\id COL - Melpa NT [med] -Papua New Guinea 1995 (DBL 2014) \h Kolosi \toc2 Kolosi \toc1 Kolosi \toc3 Kol \mt1 KOLOSI \imt1 KUIMP TEPA IK KɄⱠ \is2 Ya Buk Ei Nga Puⱡ Ei: \ip Pol ndi, mon ei ropa kʉn, Got nga rapa tenda ila wamp kʉⱡ nga uⱡ ⱡawa etmʉn mbʉ, nimba mot ndupa, wote wamp mbʉ, ora ndupa Kraist nga uⱡ mbʉ, wamp mbʉ kʉn tepa pora ndurum nitim. \is2 Ya Buk Ei, Nam Ndi Rurum: \ip Ya Buk ei, Pol ndi, mon rurum. \is2 Mon Ropa Nam Ngurum: \ip Pol ndi, mon ei ropa, Got nga rapa tenda wamp met Kolosi kona peng titim ila ropa ngurum. \is2 Ui Nant Ila Rurum: \ip Mon ei, Pol Rom kona ila kan manga pepa rurum. Ei Kraist metʉng ei kʉn, mbuldung orunga pana 60 (AD) ila kʉⱡ rurum. \is2 Ik Ronduⱡ: Kolosi 2:9-10 \ip Got nga numan pilpa uⱡ etʉm mbʉ pora, Kraist nga kʉng ila peka ropa morum. Wamp nga uⱡ etmin ronduⱡ mbʉ kʉn, mel nant kanmʉn mbʉ nga pora, Kraist ei wu peng mumuk ei morum. Ei nga, enim Kraist kʉn molk, numan kont ila peka rangga muⱡʉi! \is1 IK PENG KɄⱠ \iot Rump \io1 1:1-1:2 - Pol ndi, mon ropa, Kolosi wamp kʉⱡ ngurum \io1 1:3-1:14 - Got ndi, Kolosi wamp kʉⱡ nga mondpa pili orunga etpa ronduⱡ mundrum \io1 1:15-1:23 - Kraist elim wamp mel raⱡpa kongun itim \io1 1:24-1:29 - Pol ndi, Kolosi wamp kʉⱡ tʉpa rʉpʉndrʉm \io1 2:1-2:5 - Mondpa pili orunga ronduⱡ pangga, ik kol mbʉ, tʉk mana ndʉi \io1 2:6-2:23 - Kraist kʉn rʉmp nduk molk, numan kont ei tʉmin \io1 3:5-3:17 - Uⱡ unt nga uⱡ kont nga \io1 3:18-3:21 - Wu amp mbʉ kʉn kangambuⱡa na mbʉ nga ik \io1 3:22-3:25 - Kongun wu mbʉ kʉn, en enim nga wu nuim mbʉ nga man ik \io1 4:2-4:6 - Man ik kʉⱡ \io1 4:7-4:17 - Pol ndi, Tikikus Onesimas raⱡ tʉpa mundrum \c 1 \s1 Pol Ndi, Mon Ropa Kolosi Wamp Kʉⱡ Ngurum \p \v 1-2 Na Pol, Kraist Jisas nga nombuⱡa rung wu ei. Got elim nga numan ila, na tʉpa nombuⱡa rung wu mundrum. Na kʉn ana, Timoti raⱡ moⱡpʉⱡ, mon ei ropʉⱡ, enim Got nga wamp Kolosi kona ila Kraist mondʉk pʉtmin wamp kʉⱡ kʉn, mon rop ngʉnmbʉⱡ. Tʉn nga pora, Got Tipam ei ndi, enim numan kai mbʉ ngumba, moⱡpa kundi uⱡ ei nga, enim kʉn piyangga! \s1 Got Ndi, Kolosi Wamp Kʉⱡ Nga Mondpa Pili Orunga Etpa Ronduⱡ Mundrum \p \v 3 Tʉl ndi, enim nga orunga atinga rondʉrmbʉⱡ ei kʉn, tʉl ndi, Nuim Jisas nga Tipam Got ei kʉn, angge rʉk rʉk nʉtmbʉⱡ. \v 4 Ei nambuⱡ emel, tʉl pʉtmbʉⱡ ei, enim nga mondpa pili orunga, Kraist Jisas kʉn tek, Got nga wamp mbʉ kʉn, wamp numan ngui uⱡ ei etmin. \v 5 Ik kupa, Rʉnang Ik Kai kʉⱡ, enim kʉn kuimp tepa urum ei kʉn, enim muⱡ kona ting mel mbʉ pʉtʉng ei mel nokundʉk mormin. Ei nga, enim nga mondpa pili uⱡ ei kʉn, wamp numan ngui uⱡ etʉk tek mormin ei, wi muⱡ kona Got Tipam ei ndi, enim nga mel ting mbʉ tendpa kai etpa morum mbʉ ting. Ei nga, uⱡ nʉnmʉn mbʉ etʉk mormin. \v 6 Rʉnang Ik Kai nga memp kai mbʉ omba pol ila oⱡnga, akup muⱡ uⱡ mbila pora, tepa ndaip nʉnʉm. Ei kʉn, enim unt ui ti puⱡ mondʉk, Got nga wamp pol tʉtʉm uⱡ ei, pilik tʉk, akup minal pep rok enmin ei mel ku. \v 7 Tʉl nga kongun peng rʉp wu Epapras kʉn, enim Got nga wamp ruk tʉtʉm uⱡ ei, pilik kandʉk tʉtʉng. Wu ei, Kraist nga kongun wu ronduⱡ ei, tʉl kongun etmbʉⱡ ei mel ku etʉm. \v 8 Enim Muⱡnga ei ndi, nimba nguⱡnga, wamp numan ngui uⱡ etmin mbʉ, wu ei ndi, tʉl kundpa nitim. \p \v 9 Wote, uⱡ puⱡ ila, enim nga ik timan mbʉ, kuimp tep pʉtmbʉⱡ ui ei kʉn, enim nga atinga rondʉp mint ormbʉl. Tʉl ndi, Got waldpʉⱡ, elim nga Muⱡnga ei ndi, enim Got nga pitim uⱡ mbʉ nga pilpa kungndi kai mat ngangga, pilpa kungʉndi orunga, etpa piral ndupa tangga! Wote, pilpa mbi ndui uⱡ ei, pilik teing nʉmbʉⱡ atinga rundurmbʉⱡ. \v 10 I tambuⱡa kʉn, enim Nuim ei nga numan pʉtʉm uⱡ mbʉ mel etʉk, wamp kupa mbʉ molk, rʉk rʉk Nuim ei nga numan ngurum uⱡ mbʉ itʉi! Ei nga, enim nga kongun etʉk, pek nok andurmʉn puⱡ orunga, Got nga uⱡ kai mbʉ pilik kelik etʉk, wote Got nga pitim uⱡ mbʉ, enim kʉn tepa mba ou itangga! \v 11-12 Tʉlndi enim nga atinga rondpʉⱡ kʉn, Got elim nga uⱡ eng nui kai ronduⱡ tetʉm mbʉ ndi, enim etpa ronduⱡ mundangga, wote enim mbun mindil uⱡ pem mbila, ronduⱡ puk molk, numan kun koma ti uⱡ mbila mint etʉk muⱡʉi! Wote ambulk palk, Got Tipam ei kʉn angge nʉi! Ei nambuⱡ emel, Got ei ndi, elim nga tʉpa mumuk rui kona rʉⱡang pi ei, enim tʉpa ngumba pilpa tʉpa kun, inditim kona ei ting. \v 13 Got Tipam ei ndi, tʉn wamp mbʉ pora, rumbʉⱡ mul uⱡ mbʉ nga ronduⱡ ila moⱡmina, tʉn etpa tʉpa, wote rʉp etpa mepa mba, elim nga Kangʉm nga tʉpa mumuk rui uⱡ ila mepa purum. \v 14 Wote, Got elim nga kangʉm ei ndi, tʉn nga uⱡ kit etmin mbʉ tinga nduⱡnga, tʉn akup wei mormun. \s1 Kraist Elim Wamp Mel Raⱡpa Kongun Itim \p \v 15 Got ei mo ropa morum, kʉnmin ei mel, Kraist kʉndʉrmʉn. Kraist ei, Got nga kangʉm kumina ei. Got ndi, mel mbʉ pora, mim itim mbʉ nga Kraist ei, ama oⱡa orunga morum. \v 16 Kraist ei moⱡnga kʉn, Got ndi, muⱡ kona ila kep, ya mʉi kona ila kep, kʉni nʉkʉni mel, mel tetʉm mbʉ pora itim. Wu king, gapman muna, wu Nuim na, wote mel namba mel tetʉm mbʉ pora, Got ndi, Kraist iti nilinga itim. Ei nga mel mbʉ pora, Kraist moⱡnga mint itim ei nga mel mbʉ pora, Kraist nga tetʉm. \v 17 Kraist ei, kuimp tepa moⱡnga kʉn, mel mbʉ pora akil tepa itim. Ei nga, Kraist nga ronduⱡ ila mel mbʉ pora, tʉpa tenda etpa ambuⱡpa morum. \v 18 Rapa tenda ila wamp mbʉ nga peng ei, elim morum. Wote, elim nga kʉng kʉⱡ rapa tenda ila wamp kʉⱡ. Elim nga kangʉm kumina ei, koⱡpa kont mul uⱡ ei nga, elim puⱡ mondpa etpa, akup elim mel mbʉ tʉpa mana ndupa, elim kuimbal morum. \v 19 Got elim nga numan ila, elim namba uⱡ etʉm mbʉ pora, kangʉm kʉn ngumba rukʉr ndurum. \v 20 Got elim nga kangʉm ei moⱡnga kʉn, mʉi kona mel mbʉ pora, aldpa elim ndi rukʉr titim. Elim nga kangʉm, nde peta ila kurum uⱡ ei ndi, moⱡpa kundi uⱡ kai ei, muⱡ kona ila kep, wote ya mʉi kona ila kep, mel mbʉ pora, elim rukʉr titim. \p \v 21 Unt, enim Got kʉn ruⱡ etʉk, el rui wamp mel molk, numan kit pendʉk, uⱡ kit mbʉ etʉng. \v 22 Wote akup, elim nga kangʉm nde peta ila kurum uⱡ ei ndi, enim etpa elim nga wamp mbʉ randpa, elim nga kuimp keta ila wamp kun kai wingti kʉⱡ, muⱡeing nimba itim. \v 23 Ei nga, enim nga mondpa pili orunga, ronduⱡ pangga muⱡʉi! Enim Rʉnang Ik Kai ei, kuimp tek pilik tʉtʉng ni kʉⱡ, mel ti ndi kundpa, ekit ti nʉtangga! Na Pol, Rʉnang Ik Kai ei nga kongun kindmant wu ei moⱡʉp, ik ei nilmba, mʉi kʉmp kona mbila pora, pilik tʉnmin. \s1 Pol Ndi, Kolosi Wamp Kʉⱡ Tʉpa Rʉpʉndrʉm \p \v 24 Akup na ndi, enim nga nʉmp mindil tʉnt uⱡ ei, numan enim. Nambuⱡ emel, na nga kʉng ei, wak rop, Kraist nga mindil nurum kʉng nit ei, tʉp rapʉndʉp etʉp, ora nduimp nʉmp it. Ei elim nga manga wingti ila wamp kʉⱡ nga, na nga kʉng orunga, mindil timp uⱡ ei ndi, Kraist nga mindil nurum kʉng ei kʉn mba, kapⱡa etangga! \v 25 Got elim ndi, enim molk kai mundeing nimba, na wi ropa tʉpa kindmant kongun ei tʉpa ngurum. Kongun ei, Got elim nga nombuⱡa rung ik ei neimp nimba itim. \v 26 Ik ei, unt kor nga ui mbila, wamp nga kuimp keta ila mo ropa titim. Akup wamp kʉⱡ nga kuimp keta ila etpa mot ndunum. \v 27 Got nga numan ila pʉtʉm uⱡ ei, elim nga uⱡ mo ropa titim mbʉ, elim nga wamp mbʉ kʉn, tʉpa mot ndurum. Uⱡ eng nui kai tetʉm mbʉ, wamp mbʉ nga pora tendʉtʉm. Ik mo ropa ei, Kraist ei nim kʉn rukʉr morum ei ndi, nim etpa tʉpa muⱡ kona mepa mba. \v 28 Ei nga, Kraist nga Rʉnang Ik Kai ei, wamp mbʉ kʉn pora nʉmp ngurmʉn. Pilpa kungʉndi numan ronduⱡ mbila, moⱡpʉn wamp mbʉ, man ngumbun mbo endpʉn itamina, wamp tenda nimba, Kraist kʉn ok tʉk tenda etʉk, ronduⱡ puk muⱡeing. \v 29 Uⱡ i itimp pilip kʉn, na nga ronduⱡ ei, kʉmp kʉm ruk ndup, kongun ronduⱡ mundʉp et ei, Kraist na kʉn moⱡpa, kongun elinga et. \c 2 \s1 Mondpa Pili Orunga Ronduⱡ Pangga, Ik Kol Mbʉ Tʉk Mana Ndʉi \p \v 1 Enim pileing nʉmp ik ei mel nʉnt. Ei na ndi, enim kʉn, Leiyoresiya kona wamp mormin kʉⱡ kʉn, wote na kʉni nakʉndʉrmʉn wamp mbʉ pora nga tʉp rapʉndʉp kongun mindil tʉp et. \v 2 Na kongun uⱡ kʉⱡ et ei, enim nga mundmong orunga etʉp ndoimp rʉndamba wamp numan ngui uⱡ ila molk kʉn, wote kapⱡa en enim nga mondpa pili orunga etʉk ronduⱡ munding ei nga, numan kun kai ei, kandʉk tʉk pileing. I etʉk molk kʉn, Got nga ik puⱡ mo ropa tetʉm ei nga puⱡ wu Kraist morum ei, pilik mbi nduing. \v 3 Got nga pilpa kungʉndi ronduⱡ mo ropa tetʉm mbʉ, Kraist kʉn peka ropa tetʉm. \v 4 Wamp ti ndi, enim ik kol ropa ngumba, ik kunt kan iti nʉtangga nʉmp kʉn, enim kundʉp nʉnt. \v 5 Na enim kʉn muⱡi nambʉr. Ei wote, na nga numan ei, enim kʉn tenda punum ei ndi, enim kʉn mor. Enim Kraist kʉn ronduⱡ mundʉk, mondʉk pilik kongun kupa etʉk mormin ei nga, na kandʉp kai pilip numan ngunt. \s1 Kraist Kʉn Rʉmp Nduk Molk, Numan Kont Ei Tʉmin \p \v 6 Enim Kraist Jisas enim nga Nuim ei nʉk rukʉr tʉtʉng. Akup ei kʉn, i ku etʉk, Kraist kʉn rup rok muⱡʉi! \v 7 Nde na ti, mʉi ila pilkan ngumba etʉm ni mel, Jisas kʉn pilkan nguk, enim nga mul orunga, Jisas tʉk manga paka rumʉnt randʉk itʉi! Enim Rʉnang Ik Kai ei ndi, mbo endʉtmʉn ni mel, uⱡ mbʉ etʉk, enim nga mondpa pili orunga ronduⱡ pangga, numan kai pilik, Got kʉn angge nʉi! \p \v 8 Enim pilik tʉk mendʉk muⱡʉi! Wamp mat ndi, Kraist nga ik mat nʉndʉnmʉn nʉk, ik nuwʉ roldʉnga mat nʉk, enim ik kol rok nguk, tʉk tiki pundi nʉpʉndeing. Wamp i etpa mbʉ, mʉi kona uⱡ kurpa mbʉ etʉk, wamp kalk tʉk, etmin ik mbʉ mint nʉtmin. \p \v 9 Got nga numan pilpa uⱡ etʉm mbʉ pora, Kraist nga kʉng ila peka ropa tetʉm. \v 10 Wamp nga uⱡ etmin ronduⱡ mbʉ kʉn, mel nant kanmʉn mbʉ nga pora, Kraist ei, wu peng mumuk ei morum. Ei nga, enim Kraist kʉn molk numan kont ila peka rangga muⱡʉi! \v 11 Kraist kʉn kunda molk kʉn, kʉng kupti uⱡ kupa ei kandʉk tʉtʉng. Ei wamp nga etmin uⱡ ei mon! Kraist koⱡpa kont mba, tʉn nga nit mbʉ tinga ndurum. Uⱡ ei, kʉng kupti uⱡ kupa ei. \v 12 Enim nu tʉtʉng ei kʉn, Kraist kʉn kunda on etʉng. Got nga ronduⱡ ei ndi, Kraist on kona ila ⱡoporpa oⱡa mundrum nʉk, mondʉk pilik nu tʉtʉng. Uⱡ ila nga, enim Kraist kʉn kunda, on kona ila ⱡoprʉk oⱡa morung. \p \v 13 Unt, enim nga min orunga, koⱡpa pora ndurum. Nambuⱡ emel, uⱡ kit mbʉ nga minal etʉng. Wote uⱡ ti, enim wamp rʉⱡaip elpa kʉⱡ, mi ik ila rukʉr muⱡi nambʉrmʉn. Wote akup, Got tʉn nga uⱡ kit mbʉ pora tinga ndupa, enim etpa mepa mba, Kraist kʉn kup inditim. \v 14 Ei nga mi ik kʉⱡ ndi, tʉn tʉpa mana ndurum ni, Got ndi, tʉpa munduⱡnga, Jisas Kraist nde peta ila pitim. Uⱡ ni ndi, Got ndi, tʉn nga uⱡ kit mbʉ kʉmp kʉm tʉpa, mundpa pora ndurum. \v 15 Kraist nde peta ila pitim uⱡ ei ndi, wu peng mumuk na, wu nuim na mbʉ nga ronduⱡ mbʉ, tʉpa mana ndupa, elim mbi oⱡa orunga titim. \p \v 16 Ei nga, wamp ti ndi, enim kʉn, ik poⱡpa, nu rʉng na, ui wingti na, mowi kor na, uⱡ mbʉ nga mi pendpa uⱡ ti iti nʉtangga! \v 17 Uⱡ mbʉ, wote pemba ei nga, akup to rondʉp kanmʉn, wote uⱡ mbʉ nga mel kupa ei, wu Kraist. \v 18-19 Wamp ti ndi, enim nga ruk ting ila moⱡpa, ur kump et nimba, muna elim mana ndup, anggelo mbʉ nga atinga ror nimba uⱡ mat em mbʉ ndi, enim tʉpa mana ndui nʉndangga! Wamp i etpa mbʉ rukʉr orunga, wamp nga mbo numan ei ndi, peka roⱡnga, kʉng ei nga peng ei, wu Kraist morum ei ambuⱡpa, gi ndui nandpa nʉtʉm. Kraist ei ndi moⱡpa, kʉng ei pʉkʉ nokundpa rʉng ropa elinga, kʉng na, ombil pilkan na mbʉ, Got nga numan ila pʉtʉm ei mel ou etʉm. \p \v 20-21 Ya mʉi kona numan kit ngurum uⱡ mbila, enim Kraist kʉn kolk ping mel puⱡʉngina, enim etpa titim. Ei nga, nambuⱡ emel, ya mʉi kona nga numan kit mbʉ, kandʉk tʉk mormin? Nambuⱡ emel, mʉi kona nga mi ik mat mim etʉk, ‘Mel ei ʉmbʉⱡi nʉmbʉⱡi, mel ei nui nʉni, muna mel ei, minda ndui nʉndi nʉk enmin uⱡ mbʉ nga teng ndui nʉndʉi?’ \v 22 Uⱡ mbʉ, wamp nga ik mim etʉk mbo endʉk etmin. Uⱡ mbʉ, pora nimba, wei ai etʉm. \v 23 Ei kupa, mi ik kʉⱡ pilpʉn, tʉn nga orunga mana ndupʉn, kʉng orunga mindil tʉpʉn, mbi paka kupa rondpʉn itʉmin. Wote, ik ei kupa nʉmp pʉnmʉn. Ei wote, mi ik kʉⱡ ndi, tʉn nga numan kit unt nga kandʉp tʉtmʉn uⱡ mbʉ, kapⱡa tʉpa mana ndui nandʉmba. \c 3 \p \v 1 Got ndi, enim Kraist kʉn tʉpa kup endpa, ⱡoporpa tʉpa oⱡa mundrum. Ei nga, enim nga numan orunga mek puk, wi muⱡ kona tetʉm mel mbʉ kʉn tiyangga. Kona ila Kraist Got nga ki mbo orunga, wu nuim mumuk morum. \v 2 Enim nga numan ei, wi mul kona ila nga tetʉm mel mbʉ nga mint pilʉi! Enim mʉi kona mel kanmʉn mbʉ mon! \v 3 Enim korung ei nga, wote enim nga muⱡnga kont ei, Got nga rukʉr orunga, wu Kraist kʉn mo ropa morum. \v 4 Kraist ei tʉn nga muⱡnga kont tep mormun ei nga Puⱡ Wu ei morum. Wote, Kraist omba, mot nim ui ei kʉn, enim kunda rup rok, elim nga rʉⱡang eng nui ila ekit uing. \s1 Uⱡ Unt Nga Uⱡ Kont Nga \p \v 5 Enim ya mʉi kona ila nga uⱡ kit mbʉ nga, enim nga numan rukʉr orunga, mbo rondnʉm uⱡ mbʉ rok kundʉi! Ei wapra rui uⱡ, uⱡ ⱡar mul uⱡ, popʉⱡ kandpa ti uⱡ, wamp ti nga mel kandpa kum pindi uⱡ, uⱡ ei (ik kol got ei nga, mbi paka rui uⱡ ei). \v 6 Nambuⱡ emel, Got nga popʉⱡ ei, uⱡ kit mbʉ nga eng wamp mbʉ kʉn omba. \v 7 Unt molk orung ni mbila, uⱡ kit mbʉ ndi, enim tʉpa kum roⱡnga, ⱡawa minal etʉng. \v 8 Akup ei kʉn, popʉⱡ kuⱡi uⱡ, popʉⱡ tʉkrʉpa mundi uⱡ, wote pilpa kit pili uⱡ mbʉ, wak rok pendʉk kilʉi! Ik mbuldung orunga nundʉk, ik kit nʉk etmin uⱡ ei nga, enim nga keta ila, ekit ui nʉwangga mon! \v 9-10 Wamp ti kʉn, ik kol rok ngui uⱡ ei wak rʉi! Nambuⱡ emel, enim uⱡ kit mbʉ, wak rok, akup kʉng ti nga tʉk, wamp kont kʉⱡ mormin. Mel mbʉ pora iti wu Got ei ndi, uⱡ mbʉ mel endpa, enim rʉk rʉk etpa kont mundpa, enim etpa mepa mba, elim morum ei nga pilpa kungʉndi ei, ting nimba etʉm. \v 11 Uⱡ mbʉ ekit oⱡnga, wamp rʉⱡaip elpa mbʉ kep, Jura wamp mbʉ kep, kʉng kupti wamp mbʉ kep, kʉng kupti nʉpti wamp mbʉ kep, kona roⱡ wamp mbʉ kep, pilpa kun iti nʉti wamp kep, kindmant wamp mbʉ kep, wei muⱡi wamp mbʉ kep, wamp mbʉ pora, Kraist nga mint, Kraist ei, wamp mbʉ kʉn pora morum. \p \v 12 Enim Got nga wamp kʉⱡ, elim ndi, enim numan ngumba wamp mbʉ, elim nga nimba mbi ropa titim. Ei nga, wamp mbʉ pora kont kulk, uⱡ kai mbʉ mint itʉi! Enim ndi, en enim nga numan orunga mana nduk, wamp mbʉ kʉn, uⱡ kun mbʉ mint itʉi! \v 13 Enim nga ruk ila wamp ti kʉn, min mondʉk, wamp ti nim kʉn, uⱡ ti ⱡawa int nim ndam, Kraist ndi, nim nga ⱡawa wak rundrum ei mel ⱡawa ei, wak rundi ku. \v 14 Uⱡ kai mbʉ etkʉn, wote wamp numan ngui uⱡ ei pendkʉn iti! Wote, wamp numan ngui uⱡ ei ndi, uⱡ mbʉ pora, tʉpa tenda endʉtʉm. \p \v 15 Kraist ndi, enim moⱡpa kundi uⱡ ngurum ei, enim nga numan orunga nombuⱡa mam ping ei nga rʉp etʉm. Ei nga, enim Got ndi, moⱡpa kundi uⱡ ila moⱡina kandpa, enim wi ropa tʉpa tenda etpa, kʉng tenda kundrum. Ei nga, numan wang nduk angge nʉi! \v 16 Kraist nga nombuⱡa rung ik puⱡ mbʉ, enim nga mundmong rukʉr orunga, kont mba piyangga! Wamp ti ndi, ti pilpa kungʉndi ronduⱡ pili uⱡ mbʉ nga mbo rondʉk, man nguk itʉi! Got kʉn angge nʉk, rom kaip nʉndʉk, kinan mat nʉk, numan kai pilik itʉi! \v 17 Enim uⱡ namba uⱡ etʉk, ik namba ik nʉk eng mbʉ pora, Nuim Jisas nga mbi ila etʉk, Got Wuta kʉn angge nʉi! \s1 Wu Amp Na Kangambuⱡa Na Mbʉ Nga Ik \p \v 18 Enim amp mbʉ wanʉmʉl mbʉ nga mana orunga muⱡʉi! Nuim ei nga kuimp keta ila, uⱡ kun kai mbʉ nimba kandrum. \p \v 19 Enim wu mbʉ ndi, ambʉnʉmʉl mbʉ, numan nguk, numan orunga etʉk kit mundi nʉmʉndʉi! \p \v 20 Enim kangambuⱡa mbʉ ndi, tipanʉm manʉmʉl mbʉ nga rʉk rʉk ik teng ndʉi! Uⱡ ei mel, eng ndam, Got etʉk, numan wang nduing. \p \v 21 Enim wamp tipam mamʉl mbʉ ndi, enim nga kangambuⱡa mbʉ etʉk, popʉⱡ kundi nʉkʉndʉi! I eng ndam, kangambuⱡa mbʉ, pilik kit piling. \p \v 22 Enim kongun wu mbʉ, enim nga mʉi kona wu nuim mbʉ nga namba uⱡ itʉi nʉng mbʉ pora, teng ndʉi! Kandʉk mormin ei kʉn kongun etmin. Wote, kʉni nakʉndrʉmin ei kʉn, kongun iti natʉtmin. Ei nga, Oⱡa Wu Nuim ei ndi, kandpa morum nʉk pilik itʉi! \v 23 Enim namba kongun eng mbʉ, wamp ti nga enmin nʉk pili napilik, Oⱡa Nuim ei nga endinmʉn nʉk pilik itʉi! \v 24 Pilik muⱡʉi! Nuim ei ndi, enim kongun etmin ei mel, numan wang ndui mel mat ngumba. Kraist ei, wu Nuim kupa ei nga, enim kongun endʉtmʉn. \v 25 Wote, ⱡawa eng wamp mbʉ, uⱡ eng ei mel ku punt ropa ngumba. Nambuⱡ emel, Got ndi, wamp mbʉ, to tenda ila mint kʉmp tʉmba. \c 4 \p \v 1 Enim wu nuim mbʉ nga kongun kindmant wu mbʉ, rʉp etʉk, nokundʉk kai itʉi! Wi muⱡ kona ila enim nga wu nuim ei morʉm. Ei nga enim pilik tʉk mendʉk, uⱡ mbʉ itʉi! \s1 Man Ik Kʉⱡ \p \v 2 Enim atinga rui uⱡ ei, ronduⱡ mundʉk ambulk muⱡʉi! Atinga rok ei kʉn, Got kʉn numan kai pendʉk, angge nʉk, atinga rʉi! \v 3 Enim atinga rok kʉn, tʉn nga pendʉk atinga rangina, Got ndi, tʉn nombuⱡa mam kai ti ora ndangga! Elim nga nombuⱡa rung ik ei, Kraist kʉn mo ropa tetʉm mbʉ, nʉmp nguimp. Ik ei nga nʉmp kʉn, na akup kan manga ila pet. \v 4 Atinga rok kʉn, na Rʉnang Ik Kai ei, nʉmp piral ndeimp nʉk, atinga rundʉi! \v 5 Enim nga ruk ting ila, mondpa pili nʉpili wamp mbʉ kʉn, pilik kongundʉk muⱡʉi! Kor muⱡi nambʉlk, Rʉnang Ik Kai ei nga, kongun pilik kelik indʉi! \v 6 Enim nga ik nʉng ei, kun mba tʉngʉn itangga. I eng uⱡ ei ndi, namba wuldi ik mat, wamp mbʉ kʉn, om ndam, tʉk rʉk mint punt rok kai munding. \s1 Pol Ndi, Tikikas Onesimas Raⱡ Tʉpa Mundrum \p \v 7 Na kongun et uⱡ mbʉ, Tikikus ndi, enim kʉn int omba, timan ropa ngumba. Tikikus ei, tʉn nga wu ʉngʉn mendpʉⱡ ei, Nuim ei nga kongun wu kun kai, tʉn kʉn kongun rup ropa etʉm. \v 8 Uⱡ ei nga nʉmp kʉn, wu ei, enim kʉn ngump mundunt. Tʉn etʉp mormun mel nant nimba kandpa, wote enim nimba ronduⱡ mundpa etmba. \v 9 Wu Onesimas, Tikikus ni, wu ei kʉn, tʉp kup endʉp mundʉnt. Onesimas ei, tʉn nga ʉngʉn wu kai ei, wote enim nga wu puⱡ ei. Wu raⱡ int enim kʉn okʉⱡ, ya ila penim uⱡ mbʉ mel nʉk, kai etʉk nguinggil. \p \v 10 Kan manga ila na kʉn, rup rop petʉmbʉⱡ wu Aristakas ndi, rawe ik kai mbʉ, enim kʉn nimba mundnʉm. Wote, wu ti Mak, Banapas nga wu pam ei, enim kʉn rawe etpa, ik kai mbʉ nimba mundrum ku. (Wu ei, enim kʉn om ndam, na unt enim ik man ngur ni mel rawe etʉk tʉi!) \v 11 Wote, wu ti Josuwa, mbi ti tek, Justus nʉtmin ei ndi, rawe ik kai mbʉ nimba mundrum ku. Jura wamp mbʉ nga mondpa pili wu raldika kʉⱡ, na kʉn rup rok, Got nga wamp tʉpa mumuk rui kongun ei nga etmin. Wote, na nga puⱡ orunga, ambulk pilik tʉk rapʉndʉrmin. \v 12 Wote, wu Epapras ndi, enim kʉn rawe ik kai mbʉ, nimba mundnʉm ku. Wu ei enim nga wu puⱡ ei, Jisas Kraist nga kongun endʉtʉm ku. Rʉk rʉk enim nga nʉndpa atinga ronduⱡ mundpa ropa, Got waldpa, enim nga mondpa pili orunga, ronduⱡ pangga molk, Got nga pʉtʉm uⱡ mbʉ mint, pep rok muⱡeing nimba etʉm. \v 13 Na wu ei nga morum puⱡ orunga pilip kʉn, akup nʉndʉnt ei, enim kʉn, Leiyorisiya, Iropolis kona raⱡ nga wamp mormin mbʉ nga pora, rak ndupa wu ei ndi, kongun ronduⱡ mundpa endʉtʉm. \v 14 Luk, tʉn nga numan mondurmʉn wu dokta ei kʉn, wu Dimas raⱡ ndi, rawe ik kai mbʉ, enim kʉn nʉk mundunmbil ku. \v 15 Tʉn nga angmʉn Leiyorisiya kona ila mormin mbʉ kʉn, wote amp Nimba nga manga ila, Got nga rapa tenda ila mormin wamp mbʉ pora, tʉn ndi, rawe ik kai mbʉ, nʉmp mundʉnmʉn ku. \p \v 16 Enim ya mon ei, kʉmp rok, pora nduk kʉn, wote Leiyorisiya kona ila rapa tenda ila wamp mormin mbʉ, kʉmp rok kʉneing nʉi! Ui ei kʉn ku, enim ndi, Leiyorisiya wamp kʉⱡ nga mon rok ngung ei, kʉmp rʉi ku. \v 17 Wote, wu Akipas kundʉk, nʉk mel, “Pilpa kai etpa Nuim ei ndi, kongun ngurum ei, ronduⱡ mundpa, etpa pora ndoimp ropa nimba pilpa etangga,” nitim. \v 18 Na nga ki mendpʉⱡ kʉⱡ ndi, mon ei ront. Rawe ik kai mbʉ, na Pol kʉn tepa onum. Na kan manga ila pet, tʉk apra ndui nʉndʉi! Got nga wamp poⱡ ti uⱡ ei, enim kʉn kan piyangga!