌogai fekemai pugu, egaꞌina iifaꞌi fekeinogoainiꞌi pugu keoma. \v 43 Egaꞌina laꞌafouga ekani aisama, Iudea papiauꞌi maꞌo ke Iudea papiau laaꞌi kai Iudea eꞌi kagakaga muninai kepea auꞌi fou, Paulo Banabas auniꞌi muniꞌiai kepea. Ke Paulo Banabas auniꞌi isa fou keniniꞌani, magogo kapula kepeniiꞌi kina maꞌoai Deo ega gafegafe akaikiꞌa isapugai fekeagu felo keoma. \p \v 44 “Ke iifi agaꞌo elao afegai, Deo keau afagaina kinagai aisama, Antiok taoninai papiau fofouga koa iꞌopoga kemai laꞌafou afugai kekaigugu Deo ega iifa aꞌo kegalogo keoma. \v 45 Kai Iudea papiauꞌi laꞌafou akaikiꞌa keisa aisama, aloꞌi pikupa epogu. Ke Paulo kapaꞌina eifania auꞌi eeꞌiai keifa apala. \p \v 46 Ega aisama Paulo Banabas auniꞌi aloꞌi eaipa ke keifa keinaka, “Lai Deo ega iifa, oi Iudea papiaumi maamiai faifa kakaua auga ekainia puo aifania. Kai oi iꞌina oumakalaina, ke agu pagai maunina foafia auga ifomi oisami aekainimi ooma. Ega kainai amoisa, lai Iudea papiau laaꞌi auꞌi aaipeniꞌi. \v 47 Gome Lopia lai epaini kapulanimai iina eifa oma: \q1 “‘Lau oi Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi fauꞌiai eaea lapamiaimi. \q2 Ega koa oi agofaꞌa fofouga papiauꞌi eeꞌi folao kaniaꞌi foagamauga,’” \p eoma. \rq Aisaea 49:6\rq* \p \v 48 Ke Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi iꞌina iifaga aꞌo kelogonia aisama aloꞌi egama alogaina. Ke Lopia ega iifa kapa akaikiꞌa kepamia. Ke Deo ega logoai ekinaniꞌi agu pagai maunina afuga epeniiꞌi auꞌi maꞌoai Iesu kepakoꞌania. \p \v 49 Ke Lopia Iesu fouga egaꞌina ago fofouga epeaisa. \v 50 Kai Iudea papiauꞌi kelao Antiok taonina keꞌima auꞌi, ke Iudea papiauꞌi eꞌi kagakaga kainai kepea auꞌi akaikiꞌaꞌi auꞌi akafaꞌi fou eeꞌiai. Ke aloꞌi keaniia kepaafiꞌi Paulo Banabas auniꞌi keafi apalaniꞌi, ke agoai kepapealaiꞌi. \v 51 Ega puo Paulo Banabas auniꞌi, isa iifa faunina Iesu fouga keumakalaina kainai kemuni apuꞌi, afakemai pugu gouga kekapaisa ifeꞌi aeapuga keauopuaina. Egae kai Antiok taonina kepuaꞌafuga Ikonium taonina kelao. \v 52 Kai Antiok taoninai Iesu kepakoꞌania papiauꞌi, Deo ega Spiritu aloꞌi epogu, ke aloꞌi egama alogaina. \c 14 \s1 Paulo Banabas Auniꞌi Kelao Ikonium Taoninai \p \v 1 Paulo, Banabas auniꞌi kelao Ikonium taoninai aisama, aufa kina kekapakapa koa iꞌopoga kekapaisa, kelao Iudea papiauꞌi eꞌi laꞌafou afugai kekoko. Egae Deo ega isapuai Deo ega iifa papiau maaꞌiai keifa kapulania. Ega puo Iudea papiauꞌi ke Iudea papiau laaꞌi auꞌi maꞌo paisa Iesu kepakoꞌania. \v 2 Kai Iudea papiauꞌi isaꞌi Iesu akepakoꞌania auꞌi kelao Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi aloꞌi keaniia. Ega koa kekapaisa, Iudea papiau laaꞌi auꞌi opoꞌi kepalifu alogaina. Ega puo Ikonium taoninai Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi Iesu kepakoꞌania papiauꞌi, ke Paulo, Banabas auniꞌi fou keumakalainiꞌi. \v 3 Ega puo Paulo Banabas auniꞌi kina maꞌo egaꞌina taoninai keagu. Ke egae keagu alogai aimaniꞌiꞌi mo Lopia Iesu fouga papiau maaꞌiai keifafoua. Ke Lopia isa epalagainiꞌi puo mirakulo ke isapu gouꞌi akaikiꞌaꞌi kekapaiꞌi. Ega koa kekapaisa, Deo ega gafegafe pipenina isa epeniiꞌi auga fouga koꞌa mo emia. \v 4 Kai Ikonium taoninai papiau ifoꞌi keꞌeaiꞌi, isaꞌi Iudea papiauꞌi afeꞌiai keaulao, ke isaꞌi auꞌi apostolo afeꞌiai keaulao. \v 5 Ega aisama Iudea papiauꞌi, Iudea papiau laaꞌi auꞌi, ke isa keꞌimaꞌi auꞌi fou epoꞌiai iifa kepaapa apostolo fekeafi apalaniꞌi kepoai fekefoupuguꞌi keoma. \v 6 Kai apostolo iꞌina iifaga fouga kelogo puo, kepiaukoko Likaonia ago akaikiꞌa kelao. Ke kelao egae aisama, Listra ke Derbe taoniꞌiai kekoko, ke egae kai kelao egaꞌina taoniꞌi afeꞌiai isafa aloꞌiai kekoko. \v 7 Ke egae papiau maaꞌiai iifa faunina Iesu fouga keinogonia. \s1 Paulo Banabas Auniꞌi Listra ke Derbe Taoniꞌiai \p \v 8 Paulo Banabas auniꞌi Listra taoninai keagu, iifa faunina Iesu fouga keinogonia alogai, au agaꞌo mauniai ife emelo aepeapea auga isafa egae eagu. \v 9 Egaꞌina auga Paulo eniniꞌani auga aina elogonia. Ke Paulo maaga elao melo auga eisa, ke au egaꞌina epakoꞌania felo agemia auga eisa elogo. \v 10 Ega aisama eifa akaikiꞌa einaka, “Moꞌue ifemuai moapa opai,” eoma. Ke fiakoa mo melo auga egopoꞌuege eꞌina epea. \p \v 11 Pau laꞌafou papiauꞌi Paulo kapaꞌina ekapaisa auga keisa aisama, Likaonia malagai aisoꞌi gomegai keagaga keinaka, “Deo iꞌa papiau aumauni koa iꞌopoꞌa emia eake emai eeꞌaisai,” keoma. \v 12 Ke Banabas kepafaala, isa eꞌi deo akagai Seus keoma. Kai Paulo isa eꞌi deo akagai kepafaala, Hermes keoma. Gome isa niniꞌani auga. \v 13 Egae kai sakedote Seus keau afagaina eꞌa taoni afegai eapa auga eꞌagai epinauga auga agaꞌo ke kelaꞌafou papiauꞌi fou aꞌo keauniiꞌi, eꞌi deo fekepaꞌa peniꞌi keoma puo, polomakau ke salusalu fou eafiiꞌi emaiseiniꞌi taoni paꞌafina akegai. \p \v 14 Kai apostolo Banabas Paulo auniꞌi fou iꞌina aꞌoaꞌo kelogonia aisama, afeꞌi tiapuꞌi keꞌiꞌiokaꞌi, laꞌafou alogai kepiaukoko keagaga keinaka: \v 15 “Au, oi kapa puo iꞌina kapaꞌi okapaꞌi? Lai isafa papiau aumauni oi koa iꞌopomi. Kai lai oi maamiai ainogo ega koa oi iꞌina kapaꞌi kapa agaꞌo afakepagama auꞌi fomuniꞌi kai Deo eague aoniamo, ufa, aagoa, aꞌu, ke kapa maꞌoai aloꞌiai epagamaꞌi auga foaipenia aoma. \v 16 Ufainagai Deo agofaꞌa maꞌoai epuaꞌafuniꞌi ifoꞌi kapaꞌina anina keani auga mo kekapaiꞌi. \v 17 Ega mo ganinagai Isa koꞌa eague auga papiau epakinaꞌi aefuafua. Isa ega gafegafe iꞌa epakinaiꞌa, ufai imu epaꞌaua, ke foꞌama iꞌoiꞌi iꞌoiꞌi aufa eꞌi kinai epeniꞌa. Deo ega koa ekapa foꞌama maꞌo iꞌa epeniꞌa aloꞌa epagama,” eoma. \v 18 Isa egaꞌina iifaga keifania mo ganinagai, laꞌafou kegapaapakipoꞌi aꞌo isa fakepaꞌa peniꞌi keoma auga eꞌinoka alogaina. Kai fuagai kepaapakipoꞌi. \p \v 19 Egae kai Iudea papiauꞌi isaꞌi Antiok ke Ikonium taoniꞌiai kemai auꞌi, papiau laꞌafou alogai aloꞌi keaniia kelaꞌa pagainiꞌi isa fou kemia. Ke egaꞌina papiauꞌi Paulo kepoai kefounia. Ke kefounia afegai keopolaga emae keoma puo kelaꞌalaisa taoni afe kelaoaina. \v 20 Kai Iesu kepakoꞌania auꞌi kelao Paulo keapa lofe aisama, eꞌuegekae taoni alogai ekoko pugu. Ke egani aisama, Banabas auniꞌi Listra taonina kepuaꞌafuga Derbe taonina kelao. \s1 Paulo Banabas Auniꞌi Kemue Siria Agogai Antiok Taonina Kelao \p \v 21 Ke isa Derbe taoninai kekoko iifa faunina Iesu fouga keinogonia, ke egaꞌina papiauꞌi maꞌo paisa kelaꞌa pagainiꞌi Iesu kepakoꞌania afegai aisama, kemue Listra, Ikonium, ke Pisidia ago Antiok taonina kelao pugu. \v 22 Ke egaꞌina taoniꞌiai kekoko aisama, pakoꞌa papiauꞌi magogo kapula kepeniiꞌi, Deo fekepakoꞌania ega iifai fekeagu felo keoma. Ke kepainiꞌi keinaka, “Deo ega agofaꞌai amakoko aoma koa aisama, kina maꞌo Iesu faugai papiau akeafi apalaniꞌa, agakiekie kakaua kai, Deo ega agofaꞌai agakoko agekaina,” keoma. \v 23 Egae kai Paulo Banabas auniꞌi egaꞌina taoniꞌiai pakoꞌa papiauꞌi epoꞌiai iifi eꞌa au akaikiꞌaꞌi auꞌi kekinaniꞌi, pakoꞌa papiauꞌi fekeꞌimaꞌi keoma. Ke kekinaniꞌi aisama, keani gopegope, imaꞌi kaniaꞌiai keogeiꞌi ke Deo kepakoꞌania auga kemegamega penia isa fepalagainiꞌi egaꞌina pinauga fekekapa felo keoma. \v 24 Ke Pisidia ago kepeaisa efua afegai aisama, kepuaꞌafuga Pamfilia ago kelao. \v 25 Ke egae Perka taoninai iifa faunina Iesu fouga keinogonia afegai aisama, kekailai Atalia taonina kelao. \p \v 26 Atalia taoninai lontiai kemue, Siria ago Antiok taonina kelao pugu. Antiok taonina egaꞌina auga, ufainagai Deo anina eani Paulo, Banabas auniꞌi, Isa Ega pinauga fekekapa eoma. Ega puo pakoꞌa papiauꞌi, Paulo Banabas auniꞌi kekinaniꞌi Deo ega pinauga kepeniiꞌi, Deo ega gafegafe akaikiꞌagai fekekapa keoma. Pau egaꞌina pinauga kepeniiꞌi auga kepafua aisama, kemue kelao egaꞌina afugai pugu. \v 27 Ke kemai egaꞌina afugai kekoko aisama, pakoꞌa papiauꞌi keifa kaiguguꞌi. Ke maaꞌiai Deo isa auniꞌi faagaꞌiai kapaꞌina ekapaiꞌi, ke ala koa Deo paꞌafi epaagalaisa Iudea papiau laaꞌi auꞌi Lopia kepakoꞌania auga fouga keifafoua. \v 28 Ke egae Iesu kepakoꞌania papiauꞌi fou kina maꞌo keagu. \c 15 \s1 Pakoꞌa Papiauꞌi Iudea Papiauꞌi Eꞌi Kagakaga Kainai Fekepea Auga Fouga \p \v 1 Iudea auꞌi isaꞌi Ierusaleme taoninai kemai auꞌi kelao Siria ago Antiok taonina, pakoꞌa papiauꞌi kepamaleleniꞌi keinaka, “Oi Moses ega kagakaga kainai au maguaeꞌi faaga iifalaina gouga faagamiai afolokapa koa aisama, Deo kaniami afaeagamauga,” keoma. \v 2 Iꞌina aꞌoaꞌo puogai Paulo Banabas auniꞌi keꞌue, egaꞌina papiauꞌi kepagagaꞌi ke keakekua alogaina. Ega puo Antiok taoninai pakoꞌa papiauꞌi, Paulo Banabas auniꞌi kekinaniꞌi, ke pakoꞌa papiauꞌi isaꞌi fou fekeulaiꞌi, Ierusaleme taonina fekelao keoma. Ke egae apostolo, ke pakoꞌa papiauꞌi epoꞌiai au akaikiꞌaꞌi auꞌi fekeisaꞌi, iꞌina aꞌoaꞌo fouga maaꞌiai fekeifania keoma. \v 3 Ke Antiok taoninai pakoꞌa papiauꞌi, Paulo Banabas auniꞌi, ke pakoꞌa papiauꞌi isaꞌi fou keulaiꞌi kelao alogai, Fenisia ufapoga, ke Samaria agogai kepea pagai. Ke ega mo kelao alogai, pakoꞌa papiauꞌi maaꞌiai Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi aloꞌi eponi, Deo kepakoꞌania auga keifafoua. Ke pakoꞌa papiauꞌi egaꞌina aꞌo kelogonia aisama, maꞌoai aloꞌi egama alogaina. \v 4 Ke kelao Ierusaleme taoninai aisama, pakoꞌa papiauꞌi apostolo ke pakoꞌa papiauꞌi epoꞌiai au akaikiꞌaꞌi auꞌi isa keifa kokoꞌi. Ke Paulo Banabas auniꞌi, ke fou kemai auꞌi Deo isa faagaꞌiai kapaꞌina ekapaiꞌi auga Ierusaleme taonina pakoꞌa papiauꞌi maꞌoai maaꞌiai keifafoua. \p \v 5 Kai Faliseo ikupuga auꞌi isaꞌi Iesu kepakoꞌania auꞌi keꞌue keinaka, “Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi isafa, au maguaeꞌi faaga iifalaina gouga fekeafia, ke fapaini kapulaniꞌi, Moses ega iifa muninai fekepea,” keoma. \p \v 6 Ega aisama apostolo, ke pakoꞌa papiauꞌi epoꞌiai au akaikiꞌaꞌi auꞌi fou kekaigugu, iꞌina iifaga oko fekepakaisa keoma. \v 7 Ke ifoꞌi mo epoꞌiai keniniꞌani epo emaefa afegai aisama, Peto eꞌue epainiꞌi einaka, “Aau akiu pakoꞌa papiaumi maꞌoai, oi ologo omaꞌe pagu epomiai Deo lau ekinaniau, Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi maaꞌiai, iifa faunina Iesu fouga faifafoua eoma. Ega koa egaꞌina papiauꞌi isafa Iesu fouga fekelogo fekepakoꞌania eoma. \v 8 Ke Deo, papiau maꞌoai guaꞌi alo eisa auga, ega Spiritu, iꞌa epeniiꞌa koa iꞌopoga, Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi isafa epeniiꞌi. Ega koa ekapaisa, Deo iꞌa aniꞌa eani koa iꞌopoga mo, isa isafa aniꞌi eani auga koꞌa mo epakinaꞌi. \v 9 Ega koa ekapaisa iꞌa Iudea papiauꞌa, ke Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi fou epoꞌaisai iꞌoina agaꞌo laaꞌi, maꞌoai iꞌopoꞌa agaꞌomo. Gome isa Iesu kepakoꞌania faagagai Deo isa eꞌi laomai apalaꞌi eꞌagegeainiꞌi. \v 10 Iꞌa ke ufuꞌa apaꞌa fou, Moses ega iifa maꞌoai kaiꞌiai alapea, fapea koa auga eꞌinoka alogaina auga alogo felo. Ega puo kapa puo Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi, egaꞌina meauꞌi amopeniꞌi ooma? Ega koa okapa auga Deo ega logoai kapaꞌina ekapa auga okaisapua. Oi Deo agoꞌopo agekaina ma ooma? \v 11 Kai iꞌa apakoꞌania iꞌa aꞌa Lopia Iesu Kristo ega gafegafeai Deo iꞌa kaniaꞌa eagamauga aoma. Ega koa iꞌopoga mo isa isafa faagaꞌiai emia,” eoma. \p \v 12 Laꞌafou alogai papiau maꞌoai iꞌina iifaga aꞌo kelogonia aisama, komo mo keoma. Egae kai ainaꞌi kepaaua, Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi epoꞌiai, Deo Banabas, Paulo auniꞌi epalagainiꞌi puo, mirakulo ke isapu akaikiꞌaꞌi gouꞌi kekapaiꞌi auga fouꞌi keifafouꞌi aꞌoꞌi kelogonia. \v 13 Ke isa keniniꞌani efua aisama, pakoꞌa papiauꞌi epoꞌiai au akaikiꞌa auga, apostolo James eꞌue papiau epainiꞌi einaka, “Aau akiu Iesu opakoꞌania aumi ainau amologo. \v 14 Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi Deo ega gafegafeai ekinaniꞌi, isa ifo ega papiau epamiaꞌi. Ega koa Deo egaꞌina papiauꞌi aniꞌi eani auga epakinaiꞌa. Egaꞌina auga Peto iꞌa maaꞌaisai eifafoua efua. \v 15 Ke iꞌina iifaꞌi ufainagai profeta keifaniꞌi koa iꞌopoga. Egaꞌina fouga Deo ega iifa pukagai iina kepapua oma: \q1 \v 16 “‘Iꞌina afegai lau alamue alalao Davide ega eꞌa eꞌualai auga alapaapamue pugu. \q1 Ke ega eꞌa kapa elifu auga alapaapa pugu, ke afugai alapalaoa. \q1 \v 17 Ega koa agofaꞌai papiau maꞌoai keague auꞌi, ke Iudea papiauꞌi laaꞌi kai lau akau keafia auꞌi, \q2 Lopia fekekapuga laoma. \q1 \v 18 Deo ega pinauga maꞌoai ekapaꞌi auꞌi ufainagai elogo,’ \p eoma. \rq Amos 9:11-12\rq* \p \v 19 “Peto, Banabas auniꞌi keifania auga, Deo ega iifa pukagai kekae auꞌi fou iꞌopoꞌi mo puo, lau eꞌu niniꞌani fuagai auga Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi aloꞌi eponi Deo keaipenia auꞌi eꞌi keaga falapaꞌinokania. \v 20 Kai iꞌa malele fapapua eeꞌiai faulaisa fapainiꞌi, iꞌina laoꞌi maiꞌi fakekapaꞌi. Foꞌama deo pifogeꞌi kepaꞌa peniꞌi auꞌi fakeaniꞌi. Ke amage koa laoꞌi maiꞌi apalaꞌi fakekapaꞌi. Ke aꞌo aisoꞌi kepepe apua, ke ufeai aisoꞌi kelaꞌa apua auꞌi fakeaniꞌi ke ifaꞌi isafa fakeania. \v 21 Gome taoni maꞌoai aloꞌiai Iudea papiauꞌi Deo keau afagaina kinaꞌiai, Iudea papiauꞌi eꞌi laꞌafou afuꞌiai, Moses ega iifa ufainagai keifafoua mo emai pau kina,” eoma. \s1 Iudea Papiauꞌi Laaꞌi Kai Iesu Kepakoꞌania Auꞌi Eeꞌiai Malele Keulaisa \p \v 22 Egae kai apostolo ke pakoꞌa papiauꞌi epoꞌiai au akaikiꞌaꞌi auꞌi, ke pakoꞌa papiauꞌi maꞌoai fou epoꞌiai ifoꞌi eꞌi au isaꞌi fekekinaniꞌi, Paulo Banabas auniꞌi fou Antiok taonina fekelao keoma. Ke isa pakoꞌa papiauꞌi fauꞌiai kaniagai kepinauga auꞌi auniꞌi, Judas, kepafaala Basabas keoma auga, ke Silas auniꞌi kekinaniꞌi. \v 23 Ke malele kepapua kepeniiꞌi kelao. Egaꞌina malelega alogai iina kepapua oma: \pi1 Antiok taonina, ke Siria ke Silisia agogai oague, Iudea papiaumi laaꞌi kai Iesu opakoꞌania aumi, oi maꞌoai oagu felo ma? \pi1 Lai apostolo, pakoꞌa papiauꞌi epoꞌiai au akaikiꞌamai aumai, ke aami akimi Iesu apakoꞌania aumai, iꞌina malelega apapua eemiai aulaisa. \pi1 \v 24 Papiau isaꞌi lai kepuaꞌafunimai kefai eꞌi niniꞌaniai oi alomi kepamaꞌo, ke opofua kepenimi auga aꞌo alogonia. Kai lai egaꞌina niniꞌaniꞌi isa alapeniꞌi, isa ifoꞌi opoꞌiai oi kepainimi. \v 25 Ke lai ainamai agaꞌomo emia, au isaꞌi akinaniꞌi, Banabas Paulo auniꞌi aniꞌi aani alogaina auꞌi fou aulaiꞌi kefai. \v 26 Isa ifoꞌi imaauꞌi Deo kepalao penia, mae mauni epogai Lopia Iesu Kristo aka faugai kepinauga. \v 27 Ega puo lai Judas, Silas auniꞌi akinaniꞌi aulaiꞌi, ke isa auniꞌi kapaꞌina apapua auga isafa iꞌopoga mo akeifafoua. \v 28 Gome Deo ega Spiritu felo eoma auga, ke lai aopolaga felo aoma auga, oi meau akaikiꞌa ipauma falapenimi kai, kapaꞌina oi agokapaꞌi agekaina auga fokapaꞌi aoma. \v 29 Egaꞌina auga oi foꞌama, deo pifogeꞌi kepaꞌa peniꞌi auꞌi foloaniꞌi, ke amagelofe aloafia aumi papiau agaꞌo fou folofeu aage mo, ke aꞌo aisoꞌi opepe apuꞌi auꞌi, ke ufeai aisoꞌi olaꞌa apuꞌi auꞌi foloaniꞌi, ke ifaꞌi isafa foloinu. Oi lai kapaꞌina aifaniꞌi auꞌi agokapaꞌi aisama, felo ipauma agokapa. Moꞌo, iifa inae efua. Ke foagu felo aoma. \p \v 30 Ke egaꞌina malelega keafiia auꞌi kelao Antiok taoninai kekoko. Ke egae pakoꞌa papiauꞌi keifa kaiguguꞌi kai malele kepeniiꞌi. \v 31 Ke pakoꞌa papiauꞌi egaꞌina malelega kekuapinia, ke magogo kapula aꞌo kelogonia aisama aloꞌi egama alogaina. \v 32 Ke Judas, Silas auniꞌi isafa profeta auꞌi puo, aaꞌi akiꞌi Iesu kepakoꞌania auꞌi magogo kapula kepeniiꞌi, aloꞌi koꞌagai Iesu fekepakoꞌania fekeagu felo keoma. \v 33-34 Judas Silas auniꞌi egae keagu kina pika koa elao afegai kai, pakoꞌa papiauꞌi isa auniꞌi gagao iifaꞌiai fekeulaiꞌi fekemue Ierusaleme taonina pakoꞌa papiauꞌi keulaiꞌi kemai auꞌi eeꞌi fekelao keoma.\f + \fr 15:33-34 \ft Papiau isaꞌi 33-34 fuagai iꞌina iifaga kepapua: “Kai Silas auga egae gaagu eoma puo eagu.”\f* \v 35 Kai Paulo Banabas auniꞌi isafa Antiok taoninai mo keagu. Egae isa ke pakoꞌa papiauꞌi maꞌo isaꞌi fou kepamalele, ke Lopia Iesu fouga keinogoaina. \s1 Paulo Banabas Auniꞌi Keakekua Keagukua \p \v 36 Egae kai kina isaꞌi kelao afegai, Paulo Banabas epainia einaka, “Amamue amalao, Lopia Iesu fouga ainogonia taoniꞌi maꞌoai aloꞌiai amakoko, aaꞌa akiꞌa Iesu kepakoꞌania auꞌi ala keagu oma auga amaisaꞌi,” eoma. \v 37 Ega aisama Banabas anina eani Ioane kepafaala Mako keoma auga gaafia fou kegalao eoma. \v 38 Kai Paulo isa fekeafia fou fekelao auga eopolaga felo laaꞌi eoma. Gome Ioane Mako keoma auga Pamfilia agogai isa epuaꞌafuniꞌi, ke isa fou akelao akepinauga. \v 39 Ke isa Banabas auniꞌi epoꞌiai akekua akaikiꞌa emia auniꞌi kepuaꞌafuniꞌi. Ega puo Banabas Mako eafiia lontiai keaguka Saiprus keleipuaga kelao. \v 40 Kai Paulo auga Silas ekinaga, ke Antiok taoninai Iesu kepakoꞌania auꞌi kemegamega, Paulo Silas auniꞌi Lopia imagai kepaauꞌi, Lopia ega gafegafe akaikiꞌagai fepalagainiꞌi keoma. Egae kai keulaiꞌi kelao. \v 41 Ke isa Antiok taonina kepuaꞌafuga aisama, ifeꞌiai kelao mo Siria, ke Silisia agoꞌiai kekoko pakoꞌa papiauꞌi magogo kapula kepeniiꞌi kepakapulaniꞌi. \c 16 \s1 Timoti Paulo Silas Fou Kelao \p \v 1 Paulo Silas auniꞌi kelao Derbe taoninai ke kelao mo Listra taoninai. Egae pakoꞌa auga agaꞌo aka Timoti eagu. Isa ina auga Iudea pakoꞌa papiega kai ama auga Grik auga. \v 2 Listra ke Ikonium taoniꞌiai Iesu kepakoꞌania auꞌi Timoti fouga felo mo keifania. \v 3 Paulo, Timoti anina eani fou fekelao eoma. Ke Iudea papiauꞌi egae keagu auꞌi kaiꞌiai isa Timoti eafiia maguaega faaga iifalaina gouga faagagai ekapaisa. Gome Iudea papiauꞌi egae keagu auꞌi kelogo Timoti ama auga Grik auga. \v 4 Ke isa Listra taonina kepuaꞌafuga kelao afu maꞌoai kepeaiꞌi alogai, taoni agaꞌo agaꞌogai Ierusaleme taonina apostoloꞌi, ke pakoꞌa papiauꞌi epoꞌiai au akaikiꞌaꞌi auꞌi fou niniꞌani kepakoꞌania maleleai kepapua auga pakoꞌa papiauꞌi maaꞌiai keifania, ega koa kainai fekepea keoma. \v 5 Ega koa kekapaisa, pakoꞌa papiauꞌi eꞌi pakoꞌa Iesu eegai eakaikiꞌa kapula emia. Ke kina maꞌoai papiau maꞌo Iesu kepakoꞌania, eꞌi laꞌafou akaikiꞌa emia elaoaina. \s1 Paulo Maaga Elaulau Masedonia Auga Eisa \p \v 6 Pau Paulo, Silas ke Timoti fou Frikia ke Kalatia taoniꞌi fofouga kepeaiꞌi. Kai Deo ega Spiritu isa aelogoainiꞌi, Deo ega iifa egae Asia agoꞌiai akeifafoua. \v 7 Ke isa kelao Misia agogai kekoko aisama, kelao mo Misia ago paisoagai kepealai. Egae Bistinia agogai kegakoko keoma kai, Iesu ega Spiritu isa aelogoainiꞌi. \v 8 Ega puo Misia agogai kepea pagai, kelao Troas taoninai kekoko. \v 9 Egae keaguega kai, gapi agaꞌogai Paulo maaga elaulau Masedonia agogai au agaꞌo eapa isa egoinia, einaka, “Mopagai mai Masedonia agogai mopalagainimai,” eoma. \v 10 Ke Paulo laulau eisa afegai aisama, lai aopolaga Deo epalogonimai, Masedonia agogai keagu auꞌi maaꞌiai iifa faunina Iesu fouga faifafoua eoma aoma. Ega puo Deo eifanimai, Masedonia ago falao fafiakoa, egaꞌina papiauꞌi maaꞌiai iifa faunina Iesu fouga faifafoua auga apakoꞌania. \s1 Filipi Taoninai Papie Aka Lidia Alo Eponi \p \v 11 Troas taoninai lonti aafiia opainai apagai Samotrasia ago alao. Ke egani aisama Neapolis ufapogai aofau. \v 12 Egae aake ifemaisai apea alao Filipi taoninai. Masedonia ago alogai Filipi taonina auga Roma papiauꞌi kekapaisa. Ke taoni egaꞌina auga taoni maꞌoai kaniaꞌiai auga. Egae Roma papiauꞌi maꞌo keagu Masedonia ago keꞌimaisa. Ke lai egae aagu kina pika koa elao. \v 13 Ke Iudea papiauꞌi Deo keau afagaina kinagai, lai taoni paꞌafinai apealai alao agapuge laagai. Ke egae megamega afuga agaꞌo amaisa amamegamega aoma. Ke egae aagukipo ke aꞌina papie kemai egae kelaꞌafou auꞌi maaꞌiai aniniꞌani. \v 14 Papie egae ainaꞌi kepaaua auꞌi epoꞌiai agaꞌo Tiatira taonina papiega aka Lidia. Isa mulamula pitoga ke ageage fou keafi lapuinia tiapu kepaaga auga tiapuꞌi eꞌafaꞌafalainiꞌi. Ke isa kina maꞌoai Deo eau afagaina. Ke Lopia egaꞌina papiega alo epaeaea puo Paulo kapaꞌina eifania auga elogo felo ke minogai ekoko. \v 15 Ke isa ke ega famili fou Paulo kapaꞌina eifania auga kepakoꞌania ke baptismo keafiia afegai aisama egoinimai einaka, “Oi alomiai oopolaga lau Lopia lapakoꞌania ooma koa aisama, fomai eꞌu eꞌai fou faagu,” eoma. Ke isa efaegai alogaina puo, fou ega eꞌa alao. \s1 Paulo Silas Auniꞌi Kepatipulaniꞌi \p \v 16 Kina agaꞌogai lai megamega afuga alao alogai, kalaꞌafi ifiaoga agaꞌo fou apiaogai. Tiapolo egaꞌina ifiaoga alogai eagu puo, profeta koa iꞌopoga muni kapaꞌina agemia auga epalogo. Isa tiapolo kapaꞌina epalogo auga papiau maaꞌiai eifania. Ke isa keꞌima auꞌi fauꞌiai, egaꞌina pinauga ekapaisa, ke moni eafiia keꞌima auꞌi epeniiꞌi. \v 17 Egaꞌina ifiaoga Paulo ke lai fou munimaisai epea eagaga einaka, “Iꞌina auꞌi auga Deo akaikiꞌa ufai auꞌoniai eague Auga ega pinauga auꞌi. Ke isa oi kaniami isagamauga keagaga maamiai keifafoua,” eoma. \v 18 Ke ega koa ekapaisa elaolao Paulo alo epakiekie alogaina. Ega puo epuaipini ifiao eisa ke alogai tiapolo eagu auga epainia einaka, “Iesu Kristo aka isapugai lau laifa kapula penio, isa alogai mopealai!” eoma. Ega aisama fiakoa mo tiapolo egaꞌina ifiaoga alogai epealai. \p \v 19 Kalaꞌafi ifiaoga keꞌima auꞌi, ifiao faagagai moni keafiafia auga afiaꞌamaga pau laaꞌi emia auga keisa. Ega aisama Paulo Silas auniꞌi keafiiꞌi afaꞌafa afuga kelaoainiꞌi, ke isapu keafia papiau keꞌimaꞌi auꞌi agoꞌiai fekepaapaꞌi keoma. \v 20 Ke kelaoainiꞌi iifa ipakaina agoꞌiai kepaapaꞌi kai keifa keinaka, “Iꞌina auꞌi Iudea auꞌi kelele akaikiꞌaꞌi iꞌa aꞌa taoni alogai kekapaiꞌi. \v 21 Ke isa kagakaga iꞌoiꞌi lai Roma papiaumai aifa apuꞌi auꞌi maamaisai keifafoua. Ke egaꞌina kagakagaꞌi agaafiꞌi ke agakapaꞌi isafa afaekaina,” keoma. \p \v 22 Ega aisama egae papiau kelaꞌafou auꞌi isafa, isa eeꞌiai keifa apala. Ke iifa ipakaina papiau isaꞌi kepaafiꞌi Paulo Silas auniꞌi afeꞌi tiapuga kegapaiꞌiulaiꞌi ke kegagapukiꞌi keoma. \v 23 Ke uipiai kegapu lalaꞌoꞌi efua afegai, tipulai kepiu kokoꞌi. Egae kai tipula afuga eꞌima auga kepainia feꞌimaꞌima felo keoma. \v 24 Tipula eꞌima auga iꞌina iifaga eafiia aisama, Paulo, Silas auniꞌi eafiiꞌi tipula eꞌa alo ipaumagai epaaguꞌi, ifeꞌi apie apie tieiniai lailai kafilinai\f + \fr 16:24 \ft Lailai kafilina iꞌina auga ufainagai tipula afugai kepapinauga, papiau kepaagaꞌi faagaꞌi kepakiekie.\f* epaagapiꞌi. \p \v 25 Kai fafuai koa iꞌopoga Paulo, Silas auniꞌi kemegamega keifi, Deo keau afagaina ke tipula auꞌi isa ainaꞌi kelogonia. \v 26 Ke fiakoa mo kafokau akaikiꞌa ipauma emai, tipula eꞌa afuga fofouga epapigugunia. Ke fiakoa mo tipula paꞌafiꞌi maꞌoai keagalai, ke tipula auꞌi maꞌoai faagaꞌiai tieini lokaꞌi keagalai. \v 27 Egaꞌina alogai tipula eꞌima auga feuai ekauai eꞌue. Ke tipula paꞌafiꞌi keagalai eisaꞌi aisama, eopolaga tipula auꞌi kepiau efua eoma puo, ega ifani aꞌifaga efuaua ifo gafaupugua eoma. \v 28 Kai Paulo aiso gomegai eagaga einaka, “Ifomu faagamu folopakiekie! Gome lai maꞌoai inamoꞌe!” eoma. \p \v 29 Ke afu eꞌumina puo tipula eꞌima auga eaea gamai agagaga epaꞌaua. Ke eaea kemaiseina aisama, eafiia tipula eꞌa alogai epiaukoko, ke maipiguguga mo Paulo, Silas auniꞌi ifeꞌi foꞌinai eomukipo. \v 30 Egae kai Paulo Silas auniꞌi epapealaiꞌi fou afe kemai kai, epaꞌani peniꞌi einaka, “Eꞌu lopia! Kapaꞌina fakapa ega koa kaniau ageisagamau?” eoma. \p \v 31 Ke isa keinaka, “Lopia Iesu mopakoꞌania ega koa oi emu famili fou kaniami ageagamauga,” keoma. \v 32 Ke Paulo Silas auniꞌi tipula eꞌima auga maagai Lopia ega iifa keifania, ke ega famili papiauꞌi maꞌoai isafa maaꞌiai keifania. \v 33 Ke egaꞌina gapinai mo, tipula eꞌima auga Paulo Silas auniꞌi elaoainiꞌi faagaꞌi kegapu kafaꞌi auꞌi ifaꞌi eikulaiꞌi. Egae kai fiakoa mo ega famili papiauꞌi maꞌoai fou Iesu kepakoꞌania ke baptismo keafiia. \v 34 Egaꞌina afegai ega eꞌai ekokoainiꞌi foꞌama epeniiꞌi keaniia. Ke isa ega famili fou maꞌoai Deo kepakoꞌania puo aloꞌi egama alogaina. \p \v 35 Egani amagai aisama, iifa ipakaina auꞌi eꞌi papiau isaꞌi keulaiꞌi kelao iifa ipakaina auꞌi isa maaꞌiai kapaꞌina keifania auga, tipula eꞌima auga maagai keifania keinaka, “Iꞌina auꞌi auniꞌi mopapealaiꞌi,” keoma. \v 36 Ke tipula eꞌima auga ekoko elao egaꞌina iifaga Paulo maagai eifania einaka, “Iifa ipakaina iifa keulaisa oi Silas aunimi fapapealaimi keoma. Ega puo pau agopealai agekaina, ke gagaoai amolao,” eoma. \p \v 37 Kai Paulo iifa ipakaina auꞌi papiau keulaiꞌi auꞌi epainiꞌi einaka, “Lai isafa Roma papiaumai. Kai faai iifa ipakainai iifa ipakaina auꞌi lai kelele kapaꞌi akapaiꞌi auꞌi akekapulaiꞌi kai laꞌafouai kegapukimai, tipula eꞌa alogai kepiu kokoimai. Ke pau lai ogefakeai kepapealai aagenimai mo keoma. Iifa gome maamiai laifania, ega koa afaemia! Ega puo isa ifoꞌi fekemai lai fekepapealaimai,” eoma. \p \v 38 Ke iifa ipakaina auꞌi papiau keulaiꞌi auꞌi iꞌina iifaga aꞌo kelogonia aisama, kemue kelao iifa ipakaina auꞌi maaꞌiai Paulo kapaꞌina eifania auga keifania. Ke iifa ipakaina auꞌi Paulo Silas auniꞌi Roma papiauꞌi auga kelogo aisama, kemaniꞌi alogaina. \v 39 Ke ifoꞌi kemai Paulo Silas auniꞌi eeꞌiai kapaꞌina kekapaiꞌi auga, fekeꞌagegeainiꞌi keoma. Ke kepaini lopianiꞌi mo, egaꞌina taonina fekepuaꞌafuga keoma. Egae kai tipula eꞌagai kepapea feloꞌi kelaoainiꞌi kepealai. \v 40 Ke Paulo Silas auniꞌi tipula eꞌagai kepealai ke kelao Lidia ega eꞌai. Ke egae Iesu kepakoꞌania auꞌi keisaꞌi aisama, magogo kapulaꞌi kepeniiꞌi ke fekeagu felo keoma. Egae kai auniꞌi isa kepuaꞌafuniꞌi kelao. \c 17 \s1 Paulo Elao Tesalonika Taoninai \p \v 1 Pau Paulo Silas auniꞌi Amfipolis ke Apolonia taoniꞌiai kepea pagai kelao aisama, kelao mo Tesalonika taoninai kekoko. Egaꞌina taoninai Iudea papiauꞌi eꞌi laꞌafou afuga agaꞌo eka. \v 2 Ke Paulo afu iꞌoiꞌiai ekoko aisama, Iudea papiauꞌi eꞌi laꞌafou afugai ekokoko koa iꞌopoga, Tesalonika taoninai isafa egaꞌina afugai ekoko. Egae Iudea papiauꞌi Deo keau afagaina kinaꞌi oiso alogai, Deo ega iifa pukagai Deo ega iifa eafiiꞌi maaꞌiai oko eifa felo. \v 3 Ke koꞌa Mesaia fekiekie ke maeai femaunimue pugu auga fouga eifafoua einaka, “Pau Iesu egaꞌina fouga maamiai laifania auga Mesaia,” eoma. \v 4 Ke Iudea papiau isaꞌi, Grik papiauꞌi maꞌo Deo keau afagaina auꞌi, ke au akaikiꞌaꞌi maꞌo akafaꞌi isafa, Paulo ega iifai aloꞌi eafi opogaina puo Iesu kepakoꞌania ke isa Paulo Silas fou kemia. \p \v 5 Kai Iudea papiauꞌi kepikupa puo, afaꞌafa afugai laomai apala kekapaꞌi auꞌi isaꞌi kepakai guguainiꞌi, laꞌafouai taoni alogai kekoko kepakafoꞌo, aꞌoaꞌo akaikiꞌaꞌi kekapaiꞌi. Ke kepiau au agaꞌo aka Jason ega eꞌa kelao ke Paulo Silas auniꞌi kekapuniꞌi, kegaafiꞌi laꞌafou papiauꞌi eeꞌi kegalaoainiꞌi keoma. \v 6 Kai isa akeisaꞌi aisama, Jason ke aaga akina pakoꞌa papiauꞌi isaꞌi fou kelaꞌalaiꞌi taoni keꞌima auꞌi eeꞌi kelaoainiꞌi, ke keagaga keinaka, “Paulo Silas auniꞌi agofaꞌa fofouga alogai kelele akaikiꞌaꞌi kekapaꞌi auꞌi pau kemai inae. \v 7 Ke Jason isa eifa kokoꞌi ega eꞌai fou keagu. Isa maꞌoai iina keifa oma, ‘Kin agaꞌo aka Iesu eague keoma. Ega koa kekapa Roma agofaꞌa fofouga eꞌima lopiaga, Sisa ega iifa keumakalaina, kainai akepea,’” keoma. \v 8 Laꞌafou papiauꞌi ke taoni keꞌima lopiaꞌi, iꞌina iifaga aꞌo kelogonia aisama, kelele akaikiꞌa kekapaiꞌi ke aꞌoaꞌo akaikiꞌa ipauma emia. \v 9 Egae kai Jason aaga akina pakoꞌa papiauꞌi fou eꞌi kelele afa keogeisa kai kepapealaiꞌi. \s1 Paulo Silas Auniꞌi Berea Taonina Kelao \p \v 10 Ke egapi aisama, Iesu kepakoꞌania auꞌi fiakoa mo Paulo Silas auniꞌi keulaiꞌi Berea taonina kelao. Ke kelao Berea taoninai aisama, Iudea papiauꞌi eꞌi laꞌafou afugai kekoko. \v 11 Berea taonina papiauꞌi auga aloꞌi gagafe. Ke isa Tesalonika taonina papiauꞌi eꞌi laomai koa iꞌopoga laaꞌi. Gome isa Paulo Silas auniꞌi Iesu fouga keifafoua aisama ainaꞌi akepamafua. Kai aloꞌi koꞌagai ainaꞌi kepaaua, Paulo kapaꞌina eifania auga kina maꞌoai Deo ega iifa puka alo keisa, Paulo iifa koꞌa ma eifania, o laaꞌi ma auga kegalogo keoma. \v 12 Ega puo egae Iudea papiauꞌi maꞌo, ke Grik papieꞌi akaikiꞌaꞌi auꞌi, ke Grik auꞌi maꞌo isafa Iesu kepakoꞌania. \p \v 13 Kai Iudea papiauꞌi Tesalonika taoninai keagu auꞌi, Paulo Berea taoninai Deo ega iifa eifafoua auga fouga kelogo aisama, isa isafa ega kelao. Ke egaꞌina papiauꞌi aloꞌi keaniia, guaꞌi kepakupua ke egaꞌina papiauꞌi Paulo Silas auniꞌi keumakalainiꞌi. \v 14 Ega aisama Iesu kepakoꞌania auꞌi fiakoa mo, Paulo keulaisa elao aꞌu niegai. Kai Silas, Timoti auniꞌi auga Masedonia agogai mo keagu. \v 15 Ke au isaꞌi Paulo keisaoga fou kelao auꞌi fou kelao mo Atens taoninai. Egae isa kepuaꞌafuga ke Paulo ega iifa keafiia Silas, Timoti auniꞌi fekepainiꞌi fekefiakoa fekelao Paulo fou Atens taoninai fekepiaogai keoma. \s1 Paulo Atens Taoninai Eagu \p \v 16 Pau Paulo Atens taoninai Silas Timoti auniꞌi eꞌimaiꞌi alogai, pifoge deoꞌi egaꞌina taonina alo epogu auga eisa aisama, alo emafu ke gua ekupu alogaina. \v 17 Ega puo kina maꞌoai Iudea papiauꞌi eꞌi laꞌafou afugai ekoko, egae Iudea papiauꞌi, ke Grik papiauꞌi Deo keau afagaina auꞌi fou keakekua, ke Deo ega iifa maaꞌiai fouga eifa felo alogaina. Ke aufa kina afaꞌafa afuga isafa, elao papiau kapaꞌi mo egae eisaꞌi auꞌi maaꞌiai Deo ega iifa eifa felo alogaina. \v 18 Egaꞌina ekapaisa alogai, kina agaꞌogai au isaꞌi Epikurius pamalelega\f + \fr 17:18 \ft Iꞌina papiauꞌi auga eꞌi agu alogai alogama maꞌoai aniꞌi akeani.\f* muninai kepea auꞌi, ke isaꞌi Stoik pamalelega\f + \fr 17:18 \ft Iꞌina papiauꞌi anina keani eꞌi agu alogai alogama mo kekapukapuga auꞌi.\f* muninai kepea auꞌi, Paulo fou akeꞌi kepakua. Egaꞌina papiauꞌi isaꞌi keifa keinaka, “Iꞌina niniꞌani aage auga kapaꞌina gaifania eoma,” keoma. Ke isaꞌi auꞌi keinaka, “Isa iꞌa deo okoꞌi alalogo auꞌi fouꞌi eifania,” keoma. \v 19 Egae kai Paulo keafiia laꞌafouai kekaigugu keniniꞌani afuga aka Areopakus keoma auga afuga kelaoaina. Ke egae kepainia keinaka, “Lai anina aani pamalele mamaga iꞌina fouga loifania auga kapaꞌina auga, oko amalogo felo aoma. \v 20 Gome oi lai kapa mamaꞌi aꞌoꞌi alalogologo auꞌi loifaniꞌi aꞌoꞌi alogoniꞌi. Ega puo okoꞌi mopakai felo amalogo felo aoma,” keoma. \v 21 Gome Atens taonina papiauꞌi maꞌoai ke papiau iꞌoiꞌi Atens taoninai keagu auꞌi isafa, kina maaga akaikiꞌa keagu kapa iꞌoina agaꞌo akekapaisa kai, ifoꞌi mo epoꞌiai kapa mamaꞌi fouꞌi keifaniꞌi, ke laaꞌi koa aisama, aufalao agaꞌo kapa mamaꞌi fouꞌi eifaniꞌi auꞌi aꞌoꞌi kelogoniꞌi. \p \v 22 Ega aisama Paulo iifa ipakaina afuga aka Areopakus keoma afugai kelaꞌafou papiauꞌi epoꞌiai eꞌue eapa kai eifa einaka, “Atens taonina aumi! Oi alomi koꞌagai emi deo oau afagai alogainiꞌi auga pau lalogo. \v 23 Gome oi emi taoni lapeaisa alogai afu maꞌoai pifoge deoꞌi, oauau afagainiꞌi auꞌi alou koꞌagai laisa felo alogainiꞌi. Ke amu deo opaꞌa penia afuga agaꞌogai iifa iina kepapua oma laisa: ‘Deo oko alalogo auga amu apaꞌa penia,’ keoma. Ega puo oi Deo oko alologo felo kai oau afagaina auga fouga maamiai alaifania. \p \v 24 “Deo egaꞌina auga agofaꞌa ke agofaꞌa alogai amu maꞌoai epagamaꞌi auga. Deo egaꞌina auga Lopia, ufa ke aagoa kapaꞌi maꞌoai inagome auga. Ke Isa papiau aumauni imaꞌiai Isa faugai eꞌa kekapaꞌi auꞌi aloꞌiai aeagu. \v 25 Ke Isa ifo iꞌa aꞌa agu maunina, lalauꞌa epeniiꞌa, ke kapa maꞌoai aniꞌi aani auꞌi isafa epeniiꞌa. Isa kapa maꞌoai inagome, ke kapa maꞌoai Isa apuga. Ega puo papiau aumauni imaꞌaisai, kapa maꞌoai fakapaꞌi Deo fapaꞌa penia fapalagaina auga anina aeani. \v 26 Ke ufainagai Isa ifo au agaꞌo epagama. Ke egaꞌina auga agaꞌomo faagagai agofaꞌa papiauꞌi maꞌoai kemai, ega koa isa agofaꞌa fofouga alogai fekeagu eoma. Ke ega logoai egaꞌina papiauꞌi kina kapaꞌiai fekemauni, fekemae, ke afu kapaꞌiai fekeagu auga isafa ekapaisa. \v 27 Deo egaꞌina ekapaiꞌi, ega koa papiau Isa fekekapuga eoma. Ke Isa iꞌa agaꞌo agaꞌo eeꞌaisai aakai laaꞌi mo ganinagai, iꞌa agakailai Isa agakapuga aisama, Isa gamuga afaopo, ke afaisa isafa. \v 28 Gome oi epomiai au isaꞌi iifiai iina kepapua oma, ‘Iꞌa maꞌoai deo gauga,’ keoma. Ega koa iꞌopoga, Isa iꞌa eꞌimaiꞌa, ke iꞌa Isa imagai aague alao amai. \p \v 29 “Ega puo iꞌa Deo gauga kainai, iꞌa papiau aumauni opolaꞌiai Deo keopolaga, eꞌi ikifa ke logoai gold, silifa ke kepoai Deo koa iisa kegauniꞌi auꞌi aisaꞌi Deo falapamiaꞌi. \v 30 Ufainagai iꞌa Deo alalogo felo puo, Deo iꞌa aꞌa laomai apalaꞌi eisaꞌaoniꞌi. Kai pau auga Deo afu maꞌoai papiauꞌi eifa kapula peniꞌi, eꞌi laomai apalaꞌi fekeumakalainiꞌi eoma. \v 31 Gome Deo ifo ega logoai au agaꞌo ekinaga, ke kina agaꞌo eogeisa au egaꞌina faagagai alo opai laoga mainai afa agepipeni, ke papiau eꞌi laomai felo, o apala auga afa agepeniꞌi. Ke Deo au egaꞌina maeai epamaunimue faagagai, isa iꞌa aꞌa laomai felo, o apala afa agepeniꞌa auga iifaga koꞌa mo emia.” \p \v 32 Paulo papiau maaꞌiai maeai maunimue fouga eifania aina kelogonia aisama, papiau isaꞌi isa kepaꞌaua keaꞌalaina. Kai isaꞌi auꞌi keinaka, “Lai egaꞌina niniꞌanina moifania aꞌo amalogo pugu aoma,” keoma. \v 33 Ega puo Paulo laꞌafou afuga epuaꞌafuga elao. \v 34 Kai papiau isaꞌi Paulo muninai kepea, ke Iesu kepakoꞌania. Egaꞌina papiauꞌi epoꞌiai Areopakusai kelaꞌafou auga agaꞌo aka Dionisius, ke papie isafa agaꞌo aka Damaris, ke papiau isaꞌi isafa pakoꞌa papiauꞌi kemia. \c 18 \s1 Paulo Korinto Taoninai \p \v 1 Egaꞌina afegai Paulo Atens taonina epuaꞌafuga elao Korinto taonina. \v 2 Ke egae Iudea auga agaꞌo aka Akuila, Pontus ago auga, akafa Prisila auniꞌi pau mo koa iꞌopoga Itali ago kepuaꞌafuga, Korinto taonina kelao auꞌi ekaifainiꞌi. Gome Sisa Klaudius, Roma agofaꞌa fofouga eꞌima auga iifa eulaisa, Iudea papiauꞌi maꞌoai Roma fekepuaꞌafuga eoma. \v 3 Ke Paulo elao isa eisaꞌi. Ke Paulo, Akuila koa iꞌopoga feufeu eꞌaꞌi palaiꞌi ikapa auga kainai, egae isa fou keagu kepinauga. \v 4 Ke Paulo Korinto taoninai eagu alogai, Iudea papiauꞌi Deo keau afagaina kinaꞌiai, laꞌafou afugai, Iudea ke Grik papiauꞌi aloꞌi koꞌagai Iesu fekepakoꞌania eoma puo, Iesu fouga maaꞌiai eifa felo alogaina aefuafua. \p \v 5 Ke Silas Timoti auniꞌi Masedonia ago kepuaꞌafuga, Korinto taonina kemai aisama, Paulo eꞌa palaiꞌi ikapa pinaugaga eapakipo. Kai opo alo fofougai Iudea papiauꞌi maaꞌiai, Deo ega iifa mo einogo, Iesu Mesaia auga fouga koꞌa mo eifafou kapulania. \v 6 Kai Iudea papiauꞌi Paulo fou keaipagai akeꞌi kepakua, ke eegai keifa apala aisama, Paulo Iudea papiauꞌi eeꞌiai gua ekupu alogaina auga gouga ekapaisa, afe tiapuga eꞌafoisa ke epainiꞌi einaka, “Oi emi laomai apala afa agoafia auga oi ifomi emi puo, lau puo laaꞌi. Lau oi eemiai kapaꞌina fakapa auga lakapaisa efua. Ke pau kina auga lau Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi eeꞌi alalao, egae Deo ega iifa alaifafoua,” eoma. \p \v 7 Egae kai Paulo Iudea papiauꞌi eꞌi laꞌafou afuga epuaꞌafuga, au agaꞌo aka Taitus Justus Deo eau afagaina auga ega eꞌa elao. Isa ega eꞌa auga laꞌafou eꞌa eegai mo. \v 8 Ke Iudea papiauꞌi eꞌi laꞌafou afuga eꞌima lopiaga aka Krispus, ke ega famili maꞌoai fou Lopia Iesu kepakoꞌania. Ke Korinto taonina papiauꞌi maꞌo Paulo aina kelogo auꞌi Iesu kepakoꞌania, ke baptismo keafiia. \p \v 9 Gapi agaꞌogai Lopia laulauai Paulo epainia einaka, “Folomaniꞌi, komo folooma, eꞌu iifa foifafoua paisa. \v 10 Gome lau oi fou aague, ke kai agaꞌo oi afaepalifuiso. Gome lau eꞌu papiau maꞌo iꞌina taoninai keague,” eoma. \v 11 Ega puo Paulo inipo agaꞌo ke gafa imagea egae eagu Deo ega iifa papiau epamaleleniꞌi. \p \v 12 Ke Akaia agogai au agaꞌo aka Kalio Roma kansologa emia aisama, Iudea papiauꞌi aloꞌi agaꞌomo emia Paulo keafiia kegopeisa, iifa ipakaina afuga kelaoaina. \v 13 Ke kelaoaina aisama, kansolo Kalio agogai kepaapa kai keifa keinaka, “Iꞌina auga papiau aloꞌi eaniia, kagakaga oko iꞌoinai Deo kegaau afagaina eoma. Iꞌina kagakaga auga Moses ega iifa kainai aepakaisa,” keoma. \p \v 14 Ke Paulo ganiniꞌani eomaoma kai, Kalio Iudea papiauꞌi epainiꞌi einaka, “Iudea papiaumi! Ainami opaaua. Iifa gome isa laomai apala, o kelele akaikiꞌa agaꞌo ekapaisa koa aisama, oi kapaꞌina oifania auga ainami alalogo agekaina. \v 15 Kai oi ifomi akami, ke emi niniꞌani epalifua, ke Moses ega iifa kainai aepea kainai koa aisama, egaꞌina kapaꞌi eꞌeleꞌi ipaumaꞌi puo, oi ifomi oko opakaisa opaꞌopaina. Lau egaꞌina kapaꞌi iifaꞌi afalapakaisa,” eoma. \v 16 Ke ega au auꞌi epainiꞌi Iudea papiauꞌi keulaiꞌi kepapealaiꞌi. \v 17 Ega aisama isa fofougai kelao, au agaꞌo aka Sostenes, Iudea eꞌi laꞌafou afuga eꞌima auga keafiia kemaiseina iifa ipakaina eꞌa akegai keauniia. Kai isa kapaꞌina kekapaisa auga Kalio aepaopopo. \s1 Paulo Emue Siria Ago Antiok Taonina Elao \p \v 18 Paulo kina maꞌo egae Korinto taoninai eagu. Egae kai Korintoai pakoꞌa papiauꞌi epuaꞌafuniꞌi. Ke egaꞌina alogai Prisila, ke Akuila isa fou lontiai Siria ago kelao. Kai lontiai akekailai koa kai Kenkrea ufapogai Paulo fufuga kepaepe. Gome isa Deo maagai pakoꞌa iifaga ekapaisa auga kina ekainia. \v 19 Isa lontiai kelao Efesus taoninai. Ke egae Paulo, Prisila Akuila auniꞌi epuaꞌafuniꞌi. Ke isa ifo auga elao Iudea papiauꞌi eꞌi laꞌafou afugai ekoko, egae Deo ega iifa Iudea papiauꞌi maaꞌiai eifa felo alogaina. \v 20 Ke egae Iudea papiauꞌi Paulo kepainia fou fekeagu epo afaꞌagamo femaefa keoma aisama eumaka. \v 21 Kai epuaꞌafuniꞌi alogai, iifa koꞌa mo maaꞌiai eifania einaka, “Deo anina ageani koa aisama, alamue alamai pugu,” eoma. Egae kai lontiai eaguka Efesus taonina epuaꞌafuga. \v 22 Ke lontiai elao Sisarea taonina aisama, egae eꞌagaukae elao Ierusaleme taoninai pakoꞌa papiauꞌi epamegoniꞌi. Egae kai ifegai eake elao Antiok taonina. \v 23 Ke isa Antiok taoninai eagu kina pika koa elao afegai kai, epuaꞌafuga. Ke elao Kalatia, ke Firikia agoꞌiai ekoko, egaꞌina afuꞌi agaꞌo agaꞌo epeaiꞌi Iesu ega papiau egae keagu auꞌi maꞌoai maaꞌiai eniniꞌani, ke aloꞌi koꞌagai Iesu fekepakoꞌania fekeagu felo eoma. \p \v 24 Kai egaꞌina kinaꞌiai Iudea auga agaꞌo aka Apolos, Aleksandria taoninai emauni auga emai Efesus taonina. Isa malele akaikiꞌa auga, ke Deo ega iifa elogo felo ke niniꞌani ikifaga auga. \v 25 Isa auga papiau isaꞌi eꞌi niniꞌaniai, Lopia ega keaga fouga emaleleaina. Isa alo koꞌagai ke pamalele koꞌagai Iesu fouga papiau maaꞌiai eifafoua. Kai isa Ioane Baptista feisai baptismo epipeni auga mo inogoga fouga elogo. Kai Deo ega Spirituai baptismo epipeni auga fouga aelogo. \v 26 Isa Iudea papiauꞌi eꞌi laꞌafou afugai ekoko, eꞌina eniniꞌani kapula alogaina. Egaꞌina alogai Prisila Akuila auniꞌi egae keagu isa aina kelogonia aisama, kepainia fou eꞌi eꞌa kelao. Ke egae isa Apolos maagai Deo ega iifa oko ipauma auga oko kepakai felo alogaina. \p \v 27 Egaꞌina afegai Apolos Akaia ago galao eoma aisama, Efesus taonina pakoꞌa papiauꞌi auꞌi, Akaia agogai pakoꞌa papiauꞌi keagu auꞌi Apolos fekeifa koko auga malelega kepapua. Egae kai Apolos Akaia ago elao. Ega koa kekapaisa Apolos kepakapulania. Kai Apolos Akaia ago aelao koa kai, egae papiau maꞌo, Deo ega gafegafe epeniiꞌi aloꞌi eponi, Iesu kepakoꞌania aefua. Ke isa elao Akaia agogai ekoko aisama, pakoꞌa papiauꞌi epalagai feloꞌi. \v 28 Gome isa Iudea papiauꞌi fou, laꞌafouai niniꞌaniai keakekua. Kai Apolos Deo ega iifai Iesu Mesaia auga fouga Iudea papiauꞌi maaꞌiai eifa kapulania ke epaapokeniꞌi. \c 19 \s1 Paulo Efesus Taoninai \p \v 1 Apolos Korinto taoninai eaguega kai, Paulo ago alo keagaga eafiia elao Efesus taoninai epealai. Ke egae pakoꞌa papiauꞌi isaꞌi ekapulaiꞌi. \v 2 Ke epaꞌani peniꞌi einaka, “Oi Iesu opakoꞌania aisama, Deo ega Spiritu isafa oafiia ma?” eoma. \p Ke isa keinaka, “Laaꞌi, lai Deo ega Spiritu agaꞌo fouga alalogo, ke oko isafa alalogo,” keoma. \p \v 3 Ega puo Paulo epaꞌani pugu einaka, “Ega koa aisama, oi baptismo kapa oafiia?” eoma. \p Ke isa keinaka, “Ioane ega baptismo auga mo aafiia,” keoma. \p \v 4 Ega aisama Paulo einaka, “Ioane papiau baptismo epeniiꞌi auga, papiau eꞌi laomai apalaꞌi fekeumakalainiꞌi auga baptismoga. Ke isa papiau epainiꞌi eifa muninai au agaꞌo agemai aka Iesu auga fekepakoꞌania eoma,” \v 5 Isa iꞌina iifaga aꞌo kelogonia aisama, Lopia Iesu akagai baptismo keafiia. \v 6 Ke Paulo isa kaniaꞌiai ima eogeaua aisama, Deo ega Spiritu eake peniꞌi. Ke mala iꞌoiꞌi iꞌoiꞌiai keniniꞌani, ke profeta koa iꞌopoꞌi kemia Deo ega iifa keifafoua. \v 7 Egaꞌina auꞌi auga auꞌi maꞌoai mo 12 koa iꞌopoga. \p \v 8 Ke Paulo egae gafa oiso eagu, ke Iudea papiauꞌi eꞌi laꞌafou afugai ekoko, Deo ega agofaꞌa fouga fekepakoꞌania eoma puo, aimaniꞌina mo eniniꞌani kapula alogaina. \v 9 Kai papiau isaꞌi aloꞌi eꞌinoka alogaina kainai Paulo ega iifa keumakalaina, ke akepakoꞌania. Ke laꞌafou alogai papiau agoꞌiai, pakoꞌa papiauꞌi eꞌi laomai keifa apala penia. Ega puo Paulo egaꞌina papiauꞌi epuaꞌafuniꞌi, pakoꞌa papiauꞌi eafiiꞌi fou kelao pamalele eꞌa aka Tairanus keoma auga alogai kekoko. Isa kina maꞌoai egaꞌina afugai papiau maaꞌiai Deo ega iifa eifaniꞌi. \v 10 Ega mo ekapa oma elao inipo gua eafiia. Ega koa Iudea papiauꞌi ke Grik papiauꞌi Asia agogai keagu auꞌi maꞌoai, Lopia ega iifa aꞌo kelogonia. \p \v 11 Ke Deo Paulo faagagai mirakulo akaikiꞌaꞌi ipaumaꞌi ekapaiꞌi. \v 12 Ega puo Paulo muko ke tiapu ainaꞌi isa faaga keafi opogaina auꞌi keafiiꞌi kelao isafa papiauꞌi faagaꞌiai keogeiꞌi aisama, isafa papiauꞌi kefelo, ke aloꞌiai tiapolo apalaꞌi keagu auꞌi kepealai. \p \v 13 Iudea auꞌi isaꞌi kepea aisoge, papiau aloꞌiai tiapolo keagu auꞌi, ifoꞌi eꞌi isapuai kepapealaiꞌi. Isa egaꞌina kekapaisa alogai, kegaꞌopo Lopia Iesu aka kegapapinaugania, papiau aloꞌiai tiapolo apalaꞌi keagu auꞌi kegapapealaiꞌi keoma. Ke isa iina keifa oma keinaka, “Iesu, Paulo fouga einogonia auga akagai, laifa kapula penio, mopealai,” keoma. \v 14 Iudea sakedote lopiaga aka Skefa gauga imagea kuagai gua auꞌi egaꞌina laoga maina kekapaisa. \v 15 Kai tiapolo au agaꞌo alogai eagu auga isa epainiꞌi einaka, “Lau Iesu lalogonia, ke Paulo isafa lalogonia kai, oi auga kaisau?” eoma. \v 16 Egae kai tiapolo alogai eagu auga isa laaꞌiai egopoau, ke isa maꞌoai ekapulaꞌegainiꞌi. Ke eau kapulaniꞌi, ke tiapuꞌi eꞌiꞌinia puo faagaꞌi maini, ke faagaꞌi maiꞌifaifaga mo eꞌai kepiaulai. \p \v 17 Ke egaꞌina fouga efoufaꞌa Iudea ke Grik papiauꞌi Efesus taoninai keagu auꞌi kelogo. Ke isa maꞌoai kemaniꞌi alogaina ke Lopia Iesu aka keafiakae akaikiꞌa ipauma kepamia. \v 18 Ke Iesu kepakoꞌania papiauꞌi maꞌo kemai laomai apalaꞌi kekapaiꞌi auꞌi laꞌafouai keifafouꞌi. \v 19 Ke ugauga kekapa auꞌi maꞌo isafa eꞌi mega pukaꞌi kemaiseiniꞌi, laꞌafouai keoge guguainiꞌi kai, loai keumaiꞌi. Mega pukaꞌi egaꞌina afaꞌi kepaau agaꞌoniꞌi mo auga 50,000 drakoma.\f + \fr 19:19 \ft ‘Drakoma’ agaꞌo auga papiau agaꞌo kina agaꞌomo epinauga auga afa.\f* \v 20 Pakoꞌa papiauꞌi iina kekapa oma puo, Deo ega iifa efoufaꞌa, Deo ega isapuai papiau maꞌo aloꞌi eponi, eꞌi laomai apalaꞌi keumakalainiꞌi. \p \v 21 Egaꞌina maꞌoai kemia afegai, Paulo alogai epakoꞌania, Masedonia ke Akaia agoꞌiai fepagai Ierusaleme taonina felao eoma. Ke eifa einaka, “Lau egaꞌina afuꞌi alalao. Egaꞌina afegai Roma isafa falao laoma,” eoma. \v 22 Ke isa ega pipalagai auꞌi auniꞌi, Timoti ke Erastus auniꞌi eulaiꞌi Masedonia ago kelao kai, isa ifo auga Asia agogai eagu afaꞌagamo epo emaefa. \s1 Kelele Akaikiꞌa Efesus Taoninai Emia \p \v 23 Pau egaꞌina alogai, papiau Iesu kepakoꞌania ke ega keagai kepea auga puogai aꞌoaꞌo akaikiꞌa Efesus taoninai emia. \v 24 Gome au agaꞌo aka Demetrius, silifai amu ekapa auga, pifoge deoga papiega aka Artemis ega eꞌa eꞌele ekapaiꞌi papiau imaꞌiai eꞌafaꞌafalainiꞌi. Iina koa ekapaisa, ega pinauga auꞌi fauꞌiai moni maꞌo eafiiꞌi. \v 25 Kai Paulo emai Efesus taoninai eagu aisama, Iesu fouga eifania papiau Iesu kepakoꞌania, isa eꞌi amu akeꞌafaiꞌi auga eisa. Ega puo ega pinauga papiauꞌi, ke isa ega pinauga koa kekapa papiauꞌi fou eifa kaiguguainiꞌi kai eifa einaka, “Aau akiu, oi ologo felo, iꞌina amuꞌi faagaꞌiai moni maꞌo akapa. \v 26 Oi iꞌina auga Paulo oisa ke fouga ologo. Isa Efesus taonina, ke Asia ago maꞌo epeaisa. Egaꞌina alogai einogo eifa papiau imaꞌiai deo kekapaꞌi auꞌi, deo laaꞌi eoma. Ega koa ekapaisa papiau maꞌo aloꞌi eaniia elaꞌa pagainiꞌi egaꞌina iifaga kepakoꞌania. \v 27 Ega koa ekapa papiau pau kapaꞌina akapa auga apalaꞌi akeoma. Ke Artemis ega eꞌa eꞌele silifai akapaꞌi auꞌi afakeꞌafaꞌi, ke iꞌa aꞌa pinauga ageꞌualai. Ke Artemis, deo papiega akaikiꞌa auga afakepakoꞌania, ega eꞌa, papiau eeꞌiai amaꞌama akeoma. Ega puo Asia agogai ke agofaꞌa fofougai Artemis aka akaikiꞌa keau afagaina kai, aka egaꞌina ageꞌualai,” eoma. \p \v 28 Egaꞌina papiauꞌi iꞌina iifaga aꞌo kelogonia aisama, guaꞌi ekupu alogaina, ke keꞌina keagaga keinaka, “Artemis, lai Efesus papiaumai emai deo akaikiꞌa ipauma!” keoma. \v 29 Ke fiakoa mo taoni fofouga alogai kelele akaikiꞌa kekapaisa. Ke kelao Masedonia auꞌi auniꞌi, Kaius ke Aristakus, Paulo fou kepea auꞌi keafiiꞌi, ke laꞌafouai kelaoainiꞌi papiau kekaigugu keniniꞌani afuga akaikiꞌa alogai kepiaukoko. \v 30 Ke Paulo egaꞌina laꞌafouga alogai gakoko eoma kai, pakoꞌa papiauꞌi isa kekaisapua faekoko keoma. \v 31 Ke Asia ago keꞌima lopiaꞌi isaꞌi, Paulo ekefaꞌa auꞌi isafa, iifa keulaisa kegoinia, faeꞌopo egaꞌina laꞌafougai faekoko keoma. \p \v 32 Egaꞌina laꞌafouga alogai, papiau kegagapai alogaina. Ega kainai aꞌoaꞌo akaikiꞌa mo kekapaisa, keagaga aage mo, isaꞌi agaga agaꞌogai keagaga, ke isaꞌi agaga iꞌoꞌinagai keagaga. Ke papiau maꞌo kapa puo egae kelaꞌafou auga oko akelogo. \v 33 Egaꞌina alogai Iudea papiauꞌi, au aka Aleksanda, papiau maaꞌiai feniniꞌani keoma puo kekoninia kelao kepaapalaisa. Ke papiau isaꞌi, isa ala feniniꞌani oma auga maagai keagaga keifania. Egae kai eapalai ima eafiakae komo kegaoma, ega koa isa ke Iudea papiauꞌi fou iiꞌi gaoge, isa aꞌoaꞌo akepaꞌuegenia auga maaꞌiai gaifania eoma. \v 34 Kai laꞌafou papiauꞌi isa Iudea auga auga fouga kelogo aisama, fofougai keagaga keinaka, “Artemis, lai Efesus papiaumai emai deo akaikiꞌa ipauma!” keoma. Ke isa kina maaga gua\f + \fr 19:34 \ft Pilitani malagai ‘two hours’\f* ega keagaga oma. \p \v 35 Ke taoniai, au akaikiꞌa agaꞌo, iifa ipakaina afugai epinauga auga emai, komo mo fekeoma eoma. Ke aꞌoaꞌo eapakipo aisama, eifa einaka, “Efesus papiaumi! Efesus taonina papiauꞌi auga, Artemis deo akaikiꞌa ega eꞌa keꞌima. Ke Artemis kepo ufai eꞌualai iisa iꞌopoga mo kepoai kepaapa afuga fou keꞌima. Egaꞌina auga agofaꞌa fofouga papiauꞌi maꞌoai kelogo felo. \v 36 Papiau maꞌoai iꞌina iifaꞌi koꞌaꞌi keoma puo, oi komo mo fooma, fopakaisa mo laafuai kapa agaꞌo folokapa. \v 37 Iꞌina auꞌi Artemis ega eꞌai kapa agaꞌo akepainaoga, ke akeifa apala peni aagenia mo kai, oi isa oafiiꞌi iina omaiseiniꞌi. \v 38 Kai Demetrius ke ega pinauga auꞌi fou iifa gome aufalao agaꞌo fou iifa kegapakaisa keoma koa aisama, isa iifa ipakaina afuꞌi keagalai kekae, ke Roma kansoloꞌi kaniagai auꞌi isafa keague puo, iifa ipakaina agemia agekaina. \v 39 Kai kapa akaikiꞌaꞌi isaꞌi aloꞌi aekainia koa aisama, taoni kansoloꞌi akaikiꞌaꞌi iifa fekepakaisa, egaꞌina kansoloꞌi fekeoge opaina. \v 40 Kai oi iina koa okaigugu oagaga aage mo kelele akaikiꞌa okapaisa. Egaꞌina kelelega Roma papiau akaikiꞌaꞌi isaꞌi iifa ipakainai afekepaapa ukaimai auga opopo lapaꞌaua. Isa ega akekapa oma koa aisama, lai pau kelele iꞌina oko alalogo felo puo, fouga agaifania afaekaina, ke afa afaafia isafa,” eoma. \v 41 Isa egaꞌina eifania afegai, laꞌafou epakanina. \c 20 \s1 Paulo Masedonia Ke Grik Agoꞌi Epeaiꞌi \p \v 1 Egaꞌina aꞌoaꞌo akaikiꞌa efua aisama, Paulo pakoꞌa papiauꞌi eifa kaiguguiꞌi. Ke magogoꞌi eau kapulania, ke epamegoniꞌi, ke epuaꞌafuniꞌi Masedonia ago elao. \v 2 Elao egae afu epeaiꞌi pakoꞌa papiauꞌi egae keagu auꞌi eisaꞌi, ke magogo kapula epeniiꞌi afegai aisama, elao Grik agogai ekoko. \v 3 Ke egae gafa oiso eagu. Egaꞌina afegai isa lontiai Siria ago galao eoma alogai, Iudea papiauꞌi iifa kepaapa isa fekeauga keoma auga fouga elogo aisama, eopo pagai emue Masedonia ago mo felao eoma puo ega mo elao. \v 4 Ke elao alogai, iꞌina papiauꞌi ke lau isafa isa aisaoga fou alao: Sopater, Pirus gauga Berea taonina auga, Aristakus ke Sekundus Tesalonika taonina auꞌi, Kaius\f + \fr 20:4 \ft Kaius Masedonia agogai emai auga au iꞌoina. 19:29 foisa.\f* Derbe taonina auga, ke Timoti isafa, ke Tikikus ke Tropimus Asia ago auꞌi auniꞌi. \v 5 Alao alogai, lau Paulo fou Filipi taoninai aagu kai, egaꞌina papiauꞌi auga, lontiai keufai kelao Troas taoninai keagu lai keꞌimaimai. \v 6 Ke palafa iuma mulamula laaꞌi kai, palafa maini mo keania miamia efua afegai, lai lontiai Filipi taonina apuaꞌafuga. Ke kina ima afegai, Troas taoninai aꞌagaukae, egae keꞌimaimai auꞌi fou apiaogai. Ke egae iifi agaꞌo aagu. \s1 Paulo Troas Taoninai \p \v 7 Iifi kinagai Iesu ega mae aopolaga foꞌamaga faania aoma puo amai akaigugu. Ke Paulo papiau maaꞌiai einogo, ke isa ganiai fekailai eoma puo, eniniꞌani mo elao fafu euꞌo. \v 8 Ke lai alaꞌafou afuga auga, eꞌa maefa mo kai, ninina oiso. Lai eꞌa ninina oiso auga alogai alaꞌafou, ke egae lanepa maꞌo kepaafiauꞌi keka. \v 9 Ke Paulo eniniꞌani elao alogai, au aguꞌa agaꞌo aka Eutikus eꞌa ninina oiso uindogai eagu efeu. Ke isa efeuꞌafai aisama, uindouai eꞌualai eake aagoai. Ke papiau isaꞌi keake kelao, isa keafiakae kai, emae efua keisa. \v 10 Ke Paulo eake elao eꞌualai au egaꞌina laagai ekaauau, uufagai ekoko eafiakae, epamaunimue kai, epainiꞌi einaka, “Foloopopo! Isa maaga maunina,” eoma. \v 11 Egae kai isa eꞌagaukae pugu, Iesu ega mae eopolaga foꞌamaga eaniia. Ke eniniꞌani pugu elao mo egani aisama, egaꞌina afuga epuaꞌafuga ekailai elao. \v 12 Papiau au egaꞌina uindouai eꞌualai auga maaga maunina keafiia fou ega eꞌa kelao ke aloꞌi ekaiꞌiaꞌia, keameame. \s1 Paulo Troas Epuaꞌafuga Miletus Taoninai Ekoko \p \v 13 Lai aufai alao lontiai ke Asos taonina alao egae Paulo lontiai fauka aoma, gome isa ifegai ega agelao auga iifaga epaapa efua. \v 14 Isa emai Asos taoninai lai fou apiaogai aisama, lontiai aukaisa fou alao Mitilene keleipuagai. \v 15 Ke egani aisama, Mitilene keleipuaga apuaꞌafuga, lontiai alao Kios keleipuagai. Egaꞌina kina afegai aisama, Kios keleipuaga apuaꞌafuga lontiai apagai alao Samos keleipuagai. Ke egani aisama, Samos keleipuaga apuaꞌafuga, lontiai alao Miletus taoninai. \v 16 Ke Paulo afekaina koa aisama, Ierusaleme taoninai Pentikost miamiaga feisa eoma. Ke isa opo epaapa agaꞌonia mo, Asia agogai kina maꞌo falapafua eoma puo, Efesus taoninai falakoko, fapaafiafi lontiai faaulai mo falao eoma. \p \v 17 Lai Miletus taoninai aofau aisama, Paulo iifa eulaisa, Efesus taonina pakoꞌa papiauꞌi epoꞌiai au akaikiꞌaꞌi auꞌi isa eega fekemai eoma. \v 18 Ke isa kemai aisama, epainiꞌi einaka, “Lau Asia ago lamai mo kinagai, oi fou aagu ke kina maꞌoai, ala laagu oma auga oisa ologo. \v 19 Iudea papiauꞌi iꞌopo akaikiꞌaꞌi ipaumaꞌi lau eeuai kekapaiꞌi, iifa kepaapa lau fekeafi apalaniau keoma mo ganinagai, lau ifou eꞌeleu ipaumau lapamiaisau, ke maau maiꞌiuꞌiuga mo Lopia ega pinauga lakapaisa. \v 20 Oi ologo kapa maꞌoai oi fekepalagainimi auꞌi alapapuua lainogonia, ke laꞌafouai lapamalelenimi, ke eꞌa agaꞌo agaꞌogai isafa lakoko lapamalelenimi. \v 21 Ke lau Iudea ke Grik papiauꞌi maaꞌiai laifa, isa eꞌi laomai apalaꞌi fekeumakalainiꞌi, ke Lopia Iesu fekepakoꞌania laoma. \p \v 22 “Ke pau Deo ega Spiritu epaafiau kainai, lau Ierusaleme taonina lalao. Egae lau faagauai kapaꞌina agemia auga alalogo. \v 23 Kai pau lau lalogo auga, taoni maꞌoai aloꞌiai lakoko alogai, Deo ega Spiritu lau ainau epalogo eifa, tipula ke kiekie akaikiꞌaꞌi lau keꞌimaisau eoma. \v 24 Kai lau ifou eꞌu agu maunina auga lau eeuai kapa agaꞌo laaꞌi koa lapamia. Ega koa lau alogamai eꞌu pinauga fapafua laoma. Ke Lopia Iesu pinauga epeniiau auga, iifa faunina Deo ega gafegafe fouga papiau maaꞌiai faifafou koꞌania eoma auga fapafua laoma. \p \v 25 “Ke lau pau lalogo oi epomiai lalao lamai, Deo ega agofaꞌa fouga maamiai lainogonia aumi kai agaꞌo afoloisau pugu. \v 26 Ega puo pau lau oi maamiai laifania, epomiai kaisau Deo aina aeafia kai, muni agemae koa aisama, lau eꞌu puo laaꞌi, isa ifo ega puoai afa ageafia. \v 27 Gome lau Deo ega logo maꞌoai fouga alapapuua maamiai laifafou afeꞌainiꞌi. \v 28 Ifomi foꞌima feloimi, ke Deo ega Spiritu oi imaꞌima aumi epamiaimi, papiau maꞌoai oi imamiai epaauꞌi auꞌi foꞌimaꞌi. Ke sipi iꞌima auꞌi koa fomia Deo Gauga eulaisa papiau fauꞌiai emae, ifagai eꞌafaiꞌi ega papiau epamiaꞌi auꞌi isafa foꞌimaꞌi. \v 29 Lau lalogo alapuaꞌafunimi aisama, papiau isaꞌi ago alo amuꞌeꞌi aꞌiꞌi koa iꞌopoꞌi akemia akemai epomiai ke pakoꞌa papiauꞌi sipi koa iꞌopoꞌi auꞌi akeꞌiꞌiniꞌi. \v 30 Ke oi epomiai ganinagai, papiau isaꞌi akeꞌue pakoꞌa papiauꞌi fekelaꞌa pagainiꞌi, isa muniꞌiai fekepea akeoma puo, Deo ega iifa pifogeai akepaefo pagainia akeifaniꞌi. \v 31 Ega puo oi ifomi foꞌima feloimi! Ke inipo oiso alogai, gapi gani agaꞌo agaꞌo, ke kina isaꞌi maau maiꞌiuꞌiuga mo ainami lapalogo alaapakipo auga foloꞌagege. \p \v 32 “Ke pau lau oi Deo imagai lapaaumi, ke ega gafegafe iifagai lapuaꞌafunimi. Ke Deo ega iifa egaꞌina oi agepaukimi Deo agopakoꞌania, ke agepakapulanimi agelao, Deo papiau aloꞌi elolofa auꞌi epoꞌiai kapaꞌina oi apumi eoma auga agoafia. \v 33 Lau kai agaꞌo ega silifa, gold ke tiapu alamaaga. \v 34 Oi ifomi ologo, kapaꞌina lau ke fou apinauga auꞌi aniꞌi aani auꞌi ifou imauai lakapaiꞌi. \v 35 Lau Lopia Iesu ifo ega iifa laopolaga, ‘Epipeni auga Deo eegai kapa feloꞌi maꞌo ageafiꞌi, ke eafiia auga Deo eegai kapa feloꞌi oisomo mo ageafiꞌi,’ eoma. Ega puo kapa maꞌoai lakapaiꞌi alogai, pinauga kapula egaꞌinagai kaisau keapoke auꞌi fapalagainiꞌi auga oi lapakinaimi,” eoma. \p \v 36 Paulo egaꞌina iifaꞌi eifaniꞌi efua aisama, maꞌoai fou keanifeꞌu kemegamega. \v 37 Egaꞌina afegai keapepe, uufagai kekoko kepamegonia. \v 38 Paulo ega niniꞌani maꞌoai aloꞌi epakiekie kai, afakeisaisa pugu niniꞌanina eifania aisama, aloꞌi ekiekie alogaina. Egae kai keisaoga kelaoaina mo lontiai kepaꞌagaua. \c 21 \s1 Paulo Ierusaleme Taonina Elao \p \v 1 Egaꞌina afegai Paulo, ke lai maꞌoai, isa apamegoniꞌi apuaꞌafuniꞌi, lontiai aꞌagaukae. Egae kai lontiai opainai mo alao Kos keleipuaga. Egae afeu egani kai, Rodes keleipuaga alao, ke egae alao mo Patara ufapogai. \v 2 Egae lonti agaꞌo aꞌuai agepagai Fenisia ago agelao auga akapulaisa aafiia ega alao. \v 3 Alao alogai, maamai elao Saiprus keleipuaga aisa aisama, kua apie South kaina mo apiau oma, Siria ago alao. Ke egae Taire ufapogai, Taire amuꞌamuꞌi fekeafiopuꞌi keoma puo Taire ufapogai aofau. \v 4 Lontiai aake aisama, pakoꞌa papiauꞌi egae keagu auꞌi akapuniꞌi. Ke aisaꞌi aisama, egae iifi agaꞌo fou aagu. Egaꞌina alogai Deo ega Spiritu, egae pakoꞌa papiauꞌi Ierusaleme taoninai Paulo faagagai kapaꞌina agemia auga epalogoniꞌi. Ega puo pakoꞌa papiauꞌi Paulo kepaini kapulania, Ierusaleme taonina faelao keoma. \v 5 Kai Ierusaleme taonina agalao kina emai aisama, pakoꞌa papiauꞌi maꞌoai akafaꞌi, ke gauꞌi fou keisaonimai alao taoni afegai foeai fou aanifeꞌu amegamega. \v 6 Egae kai agaꞌo agaꞌo imaꞌi aafiia apamegoniꞌi kai apuaꞌafuniꞌi lontiai aꞌagaukae akailai. Ke isa auga kemue eꞌi eꞌa kelao. \p \v 7 Lai Taire ufapoga apuaꞌafuga alao, Tolemais ufapogai aofau. Egae aake aisama, pakoꞌa papiauꞌi egae keagu auꞌi aisaꞌi, ke keagu felo ma paꞌanina apaꞌani. Ke isa fou kina agaꞌomo egae aagu. \v 8 Ke egani aisama, apuaꞌafuniꞌi lontiai alao Sisarea taoninai. Egae Sisarea taoninai, au aka Filip ega eꞌai akoko fou aagu. Filip auga kina maꞌoai iifa faunina Iesu fouga papiau maaꞌiai eifafoua auga. Ke ufainagai Ierusalemeai apostolo, pakoꞌa papiauꞌi fekepalagainiꞌi keoma puo, epoꞌiai kekinaniꞌi pipalagai auꞌi imagea kuagai gua kepamiaꞌi auꞌi agaꞌo.\f + \fr 21:8 \ft 6:1 elao 6:6 foisa.\f* \v 9 Isa gauga ifiaoꞌi pani keagu profeta koa iꞌopoꞌi Deo ega iifa keifafoua. \p \v 10 Egae Sisarea taoninai aagu kina pika koa elao afegai, profeta auga aka Akabus, Iudea agogai emai auga emai lai aagu taoninai. \v 11 Isa emai Paulo ega tiapu peletaga eafiia, ifo ife ima fou egopeiꞌi kai eifa einaka, “Deo ega Spiritu eifa, ‘Pau lau lagopeisau koa iꞌopoga, Ierusaleme taoninai Iudea papiauꞌi, peleta inagome auga akeafia, ega akegope oma. Egae kai akeafia Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi imaꞌiai akepaaua,’” eoma. \p \v 12 Lai ke pakoꞌa papiauꞌi fou egae aagu aumai iꞌina iifaga aꞌo alogonia aisama, Paulo agoinia Ierusaleme taonina faelao aoma. \v 13 Kai Paulo eifa einaka, “Lau ifou lalogoainiau, Ierusaleme taoninai isa lau fakegopeisau mo kai, Lopia Iesu faugai egae famae laoma. Ega puo foloapepe alou folopakiekie ke folopaapokenia,” eoma. \v 14 Lai isa alo aaniia kai aekaina puo, aapakipo kai apainia ainaka, “Deo ega logoai anina eani kainai mokapa,” aoma. \p \v 15 Egaꞌina afegai amu aukaiꞌi Ierusaleme taonina alao. \v 16 Ega aisama pakoꞌa papiauꞌi isaꞌi Sisareai keagu auꞌi, Neison ega eꞌai faagu keoma puo, keisaonimai kelaoainimai mo egae. Isa Saiprus keleipuaga auga, ke mamagai mo Iesu kepakoꞌa kakaua papiauꞌi agaꞌo. \s1 Paulo Ierusaleme Taoninai \p \v 17 Egae kai lai Ierusaleme taoninai akoko aisama, pakoꞌa papiauꞌi aloꞌi gamagai mo keifa kokoimai. \v 18 Egae afeu egani aisama, Paulo lai maꞌoai fou James amaisa aoma puo eega alao. James auga Ierusaleme taoninai pakoꞌa papiauꞌi eꞌimaꞌi lopiaga. Isa afugai akoko aisama, pakoꞌa papiauꞌi ke au akaikiꞌaꞌi auꞌi isafa maꞌoai egae keagu. \v 19 Paulo isa epamegoniꞌi. Egae kai Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi epoꞌiai, Paulo Deo ega pinauga ekapaisa alogai, Deo isa epalagaina kapaꞌina ekapaiꞌi auga, agaꞌo agaꞌo fouga maaꞌiai eifania. \v 20 Paulo iꞌina eifania aꞌo kelogonia aisama, Deo keau afagaina, ke Paulo kepainia keinaka, “Akimai, oi lologo Iudea papiauꞌi isafa ealogai alogaina pau Iesu kepakoꞌania. Egaꞌina auꞌi Iesu akepakoꞌania koa kai, aloꞌi koꞌagai Moses ega iifa muninai kepea auꞌi. \v 21 Kai isa aꞌoaꞌo kelogonia, oi Iudea papiauꞌi, Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi fou keagu auꞌi maꞌoai lopamaleleniꞌi, isa gauꞌi maguaeꞌi faaga iifalaina gouga fakekapa, ke Iudea papiauꞌi egaꞌina, iꞌa aꞌa kagakaga muninai fakepea looma. Iina koa kekapa isa Moses ega iifa muninai fakepea, fekemuni apua auga maaꞌiai lopamalelenia. \v 22 Ke oi lomai inae auga iifa gome isa fouga akelogo. Ega aisama aꞌoaꞌo akaikiꞌa agemia. Lai auga egaꞌina iifaga koꞌa laaꞌi auga fapalogoniꞌi aoma. Ega puo pau kapa agaꞌo oi faagamuai fakapa aoma. \v 23 Ega kainai pau kapaꞌina agaifania auga ainamai kainai fopea fokapa. Papiau pani lai eemaisai keague. Isa ufainagai ifoꞌi Deo maagai pakoꞌa niniꞌanina kekapaisa, Deo kepakoꞌania. \v 24 Au iꞌina auꞌi pani moafiꞌi fou lai emai kagakagai alomu felo femia, laomai apala fopuaꞌafuga miamiaga fokapa. Ke isa aꞌo Deo fekepaꞌa penia auꞌi afaꞌi fooge. Egae kai Deo kepakoꞌania efua auga gouga fekekapa kaniaꞌi fekekagolaisa. Ega aisama Iudea papiauꞌi maꞌoai akeisa, oi foumu kelogo kakaua auga koꞌa laaꞌi akeoma. Ke oi isafa Moses ega iifa kainai lopea auga akepakoꞌania. \v 25 Kai Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi, Iesu kepakoꞌania auꞌi eeꞌiai, alomaisai opola kapa apaapa auga maleleai apapua aulaisa efua. Egaꞌina malelega alogai foꞌama pifoge deoꞌi kepaꞌa peniꞌi auꞌi fakeaniꞌi, ke amagelofe akeafia auꞌi papiau fou amage koa laoga maina fakekapa, ke aꞌo aisoꞌi kepepe apua, ufeai aisoꞌi kelaꞌa apua auꞌi fakeaniꞌi, ke ifaꞌi isafa fakeinu aoma,” keoma. \p \v 26 Isa keifa kainai egani aisama, Paulo au egaꞌina auꞌi pani eafiiꞌi fou kagakaga kainai aloꞌi felo femia, laomai apala fekepuaꞌafuga auga miamia kekapaisa. Egae kai Paulo gaika isa ifoꞌi aloꞌi ofuga agefua afegai ke gaika agaꞌo agaꞌo fauꞌiai aꞌo Deo agepaꞌa penia auga kina, sakedote maagai gaifania eoma puo Deo ega eꞌai ekoko, sakedote eega elao. \s1 Paulo Deo Ega Eꞌai Keafiia \p \v 27 Paulo ke au auꞌi pani aloꞌi ofuga agefua kinagai, iifi agaꞌo fepagai koa iꞌopoga alogai, Iudea papiauꞌi isaꞌi Asia agogai kemai auꞌi, Paulo Deo ega eꞌai keisa. Ega aisama laꞌafouai papiau maꞌoai aloꞌi keaniia puo Paulo eegai guaꞌi ekupu. \v 28 Ke Paulo keafiia keagaga keinaka, “Israel papiaumi! Amopalagainimai. Iꞌina auga afu maꞌoai papiauꞌi epamaleleniꞌi Deo ega eꞌa, Moses ega iifa, ke Israel papiauꞌi keifa apala peniꞌi. Egaꞌina mo laaꞌi kai, Grik papiauꞌi iꞌa aꞌa kagakaga kainai akepea auꞌi emaiseiniꞌi Deo ega eꞌa elolofa auga alogai epakokoꞌi. Egaꞌina auga iꞌa aꞌa kagakaga kainai Deo maagai apala ipauma puo eꞌa alo epaofua,” keoma. \v 29 Efesus taonina auga agaꞌo aka Tropimus, Paulo fou Ierusaleme taonina alogai kelao kemai kakaua auga keisa puo, keopolaga Paulo isa emaiseina Deo ega eꞌa Iudea papiau laaꞌi auꞌi fakekoko keoma auga afuga alogai epakoko keoma. Ega puo isa ega keifa oma. \p \v 30 Ierusaleme taonina papiauꞌi maꞌoai iꞌina iifaga aꞌo kelogonia aisama, guaꞌi ekupu alogaina puo fofougai kepiau kelao Paulo keafiia egaꞌina afugai kelaꞌa pupuge Deo ega eꞌa afe kelaoaina. Ke fiakoa mo Deo ega eꞌa paꞌafina kekupunia. \v 31 Ke Paulo kegaaupugua keomaoma kai, Roma ifani auꞌi 1000 eꞌimaꞌi lopiaga, Ierusaleme taonina alogai aꞌoaꞌo akaikiꞌa emia auga fouga elogo. \v 32 Ega puo isa fiakoa mo ifani auꞌi 100 keꞌimaꞌi lopiaꞌi isaꞌi, ke ifani auꞌi fou kepiau keake laꞌafou kelao. Laꞌafouai papiau Paulo keauauga kai ifani auꞌi ke ifani lopiaꞌi kemai auga keisaꞌi aisama, Paulo keauga auꞌi keapakipo. \p \v 33 Ke ifani auꞌi 1000 eꞌimaꞌi lopiaga elao Paulo eafiia ega ifani auꞌi epainiꞌi, tieini gua keafiiꞌi kegopeisa. Egae kai Paulo kaisau auga ke kapaꞌina ekapaisa auga laꞌafou epaꞌani peniꞌi. \v 34 Ega aisama laꞌafou alogai papiau isaꞌi keagaga aage mo aua aua eꞌi opola keifania. Isa aꞌoaꞌo iꞌoina iꞌoina kekapaisa puo, egaꞌina lopiaga kapaꞌina koꞌa auga aekapulaisa. Ega puo ega ifani auꞌi epainiꞌi Paulo kegaafia isa keaguagu afuga kegalaoaina eoma. \v 35 Ega kainai Paulo kelaoaina ifani auꞌi keaguagu eꞌa fakagaga kelaisapia aisama, laꞌafou papiauꞌi auꞌi maꞌo keꞌeꞌefa alogaina, isa muniꞌiai kepea puo, ifani auꞌi Paulo keafiakae kepuaisa kelaoaina. \v 36 Egaꞌina laꞌafouga papiauꞌi isa muniꞌiai kepea keagaga iina keoma kelaoaina, “Amoaupugua! Amoaupugua!” keoma. \s1 Paulo Laꞌafou Papiauꞌi Maaꞌiai Eniniꞌani \p \v 37 Ifani auꞌi Paulo keafiia eꞌi aguagu afuga alogai kegakokoaina keomaoma kai, Paulo ifani auꞌi 1000 eꞌimaꞌi lopiaga epaꞌani penia einaka, “Lau oi maamuai maniniꞌani laoma kai agekaina ma?” eoma. \p \v 38 Ke egaꞌina lopiaga einaka, “Ei! Alalogo, oi Grik mala lologo! Ke ega kinagai Isipto auga agaꞌo, lai emai Roma kamanina eegai kelele akaikiꞌa ekapaisa, kelele papiauꞌi 4000 eꞌimaꞌi, ago maininai epakokoꞌi. Egaꞌina auga oi ma,” eoma. \p \v 39 Kai Paulo einaka, “Laaꞌi! Lau Iudea au, Silisia agogai Tarsus taoni akaikiꞌa ipauma auga au. Mogafegafe papiau maaꞌiai maniniꞌani laoma,” eoma. \p \v 40 Ega aisama ifani lopiaga Paulo egafegafe penia. Ke Paulo fakagai eapa, imagai papiau komo fekeoma auga gouga ekapaisa. Ke laꞌafou fofouga komo keoma aisama, Aramik\f + \fr 21:40 \ft Hibru mala isafa agekaina\f* malagai \c 22 \p eniniꞌani. \v 1 Ke Paulo ega niniꞌaniai iina eifa oma einaka, “Amau ke aau akiu, pau ifou fou alaifania ainau fologo,” eoma. \p \v 2 Papiau isa Hibru malagai eniniꞌani aina kelogonia aisama, komo mo keoma. \p \v 3 Ke Paulo isa epainiꞌi pugu einaka, “Lau Iudea au, Tarsus taonina, Silisia agogai lamauni kai, lamai inae Ierusaleme taoninai lafaꞌa. Egae kai lau pamalele auga au akaikiꞌa aka Kamaliel epamaleleniau. Isa lau iꞌa ufuꞌa apaꞌa Moses ega iifa maꞌoai fofougai epamaleleniau. Ega puo pau inae maꞌoai oapae koa iꞌopoga mo, lau isafa alou koꞌa ipaumagai Deo ega iifa kainai lapea. \v 4 Ufainagai lau Iesu ega iifa muninai kepea auꞌi, au ke papie fou laafiiꞌi lagopeiꞌi ke lapatipulaniꞌi. Ega koa iꞌopoga lakapaisa laafi apalaniꞌi, ke isaꞌi isafa lapamaeꞌi. \v 5 Sakedote lopia faꞌaꞌi ke kansolo maꞌoai lau kapaꞌina lakapaiꞌi auga kelogo felo puo, pau kapaꞌina laifania auga koꞌa mo maamiai akeifania agekaina. Isa Damaskus taonina papiauꞌi, Iesu kepakoꞌania auꞌi faafiꞌi fagopeꞌi malelega kepapua kepeniiau. Ega puo lau pakoꞌa papiauꞌi faafiꞌi, fagopeꞌi Ierusaleme taonina famaiseiniꞌi, fapatipulaniꞌi laoma kainai, Damaskus taonina lalao. \p \v 6 “Kina maaga atiafa koa iꞌopoga lalao Damaskus taonina eegai aisama, fiakoa mo eaea akaikiꞌa ufai eake eailofeisau. \v 7 Ega aisama maau epaꞌuminania laꞌualai aꞌisaai. Ke ufai aufalao agaꞌo eniniꞌani epainiau einaka, “Saulo! Saulo! Kapa puo loafi apalaniau?” eoma. \p \v 8 “Ke lau lainaka, ‘Lopia! Oi kaisau?’ laoma. \p “Isa einaka, ‘Lau Iesu Nasareta au, loafi apalaniau au,’ eoma. \v 9 Kai lau fou alao auꞌi eaea akaikiꞌa keisa kai aꞌoaꞌo egaꞌina auga aꞌo akelogonia, ke kaisau fou aniniꞌani auga akelogo. \p \v 10 “Ke lau lapaꞌani pugu lainaka, ‘Lopia! Kapaꞌina fakapa looma?’ laoma. \p “Lopia einaka, ‘Moꞌue Damaskus taonina alogai mokoko. Egae Deo ega logoai au agaꞌo ekinaga kapaꞌina fokapaꞌi eoma auꞌi maꞌoai maamuai ageifaniꞌi,’ eoma. \v 11 Kai eaea akaikiꞌa maau epakimiꞌinia puo, fou apea auꞌi imauai keafi kepapeaisau Damaskus taonina alogai akoko. \p \v 12 “Damaskus taoninai au agaꞌo aka Ananias eagu. Isa alo koꞌagai Moses ega iifa muninai epea. Ega puo Iudea papiauꞌi Damaskus taoninai keagu auꞌi maꞌoai egaꞌina auga kelogo felo ke aina kainai kepea. Isa lau gaisau eoma puo eeu emai. \v 13 Emai eeuai eapa aisama epainiau einaka, ‘Akiu Saulo! Maamu felo gamia pugu!’ eoma. Ega aisama pau pau maau ekiakae isa laisa. \p \v 14 “Ke isa epainiau einaka, ‘Ufuꞌa apaꞌa eꞌi Deo ega pinauga kapaꞌina auga fologo fokapa eoma puo ega logoai ekinanio. Ega kainai Iesu alo opaina auga keagai eapakina penio loisa ke akegai niniꞌani aꞌo lologonia. \v 15 Oi kapaꞌina loisa ke aꞌo lologonia auga fouga maꞌoai papiau maaꞌiai foifafoua. \v 16 Ega puo pau kina maaga folopafua! Moꞌue Iesu mopakoꞌania, akagai baptismo moafia, ke emu laomai apalaꞌi moumakalainiꞌi. Egae kai Deo emu laomai apalaꞌi ageꞌagegeainiꞌi,’ eoma. \p \v 17 “Egaꞌina afegai lamue Ierusaleme taonina lamai. Inae Deo ega eꞌa alogai lakoko lamegamega laolao kai maau elaulau Lopia Iesu laisa. \v 18 Isa lau epainiau einaka, ‘Paafiafi Ierusaleme taonina mopuaꞌafuga, gome oi lau fou aloifafoua auga afakepakoꞌania,’ eoma. \p \v 19 “Ke lau isa lapainia lainaka, ‘Kai Lopia, lau Iudea eꞌi laꞌafou afuꞌi agaꞌo agaꞌo lalao, papiau oi kepakoꞌanio auꞌi laafiiꞌi, laauniiꞌi, ke lapatipulaniꞌi. \v 20 Ke papiau ifoꞌi afeꞌi tiapuꞌi keiꞌiulaiꞌi emu pinauga auga Stefano keaupugua ifa efaka aisama, lau egae laapa isa afeꞌi tiapuꞌi laꞌimaiꞌi, ke ega mae auga lapamia felo mo laoma. Iꞌina lakapaiꞌi auꞌi Ierusaleme taonina papiauꞌi maꞌoai kelogo felo,’ laoma. \p \v 21 “Kai Lopia eifa pugu einaka, ‘Molao lau alaulaiso agofaꞌa fua Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi eeꞌi alolao,’” eoma. \p \v 22 Papiau Paulo aina kelogonia elaolao, Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi fouꞌi eifania aisama, aisoꞌi gomegai keagaga keinaka, “Isa amaꞌama auga. Iꞌina agofaꞌagai ageagu afaekaina. Ega puo amoaupugua!” keoma. \p \v 23 Ke isa guaꞌi ekupu alogaina puo, keagaga afeꞌi tiapuꞌi keiꞌiulaiꞌi kepuakeꞌi, aeapu keafiia keꞌafoka. \v 24 Ega aisama ifani lopiaga ega au auꞌi eifa kapula peniꞌi, Paulo aguagu afugai fekekokoaina eoma. Ke kekokoaina aisama, Iudea papiauꞌi kapa puo, iina koa isa puogai keagaga aage mo auga fekekapulaisa eoma. Ega puo isa ega au auꞌi epainiꞌi, uipiai kegagapuka ke kegapaꞌani penia eoma. \v 25 Paulo ima keafiakae kania laagai kegopeisa ke kegagapuka keomaoma kai, ifani 100 eꞌimaꞌi lopiaga egae eapa auga epainia einaka, “Lau Roma au. Roma auga ega kelele kapa auga alokapulaisa kai agogapuka auga felo ma opamia?” eoma. \p \v 26 Ke egaꞌina lopiaga iꞌina iifaga aꞌo elogonia aisama, elao ifani auꞌi 1000 eꞌimaꞌi lopiaga auga maagai fouga eifania einaka, “Iꞌina auga Roma auga. Isa kapa apala agaꞌo ekapaisa auga alakapulaisa. Ega puo faagagai kapa agaꞌo fakapa koa auga afaekaina,” eoma. \p \v 27 Ifani lopiaga iꞌina iifaga aꞌo elogonia aisama, Paulo eega elao epaꞌani penia einaka, “Moifa, iifa gome oi Roma aumu ma?” eoma. \p Paulo einaka, “E, lau Roma au,” eoma. \p \v 28 Ke ifani lopiaga eifa einaka, “Lau Roma au mamia laoma aisama, moni akaikiꞌa laogeisa kai Roma au lamia,” eoma. \p Kai Paulo eifa einaka, “Lau amau Roma auga puo, lau Roma au,” eoma. \p \v 29 Ega puo kegapaꞌani penia keoma auꞌi Paulo fouga kelogo aisama, fiakoa mo keapamue. Ke ifani lopiaga egaꞌina ifo Paulo Roma auga ke ega kelele agaꞌo akekapulaisa kai tieiniai kegopeisa auga Roma kamanina eifa apua. Ega puo emaniꞌi alogaina. \s1 Paulo Iifa Epakaisa \p \v 30 Kai ifani lopiaga kapa puo Iudea papiauꞌi Paulo iifa fepakaisa auga oko galogo eoma. Ega puo egani aisama Paulo epapealaisa. Ke iifa eulaisa sakedote lopia faꞌaꞌi ke kansolo maꞌoai fekekaigugu fekeniniꞌani eoma. Ke kekaigugu aisama, Paulo elaoaina maꞌoai \c 23 \p agoꞌiai epaapa. \v 1 Paulo kansolo auꞌi maaꞌi alo ipauma eisa ke eifa einaka, “Aau akiu, lau alou opou fofougai Deo ega pinauga lakapa, ke Deo maagai laomai feloꞌi mo lakapaiꞌi emai iina kina. Lau alouai lapakoꞌania kapa agaꞌo alapalifua,” eoma. \v 2 Ega aisama sakedote lopia faꞌa aka Ananias Paulo eegai keapa auꞌi eifa kapula peniꞌi ake kegapoa eoma. \v 3 Kai Paulo Ananias epainia einaka, “Oi egae loague lau Moses ega iifa laaupea looma kainai lopaꞌani peniau. Kai papiau lopainiꞌi akeu kegapoa looma puo, oi ifomu Moses ega iifa egaꞌina auga loaupea.\x + \xo 23:3 \xt Lefitikus 19:15\x* Oi afemu felo kai alomu auga eofu afeꞌai. Ega puo Deo oi agepoaiso!” eoma. \p \v 4 Ega aisama Paulo eegai keapa auꞌi Paulo kepainia keinaka, “Oi Deo ega sakedote lopia faꞌa eegai foloifa apala!” keoma. \p \v 5 Kai Paulo einaka, “Aau akiu, lau alalogo felo. Moses ega iifai iina eifa oma, ‘Papiau keꞌimaꞌi auꞌi eeꞌiai foloifa apala,’ eoma. Ega puo isa sakedote lopia faꞌa auga malogo koa aisama, falaifa apala penia,”\x + \xo 23:5 \xt Exodus 22:28\x* eoma. \p \v 6 Egaꞌina alogai Paulo iifa ipakaina eꞌa alogai papiau isaꞌi Saduseo ikupuga auꞌi, ke isaꞌi Faliseo ikupuga auꞌi eisaꞌi. Ega aisama Paulo eagaga einaka, “Aau akiu, lau Faliseo au. Lau inau amau isafa Faliseo papiauꞌi. Lau inae iifa lapakaisa, gome Deo papiau maeai agepamaunimueꞌi auga lapakoꞌania laꞌima,” eoma. \v 7 Paulo egaꞌina eifania aisama, Saduseo auꞌi ke Faliseo auꞌi epoꞌiai akekua eꞌuegekae, laꞌafouai kekani aua aua eꞌi ikupuai keagu. \v 8 Faliseo auꞌi keifa Deo papiau maeai agepamaunimueꞌi keoma. Ke agelo ke isage isafa koꞌaꞌi keague auga kepakoꞌania. Kai Saduseo auꞌi auga iꞌina iifaꞌi koꞌaꞌi laaꞌi keoma. \p \v 9 Ke fou keakekua keagaga aꞌoaꞌo akaikiꞌa emia. Faliseo epoꞌiai, Moses ega iifa kepamalelenia auꞌi isaꞌi keꞌuegekae Saduseo auꞌi keloꞌu peniꞌi keinaka, “Lai iꞌina auga faagagai kapa agaꞌo apala alakapulaisa. Iifa gome isage o agelo iꞌina auga fou keniniꞌani koa aisama, apala agaꞌo aekapaisa puo faagagai kapa agaꞌo fakapa koa afaekaina,” keoma. \v 10 Ke akekua akaikiꞌa ipauma emia aisama, ifani auꞌi 1000 eꞌimaꞌi lopiaga, Paulo kelaꞌa aisoge eisaꞌi afemae eoma puo emaniꞌi alogaina. Ega kainai ifani auꞌi eifa kapula peniꞌi, kegaake papiau epoꞌiai Paulo kegalaꞌalaisa, isa keaguagu afuga kegalaoaina eoma. \p \v 11 Egaꞌina gapinai, Lopia emai Paulo eegai eapa kai, epainia einaka, “Folomaniꞌi, alomu mopakapulania! Ierusaleme taoninai lau fou loifafou kapulania koa iꞌopoga mo, Romai isafa ega koa fokapa,” eoma. \s1 Paulo Ogefakeai Fekeaupugua Auga Ninina Keꞌaninia \p \v 12 Egani aisama Iudea papiauꞌi kekaigugu, Paulo ala fekeaupugu oma auga ninina keꞌaninia. Ke ifoꞌi aloꞌi koꞌagai kepakoꞌania afakeaniani, kapa agaꞌo afakeinu, Paulo akeaupugua afegai kai keoma. \v 13 Au maꞌoai auꞌi 40 apiegai iifa egaꞌina kepaapa. \v 14 Egae kai egaꞌina auꞌi sakedote lopia faꞌaꞌi, ke au akaikiꞌaꞌi fou eeꞌi kelao kepainiꞌi keinaka, “Lai ifomai alomai koꞌagai apakoꞌania, afalaaniani ke kapa agaꞌo afalainu agelao Paulo agaaupugua afegai kai. \v 15 Ega puo oi ke kansolo auꞌi fou ifani auꞌi 1000 eꞌimaꞌi lopiaga eega folao, Paulo felo o apala ekapaiꞌi auga fokapulaiꞌi fologo felo ke pifogeai fogoina fepapealaisa fomaiseina. Ke ifani lopiaga isa agepapealaisa iina agemaiseina keagai aisama, lai afua aague isa agaaupugua,” keoma. \p \v 16 Kai Paulo afakua gauga oꞌoae iꞌina fouga elogo aisama, elao ifani auꞌi eꞌi aguagu afugai Paulo maagai eifania. \p \v 17 Ega aisama Paulo ifani auꞌi 100 eꞌimaꞌi lopiaga eifaga emai ke epainia einaka, “Iꞌina auga aguꞌa ifani auꞌi 1000 eꞌimaꞌi lopiaga maagai niniꞌani agaꞌo gaifania eoma puo, molaoaina,” eoma. \p \v 18 Ega puo ifani auꞌi 100 eꞌimaꞌi auga isa elaoaina, ifani lopiaga eegai ke epainia einaka, “Paulo, tipula auga eifaniau. Ke lau lalao aisama, isa epainiau eifa, iꞌina auga oi maamuai kapa agaꞌo gaifania eoma puo isa oi eemu lamaiseina,” eoma. \p \v 19 Ke ifani lopiaga egaꞌina auga imagai eafi epapea elao meꞌegai kai epaꞌani penia einaka, “Kapaꞌina maauai moifania looma?” eoma. \p \v 20 Ke au egaꞌina einaka, “Iudea papiauꞌi aloꞌi agaꞌomo emia, fafoko eemu fekemai, Paulo felo o apala ekapaiꞌi auꞌi fekekapulaiꞌi fekelogo felo, ke pifogeai akepainio, isa fopapealaisa, fekelaoaina kansolo agoꞌiai fekepaapa keoma. \v 21 Papiau 40 apiegai ifoꞌi aloꞌi koꞌagai kepakoꞌania, afakeaniani ke kapa agaꞌo afakeinu agelao Paulo akeaupugua afegai kai keoma. Iꞌina papiauꞌi pau kefua keiꞌofake oi mo emu iifa kaina kekai. Ega puo isa akemai akepainio aisama, ainaꞌi foloafia Paulo folopapealaisa,” eoma. \p \v 22 Ifani auꞌi 1000 eꞌimaꞌi lopiaga, au aguꞌa egaꞌina epainia elao kai, eifa kapula penia einaka, “Kapaꞌina maauai loifania auga kai agaꞌo maagai foloifania,” eoma. \s1 Paulo Keulaisa Kafana Feliks Eega Elao \p \v 23 Egae kai isa ifani auꞌi 100 keꞌimaꞌi auꞌi auniꞌi eifaniꞌi. Isa kemai aisama eifa kapula peniꞌi einaka, “Ifani auꞌi 200 ke ifani auꞌi otiai keaguka auꞌi, auꞌi maꞌoai 70, ke auli iso keafiꞌi auꞌi, auꞌi maꞌoai 200 amoafi kaiguguiꞌi amofua amoagu, gapiai kina maaga 9 oꞌclock koa iꞌopoga Sisarea taonina folao. \v 24 Ke Paulo isafa ega oti agaꞌo fopagome, feaguka foꞌima felo kafana Feliks afugai fopakoko kai fomai,” eoma. \p \v 25 Ke malele isafa epapua epeniiꞌi. Malele egaꞌina iina epapua oma: \pi1 \v 26 Kafana Feliks, au akaikiꞌa ipaumamu aumu. Oi loagu felo ma? \m Lau Klaudius Lisias, eemuai iꞌina malelega lapapua laulaisa. \pi1 \v 27 Iudea papiauꞌi iꞌina auga keafiia kegaaupugua keoma. Kai isa Roma auga, auga aꞌo lalogonia aisama, lau eꞌu ifani auꞌi fou alao isa aafiia kania agagaoga. \v 28 Ke kapa puo Iudea papiauꞌi, isa iifa ipakainai kepaapauka auga malogo laoma puo, isa eꞌi kansolo eeꞌi lalaoaina. \v 29 Ke iifa kepakaisa aꞌo lalogonia aisama, lalogo isa Moses ega iifa kainai puo iifa kepakaisa. Kai isa fetipula femae koa kapaꞌi agaꞌo aekapaiꞌi puo laopolaga aekainia. \v 30 Ke au agaꞌo emai Iudea papiauꞌi isa akeaupugua iifaga kepaapa auga fouga maauai eifania aisama, fiakoa mo laulaisa eemu efai. Ke iifa kepakaisa auꞌi isafa laifa kapula peniꞌi oi eemu fekefai maamuai isa kapaꞌina apala ekapaisa auga fekeifania laoma. Mo efua. \p \v 31 Ega puo ifani auꞌi eꞌi lopia ega iifa kainai kepea, gapiai Paulo keafiia kelaoainia mo Antipatria taoninai. \v 32 Egani aisama, ifani auꞌi otiai keaguka auꞌi mo Paulo keisaoga kelaoaina kai, ifani auꞌi fofouga kemue eꞌi aguagu afuga kelao. \v 33 Paulo fou kelao auꞌi, Sisarea taoninai kepealai aisama, malele kafana kepeniia. Ke Paulo isafa kafana imagai kepaaua. \v 34 Kafana malele egaꞌina ekuapinia efua aisama, Paulo epaꞌani penia einaka, “Oi ago kapagai lomai?” eoma. \v 35 Ke Paulo Silisia agogai emai auga eifania aꞌo elogonia aisama, epainia einaka, “Ekainia, iifa ipakaina kekapaisa auꞌi iina akemai aisama, oi emu iifa ipakaina aꞌo alalogo,” eoma. Egae kai ega au auꞌi eifa kapula peniꞌi, isa fekelaoaina kin Herod ega eꞌa, kafana eagu afugai feagu kai fekeꞌima eoma. \c 24 \s1 Paulo Kafana Feliks Agogai Iifa Epakaisa \p \v 1 Kina ima afegai, sakedote lopia faꞌa Ananias, au akaikiꞌaꞌi isaꞌi, ke au agaꞌo iifa ipakainai epipalagai eniniꞌani auga aka Tertulus fou iifa ipakaina fekekapa keoma puo, kelao Sisarea taonina. Egae kafana Feliks agogai Paulo ega iifa ipakaina fouga maagai keifania. \v 2 Ke Paulo keifaga ekoko emai aisama, Tertulus eꞌina Kafana maagai iifa epakaisa einaka, “Oi loꞌima feloimai puo gagaoai mo aagu epo emaefa emai mo pau kina. \v 3 Feliks au akaikiꞌa aumu, oi emu pinauga ikifagai emai ago maꞌoai felo mo lopamiaꞌi. Ega puo lai auga kina maꞌoai afu maꞌoai, kapaꞌina eemaisai lokapaiꞌi auꞌi kaiꞌiai, tenkiu akaikiꞌa apenio. \v 4 Lau auga iꞌina iifa ipakainai falapaafi puguiso laoma. Kai niniꞌani eꞌelega mo maamuai alaifania auga emu gafegafeai ainau fologo. \p \v 5 “Iꞌina auga Iudea papiauꞌi agofaꞌa maꞌoai aloꞌiai keagu auꞌi eeꞌi elao aꞌoaꞌo akaikiꞌa mo epaꞌuegenia auga aisa alogo. Ke isa Nasareta auga ega ikupu papiauꞌi eꞌi lopia faꞌa agaꞌo. \v 6-7 Isa isafa Deo ega eꞌa gapaofua eoma ekapakapa kai aisa puo, aafiia iina amaiseina.\f + \fr 24:6-7 \ft Papiau isaꞌi 6-7 fuagai iꞌina iifaga kepapua: “Lai Moses ega iifa kainai afa amapenia aoma. Kai ifani lopiaga aka Lisias emai ega isapuai isa imamaisai eafiia. Ke eifa kapula peniꞌi, iifa ipakaina kekapaisa papiauꞌi oi eemu fekemai eoma.”\f* \v 8 Pau oi ifomu alopaꞌani penia aisama, kapa puo lai isa iifa ipakainai apaapauka, eemu amaiseina auga maꞌoai koꞌa mo auga, alologo felo,” eoma. \p \v 9 Ke Iudea papiauꞌi isafa, Tertulus ega niniꞌani laagai keapau koꞌa mo keoma. \p \v 10 Ega aisama kafana Feliks ima eafiakae Paulo epaꞌanina ganiniꞌani eoma. Ke Paulo eifa einaka, “Oi auga inipo maꞌo iꞌina ago loꞌimaisa auga lalogo. Ega puo inae laapae ifou iiu laoge auga alou egama alogaina. \v 11 Lau kina 12 mo kelao alogai, Ierusaleme taonina lalao, Deo maau afagaina laoma. Ke lau koꞌa mo laifania auga oi alopaꞌani aisama alologo felo. \v 12 Iifa ipakaina iꞌina kekapa auꞌi, Deo ega eꞌai kai agaꞌo fou aakekua akeisau. Ke Iudea papiauꞌi eꞌi laꞌafou afugai, o Ierusaleme taoninai laꞌafou papiauꞌi aloꞌi laaniia, o aufalao agaꞌo alo laaniia, aꞌoaꞌo akaikiꞌa lakapaisa auga akeisau isafa. \v 13 Ke isa lau iifa ipakainai kepaapa ukaisau kai, kapaꞌina lakapaisa auga maamuai koꞌa ipauma afakeifania. \v 14 Kai lau koꞌa mo maamuai laifania. Isa keifa lau Nasareta auga ega ikupu papiauꞌi eꞌi laomai muninai lapea keoma. Iifa gome lau ega koa lakapa. Kai keaga iꞌoꞌinagai alapea, lau isafa lai ufumai apamai eꞌi Deo laau afagaina. Lau auga Moses ega iifa, ke profeta kapaꞌina kepapua auga maꞌoai, lapakoꞌaniꞌi kaiꞌiai lapea isafa. \v 15 Ke iꞌina papiauꞌi muniai au feloꞌi, ke au apalaꞌi isafa maeai Deo agepamaunimueꞌi auga kepakoꞌania keꞌima. Lau isafa isa koa iꞌopoꞌi, egaꞌina lapakoꞌania laꞌima. \v 16 Ega puo lau alou koꞌagai aufa kina, Deo maagai ke papiau aumauni maaꞌiai, ifou laꞌima feloisau puo, kapa apala agaꞌo alakapaisa. \p \v 17 “Lau Ierusaleme taonina lapuaꞌafuga, inipo pika koa kelao. Ke pau lamue lalao Ierusaleme taoninai. Ega aisama aau akiu, Iudea papiauꞌi ulalu auꞌi, pipeni monina mapeniꞌi laoma, ke Deo isafa amu mapaꞌa penia laoma puo lalaoainiꞌi. \v 18 Ega kainai Deo ega eꞌa alogai lakoko, egaꞌina lakapakapa kai, Iudea papiauꞌi egae laapa keisau. Egaꞌina alogai lai emai kagakaga kainai, alou felo femia laomai apala fapuaꞌafuga miamiaga lakapaisa efua. Kai laꞌafouai alaagu, ke aꞌoaꞌo akaikiꞌa isafa alapaꞌuegenia. \v 19 Kai Iudea papiau isaꞌi, Asia agogai kemai auꞌi egae fou aapa. Lau isa eꞌi kapa agaꞌo lapalifua puo pau iifa lapakaisa koa aisama, isa isafa oi agomuai fou faagu inae iifa fapakaisa. \v 20 Kai isa akemai koa aisama, inae keague auꞌi kansolo afugai laapae alogai, kelele kapa lakapaisa kekapulaisa auga maamuai kegaifania. \v 21 Kai lau laopolaga, isa iifa agaꞌomo laifania auga oi maamuai akeifania agekaina. Egaꞌina auga isa epoꞌiai laapa aisama, laagaga iina mo laifa oma: ‘Papiau maeai akemaunimue auga lapakoꞌania.’ Egaꞌina laifania puogai, pau oi agomuai laapae iifa lapakaisa,” eoma. \p \v 22 Feliks auga Iesu kepakoꞌania papiauꞌi eꞌi laomai elogo felo puo, iifa ipakaina epaapakipo kina eogelaisa ke epainiꞌi einaka, “Lisias, ifani auꞌi 1000 eꞌimaꞌi lopiaga agemai aisama, oi emu iifa ipakaina agemia pugu,” eoma. \v 23 Ke ifani auꞌi 100 eꞌima auga eifa kapula penia Paulo feꞌima eoma. Kai Paulo Roma auga ke ega kelele agaꞌo aekapulaisa puo, isa epainia, Paulo felogoaina afaꞌagamo fepea aisoge, ke ekefaꞌa isafa fekemai fekeisa fekepalagaina eoma. \p \v 24 Kina pika koa elao afegai, Feliks akafa Iudea papiega aka Drusila fou kemai. Ega aisama Feliks iifa eulaisa Paulo femai eoma. Paulo emai ke pakoꞌa papiauꞌi Iesu Kristo ala kepakoꞌa oma auga fouga maaꞌiai eifania aꞌo kelogonia. \v 25 Ke Paulo papiau ala koa Deo maagai aloꞌi opaina femia, ala koa ifoꞌi aloꞌi fekeꞌima felo, ke agofaꞌa fuagai Deo ala koa papiau eꞌi laomai felo, o apala afa agepeniꞌi auga epamaleleniꞌi. Feliks iꞌina iifaꞌi aꞌoꞌi elogonia aisama, emaniꞌi puo epainia einaka, “Moꞌo, ekainia. Pau oi molao. Ke kina agaꞌo felogai iifa alaulaisa aisama kai fomai pugu,” eoma. \v 26 Ega koa ekapaisa alogai Paulo isa moni fepenia kai fepapealaisa auga anina eani. Ega puo kina maꞌo mo iifa eulaisa, fou keniniꞌani. Kai Paulo isa moni aepenia. \p \v 27 Kai Feliks Iudea papiauꞌi aloꞌi gapagama eoma puo, Paulo tipulai epuaꞌafuga eagu. Inipo auniꞌi elao afegai, au aka Posius Festus, Feliks afuga eafiia. \c 25 \s1 Paulo Kafana Festus Agogai Iifa Epakaisa \p \v 1 Festus Feliks afuga eafiia emai Sisarea taoninai ekoko kina oiso elao. Egae kai Sisarea taonina epuaꞌafuga Ierusaleme taonina elao. \v 2 Ega aisama sakedote lopiaꞌi ke Iudea papiauꞌi keꞌimaꞌi auꞌi fou Festus eega kelao maagai Paulo kapaꞌina apala ekapaisa auga fouga keifania. \v 3 Ke kegoinia ega gafegafe isa fepakinaꞌi Paulo feulaisa Ierusaleme taonina felao keoma. Gome isa iifa kepaapa keagai fekeiꞌofake Paulo fekeaupugua keoma. \v 4 Kai Festus einaka, “Paulo Sisarea taoninai ifani auꞌi keꞌima eague. Lau ifou afaꞌagamo Sisarea ago alalao. \v 5 Ega puo oi keꞌimaimi auꞌi isaꞌi fou falao, isa kapa agaꞌo apala ekapaisa koa aisama, iifa ipakainai fouga fekeifania,” eoma. \p \v 6 Festus kina 8, o 10 koa Ierusaleme taoninai fou keagu. Egae kai Ierusaleme taonina epuaꞌafuga elao Sisarea taoninai ekoko. Egani aisama, iifa ipakaina epaagalaisa, afugai eagu ke ega au auꞌi eifa kapula peniꞌi Paulo fekeafia fekemaiseina eoma. \v 7 Isa Paulo kemaiseina aisama, Iudea papiauꞌi Ierusaleme taoninai kemai auꞌi, Paulo keapa lofe ke kelele akaikiꞌaꞌi maꞌo ekapaiꞌi auꞌi fouꞌi iifa ipakainai keifaniꞌi. Kai ifoꞌi koꞌa kegapamia auga aekainia. \p \v 8 Kai Paulo ifo iina eogeisa einaka, “Lau Moses ega iifa o Deo ega eꞌa, ke Roma lopia faꞌa kaniagai Sisa ega iifa kainai kapa apala agaꞌo alakapaisa,” eoma. \p \v 9 Kai Festus ega gafegafe Iudea papiauꞌi gapakinaꞌi eoma puo Paulo epaꞌani penia einaka, “Oi anina loani Ierusaleme taonina molao egae lau agouai iꞌina iifaꞌi fopakaiꞌi looma ma?” eoma. \p \v 10 Kai Paulo einaka, “Oi lologo felo, lau Iudea papiauꞌi faagaꞌiai kapa agaꞌo alapalifua. Ke pau inae Sisa ega isapuai iifa ipakaina feꞌopai afugai lapae puo, inae mo iifa fapakaisa laoma. \v 11 Iifa gome lau kapa apalaꞌi ipaumaꞌi lakapaiꞌi puo mamae keoma koa aisama, alamae auga alapamafua. Kai lau kapaꞌina apalaꞌi lakapaiꞌi kainai Iudea papiauꞌi iifa ipakainai kepaapa ukaisau auꞌi koꞌaꞌi laaꞌi koa aisama, kai agaꞌo lau isa imaꞌiai agepauisau afaekaina. Ega puo pau lagoinio Roma iifa ipakaina afuga falao Sisa agogai iifa fapakaisa laoma,” eoma. \p \v 12 Egaꞌina afegai Festus, kansolo isa kepalagaina auꞌi fou keniniꞌani. Egae kai Paulo epainia einaka, “Oi Sisa ega iifa ipakaina afuga molao auga fouga loifa kapulania puo, Sisa eega alaulaiso alolao,” eoma. \s1 Festus Kin Akripa Maagai Paulo Fouga Eifania \p \v 13 Kina oiso koa elao afegai, Kin Akripa ke afakua aka Benise fou Festus, kafana emia auga kegaifa felo penia keoma puo eega Sisarea taonina kelao. \v 14 Isa kina maꞌo egae keagu puo Festus Paulo ega iifa ipakaina fouga kin Akripa maagai eifania einaka, “Inae au agaꞌo Feliks epatipulania epuaꞌafuga eague. \v 15 Kai Ierusaleme taonina lalao aisama, sakedote lopiaꞌi, ke Iudea auꞌi akaikiꞌaꞌi fou iꞌina auga kapa apalaꞌi ipaumaꞌi ekapaiꞌi auga fouga maauai keifania kepainiau iifa ipakainai afa fapenia keoma. \p \v 16 “Kai lau iifa lapamue laifa Roma eꞌi kagakaga kainai kaisau au agaꞌo iifa ipakainai kepaapauka koa aisama, egaꞌina papiauꞌi agoꞌiai au egaꞌina ifo iina ageoge kakaua. Egae kai iifa ipakainai kapa apala agaꞌo ekapaisa koa aisama, isa imaꞌiai alapaaua laoma. \v 17 Ega puo isa lau fou amai inae aisama, iifa ipakaina alaafiapia. Egani aisama, lau eꞌu au laifa kapula peniꞌi au egaꞌina kegamaiseina agouai fou iifa kegapakaisa laoma. \v 18 Ke isa kemaiseina aisama, fou iifa kepakaisa auꞌi keꞌuegekae keniniꞌani. Isa au egaꞌina kapa apala agaꞌo ekapaisa auga fouga kegaifania aꞌo malogo laoma kai kapa agaꞌo akeifania. \v 19 Kai isa eꞌi akekua auga, isa ifoꞌi eꞌi kagakaga faagagai. Ke au agaꞌo aka Iesu emae kai, au egaꞌina aka Paulo epakoꞌania eifa, maeai emaunimue eoma puo, faagagai iifa kepakaisa. \v 20 Lau iꞌina iifaga ipakaina kekapaisa auga, oko alalogo felo puo, ala fakapulai oma auga alalogo. Ega puo Paulo lapaꞌani penia, Ierusaleme taonina galao eoma koa aisama, egae iꞌina iifaꞌi faagaꞌiai iifa fepakaiꞌi laoma. \v 21 Kai Paulo eifa kapula faꞌima faulaisa Sisa agogai ega iifa fepakaisa eoma. Ega puo alaulaisa Sisa eega aelao koa kai, eꞌu au auꞌi laifa kapula peniꞌi, isa tipulai fekeꞌima felo laoma,” eoma. \p \v 22 Kin Akripa iꞌina aꞌo elogonia aisama, Festus epainia einaka, “Lau iꞌina auga ganiniꞌani ifou aina malogo laoma,” eoma. \p Ke Festus einaka, “Fafoko kai isa ageniniꞌani aina alologo,” eoma. \s1 Paulo Kin Akripa Agogai Eapa Eniniꞌani \p \v 23 Egani aisama, kin Akripa ke afakua Benise auniꞌi lopia eꞌi miamia tiapuꞌi keiꞌiukaꞌi, ke maifiꞌiꞌi kemai. Ke ifani auꞌi 1000 keꞌimaꞌi lopiaꞌi, ke taoni lopiaꞌi fou kin ega miamia afugai kekoko. Egae kai Festus ega au eifa kapula peniꞌi, Paulo fekemaiseina eoma puo kemaiseina. \v 24 Ega aisama Festus eifa einaka, “Kin Akripa ke papiau inae fou oague aumi maꞌoai iꞌina auga amoisa. Iudea auꞌi inae Sisarea agogai ke Ierusaleme taoninai keagu auꞌi fofougai iꞌina auga puogai kegoi peni kapulaniau keagaga keifa, isa femae fefiakoa keoma. \v 25 Kai lau isa femae koa kelelega agaꞌo ekapaisa auga alakapulaisa. Ke isa egoi peni kapulaniau, Sisa eega felao agogai iifa fepakaisa eoma puo, alouai lapakoꞌania faulaisa Roma felao laoma. \v 26 Kai lau isa lamaiseina maꞌoai mo agomiai, ke oi ipaumamu kin Akripa agomuai. Ega koa iifa ipakaina afegai, kapaꞌina koꞌa agokapulaisa auga fapapua laoma. \v 27 Gome lau tipula auga iꞌina, papiau fou iifa kepakaisa kai ega kelele koꞌa agaꞌo alakapulaisa puo, fapapua Roma lopia faꞌaga Sisa eegai faulaisa auga aekainia. Ke tipula auga ega kelele agaꞌo laaꞌi puo alaulai aagenia mo auga isafa laopolaga aekaina,” eoma. \c 26 \pc \v 1 Ega aisama kin Akripa, Paulo epainia einaka, “Oi lalogoainio ifomu foumu moifania,” eoma. \p Ega puo Paulo ifo fouga gaifania eoma, ima eafiakae ifo iina eogeisa eifa einaka: \v 2 “Kin Akripa, Iudea papiauꞌi iifa ipakainai kepaapa ukaisau kainai, laopolaga Deo lau kapa feloꞌi epeniiau puo, pau oi agomuai laapae egaꞌina iifaꞌi kaiꞌiai ifou iiu laoge. \v 3 Lau eꞌu kina felo laoma auga oi Iudea papiauꞌi eꞌi kagakaga maꞌoai lologo felo. Ke eꞌi kagakagai aꞌoaꞌo keꞌuegekae auꞌi fouꞌi isafa lologo felo. Ega puo lagoi penio, folopaafiafi ainau mologo. \p \v 4 “Lau eꞌu mauni afugai eꞌeleuai laagu, ke lalao Ierusaleme taoninai ala laagu oma auga fouga maꞌoai Iudea papiauꞌi maꞌoai kelogo. \v 5 Lai emai ikupu maꞌo, Deo aau afagaina epoꞌiai, Faliseo ikupuga papiauꞌi auga aloꞌi koꞌagai Deo keau afagaina, ke eꞌi laomai maꞌoai kaiꞌiai kepea auga eꞌinoka alogaina. Lau Faliseo ikupuga egaꞌina au agaꞌo, ke Faliseo auꞌi keagu koa iꞌopoga mo laagu. Iudea papiauꞌi maꞌoai kapa maꞌoai lakapaiꞌi fouga aloꞌi koꞌagai kegaifania keoma koa aisama, ufainagai kelogo feloisau puo fekeifafoua. \p \v 6-7 “Kin Akripa, ufainagai Deo lai ufumai apamai maaꞌiai pakoꞌa niniꞌanina ekapaisa. Pakoꞌa niniꞌanina egaꞌina auga, Deo papiau maeai agepamaunimueꞌi eoma. Lai emai ikupu 12 papiauꞌi egaꞌina niniꞌanina kepakoꞌania puo, kina maꞌoai kinai ke gapiai, Deo keau afagaina, ke pipeni kepaꞌa penia, ke koꞌa agemia auga keꞌimaisa. Lau isafa pakoꞌa niniꞌanina egaꞌina lapakoꞌania laꞌima. Lau egaꞌina niniꞌanina lapakoꞌania laꞌima puogai, Iudea papiauꞌi iifa ipakainai kepaapa ukaisau, pau inae laapae iifa lapakaisa. \v 8 Lau Deo papiau maeai agepamaunimueꞌi auga alou koꞌagai lapakoꞌania kai, inae oague papiaumi maꞌoai alomiai oopolaga egaꞌina iifaga amopakoꞌania auga aekaina ooma. Ke Deo papiau maeai isafa afaepamaunimueꞌi ooma. \p \v 9 “Lau ifou isafa ufainagai laopolaga, papiau Iesu Nasareta auga kepakoꞌania auꞌi alou fofougai fakaisapuꞌi Iesu aka fakeifania pugu laoma. \v 10 Ega puo laopolaga koa iꞌopoga mo, Ierusaleme taoninai lakapaiꞌi. Egaꞌina auꞌi, sakedote lopia faꞌa eꞌi iifa isapugai lapea Deo ega papiau maꞌo lapatipulaniꞌi. Ke iifa ipakaina afegai, papiau isa keaupuguꞌi aisama, lau isafa papiau afeꞌiai laaulao Deo ega papiau keaupuguꞌi. \v 11 Ke kina maꞌo Iudea papiauꞌi eꞌi laꞌafou afuꞌi, agaꞌo agaꞌo aloꞌiai lakoko, pakoꞌa papiauꞌi Iesu kepakoꞌania auga, Deo maagai apala ipauma lapamia, laafi apalaniꞌi. Ke lapamaniꞌiniꞌi Iesu eegai kegaifa apala laoma. Ke egaꞌina papiauꞌi aniꞌi agaꞌo alaani mo laaꞌi aefuafua puo, agoma taoniꞌi iꞌoiꞌi iꞌoiꞌi isafa lalao laafi apalaniꞌi. \p \v 12 “Kin Akripa, lau iꞌina lakapaiꞌi alogai, sakedote lopiaꞌi eꞌi isapuai, iifa kepeniiau keulaisau puo, Ierusaleme taonina lapuaꞌafuga Damaskus taonina lalao. \v 13 Lalao Damaskus taonina keagagai atiafa koa iꞌopoga alogai, ufai eaea akaikiꞌa ipauma, kina eaea ekaꞌegaina auga eake laisa. Eake aisama lau ke fou alao auꞌi eailofeimai. \v 14 Ega aisama lai maꞌoai aꞌualai aꞌisaai. Ke aufalao agaꞌo Hibru malagai eniniꞌani aina lalogonia. Isa lau epainiau einaka, ‘Saulo, Saulo, kapa puo loafi apalaniau! Au polomakau eꞌima kai polomakau isa anina aeani puo gagafa eoma kai ifo egafa. Ega koa iꞌopoga mo, oi lau loafi apalaniau auga oi ifomu logafaiso,’ eoma. \p \v 15 “Ke lau lapaꞌani lainaka, ‘Lopia, oi kaisau?’ laoma. \p “Ke Lopia einaka, ‘Lau Iesu, loafi apalaniau au. \v 16 Pau moꞌue ifemuai moapa. Lau oi eꞌu pinauga aumu fomia laoma puo lakinanio ke laapakina penio. Pau kapaꞌina lapakinaiso auga ke muni alapakinaiso pugu auga fofouga papiau maaꞌiai foifafoua. \v 17 Oi emu papiau Iudea papiauꞌi ke Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi fou kegaaupuguiso akeoma kai lau oi kaniamu alaagamauga. \v 18 Ke alaulaiso Iudea papiauꞌi ke Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi eeꞌi alolao lau fou aloifafoua. Ke maaꞌi alopakiakaea, uminagai akepealai eaeagai akepea, ke Satani ega isapu akemunia Deo akeaipenia. Ke isa eꞌi laomai apalaꞌi akeumakalainiꞌi Deo eꞌi apala ageꞌagegeainiꞌi. Papiau lau kepakoꞌaniau puo Deo maagai alo lolofa auꞌi kemia efua auꞌi, Deo ega agofaꞌa apuꞌi eoma auga agepeniꞌi. Ke muni lau akepakoꞌania auꞌi isafa, Deo ega agofaꞌa agepeniꞌi,’ eoma. \p \v 19 “Ega puo kin Akripa, ufai Lopia Iesu eake eapakina peniau, epainiau auga aina alapamafua. \v 20 Kai aina laafiia Damaskus taonina lalao kaukau, Iudea papiauꞌi egae keagu auꞌi maaꞌiai isa fouga laifafoua. Egae kai Ierusaleme taonina, Iudea ago fofouga, ke agofaꞌai Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi isafa eeꞌi lalao, isa fouga laifafoua. Laifafoua aisama, isa eꞌi laomai apalaꞌi fekeumakalainiꞌi ke Deo fekeaipenia laoma. Egae kai laomai felo mo fekekapa, iifa gome eꞌi laomai apalaꞌi keumakalainiꞌi auga koꞌa mo papiau fekepakinaꞌi laoma. \p \v 21 “Papiau ega koa fekekapa auga lainogoaina puo, Iudea papiauꞌi, lau Deo ega eꞌai keafiiau kegaaupuguisau keoma. \v 22 Kai Deo epalagainiau kaniau eagamauga puo, laagu emai pau au akaikiꞌami ke papiau aagemi fou agomiai laapae maamiai Iesu fouga laifafoua. Ufainagai Moses ke profeta kapaꞌina muniai agemia keifania auga mo fouga laifania. \v 23 Isa keifa Mesaia agekiekie agemae, ke maeai ageufai agemaunimue keoma. Ke keifa Iudea papiauꞌi isa ifo ega papiau, ke Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi fou Deo kaniaꞌi isagamauga eaeaga isafa agepakinaꞌi keoma. Lau egaꞌina iifaga laagai iꞌoina agaꞌo alaifania kai iꞌopoga mo laifania,” eoma. \p \v 24 Paulo ifo iina eogeoge kai Festus eagaga Paulo ega niniꞌani epuniia einaka, “Paulo! Oi kafoꞌo ipaumamu. Oi emu malele akaikiꞌa ikifaga epakafoꞌonio,” eoma. \p \v 25 Kai Paulo einaka, “Festus, lopia akaikiꞌa aumu. Lau kapaꞌina laifania auga koꞌaꞌi, ke opolau felogai emai auga mo laifania. \v 26 Iesu faagagai kapaꞌina emia auga ogefakeai aemia puo kapa agaꞌo agaogefake afaekaina. Kin Akripa isafa iꞌina laoꞌi maiꞌi elogo felo puo, alamaniꞌi iifa koꞌa mo maagai alaifania,” eoma. \p \v 27 Kai Paulo Festus emuniia, kin Akripa eaipenia kai epainia einaka, “Kin Akripa, oi profeta kapaꞌina keifania auꞌi lopakoꞌaniꞌi ma? Lalogo oi lopakoꞌaniꞌi,” eoma. \p \v 28 Kai Akripa Paulo epainia einaka, “Oi pau mo niniꞌani eꞌelegai, alou loania, Kristiano fopamiaisau auga loopolaga ekainia ma?” eoma. \p \v 29 Ke Paulo einaka, “Niniꞌani epo maefa o ofolaꞌo ma ganinagai, lau Deo lamegamega penia ega koa oi mo laaꞌi kai, pau inae ainau kelogo auꞌi maꞌoai isafa, lau koa iꞌopou Kristiano fekemia laoma. Kai lamegamega lau tieiniai kegopeisau tipula au lamia koa iꞌopoga, isa fakemia laoma,” eoma. \p \v 30 Egae kai kin Akripa, kafana Festus, Benise ke egae fou keagu auꞌi keꞌuegekae iifa ipakaina afuga kepuaꞌafuga. \v 31 Egaꞌina alogai keniniꞌani keifa keinaka, “Iifa gome iꞌina auga femae, ke fetipula koa kelelega agaꞌo aekapaisa,” keoma. \p \v 32 Kin Akripa Festus epainia einaka, “Iꞌina auga Sisa agogai iifa faepakaisa gaoma koa aisama, pau kapa agaꞌo laaꞌi puo fapapealaisa,” eoma. \c 27 \s1 Paulo Ke Fou Kepea Auꞌi Lontiai Roma Kelao \p \v 1 Egae kai Sisarea taoninai Roma au akaikiꞌaꞌi iifa kepaapa, lai lontiai fekeulaimai, Itali ago falao keoma. Ega aisama Paulo, lai, ke tipula auꞌi isaꞌi fou Sisa ifo ega ifani auga agaꞌo ifani auꞌi 100 eꞌimaꞌi auga aka Julius imagai kepaaumai. \v 2 Ke alao lonti agaꞌo Adramitium ufapogai emai auga Asia ago foe nie ufapoꞌi mo agepiau oma auga aisa. Egaꞌina lontina alogai aꞌagaukae aaguka alao. Alao aisama Masedonia auga agaꞌo Tesalonika taoninai emai auga aka Aristakus isafa fou alao. \p \v 3 Egani aisama, Sidoni ufapogai aofau. Julius Paulo egafegafe penia, elogoaina ekefaꞌa eeꞌi elao kapaꞌina anina eani auga fekepenia eoma. \v 4 Ke lai iꞌina afuga lontiai apuaꞌafuga. Alao aisama, ameku eao apuimai puo, Saiprus keleipuaga afe foega mo apiau oma. \v 5 Egae kai Silisia ke Pamfilia agoꞌi foeꞌi apuaꞌafuniꞌi opainai mo aꞌu inaegai apiau pagai. Ke Lisia agogai Maira ufapogai aofau. \v 6 Egae Julius ifani auꞌi 100 eꞌimaꞌi lopiaga, Isipto agogai Aleksandria taonina lontina Itali ago elao auga ekapulaisa. Ega puo iꞌina lontinai epaꞌagaumai aaguka. \v 7 Kai alao aisama, ameku akaikiꞌa emai eao apuimai pugu puo, amapiau alao auga eꞌinoka alogaina. Ega puo kina maꞌo paakai paakai mo alao Snaidus ufapoga eegai mo. Kai ameku lai aaguka lontina, eao apua, alao auga aekainia. Ega puo apapopo alao Salmone kua oma apiegai Krete keleipuaga eega mo apiau oma. \v 8 Krete keleipuaga foega mo apiau oma aoma auga, eꞌinoka alogaina. Kai fuagai Krete keleipuagai ufapo agaꞌo, Lasea taonina niegai kepafaala ‘Ufapo Felo Ipauma’ keoma afugai aofau. \p \v 9 Alao aisama kina maꞌo apafua. Ega puo Iudea papiauꞌi kegope kinaꞌiai amalao koa aisama, fapea felo kai egaꞌina kinaꞌi kepagai, inipo aupu\f + \fr 27:9 \ft Pilitani malagai ‘winter’\f* emai efua. Inipo aupu kinaꞌiai lanina akaikiꞌa eꞌuegekae. Ega puo falao koa aisama kina apala ipauma feafimai. Paulo iina koa agemia auga eisa puo, lontiai keaguka auꞌi maꞌoai ainaꞌi epalogo einaka, \v 10 “Oi aumi ainami amopaaua. Lau laisa auga pau agalao koa aisama, mae mauni epogai agalao, ke lonti agapalifua, amuꞌamu agapakogoꞌi ke iꞌa ifoꞌa isafa afamae,” eoma. \v 11 Kai lonti epapea lopiaga ke lonti inagome auga fou, Julius alo keaniia fekelao paisa keoma puo, isa Paulo aina aeafia. \v 12 Ke ‘Ufapo Felo Ipaumagai’ faagu, inipo aupu felao fefua auga aekainia. Ega puo papiau maꞌo iifa kepaapa keafiaꞌama, lontiai falao, Feniks ufapogai, egae faagu inipo aupu fepagai keoma. Feniks ufapoga auga Krete keleipuagai eka, apie South-west elao, ke apie auga North-west elao. \s1 Aꞌuai Lanina Akaikiꞌa Epua \p \v 13 Ameku South kaina epua paakaisa mo emai aisama, papiau lontiai kepinauga auꞌi keopolaga, kapaꞌina anina keani auga egamoꞌe emai keoma. Ega puo anka kelaꞌauꞌi, ‘Ufapo Felo Ipauma’ apuaꞌafuga, Krete keleipuaga nie mo apiaunia. \v 14 Kai apiau afaꞌagamo aisama, lanina akaikiꞌa, aka ‘North-Easter’ epua, Krete keleipuagai emai, goiso akaikiꞌaꞌi ekapaiꞌi. \v 15 Ega puo ameku lonti epaapakipo, lai afu alao aoma auga alalao. Kai lanina akaikiꞌa lonti ekoninia ala alao eoma auga kainai mo apakaisa. \v 16 Ke alao alogai, keleipua eꞌele aka Kauda foega mo apiau oma ogogai akaisogo. Ega aisama ameku afaꞌagamo epakaisa mo puo, gaaga eꞌele\f + \fr 27:16 \ft Pilitani malagai ‘lifeboat’\f* lonti muninai epea auga, amafia amagopeapi faiꞌinia aoma kai eꞌinoka. \v 17 Kai fuagai papiau lontiai kepinauga auꞌi, gaaga lontiai kelaꞌaua aisama, apaꞌuai gaaga lonti fou kegopeapiꞌi. Ke Libia agogai Siritis foega nie mo alao, figu egoa oꞌoinia laagai afaaguau auga maniꞌina kepaꞌaua puo, lonti palaiꞌi kepaakeꞌi kai ameku mo epuaimai alao. \v 18 Kai lanina akaikiꞌa epua goiso akaikiꞌaꞌi ekapaiꞌi kemai lonti keauniia puo, lonti elao emai alogaina. Ega kainai egani aisama, lontiai papiau keꞌina eꞌi amu aꞌuai kepiulaiꞌi. \v 19 Ke kina oiso aisama, isa ifoꞌi lonti palaiꞌi ke lonti amuꞌamuꞌi kepapinauganiꞌi auꞌi kepakai guguainiꞌi kepiulaiꞌi. \v 20 Ke kina maꞌo elao efua kai, lanina ekapula alogai aeapakipo puo, kina ke miꞌimiꞌi isafa agaꞌo alaisaꞌi. Fuagai aisama, lai emai mauni keagaga agaꞌo afiaꞌamaga alapaꞌaua. \p \v 21 Ega koa emia, kina maꞌo mo elao puo, papiau lontiai akeaniani. Ega aisama Paulo epoꞌiai eꞌue epainiꞌi einaka, “Oi lau ainau amoafia Krete keleipuaga falapuaꞌafuga koa aisama, inae mae mauni epogai falalao falamai, ke emi amu folopageaꞌi, ke emi lonti isafa folopalifua. \v 22 Kai iꞌa epoꞌaisai kai agaꞌo afaemae kai, lonti mo agelifu afeꞌai. Ega puo pau lagoinimi folomaniꞌi, alomi amopakapulania. \v 23 Gome gapiai lau eꞌu Deo, ega pinauga lakapa auga, ega agelo eapakina peniau, mapeu kaina eapa. \v 24 Ke epainiau einaka, ‘Paulo folomaniꞌi. Sisa agogai iifa fopakaisa. Deo ega gafegafe akaikiꞌa epenio, oi ke fou olao auꞌi maꞌoai kaniami ageagamauga,’ eoma. \v 25 Deo ega agelo iina epaini omaisau auga lapakoꞌania koꞌa agemia paisa. Ega puo pau lagoinimi folomaniꞌi, alomi amopakapulania. \v 26 Kai iina koa falao, keleipua agaꞌogai lonti feagu,” eoma. \s1 Lonti Efafa Elifu \p \v 27 Lontiai ufapo aka ‘Felo Ipauma’ apuaꞌafuga afegai, kina 14 elao efua gapinai, aꞌu aka Adria\f + \fr 27:27 \ft Pilitani malagai ‘Mediterranean Sea’\f* aꞌu faꞌagai mo, amekuai alao amai. Gapi atiafagai koa iꞌopoga, lonti ipapea auꞌi, ago agaꞌo eega alao auga gamuga keoponia. \v 28 Ega puo ufe kuagai kapa agaꞌo meauga kegopeisa kai aꞌuai kepaake. Ke keisa aisama, 37 mita emoai keisa. Ke afaꞌagamo alao kai keꞌopoisa pugu aisama, 27 mita keisa. \v 29 Iina koa keisa aisama, lonti afefiakoa afelao fopa aꞌu papagai kekae auꞌi faagaꞌiai afegapupea keoma kemaniꞌi. Ega puo lonti kegapaapakipo keoma ugugai anka pani kepaakeꞌi. Ke keagu gani ala gaoma gamai gafiakoa keoma. \v 30 Egaꞌina alogai lonti kepapea auꞌi isaꞌi kegapiau keoma puo, anka isaꞌi ipaakeꞌi pifogegai, maagai lonti gaagaga apaꞌuai kepaake aꞌuai. \v 31 Kai Paulo ifani auꞌi ke ifani auꞌi 100 eꞌimaꞌi lopiaga fou epainiꞌi einaka, “Iꞌina papiauꞌi lonti akepuaꞌafuga koa aisama, Deo oi kaniami afaeagamauga,” eoma. \v 32 Ega puo ifani auꞌi apaꞌu kefouꞌi gaaga eꞌualai ekipo. \p \v 33 Gani eegai, Paulo isa maꞌoai egoi peniꞌi kegaaniani eoma puo epainiꞌi einaka, “Kina 14 elao kai egaꞌina kinaꞌiai pinauga maꞌo okapaiꞌi, ke oopopo alogaina puo foꞌama agaꞌomo ganinagai kai aloania. \v 34 Pau lau lagoi penimi foꞌama amoania, fepakapulanimi foagu kainai. Oi epomiai kai agaꞌo faagamiai kelele agaꞌo afaemia,” eoma. \v 35 Paulo iꞌina eifania afegai palafa eafiia maꞌoai agoꞌiai Deo tenkiu epeniia. Egae kai palafa eiꞌipea eaniia. \v 36 Ega koa ekapaisa, maꞌoai eꞌi opopo kepuaꞌafuga, aloꞌi kepakapulania, ke ifoꞌi foꞌama keafiia keaniia. \v 37 Lontiai aagu aumai, aumai maꞌoai mo 276. \v 38 Isa foꞌama keaniia keanipugu aisama lonti kegapaꞌilikaea keoma puo, eꞌi foꞌama lontiai keka auꞌi aꞌuai kepiulaiꞌi. \p \v 39 Egani aisama, lonti kepapea auꞌi, ago kapagai aagu auga akelogo. Kai figu foega ufapo koa iꞌopoga lonti kepapaꞌagauꞌi afuga agaꞌo keisa. Ke keopolaga afekaina koa aisama, egae lonti fekepaꞌagaua keoma. \v 40 Ega puo isaꞌi anka ufeꞌi kefouꞌi aꞌuai kepuaꞌafuniꞌi, isaꞌi tali ufeꞌi kepagumainiꞌi, isaꞌi lonti palaiꞌi kepaꞌagauꞌi. Ke lonti epiau foe nie alao. \v 41 Ke alao aisama, aꞌu alogai figu egoa oꞌoinia auga, laagai lonti elao eaguau. Ega aisama lonti maaga eaguau aelao aemai, uguga auga aꞌu emoge emai eauoka. \p \v 42 Ega aisama ifani auꞌi tipula auꞌi afekegau afekepiau auga opopo kepaꞌaua puo kegaaupuguꞌi keoma. \v 43 Kai ifani auꞌi 100 eꞌimaꞌi lopiaga, Paulo kania gaagamauga eoma puo, ifani auꞌi kapaꞌina kekapa keoma auga epaapakipoꞌi akekapaisa. Egae kai eifa kapula peniꞌi, kaisau gau kelogo auꞌi, fekegopolai fekeufai fekegau, foe fekelao eoma. \v 44 Ke gau akelogo auꞌi, lonti amuꞌi ke lailai fekeafiꞌi fekeomuau fekegau foe fekelao eoma. Iina koa akapaisa, kai agaꞌo aemae kai maꞌoai agau alao foeai aꞌagaukae. \c 28 \s1 Malta Keleipuagai \p \v 1 Papiau maꞌoai foeai aꞌagaukae afegai, egae keagu auꞌi apaꞌani peniꞌi aisama, egaꞌina keleipuaga aka Malta keoma. \v 2 Ke keleipua papiauꞌi eemaisai kegafegafe alogaina. Imu eꞌau, afu ekekeꞌa puo, lo kepaaga maꞌoai keifa kokoimai. \v 3 Egae kai Paulo aufo iꞌofa emaiseina lo epaaga. Ega aisama kaapa agaꞌo, papiau eagaꞌi kemae auga, lo isapugai epiaulai, Paulo imagai ekafiꞌuꞌuinia. \v 4 Keleipua egaꞌina papiauꞌi Paulo imagai kaapa ekafiuꞌui eꞌafauka keisa aisama, ifoꞌi epoꞌiai keniniꞌani keinaka, “Iifa gome egaꞌina auga auau auga maꞌe. Isa aꞌuai femae kai aemae pau emai inae ega laomai afa Deo pau epeniia,” keoma. \v 5 Kai Paulo kaapa imagai eꞌafolaisa loai ekauau. \v 6 Ke papiau keopolaga, Paulo faaga fofouga akepiufuaina, o ageꞌualai agemae agefiakoa keoma. Kai kaina kekai epo emaefa alogai afegai, faagagai kapa apala agaꞌo aemia puo, keopopagai keifa isa deo agaꞌo keoma. \p \v 7 Lai aagu eegai egaꞌina keleipuaga papiauꞌi eꞌimaꞌi lopia faꞌa aka Publius, ega afu akaikiꞌa agaꞌo eka. Egae isa ega eꞌa maꞌo puo, eifa kokoimai, kina oiso fou aagu, ke egafegafe eꞌima feloimai alomai epagama. \v 8 Egaꞌina kinaꞌiai Publius ama, auga eama ke emeimei puo, faaga ekiekie. Ke eꞌa alogai petiai mo eka. Paulo, Publius ama eisafa auga fouga elogo aisama, ekoko elao eisa faugai emegamega ke ima kaniagai eogeaua, epafelo. \v 9 Papiau iina koa emia fouga kelogo aisama, keleipuai papiau maꞌoai keisafa auꞌi kemaiseiniꞌi fauꞌiai emegamega ke feloꞌi kemia. \v 10 Ega puo papiau lai au akaikiꞌamai kepamiaimai, eꞌi laomai iꞌoiꞌi iꞌoiꞌiai gafegafe akaikiꞌa kepakinaimai. Egae kai Malta amapuaꞌafuga aoma alogai, amuꞌamu aukaukaꞌi kai, isa lai kapaꞌina aniꞌi aani auꞌi isafa kemaiseiniꞌi lontiai keukaiꞌi. \s1 Lontiai Alao Roma \p \v 11 Malta keleipuaga alapuaꞌafuga koa kai, gafa oiso egae aagu. Egaꞌina afegai lonti agaꞌo inipo aupu Malta keleipuagai ekoko eagu auga alogai aaguka. Egaꞌina lontina Aleksandria taonina lontina, ke isa eꞌi deo pifogeꞌi maguaeꞌi auniꞌi kafela, ‘Kasta ke Polkus’ keoma auga akaꞌi lonti maagai kepapua. \v 12 Malta apuaꞌafuga alao, Sisili keleipuagai, Sirakus ufapogai aofau. Egae kina oiso aagu. \v 13 Egaꞌina afegai Sirakus apuaꞌafuga, lontiai alao Itali agogai Rekium ufapogai aofau. Egani aisama, Rekium apuaꞌafuga alogai ameku South kaina elao epuaimai puo kina agaꞌomo afegai Puteoli ufapogai aofau egae aꞌagaukae. \v 14 Egae pakoꞌa papiauꞌi isaꞌi akaifainiꞌi. Isa keifa kokoimai kegoinimai, iifi agaꞌo fou faagu keoma puo egae fou aagu. Faagamaisai iina koa emia alao Roma agogai akoko. \v 15 Ke Roma taonina alao alogai, Roma taoninai pakoꞌa papiauꞌi isaꞌi foumai kelogo. Ega puo papiauꞌi isaꞌi kemai Apius taonina afaꞌafa afugai keꞌimaimai, ke isaꞌi kemai taoni agaꞌo aka ‘Feufeu Afuꞌi Oiso’ keoma afugai keꞌimaimai. Ke Paulo egaꞌina papiauꞌi eisaꞌi aisama, alogai kapula emai, Deo tenkiu epeniia. \v 16 Egae kai Roma taonina alogai akoko aisama, Paulo eꞌima lopiaga, isa elogoaina ifogamo eꞌa agaꞌogai eagu kai, ifani auga agaꞌo epainia isa feꞌima eoma. \s1 Paulo Roma Taoninai Einogo \p \v 17 Paulo Roma taoninai eagu kina oiso elao afegai, Iudea papiauꞌi keꞌimaꞌi lopiaꞌi eeꞌiai iifa eulaisa isa eagu eꞌagai fekekaigugu eoma. Ke kekaigugu aisama epainiꞌi einaka, “Aau akiu, lau Iudea papiauꞌi faagaꞌiai, ke ufuꞌa apaꞌa eꞌi kagakaga kainai kapa apala agaꞌo alakapaisa. Kai Ierusaleme taoninai Iudea papiauꞌi keafiiau Roma papiauꞌi imaꞌiai kepaauisau kepatipulaniau. \v 18 Isa lau famae koa kapa apala agaꞌo akekapulaisa puo, kegapapealaisau keoma. \v 19 Kai Iudea papiauꞌi lau fapealai auga anina akeani keumaka. Ega puo keaga laaꞌi, lau Sisa agogai iifa fapakaisa laoma. Lau Sisa agogai, iꞌa aꞌa papiau fou iifa fapakaisa auga anina alaani kai, keaga laaꞌi puo lakapaisa. \v 20 Egaꞌina puogai fou faisaꞌa faniniꞌani laoma, laifa kaiguguimi. Lau Mesaia Israel papiauꞌi kaniaꞌi ageagamauga keꞌima auga lapakoꞌania puogai, tieiniai kegopeisau iina koa tipula au kepamiaisau. \p \v 21 Isa Paulo kepainia keinaka, “Iudea agogai Iudea papiauꞌi, oi foumu malelega agaꞌo eemaisai akeulaisa. Ke aaꞌa akiꞌa, Iudea agogai kemai auꞌi, kai agaꞌo foumu apala maamaisai akeifania. \v 22 Kai lai afu maꞌoai papiauꞌi, oi Iesu opakoꞌania papiaumi keifa apala penimi auga alogo. Ega puo iifa gome oi emu opola Iesu kepakoꞌania papiauꞌi eeꞌiai auga ala koa auga moifania amalogo aoma,” keoma. \p \v 23 Ke keniniꞌani afegai, kina keogeisa Paulo fou fekeniniꞌani pugu keoma. Egaꞌina kinagai Iudea papiauꞌi maꞌo mo kemai isa eagu afugai. Ega aisama Paulo Deo ega agofaꞌa fouga maaꞌiai eifafou kapulania. Ke Moses ega iifai ke profeta kapaꞌina kepapua auga faagaꞌiai Iesu Mesaia fouga koꞌa ipauma auga fekepakoꞌania eoma puo, eifa felo alogaina. \v 24 Papiau isaꞌi, Paulo kapaꞌina eifania auga kepakoꞌania kai, isaꞌi auga akepakoꞌania. \v 25 Ke papiau ifoꞌi mo epoꞌiai Paulo kapaꞌina eifania auga eeꞌiai niniꞌani iꞌoiꞌi iꞌoiꞌi keifaniꞌi. Ega aisama Paulo ega niniꞌani fuagai iina eifa oma: “Deo ega Spiritu iꞌa ufuꞌa apaꞌa maaꞌiai profeta Aisaea akegai eifania auga pau koꞌa mo emia. Aisaea oi foumi ufainagai Iudea papiauꞌi maaꞌiai iina eifa oma: \q1 \v 26 “Deo eifa, \q1 ‘Iꞌina papiauꞌi eei folao fopainiꞌi foinaka: \q2 “Oi ainami agopaaua ke agopaaua aꞌo amologo agooma kai afaekaina. \q2 Ke maamiai agoisa ke agoisa kai, kapaꞌina emia auga afolologo. \q1 \v 27 Gome oi aumi guami eꞌinoka alogaina, oi ainami ofau apua, maami okaisapua. \q2 Ega koa afolokapa koa aisama maamiai afoisa, \q2 ainamiai aina afologo ke opomiai afologo, Deo afoaipenia, \q2 ke Lau felomi afapamiaimi,’ \p eoma. \rq Aisaea 6:9-10\rq* \m Paulo iina eifa oma aisama, papiau isaꞌi isa ega niniꞌani anina akeani auꞌi agaꞌo agaꞌo kekani kepuaꞌafuga. \p \v 28-29 Ega aisama Paulo eifa pugu einaka, “Ega koa iꞌopoga, oi Deo ega iifa oumakalaina puo, lapalogonimi Deo kaniaꞌa isagamauga auga fouga, Iudea papiauꞌi laaꞌi auꞌi eeꞌi eulaisa elao. Isa iꞌina fouga aꞌo akelogo,” eoma.\f + \fr 28:28-29 \ft Papiau isaꞌi 28-29 fuagai iꞌina iifaga kepapua: “Paulo iina eifa oma afegai, Iudea papiauꞌi isa kepuaꞌafuga aisama ifoꞌi epoꞌiai keakekua alogaina.”\f* \p \v 30 Paulo Roma taoninai eꞌa agaꞌo afa eogeisa, inipo auniꞌi fofouga egae eagu. Ke isa kegaisa keoma auꞌi maꞌoai eifa kokoꞌi. \v 31 Paulo papiau maaꞌiai Deo ega agofaꞌa fouga einogoaina, ke Lopia Iesu Kristo fouga epamaleleniꞌi. Ega koa ekapaisa alogai, papiau aemaniꞌiainiꞌi, ke kai agaꞌo isa aekaisapua epinauga aage mo.