\id ACT – Makaa NT – Cameroon – 2014 (DBL-2014) 
\h Misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ 
\toc1 Misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ mí búúd ɔ lwámá 
\toc2 Misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ 
\toc3 Mis 
\mt1 Misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ mí búúd ɔ lwámá 
\imt1 Isâ í dʉ́gyá nə kálaad Misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ yí 
\ip Misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ mí búúd ɔ lwámá, jisə cilyá ábɛɛ́ mə Lúkas Kálaad Zɛmbî dɨ̂. A ŋgə jaaw váál búúd ɔ lwámá ɔ́ Yésus bwə́ á bwiiŋg Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl yí. 
\ip Mətɛ́ɛ́dʉ́lé mə́ kálaad mə́ lwágʉlə sə́ nə́ Yésus nyə á bwəndɛ fʉg shú Dɔ̧ dɛ́, nyə á ka jaaw bwo fʉg nyɔɔŋgʉ́ nə́ sáŋ sáŋ (1.8): «bɨ mə bá lə́g ŋkûl í bá zhu wə́ Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim, zə bɨ́dɨ́, bɨ músə bá bwiiŋg láŋ wâm, tɛ́ɛ́d Yurʉ́səlɛm, kala Yudéa, kə kumə Samaríya, kə wɔ́ɔ́s íjumə í shí byɛ̂sh dɨ̂.» 
\ip Kálaad Misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ ji ka bə nə məma mə́ŋkɔw məbá: 
\ili1 (1) Ja Yésus mə́ shîn kə gwɔ́w yí, a mə́ ntɨ búúd bɛ́ Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nyúúlʉ́d jwɔ̂w lʉ́ Pantekôt. *Dɔ̧ mə Zɛmbî í mú tɛ́ɛ́d Oyúdɛn dɨ̂ (1.1–12.25), í mú ka ŋgə bwaag. 
\ili1 (2) Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl nyə á kə nə́mə́ nə́ ndɛɛ́ kə kumə Róma, shug lʉ́ lɔɔmʉd (13.1–28.31). Tɛ́ɛ́d lúu 13, Pwôl wə́ ŋgə́ bul nyîn: í bul bə mínjɔɔnd milɔ́ɔl nyə a sá myá. 
\ip Kyeyʉ́lə Jɔ̧jɔ̧ Láŋ í á ŋgə kyey ntʉ́nɨ kú bísh məkwowʉla nɨ í cúgɛ́ njɨ sáal búúd ɔ lwámá bə́nɔ̂ŋ oshwə́ báŋ; í bul bə nə́ Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim wə́ nyə á ŋgə sá nə́ Dɔ̧ mə́ Zɛmbî í ŋgə́g nə bwaag. 
\c 1  
\s1 Zɛmbî nyə á kaag buud Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim 
\p  
\v 1 \x - \xo 1:1 \xt Luk 1.1-4\x*Tyofîl, mə a tɛ́ɛ́d cilə kálaad ashúshwóógʉ́ nə́ mə bwiiŋg sâ jɛ̂sh Yésus nyə a sá yí, nə jɔɔŋg jɛ̂sh nyə á jɨ́ɨ́gʉli yí tɛ́ɛ́d mə́tɛ́ɛ́dʉ́lé  
\v 2 \x - \xo 1:2 \xt 10.41; 13.31; 28.23; Luk 24.36-42, 46-51; 1Tm 3.16\x*kə wɔ́ɔ́s jwɔ̂w nyə á bʉ̂n kə gwɔ́w yí. Jwɔ̂w dɔɔŋgʉ́, nə ŋkul á Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim, nyə á fwo shîn lwágʉlə *buud ɔ lwámá bɛ́ nyə á fɛ́ɛ́sh wá sá bwə́ jə́lá nə bá sá yí.  
\v 3 Búúd ɔ lwámá bɛ́ bɔɔŋg dɨ́ wə́ nyə á lwóya nyúul mpʉ́sə micúŋ nə shwɨy dɛ́ yí. Nyə a lwágʉlə bwo iyuug mimbií mimbií nə́ a jisə kuwó, bwə́ ŋgə́ dʉ́g nyə tâŋ mwɔ̂w məwûm mə́nɔ̧̂, a ŋgə́ bwiiŋg bwo isâ í dʉ́gyá nə Faan mə́ Zɛmbî yí. 
\p  
\v 4 \x - \xo 1:4 \xt Luk 3.16; 24.49; Yuá 14.16\x*Í á ka zə bə, dʉ́nɨ jwɔ́wʉ́d ɨɨ́, bə́nɔ́ŋ bwə́ ŋgə́ də, a mú báásʉlə bwo nə́: «Bɨ́ kú bá tɨ́ mə́kuú Yurʉ́səlɛm, bɨ́ ɔ bá fwo bwánd sâ Dâ nyə á kaag yí, sâ bɨ́ á gwág nə mə yí.»  
\v 5 Nyə nə bwo nə́: «Yuánɛs nyɛ nyə á duu buud nə məjúwó, bɨ́ bâŋ bɨ mə zə́ bá duwan nə Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nə́mə́ mwɔ̂w mə́gaád.»  
\v 6 \x - \xo 1:6 \xt Luk 24.21\x*Bɛ̂sh bwə́ mú ka jî nyə cʉ́ŋ ŋgwúd nə́: «Cwámba e, ye ja gaád wə́ wó zə́ kwo tə́l íjwûga yâ *Izʉrəyɛ̂l yí?»  
\v 7 \x - \xo 1:7 \xt Mak 13.32\x*A mú cɨ nə bwo nə́: «Bɨ dɨ́ bɨ́ nə́ bɨ mpúg mə́fwála nə ija Dâ nyəmɛ́fwó nyə á tə̂l yí.  
\v 8 \x - \xo 1:8 \xt Luk 24.47-48 \xk bɨ músə bá bwiiŋg láŋ wâm: \xt 1.21-22; 2.32; 3.15; 5.32; 10.39; Yuá 15.27\x*Njɨ, bɨ mə bá lə́g ŋkûl í bá zhu wə́ Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim, zə bɨ́dɨ́, bɨ músə bá bwiiŋg láŋ wâm, tɛ́ɛ́d Yurʉ́səlɛm, kala Yudéa, kə kumə Samaríya, kə wɔ́ɔ́s íjumə í shí byɛ̂sh dɨ̂.» 
\s1 Yésus mə kə́ gwɔ̂w 
\r (Luk 24.50-53) 
\p  
\v 9 \x - \xo 1:9 \xt Luk 24.51; Yuá 6.62; 1Pr 3.22\x*Ja nyə á shîn lás nə bwo ntʉ́nɨ yí, bwə́ ŋgə́ dʉ́g nyə, a mú ŋkâŋ kə gwɔ̂w, ŋkúdú mú shweel nyə, mísh máŋ mə́ kú ná dʉ́g nyə.  
\v 10 \x - \xo 1:10 \xt Luk 24.4\x*Bwə́ ŋgə́ ná dʉ́g ŋgɛɛ joŋ dɨ́ wú nyə á kə wá, seegya nə́ buud obá bwə́ mə́ wɔ́ɔ́s bwo na koogʉ́, bwə́ njúl nə mimbwéédí mí áfufumə́.  
\v 11 \x - \xo 1:11 \xt Luk 21.27; Mbʉ́ 1.7\x*Buud ɔ́nɨ bwə́ mú cɨ nə bwo nə́: «Yé búúd ɔ́ Galilê, jɨ́ bɨ́ mə́ ká bwên na dʉ dʉ́g joŋ dɨ́ yí? Yésus mə́ bʉ́n kə joŋ dɨ́ béégya nə bɨ ɛ́nɛ, nyə é bá nə́mə́ kwo zə mbií ŋgwúd bɨ ámə dʉ́g a ŋgə kə joŋ dɨ́ nɨ.» 
\p  
\v 12 \x - \xo 1:12 \xt Luk 24.52\x*Ntɔ́, bwə́ mú tɨ́ njɔɔnd wúlə mbʉ́mbʉ́ŋ á wəolivyê, kə́lə Yurʉ́səlɛm, cínɔŋgʉ́ jisə cé zhɨ́ɨ́ múúd mə kyéy jwɔ̂w lʉ́ sábaad yí\f + \fr 1:12 \ft Cɛ̧ɛ̧ mə́ Moyîz í á dʉ cɨ nə́ ŋkí muud mə́ cɛɛl sá njɔɔnd jwɔ̂w lʉ́ Sábaad í, a kú ntɔ̧ kílomáda ŋgwúd.\f*.  
\v 13 \x - \xo 1:13 \xt Luk 6.14-16\x*Ja bwə́ mə́ wɔ́ɔ́s Yurʉ́səlɛm yí, bwə́ mú bád fúm á njɔ́w dɨ́ gwɔ̂w, kʉ́l bwə́ á dʉ sɛɛŋgya yí, nə Pyɛ̂r, nə Yuánɛs, nə Zhâk bá Andrê, nə Fílíp bá Tómas, nə Batəlʉmî bá Matiyô, nə Zhâk á mwân mə Alfê, nə Shímun nyə á bə gwooŋg á məcɛy mə́ lɔɔm dɨ́ yɛ́, nə Yúda mwân mə Zhâk.\fig Fúm á njɔ́w dɨ́ gwɔ̂w|src="lb00235b.tif" size="col" copy="Louise Bass" ref="1.13" \fig* 
\v 14 \x - \xo 1:14 \xt Luk 23.49\x*Bɛ̂sh bwə́ á dʉ sá zɛ́ny mə́jəgʉla lâm ŋgwúd, bə́nɔ̂ŋ bɔ́ɔ́l búdá, nə Maríya nyɔɔŋgʉ́ mə Yésus, nə omínyɔŋʉ̂ ɔ́ Yésus. 
\s1 Bwə́ fɛ́ɛ́sh jilá mə Yúdas 
\p  
\v 15 Dúl jwɔ́wʉ́d ntʉ́nɨ, obúgʉla bwə́ mə́ sɛɛŋgya je bə tâŋ buud təd nə məwûm mə́bá, Pyɛ̂r nyə á tɔ̂w shí, a mú cɨ nə bwo nə́:  
\v 16 \x - \xo 1:16 \xt Sôm 41.10\x*«Bwááŋg ɔ́, Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nyə a lás mpu mə́ *Dávid dɨ́, sâ jɔɔŋg jísə cilyá shú mə́ Yúdas. Nyə wə́ nyə á ŋgə kə nə buud bwə́ á kə bii Yésus wá. Í á jɨɨ nə́ sâ jísə́ mícilyá mí Kálaad Zɛmbî dɨ̂ yí í bwə́mag.  
\v 17 Yúdas nyə á bə nə́mə́ gwooŋg jísʉ́d, Zɛmbî nyə a yə nə́mə́ nyə ŋkɔw sáal gaád.  
\v 18 \x - \xo 1:18 \xt Mat 27.3-8\x*Njɨ, *mwaanɛ̂ bwə́ á jə́na nə nyə nə́ a sáág olɨ́lɨŋgɨ̂ nyə á sâ wá, nyə á kusə shí nə mwaanɛ̂ wɔɔŋg. Nyə á ka kə kadʉwa shí cínɔŋg mbúmbudɨ̂, a mú kɔɔd tâm kug, isə́g nə incuwa cɨɨm shí nə shí\f + \fr 1:18 \ft Bwɔ̧ɔ̧dagí lâŋ ga nə wɔɔŋg wúsə́ Mat. 27.5 yí.\f*.  
\v 19 Buud ɔ Yurʉ́səlɛm bɛ̂sh bwə́ á shí mpu sâ jɔɔŋg, nə́ ndɛɛ́ bwə́ á gwiid shí nyɔɔŋg nə́ Akɛ́lʉdama, ntɔ́ mə́ kə́ nə́ “Shí məcií”.  
\v 20 \x - \xo 1:20 \xt Sôm 69.26; 109.8\x*Mpugá nə́ jísə cilyá kálaad osôm dɨ̂ nə́: “Də́nd dɛ́ í lʉ́gʉ́g wuul, muud kú ná bá ji cínɔŋg”. Í njúl nə́mə́ kwo bə cilyá nə́: “Ŋgwɔ́l múúd ŋwág jiya jé”. 
\p  
\v 21 \x - \xo 1:21 \xt Luk 1.2; 3.21; 24.51\x*«Ntɔ́, sə́ bʉ́sə nə bɔ́ɔ́l búúd wa, buud sə́nɔ̂ŋ bwo sə́ á dʉ ŋgə jaand ja sə́nɔ̂ŋ Cwámba Yésus sə́ á bə gwooŋg yí,  
\v 22 tɛ́ɛ́d nduwán mə́ Yuánɛs Nduu-buud kə kumə ja nyə á bʉ̂n kə joŋ dɨ́ yí. Í jɨɨ nə́ ŋgwɔ́l múúd á cínɔŋg zə́g sɛɛŋgya nə sə́, sə́nɔ́ŋ zə ŋgə bwiiŋg gwûmʉ́lə Cwámba nyə a gwûm yí.»  
\v 23 Bwə́ mú lwágʉlə búúd obá, nə Yósɛb nyə á bə nə dúl jínə́ nə́ Barsábas, bwə́ dʉ́gə́ nə́mə́ nyiŋgə jɔ̂w nə́ Yustos yɛ́, nə Matíyas.  
\v 24 \x - \xo 1:24 \xt Yuá 2.24-25\x*Nə ndɛɛ́, buud bwə́ mú jəgʉla nə Zɛmbî nə́: «Cwámba e, wo muud mə mpú mílâm mí búúd bɛ̂sh yɛ́, lwóg sə́ nyɔɔŋg wó mə́ fɛ́ɛ́sh wa búúd obá ɔ́ga dɨ́ yɛ́,  
\v 25 a zə́g ŋwa jiya wa sáal *búúd ɔ lwámád, nəcé Yúdas nywáá nyə á myaas jiya jɔɔŋgʉ̂, a kə ŋwa jɔɔŋg í á jəla nə nyə yí.»  
\v 26 \x - \xo 1:26 \xt Mik 16.33\x*Bwə́ mú jwɔ̧ bya shú búúd obá bɔɔŋg, mpaambə́ í mú fɛ́ɛ́sh Matíyas, bwə́ músə sɛɛŋg nyə nə buud ɔ lwámá wûm nə ŋgwúd. 
\c 2  
\s1 Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim mə́ shulə jwɔ̂w lʉ́ Pantekôt 
\p  
\v 1 \x - \xo 2:1 \xt Ləv 23.15-21; Mbá 16.9-11\x*Ja jwɔ̂w lʉ́ Pantekôt í á wɔ́ɔ́s yí, bɛ̂sh bwə́ á bə bwə́ njúl kʉkʉ̂l ŋgwúd.  
\v 2 Seegya nə́ nyúl ncíndə́ mú zhu gwɔ̂w nə́mə́ nda ja məma ŋkwɔ̧̂ mə dʉ kuŋg yí. Ncíndə́ nyɔɔŋg í mú lwánd njɔ́w bwə́ á bə yí wɛ̂sh nə́ cwɔ́ɔ́.  
\v 3 \x - \xo 2:3 \xt Luk 3.16\x*Nə ndɛɛ́ bwə́ mú dʉ́g bíl ísâ í ŋgə́ wɔ́ɔ́s nda məjûm mə́ kuda. Isâ byɔɔŋg í mú ŋgə bɔ́ɔ́g ŋgə kə badʉwo muud yɛ̂sh nyúúlʉ́d.  
\v 4 \x - \xo 2:4 \xk \xt bwə́ mú lwánd nə Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nə́ cwɔ́ɔ́: \xt 4.31; 6.3, 5; 7.55; 8.17; 10.44; 11.15, 24; 13.9; 15.8; 19.2, 6 \xk lás mɔ́ɔ́l mə́kə̂l: \xt 4.31; 10.45-46; 19.6; 1Kr 12.10; 14.2-12\x*Bɛ̂sh bwə́ mú lwánd nə Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nə́ cwɔ́ɔ́, bwə́ mú tɛ́ɛ́d ŋgə́lə lás mɔ́ɔ́l mə́kə̂l nda Shíshim í á ŋgə sá nə́ bwə́ lásʉ́g nə́. 
\p  
\v 5 Í á bə *Oyúdɛn bwə́ njúl Yurʉ́səlɛm, Oyúdɛn bwə́ mə́ wá lâm wə́ Zɛmbî wá, bwə́ á zhu ílwoŋ i búúd byɛ̂sh bísə́ joŋ dɨ́ shí yí.  
\v 6 Ja sâ nɨ mə́ gwɨ́ɨ́g lɔɔm nə lɔɔm yí, búúd bwə́ mú zə sɛɛŋgya bwə́ kú mpu sâ bwə́ cɨ́g yí nəcé muud yɛ̂sh ŋgə́lə gwág obúgʉla bwə́ ŋgə́ lás kə́l lʉ́ byélé dɛ́.  
\v 7 \x - \xo 2:7 \xt 1.11\x*Fʉg í á jímb bwo mílúúd, bwə́ ŋgə́ jág bul káam, bwə́ mú ŋgə cɨ nə́: «Ŋgaá nə́ búúd bwə́ ŋgə́ lás ɔ́ga bɛ̂sh bʉ́sə buud wâ Galilê?  
\v 8 Ká ntʉdɛlɛ́ í mpú zə bə nə́ sə́ ŋgə́g nə gwág bwə́ ŋgə́ lás məkə́l mə́sʉ́, muud yɛ̂sh yag kə́l lʉ́ byélé dɛ́ yɛ́?  
\v 9 Nə Oparʉt, nə buud ɔ́ Mɛdî nə bɔɔŋg wâ Elam, nə bɔɔŋg bwə́ dʉ ji Məzhuputamî nə Yudéa, nə bɔɔŋg wâ Kapados nə́mə́, nə Pɔ̂ŋ nə Azî,  
\v 10 nə Frizhî, nə Pamʉfilî nə́mə́, nə Igîpten, nə məfaan mə́ Libî mâ ŋgɛɛ́ ŋgwə́la Sirɛ̂n, nə buud bwə́ ámə zhu Róma wá,  
\v 11 fwámɛ́ Oyúdɛn, nə ojóŋ bwə́ á zə nyíi mísɔɔn Oyúdɛn dɨ́ wá, nə buud ɔ́ Kʉrɛ̂t nə Arabî. Ntʉdɛlɛ́ sə́ ŋgə́ gwág buud ɔ́ga bwə́ ŋgə́ bwiiŋg məma mísɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ mí Zɛmbî sə́dɨ́ mə́kə́l mə́ byélé dɨ́ yɛ́?»  
\v 12 \x - \xo 2:12 \xt 1Kr 14.23\x*Bɛ̂sh fʉg í á jímb mílúúd, bwə́ kú ná mpu sâ bwə́ cɨ́g yí. Bwə́ mú ka ŋgə cɨ bwə́mɛ́ nə bwə́mɛ́ nə́: «Jáyɛ́ í mə́ bə ga?»  
\v 13 Bɔ́ɔ́lʉ́gá bâŋ bwə́ mú ŋgə cágʉlə obúgʉla, bwə́ nə́: «Bwə́ mə́ lwánd nə məlwəg.» 
\s1 Pyɛ̂r mə lás kaand 
\p  
\v 14 Pyɛ̂r bə́nɔ̂ŋ *buud ɔ lwámá wûm nə ŋgwúd bwə́ mú ka zə tɔ̂w tâm buud. Pyɛ̂r mú bʉ̂n kə́l gwɔ́w-gwɔ̂w, lás nə bwo nə́: «Yé *Oyúdɛn nə bɨ bɛ̂sh buud bɨ́ ŋgə́ ji Yurʉ́səlɛm wá, bɨ ɔ mpú ntɨ mə́lwə̂ kə́ga mə́dɨ́, bɨ mə́ jəlá nə mpu sâ ga.  
\v 15 Buud ɔ́ga bwə́ aŋgɛ̂ nə fudə nə məlwəg nda bɨ́ ŋgə́ cɨ nə́. Ŋgaá nə́ jwɔ̂w dʉ́sə ná njɨ məwəla ibuu mâ mpʉ́mán mpʉ́mán.  
\v 16 Í yidá bə nə́ sâ Zhuwɛ̂l *muud micúndə́ nyə á jaaw yí, gwə́ wə́ í mə́ bwəmá ga, nyə á cɨ nə́: 
\q1  
\v 17 \x - \xo 2:17 \xt Zhu 3.1-5\x*Í bá bə nə́, mwɔ̂w mâ məzhúgʉ́lâ, 
\q1 mə bá shwu múúd yɛ̂sh Shíshim wâm. 
\q1 Zɛmbî mə́ cɨ ntɔ́. 
\q1 Bwân bʉ́n wâ budûm nə wâ budá bwə́ bá cúndə mícúndə́ myâm, 
\q1 məncwə́má mʉ́n mə́ dʉ́g *məntamə́ mə́ á mísh nə́ bagə́\f + \fr 2:17 \fk ntamə́ á mísh nə́ bagə́: \ft Wâŋ mbií ntamə́ í dʉ bə wo kú kə gwə́d.\f*, 
\q1 icwúcwúúl bín dʉ́g mə́ntamə́. 
\q1  
\v 18 Jɨ́ ntɔ́. Mə bá shwu ósɔ́ɔl ɔ mə́sáal bâm Shíshim wâm mwɔ̂w mɔɔŋgʉ́d, 
\q1 tɔɔ osɔ́ɔl ɔ mə́sáal wá budûm, tɔɔ wâ budá, 
\q1 bɛ̂sh bwə́ mú bə búúd ɔ mícúndə́. 
\q1  
\v 19 Mə bá wééshʉli *ísâ í mímbʉ́gú gwɔ́w joŋʉd, 
\q1 mə sá *ísâ í ntɔ̧́ búúd ŋkwóŋ yí shí mishwun. 
\q1 Í bá bə, nə məcií nə kuda, nə ŋgúdə́ yílɛ, 
\q1  
\v 20 shúshwóógʉ́ nə mwásə́ mə́ Cwámba í zə́g wɔ́ɔ́s, 
\q1 məma mwásə́ áŋkʉŋkənʉwâ wɔɔŋg, 
\q1 jwɔ̂w í bá shwɔ̧́ɔ̧la bə yídʉ́gʉ́, mbyôl bə məcií. 
\q1  
\v 21 \x - \xo 2:21 \xt 22.16; Rom 10.13\x*Nə́ ndɛɛ́, múúd yɛ̂sh mə bá kɨ̂m jɔ̂w jínə́ mə́ Cwámba yɛ́, a bá cʉgə. 
\p  
\v 22 \x - \xo 2:22 \xt Luk 24.19; Yuá 3.2; Mis 2.43; 4.30; 5.12-16; 6.8; 14.3; 15.12; 19.11-12; Rom 15.19; Heb 2.4\x*«Bag ɔ́ *Izʉrəyɛ̂l, gwágʉ́lə́gá sâ mə́ ŋgə́ cɨ yí. Zɛmbî nyə a wééshʉli bɨ́ *məshimbá nə isâ í mímbʉ́gú nə isâ í ntɔ̧́ búud ŋkwóŋ yí. Nyə a wééshʉli byo məbwə̂ mə́ Yésus á Nazarɛ̂t dɨ́ nda bɨ́ mə́ bwéy mpu nə́. Ntɔ́ jɨ nə́ Zɛmbî nyə á mpu lwóya nə́ nyə wə́ nyə á ntɨ bɨ́ Yésus á Nazarɛ̂t wɔɔŋgʉ̂,  
\v 23 \x - \xo 2:23 \xt 3.15; 4.28; 7.52; Luk 23.33; 1Te 2.15\x*Zɛmbî mú sá nə́ bɨ bííg muud wɔɔŋgʉ̂ nə́mə́ nda nyə́mɛ́fwó Zɛmbî nyə á ŋwa cígʉ́lá nə́, nda nyə á bwey mpu nə́. Bɨ á kusha nyə nə buud bʉ́sə́ kú bísh mə́cɛ̧ɛ̧ wá, bɨ́ sá nə́ bwə́ gwúg nyə, bwə́ músə bwambʉlə nyə kwolós dɨ́.  
\v 24 \x - \xo 2:24 \xt 3.15; Luk 24.5\x*Njɨ, Zɛmbî nyə a gwûmʉshi nyə, a fɛɛmʉshi nyə nə shwɨy nəcé shwɨy í á shígɛ́ nywá bə nə ŋkul máánd nyə kandʉgə.  
\v 25 \x - \xo 2:25 \xt Sôm 16.8-11\x*Dávid nyə á wámbʉlə cɨ shú dɛ́d nə́: 
\q1 Mə á dʉ dʉ́g Cwámba mə́dɨ́ shwóg ja jɛ̂sh, 
\q1 nəcé a jisə mə́dɨ́ mbwə̂ məncwûm shú nə́ sâ kú bwɛlɛ fwágʉsə mə. 
\q1  
\v 26 Ntɔ́, lâm wâm wúsə nə məshusʉg, jûm dâm í ŋgə kɔɔs nə jámbə́. 
\q1 Ka nyiŋgə bul bə nə́ ifúndə́ byâm í bá ŋgə woga nə búgə́, 
\q1  
\v 27 \x - \xo 2:27 \xt 13.35\x*nəcé wo abʉ́lɛ́ sá nə́ mə kə́g myeesh baŋ mínjîm, 
\q1 wo abʉ́lɛ́ bɨ́d nə́ jɔ̧jɔ̧ sɔ́ɔl məsáal wô kə́g bwo shwóŋʉd. 
\q1  
\v 28 Wo a sá nə́ mə mpúg məzhɨɨ́ mə́ cʉg, 
\q1 wo bá lwándʉlə mə nə məshusʉg ja mə́ bá dʉ́g wó yí. 
\p  
\v 29 \x - \xo 2:29 \xt 1Oj 2.10; Mis 13.36\x*«Bwááŋg, magʉləgá nə́ mə jááwʉg bɨ́ nə́ kpwɔɔ́ nə́, mpáámbə́ íshé *Dávid nyə a shí yə, nyə á dɔw, shwoŋ nyɛ́ nyísə ná wa sə́dɨ́ zə wɔ́ɔ́s múús.  
\v 30 \x - \xo 2:30 \xt 2Sa 7.12-13, 16\x*Njɨ, nda nyə á bə muud micúndə́ nə́, nyə á bwey mpu nə́ Zɛmbî nyə á kaag nyə, a kɛɛn bʉ́bə́lɛ́ nə́ a bá jil ŋgwɔ́l mwân yé, məbyá mɛ́ mâ nyəmɛ́fwó, a bá jil nyə nyə́dɨ́ jiya ící dɨ̂.  
\v 31 \x - \xo 2:31 \xt Sôm 16.10\x*Nyə á bwey dʉ́g nə́ Yésus mə bá gwûm, gwûmʉ́lə wɔɔŋg wə́ nyə á ŋgə cɨ ja nyə á lás nə́: “Bwə́ á shígɛ́ myaas nyə baŋ mínjîm, nyúúl nyɛ́ í á shígɛ́ bwo shwóŋʉd”. 
\p  
\v 32 \x - \xo 2:32 \xt 1.8\x*«Yésus wɔɔŋgʉ̂, Zɛmbî nyə á gwûmʉshi nyə, sə́ bɛ̂sh sə́ bʉ́sə owúshinɛd wâ lâŋ wɔɔŋg.  
\v 33 \x - \xo 2:33 \xk \xt Mbwə̂ məncwûm mə́ Zɛmbî: \xt 2.34; 3.13; 5.30-34; 7.55-56; Mak 16.19; Luk 20.42; 22.69; Rom 8.34; Ifz 1.20; Kol 3.1; Heb 8.1; 1Pr 3.22 \xk Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim Zɛmbî nyə á kaag yɛ́: \xt 1.4; Yuá 14.16-17; 15.26\x*Mbwə̂ məncwûm mə́ Zɛmbî í á bʉ̂n nyə gwɔ̂w. Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim Zɛmbî nyə á kaag yɛ́, a mə́ lə́g nyə wə́ Dâ, a mə́ shwu sə́ nyə, gwə́ wə́ bɨ́ ŋgə́ gwág bɨ́ ŋgə́ dʉ́g nə sə́ ga.  
\v 34-35 \x - \xo 2:34-35 \xt Sôm 110.1; Luk 20.42-43; Heb 1.13\x*Dávid nyəmɛ́fwó nyə a shígɛ́ kə gwɔ̂w, njɨ nyə á cɨ nə́: 
\q1 Yawé nyə á cɨ nə Cwámba wâm nə́: 
\q1 “Jig shí wa mə́dɨ́ mbwə̂ məncwûm 
\q1 kə wɔ́ɔ́s ja mə é culʉshi mízhízhíŋ myô, 
\q1 wo nyaál myo nə məkuú yí!” 
\m  
\v 36 \x - \xo 2:36 \xt 3.15\x*Yé bag ɔ Izʉrəyɛ̂l bɛ̂sh, bɨ́ mə́ jəlá nə ka mpu kú nə məshwán nə́ Yésus bɨ́ á bwambʉlə kwolós dɨ́ yɛ́, Zɛmbî mə́ sá nə́ a bə́g Cwámba, a bə *Krîst.» 
\s1 Obúgʉla ɔ́ Yésus ɔ́ ashúshwóógʉ́ 
\p  
\v 37 \x - \xo 2:37 \xt 16.30; Luk 3.10, 12, 14\x*Kaand nɨ nyə á kwiy buud milâm, bwə́ mú jî Pyɛ̂r bə́nɔ̂ŋ *buud ɔ lwámá nə́: «Bwááŋg e, sə́ sáág ntʉdɛlɛ̂?»  
\v 38 \x - \xo 2:38 \xt 3.19; Luk 3.3\x*Pyɛ̂r mú bɛ̧sa nə bwo nə́: «Cɛ́ndʉ́gá mitə́dʉ́gá, muud yɛ̂sh dúwanʉgɨ́ jínə́ mə́ Yésus-Krîst dɨ́, Zɛmbî jwúg bɨ́ nə *misə́m mín. Ntɔ́, bɨ mú lə́g yána mə́ Zɛmbî, yána dɔɔŋg wə́ Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim.  
\v 39 \x - \xo 2:39 \xt Iza 57.18-19; Ifz 2.17\x*Nəcé ŋkaagə́ mə́ Zɛmbî í dʉ́gyá nə bɨ̂, nə bwân bʉ́n, nə bɔ́ɔ́l búúd bɛ̂sh bʉ́sə́ óshwóg-óshwóg wá, bímbí dɛ̂sh Zɛmbî mə bá jɔ̂w yí.» 
\p  
\v 40 Pyɛ̂r mú nə́mə́ kwo ŋgə lás nə bwo bíl zhwog iciyá na, ŋgə cwîny bwo, nyə nə bwo nə́: «Túbʉ́gá wú na kala búúd á lɨ́lɨŋgɨ̂ nɨɨ́d.» 
\p  
\v 41 \x - \xo 2:41 \xt 2.47; 4.4; 5.14; 6.1, 7; 8.4; 11.21, 24; 12.24; 13.49; 16.5; 19.20; 21.20; 2Te 3.1\x*Buud bwə́ á magʉlə kaand yé wá, bwə́ á duwan. Jwɔ̂w dɔɔŋgʉ́, buud bwə́ á kwɨ́dʉli *Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla dɨ́ kúnə́-kúnə buud otɔ́ɔ́shin olɔ́ɔl.  
\v 42 Obúgʉla bɛ̂sh bwə́ á dʉ sá zɛ́ny bɛ̧ɛ̧́lə mínjɨ́ɨ́gʉ́lá mí búúd ɔ lwámá, zɛ́ny cʉg sɛɛŋgí á omínyɔŋʉ̂, zɛ́ny dʉ́lə féya bʉlɛ́d, nə zɛ́ny dʉ́lə ji ísɛɛŋgyá í mə́jəgʉlad.  
\v 43 Buud bɛ̂sh bwə́ á bə nə gwɔ̧́ɔ̧́gə́, buud ɔ lwámá bwə́ ŋgə́ bul sá *ísâ í mímbʉ́gú nə *isâ í ntɔ̧́ búúd ŋkwóŋ yí.  
\v 44 \x - \xo 2:44 \xt 4.32-35\x*Buud bɛ̂sh bwə́ á *búgʉla wá bwə́ á dʉ bə kʉ́l ŋgwúd, bwə́ sɛɛŋg isâ byáŋ dʉ bií byo sɛɛŋgí.  
\v 45 Bwə́ á ŋgə kusha məbii máŋ nə isâ byáŋ, bwə́ ka dʉ kawʉla *mwaanɛ̂ wɔɔŋgʉ̂ nə́mə́ nda múúd yɛ̂sh nyə á bə nə məyáŋgan nə́.  
\v 46 \x - \xo 2:46 \xt Luk 24.53\x*Bɛ̂sh bwə́ á dʉ sá zɛ́ny kə̌lə *Luŋ mə́ Zɛmbî jwɔ̂w dɛ̂sh mbií ŋgwúd; bwə́ dʉ féya bʉlɛ́d mínjɔ́w minjɔ́w, bwə́ dʉ də ídʉ̂w byáŋ nə məshusʉg, kú nə muud mə ŋkɛ̂ny nyúul.  
\v 47 \x - \xo 2:47 \xt 2.41\x*Bwə́ dʉ ságʉsə Zɛmbî, bɔ́ɔ́l búúd bɛ̂sh dʉ ŋwa bwo nə məjilə. Cwámba nyə á dʉ cʉg buud jwɔ̂w dɛ̂sh, a dʉ kwádʉlə bwo *Dɔ̧ dɨ̂. 
\c 3  
\s1 Pyɛ̂r bá Yuánɛs bwə́ lwag mbúmbwúgʉ́ 
\p  
\v 1 \x - \xo 3:1 \xt 10.3, 9, 30\x*Pyɛ̂r bá Yuánɛs bwə́ á ka zə kə *Luŋ mə́ Zɛmbî wəla lʉ́ mə́jəgʉla dɨ̂, mə́wəla məlɔ́ɔl mâ mpwó-kugʉ́.  
\v 2 \x - \xo 3:2 \xt 14.8\x*Ŋgwɔ́l múúd nyə á byɛ̂l mbúmbwúgʉ́. Buud bwə́ á ka dʉ ŋkɛ̂ny nyə jwɔ̂w dɛ̂sh dʉ kə jil nyə mpumbɛ́ Luŋ bwə́ dʉ jɔ̂w nə́: «Jɔ̧ Mbɛ̂» yí, a ka dʉ gwáámb búúd bwə́ kə́ Luŋ wá kwííndyá.  
\v 3 Múúd ɛ́nɛ nyə á ka dʉ́g Pyɛ̂r bá Yuánɛs bwə́ ŋgə́ bə nə́ bwə́ zə́ nyíi Luŋ, a mú gwáámb bwo kwííndyá.  
\v 4 Pyɛ̂r bá Yuánɛs bwə́ mú dʉ́g nyə nə́ figə́-figə́, bwə́ nə nɛ́ nə́: «Ntɨɨg mísh kə́ga.»  
\v 5 Muud ɛ́nɛ mú kənd mísh bwə́dɨ́ a ŋgə́ tə́dʉga nə́ a zə́ lə́g gúl sâ.  
\v 6 Pyɛ̂r músə cɨ nə nyə nə́: «Mə cugɛ́ nə *mwaanɛ̂, mə kú nə or. Sá mə́ jɨ́ nə ndɨ̂ yí, gwə́ wə́ mə́ yə́ wo yí. Jínə́ mə́ Yésus-Krîst á Nazarɛ̂t dɨ́, tɔ́wʉ́g tʉ́təlí wo kyéyʉg!»  
\v 7 Nə́ ndɛɛ́ a mú bií nyə mbwə̂ məncwúmʉ́d, bʉ̂n. Nə́mə́ cé nə cé, məkuú nə məcʉgʉlu mə́ músə lal múúd ɛ́nɛ.  
\v 8 \x - \xo 3:8 \xt 14.10; Yuá 5.14\x*A mú sáánz tɔ̂w tʉ́təlí nə́ cɛdɛk. A mú tɛ́ɛ́d ŋgə́lə kyey. A mú kə, bə́nɔ̂ŋ bwo bwə́ mú kə nyíi Luŋ mə́ Zɛmbî, a ŋgə́ kyey, a ŋgə́ kɔ̂w, a ŋgə́ ságʉsə Zɛmbî.  
\v 9 Buud bɛ̂sh bwə́ mú dʉ́g nyə a ŋgə́ kyey, a ŋgə́ kɔ̂w, a ŋgə́ ságʉsə Zɛmbî,  
\v 10 bwə́ ŋgə́ mpu yag nyə nə́ muud nyə á dʉ jɨ mpumbɛ́ Luŋ bwə́ dʉ jɔ̂w nə́ Jɔ̧ Mbɛ̂, a dʉ́gə́ gwáámb búúd mikwííndyá yɛ́, nyə wə́ ɛ́nɛ. Bwə́ mú ŋgə jág bul káam sâ í mə́ sɨ̂y yí, ikukwɛndɛ bií bwo.  
\v 11 \x - \xo 3:11 \xt 5.12; Yuá 10.23\x*Muud ɛ́nɛ nyə á shígɛ́ ná kwo béégya nə Pyɛ̂r bá Yuánɛs. Buud bɛ̂sh bwo mú zə nə mikʉ́lə́ kú ná mpu sâ bwə́ cɨ́g yí, zə lyɛ̧ bwo na wú bwə́ á bə kʉ́l bwə́ á gwiid nə́ Nyíŋgʉ́lé\f + \fr 3:11 \fk Nyíŋgʉ́lé: \ft Sá sə́ ŋgə́ jɔ̂w nə́ nyíŋgʉ́lé nɨ í cúgɛ́ zhizhe mpumbɛ́; jísə milwoŋ mí mə́mpiŋ mimbá, bwə́ ka wá kwáminʉ́ gwɔ́w nə́ gúgʉ́wá bə́g.\f* mə́ Sə́lʉmun yí. 
\s1 Pyɛ̂r mə lás kaand 
\p  
\v 12 Nda Pyɛ̂r nyə á dʉ́g ntʉ́nɨ nə́, nyə á ka lás nə buud, nyə nə́: «Yé bag ɔ *Izʉrəyɛ̂l, nəcé jɨ́ bɨ́ ŋgə́ bul káam sâ í mə́ sɨ̂y nɨ yí? Jɨ́ bɨ́ ŋgə́ dʉ́g sə́ nə́ ŋkaamə́ nə́mə́ nda ŋkul nyísʉ́ wə́ í mə́ sá nə́ muud ɛ́ga kyéyʉg tʉ́təlí yí, ŋkí ntâg nə́ sə́ bulʉ́lə wá milâm wə́ Zɛmbî wə́ í mə́ sá yí?  
\v 13 \x - \xo 3:13 \xt 2.33; 7.32; MmN 3.6, 15; Luk 23.13-23\x*Zɛmbî mə́ *Abʉraham, Zɛmbî mə́ *Izaag, Zɛmbî mə́ *Yákwab, Zɛmbî odâ mə́ sá nə́ sɔ́ɔl məsáal yé Yésus bə́g nə gúmə́. Yésus bɨ́ bâŋ bɨ́ á kɛɛnzh yɛ́, bɨ́ á ban mísh mə́ Pilât dɨ́ yɛ́, í njúl nə́ Pilât nywáá nyə á ŋgə cɛɛl bɨ́d nyə.  
\v 14 Bɨ á ban muud Zɛmbî nyə a fɛ́ɛ́sh yɛ́, tʉ́təlí muud, bɨ́ yidá jî nə́ Pilât gwágʉ́g ŋgwûl buud ŋkúŋkwóŋʉ́lə, a bɨ́d nyə.  
\v 15 \x - \xo 3:15 \xt 2.23-24; 4.10; 5.30-31; 10.39-40; 13.30; 17.31; Heb 2.10\x*Muud nyə a tɛ́ cʉg yɛ́, bɨ bâŋ bɨ a gwú nyə, Zɛmbî nywáá mú gwûmʉshi nyə. Sə́ bʉ́sə owúshinɛd wâ lâŋ wɔɔŋg.  
\v 16 \x - \xo 3:16 \xt Mat 9.22\x*Nəcé búgʉ́lálə Jínə́ mə́ Yésus í, Jínə́ dɔɔŋg í mə́ lʉlʉshi múúd bɨ́ mə́ dʉ́g, bɨ́ mə́ bwey mpu ɛ́ga. Búgʉ́lálə Yésus wə́ í mə́ sá nə́ a yálʉ́g fwámɛ́ yâl nda bɨ́ bɛ̂sh mə́ dʉ́g ɛ́ga.  
\v 17 \x - \xo 3:17 \xt Luk 23.34; 1Tm 1.13\x*Nə́ ndɛɛ́, bwaaŋg, mə mpú nə́ sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ wɛ̂sh bɨ́nɔ̂ŋ otɔ́we ɔ shwóg bʉ́n bɨ́ á sá yí, í á bə nəcé ijág.  
\v 18 \x - \xo 3:18 \xt 5.42; Luk 24.27, 44-46\x*Njɨ, Zɛmbî nyə á bwey jaaw mímpu mi *búúd ɔ mícúndə́ bɛ́ bɛ̂sh dɨ́ nə́ *Krîst yé mə́ bá bwəma nə micúŋ nə́ ndɛɛ́ a yə, sâ jɔɔŋg wə́ í mə́ bwəma ntʉ́nɨ nɨ.  
\v 19 \x - \xo 3:19 \xt 2.38\x*Kagá cɛ́nd mítə́dʉ́gá, bɨ́ cɛ́nd kuú njɔɔnd, ja jɔɔŋgʉ̂ Zɛmbî mú jímbal *misə́m mín;  
\v 20 bɨ́ mə́ ká sá ntɔ́ Cwámba mə bá sá nə́ bɨ bə́g nə́ bud-bud, a ntɨ bɨ́ Yésus nyə á fɛ́ɛ́sh nə́ a bə́g Krîst wʉ́n yɛ́.  
\v 21 Í jɨɨ nə́ Yésus wɔɔŋgʉ̂ fwóg ji joŋ dɨ́ kə wɔ́ɔ́s ja ísâ byɛ̂sh í bá kwo sɨ̂y ógúgwáán yí. Zɛmbî nyə á ŋgə jaaw ntɔ́ mímpu mí búúd ɔ mícúndə́ bɛ́ nyə á fɛ́ɛ́sh yág wá.  
\v 22 \x - \xo 3:22 \xt Mbá 18.15, 19; Mis 7.37\x*Nəcé Moyîz nyə a shí cɨ nə́: “Cwámba Zɛmbî mə bá ntɨ bɨ́ ŋgwɔ́l múúd micúndə́ nda mə, a njúl mbyágá á kúl búúd jɨ́n. Bɨ ɔ bá gwágʉlə nyə sâ jɛ̂sh nyə́ é bá cɨ bɨ́ yí.  
\v 23 Muud yɛ̂sh mə bá bə kú gwágʉlə múúd micúndə́ wɔɔŋg yɛ́, nyə abʉ́lɛ ná bə mə́láŋ mâ kúl búúd jíshéd, a bá gwúyɔw.”  
\v 24 \x - \xo 3:24 \xt 3.18\x*Buud ɔ mícúndə́ bɛ̂sh, tɛ́ɛ́d wə́ Samyɛ̂l kala nə bɔɔŋg bɛ̂sh bwə́ á zə nyə́dɨ́ mpʉ́sə wá bwə́ á shí bwey dʉ bwiiŋg lâŋ á mwɔ̂w mə́ga.  
\v 25 \x - \xo 3:25 \xt Mət 12.3; Gal 3.8, 16\x*Bɨ bʉ́sə bwân ɔ́ búúd ɔ mícúndə́, bɨ́ á ŋgə nə́mə́ byɛ̂l Zɛmbî njúl nə sɔ̧ nə impáámbə́ bín. Nyə a sá sɔ̧ jɔɔŋgʉ̂ ja nyə á cɨ nə Abʉraham nə́: “Minjɔ́w mí búúd myâ shí ga myɛ̂sh mí bá dʉ lə́g ibwádán mpwoŋ buud nywô dɨ̂.”  
\v 26 \x - \xo 3:26 \xt 13.46; 18.6; Rom 1.16\x*Shú dʉ́n wə́ Zɛmbî nyə á tɛ́ɛ́d wééshʉli sɔ́ɔl məsáal yé yɛ́, a ntɨ́ nyə nə́ a zə́g bwádan nə bɨ́, a sá nə́ muud yɛ̂sh yɔ́wʉg bɔ́w-bɔ̂w fúlú.» 
\c 4  
\s1 Bwə́ zə́ bii Pyɛ̂r bá Yuánɛs 
\p  
\v 1 \x - \xo 4:1 \xk \xt Osadwisyɛ̂ŋ: \xt 5.17; 23.8; Luk 20.27\x*\x - \xo 4:1 \xt Luk 22.4, 52\x*Pyɛ̂r bá Yuánɛs bwə́ ŋgə́ ná lésha nə buud ntʉ́nɨ, nə ofada, nə njwû á buud bwə́ á dʉ baagʉlə *Luŋ mə́ Zɛmbî wá, nə *Osadwisyɛ̂ŋ bwə́ mú zə wɔ́ɔ́s,  
\v 2 \x - \xo 4:2 \xt 2.24; 4.33; 17.18; 26.23\x*bwə́ ŋgə́ bul gwág bɔ̂w nə Pyɛ̂r bá Yuánɛs ŋgə́lə yə buud minjɨ́ɨ́gʉ́lá ŋgə jaaw nə́ buud bwə́ bá gwûm nda Yésus nyə a gwûm nə́.  
\v 3 \x - \xo 4:3 \xt 5.18\x*Buud ɔ́nɨ bwə́ mú bii Pyɛ̂r bá Yuánɛs kə fad bwo mímbwug dɨ́ nə́ bwə́ bá lás lə́sʉ́ wáŋ mpwó-mwásə́. Nəcé í á bə kugʉ́ mə́ bii shí.  
\v 4 \x - \xo 4:4 \xt 2.41\x*Njɨ, bɔ́ɔ́lʉ́gá ncúlyá buud bwə́ á gwág kɛ́ɛl wá, bwə́ á *búgʉla. Tâŋ obúgʉla í mú bád kə kumə kúnə́-kúnə ótɔ́ɔ́shin otɔ́ɔn.\f + \fr 4:4 \ft Tâŋ nɨ nyísə lɔ̧́lə njɨ budûm nə budûm.\f* 
\s1 Pyɛ̂r bá Yuánɛs bwə́ zə́ tɔ̂w kɔɔdʉd 
\p  
\v 5 Mán mələ̂m, otɔ́we ɔ shwóg, nə ocúmbá buud, nə *Oyɨ́ɨ́gʉli ɔ́ mə́cɛ̧ɛ̧ bwə́ á bə Yurʉ́səlɛm wá bwə́ mú zə sɛɛŋgya.  
\v 6 Ajəlácɨ á ofada bwə́ á dʉ jɔ̂w nə́ Hána yɛ́ nyə á bə cínɔŋg, nə Kayíf, nə Yuánɛs, nə Aləgʉzándrə, nə mimbyɛ̂l myɛ̂sh myâ wə́ájəlácɨ wâ ofada.  
\v 7 \x - \xo 4:7 \xt Luk 20.2\x*Bwə́ mú zə nə Pyɛ̂r bá Yuánɛs zə tə́l bwo cwánʉ́d na búúd ɔ́nɨ dɨ́. Bwə́ mú ŋgə jî bwo mishílí. Bwə́ nə bwo nə́: «Bɨ ámə sá sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ wʉ́n nɨ nə nyáyɛ́ ŋkul? Bɨ ámə cwééd jínə́ mə́ zə́?»  
\v 8 \x - \xo 4:8 \xt 2.4\x*Ntɔ́, Pyɛ̂r njúl lwándʉ́lá nə Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim mú ka zə bɛ̧sa nə bwo nə́: «Yé ótɔ́we ɔ shwóg wâ kúl búúd, yé ócúmbá buud,  
\v 9 sə́ təl kɔɔd dɨ́ múús nəcé sə́ sálə mbə̂l múúd mənywa. Bɨ́ ŋgə jî sə́ sâ sə́ ámə sá shú nə́ a bə́g mpwogɛ́ yí.  
\v 10 \x - \xo 4:10 \xt 3.6; 3.15\x*Bɨ bɛ̂sh nə bag ɔ *Izʉrəyɛ̂l bɛ̂sh, mpugá nə́ muud bɨ́ ŋgə́ dʉ́g ɛ́ga mə́ bə mpwogɛ́ jínə́ mə́ Yésus-Krîst á Nazarɛ̂t dɨ̂, Yésus bɨ́ á bwambʉlə kwolós dɨ́ yɛ́. Nyə wə́ Zɛmbî nyə a gwûmʉshi yɛ́, nyə wə́ mə́ sá nə́ muud ɛ́ga bə́g mpwogɛ́ nda a tə́l ɛ́ga.  
\v 11 \x - \xo 4:11 \xt Sôm 118.22; Luk 20.17; 1Pr 2.4-7\x*Nəcé Yésus jisə “kwóógʉ́ bɨ́ olwɔ̧́ye bɨ́ á myaas yí, dwó wə́ í mə́ shúgʉla kwóógʉ́ lʉ́ lʉ́mʉga\f + \fr 4:11 \fk kwóógʉ́ lʉ́ lʉ́mʉga: \ft Kwóógʉ́ bwə́ á dʉ tɛ́ɛ́d jil mə́ndəlúd yí, dwó wə́ bwə́ á dʉ bɛ̧ ja bwə́ lʉ́m mənyuŋg mə njɔ́w yí. Bwə́ á dʉ lwɔ̧̂ mbií sə́ ŋgə́ dʉ́g məlwɔ̧́ga mə́ shimɛ́d múús yí. (Sâ ga jísə́ nə́mə́ Mat 21.42.)\f* yí”.  
\v 12 \x - \xo 4:12 \xt Mat 1.21; 1Kr 3.11\x*Kú nə ŋgwɔ́l múúd jɨ́ nə ŋkul yîl búúd mə́bɔ̂w dɨ́ yə bwo cʉg yɛ́, njɨ nyə. Nəcé kú nə dúl jínə́ lʉ́ múúd sə́ mə́ jə́lá nə *dʉ́g cʉg nə ndɨ̂ wa shí mishwun yí.»  
\v 13 Buud ɔ́nɨ bwə́ mú bul káám dʉ́gʉ́lə nə́ Pyɛ̂r bá Yuánɛs bwə́ ŋgə lás nə́ kpwɔɔ́-kpwɔɔ́. Bwə́ á bul káam nəcé mpǔlə nə́ Pyɛ̂r bá Yuánɛs bʉ́sə ozhizhe ɔ búúd kú mpu kwas, njɨ í ŋgə́ yida mpûy nə́ bʉ́sə buud ɔ́ gwooŋg mə Yésus.  
\v 14 Nda bwə́ á ŋgə nə́mə́ dʉ́g muud nyə á yâl ɛ́nɛ tə́l na bwə́dɨ́ koogʉ́ nə́, bwə́ á shígɛ́ ná kwo bə nə sâ bwə́ cɨ̂.  
\v 15 \x - \xo 4:15 \xt 5.34-35\x*Bwə́ mú cɨ nə Pyɛ̂r bá Yuánɛs nə́ bwə́ wúg na *mpáánzə́ milə́sʉ́ á Zɛmbî dɨ́, bwə́ cúwóg tɔ́ɔ́n. Osémbye ɔ́ mílə́sʉ́ bwə́ mú ka ŋgə sɔ̧́ sâ bwə́ cɨ́g nə bwo yí.  
\v 16 \x - \xo 4:16 \xt Yuá 11.47\x*Bwə́ nə́: «Sə́ sáág buud ɔ́ga ntʉdɛl? Jísə mpu bə nə́ bwə́ mə́ sá *shimbá. Í cugɛ́ ná kwo bə shwoó, buud ɔ́ Yurʉ́səlɛm bɛ̂sh bwə́ mə́ mpu ntɔ́, sə́ cugɛ́ nə ŋkul sá mə́shwán.  
\v 17 \x - \xo 4:17 \xt 5.28-29, 40\x*Njɨ, í á jə́láyɛ́ nə́ lâŋ nɨ í kwágagí nə muud yɛ̂sh. Ntɔ́, sə́ mpúg yáásʉlə bwo məlwə̂ nə́ ci bwə́ kú ná kwo lésha nə muud nə jínə́ mə́ Yésus.» 
\p  
\v 18 Bwə́ mú jɔ̂w bwo, zə mpu yáásʉlə bwo məlwə̂ nə́ ci bwə́ kú ná kwo lésha nə muud nə jínə́ mə́ Yésus, ŋkí nə́ bwə́ kwo jɨ́ɨ́gʉli búúd gúl sâ jínə dɔɔŋgʉ́d.  
\v 19 Pyɛ̂r bá Yuánɛs bwə́ mú bɛ̧sa nə bwo nə́: «Bɨmɛ́fwó faasʉgâ. Ye í jəla mísh mə́ Zɛmbî dɨ́ nə́ sə́ yídag gwág nə bɨ́, kú gwág nə Zɛmbî?  
\v 20 Sə́ bâŋ sə́ cugɛ́ nə ŋkul yɔw bwiiŋgʉ́lə sâ sə́ á dʉ́g nə gwág yí.»  
\v 21 Buud ɔ gúfʉ́gá ósémbye ɔ mílə́sʉ́ bwə́ mú kwo mpu báásʉlə bwo ci nə́ ndɛɛ́, bwə́ músə bɨ́d bwo kú sá bwo sâ. Bwə́ dʉ́g nə́ ŋkí bwə́ yə́ bwo intʉ́gʉ́lí, í bɔ̂w, nəcé buud bɛ̂sh bwə́ á ŋgə bul ságʉsə Zɛmbî nə sâ í á sɨ̂y yí.  
\v 22 Muud nyə á yâl shimbád yɛ́ wɔɔŋg nyə á bə kala múúd í mə́ cɔ̧́ mimbû məwûm mə́nɔ̧̂ yí. 
\s1 Obúgʉla bwə́ jəgʉla nə Zɛmbî 
\p  
\v 23 Pyɛ̂r bá Yuánɛs, ja buud ɔ́nɨ bwə́ á bɨ́d bwo yí, bwə́ á kə búúd báŋ dɨ́, kə jaaw bwo lə́sʉ́ wɛ̂sh milúlúú myâ ofada nə ocúmbá buud bwə́ á lás nə bwo yí.  
\v 24 \x - \xo 4:24 \xt MmN 20.11; Sôm 146.6\x*Nda bwə́ á gwág lə́sʉ́ wɔɔŋg nə́, bɛ̂sh bwə́ á bʉ̂n mə́kə̂l jəgʉla nə Zɛmbî lâm ŋgwúd bwə́ nə́: «Mása, wo wə́ wo a sá gwɔ̂w nə shí nə mâŋ nə isâ byɛ̂sh bí cínɔŋg yí.  
\v 25 \x - \xo 4:25 \xt Sôm 2.1-2\x*Wo wə́ wo á balan nə Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim lás mpu mə́ sɔ́ɔl məsáal woó mpáámbə́ jísʉ́ *Dávid dɨ́, cɨ nə́: 
\q1 Nəcé jɨ́ ilwoŋ í búl cugʉla ntʉ́ga yí? 
\q1 Nəcé jɨ́ ikûl í búl wá mílúú mítə́dʉ́gá mí kú nə wúmbʉ́lé dɨ́ yí? 
\q1  
\v 26 Ojwû ɔ shí bwə́ mə́ sɛɛŋgya, 
\q1 otɔ́we ɔ shwóg bwə́ bə́dʉga nə́ 
\q1 bɛ̂sh bwə́ zə lúmbʉli nə Cwámba á shí nyɛ̂sh bá Krîst yé. 
\m  
\v 27 \x - \xo 4:27 \xk \xt Herod: \xt Luk 23.7-11 \xk Pons Pilât: \xt Luk 23.1\x*Nəcé Herod bá Pons Pilât bwə́ mə́ bə́lɛ zə sɛɛŋgya nə ikúl í cúgɛ́ *Oyúdɛn yí nə Dɔ̧ mə́ *Izʉrəyɛ̂l. Bwə́ mə́ zə sɛɛŋgya wa ŋgwə́la gaád nə́ bwə́ zə́ lúmbʉli nə Yésus, jɔ̧jɔ̧ sɔ́ɔl məsáal wô wó á gwágʉlə məwúdə́ yɛ́.  
\v 28 \x - \xo 4:28 \xt 2.23\x*Bwə́ sá nə́ isâ byɛ̂sh í bwə́mag nda wó á bwey ŋwa cígʉ́lá nə ŋkul nywô nə tə́dʉ́gá woó nə́ í bâg bə nə́.  
\v 29 \x - \xo 4:29 \xt Ifz 6.19\x*Cwámba e, ntɨɨg mísh ja gaád wo dʉ́gʉ́g nda bwə́ ŋgə́ cɛɛl juwal sə́ nə́. Ság nə́ osɔ́ɔl ɔ mə́sáal bwô bwə́ bwííŋgʉg kɛ́ɛl dwô nə́ kpwɔɔ́-kpwɔɔ́.  
\v 30 \x - \xo 4:30 \xt 2.22\x*Shɛ́ɛ́mbʉ́g mbwə̂ wô, mimbə̂l mí ŋgə́g nə yâl, *isâ í ntɔ̧́ búúd ŋkwóŋ yí nə *isâ í mímbʉ́gú í ŋgə́g nə sɨ̂y Jínə́ mə́ Jɔ̧jɔ̧ Sɔ́ɔl məsáal woó Yésus dɨ̂.» 
\p  
\v 31 \x - \xo 4:31 \xt 2.4\x*Ja bwə́ á shîn jəgʉla yí, kʉ́kʉ́l bwə́ á bə yí í mú ntaŋʉsa, bɛ̂sh bwə́ mú lwánd nə Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nə́ cwɔ́ɔ́, bwə́ mú ŋgə bwiiŋg Milə́sʉ́ mí Zɛmbî nə́ kpwɔɔ́-kpwɔɔ́. 
\s1 Obúgʉla bwə́ cʉgə nə isâ byáŋ sɛɛŋgí 
\p  
\v 32 \x - \xo 4:32 \xt 2.44-45; 6.1; Luk 14.33; 18.22\x*Ncúlyá buud bwə́ á *búgʉla wá bwə́ á ŋgə cʉgə lâm ŋgwúd, nə tə́dʉ́gá ŋgwúd. Kú nə muud nyə á ŋkwandʉwa nə mɛ́ məbii yɛ́. Bɛ̂sh bwə́ á dʉ balan nə məbii máŋ sɛɛŋgí.  
\v 33 *Buud ɔ lwámá bwə́ á ŋgə bwiiŋg lâŋ gwúmʉ́lə Cwámba Yésus nyə a gwûm nə məma ŋkûl yí, Zɛmbî ŋgə́ bul lwágʉlə bɛ̂sh məma mpáam nyɛ́.  
\v 34 Kú ná nə muud á *Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla nyə á kwo bə nə məyáŋgan. Bɔɔŋg bɛ̂sh bwə́ á bə nə məshí ŋkí minjɔ́w wá, bwə́ á ŋgə kusha myo, dʉ zə nə *mwaanɛ̂ wɔɔŋg  
\v 35 dʉ zə bwɨ́ɨ́g búúd ɔ́ lwámá shí məkuú. Bwə́ ka dʉ kaaw búúd nda mə́yáŋgan mə́ á dʉ bə nə́.  
\v 36 Ntɔ́, ŋgwɔ́l múúd á Shíprə nə́ jínə́ nə́ Yósɛb, nyə á bə mwâ *Levît, búúd ɔ lwámá bwə́ á kwo gwiid nə́ Barnábas. Jínə dɔɔŋg í kə́ nə́ «Muud mə dʉ́ bándʉlə búúd yɛ́».  
\v 37 Nyə á bə nə fambə́. Nyə á ka kusha gwo. A mú zə nə mwaanɛ̂ wɔɔŋg zə bwɨ́ɨ́g búúd ɔ́ lwámá shí məkuú. 
\c 5  
\s1 Lâŋ mə́ Ananíyas bá mudá yé Safira 
\p  
\v 1 Njɨ, ŋgwɔ́l múúd nə jínə́ nə́ Ananíyas bá mudá yé Safira bwə́ á zə tɔ̂w cʉ́ŋ. Muud ɛ́nɛ mú nə́mə́ zə kusha dúl bii dɛ́.  
\v 2 \x - \xo 5:2 \xt 4.35\x*Nə́ ndɛɛ́ bá mudá yé bwə́ mú tɔ̂w cʉ́ŋ, a mú bɛ́ɛ́g ŋgwɔ́l *mwaanɛ̂, a bwɨ́ɨ́g shú dɛ́. A músə kə nə ŋgwɔ́l kə bwɨ́ɨ́g *búúd ɔ lwámá shí məkuú.  
\v 3 \x - \xo 5:3 \xt Yuá 13.2\x*Pyɛ̂r mú ka jî nyə nə́: «Ananíyas, jɨ́ í sá nə́ *Sátan jwúg nə lâm wô wɛ̂sh wó mú shweel ŋgwɔ́l mwaanɛ̂ wo ámə kusha shí yɛ́, wo zə́ shɨɨg Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim?  
\v 4 Ŋgaá nə́ shí í ámə bə shí nywô? Ja wó ámə ka ntâg kusha nywo yí, ŋgaá nə́ mwaanɛ̂ wɔɔŋg nyə ámə bə mwaanɛ̂ woó? Ntʉdɛlɛ́ wó ámə mpu wá wʉ́nɨ tə́dʉga lámʉ́d yɛ́? Ká, buud dɨ́ wó ámə shɨɨg wá, Zɛmbî wə́ wó ámə shɨɨg yɛ́.»  
\v 5 Njɨ Ananíyas nyə a gwág iciyá ínɨ yí, nyə á shwal kadʉwa shí a mú fudə. Ifwaas í mú bul bii búúd bɛ̂sh bwə́ á ŋgə gwág lâŋ nɨ wá.  
\v 6 Məncwə́má mə́ á tɔ̂w shí, fʉ́lə nyə nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú kə dʉl. 
\p  
\v 7 Fwámɛ́ fwála í mú cɔ̧́, je bə mə́wəla məlɔ́ɔl ntʉ́nɨ. Mudá mə́ Ananíyas mú nyíi njɔ́w, a kú mpu sâ í ámə sɨ̂y yí.  
\v 8 Pyɛ̂r mú jî nyə nə́: «Jaawʉ́g sə̂. Ye bímbí ga wə́ bɨ́ ámə kusha shí nyɨ́n yí?» Nyə nə́: «Haaw. Bímbí dɔɔŋg wə́ nɨ.»  
\v 9 \x - \xo 5:9 \xt 1Kr 10.9\x*Pyɛ̂r mú ka cɨ nə nyə nə́: «Nəcé jɨ́ bɨ́ ámə mpu tɔ̂w cʉ́ŋ nə́ bɨ mə zə́ shweenzh Shíshim mə Cwámba yí? Dʉgɨ́, búúd bwə́ ámə kə dʉl ŋgwúm woó wá, bwə́ mú na mpumbɛ́d mə́nɨ. Bwə́ é kə nə́mə́ nə wo.»  
\v 10 Nə́mə́ cé jɔɔŋgʉ̂, a mú kadʉwa na Pyɛ̂r dɨ́ shí məkuú, a mú fudə. Məncwə́má mə́ ŋgə́ nə́mə́ nyíi njɔ́w, mə́ mú kwey nyə mbimbə. Bwə́ mú kə nə nyə kə dʉl ŋgwúm dɨ́ koogʉ́.  
\v 11 Ifwaas í mú bul bii búúd bɛ̂sh, tɔɔ bɔɔŋg wâ *Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla, tɔɔ bɔɔŋg bwə́ á ŋgə gwág njɨ lâŋ wá. 
\s1 Buud ɔ lwámá bwə́ sá zhwog məshimbá 
\p  
\v 12 \x - \xo 5:12 \xt 2.22; 3.11\x**Buud ɔ lwámá bwə́ á ŋgə sá zhwog *isâ í ntɔ̧́ búúd ŋkwóŋ yí, nə *isâ í mímbʉ́gú mə́ŋkúmbə mə́ búúd dɨ̂. Bɛ̂sh bwə́ á bə cʉ́ŋ ŋgwúd, bwə́ njúl kʉ́l bwə́ á gwiid nə́ Nyíŋgʉ́lé\f + \fr 5:12 \fk Nyíŋgʉ́lé: \ft Sá sə́ ŋgə́ jɔ̂w nə́ nyíŋgʉ́lé nɨ í cúgɛ́ zhizhe mpumbɛ́; jísə milwoŋ mí mə́mpiŋ mimbá, bwə́ ka wá kwáminʉ́ gwɔ́w nə́ gúgʉ́wá bə́g.\f* mə́ Sə́lʉmun yí.  
\v 13 Muud nyə a shígɛ́ ná kwo kə sɛɛŋgya nə bwo. Njɨ, zhwog buud bwə́ á ŋgə bul ságʉsə bwo.  
\v 14 \x - \xo 5:14 \xt 2.41\x*Buud ŋkí bul bulya bwə́ á ŋgə *búgʉla Cwámba, nə budûm nə budá, bwə́ mú zə ŋgə kwɨ́dʉli gwooŋg dɨ̂,  
\v 15 \x - \xo 5:15 \xt 19.11-12; Luk 4.40\x*mbií í á wɔ́ɔ́s nə́ buud bwə́ á ŋgə zə nə mimbə̂l ítáádə́ nə ítaŋʉ́d, ŋgə zə bwɨ́ɨ́g koogʉ́ lʉ njwóŋ. Bwə́ á ŋgə sá nə́ ja Pyɛ̂r nyə e cɔ̧́ yí, ka shishîm jé í é kúnya nə wúl mbə̂l cínɔŋg.  
\v 16 Buud bwə́ á kə cíg wú mílɔɔm myâ kúnə́-kúnə nə Yurʉ́səlɛm, bwə́ ŋgə́ zə nə mimbə̂l nə bɔɔŋg buud mə́jamb mə́ á tə̂l cwúnd dɨ́ wá, bɛ̂sh bwə́ mú ŋgə zə yâl. 
\s1 Buud ɔ lwámá bwə́ zə́ bwəma nə zhíŋ 
\p  
\v 17 \x - \xo 5:17 \xt 4.1-2\x*Ajəlácɨ á ofada, nə bɔ́ɔ́l búúd wâ ŋkɔɔmʉ́ *Osadwisyɛ̂ŋ bə́nɔ́ŋ bwə́ á bə cʉ́ŋ wá bwə́ á ka zə mpii *buud ɔ lwámá váál áwuwagʉwə̂.  
\v 18 Bwə́ mú bií bwo, kə wá bwo njɔ́w mímbwug íjwû dɨ̂.  
\v 19 \x - \xo 5:19 \xt 12.7-10\x*Ŋgwɔ́l *éŋgəles mə Yawé músə zə mpwó-bulú, zə juw mímpumbɛ́ myâ njɔ́w mímbwug, wééshʉli búúd ɔ lwámá tɔ́ɔ́n, nyə nə bwo nə́:  
\v 20 «Kəgá nyíi *Luŋ mə́ Zɛmbî, bɨ kə́g bwiiŋg búúd sâ jɛ̂sh í dʉ́gyá nə cʉg ágúgwáan ga yí.»  
\v 21 Njɨ bwə́ á gwág ntʉ́nɨ yí, bwə́ á kə nyíi Luŋ mə́ Zɛmbî ná nə́mə́ mpʉ́mán mpʉ́mán, bwə́ mú ŋgə yə buud minjɨ́ɨ́gʉ́lá. 
\p Ajəlácɨ á ofada nə buud bə́nɔ́ŋ bwə́ á bə cʉ́ŋ wá bwə́ mú sɛɛŋg *Gwooŋg ósémbye ɔ́ mílə́sʉ́ wâ Zɛmbî nə sɛɛŋgyá milúlúú mí bag ɔ́ Izʉrəyɛ̂l. Bwə́ mú kənd búúd njɔ́w mímbwug nə́ bwə́ kə́g ŋwa búúd ɔ lwámá.  
\v 22 \x - \xo 5:22 \xt 12.18-19\x*Ifulísh í mə́ kə wɔ́ɔ́s wu, bwə́ kú kwey búúd ɔ lwámá njɔ́w mímbwug. Bwə́ músə nyiŋgə, zə jaaw bwo nə́  
\v 23 «Sə́ ámə kə kwey njɔ́w mímbwug í njúl fwámɛ́ feedyá, isándə́lé í tə́l ŋgə́ baagʉlə. Njɨ ja sə́ ámə juw yí sə́ shígɛ́ kwey múúd cwû.»  
\v 24 \x - \xo 5:24 \xt 4.1\x*Ja njwû á buud bwə́ á dʉ baagʉlə Luŋ mə́ Zɛmbî wá bə́nɔ̂ŋ milúlúú myâ ofada bwə́ mə́ gwág ntʉ́nɨ yí, fʉg í mú jímb bwo mílúúd. Bwə́ mú ŋgə jî nə́ ntɔ́ nyə wə́ ntʉdɛl? 
\p  
\v 25 Ŋgwɔ́l múúd mú zə jaaw bwo nə́: «Náaá, buud bɨ́ ámə wá mímbwug dɨ́ wá bwə́ təl kʉ́ga Luŋ mə́ Zɛmbî, bwə́ ŋgə yə buud minjɨ́ɨ́gʉ́lá».  
\v 26 \x - \xo 5:26 \xt Luk 20.19; 22.2\x*Nə́ ndɛɛ́, njwû á Luŋ mə́ Zɛmbî bə́nɔ̂ŋ ifulísh bwə́ mú kə ŋwa bwo. Njɨ, bwə́ á ŋgə zə nə bwo nə́ shɛɛ kú cúg bwo, bwə́ ŋgə́ fúndə nə́ buud bwə́ á bá gwú bwo nə məkwóógʉ́.  
\v 27 Bwə́ mú zə nə bwo zə tə̂l mpwoombʉ́ gúfʉ́gá ósémbye ɔ́ mílə́sʉ́d. Ajəlácɨ á ofada mú tɛ́ɛ́d jílə bwo mishílí.  
\v 28 \x - \xo 5:28 \xt 4.17-19; Mat 27.25\x*Nyə nə́: «Ŋgaá sə́ á shí bwey tə̂l bɨ́ ci nə́ bɨ kú ná ŋgə jɨ́ɨ́gʉli buud jínə́ nɨɨ́d. Njɨ, ja ga, bɨ mə́ lwándʉlə njɨ́ɨ́gʉ́lá wʉ́n Yurʉ́səlɛm yɛ̂sh. Bɨ ŋgə nə́mə́ cɛɛl yə sə́ mpwɛnɛ shwɨy mə múúd ɛ́nɛ.»  
\v 29 Pyɛ̂r bə́nɔ̂ŋ buud ɔ lwámá bwə́ mú bɛ̧sa nə́: «Sə́ mə́ jəlá nə sá mə́gwág nə Zɛmbî, kú bə búúd.  
\v 30 \x - \xo 5:30 \xt 3.15\x*Zɛmbî odâ nyə a gwûmʉshi Yésus bɨ́ á gwú nə məbwə̂ mʉ́n bwambʉlə́lə nyə kwolós dɨ́ yɛ́.  
\v 31 Njɨ, Zɛmbî nywáá nyə a mə́ bʉ̂n nyə nə mbwə̂ məncwûm yé, a tə̂l nyə amə́dɨ́ á sâ jɛ̂sh, tə̂l nə́mə́ nyə Cʉgye buud shú nə́ buud ɔ *Izʉrəyɛ̂l bwə́ cɛ́ndʉ́g mítə́dʉ́gá, Zɛmbî mú juu bwo nə *misə́m myáŋ.  
\v 32 \x - \xo 5:32 \xt 1.8; Yuá 15.26-27\x*Sə́ bʉ́sə owúshinɛd wâ isâ byɔɔŋgʉ̂, nə sə́, nə Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim Zɛmbî nyə á yə buud bwə́ ŋgə́ sá nyə məgwág wá.»  
\v 33 Buud ɔ gúfʉ́gá ósémbye ɔ mílə́sʉ́ bwə́ mú jág nyada nə mbií lə́sʉ́ nɨ. Bwə́ nə́ bwə́ zə́ gwú búúd ɔ lwámá. 
\p  
\v 34 \x - \xo 5:34 \xk \xt Gamalyɛl: \xt 22.3\x*Njɨ, ŋgwɔ́l *Farizyɛ̂ŋ á *Gwooŋg ósémbye ɔ́ mílə́sʉ́ wâ Zɛmbî, nyɔɔŋg bwə́ á dʉ jɔ̂w nə́ Gamalyɛl yɛ́, nyə á bə yɨ́ɨ́gʉli məcɛ̧ɛ̧, buud bɛ̂sh bwə́ dʉ́gə́ bul gwɔ̧́ɔ̧ nyə. A mú zə tɔ̂w, nyə nə́ bwə́ fwóg wééshʉli búúd ɔ́nɨ tɔ́ɔ́n fúfwálá.  
\v 35 A mú ka zə cɨ nə buud bɛ́ nə́: «Bag ɔ́ Izʉrəyɛ̂l, bɨ ɔ́ káálʉ́gə́ nə sâ bɨ́ mə́ cɛ́ɛ́l sá búúd ɔ́ga nɨ.  
\v 36 \x - \xo 5:36 \xt 21.38\x*Nəcé, í afwóyɛ́ nə́mə́ bwey, Tə́das nyə á wɔ́ɔ́s wa, zə jaaw nyúúl nə́ ndɛɛ́ buud je bə mitəd minɔ̧̂ zə bɛ̧ nyə. Njɨ, a mú gwúyɔw, buud bwə́ á bɛ̧ nyə wá bɛ̂sh bwə́ mú cɨɨma, jâŋ í mú shîn.  
\v 37 \x - \xo 5:37 \xt Luk 2.2; 13.1-2\x*Mpʉ́sə wɔɔŋgʉ̂, Yúdas á Galilê mú nə́mə́ zə wɔ́ɔ́s mwɔ̂w ílâŋ í á ŋgə sɨ̂y yí. A mú nə́mə́ zə julə ncúlyá buud. Njɨ, ja nyə á yə yí, buud bɛ̂sh bwə́ á bɛ̧ nyə wá bwə́ mú nə́mə́ shîn cɨɨma.  
\v 38 Gwə́ wə́ mə́ cɨ́ nə bɨ́ nə́, fwogá yîl mílâm búúd ɔ́ga dɨ́, bɨ́ bɨ́d bwo nə́ shɛɛ. Nəcé, ŋkí mitə́dʉ́gá myáŋ nə sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ wáŋ í ŋgə zhu búúd dɨ́, mí é shîn jímb mímɛ́fwó.  
\v 39 Í ká yida bə nə́ í ŋgə zhu wə́ Zɛmbî, bɨ́ cugɛ́ nə ŋkul caam bwo. Bɨ ɔ́ bɛy nə́ bɨ bâg lúmbʉli nə Zɛmbî.» Bwə́ mú gwág nyə,  
\v 40 \x - \xo 5:40 \xt 4.18; 5.28\x*bwə́ mú jɔ̂w búúd ɔ lwámá, zə fyámʉsə bwo milwóŋ nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú tə́l bwo ci nə́ bwə́ kú ná lésha nə buud jínə́ mə́ Yésus dɨ́. Bwə́ mú ntâg bɨ́d bwo. 
\p  
\v 41 \x - \xo 5:41 \xt Luk 6.22-23; 1Pr 4.13\x*Buud ɔ lwámá bwə́ mú wú mpwóómbʉ́ Gwooŋg ósémbye ɔ́ mílə́sʉ́ wâ Zɛmbî dɨ̂. Bwə́ mú ŋgə kə bwə́ ŋgə́ bul gwág nywa nə́ bwə́ mə́ mpíya nə cúgə́ jínə́ mə́ Yésus dɨ̂.  
\v 42 \x - \xo 5:42 \xk \xt *Krîst Yésus: \xt 9.22; 17.3; 18.5, 28; Luk 24.25-27\x*Bwə́ á shígɛ́ yɔw bwiiŋgʉ́lə Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛ́l mə́ Krîst Yésus. Bwə́ á dʉ bwiiŋg dwo jwɔ̂w dɛ̂sh, tɔɔ Luŋ mə́ Zɛmbî, tɔɔ mínjɔ́w minjɔ́w. 
\c 6  
\s1 Bwə́ zə́ tə̂l ójaákwon 
\p  
\v 1 \x - \xo 6:1 \xt 2.45; 4.35\x*Ja *ómpwíín bwə́ á zə ŋgə bul bulya yí, milɨ́ɨ́gya mí á zə bə. *Oyúdɛn bwə́ á janʉwo nə cʉg Ogʉrɛ̂k wá bwə́ á ŋgə tədʉwa nə Wəhebʉrə̂. Nəcé mikúsə́ myáŋ mí á ŋgə bwəma nə mpyóŋ mə́ŋkɔw mə́ ídʉ̂w mâ jwɔ̂w dɛ̂sh dɨ̂.  
\v 2 *Buud ɔ lwámá wûm nə óbá bwə́ mú sɛɛŋg ómpwíín bɛ̂sh, zə cɨ nə bwo nə́: «Í ajə́láyɛ́ nə́ sə́ dʉ́g tə̂l bwiiŋgʉ́lə Milə́sʉ́ mí Zɛmbî, fwo dʉ zə kaaw ídʉ̂w.  
\v 3 \x - \xo 6:3 \xt 1Tm 3.7-13\x*Gwə́ wə́ jɨ́ nə́, bwaaŋg, sɔ̧́gá buud zaŋgbá na mpə́dʉ́gá nyɨ́nʉ́d, bɔɔŋg búúd bwə́ ŋgə́ bwiiŋg lâŋ wáŋ nə́ bʉ́sə ijɔ̧ɔ̧́ i búúd wá, bwə́ njúl lwándʉ́lá nə Shíshim nə fʉg wá, sə́ tə́lʉ́g bwo ísɛ́y í kaawʉ́lə mə́biid.  
\v 4 Sə́ bâŋ sə́ é ka wá mílúú njɨ mə́jəgʉla dɨ́ nə bwiiŋgʉ́lə kɛ́ɛl dɨ̂.»  
\v 5 Buud bɛ̂sh bwə́ mú magʉlə tə́dʉ́gá wɔɔŋg. Bwə́ mú fɛ́ɛ́sh Itiyɛn a njúl lwándʉ́lá nə búgə́ nə Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nə́ cwɔ́ɔ́. Bwə́ fɛ́ɛ́sh nə́mə́ Fílíp, nə Prokor, nə Nikanor, nə Timoŋ nə Parʉmenas, zə bəd Níkwalâ muud Antyósh nyə á nyíi mísɔɔn Oyúdɛn dɨ́ yɛ́.  
\v 6 \x - \xo 6:6 \xt 13.2-3; 14.23; 1Tm 4.14; 2Tm 1.6\x*Bwə́ mú kə nə bwo búúd ɔ lwámá dɨ́, buud ɔ lwámá bwə́ mú jəgʉla nə Zɛmbî, bwə́ mú bəd bwo məbwə̂.  
\v 7 \x - \xo 6:7 \xt 2.41\x*Milə́sʉ́ mí Zɛmbî mí mú ŋgə kə shwóg nə shwóg, tâŋ ompwíín í ŋgə kwɨ́dʉli Yurʉ́səlɛm, ncúlyá ofada bwə́ mú magʉlə búgʉ́lálə Yésus. 
\s1 Bwə́ zə́ bii Itiyɛn 
\p  
\v 8 \x - \xo 6:8 \xt 2.22\x*Itiyɛn nyə a bə lwándʉ́lá nə mpaam mə́ Zɛmbî nə ŋkul nə́ cwɔ́ɔ́. A mú ŋgə sá *isâ í mímbʉ́gú nə məma *isâ í ntɔ̧́ búúd ŋkwóŋ yí, buud bɛ̂sh bwə́ ŋgə́ dʉ́g.  
\v 9 Bɔ́ɔ́l búúd bə́nɔ̂ŋ Itiyɛn bwə́ mú zə sɛ́ŋʉsa məkə̂l. Í á bə bɔ́ɔ́l búúd wâ *mpáánzə́ mínjɨ́ɨ́gʉ́lá á buud bwə́ á wú mə́lwaá dɨ́ wá, bwə́ njúl buud ɔ́ Sirɛ̂n nə Aləgʉzandrî, zə kɛɛl *Oyúdɛn bwə́ á zhu Silisî nə Azî wá.  
\v 10 \x - \xo 6:10 \xt 6.3; Luk 21.15\x*Njɨ, bwə́ á shígɛ́ bə nə ŋkul mə kwag Itiyɛn nəcé nyə á ŋgə lás nə fʉg Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim á ŋgə yə nyə yí.  
\v 11 \x - \xo 6:11 \xt Mat 26.59-61\x*Bwə́ mú kusə búúd nə́ bwə́ zə́g máalə Itiyɛn nə́: «Sə́ ámə gwág múúd ɛ́ga ŋgə́ *lás nə Moyîz bá Zɛmbî bwaasʉ́lə mpu.»  
\v 12 Bwə́ mú shwambʉlə búúd bɛ̂sh, nə ocúmbá buud, nə *Oyɨ́ɨ́gʉli ɔ́ mə́cɛ̧ɛ̧ bwə́ mú zə bii Itiyɛn, kə nə nyə mpáánzə́ milə́sʉ́ á Zɛmbî dɨ̂.  
\v 13 \x - \xo 6:13 \xt 18.13; 21.28; Zhe 26.11\x*Bwə́ mú kwəmʉsa bɔ́ɔ́l ówúshinɛd wâ məshɨɨgâ nə́ bwə́ kə́g máalə nə́: «Muud ɛ́ga mə́ dʉ jág lás nə kʉ́l í búl bə ci yí, nə Məcɛ̧ɛ̧ mə́ Moyîz ja jɛ̂sh.  
\v 14 Sə́mɛ́fwó sə́ ámə gwág a ŋgə́ cɨ nə́ Yésus á Nazarɛ̂t mə bá caam *Mpáánzə́ Zɛmbî, a cɛ́nd íjâm nə ijag yâ odá Moyîz nyə a lʉ́gə yí.»  
\v 15 Buud bɛ̂sh bwə́ á bə *Gwooŋg ósémbye ɔ́ mílə́sʉ́ wâ Zɛmbî dɨ́ wá bwə́ mú ŋgə dʉ́g Itiyɛn nə́ figə́-figə́, bwə́ mú dʉ́g nə́ mpwoombʉ́ nyɛ́ nyísə nda mpwoombʉ́ *éŋgəles. 
\c 7  
\s1 Itiyɛn mə lás kaand 
\p  
\v 1 Ajəlácɨ á ofada mú jí nyə nə́: «Ye sâ bwə́ ŋgə́ cɨ wǒ nɨ jísə bánda bə ntɔ́?»  
\v 2 \x - \xo 7:2 \xt 22.1\x*Itiyɛn mú bɛ̧sa nə́: «Yé bwááŋg, yé ódâ, gwágʉ́lə́gá. Mpáámbə́ íshé *Abʉraham njúl ná shí á Məzhuputamî, a kú fwó kə ji Sharaŋ, Zɛmbî á milwanə́ nyə a lwóya nyúúl nyə́dɨ́,  
\v 3 \x - \xo 7:3 \xt Mət 12.1; Heb 11.8-10\x*zə cɨ nə nyə nə́: “Wúg wódɨ́ shíd, wo béégya nə njɔ́w búúd wô, wo kə́g shí mə́ bá lwágʉlə wo yííd.”  
\v 4 \x - \xo 7:4 \xt Mət 11.31; 12.4\x*Ntɔ́, Abʉraham mú wú shí Okalʉdyɛ̧̂ dɨ̂, a mú kə ji Karaŋ. Mpʉ́sə shwɨy mə sɔ́ɔ́ŋgʉ́, Zɛmbî mú yîl nyə wu, ntɨ́ nyə wa shí bɨ́ njúl múús ga.  
\v 5 \x - \xo 7:5 \xt Mət 12.7\x*Njɨ nyə a shígɛ́ yə nyə ŋkɔw wa shí gaád, kú nə́mə́ bə tɔ́ɔ bímbí múúd jɨ nə ŋkul tə̂l kuú yí. Nyə á yida kaag nə́ í é bá bə shí nyɛ́, mpwoŋ buud nyɛ́ ka bá shúgʉla nə nywo. Í á bə cínɔŋgʉ́ Abʉraham njúl kú fwo bə nə mwân.  
\v 6 \x - \xo 7:6 \xt Mət 15.13-14\x*Zɛmbî mú cɨ nə nyə nə́: “Mpwoŋ buud nywô í bá kə ji ízhaá shíd. Buud ɔ́ wu bwə́ bá sá bwo məlwaá bwə́ cúg bwo tâŋ mimbû mitəd minɔ̧̂.  
\v 7 Njɨ, lwoŋ búúd í bá wá bwo mə́lwaa dɨ́ nɨ, mə bá yə gwo intʉ́gʉ́lí, bag dwô í mú bá shwub, í mú zə wa shí gaád, zə dʉ yə mə gúmə́.”  
\v 8 \x - \xo 7:8 \xt Mət 17.9-14; 21.2-4; 25.26; 29.31–30.24; 35.16-18\x*Zɛmbî músə sá bá sɔ̧. Sɔ̧ jɔɔŋgʉ́ mɛ́ məyɨɨgyé wə́ ábɨwáág. Ntɔ́ Abʉraham mú byá *Izaag a sá nyə ábɨwáág jwɔ̂w lʉ́ mwɔɔmb mpʉ́sə byélé. Izaag byá *Yákwab, sá nə́mə́ nyə ntɔ́. Yákwab byá nə́mə́ ímpáámbə́ í á fwɔ̧ ibɛɛnd wûm nə íbá íshé yí, a sá nə́mə́ byo ábɨwáág.  
\v 9 \x - \xo 7:9 \xt Mət 37.11, 28; 39.2, 21\x*Impáámbə́ bíshé ínɨ í á ka zə shîŋ Yósɛb. Bwə́ mú kusha nə nyə nə́ a kə́g Igîpten. Njɨ, Zɛmbî nyə á bə nə nyə.  
\v 10 \x - \xo 7:10 \xt Mət 41.37-44\x*A mú ŋgə sɛy yîl nyə *íncwaw í ntʉg byɔɔŋg byɛ̂sh dɨ́ nə́ ndɛɛ́ a kə yə nyə fʉg mísh mə́ Farawôŋ njwú-buud á Igîpten dɨ̂, a sá nə́ Farawôŋ gwágʉ́g nyə nywa lámʉ́d. Farawôŋ mú tə́l nyə ŋgwə́mʉna á Igîpten yɛ̂sh, tɛɛm bə nyə́mɛ́fwó Farawôŋ dɨ́ njɔ́w.  
\v 11 \x - \xo 7:11 \xt Mət 41.54; 42.1-2, 5\x*Məma zha músə zə bə Igîpten yɛ̂sh dɨ̂, kumə Kanaan, incwaw í ntʉg bul yáág, impáámbə́ í íshé kú ná nə sâ bwə́ də́g.  
\v 12 Nda Yákwab nyə a gwádʉga nə́ idʉ̂w bísə Igîpten nə́ nyə á ka kənd impáámbə́ í íshé wu ja ashúshwóógʉ́.  
\v 13 \x - \xo 7:13 \xt Mət 45.1, 3, 16\x*Ja bwə́ á kwo kə ja ábɛɛ̂ yí, Yósɛb músə kə bágʉlə bwo nyúul, Farawôŋ músə zə mpu mpwoŋ buud nyə á zhu yí.  
\v 14 \x - \xo 7:14 \xt Mət 45.9-10, 18; 46.6-7, 27\x*Yósɛb músə ka zə sá nə́ bwə́ kə́g ŋwa sɔ́ɔ́ŋgʉ́ Yákwab nə njɔ́w buud yé wɛ̂sh tâŋ buud məwûm zaŋgbá nə ótɔ́ɔn.  
\v 15 Yákwab músə zə shulə kə Igîpten, nyə á kə yə wu, bə́nɔ̂ŋ impáámbə́ bíshé.  
\v 16 \x - \xo 7:16 \xt Mət 23.3-16; 49.29-30; 50.13; Zho 24.32; Heb 11.9, 13\x*Bwə́ á nyiŋgə nə bwo, kə dʉl Síkɛm, shwoŋ Abʉraham nyə á kusə bwân ɔ́ Imor dɨ́ nə *mwaanɛ̂ yí. 
\p  
\v 17 \x - \xo 7:17 \xt MmN 1.7-8\x*«Ŋkaagə́ Zɛmbî nyə á kaag Abʉraham yí í á ŋgə bə nə́ í zə bwəma. Nda wəla dɔɔŋg í á ŋgə shísh nə́, kúl búúd jé í á ŋgə zə bulya, í ŋgə́ bul mpyáánz nûŋ Igîpten.  
\v 18 Kúl mə Abʉraham í á ŋgə mpyáánz ntɔ́ nə ndɛɛ́ kə wɔ́ɔ́s ja wúl njwú-buud í á ŋwa ijwûga yí, wɔɔŋg njwú-buud í á shígɛ́ mpu Yósɛb yí.  
\v 19 \x - \xo 7:19 \xt MmN 1.10-11, 22\x*Njwú-buud wɔɔŋg í á ka zə cʉgə nə mpwoŋ buud íshé mə́shɨɨgâ dɨ̂. A mú cúg ódá nə bɔ́w-bɔ̂w lâm nyə á bə nə ndɨ̂ yí nə ndɛɛ́ a sá nə́ bwə́ ŋgə́g nə myaas ikʉ́kény byáŋ í ŋgə́g nə fudə.  
\v 20 \x - \xo 7:20 \xt MmN 2.2-10; Heb 11.23\x*Fwálá dɔɔŋg wə́ Moyîz nyə a byɛ̂l yí. Zɛmbî nyə á ka gwág nyə nywa lámʉ́d, obyɔ̂l bɛ́ bwə́ mú wɨ́ɨ́l nyə bwə́dɨ́ njɔ́w tâŋ oŋkwoond olɔ́ɔl,  
\v 21 nə ndɛɛ́, ja bwə́ á ka nə́mə́ kə myaas nyə yí, sás mə́ Farawôŋ mú cwéég nyə, zə baagʉlə nyə tâŋ nda yé mwân.  
\v 22 Moyîz mú nyíŋgʉla mpúyá á Igîpten wɛ̂sh dɨ́ nə́ ndɛɛ́ á mú zə bə ŋkácid íciyá nə mísɔ́ɔ́lʉ́gʉ́d. 
\p  
\v 23 \x - \xo 7:23 \xt MmN 2.11-15; Heb 11.24-27\x*«Ja nyə á zə bə nə mimbû məwûm mə́nɔ̧̂ yí, tə́dʉ́gá í mú wɔ́ɔ́s nyə lámʉ́d nə́ a kə́g dʉ́g ómínyɔŋʉ̂ bɛ́ Bag ɔ́ *Izʉrəyɛ̂l.  
\v 24 A mú dʉ́g ŋgwɔ́l mwân Igîpten ŋgə́ sá ŋgwɔ́l mwân Izʉrəyɛ̂l. Moyîz mú kɛɛm mwân Izʉrəyɛ̂l, a cú mwân Igîpten.  
\v 25 Nyə á ŋgə tə́dʉga nə́ kúl jé Izʉrəyɛ̂l bwə́ é mpu nə́ Zɛmbî mə zə́ balan nə nyə, zə cʉg bwo. Njɨ, bwə́ á shígɛ́ mpu ntɔ́.  
\v 26 Jwɔ̂w í á bɛ̧ yí, a mú kə kwey bwân ɔ́ Izʉrəyɛ̂l óbá bwə́ ŋgə́ shuya. A mú ka cɛɛl bɛ́ɛ́g bwo nə́ bwə́ jíg nə́ shɛɛ, nyə nə bwo nə́: “Bɨ bʉ́sə omínyɔŋʉ̂, nəcé jɨ́ bɨ́ ŋgə́ sɨ́ya yí?”  
\v 27 Njɨ, nyɔɔŋg nyə á ŋgə sá ŋgwɔ́l yɛ́ mú lámʉsa nə nyə, nyə nə́: “Zə́ nyə á tə́l wo cî nə́ wo dʉ́g sámb sə́ milə́sʉ́?  
\v 28 Wó cɛɛl zə gwú mə nda wó ámə gwú mwân Igîpten nə kugʉ́ nə́?”  
\v 29 \x - \xo 7:29 \xt MmN 2.15, 21-22; 18.3-4\x*Njɨ Moyîz nyə a gwág ntʉ́nɨ yí, nyə a túb, a mú kə ji shí á Madyan. Wu wə́ nyə á byá bwábudûm óbá yɛ́. 
\p  
\v 30 \x - \xo 7:30 \xt MmN 3.1-10\x*«Nyə á ji wu mimbû məwûm mə́nɔ̧̂, ŋgwɔ́l *éŋgəles mə Cwámba mú zə lwóya nyə nyúúl míŋgwiilɛd, miŋgwiilɛ mí ŋgə́ maŋ kwasa dɨ́ nûŋ shí a shwééshá á mbʉ́mbʉ́ŋ Sinayî.  
\v 31 Moyîz mú káam sâ nyə á ŋgə dʉ́g jɔɔŋgʉ̂. A mú ka shísh nə́ a kə́ mpu dʉ́g. Kə́l mə́ Cwámba í mú gwɨ́ɨ́g í ŋgə́ cɨ nə́  
\v 32 “Mə ɔ́nɨ, mə Zɛmbî impáámbə́ byô, Zɛmbî mə́ Abʉraham, Zɛmbî mə Izaag, Zɛmbî mə Yákwab.” Moyîz mú tɛ́ɛ́d lilyálə, a kú ná kwo sɔ̧́ nə́ a mpúg dʉ́g.  
\v 33 Nə ndɛɛ́, Cwámba mú cɨ nə nyə nə́: “Yílʉ́g mə́ŋgwub məkuúd nəcé kʉ́l shí wó tə́l nɨ í músə nda mə.  
\v 34 Mə mə́ ntɨ mísh, mə mə́ dʉ́g bɔ̂w dɛ̂sh bwə́ ŋgə́ sá kúl jâm Igîpten yí. Mə mə́ gwág nda bwə́ ŋgə́ leegya nə́. Mə mə́ shulə nə́ mə zə́ cʉg bwo. Kagʉ́ kə ja gaád, mə mə́ kənd wo Igîpten.” 
\p  
\v 35 \x - \xo 7:35 \xt MmN 2.14; 3.2\x*«Eŋgəles nyə á lwóya nyúúl kwasa dɨ́ yɛ́, Zɛmbî nyə á kənd nyə, a kə tə́l Moyîz cî, tə̂l nyə cʉgye. Í njúl nə́ bwə́ á ban Moyîz wɔɔŋg, bwə́ jî nyə nə́: “Zə́ nyə á tə́l wo cî nə́ wo zə́g dʉ sámb sə́ milə́sʉ́?”  
\v 36 \x - \xo 7:36 \xt MmN 7.3; 14.21-29; 16.1–17.16; Ilŋ 14.33; 20.1-11\x*Moyîz wɔɔŋg wə́ nyə á kə yîl bwo mə́lwaá dɨ̂ Igîpten yɛ́, a ŋgə́ sá *isâ í mímbʉ́gú nə *isâ í ntɔ̧́ búúd ŋkwóŋ yí wu, tɛɛm bə ja bwə́ á lɨ́ɨ́na mâŋ mə́ atɨ́tɨɨ̂ yí, tɛɛm bə ja bwə́ á ŋgə kyey shí a shwééshá dɨ́ tâŋ mimbû məwûm mə́nɔ̧̂ yí.  
\v 37 \x - \xo 7:37 \xt 3.22-23\x*Nyə wə́ nyə á cɨ nə Bag ɔ́ Izʉrəyɛ̂l nə́: “Zɛmbî mə bá ntɨ bɨ́ ŋgwɔ́l *múúd micúndə́ nda mə, a njúl mbyágá á kúl búúd jɨ́n.”  
\v 38 \x - \xo 7:38 \xt MmN 19.1–20.17; Mis 7.53; Gal 3.19\x*Moyîz wɔɔŋg wə́ nyə á bə mpə́dʉ́gá éŋgəles nyə á ŋgə lésha nə nyə yɛ́ bə́nɔ̂ŋ odâ, ja kúl búúd jíshé í á sá gúfʉ́gá mbʉ́ŋ Sinayî shí a shwééshád yí. Nyə wə́ a lə́g milə́sʉ́ myâ cʉg wə́ éŋgəles, a kalá yə shé.  
\v 39 \x - \xo 7:39 \xt Ilŋ 14.3\x*Njɨ, odá bwə́ á shígɛ́ cɛɛl sá nyə məgwág. Bwə́ lámʉsa nə nyə, milâm dʉ nyiŋgə kə njɨ Igîpten.  
\v 40 \x - \xo 7:40 \xt MmN 32.1-8\x*Bwə́ mú cɨ nə Arɔɔn nə́: “Ság ozɛmbî bwə́ é dʉ tɔ̂w sə́ shwóg wá. Sə́ bâŋ sə́ ampúyɛ́ ná sá í mə́ bə nə Moyîz muud á kə yîl sə́ Igîpten yɛ́.”  
\v 41 Bwə́ mú lúlə mwâ ntɛny tâŋ zɛmbî áyadʉ́g, bwə́ sá nyə *mətúnʉga nda Zɛmbî, bwə́ sá mə́shusʉg gúmálə́lə sâ bwə́ ámə sá nə məbwə̂ máŋ yí.  
\v 42 \x - \xo 7:42 \xt Amo 5.25-27 \xk Molok: \xt Ləv 18.11\x*Zɛmbî nyə á ka ntâg yid bwo kwoŋ, a mú sá nə́ bwə́ nyíŋgʉ́lág ŋgə́lə yə wəacén-cénî wâ joŋ gúmə́. Sá jɔɔŋg wə́ jísə́ cilyá kálaad búúd ɔ mícúndə́d nə́: 
\q1 Bag ɔ́ Izʉrəyɛ̂l, 
\q1 ye bɨ á cígə mə ocúdú 
\q1 ŋkí nə́ bɨ á sá mə *mətúnʉga 
\q1 mímbû məwûm mə́nɔ̧̂ bɨ́ á bə shí a shwééshá dɨ́ myá? 
\q1  
\v 43 Ŋgaá nə́ bɨ á yida dʉ ŋkɛ̂ny banda mə́ Molok\f + \fr 7:43 \ft Máŋ mə́banda mə́ a dʉ bə, bwə́ laad káándə́ mbií á nə́ bwə́ ká wɛɛf í bə banda.\f*, 
\q1 nə yuug ácén-céní bɨ́ á sá shú mə́ Zɛmbî wʉ́n Refan yí? 
\q1 Ŋgaá nə́ bɨ á yida dʉ kúd məmpwoombʉ́ mə́ndəlúd 
\q1 dʉ yə mbɛɛ́ íyuug í zɛmbî bɨ́ á sá yí gúmə́? 
\q1 Sâ jɔɔŋg wə́ í sá nə́ mə bâg kənd bɨ́ míkwám dɨ́ 
\q1 shwóg-shwóg cɔ̧́ *Babilɔn. 
\p  
\v 44 \x - \xo 7:44 \xk \xt banda í á dʉ lwágʉlə nə́ Zɛmbî jisə bwə́dɨ́ yí: \xt MmN 25.9, 40\x*«Njɨ, ja ódá bwə́ á bə shí a shwééshá dɨ́ yí, bwə́ á shí bə nə banda í á dʉ lwágʉlə nə́ Zɛmbî jisə bwə́dɨ́ yí. Muud nyə á dʉ lésha nə Moyîz yɛ́ nyə á cɨ nə nɛ́ nə́ a kə́g sá banda dɔɔŋgʉ́, a bɛ̧ yuug nyə á dʉ́g yí.  
\v 45 \x - \xo 7:45 \xt Zho 3.14-17; 18.1; 2Sa 6\x*Odá bwə́ á shí ŋgə kala banda dɔɔŋgʉ́ íkala i búúd byɛ̂sh í á ŋgə byɛ̂l yííd. Bɔɔŋg bə́nɔ̂ŋ Yeshuwa bwə́ á ntɔ̧ shí Zɛmbî nyə a wɨ́ɨ́ŋg wəamə́dɨ́ yí, bwə́ á kə nə́mə́ nə dwo wu, í mú jɨ wu kə wɔ́ɔ́s fwála mə́ *Dávid. 
\p  
\v 46 \x - \xo 7:46 \xt Sôm 132.1-5\x*«Zɛmbî nyə á bul cɛɛl Dávid wɔɔŋgʉ̂. Ntɔ́ Dávid mú jî Zɛmbî nə́ a sáág nyə mpaam nə́ a lwɔ̧́g bag ɔ Yákwab njɔ́w Zɛmbî.  
\v 47 \x - \xo 7:47 \xt 2Sa 7.5-7; 1Oj 6.1-38\x*Sə́lʉmun wə́ nyə á yida lwɔ̧́ nyə njɔ́w.  
\v 48 \x - \xo 7:48 \xt 17.24-25\x*Njɨ, Zɛmbî a gwɔ́w-gwɔ̂w nyə ádɛ́ ji mínjɔ́w məbwə̂ mə́ búúd mə́ ámə lwɔ̧́ myá, nə́mə́ nda múúd micúndə́ nyə á cɨ nə́.  
\v 49 \x - \xo 7:49 \xt Iza 66.1-2\x*Nyə á cɨ nə́: 
\q1 Joŋ dʉ́sə jiya ícî jâm. 
\q1 Shí nyísə kʉ́l mə́ dʉ tə̂l mə́kuú yí. 
\q1 Wáyɛ́ njɔ́w bɨ́ bɨ́ nə ŋkul lwɔ̧̂ mə yí? 
\q1 Cwámba mə shílə́ ntɔ́. 
\q1 Ŋgow mə́ jɨ nə ŋkul kə woga yɛ́? 
\m  
\v 50 Ŋgaá nə́ mə wə́ mə a sá isâ ínɨ byɛ̂sh? 
\p  
\v 51 \x - \xo 7:51 \xt MmN 32.9; 33.5; Zhe 4.4; Rom 2.28-29 \xk bɨ ɔ́ dʉ sá ŋgáádə́ nə Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim: \xt Iza 63.10; Eze 2.3-5\x*«Bɨ bʉ́sə nə nʉ́ŋ. Bɨ́ ŋgə sá Zɛmbî məlwə̂. Bɨ bʉ́sə njɨ bɨ ɔ́ dʉ sá ŋgáádə́ nə Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim, nə́mə́ nda impáámbə́ bín í a dʉ sá nə́.  
\v 52 \x - \xo 7:52 \xt Luk 11.47-48\x*Nyáyɛ́ múúd micúndə́ ímpáámbə́ bín í á shígɛ́ lwágʉlə cúwʉ́lí yɛ́? Bwə́ á dʉ gwú bɔɔŋg bwə́ á dʉ bwey zə jaaw nə Tʉ́təlí Muud mə bá zə wá. Tʉ́təlí muud wɔɔŋgʉ̂ wə́ bɨ́ á kɛɛnzh, bɨ́ mú gwú yɛ́.  
\v 53 \x - \xo 7:53 \xt 7.38; Heb 2.2\x*Bɨ buud bɨ́ á lə́g *mbwoomb mə́cɛ̧ɛ̧ wə́éŋgəles bwə́ á yə bɨ́ má, nə məmpə́ndí mɛ̂sh mâ cínɔŋg wá, bɨ abɛ̧́ɛ̧́yɛ́ mwo.» 
\s1 Bwə́ gwú Itiyɛn 
\p  
\v 54 \x - \xo 7:54 \xt Sôm 37.12; 112.10\x*Njɨ búúd ɔ gúfʉ́gá ósémbye ɔ mílə́sʉ́ bwə́ á gwág iciyá ínɨ yí, bwə́ á shwal gwág Itiyɛn yáág-yáág mpimbə, bwə́ ŋgə́ fúgal məjə.  
\v 55 \x - \xo 7:55 \xt Mat 26.64; Mis 2.33\x*Itiyɛn nyɛ, lwándʉ́lá nə Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nə́ cwɔ́ɔ́, mú kənd mísh joŋ dɨ́, a mú dʉ́g mə́ŋkənʉwa mə́ Zɛmbî, Yésus tə̂l Zɛmbî mbwə̂ məncwûm.  
\v 56 \x - \xo 7:56 \xt 10.11; Luk 3.21; Yuá 1.51\x*A mú cɨ nə́: «Dʉgá, mə ŋgə dʉ́g joŋ í mə́ bâŋ. *Mwân mə Múúd təl Zɛmbî mbwə̂ məncwûm.»  
\v 57 Bwə́ mú bwú məma óŋkwiimbyê, bwə́ ŋgə́ fad məlwə̂ máŋ; bɛ̂sh nə lâm ŋgwúdʉ̂, bwə́ shwal kə shwɨy nyə nyúúlʉ́d.  
\v 58 \x - \xo 7:58 \xt 22.20\x*Bwə́ julə wú nə nyə ŋgwə́la, kə lúmə nyə məkwóógʉ́. Buud bwə́ á ŋgə sá sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ wɔɔŋg wá bwə́ á yîl iwáma byáŋ kə bwɨ́ɨ́g gúl ncúncwə́má shí məkuú. Ncúncwə́má jɔɔŋg wə́ Sôl.\fig Bwə́ ŋgə gwú Itiyɛn nə məkwóogʉ́|src="cn01923B.tif" size="col" copy="David C. Cook" ref="7.58" \fig* 
\v 59 \x - \xo 7:59 \xt Sôm 31.6; Luk 23.46\x*Bwə́ ŋgə́ lúmə Itiyɛn məkwóógʉ́ ntʉ́nɨ́, Itiyɛn mú jɔ̂w Zɛmbî, nyə nə́: «Cwámba Yésus, lə́gʉ́g *jîm jâm.»  
\v 60 \x - \xo 7:60 \xt Luk 23.34\x*Nə́ ndɛɛ́, a mú kúd mə́bwóŋ shí, a kɨ̂m nə ŋkulû nə́: «Cwámba, wo kú lɔ̧́ bwo *sə́m bwə́ ŋgə́ sá ga.» Njɨ nyə á shîn cɨ ntʉ́nɨ yí, a mú yə. 
\c 8  
\s1 Sôl mə zə jugʉshi Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla 
\p  
\v 1 \x - \xo 8:1 \xt 8.4; 11.19\x*Sôl nyə á bə cʉ́ŋ nə buud bwə́ á gwú Itiyɛn wá. *Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla í á bə Yurʉ́səlɛm yí í á zə bul bwəma nə cúwʉ́lí mwɔ̂w mɔɔŋgʉ́d. Obúgʉla bɛ̂sh bwə́ mú shîn nyuŋgʉla wú Yurʉ́səlɛm, kə mə́shí mâ Yudéa nə Samaríya; í lʉ́g cínɔŋgʉ́ njɨ *buud ɔ lwámá.  
\v 2 Bɔ́ɔ́l búúd bwə́ á wá milâm wə́ Zɛmbî wá bwə́ á kə dʉl Itiyɛn, bwə́ sá nə́mə́ nyə shwɨy mbií áyíyáág.  
\v 3 \x - \xo 8:3 \xt 9.1, 13, 21; 22.4-5; 26.9-11; 1Kr 15.9; Gal 1.13\x*Sôl nyɛ nyə á ŋgə yáág nə́ á jaŋgʉlə Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla. Nyə á dʉ ŋgə nyíi mínjɔ́w minjɔ́w, dʉ ŋgə bii óbúgʉla, budá nə budûm, dʉ kə wá bwo mímbwugʉd. 
\s1 Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl í zə kə Samaríya 
\p  
\v 4 \x - \xo 8:4 \xt 2.41\x*Buud bwə́ á cɨɨma Yurʉ́səlɛm wá bɛ̂sh bwə́ á ŋgə kə mə́zhɨɨ́ məzhɨɨ́, bwə́ ŋgə́ bwiiŋg Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛ́l á lâŋ mə́ Yésus.  
\v 5 Ntɔ́, Fílíp nyə á shulə kə wúl ŋgwə́la á Samaríya, a mú kə bwiiŋg buud ɔ́ wu lâŋ mə́ *Krîst. 
\p  
\v 6 Buud ɔ́ wu bɛ̂sh bwə́ mú kənd mílâm ísâ Fílíp nyə á ŋgə cɨ yííd, muud ŋgwúd nə ŋgwúd kú sá nʉ́ŋ nəcé bwə́ á ŋgə gwádʉga *məshimbá nyə á ŋgə sâ má, bwə́ ŋgə́ nə́mə́ dʉ́g mwo.  
\v 7 \x - \xo 8:7 \xt Mak 16.17; Luk 9.1\x*Nəcé zhwog buud bwə́ á bə nə məjamb wá, məjamb mə́ á dʉ wû mə́ ŋgə́ kɨ̂m məma óŋkwiimbyê, mimbúmbwúgʉ́ nə bɔɔŋg bwə́ á dʉ nyɛ̂sh wá bwə́ ŋgə́ yâl.  
\v 8 Ŋgwə́la wɔɔŋg wɛ̂sh í mú bə nə məma mə́shusʉg. 
\p  
\v 9 Í njúl nə́ ŋgwɔ́l múúd nyə á dʉ bə ŋgwə́la wɔɔŋgʉ́d nə jínə́ nə́ Shímun. Muud wɔɔŋgʉ̂ nyə á dʉ sá májig, buud bɛ̂sh wâ Samaríya bwə́ mú dʉ bul káám nyə, nyɛ mú nə́mə́ dʉ jaaw nyúul nə́ á bul bə.  
\v 10 Buud bɛ̂sh, tɛ́ɛ́d ozhizhe kə kumə məma fwámɛ́ búúd, bɛ̂sh bwə́ á dʉ ŋwa Shímun nə gwɔ̧́ɔ̧́gə́, bwə́ nə́: «Muud ɛ́nɛ jisə ŋkul mə́ Zɛmbî, nyɔɔŋg bwə́ dʉ cɨ nə́ í búl ntɔ̧ yí.»  
\v 11 Bwə́ á kənd milâm nyə́dɨ́ nəcé nyə á bwey bul sá nə́ bwə́ káámʉ́g nyə nə misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ mí jamb myɛ́.  
\v 12 \x - \xo 8:12 \xt 28.23\x*Njɨ, ja bwə́ á *magʉlə Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛ́l Fílíp nyə á ŋgə bwiiŋg bwo shú Faan mə́ Zɛmbî nə shú jínə́ mə́ Yésus-Krîst yí, bwə́ á ŋgə duwan, nə budûm nə budá nə́mə́.  
\v 13 Shímun wɔɔŋgʉ̂ nyəmɛ́fwó nyə a *búgʉla nə́mə́, a mú duwan. A mú zə nada nə Fílíp kú ná béégya nə nyə, a ŋgə́ dʉ́g məma ísâ í ntɔ̧́ búúd ŋkul yí nə məshimbá mə́ á ŋgə sɨ̂y má, a ŋgə́ bul káam. 
\s1 Pyɛ̂r bá Yuánɛs bwə́ kə́ Samaríya 
\p  
\v 14 *Buud ɔ lwámá bwə́ á bə Yurʉ́səlɛm wá bwə́ á ka gwág nə́ buud ɔ́ Samaríya bwə́ mə́ lə́g Milə́sʉ́ mí Zɛmbî. Bwə́ mú kənd Pyɛ̂r bá Yuánɛs wu.  
\v 15 Bâŋ, ja bwə́ á shulə kə Samaríya yí, bwə́ á jəgʉla nə Zɛmbî shú nə́ obúgʉla wâ wu bwə́ lə́gʉ́g Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim.  
\v 16 \x - \xo 8:16 \xt 19.1-6\x*Nəcé, í á bə cínɔŋgʉ́, Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim kú fwo shulə tɔɔ múúd ŋgwúd dɨ̂. Bwə́ á yida shîn ŋgə duwan jínə́ mə́ Cwámba Yésus dɨ̂.  
\v 17 Nə́ ndɛɛ́, Pyɛ̂r bá Yuánɛs bwə́ mú ŋgə bəd bwo məbwə̂, bwə́ mú ŋgə lə́g Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim. 
\p  
\v 18 \x - \xo 8:18 \xt 6.6\x*Shímun nyə á ka dʉ́g nə́ buud bwə́ ŋgə lə́g Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim ja buud ɔ lwámá bwə́ bə́d bwo məbwə̂ yí, a mú ka zə nə *mwaanɛ̂ nə́ a zə́ yə Pyɛ̂r bá Yuánɛs,  
\v 19 nyə nə bwo nə́: «Yə́gá nə́mə́ mə ŋkul nɨ, muud yɛ̂sh mə́ é bəd məbwə̂ yɛ́ lə́gʉ́g Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim.»  
\v 20 Njɨ, Pyɛ̂r mú yidá cɨ nə nyə nə́: «Bɨná mwaanɛ̂ woó bɛ̂sh nə́ mpaá, nəcé wó ámə tə́dʉga nə́ bwə́ dʉ kusə yána mə́ Zɛmbî nə mwaanɛ̂.  
\v 21 \x - \xo 8:21 \xt Ifz 5.5\x*Wo cugɛ́ nə ŋkɔw wa sâ gaád, kú nə tɔɔ sâ, nəcé lâm wô í cugɛ́ tʉ́təlí nə Zɛmbî.  
\v 22 Cɛ́ndʉ́g bɔ́w-bɔ̂w tə́dʉ́gá wô nɨ, wo jə́gʉlag nə Zɛmbî, ka nyə é juu wo nə yuug í ámə wɔ́ɔ́s wo lámʉ́d nɨ.  
\v 23 Mə dʉ́g nə́ byó íwɨ́ɨ́mbʉ́g í mə́ bul yáág. Olɨ́lɨŋgɨ̂ bwə́ mə́ bií wo kwám.»  
\v 24 \x - \xo 8:24 \xt MmN 9.27-28\x*Shímun mú bɛ̧sa nə́: «Bɨmɛ́fwó jəgʉlagá nə Zɛmbî shú dâm nə́ tɔɔ sâ ŋgwúd bɨ́ mə́ cɨ na nɨ í kú bə nə mə.» 
\p  
\v 25 Pyɛ̂r bá Yuánɛs bwə́ mú shîn lwóya búgə́ jáŋ, bwiiŋg kɛ́ɛl mə Cwámba nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú nyiŋgə́ kə Yurʉ́səlɛm. Bwə́ mú ŋgə bwiiŋg Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛ́l zhɨ́ɨ́ nə zhɨɨ́ zhwog milɔɔm myâ Samaríya dɨ̂. 
\s1 Muud Ityopí mə́ zə lə́g Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛ́l 
\p  
\v 26 Ŋgwɔ́l *éŋgəles mə Yawé mú zə lás cɨ nə Fílíp nə́: «Kyeyʉ́g kə ŋgɛɛ *məkɔ́ɔ́l mə́ jwɔ̂w, zhɨ́ɨ́ í dʉ shulə wú Yurʉ́səlɛm kə Gaza, zhɨ́ɨ́ nyísə́ kú jwɔ̧́ɔ̧la búúd yí.»  
\v 27 \x - \xo 8:27 \xt Iza 18.7; 56.3\x*Fílíp mú nə́mə́ tɨ́ njɔɔnd kú fadʉlə. Ndug nə́ ŋgwɔ́l múúd Ityopí, a njúl myáágə́, a njúl lúlúú ósɔ́ɔl ɔ mə́sáal ɔ cî mudá á Ityopí bwə́ á dʉ jɔ̂w nə́ Kandás yɛ́, muud wɔɔŋgʉ̂ njúl kʉlág mə́bii mə cî mɛ̂sh dɨ̂, nyə á kə Yurʉ́səlɛm kə́lə yə Zɛmbî gúmə́;  
\v 28 nyə á ŋgə nyiŋgə a njúl nyə́dɨ́ mə́túwa dɨ́, a ŋgə́ lɔ̧́ kálaad mə́ *múúd micúndə́ Izayí.  
\v 29 Shíshim mú cɨ nə Fílíp nə́: «Shíshʉ́g kə kumə mə́túwa ɛ́nɛ̌d.»  
\v 30 Fílíp mú lɛɛl kə, a mú gwág múúd ɛ́nɛ ŋgə́ lɔ̧́ kálaad mə́ múúd micúndə́ Izayí. Fílíp mú jî nyə nə́: «Ye wo ŋgə mpu gwág sâ wó ŋgə́ lɔ̧́ nɨ?»\fig Fílíp bá myáágə́ á Ityopî|src="CN01932B.TIF" size="col" copy="David C. Cook" ref="8.30" \fig* 
\v 31 Muud ɛ́nɛ mú bɛ̧sa nə́: «Mə é ka mpu gwág na ntʉdɛlɛ́ muud nda fwo lwágʉlə mə?» A mú jɔ̂w Fílíp nə́ a kə́wag mə́túwa dɨ́ kə jɨ nyə́dɨ́ koogʉ́.  
\v 32 \x - \xo 8:32 \xt Iza 53.7-8\x*Kʉ́kʉ́l mícilyá mí Kálaad Zɛmbî nyə á ŋgə lɔ̧́ wə́ ga: 
\q1 Nyə á bə nda tɔw bwə́ ŋgə́ kə nə ndɨ̂ nə́ bwə́ kə́ cígə yí, 
\q1 nə́mə́ nda mwâ ncwəmbɛ bwə́ ŋgə́ sámb mimyɔ̧ɔ̧́ yí. 
\q1 Nyə a shígɛ́ bɛ̂ny mpu nə́ a lás. 
\q1  
\v 33 Bwə́ á sɛ́ɛ́mbʉli nyə, bwə́ nyaal nyə ŋkaam nyɛ́ nə məkuú. 
\q1 Zə́ jɨ́ nə ŋkul bá bwiiŋg lâŋ á mpwoŋ buud nyɛ́ yɛ́? Kú nə muud! 
\q1 Bwə́ á sámb nyə jé cʉg shí gaád. 
\p  
\v 34 Myáágə́ mú jî Fílíp nə́: «Mə́ jəgʉla nə wo, fɛ́ɛ́lʉ́g mə, zə́ múúd micúndə́ ŋgə cɨ yɛ́? Ye nyəmɛ́fwó, yə muud shús?»  
\v 35 \x - \xo 8:35 \xt Luk 24.27\x*Fílíp mú ka zə tɛ́ɛ́d lásʉ́lə. A mú zə bwiiŋg nyə Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛ́l mə Yésus tɛ́ɛ́dʉ́lə na kʉ́kʉ́l mícilyá nɨɨ́d.  
\v 36 \x - \xo 8:36 \xt Mat 28.19\x*Bá bwə́ mú ŋgə kə nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú kə wɔ́ɔ́s júwó. Myáágə́ mú cɨ nə Fílíp nə́: «Dʉgɨ́, məjúwó wə́ mə́ga. Jɨ́ í ntágʉ́lə́ nə́ mə kú duwan yí?»  
\v 37 \f + \fr 8:37 \ft Míl mícilyá mí ayág mí cugɛ́ nə iciyá íga.\f*[Fílíp mú cɨ nə nyə nə́: «Ŋkí wo *búgʉla nə lâm wô wɛ̂sh, wo je duwan.» Nyə nə́: «Mə mə́ *magʉlə nə́ Yésus-Krîst jisə *Mwân mə́ Zɛmbî.»]  
\v 38 A mú cɨ nə́ bwə́ tə́lʉ́g mətúwa. Bɛ̂sh obá bwə́ mú shulə mə́júwód, nə Fílíp, nə myáágə́. Fílíp mú duu nyə.  
\v 39 \x - \xo 8:39 \xt 1Oj 18.12\x*Ja bwə́ á ŋgə sɔw wú mə́júwód yí, Shíshim mə Yawé í a ŋkɛ̂ny Fílíp kyey nə nyə, myáágə́ kú ná nyiŋgə dʉ́g nyə. Njɨ, a mú kə nə njɔɔnd yé shwóg nə məshusʉg.  
\v 40 \x - \xo 8:40 \xt 21.8\x*Fílíp mú kə bə njɨ Azot. A mú ŋgə bwiiŋg Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛ́l mə́nd nə mə́nd nə́ ndɛɛ́ kə wɔ́ɔ́s Sezarê. 
\c 9  
\s1 Sôl mə zə́ bə mbúgʉla mə Yésus 
\p  
\v 1 \x - \xo 9:1 \xt 8.3\x*Na í á bə Sôl, nyɛ ŋgə́ ná cwambʉlə *ompwíín ɔ́ Cwámba, a ŋgə gwú bwo. Nyə á ka kə wə́ Ajəlácɨ á ofada,  
\v 2 \x - \xo 9:2 \xt 19.9, 23; 22.4; 24.14, 22; 28.22\x*nə́ Ajəlácɨ yə́g nyə kálaad mə yə́ nyə ŋkul nə́ a kə́g Damás, a kə́g ŋgə dʉ́g *mə́mpáánzə́ mə́ mínjɨ́ɨ́gʉ́lá mə́ *Oyúdɛn mâ nûŋ. A ká kwey búúd bwə́ ŋgə́ bɛ̧ zhɨɨ́ mə Cwámba, a bii bɛ̂sh tɔɔ budûm tɔɔ budá, a wɔ́ɔlə bwo məŋkəda, a kə nə bwo Yurʉ́səlɛm.  
\v 3 \x - \xo 9:3 \xt Aba 3.3-4; 1Tm 6.16; 2Kr 4.4, 6\x*Nyə á ka kə nə́ ndɛɛ́ ŋgə́lə shísh kúnə́-kúnə nə Damás, a mú seegya njɨ məŋkɛnya mə́ mə́ zhu joŋ dɨ́ zə kwan kʉ́l nyə á bə yí.  
\v 4 A mú kadʉwa shí, a mú gwág kə̂l í ŋgə́ cɨ nə nyə nə́: «Sôl, Sôl, nəcé jɨ́ wó búl lwágʉlə mə cúwʉ́lí ntʉ́nɨ yí?»  
\v 5 \x - \xo 9:5 \xt 1Kr 15.8\x*Nyə ntâg nə́: «Wo zə́ e, Cwámba?» Cwámba nə nɛ́ nə́: «Mə Yésus, mə wə́ wó ŋgə́ lwágʉlə cúwʉ́lí yɛ́.  
\v 6 Sâ ŋgwúd, wɔɔlʉ́g, wo kúməg ŋgwə́la, bwə́ é jaaw wo sâ wó jə́lá nə sá yí.»  
\v 7 Buud ɔ́ gwooŋg bɛ́ bwə́ á shigʉla, bwə́ shwal ji ókʉ́l-ókʉ̂l, fʉg jímb bwo mílúúd. Bwə́ á ŋgə gwág njɨ kə́l í ŋgə́ lás, bwə́ kú dʉ́g múúd nyə á ŋgə lás yɛ́.  
\v 8 \x - \xo 9:8 \xt 13.11\x*Sôl músə wɔɔl shí, mísh mə́ njúl nyə nə́ bagə́ njɨ a kú ŋgə dʉ́g. Bwə́ mú bií nyə mbwə́d kə nə nyə kə kumə Damás.  
\v 9 Nyə a já mwɔ̂w mə́lɔ́ɔl, mísh kú dʉ́gya nyə, a kú də, a kú ŋgul. 
\p  
\v 10 Ŋgwɔ́l múúd nyə á bə Damás nə jínə́ nə́ Ananíyas, a njúl *mpwíín mə Yésus. Muud wɔɔŋg mú dʉ́g *ntamə́ á mísh nə́ bagə́, Cwámba ŋgə́ jɔ̂w nyə nə́: «Ananíyas!» Nyə nə́: «Cwámba, mə wə́ ɛ́ga.»  
\v 11 \x - \xo 9:11 \xt 21.39; 22.3\x*Cwámba mú cɨ nə nyə nə́: «Tɔ́wʉ́g, wo kə́g njwóŋ bwə́ dʉ jɔ̂w nə́ “njwóŋ á tʉ́təlí” yí, kə sɔ̧́ Sôl muud á Tárʉs nûŋ njɔ́w mə́ Yúdas. A ŋgə jəgʉla nə́mə́ nda mə́ ŋgə́ lás ɛ́ga.  
\v 12 \x - \xo 9:12 \xt Mak 8.23-25\x*Nyə ámə dʉ́g ntamə́ á mísh nə́ bagə́, muud bwə́ jɔ́w nə́ Ananíyas yɛ́ mə́ nyíi njɔ́w zə bəd nyə məbwə̂ nə́ mísh mə́ dʉ́gyág nyə.»  
\v 13 Ananíyas mú bɛ̧sa nə́: «Cwámba, mə mə́ bul gwádʉga múúd ɛ́nɛ, bímbí lʉ́ mə́bɔ̂w á mə́ sá buud bwô Yurʉ́səlɛm yí.  
\v 14 Tɛɛm bə wa nyəmɛ́fwó, milúlúú myâ ofada mí á yə nyə ŋkul nə́ a zə́g bií búúd bɛ̂sh bwə́ ŋgə́ kɨ̂m jɔ̂w jínə́ dwô wá.»  
\v 15 \x - \xo 9:15 \xt 13.2; 22.21; 23.11; 26.1; 27.24; Rom 1.5\x*Cwámba mú cɨ nə nyə nə́: «Kaág, nəcé mə mə́ fɛ́ɛ́sh múúd ɛ́nɛ nə́ a bə́g mə sâ ísɛ́y shú nə́ ikúl í cúgɛ́ Oyúdɛn yí nə ojwú-buud báŋ nə Bag ɔ́ *Izʉrəyɛ̂l bwə́ mpúg jínə́ dâm.  
\v 16 \x - \xo 9:16 \xt 20.23; Luk 21.12; 2Kr 11.23-28\x*Məmɛ́fwó mə é lwágʉlə nyə bímbí lʉ́ minjugú á bá jug shú dâm myá.» 
\p  
\v 17 \x - \xo 9:17 \xt 19.6\x*Ananíyas mú kə, kə nyíi njɔ́w, bəd nyə məbwə̂, cɨ nə nyə nə́: «Sôl mwaaŋg, Cwámba Yésus wo á bwəma nə nyə zhɨ́ɨ́d ŋgə́lə zə wa yɛ́, nyə ámə ntɨ́ mə shú nə́ mísh mwô mə́ nyíŋgəg dʉ́gya, wo lwándʉ́g nə Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim.»  
\v 18 Bíl ísâ í mú shugʉla wú nyə míshʉ́d í njúl nda ifʉfâ. Mísh mə́ mú nyiŋgə dʉ́gya nyə nə ndɛɛ́ a mú shwal duwan.  
\v 19 Nə́ ndɛɛ́, a mú də ídʉ̂w, ŋkul í mú kwo wɔ́ɔ́s nyə nyúúlʉd. Bə́nɔ̂ŋ ompwíín wâ Damás bwə́ á ji baalɛ́ mwɔ̂w.  
\v 20 \x - \xo 9:20 \xt 17.2; Luk 22.70\x*Kú nə́mə́ kwo lɛŋg fwála, Sôl mú shwal ŋgə kə mə́mpáánzə́ mə́ mínjɨ́ɨ́gʉ́lá mə́ Oyúdɛn dɨ̂, kə ŋgə cúndə nə́ Yésus jisə *Mwân mə́ Zɛmbî.  
\v 21 \x - \xo 9:21 \xt 8.1; 9.13-14\x*Buud bɛ̂sh bwə́ á ŋgə gwág nyə wá bwə́ á ŋgə káam mbií á nə́ fʉg dʉ jímb lúúd, bwə́ ŋgə́ cɨ nə́: «Ŋgaá nə́ buud bɛ̂sh bwə́ á dʉ kɨ̂m jɔ̂w jínə́ ga Yurʉ́səlɛm wá muud ɛ́ga wə́ nyə á lwágʉlə bwo njugú yɛ́? Ŋgaá nə́ nyə á zə wa nə́ a zə bií bɔɔŋg wâ wa, a wɔ́ɔlə bwo məŋkəda kə nə bwo milúlúú myâ ofada dɨ̂?» 
\p  
\v 22 \x - \xo 9:22 \xt 5.42\x*Njɨ Sôl nywáá nyə á ŋgə yáág nə jaawʉ́lə Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl yáág yáágʉ́g, a dʉ fad Oyúdɛn wâ Damás mimpu nə dʉ́lə mpu lwágʉlə bwo nə́ Yésus wə́ jísə́ *Krîst.  
\v 23 \x - \xo 9:23 \xt 23.12\x*\x - \xo 9:23 \xt 2Kr 11.32-33\x*Ja fwámɛ́ baalɛ́ mwɔ̂w mə́ á cɔ̧́ yí, Oyúdɛn bwə́ á cwɔ̧́ yuug nə́ bwə́ gwú nyə.  
\v 24 Sôl mú mpu shwushwaga jɔɔŋg. Bwə́ á bə bwə́ mú ŋgə baagʉsə mimpumbɛ́ mí ŋgwə́la\f + \fr 9:24 \fk mimpumbɛ́ mí ŋgwə́la: \ft Bwə́ á dʉ lwɔ̧̂ miŋgwə́la, bwə́ sá məma nyuŋg lyɛ̧ ŋgwə́la wɛ̂sh, bwə́ ka lʉ́gə mímpumbɛ́ búúd ɔ jə́lá nə dʉ nyíi ŋgwə́la myá.\f* mwásə́ nə bulú nə́ bwə́ gwú nyə.  
\v 25 Nda ómpwíín bɛ́ bwə́ a mpu ntɔ́ nə́, bwə́ á ŋwa nyə gúl búlúd, wá kúdə́d, bwə́ mú ntɛɛŋgʉli nyə nyuŋg dɨ́ gwɔ̂w kə shul tɔ́ɔ́n. 
\p  
\v 26 \x - \xo 9:26 \xt 9.3-6, 20; Gal 1.18\x*Kə wɔ́ɔ́s Yurʉ́səlɛm, Sôl nyə á cɛɛl kə sɛɛŋgya nə bɔ́ɔ́l ómpwíín. Njɨ, bɛ̂sh bwə́ á ŋgə fúndə nyə, bwə́ kú fwo *magʉlə nə́ a músə mpwíín.  
\v 27 \x - \xo 9:27 \xk \xt Barnábas: \xt 4.36-37; 11.22-30; 12.25; 13.1-4, 7, 43-50; 14.12, 20; 15.2-12, 22, 35-39; 1Kr 9.6; Gal 2.1, 9, 13\x*Barnábas músə ŋwa nyə, kə nə nyə *búúd ɔ lwámá dɨ́. A kə bwiiŋg bwo nda Sôl nyə á dʉ́g Cwámba zhɨ́ɨ́d nə́, nə nda Cwámba nyə á lás nə nyə nə́, nə nda nyə á bwiiŋg kɛ́ɛl Damás jínə́ mə́ Yésus dɨ́ kú fúndə muud nə́.  
\v 28 Tɛ́ɛ́d ja jɔɔŋgʉ̂, Sôl bə́nɔ̂ŋ buud ɔ lwámá bwə́ mú bə́dʉga gwooŋg, bə́nɔ̂ŋ bwə́ mú ŋgə́ kyey ŋgwə́la nə ŋgwə́la, a ŋgə́ bwiiŋg kɛ́ɛl á jínə́ mə́ Cwámba, kú fúndə mísh mə́ búúd.  
\v 29 Nyə á dʉ nə́mə́ lésha nə Oyúdɛn bwə́ á janʉwo nə cʉg Ogʉrɛ̂k wá, bə́nɔ́ŋ dʉ nə́mə́ sɛ́ŋʉsa məkə̂l. Njɨ, bâŋ bwə́ mú sɔ̧́ nə́ bwə́ gwú nyə.  
\v 30 \x - \xo 9:30 \xt 11.25; Gal 1.21\x*Nda ómínyɔŋʉ̂ wâ búgə́ bwə́ á mpu ntɔ́ nə́, bwə́ á kə nə nyə Sezarê, bwə́ mú kənd nyə Tárʉs.  
\v 31 *Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla í á ka ŋgə cʉgə nə́ shɛɛ Yudéa yɛ̂sh, nə Galilê, nə Samaríya, gwooŋg í ŋgə́ lal búgə́d, obúgʉla bwə́ ŋgə́ gwɔ̧́ɔ̧ Cwámba. Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim ŋgə́ sá nə́ buud ŋkí bul bulya bwə́ zə́g ŋgə nyíi gwooŋgʉd. 
\s1 Pyɛ̂r mə́ lwag Ene, gwûmʉshi Tabita 
\p  
\v 32 Í á ka zə bə, Pyɛ̂r ŋgə́ kyey kə́lə ŋgə dʉ́g obúgʉla, nyə á ka nə́mə́ shulə kə dʉ́g bɔɔŋg wâ Lida.  
\v 33 A mú kə kwey ŋgwɔ́l múúd nûŋ nə́ Ene. Muud wɔɔŋg nyə á bə mbúmbwúgʉ́, a mə́ já shí tâŋ mimbû mwɔɔmb.  
\v 34 Pyɛ̂r mú cɨ nə nyə nə́: «Ene, Yésus-Krîst mə́ lwag wo. Wɔɔlʉ́g wo báágʉ́g taŋʉ́ gwô.» Nə́mə́ cé nə cé, Ene mú wɔɔl.  
\v 35 Buud bɛ̂sh bwə́ á bə Lida nə mbwaanzʉlə shí á Sarona wá bwə́ mú dʉ́g nyə, bwə́ mú cɛ́nd kuú njɔɔnd, yid wə́ Cwámba. 
\p  
\v 36 Ŋgwɔ́l *mpwíín á mudá nyə á bə Zhwópe nə jínə́ nə́ Tabita. Jínə́ dɔɔŋg í kə́ nə́ Dórʉ́kas.\f + \fr 9:36 \fk Dórʉ́kas: \ft Ciyá Dórʉ́kas í kə́ nə́ mpindú.\f* Mudá wɔɔŋgʉ̂ nyə á bul dʉ sá jɔ̧jɔ̧ mísɔ́ɔ́lʉ́gʉ́, a dʉ bul yə mímbúmbúwá isâ.  
\v 37 Í á ka zə bə mə́nɨ mwɔ̂w dɨ́ nə́ Tabita nyə á bwas nə́ ndɛɛ́ a mú yə. Bwə́ mú gusa nyə nə́ ndɛɛ́ kə bwɨ́ɨ́g fúm á njɔ́w dɨ́ gwɔ̂w.  
\v 38 Ompwíín bwə́ á ka gwág nə́ Pyɛ̂r jɨ Lida, Lida njúl kúnə́-kúnə nə Zhwópe. Bwə́ mú kənd búúd obá kə tɛ́ɛ́g nyə məbwə̂ nə́: «Oshwoŋ! Lɛɛlʉgʉ́ zə kʉ́ga, kú neela.»  
\v 39 Pyɛ̂r mú nə́mə́ tɔ̂w shí, bə́nɔ̂ŋ buud ɔ́nɨ bwə́ mú kə. Ja nyə á kə wɔ́ɔ́s yí, bwə́ á kə nə nyə fúm á gwɔ́wʉ́d. Mikúsə́ myɛ̂sh mí mú zə nə məyə̂ nyə́dɨ́, zə ŋgə lwágʉlə nyə ijud nə ikúúd Dórʉ́kas nyə á dʉ laad bwo ja bə́nɔ́ŋ bwə́ á bə yí.  
\v 40 \x - \xo 9:40 \xt Mak 5.40-41\x*Pyɛ̂r mú wééshʉli búúd bɛ̂sh tɔ́ɔ́n, a mú kúd məbwóŋ shí, a jəgʉla nə Zɛmbî nə́ ndɛɛ́ a mú yid kɔ́ɔ́mb gwoŋʉ́ mbimbəd, a cɨ nə́: «Tabita, wɔɔlʉ́g.» Tabita mú bɛ̂ny mísh, a mú dʉ́g Pyɛ̂r, a músə wɔɔl ji njínjilî.  
\v 41 Pyɛ̂r músə bií nyə mbwə́d, tə́l nyə tʉ́təlî. A músə jɔ̂w óbúgʉla nə mikúsə, a yə bwo nyə kuwó.  
\v 42 Sâ jɔɔŋg í mú mpûy Zhwópe yɛ̂sh, zhwog buud bwə́ mú *búgʉla Cwámba.  
\v 43 \x - \xo 9:43 \xt 10.6, 32\x*Pyɛ̂r nyə á ji cínɔŋg Zhwópe fwámɛ́ zhwog mwɔ̂w, a njul njɔ́w mə́ Shímun nyə á dʉ sá ísɛ́y í íkúúdú í cúdú yɛ́. 
\c 10  
\s1 Isɛ́y nə misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ mí Kɔrʉnɛ̂y 
\p  
\v 1 \x - \xo 10:1 \xt 10.30-33\x*\x - \xo 10:1 \xt 27.1, 3; Luk 7.2, 5\x*Ŋgwɔ́l múúd nyə á bə Sezarê nə jínə́ nə́ Kɔrʉnɛ̂y. Nyə á bə lúlúú ózɨmbɨ təd, kínda ózɨmbɨ ánʉ́nɨ́ dɨ́, kínda bwə́ á dʉ jɔ̂w nə́ «kínda Italî» yí.  
\v 2 Muud wɔɔŋgʉ̂ nyə á kənd lâm wə́ Zɛmbî, bə́nɔ́ŋ njɔ́w yé wɛ̂sh dʉ bul gwɔ̧́ɔ̧ Zɛmbî. Ntɔ́, nyə á dʉ bul sá buud wâ kúl *Oyúdɛn mikwííndyá, a dʉ jəgʉla nə Zɛmbî ja jɛ̂sh.  
\v 3 Dúl jwɔ̂w, ŋgɛɛ mə́wəla məlɔ́ɔl mâ mpwó-kugʉ́, nyə a dʉ́g *ntamə́ á mísh nə́ bagə́, a dʉ́g *éŋgəles mə́ Zɛmbî mə́ zə nyíi nyə njɔ́w, zə jɔ̂w nyə nə́: «Kɔrʉnɛ̂y».  
\v 4 Kɔrʉnɛ̂y mú dʉ́g nyə nə́ figə́-figə́ nə́ ndɛɛ́ nda ífwaas í á bii nyə nə́, a mú cɨ nə́: «Nə́ jɨ́ e, Cwámba?» Eŋgəles nə nɛ́ nə́: «Məjəgʉla mwô nə mikwííndyá wó ŋgə́ kwíínd buud myá mí mə́ wɔ́ɔ́s wə́ Zɛmbî, Zɛmbî nyə awúsáyɛ́ myo.  
\v 5 Ntɔ́, kəndʉ́g búúd Zhwópe ja gaád, bwə́ kə́g jɔ̂w ŋgwɔ́l múúd jɨ́ nûŋ nə́ Shímun bwə́ dʉ jɔ̂w nə dúl jínə́ nə́ Pyɛ̂r yɛ́,  
\v 6 a njul wə́ ŋgwɔ́l múúd mə́ dʉ sá ísɛ́y í íkúúdú í cúdú yɛ́, bwə́ dʉ nə́mə́ jɔ̂w muud wɔɔŋg nə́ Shímun. Njɔ́w yé wúsə ncindye mâŋ.» 
\p  
\v 7 Ja éŋgəles nyə á zə lésha nə nyə nɨ nyə á kyey yí, Kɔrʉnɛ̂y nyə á jɔ̂w olwaábʉlə óbá, nə ŋgwɔ́l zɨmbɨ á bɔɔŋg bwə́ á bul sɛ̂y nə nyə wá, a njúl nə́ nyə a mə́ wá lâm wə́ Zɛmbî.  
\v 8 A mú shîn bwiiŋg bwo sâ jɛ̂sh nə ndɛɛ́ a mú kənd bwo Zhwópe. 
\s1 Pyɛ̂r mə kə́ wə́ Kɔrʉnɛ̂y 
\p  
\v 9 Mán mələ̂m, buud ɔ́nɨ bwə́ ŋkág bwə́ mú kúnə́-kúnə nə Zhwópe, Pyɛ̂r mú bád kwáminʉ́\f + \fr 10:9 \fk kwáminʉ́: \ft Ja bwə́ á dʉ lwɔ̧́ minjɔ́w yí, bwə́ dʉ mɛ̧ kwáminʉ́ nə́mə́ nda mənyuŋg. Kwáminʉ́ í á dʉ bə ŋkí lal, buud kə dʉ ŋgə kyey wu gwɔ̂w, muud jee nə́mə́ kə woga wu.\f* nə́ a kə́ sá mə́jəgʉla. Í á bə ŋgɛɛ tɔ́lɔ́g dɨ̂.  
\v 10 A mú gwág zha nə yéésh nə́ á də. Í á bə bwə́ ŋgə́ ná jáámb idʉ̂w, seegya a músə nda *shíshim yé mə́ wú nyə́dɨ́ nyúúlʉ́d.  
\v 11 \x - \xo 10:11 \xt 7.56\x*A mú dʉ́g joŋ í mə́ bâŋ, gúl sâ nda *sanda í kə́l mə́lwə̂ mə́nɔ̧̂ dɨ̂, í ŋgə́ shulə wú joŋ dɨ̂ ŋgə zə shí.  
\v 12 \x - \xo 10:12 \xt Ləv 11.1-47; Eze 4.14\x*Sá jɔɔŋg í á bə nə mímbií mí ócúdú myɛ̂sh: nə bɔɔŋg wâ məkuú mə́nɔ̧̂, nə bɔɔŋg bwə́ dʉ julə mímwɔ̧ shí wá, nə inunú yâ gwɔ̂w cínɔŋg cwû.\fig Pyɛ̂r ŋgə dʉ́g ntamə́ á mísh nə bagə́|src="cn01945B.tif" size="span" copy="David C. Cook" ref="10.12" \fig* 
\v 13 A mú gwág kə́l í ŋgə́ cɨ nə nyə nə́: «Pyɛ̂r, tɔ́wʉ́g wo gwúg isâ ínɨ́ wo də́g!»  
\v 14 Pyɛ̂r mú bɛ̧sa nə́: «Mbɔ̂, Cwámba. Nəcé mə abwɛ́lɛ́ də sâ jɨ́ nə nyɛɛ́ mísh mə́ Zɛmbî dɨ́ yí, ŋkí sâ íci.»  
\v 15 \x - \xo 10:15 \xt Mak 7.15, 19\x*Kə́l í mú nyiŋgə́ kwo lás cɨ nə nyə nə́: «Sâ Zɛmbî mə́ fúb yí, wɛɛ kú bɛɛg nyiŋgə́ cɨ nə́ jísə sâ abʉ́bɔ̂w.»  
\v 16 Í á sá ntʉ́nɨ ija ilɔ́ɔl, sâ jɔɔŋg í mú ŋkâŋ kə gwɔ̂w.  
\v 17 Pyɛ̂r fʉg mə́ jímb lúúd nə sâ nyə ámə dʉ́g nɨ nda í kə́ nə́, ndug buud Kɔrʉnɛ̂y nyə ámə lwâm wá, bwə́ mə́ sɔ̧́ njɔ́w mə́ Shímun nə́ sɔ̧̂ sɔ̧̂, bwo mə́ kwey, bwə́ təl mpumbɛ́d.  
\v 18 Bwə́ mú jɔ̂w búúd ɔ njɔ́w, jî bwo Shímun bwə́ dʉ jɔ̂w nə́ dúl jínə́ nə́ Pyɛ̂r yɛ́ ŋkí cínɔŋg wə́ á dʉ ji yɛ́.  
\v 19 \x - \xo 10:19 \xt 11.12; 13.2, 4; 15.28; 16.6; 20.22-23; 21.4, 11\x*Pyɛ̂r ŋgə́ ná ca tə́dʉga nda sâ nyə ámə dʉ́g yí í kə́ nə́, Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim mú cɨ nə nyə nə́: «Dʉgɨ́, buud olɔ́ɔl bwə́ ŋgə sɔ̧́ wo.  
\v 20 Tɔ́wʉ́g wo shúləg, bɨnɔ́ŋ bɨ kə́g. Wo kú zhízhigə nəcé mə wə́ mə ámə ntɨ́ bwo.» 
\p  
\v 21 Pyɛ̂r músə shulə kə bwəma nə buud bɔɔŋg, nyə nə bwo nə́: «Mə wə́ ɛ́ga, mə muud bɨ́ ŋgə́ sɔ̧́ yɛ́. Jɨ́ bɨ́ ámə zə sá yí?»  
\v 22 Bwə́ nə nɛ́ nə́: «Kɔrʉnɛ̂y wə́ nyə ámə ntɨ sə́, Kɔrʉnɛ̂y á lúlúú ózɨmbɨ təd, a jɨ tʉ́təlí muud, a gwɔ̧́ɔ̧́ Zɛmbî, lwoŋ buud *Oyúdɛn jɛ̂sh í ŋgə jaaw lâŋ yé ŋkí nywa. Ŋgwɔ́l Eŋgəles mə́ Zɛmbî nyə á zə cɨ nə nyə nə́ a jɔ́wʉ́g wo, wo kə́g nyə́dɨ́ njɔ́w, a kə́g gwágʉlə sâ wó é bwiiŋg nyə yí.» 
\p  
\v 23 \x - \xo 10:23 \xt 10.45; 11.12\x*Pyɛ̂r mú nyíŋgal bwo njɔ́w, bə́nɔ́ŋ bwə́ mú jâ. Mán mələ̂m, a mú wɔɔl, bə́nɔ́ŋ bwə́ mú kə. Bɔ́ɔ́l ómínyɔŋʉ̂ wâ Zhwópe bwə́ mú kə lʉ́gal nyə. 
\p  
\v 24 Jwɔ̂w í á kwo bɛ̧ yí, bwə́ mú kumə Sezarê. Kɔrʉnɛ̂y nyə á ŋgə bwánd bwo, a mə́ shîn sɛɛŋg mímbyɛ̂l myɛ́ nə bɛ́ óshwə́ ɔ́ abúgʉ́lág.  
\v 25 \x - \xo 10:25 \xt 14.13-15; Mbʉ́ 19.10\x*Ja Pyɛ̂r nyə á bə nə a zə́ nyíi njɔ́w yí, Kɔrʉnɛ̂y nyə á lɛɛlʉ́ kə səl nyə́mɛ́fwó shí, kúdɔw Pyɛ̂r shí məkuú nyə yə gúmə́.  
\v 26 Pyɛ̂r mú bʉ̂n nyə, nyə nə nɛ́ nə́: «Bʉ́nʉ́g, mə jɨ nə́mə́ múúd nda wo.» 
\p  
\v 27 Bá bwə́ mú ŋgə lésha nə́ ndɛɛ́ kə nyíi njɔ́w. A mú kə kwey nə́ zhwog buud bwə́ ámə sɛɛŋgya.  
\v 28 \x - \xo 10:28 \xt 10.15; Gal 2.12\x*Pyɛ̂r mú cɨ nə bwo nə́: «Bɨ mə mpú nə́ mwâ Yúdɛn jɨ ci kú sɛɛŋgya nə mwân ilwoŋ, kú nə́mə́ shísh nyə kúnə́-kúnə. Njɨ, Zɛmbî mə́ lwágʉlə mə nə́ mə ajə́láyɛ́ nə dʉ́g ŋgwɔ́l múúd nda sâ jɨ́ nə nyɛɛ́ mísh mə́ Zɛmbî dɨ́ yí, ŋkí sâ íci.  
\v 29 Gwə́ wə́ í ámə sá nə́, njɨ mə́ ámə gwág njúwúlú yí, mə ámə zə kú nə oŋkwafad. Nə́ ndɛɛ́, mə ŋgə ka cɛɛl mpu sâ bɨ́ ámə jɔ̂w mə nə ndɨ̂ yí.»  
\v 30 \x - \xo 10:30 \xt 10.1-8\x*\x - \xo 10:30 \xt 1.10; Luk 24.4\x*Kɔrʉnɛ̂y mú bɛ̧sa nə́: «Í mə́ sá mwɔ̂w mə́nɔ̧̂ múús, mə á ŋgə sá məjəgʉla ŋgɛɛ mə́wəla məlɔ́ɔl mâ mpwó-kugʉ́ mə́dɨ́ njɔ́w, mə mú dʉ́g njɨ ŋgwɔ́l muud tə́l mə mpwóómbʉ́d nə mikáándə́ mí áŋkʉŋkənʉwâ,  
\v 31 a ŋgə́ cɨ nə mə nə́: “Kɔrʉnɛ̂y, Zɛmbî mə́ magʉlə mə́jəgʉla mwô, nyə awúsáyɛ́ míkwííndyá wó ŋgə́ kwíínd buud nə ndɨ̂ myá.  
\v 32 \x - \xo 10:32 \xt 9.43\x*Kəndʉ́g búúd Zhwópe bwə́ kə́g jɔ̂w wo Shímun jɨ́ nə dúl jínə́ nə́ Pyɛ̂r yɛ́. A njul njɔ́w mə́ Shímun mə dʉ sá ísɛ́y í íkúúdú í cúdú yɛ́, ncindye mâŋ.”  
\v 33 Ntɔ́ nə́mə́ mə́ á ka lɛɛlʉ́ kənd buud kə jɔ̂w wo yɛ́. Wo mə́ mpu sá nə zə́lə. Nə́ ndɛɛ́, sə́ bɛ̂sh sə́ təl mísh mə́ Zɛmbî dɨ́ ja gaád nə́ sə́ mə́ gwágʉ́lə́ sâ jɛ̂sh Zɛmbî nyə ámə lwâm wo nə́ wo jááwʉg sə́ yí.» 
\s1 Pyɛ̂r mə lás kaand 
\p  
\v 34 \x - \xo 10:34 \xt Rom 2.11; Zhk 2.1\x*Pyɛ̂r mú ka zə lás, nyə nə́: «Bʉ́bə́lɛ́, mə mə́ mpu nə́ Zɛmbî nyə a dɛ́ dʉ́g búúd məmpwoombʉ́.  
\v 35 \x - \xo 10:35 \xt Yuá 9.31\x*Jísə njɨ nə́ muud yɛ̂sh mə gwɔ̧́ɔ̧́ Zɛmbî a sá tʉ́təlí yɛ́, tɔɔ a jɨ jáyɛ́ lwoŋ búúd dɨ́, Zɛmbî mə gwág nyə nywa tɛɛm bə nə a jɨ jáyɛ́ kúl búúd dɨ́, tɔɔ jáyɛ́ dɨ́.  
\v 36 \x - \xo 10:36 \xt Iza 52.7; Rom 3.25-26; 5.1; 2Kr 5.18; Kol 1.20; Mbʉ́ 19.16\x*Nyə á kənd bag ɔ *Izʉrəyɛ̂l məkə́l. A bwiiŋg bwo Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛ́l nə́ buud bwə́ mú nə ŋkul jee cʉgə nə Zɛmbî nə́ shɛɛ nəcé Yésus-Krîst, nyə wə́ jɨ́ Cwámba á buud bɛ̂sh.  
\v 37 Bɨ mə mpú məma sâ í á ŋgə sɨ̂y tɛ́ɛ́d Galilê kə wɔ́ɔ́s Yudéa mpʉ́sə nduwán Yuánɛs nyə á ŋgə cúndə yí.  
\v 38 \x - \xo 10:38 \xt Luk 4.18; 13.16; Yuá 3.2\x*Bɨ mə mpú nə́ Zɛmbî nyə a gwáágʉlə Yésus á Nazarɛ̂t Shíshim, yə́ nyə məma ŋkûl. Yésus wɔɔŋgʉ̂ nyə á ka ŋgə kə íkʉl ikʉl, ŋgə sâ buud mənywa, ŋgə lwag bɔɔŋg bɛ̂sh Njwû məjamb nyə á ŋgə lwágʉlə cúŋ wá, nəcé Zɛmbî nyə á bə nyə́dɨ́.  
\v 39 \x - \xo 10:39 \xt 3.15\x*Sə́ bâŋ sə́ á shí dʉ́g sâ jɛ̂sh nyə á sá shí *Oyúdɛn nə Yurʉ́səlɛm yí, nyə muud bwə́ á bwambʉlə kwolós dɨ́ bwə́ gwú yɛ́.  
\v 40 Zɛmbî nyə a gwûmʉshi nyə jwɔ̂w álɛ́ɛl, a sá nə́ a lwóyág nyúul.  
\v 41 \x - \xo 10:41 \xt 1.4; Luk 24.30-31, 41-43; Yuá 21.12-13\x*Njɨ, nyə a shígɛ́ lwóya nyúúl kúl búúd jɛ̂sh dɨ̂, í á bə njɨ sə́ owúshinɛd Zɛmbî nyə á bwey fɛ́ɛ́sh wá. Mpʉ́sə gwûmʉ́lə nyə á gwûm yí, sə́nɔ́ŋ sə́ á də, sə́ ŋgul.  
\v 42 \x - \xo 10:42 \xt 17.31; Rom 14.9; 2Tm 4.1; 1Pr 4.5\x*Nyə a lwâm sə́ nə́ sə́ cúndə́g kɛ́ɛl, sə́ bwaagʉlə nə́ nyə wə́ Zɛmbî nyə a tə̂l nə́ a bâg sámb míkuwó nə mimbimbə milə́sʉ́ yɛ́.  
\v 43 \x - \xo 10:43 \xt 13.38; Zhe 31.34\x**Buud ɔ mícúndə́ bɛ̂sh bwə́ ŋgə bwiiŋg lâŋ yé nə́ muud yɛ̂sh mə *búgʉ́lá nyə yɛ́ a bə nə ijuugá í *mísə́m nəcé jínə́ dɛ́.» 
\p  
\v 44 \x - \xo 10:44 \xt 2.4\x*Pyɛ̂r ŋgə́ ná lás ntʉ́nɨ, Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim mú shulə wə́ buud bɛ̂sh bwə́ á ŋgə gwágʉlə lə́sʉ́ yé wá.  
\v 45 Obúgʉla bwə́ á bə misɨ́yá mí ábɨwáág wá, bɔɔŋg bɛ̂sh bə́nɔ̂ŋ Pyɛ̂r bwə́ á bə gwooŋg wá, bwə́ mú káam mbií á nə́ fʉg dʉ jímb lúúd. Bwə́ á jág bul káam nə́ Zɛmbî mə́ bə́lɛ yə búúd bwə́ cúgɛ́ Oyúdɛn wá Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim.  
\v 46 Nəcé bwə́ á gwág buud bɔɔŋg bwə́ ŋgə́ lás mə́kə́lʉ́d, bwə́ ŋgə́ ságʉsə Zɛmbî. Ntɔ́ wə́ Pyɛ̂r nyə á ka cɨ nə́:  
\v 47 \x - \xo 10:47 \xt 8.36\x*«Ye sə́ nyíŋgəg ban nə buud ɔ́ga nə́ bwə́ kú duwan, í njúl nə́ bwə́ mə́ lə́g nə́mə́ Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nda sə́?»  
\v 48 \x - \xo 10:48 \xt 19.5\x*A mú lwâm nə́ bwə́ dúwanʉgɨ́ jínə́ mə́ Yésus-Krîst dɨ̂. Bwə́ mú cɨ nə nyə nə́ bə́nɔ́ŋ bwə́ kwóg ná já baalɛ́ mwɔ̂w. 
\c 11  
\s1 Pyɛ̂r ŋgə bwiiŋg sâ Zɛmbî nyə á sâ yí 
\p  
\v 1 Nə *buud ɔ lwámá nə obúgʉla wâ Yudéa bwə́ á ka gwág nə́ ikúl í cúgɛ́ *Oyúdɛn yí bwə́ mə́ nə́mə́ lə́g Milə́sʉ́ mí Zɛmbî.  
\v 2 Ja Pyɛ̂r nyə á ka bád kə Yurʉ́səlɛm yí, buud ɔ́ ábɨwáág bwə́ á ka kə lámʉsa nə nyə.  
\v 3 \x - \xo 11:3 \xt 10.28; Gal 2.12\x*Bwə́ nə nɛ́ nə́: «Wo mə́ kə nyíi búúd wá kú ábɨwáág dɨ́, bɨnɔ́ŋ də ídʉ̂w səŋ ŋgwúd».  
\v 4 Pyɛ̂r mú ka zə tɛ́ɛ́d jaawʉ́lə bwo sâ í á cɔ̧́ yí nə ofɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí bɛ̂sh, nyə nə́  
\v 5 \x - \xo 11:5 \xt 10.11-20\x*«Mɛɛ mə á bə Zhwópe. Mə ŋgə́ jəgʉla nə Zɛmbî, mə mú seegya njɨ mə músə nda *shíshim wâm mə́ wú mə́dɨ́ nyúúlʉ́d. Mə mú dʉ́g *ntamə́ á mísh nə́ bagə́, gúl sâ nda *sanda í njúl ŋgwɔ́ɔ́lʉ́lá məlwə̂ mə́nɔ̧̂ í ŋgə́ shulə wú gwɔ̂w ŋgə zə mə́dɨ́.  
\v 6 Mə́ á ka kənd mísh, mə mpu dʉ́g sâ jɔɔŋg, mə mú dʉ́g nə́ cínɔŋg cwû í á bə, nə ocúdú wâ məkuú mə́nɔ̧̂ nə bɔɔŋg wâ jugʉ́, nə bɔɔŋg bwə́ dʉ julə mímwɔ̧ shí wá, nə inunú yâ gwɔ̂w.  
\v 7 Mə mú nə́mə́ gwág kə́l í ŋgə́ cɨ nə mə nə́: “Pyɛ̂r, tɔ́wʉ́g, wo gwúg isâ ínɨ wo də́g!”  
\v 8 Mə nə́: “Mbɔ̂, Cwámba. Nəcé sâ jɨ́ nə nyɛɛ́ mísh mə́ Zɛmbî dɨ́ yí, nə sâ íci í abwɛ́lɛ́ kə mə́dɨ́ mpud.”  
\v 9 Kə́l í mú nyiŋgə lás nə mə ja ábɛɛ̂ í ŋgə́ wú gwɔ̂w nə́: “Sâ Zɛmbî mə́ fúb yí, kú bɛɛg nyiŋgə́ cɨ nə́ jísə sâ abʉ́bɔ̂w.”  
\v 10 Í á sá ntɔ́ ija ilɔ́ɔl, sâ jɔɔŋg jɛ̂sh mú ŋkâŋ kə gwɔ̂w.  
\v 11 Ka seegya nə́, nə́mə́ wəla dɔɔŋgʉ́ dɨ, buud olɔ́ɔl bwə́ mú wɔ́ɔ́s njɔ́w sə́ á bə yí, bwə́ ŋgə́ zhu Sezarê, nə́ bwə́ ámə ntɨ́ bwo mə́dɨ́.  
\v 12 Shíshim mú cɨ nə mə nə́ sə́nɔ̂ŋ kə́g, mə nda zhízhigə. Bɔ́ɔ́l obúgʉla ósaman bwə́ mú zə, sə́nɔ̂ŋ mú bɛ̧ búúd bɔɔŋg nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú kə nə sə́ njɔ́w mə́ múúd bɨ́ ŋgə́ cɨ ɛ́nɛ.  
\v 13 A mú jaaw sə́ nda nyə á dʉ́g *éŋgəles tə́l nyə njɔ́w ŋgə́ cɨ nə nyə nə́: “Kəndʉg búúd Zhwópe bwə́ kə́g jɔ̂w Shímun bwə́ dʉ jɔ̂w nə dúl jínə́ nə́ Pyɛ̂r yɛ́,  
\v 14 \x - \xo 11:14 \xt 16.31\x*nyə é zə bwiiŋg wo kɛ́ɛl í é yə wo cʉg nə njɔ́w wô wɛ̂sh yí”.  
\v 15 \x - \xo 11:15 \xt 2.4\x*Mə á ka nə́mə́ tɛ́ɛ́d nə́ mə́ bwiiŋg bwo kɛ́ɛl, seegya njɨ Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim mə́ shwɨy bwo nyúúlʉ́d nə́mə́ nda í á bə nə sə́ mə́tɛ́ɛ́dʉ́lé\f + \fr 11:15 \ft Jwɔ̂w lʉ́ Pantekôt. (Dʉ́gʉ́g Mis 2.4.)\f* dɨ́ nə́.  
\v 16 \x - \xo 11:16 \xt 1.5\x*Mə mú tə́dʉga ciyá Cwámba nyə á cɨ yí nə́: “Yuánɛs nyə á ŋgə duu buud nə məjúwó, bɨ bâŋ bɨ é duwan nə Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim”.  
\v 17 Ntɔ́, ŋkí Zɛmbî mə́ yə búúd yána dɛ́ nda nyə a yə nə́mə́ sə́ ja sə́ á *búgʉla Yésus yí, mə wə́ zə́ nə́ mə sáág ŋgáádə́ nə Zɛmbî?»  
\v 18 \x - \xo 11:18 \xt 13.48; 14.15, 27; 15.4, 12, 22-29; 17.12; 18.5-11; 19.8-10; 20.21\x*Ja bwə́ á gwág ntʉ́nɨ́ yí, bwə́ á salʉwo, bwə́ mú ságʉsə Zɛmbî, bwə́ nə́: «Ntɔ́ jɨ nə́ Zɛmbî mə́ yə ikúl í cúgɛ́ Oyúdɛn yí zhɨɨ́ nə́ bwə́ cɛ́ndʉ́g mítə́dʉ́gá bwə́ ŋwa cʉg.» 
\s1 Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl í zə kə íkûl ishúsʉ́d 
\p  
\v 19 \x - \xo 11:19 \xt 8.1-4\x*Ja bwə́ á gwú Itiyɛn yí, məma lúmbʉ́lí í á zə bɛ̧ obúgʉla, bwə́ mú shîn cɨɨma, ŋgə kə íkʉl ikʉl kə kumə Fenisî, nə Shíprə nə Antyósh. Bwə́ á ŋgə bwiiŋg njɨ *Oyúdɛn kɛ́ɛl.  
\v 20 \x - \xo 11:20 \xt Yuá 7.35\x*Njɨ, bɔ́ɔ́l búúd bwə́ á bə cínɔŋg bwə́ njúl buud ɔ́ Shíprə nə buud ɔ́ Sirɛ̂n. Bâŋ bwə́ á kə kumə Antyósh, bwə́ mú bwiiŋg Ogʉrɛ̂k Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛ́l mə Cwámba Yésus.  
\v 21 \x - \xo 11:21 \xt 2.41\x*Cwámba nyə á ŋgə kwíínd bwo nə ŋkul nyɛ́, zhwog buud bwə́ mú *búgʉla, bwə́ cɛ́nd kuú njɔɔnd, yid wə́ Cwámba.  
\v 22 *Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla á Yurʉ́səlɛm í á ka gwádʉga lâŋ wɔɔŋg. Bwə́ mú kənd Barnábas wu Antyósh.  
\v 23 \x - \xo 11:23 \xt 13.43; 14.22; 15.32; 16.40; 18.23; 20.1, 28-31\x*Barnábas wɔɔŋg, ja nyə á jé Antyósh a dʉ́g nda Zɛmbî nyə a lwóya mpaam nyɛ́ nə́, nyə á bul bə nə məshusʉg, a mú cwîny óbúgʉla bɛ̂sh nə́ bwə́ jííg gwooŋg mə Cwámba dɨ́ nə milâm myáŋ myɛ̂sh.  
\v 24 Nyə á bə jɔ̧ múúd, a njúl lwándʉ́lá nə jɔ̧jɔ̧ Shíshim nə búgə́ nə́ cwɔ́ɔ́. Bɔ́ɔ́lʉ́gá ncúlyá buud bwə́ mú kwɨ́dʉli Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla dɨ̂. 
\p  
\v 25 \x - \xo 11:25 \xt 9.30\x*Barnábas nyə á ka kə Tárʉs nə́ a kə́ ŋwa Sôl.  
\v 26 Nda nyə á kwey nyə nə́, nyə á zə nə nyə Antyósh. Bá bwə́ mú jâ cínɔŋgʉ́ mbû ncindî, bwə́ ŋgə́ sɛɛŋgya nə Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla, bwə́ ŋgə́ yə ncúlyá buud minjɨ́ɨ́gʉ́lá. Nûŋ Antyósh wə́ *ompwíín bwə́ á tɛ́ɛ́d gwiidɔw nə́ okrîstɛn yɛ́. 
\p  
\v 27 \x - \xo 11:27 \xt 13.1; 15.32\x*Í á ka zə bə na dúl baan dɨ́ nə́, bɔ́ɔ́l *búúd ɔ mícúndə́ bwə́ á shulə wú Yurʉ́səlɛm kə Antyósh.  
\v 28 \x - \xo 11:28 \xt 21.10\x*Ŋgwɔ́l á bwo, nə jínə́ nə́ Agabus, músə zə lás nda Shíshim nyə a lwágʉlə nyə nə́. A mú jaaw nə́ məma yáág-yáág zha í bá bə shí nyɛ̂sh dɨ̂. Zha nyɔɔŋg í á shí nə́mə́ bə fwála Klóod nyə á bə Káázɛl yí.  
\v 29 \x - \xo 11:29 \xt 12.12, 25; Rom 15.26; 1Kr 16.1; 2Kr 8.4; 9.2, 12; Gal 2.10\x*Ntɔ́, ompwíín bwə́ mú ŋwa cígʉ́lá nə́ bwə́ zə́ sɛɛŋg míkwííndyá, muud yɛ̂sh wá bímbí á jɨ́ nə ŋkul wá yí, bwə́ kənd bɔɔŋg óbúgʉla wâ Yudéa.  
\v 30 Bwə́ á sá nə́mə́ ntɔ́, bwə́ mú kənd Barnábas bá Sôl nə mikwííndyá, bwə́ kə yə ócúmbá buud wâ Yudéa. 
\c 12  
\s1 Eŋgəles mə kə́ yîl Pyɛ̂r mímbwugʉd 
\p  
\v 1 Baan dɔɔŋgʉ́ Njwú-buud Herod nyə a tɛ́ɛ́d nə́ a zə́ ŋgə jugʉshi bɔ́ɔ́l búúd ɔ́ *Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla.  
\v 2 A mú gwú Zhâk mínyɔŋʉ̂ mə Yuánɛs nə kafwɛlɛ.  
\v 3 Nda nyə á dʉ́g nə́ *Oyúdɛn bwə́ á ŋgə gwág nywa sâ jɔɔŋg nə́, nyə á ka nə́mə́ bii Pyɛ̂r, í njúl fwála lʉ́ zaŋ bwə́ dʉ də ibʉlɛ́d yâ kú nə *ləvur yí.  
\v 4 \x - \xo 12:4 \xt 4.3\x*Nyə á bii nyə ntʉ́nɨ, a mú kə wá nyə mímbwug dɨ́, a tə̂l íkínda í ízɨmbɨ inɔ̧̂ nə́ í báágʉləg nyə, kínda ízɨmbɨ jɛ̂sh nə ozɨmbɨ onɔ̧̂. Nyə a ŋgə tə́dʉga nə́ a bá ka zə tə̂l nyə kɔɔd dɨ́ tâm buud ja zâŋ *Páska í bá cɔ̧́ yí.  
\v 5 \x - \xo 12:5 \xt Zhk 5.16\x*Pyɛ̂r nyə á ka bə mímbwugʉd. Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla dâŋ, ŋgə́ báásʉlə məjəgʉla ŋgə́lə jəgʉla nə Zɛmbî shú dɛ́d kú yɔw. 
\p  
\v 6 Búlú í á bə nə́ Herod mə bá tə̂l Pyɛ̂r kɔɔd dɨ́ nda mán yí, Pyɛ̂r nyə á bə a mbwúg gwə́d ŋgwɔ́ɔ́lʉ́lá mə́ŋkəda nə mikwoolú mí íŋkwánz mímbá. Nyə a bə a mbwúg mpə́dʉ́gá ózɨmbɨ obá, isándə́lé í tə́l mpumbɛ́d.  
\v 7 \x - \xo 12:7 \xt 5.19\x*Ka seegya nə́ ŋgwɔ́l *éŋgəles mə Yawé mə́ jé, kʉ́l fúm jɔɔŋg mə́ shwal bə nə məŋkɛnya nə́ ŋgə́ŋ. Eŋgəles mú yíd Pyɛ̂r bugʉ́lu dɨ́, juumʉshi nyə, nyə nə nɛ́ nə́: «Nə́ câ! Wɔɔlʉ́g!» Mikwoolú mí íŋkwánz mí mú shugʉla wú Pyɛ̂r mə́bwə́d.  
\v 8 Eŋgəles mú kwo cɨ nə nyə nə́: «Cɛ̧ɛ̧ləgʉ́ kanda wo bwáád mə́ŋgwub.» A mú nə́mə́ sá ntɔ́. Eŋgəles nə́: «Bwáádʉ́g kúúd gwô, wo bɛ̧́g mə.»  
\v 9 Pyɛ̂r mú cúwo tɔ́ɔ́n ŋgə bɛ̧ éŋgəles, a kú fwo mpu magʉlə nə́ sâ éŋgəles ŋgə́ sá yí jísə bʉ́bə́lɛ́. Nyə á ŋgə ŋwa nda *ntamə́ á mísh nə́ bagə́.  
\v 10 Ja bwə́ mə́ cɔ̧́ cé ísándə́lé ashúshwóógʉ́, bwə́ cɔ̧́ ábɛɛ̂ yí, bwə́ mú jé njuwʉg íŋkwánz á ŋgɛɛ ŋgwə́la. Njuwʉg wɔɔŋg mú juw bwo wə́mɛ́fwó. Njɨ bwə́ á wɔ́ɔ́s tɔ́ɔ́n kə njwóŋ dɨ́ yí, éŋgəles mú kyey, béégya nə Pyɛ̂r.  
\v 11 Fʉg mú zə Pyɛ̂r lúúd, a mú cɨ nə́: «Mə mə́ ka mpu já gaád bʉ́bə́lɛ́ nə́ Cwámba nyə ámə ntɨ éŋgəles yé, zə tɨ́ yîl mə məbwə̂ mə́ Herod dɨ́ nə́ mə fáámʉg nə sâ Oyúdɛn bwə́ ŋgə́ jɨɨ sá mə yí.»  
\v 12 \x - \xo 12:12 \xk \xt Yuánɛs bwə́ á kwo dʉ jɔ̂w nə́ Márkus yɛ́: \xt 12.25; 13.13; 15.37; Kol 4.10\x*Nda nyə á shîn mpu ntɔ́ nə́, nyə á ka kə njɔ́w mə́ Maríya nyɔɔŋgʉ́ mə Yuánɛs bwə́ á kwo dʉ jɔ̂w nə́ Márkus yɛ́. Cínɔŋg wə́ zhwog buud bwə́ á bə bwə́ mə sɛɛŋgya, bwə́ ŋgə́ jəgʉla nə Zɛmbî yɛ́.  
\v 13 Nyə á ka kudə mbɛ̂. Ŋgwɔ́l sɔ́ɔl məsáal mudá nə jínə́ nə́ Rôd mú shísh mbɛ́d kə gwágʉlə.  
\v 14 A mú yag Pyɛ̂r kə̂l nə́ ndɛɛ́, a kú fwo juw mbɛ̂, a mú yida nyiŋgə nə kʉ́lə́ nə məshusʉg kə jaaw búúd nə́ Pyɛ̂r təl na mbɛ́d tɔ́ɔ́n.  
\v 15 Bwə́ mú cɨ nə nɛ́ nə́: «Wo jɨ lad». Nyɛɛ mú nə́mə́ bwaagʉlə nə́ a ŋgə jaaw bʉ́bə́lɛ́. Bwə́ nə́: «Eŋgəles yé wə́ ɛ́nɛ.»  
\v 16 Pyɛ̂r mú nyiŋgə bul kudə mbɛ̂. Bwə́ mú juw, bwə́ mú dʉ́g nyə, fʉg mú jímb bwo mílúúd.  
\v 17 Nyɛɛ mú fʉfə bwo mbwə̂ nə bwə́ jíg kʉ́l-kʉ̂l. A mú bwiiŋg bwo nda Cwámba nyə ámə yîl nyə njɔ́w mímbwug wééshʉli nyə tɔ́ɔ́n nə́. A mú cɨ nə bwo nə́: «Kəgá jaaw Zhâk bə́nɔ̂ŋ bɔ́ɔ́l bwááŋg bɛ̂sh». A músə kyey kə kʉ̂l shúsʉ́d. 
\p  
\v 18 \x - \xo 12:18 \xt 5.22-24\x*Ja mán í á lə̂m yí, ózɨmbɨ məkuú mə́ á tə̂w shí nə á Pyɛ̂r, bwə́ kú mpu sâ í ámə sɨ̂y yí.  
\v 19 Herod mú kənd búúd mə́sɔ̧́ɔ̧́gʉ́d, njɨ bwə́ kú kwey Pyɛ̂r. A mú tə̂l ísándə́lé kɔɔdʉd nə́ ndɛɛ́ a mú lwám buud nə bwə́ gwúg byo. Herod músə shulə wú Yudéa kə Sezarê, kə ji wu. 
\s1 Eŋgəles mə zə́ sá nə́ Herod yə́g 
\p  
\v 20 Herod nyə á ka zə bə nə mbíya zhwuŋʉ́ nə buud ɔ Tir nə bɔɔŋg wâ Sidon. Nda búúd bɔɔŋg bwə́ á mpu nə́ məbii máŋ mə́ á dʉ bul zhu lɔɔm mə́ Herod nə́, bwə́ á ka tɔ̂w cʉ́ŋ nə́ bwə́ jəlá nə kə dʉ́g nyə, a sáág nə́ bə́nɔ́ŋ bwə́ jííg nə́ shɛɛ. Bwə́ mú kə kwambʉlə nə mwâ mpáánzə́\f + \fr 12:20 \fk mwâ mpáánzə́: \ft Mwân wɔɔŋgʉ̂ nyə á bə kágə́ mílwámá á fúm mə́ Herod.\f* yé Blastos nə́ a sáág nə́ bə́nɔ̂ŋ Herod bwə́ bwə́mag.  
\v 21 Jwɔ̂w lʉ́ mpwəmá dɔɔŋgʉ́, Herod mú bwáád míkáándə́ mí ícî myɛ́ nə́ ndɛɛ́ a mú kə ji jiya ící dɨ̂. A mú ka zə lás nə buud ɔ́nɨ kaand.  
\v 22 \x - \xo 12:22 \xt Eze 28.2\x*Buud ɔ́nɨ bwə́ mú shwal wá yáŋgá nə́: «Dʉ́nɨ kə́l dʉ́sə njɨ kə́l lʉ́ Zɛmbî, kú bə kə́l lʉ́ múúd.»  
\v 23 Ka seegya nə́ ŋgwɔ́l *éŋgəles mə Yawé mə́ yíd nyə nəcé a bə́lə kú yə Zɛmbî gúmə́ jé. A mú yə, mishwóómbú də́lə nyə. 
\p  
\v 24 \x - \xo 12:24 \xt 2.41\x*Milə́sʉ́ mí Zɛmbî myáá mí mú nə́mə́ ŋgə kə njɨ shwóg nə shwóg.  
\v 25 \x - \xo 12:25 \xt 11.29-30\x*Barnábas bá bâŋ Sôl bwə́ mú shîn sá lwámá bwə́ á kə Yurʉ́səlɛm yí nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú nyiŋgə. Ja bwə́ nyíŋgə́ nɨ, bwə́ mú kə nə Yuánɛs bwə́ á kwo dʉ jɔ̂w nə́ Márkus yɛ́. 
\c 13  
\s1 Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim mə fɛ́ɛ́sh Sôl bá Barnábas 
\p  
\v 1 \x - \xo 13:1 \xt 11.27\x*Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla í á bə Antyósh yí í á bə nə *buud ɔ mícúndə́ nə oyɨ́ɨ́gʉli. Barnábas nyə á bə cínɔŋg, nə Símʉyon bwə́ á kwo dʉ jɔ̂w nə́ Nizhɛr yɛ́, nə Lusyus múúd á Sirɛ̂n, nə Manaɛn bá cî Herod á tatarâk\f + \fr 13:1 \fk Tatarâk: \ft Ciyá nɨ í cugɛ́ ciyá mə́kaa; njɨ í kə́ nə́ «ŋgwə́mʉna nyə á ŋgə jwú nə mpál nɔ̧̂ á ŋkúmba faan yɛ́». Dʉ́gʉ́g nə́mə́ Mat 14.1; Luk 3.1, 19; 9.7.\f* bá wɔɔf kʉ́l ŋgwúd yɛ́, nə Sôl.  
\v 2 \x - \xo 13:2 \xt 9.15; 10.19; 22.19; Gal 1.15-16\x*Dúl jwɔ̂w bwə́ á ŋgə sá mísɔɔn bwə́ ŋgə́ ci idʉ̂w yí, Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nyə á cɨ nə bwo nə́: «Tə́lʉ́gá mə Barnábas bá Sôl koogʉ́, bwə́ zə́ kə sá sáal mə́ mə́ fɛ́ɛ́sh bwo nə́ bwə́ sáág yí.»  
\v 3 \x - \xo 13:3 \xt 6.6\x*Nə́ ndɛɛ́, bwə́ mú jəgʉla nə Zɛmbî bwə́ ŋgə́ cɨ idʉ̂w, bwə́ mú bəd Barnábas bá Sôl məbwə̂, bwə́ mú bɨ́d bwo nə́ bwə́ kyéyʉg.  
\v 4 \x - \xo 13:4 \xt 10.19; 15.39\x*Ja Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim mə́ kənd Barnábas bá Sôl lwámád ntʉ́nɨ yí, báá bwə́ mú shulə kə Seləsi, bwə́ mú ŋwa byɔ́ɔl cɔ̧́ kə kɔ́ɔ́mb ŋkwamə́\f + \fr 13:4 \fk ŋkwamə́: \ft Nyísə bwádə́ lʉ́ shí tʉ́tám mə́júwó.\f* á Shíprə. 
\p  
\v 5 \x - \xo 13:5 \xt 17.2\x*Bwə́ á kə wɔ́ɔ́s Salaminə, ŋgə bwiiŋg Milə́sʉ́ mí Zɛmbî *mə́mpáánzə́ mə́ mínjɨ́ɨ́gʉ́lá mə́ *Oyúdɛn dɨ̂, bwə́ ŋgə́ kə nə Yuánɛs tâŋ kágə́ mílwámá.  
\v 6 Bwə́ mú lɨ́ɨ́na ŋkwamə́ nyɔɔŋg nyɛ̂sh nə́ ndɛɛ́ kə wɔ́ɔ́s ŋgwə́la á Pafos. Bwə́ á kə kwey ŋgwɔ́l mwâ Yúdɛn nûŋ Pafos nə jínə́ nə́ Bar-Yésus, a njúl muud ncidə, *muud micúndə́ á məshɨɨgâ.  
\v 7 Bar-Yésus ɛ́nɛ bá ŋgwə́mʉna Serzhus Polus wə́ bwə́ á ŋgə cʉgə. Ŋgwə́mʉna nywáá njúl nə fʉg, nyə á ka jɔ̂w Barnábas bá Sôl nəcé nyə á bə nə məma yéésh nə́ á gwág kɛ́ɛl mə́ Zɛmbî.  
\v 8 \x - \xo 13:8 \xt 2Tm 3.8\x*Njɨ, Elimas\f + \fr 13:8 \fk Elimas: \ft Dúl jínə́ dɛ́ wə́ Bar-Yésus.\f* mú ŋgə laa bwo, a ŋgə́ yida cɛɛl shwúgʉli ŋgwə́mʉna nə́ a kú *búgʉla. Jínə́ lʉ́ Elimas í kə́ nə́ muud ncidə.  
\v 9 Sôl, bwə́ jɔ́w nə́ Pwôl yɛ́, mə́ lwánd nə Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nə́ cwɔ́ɔ́ músə ka dʉ́g Elimas nə́ figə́-figə́,  
\v 10 a mú lás nə nyə nə́: «Yîf! yé mása məkə́ŋ nə məshɨɨgâ ɛ́ga, yé mwân mə Njwû məjamb, yé múúd jɨ́ kú cɛɛl ótʉ́təlí ɛ́ga! Wo ayɔ́wɛ́ ŋgə́lə cɛɛl ntáma jɔ̧jɔ̧ íyuug i Cwámba?  
\v 11 \x - \xo 13:11 \xt 9.8; 22.11\x*Wo zə́ dʉ́g ja gaád. Mbwə̂ mə́ Zɛmbî í mə́ bii wo. Wo zə́ fwo bə áncím-ncîm, kú ná dʉ́g mə́ŋkɛnya mə́ jwɔ̂w. Wo é ji ntɔ́ fwámɛ́ fwála.» Pwôl ká nə́mə́ shîn lás ntʉ́nɨ, gúndə́ nə yídʉ́gʉ́ í mú shulə Elimas míshʉ́d, a mú ŋgə lyɛ̧da kʉkʉ̂l ŋgwúd ŋgə sɔ̧́ muud bííg nyə mbwə́d yɛ́.  
\v 12 Njɨ ŋgwə́mʉna nyə á dʉ́g sâ í á sɨ̂y nɨ yí, nyə shwal bə mbúgʉla, njɨ́ɨ́gʉ́lá nyə á gwág shú mə́ Cwámba yí í mə́ bií nyə. 
\s1 Pwôl Antyósh á Pisidî 
\p  
\v 13 \x - \xo 13:13 \xt 13.5; 15.38\x*Pwôl bə́nɔ̂ŋ buud ɔ́ gwooŋg bɛ́ bwə́ mú kəwa byɔ́ɔ́lʉ́d Pafos, kə Pɛrzhe kɔ́ɔ́mb shí á Pamʉfilî. Yuánɛs mú kə béégya nə bwo nûŋ, nyɛ mú nyiŋgə kə Yurʉ́səlɛm.  
\v 14 \x - \xo 13:14 \xt 17.2\x*Bâŋ bwə́ mú tɨ́ Pɛrzhe, ŋgə kə nə́ ndɛɛ́ kə wɔ́ɔ́s Antyósh á Pisidî. Bwə́ mú kə nyíi *mpáánzə́ minjɨ́ɨ́gʉ́lá dɨ́ jwɔ̂w lʉ́ Sábaad, kə ji shí.  
\v 15 \x - \xo 13:15 \xt 15.21\x*Ja lɔ̧́lə *mbwoomb mə́cɛ̧ɛ̧ nə micilyá mí búúd ɔ mícúndə́ í á shîn yí, otɔ́we ɔ shwóg wâ mpáánzə́ minjɨ́ɨ́gʉ́lá bwə́ mú cɨ nə bwo nə́: «Bwaaŋg, ŋkí bɨ bʉ́sə nə gúl sâ bɨ́ bɨ́ nə ŋkul bándʉlə búúd nə ndɨ́ yí, lásʉ́gá ja gaád.» 
\p  
\v 16 Pwôl mú tɔ̂w tʉ́təlí, a fʉfə bwo mbwə̂, a músə lás nə́: «Nə bag ɔ́ *Izʉrəyɛ̂l nə bɔɔŋg bwə́ ŋgə́ gwɔ̧́ɔ̧ Zɛmbî wá, bɨ ɔ gwágʉ́lə́ mə.  
\v 17 \x - \xo 13:17 \xt MmN 1.7; Mbá 5.15\x*Zɛmbî á kúl búúd Izʉrəyɛ̂l jísʉ́ ga nyə a fɛ́ɛ́sh osɔ́ɔ́ŋgʉ́ bʉ́sʉ́. Nyə a sá nə́ kúl búúd jísʉ́ í kə́g bul mpyáánz nûŋ jiya á Igîpten dɨ̂. Nə́ ndɛɛ́ nyə a yîl bwo nûŋ nə mbwə̂ ŋkûl yé.  
\v 18 \x - \xo 13:18 \xt MmN 16.35; Ilŋ 14.33-34; Mbá 29.4\x*A mú ŋgə jísɔw bwo shí a shwééshá dɨ́ kə wɔ́ɔ́s je kumə mimbû məwûm mə́nɔ̧̂.  
\v 19 \x - \xo 13:19 \xt Mbá 7.1; Zho 14.1\x*A mú jaŋgʉlə ílwoŋ í búúd zaŋgbá shí á Kanaan nə́ ndɛɛ́ a yə ódâ shí nyáŋ tâŋ lʉ́gí  
\v 20 \x - \xo 13:20 \xt OoM 2.16; 1Sa 3.20\x*shú mímbû kúnə́-kúnə mitəd minɔ̧̂ nə məwûm mə́tɔ́ɔn. 
\p «Mpʉ́sə wɔɔŋgʉ̂ a mú dʉ wééshʉli bwo osémbye ɔ mílə́sʉ́ nə́ ndɛɛ́ zə wɔ́ɔ́s fwála mə́ *múúd micúndə́ Samyɛ̂l.  
\v 21 \x - \xo 13:21 \xt 1Sa 8.5, 19; 10.21; 11.15\x*Ja jɔɔŋgʉ̂ bwo mú jɨɨ nə́ bwə́ bə́g nə wáŋ njwú-buud. Zɛmbî mú yə bwo Sawul mwân mə Kís a njúl mbyágá á bɛɛnd mə́ Bəŋzhamɛ̧̂. Sawul mú jwú nə bwo tâŋ mimbû məwûm mə́nɔ̧̂.  
\v 22 \x - \xo 13:22 \xt 1Sa 16.12; 13.14\x*Zɛmbî mú yîl nyə, a mú tə̂l bwo *Dávid njwú-buud. Dávid wɔɔŋg wə́ Zɛmbî nyə á bwiiŋg lâŋ yé nə́: “Mə mə́ dʉ́g nə́ Dávid mwân mə Yése jisə muud mə́ kwaga nə tə́dʉ́gá wâm yɛ́, nyə wə́ mə bá dʉ sá sâ jɛ̂sh mə́ bá dʉ jɨɨ nə́ a sáág yí.”  
\v 23 \x - \xo 13:23 \xt Iza 11.1; Rom 1.3; Mbʉ́ 5.5\x*Nyə́dɨ́ mpwoŋ buud dɨ́ wə́ Zɛmbî nyə a lwándʉ́lə́ mpu yé, a wééshʉli Yésus cʉgye buud á Izʉrəyɛ̂l yɛ́.  
\v 24 \x - \xo 13:24 \xt Luk 3.3\x*Shúshwóógʉ́ nə́ cʉgye wɔɔŋg zə́g, Yuánɛs nyə a zə jɨ́ɨ́gʉli kúl búúd Izʉrəyɛ̂l jɛ̂sh nduwán tâŋ yuug nə́ bwə́ mə́ cɛ́nd mítə́dʉ́gá.  
\v 25 \x - \xo 13:25 \xt Luk 3.15-16\x*Ja Yuánɛs wɔɔŋgʉ̂ nyə á ŋgə shínal sáal dɛ́ yí, nyə á ŋgə cɨ nə buud nə́: “Bɨ́ ŋgə ná tə́dʉga nə mə wə́ zə? Mə cugɛ́ múúd bɨ́ ŋgə́ tə́dʉga nə́ mə́ jísə́ yɛ́. Njɨ, ŋgwɔ́l múúd zag mə́dɨ́ mpʉ́sə. Mə ampíyáyɛ́ nə́ mə cínyʉg nyə mikwoolú mí mə́ŋgwub məkuúd.”  
\v 26 Bwááŋg bɛ̂sh, tɔɔ mpwoŋ buud mə́ *Abʉraham tɔɔ bɨ́ bɔɔŋg bɨ́ ŋgə́ gwɔ̧́ɔ̧ Zɛmbî wá, shé wə́ Zɛmbî nyə á ntɨ kɛ́ɛl á cʉg dɔɔŋg wá.  
\v 27 \x - \xo 13:27 \xt 3.17\x*Buud ɔ́ Yurʉ́səlɛm bɛ̂sh nə otɔ́we ɔ shwóg báŋ bwə́ á shígɛ́ mpu Yésus. Bwə́ á yida cɛ̧ɛ̧lə nyə shwɨy. Ntɔ́, bwə́ á sá nə́ iciyá í búúd ɔ mícúndə́ shé mə́ dʉ lɔ̧́ ósábaad bɛ̂sh dɨ́ yí í bwə́mag.  
\v 28 \x - \xo 13:28 \xt Luk 23.4, 14-15, 21-23\x*Tɛɛm bə nda bwə́ á shígɛ́ kwey nyə nə məbɛ̧ɛ̧́ nə́ a yə́g nə́, bâŋ bwə́ á cɨ nə Pilât nə́ a gwúg nyə.  
\v 29 \x - \xo 13:29 \xt Luk 23.50-56\x*Nə́mə́ njɨ bwə́ á shîn sá isâ byɛ̂sh í á bə cilyá Kálaad Zɛmbî dɨ́ shú dɛ́ dɨ́ yí, bwə́ á shul yîl nyə lɨ́ɨ́d bwə́ kə wá nyə shwóŋʉd.  
\v 30 \x - \xo 13:30 \xt 3.15\x*Njɨ, Zɛmbî nyə a gwûmʉshi nyə.  
\v 31 \x - \xo 13:31 \xt 1.3, 8\x*Nyə a lwóya nyúúl məlú məlú, buud bə́nɔ́ŋ bwə́ á zhu Galilê bád kə Yurʉ́səlɛm wá bwə́ á ŋgə dʉ́g nyə. Buud bɔɔŋg wə́ bwə́ músə́ owúshinɛd bɛ́ kúl búúd jɛ̂sh dɨ̂.  
\v 32 \x - \xo 13:32 \xt Sôm 2.7; Rom 1.3-4\x*Jɔ̧jɔ̧ kɛ́ɛl dɔɔŋg nə́mə́ wə́ sə́ ŋgə́ bwiiŋg bɨ́ yí, ŋkaagə́ Zɛmbî nyə a kaag odâ yí.  
\v 33 Zɛmbî nyə a sá nə́ ŋkaagə́ nyɔɔŋg í zə́g bwəma nə sə́ bwân gwúmʉ́shílə nyə á gwûmʉshi Yésus yí. Sâ jɔɔŋg wə́ jísə́ cilyá Sôm ábɛɛ̂ dɨ́ yí, nə́: “Wo jɨ mwân waamə́, mə mə́ byâ wo múús”.  
\v 34 \x - \xo 13:34 \xt Iza 55.3\x*Jɨ́ ntɔ́. Zɛmbî nyə a gwûmʉshi nyə ákandʉg, a kú ná bá kwo bwo. Ntɔ́ wə́ nyə á cɨ yɛ́, nə́: “Mə bá yə bɨ́ jɔ̧jɔ̧ ísâ mə á kaag Dávid yí, məŋkaagə́ mə́ cúgɛ́ nə ŋkul salan má”.  
\v 35 \x - \xo 13:35 \xt Sôm 16.10\x*Gwə́ nə́mə́ wə́ á ŋgə́ báásʉlə gúl kʉ́kʉ́l cilyá dɨ́ nə́: “Wo abʉ́lɛ́ bɨ́d nə́ jɔ̧jɔ̧ sɔ́ɔl məsáal wô kə́g bwo shwóŋʉd”.  
\v 36 \x - \xo 13:36 \xt 2.29\x*Dávid nywáá nyə a shí sá mítə́dʉ́gá mí Zɛmbî fwála dɛ́d. A mú yə, a dɔw nə osɔ́ɔ́ŋgʉ́ bɛ́, a bwo.  
\v 37 Njɨ, nyɔɔŋg Zɛmbî nyə a gwûmʉshi yɛ́ nywáá nyə a shígɛ́ bwo.  
\v 38 \x - \xo 13:38 \xt 10.43; 15.10\x*Bwaaŋg bɨ mə́ jəlá nə mpu ntɔ́ nə́ nyə wə́ mə́ sá nə́ bɨ gwágʉ́g kɛ́ɛl ijuugá í *mísə́m mín. Məcɛ̧ɛ̧ mə́ Moyîz bɨ́ á dʉ bɛ̧ má mə́ á shígɛ́ sá nə́ bɨ ŋgə́g nə bə otʉ́təlî.  
\v 39 \x - \xo 13:39 \xt Rom 4.25; 6.7; 10.4\x*Njɨ Yésus wə́ jísə́ nə́ muud yɛ̂sh mə́ búgʉ́lá nyə yɛ́, a bə tʉ́təlí ncindî nə ncindî.  
\v 40 Bɨ ɔ́ bɛy nə́ sâ búúd ɔ mícúndə́ bwə́ á cɨ yí, í bwə́mag nə bɨ̂. Bwə́ á cɨ nə́: 
\q1  
\v 41 \x - \xo 13:41 \xt Aba 1.5\x*Bɨ́ buud ɔ mpyóŋ, dʉgá, 
\q1 káámʉ́gâ, bɨ jímbʉ́g! 
\q1 Nəcé, té bɨ́ ŋgə́ ná dʉ́gya yí, 
\q1 mə zə́ bá sá gúl sâ bɨ ŋgə́ dʉ́g, 
\q1 sâ jɨ́ nə́ ŋkí bɨ mə gwág njɨ lâŋ 
\q1 bɨ́ kú *magʉlə yí.» 
\p  
\v 42 Ja Pwôl bá Barnábas bwə́ á cúwo tɔ́ɔ́n yí, búúd bwə́ á jəgʉla nə bwo nə́ bwə́ bâg kwo zə bwiiŋg bwo lâŋ ŋgwúd nɨ Sábaad mə bá bɛ̧ yɛ́.  
\v 43 \x - \xo 13:43 \xt 11.23\x*Ja buud bwə́ á bwɨ́lya yí, fwámɛ́ bímbí lʉ́ *Oyúdɛn nə bɔ́ɔ́l búúd bwə́ á wá milâm mísɔɔn wáŋ dɨ́ wá bwə́ á bɛ̧ Pwôl bá Barnábas bə́nɔ̂ŋ kə ŋgə lésha. Pwôl bá Barnábas bwə́ mú ŋgə wá bwo ŋkul mílámʉ́d nə́ bwə́ wág icʉg byáŋ mpaam mə́ Zɛmbî dɨ̂. 
\p  
\v 44 \x - \xo 13:44 \xt 17.2\x*Sábaad nyə á bɛ̧ yɛ́, buud bwə́ á zə sɛɛŋgya je bə buud ɔ ŋgwə́la bɛ̂sh nə́ bwə́ zə́ gwágʉlə kɛ́ɛl mə Cwámba.  
\v 45 Nda bɔ́ɔ́l Oyúdɛn bwə́ á dʉ́g bímbí lʉ́ ncúlyá buud bɔɔŋg nə́, bwə́ á ka zə mpii Pwôl bá Barnábas váál áwuwagʉwə̂, bwə́ mú ŋgə shwána bwo, ŋgə lwîy bwo.  
\v 46 \x - \xo 13:46 \xt 3.26; 18.6\x*Pwôl bá Barnábas bwə́ mú mpu jaaw bwo kú nə ifwaas nə́: «Í á jəla nə́ bɨ wə́ tɛ́ɛ́dʉ́g gwág Milə́sʉ́ mí Zɛmbî. Nda bɨ́ bâŋ mə́ ka ban myo nə́, bɨ mə́ lwágʉlə nə́ bɨ ampíyáyɛ́ nə cʉg á kandʉgə kandʉgə. Ntɔ́, sə́ bâŋ mə zə́ lésha nə ikúl í cúgɛ́ Oyúdɛn yí.  
\v 47 \x - \xo 13:47 \xt Iza 49.6\x*Nəcé Cwámba nyə á cɨ nə sə́ nə́: “Mə mə́ tə́l wo nə́ wo bə́g məŋkɛnya mâ ilwoŋ, nə́ wo kə́g nə cʉg kə wɔ́ɔ́s íjumə í shíd”.» 
\p  
\v 48 \x - \xo 13:48 \xt 11.18\x*Njɨ ikûl ishús í á gwág ntʉ́nɨ yí, bwə́ á bul bə nə məshusʉg bwə́ ŋgə́ ságʉsə kɛ́ɛl mə Cwámba. Bɔɔŋg bwə́ á bə fééshá nə́ bwə́ dʉ́gʉ́g cʉg á kandʉgə kandʉgə wá bwə́ mú bə óbúgʉla.  
\v 49 \x - \xo 13:49 \xt 2.41\x*Kɛ́ɛl mə Cwámba í á kyey lɔɔm wɔɔŋg wɛ̂sh.  
\v 50 Oyúdɛn bwə́ á ka shwambʉlə fwámɛ́ búdá ɔ́ lɔɔm bwə́ á dʉ gwɔ̧́ɔ̧ Zɛmbî wá. Bwə́ mú zə lwágʉlə Pwôl bá Barnábas cúwʉ́lí nə́ ndɛɛ́ bwə́ wáámb bwo kə ntɔ̧ mínjɨ mí shí nyáŋ.  
\v 51 \x - \xo 13:51 \xt 18.6; Luk 9.5\x*Pwôl bá Barnábas bwə́ mú kudə fumbyá mə́kuú máŋʉ́d\f + \fr 13:51 \ft Ja Oyúdɛn bwə́ á dʉ kudə fumbyâ mə́kuú dɨ́ yí, bwə́ á dʉ lwágʉlə nə́, kʉ́kʉ́l shí bwə́ ámə tə̂l mə́kuú máŋ yí, bwə́ mə́ kâl gwo nə buud bɨ́ cínɔŋg wá, nə́ bwə́ músə sâ nyɛɛ́.\f* shú dáŋ, báá bwə́ mú kə Ikóniyum.  
\v 52 *Ompwíín bwə́ mú lʉ́g lwándʉ́lá nə məshusʉg nə Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nə́ cwɔ́ɔ́.\fig |src="Paul1-BW.tif" size="span" copy="Wycliffe Bible Translators Inc." ref="Misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ 13:52" \fig* 
\c 14  
\s1 Pwôl bá Barnábas Ikóniyum 
\p  
\v 1 \x - \xo 14:1 \xt 17.2\x*Í á ka bə, ja bwə́ á wɔ́ɔ́s Ikóniyum yí, Pwôl bá Barnábas bwə́ á kə mpáánzə́ minjɨ́ɨ́gʉ́lá. Bwə́ á kə lésha nə buud mbií á nə́ *Oyúdɛn nə Ogʉrɛ̂k ŋkí bul bulya bwə́ *magʉlə búgə́.  
\v 2 \x - \xo 14:2 \xt 13.45\x*Bɔɔŋg Oyúdɛn bwə́ á shígɛ́ magʉlə búgə́ wá, bwə́ mú zə sá nə́ ikúl í cúgɛ́ Oyúdɛn yí bwə́ shíŋʉ́g obúgʉla.  
\v 3 \x - \xo 14:3 \xt 2.22\x*Njɨ, Pwôl bá Barnábas bâŋ bwə́ á ji cínɔŋgʉ́ fwámɛ́ mwɔ̂w, bwə́ ŋgə lás kú nə ifwaas. Bwə́ á ŋgə bul ŋwa ŋkul wə́ Cwámba. Cwámba ŋgə́ nə́mə́ magʉlə kɛ́ɛl bwə́ á ŋgə bwiiŋg yí, a ŋgə yə bwo ŋkul, bwə́ ŋgə sá *isâ í ntɔ̧́ búúd ŋkwóŋ yí, nə *ísâ í mímbʉ́gú.  
\v 4 Buud ɔ ŋgwə́la bwə́ mú béégya ígwooŋg íbá, gúl í ŋgə́ bɛ̧ ishwambʉlə í Oyúdɛn, gúl í ŋgə magʉlə *buud ɔ lwámá.  
\v 5 \x - \xo 14:5 \xt 14.19; 2Tm 3.11\x*Nə Oyúdɛn, nə bɔ́ɔ́l búúd bwə́ cúgɛ́ Oyúdɛn wá, nə otɔ́we ɔ shwóg báŋ bwə́ mú zə sá yuug nə́ bwə́ jugʉshi búúd ɔ lwámá, bwə́ lúmə bwo məkwóógʉ́.  
\v 6 \x - \xo 14:6 \xt Mat 10.23\x*Nda búúd ɔ lwámá bwə́ á mpu yuug jɔɔŋg nə́, bwə́ mú túb kə Lístrə nə Dɛ́rbə, miŋgwə́la myâ Likawʉní, nə cínɔŋg mə́koogʉ́ məkoogʉ́.  
\v 7 Bwə́ mú kə ŋgə bwiiŋg Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛ́l wu. 
\s1 Pwôl bá Barnábas Listrə 
\p  
\v 8 \x - \xo 14:8 \xt 3.2\x*Ŋgwɔ́l múúd nyə á bə nûŋ Lístrə kú bwɛlɛ tɔ̂w tʉ́təlí nə məkuú mɛ́. Nyə a byɛ̂l mbúmbwúgʉ́, nyə a shígɛ́ bwɛlɛ kyey.  
\v 9 Dúl jwɔ̂w, muud wɔɔŋg nyə á ka ŋgə gwágʉlə nda Pwôl nyə á ŋgə lás nə́. Pwôl mú dʉ́g nyə nə́ figə́-figə́, a mú dʉ́g nə́ muud ɛ́nɛ jɨ nə búgə́ nə a jɨ nə ŋkul yâl.  
\v 10 Pwôl mú cɨ nə nɛ́ gwɔ́w-gwɔ̂w nə́: «Tɔ́wʉ́g tʉ́təlí nə məkuú mwô». Muud ɛ́nɛ mú sáánz, a mú tɛ́ɛ́d ŋgə́lə kyey.  
\v 11 \x - \xo 14:11 \xt 28.6\x*Buud bwə́ á bə cínɔŋg wá bwə́ mú dʉ́g sâ Pwôl mə́ sá yí. Bwə́ mú ŋgə lás gwɔ́w-gwɔ̂w kə́l lʉ́ Likawʉní dáŋʉ́d nə́: «Ozɛmbî bwə́ mə́ bə nda buud nə́ ndɛɛ́ bwə́ mə́ shulə zə sə́dɨ́».  
\v 12 Bwə́ mú ŋgə jɔ̂w Barnábas nə́ Zə́s, Pwôl nyɛ nə́ Hɛrmɛs\f + \fr 14:12 \fk nə Zə́s nə Hɛrmɛs: \ft Ogʉrɛ̂k bwə́ á ŋgə tə́dʉga nə́ Pwôl bá Barnábas bʉ́sə ozɛmbî.\f* nəcé nyə wə́ nyə á dʉ bə nə ciyá lə́sʉ́.  
\v 13 \x - \xo 14:13 \xt 10.25-26; Dan 2.46\x*Buud bwə́ á dʉ *búgʉla Zə́s wá bwə́ á dʉ bə nə mpáánzə́ ŋgɛɛ́ nyíŋgʉ́lé ŋgwə́la dɨ̂. Fada á yə́bə́ wɔɔŋgʉ́ músə ŋwa míŋgwûm mí ntɛny nə ikəlʉgʉ́-kə́lʉg í dʉ lugʉshi də́nd lʉ́ zâŋ yí, bə́nɔ̂ŋ buud bwə́ mú zə kə ŋgɛɛ nyíŋgʉ́lé ŋgwə́la. Bwə́ á cɛɛl kə cígə intɛny nə́ bwə́ sâ Pwôl bá Barnábas *mətúnʉga nda ozɛmbî. 
\s1 Pwôl bá Barnábas bwə́ jɨ́ɨ́gʉli búúd fwámɛ́ Zɛmbî 
\p  
\v 14 Ja *búúd ɔ lwámá, Barnábas bá Pwôl bwə́ mə́ gwág ntɔ́ yí, bwə́ mú nyaa míkáándə́\f + \fr 14:14 \fk nyaa mikáándə́: \ft Oyúdɛn bwə́ á dʉ nyaa mikáándə́ jaá mpimbə mə́ bul bii lâm yí.\f*, bwə́ mú sáánz kə nə oŋkwiimbyê tâm buud,  
\v 15 \x - \xo 14:15 \xt MmN 20.11; 1Kr 8.4-6\x*bwə́ nə́: «Buud ɔ́ga, jáyɛ́ nɨ? Sə́ bʉ́sə nə́mə́ búúd nda bɨ̂. Sə́ ŋgə yida bwiiŋg bɨ́ Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛ́l nə́ bɨ bɨ́dʉ́g isâ í íkás ínɨ, bɨ cɛ́ndʉ́g kuú njɔɔnd yid wə́ Zɛmbî á kuwô. Nyə wə́ nyə a tɛ́ gwɔ̂w nə shí, nə mâŋ nə isâ byɛ̂sh bísə́ cínɔŋg yí.  
\v 16 \x - \xo 14:16 \xt 17.30\x*Nyə á ka yida bɨ́d tɛ́ zhúlə yág nə́ ilwoŋ i búúd byɛ̂sh í ŋgə́g nə bɛ̧ byáŋ ijâm nə ijag,  
\v 17 \x - \xo 14:17 \xt Sôm 147.8; Zhe 5.24\x*njɨ nyɛ kú bɨ́d ŋgə́lə lwágʉlə nə́ a jisə, a ŋgə́ nə́mə́ sá bwo mpaam. Ntɔ́ nə́mə́ wə́ á ŋgə́ ntɨ bɨ́ ompú bwə́ ŋgə́ zhu gwɔ́w yɛ́, a ŋgə́ yə bɨ̂ məfwála mə́mpəg mə́ jə́la nə bugʉban yí, a yə bɨ́ zhwog idʉ̂w, a lwándʉlə bɨ́ məshusʉg mílámʉ́d».  
\v 18 Njɨ, bwə́ á tɛɛm lás nə buud ɔ́nɨ ntʉ́nɨ, buud ɔ́nɨ bwə́ á shígɛ́ lɛɛl magʉlə nə́ bwə́ bɨ́d sálə bwo *mətúnʉga. 
\p  
\v 19 \x - \xo 14:19 \xt 14.5; 13.50; 17.13; 2Kr 11.25\x*Bɔ́ɔ́l *Oyúdɛn bwə́ mú zə wɔ́ɔ́s bwə́ ŋgə́ zhu Antyósh nə Ikóniyum. Bwə́ mú zə kwambʉlə nə buud nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú lúmə Pwôl məkwóógʉ́ nə́ lúmə lúmə, bwə́ julə nyə shí nə shí nə́ ndɛɛ́ kə wusə bugád. Bwə́ á tə́dʉga nə́ a mə́ yə.  
\v 20 Njɨ, *ompwíín bwə́ mú kə lyɛ̧ nyə. Pwôl mú wɔɔl, a mú nyiŋgə kə ŋgwə́la. Mán mələ̂m, a músə kyey kə Dɛ́rbə, bá Barnábas. 
\p  
\v 21 Bwə́ mú kə bwiiŋg Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛ́l nûŋ Dɛ́rbə nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú bə nə ompwíín fwámɛ́ bímbí. Bwə́ músə nyiŋgə kə Lístrə, cɔ̧́ kə Ikóniyum kə wɔ́ɔ́s Antyósh.  
\v 22 \x - \xo 14:22 \xt 11.23\x*Bwə́ á ŋgə wá ompwíín ŋkul mílámʉ́d, bwə́ ŋgə́ cwîny bwo nə́ bwə́ sáág zɛ́ny búgə́. Bwə́ á ŋgə lwágʉlə bwo nə́ bwə́ mpúg nə́: «Sə́ mə́ jəlá nə ŋgə bwəma nə *incwaw í ntʉg, sə́ ŋgə́ ntɔ̧ ŋgə ntɔ̧ ŋgə ntɔ̧ nə́ ndɛɛ́ sə́ mú ka nyíi Faan mə́ Zɛmbî dɨ̂.»  
\v 23 \x - \xo 14:23 \xt 6.6; Tit 1.5\x*Bwə́ á ŋgə sá nə́, *Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla dɛ̂sh dɨ́, bwə́ fɛ́ɛ́sh bwo ocúmbá buud, bwə́ ci idʉ̂w jəgʉla nə Zɛmbî, bwə́ mú ŋwa bwo cwámbʉlə Cwámba wáŋ bwə́ á *búgʉla yɛ́. 
\s1 Pwôl bá Barnábas bwə́ nyiŋgə kə Antyósh 
\p  
\v 24 Bwə́ mú lɨ́ɨ́na Pisidî, kə kumə Pamʉfilî,  
\v 25 bwə́ bwiiŋg kɛ́ɛl mə́ Zɛmbî Pɛrzhe nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú shulə kə Antalya.  
\v 26 \x - \xo 14:26 \xt 13.1-2\x*Kǎlə wú Antalya, bwə́ mú ŋwa byɔ́ɔ́l kə Antyósh wú bwə́ á zhu ja mpaam mə́ Zɛmbî í á fɛ́ɛ́sh bwo nə́ bwə́ sáág sáal bwə́ mə́ sá yí.  
\v 27 \x - \xo 14:27 \xt 11.18; 15.12\x*Ja bwə́ á kə jé yí, bwə́ á sɛɛŋg *Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla, jaaw bwo sâ jɛ̂sh Zɛmbî nyə á yə bwo ŋkul nə́ bwə́ sáág yí, bul bə nə́ ndɛɛ́ nda Zɛmbî nyə a mə́ juw zhɨ́ɨ́ nə́ ikúl í cúgɛ́ *Oyúdɛn yí í mágʉləg búgə́ nə́.  
\v 28 Bə́nɔ̂ŋ *ompwíín bwə́ mú ji na fwámɛ́ məma fwála. 
\c 15  
\s1 Sɛɛŋgyá á Yurʉ́səlɛm 
\p  
\v 1 \x - \xo 15:1 \xt Ləv 12.3; Gal 5.2\x*Bɔ́ɔ́l búúd bwə́ á shulə wú Yudéa zə ŋgə jɨ́ɨ́gʉli obúgʉla nə́: «Ŋkí bɨ mə bə́ kú sɨ́ya ábɨwáág nda Cɛ̧ɛ̧ mə́ Moyîz í ŋgə́ cɨ nə́, bɨ́ cugɛ́ nə ŋkul *dʉ́g cʉg.»  
\v 2 \x - \xo 15:2 \xt Gal 2.1-10\x*Buud bɔɔŋgʉ́ bə́nɔ̂ŋ Pwôl bá Barnábas bwə́ mú zə sɛ́ŋʉsa mə́kə̂l, í mú sá fwámɛ́ zhuyâ. Cígʉ́lá í mú zə bə nə́ Pwôl nə Barnábas, nə bɔ́ɔ́l óbúgʉla bwə́ kə́g nə lə́sʉ́ wɔɔŋg Yurʉ́səlɛm kə lwágʉlə *buud ɔ lwámá bə́nɔ̂ŋ ocúmbá buud.  
\v 3 *Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla í músə kənd bwo. Bwə́ mú lɨ́ɨ́na Fenisî nə Samaríya, bwə́ ŋgə́ bwiiŋg buud nda ikûl ishús í mə́ cɛ́nd mítə́dʉ́gá nə́. Sâ jɔɔŋg í mú ŋgə bul sá bɔ́ɔ́l óbúgʉla məshusʉg.  
\v 4 \x - \xo 15:4 \xt 15.12\x*Ja bwə́ mə́ kə jé Yurʉ́səlɛm yí, nə Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla, nə buud ɔ lwámá, nə ocúmbá buud, bɛ̂sh bwə́ mú lə́g bwo. Bâŋ bwə́ músə jaaw bwo bímbí dɛ̂sh Zɛmbî mə́ balan nə bwo sáal dɛ́ dɨ́ yí.  
\v 5 Bɔ́ɔ́l óbúgʉla bwə́ á bə ŋkɔɔmʉ́ *Ofarizyɛ̂ŋ dɨ́ wá bwə́ mú báásʉlə nə́ í jɨ nə́ ikûl í ŋgə́ cɛ́nd mítə́dʉ́gá yí í ŋgə́g nə sɨ́ya ábɨwáág, bwə́ bɛ̧ nə́mə́ Məcɛ̧ɛ̧ mə́ Moyîz.  
\v 6 Buud ɔ lwámá nə ocúmbá buud bwə́ mú ka zə sɛɛŋgya, zə́lə faas lə́sʉ́ wɔɔŋg.  
\v 7 \x - \xo 15:7 \xt 10.1-43\x*Buud bwə́ mú nə́mə́ bul sɛ́ŋʉsa mə́kə̂l. Ntɔ́, Pyɛ̂r mú ka zə lás. Nyə nə́: «Bwaaŋg, bɨ mə́ bwey mpu nə́ Zɛmbî nyə a fɛ́ɛ́sh mə wa bɨ́dɨ́ mwɔ̂w mə́ ashúshwóógʉ́ dɨ́, a kənd mə nə́ mə kə́g bwiiŋg ikûl ishús Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛ́l, bwə́ búgʉ́lág.  
\v 8 \x - \xo 15:8 \xt 2.4; 10.44\x*Nyɛɛ muud mə mpú mílâm mí búúd yɛ́, nyə a lwágʉlə nə́ a mə́ magʉlə ikûl, a yə bwo Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nə́mə́ nda nyə á yə sə́ nə́.  
\v 9 \x - \xo 15:9 \xt 10.35\x*Nyə a shígɛ́ wá mbɛ́ɛ́gí mpə́dʉ́gá sə́nɔ̂ŋ ikûl. Nyə a fúb nə́mə́ bwo milâm nəcé bwə́ bə́lə nə búgə́.  
\v 10 \x - \xo 15:10 \xt 15.19; Gal 2.16; 3.10-12; Ifz 2.5-8\x*Nəcé jɨ́ bɨ́ é ka zə shweenzh Zɛmbî, zə zhimb *ómpwíín məma mbag wúsə́ nə́ tɔɔ impáámbə́ bísʉ́, tɔɔ sə́mɛ́fwó sə́ á shígɛ́ bə nə ŋkul mə jísɔw yí?  
\v 11 Njɨ sə́ ŋgə *magʉlə nə́ sə́ mə́ dʉ́g cʉg mpáam mə Cwámba Yésus dɨ́, ntɔ́ nə́mə́ wə́ jɨ́ nə ikûl yɛ́.»  
\v 12 \x - \xo 15:12 \xt 2.22\x*Buud bɛ̂sh bwə́ mú ji ókʉ́l-ókʉ̂l, ka gwágʉlə Barnábas bá Pwôl, gwágʉlə nda Zɛmbî nyə á balan nə bwo, *isâ í ntɔ̧́ búúd ŋkwóŋ yí nə *isâ í mímbʉ́gú í ŋgə́ sɨ̂y ikûl ishús dɨ́ nə́.  
\v 13 Ja bwə́ mə́ shîn bwiiŋg yí, Zhâk mú ka zə lás, nyə nə́: «Bwaaŋg, bɨ ɔ gwágʉ́lə́ mə.  
\v 14 Shímun mə́ kúnɔw shîn jaaw sə́ nda Zɛmbî nyə a sá nə́: nə́ nyə á kənd mísh íkûl ishúsʉ́d kə fɛ́ɛ́sh búúd bwə́ ŋgə́ bɛ̧ jínə́ dɛ́ cínɔŋg wá.  
\v 15 Sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ wɔɔŋg í bwəma nə sâ *búúd ɔ mícúndə́ bwə́ á cɨ yí. Nəcé jísə cilyá Kálaad Zɛmbî dɨ́ nə́: 
\q1  
\v 16 \x - \xo 15:16 \xt Amo 9.11-12; Iza 45.21\x*Mpʉ́sə isâ ínɨ, mə bá kwo zə lwɔ̧́ banda mə *Dávid. 
\q1 Mə bá sɛɛŋg íbúgʉ́lə yâ cínɔŋg 
\q1 nə́ ndɛɛ́ mə kwo tə̂l banda dɔɔŋg tʉ́təlî. 
\q1  
\v 17 Ja jɔɔŋgʉ̂, buud bɛ̂sh bwə́ bá sɔ̧́ Cwámba. 
\q1 Haaw, buud ɔ ílwoŋ byɛ̂sh mə á jɔ̂w nə́ í bɛ̧́g jínə́ dâm yí. 
\q1 Ntɔ́ wə́ Cwámba nyə á cɨ yɛ́. 
\q1  
\v 18 A mə́ sá íyuug byé sə́ mə́ bwey mpu wúlə yág yí. 
\p  
\v 19 \x - \xo 15:19 \xt Gal 5.3\x*«Sâ jɔɔŋg wə́ mɛ́ mə dʉ́g nə́, ilwoŋ í búúd í ŋgə́ cɛ́nd kuú njɔɔnd ŋgə yid wə́ Zɛmbî yí, sə́ ajə́láyɛ́ nə wá bwo məkwowʉla cʉgʉd.  
\v 20 \x - \xo 15:20 \xt 15.29; 21.25 \xk də́lə cúdú: \xt 1Kr 8.1-13; 10.23-33 \xk jaŋgálə múúd bɨná kú nə bâ: \xt Ləv 18.6-18 \xk cúdú nyə ámə yə məcií kú shwɨy yɛ́: \xt Ləv 17.15 \xk də́lə mə́cií: \xt Ləv 17.10-14\x*Njɨ, sə́ cíləg bwo nə́ bwə́ sásʉ́lə́g məlwaagʉwo mə́ ózɛmbî ɔ́ áyadʉ́g, nə məlwaagʉwo mâ jaŋgálə múúd bɨná kú nə bâ, nə məlwaagʉwo mâ də́lə cúdú nyə ámə yə məcií kú shwɨy yɛ́, nə də́lə mə́cií.  
\v 21 \x - \xo 15:21 \xt 13.15\x*Sə́ mə́ mpú nə́ tɛ́ɛ́d íkala i búúd í ayág óbwiiŋgyɛ ɔ lâŋ ɔ́ Moyîz bʉ́sə míŋgwə́la myɛ́shʉd. Mwɔ̂w mə Sábaad mɛ̂sh dɨ́, bwə́ lɔ̧́ mícilyá myɛ́ *mə́mpáánzə́ mə́ mínjɨ́ɨ́gʉ́lá mɛ̂shʉd.» 
\p  
\v 22 \x - \xo 15:22 \xt 11.18; 16.4\x*Ntɔ́, nə buud ɔ lwámá, nə ocúmbá buud, nə Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla dɛ̂sh bwə́ mú dʉ́g nə́ bwə́ jəlá nə fɛ́ɛ́sh bɔ́ɔ́l búúd bə́nɔ̂ŋ Pwôl nə Barnábas bwə́ kə́g Antyósh. Bwə́ músə kənd bɔ́ɔ́l fwámɛ́ búúd wâ Dɔ̧: nə Yûdə bwə́ á dʉ nə́mə́ jɔ̂w nə Barnábas yɛ́, nə Sílas.  
\v 23 Bwə́ mú kənd bwo nə kálaad ɛ́ga nə́: 
\pi1 Sə́, buud ɔ lwámá nə ocúmbá buud nə bɔ́ɔ́l óbúgʉla bɛ̂sh, sə́ mə́ bə́da bɨ́ obúgʉla bɨ́ cúgɛ́ Oyúdɛn wá, bɨ́ bɔɔŋg bʉ́sə́ Antyósh nə Sirî nə Silisî wá.  
\v 24 \x - \xo 15:24 \xt Gal 1.7; 5.10\x*Sə́ mə́ gwág kʉ́ga nə́ bɔ́ɔ́l búúd bʉ́sʉ́ bwə́ á zə nə minjɨ́ɨ́gʉ́lá myáŋ nûŋ bɨ́dɨ́ zə sá nə́ mitə́dʉ́gá mí búbúlə́g bɨ́ mílámʉ́d. Sə́ dɨ́ sə́ á ntɨ bwo.  
\v 25 Gwə́ wə́ sə́ bɛ̂sh sə́ ámə bə cʉ́ŋ nə́ sə́ mə́ fɛ́ɛ́sh búúd bwə́ zə́g nûŋ bɨ́dɨ́, bə́nɔ̂ŋ Barnábas bá Pwôl omínyɔŋʉ̂ bʉ́sʉ́ wâ cɛɛlí,  
\v 26 buud bwə́ á mə́ kɛɛnzh ícʉg byáŋ shú jínə́ mə́ Cwámba wúsʉ́ Yésus-Krîst wá.  
\v 27 Sə́ mə́ ka ntɨ bɨ́ Yûdə bá Sílas nə́ bwə́ zə́g báásʉlə jaaw bɨ́ sâ sə́ ŋgə cilə ga.  
\v 28 \x - \xo 15:28 \xt 10.19; 15.20; Luk 11.46\x*Nə Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim, nə sə́, sə́ mə́ dʉ́g nə́ sə́ ajə́láyɛ́ nə zhimb bɨ́ wúl mbag, sə́ mə́ cilə bɨ́ njɨ isâ bɨ́ cúgɛ́ nə ŋkul kwanz yí:  
\v 29 bɨ mə́ jəlá nə sásʉlə ocúdú buud bwə́ ámə cígə shú ózɛmbî ɔ́ áyadʉ́g wá, bɨ kú dʉ də mə́cií, kú də cúdú nyə ámə yə məcií kú shwɨy yɛ́, bɨ́ kú dʉ sá jaŋga. Bɨ mə́ ká dʉ sásʉlə ísâ ínɨ́, í bə bɨ́ mpwogɛ́. Bɨ ɔ́ ji nə́ shɛɛ. 
\p  
\v 30 Yûdə bá Sílas bə́nɔ̂ŋ Pwôl nə Barnábas bwə́ mú béégya nə obúgʉla, bwə́ mú shulə kə Antyósh. Bwə́ mú kə sɛɛŋg óbúgʉla, yə bwo kálaad.  
\v 31 Bwə́ mú lɔ̧́ kálaad nə́ ndɛɛ́ a mú wá bwo ŋkul mílámʉ́d, bɛ̂sh bwə́ mú bul bə nə məshusʉg.  
\v 32 \x - \xo 15:32 \xt 11.23, 27\x*Nda Yûdə bá Sílas bwə́ á bə *buud ɔ mícúndə́ nə́, bwə́ á ka nə́mə́ kwo dʉ lésha nə obúgʉla, dʉ cwîny bwo, dʉ wá bwo ŋkul mílámʉ́d.  
\v 33 Bwə́ á ji cínɔŋgʉ́ fwámɛ́ fwála nə́ ndɛɛ́ obúgʉla bwə́ mú jə́na nə bwo nə́ bwə́ nyíŋgəg nə́ shɛɛ kə kwey búúd bwə́ á ntɨ bwo wá.  
\v 34 \f + \fr 15:34 \ft Míl mícilyá mí ayág mí cugɛ́ nə iciyá íga.\f*[Njɨ Sílas mú kwey nə́ nyə anyíŋgə́yɛ́, nyɛ mə́ ji wu.] 
\p  
\v 35 Pwôl bá bâŋ Barnábas bwə́ á jɨ nə́mə́ cínɔŋg Antyósh. Bə́nɔ̂ŋ bɔ́ɔ́l óbúgʉla bwə́ ŋgə́ yə buud minjɨ́ɨ́gʉ́lá, bwə́ ŋgə́ bwiiŋg jɔ̧jɔ̧ lâŋ á kɛ́ɛl mə Cwámba. 
\p  
\v 36 Mpʉ́sə baalɛ́ mwɔ̂w, Pwôl mú cɨ nə Barnábas nə́: «Shwə́ nyíŋgəg ná kə ŋgə dʉ́g omínyɔŋʉ̂ bʉ́sʉ́ míŋgwə́la myɛ̂sh shwə́ á bwiiŋg kɛ́ɛl mə Cwámba myá. Í jɨɨ nə́ shwə́ mpúg nda bwə́ mú ŋgə bə nə́.»  
\v 37 \x - \xo 15:37 \xt 12.12\x*Barnábas nyə á ka nə́mə́ jɨɨ nə́ bwə́ kə́g nə Yuánɛs nyə á bə nə dúl jínə́ nə́ Márkus yɛ́.  
\v 38 \x - \xo 15:38 \xt 13.13\x*Pwôl nyɛ mú dʉ́g nə́ bwə́ ajə́láyɛ́ nə kwo kə nə muud nyə á fwo kə mpáŋgʉlə bwo nə isɛ́y, kə béégya nə bwo Pamʉfilî yɛ́. 
\p  
\v 39 \x - \xo 15:39 \xt 13.4\x*Bwə́ mú sɛ́ŋʉsa mə́kə̂l nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú béégya. Barnábas mú ŋwa Márkus, báá bwə́ mú ŋwa byɔ́ɔ́l kə Shíprə. 
\s1 Pwôl mə zə nyiŋgə kyey, bá Sílas 
\p  
\v 40 \x - \xo 15:40 \xt 14.26\x*Pwôl nyɛ mú fɛ́ɛ́sh Sílas nə́ bá bwə́ kə. Obúgʉla bwə́ mú jɔ̂w Cwámba nə́ a jáándʉg nə bwo mpáam nyɛ́d.  
\v 41 Pwôl mú jaand Sirî nə Silisî, a ŋgə́ wá mədɔ̧ mə́ óbúgʉla ŋkul mílámʉ́d. 
\c 16  
\p  
\v 1 \x - \xo 16:1 \xt 14.6 \xk Timotê: \xt Rom 16.21; 1Kr 4.17; Flp 2.19; 2Tm 1.5\x*A mú kə wɔ́ɔ́s Dɛ́rbə, kumə Lístrə. A mú kə kwey ŋgwɔ́l *mpwíín nûŋ nə jínə́ nə́ Timotê. Timotê wɔɔŋgʉ̂ nyɔɔŋgʉ́ njúl shilə *Yúdɛn mbúgʉla Yésus, sɔ́ɔ́ŋgʉ́ nyɛ njúl mwâ Gʉrɛ̂k.  
\v 2 \x - \xo 16:2 \xt 6.3; Flp 2.20, 22\x*Obúgʉla wâ Lístrə nə Ikóniyum bwə́ á ŋgə bwiiŋg lâŋ mə́ Timotê nə a jɨ jɔ̧ múúd.  
\v 3 \x - \xo 16:3 \xt Gal 2.3-5; 1Kr 9.20\x*Pwôl nyə á ka cɛɛl nə́ bá bwə́ kə̂. A mú ŋwa nyə, a sá nyə ábɨwáág nəcé ŋgə́lə bɛɛmb *Oyúdɛn wâ shí nyɔɔŋg nəcé nda bwə́ á bwey mpu nə́ sɔ́ɔ́ŋgʉ́ jisə mwâ Gʉrɛ̂k nə́.  
\v 4 \x - \xo 16:4 \xt 15.22-29\x*Míŋgwə́la myɛ̂sh bwə́ á ŋgə kə myá, bwə́ á ŋgə kala obúgʉla micígʉ́lá *búúd ɔ lwámá nə ocúmbá buud wâ Yurʉ́səlɛm bwə́ á ŋwa myá, bwə́ ŋgə́ tə̂l obúgʉla məkuú shí nə́ bwə́ bɛ̧́g micígʉ́lá myɔɔŋg.  
\v 5 \x - \xo 16:5 \xt 2.41\x*Mədɔ̧ mə́ óbúgʉla mə́ mú ŋgə lal, buud bwə́ ŋgə́ kwɨ́dʉli jwɔ̂w dɛ̂sh.  
\v 6 \x - \xo 16:6 \xt 10.19\x*Pwôl nə gwooŋg jé bwə́ mú lɨ́ɨ́na Frizhî nə shí á Galátia lɨ́ɨ́na lɨ́ɨ́nág nəcé Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nyə a shígɛ́ magʉlə nə́ bwə́ bwííŋgʉg kɛ́ɛl Azî.  
\v 7 Ja bwə́ mə́ kə wɔ́ɔ́s íjumə í Mishî yí, bwə́ mú ŋwá kə Bitinî, njɨ Shíshim mə́ Yésus kú magʉlə.  
\v 8 Bwə́ mú ka lɨ́ɨ́na Mishî nə́ ndɛɛ́ kə wɔ́ɔ́s Truwás.  
\v 9 Gúl búlú dɨ́, Pwôl mú dʉ́g *ntamə́ á mísh nə́ bagə́, ŋgwɔ́l múúd Masedwân tə́l ŋgə́ tɛ́ɛ́g nyə məbwə̂ nə́: «Zaá Masedwân, zə kwíínd sə̂.»  
\v 10 Nda nyə á dʉ́g ntɔ́ nə́, sə́ á shwal zə sɔ̧́ nə́ sə́ mə́ kə́ Masedwân, sə́ ŋgə́ mpu bʉ́bə́lɛ́ nə́ Zɛmbî ŋgə jɔ̂w sə́ wu nə́ sə́ kə́g bwiiŋg kɛ́ɛl.  
\v 11 Sə́ mú ŋwa byɔ́ɔ́l Truwás, sə́ kə nə́ tɨ́ɨ́ŋ kə wɔ́ɔ́s Samotʉras. Mán mələ̂m sə́ ɔ́ kumə Neyapolis.  
\v 12 Tɨ́lə cínɔŋgʉ́ sə́ mú kə Filipî, ŋgwə́la ashúshwóógʉ́ á mpál shí Masedwân. Filipî wɔɔŋgʉ̂ njúl ŋgwə́la ózhul ɔ Róma, sə́ mú ji cínɔŋgʉ́ baalɛ́ mwɔ̂w.  
\v 13 \x - \xo 16:13 \xt 17.2\x*Jwɔ̂w lʉ́ Sábaad sə́ mú cúwo wú ŋgwə́la, kə bwûŋ lʉ́ ŋgwɔ̧ɔ̧́, wú sə́ á tə́dʉga nə́ bwə́ á kwambʉlə ŋkúmba kʉ̂l shú mə́jəgʉla wá. Sə́ á ka bə sə́ njúl nûŋ, sə́ ŋgə́ lésha nə budá bwə́ á sɛɛŋgya cínɔŋg wá.  
\v 14 \x - \xo 16:14 \xt 17.4\x*Ŋgwɔ́l múdá nə jínə́ nə́ Lidiya nyə á zhu ŋgwə́la á Tiyatîr, nyə á dʉ kusha ijimə́ í míkáándə́ mí atɨ́tɨɨ̂; mudá wɔɔŋgʉ́ nyə á dʉ gwɔ̧́ɔ̧ Zɛmbî. A mú dʉ gwágʉlə Pwôl nə́ ndɛɛ́ Cwámba mú bɛ̂ny nyə lâm nə́ a mágʉləg lə́sʉ́ mə́ Pwôl.  
\v 15 \x - \xo 16:15 \xt 8.36\x*Ja múdá ɛ́nɛ nyə á ka duwan nə buud ɔ njɔ́w bɛ́ bɛ̂sh yí, nyə a tɛ́ɛ́g sə̂ məbwə̂ nə́: «Ŋkí bɨ mə́ kwey nə́ mə jɨ mbúgʉla mə Cwámba, zəgá ji mə́dɨ́ njɔ́w.» A mú yɨ́ɨ́mbʉli sə́ nə́ sə́ mágʉləg. 
\s1 Sáal mə Pwôl bá Sílas Filipî 
\p  
\v 16 \x - \xo 16:16 \xt 19.24\x*Í á ka zə bə, dúl jwɔ̂w sə́ ŋgə́ kə kʉ́l sə́ á dʉ jəgʉla yí, dúl sás mú zə bwəma nə sə̂. Sás dɔɔŋg í á dʉ sá ísɛ́y í mə́lwaá. Nyə á bə nə jamb lʉ́ lweendí, lweendí jɔɔŋg dʉ́gə́ yə buud bwə́ á bə nə nyə wá zhwog məbii.  
\v 17 \x - \xo 16:17 \xt 19.15; Luk 4.34, 41\x*Sás dɔɔŋg mú zə ŋgə bɛ̧ Pwôl, a ŋgə́ kɨ̂m gwɔ́w-gwɔ̂w nə́: «Buud ɔ́ga bʉ́sə osɔ́ɔl ɔ mə́sáal ɔ́ Zɛmbî á gwɔ́w-gwɔ̂w. Bwə́ ŋgə jaaw bɨ́ zhɨɨ́ á cʉg.»  
\v 18 \x - \xo 16:18 \xt 3.6\x*Nyə á ka nə́mə́ dʉ sá ntʉ́nɨ mwɔ̂w ŋkí bulya nə́ ndɛɛ́ Pwôl mú lwádʉga nyə, a mú yid dʉ́g nyə mpʉ́sə, a mú lás nə jamb nə́: «Jínə́ mə́ Yésus-Krîst dɨ̂, mə yɨ́ɨ́mbʉli wo nə́ wo wúg múdá ɛ́nɛ dɨ́!» Shíshim músə nə́mə́ cúwo cé nə cé.  
\v 19 Nda búúd bwə́ á bə nə nyə wá bwə́ á dʉ́g nə́ búgə́ jáŋ bwə́ dʉ bə nə məbii yí í mə jímb nə́, bwə́ mú bii Pwôl bá Sílas, wádʉgə kə nə bwo ósémbye ɔ́ mílə́sʉ́ dɨ́ wú buud bwə́ á dʉ sɛɛŋgya tâm də́nd wá.  
\v 20 \x - \xo 16:20 \xt 17.6\x*Bwə́ mú kə lwóya bwo ótɔ́we ɔ shwóg dɨ́, kə shwə́man bwo nə́: «Buud ɔ́ga bwə́ mə́ tə̂l sə́ ŋgwə́la nə́ shwuu. Bâŋ bwə́ njúl *Oyúdɛn,  
\v 21 bwə́ ŋgə zə jɨ́ɨ́gʉli buud məfúlú mə́ ajə́láyɛ́ nə́ sə́ buud ɔ Róma sə́ bwɛ́lɛ́g magʉlə má.»  
\v 22 \x - \xo 16:22 \xt 2Kr 11.25; 1Te 2.2\x*Buud bwə́ á bə cínɔŋg áncuncuma wá bɛ̂sh bwə́ mú shwal mpii bwo. Otɔ́we ɔ shwóg bwə́ mú tɨ́ bwo mikáándə́, bwə́ lwâm buud nə́ bwə́ yídʉ́g bwo nə milwóŋ.  
\v 23 Bwə́ mú daŋgʉlə cú bwo na nə́ ndɛɛ́ bwə́ kə wusə bwo njɔ́w mímbwug, bwə́ nə mása á njɔ́w mímbwug nə́: «Wo ɔ mpú ŋgə baagʉsə sə́ buud ɔ́ga».  
\v 24 Njɨ mása á njɔ́w mímbwug nyə á gwág ntʉ́nɨ yí, a kə ntâg fad bwo kʉ́l fúm dɨ́ cwû, a wá bwo mimbwagə́ mə́kuúd. 
\p  
\v 25 Ŋgɛɛ́ tâm bulú, Pwôl bá Sílas bwə́ mú ŋgə jəgʉla nə Zɛmbî bwə́ ŋgə́ sɛy isʉsa gúmálə́lə Zɛmbî. Bwə́ á ŋgə sá ntɔ́ míl mímbwug myɛ̂sh mí ŋgə́ gwágʉlə bwo.  
\v 26 Seegya nə́ shí í mú jág ntaŋʉsa mbií á nə́ mənyuŋg mə njɔ́w mímbwug mə́ ŋgə shwágʉsa mə́shugʉd. Mimpumbɛ́ myɛ̂sh mí mú nə́mə́ lɛɛl shîn juw, mimbwug myɛ̂sh məŋkəda shîn sémb.  
\v 27 \x - \xo 16:27 \xt 12.18-19\x*Mása á njɔ́w mímbwug músə juum. A mú dʉ́g mímpumbɛ́ nə́ bagə́, a mú ntâg wéem kafwɛlɛ nə́ a gwɨ́ɨ́lyá nyúul, a ŋgə́ tə́dʉga nə́ mimbwug mí mə́ shîn túb.  
\v 28 Pwôl músə ka kɨ̂m nə ŋkulû nə́: «Kú sá wómɛ́fwó məbɔ̂w. Sə́ bɛ̂sh sə́ bʉ́sə wa.»  
\v 29 Mása á njɔ́w mímbwug mú jɔ̂w buud nə́ bwə́ zə́g nyə nə məlámba. A mú ŋgə lilya, a mú fwágʉwa kə, kə bʉ́la Pwôl bá Sílas shí məkuú,  
\v 30 \x - \xo 16:30 \xt 2.37; 11.14; Yuá 6.28-29\x*a mú ŋwa bwo kə nə bwo tɔ́ɔ́n kə jî bwo nə́: «Omása e, mə sáág jɨ́ shú nə́ mə dʉ́gʉ́g cʉg?»  
\v 31 Bwə́ mú bɛ̧sa nə nyə nə́: «Búgʉ́lág Cwámba Yésus, wo bâg *dʉ́g cʉg, nə womɛ́fwó nə njɔ́w wô wɛ̂sh.»  
\v 32 Bwə́ mú bwiiŋg bwo kɛ́ɛl mə Cwámba, nə nyə nə buud ɔ njɔ́w bɛ́ bɛ̂sh.  
\v 33 \x - \xo 16:33 \xt 16.15\x*Nə́mə́ wəla dɔɔŋgʉ́, tâm bulú, mása á njɔ́w mímbwug mú kə nə bwo kə gusa bwo məfə́ŋ nə́ ndɛɛ́, nə nyə nə buud ɔ njɔ́w bɛ́ bɛ̂sh bwə́ mú duwan.  
\v 34 A mú kə nə bwo nyə́dɨ́ njɔ́w kə yə bwo idʉ̂w. Nə nyə nə njɔ́w yé wɛ̂sh bwə́ mú kɔɔs nə məshusʉg nəcé bwə́ búgʉ́lálə Zɛmbî. 
\p  
\v 35 Ja mán í á lə̂m yí, otɔ́we ɔ shwóg bwə́ á ka kənd ifulísh kə cɨ nə mása á njɔ́w mímbwug nə́: «bɨ́dʉ́g búúd ɔ́nɨ bwə́ kə́g.»  
\v 36 A mú kə jaaw Pwôl nə́: «Otɔ́we ɔ shwóg bwə́ mə́ ntɨ búúd zə cɨ nə mə nə́ mə bɨ́dʉ́g bɨ́, bɨ kyéyʉg. Ntɔ́, bɨ báá, cúwógá tɔ́ɔ́n bɨ kə́g nə́ shɛɛ.»  
\v 37 \x - \xo 16:37 \xt 22.25-29; 23.27\x*Na wə́ Pwôl mə cɨ́ nə bwo nə́: «Bwə́ ámə yíd sə́ tâm buud kú nə́mə́ jî sə́ kɔɔd, í njúl nə́ sə́ bʉ́sə buud ɔ Róma. Bwə́ mú wusə sə́ mímbwugʉd. Ja gaád bwə́ cɛɛl zə bɨ́d sə́ nyima buud kú mpu. Mbɔ̂! Í ábəyɛ́ ntɔ́! Bwə́mɛ́fwó bwə́ zə́g bɨ́d sə̂!»  
\v 38 Ifulísh í mú kə jaaw ótɔ́we ɔ shwóg iciyá ínɨ byɛ̂sh. Bwə́ mú bul bə nə ifwaas nə gwágʉlə nə́ buud bɔɔŋg bʉ́sə buud ɔ Róma.  
\v 39 Bwə́mɛ́fwó bwə́ mú kə cweel bwo milâm, wééshʉli bwo tɔ́ɔ́n, bwə́ mú jəgʉla nə bwo nə́ bwə́ kyéyʉg wú ŋgwə́la wɔɔŋgʉ́d.  
\v 40 \x - \xo 16:40 \xt 11.23\x*Pwôl bá Sílas bwə́ mú wú njɔ́w mímbwug bwə́ mú kə Lidiya dɨ́ njɔ́w. Bwə́ mú dʉ cwîny óbúgʉla nə́ ndɛɛ́ bwə́ músə kyey.\fig |src="Paul2-BW.tif" size="span" copy="Wycliffe Bible Translators Inc." ref="Misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ 16:40" \fig* 
\c 17  
\s1 Sáal mə Pwôl Tesaloníka nə Berê 
\p  
\v 1 \x - \xo 17:1 \xt 1Te 2.1-2\x*Bwə́ mú lɨ́ɨ́na Amfípolis nə Apoloniya, bwə́ kə wɔ́ɔ́s Tesaloníka wú *Oyúdɛn bwə́ á bə nə *mpáánzə́ minjɨ́ɨ́gʉ́lá wá.  
\v 2 \x - \xo 17:2 \xt 9.20; 13.5, 14, 44; 14.1; 16.13; 17.10, 17; 18.5, 26; 19.8-9; 28.17\x*Pwôl mú kə bwəma nə Oyúdɛn bɔɔŋgʉ́ nə́mə́ nda nyə á dʉ bwey sá nə́. Bə́nɔ́ŋ bwə́ mú ji mwɔ̂w mə́ Sábaad məlɔ́ɔl, a ŋgə́ lésha nə bwo,  
\v 3 \x - \xo 17:3 \xt 3.18\x*ŋgə jɨ́ɨ́gʉli bwo nda mícilyá mí Kálaad Zɛmbî mí ŋgə́ cɨ nə́. Nə́: «Í á jəla nə́ *Krîst júgʉg nə́ ndɛɛ́ a yə, a mú gwûm.» Nyə nə bwo nə́: «Krîst wɔɔŋg wə́ Yésus mə́ ŋgə́ bwiiŋg bɨ́ ɛ́ga.»  
\v 4 \x - \xo 17:4 \xt 13.50; 16.14; 17.17\x*Bɔ́ɔ́lʉ́gá Oyúdɛn bwə́ mú magʉlə njɨ́ɨ́gʉ́lá wɔɔŋg. Bwə́ mú sɛɛŋgya gwooŋg nə Pwôl bá Sílas. Bɔ́ɔ́l zhwog Ogʉrɛ̂k bwə́ á dʉ gwɔ̧́ɔ̧ Zɛmbî wá bwə́ mú nə́mə́ sá ntɔ́, tɛɛm bə nə́mə́ bɔ́ɔ́l ncúlyá fwámɛ́ búdá wâ cínɔŋgʉ́.  
\v 5 \x - \xo 17:5 \xk \xt Yason: \xt Rom 16.21\x*Njɨ, Oyúdɛn bwə́ mú zə jág shîŋ bwo. Bwə́ mú kusə wəámbeshé-mbéshe wâ nyaan milâm bwə́ á dʉ ji ntɔ́ kú nə isɛ́y wá, bwə́ zə shwambʉlə búúd nə́ ndɛɛ́ tə̂l ŋgwə́la nə́ shwuu. Bwə́ músə kə Yason dɨ́ njɔ́w nə́ bwə́ kə bii Pwôl bá Sílas, zə nə bwo tâm buud.  
\v 6 \x - \xo 17:6 \xt 16.20\x*Nda bwə́ á shígɛ́ kwey bwo nə́, bwə́ mú bii Yason bə́nɔ̂ŋ bɔ́ɔ́l óbúgʉla, kə nə bwo ójwú ɔ́ lɔɔm dɨ́ bwə́ ŋgə́ kɨ̂m nə́: «Məŋkúmbə mə búúd mə́ ŋgə́ wá zhizhɔɔm shí nyɛ̂sh myá mí mə́ wɔ́ɔ́s wa.  
\v 7 \x - \xo 17:7 \xt Luk 23.2; Yuá 19.12\x*Yason nyə a bə́lɛ lə́g bwo nyə́dɨ́ njɔ́w, í njúl nə́ bwə́ aŋgɛ̂ nə bísh məcɛ̧ɛ̧ mə Káázɛl, bwə́ ŋgə yida cɨ nə́ wúl Njwú-buud íshús wúsə, nə́ wə́ wə́ Yésus.»  
\v 8 Oŋkwiimbyê báŋ ɔ́nɨ bwə́ mú kənd buud milâm gwɔ̂w tɔɔ ojwû ɔ́ lɔɔm bɛ̂sh.  
\v 9 Ojwû bwə́ á zə bɨ́d Yason bə́nɔ̂ŋ bɔ́ɔ́l óbúgʉla ɔ́nɨ njɨ bwə́ mə́ fwo wá myə́na kwiidʉ́lə mə́nyúul. 
\p  
\v 10 \x - \xo 17:10 \xt 17.2\x*Obúgʉla bwə́ mú lɛɛlʉ́ kənd Pwôl bá Sílas Berê bulú nə bulû. Ja bâŋ bwə́ á kə wɔ́ɔ́s Berê yí, bwə́ á kə mpáánzə́ minjɨ́ɨ́gʉ́lá.  
\v 11 \x - \xo 17:11 \xt Yuá 5.39\x*Oyúdɛn wâ Berê bwə́ á bə nə jɔ̧ mílâm ntɔ̧ bɔɔŋg wâ Tesaloníka. Báá, bwə́ á lə́g kɛ́ɛl nə məjigʉwa, bwə́ mú dʉ bigas mícilyá mí Kálaad Zɛmbî jwɔ̂w dɛ̂sh shú nə́ bwə́ dʉ́g mpu ŋkí minjɨ́ɨ́gʉ́lá mí Pwôl mísə tʉ́təlî.  
\v 12 \x - \xo 17:12 \xt 11.18\x*Zhwog buud báŋ bwə́ á *búgʉla, nə bɔ́ɔ́l zhwog budá Ogʉrɛ̂k, fwámɛ́ búdá, nə zhwog budûm nə́mə́.  
\v 13 \x - \xo 17:13 \xt 14.5, 19; 1Te 2.14-16\x*Ja Oyúdɛn wâ Tesaloníka bwə́ á gwág nə́ Pwôl mə́ kə nə́mə́ bwiiŋg Milə́sʉ́ mí Zɛmbî Berê yí, bwə́ á tɨ́ nə́mə́ kə wu, kə wá zhizhɔɔm, kə sá nə́ buud mitə́dʉ́gá mí búbúlə́g mílúúd.  
\v 14 Obúgʉla bwə́ mú ntâg lɛɛl ŋwa Pwôl kənd nyə kɔ́ɔ́mb á mâŋ. Sílas bá bâŋ Timotê bwə́ mú lʉ́g Berê.  
\v 15 Buud bwə́ á kə lʉ́gal Pwôl wá bwə́ á kə nə nyə kə kumə Atɛ̂n, bâŋ bwə́ mú nyiŋgə. Pwôl mú ntɨ bwo nə məkə́l shú mə́ Sílas bá Timotê nə́ bwə́ lɛ́ɛ́lʉg kə kwey nyə. 
\s1 Sáal mə Pwôl Atɛ̂n 
\p  
\v 16 Ja Pwôl nyə á ŋgə bwánd Sílas bá Timotê Atɛ̂n yí, lâm í á bul cɛy nyə cwû nə dʉ́gʉ́lə nə́ buud ɔ ŋgwə́la wɔɔŋgʉ̂ bwə́ á ŋgə gwɔ̧́ɔ̧ zhwog ivʉgʉli í ózɛmbî ɔ́ áyadʉ́g.  
\v 17 \x - \xo 17:17 \xt 17.2, 4\x*Nyə á ka dʉ kə *mpáánzə́ minjɨ́ɨ́gʉ́lá kə dʉ lésha nə bwo nə bɔ́ɔ́l búúd bwə́ á dʉ gúmal Zɛmbî wá, a dʉ nə́mə́ kə jwɔ̂w dɛ̂sh tâm də́nd kə́ dʉ lésha nə buud á kwéy wú wá.  
\v 18 \x - \xo 17:18 \xt 4.2; 1Kr 1.22\x*Bɔ́ɔ́l məma wəáfaas mitə́dʉ́gá bwə́ á dʉ nə́mə́ lésha nə nyə, bwə́ njúl buud ɔ Epikyur nə bɔɔŋg ɔ Stoyik. Bɔ́ɔ́l bwə́ mú ka dʉ jî nə́: «Jɨ́ gwə́mɛ́fwó lás-lás múúd ga ŋgə́ cɨ yí?» Bɔ́ɔ́lʉ́gá nə́: «Jísə nda a ŋgə bwiiŋg lâŋ ózɛmbî sə́ abwɛ́lɛ́ gwág wá.» Nəcé Pwôl nyə á ŋgə bwiiŋg lâŋ mə́ Yésus nə gwûmʉ́lə nyə á gwûm yí.  
\v 19 Bwə́ á ka ntâg ŋwa Pwôl, kə nə nyə buud onʉ́nɨ́ bwə́ á dʉ sɛɛŋgya Areyopagos dɨ́ wá. Bwə́ nə nɛ́ nə́: «Fwog ná mpu jaaw sə́ wó njɨ́ɨ́gʉ́lá ágúgwáan wó ŋgə́ kyey nə ndɨ̂ nɨ.  
\v 20 Wo mə́ sá nə́ məlwə̂ mə́sʉ́ mə́ gwágʉ́g isâ í agúgwáan. Sə́ mə́ cɛɛl wámbʉlə ísâ byɔɔŋgʉ̂.»  
\v 21 Buud ɔ Atɛ̂n bɛ̂sh nə ojóŋ bwə́ á dʉ ji wu wá bwə́ á dʉ cɨ́ŋgʉli fwála dáŋ njɨ dʉ́lə ŋgə bwiiŋg nə ŋgə gwágʉlə miláŋ mí agúgwáan mí ŋgə́ kúnɔw wɔ́ɔ́s myá. 
\p  
\v 22 Nə́ ndɛɛ́, Pwôl tə́l na tʉ́tám Areyopagos a mú ka zə lás nə buud nə́: «Yé búúd ɔ Atɛ̂n, mə mə́ dʉ́g nə́ íkɔ́ɔ́mb byɛ̂sh dɨ́ bɨ mə jág bul cɛɛl yə́bə́.  
\v 23 Nəcé ja mə mə́ ŋgə kyey bɨ́dɨ́ ŋgwə́la ŋgə dʉ́g bín ísâ bɨ́ ŋgə́ yə gúmə́ yí, mə ámə kwey ŋgwɔ́l *alatâr nə cilyá nə́: “Nyíga jɨ shú mə́ Zɛmbî sə́ ampúyɛ́ é”. Sâ bɨ́ bâŋ ŋgə́ yə gúmə́ kú mpu nɨ, gwə́ wə́ mɛ́ mə́ ŋgə́ zə bwiiŋg bɨ́ yí.  
\v 24 \x - \xo 17:24 \xt 7.48; Sôm 146.6; 1Oj 8.27\x*Zɛmbî nyə á tɛ́ shí nyɛ̂sh nə isâ bísə́ cínɔŋg yɛ́, á jɨ Cwámba á gwɔ̂w nə shí yɛ́, nyə ádɛ́ ji mə́mpáánzə́ búúd bwə́ shúmə́ nə məbwə̂ má.  
\v 25 \x - \xo 17:25 \xt Sôm 50.10-13\x*Sáal dɛ́ í ádɛ́ sɨ̂y məbwə̂ mə búúd dɨ́ nə́mə́ nda á jɨɨ nə́ buud bwə́ sáág nyə gúl sâ. Nyɛɛ muud ŋgə́ yə sə́ bɛ̂sh cʉg nə məyɔwʉda nə bíl ísâ byɛ̂sh yɛ́, sâ í cúgɛ́ nə ŋkul fúfə nyə. 
\p  
\v 26 \x - \xo 17:26 \xt Mbá 32.8; Zhb 12.23\x*«Nyə a tɛ́ ilwoŋ í búúd byɛ̂sh í ŋgə́ zhu wə́ muud ŋgwúd, nə́ ilwoŋ byɔɔŋg í jígʉ shí nyɛ̂sh dɨ̂. Nyə á cɛ̧ɛ̧lə buud məfwála mə́ cʉg, a tə́l nə́mə́ bwo minjɨ mí mə́shí bwə́ ŋgə́ ji má.  
\v 27 \x - \xo 17:27 \xt Iza 55.6\x*Nyə a sá ntɔ́ nə́ buud bwə́ sɔ̧́ɔ̧́g nyə, bwə́ ŋgə́g bwɔ́wʉlə ka bwə́ é kwey nyə, í njúl nə́ a cugɛ́ shwóg-shwóg nə sə̂.  
\v 28 \x - \xo 17:28 \xt Mət 1.27\x*Nəcé, cʉg sə́ ŋgə́ cʉgə yí, í ŋgə zhu nyə́dɨ́, nyə wə́ ŋgə́ sá nə́ sə́ ŋgə́g nə kuwo, nyə wə́ ŋgə́ sá nə́ sə́ bə́g sâ sə́ bʉ́sə́ yí. Sâ jɔɔŋg wə́ bɔ́ɔ́l ócilɛ ɔ́ ókálaad bʉ́n bwə́ á cɨ yí, nə́: “Nəcé sə́ bʉ́sə mpəg jé”.  
\v 29 \x - \xo 17:29 \xt 19.26; Iza 44.9-20\x*Nda sə́ bʉ́sə́ ka bə mpwoŋ buud nyɛ́ nə́, sə́ ajə́láyɛ́ nə tə́dʉga nə Zɛmbî jisə nda or ŋkí nda kwóógʉ́ bwə́ dʉ lúlə *mwaanɛ̂ nə ndɨ̂ yí ŋkí gúl jimə́ kwóógʉ́ sâ búúd ɔ ikə́ŋ bwə́ yágʉ́lə́ nə milúu nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú caag yí.  
\v 30 \x - \xo 17:30 \xt 14.16; Rom 2.4\x*Zɛmbî nyə aŋgɛ̂ ná nə kənd mísh mə́fwála búúd bwə́ á dʉ bə jág dɨ́ má. Njɨ, a ŋgə jɔ̂w buud bɛ̂sh íkʉ́l byɛ̂sh bwo njúl yí nə́ bwə́ cɛ́ndʉ́g mítə́dʉ́gá.  
\v 31 \x - \xo 17:31 \xt 3.15; 10.42\x*Nyə á mə́ tə̂l ŋkúmba jwɔ̂w á bá cígal mílə́sʉ́ myâ shí nyɛ̂sh sémbyé á tʉ́təlí yí nda múúd nyə á fɛ́ɛ́sh yɛ́ mə́ bá zə sámb nə́. Nyə a lwágʉlə buud bɛ̂sh yuug nə́ nyə á fɛ́ɛ́sh muud wɔɔŋgʉ̂ gwúmʉ́shílə nyə́ á gwûmʉshi nyə yí.» 
\p  
\v 32 Njɨ bwə́ á gwág Pwôl mə́ cɨ nə́ muud nyə a gwûm yí, bɔ́ɔ́l bwə́ mú tɛ́ɛ́d ŋgə́lə cágʉlə nyə, bɔ́ɔ́lʉ́gá bâŋ nə́ nɛ́ nə́: «Sə́ é bá kwo gwágʉlə wo nə lâŋ wô nɨ gúl ja.»  
\v 33 Na wə́ Pwôl nyə á zə béégya nə bwo yɛ́.  
\v 34 Njɨ, bɔ́ɔ́lʉ́gá báá bwə́ á shí leedya nə nyə, bwə́ *búgʉla. Í á bə buud nda Denis muud Areyopagos, nə mudá bwə́ á dʉ jɔ̂w nə́ Damaris yɛ́, nə bɔ́ɔ́lʉ́gá nə́mə́ na. 
\c 18  
\s1 Sáal mə Pwôl Kɔrɛ̂nt 
\p  
\v 1 Ja ísâ ínɨ í mə́ shîn bə ntʉ́nɨ yí, Pwôl músə wú Atɛ̂n kə Kɔrɛ̂nt.  
\v 2 \x - \xo 18:2 \xk \xt Akilas: \xt Rom 16.3; 1Kr 16.19; 2Tm 4.19\x*A mú kə kwey ŋgwɔ́l *Yúdɛn nûŋ nə jínə́ nə́ Akilas, a njúl muud á Pɔ̂ŋ. Akilas ɛ́nɛ bá mudá yé Priska bwə́ á ŋgə kúnɔw wɔ́ɔ́s, bwə́ ŋgə́ zhu Italî nəcé Klóod nyə a wɨ́ɨ́ŋg Oyúdɛn bɛ̂sh nə́ bwə́ wúg Róma. Pwôl mú sɛɛŋgya nə bwo.  
\v 3 \x - \xo 18:3 \xt 20.33-34; 1Kr 4.12; 9.12-18; 1Te 2.9; 2Te 3.7-9\x*Nda í á nyîn nə́ bə́nɔ́ŋ bwə́ á jɨ́ɨ́g váál ísɛ́y ŋgwúd nə́, bə́nɔ́ŋ bwə́ mú ji kʉl ŋgwúd dʉ sɛ̂y. Bwə́ á dʉ laad məbanda nə míkáándə́\f + \fr 18:3 \ft Máŋ mə́banda mə́ a dʉ bə, bwə́ laad káándə́ mbií á nə́ bwə́ ká wɛɛf í bə banda.\f*.  
\v 4 Pwôl nyə á ka dʉ kə lésha nə buud *mpáánzə́ minjɨ́ɨ́gʉ́lá dɨ̂ mwɔ̂w mə́ Sábaad mɛ̂sh, a dʉ́gə́ mpu sá nə́ Oyúdɛn nə Ogʉrɛ̂k bwə́ mágʉləg kɛ́ɛl.  
\v 5 \x - \xo 18:5 \xt 11.18\x*\x - \xo 18:5 \xt 3.26; 5.42\x*Ja Sílas bá Timotê bwə́ á wɔ́ɔ́s wúlə Masedwân yí, Pwôl nyə á ka zə wá nyúul nyɛ́ nyɛ̂sh bwiiŋgʉ́lə kɛ́ɛl dɨ̂, a ŋgə́ mpu bwaagʉlə Oyúdɛn nə́ Yésus wə́ jísə *Krîst.  
\v 6 \x - \xo 18:6 \xt 13.51; 20.26\x*Njɨ, Oyúdɛn bwə́ mú zə bul fʉm nyə, bwə́ dʉ jág lwîy nyə. Pwôl mú ka samʉsə míkáándə́ nyə nə bwo nə́: «Mpwɛnɛ wʉ́n mə jágʉwə nə bɨmɛ́fwó, kú bə mə. Mɛɛ mə zə́ ka yág kɔ́ɔ́mb búúd bwə́ cúgɛ́ Oyúdɛn wá jaá gaád.»  
\v 7 A mú wú na kə nyíi njɔ́w mə́ ŋgwɔ́l múúd bwə́ á dʉ jɔ̂w nə́ Titiyos Yustos yɛ́. Muud wɔɔŋgʉ̂ nyə á dʉ gúmal Zɛmbî, njɔ́w yé nɨ i njúl koogʉ́ lʉ mpáánzə́ minjɨ́ɨ́gʉ́lá.  
\v 8 \x - \xo 18:8 \xt 8.36\x*Kríspus múúd nyə á bə njwû á mpáánzə́ minjɨ́ɨ́gʉ́lá yɛ́ nyə a *búgʉla Cwámba nə njɔ́w yé wɛ̂sh. Zhwog buud ɔ́ Kɔrɛ̂nt bwə́ á dʉ gwág Pwôl wá bwə́ á búgʉla nə́mə́, bwə́ mú ŋgə duwan.  
\v 9 \x - \xo 18:9 \xt Iza 41.10; Zhe 1.8; 1Kr 2.3-4\x*Pwôl mú dʉ́g *ntamə́ á mísh nə́ bagə́ gúl búlúd Cwámba ŋgə́ cɨ nə nyə nə́: «Wo kú fúndə. Wɛɛ ŋgag nə lás, wo kú ji kʉ́l-kʉ̂l,  
\v 10 nəcé mə jɨ nə wo, múúd cugɛ́ nə ŋkul kúnya nə wo nə́ a sá wo bɔ̂w. Mə jɨ nə búúd ŋkí bulya wa ŋgwə́la gaád.»  
\v 11 Pwôl nyə á ji na mbû ncindî nə oŋkwoond ósaman, a ŋgə́ bwiiŋg bwo Milə́sʉ́ mí Zɛmbî. 
\p  
\v 12 Njɨ, ja Galiyôŋ nyə á bə ŋgwə́mʉna íjwûga yâ Róma í á tə̂l Akayî yí, Oyúdɛn bɛ̂sh bwə́ á tɔ́w ciŋʉ́-cində̂ nə Pwôl, bwə́ mú bií nyə kə nə nyə ósémbye ɔ mílə́sʉ́ dɨ́  
\v 13 \x - \xo 18:13 \xt 6.13\x*kə shwə́man nyə nə́: «Muud ɛ́ga ŋgə shwúgʉli buud nə́ bwə́ yə́g Zɛmbî gúmə́ mbií í yídá lúmbʉli nə Məcɛ̧ɛ̧ yí.»  
\v 14 \x - \xo 18:14 \xt 23.29; 25.18-20; Yuá 18.31\x*Pwôl mú nywá cɛɛl lás, njɨ Galiyôŋ mú cɨ nə Oyúdɛn nə́: «Í mbə̂m bə nə́ muud ɛ́nɛ mə́ shwey gúl wôŋ ŋkí nə́ a mə́ sá gúl sâ áyíyáág, mə lə́g shwə́man jɨ́n nda í jə́la nə́, yé Oyúdɛn.  
\v 15 Njɨ, nda jísə́ nə́ bɨ́ ŋgə shuya shú sâ í dʉ́gyá nə minjɨ́ɨ́gʉ́lá mín, nə mínə́ mʉ́n, nə məcɛ̧ɛ̧ mʉ́n nə́, bɨmɛ́fwó lásʉ́gá isâ bín. Mə acɛ́ɛ́lɛ́ lás mbií lə́sʉ́ nɨ.»  
\v 16 A músə nyiŋg bwo nə́ bwo wúg njɔ́w mílə́sʉ́.  
\v 17 Bɛ̂sh bwə́ mú bií Sostɛ̂n njwû á mpáánzə́ minjɨ́ɨ́gʉ́lá, dʉ daŋgʉlə cú nyə nə́mə́ na mpumbɛ́ njɔ́w mílə́sʉ́d Galiyôŋ kú bísh.  
\v 18 Pwôl nyə á nyiŋgə kwo ji Kɔrɛ̂nt fwámɛ́ zhwog mwɔ̂w nə́ ndɛɛ́ a mú jə́na nə obúgʉla, a mú kəwa byɔ́ɔ́lʉ́d kyey kə Sirî, bə́nɔ̂ŋ Akilas bá Priska. Nyə á ka kə kɛ̧nya lúú Saŋkrê nə ŋkaagə́ nyə á sá yí.  
\v 19 \x - \xo 18:19 \xt 17.2\x*Bwə́ mú kə kumə Ifɛ̂z, Pwôl mú béégya nə Akilas bá mudá. Nyɛɛ mú kə mpáánzə́ minjɨ́ɨ́gʉ́lá kə lésha nə Oyúdɛn.  
\v 20 Bwə́ mú bií nyə nə́ bə́nɔ́ŋ bwə́ nyág ná já fwámɛ́ mwɔ̂w. A mú ban.  
\v 21 \x - \xo 18:21 \xt Zhk 4.15\x*A mú jə́na nə bwo, nyə nə́: «Ŋkí Zɛmbî mə́ magʉlə, mə é bá nyiŋgə zə wa bɨ́dɨ́.» A mú kəwa byɔ́ɔ́lʉ́d kyey wú Ifɛ̂z.  
\v 22 Bwə́ mú kə səl byɔ́ɔ́l Sezarê. Pwôl mú bád kə, kə bə́da *Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla, a músə ka shulə kə Antyósh.  
\v 23 A mú ji wu baalɛ́ fwála nə́ ndɛɛ́ a mú kyey. A lɨ́ɨ́na shí Galátia a cɔ̧́ Frizhî, a ŋgə́ yə *ompwíín məcwûŋ ŋgə́lə wa bwo ŋkul búgə́d. 
\s1 Apolos mə́ bwiiŋg kɛ́ɛl Ifɛ̂z nə Kɔrɛ̂nt 
\p  
\v 24 \x - \xo 18:24 \xt 19.3-4 \xk Apolos: \xt 1Kr 1.12; 3.4-6\x*Ŋgwɔ́l *Yúdɛn nə jínə́ nə́ Apolos nyə á bə muud á Aləgʉzandrî, nyə á ka zə wɔ́ɔ́s Ifɛ̂z. Nyə á bə nə cóŋ lə́sʉ́, a njúl nə́mə́ nə fwámɛ́ mpúyá kɛ́ɛl mə́ Zɛmbî.  
\v 25 Nyə a shí jɨ́ɨ́g ísâ í dʉ́gyá nə zhɨɨ́ mə Cwámba yí. Nyə á bə nə məma yéésh ísɛ́y a mú dʉ bwiiŋg ísâ í Yésus, a dʉ jɨ́ɨ́gʉli byo njɨ́ɨ́gʉ́lá á tʉ́təlí í njúl nə́ nyə á mpu njɨ nduwán mə́ Yuánɛs.  
\v 26 \x - \xo 18:26 \xt 17.2\x*Nyə á ka dʉ bwiiŋg kɛ́ɛl *mpáánzə́ minjɨ́ɨ́gʉ́lá dɨ́, kú fúndə múúd. Priska bá Akilas bwə́ mú dʉ gwágʉlə nyə nə ndɛɛ́ bwə́ mú ŋwa nyə bwə́dɨ́ njɔ́w zə nyiŋgə mpu lwágʉlə nyə zhɨɨ́ mə́ Zɛmbî nə́ sáŋ sáŋ.  
\v 27 Nda nyə á ka ŋgə cɛɛl kə Akayî nə́, obúgʉla bɛ̂sh bwə́ mú wá nyə ŋkul lámʉ́d, bwə́ cilə bɔɔŋg wâ wu nə́ bwə́ bâg ŋwa nyə nə məshusʉg. Ja nyə á ka kə jé wu yí, mpaam mə́ Zɛmbî í mú sá nə́ a bə́g nə məma mfíí shú obúgʉla.  
\v 28 \x - \xo 18:28 \xt 5.42\x*Iciyá í lə́sʉ́ byé í á dʉ sá nə́ məshwán *Oyúdɛn bwə́ á dʉ cɛɛl sá má mə́ bə́g zhizhe. Nyə á dʉ mpu lwágʉlə bwo mícilyá myâ Kálaad Zɛmbî dɨ́ nə́ Yésus wə́ jísə́ *Krîst. 
\c 19  
\s1 Pwôl mə kə́ Ifɛ̂z 
\p  
\v 1 Í á ka zə bə, ja Apolos nyə á bə Kɔrɛ̂nt nɨ, Pwôl nyə a shîn lɨ́ɨ́na shí á mimbʉ́ŋ nə́ ndɛɛ́ a mú shulə kə Ifɛ̂z. Nyə á ka kə kwey bɔ́ɔ́l *ómpwíín nûŋ,  
\v 2 \x - \xo 19:2 \xt 2.38; 8.16\x*a mú jî bwo nə́: «Ye bɨ a shí lə́g Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim ja bɨ́ á *búgʉla yí?» Bwə́ nə nɛ́ nə́: «Sə́ afwóyɛ́ nə́mə́ bwɛlɛ gwág nə́ Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim jisə.»  
\v 3 \x - \xo 19:3 \xt 18-25; Luk 3.3-4, 16-17\x*A mú kwo jî nə́: «Wáyɛ́ nduwán bɨ́ á ka duwan yí?» Bwə́ nə́: «Nduwán mə́ Yuánɛs.»  
\v 4 Pwôl mú ka cɨ nə́: «Nduwán mə́ Yuánɛs í á bə shú búúd bwə́ á magʉlə nə́ bwə́ cɛ́nd mítə́dʉ́gá wá. Yuánɛs nyə á ŋgə lwágʉlə kúl búúd nə́ bwə́ búgʉ́lág múúd ŋgə́ zə nyə́dɨ́ mpʉ́sə yɛ́. Muud wɔɔŋg wə́ Yésus.» 
\p  
\v 5 Nda bwə́ á gwág ntɔ́ nə́, bwə́ á duwan jínə́ mə́ Cwámba Yésus dɨ́.  
\v 6 \x - \xo 19:6 \xt 2.4\x*Ja Pwôl nyə á bəd bwo məbwə̂ yí, Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim mú zə bwə́dɨ́, bwə́ mú ŋgə lás mə́kə́lʉ́d bwə́ ŋgə́ cúndə micúndə́ mí Zɛmbî.  
\v 7 Bwə́ á je bə buud wûm nə óbá. 
\p  
\v 8 \x - \xo 19:8 \xt 17.2; 28.23\x*Pwôl nyə á kə nyíi *mpáánzə́ minjɨ́ɨ́gʉ́lá, nyə a dʉ bwiiŋg kɛ́ɛl cínɔŋg tâŋ oŋkwoond olɔ́ɔl kú fúndə mísh mə buud, a ŋgə́ lésha nə buud, a ŋgə́ sá nə́ bwə́ mágʉləg sâ í dʉ́gya nə Faan mə́ Zɛmbî.  
\v 9 \x - \xo 19:9 \xt 9.2\x*Nda bɔ́ɔ́l bwə́ á ŋgə sá lal lúú bwə́ kú magʉlə sá nyə á ŋgə cɨ yí bwə́ ŋgə́ yida *lás nə zhɨɨ́ mə Cwámba bwaasʉ́lə mpu tâm buud nə́, Pwôl nyə á ka ntâg béégya nə bwo, a ŋwa ómpwíín, a kə dʉ lésha nə bwo jwɔ̂w dɛ̂sh shikûl mə́ Tirános dɨ̂.  
\v 10 \x - \xo 19:10 \xt 20.18\x*Nyə a sá ntɔ́ tâŋ mimbû mímbá, í mú sá nə́ buud ɔ Azî bɛ̂sh bwə́ gwágʉ́g kɛ́ɛl mə Cwámba, tɔɔ *Oyúdɛn tɔɔ Ogʉrɛ̂k. 
\p  
\v 11 \x - \xo 19:11 \xt 2.22\x*Zɛmbî nyə a wééshʉli *məshimbá mə́ álal-ŋkul mə́bwə̂ mə́ Pwôl dɨ̂,  
\v 12 mbií í á bə nə́ bwə́ á dʉ ŋwa onábʉkən nə mikáándə́ mí á dʉ kúnya nə Pwôl myá, bwə́ dʉ báaw mímbə̂l nə myo, məbwas bɨ́d mímbə̂l myɔɔŋgʉ́, məjamb wû. 
\p  
\v 13 \x - \xo 19:13 \xt 3.6; Luk 9.49-50\x*Bɔ́ɔ́l óŋkɔ̧ɔ̧ ɔ́ Oyúdɛn bwə́ á dʉ kyey mílɔɔm milɔɔm dʉ yîl búúd məjamb wá, bwə́ mú zə tɛ́ɛ́d nə́ bwə́ dʉ jɔ̂w jínə́ mə́ Cwámba Yésus nə́ í lwágʉg minjumbʉ́lu. Bwə́ á dʉ cɨ nə́: «Mə yɨ́ɨ́mbʉ́lí bɨ́ jínə́ mə́ Yésus Pwôl ŋgə́ cúndə yɛ́d.»  
\v 14 Ntɔ́, bɔ́ɔ́l búúd zaŋgbá bwə́ njúl bwân ɔ́ wúl lúlúú ófada Oyúdɛn bwə́ dʉ jɔ̂w nə́ Skéva yɛ́, bwə́ á ka nə́mə́ zə sá sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ wɔɔŋg.  
\v 15 \x - \xo 19:15 \xt 16.17\x*Ntɔ́ jamb í á zə fɛɛl bwo nə́: «Mə mpú Yésus, mə mpú nə́mə́ Pwôl, bɨ́ bâŋ wə́ ozə́?»  
\v 16 Muud nyə á bə nə jamb nɨ yɛ́ mú ncoŋ bwo nyúúlʉd, figə bɛ̂sh shí ntɔ̧ bwo ŋkul. Nyə a sá bwo nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú wɛɛnzh na njɔ́w nɨ dɨ́ oshushwáás nə məfə́ŋ nyúúlʉ́d nə́ jəəd.  
\v 17 \x - \xo 19:17 \xt 5.11\x*Buud ɔ Ifɛ̂z bɛ̂sh, tɔɔ Oyúdɛn tɔɔ Ogʉrɛ̂k bwə́ mú gwág lâŋ wɔɔŋg, í mú sá bwo ifwaas nə́ ndɛɛ́ jínə́ mə́ Cwámba Yésus í mú jwɔ̧.  
\v 18 Ncúlyá buud wâ bɔɔŋg bwə́ á búgʉla wá bwə́ mú zə ŋgə magʉlə məbɔ̂w máŋ, bwə́ ŋgə́ bágʉlə isâ bwə́ á dʉ sá yí tâm buud.  
\v 19 Bɔ́ɔ́l zhwog buud bwə́ á dʉ sá májig wá bwə́ mú dʉ zə nə okálaad bɔɔŋg dʉ zə ŋkúnd tâm buud nə́ ndɛɛ́ jígal. Bwə́ á bála bímbí lʉ́ ókálaad dɔɔŋg nə́ í á kumə́ misaŋ mí *mwaanɛ̂ otɔ́ɔ́shin məwûm mə́tɔ́ɔn.  
\v 20 \x - \xo 19:20 \xt 2.41\x*Nə́ ndɛɛ́, kɛ́ɛl í á ŋgə mpyáánz nə ŋkul mə Cwámba, misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ mí ŋgə́ sɨ̂y. 
\s1 Məma zhizhɔɔm á Ifɛ̂z 
\p  
\v 21 \x - \xo 19:21 \xt 23.11; Rom 1.10, 13\x*Ja ísâ ínɨ í á shîn sɨ̂y yí, Pwôl mú zə bii tə́dʉ́gá nə́ á kyey Masedwân nə Akayî kə Yurʉ́səlɛm. Nyə nə́: «Ja mə́ bá kumə Yurʉ́səlɛm yí, í bá nə́mə́ jɨ nə́ mə kə́g Róma.»  
\v 22 A mú kənd bɔ́ɔ́l ósɔ́ɔl ɔ́ mə́sáal bɛ́ óbá Masedwân, nə Timotê nə Erâst. Nyɛɛ mú lɛŋgʉli fwámɛ́ fwála Azî.  
\v 23 \x - \xo 19:23 \xt 9.2; 2Kr 1.8\x*Fwála dɔɔŋg wə́ ícucu í á zə bə shú zhɨ́ɨ́ mə Cwámba yí. 
\p  
\v 24 \x - \xo 19:24 \xt 16.16\x*Ŋgwɔ́l álúlə igwámʉ́gə̂ nə jínə́ nə́ Dəmitrî nyə á dʉ lúlə kwóógʉ́ bwə́ dʉ lúlə *mwaanɛ̂ nə ndɨ̂ yí, dʉ sá ímpʉ́mpáánzə́ í zɛmbî ámudâ bwə́ á dʉ jɔ̂w nə́ Artemís yɛ́. Sâ jɔɔŋg í á dʉ sá nə́ buud bwə́ á dʉ sá íság-ság í məbwə̂ wá bwo bííg fwámɛ́ mə́bii.  
\v 25 Nyə á ka sɛɛŋg buud ɔ íság-ság bɔɔŋgʉ́ nə bɔ́ɔ́l búúd bɛ̂sh bwə́ dʉ sá mbií mə́sáal mɔɔŋg wá, a mú cɨ nə bwo nə́: «Owɛy, bɨ mə mpú nə́ isɛ́y íga wə́ í ŋgə́ yə shé məbugʉbaan.  
\v 26 \x - \xo 19:26 \xt 17.29\x*Bɨ́ ŋgə dɨ́ gwág nda í mú ŋgə lɨ́s nə́! Nə́, tɔɔ wa Ifɛ̂z tɔɔ Azî yɛ̂sh, Pwôl ɛ́nɛ mə́ shîn sá nə́ zhwog buud bwə́ mágʉləg lâŋ yé nə́ ozɛmbî buud bwə́ lúlə nə məbwə̂ wá bwə́ cúgɛ́ ózɛmbî.  
\v 27 Sâ jɔɔŋg í é sá nə́ isɛ́y bísʉ́ í bə́g zhizhe. Kú nə́mə́ bul bə njɨ ntɔ́, í é sá nə́mə́ nə́ mpáánzə́ mə́ Artemís məma zɛmbî ámudâ í nyínʉ́g zhizhe, buud bwə́ mú dʉ́g nywo nda sâ cwag, í kú ná nyiŋgə bə nə gúmə́ Azî nə shí nyɛ̂sh bwə́ ŋgə́ gúmal Artemís yí.» 
\p  
\v 28 Njɨ bwə́ á gwág ntʉ́nɨ yí, bwə́ mú nyada, bwə́ mú tɛ́ɛ́d ŋgə́lə kɨ̂m nə́: «Artemís á buud ɔ Ifɛ̂z jisə sâ anʉ́nɨ́.»  
\v 29 \x - \xo 19:29 \xk \xt Aristárʉg: \xt 20.4; 27.2; Kol 4.10\x*Ŋgwə́la wɛ̂sh mú shwal tɔ̂w nə́ shwuu. Buud bwə́ mú cíg kə mpáánzə́ isɛɛŋgyá. Bwə́ bii búúd ɔ́ gwooŋg ɔ Pwôl, Gáyus bá Aristárʉg, buud wâ Masedwân, julə kə nə bwo wu mpáánzə́ isɛɛŋgyá.  
\v 30 Pwôl mú cɨ nə́ a kə́ lwóya nyúul wu tâm buud. Njɨ, *ompwíín bwə́ mú ban nə́ a kú kə.  
\v 31 Bɔ́ɔ́l búúd ɔ Azî bwə́ á bə oshwə́ bɛ́ wá bwə́ mú nə́mə́ kənd búúd kə tɛ́ɛ́g nyə məbwə̂ nə́ a kú tə̂l mə́kuú mpáánzə́ isɛɛŋgyá.  
\v 32 Í á shwal zə bə buud ŋgə kɨ̂m ntʉ́nɨ, nyâŋ kɨ̂m yé ŋkwiimbyê, nyâŋ kɨ̂m yé. Í mú bə áfúlʉkumbɛ̂, bɔ́ɔ́l ncúlyá buud kú nə́mə́ mpu sâ gwə́mɛ́fwó í ámə sɛɛŋg búúd yí.  
\v 33 Bɔ́ɔ́l búúd bwə́ mú mpu jaaw Aləgʉzándrə sâ í ŋgə́ cɔ̧́ yí, nyɛ muud *Oyúdɛn bwə́ á tə́l shwóg yɛ́. A mú ŋgə fʉfə buud mbwə̂ nə́ bwə́ gwágʉ́lə́g, á cɛɛl lwágʉlə búúd sâ jísə́ yí.  
\v 34 Njɨ bwə́ á yag nə́ a jɨ Yúdɛn yí, buud bɛ̂sh bwə́ á shwal ŋgə kɨ̂m nda ŋgwa nə́: «Artemís á buud ɔ Ifɛ̂z jisə sâ anʉ́nɨ́.» Bwə́ á kɨ̂m ntɔ́ nə ndɛɛ́ je bə tâŋ məwəla məbá. 
\p  
\v 35 Muud nyə á dʉ cilə isâ í ŋgwə́la yɛ́ mú ka zə mpu jil búúd nə́ shɛɛ. A mú lás nə bwo nə́: «Ye búúd ɔ Ifɛ̂z, nyáyɛ́ múúd á shí ga mə jág nə́ njɨ wa Ifɛ̂z wə́ mpáánzə́ mə́ Artemís məma zɛmbî ámudâ nyísə́ yɛ́, njɨ wa nə́mə́ wə́ vʉgʉli jé í á kud wú gwɔ́w yí jísə́ yɛ́?  
\v 36 Muud cugɛ́ nə ŋkul shwána sâ jɔɔŋg. Ntɔ́, bɨ mə jəlá nə ji nə́ shɛɛ bɨ kú jigʉwa nə́ bɨ mə sá wúl sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ kú fwo tə́dʉga.  
\v 37 Bɨ́ ámə zə nə buud ɔ́ga wa í njúl nə́ bwə́ asáyɛ́ zɛmbî ámudâ wúsʉ́ bɔ̂w, kú nə́mə́ *lás nə nɛ́ bwaasʉ́lə mpu.  
\v 38 Ŋkí Dəmitrî bə́nɔ̂ŋ buud ɔ íság-ság bɛ́ bʉ́sə nə lə́sʉ́ nə muud, ŋgaá nə́ mílə́sʉ́ mí dʉ lɨ́s njɔ́w mílə́sʉ́, ogwə́mʉna bʉ́sə nə́mə́! Bwə́ kə́g nə lə́sʉ́ wáŋ íshwə́man dɨ̂.  
\v 39 Ŋkí bɨ mə́ ka bə nə gúl sâ bɨ́ ŋgə́ shwaag yí, í jəlá nə lɨ́s fwámɛ́ sɛɛŋgyád.  
\v 40 Jɔɔŋg sə́ ŋgə́ sá múús ga jísə ojwû jee wáámb sə́ nə́ sə́ ŋgə wá zhizhɔɔm lɔɔmʉd. Sə́ bʉ́sə ná nə ŋkul ka jaaw búúd nə́ sɛɛŋgya ga jísə shú jɨ́?»  
\v 41 Njɨ nyə á shîn lás ntʉ́nɨ́ yí, a mú cɨ nə buud nə́ bwə́ bwɨ́lyág.\fig |src="Paul3-BW.tif" size="span" copy="Wycliffe Bible Translators Inc." ref="Misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ 19:41" \fig* 
\c 20  
\s1 Pwôl mə wú Ifɛ̂z 
\p  
\v 1 \x - \xo 20:1 \xt 11.23\x*Ja zhizhɔɔm nɨ nyə a shîn yí, Pwôl nyə a jɔ̂w *ompwíín, a zə cwíny bwo. A mú jə́na nə bwo nə́ ndɛɛ́ a músə tɨ́ kə Masedwân.  
\v 2 A mú kyey mə́shí mɔɔŋg dɨ́ a ŋgə́ cwîny obúgʉla ŋkí bulya nə́ ndɛɛ́ a mú kə kumə shí Ogʉrɛ̂k.  
\v 3 A mú já cínɔŋgʉ́ oŋkwoond olɔ́ɔl. Nyə á ka bə nə́ a ŋwa byɔ́ɔ́l kə Sirî. Njɨ nda nyə á gwádʉga nə́ *Oyúdɛn bwə́ ŋgə bwéél nyə nə́, a mú nyiŋgə kə Masedwân.  
\v 4 \x - \xo 20:4 \xt 19.29 \xk Timotê: \xt 16.1 \xk Tishik: \xt Ifz 6.21 \xk Trofîm: \xt 21.29\x*Buud ɔ́ gwooŋg bɛ́ bwə́ á bə, nə Sopatɛr mə Pírus muud á Berê, nə Aristárʉg bá Səgundo búúd ɔ́ Tesaloníka, nə Gáyus á Dɛ́rbə bá Timotê, nə Tishik bá Trofîm buud ɔ́ Azî.  
\v 5 Bâŋ bwə́ á kə shwóg kə bwánd sə́ Truwás.  
\v 6 Sə́ bâŋ sə́ á ka zə tɨ̂ njɔɔnd Filipî ja mwɔ̂w bwə́ á dʉ də ibʉlɛ́d yâ kú nə *ləvur mə́ á shîn yí. Sə́ mú ŋwa byɔ́ɔ́l, sə́ já zhɨ́ɨ́d mwɔ̂w mə́tɔ́ɔn nə́ ndɛɛ́ sə́ mú kə kwey bwo Truwás. Sə́ á ji cínɔŋgʉ́ mwɔ̂w zaŋgbá. 
\p  
\v 7 \x - \xo 20:7 \xt 2.42, 46\x*Sə́ á ka sɛɛŋgya jwɔ̂w shwɛ́ndɛ mə́ dʉ tɛ́ɛ́d yí nə́ sə́ mə́ zə́ féya bʉlɛ́d. Nda Pwôl nyə á bə nə́ nyə é kyey mán mələ̂m nə́, nyə á ka ŋgə lésha nə buud, a ka julə kaand nə́ ndɛɛ́ kə wɔ́ɔ́s tâm bulû.  
\v 8 Kʉ́l sə́ á bə fúm á njɔ́w dɨ́ gwɔ́w wá, məlámba mə́ á bə minjidyá fwámɛ́ bímbí.  
\v 9 Dúl ncwə́má í á bə a njúl vúndɛd, ncwə́má dɔɔŋgʉ́ nə jínə́ nə́ Etíkus. Nyə á ka zə cɔ̧́ gwə́d nə́ cúg, Pwôl nyɛ ŋgə́ kə nə kaand shwóg. Nda gwə̂ í á bul bií Etíkus nə́, nyə á yʉŋ wú nûŋ bə́dyé álɛ́ɛl\f + \fr 20:9 \fk bə́dyé álɛ́ɛl: \ft Njɔ́w gwɔ́w í dʉ bə wúl njɔ́w mbə́d wúlʉ́gád. Kʉ́kʉ́l í ŋgə́ cɨy na nɨ jísə, wo lɔ̧́ mínjɔ́w myɔɔŋgʉ́ mílɔ́ɔl wúlə shí kə gwɔ̂w.\f* á njɔ́wʉ́d zə kadʉwa shí. Bwə́ zə wɛɛl nyə, a mə́ yə.  
\v 10 \x - \xo 20:10 \xt 1Oj 17.21\x*Pwôl mú shulə. A mú lɛɛlʉ́ kə, kə ŋkɛ̂ny ncwə́má nɨ mə́bwə́d. A mú cɨ nə buud nə́: «Kúgá kənd mílâm gwɔ̂w. Jîm jé jísə ná nyə nyúúlʉ́d.»  
\v 11 Pwôl mú nyiŋgə bád, a mú fɛ̂y bʉlɛ́d a də. A mú kə nə kaand shwóg nə́ ndɛɛ́ mán mú lə̂m. A músə kyey.  
\v 12 Bwə́ mú kyey nə ncwə́má nɨ kuwó. Sâ jɔɔŋg í á bə məma sâ í á mpu yə buud ŋkul yí. 
\p  
\v 13 Sə́ mú kə shwóg, sə́ ŋwa byɔ́ɔ́l kə Asos wú í á bə nə́ sə́nɔ́ŋ Pwôl sə́ é kə nyiŋgə lad gwooŋg wá. Nyɛɛ, nyə á kyey njwóŋ nə njwóŋ nda nyə́ á cɛɛl nə́.  
\v 14 Pwôl mú kə kwey sə́ Asos. Sə́ mú ŋwa nyə byɔ́ɔ́lʉ́d sə́ músə kə Mitilɛ̂n.  
\v 15 Wúlə cínɔŋgʉ́, sə́ mú kə nə byɔ́ɔ́l mâŋ nə́ ndɛɛ́ mán mələ̂m sə́ mú kumə nə́ bɛɛndyá nə Kyos. Jwɔ̂w í á bɛ̧ yí sə́ kumə ŋgɛɛ́ Sámos, jwɔ̂w í á kwo bɛ̧ yí sə́ mú kumə Milɛ̂t.  
\v 16 Pwôl nyə á ŋgə bul jɨɨ nə́ a kyey mâŋ nə mâŋ, cɔ̧́ Ifɛ̂z kú shigʉla shú nə́ a kú ná kwo bwey Azî. Nyə á ŋgə cáás nə́ ŋkí fwála dɨ́ nə ŋkul bə, a bə Yurʉ́səlɛm jwɔ̂w lʉ́ Pantekôt. 
\s1 Pwôl mə jə́ná nə ocúmbá buud wâ Ifɛ̂z 
\p  
\v 17 \x - \xo 20:17 \xt 18.21\x*Sə́ njúl na Milɛ̂t ɨɨ́, Pwôl nyə á kənd muud Ifɛ̂z kə jɔ̂w ocúmbá buud wâ *Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla ɔ́ Yésus.  
\v 18 \x - \xo 20:18 \xt 19.10\x*Ja ocúmbá buud bwə́ á zə wɔ́ɔ́s nyə́dɨ́ yí, nyə a lás nə bwo nə́: «Bɨ mə mpú nda mə́ á cʉgə nə bɨ́ mwɔ̂w mɛ̂sh tɛ́ɛ́d jwɔ̂w mə́ á wɔ́ɔ́s Azî yí.  
\v 19 Nə́ mə a sɛ̂y nə Cwámba mə kú bwɛlɛ ŋkɛ̂ny nyúul, mə ŋgə sɛ̂y nə micúŋ nə mindɔɔlú mə á ŋgə bwəma nə ndɨ́ nə məláámb *Oyúdɛn bwə́ á ŋgə ndêny mə má.  
\v 20 Bɨ mə mpú nə́ mə a shígɛ́ shweel gúl fwámɛ́ sâ í á jəla nə kwíínd bɨ́ yí, njɨ mə á bwiiŋg bɨ́ kɛ́ɛl, mə dʉ yə bɨ́ minjɨ́ɨ́gʉ́lá tâm buud nə bɨ́dɨ́ mínjɔ́w,  
\v 21 \x - \xo 20:21 \xt 11.18\x*mə ŋgə́ báásʉlə Oyúdɛn nə Ogʉrɛ̂k bɛ̂sh nə́ bwə́ cɛ́ndʉ́g mítə́dʉ́gá zə wə́ Zɛmbî, bwə́ búgʉ́lág Cwámba wúsʉ́ Yésus.  
\v 22 \x - \xo 20:22 \xk \xt Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim: \xt 10.19\x*Ja ga, Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim mə́ bií mə mbwug, mə wə́ ŋkág Yurʉ́səlɛm kú mpu sâ í ŋgə́ bwánd mə shwóg ɛ́ga.  
\v 23 \x - \xo 20:23 \xt 21.4, 11; 9.16\x*Sâ jísə́ yí jɨ́ njɨ nə́ míŋgwə́la miŋgwə́la, Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim ŋgə jaaw mə nə́ məŋkəda nə *incwaw í ntʉg wə́ mə́ é kə bwəma nə ndɨ̂ yí.  
\v 24 \x - \xo 20:24 \xt 21.13; 2Tm 4.7\x*Njɨ, mə adʉ́gɛ́ cʉg jâm nda gúl məma sâ. Mə́ jɨɨ njɨ nə́ mə mpúg ju kʉ́lə́ mə́ ŋgə́ ju yí, mə mpu sâ ísɛ́y Cwámba Yésus nyə á yə mə yí, isɛ́y í bwiiŋgʉ́lə Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛ́l á mpaam mə́ Zɛmbî.  
\v 25 \x - \xo 20:25 \xt 28.23\x*Jaá ga, mə mpú nə́ bɨ abʉ́lɛ́ ná kwo dʉ́g mpwóómbʉ́ nyâm, bɨ́ buud mə á ji bɨ́dɨ́ ŋgə́lə cúndə Faan mə́ Zɛmbî wá.  
\v 26 \x - \xo 20:26 \xt 18.6\x*Mə ka ŋgə jaaw bɨ́ fwámɛ́ jaaw múús nə́ mə cugɛ́ nə məbɛ̧ɛ̧́ mə́ ŋkúmba muud na bɨ́dɨ́.  
\v 27 Mə a bwiiŋg bɨ́ tə́dʉ́gá mə́ Zɛmbî wɛ̂sh kú shweel tɔɔ sâ.  
\v 28 \x - \xo 20:28 \xt 11.23\x*\x - \xo 20:28 \xt 1Pr 5.2\x*Bɨ ɔ mpú baagʉlə bɨ́mɛ́fwó, bɨ́ mpu nə́mə́ baagʉlə sɔɔnz jɛ̂sh Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nyə á tə̂l bɨ́ nə́ bɨ bə́g obaagʉlə yí. Bɨ ɔ mpú wɨ́ɨl Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla Zɛmbî nyə á kusə nə məcií mɛ́ yí.  
\v 29 \x - \xo 20:29 \xt Mat 7.15; Yuá 10.12\x*Mə mpú nə́ ja mə é cɔ̧́ yí, oŋkweny ɔ́ ányinyaanə̂ bwə́ é zə nyíi na bɨ́dɨ́. Bwə́ ábʉ́lɛ jagʉlə sɔɔnz jɨ́n.  
\v 30 \x - \xo 20:30 \xt Gal 4.17; 1Yn 2.19\x*Bɔ́ɔ́l búúd bwə́ bá dʉ wɔɔf na bɨ́dɨ́ gwooŋg dɨ́ bwə́ dʉ jɨ́ɨ́gʉli bɔ́w-bɔ̂w mínjɨ́ɨ́gʉ́lá dʉ julə *ompwíín nə́ bwə́ bɛ̧́g bwo.  
\v 31 \x - \xo 20:31 \xt 19.10; 1Te 2.11-12; 2Kr 11.28\x*Gwə́ wə́ mə́ cɨ́ nə bɨ́ nə́: “Jigá ŋkasə̂. Bɨ ɔ́ dʉ tə́dʉga nə́, tâŋ mimbû mílɔ́ɔl, mə á dʉ kɛ́wʉli muud yɛ̂sh nə bulú nə mwásə́, mə nə məzhwíílɛ míshʉ́d.”  
\v 32 \x - \xo 20:32 \xt 26.18; 1Te 5.23-24; 2Te 1.11-12\x*Nə́ ndɛɛ́, mə mə́ bəd bɨ́ mə́bwə́ mə́ Zɛmbî dɨ́, nə kɛ́ɛl á mpaam nyɛ́d. Nyə wə́ jɨ́ nə ŋkul sá nə́ bɨ́ ŋgə́g nə lal búgə́d, nyə nə́mə́ wə́ jɨ́ nə ŋkul yə bɨ́ mənywa nyə á bwey kwəmʉsa shú búúd nyə á mə́ sá nə́ bwə́ bə́g miŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ wá.  
\v 33 \x - \xo 20:33 \xt 18.3\x*Mə a shígɛ́ wɨ́ɨ́mb *mwaanɛ̂ ŋkí or ŋkí káándə́ mə́ múud.  
\v 34 Bɨmɛ́fwó bɨ mə mpú nə́ ísâ mə́ á dʉ jɨɨ yí nə byɔɔŋg búúd ɔ́ gwooŋg jâm bwə́ á dʉ jɨ́ɨ́ yí, məbwə̂ mâm mə́ga mə́ á dʉ sɛ̂y, mə́ dʉ bii.  
\v 35 \x - \xo 20:35 \xt Mat 10.8\x*Mə a lwágʉlə bɨ́ fwámɛ́ lwágʉlə nə́ ntʉ́ga wə́ múúd mə jə́lá nə wádʉga yɛ́ shú nə́ a kwííndʉ́g bɔɔŋg bʉ́sə́ kú nə məŋkul wá. Muud tə́dʉga nə́mə́ íciyá Cwámba Yésus nyə a cwééd yí nə́: “Nə muud mə yána yɛ́, nə nyɔɔŋg mə lə́g yɛ́, nyɔɔŋg mə yána ɔ jísə́ nə ocúncɛ́sh.”»  
\v 36 Ja nyə á shîn lás ntʉ́nɨ yí, bə́nɔ́ŋ bɛ̂sh bwə́ á kúd məbwóŋ shí, a músə jəgʉla.  
\v 37 Buud bɛ̂sh bwə́ músə ŋgə bwawʉda, bwə́ ŋgə kúlal nyə, bwə́ ŋgə kalʉwo nyə cʉ́ŋʉ́d.  
\v 38 \x - \xo 20:38 \xt 20.25\x*Bwə́ á bul gwág cɛy lámʉ́d nəcé nda nyə á cɨ nə bwo nə́ bwə́ ábʉ́lɛ kwo dʉ́g mpwóómbʉ́ nyɛ́ nə́. Bwə́ á ka kə lʉ́gal nyə kə wɔ́ɔ́s byɔ́ɔ́lʉ́d. 
\c 21  
\s1 Pwôl ŋgə kə Yurʉ́səlɛm 
\p  
\v 1 Ja sə́ á ka tɨ́ mənyúúl na béégya nə bwo yí, sə́ á ka wú nə byɔ́ɔ́l dʉ́sʉ́ bwúŋʉ́d, sə́ mú bɛ̧ zhɨ́ɨ́ tʉ́təlí kə Kos. Mán mələ̂m sə́ mú kə Rodɛs, sə́ wú Rodɛs kə Patara.  
\v 2 Sə́ mú kə kwey dúl byɔ́ɔl ŋgə́ cɛɛl kə Fenisî, sə́ mú bád cínɔŋgʉ́ kyey.  
\v 3 Sə́ mú ŋgə kə nə́ ndɛɛ́ sə́ mú dʉ́g Shíprə ŋgə́ nyîn sə́ shwóg. Sə́ mú sásʉlə Shíprə, sə́ kə kɔ́ɔ́mb Sirî nə́ ndɛɛ́ sə́ kə səl byɔ́ɔ́l Tir wú í á bə nə́ í kə́ shul ísâ wá.  
\v 4 \x - \xo 21:4 \xt 10.19; 21.11\x*Sə́ á ji cínɔŋgʉ́ mwɔ̂w zaŋgbá nəcé sə́ á kwey bɔ́ɔ́l óbúgʉla cínɔŋg. *Ompwíín bɔɔŋgʉ́, Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim í á tɔ̂w bwo lúúd bwə́ mú cɨ nə Pwôl nə́ á kú bád kə Yurʉ́səlɛm.  
\v 5 \x - \xo 21:5 \xt 20.36\x*Nda mwɔ̂w sə́ á jəla nə ji cínɔŋgʉ́ mə́ á shîn nə́, sə́ á tɨ́ njɔɔnd. Obúgʉla bɛ̂sh nə budá nə ikágə́ bwə́ mú kə ŋgə lʉ́gal sə́ kə cúwo ŋgwə́la dɨ́ tɔ́ɔ́n. Ja sə́nɔ́ŋ mə́ kə wɔ́ɔ́s ncindye mâŋ yí, sə́ bɛ̂sh sə́ mú kúd mə́bwóŋ shí jəgʉla nə Zɛmbî.  
\v 6 Sə́nɔ́ŋ sə́ mú shîn jə́na. Sə́ mú kə byɔ́ɔ́lʉ́d, bâŋ bwə́ mú nyiŋgə kə kwáádə́.  
\v 7 Sə́ bâŋ, tɨ́lə sə́ á tɨ́ Tir yí, sə́ á kə səl byɔ́ɔ́l Tolemayis, sə́ bə́da óbúgʉla sə́ á kwey wú sə́nɔ́ŋ sə́ mú já jwɔ̂w ŋgwúd.  
\v 8 \x - \xo 21:8 \xt 6.5; 8.5, 40\x*Mán mələ̂m, sə́ mú kyey. Sə́ kə nə́ ndɛɛ́ kə wɔ́ɔ́s Sezarê, sə́ mú kə nyíi wə́ Fílíp mbwiiŋgyɛ lâŋ mə Yésus nyə á bə ŋgwɔ́l múúd á buud zaŋgbá bwə́ á fééshɔw Yurʉ́səlɛm wá. Sə́ mú ji cínɔŋg nyə́dɨ́.  
\v 9 \x - \xo 21:9 \xt 2.17\x*Nyə á bə nə məsás mə́nɔ̧̂ mə́ njúl oncwíyɛ̂, məsás mɔɔŋg mə́ á dʉ cúndə micúndə́ mí Zɛmbî.  
\v 10 \x - \xo 21:10 \xt 11.28\x*Nda sə́ á ji cínɔŋgʉ́ ŋkí bwey jiya nə́, ŋgwɔ́l *múúd micúndə́ mú wɔ́ɔ́s wúlə Yudéa, nyə nə jínə́ nə́ Agabus.  
\v 11 \x - \xo 21:11 \xt 20.23; 21.33; Rom 15.31\x*A mú zə sə́dɨ́, a ŋwa kandá mə Pwôl, a wɔ́ɔlə nyə́mɛ́fwó məkuú nə məbwə̂ nə ndɛɛ́ a mú cɨ nə́: «Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim ŋgə cɨ nə́ muud jɨ́ nə kandá ɛ́ga yɛ́, ntʉ́ga wə́ *Oyúdɛn bwə́ é kə wɔ́ɔlə nyə Yurʉ́səlɛm yɛ́, bwə́ kɛɛnzh nyə məbwə̂ mə́ íkûl ishúsʉ́d.»  
\v 12 Nda sə́ á gwág ntɔ́ nə́, nə sə̂, nə obúgʉla wâ Sezarê sə́ bɛ̂sh sə́ á tɛ́ɛ́g Pwôl məbwə̂ nə́ a kú bád kə Yurʉ́səlɛm.  
\v 13 \x - \xo 21:13 \xt 20.24\x*Nə́ ndɛɛ́ Pwôl mú bɛ̧sa nə sə́ nə́: «Nəcé jɨ́ bɨ́ é zə bɛ́wʉli mə lâm nə yə́ bɨ́ ŋgə́ jɨɨ nə yí? Mɛɛ mə jɨ ŋkwəmʉsá nə́ bwə́ wálʉ́lə́g mə məŋkəda nûŋ Yurʉ́səlɛm, tɔɔ bwə́ gwú ntâg mə jínə́ mə́ Yésus dɨ́, bwə́ gwúg.»  
\v 14 \x - \xo 21:14 \xt Luk 22.42\x*Nda nyə á shígɛ́ magʉlə sâ sə́ á ŋgə cɨ yí nə́, sə́ á shígɛ́ nə́mə́ kwo nándʉlə nyə, sə́ mú shwal cɨ nə́: «Í sɨ́yʉ́g nda Cwámba mə cɛ́ɛl nə́.» 
\p  
\v 15 Mpʉ́sə baalɛ́ mwɔ̂w, sə́ á ka kwəmʉsa nə́ ndɛɛ́ sə́ mú kyey bádʉ́lə kə Yurʉ́səlɛm.  
\v 16 Bɔ́ɔ́l ómpwíín wâ Sezarê bwə́ mú nyíi sə́dɨ́ gwooŋgʉd. Bwə́ mú kə nə sə́ wə́ ŋgwɔ́l muud Shíprə nyə á bwey bə *mpwíín yɛ́ nə́ sə́ jígʉ nyə́dɨ́ njɔ́w. Muud wɔɔŋgʉ̂ nyə á bə nə jínə́ nə́ Mʉnason. 
\p  
\v 17 Ja sə́ á kə wɔ́ɔ́s Yurʉ́səlɛm yí, omínyɔŋʉ̂ bʉ́sʉ́ wâ búgə́ bwə́ á lə́g sə́ nə məshusʉg.  
\v 18 \x - \xo 21:18 \xt 15.13; Gal 1.19\x*Mán mələ̂m, Pwôl mú kə nə sə́ wə́ Zhâk, ocúmbá buud bwə́ mú nə́mə́ wɔ́ɔ́s.  
\v 19 \x - \xo 21:19 \xt 11.18\x*Pwôl mú bə́da bwo nə́ ndɛɛ́ a mú ká zə jaaw bwo bímbí Zɛmbî nyə á balan nə nyə ikûl ishúsʉ́d yí. Nyə á ŋgə bwiiŋg sâ jɛ̂sh a ŋgə́ fɛ́ɛl. 
\p  
\v 20 Bwə́ mú dʉ gwágʉlə nyə nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú ságʉsə Zɛmbî, bwə́ mú cɨ nə nyə nə́: «Mwaaŋg, wo mə́ dɨ́ dʉ́g bímbí lʉ́ ncúlyá Oyúdɛn bwə́ mú obúgʉla yí, bɛ̂sh milúu myáŋ mísə ná Mə́cɛ̧ɛ̧ mə́ Moyîz dɨ́ nə́ tɨ́ny.  
\v 21 \x - \xo 21:21 \xk \xt ábɨwáág: \xt 16.3; Gal 3.25, 28; 5.2\x*Bwə́ mə́ shîn gwádʉga lâŋ í ŋgə́ kyey yí nə́ wo ŋgə jɨ́ɨ́gʉli Oyúdɛn bʉ́sə ikûl íkûl dɨ́ wá nə́ bwə́ bɨ́dʉ́g məcɛ̧ɛ̧ mə́ Moyîz kú ná kwo bɛ̧ mwo. Wo ŋgə nə́mə́ cɨ nə bwo nə́ bwə́ kú ná ŋgə sá bwân báŋ ábɨwáág, bwə́ kú ná ŋgə bɛ̧ ijâm nə ijag bísʉ́.  
\v 22 Jâŋ wə́ jɨ́? Bwə́ é gwádʉga nə́ wo mə́ zə.  
\v 23 \x - \xo 21:23 \xt Ilŋ 6.13-21\x*Gwə́ wə́ jɨ́ nə́, ság sâ sə́ mə́ zə́ jaaw wo ga. Bɔ́ɔ́l búúd bʉ́sə wa ónɔ̧̂ bwə́ ámə də ómbyûl.  
\v 24 Ŋwag bwo bɨnɔ́ŋ kə́g gusa ŋgusa íci, wo ka jə́na mətâŋ mʉ́n mɛ̂sh shú nə́ bwə́ kɛ̧́nyag milúu. Ja jɔɔŋg, buud bɛ̂sh bwə́ é mpu nə́ lâŋ í ŋgə́ kyey shú dwô dɨ́ yí wúsə ijɔ̧́ɔ̧́, wo ŋgə ná bɛ̧ Məcɛ̧ɛ̧ mə́ Moyîz.  
\v 25 \x - \xo 21:25 \xt 15.29\x*Shú bɔɔŋg búúd bwə́ cúgɛ́ Oyúdɛn njɨ bwə́ á mə́ *búgʉla Yésus wá, sə́ á shí bwey ŋwa mícígʉ́lá, sə́ mú cilə bwo nə́ bwə́ cíg ocúdú ɔ́ *mə́túnʉga mə́ ívʉgʉli í ózɛmbî ɔ́ áyadʉ́g, bwə́ yɔw dʉ́lə də mə́cií, nə dʉ́lə də míshwun mí shígɛ́ shwɨy mə́cií myá, bwə́ yɔw jaŋga.» 
\p  
\v 26 \x - \xo 21:26 \xt 1Kr 9.19-23\x*Ntɔ́, jwɔ̂w í á bɛ̧ yí, Pwôl nyə á ŋwa buud bɔɔŋg, bə́nɔ́ŋ bwə́ kə gusa ŋgusa íci nə́ ndɛɛ́ a mú ka zə nyíi *Luŋ mə́ Zɛmbî zə́lə jaaw jwɔ̂w ŋgusa íci wɔɔŋg í bá shîn yí, jwɔ̂w múúd yɛ̂sh mə bá lwágʉlə sâ á kɛ́ɛ́nzh yí. 
\s1 Bwə́ zə́ bii Pwôl 
\p  
\v 27 Ja í á ka ŋgə bə nə́ mwɔ̂w zaŋgbá mə́nɨ mə́ zə́ shîn yí, *Oyúdɛn wâ Azî bwə́ mú dʉ́g Pwôl *Luŋ mə́ Zɛmbî dɨ́ cwû. Bwə́ mú shwambʉlə búúd bɛ̂sh nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú bií nyə.  
\v 28 \x - \xo 21:28 \xt 6.13; 24.6\x*Bwə́ mú ŋgə kɨ̂m nə́: «Bag ɔ́ *Izʉrəyɛ̂l, oshwoŋ, zəgá, muud ɛ́ga wə́ ŋgə́ lúmbʉli nə kúl buud jísʉ́ nə məcɛ̧ɛ̧ mə́sʉ́ nə Luŋ ga. A ŋgə lúmbʉli nə sə́ mínjɨ́ɨ́gʉ́lá myɛ́ á ŋgə́ jɨ́ɨ́gʉli buud bɛ̂sh kʉ́l jɛ̂sh yííd. Nyə a bə́lɛ nə́mə́ zə nyíŋgal Ogʉrɛ̂k wâ Luŋ, a mə́ wá mə́lwaagʉwo wa fééshá kʉ́l gaád.» 
\p  
\v 29 \x - \xo 21:29 \xk \xt Trofîm: \xt 20.4\x*Nda bwə́ á ŋgə dʉ́g Pwôl bá Trofîm muud Ifɛ̂z ŋgwə́la nə́, bwə́ á tə́dʉga nə nyə a nyíŋgal nyə Luŋ.  
\v 30 Ŋgwə́la wɛ̂sh í mú tɔ̂w nə́ shwuu, buud bwə́ mú zə wɔ́ɔ́s áncuncuma. Bwə́ mú bii Pwôl, bwə́ julə wú nə nyə Luŋ mə́ Zɛmbî, bwə́ lɛɛl ntâg fad mímpumbɛ́.  
\v 31 Nda bwə́ á ŋgə sɔ̧́ nə́ bwə́ gwú nyə nə́, lâŋ í mú kə wɔ́ɔ́s wə́ lúlúú á ózɨmbɨ tɔ́ɔ́shin í á ŋgə jwú cínɔŋg yí nə́: «Yurʉ́səlɛm yɛ̂sh músə nə́ shwuu.»  
\v 32 Nə́mə́ cé nə cé, a mú ŋwa ózɨmbɨ nə milúlúú mí ózɨmbɨ təd, bə́nɔ́ŋ bwə́ mú kə nə mikʉ́lə́ wú búúd bwə́ á bii Pwôl wá. Njɨ búúd bɔɔŋg bwə́ á dʉ́g lúlúú ózɨmbɨ tɔ́ɔ́shin nə bɔ́ɔ́l ózɨmbɨ yí, bwə́ á yɔw yídʉ́lə Pwôl.  
\v 33 Lúlúú á ózɨmbɨ tɔ́ɔ́shin músə shísh nyə́dɨ́, mamʉsə bií nyə, cɨ nə́ bwə́ wálʉ́lə́g nyə nə mikwoolú mí íŋkwánz mímbá. A mú ka ŋgə jî nə́ a mpúg nə́ muud wɔɔŋg wə́ zə́? Jɨ́ nyə́ ámə sá yí?  
\v 34 Njɨ, na mə́ŋkúmbə mə búud dɨ́, í á bə nyâŋ ŋgə́ kɨ̂m jé, nyâŋ ŋgə́ kɨ̂m jé. Kakʉ́lə jɔɔŋg mú sá nə́ lúlúú ózɨmbɨ kú wámbʉlə sâ í ámə sɨ̂y yí. A mú ntâg cɨ nə́ bwə́ kə́g nə Pwôl luŋgʉla ízʉmbid. 
\p  
\v 35 Ja Pwôl nyə á kə kumə ícé í mə́kuú yâ bádʉ́lə njɔ́w yí, ózɨmbɨ bwə́ á ŋkɛ̂ny nyə gwɔ̂w nəcé buud bwə́ á bə njɨ nə́ bwə́ sá nyə bɔ̂w,  
\v 36 \x - \xo 21:36 \xt 22.22; Luk 23.18; Yuá 19.15\x*nəcé, bɛ̂sh bwə́ á ŋgə bɛ̧ nyə bwə́ ŋgə́ kɨ̂m nə́: «A jəlá nə yə!» 
\s1 Pwôl ŋgə kaad mísh mə́ buud ɔ lɔɔm dɨ̂ 
\p  
\v 37 Ja í á ka bə nə́ bwə́ wál zə nyíi nə Pwôl luŋgʉla ízɨmbɨ dɨ́ yí, Pwôl mú cɨ nə lúlúú á ózɨmbɨ tɔ́ɔ́shin nə́: «Ye mə jɨ nə ŋkul cɨ wo ciyá?» Lúlúú ózɨmbɨ nə́: «O! wo mpú dʉ lás Gʉrɛ̂k ɨɨ́?  
\v 38 \x - \xo 21:38 \xt 5.36\x*Ntɔ́ jɨ nə́ wo dɨ́ mwân Igîpten nyə á ndəm zə wá zhizhɔɔm wa nə́ ndɛɛ́ a mú kə nə izhilʉŋgaanə́ otɔ́ɔ́shin onɔ̧̂ shí a shwééshá dɨ́ yɛ́?»  
\v 39 Pwôl mú bɛ̧sa nə nyə nə́: «Mɛɛ mə jɨ mwâ *Yúdɛn á Tárʉs, shí á Silisî. Mə jɨ muud á ŋgwə́la wúsə́ kú bə zhizhe ŋgʉ́ŋgwə́lá yí. Mə́ jəgʉla nə wo nə́ wo yə́g mə́ fwála, mə fwóg lésha nə buud ɔ́ga.»  
\v 40 Nda bwə́ á magʉlə nə́ a lásʉ́g nə́, Pwôl nyə á ka tɔ̂w na ícé í mə́kuú yâ bádʉ́lə njɔ́wʉ́d, a mú fʉfə búud mbwə̂. Buud bɛ̂sh bwə́ mú ji kʉ́l-kʉ̂l nə́ kufʉg. Pwôl mú tɛ́ɛ́d lásʉ́lə nə bwo kə́l lʉ́ hebʉrə̂ dɨ́, nyə nə́: 
\c 22  
\m  
\v 1 «Yé bwááŋg nə odâ, gwágʉ́lə́gá kɔɔd mə́ zə kaad bɨ́dɨ́ míshʉ́d yí.» 
\p  
\v 2 Ja buud bwə́ á gwág nə́ Pwôl ŋgə lésha nə bwo kə́l lʉ́ hebʉrə̂ dɨ́ yí, bwə́ á nyíŋgə mpu ji okʉ́l-ókʉ̂l nə́ kufʉg.  
\v 3 \x - \xo 22:3 \xt 5.34-39; 9.11\x*«Mə jɨ mwân *Yúdɛn. Mə a byɛ̂l Tárʉs á Silisî, njɨ mə á wɔɔf wa ŋgwə́la gaád, mə ŋwa nə́mə́ njɨ́ɨ́gʉ́lá wa wə́ Gamalyɛl. Njɨ́ɨ́gʉ́lá wɔɔŋg í á bə njɨ́ɨ́gʉ́lá á nə́ mə á bɛ̧ məcɛ̧ɛ̧ mə́ impáámbə́ bíshé mbií í á jəla yí. Mə a wá nə́mə́ lúú ázɛmbî dɨ́ nda mə dʉ́g bɨ́ ŋgə́ sá múús ɛ́ga.  
\v 4 \x - \xo 22:4 \xt 8.3; 26.9-11\x*\x - \xo 22:4 \xt 9.2\x*Buud bɛ̂sh bwə́ á bɛ̧ zhɨɨ́ ga wá, mə a lwágʉlə bwo cúwʉ́lí á shwɨy. Mə á dʉ bií bwo, dʉ wɔ́ɔlə bwo, dʉ wusə bwo mímbwugʉd, tɔɔ budûm tɔɔ budá.  
\v 5 Ajəlácɨ á ofada nə ocúmbá buud ɔ́ ázɛmbî bɨ́ nə ŋkul mpu bwiiŋg lâŋ wâm. Bwə́ wə́ bwə́ á yə mə okálaad shú bwááŋg wâ Damás. Mə mú ká zə kə wu nə́ mə kə́ bií bɔɔŋg wâ nûŋ mə zə nə bwo wa Yurʉ́səlɛm nə́ bwə́ zə́g bwəma nə intʉ́gʉ́lí. 
\p  
\v 6 \x - \xo 22:6 \xt 9.1-22; 26.12-18\x*\x - \xo 22:6 \xt 9.3\x*«Í á ka bə nə mə, mə ŋgə́ shísh Damás, ŋgɛɛ tâm mwásə́, yáág-yáág mə́ŋkɛnya mú zhu joŋ dɨ́, zə lyɛ̧ mə.  
\v 7 Mə mú kadʉwa shí, mə mú gwág kə́l í ŋgə́ cɨ nə mə nə́: “Sôl, Sôl, nəcé jɨ́ wó búl lwágʉlə mə cúwʉ́lí ntʉ́nɨ yí?”  
\v 8 Mə mú jî nə́: “Cwámba, wo zə e?” Nyə nə mə nə́: “Mə Yésus á Nazarɛ̂t, mə wə́ wó ŋgə́ lwágʉlə cúwʉ́lí yɛ́.”  
\v 9 Buud ɔ́ gwooŋg bâm bwə́ á dʉ́g məŋkɛnya njɨ bwə́ kú gwág kə́l í á ŋgə lás nə mə yí.  
\v 10 Mə mú cɨ nə́: “Cwámba e, mə sáág jɨ́?” Cwámba nə mə nə́: “Wɔɔlʉ́g wo kə́g Damás. Nûŋ wə́ bwə́ é kə jaaw wo sâ jɛ̂sh Zɛmbî mə́ cɨ nə́ wo sáág yí é.”  
\v 11 Nda mísh mə́ á ntáma mə nə məŋkənʉwa mɔɔŋg nə́ mə á ka wú na, kumə Damás buud ɔ́ gwooŋg bâm bwə́ ŋgə́ bii mə mbwə́d. 
\p  
\v 12 «Ŋgwɔ́l múúd nyə á bə nûŋ nə́ Ananíyas, nyə á dʉ gwɔ̧́ɔ̧ Zɛmbî nda məcɛ̧ɛ̧ mə cɨ̂ nə́. Oyúdɛn bɛ̂sh bwə́ á bə nûŋ wá bwə́ á dʉ ságʉsə nyə.  
\v 13 Muud wɔɔŋgʉ̂ nyə á ka zə kwey mə kʉ́l mə á bə yí, nyə nə mə nə́: “Mwááŋg Sôl e, mísh mə́ báŋʉ́g wo.” Nə́mə́ cé jɔɔŋgʉ̂ dɨ, mísh mə́ mú dʉ́gya mə, mə mú dʉ́g nyə.  
\v 14 A mú cɨ nə mə nə́: “Zɛmbî odâ nyə a fɛ́ɛ́sh wo nə́ wo mpúg tə́dʉ́gá yé, wo dʉ́g tʉ́təlí múúd, wo gwág lə́sʉ́ á mpu yé.  
\v 15 Nəcé wo bá bə wúshinɛd yé, bwiiŋg búud bɛ̂sh isâ wó mə́ dʉ́g nə byɔɔŋg wo mə́ gwág shú dɛ́ dɨ́ yí.  
\v 16 \x - \xo 22:16 \xt 8.35-36; 9.14\x*Nə́ ndɛɛ́, kú ná kwo bwánd. Tɔ́wʉ́g, wo kámbʉ́g jínə́ dɛ́, wo duwan, wo mú bii íjuugá í *mísə́m myô.” 
\p  
\v 17 \x - \xo 22:17 \xt Gal 1.18\x*«Mə á ka nyiŋgə kə Yurʉ́səlɛm. Í á ka kə bə nûŋ dúl jwɔ̂w dɨ, mə ŋgə́ jəgʉla *Luŋ mə́ Zɛmbî dɨ́ cwû, mə seegya mə músə nda *shíshim wâm mə́ wú mə́dɨ́ nyúúlʉ́d.  
\v 18 Mə mú dʉ́g Cwámba ŋgə́ cɨ nə mə nə́: “Nə́ câ! Lɛɛlʉgʉ́ cúwo wú wa Yurʉ́səlɛm. Nəcé buud ɔ́ wa bwə́ ámagʉləyɛ́ lâŋ wó é bwiiŋg shú dâm yí.”  
\v 19 Mə mú cɨ nə nɛ́ nə́: “Cwámba, bwə́ bwey mpu nə́ mə á dʉ kə *mə́mpáánzə́ mə́ mínjɨ́ɨ́gʉ́lá mə́ Oyúdɛn dɨ̂ kə dʉ bii búud bwə́ á dʉ *búgʉla wo wá dʉ wá bwo mímbwug dɨ́, dʉ yíd bwo nə milwóŋ.  
\v 20 \x - \xo 22:20 \xt 7.58; 8.1\x*Ja gwə́mɛ́fwó bwə́ á gwú wúshinɛd woó Itiyɛn yí, mə á bə cínɔŋg mə ŋgə́ magʉlə buud bwə́ á ŋgə gwú nyə wá, mə wə́ mə á ŋgə baagʉlə bwo mikáándə́.”  
\v 21 \x - \xo 22:21 \xt 9.15\x*Cwámba mú cɨ nə mə nə́: “Kaág, mɛɛ mə zə́ kənd wo shwóg-shwóg, ílwoŋ í cúgɛ́ Oyúdɛn yííd.”» 
\s1 Pwôl bá Lúlúú ózɨmbɨ tɔ́ɔ́shin 
\p  
\v 22 \x - \xo 22:22 \xt 21.36\x*Buud bwə́ á ŋgə gwágʉlə nyə nə́ ndɛɛ́ zə wɔ́ɔ́s ja nyə á cwééd iciyá ínɨ yí, bwə́ mú kɨ̂m gwɔ́w-gwɔ̂w nə́: «Jímbálʉ́gá mbií múúd nɨ! A yə́g! Nyə ajə́láyɛ́ nə ji shí gaád!»  
\v 23 Bwə́ mú ŋgə kɨ̂m, bwə́ ŋgə́ tɨ́ mikáándə́, bwə́ dʉ myɛɛg mífumbyâ gwɔ̂w.  
\v 24 Lúlúú á ózɨmbɨ tɔ́ɔ́shin mú cɨ nə́ bwə́ nyíŋgálʉ́g nyə luŋgʉla ízɨmbɨ dɨ́, bwə́ kə́g yíd nyə nə milwóŋ, a jááwʉg sâ bwə́ ŋgə́ shwaag nə nyə ntɔ́ yí.  
\v 25 \x - \xo 22:25 \xt 16.37\x*Nda bwə́ á wɔ́ɔlə nyə nə mikwoolú mí kúúdú nə́ bwə́ zə́ fyámʉsə nyə milwóŋ nə́, a mú jî lúlúú ózɨmbɨ təd í á bə cínɔŋg yí nə́: «Ye bɨ bʉ́sə nə zhɨɨ́ nə́ bɨ yídʉ́g muud a njúl muud á Róma a kú nə́mə́ fwo kaad lə́sʉ́?»  
\v 26 Lúlúú á ózɨmbɨ təd mú gwág ntʉ́nɨ, a mú kə jaaw lúlúú ózɨmbɨ tɔ́ɔ́shin, nyə nə nɛ́ nə́: «Wo e sá ntʉdɛl! Muud ɛ́nɛ jɨ bə́lɛ bə múúd lɔɔm á Róma!»  
\v 27 Lúlúú á ózɨmbɨ tɔ́ɔ́shin mú kə jî Pwôl nə́: «Jaawʉ́g mə. Wo jɨ bə́lɛ bə múúd lɔɔm á Rómǎ?» Pwôl nə: «Haaw».  
\v 28 Lúlúú á ózɨmbɨ tɔ́ɔ́shin mú cɨ nə nɛ́ nə́: «Mɛɛ mə a wá zhwog *mwaanɛ̂ shú nə́ bwə́ mágʉləg nə́ mə bə́g muud á Róma.» Pwôl nə́: «Mɛɛ mə jɨ mbyágá.»  
\v 29 Buud bwə́ á bə nə́ bwə́ zə yíd Pwôl a lásʉ́g wá bwə́ mú shîn kyey. Ifwaas í mú bii lúlúú á ózɨmbɨ tɔ́ɔ́shin nə a zə́lə mpu nə́ muud lɔɔm á Róma wə́ á mə́ sá nə́ bwə́ wálʉ́lə́g ŋkəda ɛ́nɛ. 
\s1 Pwôl mə́ kaad mísh mə́ ósémbye ɔ mílə́sʉ́ wâ Zɛmbî dɨ̂ 
\p  
\v 30 Lúlúú á ózɨmbɨ tɔ́ɔ́shin nyə á bul yáág nə́ a mpúg sâ *Oyúdɛn bwə́ á ŋgə bwaagʉlə Pwôl nə́ nyə ámə sá yí. Ntɔ́, mán mələ̂m nyə á wiinzh Pwôl məŋkəda, a jɔ̂w milúlúú myâ ofada nə *Gwooŋg ósémbye ɔ mílə́sʉ́ wâ Zɛmbî bɛ̂sh bwə́ zə sɛɛŋgya. A músə ka zə nə Pwôl zə tə́l bwo míshʉ́d nə́ a káádʉg. 
\c 23  
\p  
\v 1 \x - \xo 23:1 \xt 24.16\x*Pwôl mú bʉ̂n mísh dʉ́g *Gwooŋg ósémbye ɔ́ mílə́sʉ́ wâ Zɛmbî, a mú cɨ nə́: «Bwaaŋg, mə ŋgə sɛ̂y nə Zɛmbî lâm nə́ sáŋ zə wɔ́ɔ́s múús.» 
\p  
\v 2 \x - \xo 23:2 \xt Ləv 19.15; Mat 23.27-28; Yuá 18.22-23\x*Ananíyas, Ajəlácɨ á ofada, mú cɨ nə buud bwə́ á bə nyə kúnə́-kúnə wá nə́ bwə́ nyífə́g nyə bɔ́ɔ́nz mpud.  
\v 3 Pwôl mú cɨ nə nyə nə́: «Wo jɨ nda mbɛɛ́ fifim bwə́ mə́ shîn wá fə́m yí. Zɛmbî nyə é yíd wo. Wo mə́ zə ji na shí nə́ wo zə́ sámb mə lə́sʉ́ nda mə́cɛ̧ɛ̧ mə́ jɨ́ nə́, njɨ wo abɛ̧́ɛ̧́yɛ́ sâ mə́cɛ̧ɛ̧ mə ŋgə́ cɨ yí, wo yida lwâm nə́ bwə́ yídʉ́g mə.»  
\v 4 Buud bwə́ á bə cínɔŋg wá bwə́ mú cɨ nə nyə nə́: «Wo lwîy Ajəlácɨ á ofada ɔ Zɛmbî?»  
\v 5 \x - \xo 23:5 \xt MmN 22.27\x*Pwôl nə́: «Bwaaŋg, mə shígɛ́ mpú nə́ jísə Ajəlácɨ á ofada. Mə mpú nə́ jɨ́ cilyá Kálaad Zɛmbî dɨ́ nə́: “Wo ajə́láyɛ́ nə lwîy tɔ́we shwóg á kúl búúd gwô.”» 
\p  
\v 6 \x - \xo 23:6 \xt 26.5; 24.21; Flp 3.5-6\x*Nda Pwôl nyə á mpu nə́ buud bʉ́sə́ na Gwooŋg ósémbye ɔ mílə́sʉ́ dɨ wá bʉ́sə bɔ́ɔ́l *Osadwisyɛ̂ŋ bɔ́ɔ́l *Ofarizyɛ̂ŋ nə́, nyə á kɨ̂m cínɔŋg cwû nə́: «Bwaaŋg, mə jɨ Farizyɛ̂ŋ, mwân Ofarizyɛ̂ŋ. Mə təl kɔɔdʉd nəcé mə ŋgə́lə bwánd nə búgə́ nə́ mimbimbə mí bá gwûm.»  
\v 7 Nə́mə́ njɨ nyə á cɨ ntʉ́nɨ yí, Ofarizyɛ̂ŋ bə́nɔ̂ŋ Osadwisyɛ̂ŋ bwə́ mú sɛ́ŋʉsa mə́kə̂l, gúfʉ́gá ósémbye ɔ mílə́sʉ́ í mú bɔ́ɔ́g mə́ŋkɔw məbá.  
\v 8 \x - \xo 23:8 \xt 4.1-2\x*Nəcé Osadwisyɛ̂ŋ bâŋ bwə́ dʉ cɨ nə́ muud mə́ yə yɛ́ cugɛ́ nə ŋkul kwo gwûm, sâ bwə́ jɔ́w nə́ *éŋgəles yí í cúgɛ́, gúl sâ cúgɛ́ nə́mə́ nə́ *jîm. Ofarizyɛ̂ŋ bâŋ bwə́ dʉ magʉlə ísâ byɔɔŋg byɛ̂sh nə́ bísə.  
\v 9 \x - \xo 23:9 \xt 25.25; Luk 23.4\x*Í músə zə bə bwo nda zhuyâ. Bɔ́ɔ́l *Oyɨ́ɨ́gʉli ɔ́ mə́cɛ̧ɛ̧ bwə́ á bə Ofarizyɛ̂ŋ wá bwə́ mú tɔ̂w ótʉ́təlí ŋgə lás nda bwə́ tɨ́ mə́nyúul, bwə́ nə́: «Sə́ bâŋ sə́ adʉ́gɛ́ nə́ muud ɛ́ga jɨ nə gúl sâ mə́bɛ̧ɛ̧́. Jɨ́ nə ŋkul bə nə́ wúl shíshim í ámə lésha nə nyə, ŋkí ntâg ŋgwɔ́l éŋgəles.»  
\v 10 Zhuyâ músə bul yáág. Nə ndɛɛ́ lúlúú á ózɨmbɨ tɔ́ɔ́shin mú fúndə nə́ bwə́ á bá nyaa Pwôl nə məbwə̂. A mú cɨ nə ozɨmbɨ nə́ bwə́ shúləg kə nûŋ kə yîl Pwôl kə nə nyə bwə́dɨ́ kɔ́ɔ́gʉ́lə́d.  
\v 11 \x - \xo 23:11 \xt 18.9; 19.21; 27.24; 28.16, 23\x*Búlú í á bɛ̧ cínɔŋg yí, Cwámba mú zə wɔ́ɔ́s wə́ Pwôl, zə cɨ nə nyə nə́: «Wo ɔ wá ŋkûl. Wo mə́ bwaagʉlə lâŋ wâm wa Yurʉ́səlɛm, í jɨɨ nə́ wo kə́g nə́mə́ bwaagʉlə wə Róma.» 
\s1 Oyúdɛn bwə́ cɛɛl gwú Pwôl 
\p  
\v 12 \x - \xo 23:12 \xt 9.23\x*Mán mələ̂m, bɔ́ɔ́l *Oyúdɛn bwə́ á sá shwushwaga. Bwə́ ci ídʉ̂w nə məŋgul, bwə́ nə́, ŋkí bwə́ agwúyɛ́ Pwôl bwə́ bə nə məzhúŋgʉ́lú.  
\v 13 Buud bwə́ á sá kúdúgú jɔɔŋg wá bwə́ á bə buud cɔ̧́ məwûm mə́nɔ̧̂.  
\v 14 \x - \xo 23:14 \xt 25.3\x*Bwə́ á ka kə dʉ́gya nə milúlúú myâ ofada nə ocúmbá buud, kə cɨ nə bwo nə́: «Sə́ mə́ jɔ̂w mə́zhúŋgʉ́lú sə́dɨ́ ícʉg dɨ́, sə́ mə́ ci idʉ̂w nə məŋgul kə wɔ́ɔ́s ja sə́ é gwú Pwôl yí.  
\v 15 Í jɨɨ já gaád nə́ bɨnɔ́ŋ *Gwooŋg ósémbye ɔ́ mílə́sʉ́ wâ Zɛmbî bɨ dʉ́gyág nə lúlúú á ózɨmbɨ, a zə́g nə Pwôl bɨ́dɨ́ nə́ bɨ mə zə́ faas lə́sʉ́ yé. Sə́ mə́ shîn kwəmʉsa nə́ sə́ é gwú nyə a nda fwo kumə́ bɨ́dɨ́.» 
\p  
\v 16 Pwôl táá yé í á ka gwág kúdúgú jɔɔŋg. A músə kə nyíi luŋgʉla ízɨmbɨ dɨ́ kə jaaw Pwôl.  
\v 17 Pwôl mú jɔ̂w ŋgwɔ́l tɔ́we shwóg á izɨmbɨ, zə cɨ nə nyə nə́: «Kaág nə ncwə́má ga wə́ lúlúú á ózɨmbɨ tɔ́ɔ́shin, a jɨ nə sâ á kə́ jaaw nyə yí.»  
\v 18 Tɔ́we shwóg ɛ́nɛ mú kə nə ncwə́má nɨ wə́ lúlúú á ózɨmbɨ kə lwóya nyə nə́: «Pwôl jɨ́ mímbwug dɨ́ yɛ́ nyə́ ámə jɔ̂w mə, a mú ntɨ́ mə nə ncwə́má ga nə́ a zə́g jaaw wo gúl sâ.»  
\v 19 Lúlúú á ózɨmbɨ mú bii ncwə́má nɨ mbwə́d kə nə nyə koogʉ́ kə jî nyə nə: «Jɨ́ wó cɛ́ɛ́l jaaw mə yí?»  
\v 20 A mú bɛ̧sa nə nɛ́ nə́: «Oyúdɛn bwə́ mə́ shîn kwambʉlə nə́ bwə́ zə́ cɨ nə wo nə́ wo kə́g nə Pwôl mán Gwooŋg ósémbye ɔ́ mílə́sʉ́ wâ Zɛmbî dɨ́ nda bwə́ cɛɛl kə faas lə́sʉ́ yé.  
\v 21 Wɛɛ kú bá magʉlə. Bʉ́sə buud cɔ̧́ məwûm mə́nɔ̧̂ bwə́ ŋgə́ bwéél nə́ bwə́ gwú nyə wá. Bwə́ mə́ ci ídʉ̂w, ci mə́lwəg, jɔ̂w nə́ bwə́ bə́g nə mə́zhúŋgʉ́lú icʉg byáŋʉ́d ŋkí bwə́ bə́ kú gwú nyə. Bwə́ ŋgə bwánd njɨ nə́ wo mágʉləg sâ bwə́ cɨ́ yí, bwə́ mə́ bwey kwəmʉsa.» 
\p  
\v 22 Lúlúú á ózɨmbɨ tɔ́ɔ́shin músə bɨ́d mwân ncwə́má, nyə nə nɛ́ nə́: «Ci wo kú jaaw múúd nə́ wo mə́ shîn zə lwágʉlə mə kúdúgú ga.»  
\v 23 A mú jɔ̂w milúlúú mímbá myâ ozɨmbɨ təd, nyə nə bwo nə́: «Kwəmʉsagá ozɨmbɨ mitəd mímbá, nə bɔɔŋg bwə́ dʉ ju nə ikabʉlí wá məwûm zaŋgbá nə ifulísh mitəd mímbá bwə́ bâg zə kə Sezarê mə́wəla ibuú mâ mpwó-bulú dɨ̂.  
\v 24 Bwə́ kwə́mʉsag nə́mə́ íkabʉlí shú nə́ bwə́ kə́g nə Pwôl a kú shwúg jús kú bwɨɨm bɔɔgʉ́ kə wɔ́ɔ́s nə nyə wə́ ŋgwə́mʉna Felígʉ́s.»  
\v 25 A mú cilə kálaad ntʉ́ga: 
\pi1  
\v 26 Mə Klódyus Lísyas, mə́ cilə lwám ŋgwə́mʉna Felígʉ́s. Wo ɔ lás ɔ!  
\v 27 \x - \xo 23:27 \xt 21.30-33; 22.25\x*Muud mə́ ŋgə́ ntɨ wo ɛ́ga, Oyúdɛn bwə́ ámə bií nyə, bwə́ mú shîn bə nə́ bwə́ gwú nyə. Sə́nɔ̂ŋ ozɨmbɨ sə́ mú fɛɛmʉshi nyə nəcé sə́ ámə gwág nə́ a jɨ muud á Róma.  
\v 28 Mə ŋgə́ ka sɔ̧́ nə́ mə wámbʉ́lə́ cwoomb bə́nɔ́ŋ bwə́ yə́ nə ndɨ̂ yí, mə́ ámə kə nə nyə bwə́dɨ́ Gwooŋg ósémbye ɔ́ mílə́sʉ́ wâ Zɛmbî dɨ́,  
\v 29 \x - \xo 23:29 \xt 18.14-15; 26.31; 28.18\x*mə mú kwey nə́ bə́nɔ́ŋ bwə́ ŋgə sɛ́ŋʉsa mə́kə̂l ísâ í dʉ́gyá nə məcɛ̧ɛ̧ máŋ yí. A cugɛ́ nə məbɛ̧ɛ̧́ mɨ́ nə ŋkul sá nə́ bwə́ gwúg nyə ŋkí nə́ bwə́ wáág nyə mímbwug dɨ́ má.  
\v 30 \x - \xo 23:30 \xt 24.5-8\x*Nda mə́ ámə ka gwádʉga nə́ bwə́ ŋgə bwéél nə́ bwə́ gwú nyə nə́, mə mə́ ka ntɨ́ wo nyə. Mə mə́ nə́mə́ jaaw búúd bwə́ ŋgə́ wáámb nyə wá nə́ bwə́ zə́g bwaagʉlə nyə məbɛ̧ɛ̧́ mɛ́ nûŋ wódɨ́. 
\p  
\v 31 Ozɨmbɨ bwə́ á ka sá nda ijwûga í á bə nə́, bwə́ mú ŋwa Pwôl kyey nə nyə bulú nə bulú kə́lə nə nyə Antipátris.  
\v 32 Mán mələ̂m, bwə́ mú bɨ́d nə́ bɔɔŋg bwə́ á ŋgə ju nə ikabʉlí wá bwə́ kə́g nə nyə shwóg, bâŋ bwə́ mú nyiŋgə nə mpʉ́sə kə luŋgʉla ízʉmbid.  
\v 33 Bɔɔŋg bwə́ á kə nə Pwôl wá bwə́ mú kə kumə Sezarê, bwə́ músə yə ŋgwə́mʉna kálaad, bwə́ lwágʉlə nə́mə́ nyə Pwôl.  
\v 34 Ŋgwə́mʉna mú lɔ̧́ kálaad nə́ ndɛɛ́ a mú jî Pwôl kɔ́ɔ́mb mpál shí kwáádə́ nyɛ́ nyísə́ yí. A mú gwág nə́ mpál shí á Silisî.  
\v 35 A mú cɨ nə Pwôl nə́: «Mə é bá gwágʉlə wo ja buud bɨ́nɔ́ŋ bʉ́sə́ nə lə́sʉ́ wá bwə́ bá zə yí.» A mú lwâm nə́ bwə́ kə́g jil nyə luŋ mə́ Herod dɨ̂. 
\c 24  
\s1 Pwôl mə́ kaad wə́ Felígʉ́s 
\p  
\v 1 \x - \xo 24:1 \xt 25.2\x*Mpʉ́sə mwɔ̂w mə́tɔ́ɔn ntʉ́nɨ, Ananíyas, Ajəlácɨ á ofada, bə́nɔ̂ŋ bɔ́ɔ́l ócúmbá buud nə ŋgwɔ́l lwóya bwə́ á dʉ jɔ̂w nə Tɛrtúlos yɛ́ bwə́ á wɔ́ɔ́s Sezarê. Bwə́ mú zə shwə́man Pwôl wə́ ŋgwə́mʉna.  
\v 2 Bwə́ mú jɔ̂w Pwôl. Tɛrtúlos mú tɛ́ɛ́d ŋgə́lə búgə nyə lə́sʉ́, nyə nə́: «Yé lwám múúd Felígʉ́s, wo wə́ mə́ sá nə́ sə́ búlʉg mpu cʉgə nə́ shɛɛ nəcé wóó mbií wó ŋgə́ kyey nə ijwûga yí, í mə́ mpu kwambʉlə lwoŋ buud jísʉ́.  
\v 3 Sə́ ŋgə lɔ̧́ wo kʉ́kʉ́l jɛ̂sh nə wəla dɛ̂sh shú jɔ̧jɔ̧ sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ wô wɔɔŋg.  
\v 4 Mə abʉ́lɛ́ ŋgə julə lwóŋ julə kwasa, mə́ tɛ́ɛ́g wo məbwə̂ nə́ wo gwágʉ́lə́g mə cíg-cîg nə́mə́ nda wo bwéy bə nə jɔ̧ fúlú nə́.  
\v 5 \x - \xo 24:5 \xt 17.6\x*Sə́ mə́ kwey nə́ muud ɛ́ga jisə ŋkí jág wagʉwo. Nyə wə́ jísə́ lúlúú á ŋkɔɔmʉ́ buud bwə́ jɔ́w nə́ buud ɔ́ Nazarɛ̂t wá, nyə wə́ ŋgə́ tə̂l *Oyúdɛn bɛ̂sh wâ shí mishwun nə́ shwuu.  
\v 6 \x - \xo 24:6 \xt 21.28, 30\x*Nyə a sɔ̧́ nə́mə́ nə́ a sɛ́ɛ́mbʉli *Luŋ mə́ Zɛmbî, sə́ mú ka bií nyə. \f + \fr 24:6 \ft Míl mícilyá mí ayág mí cugɛ́ nə iciyá íga.\f*[Sə́ á jɨɨ nə́ sə́ mə lás lə́sʉ́ yé nda mə́cɛ̧ɛ̧ mə́sʉ́ mə́ ŋgə́ cɨ nə́.  
\v 7 Njɨ Lísyas, lúlúú ózɨmbɨ tɔ́ɔ́shin nyə á lɛɛlʉ́ zə nə júdə́ zə dɛ́ɛ́g sə́ nyə,  
\v 8 a mú cɨ nə́ buud bə́nɔ́ŋ bʉ́sə́ nə lə́sʉ́ wá bwə́ zə́g bɛ̧ nyə wa wódɨ́.] Ja wómɛ́fwó wó é ŋgə jî nyə mishílí mí kɔɔd yí wo é je magʉlə mə́bɛ̧ɛ̧́ mɛ̂sh sə́ ŋgə́ bwaagʉlə nyə má.» 
\p  
\v 9 Oyúdɛn bwə́ mú mpu bwaagʉlə lə́sʉ́ nɨ wɛ̂sh nə́ ntɔ́ wə́ jísə́ yɛ́.  
\v 10 Ŋgwə́mʉna mú yə Pwôl lə́sʉ́, Pwôl mú cɨ nə́: «Mə mpú nə́ wo mə́ kyey nə lwoŋ jísʉ́ ga tʉ́təlí mimbú mimbû. Mə zə kaad kɔɔd wâm nə búgə́.  
\v 11 Mə ŋgə kúnɔw bád kə Yurʉ́səlɛm nə́ mə kə́ yə Zɛmbî gúmə́, í afwóyɛ́ sá mwɔ̂w wûm nə mə́bá. Wo jɨ nə ŋkul je fyal sə́ mə́ ŋgə cɨ ga.  
\v 12 Bwə́ abwɛ́lɛ́ kwey mə Luŋ mə́ Zɛmbî, ŋkí *mə́mpáánzə́ mə́ mínjɨ́ɨ́gʉ́lá mə́ Oyúdɛn dɨ̂, sá muud sə́ ŋgə́ sɛ́ŋʉsa məkə̂l ŋkí ntâg nə́ mə ŋgə́ wá zhizhɔɔm ŋgwə́la.  
\v 13 Sâ jɛ̂sh bwə́ ŋgə́ cɨ mə nɨ, bwə́ cúgɛ́ nə ŋkul lwágʉlə nə́ jísə bʉ́bə́lɛ́.  
\v 14 \x - \xo 24:14 \xt 9.2\x*Njɨ, mə mpú magʉlə wódɨ́ míshʉ́d nə́, na zhɨ́ɨ́ bwə́ mə́ jɔ̂w nə́ ŋkɔɔmʉ́ nɨ dɨ́ wə́ mə́ ŋgə́ yə Zɛmbî á impáámbə́ bísʉ́ gúmə́ yɛ́, mə ŋgə́ *magʉlə sâ jɛ̂sh jísə́ cilyá kálaad məcɛ̧ɛ̧ nə ókálaad ɔ *búúd ɔ mícúndə́ dɨ́ yí.  
\v 15 \x - \xo 24:15 \xt 23.6; 26.8; Dan 12.2; Yuá 5.28-29\x*Sâ bwə́ ŋgə́ bwánd nə búgə́ nə́ Zɛmbî mə bá sá yí, gwə́ nə́mə́ wə́ mə́ ŋgə́ bwánd nə búgə́ yí. Jísə nə́ buud bwə́ bá gwûm, tɔɔ bɔɔŋg ɔ́ ányunywaâ, tɔɔ bɔɔŋg ɔ́ abʉ́bɔ̂w.  
\v 16 \x - \xo 24:16 \xt 23.1; 1Kr 4.4; 2Kr 1.12; 2Tm 1.3\x*Gwə́ wə́ jɨ́ nə́, mɛɛ ŋgə wá ŋkul nə́ mitə́dʉ́gá myâ lâm mí bə́g mə tʉ́təlí ja jɛ̂sh mísh mə́ Zɛmbî nə mísh mə́ búúd dɨ̂.  
\v 17 \x - \xo 24:17 \xt 11.29-30; 21.17-28\x*Mə a cɨ́ŋgʉli mimbû ŋkí bulya nə́ ndɛɛ́ mə á ka zə nə́ mə zə́ yə mímbúmbúwá myâ lwoŋ buud jâm mikwííndyá, mə kɛɛnzh nə́mə́ ílɨ́ɨ́m,  
\v 18 ja jɔɔŋg wə́ bwə́ á kə kwey mə Luŋ mə mə́ shîn fyá nyúul. Í á bə ntâg kú nə gúfʉ́gá búud, kú nə icucu.  
\v 19 Njɨ gúl bʉ́baalɛ́ Oyúdɛn wâ Azî wə́ bwə́ á bə, bwə́ wə́ bʉ́sə́ nə́ bwə́ zə́g tɔ̂w wo míshʉ́d shwə́man mə, ŋkí bʉ́sə nə sâ bwə́ lámʉsa nə mə yí.  
\v 20 Ŋkí ntɔ́ dɨ́, buud ɔ́ga, bɔɔŋg bwə́ tə́l ɔ́ga bwə́ jááwʉg ŋkí mə a shí biil nə wôŋ ja mə́ á kaad *Gwooŋg ósémbye ɔ́ mílə́sʉ́ wâ Zɛmbî dɨ́ yí.  
\v 21 \x - \xo 24:21 \xt 23.6; 24.15\x*Ye njɨ ciyá mə́ á cɨ mə tə́l tâm kɔɔd nə́: “Mə təl múús kɔɔdʉd nəcé mə ŋgə́lə magʉlə nə́ mimbimbə mí bá gwûm” yí?» 
\p  
\v 22 \x - \xo 24:22 \xt 9.2\x*Felígʉ́s nywáá nyə á bwey bul mpu isâ í dʉ́gyá nə zhɨɨ́ Pwôl nyə á ŋgə bɛ̧ yí. Nyə á ka bɨ́d bwo nə́ bwə́ bâg shúgʉla zə, nyə nə bwo nə́: «Ja Lísyas lúlúú á ózɨmbɨ tɔ́ɔ́shin mə bá wɔ́ɔ́s yí, ja jɔɔŋg wə́ mə́ bá zə faas lə́sʉ́ wʉ́n yí.»  
\v 23 \x - \xo 24:23 \xt 27.3; 28.16, 30\x*A mú cɨ nə lúlúú ózɨmbɨ təd nə́ a báágʉləg Pwôl, njɨ a bɨ́d nə́ a jéég ŋgə wiinzh nyúul, a kú kaambʉlə nə buud bɛ́ nə bwə́ kú zə dʉ́g nyə.  
\v 24 Baalɛ́ mwɔ̂w mə́ mú cɔ̧́. Felígʉ́s bá mudá yé Drusîl shilə Oyúdɛn bwə́ njúl ntʉ́nɨ, a mú jɔ̂w Pwôl nə́ a zə́g jaaw bwo sâ í dʉ́gyá nə búgə́ búgʉ́lálə Yésus-Krîst yí.  
\v 25 Njɨ, Pwôl mú ka ŋgə bul lás lə́sʉ́ cʉgə́lə cʉg á tʉ́təlí, dʉ́lə mpu bii lâm, nə lə́sʉ́ sémbyé mílə́sʉ́ í bá zə sɨ̂y yí. Felígʉ́s mú gwág íkukwɛndɛ, a mú cɨ nə Pwôl nə́: «Fwog je nyiŋgə jíga ja. Mə é bá kwo jɔ̂w wo ja shús.»  
\v 26 Nyə á ŋgə bwánd nə búgə́ nə́ Pwôl nyə é je yə nyə *mwaanɛ̂. Gwə́ wə́ í á sá nə́ a dʉ́g bul jɔ̂w nyə ija ija zə dʉ lésha nə nyə.  
\v 27 \x - \xo 24:27 \xt 25.9\x*Mimbû mí á cɔ̧́ mímbá. Porsyus Festos mú zə cɛ́nd Felígʉ́s. Nda Felígʉ́s nyə á ŋgə jɨ́ nə́ Oyúdɛn bwə́ gwágʉ́g nyə nywa nə́, nyə á kyey a lʉ́gə Pwôl mímbwugʉd. 
\c 25  
\s1 Pwôl mə́ kaad wə́ Festos 
\p  
\v 1 Festos nyə á ka wɔ́ɔ́s mpál shí jɔɔŋgʉ́d. A mú já Sezarê mwɔ̂w mə́lɔ́ɔl, a mú bád kə Yurʉ́səlɛm.  
\v 2 \x - \xo 25:2 \xt 24.1\x*Nə milúlúú myâ ofada, nə otɔ́we ɔ shwóg wâ *Oyúdɛn bwə́ mú zə shwə́man Pwôl nyə́dɨ́, bwə́ tɛ́ɛ́g nyə məbwə̂,  
\v 3 \x - \xo 25:3 \xt 23.14-15\x*nə́ a bwɨ́ɨ́gʉ́g bwo nə́ ŋkwoŋʉ́, a ntɨ́ɨ́g Pwôl Yurʉ́səlɛm. Í á bə bwə́ mə́ shîn cwɔ̧́ yuug nə́ bwə́ zə gwú nyə zhɨ́ɨ́d.  
\v 4 Festos mú bɛ̧sa nə bwo nə́ Sezarê wə́ Pwôl jɨ́ mímbwug dɨ́ yɛ́, nyəmɛ́fwó Festos mə zə́ nə́mə́ kə wu.  
\v 5 Nyə nə bwo nə́: «Otɔ́we ɔ shwóg bʉ́n bwə́ zə́g sə́nɔ́ŋ kə́g. Ŋkí gúl sâ abʉ́bɔ̂w í ŋgə dʉ́gya nə muud wɔɔŋgʉ̂, bwə́ ka kə shwə́man nyə nûŋ.» 
\p  
\v 6 Festos nyə a já cínɔŋg bwə́dɨ́ mwɔ̂w mwɔɔmb ŋkí wûm. A músə shulə kə Sezarê. Mán mələ̂m nyə á kə ji jiya sémbyé mílə́sʉ́d, a mú cɨ nə́ bwə́ zə́g nə Pwôl.  
\v 7 \x - \xo 25:7 \xt 24.5-6, 13\x*Pwôl mú zə. Oyúdɛn bwə́ á zhu Yurʉ́səlɛm wá bwə́ mú lyɛ̧ nyə, bwə́ mú ŋgə jɛ́ɛ́g nyə məma minjagə́ bwə́mɛ́fwó bwə́ cúgɛ́ nə ŋkul mpu bwaagʉlə myá.  
\v 8 Pwôl mú shwɔ̧ nyúul, nyə nə́: «Mə afwóyɛ́ shwey wôŋ nə məcɛ̧ɛ̧ mə́ Oyúdɛn, kú shwey wôŋ nə *Luŋ mə́ Zɛmbî, kú shwey wôŋ nə *Káázɛl.»  
\v 9 \x - \xo 25:9 \xt 24.27\x*Njɨ, Festos mú cɛɛl sá Oyúdɛn mənywa. A mú cɨ nə Pwôl nə́: «Ye wó magʉlə nə́ mə kə́ndʉg wo Yurʉ́səlɛm, lə́sʉ́ wô í kə́g lɨ́s wu mə njúl?»  
\v 10 Pwôl nə́: «Mə tə́l *mpáánzə́ milə́sʉ́ mə Káázɛl dɨ̂. Í jɨɨ nə́ lə́sʉ́ wâm í lɨ́sʉ́g cínɔŋg. Mə afwóyɛ́ sá Oyúdɛn gúl sâ abʉ́bɔ̂w, womɛ́fwó mə́ bwey mpu ntɔ́.  
\v 11 \x - \xo 25:11 \xt 25.21, 25; 28.19\x*Ŋkí jísə mpu bə nə́ mə jɨ nə məbɛ̧ɛ̧́, nə́ mə mə́ sá gúl sâ á shwɨy, mə kú ban shwɨy. Í ká yidá bə nə́ mə cugɛ́ nə məbɛ̧ɛ̧́ ísâ byɛ̂sh bʉ́ga bwə́ ŋgə́ jɛ́ɛ́g mə íga dɨ́, muud nyə ajə́láyɛ́ nə kɛɛnzh mə nə́ bwə́ kə́g gwú mə. Mə́ jɨɨ nə́ lə́sʉ́ wâm í kə́g wə́ Káázɛl.»  
\v 12 Festos bə́nɔ̂ŋ osémbye ɔ́ mílə́sʉ́ bɛ́ bwə́ mú dʉ lésha na nə́ ndɛɛ́ a mú cɨ nə Pwôl nə: «Wo mə́ jɨɨ nə́ lə́sʉ́ wô í kə́g wə́ Káázɛl, wo é ka nə́mə́ kə wu.» 
\p  
\v 13 Baalɛ́ mwɔ̂w mə́ mú cɔ̧́. Njwú-buud Agʉrípa mú zə wɔ́ɔ́s Sezarê, bá mudá yé Berenís nə́ bwə́ zə́ bə́da Festos.  
\v 14 \x - \xo 25:14 \xt 24.27\x*Nda bwə́ á já cínɔŋgʉ́ fwámɛ́ zhwog mwɔ̂w nə́, Festos nyə á ka jaaw njwú-buud lə́sʉ́ mə́ Pwôl. Nyə nə́: «Felígʉ́s nyə a lʉ́gə ŋgwɔ́l múúd wa mímbwugʉd.  
\v 15 Ja mə́ á kə Yurʉ́səlɛm yí, milúlúú myâ ofada, nə ocúmbá buud wâ Oyúdɛn bwə́ á shwə́man muud wɔɔŋgʉ̂, bwə́ nə́ mə mágʉləg nə́ a jɨ nə məbɛ̧ɛ̧́.  
\v 16 Mə á ka cɨ nə bwo nə́ buud ɔ Róma bwə́ cúgɛ́ nə ŋkul kɛɛnzh múúd nə́ a yə́g, muud wɔɔŋgʉ̂ bə́nɔ̂ŋ buud ɔ lə́sʉ́ bɛ́ bwə́ kú fwo kaad ɨɨ́, muud wɔɔŋgʉ̂ kú fwo bə nə fwála nə́ á shwɔ̧ nyɛ́ nyúul. Bwə́ ádɛ́ sá ntɔ́.  
\v 17 Sə́nɔ́ŋ bɛ̂sh sə́ á ka zə wa. Mə kú nə́mə́ nyiŋgə neela, mə mú ji jiya sémbyé mílə́sʉ́d, mán mələ̂m, mə mú jɔ̂w nə́ bwə́ zə́g nə muud wɔɔŋgʉ̂.  
\v 18 \x - \xo 25:18 \xt 18.14-15\x*Buud ɔ lə́sʉ́ bɛ́ bwə́ mú nə́mə́ zə, njɨ ísâ bwə́ á ŋgə cɨ nyə yí í kú bə nə isâ í abʉ́bɔ̂w mɛ́ mə á ŋgə tə́dʉga yí.  
\v 19 Bə́nɔ́ŋ bwə́ á ŋgə sɛ́ŋʉsa məkə́l ísâ í yə́bə́ wáŋʉ́d. Bwə́ á ŋgə wáámb nyə nə lə́sʉ́ mə́ ŋgwɔ́l múúd nə jínə́ nə́ Yésus. Muud wɔɔŋgʉ̂ nyə á yə, Pwôl ka ŋgə cɨ nə́ a jɨ kuwó.  
\v 20 Mɛɛ mə a shígɛ́ ka mpu sâ mə́ sáág yí. Mə á ka jî nyə ŋkí a jɨ nə ŋkul magʉlə nə́ a kə́ Yurʉ́səlɛm, lə́sʉ́ yé kə́g lɨ́s wu.  
\v 21 Njɨ, Pwôl mú cɨ nə́ á jɨɨ nə́ lə́sʉ́ yé í kə́g wə́ Káázɛl, nyə wə́ kə́g sámb wə. Mə á ka nə́mə́ cɨ nə́ bwə́ báágʉləg nyə njɔ́w mímbwug kə wɔ́ɔ́s ja mə́ é bá kənd nyə wə́ Káázɛl yí.»  
\v 22 \x - \xo 25:22 \xt Luk 21.12; 23.8\x*Agʉrípa mú cɨ nə Festos nə́: «Məmɛ́fwó mə́ cɛɛl nə́mə́ fwo gwágʉlə múúd ɛ́nɛ.» Festos nə́: «Wo e gwágʉlə nyə mán.» 
\s1 Pwôl mə́ kaad wə́ Agʉrípa 
\p  
\v 23 Ja mán í á lə̂m yí, Agʉrípa bá Berenís bwə́ á zə nə isâ í gúmə́ byɛ̂sh í dʉ bə ja njwú-buud í ŋgə kyey yí, bwə́ mú zə nyíi *mpáánzə́ milə́sʉ́, bə́nɔ̂ŋ milúlúú mí ózɨmbɨ nə otɔ́we ɔ shwóg wâ ŋgwə́la. Festos mú sá nə́ bwə́ zə́g nə Pwôl.  
\v 24 Festos mú lás nə́: «Njwú-buud Agʉrípa nə buud bɛ̂sh bʉ́sə wa wá, bɨ mə́ dʉ́g múúd ɛ́ga? *Oyúdɛn bɛ̂sh wâ Yurʉ́səlɛm nə bɔɔŋg wâ wa, bwə́ á shwə́man nyə mə́dɨ́ bwə́ ŋgə yáág nə́ nyə ajə́láyɛ́ nə kwo cʉgə.  
\v 25 Jâm kɔ́ɔ́mb dɨ, mɛɛ mə a shígɛ́ dʉ́g nə́ a mə́ sá gúl sâ abʉ́bɔ̂w á jə́lá nə yə nə ndɨ̂ yí. Njɨ, nda nyə á jî nə́ lə́sʉ́ yé í kə́g wə́ *Káázɛl nə́, mə á ka nə́mə́ magʉlə nə́ mə é kənd nyə wu.  
\v 26 Njɨ mə cugɛ́ nə fwámɛ́ sâ mə́ cíləg Káázɛl shú lə́sʉ́ wɔɔŋg dɨ́ yí. Gwə́ wə́ mə́ ámə zə nə nyə wódɨ́ nə́ ŋkí wo e sá nə́ a lásʉ́g ɨɨ́, mə je bii sâ mə́ cíləg yí.  
\v 27 Nəcé í é bə kú nə wúmbʉ́lé nə́ mə bííg muud, mə kənd nyə, mə kú mpu lwágʉlə fwámɛ́ sâ nyə́ ámə sá yí.» 
\c 26  
\p  
\v 1 \x - \xo 26:1 \xt 9.15\x*Agʉrípa mú cɨ nə Pwôl nə́: «Wo músə je kaad já nɨɨ́d.» Pwôl mú sɛ́ɛ́mb mbwə̂, a mú tɛ́ɛ́d kɔɔd.  
\v 2 «Njwú-buud Agʉrípa, mə dʉ́g nə́ í mə́ bul jəla mə nda mə́ tə́l wódɨ́ mpwóómbʉ́d múús nə́ mə zə kaad shú ísâ byɛ̂sh Oyúdɛn bwə́ ŋgə́ máág mə ínɨ.  
\v 3 Í bul jəla nəcé wo mpú íjâm nə ijag í Oyúdɛn byɛ̂sh, wo mpú nə́mə́ ísâ bwə́ dʉ sɛ́ŋʉsa məkə̂l nə ndɨ̂ yí. Mə́ ka jəgʉla nə wo nə́ wo gwágʉ́lə́g mə nə lâm jísɔ́w. 
\p  
\v 4 \x - \xo 26:4 \xt Gal 1.14\x*«Oyúdɛn bɛ̂sh bwə́ mpú cʉg jâm tɛ́ wúlə shí. Bwə́ mpú nda mə́ á ŋgə cʉgə wa mə́dɨ́ lwoŋ buud dɨ́ nə wa Yurʉ́səlɛm nə́.  
\v 5 \x - \xo 26:5 \xt 23.6\x*Bwə́ bwey mpu nə́ kɔ́ɔ́mb yə́bə́ wúsʉ́ dɨ́ mə á bə ŋkɔɔmʉ́ í búl bə nə ŋkʉ́d yííd, mə á bə *Farizyɛ̂ŋ. Ŋkí bwə́ cɛɛl, bwə́mɛ́fwó bʉ́sə nə ŋkul je bwiiŋg lâŋ wâm.  
\v 6 \x - \xo 26:6 \xt 23.6; 24.15; 28.20\x*Mə mə́ zə tɔ̂w kɔɔdʉd ja ga dɨ́ nəcé ŋkaagə́ Zɛmbî nyə á kaag odá yí, mɛɛ ŋgə bwánd nywo nə búgə́.  
\v 7 Ibɛɛnd wûm nə íbá byɛ̂sh sə́ bʉ́sə́ nə ndɨ̂ yí í ŋgə yə Zɛmbî gúmə́ bulú nə mwásə́ kú yɔw. Ibɛɛnd byɔɔŋg í ŋgə bwánd ŋkaagə́ nyɔɔŋgʉ́ nə búgə́. Yé Njwú-buud, wâm bwándʉ́lə wɔɔŋg wə́ Oyúdɛn bwə́ ŋgə́ wáámb mə nə ndɨ̂ ga.  
\v 8 Nəcé jɨ́ bɨ́ bâŋ bɨ́ cúgɛ́ nə ŋkul magʉlə nə́ Zɛmbî ŋgə gwûmʉshi mimbimbə yí?  
\v 9 \x - \xo 26:9 \xt 8.3\x*Mɛɛ mə á fwo nə́mə́ dʉ tə́dʉga nə́ mə́ jəlá nə bul lúmbʉli nə jínə́ mə́ Yésus á Nazarɛ̂t.  
\v 10 Ntɔ́ nə́mə́ wə́ mə́ á dʉ sá Yurʉ́səlɛm yɛ́. Məmɛ́fwó mə á dʉ bií zhwog obúgʉla nə ŋkul milúlúú myâ ofada mí á yə mə yí, mə dʉ wá bwo mímbwugʉd. Mə á dʉ nə́mə́ bə cʉ́ŋ nə buud bwə́ á dʉ gwú bwo wá.  
\v 11 Mə á dʉ kyey *mə́mpáánzə́ mə́ mínjɨ́ɨ́gʉ́lá mə́ Oyúdɛn dɨ̂, mə dʉ ŋgə lwágʉlə obúgʉla cúwʉ́lí, dʉ yɨ́ɨ́mbʉli bwo nə́ bwə́ kɨ́ɨ́lyág búgə́ jáŋ. Mə á ntɛɛŋg nə́mə́ sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ wâm, mə kə dʉ bɛ̧ óbúgʉla míŋgwə́la mishúsʉ́d.  
\v 12 \x - \xo 26:12 \xt 9.1-22; 22.5-16\x*Gwə́ wə́ í á sá nə́ mə kə́g Damás, milúlúú myâ ofada mí mə́ yə mə ŋkul nə lwámá mə́ kə́g sá yí.  
\v 13 Mə ŋgə́ kə ntʉ́nɨ tâm mwásə́, yé Njwú-buud, mə mú dʉ́g njɨ məma mə́ŋkɛnya mə́ mə́ faan cɔ̧́ yásə́. Məŋkɛnya mə́nɨ mə́ mú lyɛ̧ sə́nɔ́ŋ buud ɔ́ gwooŋg bâm.  
\v 14 Sə́ bɛ̂sh sə́ mú kadʉwa shí. Mə mú gwág kə́l í ŋgə́ lás nə mə kə́l lʉ́ aramyɛ̧̂ dɨ́ nə́: “Sôl, Sôl, nəcé jɨ́ wó búl lwágʉlə mə cúwʉ́lí ntʉ́nɨ yí? Mpug nə́ wo cugɛ́ nə ŋkul sá míŋgáádə́ nə shushwom\f + \fr 26:14 \fk shushwom: \ft Bwə́ á dʉ sá wúl mbií shushwom nə lɨ́ɨ́. Bwə́ ká dʉ lúmə íntɛny nə́ í kyéyʉg.\f*.”  
\v 15 Mə mú jî nə́: “Wo zə́ e, Cwámba?” Cwámba nə́: “Mə Yésus, mə wə́ wó ŋgə́ lwágʉlə cúwʉ́lí yɛ́.  
\v 16 Njɨ, wɔɔlʉ́g, wo tɔ́wʉ́g tʉ́təlí nə məkuú mwô. Mə ámə zə lwóya nyúul wódɨ́ nə́ mə zə sá nə́ wo bə́g mə kágə́ mílwámá, wo bwiiŋg sâ wó mə́ dʉ́g yí nə byɔɔŋg byɛ̂sh mə́ bá nyiŋgə zə dʉ lwágʉlə wo yí.  
\v 17 Mə é cʉg wo nə kúl gwô nə ikûl ishús, kʉ́l jɛ̂sh mə́ é lwâm wo yí.  
\v 18 \x - \xo 26:18 \xt Ifz 2.2; 5.8-14; Kol 1.13\x*Mə lwám wo nə́ wo kə́g bɛ̂ny bwo mísh, bwə́ wúg yídʉ́gʉ́d zə mə́ŋkɛnyad, wú mpə̂l mə *Sátan dɨ́ zə wə́ Zɛmbî. Búgə́ bwə́ é *búgʉla mə yí í é sá nə́ bwə́ lə́gʉ́g ijuugá í *mísə́m myáŋ bwə́ mú ŋwa jiya, bə́nɔ̂ŋ bɔɔŋg búúd bwə́ mú miŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ nəcé ŋgə̌lə búgʉla mə wá.” 
\p  
\v 19 «Ntɔ́, yé Njwú-buud Agʉrípa, sâ mə́ á dʉ́g í á zhu mə gwɔ́w yí, mə a shígɛ́ mpyêny gwo.  
\v 20 \x - \xo 26:20 \xt 9.20, 28-29; Luk 3.8\x*Mə á yida tɛ́ɛ́d njɔɔnd, mə tɛ́ɛ́d kə búúd ɔ Damás dɨ́, mə mú nyiŋgə́ kə bɔɔŋg wâ Yurʉ́səlɛm nə bɔɔŋg wâ Yudéa yɛ̂sh dɨ́, kə nə́mə́ íkûl ishúsʉ́d, mə kə bwiiŋg bɛ̂sh nə́ bwə́ cɛ́ndʉ́g mítə́dʉ́gá bwə́ cɛ́nd kuú njɔɔnd yid wə́ Zɛmbî, bwə́ mú cʉgə cʉg í lwágʉlə nə́ bwə́ mə́ cɛ́nd mítə́dʉ́gá yí.  
\v 21 Sâ jɔɔŋg wə́ Oyúdɛn bwə́ á kə bií mə *Luŋ mə́ Zɛmbî dɨ́, bwə́ ŋgə́ sɔ̧́ nə́ bwo gwú mə nə ndɨ̂ yí.  
\v 22 Mə ŋgə cʉgə zə wɔ́ɔ́s múús njɨ nəcé Zɛmbî, shú nə́ mɛ́ɛ́ ŋgə́g nə bwiiŋg kɛ́ɛl, bwiiŋg íkʉ́kágə́, bwiiŋg ócúmbá buud. Mə ŋgə bwiiŋg njɨ sâ *búúd ɔ mícúndə́ nə Moyîz bwə́ á bwey jaaw nə́ í bá bə yí, kú bəd sâ gwɔ̂w.  
\v 23 \x - \xo 26:23 \xt 3.15; Iza 49.6; Luk 24.46-47; 1Kr 15.20\x*Í á bə nə́ *Krîst mə́ jəlá nə bá jug, á jəlá nə bá bə múúd ashúshwóógʉ́ gwûmʉ́lə, á jəlá nə bá bwiiŋg kúl jísʉ́ nə byɔɔŋg í cúgə́ Oyúdɛn yí məŋkɛnya.» 
\s1 Pwôl mə́ cɛɛl nə́ Agʉrípa búgʉ́lág Yésus 
\p  
\v 24 Pwôl ŋgə́ kə shwóg nə kɔɔd yé ntʉ́nɨ, Festos mú ŋkáánd nə́: «Pwôl wo jɨ lad. Bulʉ́lə mpu wô nɨ í mə́ kənd wo ímpwúfúd.»  
\v 25 Pwôl nyɛ mú cɨ nə́: «Mə cugɛ́ lad ye Festos lwám múúd. Lə́sʉ́ mə́ ŋgə́ lás yí wúsə fwámɛ́ lə́sʉ́, í njúl lə́sʉ́ fʉg.  
\v 26 \x - \xo 26:26 \xt Yuá 18.20\x*Njwú-buud mə́ ŋgə́ lésha nə ndɨ̂ kú fúndə yɛ́, a mpú ísâ ínɨ. Mə tə́dʉ́gá nə́ mə aŋgɛ̂ nə kwab ja mə́ cɨ́ ntɔ́ yí, nyə ajágɛ́ tɔɔ sâ na. Nəcé isâ byɔɔŋg í á shígɛ́ dʉ sɨ̂y íshwoo mə́fəfʉd.  
\v 27 Njwú-buud Agʉrípa, ye wo ŋgə *magʉlə isâ *búúd ɔ mícúndə́ bwə́ á cɨ yí? Haaw. Mə mpú nə́ wo ŋgə magʉlə byo.»  
\v 28 \x - \xo 26:28 \xt 11.26\x*Agʉrípa mú cɨ nə Pwôl nə́: «Í mú wo kúnə́-kúnə nə́ wo sáág mə nə́ mə bə́g krîstɛn ɛ̧ɛ̧́!»  
\v 29 Pwôl nə́: «Í bə́g ntɔ́ tɔɔ kɨ́kɨdɨ́ga tɔɔ jáyɛ́ ja. Mə́ jəgʉla nə Zɛmbî nə́ tɔɔ wo, tɔɔ buud bɛ̂sh bwə́ ŋgə́ gwágʉlə mə múús wá bɨ bə́g nda mə, njɨ bɨ kú yidá bə nə məŋkəda nda mə́ jɨ́ nə mwo ɛ́ga.»  
\v 30 Njwú-buud mú tɔ̂w, nə ŋgwə́mʉna, nə Berenís nə buud bɛ̂sh bə́nɔ́ŋ bwə́ á bə bwə́ njúl wá.  
\v 31 \x - \xo 26:31 \xt 23.29\x*Bwə́ músə kə shwushwagád, kə lésha nə́: «Muud ɛ́nɛ nyə asáyɛ́ tɔɔ sâ bʉ́sə nə ŋkul gwú nyə nə ndɨ̂ yí, kú nə́mə́ bə tɔɔ sâ bwə́ wálʉ́lə́g nyə məŋkəda yí.»  
\v 32 \x - \xo 26:32 \xt 25.11-12\x*Agʉrípa mú cɨ nə Festos nə́: «Í mbə̂m bə muud ɛ́nɛ kú jî nə́ lə́sʉ́ yé í kə́g wə́ *Káázɛl, wo mbə̂m je bɨ́d nyə.» 
\c 27  
\s1 Njɔɔnd mə Pwôl kə́lə Róma 
\p  
\v 1 \x - \xo 27:1 \xt 25.12\x*Ja í á zə wɔ́ɔ́s nə́ bwə́ kənd sə́ Italî yí, bwə́ á ŋwa Pwôl nə míl mímbwug, bwə́ yə wúl lúlúú ózɨmbɨ təd. Lúlúú ózɨmbɨ wɔɔŋg í á bə nə jínə́ nə́ Zhuliyus, nyə á dʉ sɛ̂y kínda ózɨmbɨ ánʉ́nɨ̂ bwə́ á dʉ jɔ̂w nə́ Kínda mə *Káázɛl yí.  
\v 2 \x - \xo 27:2 \xt 19.29\x*Sə́ á bád titíma á Adramît í á ŋgə kə mə́bwûŋ mə́ Azî yí. Sə́ á bád cínɔŋgʉ́, mú kyey sə́nɔ̂ŋ Aristárʉg muud Masedwân nyə á zhu Tesaloníka yɛ́.\fig Ititíma í təl bwúŋʉ́d|src="cn02006B.tif" size="span" copy="David C. Cook" ref="27.2" \fig* 
\v 3 \x - \xo 27:3 \xt 24.23; 28.2\x*Sə́ mú kə shulə Sidon mán mələ̂m. Zhuliyus nyə á bə nə jɔ̧ lâm nə Pwôl, a mú bɨ́d nyə nə́ a kə́g óshwə́ bɛ́ dɨ́, ka bwə́ é ŋgə yə nyə isâ.  
\v 4 Sə́ mú tɨ́ na. Nda oŋkwɔ̧̂ bwə́ á ŋgə ntágʉlə sə́ nə́, sə́ á ŋgə baag kɔ́ɔ́mb fuundú mâŋ á Shíprə oŋkwɔ̧̂ bwə́ á dʉ bə bwə́ mú ŋgə cwaalʉwo yí.  
\v 5 Sə́ mú ka lɨ́ɨ́na mâŋ mâ Silisî nə Pamʉfilî, sə́ mú kə səl titíma Mira, mpál shí á Lisî.  
\v 6 Cínɔŋg wə́ lúlúú ózɨmbɨ wúsʉ́ nyə a dʉ́g ŋgwɔ́l titíma á Aləgʉzandrî tə̂l nə́ a kə Italî yɛ́. A mú ntɛɛŋg sə́ titíma wɔɔŋgʉ́d.  
\v 7 Sə́ á ŋgə kə ntʉ́nɨ, júgə cúŋ nə cúŋ, sə́ ŋgə́ kə togʉ́toogʉ́, já zhɨ́ɨ́d zhwog mwɔ̂w nə́ ndɛɛ́ sə́ mú kə wɔ́ɔ́s ŋgɛɛ́ Kanídus. Ŋkwɔ̧̂ kú bɨ́d sə́ fwála nə́ sə́ shíshʉ́g kúnə́-kúnə. Sə́ á shwal baag kɔ́ɔ́mb fuundú mâŋ á Kʉrɛ̂t óŋkwɔ̧̂ bwə́ á dʉ bə bwə́ mú ŋgə cwaalʉwo yí. Sə́ á ŋgə kə ŋgɛɛ́ Salmóne.  
\v 8 Sə́ mú ŋgə lídʉga nə ŋgə́lə baag na fuundú mâŋ nə́ ndɛɛ́ sə́ mú kə wɔ́ɔ́s kʉ́kʉ́l bwə́ dʉ́ jɔ̂w nə́: «Jɔ̧jɔ̧ mə́bwûŋ» yí, ŋgwə́la í njúl kúnə́-kúnə nə cínɔŋgʉ́ njɨ Lasaya.  
\v 9 \x - \xo 27:9 \xt 2Kr 11.26\x*Fwála í á bwey bul cɔ̧́ sə́. Ka nə́mə́ nyiŋgə bə nə́ nda wəla lʉ́ íci í ídʉ̂w\f + \fr 27:9 \fk ici í ídʉ̂w: \ft Í á dʉ bə zaŋ. Bwə́ á dʉ sá zaŋ nyɔɔŋg wəla lʉ bwóógʉ́d oŋkwɔ̧̂ bwə́ njúl ŋkí yáág.\f* í á cɔ̧́ nə́ júgə í á zə bə ŋkí wagʉwo. Gwə́ wə́ Pwôl nyə á ka zə kɛ́wʉli búud,  
\v 10 nyə nə́: «Owɛy, njɔɔnd ga í é bə sə́ ŋkí jág ŋkáŋgʉla. Mə dʉ́g nə́ sə́ é jímbal mímbag mísʉ́, tɔɔ titíma, sə́ je nə́mə́ gwɨ́ɨ́l míkug mi búúd.»  
\v 11 Lúlúú ózɨmbɨ nyɛ mú yida bul bə nə búgə́ nə njulye titíma bá amə́dɨ́, a kú gwág sâ Pwôl nyə á cɨ yí.  
\v 12 Nda bwûŋ dɔɔŋg í á shígɛ́ bə jɔ̧ bwûŋ búud bɨ́ nə ŋkul cɨ́ŋgʉli ŋkwân yí nə́, zhwog buud bwə́ mú ŋgə cɨ nə́ sə́ cɔ̧́g cínɔŋg, sə́ sɔ̧́ɔ̧́g nə́ sə́ kúməg Fenígʉ́s, bwûŋ á Kʉrɛ̂t, sə́ kə́g cɨ́ŋgʉli ŋkwân wu. Bwûŋ dɔɔŋg dáá dʉ́sə mbəg ŋgɛɛ mpə́dʉ́gá *məkɔ́ɔ́l mə́ jwɔ̂w\f + \fr 27:12 \fk məkɔ́ɔ́l mə́ jwɔ̂w: \ft Í kə́ nə́ Sud; wo é kwey fɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí yé ŋkɔw á ofɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí ɔ́ íciyá dɨ̂.\f* nə kɔ́ɔ́mb jwɔ̂w í dʉ jímə yí, í njúl nə́mə́ mbəg ŋgɛɛ mpə́dʉ́gá *məncwûm mə jwɔ̂w\f + \fr 27:12 \fk məncwúm mə́ jwɔ̂w: \ft Í kə́ nə́ Nord; wo é kwey fɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí yé ŋkɔw á ofɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí ɔ́ íciyá dɨ̂.\f* nə kɔ́ɔ́mb jwɔ̂w í dʉ jímə yí. 
\s1 Məma ŋkwɔ̧̂ mə́ zə kuŋg mâŋ 
\p  
\v 13 Gúl ŋgúŋgúl í dʉ zhu mə́kɔ́ɔ́l mə́ jwɔ̂w\f + \fr 27:13 \fk məkɔ́ɔ́l mə́ jwɔ̂w: \ft Í kə́ nə́ Sud; wo é kwey fɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí yé ŋkɔw á ofɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí ɔ́ íciyá dɨ̂.\f* yí í mú ŋgə wɔ̧́ɔ̧lə. Bwə́ mú tə́dʉga nə́ bʉ́sə nə ŋkul kə, kə wɔ́ɔ́s Fenígʉ́s. Bwə́ mú yîl shwamá í dʉ sá nə́ titíma kú kyey yí, bwo mú ŋgə bɛ̧ fuundú mâŋ á Kʉrɛ̂t.  
\v 14 Kú nə́mə́ bwey, məma ŋkwɔ̧̂ bwə́ dʉ jɔ̂w nə́ Erakilɔ̂ŋ\f + \fr 27:14 \ft Ŋkwɔ̧̂ wɔɔŋg mə́ dʉ zhu ŋgɛɛ mə́ncwúm mə́ jwɔ̂w.\f* yɛ́ mú zhu nûŋ ŋkwamə́d zə byalʉga nə bwo.  
\v 15 Nda titíma í á shwal tʉ̂w nə́, fwála mə kwo tə́l nyə yí í a shígɛ́ ná bə. Sə́ mú bɨ́d, ŋkwɔ̧̂ mú ŋgə kə nə sə́ kɔ́ɔ́mb í ajə́láyɛ́ yí.  
\v 16 Sə́ á ka kə cɔ̧́ mpʉ́sə ŋkwamə́ bwə́ jɔ̂w nə́ Koda yí, í mú nywá laa sə́ ŋkwɔ̧̂, sə́ músə ka tɛɛm balan nə bíbyɔ́ɔ́l acíg-cíg sə́ mə́ fwo bul lídʉga.  
\v 17 Ofʉ́la bwə́ mú kəl bíbyɔ́ɔ́l jɔɔŋg titíma dɨ́ gwɔ̂w nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú ŋgə cɛ̧ɛ̧lə mikwoolú lyɛ̧ titíma nəcé bwə́ á ŋgə fúndə nə́ ŋkwɔ̧̂ nyə a bá kə nə sə́ nə́ ndɛɛ́ sə́ kə mága bwûŋ á Sírʉt. Bwə́ mú shul shwamá í dɨ́ cwánʉwo yí mə́júwód, sə́ mú shwal ŋgə kə, kú ná bə kɔ́ɔ́mb sə́ mə́ cɛ́ɛl yí.  
\v 18 \x - \xo 27:18 \xt Zhn 1.5\x*Jwɔ̂w í á bɛ̧ yí í á bə ŋkwɔ̧̂ ŋgə́ ná nə́mə́ zhɨ́ɨ́ŋg sə̂. Sə́ mú ka tɛ́ɛ́d wusə́lə mímbag mə́júwód.  
\v 19 Jwɔ̂w álɛ́ɛl, ofʉ́la bwə́mɛ́fwó bwə́ mú ŋgə wusə isâ í titíma mə́júwód nə məbwə̂ máŋ.  
\v 20 Sə́ á cʉgə mwɔ̂w ŋkí bulya kú ná dʉ́g jwɔ̂w joŋ dɨ́, kú nə tɔɔ acén-céní, njɨ wúl mbií yáág-yáág ŋkwɔ̧̂ ŋgə kuŋg. Sə́ mú shîn dʉ́g nə́ sə́ bâŋ sə́ ácʉgəyɛ́. 
\p  
\v 21 Í á bə nə́mə́ buud bwə́ mə́ bul já kú də. Pwôl mú ka zə tɔ̂w bwo tʉ́tám, a mú cɨ nə bwo nə́: «Owɛy, bɨ́ a mbə̂m gwág sâ mə́ a ŋgə cɨ yí, ŋki sə́ á shígɛ́ tɨ́ mə́kuú Kʉrɛ̂t, sə́ á mbə̂m sásʉlə míga mícúŋ nə intáma.  
\v 22 Mə́ ka cɨ nə bɨ́ ja gaád nə́ bɨ lwóyág iŋkáŋ. Cʉg múúd í ájímbɛɛ́ wa tɔɔ ŋgwúd. Sá jɨ́ nə ŋkul ntáma, njɨ titíma.  
\v 23 Zɛmbî mə́ gwág nə ndɨ̂ yɛ́, mə́ ŋgə́ yə gúmə́ yɛ́, ŋgwɔ́l *éŋgəles yé nyə ámə wɔ́ɔ́s mə́dɨ́ búlú gaád.  
\v 24 \x - \xo 27:24 \xt 9.15\x*Nyə ámə lás nə mə nə́: “Pwôl, wo kú bə nə ifwaas. Í jɨɨ nə́ wo kúməg wə́ *Káázɛl. Zɛmbî nyə e cʉg nə́mə́ búúd ɔ titíma gwô nəcé wo.”  
\v 25 Gwə́ wə́ mə́ cɨ́ nə bɨ́ nə́, oshwə́ bâm, lwóyágá iŋkáŋ. Mə jɨ nə búgə́ nə Zɛmbî nə́ ísâ í é bə nda nyə ámə jaaw mə nə́.  
\v 26 \x - \xo 27:26 \xt 28.1\x*Sə́ é kə mága nyúl ŋkwamə́ dɨ̂.» 
\p  
\v 27 Í á ka zə bə, ŋkwɔ̧̂ mə́ jɛ̧́ɛ̧la nə sə́ ntʉ́nɨ ibulú wûm nə ílɔ́ɔl. Búlú wûm nə nɔ̧̂ dɨ́, sə́ ŋgə́ ná nə́mə́ ntʉ̂ŋ mâŋ bwə́ jɔ́w nə Adriyatîk má dɨ, ísâ í tâm bulú, ofʉ́la bwə́ mú gwádʉga nə́ sə́ mú kúnə́-kúnə nə nyúl shí.  
\v 28 Bwə́ mú wusə zhwaŋgʉla mə́júwód, bwə́ kwey nə́ í gwaa shí kə wɔ́ɔ́s ómáda məwûm mə́lɔ́ɔl nə zaŋgbá. Sə́ mú shísh shwóg, bwə́ mú kwo wusə zhwaŋgʉla, bwə́ kwey ómáda məwûm mə́bá nə mwɔɔmb.  
\v 29 Bwə́ mú bɛɛmb nə́ sə́ á bá kə mága gúl kʉ́kʉ́l á məkwóógʉ́d. Bwə́ mú wá mə́shwamá mə́nɔ̧̂ bán titíma dɨ́, bwə́ ŋgə́ wɨ́ɨ́mb nə́ mán í lɛ́ɛ́lʉg lə̂m.  
\v 30 Ofʉ́la bwə́ mú ka zə bii tə́dʉ́gá nə́ bwə́ túb. Bwə́ mú shul bíbyɔ́ɔ́l ácíg-cíg mə́júwód nda sâ mə́ cɨ́ nə́ bwə́ kə́ wá mə́shwamá mâ lúú titíma.  
\v 31 Pwôl mú cɨ nə lúlúú ózɨmbɨ nə́: «Ŋkí buud ɔ́nɨ bwə́ bə́ kú ji titíma dɨ́, bɨ́ kú faam nə shwɨy.»  
\v 32 Ozɨmbɨ bwə́ mú sámb míkwoolú mí bíbyɔ́ɔ́l nə ndɛɛ́ í mú wô. 
\p  
\v 33 Té bwə́ á ŋgə bwánd nə́ mán í lə́mʉ́g yí, Pwôl nyə á ŋgə cwîny buud nə́ bwə́ də́g ídʉ̂w. Nyə á cɨ nə bwo nə́: «Í mə́ bə mwɔ̂w wûm nə mə́nɔ̧̂ múús bɨ njul bɨ ŋgə bwánd, muud kú də.  
\v 34 \x - \xo 27:34 \xt Luk 12.7\x*Mə́ ŋgə jɨɨ nə́ bɨ nyíŋgəg tɛ́ɛ́d ŋgə̌lə də́, sâ jɔɔŋg í é sá bɨ́ mpwogɛ́. Mpugá nə́ muud nyə ajímbálɛ́ tɔɔ ntand shilú ŋgwúd wa.»  
\v 35 \x - \xo 27:35 \xt Luk 22.19\x*Njɨ nyə á shîn cɨ ntʉ́nɨ yí, nyə á ŋwa bʉlɛ́d, a jəgʉla nə Zɛmbî nə́ ndɛɛ́ a fɛ̂y, a mú tɛ́ɛ́d də́lə.  
\v 36 Bɛ̂sh mənyúúl mə́ mú lal, bwə́ mú ŋwa ídʉ̂w ŋgə də.  
\v 37 Sə́ bɛ̂sh sə́ á bə titíma dɨ́ buud mitəd mímbá nə məwûm zaŋgbá nə ósaman.  
\v 38 Ja bwə́ á shîn də jílə yí, bwə́ á ka zə sɔ̧́ məzhɨɨ́ mə sá nə́ titíma ŋwág yɨ́ɨ́sa. Bwə́ mú wusə ídʉ̂w mə́júwód. 
\p  
\v 39 Ja mán í á ka lə̂m yí, bwə́ a shígɛ́ yag shí bwə́ á kə wɔ́ɔ́s nɨ. Í á yida bə nda wúl mbwə̂ mâŋ í á zə shúsə cíndú. Mbwaanzʉlə shɛ̧́ í á ŋgə nyîn cínɔŋg. Wu mbwaanzʉlə wɔɔŋg dɨ́ wə́ bwə́ á dʉ́g nə́ bwə́ cɛɛl kə tə̂l titíma yɛ́ ŋkí í á bə nə ŋkul sɨ̂y ntɔ́.  
\v 40 Bwə́ á ka wiinzh məshwamá mɛ̂sh bwo mpáŋgʉlə mwo mə́júwód, bwə́ wiinzh nə́mə́ míkwoolú mí sá í dʉ fiinzh titíma yí, bwə́ mú wɛɛf *sanda ŋgúl, ŋgúl mú ŋgə kə nə titíma kɔ́ɔ́mb mbwaanzʉlə shɛ̧.  
\v 41 \x - \xo 27:41 \xt 27.22\x*Njɨ bwə́ nda fwo kumə bwûŋ, titíma mú kə mága dúl kú lʉ́ shɛ̧ í á bə mə́júwó dɨ́ shí kú ŋgə nyîn yí. Lúú titíma í mú nyíi shɛ̧ dɨ̂ í kə yɨ́ɨm. Ikwɔ̧́ í mə́júwó í mú dʉ zə jiwa bán titíma dɨ́ nə́ ndɛɛ́ bán titíma í mú shîn wôŋ. 
\p  
\v 42 Ozɨmbɨ bwə́ mú dʉ́g nə́ bwə́ shîn gwú mimbwug shú nə muud kú gwáág nə́ ndɛɛ́ túb.  
\v 43 Njɨ nda lúlúú ózɨmbɨ nyə á cɛɛl cʉg Pwôl nə́, nyə á cɨ nə ozɨmbɨ nə́ bwə́ kú gwú mímbwug. A mú yida lwâm nə́ bɔɔŋg bɨ́ nə ŋkul gwáág wá bwə́ gwáágʉ́g kə cíndú,  
\v 44 bɔɔŋg bwə́ lʉ́g wá bwə́ ŋgə́g nə badʉwo mə́bɔ́ɔ́mbúd, bɔ́ɔ́l íbwɨ́l í titíma dɨ́ bwə́ ka ŋgə kə cíndú. Ntɔ́ wə́ bɛ̂sh bwə́ á faam nə shwɨy yɛ́, bwə́ mú kumə cíndú mpwogɛ́ nə mpwogɛ́.\fig |src="Paul4-BW.tif" size="span" copy="Wycliffe Bible Translators Inc." ref="Misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ 27:44" \fig* 
\c 28  
\s1 Pwôl mə́ kumə ŋkwamə́ á Malta 
\p  
\v 1 Ja sə́ mə́ shîn faam nə shwɨy ntʉ́nɨ yí, sə́ mú gwág nə́ bwə́ dʉ jɔ̂w nyâŋ ŋkwamə́ nə́ Malta.  
\v 2 \x - \xo 28:2 \xt 2Kr 11.27\x*Mimbyágá mí shí nyɔɔŋg mí á ŋwa sə́ nə dúl váál ósʉsa í cúgɛ́ kʉ́l jɛ̂sh yí. Nda mpú nyə á ŋgə nywɔ̧̂ yɔ̂ŋ í ŋgə́ fafʉlə nə́, bwə́ á sɔ̧ məma kuda, bwə́ mú ŋwa sə́ bɛ̂sh nə́ sə́ kə́g gwáalə.  
\v 3 Pwôl nyə á ka ŋkɛ̂ny dúl bímbí lʉ́ ncaga wusə kudad. Yúul mú kə wú cínɔŋgʉ́ nə gúŋ kuda, zə bwamʉsə nyə mbwə́d nada.  
\v 4 Ja mímbyágá mí shí mí á dʉ́g yúul kə́l Pwôl mbwə́d yí, bwə́ á ŋgə lésha bwə́mɛ́ nə bwə́mɛ́ nə́: «Muud ɛ́ga jɨ wámbʉlə bə ŋgwûl buud. A mə́ tɛɛm faam nə shwɨy mə́júwó dɨ, myɛ́ndí í á mágʉ́lə́yɛ́ nə́ a cʉ́gəg.»  
\v 5 \x - \xo 28:5 \xt Mak 16.18; Luk 10.19\x*Njɨ Pwôl nywáá mú samʉsə yúul kuda dɨ́, a kú nə́mə́ gwádʉga tɔɔ məcɛy.  
\v 6 \x - \xo 28:6 \xt 14.11\x*Bâŋ bwə́ á ŋgə tə́dʉga nə́ bwə́ é je dʉ́g Pwôl ŋgə́ gúsə, gúl ja nə́ bwə́ é seegya njɨ a mə́ yʉŋ kadʉwa shí mbimbə. Bwə́ á bwánd nə́ kə́kə́kə́, bwə́ kú dʉ́g tɔɔ sâ ábʉ́bɔ̂w í bə́ nə nyə. Bwə́ mú cɛ́nd mítə́dʉ́gá, bwə́ nə́: «A cugɛ́ zhizhe muud, a jɨ zɛmbî.»  
\v 7 Ŋgwɔ́l kâŋ nyə á bə kúnə́-kúnə nə kʉ́kʉ́l bwə́ á bə nɨ. Kâŋ wɔɔŋg njúl kâŋ mə́ Publíyus, lúlúú múúd á ŋkwamə́ nyɔɔŋg. Publíyus ɛ́nɛ mú ŋwa sə́ nə cɛɛlí, a mú jil sə́ nyə́dɨ́ kâŋ mwɔ̂w mə́lɔ́ɔl.  
\v 8 Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ yé nyə á bə a mbwúg shí nə bwas. Nyúúl í á ŋgə gwɔ̧̂ nyə, a ŋgə́ nə́mə́ bwas ncwú-məcií. Pwôl mú kə nyə́dɨ́, kə jəgʉla nə Zɛmbî, bəd nyə məbwə̂, a mú yâl.  
\v 9 Í mú ka zə bə nə́, míl mímbə̂l myâ ŋkwamə́ nyɔɔŋgʉ́ mí mú ŋgə zə nyə́dɨ́, mí ŋgə́ zə yâl.  
\v 10 Buud bɔɔŋg bwə́ mú bul ŋwa sə́ nə gúmə́, gúmə́ í ŋgə́ nyîn mimbií mimbií. Bwə́ á yə nə́mə́ sə́ isâ í njɔɔnd ja sə́ á kyey yí. 
\s1 Pwôl mə kə kumə Róma 
\p  
\v 11 Sə́ á ji cínɔŋg oŋkwoond olɔ́ɔl. Gúl titíma á Aləgʉzandrî í á cɨ́ŋgʉli ŋkwân cínɔŋg ŋkwamə́ nyɔɔŋgʉ́d. Titíma jɔɔŋg mɛ́ mə́yɨɨgyé mə́ á bə yuug «Məwáás»\f + \fr 28:11 \ft Məwáás mɔɔŋg wə́ Kastor bá Polugʉs. Bwə́ á bə ozɛmbî wâ yə́bə́ Ogʉrɛ̂k. Buud bwə́ á dʉ tə́dʉga nə́ ozɛmbî bɔɔŋg wə́ bwə́ á dɨ baagʉlə ofʉ́la.\f*. Gwə́ wə́ sə́ á ŋwa kə́lə nə njɔɔnd shwóg yí.  
\v 12 Sə́ á kə nə́ ndɛɛ́ kə shulə Sirakûs, sə́ mú já cínɔŋgʉ́ mwɔ̂w mə́lɔ́ɔl.  
\v 13 Tɨ́lə sə́ á tɨ́ na yí, sə́ á ŋgə baag nciindye nə nciindye nə́ ndɛɛ́ kə wɔ́ɔ́s Regyo. Mán mələ̂m, ŋkwɔ̧̂ á məkɔ́ɔ́l mə́ jwɔ̂w\f + \fr 28:13 \fk məkɔ́ɔ́l mə́ jwɔ̂w: \ft Í kə́ nə́ Sud; wo é kwey fɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí yé ŋkɔw á ofɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí ɔ́ íciyá dɨ̂.\f* mú kuŋg. Mpʉ́sə mwɔ̂w mə́bá sə́ mú kumə Puzhwoləs.  
\v 14 Sə́ mú kwey bɔ́ɔ́l ómínyɔŋʉ̂ bʉ́sʉ́ óbúgʉla na. Bwə́ mú jəgʉla nə sə̂ nə́ sə́nɔ́ŋ sə́ jág mwɔ̂w zaŋgbá. Mpʉ́sə wɔɔŋg wə́ sə́ á kə kumə Róma yɛ́.  
\v 15 Na, bɔ́ɔ́l ómínyɔŋʉ̂ bʉ́sʉ́ wâ Róma bwə́ á gwádʉga nə́ sə́ ŋgə zə. Bwə́ á zə, zə bwəma nə sə́ Ifacilá í Apyus, bɔ́ɔ́lʉ́gá kʉ́l bwə́ dʉ jɔ̂w nə Minjɔ́w mí ójóŋ mílɔ́ɔl yí. Ja Pwôl nyə a dʉ́g bwə́ yí, nyə á yə Zɛmbî cúncɛ́sh, ŋkul bul wɔ́ɔ́s nyə nyúúlʉ́d.  
\v 16 \x - \xo 28:16 \xt 24.23\x*Ja sə́ á kumə Róma yí, bwə́ á bɨ́d Pwôl nə́ a jeg kə ji kʉ́l á cɛ́ɛl yí, bá ŋgwɔ́l zɨmbɨ nyə́ é dʉ baagʉsə nyə yɛ́. 
\s1 Pwôl mə́ bwiiŋg Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl Róma 
\p  
\v 17 Mpʉ́sə mwɔ̂w mə́lɔ́ɔl ntʉ́nɨ, Pwôl nyə á jɔ̂w otɔ́we ɔ shwóg wâ *Oyúdɛn, bwə́ zə bwəma nə nyə kʉ́l nyə á dʉ ji yí. Ja bwə́ á zə sɛɛŋgya yí, nyə á ka cɨ nə bwo nə́: «Bwaaŋg mə a shígɛ́ shwey wôŋ nə kúl búud jíshé, kú shwey wôŋ nə ijâm nə ijag ódá bwə́ á lʉ́gə yí. Njɨ tɛɛm bə ntɔ́, bwə́ á bii mə Yurʉ́səlɛm, kɛɛnzh mə məbwə̂ mə́ búud ɔ Róma dɨ̂.  
\v 18 \x - \xo 28:18 \xt 23.29\x*Buud bɔɔŋg bwə́ á shí jî mə kɔɔd, bwə́ mú kwey nə́ bwə́ bɨ́d mə nəcé bâŋ bwə́ á shígɛ́ kwey mə nə məbɛ̧ɛ̧́ mə mpíyá nə shwɨy má.  
\v 19 \x - \xo 28:19 \xt 25.11\x*Njɨ, nda Oyúdɛn bwə́ á ŋgə ŋgaan nə́, gwə́ wə́ mə́ á jî nə́ lə́sʉ́ wâm í zə́g wə́ *Káázɛl nə ndɨ̂ yí. Njɨ ntɔ́ cugɛ́ nə́ mə jɨ nə məshwán nə lwoŋ búúd jâm.  
\v 20 Sâ jɔɔŋg wə́ mə́ ámə sɔ̧́ nə́ shé dʉ́gyág nə ndɨ́ yí, shé lésha yí. Bʉ́bə́lɛ́ mə jɨ mə́ŋkəda dɨ̂ nəcé sâ *Izʉrəyɛ̂l ŋgə́ bwánd nə búgə́ yí.»  
\v 21 Bwə́ mú bɛ̧sa nə nɛ́ nə́: «Sə́ afwóyɛ́ bii ŋgwɔ́l kálaad ŋgə́ wú sə́ Yudéa shú dwô dɨ́, ŋki ntâg nə́ ŋgwɔ́l *mínyɔŋʉ̂ wúsʉ́ mə́ zə́ jaaw sə́ wúl bɔ́w-bɔ̂w lâŋ shú dwô dɨ̂.  
\v 22 \x - \xo 28:22 \xt 9.2\x*Njɨ, sə́ mə́ jɨɨ nə́ womɛ́fwó jááwʉg ná sə́ tə́dʉ́gá wô shú nyɔɔŋg ŋkɔɔmʉ́ a búgə́ wó mə́ kə nyíi nɨ. Sə́ ŋgə gwág nə́ buud bwə́ ŋgə ban nywo kʉ́l jɛ̂sh.»  
\v 23 \x - \xo 28:23 \xt 1.3; 8.12; 19.8; 28.31; Luk 17.21\x*Bə́nɔ́ŋ bwə́ á cɛ̧ɛ̧lə ŋkúmba jwɔ̂w bwə́ bá zə cínɔŋg nyə́dɨ́ njɔ́w yí. Ja jwɔ̂w dɔɔŋg í á jé yí, bwə́ á zə bwə́ njúl buud ŋkí bul bulya. Pwôl mú zə lwóya búgə́ jé wú mpʉ́mán wɔ́ɔ́s mpwó-kugʉ́, a ŋgə́ bwiiŋg bwo Faan mə́ Zɛmbî, a ŋgə́ sɔ̧́ nə́ bwə́ mágʉləg Yésus, a ŋgə́ bwiiŋg bwo nə́ nyə wə́ Məcɛ̧ɛ̧ mə́ Moyîz nə micilyá mí *búúd ɔ mícúndə́ mí á ŋgə cɨ yɛ́.  
\v 24 Bɔ́ɔ́l bwə́ mú ŋgə *magʉlə isâ nyə á ŋgə cɨ yí, bɔ́ɔ́lʉ́gá kú magʉlə.  
\v 25 Bwə́ á ka ŋgə bwɨ́lya bwə́ njúl məcʉ́ŋ məcʉ́ŋ. Pwôl mú kwo cɨ bwo njɨ sâ ŋgwúd nə́: «Sâ Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nyə á lás nə impáámbə́ bín mpú mə múúd micúndə́ Izayí dɨ́ yí í mə́ mpu nyîn. Nyə á cɨ nə́: 
\q1  
\v 26 \x - \xo 28:26 \xt Iza 6.9-10\x*Kaág kúl búud nɨ dɨ́ kə cɨ nə bwo nə́: 
\q1 “Bɨ mə bá dʉ kənd mə́lwə̂, njɨ bɨ kú bwɛlɛ wámbʉlə; 
\q1 bɨ́ dʉ kənd mísh, njɨ bɨ kú bwɛlɛ dʉ́g, 
\q1  
\v 27 nəcé kúl búúd ga í mə́ shîn lal mílâm. 
\q1 Bwə́ mə́ shîn juwal mə́lwə̂, 
\q1 bwə́ búdal mísh; 
\q1 nə́ mísh máŋ mə́ á bá dʉ́g, 
\q1 məlwə̂ máŋ mə́ á bá gwág, 
\q1 milâm myáŋ mí á bá wámbʉlə, 
\q1 ŋkwuŋgá bwə́ á bá cɛ́nd kuú njɔɔnd, 
\q1 nə́ ndɛɛ́ mə mú lwag bwo.” 
\p  
\v 28 \x - \xo 28:28 \xt 13.46; Luk 3.6\x* «Kagá mpu nə́ Zɛmbî mə́ kənd búúd bwə́ cúgɛ́ Oyúdɛn wá cʉg jé jɔɔŋg. Báá, bwə́ é gwágʉlə nyə.»  
\v 29 \f + \fr 28:29 \ft Míl mícilyá mí ayág mí cugɛ́ nə iciyá íga.\f*[Ja Pwôl nyə a shîn cɨ ntʉ́nɨ yí, Oyúdɛn bwə́ á shwal bwɨ́lya, bwə́ ŋgə́ jág sɛ́ŋʉsa məkə̂l.] 
\p  
\v 30 Pwôl nyə á já mimbû mímbá oncindî, a ŋgə ji njɔ́w nyə́mɛ́fwó nyə á ŋgə jə́na nə *mwaanɛ̂ yé yí, a dʉ́gə́ lə́g búúd bwə́ á dʉ zə nyə́dɨ́ wá,  
\v 31 a ŋgə́ cúndə kɛ́ɛl á Faan mə́ Zɛmbî, a ŋgə́ jɨ́ɨ́gʉli buud minjɨ́ɨ́gʉ́lá mí dʉ́gyá nə Cwámba Yésus-Krîst myá nə́ kpwɔɔ́ kpwɔɔ́, kú nə gúl sâ í ntágʉ́lə́ nyə.