\id REV - Nadëb New Testament (Brazil) - 2012 -bd (web edition) \h Apokarip \toc1 Apokarip Ta jawén hawät do Jesus metä wät do ky n'aa hahỹỹh \toc2 Apokarip \toc3 Apocalipse \mt1 Apokarip \mt2 Ta jawén hawät do Jesus metä wät do ky n'aa hahỹỹh \c 1 \p \v 1 Jesus Kristo metëëh do hahỹ kerih doo, ta hã P'op Hagä Do anoo doo, ta hã h'yy ka'eeh doo, ta karom hedoo do sa hã tametëëh hyb n'aa nayyw hẽ hawät do pan'aa. Jesus Kristo mejõ wät ããs ta mejũũ do seeh, wë ỹỹ, ỹ ta karom Jowãw, ër pooj jé hawät do ky n'aa ër hã tapanäk hyb n'aa. \v 2 Baad ỹ berii wät sahõnh hẽ hã ỹ tametëëh doo, ỹ hapäh doo. Hahỹ né hẽ P'op Hagä Do ër tamaher'oot doo, baad hadoo do Jesus Kristo metëëh do na-ããj hẽ. \v 3 P'op Hagä Do ky n'aa edëng da jé hahỹ ta jawén hawät do ky n'aa ner'oot doo. Ky n'aa kedëng na-ããj hẽ jé hahỹ maa newëë doo, ky daheeh doo, edaa däk do hyb n'aa takajaa doo. \p \v 4-5 Ỹ Jowãw, ỹ edëng Jesus hã h'yy ka'eeh do setsi hedoo do panang bä, Asija häd näng do häj n'aa bä habong doo. Ỹ karẽn P'op Hagä Do awäd had'yyt doo, setsi hedoo do ta Sahee\f + \fr 1:4-5 \ft P'op Hagä Do Sahee né hẽ tii. \fk Setsi \ft hedoo do P'op Hagä Do kyy kerih do hã takerii däg bä, baad had'op tahanäng pé tii. Ti hyb n'aa, P'op Hagä Do Sahee baad had'op doo, tahanäng pé ti \fq setsi ta Sahee\ft .\f* tabag'ããs do tyng n'aa pa hab'ëëh do na-ããj hẽ, Jesus Kristo na-ããj hẽ raky en'yym bë hã, ỹ karẽn bë rah'yyb en'yym. Jesus Kristo né hẽ ti baad hadoo do her'oot doo. Tahajaa ji ky dahé bä taher'oot doo. Ti né hẽ jããm hẽ pooj jé dejëp do mahang ganä wät doo.\f + \fr 1:4-5 \ft Jesus ganä wät do pooj jé ta wób ragenä boo né paawä, p'aa hẽnh radejëp. Jããm pooj jé Kristo dejëp do mahang ganä wät do nadajëb wät doo.\f* Sahõnh hẽ badäk hahỹỹ bä habong do sa wahë n'aa wahë n'aa né hẽ tii. \p Tak'ëp ỹ j'aa etsë, ỹ weh'ëëh Jesus ër hã kamahä̃n doo, tadajëp do hyb n'aa nesaa do ër moo bok do hejój mahä̃nh ër tabedëëb wät doo. \v 6 Tak'ëp ỹ j'aa etsë, ỹ wehëë had'yyt hẽ Jesus, ta karapee tabag'ããs do ëër, ër hã tanoo doo. P'op Hagä Do ta Yb wë moo bok doo, ta hã hyb n'aa jew'yyk do ëër, tan'oo bä. Taw'ããts hẽ takabajaa had'yyt hẽ. Taw'ããts hẽ sahõnh hẽ tabagãã had'yyt hẽ. Ỹỹ. Tii d' né hẽ. Taw'ããts hẽ. \b \q1 \v 7 Bë hyb n'aa matakä da! \q1 Ti awät da Kristo wë puh gabarëëh do mahang. \q1 Sahõnh hẽ rabahapäh da. \q1 Baa ej'ooh do sii hẽ rabahapäh da. \q1 Tii bä, sahõnh hẽ badäk hahỹỹ hã habong do a'oot da ta hyb n'aa. \q1 Ỹỹ. Tii d' né hẽ. Taw'ããts hẽ. \b \p \v 8 “Ỹ né hẽ Aw-Pah, ỹ né hẽ Omekah. Ỹ né hẽ jããm hẽ pooj jé hawät doo, ỹ né hẽ tagadëëg ub hawät doo”,\f + \fr 1:8 \ft Tii d' né hẽ Gereg kyy me: \fq Ỹ né hẽ Aw-Pah ỹ né hẽ Omekah\ft . Gereg kyy me \+fk Aw-Pah \ft m' pooj jé hawät do rerih do retsén bä. Tagadëëg ub hadoo do retsén do ti \fk Omekah \ft . Ti hyb n'aa jããm hẽ pooj jé hawät doo, tagadëëg ub hawät doo, tahanäng pé tii.\f* näng Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Doo, P'op Hagä Do Sahõnh Hẽ Haj'ap Doo. “Ỹ né hẽ da hẽ hawät doo, p'ooj ub hawät doo, hỹ jawén awäd had'yyt doo”, näng mäh. \s1 Aj'yy hadoo do Jowãw bahapäh do ky n'aa hahỹỹh \p \v 9 Ỹ Jowãw, bë hỹỹj hadoo doo, bë nemuun h'yyb jawyg gó ỹ gadoo ër hã rarahejãã doo. Bë nemuun Jesus bag'ããs do karapee hadoo do ỹỹh. Tsyt dëëg hã Pat-Mos häd näng doo hẽnh majẽ ỹỹ ỹ rataj'oo gëët, ỹ maher'ood hõm do hyb n'aa paa P'op Hagä Do ër tamaher'oot doo, baad hadoo do Jesus metëëh do na-ããj hẽ. \v 10 Ta tii bä ỹ bawät bä, met'uuh hã, Jesus Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Do ër hyb n'aa esee noo gó, P'op Hagä Do Sahee ỹ tah'yyb mahũũm. Tii bä, ỹ jó däk hẽnh ỹ maa napäh tak'ëp hadoo do kyyh, torõm-bet ky hadoo do \v 11 hahỹỹ da ky hadoo doo: “Ma kahé bäh kapõõs do hã merii da mahapäh doo. Tii bä mamejõ hã ỹ h'yy ka'eeh do setsi hedoo do panang Asija häd näng do häj n'aa bä habong do sa wë. Mamejõ Epeso, Es-Mirina, Peh-Gamo, Tijatira, Sar-Des, Piradepija, Raw-Diseej häd enäh do panang hẽnh”, näng ta kyyh. \p \v 12 Tii bä, jawén ỹ p'aa hẽnh ỹ begãã wät ỹ bahapäh hyb n'aa jaa hã ỹ her'oot doo. Tii b' ỹ hapäh setsi ta bag tyng k'ããts tëg gabarëëh do s'ëëb. \fig Setsi ta bag tyng heen n'aa|alt="7 lampstands (as 7 lámpadas)" src="BK00154B.TIF" size="col" loc="No final de vs. 12 ou próximo" copy="© British & Foreign Bible Society, 1994." ref="Apokarip 1.12" \fig* \v 13 Ta bag tyng mahang ỹ bahapäh aj'yy hadoo doo. Dawëët ta saroor, ta tsyym hã tagadäk. K'ããts tëg gabarëëh do ta h'yyb mawyd. \v 14 Nu hõng. Hawak ta sëën, kawad puw hawak do hadoo. Tak'ëp tabawak. Gabarëëh ta matym, tëëg hõõ hadoo. \v 15 K'ããts tëg hahiin do hadẽẽ jat do hadoo ta tsyym gabar'ëëng. Gawakaa do p'op hana do ky hadoo ta kyyh. \v 16 Ta moo hub me setsi sagõõh rapadëëk. Ta noo gó naa sẽn-jeer séd demuun hãw padëëk do ganyyh. Papỹỹj wasyk tak'ëp tagabarëëh do hadoo ta mamets gabarëëh. \p \v 17 Aj'yy ỹ bahapäh bä, tũũ ỹ badëë jat tii bä ta tsyym pa dajëp do hajad hõm do hadoo. Tii bä ta moo hub tadasooh hã ỹỹ, ti taky hadoo: “Eỹỹm manäh. Ỹ né hẽ jããm hẽ pooj jé hawät doo, ỹ né hẽ tagadëëg ub hawät doo. \v 18 Ỹ né hẽ Hedëb Had'yyt Doo. Ỹ dajëb né paawä, ỹ awäd had'yyt hẽ hỹỹ kä. Ỹ né hẽ dejëp do rababong bä, Ades häd näng do tëg wë däk doo”,\f + \fr 1:18 \ft Hahỹỹ d' Jesus hanäng péh tii: “Ỹ né hẽ ti dejëp do hã mejũũ doo. Ỹ né hẽ ti her'oot do nyy da ỹ bad'oo \fk Ades \ft häd näng doo bä, dejëp do rababong bä habong do sa hã.”\f* näng ta kyyh. \v 19 “Ti hyb n'aa merii mahapäh doo”, näng ta kyyh hã ỹỹ. “Merii mahapëë däk doo, mahapäh doo, ta jawén hana do pan'aa na-ããj hẽ”, näng ta kyyh. \v 20 “Õm ỹ maher'oot hỹỹ kä nyy d' tahanäng pé ta ti setsi hedoo do sagõõh moh ỹỹ gó mahapëë wät doo, setsi ta bag tyng daheeh”, näng mäh. “Setsi hedoo do sagõõh, setsi ããs hã ỹ h'yy ka'eeh do setsi hedoo do panang bä habong do hag'ããs doo. Setsi ta bag tyng, hã ỹ h'yy ka'eeh do setsi hedoo do panang bä habong doo”, näng ta kyyh. \c 2 \s1 Ta hã h'yy ka'eeh do Epeso panang bä habong do hã Jesus maher'oot do hahỹỹh \p \v 1 Ti taky hadoo: \p —Hahỹỹ da merii karom ỹỹ hã, hã ỹ h'yy ka'eeh do Epeso panang bä habong do hag'ããs do hã: \mi “Hahỹ setsi hedoo do sagõõh ta moo hub me padëëk doo, setsi hedoo do ta bag tyng k'ããts tëg gabarëëh do mahang hawät do kyyh: \v 2 Ỹ hapäh sahõnh hẽ bë moo bok doo. Tak'ëp P'op Hagä Do wë bë moo bok ỹ hapäh. H'yy ganajëng doo me bë gadoo bë ahoop do ỹ hapäh. Dooh bë gado bä bë mahang nesaa do moo heb'ooh do ỹ hapäh. Bë metä wät, ỹ hapäh, nanäng ajyy daap men'yyh doo, ‘Kristo mejũũ do ãã’, hanäk doo. Daap ti ramenyyh bë hapëë däg kän. \v 3 H'yyb jawyg gó bë gado had'yyt hẽ baad nadoo do hëp ỹ n'aa bë ahoop doo. Ỹ hapäh, ti dooh bë h'yy gejë hõm bä. \v 4 Ti hadoo né hẽ, sét hẽ ti ỹ ganen'aak bë hã: Dooh ỹ bë kamahä̃n wäd bä, pooj jé ỹ bë kamahä̃n wät doo da. \v 5 Ti hyb n'aa taw'ããts hẽ bë hyb n'aa newë ta ti tak'ëp bë es'õõs doo, ỹ bë kamanahä̃n wät doo. Taw'ããts hẽ bë t'yyd kamehĩĩn. P'aa hẽnh bë moo boo baad hadoo do pooj jé bë moo bok do paah. Bë t'yyd kamanehĩĩn bä, ỹ da ana bë wë, ỹ ado hõm da bë bag tyng tabasooh doo bä naa. \v 6 Ti hadoo né hẽ, ti anäng na-ããj hẽ hahỹ baad bë bad'oo doo: Tak'ëp bë ganen'aak Nikoraw ma metëëk do ky s'ũũt doo.\f + \fr 2:6 \ft Dooh ji hapëë wäd bä jaa ti Nikoraw. Jããm hẽ ji hapäh ta ky s'ũũt do ma met'ëëk doo. Tahajaa mäh, sa nooh, ji awëë bä ta wób sa kabarii rahyb n'aa jew'yyk do tä n'aa. Tahajaa mä na-ããj hẽ ji h'yy karẽn do sii ji bahe'ỹỹh. Jesus hã h'yy ka'eeh do mahang rakarẽn rakamekuunh.\f* Ỹ na-ããj hẽ tak'ëp ỹ ganen'aak tii. \pi1 \v 7 “Bë sahõnh hẽ, bë maa newë hã ỹ h'yy ka'eeh do jé pad'yyt hẽ kahet'aa do hã P'op Hagä Do Sahee maher'oot doo. Jé nesaa do hã j'aa ketsë do hã ỹ anoo da joom ji hed'ëëp do ag tabepóh hyb n'aa, P'op Hagä Do panang bä hahäng doo.”\f + \fr 2:7 \ft Genesis 2.9\f* \s1 Ta hã h'yy ka'eeh do Es-Mirina panang bä habong do hã Jesus maher'oot do hahỹỹh \p \v 8 Ti taky hadoo: \p —Hahỹỹ da merii karom ỹỹ hã, hã ỹ h'yy ka'eeh do Es-Mirina panang bä habong do hag'ããs do hã: \b \mi “Hahỹỹ da jããm hẽ pooj jé hawät doo, tagadëëg ub hawät doo, dajëp do paah, p'aa hẽnh ganä wät do kyyh: \v 9 Ỹ hapäh bë hã rarahejãã doo. Ỹ hapäh bë kas'uut. Bë kasuud né paawä, bë h'yyb gó ti anäng hajõng baad hadoo doo. Ỹ hapäh Judah buuj wób bë raky n'aa rejãã doo, nesaa do bë ky n'aa ranoo doo. Judah buuj sa noo né paawä, dooh karapé haa heh'äät rado bä tii. Nesaa Do Yb karom né tii. \v 10 Bë eỹỹm manä bë ahoop do pan'aa. Bë wób radewäts b'ëëh da Dijab\f + \fr 2:10 \ft Gereg kyy me ramaneëënh Nesaa Do Yb, Dijab. “Ji taky n'aa tapa had'yyt doo”, tahanäng pé ti Dijab.\f* an'oo bä da, bë tametyy hyb n'aa, bë h'yy gejë hõm hyb n'aa paawä. Da hẽ had'yyt ub da ta ä̃h, ji moo sahõnh hẽ ta ä̃h bë da rano n'aa masoo doo. Taw'ããts hẽ bë h'yy gejë hõm manä hã ỹỹ, bë radejëëb bä na-ããj hẽ. Tii bä ỹ anoo da bë hã ji edëb heh'äät do ta säm. \pi1 \v 11 “Bë sahõnh hẽ, bë maa newë hã ỹ h'yy ka'eeh do jé pad'yyt hẽ kahet'aa do hã P'op Hagä Do Sahee maher'oot doo. Jé nesaa do hã j'aa ketsë doo, dooh da tahob bä banesaa hẽnh, pawóp nuu me däg radejëp do kamaneëënh doo.”\f + \fr 2:11 \ft Jesus hã ji h'yy kanae bä, ji hub dajëb bä, ji h'yyb tym dajëp hadoo na-ããj hẽ ta jawén, tëëg hõõ hẽnh ji P'op Hagä Do ky n'aa etyy noo gó. Ji h'yyb tym dajëp doo, dooh tagawatsig bä. Ji ahob had'yyt hẽ da. Ti hyb n'aa \fk “pawóp nuu me däg radejëp doo” \ft ta ti kamaneëënh.\f* \s1 Jesus hã h'yy ka'eeh do Peh-Gamo panang bä habong do hã Jesus maher'oot do hahỹỹh \p \v 12 Ti taky hadoo: \p —Hahỹỹ da merii karom ỹỹ hã, hã ỹ h'yy ka'eeh do Peh-Gamo panang bä habong do hag'ããs do hã: \b \mi “Hahỹỹ da sẽn-jeer séd demuun hãw padëëk do hanäng do kyyh: \v 13 Ỹ hapäh, Nesaa Do Yb mejũũ doo bä bë panang badäk.\f + \fr 2:13 \fq Ta tii bä Nesaa Do Yb mejũũ \ft tawén näng, Roma buuj sa wahë n'aa \fk Sesa \ft ramaneëënh do tak'ëp panang buuj rahyb n'aa jew'yyk do hyb n'aa. Ta tii bä Jesus hã h'yy kana'eeh do tak'ëp rahyb n'aa jew'yyk na-ããj hẽ sa kabarii wób, sa hã pé kabaj'aa doo. Sa kabarii rahyb n'aa jew'yyk panang buuj redoo né paawä, Nesaa Do Yb ti rahyb n'aa jew'yyk doo. Tak'ëp rarejãã paa tii bä Jesus hã h'yy ka'eeh doo.\f* Ỹ hapäh ta ti hejoonh bë hã. Ti hadoo né hẽ, dooh hã ỹ bë h'yy gejë hõm bä. Dooh noo gó bë eréd wäd hã ỹ bë h'yy ka'eeh doo. Bë seeh, aj'yy Ãn-Tipas häd näng doo, baad had'yyt hẽ këh ỹ n'aa her'oot do paa bë panang bä, Nesaa Do Yb bawät bä radaj'ëëp noo gó na-ããj hẽ dooh bë eréd wäd hã ỹ bë h'yy ka'eeh doo. \pi1 \v 14 “Ti hadoo né hẽ, ti anäng ta mahang ỹ ganen'aak doo: Ti anäng bë mahang Barãm, p'ooj ub hawäd wät do metëëk doo da habok doo. Isaraéw buuj majĩĩ sa wahë n'aa Barak häd näng do hã Barãm metëëh paa nyy da tah'yyb tatuk Isaraéw buuj, nesaa do ramoo bok hyb n'aa. Tametëëh ta hã nyy d' tabad'oo kabarii tä n'aa Isaraéw buuj rabawëh hyb n'aa, nyy d' tabad'oo sa ỹỹm nadoo do sii raba'ỹỹh hyb n'aa, tak'ëp baad nado né paawä ta ti P'op Hagä Do matym gó. \v 15 Ti anäng na-ããj hẽ bë mahang Nikoraw häd näng do karapee ma met'ëëk do ky s'ũũt doo. \v 16 Taw'ããts hẽ bë t'yyd kamehĩĩn, bë eréd ta ti nesaa doo, bë gado manä ta ti hadoo do bë mahang. Bë t'yyd kamanehĩĩn bä, nayyw hẽ ỹ ana da bë wë. Sẽn-jeer noh ỹỹ gó naa ganyyh doo me ỹ gawats'iik da bë mahang nesaa do moo bok doo.\f + \fr 2:16 \ft Ta kyyh tak'ëp hejoonh doo, ta ti \fk sẽn-jeer \ft .\f* \pi1 \v 17 “Bë sahõnh hẽ, bë maa newë hã ỹ h'yy ka'eeh do jé pad'yyt hẽ kahet'aa do hã P'op Hagä Do Sahee maher'oot doo. Jé nesaa do hã j'aa ketsë do hã, ỹ anoo da Manah häd näng do kejën hõm doo.\f + \fr 2:17 \ft Tabanawäng doo bä Isaraéw buuj rababok noo gó P'op Hagä Do an'oo had'yyt hẽ sa waa \fk Manah \ft ramaneëënh doo. Sa waa P'op Hagä Do anoo do ky n'aa gó Jesus beh'ũũm hỹ pong jé ji awäd had'yyt hẽ hanoo do ji hã.\f* Jé nesaa do hã j'aa ketsë do hã ỹ anoo da na-ããj hẽ pä hawak doo. Pä hã takerii däk da ta häd papuuj, jããm hẽ pä gadoo do hapäh doo.”\f + \fr 2:17 \ft P'ooj ub ranoo pä hawak do jé rats'yyt do sa hã, ti hyb n'aa hỹ pong jé Jesus bag'ããs bä, ta jäm n'aa hẽnh ji tagadoo tahanäng pé ti tahyb n'aa péh.\f* \s1 Jesus hã h'yy ka'eeh do Tijatira panang bä habong do hã Jesus maher'oot do hahỹỹh \p \v 18 Ti taky hadoo: \p —Hahỹỹ da merii karom ỹỹ hã, hã ỹ h'yy ka'eeh do Tijatira panang bä habong do hag'ããs do hã: \b \mi “Hahỹỹ da P'op Hagä Do T'aah kyyh, ta matym gabarëëh do tëëg hõõ hadoo, k'ããts tëg hahiin do hadẽẽ jat do tak'ëp tagabarëëh do hadoo tsyym näng do kyyh: \v 19 Ỹ hapäh sahõnh hẽ bë moo bok doo. Ỹ hapäh nyy da ỹỹh, ta wób na-ããj hẽ bë kamahä̃n. Ỹ hapäh nyy da hã ỹ bë h'yy ka'eeh. Ỹ hapäh bë da hadoo do bë masa. Ỹ hapäh na-ããj hẽ h'yy ganajëng doo me bë gadoo baad nadoo do bë ahoop doo. Pooj jé bë moo bok do bahä̃nh baad bë moo bok hỹỹ kä wë ỹỹ, ỹ hapäh na-ããj hẽ. \pi1 \v 20 “Ti hadoo né hẽ, ti anäng hahỹ bë hã ỹ ganen'aak doo: Baad bë gadoo nanäng ỹỹnh nesaa doo, Jesabéw p'ooj ub hawät do tak'ëp nesaa do moo wät do hadoo doo. Këh ỹ n'aa rod ta daaj hẽ takamaneëënh. Ta ma metëëk doo me ta s'ee hẽnh tah'yyb mahũũm karapé haa. Sa ỹỹm, sa patug nadoo do sii rabahe'ỹỹh tan'oo bä. Hã ỹ h'yy kana'eeh do sa kabarii rahyb n'aa jew'yyk do tä n'aa rawëh tan'oo bä na-ããj hẽ. \v 21 Ỹ gamedaa wät ta ti ỹỹnh t'yyd kamehĩĩn hyb n'aa paawä. Ti hadoo né hẽ, dooh tat'yyd kamehĩĩn bä. Dooh takarẽn bä teréd hõm bä ta patug nadoo do sa sii tabahe'ỹỹh doo. \v 22 Ti hyb n'aa nahëë näng da ỹ an'oo bä. Tak'ëp rabahoop ỹ an'oo bä da ajyy ta sii ha'ỹỹh pé rat'yyd kamanehĩĩn bä ỹỹnh sii rabahed'oo do hã. \v 23 Ỹ dej'ëëp da ỹỹnh hadoo do karapee, tii bä sahõnh hẽ hã ỹ h'yy ka'eeh do jé pad'yyt hẽ habong do rahapäh da, ỹ né hẽ ti t'õp sahõnh hẽ sa h'yyb gó hanäng do hapäh doo, rahyb n'aa newëë do na-ããj hẽ hapäh doo. Rabad'oo do pénh ỹ anoo da ta säm sahõnh hẽ sa hã. \pi1 \v 24 “Ỹ maher'oot hỹỹ kä bëëh, Tijatira panang bä habong do hã ỹ h'yy ka'eeh do wób, ỹỹnh hadoo do ma metëëk do ky nas'ũũt doo, ‘Nesaa Do Yb ky n'aa ta wób nahapäh doo’\f + \fr 2:24 \ft Ti noo gó ti abong ma matëg oow Jesus ky n'aa heréd hõm doo. Rahapäh mäh, sa nooh, \fq Nesaa Do Yb ky n'aa ta wób nahapäh doo\ft . Ta ti ky n'aa rama metëëk jé sa hã ky s'ũũt doo.\f* ramaneëënh do ma kamanetëëk doo. Baad bë baboo däk do hyb n'aa, dooh ỹ mejũũ pé bë hã. \v 25 Jããm hẽ hahỹ ỹ karẽn bë hã: Taw'ããts hẽ baad bë baboo däk doo da bë aboo had'yyt hẽ ỹ matëëh bä kä. \pi1 \v 26 “Jé nesaa do hã j'aa ketsë do hã, ỹ matëëh bä kä ỹ karẽn do had'yyt moo wät do hã, ỹ anoo da tahyb n'aa jawyk hyb n'aa,\f + \fr 2:26 \ft Tahajaa na-ããj hẽ ji erii bä: “Jé nesaa do hã j'aa ketsë do hã, ỹ karẽn do moo wät do tadajëp bä kä, ỹ anoo da tahyb n'aa jawyk hyb n'aa.”\f* sahõnh hẽ badäk hahỹỹ hã habong do tabag'ããs hyb n'aa, \v 27-28 Ee hã ỹ tan'oo däk doo da ỹ hyb n'aa jawyk doo. Tak'ëp da j'aa kets'ëë do mejũũ da sa hã, dooh rat'yyd mehĩĩn da ky nadah'eeh doo. Rarejãã da sa hã manajuu ji ganebëëh doo da tatu me sapaar s'ëëb, rabag'ããs do heen n'aa. Nesaa do hã j'aa ketsë do hã, ỹ matëëh bä kä ỹ karẽn do had'yyt hẽ moo wät do hã, ỹ anoo da na-ããj hẽ watom.\f + \fr 2:27-28 \ft Dooh baad ji hapëë bä nyy d' Jesus hanäng pé \fq ỹ anoo da watom\ft taher'ood bä. Apokarip 22.16 hã Jesus ta daaj hẽ takamaneëënh “watom tak'ëp gabarëëh doo”. Ti hyb n'aa, raj'aa etsë do hyb n'aa, ta bag tak'ëp gabarëëh do Jesus anoo da sa hã, tahanäng pé tahyb n'aa péh.\f* \pi1 \v 29 “Bë sahõnh hẽ, bë maa newë hã ỹ h'yy ka'eeh do jé pad'yyt hẽ kahet'aa do hã P'op Hagä Do Sahee maher'oot doo” —näng mä Jesus. \c 3 \s1 Jesus hã h'yy ka'eeh do Sar-Des panang bä habong do hã Jesus maher'oot do hahỹỹh \p \v 1 Ti taky hadoo: \p —Hahỹỹ da merii karom ỹỹ hã, hã ỹ h'yy ka'eeh do Sar-Des panang bä habong do hag'ããs do hã: \b \mi “Hahỹỹ da setsi hedoo do P'op Hagä Do Sahee hã mejũũ do kyyh, setsi hedoo do sagõõh hã mejũũ do kyyh: Ỹ hapäh sahõnh hẽ bë moo bok doo. Baad bë babok ta wób redoo né paawä, dajëp do hadoo bë h'yyb tym P'op Hagä Do hã, ỹ hapäh. \v 2 Taw'ããts hẽ bë h'yy kadawuung baad bë h'yy kana'eeh do hã! Kanahën d'os hẽ madaag is nä baad hadoo do bë mahang, edaa däk ta ti na-ããj hẽ gawatsik. Taw'ããts hẽ bë h'yy kahasããb, ta ti bë mahang mad'aak do takahejój däk hyb n'aa, tanahänh hyb n'aa. Ỹ hapëë däg kän hỹỹ kä, bë moo bok do dooh baad had'op do tado bä P'op Hagä Do ỹ h'yy kaha'eeh do matym gó. \v 3 Ti hyb n'aa, bë hyb n'aa es'ee bë gadoo do paah, baad hadoo do bë rama metëëk doo. Bë hyb n'aa es'ee bë maa napäh do paah. Bë ky dahé tii. Bë t'yyd kamehĩĩn! Bë h'yy kanadawuung bä, ỹ ana da bë wë bë h'yy kanapeet bä, hets'ëëk do ji ganada bä takajaa doo da. Dooh bë hapëë bä ny noo gó ỹ kajaa da bë wë. \pi1 \v 4 “Ti hadoo né hẽ, pawóp its bë mahang, Sar-Des panang bä habong doo, dooh rahasuuts padäg bä sa saroor. Dooh nesaa do ramoo boo hajõk bë wób rabahed'oo doo da, ỹ hanäng pé tii. Si ỹỹ rababok da tii. Hawak da sa saroor, baad rababoo däk do säm.\f + \fr 3:4 \ft Hawak, baad had'op do ji bawät do ky n'aa, j'aa ketsë do ky n'aa na-ããj hẽ.\f* \v 5 Jé nesaa do hã j'aa ketsë do hã sa nemuun ỹ anoo da sa saroor hawak do rapadedëëk hyb n'aa. Dooh da ỹ awug hõm bä sa häd edëb had'yyt do gadoo do sa häd kerih do heen n'aa hã naa. Ee matym gó, ããs ta karom sa matym gó na-ããj hẽ hahỹỹ da ỹ her'oot sa ky n'aa hã, ‘Hahỹ karapé haa tak'ëp ỹ kamahä̃n doo’, näng da këh ỹỹ. \pi1 \v 6 “Bë sahõnh hẽ, bë maa newë hã ỹ h'yy ka'eeh do jé pad'yyt hẽ kahet'aa do hã P'op Hagä Do Sahee maher'oot doo.” \s1 Jesus hã h'yy ka'eeh do Piradepija panang bä habong do hã Jesus maher'oot do hahỹỹh \p \v 7 Ti taky hadoo: \p —Hahỹỹ da merii karom ỹỹ hã, hã ỹ h'yy ka'eeh do Piradepija panang bä habong do hag'ããs do hã: \b \mi “Hahỹỹ da baad had'op doo, tsyt hẽ nesaa do mahä̃nh hawät doo,\f + \fr 3:7 \ft P'op Hagä Do Judah buuj ramaneëënh, \fq “Baad Had'op Doo, Tsyt Hẽ Nesaa Do Mahä̃nh Hawät Doo”\ft .\f* P'op Hagä Do heh'äät do kyyh. Hahỹỹ da sa wahë n'aa tak'ëp hyb n'aa jawyk do makũ Dawi häd näng do panang noo tëg danäh\f + \fr 3:7 \ft Hahỹỹ d' tahanäng pé tii: Jããm hẽ Jesus tii, panang Jerusarẽnh papuuj bä ji ajëë suun hanoo doo, Dawi panaa heh'äät do P'op Hagä Do ky däng do paa tabahadoo do hyb n'aa.\f* kyyh. Dooh hajaa pé noo gatsë pé ta ti noo gasëëts hõm doo. Dooh hajaa pé noo gas'ëës pé ta ti noo gatsëë däk doo. Hahỹỹ da ta kyyh: \v 8 Ỹ hapäh sahõnh hẽ bë moo bok doo. Bë hegãã, ỹ noo gasëëts däk bë pooj jé ta noo hadoo doo. Dooh hajaa pé ta ti ranoo gatsëë bä.\f + \fr 3:8 \ft Hahỹỹ d' tahanäng pé tii: Jesus an'oo däk sa hã ta tyw n'aa, baad P'op Hagä Do wë ramoo bok hyb n'aa. Dooh hajaa pé hewaat péh.\f* Nahejooj its né paawä bëëh,\f + \fr 3:8 \ft Dooh rahyb n'aa jewyg bä ta wób sa matym gó, tahanäng pé tii. Dooh rahajõõ bä na-ããj hẽ.\f* ỹ bë ky dahé had'yyt hẽ, dooh ỹ bë eréd bä. \v 9 Nesaa Do Yb karom hã kä, Judah buuj wób noo kanesa doo, Judah buuj sa daaj hẽ rakamaneëëj né paawä karapé haa heh'äät nadoo do ỹ anoo da bë pooj jé rabehyy b'ëëh tũũ bë raweh'ëëh hyb n'aa, bë ỹ kamahä̃n né hẽ rabahapäh hyb n'aa. \v 10 H'yy ganajëng doo me had'yyt hẽ bë baboo däk do hyb n'aa bë ỹ mejũũ do paa hadoo, bë ỹ mo n'aa jesuu da tak'ëp hejoonh do mahä̃nh, sahõnh hẽ badäk hahỹỹ hã habong do sa wë kajaa do mahä̃nh. Ta ti tawén kajaa da sa wë, ỹ metyy hyb n'aa sa hã. \pi1 \v 11 “Edaa däk ỹ kajaa doo. Taw'ããts hẽ baad bë baboo däk doo da bë aboo had'yyt hẽ, ranado hõm hyb n'aa bë hã ta säm bë hã ỹ ky däng doo. \v 12 Jé nesaa do hã j'aa ketsë do hã ỹ anoo da P'op Hagä Do ỹ h'yy kaha'eeh do tób n'aa ta tu n'aa hadoo tabahadoo hyb n'aa.\f + \fr 3:12 \ft P'op Hagä Do matym gó had'yyt hẽ j'aa kets'ëë do rababok da, tahanäng pé ti tahyb n'aa péh.\f* Dooh takado hõm bä. Ỹ anoo da ta tii bä tabayyw had'yyt hẽ. Ta hã ỹ erih da P'op Hagä Do ỹ h'yy kaha'eeh do häd. Ta hã ỹ erih da na-ããj hẽ P'op Hagä Do ỹ h'yy kaha'eeh do panang, Jerusarẽnh papuuj hadoo do häd, hỹ pong jé P'op Hagä Do wë naa hahyng doo. Ta hã ỹ erih da na-ããj hẽ hät ỹ papuuj. \pi1 \v 13 “Bë sahõnh hẽ, bë maa newë hã ỹ h'yy ka'eeh do jé pad'yyt hẽ kahet'aa do hã P'op Hagä Do Sahee maher'oot doo.” \s1 Jesus hã h'yy ka'eeh do Raw-Diseej panang bä habong do hã Jesus maher'oot do hahỹỹh \p \v 14 Ti taky hadoo: \p —Hahỹỹ da merii karom ỹỹ hã, hã ỹ h'yy ka'eeh do Raw-Diseej panang bä habong do hag'ããs do hã: \b \mi “Hahỹỹ da Amen\f + \fr 3:14 \ft “Ỹỹ. Tii d' né hẽ. Taw'ããts hẽ”, tahanäng pé ti \fk amen \ft .\f* häd näng do kyyh. Hahỹỹ da baad hadoo do had'yyt hẽ her'oot do kyyh. Hahỹỹ da sahõnh hẽ tadu na do kyyh: \v 15 Ỹ hapäh sahõnh hẽ bë moo bok doo. Dooh ỹ bë ty n'aa gesyyg bä, dooh na-ããj hẽ tak'ëp ỹ bë kamahä̃n bä. H'yy kanap'eed gó had'yyt hẽ bë babok wë ỹỹ. Jããm hẽ naëng hãd ju do hadoo bëëh. Taw'ããts hẽ paawä naëng dagäp do hadoo bëëh. Tii d' tanado bä, taw'ããts hẽ paawä naëng aju do hadoo bëëh. \v 16 Ti nahado bëëh. Jããm hẽ naëng hãd ju do hadoo bëëh! Ti hyb n'aa edaa däk bë ỹ makyys da, naëng hãd ju do ji ka-aaw nyyh doo da.\f + \fr 3:16 \ft P'op Hagä Do hã h'yy kana'eeh doo, naëng dagäp do hadoo. Tak'ëp P'op Hagä Do hã kamahä̃n doo, naëng haju do hadoo. H'yy kanap'eed gó P'op Hagä Do wë hawät doo, naëng jããm hẽ hãd ju do hadoo. Tak'ëp da Jesus makyys ta ti hedoo doo. Rahapëë né paawä ta ky n'aa, dooh rahyb n'aa p'eed bä.\f* \v 17 Hahỹỹ da bë kyyh, ‘Ãã ma enäh. Sahõnh hẽ ti anäng ãã wë, ãã karẽn doo. Dooh hyb n'aa ta see ãã karẽn péh’, näk bë kyyh. Tii d' né paawä bë h'yyb, dooh bë h'yy kadawuung bä tak'ëp baad nado né bëëh, tak'ëp kasuud is do ji t'yyd mehĩĩn do hadoo bëëh. Dooh bë h'yy kadawuung bä, bë ty temah do hadoo. Nu meby n'aa näng bë babok doo, saroor tamah do ta si n'aa hẽ hawät do hadoo bëëh! \v 18 Ti hyb n'aa bë ỹ maher'oot hahỹỹ da: Taw'ããts hẽ hã ỹ bë ets'ẽẽ k'ããts tëg gabarëëh do tëëg hõõ me ty näw däk doo, bë h'yyb tym gó bë ma enäh heh'äät hyb n'aa P'op Hagä Do matym gó. Taw'ããts hẽ hã ỹ bë ets'ẽẽ hawak do bë saroor bë padedëëk hyb n'aa, bë nu manebyng hyb n'aa ta si n'aa hẽ bë babok do hadoo do paa hyb n'aa. Taw'ããts hẽ hã ỹ bë ets'ẽẽ ta biin ji matym gó ji hawuuk doo, bë bahapäh heh'äät hyb n'aa. \pi1 \v 19 “Ỹ nabuuj gedoo ỹ kamahä̃n doo. Mahỹỹnh do hadoo doo me ỹ metëëk ỹ kamahä̃n doo. Ti hyb n'aa, taw'ããts hẽ tak'ëp bë hyb n'aa tam'aah bë h'yy kawareem hyb n'aa P'op Hagä Do wë, bë erét hyb n'aa j'ooj madäk doo me bë h'yy ka'eeh doo. \v 20 Bë hyb n'aa matakä da! Tób noo\f + \fr 3:20 \ft Ji h'yyb tym ky n'aa tii.\f* bä ỹ bagëët, ỹ naëënh. Jé këh ỹ maa newëë doo, tanoo gasëëts bä, tii bä ỹ d' ajëë suun ta sii ỹ bawëh hyb n'aa. \pi1 \v 21 “Jé nesaa do hã j'aa ketsë do hã ỹ anoo da pa ỹỹ, ỹ bag'ããs do tyng n'aa jó tabasooh hyb n'aa da, ỹ j'aa ketsëë däk doo da, Ee bag'ããs do tyng n'aa jó ỹ baso däk doo da. \pi1 \v 22 “Bë sahõnh hẽ, bë maa newë hã ỹ h'yy ka'eeh do jé pad'yyt hẽ kahet'aa do hã P'op Hagä Do Sahee maher'oot doo” —näng mä Jesus kyyh. \c 4 \s1 Hỹ pong jé P'op Hagä Do bag'ããs do tyng n'aa Jowãw hapäh do ky n'aa hahỹỹh \p \v 1 Ta ti jawén ỹ hegãã wät, ti hỹ pong jé nooh, noo gasëëts hõm do ỹ bahapäh. Tii bä, pooj jé ỹ maa napäh do kyyh, tak'ëp hadoo do torõm-bet ky hadoo doo, ky hadoo hã ỹỹ: “B'ëëp. As'ëëg wawẽẽ hẽ, tii bä hỹ jawén hawät do ỹ metëëh da a hã.” \v 2 Nayyw hẽ P'op Hagä Do Sahee ỹ tah'yyb mahũũm kän tii bä. Tii bä ta bagã tyng n'aa ỹ hapäh hỹ pong jé. Ỹ hapäh ta jó hasooh doo. \v 3 Tak'ëp tagabarëëh ta jó hasooh doo, pä gabarëëh do hapëëh do jas-peh häd näng do hadoo, pä ty gahiin do gabarëëh do kor-narina häd näng do hadoo na-ããj hẽ. Ta tyng w'oo hã ti akëë sarahõd, pä tak'ëp gabarëëh do emerad häd näng do gabarëëh doo da. \v 4 Ta bagã tyng n'aa w'oo hã ti atoonh 24 bagã n'aa tyng n'aa wób. 24 sa wahë n'aa ti at'oonh ta jó. Hewak sa saroor. K'ããts tëg gabarëëh do s'ëëb sa soog. \v 5 Ta hoo gad'oo bä hasooh do ta bagã tyng n'aa hanaa awyb had'yyt hẽ, tak'ëp tadarung, et'oom. Ta tyng pooj jé ti abëëh setsi ta bag hahõng doo. Setsi P'op Hagä Do Sahee hedoo do tii.\f + \fr 4:5 \ft Sét ub P'op Hagä Do Sahee. Setsi tawén hapäh, numero setsi tak'ëp baad had'op tahanäng pé do hyb n'aa. Taw'ããts hẽ tëg eh do 1, tëg nad'ëëd is do 4-5 ji ner'oot, ta ky n'aa ta tii bä hanäng do sii hẽ.\f* \v 6 Ta tyng pooj jé ti majat akajar paras-ko s'ëëb hadoo, tak'ëp taty ganäm pä tëg hawak do hadoo. \p Ta hoo gad'oo bä, ta bagã tyng n'aa w'oo hã ji meheet pé kabaj'aa do ab'ëëh. Séd dó sa hã sa matym, sa mamets hã sa jó hã na-ããj hẽ ramatym enäh. \v 7 Awad reãw häd näng do hadoo ta see mamets, booj yb hadoo ta see mamets, aj'yy hadoo ta see mamets, wawii kapuuh do hadoo ta see mamets. \v 8 Këg enäh kabaj'aa doo. Ji ma poo oow see pé ken'yyh sa këg. Matym enäh sa këg hã, ta jó ta matym wób, ta yt hã ta matym wób. Adëb bä, atsëm na-ããj hẽ P'op Hagä Do raj'aa etsëë had'yyt hẽ. Hahỹỹ da sa kyyh: \b \q1 “Tak'ëp baad had'op, tsyt hẽ nesaa do mahä̃nh hawät do \q1 Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Doo, P'op Hagä Do Sahõnh Hẽ Haj'ap Doo, \q1 p'ooj ub hawät doo, da hẽ hawät doo, hỹ jawén hawäd had'yyt doo”, näk sa kyyh. \b \p \v 9 Ta tii da tabagã tyng n'aa jó hasooh do hawäd had'yyt do kabaj'aa do raj'aa etsë bä, ta hã raweh'ëëh bä, ta hã ratsebé bä, \v 10 24 hedoo do sa wahë n'aa rabehyy bë had'yyt hẽ tabagã tyng n'aa jó hasooh do pooj jé, hedëb had'yyt do raj'aa etsë hyb n'aa. Rabag'ããs do heen n'aa sa soog radatoonh tabagã tyng n'aa jó hasooh do pooj jé. Tii bä hahỹỹ da raj'aa etsë P'op Hagä Doo: \b \q1 \v 11 “Õm né ti sahõnh hẽ pahuuj wät doo. \q1 Makarẽn do hyb n'aa mapahuuj wät sahõnh hẽ. \q1 Ti hyb n'aa rawén bok, ti hyb n'aa rawén ganyyh. \q1 Ti hyb n'aa taw'ããts hẽ õm ji j'aa etsë, \q1 ji weh'ëëh Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Doo, \q1 P'op Hagä Do ër h'yy kaha'eeh doo. \q1 Taw'ããts hẽ õm né hẽ ti \q1 sahõnh hẽ bagãã had'yyt doo”, näk sa kyyh. \c 5 \s1 Kerih do kapõõs do ky n'aa, B'éé T'aah ky n'aa daheeh hahỹỹh \p \v 1 Tii bä, tabagã tyng n'aa jó hasooh do moo gó hub hẽnh ỹ bahapäh kerih do kapõõs doo, ta jó, ta gó na-ããj hẽ kerih doo. Setsi kets'aa däk do ky n'aa jaw'yyk do heen n'aa kapõõs do poo gad'oo hẽnh.\f + \fr 5:1 \ft Sét hẽ ky n'aa jaw'yyk do heen n'aa p'ooj ub rabats'aa däk hyb n'aa jewyk do rerih do hã, jããm hẽ ta danäh tabapyn hyb n'aa. Hahỹ Jowãw hapäh doo, setsi ta ky n'aa jaw'yyk do heen n'aa ta hã tabets'aa padëëk P'op Hagä Do an'oo bä, jããm hẽ sahõnh hẽ sa bahä̃nh hyb n'aa jawyk do bapyn hyb n'aa.\f* \v 2 Tii bä, ããs seeh tak'ëp kabaj'aa doo, ta kyyh tak'ëp hadoo do me tabeaanh: “Jaa pé tak'ëp hyb n'aa jawyk péh, hahỹ ky n'aa jaw'yyk do heen n'aa kets'aa däk do hado hõm péh, kerih do kapõõs do tabapyn hõm hyb n'aa?”, näng ta kyyh. \v 3 Dooh ky gadoo péh. Hỹ pong jé, badäk hahỹỹ bä, t'õp dejëp do rababong bä na-ããj hẽ, dooh tak'ëp baad hadoo do kaw'yyt pé hajaa do kerih do kapõõs do tapyn bä taner'oot hyb n'aa ta hã kerih doo. \v 4 Tii bä tak'ëp ỹ baoot kanaw'yyt do hyb n'aa tak'ëp baad hadoo do kapõõs do hapyn péh, kerih do ner'oot péh. \v 5 Tii bä 24 hedoo do sa wahë n'aa see ky hadoo hã ỹỹ: “Aód manäh. Mahegãã, awad Reãw hadoo doo, Judah buuj sa seeh, Dawi panaa heh'äät doo, ti né hẽ j'aa ketsë doo. Ti né hẽ hajaa kerih do kap'õõj däk do tapyn hõm bä. Ti né hẽ hajaa setsi hedoo do ky n'aa jaw'yyk do heen n'aa ta hã kets'aa däk do tado hõm bä”, näng ta kyyh hã ỹỹ. \fig Kerih do kapõõs do heen n'aa|alt="The scroll with the 7 seals (rolo com 7 selos)" src="MX-03.tif" size="col" loc="Após vs 1 ou após vs 5" copy="Public Domain" ref="Apokarip 5.1-5" \fig* \p \v 6 Tii bä, P'op Hagä Do bagã tyng n'aa mahang, ji meheet pé kabaj'aa do mahang, 24 hedoo do sa wahë n'aa hoo gad'oo bä ti agëët ỹ hapäh B'éé T'aah. Wyt ta maab hẽ ta rog tyw n'aa paa radaj'ëëp noo gó. Setsi ta s'ããn, setsi na-ããj hẽ ta matym. Setsi hedoo do P'op Hagä Do Sahee tii,\f + \fr 5:6 \ft Taw'ããts hẽ ji ner'oot tëg eh do 1, tëg nad'ëëd is do 4, ta ky n'aa ta tii bä takerih do sii hẽ. Sahõnh hẽ tahapäh doo, tahanäng pé ti \fq setsi hedoo do ta matym\ft . Sahõnh hẽ tahajaa, sahõnh hã tabag'ããs, tahanäng pé ti \fq setsi ta s'ããn\ft .\f* badäk hahỹ haw'ããts hẽ kamejũũ doo. \v 7 Tii bä B'éé T'aah ana kän ta tyng jó hasooh do wë kä, tii bä tado däk kerih do kapõõs do ta tyng jó hasooh do moo gó hub hẽnh hadäk doo. \v 8 Tabado däk bä, ji meheet pé kabaj'aa doo, 24 hedoo do sa wahë n'aa na-ããj hẽ rabehyy b'ëëh tũũ. Sét ken'yyh rapatsä kän ji metẽn doo, buu benyym do hood k'ããts tëg gabarëëh do s'ëëb na-ããj hẽ. Buu benyym do in-sijẽẽn häd näng do ta gó. P'op Hagä Do karapee, tsyt hẽ ta wë kasëëw bong do ta hã raky n'aa etsẽẽ do heen n'aa ta ti buu benyym doo. \v 9-10 Tii bä kä, papuuj ky n'aa kä rejäm kän, B'éé T'aah hã rama ejäm doo. Hahỹỹ da sa kyyh: \b \q1 “Õm né ti radaj'ëëp do paah. \q1 A majyyw me ta säm mets'ẽẽ hõm P'op Hagä Do wë, \q1 ajyy, ỹỹj sahõnh hẽ panaa uuh, \q1 ajyy, ỹỹj sahõnh hẽ sa kyyh her'oot do uuh, \q1 sahõnh hẽ häj n'aa babuj uuh, \q1 sahõnh hẽ né hẽ badäk hahỹỹ bä habong do uuh. \q1 A karapee mabag'ããs do rabahado padëëk man'oo bä, \q1 P'op Hagä Do ër h'yy kaha'eeh do wë ramoo bok, \q1 ta hã rahyb n'aa jew'yyk man'oo bä. \q1 Badäk hahỹỹ bä rabag'ããs da man'oo bä. \q1 Ti hyb n'aa, õm né ti tak'ëp hyb n'aa jawyg däk doo, \q1 kapõõs do hã kerih do magado däk hyb n'aa, \q1 ta ky n'aa jaw'yyk do heen n'aa ta hã ketsaa do mabado hõm hyb n'aa”, näk sa kyyh. \b \p \v 11 Tii bä ỹ hegãã wät, ỹ maa napëë däk tak'ëp hajõk do ããs sa kyyh. Tak'ëp né hẽ rakanekan ããs. Dooh ji haja bä ji etsén bä. P'op Hagä Do bag'ããs do tyng, kabaj'aa doo, 24 hedoo do sa wahë n'aa na-ããj hẽ ranu hawõõt. \v 12 Tak'ëp hadoo do sa kyy me ramejäm. Hahỹỹ da rejäm doo: \b \q1 “B'éé T'aah radaj'ëëp do paah, \q1 taw'ããts hẽ jããm ub tii, sét hẽ, sahõnh hẽ bagãã had'yyt doo. \q1 Taw'ããts hẽ ti né hẽ sahõnh hẽ danäh! \q1 Taw'ããts hẽ tak'ëp tahaj'ap do ta h'yyb gó tabawät! \q1 Taw'ããts hẽ tak'ëp tabahejoonh! \q1 Taw'ããts hẽ ji weh'ëëh, ji hyb n'aa jaw'yyk! \q1 Taw'ããts hẽ ta ti ji j'aa etsë!”, näk sa kyyh. \b \p \v 13 Tii bä ỹ maa napäh sahõnh hẽ kapahuuj wät doo, hỹ pong jé habong doo, badäk hahỹỹ bä habong doo, t'õp dejëp do rababong bä, t'õp tamii yt hã habong do na-ããj hẽ rejäm doo: \b \q1 “Tabagã tyng n'aa jó hasooh do hã, B'éé T'aah hã na-ããj hẽ, \q1 ër j'aa etsë, ër weh'ëëh, ër hyb n'aa jawyyg had'yyt hẽ! \q1 Ti né hẽ tak'ëp rabahejooj had'yyt hẽ”, näk sa kyyh. \b \p \v 14 Tii bä ji meheet pé kabaj'aa do raky gadoo: “Ỹỹ. Tii d' né hẽ. Taw'ããts hẽ”, näk sa kyyh. Tii bä 24 wahë n'aa hedoo do rabehyy b'ëëh tũũ P'op Hagä Doo, B'éé T'aah hadoo do rahyb n'aa jew'yyk hyb n'aa. \c 6 \s1 Kets'aa däk do ky n'aa jaw'yyk do heen n'aa ky n'aa hahỹỹh \p \v 1 Ỹ hapäh jããm hẽ pooj jé kets'aa däk do ky n'aa jaw'yyk do heen n'aa B'éé T'aah bado hõm doo. Tii bä ỹ maa napäh ji meheet pé kabaj'aa do see kyyh. Tak'ëp ta kyyh, darung do ky hadoo. “B'ëëp ana!”, näng. \v 2 Ỹ hegãã kän, tii bä kawaaro hawak do ti ahäng pój ỹỹ jé, tanaëënh doo. Karaba ta jó hasooh do atón ta moo gó. Ta jó hasooh do hã takan'oo däk ta soog.\f + \fr 6:2 \ft Hyb n'aa jawyk do heen n'aa, j'aa ketsë do heen n'aa na-ããj hẽ ta ti soog.\f* Ti tabahõm kän sahõnh hẽ ta majĩĩ taj'aa et'ëëk hyb n'aa, sa häj n'aa hã tamejũũ hyb n'aa kä. \p \v 3 Kets'aa däk do see B'éé T'aah bado hõm bä kä, ỹ maa napëë däk kabaj'aa do see kyyh. “B'ëëp ana!”, näng. \v 4 Tii bä anä kän kawaaro seeh. Hahiin tii. Ta jó hasooh do hã takan'oo däk ta hejój, badäk hahỹỹ hã habong do rakamaj'ĩĩ hyb n'aa, sa da hadoo do radej'ëëp hyb n'aa. Sẽn-jeer tëg gaeh do kan'oo däk kawaaro jó hasooh do hã. \p \v 5 Ketsaa do see hã kä B'éé T'aah bado hõm bä kä, ỹ maa napëë däk kabaj'aa do see kyyh. “B'ëëp ana!”, näng. Ỹ hegãã kän, tii bä kawaaro hasus do ỹ hapëë däg kän. Ji nu metyy do nahëë ta jó hasooh do moo gó. \v 6 Tii bä kä, ji meheet pé kabaj'aa do sa mahang ky ganyyh ji kyyh hãd hadoo do hahỹỹ da her'oot doo: “Sét adëb bä ramoo bok do säm, jããm hẽ da sét its kiw tiriig s'ëëb ta säm. Sét adëb bä ramoo bok do säm, jããm hẽ da tamawoob its kiw sewada häd näng do s'ëëb ta säm.\f + \fr 6:6 \ft Tak'ëp da badäk hahỹỹ bä habong do rabas'aah da, tahanäng pé tii. Tak'ëp ta bahä̃nh taky n'aa gebah ji waa ti noo gó, rejoom do karejã däk do hyb n'aa.\f* Ti hadoo né hẽ, marejã manä joom oriib, joom uwa.” Näng ta ti kyyh. \p \v 7 Kets'aa däk do see B'éé T'aah bado hõm bä kä, ỹ maa napëë däk kabaj'aa do see kyyh. “B'ëëp ana!”, näng. \v 8 Ỹ hegãã kän, tii bä kawaaro saw'aak do ỹ hapëë kän. Ta jó hasooh do häd Dajëb. Ta jawén tabawät panang Ades häd näng doo, dejëp do rababong doo bä. Sa hã takan'oo däk rabahej'oonh hyb n'aa, sét hẽ sa see dajëb had'yyt hẽ ran'oo bä ji meheet pé ken'yyh badäk hahỹỹ bä habong do uuh. Kaneb'ooh doo me, sah mahỹỹj, nahëë mahỹỹj, har'ëëng ji hawëh doo me radej'ëëp da. \p \v 9 Kets'aa däk do see B'éé T'aah bado hõm bä kä, rama ejuu do tyng hỹ pong jé hahäng do yt hã ỹ hapäh P'op Hagä Do kyyh ramaher'oot do hyb n'aa, Jesus Kristo ma met'ëëg wät do ranerét do hyb n'aa sa majĩĩ radejëëb bong do sa h'yyb tym. \v 10 Hahỹỹ da raky hadoo tak'ëp hadoo doo me sa kyyh: “Ãã kariw n'aa sahõnh hẽ mabag'ããs doo, baad had'op doo, tsyt hẽ nesaa do mahä̃nh hawät doo, P'op Hagä Do heh'äät doo, ny noo gó da maky n'aa etyy häj n'aa haw'ããts hẽ habong do sa hã? Ny noo gó da ta säm mababaanh, ãã radej'ëëp do hyb n'aa? H'ëëd pénh g'ee da?”, näk sa kyyh. \v 11 Tii bä kä ran'oo däk sa hã saroor hawak doo, rapadedëëk hyb n'aa. Tii bä takaher'ood däk sa hã, kanahën d'os hẽ ragada nä hyb n'aa, sahõnh hẽ sa hataa, sa wakããn hedoo do sa majĩĩ radej'ëëp do pan'aa radejëp bä kä sa hã rabad'oo do paa hadoo. \p \v 12 Ỹ hapäh kets'aa däk do see B'éé T'aah bado hõm bä kä. Tak'ëp k'ããts katajus wät. Tak'ëp papỹỹj ty gamaug däk, pããn hasus do hadoo. Kamarab ty hahiin däk, majyyw ty gahiin doo da. \v 13 Sagõõh rakajäk tũũ badäk hahỹỹ bä, wiigo häd näng do ag hapëëh do tũũ kejäk doo da bah'ood an'oo bä. \v 14 Wë badoo wäd kän, ma kahé bäh ji apõõs doo da. Sahõnh hẽ waëë, sahõnh hẽ tsyt dëëg na-ããj hẽ rakahỹỹd kän P'op Hagä Do an'oo bä. \v 15 Tii bä sahõnh hẽ badäk hahỹỹ bä habong do häj n'aa sa wahë n'aa, hyb n'aa jewyk do sii hẽ, warahén sa wahë n'aa sii hẽ, ma näng do sii hẽ, ta wób mejũũ do sii hẽ, sahõnh hẽ sa karom, sahõnh hẽ kariw n'aa temah do sii hẽ rakejën hõm pä gabeho doo gó sa wób, waëë bä, pä yb mahang sa wób. \v 16 Hahỹỹ da rabetsẽẽ waëë hã, pä yb hã na-ããj hẽ: “Bë kajäg ãã jó! Ãã bë ejën tabagã tyng n'aa jó hasooh do mahä̃nh! Ãã bë jejën B'éé T'aah ãã wë takawajããn do mahä̃nh. \v 17 Takaja däk do hyb n'aa ta säm baj tak'ëp ä̃m n'aa näng doo, P'op Hagä Doo, B'éé T'aah daheeh ranoo doo. Dooh hajaa pé ked'ëëp péh”, näk da sa kyyh. \c 7 \s1 144 miw kasëëw bok do sa ky n'aa hahỹỹh \p \v 1 Ta ti jawén ỹ hapëë däk ji meheet pé ããs. Papỹỹj hana hẽnh ta see bagëët, papỹỹj hahyng hẽnh ta seeh, ta karawaa me ta seeh, ta karawaa see me ta see bagëët. Ji meheet pé tabahëm do rameso padëëk, hëëj hã, akajar hã, b'aa hã rabanahëm hyb n'aa. \v 2 Tii bä ỹ hapëë däk ããs seeh, papỹỹj hana hẽnh naa hasëëk doo. Moo heen n'aa ta hã kerih do ji metsaa doo\f + \fr 7:2 \ft P'ooj ub sa moo heen n'aa hã takerii däk sa häd heen n'aa. Ta me rabats'aa däk sa h'ëëd hedoo doo. Ta me na-ããj hẽ rabats'aa däk kerih do hã taky n'aa jawyg däk hyb n'aa.\f* P'op Hagä Do hedëb had'yyt do ma tatón ta moo gó. Tii bä ji meheet pé ããs hedoo doo, sa hã takan'oo däk do hëëj hã akajar na-ããj hẽ rarejãã hyb n'aa, tamaher'oot tak'ëp hadoo doo me ta kyyh. Hahỹỹ da ta kyyh sa hã: \v 3 “Bë rejã manä nä hëëj, akajar, joom. Pooj jé dó ãã ets'aa däk da ta heen n'aa P'op Hagä Do ër h'yy kaha'eeh do karom sa maboor hã”, näng ta kyyh. \v 4 Tii b' ỹ maa napëë däk nyy hẽ tii, ta heen n'aa sa maboor hã kets'aa däk doo. 144 miw mäh, sahõnh hẽ 12 hedoo do Isaraéw\f + \fr 7:4 \ft Jakóh né ti \fk Isaraéw \ft .\f* taah sa panaa mahang. \q1 \v 5 Judah panaa mahang 12 miw, \q1 Rubẽn panaa mahang 12 miw, \q1 Gad panaa mahang 12 miw, \q1 \v 6 Aseer panaa mahang 12 miw, \q1 Napatawi panaa mahang 12 miw, \q1 Manaséh panaa mahang 12 miw, \q1 \v 7 Simijãw panaa mahang 12 miw, \q1 Rewi panaa mahang 12 miw, \q1 Isakah panaa mahang 12 miw, \q1 \v 8 Seburũn panaa mahang 12 miw, \q1 Joséh panaa mahang 12 miw, \q1 Bẽn-Jamih panaa mahang 12 miw na-ããj hẽ. \s1 Tak'ëp hajõk do Jowãw hapäh do ky n'aa hahỹỹh \p \v 9 Ta ti jawén ỹ hegãã wät, tii bä tak'ëp hajõk do ỹ hapäh. Dooh ji haja bä ji etsén bä tak'ëp rabahajõk do hyb n'aa. Sahõnh hẽ häj n'aa buuj uuh, sahõnh hẽ panaa uuh, sahõnh hẽ né hẽ badäk hahỹỹ hã habong do uuh, sahõnh hẽ sa kyyh her'oot do uuh tii. P'op Hagä Do bag'ããs do tyng n'aa pooj jé, B'éé T'aah pooj jé rabab'ëëh. Hawak sa saroor. Sa moo gó rapatsëë madyyk g'aad hadoo, ratsebé do heen n'aa. \v 10 Tak'ëp rageëënh hahỹỹ da: \b \q1 “P'op Hagä Do ër h'yy kaha'eeh do \q1 tabagã tyng n'aa jó hasooh doo, \q1 B'éé T'aah na-ããj hẽ ti ër hed'ëëp doo!”, näk sa kyyh. \b \m \v 11 Sahõnh hẽ ããs rabab'ëëh P'op Hagä Do bag'ããs do tyng n'aa w'oo hã, 24 hedoo do wahë n'aa w'oo hã, ji meheet pé kabaj'aa do w'oo hã. Tii bä rabehyy b'ëëh tũũ, tũũ ramaboor ehyy bëëh, tii bä P'op Hagä Do hã raj'aa etsëë kän. \v 12 Hahỹỹ da sa kyyh: \b \q1 “Ỹỹ. Tii d' né hẽ. Taw'ããts hẽ! \q1 Õm, P'op Hagä Doo, ãã h'yy kaha'eeh doo, \q1 õm ãã j'aa etsëë had'yyt hẽ, \q1 õm ãã hyb n'aa jewyyg had'yyt hẽ. \q1 Tak'ëp mahajaa do a h'yyb gó tabawäd had'yyt hẽ. \q1 A wë ãã tsebee had'yyt hẽ sahõnh hẽ ãã hã mabanoo do hyb n'aa. \q1 Õm ãã wehëë had'yyt hẽ. \q1 Sahõnh hẽ bagãã had'yyt do õm. \q1 Tak'ëp mabahejooj had'yyt hẽ! \q1 Ỹỹ. Tii d' né hẽ. Taw'ããts hẽ!”, näk sa kyyh. \b \p \v 13 Tii bä 24 hedoo do wahë n'aa see ỹ teaanh: “Jaa ti saroor hewak doo gó hab'ëëh doo? N'yy hẽnh rahana?”, näng. \p \v 14 Ti ỹ ky gadoo: “Dooh ỹ hapëë bä. Õm ti hapäh, hyb n'aa jawyk doo”, näng ỹ ta hã. \p Ti hã ỹ taky hadoo: “Ti ti nanäng tak'ëp rabahoop noo gó hahob bong do paah. Sa saroor rahetsyyd bong, hewak sa saroor ran'oo bä B'éé T'aah majyyw hyb n'aa”,\f + \fr 7:14 \ft Jesus sa hyb n'aa dajëp do hyb n'aa kawug hõm sahõnh hẽ nesaa do sa h'yyb gó hanäng do paah. Tii d' né hẽ tahanäng pé tii.\f* näng. \v 15 “Ti hyb n'aa”, näng, “P'op Hagä Do bag'ããs do tyng n'aa pooj jé rabab'ëëh. Ta hã ji hyb n'aa jaw'yyk do tób n'aa yt hã ta hã rahyb n'aa jew'yyk, ta wë ramoo bok adëb bä, atsëm na-ããj hẽ. P'op Hagä Doo, tabag'ããs do tyng n'aa jó hasooh do tabawät da sa mahang, sa hã tamo n'aa jesuu da. \v 16 Dooh rasa boo bä, dooh rahoo kaaj boo bä. Dooh papỹỹj bag tak'ëp baju do rahob boo bä, dooh na-ããj hẽ tak'ëp batäng do rahob boo bä. \v 17 Tii d' tawén hadoo, B'éé T'aah, P'op Hagä Do bag'ããs do tyng n'aa hoo gad'oo bä hagëët do hag'ããs da sa hã, b'éé hagã n'aa ta masããh baad tabahag'ããs doo da. Tamahũũm da ta tii, naëng ji hedëb had'yyt hẽ hanoo doo hẽnh. P'op Hagä Do awug hõm da sa ty nabëëh, ta tii bä dooh ji aód wäd bä do hyb n'aa”, näng 24 hedoo do wahë n'aa see kyyh. \c 8 \s1 Setsi däg do hadoo do kets'aa däk do ky n'aa hahỹỹh \p \v 1 Setsi däg kets'aa däk do ta ky n'aa jaw'yyk do heen n'aa B'éé bado hõm bä kä, badatih däk hỹ pong jé 30 minut tahyb n'aa péh. \p \v 2 Tii bä setsi hedoo do ããs P'op Hagä Do matym gó hab'ëëh do ỹ hapëë kän. Tii bä takan'oo däk sa hã setsi gamehỹỹh do nahëëh, torõm-bet häd näng doo. \p \v 3 Tii bä kä, ããs see ana kän, rama ejuu do tyng pa tabag'ëëd däk. Buu benyym do ji ejuu do nahëë k'ããts tëg gabarëëh do s'ëëb ta moo gó tatón. Tii bä hajõng buu benyym do in-sijẽẽn häd näng do takan'oo däk ta hã, buu benyym do rama ejuu do tyng k'ããts tëg gabarëëh do s'ëëb jó tama ejuu hyb n'aa, P'op Hagä Do karapee ta hã ky n'aa ets'ẽẽ do daheeh P'op Hagä do hã takan'oo däk hyb n'aa. \v 4 Tii bä ããs moo gó naa in-sijẽẽn tsyg as'ëëg kän P'op Hagä Do wë. Atsyg as'ëëg kän ta wë, ta karapee ky n'aa ets'ẽẽ do sa kyyh sii hẽ. \v 5 Tii bä ããs bado däk buu benyym do nahëëh, rama ejuu do sëh me tah'aa däk, tii bä kä sahõnh hẽ hëëj haw'ããts hẽ wë tadawäts hyy kän. Tii bä tetoow kän, daruu däk, awyb kän, k'ããts katajus kän. \s1 Setsi gamehỹỹh do nahëë torõm-bet häd näng do ky n'aa hahỹỹh \p \v 6 Tii bä kä, setsi hedoo do ããs gameh'ỹỹh do nahëë pats'ëë do ramatakä däk ragamehỹỹh hyb n'aa. \p \v 7 Tii bä pooj jé hadoo do ããs gamehä̃ kän ta gamehỹỹh do nahëëh. Tii bä kä, naëng tak'ëp dagäp do pä hado däk doo, tëëg hõõ majyyw mahang kamekuuj däk do na-ããj hẽ kepyyj hyy kän hëëj hẽnh. Tamawoob hẽ hadoo do see aooj jëë kän hëëj bód. Tamawoob hẽ hadoo do häj n'aa bä hanäng do uuh aooj jëë kän b'aah. Sahõnh hẽ jawii aooj jëë kän. \p \v 8 Tii bä ããs see gamehä̃ kän ta gamehỹỹh do nahëëh. Tii bä kä, waëë hadoo tak'ëp p'op nu däk do kadaw'uuh do kadawäts tu akajar me. Akajar bód majyyw hado däk. \v 9 Tamawoob hẽ ta me habong do uuh dejëp. Tamawoob hẽ akajar me habong do marakate uuh karejã bong. \p \v 10 Tii bä ããs see gamehä̃ kän ta gamehỹỹh do nahëëh. Tii bä sagõõh tak'ëp haeh doo, ta bag tak'ëp hõõ eh do hadoo, p'op naa tabadëë hyng. Tamii wób me, naëng k'ããts gó hana do wób me tabadëë kän. \v 11 “Datsäng Doo”, sagõõh häd. Naëng uuh datsëë kän ta ti haj'aa. Hajõk badäk hahỹỹ hã habong do radejëp ta ti naëng datsäng do an'oo bä. \p \v 12 Tii bä, ããs see gamehä̃ kän ta gamehỹỹh do nahëëh. Tii bä sét hẽ papỹỹj bäh, sét hẽ kamarab bäh karejã kän. Pawóp hẽ papỹỹj bäh, pawóp hẽ kamarab bäh mad'aak doo, dooh takarejã bä. Tamawoob nuu me ji etyn bä sagõõh, tamawoob hẽ hadoo do see karejã wät. Rababong do paa badagyb däk. Sét adëb bä bód, sét hẽ atsëm bód dooh bag näng péh. \v 13 Tii bä, ỹ baheg'ããs bä, ỹ maa napäh wawii p'op wë hã kapuuh do kyyh. Hahỹỹ da ta kyyh: “Tak'ëp baad nado da, tak'ëp baad nado da badäk hahỹỹ bä habong do sa hã, tamawoob hẽ ããs mad'aak do ragamehỹỹh do nahëë ragamehä̃ bä kä. Tak'ëp baad nado né da sa hã ta ti an'oo bä!”, näng wawii kyyh. \c 9 \p \v 1 Tii bä ji moo séd me hadoo do ããs kä gamehä̃ kän ta gamehỹỹh do nahëëh. Tii bä kä, ỹ hapäh sagõõh tũũ, hëëj hã hadäng doo.\f + \fr 9:1 \ft Ããs see tahyb n'aa pé ti \fk sagõõh \ft .\f* Ta hã takan'oo däk tak'ëp t'õp gadarong do tabanesaa hẽnh noo tëg. \v 2 T'õp gadarong do banesaa do tanoo gas'ëës bä, ganyyh tëëg tsyg tak'ëp hadoo doo, p'op hasëëk doo, tëëg hõõ tsyg näng do hadoo. Papỹỹj, wë na-ããj hẽ ta tsyg ty gatsëë däk. \v 3 Ta tsyg mahang ragenyyh sabakar. Jé pad'yyt hẽ, hëëj haw'ããts hẽ sabakar baboo kän. Sa hã takan'oo däk sëëj betuuk doo da rabetuuk hyb n'aa. \v 4 Kamejõ däk sa hã jawii, b'aah, joom na-ããj hẽ ranarejãã hyb n'aa. Kamejõ däk sa hã jããm hẽ hëëj haw'ããts hẽ habong do P'op Hagä Do ma heen n'aa sa maboor nanäng do rabetuuk hyb n'aa. \v 5 Dooh takan'oo bä sa hã ta ti radej'ëëp hyb n'aa, jããm hẽ takan'oo däk ji moo séd me kamarab noo gó rarahejãã hyb n'aa hëëj haw'ããts hẽ habong doo. Datés do rahoop, sëëj ji tetuuk do ji ahoop doo da. \v 6 Ta ti bawät noo gó hëëj haw'ããts hẽ habong do ratyw n'aa esoos da radejëp hyb n'aa paawä, tak'ëp rabahoop do hyb n'aa. Ti hadoo né hẽ, dooh da rawyyd bä. Rakarẽn da radejëb paawä, ti hadoo né hẽ, dooh rahaja bä radejëb bä. \p \v 7 Rakaneb'ooh noo gó ji enyyw hõm do kawaaro kaneb'ooh do pan'aa hadoo sabakar. Soog hadoo k'ããts tëg gabarëëh do s'ëëb sa nuu gó hatoonh doo. Ajyy ỹỹj hãd hadoo sa mamets. \v 8 Ỹỹj sëën hadoo sa sëën. Awad reãw häd näng do hadoo sa tëg. \v 9 Sa h'yyb gatsapoog n'aa, h'yy kasep'ook sapaar s'ëëb hadoo. Tak'ëp maa nesaa do sa këg kyyh, hajõng do kawaaro, kawaaro ratakyyk do na-ããj hẽ kaneb'ooh doo hẽnh waj'aah do ky hadoo. \v 10 Dõm enäh. Sëëj hadoo sa w'ooh. Sa w'oo hã hana doo me ta mahỹỹj me hëëj haw'ããts hẽ habong do rabahoop ran'oo bä ji moo séd me kamarab noo gó. \v 11 Ããs nesaa do t'õp gadarong doo gó tabanesaa hẽnh naa hanyyh doo, sa wahë n'aa. Eberew kyy me ta häd Abadõn. Gereg kyy me ta häd Aporijõn.\f + \fr 9:11 \ft “Rejãã doo,” tahanäng pé ta häd.\f* \p \v 12 Pooj jé tak'ëp nesaa do s'ëëh hadoo doo gó ỹ hapäh do tabëëj hõm kän. Pawóp hẽ rahoop do pan'aa ti abong nä.\f + \fr 9:12 \ft Tamawoob hẽ hadoo do rahoop do pan'aa see 8.13 hã wawii her'oot do paa né tii.\f* \p \v 13 Ji ma poo oow see pé hadoo do ããs gamehä̃ kän tii bä ta gamehỹỹh do nahëëh. Tii bä, P'op Hagä Do pa hahäng do in-sijẽẽn rama ejuu do tyng k'ããts tëg gabarëëh do s'ëëb, ta sasu me habëëh do poo gesõm doo bä naa ỹ maa napäh ky ganyyh doo. \v 14 Hahỹỹ da ta ti kyyh ji ma poo oow see pé hadoo do ããs hã: “Masood hõm ji meheet pé hedoo do ããs tamii maeh do Éw-Parat häd näng doo bä kamaw'yyd däk doo”, näng poo gesõm doo bä naa ganyyh do kyyh. \v 15 Tii bä tasood hõm ji meheet pé hadoo do ããs, tamawoob hẽ hadoo do uuh badäk hahỹỹ hã habong do radej'ëëp hyb n'aa. Ta ti noo gó bë no n'aa däg né hẽ, ta ti radej'ëëp hyb n'aa ji meheet pé hedoo do ããs P'op Hagä Do enyyw däk. \v 16 Ỹ maa napäh nyy hẽ sa warahén kawaaro jó hah'ũũm doo: 200 milhões. \p \v 17 Hahỹỹ da säh ỹ hadoo doo gó ỹ hapäh kawaaro, ta jó hah'ũũm doo: Ty gahiin, tëëg hõõ ty hahiin do hadoo, jabaruut, saw'aak do na-ããj hẽ sa h'yy gatsapoog n'aa. Kawaaro sa nuuh, awad reãw nuu hãd hadoo. Sa noo gó naa ganyyh tëëg hõõ, tëëg tsyg, saw'aak do na-ããj hẽ. \v 18 Tamawoob hẽ hadoo do uuh badäk hahỹỹ hã habong do dejëp, tëëg hõõ, tëëg tsyg, saw'aak do mahỹỹj. \v 19 Sa hejój banä kän sa noo gó naa, sa dõm hã naa. Aw'yy hadoo sa dõm. Sa dõm poo gad'oo hã nu enäh. Tii me rarejãã badäk hahỹỹ hã habong doo. \p \v 20 Hëëj haw'ããts hẽ habong do wób, nadejëp doo, sahõnh hẽ ta ti rabahapëë né paawä, dooh rat'yyd kamehĩĩn bä baad nadoo do ramoo bok do hã. Dooh reréd bä karap'aar h'yyb nesaa do rahyb n'aa jew'yyk doo. Dooh reréd bä sa kabarii rahyb n'aa jew'yyk doo. K'ããts tëg gabarëëh do s'ëëb, k'ããts tëg hawak do s'ëëb, k'ããts tëg hahiin do s'ëëb, pä s'ëëb, b'aa s'ëëb ta ti sa kabariih. Dooh rahapëë bä, dooh ramaa napëë bä, dooh raboo bä. \v 21 Dooh badäk hahỹỹ bä habong do rat'yyd kamehĩĩn bä ta wób radej'ëëp do hã, ramehëm do hã, sa ỹỹm nadoo do sii, sa patug nadoo do sii rabeỹỹh do hã, ta wób sa ma rets'ëëk do hã. \c 10 \s1 Kerih do kapõõs do ky n'aa hahỹỹh \p \v 1 Tii bä ããs tak'ëp kabaj'aa do see ỹ bahapäh hỹ pong jé naa hahyng doo.\f + \fr 10:1 \ft Badäk hahỹỹ bä naa Jowãw bahapäh tii.\f* Wë puh mahang tabahyng. Sarahõd ta nu pong jé tabakëë. Papỹỹj gabarëëh do hadoo ta mamets. Tëëg hõõ hadoo ta tsyym. \v 2 Kerih do kapõõs do paa kapyn hõm do ta moo gó. Ta tsyym hub akajar jó tabahäng. Hëëj hã ta tsyym s'ỹỹ bahäng. \v 3 Tak'ëp ta kyyh, awad reãw häd näng do hahih wät do hadoo, ä̃m n'aa näng doo. Taky ganyyh bä, setsi hedoo do darung do raky gadoo. \v 4 Ỹ berih bä paawä setsi hedoo do darung do sa kyyh, ỹ maa napäh kyyh hã ỹỹ, hỹ pong jé naa hahỹỹ da ky hadoo doo: “Merii manä setsi hedoo do darung do raher'oot doo. Maher'ood manä da”, näng hỹ pong jé naa ky ganyyh do kyyh hã ỹỹ. \p \v 5 Tii bä, ããs akajar jó, hëëj hã na-ããj hẽ hagëët do ỹ hapëë wät doo, p'op ta moo hub tagadahëë kän wë hã. \v 6 Tii bä kä, hedëb had'yyt do häd gó, ky kaneh'ỹỹt doo me taky däng. Wë, papỹỹj, kamarab, sagõõh, badäk hahỹỹh, sahõnh hẽ ta hã hanäng do sii hẽ, akajar ta me habong do sii hẽ pahuuj wät do häd gó né hẽ taky däng. Hahỹỹ da ta kyyh: “Dooh da P'op Hagä Do gadaa wäd bä. \v 7 Ta gamehỹỹh do nahëë setsi hadoo do ããs kä gamehä̃ bä kä, kaja däg kän da P'op Hagä Do h'yyb däng do ji nahapäh nä doo. Ta ky n'aa rod sa hã tametëëh do paa hadoo doo da né da”, näng ããs kyyh. \p \v 8 Tii bä kä, hỹ pong jé naa ky ganyyh do kyyh, pooj jé ỹ maa napäh doo, p'aa hẽnh taky hadoo hã ỹỹ. “Magado kerih do kapyn däk doo, ããs akajar jó, hëëj hã tsyym häng do moo gó naa”, näng ta kyyh hã ỹỹ. \v 9 Tii bä ta wë ỹ bahõm, ỹ betsẽẽ kerih do tabanoo hyb n'aa hã ỹỹ. Ti taky hadoo hã ỹỹ: “Mado däg. Makarëëb jëëh. Egëëh da a noo gó, mabaa bëëh hadoo. A wog gó da matsing”, näng ta kyyh. \v 10 Tii bä kerih do ỹ bado däk ta moo gó naa, ỹ awa jëng. Egëëh né hẽ noh ỹỹ gó, mabaa bëëh hadoo. Ỹ karëëb jëng jawén paa bä, matsii kän wok ỹỹ gó. \v 11 Tii bä rë tanyy ky hadoo hã ỹ hahỹỹ da: “Kamejõ däk a hã, p'aa hẽnh mamaher'oot hyb n'aa ta jawén hana do ky n'aa P'op Hagä Do metëëh do hajõk do hëëj haw'ããts hẽ habong do sa ky n'aa hã, hajõng häj n'aa babuuj sa ky n'aa hã, hajõk hedoo do badäk hahỹỹ bä sa kyyh her'oot do sa ky n'aa hã”, näng hã ỹ her'oot doo. \c 11 \s1 Pawóp hadoo do P'op Hagä Do ky n'aa rod sa ky n'aa hahỹỹh \p \v 1 Tii bä takan'oo däk hã ỹỹ ji metyy n'aa nahëë ji tatu hadoo doo. Ti rë tanyy ky hadoo hã ỹỹ: “Ahõm, mety P'op Hagä Do rahyb n'aa jew'yyk do tób n'aa ta madawëët doo, ta gagod, h'ëëd pénh tanu däk. Mamety na-ããj hẽ P'op Hagä Do hã rama ejuu do tyng. Metsén ta tii bä P'op Hagä Do hyb n'aa jew'yyk doo, nyy hẽ. \v 2 Mety manä P'op Hagä Do rahyb n'aa jew'yyk do tób n'aa wahoo. Ta ti takan'oo däk P'op Hagä Do karapee nadoo do sa hã. 42 ta kamarab n'aa rababep panang Jerusarẽnh. Ti hyb n'aa mety manäh.\f + \fr 11:2 \ft Rawén bep da, raty n'aa ges'yyk do hyb n'aa P'op Hagä Do tób n'aa wahoo. Rakarẽn rarejãã tii. Dooh rahyb n'aa jewyyg bä da, tahanäng pé tii.\f* \v 3 Ỹ mejũũ da pawóp hadoo do këh ỹ n'aa herot doo. Këh ỹ n'aa ramaher'oot da ta wób sa hã ta ti 1,260 ta ä̃ noo gó.\f + \fr 11:3 \fk 1,260 ta ä̃h hedoo doo, \ft 42 kamarab né tii, tëg nad'ëëd is do 2 hã takerii däk doo.\f* Saroor hebaan do hejooh do ji h'yy katón do heen n'aa rapadedëëk da”, näng ta kyyh. \v 4 Pawóp hadoo do ta ky n'aa rod, pawóp hadoo do joom oriib, Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Doo, sahõnh hẽ bag'ããs do pooj jé habëëh do tii.\f + \fr 11:4 \ft P'op Hagä Do ky n'aa rod Sakarija häd näng do hapäh do paa ti ta tii.\f* Pawóp hadoo do ta bag tyng, Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Doo, sahõnh hẽ bag'ããs do pooj jé habëëh do ti na-ããj hẽ.\f + \fr 11:4 \ft Joom oriib, ta bag tyng pawóp hadoo doo, ta ky n'aa rod sa metëë n'aa tii.\f* \v 5 Sa majĩĩ rakarẽn bä rarahejã bä paawä sa hã, tëëg hõõ ganyyh sa noo gó naa sa majĩĩ ragawats'iik hyb n'aa. Tii da radej'ëëp sahõnh hẽ sa hã rarejãã karẽn do paawä. \v 6 P'op Hagä Do an'oo däk sa hã 42 kamarab noo gó naëng nadots wäd ran'oo bä, P'op Hagä Do ky n'aa raher'ood nuuj jé. P'op Hagä Do an'oo däk majyyw hado däk ran'oo bä naëng. Tan'oo däk na-ããj hẽ sahõnh hẽ hedoo pé baad nadoo doo me badäk hahỹ rarejãã. Rakarẽn do pénh tii d' rabad'oo P'op Hagä Do anoo sa hã. \p \v 7 Rabahajaa bä kä P'op Hagä Do ky n'aa ramaher'oot doo, 42 kamarab bahëëj jëng bä kä, tabanas'aa, tak'ëp t'õp gadarong doo gó naa, tabanesaa hẽnh naa hanyyh do kamaj'ĩĩ da sa wë, taj'aa et'ëëk da sa hã, tadej'ëëp da. \v 8 Panang ky n'aa etsëëh do tyw n'aa bä abë hõm da sa kamag n'aa. Panang Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Do repëëm däk do paa ti panang ky n'aa etsëëh doo. Sodoma, Esit na-ããj hẽ ramaneëënh ta ti panang häd wób.\f + \fr 11:8 \ft Jerusarẽnh panang hã rapes'ããp tii.\f* \v 9 Sahõnh hẽ né hẽ badäk hahỹỹ bä habong doo, ajyy, ỹỹj, sahõnh hẽ panaa uuh, sahõnh hẽ sa kyyh her'oot do sa uuh, sahõnh hẽ häj n'aa babuj uuh na-ããj hẽ, tamawoob hẽ ta ä̃h, sét hẽ ta bód ta jó noo gó raheg'ããs da sa kamag n'aa paah. Dooh da ran'oo bä sa kamag n'aa radakä jëë bä. \v 10 Sahõnh hẽ badäk hahỹỹ hã habong do ratsebé da pawóp hadoo do dejëp do paa sa hyb n'aa. Tak'ëp ratsebé do hyb n'aa kä, sa matym n'aa ramejũũ da sa da hadoo do wë. Tii d' rawén d'oo tak'ëp rabahoop do hyb n'aa paa pawóp hadoo do ta ky n'aa rod sa moo gó. \p \v 11 Ti hado né paawä, tamawoob hẽ ta ä̃h, sét ta bód ta jó jawén paa bä, ta pahuunh do ji edëb hanoo do P'op Hagä Do hã hana do edëëb bong sa kamag n'aa paah. Edëb bë kän. Tak'ëp rabeỹỹm bong sahõnh hẽ ta ti hapäh doo. \v 12 Tii bä pawóp hadoo do ramaa napëë wät kyyh tak'ëp hadoo do hỹ pong jé naa. “Bë as'ëëg wawẽẽ hẽ”, näng ta ti kyyh sa hã. Tii bä wë puh mahang rabas'ëëg kän hỹ pong jé sa majĩĩ matym gó. \p \v 13 Ti noo gó né hẽ tak'ëp k'ããts katajus wät. Tób panang bä hatoonh do ji moo sahõnh hẽ ken'yyh sét hẽ kag'ëëd bëëh. 7 miw panang buuj dejëp k'ããts katajuus do haj'aa. Ta wób kä, kedëëb bong do raj'aa etsëë wäd kän tii bä P'op Hagä Do hỹ pong jé hawät doo. \p \v 14 Tabëëj hõm kän pawóp däg kä tak'ëp nesaa do s'ëëh hadoo doo gó ỹ hapäh doo. Tamawoob hẽ hadoo doo kä ti awät nä. \s1 Setsi däg do gamehỹỹh do nahëë ky n'aa hahỹỹh \p \v 15 Tii bä setsi hedoo do ããs kä gamehä̃ kän ta gamehỹỹh do nahëëh. Tii bä hajõng kyyh tak'ëp ky hedoo do ky ganä kän hỹ pong jé. Hahỹỹ da sa kyyh: \b \q1 “Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Do ër h'yy kaha'eeh doo, \q1 Kristo tah'yyb däng do na-ããj hẽ tii kä hỹỹ kä sahõnh hẽ badäk hahỹ bag'ããs doo. \q1 Tabagãã had'yyt da”, näk sa kyyh. \b \m \v 16 Tii bä 24 hedoo do wahë n'aa, sa bagã tyng n'aa jó hat'oonh do rabehyy b'ëëh P'op Hagä Do matym gó. Tũũ sa maboor me rabehyy bëëh, P'op Hagä Do raj'aa etsëë kän. \v 17 Hahỹỹ da sa kyyh: \b \q1 “A wë ãã tseb'ee, Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Doo, P'op Hagä Do Sahõnh Hẽ Haj'ap Doo. \q1 Õm né ti da hẽ hawät doo, p'ooj ub hawät doo, hỹ jawén hawäd had'yyt doo. \q1 A wë ãã wén tseb'ee, tak'ëp hadoo do a hejój mametä däk do hyb n'aa, \q1 sahõnh hẽ mabagãã däg kän do hyb n'aa. \q1 \v 18 Tak'ëp sahõnh hẽ häj n'aa babuuj rakawajããn paa a wë. \q1 Kaja däg kän hỹỹ kä makawajããn doo gó ta säm mabaanh doo. \q1 Kaja däk dejëp do paa nesaa doo hẽnh maky n'aa etyy doo. \q1 Kaja däk na-ããj hẽ ta säm baad hadoo do manoo do a ky n'aa rod sa hã, \q1 tsyt hẽ a wë kasëëw bong doo, õm weh'ëëh do sa wë na-ããj hẽ. \q1 Tii d' mabad'oo ky n'aa nets'äs do sa hã, ky n'aa etsëëh do sa wë na-ããj hẽ. \q1 Õm rejãã da badäk hahỹ rejãã doo”, näk sa kyyh. \b \p \v 19 Tii bä noo kasëëts däg kän P'op Hagä Do rahyb n'aa jew'yyk do tób n'aa hỹ pong jé hasooh doo. Ta hood P'op Hagä Do ky n'aa enooh do rahyb n'aa esee do hood n'aa ji hapëë kän tii bä ta gó hahäng doo. Tak'ëp tabawyp tii bä, tak'ëp tadarung, et'oom, naëng tak'ëp dagäp do pä hado däk do kajäg kän. \c 12 \s1 Ỹỹnh, tabanas'aa daheeh Jowãw hapäh do ky n'aa hahỹỹh \p \v 1 Tii bä kä, tak'ëp meuj n'aa näng do heen n'aa ganyyh wë hã. Ỹỹnh ganyyh. Papỹỹj gabarëëh doo da ta saroor tagana doo. Kamarab jó tabagëët. 12 sagõõh ta nuu gó hasooh do hã.\f + \fr 12:1 \ft Isaraéw buuj P'op Hagä Do karẽn do moo bok do heen n'aa tahyb n'aa pé ta ti ỹỹnh.\f* \v 2 Etaah ỹỹnh hadoo doo. Tak'ëp tabawaam ajãn mahỹỹj ganyyh do hyb n'aa. \p \v 3 Tii bä tak'ëp meuj n'aa näng do heen n'aa see ganyyh wë hã. Tabanas'aa hahiin do tak'ëp haeh do ganyyh. Setsi ta nuuh. Setsi ta soog. Ji moo sahõnh hẽ ta s'ããn, dõm näng.\f + \fr 12:3 \ft Nesaa Do Yb né hẽ ti tabanas'aa.\f* \v 4 Tamawoob hẽ hadoo do uuh sagõõh tadewäts hyng tũũ hëëj hã ta dõm me. Ỹỹnh hedoo do ajãn benäng do pan'aa pooj jé tabanas'aa bag'ëëd däk, ajãn benyy däk bä kä nayyw hẽ tabawëh hyb n'aa paawä. \v 5 Tii bä ta t'aah aj'yy enyy däg kän. Dooh tabanas'aa haja bä ỹỹnh hadoo do t'aah tawëë jëë bä, nayyw hẽ P'op Hagä Do masäg kän do hyb n'aa ta wë, tabagã tyng n'aa wë kä. Sahõnh hẽ häj n'aa buuj ỹỹnh hadoo do t'aah bag'ããs da. Tagawats'iik da ta hã ky nadah'eeh doo.\f + \fr 12:5 \ft Gereg kyy me hahỹỹ da takerii däk: “Sapaar s'ëëb tabagã n'aa heen n'aa da.” Sa moo gó bagã n'aa ratón rabag'ããs do heen n'aa. Sapaar s'ëëb tabag'ããs do heen n'aa, tagamawats'iik do ta majĩĩ, ta hã ky nadah'eeh doo, tahanäng pé tii. Jesus ky n'aa né ti hahỹỹh.\f* \v 6 Tii bä ỹỹnh hadoo do kejën hõm tabanawäng hẽnh, ta pooj jé P'op Hagä Do benyyw däk doo hẽnh. Ta tii bä ỹỹnh rabahagãã kän 1,260 ta ä̃ noo gó.\f + \fr 12:6 \ft 42 kamarab tii. Tamawoob hẽ ta baab, ji ma poo oow see pé kamarab ta jó tii.\f* \p \v 7 Tii bä rakaneb'ooh hỹ pong jé. Mikéw kä, ããs sa wahë n'aa, ããs ta sii habong do rakaneboh kän tabanas'aa sa sii, ããs nes'aa padëëk do tabanas'aa karapee sa sii. \v 8 Tabanas'aa rakamajẽ boo né paawä Mikéw sa wë, dooh tahaja bä Mikéw. Ti hyb n'aa dooh takan'oo wäd bä hỹ pong jé raboo boo bä, tabanas'aa hã, ta karapee sa hã. \v 9 Tabanas'aa yb paa radawäts hyng tũũ. Ti né hẽ ti aw'yy hadoo do p'ooj ub hawät do Dijab ramaneëënh doo, Nesaa Do Yb. Ti né hẽ ti ta s'ee hẽnh, dawëë P'op Hagä Do mahä̃nh sahõnh hẽ badäk hahỹỹ hã habong do h'yyb mahũũm do paah. Badäk hahỹỹ hẽnh radawäts hyng, ããs nesaa do ta karapee hedoo do daheeh. \p \v 10 Tii bä ỹ maa napäh tak'ëp hỹ pong jé her'oot doo. Hahỹỹ da ta kyyh: \b \q1 “Kaja däg kän hỹỹ kä P'op Hagä Do ji ted'ëëp do Nesaa Do Yb hejój mahä̃nh. \q1 Kaja däg kän na-ããj hẽ ta hejój me sahõnh hẽ tabag'ããs doo. \q1 Kristo, P'op Hagä Do H'yyb Däng Do hyb n'aa jawyg däk hỹỹ kä sahõnh hẽ sa bahä̃nh. \q1 Tii d' tawén hadoo, P'op Hagä Do dawäts hyng do hyb n'aa ër hỹỹj hedoo do \q1 ky n'aa tapa had'yyt hẽ do P'op Hagä Do matym gó. \q1 \v 11 B'éé T'aah majyyw hyb n'aa, \q1 ta ky n'aa ramaher'oot do hyb n'aa, raky daheeh do hyb n'aa na-ããj hẽ \q1 ta ti raj'aa et'ëëk ta ti sa majĩĩ, Nesaa Do Yb. \q1 Dooh ta bahä̃nh rakamahä̃n bä badäk hahỹỹ hã ji hawät doo. \q1 Ti hyb n'aa, dooh reỹỹm bä dajëb hã. \q1 \v 12 Ti hyb n'aa, bë tsebee hỹ pong jé. \q1 Sahõnh hẽ bë hỹ pong jé habong do bë tsebee! \q1 Bëë kä, badäk hahỹỹ bä habong doo, \q1 akajar me habong do na-ããj hẽ, \q1 tak'ëp nesaa da bë hã bë wë Dijab bahyng do hyb n'aa. \q1 Tak'ëp né hẽ takawajããn, \q1 tahapëë däk do hyb n'aa edaa däk radawäts gëët doo”, \q1 näng hỹ pong jé her'oot do kyyh. \b \p \v 13 Tabanas'aa bahapäh bä kä ti tũũ, badäk hahỹỹ hẽnh radawäts hyng doo, ta no n'aa masoo ỹỹnh t'aah henäng doo. \v 14 Dooh tabanas'aa haja bä, ỹỹnh hadoo do hã takan'oo däk do hyb n'aa wawii tak'ëp haeh do këg, tabanawäng hẽnh ta hã tabenyyw däk doo hẽnh takapuh hõm hyb n'aa, takejën hyb n'aa. Ta tii bä rabahag'ããs ta hã tamawoob hẽ ta baab, ji ma poo oow see pé kamarab ta jó. Dooh aw'yy hadoo do haja bä ta t'ĩĩ hẽnh tahõm bä. \v 15 Tii bä aw'yy hadoo do etsós wät naëng. Tamii hado däk. Takarẽn paawä wän n'aa hejoonh do bahëm hyng ỹỹnh. \v 16 Dooh tahaja bä. Ỹỹnh hadoo do k'ããts masaa kän. K'ããts karëëb jëng tamii tabanas'aa noo gó ganyyh doo. \v 17 Ti hyb n'aa tak'ëp tabanas'aa kawaj'ããn kän ỹỹnh wë, ti hyb n'aa ahõm kän ỹỹnh hadoo do panaa wób sa wë takamaj'ĩĩ hyb n'aa. P'op Hagä Do mejũũ do ky dah'eeh do ti ta panaa wób,\f + \fr 12:17 \ft Jesus hã h'yy ka'eeh do tii.\f* Jesus ky n'aa nerét doo. \v 18 Tii bä akajar nabyy me tabanas'aa bag'ëëd däk. \c 13 \s1 Tabanas'aa see akajar me naa hanyyh do ky n'aa hahỹỹh \p \v 1 Tii bä ỹ hapäh tabanas'aa see akajar me naa hanyyh doo. Setsi ta nuuh. Ji moo sahõnh hẽ ta s'ããn. Ta s'ããn hã ti atoonh ta soog. Sét ken'yyh ta nuu hã takerii däk ta häd wób P'op Hagä Do tah'yyb rejãã doo. \v 2 Awad rewopaad häd näng do hãd hadoo ta ti tabanas'aa ỹ hapäh doo. Awad see péh, uus häd näng do hadoo ta tsyym, ta mooh. Awad reãw häd näng do noo hadoo ta nooh. Tabanas'aa seeh, dõm näng doo,\f + \fr 13:2 \ft Nesaa Do Yb tii.\f* pooj jé ỹ hapäh doo, an'oo däk ta hejój, tabag'ããs doo, tabanas'aa akajar me hanyyh do hã. Tan'oo däk na-ããj hẽ ta hã tak'ëp tahyb n'aa jawyg däk hyb n'aa. \v 3 Akajar me hanyyh do tabanas'aa nuu see hã ta rog noo eh do paa tyw n'aa. Dajëp ji edoo né paawä ta rog mahỹỹj, dooh tadajëb bä. Mah'uu däk ta rog. Ti hyb n'aa, sahõnh hẽ badäk hahỹỹ bä habong do rahyb n'aa meuunh, rawén ky sũũt tabanas'aa tame hanyyh doo. \v 4 Tii bä badäk hahỹỹ bä habong do rahyb n'aa jewyyg däg kän tabanas'aa dõm näng doo, tabanas'aa akajar me hanyyh do hyb n'aa jawyg däk tan'oo däk do hyb n'aa. Tabanas'aa akajar me hanyyh do na-ããj hẽ rahyb n'aa jew'yyk. Hahỹỹ da sa kyyh: “Dooh hahỹ tabanas'aa akajar me naa hanyyh do hadoo péh. Dooh hajaa pé ta hã j'aa ketsë péh”, näk sa kyyh. \p \v 5 Tii bä tabanas'aa akajar me hanyyh do hã takan'oo däk ta hã hẽ taj'aa etsë ta ky n'aa hã. Takan'oo däk ta hã taher'oot doo me P'op Hagä Do tah'yyb rejãã doo. Takan'oo däk ta hã 42 kamarab noo gó h'yyb jawyg gó tamejũũ hyb n'aa. \v 6 Tii bä taher'ood kän nesaa do P'op Hagä Do tah'yyb rejãã doo. Taher'ood kän P'op Hagä Do häd rejãã doo. Taky n'aa rejãã P'op Hagä Do karapee, P'op Hagä Do panang, hỹ pong jé habong do na-ããj hẽ. \v 7 Takan'oo däg kän ta hã P'op Hagä Do karapee, tsyt hẽ ta wë kasëëw bong do wë takamaj'ĩĩ hyb n'aa. Takan'oo däk sa hã taj'aa et'ëëk hyb n'aa. Tii bä takan'oo däk ta hã, sahõnh hã tamejũũ hyb n'aa. Sahõnh hẽ badäk hahỹỹ hã habong do hã, ajyy, ỹỹj sahõnh hẽ sa panaa hã, sahõnh hẽ sa kyyh her'oot do hã, sahõnh hẽ häj n'aa babuuj hã tamejõ kän. \v 8 Sahõnh hẽ badäk hahỹỹ bä habong doo, sa häd kanerii däk do edëb had'yyt hẽ gadoo do heen n'aa hã raj'aa etsë da tabanas'aa. B'éé T'aah, badäk hahỹỹ bä tadu dahäng noo gó naa P'op Hagä Do h'yyb däng do tadajëp hyb n'aa, ta ti ti ji edëb had'yyt do heen n'aa danäh.\f + \fr 13:8 \ft Ta tii hã sa häd kerih doo, dooh raj'aa etsëë bä tabanas'aa.\f* \b \q1 \v 9 Taw'ããts hẽ sahõnh hẽ maa nap'ëëh do ramaa newëë hahỹỹh: \q1 \v 10 “Jé sa hã P'op Hagä Do h'yyb däng do sa majĩĩ rameso padëëk hyb n'aa, \q1 sa majĩĩ moo gó rakameso däk né da. \q1 Jé sa hã P'op Hagä Do h'yyb däng do sẽn-jeer me radej'ëëp hyb n'aa, \q1 sẽn-jeer me radejëp né da.” \b \p Ti hyb n'aa taw'ããts hẽ h'yyb jawyg gó P'op Hagä Do karapee tsyt hẽ ta wë kasëëw bong do ragadoo ta tii. Taw'ããts hẽ dooh rah'yy gejë bä Jesus hã rah'yy ka'eeh do hã. \s1 Tabanas'aa see k'ããts gó naa hanyyh do ky n'aa hahỹỹh \p \v 11 Tii bä tabanas'aa see k'ããts gó naa hana doo kä ỹ bahapëë kän. Pawóp hẽ ta s'ããn. B'éé t'aah s'ããn hadoo ta s'ããn. Tabanas'aa dõm näng do hadoo ta kyyh.\f + \fr 13:11 \ft Kaja hẽ tah'yyb mahũũm sahõnh hẽ sa wë ji edoo né paawä, tak'ëp ji tawadii Nesaa Do Yb bad'oo doo da, tahanäng pé tii.\f* \v 12 Tabanas'aa akajar me hanyyh do paa hejój gó, sahõnh hẽ ta ti hyb n'aa jawyk doo gó tabanas'aa k'ããts gó hana do bawät. Tabanas'aa pooj jé hanyyh do ky gabuuj gó tamoo wät sahõnh hẽ tamoo wät doo. K'ããts gó hana do anoo sahõnh hẽ badäk hahỹỹ bä habong do rahyb n'aa jew'yyk tabanas'aa ta nuu see rog mah'uu däk do paah. \v 13 Tak'ëp meuj n'aa näng do heen n'aa tabanas'aa k'ããts gó hanyyh do moo wät. Tëëg hõõ sii hẽ adëë hyng tũũ hỹ pong jé naa tan'oo bä badäk hahỹỹ bä habong do sa matym gó. \v 14 Meuj n'aa näng do heen n'aa tabanas'aa tame hanyyh do paa ky gabuuj gó tamoo wät do hyb n'aa, tawad'ii kän badäk hahỹỹ hã habong doo. Tamejũũ sa hã, kabarii tabanas'aa rog näng do paa heen n'aa ratama hyb n'aa, ta tii hã raweh'ëëh hyb n'aa. Tabanas'aa rog näng do paa né paawä, sẽn-jeer haj'aa, edëp nä. \v 15 Tii bä tabanas'aa k'ããts gó naa hanyyh do hã takan'oo däk, kabarii tabanas'aa rog näng do paa heen n'aa tabedëb gëët hyb n'aa kä. Kabarii hedëb wät do hyb n'aa, er'ood kän. Tamejũũ radej'ëëp hyb n'aa sahõnh hẽ kabarii ta heen n'aa hã hyb n'aa najew'yyk doo. \v 16 Tamejũũ na-ããj hẽ, sahõnh hẽ badäk hahỹỹ bä habong do sa moo hub hã tanado bä sa maboor hã radadäk ta heen n'aa. Ky n'aa nets'äs do hã, ky n'aa etsëëh do hã, ma näng do hã, kas'uut do hã, kariw n'aa tamah do hã, sahõnh hẽ sa karom hã na-ããj hẽ radadäk da ta ti heen n'aa. \v 17 Ta ti heen n'aa nanäng doo, dooh da tahaja bä tets'ẽẽ bä takarẽn doo, dooh na-ããj hẽ tahaja bä ta wë hanäng do tesëëm bä. Tabanas'aa tame naa hanyyh do paa häd né ti ta heen n'aa. Ta häd numero n'aa tii. \v 18 Taw'ããts hẽ tak'ëp ji h'yy ganäng hahỹỹ hã. Taw'ããts hẽ jé h'yy ganäng do tahyb n'aa newëë nyy d' tahanäng pé tabanas'aa numero n'aa. 666 ta numero n'aa. Aj'yy häd né tii. \c 14 \s1 B'éé T'aah 144 miw ta wë kasëëw bong do ta sii habong do ky n'aa hahỹỹh \p \v 1 Tii bä ỹ hegãã wät. Pój ỹỹ jé ỹ bahapäh B'éé T'aah waëë Sijõn häd näng do jó hagëët doo.\f + \fr 14:1 \ft Waëë \fk Sijõn \ft häd näng do jó P'op Hagä Do tób n'aa basooh ti noo gó. Ta tii bä Jerusarẽnh panang basooh na-ããj hẽ.\f* Ta sii rababok 144 miw ta karapee wób. Sa maboor hã takerii däk B'éé T'aah häd, B'éé T'aah Yb häd daheeh. \v 2 Tii bä ỹ maa napäh hỹ pong jé hana do maa ena doo, gawakaa p'op hana do maa ena do hadoo, darung do tak'ëp maa ena do ky hadoo. Etẽn do nahëë hajõng tyd näng do retẽn do hadoo ỹ maa napäh doo.\fig Etẽn do nahëëh heen n'aa|alt="Harp (Harpa)" src="BK00175B.TIF" size="col" loc="Após vs. 2 ou após vs. 5" copy="© British & Foreign Bible Society, 1994." ref="Apocarip 14.2" \fig* \v 3 P'op Hagä Do bag'ããs do tyng n'aa pooj jé, ji meheet pé kabaj'aa do pooj jé, 24 wahë n'aa sa pooj jé 144 miw hedoo do papuuj ky n'aa kä rejäm kän. Dooh hajaa pé ta ti kejäm do ma kametëëk péh. Jããm hẽ hajaa rama kamet'ëëg bä 144 miw hedoo doo, badäk hahỹỹ hã habong do mahang P'op Hagä Do wë kedëëb bong doo. \v 4 Ta ti hedoo doo, dooh noo gó rababok pé ỹỹj sa wë. Ti hyb n'aa baad had'yyt hẽ sa h'yyb P'op Hagä Do wë.\f + \fr 14:4 \ft P'op Hagä Do hã had'yyt hẽ rah'yyb padëëk. Dooh ta wób rah'yy kaha'eeh do hã rah'yy kae bä. Dooh kabarii hã rah'yy kae bä, dooh P'op Hagä Do rawad'ii bä, tahanäng pé ti \fq dooh ỹỹj sa wë rabok péh\ft .\f* B'éé T'aah rahadaa had'yyt hẽ tahahõm hẽnh. Jesus dajëp doo me ta säm, rakets'ẽẽ hõm badäk hahỹỹ bä habong do sa mahang naa, tsyt hẽ P'op Hagä Do wë, B'éé T'aah wë na-ããj hẽ ramoo bok hyb n'aa, pooj jé joom ag P'op Hagä Do wë kasëëw hõm do hadoo rabahadoo hyb n'aa. \v 5 Dooh noo gó ranoo kanesa bä. Baad had'yyt hẽ rababok. \s1 Tamawoob hẽ hedoo do ããs sa ky n'aa hahỹỹh \p \v 6 Tii bä ỹ hapäh ããs seeh, p'op wë hã kapuuh doo. Jé pad'yyt hẽ badäk hahỹỹ hã habong do hã tapanäk baad hadoo do nahänh do ky n'aa. Sahõnh hẽ häj n'aa buuj sa hã, sahõnh hẽ panaa sa hã, sahõnh hẽ sa kyyh her'oot do sa hã, sahõnh hẽ né hẽ badäk hahỹỹ hã habong do sa hã tapanäk. \v 7 Tak'ëp ta kyyh hahỹỹ da tapanäk bä: “Kaja däk sahõnh hã P'op Hagä Do ky n'aa etyy doo. Ti hyb n'aa taw'ããts hẽ bë h'yyb eỹỹm P'op Hagä Do hã, taw'ããts hẽ tak'ëp bë weh'ëëh, bë j'aa etsëë ta hã. Bë hyb n'aa jewyyg, wë, hëëj haw'ããts hẽ, akajar, naëng k'ããts gó naa ganyyh do mo haj'aa näng doo”, näng ta kyyh. \p \v 8 Tii bä ããs seeh, pooj jé hahõm do jawén tabana. Hahỹỹ da ta kyyh: “Gawatsig kän, gawatsig kän panang tak'ëp ky n'aa etsëëh do Babirõn häd näng doo! Ỹỹnh hajõk do sii heỹỹh do hadoo Babirõn panang. Tan'oo däk naëng oow mahỹỹnh do sahõnh hẽ badäk hahỹỹ bä habong do sa hã, tak'ëp baad nadoo do ramoo bok hyb n'aa ta sii, P'op Hagä Do kawajããn tan'oo bä sa wë.”\f + \fr 14:8 \ft Ỹỹnh hajõk do sii heỹỹh doo, sa sii naëng oow mahỹỹj ha'oom do ky n'aa gó tabeh'ũũm. P'op Hagä Do mak'yys doo, ta wób h'yyb tatuk do sa nemuun P'op Hagä Do ramakyys hyb n'aa ky n'aa ti ta tii.\f* \v 9 Tii bä ããs see ana kän, ããs pooj jé hah'ũũm do sa jawén. Tak'ëp ta kyyh. Hahỹỹ da taky hadoo: “Jé tabanas'aa akajar me hanyyh do hyb n'aa jew'yyk doo, kabarii ti tabanas'aa heen n'aa hyb n'aa jew'yyk do na-ããj hẽ, jé gadoo do tabanas'aa heen n'aa ta maboor hã, ta moo hã radadäk hyb n'aa, \v 10 ta ti hedoo do P'op Hagä Do rejãã da sa hã tak'ëp takawajããn doo gó. Tak'ëp sa hã tarejãã do rahoop da. Dooh da P'op Hagä Do t'yyd mehĩĩn bä sa hã.\f + \fr 14:10 \ft Panyyg ky n'aa gó tabeh'ũũm ta ti ky n'aa Gereg kyy me. Hahỹỹ da takerii wät: “Tak'ëp mahỹỹnh doo, ta hood gó tagedu däk do tan'oo bä reëëk. Tak'ëp mahỹỹnh do tii. Dooh takamekuuj bä tanahejoonh hyb n'aa. P'op Hagä Do kawajããn tii.”\f* Ta ti hedoo do rahoop da pä hadoo saw'aak do hahõng do tak'ëp mahỹỹnh doo. Ããs P'op Hagä Do wë kasëëw bong do sa matym gó, B'éé T'aah matym gó na-ããj hẽ rahoop da tii. \v 11 Rahoop do tsyg as'ëëg had'yyt hẽ da. Dooh tahëëj bä tii. Dooh da takan'oo bä rakameh'ããk pé rahoop do hyb n'aa. Tabanas'aa, kabarii tabanas'aa heen n'aa na-ããj hẽ hyb n'aa jew'yyk doo, ta häd heen n'aa gad'oo do rahob had'yyt né da”, näng ããs kyyh. \p \v 12 Ta ti hana nä do hyb n'aa, taw'ããts hẽ h'yyb jawyk doo gó rababoo had'yyt hẽ P'op Hagä Do karapee tsyt hẽ ta wë kasëëw bong doo, tamejũũ do ky dah'eeh doo, Jesus hã h'yy ganajëng doo. \p \v 13 Tii bä ỹ maa napäh kyyh hỹ pong jé hana do hã ỹ ky hadoo doo. Hahỹỹ da ta kyyh: “Merii hahỹỹ da: Ky n'aa kedëng da hỹ jawén dejëp doo, h'yy ganajëng doo me Jesus, Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Do hã h'yy kata däk doo”, näng. \p “Te hub né hẽ tii”, näng P'op Hagä Do Sahee. “Ta ti hedoo do rakameh'ããk da hejoonh do rahoop do mahä̃nh. Hỹ pong jé ragadoo né da baad hadoo do ramoo bok do säm”, näng P'op Hagä Do Sahee. \s1 Badäk hahỹỹ bä habong do ta hã h'yy kana'eeh do Jesus rejãã do ky n'aa hahỹỹh \p \v 14 Tii bä ỹ hegãã wät, wë puh hawak do ỹ hapäh pój ỹỹ jé. Wë puh pong jó ti asooh aj'yy hadoo doo. K'ããts tëg gabarëëh do ta soog ta nuu gó hasooh doo. Ta moo gó tatón joom ji nu gekãã do nahëë tak'ëp hehãm doo. \v 15 Tii bä ããs see bana kän. P'op Hagä Do tób n'aa, hỹ pong jé hasooh doo bä naa tabanyyh. Tak'ëp hadoo doo me ta kyyh taky hadoo wë puh pong jó hasooh do hã. Hahỹỹ da ta kyyh: “Mata däg badäk hahỹỹ hã habong doo, raky n'aa kety hõm hyb n'aa, joom ta nahëë me ji gekãã doo da, ji bataa doo da. Kaja däk nesaa do hã raky n'aa kety hõm do hyb n'aa, joom ahõõ däk do ji ata hõm do kajaa doo da”, näng ããs kyyh wë puh pong jó hasooh do hã. \v 16 Tii bä kä, ta nahëë me wë puh pong jó hasooh do tanu gak'ãã hõm hadoo badäk hahỹỹ hã habong doo. Sahõnh hẽ tabata hõm.\f + \fr 14:16 \ft Panyyg ky n'aa gó tabeh'ũũm badäk hahỹỹ bä habong do taky n'aa etyy do ky n'aa.\f* \p \v 17 Tii bä P'op Hagä Do tób n'aa, hỹ pong jé hasooh doo bä naa tabanä kän ããs seeh. Ti na-ããj hẽ tatón joom nahëë tak'ëp hehãm doo. Uwa ag ji gamakãã do nahëë tii. \v 18 Tii bä ããs seeh, tëëg hõõ hagã n'aa, buu benyym do P'op Hagä Do hã rama ejuu do tyng bahäng bä naa tabana kän. Tak'ëp ta kyyh ããs joom nahëë hehãm do hatón do hã tamaher'oot bä. Hahỹỹ da taky hadoo ta hã: “Mado däg joom nahëëh, mata däg badäk hahỹỹ bä joom uwa ta tyd hã padëëk doo. Wah'ëë padäg kä ta ag.” \v 19 Tii bä ããs gak'ãã hõm kän uwa ag badäk hahỹỹ bä hanäng doo. Tata hõm ta ag, tadewäts hõm kän ji gatsi do hood gó. Takawajããn doo gó tak'ëp da P'op Hagä Do rejãã da badäk hahỹỹ bä ta hã h'yy kana'eeh do tahanäng pé tii. \v 20 Tii bä sa tsyym me ragetsii kän uwa ag, ji getsi do hood panang w'oo hã hasooh doo gó. Majyyw ganyyh tagetsi do hood gó naa. Maee däk majyyw ganyyh doo. Kawaaro ewõd n'aa hã takajäk, p'op péj takajäk. Dawëë né hẽ takajäk, 300 kirõõm tahyb n'aa péh.\f + \fr 14:20 \ft Uwa ag nado ti rataa do ragetsi doo. Badäk hahỹỹ bä habong do P'op Hagä Do wë kamaj'ĩĩ do ããs radej'ëëp do ky n'aa tii.\f* \c 15 \s1 Setsi ããs setsi tagadëëg ub nesaa do man'aa do ky n'aa hahỹỹh \p \v 1 Tii bä kä, tak'ëp meuj n'aa näng do heen n'aa see ỹ hapäh hỹ pong jé. Setsi ããs ỹ hapäh, tagadëëg ub setsi nesaa do man'aa doo. Tagadëëg ub tawén hadoo, ta ti tabës bä, gawatsig hõm do hyb n'aa P'op Hagä Do kawajããn doo. \v 2 Tii bä akajar paras-ko s'ëëb hadoo, tëëg hõõ hadoo doo me kamekuuj däk do ỹ hapäh. Ta ti akajar hadoo do jó ỹ hapäh sahõnh hẽ j'aa kets'ëë doo, tabanas'aa akajar see me naa hanyyh do paa hã, kabarii ta heen n'aa hã na-ããj hẽ j'aa kets'ëë doo, ta häd numero n'aa ganad'oo do paah. Sa moo gó rapatsëë retẽn do nahëëh, sa hã P'op Hagä Do an'oo däk doo. \v 3 Tii bä rejäm kän Mosees, P'op Hagä Do karom paa ejäm wät do paah. Rejäm na-ããj hẽ B'éé T'aah h'yyb n'aa jaw'yyk do jäm n'aa. Hahỹỹ da sa kyyh rejäm doo: \b \q1 “Tak'ëp meuj n'aa näng do sahõnh hẽ mamoo wät doo \q1 Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Doo, P'op Hagä Do Sahõnh Hẽ Haj'ap Doo. \q1 Baad had'op, heh'äät, sahõnh hẽ mamoo wät doo, \q1 õm, sahõnh hẽ had'yyt bag'ããs doo. \q1 \v 4 Jããm hẽ õm ti baad had'op doo, \q1 tsyt hẽ nesaa do mahä̃nh hawät doo. \q1 Sahõnh hẽ häj n'aa babuuj rabana da a wë, \q1 õm rahyb n'aa jew'yyk hyb n'aa. \q1 Tii d' rabad'oo da, baad had'op do mamoo wät do kametä däg kän do hyb n'aa. \q1 Ti hyb n'aa kä, sahõnh hẽ a hyb n'aa da rah'yyb e'ỹỹm. \q1 Tak'ëp da õm raweh'ëëh Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Doo. \q1 Sahõnh hẽ õm da raj'aa etsë”, näk sa kyyh rejäm doo gó. \b \p \v 5 Ta ti jawén ỹ hegãã wät, tii bä ỹ hapäh tanoo kasëëts hõm P'op Hagä Do tób n'aa hỹ pong jé hanäng doo, P'op Hagä Do ky n'aa jaw'yyk do hood tób n'aa. \v 6 P'op Hagä Do tób n'aa gó naa rabanä kän setsi ããs, setsi baad nadoo do badäk hahỹỹ bä habong do rahoop do man'aa doo. Pããn papuuj rino häd näng do s'ëëb hawak do gabarëëh do sa saroor. Sa h'yyb mawyd k'ããts tëg gabarëëh do s'ëëb. \v 7 Tii bä, ji meheet pé kabaj'aa do see an'oo däk sa hã setsi ta hood k'ããts tëg gabarëëh do s'ëëb. Ta hood gó tagedu däk P'op Hagä Do hawäd had'yyt do kawajããn do metëë n'aa, badäk hahỹỹ bä habong do sa jó rahah'ook hadoo hyb n'aa. \v 8 Tii bä kä, ta tsyg P'op Hagä Do bag tak'ëp gabarëëh doo gó hana doo, ta hejój gó naa hana doo, jé pad'yyt däg P'op Hagä Do tób n'aa gó. Dooh hajaa pé P'op Hagä Do tób n'aa gó hajëë suun péh, ta ti setsi baad nadoo do badäk hahỹỹ bä habong do rahoop do man'aa do kajaa bä kä. \c 16 \s1 Setsi ta hood P'op Hagä Do kawajããn do metëë n'aa ky n'aa hahỹỹh \p \v 1 Tii bä, ỹ maa napäh kyyh tak'ëp hadoo do P'op Hagä Do tób n'aa bä naa hana doo. Hahỹỹ da taky hadoo setsi hedoo do ããs sa hã: “Bë ahõm, bë ahoog hyy badäk hahỹỹ hẽnh setsi hedoo do ta hood gó hanäng doo, P'op Hagä Do kawajããn do metëë n'aa”, näng ta kyyh. \v 2 Tii bä pooj jé hadoo do ããs ahoog kän ta hood gó hanäng do hëëj jó. Tii bä, sahõnh hẽ tabanas'aa akajar me naa hanyyh do paa heen n'aa sa maboor hã, sa moo hã gado däk do hã, sahõnh hẽ kabarii ta heen n'aa hyb n'aa jew'yyk do hã na-ããj hẽ genyyh sa rog manahuuh doo, nesaa doo, datés doo. \p \v 3 Tii bä ããs see akajar me tahoog kän ta hood gó hanäng doo. Majyyw hado däk sahõnh hẽ naëng, kamag majyyw hadoo. Sahõnh hẽ akajar me habong do hedëp do paa dejëb kän. \p \v 4 Ããs see ahoog kän ta hood gó hanäng do sahõnh hẽ tamii me, naëng k'ããts gó ganyyh doo me na-ããj hẽ. Majyyw hado däk sahõnh hẽ naëng. \v 5 Tii bä ỹ maa napäh ããs naëng hagã n'aa, hahỹỹ da P'op Hagä Do hã her'oot doo: \b \q1 “Baad had'op õm. \q1 P'op Hagä Doo, tsyt hẽ nesaa do mahä̃nh hawät doo, \q1 da hẽ hawät doo, p'ooj ub hawät doo. \q1 Baad hadoo do ti mamoo wät doo, \q1 ta tii da sa hã maky n'aa etyy do hã, \q1 \v 6 Baad ub né ti sa hã mamoo wät doo, \q1 a karapee tsyt hẽ a wë kasëëw bong doo, \q1 a ky n'aa rod na-ããj hẽ radej'ëëp do hyb n'aa paah. \q1 Sa majyyw gatsëk ran'oo bä radej'ëëp noo gó. \q1 Ti hyb n'aa man'oo däk majyyw né hẽ rabeëëk hyb n'aa. \q1 Sa h'yyb haj'aa hẽ tii”, näng ããs naëng hagã n'aa kyyh. \b \p \v 7 Tii bä ỹ maa napäh kyyh P'op Hagä Do rama ejuu do tyng n'aa hã naa ããs her'oot do ky gadoo doo. Hahỹỹ da ti kyyh P'op Hagä Do hã: \q1 “Ỹỹ, te hub né hẽ Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Doo, \q1 P'op Hagä Do Sahõnh Hẽ Haj'ap Doo. \q1 Baad had'op, heh'äät, sahõnh hẽ sa hã maky n'aa etyy doo”, näng ti kyyh. \b \p \v 8 Tii bä ããs see papỹỹj hã kä tahoog kän ta hood gó hanäng doo. Tii bä kä, papỹỹj hã takan'oo däk badäk hahỹỹ bä habong do tarejãã hyb n'aa tak'ëp baju doo me. \v 9 Tii bä byyh hetä padëëk tak'ëp baju do haj'aa. Ti hyb n'aa P'op Hagä Doo, sahõnh hẽ rahoop do mo haj'aa näng do raky n'aa was'ee kän. Tak'ëp rahob né paawä, dooh rat'yyd kamehĩĩn bä, dooh reréd bä nesaa doo. Dooh rakarẽn bä P'op Hagä Do rahyb n'aa jewyyg bä. \p \v 10 Tii bä ããs see ahoog kän ta hood gó hanäng do tabanas'aa akajar me naa hanyyh do paa bagã tyng n'aa jó. Tak'ëp tabadagyb däk jé pad'yyt hẽ tabanas'aa bag'ããs doo bä. Badäk hahỹỹ bä habong do nag'aad kegës, tak'ëp datés do rahoop do hyb n'aa. \v 11 P'op Hagä Do hỹ pong jé bag'ããs do raky n'aa was'ee kän tak'ëp datés do hyb n'aa, sa rog hyb n'aa na-ããj hẽ. Rahob né paawä, dooh rat'yyd kamehĩĩn bä baad nadoo do ramoo bok do hã. Dooh reréd bä baad nadoo doo. \v 12 Tii bä ji ma poo oow see pé ããs kä ahoog kän ta hood gó hanäng do tamii maeh do Éw-Parat häd näng doo me. Tamii Éw-Parat mawooj däk, sa wahë n'aa papỹỹj hana hẽnh naa hena do sa warahén sii hẽ mawooj däk doo me rabatsëg hõm hyb n'aa kaneb'ooh doo hẽnh. \p \v 13 Tii bä ỹ hapäh tamawoob hẽ karap'aar h'yyb nesaa doo. Tabanas'aa dõm näng do noo gó naa ta see ganyyh, tabanas'aa akajar me naa hanyyh do paa noo gó naa ta see ganyyh, sa ky n'aa rod noo kanesa do noo gó naa ta see ganyyh.\f + \fr 16:13 \ft Tabanas'aa k'ããts gó naa hanyyh do né tii. 13.11‑15 hã takerii däk ta ky n'aa.\f* Maj'ee hedoo karap'aar h'yyb nesaa doo. \v 14 Karap'aar h'yyb nesaa do né hẽ tii. Tak'ëp meuj n'aa näng do heen n'aa ramoo bok. Jé pad'yyt hẽ badäk hahỹỹ bä häj n'aa wahë n'aa wë rabahõm, häj n'aa wahë n'aa sa warahén sii hẽ rabats'yyt hyb n'aa kaneb'ooh doo hẽnh. P'op Hagä Do wë, ta karapee wë na-ããj hẽ rakaneboh paawä. P'op Hagä Do Sahõnh Hẽ Haj'ap Do h'yyb däng do noo gó da ta ti kaneb'ooh do bawät. \p \v 15 Hahỹỹ da Jesus kyyh: \p “Bë hyb n'aa matakä. Ỹ ana da rah'yy kanapeet bä, hets'ëëk do ji ganada bä takajaa doo da. Ky n'aa kedëng da jé hyb n'aa matakëë doo. Ta ti hadoo do hã dooh takado hõm bä ta saroor. Dooh da tanu mebyy bä, dooh ta si n'aa hẽ tawäd ỹ an'oo bä do hyb n'aa”, näng Jesus.\f + \fr 16:15 \ft P'ooj ub, Jerusarẽnh bä hasooh do P'op Hagä Do tób n'aa hagã n'aa sa wahë n'aa awät kawõõt doo da atsëm. Tii d' tawén d'oo tahag'ããs hyb n'aa tób hagã n'aa ramatakä bä. Tawyyd bä tób hagã n'aa see haỹỹh doo, rado hõm ta saroor, raju hõm, tii bä ramejũũ bag hẽnh tababaaj hõm hyb n'aa ta tób hẽnh. Ti ky n'aa gó Jesus beh'ũũm tamatëëh do baad ji gada do ky n'aa hã.\f* \p \v 16 Tii bä tamawoob hẽ hadoo do karap'aar h'yyb nesaa do ran'oo bä hëëj sa wahë n'aa rakataa hyb n'aa Eberew kyy me Ar-Magedõn ramaneëënh doo bä. \p \v 17 Tii bä setsi däg do ããs kä ahoog hyy kän ta hood gó hanäng do wë hã. Tii bä ỹ maa napäh kyyh tak'ëp hadoo doo, maa eh do P'op Hagä Do tób n'aa hỹ pong jé hasooh doo bä naa, P'op Hagä Do bag'ããs do tyng n'aa bä naa. Hahỹỹ da ta kyyh: “Gawatsig hõm kän sahõnh hẽ!”, näng. \v 18 Tii bä kä, tak'ëp tabawyb kän, tak'ëp tadarung, et'oom. Tak'ëp né hẽ k'ããts katajus kän, k'ããts ganabëëh. Badäk hahỹỹ bä ajyy radu doo noo gó naa rababok doo, dooh noo gó ta ti hedoo pé tak'ëp k'ããts katajuus do bawät. Tak'ëp né hẽ badäk hahỹ hëëj hã katajuus jé pad'yyt hẽ. \v 19 K'ããts nanäng panang tak'ëp ky n'aa etsëëh do yt hẽ hanäng do ganabëëh tak'ëp katajuus do haj'aa. Ganabëëh do haj'aa ketyn padäg kän panang paa tan'oo bä. Tamawoob däg panang tahaj'aa ketyn bong doo. Sahõnh hẽ badäk hahỹỹ bä hanäng do sa panang bä hanäng do tób kag'ëëd bëëh katajuus do haj'aa. Dooh P'op Hagä Do mabaan bä nesaa do panang ky n'aa etsëëh do Babirõn häd näng do babuuj ramoo bok do paah. P'op Hagä Do mejũũ rabeëëk hyb n'aa ta hood gó hanäng do mahỹỹnh doo, tan'oo däk tak'ëp rabahoop takawajããn doo gó sa hã tarejãã doo, tahanäng pé tii. \v 20 Sahõnh hẽ tsyt dëëg akajar me hanäng doo, sahõnh hẽ waëë na-ããj hẽ bedo bong. \v 21 Naëng tak'ëp dagäp do pä hado däk do kajäg hyy kän badäk hahỹỹ bä habong do sa jó. 40 kiw bahä̃nh pä hadoo kejäk doo. Tii bä P'op Hagä Do raky n'aa was'ee kän tak'ëp rabahoop pä hadoo kajäk do an'oo bä do hyb n'aa. \c 17 \s1 Ỹỹnh ky n'aa tabanas'aa ky n'aa daheeh hahỹỹh \p \v 1 Tii bä setsi hedoo do ããs, ta hood sa moo gó patsëë do paa sa see ana kän wë ỹỹ, tii b' taky hadoo hã ỹỹ: “B'ëëp, ỹ metëëh da a hã nyy da P'op Hagä Do rejãã da ỹỹnh hajõk do sii heỹỹh do yb, hajõng tamii takëën hã hasooh doo.\f + \fr 17:1 \ft Panang Babirõn ramaneëënh do ky n'aa ti \fq ỹỹnh hajõk do sii heỹỹh do\ft Jowãw hapäh doo. Panang babuuj P'op Hagä Do mak'yys doo, ta see hedoo do hyb n'aa jew'yyk do ky n'aa tii. Hajõng do tamii, hajõng badäk hahỹ hëëj babuuj, panang buuj ky s'ũũt doo.\f* \v 2 Sahõnh hẽ häj n'aa sa wahë n'aa rabahe'ỹỹh hadoo ta ti ỹỹnh hadoo do sii. Badäk hahỹỹ hã habong do rabaoom kän do hadoo uwa s'ëëb mahỹỹnh do hã, ỹỹnh hadoo do sa hã taheno do hã. Baad nadoo do ỹỹnh hadoo do moo wät do h'yyb mahũũm kän”,\f + \fr 17:2 \ft Sahõnh hẽ häj n'aa sa wahë n'aa raky dahé däk, ramoo boo däk nesaa do ta ti panang buuj sa hã metëëh doo. Séd rah'yyb hedo däk nesaa do hã, tahanäng pé tii.\f* näng ããs kyyh hã ỹỹ. \p \v 3 Tii bä s'ëëh hadoo ỹ hapäh P'op Hagä Do Sahee an'oo bä. Säh ỹ hadoo doo gó ããs ỹ tamahũũm kän tabanawäng hẽnh. Ta tii bä ỹ hapäh ỹỹnh tabanas'aa hãd hahiin pé do jó hasooh doo. Tabanas'aa hã takerii däk séd dó ta häd wób P'op Hagä Do h'yyb rejãã doo. Setsi tabanas'aa nuuh. Ji moo sahõnh hẽ ta s'ããn. \v 4 Jabaruut péh, hãd hahiin pé ta mahang ỹỹnh saroor. K'ããts tëg gabarëëh do s'ëëb, pä gabarëëh do ky n'aa gebah doo, nu gabarëëh do perora häd näng do na-ããj hẽ ta hetsó tapadedëëk doo. Ji eëëk do hood n'aa k'ããts tëg gabarëëh do s'ëëb ta moo gó. Séd dó nesaa péh, hesus hadoo do ta gó ta wób sii tabahe'ỹỹh do hyb n'aa. \v 5 Hahỹỹ da takerii däk ta maboor hã: “Babirõn, panang tak'ëp ky n'aa etsëëh do ỹỹh. Ỹỹj hajõk do sii he'ỹỹh do sa ỹỹn. Sahõnh hẽ tak'ëp nesaa do badäk hahỹỹ bä hanäng do du n'aa doo.” Tii d' né takerii däk ta maboor hã, tahanäng pé baad ji nahapäh doo. \v 6 Aoom ỹỹnh hadoo doo. Tawén oom, P'op Hagä Do karapee tsyt hẽ ta wë kasëëw bong do sa majyyw, Jesus ky n'aa nerét do sa majyyw tadej'ëëp do teëg wät do hyb n'aa. \p Tak'ëp ỹ hyb n'aa meuuj wät ỹỹnh hadoo do ỹ bahapäh bä. \v 7 Tii bä ããs ky hadoo hã ỹỹ: “Hëd n'aa mahyb n'aa meuunh? Õm ỹ maher'oot da ỹỹnh ky n'aa, nyy d' tahanäng péh. Õm ỹ maher'oot da na-ããj hẽ tabanas'aa setsi nuu näng doo, ji moo sahõnh hẽ s'ããn näng do ỹỹnh jó jasooh do ky n'aa, nyy d' tahanäng péh. \v 8 Tabanas'aa mahapäh doo, pooj jé tabawäd wät paah. Da hẽ dooh tawäd bä. Ti hadoo né hẽ tak'ëp t'õp gadarong doo gó naa, tabanesaa hẽnh naa taganyyh da tagawatsig hõm hyb n'aa kä. Badäk hahỹỹ bä habong doo, sa häd badäk hahỹ kapahuuj däk noo gó naa kanerih do edëb had'yyt do gadoo do heen n'aa hã, rahyb n'aa meuunh da tabanas'aa rabahapäh bä. Pooj jé tabawäd wät paah, da hẽ dooh tawäd bä. Ti awät né da hỹ jawén p'aa hẽnh kä”, näng ããs kyyh. \p \v 9 Ti taky hadoo ẽnh: “Taw'ããts hẽ tak'ëp ji h'yy ganäng ta tii hã, ji bahapäh hyb n'aa nyy d' tahanäng péh. Setsi hedoo do ta nuuh, setsi waëë ỹỹnh jó jasooh doo.\f + \fr 17:9 \ft Ta wób sa hã, setsi bagã n'aa hajõng häj n'aa bag'ããs do ta ti \fk setsi waëë \ft . Ta wób sa hã Roma panang ky n'aa tii, setsi waëë hãd tũũ nu däk do jó Roma panang katamaa däk do hyb n'aa. Ta wób sa hã Jerusarẽnh ky n'aa.\f* Setsi ta nuuh, setsi bagã n'aa heen n'aa na-ããj hẽ. \v 10 Setsi hedoo do paa kä, ji moo séd me dooh booh. Setsi hedoo do sa see tabag'ããs da hẽ. Ta seeh, tagadëëg ub hadoo doo, dooh tana nä bä. Takajaa bä kä, tabag'ããs da kanahën d'os hẽ ub. \v 11 Tabanas'aa pooj jé hawät do paah, da hẽ nawät nä doo, oito hado däk do bagã n'aa da tii, t'õp gadarong doo gó naa tabanyyh bä kä. Setsi bag'ããs do hadoo pé tii. Tagadëëg ub da P'op Hagä Do gawats'iik da tii”, näng ta kyyh. \p \v 12 Tii bä ahõm nä ta kyyh: “Ji moo sahõnh hẽ hedoo do ta s'ããn mahapäh doo, ji moo sahõnh hẽ häj n'aa wahë n'aa. Dooh radu do nä bä rabag'ããs doo. Ti hadoo né hẽ, kanahën d'os hẽ ub rabag'ããs da tabanas'aa sii. \v 13 Séd rah'yyb hedoo da ji moo sahõnh hẽ hedoo doo. Ragadoo da tabanas'aa sa wahë n'aa tabahadoo hyb n'aa. Sa hejój, rahyb n'aa jew'yyk do ranoo da tabanas'aa hã. \v 14 B'éé T'aah wë da rakamaj'ĩĩ. Tii d' né paawä rabad'oo da, B'éé T'aah j'aa et'ëëk da sa hã, sa wahë n'aa heh'äät doo, hyb n'aa jewyk do sa wahë n'aa B'éé T'aah tabahadoo do hyb n'aa. Ta sii had'yyt hẽ da rababok ta wë tanaëëj bong doo, ta wë tatsyyd bong doo, ta hã h'yy kanerét doo”, näng mä ããs kyyh. \p \v 15 Tii bä ããs ky hadoo ẽnh hã ỹỹ: “Hajõng tamii mahapäh do ta takëën hã ỹỹnh hajõk do sii heỹỹh do hasooh doo, hajõk do badäk hahỹỹ hã habong do tii. Sahõnh hẽ häj n'aa buuj, sahõnh hẽ sa kyyh her'oot do tii. \v 16 Tak'ëp da tabanas'aa, ji moo sahõnh hẽ hedoo do ta s'ããn, ji moo sahõnh hẽ hëëj sa wahë n'aa, rakawajããn da ỹỹnh hajõk do sii heỹỹh do wë. Ramakyys da. Rado hõm da sahõnh hẽ ta wë hanäng doo. Rakabo nyyh da ta saroor, ta si n'aa hẽ tabawät hyb n'aa. Rawëh da ta dab, raju jëng da tëëg hõõ me. \v 17 Tii d' rawén d'oo da P'op Hagä Do an'oo däk do hyb n'aa sa h'yyb gó, takarẽn do ramoo bok hyb n'aa. Ti hyb n'aa né hẽ séd rah'yyb hedo padëëk, sa hejój, rahyb n'aa jew'yyk do rawén noo tabanas'aa hã. Tii d' rabad'oo da P'op Hagä Do ky däng do paa takaja däk bä kä. \v 18 Ỹỹnh pan'aa paa mahapäh doo, panang ky n'aa etsëëh do tii, badäk hahỹỹ bä hanäng do hëëj wahë n'aa hã mejũũ doo”, näng ããs kyyh. \c 18 \s1 Panang Babirõn häd näng do gawatsig hõm do ky n'aa hahỹỹh \p \v 1 Ta ti jawén ỹ hapäh ããs see hỹ pong jé naa hahyng doo. Tak'ëp tahyb n'aa jawyk. Tak'ëp tagabarëëh do hyb n'aa badäk hahỹỹ bä haw'ããts hẽ ta bag däk. \v 2 Tak'ëp hadoo doo me taky hadoo: \b \q1 “Gawatsig kän, gawatsig kän panang tak'ëp ky n'aa etsëëh do paa Babirõn häd näng doo! \q1 Karap'aar h'yyb nesaa do panang däg tii. \q1 Ta tii bä sahõnh hẽ hedoo pé taw'ëëd nesaa do ramoo boo däk sa maag.\f + \fr 18:2 \ft Judah buuj sa hã ti anäng taw'ëëd nesaa doo. Ji nawëh do tii.\f* \q1 \v 3 Babirõn wén gawatsig hõm, \q1 ỹỹnh hajõk do sii heỹỹh do hadoo, \q1 naëng oow mahỹỹnh do sahõnh hẽ badäk hahỹỹ hã habong do sa hã tan'oo däk do hyb n'aa, \q1 tak'ëp baad nadoo do ramoo bok hyb n'aa ta sii, \q1 tak'ëp sa wë P'op Hagä Do kawajããn hanoo doo. \q1 Sahõnh hẽ häj n'aa sa wahë n'aa rabahe'ỹỹh hadoo ta ti ỹỹnh hadoo do sii.\f + \fr 18:3 \ft Hahỹỹ d' tahanäng pé ti \fq ta sii raba'ỹỹh hadoo\ft : Panang buuj rah'yyb mahũũm sahõnh hẽ häj n'aa wahë n'aa, sa karapee sii hẽ, baad nadoo do P'op Hagä Do ganen'aak do ramoo bok hyb n'aa. Dawëë P'op Hagä Do mahä̃nh rababok ran'oo bä.\f* \q1 Tak'ëp rama enä däk ajyy hes'ëëm doo, \q1 sahõnh hẽ sa h'yyb karẽn do panang buuj rabetsẽẽ do hyb n'aa sa hã”, näng. \b \p \v 4 Tii bä ỹ maa napäh kyyh see hỹ pong jé hana do hahỹỹ da ky hadoo doo: \b \q1 “Karapé haa, bë beréd däg ta ti panang. \q1 Bë beréd däg, nesaa do ramoo bok do sa h'yyb hataa bë nahadoo hyb n'aa, \q1 sa hã ỹ rejãã do mahä̃nh bë kedëëb bong hyb n'aa. \q1 \v 5 Tak'ëp tabahajõõ däk nesaa do ramoo bok doo. \q1 P'op ji at'ëëg sëëk do hadoo, wë hã kaja däk do hadoo tii. \q1 Dooh P'op Hagä Do mabaan bä nesaa do ramoo bok doo. \q1 \v 6 Baad nadoo do ta wób hã ramoo bok do bë\f + \fr 18:6 \ft Dooh baad ji hapëë bä jaa hã ta ti takamejũũ. Ããs panang rejãã do hã apäh takamejũũ. Ji moo sahõnh hẽ häj n'aa wahë n'aa sa ky n'aa 17.16 hã takerii däk do hã apäh takamejũũ na-ããj hẽ.\f* moo boo Babirõn panang buuj hã. \q1 Nesaa do panang buuj ramoo bok do bahä̃nh da bë an'oo bä ta hã baad nadoo doo. \q1 Tak'ëp bë mekuuj reëëk do pan'aa, panang buuj ta wób sa hã ran'oo däk do bahä̃nh. \q1 \v 7 Sa hã hẽ rah'yy kasab'ee do paa pénh, \q1 sa hã hẽ hajõng dajẽẽr rah'ëënh do paa pénh \q1 bë an'oo bä kä rahoop hyb n'aa, rah'yy katón hyb n'aa. \q1 Hahỹỹ da h'yy kasab'ee doo gó Babirõn panang buuj raky hadoo sa h'yyb gó: \q1 ‘Sa wahë n'aa ỹỹnh bag'ããs do tyng n'aa jó hasooh do ër panang. \q1 Ỹỹnh patug tamaa wät do nado ër panang. Dooh ër h'yy ketón da’, näng panang buuj sa kyyh. \q1 \v 8 Tii d' rah'yy kasab'ee do hyb n'aa, \q1 séd noo gó né da baad nadoo do kajaa da sa wë: \q1 Dajëb kajaa da sa wë, h'yy ketón da, as'aah da. \q1 Tëëg hõõ gó da panang baooj jëng. \q1 Tii da tawén hadoo, tak'ëp tabahejoonh, \q1 tak'ëp takabaj'aa do hyb n'aa P'op Hagä Doo, \q1 Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Do panang buuj ky n'aa etyy doo”, näng mä hỹ pong jé hana do kyyh. \b \p \v 9 Badäk hahỹỹ bä häj n'aa sa wahë n'aa ta sii rabahe'ỹỹh do hadoo do paah, ta sii hajõng dajẽẽr rah'yy karẽn do jawén rah'ëënh do paa a'oot da panang haooj jëng do tsyg rabahapäh bä. A'oot da, rah'yy ketón da ta hyb n'aa. \v 10 Dawë hã rababë hõm da, panang buuj rahoop do rajeỹỹm do hyb n'aa rahob bä. Hahỹỹ da sa kyyh: \b \q1 “Baad nado né hẽ a wë kajaa do panang ky n'aa etsëëh doo, \q1 baad nado né hẽ a wë kajaa do Babirõn, panang hejoonh doo, \q1 séd noo gó õm P'op Hagä Do rejãã do kaja däk do hyb n'aa!”, näk da häj n'aa wahë n'aa sa kyyh. \b \p \v 11 Ajyy hes'ëëm do a'oot da, rah'yy ketón da panang hyb n'aa, dooh hets'ẽẽ wät pé do hyb n'aa sa wak'ããb marakate yb gó ramenaa doo. \v 12 Dooh hets'ẽẽ wät pé k'ããts tëg gabarëëh doo, k'ããts tëg hawak doo, gabarëëh do perora häd näng doo. Dooh hets'ẽẽ wät pé rino häd näng do s'ëëb pããn tak'ëp baad hadoo doo, pããn jabaruut péh, pããn hãd hahiin doo, pããn sawasaab is do seda häd näng do s'ëëb, sahõnh hẽ hedoo pé b'aa buu benyym doo, sahõnh hẽ hedoo pé ta hood erepããt\f + \fr 18:12 \ft Mäs kyy me \fk elefante \ft .\f* tëg s'ëëb ramoo bok doo, b'aa ky n'aa gebah do s'ëëb, k'ããts tëg hahiin do s'ëëb, sapaar s'ëëb, pä mar-more häd näng do s'ëëb na-ããj hẽ. \v 13 Dooh hets'ẽẽ wät pé sa hã b'aa kanera häd näng do syyj, ji waa ty gamabuuj, buu benyym do ji hawuuk doo, buu benyym do in-sijẽẽn häd näng doo, b'aa täg buu benyym do s'ëëb miir häd näng doo, buu benyym do see pé na-ããj hẽ. Dooh hets'ẽẽ wät pé sa hã uwa s'ëëb mahỹỹnh doo, joom ag oriib syyj, tiriig ag, tiriig s'ëëb, booj yb, b'éé, kawaaro, ta hood kawaaro takyyk doo. Dooh na-ããj hẽ hets'ẽẽ wät pé ajyy ỹỹj sa karom pan'aa, ajyy kaneb'ooh noo gó rameso padëëk do na-ããj hẽ sa karom pan'aa. \p \v 14 Tii bä hahỹỹ da da sa kyyh panang hã: \b \q1 “Dooh wäd a wë tak'ëp magen'aak do paah. \q1 Dooh wäd tak'ëp ky n'aa gebah do a wë hanäng do paah. \q1 Dooh wäd gabarëëh do a wë hanäng do paah. \q1 Dooh takawyyd wäd bä ta tii”, näk da sa kyyh. \b \p \v 15 Ajyy wekãp do ta ti hedoo do panang babuuj hã hes'ëëm do paah, tak'ëp ma enä padëëk doo, dawë hã rababë hõm da, panang buuj rahoop do tak'ëp rajeỹỹm do hyb n'aa rahob bä. A'oot da, h'yy ket'oon da. \v 16 Hahỹỹ da da sa kyyh: \b \q1 “Baad nado né hẽ a wë kajaa do panang ky n'aa etsëëh doo. \q1 Pããn, rino häd näng do s'ëëb tak'ëp baad hadoo doo, \q1 pããn jabaruut péh, hãd hahiin pé panang babuuj rapadedëëk do paah. \q1 K'ããts tëg gabarëëh doo, pä gabarëëh do ky n'aa gebah doo, \q1 gabarëëh do perora häd näng do na-ããj hẽ sa hetsó paah. \q1 \v 17 H'yy katón n'aa näng né hẽ panang hã kajaa doo, \q1 séd noo gó gawatsig hõm do hyb n'aa tak'ëp hadoo do ta ma paah”, näk hes'ëëm do sa kyyh. \b \p Dawë hã rababë hõm da marakate yb gó moo bok do sa wahë n'aa, ta gó habok doo, marakate yb gó moo bok doo, marakate yb gó men'aa do paa hã ta säm gad'oo doo. \v 18 Hahỹỹ da da sa kyyh panang haooj jëng do tsyg rabahapäh bä: “Dooh hahỹ hadoo pé panang tak'ëp ky n'aa etsëëh pé”, näk da. \v 19 K'ããts ooj rehaa da sa nuu hã.\f + \fr 18:19 \ft Rah'yy ketón do heen n'aa tii.\f* A'oot da, h'yy ket'oon da. Hahỹỹ da da sa kyyh: \b \q1 “Baad nado né hẽ a wë kajaa do panang ky n'aa etsëëh doo. \q1 Tak'ëp panang buuj rama enäh do hã marakate yb danäh rama enä padëëk. \q1 H'yy katón n'aa näng né hẽ panang hã kajaa doo, \q1 séd noo gó gawatsig hõm do hyb n'aa tak'ëp hadoo do ta ma paah”, näk sa kyyh. \b \p \v 20 Taw'ããts hẽ bëë kä, hỹ pong jé habong do bë h'yy gadejah. Bëëh, tsyt hẽ P'op Hagä Do wë kasëëw bong doo, 12 hedoo do Jesus mejũũ doo, Jesus ky n'aa rod hedoo do na-ããj hẽ, taw'ããts hẽ bë h'yy gadejah, nesaa do hã P'op Hagä Do ky n'aa ety däk do hyb n'aa panang buuj, nesaa do bë hã ramoo bok do paa hyb n'aa. \p \v 21 Tii bä ããs tak'ëp kabaj'aa do see tado däk pä tak'ëp haeh doo, ti tadawäts kän tame akajar me. Pä tadawëës bä taky hadoo: \b \q1 “Tii bä né kä, tak'ëp baad nadoo doo me \q1 tagawatsig kän da panang ky n'aa etsëëh doo, Babirõn. \q1 Dooh da rahapëë wäd bä hahỹ panang”, näng ããs kyyh. \b \p \v 22 Tii bä panang gawatsig hõm do hã ããs ky hadoo: \b \q1 “Hỹ jawén dooh ji maa napäh pé a mahang retẽn do nahëëh, \q1 ji gamehỹỹh do nahëëh, \q1 jäm hejäm do sa kyyh. \q1 Hỹ jawén dooh ji awyyd wät pé da a mahang ramoo bok do hã moo bok doo. \q1 Hỹ jawén dooh kawyyd wät pé a mahang tiriig ag kamawõõs doo, \q1 tiriig s'ëëb moo bok doo. \q1 \v 23 Hỹ jawén dooh ragataas pé ta bag hahỹ panang bä. \q1 Hỹ jawén dooh ji maa napëë wäd bä aj'yy katëë do pan'aa, \q1 ỹỹnh katëë do pan'aa sa kyyh a mahang. \q1 Tii d' tawén hadoo, ky n'aa ets'ëëh do hyb n'aa paah, \q1 hyb n'aa jewyk do hyb n'aa paa badäk hahỹỹ bä a panang bä hes'ëëm do paah. \q1 Ramehëm doo me a babuuj rawedii, \q1 ta s'ee hẽnh rah'yyb mahũũm do hyb n'aa sahõnh hẽ badäk hahỹ hëëj babuuj. \q1 \v 24 Babirõn panang bä radej'ëëp paa P'op Hagä Do ky n'aa rod, \q1 P'op Hagä Do wë kasëëw bong do na-ããj hẽ. \q1 Babirõn panang hyb n'aa badäk hahỹ haw'ããts hẽ radej'ëëp paa sa da hadoo doo. \q1 Ti hyb n'aa P'op Hagä Do wén gawats'iik ta tii”, näng mä ããs kyyh. \c 19 \s1 P'op Hagä Do raj'aa etsë do ky n'aa hahỹỹh \p \v 1 Ta ti jawén ỹ maa napäh tak'ëp kanekan do hỹ pong jé habong do sa kyyh. Hahỹỹ da tak'ëp sa kyyh: \b \q1 “Ër j'aa etsë P'op Hagä Doo! \q1 Ti né hẽ ti ji hed'ëëp doo. \q1 Taw'ããts hẽ P'op Hagä Do ër h'yy kaha'eeh do takabaj'aa. \q1 Taw'ããts hẽ sahõnh hẽ tabag'ããs. \q1 \v 2 Baad had'op, heh'äät sahõnh hẽ sa hã taky n'aa etyy doo. \q1 Ti hyb n'aa taw'ããts hẽ ji j'aa etsë P'op Hagä Doo. \q1 Babirõn buuj, ỹỹnh hajõk do sii heỹỹh do hadoo do ky n'aa etsëëh do \q1 P'op Hagä Do ky n'aa ety däk nesaa doo hẽnh. \q1 Baad nado boo sahõnh hẽ badäk hahỹỹ bä habong do panang buuj ran'oo bä. \q1 Ỹỹnh hajõk do sii heỹỹh do hadoo tii, aj'yy tah'yyb tatuk do ta ỹỹm tawadii hyb n'aa. \q1 Sa h'yyb gó P'op Hagä Do reréd hõm ran'oo bä, \q1 daap hadoo do hã rah'yy ka'eeh hyb n'aa. \q1 Ta karapee radej'ëëp do majyyw säm P'op Hagä Do abaaj kän panang buuj sa hã”, näk sa kyyh. \b \p \v 3 Tii bä p'aa hẽnh raky hadoo: \b \q1 “Ãã j'aa etsë P'op Hagä Doo! \q1 As'ëëg had'yyt hẽ panang haooj jëng do tsyg. \q1 Dooh tahëëj bä rahoop doo”, näk sa kyyh. \b \p \v 4 Tii bä 24 wahë n'aa hedoo doo, ji meheet pé kabaj'aa do na-ããj hẽ rabehyy b'ëëh P'op Hagä Do pooj jé, tabag'ããs do tyng n'aa jó hasooh doo. Tii b' raj'aa etsë ta hã. Hahỹỹ da sa kyyh: “Ỹỹ, tii d' né hẽ. Taw'ããts hẽ hajõk do raher'oot doo. P'op Hagä Do ër j'aa etsë!”, näk sa kyyh. \p \v 5 Tii bä, P'op Hagä Do bag'ããs do tyng n'aa bä naa rë tanyy ky hadoo: \b \q1 “Bëëh, sahõnh hẽ ta karapee tak'ëp ta hã weh'ëëh doo, \q1 ky n'aa nets'äs doo, ky n'aa etsëëh doo, \q1 bë j'aa etsëë P'op Hagä Doo”, näng her'oot do kyyh. \b \p \v 6 Tii bä ỹ maa napäh tak'ëp kanekan do sa kyyh. Gawakaa p'op hana do ky hadoo sa kyyh, et'oom do ky hadoo. Hahỹỹ da sa kyyh: \b \q1 “P'op Hagä Do Sahõnh Hẽ Haj'ap Doo, \q1 Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Do ër h'yy kaha'eeh do sahõnh hã tabag'ããs. \q1 Ti hyb n'aa ër j'aa etsë ta hã! \q1 \v 7 Taw'ããts hẽ ër tsebé, ër h'yy gadejah, \q1 taw'ããts hẽ ër j'aa etsë ta hã, \q1 kaja däk do hyb n'aa B'éé T'aah katëë doo kä. \q1 Ta ỹỹm pan'aa gadaa däg kän ta patug kajaa raketëë hyb n'aa.\f + \fr 19:7 \ft Ket'ëë do ky n'aa gó rabeh'ũũm Jesus hã h'yy ka'eeh do séd rah'yyb hedo däk do ta hã ky n'aa. \fk Ta ỹỹm pan'aa \ft , ta hã h'yy ka'eeh doo.\f* \q1 \v 8 Ta ỹỹm pan'aa hã takan'oo däk ta saroor pããn papuuj rino häd näng do tak'ëp baad hadoo do s'ëëb. \q1 Baad hadoo do tsyt hẽ P'op Hagä Do wë kasëëw bong do ramoo bok doo, \q1 baad hadoo do rababok doo, tahanäng pé ti pããn rino häd näng do s'ëëb tak'ëp baad hadoo doo”, näk sa kyyh. \b \p \v 9 Tii bä ããs ky hadoo hã ỹỹ: “Merii hahỹỹh, ‘Ky n'aa kedëng da B'éé T'aah katëë do jäm n'aa hẽnh katsyyd bong doo.’” Tii b' ããs ky hadoo nä: “Ti né hẽ P'op Hagä Do kyyh heh'äät doo”, näng ããs kyyh. \p \v 10 Tũũ ỹ badëë jat tii bä ããs tsyym pa, ta hã ỹ j'aa etsë hyb n'aa paawä. Tii b' taky hadoo hã ỹỹ: “Dooh. Tii d' madoo manäh. P'op Hagä Do karom né ỹỹh, ta karom mabahadoo doo da né hẽ, a wakããn hedoo do Jesus metëëh do hã h'yy kanerét do ta karom rabahadoo doo da na-ããj hẽ. Taw'ããts hẽ P'op Hagä Do ti maj'aa etsëë. P'op Hagä Do karom ỹỹh bë nemuun ỹ wén näng, jããm hẽ Jesus metëëh do tii, ër ta ky n'aa rod hedoo doo, ta wób hã maher'oot doo”, näng ããs kyyh. \s1 Kawaaro hawak do jó hasooh do ky n'aa hahỹỹh \p \v 11 Tii bä ỹ hapäh hỹ pong jé noo kasëëts hõm doo. Pój ỹỹ jé ỹ hapäh kawaaro hawak doo. Taher'oot Do Ji Ky Daheeh Doo, Heh'äät Do na-ããj hẽ ta jó hasooh do häd. Baad ub taky n'aa etyy taky n'aa etyy doo. Dooh tesõõts hõm bä. Baad ub ti ta majĩĩ wë takamaj'ĩĩ doo, dooh daap hẽ sa wë takamajẽ bä. \v 12 Gabarëëh ta matym, tëëg hõõ hadoo. Hajõng ta nuu hã hatoonh do ta soog, tabag'ããs do heen n'aa. Ta hã takerii däk ta häd. Dooh hapäh pé ta ti ta häd. Jããm hẽ ta daaj hẽ tabahapäh. \v 13 Majyyw ta saroor hã. P'op Hagä Do Kyyh ta häd seeh. \v 14 Hỹ pong jé warahén n'aa kawaaro hewak do jat'oonh do ta jawén rabana. Pããn rino häd näng do s'ëëb tak'ëp baad hadoo doo, papuuj, sa saroor. \v 15 Ta noo gó naa sẽn-jeer hehãm do ganyyh. Ta me taj'aa et'ëëk sahõnh hẽ badäk hahỹỹ bä hanäng do häj n'aa babuuj. Tak'ëp tamejũũ da sa hã, dooh tat'yyd mehĩĩn da ky nadah'eeh doo. Tatu me sapaar s'ëëb, tabag'ããs do heen n'aa me tabag'ããs da sa hã. Uwa ag ta hood gó ji getsi doo da ji tsyym me, P'op Hagä Do Sahõnh hẽ Haj'ap Do tak'ëp takawajããn doo gó kawaaro jó hasooh do rejãã da nesaa do moo bok doo. \v 16 Ta hatsë hã, ta hã hadäk doo, ta kóm hã na-ããj hẽ takerii däk hahỹ ta häd seeh: “Sa Wahë N'aa Heh'äät Doo, Hyb N'aa Jew'yyk Do Sa Wahë N'aa.” \p \v 17-18 Tii b' ỹ bahapäh ããs see papỹỹj jó hagëët doo. Tak'ëp hadoo doo me ta kyyh tanaëënh sahõnh hẽ taw'ëëd dab hawëh doo, wë hã habong doo. Hahỹỹ da ta kyyh sa hã: “B'ëëp dana bë bawëh hyb n'aa bë hã P'op Hagä Do anoo doo. Häj n'aa sa wahë n'aa sa dab, warahén sa wahë n'aa sa dab, karejan do sa dab, kawaaro sa dab, kawaaro jó hat'oonh do paa sa dab bë tä da. Sahõnh hẽ badäk hahỹỹ bä habong do sa dab, kariw n'aa temah do sa dab, sa karom sa dab, ky n'aa etsëëh do sa dab, ky n'aa nets'äs do sa dab na-ããj hẽ da bë tä”, näng ããs papỹỹj jó hagëët do kyyh taw'ëëd sa tä hawëh do hã. \p \v 19 Tii bä kä, ỹ hapäh tabanas'aa akajar me hanyyh do paah, hëëj sa wahë n'aa sa warahén sii hẽ séd hã rakata padëëk, kawaaro jó hasooh do wë, ta warahén daheeh sa wë rakaneb'ooh hyb n'aa paawä. \v 20 Tii d' rakarẽn né paawä, tabanas'aa kamaso däk. Ta ky n'aa rod noo kanesa doo, meuj n'aa näng do moo wät do paa na-ããj hẽ takamaso däk, tii bä, rabedëp nä bä, karaj'aa hadoo doo gó, tëëg hõõ gó, saw'aak do hahõng doo gó radewäts bëëj kän. Meuj n'aa näng doo me ta ky n'aa rod noo kanesa do wedii paa tabanas'aa heen n'aa gad'oo doo, kabariih, tabanas'aa heen n'aa hyb n'aa jew'yyk doo. \v 21 Sahõnh hẽ sa kyyh has'ũũt do paah, kawaaro jó hasooh do neboh bëëh ta sẽn-jeer me, ta noo gó naa ganyyh doo me. Sahõnh hẽ taw'ëëd sa dab hawëh do noo nehõj padäg tak'ëp kanekan do hyb n'aa sa tä. \c 20 \s1 Miw hedoo do ta baab ky n'aa hahỹỹh \p \v 1 Tii b' ỹ hapäh ããs see hỹ pong jé naa hahyng doo. Tak'ëp t'õp gadarong do tabanesaa do noo tëg ta moo gó. Haak sapuuw hadoo haeh do tatón ta moo gó. \v 2-3 Tii b' tamaso däk tabanas'aa dõm näng doo, aw'yy hadoo do pooj hawät do Dijab ramaneëënh doo, Nesaa Do Yb. Tamaw'yyd däk haak sapuuw hadoo doo me, tii b' tak'ëp t'õp gadarong doo gó tadawäts hyy kän. Miw ta baab tabagëët. Tii b' ããs noo gatsëë däk, tanoo garib däk t'õp gadarong do tabanesaa do nooh, badäk hahỹ häj n'aa babuuj tawad'ii mahä̃nh miw hedoo do ta baab noo gó. Miw hedoo do ta baab jawén paa bä, takado nyyh dó da. \p \v 4 Tii bä ỹ hapäh rabag'ããs do tyng n'aa. Ta jó rabat'oonh tii, sa hã P'op Hagä Do an'oo däk do ta wób raky n'aa etyy hyb n'aa.\f + \fr 20:4 \ft Tahajaa na-ããj hẽ ji erii bä: “Ta wób rabag'ããs hyb n'aa.”\f* Ỹ hapäh na-ããj hẽ baad hadoo do Jesus metëëh do ranerét do hyb n'aa, P'op Hagä Do kyyh ranerét do hyb n'aa ranu gehõg bong do sa h'yyb tym. Ta ti dooh paa rahyb n'aa jewyyg bä tabanas'aa. Dooh paa rahyb n'aa jewyyg bä kabarii tabanas'aa heen n'aa. Dooh paa ragado bä tabanas'aa heen n'aa sa maboor hã, sa moo hã. Ta ti ragenä boo kän, tii b' Kristo sii rabagãã kän miw ta baab noo gó. \v 5 Jããm pooj jé ji ganyyh do tii. Dejëp do wób dooh ragenä boo bä miw hedoo do ta baab noo gó. \v 6 Ky n'aa kedëng, tsyt hẽ P'op Hagä Do wë kasëëw bong tii, jããm hẽ pooj jé ji ganyyh do noo gó gen'yyh doo. Ta ti hedoo doo, dooh da rahob bä banesaa hẽnh, pawóp nuu me däg radejëp do kamaneëënh doo.\f + \fr 20:6 \ft Taw'ããts hẽ 2.11 hã ji ner'oot ta ti ky n'aa.\f* P'op Hagä Do wë, Kristo wë na-ããj hẽ ramoo bok da, sa hã rahyb n'aa jew'yyk da. Kristo sii rabag'ããs da miw ta baab noo gó. \p \v 7 Miw hedoo do ta baab tabëëj hõm jawén paa bä, Nesaa Do Yb kado nyyh dó tabagëët doo gó naa. \v 8 Ahõm da tii bä badäk hahỹỹ bä haw'ããts hẽ, sahõnh hẽ häj n'aa babuuj tawedii hyb n'aa. Séd hã da rakata padëëk tan'oo bä, Gog, Magog ramaneëënh doo,\f + \fr 20:8 \ft Ta ti \fk Gog, Magog \ft ramaneëënh doo, Nesaa Do Yb karapee P'op Hagä Do wë h'yy kawereem do sa h'yyb mahũũm n'aa tii, P'op Hagä Do karapee wë kaneb'ooh doo.\f* rakaneb'ooh hyb n'aa. Tak'ëp rakanekan da. K'ããts tëg akajar nabyy me hanäng do hawób né da. \v 9 Jé pad'yyt hẽ badäk hahỹỹ bä naa rabena da. P'op Hagä Do karapee panang, panang P'op Hagä Do kamahä̃n do ranu haw'õõd däk da, sa wë rakamaj'ĩĩ hyb n'aa paawä. Tii bä hỹ pong jé naa tëëg hõõ adëë hyng da sa jó. Sahõnh hẽ ragawatsig hõm da, aooj jëng da. \v 10 Tii bä, Dijab, hëëj babuuj wedii do paah, radawäts tu tame karaj'aa hadoo doo gó, saw'aak do\f + \fr 20:10 \ft Mäs kyy me ta ti saw'aak do ramaneëënh \fk enxofre \ft . Tak'ëp mahỹỹnh do ta tsyg ji poo gó tajëë bä. Tak'ëp tabahõng, tak'ëp ta buu banesaa.\f* hahõng doo gó, tabanas'aa, ta ky n'aa rod noo kanesa do radewäts bëënh do paa me. Ta tii bä rahob had'yyt hẽ. Dooh da tahëëj bä rahoop doo. \s1 Dejëp do paa P'op Hagä Do ky n'aa etyy do ky n'aa hahỹỹh \p \v 11 Tii bä ỹ hapäh tabag'ããs do tyng n'aa haeh doo, hawak doo, ta jó hasooh do na-ããj hẽ. Ta jasooh do matym gó hanäng do paa badäk hahỹỹh, wë na-ããj hẽ bedo bong. \v 12 Tii bä sahõnh hẽ dejëp do paah, ky n'aa ets'ëëh do paah, ky n'aa nets'äs do paa na-ããj hẽ P'op Hagä Do bag'ããs do tyng n'aa pooj jé rababë kän ỹ hapäh. Tii bä ma kahé bäh hã kasëëts däg kän ta hã ramoo bok do kerih doo. Ma kahé bäh, edëb had'yyt do gadoo do sa häd kerih do heen n'aa tagasëëts hõm na-ããj hẽ. Tii b' dejëp do paa P'op Hagä Do ky n'aa ety däk. Ma kahé bäh hã takerii däk ramoo bok do paah. Ramoo bok do pénh raky n'aa kety däk. \v 13 Dejëp do paa akajar me pehä̃s do paah, dejëp doo, dejëp do rababong bä habong do na-ããj hẽ P'op Hagä Do ky n'aa ety däk. Ramoo bok do pénh né hẽ sahõnh hẽ raky n'aa kety däk. \v 14 Tii bä dajëb gawatsig hõm. Ades häd näng doo, dejëp do rababong do gawatsig hõm na-ããj hẽ. P'op Hagä Do dawäts hõm ti ta me, karaj'aa hadoo doo gó, tëëg hõõ hahõng doo gó. Akajar hahõng doo, pawóp nuu me däg dajëp do tii. \v 15 Ta tii bä radewäts bëënh sahõnh hẽ sa häd kanerih do edëb had'yyt do gadoo do heen n'aa hã. \c 21 \s1 Jerusarẽnh papuuj ky n'aa hahỹỹh \p \v 1 Tii bä wë papuuj, hëëj papuuj ỹ bahapëë kän. Badäk hahỹ pooj jé hanäng do paah, wë pooj jé hanäng do paa bedo bong. Dooh boo akajar. \v 2 Tii bä panang Jerusarẽnh papuuj,\f + \fr 21:2 \ft P'op Hagä Do karapee sa panang tii.\f* tsyt hẽ P'op Hagä Do wë kasëëw däk do ỹ bahapäh hỹ pong jé naa hahyng doo, P'op Hagä Do bawät doo bä naa. Tak'ëp tabanäm, maruus katëë do pan'aa saroor tak'ëp hanäm do dadäk doo da, ta patug pan'aa tagadoo hyb n'aa hadoo. \v 3 Tii bä P'op Hagä Do bag'ããs do tyng n'aa bä naa rë tanyy ky hadoo: “Hỹỹ kä, ajyy, ỹỹj rababok doo bä P'op Hagä Do panang. Sa mahang P'op Hagä Do bawät da. Ta karapee da tii. Sa sii né da P'op Hagä Do bawät. Ti né hẽ ti rah'yy kaha'eeh doo. \v 4 P'op Hagä Do awug hõm da sa ty nabëëh. Dooh wäd dajëb. Dooh dajëp do hyb n'aa h'yy katón wät péh, dooh wäd do hyb n'aa dajëb. Dooh ji aód wäd bä. Dooh ji ahob wäd bä. Tii d' tawén hadoo da, badoo wät do hyb n'aa pooj jé hanäng doo”, näng P'op Hagä Do bag'ããs do tyng n'aa bä naa ganyyh do kyyh. \v 5 Tii b' tabagã tyng n'aa jó hasooh do ky hadoo: “Sahõnh hẽ papuuj däk ỹ an'oo bä”, näng. Ti taky hadoo hã ỹỹ: “Merii sahõnh hẽ hahỹ õm ỹ maher'ood wät doo. Te hub né hẽ hahỹ ỹ her'oot doo, tahajaa ji ky dahé bä”, näng. \v 6 Tii b' taky hadoo ẽnh: “Sahõnh hẽ kaja däk. Ỹ né hẽ Aw-Pah, ỹ né hẽ Omekah. Ỹ né hẽ jããm hẽ pooj jé hawät doo, ỹ né hẽ tagadëëg ub hawät doo. Hoo kaanh do hadoo do hã ỹ anoo da tabeëëk hyb n'aa naëng ji edëb had'yyt hẽ hanoo doo. Bag hẽnh ỹ banoo da ta tii. Dooh ta säm ỹ gahëën bä. \v 7 Jé nesaa do hã j'aa ketsë do paa hã ỹ anoo da sahõnh hẽ hahỹ papuuj ỹ pehuuj wät doo. Ỹ da P'op Hagä Do rah'yy kaha'eeh doo. Karapé haa d' tii. \v 8 Tii d' nado hëp ỹ n'aa rahoop do je'ỹỹm do hyb n'aa ỹ rahyb n'aa eréd hõm do sa hã, Jesus hã h'yy kanae bong do sa hã, nesaa do sa h'yyb gó hanäng do sa hã, sa da hadoo do dahej'ëëp do sa hã, sa ỹỹm sa patug nadoo do sii he'ỹỹh do sa hã, mehëm do sa hã, kabarii hã h'yy ka'eeh do sa hã, daap men'yyh do sa hã na-ããj hẽ. Karaj'aa hadoo doo gó, tëëg hõõ hadoo doo gó, saw'aak do hahõng doo gó radewäts bëënh da tii. Pawóp nuu me däg dajëp do tii”, näng hã ỹỹ P'op Hagä Doo. \p \v 9 Tii bä setsi hedoo do ããs, setsi baad nadoo do badäk hahỹỹ bä habong do ahoop do man'aa do paa see ana kän wë ỹỹ, ti hã ỹ taky hadoo: “B'ëëp. Maruus hadoo doo, B'éé T'aah ỹỹm pan'aa hadoo do ỹ metëëh da a hã”, näng ta kyyh. \v 10 Tii bä s'ëëh hadoo ỹ bahapäh P'op Hagä Do Sahee an'oo bä. Säh ỹ hadoo doo gó ããs ỹ tamahũũm kän waëë aeh do p'op nu däk doo hẽnh. Ta tii bä Jerusarẽnh papuuj, tsyt hẽ P'op Hagä Do wë kasëëw däk do panang, hỹ pong jé, P'op Hagä Do bawät bä naa hahyng do tametëëh hã ỹỹ. \v 11 Panang gabar'ëëng däk P'op Hagä Do bag tak'ëp gabarëëh do an'oo bä. Pä tak'ëp ky n'aa gebah do gabarëëh do hadoo tagabar'ëëng. Pä gabarëëh do jas-peh häd näng do ty gahiin do hadoo, hapees do hadoo. Tak'ëp ty ganäm pä tëg hawak do hadoo. \v 12 Panang w'oo hã ta hadë tak'ëp p'op nu däk doo. 12 ta nooh. Sét ta noo ken'yyh do hã ããs see bagëët. Sét ken'yyh ta noo hã takerii däk 12 hedoo do Isaraéw taah sa panaa du n'aa do sa häd. \v 13 Papỹỹj hana hẽnh tamawoob hẽ ta nooh. Papỹỹj hahyng hẽnh tamawoob hẽ. Ta karawaa me tamawoob hẽ, ta karawaa see me tamawoob hẽ ta nooh. \v 14 12 pä ta hadë hejój n'aa. Sét ken'yyh do hã takerii däk 12 hedoo do B'éé T'aah mejũũ do sa häd. Sét ken'yyh pä hã takerih sét hẽ häd. \p \v 15 Ããs si ỹ her'oot do atón ji metyy do nahëë k'ããts tëg gabarëëh do s'ëëb ji tatu hadoo doo. Ta me tametyy panang ta madawëët doo, ta gagod, panang nooh, panang hadë. \v 16 Séd pénh panang ta madawëët doo, ta gagod. Tii b' ji metyy do nahëë me panang ããs etyn hõm. 2,200 kirõõm ta madawëët doo. Ti pénh ta gagod, ti pénh tanu däk doo. \v 17 Tii bä ããs ety hõm ta hadë n'aa. Ta hadë hebaan doo, 65 meet. Ji metyy do pénh né hẽ ti ããs metyy doo. \v 18 Pä gabarëëh do jas-peh häd näng do s'ëëb panang hadë. Tak'ëp baad hadoo do k'ããts tëg gabarëëh do s'ëëb me panang katamaa däk. Ty ganäm, paras-ko hadoo. \v 19 12 hedoo do pä, ta hadë mejój n'aa hã sahõnh hẽ hedoo pé pä gabarëëh do ky n'aa gebah doo. Pä gabarëëh do jas-peh häd näng do pä ta hadë hejój n'aa see hã.\f + \fr 21:19 \ft Hãd pëëh ty gadoo ta ti \fk jas-peh \ft .\f* Pä gabarëëh do sapiro häd näng do ta see hã.\f + \fr 21:19 \ft Hãd ty gabajaruut ti \fk sapiro \ft .\f* Pä gabarëëh do agata häd näng do ta see hã.\f + \fr 21:19 \ft Hahiin, rii näng ti \fk agata \ft .\f* Pä gabarëëh do emerad häd näng do ta see hã.\f + \fr 21:19 \ft Hapëëh ty gadoo ta ti \fk emerad \ft .\f* \v 20 Pä gabarëëh do onis häd näng do pä ta hadë hejój n'aa see hã.\f + \fr 21:20 \ft Hãd hasẽnh ty gadoo ta ti \fk onis \ft .\f* Pä gabarëëh do rubi häd näng do ta see hã.\f + \fr 21:20 \ft Hãd hahiin ta ti \fk rubi \ft .\f* Pä gabarëëh do kirisorit häd näng do ta see hã.\f + \fr 21:20 \ft Hapees ty gadoo ta ti \fk kirisorit \ft .\f* Pä gabarëëh do beriwo häd näng do ta see hã.\f + \fr 21:20 \ft Hapees ty gadoo ta ti \fk beriwo \ft .\f* Pä gabarëëh do topasijo häd näng do ta see hã.\f + \fr 21:20 \ft Kata ty gadoo ta ti \fk topasijo \ft .\f* Pä gabarëëh do kirisop häd näng do ta see hã.\f + \fr 21:20 \ft Jawaraah tyb ty gadoo ta ti \fk kirisop \ft .\f* Pä gabarëëh do jasĩn-to häd näng do ta see hã.\f + \fr 21:20 \ft Kata hãd hiin do hadoo ta ti \fk jasĩn-to \ft .\f* Pä gabarëëh do ametis häd näng do tagadëëg ub pä ta hadë hejój n'aa hã.\f + \fr 21:20 \ft Sããnh tyb hadoo ta ti \fk ametis \ft .\f* \v 21 Gabarëëh do perora häd näng do s'ëëb 12 hedoo do panang hadë noo hã ji bejëng doo bä. Sét hẽ perora ken'yyh sét ta noo pan'aa.\f + \fr 21:21 \ft Nu nad'ëëd its \fk perora \ft häd näng do badäk hahỹỹ bä ji aw'yyt doo. Tak'ëp tanu eh hahỹ perora.\f* K'ããts tëg tak'ëp baad hadoo do s'ëëb ta tyw n'aa panang hoo gad'oo bä tabës doo. Ty ganäm paras-ko hadoo. \p \v 22 Ta ti panang bä dooh ỹ hapëë bä tób P'op Hagä Do rahyb n'aa esee do tób n'aa. Dooh hyb n'aa péh, P'op Hagä Do Sahõnh Hẽ Haj'ap Doo, B'éé T'aah na-ããj hẽ panang bä né hẽ rababok do hyb n'aa. \v 23 Ta ti panang bä, dooh hyb n'aa pé papỹỹj bag, kamarab bag, tabawag had'yyt hẽ do hyb n'aa P'op Hagä Do bag tak'ëp gabarëëh do an'oo bä. B'éé T'aah na-ããj hẽ panang bag hadoo. \v 24 Panang bag gó sahõnh hẽ hëëj babuuj\f + \fr 21:24 \ft Jesus hã h'yy kae däk do ti ta tii. Jesus hã h'yy kana'eeh do paa p'ooj ub radewäts bëënh akajar hahõng doo me.\f* rababok da. Sahõnh hẽ hëëj sa wahë n'aa, Jesus hã h'yy kae däk doo, panang hẽnh ramenaa da rakaweh'ëëh doo, ta tii bä rabajëë p'ëë bä, P'op Hagä Doo, B'éé T'aah rakawehëë däk hyb n'aa kä. \v 25 Dooh da ranoo gatsëë bä panang. Dooh hyb n'aa péh. Adëb bä had'yyt hẽ ta tii bä. Dooh wäd atsëm. \v 26 Sahõnh hẽ hëëj babuuj rabajëë p'ëë da panang hẽnh P'op Hagä Do raj'aa etsë hyb n'aa, ta hã raweh'ëëh hyb n'aa.\f + \fr 21:26 \ft Tahajaa na-ããj hẽ ji erii bä hahỹỹ da: “Panang hẽnh ramajëëh da badäk hahỹ hëëj babuuj sa ma ky n'aa gebah doo, rakaweh'ëëh hanoo doo, P'op Hagä Do hã takan'oo däk hyb n'aa kä, P'op Hagä Do kawehëë däk hyb n'aa kä.”\f* \v 27 Dooh nesaa pé t'ĩĩ hẽnh hajëë pëë péh. Dooh da rajëë pä bä ta tii bä kabarii hã h'yy ka'eeh do paah, P'op Hagä Do wad'ii do paah. Jããm hẽ hajëë p'ëë da ta tii bä B'éé T'aah wë hanäng do edëb had'yyt do gadoo do sa häd heen n'aa hã sa häd kerih doo. \c 22 \s1 Tamii edëb had'yyt hẽ hanoo do ky n'aa hahỹỹh \p \v 1 Tii bä kä, tamii awäd had'yyt hẽ do naëng hanoo do ããs metä wäd kän hã ỹỹ. Paras-ko s'ëëb hadoo, tak'ëp ty ganäm pä tëg hawak do hadoo tamii. P'op Hagä Doo, B'éé T'aah daheeh sa bagã tyng n'aa bä naa taganyyh. \v 2 Ta tyw n'aa panang hõõ bä tabës do hoo gad'oo bä tamii mahyng. Ta nabyy me, ta nabyy see me na-ããj hẽ tabahäng joom ji hed'ëëp doo. Kamarab hẽ had'yyt hẽ ti rabeaak. 12 nuu me sét ta baab ken'yyh rabeaak. Dooh hëëj haw'ããts hẽ babuj n'aa rahob wäd bä nahëëh, baad had'yyt hẽ rababok tan'oo bä ta ti joom g'aad. \v 3 Ta tii bä dooh ky n'aa kawasee do tanyy wäd bä. Tii d' tawén hadoo da, panang bä né hẽ P'op Hagä Doo, B'éé T'aah rabag'ããs do tyng n'aa batooj kän do hyb n'aa. P'op Hagä Do karapee, panang buuj, rahyb n'aa jew'yyk da ta hã. \v 4 Rahapäh da P'op Hagä Do mamets. Sa maboor hã takerii däk da ta häd. \v 5 Dooh wäd da atsëm. Dooh hyb n'aa wät pé sa bag, dooh hyb n'aa wät pé papỹỹj bag. P'op Hagä Do ti sa bag. Ta karapee rabagãã had'yyt da. \v 6 Tii bä ããs ky hadoo hã ỹỹ: “Te hub né hẽ sahõnh hẽ mahapäh doo, mamaa napäh doo, tahajaa ji ky dahé bä. Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Doo, P'op Hagä Doo, ta ky n'aa rod h'yyb mahũũm do tamejõ wät ta ããs, nayyw hẽ hawät do ta karom sa hã tametëëh hyb n'aa”, näng ããs kyyh hã ỹỹ. \p \v 7 Tii bä Jesus ky hadoo: “Bë hyb n'aa matakä da! Nayyw hẽ da ỹ matëëh. Ky n'aa kedëng da, ta jawén hawät do ky n'aa hahỹỹ hã kerih do ky daheeh doo”, näng. \p \v 8 Ỹ Jowãw, ỹ né hẽ ti sahõnh hẽ hahỹ maa napäh doo. Ỹ né hẽ ti sahõnh hẽ hahỹ hapäh doo. Sahõnh hẽ ta ti ỹ maa napäh jawén paa bä, ỹ bahapäh do jawén paa bä, ỹ badëë jat tũũ ããs sahõnh hẽ ta ti hã ỹ metëëh do tsyym pa, ta hã ỹ j'aa etsë hyb n'aa paawä. \v 9 Tii b' taky hadoo: “Dooh. Tii d' madoo manäh. P'op Hagä Do karom né ỹỹh, ta karom mabahadoo doo da né hẽ, a wakããn hedoo do Jesus ky n'aa rod ta karom rabahadoo doo da, sahõnh hẽ hahỹ kerih do ky dah'eeh do ta karom rabahadoo doo da na-ããj hẽ. P'op Hagä Do ti maj'aa etsëë!”, näng ta kyyh. \p \v 10 Tii bä taky hadoo ẽnh hã ỹỹ: “Majejën manä ta jawén hawät do ky n'aa hahỹỹ hã ma kahé bäh hã kerii däk doo, edaa däk do hyb n'aa kerii däk do kajaa. \v 11 Edaa däk do hyb n'aa ta ti kajaa doo, na mabok nesaa doo gó nesaa do moo heb'ook doo, rakanarẽn bä rah'yy kawanareem bä. Na ji h'yyb hasuts däk do hadoo hanoo doo gó rababok nä hỹ jawén sa h'yyb hasus do hadoo do hã rakanarẽn bä rah'yy kawanareem bä. Tii d' nado baad hadoo do moo bok doo. Taw'ããts hẽ baad hadoo do ramoo boo had'yyt hẽ. Ti hadoo ẽnh tsyt hẽ P'op Hagä Do wë habok doo. Taw'ããts hẽ tii da né hẽ rababoo had'yyt hẽ”, näng ããs kyyh. \p \v 12 Ti Jesus ky hadoo: “Bë hyb n'aa matakä da! Nayyw hẽ da ỹ kajaa. Ỹ kajaa bä kä ỹ manaa da sahõnh hẽ ta säm. Ramoo bok do pénh da ỹ banoo sahõnh hẽ sa hã ta säm. \v 13 Ỹ né hẽ Aw-Pah, ỹ né hẽ Omekah. Ỹ né hẽ jããm hẽ pooj jé hawät doo, ỹ né hẽ tagadëëg ub hawät doo. Ỹ né hẽ sahõnh hẽ du doo doo, ỹ né hẽ sahõnh hẽ gawats'iik doo. \v 14 Ky n'aa kedëng da sa saroor rahetsyyd wät doo.\f + \fr 22:14 \ft Ji saroor ji hetsyyd wät do ky n'aa gó tabeh'ũũm ji h'yyb tym ky n'aa. Baad hado däk ji h'yyb, Jesus ji hyb n'aa dajëp do hyb n'aa.\f* Sa hã takan'oo däk panang Jerusarẽnh papuuj gó rabajëë p'ëë hyb n'aa. Sa hã takan'oo däk joom ji hed'ëëp do ag rabepóh hyb n'aa. \v 15 Ajyy ỹỹj awaar nesaa do hedo padëëk doo, mehëm doo, sa ỹỹm sa patug nadoo do sii ha'ỹỹh doo, sa da hadoo do dahej'ëëp doo, kabarii hã h'yy ka'eeh doo, te hub nadoo do gen'aak do na-ããj hẽ, dooh rahaja bä rajëë pä bä ta tii bä.\f + \fr 22:15 \ft Tabanesaa hẽnh, akajar hahõng doo bä radewäts bëënh tii.\f* \p \v 16 “Ỹ Jesus, ỹ mejõ däk ããs karom ỹ seeh, hã ỹ h'yy ka'eeh do hã sahõnh hẽ hahỹ tamaher'oot hyb n'aa. Ỹ né hẽ ta ti Dawi panaa Dawi hã P'op Hagä Do ky däng do paah. Watom tak'ëp gabarëëh do hadoo ỹỹh”,\f + \fr 22:16 \ft Watom tapaj'ëë bä bawag däk do heen n'aa hadoo Jesus, papuuj P'op Hagä Do moo wät do kajaa do tametëëh do hyb n'aa.\f* näng Jesus kyyh. \p \v 17 P'op Hagä Do Sahee, B'éé T'aah ỹỹm pan'aa\f + \fr 22:17 \ft Ta hã h'yy ka'eeh do tii.\f* na-ããj hẽ ky hadoo Jesus hã: “B'ëëp ahyyh!”, näk sa kyyh. Taw'ããts hẽ hahỹ maa new'ëë do ti na-ããj hẽ raky hadoo: “B'ëëp ahyyh!” Jé hoo kaanh do hadoo doo, jé karẽn doo, taw'ããts hẽ tabana Jesus wë, tagadoo hyb n'aa naëng ji edëb had'yyt hẽ hanoo doo, bag hẽnh kan'oo däk doo. \p \v 18 Tak'ëp péj ỹ maher'oot ta jawén hawät do ky n'aa hahỹ ma kahé bäh hã kerih do maa napäh do hã. Hahỹỹ da bë ỹ maher'oot: Hahỹ kerii däk do bahä̃nh herih pé ta hã, ta ti hedoo do hã P'op Hagä Do anoo da baad nadoo do ta ky n'aa hahỹ ma kahé bäh hã kerii däk doo, ta bahä̃nh ji erii bä. \v 19 Ta jawén hawät do ky n'aa, hahỹ ma kahé bäh hã kerih do ta ky n'aa wób hado hõm péh, ta ti hadoo do hã dooh P'op Hagä Do an'oo wäd bä panang tsyt hẽ kasëëw däk doo hẽnh tajëë suun bä, ta ky n'aa hahỹỹ hã kerih doo. Dooh tan'oo wäd bä joom ji hedëp do ag tepoo bä, ta ky n'aa hahỹ ma kahé bäh hã kerih doo. \p \v 20 Hahỹỹ da Jesus, hahỹỹ hã bë tamaher'oot do kyyh: “Nayyw hẽ da ỹ bahyng ỹ matëëh doo. Né hup ỹ né hẽ”, näng. \p “Ỹỹ. Tii d' né hẽ. Taw'ããts hẽ. B'ëëp ahyy Jesus, Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Doo”, näng ỹ ta hã. \p \v 21 Ỹ karẽn Jesus Hyb N'aa Jawyk Do ky enyym P'op Hagä Do karapee sa wë. Tii d' né hẽ taw'ããts hẽ. Jããm hẽ kä.