\id MAT - Sharanahua NT [mcd] -Peru 2008 (DBL -2013) \h Mateo \toc1 Mateo Jesushuunoa Cununi \toc2 Mateo \toc3 Mt \mt1 Mateo Jesushuunoa Cununi \c 1 \s1 Jesucristo ahuun shunifo \r Lc 3.23-38 \p \v 1 Un mato Jesucristohuunoa tsain shara tapimai. Ahuun shunifoan aton anufo un mato yoiqui tau huai. Ahuun shuni David yafi Abraham. \li1 \v 2 Abraham facu Isaac ini. \li1 Isaac facu Jacob ini. \li1 Jacob facu Judá yafi ahuun yorafo ini. \li1 \v 3 Judápan facu Fares yafi Zara ini. Aton ahuari Tamar ini. \li1 Fares facu Esrom ini. \li1 Esrom facu Aram ini. \li1 \v 4 Aram facu Aminadab ini. \li1 Aminadab facu Naasón ini. \li1 Naasón facu Salmón ini. \li1 \v 5 Salmón facu Booz ini. Ahuun ahuari Rahab ini. \li1 Boozpan facu Obed ini. Ahuun ahuari Rut. \li1 Obed facu Isaí ini. \li1 \v 6 Isaí facu David ini. Nan David Israelifoan aton niaifocoin ipaoni. \li1 David facu Salomón ini. Salomón ahuafin Uriaspan ahuin ipaoniquin. \li1 \v 7 Salomón facu Roboam ini. \li1 Roboam facu Abías ini. \li1 Abías facu Asa ini. \li1 \v 8 Asa facu Josafat ini. \li1 Josafat facu Joram ini. \li1 Joram facu Uzías ini. \li1 \v 9 Uzías facu Jotam ini. \li1 Jotam facu Acaz ini. \li1 Acaz facu Ezequías ini. \li1 \v 10 Ezequías facu Manasés ini. \li1 Manasés facu Amón ini. \li1 Amón facu Josías ini. \li1 \v 11 Josías facu Jeconías yafi ahuun yorafo ini. \m Nantianri Babilonia anoa niaifoan ahuun ranushumuafo nichini Israelifo rutushon atirifi ahuun mai ano ihuushonafoanno ahuun oinmatifo huanon. \v 12 Chipofin Babilonia anoashu futsafori cainni. \li1 Jeconías facu Salatiel ini. \li1 Salatiel facu Zorobabel ini. \li1 \v 13 Zorobabel facu Abiud ini. \li1 Abiud facu Eliaquim ini. \li1 Eliaquim facu Azor ini. \li1 \v 14 Azor facu Sadoc ini. \li1 Sadoc facu Aquim ini. \li1 Aquim facu Eliud ini. \li1 \v 15 Eliud facu Eleazar ini. \li1 Eleazar facu Matán ini. \li1 Matán facu Jacob ini. \li1 \v 16 Jacob facu José ini. \m José ahuin María nan Jesús ahua ini. Jesús Upa Diosin catonni nocon Numamisi inon. Nan non Cristoran huamisi. \v 17 Abraham ahuun funafo catorce ahuun unutani David ini. David ahuun funafori catorce ahuun unutani Babilonia anoshon ato achinifo ato mai ano inonfo. Nanfoan ahuun funafori catorce ahuun unutani Cristo cainni. \s1 Jesús cainni \r Lc 2.1-7 \p \v 18 Jesucristo cainfin iscaniquin. José María yoini, —Non fiananon, —ishon. Ascafia fiananfotaima María man facu nanua ini. José ayamafian Diosin Yoshin Sharapan nanumana. \v 19 Ascashon José Dios tanasharacoinshon ahuun chain ahuin rafini huacasmaquin yorafoan ointaifi yoicasmani. \v 20 Nanscara ahuun nomuranshon shinanfiaino ahuun namapan Diosin ahuun oinmatinin afu nai muran imisi aqui oshon yoiquin isca huani, —José minfin David funaquin. Ascacun shinanchacaquima María fihuu. Nan facu nanuafin Diosin Yoshin Sharapan nanumanaquin. \v 21 Ascan nan caianofin anuqui Jesusran min huashquicain. Nantonmain ahuun yorafo chaca soashofain ato numashquiamaiton, —ishon yoini. \v 22 Diosinhuunshon inon pacoai yoimisifoan cununifo cuscan man aaquin. \v 23 Nanfoan cunuquin isca huani, \q3 “Nicapon. Ainfo funuoma tsoa afu iyamafiamisi facu nanushquin. Caianno furonanfacu iishquin. Ahuun anufin Emanuel (Onicoinnin tsainman Diosin nofu icaran) ishquiquin,” \m ishon Dioshuunshon inon pacoai yoimisi cununi. \p \v 24 Ascaino José moinacahuatan nan Diosin oinmatinin afu nai muran imisi yoia cuscan María fiini. \v 25 Fiifiashocai afu ipaonima furun caiyain chain. Ascashu furun caincun José anuqui Jesusran huani. \c 2 \s1 Nocofunu tapicoianfo fari oaiquirinoashu Jesús oinpai funifo \p \v 1 Ascano Herodes niaifoaitian Jesús Belén anoashu cainni. Nan Belén Judea muran ini. Nantianri fishifohuunoa tapicoianfo fari oaiquirinoashu fucani Jerusalén ano noconifo. \v 2 Ascano nococashon ato yocanifo, —Raniashumun a facu caianquin Judiofoan aton niaifo ishquiai. Non fishi oianhuunshon non tapia facu caincun. Man nonfin ahuun fishi fari oai aria oianquin. Ascacufin non aqui unimai oaquin. Min nocon niaiforan ishon oinpai non oaran, —ishon ato yocanifo. \p \v 3 Ascaifoan nicai Herodes ahuun ointi fucashriscatani. Jerusalén anoa yoraforifi Herodes icai cuscan arifi muunifo. \v 4 Ascacun ahuun yorafohuunshon Diosin cufimisifoan niaifofo yafi Moisés cununi cuscan tapimamisifo Herodes ato yoimaquin isca huani, —Uqui fucahuun, —ishon ato yoimanano aqui fuaifoan ato yocaquin —¿Raniashumun Cristo cainshquiquin? —ishon Herodes ato yocani. \v 5 Ascaiton cumacaquin, —Belén Judea murannoashu cainshquin, —nannori Diosinhuushon inon pacoai yoimisifoan cunuquin isca huani. \q3 \v 6 “Belén anoafoan ua nicasharacahuun. Maton mai Judea muran. Maton pushu ichapayamafiano nannoashu niaifo uhuapacoin cainshquin. Uhuun yora Israelifoan aton cushumisi iishquiran,” \m icashu cununi. \p \v 7 Ascacun Herodes a fishifohuunoa tapicoianfo tsoa yoitama tsain ato fomaquin isca huani, —Fucahuun. Un matofu tsainon, —ishon ato yoimani. Ascano nocotoshiaifoan ato yocaquin, —¿Ahuutianmun man fishi oinquin tau huaquin? —ishon ato yocaiton. Tapimanifo ahuutianmain oinqui tau huafoquin. \v 8 Ascashon aton yoini, —Belén ano focashon facu funatacahuun. Fuchicashon nasofuratan ua yoi fuushcaquin. Urifi un ahuun noicanon, —ishon Herodes ato yoini. \p \v 9-10 Ascano niaifoan ato yonoa cuscan nicatan fishifohuunoa tapicoianfo fonifo. Focaquin oianfo fishi fari oaiquirinoashu oaiton oincani unimacoinnifo. Ascatan muufocaquin oianfo facu raca manaon nituni. \v 11 Ascaiton oincani pushu muran iquifainshon facu yafi ahua María fuchinifo. Ascashon ratoconun mai chachishon facu yoinifo isca huaquin, —Minfin fasi sharashtacoinquin. Min nocon Ifo, —ishon yoinifo. Ascacatan aton mao fupucashon ahuara chicoin inancoinnifo. Oro inanfain ahuun ininti shara inanfain ininti sharacapa futsa ahuun anu mirra nanri inannifo. \v 12 Ascashu nanno oshayoafoan aton namapan Diosin ato yoiquin isca huani, —Afanan Herodes ari foyamacahuun. Fai futsan mato mai ari fotacahuun, —ishon Diosin ato yoini. Ascacucai Jerusalén ano fonifoma. \s1 José futan María furun Belén anoshon Egipto ano ichoquinifo \p \v 13 Man fishihuunoa tapicoianfo atomaquinoashu foafono Diospan oinmatinin afu nai muran imisi José ahuun namapan yoiquin isca huani, —Funinaca huahuun. Nan facu yafi ahua Egipto ano iyoriscatahuun. Ascashu nanri iyohuu nan un mia afanan yoiaitian. Nan Herodes facu funaiqui rutushquin, —ishon Diospan oinmatinin José yoini. \v 14 Asca huaino moinacahuatan facu ahua futan yamu Egipto ano ichoquinifo. \v 15 Ascashu nanno iyopaonifo nan Herodes naitian. Ascacun Diosihuunshon inonpacoai yoimisiton cunushoni isca huaquin, \q3 “Unfin uhuun facu Egipto anoa afanan yoimanicain,” \m ishon yoini cuscacoin man aaquin. \s1 Herodes ahuun ranushumuafo yononi facumishtifo rutunonfo \p \v 16 Ascano fishihuunoa tapicoianfo fai futsan foafo nicai, —Ua paraforan, —icashu Herodes fasi sinacoinni. Nan fishifohuunoa tapicoianfoan yoiafo man fari rafu caano fishi oinquin tau huafo. Ascacun Herodes ranushumuafo yononi, —Belén anoafo yafi a chaima icafoan aton furonanfacufo fari rafu yafo non yomumishti rutuqui cuyotacahuun, —ishon ato yononi. \v 17-18 Ascano \q3 “Ato nicafo Ramá anoashu uaicani aton facuhuunoashu uaiyanan shorarascaifoan nicacaquin. Aton ointi main huamapaicaquin, ‘Uaiyamacahuun,’ ato huafiainfono aton facu manocani unupainifomaran,” \m ishon Jeremías Diosihuunshon inonpacoai yoishomisiton cununi cuscacoin man aaqui. \p \v 19 Ascashu man Herodes naano Diosin oinmatinin afu nai muran icaton José ahuun namapan yoiqui isca huani, \v 20 —Moinacahuahuu. Facu yafi ahua afanan Israelifo muran ato nasoquishquin. A facu rutupaimisifo man naafoquin, —huani. \v 21 Ascaino moinacahuatan José ahua yafi furun Israeli mai ano afanan ato iyoni. \v 22 Caaquin nica Herodes man naano ahuun facu Arquelao Judea murannoa niaifo nicai José musuni. Ascaiton Diosin oinmati afu nai muran imisiton afanan ahuun namapan yoini, —Judea muran caquima futsanori catahuun, —huani. Ascano Judea muran catama Galilea anori fonifo. \v 23 Ascashu Nazaret pushurasi muran fonifo. Diosihuunshon inon pacoai yoimisiton nannori cunuquin isca huani, \q3 “Cristofin Nazarenon ishquiquin,” \m ishon cununi. \c 3 \s1 Nan ato unu muran iquimamisi Juan tsoa istaipama ano ipaoni \r Mr 1.1-8; Lc 3.1-9, 15-17; Jn 1.19-28 \p \v 1 Ascatan man fari ichapa finoanno nan Juan yorafo unu muran iquimamisi tsoa istaipama Judea ano cani. \v 2 Ascano nannoshon ato yoiquin isca huani, —Nantifi yorafoan ua nicacahuun. Maton chaca shatucoincashon Diosin tsain nicacoincahuun. Samamashta Diosin mato yonoshqui oiquin, —ishon Juanpan oi ashcafinin ato yoini. \p \v 3 Nan Isaías Diosihuunshon inon pacoai cuscan yoimisi ipaoni. Nanton Juanhuunoa yoini isca huaquin, \q3 “Tsoan istaipamashon Diosin yonoa cuscan oi ashcafinin yoiquin isca huanonpacoin, ‘Nocon Ifo nocoqui ooshquin. Ascacun itisharacahuun. Maton chaca shatucoincahuun,’ ” \m ishon Isaías Juanhuunoa cununi. \p \v 4 Ascano camello inapan ahuun rani sahuuti huashon Juanpan sahuua ini. Ascashon yoina fichin aqui nanushumuni. Ascatan ocutsuru pifain afuchi fona ayani. \v 5 Ascano Jerusalén anoafo yafi unu Jordán ano icafo non Judea muran icafori ahuun tsain nicapaicani aqui funifo. \v 6 Ascashon aton chaca shatupaicaquin yoiaifoan Juanpan unu Jordán muran ato iquimapacuni afanan ipaoni cuscan huatama ismanonfo. \p \v 7 Ascaino Fariseofo yafi Saduceofo Juanqui funifo yorafo ato unu muran iquimanaiton oin fucani. Nanfori Israelifo ini. Ascaiton oinquin Juanpan ato yoini isca huaquin, —Manfin rono paupaton facu cuscaracoinfoquin. Icoinra huayamaifoan Diosin atoqui sinaquin ato omitsiscapanonfo. Ascan manfin omitsiscapanacafo muran focasmafiaqui maton chaca man shatupaima. \v 8 Ascacun chaca shatucoincashon Diosin mato yoia cuscan nicacoincahuun. Man ipaoni cuscari afanan ayamacahuun. Man ascaiton yorafoan ointirofo man afanan chaca huapaitama Dios fusti man tanasharaiton. \p \v 9 Ascashon maton nomuran shinanquin isca huayamacahuun, “Nonfin Abraham funafo non ahuun caiforiquin. Diosin Abraham yoiyotiani cuscan nocorifi ashotiro. Ascan Diosin noco onaintimashquimaran,” ishon anori shinanyamacahuun. Diosin onihuapaiquifin na unu cusumunnoa toquirifo Abraham ahuun funafo oni huatiroquin. \v 10 Fana fimi sharayamaiton ifoan ahuun tapo nantifi ruratinin shatuquin cuyoshon chi muran potatiro coi futsunon. Nanscarifiai natianri Diosin man itishara chaca shatutama man isharayamacaiyaiton mato omitsiscamapacushquin. \p \v 11 Ascacun un mato unu muran iquimapacua maton chaca shatucoinshon natian Diosin tanasharashon man ismanon. Ascafia futsa matoqui chipo oi. Naantofin ua fasi finoncoianquin. Ahuamamishti huatiro. Nantorifi ahuun Yoshin Shara mato ya rafumapacunaca. Ascano ahuunshon maton nomuran man shinansharanon. Matofu rafuano nantifi ahuara chacafo ahuunshon shatuashu a cuscara shara man inon. Ascan uncai a cuscarama. Un ahuara shara huahuu rafanancai un ahuun oinmatima. Ascatama uhuun ramapaiyamainoricai un ahuun oinmati icuanama. \v 12 Ascano naantorifi chipo a icoinra huafo yafi a nicacasmaifo ato pashcanan huaashquin. Nan icoinra huafosi a icari ato ihuicoinshquin afu isharapacushanonfo. Ascan nan nicacasmamisifo chi urumanhuan muran ato potai anoashu omitsiscai unupacunacafomaran, —ishon Juanpan nan Fariseofo yafi Saduceofo yoini. \s1 Jesús unu muran iquimani \r Mr 1.9-11; Lc 3.21-22 \p \v 13 Ascaino Jesús Galilea anoashu unu Jordán ano cani. Nan Juanpan ato unu muran iquimana nanno cani naanrifi iquimanon. \v 14 Ascashu aqui nocoaiton Juanpan Jesús yoini, —Uacaiarocon mian acafin shara icuanaquin, —huaiton. \v 15 Jesús cumani, —Upa Diosin noco yonoa cuscan fusti nantifi non aca shara itiro. Ascan natian ua iquimahuu, —huaiton. —Ascan min ua yoiai cuscan un mia unu muran iquimairan, —ishon Juanpan yoini. \v 16 Asca huatan Jesús unu muran iquimana cainna cahuan mapuinifoanni. Ascatapaiyaino Dios ica ariashu nai fupuini. Nai fupuicaino Diospan Yoshin Shara ruhui cuscara Jesusqui fotopacu cahuani. \v 17 Ascano nanno niafoan nai murannoa Upa Diosin ahuun oi nicanifo yoiquin isca huaiton, —Nan uhuun Facu un catoan. Un fasi ahuun noi. Un fasi aqui unimacoinran, —ishon Apa Diosin yoini. \c 4 \s1 Yoshin chacanun Jesús chaca huamapaini \r Mr 1.12-13; Lc 4.1-13 \p \v 1 Ascano Jesús Diosin Yoshin Sharapan tsoa istaipama ano iyoni. Nannoshon nan yoshin chaca Satanás cuarenta oshatan chaca huamapaifafainni. \v 2 Nan cuarenta oshatan piqui tununi. Ascashu fasi fonaincoinni. \v 3 Ascaino nan yora chaca huamapaimisi aqui nocoshon yoini isca huaquin, —Min Diospan facumainquin na toquirifo misi onihuahuu, —ishon Satanás yoiaiton. \v 4 Jesús cumani, —Noncai misi fustihuunoashu ipatiroma. Diosin tsain fusti non yopacoin. Nan noco yoia cuscan fustihuunoashu non isharatiroquin, —huaiton. \p \v 5 Nicaquin Satanás Jesús Jerusalén pushurasi shara Diosin ahuun yorafofu imisi ano iyoni. Nan Israelifoan aton Diosfu tsainti pushu pumancaya cuyacoin iyoshon yoiquin, \v 6 —Minmain Diospan facuquin nuriashu pacucaintahuun. Diosin tsain mihuunoa cununi isca huaquin, \q3 “Diosifin ahuun oinmatifo afu nai muran icafo yonoiquin min pacuaiton mia cushunonfo. Min tauri toquirifoquin rutunonma mia achinonfo,” \m nannorifi Diosin tsain mihuunoa cununiquin, —ishon Satanás yoiaiton. \v 7 Afanan Jesús cumani, —Ascafia Diospan tsain cununiri isca huaquin, Ahuara musunicoin huaquin shinanyamacahuun uatsi Diosin cushuiquin ishon. Ascacun asca huayamahuu ishon cununiran, —Jesús huani. \p \v 8 Ascaiton afanan Satanás Jesús machi cuyamamaquin iyoshon nan manifoti sharashtacoin oinmani. \v 9 Ascashon yoini, —Oinpon Mian ratoconun mai chachishon ua yoiquin, “Minfin uhuun Ifoquin,” mian huaitofin nan na maitio un mia inantiroquin, —ishon yoiaiton. \v 10 Afanan Jesús cumaqui, —Diospan tsain cununiri “Nan nocon Ifo Diosin fustifin non ratoconun mai chachishotiroquin. Nan fustimain nocon Ifocun,” ishon cununi. Ascan umaquinoashu cariscatahuun Satanás, —ishon Jesús yoini. \p \v 11 Asca huaino Satanás Jesusmaquinoashu caino Diosin ahuun oinmatifo afu nai muran icafo aqui fotonifo pimashcaquin. \s1 Jesús Galilea anoshon ato tapimaquin tau huani \r Mr 1.14-15; Lc 4.14-15 \p \v 12 Ascashu nan Juan ranushumuafoan cunu muran iquimanafo nicatan Jesús Galilea ano nasoni. \v 13 Nan Nazaret anoashu pushconi. Nannoashu Capernaum ano cani atofu iyoicai. Nan Galilea ian cusumunri Capernaum ini. Nannori mani rafutan ato mai Zabulonfo yafi Neftalifo icafo. \v 14-16 Jesús nanno inon pacoai cuscan nan Isaías inon pacoai yoimisiton ahuunoa cunuquin isca huani, \q3 “Zabulonfo yafi Neftalifo Galilea ian ano icafo. Nanno aton mai. Unu Jordán ocuma futsa. Nannori Dios icoinra huamafo atofu icafo. Ascashu nanfo faquish muran ica shinantsafo. Ascafia samamashta oianfo shafariscatani cafiscashqui. Nanscarifiai numamisimaisi omitsiscapanacafo muran focuanafo. Ascacun Cristo atoqui nocorisca ato numashquiran,” \m icashu atohuunoa cununi. \p \v 17 Nannoshon Jesús ato yosiquin tau huaquin isca huani, —Nocon Ifo Diosin matoqui samamashta nocoyoi. Ascacun maton chaca shatucahuun. Chaca huatamarocon Diosin tsain nicacoincahuun, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Jesús rafu non rafuri nushumisifo ato cunani afu fononfo \r Mr 1.16-20; Lc 5.1-11 \p \v 18 Ascano ato yoitan Jesús ianmanhuan cusumun cani. Caquin Simón chipocu Andrés futan nushutinin nushuaifoan ato ointoshini. Nan Simón ahuun anu futsa Pedro. Nan rafutafin nushumisicoin inifoquin. \v 19 Ascaiton ato yoiquin, —Ufu fucahuun. Manfin nushumisicoinquin. Man shiman ichaparasi nushutinin fia cuscan natian man uqui yora ichapa ihuushqui un aton Ifo inon, —ishon Jesús ato yoini. \v 20 Ascaino nushuti huafaicani afu fonifo. \p \v 21 Ascashu chaimashta catan Zebedeo facu rafuri fuchini. Nan rafuri nanu rafu Santiago yafi Juan. Nan rafutan apa futan shasho naquishon nushuti icushaifoan atori yoini, —Ufu fucahuun, —ato huaino. \v 22 Samamashta apa shasho naqui nichifainifocani afu fonifo. \s1 Jesús yorahuanrasi ato yosini \r Lc 6.17-19 \p \v 23 Ascatan afu foafoanno nantishon Galilea ano cahuancacaiquin. Judiofoan ichananti pushu muranshon Jesús ato Apa Diosin tsain shara yoiquin isca huafoanfafaini, —Itisharacahuun. Upa Diosin mato iquishquin oiran, —ishon ato yoifoafafaini. Ascashon pau futsa futsatapafoan icaifoan ato caya huamani. \v 24 Ascaiton Siria mai anoafoanri ahuunoa nicacashon isinincaifo aqui ihuunifo ato cayahuamapacunon. Ascashon isipaunun icaiton caya huamafain yoshin chaca atomaquinoa potafain nisofori caya huamafain yoratisho charishi futsuari caya huamapaoni. Nantifi ato caya huamapacuni. \v 25 Ascaiton yorafoan mufainifo. Atirifi Galilea anoashu fuaino atirifi Decápolis anoashu fuaino atirifi Jerusalén anoashu fuaino atirifi Judea anoashu fuaino atirifiri unu Jordán oquirinoashu fucatan Jesús mufainifo. \c 5 \s1 Jesús machi anoshon ato yosini \r Lc 6.20-23 \p \v 1-2 Yorahuanrasi aqui fuaifoan oin Jesús mapufaintan machi pochinin tsaoni. Nanno tsaoano ahuunshon tapiafo a shinain caiton noco yosiquin isca huani. \q1 \v 3 —Tsoa futsan aton nomuran shinanquin isca huai, “Uficai un isharatiroma. Un Dios yopacoinran,” icaiton \q2 Diosin ato unimamashquin. Ascashu uhuun Upa Diosin niaifo ano afu ipatirofoquin. \q1 \v 4 Ascan tsoara futsa uaiquin omitsiscafiashu chipo unimatiro. \q2 Diosin atohuun ramapaiquin aton ointi main huamatiro. \q1 \v 5 Cacapaimisi itamarocon futsa ahua huamisima. Mato ahuun nomuran shinanquin isca huai, “Ufi apaiyai cuscan atama Diosin ua amapaiyai cuscan fusti un atiroran,” ishon shinanfafainaiton Diosin ato unimamatiro. \q2 Nan cuscarafo Diosin yoiyotiani cuscan ato inanshquin. Diosin icano arifi afu inonfo. Ascashu nantifi ahuunari atonari iishquin. \q1 \v 6 Ascan nan ratoranfo Diosifu ipaiquin ahuun tsain tapipaiquin finaifo a cuscara shara iishcaquin. \q1 Nan cuscarafoan fuchipaiyaifo cuscan Dios ato imatiro a cuscara shara inonfo. \q1 \v 7 Ascan nan futsafohuun ramapaiquin ato shara huaiton Diosin man tapia. \q2 Ascacun nanrifi ahuun ramapaiqui a shara huashopacunaca arifi unimanon. \q1 \v 8 Ascan nan Dios fusti tanasharashu ahuun nomuran shinansharamisi. \q2 Nan cuscarafoan chipo Dios ointirofo. Ascaiton Diosin ato ointi unimamashquin. \q1 \v 9 Ascan tsoan nan noicasmatanainfoan ato raunan huaino afanan rau huantananfo. \q2 Nan cuscarafo Diosin yoiquin, isca huaqui, “Min uhuun facuran,” ishon ato yoiaino fasi unimacoinshcani. \q1 \v 10 Tsoa Diosin yonoa cuscan aiton futsafoan omitsisca huafiainfoan tunua. \q2 Nan cuscarafo Diosin ato unimamashquin. Ascashon nan Diosin niaifo icariafo nanfori atona iishquin. \p \v 11-12 Ascan futsafoan uhuunshon mato roaquin omitsiscamafain matohuunoa chani futsa futsatapafo yoifiaifoanno shinanchacayamacahuun. Mato omitsisca huaifo cuscan mato shunifori nan Diosin tsain yoimisifo omitsisca huapaonifo. Ascan man uhuunoashu omitsiscafiashu Upa Diosiqui man nocoaitian fasi sharacoin mato imashquin man afu ipashanon. Ascacun unimacahuun. \s1 Jesús icoinra huafo sao yafi shafa cuscara \r Mr 9.50; Lc 14.34-35 \p \v 13 Ascan manfin nan nuno mai anoa sao cuscaraquin. Nami saomua shara payocotiroma. Nanscarifiai yora chacafo muran ishon marifi man ato shinanmasharatiro chaca huanonfoma. Ascan nami saomuamacai shara itiroma. Paismacoin itiro. Ascafia afanan nami shara iyamainoricai saori shara itiroma. Afanancai ahuashta itiroma. Nanscara non potatiro puamanonfo. Nanscarifiai afanan man ua tanasharayamainocai matohuunshon tsoan ato chaca shatutiroma isharashquin. Man ua tanasharayamashu man funocointiro. \p \v 14 Ascafia manfin nan manifoti ato chasha cuscaraquin. Machi cuya mamaquinoa pushurasi fasi chaicushon shafacafi ointirofo. Onucai atiroma. Nanscarifi aquin man ua tanasharaino mato oinquin matohuunshon ua icoinra huatirofo shafacafi iishcaquin. \v 15 Nanscarifi aquin tsoancai faquishiano oinpaifiaquin lamparina tapa camaqui otashon cutipan fupomisima. Ascatamarocon otashon tapa camaqui huatiro shafacafi tsaocun pushu muran iquicaquin oinsharanonfo. \v 16 Ascacun nantifi yorafo shara huacoincahuun. Man ato shara huai cuscan oinquin shinantirofo isca huaquin, “Diospan yorafoan fasi noco shara huafafaincani. Apa Diosin ato yosisharamisi. Asca aton Upa Dios fasi sharacoinran,” ishon shinantirofo. Anori shinancaquin maton Upa Dios nai muran ica yoitirofo isca huaquin, “¡Aicho! Upa Diosin tsoa futsacai mia cuscara sharama. Min nantifi finoncoianran,” ishon yoishquicani. Afanan yoitiro isca huaquin, “Dioshuunshon noco shara huashomisifo. Ascan aton Dios sharacoinran,” ishon yoishquicani. \p \v 17 Isca huaquin man shinan raca, “Moisés Diosin yononi cuscan cunushoni yafi Diosin tsain yoimisi futsafoan cununi cuscari nanfo Jesús noco nicamapaima. Nanfo noco potamapairan,” ishon raca man shinan. Anori shinanyamacahuun. Uncai Moisés yafi Diosin tsain yoimisi futsafoan cununi cuscan potapaiquimarocon man cununifo cuscan un huamashquin un oa. \v 18 Un mato shafacafi yoi. Diospan tsain cunushoni cuscan nannorifi Diosin yonoi. Ato yonoquin cunushopaoni cuscan nan fustishtacai funopacunacama. Nai yafi maitio cuyoyamainon nanscasi apanaca ahuun tsainri inonpacoai cununshoni cuscan nantifi fustishtacai cuyopacunacama aqui tau huani cuscan. \p \v 19 Ascan tsoa Diosin yononi cuscan fustishta potashu non futsafori potamashu Dios icano aacai ahuama itiro. Ascafiaquin tsoan Diosin tsain nicasharafafainquin futsafori Diosin tsain shafacafi yosicun nan Upa Diosin icano niaifo patashari itirofoquin. \v 20 Ascano nan Fariseofo non Judiofo aton niaifofo futsafoanri, “Nonfin fasi shara imisiran,” ifianmisishacaquin Diosin yononi cuscan tanacoianfoma. Diosin yononi cuscan huacoinmisifoma. Mancai ato finoanshuma Diosin yononi cuscan man huashuma Upa Diosin icano man nocopacunacama. \s1 —Sinayamacahuun, —ishon Jesús ato yosini \r Lc 12.57-59 \p \v 21 Moisés nocon shunifo yononi cuscan man nicamisi isca huaquin, “Tsoa rutuyamacahuun. Man futsa rutucun niaifofo ano mato iyotiro matori copiquiri namatirofo,” ishon Moisés nocon shunifo yononi. \v 22 Cayacafi anori yonofianicun un mato tsain futsa cayacafiri yoinon. Oinfain. Tsoa futsaqui sinaiton a niaifo ari iyotiro a onaintimanon. Ascan tsoan futsaqui tsain chaca huaiton isca huaquin, “Mincai ahuama. Min ahua tapiamaran,” ishon yoiaiton niaifofo ari iyotiro a onaintimanonfo. Ascafia tsoan futsa chaca huai isca huaquin, “Minfin mapo chacaquin. Min nisoncoinran,” huaiton Diosin a omitsiscapanacafo muran nan chi muran potatiro anoashu capashononma. \p \v 23-24 Ascacufin man Dios cufiaitian nantianri man shinanquin isca huaquin, “¡Ohua! Un futsa chaca huaran,” ishon shinancun. Afanan Dios cufitamarocon iquisi nan futsa min chaca huaa ano catahuun. Aqui nocoshon yoisharahuu mia rauhuanon. Asca huano afanan min nasotiro Upa Dios cufishquin. \p \v 25 Man futsa nifishon matoqui nocoaiton isca huaquin, “Min ua nifian cuscacai mian inanma. Natian un mia niaifo ano iyoiran,” ishon mia yoicun. Afu caquin niaifo ano nocoataima rufofo aroshararisca huahuun. Asca huaiyamaiton mato niaifo ano iyotiro. Nocoshon niaifoan ranushumua yoitiro, “Na nocofunun futsa nifian cuscan inanma. Ascan cunu muran iquimatahuun,” huatiro. \v 26 Un mato icon yoicoin. Mato iquimanano man cainritiroma nifian cuscan atifi inanshuma. Nanscarifi aqui man Dios chaca huamisiquin. Oataima arorisca huahuu mato omitsiscahuapanonma. \s1 —Maton ahuinma oincaquin chotapaiyamacahuun, —Jesús ato huani \p \v 27 Moisés nocon shunifo yononi cuscan man nicamisi isca huaquin, “Maton ahuinma chotayamacahuun. Ainfofoan maton funuma chotamayamacahuun,” ishon yononi. \v 28 Aafin iconquin. Ascarifi un mato yoirifi huai. Tsoa ainfo ahuun ahuinma oinquin ahuun nomuran shinain, “Un nan ainfo chotapainonran,” ishon nannori shinanquin a chotacoin shinantsai. \v 29 Ascan man oinquin man chaca huapaiquin maton furon ocuma futsa shara tsucashon potahuu afanan chacanonma. Man mumafiacun omitsiscapanacafo muran mia potacun nancai sharamafinquin. Ascaquimarocon man mumamafiashu Dios icari nocoshon nanno afu ipashanon nan sharacoin. \v 30 Nanscarifiai min mumiorishon min mucuman min ahuara min chaca huaiton, min mushtua shara icuana. Man mumafiashu omitsiscapanacafo muran mia potacun nancai sharamafinquin. Ascaquimarocon man mumamafiashu Dios icari nocoshon nanno afu ipashanon nan sharacoin. \s1 Nocofunu yafi ainfo ununantirofohuunoa Jesús ato yosini \r Mt 19.9; Mr 10.11-12; Lc 16.18 \p \v 31 Nocon shuni Moisés nocon shunifo yonoqui isca huani, “Tsoan ahuun ahuin unushquin iquisi cunushotiro isca huaquin, ‘Un afanan mia fipaima. Un natian mia unuiran,’ ishon cunushotiro.” \v 32 Nannori Moisés yonofianicun un mato tsain futsa yoinon. Ratoran futsan ahuun ahuin nocofunu futsa fu iyamafiaiton unuquin chaca huaino. Nan ainfoan nocofunu futsa fu fiananquin fasi chaca huai. Asca huaquin nan funu fu iqui shinantsai. Funumain afi unucun. Ascafia nan funun ahuin unua nan ainfo nocofunun fiiquin aarifi chaca huai. Asca huaquin nan ahuun ahuinma fu iqui shinantsa huai. \s1 —Man yoitiani cuscan acahuun, —ishon Jesús ato yoini \p \v 33 Nocon shuni Moisés afanan tsain futsa nocon shunifo yoini. Nanri man nicamisi isca huaquin, “Man Diosin yoitiani cuscan acahuun. Man Diosin yoitiani cuscan ayamashu nancai sharamafinquin,” ishon Moisés nocon shunifo yoini. \v 34 Mato anori yoini. Un afanan mato yosinon nicacahuun. Yora futsafona yopaquin ato yoiquin, “Un mia yoia cuscan un acunma Upa Diosin ua onaintimatiroran,” ishon afanan anori yoiyamacahuun. “Un mia yoia cuscan un acunma nantifi nai muranshon ua nicatiro Upa Diosin ua onaintimatiroran,” ishon afanan anori yoiyamacahuun. Diosin nai muran ica. Ascan anori yoiyamacahuun. \p \v 35 “Un mia yoia cuscan un acunma nuno mai anoa ua onaintimatiroran,” ishon afanan anori yoiyamacahuun. Nantishon mai Upa Diosinna. Ascan anori yoiyamafain, “Un mia acunma nocon pushurasi Jerusalén ano ua copitiroran,” ishon afanan anori yoiyamacahuun. Nan pushurasi Jerusalén nocon niaifocoin Diosina. \v 36 “Uhuun mapon un shinain cuscan un mia acunma ua onaintimatiroran,” ishon yoiyamacahuun. Maton shinanhuunshon maton fo fiso iyamarai osho imatiroma. \v 37 Ascan maton yora ahuara yoipai ato yoihuu isca huaquin, “Un mia yoia cuscan iconcoin,” iyamarai “Nan iconmaran,” ishon ato yoicahuun. “Un mia acunma ahuara ua onaintimatiroran,” ishon anori yoiyamacahuun. Na yoshin chaca Satanasfin chanimisicoinquin. Ahuunshon yora anori yoitiro. \s1 Tsoamain futsa copitiro Jesús ato tapimani \r Lc 6.29-30 \p \v 38 Ascan nocon shuni Moisés afanan tsain futsa nocon shunifo yononi cuscari man man nicamisi yoiquin isca huanicun, “Futsa mia asca huaiton niaifo ano min iyotiro mia copishonon. Min furo ocuma futsa mia tsucacun copiquiri niaifoan ahuun furo tsucamatiro. Ascan mia sutuquin min shuta fusti tucucun niaifoan copiquiri ahuun shuta fusti tucuntiroran,” ishon Moisés yononi. \v 39 Nocon shunifo nannori yonofianicun un mato tsain futsa yoiaiton ua nicacahuun. Tsoan mato chaca huafia ato copiyamacahuun. Mato tapasaiton ato copitamarocon nanno nishohuun mia ocuma futsari afiaiton tunuhuu. \p \v 40 Futsan mia niaifo ano iyocun min camisa mia fiainton min sahuuti cushtopari inanhuun. \v 41 Ascano ranushumuaton iyamarai futsan mato yonoquin isca huai, “Uhuun forusa kilometro fusti ua foshoicahuun,” ishon mato yonoaiton shinantaquima kilometro rafu foshohuun. \v 42 Tsoanran mato ahuara yocaiton ayashon ato inancahuun. Futsan mato yoiquin isca huai, “Ua inanyopun,” mato huaiton inanriscayocahuun. Fishcotama. \s1 —Mato noicasmafiaifoan atohuun noicahuun, —ishon Jesús ato yoini \r Lc 6.27-28, 32-36 \p \v 43 “Ascashon naan maton yorafohuun noicoincahuun. Ascan a mato noicasmaifori copiquirifi ato noicasmacahuun,” ishon nocon shunifoan yoinifo cuscan man man nicamisi. \v 44 Nannori yoifianifo un mato yoiquin isca huai, Naan mato noicasmafiaifoan atohuun noicoincahuun. Tsoan mato omitsisca huairi Dios cufishocahuun. \v 45 Diosin fari onihuani yora sharafo yafi chacafori chashashonon. Nanscarifi huaquin Diosin oirifi onihuani nan yora sharafo yafi chacafori ato onihuashoni. Diosifin nan tanaifo yafi a chaca huaiforifi ato shara huamisi. Ascacun marifi nanscarifi huacahuun a mato shara huaifo yafi mato chaca huaifori shara huacahuun. Asca huaifin marifi man Diospan facucoinfoshon futsafori man ato ismatiro. \p \v 46 A matohuun noiaifosi copiquirifi man atohuun noiainocai aacai ahuama. Yora chacaforifi ascarifiaifoanno. Man ascainocai Dios mato yoima man shara huaran ishon. \v 47 Maton yorafo fustisi man tsain shara yoiaino aacai ahuama. Yora Dios icoinra huaamafori nanscarifiaifoanno. Man ascainocai Diosin mato yoima “Man shara huaran,” ishon. \v 48 Ascano maton Upa Diosin nai muranshon nantifi yorafo noia cuscan marifi nansca huacahuun. Upa Diosin shinansharamisi cuscan marifi shinansharacahuun. \c 6 \s1 —Ahuuomafo atohuun ramapaiquin inanhuun, —Jesús ato huani \p \v 1 Oinfain. Man futsafo shara huaino maton nomuran man shinain isca huaquin, “¡Aicho! Un ato shara huacun futsafo ua oincani uqui shinansharanonforan,” ishon anori man shinancai Upa Diosin matoqui unimaima. Mato ahua inainma. \v 2-4 Nan paramisifo cuscara iyamacahuun. Nanfoan atohuunoa yorafo shinansharamacani isca huaquin, “Nan yora fasi sharacoin. Futsafo shara huashoanran,” ishon nannori futsafo atohuunoa shinanmapai. Nantifi ato ointaifi yora shara huapai ato oinonfo. Ascara chaca. Upa Diosin atoqui unimaima. Futsafoan ato, “Min shararan,” huatirofiaino Upa Diosincai atohuunoa tsain shara yoishquima. Atoqui unimaima. Ascan marifi ato cuscara iyamacahuun. Futsafo ato ointaifi ahuuoma inanpaicahuun mato oinonfo. Ascaquimarocon tsoa futsa oinyamaino man ahuuoma inanquin Upa Diosin oin matoqui unimai mato ashosharatiro. \s1 Jesús afu rafuafo yosini ahuuscashomain Upa Dios cufitirofoquin \r Lc 11.2-4 \p \v 5 Man Upa Dios cufiaitian nan paramisifoan cufimisifo cuscan huayamacahuun. Nanfoanfin nishon yora ichananfo anoshon yafi ichananti pushu muranshonri ato ointaifi Upa Dios cufipaicani ato nicanonfo. Upa Dios shinancointamarocon nannoafo atohuunoa shinansharamapaicani. Ascaifoan oinquin futsafoan atohuunoa shinansharatirofia Diosincai atohuunoa shinansharatiroma. Ascashocai ato ahuashta inansharashquima. \p \v 6 Ascacun marifi ato cuscara iyamacahuun. Man Dios cufiaitian tsoa yamaino Upa cuficahuun. Ascafiacun Upa fustiton mato ointiro. Ascashu matoqui unimacoinquin man yopai cuscan mato inansharashquin. \v 7 Man cufiaitianri nan tsain fustisi yoiriamacahuun. Nan icoinra huamafoan cashmancoin cufimisifo cuscan. Ascashon yoimisifo. “Un nan tsain nannorisi yoiriaiton ua Upa Diosin nicatiroran,” ishon shinanmisifo. Asca huafiainfoancai Diosin ascaran tsain nicapaima. \v 8 Ascacun marifi ato cuscara iyamacahuun. Man Upa Dios yocataima man yopai cuscan man tapiaquin. \p \v 9 Ascashon cufinquin isca huacahuun, \q1 “Nocon Upa nai murannoaton min fasi sharacoin. \q2 Nantififain mihuunoa yoisharapainon. \q1 \v 10 Min apaiyai cuscan min ica \q2 nai muranshon samamashta arisca huamisifo. \q1 Nanscarifi nuno manifoti anaoafoan huanonfo cuscan \q2 nanscacoinrifi nuno mai ano anonfo. \q2 Manifotiton aton niaifo iishquin mia ifoannonfo. \q1 \v 11 Shafatifi nocon tushu non yopai cuscan noco inanhuun. \q1 \v 12 Nan noco chaca huaifoan \q2 non ato rauhua cuscan huafain \q2 nocon chacafori noco rauhuashohuun, Upan. \q1 \v 13 Satanás yoshin chacapan noco chaca huamapaifiaiton \q2 nocoqui cumatima huahuu. \q2 Nansca huaquin,” \m ishon cuficahuun ato huani. \p \v 14 Ascacun futsafoan mato chaca huafiacun ato rauhuacahuun. Ascacufin maton Upa Diosin nai muranshon man aqui chaca huaa cuscari rau huatiroquin. \v 15 Ascafia futsafoan mato chaca huaa cuscan man ato rau huayamaiton manrifi chaca huacun Uparicai mato rauhuashoima. \s1 Piqui tunumisifohuunoa Jesús ato yosini \p \v 16 Ascano tsain futsari un mato yoi man tapinon. Man piqui tunuaitian nan paramisifoan amisifo cuscan huayamacahuun. Nanfoan aton fuso chocayamafain puusimisifoma piqui tunucani. Dioshuunoa shinantama atohuunoarocon yorafo shinanmapaicani. Yorafoan atohuunoa shinanqui isca huanonfo, “¡Oincapon! Naton fuso Dios shinanquin piqui tunui puusiquimaran,” ishon. Ascashon atohuunoa shinansharafoanno unimacani. Ascafiafoanno Dioscai atoqui unimaqui ato ahuara inainma. Ascacun marifi ato cuscara iyamacahuun. \v 17-18 Ascatamarocon man piqui tunuaitian fuchoquimucain foshti isharashon Dios shinancahuun. Man ascaitocai futsafoan mato oinfiaquin tsoan tapitiroma man piqui tunufiaiton. Ascafia Diosin fustichifin tapitiroquin. Ascashon nan icari man nocoaitian mato ahuara sharashta inanshquin. \s1 —Upa Dios icanoa ahuara sharacoinfo mato mucushotiroran, —ishon Jesús ato yosini \r Lc 12.33-34 \p \v 19 Ascan nuno mai ano niyoshon mafo ichapa mucuyamacahuun. Nanfo chacanai futsuaino man funotiro. Yomutsori maton pushu muran iquishon nantifi maton mafo onuntiro. Ascaino marifi man funocoin. \v 20 Ascatamarocon Dios fu rafufafaincahuun mato amapaiyai cuscan ashquin. Man asca huaiton Dios nan icanoshon mato ahuara sharacoinfo mucushoni. Nanfocai chacanapacunacama. Tsitsa iquiyamacai yomutsoricai iquitiroma maton onunshquin. \v 21 Ascan man mafo fusti shinanfafainquifin nan fusti man noicain. Ascan man Diosihuunoa fustisi shinanfafainquin nanrifi man yonoshosharatiro ahuun noicoinquin. Ascashu man afu isharapacusharatiro. \s1 Nocon furo nan lamparina cuscarahuunoa Jesús ato yosini \r Lc 11.34-36 \p \v 22 Afanan tsain futsa un mato yoi man tapinon. Nocon furo rafu nocon cayan lamparina cuscara. Nan rafu shara non oinsharatiro. Ascashon nocon caya cushusharatiro non ahuuscanonma. Nanscarifiai mato nomuranshon man shinansharai man isharacointiro. \v 23 Ascafia nocon furo chacanocai non oinsharatiroma. Faquishcoin itiro. Nanscarifiai nocon nomuranshon non shinanchacaicain non isharatiroma. Ascacun oinfain. Man Dios shinain isharafiashu chipo Upa Diosin ahuun tsain man cachiquiri huashucai afanan man isharacointiroma. Ascashu nan faquish muran ica shinantsain man funocointiro. \s1 Dios yafi pui \r Lc 16.13 \p \v 24 Ascan oinmatinincai ahuun ifo nanno rafu nantian yonoshotiroma. Futsa noifain futsa noicasmatiro iyamarai futsa nan yoia cuscacoin huashotiro. Ascashon futsa, “Nacai ahuamaran,” ishon shinantiro. Tapicai huatiroma ratocaimain nicasharaiquin. Nanscarifiai Dios yonoshopaiquicai man pui noitiroma maton ifo inon. \s1 —Upa Diosin ahuun facufo cushushararan, —ishon Jesús ato yoini \r Lc 12.22-31 \p \v 25 Afanan un mato yoisharanon. Isca huaqui shinanyamacahuun, “Non ahua pitama nonricai ahua ayaimaran,” ishon shinanchacayamacahuun. Ahuaricai non sahuuimaran iyamacahuun. Non ahuara pifain non sahuuatocai noco imasharatiroma. \v 26 Shinancapon. Nan puiyafoancai ahua fanayamafain ahua chintumisifoma ahuaricai fotsuyamafain ahuamafofiacun Diosin ato pimamisi. Nanscarifi aquin Diosin matohuun noiquin nan puiyafo aca finonmafain mato cushushara. \v 27 Ascacun shinanchacayamacahuun. Non shinanchacatocai shafa fusti noco nimayotiroma. \p \v 28 Ascashon shinanquiri isca huayamacahuun, “¡Ohuashta! Raniamun un sahuuti fii nan sahuushqui,” ishon shinanyamacahuun. ¡Shinancapon! Charofocai yonoyamafain sahuuti icushumisifoma. \v 29 Ascatama sharamishticoin foaicafo. Nocon shuni niaifo Salomón sahuuti sharashtacoin sahuufiapaonicai nan charo sharashtacoinfo cuscarama. \v 30 Diosin charo sharashtacoinfo onihua. Foai sharafia supashon samamashta tsasicun coatirofo. Nanfo finonmafain mato noiquin mato camisa sahuumashquin. Ascafia mancai icoinra huasharacoinnama. \p \v 31 Ascacun shinanquin isca huayamacahuun, “¡Ohuashta! Unmun ahua piquin uhuun tushuyamaino. ¿Unmun ahua ayaicai? Unricai ahua sahuuimaran,” ishon shinanchacayamacahuun. \v 32 Ascan nannori nan icoinra huamafoan shinanchacamisifo. Ahuara pifain sahuupaiyaifo fustisi shinanmisifo. Ascan maton Upa Diosifin tapiaquin man yopai cuscan. Ascacun mato inanshquin. \v 33 Ascacun Diosicairocon shinancahuun. Mato yonomapaiyai cuscan nan fusti shinanfafaicahuun. A cuscara shara ipaicahuun. Nancai shinanquin tau huafafaincahuun. Man ascaiton ahuara futsa man yopai cuscan Upa Diosin mato inanshquin. \v 34 Ascacun shinanchacaqui isca huayamacahuun. “¡Ohuashta! Uncai tapiama funamanri ahuara chaca finoainno raca un tunuima,” ishon anori shinantama shinanquirocon isca huafafaincahuun, “Upa Diosin shafatifi ua cushusharamisi cuscan funamanriri ua cushusharairan,” ishon shinanfafaicahuun. \c 7 \s1 Futsafohuunoa shinanchacayamacahuun \r Lc 6.37-38, 41-42 \p \v 1-2 Futsafohuun shinanchacaqui yoiquin isca huayamacahuun. “Nanton chaca huai cuscan onaintimapainonran,” ishon futsafohuunoa yoiyamacahuun. Man ascara yoiaiton Diosin mato onaintimai. \v 3 ¿Ascacun ahuuscai yora ahuara pasnanshta fuostamua man futsupaiyain marifi sapa uhuapa fuostamufiashocai man muima? Nanscarifiai min chaca huairan futsa huafiaquin mancaifin fasi finacaiaquin. \v 4-5 Ascashon man yoiqui isca huai, “Uhuun yorashtan, un min furo murannoa ahuara pasnanshta un mia futsunon,” man huamisi. Ascafiashocai man tapiama man sapa fuostamufafainna. Man fuparamitsapaimisi. Ascacun sapa futsucumucahuun. Asca huashon oinsharafain marifi man futsa pasnanshta futsutiro. Nanscarifi aqui futsafoan ato chaca man shatumapaifiaquin marifi man chaca huaa. Man fasi paran. Ascacun iquisi maton chaca shatucahuun. Ascashon marifi man futsafo chaca shatumatiro. \p \v 6 Tsain futsari un mato yoi man tapinon. Pashna pofu iyamarai yahua pofu non tushu inansharatiroma. Non mucuman tushu inansharapaifiaiton nan pitama nocorocon mocotiro. Nanscarifi aquin ratoranfoan man ato tsain shara Dioshuunoa yoipaifiaiton nicacasmacaquin mato chaca huatirofo. Ascacun ascarafo ato yoiyamacahuun. Man yoisharapaifiaiton Diosin tsain potatirofoquin. \s1 Dios yocafain funafain cunahuu \r Lc 11.9-13 \p \v 7 Afanan ahuara futsa un mato yoiai cuscan nicacahuun. Ahuara yopaquin Upa Dios yocacahuun mato ashonon. Man yocain cuscan funaquima manasharacahuun nan Diosin mato ashoaitian. Ascacun Upa Diosin cufifafaincahuun man cufiai cuscan mato inanon. \v 8 Tsoan Upa Dios yocariai fiishquin. Ascan tsoan ahuara shara fasi fuchipaiyai cuscan Diosin ato fuchimatiro. Ascan tsoan Upa Dios cufiriaiton ashoshquin. \v 9 ¿Ascan maton facun mato yoa yocaiton man toquiri inantiromun? Ma. Mancai maton facu asca huatiroma. \v 10 ¿Maton facuri mato shiman yocaiton man rono inantiromun? Ma. Mancai maton facu asca huatiroma. \v 11 Ascacun tapicahuun. Man chaca huamisifiashon maton facufo man inansharamisi. Man ascaiton maton Upa Diosin nai murannoaton man yocai cuscan finacaia mato inansharashquin. \v 12 Man futsafo matohuunoa shara huamapaiyai cuscan nanscarifi huaqui futsafori shara huashofafaincahuun. Moisés cununi cuscan yafi Diosin tsain yoimisifoanri nannori cununifo man shara huashofafainon. \s1 Caincaiti atsoshta \r Lc 13.24 \p \v 13 Ascashon tsain futsari un mato yoinon. Nannofin fai rafuquin. Nan fai tohuaica uhuapaton yorahuanrasi ahuunsi fomisifo. Ascafia nan mau fai tanashu ahuun unutaqui omitsiscapanacafo muran iquishcani. Ascacun mau fai uhuapaton catama fai atsoshta tanacahuun. \v 14 Nan fai tohuaica uhuapama atsoshtacoin. Ascan nanfin fustirasiton fuchitirofo. Nan atsoshta tanafainashu omitsiscatirofofia ahuun unutaqui Dios ari nocoshcani nipasharashcaquin. \s1 Ihui ahuun fimihuunshon non onantiro \r Lc 6.43-44 \p \v 15 Oinfain. Paramisifo matoqui fucashon mato yoiqui isca huacani, “Nonfin Diosin tsain yoimisifoquin,” ishon yoifiacani afoancai Diosin tsain yoimisifoma. Ascan nanfofin nan chashoan cuscarafofiashu ato nomuran nan masharo pofu cuscarafoquin. Ascacun ato nicayamacahuun. \v 16 Un mato tapimaquin isca huai. Fanafoti ahuun fimifohuunshon non onantiro ahuu cuscarafomainquin. Ihui moshayafohuuncai uva foaicun non tuscutiroma. Nanhuafaquisihuunricai shopa foaicun non tuscutiroma. \v 17 Ascafia ihui sharano ahuun fimiri shara itiro. Ihui chacano ahuun fimiri chaca itiro. \v 18 Nanscarifiai ihui sharacai ahuun fimi chaca itiroma. Ihui chacanocai ahuun fimi shara itiroma. \v 19 Ascacun ihuin ahuun fimi sharamacun ifoan rurashon coatirofo. \v 20 Ascacun fimi chaca iyamarai sharacun onantirofo ahuu cuscaramain ihuiquin. Nanscarifiai nan tapimamisifoan amisifo cuscan man onantiro yora sharafo iyamaraimain chacafoquin. \s1 Atificai Upa Dios icano iquitirofoma \r Lc 13.25-27 \p \v 21 Ascano atirifiton ua Ifo huafiashucai uhuun Upa Diosin ato amapaiyai cuscan amisifoma. Nan cuscarafo Upa icari nocotirofoma. Nan uhuun Upa nai ari icaton afi ato amapaiyai cuscan huamisifo nanfo fusti uhuun Upa ari nocotirofo afu nipashcaquin. \v 22 Ascacun Upa Diosin nantifi icoinra huamafo onaintimaitian nantianri yora ichapaton ua yoiqui isca huashcani, “Ifoshta, shinanhuun. Non min anuhuunshon non yorafo mihuunoa tapimamisi. Min anuhuunshonri yoshin chacafo non futsafomaquinoa potamisi. Min anuhuunshonri tsoan atiroma cuscan non huapaoni. ¿Iconmamun, Ifon?” ishon yoishquicani. \v 23 Ascaifoan un ato cayacafi cumaqui isca huashquin, “Mancai uhuun yorafo imisima. Manfin paramisifoquin. Chaca fustisi man huamisi. Ascacun umaquinoashu fotacahuun,” un ato huashquin. \s1 Futsan pushu mutsisipa huaino futsan pushu mutsisipama huatiro \r Mr 1.22; Lc 6.47-49 \p \v 24 Ascacun un mato tapimai un mato yoimisi cuscacoin aashucai man funopacunacama. Nanscarafo nan pushu mutsisipa huamua cuscarafo. Pushu huaquin ahuun quishi mai tuiqui nocoa. \v 25 Ascano fasi oi ichapa fucain faitahuan pushu naman foannaino fuhuanri nocofiaquicai pushu mutsisipa paon huaquima. Nanscarifiai nan uhuun tsain nicacoianfo nan un yoia cuscan acani. Ascashu ahuara ahuuscarafiainocai umaqui itirofoma. \v 26-27 Ascafia pushu futsa mai puhuuqui fuquinishta huaa ahuun quishi mai tuiqui nocoama. Ascano fasi oi ichapa fucain faitahuan pushu naman foannaino fuuhuanquiri pushu mutsisipama paon huaqui chacana huatiro. Nanscarifi aqui tsoan uhuun tsain nicafiaquin un ato tapimana cuscacoin aima. Aatocai shinansharama. Ascashu ahuun unutaqui arifi nantifi funoshqui omitsiscairan, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 28-29 Jesús tsainqui anaitiano yorahuanrasi anoshon nicacanashu yoinannifo, —¡Aira! ¡Nicacapon! Ahuun tsain sharacoin. ¿Ahuuscashon anori noco yositiromun? Ahuun tsain shara iquina. Nocon tapimamisifoan Moisés cununi cuscan noco yosimisi cuscan aacai anori noco yositamarocon niaifo tapia cuscan noco yosiaran, —ishon yoinannifo. \c 8 \s1 Jesús nocofunu yoratisho rashquishi futsua caya huani \r Mr 1.40-45; Lc 5.12-16 \p \v 1 Ascatan Jesús ato yoiquin anaititan machi tunanmanri tusuriqui cainaiton yorafoan mufainifo. \v 2 Jesús caino nocofunun ahuun yoratishon ranimamishti rashquishi futsua Jesusqui nocoshon ratoconun mai chachipacufoan yoini isca huaquin, —Ifon, ua caya huapaiquifin mian cayahuatiroquin, —huaiton. \v 3 Jesús aqui mupishon yoini, —Icon un mia caya huai. Ascan natianfin min cayaiquin, —huaino a rashquishi futsua cayariscatani. \v 4 Cayacun Jesús yoini isca huaquin, —Un mia caya huaa cuscan tsoa yoiyamahuu. Nocon caifohuunshon Dios cufimisi ismatahuun. Ascashon Moisés noco yononi cuscan chashoanun facu a inantahuun mia rutushonon. Min chaca soafain min caya cuscan ato ismashquin. Ascano tapitirofo Moisés noco yononi cuscacoin min aiton, —ishon Jesús yoini. \s1 Romano ranushumua niaifoan ahuun oinmati Jesús caya huani \r Lc 7.1-10 \p \v 5 Asca huafaini Capernaum ano cani. Ascaino nanno ranushumua niaifo noconi ahuunshon ahuun oinmati caya huamapai. \v 6 Aqui nocoshon yoiqui isca huani, —Ifon, uhuun oinmati isininqui. Uhuun pushu ano furoiquima raca. Fasi omitsiscairan, —huaiton. \v 7 Jesús cumani, —Un canonqui cayahuashquin, —ishon yoiaiton. \v 8 —Ifon, uncai ahuama. Min nocofunu tsoa cuscaramacoin. Uhuun pushu muran capaiyamaquin. Min tsainmansi uhuun oinmati ua cayahuashohuun. \v 9 Ascan uarifi uhuun niaifoan ua yonomisi. Ascacun urifi ranushumuafo un yonotiro. Ascan un futsa, “Catahuun,” huaino cariscatiro. Un futsa, “Ohuu,” huaino uqui oriscatiro. Uhuun oinmatiri, “Ua ashohuun,” un huaiton ua ashoriscatiro. Ascan minfin ahuamamishti huatiroquin. Ascacun min tsainmansi yoihuu uhuun oinmati cayanon, —ishon yoini. \p \v 10 Ascaiton nicai Jesús afu foaifo yoini, —¡Aira! Nicacapon. Israelimafiashon naton ua yoiai cuscacai tsoa futsan ua icoinra huacoinmisima. Israeli anoafoanricai ua icoinra huacoinmisifoma. \v 11 Ascacun un mato shafacafi yoi. Mani futsafori anoshon nan Dios icoinra huafoti nocon shunifo Abraham yafi Isaac non Jacobori Dios icano nai murannoashu atofu ichananshcani Diosin yorafo iishcaquin. \v 12 Ascafia atirifi nocon caifon Israelifo Diosin ahuun yorafo ato imapaifiacai tsoan icoinra huafoma. Ascacanashucai Dios icano nocotirofoma. Ascacun Diosin ato faquish muran potashquin. Nannoashu uaiqui omitsiscapanacaforan, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 13 Ascashon Jesús Romanon ranushumua niaifo yoini, —Min ua icoinra huaino min oinmati man caya. Ascan natian min pushu ano catahuun, —ishon yoini. Jesús yoiaitian ahuun oinmati cayariscatani. \s1 Pedro ahuun raisi yoshafo Jesús caya huani \r Mr 1.29-31; Lc 4.38-39 \p \v 14 Asca huatan Jesús Pedro pushu ano cani. Nanno caquin oian Pedronun ahuun raisi yoshafo fasi yonacoin oshati camaqui raca ini. \v 15 Ascaiton Jesús yoshafoan ahuun mucuqui mupiaino ahuun yona matsiriscatanaino funinaca huan nan isinincama ointsacai Jesús pimashquin tushu huani. \s1 Jesús yora ichapa caya huamani \r Mr 1.32-34; Lc 4.40-41 \p \v 16 Ascaino man fari caino isinincai futsa futsatapafo yorafo aqui ihuunifo ato cayahuamapacunon. Atirifi yoshin chacafo atohuun nuufafaina Jesús ahuun tsainmansi atomaquinoa potano caya sharanonfo. \v 17 Jesús nantifi ato caya huani cuscan nannori ahuunoa Diosin tsain yoimisi Isaías inon pacoai cuscan cunuqui isca huani, —Cristofin ahuara isin futsafoan noco isininmai cuscan noco caya huaquin. Nocon isinfori nocomaquinoa potaran, —ishon Isaías cununi cuscan Jesús huani. \s1 Jesús tanasharapaiyaifo \r Lc 9.57-62 \p \v 18 Ascashon Jesús oian yorahuanrasi aqui fuaifoan afu rafuafo yoini, —Non ian ocuma futsa fonon focahuun, —ato huaino. \v 19 Nantianri Moisés yononi cuscan tapimamisi aqui cashon yoiquin isca huani, —Tapimamisiton, min raquira caino urifi un mifu cahuacacainon, —huaiton. \v 20 Jesús cumaquin, —Marifi quiniyaquin. Puiyafori naayafofiano uncai pushu yama, —ishon yoini. \v 21 Ascaiton a tanamisi nocofunu futsan Jesús yoiquin isca huani, —Ifon, natian un mifu capaifiai uhuun pushu ano un cayotanon ua nichiyopun. Nan uhuun upa naitian un mai huayotan un mia tanasharashquinon, —huaiton. \v 22 —Ascaquima ua tanahuun. Ua ifoamafofin nan yora naa cuscarafoquin. Ascashon nanfoan ato yora naacun mai huatirofo. Ascan minfin natian ua tanaicain, —ishon Jesús cumani. \s1 Jesús fuuhuan yafi ian fuchomanhuan nishma huani \r Mr 4.35-41; Lc 8.22-25 \p \v 23 Asca huatan Jesús shasho naqui nanuano norifi afu rafuafo non afu nanucaini. \v 24 Ascashu ianmanhuan non pocuaino fuuhuan nocoqui noconi. Nantian Jesús shasho murannoashu osha ini. Ascano ian fuchomanhuanquin shasho muran unu iquimani. \v 25 Ascaiton non moinni. —Moihuu, Ifon, noco numashqui. Man non asai futsuicai, —ishon non yoini. \v 26 Ascaino moinacahuan noco yoini —¿Ahuuscai man ratuain? Man ua icoinra huasharashucai man ratucuanama, —ishon noco yoini. Ascatan fuuhuan yafi ian fuchomanhuan yoiqui isca huani, —Fuun nishmahuu, —huafain, —Fuchomanhuan nishmahuu —huaino fuu yafi ian fuchoai nishmafaini. Asacatan ianmanhuan pusiquima racani. \v 27 Ascaiton oin non yoinanni, —Ahuu cuscara nocofunushonmun nocon Ifoan isca huaiquin. Fuuhuan yafi ian nan yoiai cuscan man nishma huaquin, —icashu non yoinanni. \s1 Gadara mai anoa nocofunu rafuhuun yoshin chaca nuua ini \r Mr 5.1-20; Lc 8.26-39 \p \v 28 Ascatan ianmanhuan pocufaini Gadara mai ano non nocotan Jesús no fu caino nocofunu rafu yoshin chacafo atohuun nuumisi aqui funifo. Nan rafu fasi musucoin ini. Nantifi yorafo atoqui musumisifo. Ascan nan rafu icafoanno cai tsoan ato finontiro imisima. Ascacun atoqui turocomumisifo. Nan mahua quini muran naafo mai huamisifo ano nan rafu inifo. \v 29 Jesús fuchicatan oi ashcafinin yoinifo, —Minfin Diospan facuquin. ¿Min noco ahuusca huapai oamun? Min noco omitsisca huaitian icataiyamafiano min noco omitsisca huai oamun, —ishon Jesús yoinifo. \p \v 30 Ascaino nantianri ato chaimashon yahua inafoan piinifo. \v 31 Ascashon yoshin chacafoan Jesús yoicaquin, —Min na nocofunu rafumaquinoa noco potaimancai yahuarasihuun noco nichipun, —huaifoan. \v 32 Ascaiton —Yahuafohuun fotacahuun, —Jesús ato huaino. Nan nocofunu rafumaquinoashu yoshin chacafo yahuafo muran fonifo. Ascaino yahuahuanrasi ian muran maocofainni asai futsunifo. \v 33 Ascaifoan oinfaincani yahua cushumisifo ichonifo pushufoti anoafo ato chani huai focani. Ascatan nococashon Jesús nocofunu rafumaquinoa yoshin chacafo potaiton oianfo cuscan futsafo yoifoanfafainifo. \v 34 Nicacani nantifi nan pushufoti ano icafo Jesusqui funifo. Ascashon yoinifo, —Nuno noco mai anoashu catapun, —huanifo. \c 9 \s1 Jesús nocofunu funitiroma caya huani \r Mr 2.1-12; Lc 5.17-26 \p \v 1 Ascatan Jesús shasho naqui nanucaini ian mahuan pocufaini ahuun pushurasi ano noconi. \v 2 Asca caini pushu muran iquicun rafu non rafuri nocofunufoan aton caifo isinincai afi raqui caiyamacai afiri ahua huatiroma Jesús shinanmaqui shuhua naratashon ihuunifo a cayahuamanon. Ascaiton Jesús oian nan nocofunu isinincaiton ahuun yorafoan fasi icoinra huaifoan oinquin isinincai yoiqui isca huani, —Uhuun yorashta, ratuyamahuu. Natian mun mia chaca soashona, —huaiton. \p \v 3 Nicacani Moisés cununi cuscan tapimamisifoan aton nomuranshon shinanquin isca huanifo, —Ajaa. Natocai chaca soatiroma. Fasi Dios chaca huai. Diosin fustitofin chaca soatiroquin. Asca noco paraquin. “Un Diosiran,” noco huamapai, —ishon aton nomuranshon shinanchacanifo. \p \v 4 Ascaifoan onanshon Jesús ato yoiquin isca huani, —¿Ahuuscai maton nomuranshon man amaquiri shinanchacaimun? \v 5-6 Unfi Cristoquin yorafoan aton chaca un soashotiro. ¿Ascan ahuuscacaimun un huaicai? Un chaca soashoyamaraquin un cayahuai. Ascacun un mato ismai Upa Diosin ua catoan. Ahuunshofin un chaca soafain un yorafo caya huacointiroquin, —ishon ato yoini. Ascatan Jesús nan nocofunu afi raqui cayamacai afiri ahua huatiroma yoini, —Min pushu ano min shuhua ya funicaitahuun, —ishon Jesús yoiaino. \v 7 Funinaca huatan ahuun pushu ano cani. \v 8 Ascaiton oincani nantifi mustaiaricatan yoinifo, —Ahuuscashomun Diosin isca huaiquin. Diosin fasi sharacoin tsoa cuscarama. Ahuun yonohuunshon na nocofunu isinincai Jesús ahuun tsainmansi caya huafain ahuun chacari soashonaran, —ishon yoinifo. \s1 Jesús Mateo cunani \r Mr 2.13-17; Lc 5.27-32 \p \v 9 Nanscacaini caaquin Jesús ua oinni. Unfin noco niaifo pui fishofafainmisi iniquin. Ascan uhuun anufin Mateoquin. A muranshon aton pui fianti pushun facu muran un tsaoa ini. Ascaiton Jesús ua yoini, —Un fu cahuun ua tanamisi iishquin, —Jesús ua catonquin huani. Ua asca huaino un afu cani. \p \v 10 Ascashon Jesús uhuun pushu muranshon un pimani. Yorafori no fu cani. Niaifo pui fishomisi futsafo non icoinra huamafo futsafoan atohuunoa shinanchacamisifo yafi non afu rafuafori cani. Ascashon nanfoan no futan piinifo. \v 11 Ascaiton oincaquin Fariseofoan Jesús fu rafumisifo yoini, —¿Ahuuscai maton tapimamisi Jesús nan niaifo pui fishomisifo non chaca futsafo futan piimun? —huanifo. \p \v 12-13 Ascaifoan nicaquin Jesús ato cumani, —A isinincaifoma cayahuamamitsamisi yopacanima. Ascan nan isinincaifoti fasi cayahuamamitsamisi yopacani. Ascarifi aquin, “Uncai ahua chaca huamisima. Un Numamisi yopaimaran,” icaifocai un aton chaca soashotiroma. Ascan tsoan yoiqui isca huai, “Un fasi chaca huamisi. Un numamisi yopacoinran,” icaifoan un ato chaca soashotiro. Ascacun Diosin tsain cununi cuscan tapitacahuun. Cunuqui isca huani, “Ua man ina fushomisi un mato chaca soashonon. Nan fusticai un fuchipaima. Ascatamarocon man futsafohuun ramapaiyai nancaifin un fasi fuchipaiquin,” ishon Diospan tsain cununi. —Jesús ato huani. \s1 Piqui tunuaihuunoa \r Mr 2.18-22; Lc 5.33-39 \p \v 14 Ascashon ato yoiaino Juan fu rafumisifo aqui fucashon yocanifo. —¿Ahuuscai Fariseofo futan non piqui tunumisifiano mifu rafuafoan piqui tunumisimamun? —ishon Jesús yocaifoan. \v 15 Ato cumani, —Nocofunu fu ainfo fianainnoricai unimai fusicaquin tsoan piqui tunutiroma. Nanno funu anocai ahuun yorafoan piqui tunutirofoma. Ascafia funu amaqui rutuafono shinancaquin piqui tunutirofo. \p \v 16 Sahuuti shunicoin fashnucun poto funapan icushumufia ustuashu fasi chacanai finatiro. Tsoancai afanan ascara icushpaitiroma. Nanscarifiai un mato tsain funa shara yosia cuscan nicacoinshocai man apaoni cuscan afanan man huatiroma. Tsoan ua tanacoianshu ipaoni cuscan cachiquiri huacointiro. Ascashu funa cuscara shara iishquin. \p \v 17 Nanscarifiai tsoancai fichi tutso shuni muran vino funa nanutiroma. Fichi tutso toshacainaino vino funa chacanai cuyofotiro. Nanscarifiai maton shunicaifoan mato yosimisi cuscan yafi un mato yosiai cuscacai nan rafu ositirofoma. Un mato yosiain cuscacoin nannori Diosin tsain shara. Ascafia mato shunifoan mato yosimisifo cuscacai anorima. Nan tanashocai Diosin mato amapaiyai cuscan man huatiroma. Nan rafu osishon nicapaiquicai man shinansharatiroma. Fichi tutso funa muran vino funa nanua sharacoin itiro. Nanscarifiai ratoranfoan apaoni cuscan unucatan un ato tsain funa shara yosiain nan fusti tanasharacun Diosin ato funa shara imai, —ishon Jesús yoini. \s1 Jairo shotocofacu caya huafain ainfoan Jesús sahuuti muunni cayashquin \r Mr 5.21-43; Lc 8.40-56 \p \v 18 Ascashu Jesús tsaincai muran Israelifoan ichananti pushu anoa aton niaifo Jesusqui noconi. Nocoshon ratoconun mai chachishon yoiqui isca huani, —Uhuun shotocofacushta man naaquin. Un fu capun. Min mucupan uhuun facu mui caashquin cayatan ninon, —ishon niaifoan Jesús yoini. \v 19 Asca huaino Jesús niaifo fu caino non acho non afu cani. \p \v 20 Nannori ainfon imi imitiani doce fari man aqui cafiano nusu yamacai. Jesús caiton nan ainfoan acachorishori ahuun sahuuti muunni. \v 21 Mun ataima ahuun nomuran shinanqui isca huani, —Un ahuun sahuuti muuanshu un cayatiroati, —ishon shinanni. \v 22 Ascashon muuaiton Jesús ifiacucahuatan ainfo fuchishon yoini —Achishtan, ratuyamahuu. Min ua icoinra huashufin min caya sharaquin, —ishon yoiaino ahuun imi nusuriscatani. Ascaiton mua man caya sharacoian ini. \p \v 23 Asca huatan Jesús niaifoan pushu muran iquicaiquin nica yorafoan aton shainti manuaifoanno futsafo shorarascacani. Fasi achacoin uaicani. \v 24 Ascaifoan Jesús ato yoini, —Chifi caintacahuun. Na facucai naama. Oshafinquin, —ato huaiton osanifo. \v 25 Ato caimatan shotocofacu mutsoinifoannaino samamashta funinaca huani. \v 26 Ascano Jesús shotocofacu man naafiacun funia nicacani pushufoti chanifoanfafainifo. \s1 Jesús fusho rafu cayahuani \p \v 27 Ascano Jesús niaifo pushu anoashu caiton fusho rafutan mufainifo. —Min nocon niaifo ipaoni nan David ahuun funa. Nocohuun ramapaihuu, —oi ashcafinin cunarianifo. \v 28 Asca huaifono Jesús pushu futsan muran iquicun fusho rafuri afu iquinifo. Iquiafoan Jesús ato yocani, —¿Un mato caya huanon man icoinra huaimun? —huaiton. —Ai, Ifon, non mia icoinra huai, —huaifoan. \v 29 Aton furo munquin yoini, —Ua icoinra huashufin man cayaquin, —ato huani. \v 30 Asca huaino oinsharariscatani. Oinsharaifoan Jesús ato yoisharaquin —Ua nicacaquin. Un mato cayahua tsoa yoiyamacahuun, —ishon yoini. \v 31 Anori yoifiacun nan rafutan nantifi nanno icafo atoqui chaninifo. \s1 Jesús nocofunun tsaintiroma caya huani \p \v 32 Nan rafu pushu murannoashu foaifono futsafoan nocofunu yoshin chaca ahuun nua ascacai tsaintiroma Jesusqui ihuunifo cayahuamanon. \v 33 Jesús yoshin chaca amaquinoa potano nocofunu tsainon. Nanno icafo mustairitan yoinannifo, —¡Aira! ¡Oincapon! Nocon mai nan Israeli anoshon Jesús rama aca cuscan tsoa oinmisimaran, —icanashu yoinannifo. \v 34 Asca huafiainfoan Fariseofoan yoinifo, —Nanton yoshin chacafo aton niaifohuunshon yoshin chacafo potatiroran, —ishon yoinifo. \s1 Jesús yorafohuun ramapai \p \v 35 Ascaiton Jesús pushurasifoti nanno Judiofo icano cahuacacaini. Judiofoan ichananti pushu muranshonfin Jesús ato Diosin tsain shara yoiquin isca huani, —Itisharacahuun. Diosin nuno maton niaifo ipairan, —ishon ato yoifoanfafaini. Pau futsa futsatapafo caya huani. \v 36 Yorahuanrasi aqui fuainfoan oin atohuun ramapaini. Aton nomuran omitsiscaifoan. Ascan Jesús shinanquin isca huani, —Chashohuan cushumisioma nanscarifiai na yorafo cushumisiomaforan, —ishon shinanniquin. \v 37-38 Ascashon non afu rafuafo noco yoini, —Yora ichapafoan uhuunoa nicayamafiano ichapamaton ua yonoshocani uhuunoa ato yoishcaquin nanfu nipashquin. Ascashon fasi Upa Dios cuficahuun ahuun yonoshomisifo catonquin uhuunoa ato yoinonforan, —ishon Jesús ato yoini. \c 10 \s1 Jesús doce nocofunufo catonni afu rafunonfo \r Mr 3.13-19; Lc 6.12-16 \p \v 1 Ascatan afu rafuafo noco cunani, —Uqui fucahuun, —noco huaino. Aqui fuaifoan noco yononi ahuuscashomain yorafo ahuunshon cayahuamafain yorafohuun yoshin chaca nuucun atomaquinoa potatiroquin. Ascashon pau isi futsa futsatapaforimain ahuuscashon caya huatirofoquin. \v 2-4 Nonfin doce iniquin. Nocon anufo un mato yoi. Futsa Simonfiacun ahuun anu futsa Jesús tuqui huani Pedro. Nanton chipocu Andrés. Futsafoan aton anu Santiago non Juan. Nan rafu Zebedeopan facu. Futsafoan Felipe non Bartolomé un Mateo non Tomás non Santiago Alfeopan facu non Simón futsari nanton ahuun caifo futsafo futan Romanonfo potapai afanan Israelifo yonononfoma. Futsan ahuun anu Judas Santiago facu futsarifi Judas Iscariote nanton Jesús potashon ato achimani. Nocofosi Jesús noco catonni non ahuun rafumisi inon non ahuunshon tsain tapishquin. \s1 Jesús afu rafuafo doce nichini Dios niaifo icainomain ahuu cuscara iishquicain ishon ato tapimanonfo \r Mr 6.7-13; Lc 9.1-6 \p \v 5 Noco catonshon Jesús noco yonoquin isca huani, —Nan noco caifomafoan aton mai ano foyamacain Samaritanon icafo anorifi foyamacahuun. \v 6 Ari fotamarocon nocon caifo Israelifo muransi fotacahuun. Nanfofin chashoan funoa cuscarafoquin. \v 7 Ascano focashon ato yoiqui isca huacahuun, “Nocon Ifo Dios samamashta nocoyoshquin noco niaifo iishqui,” ishon ato yoitacahuun. \v 8 Ascashon isinincaifori uhuun curushhuunshon ato cayahuamafain man yora nafiacun funimafain yora nami rashquishi futsuafo ato cayahuamafain yoshin chacafo yorafohuun nuucun nanfori uhuunshon atomaquinoa potacahuun. Diosin mato cashman ahuun curush inan cusca huafain futsaforifi caya huasho ato ahua yocayamacahuun. \p \v 9-10 Ascashon focaquin mato ahua foyamacahuun. Pui foyamafain mato sahuuti yafi sapatori foyamafain forusa yafi poquitiri foyamacahuun. Nan man nuta fustiya fotacahuun. Man uhuunshon uhuun tsain shara ato tapimanaiton arifi man yopai cuscan mato inantirofo. \p \v 11 Ascan nan man pushurasi ano nocoaitian nocofunun Dios tanasharacoian funacahuun nan fuchiashu ahuun pushu muran iyoshon ato yoifoanfafaincahuun nan man caitian. \v 12 Ascatan ahuun pushu muran icaquin nan pushu ano icafo ato yoiquin isca huacahuun, “¡Aicho! Min pushu muran non oiran,” huacahuun. \v 13 Ascasho nan pushu ifo futan ahuun yorafoanari mato shara huano ato yoihuu isca huaqui, “Dios mato ointi shinanshara huamashquiran,” ishon. Ascafia mato tanasharayamaifoancai Diosin aton ointi shinanshara huamashquima. Ascano Diosicai mato ointi shinanshara huamaqui unuima. \p \v 14 Ascan rato pushu futsa iyamarai pushurasi anoafoanari mato nicacasmaifoan atomaquinoashu focaquin maton sapato tatashacahuun. Ascaquifin man ato ismatiroquin mato nicacasmafain Diosirifi nicacasmaifo cuscan. \v 15 Un mato icon yoi. Diosin nantifi nan chaca huamisifo ato yoipacuaitian nan Sodoma yafi Gomorra ano ipaonifori ato onaintimashqui. Ascashon nan mato nicacasmafori natian ato onaintimaquin finacoinshquin. \s1 Diospan tsain ato yoiaifoan nicacasmacaqui ato omitsisca huanifo \p \v 16 Chashoanfo masharonun pipaitiro. Nanscarifiai nan icoinra huamafoan mato chaca huapaitirofo. Ascafia nanfo muran un mato nichi. Ascacun nan rono onanya cuscara marifi icahuun. Ruhuincai ahua shinanchacamisima cuscan marifi nanscarifi isharacahuun. \p \v 17 Ascacun oinfain. Nan yora chacafo masharo pofu cuscarafo mato achimatirofo. Ascano achicashon aton niaifofo ano mato iyotirofo. Asca huashon aton ichananti pushu muranshon mato ihuin futsa coshamatirofo. \v 18 Ascashori niaifofo ano mato iyocani uhuunshon mato nansca huacani. Ascafia nanfo yafi caifo futsafori nan tsain shara uhuunoa man ato yoitiro. \v 19 Ascatan mato achifiafo shinanchacayamacahuun ahuuscashomain man ato cumasharaicai. Ascashon niaifofoan ointaifi mato yocaifoanno nantianri Upa Diosin mato shinanmani man ato cumasharanon. \v 20 Man ato yoiaitiancai mafi man ato yoima. Maton Upa Diosifin aficoin yoi cafisca huaiquin ahuun Yoshin Sharapan man ato yoipai cuscan mato huashoi. \p \v 21 Ascano nantianri nocofunufoan ahuun yora afu nanuafo achimacani niaifofoan ato rutumanon. Apafoanri aton facufo achimacani ato rutunonfo. Nanscarifi huaquin facufoan aton apa yafi ahua nicacasmacaquin ato achimani niaifofoan ato rutunonfo. \v 22 Ascasho nantifi yorafoan man ua icoinra huacun uhuunshon mato noicasmacani. Ascan omitsiscafiaquin man ua potama nan man naitian uhuun tsain tanasharashu Upa Dios fu man ipasharaiqui. \v 23 Ascan pushurasi futsa anoshon mato omitsisca huaifoanno pushurasi futsa ano ichotacahuun. Ascacun un mato cayacafi yoi. Ua nicasharacahuun. Israel pushurasifo atirifi ari man cataima un afanan matoqui nasoshquin. \p \v 24-25 Ascano ahuunshon tapiafoancai ato tapimamisi finontiroma. Oinmatifoanricai ato ifo finontirofoma. Ascashu marifi man ua cuscara iishqui. Ua chaca huamisifo cuscan matorifi nansca huashcani. Nanfoan ua noicasmacaquin ua yoimisifo isca huaquin, “Minfin yoshin chacafoan ato niaifoquin,” ishon ua yoimisifo. Un mato ifofiacun ua asca huamisifo. Ascan matocaifin asca huaquin finacaicaniquin. \s1 Tsoaquimain man ratutiroquin \r Lc 12.2-7 \p \v 26 Ascacun mato omitsisca huafiaifoanno atoqui ratuyamacahuun. Nanfoan ahuarashta onupaifiamisi nantifi Diosin ato puashoshquin. Ahuarari fomanpaimisifo nanfori ato puashoshquin. \v 27 Ahuara un mato fusti yoimisi nanfo nantifi yorafo cayacafi ato yoisharacahuun. \v 28 Ascasho mato rutupaifiaifoanno ratuyamacahuun. Mato rutufiatirofocai maton yoshin tsoan ahuusca huatiroma. Ascacun atoqui ratucaquimarocon Dios fustiqui musucahuun. Nantofin noco rutufain nocon yoshin omitsiscapanacafo muran potatiroquin. \v 29 Ascano tsitsipio rafu inanmitsashon toro fustishtaraca fitiro. Ascafia mato Upa Diosin asca huapaiyamaquicai fustishta namatiroma. \v 30 Diosin nantifi tapicoian. Nocon foori tanan huani. \v 31 Ascashon Upa Diosin tsitsipiofo shinanmisi cuscan fasi mimacai mato shinanfafainiquin. Ascacun ratuyamacahuun. Matocaifin tsitsipio aca finonmafain Diosin matohuun noiquin. Cushushon mima huaquin mato cushusharamisiquin. \s1 Yorafoan ointaifi, —Jesús uhuun Iforan, —huaa \r Lc 12.8-9 \p \v 32 Ascano yorafoan ointaifi, “Jesús uhuun Iforan,” ishon ato yoiafin uhuun Upa Dios nai muran icanoshori ahuun ointaifi, “Naafin uhuun yoraquin,” ishon un yoishquin. \v 33 Ascafia tsoan yorafoan ointaifi, “Jesús uhuun Ifomaran,” ishon yoia. Nantocai ua icoinra huamisima. Nanscarifi huaquin uhuun Upa Diosin nai muranshon ahuun ointaifiri “Nacai uhuun yoramaran,” ishon un yoishqui. \s1 Jesushuunoacai yorafoan anorisi shinanfoma \r Lc 12.51-53; 14.26-27 \p \v 34 Man shinanmun nantifi manifoti anoafo uhuunoashu unimanonfo un oni. Ma. Ascaramafiqui. Un mato yoiai cuscacai tsoan nannorifosi shinancanima. Asca nan ua icoinra huafoan sharafosi shinainfoanno nan ua icoinra huamafoan ahuara chaca futsafosi shinancani. \p \v 35 Ascashon apa ua icoinra huaino furumun ua icoinra huashuma apaqui sinatiro. Ahuanri ua icoinra huaino ainfacun ua icoinra huashuma ahuaqui sinatiro. Ahuun yayan ua icoinra huaino ahuun raru ua icoinra huashuma ahuun yayaqui sinatiro. Un nai murannoashu matoqui oyamanicai tsoa ascacuanafoma. \v 36 Nanscarifi aquicai tsoan nannorifosi uhuunoa shinancanima. Ascano tsoan ua icoinra huacun ahuun yoracoinfoan nan noicasmatirofo. \p \v 37 Ascan tsoan ua finonmafain apa yafi ahua noiashucai uhuun yora itiroma. Nanscarifiai tsoan furu yafi ainfacu ua finonmafain noiashucai uhuun yora itiroma. \v 38 Ascan unfin mato ihui coyan iquinanquin nashoshquicain. Ascafia tsoan yoiqui isca huaima, “Natian un Jesús tana. Ascacun nai omitsiscafiaquicai un shinanchacaimaran,” ishon tsoan anori yoicasmaicai uhuun yora itiroma. \v 39 Ascashon tsoan shinanqui isca huai, “Un Jesús tanaiton raca ua omitsisca huacanicati,” ishon shinanqui uhuun tsain cachiquiri huashu nanscara yorafo naashu omitsiscapanacafo. Asca tsoa uhuunoashu omitsiscafiaqui ua potama nanscara yorafori naashu ufu isharapacunacafo. \s1 Ahuara shara noco Diosin inain cuscan \r Mr 9.41 \p \v 40 Ascano ratoranfoan mato nicafain mato shara huaifo. Nanfoanfin nan uacoin shara huai cafisca mato huacaniquin. Nanscarifi aquin tsoan nan un yoiai cuscan nicacoin yafi nan ua nichini uhuun Upa Dios nicacoin cafisca huaiquin. \v 41 Ascashon tsoanri Diosin tsain yoimisi ahuun tsain nicacoinfain shara huacun Diosin nanrifi nan ahuun tsain yoimisi inanshara cuscan huaquin nan shara huari inansharashquin. Ascashon nan Dios tanamisi yora shara futsan ahuun tsain nicasharafain shara huacun, Diosin nan a tanamisi inanshara cuscan huaqui nan shara huarifi inansharashqui. \v 42 Ascano tsoan ua rama icoinra huashon ua tanaiton futsan a shara huaqui unu matsi ayamacun. Ascacun Diosin arifi a futsa shara huaa. Ahuara shara inanshquiain cuscacai funotiromaran, —ishon Jesús noco yoini. \c 11 \s1 Nan Juanpan ato unu muran iquimapacumisiton a tanamisifo Jesusqui nichini \r Lc 7.18-35 \p \v 1 Ascatan non afu rafumisifo doce noco yoiqui anaititan pushurasi futsafo ano Jesús noco iyoni. Nannoafori ato yosifain ato tapimaicai ahuuscashumain non Dios fu ipatiroquin. \v 2-3 Ascano nantianri Juanpan nan unu muran ato iquimapacuni ranushumuafoan cunu muran iquimanifo. Nan muranshon Jesús acai cuscan nicaquin ahuunoa fasi tapisharapaiqui. Nan cunu muranshon a tanamisifo nichini Jesús yocanonfo. Ascano nan Juanpan ato yonoa cuscan focashon Jesús yocaquin isca huanifo, —¿Iconmun nan minmun nan non manamisi iyamarai futsa raca non manaicai? —ishon Jesús yocanifo. \p \v 4 Ascaiton Jesús ato cumaquin isca huani, —Nan man nica cuscan yafi man oian cuscari Juan tapimatacahuun. \v 5 Yora fushocoinfo un ato cayahua afanan oinsharanonfo. Nipaiqui ranainfori un ato cayahua nisharanonfo. Ato yoratisho coyo cuscara tocoi futsuafori un ato caya huaa afanan imisi cuscan ato nami shara inonfo. Pastocoinfori un ato cayahua nicasharanonfo. Man yora naacoinnafori un afanan ato funimana. Ascashon ahuuomafori tsain shara un ato yoifafainmisi ahuuscashumain Dios fu ipatirofoquin. \v 6 Ascan tsoan ua icoinra huacoinshon ahuara futsa shinainma. Nan cuscara yorafofin unimacointiroquin. Nannori ua Juan yoishotacahuun, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 7 Ascatan man foafono Juanhuunoa Jesús nanno niafo ato yoini, —¿Ahuuscai tsoa istaipama ano Juan oin focani fonifomun? Juancai nan faca tahua pui ninhuun focufocu acai cuscarama. Nanscarifiai man man tapia Juancai nocofunu ointi ranainyama. \v 8 ¿Ascacun ahuuscai Juan oinpai man fonimun? ¿Man shinanmun a nocofunun sahuuti sharacapa sahuucun oin foi man foni? Ma. Juanpacai sahuuti sharacapacoin sahuumisima. Niaifofoanfin aton pushu muranshon sahuuti sharashtacoin sahuutirofoquin. \v 9 ¿Ascan ahuuscai oinpai man fonimun? Man shinanraca Diosin tsain yoimisi Juan oincai man cani. Ascafia nan icon. Juanpan Diosin tsain yoimisifia nanton yoimisi cuscacai tsoa futsafoan anori yoimisima. \v 10 Ascacun nanhuunoa Diosin tsain cununi isca huaquin, \q3 “Min nai ariashu mai ano fotoataima iquisi uhuun tsain yoimisi un nichiqui tau huai. Mihuunoa ato yoiaino itisharashon mia nicanonfo,” \m ishon cununi. \v 11 Un mato icon yoi. Tsoashtacai Juan finoanma. Ascashon Juanpan tsain yoimisi cuscaricai tsoan ascara yoiyomisima. Ascafia Dios niaifo icanoafoan yoisharatirofo cuscacai Juanpan nicayamafain nanfoan oianfo cuscaricai Juanpan oinyomisima. Ascashon nantifi Dios icanoafoan Juan finoanfo. \v 12 Nan Juanpan ato unu muran iquimapacunitian natianri yorafo Dios icano fasi iquipaicoincani. Ascashon shinanqui isca huafo, “Diosin niaifoan ahuun yora urifi un ipai afu nipashquin. Ascacucai ahuashtaton ua nitun huatiroma un ahuun yora icaiton,” ishon shinancani. \v 13 Diosin tsain yoishomisifo futan Moisés cununi cuscan yoiquin isca huanifo, “Nan nocon numamisi noco niaifo oshquiran,” ishon yoinifo. Ascan natian Juanrifi man matoqui nocoa ahuunoari mato yoishquin. \v 14 Nanfoan cununifo cuscan icoinra huashon man tapitiro Juan arifi Diosin tsain yoimisi nan Elías cuscara. Ascacun Diosin tsain yoimisifoan cunuqui isca huanifo, “Un matoqui Elías nichishquiran,” ishon Diosin yoini. Ascan nanfin Juanquin. \v 15 Manmain ua nicatiroquin ua nicacahuun. Uhuun tsain maton nomuran nanushcaquin. \p \v 16 Ascashon natian niyoafo ahuu cuscarafomainquin un mato yoi man tapinon. Nanfofin nan facu cashumisifo cuscarafoquin. Facufo cashucaquin afu facu futsafo oi ashcafinin cunatirofo. Nanscarifiai nanfofin nanscarafoquin. \v 17 Nan facu cashumisifoan yoitirofo isca huaquin, “Man non shainti manufiainocai monopaicanima. Fanainca omitsiscati cuscara non fanaifiainocai man uaipaimaran,” ishon nan facu cashumisifoan yoitirofo. \v 18-19 Nanscarifi aquin nanfoanri Juan yafi uqui tsain chipufafaini. Ascafia Juanpacai piqui tunufain fimi unu pau ayamisima. Ascacun ahuunoa yoiqui man isca huamisi, “Juan nisocoin. Yoshin chaca ahuun nuaran,” ishon yoimisifo. Asca unfin pii sharafain un aya sharamisiquin. Ascafia uhuunoari yoiqui isca huamisifo, “¡Cuu! Jesús pitsicoin fasi ichapari ayatiroran huafain Roma anoa niaifo puifishomisifo yafi yora chacafo furi rafuiran,” ishon uhuunoa chaca yoimisifo. Ascafia nanfoanri yoiqui isca huamisifo, “Tsoamain shinansharafain icaquin non onantiro. Nan yorafin isharacoianquin shinansharamain huaifin,” ishon nannori yoimisifo. Nannori yoifiaquicai uhuunoa ascara yoipaimisifoma. Ascatamarocon uqui tsain chaca fusti huamisiforan, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Pushurasi anoafo nicayosmashunifo \r Lc 10.13-15 \p \v 20-21 Ascano ato yoiqui anaititan Jesús nan pushurasi anoafo ato yoiqui isca huani, —¡Ohua! Man Corazín anoafo yafi Betsaida anoafoan man chipo fasi omitsiscai. Tsoan oinyomisima cuscara shara un mato ismafiano mancai chaca shatupaima. Ascan nan Tiro anoafo yafi Sidón anofori un mato isma cuscan un ato ismaiton nanfoan aton chaca shatucuanafo. Ascasho yoicuanafo isca huaqui “¡Ohua! Non fasi chaca huamisi. Ascacun natian Diosiqui nasoshon non nicasharanoncahuun,” ishon yoicuanafo. \v 22 Ascafia Diosin nantifi icoinra huamafo onaintimaitian nan Tiro anoafo yafi Sidón anoafori onaintimafiaquicai mato onaintimaquin finai cuscan ato huaima. \p \v 23 ¿Ascan man Capernaum anoafoan man shinanmun man nai muran Dios ari foicai? Ma. Omitsiscapanacafo muranrocon mato potai. Tsoan oiyomisima cuscara shara un mato ismafiaitocai maton chaca man shatupaima. Ascan nan un mato isma cuscan Sodoma anoafo un ato ismaiton aton chaca shatu cuanifo. Tsoaricai cuyocuanama. Nantianri aton pushurasi icuana. \v 24 Un mato yoi. Diosin nantifi icoinra huamafo onaintimaitian nan Sodoma anoafori onaintimaifiaquicai mato onaintimaquin finai cuscan, —ishon Jesús noco yoini. \s1 Uqui fucahuun. Un mato ointi fiananan huashonon man afanan shinanchacanonma \r Lc 10.21-22 \p \v 25 Ascano ato yoiqui asca huatan Jesús apa cufini, —Upa Diosin, min fasi sharacoin. Nantifi nai murannoafo futan mai anoafoan aton Ifofin minquin. Ascano nan mapo sharayafo yafi cunu tapiafocai min tsain shara min ato tapimanama. Ascafia nan cunu tapiamafiashon un ato isma cuscan un ato yoiai cuscan ua icoinra huafo. Nanfofin min ato tapimanaquin. \v 26 Icon, Upan, minfin nanscara fuchipaiaqui, —ishon apa yoini. \p \v 27 Ascashon Jesús afanan ato yoiquin isca huani, —Upa Diosin tapia cuscan uarifi nantifi tapimani. Unfin Diospan facuquin. Diosin fustitofin ua onancoianquin. Nanscarifi aqui urus fusti Upa Diosin un onancoian. Nanscarifi aqui urifi un futsafo Upa Diosihuunoa onanmanai cuscan nanfoanri Upa Diosin onantirofoquin. \p \v 28-29 Ascacun uqui fucahuun ua tapishashcaquin. Unmain ahuu cuscaraquin un mato tapimai. Unfin yorafohuun ramapaimisiquin. Uhuun nomuranricai un ahuashta shinanchacayamafain un isharacoin fustimisi. Ascashon un mato yonomapaiyai cuscacai curushma. Nanricai ahua ihuuma. Ascacun maton nomuran ihuucoin mui uqui fucahuun un maton ointi fiananan huashonon man afanan shinanchacanonma. \v 30 Ascano uqui oshon man mutiro un mato curush yonomaima. Ascatamarocon ua tanasharacoinyashu mato ointi fiananan huashon man isharacointiroran, —ishon Jesús ato yoini. \c 12 \s1 Jesús fu rafumisifoan tunutitian trigo fimi mutusnifo \r Mr 2.23-28; Lc 6.1-5 \p \v 1 Ascatan Israelifoan aton tunutitian Jesús yafi afu rafumisifo mau mamaqui focaquin trigo mutuscashon fonaincoincaquin piyaifoan. \v 2 Oincaquin Fariseofoan Jesús yoinifo, —¿Ahuuscai nocon shuni Moisés yononi cuscacai minhuunshon tapimisifoan nicapaicanimamun? Tunutitian trigo mutuscaniran, —huaifoan. \p \v 3 Jesús ato cumaquin isca huani, —¿Davidhuunoa cununi cuscan man man oinmisimun? ¿Fonainquin nocon shuni David ahuun yorafo futan ani cuscan man man nicamisimun? \v 4 Dios fu tsainti pushu muran iquicaishon amurannoa misifo ato piquini fasi fonicoinquin. Ano tushu futsa yamaino. A misifofin nan Diosin tsain yoimisinafosi iniquin. Tsoa futsacai a misi pitiro inima. Nannori yonofianifo fasi fonicoinquin David afu rafuafo futan pini. \p \v 5 ¿Ascashon Moisés cununi cuscari man man oinmisimun? Cunuqui isca huani, “Dios fu tsainti pushu muranshon tunutitian ahuun tsain yoimisifoan yonotirofo. Nanfoan yonofiaquicai ahua chaca huacanimaran,” ishon Moisés cununi. \v 6 Ascatan un mato yoi. Dios fu tsainti pushu fasi sharashtafia uncaifin fasi shara finacaiaquin. \v 7 Upa Diosin yoini cuscan cununi isca huaquin, “Man ua inafo rutushomisi un maton chaca soashonon. Nan sharafia man futsafohuun ramapaiquin man ato shara huai. Nancaifin fasi shara finacaiaquin. Nan fusti un fasi fuchipairan,” ishon yoini. Ascacun nan tapicoinshocai man ufu rafumisifohuunoa yoicuanama, “Nanfoan chaca huaforan,” ishon. Afoantsi ahua chaca huacun. \v 8 Uafin uhuun Upa Diosin catonniquin. Ascacufin urusu fusti un yoitiro ahuamain tunutitian man huatiroquin, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Nocofunu mucu musufiquia \r Mr 3.1-6; Lc 6.6-11 \p \v 9-10 Ascatan Jesús Israelifoan aton ichananti pushu muran iquini. Nanno iquishon ato yosiaino nantianri nocofunu musufiquiaton arifi nicani. Ascano nan Fariseofoan Jesushuunoa ahuara chaca yoipaicaquin nan yocanifo. —¿Nocon shuni Moisés yononi cuscamun tunutitian non yora caya huatiro iyamarai non caya huamatiromanmun? —ishon yocaifoan. \v 11 Jesús ato cumani, —¿Man chashoan ayano tunutitian quini muran pacucun man ihuiriscatiromamun? Ma. Ascatama manrocon ihuiriscatiro. \v 12 Nanscarifi huaquin fasi noicoinquin nocofunuhuunoa tunutitianfiacun non shinantiro. Moiséscai noco yononima tunutitian non yora cayahuanonma, —ishon ato cumani. \p \v 13 Ascashon nan nocofunu musufiquia yoiqui isca huani, —Mushahuun, —huaino. Mushatanaino nantian ahuun mucu muma sharacoin iriscatani. Nan ahuun mucu ocuma futsa cuscara shara ini. \v 14 Ascaiton oincanashu Fariseofo focashon shinannifo —¿Ahuuscashomun non Jesús achitiroquin rutushquin? —icashu yoinannifo. \s1 Upa Diosin ahuun facucoin catonni ahuun oinmati cuscara inon \p \v 15 Jesús tapitan a rutupaiyaifoanno anoashu cani. Yorahuanrasiton mufainifo. Ratomain isinincai nanfo cayahuamani. \v 16 Ato cayahuatan ato yoini, —Uhuunoa tsoa yoiyamahuu, —ato huani. \v 17 Nannori ato yoi Isaías cununi cuscan icocoin inon. \v 18 Isaiasin Diosin tsain cununi isca huaquin, \q3 “¡Oincapon! Naquian uhuun oinmati cuscara un catonni. Un fasi ahuun noi. Un aqui unimacoin. Uhuun Yoshin Shara un afu rafumamisi. Nan manifoti uhuun tsain nicasharacun atorifi aton chaca yama huashotiro uhuun yora inonfo. \v 19 Acai yora futsa fu fochishmanantanainma. Tsain isininpaton yoishquima. \v 20 Nan yora omitsiscai afanan tunutirofoma ato potaima ato cushusharai tunumashquin. Tsoan icoinra huapai ato yoisharashquin icoinra huacoinonfo. Ascan huaino afanan mai ano oaitian nantifi chacafoti unumashquin ahuunshon nantifi ishara fustisinonfo. \v 21 Nantifi manifoti ahuunoa nicaquin isca huacani shinanshcaquin, ‘Nan fustiton noco numatiro non ahuunoashu Upa Dios fu nipanon,’ ishon yoishquicaniran,” \m Isaías cununiquin. \s1 —Satanashuunshon Jesús yoshin chacafo potairan, —ishon yoinifo \r Mr 3.20-30; Lc 11.14-23; 12.10 \p \v 22 Ascatan nocofunu fusho icain tsaintiroma. Ahuun nuushon yoshin chacanun tsainmapaonima nan Jesusqui ihuunifo caya huanon. Ascacun Jesús nan nocofunu afanan oinmasharafain tsainmani. \v 23 Ascaiton oincani mustaiaricatan afiranan yoinancaquin yoinifo, —Jesús ahuamamishti shara huatiro. Asca nan naraca David ahuun funa. Nan Upa Diosin catonni, —ishon yoinifo. \p \v 24 Ascaifoan nicaquin Fariseofoan yoinifo, —Ma. Atocai Upa Dioshuunshon yoshin chaca potama. Yoshin chacafoan aton niaifo Satanashuunshon yoshin chaca yorafohuunoa potatiroran, —ishon yoinifo. \v 25 Ascano nan shinainfo cuscan onanshon Jesús ato yoini, —Mani futsafo afi ranan rutunain cuyotirofo. Nanscarifiai pushurasi anoa icafo iyamarai pushu fusti muran icafo afi ranan chaca huatananfafaincani pashcanantirofo afanancai tsoa anosi itiroma. \v 26 Nanscarifiai Satanás niaifoan afu yoshin chacafo potaquin ahuun yono chacana huatiro. Asca huaquin ahuun yono cuyocointiro afu yoshinfocai afanan afu itirofoma. \v 27 Ascafia manfin yoimisiqui Satanás curushhuunshon yoshin chaca potaran ishon man yoimisiquin. ¿Un asca huaino tsohuunshon mato yorafoan yoshin chacafo atomaquinoari potafomun? Ascacun nanfohuunshon man tapitiro man uhuunoa amaquiri shinanchacai cuscan. \v 28 Un Diospan Yoshin Sharahuunshon yoshin chacafo atomaquinoa potaino maton Numamisi Diosin catonni cuscan matoqui nocoa. \p \v 29 Afanan mato yoi nicasharacahuun. Ahuuscashomain yorafoan nocofunu mutsisipaton ahuun pushu cushu ano ahuun mafo onutiroma. Ascafiaino finoncaia aqui nocoshon achifain munushquin ahuun mafofo cuyonfiaitocai ahuusca huatiroma. \p \v 30 Tsoan unfu rafupaiquima ua nicacasmai. Tsoan uhuun tsain nicacasmaifin ua noicasmaiquin. \v 31 Ascano un mato icon yoiquin. Ratoran ahuara chaca huai Diosquiri Upa Diosin rau huashotiro. Ascanfia ratoranton yoia isca huaquin, “Nanton aca cuscan Satanashuunshon acaran,” huafiashu Diospan Yoshin Sharahuunshon aca. Nanton Diospan Yoshin Sharahuunoa tsain chaca huaa. Asca huacun Upa Diosin ahuun chaca rau huanacama. Ahuun chaca ahuun nuupacunaca. \v 32 Tsoan ua chaca huafin un ahuun chaca rau huashotiroquin. Ascan tsoan Upa Diospan Yoshin Sharaqui tsain chaca huacai Upa Diosin rauhuanacama. Ahuun chaca ahuun nuupacunaca. Natian naitianri ahuun chaca ahuun nuupacunaca. \s1 Fimi fana ahuun fimihuunshon non onantiro \r Lc 6.43-45 \p \v 33 Ascano shinancapon. Fimi fana naman non orosharaino fana foaisharatiro. Ascashu ahuun fimirifi sharacoin itiro. Ascan non fana naman oroamacai fana foaisharatiroma. Ascashu ahuun fimiri chacacoin itiro. Fimi fana ahuun fimihuunshon non onantiro ahuu cuscaramainquin. \v 34-35 Nanscarifiai nocofunu sharapan ahuun nomuranshon ahuara sharafosi shinain cuscan ahuun tsainrifi sharacoin itiro. Nanscarifiai nocofunu chacapan ahuun nomuranshon ahuara chacafosi shinain cuscan ahuun tsainri chacacoin itiro. Ascano nocon ointi muranshon non shinain cuscan nannoricoin non yoitiro. Ascan manfin nan rono paupaton facu cuscarafoquin. Ascacun ahuuscashotsi chacacoinfiashon man ahuara shara yoitiro. \p \v 36 Ascacun un mato yoi. Ratoran shafatan Diosin nantifi yorafo ichanan huaitian ato yoipacushqui ratotonmain icoinra huamisi iyamarai icoinra huamisimaquin. Nantianri ahuashta shinantama yoimisifo cuscan ato puashoshquin. \v 37 Ascashon man niyoano nantifi man yoimisi cuscan Upa Diosin mato nicamashquin. Ascan mato tsainhuunshon man afu ipatiro iyamarai mato omitsiscapanacafo muran mato potairan, —ishon Jesús ato yoini. \s1 —Tsoan atiroma cuscan noco ismahuu non mia icoinra huanon, —ishon yora chacafoan Jesús yoinifo \r Mr 8.12; Lc 11.29-32 \p \v 38 Ascaiton Fariseofo futan Moisés cununi cuscan tapimamisifoan yoinifo, —Tapimamisiton, tsoan atiroma cuscan noco ismahuu min Dios ariashu oa non mia icoinra huanon, —ishon yoiaifoan. \p \v 39 Jesús ato cumani, —Manfin chaca shinanfain Dios cachiquiri huamisiquin. Ascacun tsoan atiroma cuscan noco ismahuu ishon man ua yoia. Ascafia nan Diosin tsain yoimisi mato shuni Jonás ani cuscacoin un chipo mato ismaiton nan fusti man oinshquin. \v 40 Jonás shimanoan shaqui muran osha rafu non fusti iyoni cuscan. Nanscarifiai un Diospan Facu mai muran osha rafu non fusti un iyoshqui. \v 41 Ratoran shafatan Diosin nantifi yorafo ichanan huaitian ato yoipacushquin ratotonmain icoinra huamisi iyamarai icoinra huamisimaquin. Ascaino nantianri Nínive ano ipaonifoan matohuunoa yoishcani isca huacaquin, “Jonás noco Diosin tsain yoini cuscan non nicacoinshon nocon chaca shatucoinshon non Dios icoinra huani. Asca man manfin Diospan furucoin nicafiashocai maton chaca man shatumisimaran,” ishon mato yoishquin. Nan icon un Jonás finonfiacucai man ua nicapaimisima. \p \v 42 Nanscarifiai Diosin nantifi yorafo ichanan huaitian ato yoipacushquin ratofomain afu ipatiro iyamarai omitsiscapanacafo muran foshquicaniqui. Ascaino nantianri nan ainfo Sabafoan ato niaifo ipaoniton matohuunoa yoiquin isca huashquin, “Salomón tapicoian cuscacai tsoan futsan tapipaonima. Ascacun ahuun tsain nicapaicoin un aqui chaicunoashu cani. Ascan mancai nan Diospan Furun nicapaima. Ascatamarocon man nicacasmapaoniran,” ishon matohuunoa yoishquin. Nan icon Salomón tapicoian ipaonifia uncaifin fasi Salomón finoncoinfiacun mancai ua nicapaima. \s1 Yoshin chaca afanan yoraqui nasotiro \r Lc 11.24-26 \p \v 43-44 Yoshin chaca nocofunumaquinoashu cai tsoan istaipama ano cani shara futsa funai cai anoshon tunushquin. Ascafia fuchiamacaiqui yoshin chacanun afanan shinanqui isca huani, “Unfin nan nocofunuhuun ipaoniquin. Ascacun un afanan aqui nasoiran,” ishon shinanni. Ascatan aqui nocoshon oian tsoa futsacai afu rafua inima. \v 45 Ascacun nan yoshin chacanun afu yoshin chacafo siete ato ihuuni nan fasi chaca finacaiafo. Ascashon ato yoiqui isca huani, “Nocofunu un mato ismai non ahuun nomuran iquitiroran,” ishon ato yoini. Ascatan aqui focanashu iquicainaifoanno nan nocofunu fasi mimacai chacacoin ini. Manmain aqui rananri focun. Nanscarifiai maton shunifoan chaca huafiapaonifo mancaifin fasi chaca huaquin finacoianquin, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Jesús ahua yafi ahuun ushtofo \r Mr 3.31-35; Lc 8.19-21 \p \v 46 Ascatan Jesús yorahuanrasi yoi tsaincai muran ahua yafi chipocufo noconi. Ascano aqui iquishon ahuara yoipaifiacaquin chifishon mananifo. \v 47 Ascaiton futsan yoini, —Min uhua futan ushto rananun chifi nishon mia ahuara yoipai fuaforan, —ishon yoiaiton. \v 48 Jesús cumani, —Un mato tapimai ratofomain uhuun uhuafo yafi uhuun ushtofoquin, —ishon yoini. \v 49 A tanamisifo oinyacuquin ato yoini, —Nafofin uhuun uhua cuscarafo yafi uhuun ushto cuscarafoquin. \v 50 Nan uhuun Upa Dios nai ari icaton ato amapaiyai cuscan huaifo nanfofin uhuun ushtofo yafi uhuun chicofo non uhuun uhuafoquin, —ishon Jesús ato yoini. \c 13 \s1 Fimi ushu saacaihuunoa cuscara ato Jesús yosini tapinonfo \r Mr 4.1-9; Lc 8.4-8 \p \v 1 Ascatan nan shafatari Jesús pushu murannoashu cai ian cusumun tsaoni. \v 2 Ascaino aqui yorahuanrasi funifo ahuun tsain nicapai cani. Ascaino shasho muran nanuinacahuan ahuun cusha camaqui tsaoshon ato yoini. \v 3 Ascashon ahuara futsahuunoa cuscara ato yoini ato tapimashquin. Yoini isca huani, —Nocofunun ahuun noshati murannoa fimi ushu fishon ahuun mau mamaqui saani. \v 4 Saacano ushufo fai nushmancayan pacua puiyafoan piinifo. \v 5 Ascano ushu ranan toquiri camaqui pacua mai ichapamashta anoashu samamashta ushu foaica. \v 6 Fari tsacaqui yositimahuaino man naa. Ahuun taporicai chai foama ini. Ascashu fanafo nai cuyoa. \v 7 Ascaino ushu rananri tasha murannoashu foaifiashucai ushu futsa foaisharanima. \v 8 Ushu rananri mai shara ano saaca nan mai sharanoashu nantifi foaisharashu fimi ichapayacoin ini. Futsa cien fimiya icaino futsa sesenta aya icaino futsari treinta fimiya ini. \v 9 Ascan manmain ua nicatiroquin ua nicacahuun uhuun tsainri maton nomuran nanucoincahuun, —ato huani. \s1 Ahuuscaquimun futsafo yoifiashon Jesús afu rafuafosi shafacafi ato tapimaniquin \r Mr 4.10-12; Lc 8.9-10 \p \v 10 Ascaino non afu rafua aqui fucashon yocanon, —¿Ahuuscai shafacafi ato yoitama ahuahuunoa cuscara min yorafo ato tapimashquinmun? —ishon non yocani. \v 11 Jesús ato cumani, —Ahuuscashomain Upa Diosin ahuun yorafo iquiniquin mato fusti tapimai. Ascan nafocai ato tapimaima. \v 12 Ascan tsoan Diosin tsain nicasharafain ahuun nomuran nanucoian naanfin Upa Diosin paratamari tapimashquin. Ascafia tsoan ichapama tapifiashon Diosin nicasharayamafain nan yoia cuscan aima nanfin funoshquiquin. \v 13 Ascacun nan yorafo un ahuara futsahuunoa cuscara un ato tapimashquin oinfiacashon tapinonfoma. Nicafiaquiri tapinonfoma. \v 14 Nannori Isaías nan Diosin tsain yoimisi ipaoniton atohuunoa inon pacoai yoiqui isca huani, \q3 “Man nicafafaifiaquicai Diosin ato yoiai cuscan tapinacafoma. \v 15 Nan yorafoan aton ointi curushcoinyashu nicayosmashunifo. Diosin tsain man nicamisifiashu nan nicama cuscarafo. Uhuun yonoshara oinfiacani nan futsoi cafiscaafo. Ascashon un ato isma cuscan oianfoma. Ascayamacanashu uqui fucuanafo un ato chaca soashonon uhuun yora sharafo iishcaqui,” \m ishon Diosin yoini cuscan Isaiasin cununi. \p \v 16 Ascafia nannori Isaías cunufiani mancai ascarama. Ascatamarocon un mato oinmana cuscan man icoinra huafain un mato yoia cuscan man nicacoinmisi. Ascashu maton nomuran man unimacoinna. \v 17 Un mato icon yoi. Man oian cuscacai uhuun Upa Diosin ahuun tsain yoimisifo futan a tanamisi futsafoanri fasi oinpaifiaquicai tsoan oinpaonima. Un mato yoimisi cuscan fasi nicapaifiacaquin tsoan nicapaonima. \s1 Fimi ushu saamisihuunoa yoifiashon shafacafi afu rafuafo tapimani \r Mr 4.13-20; Lc 8.11-15 \p \v 18 Nan fimi ushu saamisihuunoa un ato yoia cuscan natian shafacafi un mato tapimai. Ascacun ua nicasharacahuun tapisharashquin. \v 19 Ascan nan Dios ahuun yorafo iquinai cuscan nicafiashon tapiama. Nanfofin nan ushufo fai ano pacua cuscarafoquin. Diosin tsain ato nomuran man nanufiafo nan yoshin chaca Satanás atoqui oshon nicafo cuscan ato fiantiro afanan afohuunoa shinanonfoma. \v 20-21 Ascano futsafoanri Diosin tsain nicaquin tau huai unimacoinyofiashu samamashta ahuun tsain cachiquiri huaa. Ascan nanfofin nan ushufo toquiri camaqui pacua cuscarafoquin. Nanfori nan ushufo toquiri camaquinoashu foaifia ahuun tapo chai foama. Samamashta nai cuyotiro. Nanscarifiai nanfoancai Diospan tsain aton nomuran nanu sharafoma. Ascashon ahuara chaca finonyamarai futsafoan ato omitsisca huaino samamashta Dios cachiquiri huatirofo. \v 22 Ascan ushu futsafo moshafo muran pacuashu foaisharatiroma. Nanscarifiai futsafoan Diospan tsain nicafiashon ahuara nan acai cuscan fustisi shinain. Ascashon pui ichapa yafi mafo ichapa noi afi paramuquicai afanan Dioshuunoa shinantiroma. Ascaquicai Diosin ato amapaiyai cuscan futsafo shara huatiroma. \v 23 Ascafiaquin ushu futsa mai shara ano saacano foaiquin yosiashu fimi ya itiro. Nanscarifiai futsafo Diospan tsain nicafain tapicanashu nan yoia cuscan aafo. Ascashon nanfoanfin futsafori Diospan tsain yoiquin icoinra huamatirofoquin. Futsan treinta iyamarai sesenta iyamarai cien yorafo icoinra huamatiroran, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 24 Afanan Jesús ato tsain futsa yoini tapinonfo. Isca huaqui, —Diosin nantifi iquinano nanscarifi aquin nocofunun ushu sharafo fana. \v 25 Fana sharafiashu ahuun noicasmamisiton yamu ahuun mau ano caa. Mau ifo ahuun oinmatifo oshano noicasmamisiton tashafori mau ano fana. Fanatan mau anoashu caa. \v 26 Chipofin nan ushu shara foaicaino tashafori foaini. \v 27 Ascano aqui fucashon mau ifo ahuun oinmatifoan yoinifo, “¿Ifon, min ushu shara min mau ano fanamamun? ¿Ahuuscaimun natian tashafori foaicaquin?” ishon yocanifo. \p \v 28 “Noco noicasmamisiton acaran,” huaiton. “¿Ascan nan tashafo non tsucai fotiromun?” huaifoan. \v 29 “Ma. Man tasha tsucaino nan fana sharafori tsucapaiyamafiaquin man afori tsucatiro. \v 30 Nanscanonquin. Chitunmisitian tashafo yafi fana sharafori foaitiro. Nantian un mau yonomisifo yoishquin isca huaquin, ‘Iquisi nan tashafo tsucacahuun. Nantifi nushasharahuu coashquinon. Asca huatanfin nan fanasharafori uhuun tapasi muran ua fushotacahuun,’ ” mau ifoan yoiaran, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Mostaza ushuhuunoa Jesús ato yoini \r Mr 4.30-32; Lc 13.18-19 \p \v 31-32 Ascasho Jesús mostaza ushuhuunoa ato yoini ahuara futsa ato tapimashquin. Ato yoiqui isca huani, —Nocofunun ahuun mau ano mostaza ushu fanani. Rato fimi ushu futsacai mostaza ahuun ushu uhuapamashtatioma. Ascafia foaica fasi cuya itiro. Rato pushu umainti fimi charo fanacai mostazatioma. Ihui noconan rafutiro. Ascatan yosiano puiyafo ahuun tushpahuu tsaotiro. Nanscarifiai Diosin ahuun yorafo iquisi fustirasi ifiashu chipo paratama caitioran, —ishon ato yoini. \s1 Jesús misi farashatihuunoa ato yoini nanhuunshon Diosin nantifi yorafo iquinai cuscan tapinonfo \r Lc 13.20-21 \p \v 33 Ascan Jesús ahuara futsa ato yoini Diosin nantifi yora iquinai cuscan tapinonfo. Afanan ato yoiqui isca huani, —Diosinmain ahuun yorafo ahuusca huatiroquin un mato tapimai. Diosin ahuun yorafo nantifi ato iquifain ato yonotiro. Ainfoan farashati ichapamashta harinaya osishon camisconano farashinitiro. Nanscarifiai Diospan yorafoan nan icoinra huamafo muranshon nantifi ato shara huatiro, —ishon ato yoini. \s1 Jesús ato yoiai cuscan ahuara futsa tapinonfo \r Mr 4.33-34 \p \v 34 Ascatan ahuarahuunoa yoiqui Jesús ato yoini tapinonfo. \v 35 Nannori Diosin tsain yoimisiton nan Jesús yoinon pacoai cuscan cunuqui isca huani, \q3 “Un ato ahuara futsahuunoa ato yoi ato tapimashquin. Upa Diosin nantifi onihuani chain tsoan ascara nicayomisima cuscarafo un ato yoishquiran,” \m ishon yoini cuscacoin man aa. \s1 Trigo yafi faasi foaitirohuunoa Jesús shafacafi ato tapimani \p \v 36 Ascatan yorahuanrasi anoashu cai pushu muran iquini. Ascano non afu rafuafo aqui caashon non yocani, —Ifon, min trigo muran faasi foaitirohuunoa yoia cuscacai non tapiama. Shafacafi noco yoihuu non tapisharanon, —ishon non yocani. \p \v 37 Ascaiton noco cumani, —Diosifi ua nichiniquin. Un nan ushu fanamisi shara cuscara inon. \v 38 Nan maufin nantifi manifotihuunoaqui. Ascan nan ushu sharafofin Diospan yorafohuunoaquin. Ascan faasifin icoinra huamafona nan yoshin chaca ahuun yorafoquin. \v 39 Ascan nan mau ifo noicasmamisi nanfin Satanasquin. Ascan nan fana fiaifotianhuunoafi nan manifoti cuyotirohuunoaquin. Nan fana fimisfofin Diospan oinmatifo afu nai muran icafo. \p \v 40 Nan faasi mushashon coafo cuscan huaquin. Nan manifoti cuyoaitian. \v 41 Uhuun oinmatifo ufu nai muran icafo un nichishquin nantifi futsa chaca huamamisifo yafi nan chaca huafafainaifo uhuun yorafomaqui ato pashcashcani. \v 42 Ascashon nan omitsiscapanacafo chi urumanhuan muran ato potano nannoashu fasi uaicani omitsiscacoinshcani. \v 43 Ascaino nantianri Diospan yora shara icoinra huafoti aton Upa Dios icanoashu fari chasha cuscarafo. Ascacun manmain ua nicatiroquin ua nicacahuun. Uhuun tsain maton nomuran nanucoincahuun. \s1 Ahuara sharashta onuahuunoa cuscarafin ato yoini \p \v 44 Nocofunu mai futsa ano caa. Nannoa ahuara sharashta paratama ahuun pui nuua fuchia. Ascan fuchishon nannori afanan onua. Ascashu fasi unimacoinquin nan aya cuscati inanmitsashon nannoa mai fia nan ahuarashta paratama ahuun pui nuuari ahuuna inon. Nanscarifiai Diospan yorafo nantifi aya cuscan afiri inanmutiro Dios fu ipashcaquin. \s1 Perla funoahuunoa Jesús ato ahuaro futsa tapimani \p \v 45-46 Diosin ahuun yorafo ahuu cuscaramainquin afanan un mato yoiqui isca huai. Mafo inanmitsamisi cahuancacaini macush cuscara perla oshopa sharashtafo funafoanfafainni. Ascashon man futsa anoa fuchia ahuun pui paratama nuua fuchishon nan aya cuscati inanmitsashon ahuun rafanan nan perla fii ahuunacoin inon. Nanscarifiai Diospan yorafo nantifi aya cuscan afiri inanmutiro Dios fu ipashcaquin. \s1 Nushutihuunoa Jesús ato yoini ahuara futsa ato tapimashquin \p \v 47-48 Ascano nushumisiton ahuun nushuti uhuapa pochishon shiman futsa futsatapafo fiini. Ahuun nushutininhuan shiman fospiano unuhuan cusumun cashon nini funi. Ascashon nan shiman chacafo nushuti murannoa tsucashon potani. Ascanshon nan piti sharafosi shihuati muran nanuni. \v 49 Nanscarifiai manifoti cuyoaitian Diospan oinmatifo afu nai muran icafo nococashon nan chacafo yafi sharafo pashcanan huashcani. \v 50 Ascashon nan chacafoti chi urumanhuan muran ato potashquin nannoashu uaiqui fasi omitsiscapashanonfo, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 51 Ascatan afu rafuafonon Jesús noco yocaiton, —¿Un mato yoia cuscan nantifi man man tapiamun? —ishon noco yocaiton. —Ai. Min noco yoiai cuscan nantifi man non tapiaran, —non huaiton. \p \v 52 —Ratoran futsafoan Moisés yononi cuscan tapimamisifo nan Diosin ahuun yorafo iquinai cuscan tapiafo. Ascan nanfofin nan mafo inanmitsamisi cuscarafoquin. Mafo inanmitsamisiton yorafo nan yopaifo cuscan inantiro. Ahuara shunifo iyamarai funa ato inantiro. Nanscarifiai tsoan Moisés cununi cuscan yafi un mato rama Diospan yorafohuunoa tapimanai cuscan huafain marifi man futsafo tapimatiroran, —ishon noco yoini. \s1 Jesús afanan Nazaret ano cani \r Mr 6.1-6; Lc 4.16-30 \p \v 53-54 Ascano noco yoia cuscan ahuara futsa tapinonfo anaititan Jesús nan pushconi pushurasi ano nasoni. Ascatan Israelifoan aton ichananti pushu muran iquishon ato yoiaiton ahuun tsain nicacani mustairicatan yoinifo, —¿Ahuuscai na nocofunun fasi tapi sharacoianmun? Tsoan atiroma cuscan huapaiquifin atiroquin. ¿Tsoanco Jesús ascara tapimanamun? \v 55 Nanfin ihui sapa yonomisiton ahuun facuquin. Ahuun ahuan Maria. Ahuun ushtofori Santiago yafi José non Simón non Judas. \v 56 Ahuun poifori no fu imisifo. Man nonfin Jesús onanquin. Aacai ahuama. ¿Ascan ahuuscashomun ahuamamishti huatiroquin? —icashu yoinannifo. \v 57 Ascashon nannori ahuunoa shinanchacaquicai tsoan icoinra huapainima. \p Ascaiton Jesús ato yoiqui isca huani, —Nantifi mai anoshon Diosin tsain yoimisiton yoiai cuscan nicapaitirofo. Ascafia nan cainni anoshon fusticai tsoan nicapaitiromaran, —ishon ato yoini. \p \v 58 Ascano nannoshon icoinra huaiyamaifoan tsoan atiroma cuscan fustirasi huani. \c 14 \s1 Juanpan yorafo unu muran iquimapacutan nani cuscan \r Mr 6.14-29; Lc 9.7-9 \p \v 1-2 Ascano nantian Herodes nan Galilea mai anoa ato niaifoan Jesushuunoa nicaquin ahuun oinmatifo yoini isca huaquin, —Nanfin Juanqui. Un tushtumayamua afanan man funia. Ascashofin Diospan curushuunshon tsoan atiroma cuscan huafafainiquin, —ishon ato yoini. \p \v 3-4 Herodes Juan rutumanataima yoiqui isca huani, —Niaifo Herodes, min ushto Felipe ahuun ahuin min fia. Ascaquicai min shara huama. Nocon shuni Moisés Diosin tsain cunuqui isca huani, “Futsan ahuin min fitiromaran,” ishon Moisés cununiran, —ishon Juanpan Herodes yoini. Ascaiton nicai Herodes fasi sinacoinquin ahuun ranushumuafo yononi Juan achishon cunu muran iquimanonfo. \v 5 Ascashon Herodes Juan ruturiscapaifiaquicai funa rutunima yorafoanmain Juan fuchipaiyaifoanfin. Ascashon nanfoanri yoinifo, —Juanfin Diospan tsain yoimisiquin, —ishon ahuunoa yoinifo. Ascacun Herodes shinanquin isca huani, —Un Juan rutucun ua yorafoan asca huatiroran, —ishon shinanni. Yorafoqui ratuquin Herodes Juan cunu muran iquimafiashocai funa rutunima. \p \v 6-7 Ascano Herodes cainnitian yorafo ichananni fuusishcaquin. Ascashu ichananfoanno Herodías ahuun facu shomaya arusu aton ointaifi mononi. Nan Herodías Herodes ahuun ushto ahuin ini. Ascashu shomaya monoaino Herodes fasi unimacoinquin yoini, —¡Aicho! Min monoai cuscan un fasi miqui unimai. Ahuarashta fipaiquin ua yoihuu un mia inanon. Diosin tapia un mia icon yoiaiton min fipaiyai cuscan un mia inantiroran, —ishon yoini. \p \v 8 Ascashon cashon shomayaton ahua yoini. Ascacun nan ahuan yoia cuscan nasocura niaifo Herodes yoini, —Juan nan yorafo unu muran iquimapacumisi tushtuhuu. Purato naratashon ahuun mapo ua inanhuun, —huaino. \v 9 Niaifon Herodes puusinima. Puusitama ahuun nomuran shinanqui isca huani, —¡Ohua! Un Juan tushtumapaima. Ascafia yorafoan un shomaya yoia cuscan man nicafo. Ascacun un asca huapaiyamafiaqui un aquicairan, —ishon shinanni. \v 10 Ascashon niaifoan ahuun ranushumua yononi, —Juan tushtushon ahuun mapo ua fushotahuun, —huani. \v 11 Ascaino cashon ranushumuaton Juan tushtushon ahuun mapo purato naratashon funi. Fushon niaifo inancun nan niaifoanri shomaya inanni. Ascano shomayaton arifi ahua inanni. \v 12 Ascashon afu rafumisifoan Juan nicacani focashon ahuun caya mai huanifo. Ascatan focanashu Jesusqui chaninifo. \s1 Jesús cinco mil nocofunufo pimani \r Mr 6.30-44; Lc 9.10-17; Jn 6.1-14 \p \v 13 Ascashon Herodes Juan tushtuma nicai Jesús shashon tsoa icama ano cani. Jesús caa nicacani pushufoti anoashu yorahuanrasiton naman mufainifo. \v 14 Ascashu nocoquin Jesús oian yorahuanrasi oin atohuun ramapaini. Nannoshori isinincai futsafo ato cayahuapacuni. \p \v 15 Ascano man fari caino non afu rafuafo aqui cashon non yoini, —Yorafo nichihuun. Man fari caiquin. Fonaincaniquin. Pushurasi ano yafi a chaima icafoanno ato nichihuun anoshon tushu huanonfo, —ishon non yoini. \p \v 16 Ascaiton noco cumani, —Ma. Noncai ato nichima. Mafirocon ato piimacahuun, —noco huaiton. \v 17 —Nonfin nuno misi siete yafi shiman rafu ayaquin, —ishon non yoini. \v 18 Ascaiton, —Ua fishotacahuun, —noco huani. \v 19 Ascashon yorahuanrasi yoini, —Nanno faasi camaqui tsaocahuun, —ato huani. Ascatan shiman rafu yafi misi mucu fustiti tsomashon nai ari foisinifoantan Apa Dios cufinquin, —¡Aicho! Upan, mihuunshon un ato pimai. Min fasi sharacoincun, —huatan. Misi torupacutan shiman rafu ya osishon noco inanni non ato pashcanan huapanon. \v 20 Ascashon picani mayancoinnifo. A picaquin tushu huafo non afu rafumisifoan doce shihuati fospi huani. \v 21 Nan piaifo cinco mil nocofunufoosi ini. Ainfofo yafi facufocai non tanan huanima. Asca nanfoanri ato futan piinifo. \s1 Jesús unu fumancayan cani \r Mr 6.45-52; Jn 6.16-21 \p \v 22 Ascashon ato pimaquin anaititan Jesús noco yoiquin isca huani, —Shashon rufofo oquiri pocui focahuun. Un na yorafo ato nichiyonon, —ishon noco yoini. \v 23 Ascashon man ato nichiqui anaititan arus fusti machi ano caashon Apa Dios fu tsainni. Man fari caino arus fusti ini. \v 24 Ascatan afu rafuafo shasho caino ian nushmancayan nocoqui fuuhuan noconi. Ascashu ian fuchoquin noco catima huani. \p \v 25 Ascashu man faquishiaino non oian Jesús ian fumancayan nocoqui ofiaitocai non onannima. \v 26 Onanshma ratucoin non fiisini. “Yoshiran,” icashu non fiisicaiton. \v 27 —Unqui. Ratuyamacahuun, —ishon Jesús noco yoini. \p \v 28 Ascaiton Pedronun yoini, —Ifon, minmainquin uarifi mia ano cunahuu. Urifi un ian fumancayan canon, —huaiton. \v 29-30 —Ohuu, —Jesús huaino Pedro shasho naquinoashu fotopacucahuan ian fumancayan Jesús ari caafiain oian fuunhuaquin ian fuchoaiton oin ratui iquipacucahuanqui yoini, —Ifon, ua ari mutsoinifoanhuun, —Pedronun huani. \v 31 Ascaiton Jesús samamashta mutsoinifoanquin yoini, —Miancai ua icoinra huacoinnama. Ahuuscaquimun mian icoinra huamaquin, —ishon Jesús yoini. \p \v 32 Ascantan nan rafu shasho muran nanuinifoanafono fuu nishmapacufoanni. \v 33 Ascano non shasho murannoafo fasi aqui unimacoinquin non yoini, —Iconfinquin min Diospan Facu, —ishon non yoini. \s1 Genesaret anoshon Jesús isinincaifo ato caya huapacuni \r Mr 6.53-56 \p \v 34 Ascatan ian pocufaini Genesaret ano non noconi. \v 35 Ascashu non nocoaiton nannoafoan samamashta Jesús onancashon a chaima icafori ato tapimanaino nicafuracani fucaquin aton yora isinincaifo Jesusqui ihuunifo. \v 36 Ascano fucashon Jesús yoinifo, —Noco yora isinincaifo min sahuuti cupanan fusti ato muumahuu cayanonfo, —ishon yoinifo. Ascatan ahuu sahuuti muuncanashu cayapacunifo. \c 15 \s1 Nocofunun ahuara chaca huatiro cuscan \r Mr 7.1-23 \p \v 1 Ascano Fariseofo yafi Moisés cununi cuscan tapimamisifori Jerusalén anoashu Jesusqui funifo. \v 2 Fucashon yoinifo, —¿Ahuuscaimun nocon shunifoan piataifoma muchoquimupaonifo cuscacai mifu rafuafoan asca huapaicanimaran? —ishon yoiaifoan. \v 3 Jesús arifi ato yocani, —Ascan ahuuscai marifi maton fuyamisi fustisi man tanapaiyain. Ascashofin Diosin yononi cuscan huatamarocon nan maton shunifoan amaquiri yosimisifo cuscan marifi man nansca huamisiquin. \v 4 Ascacun Upa Diosin yonoqui isca huani, “Maton upa yafi uhua nicasharafain ato shara huacahuun. Ascan tsoan apa iyamarai ahuaqui tsain chaca huacun ato rutumacahuun,” ishon yononi. \v 5-6 Nannori yononifianicun manfin noco yorafo yoiquin isca huamisiquin, “Maton upa iyamarai mato uhua man yoiqui isca huatiro, ‘Nantifi uhuun pui un aya cuscan mun Dios inan. Ascacun un mia ahuara inanpaifiaquicai un mia inainmaran,’ ” ishon yoiquicai mato upa yafi uhua man afanan ahua inantiromaran, ishon man fasi ato amaquiri yoimisi. Anori yoiquicai Diosin yononi cuscacoin man aima. Ascaquifin nan mato fuyamisi fusti man tanaqui. \v 7 Ascashufin man paramitsamisifoquin. Nan Diosin tsain yoimisi Isaías inon pacoai cuscan icocoinquin matohuunoa yoiqui isca huani, \q3 \v 8 “Nan yorafoan uhuunoa yoisharamisifiashocai aton nomuranshon ua shinancoianfoma. \v 9 Ipaitsi ichananshu fanaincai ua cuficani. Yorafo tapimamisifo cuscacai Diosin tsaincoinma. Nanfoan aton nomuran shinainfo cuscan futsafori yosimisiforan,” \m —ishon Isaías cununi. \p \v 10 Ascashon nannori Fariseofo yafi Moisés cununi cuscan tapimamisifo ato yoitan Jesús yorahuanrasi cunaquin isca huani, —Uqui fucahuun un mato yoinon. Ua nicafain un mato yoiai cuscan tapisharashcaquin. \v 11 Ahuarafo non piatocai noco ointi chaca huatiroma. Nocofununfin ahuun nomuranshon nan shinain cuscan yafi nan yoia cuscan chaca huatiroquin, —ishon ato yoini. \p \v 12 Ascaino non afu rafuafo aqui cashon non yocani; —¿Ifon, man min tapiamun nan rama min Fariseofo yoiai cuscan nicacani sinacaniran? —ishon non yoini. \v 13 Ascaiton noco yoiqui isca huani, —Mau ifoancai ahuara chacafo fanatiroma. Ascatama afin foaicun tsucashon potatiro. Nanscarifi aqui uhuun Upa Dios nai muran icatocai nan Fariseofo yonoama futsafo ahuun tsain tapimanon. Ascacun nanfo chipo omitsiscapanacafo muran ato potashquin. \v 14 Ascacun nanfo shinanyamacahuun. Fushocai afu fusho raqui iyotiroma. Iyopai afu shato muran pacutiro. Nanscarifiai Fariseofoancai Diosin tsain tapishoma futsafo yositiroma atofu funotiro. Ascashu Dios ari tsoa nocopacunacafomaran, —ishon ato yoini. \p \v 15 Ascaiton Pedronun yoini, —Min ato yoia cuscan shafacafi noco tapimahuun, —ishon yoini. \p \v 16 Ascaiton Jesús noco yoiqui isca huani, —¿Ascan marifimun man nicasharama? \v 17 ¿Man tapiamamun ahuara man piacai mato shaqui muran nituima? Ascatama manrocon aya poitiro. Ascan nantocai mato chaca huamatiroma. \v 18 Ascashon mato nomuran man shinanchacai cuscan huafain yoiashuri man chacacoin itiro. \v 19 Ascano aton nomuranshon ahuara chaca shinanfo cuscan nanscacoin huatirofo. Shinanchacafain rutumitsamisi icain aton ahuinma fu nocofunufo icaifoanno ainfofori nanscarifiaifoanno. Ascashon ahuarari onufain futsahuunoa ahuara chaca yoiqui parafain roanmitsamisi itirofo. \v 20 Nan chacafoanfin yorafo chaca imatiroquin. Ascan nan noco shunifoan apaonifo cuscan muchoquimushoma non piatocai nocon nomuran noco shinanchacamatiromaran, —ishon Jesús noco yoini. \s1 Ainfoan patasharinoaton Cananea anoaton Jesús icoinra huani \r Mr 7.24-30 \p \v 21 Ascacaini Jesús nocofu anoashu cai nan pushurasi Tiro ano yafi Sidón ano cani. \v 22 Nannoashu Cananea anoa ainfo Jesusqui noconi. Nocoshon yoini, —Ifon, minfin David ahuun funaquin. Uhuun ramapaihuu. Uhuun facu ainfoshta fasi omitsiscai. Yoshin chaca ahuun nuushon omitsisca huamisi. Uhuun facu ua caya huashopun, —ishon yoiriani. \v 23 Ascaiton nicafiaquicai Jesús cumanima. Ascaiton non afu rafuafoan yoini, —Ifon, na ainfoan mia yocariaquin noco fucash huaiquin nichihuun, —ishon non yoini. \v 24 Ascashon Jesús ainfo yoini, —Uhuun Upa Diosin ua Israel ano fusti nichini. Nanfomain nan chashoanun facu funoa cuscarafocun. Ascan uacai caifo futsa ano nichinima, —huaiton. \p \v 25 Nicaiyainfo Jesús naman ratoconun mai chachipacufoan yoini, —Ifon, uhuun facushta ua cayahuashopun, —huani. \v 26 Ascaiton Jesús afanan cumani, —Apacai ahuun facufoan tushu pashnafo inantiroma. Ascaracai sharama. Nanscarifi aqui Upa Diosin ua yonoa cuscan un Israelifo fusti un shara huashonon. Ascacucai un caifo futsa ano catiroma ato shara huashoshquin. Un asca huaino nan Israelifo funotiro, —ishon yoiaiton. \v 27 Ainfoanri yoini. —Icon, Ifon. Ascafia ahuara piqui tushu huafo sapa camaquinoashu potomishti pacuaiton pashnafoan pitirofo. Nanscarifi aquin Upa Diosin mia Israelifo ano nichini min ato shara huashonon. Ascafia mani futsafori miqui nocoaifoan nanfori min ato caya huatiro. Ascashon min ato shara huashoainocai Israelifori funotiromaran, —ishon yoiaiton. \v 28 —Min ua fasi icoinra huacoinna. Ascacun min ua yoca cuscan un mia ashoiran, —ishon Jesús nan ainfo yoini. Asca huatanaino ainfo ahuun facu cayariscatani. \s1 Jesús yora ichapa isinincaifo ato caya huapacuni \p \v 29 Asca huatan anoashu Jesús no fu cai Galilea ian cusumunri cani. Nannoashu cai machi ano inashu tsaoni. \v 30 Ascano yorahuanrasi aqui funifo. Fucaquin isinincaifo ihuunifo Jesús ato caya huanon. Isinincai futsa futsatapafo. Futsafo nipaiqui ranainfo ihuufain fushofo ihuufain ahuun caya mumamafo ihuufain tsaintiromafo ihuufain isinincai futsafori Jesusqui ihuunifo. Ascacun nantifi Jesús ato cayapacuni. \v 31 Ascashon ato caya huaa oincani mustairicatan yorafo afi ranan yoinancaquin yoinifo, —Noncai iscara oinyomisima. Tsaintiromafo natian tsaincani. Ahuun caya mumamafori natian man niisharafo. Nipaiqui ranainfori natian niisharatirofo. Jesusfin ahuamamishti huatiroquin. Israelifoan nocon Dios fasi sharacoinran, —ishon yoinifo. \s1 Jesús cuatro mil nocofunufo pimani \r Mr 8.1-10 \p \v 32 Ascatan non afu rafuafo noco cunashon Jesús noco yoiqui isca huani, —Un na yorafohuun ramapai. Ufu rafu non fusti oshatan icafo. Afanan tsoa tushu ayama. Ahuashtacai picanima. Ascacun uncai ato tushuoma nichipaima. Fasi fonaincani shaca fuatiroforan, —ishon noco yoini. \v 33 Ascaiton non cumani, —Nuno tsoa icamanocai non tushu fuchitiroma na yorahuanrasi pimashquin, —ishon non yoiaiton. \v 34 Noco yocani, —¿Ahuuti misi man ayamun? —noco huaiton. —Siete non shiman ranananri non ayaran, —ishon non yoini. \p \v 35 Ascaiton Jesús yorafo yoiqui isca huani, —Nanno tsaocahuun, —ato huani. \v 36 Ascatan ato yoia cuscan tsaoafoanno Jesús misi siete non shiman rananri finifoantan Apa Dios cufini, —¡Aicho! Upan, mihuunshon un ato pimai. Min fasi sharacoinquin, —huatan. Misi yafi shiman torupacutan non afu rafuafo noco inanni. Ascacun yorahuanrasi norifi non ato pashcashopacuni. \v 37 Ascashon nantifiton picani mayancoinnifo. Ascano man piqui tushu huafo siete shihuati non fospi huani. \v 38 Ascan nan piaifo cuatro mil nocofunufoosi ini. Ainfofo yafi facufocai non tanan huanima. Ascafia nanfoanri ato futan piinifo. \v 39 Ascatan Jesús nantifi yorahuanrasi nichitan. Noco nanuquifaini cai mai futsa ahuun anu Magadán ano no cani. \c 16 \s1 Fariseofo futan Saduceofoan Jesús yocanifo, —Tsoan atiroma cuscan noco ismahuu, —huanifo \r Mr 8.11-13; Lc 12.54-56 \p \v 1 Ascashu Magadán ano man non nocoano Fariseofo yafi Saduceofori Jesusqui funifo. Ascano fucashon yocanifo. —Minmain Diospan facucoinquin nan Diosin nai aria icahuunshon tsoa atiroma cuscan noco ismahuu non mia icoinra huanon, —ishon yoinifo. Ahuunoa ahuara chaca ato niaifofo yoipaicaquin. \v 2 Ascaifoan Jesús ato cumani, —Manfin yoiquin isca huamisiquin, “Man fari caino imi poshnan. Ascan funamanrifi nai shara itiroquin,” ishon man yoimisi. \v 3 Ascashon shafaino nai choshtacun man yoimisi, “Nai choshtapan fupoa. Ascan natian oi fuiran,” man huamisi. Ascashon nai foisquin man tapitiro oi fuyamaraimain ahuuscaiquin. Ascan ahuuscaquitsi Diosin mato yoiai cuscan man icoinra huapaima. Natian ahuara ahuuscarai cuscacai man tapiama. \v 4 Man ua icoinra huayamafain chacafiashon man ua yocai. Ascafia tsoan atiroma cuscan un Diosihuunshon huatirofiacai un mato ismaima. Man oinpaifiaiton. Nan Diosin Jonás ani cuscan nan fusti man chipo oinshquiran, —ishon Jesús ato yoini. Ascatan atomaquinoashu cani. \s1 Fariseofoan yositirofo cuscahuunoa \r Mr 8.14-21 \p \v 5 Ascano man ian pocufaini cashon non shinanni, —Non tushu ointiaquimacuranaran, —ishon non yoini. \v 6 Non ascaiton onanshon Jesús noco yoini, —Oinfain. Fariseofo futan Saduceofoan aton misi farashati cuscara fiyamacahuun, —ishon noco yoiaiton. \v 7 Nicai nofi ranan non yoinanni, —¿Ahuuscaimun Jesús noco yoiqui isca huaiquin, “Fariseofo futan Saduceofoan aton misi farashati fiyamacahuun,” noco huai? Non tushu fucuma racan noco isca huaiquin, —icashu non yoinanni. \p \v 8 Ascano nan non yoiai cuscan onanshon Jesús noco yoini, —¿Ahuuscaquimun tushuhuunoasi man yoicai? Mancai ua icoinra huaa sharacoiantaima. \v 9 Ascashon mancai tapisharataima. ¿Un mucu fustiti misihuunshon cinco mil nocofunufo un pimaita nan man shinainmamun? ¿Ahuuti shihuati fospia tushuita man ointiaquimamun? \v 10 ¿Nan siete misihuunshori un cuatro mil yorafo pimaita nanri man man ointiaquimanamun? ¿Ahuuti shihuati fospia tushuitamun man ointiaquimamun? \v 11 ¿Ascan ahuuscai un mato tushucoinhuunoa yoiyamafiaiton man tapimamun? Unfi tushuhuunoa yoi cafisca huaquin nan Fariseofo futan Saduceofoan yosiaifo cuscahuunoa un mato yoiqui, —ishon noco yoini. \v 12 Ascashon Jesús noco yoiai cuscan nicaquin non tapini tushucoinhuunoa yoitama naan Fariseofo futan Saduceofoan noco amaquiri tapimapaiyai cuscan Jesús noco yoini. \s1 Pedronun, —Jesús Diospan facuran, —huani \r Mr 8.27-30; Lc 9.18-21 \p \v 13 Ascatan Jesús no fu mai futsari cani. Nan mai ahuun anu Cesarea Filipo. Nanno nocoshon Jesús noco yoini, —Unfin Diospan Facufiashu un nocofunucoinquin, —ishon yoitan afanan noco yocani, —¿Yorafoan shinanmun un tsoaquin? —ishon noco yocaiton. \v 14 Non cumaquin isca huani, —Futsafoan yoiafin min Juanquin. Nan yorafo unu muran iquimapacumisi, ishon yoiaifoanno futsafoanri yoiquifin min Eliasquin. Ascano futsafoanri yoiafo minfin Jeremiasqui. Ascan futsafoanri yoiafo minfin nocon shunicaifo Diosin tsain yoimisi futsa afanan funiaquin, —ishon noco yoiaiton. \v 15 Afanan noco yocani, —¿Asca marifi man shinanmun un tsoaquin? —noco huaiton. \v 16 Ascaiton Pedronun cumani, —Minfin Cristoquin. Nan Diosin nipanacaton mia catonni min ahuun facuran, —ishon yoaiton. \v 17 Ascaiton Jesús cumani, —Simón, minfin Jonás ahuun facuquin. Diosin mia noiquin mia shara huaa. Rato nocofununcai mia tapimanama un Diospan facu. Uhuun Upa Diosin nan nai muran icaton mia tapimana. \p \v 18 Un mia afanan yoi. Minfin Pedroquin, —ishon Jesús yoini. Ascan Pedrofin Israeli tsainman toquirininhuan. Tsoan putsiquitiroma. Ascasho Jesús afanan yoiqui isca huani, —Min yoia cuscahuunshon futsafoan aarifi icoinra huashquicani. Ascaifoan uhuun yorafo un ato imashquin. Yoshin chacafoan aaton curush huahuunshon ato namapaifiaquicai ato shatuyamafain aato finontiroma. \v 19 Tsoan shafi ya fupoti fuputiro yorafo pushu muran iquimashquin. Nanscarifi aquin un mia yonoi uhuunshon min yorafo uhuunoa yoitiro uhuun yorafo inonfo. Ascashu uhuun Upa icano iquitirofo. Min yorafo yosiai cuscan tsoa nicacasmai uhuun yora itiroma Upa Dios fu ipashcaquin. Nannori Diosin yoini. Ascan min yorafo yosiai cuscan tsoa icoinra huai uhuun yora itiro Upa Dios fu ipashquin. Nannori Upa Diosin yoini. Ascacun un mia yonoi min futsafo tapimatiro Upa Dios icano iquinonfo. Un mia shafi inain cafisca huai min ato fupushotiro iquiashu afu ipanonfo. Ascashon tsoan min yoiai cuscan icoinra huayamashocai iquitiroma afu ipashquin. Ascan tsoan min yoiai cuscan icoinra huacoinnashu afu ipashquin, —ishon Jesús Pedro yoini. \v 20 Ascatan non afu rafuafo futsafori noco yoiqui isca huani, —Unfin Cristoquin tsoa yoiyamacahuun, —noco huani. \s1 —Unfin chipo naashquicai, —ishon Jesús ato yoini \r Mr 8.31–9.1; Lc 9.22-27 \p \v 21 Ascatan nantian yafi nan achiaifotian Jesús noco shafacafi yoiqui isca huayofafainpaoni, —Un Jerusalén ano cai. Nannoshon nocon niaifofoan ua omitsisca huafain ua ato rutumafiafo osha rafu non fustitan un afanan funishquiran, —ishon noco yoini. \v 22 Ascaiton Pedronun Jesús mutsofaitan yoini, —Ifon, ascayamahuu. Miacai tsoan rutupacunacama, —huaiton. \p \v 23 Jesús ifiacucahuan Pedro yoini, —Satanás catahuun. Min ua amaquiri shinanchacamapai. Upa Diosin shinain cuscacai shinantama nan nocofunufoan shinainfo cuscan min shinanran, —ishon Jesús yoini. \p \v 24 Ascatan non afu rafua futsafori noco yoiqui isca huani, —Tsoan ua tanapaisharaquicai afi apaiyai cuscan huatiroma. Ascatama nan un yoiai cuscacoin huatiro. Ascashon shinanqui isca huatiro, “Ua omitsisca huafiaifoanno uncai uhuun Ifo potapacunacama. Ahuunshon ua rutufiaifoanno un tanaqui unupacunacamaran,” ishon man shinantiro. \v 25 Ascan tsoan shinanqui isca huai, “¡Ohua! Un Jesús tanaiton raca ua omitsisca huacanicati,” ishon shinanquin uhuun tsain cachiquiri huaa. Nanscara yorafo naashu omitsiscapanacafo. Ascan tsoa uhuunoashu omitsiscacai naa. Nanscara yorafofin nacanashu ufu isharapacunacafoquin. \v 26 Ascan ratoran futsa nantifi manifoti anoafo ahuara fia ahuunacoin ifiashu amaqui naino nantifi ahuunafo funotiro. Ascashu nantifi ahuuna iyopaonifia omitsiscapanacafo muran cainocai afanan ahuashta itiroma. Ahuaracai Dios inantiroma afu ipashqui. \p \v 27 Ascatan un chipo nai murannoashu mai ano fotoaino nan uhuun Upa cuscaracoin iishqui. Ascashu un chasha curanaino uhuun oinmatifo ufu nai muran icafo ufu fotoshcani. Nantianri un nantifi yorafoan aton niaifocoin iishquin. Ascashu nan yorafoan acafo cuscan un ato inanpacushquin. Nan shara huamisifo un ato inansharafain un ato unimamashquin. Ascan nan chaca huamisiforicai un ato ahua inansharashquima. \v 28 Ascacun icon un mato yoi. Man futsa nuno ufu niaton naataishoma un maton niaifo Upa Dios cuscaracoin un icaiton man oinshquiran, —ishon Jesús noco yoini. \c 17 \s1 Jesús fianananriscatani \r Mr 9.2-13; Lc 9.28-36 \p \v 1 Ascano man seis osha finontan Jesús Pedro non Juan non Santiagori machi cuya pochininshon ato iyoni. \v 2 Ascan nannoashu aton ointaifi Jesús ahuun yora mumacoin fianananriscatanaino ahuun fusori fasi chashacointani. Nan fari chashai ointsa. Ahuun sahuutiri oshopacoin nan yoa rama furoa ointsa ini. \v 3 Ascaino nantianri Moisés yafi Elías aqui niriscatanifo. Ascashu nan rafu Jesús fu tsaincaiton oinnifo. \v 4 Ascaiton Pedronun yoini, —Ifon, nuno non icashara itiro. Man ascapaiyaiton un mato tapasi rafu non fusti huashotiro. Mina futsa non Moisésna futsa non Eliasna futsa un mato ashotiroran, —ishon yoini. \p \v 5 Ascashu Jesús fu tsaincaino coin osho sharacoin atoqui cuyopacuni. Ascaino coin murannoa oi nicanifo yoiqui isca huaiton, —Nanfin uhuun Facuquin. Un fasi ahuun noi. Nanfin un catoanquin. Un aqui unimacoin. Ascacun a nicacoincahuun, —ishon Upa Diosin yoini. \v 6 Ascaiton nicacani fasi ratucoincani fuopacufoannifo. \v 7 Ascaifoan Jesús ato pumanqui yoini, —Funicahuun. Ratucaquima, —ishon ato yoini. \v 8 Ascaiton foisinifoanquin oianfo Jesús fusti nia ini. \p \v 9 Ascatan machi pochininnoashu fotoshon Jesús ato yoiqui isca huani, —Nan man rama oian cuscan tsoashta yoiyoyamacahuun. Nan un naashu afanan funiano man rama oian cuscan man yorafo yoitiroran, —ishon ato yoini. \p \v 10 Ascaiton nicacaquin afu rafuafo yocanifo, —¿Ascan ahuuscaquimun Moisés cununi cuscan tapimamisifoan noco yoimisifo isca huaquin, “Nocon Numamisi Cristo nan Diosin catoan nocoqui oataima rufofo Elías oshquiran,” ishon noco yoimisiforan? —huaifoan. \v 11 Jesús ato yoini, —Icon. Elías rucun oitautiro. Oshon nantifi ato imasharapai aton chaca shatunonfo. \v 12 Ascan man ofiacucai tsoan onannima. Nan chaca huapaiyaifo cuscan fusti nan chaca huanifo. Nanscarifi aquin ua omitsisca huashcaniran, —ishon Jesús ato yoini. \v 13 Ascaiton nicacani afu rafuafoan shinantani nan Juan yorafo unu muran iquimapacumisihuunoa ato yoiai cuscan tapinifo. \s1 Jesús furonanfacuhuunoa yoshin chaca nuua caya huani \r Mr 9.14-29; Lc 9.37-43 \p \v 14 Ascatan machi anoashu fotocuranaino yorahuanrasi aqui noconifo. Ascaino nannoshon nocofunun ratoconun mai chachipacufoan Jesús yoini, \v 15 —Ifon, uhuun facuhuun ramapaihuu. Yoshin chaca ahuun nuushon fasi omitsiscamai. Chii muran potafain unu muranri potatiro. \v 16 Uhuun facu mifu rafuafo ano un iyofiacai tsoan caya huama, —ishon yoiaiton. \v 17 Ascaiton Jesús non afu rafuafo noco yoini, —¡Ohua! Mancai ua icoinra huacoinnama. Man fasi amaquiri shinanmisi. ¿Ahuutia un matofu icamun man ua nicayamacaiyai? —ishon noco yoini. Ascatan facun ahuun apa yoini, —Min facu ua ihuushonhuun, —huani. \v 18 Ascaiton furun ihuushocun Jesús yoini, —Minfin yoshin fasi chacacoinquin. Na facumaquinoashu catahuun, —ishon Jesús curushcain yoiaino cayariscatani. \p \v 19 Ascatan non afu rafuafosi Jesús fu tsaintan non yocani, —¿Ahuuscaimun norifi non yoshin chaca facumaquinoa potamaquin? —ishon non yocaiton. \v 20 Noco afanan yoini. —Manfin ichapama ua icoinra huaaquin. Ascacun un mato icon yoinon. Nan mostaza ushu uhuapamashtacoinfia foaicashu yosia uhuapacoin itiro. Nanscarifiai man ua ichapama icoinra huaquin tau huatiro. Ascan chipo uhuun tsain maton nomuran nanucoinshon man ua fasi icoinra huaqui finacointiro. Ascashon man machi yoitiro shucucaitahuun man huaino shucucaini futsa ano catio. Ascaino ua icoinra huacoinshon nan man apaiyai cuscacoin man huatiroquin. \v 21 Ascan man Upa Dios cufiyanan piqui tunuyamashocai nan na cuscara yoshin chaca man potatiromaran, —ishon Jesús noco yoini. \s1 Jesús nashquiai cuscan afanan yoi futsani \r Mr 9.30-32; Lc 9.43-45 \p \v 22-23 Ascatan Galilea ano nocofu caquin afanan Jesús noco yoiquin isca huani, —Un mato yoimisi cuscan afanan un mato yoi. Futsan ua ato achimashquin ua rutunonfo. Ascafia osha rafu non fustitan un afanan mai murannoashu funishquiran, —ishon Jesús noco yoini. Ascaiton nicaquin non fasi shinancoinni nocon nomuran noconi. \s1 Israelifoan pui inantiro cuscan Dios fu tsainti pushu cushusharanonfo \p \v 24 Ascatan nannoashu non cai Capernaum pushurasi ano non noconi. Nanno non nococun nan Dios fu tsainti pushu murannoa pui fimisifoan Pedro yocanifo. —Man min tapia nocon caifoan faritifi pui inanfo Dios fu tsainti pushu muran yonoafoan nan yopaifo cuscan ahuun finonfo. ¿Ascan mato Ifo Jesús arifi man inanmisimun? —ishon Pedro yocaifoan. \p \v 25 Pedronun ato cumani, —Aifain. Naanfin inanmisiquin, —ishon ato yoini. Ascashu Jesús man pushu muran iquiano Pedro arifi iquini. Ascaiton Jesús Pedro yoini. —¿Maifoti anoa niaifofoanmun ahuun caifocoin pui fiapai iyamarai mai futsa ariafo yocaiqui? ¿Pedro, asca min raquiri shinainmun? —ishon Jesús Pedro yocaiton. \v 26 —Mai futsa ariafo fiantiroran, —ishon Pedronun cumani. \v 27 Ascaiton yoini, —Min ua cuma cuscan iconfia non na pui fimisifo nocoqui shinanchacamapaima. Ascacun ian ano catahuun shuamaquin shiman fiishquin. Ascashon ahuun shaqui murannoa toro fuchishon min fitiro uhuuna yafi mina nan Dios fu tsainti pushu murannoa pui fimisifo nocohuunshon ato inanshquin, —ishon Jesús yoini. \c 18 \s1 Ratotocaimun Dios icari fasi finoncoianquin \r Mr 9.33-37; Lc 9.46-48 \p \v 1 Ascaiton non Jesús yocani. —¿Ifon, ratotocaimun Dios icari fasi finoncoianquin? —ishon non yocaiton. \p \v 2 Jesús facu cunani, —Facushta, nuri ohuu, —huaino ocun ato nastui nimani. \v 3 Ascashon ato yoini, —Un mato icon yoi. Man shinan futsayamashu nan facu cuscara man iqui. Man ascayamacai Dios icari man noconacama. \v 4 Ascacun na facu apa yafi ahua nicafain icoinra huatiro cuscan ratoran futsan ua icoinra huacoinnashu nanfin uhuun Upa Dios icariashu fasi finoncoian iishquiquin. \v 5 Asca ratoran futsan uhuunshon facufo shara huafin nan uari shara huai cafisca huai. \s1 Futsafoan noco chaca huaquinaino fasi musucoin \r Mr 9.42-48; Lc 17.1-2 \p \v 6 Ascafia ratoranfoan ua icoinra huafuna futsan chaca huamai nancaifin fasi onaintimaquin finacoinquin. Chaca huamataima toquiriya tunushushon unu noacoin muran potafin shara icuanaquin. \v 7 Ascano nan icoinra huamafoan futsafo chaca huamamisi. Ascafia nanfocaifin fasi omitsiscacoinshcaniquin. Ascashon mato chaca huamapaifafaincani. Ascafia nan futsa chaca huamafocaifin fasi omitsiscai finacoinshcaniquin. \v 8 Ascano mato mucuman man chaca huacun mushatumushon potacahuun afanan chaca huashquima. Man raquira caquin chaca huashon mato tau shatuhuu potashquin afanan chaca huashquima. Man mumamafiashu Dios icano caafin sharacaiqui. Mumafiashu man omitsiscapanacafo muran cacuana. Nanno chii urumanhuan matsinacama. \v 9 Nanscarifiai ahuara oinquin chaca huashon mato furo tsucahuu potashcaquin afanan chaca huashquima. Niyoashu furo fustiya man Dios icano caafin sharacaiqui. Ascan niyoashu furo rafuya man omitsiscapanacafo muran cacai sharama. Nanno chii urumanhuan matsinacama. \s1 Chashoan fusti funoahuunoa Jesús ato ahuara futsa tapimani \r Lc 15.3-7 \p \v 10 Facufohuunoa isca huaqui shinanyamacahuun, “Na facucai ahuamaran,” ishon atohuunoa shinanyamacahuun. Un mato cayacafi yoi Upa Diosin ahuun oinmatifoan facufo cushusharafafainmisifo. Nan oinmatifori Upa Dios fu ifafaincani. \v 11 Ascacun nantifi yora funoafo numayoifin un oaquin. Ascashon un aton chaca soashona isharapacushanonfo un oni. \p \v 12 Ascano un mato yoinon. Ratoran futsa cien chashoan ayafiano fustishta amaqui funoano atirifi nan noventa y nueve faasi fununun potayofaintio a fusti funoa funayoicaquin nan fuchiaitian. ¿Ascan man ahuu cuscara shinantiromun? \v 13 Ascashu noventa y nueve ahuun chashoanfoqui unimafiaicai nan funoa fusti fuchiaquicaifin fasi unimai finacoinquin. \v 14 Nanscarifiai maton Upa Dios nan nai muran icatocai nan ua rama icoinra huafo fustishta funopaima. \s1 —Ahuuscashumain Diospan yora rafu raunantirofoquin, —ishon Jesús ato yoini \r Lc 17.3 \p \v 15 Ascacun tsain futsari un mato yoi. Ua icoinra huaa futsan mia chaca huacun aqui cashon mia chaca huaa cuscan nan fusti yoihuu. Min yoiai cuscan nicashquin yoinon, “Ai. Mian yoia cuscan icon. Un mia chaca huaa. Ascacun ua rau huapun,” ishon yoitiro. Ascaquifin mihuunoashu afanan Diosqui nasoaquin afanan mifu rafushquin. \v 16 Asca min yoiai cuscan mia nicacasmaiton icoinra huaa fusti iyamarai rafu iyohuu nan nocofunun yoiai cuscan nicaquin arifi icoinra huanonfo. \v 17 Ascafia nan rafuri nicapaiyamaiton icoinra huafo ichanainfotian nannoshon nantifi tapimahuu. Asca nan ichananfori nicacasmaiton nanfoan yoitirofo, “Aacai afanan Diospan yoracoin cuscaramaran,” ishon. \p \v 18 Ascacun un mato icon yoi. Ahuara man nunoshon yoia cuscan arifi Dios nan icanoshon nannori yoi. Nanscarifiai man ahuara nunoshon yoiyamaino arifi Dios nan icarishon yoitiroma. \v 19 Afanan un mato yoi. Man rafu nuno mai ano ichananshon nannori rafu shinanqui man ahuara yocaiton nan uhuun Upa Dios nai muran icaton mato ashoshqui. \v 20 Ascashu rafu iyamarai rafu non fusti yora ua icoinra huashu ichanainfoanno urifi un atofu ichanainran, —ishon Jesús noco yoini. \p \v 21 Ascaiton Pedronun yocani —¿Ifon, futsan ua chaca huafafainaitomun un rau huaquin ahuuti huatiroquin? ¿Siete un rau huaquin huatiromun? —huaiton. \v 22 Jesús cumani, —Ma. Siete huaquima. Nan mia chaca huafafainaiti min rau huatiroran, —ishon yoini. \s1 Oinmatinin futsa rau huapainimahuunshon ato yoini \p \v 23 —Ascacun un mato yoiai cuscan nanfohuunshon man tapitiro ahuu cuscaramain Diosin ahuun yorafo iquifain ato yonotiroquin. Isca huaquin mato tapimai. Niaifoan ahuun oinmatifo cunani nan nifiafo cuscan inanonfo. \v 24 Ascano nan oinmati futsan ahuun niaifo fasi ichapacoin millones nificun aqui ihuunifo. \v 25 Nan nifian cuscacai ahua inantiro inima. Ascacun ahuun niaifoan yoiqui isca huani, “Min ua ahua inantiroma. Ascacun un mia niaifo futsa inain min ahuun yonomati inon. Nanton mihuun rafanan ua pui inanon. Ascacun un mia inanfain min ahuin yafi min facufo non min mafofori nantifi min aya cuscan un inanmitsai ahuun rafanan min ua nifian cuscan fiishquin,” ishon niaifoan yoiaiton. \v 26 Nicaquin oinmatinin ahuun ratoconun mai chachishon yoiqui isca huani, “Ifon, uhuun ramapaihuu. Funayamapun. Un mia nifian cuscafin un mia chipo nantifi inainqui,” ishon yoini. \v 27 Asca huaiton nicai niaifo ahuun ramapaiquin yoini, “Afanan ratuyamahuu. Natian min ua nifian cuscan un afanan shinainma. Min ua inanyamafiaiton nantifi un soai min ua afanan nifinonma. Ascacun casharatahuun,” huani. \p \v 28-29 Ascano niaifoan ahuun pushu murannoashu caqui afu oinmati futsa fuchini. Nantori nan ichapamashta nifian ini. Shafa fusti yonona nifian ini. Ascafiacun aqui nocoshon tumosfain achishon yoini. “Mian nifian cuscan ua inanriscahuu,” huaiton ratoconun mai chachishon yoini, “Funayamapun. Un mia inanon,” huani. \v 30 Asca huafiaitocai futsa manapainima. Ascatama futsanrocon cunu muran iquimani nan nifian cuscan inaintian amuran iyonon. \v 31 Ascaiton oincani oinmati futsafo fasi ahuun ramapaicoinnifo. Ascano focashon nan acaiton oian cuscan niaifoqui chaninifo. \v 32 Ascano focashon yoiaifoan nicaquin niaifoan ahuun oinmati cunashon yoini, “Minfin fasi chacacoinquin. Mian fasi ichapacoin nififiashon min yoiqui isca huaa, ‘Ifon, manayopun. Un mia nifian cuscan un mia inanon,’ ishon mian yoiaiton un mia nantifi soashona. \v 33 Ascacun un mihuun ramapaia cuscan nanscarifi aqui mifu oinmati futsa min ahuun ramapaia shara icuana. Ascatamarocon min ahuun ramapaiamaran,” ishon niaifoan yoini. \v 34 Ascashu fasi sinacoinquin niaifoan oinmati cunu muran iquimafain fasi onaintimashqui. Ascashon ahuun oinmatifo yonoqui isca huani, “Nan ua nifian cuscan nantifi ua inanyamaiton cunu muranshon cainmayamacahuun,” ishon nan yora omitsisca huamisifo ato huani. \p \v 35 Nanscarifi huaquin ratoran futsan mato chaca huafiacun man ato rau huayamaino niaifoan ahuun oinmati chaca onaintimana cuscan huafain nanscarifi aquin nan uhuun Upa Diosin nai muran icaton matori onaintimashquiran, —ishon Jesús noco yoini. \c 19 \s1 Nocofunu yafi ainfo ununantirofohuunoa Jesús ato yosini \r Mr 10.1-12; Lc 16.18 \p \v 1 Ascano tsainqui anaititan Jesús nocofu Galilea anoashu Judea mai unu Jordán ocuma futsa cani. \v 2 Ascaiton yorahuanrasiton mufaincun nannoshon nan isinincaifoti ato caya huani. \p \v 3 Ascaino Fariseofo Jesusqui funifo. Amaquiri cumamapai fucani. Ascacun yocanifo, —¿Moisés cununi cuscan nocofunun ahuin unupaiquin unutiromun? ¿Nocofunun ahuin ahuuscarashta aiton unutiromun? —ishon yocaifoan. \p \v 4 Jesús ato cumani, —¿Man Moisés cununi cuscan oinmisimamun? Diosin nantifi onihuani. Tau huaquin nocofunu yafi ainfo onihuani. \v 5-6 Ascano Diosin yoiqui isca huani, “Ascacun nocofunun ainfo fiaino apa yafi ahuamaqui pashcashu ahuin fu itiro. Ascashu nan fusti shinantsa ashcaquin,” ishon cununiquin. Ascacun Diosin ato fianan huaa cuscan afanan tsoa pashcanantiromaran, —ishon ato yoiaiton. \p \v 7 Yocanifo, —¿Nan iconfiacun asca ahuuscaquimun Moisés yonoquin isca huaniquin? “Tsoan ahuin unupaiquin iquisi cunushoquin isca huatiro, ‘Un afanan mia fipaima. Mun mia unuiran,’ ” ishon Moisés cununiran, —huaifoan. \v 8 Afanan ato cumani, —Manfin nan maton shunifo cuscaraquin. Nanfoanri Dios nicacasmapaonifo. Nanscarifi huaqui marifi man nicacasmai. Ascacun rama man yoia cuscan nannori Moisés cununi. Ascafiacai Diosin tau huaqui anori yononima. \v 9 Ascacun un mato cayacafi yoi. Ratoran futsan ahuun ahuin nocofunu futsa fu iyamafiacun ahuin unui futsa fiishquin. Asca huaquifin nanton chaca huaiquin. Nan ahuun ahuinma fu iquin cafiscairan, —ishon Jesús ato yoini. \v 10 Ascaiton nicaquin non afu rafuafoan yoini, —Nanscaracun nocofunu yafi ahuin fiananfoma shara icuanaran, —non huaiton. \p \v 11 Jesús noco cumani, —Un yoiai cuscacai atirifi yorafoan tapitirofoma. Nan Diosin ato shinanmanafoansifin tapitirofoquin. \v 12 Ascano atirifi nocofunufocaiyainfo fu fianantirofoma. Atirifi nan cainni cuscan ainfo fu itiroma. Ascan futsafoan atirifi chaca huatiro ainfo fu inonfoma. Ascaino atirificaiyainfo fu fiananfoma Dios yonosharashoshcaquin. Ascacun tsoa ahuionma itiromainquin nan un mato yoiai cuscan nicacahuun, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Jesús apa Dioshuunshon facufo shara huani \r Mr 10.13-16; Lc 18.15-17 \p \v 13 Ascaino yorafoan aton facumishti Jesusqui ihuunifo ato manmanpacuquin Apa Dios cufishonon. Asca huafiaifoan non afu rafuafoan ato yoini, —Maton facufo ihuutan nocon Ifo fucash huayamacahuun, —ishon non ato yoiaiton. \v 14 Jesús noco yoini, —Ato nitun huayamacahuun uqui funonofo. Uhuun Upa Dios niaifo icariafofin nan facumishti cuscaraforiquin, —ishon yoini. \v 15 Ascashon facufo manmanpacutan Jesús cani. \s1 Pushcohuai mafo ichapaya Jesús fu tsainni \r Mr 10.17-31; Lc 18.18-30 \p \v 16 Ascano pushcohuai Jesusqui caashon yocani, —Tapimamisiton minfin sharacoinquin, ¿Unmun ahua shara huatiroquin Dios fu ipashashquin? —ishon yocaiton. \v 17 Jesús cumani, —¿Ahuuscaquimun mian yocaiquin ahuara sharahuunoa? Nannofin fustiquin shara. Naanfin Diosiquin. Ascan min Dios fu ipapaiquin nan noco yononi cuscan nicacoinfain nan yoia cuscacoin min huatiroran, —huaiton. \v 18 —¿Rato noco yononicaimun un nicacoinfain nan yoia cuscan un huaiiqui? —ishon yocaiton. Jesús yoini, —Futsa rutuyamahuu. Min ahuinma fu iyamahuu. Ahuara onuyamahuu. Chaniri yoiyamahuu. \v 19 Upa yafi uhua nicasharafain ato shara huahuu. Nan mifiri min noiai cuscan futsafohuunri noihuu, —ishon yoaiton. \v 20 —Nantifi min ua yoiai cuscan mun nanscacoin huaa. ¿Ascan ahua futsamun un ahuusca huatiroquin ahuunoashu isharashquin? —huaiton. \p \v 21 Afanan yoini, —Min Dios cuscara shara ipaiqui nantifi min aya cuscan inanmitsashon ahuun rafanan pui fiihuu ahuuomafo ato inanshquin. Min ascaitofin Upa Diosin nai muranshon mia ahuara sharacoin mucushoniquin. Asca huatan ua tanasharahuu, —ishon Jesús yoini. \p \v 22 Asca huaiton nicai nan pushcohuai puusinima. Mafo ichapayashu ahuun mafofo inanmitsacasmai. Ascatan Jesusmaquinoashu cani. \v 23 Ascashu man caano Jesús noco yoiqui isca huani, —Un mato icon yoi. Yora mafo ichapaya fustirasi uhuun Upa Dios niaifo ari nocopaifiacani nocotirofoma. Nanfoan aton mafo ichapa shinanquicai tsoan Dios shinantiroma. \v 24 Ascacun afanan un mato yoi. Nan ina camellocai acoya shoi muran finontiroma. Mimacaifi nocofunu mafo ichapaya Diosin niaifo ari nocotiromaquin, —ishon noco yoini. \p \v 25 Ascaiton nicacaquin non afu rafuafo mustairitan non yoini. —¿Ascan tsoa Dios fu nipatiromun? —ishon non yocaiton. \v 26 Jesús nocoqui fusoacucahuan noco cumani, —Nocofunucai afiri numatiroma. Diosin fustitofin yorafo numatiroquin. Nantofin ahuamamishti huatiroquin. Nocofunufoan atiroma cuscan nan Diosin huatiroran, —ishon noco yoaiton. \v 27 Pedronun yoini, —Ifon, nonfin nocon ahuarafo nantifi yafi nocon yorafo non pota furani mifu oaquin. ¿Ascan Diosimun noco ahua inainquin? —ishon yocaiton. \p \v 28 Afanan Jesús noco yoiqui isca huani, —Un mato icon yoi. Un chipo nantifi manifoti iquinaitian nantifiton ua oinshquicani uhuun Upa Dios cuscara sharacoin icaiton. Nantianri marifi nan ua tanamisi nocon caifo doce shoco Israelifo marifi man ato iquishquin. \v 29 Ascatari tsoan uhuunshon ahuun pushu yafi ahuun yorafo potafain apa potafain ahuari potafain ahuun facufo yafi ahuun mairi potashon ua tanapaisharai. Nanscara yorafin uqui nocoaitian fasi paratama fiishquiquin. Ascashu ufu ipanaca. \v 30 Ascafia yora ichaparasi niyoashu nan niaifo cuscarafo. Ascan naashucai afanan tsoa ahua ishquima. Nanscarifiai atirifi niyoashu nan ahuama shinantsafo. Ascafia naashu u futan futsafori iquishcani. \c 20 \s1 Mau yonomisifohuunoa ahuara futsa Jesús ato tapimani \p \v 1 Ascano ahuu cuscaramain Upa Diosin ahuun yorafo iquinai cuscaraquin afanan un mato tapimai isca huai. Mau ifoan funamanrishta nocofunufo funai cani ahuun mau uhuapa ano yonoi fononfo. \v 2 Ascano ato fuchishon yoiqui isca huani, “Uhuun mau ano yonoi focahuun. Nan man shafa fusti yonoa cuscan un mato inain. ¿Ascan sharamun?” ato huaiton. “Ai. Sharafinquin,” huanifo. Ascashon ahuun mau ari ato nichini. \p \v 3 Ascatan man fari cuyainano mau ifoan caaquin oian plaza ano nocofunufo nia ini tsoa yonoima. \v 4 Ascaiton mau ifoan ato yoini, “Uhuun mau ano yonotacahuun un mato ahuun rafan inansharanon,” ato huaiton. Nicacani fonifo yonoi focani. \v 5 Ascano mau ifo afanan fari masafinin racano caaquin oian atirifi nocofunufoan ahuushta huatama niafo oinquin. Ato yoini, “Uhuun mau ari fotacahuun,” ato huaino man foafono. Afanan man fari cushca cainnaino macushcamuano atirifi fuchishon nanscarifi huaquin ato nichini. \v 6 Ascatan man yatai fari nii manaon caano mau ifoan afanan caaquin atirifi fuchini yonocanima niafoan. Ascaiton ato yocani, “¿Ahuuscaimun nan shafatisho yonotama man niaquin?” ishon ato yocaiton. \v 7 Cumanifo, “Tsoan ahuashta noco yonoamaran,” huaifoan. “Ascacun marifi uhuun mau ari ua yonoshotacahuun,” ato huani. \p \v 8 Ascashon man yamuaino mau ifoan yonona niaifo patashari yononi, “Ua yonoshonaifo cunahuu nan yonoafo rafanan ato inanshquin. Ascashu ato inanqui tau huahuu nan ahuun unutaqui foafo yafi nan foi tauafo,” ishon yononi. \v 9 Ascaino man fari nii manaon caano foafo. Nanfo ato inanni naan shafa fusti yonoa shinantsa huaquin. \v 10 Ascano nan funamanrishta yonoi tauafoan oincaquin yoinifo, “Mau ifoan ato inanshara. Ascan nonfin paratama yonoaquin. Ascacun noco fasi paratamacoin inainran,” ishon shinannifo. Ascafia nan chipo iquiafo ato inan cuscari ato inanqui huani. \v 11 Ascashon ato yonohuunshon ato inainton fiicani mau ifoqui tsain chaca huacani afi ranan yoinancaquin yoinifo. \v 12 “Ascan nonfin nan shafatishon yonoaquin. Fari isicoin muran. Ascan man fari caino chipo fuafo min ato inan cuscan huaquin nocorifi min inainran,” ishon yoiaifoan. \v 13 Mau ifoan futsa cumaqui isca huani, “Uhuun yorashta. Uncai mia inanqui chaca huama. ¿Ascan manmun u futan shara huama man shafa fusti yonoaihuunoa? Man manfin ‘Shararan’ huaaquin. \v 14 Ascan naquian min pui fiihuu min pushu ano catashquin. Ascan nan fari man nii manaon caano yonoafo nan un mia inain cuscan nanfori un ato inansharapai. \v 15 Nan un ato inanpaiyai cuscan un ato inantiro. Nanmain uhuun puicufin. ¿Ascan ahuuscaquin nan faricaino yonoafo yafi man uqui shinain chacaimun? Unfin futsafori shara huapaiquin,” ishon mau ifoan ato yoini. \p \v 16 Ascan nanscarifiai Upa Diosin nan icoinra huaqui tau huafo ato shara huaa cuscan huaquin nan chipo icoinra huafori nanscarifi ato shara huairan, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Naashquiai cuscahuunoa afanan Jesús yoi futsani \r Mr 10.32-34; Lc 18.31-34 \p \v 17 Ascashu Jesús Jerusalén ano caquin doce non afu rafuafo noco fusti futsano iyoni nannonshon noco yoiquin isca huani, \v 18 —Non Jerusalén ano canon. Nannoshon futsan ua ato achimai nan nocon niaifofo futan Moisés tsain tapimamisifoanri ua chaca huacaquin yoicani isca huacaquin, “Jesús rutucahuun,” ishon yoifocani. \v 19 Ascashon caifo futsafori ua inancani nanfoan ua cashu mutsama huafain fichi cunoqui tuchiaton ua coshacani. Ascatan ihui coyan iquinanqui ua mastacani un nanon. Ua asca huafiafo osha rafu non fustitan Upa Diosin afanan ua funimairan, —ishon noco yoini. \s1 Juan futan Santiago ahuan yocani cuscan \r Mr 10.35-45 \p \v 20 Ascano Zebedeo ahuun facu rafu Juan yafi Santiago ahuan ato Jesusqui iyoni. Ascatan aqui nocoshon ahuan Jesús ratoconun mai chachishoni. Ahuara futsa yocapaiquin. \v 21 Ascaiton Jesús yocani, —¿Min ahua yoipaimun un mia ashonon? —huaiton. —Ifon, Upa Dios icari nantififain min aton niaifo icaitian uhuun facu rafu mifu niaifo patashari ato imahuu. Ascatan niaifoan ahuun tsaoti ano min tsaoaitian uhuun facu rafutan mia naqui huashu tsaononfo, —ishon yoiaiton. \v 22 —Man ua yocai cuscacai man tapiama. ¿Un omitsiscashquiain cuscan man ufu omitsiscatiromun? —ishon Jesús ato yocaiton. Cumanifo, —Ai. Non mifu itiroran, —huaifoan. \v 23 Ato cumani, —Icon marifi man omitsiscai. Ascafia uncai yoitiroma tsoanmain ua naqui huashu tsaoicai. Uhuun Upa Diosin fustitofin tapiaquin. Nan catoanfosi ufu nanno tsaotiroran, —ishon ato yoini. \p \v 24 Ascaiton nicai non afu rafuafo atirifi mucu rafuti nan nanu rafuqui non fasi sinacoinni Jesús naqui huashu tsaopaiyaifoan nicai. \v 25 Non ascaiton tapishon Jesús noco cunashon yoiqui isca huani, —Uqui fucahuun un mato yoinon. Nan icoinra huafoma niaifofoan ato curushcain yonofafainmisifo. Aton niaifo patasharifoanri ato yoiqui isca huamisifo, “Nonfin mato ifoquin. Ascacun non mato yoia cuscan man noco ashorisca huatiroran,” ishon curushcai ato yoimisifo. \v 26 Ascafiaifoanno ato cuscara iyamacahuun. Man ratoran futsan niaifo ipaiqui maton oinmati man shara huafafainmisi itiro. \v 27 Ascatan man futsan futsafori finonpaiyaino ahuun yonomati man itiro. \v 28 Nanscarifiai futsa ua ashononcai un oama. Ascatamarocon un futsafo ashoyoi ua oa. Ascatari un atohuunoashu naashquin un oni afanan Satanás ato ifon inonma, —ishon noco yoini. \s1 Jesús fusho rafu caya huani \r Mr 10.46-52; Lc 18.35-43 \p \v 29 Ascatan non Jericó anoashu caiton yorahuanrasifain noco mufainifo. \v 30 Ascaino nannori fai cusumun fusho rafu tsaoafo ini. Jesús fain caiton nicaquin nan rafutan cunanifo isca huaquin, —Ifon, minfin David ahuun funaquin. Nocohuun ramapaipun, —ishon cunanifo. \v 31 Ascaifoan yorahuanrasifain ato asca huanifo afanan tsainonfoma. Ato asca huafiainfoanno oi ashcafinin afanan cunanifo, —Ifon, minfin David ahuun funaquin. Nocohuun ramapaipun, —huariaifoanno. \v 32 Jesús nituacucahuan ato cunashon yocani, —¿Un mato ahua ahuusca huashotiromun? —ishon ato yocaiton. \v 33 —Ifon, non fasi oinpaicoin, —huaifoan. \v 34 Jesús atohuun ramapaiquin aton furo muainno cayariscatan oinsharanifo. Ascashon nan rafutari Jesús mufainifo. \c 21 \s1 Jesús Jerusalén ano cani \r Mr 11.1-11; Lc 19.28-40; Jn 12.12-19 \p \v 1 Ascatan non Jesús fu cai Jerusalén chaima non noconi. Nan chaimari pushurasi futsa ahuun anu Betfagé machi Olivo tunanman ini. Nanno nocoti chaima Jesús afu rafuafo rafu pushurasi Betfagé ano ato nichini. \v 2 Ato nichiataima ato yoiqui isca huani, —Nan pushurasi ano fotacahuun. Nanno nocoshon man oian burro facuya nushua man fuchicai. Nan tupushon nuri ua ihuushotacahuun. \v 3 Futsan mato yocaiton ato yoicahuun, “Nocon Ifo yopaiton non iyoshoni cai. Ascafia non mato nasorisca huairan,” ishon ato yoitacahuun, —Jesús ato huani. \p \v 4 Jesús acai cuscan huaquin nannori ahuunoa Diosin tsain yoimisiton cununi. \v 5 Ascano cunuquin isca huani, \q3 “Jerusalén anoafo yoihuu isca huaquin, ‘Oincapon. Mato niaifocoin matoqui oi. Nan burropan facu camaqui tsaoashu matoqui oi. Nancai nocofunu ahuaton curafiapaitama shara fustisi oitsii huafain fusti yoitiroran,’ ” \m ishon Diosin tsain yoimisiton ahuunoa cununi. \p \v 6 Ascatan nan rafutan Jesús ato yoia cuscacoin huashonifo. \v 7 Ascashon burro yafi ahuun facu Jesús iyoshonifo. Iyoshocata burropan facu camaqui ato camisa fucashonafoanno acamaqui Jesús tsaoinacahuani. \v 8 Ascatan caiton yorahuanrasifoan fai naman cayan afufori aton camisafo fucashonifo. Ascaino atirifiton shupa shatushon nan caifufori nichinifo. \v 9 Ascano nan yorahuanrasi afufori foaifo futan acachori foaifoan nantififain oi ashcafinin yoinifo. \qc \it ¡Aicho! David nocon niaifo ipaoniton ahuun funa nocoqui oi. Nanfin Dioshuunoashu nocoqui oiquin. Ascacun Upa Diosin nan shara huahuu, \it* \m ishon yoinifo. \p \v 10 Ascashu Jesús Jerusalén ano caiton nicacani nantifi yorafo mustairicatan afi ranan yocanonannifo, —¿Tsoamun naaquin? —icashu. \p \v 11 Ascaifoan nan Jesús fu foafoan yoinifo, —Nanfin Jesusquin. Diosin tsain yoimisi. Nanrifi pushurasi Nazaret nan Galilea anoaquin, —ishon yoinifo. \s1 Jesús Dios fu tsainti pushu muranshon ahuara chacafo potani \r Mr 11.15-19; Lc 19.45-48; Jn 2.13-22 \p \v 12 Asca huatan Jesús Israelifoan Dios fu tsainti pushu muran iquitoshiquin oian amurannoashu ahuara inanmitsashon pui fiaifoan oinqui nan sapa acamaquishon pui fiaifo finifoan arasaquin futsani. Ascashon nan ruhui inanmitsaifoan aton tsaotiri finifoan potaquin futsani. \v 13 Ascashon Jesús ato yoini, —Diospan tsain cunuquin isca huani, “U fu tsainti pushu muranshon man ua fusti cufitiroran,” ishon cunufiani nan yomutsofoan ichananti cuscara man huapairan, —ishon ato yoini. \p \v 14 Ascaino fushofo yafi nipaiqui ranainfo Dios fu tsainti pushu muran Jesusqui funifo. Ascacun ato caya huani. \v 15 Ascaiton nan Dios fu tsainti pushu muranshon unimacaquin facufoan oi ashcafinin yoinifo, —¡Aicho! Nan David ahuun funa Jesús fasi shara. Ascacun nan shara huahuun, Upa Diosin, —ishon yoinifo. Tsoan atiroma cuscan huaquin Jesús ato shara huashomisi ascaifoan nicai Israelifoan niaifofo yafi Moisés tsain tapimamisifo sinacoinnifo. \v 16 Ascashon nanfoan Jesús yoinifo, —¿Nan facufoan yoiaifo cuscan min nicaimamun? —ishon yocaifoan ato cumani, —Aifain. Munfin nicaiquin. ¿Ascan marifi nan Diosin tsain cununi cuscan man man nicamisimun? Cunuqui isca huani, \q3 “Mihuunshon facufoan mihuunoa tsain shara yoicaniran,” \m —ishon cununi. \p \v 17 Anori ato yoitan atomaquinoashu no fu cai pushurasi ahuun anu Betania ano cani. Nanno osha fustiyoni. \s1 Fana higuera fimiyamacaiyaiton Jesús ahuun tsainmansi namani \r Mr 11.12-14, 20-26 \p \v 18 Iyoconaino Jesús Jerusalén ano cai fonaincoinni. \v 19 Ascashu caquin oian fai cusumunri fana higuera fuchini. Ahuun fimi pipaifia ahuun puifosi ini. Ascacun nan fana Jesús yoiqui isca huani, —Afanancai min fiminacamaran, —ishon yoini. Yoiquin asca huaino fana tsasisiriscatani. \p \v 20 Ascaiton oin non afu rafuafo non mustairini. Ascashon non yoini, —¿Ahuuscashumun nan fana tsasiriscaaquin? —ishon non Jesús yocaiton. \p \v 21 Noco yoini, —Un mato icon yoinon. “Un icoinra huai iyamarai un icoinra huaimaran,” ishon shinantama man icoinra huacoinshon un fana tsasi huaa cuscan marifi man nanscarifi huatiro. Ascashon machiri man yoitiro, “Tsucucai. Unuhuan muran pacuhuu,” man huaino unuhuan muran pacuriscatiro. \v 22 Ascacun man icoinra huacoinshon ahuarashta man Upa Dios yocaiton mato ashotiroran, —ishon Jesús noco yoini. \s1 Jesús noco yonotiro \r Mr 11.27-33; Lc 20.1-8 \p \v 23 Asca huatan Jesús Israelifoan aton Dios fu tsainti pushu muran iquishon ato yoiaino Israelifoan aton niaifofo aqui funifo. Aqui fucashon yocanifo, —¿Min acai cuscan tsoan mia yonoamun? —ishon yocaifoan. \v 24-25 Jesús ato cumani, —Urifi un mato yocai. ¿Juanpan yorafo unu muran iquimapacuni tsoan yonoa asca huanimun? ¿Diosin iyamarai nocofunufoan yononifomun? Man ua cumasharaiton urifi un mato cumatiroran, —ishon ato yoiaiton. Nicacani afiranan yoinannifo —Diosin Juan nichiniran non huaiton Jesús noco yoitiro, “¿Ascan ahuuscaquin man Juan icoinra huamamun?” noco huatiro. \v 26 Ascan Juan nocofunufoan nichiniran non huaino yorafo nocoqui sinatirofo. Nantifi yorafoanmain yoimisifo “Juanpan Diosin tsain yoimisiran,” ishon. Ascacun noco asca huatiroforan, —icashu niaifofo yoinannifo atoqui musucani. \v 27 Ascashon Jesús yoinifo, —Noncai tapiama tsoanmain Juan yonoaquin, —ishon yoiaifoan. Jesús afiri ato yoini, —Urificai un mato yoima tsoanmain ua yonoa un ahuarafo huaiquin, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Pushco rafuhuunoa ahuara futsa ato yoini \p \v 28 Asca huatan ato yocani, —¿Man raquiri shinainmun? Nocofunu facu pushcohuai rafuya ini. Ascashon furu iyoa apan yoini, “Upashta, nocon mau ano yonotahuun,” huaiton. \v 29-30 Furumun cumani, “Ma, upa, un yonoicaimara,” huafiashu chipo shinan futsashu cani. Ascashon furu chipocuri yoini, “Upashtan, nocon mau ano yonotahuun,” huaiton. “Ai, upa. Mun yonoicairan,” huafiashucai canima. \v 31 ¿Ascan rato ahuun facu rafu nan apa yoia cuscacoin animun? —ishon Jesús ato yocaiton. —Nan iyoaran, —ishon cumaifoan. Afanan ato yoini, —Un mato icon yoi. Nan yora chacafo niaifo pui fishomisifo yafi ainfo furomafoanri ua icoinra huacanashu nanfo Diosin nantifi iquinai ano iqui tautirofo. Ascan mancai ari iquitiroma. \v 32 Juanpan mato yoisharapaoni isca huaquin, “Man chaca huamisi cuscan shatufain natian Dios shinancahuun,” ishon mato yoipaoni. Ascafiacai man icoinra huanima. Nan niaifo pui fishomisifo futan ainfo furomafoanri icoinra huaifoan oinfiaquicai maton chaca shatuyamafain man icoinra huamisimaran, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Mau yonomisi chacafohuunoa ahuara futsa ato yoini \r Mr 12.1-12; Lc 20.9-19 \p \v 33 —Nicacahuun un afanan ahuara futsahuunoa un mato yoi mato tapimashquin. Mau ifoan ahuun mau ano fimi ahuun anu uva fanani. Ascashon ahuun fimi ica cuscan toquiri cunuacuni ahuun fimi fana ahuaton chaca huanonma. Asca huatan mai quini huashon amuran uva huashon ahuun tau puama puama anifo ahuun fimi unu fiishcaquin. Ascashon toquiri cuyacoin masoni anoshon ahuun yonomatinin cushushonon. Asca huaquin anaitishon futsafo yoini ahuun mau cushushononfo. Asca huafaini mau ifo mai futsa ano cayoni. \v 34 Ascashu man fimi ano mau ifoan ahuun oinmati futsafo mau ano nichini ahuun fimi fishononfo. \v 35 Ascano nocoafoan fimi cushumisifoan ato achicashon futsa sutufain futsa rutucoinfain futsari toquirinin tsacaqui futsanifo. \v 36 Ascano mau ifoan ahuun oinmati ichapama nichiqui tau huani. Ascashon afanan acachori fasi paratama nichini. Ascafia nanfori ato chaca huanifo. \v 37 Ascashon mau ifoan shinanni, “Uhuun facucoin un nichicuraca nicatirofoati,” ishon ahuun unutaqui furucoin nichini. \v 38 Ascashon apa nichian caiton oincani nan fimi cushumisifo ahuun yoinancaquin yoinifo, “¡Oincapon! Mau ifoan ahuun facu oi. Na maufin apanaquin. Ascafia apa chipo ahuun facu inanshquin. Ascacun non rutunoncahuun nocona mau inon,” icashu yoinannifo. \v 39 Ascatan furu iquicuranaiton achicashon mau tsisumun sharafoshon rutunifo. \p \v 40 ¿Ascan mau ifo oshon nan fimi cushumisifo ato ahuusca huashquimun? —ishon ato yocaiton. \v 41 Cumanifo, —Nan yora chacafo rutui atohuun ramapaitama nanonfo. Ascashon ahuun mau futsafo cushumani cushusharashononfo. Nanfoan man fimicun cashcu futsa mau ifo inanonfo, —ishon yoiaifoan. \p \v 42 Jesús afanan ato yoiqui isca huani, —¿Diosin tsain cununi cuscan man man oinmisimamun? Isca huaquin cununi, \q3 “Pushu yonomisifoan pushu quishi shara potanifo. ‘Nan sharamaran’ ishon potafiafo pushu ifoan afanan fiini nanhuunoashu pushu mutsisipa inon.” Nanscarifiai niaifofoan Diospan facuhuunoa isca huaqui yoishquicani, “Nacai ahuama. Sharamaran,” ishon yoiqui potashcani. Ascafia Upa Diosin ahuun facu catoan ahuunoashu nantifi ahuun yorafo nipanonfo. Ascacun non yoitiro “Diosin Furunhuunshon aca cuscan fasi shararan,” ishon cununi. \p \v 43 Ascacun Diosin maton niaifocoin ipai ahuun yorafo ato iquifai ato iquipacushquin. Ascafia man Dios nicacasmaiton futsafo catonshquin a fu ipanonfo. \v 44 Unfin nan pushu quishi cuscaraqui. Futsafoan uhuunoa cayacafi tapimana cuscan icoinra huayamashu funocoinshcani. Un atoqui sinaqui omitsiscapanacafo muran un ato potashquin, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 45 Ascaiton nicacani Israelifoan aton niaifofo futan Fariseofoan tapinifo atohuunoa Jesús yoiaiton. Nanfoan icoinra huafomahuunoa ato yoini. \v 46 Ascano ahuun yoinannifo, —¿Ahuuscashomain non Jesús ato achimanan ranushumuaton rutunon? —ishon shafatifi shinannifo. Ascafiaifoanno yorafoan yoinifo Jesús Diospan tsain yoimisiran ishon ahuunoa yoinifo. Ascacun na yorafoan yoiaifo cuscan tapinifo niaifofo yafi Fariseofoan yorafoqui musucaquin Jesús achimatai inifoma. \c 22 \s1 Nocofunu yafi ainfo fianantirohuunoa ahuara futsa ato yoini \r Lc 14.15-24 \p \v 1-2 Afanan Jesús ato yoiqui ahuara futsa ato tapimanon isca huani, —Upa Diosin niaifoan ahuun yorafo iquinaimain ahuu cuscaraquin un mato yoinon. Ua nicacahuun. Niaifoan ahuun facu ainfo fiaino ato chanihuani ichananshon ato futan pifain atofu fasi unimashquin. \v 3 Ascano man itisharashon ahuun oinmatifo nichini nan ato chani huaifo ato ihuitanonfo. Ascafiacai tsoan opainima. Fucasmarocon anifo. \v 4 Ascatan afanan oinmati futsafori nichiqui yoini, “Ato yoitacahuun. ‘Uhuun facu ainfo fiaino mun tushu itishara huaaquin. Moi rafu rutufain yoina shoa sharari un rutuaqui pii funonfo.’ Nannori ato yoitacahuun,” ato huani. \p \v 5 Ascano focashon ato yoifiafo afanan fucasmanifo. Atirifi aton mau ari fonifo, pashaifocani. Atirifiri ato inanmitsati ari fonifo. \v 6 Ascan atiri nanno nituafoan niaifoan ahuun oinmatifo achicashon ato sutufain atirifi ato rutucoinnifo. \v 7 Ascano ahuun oinmatifohuunoa nicai niaifo fasi sinacoinquin ahuun ranushumuafo nichini a rutumitsamisifo ato rutuqui cuyofain aton pushufo coanonfo. \p \v 8 Asca huatan niaifoan ahuun oinmati futsafo yoini, “Uhuun facu ainfo fiaino un tushu ichapa itishara huaa ato futan piishquin. Ascafia futamarocon fasi chaca huafo. Asca huashucai afanan futirofoma. \v 9 Ascacun nan fai uhuapafo nanno nan yora ichapa fotirofo ano fotacahuun. Ratoran futsafo fuchicashon ato yoicahuun Funonfo,” ishon yoini. \v 10 Ato asca huaino focashon nan fai uhuapafo anoa ratoran futsafo fuchicashon ato ihuunifo. Yora sharafo ihuufain yora chacafori ihuunifo. Ascano nan niaifoan ahuun facun ainfo fiai pushu muran yorahuanrasi fospicoinnifo. \p \v 11 Ascatan niaifo pushu muran iquini nantifi fuafo ato oinpai. Ascashon oian nantififain sahuuti shara sahuuafo ini. Niaifoan ahuun facu ainfo fiaino sahuuti funa sharacoin ato sahuumani. Ascafiaquin oian nocofunu futsan sahuuti shuni sahuua niaifoan fuchini. \v 12 Fuchishon yoiqui isca huani, “Ahuuscai sahuuti sharacoin un ato sahuumana cuscan min sahuuamamun. ¿Ahuuscai ascara min iquiamun?” ishon yocafiainocai nan nocofunu pusinima. \v 13 Ascaiton niaifoan ahuun oinmatifo yononi, “Nan nocofunu munushfain onushushon faquish muran potacahuun. Nannoashu uaicaifoanno omitsiscapashanon,” ishon ato yoini. \p \v 14 Nanscarifiai Upa Diosin yora ichapa cuna a icano funonfo. Nan ahuun facu noiaifosi afu ipanacafo. Ascafia Upa Diosin fustirasi ato catoin nan icoinra huafosi afu ipashanonfo, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Niaifofoan aton caifofo pui yocamisifohuunoa \r Mr 12.13-17; Lc 20.20-26 \p \v 15 Ascatan Jesús ato yoiai cuscan nicacani Fariseofo Dios fu tsainti pushu murannoashu chifi focanashu yoinannifo, —Non Jesús ahuara yocanon. Noco amaquiri cumaquin chaca huaiton non cunu muran iquimanon, —icashu ahuun yoinannifo. \v 16 Ascashon Herodes ahuun tanamisifo yafi atohuunshon tapimisifori Jesusqui nichinifo cucun huaquin yocatanonfo. Ascano focashon yocaqui isca huanifo, —Tapimamisiton, man non tapian min icocoin fusti noco yoifafainmisi. Upa Diosin noco amapaiyai cuscan nannoricoin min noco cayacafi yoimisi. Mincai ahuara yoipai ranomisimari. Nan min noco yoiai cuscan cayacafi min yoimisi. Ahuaricai min fomamisima. Yora ahuaton cunama min yoimisi cuscan huaquin niaifofori min yoitiro. \v 17 Ascacufin min shinain cuscari noco tapimahuu. ¿Nan Romanonfoan aton niaifo Cesari pui inanfo cuscan norifi non inantiromun? —huaifoan. \v 18 Nan fuparamitsamisifoan cucun huaquin yoiaifo cuscan onanshon Jesús ato yoini, —Fuparamitsamisifoan manfin ua amaquiri cumamapaiquin ranushumuafoan ua achicashon ua cunu muran iquimanonfo, —ishon ato yoitan. \v 19 —Toro ua ismacahuun. Nan man ahuunshon niaifo inanmisi, —ato huaiton. Toro fushonifo. \v 20 Ascashon Jesús ato yocani, —¿Tsoa ointsa torohuun nuamun? ¿Tsoan ahuun anuri nuamun? —ishon ato yocaiton. \v 21 —Niaifo Cesarinnaran, —huaifoan. —Ascan Cesarinacun nan inancahuun. Ascan Diosinacun Diosiri inancahuun, —ishon ato yoiaiton. \p \v 22 Nicacani fasi mustairicatan yoinifo, —Jesús yoiai cuscacai tsoan tafitiromaran, —icashu afi ranan yoinannifo. Ascatan amaquinoashu pashcafaini fonifo. \s1 Yora naashu afanan funitirofohuunoa yocanifo \r Mr 12.18-27; Lc 20.27-40 \p \v 23 Ascano nan shafatari Saduceofo Jesusqui funifo. Nanfoan shinanquin isca huamisifo, —Yora naashucai afanan funinacamaran, —ishon yoinifo. \v 24 Ascan nanfo Jesusqui fucashon yocanifo, —Tapimamisiton, noco shuni Moisés noco cunushoqui isca huani, \q3 “Nan ratoran futsa ahuin futan facu acashma naano afu nanua futsan ahuun facahua fitiro a futan facu aashqui,” \m ishon cununi. \v 25 Un mia yoinon. Siete nanupacuafohuunoa. Nanfo nocofu iyopaonifo. Aton iyoacoin ahuinyain tauni. Ascafiashon a futan facu acashma nani. Ascano chipocuton ahuun facahua fiini. \v 26 Ascashu arifi a futan facu acashma naani. Ascano chipocu futsari fiini. Arifi a futan facu acashma naani. Nanscasiai. Ascapacutan amaqui nai cuyonifo. Aqui facu ayamacaicani. \v 27 Ascatan ahuun unutani ainfori naani. Facu nanuyamacai. \v 28 ¿Ascan ratotocaimun nai muranshon nan yorafo naashu funiaifotian fiishquiquin nan fusti fipashquin amaqui nai cuyoafo? —ishon yocaifoan. \p \v 29 Jesús ato cumani, —Man man funoa. Mancai Diosin tsain tapiamafain ahuun yonoricai man tapiama. Ascashofin amaquiri man ua yoiiquin. \v 30 Naacanashu funiafocai Dios icari nocotan afanan fianannacafoma. Nantifi Diospan oinmatifo afu nai muran icafo cuscara iishquicani. \v 31 ¿Ascacun yora naashu funishquiaifohuunoa Diosicoinin mato cunushoni cuscan man man oinmisimun? \v 32 Isca huaquin Diosin yoini, “Unfin Abraham non Isaac non Jacob afoan aton Diosiquin,” ishon yoini. ¿Yora naashu afanan funiyamaino ahuuscashumun Dios fu itiroquin? Ascafia ascarama. Yora man naafianishaquin afanan nia nanfofin Dios fu itirofoquin. Ascacun Upa Diosifin aton Diosiquin, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 33 Jesús Saduceofo yoiai cuscan nicacani mustairicatan yoinifo, —¿Ahuuscashomun iscara tsain noco yoiquin? Tsain sharacoin iquinaran, —ishon yoinifo. \s1 Diosin yononi cuscan nantifi sharafiashu nan fusti shara finacaia \r Mr 12.28-34 \p \v 34 Ascano Jesús Saduceofo tsain shatumana nicacani Fariseofo afanan aqui funifo yocai fucani. \v 35 Ascacun Moisés yononi cuscan tapicoian futsan Jesús amaquiri cumamapaiquin yocani, \v 36 —¿Tapimamisiton, Moisés Diosin yonoa cuscan cununi. Ascan nan ratocaimun fasi shara finacaiaquin? —ishon yocaifoan. \v 37 Jesús cumaqui isca huani, \q3 “Nocon Ifo Dios noiqui fasi mato ointi muranshon noifain fasi mato nomuranshori noifain mato shinanfo yashon fasi noihuu,” \m ishon Moisés cununi. \v 38 —Nan yononicaifi fasi shara finacaiaquin. \v 39 Futsari nanscaracuana yonoqui isca huani, \q3 “Nan mifiri min musu huamuai cuscarifi aquin mia chaima icafori noihuu.” \m \v 40 Nantifi Moisés yononi cuscan yafi Diosin tsain yoimisifoan yosipaonifo nan Diosin yononi rafuhuunoa cununifo. Dios yafi futsafo noicoinquifin nantifi Diosin yononi cuscacoin man aiquin, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Tsoancaimun Cristo ahuun shuni ipaoniquin \r Mr 12.35-37; Lc 20.41-44 \p \v 41 Ascashu Fariseofo afu ichananfoan Jesús ato yocani, \v 42 —¿Nan Diosin catonni Cristohuunoa ahuu cuscara man shinanmun? ¿Tsoan funacaimun? —ishon ato yocaiton. —David ahuun funaran, —huaifoan. \v 43 Ato yoini —¿Asca ahuuscai David Diospan Yoshin Sharahuunshon nan Diosin catonni yoiqui isca huanimun? \q3 \v 44 “Upa Diosin uhuun Ifo Cristo yoini isca huaquin, ‘Minfin ufu niaifocoinquin. Mia noicasmaifoan min ato finoncoian. Un ato shatumashquin mia afanan ahuusca huatiroma. Min ato iquiniran,’ ” \m ishon Diosin yoini cuscan David cununi. \v 45 ¿Criston David Ifono ahuuscashucon ahuun funa itiromun? —ishon Jesús ato yoiaiton. \v 46 Nicaquicai tsoan ahuashta cumatiro inima. Ascashu nantifi puusinifoma. Ascan anantiancai tsoan afanan Jesús ahuashta yocanima. Ato cayacafi cumaiton nicacanashu aqui ranonifo. \c 23 \s1 Fariseofo futan Moisés cununi cuscan tapimamisifoan chaca huamisifo cuscan Jesús yoini \r Mr 12.38-40; Lc 11.37-54; 20.45-47 \p \v 1 Asca huatan Jesús afu rafuafo yafi nanno niafo yoini, \v 2 —Moisés cununi cuscan tapimamisifo futan Fariseofoan Moisés yononi cuscan mato tapimacani. \v 3 Ascan mato tapimanaifo cuscan huacahuun. Ascafiashon nanfoan acai cuscan huayamacahuun. Nanfoan Moisés cununi cuscan mato tapimafiaquicai Moisés yononi cuscacoin acanima. \v 4 Mato ahuara ihuucoin papimafiashocai aton mucuman ahuashta mupaicanima. Nanscarifiai Moisés yononi cuscan nantifi huacahuun. “Fustishta finonmayamacahuun,” ishon mato yonoafo. Moisés yononi cuscan fasi finonmafain mato huamacani. Ascano marifi apaifiaquicai man atiroma. Ascashu maton nomuran man omitsiscafiaitocai matohuun ramapaicanima. Mato yonomisifo cuscacai aafi acanima. \v 5 Ascashon nanfoan acaifo cuscan futsafoan yoiqui isca huacani, “Nanfofin sharaquin,” ato huamapaicani. Diosin tsain fichiqui cunushon fumananqui nutafain ato sahuuti poyan ocuma rafu nutafain sahuuti chainipari sahuuafo. \v 6 Ascatan picani ichananshu nan niaifoan ahuun tsaoti ano tsaoafo nantififain ato oinonfo. Nanscarifiai aton ichananti pushu anori shafacafi tsaotiofo. \v 7 Ascashu nan yora ichaparasi anori fopaicani atohuunoa yoisharanonfo. Nanscafin apaicaniqui. “Tapimamisiton,” ato huaifoan nicapaicani. \p \v 8 Ascacun “Tapimamisiton,” ato huayamacahuun. Nocon tapimamisifin fustiquin. Naan nocon Ifo Dios. Ascashufin man nantifi yorahuantananquin. \v 9 Ascashori tsoa nuno mai anoa Upa huayamacahuun. Nan nocon Upacoinfi nai ari icaquin. Nan fusti non upa huatiro. \v 10 Ascatan “Iforan” ato huayamacahuun. Nocon ifofin fustiquin. Nan nocon Upa Dios. Nan man Iforan huatiro. \v 11 Ascatari nan man ratoran futsa niaifo ipaiyaifi nantifiton ato oinmati itiroquin \v 12 Tsoan nantifi finonpaifafaini naanfin Diosin ismashquiquin aacai ahuama. Ascan tsoa futsafoan aton oinmati cuscarashon ato shara huafafainai nanfin Upa Diosin chipo niaifocoin imashquiquin, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 13 Ato asca huatan Jesús Moisés cununi cuscan tapimamisifo yafi Fariseofori yoiqui isca huani, —¡Ohua! Moisés cununi cuscan tapimamisifo futan Fariseofoan ua nicasharacahuun. Manfin fuparamitamisicoinfoquin. Upa Dios icano man yorafo iquimapaifiaquicai man ato iquimatiroma. Ascashu marificai man iquitiroma. Iquipaifiaifoan man ato catima huaa. Ascacun Diosin mato fasi onaintimaquin finacoinshquin. \v 14 Ascashon man futsafo matohuunoa shinansharamapaifiai man fasi chacacoinfo. Ainfo tatuomafori parashon man pushu ato fian. Ascatan fasi chaicoinri man cufiriatiro matohuunoa shinansharanonfo. Ascafia manfin fasi fuparamitsamisicoinfoquin. \p \v 15 Ascashu man foanfafaitsia man shinain cuscan yorafori shinanmashquin. Ascaqui fusti fuchishon man icoinra huaa cuscan nanrifi man icoinra huama mato cuscara inon. Ascashon man futsa mato cuscara imano fasi chaca finacaia iiquin. Manfin fasi chacacoinfoquin. ¡Ohuashta! Nanrifi matofu omitsiscapanacafo muran cai. \p \v 16 ¡Ohua! Ascacun Diosin mato fasi onaintimai. Manfin nan fusho cuscarafofiashon man futsafo tapimapaiqui ahuuscashomain Dios tanatirofoquin. Ascan ato tapimapaifiaquicai marifi man tapiama. Ascashon futsafo man yoiqui isca huamisi, “Tsoan yoiqui isca huai, ‘Dios fu tsainti pushu ahuun anuhuunshon un mia yoia cuscan un mia ashonon,’ huafiashon chipo man shinan futsashon man yoi ‘Nanscanonquin,’ ishon. Ascafia nan Dios fu tsainti pushu murannoa orohuunshon un mia ashoiran futsa huashon. Nanscacoin huashohuun. Ascan nan non yoia cuscan huashoyamaino ahuara chaca finontiroran,” ishon man yoimisi. \v 17 Asca nan icon. Manfin nan fushon futsa iyopaiyai cuscarafoquin. Maton mapo curushcoin. Mancai ahua tapiama. ¿Ascan rato shara finacaiamun Dios fu tsainti pushu murannoa oro iyamarai Dios fu tsainti pushucoin? Nan Dios fu tsainti pushuanofin Dios itiroquin. Ascan nancaifin shara finacaiaquin. \p \v 18 Ascashon marifi man yoiqui isca huamisi, “Tsoan yoiqui isca huai, ‘Nan cufiti camaqui ahuara coamisifohuunshon un mia yoia cuscan un mia ashonon,’ huafiashon chipo man shinan futsashon man yoi nanscanonquin ishon. Ascafia, ‘Nan cufiti camaqui un Dios ahuara inanhuunshon un mia yoia cuscan un mia ashoiran,’ futsa huashon nanscacoin huashocahuun. Ascan nan min yoia cuscan huashoyamaino ahuara chaca finontiroran,” ishon man yoimisi. \v 19 Manfin nan fusho cuscarafoquin. Mancai cayacafi shinantiroma. ¿Ascan ratocaimun shara finacaiaquin? Nan cufiti camaqui ahuara man inan iyamarai nan cufiticoin. Man cufiahuunshon ina man coashonaino Diosin matoqui unimatiro. Ascafia nan cufiticaifin fasi shara finacaiaquin. \v 20 Ascashon Dios fu tsainti pushu murannoa cufitihuunshon futsa man yoiquifin nan cufiti camaqui ahuara man inan nancoin yoi cafisca man huaiquin. \v 21 Nanscarafi aqui tsoan Dios fu tsainti pushuhuushon futsa ahuara yoiquifin nan Diosicoin yoi cafisca huaiquin. Nan muranmain Diosicun. \v 22 Nanscarifi aqui tsoan Dios ica muranhuunshon futsa ahuara yoiquifin nan Diospan tsaotihuunshon yafi nan Dioscoinhuunshon man yoi cafisca huaiquin. \p \v 23 ¡Ohua! Moisés yononi cuscan tapimamisifo futan Fariseofoan manfin fuparamitsamisicoinfoquin. Ascacun Upa Diosin mato fasi onaintimashqui. Moisés yononi cuscan nantifi mato fanafo atirifi man Dios inanmisi. Man asca huafiaquicai ahuara shara finacaia man huamisima. Ascashucai man futsafohuun ramapaiyamacain atori man shara huacoianmisima. Mato yorafoan ahuara chaca finonfiacun man ato shara huatamarocon man ato potamisi. Ascan man futsafohuun ramapaicai ato shara huafain ahuara ahuuscarafiaino man ato potayamaino Diosin matoqui unimatiro. Ahuara futsafo Moisés yononi cuscan man huamisi cuscan man shara. Ascafia ahuara shara finacaiarocon huacahuun. \v 24 Ascafia manfin nan fusho cuscarafoquin. Fushocai oinsharatiroma yora iyoshqui. Nanscarifiai marificai man cayacafi shinantiroma yorafo tapimashquin. Motsa muran napun pacucun man nushfitiro aya shuashquima. Ascafia man nan ina uhuapa camello shuai cafisca huai. Asca huaquifin ahuarafoan yora imasharatiroma man shinanfafainiquin. Ascafiashon yorafo ahuara yopacoiainfo cuscacai man ato ashomisima. \p \v 25 ¡Ohua! Ascashufin man fuparamitsamisicoinfoquin. Maton cucho yafi purato fumancayan choca sharafiaquicai ocumuran man chocamisima fasi choshtacoin. Nanscarifiai man yorafo shinanmapai yorasharaforan mato huanonfo. Ascafia maton nomuranshocai man shinansharamisima. Man shinanchaca fustimisi. Ahuara fipaiqui futsa chaca huashon man fianmisi. Futsafo yopai cuscan atohuunoa shinantamarocon mafi man fipaiyai cuscan fusti man shinanfafaini. \v 26 Fariseofoan mancai cayacafi shinansharamisima. Ascacun iquisi mato nomuran cayacafi shinansharacahuun isharashcaquin. Man ascaiton nantifiton ointirofo man yora sharacun. \p \v 27 ¡Ohuashta! Ascashufin man fuparamitsamisicoinfoquin. Mahua quini muran yorafo nacun mai huamisifo. Amuran yorafoan shao suyacoinfo. Nan ahuun fupoti toquirininhuan raishamisifo oshopa sharashta inon. \v 28 Nanscarifiai futsafoan mato oinqui shinantirofo man yora shara ointsa man sharayamafiacun. Manfin fuparamitsamisicoinfoquin. Mato nomuranshon ahuara chacacoinfo man shinanmisi. \v 29 ¡Ohua! Moisés yononi cuscan tapimamisifo futan Fariseofoan. Manfin fasi fuparamitsamisicoinquin. Ascacufin Diosin mato onaintimaquin finacoinquin. Ascashon manfin mato shuni Dios tsain yoimisifo mai huanifo ano man ahuara toquiri onihuamisiqui ato shinanshquin. Ascashori maiafo manaon man charofo huamisi. \v 30 Ascashon man yoimisi isca huaquin, “Nocon shunifoan Diosin tsain yoimisifo rutunifo cuscan nantian norifi niyoshocai non ato rutu cuanimaran,” ishon man yoimisi. \v 31 Ascan nan man yoia cuscan icon. Maton shunifo rutumistsamisifoan. Marifi man ato cuscaracoin. \v 32 Nanfoan ato chaca huafafainqui ato rutunifo. Ascan marifi man ato cuscaraquin na Diosin matoqui nichiarifi man rutushquiquin. \p \v 33 Ascashu manfin rono cuscarafoquin. Rono paupaton facu cuscarafo. Diosin yoini cuscan nan omitsiscapanacafo muran marifi man iquishcani. Tsoancai mato nitun huatiroma. Marifi nanno man catio. \v 34 Ascacun un afanan Diosin tsain yoimisifo yafi Diosin tsainhuunshon cayacafi shinansharamisifo non ahuun tsain tapimamisifori un matoqui nichishqui. Nanforifi man ato rutushquin. Futsan ihui coyan iquinanqui man mastashquin nanon. Ascashon atirifi maton ichananti pushu muranshon man fichi cunoqui tuchiaton man coshashquin. Ascaquin man ato omitsisca huai nan pushufoti cafoquin man ato omitsisca huafoicaiquin. \v 35 Ascashofin nantifi Dios icoinra huafo rutunifoqui. Nan Abel shara rutuqui tau huafain ahuun unutaqui nan Zacarías Berequiaspan facu rutunifo. Nanfin Dios fu tsainti pushu muranshon. Anoshon cufiti chaimashon man rutunifo. Ascan manfin nantifi nan rutunifo cuscan marifi man rutui cafisca huaiquin. Ascacun Diosin atohuunshon mato omitsisca huaqui finacoin. \v 36 Ascacun un mato icon yoi. Nantifi Diospan yorafo chaca huapaonifo cuscan natian man niyoano atohuunshon mato omitsisca huaqui finacoin. \s1 Jerusalén anoashu Jesús yorafohuunoashu uaini \r Lc 13.34-35 \p \v 37 ¡Ohua! Jerusalén ano icafoan. Manfin Diosin tsain yoimisifo rutufain nan Diosin matoqui nichian futsafori man toquirinin ato tsacaqui nanonfo. ¡Ohua! Tacaranun ahuun facufo ahuun pui naman onutiro cuscan huaquin un mato yorafoya cushupaifia mancaifin ua nicacasmamisiquin. Manricai uqui fumisima un mato cushunon. \v 38 Ascan natiancai tsoan mato cushuima. Diosiricai afanan mato cushuima. \v 39 Ascacucai man ua afanan oinnacama nan Diosin matoqui nichian un nai murannoashu oaitian. Man yoiqui isca huaino, “Dios nocoqui nichian fasi shara finacaia. Upa Diosin a shara huapanacaran,” ishon man uhuunoa yoishquin, —ishon Jesús ato yoini ahuunoa. \c 24 \s1 Jesús yoini Dios fu tsainti pushu paoinshquiran ishon \r Mr 13.1-2; Lc 21.5-6 \p \v 1 Ascatan Jesús Dios fu tsainti pushu murannoashu caiton non afu rafuafoan yoini, —Ifon, oinpon. Nocon Dios fu tsainti pushu fasi sharashtacoinran, —non huaiton. \v 2 Noco cumani, —Ai. Nan icon. Natian Dios fu tsainti pushu toquiri putsamuashu cunuacua sharashtacoin. Ascafiashu nan man oiain chipo paoincanocai afanan rato toquirishta tushushquima, putsamushquima. Nantifi paoinquin cuyocoinshquiran, —ishon Jesús noco yoini. \s1 Nan cuyoaitian ahuarafo iishquiai cuscan \r Mr 13.3-23; Lc 21.7-24; 17.22-24 \p \v 3 Ascatan machi Olivo ano mapufaintan Jesús tsaoni tsoa futsa anomano non afu rafuafoan yocaqui isca huani, —¿Nan min yoiai cuscan ahuutian ishquimun? ¿Ahuuscashomun non tapitiroquin nantifi cuyoaitian min afanan oshquiai? Noco yoihuu, —non huaiton. \p \v 4 Jesús noco cumani, —Oinfain mato paranonfoma. \v 5 Yora ichapafoan “Un Cristoran,” ishon mato parapaishcani. Ascashon yora ichapafori parashcani. \v 6 Ascaino mani futsafo ya futsafo rutunainfoan man nicashquin. Ascara nicacani ratuyamacahuun. Un mato yoimisi cuscan nanscacoin aiquin. Ascafia nantifi cuyoaitian icataima. \v 7 Mai futsa ariafo fu futsafo ya rutunainfoanno mani futsafori mani futsafo ya rutunanshquicani. Ascaino mai futsafoanri yora tushuomafo icaifoanno. Mai futsafo ari fasi mai nayanaiyaishquin. \v 8 Nanscaifin omitsiscai taushcaniquin. Ascafia chipo fasi finacai omitsiscashcani. \p \v 9 Ascano mato achicashon omitsisca huaquin mato rutushcani. Uhuunshon manifotiton mato noicasmashcani. \v 10 Ascaino nantianri atirifi yorafoan ua cachiquiri huashquicani afanancai tsoan ua icoinra huashquicanima. Nanfo afiranan achinantananshcani noincasmatanancani. \v 11 Ascaino nan fuparamitsamisifoan yoiqui isca huashcani, “Unfin Diospan tsain yoimisiquin,” ishon mato yoishcani. Afocai Diosin tsain yoimisiyamafiashon yora ichapafo ato icoinra huamashcani. \v 12 Ascaifoanno fasi yora chaca huaquin finacoinshcani. Ascashocai afanan atirifi yorafoan Diosi noishcanima. \v 13 Ascafia nan omitsisca huafiaifoan tsoan ua cachiquiri huatama tunufain uhuun tsain tanasharacun un cushusharatiro Uhuun Upa Diosin icano afu ipasharanon. \v 14 Ascano nan tsain shara Diosin nantifi yorafo iquinai cuscan manifoti uhuun tsain yoimisifoan yoiaitian un afanan oshquin. \p \v 15-16 Ascacun Daniel nan Diosin tsain yoimisiton inon pacoai cuscan cunuqui isca huani, \q3 “Dios fu tsainti pushu muran ahuara fasi chacacoinfo futsafoan huanonpacoinran,” \m ishon cununi. Ascacun nan tapicahuun. Daniel cununi cuscacoin aiton oin nan Judea ano icafoan machi ari ichoriscatacahuun. \v 17 Ascan tsoa pushu fomancayan niashucai afanan ahuun pushu muran iquitiroma ahuara fiishquin. Ascatama ichoriscatahuun. \v 18 Nanscarifiai tsoacai mau ano yonofiai afanan ahuun pushu ano nasotiroma ahuun sahuuti fiishquin. \v 19 Ascacun ohua ainfo nan facu nanuafo yafi aton facu yomumishti chocho acaifo omitsiscaashcani. \v 20 Ascacun Upa Dios cuficahuun nan omitsiscaitian oipacutian yafi tunutitianri ascanonma. Ascan nantian ascayamaino man ichoima. \v 21 Nan omitsiscaitiancai tsoan ascara oinyomisima cuscara fasi yorafo omitsiscai finacoinshcani. Diosin yora onihuaquin tau huani chaincai tsoa omitsiscai ascayomisima. Ascashucai tsoari afanan omitsiscai ascanacama. \v 22 Ascashu nan omitsiscaifotian nantifi yorafo cuyocuashquin. Diosin ahuun yorafo nan catoanfo atohuun ramapaiqui omitsiscaifotian ato shatumariscashquin. \v 23-25 Ascacun ua nicasharacahuun. Omitsiscaifotiancai icataima iquisi un mato yoiyoi. Nan omitsiscaifotianri nan fuparamitsamisifo fucani. Fucashon yoiqui isca huacani, “Un Cristoran,” ishon yoi yamarai “Un Diospan tsain yoimisiran,” ishon nanfoan yoishcani. Ascashon nanfoanri Satanashuunshon tsoan atiroma cuscara mato ismaquin mato parapaishcani. Ascan Diosin nan catoanfo ato cushuyamaino nanfoanri nan fuparamitsamisifo icoinra huaacuana. Ascaino nantian mato yoishcani, “¡Oincapon! Nanfin nocon Cristoqui,” ishon yoi iyamarai, “Nanno chaimashta Cristo nocoqui oaran,” ishon yoiaifoan ato icoinra huayamacahuun. \p \v 26 Ascashon nanfoanri yoicani, “Cristo tsoan istaipama ano nocoaran,” ishon mato yoiaifoanno ari foyamacahuun. Nanscarifi aquin mato yoishcani, “Criston nan pushu cunu muran iquiaran,” ishon mato yoiaifoan ato icoinra huayamacahuun. \v 27 Uficoin un oaiton man ua shafacafi oinshquin. Canan facaicaiton shafacafi nantio non oinriscatatiro. Nanscarifiai unfin Diospan Facuquin un afanan oaiton nantifi yorafoan ua shafacafi oinshcani. \v 28 Ahuara naa nanno cotocotofo nocoriscatiro. Nanscarifiai un nocoaitian ua tanamisifo uqui furiscashcani. \s1 Diospan facu nasoaitian \r Mr 13.24-37; Lc 21.25-28 \p \v 29 Ascashu nan omitsiscaifo cuscan anaitiano fari afanan chashayamafain oshuricai afanan chashashquima faquishicoin iishquin. Ascaino fishifori nai ariashu pacui futsushquin. Nantifi nai murannoafori nayanaiyaishquin. \v 30 Ascashon ahuarafo nai arishon un ismai cuscacoin aiton tapitirofo un afanan mai ano nasoai cuscan nantifi yorafoan tapinonfo. Un Diospan facushon un nantifi iquinai cuscan. Un nai murannoashu coin camaqui fotoaiton oincani manifoti nan icoinra huamafo fasi ratucani uaishcani. Uhuun curushhuunoashu un fotoaiton oincani. \v 31 Ascaino nantianri uhuun oinmatifo ufu nai muran icafo un nichishquin aton manuti fasi curushcai chaan chaan acaino uhuun yorafo manifoti anoafo yafi nai murannoafori uqui fushcani. \p \v 32 Ascacun un mato fana huiguerahuunoa ahuara futsa yoinon. Ua nicasharacahuun. Huiguera pui risquisi futsuaiton man tapitiro faritian itiro cuscan. \v 33 Nanscarifiai nan un mato yoiai cuscacoin aiton tapicahuun mun oti chaima nanscacoin aiquin. \v 34 Ascacun un mato icon yoi. Ahuarafo un mato yoiai cuscacoin aiton nataishoma oinyocani. \v 35 Ascaino nai yafi mai cuyoshquin. Uhuun tsain cayacafi iconcoin fiananancai apanacama. Un mato yoiai cuscacoin aashquin. \p \v 36 Ascafia ahuutiaran un nai ariashu afanan fotoainocai tsoan tapiama. Diosin oinmati afu icafoanricai tapiafoma. Urifi uhuun Upa Diosin facufiashocai un tapiama. Nan uhuun Upa Diosin fustitofin tapiaquin. \v 37 Noco shuni Noé niyoano inifo cuscacoinrifiai afanan un oaitian nanscarifi ashcani. \v 38 Ascano nantian tsoan Dios shinantama pii sharafain ayafain fianansharacainaifoanno. Fai tahuan noconi. Nanscasi ariaifoanno Noé ahuun shashohuan muran iquini. \v 39 Ascashu iquifiaitocai tsoan tapinima fai tahuan nocoai. Ascashu nantifi yorafo asai futsunifo. Nanscacoinrifi aashcani un afanan oaitian. Ua shinantama afi apaiyaifo cuscasi huariaifoanno. \v 40 Ascaino nantianri nocofunu rafu mau ano yonocani futsa uari cai yamariscatanaino. Futsa nitushquin omitsiscapanacafo muran caashquin. \v 41 Nanscarifiaiyainfon rafu nanincani. Futsa uari cai yamariscatanaino futsa nitushquin omitsiscapashquin. \p \v 42 Ascacun itisharacahuun. Un maton ifofiacucai marifi man tapiama ahuutiamain un afanan matoqui oshquicain. Un mato yoimisi cuscan nanscacoin acahuun. \v 43 Ua nicasharacahuun tapishcaquin. Pushu ifoan iquisi itisharashon yomutso yamu ahuuscaraino ahuun pushu muran iquiai tapishocai iquimatiroma. \v 44 Nanscarifiai marifi itisharacahuun. “Iscaino nocon Ifo oimaran,” ishon shinanyamacahuun. Ahuuscara atanaino un matoqui nocoriscaiquin. \s1 Oinmati rafu futsa ifoan yonoai cuscacoin aino futsa nan yonoai cuscacoin aima \r Lc 12.41-48 \p \v 45 Man tapinon un mato yoi ahuu cuscaramain oinmati shara itiroquin. Niaifocoin mai futsa ari caquin niaifo patashari yoitiro isca huaquin, “Uhuun oinmati futsafo ato tushu shafatifi inanhuun. Nanticoin rafu ato pashcananshara huahuun. Ascashon ua ato cushusharashohuun,” huafaini catiro. \v 46 Ascatan niaifocoin afanan nocoshon oian ahuun niaifo patashari nan yoia cuscacoin aano fasi aqui unimacointiro. Ascashon naan shara huatiro. \v 47 Ascacun un mato icon yoi. Nan niaifoan ahuun oinmati yoi, “¡Aicho! Natian nantifi uhuunafo mian cushusharashotiroran,” ishon yoitiro. \v 48 Ascafia niaifo patashari chacapan ahuun nomuran shinanquin isca huatiro, “Uhuun ifo funa nasoimaran,” ishon shinanquin. \v 49 Oinmati futsafo nantifi sutuqui futsatiro. Ascashon shafatifi nan paunmisifo ya pauncain monocai. \v 50 Ascashon shinantiro isca huaquin, “Natiancai uhuun niaifo oimaran,” ifiaino samamashta nocoriscatiro. \v 51 Ascashon niaifoan nan niaifo patashari fasi onaintimai. Asca huatan ahuun oinmati futsafo yonoqui isca huai, “Nan omitsiscapanacafo muran fuparamitsamisifo ano nan chaca potacahuun,” ishon ato yoishquin. Ascan nannoashu uaiqui omitsiscapanaca. \c 25 \s1 Diez shomayafohuunoa Jesús ato yoini ahuara futsa ato tapimashquin \p \v 1 Ascatan diez shomayafohuunoa un mato yoi un oaitian ahuu cuscaramainquin un mato tapimashquin. Ascatan nan diez nan nocofunun rama ainfo fiai manafo atofu fuusishcaquin. Ascafia nan nocofunun ahuun ahuin fiicashu nasoataimacai tsoa afi ranan fuusi tauafoma. Nan diez shomayafoan iquisi lamparina foafo. Nocofunu manai focani. \v 2 Nan mucu fustiti shomayafain tsoancai cayacafi shinansharayamafain itisharafoma. Asca nan mucu fustiti futsafoan shinansharafain iquisi itisharafo. \v 3 Nan shinansharaimafoancai aton lamparina fofiaquin tsoan kerosene foama. \v 4 Ascafia nan shinansharafain itisharafoan aton lamparina fofain iquisi keroseneri foafo. \v 5 Ascafia nan nocofunun ahuun ahuin fiaicai funa nocoyamaino nan shomayafoan manariacani fasi oshapaicoincani oshafo. \v 6 Ascashu oshafoanno futsan yamu nacucahuanaino oi ashcafinin ato cuna, “Nan ainfo fiicaitan man oiquin. Moinifoancahuun. Non ihui sharanon,” ato huaa. \v 7 Ascaino shomayafo moinifoan aton lamparinafo otaqui futsafo. \v 8 Ascashon nan mucu fustiti shinansharaimafoan nan itisharafo yocani “Maton kerosene ichapamashta noco inancahuun. Man nocon lamparina nocaiquin,” ishon ato yocaifoan. \v 9 Nan itisharafoan ato cumani, “Ma. Noconariraca itiroma. Ascan kerosene inanmitsafo ari fotacahuun fiishcaquin,” ato huanifo. \v 10 Ascaino kerosene fii focani foaifoanno nan ahuun ahuin fiai nocotan iquicainaino nan shomaya itisharafo afu pushu muran iquiafo fuusishcaquin. Ascashon caincaiti fupoafo. \p \v 11 Ascaino chipo shomaya futsafo nococashon yoiafo, “Ifon. Noco fupushohuun non iquinon,” huaifoan. \v 12 “Un mato fupushotiroma. Icon un mato yoi. Uncai mato oinmisima,” ishon ato yoini. \v 13 Nanscarifiai ahuutiaran un afanan matoqui oshquicain tsoan tapiama. Ascacun itisharacahuun. \s1 Puihuunoa yoiqui Jesús ahuara futsa ato tapimani \r Lc 19.11-27 \p \v 14 Afanan un mato ahuara futsahuunoa yoi. Nocofunu ahuun pushu anoashu chai caquin ahuun oinmatifo cunashon yoiquin isca huani, “Uhuun pui ua cushusharashocahuun,” ato huafaini cani. \v 15 Ascashon ahuun oinmati rafu non fusti ato pui inanni. Futsa cinco mil pui inanfain futsa dos mil pui inanfain futsari mil inanni. Nan tapiafo cuscan ato inanpacua. Ascan ato inantan mai futsari cani. \v 16 Niaifoan caquin nan cinco mil inan cuscahuunshon samamashta ahuarafo fiashu afanan inanmitsashon ahuun rafanan cinco mil fia. Asca huaquin diez mil man fia. \v 17 Nanscarifi aqui nan pui dos mil fiaton afanan dos mil fia. \v 18 Ascan nan oinmati mil pui fusti fiaton funocasmaquin mai poquishon amuran ahuun niaifo pui huashoan. \p \v 19 Ascashu fari ranan finontan afanan niaifo ahuun pushu ano nasoni. Nasoshon nan rafu non fusti ahuun oinmati ato cuna ahuutimain fishoafoquin ato yocashquin. \v 20 Ascano nan cinco mil pui inanniton yoiqui isca huani, “Niaifon, mian cinco mil pui inanni. Ascafia mun mia natian afanan cinco mil fishoan. Ascan oinpon. Naquian,” ishon inanni. \v 21 Ascaiton ahuun niaifoan yoini, “¡Aicho! Mian fasi shara huaa. Un mia yoia cuscacoin min huaa. Un mia ichapama inanfia ahuunshon min yonocoin shara. Ascacun nan un aya cuscan mian cushusharashotiro. Un unimai cuscan mirifi nanscarifiai min ufu unimatiro. Ascacun iquiyohuu,” ishon yoini. \p \v 22 Ascano nan dos mil pui inanniton arifi yoiqui isca huani, “Niaifon, Mian dos mil pui inanni. Ascafia mun mia natian afanan dos mil fishoan. Ascan oinpon. Naquian,” ishon inanni. \v 23 Ascaiton nanrifi ahuun niaifoan yoini, “¡Aicho! Mian fasi shara huaa. Un mia yoia cuscacoin min huaa. Un mia ichapama inanfia ahuunshon min yonocoin shara. Ascacun nan un aya cuscan mian cushusharashotiro. Un unimai cuscan mirifi nanscarifiai min ufu unimatiro. Ascacun iquiyohuu,” ishon yoini. \p \v 24 Ascan nan mil pui inanniton arifi yoiqui isca huani, “Niaifo, mun tapian mincai tsoa shinainma. Minricai nocohuun ramapaima. Non mia yonoshofiaitocai min noco ahua inantiroma. Mina fusti itiroran. \v 25 Ascacun un ratuqui min ua inan cuscahuunshon ahuarafo fipaifiai un funotiroracati, ishon un shinan. Ascacun nan mian inan cuscan un mai muran onua. Ascan natian mun mia fishoan. Oinpon. Naquian,” huaiton. \p \v 26 Ahuun niaifoan cumani, “Min fasi chacacoin. Minfin oinmati shanishuniquin. ¿Min shinanmun un futsafo shinainmaquin? ¿Uaraca futsafoan yonoshonaiton un ato ahua inanma? \v 27 ¿Ascan nannori shinanfiaquin ahuuscaquin mai muran min pui huamun? Asca huatamarocon nan pui huamisifoanno min huacun un nocoshon paratamari un fiicuanaran,” ishon niaifoan yoini. \p \v 28 Ascashon ahuun niaifo patashari yononi, “Nan oinmati shanishuni ahuun pui fianhuun futsa nan cinco mil aya inanshquin. \v 29 Ascano nan ua icoinra huacoinnafin un fasi paratamacoin inainquin. Ascan nan ua icoinra huama ichapama aya cuscan futsan fiain. \v 30 Ascacun nan oinmati ahua tapiama chaca faquish muran potacahuun. Nannoashu fasi omitsiscai fasi uainon,” ishon niaifoan yoini. \s1 Cuyoaitian Jesús yoishquin ratofomain afu ipatiro iyamarai omitsiscapanacafo muran focaniquin \p \v 31 Ascacun un mato afanan yoi. Unfi Dios ariashu mai ano fotoniquin. Ascashu un afanan oaitian nantififain aton niaifocoin un iishqui. Un Diospan Facucoincun nantififain ua oinshcani. Uhuun oinmatifo ufu nai muran icafoya un oaiton. Nantianri un ato yoishquin ratofomain Diospan yorafo iyamarai ahuun yorafomaquin. \v 32 Ascashu nantifi manifotifi uqui fushcani. Chashoan cushumisiton ahuun chashoanfo yafi nan chashoan ointsafo aton anu cabra aton ichanan huai. Nan chashoanfosi tiri futsa huafain nan cabrafori tiri futsa huai. \v 33 Ascashon ahuun mumihuuri chashoanfo huafain ahuun mushquihuuri cabrafo huai. Nanscarifiai ua tanamisifo un tiri futsa huafain nan ua icoinra huamafo un tiri futsa huai. Ua tanamisifo uhuun mumihuuri huafain uhuun mushquihuuri nan ua icoinra huamafo ato huashquin. \p \v 34 Ascatan un Niaifoshon nan ua tanamisifo un yoiqui isca huashquin, “Uqui fucahuun. Uhuun Upa Diosin mato unimamanon. Nan mai onihuaitian matohuunoa shinanquin isca huani, ‘Un icano un ato iquimanonpacoi uhuun yorafo inonfo. Uhuunafori atona inonpacoiran,’ ishon Upa Diosin shinanyoni. \p \v 35 “Man ua shara huamisi. Ascacun uhuun Upa Diosiri mato shara huashquin. Un fonaicaiton man ua pimamisi. Un nomiaiton man ua ayamamisi. Un matoqui nocoaiton ua oinyamafiamisishaquin man ua yoiqui isca huamisi, ‘Uhuun pushu muran iquiyohuu. Un mia pimafain min nuno uhuun pushu muran oshatiro.’ \v 36 Un sahuutiromacuri man ua sahuuti sahuumani. Un isinincaitori man ua cushusharamisi. Ua cunu muran iquimanafoanno man ua oin camisiran,” ishon ua tanamisifo un yoishqui. \p \v 37 Ascacun ua tanamisisharafo uhuun Upa Diosin aton chaca soashona. Nanfoan ua cumacaquin isca huashcani, “¿Ifon, ahuutian non mia oinmisimun min fonaincaiton non mia pimafain min nomiaitori non mia ayamamisi? \v 38 ¿Ahuutianritsi min nocoqui nocoaiton non mia oinyamafiamisishaquin non mia nocon pushu muran iquimafain min sahuutiromacuri non mia sahuuti sahuumamisi? \v 39 ¿Ascan ahuutianritsi mia cunu muran iquimanafoan non mia oincani?” ishon ua yoishcani. \p \v 40 Ascaifoan un aton niaifoan un ato yoiqui isca huashquin, “Uhuun yorafo nan ua icoinra huafo futsafoan atohuunoa yoiqui isca huamisi ‘Nancai ahuamaran,’ ishon man yoimisi. Asca nan uhuun yora ahuamafiashu man ato shara huamisi cuscafin nan uari shara huai cafisca man ato huamisiquin,” ishon un ato yoishquin. \p \v 41-43 Ascashon nan ua icoinra huamafo tiri futsa niafoan un ato yoiqui isca huashquin, “Manfin ua chaca huamisiquin. Un fonainfiaitocai man ua pimamisima. Un nomiaitoricai man ua ahuara ayamamisima. Un matoqui nocofiaitocai ua oinyamafiamisishaquin man ua pimayamafain un sahuutiromafiacuri man ua sahuumamisima. Un isinincaitoricai man ua cushumisima. Ua cunu muran iquimanafoanno cai man ua oincamisima. Ascacun umaquinoashu fotacahuun. Nan yoshin chaca Satanás yafi afu yoshin chaca futsafo Upa Diosin ato chi urumanhuan itishara huashoan nannori mato potai. Nannoashu nanfoya man omitsiscapashquin,” ishon un ato yoiaiton. \p \v 44 Nan ua icoinra huamafoan ua cumaquin isca huashcani, “¿Ifon, ahuutiamun non mia oinmisiquin min fonaincaiton non mia pimayamafain min nomiaiton non mia ayamamisima? ¿Ahuutianmun min nocoqui nocofiaiton oinyamafiamisishaquin non mia cushusharayamafain min sahuutiromacun non mia sahuumamisima? ¿Ahuutianritsi min isinincaiton mia cushuyamafain mia cunu muran iquimafiafo non mia oin camisimamun?” ishon ua yocashcani. \p \v 45 Ascaiton un ato cumaquin isca huashquin, “Un mato icon yoinon. Nan ua icoinra hua futsafo man yoimisi isca huaquin, ‘Nancai ahuamaran,’ ishon atohuunoa man yoimisi. Ato asca huaquifin nan ua shara huaima cafisca man huamisiquin,” ishon un ato yoishquin. \p \v 46 Un ato nannori yoiaino umaquinoashu omitsiscapanacafo muran foshcani. Ascaino nan ua icoinra huafo uhuun Upa Diosin aton chaca soashonafo un icano ufu foshcani ufu ipashcaquin, —ishon Jesús ato yoini. \c 26 \s1 Jesús rutushcaquin afi ranan yoinannifo \r Mr 14.1-2; Lc 22.1-2; Jn 11.45-53 \p \v 1 Ascano noco yoiqui anaititan Jesús afanan afu rafuafosi tsain futsa noco yoiqui isca huani, \v 2 —Man man tapian nocon fusiti shafa man nococuana. [Diosin ahuun oinmati nan afu ica yonoa Egipciofoan aton furun iyoafofosi rutuqui futsani. Ascafiaquicai nocon shunifoan aton furun iyoafofo finonmani ato rutuquima.] Nan non shinanmisi nocon fusiti osha rafutan iqui. Ascan nantianri ua ato achimacani ua mastanonfo, —ishon Jesús noco yoini. \p \v 3 Ascan nantianri nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo futan Moisés cununi cuscan tapimamisifo non Dios fu tsainti pushu cushumisifo Caifás pushu ano ichanancani. Nan Caifás nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifocoin ini. \v 4 Ascashu ichanancashon shinannifo, —¿Ahuuscashomain non Jesús achinoanti rutushquin? —ishon ahuara chanishtahuunshon rutupaicaquin. \v 5 Ascacun yoinifo, —Fusititiancai non achitiroma yorafo fasi mucacani nocoqui sinatiroforan, —icashu yoinannifo. \s1 Ainfoan Jesusqui ininti ocani \r Mr 14.3-9; Jn 12.1-8 \p \v 6 Ascatan non Jesús fu Betania ano cani. Caashu Simón pushu muran non iquini. Nan Simón nami tocoi futsua ini. \v 7 Jesús nannoshon noco futan piaino ainfo ininti tsomashu oni aqui ocashquin. Nan moticanun ahuun anu alabastro. Amuran ahuun ininti fasi paratamacoin ahuun pui nuua. Ascashon ainfoan Jesús ahuun mapoqui ininti ocani. \p \v 8 Ocaiton oin non afu rafuafo ainfoqui non sinacoinqui yoini, —¿Ahuuscaimun nan ininti fasi paratamacoin ahuun pui nuua na ainfoan ocaiqui? \v 9 Nan ininti ocatama inanmitsashon ahuun rafanan pui fishon nan yora ahuuomafo inanshara icuanaran, —icashu non yoinanni. \p \v 10 Ascaiton non yoiai cuscan Jesús onanshon noco yoini, —¿Ahuuscaimun na ainfoqui man tsain chipuicain? Uafin nanton fasi shara huaquin. \v 11 Manfin yora ahuuomafo fu ipanacaquin. Ratoran shafatan man ato ahuara shara huashotiro. Ascafia uncai nuno mai ano matofu ipanacama. \v 12 Ascan nan ainfoanfin uqui ininti ocaquin. Nan yora maiamamaquin ininti ocamisifo cuscan un nataiyamafiaiton na ainfoan ua shinanquin uqui ininti oca. Uhuun caya iquisi itishara huapai ua mai huashquiaifo cuscan. \v 13 Ascacun un mato icon yoi. Nan tsain shara uhuunoa manifotiton yoishcani. Nan ainfoan ua rama aca cuscari yoishcani. Ascashon ua shara huaa cuscan ahuunoa shinanpacushcaniran, —ishon Jesús noco yoini. \s1 Judaspan Jesús ato achimani \r Mr 14.10-11; Lc 22.3-6 \p \v 14 Noco nannori Jesús yoaino non afu rafuafo doce futsan ahuun anu Judas Iscariote nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo ano cani. \v 15 Ascacaini cashon ato yoiqui isca huani, —¿Un mato Jesús achimacun ahuuti pui man ua inantiromun? —ishon ato yocaiton. Cumanifo, —Non mia treinta toro oshopafo inantiroran, —ishon yoinifo. Asca huatan inannifo. \v 16 Ascano nantian Judaspan ahuun nomuran shinanqui tau huani, —¿Ahuuscashomain un ato Jesús achimanoanti? —ishon shinanriani. \s1 Ahuun unutaqui Jesús afu rafumisifo futan pini \r Mr 14.12-25; Lc 22.7-23; Jn 13.21-30; 1Co 11.23-26 \p \v 17 Ascano noco fusiti shafan man nocoano nan shafa misi farashati maisi non pimisi. Nantian non afu rafuafo Jesusqui cashon non yocani, —Ifo, na shafan nocon fuusititian. Nan nocon shunifoan ato facu iyoafofo Diospan nai oinmati finonmani ato rutuquima nan non shinanmisi. ¿Ascan rani min noco nichipaimun non mia itishara huashonon no futan anoshon piishquin? —ishon non yocani. \p \v 18 Jesús noco cumani, —Jerusalén ano fotacahuun. Nanno nocofunu futsaqui nocoshon yoiqui isca huacahuun. “Nocon tapimamisiton mia tsain fomaqui isca huaa, ‘Un naitian man nocoti chaimashtaqui. Nocon fusititian non min pushu muranshon piiran,’ ishon noco Jesús yoiaran,” —ishon yoitacahuun noco huani. \v 19 Ascashu nan noco yoia cuscacoin huaquin cunu muran non itishara huani. Nannoshori chashoanun facu non pichani piishquin. \p \v 20 Man fari caino non afu rafuafoya Jesús sapa ano tsaoni. \v 21 Nannoshon non piaiton Jesús noco yoini, —Un mato icon yoi. Nan ratoran futsan man ua ato achimairan, —noco huaiton. \v 22 Nicai non pusinima. Ascashon non yocani, —¿Umun, Ifon? —ishon nantifiton non yocapacuni. \p \v 23 Ascaiton noco yoini, —Nan man ufutan taso murannoa misi pocotan piaitofin man ua ato achimaiquin. \v 24 Ascan Upa Diosin tsain inon pacoai uhuunoa cununi cuscacoinfin un naicain. Ascafia nan nocofunun ua ato achimanai cainyamanifin shara icuanaquin, —ishon Jesús noco yoiaiton. \p \v 25 Nicaquin Judas, nan ato achimaiton Jesús yocani, —¿Umun, Ifon? —huaiton. —Aifain. Minfiqui, —huani. \p \v 26 Ascashon piaifoanno Jesús misi finifoantan iquisi apa Diosin cufiyoni —¡Aicho! Upa, min noco cushusharafafainiran, —huatan noco yoini, —Na uhuun caya cuscara. Picahuun, —ishon torupacushon nocoti inanni. \p \v 27 Ascashon cucho finifoan afanan Apa cufini, —¡Aicho! Upa, min noco cushushararan, —huatan cuchoqui fimi unu manuta noco inanqui yoini. —Nantififain na ayacucahuun, —noco huani. \v 28 Asca huatan noco yoini, —Naafin uhuun imi cuscaraquin. Uhuun imi focain un nai. Nantifi yorafoan chaca huamisihuunoashu un nai aton chaca soashonon. Un ascano yora ichapafo Diosin potapacunonma. \v 29 Ascacun un mato icon yoi. Uncai funa afanan mato futan ayaima. Nan uhuun Upa Diosin niaifoan nantifi iquinaitian un afanan maton futan ayashquin, —noco huani. \p \v 30 Ascano man ahuun tsain yoiqui anaititan Diosin tsain non fanainni. Ascatan machi ahuun anu Olivo ano non cani. \s1 —Pedro min futsafo, “Un Jesús oinmisimaran,” ishon min yoiran, —Jesús huani \r Mr 14.26-31; Lc 22.31-34; Jn 13.36-38 \p \v 31 Ascashon afanan noco yoini, —Na yamutafin nantififain man ua potafaini ichoi caiquin. Diosin tsain cununi isca huaquin, \q3 “Unfi chashoanfo cushumisi rutuicain. Ascaino chashoanfo ichoi futsucaniran,” \m icashu cununi. Nanscarifiai ua rutuaifoanno na yamutan man uhuunoashu ratufaini ichoicai. \v 32 Ascafia un funiashu Galilea ano un cai tauicai. Ascano man uqui chipo nocoicashquiran, —ishon Jesús noco yoiaiton. \p \v 33 Pedronun Jesús cumani, —Nantifiton mia potafiaifoannocai un mia potaimaran, —huaiton. \v 34 Jesús Pedro yoini, —Un mia icon yoi Pedro. Tacara cuoataima min ato yoiqui “Uncai Jesús oinmisimaran,” ishon min ato yoiqui rafunon fusti huairan, —huaiton. \v 35 —Ma, Ifo. Un mifu nafiaquicai un ato yoinacama un mia oinmisimaran, —ishon Pedronun yoini. Ascaiton norifi nantifiton non nannori yoini. \s1 Jesús Getsemaní anoshon apa cufini \r Mr 14.32-42; Lc 22.39-46 \p \v 36 Ascatan ihuifo mapoano ahuun anu Getsemaní nanno Jesús no fu cashon noco yoini, —Nuno tsaocahuun. Uhuun Upa un cufiyotanon, —noco yoini. \v 37 Ascatan Pedro yafi Zebedeo ahuun facu rafu Santiago yafi Juan nan rafu non fusti ato iyoni. Nan fasi omitsiscai tauai cuscan shinain fasi ahuun nomuran isicoinni. \v 38 Ascashon ato yoini, —Un fasi omitsiscai cuscan uhuun nomuranshon shinain mun naacuana. Ascacun nunoshon oinyocahuun. Oshacaquima, —ishon ato yoini. \p \v 39 Ato asca huatan chaimashta caashu fuopacucahuan Apa Dios cufini, —Upa un omitsiscai cuscan mian numatiromainquin ua numahuu. Ascafiashon un apaiyai cuscan huaquima nan min apaiyai cuscan fusti ua huahuu, —huani. \p \v 40 Ascashon apa cufinquin anaititan afanan atoqui oquin oian man oshafo ini. Ascaiton Jesús Pedro yoini, —¿Man u futan Diosin cufiyotiomamun? \v 41 Oshacaquima. Dios cuficahuun Satanás mato chaca huamapaiyai cuscan huashcaquima. Ascashon Diosin mato amapaiyai cuscan marifi huapaifiaquicai Diospan curushyamainocai man atiromaran, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 42 Ato asca huatan afanan apa Dios cuficaicani. Cashon apa yoini, —Upa, min ahuara futsa yorafo numashqui atiromamainquin nan min apaiyai cuscan huahuu. Unfi man itisharaqui atohuunoashu omitsiscacaini naashqui, —ishon Jesús apa cufini. \p \v 43 Ascashu afanan atoqui oquin oian afu rafuafo afi oshafo ini. Fasi osha murancoianfo. \v 44 Ascaino afanan ato anoashu cashon apa Dios cufini. Nan cufia cuscacoin afanan nannori cufini. \p \v 45 Ascatan afanan oquin oian afi oshafo ini. Ascaiton ato yoini, —¿Manmun afi moiama? Natianfin nan chaca huamisifoan ua ato achimai fucaniquin. \v 46 Funicahuun. Non canon. Nan nocofunun ua ato achimai man oiquin, —ato huani. \s1 Jesús achinifo \r Mr 14.43-50; Lc 22.47-53; Jn 18.2-11 \p \v 47 Ascaino nan Judas Jesús fu rafumisi futsan oaino a yorahuanrasi nopu yafi coshatifo tsomacanashu funifo. Nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofoan futan Dios fu tsainti pushu niaifo patasharifoan ato yonoa funifo. \v 48 Nan Judaspan yorafo iquisi yoiqui isca huani, —Un Jesús tamoqui tsoacaiton tapicahuun nanfin Jesusquin achicahuun, —ato huani. \v 49 Ato yoiqui asca huatan samamashta Judas Jesusqui nocoshon ahuun tamo tsoacatan yoini, —Tapimamisiton, man yamuaran —ishon yoiaiton. \p \v 50 Jesús cumani, —Uhuun yoran, nan mian apaiyai cuscan ua huahuu. Nanscayoi min oaquin, —huani. Ascaiton nan Judas fu fuafoan Jesús achinifo niaifofo ano iyoshcaquin. \v 51 Ascaiton Jesús fu rafua futsan nopu fitan nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifocoinin ahuun oinmati pashtufain rurani. \p \v 52 Ascaiton Jesús yoini, —Unuhuu. Min nopu ahuun ona muran huahuun. Nan nopun yora rutuafin arifi nopun natiroquin. \v 53 Uhuun Upa Dios un yocaitofin ahuun oinmatifo afu icafo 72,000 ua nichishotiroquin ua cushui funonfo. \v 54 Ascan uafin uhuun Upa Diosin ahuun nai oinmatifo ua nichishotiroquin ua cushui funonfo. ¿Ascafia ahuuscashumun Diosin tsain uhuunoa cununi cuscan un yorafohuunoashu natiromaquin? Ascan uncai Upa Dios cufima ua ahuun oinmatifo afu icafo ua cushunon, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 55 Ascaino nantianri Jesús achipaiyaifoan ato yoini, —¿Unmun yora pofu cuscaracun man ua nopu yafi coshatifo yashon achi fua? Shafatifi un Dios fu tsainti pushu muranshon un mato yoifiaitocai man ua achipaiti huama. \v 56 Ascafia nan man ua acai cuscan Diosin tsain yoimisifoan uhuunoa cununifo cuscan nanscacoin man ua huairan, —ishon Jesús ato yoini. Ascaino non afu rafuafo nantifi non amaqui ichoni. \s1 Jesús niaifofoan ointaifi iyonifo \r Mr 14.53-65; Lc 22.54-55, 63-71; Jn 18.12-14, 19-24 \p \v 57 Ascano achicashon nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifocoinin ahuun pushu ano iyonifo. Nan niaifoan ahuun anu Caifás. Nannori niaifofo ichanannifo. \v 58 Ascaino Pedro acachori cani. Acachori cafiai fishtatama cani. Dios fu tsainti pushu cushumisifoya Pedro niaifoan umainti ano tsaoni Jesusmain ahuusca huacaniquin ishon oinpai. \p \v 59 Nannoshon niaifofoan shinanpainifo, —¿Nonmun raquiri huatiroquin Jesús ahuara chaca huaran ishon rutushquin? Ahuacai ahuusca huaiton non nicayomisima non rutuai, —icananshu nocon niaifofo afi ranan yoinannifo. \v 60-61 Yora ichapafoan, —Jesús ahuara chaca huaran, —ishon ahuunoa tsain chaca yoinifo. Paracaquin. Ascafia niaifofoancai Jesushuunoa ahuara chaca iconcoin nicanifoma rutushcaquin. Ascashon futsafoan Jesushuunoa tsain chaca huaquin anaitiafoanno chipo nocofunu rafutan niaifofoan ointaifi Jesusqui tsain chaca huanifo. —Man non nicaitan na nocofunun isca huaquin yoia, “Nocon Dios fu tsainti pushu yorafoan aca cuscan unfi choquiatiroquin. Ascashon osha rafu non fusti finontan un afanan futsa huatiro. Uncai tsofutan atiroma. Urus fustifin un atiroquin,” Jesús iquitaran, —ishon nan rafutan yoinifo. \v 62 Ascano yorafohuunshon Dios cufimisifo aton niaifocoin nan Caifás Jesús yocani, —¿Miqui tsain chaca huafo cuscan icon iyamarai iconmamun? —ishon yocaino. \v 63 Jesús puusinima. Ascaiton afanan yoini, —Diosin nan nipamisi ahuun anuhuunshon ua yoihuu. ¿Minmain Diospan Furunquin nan Diosin mia catonnimainquin? Ascan natian nannori un mia yonoi. Ua icon yoihuu, —ishon yocaiton. \p \v 64 Jesús cumani, —Nan mian yoiai cuscafin unquin. Un mato yoinon. Upa Diosin ahuamamishti huatiro cuscan chipo man ua oinshquin. Uhuun Upa Diosin niaifo fu un icun. Urifimain un afu niaifocoianshu. Ascacun un nai ariashu coinfo camaqui oaiton man ua oinshquiran, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 65 Ascaiton nicai nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifocoin, —Un Diospan Fururan, —Jesús icaiton nicai fasi sinacoinni. Ascacun ahuun sahuuti fashnuqui yoini, —Noncai afanan yorafoan Jesusqui tsain chaca huai yopaima. Manmain noficoin ahuun tsain chaca nicayamaifin, “Un Diospan fururan,” iquifin Dios chaca huaquin. \v 66 ¿Ascacun man ahuusca Jesús huapaimun? —ishon aton niaifocoinin ato yocaiton. Nantififain, —A rutucahuun, —huanifo. \p \v 67 Asca huatan ahuun fusoqui cumo michofain sutufain futsan tapasni. Ascashon cashu mutsama huacaquin. \v 68 Yoinifo, —Min Cristomainquin min nantifi tapicoian. Asca tsoan mia acamainquin noco yoihuu, —ishon cashu mutsama huanifo. \s1 —Un Jesús oinmisimaran, —ishon Pedronun yoini \r Mr 14.66-72; Lc 22.56-62; Jn 18.15-18, 25-27 \p \v 69 Ascaino Pedro pushu umainti caashu tsaoni. Ascano nocohuunshon Dios cufimisi niaifoan ahuun oinmati shomayaton Pedro fuchishon yoini, —Jesús Nazaret anoa fu mirifi min afu oaquin, —huaiton. \v 70 —Ma. Mian yoiai cuscacai un tapiamafinquin, —Pedronun aton ointaifi huani. \p \v 71 Asca huafaini caincaiti ano caacun nannoshori shomaya futsanri Pedro fuchishon ato yoini, —Na nocofunufin Jesús Nazaret anoa fu imisiquin, —ishon yoiaiton. \p \v 72 Afanan Pedronun yoini, —Ma. Min yoiai cuscafin Diosin tapiaquin uncai na nocofunu oinmisimaran, —ishon yoini. \p \v 73 Sama racatan afu niafoan Pedro yoinifo, —Icon. Minfin mirifi Galilea anoaquin. Min tsainhuunshon non mia onanran, —ishon yoiaifoan. \p \v 74 Afanan ato yoini, —Uncai mato paratiroma. Diosin ua oin. Un chanicun Diosin ua chii uru muran potatiro. Nantonfin tapiaquin un mato icocoin yoiaiton. Ascan uncai na nocofunu Jesús oinmisimaran, —ishon Pedronun afanan ato yoini. Ascaino samamashta tacara cuoni. \v 75 Tacara cuoaino Jesús yoia cuscan Pedronun shinantani. —Pedron un mia yoi. Na yamutan tacara cuoataima min ato yoiqui rafu non fusti huai, “Un Jesús oinmisimaran,” —ishon Jesús yoia cuscan shinantani chifi caashu Pedro fasi uaini. \c 27 \s1 Pilato ano Jesús iyonifo \r Mr 15.1; Lc 23.1-2; Jn 18.28-32 \p \v 1 Ascaino funamanrishta nocon niaifofoan shinanpainifo, —Ahuuscashomain non Jesús rutumatiroquin, —icashu yoinannifo. \v 2 Ascatan munushcashon nan Romanon niaifoan ahuun anu Pilato ano Jesús iyonifo. \s1 Judas nani cuscan \p \v 3 Asca huashon Judaspan Jesús rutuaifoan nicaquin fasi shinanni. —¡Ohua! Un Jesús ato achimanama shara icuanaran, —ishon shinanni. Ascashu nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo yafi Dios fu tsainti pushu niaifofo ano cani treinta toro paratamacoin ahuun pui nuua ato nasoin cai. Ascacainicashon ato yoini. \v 4 —Unfin chaca huaquin. Jesuscai ahua chaca huayamafiamisicun un ato parashon achimanaran, —ishon ato yoiaiton. Cumanifo, —Ahuuscaquitsi min noco anori yoiyoa. Noncai ascara tapipaima. Mififin min shinanquin, —huaifoan. \v 5 Nicaquin nan Dios fu tsainti pushu muranshon ato naman torofo saafaini caashu afiri rusfipan tunushumuacucahuatan nani. \p \v 6 Asca huatan Judas cai cachiori niaifofoan nan torofo topinifo. Ascashu niaifofo afi ranan yoinannifo, —Nocon shunifoan yononi cuscan non ahuun rafanan yora rutumana nan puicai non Dios fu tsainti pushu muran huatiroma. Nan pui huati murancai non huatiroma. \v 7 Na torofohuunshon nan cuti huamisi ahuun mai non finon. Nanno yora futsafo non mai huanon, —icashu yoinannifo. \v 8 Ascasho nan mai anunifo —Imi maiiran, —huanifo. Natianri nannori yoiafo. \v 9-10 Ascano nan Diosin tsain yoimisi Jeremías inon pacoai cununi cuscan natian man nanscacoin huaafo. Isca huaquin cununi, \q3 “Israelifoan yoinifo, ‘Non treinta toro inantiro nan nocofunun noco achimashocun,’ ishon yoiafo. Nan torofohuunshon cuti huamisiton ahuun mai fiafo. Uhuun Ifoan ua yononi cuscan un cuti huamisiton ahuun mai fia. Nanscarifi aqui nanfoanrifi aton torofohuunshon cuti huamisiton ahuun mai fiaforan,” \m ishon Jeremías cununi. \s1 Pilato ano Jesús iyonifo \r Mr 15.2-5; Lc 23.3-5; Jn 18.33-38 \p \v 11 Ascashu Romanon niaifoan ahuun anu Pilato fu Jesús nia ini. Nan niaifoan Jesús yocani, —¿Minmun Judiofoan niaifocoin? —ishon yocaiton. —Nan min ua yoiai cuscafin unquin, —Jesús huani. \v 12 Ascashon nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo yafi Dios fu tsainti pushu niaifofoanri Jesús ahuara chaca huamisiran huafiaifoannocai puusinima. \v 13 Ascaiton Pilato yoini, —¿Yorafoan mia chaca huaifo cuscan min nicaimamun? ¿Min ato cumapaimamun? —ishon yoini. \v 14 Asca huafiaitocai Jesús cumanima. Tsain ichapa aqui chaca huafiaifoanricai fustishta ato cumanima. Ascaiton Pilaton ahuun nomuran shinanni, —¡Aira! ¿Ahuuscai ato cumapaimamun? —ishon shinanni. \s1 Niaifoan ato yononi Jesús rutunonfo \r Mr 15.6-20; Lc 23.13-25; Jn 18.38–19.16 \p \v 15 Nan fusititian faritifi a cunu muran iquiafo fusti caimaquin Pilato ato yocapaoni. —¿Ratocai man caimapaimun? —ishon yorafo yocapaoni. \v 16 Nantianri cunu muran iquia nocofunu fasi pofu rutumitsamisi. Ahuun anu Barrabás ini. \v 17-18 Jesús ahua chaca huaiyamafiacun. A icai cuscan apaicaquin nocon niaifofo Jesusqui sinacaquin Pilato ano iyonifo. Nan acaifo cuscan Pilato man tapian ini. Ascacun Pilato nanno yora ichananfo yocani, —¿Ratocaimun un mato cainmashotioquin? ¿Barrabás iyamarai Jesús nan Cristo Diosin catoanran man huamisi? —ishon ato yocaiton. \v 19 Ato yocatan tsaoshon manani cumaifoan nicapaiquin. Ascaino ahuinin cunu fuma aqui noconi. Cunun yoiqui isca huani, —Nan nocofunu Jesús shara. Ahua chaca huamaquin. Ahuusca huayamahuu. Uhuun namapan un oian ahua chaca huayamafiashu omitsiscaiton oin urifi uhuun nomuran ahuunoashu un omitsiscacoinna. Ascacun ahuusca huayamahuu, —ishon Pilato ahuinin cunushoni. \p \v 20 Ascafiacun nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo yafi Dios fu tsainti pushu cushumisifoan nanno ichananfo ato yosiquin isca huanifo, —Jesús noco cainmashotamarocon Barrabás noco cainmashohuun. Ascashon Jesús rutuhuu ishon Pilato yoicahuun, —ishon ato yononifo. \p \v 21 Ascacun Pilato ato yocani, —¿Nan rafu ratocaimun man fuchipaiquin un mato caimashonon? —ishon ato yocaiton. “Barrabasquian,” huaifoan. \v 22 —¿Un Barrabás caimashomun un Jesús nan Cristo Diosin catoan un ahuusca huaicai? —ishon ato yocaiton. Afanan nantifiton yoinifo, —Mastahuun, nanon, —huaifoan. \p \v 23 Ascaifoan Pilato ato cumani, —¿Ahuuscacufin? ¿Ahuamun chaca huaquin? —ishon ato yoiaiton. Ascafia fasi curushcain yoirianifo, —Mastahuun, nariscanon, —huanifo. \p \v 24 Ascaiton Pilato oian tsoan nicapaitama fasirocon mucai finaifoan. Masu fitan aton ointaifi muchoquimuni. Muchoquimutan ato yoini, —¡Oincapon! Uhuun nuama. Un Jesús cainmapaifiainocai man cainmapaima. Manrocon fasi rutupai. Ascan matohuunfi nuuaquin, —ishon ato yoiaiton. \v 25 Nantififain cumanifo, —Nanscanon. A nai nocohuun nuunonquin. Nocon facufohuunri nuunon, —ishon yoinifo. \p \v 26 Ascaifoan nicaquin Pilato Barrabás ato cainmashoni. Ascashon ahuun ranushumuafo yononcun fichi cunoqui tuchiaton Jesús coshaqui futsanifo. Asca huashon mastanonfo iyonifo. \v 27 Nan ranushumuafoan Jesús iyoafo anofin niaifoan ahuun pushu iniquin. Ascano nan niaifo cushumisifoan ranushumuafo chifinoafo cunani Jesús oin funonfo. \v 28 Ascashon ahuun sahuuti shorifain futsa shonan sahuumanifo. \v 29 Ascatan mosha chainipafo maiti huashon maimafain poquiti ahuun mumihuuri tsomamashon ratoconun mai chachishon yoinifo, —¡Aicho! Minfin Judiofoan aton niaifoquin, —ishon cashu mutsama huanifo. \v 30 Ascashon aqui cumo michofain ahuun poquiti fiantan ahuun coshapacunifo. \v 31 Ascashofin cashu mutsama huacatan nan sahuuti shonan pucashon ahuun sahuuticoin afanan sahuumanifo. Asca huatan mastai focaquin iyonifo. \s1 Jesús ihui coyan iquinanqui mastanifo \r Mr 15.21-32; Lc 23.26-43; Jn 19.17-27 \p \v 32 Focani nan nocofunu Simonqui noconifo. Nan Simonfin Cirene anoashu cainniquin. Ascan nan ranushumuaton yononi. —Ihui coyan iquinan noco foshoicahuun, —ishon iyamafainifo. \v 33 Gólgota ano fonifo. Gólgota yoia mapo shao. \v 34 Nanno nococashon Jesús fimi unu pau tashipia osia ayamapaiyaifoan muutacai Jesús apainima. \v 35 Asca huatan Jesús iyocashon mastanifo. Mastacatan ahuun sahuuti fianpacunifo. Toquiri tocoro rafuya cashuqui nan finonmanaton ahuun sahuuti fiqui tau huani. Ascashon cuyonfianifo. \v 36 Asca huatan tsaocashon a Jesús mastafo foisnifo. \p \v 37 Ascano man ihui coyan iquinanqui mastacashon amanaonri cununifo isca huaquin, \qc \sc NAN JESUSFIN ISRAELIFOAN ATON NIAIFOCOINQUIN \sc* \m ishon cununifo. Nannori Jesús icaran ishon mastanifo. \v 38 Ascashon yomutso rafuri mastanifo. Ocuma futsa futsafain ocuma futsa futsa anifo. \v 39-40 Ascashon camacaquin isca huanifo, —¡Cuu! Minfin yoimisiquin nocon Dios fu tsainti pushu min choquiacai. Ascatan osha rafu non fustitan min afanan futsa huairan min imisi. Mifin numatan ihui coyan iquinanmaquinoashu fotohuu. Min Diospan facumainquin, —ishon roanifo. \p \v 41 Nannori nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo yafi Dios fu tsainti pushu cushumisifo futan Moisés cununi cuscan tapimamisifoan Jesusqui cashumutsamanifo. \v 42 Ascashon yoinifo, —Nanton futsafo numafiatiroshaquin aficai numatiroma. Ascan minmain Israelifoan aton niaifoquin ihui coyan iquinanmaquinoashu fotohuu. Min ascaiton oinquifin non mia icoinra huaicain, —ishon roanifo. \v 43 Ascasho niaifofoan nanno niafo ato yoinifo isca huaquin, —Jesús noco yoimisi, “Unfin Diospan facuqui,” ishon noco yoimisi. Nantofin Dios icoinra huamisiquin. Ascan Upa Diosin a fuchipaiquifin numatiroquin, —ishon aqui tsain chaca huanifo. \v 44 Ascano afu masta rafutan aqui tsain chaca huacaqui roanifo. \s1 Jesús nani cuscan \r Mr 15.33-41; Lc 23.44-49; Jn 19.28-30 \p \v 45 Ascano fari masafinin racafiashu nan maitio faquishpacucahuani. Ascashu man fari caino afanan shafani. \v 46 Ascaino nantianri Jesús fasi oi ashcafinin apa cunani, \it —¿Elí, Elí lema sabactani? \it* —nan yoipai, \it —¿Uhuun Diosin, Uhuun Diosin, ahuuscai mian potamun? \it* —huani. \p \v 47 Jesús ascaiton yorafoan mapo cashon nicacaquin yoinifo, —Nicacapon. Elías cunaiton, —huanifo. \v 48 Ascaino futsa ichoni fimi unu focash muran mishan nanupacufoantan faca tahua shatun mishan tunhuuinifoan Jesús inanpaiquin. \v 49 Inanpaiyaiton atirifoan yoinifo, —Unuhuu. Elías oshomain fotomaicai non oinon, —huanifo. \p \v 50 Ascano Jesús fasi fiisinacahuani. Fiisinacahuatan naani. \p \v 51 Ascashu Jesús natapaiyaino a Judiofoan Dios fu tsainti pushu murannoa pano puta pochimua aficoin fashnupacucahuani. Nanscatapaiyaino mai nayanaiyainquin. Toquirininhuanfo torufafaini. \v 52-53 Ascaino nan Diospan yorafo naacun mahua quini muran mai huanifo. Nan toquirinin huafo fupucui futsuaino Diosin afanan ato nimani. Ascashu Jesús funiaitian nanfori nan mahua quini murannoashu Jerusalén muran iquinifo. Ascaiton nanoa yora ichapafoan oinnifo. \p \v 54 Ascaino ranushumua niaifo yafi a futan Jesús cushuafoan mai naiyanaiyaicaino ahuara futsafori ahuascaraiton oincani fasi ratucoincaquin yoinifo, —Iconfinquin. Nanfin Diospan facuquin, —ishon yoinifo. \p \v 55-56 Ascaiton nannoshon ainfo ichapafoan chaicushon oinnifo. Nan María Magdalena non María futsa nan Santiago futan José ahua non Zebedeo facufoan aton ahuari. Nantifi nan ainfofo Galilea anoashu Jesús fu foanfafainmisifoan nan apaiyaifo cuscan ato huashomisifo. \s1 Jesús mai huani \r Mr 15.42-47; Lc 23.50-56; Jn 19.38-42 \p \v 57 Ascatan man fari caino nocofunu ahuashta yopatanaima ahuun anu José nan Arimatea anoashu cainni. Nantorifi Jesús tanamisi sharacoin ini. \v 58 Nan José niaifo Pilato ano cashon yoiquin isca huani, —Niaifon, un Jesús toquirininhuan quini muran mai huapai. Un mia yocayoaran, —ishon yoini. Ascaiton, —Jesús ahuun caya José inancahuun, —ishon Pilato yononi. \v 59 Ascaiton José Jesús ahuun caya pano oshopa sharacoinchi raconi. \v 60 Racoshon toquirininhuan quini muran Jesús mai huani. A murancai tsoa maiyomisima muran mai huani. Ascashon toquirininhuanun fupofaini cani. \v 61 Nannoshori María Magdalena futan María futsan tsaoshon oinnifo. \s1 Ranushumuafoan nan mahua quini ano cushunifo \p \v 62 Iyoconaino tunutitian yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo yafi Fariseofo Pilatoqui fonifo. \v 63 Focashon yoinifo, —Niashu nan Jesús chanishunin yoimisi, “Un naashu osha rafu non fustitan un afanan funitiroran,” imisi. \v 64 Ascacun min ranushumuafo a maia toquirininhuan quini ano ato nichihuun cushunonfo. Min asca huaiyamaitofin afu rafuafoan ahuun caya onui futirofoquin. “Man funiaran,” icashu chanishcaquin. Jesús chani tauyomisi. Ascan chipocaifin fasi chani finacointirofoquin, —huaifoan. \v 65 Pilato ato yoini, —Manfin mato Dios fu tsainti pushu murannoa maton ranushumuafo a toquirininhuan quini ano ato nichicahuun cushutanonfo, —ishon ato yoini. \v 66 Ascaiton a toquirininhuan quini ano ranushumuafo nichinifo. Nanfoan toquirininhuan sapa tocoro fuposhon ahuara tuipaton tanyacunifo. Ranushumuafo nanno nichifurani funifo nannoshon cushunonfo. \c 28 \s1 Jesús funini cuscan \r Mr 16.1-8; Lc 24.1-12; Jn 20.1-10 \p \v 1 Ascano Israelifoan noco tunutitian nan Domingo anaitia iyoconaino nan maia ano oin focani fonifo. \v 2 Ascaino nantianri mai fasi curushcain nayanaiyaicaino nocon Ifo Diosin ahuun oinmati afu icafo nai ariashu fotoni. Fototan toquirininhuan fuputan acamaqui tsaoni. \v 3 Ascaino ahuun fuso fasi chashacoinni. Naan canan facaica ointsa. Ahuun sahuutiri fasi oshopa yoa rama furoa ointsa. \v 4 Ascaiton oincani ranushumuafo fasi ratui tari taricani aton ratupasi nayonifo. Nan naa shinantsa anifo. \p \v 5-6 Ascaiton Diospan oinmatinin afu nai muran icaton María rafu yoini, —Ratuyamacahuun. Mun tapia man Jesús funai yoa. Jesús man mastafiaitafo natian nunoma. Mato yoimisi cuscan man funia. Oin fucapon quini muran. Nan racaitano. \v 7 Ascashon afu rafuafo ato yoiriscatacahuun, “Jesús naafiaitashaqui man funiaquin. Galilea ano cai tauicai anoshon mato manashqui. Nannoshon man ointiro.” Un mato yoiai cuscan ato yoiriscatacahuun, —ishon Diosin nai oinmatinin ainfo rafu yoini. \p \v 8 Ascaiton nicatan nan ainfo rafu toquirininhuan quini anoashu ichonifo. Ratufiacani aton nomuran fasi unimacoincaquin afu rafuafo yoi focani ichonifo. \v 9 Ichoaifoanno Jesús atoqui niriscatani. Ascashon, —Mun moiyaran, —ishon ato yoini. Ascaiton nan ainfo rafutan taicopacufoantan, —Min nocon Iforan —huaifoan. \v 10 —Ratuyamacahuun. Ascatamarocon uhuun ushtofo ua yoishotacahuun Galilea ano fononfo. Nannoshon ua oinshcaquin, —ishon ato Jesús yoini. \s1 Ranushumuafoan yorafo chani huani cuscan \p \v 11 Ascatan ainfofo Jesús anoashu foaifoanno ranushumuafori yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofoqui nan oianfo cuscan atoqui chaninifo. \v 12 Ascaiton nicacani niaifofo ichanancashon shinannifo, —Nonmun ahuusca huaicai, —ishon. Ascashon ranushumuafo yoinifo, —Non mato yoiai cuscan nannoricoinrifi futsafo yoicahuun non mato pui ichapa inanon. \v 13 Ascacun ato yoiqui isca huatacahuun, “Jesús fu rafumisifoan non oshano fucashon Jesús ahuun caya man onuaforan,” ato huatacahuun. \v 14 Ascaiton niaifocoinin nicaquin Jesús ahuun caya anoma nicai raquirira icaiton non yoisharaicanon mato ahuusca huanonma, —ishon niaifofoan ranushumuafo yoinifo. \v 15 Ascashon ato pui inanfoanno focashon nan niaifofoan ato yoiafo cuscan nannoricoin ato yoinifo. Ascaiton nan maifoti anoafo futan Israelifoan nicanifo. Ascano nantian icoinra huanifo ranushumuafoan ato yoiaifo cuscan nicacaquin. \s1 Jesús ahuun unutaqui a rafuafo yononi cuscan \r Mr 16.14-18; Lc 24.36-49; Jn 20.19-23 \p \v 16 Ascashu non afu rafuafo once nan Jesús noco yoia cuscan machi Galilea ano non cani. \v 17 Ascashon oinquin non yoini, —¡Aicho! Min nocon Ifo Jesús. Non mia fasi noiran, —ishon non yoini. Ascafiaitocai futsafoan icoinra huacuanima. \v 18 Ascano nocoqui chaimashta oshon noco yoini, —Uhuun Upa ua yonoa nantifi nai ariafo yafi mai anoafori un yononon. \v 19 Ascacun manifoti anoafo yoifoanfafaitacahuun ua icoinra huafain ua tanasharanonfo. Uhuun Upa Diosin ahuun anuhuunshon yafi uhuun anuhuunshon non Diospan Yoshin Sharahuunshonri yorafo unu muran iquimashcaquin. \v 20 Ascashon nantifi un mato yonoa cuscan huafain yorafori yosicahuun icoinra huafain ua nicasharanonfo. Unfin matofu iquicai. Ascashu nan un afanan oaitian un mato furi ipanacaran, —ishon noco Jesús yoini. Nanti.