\id ROM - Ese (Managalasi) NT [mcq] -Papua New Guinea 1999 (web version -2014) \h Romani \toc1 Romani \toc2 Romani \toc3 Ro \mt1 Romani \c 1 \s1 Vuꞌa Anejijihina \p \v 1 Na Poru Jesu Keriso oni pwea ꞌee apasorua reꞌurono iji pijihe ꞌee Godoni vuꞌa maiuꞌina ꞌwarahunaꞌe ranamiana. \v 2 Ijaho Hu nimarako Huni ira kaꞌene akuaviꞌina vajijino Huni poropetia nahame ꞌwaramana. \v 3 Huni Harihiji Huni ꞌunamiji rone ꞌwaramana kaꞌene haha huni ꞌunamijino Teviti oni amuhipo roe nahejara. \v 4 ꞌAvena kaꞌene arimaijara ꞌwarumajaho Hu Godoni Hariha kaꞌene harurijiꞌi kwama ꞌurinajine ꞌee Hu Jesu Keriso kaꞌene núni Natohwijina. \v 5 Huni vaji nú maiji vwihanúajaho apene ꞌee apasoruaꞌe rejajihunaꞌe nú Huni ihijihuni hahi Jenitaru mahoꞌo ꞌwarave roe hene nimaa rone vehuna. \v 6 ꞌEne puni vaja kajino ja ꞌuꞌo Jesu Keriso unaꞌi ꞌumenaana. \v 7 Ja ea kaꞌene Godira oja mihe ꞌee Huni ea ariramaaꞌe rehunaꞌe iji pijihana kaꞌene Romu hijujije Godi kaꞌene núni Omijine ꞌee Natohwa Jesu Keriso ja maijí vwihanie ꞌee matauviꞌina mihu. \s1 Teimani ꞌWame Siporu ꞌOjujina \p \v 8 Na nimaraku ijaho Keriso oni vaji jonijihunaꞌe núni Godiji teimani ꞌwavu. Ijihuni maijaho jara nimaa rojuji kwaa ara mapokakaho mahoꞌo ijí ꞌwama apene oju. \v 9 Ijihunaꞌe Godi kaꞌene nuni oja ꞌavenijiꞌi mahujara kiꞌejuꞌe vuꞌa maa maiuꞌina kaꞌene Huni Harihiji rone najahujaho naꞌiaka mapokakaho na ja rone ꞌwaravura. \v 10 Na naꞌia mapokaꞌe siporua ꞌojuraꞌomo Godoni uraꞌe reꞌamajaho ꞌunama samaaꞌe reje na vuꞌa ja kihuna. \v 11 Na ja kiꞌirono ura renia paranu jihuni maijaho na ura ꞌAvena Huni swara ꞌahoꞌa joni vaji irechavakame ja Huni ira ija kisi apene joni unaꞌi saname vehuna. \v 12 Nuni nimaa roijara ja niꞌajihe ꞌee joni nimaa roijara na niꞌajihuna. ꞌEjakame nú ja puꞌúmo niꞌajarahuna. \v 13 Ehu nune na nimarako ura roe ja kiꞌiro ꞌahiana kaivo unenuꞌu pini rejumakame na parou kajaho ja nihena kavu. Ijihuni maijaho na Jenitaru ꞌahoꞌa kajihi puni vaji ꞌina ꞌahoꞌa ꞌekujaꞌinaꞌe ꞌahoꞌa joni vaji ꞌina rukinaꞌe rehuna ura reniu. \v 14 Na ura Kuriki ꞌee ea kaꞌene Godi pahena pakaviꞌina ꞌee ea kaꞌene kama hejiꞌina ꞌee ea kaꞌene pahena pakaviꞌina ꞌuꞌo niꞌajihe najahuna. \v 15 Nuni vajaki na ura renia paranujaho na ijino Romu joni vuꞌareje Godoni vuꞌa maa maiuꞌinake ja ꞌuꞌo najahuna. \s1 Vuꞌa Maiuꞌini jihuni Harura \p \v 16 Na nihoꞌo vuꞌa maa maiuꞌinakake ꞌwarahunijaho pajunimu. Ijihuni maijaho vuꞌa kakaho Godoni harura kaꞌene emaapo nimaa rojakame maranihunijina. Ike vuꞌa kakaho marakuꞌa Juaru najahareja ijiꞌa Kurikia najahara. \v 17 Ijihuni maijaho Godoni vuꞌa maiuꞌina vajijino Godoni ꞌunama ariramaijaho nimaaroa vajijino totari najaha apene roara. Godoni ira vajijino ikaꞌina vejara Ea kaꞌene ariramaijaho nimaaroa ꞌahi hihuna ꞌúmana. \s1 Emai Panimaa Ronujihuni Ehijina \p \v 18 Godoni sena kahi akúpa ꞌahi rena samai najuhujaho ea kaꞌene arira pahine ꞌee sisearu vene ꞌee Huni ꞌunama nimaiji panajuhujija Godiho pununaꞌi sena venu. \v 19 Ijihuni maijaho Godi hena kahunijaho Godi pu nisamai najahana. \v 20 Nitama aneja mweꞌake renaji roe iviamaa ꞌeꞌunakino eaka mapokakija uneunecha mapokaka iki mweꞌi navuji kime ꞌee mweꞌake kame ꞌee akúpa kahe kamareꞌe Hura Huni majama namuni harurijine ꞌee Hu ichaꞌinijaho nikavu jihunaꞌe pu ꞌunama paꞌanaꞌe rehuna. \v 21 Pu nimaa Godi nihena kavu kaivo pu Hua Godia ronareje Huni hura vene ꞌee taꞌarohuna pana ꞌee pateimani ꞌwavura. ꞌEnakaivo puni vwiha ijija nihoꞌo unenu pina maa pana ꞌee puni oja sisei nutuma parane navu. \v 22 Pu niarerina ꞌwaꞌikaꞌi nanamie ojura. \v 23 ꞌEne pu Godi kaꞌene pakwahunijaho oja pamaꞌikaꞌi pu ichina ho muni raki ꞌeka vejuꞌe tapara uka emaa hanuhasa rejuꞌukiviꞌi oja mihura. \v 24 Ijihuni hahi Godi pu ruha aremahume pu ꞌunama sisemaa kaꞌene puni ojijipo itunavuji vejara ꞌee pu puni hahijihipuni hura pavejura kaꞌi puni haha majikari ꞌeke vajúsaravura. \v 25 ꞌEne pu Godoni ꞌunama kaꞌene ariraka nimaa nimaijaho pataaroꞌikaꞌi iraꞌatiji nimaa rojura. Ijihunaꞌe pu uneunecha kaꞌene Godira venajihi oja miꞌikaꞌi Godi Venina kaꞌene majama merajahiꞌinijaho oja pamahura. Ameni. \v 26 Ijihunaꞌe Godira pu ruha aremahuꞌe ꞌunama kaꞌene juname itunavuji vejura. ꞌEjuꞌe ꞌunama arira kaꞌene parua napara ꞌwaꞌaravujaho areꞌikaꞌi ꞌunama kaꞌene emaa pavejuji vene napapo napara ihanie ojura. \v 27 ꞌUnama nikwinuꞌina kajino parua ꞌuꞌo ꞌunama arira kaꞌene parupo napara ihaniu jakajaho areꞌikaꞌi ꞌunama kaꞌene emaa pavejuji vene parupo parua ꞌahoꞌa kivujaho nihoꞌo itunama parajura. ꞌEjuꞌe paruapo parua aherame ꞌunama kaꞌene ea pavejujaho vejura. ꞌEnajihunaꞌe pura sisea kaꞌene vejujihuni eha ijaho pu apejura. \v 28 Pu Godi hena kahuna areri parejumakame Godira pu ruha aremahume vwiha sisearu vwihane ꞌee uneunecha kaꞌene areri parehuniji vejura. \v 29 Ijihunaꞌe pu nihoꞌo sisea mapoka niꞌimaꞌura ani aniꞌina vejiꞌi hijura. Pu nihoꞌo sisea vene nisaꞌarame senapo rarene ea ꞌaniuꞌe kwamasahe roarame pisivarame ea ꞌahoꞌa siseꞌi ꞌahiꞌi vwihane ꞌee ea ꞌahoꞌa hanaꞌi irechamiura. \v 30 ꞌEne ea sisea ronahe Godi sename ea vejuꞌe juname kivasuame kehi kehi one sisea vehuni ꞌunama saraviꞌine ꞌee emahwa puni ira pahejura. \v 31 ꞌEne pu ea ꞌahoꞌa puni temuka pakime ꞌee ea ꞌahoꞌa panimaa vetie ꞌee ea oja pamihe ꞌee ea ꞌahoꞌa panumiravura. \v 32 Pu Godoni varapijaho nihejura. Ea kaꞌene uneunecha ijakaji vejujaho areri kwamasahuna kaivo ijiru pana vo ea ꞌahoꞌa kaꞌene ijihi vejujija puni ojijiꞌi nimaa vetiꞌejuꞌe pu vejura. \c 2 \s1 Godoni ꞌOtuijaho Hu Ronukwinuꞌina Pana \p \v 1 ꞌEnavo ijihunaꞌe joni ꞌunama pina panamu. Ja ea irahipo ea ꞌahoꞌa namahujaho joni ꞌunama pina panamu. Ijihuni maijaho a ea irara ea ꞌahoꞌa namahujaho a orono oni ahijaꞌe vene avanu. Ja ea irahipo ea ꞌahoꞌa namahujaho iraka kaꞌene pura vejujaho ja ꞌuꞌo ijaꞌina vejura. \v 2 Nú niheju Godiho ea ijaꞌina vejiꞌinijija ꞌotua arimaa vetiuna. \v 3 ꞌÚ ea ikije vea kaꞌene ea ijaꞌinaꞌe vejujihi namahiꞌi ja ꞌuꞌo ijí ꞌunama nikwinuꞌina kaji vejujaho ja vwihajujaho Godoni ꞌotua asúka asinaꞌeja? \v 4 ꞌÚ Godira ja hami ꞌahiꞌi kaivo Hu eha marako pamihe ꞌee makiviꞌi hinujaho ja senavo? Godi ja hami ꞌahiu jihuni maijaho ja joni sisea areꞌi kaivo taꞌarohe roꞌavarono avanujaho ja vi hena kavo? \v 5 ꞌEnakaivo ja joni oja kisimaꞌura rejuꞌe ja pataaroha roujihuna ja Godoni sena jonaꞌe nianauraꞌomo Godoni sena vea kaꞌene Hura ꞌotua arimaaꞌe veꞌamajino roe samaahirave kahuna. \v 6 Hu ea kwinu kwino pura raka kaꞌene vejajaꞌinaꞌe eha areri ijaꞌina vajihuna. \v 7 ꞌEnakaivo ea kaꞌene naꞌia mapokaꞌe masuani hine mamaa vene ꞌee pinana maiji sarame ꞌee hura vene ꞌee uneunecha kaꞌene majama nahuniji saravujija Hu majama hihunijaho pu mihuna. \v 8 ꞌEnakaivo ea kaꞌene pu pusumano vwihaꞌikaꞌi nimaiji pataꞌarohujaho ꞌee uneunecha sisearu vejujija Godoni sena ꞌee ajira pu mihuna. \v 9 Ea kaꞌene sisea vejiꞌi hijujija pu haha hianame ꞌee sisei hihuna. Amura Jua renareje ijiꞌa Kuriki ꞌuꞌo renahuna. \v 10 ꞌEnakaivo ea kaꞌene mamaaꞌe vejujija pu pinana ꞌee hura ꞌee matauviꞌina mihuna. Amura Jua mihareje ijiꞌa Kuriki mihuna. \v 11 Ijihuni hahi Godiho ronu kwino rejiꞌina pana. \v 12 Ea kaꞌene Godoni varapa pahejiꞌi sisea venujaho hu varapa paꞌa eha sisea apehuna kaivo ea kaꞌene Godoni varapa niheꞌi kaivo sisea vejujaho pu varapijara eha sisea mihuna. \v 13 Ea kaꞌene Godoni tamaneru hejujija nihoꞌo Godoni unaꞌijaho ariramaa pana. ꞌEnavo ea kaꞌene Huni tamana hena vejujija Godoni unaꞌa ariramaa rehuna. \v 14 Jenitarua Godoni tamana pahejura vo puni oja vaji rakijara maaꞌe rakijara siseijaho nihena kavu. Godoni tamana pu pahejura kaivo puni tamanijaho puni varapa ꞌwaviꞌi vejura. \v 15 ꞌUnama kaꞌene pu vejujipo najuhujaho pu Godoni tamana kima heju. Godoni tamana ꞌahoꞌa puni oja vaji navu. ꞌEnaꞌomo pu sisea vejujaho pu nihoꞌo junavura. Ijihuni maijaho Godoni tamana ꞌahoꞌa puni oja vaji navu. ꞌEne puni oja vaji vwihane henareꞌe rakijara sisee rakijara maa ijaho vwihajura. \v 16 Ijí vea kajino Godira emaapuni hema Jesu Keriso oni vaji namahuna. Ikaho nuni vuꞌa. \s1 Jua Varapijara Namahajina \p \v 17 ꞌEnakaivo a Jua ꞌiꞌeme ꞌee tamana venuna ꞌiaviꞌi Godoni arovua ꞌwarame ꞌee \v 18 Huni ura ijí hene ꞌee uneunecha mamaiji kime avavu jihuni maijaho varapijara najuhana. \v 19 ꞌEjume ja vwihajujaho ja ea kaꞌene nia supaviꞌiniji ꞌajohaꞌina rone ꞌee ea kaꞌene nututi ojujihi puni hanajiꞌina roju. \v 20 Ja vwihajujaho ja tamana nimaijaho hena kaviꞌini jihunaꞌe ja sesamaa najahe ꞌee ea kaꞌene puruva retiꞌinijija najahuna roju. \v 21 Ijihunaꞌe ja ea ꞌahoꞌa najahu jaꞌinaꞌe ja vi ojono nasaravure? Ja ea ꞌahopo nesa paapeꞌavarono ꞌwaravujaho ꞌú ja nesa apejure? \v 22 Ja ea pipuni napara paturaha ꞌiavujaho ꞌú ja napara turamaure? Ja godi iraꞌata senavujija ꞌú ja Temiporua paninamaure? \v 23 Ja Godoni tamana kajara jonunaꞌi namujihunaꞌe saꞌaii ꞌurahoju kaivo ja varapa kaji ꞌejujaho ja vi Godoni hura vejure? \v 24 Godoni ira vaji vejajaꞌinaꞌe ja ijaꞌina vejujihunaꞌe Jenitarua puni vajijaho Godoni ihijaho matahura ꞌúmana. \p \v 25 Ja varapiji hene vejiꞌina reꞌavajaho sisa ꞌuhuujaho nimaa unenu pina niꞌinaꞌe rehuna kaivo ja varapa kaji tuaviꞌinaꞌe reꞌavajaho joni sisa kaꞌene ꞌuhuajaho sisa paꞌuhuaha repunaꞌi rehuna. \v 26 ꞌEnavo vu ea kaꞌene sisa pahuahiꞌinijara varapijara ꞌwarama jaꞌinaꞌe veꞌamajaho ꞌú sisa paꞌuhuaꞌinijaho sisa ꞌuhuahare punaꞌi reꞌeja? \v 27 Ea kaꞌene puni haha sisa paꞌuhuiꞌinijipo varapa hene vejiꞌina reꞌeje ja ea kaꞌene sisa ꞌuhue ꞌee varapa he parajiꞌinijipo eꞌavajaho ꞌú pu ja panamaꞌeja? \v 28 Hu hahijaho Jua saꞌinaꞌe kavu kaivo hu nimaa Jua pana. ꞌEne ea ꞌahoꞌa Jua puni tamana kaji maiji vene sisa ꞌuhuꞌi kaivo nimaa nimaa Jua pana. \v 29 Ea kaꞌene Jua nimaa nimaijaho ꞌAvenijara huni oja vaji sisa ꞌuhuahajina kaivo varapa ꞌararihau jihunaꞌe Jua rehuna pana. ꞌEnajihunaꞌe emaapo hu aromahuna pana kaivo huni arovu ijaho Godinaꞌi rene rouna. \c 3 \p \v 1 ꞌEnajihunaꞌe iviꞌa iraka maijihunaꞌe nú Jua rejare? ꞌEne iraka maijihunaꞌe nú sisa ꞌuhuure? \v 2 Jua rejujaho nihoꞌo mamaa. Marakuꞌijaho Godira Juaꞌa Huni ira ꞌee Huni tamana ijiꞌi vajihana. \v 3 Jua kajija ea ꞌahoꞌa panimaa roju. ꞌÚ ijí pura panimaa roju kajara veje Godira iraka kaꞌene pu nunaꞌi veꞌiro nahama ꞌwaramajaho paveꞌena? \v 4 Ijaho veje nihoꞌo nimaa paꞌarenama. Ijihuni maijaho Godiho nimaa nimaa kaivo ea mahoꞌo iraꞌasina. Godoni ira vaji ikaꞌina ꞌwaramana. \q1 Ijihunaꞌe Oni irijara najaꞌamajaho A nihoꞌo nimaa nimaa ꞌee ea ꞌahopo A vena kaꞌavajaho A nihoꞌo nimaa nimaaꞌe kahuna ꞌúmana. \p \v 5 ꞌEnakaivo núni siseijara reje Godiho ariramaa reꞌamajaho nú iviꞌa ichá ꞌwaꞌeja? Godira nú eha múhujihunaꞌe Hu sisea raka? Na emaijihunaꞌe nuni vwiha ꞌwaravu. \v 6 Nihoꞌo Godiho ijaꞌina pana. Hu mweꞌakaho icháꞌinaꞌe ꞌotua vetiꞌena? \v 7 Na iraꞌata veꞌipisa ijara veje Godoni nimaa nimaijaho samaahiravakame Hu icháꞌinaꞌe na ꞌotua vetie eha mihaꞌe? \v 8 Ea ꞌahopo nú hanaꞌi irechamúe núra ꞌwaravara ꞌwaviꞌi ijá ꞌwavura Roe sisea vejakame mamaapo roa ꞌwavura. ꞌEnajihunaꞌe puni eha sisea ijaho nihoꞌo arimaa apehuna. \s1 Ea Mahoꞌo Sisea ꞌEe Ariramaa Paꞌajina \p \v 9 ꞌEnajihunaꞌe nú icháꞌina ꞌwaꞌeja? ꞌÚ nú mamaa kaivo pu sisee? Nihoꞌo pana. Nú nimaraku najahujaho ea mapoka Jua ꞌee Kuriki puꞌúmo sisea. \v 10 Godoni ira vaji ikaꞌina ꞌwarumana \q1 Ea kwinuꞌwi nihoꞌo ariramaa paꞌamaa. \v 11 Ei pini Godi hena kamuna pana ꞌee Godoni ꞌunama ariraka nimaa nimaiji sahuna pana. \v 12 Ea mahoꞌo ꞌunama ani vaꞌara ꞌee ea mahoꞌo maa paꞌanaꞌe rejara. ꞌEne nihoꞌo ea kwinu mamaa vehuna pana. Nihoꞌo pamamaa. \v 13 Puni irijaho areri ea sakahapo ꞌuvujaꞌina hejura. ꞌEne puni mitara ꞌahijaho iraꞌati ituꞌoꞌuna navu. Uneunecha mapoka kaꞌene puni ira vaji ꞌwavujaho areri tapara kaꞌene ꞌúsia rukini jaꞌina. \v 14 Puni ira vajijaho ea siripame ꞌee seni ituꞌona navura. \v 15 Puni mumorijaho mamako vaꞌe ea ꞌanae kwahuna ura renaura. \v 16 Pura ꞌunama kaꞌene ojujaho uneunecha tirakune ꞌee ea mapoka siseꞌi ꞌahiura. \v 17 ꞌEne pu matauhuni ꞌunamijaho pahena pavwihajura. \v 18 ꞌEne puni unaꞌijaho Godi pu pajuhavura ꞌúmana. \p \v 19 ꞌEnaꞌomo nú niheju Godira Huni tamana iraka kaꞌene ꞌwaramajaho Jua kaꞌene varapa hari hijujihi ꞌwaramana. Ijihunaꞌe ea mahoꞌo ira paꞌa rene ꞌee kwaa ara mahoꞌo Godoni ꞌotua asúkijaho paasihuna. \v 20 ꞌEnajihunaꞌe Godoni tamana kajara ꞌwaramaji hina vejujihunaꞌe nihoꞌo ei pini Godoni unaꞌi ariramaa rehuna pana. Godoni tamana kajihuni maijaho sisei jihuni maiji najuhana. \s1 ꞌUnama Icháꞌiniji Nú Godoni Unaꞌi Ariramaa Rejajina \p \v 21 ꞌEne tamani jihuni ꞌunamijaho pana kaivo Godi iviamaa ꞌunama arimaa Huna najuhu. Ike ꞌunamakaho Godoni tamanijiꞌo poropetijihipo nimaa vejara. \v 22 Ea irahipo Jesu Keriso nimaa roꞌavajaho pu Godoni unaꞌi ariramaa rehuna. Godiho ronu kwino parehuna. \v 23 ꞌEnajihunaꞌe nú ea mapoka sisea ꞌee Godoni manuriji areria pana. \v 24 Ea kaꞌene Jesu nimaa rojiꞌinijija Godi pu ariramaa ꞌiamu. Nú Huni unenuꞌu pina pavenahara vo Hu nú maiji vwihanúana ꞌee Hu nú Jesu Keriso oni vajijino kúꞌo ꞌimenue ꞌekana. \v 25 Nú nimaa rojujaho Godira Jesuho ranavume roe núni tinia apene kwame Huni ꞌaa kaꞌene arihajara vejume Godiho oja sonanana. Ijaꞌinaꞌe venajaho Hu arimaiji najuhana. ꞌEnajihunaꞌe nitama ea kaꞌene sisea vejajaho Godiho marakuꞌa matauma puni sisei jihuni eha pamihana. \v 26 ꞌEnajihunaꞌe Godi iviamaa Huni arimaiji najuhe ea ariramaa ꞌiamujihuni maijaho pu Jesu nimaa rojujihunaꞌe ꞌwaramuna. \v 27 Nú irakijihunaꞌe sasuꞌeja? Ijaho niarevara. Varapa iraka saꞌine ꞌee kaukara mamai irakiji vejare? Nihoꞌo pana. ꞌEnakaꞌi nú nimaa rojujihuni maiji hene vejara. \v 28 ꞌEnajihunaꞌe emaijaho hura nimaa ronujara rejuꞌe ea ariraꞌe renuna tamana kaꞌene vejujara reje arira rehuna pana. \v 29 ꞌÚ Godiho Jua punaruna raka? ꞌÚ Hu Jenitaru puni Godia ꞌuꞌo pana raka? ꞌIꞌa Jenitaru puna ꞌuꞌuna. \v 30 Nimaa Godiho ea kaꞌene sisa ꞌuhuiꞌinijija puni nimaaroa ꞌahijino veje pu ariraꞌe rehune ꞌee ea kaꞌene sisa paꞌuhuahajija puni nimaa roijara reje pu kwinu rehuna. \v 31 ꞌÚ nú nimaa rojujihunaꞌe Godoni varapa tamanijaho pataaroꞌeja? Nihoꞌo ijaꞌina paveꞌavara. ꞌEnakaivo nú varapa kajaho veje núni unaꞌi kisimaꞌuraꞌe rene nahuna. \c 4 \s1 Eparahami Nimaa Ronaji Ariramaa Renana \p \v 1 Eparahami kaꞌene núni amujijaho hahijihuni ꞌunamijaho irakaꞌe piunamane? \v 2 ꞌEjume Eparahamira uneunecha mapoka kaꞌene venajara reje hu arimaaꞌe reꞌipisa ijara reje hu ori sasuvaꞌa. ꞌEnakaivo Godoni unaꞌi hu areri pasasuvaꞌa. \v 3 Ijihuni maijaho Godoni ira vaji ikaꞌina ꞌwarumana. \q1 Eparahamiho Godi nimaa ronajihunaꞌe Godi hu ariramaa ꞌwamana. \p \v 4 Ei pini kaukara veꞌamajaho hu eha apehuna kaivo swara vene mahuna pana vo hura kaukaraka venajihuni eha mahura. \v 5 ꞌEnakaivo ea irara unenuꞌu pina parenuna vo Godi kaꞌene ea siseijija ariramaa ꞌiamaji nimaa ronujaho Godi huni nimaa roijaho nihoꞌo ariramaa ꞌiamana. \v 6 Teviti ꞌuꞌo ijaꞌina ꞌwarumana. Ea sisea vejiꞌinijija Godi pu ariramaa ꞌiamu jihunaꞌe pu merajihe paranuna. Pu unenuꞌu pina vejakame Hu ariramaa ꞌiahuna pana kaivo pu Hu nimaa rojumakame ꞌwaramana. \q1 \v 7 Ea irara Godira vejume huni sisea vwihana arevume nihoꞌo paꞌarenana ronujaho teamanama paranu. \v 8 Ea sisea kaꞌene Godira puni sisea vwihane aremaume nipaꞌarejajija nihoꞌo teamanama paranu ꞌúmana. \p \v 9 Teamanavu kajaho sisa ꞌuhuiꞌina punaru roana ꞌaho ea sisa paꞌuhuiꞌini jihipuna ꞌuꞌo roane? Kaena. Nú nihenareꞌe ꞌwarama avaju. Eparahamiho Godi nimaa ronajihunaꞌe Godi hu ariramaa ꞌwamana. \v 10 Vea vecha Godiho Eparahami ariramaa ꞌwamane? Hu vea kaꞌene sisa ꞌuhuajina ho sisa maiꞌo paꞌuhuiꞌinijino ꞌwaramane? Hu maiꞌo sisa paꞌuhuiꞌini veijino ꞌwaramana. \v 11 Eparahami Godi nimaa rojume Hura ariramaa ꞌwamajihunaꞌe túnaꞌi pu hu sisa ꞌuhuahara. Ijihunaꞌe Eparahamiho eaka mapoka kaꞌene nimaa roꞌikaꞌi sisa paꞌuhuahiꞌini jihipuni oma. ꞌEnajihunaꞌe ea irara Godi nimaa ronajaho Godi hu ariramaa ꞌwamana. \v 12 Eparahami ꞌuꞌo Jua ꞌahoꞌa kaꞌene sisa ꞌuhuiꞌini jihipuni oma. Ijihuni maijaho Eparahami maiꞌo sisa paꞌuhuaꞌeme nimaa ronajaꞌinaꞌe pu ꞌuꞌo nimaa roꞌavajaho pu ariraꞌe rehuna. \s1 Godira Nahama ꞌWaramajija Nimaaroa Vajiji ꞌEkahuna \p \v 13 Godira Eparahami huni amuhijijihi puꞌúmo kwaa ara mahoꞌo kakaho miꞌiro nahama ꞌwaramana. Ijihuni maijaho hu Godi nimaa rojume Hura arimaa ꞌwamajihunaꞌe avanana. Hu tamana vejakame ijí mihuna pana. \v 14 Nú Jua puni tamana vejakame Godi merajúꞌipisa ea kaꞌene Godi nimaa rojujaho iraꞌata reje ꞌee Hura nahama ꞌwarumaji ꞌuꞌo iraꞌataꞌe rejaꞌa. \v 15 Ijihuni maijaho ijí tamana kajarahara venue nú ꞌotua vehuna. Varapa ijaho panaꞌipisa nú paꞌejaꞌa. \v 16 Ijihunaꞌe nú Godi nimaa rojajihunaꞌe Hu nú maijí vwihanúe múhajihunaꞌe Hu nú nahama ꞌwarumajaho Huni amuhi puni vaji nimaa rehuna. Godi Juaru pamerajihana vo ea kaꞌene Eparahamira nimaa ronujaꞌina nimaa rojiꞌinakaho ijá merajihuna. Eparahamiho nú eaka mapoka kehi puni oma. \v 17 Ijihunaꞌe Godoni ira vaji Eparahami rone ijaꞌina ꞌwarumana. Nara a vena kamareje kwaaka mapokakino eaka mapoka kaꞌene hiju jihipuni oma rehuna ꞌúmana. Kwaaka mapokakino eaka mapoka kaꞌene Eparahamira nimaa ronajaꞌinaꞌe nimaa rojiꞌinijija Godira ꞌekahuna. Godi kaꞌene ea kwamasahiꞌina vejuꞌe ꞌurine ꞌee uneunecha kaꞌene paꞌajiꞌi vejuꞌe rejiꞌinijina. \v 18 ꞌEjume uneunecha kaꞌene túnaꞌi nimaa parehuna saꞌinijija hu majama nimaa ronana. Ijihunaꞌe hu ea mahoꞌo ikihi puni oma rehunaꞌe nahama nitama ꞌwarame ijá ꞌwama Oni amuhijijija ijaꞌinaꞌe rehuna ꞌwamana. \v 19 Eparahamiho ema juara mapoka mapoka (100) paꞌarejume naparaha Seraho paranamaa renajihunaꞌe hariha nahehuni ꞌunama nitanumana. ꞌEnakaivo Eparahami ni ema renana vo huni nimaaroijaho maiꞌo paajuranana. \v 20 ꞌEnakaivo Godira raka kaꞌene nahama ꞌwaramaji hu panimaa rone arena oꞌunana kaivo maiji nimaa ronama hijiꞌi huni nimaaroa kisina rene naꞌejuꞌe hu Godi taꞌarohiꞌi hinana. \v 21 Eparahami ijaho nihena kamajihunaꞌe Godira raka kaꞌene nahama ꞌwaramajaho areri ijá vehuna. \q1 \v 22 Eparahami Godi nimaa rojumakame Godi hu ariramaa ꞌwamana. \p \v 23 Godoni ira ikaꞌina ꞌwaramana A ariramaa ꞌwamana. Ijaho Eparahami onaru rona ꞌwarahuna pana \v 24 kaivo Godi nú eaka mapoka kihi rona ꞌwarumana. Godira Jesu vejume kwama ꞌurinaji nú nimaa rojajihunaꞌe ariramaa ꞌúmuna. \v 25 Jesuho núni sisei jihunaꞌe kwamana. ꞌEnarena Hu kúꞌo ꞌurinajaho nú venue ariramaa reꞌavarono ꞌurinana. \c 5 \s1 Godi Nimaa Rojujihunaꞌe Huni Unaꞌi Ariramaa Rejujina \p \v 1 ꞌEnajihunaꞌe nú nimaa rojajihunaꞌe arimaaꞌe rejaraꞌomo Godi puꞌúmo matauma hihunijaho núni Natohwa kaꞌene Jesu Keriso oni vaji apejara. \v 2 Nú Huni vaji nimaa rojajihunaꞌe maiji vwihanúajaho apene ijihuni toi namijuꞌe aneja vene najuhe ꞌee túnaꞌi Godoni mamaaꞌe kaꞌene ꞌekahuniji teamanuꞌejuꞌe ꞌajaha hiju. \v 3 Ijiru pana kaivo nú sisei hiꞌeja vo nú teamanuma paranúhuna. Ijihuni maijaho ijí sisei hiꞌavajara niꞌajúꞌeje nú masuani hina apena vahuna. \v 4 Matauvujara venue nú ea kisina rejura ꞌee ea kisina rejujara vejuꞌe nú túnaꞌi raka kaꞌene rehunijaho masuani ꞌajahe hijura. \v 5 ꞌEne ijí túnaꞌi raka kaꞌene rehunijara paveje nú temukuhuna. Ijihuni maijaho Godira ea oja mihujaho Godoni ꞌAvena kaꞌene núa múhajihuni vaji ranamana. \v 6 Nú vea kaꞌene onúno niꞌajarahuna areri parenani veijino Kerisora roe ea sisesa punaꞌe kwamana. \v 7 Ea pina nihoꞌo areri ea mamaa pipuni jihunaꞌe kwahuna ura pareꞌena. ꞌEnakaivo ea kwinu kwino ea mamaa punijihunaꞌe kwamasahura. \v 8 ꞌEnakaivo Godi nú oja kaꞌene múhaji najuhu jihuni maijaho nú sisea kaivo Hu Jesuho ranavume roe núnijihunaꞌe kwamana. \v 9 Ijihuni hurijino Huni ꞌaijara núnijihunaꞌe ariha jihunaꞌe nú arimaa ꞌúmana. ꞌEne nú Godoni sena ijaho asihuna. \v 10 Vea kajaho nú Huni naka rejara vo Huni Harihijaho núnijihunaꞌe kwamanaꞌomo Hu nú venume nú kúꞌo Godoni napuhijaꞌe rejara. Ijiru pana kaivo Huni hiijara veje nú maranúhuna. \v 11 Ijiru pana kaivo núni Natohwa kaꞌene Jesu Keriso oni vaji nú Godinaꞌi teamanuma paranu jihuni maijaho Huni vaji núni napura rehunijaho apejara. \s1 Atamu ꞌEe Keriso Puni Vuꞌa \p \v 12 Ijihuni hahi ea kwinu sisea kaꞌene venajara rejume sisea mweꞌakaho mahoꞌo apenana. ꞌEnajihunaꞌe siseijara rejume kwamasahuna aneja renana. ꞌEnajihunaꞌe kwamasahunijara ea mahoꞌo kihi puni vaji rausahana. Ijihuni maijaho pu mahoꞌo sisea vejura. \v 13 ꞌEnakaivo nitama ike Godoni tamanakaho maiꞌo panaꞌeme sisea ijí namana kaivo Godi puni sisea kajijahija pu panamahana. Ijihuni maijaho vea kajihijaho Huni tamana maiꞌo panamana. \v 14 Vea kaꞌene Atamura hinaji rena roe Mosisi oni veiji rene ea kaꞌene hijajija kwamasahara. Ijí ea kajija sisea kaꞌene Atamura venajaꞌina pavejara vo majama pu kwamasahara. Atamuho areri Jesu kaꞌene maiꞌo túnaꞌi rohuni jihuni manura saꞌina. \v 15 ꞌEnakaivo swara kaꞌene mamúhajaho siseiji vareꞌina pana. Ea kwinu sisea kaꞌene venajara rejume ea mahoꞌo kwamasahara kaivo Godoni maiji vwihanúajaho mahoꞌo niꞌini jihunaꞌe Ea kwinu Jesu Keriso swara vene múhajara reju ea mapoka maraniu. \v 16 ꞌEnajihunaꞌe Godoni swarijaho areri ea kwinu ijara sisea kaꞌene venajaꞌina pana. ꞌEne ijihuni ropunaꞌijaho ea kwino sisea kaꞌene venajihuni eha ijaho sisea apehuna kaivo ija ropunaꞌijaho swara kajara reje ea mapoka sisea vejara vo arimaaꞌe rehuna. \v 17 Sisea kaꞌene ea kwinu Atamura venajara kwamasahuni ꞌunamijara emaa puni unaꞌi natohwa renana kaivo ijihuni hurijino Ea kaꞌene maijí vwihanúe ꞌee swara kaꞌene arimaiji apejajija pu Ea kwino Jesu Keriso oni vajijino majama hihuna. \v 18 Ea kwino sisea kaꞌene venajara rejume ea mahoꞌo eha sisea apeja jaꞌinaꞌe vu Ea kwino arimaaꞌe venajara reje ea mahoꞌo arimaaꞌe majama hihunaꞌe renahuna. \v 19 ꞌEjume ea kwinu ira pahene pavena jihunaꞌe ea mahoꞌo sisea rejara kaivo Ea kwino ira hene venajihunaꞌe ea mapoka arimaaꞌe rehuna. \v 20 Siseiji ꞌoiꞌoi najaꞌeje mapoka reꞌavarono Godoni varapijaho roana. ꞌEnakaivo siseijara emarenajaho Godira maijí vwihanúajara maijí aniꞌinaꞌe asima paranana. \v 21 Ni areri sisei jihuni ꞌunamijara natohwa rejume kwamasaha jaꞌinaꞌe vu ma ijí vwihaniujaho arimaa ijihuni vaji natohwaꞌe rene núni Natohwa Jesu Keriso oni vaji majama hihuna. \c 6 \s1 Sisei Rejume Kwamasahara Vo Keriso Oni Vaji Maiꞌo Hiju \p \v 1 ꞌÚ nú ichá ꞌwaꞌeja? ꞌÚ nú hine sisea majaa veje maijí vwihanúajaho emareꞌena? \v 2 Nihoꞌo pana. Nú ichá vene sisea ni arevajaho kúꞌo hine veꞌeja? \v 3 Jesu Keriso oni vaji samue ꞌee Hura kwamajino nú ꞌuꞌo pu puꞌúmo kwamasahajaho ja vi hena kavo? \v 4 ꞌEnajihunaꞌe Hura kwamajino nú ꞌuꞌo pu puꞌúmo kwamasaharaꞌomo Amo oni haruri vejume Kerisoho ꞌurina jaꞌinaꞌe nú ꞌuꞌo ijaꞌinaꞌe ꞌurine ꞌunama maiuꞌini ꞌurahe ohuna. \v 5 Nú Hura kwamajaꞌinaꞌe kwamasaꞌavajaho Hura ꞌurina jaꞌinaꞌe nú ꞌuꞌo nimaa nimaa ꞌurihuna. \v 6 Núni ꞌunama sahasijaho pu puꞌúmo ꞌaniara. ꞌEne núni haha kaꞌene sisea rukinijaho vejume paꞌarenanaꞌomo nú iviamaakaho kúꞌo sisei jihuni pwea parehuna. \v 7 Ea irara kwamujaho sisea vehuni harurijaho niranamana. \v 8 ꞌEne nú Keriso puꞌúmo kwamasaharaꞌe reꞌamajaho nú nimaa rojujaho nú kúꞌo pu puꞌúmo ꞌurina hihuna. \v 9 Kerisoho nikwama ꞌurinanaꞌomo nihoꞌo kúꞌo pakwahuna. Kwamasahuni harurijaho Hununaꞌa nihoꞌo panamu. \v 10 ꞌEnajihunaꞌe Hura kwamajaho Hu sisei jihunaꞌe niꞌaha kwino kwamana kaivo Hu iviamaa ꞌurine hia kaꞌene hinujaho Hu Godonaꞌe hinu. \v 11 ꞌEnajihunaꞌe ja vwihaha ja sisei jihuni ꞌunamijaho nikwamasahara kaivo Jesu Keriso oni vaji ꞌurine Godi puꞌúmo hiju. \v 12 ꞌEnakúne ja paveje siseijara joni haha kehuni ꞌunamijaho natohwaꞌe rejakame ja joni haha kehuni ituniji hene veꞌava. \v 13 ꞌEnakaivo ja pakiꞌeje joni haha pwinana kehi ꞌeke ꞌunama kaꞌene sisea vejuri kukuijihi reꞌava kaivo kwamasaharaꞌe ꞌurina hijujaꞌinaꞌe joni hahakaho mahoꞌo Godi vajahe Godoni ꞌunama arira vejuri kukuaꞌe reha. \v 14 ꞌEnajihunaꞌe siseijaho maiꞌo joni natohwa parehuni maijaho ja iviamaa varapa huni hara pahiju kaivo ja maijí vwihania jihuni hari hiju. \s1 Ariramaa Huni Pwehija \p \v 15 Nú icháꞌina veꞌeja? Nú varapa hara pahiju kaivo maiji vwihanúani harijino hijujihunaꞌe nú majaa hine sisea veꞌeja? Nihoꞌo ijaꞌina paveꞌavara. \v 16 ꞌÚ ja paheju? Vea kaꞌene ja ea ꞌahopuni ira hene vejujaho ijí ea kaꞌene ja huni ira hene vejujihuni pwehija rejura. Areri ja sisei jihuni ira hene vejujihuni eha ijaho kwamasahuna. ꞌEne mamai jihuni ira hene vejujihuni eha ijaho arimaaꞌe rehune? \v 17 ꞌEnakaivo Godi teimani ꞌwaha. Ijihuni maijaho ja sisei jihuni pwehija rejara kaivo ja joni oja vaji ꞌunama kaꞌene najahuke hene vejara. \v 18 ꞌEjume siseijaho ja irechamiꞌejume ja ariramai jihuni pwehija rejara. \v 19 Na ema puni ꞌunamijino ikaho ꞌwaravu jihuni maijaho joni hahijaho majano ajuasinaꞌe rena namu. Ja maraku sisei jihuni pwehija rene ꞌee joni haha pwina sisei jihuni pwehija rene ꞌee hine hura hara sisea vena apene roarakúne iviamaa joni haha pwinakaho vajahe arimai jihuni pwehijaꞌe rejakame ja Huaꞌinaꞌe rena apene vaꞌi hiꞌavara. \v 20 Ijihuni maijaho ja vea kaꞌene sisei jihuni pwea rejajaho arimaijaho ja irechamiana. \v 21 ꞌÚ vea kaꞌene ja uneunecha kaꞌene iviamai kivuꞌe junavuji ja nitama vejiꞌi hijajihuni maijaho iraka mamaaꞌe apejare? Ijí uneunecha kaꞌene jara vejiꞌi hijajihuni eha ijaho kwamasahuna. \v 22 ꞌEnakaivo iviamaa siseijaho ja ni irechamiuꞌe ja Godoni pwehija rejajihunaꞌe ja eha ijaho ariramaa aniꞌina. Huaꞌinaꞌe rene ꞌee majama hihuna rejara. \v 23 Sisei jihuni ꞌehijaho kwamasahuna kaivo Godira swara kaꞌene mamúhajaho Jesu Keriso kaꞌene Natohwi jihuni vaji majama hihuna. \c 7 \s1 Napasinejuri Mina Vejiꞌi ꞌWaravajina \p \v 1 Ehu núne ja ea kaꞌene Mosisi oni tamana hejiꞌinijija maiꞌo hijuri veijaho hine tamana venu venu vaꞌo kwamasaꞌavajaho tamana kaji kúꞌo vehuna paꞌarehune? \v 2 Napari parua venujaho tamana ijaꞌinaꞌomo napara kajaho paruaha kajiꞌi hina apena vaꞌu vaꞌuꞌe paruaha kajara kwamujino huni harura hari hinujaho paꞌarenuna. \v 3 ꞌEnavo paruaha hiꞌeje hu vaꞌe parua pina veꞌamajaho hu parua turaviꞌina ꞌwahuna. ꞌEnakaivo napara kajihuni paruijaho kwaꞌeje parui pini hu ꞌwaꞌamajaho hu napara kajaho paturahuna. \v 4 ꞌEnajihunaꞌe vwehu núne ja ꞌuꞌo venaume varapa huni harura hari hijajaho Keriso oni haha vaji kwamasahara. Ijihunaꞌe ja iviamai Keriso kaꞌene kwama ꞌurinaji jaha hijujihunaꞌe nú Godoni ꞌina renahiꞌinaꞌe rehuna. \v 5 ꞌEne nú hahijihuni ꞌunamijino hijajaho sisea ani ani varapijara vejume núni haha pwina vaji kaukara vejumakame nú kwamasahuni ꞌinaꞌe rejara. \v 6 ꞌEnakaivo nú iviamaa varapijara ꞌuninamúajaho ni irechamúana. Nú ijí ꞌunama kajihuni hari hijujaho arevara. Ijihunaꞌe nú iviamaa ꞌAvenijihuni ꞌunama maiuꞌinijiru vehuna kaivo varapa sahasi jihuni ꞌunamijaho ni arevara. \s1 Varapa ꞌEe Sisea \p \v 7 ꞌEnaꞌomo nú icháꞌina ꞌwaꞌeja? ꞌÚ Mosisi oni tamanijaho sisea raka? Nihoꞌo pana. Mosisi oni tamanijara rakijara maaꞌe rakijara siseijaho najuhu. Na ijí itunavu kajaho sisea pavwihajuta kaivo tamana kajarahara ꞌwarimajaho ea ꞌahopuni uneunecha pakime itunahunaꞌe ꞌwarumaji henarejo ijiꞌa itunavujaho ꞌunama sisea kavuta. \v 8 ꞌEnakaivo siseijaho varapa huni ꞌunamijino nuni vaji ruha apene veniume na sisea ani aniꞌina ura renie itunimana. ꞌEnakaivo varapijara panamujaho siseijaho harura paꞌana reꞌena. \v 9 Vea kaꞌene varapa paroani veijaho na maiꞌo hijuta kaivo varapi roani veijaho sisea maiꞌo hijume na kwavuta. \v 10 Na vwihajujaho varapijara veje na mamaaꞌe hiꞌeju rojuta kaivo na iviꞌa hejujaho na kwahunaꞌe heju. \v 11 ꞌEnakaivo siseijara varapa vajijino nuni vaji ruha apene pisivisivume ijihuni vaji ꞌaniume na kwavuta. \v 12 ꞌEnakaivo tamanijaho akuaviꞌine ꞌee arimaaꞌe ꞌee mamaa. \v 13 ꞌEnajihunaꞌe varapijipo najahujaho siseijaho nihoꞌo sisemaaꞌe rena paranu. \s1 Ninakaraa Kaꞌene Núni Vaji Namujina \p \v 14 Tamana kajaho kahino Godoni rena roana kaivo na haha rukine ꞌee sisei jihuni pwea. \v 15 Nara raka kaꞌene hene vejujaho na pahena kavu. ꞌEne nara raka kaꞌene ura veꞌi ꞌahiujaho na paveju. ꞌEnakaivo na hine iraka kaꞌene na ura pareniuji veju. \v 16 ꞌEnakaivo na uneunecha kaꞌene ura pareniujihi hina vejujaho na varapijiꞌi nimaa vene avaju. \v 17 ꞌEnaꞌomo nara iviamaa iraka kaꞌene vejujaho na pana kaivo sisea kaꞌene nuni vaji namujara veniuꞌe veju. \v 18 ꞌEnajihunaꞌe na nihena kavu. Raka kaꞌene nuni haha vaji navujija nihoꞌo pina maa panamu. Na ꞌunama ariramaa ani ani samareje maaru veꞌiro savura kaivo areria pareniu. \v 19 ꞌEne na ura maa veꞌiro ꞌahiujaho na hina sisea veju. ꞌEne na sisea ura paveꞌiro ꞌahiu vo na hina sisea veju. \v 20 ꞌEnaꞌomo nara iviamaa iraka kaꞌene vejujaho na pana kaivo sisea kaꞌene nuni vaji namujara veniuꞌe veju. \v 21 Na varapakaho kaꞌejuꞌe nuni hia vajijino kaukara venu. ꞌEne na mamaa veꞌi ꞌahiu vo siseijaho majama ijí na huꞌúmo namu. \v 22 Nuni vajijaho Godoni varapa kaꞌene namujaho na nihoꞌo teamanima paranu. \v 23 Na kaꞌejuꞌe varapa pina kúꞌo nuni haha pwina ꞌahopuni vaji name nuni vwiha ijiꞌi ninakaramu ꞌee veniuꞌe na sisei jihuni harura vaji hiju. \v 24 Na nihoꞌo sisei haha hianime ꞌee kwaꞌi ꞌahiꞌejuꞌe hijukaho ea irara niꞌajiꞌena? \v 25 Jesu Keriso kaꞌene nuni Natohwijara niꞌajihajihunaꞌe Godi teimani ꞌwavu. ꞌEnaꞌomo nuni vwiha ijaho Godoni varapi jihuni ꞌunamiji venu. ꞌEnakaivo nuni hahijaho sisei jihuni ꞌunamiji venuna. \c 8 \s1 Godoni ꞌAveni Jihuni Vaji Hihuni Vuꞌa \p \v 1 ꞌEnajihunaꞌe ea kaꞌene Jesu Keriso oni vaji hijujija nihoꞌo panamaꞌena. \v 2 Ijihunaꞌe ꞌAvena kaꞌene majama hijiꞌini jihuni harurijara Jesu Keriso oni vaji ja venaume sisei jihuni harura ꞌee kwamasahuni harurijija ijá irechamiara. \v 3 Tamani jihuni harura ajuarana jihunaꞌe varapijara niꞌajúhuna areria parenana. ꞌEnajihunaꞌe Godiho Huni Hariha nikwinu ijaho ranavume roe ema puni haha siseiji apenana ꞌee areri sisea huni swasa renana ꞌee haha vaji sisea kaꞌene namujaho ꞌotua vetiana. \v 4 ꞌEnajihunaꞌe varapi jihuni ura ijara núni vaji roe nimaaꞌe reꞌamarono nú haha huni ura ijaho paꞌurahe oju kaivo nú ꞌAveni jihuni ura ijiru veju. \v 5 ꞌEnajihunaꞌe ea kaꞌene hahijihuni ura ijí ꞌararihaujija hahijihuni ura ijiru vwihane vejura. ꞌEnakaivo ea kaꞌene ꞌAveni jihuni ura ijí ꞌararihaujija pu ꞌAveni jihuni ura ijiru vwihane vejura. \v 6 ꞌEnajihunaꞌe ea kaꞌene hahijihunijiru vwihajiꞌinijija pu kwamasahuna kaivo ea kaꞌene Godoni ꞌAveni jihunijino vwihajiꞌinijija mataume majama hihuna. \v 7 ꞌEnajihunaꞌe ea kaꞌene hahijihunijiru vwihajiꞌinijija pu Godi senavura ꞌee Godoni varapa hara pahijuraꞌomo nihoꞌo nijaꞌinaꞌe areria pavehuna. \v 8 Ea kaꞌene sisei jihuni iraru hena vejujipo veje Godi nihoꞌo teamahuna pana. \v 9 ꞌEnakaivo ja sisei jihuni hara pahiju. ꞌEnavo ja Godoni ꞌAveni jihuni hari hiju. Ijihuni maijaho Godoni ꞌAvenijaho joni vaji hinu kaivo ea irara Keriso oni ꞌAvena paapeꞌamajaho hu Huni ea pana. \v 10 ꞌEne Kerisoho joni oja vaji hinu vo sisei jihunaꞌe joni hahijaho kwamasahuna. ꞌEnakaivo joni ꞌavenijaho majama hihuna. Ijihuni maijaho ja ni ariramaa rejara. \v 11 ꞌEne Godoni ꞌAvena kaꞌene Jesu vejume kwama ꞌurinajara joni oja vaji hiꞌamajaho ja kwamasahuna vo Hura vejume Jesu Keriso ꞌurina jaꞌinaꞌe Huni ꞌAvena kaꞌene joni vaji hinujara venae ja ꞌuꞌo ꞌurihuna. \v 12 ꞌEnajihunaꞌe vwehu nune núni chimua namujihunaꞌe hahijara ura renuni ꞌunamijaho nú pahihuna. \v 13 ꞌEnajihunaꞌe ja hahijihuni ura ijí vejiꞌi hiꞌavajaho ja kwamasahuna kaivo ja ꞌAvenijara ura renujaꞌinaꞌe hijujaho ja hahijara raka kaꞌene venujaho ꞌaniuꞌe paꞌarenujihunaꞌe ja majama hihuna. \v 14 Ea iraharaha Godoni ꞌAvenijara uraniꞌejuꞌe ojujija Godoni harihija. \v 15 ꞌEnajihunaꞌe ja ꞌavena kaꞌene apejajaho kúꞌo ꞌuname vaꞌe juvujihuni pwea reꞌirono apehuna pana. ꞌEnakaivo ja ꞌAvena kaꞌene venaꞌe Godoni hariha rehuniji apejaraꞌomo nú iviꞌa Amo Amo ꞌwavu. \v 16 Godoni ꞌAvenijara núni oja vamaa kamino Huhusu ijaꞌina ꞌwarumu. Nú nimaa nimaaꞌe Godoni harihija ꞌúmu. \v 17 Nú Godoni harihi jihunaꞌe Huni aachia ꞌekahuna. ꞌEne Jesunijaho nú pu puꞌúmo ahuma ꞌekahuna. Hu sisei hinajaꞌinaꞌe nú Hunijihunaꞌe sisei hiꞌava jihunaꞌe nú pu puꞌúmo túnaꞌa núni pinana ꞌurihuna. \s1 Túnaꞌi Jesuni Vaji Núra Mamaa Asima Apehunijina \p \v 18 Ijihuni maijaho nara iviamaa sisei hijukaho iraka mamaa kaꞌene túnaꞌi rehuni jihuni manura vehuna areri pana. \v 19 Uneunecha kaꞌene Godira venajija vea kaꞌene Godoni harihipo roe samaahirave kihunijara ura renae oja hianaꞌejuꞌe ꞌajaha hiju. \v 20 ꞌEnajihunaꞌe uneunecha mapoka kaꞌene iki mweꞌi navujija sakarasahuni harura hari navu. ꞌEne puni ura ijino sakarasahuna pana kaivo Hura siripama jihunaꞌe sakarasahu kaivo túnaꞌi marasahuniji kavu. \v 21 ꞌEnajihunaꞌe uneunecha mapoka kaꞌene iki mweꞌi navujija sakarahuni harura hari navuraꞌomo sakarahuni harurijaho paꞌareꞌeje Godoni harihija puꞌúmo mariꞌuviꞌi hihuna. \v 22 ꞌEnajihunaꞌe uneunecha kaꞌene iki mweꞌi navujija areri napari harihaꞌe naheꞌirono hahunaꞌe venujaꞌinaꞌe vena apene rouvaꞌo iviamai ro ꞌeꞌunu. \v 23 Mweꞌa kakara huhusu ꞌajaha nahuna pana ꞌavo nú ꞌuꞌo vea kaji ꞌajaha hijiꞌi núni tatua amurijaho Godoni ꞌAvena kaꞌene nú apejajina kaivo nú ꞌuꞌo hahuna vejiꞌi Hura aheruve harihwahaꞌe rene ꞌee núni haha hianiji ꞌeka ruvaꞌamarono ꞌajaha hiju. \v 24 ꞌEnajihunaꞌe nú raka kaꞌene maiꞌo rehuniji nimaa rojajihunaꞌe nú maranúana. ꞌEnakaivo iraka kaꞌene nú ꞌajiha hijuji niꞌekujaho nú kúꞌo paꞌajiha hijura. ꞌEnakaivo ea irara raka kaꞌene hu ꞌajahaji kama apenajaho hu rakiji kúꞌo ꞌajahaꞌe? \v 25 ꞌEnakaivo unenuꞌu pina kaꞌene nú pakaviꞌinijihi ꞌajaha hijujaho nú matauma ꞌajaha hiju. \v 26 ꞌEnajihunaꞌe ꞌunama nikwinuꞌina kajino Godoni ꞌAvenijara núra pivusahujaho niꞌajúhuna. Ijihuni maijaho nú siporua icháꞌinaꞌe areri ꞌohunijaho puruva retúuna. ꞌEjuꞌe Godoni ꞌAvenijara Huhusu núni siporua ira kaꞌene emaa areri paꞌwahunijino ꞌohuna. \v 27 Hu emaapuni ojijija tina ki parane ꞌee Huni ꞌAveni jihuni vwiha ijaho ka paranana. ꞌEnajihunaꞌe Hu Godoni ehijijihi puni siporua Godira ura renujaꞌinaꞌe ꞌonuna. \v 28 Nú nihena kavu. Ea kaꞌene Godi oja mahe ꞌee Huni ura ijí veꞌavarono iji pijihajija uneunecha mahoꞌo ahuma rejujija Godira ꞌeke vejuꞌe pua maranihunaꞌe venuna. \v 29 Nitama mweꞌa kakaho pavenani veijikano ea kaꞌene Huni Harihiji vareꞌina rehunijija Hu iji pijihana. ꞌEnajihunaꞌe Godoni Harihijaho vwehwaha kajihipuni Poka rehuna. \v 30 Ea kaꞌene Godira mweꞌakaho maiꞌo pavenani veijino iji pijihajija Hu vejume pu ariramaa rejara ꞌee ꞌuꞌo Hu venaume ea kaꞌene arimaaꞌe rejajija vejume puni pinana ꞌurijara. \s1 Godira Jesu Keriso Oni Vaji Oja Múhajina \p \v 31 Uneunecha mavarasaꞌina kaꞌene ike ꞌwaramakaho nú icháꞌinaꞌe ijihuni maa kaꞌene aririjaho ꞌwaꞌeja? Godi núnunaꞌi reꞌamajaho ea irarahara nú tanuꞌurúꞌena? \v 32 Godi kaꞌene núnijihunaꞌe Huni Hariha paꞌunasuꞌi kaivo ranavuma nú ea mahoꞌo punijihunaꞌe roana. ꞌEnajihunaꞌe ꞌú Hu uneunecha mapokakija pamavajúꞌena? \v 33 Irara ea kaꞌene Godira iji pijúhajija namaꞌena? Godira pu ariramaa ꞌiamu. \v 34 ꞌEnaꞌomo ea irara nú namuꞌena? Jesu Kerisorane? Hu núnijihunaꞌe kwamane ꞌee ꞌurinane ꞌee Hu Godoni ija manaꞌinijaꞌi asuma hine núni siporua ꞌonuna. \v 35 Ea irara Kerisora oja kaꞌene múhajaho ahauꞌena? Nú sisea piunime sisei hine ea ꞌahopo siseꞌi ꞌahie ora vea rene maisu hine hami pahine erapo soꞌwi pijúꞌava jarane? \v 36 ꞌEnajihunaꞌe Godoni ira vajaki vejajaho \q1 Onijihunaꞌe nú veku veku ꞌanúue kwamasahu. Nú areri sipia ꞌaniꞌirono vejujaꞌinaꞌe ꞌahúu ꞌúmana. \p \v 37 ꞌEnakaivo Hura nú oja múhani vajijino nú uneunecha ikija mahoꞌo asitaha parajara. \v 38 ꞌEnajihunaꞌe na nihoꞌo nimaa rona parajujaho kwamasahuni jarana ho maiꞌo hijujarana ho ꞌona ojiꞌina puna ho ꞌavena sisea puni harura puna ho unenuꞌu pina iviamaa navuji puna ho unenuꞌu pina túnaꞌi maiꞌo rehuniji puna ho harura ꞌahoꞌa puna ho \v 39 iki kahi ichutoi vaꞌeja ho iki kami mweꞌa vaji vaꞌeja ho unenuꞌu pina kaꞌene vejajara areri veje Godira oja kaꞌene Jesu Keriso núni Natohwi jihuni vaji múhaji ahaahuna areri pana. \c 9 \s1 Godiho ꞌEe Isureri Ora Huni Ehija \p \v 1 Na Keriso oni vaji nimaaꞌe ꞌwaravu. Na iraꞌata paapeju kaivo nuni vwiha ijaho Godoni ꞌAvenijara nimaa veꞌejuꞌe ꞌwaravu. \v 2 Na nuni ehija kaꞌene Jua ꞌwavujihi vwihaniujaho nuni ojijaho hianime ꞌee nihoꞌo niꞌimaꞌura temukivura. \v 3 Nara iviamaa tinia kaꞌene Keriso oni ea rene hijuji ranaꞌikaꞌi kwahuni tinijino ruvaꞌujara veje vwehu nuna ꞌee ehu nuna Keriso nimaa rohunaꞌe reꞌipisa na ijaꞌinaꞌe vejuꞌu. \v 4 Pu Isureri ora Huni harihijaꞌe reꞌavarono iji pijihana. Hu Huni mamaa pu najahe Hu pu puꞌúmo ꞌwame nimaa vetiꞌaravara. Hu Huni varapa mihuꞌe pu Hu Temiporu vaji oja mahe taꞌarohura. ꞌEne Hura nahama ꞌwaramajija ꞌekara. \v 5 Puni amuhi puni vaji Kerisoho rene roe haha apenana. Hu uneunecha mapoka kihipuni Húmata ꞌee Hu Godi. ꞌEnajihunaꞌe majama Hu taꞌarohuna. Ameni. \v 6 Godoni ira vaji Isureri ora nahama ꞌwaramajija parejura saꞌina. Ea kaꞌene Isureri vaji nahenajija mahoꞌo Isureri ora pana. \v 7 Ijí ꞌunama nikwinuꞌina kajino Eparahami oni amuhijijijahija mahoꞌo Eparahami oni harihija pana. ꞌEnakaivo Aisiki oni vajijino oni amuhija rehuna ꞌwamana. \v 8 Ijihuni maijaho ea kaꞌene hahijihuni ꞌunamijino nahenajija Godoni harihija pana kaivo ea kaꞌene nahama ꞌwaramajihipo amuhija nimaa nimaa Huna. \v 9 Ikaho vuꞌa kaꞌene nahama ꞌwaravajina. \q1 Ike vea ikino na kúꞌo roujino Seraho hariha nahehuna ꞌúmana. \p \v 10 Ikeru pana kaivo Repeka ꞌuꞌo Aisiki kaꞌene nuni omijihuni hariha hwaharisina ꞌekana. \v 11 Ijí hwaharisina kajija maiꞌo panahenaꞌe ꞌee sisea maa maiꞌo pavejiꞌina. ꞌEnakaivo Godiho Huni urijino ea irá Hu ura renujihi iji pijihuna kaivo ea kajipo siseaho mamaaꞌe vejakame iji pijihuna nihoꞌo pana. \v 12 Ijihuni hahi Hu ikaꞌinaꞌe ꞌwaravara \q1 Amurijaho ꞌuꞌuijihuni pwea rehuna ꞌwavara. \p \v 13 Areri Godoni ira vaji vene ꞌwarama jaꞌinaꞌe \q1 Jekapiho na oja mahu kaivo Isoho na senimu ꞌwamana. \p \v 14 Ijí Godira ijaꞌina kaꞌene venajaho Hu sisea vena avanana raka? Nihoꞌo pana. \v 15 Ijihunaꞌe Hu Mosisi ijaꞌina ꞌwaramana. Na ura ea irá numiꞌi veꞌujaho Na numihuna ꞌee Na ea irahunaꞌi temuka apeꞌi ꞌahiujaho Na temuka apejura ꞌwamana. \v 16 Godira ea ꞌahoꞌaꞌe numiramu jihuni maijaho ea ꞌahopo harura vene ꞌee ura renakame numirahuna pana kaivo Godira Huni ura ijino pu numirame vajihuna. \v 17 ꞌEnajihunaꞌe Godoni ira vaji Pero rona ijá ꞌwama \q1 Ikehuni hahi Na venaume a ꞌurinana. Ijihuni maijaho Nuni haruriji oni vaji eaꞌe najahakame Nuni ihijaho mweꞌakino mahoꞌo ꞌwamape ohuna ꞌwamana. \p \v 18 ꞌEnajihunaꞌe Hu ea irá ura renuji numimuna ꞌee Hu Huni ura ijino ea irá huni oja veje kisinaꞌe rehunaꞌe ura renujaꞌinaꞌe venu. \s1 Godoni Sena ꞌEe Numirumujina \p \v 19 Ja ike heꞌavajaho ja ika ꞌwihuna Hu irakijihunaꞌe nú namuho? ꞌEne ea irara Huni urijaho tanuꞌena? ꞌwihuna. \v 20 Aae! Emaa! A ea iranaꞌomo Godi eha vetio? Uneka kaꞌene vejajara ea kaꞌene hua venajaho paapome ijá ꞌwaꞌena A iraka vene ikaꞌina veniane ꞌwaꞌena? \v 21 ꞌÚ ea kaꞌene siꞌuara vejiꞌinijaho huni harura namujihunaꞌe anata nikwisuꞌina kajino siꞌuara pina vea mamaꞌinaꞌe reꞌeje nihehunaꞌe vene ꞌee pina ma vea mamahakino nihehunaꞌe venune? \v 22 ꞌEnajihunaꞌe Godiho Huni harura ꞌee ꞌotua vetihuniji ea najahunaꞌe ura reꞌamajaho ijaho Huni ura. ꞌEne Hu ura ea kaꞌene ꞌotua vetie ꞌee veje paꞌarehunijihi masuani makiviꞌi ꞌajiha hihunaꞌe ura reꞌamajaho Huni ura. \v 23 Hu ikaꞌinaꞌe venajihuni maijaho Huni pinana mamaijija siꞌura kaꞌene numirame nimarako pinana ꞌuriꞌamarono amairiarama jihipuni vaji najahuna. \v 24 Hu Juaru pana kaivo Jenitaru puni vajakino nú ꞌuꞌo iji pijúhajina. \v 25 Hu Hosea oni vaji ꞌwarama jaꞌinaꞌe \q1 Nara ea kaꞌene marakuꞌa Nuni ea pana ꞌiavujija Nuni ehija ꞌiahuna. ꞌEne ea kaꞌene marakuꞌa Na oja pamihujija oja mihuna. \v 26 ꞌEne roe ikaꞌinaꞌe rehuna. Ijí kwaa kaꞌene Nuni ehija pana ꞌiavu kajino pu Godi kaꞌene majama hijiꞌini jihuni harihija ꞌwahuna. \p \v 27 Aisea Isureri ora rona ijá ꞌiama \q1 Isureri ora kakihipuni harihija ea mapoka mapoka ajara saꞌina rehuna kaivo ea kwinu kwinu Godoni ea nimaa nimaa rehuna. \v 28 Godiho nimarako roareje mweꞌa kakino eaka mapoka kaꞌene hijujaho niꞌaha kwinu ijá ꞌeke ꞌotua arimaaꞌe vehuna ꞌiamana. \p \v 29 Areri Aiseara ꞌwarama jaꞌinaꞌe \q1 Godi kaꞌene niꞌimaꞌurijara nú ea ꞌahoꞌa pairechamúꞌipisa nú areri Satamiꞌo Kamoraꞌo rejajaꞌinaꞌe rejaꞌa ꞌúmana. \s1 Isureri Ora ꞌEe Vuꞌa Maiuꞌinijina \p \v 30 ꞌEnaꞌomo nú ike uneunecha mapoka kaꞌene núra hejajija nú icháꞌina ꞌwaꞌeja? Jenitaru kaꞌene marakuꞌa arimaa pasaviꞌinijija pu nimaa rojajihunaꞌe arimaa rejara. \v 31 ꞌEnakaivo Isureri ora kaꞌene tamana ꞌararihae arimaaꞌe reꞌirono ꞌararihaajija arimaa parejara. \v 32 Irakijihunaꞌe pu parejare? Ijihuni maijaho pu panimaa rojara kaivo varapiji veꞌavajara reje ariramaa reꞌeja rojara. ꞌEnakaivo muna kaꞌene vejuꞌe emaa arihu jihuni ꞌahi amaaresume arihara. \v 33 Areri Godoni ira vaji vejajaꞌinaꞌe \q1 Heha! Nara Saioni muna kaꞌene emaapo pitachinamie arihe ꞌee muna kaꞌene emaapo ijihuni toi pijauꞌikaꞌi arihunijaho ranavuta. ꞌEnakaivo ea irara Hu nimaa ronujaho hu oja pahiahuna ꞌiamana. \c 10 \p \v 1 Vwehu nune nuni ojijara ura rena paranujaho Isureri opo Godoni ea reꞌavarono na Godoni siporua ꞌojura. \v 2 Na nihena kivu. Pu Godinaꞌi maa reju ronareꞌe hina harura veju kaivo pu Godi nimaa pahena pakavura. \v 3 Ijihuni maijaho pu Godoni arimaijaho pakama paheju jihunaꞌe pu opuipu puni ꞌunama arimai vejujihunaꞌe pu Godoni ꞌunamaka aririjaho pataarohura. \v 4 Mosisi oni tamana kajihuni urijaho Kerisora roana. ꞌEnajihunaꞌe ea kaꞌene Hu nimaa roꞌavajija pu arimaaꞌe rehuna. \s1 Ea Mahoꞌo Maranihunijija Nikwino Nimaa Roꞌavajina \p \v 5 Mosisira ikaꞌina venana Ei pini nuni tamana veꞌamaji ariramaa reꞌi veꞌamajaho hu maaru veꞌikaꞌi sisea maꞌuakuꞌwi pavenaꞌamajara ariramaa rehuna venana. \v 6 ꞌEnakaivo arimaa rejujaho nimaa rojujihunaꞌe reju. Joni oja vaja ikaꞌina paroꞌavara. Ea irara akúpa ꞌaha vaꞌe Keriso ahema ariha roꞌena? \v 7 ꞌEje ea irara ariha vaꞌe mweꞌa vaja kamaho Kerisoho ahema ape ajiru ꞌeꞌuꞌena? \v 8 Nihoꞌo paꞌamaa kaivo Godoni ira vajiji ꞌwaramajaho ikaꞌina ꞌwarumana. Godoni vuꞌijaho oni ira rora ꞌee oni oja vaja ijiano namu. Ijí ara vuꞌa kaꞌene nimaa ronujaho nú ikaꞌina a ꞌwaravu. \v 9 Ara oni iri Jesuho oni Natohwa ꞌwaꞌikaꞌi Hura kwavume Godira vejume ꞌurinaji oni oja vaji nimaa roꞌamajaho a Godoni ea ariramaa rehuna. \v 10 Ijihuni maijaho ea oja vaji nimaa ronujaho hu ea ariramaa renuna. ꞌEne huni irijino nahame ꞌwaramajaho hu Godoni ea renana. \v 11 ꞌEnajihunaꞌe Godoni ira vaji ijaꞌina ꞌwarumana. \q1 Ea irara Hu nimaa ronujaho hu nihoꞌo oja hehuna ꞌúmana. \p \v 12 Ijihuni hahi Jua ꞌee Kuriki aniꞌina pana. Ijihuni maijaho Natohwa nikwisuꞌina kajaho ea mahoꞌo kehipuni Natohwa ꞌee ea irara Hu ꞌuraha ꞌumenujaho swara vajihuna. \v 13 ꞌEnaꞌomo ea irara Natohwi jihuni iha ꞌurahe ꞌumenujaho hu Huni ea renuna. \v 14 ꞌEnakaivo ea kaꞌene panimaa rojiꞌinijija icháꞌinaꞌe Hu ꞌurahe ꞌumeꞌeja? ꞌEne Hu pahena pakaviꞌinijija icháꞌinaꞌe pu Hu nimaa roꞌeja? ꞌEne erapo Huaꞌe parone najaꞌavajaho pu icháꞌinaꞌe Hu hena kaꞌeja? \v 15 ꞌEne ea ꞌahopo pu pairechamie vaꞌipisa pu icháꞌinaꞌe najahaꞌe? Godoni ira vajakiano ijaꞌina ꞌwarumana. \q1 Ea kaꞌene Godoni vuꞌa maa maiuꞌina mataume apena roajiva jihipuni mumorijija mavarasaꞌimaa ꞌúmana. \p \v 16 ꞌEnakaivo pu ea mapoka kaꞌene Godoni ira hejujija panimaa rojura. ꞌEnakaivo nitama Aisea ꞌwarama jaꞌinaꞌe iviamaa renu. Hu ijaꞌina ꞌwarumana \q1 Natohwiji núra raka kaꞌene ꞌwaravajaho ea irara nimaa ronane? ꞌwamana. \p \v 17 ꞌEnajihunaꞌe Keriso oni vuꞌa hejuri vajijino nimaaroijaho rouna. \v 18 ꞌEnakaivo pu nimai ira kaho pahejare? \q1 Pu nihena kavara. Ijihuni maijaho puni ira uhoa kwaaka mapokakino vaꞌara ꞌee puni vuꞌa kwaa ara mahoꞌo kino vaꞌara. \p \v 19 Isureri ora pahena pakavare? Makuꞌijaho Mosisira ijá ꞌwaramana \q1 Pu nihena kavara. Na Nuni majama hijiꞌinijaho kwaa ꞌahosura miꞌujihunaꞌe ja senama parahuna. ꞌEne Na ea ꞌahoꞌa kaꞌene nihoꞌo pavwihajiꞌinijihi ꞌuꞌo miꞌujihunaꞌe ja nihoꞌo ajinama parahuna ꞌwamana. \p \v 20 ꞌEnakaivo Aisea ꞌuꞌo ikaꞌina ꞌwaramana \q1 Ea kaꞌene marakuꞌa Na pasarivajija iviamaa pu Na piunivara. ꞌEne ea kaꞌene Na pasarime aporavajihi Na pununaꞌi samaahiravuta ꞌúmana. \p \v 21 ꞌEnakaivo Hu Isureri ora ronarena ikaꞌina ꞌwaramana \q1 Na naꞌiaka mapokakino ija jorananame hijura kaivo ja Nuni ira pahene pataarorihe ꞌee Nú puꞌúmo pitena vejura ꞌwamana. \c 11 \s1 Godira Isureri Ora Numiramajina \p \v 1 ꞌEnarena ꞌÚ Godiho Huni ehija pataarorahiꞌi atoꞌurumahane? Nihoꞌo pana. Ijihuni maijaho na ꞌuꞌo Isureri ora Eparahami oni amuja kaꞌene Penijimani oni amuja. \v 2 Godiho maiꞌo ehwaha kaꞌene nitama anejijino hena kimajaho paatoꞌarumaꞌena. Godoni ira vaji Iraija rona ꞌwaramajaho ja runamiu raka? Iraijaho Isureri opunaꞌi chicha vene ijihunaꞌe Godoni siporua ꞌona ijá ꞌwama \q1 \v 3 Natohwe pu Oni poropetia mapokijija ꞌaniume tirahara. ꞌEne pura tinia kaꞌene Oni swasa vejujaho tiraku ranavara. ꞌEnaꞌomo iviamajai nanasumano hijuꞌukame pu na ꞌaniꞌirono veju ꞌwamana. \p \v 4 Eha icháꞌinaꞌe Godiho huna venane? \q1 Na ea mapoka (7,000) Peara nuana pavetihe ꞌee nitupari pasatiura. Nunaꞌe ꞌajohauꞌe hiju ꞌwamana. \p \v 5 Iviamaa kakaho areri ijaꞌina renu. Ea ꞌahoꞌa Godira maiji vwihanie iji pijihana. \v 6 ꞌEnaꞌomo nú Godira maiji vwihanúajara reje nú Godoni ea rejaraꞌe reꞌamajaho mamaa venareje rehuna paꞌanaꞌe rehuna. Vejuroꞌi maiji vwihanúujaho maa paꞌanaꞌe rehuna. \v 7 ꞌEnajihunaꞌe nú ichá ꞌwaꞌeja? Isureripo savujaho maiꞌo papiuname apejara. ꞌEnakaivo ea kaꞌene Godira iji pijihajipo apejara. ꞌEꞌejuꞌe ea ꞌahoꞌijija oja kikisimaꞌura rejara. \v 8 Godoni ira vaji ea kaꞌene oja kisina kajihi ronarena ijaꞌina ꞌwaramana. \q1 Godira pu venaꞌe pu nihoꞌo pavwihane Hu pu nia kaꞌene kiame ataaka mihajija pu nihoꞌo pahena pakamuvaꞌo roe iviasi veakino usevu ꞌwamana. \p \v 9 Godoni ira vaji Tevitira ijá ꞌwaramana \q1 Puni ꞌiruma maiꞌo uneunecha ꞌahoꞌa kajihipo pu pisiviakame pu Godinaꞌa niareri rena hiju rohuna. Puni uneunecha kaꞌene maa kajipo pu pisimiakame pu hina pivusahiꞌi hihunijaho puni eha. \v 10 ꞌEjakame puni niijaho nihoꞌo nutuma navakame pu nihoꞌo areri nia paniriꞌuhuna. Puni siseijara pu ꞌahinavuꞌukame majamano tútúpi arunamie ohuna ꞌwamana. \p \v 11 Na kúꞌo ꞌwaravu. Pu tachinamia kajara pu venakame Godi pu pataarorahune? Nihoꞌo pana. ꞌEnakaivo pu siseaka veja kajihunaꞌe ariramaijaho puni nakijihipuni roume pu apejara. Jenitarupo ijí apejajihunaꞌe pu senama parahuna. \v 12 Juapo sisea kaꞌene vejajara reje ea kaꞌene mweꞌakino hijujija maranie ꞌee pura pavejajara reje Jenitarua maranianaꞌe reꞌamajaho vo Juapo vea kaꞌene Godoni kúꞌo ꞌunama roꞌavari veijaho nihoꞌo niꞌimaꞌuraꞌe maranihuna. \s1 Jenitaru Maraniajina \p \v 13 ꞌEnakaivo na ja ea kaꞌene Jenitarua ꞌwaravu. Na Jenitaru puni apasoru ijihunaꞌe na nuni kaukara kehuni arovuaꞌe ꞌwaravu. \v 14 Nara Jua venakame pu Jenitaruapo raka kaꞌene apejaji ura renaꞌe ariramaa ijí apeꞌavarono na ꞌunama savu. \v 15 Godira Jua karaa ani irechamiꞌi kaivo eaka mapoka kaꞌene mweꞌakaki hijujijahija venue ꞌunama roe Godi puꞌúmo napura veju. ꞌEnakaivo túnaꞌi Godira ꞌunama ꞌekaꞌamajaho pu areri ea kwamasahiꞌinapo ꞌurimaravu jarahuna. \v 16 Oni ahaja amura Godi mahe akuaviꞌinaꞌe reꞌamajaho ahaja mahoꞌo akuaviꞌinaꞌe rehuna. Icha tanapa kamara chinuma maa saꞌamajaho icha maijaho anuama maaꞌe rehuna. \v 17 Arivia ꞌahoꞌa kajipo anuama uriꞌusahe ariha kiꞌavajaho vu icha ꞌahoꞌa puni anuamijikano urimareje ꞌeka roe ijija ihenamiꞌavara. ꞌEjakame ijipuhipo marasahe ariviaꞌe rehuna. \v 18 Ja icha kajihuni anuama reꞌavarono Godira ja irechamianakúne ja kehi kehi paꞌurahoꞌavara. Ijihuni maijaho ja icha kajihuni tanapijaho pana kaivo ja maijihuni anuama. \v 19 Ja ijá ꞌwahuna Icha anuama kija tuꞌusahe ariha jihunaꞌe na ijí ihenamiara ꞌwahuna. \v 20 Ijaho nimaa. Pu panimaa rojajihunaꞌe tuꞌusahe arihara. ꞌEnakaivo a nimaa ronujihunaꞌe a puni tinia apenana. Ja nihoꞌo pakehi kehi ꞌurahe oꞌavara kaivo ijihuni hura vejiꞌi hiꞌavara. \v 21 ꞌEnajihunaꞌe Godi ijí icha anuama nimaa kajihi pina paꞌarenaꞌikaꞌi ꞌuhuku ranama kajaꞌinaꞌe ja ꞌuꞌo ijaꞌinaꞌe ꞌahiꞌenakúne hami vwihaꞌavara. \v 22 Ja nihoꞌo hami vwihaꞌavara. Godi ea hami ꞌahiꞌine ꞌee ea ꞌahoꞌa eha mihiꞌina. Ijihuni maijaho ea kaꞌene panimaa rojujija Hu nihoꞌo hami paꞌahiu kaivo ja nimaa rone Huni arimai ijí vejujihunaꞌe Hu ja hami ꞌahiuna. ꞌEnakaivo ja ꞌuꞌo panimaa roꞌipisa Hu ja ꞌuꞌo ꞌuhua atoꞌarumaaꞌa. \v 23 ꞌEnaꞌomo Juapo roe nimaa roꞌavajaho Hu pu ꞌuꞌo ꞌekaꞌe ihehuna. Ijihunaꞌe Godi areri kúꞌo pu ꞌekaꞌe ihenahuna. \v 24 Icha kaꞌene aniꞌini jihipuni anuamijiano ꞌeka roareje arivia kajihuni ꞌahi ihenamiajaho Godi teamamana kaivo arivia kajihuna anuama maa kaꞌene ꞌuriꞌusahe arihe kamino mweꞌi navujihi ꞌeka kúꞌo arivia kajihuni ꞌahi iheꞌavajaho Godi teamama parahuna. \s1 Godira Ea Mahoꞌo Numiramajina \p \v 25 ꞌEne vwehu nune ja hema kaꞌene namuke hena veꞌavarono ꞌwaravu. Ijihuni maijaho ja Huni ea rejajihunaꞌe jarika pareꞌavara. Ijaho nimai Isureri ora ea pwinanaꞌa oja kisinaꞌe rene hiꞌejuꞌe Jenitarua roajiame Huni ea re paraꞌejaꞌe ijiꞌa Isureri mapoka nimaa rohuna. \v 26 ꞌEnareje Isureri ora mahoꞌo Godoni ea rehuna. Godoni ira vaji vejajaꞌinaꞌe. \q1 ꞌEne puni niꞌajihiꞌina Saioni rena roe Jekaponi sisea ꞌeka atoꞌaruhuna. \v 27 Ikaho raka kaꞌene Na pu puꞌúmo ꞌwame nimaa vejujina. Vea kajino Na puni sisea ꞌeke ruvahuna ꞌwamana. \p \v 28 Núnijihunaꞌe pu ea mapoki jijahija Godoni vuꞌa maa maiuꞌini jihuni naka rejara. ꞌEnakaivo Hu pu iji pijihe ꞌee emahwaha nahama ꞌwarama jihunaꞌe Hu majama oja mihu. \v 29 Ijihuni maijaho Godira swara ꞌee ꞌumenaujaho Hu kúꞌo paꞌeka ruvaꞌuna. \v 30 Ja nimarako Godoni ira pahene vejajaꞌinaꞌe pu Godoni ira hejura kaivo paveja jihuni hahi Hu ja numiramana. \v 31 Pu iviamaa Godoni ira pahene vejajaꞌinaꞌe ja Godoni ira hene vejuꞌe Hura ja numirama jaꞌinaꞌe pu ꞌuꞌo numirahuna. \v 32 Godoni vwiha túchamaa ijaho ea mahoꞌo Huni ira pahene vejujihunaꞌe Hu ea mahoꞌo ꞌuꞌo numirahuna. \s1 Godi Taꞌarohu \p \v 33 Godira icháꞌina kaꞌene hena kama vwihanunaka niꞌimaꞌuraka mavarasaꞌinijaho nú areri nihoꞌo pahena pakavu. Hura ꞌunama icháꞌinaꞌe uneunecha ꞌahoꞌa veꞌiro ꞌahaujaho nú nihoꞌo pahena pakavura ꞌee raka kaꞌene Hura vehuna vwihanujaho nú areri pahena pakahuna. \v 34 Godoni ira ikaꞌina ꞌwarumana \q1 Ea irara Natohwi jihuni vwiha hena kamo? ꞌEe ea irara Hu vwiha niꞌajahe nahiꞌinaꞌe reꞌena? \v 35 Ea irara areri Godi iraka mahanaꞌomo Godi kúꞌo taꞌarohe ijí ea kajaho eha maꞌena ꞌúmana. \p Nihoꞌo paꞌamaa. \v 36 Uneunecha mapokakija Huni rene roara ꞌee Huni vaji rejara ꞌee mahoꞌo Huna. Ijihunaꞌe nú Hu majama taꞌarohuna. Ameni. \c 12 \s1 Godoni Kaukara Vaji Hia Kaꞌene Hijujina \p \v 1 Vwehu nune na ja jariraviꞌi ꞌwaravukúne. Godira ja numiramani vajijino joni hahijaho maiꞌo hine akuaviꞌine ꞌee swasa kaꞌene Godi teamahuni jaꞌinaꞌe vene maꞌavara. Ijaho raka mamaa kaꞌene núra Godi oja mahe venahunijina. \v 2 Ja ike mweꞌa kehuni ꞌunamijaho paꞌararihaha kaivo taꞌarohe joni vwiha veje maiuꞌina reꞌavara. ꞌEjakame ja Godoni ura kaꞌene mamaa ꞌee ariramaa ꞌee hu teamahuni jaꞌinaꞌe najaha. \v 3 Ijihuni maijaho Godi na maiji vwihaniarena na Huni pwea reꞌurono iji pijihana. Ijihunaꞌe ja eaka mapokakihi ikaꞌina ꞌwaravu. Ja joni haharu vwihanareje paꞌunirame ꞌeke ichutoi ꞌahasiriꞌavara. Vea kaꞌene ja joni haha vwihajuri veijaho ariramaaru vwihaꞌavara. ꞌEnakúne veje ea kwinu kwino Godira hu nimairoa icháꞌinaꞌe vajahajaho vwihajiꞌi hiꞌamana. \v 4 Núni haha ikehuni pwina mapoka kaivo ijí pwina kajihija kaukara ꞌunama kwisu pavejura. \v 5 Nú ea mapoka kaivo Keriso oni vajijaho haha nikwisuna. ꞌEnajihunaꞌe nú ea kwinu kwino ea pipuni pwinanaꞌa. \v 6 Godira nú ea kwinu kwino maiji vwihanúa swara ani aniꞌina vajúhana. Ea pipuni swara vuꞌa ꞌwaraviꞌinaꞌe reꞌamajaho makaꞌeje huni nimaaroa ꞌahijino ꞌwaraꞌamana. \v 7 ꞌEne Godira swara ea pina ea ꞌahoꞌaꞌe niꞌajihuna maꞌamajaho makaꞌeje niꞌajiꞌamana. ꞌEne Godira ea pinaꞌe swara ea najahunaꞌe maꞌamajaho makaꞌeje najaꞌamana. \v 8 ꞌEne Godira ea pinaꞌe vejakame hu ea ꞌahoꞌa vuꞌa niꞌajiha ꞌwaraꞌamajaho hu ijá veꞌamana. ꞌEne Godira ea pinaꞌe vejakame ea ꞌahoꞌa niꞌajihe vajiꞌi veja kaꞌavajaho makaꞌeje ea vajihiꞌinaꞌe reꞌamana. ꞌEne Godira ea pinaꞌe vejakame hu ea ꞌahoꞌa ꞌajohaꞌamajaho makaꞌeje ea hami hami ꞌajohaꞌamana. Godira ea pinaꞌe vejakame hu ea ꞌahoꞌa numiraviꞌinaꞌe reja kaꞌavajaho makaꞌeje teamaꞌeje hu numiraꞌamana. \v 9 Ja majikari ea oja mihu paꞌiaꞌavara vo nimaa nimaa oja miꞌavara. Siseijaho senaꞌavara kaivo ꞌunama maijaho ija hami ꞌunanama hiꞌavara. \v 10 Ja vwea vwipu jonaꞌe oja mihujakaji ea ꞌaho puꞌúmo oja maꞌaraꞌavara. ꞌEnareje teamanaꞌeje taꞌarosaraꞌavara. \v 11 Ja kaukara vejuri veijaho nihoꞌo pauchaꞌasaꞌavara kaivo Godoni jihunaꞌe harura vene hami veꞌavara. \v 12 Godira raka kaꞌene jonijihunaꞌe venahunijaho teamanama paraꞌavara. Ja siseꞌi joni haha ꞌahi reꞌavajaho mataume Godoni siporua majama ꞌoꞌavara. \v 13 Godoni ehija ꞌahoꞌapo unenuꞌu ꞌahoꞌa pivusaꞌavajaho niꞌajiꞌavara. Ea ꞌahopo joni ari roajiva kiꞌavajaho aherame ꞌeka joni sei vaꞌe ꞌajorame ꞌiruma vajihe ruha kaꞌene pura nehunijaho aremaꞌavara. \v 14 Ja Godoni eijihunaꞌe ea ꞌahopo jonunaꞌi sisea veꞌavajaho nihoꞌo pasiripaꞌavara kaivo ira maaru ꞌwaraꞌavara. \v 15 Ea ꞌahoꞌaꞌe teamanava kiꞌavajaho ja pu puꞌúmo temarasaꞌavara. Pu temukave niramaruva kiꞌavajaho ja pu puꞌúmo niramaruꞌavara. \v 16 Ja ea mapoka oja nikwinuꞌwi vwihaꞌavara. Jarika parena oꞌavara. ꞌEne ja ea kaꞌene mena iju orijihi puꞌúmo teamanahunaru pavwihaꞌavara kaivo ea sisea maijihi puꞌúmo teamanaꞌavara. ꞌEne ja hena kaviꞌina ronareje ojono taꞌarosaraꞌava. \v 17 Ea ꞌahopo ja siseꞌi ꞌahiꞌavajaho ja paꞌunama arohe pu siseꞌi ꞌahiꞌavara. ꞌEne ea mahoꞌo puni unaꞌa hura vene ꞌee nimaaru veꞌavara. \v 18 ꞌUnama onuna areri reꞌamajaho ea mahoꞌo puꞌúmo matauma hiꞌamana. \v 19 Ehu núne ea ꞌahopo ja siseꞌi ꞌahiꞌavajaho ja eha paveꞌavara kaivo Godoni seniji ruha aremaꞌavara. ꞌEnakaivo ijaho Godira eha veꞌenakúne makiꞌavara. Ijihuni maijaho nitama ikaꞌina vena ꞌwaravara. Eha vejujaho Nuna. Nara eha vehuna ijaꞌinaꞌe Natohwijaho ꞌwaramana. \v 20 ꞌEnajihunaꞌe joni nakijipo matunaꞌavajija ꞌiruma vajiꞌavara. ꞌEne pu toapo huanaꞌavajija toa vajiꞌavara. Ja ijaꞌina veꞌavajaho ea kajijahija nihoꞌo junama parahuna ꞌúmana. \v 21 Ja paveje siseijara ja asitaꞌama kaivo veje maa kajara siseijaho asiꞌamana. \c 13 \s1 Kara Kaꞌene ꞌAjohwiꞌina Punaꞌi Vehunijina \p \v 1 Ea mapoka kavamanitia puni hahuneru hiꞌavara. Ijihuni maijaho harura kajija majikari pavejara kaivo Godira iji pijihajipo reju. ꞌEne iviamaa rena hijujija Godira irechamianepo hiju. \v 2 ꞌEnajihunaꞌe ea kaꞌene kwaa ara ꞌajohiꞌina mamaꞌini jihipuni ira pataarohujija pu nimaa Godi pataaroha avajuraꞌomo túnaꞌi pu eha apehuna. \v 3 ꞌEnakaivo ea kaꞌene ꞌunama maaru vejujija pu ijí ꞌajohiꞌina kajija pajuhavura kaivo ea kaꞌene sisea vejiꞌinijija ijí ꞌajoahiꞌina kajaho juhavura. ꞌEnajihunaꞌe ja ꞌajoahiꞌina kajihi pajuhaꞌi veꞌavajaho puni ira hena veꞌavara. ꞌEnareje ja pu puꞌúmo hami hiꞌavara. \v 4 Pura mamaꞌina kaꞌene rejajaho Godira ura pu ijí renareje ja niꞌajihe ꞌajohaꞌavarono ijihunaꞌe rejara. ꞌEnakaivo ja ꞌunama kaꞌene sisei jihuniji veꞌavajija ja pu juhahuna. Ijihuni maijaho pu pamajikaria parejihunaꞌe eha mihuna. Ijihuni maijaho Godira pu irechamiarena ea kaꞌene sisea veꞌavajija eha miꞌavarono ꞌwaramana. \v 5 Puni ira kajija hene veꞌavara. Ijihuni maijaho ja eha sisea apehuni jihunaꞌe avahuna pana kaivo ja ꞌunama mamaa hihunijihuni hahi avaꞌeja. \v 6 Ijihunaꞌe ja takisia vejura. Ijihuni maijaho ꞌajohaiꞌinijija Godoni pwea kaukara ikihi veꞌavarono irechamiana. \v 7 ꞌEne ea eha miꞌavajija areri pura kaukara kaꞌene vejujaꞌina miꞌavara. Ea kaꞌene takisia apejiꞌinijihi punaꞌi takisia veꞌavara ꞌee kasitomu ꞌimeꞌavarono veꞌavajaho ꞌimenaꞌavara ꞌee ea irá juhahunijaho juhaꞌavara ꞌee ea irahuni hura vehuna reꞌamajaho huni hura vehuna. \s1 Kara Kaꞌene Epunaꞌi Vehunijina \p \v 8 ꞌEne ea ꞌahopuni chimua onunaꞌa panaꞌamana. ꞌEnakaivo ea ꞌaho puꞌúmo oja maꞌaraꞌavara. Ijihuni maijaho ea irara ijí venujaho varapijara ꞌwarama jaꞌinaꞌe vene avanu. \v 9 ꞌEnajihunaꞌe Godoni tamana kajara ijá ꞌwama Ja ea ꞌahopuni napara paturaꞌavara ꞌee ea pina paꞌanae kwaꞌamana. Ja nesa paapeꞌavara. Ea ꞌahoꞌa paronaꞌavara. ꞌEne ea ꞌahopuni uneunecha paitunaꞌavara ꞌúmarena ijá ꞌwarumana. Ike tamana ꞌahoꞌijaho ike ꞌwarama kehuni vaji navu. Ja ojono joni hahiji oja mihujaꞌinaꞌe ea ꞌahoꞌa oja miꞌavara. \v 10 Ea oja mihujara ea ꞌahoꞌa siseꞌi ꞌahihuna pana. Oja maꞌaravujaho varapijara ꞌwarumaji vene avaju. \v 11 ꞌEne vea kaꞌene iviamaa renu ke kaha! Vea oma kaꞌene jara notuhujaho areꞌikaꞌi ꞌurihuna niapenana. Ijihuni maijaho nú maranúhunaka núra marako nimaa rojajaho niroe turana paranu. \v 12 ꞌEne naꞌimajaho nipaꞌareꞌi venu kaivo vea hanahuna nituꞌu renu. ꞌEnajihunaꞌe nú ꞌunama sisea kaꞌene nutuviꞌini jihunijaho arehuna kaivo hanajiꞌini jihuni nanaꞌejuri kukuijino ꞌeka same ohuna. \v 13 ꞌEnajihunaꞌe uneunecha kaꞌene ja vejujija ariramaa samaumaaru veꞌavara. Areri ja veiriꞌi hijujaꞌinaꞌe veꞌavara. ꞌEne ꞌunama sisei jihuniji ahume toa sisea paiꞌavara ꞌee ꞌuasa paveꞌavara ꞌee toa sisea ine ꞌuasa vejuri ꞌunama ani aniꞌina paveꞌavara ꞌee paꞌarahe ꞌee pitena paveꞌavara. \v 14 ꞌEnakaivo núni Natohwa kaꞌene Jesu Keriso oni vaji hine ꞌee joni hahijara itumuni ꞌunamijija paveꞌavara. \c 14 \s1 Ea ꞌAhoꞌa Panamaꞌavara \p \v 1 Ea kaꞌene Godi nimaa rojara kaivo ija kisi paꞌunaviꞌinijija hami ꞌajoraꞌavara. ꞌEnakaivo ja unenuꞌu pina kaꞌene rakijara maaꞌe rakijara sisea ijijahija pu puꞌúmo panakaraꞌavara. \v 2 Ea pini nimaa ronujaho hu uneunecha mapoka maꞌitu kwino vaꞌuna ꞌee ea pina kaꞌene huni nimaaroa ajuarajiꞌinijaho ꞌirumaru inuna. \v 3 Ea kaꞌene uneunecha mapoka iparajiꞌinijaho ea kaꞌene uneunecha mapoka paijiꞌinijaho paseꞌamana. ꞌEne ea kaꞌene uneunecha mapoka paisihiꞌinijaho ea kaꞌene uneunecha mapoka isihiꞌinijaho paseꞌamana. Ijihuni maijaho ijijahija noꞌoheꞌi Godira Huni ea ꞌekaana. \v 4 A ea iranaꞌomo ea pipuni pweijaho namaho? Hu ꞌonu ho naminujaho huni natohwijihuni temuka kaivo Natohwijara veje hu kisina namihuna. \v 5 Ea pini vwihanujaho vea kwinu kwino mamaꞌina ronu kaivo ea ꞌahopo vwihajujaho vea mapokakija aniꞌina pana kaꞌi nikwisu nijaꞌina roju. ꞌEnakúne ea kwinuꞌwi hu oriꞌini icháꞌinaꞌe vwihaꞌama jaꞌinaꞌe nimaa ronama. \v 6 Ea kaꞌene naꞌia kwinuꞌwi Godoni vea natohua ronujaho huni urijino Godonaꞌe venaha avanu. Ea kaꞌene ꞌiruma mapoka ijiꞌinijaho hu Natohwi jihunaꞌe venaha avanu. Ijihuni maijaho hu raka kaꞌene inu kajaho hu Godi teamani ꞌwamuna. ꞌEnakaivo ea kaꞌene ꞌiruma mapoka painujaho hu Natohwi jihuna vene avanu. Ijihuni maijaho hu raka kaꞌene painu kajaho hu Godi teamani ꞌwamuna. \v 7 ꞌEnajihunaꞌe ei pini hunaru hihuna pane ꞌee ei pini hunaru kwahuna pana. \v 8 Nú iki hiꞌavajaho nú Natohwi jihunaꞌe hihuna ꞌee nú kwamasaꞌavajaho nú Natohwi jihuna kwamasahuna. Nú hihuna ho kwamasahuna vo nú Natohwi jihuna. \v 9 Ikehunaꞌe Kerisoho kwama ꞌurinana. Ijihunaꞌe ea kaꞌene kwamasahe ꞌee maiꞌo hiju jihipuni Natohwa renana. \v 10 ꞌEnakaivo a rakijihunaꞌe vweuna namaho? ꞌEne oni vwea hanaꞌi ranamo? Ijihuni maijaho nú ea mapokaꞌe Godoni unaꞌi ꞌotua asúki namihuna. \v 11 Ijihuni maijaho Godoni ira vaji ijaꞌina ꞌwarumana. \q1 Na hijujihunaꞌe ea mapoka mahoꞌo ira jajaa Nuni unaꞌi nitupari saviꞌi Godi taꞌarohuna ꞌúmana. \p \v 12 ꞌEnajihunaꞌe nú ea kwinu kwinu Godoni unaꞌi namine raka raka kaꞌene nú vejujija nahama ꞌwarahuna. \s1 Ea ꞌAhoꞌa Pavenae ꞌAriꞌavara \p \v 13 ꞌEnakúne ja ea ꞌaho puꞌúmo kúꞌo sisea panakaraꞌavara. ꞌEne ja nihoꞌo paveje vwehu jona amaarenamie apúsaꞌava. \v 14 Na Natohwa Jesuni vaji hene nimaa ro paraju. Ea irara vwihajuꞌe unekakaho sisea ronujaho hununaꞌijaho uneka kajaho sisea. \v 15 ꞌEnakaivo ja ꞌiruma kaꞌene ijujara veje vweuna temuꞌamajaho a vweuna kajaho oja pamahe avanu. A pakaꞌeje ꞌiruma huni hahi vweuna kaꞌene Kerisora hunijihunaꞌe kwamajaho ruaraꞌama. \v 16 Ja maa kaꞌene vejujaho pavejakame ea ꞌahoꞌa ja sisea ꞌwaꞌavara. \v 17 ꞌEnakaivo Godoni arijaho toa ine ꞌee ꞌiruma ihuna pana kaivo arira ꞌee matauma hine ꞌee Godoni ꞌAvena vajijino mariꞌuviꞌi hihunijina. \v 18 Ijihunaꞌe ea irara Kerisonaꞌe venahujaho Godiho teamavuꞌe ꞌee emaa ꞌuꞌo nimaaꞌe vehuna. \v 19 ꞌEnakúne roe uneunecha kaꞌene ja venaakame mataume ahuma ura kwisu rene ꞌee niꞌajaraviꞌi hiꞌavara. \v 20 Ja nihoꞌo ꞌiruma huni hahi ja Godoni kaukara ruaraꞌava. Uneunecha mahoꞌo kaho mamaa kaivo ea irara ijí sisea ronujaho nimaa ea kajihunaꞌijaho sisea. \v 21 Ja ꞌiruma kaꞌene ine toa sisea ine ꞌee unenuꞌu pina vejakame ehuana sisea veꞌeja roꞌavajaho nihoꞌo paveꞌavara. \v 22 Ja raka kaꞌene nimaa ronareje veꞌavajaho ja noꞌo Godiꞌi jajaso hena kaꞌavara. Enakaivo ea irara uneunecha kaꞌene venujaho mamaa rojiꞌi veꞌamajaho oriꞌina paninakaraꞌamana. \v 23 ꞌEnakaivo ei pini unenuꞌu pina iꞌiro veꞌikaꞌi ikaho na siseaꞌe iꞌiro veju roꞌamajaho nihoꞌo paiꞌamana. Ijihuni maijaho hu siseaꞌe vena avanu roꞌenakúne nihoꞌo paiꞌamana. Ei pini huni ojijiano vwihane kaviꞌi hu sisea nivenu rojiꞌi veꞌamajaho hu sisea vena avahuna. \c 15 \s1 Jonaru Paveꞌavara Vo Ea ꞌAhoꞌa Teamanahunaru Veꞌavara \p \v 1 Nú ea kaꞌene harurijiꞌi hijujipo ea kaꞌene ajuasinijija niꞌajihuna kaivo nú núni haharu pavwihahuna. \v 2 Roe nú ja puꞌúmo ea kaꞌene núni rori hijujija veje teamanamava ꞌee pu maranihuni jihunaꞌe niꞌajihe pu Godoni ira ija kisi apene puni unaꞌi saname veꞌavara. \v 3 Ijihunaꞌe Kerisoho Hu oriꞌinaꞌe teamahuni jaꞌina pavenuna vo Godoni ira vaji vene ikaꞌina ꞌwarumana Ea kaꞌene ira sisea a ꞌwaravajaho Na ꞌwarima avajara ꞌúmana. \v 4 Uneunecha kija nitama vejajihuni maijaho nú najuhakame nú masuani matauma hiꞌavari vajijino Godoni irijara niꞌajúhe núra nimaa rojujaho ija kisi ꞌunahuna. \v 5 Godi kaꞌene matauviꞌinaka niꞌajúhiꞌinijara venae ja vwiha kwinuꞌwi rene Jesu Kerisora ura renujaꞌinaꞌe vehuna. \v 6 ꞌEnajihunaꞌe ja ea mapokakija vwiha ꞌee ira niꞌaha kwinu Godi Amo kaꞌene Jesu Keriso núni Natohwi jihuni Omiji taꞌaroꞌavara. \s1 Jenitaru Puni Vuꞌa Maiuꞌina \p \v 7 Ijihuni hahi ea ꞌahoꞌa hami ꞌekaꞌavara areri Kerisora nú ꞌuꞌo ꞌekua jaꞌinaꞌe ꞌekaꞌe Godoni pinana ꞌuriꞌamana. \v 8 Ijihunaꞌe na ja ꞌwaravu. Kerisoho roe ea kaꞌene sisa ꞌuhuahajihi puni pwea reꞌi roana. Nitama Godira nahame Jua puni emahwaha ꞌwamajarahara nimaa reꞌamarono roana. \v 9 ꞌEnajihunaꞌe Jenitarua Godira pu numirama jihunaꞌe pu Hu ꞌuꞌo taꞌarohuna. Godoni ira ikaꞌina ꞌwarumana \q1 Ijihunaꞌe na A Jenitaru puni javaa vaji Oni iha ꞌurahe venahuna ꞌúmana. \p \v 10 Godoni ira vaji pini ꞌuꞌo ikaꞌina ꞌwarumana \q1 Jenitaru kihije Huni ehijajihi puꞌúmo temarasaha ꞌúmana. \p \v 11 Godoni ira vaji pini ꞌuꞌo ikaꞌina ꞌwarumana \q1 Jenitaru mahoꞌo Natohwiji taꞌaroha ꞌee veje ea mahoꞌo Hua taꞌaroha ꞌúmana. \p \v 12 Godoni ira vaji Aiseara ikaꞌina ꞌwarumana \q1 Jesi oni amujijara Jenitaru puni Natohwa rejakame pu Hu nimaa rohuna ꞌúmana. \p \v 13 Jara Godia kaꞌene nimaa rojujara temara ꞌee matauviꞌini samahakame jara nimaa rojajaho Godoni ꞌAveni jihuni harura vajijino itusahe ameurahe ariha. \s1 Porura Pajuꞌi Kaivo Asura Venajihuni Maijina \p \v 14 ꞌEjume vwehu nune na nimaa vejujaho ja ꞌuꞌo mamaijara ituꞌonaꞌe ꞌee henakaꞌi mahoꞌo ituonaꞌe parajara ꞌee ja areri ea ꞌahoꞌa puꞌúmo niꞌajaꞌarahuna. \v 15 ꞌEnakaivo vuꞌa mamaꞌina ꞌahoꞌa pasia vajakino na pajuꞌikaꞌi vejuta. Ja Godoni maiji vwihanúana kaꞌene Godira na mihaji ja runamiꞌamarono kúꞌo ꞌwaravuta. \v 16 Na Jesu Keriso oni vuꞌa Jenitaru najahu. Na Godoni vuꞌa maiuꞌiniji najahiꞌinaꞌomo na Jenitaru puni swasa Godira pu kime teamaꞌamarono veju. Ijihuni maijaho Godoni ꞌAvenijara Hunijihunaꞌe venaume ariramaa rejara. \v 17 ꞌEnajihunaꞌe na Jesu Keriso oni vaji Godoni kaukara kaꞌene vejujihunaꞌe na temarajiꞌi hiju. \v 18 Na vuꞌa ꞌahoꞌa paꞌwarahuna kaivo Kerisora nuni vaji vejume Jenitaru raka kaꞌene nara ꞌwarame vejujara venaume hene nimaa rojajiru ꞌwarahuna. \v 19 Godoni ꞌAveni jihuni harura vajijino aacha ani ani ea areri pavehunijija vejuta. ꞌEnajihunaꞌe Jerusaremi rena vaꞌe Iririkami na Keriso oni vuꞌa maa maiuꞌina mahoꞌo najahuta. \v 20 Nuni ura kaꞌene natohwijaho na kwaa kaꞌene Keriso oni ira panajahiꞌinijino najahuna. Ijihuni maijaho na ura ea ꞌahopo ni aneja vejajihuni ꞌahi vehuna senimu. \v 21 ꞌEnakaivo Godoni ira vaji ikaꞌina ꞌwarumana \q1 Ea kaꞌene Huni vuꞌa maiꞌo paꞌwaravume pahena pakavajija nihoꞌo hena kahuna. ꞌEne ea kaꞌene pahejajija hehuna ꞌúmana. \p Na ijí hejujaho ꞌunama kajaho vejura. \s1 Porura Romu Vahuna Vwihanajina \p \v 22 ꞌEnajihunaꞌe na marako paroe ja kivujihuni maijaho na ea kaꞌene Godoni vuꞌa mai pahena pakaviꞌinijihi najahe ojura. \v 23 ꞌEnakaivo ikiano nuni kaukara ijaho niparanana. ꞌEnaꞌomo juara mapoka na ja kihunaꞌe ura rena paranuna. \v 24 Na Sipeni vaꞌiro vuꞌujino vuꞌe ja kihuna. ꞌEnareje ijiano maꞌuakuꞌwi ja puꞌúmo hami hinarejaꞌe ijiꞌa ja na niꞌajihe na vahuna. \v 25 ꞌEnakaivo na iviamaja Jerusaremi vaꞌe Godoni ea ꞌahoꞌa kaꞌene ijí hijujihi najaꞌirono vaꞌu. \v 26 Godoni ehija ꞌahoꞌa kaꞌene Masatonia hine ꞌee Akea hijujipo teamanavumakame Godoni ea ꞌahoꞌa kaꞌene Jerusaremi hami pahijujihi punaꞌe swara nianae irechamihaji na ꞌeka vaꞌe vajihe ijí monia kajara pu niꞌajihuna. \v 27 Pu nihoꞌo teamanavume vajihara. Ijihuni maijaho pu puni chimua ꞌejara. ꞌEjume pu Jenitarua ꞌAvena huni ꞌunamijino niꞌajiha jihunaꞌe vu Jenitarua puni chimua ꞌene haha huni kukuijino vajihara. \v 28 Na monia kakaho ꞌeka vaꞌe ijí vajihe pura rakaka na ꞌwarivajaho venareje ijí Sipeni vaꞌiro vuꞌareje ja kihuna. \v 29 ꞌEne na nimaa rojujaho vea kaꞌene nara routi veijaho Keriso oni merajihiꞌinaka ituꞌoꞌujiꞌiniji apene joni vuhuna. \v 30 Vwehu nune na nimai ja jariravu. Nuni Natohwa kaꞌene Jesu Kerisoho ꞌee ꞌAvena kaꞌene oja ꞌekaravuri vajijino na huꞌúmo joni siporua vaji namine Godoni siporua ꞌoniꞌavara. \v 31 Siporua ꞌonihakame ea kaꞌene panimaa rojiꞌina kaꞌene Jutia hijujija nununaꞌa unenuꞌu pina paveꞌavara. Nara kaukara kaꞌene Jerusaremi veꞌi vaꞌukaho Godoni ehija hami apeniꞌavara. \v 32 ꞌEne siporua ꞌojakame Godira na iji pijihajaho na teamanima paraꞌeje na roe ja kiuta. ꞌEnareje na ja niꞌajiuta. \v 33 ꞌEnaꞌomo Godi kaꞌene matauviꞌinijara ja ea mahoꞌo merajiha. Ameni. \c 16 \s1 Nara ꞌAjoravujina \p \v 1 Na núni maꞌina Pipiho Senikeria sosia vaji kaukara vejiꞌina iji pijahe ranavukúne aheꞌavara. \v 2 ꞌEnareje hu raka kaꞌene veꞌiro ura renujaho ja hu niꞌajaꞌavara. Ijihuni maijaho hu ea mapoka mapoka niꞌajiharena na ꞌuꞌo niꞌajihana. ꞌEnakúne hu roꞌamajaho ja hu aheme hami ꞌahae niꞌajahe areri Godoni ea ꞌahoꞌaꞌe ꞌajoravu jaꞌinaꞌe ꞌajoꞌavara. \v 3 Pisiraꞌo Akwiraꞌo marakoꞌa nú puꞌúmo Jesu Keriso oni kaukara vejurakúne ꞌajoraꞌavara. \v 4 Pu unenuꞌu ꞌahoꞌapo renae kwamasahunijaho pavwihajara kaivo nuni hahijihunaꞌe pu na niꞌajihara. ꞌEnajihunaꞌe na pu noꞌo teamanime ꞌee Jenitaru puni sosi mahoꞌo ijihi punaꞌi na teamanimu. \v 5 ꞌEne sosia kaꞌene puni sei ahuvujihija ꞌajoraꞌavara. ꞌEne Epinetasi kaꞌene Esia oraka Keriso urana nimaa ronaji na hu oja maha parajuji ja hu ꞌuꞌo ꞌajoꞌavara. \v 6 ꞌEne Meri kaꞌene joni kurai niꞌimaꞌuraꞌe venaji ꞌuꞌo ꞌajoꞌavara. \v 7 ꞌEne Enitaronakasi Juniasiꞌo nuni ehijaꞌomo marakuꞌijaho Keriso onijihunaꞌe nú puꞌúmo tipura hijara. Pu apasoru puni vajijaho ea mapoka hena kivura. Na marakuꞌa Kerisoho panimaa roꞌeme pura marakuꞌa nimaa rojara. \v 8 ꞌEne Emapiriatasi kaꞌene Natohwi jihuni vaji na oja mahujaho ꞌajoꞌavara. \v 9 ꞌEne Uripanasi kaꞌene nú puꞌúmo Keriso oni kaukara vejiꞌinijaho ꞌee Sitekisi kaꞌene na oja mahiꞌinijaho ꞌajoraꞌavara. \v 10 ꞌEne Aperisi nú nimaa vetiꞌejuꞌe hu Keriso oni ꞌunama kaꞌene arimaijikano ꞌurahe onukúne ꞌajoꞌavara. ꞌEne Arisitopurasi oni kachiꞌina ꞌajoraꞌavara. \v 11 ꞌEne Herotiani kaꞌene nuni eiji ꞌuꞌo ꞌajoꞌavara. ꞌEne Nasisa oni kachiꞌina kaꞌene Natohwiji nimaa rojujija ꞌajoraꞌavara. \v 12 ꞌEne Tiraipinaꞌo Tiraiposaꞌo Natohwi jihuni kaukara vejiꞌinakúne ꞌajoraꞌavara. ꞌEne Perisisi kaꞌene na oja mahuraka hu Natohwi jihuni kaukara harura vene vejiꞌinijaho ꞌajoꞌavara. \v 13 ꞌEne Rupasi kaꞌene Godoni kaukara veꞌamarono Natohwijara iji pijahaji ꞌuꞌo ꞌajoꞌavara. ꞌEne huni oha kaꞌene nuni ohiji ꞌuꞌo ꞌajoꞌavara. \v 14 ꞌEne Asinikaraitasi ho Pirekani ho Herimisi ho Patiropasi ho Herimasi ho ꞌee vwehwaha ꞌahoꞌa kaꞌene pu puꞌúmo hijiꞌinijihija ꞌajoraꞌavara. \v 15 ꞌEne Pirarokasi ho Juria ho Nerusi ho huni maꞌina ꞌee Orimipasi ho ꞌee Godoni ea ꞌahoꞌa kaꞌene pu puꞌúmo hijiꞌinijihija ꞌajoraꞌavara. \v 16 Ja pu puꞌúmo ꞌajosarame nirisaꞌavara. Keriso oni sosiajipo mahoꞌo ja ꞌajoravu. \s1 Vwiha Túchamaa Najahajina \p \v 17 ꞌEne vwehu nune ea kaꞌene roe venaꞌe ja ꞌahaahunijija nia hami kiꞌavara ꞌee iraka kaꞌene nara najahujaho areꞌikaꞌi ꞌunama aniꞌinaꞌe najaha kiꞌavajaho juhame ani vaꞌavara. \v 18 Ijihuni maijaho ea ijaꞌinijija núni Natohwa Keriso oni kaukara pavejura kaivo pu opuipu teamanahuni jaꞌinaꞌe ꞌwame ꞌee puni ira kajikano vuꞌa ꞌahoꞌa kajija ꞌeke ꞌwarame amairia nirisame mamaꞌina vena ꞌeke usee ꞌee ea kaꞌene hami pavwihajiꞌinijija pisivisavura. \v 19 ꞌEne eaka mapokijipo hena kivujaho ja Godoni ira ija kisi apene joni unaꞌi sanama hina vejujihunaꞌe na teamanimu. Na ura ja raka kaꞌene ariramaijiru kaꞌavarono ura reniu kaivo uneunecha kaꞌene sisei jihunijija juhaꞌavara. \v 20 Godi kaꞌene matauviꞌinijara Setaniho maiꞌo joni mumora hari apene tautahuna. Núni Natohwa Jesu kaꞌene Godoni rena roajara ja maiji vwihaniu. \v 21 Timoti kaꞌene Godoni kaukara nú huꞌúmo ahuma venajaho Rusiasiho Jesaniho Sosipata kaꞌene nuni eijaho ijá ja ꞌajoravu. \v 22 Na Tetiasira asurakaho Natohwi jihuni vaji vejiꞌi ja ꞌajoravu. \v 23 Keasi kaꞌene na ꞌajohie ꞌee sosia ꞌuꞌo mahoꞌo ꞌajohaujara ꞌajoramu. ꞌEne Irasitasi kaꞌene ara kwaa ikehuni monia ꞌajohiꞌinijaho ꞌee ea Kworitasi kaꞌene núni vweijara ja ꞌajoravu. \v 24 Núni Natohwa Jesu Kerisora ja ea mapoka maiji vwihaniu. Ameni. \s1 Siporua Vaja Taꞌarohe Tanumajina \p \v 25 Hu areri venaꞌe ja kirasahe namihuna ꞌee nuni vuꞌa ꞌee Jesu Keriso rone najahujara niꞌajihuna ꞌee hema kaꞌene mweꞌakara aneja venaji rene nesi nama roajaho iviamaa samaahiramu. \v 26 ꞌEnakaivo Godi kaꞌene majama hijiꞌinijara poropetia ꞌwaravume vejaraꞌomo iviamaa roe samaahiravuꞌe kwaa ara mahoꞌo nimaa rone veju. \v 27 Jesu Keriso oni vaji nú majama Godi kaꞌene hena kama parajiꞌinijiru taꞌarohiꞌi hina apena vahuna. Ameni.