\id 1JN - Maxakal'i NT -Brazil 2011 (DBL -2013) \h 1 YOÃM \toc1 Yoãm Te Kuxa Mãm Ka'ok Xop Pu Kax'ãmi' 1 \toc2 1 Yoãm \toc3 1 Yo \mt1 YOÃM TE' KUXA MÃM KA'OK XOP PU KAX'ÃMI' I \c 1 \s1 Hãm'ãktux te tikmũ'ũn hĩnnãhã' \p \v 1 'Ũgmũ'ãte xa ka'ãmi', nũy xa Topak-tok Yeyox Kunnix 'ãktux, ha Topa yõg Hãm'ãktux putuk. Hõmã hãmyãxatamuk xohixnãg 'ĩhã', 'ap xip'ah hãm xexka', xix pexkox, pa nõm Hãm'ãktux xip tap, yã Topak-tok, hak mũ'ãte' xupak, xi' pẽnãhã', xik mũ'ãte 'ũgyĩm hã' xupit, ha nõm Hãm'ãktux yã Topak-tok, tu' xohix hĩnnãhã'. \v 2 Tu ta tu' xip hãm tu, hak mũ'ãte' pẽnãhã', huk mũ'ãte nõm hãm'ãktux 'ãktux putup, yã' hi xe'ẽgnãg, tu' hi kux putup 'ohnãg, tu yũmũg Tak Topa mũtik ti ka'ok, ha yũmũ'ã tu' mũg, \v 3 tu xa hãm'ãktux, nũy xa hãmyũmmũgã', yãk mũ'ãte' pẽnãhã', tu' xupak, tu xa' xuktux, xayĩk mũg kuxa mũtik yã 'ãkuxap-xet. Kaxĩy yũmũg kuxap-xet yũmũg Tak Topa kuxa mũtik, xik-tok Yeyox Kunnix kuxa mũtik. \v 4 'Ũgmũ'ãte tappet mĩy, nũy 'ãkuxa hittupmã', ha mõktu yã hittup xexka'. \s1 Tu Topa te hãptupmãhã 'ãktux \p \v 5 Kunnix tek mũ'ã hãm'ãktux, hak mũ'ãte xa' xuktux, hu: Mãyõn te hãptupmãhã', tu 'ãmnĩy koxtap nõã', hã kaxĩy Topa yã max xe'ẽgnãg, tu hãpxopmã kummuk 'ohnãg. \v 6 Tikmũ'ũn te: “'Ũgkuxap-xet Topa kuxa mũtik,” kaxĩy, tu hãpxopmã kummuk pax, puxix tu mõ'ãmã', tu yã' koit. \v 7 Tikmũ'ũn te hãpkumep hãptup 'ĩhã, puxix putat pẽnã max, ha' nõy xop xohix te' yõg hãpxopmã'ax pẽnãhã'. Hã kaxĩy yũmũ'ãte hãmyok mĩy, Topa putuk yũmũ'ãte hãmyok mĩy, kopxix yũmũg kuxap-xet, ha Topak-tok Yeyox Kunnix yũmũg pupi' xok tap, tu yãy hep 'ãta nũ'nãhã', nũy yũmũg kuxa tupmã, ũ yũmũg kuxa tu max. \p \v 8 Hu: “'A 'ãte hãpkummuk 'ũm mĩy'ah,” kaxĩy, kopxix yã' koit, 'ap hãpxe'e 'ãktux'ah. \v 9 Pa yũmũ'ãte yãy hãpkummuk mĩy'ax 'ãktux, xix Topa pu' xuktux, puxix Topa' mĩy'ax kummuk xaxogã', pu tu kux, Topa te hãm'ãktux xex hah, tu hãmyok mĩy, nũy yũmũg kuxa kummuk tupmã', 'ũ kuxa tu max. \v 10 Yũmũ'ãte: “Yãk kuxa max. 'Ãte hãpxopmã kummuk 'ohnãg,” kaxĩy, kopxix yã' koit, yã Topa te' koit 'ãktux, tu Topa pu yũmũg yĩpkox 'ohnãg. \c 2 \s1 Kunnix te yũmũg mõgnĩynãm \p \v 1 'Ũgkutok xop, 'ãte nũ mĩy tappet, xayĩy 'ãxop hãpkummuk mĩy hok. Yũmũg 'ũm te hãpkummuk mĩy, puxix Yeyox Kunnix te hãmyok mĩy pax, tu yũmũg Tak Topa pu hãm'ãktux, yũmũg pupi hãm'ãktux, \v 2 ha Topa te yũmũ yõg hãpkummuk mĩy'ax xaxogãhã', yã Kunnix xok yũmũg pupi', nũy hãpkummuk mĩy'ax xaxogã', pu tu kux. Ya' hep xop xohix yõg hãpkummuk mĩy'ax xaxogãhã kamah. \p \v 3 Topa yõg xat'ax pu yũmũg yĩpkox pi', kopxix yũmũg Topa yũmmũg, tuk kuxa mãm. Yã Topa yũmmũg xe'e'. \v 4 Tikmũ'ũn te: “'Ãte Topa yũmmũg,” kaxĩy, pa' yõg xat'ax pu' yĩpkox hok, puxix yã' koit, tu hãpkohe mĩy. \v 5 Tikmũ'ũn 'ũm te Topa yõg hãm'ãktux pu' yĩpkox pi', puxix Topa mõ'yãy xe'ẽgnãg, hã kaxĩy yũmũg kuxap-xet 'ũkuxa mũtik. \v 6 Tikmũ'ũn te: “'Ũgkuxap-xet Topa kuxa mũtik,” kaxĩy, pũyã mõg, nũy hãpxopmã max, nũy Yeyox Kunnix yõg hãpxopmã'ax tat. \s1 Tu' xat'ax tup 'ãktux \p \v 7 'Ũkxape xop: 'Ũxat'ax hittap 'ãte xa kax'ãmi'. Yã hõmã tikmũ'ũn te xa' xat'ax 'ãktux, tu xa hãm'ãktux hãmãxap. \v 8 Pa kama' tup 'ũxat'ax. Yã Kunnix te' yũmmũgahã', 'ĩhã tu hãpxopmã max. Yã' xohix te' pẽnãhã', tu' hittup. Yã 'ãmnĩy tox kux putuk. Kunnix nũn, tu hãpxopmã max, tu yã hãptup koa putuk. Yã mãyõn xupep, tu hãm xexka xohix tupmãhã', ha kaxĩy Kunnix nũn, tu hãmmax yũmmũgãhã', tu hãmmaxnãhã', ha mõktu 'ãxop kama te hãpxopmã max. \p \v 9 Tikmũ'ũn te: “'Ãte hãpxopmã max,” kaxĩy. Yãy xapep-tupnõg, puxix yã hitop tu hãpxopmãhã', tu tikmũ'ũn nõy putuk, nõm te 'ãmnĩy koxtap hã hãpkumep, tu hãmpẽnã 'ohnãg, xix hãmyũmmũg 'ohnãg, tu yã yãy mõ'ãmã'. \v 10 Tikmũ'ũn te xapep-tup pax, puxix hãmyũmmũg, tu' nõy mõ'nĩynãm, puyĩy hãpxopmã max, tu' kummugã 'ohnãg. Tu tikmũ'ũn nõy putuk, nõm te hãptup 'ĩhã hãpkumep. Tu hãmpẽnã max, nũy nõy mõgã max. \v 11 Tikmũ'ũn te' xapep-tup nõg, puxix tu tikmũ'ũn nõy putuk, nõm te yãyxaxok hãpkoxtap kopah. Tu hãmpẽnã 'ohnãg, tu tik pa hok putuk, tu hãmyũmmũg 'ohnãg. \p \v 12 'Ũgkutok xop: 'Ãte xa kax'ãmi', hu: Yã Kunnix te 'õg hãpkummuk mĩy'ax xaxogãhã', pu tu kux. \v 13 'Ãtak mũnõm xop: 'Ãte xa kax'ãmi', 'ãxop te yũmũg xuxyã yũmmũg hah, ha' xiptap, 'ĩhã Topa te hãm xexka mĩy, ha 'ãxop te nõm yũmmũg. 'Ãtuk tup xop: 'Ãte xa kax'ãmi', 'ãxop te hãpkummugã'ax kuxyãhã. \p \v 14 'Ũgkutok xop: 'Ãte xa kax'ãmi', 'ãxop te yũmũg Tak Topa yũmmũg hah, 'Ãtak mũnõm xop: 'Ãte xa kax'ãmi', 'ãxop te yũmũg xuxyã yũmmũg hah, ha' xip tap, 'ĩhã Topa te hãm xexka mĩy. 'Ãtuk tup xop: 'Ãte xa kax'ãmi', 'ãxop ka'ok hah. Topa yõg hãm'ãktux te 'ãkopa' xip, ha 'ãxop te hãpkummugã'ax kuxyãhã'. \p \v 15 Topa hã' puknõg xop tep-tup nõg, yĩy nõm pu 'ayĩpkox hok, xi' yõg hãpxop putup hok. 'Ãxop te 'ãnõy yõg hãpxop putup xũy, hu ta yũmũg Tak Topap-tup hok. \v 16 Topa hã' puknõg xop te hãpxopmã kummuk, yã' yõg hãpxopmã'ax xohix te: yãy yõg putup'ax kummuk mĩy, xi' nõy yõg hãpxop putup, xix hãpxop nũ'xok, nũy yãy xexkãnã'. Yã' xohix te Topa hã' puknõg xop yõg hãpxopmã'ax, 'ap pexkox yõg'ah. \v 17 Ha hãm xexka nõg putup, xi' yõg hãpxopmã'ax xohix nõg putup, pa tikmũ'ũn te Topa pu hãpxopmã max, xix nõm pu' yĩpkox pi', puxix tu hi xe'e kux 'ohnãg. \s1 Tikmũ'ũn te Kunnix hã' puknõg \p \v 18 'Ũgkutok xop: Hãmyãxatamuk xohix xox putox te mõ'nãp-tup. Tikmũ'ũn te xa hãm'ãktux, ha hãm'ãpak, yã tik gãy xexka nũn, tu Kunnix tu' gãy, ha hõnhã tik gãy xop punethok, nõm te Kunnix tu' gãy, ha taxĩy yũmũ'ãte' yũmmũg: Yã hãmyãxatamuk xohix xox putox. \v 19 Nõm Kunnix tu' gãy xop te yũmũ'ã nĩm, 'ũpuknõg tu', 'ũkuxa mãm xet tu'. Pax pu yũmũ yõg, puxix yã tu pip ka'ok. Pa' mõg, nũy mõy 'ũxohix pu' mũg, yã yũmũ'ã hã' puknõg. \p \v 20 Kunnix te Topa Koxuk nũ'kutnãhã 'ãxop hah, ha 'ãha yĩxoho', tu xa hãpxe'e yũmmũgãhã'. \v 21 'Ãte xa kax'ãmi', 'ãxop te hãmyũmmũg hah, yã' koit'ax te hãpxe'e hã' puknõg, tu yãy putuk 'ohnãg. \p \v 22 'Ũ 'ũm te' koit? Tute' koit, nõm te: “Yeyox mũn 'ap Kunnix'ah, Topa te Yeyox yãykutnã 'ohnãg,” kaxĩy. 'Õhõm Yeyox tu' gãy, tu Topa yã Yeyox hã' Tak 'ãktux hok, tu Yeyox yã Topa hãk-tok 'ãktux hok, tute' koit tu hãm'ãktux. \v 23 Tikmũ'ũn te Topak-tok 'ãktux hok, puxix kamah 'Ãtak 'ãktux hok, ha tikmũ'ũn te Topak-tok putup, puxix tu' Tak putup kamah. \p \v 24 Yĩy hãm'ãktux'ax hittap xeh 'ãkuxa kopah, nũy 'ãhi xe'ẽgnãg Topa yũmũg Tak mũtik, xik-tok mũtik, tu' kuxap-xet Topa kuxa mũtik, xik-tok kuxa mũtik. \v 25 Yã Kunnix mũn te yũmũ'ã hãm'ãktux xex, tu yũmũg xohix hĩnnãp-tup xe'ẽgnãg, 'ũg pip Topa yĩkãgnãg pexkox tu'. \p \v 26 'Ãte xa kax'ãmi', puyĩy tikmũ'ũn xa mõ'ãmã hok. \v 27 Kunnix te Topa Koxuk yĩxõnnãhã 'ãxop hah, ha tikmũ'ũn 'ũm te xa hãmyũmmũgã hok. Yã Topa Koxuk mũn te 'ãkopa' xip, tu xa hãmyũmmũgãhã', tu Topa yõg hãm'ãktux xohix yũmmũgãhã', tu xa hãpxe'e yũmmũgãhã', yĩy hãmyũmmũgã'ax pu 'ĩpkox pi', nũy Kunnix kuxa mũtik 'ãkuxap-xet. \p \v 28 'Ũgkutok xop: Ya hamũn. Kunnix kuxa mũtik 'ãkuxap-xet, hu ta kuxãnõg hok, 'ĩhã Kunnix te putpu' nũn, yĩy yãyhãhup hok, 'ap yãy 'ũm xaptop putup'ah. \v 29 Kunnix te hãmyok mĩy, yĩy yãy yõg tikmũ'ũn te hãmyok mĩy kamah, yã Topap-tok xop nõ'õm. Yã' max 'ãxop te hãmyũmmũg. \c 3 \s1 Tu Topak-tok xop 'ãktux \p \v 1 Topa te mõg yũmũg yãy xe'ẽgnãg, tu mõg yãy xe'ẽgnãg, hu yũmũg 'ãxet'ax mĩy Topak-tok xop. Yã Topa hã yũmũ'ã kutok xop xe'e'. Topa hã' puknõg xop te yũmũg putup nõg, Topa mũn yũmmũg 'ohnãg tu'. \v 2 'Ũkxape xop: Hõnhã Topa hã yumũg kutok xop, ha yũmũg xuxyã nũn, kopxix yũmũg yãy yãnãn 'ũtup'ax, ha xĩy 'a yũmũ'ãtep yũmmũg'ah, pa Kunnix nũn, kopxix yũmũg yãy yãnãn, nũy Kunnix putuk, yũmũg xuxyã xe'e pẽnãp-tup tu'. \v 3 Ha tikmũ'ũn te Kunnix nũn'ax hip, tu' xak, nũy hãpxopmã max, nũy Kunnix yõg hãpxopmã max tat. \p \v 4 Tikmũ'ũn te Topa yõg xat'ax pu' yĩpkox hok, puxix tu hãpkummuk mĩy. Yã hãpkummuk mĩy, 'ĩhã' xat'ax tu yĩpkox 'ohnãg. \v 5 Kunnix nũn, nũy yũmũ yõg hãpkummuk mĩy'ax kuxyã', tu hãpkummuk mĩy 'ohnãg. Yã 'ãxop te' yũmmũg tap, \v 6 yĩy tikmũ'ũn kuxap-xet Kunnix kuxa mũtik, puxix tu hãpxopmã max, tu 'a hãpkummuk mĩy pax'ah. Pa tikmũ'un te hãpxopmã kummuk pax, puxix Kunnix pẽnã hok, xi' yũmmũg hok kamah. \p \v 7 'Ũgkutok xop: 'Õg pa 'ãti', puyĩy tikmũ'ũn xa mõ'ãmã hok. Tikmũ'ũn max te hãmyok mĩy, ha kaxĩy Kunnix te hãmyok mĩy. \v 8 Tikmũ'ũn te hãpxopmã kummuk pax, puxix Hãmgãyãgnãg yõg, yã Hãmgãyãgnãg te hãpxopmã kummuk tap. Topa te hãm xexka mĩy, 'ĩhã Hãmgãyãgnãg te hãpkummuk mĩy tap. Ha Kunnix nũn, nũy Hãmgãyãgnãg yõg hãpxopmã'ax nõã', pu tu nõg. \p \v 9 Topa Koxuk te Topak-tok xop ka'ogãhã', puyĩy hãpxopmã kummuk hok, Topak-tok xop tu'. \v 10 Topak-tok xop xix Hãmgãyãgnãg kutok xop 'ap yãy putuk'ah. Yã Hãmgãyãgnãg kutok xop te hãpkohe mĩy, tu' nõy putup hok. \s1 Tu yãy putup pax 'ãktux \p \v 11 'Ãxop te hãm'ãktux hittap 'ãpak, hu: “'Ũyã yũmũg xohix yã yãy putup pax.” Kaxĩy. \v 12 Tik hittap Kãyĩy te yãy taknõy 'Ameo putex. 'Ãnõy putex hok, nũy Kãyĩy putuk hãpxopmã hok. Ha Hãmgãyãgnãg xop yõg, tu yãy taknõy putex. Tep tu Kãyĩy tep-tex? Yãy kũmĩy'ax kummuk tup-tex, 'ũtaknõy te hãpxopmã max, yĩy Kãyĩy tep-tex. \p \v 13 'Ũkxape xop: Topa hã' puknõg xop te 'ãp-tup nõg, pãyã 'ãkuxãnõg hok. \v 14 Hõmã yũmũ'ãte hãpxopmã kummuk pax, pãyã Kunnix te yũmũg kuxa hĩnnãhã', yĩy yũmũg nõy putup pax xexka nõmhã. Yã taxĩy hã yũmũg yãy kuxa hi'ax yũmmũg. Tikmũ'ũn te' nõy putup hok, puxi' kuxa hi 'ohnãg. \v 15 Tikmũ'ũn te' xapep-tup hok, puxix tu kuxa kopap-tex, ha tikmũ'ũn tep-tex, puxix tu kuxa hi 'ohnãg. \v 16 Ha yũmũ'ãte putup pax yũmmũg. Yã Kunnix xok yũmũg pupi', nõ yũmũg yãy xe'ẽgnãg, tu yũmũ'ã tu' xok, 'ũyã yũmũg xape pupi xakix kamah! \v 17 'Ũptexop xexka te' nõy hok 'ũm pẽnãhã', tu hãpxop 'ũm hõm hok, 'ũkuxa ka tu', puxip-texop te Topa 'ũm putup pax 'ohnãg. \v 18 'ũgkutok xop: 'Ãxop te 'ãnõy putup, ha hãpxopmã max, nũy 'ãyĩy'ax hãp-tup puxet hok. Pa hãpxopmã max, nũy 'ãnõy hã 'ãtehet, nũy tup-tup pax xe'e'. \s1 Tu kuxãnõg hok Topa keppa 'ãktux \p \v 19 Hã kaxĩy yũmũ'ãte hãmyũmmũg, yãy yõg hãpxopmã'ax max hã yũmũ'ãte hãmyũmmũg. Yã yũmũg mũn Topa yõg, hu yũmũg kuxa mãm ka'ok Topa kopah. \v 20 Yũmũ'ãte yãy kuxa yĩkopit, tu yã yãy kupex, puxix Topa hãmyũmmũg, nũy yũmũg kuxa tu yũmmũg kamah. \v 21 Yũmũg kuxa yã yãy kupex hok, kopxix yũmũg mõg yãy nĩynãm, nũy Topa keppa' pi', nũy nõm pu hãm'ãktux, nũy yũmũg kuxãnõg hok. \v 22 Topa pu yũmũg yĩpkox pip, yĩy ta yũmũg xat, 'ũ hãpxopmã max, hu Topa tu' xak, 'ũ yũmũ'ã hãpxop 'ũm popmã', ha' popmãhã'. \v 23 Ha Topa te' xat, hu: “'Ãkuxa mãm 'ũgkutok Yeyox Kunnix kopah,” kaxĩy. Tu xe: “'Ãpu 'ãxohix yãy putup pax,” kaxĩy. Yã kaxĩy Kunnix te yũmũ'ã xat tap. \v 24 Tikmũ'ũn yĩpkox pi', puxix tu kuxap-xet Topa kuxa mũtik, xix Topa kuxa nõm mũtik kuxap-xet, tu yãy Koxuk yĩxonnãhã', pu yũmũ'ã hãmyũmmũgã'. \c 4 \s1 Tu' Koxuk xe'e 'ãktux, xi' koxuk te mõ'ãmã'ax 'ãktux \s1 Tu' Koxuk xe'e 'ãktux, xi' koxuk te mõ'ãmã'ax 'ãktux \p \v 1 Tikmũ'ũn punethok te: “Topa Koxuk tek kopak xip,” kaxĩy. Nãy, 'ãpu nõm xop yĩkopit, nũy hãmyũ mmũg. Pe yã Topa Koxuk xe'e te nõm kopa' xip. Yã tikmũ'ũn punethok te hãm'ãktux max, pa Topa pupi hãm'ãktux'ah. Yã mõ'ãmã'! \v 2 Hã kaxĩy 'ãxop te' kopit'ax, hu: Tikmũ'ũn te Yeyox Kunnix 'ãktux, tu Yeyox yã tikmũ'ũn kutok 'ãktux, puxix Topa Koxuk xip nõm xop kopah. \v 3 Pa nõm tikmũ'ũn te hãm'ãktux hok, tu: “'Ap tikmũ'ũn kutok xe'e'ah,” kaxĩy, puxix Topa Koxuk 'ũkopa tu xip 'ohnãg. 'Ãmhok. Pa' koxuk puknõg te' kopa' xip, nõm te Yeyox tu' gãy. Hõmã tikmũ'ũn te' koxuk puknõg nũn'ax 'ãktux, ha hõnhã hãm xexka tu' xip. \p \v 4 'Ũgkutok xop: Yã 'ãxop Topa yõg, hu hãm'ãktux hã mõ'ãmã'ax xop kuxyãp-tup. Yã Topa Koxuk te 'ãkopa' xip, tu' ka'ok xe'ẽgnãg, ha' koxuk puknõg pu'uk. \v 5 Topa hã' puknõg xop te yãy yõg hãpxopmã'ax 'ãktux, ha yãy yõg xape xop te hãm'ãpak, tu Topa hã' puknõg xop hã' xape, hu hãm'ãpak. \v 6 Pãyã yũmũg mũn Topa yõg. Tikmũ'ũn te Topa yũmmũg, puxix yũmũ yõg hãm'ãktux 'ãpax, ha tikmũ'ũn te Topa yũmmũg hok, puxix hãm'ãpak hok. Ha kaxĩy yũmũ'ãte Topa Koxuk yũmmũg, xi' koxuk te mõ'ãmã'ax yũmmũg kamah. \s1 Topa te tikmũ'ũn mõ'yãy xe'ẽgnãg 'ãktux \p \v 7 'Ũkxape xop: 'Ũyã yũmũg yãy putup pax, yã Topa te yũmũg ka'ogãhã', 'ũ xape putup pax. Tikmũ'ũn te' xape putup pax, puxix yã Topak-tok, tu Topa yũmmũg. \v 8 Tikmũ'ũn tep-tup pax hok, puxix Topa yũmmũg hok, yã Topa te mõ'yãy xe'ẽgnãg. \v 9 Tu yũmũg yũmmũgãhã', tu tak-tok puxehnãg nũ'kutnãhã', tuk-tok puxehnãg nũ'kutnãhã hãm xexka tu', pu yũmũg pupi tu' xok, nũy yũmũg kuxa hĩnnã xe'ẽgnãg. \v 10 Ha Topa te yũmũg mõg yãy xe'ẽgnãg. 'A yũmũ'ãte Topa 'ũm mõ'yãy xe'ẽgnãg'ah. 'Ãmhok. Pa Topa te yũmũg mõg yãy xe'ẽgnãg, huk-tok nũ'kutnãhã', pu yũmũg pupi tu' xok, hak-tok xok, nũy yũmũ yõg hãpkummuk mĩy'ax xohix xaxogã', pu tu kux. \p \v 11 'Ũkxape xop: Topa te yũmũg mõg yãy xe'ẽgnãg, 'ãpu yũmũg kamah yãy putup pax. \v 12 'A tikmũ'ũn te Topa 'ũm pẽnã xet'ah. Yũmũg yãy putup pax, puxix Topa yũmũg kuxa hã yã tu kuxap-xet, ha mõktu yã mõ'yãy xe'ẽgnãg. \v 13 Hã kaxĩy yũmũg kuxa mãm ka'ok, 'ũyĩy kuxap-xet Topa kuxa mũtik. Yã Topa te yũmũg kopa' xip, tu yãy Koxuk xe'ẽgnãg yĩxõnnãhã', yũmũ'ã'. \v 14 Hak mũ'ãte Topak-tok pẽnãhã'. Yã Topa tek-tok nũ'kutnãhã hãm hah, pu Topa hã' puknõg xop pupi tu' xok. \v 15 Tikmũ'ũn te Yeyox Kunnix yã Topak-tok 'ãktux, puxix Topa kuxa nõm mũtik kuxap-xet. \v 16 Yã yũmũ'ãte Topa yõg mõ'yãy'ax yũmmũg, ha yũmũg mõg yãy xe'ẽgnãg, ha yũmũg kuxa mãm ka'ok nõm kopah. \p Topa mũn mõ' yãy'ax xe'ẽgnãg, ha tikmũ'ũn te' nõy putup pax, puxix tu kuxap-xet Topa kuxa mũtik, ha Topa kuxa te nõm mũtik kuxap-xet 'ũyãnãn tu'. \v 17 Topa te mõg yãy xe'ẽgnãg, tu mõktu yũmũg kuxa kopa' xip ka'ok, ha yũmũ'ãte mõg yãy nĩynãm. Ha hãptup xe'e mõ'nãp-tup, 'ĩhã Kunnix xe'e te putpu nũn, nũy hep xop xohix yõg hãpxopmã'ax kopit. 'Ũyã yũmũg hãpxopmã max, Kunnix te hãpxopmã max putuk! \v 18 Tikmũ'ũn te' nõy putup pax, puxix tu' yĩpkutuk hok, tup-tup pax, hu' yĩpkutuk hok. Tikmũ'ũn te' nõy yĩpkutuk, puxip-tup kutõgnãg, tu' gãy'ax yĩpkutuk, hu' kuxa xũy. \p \v 19 Topa te yũmũg mõg yãy xe'ẽgnãg hãmãxap, yĩk-nãy tu yũmũ'ãte Topap-tup pax. \v 20 Tikmũ'ũn te: “'Ãte Topap-tup pax,” kaxĩy, tu' xape 'ũm nõy putup nõg, puxi' koit. Tikmũ'ũn te' nõy pẽnãhã', tup-tup hok, puxix Topap-tup hok kamah. 'Ap pẽnã xet'ah. \v 21 Yĩy Kunnix te yũmũg xat, hu: “Tikmũ'ũn te Topap-tup pax, puxi' xape putup pax kamah,” kaxĩy. \c 5 \s1 Tute' gãy xop kuxyã 'ãktux \p \v 1 Tikmũ'ũn kuxa mãm ka'ok Yeyox Kunnix kopah, tu yã Topa yõg hãmyãykutnã'ax yũmmũg, puxix nõm tikmũ'ũn Topa hãk-tok. Tikmũ'ũn te' Tak 'ũm putup pax, puxik-tok xop putup pax kamah. \v 2 Yũmũ'ãte Topap-tup pax, tu 'õg xat'ax mĩy, hu Topak-tok xop putup pax kamah, tu' yũmmũg. \v 3 Tikmũ'ũn te Topap-tup pax, tu tu' yĩpkox pip, 'ap xat'ax ka'ok'ah, yũmũg mõg yãy xe'ẽgnãg hah. \v 4 Yã Topak-tok xop te' gãy xop kuxyãp-tup, yũmũg kuxa mãm ka'ok, puxix Topa hã' puknõg xop kuxyãp-tup. \v 5 'Ũ 'ũm te' kuxyãp-tup? Nõm xop kuxa mãm ka'ok Yeyox kopa xop, tute' kuxyãp-tup, nõm te hãmyũmmũg, yã Yeyox mũn Topak-tok. \s1 Tu Yeyox Kunnix 'ãktux \p \v 6 Tu' nũn, hap-tox pix kõnãg hã, ha' hep 'ãta nũ'nãhã'. 'Ũp-tox pix, 'ĩhã Topa te yãy kutok 'ãktux, ha yũmũg pupi' xok, 'ũyĩy yũmũ'ã Topa hã kutok xop kamah. Ha Topa Koxuk te: “Hamũn! Yã hãm'ãktux xe'e'!” kaxĩy. \v 7-8 Yeyox Kunnix yã Topak-tok xe'ẽgnãg. Topa Koxuk te yũmũg kuxa kopa hãmyũmmũgãhã', 'ũyĩy hãmyũmmũg, xix Yeyox putox pix, 'ĩhã Topa te hãm'ãktux, xix Yeyox te yũmũg pupi' xok, nũy yũmũg kuxa kummuk xit, nũy tu kuxa maxnã', yã hãpxopmã'ax 3 hã yũmũg kuxa mãm ka'ok Yeyox Kunnix kopah. \v 9 Tikmũ'ũn te hãm'ãktux, kopxix yũmũg xupax, ha Topa te hãm'ãktux, kopxix yũmũg yĩpkox pi', hãpxe'e 'ãktux hah, ha Topa te Yeyox yã yãy kutok 'ãktux. \v 10 Tikmũ'ũn kuxa yũm ka'ok Topak-tok kopah, puxix yãy kuxa tu: “Hamũn!” kaxĩy. Tikmũ'ũn kuxa yũm hok, puxix tu Topa te yã' koit 'ãktux, Topa yõg hãm'ãktux pu' yĩpkox 'ohnãg hah, ha Topa te: “Yeyox mũn yã 'ũgkutok xe'e'!” kaxĩy. \v 11 Tu xe: “'Ãte 'ãkuxa hinnã xe'ẽgnãg, 'ũgkutok hã 'ãkuxa hinnãhã, ha 'ãhi kux 'ohnãg,” kaxĩy. \v 12 Topak-tok te tikmũ'ũn mũtik tihi', puxix tu kuxa hi xe'e', ha tikmũ'ũn mũtik ti hok, puxix tu hi 'ohnãg. \s1 Tu' hi xe'ẽgnãg, ha' kux 'ohnãg 'ãktux \p \v 13 'Ãte xa kax'ãmi', nũy xa hãmyũmmũgã'. 'Ãxop kuxa mãm ka'ok Topak-tok kopah, tu 'ãkuxa hi xe'ẽgnãg. \v 14 Topa keppa yũmũg pip, tu' yĩpkutuk 'ohnãg. tu Topa tu' xak, pu hãpxop 'ũm hõm, 'ũyĩy yũmũg hãpxopmã max, puxix yũmũ'ã' hõm. \v 15 Yũmũ yõg hãm'ãktux 'ãpak hah, hu yũmũ'ã' hõm putup. \p \v 16 Pẽyã tikmũ'ũn te' xape pẽnãhã', ha hãpkummuk mĩy miax, yĩy Topa te' xũygãp-tup, pãyãp xok putup'ah. 'Ãpu Topa tu' xax, pu 'ãxape hĩnnã', puyĩy tu' xok hok. Yã hãpkummuk miax. Pẽyã' xape te hãpkummuk xexka mĩy, pũyã Topa tu' xax hok, puyĩ' hĩnnã'. Yã' xok putup. \v 17 Hãpkummuk mĩy'ax xohix te yãy pu hãpkummugãhã', pa 'ap xohix tep-tex'ah. \p \v 18 Topak-tok xop 'ap hãpxopmã kummuk pax'ah, Topak-tok te' pẽnã max hah, yĩy Hãmgãyãgnãg te' kummugã hok, ha yũmũ'ãte' yũmmũg. \p \v 19 Yã yumũ' mũn Topa yõg, ha Hãmgãyãgnãg te Topa hã' puknõg xop xat. \p \v 20 Yã Topak-tok nũn tap, tu yũmũ'ã hãmyũmmũgãhã', 'ũyĩy yũmũg Topa xe'ẽgnãg yũmmũg. Topa kuxa mũtik yũmũg kuxap-xet, xik-tok Yeyox Kunnix kuxa mũtik yũmũg kuxap-xet. Yã Topa xe'ẽgnãg, tu yũmũg kuxa hĩnnãhã xe'ẽgnãg. \p \v 21 'Ũgkutok xop: Topa 'ũm komut nĩm! Nõm pu nũ'ãktetex hok! Tu ta tu' kux.