\id GAL - Macushi NT -Brazil 2013 (DBL -2013) \h Gálatas \toc1 Sîrîrî Kaareta Paulo Nîmenuka'pî Galácia Ponkon Pia \toc2 Gálatas \toc3 Gl \mt2 SÎRÎRÎ KAARETA PAULO NÎMENUKA'PÎ \mt1 GALÁCIA PONKON PIA \ip Sîrîrî kaareta menuka'pî Pauloya moropai innape Jesus ku'nenan Galácia poronkon pia yarima'pîiya. Mîîkîrî Paulo wanî'pî Jesus naipontî'san yonpa pe. Inkamoro pia Paulo wîtîsa' wanî'pî itekare ekareme'se. Morî pe yapisî'pî to'ya moropai innape ikupî'pî to'ya. Mîrîrî tîpo Paulo wîtî'pî to' piapai. Moropai tîîko'mamî tîpo, to' yekare eta'pîiya, î' kai'ma tiaronkon erepamî'pî inkamoro pia amenan yekare ekareme'se. Taapîtî'pî to'ya, e'mai'pe to' neta'pî Paulo winîpai wanî'pî morî pe teuren tîîse mîî pîkîrî neken. Inî' panpî' itu'se awanî. Judeuyamî' yeseru kupî to'ya e'pai awanî, ta'pî to'ya. Circumcisado pe e'pai to' wanî Paapaya inkamoro yapi'to'pe tînmuku pe, ta'pî to'ya. \ip Moropai inî' ta'pî to'ya, Pauloya to' yenupato' wanî pepîn Paapa maimu pe maasa pra Paapa winîpainon pepîn mîrîrî. Pemonkonyamî' winîpainon mîrîrî Paulo nekaremekî'pî, ta'pî to'ya. Mîrîrî warantî inkamoro yenupa'pî to'ya. Mîrîrî ye'nen sîrîrî kaareta yarima'pî Pauloya inkamoro esenku'tî namai. Moropai to' yenupa'pîiya î' kai'ma yairî to' ko'manto'pe. \c 1 \s1 Umaimu Man Aapia'nîkon \p \v 1 Uurî Pauloya sîrîrî kaareta menuka aapia'nîkon. Uurî wanî imenkasa' pe, yaipontîsa' pe, anî'rî pemonkon nîmenka'pî pe pra, tîîse Jesus Cristo nîmenka'pî pe wanî. Moropai Paapa, itun nîmenka'pî pe wanî, manni' Paapa, isa'manta'san kore'tapai Jesus pîmî'sa'ka'tîpon. \v 2 Tauya tamî'nawîronkon uyonpakon, tarî uupia to' wanî manni'kanya tîmaimukon yarima pî' man amîrî'nîkon Galácia soosirîkon tawonkon pia. \p \v 3 Morî epe'mîra tîntîrî tîrî Paapaya yu'se wai aapia'nîkon. Moropai tîwanmîra tîwe'to' tîrî Uyunkonya moropai Uyepotorîkon Jesus Cristoya itîrî yu'se wai aapia'nîkon. \v 4 Mîîkîrî Cristo eturumaka'pî tîîsa'mantapa kai'ma, uurî'nîkon pîika'tîpa umakuyikon winîpai. Mannankan sîrîrî pata po tîîko'mansenon pemonkonyamî' imakui'san warantî e'nî namai, uurî'nîkon mo'kapa kai'ma aasa'manta'pî. Î' kai'ma itu'se Paapa, uyunkon e'to' yawîrî ikupî'pîiya. \v 5 Jesus nîkupî'pî wenai, —‍Morî pe pu'kuru man, Paapa —‍taapai'nîkon man tîwîrî rî. Mîrîrî warantî taapai'nîkon. \s1 Tiwinan Itekare Yairon \p \v 6 Mararî pra esenumenkan pî' wai teesewankono'mai uyewan ya'. Maasa pra manni' amîrî'nîkon yannotîpon morî pe, epe'mîn ke, mîîkîrî rumakasa'ya'nîkon tiwinarî. Moropai mîîkîrî tîrumakai tiaronkon nekaremekî yapi'sa'ya'nîkon. \v 7 Tîîse tiaron Cristo yekare ye'ka ton pra man. Mîrîrî pî' eseurîma, maasa pra mîrîrî kai'ma amîrî'nîkon yaka'manenan moro to' man. Inkamoro eseurîma ko'mannîpî akore'ta'nîkon. Yairon Cristo yekare miakanma yu'se to' ko'mamî. \v 8 Tîîse anî'ya mîrîrî ye'ka miakanma ya, annaya, mîîwîni pra awanî ya, inserî ka' poinonya ekaremekî ya tiaron pe, anna nekaremekî'pî warantî pra, mîîkîrî e'taruma'tî apo' ya' yu'se wai. \v 9 Sîrîrî pî' pena anna eseurîma'pî. Inî'rî tauya sîrîrî. Anî'ya tiaron pe itekare ekaremekî ya, î' yapi'sa'ya'nîkon warantî pra, ipatîkarî mîîkîrî e'taruma'tî apo' ya' yu'se wai. \p \v 10 Sîrîrî warantî eseurîma ya, pemonkonyamî' yapurîuya sîrîrî? Kaane, tiwin kin mîrîrî pî' pra! Tîîse Paapa yapurîuya pe eseurîmato' yu'se wanî sîrîrî. Pemonkonyamî' yapurîuya pe eseurîma ya, morî pe upî' to' eseurîmato'pe, moriya Cristo poitîrî pe wanî pepîn e'painon. \s1 Î' Kai'ma Yaipontîsa' Pe Tîwanî Pî' Paulo Eseurîma \p \v 11 Uyonpayamî', tauya sîrîrî apî'nîkon. Sîrîrî Cristo yekare ekaremekîuya manni', mîrîrî wanî pepîn tiwin kin pemonkon esenumenkato'. \v 12 Tiwin kin anî' winîpai moropai anî'ya uyenupasa' pra man. Tîîse Jesus Cristo winîpai neken eta'pîuya. Moropai mîîkîrîya yenpo'pî uupia, mîrîrî ekareme'to'peuya kai'ma. \p \v 13 Pena î' kai'ma uuko'manpîtî'pî yekare epu'tî'pîya'nîkon, anna Judeuyamî' yeseru ya' uuko'manpîtî yai. Moropai î' kai'ma Cristo yapurînenan taruma'tîpîtî'pîuya mararî pra îri pe to' winîkîi. Moropai tamî'nawîron anku'pai e'to' ku'pîtî'pîuya to' winîkîi, to' tî'kato'peuya. \v 14 Uurî e'pîtî'pî tamî'nawîron Judeuyamî' yeseru yawîron pe, tiaronkon uyonpayamî' yentai. Moropai î' kai'ma tamî'nawîrî yawîrî ikupîuya yuwapîtî'pîuya, î' kai'ma utamorî'san yeserurî'pî. \p \v 15 Tîîse morî pe tîwe'to' wenai Paapaya umenka'pî pena, maasa esenpo pra tîîse usan ro'ta yapai. Moropai uyanno'pîiya î' kai'ma tîmîrî ton pe e'to'pe. \v 16 Moropai î' pensa sîrîrî anekareme'pai Paapa wanî yai upî' tînmu yenpo'pîiya. Ta'pîiya tekare ekaremekîuya yu'se tîwanî mannankan Judeuyamî' pepîn pî'. Mîrîrî etasau'ya pata pai, anî' winîpai upanamanen ton yuwasau'ya pra wai. \v 17 Moropai Jerusalém pona uutîsa' pra wai mannankan taipontîsanon pe, inmenkasa'kon pia, manni'kan urawîrî tîwe'sanon. Inkamoro pia uutîsa' pra wai upanamato'pe to'ya. Tîîse uutî'pî Arábia pata ya' keren pona. Miarî uuko'mamî'pî. Moropai mîrîrî tîpo, enna'po'pî Damasco cidaderî pona. \v 18 Miarî uuko'mamî'pî eseurîwî'ne kono' kaisarî. Mîrîrî tîpo, uutî tu'ka'pî Jerusalém pona, Pedro anepu'pai wanî ye'nen. Moropai miarî uuko'mamî'pî asakî'ne domingo kaisarî. \v 19 Moropai mîrîrî yai, tiaronkon Jesus naipontî'san era'masau'ya pra wai, tîîse Tiago neken, manni' Uyepotorî yakon era'ma'pîuya. \p \v 20 Mîrîrî warantî awanî'pî, useruku pepîn. Sîrîrî menukauya sîrîrî, Paapaya epu'tî tanne, î' kai'ma yairî eseurîma sîrîrî. \v 21 Moropai mîrîrî tîpo, uutî'pî Síria pata poro moropai Cilícia pata poro. \v 22 Mîrîrî yai, uurî asarî tanne, Judéia soosirî tawonkonya uyepu'tî pra awanî'pî. \v 23 Eta pe neken uyekare eta'pî to'ya, tiaronkon eseurîma pî'. Taapîtî'pî to'ya: —‍Tarîpai manni' uurî'nîkon taruma'tîpîtîtîponya innape iku'sa' tîuya ekareme'pîtî'pî man, manni' uurî'nîkonya innape iku'to' anaretî'kapai e'pîtî'pî ya —‍taapîtî'pî to'ya. \v 24 Moropai uwenai inkamoroya taa pî' man Paapa pî': —‍Morî pe nai, Paapa. Kure'nan amîrî, mîîkîrî anna taruma'tîtîpon pîika'tîsa'ya nai —‍kai'ma Paapa yapurî'pî to'ya. \c 2 \s1 Paulo Moropai Tiaronkon Jesus Naipontî'san \s2 Eporî Tu'ka Pauloya \p \v 1 Asakîrîrî pu' pona tîîmo'tai (14) kono' uuko'mamî tîpo, enna'po tu'ka'pî Jerusalém pona Barnabé yarakkîrî. Moropai Tito nîrî yarî'pîuya uyarakkîrî. \v 2 Miarî ya uutî'pî, maasa pra Paapaya ekaremekî'pî upî' miarî ya uutîto'pe. Miarî erepansa' yai, anna emurukuntî'pî manni'kan soosi esanon neken pokonpe. Anna emurukuntî'pî anna eseurîmato'pe iponarî. Mîrîrî yai to' pî' Cristo yekare ekaremekî'pîuya tamî'nawîrî manni' Judeuyamî' pepîn pî'. Î' kai'ma unekaremekî ko'mannîpî ekaremekî'pîuya. Maasa pra mîrîrî esenyaka'manto' wanî yu'se pra awanî'pî î' pe pra rî. Tîîse inna, mîrîrî warantî ikupî pî' ako'mankî, taa to'ya yu'se awanî'pî. \v 3 Mîrîrî eta tîuya'nîkon ya, eta'pî to'ya morî pe, innape ikupî'pî to'ya. Mîrîrî ye'nen uwanîyakon Tito, Judeu pepîn tîîse Grego, mîîkîrî ena e'pai man Judeu yeseru ya', taa to'ya pra awanî'pî. \v 4 Tîîse tiaronkon wanî'pî moro, innape Jesus ku'nenan pe tîwe'ku'sanon moropai inkamoro emurukuntîsa' wanî'pî anna pokonpe. Tîîse inkamoroya taa ko'mannîpî Tito ena e'pai man Judeuyamî' yeseru ya'. Inkamoro warayo'kon ewonsa' wanî'pî ama' pe anna yako'menkakonpa kai'ma. Î' kai'ma ikupî annaya anera'mapai tîwanîkon ye'nen, Jesus yarakkîrî anna e'to' wenai. Inkamoro wanî'pî î' kai'ma Moisés nurî'tîya yenupanto' yawîrî anna wanî yu'se. Tîîse Cristo pemonkono pe e'nî ye'nen, unkupîkon ton Moisés nurî'tî nekaremekî'pî kupî pepîn. \v 5 Mîrîrî ye'nen mîrîrî pî' inna, mîrîrî yawîrî ku'pai'nîkon man, taasa' annaya pra man. Maasa pra yairon Cristo yekare, manni' aneta'pîkon ko'manto'pe aapia'nîkon, tiaron pe miakanma anî'ya namai. \p \v 6 Tîîse manni'kan soosi esa' pe tîwe'sanon, uyentainokon pe ankupî'sanya upanamasa' pra man, amenan esenumenkato' ke. (Tîîse uurî pia anî' wanî pepîn tiaron yentai tîîse Paapaya ukupî'pîkon se' kaisarî e'nîto'pe'nîkon.) \v 7 Tîîse inkamoroya î' kai'ma Paapaya esenyaka'mato' ton tîîsa' era'ma'pî, Jesus Cristo yekare ekaremekî pî' manni'kan Judeuyamî' pepîn pî'. Î' kai'ma Paapaya Pedro kupî'pî Judeuyamî' pî' itekare ekareme'to'peiya warantî. \v 8 Maasa pra Paapa esenyaka'ma manni' warantî Pedro yarakkîrî Judeuyamî' pî' itekare ekaremekî pî'. Mîrîrî warantî nîrî uurî wenai Paapa esenyaka'ma Judeuyamî' pepîn pî' itekare ekareme'to'peuya. \v 9 Mîrîrî ye'nen Tiagoya moropai Pedroya moropai Joãoya manni'kan soosi esa' pe tîwe'sanonya epu'tî'pî, î' kai'ma Paapa nîkupî'pî pe awanî. Moropai inkamoroya tenyakon tîrî'pî uurî pia moropai Barnabé pia. Mîrîrî ye'nen inna ta'pî annaya î' kai'ma Judeu pepîn kore'ta anna esenyaka'ma pî', moropai inkamoro esenyaka'ma tanne Judeuyamî' kore'ta. \v 10 Tîîse esatî'pî inkamoroya anna pî', anna wanmîra manni'kan î' ton pînon sa'ne, to' kore'tawonkon kupî annaya namai. Tîîse mîrîrî kupî yuwa pî' uuko'mamî sîrîrî, uuwanmîra ikupîuya pra itu'se wanî ye'nen. \s1 Paulo Eseurîma Pedro Pî' Meruntî Ke \s2 Antioquia Cidaderî Po \p \v 11 Antioquia cidaderî po uuko'mamî tanne, Pedro erepamî'pî miarî ya. Mîîkîrî pî' eseurîma'pî meruntî ke, tamî'nawîronkon rawîrî si'ma. Maasa pra iteseru wanî'pî yairî pra. \v 12 Pena iteseru wanî'pî see warantî. Maasa inkamoro Tiago narima'san erepamî pra tîîse, Pedroya tekkari yonpapîtî'pî manni'kan innape Jesus ku'nenan pokonpe, Judeuyamî' pepîn pokonpe, Judeuyamî' yeseru yawîrî pra. Tîîse inkamoro warayo'kon erepamî'pî pata pai inî'rî tekkari anonpapai pra eena'pî Judeuyamî' pepîn pokonpe. Maasa pra eranne' pe eena'pî inkamoro warayo'kon Jerusalém poi iipî'san pî', to' yeseru anku'pai tîwanî ye'nen. Judeuyamî' yeseru yawîrî innape Jesus ku'nenan ko'mamî e'pai awanî, taa to'ya. Mîrîrî ye'nen inî'rî Judeuyamî' pepîn pîinamaiya pra eena'pî. \v 13 Moropai tiaronkon Judeuyamî' innape Jesus ku'nenan e'menka'pî Pedro pokonpe tîwanîkonpa Judeuyamî' pepîn pokonpe tekkarikon anonpapai pra. Moropai Barnabé ena'pî to' warantî nîrî anî' pîinamaiya pra. Eranne' pe eena'pî inî'rî yairon anku'pai pra. \p \v 14 Mîrîrî era'mauya yai, epu'tî'pîuya yairî pra awanî. Cristo yekare nekareme'to' yawîrî pra awanî. Mîrîrî ye'nen ta'pîuya Pedro pî' tamî'nawîronkon rawîrî si'ma. —‍A'kî, Judeu pe pu'kuru awanî, tîîse aako'mamî pepîn Judeuyamî' yeseru yawîrî. Ayekkari yonpapîtî'pîya Judeuyamî' pepîn pokonpe to' warantî. Tîîse “Taatarimai to' piapai”, taaya, “Judeuyamî' yeseru kupîya'nîkon e'pai man”, taaya to' pî', to' piapai taatarimai. Tîîse mîrîrî wanî pepîn yairî —‍ta'pîuya ipî'. \s1 Judeuyamî' Moropai Judeuyamî' Pepîn E'pîika'tî Innape Ikupî To'ya Wenai \p \v 15 Ta'pîuya Pedro pî': —‍Uurî'nîkon wanî Judeuyamî' pe esenpo'san pe. Manni'kan imakui'san, Moisés nurî'tîya yenupanto' yawîrî pra tîwe'sanon, Judeuyamî' pepîn pe esenpo'san pe pra e'nî. \v 16 Tîîse epu'tî, uurî'nîkon innape Jesus ku'nenanya pemonkon yapisî Paapaya pepîn Moisés nurî'tîya yenupanto'rî'pî konekaiya wenai, tîîse innape Jesus Cristo ku'toi'ya wenai yapisîiya morî pe. Mîrîrî ye'nen Judeuyamî' pepîn warantî uurî'nîkon nîrî yapisî Paapaya innape Jesus Cristo ku'sa' wenai, mîrîrî Moisésya yenupanto' rî'pî koneka wenai pra. Maasa pra anî' kupî Paapaya pepîn morî pe Moisésya yenupanto' rî'pî kupîiya wenai. \p \v 17 Judeuyamî' esenumenka see warantî, î' pensa morî pe ukupîkon Paapaya yuwa ya, innape Jesus Cristo kupî wenai, uurî'nîkon wanî imakui'san pe Judeuyamî' pepîn warantî. Imakui'pî pe e'nî, maasa pra Moisésya yenupanto' rî'pî yawîrî pra ko'mannî wenai. To' esenumenka mîrîrî warantî, tîîse to' esenku'tîsa' man. Maasa pra Cristoya imakui'pî pe e'kî, Paapa maimu yawîrî pra e'kî taasa' pra man. \v 18 Manni' pena esuwa'ka'pî ku'se enna'po eserîke pra man. Mîrîrî ye'nen taa eserîke pra man, Moisés nurî'tîya yenupanto' rî'pî yawîrî e'nîpai'nîkon. Maasa pra mîrîrî ta'nîkon ya, imakui'pî pe rî ko'mannî, mîrîrî yawîrî ko'mannî eserîke pra man. \v 19 Tarîpai uurî, mîrîrî Moisés nurî'tîya yenupanto' winîkîi inî' î' ton pra wai. Manni' isa'manta'pî warantî wanî sîrîrî iwinîkîi. Tarîpai enen esepu'tî sîrîrî Paapa winîkîi neken. Uurî sa'manta'pî Cristo yarakkîrî pakî'nan po aasa'manta yai. Maasa pra morî pe uurî'nîkon yapisî Paapaya pepîn, mîrîrî Moisés nurî'tîya yenupanto' yawîrî ko'mannî wenai. \v 20 Mîrîrî ye'nen uuwarîrî uuko'mamî pepîn enen, tîîse manni' Cristo enenan ko'mamî sîrîrî uyarakkîrî. Moropai sîrîrî uuko'mamî manni' innape Paapa munmu kupîuya ye'ka pe. Manni' usa'namatîpon moropai uurî ton pe tîîwarîrî eturumaka'pî tîîsa'mantapa. \v 21 Morî pe uku'to' Paapaya kupî pî' wai innape. Maasa pra Moisés nurî'tîya yenupanto' kupî wenai morî pe Paapaya uurî'nîkon yapisî ya, moriya î' pe pra rî Cristo sa'manta'pî kupî mîrîrî. \c 3 \s1 Morî Yekaton Wannî Iipî \s2 Innape Jesus Kupî Wenai Uyewankon Ya' \p \v 1 Tarîpai eseurîma etatî Galácia ponkon. Pakkokon amîrî'nîkon. Anî'ya amîrî'nîkon ma'tanîpî'pî mîîto'pe mîrîrî warantî awanîkonpa. Maasa pra pena amîrî'nîkonya unekaremekî'pî epu'tî'pî aronne, î' kai'ma pakî'nan po Jesus Cristo sa'manta'pî yekare epu'tî'pîya'nîkon. \v 2 Tarîpai ayekaranmapouya'nîkon sîrîrî, Paapa winîpainon Morî Yekaton Wannî yapisî'pîya'nîkon Moisés yenupanto' rî'pî kupîya'nîkon wenai? Innape Jesus Cristo yekare kupîya'nîkon wenai ka'rî? Tarîpai umaimu yu'tî. \v 3 Yapisî'pîya'nîkon innape Jesus kupîya'nîkon wenai. Tîîse î' ton pe Moisésya ayenupa'pîkon yawîrî anku'pai awanîkon mîrîrî? Aawarîrî'nîkon morî pe e'pai awanîkon? \v 4 Innape Jesus kupî'pîya'nîkon patapai, tamî'nawîron î' e'kupî'pî ayarakkîrî'nîkon, amoronkon, aatausinpato'kon, mîrîrî kupî pî' naatî î' pe pra rî? Î' pe pra awe'sa' pra man. \v 5 Paapaya Morî Yekaton Wannî tîrî aapia'nîkon, moropai anî' nîkupî pepîn kupî ya akore'ta'nîkon, mîrîrî Moisésya yenupanto' rî'pî kupîya'nîkon wenai? Mîrîrî wenai pra, tîîse Cristo yekare etaya'nîkon wenai, innape ikupî'pîya'nîkon wenai. \p \v 6 Mîrîrî warantî Abraão nurî'tî wanî'pî. Paapa maimu e'menukasa'ya taasa' man: \q1 —‍Mîîkîrîya innape Paapa maimu kupî'pî moropai innape tîkupîiya wenai, \q1 Paapaya yapisî'pî yairî pu'kuru iku'sa' tîuya ye'nen \rq Gn 15.6\rq* \m —‍taasai'ya man. \v 7 Mîrîrî ye'nen epu'tî man, yaironkon pe e'nî Abraão nurî'tî payannî'san pe pu'kuru, innape ikupî ye'nen. \v 8 Pena Paapa maimuya ta'pî î' kai'ma Judeuyamî' pepîn kupî tîuya yairon pe. Mîrîrî ekaremekî'pîiya e'mai' pe Abraão pî'. Ta'pîiya see warantî: \q1 —‍Amîrî wenai tamî'nawîron pata ponkon pemonkonyamî' ton pe morî kupîuya pe wai \rq Gn 12.3; 18.18; 22.18\rq* \m —‍ta'pîiya. \v 9 Mîrîrî ye'nen mîrîrî yawîrî awanî. Abraão nurî'tî, manni' innape tîku'sa' Paapaya warantî tamî'nawîronkon innape tîku'nenan kupîiya, morî pe Abraão kupî'pî tîuya warantî. \p \v 10 Manni'kan Moisésya yenupanto' rî'pî yawîrî tîîko'mansenon taruma'tî Paapaya pe man. Maasa pra imaimu menukasa'ya taasa' man: \q1 —‍Tamî'nawîronkon yawîrî pra tîîko'mansenon tîwîrî manni' awe'menukasa' ya' manni' tîwe'sanon, \q1 inkamoro ye'ka taruma'tîuya pe man \rq Dt 27.26\rq* \m —‍taasai'ya man. ˻Epu'tî man, tamî'nawîronkon wanî imaimu yawîrî pra.˼ \v 11 Inna, seru' pepîn, anî' kupî Paapaya pepîn yairon pe, mîrîrî Moisésya yenupanto' rî'pî kupîiya wenai. Maasa pra imaimu e'menukasa'ya taasa' man: \q1 —‍Paapa pia morî pe tîwe'sen ko'mamî e'pai man innape ikupî tîuya wenai \rq Hc 2.4\rq* \m —‍taasai'ya man. \v 12 Tîîse Moisésya yenupanto' rî'pîya taa pepîn tiwin kin. —‍Innape Jesus ku'tî yairon pe awanîkonpa —‍taiya pepîn. Tîîse taiya: \q1 —‍Seeni' konekakî, seeni' kî'kupîi \m —‍taiya. \q1 —‍Mîrîrî yawîrî tîwe'sen ko'mamî pe man morî pe \rq Lv 18.5\rq* \m —‍taasai'ya man. \p \v 13 Mîrîrî warantî uurî'nîkon wanî'pî Paapa nîtaruma'tîkon pe teuren tîîse upata'se' ya' Cristoya imo'ka'pî tîpona uurî'nîkon pîika'tîpa kai'ma, uye'ma'pîiya'nîkon pakî'nan pona tîsa'manta yai. Î' kai'ma Paapa e'menukasa'ya taasa' man: \q1 —‍Tamî'nawîronkon manni'kan imakui'san yei pî' e'weyokka'san wanî Paapa nîtaruma'tîkon pe \rq Dt 21.23\rq* \m —‍taasai'ya man. \v 14 Mîrîrî e'kupî'pî î' kai'ma morî kupî tîuya ta'pî Paapaya Abraão pî' e'ku'to'pe mîîkîrî Jesus Cristo wenai manni'kan Judeuyamî' pepîn ton pe. Moropai uurî'nîkon tamî'nawîronkonya innape ikupî wenai Paapaya itîrîuya ta'pî Morî Yekaton Wannî yapi'to'pe awe'kupî'pî. \s1 Î' Ta'pî Tîuya Kupî Paapaya Abraão Yarakkîrî \p \v 15 Uyonpayamî' anepu'tîkon ton ekaremekîuya sîrîrî î' kai'ma ko'mannî yekare. A'kî, î' pensa asakî'nankon pemonkonyamî' yai to' eseta. Teeseurîma'pîkon kupî to'ya î' kai'ma ta'pî tîuya'nîkon yawîrî. Anî'ya î' kai'ma ta'pî tîuya miakanma eserîke pra awanî tiaron pe î' ta'pî tîuya. \v 16 Mîrîrî warantî Paapaya tîmaimu tîrî'pî Abraão nurî'tî pia moropai ipa rî'pî pia. Paapa maimu e'menukasa'ya taasa' tu'kankon pemonkonyamî' iparî'san pî' pra taasai'ya man. Tîîse tiwinan pî' neken, iparî'pî Cristo pî' eeseurîma'pî. \v 17 Î' ankapai uurî e'to' pî' tauya sîrîrî. Paapaya esetanto' ton kupî'pî moropai mîrîrî yawîrî ikupî tîuya ta'pîiya. Mîrîrî tîpo 430 kono' esuwa'kasa' tîpo, Paapaya unkupîkon ton tîrî'pî Moisés nurî'tî pia. Mîrîrî wenai inî'rî kupîuya pepîn î' ta'pîuya Abraão yarakkîrî taiya pra awanî'pî. Mîrîrî ye'nen tîwî ikupî'pîiya taa eserîke pra man. \v 18 Maasa pra uurî'nîkon yapisî Paapaya pepîn Moisésya yenupanto' yawîrî ko'mannî wenai. Mîrîrî yawîrî awanî ya moriya î' ta'pî tîuya Abraão nurî'tî pî' tîmaimu kupîiya pepîn e'painon. Tîîse epe'mîra Paapaya itîrî'pî Abraão pia, ta'pî tîuya ye'nen. \p \v 19 Mîrîrî wenai uurî'nîkon yapisî ye'ka pe pra, tîîse î' ton pe mîrîrî Moisésya yenupanto' ton tîrî'pî Paapaya? Mîrîrî tîrî'pîiya î' kai'ma Paapa e'to' itu'se yawîrî pra e'nî epu'tîpa kai'ma itîrî'pîiya. Tîîse ipatîkarî aako'manto'pe pra, aako'manto'pe manni' Abraão parî'pî, ipî' Paapa eseurîma'pî, manni' erepamî pîkîrî. Mîrîrîya î' pensa Moisés nurî'tî pia tîmaimu tîîsai'ya ya, Paapaya itîrî'pî tîmîrî ton pe teeseurîmasanon inserîyamî' wenai. \v 20 Tîîse Abraão nurî'tî yarakkîrî Paapa eseta yai, tîmîrî pe eeseurîma'pî yarakkîrî, anî' tiaron wenai pra. ˻Mîrîrî ye'nen ipîkku pe panpî' Paapa esetato' wanî Abraão nurî'tî yarakkîrî, Moisés pia intîrî'pî yentai.˼ \s1 Moisésya Yenupanto' Wanî \s2 Imakui'pî Pe E'nîto' Epu'to'pe \p \v 21 Mîrîrî ye'nen î' kai'ma esenumenkan mîrîrî pî'? Innape Moisés nurî'tî pia Paapa nîtîrî'pî wanî, innape Abraão nurî'tî yarakkîrî Paapa esetato' wanî warantî? Inna, sa'nîrî to' wanî innape. Maasa pra Moisés nurî'tîya yenupanto' yawîrî tîîko'mansenonya Paapa winîpai tîîko'manto' ton yapisî e'painon, teuren tîîse yapisî to'ya pepîn, maasa pra Paapa maimu yawîrî to' wanî pepîn tiwin kin. \v 22 Mîrîrî warantî Paapa maimu e'menukasa'ya taasa' imakui'pî ku'sa' tîuya'nîkon ye'nen, tamî'nawîronkon yentai imakui'pî enasa' mîrîrî wenai. Mîrîrî ye'nen manni'kanya neken innape Jesus Cristo ku'nenanya tîwe'pîika'tîto'kon yapisî, ikupî tîuya ta'pî Paapaya yawîrî. \p \v 23 Tîîse maasa Cristo erepamî pra tîîse, pena Moisésya yenupanto' rî'pîya uurî'nîkon pîika'tî'pî, î' kai'ma ko'mannîto'pe ekaremekî'pîiya. Mîrîrî Moisésya yenupanto' rî'pî wanî'pî uurî'nîkon yenupato'pe awanî'pî, Cristo erepamî pîkîrî sîrîrî non pona. \v 24 Tîîse Cristo erepansa' ye'nen, epu'tî man, innape ikupî wenai, yairon pe Paapaya uurî'nîkon yapisî, Moisés nurî'tîya yenupanto' yawîrî ko'mannî wenai pra. \v 25 Tarîpai eerepansa' man. Mîrîrî ye'nen inî'rî Moisésya yenupanto' rî'pî wanî pepîn uyenupanenkon pe, maasa pra innape Cristo kupî ye'nen. \p \v 26 Maasa pra innape ikupîya'nîkon wenai tamî'nawîrî amîrî'nîkon wanî Paapa munkîyamî' pe manni' Jesus Cristo yarakkîrî tîîko'mansenon pe awanîkon. \v 27 Î' pensa amîrî'nîkon esenpatakona yai ta'pîya'nîkon: —‍Tarîpai uurî Paapa pemonkono, penaro' uyeserurî'pî kupîuya pepîn tîîse amenan pe uyeseru ton yapisîuya sîrîrî. Amenan pon wanî yeka'ma warantî uyeseru ton yapisîuya Cristo winîpai. \v 28 Mîrîrî wenai taa eserîke pra awanî uurî Judeu, Judeu pepîn yentainon taa pepîn. Taa pepîn nîrî uurî anî' poitîrî pepîn, to' poitîrî yentainon taa pepîn. Moropai taa pepîn uurî warayo', wîri' yentainon taa eserîke pra awanî. Maasa pra Paapaya tamî'nawîronkon amîrî'nîkon era'ma, se' kaisarî Jesus Cristo yarakkîrî aako'mamîkon wenai. \v 29 Aasîrî amîrî'nîkon wanî Cristo pemonkono pe tîwe'sanon pe. Mîrîrî ye'nen amîrî'nîkon wanî nîrî Abraão nurî'tî payanî'san pe Cristo warantî. Mîrîrî ye'nen Abraão pî' Paapa nekaremekî'pî yapisîya'nîkon pe naatîi. \c 4 \p \v 1 Î' amîrî'nîkon pî' ankapai e'to' pî' tauya sîrîrî. Maasa era'matî. More pe tîîse itun sa'manta yai, tamî'nawîrî temanne pe awanî, tîîse itesa' pe aako'mamî eserîke pra awanî, more pe awanî ye'nen. \v 2 More pe awanî tanne, tiaron pemonkonya ko'mannîpî e'pai awanî. Mîîkîrî wanî more esa' pe. Moropai itemanne esa' pe awanî. Imaimu yawîrî more ko'mamî î' pensa kure'ne teenasa' pîkîrî, iku'to'peiya ta'pî itun nurî'tîya pîkîrî. \v 3 Mîrîrî warantî nîrî anna Judeuyamî' wanî'pî, more wanî kaisarî, maasa Cristo yekare eta pra tîîse. Mîrîrî yai ko'mannî'pî î' kai'ma pata yeseru yawîrî e'pîika'tînto'pe kai'ma. \v 4 Tîîse î' pensa Paapa munmu erepanto' weiyu eseporî'pî, eesenpo'pî more pe wîri' yai. Moropai mîîkîrî ko'mamî'pî Moisés nurî'tîya yenupanto' yawîrî. \v 5 Mîrîrî yawîrî aako'mamî'pî maasa pra uurî'nîkon mo'kapa kai'ma mîrîrî Moisésya yenupanto' rî'pî winîpai. Mîrîrî yawîrî pra e'nî ye'nen e'taruma'tîn kupî tanne uurî'nîkon mo'ka'pîiya. Moropai uye'ma'pîiya'nîkon tîîsa'manta ke, Paapa munkî pe uurî'nîkon enato'pe. \p \v 6 Uurî'nîkon wanî tarîpai Paapa munkîyamî' pe. Mîrîrî ye'nen uyewankon ya' Paapaya Morî Yekaton Wannî yarima'pî. Mîîkîrî wanî inmu yekaton pe. Mîîkîrîya taa —‍Paapa, uyun —‍taiya. Mîrîrî wenai uyunkon pe Paapa wanî epu'tî. \v 7 Moriya amîrî'nîkon wanî pepîn ipoitîrî pe. Tîîse inmukuyamî' pe pu'kuru awanîkon. Moropai inmukuyamî' pe awanîkon ye'nen, Paapaya tamî'nawîronkon tînmukuyamî' pia temanne tîrî aapia'nîkon. \s1 Paulo Esewankono'ma \s2 Galácia Po Tîîko'mansenon Pî' \p \v 8 Pena amîrî'nîkonya Paapa epu'tî pra awanî yai, mia' ke ikonekasa' yapurî'pîya'nîkon. Ipoitîrî warantî aako'mamî'pîkon tîîse Paapa pe pra tîîse. \v 9 Tîîse tarîpai amîrî'nîkonya Paapa epu'sa' man. Taapai'nîkon man Paapaya amîrî'nîkon epu'sa' man. Tîîse î' wani' awanî ye'nen tiaron poitîrî pe awe'to'pe enna'popai awanîkon? Moisés nurî'tîya yenupanto' yawîrî awanîkon ya, awe'pîika'tîkon kai'ma eesenumenkakon? Awe'pîika'tîkon pepîn. \v 10 Î' ton pe taaya'nîkon, ipîkku pe iweiyu ton tîmo'kapî'se? Judeuyamî' yeseru yawîrî e'pai naatî? Kapoi era'tî pe yapurî moropai kono' mo'ta yai yapurî, amenan kono' ewomî yai yapurî taaya'nîkon, î' pe pra rî tîîse? \v 11 Mararî pra apî'nîkon esewankono'man pî' wai. Teuren kure'ne akore'ta'nîkon uuko'mamî'pî esenyaka'ma pî' itekare ekaremekî pî' mîrîrî yawîrî pra awanîkon sîrîrî. Mîrîrî ye'nen aapia'nîkon î' pe pra rî mîrîrî unekaremekî'pî wanî sîrîrî. \p \v 12 Uyonpayamî', esatîuya sîrîrî apî'nîkon î' kai'ma uurî wanî warantî, Moisés nurî'tîya yenupanto' yawîrî pra awanîkon yu'se wai. Inna seru' pepîn uurî ena'pî amîrî'nîkon warantî mîrîrî Moisésya yenupanto' rî'pî yawîrî pra. Mîrîrî yai î' kai'ma imakui'pî pe uwinîkîi eeseurîmasa'kon pra naatîi. \v 13 Manni' yai Jesus Cristo yekare ekareme'se akore'ta'nîkon erepamî'pî e'mai' pe, pri'ya pra wanî ye'nen. \v 14 Tîîse mîrîrî wenai uyewanmarîya'nîkon pra awanî'pîkon. Uyu'se awanîkon pîn, pri'ya pra esepu'tî tanne. Tîîse uyapisî'pîya'nîkon awakîrikon pe manni' Paapa narima'pî inserî yapisîya'nîkon warantî moropai Jesus Cristo erepamî akore'ta'nîkon yapisîya'nîkon warantî pu'kuru uyapisîya'nîkon. \v 15 Amîrî'nîkon wanî'pî kure'ne taatausinpai. Mîrîrî yai tîîse î' kai'ma eenasa'kon mîrîrî? Tauya apî'nîkon kure'ne aatausinpa'pîkon î' antîîpai awanî'pîkon uupia mararî pra kure'ne ayenukon rî tîmo'kai antîîpai awanî'pîkon uupia. \v 16 Mîrîrî warantî awanîkon tîpo, ayeyatonkon pe enasa' sîrîrî moriya. Maasa pra yairî eseurîma ye'nen, uyu'se pra eenasa'kon mîrîrî? \p \v 17 A'kî, insamoro warayo'kon wanî kure'ne amîrî'nîkon winîkîi tîîse inkamoro esenumenkato' wanî morî pe pra. To' esenumenka amîrî'nîkon pantaka yu'se inî'rî upîinamaya'nîkon namai. Upîinamaya'nîkon yentai tîpîinamakonpa apantakon to'ya. \v 18 Inna, seru' pepîn kure'ne amîrî'nîkon winîkîi to' esenumenka ya, morî kupîkonpa, î' wani' pra man. Mîrîrî warantî uurî esenumenka, ayarakkîrî'nîkon neken uurî wanî yai pra, tîîse o'non pata aminke wanî tanne. \v 19 Uyonpayamî', unsa'namakon, kure'ne apî'nîkon esenumenka, unmukuyamî' warantî awanîkon ye'nen. Uurî wanî asankon warantî. Manni' wîri', more yanya tîmoron epu'tî tînre yenpoto' tîuya weiyu yai warantî umoron epu'tîuya awenai'nîkon. Maasa pra kure'ne itu'se wanî amîrî'nîkon ena Cristo warantî iteseru warantî aako'mamîkonpa. \v 20 Kure'ne esenumenkan pî' wai akore'ta'nîkon e'pai wanî pî' ayarakkîrî'nîkon eseurîmato'pe, uurî pe pu'kuru, kure'ne apî'nîkon teesewankono'mai uuko'mamî wenai. \s1 Agar Moropai Sara Yekare Pî' Eeseurîma'pî Uurî'nîkon Yenupato'pe \p \v 21 Amîrî'nîkon manni'kan Moisésya yenupanto' rî'pî yawîrî e'pai'nîkon. Maasa ka'tî upî'. Etasa'ya'nîkon pra naatî, î' kai'ma Moisés nurî'tîya yenupanto' yekare? \v 22 Mîrîrîya ta'pî pena Abraão nurî'tî munkîyamî' wanî'pî asakî'ne warayo'kon. Tiwinan wanî'pî ipoitîrîpa' Agar more pe. Moropai tiaron wanî'pî ino'pî pu'kuru Sara more pe, ipoitîrîpa' pepîn. \v 23 Mîîkîrî ipoitîrîpa' more esenpo'pî î' kai'ma pemonkon esenpo warantî, tiaron pe pra. Tîîse ipoitîrîpa' pepîn ino'pî more esenpo'pî î' kai'ma kupî tîuya ta'pî Paapaya yawîrî. \p \v 24 Mîrîrî to' yekarekon wanî yenupanto'pe. Inkamoro asakî'nan wîri'sanyamî' yekare wanî î' kai'ma Paapa esetato'pe pemonkonyamî' yarakkîrî. Tiwin wanî manni' wî' po Moisés nurî'tî pia tîmaimu rumakaiya ekareme'nen pe, mîîkîrî Agar wanî. Mîrîrî Moisés nurî'tîya yenupanto' yawîrî tîîko'mansenon pe wanî to' poitîrîtonon warantî. \v 25 Manni' wî', Sinai itese' wanî Arábia pata po tîwe'sen pe. Mîrîrî yekare ekareme'nen pe Agar wanî. Moropai manni'kan Jerusalém po tîîko'mansenon, Judeuyamî' ko'mamî mîrîrî yawîrî to' poitîrîkon warantî. \v 26 Tîîse manni'kan Cristo pemonkonoyamî' wanî Moisésya yenupanto' rî'pî yawîrî tîwe'sanon pe pra, to' poitîrî pe pra. Inkamoro ko'manto' wanî ka' po, tarîron Jerusalém yentai tîwe'sen. Mîrîrî amenan Jerusalém wanî usankon pe. Mîrîrî ekareme'nen pe Sara, Abraão no'pî rî'pî wanî, maasa pra ipoitîrîpa' pra tîwanî ye'nen. \v 27 Maasa pra Paapa maimu e'menukasa'ya taasa' man: \q1 Amîrî wîri', manni' î' pensa more yenpotîpon pepîn \q1 taatausinpai e'kî. \q1 Amîrî î' pensa more morontasa' epu'tîtîpon pepîn. \q1 Mararî pra entaimepî'kî aatausinpasa' wenai. \q1 Maasa pra manni' wîri', inyo nîrumaka'pî, \q1 mîîkîrî payanî'san wanî kupî sîrîrî mararî pra, \q1 manni' tînyo yarakkîrî tîîko'mansen payanî'san yentai \rq Is 54.1\rq* \m taasai'ya man. \p \v 28 Tarîpai uyonpayamî', amîrî'nîkon wanî manni' Abraão munmu, Isaque warantî. Maasa pra eesenpo'pî Paapa maimuya taasa' yawîrî. Mîrîrî warantî nîrî amîrî'nîkon wanî Paapa munkîyamî' pe, innape imaimu kupîya'nîkon ye'nen. \v 29 Isaque esenpo'pî Morî Yekaton Wannî wenai tîîse Ismael esenpo'pî tîyun wenai. Mîrîrî pîkînsa' takon taruma'tî pia'tî'pî Ismaelya. Mîrîrî warantî Moisésya yenupanto' rî'pî yawîrî tîwe'sanonya Cristo pemonkono pe tîwe'sanon taruma'tî sîrîrî. \v 30 Tîîse î' kai'ma Paapa maimu e'menukasa'ya nai? Taasai'ya man see warantî: \q1 —‍Tîwî ano'pî poitîrîpa' yarimakî attîto'pe tînre yarakkîrî. \q1 Maasa pra mîîkîrî poitîrîpa' moreya tîyun winîpai \q1 intîrî yapisî eserîke pra man manni' ipoitîrîpa' pepîn \q1 ano'pî pu'kuru moreya intîrî yapisî manni' warantî \rq Gn 21.10\rq* \m —‍ta'pî Paapaya Abraão pî' pena. \v 31 Mîrîrî ye'nen uyonpayamî', uurî'nîkon wanî pepîn tiwin kin manni' ipoitîrîpa' munkîyamî' warantî tîwe'sanon pe. Tîîse manni' ipoitîrîpa' pepîn, ino'pî pu'kuru munkî warantî e'nî. \c 5 \s1 Moisés Yenupanto' Rî'pî Yawîronkon Maimu \s2 Tetai Pra E'tî \p \v 1 Cristoya uurî'nîkon mo'ka'pî penaro' uyeserukon winîpai inî'rî mîrîrî yawîrî eseka'nunkan yuwa namai. Maasa pra pena mîrîrî warantî e'nî'pî yairon pe e'nîto'pe teuren. Tîîse Cristoya neken ukupîkon yairon pe. Mîrîrî ye'nen sa'me e'tî, inî'rî penaro' ayeserukon yawîrî awanîkonpa tîwenna'poi pra e'tî. \p \v 2 Maasa etatî. Yairon pî' uurî Paulo eseurîma sîrîrî see warantî. Amîrî'nîkon eturumaka ya, amerekon pi'pî pottî ya'tî pî' yairon pe eenakonpa Paapa pia, Judeuyamî'ya ikupî warantî. Mîrîrî kupîya'nîkon wenai, morî pe Cristoya akupîkon pepîn. Mîrîrî yawîrî aako'mamîkon ya, Cristo nîkupî'pî wanî e'painon î' pe pra rî aapia'nîkon. \v 3 Inî'rî ankapai wai mîrîrî rî apî'nîkon. Mîrîrî ye'ka ku'nen pemonkon wanî ya, moriya mîîkîrîya tamî'nawîrî mîrîrî Moisés nurî'tîya yenupato' yawîrî ikupî ko'mannîpî e'pai awanî tîwa'kai pra. \v 4 Inkamoro esenumenka mîrîrî ku'sa' tîuya'nîkon wenai Paapaya uyapisîkon kai'ma to' esenumenka, maasa pra Moisés nurî'tîya yenupanto' yawîrî tîwanîkon ye'nen, tîîse inkamoro atarimasa' mîrîrî mîîkîrî Cristo morî pe ku'to' ton piapai, mîrîrî epe'mîra Paapa nîtîrî anapi'pai pra tîwanîkon wenai. \v 5 Tîîse uurî'nîkonya inîmîkî î' kai'ma Paapaya uurî'nîkon yapisî, yairon pe uku'sai'ya'nîkon ye'nen. Uurî'nîkon yapisîiya, epu'tî emapu'tî Morî Yekaton Wannîya. Mîrîrî pîkînsa', moropai innape iku'to' wenai, Moisésya yenupanto' rî'pî kupî wenai pra, uurî'nîkon yapisîiya morî pe. \v 6 Mîrîrî warantî Cristo yarakkîrî uurî'nîkon wanî tiaronkon yentai e'ku'nî pî' pra. Mîrîrî ye'nen mîrîrî amerekon pi'pî pottî ya'tîto' wanî î' pe pra, tîîse e'sa'namanto', moropai innape Cristo ku'to' wenai uurî'nîkon e'pîika'tîn. \p \v 7 A'kî uyonpayamî', pena amîrî'nîkonya Cristo nîkupî'pî kupî'pî innape, moropai mîrîrî kupî pî' aako'manpîtî'pî, awe'pîika'tî'pîkon. Tîîse anî'ya mîrîrî kupîya'nîkon pra awanî emapu'tî'pî, yairon yawîrî aako'mamîkon namai? \v 8 O'non ye'ka pe amîrî'nîkon yeka'nunka'pîiya tîwî ikupîkonpa? Mîrîrî kupîtîpono'pî wanî amîrî'nîkon yarakkîrî Paapa pe pra, manni' amîrî'nîkon yannotîpon pe pra. \v 9 Taa to'ya manni' warantî: —‍Mararon kîsere'na yai'meto' ke yai'mesa' ya, tamî'nawîrî mîrîrî kîsere'na yai'mesai'ya wanî —‍taa to'ya. Mîrîrî warantî tamî'nawîrî amîrî'nîkon esenku'tî eserîke awanî seru'ye'kon pî'. \v 10 Tîîse uyonpayamî', mîrîrî ye'ka kupî pî' aako'mamîkon eserîke pra akupîkon pî' wai. Tîîse î' kai'ma yairî eesenumenkato'kon ton erepamî kupî pî' wai yairî. Maasa pra Cristo yarakkîrî e'nî ye'nen. Moropai manni' pemonkon, mîrîrî ye'ka kupîya'nîkon emapu'tîtîpon, mîîkîrî ye'ka taruma'tî Paapaya eserîke awanî epu'tî pî' wai. Mîrîrî kupîiya anî' pe awanî tepu'se pra. \p \v 11 Uyonpayamî', tiaronkon esenumenka amerekon pi'pî pottî ya'tî ekaremekî pî' uuko'mamî kai'ma. Tîîse e'pîika'tînto'pe mîrîrî Judeuyamî' yeseru ekaremekîuya ya, Judeuyamî' ekore'ma pepîn e'painon, eseurîmato' pî'. Tîîse Cristo sa'mantato' yekare ekaremekîuya ye'nen, Judeuyamî' ekore'ma mîrîrî pî'. \v 12 Moropai î' kai'ma inkamoro ye'ka pemonkonyamî'ya Judeuyamî' yeseru ya' amerekon pi'pî pottî ya'tî yu'se to' wanî ya, uurî pia ipi'pî neken ya'tî to'ya e'pai pra awanî, tîîse tamî'nawîrî tîmerekon ya'tî to'ya to' esemuka e'pai awanî tiwin ite'ka. \p \v 13 Amîrî'nîkon yanno'pî Paapaya uyonpayamî', Moisés nurî'tîya yenupanto' yawîrî eeseka'nunkakon namai. Tîîse mîrîrî ye'ka winîpai eemo'kasa'kon pî' ke'wapu'tîtî penaron ayeserukon rî'pî maimu pe. Tîîse mîrîrî warantî pra eetî'nînmakon e'pai man. Mîrîrî wenai tiaronkon pîika'tîtî. \v 14 Maasa pra tamî'nawîron Moisés nurî'tîya yenupanto' wanî tiwin. Ta'pîiya see warantî: \q1 —‍Awanîyakon sa'namakî aawarîrî awe'sa'nama manni' warantî \rq Lv 19.18\rq* \m —‍ta'pîiya. \v 15 Tîîse eesiyu'pîtîkon pî' aako'mamîkon ya, morî pe Cristo yarakkîrî aako'mamîkon pepîn. Mîrîrî ye'nen aka, tîwarî e'tî mîrîrî warantî aako'mamîkon namai. \s1 Morî Yekaton Wannî Nama Tarîron Ka'rî Uyeserukon Yawîrî Ko'mannî \p \v 16 Î' ankapai e'to' mîrîrî pî' tauya sîrîrî. Tîwî Paapa winîpainon Morî Yekaton Wannîya amîrî'nîkon pinunpa o'non poro itu'se tîwanî pîkîrî. Mîrîrî kupî mîîkîrîya tanne, tarî itu'se awe'to'kon maimu yawîrî pra awanîkon. \v 17 Maasa pra tarî itu'se e'nîto' uyeserukon wanî Paapa winîpainon Morî Yekaton Wannî yewanma pe, moropai itu'se Morî Yekaton Wannî e'to' wanî uurî'nîkon yewanma pe. Mîrîrî ye'nen inkamoro wanî sa'nîrî eseyaton pî'. Mîrîrî pîkînsa' amîrî'nîkonya itu'se awe'to'kon kupî eserîke pra man. \v 18 Tîîse Morî Yekaton Wannî maimu yawîrî awanîkon ya, tiwin kin Moisésya yenupanto' rî'pî yawîrî pra awanîkon. \p \v 19 A'kî, maasa era'matî. Imakui'pî teserukon yawîrî tîwe'sanon yeseru wanî teesera'mai. To' yeseru wanî se' tapairî tîwe'sanon pe wîri'sanyamî' yarakkîrî. Se' tapairî wîri'sanyamî' wanî warayo'kon yarakkîrî. Nura kupî to'ya, to' eppepî pepîn. \v 20 Moropai mia' ke ikonekasa' yapurînenan pe to' wanî. Moropai pia'sanyamî' yapurînenan pe to' wanî. Mîrîrî kupî tîuya'nîkon wenai pemonkon yeyaton pe to' wanî. Teepîsanon pe to' wanî. Teekore'masanon pe to' wanî. Moropai tîkinmuwasenon pe to' wanî. Moropai tu'ke î' yu'se tîwe'sanon pe to' wanî. Inkamoro ye'kakon wanî tîwe'pantakakon tîîwarîrî'nîkon tiaronkon yarakkîrî. \v 21 Inkamoro wanî î' kai'ma tiaron yemanne yu'se tîwe'sanon pe. Teetînsenon pe to' wanî. Teesiyu'pî'sanon pe to' wanî. To' ko'mamî mararî pra mîrîrî ye'kakon imakui'pî kupî pî'. Mîrîrî ye'nen tauya inî'rî pena ta'pîuya warantî. Mîrîrî ye'kakon ku'nenan esa' pe Paapa wanî pepîn. Inkamoro wîtî eserîke pra awanî Paapa pia. Ipatîkarî yarakkîrî to' ko'mamî pepîn. \p \v 22 Tîîse Morî Yekaton Wannî maimu yawîrî e'nî'nîkon ya, e'nî see warantî: e'sa'naman, atausinpan, tîwanmîra e'nî, teekore'masen pe pra e'nî, nari' pe pra e'nî, morî pe e'nî yairî î' ta'pî yawîrî e'nî, \v 23 mîî pe tîwe'sen pe pra e'nî, uuwarîrî'nîkon wanî teetî'nînmasen pe e'nî. Mîrîrî warantî morî pe e'nî ya, anî'kanya yenupanto' puremekî pepîn. \v 24 Manni'kan Jesus Cristo yapisîtîponkonya penaro' imakui'pî teserukon rumaka'pî. Maasa pra pakî'nan pona Cristo sa'manta'pî wenai, morî pe uurî'nîkon kupîpa. Mîrîrî ye'nen inî' imakui'pî anku'pai pra enanî'pî. \v 25 Morî Yekaton Wannîya upîika'tîsa'kon ye'nen imaimu yawîrî ko'mannî yuwapai'nîkon. Tîwî mîîkîrî esenyaka'ma ko'mannîto' ya' tîîpai'nîkon. \v 26 Uurî'nîkon atapurî eserîke pra man tiaron uyonpakon yentai ipîkku pe e'nî pî'. Anî' ekore'ma eserîke pra man mîrîrî warantî. Tiaron warantî ipîkku pe e'pai e'nî pî' o'ma'tan eserîke pra man. Mîrîrî warantî ikupî pî' ko'mannî e'pai'nîkon pra man. \c 6 \s1 Awe'pîika'tîkon Yuwatî \p \v 1 Uyonpayamî', anî'ya amîrî'nîkon kore'ta imakui'pî kupî eposa' ya, manni' Morî Yekaton Wannî maimu yawîrî tîwe'senya mîîkîrî pîika'tî e'pai awanî, inkupî'pî wenai. Imakui'pî pe tînkupî'pî wanî epu'to'peiya moropai irumakato'peiya. Tîîse mîrîrî kupîiya e'pai awanî mîî pe tîwe'se pra, tîîse morî pe. Moropai tîwarî si'ma ikupîiya e'pai awanî, imakui'pî ya' nîrî teena namai. \v 2 Awe'pîika'tîkon yuwatî ayonpakon pokonpe. To' meruntîtannîpî yuwatî to' atausinpato'pe. Moropai mîrîrî warantî ikupî pî' aako'mamîkon ya, Cristoya ta'pî yawîrî ikupîya'nîkon mîrîrî. ˻Maasa pra ta'pîiya: —‍Ayonpakon sa'namatî, tîwî tîku'se pra.˼ \v 3 Anî' esenumenka ya, tîîwarîrî ipîkku pe tîwanî pî', ipîkku pe pra si'ma, mîîkîrî esenku'tîsa' sa'ne mîrîrî tîîwarîrî. \v 4 Mîrîrî ye'nen tiwin pî' si'ma warîrî wanî esera'man e'pai awanî. Î' rî ku'sa', morî ku'sa' imakui'pî ku'sa' era'mapai man. Morî ku'sa' epu'tî ya, moriya mîrîrî pî' atapurîn. Morî pe tiaron yeseru wenai iwarantî atapurîn eserîke pra man. \v 5 Maasa pra tiwin pî' si'ma uyeserukon unkupî'pîkon esera'ma kupî sîrîrî. Mîrîrî ye'nen Cristo pia erepannîsa' ya, uurî'nîkonya rî unkupî'pîkon ku'sa' ekaremekî kupî sîrîrî ipî'. \p \v 6 Amîrî'nîkon kore'ta Cristo yekare pî' ayenupanenkon wanî ya, mîîkîrî pîika'tîya'nîkon yuwatî, tamî'nawîrî itu'se awe'to' pî' morî pe. Itekkari ton pî' ito' ton ke, ipata'se' ton ke, mîrîrîkon ke ipîika'tîya'nîkon yuwatî. \p \v 7 Tauya sîrîrî see warantî. Paapa yenku'tîya'nîkon kai'ma kîsenku'tîtî, tamî'nawîrî Paapaya epu'tî tanne. Maasa era'matî. Warayo'ya tînmîri pîmî ya, mîrîrî inpîmî'pî aro'ta moropai eepeta. Mîrîrî tînpîmî'pî mo'kaiya. Tiaron pe eepetasa' pra awanî. \v 8 Mîrîrî warantî nîrî anî'ya morî ku'sa' ya, Morî Yekaton Wannî atausinpato' yawîrî morî eporîiya Morî Yekaton Wannî winîpai, ipatîkarî tîîko'manto' ton. Tîîse anî'ya imakui'pî ku'sa' ya, itu'se teesenumenka yawîrî, mîîkîrîya imakui'pî yepe' pe e'taruma'tînto' eporî, aasa'manta ipatîkarî. \v 9 Mîrîrî ye'nen morî kupî pî' ko'mannî teeseta'kai pra. Tîwîrî ikupî pî' e'nîpai man, maasa pra î' pensa yapisî weiyu erepamî yai, yapi'to'pe'nîkon. \v 10 Mîrîrî ye'nen tîwîrî ikupî eserîkan wanî ya, morî ku'pai'nîkon man tamî'nawîronkon yarakkîrî. Tîîse ikupî ya, manni'kan uyonpakon innape Jesus Cristo kupîtîponkon pîika'tî yuwapai man, maasa pra inkamoro wanî ye'nen uyonpakon pe. Moropai innape iku'nenan pepîn nîrî pîika'tîtî. \s1 Paulo Esekaremekî \s2 Moropai Tiwinkano'pî Pe Panamaiya \p \v 11 Uurîya sîrîrî kaareta menuka sîrîrî uyenya ke pu'kuru aapia'nîkon. Maasa era'matî î' kai'ma inonkon pe imenukasau'ya. \p \v 12 Tarîpai tauya sîrîrî apî'nîkon insamoro ayenupanenkon pî'. Inkamoro wanî ipîkku pe tîwe'ku'sanon pe. —‍Amerekon pi'pî pottî ya'tîtî, —‍taa pî' to' ko'mamî teeseka'nunkai. Mîrîrî kupîya'nîkon yu'se to' wanî tîpî'nîkon Judeuyamî' o'ma'ta namai. Maasa pra Cristo sa'mantato' yekare neken ekaremekî to'ya ya, Judeuyamî'ya to' taruma'tî e'painon. \v 13 Tîîse mîrîrî warantî amîrî'nîkon ena yu'se tîwe'sanonya tamî'nawîrî Moisés nurî'tîya yenupanto' kupî pepîn. Tîîse tîmaimukon pe mîrîrî ku'sa'ya'nîkon wenai atapurîpai to' wanî. Taa to'ya: —‍Anna maimu pe iku'sa' to'ya —‍taa to'ya. Mîrîrî kupîya'nîkon yu'se to' wanî, poro po neken teesera'masen ton api'pîkon pî'. \v 14 Tîîse uurî wanî pepîn inkamoro warantî. Jesus Cristo sa'mantato' neken ku'nen pe wanî innape. Maasa pra Jesus sa'manta'pî wenai uurî nîrî, uusa'manta'pî iwarantî. Mîrîrî ye'nen Paapa yapurînenan pepîn warantî e'pai pra wai. Moropai mîrîrî wenai tîîpia'nîkon uurî yu'se pra to' wanî, Cristo warantî wanî ye'nen. \v 15 Î' wani' awanî pepîn Paapa pia, mîrîrî warantî e'nî ya, Judeuyamî' yeseru ya' e'nî tanne, to' yeseru ya' pra e'nî tanne. Tîîse Paapa wanî pemonkon yeseru miakanmapai amenan pe awe'to'pe. \v 16 Moropai tamî'nawîronkon manni'kan sîrîrî yawîrî yapurînenan wanî ya, inkamoro pia tîwanmîn moropai tî'noko'manto' wanî mîrîrî. Tamî'nawîronkon Paapa pemonkonyamî', innape yapurînenan pia Paapaya itîrî yu'se wanî. \p \v 17 Mîrîrî ye'nen anî'ya taa: —‍Cristo naipontî'pî pepîn amîrî, yu'se pra wai. Maasa pra sîrîrî uyesa'ya ekaremekî sîrîrî î' kai'ma erekî' pe wanî. Mîrîrîya Jesus Cristo wanîyakon pe wanî ekaremekî sîrîrî, uyera'manenanya uyera'mato'pe. \p \v 18 Uyonpayamî', morî epe'mîn tîrî Uyepotorîkon Jesus Cristoya yu'se wai tamî'nawîronkon amîrî'nîkon pia. Moropai ayarakkîrî'nîkon aako'mamî yu'se wai. Mîrîrî warantî e'pai man. Mîrîrî neken.