\id LUK - Sharanahua NT [mcd] -Peru 2008 (DBL -2013) \h Lucas \toc1 Lucas Jesushuunoa Cununi \toc2 Lucas \toc3 Lc \mt1 Lucas Jesushuunoa Cununi \c 1 \s1 Lucaspan tau huaquin ahuun tsain cununi cuscan \p \v 1-2 Teófilo un mia cunu fomai futsafoan Jesucristohuunoa cunuafo cuscan mirifi min icoinra huacoinnon. Jesús acaiton oinmisifo cuscan yafi ahuun tsain yoimisifoan noco yoinifo cuscan nannori futsafoan aqui cununifo. \v 3 Ascano urifi un nantifi yocapacuni Jesushuunoa aqui cunushquin. Nan caini cuscan huafain nan ahuamamishti huayopaonishaquin apa ari nai muran naso caini cani. Ascacun afu rafuafo un ato yoca urifi tapisharashqui. Ascashon cayacafi cunushon mia fomashquin. \v 4 Ascacun uhuun cunuhuunshon mia futsafoan yosiainfo cuscan min icoinra huacointiro. \s1 Diosin nai oinmatinin nan Juan yorafo unu muran iquimapacumisi caiantaima ahuun apa tapimayoni \p \v 5 Ascacun natian un nica cuscan un mia yoinon. Herodes Judea anoa niaifoatian nantianri Zacarías nocofunu shara nanno ini. Naanfin Aarón ahuun funaquin. Ascashu nannoa ahuun caifohuunshon Dios cufimisi ipaoni. Aarón ahuun funafo shoco ranan. Nan shoco futsafoan aton niaifo Abías. Nanrifi Zacarías ahuun niaifo ini. Nan Zacarías ahuin Isabel arifi Aarón funa. \v 6 Ascashon nan rafutan Diosin tsain cununi cuscan nicasharacoinpaonifo. Nantifi Diosin yononi cuscan tanasharamisifo. Nan rafutan tanasharaifoan Diosin oinpaoni. Ascacucai tsoan ato ahuashta rafatiro ipaonima. \v 7 Ascafiashu facuoma rafu. Zacarías anifo icaino ahuinri yoshafo toosma ini. \p \v 8 Ascano Abías ahuun shocofo nan ahuun yorafohuunshon Dios cufimisifo ato yoini isca huaquin, —Manfin natian siete oshatan Dios cufiti pushu muranshon man yonoshonicai, —ishon ato yoini. Ascano nannori Zacarías atofu ini. \v 9 Nantianri Zacarías catonni Dios fu tsainti pushu muran iquishon ininti shara coanon. Nan ininti ahuun anu incienso. Nanscara cufimisifoan aton fuyamisi ipaoni. \v 10 Nan incienso fiin cuscara coaino yora ichapafo cufiti pushu umainti ano nishon Dios cufishcaquin. \p \v 11 Ascashon Dios cufiti camaqui incienso coa ahuun mumihuuri Diospan oinmati afu nai muran ica Zacariasqui niriscatani. \v 12 Ascaino Zacarías mustairitan fasi ratucoinni. \v 13 Ascafiaiton Diosin oinmatinin afu nai muran icaton yoini isca huaquin, —Ratuyamahuu, Zacarías. Min cufiainton Diosin man mia nica. Min ahuin Isabel chipo furonanfacu nanushquin. Ascan caincun min anuquin Juanran min huashquin. \v 14 Ascashu min fasi aqui unimasharacoinshquin. Ascaino yorafori fasi aqui unimacoinshquin caiano. \v 15 Ascano Upa Diosirifi aqui unimashquin. Nocofunu fasi sharacoin iishquin. Ascashocai ahuara pau ayapacunacama. Fimi unu pau ayayamafain ayati futsa pauri ayashquima. Caiyaintian Diosin Yoshin sharapan nan iquishquin. \v 16 Nan nocofunuaitian ahuun caifo Israelifo Diosin tsain shara ato yoishquin ato chaca shatunonfo. Ascano aton Ifo Diosiqui nasononfo. \p \v 17 Ascashu nan Juan Elías ipaoni cuscara arifi iishquin. Elías Dioshuunshon ahuun yorafo cayacafi icocoin tapimapaoni cuscan nanscarifi aqui Juanpan ahuun yorafo arifi ato tapimashquin. Ascano ahuun tsainhuunoashu ato apafo yafi aton facufo afanan noinanshcani. Ascashu nan Diosin tsain nicacasmamisifoan arifi aton chaca shatucashon Dios icoinra huafain shinansharashcani. Ascacun Juanhuunoashu ahuun caifofo itisharashcani Diospan furun atoqui nocoaitian a nicasharashcaniran, —ishon yoiaiton. \p \v 18 Nicaquin Zacarías cumani, —¿Ahuuscashomun min yoiai cuscan un icoinra huatiroquin? Unfi anifocoinquin. Uhuun ahuinrifi yoshafoquin, —huaiton. \p \v 19 Afanan cumaquin, —Unfi Gabrielquin. Un Dios fu imisi. Ascacun nanton ua nichian un ahuun tsain shara mia yoinon. \v 20 Ascan un mia yoiai cuscacai mian icoinra huaima. Ascan natiancai min afanan tsainyoima nan min facu caiyaintian. Un mia yoiai cuscafin nan apaiyaitian Diosin huaashquiquin, —ishon Diosin nai oinmatinin yoini. \p \v 21 Ascaino yorafoan Dios fu tsainti pushu umaintishon cufinquin anaiticatan Zacarías mananifo. Ascafiaino Zacarías atoqui funa caiamaino yoinifo, —¿Ahuuscain Dios cufiti pushu murannoashu Zacarías saman huaimun? —icashu yoinannifo. \v 22 Ascariaifoanno atoqui cainfiashocai ato tsainquinima. A pucutiroma muuquin ahuun mucupan ato yoi fustini. Ascaiton onannifo Dios fu tsainti pushu muranshon Zacarías namapan cuscara oianran, icashu ahuun yoinannifo. \p \v 23 Ascashu yorafohuunshon Dios cufimisifo ato yono anaiticatan Dios cufiti pushu murannoashu fonifo. Ascaino Zacarías arifi ahuun pushu ano cani. \v 24 Ascashon chipo ahuinin facu nanuni. Ascashucai ahuun pushu murannoashu mucu fustiti oshu raqui caipainima. \v 25 Ascashon Isabel shinanquin isca huani, —¡Aicho! Diosihuunshon uhuun funun ua facu nanumana. Diosin ua ashoan. Afin ua nanumapaiyaitian ua facu nanumana. Uhuun ramapaiquin. Asca natiancai afanan uhuunoa yorafoan yoitiroma isca huaquin, “Nacai facuyanacamaran,” ishocai yoitirofomaran, —ishon shinanni. \s1 Jesús cainshquiai cuscan Diosin nai oinmatinin yoini \p \v 26-27 Ascano seis oshu Isabelqui man caano Diosin nai oinmati Gabriel Mariaqui niriscatani. Nan María funuoma ini. José fu fiananfotaima afu iyopaonima. Tsoaricai afu imisima. Ascan José ahuun shunifin David iniquin. Nan Israelifoan ato niaifo ipaoni. Ascacun Diosin ahuun oinmati afu nai muran icaton yoini isca huaquin, —Galilea mai Nazaret pushurasi muran Mariaqui catahuun, —ishon ahuun oinmati Gabriel nichini. \v 28 Ascano aqui nocoshon yoini, —Un miqui oa. Diosin oian min fasi sharacoincun. Mia fasi noicoin. Nocon Ifo mifu icaran, —ishon yoini. \p \v 29 Ascaiton nicaquin María ahuun nomuran shinanpaini, —¿Raquiri ua yoipaimun? —ishon shinanni. \v 30 Ascaiton afanan cumani, —Maria, ratuyamahuu. Diosin mihuun noifain miqui unimasharai. \v 31 Ascan minfin natian furonanfacu nanuicai. Ascashu caincun min anuquin Jesusran, huaashquin. \v 32 Ascano caianshu niaifocoin iishquin. Diosin nai murannoaton ahuun shuni David niaifo ipaoni cuscan arifi apahuunoashu niaifocoin iishquin. \v 33 Ascashu naanfin Israelifoan aton niaifo unupacunacamaran, —ishon Gabriel yoiaiton. \p \v 34 Afanan María cumani, —Uncai funuyamafinquin. Uacai tsoan tanamisima. ¿Ascan ahuuscashomun un facu nanutiroquin? —huaiton. \p \v 35 Diosin oinmatinin afu nai muran icaton afanan María cumani, —Diosin ahuun Yoshin Sharapan miqui oshon mia facu nanumashquin. Nanto ahuun curushhuunshon ahuamamishti huatiro. Nanhuunshon mia facu nanumashquin. Ascan nan facu cainshquiaifin shara fustisi imisiquin. Ahuashtacai chaca huamisima. Naanfi Diospan facuquin. \v 36 Min yaya yoshafoancai facu nanumisima. Ascan toosmaran huafiamisifo natian man facu nanua seis oshu man aqui caa. \v 37 “Ascacun ahuacai Diosin aquimaracai,” non huatiroma. Nantofi ahuamamishti huatiroquin, —ishon yoini. \p \v 38 Ascaiton afanan María cumani, —Unfin uhuun Ifoan oinmatiquin. Afifin nan apaiyai cuscan ua huatiroquin. Nan mian yoiai cuscan ua huanonquin, —ishon María yoiaino amaquinoashu yamariscatani. \s1 Marían Isabel oin cai cani \p \v 39 Ascano man shafa ranan finontan María ahuun yaya ano cai fasi coshi cani nocoriscapai. Nan Judea muran pushurasi ano machihuanrasifo ini. \v 40 Nocotan Zacarías ahuun pushu muran iquitoshiquin ahuun yayan Isabel yoini, —Yayan, un mia oinyoiran, —huani. \v 41 Ascaiton nicai Isabel ahuun shaqui muranshon ahuun facun potapotani. Asca huaino Diosin Yoshin Sharapan ahuun nomuran shinansharamani. \p \v 42 Ascaino oi ashcafinin Isabel ahuun raru María yoini isca huaquin, —¡Aicho! Rato ainfo futsacai mia acai cuscan Diosin catoanma. Fasi mia shara huacoinna. Min facu chipo cainyano Apa Diosin aqui unimacoinqui a cushusharashquin. \v 43 Ascan un ahuara shara huaa rafanancai Diosin ua shara huama. Ascashon uhuun Ifoan ahuun ahua uqui nichian ua oinyonon. \v 44 Ascano min tsain nicai unimaqui uhuun shaqui muranshon uhuun facun ua potapotaca. \v 45 Upa Diosin nan min ishquiai cuscan mia iquisi tapimanaiton nantifi ahuun tsain min icoinra huaa. Ascacun Diosin mia unimamaran, —ishon Isabel ahuun raru María yoini. \p \v 46 Ascaiton María arifi ahuun yayan yoini, \q1 “Uhuun nomuranshon un shinanqui isca huaa, \q2 ‘Ifon min sharacoin. Tsoa futsacai mia cuscara sharama. \q1 \v 47 Min uhuun Numamisi \q2 Diosiran icashu uhuun nomuran un fasi unimacoinna. \q1 \v 48 Ascashu un ahuun oinmati. \q2 Un ahuamafiacun uhuun ramapaiquin ua oinfafainni. \q2 Ascacun ua Diosin shara huaa cuscan yorafoan uhuunoa yoipacunacafo. \q1 \v 49 Diosin ahuamamishti huamisiton ua ahuara sharashtacoin ashoan. \q2 Aafin shara fustisiquin. \q1 \v 50 Ascan ratoran futsan Dioshuunoa nicaquin ahuunoa shinansharafafainai. \q2 Nan cuscara yorafohuun Diosin ramapaipacunaca. \q1 \v 51 Diosin ahuun shinanpan ahuamamishti huamisi. \q2 Ascashon nan cacapaimisifoan aton nomuran shinanchacamisifo cuscan Diosin ato shatumafain atori onaintimai. \q1 \v 52 Ascatan niaifofori Diosin ato shatumana afanan niaifo inonfoma. \q2 Ascashon nan ahuamafo ato shinansharamana nanfoan tapinonfo ahuun facufocashon. \q1 \v 53 Ratoran futsa ahuuomafo foni cuscarafo fasi Diosihuunoa tapipai tanasharashcaquin. \q2 Nanscarafo Diosin ato cushusharatiro. \q2 Ascashon ahuara yopai cuscan ato inansharafain a tanasharaifoanri \q2 ato unimamashquin. \q1 Ascashon ahuara ichapa ayafofiashu Diosihuunoa shinanyamaifo copiquirifi ato ahuara inainma. \q2 Man mafo ichapayafiashu ato nomuran shinansharayamafain tsoa unimamisima. \q1 \v 54-55 Ascafiaifoanno nocon caifofo Israelifofin Diospan oinmatifoquin. \q2 Ascashon non ahuara acai cuscan noco ashomisi. \q2 Nonfin noco shuni Abraham ahuun funafoquin. \q1 Ascacun nocohuun ramapaipacunaca. \q2 Nannori Upa Diosin nocon shunifo yoiyotianiran,’ ” \m ishon María yoini. \p \v 56 Ascashu oshu rafu non fusti ahuun yayan Isabel fu iyoni. Ascatan María ahuun pushu ano nasoni. \s1 Nan yorafo unu muran iquimapacumisi Juan caini cuscan \p \v 57 Ascashu Isabel ahuun facu caiyaintian furonanfacu cainni. \v 58 Ascaiton a chaima icafo futan ahuun yorafoan nicanifo nocon Ifo Isabelhuun ramapaiqui facu cainmashara. Ascashu afu unimacoinnifo. \v 59-60 Ascatan ocho osha finontan Zacarías pushu ano ahuun yorafo funifo facushta ahuun foshqui rupa shatuni fucani. Ascashon apa anuquiri Zacariasran huapaifiaifoan ahua Isabel yoini, —Ma. Anoricai ahuun anu iquima. Juan ishquiran, —ishon ahuan yoiaiton. \p \v 61 Cumanifo, —Ma. Rato min yorafoan ahuun anucai Juanmaran, —ishon yoinifo. \p \v 62 Ascashon Zacariasrifi yocanifo ato mucumansi raquinimain ahuun facun anuicai. Ascafiaifoan tsaintiroma muuqui ahuun mucumansi mutoacufaini ahuun anu tapipaifiainfoan. \v 63 Ato papio yocain mucu mushan mushainni. Ascaiton inanfo cunutan ato ismaiton oianfo Juan ini. Ascara oincani mustairitan, —Icon ahuun anu Juan ishquiran, —ishon shinannifo. \v 64 Ascano ahuun facun anu cunutapai Zacarías afanan tsainnacahuani. Ascashon Dioshuunoa shara yoini. \v 65 A chaima icafo futan Judea muran machi ichapa ano icafoan nicacaquin Diosin aca cuscan fasi sharacoin. —Noncai ascara nicayomisimaran, —icashon Zacarías yafi ahuin Isabel non aton facu Juanhuunoa yoiquin futsanifo. \v 66 Ascashon nan nicafoan yoinifo, —¿Ahuu cuscaramun nan facu iishquiquin? Man non oian facufiacun Diosin Yoshin Sharapan iquinaiton, —icashu yoinannifo. \s1 Zacarías fanainni cuscan \p \v 67 Ascano facu ahuun apa Zacarías Diosin Yoshin Sharapan iquinaiton inon pacoai cuscan yoini isca huaquin, \q1 \v 68 “Uhuun caifo Israelifoan nocon Diosin fasi sharacoin. \q2 Nocoqui oa noco numashqui. \q1 \v 69 Diosin nocon Numamisi nan ahuamamishti huamisi nocoqui nichian. \q2 Noco shunifoan aton niaifo David ipaoni. \q2 Nanton ahuun funa nocoqui nichian noco niaifocoin ipashanon. \q1 \v 70 Nannori ahuun tsain inon pacoai yoimisisharafohuunshon Diosin yoiyoni. \q1 \v 71 Ascashon yoiquin isca huani, ‘Un mato cushui. \q2 Nan mato noicasmamisifoan afanan mato ahuusca huanonfoma. \q1 Ascacun un mato Numamisi matoqui nichiran,’ ishon Diosin inon pacoai yoimisifohuunshon noco yoini. \q1 \v 72-75 Ascashu noco shunifohuun Diosin ramapaipaoni. \q2 Abraham yoiyoni cuscacai Diosin ointi aquimanama. \q1 Yoiquin isca huani, ‘Un min funafo numashqui ato noicasmaifoan ato ahuusca huanonma. \q2 Ascano ratutama ua yonoshopacutirofoquin,’ ishon Diosin yoiyoni. \q1 Nocon Ifoan yoiyotiani cuscacoin man noco ashoin non isharacoincain non ahuun tsain tanapacushanon,” \m ishon Zacarías yoini. \v 76 Ascashon ahuun facu yomushtafiacun pushcoashu ishquiai cuscan yoiqui isca huani, \q1 “Uhuun facushtan, ‘Mirifi min Diosin tsain yoishomisiran,’ mia huaashquicani. \q1 Diosin nai murannoaton ahuun Yoshin Sharahuunshon ishquiai cuscan \q2 min ato yoifoanfafainquin isca huashquin. \q1 ‘Nocon Ifo oshquiquin itisharacahuun. \q2 Maton chacari shatucahuun a nocoaiton nicasharashcaquin. \q1 \v 77-79 Diosin fasi nocohuun ramapaiqui \q2 nocon Ifohuunshon noco chaca soashona non afu ipashanon,’ \q2 ishon noco caifo min ato yoishquin. \q1 Nii muran faquishiainocai non oinsharatiroma. \q2 Chashamatimaisicai non fai tanasharatiroma nocosharapaiquin. \q1 Nanscarifiai nocon Ifo oataimano tsoan Diosin fai tapiataima. \q2 Shafaino fari otiro afanan faquish inonma. \q1 Nanscarifiai nocon Ifo nai murannoashu oataima nan faquish cuscara. \q2 Ascafia nan nocoqui oaitian nan chashamati cuscara shara iishquin. \q1 Ascashon Diospan fai noco oinmashquin \q2 ahuunoashu non Dios fu rafunon. \q1 Nonricai nai afanan ratutiroma. \q2 Naashumain non Upa Dios fu ipasharatiro. \q2 Non nicuri noco cushusharafain nocon ointi fucash huanonma non isharashquin,” \m ishon Diosin Yoshin Sharahuunshon Zacarías yoini. \p \v 80 Ascashu nan Juan facu pushcocoin sharani. Ascashon shara fustisi tanapaiquin ahuun nomuran Diosin tsain shara nanucoinni. Tsoa istaipama anori iyopaoni ahuun caifo nan Israelifo Diosin tsain yoiquin tau huaitian. \c 2 \s1 Jesús cainni cuscan \r Mt 1.18-25 \p \v 1 Nan Juan caiyaintianri Romanonfoan aton niaifoan ahuun anu Cesar Augusto. Nanton ahuun yorafo yononi maitio ato tanan huashon aton anufo cununonfo ahuuti yoramainquin tapipaiquin. \v 2 Nantianri Siria anoafoan ato niaifo ahuun anu Cirenio ini. Ascan nan Cirenio niaifoaitian ato tanan huaquin tau huani. \v 3 Ascano nantifi focanashu aton mai anoashu cununifo. \p \v 4 Ascacun José yafi María Nazaret pushurasi Galilea murannoashu focani Belén pushurasi Judea mai ano noconifo. Nan Belén David ahuun mai ini. José David ahuun funa. Ascacun arifi Belén ano cani. \v 5 María fu aton anu cunui focani fonifo. Ascashu man yoinanfo ini afu fiananshquin. Ascafia nantianri man facu nanua ini. \v 6 Belén ano nocoaitian facu cainti sunuin ini. \v 7 Nannoashu furonanfacu caianshu facuyai tauni. Nantifi pushu fospifafainano tsoan ato iquimapaiyamaino inafoan pimisifo pushu facushta murannoashu furun cainni. Caincun ahuun rashutinin rashuni. Ascashon inafoan piafo muran furun ratani. \s1 Diosin nai oinmatifo yafi chashoan cushumisifo \p \v 8 Nan Belén chaimashon chashohuan cushumisifoan nan yamutari aton inafo faasi funununshon cushushinifo. \v 9 Ascaino atoqui nocon Ifoan ahuun oinmati afu nai muran icafo fotoi chashapacucahuani. Faasi funununnoafo Diosihuunshon ato chashariscatani. Ascaino nan chashoanfo cushumisifo fasi ratui futsunifo. \v 10 Ascaifoan ato yoini, —Ratuyamacahuun. Un mato tsain fasi sharacoin yoiyoaquin. Nicai man unimaino manifoti anoafori unimanonfo. \v 11 Na yamutafin Belén nan mato shuni David cainni anoashuri maton Numamisi cain huanquin. Naanfin Upa Diosin matoqui nichiaquin. Nan maton caifoan manamisifo. Nanrifi maton Ifoquin. \v 12 Ascacun un mato yoi ahuuscashomain man fuchitiroquin. Nan facu ahuun rashutinin rashucai inafoan pimisifo muran racacun man fuchitiroquin, —ishon Diosin nai oinmatinin ato yoini. \p \v 13 Ato yoiqui unutapaiyaino samamashta atirifi Diosin oinmati afu nai muran ica atoqui cuyopacunifo. Ascashon Diosihuunoa yoisharacaquin isca huanifo. \qc \v 14 \it “Diosin fasi shara. Nai murancoin ica. Atirifoqui Diosin unimai. Nafo aton nomuran unimasharacaniran,” \it* \m icashon yoinifo. \p \v 15 Ato yoiqui anaiticatan atomaquinoashu Diosin oinmatifo nai muran fonifo. Ascaino nan chashoan cushumisifoan yoinifo, —Non Belén ano canon. Nocon Ifoan noco yoia cuscan non oin fonon, —icanashu yoinannifo. \p \v 16 Ascashu ichocaquin María yafi José fuchitoshiquin oianfo facu inapan pimisifo muran fasi toca racai ini. \v 17 Ascatan nan facu oianfo cuscan huafain ato yoifoanfafainifo. \v 18 Ascan nan chashohuan cushumisifoan ato yoiaifoan nicacaquin yoinifo, —¡Aira! ¿Ahuuscashomun ascara shara noco yoiafoquin? —inifo. \v 19 Ascacun María ahuun nomuran fasi shinanpaoni nan nicafain oian cuscan. Ascashori, —¡Aicho! Diosin noco shara huashoanran, —ishon shinanpaoni. \v 20 Ascashu nan chashohuan cushumisifo ato yoifoanfafaintacani aton inafo ano naso furacashon yoinifo isca huaquin, —¡Aicho! Dios fasi shara. Nan noco yoia cuscan huafain nanscaracoin man non oianran, —icashu yoinannifo. \s1 Dios fu tsainti pushu muranshon apa futan ahuan aton facu Jesús Dios inannifo \p \v 21 Jesús cainta ocho oshatan nan facun ahuun foshqui rupa shatuni. Nantianri anuquin Jesusran huani. Nannori María facu nanuataima Diospan oinmatinin afu nai muran icaton yoiquin tau huani. \p \v 22 Moisés Israelifo yononi isca huaquin, —Maton ahuin facu caianshu cuarenta oshatan Dios fu tsainti pushu muran iquiyotiromaran, —ishon ato yononi. Ascacun María futan José aton facu man cuarenta oshatan Jerusalén ano iyonifo. Dios fu tsainti pushu muranshon apa Dios inanshcaquin. Ascano Dios fu tsainti pushu muran iquicashon yoinifo isca huaquin, —Upa Diosin nocon facu non mia ihuushona mia inainyoshquin mia yonoshopacushanon, —ishon yoinifo. \v 23 Ascacun nannori nocon Ifoan yononi isca huaquin, —Nan furonanfacu cain tauafo nocon Ifo Diosina. Ascashon afi amapaiyai cuscan ato huapashanon, —ishon cununi. \v 24 Nantianri José yafi María Diosin yononi cuscain ruhui rafu iyamarai ruhui cuscara rafu foni nan ahuun caifohuunshon Dios cufimisi María inanni a rutushonon. Ahuun chaca soapaiyaiton Diosin ashonon. Ascashon a tanasharafain ismanon. \p \v 25 Ascan nantianri Jerusalén anoa nocofunun shara ahuun anu Simeón. Diosin Yoshin Sharapan iquina. Nanton Dios tanasharashon cufifafainpaoni. Ascashon nan Diosin catoan Israelifoan aton Numamisi manafafainpaoni. \v 26 Ascacun Diosin Yoshin Sharapan ahuun nomuran yoini, —Min naataishoma nan Diosin catoan maton Ifo Cristo min oinshquiran, —ishon yoini. \v 27 Ascashon Diosin Yoshin Sharapan shinanmani cuscan Israelifoan Dios fu tsainti pushu muran iquini. Ascaino José yafi María arifi aton facuya iquifainnifo. Diospan tsain yononi cuscan aton facu huashoshcaquin iquinifo. \v 28 Ascano Simeón atoqui otan yoini, —¡Aicho! —ianan facu chishtoinifoanni. Ascatan Dios yoisharaquin isca huani, \q1 \v 29-30 “Ifon, min nantifi tapicoian. \q2 Mian yoiyotiani cuscan mun oian. ¡Aicho! \q1 Natian unimacaini un nai manmain min facu nan nocon Numamisi mun oianmashu. \q1 \v 31 Nantifi manifotiton aton Numamisi min nocoqui nichian. \q1 \v 32 Ascacun nocon caifomafoan mia onanyamafiamisishaquin \q2 min facuhuunshon mia onanshquicani. \q1 Ascafia nonfin min yora Israelifoquin non tapicoinshquin \q2 na facuhuunoashu Diosin nocohuun ramapaiyaiton. \q1 Ascano ahuunshon min noco yoiyoatiani cuscan noco huashoshquiran,” \m ishon Simeón yoini. \p \v 33 Ascaiton nicacaquin José futan Marían aton nomuranshon shinanquin isca huanifo, —¡Aira! Noncai iscara nicayomisimaran, —ishon shinannifo. \v 34-35 Ascashon Simeón Diospan Yoshin Sharahuunshon ahua María yoisharaquin isca huani, —Min facu nan nocon caifo Israelifo atirifoan nicacasmacanashu omitsiscapanacafo. Ascan min facu nicacasmaifoanno min fasi shinanshquin. Ascafia nocon caifo atirifoan min facu icoinra huacanashu fasi unimacoinshcani. Ahuunshon yora ichapafain aton nomuranshon shinainfo cuscan puashcaniran, —ishon Simeón yoini. \p \v 36 Nannori ainfoan ahuun anu Ana, Fanuel facu. Nanton arifi Dioshuunshon inon pacoai cuscan yoipaoni. Nanrifi Aser ahuun caifo ini. Siete fari funun fipaoni. Ascafiashu amaqui funu naniano man Ana yoshafoshta ini. \v 37 Ascashucai ochenta cuatro fari funuya. Nantianri Dios fu tsainti pushu muranshon Dios cufinquin piqui tunufafainpaoni. Nan muransi ipaoni ahuun Ifoan amapaiyai cuscan aashquin. \v 38 Ascano José yafi María Simeón fu tsaincaifoanno nantianari atoqui Ana oni. Oshon facu fuchitoshiquin yoini, —¡Aichoran! Upa Diosin, natian min facu min nocoqui nichian nocon Numamisi ipashanon, —ishon yoini. Ascashon nan facu oian cuscan Jerusalén anoafo nan manamisifo Anapan yoiqui isca huani, —Mun nocon Numamisi oincoian. Man nocoaran, —ishon ato yoipacuni. \s1 Nazaret ano naso furanifo \p \v 39 Ascano José fu María Diosin tsain yononi cuscain aton mai Nazaret ano nasonifo. Nan Nazaret Galilea muran. \v 40 Nannoashu facu mutsisipacoin yosini. Shafatifi ahuamamishti tapicoinfafaini. Diosin ahuun noiquin shara fusti huamafafainni. \s1 Facushtafiashu Jesús Dios fu tsainti pushu muran iquini \p \v 41 Ascano nan faritifi Jesús apa yafi ahua Jerusalén ano fopaonifo. Diosin nai oinmatinin aton shunifoan furonanfacu iyoafosi ato finonmashoni shinantacani. \v 42 Jesús man doce fari aqui caano apa futan ahuan nan imisifo cuscan fuusin focaquin iyonifo. \v 43 Ascashu man fuusi anaiticatan María yafi José aton pushu ano naso furanaifoanno. Jerusalén ano nan facu Jesús atomaqui nitufiaitocai apa futan ahuan tapinifoma. \v 44 Ascano atofu cai shafain icashon. Man shafa fusti fofaicatan ifiacucahua oian yamaiton. Funacufaincaquin ahua futan apa ahuun yorafo yafi afu rafuafo yocanifo, —¿Man Jesús oianmamun? —ato huaifoan. —Ma. Noncai oianmafinquin, —huaifoanno. \v 45 Afanan nasofaincani fonifo Jerusalén ano funai focani. \p \v 46 Ascano focashon rafu non fusti oshatan funacaquin Israelifoan Dios fu tsainti pushu muranshon. Moisés cununi cuscan tapimamisifo ya tsaoshon yoiaifo cuscan nicaquin ato yocariaiton apa futan ahuan fuchinifo. \v 47 Ascaiton nicacaquin yoinifo, —Nicacapon. ¿Ahuuscashomun na furonanfacu ato cayacafi cumasharaiquin? Fasi tapisharacoian, —ishon nan nicafo cuscan afi ranan yoinannifo. \v 48 Ascano ahua futan apan fuchicashon yoinifo, —Oinpon. Nocon facu iyoafofo nastui tsaoa. ¿Ahuuscaimun noco facu icuscaiquin? —huanifo. \p Ascashon ahuan cunani, —Cocan, ¿Ahuuscai upa yafi min noco funamanain? ¿Min tapiamamun upa futan un mia funai? Non fasi ratua, —huaiton. \p \v 49 Jesús ahua cumani, —¿Uhuan, ahuusca huaashquin man ua funaiquin? Man tapiamamun nuno uhuun Upa cufiti pushu muran un iquia ahuun tsain nicasharashquin, —huani. \p \v 50 Furumun yoiai cuscacai ahua futan apa tapinifoma. \p \v 51 Ascashu ahua yafi apa fu Nazaret ano nasoni. Ascashon nantifi apa futan ahuan yonoaifo cuscan yafi yoiaifo cuscan nicacoinni. Ascatan furunmun yoia cuscan ahuan ahuun nomuran shinanfafaini. \v 52 Ascashu Jesús pushcosharacoinni. Diosin ahuun shinanpan shinanmasharamanaino mapo sharayacoin ini. Ascacun Apa Diosin ahuunoa shinansharaquin yoini isca huaquin, —Uhuun facun Jesús fasi sharacoin. Un ahuun noicoinran, —ishon yoini. Yorafoan arifi Jesushuunoa nannorisi shinannifo. \c 3 \s1 Nan ato unu muran iquimamisi Juan tsoa istapamashon ani \r Mt 3.1-12; Mr 1.1-8; Jn 1.19-28 \p \v 1 Nantianri Tiberio Romanonfoan aton niaifocoin ini. Quince fari niaifoyoni. Nantifiton aton niaifocoin. Ascano rafu non rafuri niaifo patasharinoa nannori afu ipaonifo. Futsan ahuun anu Poncio Pilato nan Judea mai anoafoan aton niaifo. Galilea mai anoafoan aton niaifo Herodes ipaoni. Chipocu Felipe Iturea yafi Traconite anoafoan aton niaifo ipaoni. Abilinia anoafoan aton niaifo Lisanias ipaoni. \v 2-3 Nantianri Anás yafi Caifás ahuun caifohuunshon Israelifo Dios cufimisi aton niaifo rafu ipaonifo. Ascaifono Juan tsoa istapamashon icamanoshon Diosin yononi. —Min caifo yoitahuun isca huaquin, “Maton chaca shatucahuun. Man chaca shinain cuscan afanan shinanyamacahuun. Diosin mato yoia cuscan nicacahuun. Man ascaiton Diosin mato chaca rau huashotiro. Ascacun un mato unu muran iquimapacutiro maton chaca shatushon man ismanon.” Anori ato yoitahuun, —ishon Diosin Juan yononi. Ascacun Diosin yoini cuscan Juanpan unu Jordán cusumunshon ato yoiriani. \v 4 Nannori Juanhuunoa Isaías inon pacoai cuscan yoimisiton cunuquin isca huani, \q3 “Tsoashta icamanoshon Diosin yononi cuscan oi ashcafinin yoiquin isca huanonpacoi, ‘Nocon Ifo nocoqui samamashta ooshqui. Ascacun itisharacahuun. \v 5 Un tsoa cuscaramaran iyamacahuun. Ascatamarocon uncai ahuama. Uhuun numamisi un yopacoinran,’ icahuun. Ahuara onushon afanan nasocahuun. Cayacafi isharashcaquin. Man ipaoni cuscan afanan ayamacahuun. Nantifi mato chaca potacahuun nocon Ifo fusti tanasharashcaquin. \v 6 Nan Diosin catoan nocon Numamisi oaiton nantifiton oinshquicaniran,” \m ishon Isaías cununi. \p \v 7 Ascano yorahuanrasi Juanqui funifo ato unu muran iquimapacunon. Ascashon ato yoiquin isca huani, —Manfin rono paupaton facu cuscaracoinfoquin. Icoinra huayamaifoan Diosin atoqui sinaqui amaquishon ato potano omitsiscapanacafo. Ascan manfin nanscarafoquin. Omitsiscapanacafo muran focasmafiaquicai maton chaca man shatupaima. \v 8 Ascafia chaca shatucoincashon Diosin mato yoia cuscan nicacoincahuun. Man ipaoni cuscari afanan ayamacahuun. Man ascaiton yorafoan ointirofo afanan chaca huapaitama Dios fusti man tanasharaiton. Maton nomuran shinanquin isca huayamacahuun, “Nonfin Abraham funafo non ahuun caiforiquin iyamacahuun. Diosin Abraham yoiyotiani cuscan nocorifi ashotiro. Ascan Diosin noco onaintimashquimaran,” ishon anori shinanyamacahuun. Diosin onihuapaiquifin na unu cusumunnoa toquirifo Abraham ahuun funafo oni huatiroquin. \v 9 Fana fimi sharayamaiton ifoan ahuun tapo nantifi ruratinin shatuquin cuyoshon chii muran potatiro coi futsunon. Nanscarifiai natianri Diosin man itishara chaca shatutama man isharayamacaiyaiton mato omitsiscamapacushquiran, —ishon Juanpan ato yoiaiton. \p \v 10 Nicacaquin cumanifo, —¡Ohua! ¿Nonmun ahuuscaicain? —huaiton \p \v 11 Ascan Juanpan yoiquin isca huani, —Nan sahuuti rafuyaton futsa ahuuomacoincun inancahuun. Nanscarifi aquin nan tushuyaton a futsa tushuomacun inancahuun, —icaiton nicacani. \p \v 12 Niaifo pui fishomisifori aqui fucashon yocanifo, —¿Tapimamisiton, nonmun ahuuscatiroquin unu muran iquimamushquin? —huaifoan. \p \v 13 Ato cumani, —Afanan maton niaifoan yonoamati finonmafain pui fiyamacahuun, —huaiton. \p \v 14 Ascaino atirifi ranushumuafoanri yocanifo, —¿Ascan nonmun norifi ahuuscatiroquin? —huaifoan atori yoiquin isca huani, —Pui fianpaiquin ato asca huayamacahuun. Pofuyamacahuun. Man tapifiashon yora futsan ayamafiacun, “Nanto acaran,” ishon maton niaifo yoiyamacahuun. Nan mato niaifoan mato inantisiya unimacahuun. Tsain chipuyamacahuun, —ishon ato yoini. \p \v 15 Ascaiton nan Cristo manamisifoan Juan nicacani ato nomuranshon shinannifo, —Nanracafin Cristoquin. Nan Diosin catonni, —ishon shinannifo. \v 16 Ascaifoan Juanpan ato cumani, —Uncai Cristoma. Unfin mato unu muran iquimapacuaquin. Ascan nantofin ahuun Yoshin Shara matoya rafumapacui oiquin. Ahuun shinansharapan maton nomuran shinanmanon. Ascashu matofu rafuano nantifi ahuara chacafo ahuunshon shatuashu a cuscara shara ishcaquin. Naanfin Diosin catoanquin. Nantofin ua fasi finoncoian. Ahuamamishti huatiro. Ahuashta chaca huayomisima. Uncai ascarama. Un ahuara shara huahuu rafanancai un ahuun oinmatima. Uhuun ramapaiyamainoricai un ahuun oinmati icuanama. \v 17 Ascan natian man itishara a icoinra huafo yafi a nicacasmamisifo ato pashcanan huashquin. Ascashon nan icari nan icoinra huafosi ihuicoinshquin afu isharapacunonfo. Asca nan nicacasmamisifo chii urumanhuan muran ato potai anoashu omitsiscai unupacunacafomaran, —ishon Juanpan ato yoini. \p \v 18 Ascashon tsain futsafori ato yoiriani aton nomuran nanumapaiquin chaca shatunonfo. —Nocon Ifo Cristo nocoqui oi noco numashqui, —ishon ato yoini. \v 19-20 Ascashon Juanpan nan niaifo Herodes yoiqui isca huani, —Ushto ahuin fianfain ahuara chacafori min huaran, —ishon yoini. Asca huaiton nicaquin Herodes Juan cunu muran iquimani. Ahuara chacafo huafiamisishaquin Juan iquimaquicaifin fasi chaca huaquin finacoinniquin. \s1 Juanpan Jesús unu muran iquimani \r Mt 3.13-17; Mr 1.9-11 \p \v 21-22 Juan cunu muran iquiataima yorafo unu muran iquimapacuni nantianri Juanpan Jesusrifi unu muran iquimani. Asca huatan cainmainifoannaino Jesús Apa Dios cufini. Ascaino nai murannoashu ruhui cuscara Diospan Yoshin Shara nai ariashu aqui fotopacucahuani. Fotoaino nai murannoa oi nicani yoiquin isca huaiton, —Min uhuun Facucun fasi un mihuu noicoin. Un miqui unimacoinran, —ishon Apa Diosin yoini. \s1 Jesucristo ahuun shunifo \r Mt 1.1-17 \p \v 23 Jesús treinta fariatian tau huaquin yorafo yosini. Ascano yorafoan shinancaquin Jesús José ahuun facuran, huafiainfonocai ahuun facucoin inima. \li1 José ahuun apa Elí ini. \li1 \v 24 Elí ahuun apa Matat. \li1 Matat ahuun apa Leví. \li1 Leví ahuun apa Melqui. \li1 Melqui ahuun apa Jana. \li1 Jana apa José. \li1 \v 25 José ahuun apa Matat. \li1 Matat ahuun apa Amós. \li1 Amós ahuun apa Nahúm. \li1 Nahúm ahuun apa Esli. \li1 Esli ahuun apa Nagai. \li1 \v 26 Nagai ahuun apa Maat. \li1 Maat ahuun apa Matatías. \li1 Matatías ahuun apa Semei. \li1 Semei ahuun apa Josec. \li1 Josec ahuun apa Judá. \li1 \v 27 Judá ahuun apa Joanán. \li1 Joanán ahuun apa Resa. \li1 Resa ahuun apa Zorobabel. \li1 Zorobabel ahuun apa Salatiel. \li1 Salatiel ahuun apa Neri. \li1 \v 28 Neri ahuun apa Melqui. \li1 Melqui ahuun apa Adi. \li1 Adi ahuun apa Cosam. \li1 Cosam ahuun apa Elmadam. \li1 Elmadam ahuun apa Er. \li1 \v 29 Er ahuun apa Josué. \li1 Josué ahuun apa Eliezer. \li1 Eliezer ahuun apa Jorim. \li1 Jorim ahuun apa Matat. \li1 \v 30 Matat ahuun apa Leví. \li1 Leví ahuun apa Simeón. \li1 Simeón ahuun apa Judá. \li1 Judá ahuun apa José. \li1 José ahuun apa Jonam. \li1 Jonam ahuun apa Eliaquim. \li1 \v 31 Eliaquim ahuun apa Melea. \li1 Melea ahuun apa Mena. \li1 Mena ahuun apa Matata. \li1 Matata ahuun apa Natán. \li1 \v 32 Natán ahuun apa David. \li1 David ahuun apa Isaí. \li1 Isaí ahuun apa Obed. \li1 Obed ahuun apa Booz. \li1 Booz ahuun apa Sala. \li1 Sala ahuun apa Naasón. \li1 \v 33 Naasón ahuun apa Aminadab. \li1 Aminadab ahuun apa Admin. \li1 Admin ahuun apa Arni. \li1 Arni ahuun apa Esrom. \li1 Esrom ahuun apa Fares. \li1 Fares ahuun apa Judá. \li1 \v 34 Judá ahuun apa Jacob. \li1 Jacob ahuun apa Isaac. \li1 Isaac ahuun apa Abraham. \li1 Abraham ahuun apa Taré. \li1 Taré ahuun apa Nacor. \li1 \v 35 Nacor ahuun apa Serug. \li1 Serug ahuun apa Ragau. \li1 Ragau ahuun apa Peleg. \li1 Peleg ahuun apa Heber. \li1 Heber ahuun apa Sala. \li1 \v 36 Sala ahuun apa Cainán. \li1 Cainán ahuun apa Arfaxad. \li1 Arfaxad ahuun apa Sem. \li1 Sem ahuun apa Noé. \li1 Noé ahuun apa Lamec. \li1 \v 37 Lamec ahuun apa Matusalén. \li1 Matusalén ahuun apa Enoc. \li1 Enoc ahuun apa Jared. \li1 Jared ahuun apa Mahalaleel. \li1 Mahalaleel ahuun apa Cainán. \li1 \v 38 Cainán ahuun apa Enós. \li1 Enós ahuun apa Set. \li1 Set ahuun apa Adan. \li1 Nan Adán ahuun apa Dios. Nan Adán Diosin onihuani. \c 4 \s1 Yoshin chacanun Jesús chaca huamapaini \r Mt 4.1-11; Mr 1.12-13 \p \v 1 Ascano Jesús unu Jordán anoashu nasoni. Ascashon Diosin Yoshin Sharapan iquinaino tsoanshta icamano cani. \v 2 Nannoashu cuarenta oshatan nannoshon Satanás nan yoshin chacapan chaca huamapaipaoni. Ascano nantianri ahuashta pia inima. Ascashu fasi fonicoinni. \p \v 3 Ascaiton Satanás yoini, —Min Diospan Facumainquin na toquirifo misi onihuahuu, —huaiton. \p \v 4 Jesús cumaquin, —Uhuun Upa Diosin tsainhuunoa cununi isca huaquin, “Noncai misi fustihuunoashu ipatiroma. Diosin noco yoiai cuscan nan fusti non fasi yopacoinran,” —ishon yoiaiton. \p \v 5 Satanás Jesús nai sumunmun iyoshon arishon manifoti ismariscatani. \v 6-7 —Oinpon. Ua ifoafain mian yonoshonaitofin nan min oiainfo un mia inantiroquin. Ascashu nantifi manifoti sharashtacoinfoan aton niaifo min itiro. Nantifi na maifotifi uhuuna. Ascacufin un tsoara inanpaiquin un inantiroquin ahuuna inon, —ishon yoiaiton. \p \v 8 Jesús cumani, —Ascafia Diosin tsainhuunoa cununi isca huaquin, “Maton Ifo Dios fustifin man ratoconun mai chachishotiroquin. Nan fustimain noco ifocun. Ascashon non yoitirori ‘Min uhuun Ifocun. Un mia fasi noicoinran,’ ishon non yoitiroran,” —huaiton. \p \v 9 Jerusalén ano Jesús iyoni. Nannoshon Dios fu tsainti pushu pumancaya cuyacoin iyoshon yoiquin isca huani, —Minmain Diospan facuquin nuriashu pacucaintahuun. Diosin tsain mihuunoa cunushoni cuscan aquin. \q3 \v 10 “Nantofin ahuun oinmatifo afu nai muran icafo yonoaino mia cushuiquin min ahuuscanonma. \v 11 Min pacuaiton mia achicani. Min toquirifoqui pacui rutunonma. Ahuuscatama,” \m nannorifi Diospan tsain cununiquin, —ishon Satanás yoiaiton. \p \v 12 Afanan Jesús cumani, —Ascafia Diospan tsain cununiri isca huaquin, “Ahuara musunicoinquin shinanyamahuu uatsi Diosin cushuiquin,” cununiran, —ishon Jesús yoini. \p \v 13 Jesús chaca huamapairiashu caaquin Satanás shinanni, —Un chipo afanan Jesús chaca huamayoshquiran, —ishon shinanni. \s1 Jesús Galilea anoshon ato tapimaquin tau huani \r Mt 4.12-17; Mr 1.14-15 \p \v 14 Ascatan Jesús Galilea ano nasoni. Diosin Yoshin Sharapan a iquinaino ahuunoa nicanifo. Galilea ano icafoan nicaifoanno a chaima icafoanri nicanifo. \v 15 Israelifoan aton ichananti pushufo muranshon ato yosifoanfainaiton oincani fasi aqui unimacoinnifo, Ascashon, —Na nocofunun sharacoinran, —ishon yoinifo. \s1 Jesús afanan Nazaret ano cani \r Mt 13.53-58; Mr 6.1-6 \p \v 16 Ascacaini cai nan pushconi Nazaret ano cani. Nannoashu Israelifoan aton tunutitian nan imisi cuscan ato ichananti pushu muran iquishon ninacahuan Diosin tsain Jesús ato yoini. \v 17 Nan Isaías Diosin tsain yoimisiton cununi cuscan Jesús inainfoan fupoacufoan nan yoipaiyaino fuchitan ato yoiqui isca huani. \q3 \v 18 “Diospan Yoshin Shara ufu ishon ua catoan. Ascashon ua nichian un ahuuomafo tsain shara yoifain nan cunu muran iqui cafiscaafo un ato caimanon. Ascashon fushofori un caya huai oinsharanonfo. Omitsiscaifori un numai afanan omitsiscatama isharanonfo. \v 19 A mia nicasharaifo ato yoihuu isca huaquin, Natian Upa Diosin unimayanan mato shara huafain mato numashquiran,” \m ua huaran ishon Isaías cununi cuscan Jesús ato yoini. \p \v 20 Ascashon ato Diosin tsain yoiqui anaititan ahuun libro fupoacufoan nocofunu futsa inantan tsaopacucahuani. Ascaiton nantifiton oinquin futsanifo. \p \v 21 Ascaiton ato yoiqui isca huani, —Na rama un mato yoiai cuscan uhuunoa Isaías cununi cuscacoin natian man aaran —ishon Jesús ato yoini. \p \v 22 Ascaiton nicacani mustairicatan yoinifo, —Ahuun tsain fasi sharacoin. ¿Nocofunu sharacoinfiashon ahuuscashon iscara tsain shara noco yoimun ahuamafiashon? Naanmun José ahuun facu, —ishon yoinifo. \p \v 23 Ascaifoan Jesús ato yoini, —Noco shunifoan yoini cuscan marifi raca man ua yoiqui isca huapai, “Min caya huamitsamisimainqui min futsafo caya huaa cuscan mifiri caya huamuhuu,” ishon raca man ua yoipai. Ascashon man raca ua yoipai isca huaquin, “Man non nica min Capernaum anoshon tsoan atiroma cuscan min ato huashoan. Ascan nuno min pushconi anoshori noco nanscarifi huashohuun,” ishon raca man ua yoipaiqui. \v 24 Ascacun un mato icon yoi. Diosin tsain yoimisiton cainni anoshon tsoancai nicapaima. \v 25 Un mato cayacafi yoi. Nocon shuni Elías niyopaonitian nocon mai Israeli ano ainfon funu amaqui naa funuomafo ichapa ini. Nantianri fari rafu non fusti nushmancayan oi funima. Ascano tushu yamacoin ipaoni. \v 26 Ascafia Upa Diosicai noco shuni Elías nocon caifo funuomafo ano nichinima. Ascatamarocon Sarepta mai anoa funuomaqui nichini pimanon. Nan pushurasi Sidón chaimashta. \v 27 Nan Israel anori yora ichapa isinincani cooyo cuscara tocoi futsuafiafocai nocon shuni Diosin tsain yoimisi Eliseocai nocon caifofo caya huatama. Nan Siria mai anoa fusticoin caya huani. Nancai Israeli inimaran, —ishon Jesús ato yoini. \v 28 Ascano ato caifo caya huatama caifo futsa fusti caya huani nicacani fasi Jesusqui sinacoincaquin. \v 29 Achicashon Nazaret pasoato iyonifo. Nanno mahua cuyacoin anoshon potapaicaquin. \v 30 Ascafia potapaifiaquicai tsoan anima. Jesusrocon ato rahuin yocofaini atomaquinoashu cafiaitocai tsoan puusanima. \s1 Nannori nocofunu yoshin chaca ahuun nua icai ini \r Mr 1.21-28 \p \v 31 Ascashu Jesús Capernaum mai ano cani. Nan Capernaum Galilea muran ini. Nannoshon Israelifo tunutitian ato yoini. \v 32 Ascaiton nicacani, —Nicacapon. Ahuun tsain sharacoin. ¿Ahuuscashucon iscara tsain noco yoimun? Ahuun tsain niaifoan tsain cuscararan, —ishon yoinifo. \p \v 33 Ascaino Judiofoan ichananti pushu muranshon nocofunu yoshin chacanun ahuun nuushon fiisimani. \v 34 Asca huatan nan yoshin chacanun Jesús yoini, —Minfin Jesús Nazaret anoaquin. ¿Min noco fucash huai oamun? Noncai mi futan ahua huatiroma. ¿Omitsiscapanacafo muranri min noco potai oamun? Unfin mia onanquin. ¡Ohua! Noncai mia ahuusca huatiroma. Miamain Diosin catoancun, —ishon yoshin chacanun yoini. \p \v 35 Ascaiton, —Tsainyamahuu. Nocofunumaquinoashu catahuun, —ishon yoshin chaca Jesús curushcain nichini. Asca huaiton nan yoshin chacapan nocofunu mipuafain potafaini amaquinoashu yoshin chaca cafiaquicai ahuusca huanima. \v 36 Ascaiton oincani mustairicatan afi ranan yoinancaquin yoinifo, —Jesús fasi ahuamamishti huatiro. Iscaracai ahuashta non oinyomisima. ¿Ahuuscashomun ahuun tsainmansi curushcai yoshin chacafo atomaquinoa potaquin? —icashu yoinannifo. \v 37 Ascatan nan Jesús aca cuscahuunoa yorafo yoifoanfafainifo. \s1 Simón Pedronun ahuun raisi yoshafo Jesús caya huani \r Mt 8.14-15; Mr 1.29-31 \p \v 38 Ascacaini Israelifoan ichananti pushu murannoashu cai Pedro pushu muran noconi. Nanno Pedro ahuun raisi yoshafo fasi yonai omitsiscacoinnaiton Jesús yoishonifo, —Na isinincai cayahuapun, —huaifoanno. \v 39 Amanaon ota catipacucahuan yoini, —Ahuun yona matsiriscahuun, —huaino samamashtacoin a yonai matsiriscatani. Ascano funinacahuan nan isinincama ointsa sharacain ato pimashquin pichacufaini. \s1 Isinincaifo ichapa Jesús ato caya huamapacuni \r Mt 8.16-17; Mr 1.32-34 \p \v 40 Ascano man fari caino isinincai futsa futsatapafo yorafoan aqui ihuunifo ato cayahuamapacunon. Ascacun ahuun mucuman ato ramanpacuaino cayai futsunifo. \v 41 Atirifi yoshin chacafo atohuun nuufafaina Jesús atomaquinoa potaino fiisifainfainquin yoinifo, —Minfin Diospan Facuquin, —ishon yoshin chacafoan Jesús yoinifo. Ascaiton Jesús curushcain ato asca huani, —Tsainyamacahuun. Uarifi anuyamacahuun, —ato huaino manmain tapiafoanfin a Diosin catonnicun. \s1 Ichananti pushu muranshon Jesús ato yoini \r Mr 1.35-39 \p \v 42 Ascashu shafacuaino Jesús Apa Dios cuficai tsoan istaipama ano cani. Ascacun yorafoan funaquin fuchicashon yoinifo, —Nocomaquinoashu afanan cayamapun. Nuno no fu ipun, —huaifoan. \v 43 Jesús ato cumani, —Un nan pushurasi futsafo muranri uhuun Upa Diosin tsain shara un ato yoifoanfafainon ua nichini. Ahuu cuscaramain uhuun Upa Diosin niaifoan ahuun yorafo iquinai cuscaraqui. Un nanscanon ua nichini un ato tapimanon, —huani. \v 44 Ascashon Judea maitio Israelifoan ichananti pushu muranshon ato Diosin tsain yoiriani. \c 5 \s1 Jesushuunshon tsoan atiroma cuscan shiman finifo \r Mt 4.18-22; Mr 1.16-20 \p \v 1 Shafa futsaino Jesús ianmanhuan Genesaret cusumun ini. Ascaino yorahuanrasi aqui funifo. Diospan tsain nicai fucani. \v 2 Nan chaimanoa shasho rafu rutica Jesús fuchini. Ifofoan aton nushuti chocaifono. \v 3 Ascatan nan futsa muran Jesús nanuinacahuani. Nan shasho Simonna ini. Ascashon nan yoini, —Ua onanshta shasho putsiquishohuun. Un anoshon ato yosinon, —ishon yoini. Ascatan shasho cusha camaqui tsaoinacahuan ato yosini. \v 4 Ato yoiquin anaititan Jesús Simón yoini, —Simón, noa ano focashon mato nushuti potacahuun shimanfo fiishcaquin, —huani. \p \v 5 Ascaiton Simón cumani, —Tapimamisiton, non nushushifiaquicai shiman fustishta non fiishiama. Non fasi yonoshina. Ascafia min noco yoiai cuscan natian non huaicai, —ishon Simón yoini. \p \v 6 Ascashon aton nushutininhuan pochinifo. Pochishon muafo shimanfoan nushutininhuan fospicoinshon fashnuqui rashquini. \v 7 Ascaiton a shasho futsa murannoafo atirifo cunaquin ato mushananni ato futan inamashcaquin. Ascaino furiscatan ato muran nanuinifoan rananfaitan shasho muran nanunifo. Ascashon shimanrasi shashohuan rafu fospicoinni. Unu cufirisicoinni shashohuan rafu shimanfoya iqui cuani. \p \v 8-10 Nan Simón Pedro futan nushumisi rafu Santiago yafi Juan Zebedeo facu rafu inifo. Nan rafu non fustifain nushumisicoinfo. Ascaiton ato futan nushumisi futsafoanri shasho rafu fospicoian oincani mustairicatan yoinifo. —¡Oincapon! ¿Ahuuscashomun shiman ichaparasi fiafoquin? —icashu atoqui yoinannifo. Ascaiton oin Pedronun shasho naquishon Jesús ratoconun mai chachishon yoini, —¡Ohua! Ifon ufin nocofunu chacaquin. Asca minfin sharacoinquin. Chaca yafi sharacai ositiroma. Ascacun umaquinoashu catapun, —Pedronun huaiton. Jesús cumaquin, —Ratuyamahuu. Min shafatifi nushumisifiashon natian min uhuun Yoshin Sharahuunshon uqui yorafo ihuushqui ua icoinra huanonfo, —ishon Jesús Pedro yoini. \p \v 11 Nicacatan aton shasho rafu cusumun corafainnifo. Ascashon nantifi aton ahuarafoya ato yorafori potafaini Jesús fu fonifo. \s1 Nocofunu yoratisho rashquishi futsua Jesús caya huani \r Mt 8.1-4; Mr 1.40-45 \p \v 12 Shafa futsaino Jesús pushurasi ano ini. Nannoshon nocofunu ahuun yoratishon ranimamishti rashquishi futsuaton cahuanquin Jesús fuchitan fuopacucahuan yoini, —Ifon, ua caya huapaiquifin mian caya huatiroquin, —huaiton. \p \v 13 Jesús aqui mupishon yoini, —Icon un mia caya huapai. Asca natianfin min cayaicain, —huaino. A rashquishi futsua cayariscatani. \v 14 Cayacun Jesús yoini isca huaquin, —Un mia cayahua cuscan tsoa yoiyamahuu. Noco caifo ahuunshon Dios cufimisi ismatahuun. Ascashon Moisés noco yononi cuscan chashoanun facu a inantahuun mia rutushonon. Min chaca soafain min caya cuscan ato ismashquin. Ascano tapitirofo Moisés noco yononi cuscan min aiton, —ishon Jesús yoini. \p \v 15 Asca huafiaino ahuunoa nantifi yoifoanfaini. Ascaiton nicacanashu Jesusqui funifo ato caya huamapacunon. \v 16 Ascacaini cashon tsoan icamanoshon Apa Dios cufin capaoni. \s1 Nocofunu afi cayamacai ahuari afi huatiroma Jesús caya huani \r Mt 9.1-8; Mr 2.1-12 \p \v 17 Shafa futsaino Jesús ato yosini Fariseofo yafi Moisés yononi cuscan tapimamisifori nanno tsaoacunifo. Ascaino pushurasiti Galilea anoafo yafi Judea mai anoafo non Jerusalén anoashuri aqui funifo. Diosin curushhuunshon Jesús isinincaifo nannoshon ato caya huapacuni. \v 18-19 Ascaino nocofunu afi raqui cayamacai afiri ahua huatiroma ahuun yorafoan Jesús shinanmaqui shuhua naratashon iquimapaifiafo yorahuanrasi fospicoian ini. Ascano foman caya ina cashon tapa tsucashon Jesús nia naman yora huanrasi nastui shuhua ya ratapacufoannifo. \v 20 Ascaiton Jesús oian ahuun yorafoan fasi icoinra huaifoan oinquin Jesús a isinincai yoiquin isca huani, —Uhuun yorashtan, natian mun mia chaca soashona, —huaiton. \p \v 21 Nicacani Fariseofo yafi Moisés yononi cuscan tapimamisifoan yoinifo, —¡Ajaa! ¿Na nocofunumun tsoaquin? Fasi Dios chaca huai. Natocai chaca soatiroma. Diosin fustitofin chaca soatiroquin. Ascan naton noco parapai. “Un Diosiran” noco huamapai, —ishon aton nomuranshon shinanchacanifo. \p \v 22 Ascaifoan onanshon Jesús ato yoiquin isca huani, —¿Ahuuscaquimun mato nomuranshon man amaquiri shinanchacaiquin? \v 23-24 Unfin Cristoquin yorafoan aton chaca un soashotiro. ¿Ascan ahuuscacaimun un huaicai? Un chaca soashoyamaraquimun un caya huaiquin. Ascacun un mato ismai Upa Diosin ua catoan. Ahuunshofin un chaca soafain yorafo un caya huacointiroquin, —ishon ato yoini. Ascatan a nocofunu afi raqui cayamacai afiri ahua huatiroma yoini, —Min pushu ano min shuhua ya funicaitahuun, —ishon Jesús yoiaino. \p \v 25 Funinaca huantan ahuun shuhua papifaiquin yoifoni, —¡Aicho! Min ua caya huaa sharaquin. Fasi Dios sharacoin, —huani. \v 26 Ascaiton oincani nantifi mustairicatan yoiquin isca huanifo, —Dios tsoa cuscarama. Fasi sharacoin. Non oinyomisima cuscara non oianran, —ishon yoinifo. \s1 Jesús Leví cunani \r Mt 9.9-13; Mr 2.13-17 \p \v 27 Nanscacaini caaquin Jesús oian Roma anoa niaifo pui fishomisi tsaoa ini. Nan nocofunun ahuun anu Leví. Ascaiton Jesús yoini, —U fu cahuun, —huaino. \v 28 Funina cahuatan nantifi potafaini afu cani. \v 29 Ascashu afu cai ahuun pushu ano nocoquin Leví Jesús yoini, —Nuno uhuun pushu muran iqui ohuu. Uhuun yorafo yoimanashu un ato futan mia fuusishonon, —huani. Ascaino yorahuanrasi aqui funifo. Roma anoa niaifo pui fishomisifo yafi futsaforifi aqui funifo ato futan pishcaquin. \v 30 Ascaifoan Fariseofo futan Moisés yononi cuscan tapimamisifoan Jesús fu rafumisifo yoini, —¿Ahuuscain man pui fiimisifo yafi yora chacafo futan man piiyain? —ato huanifo. \v 31 Ascaifoan nicaquin Jesús ato cumani, —A isinincaifomacai caya huamitsamisi yopacanima. Asca nan isinincaifofin fasi caya huamamitsamisi yopacaniquin. \v 32 Nanscarifi aquin, “Uncai ahua chaca huamisimaran,” icaifocai un ato chaca soashotiroma. Asca tsoan yoiqui isca huai, “Unfin fasi chaca huamisiquin. Un Numamisi yopacoinran,” icaifofin un ato chaca soashotiroquin, —ishon Jesús ato huani. \s1 Piqui tunuaihuunoa \r Mt 9.14-17; Mr 2.18-22 \p \v 33 Ascaiton futsan Jesús yocani, —¿Ahuuscai mifu rafuafoan piqui tunumisimamun? Juan fu rafumisifoan piqui tunufain Dios cufimisifo. Nanscarifi Fariseofo yafi afu fomisifoan huamisifo. Ascan manfin pifain ayafain huamisiquin, —huaifoan. \p \v 34 Ato cumani, —Nocofunu fu ainfo fianainnoricai unimai fusicaquin tsoan piqui tunutiroma. Nanno funu anocai ato chani huaifoan piqui tunutirofoma unimamain acaquin. \v 35 Ascafiaino funu amaqui rutuafono shinancaquin piqui tunutiroforan, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 36 Ascashon afanan Jesús ato yoiquin isca huani, —Tsoancai sahuuti shuni fashnucun poto funapan icushtiroma. Asca huashon poto funapan icushuano ustui futsuashu chacanai finatiro. Aquirifi sahuuti shuni anaitiriscatiro. Afanancai funa cuscara itiroma. Nanscarifiai un mato yosiai cuscan nicacoinshocai man apaoni cuscan afanan man huatiroma. Tsoan ua tanacoinshon ipaoni cuscan cachiquiri huacointiro. Ascashu funa cuscara shara iishquin. \v 37 Ascashon tsoancai fichi tutso shuni muran vino funa nanutiroma. Fichi tutso toshacainaino vino funa cuyofoi chacanai futsutiro. Nanscarifiai maton shunifoan mato yosimisi cuscan yafi un mato yoiai cuscacai nan rafu ositiroma. Un mato yosiain cuscacoin nannori Diospan tsain shara. Ascafia mato shunifoan mato yosimisifo cuscacai anorima. Nan tanashucai man isharatiroma. Nan rafu osishon nicapaiquicai man shinansharatiroma. \v 38 Ascacun vino funa fichi tutso funa muranri nanua sharacoin itiro. Nanscarifiai ratoranfoan ipaonifo cuscan unucatan un ato yosiain nan fusti tanashu isharacointirofo. \v 39 Tsoan puti pau ayatiashocai afanan fata ayapaitiroma. Nanscarifi aquin yorafoan yoiqui isca huatirofo, “Un ipaoni cuscan un afanan apai. Uhuun shunifoan ua yosia cuscan shara. Nan fusti un tanapai. Ascacun tsain futsan un yopaimaran,” —ishon shinantirofo. \c 6 \s1 Jesús fu rafumisifoan trigo mutusnifo \r Mt 12.1-8; Mr 2.23-28 \p \v 1 Ascatan Israelifoan tunutitian Jesús yafi afu rafuafo mau mapai focaquin trigo mutuscashon rashoquiri ashon piyaifoan. \v 2 Oinquin Fariseofoan ato yoinifo —¿Ahuuscai Moisés noco yononi cuscan tunutitian trigo man mutusimun? —ato huaifoan. \p \v 3 Nicaquin Jesús ato cumaquin isca huani, —¿Davidhuunoa cununi cuscan man man oinmisimun? ¿Fonainquin nocon shuni David ahuun yorafo futan ani cuscan man man nicamisimun? \v 4 Dios fu tsainti pushu iquicaishon a murannoa misifo ato piquini fasi fonicoinquin. Ano tushu futsa yamaino. A misifofin nan Diosin tsain yoimisifo naasi iniquin. Tsoa futsacai a misi pitiro inima. Nannori yoifianifo fasi fonicoinquin David pini. Ascashon afu rafuafori pimani. \v 5 Ascan uafin uhuun Upa Diosin catonniquin. Ascacun urusu fusti un yoitiro ahuamain tunutitian man huatiroquin, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Nocofunun mucu musufimua \r Mt 12.9-14; Mr 3.1-6 \p \v 6 Ascatan tunuti futsaino Jesús Israelifoan aton ichananti pushu muran iquini. Nanno iquishon ato yosiaino nantianri nocofunun ahuun mucu mumiori musufimuaton arifi nicani. \v 7 Ascaino Fariseofo futan Moisés cunu tapimamisifoanri nannoshon oincaquin shinannifo, —Non tapinon Jesusmain tunutitian nocofunu caya huai iyamarai Moisés noco yononi cuscacoinmain aiquin, —ishon Jesushuunoa shinannifo. Ato niaifofoqui chanipaicaquin. \v 8 Ascashon a shinainfo cuscan onanshon Jesús a nocofunun musufimua yoini, —Funinaca huahuun. Mia oinonfo, —ishon yoiaino nan yoiai cuscacoin ani. \p \v 9 Ascaiton Jesús ato yoini, —Un mato yocain. ¿Moisés yononi cuscan tunutitian non shara huatiro iyamarai non chaca huatiromun? ¿Ascayamarai non futsafo nimatiro iyamarai non namatiromun? —ishon ato yoini. \p \v 10 Ascashon ato oiancutan a nocofunu musufimua yoini, —Mushahuun, —huaino. Nan yoia cuscan huatanaiton oianfo ahuun mucu muma sharacoin ini. \v 11 Ascaiton oincani Fariseofo yafi Moisés cunu tapimamisifo fasi aqui sinacoincaquin yoinifo —¿Nonmun ahuuscashon Jesús shatumatiroquin afanan isca huanonma? —icashu ahuun yoinannifo. \s1 Jesús doce nocofunufo catonni afu rafunonfo \r Mt 10.1-4; Mr 3.13-19 \p \v 12 Shafa futsaino Jesús machi ano mapuni Apa Dios cufishquin. Ascano nannoshon yamutishon apa cufishini. \v 13 Ascashu iyoconaino a tanamisifo yoini, —Uqui fucahuun, —ato huaino aqui fuafoan doce ato catonni afu rafunonfo. \v 14 Nan docefain ato anufo. Futsa Simonfiacun Jesús ahuun anu tuquihuashoqui, Pedroran, huani. Nanton chipocu Andrés. Futsafoan ato anu Santiago non Juan non Felipe non Bartolomé non \v 15 Mateo non Tomás non Santiago Alfeopan facu Simón futsari nanton ahuun caifo futsafo futan Romanonfo potapai afanan Israelifo yonononfoma. \v 16 Futsan ahuun anuri Judas, Santiago ahuun facu. Futsarifi Judas Iscariote nanton Jesús potashon ato achimani. Nanfosi Jesús ato catonni. \s1 Jesús yora ichapaforasi tapimani \r Mt 4.23-25 \p \v 17 Machi tununman fotoaino aqui yorahuanrasi funifo. Ascaino a tanamisifo yafi Judea anoafo atirifi fuaino Jerusalén anoafori fuaino ianmanhuan cusumunnoa Sidón yafi Tiro pushurasi anoafori funifo. \v 18 Ahuun tsain nicashcaquin fuafoan atirifi a isinincaifo ato cayahuafain a yoshin chacapan ato fucash huaifori Jesús atomaquinoa potapacuni. \v 19 Ascashon nan isinincaifo futan nan yoshin chaca atohuun nuafoan shinannifo, —Non ahuunoashu cayanonmun Jesús noco ramanmapainon, —ishon shinannifo. Nanfoan tapinifo Diosin ahuun curushhuunshon Jesús ato caya huapacua. \s1 Tsoa unimatirofo yafi unimatirofoma Jesús ato yosini \r Mt 5.1-12 \p \v 20 Ascatan Jesús afu rafumisifo oinquin ato yoini isca huaquin, \q1 —Man ahuuomafiashu chipo Dios niaifo icari matonari iishquin. \q2 Ascacun ahuuomafiashu unimacahuun. \q1 \v 21 Man natian Dios fu rafupaicain ahuun tsainri man tapipaiquin finai a cuscara shara iishcaquin. \q2 Man ascafia Diosin chipo mato imasharai a cuscaracoin man inon. \q1 Natianri man uaifiashu chipo man shuchitiro. \q2 Ascacun unimacahuun. \q1 \v 22-23 Futsafoan uhuunshon mato noicasmaquin mato potafain mato roafain matohuunoa tsain chaca yoicani. \q2 Nanscarifi nan Diosin tsain yoimisifo mato shunifo omitsisca huapaonifo. \q1 Ascan matori omitsisca huafiaifoanno chipo man Upa Diosqui nocoaitian fasi sharacoin mato inanshquin man afu ipanon. \q2 Ascacun unimacoincahuun, —huani. \m \v 24 Ascacun futsafo Jesús yoiqui isca huani, \q1 —¡Ohua! Manfin natian mafo ichapayashu unimaicain. \q2 Ascafia naashu man chipo omitsiscapanaca. Mancai afanan unimanacama. \q1 \v 25 ¡Ohua! Natian man shinanquin isca huaa, “Un ahuara yopaima. Un ica cuscan shara. Uncai ahua futsa shinanpaimaran,” ishon man shinan. \q2 Ascafia ohua. Man chipo mato nomuran shinansharapaifiashu man omitsiscapanaca. \m Man fasi numamisi yopapacunaca. Natian man shuchisharai. Dios shinantama. Ascafiashu chipo uaiqui man omitsiscapanaca. \p \v 26 Nantifi yorafoan mato yoiqui isca huacani, “Na nocofunu fasi ishara. Ahuacai yopaimaran,” ishon matohuunoa yoiafo. Ascafia ¡Ohua! Nanscarifi aquin Diosin tsain yoifiaquin afi shinainfo cuscan yoimisifo. Nanfo mato shunifoan nannori atohuunoa yoipaonifo. Ascan manfin atofu omitsiscapanacaquin, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Mato noicasmafiaifoan atohuun noicahuun \r Mt 5.38-48; 7.12 \p \v 27 —Ascan nan man ua nicaifo un mato yoi. Mato noicasmaifo atohuun noicoincahuun. Tsoan mato noicasmai ato shara huacahuun. \v 28 Tsoan mato chaca huai copitama rau huafain ato yoisharacahuun. Tsoan mato roafiacun ato Dios cufishocahuun. \v 29 Tsoan mato tapasiai ato copitamarocon nanno nishohuun mato ocuma futsari afiaiton tunucahuun. Futsan mato niaifo ano iyocun mato sahuuti mato fiainton mato sahuuti custopari inancahuun. \v 30 Tsoanran mato ahuara yocaiton ayashon ato inancahuun. Futsan mato ahuara fiano shinanchacayamacahuun matori nasoyamafiaino. \v 31 Man futsafo shara huamapaiyai cuscan marifi futsaforifi shara huashocahuun. \p \v 32 A matohuun noiaifosi copiquirifi man atohuun noiainocai acai ahuama. Yora chacafori nanscarifiaifoanno. Man ascainocai Diosin mato yoima, “Man shara huaran,” ishon. \v 33 A mato shara huaifosi copiquirifi man ato shara huaino acai ahuama. Yora chacafori nanscarifiaifoanno. Man ascainocai Diosin mato yoima, “Man shara huaran,” ishon. \v 34 Ascashon man yora ahuara inanyopaiquin shinanqui isca huai. “Un inanyocun ua nasotiro. Ascan nanscara yorafo fusti un inanyotiroran,” ishon man shinain. Aacai ahuama. Yora chacafoanri nannorifi shinantirofo cuscan. Marifi man anori shinainnocai Diosin mato yoima, “Man shara huaran,” ishon. \p \v 35 Ascacun un mato yoi. Mato noicasmaifo atohuun noicaquin ato shara huacahuun. “Ato ahuara inanyoshon ua nasoimaran,” ishon shinanchacayamacahuun. Mato nasoyamafia, “Nanscanonran,” ishon yoicahuun. Man ascacoinnashu Upa Dios ari man nocoaiton matoqui unimaqui ahuara fasi sharacoin mato inanshquin. Diosi nai muran isharacointsia. Diosin nantifi yorafo shara huaa. Tsoan “¡Aicho! Upa Diosin,” huayamafiaifoan nanfohuunri fasi noi. Yora chacafohuuri noi. Marifi nanscarifi aquin man futsafo ismatiro man Diospan facufo. \v 36 Maton Upa Diosin nantifihuun ramapaia cuscan marifi nanscarifi acahuun. \s1 Futsafohuunoa shinanchacayamacahuun \r Mt 7.1-5 \p \v 37 Futsafohuunoa shinanchacaqui futsafori yoiyamacahuun. Man futsafohuunoa yoisharayamaino Diosiricai matohuunoa yoisharashquima. Ascashon yoiquin isca huayamacahuun, “Nanton chaca huaa. Ascacun Diosin iconquin onaintimairan,” ishon yoiyamacahuun. Nan onaintimapainonran, ishon man futsahuunoa shinanyamaino Diosiricai mato onaintimaima. Man futsafo rau huacuri Diosirifi mato rau huashquin. \v 38 Ascacun yorafo shara huacahuun. Man yorafo shara huacun Diosin matorifi shara huai. Ascacun futsafo inansharaqui finacoincahuun. Matsiquimacoinquin. Maniriqui futsunon. Man futsafo asca huacun Diosin arifi mato nanscacoin huaashquin, —Jesús huani. \p \v 39 Jesús ahuarafo yoiai cuscarahuunshon ato yosini, —Fushocai afu fusho raqui iyotiroma. Iyopai afu shato muran pacutiro. Nanscarifi aqui futsan Diosin tsain tapishomacai mato tapimatiroma. Matofu afiri funotiro. Mato amaquiri yoitirofoquin. \v 40 Ahuunshon tapiainfoancai tapimamisiton tapian cuscan tapiafoma. Ascafia nan ahuunshon tapiainfoan chipo tapiaino nan tapimamisi cuscara itirofo. \p \v 41 ¿Ascan ahuuscai yora ahuara pasnanshta fuostamua man futsupaiyain marifi sapa uhuapa fuostamufiashon? Ascashon min chaca huairan futsa huafiaquin mancaifin fasi finacaiaquin. \v 42 Ascashon man yoiqui isca huai, “Uhuun yorashtan, un min furo murannoa ahuara pasnanshta un mia futsunon,” man huamisi. Ascafiashocai man tapiama man sapa fuostamufafainna. Man fuparamitsapaimisi. Ascacun sapa futsucumuhuun. Asca huashon oinsharafain marifi man futsa pasnanshta futsutiro. Nanscarifi aquin futsafoan ato chaca shatumapaifiaquin marifi man chaca hua. Man fasi paran. Ascacun iquisi mato chaca shatucahuun. Ascashon marifi man futsafo chaca shatumatiro. \s1 Ihui ahuun fimihuunshon non onantiro \r Mt 7.17-20; 12.34-35 \p \v 43 Ihui sharafoan ahuun fimicai chaca itiroma. Ihui chacafoan ahuun fimicai shara itiroma. \v 44 Ascano ihuifoti ahuun fimifohuunshon non onantiro ahuu cuscarafomainquin. Ihui moshayafohuunoacai shopa foaicun non tuscutiroma. Nanhuafaquisihuunricai uva foaicun non tuscutiroma. \v 45 Nanscarifiai nocofunun sharapan ahuun nomuranshon ahuara sharafosi shinain cuscan ahuun tsainrifi sharacoin itiro. Nanscarifiai nocofunun chacapan ahuun nomuranshon ahuara chacafosi shinain cuscan ahuun tsainri chacacoin itiro. Ascashon nocon ointi muranshon non shinain cuscan nannoricoin non yoitiro. \s1 Futsan pushu mutsisipa huaino futsan pushu mutsisipama huatiro \r Mt 7.24-27 \p \v 46 ¿Ahuuscai Ifo ua huafiamisishaquin un mato yoia cuscan man aimamun? \v 47 Ascacun un mato yoi ahuu cuscaramain tsoan ua nicasharashu nan un yoia cuscacoin aaiquin. \v 48 Tsoan pushu huaquin ahuun quishi nichishquin iquisi mai puhuuqui mai tuiqui nocoa. Ascashon pushu anaitiano ananmanri unu foanfiaquicai pacutiroma. Fasi pushu mutsisipacoin. Nanscarifiai nan uhuun tsain nicacoianfo nan un yoia cuscacoin acani. Ascashu ahuara ahuuscarafiainocai umaqui itirofoma. \p \v 49 Ascan un yoiai cuscan nicafiashu tsoa ascaima ahuuscamain acanicain un mato yoi. Yoran pushu huaqui ahuun quishi nichifiaquin mai puhuuqui tuiqui nocoama. Fuquinishtacoin huaa. Ascashon pushu anaitiano ananmanri unu fai foanquin pushu paoanquin chacana huatiro. Nanscarifiai tsoan uhuun tsain nicafiai ascashuma ahuun unutani nantifi funocani. Omitsiscashcaniran, —ishon Jesús ato yoini. \c 7 \s1 Romano ranushumua niaifoan ahuun oinmati Jesús caya huani \r Mt 8.5-13 \p \v 1 Yorafo yoiquin anaititan Jesús Capernaum ano cani. \v 2 Nannoa ranushumua niaifoan ahuun oinmati nan ahuun noicoian fasi isininqui finacoin ini. \v 3 Ascacun Jesús ahuamamishti huatiro nicaquin ranushumua niaifoan shinanquin isca huani, —Uncai Israelima. Ascacun un niaifofo ato yoi ua Jesús yoishonafo oshon uhuun oinmati ua caya huashoyoi onon, —ishon shinanni. \v 4-5 Ascano ato yonoa focani Jesusqui nocoshon yoinifo isca huaquin, —Ranushumua niaifoan noco yonoa non mia yoi onon. Nan nocofunu shara. Nocon caifohuuri fasi noimisi. Nanton nocon ichananti pushu huamashona. Noco shara huashomisi. Ascacun mirifi asharashoicapun ahuun oinmati caya huashoshquin, —ishon Israeli niaifofoan yoinifo. \p \v 6-7 Ascano Jesús atofu cani. Ranushumua niaifoan ahuun pushu chaimashta man fuaifoan afanan ahuun yorahuafo Jesusqui nichini yoiqui isca huanonfo, —Ifon, un mia fucash huapaima. Un cai ahuama. Min nocofunu tsoa cuscaramacoin. Uhuun pushu ari capaiyamaquin. Min tsainmansi uhuun oinmati ua caya huashohuun. \v 8 Ascan uafin uhuun niaifoan ua yonomisiquin. Urifi ranushumuafo un yonotiro. Unmain ato yonoainofin un futsa, “Catahuun,” huaino cariscatiro. Un futsa, “Ohuu,” huaino uqui oriscatiro. Uhuun oinmatiri, “Ua ashoriscahuun,” un huacun ua ashoriscatiro. Asca minfin ahuamamishti huatiroquin. Ascacun min tsainmansi yoihuu uhuun oinmati cayanon, —ishon yoini. \p \v 9 Ascaiton nicaquin Jesús a mufaina yorafo yoiqui isca huani, —¡Aira! ¡Nicacapon! Tsoa futsacai naton acai cuscan ua icoinra huacoinmisima. Israeli anoafoanricai ua isca huaqui icoinra huacoinmisifoma, —ishon Jesús ato yoini. \v 10 Ascano a ranushumua niaifoan ato nichiafo Jesús tsainqui anaitiano afanan naso furan oianfo ahuun oinmati man cayasharacoian ini. \s1 Ainfomaqui ahuun funu naa ahuun facu man naafiacun Jesús funini \p \v 11 Ascano chipo shafa futsa Jesús pushurasi Naín ano caino afu rafuafo yafi yorahuanrasi afu fonifo. \v 12 Ascashu Naín ano nocoti chaima oian pushcohuai naa mai huai focani ahua fu yora ichapa fonifo. Nan pushcohuai ahuan ahuun facu fusticoin. Nan ahuanmaqui funu naani ini. \v 13 Ascashu uaicaiton oin Jesús ahuun ramapaicoinquin yoini, —Uaiyamahuu, —huani. \v 14 Asca huatan pushcohuai ahuun ihuaifo aqui racati muuainno nitunifo. Ascaiton Jesús yoini, —Pushcoshtan. Un mia yoi. Funihuu, —huaino. \v 15 Pushcohuai tsaoinacahuan tsainni. Ascaiton ahuun ahua Jesús yoini, —Naquian. Min facu afanan man nia. Iyosharatahuun, —huani. \p \v 16 Ascaiton oincani yorafo fasi ratucoinnifo. Ratu nishmapacuquin Dios yoisharaqui isca huanifo, —Diosin tsain yoimisi noco muran Diosin nichian. Diosin ahuun yorafo ashoin oaran, —ishon yoinifo. \v 17 Ascashon nan Jesús aca cuscan yoifoanfafainfo. Judea anoafo futan mai futsa ariafoan ahuunoa nicaquin futsanifo. \s1 Nan yorafo unu muran iquimamupacuni Juanpan afu rafuafo Jesusqui nichini \r Mt 11.2-19 \p \v 18-19 Juanpan tanamisifoan Jesús ahuarafo huaiton oianfo cuscan Juan yoi focani cunu muran iquinifo. Ascaiton nicaquin Juanpan a tanamisifo rafu yoini, —Nanmain Diosin catonniquin ointacahuun. Ascashon yocaquin isca huatacahuun, “Nan miamun Diosin catonni nocoqui nichishquin. Ascayamarai futsa raca non manaicai noco Numamisi inon,” ishon ua yocashotacahuun, —Juanpan ato huani. \p \v 20 Ascano nan rafutan focashon Jesús yoinifo, —Nan yora unu muran iquimamisi Juanpan noco nichian non mia yocayonon. Ascacun non mia yocai. Nan miamun Diosin catonni nocoqui nichishquin. Ascayamarai futsaraca non manaicain nocon Numamisi inon, —ishon yocanifo. \v 21 Ascaino nantianri Jesús nan isininqui omitsiscaifo caya huafain yoshin chacafo atohuun nuuafo atomaquinoa potafain fushoforifi oinmasharapacuni. \p \v 22 Ascashon nan Juanpan ato nichian rafu Jesús yoini, —Un acaiton man oian cuscan uhuunoa man nicai cuscan Juan yoitacahuun. Ascashon fushofo un caya huaa oinsharaifo cuscan yoifain pastocoinfori un caya huaa nicasharanonfo nanrifi yoifain ato yoratisho coyo cuscara tocoi futsuafori caya huafain yora nipaiqui ranainfori un ato caya huaa yoifain man nacoinnafori un ato funimana. Ascashon yora ahuuomafori tsain shara un ato yoifafainmisi ahuuscashumain Diosin niaifo fu ipatirofoquin, ishon un ato yoimisi. \v 23 Ascan nanfo un mato yoiai cuscan Juan yoitacahuun tsoan ua icoinra huacoinshocai afanan ahuara futsa shinainma. Nan cuscara yorafofin fasi unimacointirofoquin, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 24 Ascatan man foafoanno Juanhuunoa Jesús nanno niafo yora huarasi yoini, —¿Ahuuscai istaipama ano Juan oin focani fonifomun? Juancai nan facatahua pui ninhuun focu focu acai cuscarama. Nanscarifiai man man tapia Juancai ointi rananyama. \v 25 ¿Ascan ahuuscai Juan oinpai man fonimun? Itsairaca nan nocofunun sahuuti sharacapacoin sahuucun oincai man foni. Ma. Juanpacai sahuuti shara sahuumisima. Niaifofoanfin ato pushu muranshon sahuuti sharacapacoin sahuutirofoquin. \v 26 Nan Diosin tsain yoimisiraca oincai man foni. Ascafia nan icon Juanpan Diosin tsain yoimisifia nanton yoimisi cuscacai tsoa futsan anori yoimisima. \p \v 27 Ascacun nanhuunoa Diosin tsain cununi isca huaquin, “Min nai ariashu mai ano fotoataima iquisi uhuun tsain yoimisi nichiqui tau huai mihuunoa ato yoiaino itisharashon mia nicanonfo,” ishon cununi. \v 28 Un mato icon yoi. Tsoashtacai Juan finoanma. Ascashon Juanpan tsain yoimisi cuscaricai tsoan ascara tsain yoiyomisima. Ascafia Dios niaifo icanoafoan yoisharatirofo cuscacai Juanpan nicayamafain nanfoan oianfo cuscaricai oinyomisima. Ascashon nantifi Dios icanoafoan Juan finoanfo, —ishon Jesús yoini. \p \v 29 Ascashon nan Jesús nicaifo futan Roma anoa niaifo pui fishomisifo Juanpan ato unu muran iquimapacuni aton chaca shatunonfo. Ascano nanfoan Jesús yoiaiton nicaquin yoinifo, —Jesús noco cayacaficoin yoi. Diosin noco yonoa cuscan nan iconran, —ishon yoinifo. \v 30 Asca huafiaifoan Fariseofo futan Moisés cununi cuscan tapimamisifoancai Diosin ato amapaiyai cuscan nicapainifoma. Ascasho nanfoanri yoinifo, —Juanpan noco yoiai cuscacai anorima. Nocoricai unu muran iquimatiromaran, —ishon yoinifo. \p \v 31 —Ascashon afanan un mato tapimai. Natian niyoafo ahuu cuscarafoquin. \v 32 Nanfofin nan facu cashumisi cuscarafoquin. Facufo cashucaquin afu facu futsafo oi ashcafinin cunatirofo. Nanscarifiai nanfofin nanscarafoquin. Ascan nan facu cashumisifoan yoitirofo isca huaquin, “Man non shainti manufiainocai monopaicanimaran,” ishon yoifain “fanainca omitsiscati cuscara non fanaifiainocai man uaipaimaran,” ishon nan facu cashumisifoan yoitirofo. \p \v 33-34 Nanscarifi aqui nanfoanrifi Juan yafi uqui tsain chipufafainmisi. Ascafia Juanpacai piqui tunufain fimi unu pau ayamisima. Ascacun ahuunoa yoiqui isca huamisifo, “Juan nisocoin. Yoshin chaca ahuun nuaran,” ishon yoimisifo. Asca unfin piisharafain un ayasharamisiquin. Ascafia uhuunoari yoiqui isca huamisifo, “¡Cuu! Jesús pitsicoin fasi ichapari ayatiroran huafain Roma anoa niaifo puifishomisifo yafi yora chacafo furi rafuiran,” ishon uhuunoa chaca yoimisi. \v 35 Nanscarifi aquin nanfoanri yoiqui isca huamisifo, “Tsoanmain shinansharafain icaquin non onantiro. Nan yorafin isharacoianquin shinansharamain huaifin,” ishon nanori yoimisifo. Nannori yoifiaquicai uhuunoa ascara yoipaimisifoma. Ascatamarocon uqui tsain chaca fusti huamisiforan, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Jesús Simón pushu muran iquini nan Simón Fariseo ini \p \v 36 Ascano Fariseo futsan Jesús yoini, —Tapimamisiton, uhuun pushu ano cahuun un mia pimanon, —huani. Ascaino ahuun pushu ano cashon a futan pini. \v 37 Nan pushurasi anori ainfo furomacoin ica ini. Ascashon Fariseo pushu muranshon Jesús piaiton nicai arifi nan pushu muran iqui caini. \v 38 Ininti motica tsomashu Jesús cachiori nitishoni. Nan moticanun ahuun anu alabastro a muran ahuun ininti fasi paratamacoin ahuun pui nua ini. Ascatan amanaon niashu uaiqui ahuun fuonpan Jesús tau muchana huani. Ascashon ahuun foo chainipaton otucuruaqui shara huatan ahuun tau tsoatan ininti ahuun tauqui ocani. \p \v 39 Asca huaiton nan Fariseo Jesús piimaiton shinanquin isca huani, —Na nocofunu Diosin tsain yoimisicoinshon na ainfoan muai cuscan onancuana na ainfomain ahuu cuscaraquin, —ishon ahuun nomuran shinanni. \p \v 40 Ascaiton onanshon Jesús Fariseo yoini, —Simón, un mia ahuara futsa yoiran, —huaiton. Simón cumani, —Tapimamisiton, ua yoihuu, —huani. \p \v 41 Ascaiton Jesús yoini. —Ato pui inanyomisiton nocofunu rafu pui inancun nan rafutan ahuun rafanan nifinifo. Futsan quinientos denario nifiaino futsan ichapama nifini cincuenta denario. \v 42 Ascafia nan rafutan nan nifian cuscan nasopaifiacai tsoa puiya inima. Ascacun nan ato pui inanyomisiton ato yoisharani afanan tsoan a nifinonma. Ascan nan rato futsacaimun fasi ahuun noiqui finacaiquin, —ishon Jesús yocaiton. \p \v 43 Simón cumani, —Nan paratama nifiatocairaca fasi noiqui finaiquin, —ishon yoiaiton. \p \v 44 Afanan Jesús cumaqui isca huani, —Min cayacafi yoiaran, —huatan ifiacucahuan yoini, —Oinpon. Na ainfoan fasi ua noicoin. Min pushu muran un iquifiaitocai mian ochoama. Asca na ainfoanfin fasi uhuun noiquin ahuun fuonpan uhuun tau muchana huafain ahuun foon ua otucuruacaquin. \v 45 Nocon fuyamisi cuscaricai mian uhuun tamo tsoama. Asca na ainfoanfin min pushu muran un iquiaitian uhuun tauqui ua tsoariaiquin. \v 46 Ascan mianricai uhuun mapoqui shuni ocama. Asca na ainfoanfin uhuun tauqui ininti ocaquin. \p \v 47 Ascacun un mia yoi. Na ainfoan ahuara ichapa chaca huafiamisicun natian ahuun chaca mun soashona. Ascashori mun rau huacoinna uhuun fasi noiaiton. Asca tsoan shinanquin isca huai, “Uncai ichapa chaca huamisima. Ascacun uari uhuun chaca ichapama ua rau huashotiroran,” ishon shinaintocain ua ichapa noimaran, —ishon Jesús Fariseo yoini. \p \v 48 Ascashon ainfo Jesús yoini, —Natian mun mia chaca rau huashoanran, —huani. \p \v 49 Ascaino Fariseo pushu murannoafo afi ranan yoinannifo, —¿Tsoamun na nocofunuquin? Fasi chaca huamisifo ato chaca soashofain ato rau huatiroran, —icashu yoinannifo. \p \v 50 Ascashon Jesús afanan ainfo yoiqui isca huani, —Mian icoinra huaitofin un mia numaquin. Caasharatahuun, —ishon Jesús yoini. \c 8 \s1 Jesús futan ainfofoan apaoni cuscan \p \v 1 Asca huatan chipo Jesús pushurasiti ato yoifoanfafaini ahuu cuscaramain Upa Diosin niaifoan ahuun yorafo iquinai cuscaraquin. Ascaino doce afu rafuafori afu fonifo. \v 2 Ascaino ainfofori afu fonifo. Nanfo isinincai yoshin chaca atohuun nuucun Jesús ato caya huapaoni. Nan futsan ahuun anu María Magdalena. Nanhuun siete yoshin chacafo ahuun nuucun Jesús amaquinoa potani. \v 3 Futsan ahuun anu Juana nan Cuzapan ahuin ini. Nan Cuza niaifo Herodes ahuun niaifo patashari ini. Ainfon futsan ahuun anu Susana. Ascashu ainfo futsaforifi Jesús yafi afu rafuafo fu fonifo. Nan ainfofoan Jesús yafi afu rafuafo pui inannifo ahuun rafanan tushu finonfo. \s1 Jesús fimi ushu saamisihuunshon ahuarafo ato yosini \r Mt 13.1-9; Mr 4.1-9 \p \v 4 Pushurasifoti anoashu ahuun tsain nicapaicani yorahuanrasi aqui fuaifoan ahuarafo yoiai cuscarahuunshon ato tapimani isca huani, \v 5 —Nocofunun ahuun noshati murannoa fimi ushu fishon ahuun mau mamaqui saaca ushufo fai nushmancayan pacucun puamanafoanno puiyafoanri piinifo. \v 6 Ushu rananri toquiri camaqui pacua mai ichapamashta anoashu foaifia fari tsasi huani unun muchana huaiyamaino nai cuyoni. \v 7 Ascaino ushu rananri tasha murannoashu foaifiashucai ushu futsa foaisharanima. \v 8 Ushu rananri mai shara ano pacuafo foaisharashu fimi ichapayacoin iniran, —ishon Jesús ato yoitan oi ashcafinin ato yoiqui isca huani, —Manmain ua nicatiroquin ua nicafain uhuun tsainri maton nomuran nanucoincahuun, —ishon ato yoini. \s1 Ahuuscaquimain Jesús futsafo ahuarafo futsahuunoa yoini ato yosinon \r Mt 13.10-17; Mr 4.10-12 \p \v 9 —Min ato saamisihuunoa ahuara futsa tapima ato yoia cuscan noco shafacafi tapimahuu, —ishon afu rafuafoan Jesús yocaifoan. \v 10 Jesús ato cumani, —Upa Dios a icanoshon ahuun yorafo iquinai cuscan un mato fusti shafacafi tapimai. Ascan nanfofin ahuarafo cuscarahuunshon fustisi un ato yoiaquin. Ascashon nanfoancai un ato oinmana cuscan oinfiaquicai tapiafoma. Nicafiaquiricai tapisharafoma. \s1 Fimi ushu saamisihuunoa ahuara yoifiashon shafacafi afu rafuafo tapimani \r Mt 13.18-23; Mr 4.13-20 \p \v 11 Un saamisihuunoa ahuara futsa un ato yoia cuscan un mato shafacafi tapimai. Nan ushufo Diospan tsain cuscara. \v 12 Nan fai curushu yorafoan aton ointi cuscara. Ascashon nanfoan Diospan tsain nicafain ato nomuran nanufiafo nan yoshin chaca Satanás atoqui oshon nan nicafo cuscan ato fiantiro icoinra huayamafain Dios fu ipanonfoma. \v 13 Ascan nan toquiri camaqui mai ichapama cuscan nanscarifiai yorafoan Diosin tsain nicaquin tau huai unimacoinyofiashu ahuara ahuuscaraino samamashta cachiquiri huatiro. Nanfoan Diospan tsain icoinra huaqui chai huashoma ahuara chaca finonquin samamashta Dios cachiquiri huatirofo. \v 14 Ascan nan ushu futsafo moshafo muran pacuashu foai sharatiroma. Nanscarifiai futsafoan Diospan tsain nicafiashon ahuara nan acai cuscan fustisi shinanfain pui ichapa yafi mafo ichapa noiqui itiashmashtafi Dios cachiquiri huai. Ascaquicai Diosin ato amapaiyai cuscan huacanima. Ahuarafo futsafohuunshosi ato nomuran afi unimamapaicani. \v 15 Ascafia ushu futsafo mai shara ano pacuashu foaiquin yosiashu fimi ya itiro. Nanscarifiai futsafoan Diospan tsain nica cuscan icoinra huashu ahuun nomuran sharacoin. Ascaquicai Diospan tsain nicafo cuscan cachiquiri huacanima. Ascashon nanfoanri futsafo icoinra huamatirofo. \s1 Lamparinahuunoa cuscara Jesús ato yoini \r Mr 4.21-25 \p \v 16 Tsoancai tapa camaqui lamparina otashon paninranun fupomisima. Asca huatama otashon tapa camaqui huaa pushu muran iquiafoan oinsharatirofo. \v 17 Nanscarifiai man shinanmisi cuscan ahuara huafiashon man fomanmisi cuscari nantifi mato puashoshquin. Anoshocai ahuashta afanan man fomantiroma. \p \v 18 Ascacun oinfain. Uhuun tsain nicasharacahuun. Tsoan uhuun tsain nicasharacoian paratamari Dioshuunoa tapisharatiro. Ascan tsoan uhuun tsain nicafiashu ascacoianma ascashu nan nicamisi cuscari funoshqui, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Jesús ahua yafi ahuun ushtofo \r Mt 12.46-50; Mr 3.31-35 \p \v 19 Ascatan Jesús ahua yafi chipocufo aqui iquipai oianfo yorahuanrasi fasi fospiafono iquinifoma. \v 20 Ascaiton futsan yoini, —Min uhua futan ushto rananun mia oinpai fuafo chifi niaforan, —ishon yoiaiton. \p \v 21 Jesús cumani, —Nan uhuun Upa Diosin yoiai cuscacoin aafofin uhuun uhuafo yafi uhuun ushtofoquin, —ishon yoini. \s1 Jesús fuuhuan yafi ian fuchomanhuan nishma huani \r Mt 8.23-27; Mr 4.35-41 \p \v 22 Shafa futsa Jesús afu rafuafo yoini, —Non ianmanhuan oquiri fonon focahuun, —ato huaino afu nanufainifo. \v 23 Ascashu foaifono atoqui fuuhuan noconi. Nantian Jesús shasho tsispa camaquinoashu osha ini. Ascano fuuhuanquin ianmanhuan fuchoquin unu shasho muran iquimani. Fasi musucoin ini. \p \v 24 Ascaiton afu rafuafoan moinnifo, —Moihuu, Ifon, man non asai futsuicai, —ishon yoiaifoanno moinacahuatan ninacahuani. Ascashon yoini isca huaquin, —Fuun nishmahuu huafain fuchomanhuanun nishmahuu, —Jesús huani. Ascaino ian fuchoi nishmafaini. Man asca huano ian pusiquima racani. \v 25 Ascaiton ato yoini, —¿Ahuuscai un nunofiano ua icoinra huatama man ratuai? —ishon Jesús ato yoini. Ascaino fasi ratucani mustairicatan afi ranan yocanonannifo. —¿Noco ifomun tsoaquin? Fuuhuan yafi ian nan yoiai cuscan man nishma hua, —icashu afu rafuafo yoinannifo. \s1 Gerasa mai anoa nocofunuhuun yoshin chaca nuua ini \r Mt 8.28-34; Mr 5.1-20 \p \v 26 Ascatan ianmanhuan pocufaini Galilea ocuma futsa Gerasa mai ano noconifo. \v 27 Ascashu shasho murannoashu Jesús fotocainaino nocofunu yoshin chaca ahuun nuua aqui noconi. Sahuuti sahuu sahuutianima. Pushu muranricai imisima. Mahua quini muransi iitiani. Nan mahua quini muranri naafo mai huamisifo. \v 28 Jesús fuchitan ratoconun mai chachipacufoan oi ashcafinin yoiquin isca huani, —¿Mian ahuusca huapaimun, Jesús? Diosin nai muran ica nantifi finoncoianton ahuun Facufin minquin. Ua omitsisca huayamapun, —ishon yoshin chacahuunshon nocofunun Jesús yoini. \v 29 Nannori yoini Jesusmain yoshin chaca amaquinoa potayamaiton. Asca aqui Jesús nocoataima yoshin chacapan nocofunu achiriapaoni. Ascaiton yorafoan cadenanun munushfain onushushon cushufiafo nanfo tusaqui futsafaini ichopaoni. Ascashon yoshin chacanun tsoan istaipama iyoni. \p \v 30 Ascaiton Jesús yocani, —¿Min ahuanumun? —ishon yocaiton. Yoshin cumani, —Nocon anufin ichapaquin. —Anori yoini yoshin chacafomain ichapa ahuun nuucun. \v 31 Ascashon yoshin chacafoan Jesús yoinifo, —Omitsiscapanacafo quininhuan muran noco potayamapun, —huarianifo. \p \v 32 Ascaino nantianari machi mananunshon yahua inafoan piinifo. Ascacun yoshin chacafoan Jesús yoicaquin isca huanifo, —Noco yahuarasihuun nichipun, —huaifoan. —Ascaiton yahuafohuun fotacahuun, —Jesús ato huaino. \v 33 Nocofunuhuunoashu yoshin chacafo yahuafohuun fonifo. Ascaino yahuahuanrasi ian muran maocofainni asai futsunifo. \p \v 34 Ascaifoan oinfaincani yahua cushumisifo ichonifo pushurasi ano chani focani. Pushu patashari icafo yafi chaima icafoquiri chaninifo. \v 35 Ascaiton nicacani yorahuanrasi yahua asai futsuaiton oinpaicani funifo. Fucaquin oianfo Jesús naman nocofunu ahuun yoshin chacafo nuumisi tsaoa ini. Man amaquinoa Jesús yoshin chacafo potano. Afananricai imisi cuscan chitoria iyamacain nison inima. Shinansharacoinni. \v 36 Atirifi atoqui nocoaifoan Jesús amaquinoa yoshin chaca potaiton oianfo cuscan futsafoqui chaninifo. \v 37 Ascaino Gerasa anoafoan nicacani ratucoincaquin yoinifo, —Nocomaquinoashu catapun, —huaifoanno Jesús shashon nanucaini cani. \v 38 Jesús cataima a yoshin chaca amaquinoa potaton yoini, —Uari iyoicapun. Un mifu capaicai, —huafiaiton. \v 39 Jesús yoiquin, —Ma. Min pushu ano cashon min yorafo mia Diosin ashoan cuscan huafain yoitahuun, —huani. Asca huaino cashon Jesús ashoan cuscan yoifoanfafaini. Pushurasi muran yafi patashari icafo chaima icafori yoifoanfafaini. \s1 Jairo shotocofacu caya huafain ainfoan Jesús ahuun sahuuti muunni cayashquin \r Mt 9.18-26; Mr 5.21-43 \p \v 40 Asca huatan ianmanhuan pocufurannaiton yorahuanrasiton cusumunshon Jesús mananifo. Fasi aqui unimacaquin —Nocoqui ohuu, —huanifo. \v 41-42 Nannori nocofunun ahuun anu Jairo. Israelifoan ichananti pushu anoa aton niaifo ini. Nanton ahuun shotocofacu fustishtacoin doce fari aya ini. Ascano Jesús shasho murannoashu foto curanaiton Jairo fuoshopacucahuan yoini, —Uhuun facushta isininqui man naiquin uhuun pushu ano ufu capun. Uhuun facushta ua caya huashoshquin, —ishon Jairo yoiaino Jesús afu caino yorahuanrasi atofu focaquin fasi yuruanifo. \v 43 Nannori ainfo atofu cani. Nan ainfo imi imitiani doce fari man aqui caafiano nusuyamacai. Cayapaiqui nan aya cuscan doctorfo ato inanfiacucai tsoanshta caya huamamisima. \v 44 Ascashu Jesús caiton ainfoan acachorishori ahuun sahuuti cupanan muunni. Muuanshu imi shaturiscatani. \v 45 Ascaiton Jesús ato yocani, —¿Tsoan ua muamun? —ato huaiton. \p Nantifiton yoinifo, —Non mia muamaran, —ishon futsan yoicun futsan yoicun huanifo. Ascaiton Pedronun yoini, —Tapimamisiton, yorahuanrasiton mia yuruafain mia putsiquinaforan, —huaiton. \p \v 46 Afanan ato yoini, —Ratoran futsan man ua mua. Uhuun curushhuunoashu nan ratoran man cayaran, —ishon. \v 47 Jesús yoiaino ainfoan tapini Jesús man onan. Ascacun raquicai onutiroma oin ratui taritari iyanan yora huanrasiton ointaifi Jesús nia naman ratoconun mai chachishon nan ica cuscan yoini, —Un imi imitiani doce fari man uqui caa. Tsoancai ua caya huamamisima. Ascacun min sahuuti muuashu un imi shaturiscaran, —ishon ainfoan Jesús yoini. \v 48 Ascaiton, —Achishtan, ua icoinra huashufin min cayaquin. Caasharatahuun, —ishon Jesús yoini. \p \v 49 Ascashu Jesús tsaincai muran niaifoan pushu anoashu aqui oshon futsan yoini, —Min facu man naaqui. Natian nocon tapimamisi afanan fucash huayamacahuun, —ishon futsan niaifo yoini. \p \v 50 Ascaiton nicaquin Jesús yoini, —Ratuyamahuu. Min ua icoinra huaino min facu cayaiquin, —ishon yoini. \p \v 51 Ascatan pushu ano nocoshon Jesús yoini, —Pedro yafi Juan non Santiago non facun ahuun apa non ahuari marusu ufu pushu muran iquicahuun, —ato huani. \v 52 Ato asca huaino iquifainquin oianfo uaicani shorarascanifo. Manocani. Ascaifoan Jesús ato yoini, —Uayamacahuun. Na facucai naama. Oshafinquin, —ishon ato yoiaiton. \p \v 53 Jesús osanifo. Man facu naacoina oinfiainfoan. \v 54 Ascashon Jesús shotocofacu mutsoinifoanquin oi ashcafinin yoiquin isca huani, —Facushtan, funinaca huanhuun, —huaino. \v 55 Afanan funinaca huatan shotocofacushta nini. Ascaiton, —Piimacahuun, —Jesús ato huani. \v 56 Apa yafi ahua aton facu funia oincani fasi unimacoinnaifoan ato yoini, —Maton facu naacoinfiacun un funimana cuscan tsoa yoiyamacahuun, —ishon Jesús ato huani. \c 9 \s1 Jesús afu rafua doce nichini Diosi niaifo icanomain ahuu cuscara iishquicai ishon ato tapimanonfo \r Mt 10.5-15; Mr 6.7-13 \p \v 1 Shafa futsaino Jesús doce afu rafuafo cunaino aqui funifo. Ascano aqui fuafoan ato yoiqui isca huani, —Uhuun curushhuunshon yoshin chacafo yorafohuun nuucun atomaquinoa potafain pau futsa futsatapafori uhuunshon man ato caya huatiro. \v 2 Ascashon uhuun Upa Dios niaifohuunoari ato yoifain isinincaifori ato caya huatacahuun. \p \v 3 Ascacun mato ahuara foyamacahuun. Mato poquiti non forusa non tushu non puiri foyamafain mato sahuuti futsafori foyamacahuun. \v 4 Ascan ratoran pushurasi ano man nocoano tsoa aton pushu muran mato iquimai nan fusti muran iyocahuun nan man caitian. \v 5 Asca rato pushu futsa iyamarai pushurasi anoafoanri mato nicacasmaifoanno atomaquinoashu focaquin maton sapato tatashacahuun. Ascaquifin man ato ismatiroquin mato nicacasmafain Diosirifi nicacasmaifo cuscan. Diosin tsain icoinra huamaforan, —ishon Jesús ato yoini. \v 6 Ascashon ato yoiquin anaitiano pushurasifoti ano Upa Dios niaifohuunoa yoifain isinincaifori Jesushuunshon ato caya huafoanfafainifo. \s1 Niaifo Herodescai nannorisi shinannima \r Mt 14.1-12; Mr 6.14-29 \p \v 7 Ascano nan niaifo Herodes a Jesús aca cuscan nicashu, —¿Tsoamun na nocofunuquin? —ishon shinanni. Atirifoan yoinifo, —Nanfin Juanqui man afanan funia, —ishon yoinifo. \v 8 Futsafoanri yoicaquin, —Naanfin Eliasquin, —huaino. Futsafoan yoicaquin, —Ma. Nantofin noco shuni caifo Diosin tsain yoimisi ipaoniquin man afanan funiaran, —ishon yoinifo. \v 9 Ascafiaifoan Herodes yoini, —Ma. Nancai Juanma. Munfin Juan tushtumayamuaquin. ¿Asca nan nocofununmun tsoaquin? —ishon yoini. Asca nan niaifoanri fasi Jesús oinpaicoinni. \s1 Jesús cinco mil nocofunufo pimani \r Mt 14.13-21; Mr 6.30-44; Jn 6.1-14 \p \v 10 Ascashu chipo afu rafuafo Jesusqui naso cashon nan acafo cuscan Jesús yoinifo. Ascaiton nicaquin Jesús ato yoini, —Pushurasi Betsaida ano nocotisi non fononfocahuun, —ishon ato yoini. \v 11 Ascafia yorahuanrasi Jesús yafi afu rafuafo nan foafo ano tapicanashu atoqui funifo. Ascashu nocoaifoan Jesús ato yoini, —¡Aicho! Man uqui fui. Uhuun Upa Dios niaifo icanomain ahuu cuscaraqui un mato yoinon, —ishon ato yoini. Nannoshori ratoran futsa isinincai fuafo ato caya huapacuni. \p \v 12 Ascashu man fari caino afu rafuafo doce aqui fucashon yoinifo, —Yorafo nichihuun. Pushurasi ano yafi a chaima icafoanno fotanonfo. Fonaincaniquin. Anoshon tushu fifain ranimain oshacanicain shara futsa fuchinonfo. Nuno tsoa yamaiquin, —ishon yoinifo. \v 13 Ascaiton ato cumani, —Ato piimacahuun, —ishon a rafuafo yoiaiton. —Nonfin misi mucu fustiti yafi shiman rafusi ayaquin. Min shinanmun na yorafo pimashquin non tushu ichapa fiicaiquin, —ishon yoinifo. \v 14 Nanno cinco mil nocofunufosi ini. Ainfofo yafi facufocai tanan huamunima. Ascaiton ato yoiqui isca huani, —Ato yoicahuun futsano cincuenta tsaohuaifono futsa anori cincuenta tsaononfo. Nanscasi anonfo, —ato huani. \p \v 15 Nan ato yoiai cuscan tsaoacunifo. \v 16 Ascaino shiman rafu yafi misi mucu fustiti tsomashon nai ari foisinifoantan apa Dios cufinquin isca huani, —¡Aicho! Upan, mihuunshon un ato pimai. Min fasi sharacoincun, —huatan. Misi torupacutan shiman rafu ya osishon afu rafuafo ato inanni ato pashcanan huapanonfo. \v 17 Ascashon picani mayancoinnifo. A picaquin tushu huafo afu rafuafoan doce shihuati fospi huanifo. \s1 Pedronun, —Jesús Diospan facuran, —huani \r Mt 16.13-19; Mr 8.27-29 \p \v 18 Ascatan shafa futsa Jesús afu rafuafo ointaifi apa Dios cufini. Cufinquin anaititan ato yocani, —¿Yorafoan shinanmun un tsoaquin? —ishon ato yocaiton. \p \v 19 Cumanifo, —Futsafoan yoiafin min Juanquin. Nan yorafo unu muran iquimapacumisi. Asca futsafoanri yoiafofin min Eliasquin. Asca futsafoanri yoiafofin min noco shuni nan Diosin tsain yoimisi ipaoniquin man min afanan funiaran, —huaifoan. \p \v 20 —¿Asca marifi man shinanmun un tsoaquin? —ishon ato yocaiton. Pedronun cumani, —Minfin Cristoquin. Nan Diosin mia catonniran, —ishon yoiaiton. \v 21 —Ascacun tsoashta yoiyamacahuun, —Jesús ato huani. \s1 —Unfin chipo naashquicai, —ishon Jesús ato yoini \r Mt 16.20-28; Mr 8.30–9.1 \p \v 22 Ascatan afu rafuafo yoiqui isca huani, —Un chipo fasi omitsiscashquin. Nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo non Dios fu tsainti pushu cushumisifo Moisés cununi cuscan tapimamisifoan futan ua icoinra huashquicanima. Ascashon ua ato rutumafiafo osha rafu non fusti finontan un afanan funishquiran, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 23 Ascashon nantifi yorafo yoiqui isca huani, —Tsoan ua tanapai sharaquicai afin apaiyai cuscan huatiroma. Ascatama nan un yoiai cuscacoin huatiro. Ascashon shafatifiri shinanqui isca huatiro, “Ua omitsisca huafiaifoanno uncai uhuun Ifo potapacunacama. Ahuunshon ua rutufiainfoanno un tanaqui unupacunacamaran,” ishon shinantiro. \v 24 Ascan tsoan shinanquin isca huai, “¡Ohua! Un Jesús tanaitonraca ua omitsisca huacanicati,” ishon shinanquin uhuun tsain cachiquiri huaa. Nanscara yorafo naashu omitsiscapanacafo. Ascan tsoan uhuunoashu omitsiscai naa. Nanscara yorafofin nacanashu ufu isharapacunacafoquin. \v 25 Ascan ratoran futsan nantifi manifoti anoafo ahuara fia ahuunacoin ifiashu amaqui naino nantifi ahuunafo funotiro. Ascashu nantifi ahuuna iyopaonifia omitsiscapanacafo muran cainocai ahuashta itiroma. \v 26 Ascan tsoa uhuun rafipaiquin uhuun tsainri uhuunoa yoicasmaifo. Nanscarafohuun urifi un chipo uhuun Upa Dios cuscaracoin iicaino uhuun Upa Diospan oinmati afu nai muran ica sharafoya chasha curani un fotoaitian un nanscara yorafohuunri un rafipaishqui. “Nacai uhuun yoramaran,” ishon un yoishqui. \v 27 Ascacun icon un mato yoi. Man futsa nuno ufu niaton naataishoma Upa Dios niaifo icano cuscara man oinyoshquiran, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Jesús fianananriscatani \r Mt 17.1-8; Mr 9.2-8 \p \v 28 Ascashu ocho osha finontan Jesús Pedro non Juan non Santiago nan rafu non fusti ato machi ano iyoni. Apa Dios cufi caquin. \v 29 Ascashon Apa Dios cufiaino ahuun fuso fianananriscatani. Ahuun sahuutiri chashariscatani nan yoa rama furoa ointsa. Fasi osho sharacoin facafacai ini. \v 30 Ascaino nocofunu rafu aqui niriscatan afu tsainnifo. Nan rafu Moisés yafi Elías ini. \v 31 Ascashu nan rafuri chashariscatishotan nan Jesús Jerusalén anoashu omitsiscacai naashquiai cuscan afi ranan yoinannifo. \p \v 32 Ascaiton oincani Pedro yafi afu rafua rafutari oshapaifiacaquin osha tunucoinnifo. Jesús chashariscatanaiton nan rafutari oinnifo. \v 33 Ascashu nan rafu man Jesusmaqui caino Pedronun yoini, —Ifon, nuno non ica shara itiro. Non mia tapasi rafu non fusti huashonon. Mina futsa non Moisésna futsa non Eliasna futsari non huashonon, —ishon yoifiashocai Pedronun tapinima raquirimain huaaquin. \p \v 34 Ascashu nan tsaincai muran atoqui coin manipacufoannaino coin muran nii futsuashu ratucoinnifo. \v 35 Ascashon nan coin murannoari oi nicanifo yoiqui isca huaiton, —Naanfin uhuun facuquin. Nan un catonni. Ascacun a nicacoincahuun, —Upa Diosin ato huani. \p \v 36 Diosin tsainqui anaititanaino oianfo arus fusti Jesús nia ini. Ascafiashocai tsoashta yoinifoma arus fusti aton nomuranshon shinannifo. \s1 Jesús yoshin chaca furonanfacuhuun nuua caya huani \r Mt 17.14-21; Mr 9.14-29 \p \v 37 Ascatan iyoco futsaino machi anoashu fotocaini Jesús caino aqui yorahuanrasi funifo oinpai fucani. \v 38 Nanno yorahuanrasi muranshon futsan Jesús cunani. —Tapimamisiton, uhuun facu fusti ua oinshoniyopun. \v 39 Yoshin chaca ahuun nuushon. Uhuun facu fasi musta musta imayanan fiisimafain ahuun ashfapan facoshurasi atsispomamisi. Yoshin chacacai uhuun facumaquinoashu capaima. Nanscaquisi man rutui. \v 40 Un mifu rafuafo yoia isca huaqui, “Na yoshin chaca uhuun facumaquinoa ua potashocapun,” un ato huafiacai tsoan atiro icamaran, —ishon nocofunun Jesús yoini. \p \v 41 Ascaiton Jesús afu rafuafo yoini. —¡Ohua! Mancai ua icoinra huacoinnama. Man fasi amaquiri shinanmisi. ¿Ahuutia un matofu icamun man ua nicayamacaiyai? —ishon ato yoini. Ascan facun ahuun apa yoini, —Min facu ua ihuushohuun, —huani. \p \v 42 Ascashon furun ihuushonaino yoshin chacanun afanan musta mustaimainifoanaino pacuni. Ascaiton Jesús yoini, —Minfin yoshin fasi chacacoinquin. Na facumaquinoashu catahuun, —ishon Jesús curushcai yoiaino facu cayani. Ascaiton Jesús apa yoini, —Naquian min facu. Iyosharatahuun, —huani. \v 43 Ascaino oincani mustairicatan, —Diosin ahuamamishti huatiroran, —icashu yoinannifo. \s1 Jesús nashquiai cuscan afanan yoi futsani \r Mt 17.22-23; Mr 9.30-32 \p \v 44 Nan acaiton oian cuscan shinansharaifoan Jesús afu rafuafo yoiqui isca huani, —Un mato yoiai cuscan nicacoincahuun. Futsafin ua ato achimashquiquin, —ishon Jesús ato yoini. \v 45 Ascashon ato yoiai cuscacai tsoan tapinima. Diosin ato nomuran ato shinantima huaino. Ascacucai yocapaifia ratucaqui yocanifoma shafacafi ato tapimanon. \s1 Tsoacaimun fasi shara finacaiaqui \r Mt 18.1-5; Mr 9.33-37 \p \v 46 Ascashu chipo afu rafuafo afi ranan fochishmanantanannifo. Ascan non rato futsacaimun non fasi shara finacaiaqui ishon yoipacunifo. \v 47 Ascashon nan shinainfo cuscan onanshon Jesús facu mutsofuran yoiqui isca huani, —Facushtan, nuno ufu niiyohuu, —ishon yoini. \v 48 Asca huatan afu rafuafo yoiqui isca huani, —Tsoan uhuunshon na facu shara huaifin nan uari shara huai cafisca huaiquin. Nanscarifiai tsoan ua shara huaquifin nan ua nichini uhuun Upa Diosiri shara huaqui. Ascan ratoran man futsa oinmati cuscara ahuuamafiasho man yora shara huamisi nanfin fasi shara finacaiaquin, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Tsoan noco chaca huapaitama noco shara huai \r Mr 9.38-40 \p \v 49 Ascaiton Juanpan yoini, —Tapimamisiton, non oian nocofunun min anuhuunshon yoshin chacafo atomaquinoa potaiton. Nancai no fu rafumisima. Ascacun nan non yoiquin isca huaa, “Asca huayamahuu. Min no fu rafumisimaquin. Asca yoshin chaca yorafomaquinoa min potatiromaran,” ishon non yoiaran, —Juanpan huani. \v 50 Ascaiton Jesús cumani, —Asca huayamahuu. Tsoan noco chaca huapaitama noco shara huaifin sharaquin, —ishon Jesús Juan yoini. \s1 Jesús Santiago yafi Juan, —Asca huayamahuu, —ato huani \p \v 51 Afanan Apa Dios icari cati chaima Jesús Jerusalén ano cayoni. Ascaitocai tsoashta nitun huatiro inima. Manmain tapicufin a Jerusalén anoashu noco nashoyoai Apa Diosin yonoa cuscan. \v 52 Ascacun a rafuafo rafu rucun nichini. Nan pushurasi Samaria ano focashon itishara huashononfo. \v 53 Ascafia nannoafoan ato yoiquin isca huani, —Nuno iquiyamacahuun. Non mato oinpaimaquin, —ishon ato yoinifo. \v 54 Ato asca huaifoan nicashon afu rafuafo rafu Santiago futan Juanpan Jesús yoinifo, —¿Ifon, min noco yonopaimun atohuunshon non Upa Diosin cufinon nan pushurasi nai muranshon chii atoqui pota nai cuyononfo? —ishon yoiaifoan. \v 55 Jesús ato cumani, —Asca huayamacahuun. Man shinain cuscacai un shinanpaima, —ishon Jesús ato yoini. \v 56 Asca huatan pushurasi futsa ano cani. \s1 Jesús tanasharapaiyaifo \r Mt 8.19-22 \p \v 57 A fu caquin nocofunu futsan Jesús yoini, —Ifon, min raquira caino urifi un mifu cahuacacainon, —huaiton. \v 58 Jesús cumaquin, —Marifi quiniyaquin puiyafori naa yafofiano uncai pushu yama, —ishon yoini. \v 59 Ascashon nocofunu futsa Jesús yoiquin isca huani, —U fu cahuun, —huaiton. Cumaquin, —Ifon, ua manayohuu. Nan uhuun upa naitian iquisi mai huayotan un mia tanasharashquinon, —huaiton. \v 60 —Ascaquima ua tanafafainhuun. Ua ifoamafofin nan yora naa cuscarafoquin. Ascashon nanfoan ato yora naacun mai huatirofo. Ascan minfin uhuun Upa Dios niaifohuunoa ato yoifafainicain, —ishon yoiaiton. \p \v 61 Futsan yoini, —Ifon, un mia tanapai. Ascafia iquisi uhuun pushu ano un cayotanon uhuun yorafo ato yoiyoicai, —huaiton. \v 62 Jesús cumaquin, —Tsoan ua yonoshofiaquin apaoni cuscan afanan huapai, nanscara yorafocai itisharafoma uhuun Upa Dios niaifo ano iquishcaquin, —ishon Jesús yoini. \c 10 \s1 Jesús setenta y dos nocofunufo nichini \p \v 1 Ascatan Jesús setenta y dos nocofunufo catonni. Ascashon rafurasi ato nichipacuni. Nan pushurasi patasharifo ato rufofo nichini nanno chipo arifi atoqui caashquin. \v 2 Ascashon Jesús ato yononi isca huaquin, —Yora ichapafoan uhuunoa nicataiyamafiashon ichapamaton ua yonoshocani uhuunoa ato yoishcaquin. Ascacun fasi Upa Dios cuficahuun ahuun yonoshomisifo catonon uhuunoa ato yoinonfo. \v 3 Ascacun fotacahuun. Un mato yonoa cuscan chashoanfo masharonun pipaitiro cuscan nanscarifi huaquin uhuunoashu man isharafiacun yora chacafoan mato chaca huapaicaniquin. \v 4 Ascashori a muran pui huati yafi forusa non mato sapatori foyamacahuun. Focaquin yorafo finonfaincahuun. A fu tsainyoashu man funa nocotiromaquin. \p \v 5 Pushu futsa muran iquishon ato yoicahuun, “Diosin mato shara huacoinnon. Isharacahuun,” ishon ato yoicahuun. \v 6 Asca nan pushu muran ica futsa isharacoincun naanfin “Diosin shara” huacoinnaquin nan man yoia cuscan. Asca man yoiai cuscan a pushu muran icafoan mato nicacasmaifocai Diosin ato ointi unimamatiroma. Ascashu funocani. Ascafia man ato yoiai cuscacairocofin Diosin matoqui unimaiquin. \v 7 Ascatan pushurasi muran nocoashu pushu fusti muransi oshacahuun. Nannoshon mato pimafain mato ayamanaifoan acahuun. Diosinhuunoashu yonomisifo nan yopaifo cuscan nan nicamisifoan ato inantirofo. \p \v 8 Ascashu man pushurasi muran man nocoaiton mato ihui sharafain mato pimafain mato ayamanaiton acahuun. \v 9 Nannoshon isinincaifo uhuunshon ato cayahuamacahuun. Ascashon ato yoicahuun isca huaquin, “Natian Diosin niaifoan ahuun yorafo iquinai cuscan chaimashtaran,” ishon ato yoicahuun. \v 10 Ascan mato nicacasmaifoanno ato fai ano fotacahuun nannoshon ato yoicahuun isca huaquin, \v 11 “Maton chaca nocohuun nuama. Matohuunfin nuaquin. Ascafiaino Diosin maton Ifo ipairan,” ishon ato yoicahuun. \v 12 Un mato yoinon. Diosin Sodoma anoafo ato namaqui cuyoni. Ascan nan mato nicacasmaifofin ahuutiaran nan Sodoma anoafo ani finonmacaifain ato omitsisca huaquin finacoinshquin. \s1 Pushurasi anoafo yoitimacoinfo \r Mt 11.20-24 \p \v 13 ¡Ohua! Man Corazín anoafo yafi Betsaida anoafoan man chipo fasi omitsiscai. Tsoan oinyomisima cuscara shara un mato ismafiano mancai chaca shatupaima. Ascan nan Tiro anoafo yafi Sidón anoafo un mato isma cuscan un ato ismaiton nanfoan ato chaca shatucuanafo. Ascashon yoicuanafo isca huaquin “¡Ohua! Non fasi chaca huamisi. Ascacun natian Diosiqui nasoshon non nicasharanoncahuun,” ishon yoicuanafo. \v 14 Ascafia Diosin nantifi icoinra huamafo onaintimaitian nan Tiro anoafo yafi Sidón anoafori onaintimafiaquicai mato onaintimaquin finacoinshquin. \v 15 Ascan man Capernaum anoafoan man shinanmun man nai muran Dios ari foicai. Ma. Omitsiscapanacafo muranrocon mato potai, —Jesús yoini. \p \v 16 Asca huatan Jesús ahuun tanamisifo afanan ato yoiqui isca huani, —Tsoan man yoiai cuscacoin mato nicaquifin nan uacoin nicai cafisca huaiquin. Ascan tsoan mato nicacasmaquifin uarifi nicacasmaiquin. Ascan tsoan ua nicacasmaquifin nan ua nichini uhuun Upan Diosiri nicacasmaiquin, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Setenta y dos nocofunufo Jesús yonoa cuscan afanan naso furanifo \p \v 17 Ascano chipo nan setenta y dos ahuun tanamisifo afanan aqui naso furacani fasi unimacoincani fucashon yoinifo isca huaquin, —Ifon, yoshin chacafoanfin min anuhuunshon noco nicacointirofoquin. Ascacun yorafomaquinoa non mihuunshon potaran, —huaifoan. \p \v 18 Jesús ato cumani, —Aifain. Dios icanoashu nan cana piishicai cafiscai Satanás mai ano pacutanaiton un oian. \v 19 Ascano un mato yonoainocai uhuunshon mato ahuaraton ahuusca huatiroma. Rono paupan futan inapapiaton mato ahuusca huanonma un mato cushutiro. Ascashon nan Satanás noco noicasmamisi uhuunshon man finoncointiro mato ahuusca huanonma. \p \v 20 Ascacun nan man yoshin chaca potahuunoashu unimayamacahuun Diosifin nai muranshon mato anu ahuun libro muran cunuaquin man ahuun facufocun ato ismashquin. Nan shinainfin man unimatiroquin, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Uqui fucahuun. Un maton ointi unimamatiro \r Mt 11.25-27; 13.16-17 \p \v 21 Ascano ato yoiqui anaititan Diosin Yoshin Sharahuunoashu unimacoinquin Apa Dios yoiquin isca huani, —Upa Diosin, min fasi sharacoin. Nantifi nai murannoafo futan mai anoafoan aton Ifofin minquin. Ascano nan mapo sharayafo yafi cunu tapiafocai min tsain shara min ato tapimanama. Ascafia nan cunu tapisharafoma nan facu cuscarafoqui. Ascashon nanfoan un ato isma cuscan yafi un ato yoiai cuscan ua icoinra huafo. Nanfofin min ato tapimanaquin. Icon, Upan, minfin nanscara fuchipaiquin, —ishon apa yoini. \p \v 22 Ascashon cufinquin anaititan Jesús nantifi yoini, —Uhuun Upa Diosin tapia cuscan uarifi nantifi tapimani. Unfin Diospan facuquin. Diosin fustitofin ua onancoianquin. Nanscarifi aquin urus fusti Upa Diosin un onancoian. Nanscarifi huaquin urifi un futsafo Upa Diosihuunoa tapimanai cuscan nanfoanri Upa Dios tapitirofoquin, —ishon Jesús yoini. \p \v 23 Ascashon ifiacucahuan ahuun tananmisifo fusti yoini, —Diosin matohuun noiquin ahuun yono mato isma. Ascacun mato shara huacoinna. \v 24 Man oiain cuscan Diosin tsain yoimisifo futsafo futan niaifofoanri oinpaifiaquicai oinpaonifoma. Man nicai cuscari nicapaifiacaquin tsoan nicapaonimaran, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Samaritanon sharahuunshon Jesús ato ahuara futsa tapimani \p \v 25 Ascano nocofunu futsa Moisés cununi cuscan tapicoian Jesusqui oni yocayoi. Tapipaiquin Jesusmain cayacafi cumaiquin ishon. Ascashon yocani, —¿Tapimamisiton, unmun ahuuscatiroquin Dios fu ipashquin? —huaiton. \v 26 Jesús cumani, —¿Raquiri Moisés cununimun? —ishon yoiaiton. \v 27 Cumani, —“Nocon Ifo Dios nocon ointi muranshon fasi noifain, nocon nomuranshori fasi noifain, fasi curushcai Dios noifain nocon shinanfoyashori Dios noihuu. Ascatan nan mifiri min noiai cuscan aquin mia chaima icafori noicoinhuun,” ishon Moisés cununiran, —huaiton. \v 28 Ascaiton Jesús yoini, —Min ua cayacafi cumashara. Nanscacoin atahuun. Ascashufin min Dios fu ipatiroquin, —ishon yoini. \p \v 29-30 Asca huaiton cumani, —¿Ascan tsoafomun ua chaima icafoquin afohuun un noiai? —ishon yocani. Ascan nantocai atifihuun noinima. Ascacun Jesús a nocofunun shinain cuscan onanshon cumaquin isca huani, —Nocofunu Jerusalén anoashu Jericó ano caiton. Yomutsofoan achicashon sahuuti shoriquin futsatan sutuquin futsacaquin nama cuanifo. Ascashon fai cusumun ratafaini yomutso ranan ichonifo. \v 31 Ascano ahuun caifohuunshon Dios cufimisi oquin oian fai cusumun racacun oinfiaquin fai ocuma futsa caquin tanafainima. \p \v 32 Ascano nocofunu futsa Levita arifi oquin oian racacun nantorifi rahuinfainni. \v 33 Ascaino nan fainri chipo Samaritanon oquin fuchitan ahuun ramapaitoshini. \v 34 Ascashu chipacopacucahuatan ahuun yoratishon shuni ya cayati futsa osishon ahuun ratucuraquin futsatan. Ahuun ina camaqui ratainifoantan iyoshon pushu muranshon cushushoni. \v 35 Ascatan iyoconaino ahuun rafanan toro paratamacoin ahuun pui nua rafu inanni. Ascashon pushu ifo yoiquin isca huani, “Na nocofunu ua cushusharashohuun. Afanan oshon un mia rafuri inanyoshquinon. Min cushusharaiton finonmafaintan afanan oshon un mia pui inanyoshquinon,” huani. \p \v 36 ¿Ascan rato nocofunu rafu non fusti caimun a chaima icafo cuscaracaquin a nocofunu omitsiscapishtai? —ishon yocaiton. \v 37 Nan Moisés tsain tapimamisiton cumani, —Ahuun ramapaiyaifin a chaima ica cuscaraquin, —ishon yoiaiton. Jesús yoini, —Caashon mirifi nanscarifi huatahuun, —ishon yoini. \s1 Marta futan María ahuun pushu ano Jesús ini \p \v 38 Ascatan Jesús cai pushurasi muran noconi. Nanno ainfoan ahuun anu Marta ica ini. Nanton ahuun pushu muran Jesús iquimasharani. \v 39 Ascano nan Marta chipocufin María iniquin. Nanton Jesús tsain yoiaiton nicashquin icashu Jesús naman tsaotoshini nicasharashquin. \v 40 Ascafiaitocai Marta nicanima nan tushu huaisi shinanni Jesús pimashquin. Ascacun nan Martan Jesús yoini, —¿Ifon, mian shinainmamun? Urusu fusti un tushu huai. Uhuun chicocai u futan apaima. Ua yoishohuun u futan aquiyonon, —huaiton. \v 41 —Martashtan, minfin tushu fusti shinanquin. Ahuarafo futsa huaquicai mian nicaima. Nan uhuun tsain sharafin María catoanquin. Ua nicaquin. \v 42 Uhuun tsain fusti shinanquin. Nan fusti yopaiquin. María ahuun nomuran uhuun tsain nanushon aquimashquimaran, —ishon Jesús yoini. \c 11 \s1 —Raquirimain non Upa Dios cufiqui huatiroquin, —ishon Jesús ato yosini \r Mt 6.9-15; 7.7-11 \p \v 1 Ascano shafa futsa Apa cufiqui anaitiano afu rafua futsan yocani, —Ifon, raquirimun non Upa cufiqui huatiroquin. Noco tapimahuun. Juanpan afu rafuafo tapimani cuscan nocorifi tapimahuun, —ishon yoiaiton. \v 2 —Isca huacahuun, —ishon Jesús ato yosini, \q1 “Nocon Upan nai murannoaton min fasi sharacoin. \q2 Manifotiton aton niaifo iishquin mia ifoannonfo. \q1 \v 3 Shafatifi nocon tushu non yopai cuscan noco inanhuun. \q1 \v 4 Nan noco chaca huaifoan non ato rau huaa cuscan huafain \q2 nocon chacafori noco rau huashohuun, Upan. \q1 Satanás yoshin chacapan noco chaca huamapaifiaiton \q2 nocoqui cumatima huahuu. \q1 Nansca huaquiquian,” \m ishon Jesús ato yosini. \p \v 5 Ascatan afanan ato yoiquin isca huani, —Manmun mato yorahua yamunacucahuanaino mato ano nococun maton yora futsa yoa yocashoquin isca huaquin, \v 6 “Ua yoa rafu non fusti inanpun. Un mia nasonon. Un natian yopaicai uhuun yorafo chaicunoashu uqui nocoano un ahuashta pimaimacain,” ishon yocaiton. \p \v 7 ¿Ascaiton cumaquimun isca huatiro, “Mun uhuun facufo ya iquia caincaitiri man fupoa. Asca ua fucash huayamahuu,” ishomun anori cumatiro? \v 8 Ma. Ascacai huatiroma. ¿Raquiri huatiromun? Un mato yoi. Ahuun yorahuaton inanyamai shafai fasi manariaiton inanyamacuatan inantiro. Funinaca huatan nan yoca cuscan inantiro. \p \v 9 Afanan ahuara futsa un mato yoiai cuscan nicacahuun. Ahuara yopaquin Upa Dios yocacahuun mato ashonon. Man yocain cuscan funaquima manasharacahuun nan Diosin mato ashoaitian. Ascacun Upa Dios cufifafaincahuun man cufiai cuscan mato inanon. \v 10 Tsoan Upa Dios yocariai fiishquin. Ascan tsoan ahuara shara fasi fuchipaiyai cuscan Diosin ato fuchimatiro. Ascan tsoanri Upa Dios cufiriaiton ashoshquin. \p \v 11 ¿Ascan maton facun mato shiman yocaiton man rono inantiromun? Ma. Mancai maton facu asca huatiroma. \v 12 ¿Maton facuri mato tacara to yocaiton man inapapia inantiromun? Ma. Mancai maton facu asca huatiroma. \v 13 Ascacun tapicahuun. Man chaca huamisifiashon maton facufo man inansharamisi. Man ascaiton finacaiya maton Upa Diosin nai murannoaton man yocai cuscan ahuun Yoshin Shara mato inanshquin, —ishon Jesús yoini. \s1 —Yoshin chaca ato niaifoan ahuun curushhuunshon Jesús yoshin chacafo potatiroran, —huanifo \r Mt 12.22-30; Mr 3.20-27 \p \v 14 Ascano yoshin chaca nocofunuhuun nuushon tsainmatiroma Jesusqui ocun. Amaquinoa yoshin chaca potano tsaiinnaca huanaiton oincani mustairinifo. Ascashon atirifiton, —¡Aicho shararan! —huaifoanno. \v 15 Futsafoan yoinifo, —Satanás curushhuunshon Jesús yoshin chacafo yorafomaquinoa potatiroran, —ishon. \v 16 Futsafoan Jesús yoiquin isca huani, —Dioshuunshon nai murannoa noco ahuara futsan ismahuu non mia icoinra huanon Diosin mia catoanquin, —huaifoan. \p \v 17 Ascano nan shinainfo cuscan onanshon Jesús ato yoini, —Mani futsafo afi ranan rutunain cuyotirofo. Nanscarifiai pushu fusti muran icafori afi ranan chaca huatananfafaincani pashcanantirofo afanancai tsoa anosi itiroma. Ascashuricai afanan tsoa yorahuatanantirofoma. \v 18 Nanscarifiai Satanás niaifoan afu yoshin chacafo potaquin ahuun yono chacana huatiro. Asca huaquin ahuun yono cuyocointiro afu yoshinfocai afanan afu itiroma. Un nannori yoia manmain yoiquin isca huayamacun, “Satanashuunshon yoshin chacafo potaran,” ishon man uhuunoa yoia. \p \v 19 Ascafia manfin uhuunoa yoimisiquin. “Satanás curushhuunshon yoshin chacafo potaran,” ishon man yoimisi. ¿Un asca huaino tsonhuunshon mato yorafoanri yoshin chacafo atomaquinoa potafomun? Ascacun nanfohuunshon man tapitiro man uhuunoa amaquiri shinanchacai cuscan. \v 20 Ascafia Diospan Yoshin Sharahuunshon un yoshin chacafo atomaquinoa potaiton man tapitiro maton Numamisi Diosin catonni man matoqui nocoa. \v 21 Ascan nocofunu mutsisipacoinin tucuti yashon ahuun pushu cushuanocai tsoan ahuun ahuashta muntiroma. \v 22 Ascafia nan finoncaia fasi mutsisipacoin aqui nocoshon achifain ahuun cunoti mufishon ahuun ahuarafo cuyonfiaitocai ahuusca huatiroma. Ascashu ahuun ahuarafo pashcanain futsutirofo. \p \v 23 Tsoa ufu rafucasmaquifin uhuun tsain nicacasmacaniquin. Nanfoan futsafo ua icoinra huamapaicanima. Ascaquifin Diosimaqui ato imacaniquin. \s1 Yoshin chaca yoraqui afanan nasotiro \r Mt 12.43-45 \p \v 24 Yoshin chaca nocofunumaquinoashu cai tsoa istaipama ano cani shara futsa funai cai anoshon tunushquin. Ascafia fuchiamacaiqui yoshin chacanun afanan shinanqui isca huani, “Unfin nan nocofunuhuun ipaoniquin. Ascacun un afanan aqui nasoiran,” ishon shinanni. \v 25 Aqui nocoshon oian tsoa futsacai afu rafua inima. Nan pushu matsomua shara ointsa. \v 26 Ascacun nan yoshin chacanun afu yoshin chacafo siete ato ihuuni nan fasi chaca finacaiafo. Ascashon ato yoiqui isca huani, “Nocofunun un mato ismaicai non ahuun nuifonon,” ishon ato yoini. Ascatan aqui foshon iquinaifoanno nan nocofunu fasi mimacai chacacoin ini. Manmain aqui rananri focun, —ishon Jesús ato yoini. —Asca huaifoanno nan nocofunu afanan finacaipacucahuani. Mimacai fasi omitsiscai finacoincun, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Nicafo cuscan unimacoincani \p \v 27 Ascaiton ato yoiaino ainfoan nan yorahuanrasi muranshon oi ashcafinin Jesús yoiqui isca huani, —Min uhua mia cainshon mia shoma amani. Ascacun min uhuaquimun Upa Diosin unimasharapainon, —ishon yoini. \p \v 28 Ascatan Jesús cumani, —Ai, nan min yoiai cuscan iconfiashu tsoan Diosin tsain nan nica cuscacoin Diosin nan unimamatiro finacoian, —ishon cumani. \s1 —Tsoan atiroma cuscan noco ismahuu non mia icoinra huanon, —ishon yoinifo \r Mt 12.38-42; Mr 8.12 \p \v 29 Ascatan fasi paratama yorahuanrasi Jesusqui fuaifoan. Ascaiton ato yoini, —Natian niafo fasi chacacoinfo. Ascashon ua yoimisifo isca huacaquin, “Tsoan atiroma cuscan noco ismahuu min Dios ariashu oa non mia icoinra huanon,” ishon ua yoimisifo. Ascafia nan Diosin tsain yoimisi Jonás ani cuscacoin un chipo mato ismaiton nan fusti man oinshquin. \v 30 Ascan Jonás tsainhuunshon Nínive anoafoan Dios icoinra huanifo cuscan nanscarifi huaquin natian niafo un mato yoi marifi man icoinra huanon. \p \v 31 Ascashon Diosin nantifi yorafo ichanan huaitian ato yoipacushquin ratofomain afu ipatiro iyamarai omitsiscapanacafo muran foshcaniquin. Nantianri nan ainfo Sabafoan ato niaifo ipaoniton matohuunoa yoiquin isca huashquin, “Salomón tapicoian cuscacai tsoa futsan tapipaonifoma. Ascacun ahuun tsain nicapaicoin un aqui chaicunoashu cani cuscan mancai nan Diospan Fururi asca huapaipaonima. Ascatamarocon man nicacasmapaoniran,” ishon matohuunoa yoishquin. Nan icon Salomón tapicoian ipaonifia uncaifin fasi Salomón finoncoinfiacun mancai ua nicapaima. \p \v 32 Nanscarifi huaquin Diosin nantifi yorafo ichanan huaitian ato yoi pacushquin ratofomain afu ipatiro iyamarai omitsiscapanacafo muran foshcaniquin. Nantian Nínive ano ipaonifoan matohuunoa yoishcani isca huaquin, “Jonás noco Diosin tsain yoiai cuscan nicacoinshon non nocon chaca shatucoinfain non Dios icoinra huani. Asca man manfin Diospan furucoin nicafiashocai maton chaca man shatupainimaran,” ishon mato yoishcani. Nan icon un Jonás finonfiacucai man ua nicapaimisima. \s1 Nocon ointi sharaquin non shinansharatiro \r Mt 5.15; 6.22-23 \p \v 33 Asca huatan afanan ato yoiquin isca huani, Tsoancai lamparina ihuashon otayamafain paninaranunri fupoima. Asca huatamarocon shafacafi tsaoi nan iquiaifoan oinsharanonfo. \p \v 34 Nanscarifiai nocon furo rafu noco cayan lamparina cuscara. Nan rafu sharano non oinsharatiro. Ascashon nocon caya cushusharatiro non ahuuscanonma. Nanscarifiai mato nomuranshon man shinansharai man isharacointiro. Ascafia maton furo chacanocai man oinsharatiroma. Ascashu nan faquish muran ica shinantsain. Nanscarifiai maton nomuranshon man shinanchacaicain man isharatiroma. Man funocointiro. \v 35 Ascacun oinfain. Tapicahuun mato nomuranshon man shinansharai cuscan chaca shinantama. \v 36 Ascashu shafacafi man icafin nan chashamatinin mato chashama cuscaraquin. Nanscara ano man icacai faquish itiroma. Nanscarifiai maton nomuranshon man Dioshuunoa fusti shinansharaino man ahuara chaca shinantiromaran, —ishon Jesús ato yoini. \s1 —Manfin chacafoquin, —Fariseofo yafi Moisés cunu tapimamisifo Jesús ato yoini \r Mt 23.1-36; Mr 12.38-40; Lc 20.45-47 \p \v 37 Ato yoiqui anaitiano Fariseonun Jesús yoimani pimashquin. Ascano ahuun pushu muran oashu tsaoni. Ascaino pishcaquin Fariseofo ato shunifoan ato tapimani cuscan ahuun mucu chocayoni. Asca Jesuscai Fariseo imisifo cuscan anima. \v 38 Ascaiton oinquin Fariseon ahuun nomuran shinanni, —¡Ajaa! Nocon shunifoan noco tapimani cuscacai Jesús aimaran, —ishon shinanni. \p \v 39 Ascaiton Jesús ahuun nomuran onanshon yoiqui isca huani, —Ua nicahuu. Man Fariseofoancai maton mucu chocafiaquicai man maton nomuran ahuara shara shinainma. Yora futsafohuunoa shinantama. Man ahuara futsa futsa tapasi noicoin. Maton nomuran chaca futsa futsatapafo fospicoianran, —ishon ato yoini. \v 40 —Manfin fasi amaquiri shinanmisiquin. ¿Man tapiamamun tsoan noco caya fumancayan onihuafain noco nomuranri onihua? \v 41 Ascacun ahuuomafohuun ramapaicain ato inansharacahuun. Man ascaiton tapitirofo Diosin maton chaca mato soashotiro man sharacoin inon. Ascashu man shinain cuscan shara fustisi iishquin. \p \v 42 ¡Ohuashta! Fariseofoan mato Diosifin onaintimashquiquin. Mato fanafo atirifi man Dios inanmisi. Man asca huafiaquicai man futsafo shara huamisima. Ascaquifin man Diosiri noicoianmaquin. Man mato fanafo atirifi Dios inanmisi cuscan sharafia futsafo shara huafain Diosiri noicoincahuun. \p \v 43 ¡Ohua! Fariseofoan Diosin mato onaintimai. Ichananti pushu muran iquitan shafacafi man tsaofafaini mato oinquin, “Sharacoinforan,” mato huanonfo. Yorafoan mato finonfoancaquin, “Noco tapimamisiton,” mato huaifoanno man unimanon. \p \v 44 ¡Ohua! Ascafia Diosin mato onaintimai. Manfin naan yora naa cuscarafoquin. Yora mai huafo manaon cahuaqui futsafoan tapishoma puamafoantirofo. Nanscarifiai yorafo matoqui nocofiashocai tapiafoma maton nomuran man chacacoinfiacun, —ishon Jesús Fariseofo yoini. \p \v 45 Ascaiton nicacaquin Moisés cununi cuscan tapimamisi futsan cumani, —Tapimamisiton, min anori yoiquifin nocori min roaiquin, —huaiton. \p \v 46 Jesús cumani, —¡Ohua! Moisés cununi cuscan tapimamisifoan matori Diosin onaintimai. Man maton caifo yoiqui isca huamisi, “Moisés cununi cuscan nantifi huacahuun. Fustishta finonmayamacahuun,” ishon man ato yonofiashucai marifi man ascacoinyama. Ascatamarocon Moisés yononi cuscan finonmafain man ato huama. Ascano apaifiaquicai tsoan atiroma. Ascafiaifoancai maton mucuman ahuashta ato futan man huapaiyama. Ascashu aton nomuran omitsiscafiaifoancai man atohuun ramapaiyama. \p \v 47 ¡Ohua! Diosin mato onaintimacoin. Man mato shunifo nan Diosin tsain yoimisifo maiafo ano man ahuara toquiri onihuamisi ato shinanshquin. Man asca huafia mato shunifoan ato rutupaonifo. \v 48 Mato shunifo Diosin tsain yoimisifo rutunifo. Man amisi cuscan huaquin man yorafo ismai nan maton shunifoan apaonifo cuscan huaquin marifi atofu niyoshon man asca huacuana. Ascashufin marifi man rutumitsamisi cuscaraquin. Diosin tsain yoimisifo maton shunifoan rutunifo. Ascacun maiafo ano man toquiri onanti huaquin fufoa. \v 49 Ascacun Diosin onancoinshon matohuunoa yoiqui isca huani, “Uhuun tsain yoimisifo yafi uhuun facu fu rafuafo ato yoisharanonfo un ato nichishqui. Ascafia atirifi ato rutufain atirifi ato omitsisca huashcaniran,” ishon Diosin matohuunoa yoini. \p \v 50-51 Ascan nan icon un mato yoi. Nantifi Diosin tsain yoimisifo ato rutupaonifo nan Diosin ato onihuaqui tau huanitian yafi natian. Ascacun atohuunshon Diosin matoqui nutashquin. Nan Abel rutuqui tau huafain ahuun unutaqui Zacarías nan Dios fu tsainti pushu muranshon cufiti chaimashon man rutunifo. Ascashon nantifi Diospan yorafo chaca huapaonifo cuscan natian man niyoano matoqui nutashon mato omitsisca huaqui finacoinshqui. \p \v 52 ¡Ohua! Moisés yononi cuscan tapimamisifoan Diosin tsain cununi cuscan onui cafisca man huaa futsafoanri tapisharanonfoma. Mancai Diospan tsain icoinra huacoinnama. Ascashon futsafoanri tapipaifiaiton man ato shutia icoinra huanonfoma. Ascacufin Diosin fasi mato onaintimaquin finacoinquin, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 53-54 Nicacanashu Fariseofo yafi Moisés cunu tapimamisifori fasi aqui sinacoincaquin aqui tsain chipunifo. Fasi ichapafain yocanifo. Ahuarashta amaquiri ato cumaiton nicapaicaquin. Amaquiri ato yoitanaino niaifofoquin chanipaicaquin Jesús cunu muran iquimanonfo. \c 12 \s1 —Fuparamitsapaimisi iyamacahuun, —Jesús ato yosini \p \v 1 Ascaino yorahuanrasi aqui fucani yurui furanifo. Ascaifoan Jesús afu rafuafo yoiqui isca huani, —Oinfain. Fariseofoan, “Sharaforan,” mato huamapaicani. Sharafomafinquin. Sharafo shafain man ica sharafoyamafiacun. Nanfo fuparamitsamisifo. Ascacun ato cuscara iyamacahuun. \v 2 Ascafia ahuarashta onupaifiamisifo nantifi Diosin ato puashoshquin. Ahuarari fomanpaimisifo nanfori ato puashoshquin. \v 3 Futsafo fomanfain arusu fusti shinanfiamisifo nanfori Diosin ato puashoshquin. Cunu muranshon onushta yoifiafo nanfori ato puashoshquin nantififain tapinonfo. \s1 Tsoquimain man ratutiroquin \r Mt 10.26-31 \p \v 4 Uhuun yorafoan un mato yoi. Mato rutupaiyaifoanno ratuyamacahuun. Mato caya fusti rutucaniquin. Asca maton yoshinfocai tsoan ahuusca huatiroma. \v 5 Ascacun atoqui ratuquimarocon Diosiqui ratucahuun. Nantofi mato rutufain maton yoshinfori omitsiscapanacafo muran potatiroquin. Nanno chi urumanhuan matsinacama. Naan icon un mato yoi. Dios fustiquifin man ratutiroquin. \v 6 Ascano tsitsipio mucu fustiti inanmitsashonraca toro rafu fitirofo. Ascafia Diosicai fustishtahuun ointiaquimanima. \v 7 Nan icon un mato yoi. Diosin nantifi tapicoian. Mato foori man tanan huani. Ascasho Upa Diosin tsitsipiofo shinanmisi cuscan fasi mimacaia matohuunoa shinanfafaini. Ascacun ratuyamacahuun. Matocaifin tsitsipio aca finonmacaifain Diosin matohuun noiquin. \s1 Tsoan yorafoan ointaifi, —Jesús uhuun Iforan, —huaa \r Mt 10.19-20, 32-33 \p \v 8 Ascano tsoan yorafoan ointaifi, “Jesús uhuun iforan,” ishon ato yoiafin uhuun Upa Diosin ahuun oinmatifoan afu nai muran icafoan ointaifi, “Naanfin uhuun yoraquin,” ishon un yoishquin. \v 9 Asca tsoa yorafoan ointaifi, “Jesús uhuun ifomaran,” ishon yoia nantocai ua icoinra huamisima. Nanscarifi huaquin Diospan oinmati afu nai muran icafo ointaifi, “Naancai uhuun yoramaran” un yoishquin. \v 10 Tsoan ua chaca huafin Upa Diosin rau huashotiroquin. Asca tsoan Diospan Yoshin Sharaqui tsain chaca huacai rauhuanacama. Aton chaca atohuun nuupacunaca. \p \v 11 Ascano ichananti pushu muran mato iyocashon niaifofoan ahuun ointaifi raquirira mato huafiaifoan shinanchacayamacahuun. \v 12 Nantianfin Diosin ahuun Yoshin Sharapan mato shinanmatanaino mato tsain chaca huaifo Diospan Yoshin Sharahuunshon man ato cumasharanon, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Yora mafo ichapaya musucoinquin \p \v 13 Nannoa nia futsan Jesús yoini, —Tapimamisiton, uhuun yora ua yoishohuun nocon upan noco inan cuscan uari pashcashonon, —huaiton. \p \v 14 Jesús cumani, —Uhuun yoran. Uncai tsoa yoimisima futsa pashcashonon. Tsoanricai ua catoanma un ato pashcanan huanon, —ishon yoitan. \p \v 15 Afanan ato yoiqui isca huani, —Ua nicacahuun. Matonama fuchipaiyamacahuun. Ahuara ayafiashon afanan finonmafain fipairiyamacahuun. Mafo ichapayahuunoashucai non unimatiroma. Nocon mafocai nocon ointi unimamatiroma. Nocon mafohuunoashucai non isharatiromaran, —ishon ato yoini. \v 16 Ascashon nocofunun ichapayahuunshon Jesús ato ahuara yosini isca huani, —Nocofunu futsa mafo ichapaya ahuun mau ano ahuun yono sharafori ichapaya ini. \v 17 Ascacun nan nocofunu mafo ichapayaton shinanqui isca huani, “¿Umun uhuun yonofo ahuusca huaiquin? Uhuun tasha pushufo murancai uhuun yonofo icoinama. \v 18 Ascacun uhuun tasha pushufo pucashon un afanan uhuapacoin huai. A muran uhuun yonofo yafi uhuun mafofo icoinon. \v 19 Uhuun nomuran un shinanqui isca huaa, ‘Uhuun ahuara ichapa iquisi mucushon chipo un tunusharafain ayafain aqui pifain monocain un unimasharacoinniran,’ ” ishon ahuun nomuran shinanni. \p \v 20 Ascashon anori shinanfiaiton Diosin yoini, “Mincai ahua tapiama. Na yamutafin min naicain. ¿Min naanomun na min mucuafo ahuuscaiquin?” \p \v 21 Nanscafin yora ahuara ichapayashon Diosin shinantama imisishaquin. Naashucai afanan ahuaya iquima. Nan ahuuoma cuscara iishquin, —huani. \s1 Diosin ahuun facufo cushushara \r Mt 6.25-34 \p \v 22 Ascaino Jesús afu rafumisifo yoiquin isca huani, —Afanan un mato yoisharanon. Ua nicasharacahuun. Isca huaqui shinanyamacahuun, “Non ahua pimara,” ishon shinanchacayamacahuun. Ahuaricai non sahuuimaran iyamacahuun. \v 23 Non ahuara pifain non sahuuatocai noco imasharatiroma. \v 24 Shinancapon. Nan puiyafoancai ahua fanayamafain ahua chitunmisifoma ahuaricai fotsuyamafain ahuamafofiacun Diosin ato pimamisi. Nanscarifi aquin Diosin matohuun noiquin nan puiyafo aca finonmafain mato cushushara. \v 25 Ascacun shinanchacayamacahuun. ¿Non shinanchacatocai shafa fusti noco nimayotiromun? \v 26 Asca shinanchacahuunshoncai ahuaton noco nimayotiroma. Asca ahuara futsari shinanchacahuunshon noco imatiroma. Asca ahua shinanchacayamacahuun. \p \v 27 Ascashon shinanquiri isca huayamacahuun, “¡Ohuashta! Raniamun un sahuuti finanti sahuushqui,” ishon shinanyamacahuun. ¡Shinancapon! Salomón sahuuti sharashtacoin sahuufiapaonicai nan charo sharashtacoinfo cuscarama. Charofoancai yonoyamafain sahuuti icushuima. \v 28 Diosin charo sharashatacoinfo onihua. Foaisharafia supashon samamashta tsasicun coatirofo. Nanfo finonmacaifain mato noiquin mato sahuuti sahuumashquin. Ascafia mancai icoinra huasharacoinnama. \p \v 29 Ascacun shinanquin isca huayamacahuun, “¡Ohuashta! Unmun ahua piishquin uhuun tushuyamaino. Unricai ahua sahuuimaran,” ishon shinanchacayamacahuun. \v 30 Ascan nannori nan icoinra huamafoan shinanchacamisifo. Ahuara pifain sahuupaiyaifo fustisi shinanmisifo. Ascan maton Upa Diosifin tapiaquin man yopai cuscan. Ascacun mato inanshquin. \v 31 Ascacun Diosicairocon shinancahuun. Mato yonomapaiyai cuscan nan fusti shinanfafaicahuun. A cuscara shara ipaicahuun. Nancai shinanquin tau huafafaincahuun. Man ascaiton ahuara futsa man yopai cuscan Upa Diosin mato inanshquin. \s1 Diosin icarishon ahuara sharacoinfo noco mucushotiro \r Mt 6.19-20 \p \v 32 Ascano uhuun yorafoan ratuyamacahuun. Maton Upa Diosin mato cushushara. Nantifi ahuuna matori inain. Unimacai mato inanshquin. \v 33 Maton mafo inanmitsacahuun ahuun rafanan pui fishon yora ahuuomafo inanshcaquin. Man ascaiton Diosin nan icanoshon mato ahuara sharacoinfo mucushoni. Nanfocai cuyopacunacama. Coroisin nanfo piquin chacana huayamainocai yomutsori ano iquitiroma ahuara mato fianshquin. \v 34 Asca man mafo fusti shinanfafainquifin nan fusti man noicain. Ascan man Dioshuunoa fustisi shinanfafainquin nanrifi man yonoshosharafafaintiro ahuun noicoinquin. Ascashu man afu isharapacupaitiro. \s1 Iquisi itisharacahuun \p \v 35 Ascacun itisharacahuun. Un mato anoashu un chipo nai muran caiquin. Ascafiashu ratoran shafatan iyamarai yamu un matoqui afanan nasoshquin. Yamu yora futsa nocoaiton manaquin lamparina otatiro itisharashon. Asca nanscarifiai itisharacahuun. \v 36 Oinmatifoan aton ifo fusititian mai futsa ari cano futsafoan a pushu anoshon manasharatirofo. Ascano ifoan nocoshon ato cunaiton yoitirofo, “¡Aicho! Iquiyohuu,” huatirofo. \p \v 37 Ascaino Ifoan nocoshon oian ahuun oinmatifo itisharafoanno unimacointiro. Nanforifi a unimatirofo. Ascan un mato icon yoi, Nan ifoan atoqui nocoshon ato pimaquin yoiqui isca huai, “¡Aicho! Fucahuun. Un mato pimapaiquin,” ishon ato yoitiro. \p \v 38 Ascashu man rama osha pacuaino iyamarai yamunacucahuanaino iyamarai shafa matsi matsicaino ifo nocoaiton oin ahuun oinmatifo itisharashu fasi aqui unimacointirofo. \v 39 Ua nicasharacahuun tapishcaquin. Pushu ifoan iquisi itisharashon yomutso yamu ahuuscaraino ahuun pushu muran iquiai tapishocai iquimatiroma. \v 40 Nanscarifiai marifi itisharacahuun. “Iscaino nocon ifo oimaran,” ishon shinanyamacahuun. Ahuuscara atanaino un matoqui nocoriscaiquin, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Oinmati rafu futsa ifoan yonoai cuscacoin aino futsa nan yonoai cuscacoin aima \r Mt 24.45-51 \p \v 41 Ascaiton Pedronun yocani, —¿Ifon, min ahuarafo yoiai cuscan noco fusti min tapimapai iyamaraimun nantifi yorafori min tapimapaiquin? —ishon yocaiton. \p \v 42 Jesús cumani, —Man tapinon un mato yoi ahuu cuscaramain oinmati shara itiroquin. \p Niaifocoin mai futsa ari caquin niaifo patasharinoaton yoitiro isca huaquin, “Uhuun oinmati futsafo ato tushu shafatifi inanhuun. Nanticoin rafu aton pashcanan huahuun,” huafaini catiro. \v 43 Ascatan niaifocoin afanan nocoshon oinquin ahuun niaifo patasharinoa nan yoia cuscacoin aano fasi aqui unimacointiro. Ascashon nan shara huacointirori. \p \v 44 Ascacun un mato icon yoi. Nan niaifoan ahuun oinmati yoi, “¡Aicho! Natian nantifi uhuunafo min ua cushusharashotiroran,” ishon yoitiro. \v 45 Ascafia nan niaifo patashari chacapan ahuun nomuran shinanqui isca huatiro, “Uhuun niaifo funa nasoimaran,” ishon shinanquin oinmatifo futsafo nocofunufo yafi ainfofori ato chaca huaqui futsani. Ascashu shafatifi pauncain monoi. \v 46 Ascaino ahuun niaifocoin samamashta nocoriscatiro. Nan oinmati chaca itisharamano ahuun niaifo nocoshon a onaintimai. Ascashon niaifoan oinmati futsafo yonoqui isca huai, “Nan oinmati chaca icoinra huamafoanno potacahuun omitsiscapashanon,” ishon yoishqui. \p \v 47 Ascan nan oinmati ahuun niaifoan yoia cuscan man tapifiashu ascayamacai itisharayamacun ahuun niaifoan nocoshon a fasi curushcain coshaquin futsai. \v 48 Asca nan oinmati futsa ahuun niaifoan yoia cuscan tapishoma chaca huacun nan icoquin ahuun niaifoan ichapama coshashquin. Nanscarifiai tsoa Diosin ichapa tapimana aqui nococun yocaqui isca huai, “¿Un mia ichapa tapimana cuscan man mian nanscacoin aamun? ¿Ascashon futsafori un mia yoia cuscacoin min huashoamun?” ishon yocashquin. Ascacoin huaiyamashu funotiro. \s1 Yorafoancai Jesushuunoa nannorisi shinantirofoma \r Mt 10.34-36 \p \v 49 Un nantifi manifotifi chaca shatumani yoi un oa. Atirififoan ua icoinra huaifoanno futsafoan ua icoinra huacanima. Nan icoinra huamafo Diosin ato onaintimai. Uhuun Upa Diosin ua mai ano yonomai cuscan natian cuyoa shara icuana. \v 50 Ascafiacun matohuunoashu naashqui un oni. Un nataima iquisi un omitsiscacoinshquin. Ascashu u omitsiscacaini naashquin. \v 51 Ascan man shinanmun nantifi manifoti anoafo uhuunoashu unimanonfo un oni. Ma. Ascaramafiqui. Un mato yoiai cuscacai tsoan nannorifosi shinancanima. Asca nan ua icoinra huafoan sharafosi shinainfoanno nan ua icoinra huamafoan ahuara chaca futsafosi shinancani. \p \v 52 Ascashu pushu fusti muran mucu fustiti icafoan rafutasi ua icoinra huaifoannocai nannorisi atirifiton tsoan shinantiroma. Nanscarifiai rafutan iyamarai rafu non fustifain ua icoinra huaifoannocai nannorifosi atirifiton tsoan shinantiroma. \v 53 Apa ua icoinra huaino furumun ua icoinra huashma apaqui sinatiro. Ahuan ua icoinra huaino ainfacu ua icoinra huashma ahuaqui sinatiro. Ahuun yayan ua icoinra huaino ahuun raru ua icoinra huashma ahuun yayaqui sinatiroran, —ishon Jesús afu rafuafo yoini. \s1 Nai foisquin non tapitirohuunoa \r Mt 16.1-4; Mr 8.11-13 \p \v 54 Ascaino nannori yorahuanrasi mapoafoan afanan ato yoiquin isca huani, —Fari iquiai anori nai choshtacoin foancuaiton oinquin, “Oi fuiran,” man huano. Oi futiro. \v 55 Ascasho manri yoimisi, “Fuu fari cai istafari fasi shana iishquiran,” man huamisi. Ascan nan icon fasi shanacoin itiro. \v 56 Ascafia mancai man yoia cuscacoin amisima. Nai foisquin man tapitiro oi fui iyamaraimain fuimacai. Ascafia mancai Diosin mato yoia cuscan icoinra huapaima. Natian ahuara ahuuscarai cuscacai man tapiama. \s1 Tsoan mia chaca huamapaiyai shara huarisca huahuu \r Mt 5.25-26 \p \v 57 ¿Ahuuscain mafiri man cayacafi shinansharaimamun? \v 58 Tsoara futsan mato yoiqui isca huai, “Min ua chaca huaa cuscan. Un miqui niaifo yoicairan,” ishon mia yoicun. Niaifo ari cataima rufofo shara huacahuun. Man asca huayamacun niaifoan mato cunu muran iquimatiro. \v 59 Mato iquimananocai man cainritiroma nifian cuscan nantifi inanshu man caintiro. Nanscarifiai man Dios chaca huamisiquin. Oataima iquisi mato yoia cuscan acahuun mato omitsiscahuanonma, —ishon Jesús yoini. \c 13 \s1 Nocon chaca shatushon Jesús noco amapaiyai cuscan fusti non yopacoin \p \v 1 Nantianri futsafo Jesusqui fucashon yoiqui isca huafo, —¿Tapimamisiton, man min tapiamun Pilatonun Galilea anoafo rafu rutua? Ascashon Dios fu tsainti pushu muran aton imi yafi inafoan ahuun imi osia Dios cufiti camaqui huaran, —ishon yoiaifoan. \v 2 Jesús ato cumani, —¿Man shinanmun nan Galilea anoa rafutan chaca huaqui fina ahuun caifofoan acama cuscan huaquin? \v 3 Ma. Ascaramafinquin. Marifi maton chaca shatutama nan man shinanpaoni cuscasi shinanriaqui Dios icoinra huashuma marifi man omitsiscapanaca. \p \v 4 Man shinanrimun nan dieciocho yorafoqui pushu cuyacoin ahuun anu Siloé atoqui paoinquin atoti rutuni. Nanfoanmun fasi chaca huaquin finacaimisifo nan Jerusalén anoafoan acama cuscan finonmafain. \v 5 Ma. Ascaramafinquin. Marifi maton chaca shatutama nan man shinanpaoni cuscasi shinanriaqui Dios icoinra huashuma marifi man omitsiscapanacaran, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Huiguera fana fimiomahuunoa Jesús ato yoini \p \v 6 Ascashon ahuara futsahuunoa ato yoiquin ato tapimanon isca huani, —Nocofunun ahuun mau mamaqui fimi fanani ahuun anu huiguera. Ascan chipo fimimisitian fii capaiquin oian fimiama ini. \v 7 Ascacun nan mau ifoan ahuun mau cushumisi yoini, “Rafu non fusti fari na huiguera fimiataima. Un ahuun fimi fipaifiaino fimiama. Ascan natian rurahuu. Non ahuara futsa nanno fananon,” ishon yoiaiton. \v 8 Nan mau cushumisiton yoini, “Ifon un afanan mana futsayononhuun. Afanan na fari fusti non manayonon. Un natian cushusharafain ahuun tapo ano un ahuara futsafo huayonon fimisharanon. \v 9 Nan un asca huainomain fimiqui non oinon. Ipaishoma na fari anaitiano man fimi ya shara itiroquin. Ascan fimiyamaiton min ua ruramatiroran,” ishon mau cushumisiton yoiniran, —Jesús ato yoini \s1 Jesús tunutitian ainfo putoco caya huani \p \v 10 Ascano chipo Israelifoan ichananti pushu muranshon tunutitian ato Diosin tsain yoini. \v 11 Ascashon ato yoiaino nannori ainfo putoco dieciocho fari isinintiani atofu nanno ini. Yoshin chacanun nan ainfo nansca huaa. Cayacaficai nimisima. \v 12 Nannoa fuchishon Jesús yoini, —Ainfoshtan, natianfin min cayaiquin, —ishon yoitan. \v 13 Ahuun mucuman manmainno samamashta cayacafi ninacahuani. Ascatan, —¡Aicho! Diosin ua cayahuaquin. Dios fasi shararan, —ainfoan huani. \p \v 14 Ascafiaino ichananti pushu murannoa niaifo fasi sinaquin ato yoini, —Seis shafatan non yonotiro. Ascan na shafata tunutitiancai tsoa cayayotiroma. Cayapai shafa futsan otiro cayashquin, —ishon ato yoini. \p \v 15 Ascaiton nocon Ifo Jesús a cumaquin isca huani, —Manfin fuparamitsamisifoquin ¿Asca manmun tunutitianfiacun maton moi iyamarai burro man tuputiro unu ano iyoquin ayanonfo? \v 16 Ascano na ainfofin nocon caifoquin. Abraham ahuun funa. Satanashuunoashu dieciocho fari putocoa. Cayacafi niisharamisima. ¿Asca ahuuscaimun un tunutitian na ainfo cayahuatiromaquin? —ishon Jesús yoiaiton. \v 17 Nicacani Jesús noicasmaifo fasi rafipaicaquin tsoan cumanima. Jesús ahuara sharafo huaiton oincani atirifo aqui unimacoinnifo. \s1 Mostaza ushuhuunoa Jesús ato yoini \r Mt 13.31-32; Mr 4.30-32 \p \v 18 Ascaifoan Jesús ato yocani, —¿Ahuu cuscaramun Diosin ahuun yorafo nantifi ato iquifain ato yonotiroquin? ¿Ascan ahua futsarimain Diosin ahuun yorafo cuscaraquin? Un mato tapimai. \v 19 Nocofunun ahuun pushu umainti mostaza ushu fanani. Asca foaica ihui tio ica. Puiyafo ahuun tushpahuu tsaoafo. Nanscarifiai Diosin ahuun yorafo taui fustirasi ifiashu chipo paratama caitioran, —ishon ato yoini. \s1 Misi farashatihuunoa Jesús ato ahuara futsa yosini \r Mt 13.33 \p \v 20 Afanan Jesús ato yocaquin, —¿Ahua futsamun Diosin nantifi iquina cuscaraquin? Un mato tapimai. \v 21 Diosin ahuun yorafo nantifi ato iquifain ato yonotiro cuscan un mato tapimai. Ainfoan farashati ichapamashtaya harina osishon camisconano farashuinitiro. Nanscarifiai Diospan yorafo taucani fustirasi ifiashu paratama itirofo. Ascashu icoinra huamafo muran ishon ato shara huaino atirifiton ahuunshori icoinra huatiroforan, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Caincaiti atsoshtahuunoa Jesús ahuara futsa ato yosini \r Mt 7.13-14, 21-23 \p \v 22 Ascashon Jesús pushurasiti ano yoifoni Jerusalén ano nocopaiquin. \v 23 Ascaiton futsan yocani, —¿Ifon, fustirasitomun aton chaca soacaniquin Upa Dios fu nipashcaquin? —ishon yocani. \p \v 24 Ascaiton Jesús ato cumaquin isca huani, —Uhuun Upa icanocai atirifi iquitirofoma. Ascacun nan un mato yoiai cuscacoin nantifi huacahuun. Nan fai atsoshta tanashcaquin. Ascashon marifi Diosin tsain tanasharacoincahuun iquisharashcaquin. Yora ichapafo iquipaifiacanicai iquitirofoma. \v 25 Nan pushu Ifo Diosin ahuun cunu fupoti fupoanocai tsoashta afanan iquitiroma. Ascacun chifi nishon yoiqui isca huatirofo, “Ifon, noco cunu fupushohuun. Min icano non canon,” huariacani. Tuyuyun ifiaifoancai ato fupushotiroma. Fuputama ato yoiqui isca huatiro, “Mancai uhuun yorafoma,” ato huafiaino. \p \v 26 Yoicaquin “Non mi futan pifain ayafain huamisi. Min noco yosiaino,” ishon yoishquicani. \v 27 Ascafiaifoan afanan ato cumaquin isca huashquin, “Mancai uhuun yorafoma. Uncai matofu rafumisima. Manfin chaca huamisifoquin. Ascacun umaquinoashu fotacahuun,” ishon ato yoishquin. \p \v 28 Ato asca huaino nannoashu uaicani omitsiscai futsushcani. Dios fu rafuafo Abraham non Isaac non Jacob non nantifi Diosin tsain yoimisifo Dios fu icafo oin atoqui capai man fasi uaiqui. Yoishquin isca huaquin, “Ahuuscashucai non catioma. ¡Ohua! Ahuuscain un Dios nicacasmamisishaquin. Un omitsiscapanacaran,” ishon man yoishquin. Man ascafiaiton Diosimaquishon mato potashquin. \p \v 29 Ascaino manifoti anoashu Diosin niaifoan ahuun yorafo iquina ano nococanashu afu unimashcani. Ascaifoan Diosin ato yoiquin isca huashquin, “Uqui fucahuun. U fu ipasharashcaquin,” ishon Diosin ato yoishquin. \v 30 Shinancapon. Futsafocai natian Diosin ahuun yorafoma. Chipo icoinra huacanashu ahuun yora ishquicani. Futsafoan man Diosin tsain nicafiamisishaquin tsoa ascacoinyafoma. Afocai afu itirofomaran, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Jesús Jerusalén anoafohuun ramapai uaini \r Mt 23.37-39 \p \v 31 Nantianri Fariseofo Jesusqui fucashon yoinifo, —Nunoashu mai futsa ari cariscatahuun. Nan niaifo Herodes mia ato rutumapai oiquin, —huaifoan. \p \v 32 Jesús ato cumani, —Nan onanya yoitacahuun. “Uncai nunoashu funa caima. Na shafata yafi shafa futsa un yorafo yoshin chaca atohuun nua un ato caya huafain isinincaifori un ato cayahuayoi. Uhuun yonofo anaititan nan un nocopai ari un nocoicai. \v 33 Un natian uhuun Upa ua yonoa cuscan nan fusti un yonoyoi nan un naitian. Man man tapia Diosin tsain yoimisifo Jerusalén anoshon fusti ato rututirofo.” \s1 Jerusalén anoa yorafohuunoashu Jesús uaini \p \v 34 ¡Ohua! Jerusalén ano icafoan. Manfin Diosin tsain yoimisifo rutufain nan Diosin matoqui nichian futsafori man toquirinin ato tsacaqui nanonfo. ¡Ohua! Tacaranun ahuun facufo ahuun pui naman onutiro cuscan huaquin un mato yafi mato yorafo cushupaifia mancai ua nicapaimisima. Manricai uqui fumisima un mato cushunon. \v 35 Ascan natiancai tsoan mato cushuima. Diosiricai afanan mato cushuima. Ascacucai man ua afanan oinnacama Diosin matoqui nichian un nai murannoashu oaitian. Man yoiqui isca huaino, “Diosin nocoqui nichian fasi shara finacaia. Upa Diosin a shara huapanacaran,” ishon man uhuunoa yoishquin, —ishon Jesús ato yoini. \c 14 \s1 Jesús nocofunun ahuun poyan rafu yafi ahuun quishi ocuma rafuri quihuarashica caya huani \p \v 1 Man ascano chipo Fariseo niaifoan ahuun pushu muranshon Jesús tunutitian pimani. Ascaino yora futsafori afu pushu muran iquinifo. —Jesusmain ahua huaicain non oinnon, —icanashu. \v 2 Ascaino nannori nocofunu poyan rafu farashicain quishi rafuri farashiqui futsua. Ato fu iquia oincaquin atirifoan shinannifo, —Jesusmain cayahuaicain non oinnon, —ishon. \v 3 Ascaiton Fariseofo yafi Moisés cunu tapimamisifo Jesús ato yocani, —¿Tunutitianmun non ahua ahuusca huatiroma? ¿Moisés cununi cuscan tunutitian non yora caya huatiromanmun? —ishon. \v 4 Ato yocafiainocai tsoa puusinima. Ato asca huatan a isinincai Jesús mutsoano cayariscani. Ascacun Jesús a nichini. \p \v 5 Ascashon Jesús ato yocani, —¿Rato man futsamun tunutitian maton facu futsa iyamarai maton moi mai quini muran pacucun man ihuirisca huatiromaquin? —ishon ato yocaino. \v 6 Tsoa puusinima. \s1 Nocofunun yafi ainfo fianaintian piitirofohuunoa ato yoini \p \v 7 Ascashon Jesús oinni shafacafi tsaopaiyaifoan —Noco oinsharanonfo, —icanashu. Ascaifoan oinquin Jesús ato yoini, —Ua nicasharacahuun un ahuara futsa mato yoi man tapinon. \v 8 Tsoan mato piimaino pushu ifo tsaoano tsaoyamacahuun. Un tsoa cuscaramaran ato huamapaiyamacahuun. Min pushu ifo fu tsaoaiton mia yoitiro, “Nuno min tsaotioma yora futsa nuno tsaoyoi. Nan mia finoncoian. Ascan minfin futsano tsaotiroquin.” \v 9 Aton ointaifi pushu ifoan mia anori acaino min fasi rafipaicai. Shararocoai min pasotain tsaotiro. \v 10 Ascan ifoan mia tsaopaiquin a chaima mia cunatiro. Mia asca huaiton oinonfo a mia shara huai cuscan. \p \v 11 Ascan tsoa oinanpaimisi chipo Diosin ismashquin acai ahuacuma. Ascan tsoa oinanpaimisima naanfin yorafoan ointaifi Diosin yoitiro isca huaquin, “Ua chaima tsaoyohuu. Ufu nipashquin,” ishon yoishquiran, —Jesús ato yoini. \p \v 12 Ato asca huatan nan pimai Jesús yoiqui isca huani, —Min yorafosi yafi yora mafo ichapayafo pimapaiquin nanfosi cunayamahuu. Nanfoanri mia copiquiri aton pushu anoshon mia piimacani. \v 13 Ascatamarocon man yorafo man pimapaiyai cuscan a yora ahuuomafo yafi yora nipaiqui ranainfo non a fushofori piimacahuun. \v 14 Nanfoan mato copiquiri shara huapaifiaquicai atirofoma. Ascashu man Dios icari nococun man ato shara huaiton oian cuscan Diosin nantian mia shara huacoinshquiran, —ishon Jesús Fariseo yoini. \s1 Nocofunun tushu sharacapacoin yorafo pimapaiyaihuunoa Jesús ato ahuara futsa yosini \r Mt 22.1-10 \p \v 15 Futsan sapa ano tsaoshon Jesús yoini, —Ifon, Upa Diosin nantifi yorafo iquinai ano atofu iquiashu fasi ipasharashquiran, —ishon yoiaiton. \p \v 16 Jesús cumani, —Nocofunu futsan tushu ichapa itishara huashon yora ichapafo chani huani a futan piishquin. \v 17 Ascano man itishara huashon ahuun oinmati nichini ato yoitanon. Yoiqui isca huani. “Nan un chani huafo ato yoi foanfafaintahuun isca huaquin, ‘Man nantifi itishara huaqui. Fucahuun,’ ishon ato yoitahuun,” huani. \p \v 18 Asca huano caashon ato yoiaiton, “Un cayotiromaran,” ishon yoipacunifo. Futsan yoiquin isca huani, “Un rama mau fia. Natian un mau ari capai oincai. Ascacun un mia yoi un ari cayotiromaran,” ishon yoini. \p \v 19 Futsanri yoiqui isca huani, “Un rama moi rafurasi nushua mucu fustiti un fia. Un natian ato yonomapai yonosharacanimainquin un ato oinpai. Ascacun un ari cayotiroma mi futan piishquin,” ishon yoini. \p \v 20 Ascano futsan yoiquiri isca huani, “Un rama ainfo fia. Ascacun un ari cayotiroma mi futan piishquin,” ishon yoini. \p \v 21 Asca huaifoanno oinmati ahuun ifo ano nasoshon nan yoiafo cuscari yoini. Ascaiton nicai pushu ifo atoqui sinacoinni. Afanan ahuun oinmati nichiqui yoini, “Natian pushurasi anoa faifoti ano cariscatahuun yora ahuuomafo yoifain nipaiqui ranainfo yoifain fushofori yoiriscatahuun un ato pimanon,” ishon yoini. \p \v 22 Asca huano afanan cashon nan yoia cuscacoin ahuun oinmatinin huashotani oi. Naso cura ahuun ifoqui oshon yoini. “Ifon, mian yoia cuscan mun ato yoia. Ascan natian man fucani. Ascafia min pushu fospicanima. Tushufori tushuiran,” huaiton. \p \v 23 Pushu ifoan afanan yoini, “Afanan fai futsafo ari cariscatahuun ua ato yoishoshquin funonfo. Ato yoihuu isca huaquin, ‘Uhuun ifoan pushu ano nitutama furiscacahuun mato pimapaiquin,’ ishon ato yoitahuun uhuun pushu fospi funonfo. \v 24 Nan yorafo un tau huaqui ato pimapaiyafoancai u futan pinacafoma,” ishon pushu ifoan yoiniran, —Jesús ato huani. \s1 Cristo tanapaifi yora itisharatiroquin omitsiscashoshquin \r Mt 10.37-38 \p \v 25 Yorahuanrasi afu foaifoan. Ifiacucahuan ato yoini, \v 26 —Tsoan ua finonmacaifain apa yafi ahua non ahuin non ahuun facufo non ahuun yorafo non poifo afiri noiashucai ua tanamisi itiroma. \v 27 Ascan unfin mato ihui coyan iquinanqui nashoshquicain. Ascafia tsoan yoiqui isca huaima, “Natian un Jesús tana. Ascacun nai omitsiscafiaquicai un shinanchacaimaran,” ishon tsoan anori yoicasmai acai ua tanamisi itiroma. \p \v 28 Nanscarifiai tsoan pushu huapaiquin iquisi shinanyotiro ahuun pui itiromainquin. \v 29 Ascano pui iyamaitocai pushu huatiroma. Quishifo fusti nichiano yorafo aqui cashutiofo. \v 30 “¡Cuu! ¡Oincapon! Na nocofunun ahua huatiroma. Ahuun quishifo fusti nichian. Pushu anaitima. Ascaracai sharamaran,” icashu aqui cashutiofo. Nanscarifiai nan man naitian ua tanacahuun. Nan man naitian ua tanapaiyamaquin “Un Jesús tananon,” iyamacahuun. \p \v 31 Nanscarifiai niaifo rafu noconain aton ranushumuafo rutunanonfo. Futsa diez mil ranushumuafo aya icaino futsa veinte mil ahuun ranushumuafo ya. Ascacun nan diez mil ranushumua ayaton iquisi fasi shinainyotiro ahuuscamain acanicain. \v 32 Ascacun afu niaifo tsain fomayotiro isca huaqui, “Non rutunainmaquin. Nanscanon. Min noco rutuyamacun min fipaiyai cuscan mia inantiroran,” icashu raunantirofo. \v 33 Nanscarifiai ratoranfoan uhuunshon nantifi ahuunafo potayamashucai ua tanamisi itiroma. \s1 Sao sharacunma non fipaitiroma \r Mt 5.13; Mr 9.50 \p \v 34 Ascacun shinancahuun. Sao sharacun non tototiro. Asca sao sharamacai non tototiroma. Chacacun. \v 35 Nanscaracai tsoanshta yopaima. Potacani. Nanscarifi aquin tsoan uhuunshon ua tanasharayamacai uhuun nuusharaima. Chacacoin iqui. Tsoanmain man pafiqui sharayaquin ua nicasharacahuun, —ishon Jesús yoini. \c 15 \s1 Chashoan cushumisiton ahuun chashoan funoa fuchiahuunoa Jesús ato ahuara futsa yosini \r Mt 18.10-14 \p \v 1 Asca nantiantanri niaifo puifishomisifo yafi yora chaca huamisifo aqui funifo ahuun tsain nicai fucani. \v 2 Ascaino Fariseofo yafi Moisés cunu tapimamisifo Jesusqui tsain chaca huaquin yoinifo isca huaquin, —¡Oincapon! Jesús yora chacafo fu rafutiro ato futan piaiton, —ishon yoinifo. \p \v 3 Ascaifoan onanshon Jesús ato yoiqui isca huani ahuara futsa ato tapimanon, \v 4 —Ratoran man futsa cien chashoan ayafiano fustishta amaqui funoano atirifi nan noventa y nueve fasi fununun man potayofaintio. A fusti funoa funaiyoicaqui nan man fuchiaitian. \v 5 Ascano fuchishon unimacain chishtoinifoan man iyafaintiro ahuun pushu ano foi caquin. \v 6 Asca huatan ahuun pushuano nocoshon man atoti chanihuai a chaima icafo yafi afu rafuafo ato cunaqui isca huatiro, “U fu unimai fucahuun. Uhuun chashoan funoa mun fuchiaquin,” ishon man ato yoitiro. \v 7 Ascacun un mato yoi nanscarifiai futsan ahuun chaca shatucoianshu afanan ipaoni cuscan atama Dios ifoacoinna oincani nantifi Dios icanoafo fasi unimacoincani. Noventa y nueve yora sharafo nanfocai tsoa Diosqui nasoima manmain tanasharacanashufin. Ascan nanfoqui unimafiacani nan chaca huamisiton Diosin icoinra huanocaifin fasi aqui unimai finacoincaniquin. \s1 Ainfoan ahuun toro funoa fuchiahuunoa Jesús ato ahuara futsa yosini \p \v 8 Nanscarifiaiyainfo futsa mucu rafuti toro paratamacoin ahuun pui nuua aya ini. Pushu muran fusti funoni. Ascano lamparina otani ahuun tapa ano matsoyanan funashquin. Ascashon funariaquin fuchini. \v 9 Fuchishon ahuun yorahuafo yafi a chaima icafo cunashon ato yoiqui isca huani, “Uhuun yorafoan ufu unimacahuun. Uhuun toroshta mun funofiashon natian mun fuchiaran,” ishon ato yoini. \v 10 Nanscarifiai tsoan ahuun chaca shatuashma man funoa. Ascafiashon Diosin icoinra huaino Diospan oinmatifo nai murannoashu fasi aqui unimacoincaniran, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Apa furu rau huaa cuscahuunoa Jesús ato ahuara futsa yosini \p \v 11 Afanan Jesús ato yoiqui ahuara futsa ato tapimaquin isca huani, —Nocofunu futsa facu rafu ya ini. \v 12 Ascano chipocuton apa yoini, “Upan, nan naaquin mian inanfainonpacoai natian iquisi ua inanhuun,” huani. Ascaiton apan ahuun pui cashcu futsa ahuun facu chipocu inanni. \p \v 13 Ascano shafa ranan finontan ahuun facu chipocuton nan apa inan cuscan nantifi ahuun rafanan pui fiananan huani. Asca huatan mai futsa chaicoin ari cani. Nanrishon ahuun pui shafatifi potani monocain pauncaiyainfo furomafo fu icai. \v 14 Asca huaqui nantifi ahuun pui potaquin anaitini. Ascashon nantianri a mai ano tushu yamacoin ini. Ascashu arifi chipo tushu yamaino fasi fonicoinni. \v 15 Ascano nan mai ariashu nocofunu futsa ano cashon yono yocaqui isca huani, “Un mia yonoshopairan,” ishon yocani. Ascaiton pushu ifoan nichini yahuarasi faasi funununshon pimanon. \v 16 Ascashon yahuarasi maropa ahuun shacafo pimani. Ascaino nantian fasi fonicoinquin arifi piqui rashquini. Tsoancai a pimanima. \p \v 17 Ascaquicai nan chaca shinanpaoni cuscan afanan shinanpainima. Nantian cayacafi shinanquin isca huani, “¡Ohua! Uhuun upa ahuun oinmatifoan natian man piisharafo. Aton tushufori man tushu huafo. Asca unfin nunoashu fonicoin naicain. \v 18 Asca natian un afanan uhuun Upa ari cai. Nocoshon uhuun upa un yoitiro isca huaquin, ‘Upan, un Dios chaca huafain miari chaca huamisi. \v 19 Ascan uncai natian min facu cuscara itiroma. Natian min yonoshomisi cuscara un itiroran,’ ishon uhuun upa un yoishquin.” \v 20 Nannori shinantan apa ari cani. \p Ascashu caiton chai cunoa apan ahuun facu fuchini. Fuchitan fasi ahuun ramapaicoin aqui ichoni. Aqui nocoshon icoacufoan tsoatoshini. \p \v 21 Ascaiton apa yoiqui isca huani, “Upan, un Dios chaca huafain miari un chaca huamisi. Asca un afanan natian min facu cuscara itiromaran,” ishon yoifiaino. \v 22 Apan ahuun oinmati yoini, “Ichoriscatahuun. Sahuuti sharacapacoin yafi anio fifain sapatori firiscatahuun. Uhuun facu ua sahuumashoshcaquin. \v 23 Ascashon moipan facu shoa sharari ua rutushocahuun uhuun facu un pimanon. Noco sharano non fasi aqui unimanon. \v 24 Uhuun facu man naa shinantsa amisishaquin afanan man nasoaquin. Natian afanan ufu nuno nia. Man funofiani natian afanan man non fuchiaquin. Non ichananon nantifi aqui unimaquin pifain non mononon. Noco manutifo non manunon,” ishon apan yoini. \p \v 25 Ascaino iyoa mau ano yonofaiashu nasoqui pushu chaimashon nicani fasi manuti manuaino monoaifoan. \v 26 Ascaiton nicaquin ahuun oinmati cunashon yocani, “¿Uhuun upa pushu anoshon ahua huacanimun?” ishon yocaiton. \v 27 Ahuun oinmatinin yoini, “Min ushto rama nocoano min upa fasi unimacoinquin ato ichanan huaa moipan facu shoa shara ato pimafain manuti manufain ushto ahuuscatama noco sharano unimaquin upa aquiran,” ishon yoini. \p \v 28 Ascaiton nicai iyoa fasi sinacoin pushu muran iquinima. Ascaino chifi catan apa ahuun facu iyoa yoini, “Upashtan, pushu muran iquiyopun. Min ushto rama noco sharaquin,” ishon yoiaiton. \v 29 Cumatama apa yoini, “Shinanpon. Un fari ichapa min oinmati cuscara un mia yonoshomisi. Ascashu min ua yoiai cuscacoin un huamisi. Uncai yoitimamisima. Ascafiacucai mian chashoanun facu rutushomisima uhuun yorafo fu un ichananshon unimaqui un pinon. \v 30 Asca min facu chipocu min inan cuscan nantifi man pota. Ainfo furomafo fu iqui. Ascafiashu afanan miqui nocoaino unimaqui min a moipan facu rutushonaran,” apa huaiton. \p \v 31 Apan yoini, “Upashtan, miancai potamisima. Min ufu iitiani. Nan uhuunafofin minariquin. \v 32 Ascafia min ushto man naa shinantsa amisishaquin natian man noco shara. Man funofiani man non afanan fuchia. ¿Asca ahuuscacumun non ichanainmacain aqui unimashquin?” ishon apan furu iyoa yoini, —ishon Jesús yoini. \c 16 \s1 Niaifo patashari ahuun niaifocoinin yoia cuscacoin anima \p \v 1 Ascatan Jesús afu rafuafo yoiquin isca huani, —Nocofunun futsa mafo ichapayaton ahuun oinmati futsa niaifo patashari huani. Ascashon chipo nica ahuun oinmatinin ahuunafo cushusharashocuma. \v 2 Nicaquin cunashon yocani, “¿Ahuuscai uhuunafo min cushusharamisimamun? Natian min afanan uhuun niaifo patashari iquima. Asca nantifi uhuun cunufo ua nifiafo ati shara huashohuun. Ahuutimain ua nifiafoquin ua ismashquin,” ishon ahuun niaifoan yoini. \p \v 3 Asca huaiton nicaquin ahuun oinmatinin shinanni, “¡Ai timafin! ¿Unmun natian ahuuscaiquin? Uhuun niaifoan ua pota. Uncai afanan a yonoshonima. Unfin nan papio fusti yonoqui fuya huamisiquin. Uncai curushcain yonotiroma un mau huapanan. Unricai yocacamisi ipaima. Un fasi rafipaitiro. \v 4 ¡Aira! Natian mun shinanshara. Ratoran futsafoan uhuun niaifo ichapa nifiafo un aton shucashopacufoanni ichapama nifinonfo. Un ascaino uqui unimanonfo. Uhuun niaifoan ua potafiaino nan futsafoan ua shara huatiroforan,” ishon shinanni. \p \v 5 Ascatan nan niaifo nifiafoti cunani. Ascaino futsa taui aqui ocun yocani, “¿Uhuun niaifo ahuuti min nifiamun?” ishon yocaiton. \v 6 “Ocho cientos galones de shuni un nifiaran,” huaiton. “Min papio futsaqui ahuu. Cuatro cientos galones de shuni cunuhuu,” ishon niaifoan ahuun oinmatinin futsa yoini. \v 7 Ascaino nan nifian futsari aqui ocun yocani, “¿Uhuun niaifo ahuuti min nifiamun?” ishon yocaiton. “Cien forusa trigo un nifiaran,” huaiton. “Min papio futsaqui ahuu. Ochenta forusa un nifiaran, ishon cunuhuu,” huani. \p \v 8 Ascano niaifoan ahuun oinmatinin acai cuscan oinquin yoini, “Minfin fasi onaiancoianquin. Min aca cuscan futsafoan mia shara huacaniran,” ishon yoini. Ascan nan icon nan icoinra huamafoan fasi tapicoianfo yorafo parashcaquin. Nanfoan tapia cuscacai nan ua icoinra huafoan tapiafoma. Ascafia nan icoinra huafoancai tsoa parapaitirofoma icocoin fusti yoitirofo. \p \v 9 Un mato yoinon isca huaquin. Man pui ayashon nan Diosin tanamisifo yopaifoan ato inancahuun. Man ato shara huacun mato noinonfo. Ascafia naashucai afanan man pui yopaima man Dios ari nocoaiton nan man pui inannifoan mato yoiqui isca huatirofo, “¡Aicho! Min ua shara huamisi. Natian min nocofu Dios ari nocoa. Noco fu ipahuun,” ishon mato yoitirofo. \p \v 10 Ratoran futsa ichapama ayafiashon nanshtahuunshon nan icaiti ahuunshon fisharashori ichapayashon nanscarifi huatiro ahuun fisharaquin. Parashquima. Ascan ichapamayafiashon ahuun rafanan fisharashoma parain. Nanscarifi huaqui ichapayafiashon fasi finacaiqui ahuun rafanan fisharashoma paratiro. \v 11 Ascacun nuno mai anoashu man aya cuscan afohuunshon man shara huamaqui man pota. Diosiri mato inanpaiyai cuscacai mato inantiroma. Matoricai icoinra huatiroma. Mato inanpaiyai cuscan nanfori man potatiro. \v 12 Nanscarifiai futsana man cushusharayamaiton. Tsoan mato inancointiromun matonacoin inon. \p \v 13 Ascano oinmatinincai ahuun ifo nanno rafu nantian yonoshotiroma. Futsa noifain futsa noicasmatiro iyamarai futsa nan yoia cuscacoin huashotiro. Ascashon futsa, “Nacai ahuamaran,” ishon shinantiro. Tapicai huatiroma ratocaimain nicasharaiquin. Nanscarifiai Diosin yonoshopaiquicai man pui noitiroma maton ifo inon, —ishon Jesús yoini. \p \v 14 Nan Fariseofoan pui noiaifohuunoa Jesús ato yoiaiton nicacani aqui cashupaiqui yoinifo. —¡Cuu! Ahuuomafiashon noco yoiran, —icaifoan. \v 15 Onanshon Jesús ato yoini, —“Nafofin sharafoquin” man yorafo huamapaifiaiton Diosin man mato onan. Manfin yorafo paratiroquin “Nafoanfin shara huacaniquin,” ishon yorafo man shinanmapaifiaiton Diosin man mato onancoinshon ahuun nomuran shinain, “Nafoan fasi chaca huacaniran,” ishon Diosin matohuunoa shinain, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Moisés cununi cuscan yafi Diosin nantifi ahuun yorafo iquinai cuscan \p \v 16 —Moisés Dioshuunshon cununi cuscan yafi Diosin tsain yoimisifoan cununifo cuscacoin Juan nocoaitian futsafoan mato yoimisi. Juanpan tsain shara futsa noco yoiquin tau huaquin isca huani, “Diospan Furun matoqui chipo oi. Ascacun maton chaca shatucahuun. Man ipaoni cuscan afanan ascayamacahuun. Natian Dios fusti shinancahuun,” mato huamisi. Urifi un mato nannori yoimisi. Asca tsoan ascaran shinancanashu Dios niaifo ari iquitirofo. Nan fusti shinanshu Diospan yora itirofoquin. \p \v 17 Diosin yonoa Moisés cununi cuscacoinashu non icoinsharanon. Noco yononi cuscaricai non unutiroma ahuara sharafo huaquin. Mai yafi nai cuyotirofiashucai Diospan tsain cuyopacunacama. \s1 —Funun ahuin unuyamaino ainfoanricai funu unutiromaran, —ishon Jesús ato yoini \r Mt 19.1-12; Mr 10.1-12 \p \v 18 Ratoran futsan ahuun ahuin unuquin futsan fiishquin man chaca huai ahuun ahuincoinmafu icaino. Ainfon ahuun funu man unuquin futsan fiishquin arifi man chaca huai ahuun funucoinmafu icaiton, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Nocofunu mafo ichapa yafi Lázaro ahuuomashta ini \p \v 19 Ascashon afanan Jesús ato yoiqui isca huani, —Nocofunu futsa mafo ichapayaton sahuuti mapash sharacoin sahuufain tushu sharacapafo shafatifi pisharamisi. \v 20-21 Asca futsan ahuun anu Lázaro nocofunu mafo ichapayaton ahuun cunu caincaiti ano tsaoni. Yoratishon coyoashu tsaocun pashnan aqui oshon ahuun coyo ano tashoni. Ascaino Lázaro ahuuomaton shinanni, “Na nocofunu mafo ichapayatomain nan tushu huaa ua inanpainonrati,” ishon shinanni. \p \v 22 Ascashu Lázaro naani. Naacun Diosin oinmati afu nai muran icafoan ahuun yoshin Dios icari iyonifo. Nannori Abraham ica ini. Ascashu nan mafo ichapayari arifi naacun mai huanifo. \v 23 Ascano omitsiscapanacafo muran cashon nan mafo ichapayaton Abraham yafi Lázaro foisquin oian icafo ini. Arishon chii isin tunuyamacaiquin cunani. \v 24 “Uhuun Upan, Abraham, uhuun ramapaihuu. Ua Lázaro nichishohuun. Ahuun mutotinin ua ana muchana huanyonon. Un nunoshon chii isin tunuimaquin,” ishon cunaiton. \p \v 25 Abraham cumani, “Upan, min shinainmamun min mai anoashu isharapaoni. Asca Lázarofin omitsiscapaoniquin. Asca natianfin Lázaro man isharaquin fasi unimasharacoinquin. Asca minfin natian fasi omitsiscaiquin. \v 26 Mia ari capaifiaicai non ahuuscashu catiroma. Mirificai min ahuuscashu nuno nocoqui otiroma. Manhuanhuan rafutan noco naquihua. Tsoan finontiromaran,” ishon Abraham yoiaiton. \p \v 27-28 Afanan cumani, “Upa Abraham, unfin mucu fustiti yora yaquin. Asca Lázaro ato ano nichihuun ato Diosin tsain yoiaiton nicacoinonfo nuriashu omitsiscai futirofoquin,” ishon yoiaiton. \p \v 29 “Nanfofin man ayafoquin Moisés futan Diosin tsain yoimisifoan cununifo cuscan huafaifin afi ointirofoquin,” Abraham huaiton. \v 30 “Ma. Upan, yora naashu funiaton uhuun yorafo yoiaitofin nicatirofoquin. Ahuara chaca huamisifo cuscan shatutiro Dios icoinra huashcaquin,” ishon yoiaiton. \v 31 “Ascan nan Moisés cununi cuscan nicayamafain Diosin tsain yoimisifoan yoiaiton nicayamashomun nan ratoran futsa naashu funiaricai icoinra huatirofomaran,” ishon Abraham yoiniran, —ishon Jesús ato huani. \c 17 \s1 Non chaca huaino fasi musucoin \r Mt 18.6-7, 21-22; Mr 9.42 \p \v 1 Asca huatan Jesús afu rafuafo yoini isca huaquin, —Ahuarafoan mato chaca huamapaifafainshcani. Ascafia nan futsa chaca huamafocaifin fasi omitsiscai finacoinshcaniquin. \v 2 Ascashon ua icoinra huafuna futsan chaca huamai nancaifin fasi onaintimaquin finacoinquin. Ascacun chaca huamataima toquiri ya tunushushon noacoin muran potafin shara icuanaquin. \p \v 3 Asca oinfain. Tsoan futsa chaca huamaino fasi musucoin. Mi futan tanamisi futsan mia chaca huaiton rauhuahuu afanan mia asca huanonma. Ascashon min yoiaiton nicaquin yoinon isca huaquin, “¡Ohua! Ua rauhuahuu. Un afanan ascaran chaca huanonma,” ishon mia yoiaiton a rauhuahuu. \v 4 Nan shafata fusti mia chaca huaquin ichapa huafiashon nan chaca huati mia rauhuapairiaiton rau huafafaincahuun, —Jesús ato yoini. \s1 Non icoinra huaiton Dios noco ahuamamishti huashotiro \p \v 5 Asca huatan afu rafuafoan Jesús yoinifo, —Ifon, non mia fasi icoinra huapaiquin noco finonmafain icoinra huamahuu, —ishon yoiaifoan. \p \v 6 Jesús ato cumani, —Nan mostaza ushu uhuapamashtacoinfiashu foaicano uhuapacoin yositiro. Nanscarifiai taui man ua icoinra huashon uhuun tsain man tapisharayotiroma. Chipo uhuun tsain maton nomuran man nanucoinshon ihui uhuapa ahuun tapofoya tsucucain “Ununhuan muran pacuhuu,” man huaino a muran afanan fanainacahuan man yoia cuscan atiro. \s1 Ahuun oinmatinin ifoan yoia cuscacoin ashotiro \p \v 7 Ascacun tsain futsa un mato yoinon. ¿Man oinmati yashomun mato maumamaqui oro yamaraquin chashoanfo cushuashu yatashta pushu ano nasoaitomun ahuun ifoan yoitiromun? “Piyohuu,” huatiromun. \v 8 Ma. Ascarama. Asacatamarocon man yoitiro isca huaqui, “Ua pichashoniyohuu. Ascan man icun mian yoitiro un picanon. Mun piqui anaitiano min chipo pitiroran,” ishon man oinmati yoitiro. \v 9 ¿Asca ahuun oinmati nan yoia cuscacoin aino ahuun niaifoan yoitiro “¡Aichoran! Min fasi shara huaran,” ishon yoitiromun? Ma. Afi tau huafaincai acama. Ahuun ifoan yonoa cuscan huaa. \v 10 Nanscarifiai Diosin mato yonoa cuscacoin aquin marifi yoicahuun isca huaquin, “Noncai ahuama. Nofi tau huafaincai non acama. Nocon Ifoan noco yonoa cuscan non acaran,” ishon yoicahuun, —Jesús ato huani. \s1 Jesús mucu rafuti nocofunufo aton nami tocoi futsua cayahuani \p \v 11 Jerusalén ano caaquin Jesús nan fai Samaria yafi Galilea shatsocamun rafu finonfaini. \v 12 Ascashu pushurasi ano nocoano mucu rafuti nocofunufo aton nami tocoi futsuafo aqui noconifo. \v 13 Ascatan ato chaima caiton oi ashcafinin cunanifo, —Nocon Ifo Jesús, nocohuun ramapaihuu, —huaifoan. \p \v 14 Ato oinquin Jesús ato yoini, —Diosin yoimisifo ano fotacahuun. A man cayashara ato ismashcaquin, —ato huaino focani cayariscatanifo. \p \v 15 Ascaino fustiton mua man caya sharashu afanan Jesusqui naso curan oi ashcafinin yoini, —¡Aicho! Dios shara. Ua cayahua shararan, —ishon yoini. \v 16 Ascatan Jesús naman fuopacucahuan, —¡Aicho! Jesús, min ua cayahua. Min fasi sharacoinran, —ishon yoini. Naanfin Samaritanon iniquin. \p \v 17 Ascaiton Jesús yoini, —Un mucu rafuti nocofunufo cayahuafia na fustiton ua shinanquin ua yoishara yoa. \v 18 ¿Ahuuscaimun na nocofunu uhuun caifomafiashu nan fusti uqui nasoa Dios shara huapai futsafo uqui nasoyamafiaino? —ishon Jesús yoini. \v 19 Asca huatan a Jesús yoini, —Funicaitahuun. Min ua icoinra huashufin min cayasharaquin, —ishon Jesús yoini. \s1 Ahuuscashumain Diosin nantifi iquinai cuscan iishquicain \r Mt 24.23-28, 36-41 \p \v 20 Ascano Fariseofoan Jesús yocanifo. —¿Ahuutianmun manifotiton ato niaifo Dios iishquiquin? —ishon yocaifoan. Jesús ato cumaqui isca huani, —Ahuuscashocai Diosin yorafo iquinai cuscan man ointiroma. \v 21 Ascashu Upa Diosin mato nomuran mato niaifo itiro mato yonoshquin. Ascacucai tsoan yoitiroma isca huaquin, “Diosin niaifo nuno noco mai ano icaraca,” tsoan huatiroma. Futsaricai yoitiroma isca huaquin, “Diosin mai futsaria niaifo icaran,” ishoncai tsoan yoitiroma, —ato yoitan. \p \v 22 A fu rafuafori yoiqui isca huani, —Chipo un mato anoashu matomaqui caano fasi man ua shinancoinquin yoishquin isca huaquin, “Nocon Ifo no fu ipainon. Fasi non oinpaicoinran,” ishon yoifiaquicai man ua oinshquima. \v 23 Ascano futsafoanri mato yoishqui isca huaquin, “Nanfin Cristoquin. Oa ono icaran,” ishon futsafoan yoiaino futsafoanri, “Nuno icaran,” ishon yoiaifoanno. Ari foyamacain atori tanayamacahuun. \v 24 Uficoin un oaiton man ua oinshquin. Caná facaicaiton shafacafi non oinriscatatiro. Nanscarifiai un oaiton shafacafi man oinshquin. \v 25 Ascafiashu taui un fasi omitsiscacoinshquin. Natian nia yorafoancai ua niaifo huapaicanima. \p \v 26 Noé niyoano inifo cuscacoinrifiai un afanan oaitian nanscarifi ashcani. \v 27 Ascan nantian Dios shinantama pisharafain ayafain fianansharacainaifoanno faitahuan noconi. Nanscasi ariaifoanno. Noé ahuun shashohuan muran iquitapaiyaino oinhuanrasi furiai unuyamacaiyaino faitahuanun nantio manifoti unuhuan marafumuni. Ascaino asai futsunifo. \p \v 28 Nanscacoinrifi nan nocofunu Lot niyoano nanscacoinnifo. Dios shinantama pisharafain ayafain inanmitsashon ahuarafo fifain mau fanafain pushu huapaonifo. \v 29 Nanscarifi ariaifoanno Lot Sodoma anoashu caani. Diosin yonoa cuscan. Nantianri Diosin yononi nai murannoashu chihuan atoqui pacunon. Ascaino Sodoma anoafo cuyocoinnifo. \v 30 Nanscacoinrifi aashqui un afanan oaitian. Ua shinantama afi apaiyaifo cuscasi huariaifoanno. \p \v 31 Ascan tsoa pushu fomancayan niashucai afanan ahuun pushu muran iquitiroma ahuun ahuara fiishquin. Ascatama ichoriscatahuun. Nanscarifiai tsoacai mau yonofiai afanan pushu ano nasotiroma ahuun sahuuti fiishquin. \v 32 Ascacun Lotpan ahuinhuunoa shinancahuun. Naanton ahuun ahuarafosi shinain ifiacucahuan oinpai nariscani cuscan marifi ascayamacahuun. \p \v 33 Ascan tsoan shinanqui isca huai, “¡Ohua! Un Jesús tanaiton raca ua omitsisca huacanicati,” ishon shinanquin uhuun tsain cachiquiri huaa. Nanscara yorafo naashu omitsiscapanacafo. Ascan tsoa uhuunoashu omitsiscacai naa. Nanscara yorafofin nacanashu ufu isharapacunacafoquin. \v 34 Ascacun un mato yoinon un oaitian yora rafu mosquitero muranfiashu fusti ufu cariscatanaino futsa nitushquin. \v 35 Nanscarifiaiyainfo rafu nanincani futsa ufu uari cai yamariscatanaino futsa nituashu omitsiscashquin. \v 36 Ascaino nantianri nocofunu rafu mau ano yonocani futsa uari cai yamariscatanaino futsa nitushquin omitsiscapanacafo muran caashquin, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 37 —¿Ifon, raqui focanimun? —ishon yocaifoan. Jesús ato cumaqui isca huani, —Ahuara naa nanno cotocotofo nocoriscatiro. Nanscarifiai un nocoaitian ua tanamisifo uqui furiscatashcaniran, —ishon Jesús ato yoini. \c 18 \s1 Niaifo yafi ainfomaqui funu naahuunoa Jesús ato ahuara futsa yosini \p \v 1 Afanan Jesús ahuara futsahuunoa ato yoini ato tapimashquin, —Upa Dios unutama cufiriai atsananonfoma. \v 2 Pushurasi futsa aria niaifo ini. Nan niaifo Diosqui ratutama yorafohuunri noinima. \v 3 Ascafiaino ainfomaqui funu naa aqui oshon yoiriapaoni, “Ua noicasmamisiton ua chaca huaiquin ua yoishohuun ua afanan asca huanonma,” ishon yoifiaino \v 4 niaifo ahuun ramapaitama. Puusinima. Asca huafiaino aqui ihuan ihuanpaoni. Ascaiton niaifoan yoini isca huaquin, “¡Cuu! Na ainfo funuoma fasi ua fucash huariai. Uncai Diosqui ratuima. Na ainfohuuricai un ramapaiyamafiaino \v 5 fasi ua fucash huariai. Ascacun afanan ua fucash huanonma un aroshoniran,” ishon niaifoan yoini. \p \v 6 Ascano a niaifo chacapan yoini cuscan nicacahuun. Chacafiashon nan ainfo funuoma yoiriaiton man aroshoni. \v 7 Asca Diosicai a niaifo chaca cuscarama. Ascatamarocon fasi noco nicapai. Noco nicaicain atsanatiroma. A catoanfoan shafatishon yafi yamutishon cufiaifo cuscan ato nicacasmaima. \v 8 Ascacun un mato yoi nan manamisifo mato aroshoriscatashquin. Ascan nan mato noicasmamisifo onaintimashqui. Ascafia un chipo afanan uhuun Upa Dios icariashu mai ano oaino fustirasiton ua icoinra huacaniraca, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Fariseo yafi niaifo pui fishomisihuunoa Jesús ato ahuara futsa yosini \p \v 9 Ascan afanan ato ahuara futsa yoini ato tapimashquin, —Unfin sharaquin. Uncai chaca huamisima. Yora futsafo ua cuscaramaran, —ishon shinanmisifohuunoa Jesús ato yoiquin isca huani, \v 10 —Nocofunu rafu Israelifoan Dios fu tsainti pushu muran iquinifo Dios cufishcaquin. Futsan Fariseo icaino futsan niafo pui fishomisi ini. \v 11 Nan Fariseo ninacahuan cufiqui isca huani, “Uncai tsoa cuscarama. Unfin nocofunu sharaquin. ¡Aichoran! Upa Diosin, uncai na nocofunu niaifo pui fishomisi cuscarama. Uncai yora chacafo cuscarama. Unricai yomutsoma. Uncai tsoa paratiroma. Unfin yora futsa shara huatiroquin. Uncai uhuun ahuinma furi imisima. \v 12 Nan semanantifi un piqui tunuquin rafu huafafaini. Nan un fiaishtafin un mia pashcashofafainiquin, Upa Diosin,” ishon Fariseo yoini. \p \v 13 Ascafiainocai nan niaifo pui fishomisiton anori yoitama. Mananquiri foistamari. Tutipacutsishon shochi sutu sutuaquin yoini, “¡Ohua! Diosin, un mia fasi chaca huamisi. Uhuun ramapaihuu. Un chacaquin,” huani. \p \v 14 Un mato cayacafi yoi. Nan pui fishomisi Diosin ahuun chaca soashofain ahuun yora ima. Ascafiaquicai nan Fariseo ahuun chaca soashonima. Ascan tsoan ahuunoa yoiqui isca huai, “Un shararan,” ishon futsafo shinanmapai nanscara yorafo chipo Dios ismashquin arifi chaca huamisicun. Ascan tsoan yoiqui isca huaa, “Unfin chaca huamisiquin,” ishon yoicun nanscara yorafofin Diosin aton chaca soashotiroqui afu ipanonfo, —ishon Jesús huani. \s1 Jesús Apa Diosihuunshon facufo shara huani \r Mt 19.13-15; Mr 10.13-16 \p \v 15 Ascaino yorafoan aton facumishti Jesusqui ihuunifo ato manmanpacuquin Apa Dios cufishonon. Asca huafiaifoan afu rafuafoan ato yoini, —Maton facufo ihuutan nocon Ifo fucash huayamacahuun, —ishon yoinifo. \v 16 Asca huafiaifoan Jesús facufo cunani, —Uqui fucahuun, —ato huatan afu rafuafo yoini, —Unucahuun uqui funonfo. Ato nitun huayamacahuun. Uhuun Upa Dios niaifo icariafofin nan facumishti cuscaraforiquin. \v 17 Ascacun un mato icon yoi. Nan facumishtifoan Dios icoinra huacoinnafo cuscan tsoan icoinra huashmacai Dios icari iquinacafomaran, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Nocofunu mafo ichapaya Jesús fu tsainni \r Mt 19.16-30; Mr 10.17-31 \p \v 18 Ascaino Israelifoan aton niaifo futsa Jesusqui oshon yocaquin isca huani, —Tapimamisiton, minfin sharacoinquin. Ua tapimahuu. ¿Unmun ahuuscatiroquin Dios fu ipashquin? —ishon yocaiton. \p \v 19 Jesús cumani, —¿Ahuuscaquin mian “shararan,” huaimun? Dios fusti sharaquin. \v 20 Diosin yononi cuscan man min tapian. Yonoqui isca huani, “Min ahuinma fu iyamahuu. Futsa rutuyamahuu. Ahuara onuyamahuu. Chaniri yoiyamahuu. Ascashon upa yafi uhuari nicasharafain ato shara huahuu,” —ishon yoiaiton. \p \v 21 —Nantifi mian yoiai cuscan facushon un nicainifoannaran, —huaiton. \p \v 22 Afanan Jesús cumaquin, —Fustiricai min nicataima. Nan yoiqui isca huaa. Ahuarafo inanmitsashon ahuun rafanan pui fihuu ahuuomafo inanshquin. Min ascaitofin Upa Diosin nai muranshon mia ahuara sharacoin mucushoniquin. Asca huatan ua tanasharahuu, —ishon Jesús yoiaiton. \p \v 23 Nicai puusinima. Mafo ichapayacoinshon ahuun mafofo potacasmai. \v 24 Ascaiton oinquin Jesús ato yoini, —Yora mafo ichapaya Uhuun Upa Dios niaifo ari nocopaifiacani nocotirofoma. Fustirasifin nocotirofoquin. \v 25 Nan ina camellocai acoya shoi muran finontiroma. Mimacaifi nocofunu mafo ichapaya Diosin niaifo ari iquitiromaquin, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 26 Ascaiton nicacaquin —¿Ascan tsoa Dios fu nipatiromun? —ishon yocaifoan. \p \v 27 —Nocofunucai afinri numamutiroma. Diosin fustitofin yorafo numatiroquin. Diosinfin ahuamamishti huatiroquin. Nocofunufoancai asca huatiroma cuscan Diosin huatiroquin, —huaiton. \p \v 28 Pedronun yoini, —Ifon, nonfin nocon ahuarafo nantifi nocon yorafo potafurani mifu non oaquin, —ishon yoiaiton. \p \v 29 Jesús afu rafuafo yoiqui isca huani, —Un mato icon yoi. Tsoan Dioshuunshon ahuun pushu yafi ahuin non ahuun yorafo non apa yafi ahua non ahuun facufori potashon ua tanapaisharai. \v 30 Nanscara yorafofin Upa Diosin finacaiqui ato shara huaiquin. Ascano naashu Dios fu ipasharashcani, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Nashquiai cuscahuunoa afanan Jesús yoi futsani \r Mt 20.17-19; Mr 10.32-34 \p \v 31 A fu rafuafo doce futsano atotisi iyoni nannoashu atofu tsainquin iscani, —Ua nicacahuun uhuun yoramishtichin. Non Jerusalén ano fononfocahuun. Nan Diosin tsain yoimisifoan uhuunoa cununifo cuscan nanscacoin aiquin. \v 32 Nannoshon nocon caifoan futsafo ua ato inancani. Nanfoan ua cashu mutsama huafain fasi ua chaca huacani. Uqui cumo michofain fichi cunoqui tuchiaton ua coshacani. Ascatan ua rutucani. \v 33 Ua asca huafiafo osha rafu non fustitan un afanan funiran, —ishon ato yoini. \p \v 34 Ato asca huafiaitocai tsoa tapinima ato yoiai cuscan. Man nicafiaquiricai tapisharanifoma. Diosin ato tapimanataima. \s1 Jesús Jericó anoshon fusho caya huani \r Mt 20.29-34; Mr 10.46-52 \p \v 35 Ascaino Jesús Jericó ano nocoataima fusho fai cusumun tsaoa ini. Nannoashu pui yocacamisi. \v 36 Ascano nan fai cusumun tsaoshon yorahuanrasi foannaiton nicaquin ato yocani, —¿Tsoafo na iscai foancanimun? ¿Ahua huacanimun? —ishon ato yocaiton. \v 37 Yoinifo, —Jesús Nazaret anoa cahuaniran, —huanifo. \p \v 38 Ascaiton nicaquin yoini, —Jesús, minfin David ahuun funaquin. Uhuun ramapaipun, —ishon cunani. \p \v 39 Ascano Jesús fu foaifoan asca huanifo afanan tsainonma. Asca huafiaifoanno fasi oi ashcafinin yoiriani, —Minfin David ahuun funaquin. Uhuun ramapaipun, —huariaino. \p \v 40 Jesús nituacucahuan ato yoini, —Nuri ua ihuushocahuun, —ato huaiton aqui ihuunifo. \p \v 41 Ascaiton Jesús yocani, —¿Un mia ahua ahuusca huashotiromun? —ishon yocaiton. Cumani, —Ifon, un fasi oinpaicoinran, —huani. \p \v 42 Ascaiton afanan Jesús cumani, —Ua icoinra huashon natian min oinsharairan, —huani. \p \v 43 Ascaino nantian oinsharariscatan yoini, —¡Aicho! Man mian caya huaa shara. Dios shararan, —icashu afu caiton oincaquin futsafoan arifi, —¡Aicho! Dios fasi sharacoinran, —ishon yoinifo. \c 19 \s1 Jesús yafi Zaqueo \p \v 1-2 Asca huatan Jesús Jericó anoashu cahuanaino nanno nocofunu ahuun anu Zaqueo ini. Nantofin ahuun niaifo pui fishomisi iniquin. Pui fishomisi futsafoan aton niaifo ini. Nanrifi ahua yopatanaimacoin ini. \v 3 Jesús yorafoan naqui huano cahuannaiton ahuuscashoma oinpaiquin fuai mishtoshtacoianshu, —¿Ranishomain un oinnanti? —ini. \v 4 Ahuuscashoma oinpaiquin ranain. Ascacun rusoatori ichoni finoantaima. Ichotan fai cusumun ihui niahuun ichoinacahuani. Inainacahuatan ahuunshon Jesús cahuanaiton oinshquin icashu inacun. \v 5 Nan ihui nia naman finonfainquin foisinifoantan fuchishon, Jesús yoini \p —Zaqueo, fotoriscahuu. Un min pushu ano osha fusti yoi canon, —ishon yoiaiton. \p \v 6 Nicai Zaqueo fotoriscani. Fasi unimasharacoinquin ahuun pushu ano iyoni. —¡Aichoran! Min uhuun pushu ano oiquin. Iquiyohuu, —Zaqueo huani. \v 7 Ascaiton oincaquin yorahuanrasiton yoinifo, —¡Ajaa! ¡Oincapon! ¿Ahuuscaimun Jesús yora chacapan ahuun pushu ano caiquin? —icashu afi ranan yoinannifo. \v 8 Ascafiaifoanno Zaqueo Jesús yoini, \p —Ifon, natiantafin un yora ahuuomafo cashcu futsa un ato inanpacuicain. Nan un finonmafaintan fia cuscan onushori un ato finonmafaintan ato inanpacuiquin. Un diez soles fianshonfin cuarenta soles un ato inainquin. Ascan veinte soles ato fianshonfin ochenta soles un ato inaincain. Un ato onuyofiamisishaquifin un ato asca huapaiquin, —ishon Zaqueo yoini. \p \v 9 Ascaiton Jesús Zaqueo yoiqui isca huani, —Zaqueo, na shafata min chaca un mia soashona min Diospan facu ica afu nipanonran, —ishon yoini. Ascan nannoa pushu murannoafori ato yoini, —Na nocofunu Zaqueo arifi Abraham ahuun funa. Abraham Dios icoinra huaa cuscan arifi natian icoinra huaa. \v 10 Ascan tsoa funoa un ato fai shara ismayoi uhuun Upa Dios anoashu un oni nanfo Dios fu ipasharanonforan, —ishon ato yoini. \s1 Puihuunoa Jesús ato ahuara futsa yosini \r Mt 25.14-30 \p \v 11 Nan nicatan focani Jerusalén chaima nocoshon shinanfo, —Nan Diosin niaifo ahuun yorafo iquinai cuscan nocoti chaimaran, —ishon shinannifo. \p \v 12 Ascaifoan Jesús ahuara futsahuunoa ato yoiqui ato tapimaquin isca huani. —Nocofunu niaifo cuscara ini. Nan nocofunu mai futsa ari caani niaifo huashu afanan naso curashquin. \v 13 Cataima ahuun oinmatifo mucu rafuti cunashon yoiqui isca huani, “Un mato pui paratamacoin inanfainicai. Nan puihuushon ahuara fiashu inanmitsashon finonmainifoan ahuun rafanan man finon nan un nasoaitian,” ishon ato yoini. \v 14 Ascaiton ahuun caifo futsafoan nan noicasmacoinnifo. Ascashu caiton yorafo achon nichinifo. Nan niaifocoin yoiqui isca huanonfo, “Nan nocofunu non niaifo huapaimaran,” huanonfo. \p \v 15 Asca huafiaifoanno niaifocoinin catoan niaifotan afanan ahuun mai ano naso curani. Ascashu nocotan ahuun oinmatifo cunatoshini ahuuti pui man fiafomainquin tapipaiquin. \p \v 16 Ascaino futsan aqui oi taushon yoiqui isca huani, “Ifon, mian inan cuscan mucu rafuti finonmainifoan un mia fishoaran,” huani. \p \v 17 Ascaiton niaifoan yoini, “¡Aicho! Minfin oinmati sharaquin. Mian yonoshon shara. Un mia ichapama inanfia finonmafain mian fishoano un miqui fasi unimai. Un mia yoia cuscacoin min aano. Ascacun pushurasifo mucu rafuti anoafoan ato niaifo min iquiran,” ishon yoini. \p \v 18 Ascaino futsanri aqui oshon yoini, “Ifon, mian pui inan cuscan mucu fustiti finonmainifoan un mia fishoaran,” ishon yoiaiton. \p \v 19 Nicaquin nanrifi yoini, “Mirifi mucu fustiti pushurasi anoafoan ato niaifo min iquiran,” ishon yoini. \p \v 20 Ascaino oinmati futsari aqui oshon arifi yoini, “Ifon, naquian min pui. Un mia rashushon huashoan. Min ua inan cuscan finonmafain fiamafiashucai un funoama. \v 21 Un miqui ratuqui un mia mucushona. Mun tapia mincai tsoa shinainma. Minricai nocohuun ramapaima. Non mia yonoshofiaitocai min noco ahua inantiroma. Mina fusti itiroran,” ishon yoini. \p \v 22 Ascaiton nicaquin ahuun ifoan yoini, “Min fasi chacacoin. Minfin shanishuniquin. Min tsainhuunshon un mia onaintimai. ¿Min shinanmun un futsafo shinainmaquin? ¿Uaraca futsafoan yonoshofiaiton un ato ahua inanma? Un fimisi ua mian huaa. \v 23 ¿Ascan nannori shinanfiaquin ahuuscaquin min rashushon huamun? Asca huatamarocon nan pui huamisifoanno min huaa shara icuana paratama finonmainifoan fiishquin,” ishon niaifoan yoini. \p \v 24 Asca huatan nanno niafo niaifoan ato yoiqui isca huani, “Nan oinmati chaca ahuun pui fiashon nan mucu rafuti finonmainifoan fiarocon inancahuun,” ishon ato yoiaiton. \p \v 25 Cumanifo “Ifon, nanfin ichapayacaiquin,” huaifoan. \v 26 Afanan niaifoan ato cumani, “Un mato icon yoi. Nan ratoran futsan ua icoinra huacoinafin un fasi paratamacoinri inainqui. Ascan nan ua icoinra huamafin nan ichapama aya cuscan futsa fiainquin. \v 27 Ascashon nanfoanfin ua noicasmacaquin yoiafoquin, ‘Noncai mia niaifo huapaimaran,’ ishon uhuunoa yoiafo. Ascacun ato ihuucahuun uhuun ointaifi ato rutushcaquin,” ishon yoiniran, —Jesús ato huani. \s1 Jesús Jerusalén ano cani \r Mt 21.1-11; Mr 11.1-11; Jn 12.12-19 \p \v 28 Asca huatan Jesús Jerusalén ano caino. Achon ahuun tapimisifo fonifo. \v 29 Machi ahuun anu Olivo tunanman pushurasi rafu Betfagé yafi Betania ini. Nanno chaima noconifo. Nocoshon afu rafua rafu nichini. \p \v 30 —Pushurasi ano fotacahuun. Nocoshon man burro cahuashara nushucun man fuchicaicain. Tsoacai na burro camaqui cayomisima. Tupushon nuri ua ihuushotacahuun. \v 31 Futsan mato yocaiton, “¿Ahuuscaquin man burro cahuashara tupuimun?” yocaifoan ato yoiquin. “Nocon Ifo yopaiton non tupuyoaran,” ishon ato yoitacahuun, —Jesús ato huani. \p \v 32 Ato nichiafocatan nococashon Jesús ato yoia cuscan nanscacoin huaquin fuchitoshinifo. \v 33 Man tupuafoanno muropan ifofoan ato yocani, —¿Ahuusca huashquimun man nocon burro cahuashara tupuaquin? —anoa ifofoan ato yocani. \p \v 34 Ascaiton cumacaquin, —Nocon Ifo yopaiton non tupuyoaran, —huanifo. \v 35 Nan burro cahuashara Jesús ihuushonifo. A fu rafuafoan aton sahuuti muropan catu camaqui fucashonafoanno acamaqui Jesús tsaoinifoannifo. Ascaino cani. \v 36 Cahuanaiton fai naman cayan afofori sahuuti fucashonifo. Niaifo cahuanaiton apaonifo cuscan Jesusrifi cahuanaiton afofori sahuuti fucashonifo. \v 37-38 Machi Olivo tusirimucaitan ahuunshon tapimisifo aqui noconifo. Unimacaquin oi ashcafinin Jesús yoinifo, \qc \it —¡Aicho! ¡Diosin shararan! \it* \m Dioshuunshon ahuamamishti min huaiton non oian. ¡Aicho! Nocon niaifo nocoqui oaquin. Diosin shara huamafafainni. Diosin yononi Jesús nocon Niaifocoin inon. Ahuunshon Diosin nantifi shara huanon. Ascarifiatan ahuun nai oinmatifoan nai muranshon yoicani, “Diosifin sharacoinshon yorafoqui ahuun Furun nichiniquin ato numanon,” man huaicain —ishon oi ashcafinin yoinifo. \p \v 39 Asca huacatan Fariseofoan yorahuanrasi muranshon Jesús yoini, —Tapimamisiton, minhuunshon tapimisifo yoihuu ascanonfoma, —huaifoan. \p \v 40 —Un mato yoinon. Ua yoisharayamaifoan na toquirifoan ua oi ashcafinin tsain shara ua yoicuanaforan, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 41 Machi tusirimupacuquin nan pushurasi Jerusalén anoa icafo oin atohuun ramapai Jesús uaini. \v 42 Ascashon yoiquin isca huani, —¡Ohua, Jerusalén icanoafoan! Ua icoinra huashufin man isharapacucuanaquin. Mancai tapiama natian Diospan Facu nocoa. Mancai ua niaifo huapaima. Un mato numapaifiaiton man ua tanacasmai. Natiancai un afanan mato numatiroma. Man fasi finoan. \v 43-44 Mancai tapiama un mato cushunon Diosin ua catonfiacun, tsoancai mato noicasmamisifoan mato ahuuscara huaiton mato numatiroma. Mato chituacuafo nantia iqui furancatan mato rutuquin anaitishocani. Matofo yafi maton facufo rutuqui cuyoshcani. Maton pushufo paoinquin futsui. Diosin ua matoqui nichifiacun man ua nicacasmaiton mato asca huashcaniran, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Jesús Dios fu tsainti pushu muranshon ahuara chacafo potani \r Mt 21.12-17; Mr 11.15-19; Jn 2.13-22 \p \v 45 Asca huatan Jesús Israelifoan Dios fu tsainti pushu muran iquitoshiquin oian a murannoashu ahuarafo inanmitsaifoan fuchitan ato chifi cainmaqui futsani. \p \v 46 Ascashon ato yoiqui isca huani, —Diospan tsain cunuquin isca huani, “U fu tsainti pushu muranshon man ua fusti cufitiroran,” ishon cunufianicun nan yomutsofoan ichananti cuscara man huapairan, —ishon ato yoini. \p \v 47 Asca huatan shafatifi Israelifoan Dios fu tsainti pushu muranshon Jesús ato yoini. Ascafiaiton nocon yorahuunshon Dios cufimisi niaifofo futan Moisés cununi cuscan tapimamisifo non Israeli niaifo futsafoanri Jesús rutupainifo. \v 48 Asca huafiaifoan ato caifo futsafoan nan Jesús yoiai cuscan nicapaicoinnifo. Ascacucai a rutupaifiaquin tsoan tapinima ahuuscashomain rututirofoquin. \c 20 \s1 Jesús noco yonotiro \r Mt 21.23-27; Mr 11.27-33 \p \v 1 Ascatan shafa futsaino Jesús Israelifoan Dios fu tsainti pushu muranshon ahuun tsain shara ato yoifain ahuuscashumain Dios fu ipatirofoquin ato yoiaino nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo Moisés cununi cuscan tapimamisifo non Dios fu tsainti pushu cushumisifoan Jesús yocanifo. \p \v 2 —¿Tsoan mia yonoamun min isca huanon? —ishon yocaifoan. \p \v 3 Jesús ato cumani, —Urifi un mato yocai. ¿Juanpan yorafo unu muran iquimapacuni tsoan yonoa asca huanimun? \v 4 ¿Diosin iyamarai nocofunufoan yononifomun? —ishon ato yocaino. \p \v 5 Afi ranan yocanonannifo. —“Diosin Juan nichiniran,” non huaiton Jesús noco yoitiro. “¿Ascan ahuuscaquin man Juan icoinra huamamun?” —noco huatiro. \v 6 Ascan —“Juan nocofunufoan nichiniran,” non huaino yorafo nocoqui sinatirofo. Nantifi yorafoanmain yoimisifocun “Juanpan Diosin tsain yoimisiran,” ishon yoiafo. Ascan “Juan Diospan yonoamaran,” non icaiton toquirifoan noco rututiroforan, —icashu yoinannifo. \p \v 7 Ascashon Jesús yoinifo, —Noncai tapiama tsoanmain Juan yonoaquin, —huaifoan. \p \v 8 Jesús ato yoini, —Urificai un mato yoima tsoanmain ua yonoa un ahuarafo huaiquin —ishon ato yoini. \s1 Yonomisi chacafohuunoa Jesús ato yosini \r Mt 21.33-44; Mr 12.1-11 \p \v 9 Ascashon Jesús ato ahuara futsan tapimani isca huaquin, \p —Nocofunu futsan ahuun mau fanafaini mai futsa ari caano. Futsafoan cushushonifo. Nasoshon ahuun fana atirifi pashcashoshquinon. \v 10 Fimimisitian mau ifoan ahuun oinmati nichini ahuun fana fimifo fishotanon. Mau cushumisifoan a oinmati sutucashon ahuuoma nichinifo. \v 11 Ascashon futsari nichian nanrifi sutunifo. Sutuafono maisi cani. \v 12 Ascashon afanan futsari nichini. Nanri nanscari huacashon. Maumamaquishon potanifo. \p \v 13 Ascashon mau ifoan shinan futsani, “¿Un ahuusca huaimun? Uhuun facucoin nan un ahuun noiai un nichicai. Nanraca nicacointirofo,” huani. \p \v 14 Ascano ahuun facucoin mau ano oaiton fuchinifo, “Ahuun facucoin oiquin. Non rutucoinon. Apa naano naafo ahuun facu ifoaiquin. Non rutunoncahuun. Afin aton apa fiama noncairocon non fianon,” ishon yoinannifo. \v 15 Asca ocun achicashon mau pasotain iyoshon rutucoinnifo. ¿Asca a mau ifoan nicatamun ahuun facu rutuafo ato ahuusca huaiquin? \v 16 Oshon mau cushumisifo ato rutuquin anaitishon futsafoan ahuun mau cushumaniran, —ishon Jesús ato yoini. Nicacatan, —Ascanacama ipainonran, —inifo. \p \v 17 Ascaifoan Jesús atosi oinquin ato yocani. —¿Asca ahuuscaquimun Diosin tsain nunori yoiquin? \q3 “Pushu yonomisifoan, ‘Ahuun quishi chacaran,’ ishon potafiacun ifoan afanan shara catonshon nichiano pushu onitiro.” \m Nanscarifiai man Diospan Furun pota. “A chacaran,” huafo. Ascafiacun Diosin man catoan ahuunoashu fustisi yorafo Upa Diosin fu nipatirofoquin. \v 18 Ratoran futsa a nicacasmaifo omitsiscatiro. Asca ratoran futsanfoan nicacasmariamisicun naitian a omitsiscapanacafo muran potashquinran, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 19 Nicacanashu Moisés tsain tapimamisifo yafi nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofoan Jesús achipainifo cunu muran iquimashcaquin. Atohuunoa yoiaiton nicacani aqui sinanifo. Ascafiashocai a nicapaiyaifoqui musucaquin tsoan achinima. \s1 Niaifofoan ato caifofo pui yocamisifohuunoa \r Mt 22.15-22; Mr 12.13-17 \p \v 20 Ascacun nan fuparamitsamisifo Jesús fu foanfafainmisifo ahuun tsain nicapaicani ahuarashta amaquiri yoiaiton ato niaifoqui chanishcaquin Jesús achinonfo. Asca nanfo Jesusqui nichinifo cuncun huaqui yocatanonfo. \p \v 21 Ascano nanfoan focashon Jesús icon tsainman yocanifo, —Tapimamisiton, ahuara icocoin fusti min noco yoifafainmisi. Nan atirifi min yoiai cuscan nannoricoinrifi min noco yoifafainmisi. Ascashon icon fustisi min nantifi yorafo Diospan tsain yoifafaini. Minricai ahuara yoipai ranomisima. Nantifi min ato cayacafi yoia. \v 22 Asca sharamainquin noco yoihuu. ¿Norifimun non Romanonfoan aton niaifo Cesari non pui inainquin? —ishon yocaifoan. \p \v 23 Nan fuparamitsamisifoan yoiaifo cuscan onanshon Jesús ato yoini. \p \v 24 —Ua mato toro fusti ismacahuun, —ato huaiton. Ismaifoan ato yocani, —¿Tsoa ointsa torohuun nuuamun? ¿Tsoan ahuun anuri nuuamun ua yoicahuun? —ishon ato yocaiton. \v 25 —Niaifo Cesarnaran, —huaifoan. \p —Ascan Cesarnacun nan inancahuun. Ascan Diosinacuri Dios inancahuun, —ishon ato yoiaiton. \v 26 Nicacani fasi mustairicatan yoinifo, —Nan yoiai cuscacai tsoan tafitiroma. Fasi tapisharacoianran, —icashu ahuun yoinannifo. Ascacucai yorafoan ointaifi, —Jesús amaquiri noco cumaran, —ishon tsoan yoitiroma. Ascashu afanan tsoa puusinima. \s1 Yora naashu afanan funitirofohuunoa yocanifo \r Mt 22.23-33; Mr 12.18-27 \p \v 27 Ascano nannori Saduceofo ini. Nanfoan shinanquin isca huamisifo, —Yora naashucai afanan funinacamaran, —ishon yoimisifo. Ascan nanfo Jesusqui fucashon yocanifo. \p \v 28 —Tapimamisiton, Noco shuni Moisés noco cunushoqui isca huani, “Ratoran futsan ahuin futan facu acashma naano afu nanua futsan ahuun facahua fitiro a futan facu aashquin,” ishon cununi. \v 29 Ascacun un mia yoinon. Siete nanupacuafo ini. Nan iyoacoinnin iyoacaichin ainfo fiqui tau huani. Ascafiashon a futan facu acashma naani. \v 30 Ascano chipocu futsan arifi ahuun facahua fini. Arifi aqui facu acashma naani. \v 31 Ascano chipocu futsanri arifi fiini. Nanrifi afutan facu acashma naani. Nanscasiai amaqui nai cuyonifo. Aqui facu acashma. \v 32 Ascatan ahuun unutani arifi ainfo naani. Facu nanuashma. \v 33 ¿Ascan ratotocaimun nai muranshon nan yorafo naashu funiaifotian fiishquiquin nan fusti fipashu amaqui nai cuyoafo? —ishon yocaifoan. \p \v 34 Jesús ato cumani, —Yorafo nuno mai ano niyoashu nocofunufo yafi ainfofo fiananmisifo. \v 35 Asca ratoranfoan Diosin tsain icoinra huacun Diosin ato imasharatiro afu ipanonfo. Asca nanfo naashu afanan funiashu Dios icari nocotan afanan fianantirofoma. \v 36 Afananricai tsoa natiroma. Nanfo Diospan oinmati afu nai muran ica cuscarafo. Ascashu Diospan facufo. Naashu funicatan Dios fu nipanacafo. \p \v 37 Ascan Moisésirifi noco yoini yora naashu afanan funitiro nipashashquin. Ascashon noco yoiquin isca huani, “Chofo uru manhuain murannoa Diosin oi un nicani. Ua yoiqui isca huaiton, ‘Unfin Abraham non Isaac non Jacob non afoan aton Diosiquin natian ufu niafo,’ ” ishon Moisés yoini. \v 38 Yora naashu afanan funiyamaino ahuuscashumun Dios fu itirofoquin. Ascafia ascarama. Yora man naafianishaquin afanan nanfofin Dios fu ipatirofoquin. Ascacun Upa Diosifin ato Diosiquin. Diosinafin nantifi niafoquin, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 39 Ascaiton nicacani Moisés cununi cuscan tapimamisifoan yoinifo. —Tapimamisiton, min ato cayacafi yoiran, —huanifo. \p \v 40 Ascashocai afanan tsoan yocapainima. Ato cumasharaino aqui ranonifo. \s1 Tsoan funamun Cristo \r Mt 22.41-46; Mr 12.35-37 \p \v 41 Ascatan Jesús ato yocani, —Asca ahuuscaimun “Cristo David ahuun funaran,” huamisifoquin. \v 42 Nan Davidcoinin fanainti cunuqui isca huani, \q3 “Upa Diosin uhuun Ifo Cristo yoini isca huaquin, ‘Minfin ufu niaifocoinquin. \v 43 Mia noicasmaifoan min ato finoncoian. Un ato shatumashquin mia afanan ahuusca huatiroma. Min ato iquiniran,’ ” \m ishon Diosin yoini cuscan David cununi. \v 44 ¿Criston David Ifono ahuuscashucon ahuun funa itiromun? —Jesús ato yoini. \s1 Moisés cununi cuscan tapimamisifoan chaca huamisifo cuscan Jesús yoini \r Mt 23.1-36; Mr 12.38-40; Lc 11.37-54 \p \v 45 Ato asca huatan afu rafuafori ato yoiaiton yora huarasifain arifi nicanifo ato yoiqui isca huaiton. \p \v 46 —Oinfain. Moisés cununi cuscan tapimamisifoan sahuuti chainipafo sahuusho ato oinmafoanfafaicani fasi tapicoianforan ato huamapaicani. Yora ichaparasi ano foanscacani “Sharacoinforan” ato huamapaicani. “Nanfoan fasi Diosin tsain tapicoianran” ato huanonfo. Ichananti pushu muran iquitan shafacafi tsaotiofo ato oinonfo. Ichananshon piyainfoannori shafacafi tsaopaicani. \v 47 Ascasho ainfomaqui funu naafo parashon pushu ato fiancani. Ascatan fasi chaicoinri cufiriatirofo atohuunoa shinansharanonfo. Ascafia nanfo fasi fuparamitsamisicoinfo. Nanfocaifin Dios ato onaintimaquin finacoinshquiquin, —ishon Jesús afu rafuafo yoini. \c 21 \s1 Ainfomaqui funu naa ahuuomashtacoinfiacun Dios inansharani \r Mr 12.41-44 \p \v 1 Ato yoitan fuhuunina cahuan Jesús oinni yora mafo ichapayafoan pui ichapa nanuti muran nanuiniyaifoanno. \v 2 Asca huaifoanno ainfo funuoma otan arifi nanuni. Toroshta rafusi a muran nanuni. \p \v 3 Ascashu oiainfoan Jesús ato yoini, —Un mato icon yoi. Na ainfo funuoma ahuuomashtafiashon inancoian. Ahuun toroshta rafu cuyoina. Ascacun na ainfo funuomashta fasi Dioshuun noicoinquin inanshara. \v 4 Asca ichapayafoancai Dios inanfiacaquin atirifi tsoan inanqui cuyoafoma tushu huafo. Na ainfoan Dios inain cuscacai ichapa yafoan inansharacoianfoma. Ascafia na ainfo funuoma ahuuomafiashon nantifi ahuun pui man inanquin cuyoina. Man inanqui anaitia afanancai ahuahuunshon ahuun tushu fitiromaran, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Jesús yoini, —Dios fu tsainti pushu paoinshquiran, —ishon ato yoini \r Mt 24.1-2; Mr 13.1-2 \p \v 5 Ascano afu rafuafo afiranan yoinancaqui yoinifo, —Nocon Dios fu tsainti pushu toquiri putsamuashu cunuacua fasi sharashtacoin. Yorafoan ahuara sharashta Dios inancoianfo cuscan nutamuacua, —icashu yoinannifo. \v 6 Ascaifoan Jesús ato yoini, —Nan man oiain toquiri putsamuashu cunua Dios fu tsainti pushu chipo paoinshquin. Afanancai toquirifo putsamushquimaran, —ishon ato Jesús yoini. \s1 Nan cuyoaitian ahuarafo ishquiai cuscan \r Mt 24.3-28; Mr 13.3-23 \p \v 7 Ascaiton cumanifo, —Tapimamisiton, ¿Nan min yoiai cuscamun ahuutian iishquiquin? ¿Ahuuscashomun non tapitiroquin a ishquiai cuscan? ¿Diosimun noco ahua futsa ismaiquin non tapinon? —ishon yocaifoan. \p \v 8 Jesús ato cumani, —Oinfain. Mato parapaicaniqui. Yora ichapafoan, “Un Cristoran,” ishon mato parapaishcani. Ascashon nanfoanri yoishcani, “Un mato yoia cuscan Cristo samamashtacoin oiran,” ishon mato yoiaifoan ato tanayamacahuun. \v 9 A man nica yorafo rutunainfoanno ratuyamacahuun. Man nica futsafoan aton niaifo potashu arifi niaifo ipaiyaiton nicai ratuyamacahuun. Nan un yoiaifin nanscacoin aashquiquin. Ascafia nantifi cuyoaitian nocoataima. \p \v 10 Iquisi mai futsa fu yorafo rutunainfoanno mani futsafori mani ya futsafori rutunainfoanno. \v 11 Ascaino mai futsafoari fasi mai nayanaiyaicaino mai futsafoariri yora tushuomafo icaifoanno. Mai futsafoariri pau isininpacoinfoan ishquicani. Ahuara chaca futsa futsatapafo icaino yorafo fasi ratucoinshcani. Nai ari tsoan oinyomisima cuscara oincani fasi ratucoinshcani. \p \v 12 Ascataima achicashon mato ichananti pushu muran iyoshcani niaifofoan mato yocanon. Ascashon chipo mato cunu muran iquimashcani. Asca huatan niaifo futsafoan ointaifiri afanan mato asca huashcani. Uhuunshofin mato asca huashquicani. \v 13 Mato asca huafiaifoan man ato uhuunoa yoitiro. \v 14 Ascan man niaifofo ano cataima shinanchacayamacahuun nanfoan matohuunoa tsain chaca yoishcani. \v 15 Ascafia unfi mato cayacafi yoimamaicain man ato cumasharanon. Uhuun tsain shara un mato nomuran nanumashquin. Ascano nan mato noicasmaifoan tsoan mato cumayamafain matori tafitirofoma. Ascashori tsoancai anorimaran mato huaima. \p \v 16 Ascashon mato upafo futan uhuafo non mato yoracoinfo non man yorahuan futsafoanri mato achimashon atirifi mato rutumashcani. \v 17-18 Ascano uhuunshon nantifi yorafoan mato noicasmafiaifoan Upa Diosin mato cushusharafafainshquin. Ascashon mato rutufiafocai ahuashta man funotiroma. \v 19 Ascan omitsiscafiaquin man ua potama nan man naitian uhuun tsain tanasharashu Upa Dios fu man ipasharashquin. \p \v 20 Mato noicasmaifo aton ranushumuafoan Jerusalén chituacuaifoan oinquin man tapitiro man samamashta Jerusalén cuyoi. \v 21 Nanscara oincani Judea mai anoafoan machi ari ichotacahuun Jerusalén anoafomaqui. Patashari icafo Jerusalén muran fuyamacahuun. \v 22 Nantifi Diosin tsain cununi cuscan Jerusalenhuunoa nanscacoin aiquin. Nantian Jerusalén anoafo Diosin ato onaintimai. \v 23 Ascacun ohua. Ainfo facu nanuafo yafi aton facu yomumishti shoma acaifoya nantifi Israel anoafo fasi omitsiscaashcani. Yora futsafo fasi atoqui sinacoincaquin ato asca huashcani. \v 24 Ato rutufain atirifi achicashon mai futsafoari ato nichishcani. Ato asca huatan a Israelifoma Jerusalén ano iyoshcani. Nan Diosin ato nasopaiyaitian Israelifo afanan Jerusalén ano fushcani. Yora futsafo afanan aton niaifo inonma. \s1 Diospan facu nasoaitian \r Mt 24.25-35, 42-44; Mr 13.24-37 \p \v 25 Ascaino nantianri fari yafi oshu non fishifo nan imisima cuscain futsushcani. Ascaiton nuno mai anoafoan oincani fasi ratucoincaquin yoishcani, “¿Ahuuscaimun unuhuan fasi fuchoaino ahuun oi achacoinquin? Noncai iscara oinyomisimaran,” icashu ratucani afiranan yocanonanshcani. \v 26 Ascaiton oincani yorafo ato ratupan naiyoshcani. Nai ari yafi mai ano ahuara chacafo tsoan oinyomisima cuscarafo oincani. \v 27 Ascaifoanno nantianri un nai ariashu coin camaqui mai ano fotoshquin. Ascaiton nantifiton ua oinshcani. Un Diospan facuashu uhuun curushhuunoashu un fotoaiton ua oinshcani. Un nantifi iquinai cuscan. \v 28 Ascacun nan un mato yoiai cuscacoin tau aino nan ua icoinra huafo unimacain ua manasharayanan itisharacahuun. Nanscacoin aino un matoqui oti chaimaquin mato numayoi, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 29 Ascashon afanan ato yoiqui isca huani, —Nan fana higuera yafi nii futsafohuunoari shinancahuun. Nanhuunshon mato ahuara futsa tapimanon. \v 30 Nan nii pui risquisi futsuaiton man tapitiro manmain fariaitonfin. \v 31 Nanscarifiai nan un mato yoiai cuscacoin aiton tapicahuun Diosin niaifoan ahuun yorafo iquinai cuscan man nocoti chaima. \p \v 32 Ascacun un mato icon yoi. Ahuarafo un mato yoiai cuscacoin aiton nataishoma oinyoshcani. \v 33 Ascaino nai yafi mai cuyoshqui. Uhuun tsain cayacafi iconcoin. Fiananancai apanacama. Un mato yoiai cuscacoin aashquin. \p \v 34 Ascacun oinfain. Un matoqui nocoriscatashquin. Man itisharayamano ahuarafo ahuuscarai futsui. Ascacun ahuara chaca huayamacahuun. Paunyanan monofafainyamacahuun. “¡Ohua! Un ahuuscarairan,” ishon shinanfafaiyamacahuun. Nanscafin nan ua icoinra huamafofo aaquin. Afo itisharafomano un nocoriscatashquin. Afo icai cuscan ayamacahuun. Oinfain. Masharo nicatsashu cunu muran iquitiro cuscan ayamacahuun. \v 35 Ahuarafo ahuuscarai futsuaino nan maitio omitsiscai futsushcani. \v 36 Ascacun itisharayanan Upa Dios cufifafaincahuun omitsiscaitian ahuun curushhuunshon mato amapaiyai cuscacoin huashcaquin. Ascashu man chipo uqui nocoaitian un matoqui unimatiroran, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 37 Ascatan shafatifi Israelifoan Dios fu tsainti pushu muranshon ato yoini. Yamutifi machi ahuun anu Olivo ano oshani. \v 38 Funamanritifi aqui fupaonifo Dios fu tsainti pushu muranshon nicashcaquin. \c 22 \s1 Jesús rutushcaquin afi ranan yoinannifo \r Mt 26.1-5, 14-16; Mr 14.1-2, 10-11; Jn 11.45-53 \p \v 1 Nan noco caifo Israelifoan ato fusititian shinanpaonifo Diosin nai oinmati ato facu iyoafofosi finonmani rutuquima. Ascan nan fusiti shafa anunifo pan farashati maisiran ishon anunifo man nocoti chaima. \v 2 Ascan nantianri nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo yafi Moisés cununi cuscan tapimamisifo ichanancashon shinanqui isca huanifo, —¿Ahuuscashomun non Jesús ato rutumatiroquin? ¿Ahuara chaca ahuunoa non yoitiro ato rutumashquin? Non cashman rutuaino yorafo fasi mucacani noco raca asca huatirofo, —icashu yoinannifo. \p \v 3 Ascaino nantianri Judaspan ahuun nomuran Satanás shinanchacamariscatani. Nan Judaspan ahuun anu futsa Iscariote nanrifi Jesús fu rafua futsa ini. \v 4 Ascashu niaifofo ano cani atofu tsainquicai. Ascano cashon ato yoini, —Unmun ahuuscashon Jesús ato achimatiroquin matoqui ihuunonfo, —ato huaiton. \v 5 Nicacani fasi unimacoincaqui yoinifo, —¡Aicho! Non mia pui inain min noco Jesús ato achimashocun, —ishon Judas yoiaifoan. \v 6 Judas ato cumani, —Ai. Man ua yoia cuscan un mato Jesús achishotiroran, —ishon yoini. Ascacun nantian Judaspan shinanni ahuuscashomain un Jesús ato achishotiroquin. Yorahuanrasi yamaino achimapai. \s1 Ahuun unutaqui Jesús afu rafumisifo futan pini \r Mt 26.17-29; Mr 14.12-25; Jn 13.21-30; 1Co 11.23-26 \p \v 7 Asca noco fusititian non misi farashati maisi pimisi. Diospan nai oinmatinin nocon shunifoan ato facufo rututamarocon Diosin ato yononi cuscan chashoanun facufo rutunifo. Ascacun nocon fusititian norifi chashoanun facu rutumisi nocon shunifoan ani cuscan shinanshquin. \v 8 Ascacun Jesús Pedro yafi Juan nichiqui ato yoini isca huaquin, —Itishara huatacahuun. Non chashoanun facu picanon, —ato huaiton. \p \v 9 Cumanifo, —¿Rato pushu muran caashon non ati shara huaicaimun? —ishon yocaifoan. \p \v 10 Jesús ato cumani, —Jerusalén ano nocoshon man oian nocofunun unu tutsaomushon foaiton nan mufaitacahuun. Ascashu nan iquiaino afu iquifainshon pushu ifo man yoiqui isca huatiro, \v 11 “Nocon tapimamisiton mia yocaqui isca huaa, ‘¿Rato cunu muranshon ufu rafuafo futan non chashoanun facu picaimun?’ ” ishon man yoiaiton. \v 12 Mato cunu uhuapa fomancayan ismai. Nan cunu muranfin nan non yopaiti mato ismaiquin. Nannoshon atishara huacahuun, —Jesús ato huani. \p \v 13 Ascaino nan rafu Jerusalén ano focashon nan Jesús ato yoia cuscacoin oinnifo. Nannoshon chashoanun facu pichashonifo. \p \v 14 Ascashon man itishara huashoafono Jesús yafi afu rafuafo ari fonifo. Nococatan nantifi sapa ano tsaonifo. \p \v 15 Ascashu tsaoafoan Jesús ato yoini, —Un matomaqui nataima un fasi mato futan chashoanun facu piiyopaimisi. \v 16 Ascacun un mato iquisi icon yoiyoi uncai afanan mato futan piiyoima. Nan man Upa Dios niaifoan nantifi iquina ano nocoaitian yafi natian un acai cuscan ahuu cuscaramainquin man tapishquin, —ishon ato yoini. \v 17 Ascatan cucho finifoan Apa Dios cufiyoni, —¡Aicho! Upan —huatan. Ato cucho inanqui yoini, —Ayapacucahuun. \v 18 Un afanan mato futan na fimi unu ayaima nan un nasoaitian uhuun Upa Dios fu nantifiton niaifo un iishquiran, —ato huani. \p \v 19 Asca huatan Jesús misi finifoan afanan Apa cufiyoni, —¡Aicho! Upan, —huatan. Torupacushon atoti inanqui afanan ato yoini, —Naafin uhuun caya cuscaraquin. Un nantifi yorafohuunoashu nai. Ascacun nan man piaitian ua shinanfafaicahuun, —ishon ato yoitan. \p \v 20 Nanscarifi huaquin cucho finifoantan ato ayamapacuquin yoini, —Na ayatihuunshon un mato ahuara funa shara yoi isca huaquin, “Uhuun imi foaino un matohuunoashu nai man ufu uhuun Upa Dios ari ipanon,” —ishon ato yoini. \p \v 21 Ascashon Jesús afu rafuafo yoiqui isca huani, —Nuno ufu sapa ano tsaoan futsan ua ato achimai. \v 22 Ascan Upa Diosin tsain inon pacoai uhuunoa cununi cuscacoinfin un naicain. Ascafia nan nocofunun ua ato achimanai cainyamanifin shara icuanaquin, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 23 Ascaiton nicacani afu rafuafo yocanonannifo, —¿Rato futsacaimun non achimaiquin? —icashu afi ranan yoinannifo. \s1 Tsoacaimun fasi shara finacaiaquin \p \v 24 Ascatan rato futsacaimun fasi finoinnifoan niaifocoin ishquiquin icashu fochishmanantanannifo. \p \v 25 Ascaifoan Jesús ato yoini, —Nan icoinra huama niaifofoan ato curushcain yonofafainmisifo. Ato asca huafiacaquin yoimisifo, “ ‘Noco shara huashofafainmisiforan,’ ishon nocohuunoa yoicahuun,” ato huamisifo. \v 26 Asca huafiamisifo marifi ato cuscara iyamacahuun. Ascatamarocon facu pushco cuscara icahuun. Nanfo nan iyofofoan ato yonoafo cuscan ato ashotirofo. Ascatari niaifopaicaquin futsafo shara huacahuun. Asca nan mato shara huafafainmisi nanfin niaifo iishquiquin. \v 27 ¿Ascan ratotocaimun futsafo finoanquin? ¿Futsafo yonomafafainmisi iyamarai ato yonoshomisi? Nan icoinra huamafoan yoimisifo nan yonomitsamisitocaifin futsafo finoanquin ishon yoimisifo. Anori yoifiafo uncaifin mato yonoshomisiquin. \p \v 28 Ascafia ahuara chacafo finonfiaqui man ua potama. Man uhuun nuua. \v 29 Ascacun uhuun Upa Diosin ua catoan un afu niaifo inon. Nanscarifi aquin un mato catoan man ufu niaifo inon. \v 30 Ascano un mato yoiai cuscan un niaifoanno marifi man ufu niaifofo iishqui. Nocon Upa Dios ari man ichanaintian marifi man ufu tsaoshquin. U futan pifain man ufutan ayashquin. Ascashu nocon caifo Israelifoan aton niaifofo man iishquin. Nan doce shoco noco caifofoan ato niaifo man ishquiran, —ishon Jesús afu rafuafo yoini. \s1 —Pedro min futsafo, “Un Jesús oinmisimaran,” ishon yoiran, —Jesús huani \r Mt 26.31-35; Mr 14.27-31; Jn 13.36-38 \p \v 31 Asca huatan Jesús Pedro nan ahuun anu futsa Simón yoini, —Simón, Satanás Dios yocashon mia chaca huamapai. Umaqui mia imapaiquin. \v 32 Ascafia un mia Upa Dios cufishona min ua icoinra huafain afanan ua tanasharanon. Ascan min afanan uqui nasoaino ufu rafua futsafori min ato yoisharatiro ua tanasharanonfo, —ishon yoiaiton. \p \v 33 Pedronun cumani, —Ifon, mia cunu muran iquimanaifoanno urifi un mifu iquitiro. Ascashon mia rutuaifoannori urifi un mifu natiroran, —huaiton. \p \v 34 Afanan yoini, —Pedro, un mia yoi. Tacara cuoataima min ato yoiquin, “Un Jesús oimisimaran,” ishon min ato yoiqui rafu non fusti huairan, —ishon Jesús yoini. \p \v 35 Asca huatan Jesús ato yocani, —¿Un mato nichiyamuatian pui non forusa non sapato futsan maisi nichiano man ahuara futsari yopaiyamuamun? —ishon ato yocaiton. \p Cumanifo, —Noncai ahuara futsa afanan yopayamuama, —huaifoan. \p \v 36 —Asca natian pui ayashon mato pui fofain maton forusari fotacahuun. Asca nopu yopaquin maton sahuuti shochiquirinoa futsahuunshon nopu ficahuun. \v 37 Ascacun uhuunoa cununifo isca huaquin, “Arifi yoicaquin ‘man chaca huamisiran,’ huashquicani,” ishon uhuunoa cununi. Uhuunoa icon yoiamafiaquin nan icocoin yoi cafisca huaafo. Ascano uquin cununi cuscan samamashtacoin aiquin, —ishon ato yoiaiton. \p \v 38 A fu rafuafoan yoinifo, —Oinpon. Na nopu rafu, Ifon, —huaifoan. \p —Un mato yoipaiyai cuscacai man tapiama. Ascacun non afanan aya tsainquimaquin, —ishon ato yoini. \s1 Jesús Getsemaní anoshon apa cufini \r Mt 26.36-46; Mr 14.32-42 \p \v 39 Nan camisi cuscan machi Olivo ano caino afu rafuafo achon fonifo. \v 40 Nanno nocoshon ato yoini, —Upa cuficahuun Satanás mato chaca huamapaiyai cuscan huashcaquima. Ascacun ua potashcaquima cuficahuun, —ato huani. \p \v 41 Ato asca huatan chaimashta atomaqui caashon Apa cufinquin isca huani ahuun ratoconun mai chachipacufoan Apa cufini. \p \v 42 —Upan, min ahuara futsa yorafo numashqui atiromamainquin nan min apaiyai cuscan huahuu. Unfi mun itisharaquin atohuunoashu omitsiscacai naashquin, —Apa huaino. \p \v 43 Ahuun oinmati afu nai muran ica aqui niriscatan mutsismainifoanni. \p \v 44 Asca huaino fasi curushcain Jesús Apa cufini fasi ahuun nomuran nan omitsiscai cuscan shinanquin. Ascaino imi foya niscan maiiqui futosomuni. \p \v 45 Ascacaini afanan afu rafuafo ano caaquin oian man oshafo ini. Fasi aton Ifon omitsiscaiton shinancani oshafainnifo. \p \v 46 Atoqui nocoshon oian oshafoan ato yoini, —Ahuuscain Upa cufitama man oshariai. Ascaquima Upa cuficahuun yoshin chacapan mato chaca huamapaiyai cuscan huashcaquima. Ua potashquimari cuficahuun, —ato huani. \s1 Jesús achinifo \r Mt 26.47-56; Mr 14.43-50; Jn 18.2-11 \p \v 47 Nan ato yoiai muran yorahuanrasi nocotoshinifo. Nan afu rafumisi futsa Judascaifin rufofo oaino acho yora huanrasi funiquin. Nocotan Judaspan tamo tsoacatoshini. \v 48 Ascaiton Jesús Judas yoini, —¿Judas, nan Diosin ua catoancaimun ua tamoqui tsoacaihuunshon mian ato achimaicai? —huani. \p \v 49 Asca huaiton oincaquin afu rafuafoan Jesús yocanifo, —¿Ifon, non ato nopu rurapacutiromun? —ishon yocanifo. \p \v 50 Asca huatan futsan nopu fifaitan nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifocoinin ahuun oinmati pashtufain rurani. \p \v 51 Ascaiton Jesús yoini, —Unuhuu, —huatan afanan ahuun pafiqui funa futsa panichirishcatani. \p \v 52 Ascashon Jesús nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo yafi ranushumuafo yafi Dios fu tsainti pushu cushumisifo yocani, —¿Ahuuscai nopu yafi coshatifo ya man uqui fuamun? \v 53 Shafatifi Dios fu tsainti pushu muran un matofu icanocai man ua achipaiti huama. Asca na yamu man uqui fua Satanás maton ifoanno, —Jesús ato huani. \s1 —Un Jesús oinmisimaran, —ishon Pedronun yoini \r Mt 26.57-58, 69-75; Mr 14.53-54, 66-72; Jn 18.12-18, 25-27 \p \v 54 Ascafiaiton achicashon nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifocoinin ahuun pushu ano iyonifo. Ascaino chipo achon Pedro cafiaquin fishtanima. \v 55 Umainti chii cutuhuashu yooaifoanno Pedrori atofu yooni. \v 56 Ascaiton niaifoan ahuun oinmati shomayaton Pedro fuchini. Chii uruquin fuchashaiton ahuun fuso onanshon yoini, —Naafin nan Jesús fu imisiquin, —huaiton. \p \v 57 Pedronun cumani, —Ma, ainfon. Uncai Jesús oinmisima, —huani. \p \v 58 Man ascano futsanri afanan onanshon yoini, —Minfin nan Jesús fu imisi futsaquin, —huaiton. —Ma. Unmafinquin, —Pedronun huani. \p \v 59 Man ascano chipo afanan futsanri onanshon yoini, —Nancoinfinquin. Jesús fu cahuacacaimisi. Nanrifi Galilea anoaran, —ishon nocofunu futsan yoiaiton. \p \v 60 —Min yoiai cuscacai un tapiama. Uncai Jesús oinmisimaran, —itapaiyaino tacara cuoni. \v 61 Nanscatanaino ifiacucahuan Jesús Pedro fuistani. Fuistanaiton nan Ifoan yoia cuscan shinanriscatani, —Tacara cuoataima min yoiquin rafu non fusti huai, “Un Jesús oinmisimaran,” —Jesús huacun Pedro shinantani. \v 62 Umaintinoashu chifi caicaintan fasi uaicoinni. \s1 Jesusqui cashupainifo \r Mt 26.67-68; Mr 14.65 \p \v 63 Ascaino nan cushuafo Jesusqui cashu mutsamai taunifo. \v 64 Ascano fufoposhon sutucashon yocanifo, —¿Mia tsoan acamainquin? Oinyamafiashon noco yoihuu, —huanifo. \v 65 Asca huashon roaqui futsanifo. \s1 Niaifofoan Jesús yocanifo \r Mt 26.59-66; Mr 14.55-64; Jn 18.19-24 \p \v 66 Shafatapaiyaino Israelifoan niaifofosi nan yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo non Moisés cununi cuscan tapimamisifoan ichanannifo atoqui Jesús iyoafoan yocashcaquin. \p \v 67 Ascashon atoqui iyoafoan yocanifo, —¿Minmun Criston? ¿Diosin mia catonni? Noco yoihuu, —ishon niaifofoan yocaiton. \p Jesús ato cumani —Un mato, “Ai,” huaitocai man ua icoinra huaima. \v 68 Ascashon un mato yocaitoricai man ua cumaima. \v 69 Ascacun natian yafi nantishon tapiquin uhuun Upa Diosin ahuamamishti huatiro futan un nantifi ato iquipacunacaran, —ishon yoiaiton. \p \v 70 Afanan yocanifo, —¿Ascan minmun Diospan facu? —ishon yocaifoan. \p —Nan man yocain cuscafin unquin, —ato huani. \p \v 71 Ascaiton nicacaquin yoinifo, —Nicacapon. Afanancai ahuunoa tsain chaca huaifoan non yopaima. Naan yoiai cuscan noficoin man non nicairan, —icashu yoinannifo. \c 23 \s1 Jesús Pilato ano iyonifo \r Mt 27.1-2, 11-14; Mr 15.1-5; Jn 18.28-38 \p \v 1 Ascatan Israeli niaifofoan Jesús aton niaifocoin shinanmaqui iyonifo. Nan Pilato niaifofin Romanonfoan ato niaifo iniquin. \v 2 Ascano niaifofoan Jesús tsain paranacaquin yoinifo, —Na nocofunun fasi noco yorafo fucash huaquin ato yoia, “Romanon niaifoan mato pui yocaiton inanyamacahuun,” ishon yoifain “Un Diospan facu un mato niaiforan,” noco huaran, —ishon Pilato yoinifo. \v 3 Ascaiton Pilatonun yocani, —¿Minmun Israelifoan niaifo? —ishon yocaiton. \p Jesús cumani, —Nan mian yoiai cuscafin unquin, —huani \p \v 4 Ascaino Pilato nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo yafi nanno nia futsafo ato yoini, —Na nocofununcai ahuara chaca yoima. Ahuashtacai ahuun nuama non iquimanai, —ishon ato yoini. \v 5 Ascafiaiton fasi curushcain cumanifo, —Na nocofununfin ato yoiquin Judea maitio fasi ato fucash huafoanfafaini. “Romanonfoan niaifo non potanon,” ishon yoiaquin. Tau huaqui Galilea anoafo yoiqui fucash huatan nunorifi man oaran, —huanifo. \s1 Jesús Herodes ano iyonifo \p \v 6 Ascaifoan nicaquin Pilato afanan ato yocani, —¿Na nocofunumun Galilea anoa? —ishon ato yocaiton. \v 7 —Aifain, —huaifoan. —Asca un Herodesqui Jesús nichinonquin. Nan Galilea anoa niaifoquin. Ahuuscamain huaicai afi noco yoinon, —ishon Pilato yoini. Nantianri Herodes arifi Jerusalén ano oni. \p \v 8 Jesús aqui nocoaiton fuchitan Herodes unimacoinni. Fasi oinpaimisishaquin. —Ahuamamishti noco ismapainonran, —ishon ahuun nomuran shinanni. \v 9 Ascashon fasi ahuarafo Jesús yocapaifiaitocai cumanima. \v 10 Ascaino nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo yafi Moisés cununi cuscan tapimamisifo Herodesqui fasi chanirianifo chaca huacaquin. \v 11 Ascaino Herodes futan ahuun ranushumuafoanri fasi cashumutsama huaquin roarianifo. Niaifoan sahuuti sahuumatan Pilato ano afanan nichinifo. \v 12 Pilato fu Herodes shara huantananyamafiamisishaquin nantian shara huantanannifo. Jesús achicanisi raunannifo. \s1 Niaifoan ato yononi Jesús rutunonfo \r Mt 27.15-26; Mr 15.6-15; Jn 18.39–19.16 \p \v 13 Ascacun Pilato afanan ato cunani. Nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo yafi niaifofo futsafori ichanan huashquin. \v 14 Ascano ato ichanan huashon ato yoini, \p —Man uqui na nocofunu ihuua. Man ua yoia naton yorafo tsain chaca yosian Romanonfoan aton niaifo non potanon, icaran ishon man ua yoia. Ascafiacai ascarama. Maton ointaifi un yocafiaitocai man ua yoiai cuscan ua cumaqui chaca huama. \v 15 Herodesricai ahuunoa ahua chaca nicama nan man yoiai cuscan. Ascacun Herodes nocoqui afanan Jesús nichian. Na nocofununcai ahua chaca huamafinquin naashquin. \v 16 Ascacun un onaintimaiyoi catanon, —ishon ato yoini. \p \v 17-18 Ascaino mucainifoannifo. —Na nocofunu rutuhuu. Barrabás noco cainmashohuun, —huaifoan. Fuusititiansi Pilato a cunu muran iquiafo fusti ato caimapaoni. Faritifi nan yorafoan cainmapaiyaifo Pilaton ato cainmashopaoni. \p \v 19 Nan Barrabasfin yora rutumisi iniquin. Nantori yoini, —Romanonfoan niaifo non potanon, —ishon yorafo yoini. Ascaiton cunu muran iquimanifo. \v 20 Ascaifoan afanan Pilatonun ato yoini Jesús nichipaiquin. \v 21 Ascafiaino afanan mucainifoan yoinifo, \p —Mastahuun, —huarianifo. \p \v 22 Ascaifoan afanan Pilato ato yoini, —Ahuuscacufin. Ahuacai chaca huamafinquin. Ahuashtacai chaca huatananma napanan. Unfin onaintimashon nichiqui catanon, —ishon ato yoini. \p \v 23 Ascafiaino oi ashcafinin, —Mastahuun, —huarianifo. Yoiquin unuyamacaiyaifoan Pilato shinantani ascaiton, —Mafin acahuun. \v 24 Man fasi yoiriaicai asca nan man apaiyai cuscan huacahuun, —ato huani. \v 25 Nan Barrabás yora rutufain niaifo potapaifiamisicun nancai cunu murannoa cainmafain Jesusrocon ato inanni nan apaiyaifo cuscan huanonfo. \s1 Jesús ihui coyan iquinanqui mastanifo \r Mt 27.32-44; Mr 15.21-32; Jn 19.17-27 \p \v 26 Jesús iyocaquin oianfo Simón pushurasi patasharinoashu oaiton fuchitan Simón Cirene anoa yononifo, —Ihui coyan iquinan noco foshoicahuun, —ishon iyamafainifo. Jesús rucucaino achon iyashon foni. \p \v 27 Ascaino yorahuanrasifo ya ainfofori achon fonifo. Nan ainfofo uaifonifo aton Ifo manocani. \v 28 Ascaifoan ifiacucahuan Jesús ato yoini, —Jerusalén anoa ainfofoan, uhuunoashu uaiyamacahuun. Mafiri uaicain maton facufohuunoashu uaicahuun. \v 29 Manfin chipo omitsiscaquin yoishquiquin isca huaquin, “Non facuomafofi shara icuanaquin no fu omitsiscanonfomaran,” ishon man yoishqui. \v 30 “Machi nocoqui maocoano non nai futsuafin shara itiroquin. Omitsiscashquima,” ishon nannori man yoishqui. \v 31 Un ahua chaca huayamafiamisicun ua isca huacani. Ascan tsoan ahuara chaca huaquin unuyamacaiyaifofin fasi finacaicani omitsiscamashcaniquin, —ishon Jesús ato yoini. Ascashon Jesús iyonifo mastaifocaquin. \v 32 Ascashon yomutso rafuri iyonifo Jesús ya mastaifocaquin \p \v 33 Ascatan anoshon mastaifoanno noconifo. Nanno ahuun anu mapo shao ini. Nannoshon Jesús mastanifo. Ascashon nocofunu chaca rafuri ocuma futsa futsafain ocuma futsari futsa mastanifo. \v 34 Ascashon mastaifoan Jesús Apa cufini, \p —Upan, ato rau huahuu. Ua isca huaifo cuscan tsoan tapiamaquin. Un min facufiacun tapiafoma, —ishon Jesús apa cufini. \p Mastacatan ahuun sahuuti pashcananshcaquin. Aya cashuti ya cashunifo nan finonmanaton ahuun sahuuti fiqui tau huani. \v 35 Nanno yorahuanrasi mapo cashon oinnifo. Ascashon niaifofoanri roaqui futsacaquin yonifo, \p —Non oinon. Futsafo numamisi cuscamain afiri numaiquin nan Diosin catonni Cristo huashuforan afiri numaicain futsafo numamisi cuscan, —ishon yoinifo. \p \v 36 Ascaino ranushumuafo aqui cashupainifo. Fimi unu focashcoin muran mishan pocotan inanpaicaquin. \p \v 37 Ranushumuafoan yoinifo, —Minmain Israelifoan niaifoquin mifiri numahuu, —huanifo. \p \v 38 Ascashon ahuun mapo manaonri aqui cununifo. \qc \sc ISRAELIFOAN NIAIFORAN \sc* \m ishon. \p \v 39 Ascaino afu masta futsan Jesusqui tsain chaca huani. \p —Minmain Cristoqui mifiri numacain nocori numahuu, —huaiton. \p \v 40 A fu masta futsan yoini, —Asca huayamahuu. ¿Minmun Diosqui ratuimacai? \v 41 Non chaca huamisicufin noco mastafoquin. Asca Jesuscai ahua chaca huayamafiamisicun mastaforan, —ishon futsan yoini. \p \v 42 Ascashon nantori yoini, —Ifon, Dios niaifo ari nocoshon ua shinanhuun, —huaiton. \p \v 43 Jesús cumani, —Icon un mia yoi. Na shafatan min ufu ari iquicaiquin. Nanno fasi sharacoin. Min ufu unimacoin sharapacunacaran, —huani. \s1 Jesús nani cuscan \r Mt 27.45-56; Mr 15.33-41; Jn 19.28-30 \p \v 44 Asca huatanaino fari masafinin racafiashu nan maitio faquishpacucahuani. \v 45 Ascainocai fari chashayonima. Ascashu man fari caino afanan shafani. Ascaino nantianri Dios fu tsainti pushu murannoa Dioshuunoashu panomanhuan pochimua aficoin nushmancayan fashnupacucahuani. \v 46 Ascaino Jesús Apa cunainifoanni oi ashcafinin, \p —Upan, miari ua ihuicoinhuun, —huatan shacaica unufaini naani. \p \v 47 Ascaiton ranushumua niaifoan yoiquin. —Icocoinfinquin na nocofununcai ahua chaca huayomisima. Fasi sharacoin. Nan non oian cuscan nantifi Diosin acaran, —ishon ranushumua niaifoan yoini. \p \v 48 Ascaiton oincani fasi manocoincani fonifo. \v 49 Ascaiton ahuun yorahuafo yafi nan ainfofo Galilea anoashu afu foafoan chai nishon oinnifo. \s1 Jesús mai huani \r Mt 27.57-61; Mr 15.42-47; Jn 19.38-42 \p \v 50 Nannori nocofunun ahuun anu José Israelifoan aton niaifo ini. Nan nocofununfin Dios tanasharapaicoinniquin. \v 51 Nantoricai niaifo futsafoan shinainfo cuscan shinannima. A niaifofin Arimatea mai anoa iniquin. Arimatea nan pushurasi Judea muran ini. Nantorifi Cristo nan Diosin catoan manapaoni aton niaifo inon. \p \v 52 Ascashu cashon José Pilato yocani. —Un Jesús ahuun caya toquirininhuan quini muran mai huapairan, —ishon. \v 53 Ascano yocafaini cashon a ihui coyan iquinanqui mastafo fotomapacufoan ahuun yoratishon racoshon toquirininhuan quini muran mai huani. Jesús naataima quini puhuunifo nan murancai tsoa maiyomisima muran Jesús mai huani. \v 54 Tunutitian man nococuanaino Jesús mai huani. Nan shafatan itishara huamisifotian ini. \p \v 55 Ascaino nan Galilea anoashu ainfofo Jesús fu fuitafoan José Jesús mai huaiton oinshcaquin mufainifo. Ahuuscashomain rataicain oinsharanifo. \v 56 Ascashu nan ainfofo afanan aton pushu ano nasofainifo. Ininti shara itishara huai focani. Unupa yafi mutopa inin shara fii focani fonifo. Jesús ahuun caya camaqui ocashcaquin. Ascafiaino tunutitian nasoyonifoma. Finonyocani. Israelifoan yononi cuscan tunutitian tsoa raqui cayotiroma ini. Ascacun nan nicacoinnifo. \c 24 \s1 Jesús funini cuscan \r Mt 28.1-10; Mr 16.1-8; Jn 20.1-10 \p \v 1 Israelifoan tunutitian iyoco futsaino funamanrishta aton ininti rafu ya Jesús maia ano fonifo. Iquisi ininti ati shara huafaincani. \v 2 Nococaquin oianfo quini ahuun fupoita toquirininhuan tocoro man fupucua ini. \v 3 Ascaino iquifainpaiquin oianfo aton Ifo Jesús ahuun cayacai ano inima. \v 4 Ascaiton oinquin aton nomuran shinannifo, —¿Raquimun ahuun caya foafoquin? —ishon shinanpaiyaifoanno nocofunu rafu ato sahuutifoya chashatanaino atoqui niriscatanifo. \p \v 5 Ascaino ainfofo fasi ratucoincani fuoi futsunifo. Ascaifoan Diospan oinmati rafutan ato yoini, —¿Ahuuscaquimun yora nia man funaicain nan yora naacun mai huamisifo murannoa? \v 6 Afanancai nunomafinquin. Manfin funiaquin. \v 7 ¿Galilea ano matofu iyoshon mato yoimisimun man shinainmacai? Mato yoimisi isca huaquin, “Chacafoan ua achishon ua mastafo un naafiashu osha rafu non fusti finontan un afanan funishquiran,” mato huamisi nanmun man shinainmacai, —ishon ato yoinifo. \p \v 8 Ascaiton nan Jesús ato yoimisi cuscan shinanriscatanifo. \v 9 Ascatan ainfofo nasofaincani nan once nocofunufo Jesús fu rafumisifoquin chanitoshinifo. Nannoa futsaforifi nan rama oinfainafo cuscacoin ato yoinifo. \v 10 Nanfofin María Magdalena non Juana non Santiago ahua María non ainfo futsafori nanfo atoqui chanitoshinifo. \v 11 Ascafiaifoancai ato icoinra huanifoma. —Icon yoicanimaran, —ato huanifo. \p \v 12 Ascaiton nicafaini Pedro ichoni toquirinin huaa quini muran oincai. Nocotan tucupacucahuan quini naisquin oian ahuun racoita fusti nanno mania ini. Ascaino Pedro —¿Ahuuscamun aaquin? —icaini cani. \s1 Jesús Emaús fain cani cuscan \r Mr 16.12-13 \p \v 13 Nan shafatanri Jesús tanamisi rafu pushurasi Emaús ano fonifo. Emaús Jerusalén chaima ini. \v 14 Nan rafu focaquin Jesús aquitafo cuscan afi rafu yoinanfonifo. \v 15 Ascaifoanno Jesuscoin afanan atoqui nocotan. \v 16 Ato fu cafiaitocai tsoan onannima. Diosin ato onantima huaino. \v 17 Ascaiton Jesús afincoin ato yocani, \p —¿Nocofunu rafutan, raquiri man yoinanfoi caimun? —ato huaino. Pusitama nituriscatanifo. \p \v 18 Ascaiton naan Cleofas fustiton cumani, \p —Mirus fusti Jerusalén ano min icatoracafin min tapiamaquin na rama iquitan cuscan, —huaiton. \p \v 19 —¿Ahua ahuuscaitamun? —ishon ato yocaiton. \p —Jesús Nazaret anoaya non tsainquin. Nanfin Diosin tsain yoimisiquin. Diosin ahuun curushhuunshon noco yoimisi. Dioshuunshon ahuamamishti noco huashomisi. Ahuun tsainman yora caya huafain ahuara sharafo noco huashomisi. Nan acai cuscan nantifi man non oian. Diosin yafi nantifi man non oian. Nocofunu sharacoinfin non oinmisi. \v 20 Ascafiaiton nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo non nocon niaifofoan achicashon mastaitafo. \v 21 “Nancairocon nocon caifo Israelifo nocon Numamisi ipainonran,” non huamisi. Asca natian man naita shafa rafu non fusti man finoan. \v 22 Na funamanri ainfofoan no fu focashon man funatanafo ahuun caya quini muran yamaiton. \p \v 23 Ascashon naso furan noco yoiafo ahuun caya anocuma. “Ahuun oinmati afu nai muran ica rafutan yoiafo Jesús man afanan niaran,” noco huafo. Ascacun non shinan “¿Ahuuscamun aaquin?” ishon. \v 24 Ascaino nocomaquinoashu rafu ichocashon oiancai ano Jesús ahuun caya icama. Naan ainfofoan yoiafo cuscan iconcoinran, —ishon non yoia. \p \v 25 Ascaifoan ato yoiqui isca huani, —¡Ohua! Manfin tatimacoinfoquin. Diosin tsain yoimisifoan yoinifo cuscan mancai icoinra huacuanama. \v 26 Man cununi isca huaquin, “Diosin yonoa nan catoan Cristo omitsiscayotan. Apa Dios fu niaifocoin iishquiran,” icashon ahuunoa cununiran, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 27 Ascacun tau huaquin ahuunoa Moisés cununi cuscan yoifain Diosin tsain yoimisifoanri ahuunoa cununifo yoifain nantifi Diosin tsain ahuunoa cununi cuscan atofu cafoquin shafacafi ato yoifoni. \p \v 28 Ascano Emaús ano man nocoti chaima nan rafutan shinannifo, —Noco finonfaini cairan, —ishon shinannifo. \v 29 Ascatan nan rafutan yoinifo —Cayamahuu. Man fari caiquin. No fu iyopun, —huariaifoanno atofu caani. \v 30 Ascatan piaifoanno Jesús misi finifoantan Apa Dios yoiqui isca huani, —¡Aicho! Upan, non yopai cuscan min noco inanmisiran, —huatan. Misi torupacushon aton inanni. \v 31 Ato inainton Dioshuunshon Jesús onanriscatanifo. Onantapaiyaifoanno atomaquinoashu yamariscatani. Afanancai tsoan oinnima. \v 32 Ascano afi rafu yoinannifo, —Noco fu fain oquin Diosin tsainhuunoa cununi cuscan noco yoi fuaino non mua nocon ointi fupuisharatanaiton. Ahuun tsain sharacoinran, —icashu yoinancatan. \p \v 33-34 Ascashu Jerusalén ano nasoriscafuranifo nan Jesús fu rafuafo once funashcaquin. Ascashon ato fuchinifo ichananshu nan once yoinainfoanno, —Icon, nocon Ifo funia. Pedro man oinmanaran, —ishon yoinifo. \p \v 35 Ascaifoanno nan rafu Emaús anoashu fua rafutari yoinifo, —Noficoinri Jesús man non oian Emaús fain non caino noco ahuunoa Diosin tsain yoia. Ascatan noco misi torupacushonaiton man non onanriscatanaran, —ishon nan rafutari ato yoinifo. \s1 A fu rafuafoqui Jesús niriscatani \r Mt 28.16-20; Mr 16.14-18; Jn 20.19-23 \p \v 36 Nan yoiriaifo muran Jesús afanan atoqui niriscatani. Ascashon ato yoini, —Maton ointi unimacain isharacoincahuun, —ato huani. \p \v 37 Ascaino —Yoshiran, —icashon shinannifo. Fasi mustairitan ratucoinnifo. \p \v 38 Ascaifoan Jesús ato yoini, —¿Ahuuscai man ratuain? ¿Ahuuscai maton nomuran man icoinra huaimamun? \v 39-40 Ua oincahuun. Uhuun mucun yafi uhuun tau oincoincahuun. Pirico tohua. Nan uncoinfinquin. Yoshincai ua cuscara namiyacain shaoyamafinquin. Man manfin oincain shao yacain un nami yaran, —ishon ato yoini. Ato yoiquin asca huatan ahuun mucun tohua yafi ahuun tau ato ismani. \v 41 Ascaiton oincaquin ato nomuran shinannifo, —Namaparaca non oincatin, —ishon shinannifo. Icoinra huacuatama fasi aqui unimacoinnifo. Ascaiton nan iconcainran huacaicainonfo ato tushu yocani. \p \v 42 Ascaiton shiman shoi inannifo. \v 43 Ascano aton ointaifi pini. \p \v 44 Ascashon afanan ato yoini, —Munfin mato yoiyomisiquin. Uhuunoa Moisés non Diosin tsain yoimisifoan non fanainti uhuunoa cununifo cuscan nanscacoinfin un aiquin, —ishon Jesús ato yoini. \p \v 45 Ahuun shinanpan aton nomuran nanumana aqui cununifo cuscan tapisharanonfo. \v 46-47 Ato yoini, —Diospan tsain cununi isca huaquin, “Cristo nan Diosin catoan naafiashu afanan osha rafu non fusti finontan funishquin.” Ascacun uhuunshon ato yoifoanfafaintacahuun aton chaca shatucashon shinansharaifoan un ato chaca soashonon. Jerusalén ano ato yoiqui tau huatacahuun. Ascashon nan manifoati ato yoifoanfafaishcaquin. \p \v 48 Ascashon un mato yoiaiton man oian cuscan yafi man nica cuscan futsafori yoipacushacahuun. \v 49 Ascafia nuno Jerusalén ano oinyocaquin. Upa Diosin yoiyotiani cuscan un ahuun Yoshin Shara matoqui nichishqui. Ascano matoqui nocoshon ahuun curush mato inain. Nantian un mato yonoa cuscan man futsafo uhuunoa ato yoitiro, —ishon Jesús yoini. \s1 Jesús nai muran cani cuscan \r Mr 16.19-20 \p \v 50 Ascashon Jesús Jerusalén anoshon Betania pasoato ato iyoni. Betania pasoato nococashon Jesús mushainacahuan yoini, —Upa Diosin, fasi uhuunshon tapimisifo cushusharapacuhuun, \v 51 —huatan atomaquinoashu Jesús nuinacahuan Apa Dios icano ari cani. \v 52 Ascaino nanno amaquinoashu naso furanifo. Yoinifo, —Jesús, min nocon Ifo fasi sharacoin. Non minhuun noiran, —ishon yoinifo. Yoicatan Jerusalén ano naso furancatan fasi unimacoinnifo. \v 53 Dios fu tsainti pushu muranshon Dios yoisharariapaonifo. Nanti.