\id ACT - Sharanahua NT [mcd] -Peru 2008 (DBL -2013) \h Hechos \toc1 Jesús Fu Rafuafoan Apaonifo Cuscan \toc2 Los Hechos \toc3 Hch \mt1 Jesús Fu Rafuafoan Apaonifo Cuscan \mt2 (Hechos) \c 1 \s1 Jesús ato yoiyoni cuscan, —Diospan Yoshin Shara matoqui oshquiran, —ishon yoini \p \v 1-2 Unquian, Lucas, un afanan mia cunu fomai min tapinon. Uhuun yora Teófilo, Jesús mai ano iyoshon ani cuscan huafain yosini cuscari Apa Dios ari cainitian nanfohuunoa un mia cunushoni min tapinon. A fu rafuafo catonni ato Diospan Yoshin Sharahuunshon tapimashquin. Apa Dios ari caiyoataima ato tapimaiyofafainpaoni. \v 3 Atohuunoashu nayoaitian cuarenta oshatan Apa ari cani. Cayoataima atofu iyopaoni. Ato ahuamamishti oinmayoni afanan funia cuscan icoinra huanonfo. Nantianri Diosin nantifi ato iquinai cuscan ato tapimani. \v 4 Ichanancashon piyaifoan ato yoini, \p —Un mato yoimisi cuscan uhuun Upa Diosin mato tapimayoni ahuun Yoshin Shara matoqui nichishquin. Nocoataima Jerusalén anoashu foriyamacahuun. Manayocahuun. \v 5 Juanpan ato unu muran iquimapacuni aton chaca shatushon oinmanonfo. Ascano samamashta Upa Diosin ahuun Yoshin Shara mato ya imapacunon, —ishon Jesús ato yoini. \s1 Jesús Apa ari nai muran cani \p \v 6 Ascatan chipo afanan afu ichanancashon yocanifo, —¿Ifon, min natian yonoimamun nocon caifo Israelifo nocon niaifo fusti inon Romanofoan aton niaifoan afanan noco yonononma? —huaifoan. \v 7 —Ahuutian iquimancai mancai tapitiroma. Nocon Upa Diosin fustiton yonotiro ahuutianmain ishquicain. \v 8 Ascafia Diospan Yoshin Shara matoqui oshon ahuun curushu mato inanshquin. Ahuun shinanhuunshon uhuunoa man ato yoifoanfafainon. Un amisi cuscan huafain un yoimisi cuscari man man oinmisi man nicamisi cuscan nantifi uhuunoa man ato yoitiro. Nuno Jerusalén anoa yoifain nantio Judea muran yoifain Samaria ano yoifain nantifi manifotiton uhuunoa man yoifoanfafainon, —ishon ato yoini. \p \v 9 Yoiquin anaititan aton ointaifi nuinacahuani. Oiainfono nai coin muran ihuacainaiton afanan oinnifoma. \v 10 Foiscaquin oianfo nocofunu sahuuti oshopacoin sahuua rafu atoqui niriscatanifo. \v 11 Ascashon ato yoini, —Galilea anoafoan, ahuuscain man nai ari foisain. Jesús man nai muran caa nanscacoin acurani afanan oshquiquin, —ishon Diosin oinmati afu imisiton rafutan Jesús fu rafuafo yoinifo. \s1 Matías catonni Judas imisi cuscari anon \p \v 12 Ascatan machi Olivo anoashu Jerusalén ano nasofainifo. Nan machi Olivo Jerusalén chaimashta ini. \v 13-14 Nococatan pushu osa futsa fomancayan inacashon Upa Dios cufinifo. Nanno Pedro non Jacob non Juan non Andrés non Felipe non Tomás non Bartolomé non Mateo non Jacob futsa Alfeopan facu non Simón nanton ahuun caifo futan Romanonfo cachiquiri huapainifo, non Judas Santiagon facu non Jesús chipocufo non ahua María non ainfo futsafori nanno inifo. Ichanancashon shafa rananun Dios cufinifo. \p \v 15 Cufiaifono nanno ciento veinte yorafo atofu ichanannifo. Ichananfono Pedronun ato nastui nishon yoini. \v 16 Isca huaquin, —Uhuun yoramishtichin ua nicacahuun. Judaspan ato tapimaita ahuuscashomain nocon Ifo Jesús achicanicain. Nocon shuni David Diospan Yoshin Sharahuunshon inonpacoai cunuyoni cuscan Judaspan man aca. \v 17 No fu rafupaoni. Nocon Ifoan noco yonoai cuscarifi huaquin nan Judasri yonopaoni. \v 18 Nocon Ifo tanayopaonifiashon fasi chaca huani. Nocon Ifo ato achimacun ahuun rafanan pui inannifo. Nan puihuushon mai fitan nanno fomancayan inashu aficoin tunushumutan pacucuranpai ari rononi. Chipo ahuun posto farashutan musiriquicahuan pacuni. Pacuaino ahuun posto toshatani. Ascaino ahuun poco arasiquifutsuni. \v 19 Nantififain Jerusalén anoshon nicafo. Ahuun imi focun nanno anunifo, “Imi mairan,” huani. Yora futsan aton tsainman Acéldama. Nocon tsainman imi mai. \v 20 Nocon shuni David Judashuunoa inaca cuscan aquin cunuquin isca huani, \q3 “Ahuun mai ano tsoa afanan ano inonma, Ahuun yono nocofunu futsan finon cushumisi inon,” \m ishon David ahuunoa inonpacoai cuscan cununi. Ahuun cunu anunifo Salmos, huanifo. \p \v 21-22 Ascacun non futsa catononcahuun. Judaspan ahuun yono finon. Nan Juanpan yorafo unu muran iquimapacunitian non Jesús nomaqui Apa ari canitian no fu itiani non catononcahuun. Nan no fu cahuascapaoni non catontiro. Non Jesús nican cuscan huafain non oinyomisi cuscan arifi huamisi ahuunoari yoinon. No futan yorafo yoinon, “Jesús funia mun oincoianran,” ishon ato yoinon, —Pedro huani. \p \v 23 Nicacashon nocofunu rafu catonnifo. Nan fusti anu rafu non fusti ya ini. José Barsabás ahuun anu futsa Justoran huashon anunifo. Nocofunu futsa catonnifo ahuun anu Matías. \v 24 Aton catoncashon Upa Dios cufinifo, —Ifon, nantifi nocon nomuran non shinain cuscan min tapicoian. Noco tapimahuun ratocaimain nan nocofunu rafu min catonpaicain mifu rafumisi no fu inon. \v 25 Judas min yononi cuscan man pota faquishihuan muran canon. Nanno ipanon. Ascan futsan ahuun yono fianon mifu rafua inon, —ishon cufishonifo. \v 26 Cuficatan toquiri tocoro rafuhuun anu nutanifo. Ascashon motica muran nanushon napacufoanni. Ascashon oianfo ratocaimain Jesús fu rafumisi iquicain. Ascashon oianfo. Matías ahuun anu nuucun. Nan catonnifo Jesús fu rafumisi atofu inon. \c 2 \s1 Upa Diosin ahuun Yoshin Shara atoqui oni cuscan \p \v 1 Ascano Israelifoan aton fusititian ahuun anu Pentecostés ini. Nantianri Jesús tanamisifo pushu fusti muran ichanannifo. \v 2 Ichanancatan pushu muran tsaocashon nicafo samamashta nai ariashu fuhuan nicatsain nicanifo. Pushu muran fuhuan rupifurannaiton nicanifo. \v 3 Nocotoshiaino ana ointsa chi rucun maratamufafainafo oinnifo. \v 4 Ascaino Diospan Yoshin Shara aton nomuran nanutanaino nantifi tsain futsanman ipaitama inifoannifo. Nantifi ascai futsunifo. \p \v 5 Ascaino nantianri Israelifoan Dios tanasharapaicani manifoti anoashu Jerusalén ano funifo. Fusititian Jerusalén ano funifo. \v 6 Ascan fuuhuanun oi cuscara nicafuracani Jesús tanamisifo ichananfo ano ichotoshinifo. Yorahuanrasi nocotoshinifo. Nococatan yoinannifo, —¡Aira! ¿Ahuuscashucon iscaimun? ¿Ahuuscain na yorafo nocon tsainman icanimun? \p \v 7-8 Na yorafo Galilea anoafofiacashon nocon tsainman noco shafacafi yoi. Nan noco tsainman noco yoicani. \v 9 Nonfin tsain futsa futsatapa yafo. Atirifi Partia anoashu caiyainfono, atirifi Media anoashu caiyainfono, atirifi Elam anoashu caiyainfono, atirifi Mesopotamia anoashu caiyainfono, atirifi Judea anoashu caiyainfono, atirifi Capadocia nan Ponto muran anoashu caiyainfono, atirifi Asia anoashu caiyainfono. \v 10 Atirifi Frigia anoashu caiyainfono, atirifi Panfilia anoashu caiyainfono, atirifi Egipto anoashu caiyainfono, atirifi Africa nan Cirene orima futsa anoashu caiyainfono, atirifi Roma anoashu caiyainfono, atirifi Israelifo yafi mani futsafoan Diosin tanapainifo. \v 11 Atirifi Creta anoashu caiyainfono, atirifi Arabia anoashu caiyainfono. Nonfin manifoti anoashu nuno ichanain fuaquin nan Galileafoan nocon tsainman noco yoicani. Ahuara sharafo Diospan huaa noco yoiafo, man non nicai. \v 12 ¿Ahuuscai na yorafoan nocon tsain tapiamafiashon noco tsainman noco yoicanimun? —inifo. \v 13 Ascano futsanfoan ato cashu mutsama huaifoan, —Na yorafo pauncaniran, —ato huanifo. \s1 Pedro ato yoini cuscan \p \v 14 Ascan Jesús fu rafuafo once ato nastui nishon Pedronun oi ashcafinin isca huaniquin. —Uhuun yoramishtichin Israelifoan nunoa Jerusalén anoafo futan ua nicasharacahuun. Un mato cayacafi yoinon. \v 15 Atirifiton man shinan raca non pauin. Ma. Noncai pauinma. Man shuni cuyainano nocon yorafo paunmisima. \v 16 Non pauntamarocon man oiain cuscan nocon shuni Joel inonpacoai cuscan yoiniquin. Diosinhuushon isca huaquin yoini, \v 17 Upa Diosin noco yoi isca huaquin, \q3 “Uhuun facu oti chaima un manifoti anoafo uhuun Yoshin Shara atoqui nichishquin. Ahuunshon maton facufo nocofunufo non ainfofori inonpacoai yoishcaquin. Maton pushcoaifo namapan cuscara un ato ahuarafo ismai. Maton anifofoanri uhuunshon aton namapan cuscara ahuarafo shara oinshcani. \v 18 Ua yonoshonafori nocofunufo yafi ainfofo uhuun Yoshin Shara un nantianri atoqui nichishquin inonpacoaifoanri uhuun tsain yoishcani. \v 19 Ahuamamishti tsoan oinyomisima cuscara un nai aria yafi mai ano un ato ismai. Imi yafi chi urumanhuan non coinmahuan ishquin. \v 20 Uhuun facu nan maton Ifon fasi sharashtacoin matoqui oaiton man oinshquin. Oataima faquishihuancoin ishquin. Oshuri imi ointsa oshicoin ishquin. Afanan oaitian ahuamamishti tsoan oinmisima cuscara nantifiton oinshcani. \v 21 Ascanfiashon ratoran futsan isca huaquin, ‘Ifon, Jesús, uhuun ramapaihuu. Ua numahuu,’ huaiton Diosin numaiquin,” \m ishon Joel Diospan tsain inonpacoai cuscan yoini. \p \v 22 Uhuun yora Israelifoan ua nicasharacahuun. Jesús nan Nazaret anoaton Upa Diosin aqui unimani mato isma. Tsoan atiroma cuscan huafain tsoan oinyomisima cuscara huafain ahuamamishti futsafori ahuunshon Upa Diosin mato isma. Man man tapia non iconcoin. \v 23 Ascafia Upa Diosin inon pacoai cuscan shinanni cuscan mato ahuun Furun inanni man rutunon. Manfin nocofunu chacafo futan ihui coyan iquinanqui mastaitaqui nanon. \v 24 Naafiacun Upa Diosin funimana afanan omitsiscacai nanonma. Jesuscai tsoan namapacutiroma. \v 25 Nocon shuni David niaifoan Jesushuunoa yoini isca, \q3 “Mun tapian uhuun Ifo ufu ipanaca. Ua potapacunacama. Ua cushui. Ascan tsoancai ua ahuasca huatiroma ua ratupaiquin. \v 26-27 Ascacufin uhuun nomuran un fasi unimacoin. Un nantifi ato yoitiro uhuun Ifoan ua cushuaino un unimai. Uhuun Ifo ua isca huaa, ‘Uhuun Ifon, Diosin, un nacuncai uhuun yoshin namisifo muran mian potaima. Mincai uhuun caya payocomaima. Ascan mun tapi un niyoano mian cushusharayoi’ ishon ua huani. \v 28 Ahuuscashumain un nipasharatiroquin mian tapimana. Un miqui nocoano mian unimamacoinshquin,” \m ishon nocon shuni David cununi. \p \v 29 Uhuun yoramishtichin, un tapicoian cuscan mato yoi. Nocon shuni David nani. Man maifiani nanno natianri non ointiro. \v 30 Ascafiano David inonpacoai cuscan Diosin tsain yoiyopaoni. A Diosin yoiyotiani cuscan tapia ini. Diosin yoiyoni chipo ahuun funari niaifocoin ishqui oi. Nocon caifo Israelifo a cuscarari nocon niaifo inon. “Un mia icon yoi min funa chipo mia cuscarari min caifoan aton niaifocoin inon,” ishon Upa Diosin David yoini. Diosicai tsoa paratiroma David tapini. \p \v 31 Ascano David chipo fari ichapa inaca cuscan yoini. Cristo funinonpacoai cuscari yoini. “Naacucai Apan naafo muran potanonpacoinma. Ahuun cayaricai payoconacamaran,” ishon yoini. \v 32 Icon, Upa Diosin Jesús funimaita nipanon. Nantififain man non oian. \v 33 Natian Apa Dios fu niaifocoin nantifi iquina. Apa yoiyotiani cuscan Jesús ahuun Yoshin Shara nocoqui nichian. Ascacufin natian man oian cuscan huafain man nica cuscan Diospan Yoshin Sharapan aca. \v 34-35 Ascan nocon shuni Davidcai Dios ari ahuun cayafo ya nai muran canima. Ascashorifi yoini, \q3 “Ifon uhuun Ifo yoini isca huaquin, ‘Min ufu niaifo itiro nantifi iquinshquin. Mia noicasmaifori min ato finoncointiro afanan mia chaca huanonfoma. Atorifi min iquini. Un mia amashquinran,’ ” \m ishon yoini. \p \v 36 Ascacufin nantifi Israeli anoafoan maton nomuran tapisharacahuun. Jesús man ihui coyan iquinanqui mastaitafo Diosin yonoa nocon Ifo Cristo inon. Nan Apan catonni, —ishon Pedro yoini. \p \v 37 Nicaquin aton ointi noconifo, —¡Ohua! Non chaca huaita, —ishon shinannifo. Pedro non Jesús fu rafuafo futsanfo yocanifo, —Nocon yoramishtichin, non mato nica. ¿Non ahuuscatiromun? —ishon yocaifoan. \p \v 38 —Man chaca huamisi cuscan shatucahuun. Afanan chaca huatamarocon Dios shinancahuun. Jesucristo Ifo huacahuun. Man Ifo huaino mato unu muran iquimapacutiro maton chaca soafain Upa Diosin mato numanon. Asca huano Diosin ahuun Yoshin Shara matoqui nichishquin matofu rafucoinon. \v 39 Jesús yoiquin isca huaita, “Ratoran futsan nuno nocon Ifo Diosin catoan ahuun Yoshin Shara mato ya rafumashquin. Maton facufo ya chai manifoannafori ato ya rafumashquin,” —ishon Pedronun ato yoini. \p \v 40 Yoitan afanan Pedronun ato tsain ichapa yoini. Ato yoiquin isca huani, —Maton chaca shatucahuun, uhuun yoramishtichin. Nocon caifo futan mani futsanfoanri man fasi chaca huamisifo. Ascarafo iyamacahuun. Jesús icoinra huacahuun mato numanon, —ishon Pedronun ato yoini. \v 41 Nicacaquin tres mil yorafoan icoinra huanifo. Ascano ato unu muran iquimapacuni. \p \v 42 Ascatan Jesushuunoa tapipaiyaifoan Jesús fu rafuafo ya ichanancashon ato tapimafain ato futan pifain Upa Dios cufinifo. Asca huapaonifo. \s1 Jesús icoinra huaquin tau huanifo cuscan \p \v 43 Nantififain Jesús shinancoinnifo. Ahuun tsain noiquicai ahua futsan shinanpainifoma. Nantianri Jesús fu rafuafoan atofu inifo. Doce Jesushuunshon afu rafuafoan tsoan atiroma cuscan huafain oinyomisifoma cuscarafo ato oinmanifo. \v 44 Ascatan Jesús icoinra huamisifo shafatifi ichanannifo. Nantifi aton ahuarafoya cuscan pashcananpacunifo. \v 45 Aton mafo non ahuarafo inanmitsacashon ahuun rafanan pui ficashon yopaifo ato inanshcaquin. \p \v 46 Shafatifiri Dios fu tsainti pushu muran ichanannifo Dios cufincani. Aton pushu muranri fasi unimacoinyanan ichananshon pishcaquin. Picaquin, —¡Aicho! Upa Diosin min noco shara huafafainiran, —ishon yoinifo. \v 47 —Upa Diosin min shararan, —ishon huapaonifo. Nantififain atohuunoa yoinifo, —Jesús icoinra huafoan shararan, —huanifo. Ascatari nocon Ifohuunshon shafatifi futsafoanri ato futan Jesús icoinra huanifo. Ato fu ichanannifo. \c 3 \s1 Chato chatotiani cayani cuscan \p \v 1 Ascatan Dios fu tsainti pushu ano Pedro yafi Juan yatapacu Dios cufin focani fonifo. Yatatifi Dios cufi focani fopaonifo. \v 2 Nocofunu chato chatotiani nanscarapan cainni nan anosi shafatifi tsao tsaotiani. Atirifiton iyopaonifo anoashu pui yocacanon. Ascano Dios fu tsainti pushu shuinshcaian tsaoshon iquifurafafainaifoan ato pui yoca yocatiani. A caincaitinin ahuun anu sharashta. \v 3 Pedro yafi Juan iquifainpaiyainfoan oinquin, —Ua pui inancapun, —ato huafiaiton. \v 4 Pedro futan Juanpan fuuiscaquin Pedronun yoini. —Noco fuuisihuun, —huaiton. \v 5 —¡Aicho! Ua pui inancaniran, —ishon ahuun nomuran shinanni. Ascanshon ato foisini. \p \v 6 —Uncai pui yamafinquin. Ascafiaquin un aya cuscan un mia inanon. Jesucristo nan Nazaret anoahuunshon funinaca huahuun. —Pedronun huani. \v 7 Mananquiri mutsoinifoannaino funinaca huatan. Mua ahuun oposhco yafi ahuun tau muma curushu shara ini. Pedronun funaiquimashta mutsoinifoanpaiyaino afin fianshinacahuani. \v 8-9 Ascatan man chaima catan. —¡Aichoran! —icashu, fia fiashuita unimani. Ichotiritiritan. Dios fu tsainti pushu muran atofu cani. Ato fu cashon, —¡Aichoran! Diosin muan caya huaquin. Dios shararan, —icashu ichotiritirini. Nantififain Israelifoan ichananti pushu anoshon oinquin futsanifo. \v 10 Onancashon, —¡Aira! ¡Oincapon! Nan chato chatotiani caincaiti ahuun anu sharashtaran ano tsaoashu pui yocacamitsamisi. ¿Ahuuscashumun cahuacacainniquin? Noncai ascara oinyomisimaran, —icashu ahuun yoinnanifo. \s1 Cunu futsan ahuun anu Salomón anoshon Pedronun ato yoini \p \v 11 Ascano nanno cunu futsan ahuun anu Salomón muranshon nocofunu chato chatotiani Pedro yafi Juan poyatani. Nantififain a oinpai atoqui ichonifo. Nocotoshiqui oianfo, —¡Aira! ¿Ahuuscaimun? —icashu yoinannifo. \v 12 Atoqui ichoaifoan Pedronun ato oinquin. Yoini, —Nocofunu Israelifoan ua nicacahuun. ¿Ahuuscain man mustairimun? ¿Ashuuscaquimun man noco shararan ishon oincain? Na nocofunu chato chatotiani caya huaran ishon. Non sharacucai nocohuunoashu cayama. Nocon curushhuunshocai cayama. \p \v 13 Noncai acama. Nocon Upa Diosin ahuun oinmati Jesushuunshon caya huaa. Nocon shunifo Abraham non Isaac non Jacobori Upa Dios aton Dios. Nan nocon Diosin mato oinmapai ahuun facu Jesús sharacoin ahuamamishti huatiro. Manfin Jesús achimanitaquin futsafoan rutunonfo. Niaifon Pilaton a nichisharapaifiaiton “Nacai nocon niaifomaran,” man Pilato huaita. \p \v 14 Jesuscai ahua chaca huamisima. Sharacoinfiacun mancai caimapaitama. “Jesuscai caimatamarocon rutumitsamisi Barrabás caimahuun,” man iquita. \v 15 Jesús fustichin yora nimatirofiacun man rutuita. Man rutufiaita Upa Diosin funimanita. Non ointa Jesús funiaiton. \v 16 Man man tapia na nocofunu chato chatotiani imisi. Natian muma shara. Non Jesús icoinra huano ahuunoashu man caya. Man man oian. \p \v 17 Uhuun yoramishtichin, mun tapia man Jesús onanshoma rutua. Mato niaifofoanricai onanfoma. \v 18 Man aca cuscan tapiamafiaquin Upa Diosin nocon shunifo nan ahuun tsain yoishomisifoan inon pacoai yoiquin isca huanifo, “Cristo Diospan Furun omitsiscairan,” ishon inonpacoai cuscan yoinifo. \v 19 Ascacun man chaca huamisi cuscan shatucahuun. Chaca huatamarocon Upa Dios shinancahuun maton chaca soashonon. \v 20 Man ascaiton Upa Diosin mato unimamatiro. Ahuun Furun Jesús catonni maton numamisi Cristo inon. Matoqui afanan onon. \v 21 Ahuun yonoshomisifoan nan inon pacoai Jesushuunoa yoinifo isca huaquin, “Upa Diosin yoiyotiani, ‘Un chipo nantifi funa shara imai. Afanan ahua chaca inonma. Un asca huayoai chain uhuun facu ufu nai muran iyoiran,’ ” inonpacoai cuscan Diospan tsain yoinifo. \p \v 22 Nocon shuni Moisés arifi yoini, “Nocon Ifon Diosin noco caifo futsa catonshquin noco inon pacoai yoimisi inon. Ua cuscara inon. Nantifi mato yoiai cuscan a nicasharacahuun. \v 23 Tsoan a nicacasmai afo amaquishon potatiro ariashu omitsiscapanon,” yoini. \v 24 Samuel Diosin tsain yoiquin tau huani. Nan inonpacoai cuscan. Ascano chiporifi Diosin tsain yoimisifoan nannoricoinri yoinifo cuscacoin man aa. Nantififain Jesushuunoasi yoinifo. \v 25 Manfin aton funafoquin. Ascan Diosin nocon shunifo yoiyotiani cuscan matori ashoshquin. “Min funahuunshon nantifi manifoti anoafo un ato shara huairan,” ishon Upa Diosin Abraham yoini. \v 26 Ascan ahuun Furun Jesús matoqui nichini ahuun oinmati inon. Matoqui nichiqui tau huani mato shara huanon maton chaca man cachiquiri huapanon, —ishon Pedronun ato yoini. \c 4 \s1 Israeli niaifofoan Pedro yafi Juan cunanifo ato yocashquin \p \v 1 Ascatan Pedro futan Juanpan ato yoiaifoanno yorafohuunshon Dios cufimisifo Dios fu tsainti pushu cushumisifoanri aton niaifo non Saduceofori atoqui funifo. \v 2 Upa Diosin Jesús funimanaran ishon Juan futan Pedronun ato yoiaino aton nomuran shinanchacanifo. \v 3 Ascano man fari caino ato achinifo nan yamutan cunu muran ishinifo. \v 4 Ascafiashon ato Jesushuunoa yoiaifoan yorahuanrasifoan icoinra huanifo. Cinco mil nocofunufoan nantian icoinra huanifo. \p \v 5 Iyoconaino Israelifoan aton niaifofo non Moisés cununi cuscan tapimamisifo Jerusalén ano ichanannifo. \v 6 Nannori aton yorafohuunshon Dios cufimisi niaifocoin Anás yafi Caifás non Juan futsa non Alejandro non aton yorafori nanno inifo. \v 7 Pedro yafi Juan caincurannaiton niaifofoan cusutumushon yocanifo. —¿Tsoan mato yonoamun man aca cuscan man huanon? ¿Tsohuunshon man acaya huamun? —ishon niaifofoan yocanifo. \p \v 8 Asca huaifoan Pedronun Diospan Yoshin Sharahuunshon ato cumani, —Niaifofoan un mato yoisharanon. \v 9 Man noco yoca tsoa na chato chatotiani shara huamainquin. Man tapipai ahuuscashumain cayaqui. \v 10 Un mato cayacafi yoinon. Man nantififain uhuun caifo nan Israelifo yashon tapisharacahuun un mato yoinon. Jesucristo nan Nazaret anoahuunshon man caya muma shara inon. Manfin Jesucristo ihui coyan iquinanqui mastaitaquin. Man naafiacun Upa Diosin funimana. \q3 \v 11 “Pushu yonomisifoan toquiri quishi shara potano pushu oni sharatiroma. Man potafiafo pushu ifoan catonni toquiri quishi shara nichishquin pushu mutsisipacoin inon,” \m ishon Diosin tsain cununi. Jesucristo nan toquiri quishi cuscara. Manfin pushu yonomisifo cuscara man man potafia Upa Diosin a catonni ahuunoashu man ahuun yorafo inon. \v 12 Tsoa futsacai noco numatiroma. Manifotifoan tsoa futsahuunoashucai non ipatiroma. Jesucristo fustitofin nocon chaca soatiroquin non Upa Dios fu nipanon, —ishon Pedron ato yoini. \p \v 13 Ascan nicacani mustairinifo. Niaifofo yoinannifo, —¿Ahuuscaquimun na rafutan ahuamafiashon ranotama noco yoiquin? Cunu tapiamafiamisishaquin noco shafacafi yoi. Jesús fu rafumisishaqui noco anori yoiquin, —icashu yoinannifo. \v 14 Ascano chato chatotiani cayasharashu atofu nia ini. Ascaitocai niaifofoan, —Cayamaran, —ishon yoitiroma ini. \v 15 Ascashonrifi Pedro yafi Juan cunu futsa muran nichinifo atohuunoa yoishcaquin. \p \v 16 —¿Non ahuusca huaimun na nocofunu rafu? Nantifi Jerusalén anoafoan tapiafo na rafuhuunoashu nocofunu chato chatotiani man caya. Ascara tsoan oinyomisima. ¿Nonmun ahuusca na nocofunu rafu huaicai? Noncai futsafo fomantiroma. Cayamarancai non huatiroma. \v 17 Ascanshon non ato yoinon afanan Jesushuunoa tsoan yoiyamacahuun. Ascan futsafoanricai Jesushuunoa nicatirofomaran, —icashu yoinnanifo. \p \v 18 Ascatan ato cunu futsa murannoa cunani funonfo. Fuafoan ato yoinifo, —Afanan Jesushuunoa tsoan yoiyamacahuun. Ahuunoa yosiyamacahuun, —ato huaifoan. \v 19 Asca huafiaifoan ato cumanifo, —¿Non mato nicayamaraquin Upa Diosin noco yonoa cuscan non nicatiromun? ¿Rato sharamun? Mafin shinancahuun. ¿Non mato nicaino Diosin nocoqui unimatiro iyamarai afin noco yonoa cuscan non yoiaino unimatiromainquin? \v 20 Non oinmisi cuscan huafain non nicamisi cuscari non mato yoitiroran, —ishon Pedro futan Juanpan cumanifo. \v 21-22 Nicacani ato onaintimapaifiaquin nica nantifi yorafo, —¡Aicho! Upa Diosihuunshon chato chatotiani cuarenta fari aqui caa nanscarapan caini man cayahuamaforan, —ishon yoinifo. Ascan niaifofoan ato onaintimatamarocon ato yoinifo, —Man afanan Jesushuunoa yoiaiton non mato asca huatiroran, —ishon yoinifo. Yoicatan ato nichinifo. \s1 Jesús icoinra huafoan Upa Dios cufini ahuun curushu ato inannon \p \v 23 Nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo non Dios fu tsainti pushu cushumisifoan ato nichiano Pedron yafi Juan Jesús tanamisifo fu ichanannifo. Ichanancashon niaifofoan ato yoia cuscan chanipacunifo. \v 24 Nicacaquin Dios cufinquin isca huanifo. —Nocon Ifon, min nantifi iquinaquin. Min nai onihuafain mai onihuafain ununhuan min onihuani. Nantio nai murannoa yafi mai anoa non unuhuan murannoa min onihuani. \q3 \v 25-26 “¿Ahuuscaimun nan Israelifoma manifoti Diosqui fiishquicaniquin? Ipaitsi ichanancani chaca huapaicani. Manifoannati aton niaifofo ichanancani nocon Ifo Dios yafi Furun Cristo cuyopaicaniran,” \m ishon nocon shuni nan min oinmati David min Yoshin Sharahuunshon yoini. \p \v 27 Nanscarifi atan nan niaifo rafu Herodes yafi Poncio Pilaton Israeliyamafiashu nocon caifo Israelifo fu ichanaintafo min Furun nan min oinmati Jesús min catonni chaca huashcaquin. \v 28 “Uhuun facun nantifi yorafo omitsiscashoshquin ato nashonon,” ishon min shinanni. Min ahuamamishti huatiro. Ascan min shinanyoni cuscan huaitafo. \v 29 Ascan nocon Ifon, shinanhuun. Nonfin min oinmatifoquin. Noco ati ati huacaniquin. Min curushu noco inanhuun non min tsain ranotamacoin ato yoinon. \v 30 Min oinmati sharacoin nan Jesushuunshon tsoan atiroma cuscan huahuu. Ahuunshon isinin icaifo caya huafain tsoan oinyomisima cuscara sharafo ato oinmahuu, Upan, —ishon cufinifo. \v 31 Cuficatan ichananfono mai naiyanaiyaini. Ascatan nantifi nanno Diospan Yoshin Sharapan ato iquini ahuun tsain cayacafi ranotama yoinifo. \s1 Nantifi ahuarafo nantifina ini \p \v 32 Nantififain Jesús icoinra huamisifoan aton nomuran nannorisi shinannifo. Tsoan ahuara futsa shinantanima. —Nan uhuunarifi matonaquin. Un aya cuscan man yopaiton un mato inantiroran, —icashu yoinannifo. \p \v 33 Ascatan nan doce Jesús fu rafumisifoan, —Nocon Ifon Jesús noco nashoashu funiaran, —ishon Diospan Yoshin Sharapan ahuun shinansharahuunshon aton caifo yoinifo. Ascatari nantifi nan icoinra huafo Upa Diosin ato shinanmashara unimacoinonfo. \v 34-35 Aton mai inanmitsafain aton pushu inanmitsanifo ahuun rafanan pui ficashon a Jesús fu rafumisifo doce pashcashoshcaquin. Yopaifoan pashcashonifo. Ascanrifi atan tsoa ahua yopatanima. \p \v 36 Nantianri nanno nocofunu aton caifoan ahuun anu José. Nanton aton shuni Levipan funa. Unu nushmancayan rafu mai tomahuan ahuun anu Chipre anoashu cainni. Jesús fu rafumisifoan anu futsa tuqui huani Bernabé. Onicoinnin tsainman yorafo aton fupihuanmapaimisi shinansharamapaimisiran. \v 37 Ahuun mau inanmitsashon pui fishon Jesús fu rafumisifo inan yopatanaifoan pashcashopacunifo. \c 5 \s1 Ananías yafi ahuin Safira chaca huani cuscan \p \v 1 Ascano Ananías futan ahuin Safira mai inanmitsacashon ahuun rafanan pui finifo. \v 2 Nanscatanfin atirifi pui tushu huafiashocai cuyoinanima. Atirifi Jesús fu rafumisifo foshoni. Ato fomani, —Nantifi pui un mato cuyoinaran, —ishon ato shinanmapaini. Aca cuscan ahuinin arusu tapini. \p \v 3 Ascaiton Pedronun yoiquin isca huani, —¿Ananías, ahuuscaimun Satanás min nomuran yonoaino min Diospan Yoshin Shara paraincain? Min mai inanmitsashon pui fia atifincai min noco inanma. Atirifi min mucua mina inon. \v 4 Min inanmitsataima minacoin iyoa. Min atirifi mucupaiquin min noco yoia shara icuana. Ascatamarocon min noco fomanpai. Mincai noco fuparanima. Minfin Dios fuparanicai, —ishon yoini. \p \v 5 Asca huatapaiyaino Ananías nayacucahuani. Ascaino nantifi anoafo ratucoinnifo. \v 6 Ascano pushcofoan rashunifo mai huai foshcaquin. \v 7 Man ascano tapiamaino ahuinri nocotoshini. \v 8 Nocotoshiaiton Pedronun yocani, —¿Man mai inanmitsashon rafanan pui fiamun? ¿Man man nantifi noco inanmun? —ishon yocaiton. —Ai. Mian yocai cuscafin iconquin, —ishon yoiaiton. \p \v 9 —¡Ohua! Ahuuscain min funu futan tsoan tapimaran ishon “Diospan Yoshin Shara man fomanpaiyain. Tsoan tapimaran,” ishon man shinan. Man shinan raca Diospan Yoshin Sharapan tapiama. ¡Oinpon! Na pushcohuaifoan min funu mai huatacani fucani miarifi mai huacaniran, —ishon Pedronun yoini. \v 10 Asca huatapaiyaino Safira Pedro nia naman pacuriscatani. Ascatan charish acucahuani. Ascatapaiyaino iqui furapaiquin oianfo man naa fuchitoshitan ihuifainifo funu patashari mai huai foshcaquin. \v 11 Ascaiton nicacani Jesús icoinra huafo yafi futsafori ratucoinnifo. \s1 Jesús fu rafumisifoan doce isca huani, —Iscaracai tsoan oinyomisimaran, —huanifo \p \v 12 Ascano ichananti pushu ahuun anu futsan Salomón Jesús icoinra huafo nantifi nanno ichanannifo. Nannori afu rafumisifo doceton Diospan Yoshin Sharahuunshon tsoan atiroma cuscan huanifo. Yorafoan aton ointaifi. \v 13 Icoinra huamafoan ato oinquin yoinifo, —Jesús icoinra huafo yora shararan, —ifiacatan Jesús icoinra huayamashu atofu rafunifoma. Musunifo. \v 14 Ascafiaino nocofunufo yashon ainfofoanri shafatifi icoinra huarianifo. Ascashu atofu ichanannifo. \p \v 15 Ascano yora isinin icaifo ato shuhua naratashon ihuunifo. Ascashon nanfo fai cusumun ratani cahuaquin, —Pedron ahuun yora faquishi ihuafainaino raca cayatiroati, —ishon shinannifo. \v 16 Yorahuanrasi Jerusalén patashari icafo isinincaifo ato ihuunifo. Atirifi yoshin chaca atohuun nushon ato fucashni huaiton ihuunifo. Ascanshon nantifi ato caya huamapacunifo. \s1 Jesús afu rafumisifo doce omitsisca huanifo \p \v 17 Jesús fu rafumisifoan acaifo cuscan huafain yoiaifo cuscan, —¡Aicho! Na yorafo shararan, —icashon yoinifo. Ascano Israelifoan aton yorafohuunshon Dios cufimisi niaifocoin yafi niaifo futsafoan nicacaquin shinannifo, —Atohuun noiai cuscacai nocohuun noima. Atohuunoa yoisharai cuscacai nocohuunoari yoimisimaran, —ishon shinannifo. Curafiamisifo Jesús fu rafumisifoqui fiishquinifo. \v 18 Ascano ato achimacashon cunu muran iquimanifo. \v 19-20 Iquifiafoan yamu nacucahuanaino Diospan oinmati afu nai muran icaton atoqui nocoshon ato yoini, —Dios fu tsainti pushu anoshon ato yoitacahuun. Ahuuscashomain nocon Ifo Jesús ato nimapacutiroquin ato yoitacahuun, —ato huani. Yoitan ato cunu fupotifo fupushoni. Fupushonano cain furanifo. \p \v 21 Shafaino Dios fu tsainti pushu muran iquitoshicashon ato yosiacufainifoquin. Israelifoan aton niaifofo ichanancashon cunu cushumisifo aton niaifofo ato nichinifo Jesús fu rafumisifo doce ihuitanonfo. \v 22 Ascano cushumisi niaifofo nococashon oian tsoa anoma oincani. Ascan naso furan niaifofoqui chaninifo. \v 23 —Non ato matoqui ihuupaifia cunu fupotifo fupocoian. Nannoshon ranushumuafoan ato cushua. Non fupotifo fupushon cunu muran oian. Ano tsoa yamairan, —icashu cushumisi ranushumuafo aton niaifo uhuapafoqui chaninifo. \v 24 Nicacani nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifocoin non ranushumua aton niaifocoin non nocon yorafohuunshon Dios cufimisi naifofo futsafori mustairinifo, —¡Ohuashta! ¿Ahuuscain ascamun? ¿Ahua finoanmun? ¿Non ahuuscatiromun? —ishon fasi shinanchacatanifo. \p \v 25 Shinainfoanno futsan atoqui nocoshon yoini, —¡Oincapon! Na nocofunufo man cunu muran iquimafia natian Dios fu tsainti pushu muranshon yorafo yosicaniran, —ishon ato yoini. \v 26 Nicacani ranushumua niaifon yafi niaifo patasharifo ato ihui focani. Fofiacashon curushcain ihuunifoma. —Non ato curushcai ihuuaiton yorafo sinatirofo noco toquirinin tsacatiroforan, —ishon yoinifo. \p \v 27 Ato ihuunifo Israeli aton yorafohuunshon Dios cufimisi niaifocoin ato yocanonfo, \v 28 —Non mato cayacafi yoita Jesushuunoa man yosinonma. Ascafia man Jerusalén anoafo atoti man yoiacufaina. Man ato shinanmapai nonmain na nocofunu Jesús rutumaitaquin. Noco rafancaniran, —huaifoan. \p \v 29 Ascan Pedro futan Jesús fu rafumisi futsafoanri cumacaquin. —Nocofunun noco yonoa cuscan nicatamarocon Upa Diosin noco yonoai cuscan non nicacointiro. \v 30 Manfin Jesús ihui coyan iquinanqui mastaitaquin rutushquin. Man asca huafia nocon shunifoan aton Diosin Jesús funimaita. \v 31 “Ua cuscara onihuafoti iquihuun aton Ifo inon,” ishon Apa Diosin Jesús yoini. Ascano Israelifo nocon Numamisi inon non chaca shatunon a ifo huashquin nocon chaca noco soashonon. \v 32 Non mato yoiai cuscan non afohuunoa yoimisi. Diospan Yoshin Sharapanri nannori yoimisi. Tsoan Dios nicacoianfin ahuun Yoshin Shara aqui nichishquin afu nipanon, —ishon yoiaifoan. \p \v 33 Nicacani fasi atoqui fiishquinifo. Ato rutupaicani. \v 34 Ato rutupaifiaifoan Fariseo ahuun anu Gamaliel ato nastui nishon ato yoini, —Oinfain. Ato chifi nichiyocahuun un mato yoinon, —ishon yoini. Nan Gamaliel Moisés cununi cuscan tapimamisi. Nantififain ahuunoa yoimisifo, —Gamaliel fasi nocofunu sharacoin. Fasi tapicoianran, —ishon ahuunoa yoinifo. Ascashu nanno ichanannifo a nicapaicani. \v 35 Ato yoiquin isca huani, —Uhuun yoramishtichin Israelifoan ua nicasharacahuun un mato yoinon. Man nocofunufo rutupaicain. Oinfain. \v 36 Shinancapon. Fari futsan nocon caifo futsan ahuun anu Teudas, “Unfin mato niaifo itiroquinran,” ishon noco shinanmapaipaoni. Ascano cuatrocientos nocofunufoan a tanapaonifo. Ascafia futsafoan Teudas rutunifo. Ahuun tanamisifo pashcafainnifo. Ahua finontama. \p \v 37 Chipo nocon caifo futsa Galilea anoashu noconi. Ahuun anu Judas. “Non niaifofo potanoncahuun,” noco caifo huani. Nanrifi rutunifo. Ascan nantifi ahuun tanamisifori pashcafainnifo. \v 38-39 Ascacufin un mato yoicain ua nicasharacahuun. Jesús tanamisifoan apaiyai cuscan anaitiriscatiroquin. Diosin shinan cuscan yositamarocon nocofunun afi shinan cuscan yoiquin ipaitsi yositirofo. Ascaiyamaiton Diosin ato yonoaitocai tsoa ato shatumatiroma. Man ato shatumapaiquin Dios fu chaca huan tanain cafiscai man huaicain. Ascacufin ato ahuusca huayamacahuun. Ato nichicahuun, —ato huani. \p \v 40 Nicacani, —Ahuun tsain cayacafi. Noco yoia cuscan non anon, —huanifo. Ascano Jesús fu rafumisifo iquifuranifo. Iquifuranaifoan fichiqui tuchiaton ato fasi coshaqui futsanifo. Coshatan, —Afanan Jesushuunoa tsoa yoiyamacahuun, —ato huanifo. Yoitan ato nichinifo. \p \v 41 Atomaqui focatan —¡Aicho! Upa Diosin nocoqui shinansharaquin non Jesushuunoashu non omitsisca. Ahuunshon niaifofoan nocohuunoa shinanchacaran, —icashu unimanifo. \v 42 Ascano shafatifi Dios fu tsainti pushu ano yafi pushufotirifi tsain shara yoinifo, —Nocon Ifo Jesusfin nocon Cristonquin. Diospan Furunmun, —ato yosiaino. Ato yoiquin unupaonifoma. \c 6 \s1 Siete ato futan yonoafo catonni \p \v 1 Ato yosiainfoanno yora ichapafoan icoinra huacashon Jesús tanamisicoinfo inifo. Yora ichapafoan icoinra huariapaonifo. Nantianri nanno Israelifo Griego tsainman inifo. Shoco futsafo Israeli tsainmansi inifo. Nan Griego tsain yoimisifoan tsain chipunifo. —Nocon caifo aton tsain fusti yoimisifoan shafatifi tushu pashcanan huacashon aton ainfo funuomafo inain cuscacai nocon ainfo funuomafo atori ati inanmaran, —ishon tsain chipunifo. \v 2 Ato nicacani Jesús fu rafumisifo doce nantifi Jesús tanamisifo ichanancashon ato yoinonfo. —Non mato Diospan tsain yoifafaini. Noncai unutiroma mato tushu pashcashoshquin. \p \v 3 Ascan nocon yoramishtichin, maton murannoa nocofunufo siete catoncahuun mato tushu pashcanan huanonfo. Man tapia ratofomain Diospan Yoshin Shara fu rafucain shinansharamisiquin. Nan cuscarafo catonhuun non ato yononon mato tushu pashcanan shara huanonfo. \v 4 Ascan nonfin shafatifi Upa Dios cufifafainicain ahuun tsainri yoishquin, —ishon yoinifo. \p \v 5 Nicacani nantifi unimanifo. Ascashon Esteban catonnifo. Nanton fasi icoinra huamisi. Diospan Yoshin Sharapan a iquina ini. Felipe non Prócoro non Nicanor non Timón non Parmenas non Nicolás afo catonnifo. Nan Nicolás Israelifomafiashon nanfoan Diosin icoinra huaa cuscan arifi anorisi acaifo cuscan shinanni. Antioquía anoashu cainni. \v 6 Aton catoncashon Jesús fu rafumisifo ano iyonifo. Ascan nan doce ato manmancashon Upa Dios cufishonifo. \p \v 7 Ascatan Diosin tsain mai futsafoanriri yoifoanfafainifo. Jerusalén anoshon samamashta icoinra huanifo Jesús tanamisifo ica ini. Israelifoan aton yorafohuunshon Dios cufimisifo ichapafoanri Jesús icoinra huacashon ahuun tsain nicacoinnifo. \s1 Esteban achinifo \p \v 8 Esteban Upa Diosin shinanmasharani ahuun curushu inanni. Ascan ahuunshon ahuamamishti yora atiroma cuscan ato ismani. \v 9 Ascano Israelifoan aton ichananti pushu futsa nanno ichananshon ato anunifo. —Apaiyai cuscan huatiroforan, —ishon atohuunoa yoimisifo. Nanfocai afanan oinmatifoma. Nanfoan aton mai Cirene anoashu non Alejandría anoashu non Cilicia anoashu non Asia anoafori. Nanfo Esteban fu fochismanantanannifo. \v 10 Fochismanantanapaifiaifoan Diospan Yoshin Shara Esteban shinansharamani. Cayacaficoin ato yoiaino tsoan cumanima. \p \v 11 Ascano fustirasi yoinanpacunifo. Tsoa futsa nicanonma. —Estebanhuunoa tsain chaca yoitacahuun. Nanton Moisés yafi Diosqui tsain chaca huaaran, —ishon ato yoitacahuun. Estebanhuunoa chani yoinifo. \p \v 12 Ascan ahuunoa chani nicacani yorahuanrasi Estebanqui fiishquinifoqui. Ascano niaifo patasharifo non Moisés tsain tapimamisifoanri Esteban achinifo niaifofo ano iyoshcaquin. \v 13 Ahuunoa chani yoinifo, —Na nocofunun nocon Dios fu tsainti pushuhuunoa yafi Moisés noco yononi cuscahuunoari tsain chaca huariai. \v 14 Man non nicamisi yoiaiton, “Jesús Nazaret anoaton nocon Dios fu tsainti pushu paoanshquin. Moisés noco yononi cuscari fiananan huairan,” —ishon chani yoinifo. \p \v 15 Ahuunoa chani yoicashon niaifofoan fuiscaquin oianfo ahuun fuso. Diospan oinmati afu nai muran ica ointsa fupishtacoin ini. \c 7 \s1 Esteban ato cumasharani cuscan \p \v 1 Ascatan Israelifoan aton yorafohuunshon Dios cufimisi niaifocoin yocani, —¿Mihuunoa chaca huafo cuscan iconmun? —huaiton. \p \v 2 Esteban cumaquin isca huani —Uhuun yorafoan ua nicacahuun. Nocon shuni Abraham Harán ano icataima Mesopotamia ano ini. Nantianri Upa Diosin fasi chashacoinshon oinmaquin yoini isca, \v 3 “Min mai anoashu non min yorafo anoashuri catahuun. Un mai futsa ari mia ismaicai. Nanno un mia iyoiran,” ishon Upa Diosin Abraham yoini. \p \v 4 Ascatan Caldeamaquinoashu canishaquin Harán ano ini. Anoashu apa nani. Naacun non icano Upa Diosin nichini. \v 5 Nuno nichifiashocai maishta inantaima. “Chipo min non min funafori un na mai inain matona inon,” ishon Upa Diosin yoiyotiani. Anori yoiai cuscacai Abraham facu yatai inima. \v 6 Yoiari “Min funafo yora futsafoan mai ano iishquicaniquin. Aton maima ano iishquicaniquin. Nanno cuatro ciento fari aton yonomisifo iishquicani. Ato fasi curushcai yonomashcaquin. Fasi omitsiscashcani. \v 7 Ascacufin un nan yora futsafo onaintimai. Ascatan chipo aton mai anoashu focani nuno nocoshon ichananfafainshcaquin ua cufishcaniran,” ishon Upa Diosin nocon shuni Abraham yoini. \p \v 8 Ascan Upa Diosin Abraham yononi isca huaquin “Min furonanfacufo ato foshqui rupa shatuhuu. Ascan huatanfin min tapitiroquin. Unfin maton Upa Dios ipanacaquin. Un mato cushufafaini min funafo ichaparasi inon.” Ascacufin Abraham ahuun facu Isaac caintan ocho osha finontan facu ahuun foshqui rupa shatuni. Ascan Isaac nocofunuaitian man facu yari anuni Jacob. Ascan Jacob nocofunuaitian ahuun facu furonanfacufo doce. Nanfo nocon shunifo. Afohuunshon nocon caifo anumisi. \p \v 9 Nocon shunifoan aton ushto José noicasmacaquin yora futsa inannifo ahuun rafanan pui fishcaquin. Ascan José Egipto ano iyonifo nanno aton yonomisi inon. Asca huafiainfoan Upa Diosin José potanima. A fu imisi. \v 10 José omitsiscafiaiton Upa Diosin numani ahuun nomuran shinansharamani. Ascano Egipcio niaifoan Faraón fasi José fuchipaipaoni. “Min niaifo patashari itiro. Nantifi uhuun yorafo non uhuun caifo min ato nantifi yonotiroran,” ishon Egipcio niaifoan José yoini. \p \v 11 Asca huatan nantifi Egipto anoafo non Canaán anoafori fonicoin omitsiscapaonifo. Nocon shunifo tushuoma inifo. \v 12 Nantianri nocon shuni anifoshta Jacob arifi tushu yamaino nica Egipto anoafo man shuqui ichapa ya inifo. Asca ahuun facufo nanfo nocon shunifo nichini Egipto ano shuqui finonfo. \v 13 Asca huatan chipo afanan Egipto ano fonifo tushu ficani. Nantianri José ahuun ochifo futan chipocuton onannifoma. Onainyamafiaifoan “Uquian, José un maton ushto,” ishon ato yoini. Ascatan Egipciofo aton niaifo Faraón arifi José ahuun yorafohuunoa nicani. \v 14 Chipo José apa tsain fomani, “Upashtan, uqui ohuu. Un nunoshon mia cushusharanon. Nocon yorafori uqui ihuuhuun. Nan setenta cinco yora uqui ihuuhuun, upashtan” ishon José yoini. \p \v 15 Ascatan Jacob yafi ahuun yorafori Egipto ano fonifo. Nannoashu nocon shunifo ya nai cuyonifo. \v 16 Naacun aton caya Siquem ano iyonifo mai huanonfo. Nocon shuni Abraham mai fiini. Nocofunu ahuun anu Hamor mai inanni pui finon. Nanno mahua quini muran nocon shunifo mai huanifo. \p \v 17 Ascan Upa Diosin Abraham yoiyoni cuscan ato Egipto anoashu cainti chaima. Nantianri nocon shunifo Egipto ano fasin ichapacoin ini. \v 18 Nantianri Egipciofoan aton niaifo funapacai nocon shuni Joséhuunoa nicayomisima. \v 19 Nanton nocon shunifo parafafaini. Ato omitsiscamani. Fasi curushcain ato yonomani. “Maton facufo rama caincun potacahuun nanonfo,” ishon ato yononi. \p \v 20 Nantianri nocon shuni Moisés cainni. Caianshu rato facu futsacai a cuscarama. Upa Diosin aqui unimai. Oshu rafu non fusti apa yafi ahua pushu muran onunifo Egipciofoan fuchinonfoma. \v 21 Oshu rafu non fusti finontan facu chifi cainmafiashon shihuatinin fuposhon unu cusumun tsaoni a murannoashu uaicaiton niaifoan facu shomayaton fuchishon ihuini ahuun facucoin cuscara inon. Ascanshon pushconi. \v 22 Ascatan Egipciofoan tapiafo cuscan Moisés yosinifo. Fasi ahuun mapo shara. Egipciofoan tapini cuscan arifi tapiniquin. Ahuun tsainri cayacafi shara. Niaifo sharapan atiro cuscan arifi asca huapaoni. \p \v 23 Ascan Moisés cuarenta fari aqui caano ahuun nomuran shinanni isca huaquin, “Un natian uhuun caifo nan Israelifo ato oin cai atohuunoa tapishquin,” ishon shinanni. \v 24 Atoqui nocoshon nocofunu Egipcion Israeli coshaiton oinni. Ahuun caifo numapaiquin curushcain Egipcio coshaquin namani. \v 25 Asca huatan ahuun nomuran shinanni “¡Aicho! Un aca cuscan uhuun caifoan nicacanquin tapitiro Diosin ua yonoa un ato numanon,” ishon shinanni. Anori shinanfiaino ahuun caifoancai anori shinannifoma. \v 26 Nan ifainaca shafatan oinpaiquin oian ahuun caifo rafu sutunainfoan oinquin. Ato numapaiquin, “Unucahuun. Manfin yorahuan tananquin. ¿Ahuuscaimun man sutunaincain?” ishon yoini. \p \v 27 Ato numapaifiaiton ahuun caifo futsan sutuaiton cumaquin chaca huani. “Mifin ihuu. Mincai ahuama. ¿Tsoan mia yonoamun min nocon niaifo inon min noco iquinon? \v 28 ¿Min Egipcio nocofunu rutuita cuscan uarifi mian rutupaimun?” ishon yoini. \v 29 Nicatan Moisés mai futsari ichoni. Nan mai Madián ano ichoni ato muran iyoni. Nannoshon ahuun facu furonanfacu rafu ani. \p \v 30-31 Ascano cuarenta fari finoanno Diosin ahuun oinmati afu nai muran ica Moisésqui nichini. Nantianri Moisés machi ahuun anu Sinain chaimashta cani. Nanno pushu yamacain nii yamai. Fasi yafi chofo uhuapama fusti nanno. Nii cuyamamishti urufiainocai coonima. Moisés oinni. Oiainno mustairini. Ascan tapipai ahuuscain nii cuyamamishti urufiashucai nocaima chaimashta cashon. Oinni nii cuyamamishti uruai muran Upa Diosin ahuun oi nicani. \v 32 “Unfin min shunicaifoan aton Diosiquin. Abraham non Isaac non Jacobori un aton Diosiran,” ishon yoini. Nicatan Moisés ratui taritarini. Afanan uru oinyamafiain aqui ratuni. \p \v 33 “Unquian un nuno ica. Ahuara chaca ufu itiroma. Ascan min sapato pucahuu un mia yoinon. \v 34 Uhuun yorafo Egipto ano omitsiscai cuscan mun oian. Man pashapaiyaifoan mun nica. Ascan un fotoa ato caimashquin. Natian un mia Egipto ano afanan nichicai.” \p \v 35 Nan Moisés nocon shunifoan a nicacasmanifo. “¿Tsoan mia yonoamun min nocon niaifo inon noco iquinshquin?” ishon yoifiafo Upa Diosin Moisés catonni nocon shunifoan aton niaifo inon ato numanon. Nan nii cuyamamishti uruai anoshon Upa Diosin Moisés afanan Egipto ano nichini nocon shunifo numanon. \v 36 Nanno Dioshuunshon ahuarashta tsoan oinyomisima shara ato ismani yoran atiroma cuscan ato ismani. Unuhuan ahuun anu oshin anori tsoan atiroma cuscan Dioshuunshon ato ismani. Tsoan istaipamashon nanscasi huapaoni. \p \v 37 Nocon shunifo Israelifo yoini “Chipo Upa Diosin nocofunu ua cuscara matoqui nichishquin. Nocon caifo ishquiquin. Inon pacoai cuscan mato yoishquin a nicasharacahuun,” ishon Moisés ato yoini. \v 38 Moisés tsoan istaipama ano nocon shunifo fu ipaoni. Machi Sinain anoshon Diospan oinmati afu nai muran icaton a yoini cuscari nocon shunifo tapimani. Nan Diospan tsainman noco nimapacutiro ishon ato yoini. \p \v 39 Yoifiaiton nocon shunifo Moisés nicacasmanifo. “Min nocon yonotiromaran,” ishon shinanni. Aton nomuran Egipto ano nasopaicani. \v 40 Ahuun ochin Aarón yoinifo “Dios futsan cuscara noco rami huashohuun. Nanton noco tapimatiro non raqui caimancai. Moisés noco Egipto anoshon iyoafiacun ahua finoanmun noncai tapiama. Machi mamaqui inacun non afanan oianmaran,” ishon yoinifo. \v 41 Nantian Aarón ato moipan facu cahua shara ointsa rami huashoni aton Dios inon. “¡Aicho! Nan moipan facu cahua shara ointsa non rami huaa. Nan nocon Dios. Non ichananshotiro moi futsa rutushoshquin a fufori ratashoshquin nocoquin unimanon. ¡Aicho! Non rami huaa cuscan shararan,” ishon yoinifo. \p \v 42 Ascano Upa Diosin afanan atoqui unimanima. Ato potayoni “Ua afanan tanapaicanima. Ascacuncai un ato numaima. Aton diosicoinma ipaitsi aton nomuran shinantirofo. Fishifo ipaitsi shinantiro aton diosiran,” ishon Diosin yoini. Nocon shuni Amós inonpacoi cuscan Diosin tsain yoimisi ini. Diosin atohuunoa yoini cuscan cununi isca huaquin, \q3 “¿Man cuarenta fari pushu yamai ano cahuacacainnai ua yoina rutushon ua inanpaicani. Ahuara futsari ua inanpaicanimun? \v 43 Ma. Mancai maton nomuran ua shinancoianma. Man yoimisi isca huaquin, ‘Nocon dios Moloc yafi nan fishi Refán,’ man huamisi. Ahuara futsan man rami huashon. Noco diosiran man huamisi. Ascan un mato caifo futsa ano mato nichicai. Mato achinonfo aton yonomisifo man inon. Babilonia mai orima futsa ano fasi chai un mato nichicain.” \m \v 44 Nocon shunifo tsoan icamano foanfafainpaonifo pano pushu fonifo a muranshon Dios cufinifo atofu inon. Ascan man isma Upa Dios aton Dios aforifi ahuun yoraquin. Upa Diosin nocon shuni Moisés oinmani cuscan pano pushu onihuani. \p \v 45 Ascatan fari ichapa finontan nocon shunifoan nan pano pushu fonifo. Nantianri aton niaifo ahuun anu Josué ato iyoni mai futsa finonfo. Diosihuunshon caifo futsafo nan mai anoafo potanifo aton mai inon. Nan Josué niaifo taupaonino man fari ichapa finontan Davidrifi yositirofo pano pushu muran ichananpaonifo Upa Dios cufishcaquin. \v 46 Upa Diosin David fasi noi aqui unimaicoinni. David Upa Dios cufinquin yoini, “Upa Diosin, min nocon shuni Jacob ahuun Dios nocon Diosiri, un mia pushu futsa shara huashoin. Ihui yafi toquiri pushu un mia onihuashopai a muran un non uhuun yorafo mifu inon mia cufishcaquin,” ishon yoini. \v 47 Anori cufifiainton furun Salomón pushu huanshoni. \p \v 48 Ascanfiacai Diosin yora pushu huaa muran itiroma. Diosin nai muran icanoshon nantifi finoncoian. Diosihuunshon nocon shunin inonpacoai cuscan yoini isca huaquin. \q3 \v 49 “Nai muran un ica. Nannoshon un nantifi oni huati un iquini. Nan mairi un onihuani. Nai muranshon un mai oinfafainni. Nanri uhuuna. Nantifi onihuafoti nai murannoa yafi mai anoafoti uhuuna. ¿Ascan ahuuscashocon man ua pushu huashotiromun un a muran fusti inon futsa ano cayamashquin? \v 50 ¿Un nantifi onihuanimamun?” \m ishon Diosin yoini. \p \v 51 Manfin maton shunifo cuscaracoinquin. Fasi nicayosmashunifo. Upa Diosin tsain nicapaicoincanima. Man icoinra huacoinmisima. Diospan Yoshin Shara mato yoimisi cuscacai man nicacoinmisima. \v 52 Maton shunifoan nantifi Diosihuunshon inon pacoai yoimisifo man ato omitsiscamapaoni. Inonpacoai yoimisi futsafoan yoinifo, “Nocon Numamisi isharamisi nocoqui oshquiquin,” ishon yoipaonnifo. Nanfoanri nocon shunifo man rutunifo. Man yoinifo cuscan nocon Numamisi shara nocofiacun nanrifi man rutuafo. \v 53 Upa Diosin ahuun oinmati afu nai muran icafo nichini ahuun tsain mato inanfiafocai man nicapaimaran, —ishon Esteban ato yoini. \s1 Esteban nani cuscan \p \v 54 Nicacani fasi fiishquinifo. Aqui sinacoincani. \v 55 Ascano Diospan Yoshin Shara Esteban rafuquinaino nai muran foisini Diosin chashamanaiton ointapaiquin oian Jesús Apa fu nia ini. Nan rafutan ahuamamishti huaifoan oinni. \v 56 Oinshon yoini, —¡Oincapon! Un nai muran oin. Nanno Jesucristo Diospan furun nocoqui nichini afu nia. Un oinran, —ishon ato yoini. \p \v 57 Nicacani aqui sinacoincani. Mucanifo. Ahuun tsain nicacasmacani pafopomunifo. Aqui ichonifo. \v 58 Achicashon pushurasi pasotainri sharafonifo. Aton sahuuti pucashon ointiaca ahuun anu Saulo nia naman machinifo. Ascacatan toquirifoan Esteban tsacaquin futsanifo. \p \v 59 Toquirinin tsacaifoanno Esteban iscani, —Ifo Jesús, uhuun yoshin mi ari ihuihuun, —ishon yoini. \v 60 Yoitan ratoconun mai chachishon oi ashcafinin yoini, —Ifon, ua chaca huafiaifoan ato numahuu. Ato rau huahuun, —ishon yoini. Yoitan nani. \c 8 \p \v 1 Naacun Saulo ato yoini, —Manfin shara huaqui rutuaquin, —ato huani. \s1 Saulo icoinra huaafo omitsiscamani \p Nan shafatanri icoinra huamafoan Jesús icoinra huafo Jerusalén anoshon fasi ato omitsisca huanifo. Ascano Judea ari non Samaria mai ariri pashcafainnifo. Nan doce Jesús fu rafumisifocai atofu fonifoma. Jerusalén ano nitunifo. \v 2 Ascano nan Dios tanasharapaiyaifoan Esteban mai huanifo. Noicani fasi uainifo. \v 3 Ascantan Saulon Jesús icoinra huafo fasi ato noicasmani. Ato cuyopaiquin. Fasi ato omitsisca huani. Pushuti iquicahuacacaini ato achishon cunu muran iquimashquin. Ainfofo yafi nocofunufori ato asca huani. \s1 Tsain shara Jesushuunoa Samaria anoa yoinifo \p \v 4 Ascatan nan Jerusalén anoashu pashcafainnifo. Diosin tsain Jesucristohuunoa ato yoifoanfafaini. \v 5 Nocofunun ahuun anu Felipe Samaria mai ano cani. Nanno pushurasi futsan anoshon ato Cristohuunoa yoini. \v 6 Yorahuanrasifoan nicanifo. Dioshuunshon tsoan atiroma cuscan ato ismani. Ascaiton oincani fasi nicapaicani aqui taisinifo. \v 7 Yoshin chacafo yorafomaquinoa potani. Atomaqui potaino fiisifainifo. Yoratishon charishi futsuafo non chato chatotianifo Felipe Jesushuunshon ato caya huani. \v 8 Asca huano nantifi pushurasifoti unimacoinnifo. \p \v 9 Ascan nanno Samaria mai ano nocofunu ahuun anu Simón. Nanton yoshin chacahuunshon yoran atiroma cuscan huapaoni, —Tsoa futsacai ua cuscarama. Unfin fasi uhuapa sharaquin, —ishon cacapaimisiton yoini. \v 10 Ascano nantifi yorafoan nan niaifofo yafi yora ahuamafo a nicacoinnifoquin. —Nan nocofunu Simón fasi ahuamamishti huatiro. Diosihuunshon yora atiroma cuscan noco ismairan, —ishon yoinifo. \p \v 11 Yoshin chacahuunshon yora atiroma cuscan huaiton oincaquin ahuamamishti acaiton nan fusti fari ranan tanannifo. \v 12 Ascafiainfoan Felipen ato tsain shara Jesucristohuunoa yoiaiton Upa Diosin yorafo iquinai cuscan a icoinra huanifo. Icoinra huaifoan ato unu muran iquimapacuni. Nocofunufo yafi ainfofori iquimapacuni. \v 13 Nan Simón arifi icoinra huacun unu muran iquimani. Ascano Felipen Jesucristohuunshon ahuamamishti yoran atiroma cuscan huaiton oin fasi mustairini. Ascashon Simón Felipe mufoanfafainni acaiton oinquin. \p \v 14 Ascano Jesús fu rafumisifo doce Jerusalén anoafoan Samaria anoafo Diospan tsain icoinra huaifoan nicacaquin Pedro yafi Juan ato ari nichinifo. \v 15-16 Nococashon nan rafutan oian Samaria anoafoan nocon Ifo Jesús fusti icoinra huanifo. Ahuun Yoshin Sharahuunoa tapiataifoma. Ato iquinataima. Unu muran iquimapacuano Jesús fusti ifoancoinnifo. \v 17 Ascano Pedro futan Juanpan manmanyanan Upa Dios cufishonifo ahuun Yoshin Shara ato iquinon. \p \v 18-19 Jesús fu rafumisifo rafu Pedro futan Juanpan ato manmanni Diospan Yoshin Shara ato iquinaiton Simón oinni. Oinshon yoini isca huaquin, —Uarifi tapimahuun man aca cuscan un ratoran yora mayatashon Diospan Yoshin Shara ya un ato imanon. Man ua tapimacun un mato pui inanon, —ishon ato yoini. \p \v 20 —Ma. Min shinan raca non puihuushon Diosin noco inanpaiyai cuscan non fitiro. Anorimafinquin. Ascano minfin min pui ya min maicain. \v 21 Min nomuran min Diosihuunoa shinansharama. Ascacucain non Dios yonoshonai cuscan min no futan atiroma. \v 22-23 Min nomuran min shinanchaca cuscan mun onan. Mincai Diospan yonomisifoan atiro cuscan min atiroma. Ascan min chaca mimuran fospicoian. Chaca min ifo. Ascan nocon Ifo Jesús cufihuun min nomuran min shinanchaca cuscan rau huanon, —ishon Pedron yoini. \p \v 24 —Ua Ifo Jesús cufishohuun min ua yoia cuscan ua Diosin onaintimanonma, —ishon Simón cumani. \p \v 25 Ascatan Pedro futan Juanpan Samaria anoafo nocon Ifo Jesús tsain ato yoicatan Jerusalén ano nasofainifo. Focaquin pushurasifo ano ato tsain shara Jesushuunoa yoifonifo. \s1 Felipe yafi Etiopía niaifo patashari \p \v 26 Nantianri nocon Ifo Jesús ahuun oinmati afu nai muran icaton Felipe yoini, —Na fai tapiaquiri nii yamai Jerusalén yafi Gaza nushmancayan catahuun, —huani. \v 27 Caquin nocofunu Etiopía anoa oaiton oinni. Nan nocofunun ahuun caifo aton niaifo patashari. Ahuun niaifoncoin ainfoan. Ahuun caifo aton pui cushushomisi iniquin. Jerusalén anoshon catani Upa Dios cufitani. \v 28 Nasocurani oi ahuun inapan aya ninifoaino ahuun taramuti chinutamuashu cayacafi cani. Tsaoshon Diospan tsain Isaías cununi cuscan oinfoni aya caino. \p \v 29 Oinfoicai Felipe fu noconanni. Noconanshon Diospan Yoshin Shara Felipe yoini, —A taramutiyahuun aqui catanhuun —huani. \v 30 Aqui ichotan nicani Isaías nan inonpacoai Diosin tsain cununi cuscan anufoaiton. Nicaquin yocani, —¿Min oiain cuscan min tapiamun? —yocaiton. \p \v 31 —Ma ¿Ahuuscashorocon un tapiafin? ¿Tsoan ua yosiamaiton? —huaiton. Ahuun iyomisi nitumatan. —Mapuinifoanhuun. U fu tsaoinacahuahuun, —huani. \v 32 Mapuinifoantan oinni Isaías cununi cuscan oinquin. Cunuquin isca huani, \q3 “Nan chashoan iyoshon rututirofo cuscan arifi iyonifo rutushcaquin. Chashoanun facu ahuun rani shatuainfoanno furoitiroma cuscarifiai arifi pusinima. \v 33 Rafini huanifo ahua chaca huaa nicayamafiacashon niaifofoan numapainifoma. Numatamarocon rutunifo. Chaca huacoinnifo cuscacai non cainmatiroma, tsoancai atirifi noco tapimatiromaran,” \m ishon Isaías cununi cuscan oinni. \p \v 34 Ascashon Felipe yocani, —¿Isaías cununi cuscan ahuunoa cununi iyamaraimun futsahuunoa cununi? Ua yoipun, —ishon Etiopía niaifo patashari yocaiton. \p \v 35 Cumaquin, —Isaías Jesushuunoa cununiran, —ishon cumani. Nan tau huaquin yoiaino Diospan tsain futsafori ismani a Jesushuunoa cununi. Diosin tsain shara ahuunoa oinmani. \v 36 Caino atoqui unu noconi nocofunun etiope yoini, —Oinpon unu. ¿Mian na unu muran iquimatiromun un Jesús icoinra huacoinnai cuscan un ismanon? —ishon yocaiton. \v 37 —Jesucriston Diospan Furun min ointi muran min icoinra huacoinnaiton un mia iquimatiroran, —ishon Felipe yoini. \p \v 38 Asca huatan ahuun iyomisi nitun huani. Nitun huano Felipe fu fotocani unu muran iquimanon. Ascano iquimapacufoantan cainmani. \v 39 Unu cusumun nocoafono Diosin ahuun Yoshin Sharapan mai futsari Felipe iyoriscatani. Nocofunun oinni Felipe yamariscatanaiton afanan oinnima. Ascafiashu fasi unimai ahuun mai ari cani. \v 40 Ascanrifiatan Felipe mai futsa ahuun anu Azoto ano nitariscani. Nanno yafi nantifi pushurasi Cesarea fai anori cashon tsain shara Jesushuunoa ato yoifoanfafaini. \c 9 \s1 Saulo Jesús ifoanquin shinan futsacunfoanni \r Hch 22.6-16; 26.12-18 \p \v 1-2 Nantianri Saulo nantifi Jesús icoinra huafo rutupaiyai. —Un nantifi Jesús tanamisifo un rutuicain, —ishon yoini. Ascan Israeli aton yorafohuunshon Dios cufimisi niaifocoin ano cashon yoini, —Ua cunushohuun un nantifi ichananti pushu Damasco ano ismanon min ua yonoa un Jesús icoinra huafo nocofunufo non ainfofori fuchishon Jerusalén ano un ato cunu muran iquimanon, —ishon yoini. \v 3 Ascanofin Jerusalén anoashu cai Damasco ano nocoti chaima samamashta nai arishon chashatanaino pacuni. \v 4 Pacuquin ahuun oi nicani, —Saulo, Saulo, ¿Ahuuscaquimun mian omitsisca huaiquin? —huaiton. \p \v 5 —Ifon, ¿Minmun tsoaquin? —ishon yocaiton. —Unquian Jesús. Mian omitsisca huai. \v 6 Funihuu. Pushurasi Damasco ano catashquin nannoshon min ahua huaimancain un mia yoinon, —huani. \p \v 7 Yoiaino afu foafo puusinifoma. Ahuun oi nicafiaquin tsoan oinnifoma. \v 8 Saulo funinaca huapai fushoacucahuanaiton mutsoinifoannifo. Ascashon Damasco ano iyonifo. \v 9 Nannoshon osha rafu non fustitan oinyamafain ayayamafain piqui tununi. \p \v 10 Asca huatan nanno Damasco ano Jesús tanamisi futsan ahuun anu Ananías namapan cuscara Jesús yoini, —Ananías, —huaiton —Unquian, Ifon, —huaiton. \p \v 11 —Fai Cayacafiran huamisifohuun catahuun. Ari cai Judaspan pushu ano catahuun. Nocoshon min ato yocatiro nocofunu Saulo Tarso anoashu cainni nanno pushu muranquin. Nannoshon Saulo ua cufinquin. \v 12 Ahuun namapan cuscara mia oian min manmainno afanan oinsharanon, —huaiton. \p \v 13 —Ifon, tsain ichapa ahuunoa mun nicamisi. Nantonfin mia icoinra huafo Jerusalén anoafo ato chaca huamisiquin. \v 14 Natianri mun nica Jerusalén anoashu nuno oi. Nocon yorahuunshon Dios cufimisi niaifofoan a yonoa nantifi mia icoinra huafo cunu muran iquimaniran, —huaiton. \p \v 15 Yoifiaiton, —Un mia yoia cuscan catahuun. Un na nocofunu catoan Israelifoma non aton niaifofo non Israeliforifi uhuunoa ato yoinon. \v 16 Uhuunoashu fasi omitsiscai un oinmacoinshquiran, —ishon yoini. \p \v 17 Ascatan nicafainicai Ananías cani. Cai pushu muran iquini. Iquicain Saulo fuchitan manmantoshini. —Mun oa. Uhuun yorashtan, min fain oquin nocon Ifo Jesús oian. Nanton ua nichian min afanan oinsharafain ahuun Yoshin Sharapan mia iquinon, —ishon yoini. \p \v 18 Yoiaino ahuun furo murannoashu pusu cuscara fupacumuni. Ascashon oinsharacufaini. Ascatafin Jesús icoinra huashu unu muran iquitan funinaca huaniquin. \v 19 Iquitan cainnacahuan pini. Pitan muacai afanan shaca fuanima. Ascatan mutsisinacahuani. Shafa ranan Jesús tanamisifo fu Damasco ano iyoni. \s1 Saulo Damasco anoshon ato yosini \p \v 20 Anoashu ichananti pushu ano nocoshon ato yoini isca huaquin, —Jesús Diospan Furunquin, —ishon ato yoini. \v 21 Nicacani mustairinifo. —Ahuuscaquitsi Jerusalén anoa Jesús tanamisifo ato chaca huafain. Nunoari ahuun tanamisifo munushushon nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofoqui ano iyonon natianrifi, “Jesús Diospan Furunquin” noco huaiquin, —icashu yoinannifo. \p \v 22 Ascano Saulo Jesushuunoa fasi tapiquin finacoinni. Ahuun curushu Jesús inanni ahuunoa ato yoinon. Ascan cayacaficoin ato yoini, —Jesús Diospan Furun nocoqui nichiniran, —ishon tsoa futsacai anori yoiaiton nicayomisifoma. Ascaiton shinancaquin, —¿Ahuuscashocaicon na nocofunun tapicoianmun? —ishon ahuun caifoan Israelifoan shinannifo. \s1 Saulo ato rashquimafainni \p \v 23 Ascano shafa rananun ichananshon Israelifoan shinanpainifo ahuuscashomain Saulo rutumatirofoquin. \v 24 Ascano futsan Saulo yoini, —Mia rutupaicaniran —ishon tapimani. Yonoafono shafatishon yafi yamutishon cushushinifo Saulo oaiton rutushcaquin. Pushurasi aton caincaiti anoshon cushunifo. \v 25 Asca Saulo caicuranaiton rutupaifiaifoanno fomancayan pochinin tsuhuu anori futanmanhuan muran nanushon yamutan tanamisifoan fotomapacufoannifo. \s1 Saulo Jerusalén ano ini \p \v 26 Fotomafo Jerusalén ano cani Jesús tanamisifo fu iquicai. Iquicafiaiton aqui musunifo. —Nacai Jesús tanamisicoinmaran, —icashu yoinannifo. \v 27 Ascafiaino Bernabé icoinra huacoinni Saulo tanasharacun. Ascashon Jesús fu rafumisifo doce ano iyoni ahuunoa shara ato tapimanon. —Damasco fain caquin Saulo ano caiton nocon Ifo Jesús oian. Ascano Damasco anoshon noco Ifohuunoa ranotama ato yoifafainiran, —ishon ato yoini. \v 28 Nicacaquin icoinra huanifo Saulo atofu Jesús tanamisi ica. Ascano atofu iyopaoni. Jerusalén anoafori ranotama nocon Ifo Jesushuunoa ato yoini. \v 29 Ahuun caifo Israelifofiashon Griego tsain tapinifo ato Jesushuunoa yoiaino fochishmanantanannifo. Ascashon a rutupainifo. \v 30 Nannori Jesús icoinra huafoan nicacatan Cesarea ano iyonifo. Anoshon Tarso ano nichinifo. \p \v 31 Ascaino Jesús icoinra huafoan Judea anoafo non Galilea anoafo non Samaria anoafori isharanifo. Nantian tsoan ato omitsiscamanima. Diospan Yoshin Sharapan ato mutsismana Jesús tanasharashu aton nomuran fupi huamani. Nanscaino paratamafain Jesús icoinra huanifo. Icoinra huacashon Dios nicasharapainifo. \s1 Eneas caya huamani cuscan \p \v 32 Nantianri Pedronun ato yosifoanfafaini. Icoinra huafo Lida anori oinmitsai cani. \v 33 Nannoa nocofunu ahuun anu Eneas fuchini. Charishi futsua ini. Ocho fari aqui caa funitiroma ini. \v 34 Fuchishon Pedronun yoini, —Eneas, Jesucristo mia caya huamaquin. Funihuu min oshati shara huahuu, —ishon yoini. Asca huaino samamashta funina cahuani. \v 35 Nantifi Lida anoafo non Sarón anoafoanri oincashon nocon Ifo Jesús icoinra huanifo. \s1 Dorcas man nacoinfiacun Jesushuunshon Pedro funini \p \v 36 Ascatan Jope mai futsari ano ainfo ahuun anu Dorcas ica. Ahuun anu futsa Tabita. Nan ainfo Jesús tanasharamisi. Shara huamisi ahuomafori ashomisi. \v 37 Nantianri isinin ipapacucahuanashu naani. Nacun rashucashon pushu fomancayan ratanifo. \v 38 Ascano Jesús tanamisifoan nicafo Pedro Lida chaimanoa. Nicacaquin yora rafu Pedroqui nichinifo yoinon, —Oinrisca huayonon, —Pedro huanifo. \p \v 39 Nicatan atofu cani. Nococatan pushu fomancayan mapufainifo. Nanno ainfo funuomafo uainifo. —Oinpon. Nocon yora yamashtan nocon sahuutifo icushushomisi. Niyoshon noco shara huamisiran, —icashu uaiquin Pedro yoinifo. \p \v 40 —Chifi cainfaintacahuun, —Pedronun ato huani. Foainfono ratoconun mai chachipacufoantan Dios cufini. Ainfo yamashta oinquin yoini, —Tabitan, funinaca huahuun, —huaino. Fupuinacahuatan Pedro oinni. Ointan tsaoinacahuani. \v 41 Ascaiton Pedronun mutsoinifoanni. Mutsoinifoantan Jesús tanamisifo yafi funuomafo cunani Tabita man funia ato oinmashquin. \v 42 Oincani nantifi yorafo Jope ano chanifoanfafainifo. Ascaiton nicacani yora ichapafoan nocon Ifo Jesús icoinra huanifo. \v 43 Ascatan Pedro Jope pushurasi ano nituyoni. Nocofunun ahuun anu Simón nan fichi shinan huamisi ahuun pushu muran iyoni. \c 10 \s1 Pedro yafi Cornelio \p \v 1 Nantianri nocofunun ahuun anu Cornelio mai futsa Cesarea ano ini. Afin ranushumuafoan aton niaifo. Nan ranushumuafoan anumisi —Italianoran, —huamisifo. \v 2 A non ahuun yorafori Diosquiri shinansharamisifo. Nocofunu fasi shara. Ahuuomafo ato inanmisi. Dios cufifafainmisi. \v 3 Ascan shafa futsan fari nai pochinin racano oshashoma namapan cuscara Diospan oinmati afu nai muran ica aqui oaiton oinni, —Cornelion, —huaiton. \v 4 Fasi ratucoinquin oinni, —¿Ahua min ua yoipaimun Ifon? —huaiton. —Diosin mia oian min shafatifi cufiainton min yora ahuuomafo pui inanmisi. \v 5-6 Ascan nocofunufo Jope ano nichihuun. Nanno nocofunu Simón ahuun anu futsa Pedro ihuinon. Nan fichi shinan huamisi ahuun anuri Simón ahuun pushu muran ica. Ahuun pushu unuhuan cusumunriran, —ishon Diosin nai oinmatinin yoini. \p \v 7 Yoitan amaquinoashu cani. Ascan Cornelio ahuun oinmati rafu non ranushumua ahuun cushumisi nanton Dios shinanmisi cunani. \v 8 Diospan nai oinmatinin yoia cuscan nantifi ato tapimani. Tapimashon ato Jope ano nichini. \p \v 9 Ascan iyoconaino fari masafinin racano Jope chaimashta noconifo. Nantianri Pedron pushu manmancaya cashon Upa Dios cufi caicani. \v 10 Fonaincaiton futsan pichashoni. Pichanqui anaitiataima Pedron oshashoma namapan cuscara ahuara futsa oinni. \v 11 Nai fupuicano pano putanmanhuan cushtocoin nai murannoashu fotopacucahuani. \v 12 A muran yoina futsa futsatapafo non ronofo non mai ano sharatirofo non puiyafori. \v 13 Oinquin ahuun oi nica isca huani, —Pedron, funihuu. Rutushon piishquin, —huaiton. \p \v 14 —Ma, Ifon. Ascaracai un pimisima. Moisés noco yononi na cuscara non pitiroma. Suya chacaran, —huaiton. \p \v 15 Afanan ahuun oi nica, —Diosin na cuscarafo imashara. Ascan afanan nan chacaran huayamahuu, —huani. \p \v 16 Rafu non fusti nanscaracoin oinni. Ahuun unutaqui afanan nan pano putanmanhuan nai muran cani. \p \v 17 Ascano Pedronun ahuun nomuran fasi shinanpaini, —¿Ahua ua Diosin yoipaimun? —ishon shinanni. Anori shinanquin nan nocofunufo Cornelio nichian Simón pushu caincaiti ano nococashon yocanifo. \v 18 —¿Nocofunu Simón ahuun anu futsan Pedro nunomun? —ishon yocanifo. \p \v 19 Nantianri Pedro namapan cuscara shinainno Diospan Yoshinin yoini, —Nocofunu rafu non fustiton mia funai fuaforan. Un ato miqui nichian. Ascan shinanchacayamahuu. \v 20 Fotopacucahuatan atofu catahuun, —huani. \p \v 21 Ascaino Pedro atoqui fotoni. —¿Man ua funai fuamun? ¿Ahuuscaquimun man ua funaicai? —huaiton. \p \v 22 —Nocon niaifo ranushumuaton noco nichian non mia ihuunon. Nanton nocofunu shara. Diosquiri shinanfafaimisi. Cornelio nocofunu shararan min caifo Israelifoan huamisifo. Diospan oinmati sharapan afu nai muran icaton yonoa, “Pedro min pushu ano ihuitahuun mia yoisharanon,” ishon yoitan. Ascan “Ua ihuishotacahuun,” noco huaiton. Non mia ihui oaquin —huanifo. \p \v 23 Nicaquin, —Iqui fucahuun. Non pinon. Nuno oshayoshcaquin, —ishon Pedro ato yoini. Iyoco futsaino atofu cani. Icoinra huafo Jope anoafori atofu fonifo. \p \v 24 Focanashu iyocofutsaino Cesarea ano noconifo. Nannoshon Cornelio ato cunano ahuun yorafo ahuun pushu ano ichanannifo Pedro manacani. \v 25 Pedro pushu muran iquiano Cornelion fuopacucahuatan, —Min fasi shararan —ishon yoini. \v 26 —Funihuu. Uncai Diosimafinquin. Urifi un nocofunuquin. Min icai cuscarifiai un nocofunuquin, —huani. \p \v 27 A fu tsainquincai cunu futsan muran caashon yorafo ichanancashon manacaquin oinni. \v 28 Ato yoini, —Man man tapian nocon shunifoan yonoa non Israelifoma fu rafutiroma. Non matofu oinmitsatiromaran, ishon noco yoini. Ascafiacun uhuun namapan cuscara Upa Diosin ua tapimaita un tsoahuunoa shinanchacatiroma. Atofin nantifi manifoannati noicoinquin. \v 29 Man ua iyopaiyainocai un cacasmama. Ascatamarocon un samamashta oa. Natian un tapipai ahuuscaquimain man ua ihuipaiaquin, —ishon Pedro yoiaiton. \p \v 30 Cornelion cumani, —Osha rafu non rafuri finontan nantianri un Upa Dios cufiaino nocofunu ahuun sahuuti chashaino uqui niriscatana. \v 31 “Cornelion, min cufiain cuscan Upa Dios nica. Min ahuuomafo inainton oian. \v 32 Ascashon nocofunufo Jope ano nichihuun Simón miqui ihuunon. Ahuun anu futsa Pedro. Simón futsan nanton fichi shinan huamisi ahuun pushu muran ica. Ahuun pushu unuhuan cusumunri icaran” ishon ua yoita. \v 33 Ascano un samamashta nocofunufo nichian mia ihuunonfo. ¡Aicho min noco shara huaa! Samamashta min nocoqui oa. Ascashon man non ichanan nocon Ifon minhuunshon noco yoipaiyai cuscan nantifi non nicanon, —ishon Cornelion yoiaiton. \s1 Pedronun Cornelio pushu muran icafo ato yoini \p \v 34 Ascaiton Pedronun nishon yoini, —Nantian mun tapia iconquin. Upa Diosin nantifi yorafo nan manifoti anoafo noicoian. Upa Diosincai toon huatan noima nanscasi huaquin noicoin. \v 35 Manifoti ahuun tsain nicapaicani shara huan tananmisifofin Upa Diosin ahuun facufo itirofoquin. \v 36 Diospan Furun Jesucristo manifoti anoafoan aton Ifo. Ahuunshon Upa Diosin afanan noco onaintimaima. Man nicaino fasi unimacoincaquin. Nannori Upa Diosin uhuun caifo Israelifo tapimani. \v 37 Judea mai anoa ica cuscan man man nicamisi Galilea ano ato yoiquin tauhuani. “Maton chaca shatucahuun Dios icoinra huacahuun un mato unu muran iquimanon,” ishon Juanpan ato yoini. \v 38 Ascan man man nicamisi Juan cachiori Jesús oni. Upa Diosin ahuun Furun Jesús ahuun Yoshin Shara nichian afu rafunon ahuunshon ahuamamishti yora atiroma cuscan anon. Ahuara sharafo huafoanfafaini. Upa Diosin afu imisi nantifi yora yoshin chaca ato yonoaiton atomaquinoa potani. \p \v 39 Nantifi nan aca cuscan uhuun caifo Israelifo mai anoa yafi Jerusalén anori man non oinmisi. Ihui coyan iquinanqui mastayamuafo. \v 40 Asca huafiafo osha rafu non fustitan Upa Diosin mai murannoa funimaita noco oinmana. \v 41 Atirifoancai oinyamuama. Ratoranfo nan Upa Diosin catoanfoansi oinyamuafo. Mai murannoa funiano non a futan pifain ayayamua. \v 42 “Manifoti anoafo uhuunoa ato yoitacahuun. Upa Diosin ua catonni nantifi yorafoti nan niafo nan naafori un ato yoitiro ratofomain un icano nipatiro iyamarai omitsiscapanaca muran focanicain. Ato yoifoanfafaincahuun,” Jesús noco huayamua. \v 43 Diosin tsain yoishomisifoan isca huani ahuunoa cununifo. “Tsoan a icoinra huacun ahuunshon Upa Diosin aton chaca soatiro rau huanon,” ishon cununifo. —Pedronun ato yoini. \s1 Israelimafoan Diospan Yoshin Shara finifo \p \v 44 Yoiaifono nantifi ahuun tsain nicaimisifo Diosin ahuun Yoshin Sharapan ato muran nanucoinni. \v 45-46 Ascano anori tsain nicayamafiamisishacaquin Diosin Yoshin Sharahuunoashu tsain futsanman iqui futsunifo. Ascaifoan nicacani Israelifoan nan icoinra huafo nanno mustairinifo. —¡Aira! Nan yorafo nocon caifomafiashu Upa Diosin ahuun Yoshin Shara atoti nanumanaran, —ishon yoinifo. Ascano Pedron ato yoini. \v 47 —Non Diospan Yoshin Shara fia cuscan afoanrifi fiafo. ¿Ascan ahuuscaimun unu muran iquimamutiromaquin? —ishon Pedro yoini. \p \v 48 Ascano, —Jesucristo icoinra huafo ato unu muran iquimapacucahuun, —ato huani. Ascatan, —No fu iyopun, —Pedro huanifo. \c 11 \s1 Pedronun icoinra huafo Jerusalén ano ato tapimani \p \v 1 Ascano Jesús fu rafumisifo doce non icoinra huafo Judea anoafoanri nicanifo Israeli anoamafoanri Diospan tsain icoinra huanifo. \v 2-3 Ascano Pedro Jerusalén ano noconi ahuun caifo nan Israelifoan aqui tsain curushu yoinifo, —Min mani futsa muran cashon aton pushu muran iquia ato futan min piaran, —ishon yoinifo. \p \v 4 Ascan nantifi ahuara finoan cuscan ato shafacafi yoiquin isca huani. \p \v 5 —Un Jope anoshon Dios cufiaino namapan cuscara un oian. Panomanhuan ronoashu nai murannoashu uqui fotoaiton un oian. \v 6 A muran yoina futsa futsatapafo non shafo cuscara mai ano sharatiofo non puiyafori mun oian. \v 7 Un oiainno un ahuun oi un nica ua yoia, “Funihuu. Rutushon piishquin,” ua huaa. \p \v 8 “Ma, Ifon. Uncai ahua chaca pitiroma. Moisés noco shunifo yononi cuscacai na cuscara non pitiroma. Ascan afocai un pimisima,” huani. \p \v 9 Nai muranshon afanan ua yoia, “Nan Diosin shararan huaafin nan sharaquin. Acai sharamaran min huatiroma,” ua huaa. \v 10 Nai murannoashu panomanhuan fotoi rafu non fustia. Ascatan afanan nai muran caa. \p \v 11 Nantianri nocofunu rafu non fusti Cesarea anoashu pushu ano nocoafo. \v 12 Ascano Diospan Yoshin Sharapan, “Min caifoyamafiacun shinanchacayamahuu. Natian atofu catahuun,” ua huaa. No futan icoinra huafo seis ufu foafo. Non Cornelio pushu muran iquia. \v 13 “Uhuun pushu muran Diospan oinmati afu nai muran ica uqui nocoita. ‘Min yorafo Jope ano nichihuun Simón ahuun anu futsan Pedro miqui ihuunon. \v 14 Aafin mia tsain shara yoinon. Ahuun tsain nicaino min non min yorafori Dios fu nipatiroran,’ ishon ua huaitaran,” ishon Cornelio ua yoita. \p \v 15 Un ato yoiaino Diospan Yoshin Shara nocoqui nocoyamua cuscan atoquiri nocoa. \v 16 Ascano nocon Ifo Jesús noco yoini cuscan un shinanpacutana, “Juanpan mato unu muran iquimapacuni maton chaca shatushon man oinmanon. Ascafia Upa Diosin ahuun Yoshin Shara matoqui nichishquin mato ya imapacunon,” ishon noco yoini cuscan uhuun nomuranshon un shinan. \v 17 Upa Diosin ahuun Yoshin Shara noco inanni cuscan atorifi inainta. Ascacuncain ahuuscaquin “Ato inainyamahuu” un Diosin huatiroma. Uncai anori yoitiroma, —ishon Pedron ato yoini. \p \v 18 A nicacashocai afanan tsoan —Min aca cuscan afanan huayamahuu, —huanifoma. Ascatamarocon, —¡Aicho Upa Dios shararan! Nocon caifomari ato shinan futsamana afu nipanonfo, —ishon yoinifo. \s1 Icoinra huaafo Antioquía ano ichanannifo \p \v 19 Ascano Esteban rutuaifotian ato omitsiscamaifoanno Jesús icoinra huaafo pashcafaifafainifo. Atirifi Fenicia ano foaino atirifi Chipre ano foaino atirifiri Antioquía ano fonifo. Nococashon aton caifo Israelifo fusti tsain shara Jesushuunoa yoifoanfafainifo. \v 20 Ascafiacanashu atirifi Chipre yafi Cirene anoashu Antioquía ano fonifo. Tsain shara Jesucristohuunoa Israelifomari yoifocani. \v 21 Upa Diosin ahuun Yoshin Shara atofu ini. Aton tsainhuunshon Israelimafoan ichaparasiton nocon Ifo icoinra huanifo. \p \v 22 Ascano Jesús icoinra huafo Jerusalén anoa nicacaquin Bernabé Antioquía anoshon nichinifo. \v 23 Nocoshon Diosin ato shara huaa cuscan atohuun ramapaiyaiton oinni. Oin ahuun nomuran fasi unimani. —¡Aicho! Natian man Jesús icoinra huaa. Ascan nocon Ifo tanasharacahuun. Maton nomuran ahua futsa shinanyamacahuun, —ato huani. \v 24 Nan Bernabé nocofunu fasi shara. Diospan Yoshin Sharapan rafuquimisi. Fasi Jesús icoinra huani. Ascacufin ahuunshon yora ichapafoan nocon Ifo Jesús icoinra huanifoquin. \p \v 25 Ascatan chipo Bernabé Antioquía anoashu Tarso ano cani Saulo funaicai. \v 26 Aqui nocoshon Antioquía ano ihuuni. Ascano nanno fari fusti nan rafu Jesús icoinra huafo ichapa fu ichanannifo ato Diosin tsain tapimanifo. Antioquía ano Jesús tanamisifo ato anu futsaqui tau huanifo, —Cristoforan —ishon ato anunifo. \p \v 27 Ascaino nantianri Diosin tsain inon pacoai cuscan yoimisifo Jerusalén anoashu Antioquía ano funifo. \v 28 Ascan icoinra huafo ichanancanashu ato nicapai futsan ahuun anu Agabo Diospan Yoshin Sharahuunshon ato yoini isca huaquin, —Nantifi maitio Romanofoan ato yonoafo tushu cuyoiran, —ishon ato yoini. Icon nan Romano Claudio niaifotian tushu cuyocoinni. \v 29 Nicacatan icoinra huafo Antioquía anoafoan pui ichanan huacashon icoinra huaafo Judea mai anoa yopaifoan fomanonfo. Nan inainton inannifo. \v 30 Asca huacatan Bernabé yafi Saulo inannifo Jerusalén ano fomanonfo. Nanno Jesús tanamisifo aton niaifofo inanno pashcananonfo. \c 12 \s1 Santiago rutufain Pedro cunu muran iquimanifo cuscan \p \v 1 Ascatapaiyaino Herodes niaifoan atirifi Jesús icoinra huamisifo achimani cunu muran iquimashquin ato omitsiscamanon. \v 2 Ascashon Juanpan iyoa Santiagori achimani nopun tushtunon. \v 3 Tushtumana nicai Israelifo aqui unimanifo. Ascanori Israelifoan aton fuusititian ahuun anu misi farashati maisi pimisiforan huanifo nantianri Herodes yonocun Pedro achinifo. \v 4 Achimashon cunu muran iquimani. Ascashon ranushumua dieciseis cushuriapaonifo. Nantianri Israelifoan aton fuusititian Diosin nai oinmatinin aton shunifoan facu iyoafofosi finonmani shinanshcaquin. —Nan fuusititian cuyoano un Pedro cunu murannoa cainmayoshquin ahuun caifoan oinonfo. Ascano un yoishquin nanton chaca huaquin rutucahuun un ato huashquinran, —ishon Herodes shinanniquin. \p \v 5 Ascano Pedro cunu muran iquimanaiton Jesús icoinra huafoan fasi Upa Dios cufishonifo. \s1 Diosin cunu murannoa Pedro cainmani \p \v 6 Herodes iyoco futsaino Pedro rutupai. Nan yamutan Pedro fasi osha murancoian ini. Cunopan munushushon ocuma rafutan ranushumu rafushon aton mucu rafuqui nushashon cushushinifo. Atiri ranushumuafo ahuun cunu caincaiti anoshon cushushinaifoanno. \v 7 Ascantapaiyaino Diosin ahuun oinmati afu nai muran ica cunu muran niriscatani. Faquishfiashu punariscatani. Ascaino Pedro moinpaiquin pipasni, —Funiriscahuun, —huaino ahuun cuno mupucumuriscatani. \v 8 Ascashon, —Min sahuuti yafi min sapato sahuufain min nanushumutinin nanushumuhuu ufu cashquin, —ishon Diosin oinmati afu nai muran icaton Pedro yoini. \p \v 9 Ascaino cunu murannoashu afu caicainni. Caicainquin ahuun nomuran shinanni, —Uncai cacoinnima. Uhuun namapan raca un caicatin, —ishon shinanni. \v 10 Ascanshu cunu rafu mapai cainni. Ranushumua cushuafo finonfaini. Ascatan ahuun cuno fupoti ano nococaquin oian man fupucua ini. Ascaino cainnacahuatan fai tanafainifo. Chaimashta afu catan Diosin oinmati afu nai muran ica amaqui yamariscatani. \p \v 11 Ascaino Pedronun shinanni, —Iconfinquin. Uhuun Ifo Jesús ahuun oinmati nai muranshon ua nichian ua numaquin. Herodes yafi uhuun caifo Israelifoan ua rutupaifiaifoan ua numaran, —ishon ahuun nomuran shinanni. \p \v 12 Ahuun nomuran tapicoinfaini cani Diosin ashoan cuscan. María pushu ano cani. Nan María ahuun facu Juan. Ahuun anu futsan Marcos ini. Nanno yora ichapa ichanancashon Upa Dios cufiaifono. \v 13 Caincainti ano nocotan Pedronun cunu fupoti tooto huani. Ascaino oinmati shomaya ahuun anu Rode fupoti ano caquin. \v 14 Pedro ahuun tsain onantan fasi unimacoinquin samamashta nasocain ato chani huani. Cunu fupuyotama. —Pedro man oashu. Caincainti ano niaran, —ishon ato yoini. \v 15 —Ma. Mimun nison, —huaifoan. —Ma. Nancoinfinquin, —iriani. —Man rutuafono ahuun oinmati Diosfu imisi nocoqui oaran, —ishon shinannifo. \p \v 16 Ascafiainfono afi Pedronun tooto huariani. Fupuacufoan oianfo nancoin ini. Fasi mustairinifo. \p \v 17 Fasi tsaincaifoan, —Tsainyamacahuun. Nocon Ifoan ua cunu murannoa caimana cuscan un mato tapimanon, —ato huani. —Un mato yoiai cuscan Santiago yafi nocon yora a futan icoinra huamisifo ato yoitacahuun, —ato huani. Yoitan pushu futsa ari cani. \p \v 18 Ascatan man shafaino Pedro yamaino fuchicanashu ranushumuafoan fasi mucanifo. —¿Ahuuscashucon Pedro yamaimun? —icashu yoinannifo. \v 19 Herodes nicatan, —Funariscahuun, —ahuun ranushumuafo huani. Fuchiyamaifoan Herodes cushumisifo fasi yocariani. Tsoancai tapinima raquimain Pedro caaquin. Ascaiton ranushumua futsafo ato yononi a nantifi nan cushumisifo rutunonfo. Ascano Herodes Judea anoashu Cesarea ano cani. Nanno osha rananni. \s1 Herodes niaifo nani cuscan \p \v 20 Nantianri Tiro anoafo yafi Sidón anoafoqui Herodes atoqui sinacoinni. Ascafiaino rau huapaicani aficoin aqui fonifo yoisharapaicani. Herodes ahuun oinmatinin ahuun anu Blasto yoiai cuscan fasi icoinra huani. Ascano yoicaquin, —Blaston, niaifon Herodes noco yoishohuun non afu tsainon. Nocoqui sinaiquin. Non afu ipaisharaicai afanan nocoqui sinanonma. Nocoqui sinaquin ahuun yorafo yonotiroquin afanan noco tushu yafi non yopai cuscan noco inanonma, —ishon Tiro anoafo non Sidón anoafoanri Blasto yoini. Nicatan yoiaifo cuscan ahuun niaifo tapimani. \p \v 21 Ascaiton, —Ato yoihuu un samamashta atofu tsainnon, —ishon yoini. Chipo aqui funifo. Sahuuti sharacapacoin niaifoan sahuumisi cuscara sahuuashu tsaoan ini. Ahuun tsaoti ano tsaoni ato yoishquin. Tsain ichapa ato yoini. \v 22 Yoiquin anaititapaiyaino nantififain oi ashcafinin isca huanifo, —Nacai nocofunuma. Nafin Dioscoinquin. Diosin ahuun oi cuscaracoinran, —ishon yoinifo. \v 23 Herodescai, —Un Diosinma. Dios fustifin shararan, —inima. Asca huaifoannocai Diosin oinmatinin afu nai muran ica yonoa isinin imariscatani. Noinmanhuarasi ahuun shaqui muran fospitanaino nariscani. \p \v 24 Ascafiaino Diospan tsain shara Jesushuunoa manifoti yoiacunifo. Paratama yorafoan icoinra huanifo. \p \v 25 Ascaino Bernabé yafi Saulo icoinra huafo Jerusalén anoafo ato shara huani Jerusalén anoashu Antioquía ano nasofuranifo. Juan ahuun anu futsan Marcos arifi atofu cani. \c 13 \s1 Bernabé futan Saulo Diosin tsain yoiquin tau huani \p \v 1 Ascatan Antioquía anoashu Jesús icoinra huafo ichananfafainifo. Atirifi Diosin tsain inonpacoai cuscan ato yoifain. Atirifi ato yosipacunifo. Nanfo futsa Bernabé non Simón ahuun anu futsa Negro non Lucio nan Cirene yafi Manaén nan Herodes niaifo fu pushconi non Saulo. \v 2 Ascan shafa futsaino nanfo ichananshon piqui tununifo nocon Ifo Jesús cuficani. Asca huaifono Diospan Yoshin Sharapan yoini, —Un Bernabé yafi Saulo catoan ua yonoshononfo. Ato cufishocahuun. Ascan un ato tapimatiro un ato yonomai cuscan, —ishon ato yoini. \p \v 3 Ascatan piqui tununifo Upa Dios cufinquin anaiticashon Bernabé yafi Saulo manmanshon cufishonifo. Ascashon ato nichinifo futsafo Diosin tsain yoitanonfo. \s1 Bernabé yafi Saulo Chipre ano ini \p \v 4 Asca huatan Diospan Yoshin Shara ato Seleucia ano nichini. Anoashu shashon pocufainifo Chipre mai ano ocuma rafu unu tapia rafu nushmancayan mai mapaifainifo. \v 5 Nanno Salamina pushurasi ano noconifo. Nococatan Israelifoan aton ichananti pushu muran iquinifo ato Diospan tsain yoishquin. Juanpan ahuun anu futsa Marcos atofu cani. Ato futan ashoicai. \p \v 6 Nannoashu nantifi nan mai natoroti ocuma rafu unu tapiano foanfafainnifo. Ascano pushurasi ahuun anu Pafos ano noconifo. Nanno Israeli shointian Barjesusran, ishon anuniquin. Inaca cuscan yoipaifiaquin icon yoinima. \v 7 Nan niaifo Sergio Paulo fu imisi. Niaifoan ahuun mapo fasi shara. Shinansharamisi. Bernabé yafi Saulo nicapaiquin ato cunani Diospan tsain nicashquin. \v 8 Ascafia Barjesús ahuun anu futsan Elimas nan shointian ahuun niaifoan Diosin tsain nicatima huani, —Niaifo Sergio Paulo, nan Bernabé yafi Saulo aton tsain nicayamahuu. Mia amaquiri yoitiroquin, —ishon yoini. \p \v 9 Ascaiton Saulon ahuun anu futsa Pablo Diospan Yoshin Shara iquinano aasi oinquin yoini, \v 10 —Min nan yoshin chaca Satanás ahuun facu. Nan sharafoti min noicasmai. Minfin chanimisiquin. Min fuparapaimisi. Nocon Ifoan yorafo cayacafi tapimafiatiro afohuunoa min ato amaquiri yoimisi. ¿Ahuutian min unuimun? \v 11 Natian nocon Ifoan mia onaintimai. Ipaitama min fusho acucahuani. Fari chashaino min afanan oinyoimaran, —ishon Pablonun yoini. Asca huatapaiyaino fushoriscatani. Ascashon cunacufaini, —Ua mutsoyopun ua iyoshquin, —ishon yoini. \v 12 Ascaino niaifo mustairini nocon Ifoan tsain fasi curushcoin oin. Ascaiton oinquin arifi nocon ifo Jesús icoinra huani. \s1 Pablo yafi Bernabé pushurasi ahuun anu Antioquía ano ini nan Antioquía Pisidia mai ano ini \p \v 13 Ascashu Pafos anoashu Pablo yafi afu rafuafoan unu pocufaini Panfilia mai mapaifainifo. Nanno pushurasi ahuun anu Perge ano noconifo. Nannoashu Juan Marcos atomaqui nituni. Nituashu Jerusalén ano nasoni. \v 14 Perge anoashu Pablo yafi Bernabé Antioquía futsa ano fonifo. Nan Antioquía Pisidia muran ini. Nanno Israelifoan aton tunutitian ichananti pushu muran iquicanashu tsaonifo. \v 15 Moisés Diosin tsain cununi cuscan yafi inon pacoai yoimisifoan Diosin tsain cununi cuscan yoicatan niaifofoan atori yoimanifo, —Nocon yoramishtichin, man nocon ointi fupi huamatiro noco yoicapun, —ato huanifo. \p \v 16 Ascatan Pablonun ninacahuan ato mushanshon yoini, —Uhuun yorafo Israelifo futan imafofoan no futan Upa Dios cufipaiquin ua nicayocahuun un mato yoisharanon. \v 17 Nonfin Israelifoquin. Upa Diosin nocon shunifo catonni ahuun yorafo inonfo. Egipto ano iyoshon ato shara huani. Ahuun curushhuunshon Egipto anoshon ato iyoni. \v 18 Tsoan istaipamashon cuarenta fari ato cushusharayopaoni. \v 19 Siete mani futsafo aton mai muranshon ato potani. Nocon shunifo inanni atona inon. \v 20 Nocon shuni Abraham ahuun mai anoashu cainitian yafi nocon mai ano nocon shunifo funifotian cuatrocientos cincuenta fari finonni. \p Ascano Diosin yononi nocon shunifo futsan nocon caifo aton niaifo inon. Samuel niaifoataima nocon shunifoan aton niaifofo ichaparasi iyopaoni. Samuel inonpacoai cuscan yoimisi ini. \v 21 Ascatan nocon shunifoan Samuel yoinifo, “Caifo futsa niaifo cuscara noco inanhuun,” huanifo. Ascano Diosin Cispan ahuun facu Saulo catonni aton niaifo inon. Aafin cuarenta fari Israelifoan aton niaifo ipaoniquin. Saulofin Benjamín ahuun funa iniquin. \v 22 Upa Diosin Saulo unumashon nocon shuni David tuqui huaniquin. Ahuunoa yoini isca huaqui, “Isaipan facu David ua noicoin. Uhuun ointi muran un fuchipaiyai cuscan arifi fuchipaiquin. Un yonoa cuscafin atiroquin,” ishon yoini. \p \v 23 David ahuun funafo futsahuunshon Upa Diosin Jesús cainmani nocon numamisi inon. Noco yoiyoni cuscan Israelifo muran nocoqui nichini. \v 24 Jesús nocon caifo Diosin tsain yoiataima Juanpan noco caifoti yoini isca huani, “Maton chaca shatucahuun. Ascano un mato unu muran iquimanon,” ishon ato yoini. \v 25 Ahuun yono anaiticuantan Juanpan ato yocaquin, “¿Man shinanmun un tsoanquin? Uncai maton Numamisima. Ascafia Upa Diosin samamashta nocoqui ahuun Furun nichishquin. Ua fasi finoan. Un ahuun oinmati ipaifiashucai Upa Diosin uhuun chaca soayamanocai un itiromaran,” ishon ato yoini. \p \v 26 Uhuun yoramishtichin, manfin Abraham ahuun funafoquin. Uhuun caifomafiashon Dios icoinra huatan marifi ua nicacahuun. Upa Diosin ahuun Furun nichini nocon Numamisi inon. Na tsain shara Jesushuunoa manifoti Upa Diosin yoipai. \v 27 Diosin tsain inonpacoai yoimisifoan cununifo isca huaquin, “Nocon numamisi rutushcaniran,” ishon cununifo. Tunutitiansin na cunu noco yoifafaini. Ascafiacai nocon Numamisi nocoano Jerusalén anoa icafo futan nocon niaifofoanri a onannifoma. Ascan Diosin tsain inonpacoai yoimisifo cununifo cuscan nanscacoin huaquin. Nocon Numamisi Jesús rutunifo. \v 28 Ahuashta chaca huaiton oianmafiacaquin, “A rutucahuun,” niaifofo futan yorahuanrasifoan Pilato huanifo. \v 29 Ahuunoa nocon shunifoan cununi. Nantifi ahuunoa cununifo cuscan huacashon ihui coyan iquinanmaquinshon fotomashon mahua quini muran mai huanifo. \p \v 30 Asca huafiaintafo Upa Diosin mai murannoa funimani nipanon. \v 31 Ascano man samano Galilea anoashu Jerusalén ano afu foafoan oinnifo. Nanfo ahuunoa natian nocon yorafo yoitiro. \p \v 32-33 Nan tsain shara ahuunoa non mato yoi. Upa Diosin nocon shunifo yoiyoni cuscan nonfin aton funafoquin noco ashoan. Jesús funimana. Diosin tsain nan Salmo rafu yoini isca huaquin, \qc “Min uhuun facu. Natian un nantifi un ismai un mihuun noiai cuscan oinonfo un min Upacun,” \m ishon cununi. \v 34 Diosin ahuun Furun yoini cuscan Isaías inon pacoai cunuquin isca huani, \qc “Ahuara shara tsoan oinyomisima un mia ashoshquin. Nannori un David yoiyoni cuscan un mia inanon,” \m ishon yoini. Ascan cununi cuscan Upa Diosin ashoni. Ahuun Furun naafiacun mai murannoa funimani afanan nanonma. \v 35 Nanscara Diosin tsain futsan aqui cununi, \qc “Upa Diosin ahuun Facu shara cushusharani payocononma,” \m ishon cununi. \p \v 36 Davidhuunoacai cununima. Man non tapia Diosin yonomani cuscan David ahuun yorafo ashoquin. Anaititan naani. Ahuun shunifo maini ano arifi maini. Ascano ahuun caya payoconni. \v 37 Ascafiacun Upa Diosin Furun funimayamua payocononma. \p \v 38-39 Ascacufin uhuun yoramishtichin, un mato tapimapai Jesushuunshon Upa Diosin nocon chaca soashotiro noco rau huanon. Nan mato yoi. Moisés noco yononi cuscacai nocon chaca soatiroma. Ascafiashu tsoan Jesús icoinra huaiton Upa Diosin ahuun chaca soashotiro. \v 40 Oinfain nan inon pacoai yoimisifoan cununi cuscan man anonma. \q3 \v 41 “Nicacapon. Man niyoaichain un ahuara sharacoin mato ashoicain. Ahuara un mato ashoai cuscan futsan mato yoiaiton mancai icoinra huaima. Man yoishquin, ‘¡Cuu! ¿Tsoan na tsain icoinra huatiromun? Nonmaquian,’ ishon man yoishquin. ‘Ascan nanonquin,’ ” \m —ishon Diospan tsain cununi. \p \v 42 Ascatan tsainqui anaititan ichananti pushu murannoashu Pablo yafi Bernabé fonifo. Focashon, —Man noco tapimapaiyai cuscan afanan tunuti futsaino no fu ichanancahuun noco afanan tapimashquin, —ishon yoinifo. \v 43 Ascano nantifi ichananti pushu murannoashu fonifo. Israelifo yafi futsafoanri Upa Diosin tana cuscan afoanrifi tanapaicani atofu fonifo. Pablo yafi Bernabé mufainifo. Ascashon ato yoini, —Nocon yoramishtichin, Diosin mato shara huashoiain cuscan shinancahuun. Unuyamacahuun, —ato huani. \p \v 44 Ascatan semanan futsan aton tunutitian nantifi yorafo nan pushurasi anoafo ichanannifo nocon Ifoan tsain nicashcaquin. \v 45 Fasi yorahuanrasi ichanannifo ato nicacani. Israelifoan oincani Pablo yafi Bernabequi sinanifo. Ascano yoiafo, —Pablonun noco yoiai cuscan chacacoin. Jesuscai Diospan facumaran, —ishon yoinifo. Ato roanifo. \p \v 46 Asca huafiainfoanno ranotama ato cumanifo, —Non Diosin tsain Jesushuunoa mato yoiqui tauhuai yoi non oa. Ascafiaiton man nicacasmai. Nicacasmashucai man Upa Dios fu ipatiroma. Ascacun non nocon caifoma yoicai. \v 47 Nocon Ifoan noco yononi isca huaquin, \q3 “Un mato yonoi man chashamati cuscara man inon. Man manifotifo oinmai ahuuscashumain man ufu ipatiroquin,” \m —ishon yoini. \p \v 48 Nicacani Israelifoma fasi unimanifo. —¡Aicho! Nocon Ifoan ahuun tsain fasi shararan, —inifo. Tsoan Upa Diosin catoan afu nipashquin icoinra huanifo. \p \v 49 Ascano nan mai anoafoan nocon Ifoan tsain Jesushuunoa yoinifo. \v 50 Yoifiaifoan Israelifoan atoqui tsain chaca huanifo. Pablo yafi Bernabé omitsiscamanifo. Atoqui tsain chaca huacatan nan ainfofo Dios tananpaiyaifo non niaifofoanri Antioquía anoshon aton nomuran Pablo yafi Bernabequi shinanchacashon aton mai anoshon ato rafu potanifo. \v 51 Ato potaifoanno aton sapato potapota saquin Jesushuunoa nicacasmaifoan ismaifo. Ascatan Iconio ano fonifo. \v 52 Nan Antioquía ano icafo rama Jesús icoinra huacanashu fasi unimanifo Diospan Yoshin Sharapan ato iquinano. \c 14 \s1 Pablo yafi Bernabé Iconio ano ini \p \v 1 Iconio anoshon Pablo futan Bernabé amisifo cuscan pushurasi futsa anoshori ato yoinifo aton ichananti pushu muranshon. Ato shafacafi Jesushuunoa yoiaifoan Israelifo non yora futsafoan ichaparasiton icoinra huacoinnifo. \v 2 Ascanfiainfoan Israeli atirifoan icoinra huafoma atoqui tsain chaca huanifo. Ato chaca huaifoan yora futsafoanri aton nomuran atoqui shinanchacanifo. \v 3 Ato asca huafiainfoanno Pablo yafi Bernabé nanno iyopaonifo. Nocon Ifohuunshon ranotama ato Jesushuunoa yoinifo. —Nocon chaca soashotiro Dios fu ipanon, —ishon ato yoinifo. Ahuunshon ahuarafo fasi sharafo tsoan oinyomisima cuscara fusti ato ismanifo. Asca huaifoan Diosin ato oinmani ahuunshon ato yoinonfo. \p \v 4 Ascafiainfoan Iconio anoafoan anorisi shinannifoma. Ascashon Pablo futan Bernabé ato yoiai cuscan atirifoan icoinra huanifo. Ascafiaiton Israelifo nan icoinra huamafoan ato yoishonai cuscan icoinra huanifoma. \v 5 Ascano Israelifo yafi futsafo aton niaifofori ichanannifo yoinanshcaquin, —Non Pablo yafi Bernabé omitsisca huanon. Non ato toquirinin tsacanon rutushquin, —icashu yoinannifo. \v 6-7 Ascaifoan nicacani anoashu Licaonia mai ari ichonifo. Nanno pushurasifoan aton anu rafu Listra yafi Derbe anoshon. Ato tsain shara Jesushuunoa yoinifo. \s1 Pablo Listra anoshon toquirinin tsacanifo \p \v 8 Listra ano nocofunu chato chatotiani nanscarapan cainni cahuascamisima. \v 9 Pablonun ato yoiaino arifi nicacoinni. Ascaiton fuisquin Pablonun ahuun nomuran shinanni, —Na nocofunu Jesús caya huamatiro icoinra huanon, —ishon shinanni. \p \v 10 Ascashon yoiquin, —Funihuu, —huaino. Nicatapai aficoin fianshinacahuani. \v 11 Ascaiton oincani yorahuanrasi tsain futsan man inifo. Licaonia tsainman inifo. \p —¡Aicho! Diosifo nocoqui fotoa. Nocofunu ointsafiashu dios rafu nocoqui fotoaran, —icashu yoinannifo. \p \v 12 Bernabé anu futsa tuqui huaquin Zeusiran huanifo. Pablonri aton tsain ichapa yoiaiton anu futsaqui Hermes huanifo. \v 13 Pushurasi patashari pushu huanifo Zeus aton dios cufishcaquin. A muranshon Zeus yonoshomisiton Pablo yafi Bernabé shinanmaqui charofo ya moi funufo ihuunshoni. —Man diosiran, —ishon ato moi rutushopainifo ato inanshquin. \v 14 Man acai cuscan nan rafutan oincaquin aton sahuuti fashnunifo aton nomuran ointi isincoincaquin ato oinmapaiquin. Ato muran ichotanonfo, \p \v 15 —Nocofunufoan. ¿Ahuuscain man noco isca huashopaiyain? Noncai Diosimafinquin. Nonrifi maton cuscara nocofunu rafuquin. Non mato tsain shara yoi oa. Non mato yoimisi Dioscoinma shinanyamacahuun. Ahuarafo Dioscoinma potacahuun nan Diosicoinfin niaquin. Nan icoinra huacahuun. Nanton nantifi onihuaniquin. Nantifi nai muran onihuafain maitio onihuafain yorafoti onihuafain unuhuanri nantifi a murannoari onihuaniquin. \v 16 Ipaoni maifoti anoafoan man apaiyai cuscan Upa Diosin ato shatumanataima. \v 17 Ascafiashu afincoin ahuu cuscaramainquin ato ismamisi. Tsoacai “Diosin ahuu cuscaramainquin ua ismamaran,” itiroma. Diosin nantifi manifoti anoafo shara huapai ato isma. Ascan maton mai ano oi fumamisi maton fanafo foaisharanonfo. Mato tushu ichapa inanmisi maton ointi unimanonfo, —ishon ato yoini. \p \v 18 Pablo futan Bernabé ato yoisharapaifiaiton ina rutushopainifo. Nocon Diosiran huapaicaquin. \v 19 Ascatapaiyaino Israelifo Antioquía yafi Iconio anoashu atoqui funifo. —Pablo yafi Bernabé fasi chacafo. Mato amaquiri yoipai, —ishon ato yoinifo. Nicacaquin shinan futsa acufoantan ato chaca huanifo. Pablo toquirinin tsacaquin futsanifo. Ascan huacashon, —Man naaran, —huanifo. Ascashon pushufo pasoato shara fonifo ratai focaquin. \v 20 Jesús tanamisifoan Pablo naqui huanifo. Ascano funinaca huan pushurasi ano naso curani. Iyoco futsaino Bernabé fu Derbe ano cani. \p \v 21 Naannoshon tsain shara Jesushuunoa ato yoinifo. Ascaiton nicacani yorahuanrasiton Jesús icoinra huanifo ahuun tanamisi ishcaquin. Ascano Listra non Iconio non Antioquía anori nasonifo. \v 22 Nanno Jesús tanamisifo Diosin tsain yoinifo aton ointi fupihuamashquin Jesús tanaquin finacoinnonfo. —Diospan tsain cachiquiri huayamacahuun. Jesús fusti icoinra huacahuun. Upa Diosin nantifi iquina ano non nocoataima non niyoashu non fasi omitsiscatiroran, —ishon ato yoini. \v 23 Ichananti pushuti anoshon Pablo futan Bernabé Upa Dios icoinra huafohuunoa cufifain piqui tununifo aton cushumisifo catonshcaquin. Ascaino, —Upa mia icoinra huacaniquin ato cushusharahuu, —ishon cufinifo. \s1 Pablo yafi Bernabé Antioquía ano nasonifo nan Antioquía Siria mai muran ini \p \v 24 Ascano anoashu focani Pisidia yafi Panfilia mapaifainifo. \v 25 Anoashu Perge ano nococatan nanno nituyonifo Diosin tsain yoishcaquin. Ascatan anoashu Atalia ano fonifo. \v 26-27 Atalia anoashu unuhuan pocufaini focani Antioquía ano nasonifo. Nococashon icoinra huafo Pablo futan Bernabé ato ichanan huani. Atomaqui cataima ato Upa Dios cufishonifo Diosin ato mutsismafain ahuunshon yoisharanonfo. Ascan nantian Diosin ato yonoa cuscan anaiticashon nantifi acafo cuscan ichanancashon ato yoinifo. —Nantianri nocon caifoma yora futsan icoinra huafo Upa Diosin atorifi ahuun yorafo imaran, —icashon ato yoinifo. \v 28 Ascano Pablo yafi Bernabé Jesús tanamisifo fu iyopaonifo. \c 15 \s1 Jerusalén ano icoinra huafo ichanannifo \p \v 1 Ascano nocofunufo Judea anoashu Antioquía ano funifo. Nococashon yoinifo, —Nocon shunifo ipaonifo cuscan non amisi. Nocofunufo foshqui rupa shatuama Dios fu ipatiromaran, —ishon Moisés noco tapimani cuscan yoinifo. \v 2 Ascaiton nicacani Pablo futan Bernabé, —Aririmaran, —icashu atofu fochishmanantanannifo. Ascano icoinra huafoan Pablo yafi Bernabé non futsafori catonnifo. Ascashon ato Jerusalén ano nichinifo. Jesús fu rafumisifo doce non cushumisi futsafori ato yocanonfo iconmainquin. \p \v 3 Ascano icoinra huafoan ato nichiafo. Focani Fenicia mai ano yafi Samaria mai anori mapaifainifo. Ascashon ato yoinifo, —Israelimafoan Jesús icoinra huashon ato chaca shatuaforan, —ishon ato yoinifo. Icoinra huafo anoafoan nicacani fasi unimanifo. \p \v 4 Ascatan Jerusalén ano nocoafono Jesús fu rafumisifo doce non cushumisi futsafori nantifi Jesús icoinra huafoti iscanifo, —¡Aicho! Man nocoqui fuafoquin, —ishon yoinifo. Ato fu ichanancashon Diosihuunshon afoanfafainnafo cuscan ato yoinifo. \v 5 Nicacashon atirififoan icoinra huafo Fariseofoan yoinifo, —Nocon caifomafiashon Moisés yononi cuscan aton nocofunufori non foshqui rupa shatupacutiro, —ishon yoinifo. \p \v 6 Asca huaifoan Jesús fu rafumisifo doce yafi icoinra huafo aton cushumisifoanri tiri futsan ichanancashon nanfohuunoa yoinanshcaquin. \v 7 Tsain ichapa yoinainfoanno Pedron ninacahuanaino nishmapacufoanaifoan ato isca huani, \p —Uhuun yoramishtichin, ua nicacahuun. Man man tapia noco futsan Diosin ua catonni mani futsanfo muran ua nichishquin ahuun tsain shara Jesushuunoa un ato yoinon icoinra huanonfo. \v 8 Diosin yorafoan aton nomuran shinain cuscan tapicoian. Nanton noco ismani nocon caifoyamafiacun ato iquina ahuun yorafo inonfo. Ahuun Yoshin Shara noco inan cuscan atorifi inan. Ascan non tapitiro Diosin atorifi fuchipai. \v 9 Nan non icoinra huaiton nocon chaca soashona cuscari afoanri icoinra huaifoan atori chaca soashona. Nanscarasi huaquin noco fuchipai. \v 10 Nan iconquin. Moisés noco yononi cuscacai nocon shunifo non norifi non ascatiroma nipashquin. ¿Ascacufin ahuuscain norifi non atiroma cuscan man Jesús tanamisifo yonomapai? Asca huaquin man ato ointi ihuumatiro. \v 11 Ma. Aririma. Nocon Ifo Jesús nocohuun ramapaiyaino non Upa Dios fu ipatiroquin. Nan non icoinra huai. Afoanri icoinra huacanashu Dios fu ipatiroran, —ishon Pedro ato yoini. \p \v 12 Asca huatan Bernabé yafi Pablonun ato yoiaifono nantifi nanoashu ichanancanashu pusinifoma nicapaicani. Diosin atohuunshon tsoan oinyomisima cuscara ahuarafo fasi shara Diosin fustiton atiro cuscan Israelimafo muranshon huanifo. \v 13 Aton tsain anaitiano Santiago ato isca huani, \p —Uhuun yoramishtichin ua nicayocahuun. \v 14 Pedro noco rama yoia cuscan ahuuscashomain Upa Diosin nocon caifoma catoanquin ahuun yorafo inonfo. \v 15 Nannorifosi Diosin tsain inon pacoai yoimisifoan yoinifo. Isca huaquin cununi, \q3 \v 16 “‘David ahuun caifoan ua potaino urifi un ato potayoni. Ascafia un ahuun funafo afanan atoqui nasoshquin ato caya huanon uhuun yorafo afanan inonfo. \v 17 Ascacun manifotifoanri ua cufishcani uhuun yorafori un ato anupacushquiran,’ ishon Upa Diosin yoini. \v 18 Diosin ahuamamishti tapian. Icataima inonpacoai cuscan yoiyoniran,” ishon cununi. \p \v 19 Ascancufin un shinanquin isca. Nocon caifoma Dios tanapaiyaifoan non ato ahuara curushcai non yonotiroma. \v 20 Ascatamarocon non ato cunu fomatiro yoiquin isca huaquin, “Dioscoinma aton Diosiran huacashon tushu tamanchinafo. A oincaquin tushu piyamacahuun. Man ascara piaino futsafoanri mato oincaquin shinantiro marifi ato futan dioscoinma man fuchipai cufishquin. Ascan chaca itiro. Maton ahuinmari chotayamacahuun. Maton funumari chotamayamacahuun. Yoina yafi ina tumosishon ahuun imi foyamaino ahuun nami piyamacahuun. Imiri ayayamacahuun.” \v 21 Nanfohuunoa nocon ichananti pushu muranshon tunutitian yoimisifo. Afo ascayamacahuun. Nocon shunifoanri nannori yoimisiforan, —ishon Santiago ato yoini. \s1 Israelifoma cunu fomani \p \v 22 Ascatan Jesús fu rafumisifo doce non Jesús icoinra huafo non cushumisifo non icoinra huaa futsafori ato futan rafu catonnifo Judas ahuun anu futsa Barsabás yafi Silas catonnifo Pablo yafi Bernabé fu Antioquía ano fononfo. Nan rafu icoinra huafoan nicacoinnifo. \v 23 Ato cunu inanquin isca huani, \pi1 —Nonquian Jesús fu rafumisifo doce non cushumisi futsafori non nantifi Jesushuunoa yoimisifoan non mato cunu fomai man tapinon. Nocon yoramishtichin Antioquía anoafo yafi Siria anoafo non Celicia anoa man nocon caifoyamafiashon no futan man Jesús icoinra huamisi. Non mato tsain shara yoinon. \pi1 \v 24 Man non nica futsafo noco anoashu mato ano foitaucashon mato yoicaquin maton nomuran fucashmana. Non ato nichiama. Mato yoia cuscan noncai ato yonoama. \pi1 \v 25 Ascacun non ichanan nannorifosi non shinan nocofunu futsafo catonshquin Pablo yafi Bernabé fu mato ano nichishquin. Pablo yafi Bernabé non atohuun noicoin. \v 26 Nan rafutan nocon Ifo Jesushuunoa futsafo yoipaifiaifoan atirifoan ato rutupaifiafoancai yoiquin ununifoma. \pi1 \v 27 Ascano non Judas yafi Silas matoqui nichian non mato cunushona cuscan nannoricoin mato yoinon. Ato tsainhuunshonri man tapitiro iconcoin. \pi1 \v 28 Diospan Yoshin Shara shinan cuscan norifi nannori non shinan. Nanfohuunoa non mato cunushona. Man ahuara futsa yopaima isharashquin. Nan fusti man yopai. \v 29 Diosicoinma tushu tamanchinafo piyamacahuun. Imi ayayamacahuun. Yoina yafi ina tumosishon imi foamano ahuun nami piyamacahuun. Maton ahuinma chotayamacahuun. Maton funuma chotamayamacahuun. Nan fusti non mato yoipai. Nantisi non mato yoi. Non cunua cuscan aashu man isharacointiroran, —ishon cununi. \p \v 30 Ascano Jerusalén anoshon ato nichinifo. Antioquía ano nococashon icoinra huafo ichanan huashon ato cunushoni cuscan inanni oinnonfo. \v 31 Oincani fasi unimanifo, —¡Aicho! Noco cunushona cuscan nocon ointi roamaroama sharairan, —icashu yoinannifo. \v 32 Ascatan Judas yafi Silas nan rafutan Diosin tsain inonpacoai cuscan yoimisi inifo. Jesushuunoa yoiai cuscan icoinra huanifo. Nicacoinmisifo aton ointi fupi huamani ato mutsismanon Jesús tanasharashcaquin. \v 33-34 Nanno osha ranan atofu ichanannifo. Ascatan Antioquía icanoafoan ato nichinifo, —¡Aicho! Non fasi unimai noco yoisharamisifo. Natian afanan Jerusalén ano fosharacahuun. Nan icoinra huafo nanno nocoaino ato yoisharashohuun, —huanifo. \v 35 Ascafiainocai Pablo yafi Bernabé atofu fonifoma. Antioquía ano nitunifo futsafo futan Diosin tsain tapimanifo. \p Pablonun afanan cai futsacai Jesushuunoa pushurasifoti ato tapimani \v 36 Ascaifoan chipo, —Icoinra huafo pushurasi futsa anoafo non oin canon. Non ato nocon Ifoan tsain yoini. Man natian tanasharafomainquin non oin canon, —ishon Pablonun Bernabé yoini. \p \v 37 —Ai. Non canon. Juanrifi no fu canon, —Bernabé huani. Nan Juanpan ahuun anu futsan tuqui huani Marcos. \v 38 —Ma. Noncai Marcos iyoicaima. Noco Panfilia anoshon potani. No fu afanan yonotiroma. Afanan noco potatiroraca, —ishon Pablonun yoini. \v 39 Fasi fochishmanantanancanashu pashcananfainnifo. Bernabé shashon Marcos Chipre ano iyoni. \v 40 Ascano Pablonun Silas catonni afu yononon. Antioquía anoashu foataifoma icoinra huafo atofu ichanannifo. —Nocon Ifon, Pablo yafi Silas cushusharahuu mihuunoa yorafo yoinonfo, —ishon ato cufishonifo. \v 41 Ascatan anoashu focashon Siria yafi Cilicia anoafo Jesushuunoa ato yoifoanfafainifo. Icoinra huafo pushurasifoti shinanmasharani Jesús tanasharanonfo. \c 16 \s1 Timoteo Pablo yafi Silas fu cani \p \v 1 Ascano Derbe ano Pablo yafi Silas noconifo. Anoashu chaimashta Listra ano fonifo. Nanno Jesús tanamisi futsan ahuun anu Timoteo ini. Ahuari Israeli shafo ini. Arifi Jesús icoinra huani. Apa Griegofo ini. \v 2 Icoinra huafoan Listra anoa non Iconio anoafoan, —Timoteo nocofunu shararan, —huanifo. \v 3 Ascacun Pablo ato ya Timoteo iyopaini. Iyoataima shinanni, —Nantifi uhuun caifo nan Israelifoanri tapiafo Timoteo apa Griego. Ascan uhuun caifoan amisifo cuscan un Timoteori foshqui rupa shatumatiro ahuunoa shinansharanonfo, —ishon shinanni. Asca huano atofu cani. \v 4 Pushurasiti mapaicainicai Jesús fu rafumisifo doce non cushumisi futsanfori Jerusalén ano yononifo cuscan ato tapimani yoiafo cuscan huanonfo. \v 5 Ascano nicacashon fasi icoinra huaquin finacoinnifo. Paratama yorafoanri icoinra huanifo. \s1 Pablonun namapan cuscara nocofunu Macedonia anoa oinni \p \v 6 Asia mai ari Jesushuunoa yoifopaiyaifoan Diospan Yoshin Sharapan, —Asia mai ari foyamacahuun, —ato huani. Ascaino Frigia yafi Galacia ano mapaifaini fonifo. \v 7 Anoashu Misia mai pasoato ano noconifo. Anoashu pushurasi futsan Misia anoashu Bitinia ano fopaiyaifoan, —Ari foyamacahuun, —Jesús ahuun Yoshin Sharapan ato huani. \v 8 Ascano Misia finonfaincani Troas ano noconifo. \v 9 Nococashon nan yamutan Pablonun ahuun namapan oinni nocofunu Macedonia anoaton, —Macedonia ano ohuu. Noco tapimashquin, —ishon yoini. \v 10 Moishon Pablonun noco yoini, —Natian Upa Diosin noco Macedonia ano nichipai tsain shara Jesushuunoa non ato tapimanon, —ishon noco yoini. Ascano non ati shara huani samamashta afu cashquin. \s1 Pablo yafi Silas Filipos ano inifo \p \v 11 Ascan Troas anoashu shashon nanucaini non cani. Mai ano ocuma rafu unu tapia rafu ahuun anu Samotracia ano cayacafi non pocufaini cani. Anoashu iyoco futsaino non pushurasi Neápolis ano noconi. \v 12 Anoashu non pushurasi ahuun anu Filipos ano cani. Nan Macedonia mai ano. Macedoniafoan aton niaifofo nanno icafo ini. Nanno non osha rananyoni. \v 13 Tunutitian pushurasi pasoato non unu cusumunri cashon. Non nica nanno ichananmisi Upa Dios cuficani. Nocoshon man non oian ainfofo nanno ichananfo. Ascan tsaoshon non ato Diosin tsain tapimani. \v 14 Nannoshon ainfo futsan noco nica ahuun anu Lidia. Pushurasi ahuun anu Tiatira anoa ini. Pano mapash inanmitsamisi. Dios cufinmisicoin. Pablonun Jesushuunoa yoiaiton nocon Ifohuunshon ahuun nomuran icoinra huani. \p \v 15 Ascaiton icoinra huaino ahuun yorafoanri icoinra huanifo. Icoinra huaifoan ato unu muran iquimani Jesús aton Ifocun ismashcaquin. \p —Man tapia unrifi nocon Ifo Jesús un icoinra huaquin uhuun pushu ano fucahuun un mato pimanon. Nanno man itiroran, —ishon Lidia noco yoini. \p \v 16 Ascatan shafa futsan non afanan cufimisi ano foanno shomaya nocoqui noconi. Futsafoan aton oinmati yoshin chaca ahuun nua. Nanton inonpacoai cuscan yoshin chacahuunshon ato onanshopaoni. Onanmafoan ato yoini. Ato yoiaiton ahuun ifofo pui inannifo. \v 17 Nanton Pablo yafi noco mufoquin oi ashcafinin yoifoni, \p —Nan nocofunufofin nan Diosin nantifi finoanton ahuun oinmatifo. Ahuunscashumain non Dios fu ipatiroquin noco yoi fuaforan, —ishon yoini. \p \v 18 Shafa ranan noco ascasi huafoanfafaini. Noco fucash huamisi. Pablonun afanan tunuyamacaiquin ifiacucahuan yoshin chaca shomaya fu imisi isca huani, \p —Jesucristohuunshon un mia yonoicai. Na shomayamaquinoashu catahuun, —huani. Ascan huatapaiyaino samamashta amaquinoashu cani. \p \v 19 Shomayaton ahuun ifofoan oincaquin shinannifo, —¡Ohua! Nocon yonoticai afanan yoshin chaca afu icama. Afanancai inon pacoai cuscan yoitiroma. Ascan tsoancai afanan ahuunshon noco pui inainmaran, —ishon yoinifo. Ascashon Pablo yafi Silas achinifo. Achishon aton niaifofoan pushu ano ato sharafonifo. \p \v 20 —Nan nocofunu rafutan Israelifoan nocon pushurasi ano yorafo fucash huamacoin ato shinanchacamacani. \v 21 Noco amapaiyai cuscacai Romano niaifofoan noco yonomisima. Noncai afanan ascatiromaran, —ishon aton niaifofo yoinifo. \v 22 Yorahuanrasifoan nannorisi yoinifo. Ascano niaifofoan yonocun aton sahuuti pucashon ihuin ato coshaqui futsanifo. \v 23 Man coshaquin futsatan cunu muran ato iquimanifo. —Na rafu cushusharahuu. Chifi ichoafoanno non mia rututiroquin, —ishon niaifofoan ranushumua cushumisi yoinifo. \v 24 Ascan huaifoan nicaquin fasi ocu murancoin ato iquimani. Ihui rafu oyucuruamashon aya ato tsaoni. \p \v 25 Ascano yamunacucahuanaino Pablo yafi Silas Upa Dios cufinyanan fanainnifo. Ascaiton atofu iquiafoan nicanifo. \v 26 Ascatanaino fasicoin mai nayanaiyainacahuani. Ascaino a cunu ahuun quishifo tsucu tsucusini. Ascatanaino cunu fupotifo afincoin fupucui futsuni. Ascatapaiyaino cunopan ato munushafo afincoin oshoriquitan mushorimuni. \v 27 Ascaino ranushumua moinacahuaquin oian a cunu fupotifo man fupucui futsua ini. Ascaiton oin ahuun nopu tsitsucumutan afiri chachipaini. \v 28 Ascaiton Pablonun oi ashcafinin yoini, \p —Ascayamahuu. Mifiri rutuyamahuu. Tsoa raqui caamaquin, —huani. \p \v 29 —Chi otashon ua fushoriscahuun, —ranushumuaton futsa huani. Otafurani Pablo yafi Silasqui ichoni ato naman tsitsaotoshini. Fasi tari tari yanan. \v 30 Funinaca huan ato rafu chifi caimani. \p —¿Ahuuscashomun uhuun chaca un shatutiroquin Upa Dios fu ipashquin? —ishon ato yocani. \p \v 31 —Nocon Ifo Jesucristo icoinra huashu min non min yorafori man Dios fu ipatiroquin, —ishon Pablo futan Silaspan yoinifo. \p \v 32 Asca huacatan nocon Ifo Jesús ahuun tsain a yoifain pushu anoafori ato yoini. \v 33 Asca huacashon unu fitan coshafo ano puchoquin futsafoanno a pushu muran icafoti ato unu muran iquimapacuni icoinra huacashon ismanonfo. \v 34 Asca huano ranushumuaton ahuun pushu muran iquimani ato pimashquin. A yafi ahuun yorafoti Dios icoinra huashu aton nomuran fasi unimanifo. \p \v 35 Ascano man shafano ahuun niaifofoan aton niaifo patasharifo aqui nichinifo, —Pablo yafi Silas caimanonfo ato yoitacahuun, —ishon ato nichini. \v 36 Ranushumuaton Pablo yoini, \p —Niaifofoan yonoa natian man casharatiroran, —ishon ato yoini. \p \v 37 Nicaquin Pablonun ranushumua niaifofo yoini, —Norifi non Romanofofiacun noco yocashoma yorafoan ointaifi noco coshamanafo. Non ahua chaca huayamafiacun ascan natian tsoa yoishoma noco caimapaicani. Ma. Noncai ascaran tapipaimaficain. Niaifofo aafi funonfo noco caimashquin. Nannori ato yoitacahuun —Pablonun ato huani. \p \v 38 Yoiaifo cuscan ranushumuafoan aton niaifofoqui chaninifo. Pablo yafi Silas Romanofori nicacani niaifofo fasi ratucoinnifo. —¡Ohuashta! Nocon niaifofoan anori nicacaquin noco asca huatiroran, —ishon yoinifo. Musucani. \v 39 Ascano ato ano fonifo ato yoisharapai focani. —Nocon pushurasi anoashu fosharatacapun, —ato huanifo. \v 40 Ascano cunu murannoashu focani Lidia pushu ano fonifo. Nan anoshon icoinra huafo Jesushuunoa yoisharanifo aton ointi fupi huanonfo. Yoicatan atomaquinoashu fonifo. \c 17 \s1 Tesalónica anoashu mucanifo \p \v 1 Ascatan focani Anfípolis yafi Apolonia mapaifainifo. Tesalónica ano noconifo. Nanno Israelifoan aton ichananti pushu ini. \v 2 Ahuun fuyamisi cuscan iquishon tunuti rafu non fustitan Pablonun ato Diosin tsain yoini. \p \v 3 —Cristo noco omitsiscashoni. Naafiacun funimani. Jesushuunoa un mato tapimai nanfin Cristoquin. Upa Diosin catonni nocoqui nichishquin, —ishon Pablonun ato yoini. \p \v 4 Nicacaquin atirifi Israelifoan ato futan icoinra huanifo. Griego ichapafo non ainfofoanri nicacoinpainifo afoanri icoinra huanifo. \v 5 Ascano Israelifoan aton niaifofoan Pablo yafi Silas nicacoiainfoan oincani fasi ato rafuqui sinacoinnifo. Ascashon a inanmitsamisifo anoa focashon nocofunu shanishunifo fuchinifo. —Pablo yafi Silasqui tsain chaca huatacahuun yorafoanri nicashon afori atoqui sinanonfo, —ishon ato yononi. Asca huacatan fonifo yoifocani. Ascashon Pablo yafi Silasqui tsain chipunifo. Yorahuanrasi fasi mucanifo. Mucacatan nocofunu ahuun anu Jasón pushu ano fonifo Pablo yafi Silas achipaifocani. Yorahuanrasi muran caimapaicaquin ato asca huanonfo. \v 6 Ato fuchiyamacaquin Jasón yafi icoinra huaa futsafo achinifo. Achicashon niaifofo ano ato iyonifo. Iyoshon isca huanifo, \p —Pablo futan Silaspan manifoti anoafo shinanchacamamisifo. Natian nuno nocon mai anori man fuafo. \v 7 Nan Jasón ahuun pushu muran ato iquimana. Nan rafu nocon niaifo Cesari noco yonomisi cuscan nicacasmanifo. Ascashon yoiafo, “Nocon niaifo futsan. Ahuun anu Jesusran,” ishon nan rafutan yoiaforan, —ishon oi ashcafinin yoinifo. \p \v 8 Nicacani niaifofo yafi yorahuanrasiton aton nomuran fasi shinanchacanifo. Ascashu mucanifo. \v 9 —Noco pui inancahuun mato nichinonran, —ishon niaifofoan Jasón yafi futsafo yoinifo. Ascaiton ato inainfoan ato nichinifo. \s1 Pablo yafi Silas Berea ano ini \p \v 10 Ascacashon icoinra huaa futsafoan Pablo yafi Silas yamutan ato Beria ano nichinifo. Nococatan nan rafu Israelifoan aton ichananti pushu muran iquinifo. \v 11 Iquicaintan ato Jesushuunoa tapimani. Bereafocai Tesalonicafo cuscarafoma. Pablo futan Silaspan ato yoiai cuscan fasi nicapainifo. Nicacatan shafatifi Diospan tsain oinnifo iconmain Pablonun ato yoiaquin. \v 12 Ascano Israelifoan icoinra huanifo. Griego ainfofoanri nicacoinpainifo afoanri icoinra huanifo. Griego nocofunufoanri icoinra huanifo. \v 13 Ascaifoan Pablonun Bereafo Diosin tsain tapimani Tesalónica ano nan Israelifoan icafo nicacani. Berea ano focashon aqui tsain chaca huanifo. Yorahuanrasi nicacani aqui tsain chaca huaa. Ascano aton nomuran shinanchacamanifo Pablo nicanonfoma. \v 14 Ascano Jesús tanamisifo nanno musucaquin Pablo unuhuan cusumunri nichinifo chaca huanonfoma. Cafiashu Silas yafi Timoteori Berea ano nituyonifo. \v 15 A fu focani Atenas ano iyonifo. Nannoashu afanan nasofainifo. Pablonun ato cunu inanno Silas yafi Timoteo inanonfo, —Uqui furiscacahuun, —ishon ato cunushoni. \s1 Pablo Atenas ano ini \p \v 16 Nannoshon ato manaquin oian Atenas anoafoan ahuarafo fasi ichaparasi rami huacashon, —Nocon diosiran, —huaifoan. Oinquin ahuun ointi fucash huariapaoni, —¡Ohua! Ahuuscaquin Diosicoinmafo icoinra huacanimun, —ishon ahuun nomuran shinanni. \v 17 Ascaino Israelifoan aton ichananti pushu muran iquini ahuun caifo yafi Griegofoan Diosin icoinra huapaiyaifoan Jesushuunoa ato yoini. Ichananti pushu murannoa fustima chifinoa inanmitsamisifori shafatifi nan nicapaiyaifori ato yosini. \p \v 18 Ato yoiaino futsafo aqui noconifo afu fochishmanantanancani. Atirifoan shinannifo non apaiyai cuscafin non huatiroquin noco unimamanon. Nanfoan anu tuqui huani Epicureofo. Atirifoanri shinannifo ahuara ahuuscarafiaino non tunutiroran ishon shinannifo. Nanfo anu tuqui huani Estoicos. Nan rafu Epicureofo non Estoicofori Pablo fu fochishmanantanannifo. Yoinifo, \p —Nan tsainmisi fahua cuscara. Raquiri noco yoipaimun, —ishon atirifiton yoinifo. \p —Dios futsafo noco icoinra huamapairan, —ishon atirifoanri yoinifo. —Pablonun noco Jesushuunoa yoia. Naafiashu funini noco yoiaran, —ishon yoinifo. \p \v 19-20 Yoifiacashon Areópago ano Pablo iyonifo. Nanno ichananmisifo ahuarafo futsahuunoa nicamisifo. —Min noco tapimapaiyai cuscan tsoa nicamisima. Non tapipaicain. Min yoiai cuscan funacoin. Tsoacai anori nicayomisima. Ascan afanan noco yoihuu nonri tapinon, —ishon yoinifo. \v 21 Nantifi nan Atenas ano icafo non yora futsafori ichananmisifo yoinanshquin. Ahuarafo tsoan anori nicayomisima yoipaicani. Atirifiton nicashon atirifi yoinifo. Ahua futsacai huanifoma. \p \v 22 Ascaifoanno nan ichananmisifo ahuun anu Areópago anoashu Pablonun aton ointaifi ninacahuan ato yoini. \p —Atenasfoan ua nicacahuun un mato yoinon. Mun oian manfin Diosihuunoa fasi tapipaimisifoquin. \v 23 Nuno man icano un cahuacacainquin mun oian man cufimisi anoshon man cunuquin isca huaa, \qc “Dios futsa tsoancai onanmisima non cufipairan” \m ishon man cunua. Mancai nan Dios onanmisima. Ahuunoa natian un mato tapimaicain. \p \v 24 Diosin nantifi mai anoafoti non nai murannoati onihuaniquin. Aton ifon inon. A yorafoan pushu huaa murancai Diosin icama. \v 25 Atofin yorafoti nimafain noco shacaimaquin. Asca acai ahua yopaimafinquin. Non yorafoancai non ahua Dios ashotiroma ahuatsi yopaiton. \p \v 26 Diosin nocofunu onihuaquin tau huani. Na nocofunuhuunoashu manifoti caicani. Aafin yononi raquifomain icanicain. Ahuuti farimain itirofoquin arusu fusti tapia. \v 27 Nantifi asca huani manifoti afu ipainonfo. A funaquin fuchishcaquin. Ascafia nocoti chai huaama. \v 28 Ahuunoashu fusti non nitiro. Noco nimayamainocai non ahuuscatiroma. Arusu noco nimatiro. Maton tapimamisifoan cununi cuscan, “Non Diospan facuforan,” ishon cununi. \p \v 29 Iconcucain nocofununcai afin Dios oni huatiroma. Cuno chashna faca facaitsa iyamarai cuno oshopa iyamarai toquiri nocofunufoan rami huafiatirocai Diosin ascarama. \v 30 Ascapaonifiashocai Dios onanmisifoma. Ascafiaifoan ato onaintimapaonima. Ascafia natian nantifi manifoti anoafo ato yonoa aton chaca shatushon icoinra huanonfo. \v 31 Jesús naafiacun funimani. Ascancunfin non tapitiroquin Upa Diosin a catonni nantifi yorafoti cayacafi shara yoinon afu ipaiyamarai omitsispacunacafo muran focani. Upa Diosin inonpacoai cuscan shinanni ahuutianmain iquicain, —nicacaquin ato huani. \p \v 32 Jesús nafiashu funini nicacani atirifi shuchinifo. Atirifoanri yoinifo isca huaquin, \p —Shafa futsan afanan noco yoihuu non nicanon, —ishon Pablo yoinifo. \p \v 33 Ascatan ichananmisifo anoashu Pablo cani. \v 34 Nocofunu fustirasiton Jesús icoinra huacashon Pablo tanacoinnifo. Futsan ahuun anu Dionicio. Nan Areópago ano atofu ichananmisi ato yoi. Ainfo futsa ahuun anu Dámaris. Futsafoanri icoinra huanifo. \c 18 \s1 Pablo Corinto ano ini \p \v 1 Ascano chipo Pablo Atenas anoashu Corinto ano cani. \v 2 Nocoano nocofunu yafi ahuin nantianri mai futsariashu noconifo. Nocofunun ahuun anu Aquila. Israeli Ponto anoashu cainni. Ahuin Priscila arifi Israeli shafo. Nan rafu Italia ano imisifo. Ascan Italiafoan aton niaifon ahuun anu Claudio potani isca huaquin, —Nantifi Israelifo Roma anoashu fotacahuun, —ato potani. Ascanofin Aquila yafi Priscila Italia anoashu Corinto ano ramashta noconifo. Pablonun atohuunoa nicafaini aton pushu ano cani. Ato onaincai. \v 3 Nan rafutan pano pushu icushaino. Pablonunrin ato futan icushpaoni. Ascano nanno nituyoni ato futan yonoi. \v 4 Asca huacatan tunutitiantifin Israelifo aton ichananti pushu muran iquini Jesucristo icoinra ato huamapai. \p \v 5 Ascano Silas yafi Timoteori Macedonia anoashu aqui funifo. Nocoafono Pablonun Israelifo Jesushuunoa yoifoanfafaini. Nan fusti yoini. Ahua futsan yoinima. —Jesús Diosin catonni, nanton ahuun facuran, —ishon ato yoini. \v 6 Ascafia Pablonun ato yoifiaino nicatimanifo. Aqui tsain chaca huanifo. Ascaifoan aton ointaifi ahuun sahuuti pucatan tatan ani aton fuyamisi cuscara ato oinmaquin. Diosin tsain nicacasmaifoan ato oinmaquin. \p —Man ua nicacasmai. Ascan man omitsiscainocai uhuun nuama. Matohuunfin nuaquin. Diosin ua yonoa cuscan un mato yoifiaino man ua nicacasmai. Ascan un afanan mato yoitamarocon un nocon caifoma un yoi cairan, —ishon ato yoini. \p \v 7 Yoitan aton ichananti pushu murannoashu chaimashta Ticio Justopan pushu ano cani. Nanton Upa Dios noicoinquin cufipaoni. \v 8 Ascan ichananti pushu niaifoan ahuun anu Crispo arifi Jesús icoinra huani. Nantifi ahuun yorafoanri icoinra huanifo. Corinto anoafoanri icoinra huaifoan ato unu muran iquimanifo. \v 9-10 Ascano yamu futsan Pablo ahuun namapan nocon Ifo Jesús yoini, —Ratuquima uhuun tsain ato yoifoanfafaincahuun. Shatuquima. Un mifu icaquin. Tsoan mia ahuusca huanonma. Nuno nan pushurasi ano uhuun yorafo ichaparan, —ishon yoini. \v 11 Ascano nanno Corinto ano nituyoni. Fari fusti yafi nushmancayan Diospan tsain ato yosipaoni. \p \v 12 Ascatan Acaya mai anoa Galión aton niaifo. Nantianri Israelifo ichanannifo Pablo achishcaquin. Achishon ato niaifo ano iyoshquin. \p \v 13 —Na nocofunun yorafo amaquiri yosifoanfafaini. Nocon shunifoan noco yononi cuscan ato anorima shinanmaniran, —ishon yoinifo. \p \v 14 Pablonun cumapaifiaino niaifo Galión ato yoini, \p —Israelifoan man ua yoicun na nocofunumain onanshta chaca iyamarai fasi chaca huacoinnamainquin un mato nicacuana. \v 15 Ascatamarocon maton shunifoan yosini cuscahuunoa ua yoifain maton caifoan aton anuhuunoa yoifain maton caifo yonoa cuscan ua yoipai. Uncai afohuunoa nicapaima. Mafin man afo arotiro. \v 16 Umaquinoashu fotacahuun, —ato huani. \p \v 17 Foaifoan Sóstenes ichananti pushu ifo achinifo. Achicashon niaifofoan aton ointaifi sutunifo. Asca huafiaifoanno niaifon Galión ato pusanima. Atohuunoa tapipainima. \s1 Pablo Antioquía ano nasoni. Nannoshon afanan Jesushuunoa ato yoifoanfaini, cai rafu non fustini \p \v 18 Ascatan Pablo Corinto mai ano shafa ranan nituyoni. Nanno iyoano Upa Diosin yoiyoni cuscara a cushusharanon ahuun caifoan aton fuyamisi cuscara ahuun fo marucuni. Upa Diosin cushusharano cataima marucuyoni. Ascatan Priscila yafi Aquila fu Pablo cani. Icoinra huafomaquinoashu Corinto anoashu shasho nanufaini fonifo. \v 19 Efeso ano nococatan Priscila yafi Aquila shasho naqui nichifaini cai Israelifoan aton ichananti pushu muran Pablo iquini ahuun caifo fu yoinanshquin. \v 20-21 —Cariyamahuun. Nuno nituyohuun noco Jesushuunoa paratama yoiyoshquin, —ishon yoinifo. Ascaiton ato yoini. —Ma, Uncai natian nitutiroma. Ascafia Upa Diosin ua nichipaiyaino un matoqui afanan otiroran, —ishon ato cumani. \p Yoitan Efeso anoashu shasho nanucaini cani. \v 22 Cesarea ano mapufaini anoashu Jerusalén ano cani. Icoinra huafo fu ichanain ato yoisharani. Ascatan ato anoashu Antioquía ano cani. \v 23 Nanno nituyoni. Ascatan nannoashu cahuancacaiquin ato Jesushuunoa yoini. Galacia yafi Frigia mai ano cahuancacaini Jesús tanamisifoti ato yoisharai Jesús tanaqui finasharanonfo. \s1 Apolos Efeso anoafo Jesushuunoa ato yoini \p \v 24 Israeli futsan Alejandría anoashu cainni ahuun anu Apolos. Nantianri Efeso ano oni. Diosin tsain fasi tapicoinni. Tsain fasi shafacafi yoimisi. Yorafoan nicapainifo. \v 25 Nocon Ifo Jesushuunoa Apolos nicapaoni. Tapini cuscan fasi cayacafi yosini. Jesushuunoacai atirifi tapishara inima. Juanpan yosini cuscan fusti tapini. —Maton chaca shatucahuun. Diosin icoinra huacahuun, —ishon. Nan fusti ato yoini. \v 26 Ascatan ichananti pushu muranshon ato ranotama yoisharani. Ascaiton Priscila futan Aquila nicacoinnifo. Ascashon, —Nocon pushu ano ohuu, —huanifo. Oano Jesushuunoa fasi paratama yosinifo. \p \v 27 Ascano Apolos Acaya mai ano capaini ato Jesushuunoa yoipai. Icoinra huafo nicacani, —¡Aicho! Min shinan cuscan shara. Non Jesús tanamisifo ano cunu fomatiro mia nicasharanonfo, —ishon yoinifo. Ascatan atoqui nocoshon Diosihuunshon ato Jesushuunoa yoisharapaoni. Ascaiton nicacaquin icoinra huafoan aton ointi unimacoinnifo. \v 28 Ascafia atirifi Israelifoan, —Jesuscai Diospan furunma. Upa Diosincai nichinima. Nocon Cristomafinquin, —ishon yoinifo. Ascaifoan —Man shinain cuscacai anorima. Un mato tapimai Diospan tsainhuunshon Jesusfin Diospan Furunquin. Aafin nocon Cristoquin, —ishon Apolos yorafoan ointaifi shafacaficoin ato yoini. Ascaitocai tsoan cumanima. \c 19 \s1 Pablo Efeso ano ini \p \v 1 Ascatan Apolos Corinto ano iyoashu Pablo machi fai tapiaton cai afanan Efeso ano noconi. Nocoshon Jesús tanamisifo fuchini. \p \v 2 —¿Man icoinra huashon man ahuun Yoshin Shara fiamun? —ishon Pablonun yocaiton. —Ma. Noncai ahuunoa nicayomisima, —huaifoan. \p \v 3 —¿Ascashon man unu muran iquipacunitian man raquiri yoiamun? —ishon ato yocaiton. \p —Juanpan noco yosiaino noco unu muran iquimani cuscan non yoiaran, —ishon yoinifo. \p \v 4 —Juanpan yoini isca huaquin, “Maton chaca shatucahuun Diosin tanasharashquin un mato unu muran iquimanon.” Ascatan yoiari “Chipo Jesús oshquiquin icoinra huacahuun,” ishon Juanpan noco yoiniran, —ishon Pablonun ato yoini. \p \v 5 Nicacatan —Norifi nocon Ifon Jesús non icoinra huairan, —ishon yoinifo. Yoiaifoan ato unu muran iquimani. \v 6 Ascashon Pablonun ato manmainno Diospan Yoshin Sharapan ato imaino tsain futsanman inifo. Diospan tsainri yoipacunifo. \v 7 Doce icuana inifo. \p \v 8 Ascano Pablonun Israelifoan ichananti pushu muran iquishon ranotama ato Jesushuunoa yoini. Oshu rafu non fusti ato yoipaoni. Upa Diosin ato iquinahuunoa ato yoipaoni. Nicacaquin atirifoan icoinra huanifo. \v 9 Ascafiaino atirifoanri nicacasmanifo. Icoinra huacasmacaquin, —Jesushuunoashucai non Upa Dios fu ipatiromaran, —ishon yoinifo. Ascaifoan nicai Pablo atomaquinoashu cani. Afanan atofu ichanannima. Pushu futsa ano tapimamisifo ano cani. Nan pushu anu tuqui huanifo Tiranoran, huanifo. Jesús tanamisifo afu iquinifo ato shafatifi tapimanon. \v 10 Fari rafutan nan pushu muranshon ato Jesushuunoa tapimani. Ascano Israelifo futan yora futsafoan Asia mai ano icafoan nocon Ifo Jesús tsain nicanifo. \p \v 11 Nantianri Upa Diosin Pablohuunshon tsoan oinyomisima cuscara ato ismani. \v 12 Isinin imisifo yafi yoshin chaca atohuun nuufafaina ahuun panuela iyamarai ahuun sahuutifo muncanashu cayariscatanifo. Yoshin chacafo atomaquinoashu cuyofoni. \p \v 13 Ascaifono Israelifo futsafoan nicacani Jesús icoinra huayamafiamisishaqui pushurasiti foanfafainnifo Jesús ahuun anuhuunshon yoshin chaca atomaquinoa potapaicani. Isca huanifo, —Pablonun Jesushuunshon yoimisi. Ahuunshon un mato yonoi atomaquinoashu fotacahuun, —huanifo. \p \v 14 Nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifo futsan ahuun anu Esceva ahuun facufo sieteton asca huapainifo. —Jesushuunoashu amaquinoashu catahuun, —huanifo. \p \v 15-16 —Jesús onanfain. Pablori mun onan. ¿Manmun tsoaquin? —yoshin huani. Yoshin chacapan yoiaino nocofunu yoshin chacayaton ato achini. Ato fasi sutupacuni aton sahuuti fashnufain ato imi tohuuni. Ascaino pushu murannoashu chitoria ichonifoquin. \v 17 Atohuunoa Efeso anoafo Israelifo non yora futsafori nicacani ratui futsunifo. —Nocon Ifon Jesús fasi shararan, —huanifo. \p \v 18 Ascashon Jesús icoinra huafoan aton ointaifi chaca huafo cuscan yoinifo. \v 19 Yofufoan aton yofu shatushon Jesús ifoannifo. Aton libro murannoa cununifo cunufo ahuuscashomain yoshin chacanun yonotiroquin cunupaoni. Ascan nan cunufo ichanan huacashon aton ointaifi coanifo. Shinanniquin nan cunufo nantifi fasi chicoin. Cincuenta mil aton pui nuua ini. Ascafiacun coanifo. \v 20 Asca huacashon maifoti anoafoan nocon Ifo Jesús tsain nicanifo. Ahuun tsainhuunshon finacoinnifo icoinra huafoan Jesús tanacoinnifo. \p \v 21 Ascatan Diosin ahuun Yoshin Sharapan Pablo shinanmanaino yoini, —Un natian Efeso anoashu Jerusalén ano cai. Caquin un Macedonia yafi Acaya ano un mapufainicai. Jerusalén ano nituyoshquin un anoashu un chipo Roma ano cairan, —ishon shinanni. \v 22 Ascano afu yonomisi rafu Timoteo yafi Erasto Macedonia ano nichiyoni. Afincoin Asia muran nituyoni. \s1 Efeso anoafo mucanifo \p \v 23 Nantianri Efeso anoafoan Jesús fustihuunoashu Apa Dios ari nocotiro nicacani atirifo fasi mucacaquin tsain chipunifo. \v 24 Isca huaquin. Nanno nocofunun ahuun anu Demetrio. Ahuun yono ahuarafo rami huapaoni. Cuno oshopafo huapaoni. Nan cuno oshopari ainfo ointsa ramihuani. —Nan nocon diosiran, —ishon, —Ahuun anu Artemisa, —huanifo. Futsafori afu cuno oshopa ainfo ramihuafo uhuapamafori, —Artemisa ointsaran, —huanifo. Ascan inanmitsashon ahuun rafanan pui finonfo. \p \v 25 Ascano Demetrio nantifi ascaran yonomisifo ichanan huani ato tapimashquin. —Uhuun yoramishtichin, man man tapia non nocon dios Artemisa rami huaa non inan mitsashon ahuun rafanan pui ichapa non fimisi. \v 26 Ascafia man man nicamisi na nocofunu Pablonun noco yora ichapafo Efeso anoafo amaquiri shinanmana. Non rami huafocai diosima. Ahuamafinquin ato huamisi. Ascan yoimisi cuscan atirifiton icoinra huafo. \v 27 Pablonun yoiai cuscan musucoin. Nocon yorafoan icoinra huacashocai afanan rami huafo rafanancai non pui fitiroma. Non funotiro. Nocon pui fusticai non funoima. Tsoancai afanan nocon dios Artemisa pushu muran ichananpaitiroma. Nantifi manifoti Asia muran natian Artemisa cufiafo. Ascan Pablonun yosian cuscan icoinra huafoan yoitirofo, “Artemisacai ahuama. Nocon diosimafinquin,” ishon yoitirofo. Ascano nocon dios Artemisa non funotiro, —ishon Demetrio ato yoini. \p \v 28 Nicacatan fasi sinacaquin oi ashcafinin yoinifo, —Artemisa tsoa futsa cuscarama. Nonfin Efesofo nocon diosinran, —ishon oi ashcafinin yoirianifo. \p \v 29 Ascaiton pushuhuanrasi anoafoan nicanifo. Samamashta fasi mucanifo fucash tapinifo. Ascashon Pablo fu foanfafainmisi rafu Gayo yafi Aristarco achinifo. Ichananti pushu uhuapa ano ato iyoriscanifo. \v 30 Nicatan Pablo nan pushu uhuapa muran iquipaifiaiton Jesús tanamisifo futsafoan a iquimacasmanifo. Pabloqui musucaquin. \v 31 Nan Asia mai anoa aton niaifofoanri Pablo noicaquin cunu fomanifo, —Pablonun ichananti pushu uhuapa muran iquiyamapun mia asca huatirofoquin, —ishon cununifo. \p \v 32 Ascaino yorahuanrasi ichananti pushu uhuapa murannoashu fasi mucai futsunifo. Atirifoan futsanori shinainno fasi shinanquin futsanifo. Atirifi yorafoan, —¿Ahuuscaimun non ichananti pushu uhuapa muran non iquiamaquin? —huanifo. \v 33 Israelifoan ahuun anu Alejandro fuchicashon putsiqui putsiqui anifo. —Ato yoihuu matsipacunonfo, —huanifo. Ascaifoan ato mushanshon inacahua ato yoini, —Pusiyamacahuun. Un mato cayacafi yoisharanon, —ishon Alejandron ato yoini. \v 34 Ascafia, —Nan nocofunu Israeliran, —huacashon tsoan nicapaima. Tsain chipuquin hora rafu oi ashcafinin oi fusti nicatsa yoirianifo, —Nonfin Efesofoquin. Nocon dios Artemisa ahuamamishti huatiroran, —ishon oi ashcafinin yoirianifo. \p \v 35 Ascaifoan niaifo futsan ato, —Tsainyamacahuun, —mushanshoquin huani. Ascaino pusinifoma. —Efeso nocofunufoan ua nicacahuun. Nantifi manifoti anoafoan tapicani nonfin Efesofoquin. Non Artemisa pushu cushushomisi. Ahuun rami huati nai murannoashu pacuaran inifo. Nanrifi non cushushomisiquin. \p \v 36 Tsoancai, “Aririmaran” huatiroma. Ascacun ahuuscain man mucain. Puusiyamacahuun. Man mucaquin man chaca huatiroquin. \v 37 Nan nocofunufoancai ahua chaca huamisima. Ahua onuyamafain nocon dios Artemisaqui tsain chaca huayamafiamisifoan ato nuno ihuua. \v 38 Demetrio yonomisifo futan tsoan tsain chaca futsaqui huapai. Nocon niaifofo yoicahuun nicanonfo. Atoqui yonotiro. \v 39 Ahuara futsan yoipaiqui niaifocoinfo yoitiro afoan arotirofo. \v 40 Man natian chaca huaa cuscan niaifofoan nicashon noco asca huatirofo. Na yorafoan ahua chaca huayamafiamisishaquin man tsain chipuin man mucai. Ascan niaifofoan noco yocaifoan ahuuscain mucacanimun noncai raquiri huatiroma, —ishon niaifoan ato yoini. \v 41 Anori yoitan niaifoan ato nichian fonifo. \c 20 \s1 Pablo Macedonia yafi Grecia ano cani \p \v 1 Ascano mucacani matsiaifoanno Pablonun Jesús tanamisifo cunani aqui funonfo. Aqui fuaifoan ahuun tsainhuunshon aton ointi fupi huamani. —Natian un mato shinan fainicairan, —ishon ato yoitan atomaquinoashu Macedonia ano cani. \v 2 Caashon tsain shara Jesushuunoa atoti yoiacuni aton ointi unimanon. Asca Grecia mai ano nocotoshini. \v 3 Nanno oshu rafu non fusti nituyoni. Ascatan Siria ano pocufaini capaifiaquin nica ahuun caifo Israelifoan rutupaiyaifoan nicai shinan futsashu Siria catamarocon Macedonia ano nasocainicani. \v 4 Futsafo afu fonifo. Aton anufo futsan Sópater Berea anoa apa Pirro caino futsanfori Aristarco yafi Segundo Tesalónica anoafo foaino Gayo Derbe anoa caino rafunon fustiri Timoteo non Tíquico non Trófimo Asia anoashu afu fonifo. \v 5 Nanfo rucun Troas ano fonifo nannoshon noco manacani. \v 6 Ascainofin fusititian misi faranshashoma piinifo. Nan fusititian anaititan non Filipos anoashu pocufaini focani mucu fustiti oshan finontan non atoqui Troas ano noconi. Nocoashu siete oshatan nanno oshayoni. \s1 Troas ano oinmitsaicai Pablo cani \p \v 7 Ascano Domingoaino non ichanan Jesús noco nashoni shinantani non misi torupacuashu pashcanain futsunon. Ascaino Pablonun ato Diosin tsain yoini. Iyoconaino cashquin yamunacucahuanaino ato yoiquin ununi. \v 8 Nan pushu cuyacoin ahuun osa rafu non fusti. Nan osa manaon ichananni. Atirifoan aton otatifo funifo. Fomancayanri otai futsuni. \v 9 Ahuun cunu pushfan ano tsaoashu pushcohuai ahuun anu Eutico. Pablonun fasi chai ato yoiriaino oshani. Fasi osha muranshu pacuni. Cuyacunoashu osa rafu non fusti anoashu pacuni. Pacuashu naani. \v 10 Ascaino Pablonun aqui fotoshon icoancufoanni. Icoacufoan ato isca huani, \p —Na pushcohuaihuunoa shinanchacayamacahuun. Man niaquin, —ishon ato yoini. —Yoiai cuscan icon afanan man niaran, —inifo. \p \v 11 Ascatan afanan Pablonun inacaitan misi torupacushon ato inan pacuni ato futan piishquin. Ascatan afanan ato yoiquin shafa huani. Shafaino atomaquinoashu cani. \v 12 Ascano nantifi anoafo fasi unimaquin pushcohuai ahuun pushu ano iyonifo. \s1 Troas anoashu Mileto ano cani \p \v 13 Ascatan Pablonun noco yoini, —Manfin shashon pushurasi ahuun anu Aso ano foicai. Unfin fain caicain matoqui chipo nocoshquin, —ishon noco yoini. \v 14 Aso ano nocotan no fu shasho naqui nanupacucahuani. Nannoashu non Mitilene ano fonifo. \v 15 Iyoconaino anoashu pocufaini non Quío cusumunri noconi. Shafa futsari non Samos cusumunri nocoshon nannoashu non Mileto pushurasi ano noconi. \v 16 —Non Efeso ano rutiatiroma. Non Jerusalén ano nocoriscapai fusititian ahuun anu Pentecostés icaitian non nocopai. Asca Asia ano non Efeso anori non rutiatiromaran, —ishon Pablonun ato yoini. \s1 Jesús icoinra huafo aton cushumisifo Efeso anoafo Pablonun aton tsain shara yosini \p \v 17 Mileto anoshon Pablonun nocofunufo Efeso ano nichini icoinra huafo aton cushumisifo ihuunonfo. \v 18 Nocoafoan Pablonun ato yoini isca huaquin, —Un mato muran nocoi tauashu un cani cuscan man man uhuunoa tapian. \v 19 Nocon Ifo Jesús un yonoshona. Nocon caifo Israelifoan ua asca huapaifiaifoanno un mato muran isharamisi. “Pablo tsoa futsan cuscaramarancai,” un mato huamisima. Uncai mato anori shinanmapaimisima. Uaiyananrocon Upa Diosin ua yonoa cuscan un mato tapimapaoni. \v 20 Ranotama un Diosin tsain mato tapimapaoni man Jesús tanasharanon. Ichananti pushu muran non pushufoti un mato tapimapaoni. \v 21 Nocon caifo non nocon caifomari un tapimapaoni isca huaquin, “Maton chaca shatucahuun Dios shinanshquin. Nocon Ifo Jesús icoinra huacahuun,” un ato huapaoni. \p \v 22 Ascano natian Diospan Yoshin Shara ua yonoa cuscan un Jerusalén ano cai. Anoashumain un ahuuscai caicain uncai tapiama. \v 23 Diospan Yoshin Sharapan ua yoia pushurasiti anoshon ua cunu muran iquimanaifo ua omitsiscamashcani. Nan fusti mun tapia. \v 24 Ascafia un nocon Ifo Jesús yonoshoyamaino un nipaitiroma. Ua yonomapaiyai cuscan nan fusti un shinain. “Nantifi yorafoti Upa Diosin atohuun ramapai atohuun noicoin nan tsain shara ato yoitacahuun,” ua huani. Ua yononi cuscan un anaitipai. \p \v 25 Upa Diosin ato iquina anomain ahuu cuscaraquin un mato tapimamisi. Un mato tapima cuscan nicafiashocai man afanan ua oinnacama. \v 26-27 Nantifi Diosin mato amapaiyai cuscan un mato yoimisi. Uncai shatumisima. Ascacun un mato Diosin tsain yoimisi cuscan nicacasmamisifo omitsiscapanacafo muran fotirofiacai uhuun nuama. Mun ato yoiyomisi. \p \v 28 Diospan Yoshin Shara matori yonoa Jesús icoinra huafo yoisharanon. Ascan oinfain. Isharacahuun. Diospan yorafo cushusharacahuun. Jesús ato nashoaino ahuun imi foni ahuun yorafo inonfo. \v 29 Mun tapia un matomaqui caano amaquiri yosimisifo matoqui fucani mato funomacani. Masharo pofupan inafo cuyopaitiro cuscan. Nanscarifi aquin afoanrifi mato funomapaicani. \v 30 Mato muranshonri mafin ranan chipo Diosin tsain iconquin amaquiri yoitirofo aton tanamisi inonfo. \v 31 Ascacun ¡Oinfain! Un mato yosimisi cuscan ointiaquimayamacahuun. Fari rafu non fusti un mato shafatifi yosifafainpaoni Jesús tanasharanon. Uaiyanan un mato yosifafainpaoni man funononfoma. \p \v 32 Natian un Upa Dios cufin mato cushusharanon. Mato noiai cuscan ahuun tsain maton nomuran tapimanon. Nanfohuunshon ahuun curushu mato inantiro ahuun tsain tanasharanonfo. Asca huatan Diosin ahuun yorafo catonni cuscan ahuunari man inon. Ato inansharapaoni cuscan matori nanscarifi huatiro man afu ipanon. \v 33 Tsain futsari mato yoinon. Uncai maton pui yafi maton sahuutifo un fipaimisima. \v 34 Man man tapia un non u futan yonomisifo yopamisi cuscan unfin yonocain ahuun rafanan fishquin un yonomisi. \p \v 35 Man man tapian mato muran icashu un curushcai yonopaoni mato oinmashquin marifi curushcai yonoshon ahuun rafanan fishon ahuuomafoya isinincaifori man inantiro. Nocon Ifo Jesús yoini cuscan un ointiaquimama. Yoiri isca huaquin “Futsan noco ahuara inainno non unimafiatiro non futsafo inainno non mimacai unimatiroran,” ishon nocon Ifoan yoini. —Nannori Pablonun Efesofo ahuun tsain unutaqui yoini. \p \v 36 Ahuun tsain yoiquin anaititan ato futan ratoconun mai chachishon Upa Dios cufinifo. \v 37 Cufincatan uaiyanan Pablo icoacufoannifo. \v 38 —Mancai afanan ua oinnacamaran, —ato huaiton shinannifo. Fasi aton ointi noconifo. Ascashu afu unu cusumun fonifo. Pablo shasho naqui nanucainaino. \c 21 \s1 Pablo Jerusalén ari cani \p \v 1 Ascano atomaquinoashu pashcapaiyamafiai non atomaqui pashcani. Shashon unuhuan pocufaincani non cayacafi pushurasi Cos ano non cani. Nannoashu iyoco futsaino pushurasi Rodas ano fonifo. Anoashu foi pushurasi Pátara ano noconi. \v 2 Nannoa non shasho uhuapa futsan fuchini Fenicia ari caiton. Ascano ahuun nanufainifoi non atofu cani. \v 3 Caquin non oian mai nushmancayan toomanhuan ahuun anu Chipre. Fari oai patashari finonfaini non Siria mai ano noconi. Nanno unuhuan cusumunri pushurasi ahuun anu Tiro. Ascano shasho naquishon aton mafo mapumanifo. \v 4 Mapuinifoan non Jesús tanamisifoqui noconi. Non atofu osha siete nanno non nituyoni. Nanfoan Diospan Yoshin Sharahuunshon Pablo yoinifo, —Jerusalén ano cayamahuu, —huanifo. \v 5 Jesús tanamisifo aton ainfofo ya aton facufori no fu pushurasi murannoashu unuhuan cusumunri fonifo. Nannoshon non nantififain ratoconun mai chachishon Upa Dios cufini. \v 6 Ascatan —Non mato shinanfainnicairan, —ishon yoicatan munininantanannifo. Ascatan shasho nanufainifo. Ascaino aton pushu ari nasofainifo. \p \v 7 Ascatan Tiro anoashu foi non pushurasi Tolemaida ano noconi. Nanno non Jesús icoinra huaa futsafo fuchitan non atofu osha fustiyoni. \v 8 Iyoco futsaino non Cesarea ano noconi. Felipe pushu ano non afu iyoi. Siete nan futsan catonni Felipe ato futan tushu pashcanan huafafainon. Ascafia ahuun yono cuyoano Felipe Jesushuunoa yoifoanfafainmisi inon. \v 9 Ahuun facu shomaya rafu non rafuri Diospan Yoshin Sharahuunshon ahuun tsain yoipaonifo. Nanfo funuomafo ini. \p \v 10 Nanno non shafa ranan ini. Ascano Diosin tsain inonpacoai yoimisi ahuun anu Agabo Judea anoashu nocoqui noconi. \v 11 Nocotan Pablonun ahuun nanushumuti fiantan ahuun munushumucain onushumushon yoini, —Nan nanushumuti Ifofin Israeli niaifofoan isca huashcaniquin. Ascashon niaifo futsafoanno iyoshcani. Anorifi Diospan Yoshin Shara ua yoiaquin, —Agabo ato huani. \p \v 12 Noco yoiai cuscan nicacaquin non Pablo yoini, —Jerusalén ano cayamahuu, —non huani. \v 13 Noco cumani, \p —¿Ahuuscain man uaiquimun? ¿Uarifi man uaimapaimun? Ua munushfain ua onushtiro. Jerusalén anoafoan ua rutufiatiro uhuun Ifo Jesushuunoashu mun itishara apaiyaifo cuscan ua huatirofo. Munfin itisharaquin uhuun Ifohuunoashu nashquin, —ishon Pablo noco yoini. \p \v 14 Noco nicayamaitocai non afanan ahua yoitiroma. \p —Nocon Ifoan mia amapaiyai cuscan min huatiroran, —ishon non yoini. \p \v 15 Ascatan iyoco futsaino itishara huatan non Jerusalén ano cani. \v 16 Jesús tanamisifo Cesarea anoafo no fu fonifo. Mnasón pushu ano noco iyonifo. Nan Chipre mai anoa ini. Nannoshon Mnasón futsafo futan Jesús icoinra huaquin tau huani. Ahuun pushu muran non iyoni. \s1 Pablonun Santiago oincai cani \p \v 17 Non nocoaino Jesús icoinra huafo nocoqui fasi unimanifo. —¡Aicho! Man man oaquin, —noco huanifo. \v 18 Iyoco futsaino non Pablo fu Santiago icano cani. Icoinra huafo aton cushumisifori nanno inifo. \v 19 —Uhuun yoramishtichin non fasi unimai matoqui nocoashu, —ishon Pablonun ato yoini. Ascano Diosihuunshon aton caifoma muranshon ato ashomisi cuscan ato tapimani. \p \v 20 Ascaiton nicacani, —¡Aicho nocon Diosin shararan! —huanifo. Ascano Pablo yoinifo, —Nocon yorashta non mia yoisharapai. Man min oian nocon caifo Israelifo ichapafoan Jesús icoinra huafo. Nocon shuni Moisés noco yononi cuscari fasi tanasharapaicani. \v 21 Futsafoan ato yoiafo min nocon caifo Israelifo mai futsa ariafo min ato amaquiri yosi. Min ato yosian Moisés yononi cuscan afanan tananonfoma. “Nocon caifoan fuyamisi cuscara afanan tanayamacahuun. Maton facufo afanan aton foshqui rupa shatuyamacahuun,” ishon min ato yoiaiton nicacani miqui musuafo. \v 22 Min nocoqui nocoa nicashcani. ¿Ascan non ahuuscatiromun? \p \v 23 Non shinain cuscan acahuun. Nocon nomuran non shinain isca huaquin. Nocofunu rafu non rafuri Dios yoiafo isca huaquin, “Upa Diosin min noco yonoa cuscan non airan,” ishon yoiafo. \p \v 24 Ascano na nocofunufo Dios fu tsainti pushu muran ato iyotahuun. Nocon fuyamisi cuscara ato futan huahuu nantifi chaca soanon. Min pui inanhuun nocon fuyamisi cuscan ato maruhuun. Min ato asca huaiton oincashon tapinonfo, “Iconma min Moisés yononi cuscan pota. Ascatamarocon Moisés nocon shunifo yononi cuscan mirifi min tanairan,” ishon shinanonfo. \v 25 Tsain futsari Jesús icoinra huafo nan nocon caifomahuunoa mia yoinon. Non ato yoiama, “Moisés noco caifo yononi cuscan marifi acahuun,” noncai anori ato huaama. Non ato cunu fomani isca huaquin, “Dioscoinma aton diosiran huacashon tamanchinafo. A oincaquin tushu piyamacahuun. Man ascara piyaino futsafoanri mato oincaquin shinantiro marifi ato futan dioscoinma man fuchipai cufishquin. Ascan chaca itiro. Imi ayayamacahuun. Yoina yafi ina tumosishon ahuun imi foamano ahuun nami piyamacahuun. Maton ahuinmari chotayamacahuun. Maton funumari chotamayamacahuun,” ishon non ato cunushoniran, —ishon Pablo yoinifo. \s1 Pablo Dios fu tsainti pushu muranshon achinifo \p \v 26 Ascan man yoia cuscan Pablo nan rafu non rafuri nocofunufo Dios fu tsainti pushu muran iyoni ato futan ahuun caifoan fuyamisi cuscan anon. Aton chaca soashcaquin. Dios fu tsainti pushu niaifofo yoini, —Siete oshatan non nuno nituyoi nocon chaca soanon. Anaititan non Dios inanpacushquin. Non Upa Diosin yoita cuscan non anon, —ishon Pablonun ato yoini. \p \v 27-29 Siete oshano man anaiticuanaino Israelifo Asia anoafoan Dios fu tsainti pushu murannoa Pablo yafi nocofunu rafu non rafuri fuchinifo. Fuchicashon aton caifo cunanifo, —Noco caifomishtichin noco futan acapun. Nan nocofunun Pablonun manifoti ano cahuacacainquin noco yorafoqui tsain chaca yoifain nocon shuni Moisés noco yononi cuscan nicayamacahuun ato huafain nocon Dios fu tsainti pushuhuunoari tsain chaca huamisi. Natian iquia nocon caifoanmari iquimana nocon Dios fu tsainti pushu chaca huairan, —ishon oi ashcafinin yoinifo. Nan Trófimo Efeso anoa ini. Pablo futan pushurasi anoa oinnifo. —Nocon caifomafiacun Pablo nanton Dios fu tsainti pushu muran iquimanaran, —ishon shinannifo. Ascafiacai Trófimo ano inima. \p \v 30 Ascano nantifi nanno ichanancashon ato Pabloqui tsain chaca huanifo. Fasi tsain fucash huanifo pushurasi anoafoti mucacaniquin. Nicacatan pushufotifi aqui maoconifo. Pablo achicashon Dios fu tsainti pushu muranshon chifi ninifainifo. Ascatanaino fupoti fuporiscatani. \v 31 Pablo rutupaifiaifono Romano ranushumuafo niaifoan mucaifoan nicani. Nantifi Jerusalén ano icafo mucaifoan nicani. \v 32 Nicaquin niaifo patasharifo non ahuun ranushumuaforifi mucaifoanno ichonifo. Niaifo yafi ranushumua futsafo fuchicatan Pablo sutufiacaquin unuriscatanifo. \p \v 33 Niaifoan ahuun ranushumuafo yonoano Pablo cuno pono rafutan munushnifo. —¿Na nocofunumun tsoaquin? —ato yocani. \v 34 Oi ashcafinin futsan futsa anori yoiaino futsanori yoinifo. Fasi mucaifoannocai niaifoan Pablohuunoa ahua tapinima. Ascano ahuun ranushumuafo yononi Pablo aton pushu muran iyononfo. \v 35 Paiti ano nocotoshiaifoan ahuuscashoma achipaiquin cufuntoshinifo rutupaicaquin. Ascaifoan ranushumuafoan Pablo finifoanni atomaqui iyai inifoannifo atoqui musu huaquin rutunonfoma. \v 36 Mufaincatan, —Ruturiscahuun, —oi ashcafinin huarianifo. \s1 Pablonun yoini ahuunoa shinanchacanonfoma \p \v 37 Aton pushu muran iquimapaiyaiton Pablonun niaifo yoini, \p —¿Un mia yocatiromun? —huaiton. \p —¿Min Griego tsain tapiamun? \v 38 ¿Minmun Egipcioma? Nan nocon niaifo potapai 4,000 rutumitsamisifo tsoan istaipama ano iyoni. ¿Nanmun min? —ishon yocaiton. \p \v 39 —Uncai aamafinquin. Unfin Israelifoquin. Un Tarso anoashu pushurasi uhuapa Cilicia murannoashu un caini. Natian ua yoipun un nan yorahuanrasi yoinon, —huaiton. \p \v 40 —Ato yoihuu, —niaifoan huaiton. Pablo paitinin mapuinifoantan ato mushashoni. Ascaino mucafiacani nishmapacufoannifo. Ascano aton tsainman ato yoiniquin. \c 22 \p \v 1 —Uhuun yoramishtichin ua nicacahuun un mato yoinon. Ua chaca huafo cuscan un mato cayacafi yoipai afanan uqui chaca shinanonfoma, —ishon ato yoini. \p \v 2 Nan Hebreo tsainman ato yoiaiton nicacani fasi puusinifoma. Ascano afanan ato yoini, \p \v 3 —Unrifi un Israeliquin. Un Tarso pushurasi Cilicia murannoashu un cainni. Ascano nuno Jerusalén anoashu un pushconi. Nocon yorashtan Gamaliel ua yosipaoni. Nocon shunifoan noco yonopaoni cuscan nanti ua yosipaoni. Manfin fasi Dios tanapaisharai cuscan urifi nansca huapaipaoni. \v 4 Un Jesús tanapaiyaifo fuchishon un ato omitsiscamapaoni namapaiquin. Un nocofunufo non ainfofori achimapaoni ato cunu muran iquimashquin. \v 5 Un mato yoiai cuscan nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifocoin non nocon Dios fu tsainti pushu cushumisifoan mato yoitiro iconquin. Ua cunu inanni ahuun yorafo Damasco ano inannon Jesús icoinra huafo anoashu Jerusalén anoa ihuushon ato cunu muran iquimanon. \s1 Pablonun Jesús ifoa cuscan ato tapimani \r Hch 9.1-19; 26.12-18 \p \v 6 Ascashu un Damasco fain caino fari masafinin racano nocoti chaima samamashta nai ariashu chashariscatani. \v 7 Chashamanhuan acucahuanaino un pacuni. Pacuquin un ahuun oi nicani. “Saulo, Saulo, ¿Ahuuscaquimun mian omitsiscahuaicain?” ua huaiton. \v 8 “¿Min tsoamun, Ifon?” un huaiton. “Unquian. Jesús. Un Nazaret ano iyopaoni. Min ua omitsisca huairan,” ua huaiton. \v 9 U fu foaifoancai chashamanhuan oinfiacaquin ua yoiai cuscan tsoan nicanima. \v 10 Ascaino un isca huani, “¿Ifon, un ahuacai huaimun?” ishon un yocaiton. “Funihuu. Damasco ano cayotahuun. Nannoshon min ahua huaimancain futsan mia tapimanon,” ua huani. \v 11 Chashamanhuanun ua fuiconacai un catiro inima. Un fu fomisifoan ua mutsoshon Damasco ano iyonifo. \p \v 12 Non nocoano nocofunun ahuun anu Ananías ua oin oni. Nanton nocon shuni Moisés noco yononi cuscan tanamisicoin. Nantifi nocon caifo Israelifo nanno icafoan yoimisifo, “Ananías nocofunu shararan,” huamisifo. Ahuun noiafo. \v 13 Uqui nocoshon ua yoini, “Uhuun yorashtan Saulo, afanan oinhuun,” ua huani. Yoiaino un fupuinacahuani. \v 14 Ascashon ua yoini, “Nocon shunifoan aton Diosin mia catoan mia amapaiyai cuscan min tapitiro. Ahuun Furun shara oinfain ahuun tsain nicashquin. \v 15 Min oian cuscan huafain min nicai cuscari yorafoti min ato yoishquin. \v 16 Ascacun afanan manayamahuu. Funihuu mia unu muran iquimanon min chaca soashonon nocon Ifo Jesús icoinra huashon ismashquin,” ishon ua yoini. \s1 Upa Diosin caifo futsan muran Pablonun ato tapimani \p \v 17-18 Ascatan Jerusalén ano nasocurani nocon Dios fu tsainti pushu muran iquini. Dios cufinquin namapan cuscara un nocon Ifo oinni. “Nuno afoan min ato uhuunoa yoiai cuscan mia icoinra huacanimaquin. Nuno Jerusalén anoashu cariscatahuun,” ua huani. \v 19 “Ifon, nuno icafoan tapiafo un mia icoinra huafoti omitsiscamapaoni. Un ichananti pushufo ano cahuanscapaoni ato cunu muran iquimani ato coshaquin futsunonfo. \v 20 Ascarifiatan Esteban minhuunshon rutuaifono unrifi nannorisi shinanquin un ato yoini. Futsafoan Esteban rutuaifono un aton sahuutifo cushushoniran,” ishon un nocon Ifo yoini. \v 21 “Cayotahuun. Un min caifo futsa muran mia nichi uhuunoa ato yoinon,” ishon ua yoiniran, —ishon Pablonun ato yoini. \s1 Romano niaifoan Pablo cushuni \p \v 22 Nicasharayonifo. —Un caifo futsan muran cairan —ato huaino afanan nicapainifoma. Oi ashcafinin cunanifo, —Nan nocofunun chacashuni. Rutucahuun afanan ninoma. Nanon, —ishon tsain fucashni huanifo. \v 23 Asca huacatan aton sahuutifo foman caya potainifoancatan mapori foman caya saanifo. Fasi mucainifoannifo. \v 24 Ascaino ranushumuafoan aton niaifoan yonoano Pablo aton cunu muran iquimanifo, —Iquimacahuun. Coshaqui futsashon. Fichin coshaquin yocacahuun isca huaquin “¿Ahuuscain miqui fasi sinacanimun?” ishon yocahuun nonri tapinon, —ishon niaifoan ato yoini. \v 25 Asca huatan mushanhuanshon puchi coshapaiyaifoan Pablonun ranushumua niaifo patashari yoini, \p —Unfin Romanoquin. Ua chaca huati huaafiashocai tsoan ua yocama iconmainquin. ¿Ascan isca huaquin min niaifoan mato yonoamun ua man isca huanon? —ishon yoini. \p \v 26 Nicatan ahuun niaifo ano cariscani, \p —¿Ahuuscain min na nocofunu coshamamun? Nanfin Romanoquin, —ishon yoini. \p \v 27 Nicatan niaifo Pablo ano cani, \p —¿Iconmun. Min Romanomun? —ishon yocaiton. \p —Ainfain, Unfin Romanoquin, —huaiton. \p \v 28 —Unfin Romano ipaiquin un pui ichapa niaifo inanni ua Romano imanon, —huaiton. —Ascafiashu uncai tsoa pui inanmisima. Unfin Romano cainniquin, —ishon Pablonun yoini. \p \v 29 Nicacani ranushumuafoan fichin coshapaifiacani amaquinoashu foriscanifo. Niaifo arifi ratuni. —¡Ohua! Na nocofunu Romanofiacun un cuno pono rafutan munushua, —ishon shinanni. \s1 Israelifoan niaifofo aton ointaifi Pablonun yoini \p \v 30 Ascano Israelifo Pabloqui sinaquin aqui tsain chaca huanifo ahuuscaimun iscaiquin ishon ranushumua niaifoan tapipaini. Ascano iyoco futsaino Pablo ahuun cuno pucashon nocon yorahuunshon Dios cufimisi niaifofo yafi Moisés cununi cuscan tapimamisifo yononi, —Ichanancahuun Pablo maton ointaifi man yocanon, —ishon ato yoini. Asca huatan Pablo ato ano iyonifo. \c 23 \p \v 1 Ato oinquin Pablonun ato yoini, —Uhuun yoramishtichin, Upa Diosin ua yonoa cuscan facuashu un tauni cuscan natianri un ascamisi. Un mato yoiai cuscacoin uhuun nomuran un icoinra huai, —ishon ato yoini. \p \v 2 Ascaiton aton yorafohuunshon Dios cufimisi niaifocoin Ananiasin futsafo Pablo chaimashta niafo yoini, —Apasihuun, —huaiton, \p \v 3 —Min fuparapaimisi. Upa Diosin mia coshatiro. Min futsafo shinanmapai Moisés yononi cuscan un aamaran ishon. Ascan mincairocon ascama. Moisés yononi cuscacai chaca huaa tapishoma non yora onaintimatiroma. Asca ahuascai min futsa min yonoamun ua apasinon, —ishon Pablonun niaifo yoini. \p \v 4 Chaimashta niafoan yoinifo, —Ahuuscaimun min nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifocoin min tsain chaca huaquin, —huaifoan. \p \v 5 —Uhuun yoramishtichin, un onanma nanton nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifocoin. Diospan tsain cunuquin isca huani, “Maton niaifofo ato tsain chaca huayamacahuun,” —ato huani. \p \v 6 Ascano Pablonun samamashta shinan futsani. Ahuun caifo nanno ichananfo atirifi Saduceofo non atirifi Fariseofo. Ascano ato yoini, \p —Uhuun yoramishtichin, unfin Fariseoquin. Uhuun upa non uhuun shuniforifi Fariseofoquin. Yora naashu funicun un icoinra huaicain. Ascan uhuunoa tsain chaca huai na shafatan ua asca huapaicaniran, —ishon ato yoini. \p \v 7 Ascaiton nicacanashu Saduceofo non Fariseofo fochishmanantanannifo. Niaifofoancai anorisi shinannifoma. \v 8 —Non naashucai non funitiroma. Nocon yoshin yamai. Diosin oinmati afu nai muran icafori yamairan, —ishon Saduceofoan yoinifo. Ascafiaino Fariseofoan yoinifo, —Non naashu non funitiro. Nocon yoshin nipanaca. Upa Diospan ahuun oinmati afu nai muran ica ichaparasiran, —ishon yoimisifo. \v 9 Ascano nanno ichananshu fasi mucanifo. Fariseo futsanfoan Moisés yononi cuscan tapimamisifoan nishon yoinifo, \p —Na nocofunu Pablocai ahua chaca huama. Noco ahua chaca yoiama. Itsairaca yoshin shara iyamarai Diospan nai oinmatinin Damasco fai anoshon Pablo yoiniran, —ishon yoinifo. \p \v 10 Ascaino fasi mucariacaquin. Pablo achitan nininain futsunifo. Ascaiton ranushumua niaifoan oin Pabloqui musuni, —¡Ohuashta! Pablo nininain futsucani un numaiyamaino rututirofoquin, —ishon ahuun ranushumuafo yononi. —Numanon. Nocon pushu muran iyocahuun, —ato huani. \p \v 11 Nan yamutan nocon Ifo Jesús Pabloqui noconi. —Pablon shinanchacayamahuu. Jerusalén anoafo min ato uhuunoa yoimisi cuscan huafain Roma anoafori nanscarifi huaquin yoihuu, —huani. \s1 Pablo rutushquin itisharanifo \p \v 12 Ascan iyoco futsaino Israelifo ichanancashon yoinifo, —Non Pablo rutuataima non piqui tunufain non ahua ayaima. Non asca huayamaino Diosin noco asca huanonran, —ishon yoinannifo. \v 13 Cuarenta nocofunufoan anori yoinifo. \v 14 Asca huacatan nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo non Dios fu tsainti pushu cushumisifo ano fonifo chani huai focani, \p —Non yoia non Pablo rutuataima non piqui tunufain non ahua ayatiroma. Non asca huayamaino Upa Diosin noco asca huanon. Non nantififain anori yoi. \v 15 Ascan natian niaifofo patashari matofu ichananfaitafo aton ranushumuafoan niaifo fuparashocahuun. Yoicahuun isca huaquin, “Noco Pablo ihuushotacahuun non afanan yocasharanon cayacafi ahuunoa tapicoinnon,” ishon yoihuu. Ascaiton oinquin cahuanaiton achishon non rutunon, —ishon yoinifo. \p \v 16 Ascano yoiaifo cuscan Pablonun ahuun piacan nicatan ahuun cocaqui chanini. \v 17 Nicashon Pablonun ranushumua niaifo patashari cunani, —Uhuun piacan ahuara min niaifo yoipai. Ascan min niaifo ano iyoriscahuun, —huani. \p \v 18 Ascano niaifo ano iyoni. Nocoano, \p —Niaifoan, Pablonun ua cuna. “Uhuun piashtan, min niaifo ano iyoriscahuun ahuara yoinon,” —ishon ua yoia. \p \v 19 Ascashon niaifoan pushcohuai mutsoinifoan chaimashta iyoni, —¿Ahua min ua yoipaimancain? Ua yoihuu, —huaiton. \p \v 20 —Uhuun caifofo nan Israelifoan mia fuparapai fucani. Mia isca huacani, \p “Noco Pablo ihuushotahuun non afanan yocapaicai ahuunoa cayacafi non tapinon,” mia huai fucani. \v 21 Ato icoinra huayamahuu. Uhuun coca atoqui iyoyamahuu. Cuarenta nocofunufoan fai cusumunshon cushuafoqui uhuun cocan ato finoainton achishon rutushcaquin. “Non Pablo rutupaiyaichaincai non ahua piyamafain non ahua ayayoima. Non asca huayamaino Upa Diosin noco rutupainonran,” ishon yoiafo. Natian samamashta miqui fucani mia yocai fucaniran, —ishon furonanfacun yoini. \p \v 22 Nicatan ranushumua niaifoan, —Mian yoia cuscan tsoa futsa tapimayamahuu, —huatan furonanfacu nichini. \s1 Pablo niaifo Félix ano nichinifo \p \v 23 Nichitan niaifo patashari rafu cunani, —Doscientos ranushumuafo nichifain setenta ranushumuafo caballo camaqui nichifain doscientos ranushumuafo ashin ya un nichicain. Ato yoicahuun itisharanonfo Pablo na yamu a las nueve Cesarea ano iyocaniquin. \v 24 Pablori caballo inanyohuu niaifo Félix ano iyosharanonfo, —ishon ato yononi. \v 25 Yoitan ranushumua niaifoan ahuun niaifo cunu fomani isca huaquin, \pi1 \v 26 —Unquian Claudio Lisias. Un mia cunu fomai min tapinon. \pi1 \v 27 Un nocofunu ahuun anu Pablo miqui nichishquin. Ahuun caifoan Israelifoan achicashon rutucuanafo. Mucaifoan nicaquin uhuun ranushumuafo futan un Pablo numaita. \v 28 Ahua chaca huamainquin tapipaiquin Israeli niaifofo ichanain ano un iyoa. \v 29 Afoan yoiai cuscan nicashon mun tapia na nocofununcai ahua chaca huama. “Nocon caifoan yononi cuscacai Pablo amisima,” ishon nan fusti ahuunoa yoiafo. Ascan ahuacai chaca huamafinquin iquimafain rutupananfoan. \pi1 \v 30 Futsa uqui chania Israelifoan ua fuparapaicani Pablo rutushcaquin. Tapishon un miqui nichirisca. A chaca huafori un yonoa miqui focani Pablomain ahua chaca huaquin mia yoinonfo. Nanti uhuun niaifon Félix, —ishon cunushoni. \p \v 31 Ascano aton niaifoan ato yonoa cuscan yamu Pablo Jerusalén anoshon Antípatris ano iyonifo. \v 32 Iyoco futsaino atirifi aton pushu ano naso furanifo. Ranushumuafo caballo ya fusti Cesarea ano iyonifo. \v 33 Cesarea ano nococashon Pablo niaifo ano iyonifo. Ranushumua niaifo ahuun cunuri niaifo Félix inanni. \v 34 Cunu oinquin yocani, —¿Min rani icamun? —huaiton. —Unfin Cilicia anoaquin, —Pablonun huani. \p \v 35 —Mia chaca huafo nocoaifotian un mia cunashquin non ichananon man ua yoinon, —ishon yoini. Yoitan nan Herodes niaifo icano nichini, —Pablo cushusharacahuun, —ahuun ranushumuafo yononi. \c 24 \s1 Pablonun Félix niaifo yoini ahuunoa shinanchacanonma \p \v 1 Ascatan osha mucu fustiti finontan Israelifo aton niaifocoin Ananías Cesarea ano cani. Aton ichananti pushu niaifofori afu fonifo. Nocofunu futsa ahuun anu Tértulo arifi atofu cani. Nanton Romano niaifofo yononifo cuscan fasi tapicoinni. Nococashon niaifo Félix nanfo yafi Pablo ichanan huani aqui tsain chaca huafoan nicanon. \v 2 Ascatan Tértulo yoini isca huaquin, \p —Nocon niaifoan, min noco iquina fasi sharacoin. Min niaifo iyopaonitian non natianri noco tsoan fucash huaama. Min niaifoataimacai non isharamisima. Natian ascatamarocon mihuunoashu non fiananan non ahua yopaima. \v 3 Ascano non mia aicho huai. Nantifi uhuun caifoti miqui unimacoin. Min noco shara huamisi. \p \v 4 Ascafia un mia chai yoiriapaima min fucashnonma. Un mia ichapama yoipai noco nicayopun, niaifoan. \v 5 Nan nocofunu Pablonun fasi nocon caifo Israelifo fucash huamisi. Icafoti mucamamisi. Nocon caifo amaquiri shinanmapaiyaifoan aton anufo Nazarenonfo. Pablo aton niaifo. \v 6 Nocon Dios fu tsainti pushu chaca huapaiyaiton non achitan. \v 7 Nocon caifoan yononi cuscan non onaintimacuanita ranushumuafo aton niaifoan Lisias cushuyamacun curushcain yonoano nocomaquishon numaita. \v 8 Mifi yocashon min tapitiro ahuunoa chaca non yoia cuscan iconcoinran, —ishon yoini. \p \v 9 —Niaifoan. Nocon yora Tértulo Pablohuunoa yoia cuscan iconcoinran, —ishon Israelifo nannoafoan yoinifo. \v 10 Yoicatan niaifoan mushashonaiton Pablonun a yoini, \p —Niaifoan, uhuun caifo futsa chaca huapaiyaifoan min nicamisi. Fari ichapa min ato nicamisi. Icon iyamarai iconma min yoimisi. Ascan ranotama uhuunoa un mato yoi min tapitiro uncai ahua chaca huamisima. \v 11 Futsafoan mia yoitiro osha doce finontan un Jerusalén ano caita nocon Dios fu tsainti pushu muranshon Upa Dios cuficai. \v 12 Nunoshon ua chaca huapaiyaifoancai Dios fu tsainti pushu murannoashu un tso fu fochishmanantananmisima. Un nocon ichananti pushu muranshon yorafo mucamama. Jerusalén anoafoancai un yorafo mucamama. \v 13 Afoancai ahua oinmatirofoma un chaca huacun. \p \v 14 Icon, un ranotama mia yoitiro nocon shunifoan aton Dios urifi noiquin un cufimisi. Nocon Ifoan noco yosipaoni cuscan un tanamisi. Un non futsafoan tana cuscan amaquiriran man huamisi. Nocon shuni Moisés yononi cuscan nantifi un icoinra huaiquin. Nocon caifon Diosin tsain yoimisifoan cununi cuscan nanfori un icoinra huaicain. \v 15 Diosin yoini cuscan yora sharafo yafi chacafori funimashquin uhuun caifo nuno nanfo icoinra huaifo cuscan urifi un icoinra huamisi. \v 16 Ascacun un isharapaimisi cuscan uhuun nomuran un tapin un Dios yorafo chaca huamisima. \p \v 17 Fari ranan un Jerusalén ano icama. Ascan natian un nasoita uhuun yora ahuuomafo pui inashquin Upa Dios fu tsainti pushu muranri un iquita Upa Dios ahuarafo inanshquin. \v 18 Nocon Diosin tsain noco yononi cuscacoin un huaa. Un Upa Diosin ahuun ointaifi chaca huatamarocon un iisharaquin. Nanscara uhuun caifofoan Dios fu tsainti pushu muran ua fuchiafo. Yorahuanrasicai ufu icafoma. Tsoacai mucama. \p \v 19 Uhuun caifo Asia anoafoanraca un ahuara chaca huaiton oianfo ahuuscain miqui fuafomamun mia yoishcaquin. \v 20 Uhuun caifo nunoafoanri ua oianfo nocon niaifofoan aton ointaifi un ato yoiaiton. ¿Ahuuscain afoanrifi uhuunoa ahua chaca yoiafomamun? Uncain ahua chaca huama. Ascan uhuunoa ahuacai chaca yoitirofoma. \p \v 21 Ahuara fustishta nocon caifo niaifofoan ointaifi un ato yoia, Oi ashcafinin un ato yoita, “Yorafoti naacanashu afanan funishcani.” Ascacun ua miqui ihuuafo min ua nicanon. Afoanri mia yoipaicani mian asca huanon, —ishon Pablonun niaifo yoini. \p \v 22 Nicaquin Félixpan nantifi nanno ichananfo ato yoini. —Natian non unuyonon, —ishon ato nichini. Arifi Jesús icoinra huafoan amisifo cuscan tapisharamisi. \p —Ranushumua niaifo Lisias nocoaifono un mia ahuusca huaimancai mia yoitiro, —ishon niaifoan Pablo yoini. \p \v 23 Ascacun niaifoan ranushumua yoini, —Cunu muran Pablo iquimafiashon ahuusca huanonma. Ahuun yorafoan oinpaiyaiton ato iquimahuu Pablo pimasharanonfo. Yopai cuscan inanonfo, —ishon Félixpan ranushumua niaifo yoini. Yoitan Cesarea anoashu mai futsa ano cani. \p \v 24 Shafa ranan finontan Cesarea ano nasocurani. Ahuun ahuin Drusila afu oni. Nan ainfo Israeli shafo. Nococashon Pablo cunanifo nicashquin. Ahuuscashomain Jesucristo icoinra huatirofoquin Pablonun Félix yafi ahuin yoini. \v 25 Futsafoanri ahuara futsa ato yoini. Upa Diosin noco imasharatiro yoifain ahuuscashomain non chaca huapaiyai cuscan non potatiroquin yoifain Upa Diosin nantifi noco yoishquin ratofomain afu ipatiroquin atirifi omitsiscapanacafo muran focani. Pablonun afohuunoa yoini. Nicai Félix fasi ratuni. \p —Nanscanon. Nanti. Min natian catiro. Un ahuara futsa huayamaquin un mia afanan cunatiro, —ishon yoini. \p \v 26 Yoiaifono ahuun nomuran shinanni, —Pablo cunu murannoashu cainpaiquifin ua pui inantiroquin un caimanon, —ishon shinanni. Ascacun cunafafainpaoni afu tsaishquin. \v 27 Israelifoan ahuunoa shinansharanonfo ishon Félixpan Pablo cunu murannoa caimapainima. Fari rafu nanscan huapaoni. Ascan fari rafu finonmani niaifo futsa tuquihuani, ahuun anu Porcio Festo. \c 25 \s1 Pablonun Festo niaifo fu fusoiquinanshu yoinanni \p \v 1 Ascaino Festo nocotoshitan niaifoni. Nocoashu osha rafu non fusti finontan Cesarea anoashu Jerusalén ano cani. \v 2 Nocoano nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo non Israeli niaifo futsafoan aqui funifo Pabloqui tsain chaca huai fucani. \v 3 Festo fuparapaiquin yoinifo, —Niaifo Festo, ranushumuafo yonohuun Pablo nuno ihuunon. Noco ashopun, —huanifo. Fai pochininshon Pablo cushupainifo rutushquin. Rutupaicaquin niaifo fuparapainifo. \v 4 Ato cumani, —Pablo cunu muran Cesarea ano ica. Urifi samamashta un ari cai. \p \v 5 Ahuara chaca huacun maton niaifofo yoitacahuun ufu canon. Nannoshon na nocofunu man yoiti huatiroquin, —huani. \p \v 6 Ascan huatan atofu osha mucu rafuti iyoni Cesarea ano nasocurani oni. Iyoconaino ato ichanan huani. —Pablo uqui ihuucahuun, —ishon Festopan ato yononi. \v 7 Nococun ahuun caifo Israelifoan Jerusalén anoashu fucashon yoiti huanifo. Yoifiaitocai tsoan ismacoinnima iconmainquin. \v 8 Ascaiton Pablonun ato cumani isca huani, \p —Aririma. Uncai ahua chaca huama. Uhuun caifo Israelifo nocon shunicaifoan yononi cuscacai un potamisima. Nocon Dios fu tsainti pushu un a muranshon ahua chaca huayamafain Romanofoan yonomisi cuscaricai un yoitima imisima, —ishon Pablonun yoini. \p \v 9 Ascatan niaifo Festopan Israelifo ahuunoa shinansharamapaiquin Pablo yoini, \p —¿Min Jerusalén ano catiromun min caifofoan mia yoitihuai cuscan nannoshon uhuun ointaifi min cumatiro? —huaiton. \p \v 10 —Ma. Nuno Romanofo aton niaifoan yoitiro un chaca huaa iyamarai un chaca huama. Minfin tapisharaquin uncai uhuun caifo Israelifo un chaca huamisima. \v 11 Un ahuara chaca huacun ua rututirofo. Ascafiashucai uqui chaca huafo cuscan iconyamaino tsoancai ua atoqui nichitiroma ua rutunonfo. Unfin niaifocoin Cesar ano capaicain uhuunoa yoishquin, —ishon yoini. \v 12 Nicatan Festopan afu niaifofo patashari yoinannifo. Tsainquin anaititan yoini, \p —Mihuunoa min niaifocoin Cesar yoipai. Ascacufin min Cesar ano catiroquin, —ishon niaifoan Pablo yoini. \s1 Pablonun Agripa niaifo fu fusoiquinanshu yoinanni \p \v 13 Ascano shafa ranan finontan niaifo futsan ahuun anu Agripa yafi ahuun chico Berenice Cesarea ano funifo niaifo Festo oinfucani. \v 14 A futan shafa ranan finoanno Festopan niaifo futsa Pablohuunoa tapimani. \p —Nocofunun futsa nuno ica. Nan Félixpan cunu muran iquimani. \v 15 Un Jerusalén ano cayamua Israelifoan ahuun yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofo non Dios fu tsainti pushu cushumisifo uqui fucashon nan nocofunu ahuun anu Pablo ua yoitihuamanonfo. “A onaintimahuu,” ua huayamuafo. \p \v 16 Un ato yoia non Romanofoan nocon fuyamisicai ascarama. Nocofunu ahuara chaca yocashomacai non onaintimatiroma. \v 17 Ascano ufu fuyamuafo nuno Cesarea anoshocai un ato manayamuama. Iyoconaino un ato ichanan huama. Nocofunun ahuun anu Pablori un iquimani. \v 18 Ascaiton ahuun caifofo un yoia, “¿Natian ua yoihuu ahua chaca huamun?” un ato huaa. Uhuun nomuran un shinan na nocofunun ahuara fasi chaca huaa. Ascafiacai ua anori cumacanima. \v 19 Ascatamarocon atofu Diosihuunoa fochismanantanancani yoifain nocofunun Jesushuunoari ua yoiafo. “Nan Jesús naafiashu man funini,” Pablonun yoia. \v 20 Afohuunoacai un tapiama. Un mun ahuuscaicain uncai tapitiroma. Ascacun un Pablo yocan, “¿Min Jerusalén ano ufu catiro min caifofo muran mia chaca huafo cuscan min ato cumanon?” ishon un yocan. \v 21 “Ma. Unfin niaifo Cesar ano capaicain uhuunoa yoicai,” ua huaita. Ascan un yonoa Pablo cunu murannoa ranushumuafo cushunonfo Cesar ano un nichiaitian, —ishon ato huani. \p \v 22 Nicatan, —Urifi na nocofunu nicapairan, —ishon Agripanun Festo yoini. \p —Funamanri min nicai, —huani. \p \v 23 Iyoconaino niaifofo ichanancashon niaifocoinchi Agripa yafi ahuun chico Berenice pushu muran iquiafono manutifo chaan chaan acaino nantifi funinifo nan niaifo tsaoaitian. Ascan Festopan yonoa Pablo iquimani. \p \v 24 Iquishon Festo yoini, \p —Uhuun niaifo Agripa yafi no fu ichananfo na nocofunu ahuun yorafo nan Israelifo Jerusalén anoafo non Cesarea anoafoan ua yoiafo, “Nan Pablo rutuhuu,” ua oi ashcafinin yonoafo. \v 25 Asca huafiainfonocai un ahuunoa un tsain chaca yoiaifoan un nicama. Ascashon ahuun tsainri un nica. Tsain chaca huafo cuscan yafi ahuun tsainri nicashon un shinan ahuacai chaca huamafinquin naashquin. Un cunu muran nichipaifia, “Un niaifo Cesari yoipai uhuunoa tapinon,” ishon ua yoia. Ascan un Roma ano nichicain. \v 26-27 Ascafia ahua chaca huayamacucai un ahuunoa Cesar niaifo cunushotiroma. ¿Nocofunucai ahua chaca huaa non yoitiroma? ¿Ahuuscai non niaifon Cesar ano nichitiromun? Un shinan un asca huacai sharama. Ascan mato ointaifi un na nocofunu iquimani man non nocon niaifo Agripa man nicaiton man yoitiro ahuarafo raquirimain un niaifo Cesar un cunushonicain, —ishon Festopan ato yoini. \c 26 \s1 Pablonun Agripa niaifo yoini cuscan \p \v 1 Ascatan niaifo Agripan Pablo yoini, \p —Min noco yoipaiyai cuscan noco yoihuu, —huaiton. Ascano Pablonun mushainacahuan ato yoini ahuunoa shinanchacanonfoma. \v 2 —Niaifo Agripa un unimai uhuunoa un mia yoitiro. Uhuun caifo nan Israelifoan ua chaca huafo cuscan un natian mia yoitiro uhuunoa yoiafo cuscan min icoinra huanonma. \v 3 Min uhuun caifo imisi cuscan nocon shunifoan noco yonopaoni cuscan nanfo min tapicoian. Ascan niaifoan funaquima ua nicasharapun un mia yoinon. \s1 Pablo Jesús ifoataima ipaoni cuscan \p \v 4 Un furonanfacu ipaonitian natianri uhuun caifoan uhuunoa tapi sharafo. Un cainni anoafoan yafi Jerusalén anoafoanri un icai cuscan tapisharafo. \v 5 Fari ichapa ua onanmisifo. Nocon shunifoan noco yononi cuscan un tanasharapaoni. Uhuun caifoan Diosin tsain tanasharacun Fariseoran, huamisifo. Urifi Fariseo ipaoni. Un mia yoiai cuscan uhuun caifoanri tapiafo. Unmain icon yoicain mia yoipaiyaifo cuscan mia yoitirofo. \p \v 6 Upa Diosin nocon shunifo yoiyotiani cuscan un icoinra huamisi. Ascancunfin ua chaca huafoquin maton ointaifi na shafatan ua ihuuafo. \v 7 Uhuun yorafo nan shoco doce maniafo shafatifi yonofafaincani Diosin nocon shunifo yoiyoni cuscan fishcaquin. Uhuun niaifoan, uarifi fuchipaifiaiton, “Na nocofunun chaca huaran,” ishon uhuun caifoan ua chaca huafo. \v 8 Yora naashu funitiro un icoinra huaa. ¿Nan un icoinra huaino chacamun? ¿Marifi shinanmamun Diosin nan ahuamamishti huatiro ahuun curushhuunshon naafo funimatiro? ¿Man icoinra huatiromamun Upa Diosin naafo funimatiro? \s1 Pablonun Jesús icoinra huafo omitsiscamapaoni cuscan \p \v 9 Ipaoni urifi Jesús Nazaret anoashu pushconi ahuun tanamisifo un fasi chaca huapaoni. \v 10 Jerusalén anoashu un ascapaoni. Nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofoan ua yonoai cuscan un Jesús icoinra huaafo cunu muran iquimapaoni. Ato rutuaifono, “¡Aicho! Ato rutuhuu,” un huapaoni. \v 11 Nocon ichananti pushuti muran un iquipaoni Jesús tanamisifo omitsiscamai. “Jesús sharamaran,” un ato huapaoni. Anori yoiyamaifoan un ato omitsiscamapaoni Jesús afanan tanapaimaran inonfo. Nocon caifoma anori un capaoni Jesús tanamisifo omitsiscamai. \s1 Jesús ifoan cuscan Pablonun afanan yoini \r Hch 9.1-19; 22.6-16 \p \v 12 Un Damasco ari cani ato omitsiscamaicai. Nocon yorafohuunshon Dios cufimisi niaifofoan ua cunu inanni un ato achimashon cunu muran iquimanon. \v 13 Uhuun niaifoan, un Damasco fain caino fari masafinin racano nai murannoashu fasi chashariscatanaiton un oinni. Fari chashatiromaquian fasi chashacointani. U fu foainfoanno chashariscatani. \v 14 Un pacuriscataquin un ahuun oi nicani. Uhuun tsainman Hebreo ua yoini, “Saulo, Saulo. ¿Ahuuscaquimun mian omitsiscamaquin? Mifi min omitsisca huamuaquin,” ua huaiton. \p \v 15 “¿Ifon, min mun tsoaquin?” huaiton. “Unquian Jesús. Mian omitsisca huamamisi. \v 16 Funihuu. Un mia oinmanaquin. Un mia catoan uhuun oinmati min inon. Min uhuunoa natian oian cuscan futsafo yoifain chipo mia oinmai cuscari min ato yoitiro. \v 17 Min caifoan mia rutupaishquin. Yora futsafo muran un mia nichi. Afoanrifi mia rutupaifiaino un mia cushusharatiro. \v 18 Uhuunoa min ato yoishquin. Natian faquish muran ica shinantsa. Uhuunoa min ato yoishquin afanan faquish itamarocon shafa muran inonfo. Natian Satanás aton ifon ato iquina. Uhuunoa min ato yoishquin afanan ato ifo itamarocon Diosin ato Ifo inon. Ascano ua icoinra huacashon aton chaca rauhuatiro Diosin ato catoan ahuun yorafo fu ipanonfo,” ishon ua Jesús yoini. \s1 Upa Diosin ahuun namapan cuscara yoini cuscan Pablo man aa \p \v 19 Asca huatan, niaifon Agripa, ua nai muranshon yoini cuscan cai un yoitimamisima. \v 20 Maton chaca shatucahuun Diosiquiri shinanshquin. Isharashcaquin mato icoinra huanonfo maton chaca shatucoinshon Dios tanacahuun. Nannori un Damasco anoafo yoifain Jerusalén anoafo yoifain Judea mai anoafoti yoifain uhuun caifomari un ato nantifi yoimisi. \v 21 Ascano uhuun caifoan Dios fu tsainti pushu muranshon ua achiafo ua rutushquin. \v 22 Ua rutupaifiaifoan Upa Diosin ua cushusharamisi un natian nia. Ascano un nantifi yoifoanfafainmisi. Nocon shuni Moisés yafi Diosfin inonpacoai cuscan yoimisifoan yoipaoni cuscan urifi nannoricoin un yoimisi. \v 23 “Nocon Cristo omitsiscai. Naafiashu funi tauniquin. Funishon uhuun caifo nan Israelifo yafi Israelifoma yoishquin ahuuscashumain Upa Dios fu ipatirofoquin,” ishon ato yoipaoni. Urifi nannorisi un yoimisiran, —ishon Pablonun yoini. \s1 Pablonun Agripa shinanmapaini arifi Jesús icoinra huanon \p \v 24 Yoiaiton Festopan Pablo tsainfiaiton shutinifoanni. \p Yoiquin, —Pablon, min fari ichapa cunu tapifafainmisi. Ascacun natian min nison cuscara, —ishon Festopan yoiaiton. \p \v 25 —Ma. Niaifo Festo uncai nison cuscarama. Un mato yoia cuscan iconcoin. Yorafoan shinansharaifo un mato yoia cuscan icoinra huatirofo. \v 26 Un mato yoia cuscan niaifo Agripa nicamisi. Ascan un shafacafi afohuunoa yoitiro. Un shinan arifi afohuunoa nicamisi. Man onan. Un mato yoia cuscacai onutirofoma. Nantifiton nicacuanifo. \v 27 ¿Niaifo Agripa, min Diosin tsain inon pacoai yoishomisifo icoinra huaimun? Mun tapia min ato icoinra huairan, —ishon Pablonun yoini. \p \v 28 —¿Man min shinain min samamashta ua Criston ahuun yora imatiromun? —niaifoan huaiton. \p \v 29 —Samamashta iyamarai chipo un icai cuscan min non futsafo nuno ua nicaifori ua cuscara ipainonfo munushumutama. Nannori un mato Dios cufishonaran, —ishon Pablonun yoini. \p \v 30-31 Nicashon niaifon Agripa futan niaifo patashari non Berenice cunu murannoashu cainfurantan yoinannifo, \p —Na nocofununcai ahua chaca huama cunu muran iquicain napanan. \p \v 32 Na nocofunun, “Un Cesar ano capairan,” iyamaiton non nichisharacuanaran, —ishon Agripan Festo yoini. \c 27 \s1 Pablo niaifoan Roma ano nichini \p \v 1 Ascano niaifoan yononi noco shashohuan muran Italia mai ano nichinon. —Pablo yafi afu cunu muran iquiafo Italia ano iyotahuun, —niaifoan afu niaifo ranushumua ahuun anu Julio yononi. \v 2 Ascaiton non Adramitio anoashu nanufaini Asia mai ano fonifo. Nocofunu ahuun anu Aristarco no fu cani. Nanton ahuun mai Tesalónica Macedonia muran. Unuhuan non pocufaini. \v 3 Cai iyoco futsaino non Sidón ano noconi. Nocoshon ranushumua niaifo Julionun Pablo shara huapaiquin yoini, —Min nuno maputiro min yorahuan nuno icafoan min yopai cuscan mia inantiroforan, —ishon yoini. \v 4 Ascatan chipo Sidón anoashu non unuhuan pocufaini. Fuuhuanun noco catima huaino mai nushmancayan toomanhuan ahuun anu Chipre turocomucaini non cani. Ocuma futsan fuhuanun noco catima huani. Noco mushquihuuri fonifo. \v 5 Ascatan Cilicia mai cutanfoicai Panfilia mai futsari cutancuicai Mira pushurasi ano non noconi. Nan Mira Licia muran ini. \p \v 6 Nanno ranushumua niaifoan shashohuan fuchini. Alejandría anoashu shasho muran noconifo Italia ano focani. Ascano ranushumua niaifoan shashon ifo yocani. —Non shashohuan muran mifu Italia ano capai. ¿Min noco iyotiromamun? —huani. \v 7 Non caino fuuhuanun noco catima huaino funainquimashta non cafoni. Fasi man shocunashu non Gnido cusumunri nocopaifiai non nocotiroma. Ascan fuun afoforinnoashu fuaino mai nushmancayan toomanhuan ahuun anu Creta ahuun mushquiori noco catima huani. Salmón pushurasi finonfaini cusumun non foyacuni cusumunri non foyacupaiyaino fuun noco catima huani. \v 8 Ascatan noco catima huafiaino fasi yonocoin cai non pushurasi ahuun anu Buenos Puertos ano noconi. Nan Buenos Puertos pushurasi futsan Lasea pushurasi chaima ini. \p \v 9 Non nanno osha rananyoni. Oi pacutian capaifiaino fasi unuhuan fuchomanhuain musunicoinni. Ascano Pablonun shasho niaifofo yoini, \p \v 10 —Niaifofoan, mun tapia non natian caino musucoin itiro. Noco mafo non nocon shashori non funotiro. Norifi non asai futsutiroran, —ishon ato yoini. \p \v 11 Yoifiano shasho ifo non chiatamisiton yoinifo, —Ma. Musuma. Non nocosharatiroran, —huaifoan. Nicatan ranushumua niaifoan Pablonun ato numapaiyai cuscan nicatamarocon shasho ifoan non chiatamisi nicani. \v 12 Oi pacutiancai Buenos Puertos ano itiroma. Unuhuan cusumun fuchomanhuatiro. Shasho chacana huatiro. Atirififoan yoinifo, —Non pushurasi Fenice ano canon. Nanno mahua ocu rafu ahuusca huatacai fuchomanhuantiroma. Shara itiro. Ascano non oi pacutian ari nituyotiroran, —ishon yoinifo. Nan pushurasi Fenice Creta mai ano ini. \s1 Unuhuan fuchomanhuanni \p \v 13 Funainquimashta fuu nocoaino, —Non casharanon. Nan fuu sharapan non casharatiroran, —ishon yoinifo. Ascaino Buenos Puertos anoashu non pocufaini Creta cusumunri cutan acuni. \v 14 Samamashta fuuhuan furani. Fuuhuan furanquin. —Nocachiorinoashu fuuhuan fuiran, —huaniquin. \v 15 Ascafia non cusumunri capaifiaiton noco catima huani. Ascano fuuhuanun noco iyoai ari non cani. \v 16 Mai nushmancayan raca uhuapamashta ahuun anu Clauda finonfain. Nanno finoainfono non fasi yonocain non shasho uhuapama chinutamua shashohuan muran naratainifoannifo. \v 17 Asca huashon shasho pinushusho finifoannifo. —Furo itama shara canon. Sumucainicai non Sirte ano minhuanmanhuanquin mai tsacanonma nanno musuni non suotiroran, —inifo. Ascashu nan, —Fuun noco iyoai ari non catiroran, —inifo. \v 18 Iyoco futsaino afanan fasi fuuhuan curushpacoin nocon shashohuan fuchomanhuaquin iquimapaiyaiton mafo potaquin futsunifo. Shashohuan shacatanon ishon. \v 19 Afanan puna futsan fuuhuan nishmayamacaiyaiton shashohuan murannoa aton ahuamamishti potaquin anaitinifo aton rusfifo ya. \v 20 Ascafiainocai fuuhuan nishmanima. Shafa rananun nai faquishihuancoin fari punaiyamaino fishiforicai cainnifoma. Fuchomanhuan unuyamacaiyaino, —Man non nai futsuiran, —icashu ratucoinnifo. \p \v 21 Man non piqui tunuqui rananhuan. Ascashon Pablonun ninacahuantan yoiquin, \p —Uhuun yoramishtichin ua nicayocahuun. Un Creta anoshon un mato yoiaiton man nicafin shara icuanaquin. Ahuuscacuanama. Ascainocai ahuarafo nocon shashoricai funocuanama. Manricai omitsiscacuanama. \p \v 22 Ascafia ratuyamacahuun. Man naimacai. Shashohuan fusti funocoin. \v 23 Un mato yoiai cuscan Diospan oinmati afu nai muran icaton ua yamu tapimana. Unfin Diosin ahuun yoraquin. Un ahuun oinmati. Yamu ahuun oinmati nai muranshon uqui nichian ua yoinon. \v 24 “Pablon, ratuyamahuu. Min niaifo Cesar ano nocotiro mia chaca huafo cuscan min cayacafi cumasharanon. Upa Diosin min cufiain cuscan mia nica. Na mifu rafuafocai nan shashohuan murannoashu ahuuscaima,” ishon ua yoia. \p \v 25 Ascano uhuun yoramishtichin, ratuyamacahuun. Upa Diosin ua yoia cuscan aiquin un icoinra huai. Tsoacai asaimafinquin. \v 26 Ascafia mai nushmancayan toomanhuan racani anoashu nocon shasho toshacaishquiran, —ishon Pablonun ato yoini. \p \v 27 Quince osha finontan nan ununhuan ahuun anu Adriático anoshon fuuhuanun noco iyofoi cai. Yamu nacucahuanaino shashohuan muranshon yonomisifoan yoicaquin, —Man non mai ano nocoiran, —icashon yoinifo. \v 28 Anori shinancanashu unuhuan ahuun noa tapipai caquin rusfinquin plomo tuchishon potanifo. Ahuun noa treinta seis metros. Ascashon afanan ori futsa ano ahuun noa tananni veinte siete metros ini. \p \v 29 Ascaino man non toquirinin huaquin non nocoicairan ishon. Ratucaquin ahuun cuno ihuu rafu non rafuri rusfipan nushashon rusfipan shashoqui nushashon noa muran potanifo. Nanno shasho nitunon. —Toquirininhuan tsacatani shasho toshatiroran, —icashu. Ascashon ratucoincaquin cufinifo samamashta shafanon. \v 30 Ascaino shashohuan murannoa yonomisi futsafoan shasho uhuapama naratamua fotomapaiyaifoan. —Shasho nitunon. Non cuno ihuu potapairan, —ishon yoinifo. Fuparapaicaquin. Fopaicaquin. \v 31 Pablonun ato fuchishon ranushumua niaifo yoini, \p —Na shasho uhuapama man nitu huayamafin nantifi man asai futsutiroquin, —ishon yoini. \p \v 32 Anori yoitan ranushumuafoan ahuun rusfin shatuafono shasho nonocaini cani. \p \v 33 Ascatan man shafano Pablonun ato yoini, —Man osha quince piqui tunua. Man ratucaquin. \v 34 Ascan pii fucapun. Man piafin shara itiroquin. Non ahuuscaimaran, —ishon yoini. \p \v 35 Asca huatan misi tsomashon aton ointaifi Apa Dios cufiyoni, —Upa Diosin, ¡Aicho! Min noco cushusharamisi, —huatan misi pini. \v 36 Ascashon piyaino afanan ratunifoma oincaquin shasho murannoafoanri piinifo. Pablonun oincaquin ato ointi afanan ratunima. \v 37 Nan shashohuan muran non dos cientos setenta y seis yora. \v 38 Ascano nantifi misi picani mayancoinnifo. Ascashon ushufo forusafo muran finifo shashohuan muranshon unu muran potaquin futsanifo. Shasho shacainacahuanon. \s1 Shashohuan iquini \p \v 39 Shafacuaino mai fuchifiashocai tsoan onannima. Ascashon unuhuan patontana nannori mainfin fuchicatan ano nocopainifo. —Catiro oinquifin non tanafaintiroquin, —ishon aton nomuran shinannifo. \v 40 Tanapaicaquin shinancatan, —Rusfinquin tuchiaquin nushua rafu non rafuri non shatunon cacoinni canon, —icashon shatuafono aton shashohuan nonoinacahuanaino fooshcaquin. Ahuun chifishtatinin rusfi shoshan huanifo. Ascatan afanan panomanhuan futsa rushtiquiriri afanan rotanifo. —Fuun iyo sharanon, —icashon. Ascatan tanafainifo. \v 41 Chaicushon oianfo unu tapia ointsacun tanafaipaicaquin mai tsacatoshinifoquin. Shasho rushti fasi coraintoshini. Man fuchomanhuanquin chinahuaquin shasho tsispaquiri cuaquin futsani. \p \v 42 Ascaino ranushumuafoan shinannifo, —Na shasho murannoafo ichotirofoquin Non ato rutunoncahuun, —ishon yoinifo. \v 43 Ascanfiainton aton niaifoan Pablo rutupaiquima. Ascacun ato nitun huani rutunonfoma. Shasho murannoafoti niaifoan yonoa, —Atiriton man topiqui tapiaquin topifaifafaincahuun maiqui nocotacahuun. \v 44 Atirifiri ihui sapafo yatacanashu maiqui nocotacahuun. Ahuara futsafo shasho muran nonotiro nonofaifafaincahuun mai ano nocosharashcaquin, —ishon ato yononi. Ato yonoa cuscan nanscasi anifo. Nantifi cusumun nocosharai futsunifo. \c 28 \s1 Pablo toomanhuan ahuun anu Malta ano ini \p \v 1 Ascashon nantifi non unuhuan cusumun nocosharani. Nanno icafoan, —Nocon mai nushmancayan toomanhuan ahuun anu Malta, —icashon yoinifo. \v 2 Noco fasi shara huanifo. Nannori oi furiapaoni fasi yotanmahuanquin. —Fucahuun chi cutu huashu yooshcaquin, —noco huanifo. \v 3 Ascano Pablonun caro ya iconfurantan chi cutu huapaiyaiton shana muuqui a muranshon shano cuscaraton mucun nasani. Munastan aya rono inacahuani. \v 4 Ascaiton oincani, —¡Uru! Na nocofunu rutumitsamisiraca. Unuhuan ariashu nocosharafiaiton Diosin onaintimanaran, —unu tupusumuni anoashu yoinannifo. \p \v 5 Ascaino mutashquiri itaquin chi muran potani. Isinin inima. \v 6 Ascashon, —Farashinacahuantan nairan, —icashon oinquin futsanifo. Manariacaquin paunyamacaiyaiton oinquin yoinifo, —¡Oincapon! Nacai rutumitsamisimafinquin. Naafin dios futsaquin, —ishon yoinifo. \p \v 7 Ascatan nanno chaimashta niaifo Publio ahuun mai. Ahuun pushu muran noco iquimani. Noco pimasharafain noco shara huani. \v 8 Apa isinin icoinni yonacain imi chishoi. Oshati muran racani. Tapitan Pablonun ahuun cunu muran iquicaini Upa Dios cufishonicai. Cufishotan ahuun mucuman mamanni cayanon. Ascaino cayariscatani. \v 9 Nan mai anoafoan nicacani nan isinin icaifoti aqui funifo ato caya huamanon. Nantifi ato caya huapacuni. \v 10 Ascatan noco ahuara ichapa inancoinnifo. Non itisharaquin ato anoashu shashohuanun cashquin non yopai cuscan noco inancoinnifo. \s1 Pablo Roma ano noconi \p \v 11 Oshu rafu non fusti finontan non afanan shashohuanun Malta anoashu cani. Shashohuan anunifo Rafanacaran ishon anunifo. Dios rafuran huashon shinannifo. Ascashon ato rafu anu futsanifo. Futsan ahuun anu Cástor huafain futsan ahuun anu Pólux. Ascan shashohuan rushtiquiri aton ointsa rami huani. Alejandría anoshon shashohuan onihuanifo. Oi pacutian Malta ano nan shashohuan iyoni. Nanuinifoan non unuhuanun non cani. \v 12 Focani non Siracusa pushurasi ano noconi. Nanno non osha rafu non fustiyoni. \p \v 13 Anoashu focashon unuhuan cutafain non Regio pushurasi ano noconi. Iyoco futsaino fuaifoquirinoashu fuuhuan furani. Afanan iyoco futsaino non Puteoli pushurasi ano mapuinifoanni. \v 14 Nannoa Jesús icoinra huafo non fuchini. —No fu osha siete iyopun, —noco huanifo. Ascano non chipo atomaquinoashu Roma ano cani. \v 15 Jesús icoinra huafo Roma anoafoan Pablo oaiton nicacani nocoqui funifo. Atirifi pushurasi Foro de Apio nocoqui noconannifo. Atirifiri pushurasi futsan Tres Tabernas anoashu nocoqui noconannifo no fu Roma ano foshcaquin. Pablonun ato oinquin, —¡Aicho! Upa Diosin, min ua yorafoqui nichiaran, —huani. Ahuun ointi fasi fupihuacoinni. \v 16 Ascano pushurasi ichapacoin ahuun anu Roma ano nocoafono niaifoan yononi Pablo arusu pushu futsan muran isharatiro. Ranushumua fustiton cushusharanon. \s1 Pablo Roma ano ini \p \v 17 Ascatan osha rafu non fusti finontan Pablonun ahuun caifoan aton niaifofo cunani aqui funonfo. Aqui ichafoan ato yoini. \p —Uhuun yoramishtichin, ua nicasharacahuun un mato yoisharanon. Uncai nocon caifo Israelifo chaca huamisima. Nocon shunifoan aton fuyamisifori un chaca huayamafiacun ua Jerusalén anoshon achicashon Romanofo ano ua nichinifo. \v 18 Nanfoan ua nicacani ahua chaca huamaran, ishon shinannifo ua nichisharapainifo. \p \v 19 Ascafiaino nocon caifofoan yoinifo, “Nichiyamacahuun. Onaintimahuu,” ua huafiainfoan copiquiri uhuun caifoqui un tsain chaca huama. Ascatamarocon un Romano niaifo patasharifo yoini, “Unfin maton niaifo Cesar ano capaicain uhuunoa cayacafi yoishquin un ahua chaca huama tapinon,” ishon ato yoini. \v 20 Ascacun un mato cuna matofu tsainshquin. Nocon caifo Israelifoan non Diospan facu nan nocon Numamisi non manamisi. Unrifi icoinra huamisi. Un icoinra huahuunshon nocon caifo ua Romanofo ano nichini. Ascashon man oiain cuscan ua munushuafoquin, —ishon Pablonun ato yoini. \p \v 21 Nicacashon cumanifo, —Mihuunoa tsoan noco cunu fumama. Jerusalén anoashu funifo tsoancai mihuunoa tsain chaca yoimisima. \v 22 Non nicamisi manifoti anoafoan Jesús icoinra huafoqui tsain chaca huafo. Ascan min icoinra huai cuscan non tapipairan, —ishon yoinifo. \p \v 23 Ascatan —Non chipo mifu ichanantiroran, —huanifo. Ascano yora ichaparasi Pablo icano funifo nicacani. Funamanri yoitiashon ato yamu huani. Upa Diosin iquinaino ato yoifain Moisés cununi cuscan yafi Diosin ahuun yoishomisi futsafoanri Jesushuunoa cununifo cuscan ato icoinra huamapaiquin. \v 24 Nicacatan atirifiton icoinra huaino atirifoan icoinra huanifoma. \v 25 Tsoancai nannorisi shinannifoma. Ato yoiai cuscan fochismanantanannifo. Amaquinoashu foataifoma Pablonun ahuun tsain unutaquin ato yoini isca huaquin, \p —Nocon shuni Isaías nanton inonpacoai yoimisi Diospan Yoshin Sharahuunshon nocon shunifo iconquin yoini isca huaquin, \q3 \v 26 “Min caifo nan Israelifo ano catahuun ato yoiquin isca huatahuun, ‘Man nicafafaifiaquicai man tapinacama. Ahuara sharafo man oinfiaquicai maton nomuran man nanucoiantaima.’ \v 27 Aton ointi mutocoianfo. Iconcoin nicafiaquicai nicacoianfoma. Oinfiaquicai tapipaicanima. Iconcoin oinfain iconcoinri nicaifoan un ato chaca soashocuana ufu nipanonfo,” \m ishon Diosin Isaiasihuunshon nocon caifo yoini. \v 28 Ascaino marifi Upa Diosin noco numapaiyai cuscan man nicapaiyamaino un caifo futsafo ahuun tsain yoicain. Afoanfin nicacaniquin, —ishon Pablonun ahuun caifo yoini. \v 29 Yoitan amaquinoashu focanashu fasi fochishmanantanannifo. \p \v 30 Ascatan Pablo nanno fari rafu iyoni. Pushu ifo pui inanni a muran iishquin. Ascatan tsoa ahuun pushu ano fuafoan ato iquimani yoisharashquin. \v 31 Upa Diosin iquina cuscan huafain nocon Ifo Jesucristohuunoa ranotama ato yosini. Tsoancai ahuun tsain shatumanima. Nanti.