\id GAL - Matsiguenka NT with OT portions - Peru 2008 (DBL -2013) 
\h GARASHIAKUNIRIRA 
\toc1 Pavoro Itsirinkaigakenerira Garashiakunirira 
\toc2 Garashiakunirira 
\toc3 Ga 
\mt1 PAVORO ITSIRINKAIGAKENERIRA GARASHIAKUNIRIRA 
\c 1  
\s1 Ikogakotagantaigakerira kametikyarika inaigake 
\p  
\v 1-2 ¿Aiñoegivi viroegi kematsaigatsirira timageigatsirira kara Garashiaku kametikyarikara pinaigake? Narori aiñona aka kametikya nonake. Notentaigakari napigematsaegine nontsirinkaigakempira maganiro viroegi patoigeigacharira pankotsipageku. Naro nanti iritigankane Jesokirishito. Tera iriro tigankaigenane matsigenka inkantaigakenara nonkenkitsatakera nonkamantaigakerira maganiro tyara ikanta Tasorintsi yogavisaakotantira. Intityo tigankakena Jesokirishito intiri Apa Tasorintsi ganiairirira.  
\v 3 Noniaventaigakempi inkavintsaavageigakempira iriroegi intimakagaigakempira kameti ganiri tatoita povankinaventumaigaa.  
\v 4 Maganiro matsigenkaegi yovetsikageigini pairani posantepage terira onkametite ovashi maika. Irorotari ipokashituti Jesokirishito ikamaventaigakaira yogavisaakoigakaira ganigeniri akañoigaari iriroegi. Irorotari itigankavitakeri Apa Tasorintsi.  
\v 5 Tsame ashineventavageigakemparira irirori arioankiniri ikavintsaavageigakaira, kantanakaniroro ashineventavageigakemparira. Ario onkañotakempa. Amen. 
\s1 Mameri pashini Niagantsisanorira 
\p  
\v 6 Ikogakagaigakempi Tasorintsi inkavintsaavageigakempira Kirishito irogavisaakoigakempira, kantankicha maika nogavagetanaketyo kavako nokemakoigakempira tera samani pinkematsatasanoigaeri Tasorintsi kogakagaigakempirira, irirokya pogagashiiganaka kenkitsaigirorira pashini niagantsi.  
\v 7 ¿Matsi aityoratyo pashini Niagantsisanorira? ¡Mamerityo! Ontitari itimaigake gagaigirorira Niagantsisanorira kamantakotiririra Kirishito, iriroegitari verajaiganakempi.  
\v 8 Yogari gagakeronerira intagakempatyo morekariku. Kañotari narora gagerone inkisashitakenatyo Tasorintsi. Ario inkañotakempa isaankariite imponiavetakempatyo enoku irirorikara gagakerone inkisashitakemparityo irirori.  
\v 9 Nokantaigavetakempityo karanki maika nonkantutaigaempityo aikiro intagakempatyo morekariku tyanirikara gagakerone Niagantsisanorira nokenkitsaigakempirira.  
\v 10 Antari nokantakera maika ¿matsi iriro nokogake nogishineakerira matsigenka? ¡Teratyo! Intitari nokogake nogishineakerira Tasorintsi. Irirora nonkogake nogishineakerira matsigenka gamerorokari nopega iromperane Kirishito. 
\s1 Tyara ikantaka Pavoro ipegakara iritigankane Jesokirishito 
\p  
\v 11 Napigematsaegine, maika nokogake pogotasanoigakera magatiro nokenkitsatanakerira tera iroro igenkitsane matsigenka.  
\v 12 Tera iriro nonkemaige matsigenka, teranika iriro gotagaigenane, intitari gotagakena Jesokirishito.  
\v 13 Pikemakoigavetanatari tyara nokanta karanki nogiatakoigavetarira napijorioegitene piriniventavageigirorira itsirinkakotanakerira Moiseshi pairora nokisashivageigakari kematsaigiririra Kirishito, nopotetashivageiganakari nokogavetakara nompogereaigakerimera maganiro.  
\v 14 Narori navisageigamatirityo maganiro napijorioegitene notentagaigarira nokimoigira, notsatagasanovetarotari magatiro ikantaigirira yashikiiganakenarira.  
\v 15-16 Kantankicha pairo ikavintsaasanovagetakena Tasorintsi. Igantagatari ikantakera pairani tekyara nontimumate ikanti: “Impogini nogikoneatimotakeri Notomi kameti inkematsatakeriniri ovashi inkenkitsatakotakeri inkamantaigakerira terira iriroegi jorioegi.” Nerotyo agakara yogikoneatimotakenarira Itomi nokematsatakerira teratyo tyani noatimote nonkogakotagantakiterira tatarika novetsikake.  
\v 17 Kañotari iketyorira pegaigankicha iritigankaneegi Jeso naigankitsirira Jerosarenku tera iriro noatimoigute nonkogakotagantaigakiterira, ontityo notampinatanake noatutira Araviaku panironiri nampuntakempa anta. Impogini nopigaa Iramashikoku. 
\p  
\v 18 Impogini avisanakera mavati shiriagarini ario pinkante noatuti Jerosarenku noneakitirira Perero, nomagimotutiri piteti tominko.  
\v 19 Antari anta tera noneaigeri itovaire iritigankaneegi Atinkami Jeso, intagani noneakiti irirenti Atinkami paitacharira Santiago.  
\v 20 Ineasanovagetakena Tasorintsi tera namatavitumaigempi arisano nokantaigakempi. 
\p  
\v 21 Impogini noatake notimuntevagetakitira Suriaku ontiri Surishiaku.  
\v 22 Yogari Joreakunirira kematsaigiririra Kirishito tekyaenka ineimaigena.  
\v 23 Onti ikemakoigakena iniakoitakenara ikantaigakera: “Yogari kogavetankicharira impogereaigakerimera apigematsaegine maika aiño ikenkitsavagetanake ikamantaigakerira maganiro tyara ikanta Tasorintsi yogavisaakotantira.”  
\v 24 Nerotyo ishineventantaiganakaririra Tasorintsi. 
\c 2  
\s1 Yagavunkanira Pavoro Jerosarenku 
\p  
\v 1 Impogini avisanakera 14 shiriagarini ario noataati aikiro Jerosarenku, inti notentanaka Verenave yamampiaiganakena Tito.  
\v 2 Intitari tigankakena Tasorintsi noatantakarira. Antari anta Jerosarenku intagani notentaigaka sentaigiririra kematsaigatsirira napatoitaigakara nokamantasanoigakerira tyara nokanti nokenkitsatimoiganakerira terira iriroegi jorioegi nokamantaigakerira tyara ikanta Tasorintsi yogavisaakotantira. Nokamantantaigakaririra onti kameti ineaigakeniri iriroegi terikara ario nonkenkitsavagete kogapage.  
\v 3 Aikiro yogari Tito guriego inavetaka kantankicha tera tyani kantumatatsine ogaratsaitakenkanira ichonkirimeshinate.  
\v 4 Antari napatoitaigakara ikiaigake pashini kematsatamampegaigacharira. Tera tyani kaemaigerine, onti ipokashiigake ineaigakenara tyarikara nokantaigaka nokematsatasanoiganakerira Jesokirishito napakuaiganakerora itsirinkakotanakerira Moiseshi. Iriroegi ikogaigavetakatari nonkantakanira nogiatakoigakero.  
\v 5 Kantankicha naroegi teratyo nonkematsatumaigeri ganiri ogagumatagani Niagantsisanorira, nokogaketari impogini pogotasanoigakera tyara ikanta Tasorintsi yogavisaakotantira. 
\p  
\v 6 Kañotari intiegiri inaigavetaka ineaganirira govageigatsirira tera iriroegi gotagaigenane. Iriroegirorokari govageigatsirira impa terorokari irogovageige, narori tyampa nonkante. Ineaigakaitari Tasorintsi maganiro ario akañovakagaigaka.  
\v 7 Tera irogotagaigavakena, ineaigaketari inti tigankakena Tasorintsi nonkenkitsatakotakerira Kirishito nogotagaigakerira terira iriroegi jorioegi. Ariotari ikañotagakari Perero irirori itigankakerira Tasorintsi inkenkitsatimoigakerira jorioegi.  
\v 8 Yogari Tasorintsi gaveakagakeririra Perero irirotari gaveakagakena naro aikiro.  
\v 9 Antari napatoitaigakara ario inaigake kara Santiago, Perero intiri Joan. Iriroegi intiegi sentaigiririra kematsaigatsirira. Impo ineaigakenara inti tigankakena Tasorintsi nonkenkitsatimoigakerira terira iriroegi jorioegi ikantaigakena: “Viroegi kametitake pimpiriniventavageigakerira terira iriroegi jorioegi pinkenkitsatimoigakerira. Narokyari kantakani nompiriniventavageigakerira napijorioegitene nonkenkitsatimoigakerira.  
\v 10 Kantankicha intagati nokogaigake pinkavintsajaigakerira apigematsaegine kogakoigankicharira gara pimagisantaigiri.” Katinka yogaigakero, irorotari nokogasanotake naro. 
\s1 Pavoro ikanomaakerira Perero Antiokiaku 
\p  
\v 11 Impogini ipokakera Perero Antiokiaku nokanomaakeri, noneakeritari onti yovetsikake terira onkametite.  
\v 12 Antari tekyara iripokaige itigankaigakerira Santiago, yogari Perero isekatakovageigakari apigematsaegine terira iriroegi jorioegi, kantankicha impogini ineaigakerira ipokaigakera ogatyo ikenake yontainaiganakari, ipinkaigakeritari inkisaviigapaakerira ineaigakera tera intsatagero itsirinkakotanakerira Moiseshi.  
\v 13 Impo ineaigakerira apigematsaegine jorioegi, yogiatakoiganakeri yontainaiganakarira apigematsaegine terira iriroegi jorioegi, imavagetanakara Verenave irirori. Yogoigavetaka kametitake isekatakoigakemparira kantankicha onti itsarogaiganake ovashi yontainaiganakari.  
\v 14 Kantankicha naro iroro noneaigavakerira ikañoiganakara maika tenigera impampiatasanoigaero yogotagaigakairira Atinkami, nokantutarityo Perero napatoitaigakara: “¿Antari gara pikañotiro maika? Pontainaiganakari papigematsaegine terira iriroegi jorioegi kañomataka ontinirikatyo pikantaiganakeri intsatagaigakerora iriroegi itsirinkakotanakerira Moiseshi, kañotari viro jorio pinavetaka papakuanakerotyo tenige pintsatagaero.” 
\p  
\v 15 Naroegi jorioegi inti tomintaigakena jorioegi, tera iriro tomintaigenane kañovageigacharira terira iriroegi jorioegi.  
\v 16 Kantankicha aroegi agoigake tera iroro irogavisaakoviigajae Tasorintsi atsatagaigakerora itsirinkakotanakerira Moiseshi, ontitari yogavisaakoviigakai ineaigakaira akematsatasanoigakerira Jesokirishito akantaigakerira irogavisaakoigakaera. Ario nokañoigaka naroegi jorioegi tera iroro irogavisaakoviigena notsatagaigakerora itsirinkakotanakerira Moiseshi, ontityo yogavisaakoviigakena nokematsaigakerira Jesokirishito. Nonkantutaigaempityo aikiro garatyo iroro yogavisaakoviigai Tasorintsi atsatagaigakerora itsirinkakotanakerira Moiseshi. 
\p  
\v 17 Kantankicha akogaigakerika irogavisaakoigakaera Tasorintsi akematsaigakerira Kirishito, ¿matsi ario ineaigakae Tasorintsi akañoigakarira terira iriroegi jorioegi teranika antsatagaigero itsirinkakotanakerira Moiseshi? ¿Matsi ario ineaigakae aroegi antiegi kañovageigacharira akematsaigakeritari Kirishito? ¡Teratyo!  
\v 18 Antari ogara nompigashitanaemparo itsirinkakotanakerira Moiseshi nokagetanakerira pairani ario pinkante nonkañovagetakempaniroro.  
\v 19 Nokogavetaka okyara nontsatagasanotakeromera magatiro, kantankicha tera nagavee, irorotari nogotantakarira nanti kañovagetacharira. Maikari maika tenige iroro nosuretakotaempa itsirinkakotanakerira Moiseshi nontsatagakerora kameti irogavisaakotakenaniri Tasorintsi, onti noneakero kañomataka tenigenirikatyo ontimae kameti nonkematsatasanotakerira Jesokirishito irishinetakenaniri Tasorintsi nontsataganakerora magatiro ikogagetakerira.  
\v 20 Kañotari ikentakotunkanira Kirishito koroshiku ontinirikatyo itentagantakoitakenari ikentakoitakenara naro kameti ganigeniri nosuretakotaaro magatiro kañovagetagakenarira. Kañomataka ontinirikatyo nokamapitsatakero. Aiñotyo nonavetaka kantankicha tenige nontimashitaemparo kogapage, intitari tinkamitakena Itomi Tasorintsi nokematsatakerira. Irirori pairora itasanotakena ikamaventakena,  
\v 21 nerotyo naro garatyo nokantumati onti ikamake Kirishito kogapage. Antari iroromera irogavisaakoviigakaeme Tasorintsi antsatagasanoigakeromera itsirinkakotanakerira Moiseshi ario pinkante ontimerorokari inkamake Kirishito kogapage. 
\c 3  
\s1 Pairo avisake okametitakera ankematsaigakerira Jesokirishito 
\p  
\v 1 Viroegi, Garashiakunirira, ¿matsi tera pogotumaigae? ¿Matsi tera pineakoigavakempa yamatavinaigakempira? Pogoigaketari nokenkitsatimoigakempira karanki inti nokenkitsatakotake Jesokirishito nokamantaigakempira ikamaventaigakaira ikentakotunkanira koroshiku kameti irogavisaakoigakaeniri. Okoneatimotasanoigakempi, katinkatari nogakero nokamantaigakempirira.  
\v 2 Maika kantaigena, ¿matsi iroro itigankavitakeri Tasorintsi Isure intimasurentaigakempira ineaigakempira pitsatagasanoigakerora itsirinkakotanakerira Moiseshi? ¡Teratyo! Onti itigankavitakeri ineaigakempira pikemakoigakerira Kirishito Gavisaakotantatsirira ovashi pikematsaiganakeri pikantaigakerira irogavisaakoigakempira.  
\v 3 ¿Tyara okantaka tenigera pogotumaigae? Okyara intagatityo yogavisaakoviigakempi Tasorintsi ineaigakempira pikematsaigakerira Kirishito. Maikari maika ¿matsi iroro irishineviigakempi ineaigakempira pintsatagaigakerora itsirinkakotanakerira Moiseshi? ¡Garatyo!  
\v 4 Vikyara kematsaigankitsi patsipereaventavageiganakeri Jesokirishito. ¿Matsi ario patsipereaigake kogapage? ¡Terorokari!  
\v 5 Tasorintsi itigankimoigakempiri Isure yagaveakagaigakempira povetsikaigakera terira oneimagetenkani, kantankicha tera ario intigankimoigempiri ineaigakempira pitsatagaigakerora itsirinkakotanakerira Moiseshi, ontitari itigankimoigakempiri ineaigakempira pikemakoigakerira Kirishito Gavisaakotantatsirira ovashi pikematsaiganakeri. 
\p  
\v 6 Ario ikañotaka Averan ikematsatakerira Tasorintsi, nerotyo ineantakaririra kañomataka tenirikatyo inkañovagetumatempa.\x * \xo 3:6 \xt Jen 15.6\x* 
\v 7 Irorotari pogotantaigakemparira maganiro kematsatasanoigiririra Tasorintsi gotasanoigatsirira intsatagagetakerora magatiro ikantagetakerira inkavintsaavageigakerira kañoigamataka intinirikatyo iyashikiiganakerira Averan.  
\v 8 Yogari Tasorintsi ikantakeritari Averan pairani ikanti: “Maika pikematsatakenatari viro, intimake piyashikitanakerira kavintsajaigakerinerira maganiro matsigenkaegi.”\x * \xo 3:8 \xt Jen 12.3\x* Impo otsirinkakotunkani ikantakeririra tekyaenkara intsatagero, yogotaketari Tasorintsi irogavisaakoigakerira maganiro terira iriroegi jorioegi kematsaigakerinerira.  
\v 9 Impo ario ikañotagaigakari Tasorintsi maganiro kañoigakaririra Averan ikavintsaavageigakeri iriroegi aikiro.  
\v 10 Kantankicha inkisashivagetakenkani tyanirika kantatsirira: “Gara ikisashitana Tasorintsi ineakenatari notsatagasanotakerora itsirinkakotanakerira Moiseshi.” Okantaketari Itsirinkakagantakerira Tasorintsi okanti: “Inkisashivagetakenkanityo tyanirikara terira intsatagasanotero magatiro itsirinkakotanakerira Moiseshi.”  
\v 11 Ogotasanotunkanitari tera tyani gaveatsine intsatagasanotakerora magatiro kameti ineakeriniri Tasorintsi kañomataka tenirikatyo inkañovagetumatempa, okantaketari Itsirinkakagantakerira okanti: “Yogari intagatirira ikematsatakeri Tasorintsi yogotakera intsatagakerora magatiro ikantagetakerira inkavintsaavagetakerira ineakeri irirori kañomataka tenirikatyo inkañovagetumatempa.”  
\v 12 Ogari itsirinkakotanakerira Moiseshi tera ario onkantenika maika, ontitari okanti: “Yogari tsatagasanogetakeronerira nokantakerira nonkavintsaavagetakeri intimagantsivagetake kameti.”\x * \xo 3:12 \xt Ire 18.5\x* 
\p  
\v 13 Kantankicha tera agaveaige antsatagasanoigakerora. Tyampatyo ankantaigakempara aroegi agavisaakoigaempara ganiri ikisashiigajai Tasorintsi. Kantankicha maika inti gavisaakoigakai Kirishito. Antari ikamaventaigakaira koroshiku ikisashitakari Tasorintsi, ontitari ikisavitakeri avetsikageigakera terira onkametite ganiri ikisashiigajai aroegi impogini. Ariotari okantakeri Itsirinkakagantakerira okanti: “Ikisashivagetunkanityo maganiro ikentakotaganirira koroshiku.”  
\v 14 Tera paniro inkamaventaigena naroegi jorioegi, ikamaventaigakerityo aikiro terira iriroegi jorioegi kameti inkavintsaavageigakeriniri maganiro kematsaigakerinerira inkañotagaigakemparira Averan ikavintsaavagetakerira intigankakerira Isure intimasurentaigakerira. Maikari mataka pokake itimasurentaigakai. 
\s1 Ikantakeririra Tasorintsi Averan 
\p  
\v 15 Maika, napigematsaegine, nokogake nonkantaigakempira pine omirinka tatarika oita akogaigake ankashigakagaigakemparira pashini, onti atsirinkakoigakero sankevantiku, impogini amaigakero avairoegi irorori ganiri okantatigumatagani akantaigakerira.  
\v 16 Pairani Tasorintsi ikantakeri Averan inkavintsaavagetakerira irirori intiegiri aikiro iyashikiiganakerira. Kantankicha antari ikantakerira: “Intimake piyashikitanakerira kavintsajaigakerinerira maganiro matsigenkaegi”, tera ario inkanteri: “Piyashikiiganakerira”, onti ikantiri: “Piyashikitanakerira”,\x * \xo 3:16 \xt Jen 12.1-3, 7; 13.14-17; 17.1-8; 22.18\x* intitari iniakotake Kirishito.  
\v 17 Antari ikantakerira maika onti ikantakeri pairani tekyara intime Moiseshi tsirinkakotakeronerira impogini magatiro ikantagetakerira Tasorintsi. Impogini avisanakera 430 shiriagarini itsirinkavetakarotyo kantankicha Tasorintsi teratyo inkantatigumatero ikantakeririra Averan pairani, matakatari ikantakeri inkavintsaavagetakerira.  
\v 18 Intagatime irogavisaakoviigakaeme antsatagaigakerora itsirinkakotanakerira Moiseshi ario gamerorokari ikantiri Averan inkavintsajaigakerira maganiro intaganirira inkematsaigake irirori, kantankicha imatakeri ikantakeri.  
\v 19 Iroroventi ¿tatatyo itsirinkakagavitakerira Tasorintsi Moiseshi? Ontitari itsirinkakagavitakeri ogotasanotakenkanira onti yovetsikageigi terira onkametite maganiro matsigenkaegi. Ontitari ikogake Tasorintsi ontsatagakenkanira itsirinkakotanakerira Moiseshi kigonkero agapaakempara intsatagakerora ikantakeririra Averan pairani iripokapaakera iyashikitanakerira. Antari ikogakera Tasorintsi intsirinkakagakerira Moiseshi magatiro ikogagetakerira ontsatagakenkanira, ikantakeri isaankariite inkamantaigakerira magatiro ikantaigakeririra impo irirokya gotagaigakerine itovaireegi.  
\v 20 Kantankicha antari iniakerira Tasorintsi Averan tsikyata iniakeri irirori, tera ario inkaeme pashini inkamantakerira. 
\s1 Tatoita okametitashivetaka itsirinkakotanakerira Moiseshi 
\p  
\v 21 ¿Matsi ario nokantake ogari itsirinkakotanakerira Moiseshi onti ogagakero ikantakerira Tasorintsi iniakerira Averan? ¡Teratyo! Antari oganianteme itsirinkakotanakerira Moiseshi ankantakanira antimaigake iroromerorokari irogavisaakoviigantaigakaeme Tasorintsi.  
\v 22 Kantankicha aityo otsirinkakotunkani okanti: “Maganiro intiegi kañovageigacharira, teratyo iragaveimaige irapakuaigaerora.” Okañotantakarira maika kameti irogavisaakoigakeriniri Tasorintsi maganiro kematsaigakerinerira Jesokirishito imagisantaerora ikañovageigara. 
\p  
\v 23 Pairani tekyara iripoke Jesokirishito naroegi jorioegi onti nogiatakoigaveta itsirinkakotanakerira Moiseshi, tyampa nonkantaigakempa nampakuimaigakerora, nogoigaketari garika notsatagaigiro magatiro onti inkisashiigakena Tasorintsi. Kantaka okañotakara maika kigonkero ipokapaakera Jesokirishito irogavisaakoigakerira kematsaigakerinerira.  
\v 24 Kantankicha ogari itsirinkakotanakerira Moiseshi irorotari gotagaigavetakena tekyara iripoke kameti nonkematsaigakeriniri impogini iripokakera ovashi irogavisaakoigakena.  
\v 25 Maika naroegi kematsaigiririra tenige iroro nogiatakoigae itsirinkakotanakerira Moiseshi. 
\p  
\v 26 Maganiro viroegi vintiegi itomiegi Tasorintsi, pikematsaigakeritari Jesokirishito.  
\v 27 Maganirotari aroegi giviaigankicharira kematsaigakeririra Kirishito onti akañoigakari irirori kañomataka asatyonirika atakoigake.  
\v 28 Maika ganige akantaigai ikantatigaigaka jorioegi tera inkañoigempari terira iriroegi jorioegi. Ario ikañoigaka yonampiigunkanirira intiegiri terira ironampiigenkani, surariegi ontiegiri tsinaneegi, maganirotari atentaigakari Kirishito ario akañovakagaigaka, aikiro ario akañoigakari irirori.  
\v 29 Maika viroegi kematsaigiririra Kirishito kañoigamatakavi vintieginirikatyo iyashikiiganakerira Averan, irorotari inkavintsaantaigakempirira Tasorintsi intsatagagetakerora magatiro ikantagetakeririra Averan. 
\c 4  
\p  
\v 1 Viroegi pogoigitari tyanirika tomintankicha ikantake: “Antari nonkamanakera irirokya shintagetaemparone notomi magatiro nashintagetarira”, kantankicha ariorika inkamake shintsi tekyara irantarite itomi, gatatatyo ipagani irashintasanotakemparora. Antari irantaritanakera ario pinkante impakenkanityo. Pine yogari itomi yashintagevetakaro magatiro, kantankicha tekyatanika irantarite onti ikañovetakari nampiriantsi,  
\v 2 aiñotari pampogiaigakeririra negintegeigakeneririra magatiro kigonkero aganakempara ikantanakera iriri impakenkanira, impo ario pinkante irashintasanotakemparo. 
\p  
\v 3 Ario nokañoigavetaka naroegi jorioegi pairani, kañomataka nantieginirikatyo nampiriantsi, ontitari nogiatakoigavetaka itsirinkakotanakerira Moiseshi nopomirintsiventaigavetakarora nontsatagaigakeromera. Ario pikañoigavetaka viroegi aikiro onti pipampiaigavetaka yogameigakempirira yashikiiganakempirira.  
\v 4 Impogini agapaakara kutagiteri intigankantakemparirira Tasorintsi Itomi, itigankakeri omechotakerira tsinane joria. Irirori pinkante yogiatakotakero magatiro itsirinkakotanakerira Moiseshi itsatagasanotakerora.  
\v 5 Yogari Tasorintsi itigankakeri inkamaventaigakaera kameti iragaveakeniri irogavisaakoigakaera aroegi maganiro. Irorotari itigankavitakeri irogavisaakoigakenara naroegi giatakoigavetakarorira itsirinkakotanakerira Moiseshi, aikiro irogavisaakoigakempira viroegi pampiaigavetakarorira yogameigakempirira yashikiiganakempirira ompote intomintaigakaeniri Tasorintsi aroegi maganiro.  
\v 6 Aikiro itigankakeri Isure Itomi intimasurentaigakaera kameti agoigakeniri antiegi itomiegi, irorotari akantantaigaririra: “Apa.”  
\v 7 Maikari maika itomintaigakempitari tenige pinkañoigaempari nampiriantsi, nerotyo ganigera pipampiaigairo yogameigakempirira yashikiiganakempirira. Vintiegitari itomiegi Tasorintsi, irirori inkavintsaantavageigakempirira impaigakempira magatiro impaigakeririra itomintaigaarira. 
\s1 Pavoro isureigakarira kematsaigatsirira 
\p  
\v 8 Pairani tera pogotumaigavetempa tyara ikanta Tasorintsi, inti paventaigavetaka pashinipage terira intasorintsitumaige.  
\v 9 Kantankicha maika pikematsaigakeri, ariome nonkante irirori ipegaigakempi itomiegi, ¿tyara okantaka pikogaigakera pinkañoiganaempara pairani aiñokyara paventaigavetari pashinipage pipegageigirira pitasorintsite kogapage?  
\v 10 Viroegi pipiriniventaiganairo kutagiteri agantarira vieseta, ontiri ikyaenkara koneataatsi kashiripage, ontiri aikiro vieseta ogavisagetaganirira omirinka shiriagarini, magatirosanotyo pipiriniventaiganairo.  
\v 11 Impa ariorakari natsipereaventavageigakempi kogapage nogotagavageigakempira, nerotyo pikañoiganaara pairani pogiatakoiganairora pogiatakoigavetakarira tekyara pinkematsaigeri Jesokirishito. 
\p  
\v 12 Napigematsaegine, pairani tera pogiatakoigavetemparo itsirinkakotanakerira Moiseshi, teranika pogoigeronika. Antari nokematsatakerira naro Jesokirishito, ario nokañoiganakempi viroegi tenigetari nogiatakotaero, napakuagetanakerotari. Kantankicha maika viroegi onti pishineventaiganakaro pogiatakoiganakerora. Maikari maika nokogavetaka pinkañoigaenara naro ganigera pogiatakoigairo. Karanki noatimoigakitimpira kametikya pagaigavakena tera tyara pinkantumaigena pogatsiigakenara.  
\v 13 Pisureigaarorokari nomantsigavagetakera tera nagaveae noagetaera parikoti, nerotyo vinti nopiriniventavageigake nokenkitsatimovageigakempira nokamantaigakempira tyara ikanta Tasorintsi yogavisaakotantira.  
\v 14 Agaveagevetakenatyo mantsigarintsi ovegagatakenara, kantankicha viroegi tera ario pinkantaigena: “Atsi piatae parikoti, nopinkaigakempitari.” Onti pikematsaigavakena nokantaigakempirira pikañotagaigavakena intinirika pokankitsi isaankariite Tasorintsi, aikiro kañomataka intinirika pokankitsi Jesokirishito. 
\p  
\v 15 Karanki pishineventaigavakenatyo kara, nerotyo nonkantaigakempimera pimpaigakenarome poki pinkitsogiigakerometyo pimpaigakenarora. ¿Tyara okantanakara maika tenige pishineventaigaena?  
\v 16 Impa ontirakari pikisaviiganakena pineaigakenara nogotagasanoigakempira tera namatavitumaigempi.  
\v 17 Yogaegiri gagaigirorira Niagantsisanorira ontitari ikogaigake povashigantaiganakenara ganigera pikematsaigaana, irorotari ikogantaigakarira irogotagaigakempira yogotagantaigirira iriroegi kameti pishineventaigakempariniri pogiatakoiganakerira. Irorotari ishineventamampegantaigakempirira.  
\v 18 Kametivetakatyo inkogaigakera pashini pishineventaigakemparira kantankicha omirinka kametikyaratyo inkogaigake, gara intagati ikañoigiro maika ineaigakera ario nonake naro viroegiku.  
\v 19 Notomiegi, narori natsipereaventutaigaimpityo aikiro, nokogasanotaketari noneaigakempira pinkematsatasanoiganakerira Kirishito, pairotyo navisavagetake natsipereaventavageigakempira kañomatakatyo atsipereira tsinane okatsimonkitira.  
\v 20 Nokogavetaka maika nonakemera viroegiku noniaigakempira, teranika nogote tyarika pikantaigaka viroegi. 
\s1 Agare onti okantakotakero itsirinkakotanakerira Moiseshi 
\p  
\v 21 Maika atsi kantaigena viroegi kogaigatsirira pogiatakoigakerora itsirinkakotanakerira Moiseshi, ¿matsi tera pinkemasanoigero magatiro okantakerira?  
\v 22 Okantaketari yogari Averan itimake piteni itomi, paniro onti itomintagaka ironampiria, yogari irapitene onti itomintagaka itsinanetsite yagasanotirira terira onampitumatenkani.\x * \xo 4:22 \xt Jen 16.15; 21.1-3\x* 
\p  
\v 23 Antari otomintakara ironampiria Averan kañotasanotaatyo otomintaigara maganiro tsinaneegi, kantankicha antari otomintakara yagasanotirira onti okantatigumataka, intitari kogakagakero Tasorintsi ontomintakempara. Antari gamera okañota maika gametyo otominta, ataketari agatavagevetanaa ario tyara onkantakempara ontomintakempara.  
\v 24 Ogari itsinanetsite yagasanotirira onti okantakotake ikantakeririra Tasorintsi ikantiri: “Maika pikematsatakenatari nokantakempira impogini nonkavintsaavagetakempi, irorotari noneantakempirira kañomataka tenirikatyo pinkañovagetumatempa.” Ogari ironampiria, paitacharira Agare, onti okantakotake ikantaigakeririra yogaegi iseraereegi itentaigakarira Moiseshi kara Sunaiku, ikantaigakeritari: “Maika pintsatagageigakerora magatiro nokantakeririra Moiseshi ganiri nokisaviigimpiro pikañovageigara.” Maganiro iyashikiiganakerira iriroegi kañoigamataka intieginirika nampiriantsiegi, omperaperaigakaritari itsirinkakotanakerira Moiseshi tyampatyo inkantaigakempa irapakuaigaerora, teratyo iragaveimaige.  
\v 25 Ogari otishi Sunai onti onake Araviaku, irorotari okantakotake Agare, aikiro okantakotakero Jerosaren irorori, maganirotari jorioegi ipomirintsiventaigavetakaro itsirinkakotanakerira Moiseshi intsatagaigakerora.  
\v 26 Kantankicha aroegi antiegi oyashikiiganakerira itsinanete Averan terira onampitumatenkani. Irorori onti okantakotake pashini Jerosaren enokutirira,  
\v 27 irorotari oniakotake Itsirinkakagantakerira Tasorintsi okantakera: 
\q1 “Tera pintomintumavetempa, kantankicha maika shinetanakempa. 
\q1 Tera pinkemagatsikatumatempa pintomintempara, kantankicha maika shinevagetempanityo kara. 
\q1 Intovaiganaketari oyashikiiganakerira ovashigantaganirira 
\q1 iravisaigakerira oyashikiiganakerira oga timankitsirira ojime.” 
\p  
\v 28 Napigematsaegine, viroegi onti pikañoigakari Isaako, itomintaigakempitari Tasorintsi ikañotagaigakempira ikantakeririra Averan.  
\v 29 Pairani otomintakarira Ishimairo nampiriantsi, irirori ikisashivagetakarityo Isaako otomintakarira Sara.\x * \xo 4:29 \xt Jen 21.8-10\x* Ario ikañoigakari giatakoigirorira itsirinkakotanakerira Moiseshi ikisashiigakai aroegi itimasurentaigirira Isure Tasorintsi.  
\v 30 Kantankicha ¿tyara okanti Itsirinkakagantakerira Tasorintsi? Onti okanti: “Tigankero parikoti oga nampiriantsi ontentanakerira otomi, gatanika itentumatari otomi agasanotunkanirira irashintakemparora yashintagevetarira iriri.” 
\p  
\v 31 Maikari maika, napigematsaegine, tera iroro yashikiigaene nampiriantsi, ontitari yashikiigakai terira onampitumatenkani. 
\c 5  
\s1 Gara ikematsaigiri kantaigatsirira ogaratsaitakenkanira ichonkirimeshinaegite 
\p  
\v 1 Maika yogavisaakoigakai Kirishito ganiri atsipereaventaigairo agiatakoigakerora itsirinkakotanakerira Moiseshi. Maika kematsatasanoigeri irirori, gara pikematsaigairi kantaigatsirira pogiatakoiganakerora itsirinkakotanakerira Moiseshi.  
\v 2 Narori nanti Pavoro, maika kemisantasanoigena viroegi. Pogaratsaitagantaigakerorika pichonkirimeshinate ontirorokari pikematsaigakeri Kirishito kogapage.  
\v 3 Nonkantutaigaempityo aikiro tyanirika kogankitsine irogaratsaitakenkanira intsatagasanotakerotyo magatiro itsirinkakotanakerira Moiseshi, teranika patiro onkante irogaratsaitakenkanira.  
\v 4 Pikogaigakerika pogiatakoigakerora itsirinkakotanakerira Moiseshi kameti irogavisaakoigaempiniri Tasorintsi tenigetyo pinkematsaigaeri Kirishito, nerotyo tenige iragaveae Tasorintsi inkavintsajaigaempira.  
\v 5 Kantankicha naroegi nogiaigake inkavintsajaigakenara impogini ineaigakenara kañomataka tenirikatyo nonkañovagetumaigempa, intitari gotagaigakena Isure ario onkañotakempa maika, aikiro nogotasanoigake yogari Tasorintsi intsatagagetakero magatiro ikantakerira.  
\v 6 Arisanorika akematsaigakeri Jesokirishito yogari Tasorintsi gara ikamagutiro ariorika agaratsaiigaka ontirika tera, ontitari ikogasanoti irirori ankematsatasanoigakerira ovashi antavakagaigakempa. 
\p  
\v 7 Antari okyara pikematsatasanovageigavetaro Niagantsisanorira. Maikari ¿tyanimpatyora kantaigakempira ganigera pikematsatasanoigairo?  
\v 8 Teratyo iriro kantaigempine Tasorintsi, irirotari kogakagaigakempi pinkematsaigakerira.  
\v 9 Gara pimagisantaigiro, pine maanira onkonogakenkani pan opoegantarira ompoeganaketyo magapatsatiro. Ario ikañoigaka matsigenka intimumatakera paniro matagacharira impaenkaiganakerityo itovaire.  
\v 10 Narori notentagaigakempi akematsaigakerira Atinkami, irorotari nogotantakarira pinkantakani pinkematsaigake gara pikantatigaiga. Kantankicha tyanirika verajaigakempine inkisashiigakemparityo Tasorintsi. 
\p  
\v 11 Napigematsaegine, naro kamantaigakempine, atsi aiñomera nonkenkitsate nonkantakera irogaratsaitagantaigakempara maganiro, gametyo ikisaigana noshaninkaegi, aikiro gametyo ikisaviiganaro nokenkitsatakotakerira Kirishito ikamaventaigakaira koroshiku.  
\v 12 Iroroventi ikañovintsaigakerora maika ikantaigakempira pogaratsaiigakerora pichonkirimeshinaegite, ¡atsi kantaigerinityo iriroegi irimaigakerora aikiro irashiegi igatsareki inkitsogiigakerora! 
\p  
\v 13 Viroegi, napigematsaegine, ikogakagaigakempi Tasorintsi pinkematsaigakerira Kirishito ganiri patsipereaventaigiro pintsatagaigakerora itsirinkakotanakerira Moiseshi, kantankicha gara pikantaigi: “Yogavisaakotakenatari Kirishito maika ario pinkante kametitake novetsikagetakera posante tatarika oita nokogake naro.” Onti pimuvakagaigakempa pitavakagaigakatari.  
\v 14 Ikantaketari Tasorintsi: “Pintsarogakagavagetakemparira pitovaire pinkañotagasanotakempatyo pitsarogakagara vikiiro.”\x * \xo 5:14 \xt Ire 19.18\x* Pinkañoigakerorika maika ario pinkante mataka pitsatagaigakero magatiro ikogagetakerira irirori.  
\v 15 Kantankicha noneaigakempi onti pikisavakagaiganaka pininavakagaiganaka. Tsikyanira pontainavakagaigakari ganigera pitentavakagaigaa. 
\s1 Isure Tasorintsi yogotagaigakairo magatiropage 
\p  
\v 16 Maika nonkantaigakempi pinkantakanira pinkematsatasanoiganakeri Isure Tasorintsi iniasurentaigakempira yogotagaigakempira. Pinkañoigakemparika maika ganige povetsikaigai pikogageigirira viroegi.  
\v 17 Aityotari terira onkametite akogaigirira avetsikaigakera, kantankicha yogari Isure Tasorintsi onti ikogake anegintetasanovageigakempara, nerotyo avetsikaigakerika akogaigirira aroegi tera ankematsaigeri irirori. Antari ankematsaigakeririka ario pinkante ganige akañoigaa maika.  
\v 18 Irirora tinkamiigakaene Isure Tasorintsi ganigetyo iroro atsipereaventaigai antsatagaigakerora itsirinkakotanakerira Moiseshi. 
\p  
\v 19 Agoigirotari magatiro yovetsikagisevageigirira terira inkematsaigeri Isure Tasorintsi. Iatashiigirora terira iroro itsinanetsite, inoshikantavageigira, yogogevageigira.  
\v 20 Ipegageigirira pashini itasorintsite, yagavogotantaigira, ikisantavageigira, yagashivakagaigara, ikisakovageigara posante, ikatsimaigira, ikiiro sureigaacha, aikiro tera intentavakagaigempa onti yontainavakagaiganaka.  
\v 21 Ikogutaigirira yashintaigarira pashini, ishinkivageigara, aikiro itentagaigirora yovetsikagisevageigira posante. Nonkantutaigaempityo yogari kañoigakerorira maika garatyo iatumaigi itimira Tasorintsi. 
\p  
\v 22 Kantankicha itinkamiigakairika Isure Tasorintsi atavakagaigaka, ashinevageigaka, tera tatampa avankinaventumaigaempa, atsipereakovageigaka, akavintsaantavageigake, atsarogakagantaigaka, atsatagaigakero aniane.  
\v 23 Aikiro akemisantakovageigaka tera ampugatantavageigempa, aikiro ashintsitashigeigakero tatapagerika oita. Ogari itsirinkakotanakerira Moiseshi tera onkantaviigajaero ankañoigakempara maika.  
\v 24 Yogari kematsatasanoigiririra Jesokirishito kañomataka ontinirika itentagaigakari ikentakotunkanira koroshiku ontinirikatyo ikamapitsaigakero ikogaigavetarira, nerotyo tenige irovetsikaigaero.  
\v 25 Intitari timasurentaigakai Isure Tasorintsi yogotagantaigakairira, iroroventi maika tsamenityo ankematsatasanoigakerira antsatagaigakerora magatiro ikogagetirira irirori.  
\v 26 Gara aventakovageiga, gara agashitantavageiga, aikiro gara akogaigi avisumanatantaigakera. 
\c 6  
\s1 Irimuvakagaigakempara kematsaigatsirira 
\p  
\v 1 Napigematsaegine, viroegi itinkamiigarira Isure Tasorintsi pineaigakeririka pitovaire yovetsikanakera terira onkametite negintekya pinkanomajaigakeri kameti inegintevageigakempaniri, kantankicha tsikyanira pikisaigirikari. Impo pineasanoigakempa ganiri pimaiganaka viroegi aikiro pinkañovageiganakempara.  
\v 2 Pishintsitagavakagaigakempara kameti pishintsitashiigakeroniri kañovagetagantsi ganiri agaveaigimpi. Pinkañoigakemparika maika mataka pitsatagaigakero yogotagaigakairira Kirishito.  
\v 3 Aiñorika tesanorira irogote kantankicha irirori ineaka pairo yavisaigakeri itovaire yogovagetakera, irirori onti yamatavitaka ikiiro.  
\v 4 Neaigaempatyo maganiro viroegi, pineaigakemparika pinegintevageigaka vikiirotyo shineventaigaachane. Paniropagetyo pineaigakempa gara pikamaguigiri pashini tyara ikantaka irirori.  
\v 5 Paniropagetari tsikyata ikañotaka irirori yovetsikageigira, tera pashini kañotachane.  
\v 6 Maika nokogake nonkamantaigakempira yogari yogotagaganirira inkavintsajaigakeri gotagaigiririra.  
\v 7 Tsikyanira pamatavinaigakari vikiiro. Pine tatarika oita opankitagani irorotyo agaenkani impogini, irorotari timankitsine. Ario okañotaka garatyo tyani gaveimatatsi iramatavitakerira Tasorintsi.  
\v 8 Ario ikañoigaka ikantakanirira yovetsikavageigi terira onkametite ontityo iriaigake morekariku intagaigakempara, kantankicha yogari piriniventaigirorira ikogagetirira Isure Tasorintsi iriaigake enoku itimira Tasorintsi inkantakani intimaigake.  
\v 9 Maika tsame ashintsitashiigakerora avetsikaigakera kametiripage, gara aperaigaro. Garika aperaigaro ario pinkante aneakoigaempa inkavintsajaigakaera Tasorintsi impogini.  
\v 10 Irorotari maika tsame ankavintsaantavageigakera, irirosanotyo ankavintsajaigake apigematsaegine kematsaigiririra Kirishito. 
\s1 Ikarataganairora ikantaiganairira 
\p  
\v 11 Maika nanti Pavoro tsirinkaigakempi, irorotyo pineantaigavaemparo notsirinkira naro omarapagerikatyo nogiro.  
\v 12 Yogari kantaigankitsirira pogaratsaitagantaigakerora pichonkirimeshinaegite ontitari ikogaigakera irishineventaigakemparira irapijorioegitene. Ineaigaketari inkantaigavetempa: “Intagatityo ankematsaigakeri Kirishito kamaventaigakairira koroshiku, gara amaigavairo antsatagaigakerora itsirinkakotanakerira Moiseshi”, onti iratsipereakagaigakeri inkisaigakerira, irorotari ikantantaigakempirira pogaratsaitagantaigakempara.  
\v 13 Kañotari yogaratsaiigunkanirira tera ario intsatagasanoigero itsirinkakotanakerira Moiseshi, kantankicha ontitari ikogashiigake pogaratsaitagantaigakempara kameti iroroniri iraventakovageigakempa ineaigakera yagaveaigakempira yogaratsaitagantaigakempira.  
\v 14 Kantankicha naro tera nonkoge naventakovagetakempara, intagati noshineventavagetaka ikamaventakenara Jesokirishito koroshiku, tenigetari noshineventagetumataemparo magatiro ishineventavageigarira kipatsipagekunirira, tera nonkogumataenika nosuregetaemparora.  
\v 15 Nokantantaigakempirira ariorika agaratsaiigaka ontirika tera agaratsaiigempa ario tyara inkante Tasorintsi, intagatitari ikogake irirori ankematsaigakerira Kirishito ankantatigaigakempara.  
\v 16 Nokogake intsarogakagaigakemparira Tasorintsi maganiro kañoigankicharira maika intiegiri aikiro maganiro pashini kematsatasanoigiririra intimakagaigakerira kameti ganiri tatoita yovankinaventumaigaa. 
\p  
\v 17 Maikari intagatityo yoverajaitaana impugatsanaitaenara koneamataketari omashikisetagakenara ipasapasavageitakenara karanki ikisaviitakenarora nantavagetakenerira Atinkami Jesokirishito, irorotari ogotantunkani maika iriro shintaana. 
\p  
\v 18 Maika, napigematsaegine, nokogake inkavintsaavageigakempira Atinkami Jesokirishito. Ario onkañotakempa. Amen. \sig Maika intagati,\sig*\sig Pavoro\sig*