\id 1TH – Makaa NT – Cameroon – 2014 (DBL-2014) \h 1 Buud ɔ́ Tesaloníka \toc1 Kálaad ashúshwóógʉ́ Pwôl nyə á cilə buud ɔ́ Tesaloníka yɛ́ \toc2 1 Buud ɔ́ Tesaloníka \toc3 1Te \mt1 Kálaad ashúshwóógʉ́ Pwôl nyə á cilə buud ɔ́ Tesaloníka yɛ́ \imt1 Isâ í dʉ́gyá nə kálaad ashúshwóógʉ́ mə Pwôl shú Tesaloníka yí \ip Ja Pwôl nyə́ á ŋgə sá njɔɔnd yé ábɛɛ́ yí, nyə á kumə Tesaloníka a ŋgə́ zhu Filipî. Ja jɔɔŋg wə́ nyə́ á fwɔ̧ Dɔ̧ á cínɔŋg yí. Njɨ, Oyúdɛn bwə́ á lɛɛl zə fʉm nyə, obúgʉla bwə́ mú sá nə́ bá Sílas bwə́ túbʉ́g ibulú ibulú kə Berê. (Mis 17.1-10). \ip Nə́ ndɛɛ́, ja Pwôl bə́nɔ̂ŋ gwooŋg jé bwə́ á bə Atɛ̂n yí, nyə á kənd Timotê nə́ a kə́g dʉ́g nda mísɔɔn ŋgə́ bə Tesaloníka nə́. Timotê nyə á ka kə, a mú nyiŋgə, kə bwəma nə gwooŋg Kɔrɛ̂nt. A mú jaaw Pwôl nə́ obúgʉla wâ Tesaloníka bwə́ ŋgə kə nə búgə́ shwóg, njɨ, bʉ́sə nə bíl ísâ bwə́ ŋgə́ cɛɛl mpu yí. Pwôl nyə á ka cilə bwo kálaad ɛ́ga. \ip Sə́ bɨ́ nə ŋkul cɨ nə́ kálaad wɔɔŋgʉ́ jɨ nə məŋkɔw ntʉ́ga: \ili1 (1) Pwôl mə yə́ Zɛmbî akíba nəcé məkə́l á mə́ bii má mə́ lwó nə́ obúgʉla wâ Tesaloníka bʉ́sə nə kuú njɔɔnd í jə́lá nə bə yuug yí. \ili1 (2) A nyiŋgə báágʉlə jaaw bwo isɛ́y nyə́ á tɛ́ɛ́d yí, a ŋgə ntâg cɛɛl nə́ bə́nɔ́ŋ bwə́ nyíŋgəg dʉ́gya (1.1–3.13). \ili1 (3) A bándʉ́lə́ bwo nə́ bwə́ wáág ŋkul nə ŋgə́lə kwambʉlə kuú njɔɔnd wáŋ (4.1-12). \ili1 (4) A mú nə́mə́ ka jɨ́ɨ́gʉli bwo sá í dʉ́gya nə shwiy nə zɨ́yé mə Yésus-Krîst yí (4.13–5.11). \ili1 (5) A ka kə shínal kálaad nə baalɛ́ mə́cwûŋ nə məbə́dá (5.12-28). \c 1 \s1 Məbə́dá \p \v 1 \x - \xo 1:1 \xk \xt Silvɛ̧̂: \xt 2Kr 1.19; 2Te 1.1; 1Pr 5.12 \xk Timotê: \xt 1Kr 4.17 \xk Tesaloníka: \xt Mis 17.1\x*Mə Pwôl wə́ mə́ cílə́ bɨ́ kálaad ɛ́ga, sə́nɔ́ŋ Silvɛ̧̂ nə Timotê. Sə́ mə́ cilə bɨ̂ *Dɔ̧ á Tesaloníka, Dɔ̧ dʉ́sə́ Dɔ̧ mə́ Zɛmbî Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ bá Cwámba Yésus-Krîst yí. Zɛmbî kə́ sá bɨ́ mpaam, kə́ sá nə́mə́ nə́ bɨ cʉ́gəg nə́ shɛɛ. \s1 Obúgʉla wâ Tesaloníka bwə́ á bə nə fwámɛ́ búgə́ \p \v 2 \x - \xo 1:2 \xt 2.13; Flp 1.3; Kol 1.3; 2Te 1.3; 2.13\x*Sə́ ŋgə yə Zɛmbî akíba ja jɛ̂sh shú dʉ́n bɨ bɛ̂sh, sə́ aŋgɛ̂ nə bwɛlɛ yɔw ŋgə́lə wá bɨ́ mə́jəgʉla mə́sʉ́d. \v 3 \x - \xo 1:3 \xt 5.1-2\x*Sə́ ŋgə bul tə́dʉga bɨ́ mísh mə́ Zɛmbî Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ íshéd nəcé: búgə́ jɨ́n í cúgɛ́ ná á shílə́g; cɛɛlí jɨ́n nda bə á shwánág; bwándʉ́lə bɨ́ ŋgə bwánd Cwámba íshé Yésus-Krîst nə búgə́ yí wúsə álal-ŋkul. \v 4 \x - \xo 1:4 \xt 2Te 2.13, 16\x*Yé bwááŋg Zɛmbî mə cɛ́ɛl wá, sə́ ŋgə tə́dʉga bɨ́ ntɔ́, sə́ ŋgə́ mpu nə́ Zɛmbî nyə a fɛ́ɛ́sh bɨ̂. \v 5 \x - \xo 1:5 \xt 1Kr 4.20\x*Jɨ́ ntɔ́. Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl sə́ á ŋgə bwiiŋg bɨ́ yɛ́ nyə a shígɛ́ bə njɨ iciyá í mpu; Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nyə á ŋgə lwándʉlə iciyá byɔɔŋgʉ́ nə ŋkul mə́ Zɛmbî, sə́ ŋgə́ *búgʉla nə milâm mísʉ́ myɛ̂sh. Kuú njɔɔnd sə́ á ŋgə kyey yí, í á bə shú mə́nywa mʉ́n, bɨ a shí dʉ́g wə. \p \v 6 \x - \xo 1:6 \xt Mis 17.5-9; 2Kr 6.10; 2Te 3.7, 9\x*Bɨ a dʉ́g, bɨ mú nə́mə́ sá nda sə́, sá nə́mə́ nda Cwámba, bɨ́ lə́g Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl nə məshusʉg mə́ á ŋgə zhu wə́ Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim má, í njúl nə́ bɨ á bə *íncwaw í ntʉg dɨ́ nə́ liid. \v 7 Sâ jɔɔŋg í mə́ sá nə́ obúgʉla bɛ̂sh wâ Masedwân nə bɔɔŋg wâ Akayî bwə́ mú dʉ ŋwa yuug nə bɨ̂. \p \v 8 \x - \xo 1:8 \xt Rom 1.8\x*Kɛ́ɛl mə Cwámba í á mə́ lás nûŋ bɨ́dɨ́ nda kwólóŋ; lâŋ í mə́ kyey kʉ́l jɛ̂sh nə́ bɨ mú fwámɛ́ óbúgʉla ɔ́ Zɛmbî; mə ŋgə cɨ nə́ kʉ́l jɛ̂sh, kú ná bə njɨ Masedwân nə Akayî. Í cúgɛ́ ná nyiŋgə bə sâ sə́ bwííŋgʉg. \v 9 \x - \xo 1:9 \xt Yuá 17.3; Mis 14.15\x*Jɨ́ ntɔ́. Buud bwə́mɛ́fwó bwə́ ŋgə jaaw nda bɨ́ á mə́ lə́g sə́ fwámɛ́ lə́g nə́; nə́ bɨ a mə́ yîl mílâm ózɛmbî ɔ́ áyadʉ́g dɨ̂, kənd wə́ Zɛmbî shú nə́ bɨ sɛ́yʉ́g nə Zɛmbî jɨ́ fwámɛ́ Zɛmbî yɛ́, Zɛmbî á kuwô. \v 10 \x - \xo 1:10 \xt 5.1-2, 9; Rom 5.9\x*Bwə́ ŋgə nə́mə́ jaaw nə́ bɨ́ ŋgə bwánd Mwân yə́ nə́ a bá zhu gwɔ̂w, Mwân yé Yésus nyə́mɛ́fwó nyə a gwûmʉshi yɛ́, nyə wə́ nyə a mə́ sá nə́ shé fáámʉgɨ́ nə mpimbə mə́ Zɛmbî. \c 2 \s1 Isɛ́y Pwôl nyə á sɛ̂y Tesaloníka yí \p \v 1 \x - \xo 2:1 \xt 1.5, 9\x*Bwaaŋg, ŋgaá nə́ bɨmɛ́fwó bɨ mə mpú nə́ njɔɔnd wúsʉ́ sə́ á zə bɨ́dɨ́ yí í áshígɛ́ bə nə́ sə́ á fánda zə ŋgə kyey ntɔ́? \v 2 \x - \xo 2:2 \xt Mis 16.19-24; 17.1-9\x*Bɨ mə mpú nə́ sə́ á zə wɔ́ɔ́s bɨ́dɨ́ sə́ mə́ fwo bul jug, sə́ á bwəma nə cúgə́ Filipî. Njɨ, Zɛmbî wúsʉ́ nyə á yə sə́ iŋkáŋ í á jəla yí. Iŋkáŋ byɔɔŋg wə́ í á sá nə́, mizhízhíŋ mí á tɛɛm ŋgə lúmbʉli nə sə́ məzhɨɨ́ mɛ̂sh ɨɨ́, sə́ báá sə́ á ŋgə nə́mə́ bwiiŋg bɨ́ Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl mə́ Zɛmbî. \v 3 \x - \xo 2:3 \xt 2Kr 4.2\x*Bɨ mə́ jəlá nə mpu cínɔŋg nə́ sə́ a shígɛ́ ŋgə bwiiŋg bɨ́ Kɛ́ɛl dɔɔŋgʉ́ nə mitə́dʉ́gá mí íwushî, sə́ áshígɛ́ ŋgə sɛ̂y nə milám mímbá, kú sá ísɛ́y í mə́kə́ŋ. \v 4 \x - \xo 2:4 \xt Zhe 11.20; 1Tm 1.11; Gal 1.10; Ifz 3.2\x*Í yidá bə nə́, Zɛmbî nyə á fwo faas sə̂ nə́ ndɛɛ́ a mú magʉlə sə̂, a mú yə sə́ Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl nə́ sə́ kə́g ŋgə bwiiŋg. Ntɔ́, lə́sʉ́ sə́ á ŋgə lás yí, sə́ a shígɛ́ ŋgə lás wə mbií á nə́ buud bwə́ fáágʉg sə̂; sə́ á ŋgə yida lás mbií á nə́ Zɛmbî gwágʉ́g sə̂ nywa, nyə muud mə dʉ dʉ́g mítə́dʉ́gá myâ milâm yɛ́. \p \v 5 \x - \xo 2:5 \xt 2.10; Mis 20.33; 2Kr 1.23\x*Haaw. Bɨ mə mpú nə́ sə́ a shígɛ́ bwɛlɛ jwáŋgʉlə múúd nə iciyá í mpu, sə́ nda sá mísɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ mí ncwaŋgə́, Zɛmbî jɨ wúshinɛd. \v 6 \x - \xo 2:6 \xt Yuá 5.41, 44\x*Sə́ áshígɛ́ ŋgə sɔ̧́ gúmə́ tɔɔ bɨ́dɨ́, tɔɔ bɔ́ɔ́l búud dɨ́. \v 7 Í njúl nə́ sə́ á shí bə nə zhɨɨ́ nə́ sə́ zə́g lwó bɨ́ mpə̂l. Ŋgaá nə *buud ɔ lwámá ɔ́ *Krîst bɨ́ nə ŋkul lwó búud mpə̂l? Njɨ, sə́ á yida ŋwa bɨ́ nə lâm mə́cɛy nda nyɔɔŋgʉ́ mə́ ŋkáŋgʉ́lə́ bwân yɛ́. \v 8 Mətag mɔɔŋg mə́ á sá nə́, sə́ á tɛɛm yə bɨ́ Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl, sə́ á ŋgə jɨɨ jɨɨ́g nə́ sə́ mə́ yə́ nə́mə́ bɨ́ icʉg bísʉ́ yâ sə́mɛ́fwó, nəcé bɨ á shîn zə bə sə́ wəalâm. \p \v 9 \x - \xo 2:9 \xt 2Te 3.7-9; Mis 18.3\x*Bwaaŋg, ŋgaá bɨ́ ŋgə tə́dʉga wádʉ́gálə sə́ á ŋgə wádʉga sɛ̂y yí. Sə́ á ŋgə cúndə bɨ́ Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl sə́mɛ́fwó sə́ dʉ́gə́ sɛ̂y bulú nə mwásə́ shú nə́ tɔɔ muud ŋgwûd nə ŋgwûd nda ŋkɛ̂ny mbag wúsʉ́. \v 10 \x - \xo 2:10 \xt 2.5\x*Bɨ́ bɨ́ owúshinɛd, Zɛmbî nə́mə́ wúshinɛd nə́ kuú njɔɔnd sə́ á ŋgə kyey nə bɨ́ obúgʉla yí í á bə kuú njɔɔnd Zɛmbî mə cɛ́ɛl yí, kuú njɔɔnd á otʉ́təlí, nda nə sâ á jumʉ́g. \v 11 \x - \xo 2:11 \xt Mis 20.31\x*Bɨ mə mpú nə́mə́ nə́ sə́ á ŋgə ŋwa muud yɛ̂sh a bɨ́dɨ́ nda sɔ́ɔ́ŋgʉ́ mə́ dʉ ŋwa bwân nə́. \v 12 \x - \xo 2:12 \xt 4.1; Rom 5.2; Flp 1.27\x*Sə́ á dʉ cwîny bɨ̂, dʉ lʉl bɨ̂ mənyúul, sə́ dʉ báásʉlə bɨ́ nə́ bɨ kyéyʉg kuú njɔɔnd Zɛmbî mə cɛ́ɛl yí. Bɨ mə́ jəlá nə cʉgə ntɔ́ nəcé Zɛmbî nyə á jɔ̂w bɨ́ nə́ bɨ bə́g buud ɔ́ Faan dɛ́, ŋwa dʉ́n kɔw nyə́dɨ́ gúmə́d. \p \v 13 \x - \xo 2:13 \xt 1.2-3; Gal 1.11-12\x*Sə́ ŋgə nə́mə́ yə Zɛmbî akíba nə gúl sâ; jɨ́ nə́, ja bɨ́ á gwág Milə́sʉ́ mí Zɛmbî sə́ á bwiiŋg bɨ́ myá, bɨ á lə́g myo nda mísə́ nə́. Bɨ a lə́g myo nə́ mísə Milə́sʉ́ mí Zɛmbî, kú bə kɛ́ɛl yâ buud ɔ shí ga. Milə́sʉ́ mí Zɛmbî myɔɔŋg wə́ mí ŋgə́ sɛ̂y bɨ́ obúgʉla dɨ́ ícʉgʉd. \p \v 14 \x - \xo 2:14 \xt Mis 17.5\x*Nə́ ndɛɛ́ bwaaŋg, bɨ a mə́ sá nə́mə́ nda mədɔ̧ mə́ Zɛmbî mə́sə́ Yudéa mə́ ŋgə́ bɛ̧ Yésus-Krîst má. Buud ɔ́ lɔɔm bʉ́n bwə́ á mə́ nə́mə́ wáámb bɨ̂ nə ifʉmʉga nə́mə́ nda *Oyúdɛn bwə́ á wáámb mə́dɔ̧ mɔɔŋgʉ́ nə ifʉmʉga nə́. \p \v 15 \x - \xo 2:15 \xt Mis 2.23; 9.23, 29; 13.45, 50; 14.2, 5, 19; 17.5, 13; Rom 11.28; 2Kr 11.23-29\x*Oyúdɛn bɔɔŋg bwə́ á gwú Cwámba Yésus-Krîst, bwə́ gwú *buud ɔ mícúndə́, bwə́ á jág nə́mə́ bul wáámb sə́ nə ifʉmʉga. Zɛmbî nyə aŋgɛ̂ nə gwág bwo nywa, bwə́ ŋgə lúmbʉli nə buud bɛ̂sh. \v 16 \x - \xo 2:16 \xt Mat 23.31-33\x*Bwə́ ŋgə ntágʉlə sə̂ nə́ sə́ nda bwiiŋg íkûl ishús Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl, bwə́ acɛ́ɛ́lɛ́ nə́ ikûl byɔɔŋg í dʉ́gʉ́g cʉg. Sálə bwə́ ŋgə́ sá ntɔ́ yí, bwə́ ŋgə casʉlə *sə́m wáŋ nə́ í bə́g ncindî. Bwə́ á mə́ ka bwəma nə mpimbə mə́ Zɛmbî. \s1 Pwôl nə yéésh nə́ a kə́ dʉ́g ókrîstɛn wâ Tesaloníka \p \v 17 \x - \xo 2:17 \xt 3.10\x*Bwaaŋg, sə́ bâŋ jísʉ́ kɔ́ɔ́mb dɨ, tɛɛm bə nə́ sə́ á mə́ béégya nə bɨ́ fúfwálá mísh mə́sʉ́ nda ná dʉ́g bɨ́, milâm mísʉ́ myáá mí leedyá nə bɨ̂. Ntɔ́, nda sə́ á bul bə nə məma yéésh nə́ sə́ nyíŋgəg dʉ́g bɨ̂ nə́, sə́ á ŋgə yáág nə́ sə́ mə́ zə́ nûŋ bɨ́dɨ́. \v 18 Bʉ́bə́lɛ́ sə́ á mə́ yáág ŋkí ja ŋgwûd ŋkí ija ibá nə́ sə́ mə́ zə́ dʉ́g bɨ̂, nə́ ndɛɛ́ mə Pwôl; ká, *Sátan nyə a mə́ ntágʉlə nə́ sə́ nda zə. \v 19 \x - \xo 2:19 \xt 1Kr 9.24-25; Flp 4.1; 2Te 1.4\x*Ye bɨ ampúyɛ́ nə́ bɨ wə́ ŋgə́ sá nə́ sə́ ŋgə́g nə bwánd Cwámba Yésus nə búgə́? Ŋgaá məshusʉg mə́sʉ́ mə́ ŋgə zhu bɨ́dɨ́? Bɨ wə́ jɨ́ *tûm gúmə́ sə́ mə́ bá ŋgə bəgʉwa nə́ ndɨ́ Yésus dɨ́ míshʉ́d ja á bá nyiŋgə zə yí. \v 20 Mpugá nə́ bɨ wə́ bɨ́ sə́ sâ gúmə́, bɨ wə́ bɨ́ sə́ sâ mə́shusʉg. \c 3 \s1 Pwôl nyə á kənd Timotê Tesaloníka \p \v 1 \x - \xo 3:1 \xt Mis 17.15\x*Zhúgʉ́lá zhúgʉ́lâ, nda sə́ áshígɛ́ ná nyiŋgə jísɔw ŋgə́lə ji nda gwádʉga bɨ̂ nə́, sə́ á dʉ́g nə́ í nywa nə́ sə́ lʉ́gʉ́g fwó Atɛ̂n. \v 2 \x - \xo 3:2 \xk \xt Timotê: \xt 1.1\x*Sə́ mú ntɨ *mínyɔŋʉ̂ wúsʉ́ Timotê muud bá Zɛmbî bwə́ ŋgə́ nə́mə́ sɛ̂y sɛ́y bwiiŋgʉ́lə Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl yɛ́. Sə́ mú ntɨ nyə nə́ a zə́g sá nə́ bɨ bə́g nə iŋkáŋ búgə́ jɨ́nʉ́d, zə cwîny bɨ̂. \v 3 \x - \xo 3:3 \xt Ifz 3.13; 2Te 1.4; 2Tm 3.12\x*Haaw. Í á jɨɨ nə́ bɨ bə́g nə iŋkáŋ búgə́ jɨ́nʉ́d shú nə́ məntágʉla mə́ nda tɨ́ múúd məkuú shí. Bɨmɛ́fwó bɨ mə mpú nə́ məntágʉla mə́nɨ mə́sə dʉ́sʉ́ kɔw Zɛmbî nyə á yə sə́ yí. \v 4 \x - \xo 3:4 \xt Mis 14.22\x*Ŋgaá nə́ ja sə́ á bə nûŋ bɨ́dɨ́ yí sə́ á shí bwey ŋgə jaaw bɨ́ nə́ sə́ é bwəma nə məntágʉla? Ntɔ́ nə́mə́ wə́ í mə́ bə ɛ́ga, bɨ mə mpú ntɔ́. \v 5 \x - \xo 3:5 \xt Flp 2.16\x*Nə́ ndɛɛ́, nda mɛ́ɛ́ mə áshígɛ́ ná nyiŋgə jísɔw ŋgə́lə ji nda gwádʉga bɨ̂ nə́, mə á ntɨ Timotê nə́ a zə́g wámbʉlə nda bɨ́ ŋgə́ cʉgə cʉg búgə́ jɨ́n nə́. Mə á ŋgə bɛɛmb nə́ Mása məbwə́bʉ́lán nyə a bá bwɔ́wʉlə bɨ́ nə́ ndɛɛ́ njugú sə́ á ŋwa yí mú yə íyɨ́y-yɨ̂y. \p \v 6 \x - \xo 3:6 \xt Mis 18.5; 2Te 1.3; 1Tm 1.5; Flm 5-7; Gal 5.6\x*Nə́ ndɛɛ́, Timotê mə́ wɔ́ɔ́s wa wúlə nûŋ bɨ́dɨ́. A mə́ zə nə sə́ jɔ̧jɔ̧ mə́kə̂l nə́ bɨ́ ŋgə ná kə shwóg nə búgə́ jɨ́n nə cɛɛlí jɨ́n. A jaaw nə́mə́ sə́ nə́ bɨ́ ŋgə ná tə́dʉga sə́ tə́dʉ́gálə ányunywaâ, bɨ njúl nə məma yéésh nə́ bɨ mə dʉ́g sə́, nda sə́ bɨ́ nə́mə́ nə yéésh nə́ sə́ mə́ dʉ́g bɨ́ nə́. \v 7 \x - \xo 3:7 \xt 2Te 1.4\x*Gwə́ wə́ jɨ́ nə́, bwaaŋg, məfúfə nə məbwə́bʉ́lán mə́ tɛɛm ŋgə ntágʉlə sə́, mənyúúl mə́ mə́ bul nyiŋgə lal sə́ nə gwádʉ́gálə búgə́ jɨ́n. \v 8 Sə́ mə́ nyiŋgə cʉgə ja gaád nəcé sə́ mə́ gwág nə́ bɨ mə́ nada nə Cwámba. \v 9 Sə́ bɨ́ bul bə nə məshusʉg nə bɨ́ mísh mə́ Zɛmbî íshéd, nda ná mpu bímbí sə́ bɨ́ nə ŋkul yə nyə akíba yí. \v 10 \x - \xo 3:10 \xt 2.17\x*Sə́ ŋgə jəgʉla nə Zɛmbî ntɔ̧ mínjɨ. Bulú nə mwásə́ sə́ ŋgə jəgʉla nə́ shé nyíŋgəg dʉ́gya, sə́ zə́g lwándʉlə sâ í ŋgə́ ná fúfə bɨ́ búgə́ dɨ́ yí. \p \v 11 Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ íshé Zɛmbî nyəmɛ́fwó bá Cwámba íshé Yésus bwə́ sáág nə́ zhɨɨ́ zə́lə nûŋ bɨ́dɨ́ í bə́g sə́ nə́ waŋ waŋ. \v 12 \x - \xo 3:12 \xt Gal 6.10\x*Bɨ́ ŋgə cɨɨla mpə́dʉ́gá nyɨ́n, bɨ ŋgə́ nə́mə́ cɛɛl bɔ́ɔ́l búúd bɛ̂sh. Cwámba sáág nə́ cɛɛlí jɔɔŋg í ŋgə́g nə yáág yáágʉ́g nə́mə́ nda cɛɛlí sə́ ŋgə́ cɛɛl bɨ́ yí. \v 13 \x - \xo 3:13 \xt 5.1-2; Flp 1.10\x*A sáág nə́ milâm mí bə́g nda ŋkúŋkulə bɨ̂, bɨ bág bə nə kuú njɔɔnd Zɛmbî mə cɛ́ɛl yí, kú nə sâ á jumʉ́g mísh mə́ Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ íshé Zɛmbî dɨ̂ ja Cwámba íshé Yésus bə́nɔ̂ŋ buud bɛ́ bɛ̂sh bwə́ bá zə yí. Amɛn. \c 4 \s1 Fwámɛ́ kuú njɔɔnd \p \v 1 \x - \xo 4:1 \xt 2.13; Kol 1.10; 2Te 3.6\x*Nə́ ndɛɛ́ bwaaŋg, sə́ á shí lwó bɨ́ kuú njɔɔnd Zɛmbî mə cɛ́ɛl yí, bɨ mú nə́mə́ ŋgə kyey wə. Nə́ ndɛɛ́, kəgá nə kuú njɔɔnd wɔɔŋg shwóg ŋgə yáág yáágʉ́g; sə́ ŋgə bándʉlə bɨ́ ntɔ́ jínə́ mə́ Cwámba Yésus dɨ̂. \v 2 Bɨ mə mpú məcwûŋ sə́ á cwîny bɨ́ nə ŋkul mə Cwámba Yésus má. \v 3 \x - \xo 4:3 \xt 5.23; 1Kr 6.13; Heb 10.10\x*Ŋkúmba sâ Zɛmbî ŋgə́ jɨɨ yí jɨ́ nə́ bɨ cʉ́gəg mbií á cɛ́ɛl yí. Kwanzʉgá jaŋga. \v 4 Muud yɛ̂sh cʉ́gəg nə nyúúl nyɛ́\f + \fr 4:4 \ft Bɔ́ɔ́l bwə́ cɨ na nə́: «Muud yɛ̂sh cʉ́gəg nə yé múdá».\f* mbií Zɛmbî mə cɛ́ɛl yí, ŋwa nyə nə məjilə; \v 5 kú bɛ̧ bɔ́w-bɔ̂w íyéésh nda buud bwə́ ampúyɛ́ Zɛmbî wá. \v 6 Muud nda nyúg *mínyɔŋʉ̂ na sâ nɨɨ́d, nda ntɔ̧ mínjɨ. Nəcé Cwámba mə́ dʉ kunda búúd ísâ ínɨɨ́d; sə́ á shí bwey dʉ jaaw bɨ́ ntɔ́, sə́ ŋgə nə́mə́ nyiŋgə báásʉlə jaaw bɨ́ ntɔ́. \v 7 \x - \xo 4:7 \xt 4.3; 1Pr 1.15-16\x*Mpugá nə́ njúwúlú Zɛmbî nyə a jɔ̂w shé yí í áshígɛ́ bə nə́ shé ŋgə́g nə kə shwóg ŋgə sá ísâ í ádʉdanâ; í á yida bə nə́ shé cʉ́gəg mbií á cɛ́ɛl yí. \v 8 \x - \xo 4:8 \xt 1Kr 6.19-20\x*Nə́ ndɛɛ́, muud mə bán məcwûŋ mə́ga yɛ́ nyə abánɛ́ múud, á ban Zɛmbî muud ŋgə́ yə bɨ́ Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim yɛ́. \p \v 9 \x - \xo 4:9 \xt Zhe 31.33-34; Gal 6.10; Ifz 5.2\x*Shú sâ í dʉ́gyá nə cɛɛlí á mpə́dʉ́gá omínyɔŋʉ̂ yí, í ajɨ́ɨ́yɛ́ nə́ mə cíləg bɨ́, nəcé mə mpú nə́ Zɛmbî nyəmɛ́fwó nyə á mə́ jɨ́ɨ́gʉli bɨ́ nda bɨ́ mə́ jə́lá nə cɨɨla mpə́dʉ́gá nyɨ́n nə́. \v 10 \x - \xo 4:10 \xt 2Te 3.4\x*Bɨ́ ŋgə ntâg nə́mə́ bwey lwóya cɛɛlí jɔɔŋgʉ́ nə omínyɔŋʉ̂ ɔ́ íshé bɛ̂sh wâ Masedwân yɛ̂sh. Bwaaŋg, sə́ mə́ bándʉ́lə́ bɨ́ nə́ bɨ kə́g nə cɛɛlí jɔɔŋg shwóg ŋgə yáág yáágʉ́g, \v 11 \x - \xo 4:11 \xt 2.9; Ifz 4.28; 2Te 3.10, 12\x*bulʉgá sɔ̧́ cʉg mə́təla, muud bul sɔ̧́ nə́ a dʉ́gʉ́g njɨ sâ í dʉ́gyá nə nyə yí, sɔ̧́ nə́ a sɛ́yʉ́g nə məbwə́ mɛ́ nda sə́ á cwîny bɨ́ nə́. \v 12 \x - \xo 4:12 \xt 1Kr 5.12-13; Kol 4.5\x*Ságá ntɔ́ shú nə́ bɨ cʉ́gəg cʉg í é bə nə məjilə mísh mə́ buud bwə́ cúgɛ́ *Dɔ̧ dɨ́ wá; bɨ́ nda sá nə́ bɔ́ɔ́l búúd bwə́ ŋgə́g nə ŋkɛ́ny mbag wʉ́n. \s1 Zɛmbî mə bá gwûmʉshi ómínyɔŋʉ̂ ɔ́ íshé \p \v 13 \x - \xo 4:13 \xt 5.1-2; 1Kr 15.51-52\x*\x - \xo 4:13 \xt 1Kr 15.18-19; Ifz 2.12\x*Bwaaŋg, sə́ acɛ́ɛ́lɛ́ nə́ bɨ dʉ́g jág sâ í dʉ́gyá nə okrîstɛn bwə́ á mə́ kə ígwə́d wá yí. Í jɨɨ nə́ bɨ dʉ́g mpu, shú nə́ bɨ́ kú dʉ bə nə́ shúsʉ́lú shúsʉ́lú nda buud bwə́ áŋgɛ̂ nə bwánd nə búgə́ wá. \v 14 \x - \xo 4:14 \xt Rom 14.9; 1Kr 15.3-4, 12, 20\x*Shé ŋgə *magʉlə nə́ Yésus nyə á yə a mú nyiŋgə gwûm, shé mágʉləgá nə́mə́ nə́, bɔɔŋg bwə́ á yə bwə́ ŋgə́ *búgʉla Yésus wá, Zɛmbî mə bá gwûmʉshi bwo a mú kə nə bə́nɔ́ŋ Yésus. \p \v 15 \x - \xo 4:15 \xt 1Kr 7.10, 25\x*Gúl sâ sə́ ŋgə jaaw bɨ́ Cwámba nyə a cɨ wə́ ga: ja Cwámba mə bá nyiŋgə zə yí, shé buud mə bá bə shé ŋgə́ ná dʉ́gya wá, shé ábʉ́lɛ́ kə shwóg, lʉ́gə bɔɔŋg bwə́ mə́ yə wá mpʉ́sə. \v 16 \x - \xo 4:16 \xt 1Kr 15.23\x*Nəcé í bá bə nə́, buud bwə́ bá gwág kə̂l ŋgə́ cúndə, wúl kúkúmá *wə́éŋgəles ŋgə́ wééshʉli kə̂l, laag mə́ Zɛmbî ŋgə́ lás, Cwámba nyəmɛ́fwó mú shulə wú joŋ dɨ́, buud bwə́ á yə bwə́ njúl búúd ɔ *Krîst wá bwə́ mú tɛ́ɛ́d gwûm. \v 17 \x - \xo 4:17 \xt Yuá 12.26; Rom 5.17; Flp 3.20\x*Bwə́ ká shîn gwûm ntʉ́nɨ, shé buud mə bá bə shé ŋgə́ ná dʉ́gya wá, shé mú sɛɛŋgya nə bwo nə́ ndɛɛ́ sə́nɔ́ŋ mú ŋkâŋ kə míŋkúdʉ́d kə bwəma nə Cwámba nûŋ míŋgúlʉ́d; sə́nɔ́ŋ sə́ mú ji kandʉgə á kandʉgə. \v 18 Dʉgá wɨ́ya ŋkul mílámʉ́d nə iciyá ínɨ. \c 5 \s1 Muud nyə ampúyɛ́ jwɔ́w Cwámba mə bá zə yí \p \v 1 Bwaaŋg, í ányíŋgə́yɛ́ jɨɨ nə́ mə cíləg bɨ́ shú sâ í dʉ́gyá nə məfwála nə ija ísâ í bá sɨ̂y yí. \v 2 \x - \xo 5:2 \xt 1.2-3, 10; 2.19; 3.13; 5.23; Mat 24.36; Flp 4.5; 2Te 1.7, 10; 2.1-2 \xk wɔ́ɔ́s nda júwâl: \xt Mat 24.43; 2Pr 3.10; Mbʉ́ 3.3; 16.15\x*Nəcé bɨmɛ́fwó bɨ mə mpú nə́ sáŋ sáŋ nə́ jwɔ̂w mə́ Cwámba í bá zə wɔ́ɔ́s nda júwâl í dʉ zə mpwó-bulú nə́. \v 3 \x - \xo 5:3 \xt Zhe 6.14-15; Mat 24.39\x*Buud bwə́ bá ŋgə cɨ nə́: «Hʉʉ́ʉŋ! A mâŋ mə́təla e! Kú nə tɔɔ sâ í kə́nd múúd lâm gwɔ̂w!» Í bá bə, buud bwə́ ŋgə́ lás ntɔ́, byéndí í ɔ́ wɔ́ɔ́s bwo məseegya, nə́mə́ nda mə́cɛy mə́ minʉ́ mə́ dʉ wɔ́ɔ́s múdá á bum məshɨɨga nə́. Bwə́ ábʉ́lɛ faam. \v 4 Ká, bwaaŋg, bɨ báá cugɛ́ yídʉ́gʉ́d\f + \fr 5:4 \ft Buud bwə́ afwóyɛ́ magʉlə Yésus wá bwə́ ŋgə ŋkúŋkulə nə cʉg kú mpu shwóg kú mpu shug: bʉ́sə yídʉ́gʉ́d.\f*. Jwɔ̂w dɔɔŋgʉ́ í ábʉ́lɛ́ wɔ́ɔ́s bɨ́ nda júwâl. \v 5 \x - \xo 5:5 \xt Rom 13.11-12; Ifz 5.8-9\x*Bɨ báá bʉ́sə bwán ɔ́ mə́ŋkɛnya bɨ bɛ̂sh, bwán ɔ́ mwásə́. Shé cugɛ́ búúd ɔ búlú, búúd ɔ yídʉ́gʉ́. \v 6 Nda jɨ́ ntɔ́ nə́, shé ajə́láyɛ́ nə kə ígwə́d nda bɔ́ɔ́l búúd bwə́ ŋgə́ kə ígwə́d nə́; shé mə́ jəlá nə ji ŋkasə̂, shé dʉ cunal íyéésh íshé. \p \v 7 Nəcé nə́, buud bwə́ dʉ kə ígwə́d wá bwə́ dʉ kə ígwə́d íbulû, oŋgulɛ dʉ fudə nə məlwəg ibulû. \v 8 \x - \xo 5:8 \xt Ifz 6.11-17\x*Shé bâŋ buud ɔ mwásə́, shé dʉ́gá cunal íyéésh í íshé. Ntɔ́, í jɨɨ nə́ shé ŋwág búgə́ nə cɛɛlí búdal íbʉd dɨ́ tâŋ nda búdʉga í íŋkwánz ózɨmbɨ bwə́ dʉ bwáád bʉd dɨ́ yí, shé ka ŋgə bwánd nə búgə́ nə́ Cwámba mə bá sá nə́ shé fáámʉg nə intʉ́gʉ́lí, bwándʉ́lə wɔɔŋgʉ́ í bə shé nda tûm íŋkwánz zɨmbɨ mə́ dʉ búdal lúúd yí. \v 9 \x - \xo 5:9 \xt 1.10; 2Te 2.14\x*Nəcé nə́, Zɛmbî nyə a shígɛ́ fɛ́ɛ́sh shé nə́ shé zə́g yida bwəma nə mpimbə jé; nyə a fɛ́ɛ́sh shé nə́ shé dʉ́gʉ́g cʉg zhɨ́ɨ́ mə Cwámba íshé Yésus-Krîst dɨ̂. \v 10 \x - \xo 5:10 \xt 4.14; Rom 14.8-9\x*Ŋgaá nə́ Yésus wɔɔŋg wə́ nyə á yə shwɨy dʉ́sʉ́? Haaw! Nyə á yə shú nə́ sə́nɔ̂ŋ sə́ cʉ́gəg, tɔɔ shé mə́ jɨ ŋkasə̂, tɔɔ shé mə́ nyiŋgə kə ígwə́d. \v 11 Nə́ ndɛɛ́, dʉgá sá nə́, bɔ́ɔ́l wá bɔ́ɔ́l ŋkûl mílámʉ́d, bɔ́ɔ́l sá nə́ bɔ́ɔ́l búgə́ í lálʉg, nda bɨ́ mú ŋgə bwey sá nə́. \s1 Məcwûŋ mâ məzhúgʉ́lâ \p \v 12 \x - \xo 5:12 \xt 1Kr 16.15-18; 1Tm 5.17\x*Bwaaŋg, sə́ ŋgə nə́mə́ cɨ nə bɨ́ nə́, bɔɔŋg bwə́ tə́l bɨ́ shwóg bwə́ ŋgə́ wádʉga ŋgə cwîny bɨ́ cʉg krîstɛn dɨ́ wá, dʉgá ŋwa bwo nə məjilə. \v 13 Dʉgá yə bwo gúmə́, bɨ́ cɛɛl bwo nə fwámɛ́ cɛɛlí nəcé sɛ́y bwə́ ŋgə́ sɛ̂y yí. Cʉgəgá nə́ shɛɛ mpə́dʉ́gá nyɨ́n. \p \v 14 \x - \xo 5:14 \xt 2Te 3.6, 11, 15\x*Bwaaŋg, sə́ ŋgə yáág nə bɨ́ nə́ bɨ dʉ́g lás nə bɔɔŋg bwə́ acɛ́ɛ́lɛ́ sɛ̂y wá; bɨ́ sá nə́ bɔɔŋg bʉ́sə́ nə iŋkwo wá bwə́ wíínzhʉg mənyúul, nə́ bɔɔŋg bʉ́sə́ nə iləm wá məkuú mə́ tɔ́wʉ́g shí; bə́gá nə jísɔ́w, dʉ jísɔw búúd bɛ̂sh. \v 15 \x - \xo 5:15 \xt Rom 12.17; Flp 1.10\x*Bɨ ɔ́ bɛy. Muud nda bweel mə́bɔ̂w ŋgwɔ́l mə́ sá nyə má; yidagá dʉ sɨ́ya mə́nywa mpə́dʉ́gá nyɨ́n, dʉ nə́mə́ sá búúd bɛ̂sh. \v 16 \x - \xo 5:16 \xt Flp 4.4\x*Dʉgá bə nə məshusʉg ja jɛ̂sh, \v 17 \x - \xo 5:17 \xt 5.25; Luk 18.1; Rom 12.12; Ifz 6.18; Kol 4.2\x*dʉ jəgʉla nə Zɛmbî kú káád, \v 18 \x - \xo 5:18 \xt Ifz 5.19-20\x*dʉ yə Zɛmbî akíba nə məfwála mɛ̂sh mâ cʉg jɨ́n. Bɨ́ buud bɨ́ bʉ́sə́ búúd ɔ *Krîst Yésus wá, isâ Zɛmbî mə jɨ́ɨ́ nə́ bɨ dʉ́g sá wə́ ínɨ. \p \v 19 \x - \xo 5:19 \xt Ifz 4.30\x*Kúgá ntágʉlə nə́ Shíshim mə́ Zɛmbî bə́g kú sɛ̂y sɛ́y jé. \p \v 20 Kúgá bɛɛg mpyêny íciyá í *búúd ɔ mícúndə́ ɔ́ Zɛmbî. \p \v 21 \x - \xo 5:21 \xt 1Kr 14.29; Ifz 5.10; 1Yn 4.1\x*Dʉgá faas ísâ byɛ̂sh, bɨ́ dʉ bii njɨ byɔɔŋg í nywá yí. \p \v 22 Bɨ ɔ káálʉ́gə́ nə mbií məbɔ̂w wɛ̂sh wúsə nə ŋkul shweenzh bɨ́ yí. \s1 Ibwádán nə məbə́dá \p \v 23 \x - \xo 5:23 \xt 5.1-2; 2Kr 13.11\x*Zɛmbî á mpwogɛ́ nyəmɛ́fwó kə́ fúb bɨ́ ikɔ́ɔ́mb byɛ̂sh; kə́ baagʉlə bɨ́ ikɔ́ɔ́mb byɛ̂sh, nə *shíshim, nə *jîm, nə nyúúl, byɛ̂sh í bág bə kú nə sá á jumʉ́g ja Cwámba íshé Yésus-Krîst mə bá nyiŋgə zə yí. \v 24 \x - \xo 5:24 \xt 1Kr 1.8-9; Flp 1.6; 2Te 3.3\x*Muud ŋgə́ jɔ̂w bɨ́ yɛ́ jɨ abúgʉ́lág; nyə wə́ mə́ bá sá sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ wɔɔŋg. \p \v 25 \x - \xo 5:25 \xt 1.2-3; Rom 15.30\x*Bwaaŋg, dʉgá jəgʉla nə Zɛmbî shú dʉ́sʉ́. \p \v 26 \x - \xo 5:26 \xt Rom 16.16\x*Kúlálʉ́gá mə bwááŋg bɛ̂sh məkúlʉla mə́ buud ɔ́ Zɛmbî. \v 27 \x - \xo 5:27 \xt Kol 4.16\x* Mə́ jəgʉla nə bɨ́ jínə́ mə́ Cwámba dɨ̂ nə́ bɨ lɔ̧́g bwááŋg bɛ̂sh kálaad ɛ́ga. \v 28 Cwámba íshé Yésus-Krîst kə́ sá bɨ́ mpaam.