\id 2TH - Mengen NT [mee] -Papua New Guinea 2003 (web 2014) \h 2 Tesalonaika \toc1 Lau A Lua Ae Pol Paꞌe Ta Re Ngae Tesalonaika \toc2 2 Tesalonaika \toc3 2Tes \mt2 Lau A Lua Ae Pol Paꞌe Ta Re Ngae \mt1 Tesalonaika \imt1 Kana Turunglomatana \ip Ita ka sana loramatana mannangana ka oru reke umma ta leleng ngaliua nga ra lopatokonakana re ngae Tesalonaika ka inae Pol paꞌe lau laekia te ri. Ava ke kela basema, ka orume ka ri mologi keke maena nge i minakai roma: Ne kapunu roma, i ke longe pangamologa re ta miralali ra ri ke kanimaimai rea kurumea loangakurume ngareangana kae Karais, ba ke bai ta pangaginggingi rea ka pangamologanganame (1:4-6); ba na lua roma, i ke matau roma, ri ke kakaꞌe pangalomatana e tupu e ta kae e nga Avolau atungngana ngarume, na keke tataokurumea pangalomatana tetoto (2:1-12); ba na mologi roma, i ke longe pangamologa e ta ina palu nge ri ka omoreasa lili, ba keke bavaia kalingpala ngaliua nga ra lopatokonakana (3:6-15). Minmina nae Pol riluae Sailas bae Timoti keke paꞌe lau laekia ta pangatupunge lomatana ngae ri. \ip I ke role kerea roma, kae e nga Avolau atungngana ngarume ke sane lele tale. Ba ke role roma, pala nga kae laeala lelengana, na ragau keke la bainge bainga re nga longasa te Nutu raumana, ba kumangng ngareangana ka bainga reke sosoali nga raguna ke la leleng bollau raumana muni. Ba i ke role kerea bole roma, agau te a i a alongasakana raumana ta bangapaga rae Nutu kanna ke la leleng. Ba agau laeala ke la baingaꞌiu raumana kae Karais. \ip Ba nga lau laekia Pol ke role ka ra lopatokonakana re ngae Tesalonaika ta ri ngeke maisgingging nga lopatokona ae ri, ba ngeke tolomane maenang reke lele nge ri kurumea loangakurume ngareangana kae Karais. Ba bole, i ke tunge pangamologa reke gingging ta ragau ngaliua nge ri onra ri ra omosakana ba ragau reke umma ta utungpallala ka pangamologame. Ke role kerea ta ri ngeke rulu mana ba sana nga omoreasa lili, ava ngeke umma ta kumangng karea kaning. Bae Pol ke role ka ra lopatokonakana kinung re ngae Tesalonaika ta ri ngeke kaminte pangalomatana ra i tungu rea te ri pala, ba ngeke umma ta palingkalaunga rea. \c 1 \p \v 1 Iau ae Pol kala nge Sailas bae Timoti, mangng pana mologi ka paꞌe lau laekia ta ginunga ae ra lopatokonakana te Karais e momo ngae Tesalonaika. Ka paꞌe te miau ra ragau rae Nutu a i a Tamara ba ragau rae Iesus Karais A Avolaukita. \p \v 2 Mangng ka kavkave Nutu a i ae Tamara ta i kala nge Iesus Karais A Avolaukita ngeke tunge lopengana ba momongpengana ae ri te miau. \s1 Pol Kavangana Te Nutu Ta Ra Lopatokonakana Re Ngae Tesalonaika \p \v 3 Kolingamangng memena ngallo nge Karais, ka kaeme kinung na mangng nga kalapagpage Nutu kurumea oru ra i kuma ki te miau. Ba kalangapaga ngamangngana laeala kae Nutu ka kaomannmannangana kia kurumea, lopatokona ae miau ke umma ta leleng bollau raumana muni. Ba kenakena nge miau baingana e nga matengraumanange tetoto ke umma ta leleng bollau muni bole. \v 4 Minmina na mangng ka kinpataetaea giamiaume ngaliua nga ra lopatokonakana rae Nutu reke katualla nga ina pattoto. Ka kinpataetaea giamiaume kurumea, ka ina ragau ke pamiralalali miau ba kaka kanimaimaia maenang kurumea loangakurume ngamiaungana kae Karais, na miau kaka tololomane maenang nginngina kinung ba kaka umma ta maisinggingging nga lopatokona ae miau. \p \v 5 Miau kaka matea raumana ta lunga lakallo ta Nutu kelangpatalingana, minmina na ragau keke umma ta pangamiralali miau ba keke tungtunge maenangme te miau. Ava kaningmai ngamiaungana laeala ka miralali nginngina ke pakosining roma, ka miau ra ragau reke pepe ta lunga lakallo ta Nutu kelangpatalingana laeala. Ba ragau kumangng ngareangana nginngina re nga pangamiralali miau ba tungnge maenangme te miau ke pakosining roma, Nutu kalingnanangana ka ragau ke tupu. \v 6 Nutu bainganame keke tupu, minmina na i ke la alange miralali ta ragau reke pamiralalali miau sonrau. \v 7 Ava ke la tungnge pannang te miau raka kanimaimaia miralali. Ba ke la tungng pannang te mangng bole. I ke la kumangng minmina nga inae Iesus Avolau nge lelemalaga nga Nutu mallena nga tava ba nge pota nga karakarangana. Ke la potang kala nga anggelo ra kanna reke gingging raumana ngallo nga sia e toto. \v 8 Na ke la tungnge alanga e soali ta ragau ra sana loreamatana kae Nutu ba ragau re sane ke longo ta pangamologa e pe ae Iesus A Avolaukita. \v 9 Keke la ravunge alang e soali minakai roma: Nutu ke la baingasoali rea passavele nga inte e momo balakala nga raguna ba nga ginggingngana e bollau raumana a kana ka olamana e toakala. \v 10 Keke la ravunge alang e soali nga kae laeala ngarume inae Avolau nge atu ta ravunge gia bolinglaungana nga ragau rae i reke tupu ba nge atu ta ravunge alangpaga ngaliua nga ragau kinung ra loreapatokona te i. Ba miau kaka la momong kala nge ri bole kurumea, miau ka lomiaupatokona ta pangamologa ra mangng pulimalaga rea te miau onra kaomannmannangana ki. \p \v 11 Minmina na mangng ka kavkava te Nutu te miau ka kaeme kinung. Ka kavkava te Nutu ae ita ta i nge kela miau ma miau ra ragau reke pepe ta ravunge kavingtulu ra i matea ta tunga rea te miau. Ba ka kavkava ta i nge rongomasi ka kumangngme kinung reke pepe ra miau ka matea ta kumangng ki, ba kumangngme kinung ra lopatokona ae miau ke pasigipaga miau ta kumangng ki. Ka kava ta i rongamasi ki ka ginggingngana e bollau raumana. \v 12 Mangng ka kavkava minmina ta baina Iesus A Avolaukita nge rave gia bolinglaungana ngallo nge miau, ba miau ngaka rave gia bolinglaungana ngallo nge i kurumea lopengana ae Nutu ae ita bae Iesus Karais A Avolau ke tungumane te miau. \c 2 \s1 Alongasakana Ore La Leleng Ngarume \p \v 1 Na kolingamangng memena ngallo nge Karais, mangng ka bai ta pangamologa ta kae laeala ngarume inae Iesus Karais A Avolaukita nge atu muni ba nge ravukinungu ita te i. \v 2 Mangng ka bai ta balinglaga miau ta maisinggingging ba sana ngaka ngatakale agau te ta i baingalopalilli kamiau o pangamataunga miau ka pangamologanganame. Ba ngaroma miau ngaka longe pangamologa te e nga tonge Nutu kaona, o ngaroma ngaka longe turung te, o ngaroma ngaka rave lau te eke roma mangng paꞌe ore role roma, kae ae Avolau ke lele tapu, na sana nga lomiaupatokona tao. \v 3 Sana ngaka ngatakale agau te ta i goanga miau roma, kae ae Avolau ke lele tapu. Iau ka role minmina kurumea, kae laeala ke sane la leleng tale ta nge lele nga ina longasa tane bollau raumana nge lele. Ba bole, kae laeala ke sane la leleng ta nge lele nga ina agau laeala e longosa raumana ta bangapaga rae Nutu kanna nge lele. Ka i a agau laeala ae Nutu la ronga kia. \v 4 Ka i a agau laeala ore la avanga ta i sanangkalange Nutu. Ba ke la ulongpataea i muni giana ngailu nga orume kinung ra ragau ke pato rea ka nutu rae ri, ba orume kinung ra ri ke kalapagpaga rea. Minmina na i ke la pangatare i muni nga tempel ae Nutu, na ke la patonge i muni kae Nutu. \p \v 5 Ka ina iau mommo kala nge miau pala, na iau ka tuture oru nginngina te miau. Ka lomiaupogo nanguni ae? \v 6 Ba miau ka lomiaumatana ka taru e umma ta lengakalange alongasakana laeala lelengana sonrau. Ke umma ta lengakalange ta baina lelengana nge loakurumea kae ae Nutu pulia pala. \v 7 Iau ka role minmina kurumea, gingginga e nga longasa ta bangapaga rae Nutu kanna ke kumkuma gome sonrau. Ba gingginga laeala ke la kumangng minmina tale ta nge lele nga ina aeala e umma ta lengatotokale nge agatapu. \v 8 Na nga kae laeala, na alongasakana laeala ke la leleng nga karakarangana. Ka i a alongasakana laeala ae Avolau la samungpununge ka kaona bovonna, ba ke la ronga kia ka atungngana kana olamana e toakala. \v 9 Ba alongasakana laeala lelengana ke la loangakurumea Satan kumangngana. Ba i ke la pangakosining ka gingging matantana reke bollalau, ba ke la kumangng ka killa ba kumangng matantana ra goanga reke la pangamagionge ragau raumana. \v 10 Ba ke la kumangng ka kumangng matantaname kinung reke sosoali re nga goanga ta pangataopange ragau reke lola ta raunga nga sia. Keke la loanga ta raunga nga sia kurumea, ri keke malai ta matengraumanange pangamologa e te Karais ora kaomannangana kia. Minmina nae Nutu sane la ravunglele rea. \v 11 Nutu ke la kelange malainga laeala ae ri. Minmina na i ke la banga ka gingginga matana te ta i kumangng ngallo nge ri ba pangataopange ramarea ta baina ri nga loreapatokona ta oru ra goanga. \v 12 I ke la kumangng minmina ta baina i nge kalinane ra nginngina kinung ra sana loreapatokona ta pangamologa e te Karais ora kaomannmannangana kia. Ka sana loreapatokona ta pangamologa e te Karais ora kaomannmannangana kia. Ke sa. Ri ka loreasereng ta kumangng ka bainga reke sosoali nge Nutu raguna. \s1 Pol Ke Role Ka Ra Lopatokonakana Re Ngae Tesalonaika Ta Ri Ngeke Maisgingging \p \v 13 Ava nge miau ra kolingamangng memena ba ragau rae Avolau materaumana rea, mangng nga kalapagpage Nutu ka kaeme kinung kurumea oru ra i kuma ki te miau. Mangng nga kalapagpage minmina kurumea, i ke toro miau pala ka ina orume kinung ke sane ke lele tale. Ke toro miau ta baina i nge ravulele miau kurumea lopatokona ae miau ta pangamologa e te Karais ora kaomannmannangana kia, ba kurumea Kannu E Tupu kumangngana ine kuma ka miau ta miau ra ragau reke tupu nge Nutu raguna. \v 14 Bae Nutu ke matea ta i kumangng minmina ka miau, minmina na i ke kiu miau ka pulingmalaga ngamangngana ka pangamologa e pe e te Karais te miau. Ke kiu miau ta baina miau ngaka rave olamana e toakala orae Iesus Karais A Avolaukita kanna. \v 15 Minmina na kolingamangng memena, miau ngaka maisgingging ba ngaka kaminte pangalomatana ra mangng tungu rea te miau. Ngaka kaminte pangalomatana ra mangng tungu rea te miau ka kaomangngme, ba pangalomatana ra mangng pa rea te miau ngallo nga laume bole. \p \v 16-17 Ba sonrau na mangng ka ballage Iesus Karais A Avolaukita bae Nutu a i a Tamara e materaumana ita be tungumane lomannmanna e sane rongrongo ba lopatokona e pe te ita, ta ri pangalopenge lomiaume ba pangaginggingi miau nga kumangngme kinung reke pepe ra miau ka kuma ki ba nga pangamologame kinung reke pepe ra miau ka role rea. \c 3 \s1 Pol Ke Ballage Ra Lopatokonakana Re Ngae Tesalonaika Ta Ri Kavang \p \v 1 Iala na kolingamangng memena ngallo nge Karais, mangng ka bai ta ronga ka pangamologa laekia minakai roma: Miau ngaka kava te Nutu te mangng ta pangamologa ae Avolau kanna nge sasa bolvole ba nge rave gia bolinglaungana raumana basema ine rave gia bolinglaungana ngaliua nge miau pala. \v 2 Ba ngaka ballage Nutu ta i taongamuga kamangng ba ravunglele mangng nga ragau matantana reke sosoali kamareame. Iau ka role minmina kurumea, ragau papatu ka sana loreapatokona. \v 3 Avae Avolau ke sane la kanga ita, ba i ke la pangaginggingi miau ba nge kelapatalimasi te miau ta bainae Satan sane nge baisoali miau. \v 4 Ba mangng ka lomangngpatokona te miau kurumea pagiungamiaungana kala nge Avolau. Minmina na mangng ka lomangngmatana roma, miau kaka tataokurumea pangamologa reke gingging ra mangng tungtungu rea te miau. Ba ka lomangngmatana roma, miau kaka la kumangng minmina tale. \v 5 Ba mangng ka balaglage Avolau ta i nge tunge lomatana te miau ta baina miau ngaka kelapatokone Nutu matengraumanangana kamiau. Ba ka kavkave ta i kalaunga miau ta loangakurumea bainga ae Karais pakosining kia ine maisgingging ba ke tolea maenangme. \s1 Pol Ke Role Gingging Ka Ra Lopatokonakana Re Ngae Tesalonaika Ta Ri Sana Nga Omoreasa Lili \p \v 6 Kolingamangng memena, mangng ka la roleng gingging kamiau nge Iesus Karais A Avolaukita giana roma, ngaroma kolingamiau te ngallo nge Karais nga omonasa lili ba nga sana omona ta i taongakurumea pangalomatana ra miau ka ravu rea nge mangng, na miau ngaka momopatali nga agau laeala. \v 7 Iau ka role minmina kurumea, miau muni ka lomiaumatana roma, ka i a bainga e pe ta loangakurumea bainga ra mangng pakosining ki te miau. Mangng ka sana omomangngsa lili ka ina mangng mommo ngaliua nge miau pala. \v 8 Ba mangng ka sana kaninnia kaning ra mangng sana kolkoli rea bole. Ke sa. Mangng ka kumkuma ba ka tumvugvugu ka rigo ba ka kae ta baina mangng sana nga pulia maenang nga te e nge miau. \v 9 Ava baingamangng laeala ina mangng kuma minmina ka sana mirana roma, mangng ka sana kamangng gingginga ta balinglaga miau ta kalaunga mangng ka oru ra mangng mate rea. Ke sa. Mangng ka kamangng gingginga ta balinglaga miau ta kalaunga mangng ka orume, ava mangng ka kuma minmina ta pangakosining miau ka bainga e pe ta miau loangakurumea. \v 10 Mangng nga role gingging ta miau ngaka kuma minmina kurumea, ka ina mangng mommo kala nge miau pala, na mangng ka role gingging tapu kamiau roma: “Ngaroma agau te sana nga omona ta i kumangng, na i sane nge kani bole.” \p \v 11 Mangng ka role minmina kurumea, mangng ka longo roma, ragau palu nge miau ka omoreasa lili. Ke sane ke kumkuma ka otte. Ke sa. Keke tota ka kaoreame ta oru rae ragau pattoto kanrea mana. \v 12 Na nge Iesus Karais A Avolaukita giana mangng nga role gingging ka ragau nginngina ba nga ballaga rea ta ri tarang masi ba kumangng ka ri muni kamareame ta ravung karea kaning. \v 13 Ba mangng nga role ka miau pattoto ra kolingamangng memena ngallo nge Karais roma, sana nga omomiausa ta kumangng ka bainga reke pepe. \p \v 14 Ba ngaroma agau te nga sana omona ta i longa ta potong ra mangng pa rea nga lau laekia, na miau ngaka kelapatokone roma, ka i a agau matana e meimia. Ba ngaka momopatali nge i. Ngaka kuma minmina ta baina i nga balenglengea ka baingana. \v 15 Ava sana ngaka kele ma i a agau e soali raumana. Ke sa. Ngaka kele ma i a kolingamiau te, na ngaka tunge pangamologa e gingging te i ta pangatupunge. \p \v 16 Iala na, mangng ka balaglage Avolau a i a momongpengana puna ta i muni nge tungtunge momongpengana te miau ka kaeme kinung nga orume kinung reke lele nge miau. Avolau nge momo kala nge miau kinung. \v 17 Iau ae Pol ka papaꞌe sinro laekia te miau ka kamau muni. Ka i a killa e nga laume kinung ra iau pa rea. Ka i a baingau e nga pange laume. \v 18 Iau ka kavkava te Nutu ta lopengana ae Iesus Karais A Avolaukita a i tungtungumane nge momo kala nge miau kinung.