\id 1PE - Mangseng NT [mbh] -Papua New Guinea 1999 (DBL 2014) \h 1 Pita \toc1 Malueng teltelnga ako Pita i wat i \toc2 1 Pita \toc3 1Pit \mt2 Malueng teltelnga ako Pita i wat i \mt1 1 Pita \imt1 Ritetong nge a 1 Pita \ip Pita i voth a rem pomnga ako i apet i ve ini “Babilon” ma i wat malueng ake. (5:13) Na toko pelie olemi ve i ri nge Babilon nunganga ako i voth a epee a Mesopotemia. Ave toko pelie olemi ve, Pita i ri riong agelalnga ako i apet rem ako i voth nge ini a “Babilon”, eneke i vual nge vothung kerenga. Na olemi ve, rem nunganga i voth nge ini a Rom eve Jerusalem eve rem omole ako ru a epee a Isip. Pita i pasong malueng ake nge areko o lo vra nge ole pen ma or ini loomere nge pen pelie, (1:1) ako Kristenre o el matheong nge. Pita i sis ve aro i paengeng Krais ile tokokoe areko o el kerengaing nge toko kerengare. (1:6; 2:8-26; 3:13-17; 4:6-19) Na Pita i ri ve, matheong areken o velpoltun it mo aro i tongporum ler lemioong mo i pathengpot ako ve, ler lemioonga aken i nunganga. (1:6-7) Pita i pator it ve, aro te panes vothung sivenga ako Jisas i oma i, nge ako i el sisisong venen aken. (1:3-5; 1:13; 4:7) It ini a God ile tokokoere, (2:9-10) maken aro te mimi ranga ve ako it ini a God ile, na aro ve matheong i velpoltun it, aro te oma inga vothung sivenga, naro te mit engeng nge ler lemioong. Aken ini riong aolonga ako i voth a malueng ake lemi. \c 1 \ms1 It ini a God ilengare, mako te oma vothung sivenga, naro te men sial nge ur sivesivengare ako aro te el i \mr (Vonge 1:1–2:10) \p \v 1 Tho a Pita, tho ini a Jisas Krais ile pakeke. \p Tho wat malueng ake a thomu areko God i ateal thomu ve ini ile, na o lo vra nge lomu pen a Israel na o voth ini loomere a epee a Pontus, Galesia, Kapadosia, Esia na Bitinia. \v 2 Na ar Vovo a God i ateal thomu, ranga ve ako nomenga ilemi ve aro i oma i, na i pavelpol thomu ini toko riringare, ako nge Ioni Riringa mo aro thomu o nongal a Jisas Krais, naro ia mla i tiptip leltun thomu mo aro i pavthopot thomu nge lomu vothung kerenga. \p Na tho nong ve aro God ile themosaling na ile lemi moring aro i vual rintet a thomu nge. \s1 Ler men sialing nge mimiong Pen a Urvet anga i paengeng it nge matheong potunnga. \p \v 3 Aro te risea a God ako ini ar Pomnga a Jisas Krais Itema, eneke i themosal rintet it, mako i sung mimiong ponganga a it nge, aken te men sial ol nge ur areko aro i sungu i a it nge ako aro ile vusonga avele. Naro ile vusonga avele, eneke Jisas Krais i los werera nge rinong. \v 4 Na i themosal it venen aken mo aro te el ol ile ur sivesivenga areken ako i pango tetal i nge it ako a Pen a Urvet. Na ur areken, i pavurvur aro ur e avele i pakerenga ir, na ur e avele aro i paakop ir, na ile sivengaing aro i vus avele. \v 5 Na nge lomu lemioong, God i paseral thomu nge ile engenging mo aro thomu o el sele mimiong ako aro i pamimi ol tokokoere nge. Na i monsi lale ve aro i pango pat ol ile pamimiong aken nge nang le vusonga. \p \v 6 Na thomu o risea rintet nge ur areken. Aveto matheong pelekpolngare ako thomu o el i ponange, na lelle inga atike na o el sisisong nge, kene i pavurvur aro i pakerenga lomu riseaing aken avele. \v 7 Na tongporumong areken o velpoltun thomu mo i pathengal ako ve, lomu lemioong i nunganga. Na o tongporum mun gol venen aken ako o paeso i a won sesenga nge mo i pavelpol ile sivengaing. Aveto nge a God itheki, lomu lemioong i sivenga rintet nge gol ako aro i voth palolo avele. Na tongporumong aro i velpol a thomu nge venen aken mo lomu lemioong aro i mit engeng, aken nge nang ako Jisas Krais aro i velpol pat ol, aro i risea na i paesa thomu nge lomu lemioong aken, na ia malmaling a urvet aro i sung mun i a thomu nge. \p \v 8 Na thomu o thepol i rongan, aveto rongan omu sagu i, na ponange mun ake rongan thomu o thepol i avele, aveto rongan lomumuo a i nge, mako thomu o vual rintet nge riseaing, na riseaing aken o pavurvur aro o patongrum i nge ur ulue anga e avele. \v 9 Na thomu o risea venen aken, eneke ponange ol ake thomu o el ol lomu lemioong monnga ako ini lomu lemioong motunga ako ini pamimingomua. \p \v 10 Na God ile riong elnga areko o ritet nge pamimiong aken ako aro i sungu i a thomu nge ako nge ile themosaling, na o kathu katha rintet mun nge pamimiong aken ile velpoling aro i vava ako a God ile erere nge. \v 11 Na nomenga Krais Ioni ako i voth a olemi, kene i ritet tel a mukaling nge sisisong ako aro Krais aro i el i panen, na nge ia malmaling a urvet ako aro i el mun i a rumongaling me. Na olemi rumu ruma Oni Riringa ile riong aken nge a Krais ile velpoling, naro i velpol penva. \v 12 Na God i pango pat i a or nge ve, ur areko osivenga o ritet nge, kene aro i velpol nge nang ako o mimi nge avele, aveto aro i velpol ol a thomu nge. Na ranga ve ponange ol i velpol ol a thomu nge lale, nge ako o panongpol thomu nge Panongpolong Sivenga ako nge Oni Riringa ile engenging ako God i pakeu i a Pen a Urvet me. Na ur ako o ritet i a thomu nge lale, ensel munre o sis ve aro olemi mire nge. \s1 God i leng it ve aro ler mimiong aro i riri a itheki. \p \v 13 Maken aro thomu o naktet senu lomu lemi rumong, na o theal senu lomu mimiong. Na o men sial ol inga nge pamimiong ako Jisas Krais aro i sungu i a thomu nge, ako nge ile themosaling, nge ako aro i velpol pat ol. \v 14 Na nomenga lomumu mire nge a God avele, na o panes inga vothung kerenga, aveto ponange thomu ini a God itutun areko o nongal ile riong, na o mothong tova o panes werer ol lomu lemi rumong kerenga areken. \v 15 Aveto lomu vothung alavusnga ako o oma i, aro i riri a God itheki, ranga ve ako God ienga ako i ateal thomu mo ini ile kene i riri. \v 16 Eneke God ile riong i ri vene, \q1 “Aro thomu o velpol ini toko riringa, \q2 eneke tho ini God riringa.” \rq Wok Pris 11:44-45; 19:2; 20:7\rq* \s1 Olonger ako God i ol werer it nge kene i roro rintet. \p \v 17 Na nge ako thomu o nong a God nge, o apet i ve ini, Vovo. Na ini a God ako aro i avrum toko alavusnga ole vothung, na ile avrumong aken i vur e pel inga, naro i panes inga vothung ako toko omole omole o oma i. Aken aro thomu o mimi tomo nge lomu ngeipong nge i, nge lomu mimiong ol ake ru a ulue, ako ranga ve o voth ini longre nge pen aken. \v 18 Naro o mimi venen aken, eneke lomumu mire mun ako ve, God i ol wererpot thomu nge lomu mimiong ako o elespot i a titovumuere nge ako imonnga avele. Na i ol thomu nge ur ako i kerenga virial ranga ve ini gol na silva, kene avele, \v 19 aveto i ol thomu nge ur ako iolonga i roro rintet naro i penthal avele, ako ini a Krais ia mla. Na Krais i ranga ve ini sipsip itun ako ur kerenga e avele i teo a i nge, ako o so rin i mo o oma ole sungong a God nge. \v 20 Na God i pamen ulue rongan na i ateal a Krais lale ve aro i rin venen aken, aveto nge nang patopalalnga areke te voth nge ponange, God i pango pat a Krais lale ve aro i opoal thomu. \v 21 Na nge a Krais ile omaing aken, lomu lemioong i voth ol nge a God ako i palos werera i nge rinong, na i sung malmaling a urvet a i nge. Maken lomu lemioong i engeng ol nge a God, na o men sial ol nge ur ako God i kin ile riong nge lale. \s1 Aro ar sagu rintet pel. \p \v 22 Na lomu mimiong i riri a God itheki lale, eneke thomu o nongal a God ile riong nunganga nge a Jisas lale, mako o pavurvur aro o sung asaguong nunganga a toko lemioongare nge, maken aro omu sagu pel tomo nge lomumu alavusnga. \v 23 Eneke thomu o el mimiong ponganga lale. Na ini mimiong ako titomomue ulue angare o pavelpol i avele, eneke mimiong aken kene aro i voth palolo avele. Ini mimiong ako aro ile vusonga avele, eneke God ile riong ako i sung mimiong naro ile vusonga avele, kene i pavelpol i a thomu nge. \v 24 Na riong aken i nunganga, eneke God ile riong i ri vene, \q1 “Toko alavusnga o ranga ve ini pilil \q2 ako nang i in i ma i voth palolo avele. \q2 Na tokokoere oa malmaling ile sivengaing \q2 i ranga ve ini won punpolnga \q3 ako i punpolpot inga, nako i movurpot werer. \q1 \v 25 Aveto Toko Pomnga ile riong i voth, \q2 naro ile vusonga avele.” \rq Aisaia 40:6-8\rq* \p Na riong ako God ile riong ake i ri nge kene ini Panongpolong Sivenga ako o panongpol thomu nge lale. \c 2 \p \v 1 Na thomu o el mimiong ponganga lale, maken aro thomu o modop vothung kerenga elonga ranga ve ini le apaltetong alavusnga, na siveneaing nge vothung sivenga, na ni silaling nge areko ole ur elonga pom, na ri moluplupong alavusnga. \v 2 Naro thomu o betet nge a God ile riong inga elnga ranga ve ini povothvoth areko o maneu ol or, ma oa pun rintet nge susuong, mo aro thomu o motu nge lomu mimiong ponganga, i mulal nge nang ako aro God i pamimi selele ol thomu nge. \v 3 Naro thomu o oma venen aken, eneke thomu o tongporum a Toko Pomnga lale, ma i sivenga ol a thomu nge. \s1 Toko lemioongare o ranga ve ini um ako God i aria ile vel nge. \p \v 4 Na nge ako thomu o es a Toko Pomnga nge, o es a i nge ranga ve ako ini um ako mimiong i voth nge ako tokokoere o siv lelpot i, aveto a God itheki ini um a urvet ako iolonga i roro rintet, mako i ateal i ve aro i aria ile vel nge. \v 5 Na nge ako o es a i nge venen aken, thomu mun o ranga ve ini umre ako mimiong i voth nge, na God i veliloalo thomu mo Ioni i aria ile lotuonga a vel nge thomu. Na i oma venen aken mo aro thomu o velpol ranga ve ini ile pris riringare mo o sung lomu sungong ako Oni Riringa i pavelpol i a lomumu nge. Na God ilemi sivenga nge lomu sungong areken, eneke thomu o teo a Jisas Krais nge. \v 6 Na ur areken i nunganga, eneke God ile riong i ri vene: \q1 “O nongpol! Tho ateal nepes omole lale, \q2 na i ranga ve ini um a urvet \q3 ako i olonga i roro rintet \q2 na i toth ako aro tho pangoa i a tete a Saion \q3 ranga ve ini um ako i paengeng vel ile mitong, \q3 ranga ve ini wovek sapatanga. \q2 Na toko ako ilemio nge i, \q2 aro i el le maraing nge i avele.” \rq Aisaia 28:16\rq* \p \v 7 I nunganga ako God i paroro thomu areko lomumuo nge a Jisas ako ini um a urvet aken. Aveto nge areko olemio nge i avele, God ile erere i ri vene: \q1 “Na um ako vel aringare o siv lelpot i, \q2 i kene i velpol ini um ako i paengeng vel ile mitong, \q3 ranga ve ini wovek sapatanga, \q2 ma i mukal ol nge um alavusnga areken.” \rq Buk Song 118:22\rq* \p \v 8 Na God ile erere i ri mun ve: \q1 “Ini um ako ini tokokoere oeve le titonga, \q2 na ini ur ako aro i pamatu tokokoere.” \rq Aisaia 8:14\rq* \p Na o matu ranga ve ako God i ateal or nge, eneke o nongal a God ile riong avele. \p \v 9 Aveto God i ateal thomu ve aro ini ile tokokoere, na thomu ini ler nepes a God ile prisre, na thomu ini tokokoe areko o riri, ako God isivenga i lengpot thomu mo ini ile. Na i oma venen aken mo aro thomu o panongpol nge ur sivesivenga areko i oma i, ako te risea i nge, nge ako i lengpot thomu a mideng lemi me, ma i paeso thomu nge ile pen lalanga ako i sivenga rintet. \v 10 Nomenga thomu ini a God ile tokokoere avele, aveto ponange thomu ini ile tokokoe ol re. Nomenga thomu o el vet a God ile themosaling avele, aveto ponange thomu o el ol a God ile themosaling. \ms1 Aro ler esong i vengveng inga a toko alavusnga otheki \mr (Vonge 2:11–3:22) \s1 Ler vothung aro i sivenga. \p \v 11 Titeik sivengare, thomu o voth ini longre ake ru a ulue, make tho pator thomu ve aro o mothong tova o panes lemi rumong kerenga ako i mita a lomumu, na i pun tomo nge lomu lemi rumong sivenga. \v 12 Na i nunganga ako areko or ini toko lemioongare avele, o teltun polpol omu nge vothung kerenga omanga, aveto a oa lemimi aro lomu vothung aro i vengveng inga, aken aro o thepol lomu vothung sivenga aken, naro o risea a God, nge nang ako aro i lo werer nge me. \s1 Aro te voth a mukalingare osa thewo. \p \v 13 Aro thomu o voth a toko mukalinga ulue angare osa thewo, eneke Toko Pomnga i sis ve aro thomu o oma venen aken. Naro thomu o voth a nepes mukalinga ako ini nepes alavusnga oa pomnga isa thewo. \v 14 Naro thomu o voth mun a ile gavman a mukalingare osa thewo, eneke i pake or mo aro o paomelal areko o oma vothung kerenga, na o risea mun areko o oma vothung sivenga. \v 15 Naro thomu o voth a osa thewo venen aken, eneke God i sis ve aro lomu vothung sivenga aro i paporengu tokokoere ole riong pelekpolnga areko olemi otun polpol thomu nge. \v 16 Aro thomu o mimi ranga ve ako o vthopot nge patorong iteltunnga, aveto o mothong tova o seltunu vothung kerenga omanga nge lomu vthopotong aken. Avele! Aro thomu o mimi inga ranga ve ini a God ile umongare ako o panes inga ikei. \v 17 Aro thomu o papomnga toko alavusnga. Naro omu sagu titeumu lemioongare. Naro o papomnga rintet a God tomo nge ngeipong. Naro o papomnga mun lomu nepesre oa pomnga. \s1 Toko um polpolongare aro o voth a otokoningare osa thewo. \p \v 18 Na thomu toko um polpolongare, aro thomu o paesu sivengomu a tokoningomure osa thewo, naro o papomnga or alavusnga. Naro o oma venen aken inga nge areko o oma vothung sivenga, na o themosal thomu inga, kene avele, aveto aro o oma venen aken mun nge areko o pamen kerere polpol thomu. \v 19 Eneke God ilemi sivenga inga nge lomu vothung ako thomu o panes inga a God ilemi, na o potun inga matheong na sisisong ako tokoningomure o oma polpol i a thomu nge. \v 20 Na aro ve omu e i oma vothung kerenga e, na i el inga sisisong ako o siso i nge, aro lomum vava nge aken? Aro God ilemi sivenga nge? Avele! Aveto aro ve thomu o el sisisong nge vothung sivenga omanga, na o el inga aken, aken God ilemi sivenga inga nge aken. \v 21 Na God i lengpot thomu mo aro o panes vothung aken, eneke Krais mun i el sisisong nge opoalngomu. Na i oma venen aken mo aro i pathengal thomu nge sovengalo ako aro thomu o panesrum i nge. \q1 \v 22 Na i oma vothung kerenga e avele, \q2 na riong le apaltetonga e avele i espot mun a iwo. \rq Aisaia 53:9\rq* \p \v 23 Na nge ako o oma riong kerenga a i nge, i olal werer riong kerenga a or nge avele. Na nge ako i el sisisong a or nge, i ria vet ve, aro i paolal werer i a or nge avele. Aveto i sungu inga ur alavusnga a God imeni ako i avrum vengveng tokokoere ole vothung. \v 24 Na isivenga ini peti i mon a won ngoronga nge, eneke i el ler vothung kerenga olalnga. Na nge aken, i pavurvur aro te mothong selele vothung kerenga omanga ranga ve ini toko rinonga, naro te panes inga vothung vengvenga tomo nge ler mimiong alavusnga. Na ile omaing i vene re aken na i pamimi thomu ako nge sisoing ako i el i. \v 25 Na i oma venen aken nge thomu, eneke nomenga thomu o leklek ranga ve ini sipsipre ako o nongal otokoningare okei avele, aveto ponange thomu o eksing, na o panes ol inga toko ako i theal lomu mimiong ranga ve ini sipsipre othealnga. \c 3 \s1 Sengre aro o voth a oewoere osa thewo. \p \v 1 Na i vene mun nge thomu seng peangere, aro thomu o voth a ewomuere osa thewo mo aro ve oa pelie olemio nge a God ile riong avele, na aro ve thomu o sung mun riong pelie a or nge avele, ur e avele, aro lomu vothung aken inga aro i oma or mo olemio nge a Toko Pomnga, \v 2 eneke aro o thepol lomu vothung riringa tomo mun nge lomu vothung nongalnga. \v 3 Na o mothong tova omu malmaling ini lalanga anga, ranga ve ini pounga thoing galelgalelnga, na nanaing ako ini gol nananga, na teunong sivesivengare teunnga mun. \v 4 Aveto i sivenga ako aro omu malmaling ini lomumu anga ako i penthal avele, ranga ve ini vothung lemi mosing tomo nge lemi moring. Na malmaling ako i venen aken, iolonga i roro rintet a God itheki. \v 5 Na ini vothung ako seng nomengangare ako o riri na olemio nge a God ve aro i panes ile riong kinnga, kene o panes i. Na o pamalmal osivenga nge ako o paesu or a oewoere osa thewo. \v 6 Na Sara i venen aken, eneke i nongal a Abraham ikei, na i apet i ve ini ia pomnga. Na thomu ini itutun sengengaere, tova ve lomu vothung i vengveng, na ngeipong ile mong thomu avele. \s1 Tokokoere aro o theal senu oewoere. \p \v 7 Na i vene mun nge thomu toko peangere, aro thomu o pamen senu ewomu sengengaere ranga ve ako God i sung mire a thomu nge. Naro o theal senu or ranga ve ako ole engenging i posnga nge lomu engenging, eneke God i themosal mun or, naro o el mun ile sungong tomo nge thomu ako ini mimiong ako aro ile vusonga avele. Naro thomu o oma venen aken mo aro ur e avele aro i mit roal lomu nongong. \s1 Aro te pamen senu pel. \p \v 8 Na lek riong patopalalnga nge ur areken i vene: Aro thomu alavusnga aro lomumu omole ol inga, naro lomumu esal pel, naro omu sagu pel ranga ve ako titeumu pel, naro o sung lomumu alavusnga nge tokokoere oopoalnga, naro o paruru mun sivengomu. \v 9 Na o mothong tova o olal werer vothung kerenga nge areko o oma vothung kerenga a thomu nge. Na o mothong mun tova o olal werer ri moluplupong nge areko o ri moluplup thomu. Aveto aro thomu o olal werer i a or nge, nge lomu riong ako o nong a God nge ve aro i oma senu nge or, eneke God i ateal thomu ve aro o oma venen aken mo aro God i oma senu nge thomu. \v 10 Naro thomu oma venen aken, eneke God ile riong i ri vene: \q1 “Aro ve toko e i sis ve aro i el mimiong sivenga \q3 na i mimi nge nang sivenga, \q2 aro riong kerenga e avele, \q3 na le apaltetong e avele mun \q2 aro i espot a iwo. \q1 \v 11 Naro i lel ikime nge vothung kerenga omanga, \q2 naro i panes inga vothung vengvenga. \q2 Naro i betet ve aro i men senu tomo nge toko alavusnga. \q1 \v 12 Eneke Toko Pomnga i theal senu nge \q2 areko ole vothung i vengveng, \q3 na i ta itelnga nge ole nongong. \q2 Aveto Toko Pomnga i lel ikime nge \q2 areko o oma vothung kerenga.” \rq Buk Song 34:12-16\rq* \s1 Aro te el inga sisisong nge ler vothung sivenga ranga ve ako Krais i el i. \p \v 13 Na anga aro i pakerenga thomu tova thomu o betet inga nge vothung sivenga omanga, e? \v 14 Aveto aro sapase thomu tova ve, thomu o el sisisong nge lomu vothung vengvenga. “O mothong tova o ngeip nge ole vothung ako o pangeip thomu nge. Na o mothong tova lomumu kerere.” \f + \fr 3:14 \ft Aisaia 8:12\f* \v 15 Aveto a lomumu aro o pamena a Krais roro mo o papomnga inga ienga ve aro ini omu Pomnga. Na opisleonga aro thomu o monsi ve aro o olal tokokoere ole ninong nge lomu men sialing nge a God ile ur sivesivengare. \v 16 Aveto nge lomu riong olalnga aken, aro o papomnga or, na o ri riong mosnga a or nge. Naro o oma inga ur ako i sivenga mo ur e avele i voth a lomumu, mo aro ve tokokoere o oma riong kerenga nge lomu vothung sivenga ako o panes a Krais nge, aken aro ole mara nge ole riong kerenga aken. \v 17 Naro thomu o mimi venen aken, eneke aro ve God i sis ve aro thomu o el sisisong, i sivenga ako aro o el sisisong nge lomu vothung sivenga omanga, eneke ile sungong e avele i voth nge sisisong ako thomu o el i nge lomu vothung kerenga. \v 18 Na i sivenga ako aro thomu o el sisisong nge lomu vothung sivenga omanga, eneke Krais ako ini toko vengvenga i el mun sisisong nge areko or ini toko vengvenga avele oopoalnga, na i rin leltun ole vothung kerenga. Na i rin pa omole inga mo i opoal toko alavusnga mo o pavurvur ako aro o es a God nge. Na nge ako o so rin i, ma ini peti inga i rin, aveto ioni rongan i mimi, na i el mimiong ponganga. \v 19 Na nge sovengalo aken, i es mo i panongpol Waliare ole, ako o voth a paomelalinga a pen. \v 20 Ini areko o nong sirik nomenga nge ako God i paninal or ve aro o eksing. Na ile paninaling aken i voth nge nang areko Noa i oma imot aolonga nge. Na toko inga or limme inga ako o el mimiong a imot lemi na o monu mona a thei i pavurvur nge ako thei aken i pamimi or. \v 21 Na thei aken ini paatealing nge paninuong ako i pamimi ol thomu ako nge a Jisas Krais ile los wereraing. Na ini numu peti akopnga paut rirpotnga avele, ini lomu riong kinnga ako thomu o oma i a God nge ve aro o oma inga ur ako i sivenga mo ur e avele aro i eso ol a lomumu. \v 22 Na Krais ini toko ako i esa a Pen a Urvet lale, na i men ol a God imeni sivenga nge anga, nge wop ako o papompom tokokoere nge. Na enselre, na tamatare, na ur alavusnga ako ole engenging i voth, kene o voth ol ako a isa thewo. \c 4 \ms1 Tongporumong aolonga na sisiong aro i velpoltun toko lemioongare \mr (Vonge 4:1–5:14) \s1 Aro te lel kimer nge vothung ulue angare. \p \v 1 Na Krais i el sisisong nge ini peti, aken aro thomu o el mun ile lemi rumong aken, mo i monsi thomu nge sisisong elnga. Eneke toko e ako i el sisisong nge ini peti lale, aken i pavus ol vothung kerenga ile engenging a i nge lale. \v 2 Na nge ile mimiong ake ru a ulue, aro i panes ol inga vothung ako God i sis ve aro i oma i, naro i panes ol vothung ulue anga ako i mita a ilemi me, kene avele. \v 3 Eneke i palolo rintet lale nge lomu mimiong ako thomu o panes vothung ulue anga ako areko or ini a God ile tokokoere avele o oma i, ranga ve ako ole mimiong i vual nge toko na seng aomnga, tomo nge vothung pelekpolngare omanga, na theki le roroing, na o thin rinrin thei engenga evelelnga, na o thinu thina thei engenga nge saal aolongaere ako vothung kerenga pulua i voth a lemi, na ole lotualing nge avalare i kerenga selele, na lomu vothung areken ru o modopu i lale aro i pavurvur ol venen aken ol. \v 4 Na o kukuk ako thomu o supo tomo ol avele nge ole vothung ako i ranga ve ini mekerem wengare ole, mako o oma riong kerenga pulua nge thomu. \v 5 Aveto aro o mit nge riong nge ole vothung aken, na riong nongpolnga ako i monsi lale ve aro i avrum toko rinrinongare na toko mimingare ole riong, aro i oma or mo o pamilempot tepun vava ako o oma ole vothung areken. \v 6 Na tepun ako Krais i esu a Wali na i panongpol Panongpolong Sivenga nge areko o rin lale kene i vene: Nomenga areko olemio nge a God, toko ulue angare o teltun polpol oa, ma o rin mun ranga ve ini toko neneanga alavusnga, aveto o nongpol Panongpolong Sivenga ma olemio mun nge mo i pavurvur aro ooni aro o mimi ol tomo nge a God. \s1 Aro te um senu tomo nge sungong ako God i sungu i a it nge. \p \v 7 Na ur alavusnga ile vusong i toth me lale, maken aro lomu lemi rumong aro i nine, na o theal senu lomu mimiong mo i pavurvur aro o nong a God nge. \v 8 Na vothung ako i mukal nge vothung alavusnga i vene: Aro omu sagu rintet pel, eneke vothung ako nge asaguong i seltun vothung kerenga puluanga. \v 9 Naro o nongpoo pel, na o mothong tova lomumu a riong nge. \v 10 Naro thomu o opoal pel sivengomu nge sungong rel relngare ako thomu omole omole o el i nge a God ile themosaling, na o theal senu or evelelnga ranga ve ini ile umonga sivengare. \v 11 Na aro ve toko e i el sungong nge riong panongpolnga, aro i panongpol vengveng inga riong ako i es a God nge me. Na aro ve toko e i el sungong nge tokokoere oopoalnga, aro i oma i tomo nge engenging ako God i sungu i a i nge. Naro thomu o oma venen aken mo aro tokokoere o thepol lomu sungong areken, na o risea a God ako nge a Jisas Krais. Na ini toko ako i el malmaling a urvet na engenging ako aro ile vusonga avele. I nunganga. \s1 Te mothong tova ler mara tova te el sisisong nge ler lemioong nge a Krais. \p \v 12 Na titeik sivengare, o mothong tova o kukuk nge sisisong velvelnga ako i tongporum thomu, ranga ve ako ini ur ponganga ako i velpoltun thomu. \v 13 Aveto aro lomumu i sivenga inga ako thomu o el mun sisisong ranga ve ako Krais i el i, na lomu voth vosaling aro i panes tomo mun sisisong aken mo aro o vual rintet nge voth vosaling nge nang ako aro God i pavelpol pat ol a Krais ia malmaling a urvet. \v 14 Na aro ve tokokoere o ri tangatun nge thomu, eneke thomu o panes a Krais, sapase thomu, eneke God Ioni na ia malmaling a urvet i seltun thomu. \v 15 Na o mothong tova o pavelpol sisisong nge sivengomu nge lomu vothung ako ranga ve ini toko so rinnga, na toko kemonga, na patorong avsanga, eve o pavothalo tokokoere nge ole umong. \v 16 Aveto aro ve thomu o el sisisong nge ako thomu ini a Krais ile tokokoere, o mothong tova lomu mara nge, aveto aro thomu o ri sivengaing a God nge ako Krais Iion i sop a thomu nge. \v 17 Eneke nang ako God ile tokokoere o mit nge riong i patea lale. Na aro ve i patea i a it nge ako te el sisisong a tokokoere nge, aro ile vusong i vava ol nge areko o avsa a God ile Panongpolong Sivenga, e? \v 18 Na i ranga ve ako God ile erere i ri nge ako i ri vene: \q1 “Na aro ve i klip rintet nge toko vengvengare \q3 ve aro o el ole pamimiong a God nge, \q2 aro i vava nge areko o lel okime nge a God \q3 na ole vothung kerenga, e?” \rq Gutpela Sindaun 11:31\rq* \p \v 19 Maken areko o el sisisong ranga ve ako God i sis ve aro o el i, aro o kis inga vothung sivenga omanga, naro o sung osivenga a God imeni ako ini Patenger ako i theal senu or ranga ve ako i kin ile riong nge lale. \c 5 \s1 Lotu a mukalinga areko ole lemioong i motu aro o theal senu a God ile tokokoere. \p \v 1 Na thomu lotu a mukalinga areko lomu lemioong i motu, tho ini lotu a mukalinga mun ranga ve ini thomu, na tho ini toko ako tho thepol sisisong ako Krais i el i, na tho panongpol nge, na tho ini toko ako aro tho supo tomo mun nge areko aro o el mun ia malmaling a urvet ako aro i velpol pat ol panen, make tho pator engeng thomu lotu a mukalingare \v 2 ve aro o theal senu a God ile tokokoe areko i pathealu thomu nge or, ranga ve ini sipsip thealnga i theal ile sipsipre. Naro thomu o theal senu or, eneke lomumu i sivenga nge omanga ranga ve ako God i sis ve aro thomu o oma i. Na o mothong tova o oma i ranga ve ako toko i pakealal thomu nge. Na o mothong mun tova o oma i ranga ve ako lomumu i voth inga nge umtun elnga, aveto aro o oma i, eneke lomumu i engeng nge omaing aken omanga. \v 3 Na o mothong tova o papomnga sivengomu a otheki mo o pakeu pakea tokokoe areko God i pathealu thomu nge, aveto aro o pathengal lomu vothung vengvenga a or nge mo i pavurvur ako aro o panes i. \v 4 Na aro ve thomu o oma venen aken, i pavurvur ako la Jisas ako ini Sipsip Thealngare Oa Pomnga i velpol pat ol, aro thomu o el olongomu ako ini ia malmaling a urvet, na i ranga ve ini vevea ako ile sivengaing i pavurvur aro i vus ol avele. \s1 Aro te sung ler mimiong alavusnga a God imeni. \p \v 5 Na i vene mun nge thomu apongare, tho pator mun thomu ve aro o paesu sivengomu a lotu a mukalingare osa thewo. Na thomu alavusnga aro o paruru sivengomu mo o opoal pel, eneke God ile erere i ri vene: \q1 “God i lel ikime nge areko o paroro osivenga, \q2 aveto i sung ile themosaling nge areko o paruru osivenga.” \rq Gutpela Sindaun. 3:34\rq* \p \v 6 Maken aro thomu o paruru sivengomu, na o paeso sivengomu a God ile thealing engenga lemi mo aro i paesa thomu roro nge nang ako i ateal i a thomu nge lale. \v 7 Na matheong alavusnga ako lomumu i voth nge, aro o sungu i a i nge, eneke i theal thomu, na ilemi i voth nge thomu. \p \v 8 Naro lomu lemi rumong aro i nine na o thealal, eneke teltunngomua a Satan i esu esa ranga ve ini laion\f + \fr 5:8 \ft O thepola laion ia sei nge pes 632.\f* ako i ngirikal, na i kath toko e ako aro i rereu i mo i ontetu i. \v 9 Aveto aro thomu o mit engeng nge lomu lemioong nge a Satan imitroalnga, eneke lomumu mire ako titeumu lemioongare ake ru a ulue o el mun sisisong kathnga ako thomu o el mun i. \p \v 10 Na tho nong ve aro God ako ini themosaling alavusnga tepun, ako i lengpot thomu mo aro thomu o el ia malmaling a urvet ako aro ile vusonga avele, ako nge lomu teoong a Krais nge, kene aro i pasenu werer thomu nge ako tova thomu o el tel sisisong nge nang pelie, naro i paengeng thomu, na i pamen senu thomu mo o mit engeng inga nge nang elonga. \v 11 Na ini a God ako ile engenging i voth evelelnga ako aro ile vusonga avele. I nunganga. \s1 Pita ile malueng patopalalnga. \p \v 12 Na malueng atike tho wat i, Sailas i opoal tho nge. Na tho ate ve ini titeir ako i pesrou avele nge a Toko Pomnga ile omaing omanga. Na nge lek malueng ake tho pator engeng thomu, na tho ekris senu a God ile themosaling nunganga a thomu nge. Maken aro thomu o mit engeng ol nge. \v 13 Na toko lemioongare ako o voth a rem pomnga ake a Babilon o pasungalu ole nang sivenga a thomu nge. Na or ini areko God i ateal or tomo nge thomu mo ini ile. Na Mak ako i ranga ve ini tuk i pasungalu mun ile nang sivenga a thomu nge. \v 14 Naro thomu o titpororoling ranga ve ako omu sagu pel. \p Na God ile lemi moring aro i voth tomo nge thomu alavusnga ako o teo a Krais nge. \p Na i re aken. I vus.