\id EPH - Macushi NT -Brazil 2013 (DBL -2013) \h Efésios \toc1 Sîrîrî Kaareta Paulo Nîmenuka'pî Éfeso Ponkon Pia \toc2 Efésios \toc3 Ef \mt2 SÎRÎRÎ KAARETA PAULO NÎMENUKA'PÎ \mt1 ÉFESO PONKON PIA \ip Sîrîrî kaareta menuka'pî Pauloya moropai yarima'pîiya innape Jesus ku'nenan Éfeso ponkon pia. Roma po atarakkannîto' yewî' ta tîwanî tanne, imenuka'pîiya. Î' kai'ma Paapa esenumenkato' wanî ekaremekî'pîiya. Tamî'nawîronkon pemonkonyamî' esa' pe Jesus kupîiya pî' eeseurîma'pî. Moropai ta'pîiya nîrî inkamoro wanî Jesus yarakkîrî, tiwin to' enasa' ye'nen, tiaronkon pemonkonyamî'ya morî to' yeseru era'ma e'pai awanî. \c 1 \p \v 1 Uurî Paulo, Jesus Cristo naipontî'pî itu'se Paapa wanî ye'nen. Sîrîrî kaareta menukauya amîrî'nîkon pia, Paapa nîmo'ka'san tîmîrî ton pe, Éfeso cidaderî ponkon pia. Amîrî'nîkon wanî innape Jesus Cristo kupî pî' tîîko'mansenon pe. \p \v 2 Manni' epe'mîra Paapa nîtîrî moropai tîwanmîra e'nîto' tîrî Uyunkon Paapaya moropai Uyepotorîkon Jesus Cristo yunya yu'se wai aapia'nîkon. \s1 Upîika'tî Tîuya'nîkon Pî' Paapa Esenumenka'pî Cristo Wenai \p \v 3 Paapa, Uyepotorîkon Jesus Cristo yun yapurîpai'nîkon. Maasa pra ka' winîpainon, Morî Yekaton Wannî tîrî tîuya wenai uurî'nîkon koneka'pîiya morî pe. Ikupî'pîiya Cristo nîkupî'pî wenai. \v 4 Maasa pra pena, sîrîrî pata koneka tîuya rawîrî, Paapaya uurî'nîkon menka'pî, Jesus Cristo nîkupî ton wenai. Morî pe pu'kuru e'nîto'pe moropai î' rî imakui'pî unkupî'pîkon ton pra e'nîto'pe tîrawîrî umenka'pîiya'nîkon. Paapaya uurî'nîkon sa'nama'pî kure'ne. \v 5 Mîrîrî ye'nen eesenumenka'pî pena tînmukuyamî' pe uurî'nîkon kupî tîuya pî', Jesus Cristo wenai. Mîîkîrî esenumenka'pî itu'se tîwanî ye'nen. \v 6 Mîrîrî ye'nen uurî'nîkonya yapurî e'pai awanî kure'ne. Maasa pra morî tîrî'pîiya epe'mîra, tînmu kure'ne tînsa'nama wenai. \p \v 7 Maasa pra uurî'nîkon wanî Jesus Cristo ne'ma'san pe, tîmînî i'kamo tîuya yai pakî'nan pona. Mîrîrî wenai unkupî'pîkon imakui'pî kupî'pî Paapaya tîîwanmîra. Mîrîrî kupî'pîiya maasa pra upî'nîkon morî pe pu'kuru tîwanî ye'nen. \v 8 Mararî pra tîwakîri pe pu'kuru uurî'nîkon pia itîrî'pî Paapaya, epu'nen pe pu'kuru tîwanî ye'nen. \v 9 Moropai anî' nepu'tî pepîn epu'to'pe uurî'nîkonya ikupî'pîiya. Î' kai'ma ikupî tîuya pî' Jesus Cristo nîkupî'pî wenai, manni' pî' eesenumenka'pî pena. Mîrîrî yenpo'pîiya uupia'nîkon. \v 10 Moropai tamî'nawîrî ekonekasa' yai, ikupîiya ta'pî tîuya yawîrî. Tamî'nawîronkon rumakaiya Cristo yenya'. Tamî'nawîrî ka' po tîîko'mansenon moropai non po tîîko'mansenon rumakaiya itenya', tamî'nawîronkon esa' pe awe'to'pe. \v 11 Tamî'nawîrî sîrîrî kupî'pî Paapaya, pena î' kai'ma teesenumenka'pî yawîrî. Mîrîrî ye'nen mîîkîrîya uurî'nîkon menka'pî tîpemonkono pe e'nîto'pe Cristo wenai. Mîrîrî kupî'pîiya itu'se tîwanî ye'nen. \v 12 Mîrîrî kupî'pîiya tapurîto'pe uurî'nîkon ˻Judeuyamî'ya,˼ morî pe, ipîkku pe Paapa e'to' yapurîto'pe. Maasa pra e'mai' pe innape Cristo ku'sa'nîkon, moropai inîmîkî pî' ko'mannî, iipia ko'mannîto'pe. \p \v 13 Amîrî'nîkon yarakkîrî nîrî awe'kupî'pî mîrîrî warantî. Î' pensa yairon Cristo yekare e'pîika'tînto' eta'pîya'nîkon yai, ikupî'pîya'nîkon innape. Moropai mîrîrî yai, Paapaya Morî Yekaton Wannî tîrîuya taasa' tîuya yawîrî itîrî'pî aapia'nîkon. Tîmîrî pe awanîkon ekareme'nen pe itîrî'pîiya. \v 14 Morî Yekaton Wannî tîrî'pîiya imakui'pî yapai tîpemonkonoyamî' ye'ma'pî tîuya ekareme'nen pe. Moropai tîîpia inkamoro yarî tîuya ekareme'nen pe itîrî'pîiya. Mîrîrî wenai uurî'nîkonya epu'tî î' taasa' tîuya yawîrî Paapaya ikupî. Mîrîrî ye'nen morî pe Paapa e'to' pî' yapurî e'pai awanî kure'ne. \s1 Paulo Epîremato' \p \v 15-16 Mîrîrî ye'nen uurî epîrema sîrîrî. Innape Uyepotorîkon Jesus Cristo kupî pî' awanîkon moropai tamî'nawîrî manni'kan innape iku'nenan sa'namaya'nîkon yekare etasau'ya pata pai, epîrema pî' uuko'mamî tîîtî'napanse pra. —‍Morî pe man —‍tauya Paapa pî' amîrî'nîkon wenai. Sîrîrî warantî uurî enpenata tîwîrî rî amîrî'nîkon pî'. \v 17 Moropai Paapa Uyepotorîkon Jesus Cristo yun manni' morî pu'kuru pî' esatîuya. Amîrî'nîkon pia epu'nen pe awe'to'kon ton tîîto'peiya. Î' kai'ma tîwanî ekareme'nen ton Morî Yekaton Wannî tîîto'peiya. Mîrîrî warantî neken î' kai'ma Paapa wanî epu'tîya'nîkon inî' panpî'. \v 18 Epîrema sîrîrî. Esatîuya Paapa pî' mîîkîrîya anepu'tîkon pepîn epu'tîya'nîkon emapu'to'pe. Maasa pra amîrî'nîkon yanno'pîiya ipatîkarî aako'mamîkonpa Cristo pia, moropai tamî'nawîrî intîrî yapisîkonpa. Tamî'nawîrî mîrîrî epu'tîya'nîkon emapu'to'peiya esatîuya sîrîrî. \v 19 Moropai epîrema sîrîrî î' kai'ma kure'ne Paapa meruntîri wanî epu'tîkonpa. Mîrîrî tîmeruntîri tîrî'pîiya uurî'nîkon pia, innape tîku'nenan pia, (morî pe uyewankon konekato'pe tîuya). \v 20 Mîrîrî tîmeruntîri yenpo'pî Paapaya pena kure'nan, î' pensa Cristo pîmî'sa'ka tîuya yai. Moropai mîrîrî tîmeruntîri ke mîîkîrî tîrî'pîiya tîmeruntîri winî eereutato'pe ka' po. \v 21 Miarî si'ma tamî'nawîronkon yentai ikupî'pîiya. Manni'kan epu'nenan, moropai ipîkkukon, moropai tiaronkon esa' pe tîwe'sanon, tamî'nawîronkon inkamoro sîrîrî pata po tîîko'mansenon yentai ikupî'pîiya. Moropai inkamoro yentai neken pra, tîîse maasa amenan pata koneka Paapaya yai, ipîkku pe tîwe'sanon wanî kupî sîrîrî. Inkamoro yentai nîrî ikupî'pîiya. \v 22 Paapaya tamî'nawîron kupî'pî Cristo ma're awe'to'pe, moropai Cristo maimu yawîrî to' ko'manto'pe. Maasa pra Cristo neken tîrî'pîiya tînmenka'san ton pe, inkamoro tîpemonkonoyamî' tamî'nawîronkon yepotorî pe awe'to'pe. \v 23 Maasa pra imenka'san wanî Cristo waikatoi pe, itesa' warantî. Moropai inkamoro pu'pai pe Cristo ko'mamî tîmîrî pe to' wanî ye'nen. Mîrîrî warantî tamî'nawîrî awe'to' yawîrî to' wanî, tîîse Cristo ton pîn awanî ya, awe'to' yawîrî awanî pepîn. Maasa pra mîîkîrî ko'mamî tamî'nawîrî tînkoneka'pî yepoi, tamî'nawîronkon ko'mannî'nen pe. \c 2 \s1 Sa'mantanto' Winîpai E'pîika'tînto' \p \v 1 Pena amîrî'nîkon wanî'pî isa'manta'san pe, maasa pra Paapa maimu yawîrî aako'mansa'kon pra awanîkon ye'nen, imakui'pî kupî pî' aako'mamîkon ye'nen. \v 2 Mîrîrî yai, sîrîrî pata po tîîko'mansenon ko'mamî'pî warantî aako'mamî'pîkon. Inkamoro yaipontînen, Makui maimu yawîrî aako'mamî'pîkon. Mîîkîrî Makui wanî sîrîrî pata po o'ma'kon, tîpoitîrîtonon yaipontînen pe, moropai Paapa maimu yawîrî pra tîîko'mansenon yaipontînen pe. \v 3 Tamî'nawîrî uurî'nîkon nîrî ko'mamî'pî pena, imakui'pî kupî pî' inkamoro ko'mamî'pî warantî. Itu'se e'nîto' yawîrî anku'pai uurî'nîkon esenumenka'pî. Î' kai'ma esenumenkan yawîrî ko'mannî'pî. Tiaronkon pî' teekore'ma'pî warantî uurî'nîkon pî' nîrî Paapa ekore'ma'pî, mîrîrî imakui'pî pe e'nîto' wenai. Mîrîrî wenai uurî'nîkon antaruma'tîpai Paapa wanî'pî. \v 4-5 Tîîse mîîkîrîya uurî'nîkon era'ma'pî tî'noko'pî pe, kure'ne usa'nama tîuya'nîkon ye'nen. Ipatîkarî enen ko'mannîto' ton tîrî'pîiya. Teuren pena imakui'pî unkupî'pîkon wenai, isa'manta'san warantî e'nî tanne, uurî'nîkon ko'manto' ton tîrî'pîiya Jesus Cristo yarakkîrî. Mîrîrî epe'mîra Paapa nîtîrî'pî wenai, awe'pîika'tîsa'kon. \v 6 Paapaya Jesus Cristo pîmî'sa'ka yai, uurî'nîkon nîrî pîmî'sa'ka'pîiya yarakkîrî. Moropai upata'se'kon ton tîrî'pîiya, ka' po si'ma tamî'nawîronkon ko'mannî'nen pe e'nîto'pe Cristo pokonpe. \v 7 Paapaya mîrîrî kupî'pî maasa pra tîwîrî tamî'nawîronkonya epu'to'pe, mararî pra morî tîrî tîuya uupia'nîkon epe'mîra. Kure'ne usa'nama'pîiya'nîkon moropai upî'nîkon mîrîrî yenpo'pîiya Jesus Cristo nîkupî'pî wenai. \v 8 Maasa pra epe'mîra Paapa nîtîrî'pî wenai amîrî'nîkon e'pîika'tîsa', innape ikupîya'nîkon ye'nen. Itu'se amîrî'nîkon e'to' wenai pra, î' ankupî'pîkon wenai pra, tîîse amîrî'nîkon repa'pîiya epe'mîra. \v 9 Awe'pîika'tîsa'kon pepîn, morî ankupî'pîkon wenai. Mîrîrî ye'nen anî' wanî pepîn mîî pe mîrîrî pî'. \v 10 Maasa pra morî pe uurî'nîkon wanî Paapa nîkoneka'san pe, Jesus Cristo piawonkon pe e'nî ye'nen. Moropai mîîkîrî yarakkîrî ko'mannî wenai, morî kupî pî' ko'mannîto'pe ukoneka'pîiya'nîkon. Mîrîrî morî pî' Paapa esenumenka'pî pena ikupî pî' ko'mannîto'pe. \s1 Cristo Pemonkono Pe Judeuyamî' Pepîn Ena \p \v 11 Enpenatatî î' kai'ma pena awanî'pîkon pî'. Amîrî'nîkon esenposa' pra man Judeuyamî' pe. Mîrîrî ye'nen Judeuyamî' mîî pe tîwe'sanonya taa apî'nîkon: —‍Paapa pemonkono pe pra awanîkon maasa pra amerekon pi'pî ya'tî to'ya pra awanî'pî —‍taa to'ya. Tesa'kon pî' neken to' atapurî, ˻tewankon yawon pî' pra˼. \v 12 Enpenatatî, pena aako'mamî'pîkon aminke Cristo pî'. Paapa pemonkonoyamî' imenka'san yonpa pe pra awanî'pîkon. Mîrîrî ye'nen î' ta'pî Paapaya to' pî' yawîrî ikupî'pîiya tîpemonkonoyamî' ton pe, tîîse amîrî'nîkon ton pe pra. Iwinîpainon morî nîmîkîya'nîkon pra awanî'pîkon. Aako'mamî'pîkon sîrîrî pata po Paapa tepu'se pra. Mîrîrî warantî awanî'pîkon pena. \v 13 Pena amîrî'nîkon ko'mansa' aminke Paapa pî' tîîse Cristo sa'manta'pî, imînî eti'kamo'pî pakî'nan pona. Mîrîrî inkupî'pî wenai tîîpia amîrî'nîkon enepî'pîiya. \p \v 14 Maasa pra mîîkîrî rî Cristoya tîwanmîra awe'to'kon ton tîrî'pî. Akupî'pîiya'nîkon Judeuyamî' moropai Judeuyamî' pepîn yarakkîrî tiwinan warantî. Tiwin pemonkon warantî aako'mamîkonpa teesiyu'pî'se pra. Mîîkîrîya eseyaton pî' awe'to'kon yaretî'ka'pî. \v 15 Maasa pra Moisés nurî'tîya yenupanto', Judeuyamî' yeseru yaretî'ka'pîiya. Tarîpai Jesus Cristo wenai tiwin akupî'pîiya'nîkon. Mîrîrî ye'nen amenan pe amîrî'nîkon kupî'pîiya tîpemonkono pe. Mîrîrî warantî tîwanmîn tîrî'pîiya. \v 16 Pakî'nan pona tîîsa'manta yai, Cristoya eseyaton pî' e'nîto' yaretî'ka'pî. Maasa pra morî pe uurî'nîkon, Judeuyamî', Judeuyamî' pepîn ena emapu'tî'pîiya Paapa yarakkîrî, tînkupî'pî wenai. Moropai ukupî'pîiya'nîkon tiwinan pemonkon warantî. \v 17 Mîrîrî ekareme'se Cristo iipî'pî. Moropai mîrîrî ekareme'pîtî'pîiya tamî'nawîronkon pî' tîwanmîra aako'mamîkonpa. Ekaremekî'pîiya amîrî'nîkon Judeuyamî' pepîn pî', aminke Paapa pî' tîwe'sanon. Moropai Judeuyamî' pî' nîrî ekaremekî'pîiya, aminke pra ipî' tîwe'sanon pî'. \v 18 Cristo nîkupî'pî wenai uurî'nîkon tamî'nawîronkon Judeuyamî' moropai Judeuyamî' pepîn wîtî tarîpai Paapa pia. Maasa pra Morî Yekaton Wannîya uurî'nîkon yarî, mîîkîrî rîya. Inî'rî uma'nîpanenkon ton pra. \p \v 19 Mîrîrî ye'nen amîrî'nîkon Judeuyamî' pepîn wanî pepîn ka'ran pe tîwe'sen warantî. Tîîse amîrî'nîkon wanî tarîpai Paapa pemonkonoyamî' pe. Inmukuyamî' pe awanîkon! \v 20 Amîrî'nîkon wanî Paapa yewî' konekasa' warantî. Moropai anna, Jesus naipontî'san moropai profetayamî' wanî tî' warantî yapîtanî'to'pe itîîsa'. Maasa pra anna winîpai itekare etasa'ya'nîkon ye'nen. Tîîse Jesus Cristo wanî kure'nan tî' warantî tamî'nawîrî uurî'nîkon yapîtanî'nen pe. \v 21 Mîîkîrîya uurî'nîkon ko'mannîpî tamî'nawîrî morî pe e'nîto'pe. Moropai mîîkîrîya inî' panpî' tepu'to'pe uurî'nîkonya ikupî tîmîrî tonpe tîîpia eturumakanto'pe. \v 22 Mîrîrî warantî nîrî amîrî'nîkon wanî itewî' pe, Jesus Cristo yarakkîrî awanîkon ye'nen. Tiaronkon innape iku'nenan pokonpe tiwin itewî' pe ukonekaiya'nîkon, ita Paapa ko'manto' ton, Morî Yekaton Wannî wenai. Mîrîrî warantî uurî'nîkon wanî. \c 3 \s1 Pauloya Itekare Ekaremekî Judeuyamî' Pepîn Pî' \p \v 1 Mîrîrî ye'nen uurî Paulo, Jesus Cristo poitîrî wanî sîrîrî tarî atarakkannîto' ta itekare ekaremekîuya ye'nen amîrî'nîkon, Judeuyamî' pepîn pî'. \v 2 Upî' morî pe tîwanî ye'nen, iku'to'peuya Paapaya itîrî'pî uupia, epu'tî pî' naatîi. Amîrî'nîkon Judeuyamî' pepîn kore'ta esenyaka'mato'pe itîrî'pîiya. \v 3 Paapaya î' kai'ma ikupî tîuya ekaremekî'pî upî' Judeuyamî' pepîn yarakkîrî. Sîrîrî itekare, sîrîrî tîpose anî' nepu'tî pepîn menuka'pîuya aapia'nîkon mararî, kure'ne pra. \v 4 Mîrîrî erenkasa'ya'nîkon ya, epu'tî'pîya'nîkon sîrîrî. Î' kai'ma manni' anî' nepu'tî pepîn, Cristo wenai Paapa nîkupî ton pî' esenumenka epu'tî'pîya'nîkon. \v 5 Pena patapai anî' nepu'tî'pî pepîn sîrîrî. Tîîse sîrîrî patapai, Morî Yekaton Wannî wenai Paapaya yenpo'pî, sîrîrî epu'to'pe tînaipontî'sanya moropai Paapa maimu ekareme'nenanya. \v 6 Anî' nepu'tî pepîn wanî see warantî: Cristo nîkupî'pî yekare eta tîuya'nîkon wenai Judeuyamî' pepînya tîwe'pîika'tîto'kon ton yapisî e'painon Judeuyamî' pokonpe Paapa winîpai. Inkamoro wanî nîrî Paapa munkîyamî' pe, tiwin pemonkon warantî to' e'to'pe Judeuyamî' yarakkîrî. Moropai Jesus Cristo nîkupî'pî wenai, inkamoro nîrî pîika'tî Paapaya. \v 7 Epe'mîra tîntîrî tîrî'pî Paapaya uupia, moropai kure'ne meruntî ke urepa'pîiya, tîmaimu ekareme'to'peuya. Mîrîrî wenai, Paapaya uurî yaipontî'pî sîrîrî itekare ekareme'to'peuya. \p \v 8 Teuren uurî wanî tanne tamî'nawîronkon Paapa pemonkonoyamî' ma're, tîîse Paapaya itîrî'pî uupia tîmaimu ekareme'to'peuya Judeuyamî' pepîn pî'. Kure'ne anî'ya epu'tî yentai Cristo nîtîrî ton mîrîrî ekaremekîuya Judeuyamî' pepîn pî'. \v 9 Moropai î' kai'ma Judeuyamî' pepîn pîika'tî Paapaya ekaremekîuya tamî'nawîronkonya epu'to'pe, manni' anî' nepu'tî pepîn pena patapainon. Paapaya neken epu'tî'pî pena, tamî'nawîron konekatîponya. \v 10 Tîîse sîrîrî innape iku'nenan Judeuyamî' moropai Judeuyamî' pepîn tîmo'ka'san wenai, tîwîrî epu'nen pe tîwanî epu'tî ipîkkukonya. Manni'kan ka' po tîîko'mansenonya, inserîyamî'ya taa: —‍Kure'ne epu'nen pe Paapa wanî. Mîrîrî taa to'ya, innape Paapa ku'nenan era'ma tîuya'nîkon wenai. \v 11 Mîrîrî epu'nen pe awanî esepu'tî. Uyepotorîkon Jesus Cristo yarima'pîiya wenai, tîwîrî teesenumenkato' yawîrî. \v 12 Mîrîrî ye'nen Cristo yarakkîrî e'nî wenai, innape ikupî ye'nen, Paapa pia uurî'nîkon erepamî e'painon eranne' pe pra. \v 13 Mîrîrî ye'nen tauya sîrîrî apî'nîkon. Teesewankono'mai pra e'tî, tarî uurî e'taruma'tîto' pî', maasa pra amîrî'nîkon ton pe e'taruma'tî sîrîrî. Tîîse tamî'nawîrî uyarakkîrî awe'kupî manni' pî' taatausinpai e'tî, amîrî'nîkon ton pe e'taruma'tî ye'nen. \s1 Kure'ne Cristoya Uurî'nîkon Sa'nama \p \v 14 Tamî'nawîrî mîrîrî wenai Paapa yapurîuya, epîrema irawîrî si'ma uyese'mu pona teenai. \v 15 Manni' Paapa, tamî'nawîrî tîpemonkonoyamî' ka' ponkon pia itîînen moropai non ponkon. Tînmukuyamî' kai'ma to' esatî'pîiya. \v 16 Mararî pra antîrî ton moro awanî aapia, anî'ya iku'ne'tî yentai. Mîrîrî yawîrî to' meruntîri ton tîîkî tauya Paapa pî'. Morî Yekaton Wannî wenai itîîkî to' yewan ya' tauya. \v 17-18 Esatîuya nîrî innape ikupîya'nîkon wenai Cristo ko'manto'pe ayewankon ya'. Moropai epîrema sîrîrî amîrî'nîkonya Cristo e'sa'namato' epu'to'pe inî' panpî'. Maasa pra mîîkîrî Cristoya asa'nama'pîkon epu'tî pî' naatîi, kure'ne. Mîrîrî ye'nen amîrî'nîkon rumakaiya pepîn, ayapîtanîpîkon pî' aako'mamî. Mîrîrî epu'tîya'nîkon yu'se wanî sîrîrî morî pe, tamî'nawîronkon Paapa pemonkonoyamî' pokonpe si'ma, î' kai'ma Cristo e'sa'namato' wanî kure'ne. Awene' tuna wanî warantî, moropai tu'na awanî warantî, moropai kusan ikî'pî ton pra awanî warantî, moropai kawîne wî' wanî warantî, Cristoya usa'namato'kon wanî ikî'pî ton pra. \v 19 Inna, epîrema sîrîrî amîrî'nîkon pona, maasa pra sîrîrî Cristo e'sa'namato' epu'tîya'nîkon yu'se wanî ye'nen, teuren tamî'nawîrî epu'tîya'nîkon eserîke pra tîîse. Tîîse inî' panpî' epu'tîya'nîkon yu'se wanî, Paapa pia eeturumaka ye'ka pe e'to' yawîrî, tîwarantî aako'mamîkonpa, tiaronkon sa'nama pî'. Sîrîrî warantî esatîuya Paapa pî'. \p \v 20 Moropai kure'ne taatausinpai Paapa yapurîuya. Imeruntîri uurî'nîkon, inmo'ka'san pia intîrî'pî wenai, moropai Jesus Cristo nîkupî'pî wenai yapurîpai'nîkon man. Mîîkîrîya unesatî'pîkon yentai itîrîiya epu'tîuya. Moropai î' kai'ma esatî pî' esenumenka'nî'pî yentai itîrîiya. \v 21 Mîrîrî ye'nen kure'ne Paapa yapurî pî' ko'mannî yu'se wai. Tamî'nawîronkon Cristo piawonkonya yapurî e'pai man tîwîrîrî, tîrumakai pra, sîrîrî pankonya moropai maasa teesenposanonya. Mîrîrî warantî awe'kupî yu'se wai. \c 4 \s1 Tiwin E'nî Cristo Yarakkîrî \p \v 1 Mîrîrî ye'nen esatîuya sîrîrî apî'nîkon. Atarakkannîto' yewî' ta Jesus Cristo wenai awanî manni'ya esatî morî pe aako'mamîkonpa, î' kai'ma itu'se Paapa e'to' yawîrî. Mîrîrî yu'se awanî'pî amîrî'nîkon yanno tîuya yai. \v 2 Mîrîrî ye'nen tîwîrî ako'mantî mîî pe pra, eranmîra moropai teekore'masen pe pra. Morî pe tiaronkon sa'namatî, moropai î' taato' to'ya yapîtanîpî pî' ako'mantî teekore'mai pra. \v 3 Tiwin eesenumenkato'kon ku'tî. Maasa pra mîrîrî warantî awanîkonpa Morî Yekaton Wannîya itîrî'pî aapia'nîkon. Teesiyu'pî'se aako'mamîkon namai tîwanmîra ako'mantî. \q1 \v 4 Tiwin uurî'nîkon wanî Paapa pemonkonoyamî' pe, teuren arinîke e'nî tanne. \q1 Moropai tiwin uurî'nîkon pinunpanen wanî Morî Yekaton Wannî. \q1 Moropai tiwin ka' pona wîtînto' nîmîkî pî' ko'mannî. Miarî morî pe e'nî kupî sîrîrî. Mîrîrî ton pe uurî'nîkon yanno'pî Paapaya. \q1 \v 5 Moropai Uyepotorîkon wanî tiwin. \q1 Moropai innape Cristo ku'sa'nîkon, tiaron pepîn. \q1 Moropai tiwin uurî'nîkon esenpatakonato' wanî, Cristo pemonkono pe e'nî ekareme'nen pe. \q1 \v 6 Moropai Paapa, mîîkîrî yapurî, tiaron yapurî pepîn. Mîîkîrî rî wanî tamî'nawîronkon uurî'nîkon yun pe moropai uyesa'kon pe awanî, moropai itu'se tîwe'to' kupî emapu'tîiya. Moropai uupia'nîkon aako'mamî. \p \v 7 Tiwin pî' si'ma, uurî'nîkonya ukaisarî'nîkon Cristo nîtîrî yapisî'pî, itîrîiya pîkîrî. \v 8 Paapa maimu e'menukasa'ya taasa' yawîrî itîrî'pîiya. Taasai'ya man: \q1 Teenuku yai ka' pona, \q1 mîîkîrî Cristo ena'pî teyatonon yentai, \q1 tamî'nawîronkon pemonkonyamî' rawîrî. \q1 Moropai pemonkonyamî' pia tîntîrî tîrî'pîiya \rq Sl 68.18\rq* \m taasai'ya man. \v 9 Î' kai'ma esenumenkan pî' naatî Cristo enuku'pî pî' ka' pona? E'mai' pe awautî'pî non yo'koi. \v 10 Mîrîrî tîpo mîîkîrî rî enuku'pî ka' pona tamî'nawîron yepoi, ipîkku pe tîwanîpa kai'ma. Moropai tamî'nawîrî pata kaisarî non po, ka' po aako'mamî sîrîrî, tamî'nawîronkon yentai tîwanîpa. \v 11 Moropai tîntîrî tîrî'pîiya tîpemonkonoyamî' pia, pata ponkon kaisarî, to' esenyaka'mato'pe tînaipontîkon pe, moropai tiaronkon e'to'pe Paapa maimu ekareme'nenan pe, moropai tiaronkon kupî'pîiya tîpemonkono pe pemonkonyamî' mo'kanenan ton pe. Moropai tiaronkon kupî'pîiya tîpemonkonoyamî' ko'mannî'nenan ton pe, moropai to' yenupanen ton pe. \v 12 Insamoro kupî'pîiya tîpemonkonoyamî' pîika'tînenan ton pe teesenyaka'mato' ku'to'pe to'ya. Moropai morî pe Cristo wanî warantî to' e'to'pe iwaikkatoi pe to' wanî ye'nen, itesa' warantî. \v 13 Mîrîrî ye'nen uyenupakon to'ya yai tamî'nawîrî uurî'nîkon ena tiwin esenumenkanto' yarakkîrî innape ikupî ye'nen. Moropai uyenupakon to'ya yai, mîîkîrî Paapa munmu epu'tî uurî'nîkonya kupî sîrîrî inî' panpî'. Moropai uurî'nîkon akîpî kupî sîrîrî Cristo warantî e'nîto'pe. Morî pe Cristo yeseru wanî manni' warantî uyeserukon ena. \v 14 Mîrîrî warantî uurî'nîkon yenupasa' to'ya wenai, moreyamî' warantî uurî'nîkon wanî pepîn, î' epu'nenan pepîn warantî. Maasa pra seru'ye'kon warayo'konya yenupanto' pî' inna taa, uurî'nîkon yenku'tî to'ya mîrîrî yenupanto' to'ya wenai. Mîrîrî wanî inna warantî tîîse inna taatîponkon yarî to'ya ataka'manto' ya'. Tîîse inî'rî inna taa pepîn yenupanto' to'ya pî', innape Paapa kupî ye'nen. \v 15 Tîîse eseurîman yairon pî' neken, yairî uyonpakon sa'namai'ma. Mîrîrî warantî ikupî'nîkon ya, tamî'nawîrî morî pe e'nî Cristo ton pe. Manni' uurî'nîkon yaipontînen, upu'paikon pe tîwanî ye'nen. \v 16 Moropai uurî'nîkon wanî itesa' warantî. Tamî'nawîrî e'to' yawîrî, ma'tîkî' pe pra. Tîîse tamî'nawîrî e'waikkatoimîrî uyesa'kon wanî ya, morî pe aako'mamî. Esenyaka'manto' kupî morî pe maasa pra tamî'nawîrî morî pe e'to' yawîrî awanî ye'nen. Mîrîrî warantî Cristo waikatoi pe e'nî ye'nen. Imaimu yawîrî ko'mannî ya morî pe esenyaka'man, maasa pra tiaronkon sa'nama pî' ko'mannî ye'nen. \s1 Cristo Nîtîrî Amenan Ko'mannîto' \p \v 17 Mîrîrî ye'nen amîrî'nîkon pî' tauya sîrîrî Uyepotorîkon maimu pe. Taa pî' uuko'mamî meruntî ke see warantî: Inî'rî manni'kan Paapa epu'nenan pepîn ko'mamî manni' warantî aako'mamîkon namai. Maasa pra inkamoro esenumenkato' wanî î' pe pra rî. \v 18 Moropai inkamoro esenumenka imakui'pî kupî pî'. Ipatîkaron Paapa nîtîrî'pî inkamoro ko'manto' ton pra awanî. Maasa pra pakko pe Paapa epu'tî to'ya pra to' wanî ye'nen. Moropai itu'se pra to' wanî maasa pra sa'man pe to' yewan wanî ye'nen. \v 19 Inkamoro enasa' man aweppe'to' ton pra tamî'nawîron imakui'pî tînkupîkon pî'. Nura teserukon kupî pî' to' ko'mamî. Moropai inî' panpî' ikupîkonpa to' eturumakasa' wanî. Mîrîrî warantî itu'se tîwe'to'kon pî' to' ko'mamî, tone' imakui'pî anku'pai to' wanî. Mîrîrî warantî Paapa epu'nenan pepîn yeseru wanî. \p \v 20 Mîrîrî kupî pî' aako'mamîkonpa Cristoya ayenupasa'kon pra man. \v 21 Tîîse amîrî'nîkonya eta'pî Cristo yekare. Moropai innape ikupî'pîya'nîkon imaimu yairon pî' eesenupa'pîkon, iteseru pî'. \v 22 Moropai pena amîrî'nîkon esenupa'pî î' kai'ma penaro' ayeserukon kupî pî' aako'mamîkon rumakakonpa. Mîrîrî ayeserukonya ataruma'tî'pîkon iwinîkîi pra inî' panpî'. \v 23 Mîrîrî winîpai ayewankon moropai eesenumenkato'kon miakanma'nîkon e'pai awanî amenan pe. \v 24 Mîrîrî ye'nen amenan aponkon yeka'maya'nîkon warantî amenan ayeserukon ton yeka'matî ayewankon ya' manni' Paapa yeseru warantî. Mîrîrî ye'nen yairî aako'mamîkon, yairî Paapa ko'mamî warantî. \p \v 25 Mîrîrî ye'nen seru'ye' pe teeseurîmai pra e'tî inî'rî. Eeseurîmakon ya, yairî eeseurîmakon yuwatî ayonpakon yarakkîrî. Maasa pra tamî'nawîrî uurî'nîkon wanî Cristo waikatoi pe, ipemonkonoyamî' yonpa pe. \q1 \v 26 Î' pensa eekore'makon ya, ayentai eekore'mato'kon kî'tîrîi imakui'pî kupîya'nîkon namai. \rq Sl 4.4\rq* \m Eekore'makon ya, wei ewomî pîkîrî kako'mantî. Tîîse eekonekakon yuwatî. \v 27 Mîrîrî warantî imakui'pî pata'se' ton kî'tîîtî ayewan ya', Makui esenyaka'ma ko'mannîpî namai. \v 28 Anî' e'sa' ya ama'ye' pe, inî'rî mîîkîrîya yama'runpa e'pai pra man. Tîîse eesenyaka'ma neken e'pai awanî, morî pe tîîko'mamîpa. Moropai mîrîrî warantî mîîkîrîya î' ton pînon pîika'tî e'painon. \p \v 29 Eeseurîmakon ya se' tapairî nura mai pî' eeseurîmakon e'pai pra man. Tîîse morî mai yapurîya'nîkon yuwatî. Mîrîrî ke tiaronkon pîika'tîkonpa, moropai inî' panpî' epu'nen pe to' e'to'pe. \v 30 Moropai yairî ma're Paapa winîpainon Morî Yekaton Wannî tîku'se pra e'tî. Maasa pra mîîkîrî Morî Yekaton Wannî wanî Paapa pemonkono pe uurî'nîkon wanî ekareme'nen pe. Moropai mîîkîrî wanî ye'nen, Paapaya uurî'nîkon mo'ka imakui'pî yapai epu'tî'nîkon, umo'kaiya'nîkon weiyu yai. \v 31 Mîrîrî ye'nen tamî'nawîrî eekore'mato'kon rumakatî. Moropai awe'mu'tunpato'kon rumakatî. Moropai aatasi'sirunpato'kon rumakatî. Mîrîrî ye'ka wenai tîwentaimepî'se pra e'tî. Tiaronkon winîkîi eeseurîmato'kon rumakatî. Moropai tamî'nawîrî mîrîrî imakui'pîkon rumakatî. \v 32 Tîîse morî pe e'tî, tiaronkon yarakkîrî eranmîra. Moropai î' rî to' nîkupî'pî awinîkîi'nîkon mîrîrî ku'tî aawanmîra'nîkon. Î' kai'ma tîîwanmîra Jesus Cristo wenai Paapaya ankupî'pîkon kupî'pî warantî iku'tî. \c 5 \s1 Paapa Munkîyamî' Ko'mamî Yeseru \p \v 1 Amîrî'nîkon wanî Paapa munkîyamî' pe iwakîri pe pu'kuru. Mîrîrî ye'nen o'non ye'ka pe Paapa wanî manni' warantî awanîkon yuwatî. \v 2 Mîrîrî warantî î' rî kupîya'nîkon kaisarî, morî pe tiaronkon sa'nama pî' aako'mamîkon yu'se wai. Maasa pra Cristoya uurî'nîkon sa'nama'pî. Mîîkîrî e'tîrî'pî uurî'nîkon ton pe tîîwarîrî. To' nîtîrî a'pusin Paapa wakîri pe, moropai Paapa yapurî pe to' nîpo'tî warantî aasa'manta'pî, kure'ne usa'nama tîuya'nîkon ye'nen. Mîrîrî warantî tiaronkon sa'namaya'nîkon e'pai awanî. \p \v 3 Paapa pemonkono pe awanîkon ye'nen, imakui'pî pe se' tapairî wîri'sanyamî' yarakkîrî ke'tî, moropai wîri'sanyamî', se' tapairî warayo'kon yarakkîrî ke'tî. Moropai nura tîku'se pra e'tî, moropai kure'ne î' yu'se kîseka'nunkatî. Mîrîrî warantî Paapa pemonkonoyamî' ko'mamî e'pai pra man. \v 4 Moropai eeseurîmakon ya, nura pî' kîseurîmatî, tîîse Paapa pî' —‍Morî pe man, Paapa —‍ka'tî neken. \v 5 Mîrîrî warantî wîri'sanyamî' yarakkîrî tîwe'sanon tîno'pî pepîn yarakkîrî, moropai nura pî' teesenumenkasanonya, moropai kure'ne î' yu'se teeseka'nunkasanonya Paapa winîpainon î' yapisî pepîn, î' pensa aaipî ya tamî'nawîronkon esa' pe. Maasa pra inkamoro ye'kakon wanî mia' ke ikonekasa' yapurînenan pe. Paapa yapurî to'ya pepîn. \v 6 Mîrîrî ye'nen morî pe ko'manpai'nîkon, anî'ya uyenku'tîkon namai se' tapairon mai ke. Maasa pra Paapaya tîmaimu yawîronkon pepîn taruma'tî kupî sîrîrî. \v 7 Mîrîrî ye'nen inkamoro ye'kakon kore'ta tîwe'se pra e'tî. \p \v 8 Maasa pra pena amîrî'nîkon ko'mamî'pî inkamoro ko'mamî manni' warantî ewaron ya'. Tîîse î' pensa Paapa pemonkono pe eena'pîkon patapai morî pe ayeserukon enasa' a'ka ta. Mîrîrî ye'nen ako'mantî morî pe, Paapa pemonkono pe awanîkon ye'nen. \v 9 Mîrîrî warantî aako'mamîkon ya, tiaronkon pîika'tîya'nîkon morî pe to' e'to'pe moropai ayeserukon wanî yairî moropai eeseurîmato'kon wanî morî pe, seru'ye' pe pra. \v 10 Î' rî Paapa wakîri pe tîwe'sen epu'tîya'nîkon yuwatî. \v 11 Moropai imakui'pî to' yeseru, se' tapairon kî'ku'tî. Tîîse aronne ekareme'tî yairî pra awanî epu'to'pe to'ya. \v 12 Mîrîrî ye'ka ama' pe to' nîkupî pî' eseurîman eserîke pra awanî. Maasa pra yeppe'nî'ton pe awanî ye'nen. \v 13 Uurî'nîkon wanî to' yeseru yenponenan pe ta'nîkon ya to' pî': —‍Mîrîrî wanî morî pe pra. Manni' a'ka pe tîwe'senya tamî'nawîrî tera'masen pepîn yenpo manni' warantî. \v 14 Maasa pra a'ka pe tîwe'senya tamî'nawîron esera'ma emapu'tî. Mîrîrî ye'nen pena awe'menuka'pî see warantî: \q1 Amîrî awetun ko'mannîpî manni' apakakî. \q1 Amîrî tîîsa'mantai tîîko'mansen e'mî'sa'kakî. \q1 Moropai Cristoya amîrî kupî a'ka ta aako'mamîpa \m taasai'ya man. \p \v 15 Mîrîrî ye'nen maasa era'matî morî pe î' kai'ma aako'manto'kon menkakonpa. Pakko pe kako'mantî tîîse epu'nen pe ako'mantî. \v 16 Morî kupîya'nîkon yuwatî, maasa tîkai pra. Maasa pra tu'ke imakui'pî ku'nenan man akore'ta'nîkon. Inkamoroya aama'tînîpîkon namai iku'tî. \v 17 Pakko pe tîwe'se pra e'tî. Tîîse î' kupîya'nîkon yu'se Uyepotorîkon e'to' mîrîrî epu'tî. \v 18 Kure'ne mai' pî' teetînse pra e'tî. Maasa pra mîrîrîya aako'manto'kon taruma'tî. Tîîse Morî Yekaton Wannî esenyaka'mato'pe apî'nîkon eturumakatî iipia. \v 19 Tiaronkon innape Jesus ku'nenan yarakkîrî eseurîmatî eren ke. Eserenkatî Paapa maimu e'menukasa' erenkato' pî' moropai Paapa yapurîto' pî'. Moropai Jesus yeseru pî' teeseurîmasen eren pî' eserenkatî Paapa yapurî pe. —‍Morî pe pu'kuru man, Paapa —‍kai'ma eserenkatî. \v 20 Mîrîrî warantî Paapa uyunkon yapurîtî tîwîrî, tamî'nawîron ku'sai'ya wenai moropai Uyepotorîkon Jesus Cristo wenai. \s1 Warayo'kon Moropai To' No'pîtonon \p \v 21 Ayonpakon nîrî maimukon yawîrî ako'mantî, Cristo namaya'nîkon wenai. \p \v 22 Amîrî'nîkon wîri'sanyamî' pî' tauya sîrîrî, tînyo kenankon pî', anyokon maimu yawîrî ako'mantî, Uyepotorîkon namaya'nîkon wenai. \v 23 Maasa pra inyo wanî tîno'pî pu'pai pe, tîpemonkonoyamî' pu'pai pe Cristo wanî manni' warantî. \v 24 Mîrîrî ye'nen ipemonkonoyamî', inmo'ka'san ko'mamî Cristo maimu yawîrî. Mîrîrî warantî nîrî tînyo kenankon wîri'sanyamî' ko'mamî e'pai awanî î' taasa' tînyoya yawîrî. \p \v 25 Tîno'pî kenankon warayo'kon pî' tauya: ano'pîkon sa'nama pî' ako'mantî, tîpemonkono pe tînmo'ka'san sa'nama'pî Cristoya warantî. To' sa'nama tîuya ye'nen tîîwarîrî awe'tîrî'pî, inkamoro pîika'tîpa. Aasa'manta'pî morî pe to' e'to'pe. \v 26 Innape tîmaimu kupî to'ya era'ma tîuya ye'nen, imakui'pî to' nîkupî'pî rona'pîiya, morî pe to' e'to'pe. \v 27 Mîrîrî warantî ikupî'pîiya tîîpia to' enepîpa morî pe teken, imakui'pî ton pra. Tîmîrî pe to' wanî ye'nen, imakui'pî, nura tîku'se pra to' ko'mamî yu'se awanî'pî, tîwarantî. \v 28 Mîrîrî warantî tîno'pîkon sa'nama pî' warayo'kon ko'mamî e'pai awanî. Tîwe'sa'namakon manni' warantî tîno'pîkon sa'nama to'ya e'pai awanî mîrîrî. Tîno'pî sa'namanen wanî ya, awe'sa'nama nîrî. \v 29 Anî' esewanmîrî pepîn tîîwarîrî, tîîse awe'sa'nama. Mîrîrî warantî nîrî tîpemonkonoyamî' sa'nama Cristoya. \v 30 Ipemonkono pe e'nî ye'nen usa'namaiya'nîkon mîrîrî. \v 31 Pena Paapaya ta'pî: \q1 —‍Warayo' no'pîta yai, eemo'ka tun moropai tîsan piapai moropai tîno'pî yarakkîrî eena. \q1 Asakî'ne to' tîîse tiwinan warantî to' enasa' mîrîrî \rq Gn 2.24\rq* \m —‍taasai'ya man. \v 32 Esenumenkanto' mîrîrî kure'nan, maasa pra Cristo pî' eseurîma moropai inmo'ka'san pî'. \v 33 Moropai amîrî'nîkon warayo'kon pî' tauya nîrî, ano'pîkon sa'namatî awe'sa'namakon manni' warantî. Moropai wîri'sanyamî' pî' tauya, anyokon namaya'nîkon e'pai awanî. \c 6 \s1 Moreyamî' Moropai To' Yunkonyamî' \p \v 1 Moreyamî' pî' tauya sîrîrî moropai maasaronkon pî': Ayunkon asankon maimu yawîrî ako'mantî, Cristo nîmo'ka'san pe awanîkon ye'nen. Mîrîrî kupî pî' aako'mamîkon ya, yairî aako'mamîkon. \v 2-3 Pena Paapaya tîmaimu ekaremekî'pî unkupîkon pe: —‍Ayunkon asankon namatî —‍ta'pî Paapaya. \q1 —‍Mîrîrî warantî aako'mamîkon ya, morî pe aako'mamîkonpa akupîuya'nîkon moropai kusan pe aako'manto'kon wanî sîrîrî non po \rq Dt 5.16\rq* \m —‍ta'pîiya. Mîrîrî wanî ipîkku pe unkupîkon pe, maasa pra Paapaya ta'pî e'mai' pe mîrîrî yawîrî e'nî ya, morî tîrîiya, taasa' tîuya yawîrî. \p \v 4 Moropai to' yunkonyamî' pî' tauya: wei kaisarî anmukukon panamatî Uyepotorîkon yeseru ke irumaka pata pe pra. Tîîse to' tekatonkai pra e'tî, tîîse morî pe to' yenupatî. \s1 Ipoitîrî Moropai Ikaraiwarî \p \v 5 Amîrî'nîkon to' poitîrîtonon akaraiwarîkon maimu yawîrî iku'tî to' namaya'nîkon ye'nen. Moropai mîrîrî kupîya'nîkon yai, aawo'ma'takon pe pra, yairî iku'tî Cristo yapurîya'nîkon manni' warantî iku'tî. \v 6 Aapia awanîkon yai neken inamaya'nîkon kai'ma ke'tî. Tîîse aapia'nîkon pra tîîse inamatî. Manni' itu'se Paapa e'to' yawîrî iku'tî awakîrikon pe, maasa pra Cristo pemonkono pe awanîkon ye'nen. \v 7 Tîîse awakîrikon pe esenyaka'matî, akaraiwarîkon ton pe, î' kai'ma Uyepotorîkon ton pe eesenyaka'makon manni' warantî. Manni'kan warayo'kon ton pe pra neken eesenyaka'makon. \v 8 Maasa pra amîrî'nîkonya tiwin pî' si'ma akaisarî'nîkon Uyepotorîkon winîpainon yapisî kupî sîrîrî, manni'kan tesa' kenankonya moropai itesa' pînonya. Yapisîya'nîkon kupî sîrîrî, î' kai'ma ankupî'pîkon yepe'pî pe. \p \v 9 Amîrî'nîkon, to' karaiwarîyamî', apoitîrîkon tîwakîmai e'tî. Yairî pra iteseru era'maya wenai, ipî' teekore'mai pra see warantî ikupîya pra awanî ya, ataruma'tîuya, tekai pra. Mîrîrî tî'napannî'tî. Maasa pra amîrîya epu'tî mîrîrî moro to' esa' moropai ayesa' wanî ka' po. Mîîkîrîya tamî'nawîronkon ko'mannîpî se' kaisarî, e'sentai pra. \s1 Surara Warantî Ekore'manto' \p \v 10 Tarîpai tauya sîrîrî apî'nîkon. Meruntî ke ako'mantî Uyepotorîkon meruntîri kure'nan yarakkîrî, ipemonkono pe awanîkon ye'nen. \v 11 Mîrîrî ayuwa'nen ton aponkon yeka'matî, manni' surara epontîsa' manni' warantî. Tamî'nawîrî mîrîrî Paapa nîtîrî yapi'tî, meruntî ke awanîkonpa, Makuiya ayenumîkon namai. Maasa pra mîîkîrîya uurî'nîkon yenku'tî tîuya yuwa ko'mannîpî tu'ke ite'ka. \v 12 Maasa pra uurî'nîkon epîto' wanî pemonkon yarakkîrî pra tîîse Makui meruntîri winîkîi moropai tîpoitîrî pe uurî'nîkon yaipontînenan winîkîi, moropai manni'kan imawariyamî' moropai maariwa'yamî' winîkîi. Manni'kan ka' poro taasa'senon meruntîkon, imakui'san winîkîi uurî'nîkon ekore'ma. \v 13 Mîrîrî ye'nen tamî'nawîrî Paapa nîtîrî yapi'tî. Yapi'sa'ya'nîkon ya, imakui'pî erepamî yai apona'nîkon meruntî ke awanîkon, ayenumîiya'nîkon pepîn. Teuren amîrî'nîkon yarakkîrî eekore'ma tîîse ayenumîiya'nîkon pepîn. Mîrîrî ye'nen meruntî ke e'tî. \p \v 14 Mîrîrî ye'nen teekonekai e'tî. Paapa winîpainon yairon pe tîwe'sen aworîmî yewa'tîkî, seru'ye' pe tîwe'sen winîkîi eeseya'namapa. Moropai yairî ayeseru ton yeka'makî, mîrîrî sa'man aroppo'ta yuwa'nen ton yeka'maya warantî. \v 15 Moropai ekonekatî î' kai'ma Paapaya upîika'tîsa'kon ekaremekîkonpa tiaronkon pî', morî pe to' enato'pe Paapa yarakkîrî. Mîrîrî itekare ekaremekîya wanî a'sa'sa' yeka'maya warantî satippe aako'mamîkonpa aatare'mokon namai. \v 16 Moropai innape ikupî pî' ako'mantî. Mîrîrî wanî manni' awapu pe yapi'sa'ya manni' warantî. Mîrîrî ye'nen tamî'nawîrî Makui rupeya apo'tîkon eserîke pra awanî. Tîîse apona'nîkon eerepamî yai, eesi'nîpî. \v 17 Moropai mîrîrî awe'pîika'tîto'kon ton yapi'tî, manni' aro' apu'paikon yuwa'nen ton yeka'makonpa yapisîya'nîkon warantî. Moropai Morî Yekaton Wannî nîtîrî yapi'tî akasuparaikon pe. Mîrîrî wanî Paapa maimu pe. \v 18 Tamî'nawîrî sîrîrî ku'tî eepîremakon ke. Paapa pî' awe'pîika'tîto'kon ton esatî. Epîrematî tîwîrîrî Morî Yekaton Wannî meruntîri yai. Mîrîrî ye'nen ari'ke' pe e'tî, yairî ma're teenai pra. Moropai epîrematî tîwîrîrî tamî'nawîronkon innape Paapa ku'nenan pona. \p \v 19 Moropai epîrematî nîrî upona, Paapaya tîmaimu ekaremekîuya umeruntîri ton tîîto'pe eranne' pe si'ma ekaremekîuya namai. Mîrîrî unekaremekî e'to'pe aronne epu'to'pe to'ya. Mîrîrî to' nepu'tî'pî pepîn epu'to'pe to'ya, epîrematî. \v 20 Mîrîrî ekaremekîuya wenai tarî wanî sîrîrî atarakkannîto' yewî' ta. Tîîse upona epîrematî tarî si'ma itekare ekaremekî pî' uuko'manto'pe, meruntî ke, eranne' pe pra e'to'pe. Maasa pra mîrîrî itekare ekareme'to'peuya uurî yaipontî'pî Jesusya. \p \v 21 Uyonpakon Tíquico manni' yairon, Uyepotorîkon esenyaka'mato' pî' teesenyaka'masenya tamî'nawîrî uyekare ekaremekî apî'nîkon, î' kai'ma tarî uuko'mamî yekare epu'tîkonpa. \v 22 Mîrîrî ekareme'se akore'ta'nîkon yarimauya sîrîrî. Î' kai'ma tamî'nawîrî anna yekare ekaremekîiya yai, aatausinpakonpa. \s1 Paulo Esekaremekî \p \v 23 Uyunkon Paapaya moropai Uyepotorîkon Jesus Cristoya amîrî'nîkon pia tîwanmîn tîrî yu'se wai, uyonpayamî'. Moropai î' kai'ma tiaronkon sa'nama pî' aako'manto'kon ton tîrî to'ya yu'se wai. Moropai innape tîkupîkon pî' aako'mamîkonpa itîrî to'ya yu'se wai. \v 24 Moropai epe'mîra Paapa nîtîrî ko'mamî yu'se wai tamî'nawîrî manni'kan Uyepotorîkon Jesus Cristo yapurî pî' tîîko'mansenon pia.