\id NEH - mbb OT -Philippines 2014 (DBL -2014) \ide 65001 - Unicode (UTF-8) \rem Copyright: Kermit Titrud (2012) \h Nehemias \toc1 Nehemias \toc2 Nehemias \toc3 Neh \mt1 Nehemias \c 1 \p \v 1 Iyan heini keguǥuza mehitenged te menge vaal ni Nehemias he anak ni Hacalia. \s1 Is Ampù ni Nehemias para te Jerusalem \p Hein ikesiyam he vulan he iyan kes bulan he Kislev, duen te ike-20 he tuig te kedhadì ni Artaserkses diyà te Persia, diyà a te vinerengbeng he inged he Susa. \v 2 Midhendiyà te kedì si Hanani is sevaha te menge suled ku; ebpuun sikandin diyà te Juda duma te nepipira he menge maama. Mid-insaan ku sikandan mehitenged te Jerusalem wey te menge Judio he vihag te Babilonia he nemenlikù diyà. \v 3 Midtavak dan te, “Ebpemenlised is menge nemenlikù diyà te Juda, ne ebpeel-elezan sikandan te menge etew ziyà te peliǥuy zan. Ne taman en guntaan wazè pa mepurungi is berengbeng te Jerusalem wey neepur is menge pultahan din.” \p \v 4 Ne hein nezineg ku haazà, mibpinuu a is midsineǥew. Nepipira he andew is kedlalew ku, kebpuasa ku, wey kebpengemuyù ku ziyà te etuvangan te Megbevayà diyà te langit. \v 5 Ke siak te, “\sc Nengazen\sc* he Megbevayà diyà te langit, mekeǥeǥehem ka wey egkein-inuwan he Megbevayà. Edtumanen nu is paaǥi nu te kebpekid-uyun duma is kebmahala nu te menge ebmahal kenikew wey edtuman te menge suǥù nu. \v 6 Siak is suluǥuen nu, ebpengemuyù a ziyà te kenikew te maandew wey mezukilem para te menge etew ziyà te Israel he menge suluǥuen nu. Pemineǥa a wey tevaka nu is ampù ku. Idtug-an ku kenikew is menge salà te menge Israilihanen, ragkes en is kedì he menge salà wey is menge salà te menge kepuun ku. \v 7 Mezaat is menge vaal zey ziyà te kenikew. Wazè dey tumana is menge suǥù nu wey menge sulunuzen he imbeǥey nu kenami pinaaǥi ki Moises he suluǥuen nu. \p \v 8 “Tentenuzi nu heini is nekaǥi nu ziyà te ki Moises he: ‘Ibpeyapat ku sikiyu ziyà te zuma he menge nasyun emun kenè kew ebpezumazuma kediey. \v 9 Piru emun edlikù kew zini te kediey ne edtumanen niw is menge suǥù ku, minsan ebpekepeyapat kew pa ziyà te kinemeziyuan he menge lugar, ed-umanan ku sikiyu edtiǥuma ziyà te lugar he mibpilì ku he zutun a ebeǥayi te zengeg.’ \p \v 10 “Menge suluǥuen key kenikew wey menge etew nu he midlibri nu pinaaǥi te zekelà he ǥehem nu wey zesen nu. \v 11 Nengazen, pemineǥa nu is ampù ku te suluǥuen nu, wey is ampù te zuma he menge suluǥuen nu he igkelipey zan is kedtehuza kenikew. Pengelinteuwi nu he ituǥut te hadì is edhengyuen ku ziyà te kandin. Ne verakat he purungi e zin.” \p Dutun he timpu, iyan a edsilbi te vinu ziyà te hadì. \c 2 \s1 Midhendiyà si Nehemias te Jerusalem \p \v 1 Hein nehuna he vulan, he iyan is bulan he Nisan, dutun te ike-20 he tuig te kedhadì ni Artaserkses, midsilbiyan ku te vinu haazà is hadì. Iyan pa haazà timpu he neehè e zin is egkeseeng. \v 2 Umbe, mid-insaan e zin te, “Maan is egkeseeng ke te wazè nu man daru? Kela ke zuen nu prublima.” Utew a migkulbai zutun, \v 3 piru midtavak ku haazà is hadì te, “Mebmeluǥuyad is untung nu, Mahal he Hadì! Egkeseeng a su ǥeina te nevengkag is inged he midlevengan te menge kepuun ku ne neepur is menge pultahan din.” \v 4 Mid-insà haazà is hadì te, “Hengkey is egkesuatan nu?” Dutun mid-ampù a ziyà te Megbevayà diyà te langit, \v 5 ne hein nekepasad a, midtavak ku haazà is hadì te, “Mahal he Hadì, emun nekepenunuat a kenikew, ne ke egkehimu, egkesuat a he ed-ulì diyà te Juda, su ed-umanan ku ebenguna is inged he Jerusalem he iyan midlevengan te menge kepuun ku.” \p \v 6 Ne mid-insà kayi te kediey haazà is hadì, ne sikan is rayna ebpimpinuu ziyà te avey zin, ke sikandin te, “Sengemenu keluǥayad is kegkeuǥet nu ziyà, wey keenu ka ed-ulì dini te Babilonia?” Ne migkaǥi ku kandin ke keenu a edlikù, ne midtuǥutan e zin. \v 7 Midhangyù a zaan dutun te hadì he ke siak te, “Mahal he Hadì, emun egkehimu, beǥayi a kenikew te menge surat he igkeveǥey ku ziyà te menge gubirnedur ziyà te menge prubinsya he zapit te edsenlepan te wahig he Eufrates, su para ituǥut dan kedì is kebayà diyà te kandan dutun te ked-ulì ku ziyà te Juda. \v 8 Emun egkehimu beǥayi a zaan te surat he igkeveǥey ku ki Asaf, te ebantey te ketelunan nu, su para veǥayi e zin te menge kayu he egemiten te kebaal te pultahan te melig-en he kutà diyà te avey te valey te \sc Nengazen\sc*, wey kebangun te verengbeng te inged, wey para te valey he ed-ubpaan ku.” Intuǥut te hadì haazà is menge hangyù ku su mibpurungan a te Megbevayà. \p \v 9 Ne hein migenat ad, mibpezumahan e pa zuen te hadì te menge upisyal te menge sundaru wey menge pereuntud te kudà. Ne hein nekeuma ad diyà te zapit te edsenlepan te Eufrates, ne imbeǥey ku ziyà te menge gubirnedur sikan is surat te hadì. \v 10 Piru hein netuenan ni Sanbalat he tig-Horon wey ni Tobia he sevaha he upisyal he Amunihanen he nekeuma a is ed-uǥup te menge Israilihanen, nepauk utew sikandan. \s1 Midsusi ni Nehemias is menge Berengbeng te Jerusalem \p \v 11 Hein nekelavey en is tetelu he andew puun te kebpekeuma ku ziyà te Jerusalem, \v 12 midsuǥuksuǥuk a hein liwazà te kezukileman duma te nepipira he menge zuma ku. Wazè ku keǥiya ziyà te minsan hentei is neǥezam ku he egkesuatan te Megbevayà he veeli ku tenged te Jerusalem. Wazà duma he uyaǥen he neuwit ku, kekenà, iyan dà is asnu he ed-untuzan ku. \v 13 Migawas a zuen te Pultahan he Ebpekesinaru ziyà te Suǥud-suǥud ne midhendiyà a te Teheb he Dragun, ne ziyè e en te Pultahan te Pehendiyà te Timbaǥà te Besura. Mibpurungan ku susiya is nevengkag he menge verengbeng te Jerusalem wey is neepur he menge pultahan kayi. \v 14 Ne midlaus a ziyà te Pultahan Pehendiyà te Serebseb, ne midlaus e pa ziyà te pemeziǥuey te hadì, piru kenà ebpekevayà dutun is asnu ku. \v 15 Umbe, ziyà a mebpevayà te zal-ug te Kidron, ne zutun he kezukileman edtulungan ku en edsusiya is menge verengbeng. Ne hein nepasad ku haazà, midliku a ne ziyè e zed mebayà te Pultahan he Ebpekesinaru ziyà te Suǥud-suǥud. \p \v 16 Wazà metueni te menge upisyal te inged ke hendei a ebpuun wey ke hengkey is mibeelan ku. Su wazè pa Judio he migkeǥiyan ku mehitenged te pelanu ku, minsan is menge memumuhat, menge pengulu, menge upisyal, wey zuma pa he ebpengetengdanan diyà te gubirnu. \p \v 17 Iyan, dutun he timpu, migkaǥi a ziyà te kandan te, “Neehè niw is mekehizuhizu he kebpekesavuk te inged tew. Nevengkag is Jerusalem wey neepur is menge pultahan din. Ed-umanan tew ebenguna is menge verengbeng te Jerusalem su wey kiw kenè en mepeelimungawi.” \v 18 Midtudtul ku zaan kandan is menge meupiya he mibeelan te Megbevayà kayi te kedì wey ke hengkey is migkaǥi te hadì kayi te kedì. Midtavak sikandan te, “Sigi, ed-umanan tew ebenguna sikan is menge verengbeng.” Umbe nengandam sikandan te kebpuun kayi te meupiya he vuluhaten. \p \v 19 Piru hein netuenan heini ni Sanbalat he tig-Horon, ni Tobia he sevaha he upisyal he Amunihanen, ni Geshem he Arabo, mid-undaunda key zan wey mid-engitan. Ke sikandan te, “Hengkey heeyan is ebeelan niw? Mibpelanu kew ve he ebpekidsukulà te hadì?” \v 20 Midtavak ku sikandan te, “Ebmelempusen key pinaaǥi te tavang te Megbevayà diyà te langit. Sikami is menge suluǥuen din ebpuunan dey is kebangun te menge verengbeng te Jerusalem. Piru sikiyu, wazè niw lavet wey ketenged kayi te Jerusalem, wey wazè kew meragkes te keguǥuza mehitenged kayi he inged.” \c 3 \s1 Mid-umanan Benguna is menge Berengbeng te Jerusalem \p \v 1 Is mibangun te Pultahan te menge Kerehidu iyan si Eliashib he lavew he memumuhat wey is duma zin he menge memumuhat. Ne hein nepasad dan te edtaud is menge lekeb kayi, impehinungud dan heini ziyà te Megbevayà. Mibangun dan daan wey impehinungud dan is menge verengbeng pehendiyà te Turi te Nenggatus wey Turi ni Hananel. \v 2 Ne is mibangun te sunud he vahin duen te verengbeng iyan is menge tig-Jerico. Ne is mibangun sunud kandan iyan si Zacur he anak ni Imri. \p \v 3 Is mibangun te Pultahan te menge Isdà iyan is menge anak ni Hasenaa. Midsevukan dan heini te menge velavag, ne zutun dan itaud is menge lekeb, ne mibeelan dan te menge trangka. \p \v 4 Is mibangun te sunud he vahin duen te verengbeng iyan si Meremot he anak ni Uria wey apù ni Hakoz. Ne is sunud kandan iyan si Meshulam he anak ni Berekia wey apù ni Meshezabel. Ne is nekesunud pa iyan si Zadok he anak ni Baana. \v 5 Ne is nekesunud kandin iyan is menge tig-Tekoa. Piru wazà medtuman is menge pengulu zan te ebpeveelan kandan te ebpemendumala te terebahu. \p \v 6 Is mibangun te Zaan he Pultahan iyan si Joyada he anak ni Pasea wey si Meshulam he anak ni Besodea. Midsevukan dan heini te menge velavag, ne zutun dan itaud is menge lekeb, ne mibeelan dan te menge trangka. \p \v 7 Is mibangun te sunud pa he vahin duen te verengbeng iyan en si Melatia he tig-Gibeon, si Jadon he tig-Meronot, wey is menge maama he menge tig-Gibeon wey tig-Mizpa. Heini is menge lugar zan, midumala te gubirnedur ziyà te prubinsya he zapit te edsenlepan te Eufrates. \v 8 Ne is mibangun te sunud pa he vahin te verengbeng iyan si Uziel he platiru, he anak ni Harhaya. Ne is sunud kandin iyan si Hanania he perevaal te pehemut. Mibangun dan haazà he vahin te verengbeng te Jerusalem taman te Meluag he Berengbeng. \v 9 Is sunud kandan iyan is anak ni Hur he si Refaya, he pengulu te ketengà te distritu te Jerusalem. \v 10 Is sunud kandin iyan si Jedaya he anak ni Harumaf. Mibangun din is bahin te verengbeng he uvey te valey zin. Is sunud kandin iyan si Hatush he anak ni Hashabnea. \p \v 11 Is mibangun te sunud pa he vahin te verengbeng wey Turi he zuen duen menge Hepuyan iyan si Malkia he anak ni Harim wey si Hashub he anak ni Pahat Moab. \v 12 Is sunud kandan iyan is anak ni Halohesh he si Shalum, he pengulu te ketengà he distritu te Jerusalem. Mid-uǥupan sikandin te menge anak din he menge vahi. \p \v 13 Is mibangun te Pultahan he Ebpekesinaru ziyà te Suǥud-suǥud iyan si Hanun wey is menge tig-Zanoa. Intaud dan is menge lekeb kayi, ne mibeelan dan te menge trangka. Mibangun dan daan is 1,500 he ǥiek he verengbeng he taman te Pultahan te Pehendiyà te Timbaǥà te Besura. \p \v 14 Is mibangun te Pultahan te Pehendiyà te Timbaǥà te Besura iyan si Recab he anak ni Malkia, he pengulu te distritu te Bet Hakerem. Intaud din is menge lekeb kayi, wey mibeelan te menge trangka. \p \v 15 Is mibangun te Pultahan Pehendiyà te Serebseb iyan is anak ni Col Hoze he si Shalum, he pengulu te distritu te Mizpa. Mid-etepan din heini, intaud din is menge lekeb, wey mibeelan din te menge trangka. Mibangun din daan is berengbeng te pemeziǥuey he Siloam, he uvey te pemuleey te hadì, taman te veyeey he mid-iring te heǥezan he impetupang puun te Inged ni David.\fig Is kebenguna te nevengkag he verengbeng|src="co01250b.TIF" size="span" loc="Nehemias 3:11-15" copy="David C. Cook" ref="Nehemias 3:11-15" \fig* \v 16 Is sunud kandin iyan is anak ni Azbuk he si Nehemias, he pengulu te ketengà te distritu te Bet Zur. Mibangun din is berengbeng he ebpekesinaru ziyà te penlevengà ni David taman diyà te pemeziǥuey he mibpeveelan wey ubpeey te menge sundaru. \p \v 17 Is mibangun te sunud pa he vahin te verengbeng iyan is menge Levihanen he mibpenguluwan ni Rehum he anak ni Bani. Is sunud kandin iyan si Hashabia he pengulu te ketengà te distritu te Keila. \v 18 Is sunud kandin iyan is emurè din te meǥinged he mibpenguluwan te anak ni Henadad he si Binui, he pengulu te ketengà te distritu te Keila. \v 19 Is sunud iyan is anak ni Jeshua he si Ezer he pengulu te Mizpa. Mibangun din is bahin te verengbeng he ebpekesinaru ziyà te teleǥuey te menge ǥumaan taman diyà te suyuk te verengbeng. \v 20 Is sunud pa ne iyan si Baruc he anak ni Zabai. Mevaghet sikandin he mibangun te vahin te verengbeng puun te suyuk te verengbeng pehendiyà te pultahan diyà te leǥidlizan te valey ni Eliashib te lavew he memumuhat. \v 21 Is sunud kandin iyan si Meremot he anak ni Uria wey apù ni Hakoz. Mibangun din is bahin te verengbeng puun te pultahan he ziyà te leǥidlizan te valey ni Eliashib taman te kilid kayi he valey. \p \v 22 Is sunud he mibangun te vahin te verengbeng iyan is menge memumuhat he ziyà te peliǥuy te Jerusalem. \v 23 Is sunud kandan iyan si Benjamin wey si Hashub. Mibangun dan is bahin te verengbeng he ebpekesinaru ziyà te valey zan. Is sunud kandan iyan si Azaria he anak ni Maasea wey apù ni Anania. Mibangun din is bahin te verengbeng he ziyà te kilid te valey zin. \v 24 Is sunud iyan si Binui he anak ni Henadad. Mibangun din is bahin te verengbeng puun te valey ni Azaria taman te suyuk te verengbeng. Ikezuwe en heini he vahin te verengbeng he mibangun dan. \v 25 Is sunud pa ne iyan si Palal he anak ni Uzai. Mibangun din is bahin te verengbeng puun te suyuk duen te verengbeng wey zuen te turi he ebpekelapew te turuǥan, he uvey te ubpeey te menge vantey. Is sunud kandin iyan si Pedaya he anak ni Parosh, \v 26 wey is menge suluǥuen diyà te valey te \sc Nengazen\sc* he meǥinged diyà te mibuntud-buntud he Ofel. Mibangun dan is bahin te verengbeng he zapit te edsilaan, taman te Pultahan Pehendiyà te Wahig wey zuen te ebpekelapew he turi. \v 27 Is sunud kandan iyan is menge tig-Tekoa. Mibangun dan is bahin te verengbeng he puun te ebpekelapew te zekelà he turi taman te verengbeng diyà te mibuntud-buntud te Ofel. Ikezuwe en heini he vahin te verengbeng he mibangun dan. \p \v 28 Is mibangun te vahin te verengbeng he puun te Pultahan te menge Kudà petekezeg iyan is menge memumuhat. Mibangun te kada sevaha kandan is berengbeng he ziyà ebpekesinaru te valey zin. \v 29 Is sunud kandan iyan si Zadok he anak ni Imer. Mibangun din is bahin te verengbeng he ziyà ebpekesinaru te valey zin. Is sunud kandin iyan is anak ni Shecania he si Shemaya, he vantey te Pultahan diyà te Edsilaan. \v 30 Is sunud kandin iyan si Hanania he anak ni Shelemia wey si Hanun he ikeenem he anak ni Zalaf. Ikezuwe en heini he vahin te verengbeng he kandin he mibangun. Is nekesunud kandan iyan si Meshulam he anak ni Berekia. Mibangun din is bahin te verengbeng he ziyà ebpekesinaru te valey zin. \v 31 Is sunud pa ne iyan si Malkia he sevaha te menge platiru. Mibangun din is bahin te verengbeng taman te ubpeey te menge suluǥuen he ziyà edterebahu te valey te \sc Nengazen\sc* wey menge nigusyanti, he zutun ebpekesinaru te Pultahan te Tiǥumà, wey taman te ruǥu he ziyà te zivavew zuen te suyuk te verengbeng. \v 32 Is mibangun te vahin te verengbeng puun dutun he ruǥu taman te Pultahan te menge Kerehidu iyan is menge platiru wey menge nigusyanti. \c 4 \s1 Duen Mibelavag te Kebenguna te Berengbeng \p \v 1 Hein netudtulan si Sanbalat he mid-uman dey venguna is berengbeng, nepauk sikandin ne mid-undaunda key zin is menge Judio. \v 2 Diyà te etuvangan te menge zuma zin wey te menge sundaru ziyà te Samaria, migkaǥi sikandin te, “Hengkey is ebeelan kayi te mekehizuhizu he menge Judio? Kunaan dan buwa ke egkeuman dan egkevangun is menge verengbeng te Jerusalem seled dà te senga andew, ne ebpekeuman dan ebpekepemuhat. Kunaan dan buwa ke egkeǥamit dan pa is netutung wey nerupet he menge vatu zuen te verengbeng!” \v 3 Ne migkaǥi zaan si Tobia he Amunihanen he ziyà te avey ni Sanbalat te, “Minsan laku zà is egampan keniyan he verengbeng ne egketempag en!” \p \v 4 Ne zutun mid-ampù a, ke siak te, “He Megbevayè dey, pemineǥa key kenikew su edsusudien key. Deyzey ke ziyà egkehitavù te kandan is menge insultu zan kenami. Berakat he vihaǥa sikandan diyà te zuma he lugar. \v 5 Kenè nu sikandan peseyluwa su midhimu zan he mepauk ka ziyà te etuvangan dey te ebpemenerebahu te kebangun te verengbeng.” \p \v 6 Mibpedayun key he edterebahu taman te nevangun dey en is ketengà te ketikang te verengbeng, su nenigudu medterebahu is menge etew. \v 7 Piru hein netuenan ni Sanbalat, ni Tobia, wey menge Arabo, menge tig-Amon, menge tig-Ashdod he ebpeniguduwan dey is kebangun te verengbeng te Jerusalem wey nesengseng en is menge vudsi kayi, ne nepauk sikandan. \v 8 Mibpelanu zan is langun he edsurungen dan is Jerusalem su para megurigew key. \v 9 Piru nengemuyù key ziyà te Megbevayè dey. Ne maandew wey mezukilem duen ibpevantey zey su para kenè key mekeizi. \p \v 10 Dutun he timpu, migkaǥi is menge tig-Juda te, “Neveley key en he edterebahu. Ne zekelè pa is nengerupet he vahin te verengbeng he kinahanglan he edhekuten. Umbe kenè dey heini egkehimu te edhimasad.” \p \v 11 Dutun daan he timpu, migkaǥi is menge kuntada zey te, “Edhendiyè kiw te kandan te meeles. Ne ebpenhimetayan tew sikandan su para meengked is kedterebahu zan.” \p \v 12 Is menge Judio he meǥinged diyà te uvey zutun te menge kuntada zey, layun key zan edtudtuli mehitenged te pelanu zutun he menge etew te kedsurung kenami. \v 13 Umbe, zuen menge impevantey ku zuen te kinemevevaan he menge vahin dutun te verengbeng he melemu zà ebpekevayà dutun is edseled. Impevantey ku sikandan dutun he migrupu is kada pemilya, ne neǥumeenan sikandan te ispada, bangkew, wey panà. \v 14 Ne zutun te kemulu ku pa ed-is-isipa is kebpekesavuk dey, impetawag ku is menge pengulu, menge upisyal, wey menge meǥinged, ne migkeǥiyan ku te, “Kenè kew mahandek te menge kuntada tew. Edtentenuzan tew zà is mekeǥeǥehem wey egkein-inuwan he Nengazen. Ebpekidtebek kiw su para melibri tew is menge kezuzumahi tew, menge anak tew, menge esawa tew, wey menge valey tew.” \p \v 15 Piru hein netuenan te menge kuntada zey he netuenan dey is pelanu zan te kedsurung kenami, wey neisip-isip dan he midezeetan te Megbevayà is pelanu zan, midlikù key pudu medterebahu te kebangun te verengbeng. \v 16 Iyan, puun dutun he andew, liwazè dà te menge etew ku is impeterebahu ku ziyà te verengbeng, su is liwazà impevantey ku he zuen dan pengalang te kumeng, menge vangkew, menge kelasag, wey menge panà. Is menge upisyal ziyà ebpemenhitindeg te egkeiniyuǥan te menge tig-Juda \v 17 he ebpemenerebahu zuen te verengbeng. Is ebpemenerebahu, egkulang te ǥelemiten te kedterebahu is divaluy he velad dan ne egkulang te gumaan is divaluy, \v 18 ne edseseluniket pa sikandan te ispada. Ne is ebpezaǥing te vudyung, layun diyà te avey ku. \p \v 19 Migkeǥiyan ku is menge pengulu, menge upisyal, wey menge meǥinged te, “Meluag is edterebehuwan tew ne ebpekediziyù kiw. \v 20 Umbe, emun egkezineg niw is daǥing te vudyung, ne tiǥum kew kayi te kediey. Iyan ebpekidtebek para kenitew is Megbevayè tew.” \p \v 21 Umbe, ebpenigudu key en edterebahu puun te meselem taman te egkesakep, ne is ketengà kenami ebantey he neǥumeenan. \v 22 Dutun he timpu, migkeǥiyan ku zaan is menge zuma zey he ziyà ebpemen-ubpà te ǥawas te Jerusalem he medseled dan dutun te inged duma te menge suluǥuen dan emun mezukilem su wey zan mekevantey, ne kegkemeselem ebpeketerebahu zan en maan. \v 23 Ne tenged te kenè key ed-engked he ebantey, ne siak wey is menge kezuzumahi ku, menge etew ku, wey is menge vantey, ne wazè key en med-ilis te kumbalè dey. Ne minsan edhendiyè key te wahig, uwiten dey is menge ǥumaan dey. \c 5 \s1 Midtevangan ni Nehemias is menge Pubri \p \v 1 Kayi he timpu, midriklamu is duma he menge maama wey is menge esawa zan diyà te zuma zan he menge Judio. \v 2 Ke sikandan te, “Merapung is pemilya zey ne egkinahanglan key te egkekaan su para meuyag key.” \v 3 Duen duma kandan he migkaǥi te, “Insandè dey en ganì is menge bevesukè dey, menge pemuleey zey te paras, wey is menge valey zey su para zuen dey egkekaan ke timpu te vitil.” \v 4 Ne zuen pa zuma kandan he migkaǥi te, “Kinahanglan he ed-utang key te selapì he para ibayad dey ziyà te hadì te vuhis para te menge bevesukè dey, wey menge pemuleey zey te paras. \v 5 Ne Judio key man daan iring kandan, wey Judio zaan is menge anak dey, piru sikami mulà kinahanglan he ibpeuripen dey kandan is menge anak dey su wey key mekeselapì. Iyan tutuu is, nengeuripen en is duma he menge anak dey he vahi su ingkevelegyè dey en. Piru wazà duma he egkehimu zey su is menge vevesukè dey wey menge pemuleey zey te paras ne egkaangken en te zuma.” \p \v 6 Ne hein nezineg ku haazà is menge riklamu zan, utew a nepauk. \v 7 Mibpurungan ku is-isipa haazà he kebpekesavuk, ne midsawey ku is menge pengulu wey menge upisyal ne ke siak te, “Edèdaaǥen niw is duma niw he menge meǥinged! Su emun ed-utang sikandan te selapì diyà te keniyu ne ibpetuvù niw.” Ne impeumew ku sikandan su edtiǥum key. \v 8 Ke siak te, “Edhimuwen tew is taman te egkehimu tew para melekat tew is duma tew he menge Judio he imbelegyè dan is keugelingen dan pinaaǥi te kebpeuripen diyà te menge meǥinged diyà te zuma he lugar. Piru ǥuntaan tenged kayi te vaal niw, nepeǥes en maan sikandan he ebelegyà te keugelingen dan diyà te keniyu mismu. Layun tew ves sikandan edlekata?” Ne zutun mibpereremek dà sikandan su wazè dan egkekaǥi. \p \v 9 Ne impelaus ku is lalag ku, “Kenà meupiya is baal niw. Ereg pezem he egkezumahan te kegkahandek te Megbevayà is kebpengungubpaan niw su para kenè kiw sudia te menge etew ziyà te zuma he menge nasyun he menge kuntada tew. \v 10 Siak mismu wey is menge kezuzumahi ku wey menge etew ku mibpesambey key te selapì wey trigu ziyà te menge zuma tew he edlised. Piru ǥuntaan kenè tew en sikandan ibpevayad te menge utang dan. \v 11 Guntaan mismu iulì niw is menge vevesukè, menge pemuleey te paras, menge pemuleey te ulibu, wey menge valey te nekeutang diyà te keniyu. Iulì niw is tuvù te mibpesembayan niw he selapì, trigu, binu, wey lana.” \v 12 Midtavak dan te, “Id-ulì dey is langun diyà te kandan. Kenè dey en sikandan edsukutan. Edtumanen dey heeyan is migkaǥi nu.” \p Ne zutun impetawag ku is menge memumuhat ne impepenangdù ku ziyà te etuvangan dan is menge pengulu wey menge upisyal he edtumanen dan is insaad dan. \v 13 Ne zutun mibengkas ku is bagkes te hawak ku ne ke siak te, “Berakat he iring kayi is ebeelan te Megbevayà diyà te valey niw wey menge azen niw emun kenè niw edtumanen is insaad niw. Berakat he iawè din heini is langun diyà te keniyu.” \p Midtavak is langun he etew zutun te, “Berakat he metuman,” ne midalig dan is \sc Nengazen\sc*. Ne midtuman te menge pengulu wey menge upisyal is insaad dan. \s1 Is Kegkekelelaǥan ni Nehemias \p \v 14 Seled te 12 he tuig te kebpenirbisyu ku he gubirnedur ziyà te Juda, he puun te ike-20 he tuig pehendiyà te ike-32 he tuig te kedhadì ni Artaserkses, wazà a mekezawat wey is menge kezuzumahi ku te keenen he para te gubirnedur. \v 15 Piru is menge gubirnedur he nehuna kediey nehimu he peveǥat te menge etew, su kada andew ebuyù dan te egkekaan dan wey egkeinum dan he vinu wey 40 he vuuk he pelata. Minsan is menge upisyal zan mibpehimulus diyà te menge etew. Piru wazè ku mulà haazà beeli, su zuen ku kedtahud te Megbevayà. \v 16 Kekenà, mibeelan ku is langun para meuman mevangun sikan is berengbeng pinaaǥi te tavang te menge etew ku. Ne wazà a megaked te tanà. \v 17 Layun ku ganì ibpekaan is 150 he menge Judio he menge upisyal wey elin is menge meǥeliyug ku he ebpemuun diyà te nekeliǥuy he menge nasyun. \v 18 Kada andew ebpelapà a te sevaha he vaka, heenem he melambù he menge kerehidu, wey ebpeiyew a te mahabet he manuk. Ne kada sepulù he andew ebpeǥawas a te zekelà he vinu he nekedseselekawà he klasi. Minsan pa te iyan heini gelestuwan ku, wazà a mebpelibri te keenen he para te gubirnedur, su netuenan ku he egkeveǥatan is menge etew. \p \v 19 Mid-ampù a, ke siak te, “He Megbevayè ku, berakat he edtuvazan a kenikew tenged te langun he mibeelan ku kayi te menge etew.” \c 6 \s1 Is Kedsiguduwi Kebelevaǥi te Kebangun te Berengbeng \p \v 1 Hein nezineg ni Sanbalat, ni Tobia, ni Geshem he Arabo, wey te zuma pa he menge kuntada zey he nepasad dey en is kebangun te verengbeng ne wazè en kayi menge vudsi, su iyan dà wazà iketaud is menge lekeb te menge pultahan. \v 2 Ne mibpeuwit te lalag kayi te kediey si Sanbalat wey si Geshem he ke sikandan te: “Egkesuat key he ebpekidhinguma kenikew ziyà te sevaha te zezeisey he inged diyà te suǥud he Ono.” \p Piru netuenan ku he zuen mezaat he pelanu zan kayi te kediey. \v 3 Umbe, midsuǥù ku is menge menunudtulà te kegkaǥi ziyà te kandan te, “Impurtanti is terebahu ku ǥuntaan, umbe kenà a ebpekehendiyan. Kenè ku egkehimu te ed-engked is terebahu ku para zà mekehendiyan a.” \v 4 Keheepat e zan peuwiti te iyan ded he lalag, ne keheepat ku zaan sikandan tevaka te iyan ded he lalag. \p \v 5 Ne ikelima he bisis iyan midsuǥù ni Sanbalat kayi te kedì is suluǥuen din he impeuwit din te surat he neebriyan en, he edhenduen te: \v 6 “Migkeǥiyan a ni Geshem he minsan kun hendei sikandin ebpevayà egkezineg din is tudtul he sikew wey is duma nu he menge Judio ebpelanu he edribildi, umbe mid-uman niw benguna is berengbeng. Ne sumalà is nezineg din, egkesuat ke kun he egkehimu he hadì te menge Judio, \v 7 ne mibpilì nu en is menge ebpeneuven he ebpahayag diyà te Jerusalem he iyan ke en hadì diyà te Juda. Ne siguradu egkezineg heini te hadì, umbe hengkayi ka su ebpelelaǥè ki mehitenged kayi.” \p \v 8 Ne iyan heini tavak ku kandin: “Kenà tutuu heeyan is egkeǥiyen nu. Mibèbeelan nu zà heeyan.” \v 9 Netuenan ku he ebpelihendeken key zan su para mekeengked key he edterebahu. Piru mid-ampù a ziyà te Megbevayà he lig-eni e zin pa. \p \v 10 Ne sevaha he andew, midhendiyà a te ki Shemaya he anak ni Delaya wey apù ni Mehetabel, su kinahanglan he kenè din egkeewaan is baley zin. Migkaǥi sikandin kayi te kedì te, “Ebpehingumeey ki ziyà te seled te valey te Megbevayà, ne edlekevan ta is menge ǥemawan. Su ebpekeuma kengkuwan te mezukilem is menge kuntada tew ne edhimetayan ke zan.” \v 11 Piru midtavak a te, “Gubirnedur a; ne kenè ku egkehimu is ked-eles diyà te valey te \sc Nengazen\sc* su wey a kenà mebpatey. Kenà a ed-eles!” \v 12 Nesavut ku he wazà mebpekidlalag is Megbevayà kandin, kekenà, midsuhulan sikandin ni Sanbalat wey ni Tobia he keǥiya zin haazà kayi te kediey. \v 13 Egkesuatan dan he mahandek a su wey a mekevaal te salà pinaaǥi te kebpezumdumahi ku te migkaǥi ni Shemaya, ne zuen dan egkekaǥi te kebpendezeisaya zan kedì su para kenà a pemineǥa te menge etew. \p \v 14 Umbe, mid-ampù a, ke siak te, “He Megbevayè ku, belesi nu si Tobia wey si Sanbalat tenged te mezaat he vaal zan, ragkes en is bahi he ebpeneuven he si Noadia wey is duma pa he menge ebpeneuven he ebpelihandek kediey.” \s1 Nepasad is Kebenguna te Berengbeng \p \v 15 Nepasad sikan is berengbeng hein ike-25 he andew te ikeenem he vulan, he iyan is bulan he Elul. Nepasad heini seled te 52 he andew. \v 16 Ne hein nezineg te menge kuntada zey ziyà te peliǥuy he menge nasyun he nepasad en is berengbeng, nahandek dan wey nepeel-elezan dan su nesavut dan he nepasad heini he vaal pinaaǥi te tavang te Megbevayà. \p \v 17 Dutun he timpu, mibpesuratà si Tobia wey is menge upisyal ziyà te Juda. \v 18 Mahabet he menge tig-Juda is nenangdù he ebpekid-uunungen ki Tobia su ǥeina te mekaamung sikandin ni Shecania te anak ni Ara. Ne elin daan is, geina te neesawa te anak din he si Jehohanan is anak ni Meshulam he vahi te anak ni Berekia. \v 19 Heini he menge etew, layun dan dà edtudtula kayi te kedì is meupiya he menge vaal ni Tobia, ne layun dan daan edtudtula ziyà te ki Tobia is menge lalag ku. Ne wazà med-engked si Tobia he ebpelihandek kedì pinaaǥi te menge surat din. \c 7 \s1 Mibpilì te menge Upisyal ziyà te Jerusalem \p \v 1 Hein nepasad en is berengbeng te inged, wey ingkepenaud en is menge lekeb te menge pultahan kayi, mibpilì is edhimuwen he menge vantey te menge ǥemawan te valey te \sc Nengazen\sc*, menge perekanta kayi, wey menge Levihanen. \v 2 Imbeǥey ku is ketengdanan te kedumala te Jerusalem diyà te suled ku he si Hanani, ne iyan duma zin si Hanania he peremandar te menge vantey te melig-en he kutà. Mibpilì ku si Hanania su egkeseriǥan sikandin wey zekelà is kedtahud din te Megbevayà lavew te kezekelan. \v 3 Migkeǥiyan ku sikandin te, “Kenè niw pesegdana he ebirtu is menge pultahan te inged ke meudtu, minsan duen ebantey he menge vantey. Kinahanglan he edsirahan heini wey egkendeduwan. Ipevantey niw is menge vantey he meǥinged te Jerusalem. Is duma kandan diyè niw ipevantey te verengbeng te inged he uvey te menge valey zan, ne is duma pa ziyè niw ipevantey te zuma pa he menge vahin duen te verengbeng.” \s1 Is Listahan te menge Etew he Mid-ulì diyà te Juda \r (Ezra 2:1-70) \p \v 4 Dutun he timpu, minsan meluag is Jerusalem, deisey zà is menge meǥinged duen wey menge valey. \v 5 Ne insavuk te Megbevayè ku ziyà te isip ku he tiǥuma ku is menge pengulu, menge upisyal, wey zuma he menge meǥinged su wey sikandan mesinsus sumalà te kada pemilya. Neehè ku is listahan te nevihag he menge pemilya he nehuna he nemen-ulì. Ne iyan heini nekesurat duen: \p \v 6 Mahabet he menge Israilihanen diyà te prubinsya he Juda is mibihag ni Hadì Nebucadnezar ne miduma zin diyà te Babilonia. Ne ǥuntaan mid-awe en sikandan diyà te Babilonia su mid-ulì dan diyà te Jerusalem ne is duma ziyà te keugelingen dan he menge inged diyà te Juda. \v 7 Is nengulu kandan te kedlikù iyan si Zerubabel, si Jeshua, si Nehemias, si Azaria, si Raamia, si Nahamani, si Mordecai, si Bilshan, si Misperet, si Bigvai, si Nehum, wey si Baanah. \p Iyan heini lista te nevihag he menge Israilihanen piru nemen-ulì en: \b \p \v 8-25 Menge kevuwazan ni \li2 Parosh; 2,172 \li2 Shefatia; 372 \li2 Ara; 652 \li2 Pahat Moab (he ebpuun te pemilya ni Jeshua wey ni Joab); 2,818 \li2 Elam; 1,254 \li2 Zatu; 845 \li2 Zacai; 760 \li2 Binui; 648 \li2 Bebai; 628 \li2 Azgad; 2,322 \li2 Adonikam; 667 \li2 Bigvai; 2,067 \li2 Adin; 655 \li2 Ater (he egngezanan daan te Hezekia); 98 \li2 Hashum; 328 \li2 Bezai; 324 \li2 Harif; 112 \li2 Gibeon; 95 \b \p \v 26-38 Iyan heini kahabet te menge etew he ziyà med-ubpà is menge kepuun dan te: \li2 Betlehem wey Netofa; 188 \li2 Anatot; 128 \li2 Bet Azmavet; 42 \li2 Kiriat Jearim, Kefira, wey Beerot; 743 \li2 Rama wey Geba; 621 \li2 Micmash; 122 \li2 Betel wey Ai; 123 \li2 Nebo; 52 \li2 Elam; 1,254 \li2 Harim; 320 \li2 Jerico; 345 \li2 Lod, Hadid, wey Ono; 721 \li2 Senaa; 3,930 \b \p \v 39-42 Iyan heini kevuwazan te menge memumuhat he nengevihag piru nemen-ulì en: \li2 Menge kevuwazan ni Jedaya (he ebpuun te pemilya ni Jeshua); 973 \li2 Imer; 1,052 \li2 Pashur; 1,247 \li2 Harim; 1,017 \b \p \v 43-45 Iyan heini menge kevuwazan te menge Levihanen he nengevihag piru nemen-ulì en daan: \li2 Is menge kevuwazan ni Jeshua wey ni Kadmiel (he ebpuun te pemilya ni Hodavia); 74 \li2 Is menge perekanta ziyà te valey te \sc Nengazen\sc* he menge kevuwazan ni Asaf; 148 \li2 Is menge vantey ziyà te menge ǥemawan te valey te \sc Nengazen\sc* he menge kevuwazan eni Shalum, Ater, Talmon, Akub, Hatita, wey Shobai; 138 \b \p \v 46-56 Iyan heini menge kevuwazan te menge suluǥuen diyà te valey te \sc Nengazen\sc* he nengevihag piru nemen-ulì en: \p Menge kevuwazan eni Ziha, Hasufa, Tabaot, Keros, Sia, Padon, Lebana, Hagaba, Shalmai, Hanan, Gidel, Gahar, Reaya, Rezin, Nekoda, Gazam, Uza, Pasea, Besai, Meunim, Nefushesim, Bakbuk, Hakufa, Harhur, Bazlut, Mehida, Harsha, Barkos, Sisera, Tema, Nezia, wey Hatifa. \p \v 57-59 Nemen-ulì daan puun te kegkevihaǥa kandan is menge kevuwazan te menge suluǥuen ni Solomon: \p Is menge kevuwazan ni Sotai, Soferet, Perida, Jaala, Darkon, Gidel, Shefatia, Hatil, Pokeret Hazebaim, wey ni Amon. \p \v 60 Is kahabet dan te menge kevuwazan te menge suluǥuen diyà te valey te \sc Nengazen\sc* wey is menge kevuwazan te menge suluǥuen ni Solomon, 392. \p \v 61-62 Duen daan 642 he nemen-ulì diyà te Jerusalem he ebpemuun diyà te menge inged he Tel Mela, Tel Harsha, Kerub, Adon wey Imer. Heini sikandan menge kevuwazan ni Delaya, ni Tobia, wey ni Nekoda, piru kenè dan igkepaahà is puriba he menge Israilihanen sikandan. \p \v 63 Kenà daan ebpekepaahà te puriba is menge kevuwazan ni Habaya, ni Hakoz, wey ni Barzilai he menge memumuhat sikandan. (Hein nekepengesawa heini si Barzilai, midhimu zin he epilidu zin is ngazan te enuǥang din he si Barzilai he tig-Gilead.) \v 64 Tenged te netazin is listahan te menge kepuun dan, wazà sikandan dewata he menge memumuhat. \v 65 Migkeǥiyan sikandan te gubirnedur te Juda he kenà egkehimu ke egkaan dan te menge keenen he impemuhat diyà te Megbevayà emun wazè pa memumuhat he ebpekeinsà diyà te Megbevayà mehitenged te kegkememumuhat dan pinaaǥi te dezuwa he beveraan he Urim wey Thumim he egemiten para metueni is egkesuatan te Megbevayà. \p \v 66-69 Is langun he nemen-ulì puun te kegkevihaǥa kandan, 42,360, kenà ragkes is menge suluǥuen dan he menge maama wey menge vahi he 7,337 wey is menge perekanta he menge maama wey menge vahi he 245. Duen dan uwiten he 736 he menge kudà, 245 he mulà, 435 he kemilyu, wey 6,720 he asnu. \p \v 70 Is duma he menge pengulu te menge pemilya mid-amut te para te ked-umana kebenguna te valey te \sc Nengazen\sc*. Is gubirnedur mibeǥey te walu he kilu he menge sinsilyu he vulawan, 50 he yehung he ǥelemiten diyà te valey te \sc Nengazen\sc*, wey bisti he 530 he lukut he para te menge memumuhat. \v 71 Is duma he menge pengulu te menge pemilya mibeǥey zaan te para kayi he vuluhaten te 168 he kilu he menge sinsilyu he vulawan wey 1,200 he kilu he pelata. \v 72 Is langun he imbeǥey te zuma pa he menge etew, 168 he kilu he menge sinsilyu he vulawan, 1,100 he kilu he pelata, wey bisti he 67 he lukut he para te menge memumuhat. \p \v 73 Ne nemenlikù sikandan diyà te menge inged he mibpuunan te pemilya zan, ragkes en is menge memumuhat, menge Levihanen, menge vantey te menge ǥemawan te valey te \sc Nengazen\sc*, menge perekanta, wey menge suluǥuen diyà te valey te \sc Nengazen\sc*. \c 8 \s1 Mibasa ni Ezra is Kesuǥuan \p Hein neuma is ikepitu he vulan te ked-ubpà te menge Israilihanen diyà te menge inged dan, \v 1 midtiǥum sikandan is langun diyà te Jerusalem, ne nepurung sikandan mesevaha ziyà te pelasa he egkesineruwan te Pultahan Pehendiyà te Wahig. Midhengyuan dan si Ezra he menunudlù te Kesuǥuan he kuwaa zin wey vesaha zin is Libru te Kesuǥuan ni Moises he ibpetuman te \sc Nengazen\sc* te menge Israilihanen. \p \v 2-3 Haazà he andew, iyan nehuna he andew te ikepitu he vulan, mid-uwit ni Ezra is Kesuǥuan diyà te etuvangan te menge etew–menge maama, menge vahi, wey menge vatà he zuen dan en hanew. Ne ziyà te pelasa he egkesineruwan te Pultahan Pehendiyà te Wahig, mibpekezaǥing sikandin is ebasa kayi puun te kedsilà te andew taman te meudtu. Ne mibpurungan pemineǥa haazà is Libru te Kesuǥuan te langun he menge etew zutun. \v 4 Midhitendeg si Ezra ziyà te metikang he intebladu he kayu he mibeelan para zutun he ketiǥuman. Ne ziyà te egkekewanan din midhitindeg si Matitia, si Shema, si Anaya, si Uria, si Hilkia, wey si Maasea. Ne ziyà te egkeǥivang din midhitindeg si Pedaya, si Mishael, si Malkia, si Hashum, si Hashbadana, si Zacarias, wey si Meshulam. \p \v 5 Egkaahà si Ezra te langun kandan su metikang is midhitindeǥan. Ne hein mibekar zin sikan is libru, nemenhitindeg is langun he menge etew zutun. \v 6 Midalig ni Ezra is \sc Nengazen\sc*, he mekeǥeǥehem he Megbevayà. Ne midtavak is menge etew te, “Amen! Amen!” dutun te ibayew zan is belad dan. Ne midluhud sikandan is ed-azap te \sc Nengazen\sc*. \p \v 7 Ne hein midhitindeg en is menge etew, impesavut diyà te kandan is Kesuǥuan. Is mibpesavut kandan iyan is menge Levihanen he ensi Jeshua, Bani, Sherebia, Jamin, Akub, Shabetai, Hodia, Maasea, Kelita, Azaria, Jozabad, Hanan, wey si Pelaya. \v 8 Mibasa zan is Libru te Kesuǥuan te Megbevayà ne impesavut dan is kehuluǥan kayi, su para mesavut te menge etew. \p \v 9 Dutun te ebpemineg is menge etew te menge lalag diyà te Kesuǥuan, nemekesineǥew sikandan. Migkaǥi ziyà te kandan si Nehemias he gubirnedur, si Ezra he memumuhat wey menunudlù te Kesuǥuan, wey is menge Levihanen he mibpesavut kandan te Kesuǥuan te, “Heini he andew segradu para te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè niw, umbe kenè kew sineǥew.” \v 10 Migkaǥi pa si Nehemias te, “Silibra kew ne kaan kew te metaam he menge keenen wey inum kew te metaam he inumen. Beǥayi niw is wazè dan egkekaan, su heini he andew segradu para te Nengazen. Ne kenè kew lalew, su is kelipey he ibeǥey te \sc Nengazen\sc* ebpekepelig-en keniyu.” \p \v 11 Ne migkaǥi pa is menge Levihanen te, “Kenè kew ǥurub! Kenè kew lalew! Su segradu heini he andew.” \v 12 Umbe, migenat is langun he menge etew zutun su egkaan dan wey ed-inum dan, wey ebpemeǥey zan te keenen diyà te zuma. Midsilibra zan he zuen dan dekelà he kelipey su nesavut dan is lalag te Megbevayà he mibasa ziyà te kandan. \s1 Is Pista te Kebaal te menge Lawig \p \v 13 Hein ikezuwa he andew zutun he vulan, midtiǥum diyà te ki Ezra is menge pengulu te menge pemilya, is menge memumuhat wey is menge Levihanen, su ed-istudyuwan dan is Kesuǥuan. \v 14 Nediskubri zan diyà te Kesuǥuan he pinaaǥi ki Moises midsuǥù sikandan te \sc Nengazen\sc* is menge Israilihanen he kinahanglan med-ubpè dan diyà te menge lawig dutun te timpu te pista he edhimuwen te ikepitu he vulan. \v 15 Kinahanglan he ibpeseyuzan dan diyà te Jerusalem wey ziyà te zuma he menge inged dan is suǥù te \sc Nengazen\sc* he medhendiyè dan te menge vuvungan te kebpenguwa te menge subpang te menge ulibu, mirtu, palma, wey te zuma pa he merapung he menge kayu su para ebeelan he menge lawig, sumalà is ingkesurat diyà te Kesuǥuan. \p \v 16 Umbe, nenguwa is menge etew te menge subpang ne mibeelan dan heini he lawig diyà te patag he atep te menge valey zan, diyà te lama te menge valey zan, diyà te lama te valey te Megbevayà, diyà te pelasa he ziyà te egkesineruwan te Pultahan Pehendiyà te Wahig, wey te Pultahan ni Efraim. \v 17 Mibaal te lawig he egkeubpaan dan dutun he timpu is langun he nemen-ulì puun te kegkevihaǥa kandan. Utew sikandan melipayen; sikan dan pa meseǥazi haazà he paaǥi te kedsilibra puun te kaazen pa ni Josue he anak ni Nun. \v 18 Andew-andew ne mibasa ni Ezra kes Libru te Kesuǥuan te Megbevayè diyà te etuvangan te menge etew, puun te nehuna he andew zutun te pista taman en te ketepusan he andew. Midsilibra zan haazà is pista taman te pitu he andew, ne te ikewalu he andew ne midtiǥum dan para te ked-azap te \sc Nengazen\sc*, sumalà is diyà te Kesuǥuan. \c 9 \s1 Intug-an te menge Israilihanen is menge Salè Dan \p \v 1 Hein ike-24 he andew zutun he vulan, midtiǥum is menge Israilihanen su ebpuasa zan. Migkukumbalà sikandan te saku wey mibpen-evuwan dan is ulu zan su ibpeehè dan is kedlalew zan. \v 2 Wazè dan ipetampu is kenà menge Israilihanen. Midhitindeg dan ne intug-an dan is menge salè dan wey is menge salà te menge kepuun dan. \v 3 Wazà sikandan med-engked he edhitindeg seled te tetelu he uras dutun te kemulu zin pa ebesahan diyà te kandan is Kesuǥuan te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè dan. Ne seled te tetelu he uras is kedtug-ana zan te menge salè dan wey ked-ezapa zan te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè dan. \v 4 Is duma he menge Levihanen nemenhitindeg diyà te heǥezan, is nenigudu medtawag te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè dan. Iyan sikandan ensi Jeshua, Kadmiel, Bani, Shebania, Buni, Sherebia, Bani, wey si Kenani. \v 5 Is menge Levihanen he nengumew para te ked-azap iyan ensi Jeshua, Kadmiel, Bani, Hashabnea, Sherebia, Hodia, Shebania, wey si Petahia. Ke sikandan te, “Hitindeg kew ne zeliǥa niw is wazà pidtemanan he \sc Nengazen\sc* he Megbevayè niw!” \p Ne migkaǥi is menge etew te, “He \sc Nengazen\sc*, ereg he edeliǥen is kegkemekeǥeǥehem nu! Is kegkemekeǥeǥehem nu lavew pa te egkekaǥi zey. \v 6 Iyan ke zà \sc Nengazen\sc*! Mibeelan nu is langit, tanà, daǥat, wey is langun he netaǥù kayi. Ebeǥayan nu te untung is langun he menge linimbag nu, ne ed-ezapen ka te menge velinsuǥuen diyà te langit. \p \v 7 “Iyan ka, \sc Nengazen\sc* he Megbevayà mibpilì ki Abram, ne impeǥawas nu sikandin puun te Ur, he sakup te Babilonia. Ne migngezanan nu sikandin te Abraham. \v 8 Neehè nu he mepezumdumahan sikandin kenikew, ne nenangdù ka ziyà te kandin he ibeǥey nu ziyà te menge kevuwazan din is tanà te menge Canaanhen, Hitihanen, Amorihanen, Pirisihanen, Jebusihanen, wey menge Girgasihanen. Ne midtuman nu is insaad nu ziyà te kandan, su metazeng ka. \p \v 9 “Neehè nu is ked-antus te menge kepuun dey ziyà te Ehipto. Nezineg nu is kebuyù dan te tavang diyà te kenikew hein diyè sikandan te Zaǥat he Meriǥà. \v 10 Mibaal ka te menge singyal wey menge egkein-inuwan he menge vaal he nekesuǥat te hadì te Ehipto, wey te langun he menge upisyal zin wey menge etew zin. Su netuenan nu he midaagdaag dan is menge kepuun dey. Ne taman en guntaan kemulu egkevantug is ngazan nu. \v 11 Midluwisan nu is nezalandalan he tanà diyà te zizalem te zaǥat diyà te etuvangan te menge etew nu su wey zan duen igkevayà. Iyan, midlened nu mulà is menge kuntada zan he edal-as kandan. Neiring sikandan te vatu he inlegdang diyà te meseleg he wahig. \v 12 Emun maandew egiyahan nu sikandan pinaaǥi te mekepal he ǥapun he egkeiring te tukud, ne emun mezukilem pinaaǥi te regreg he egkeiring te tukud, su para meteyawi is ibayè dan. \p \v 13 “Puun te langit nenaug ka pehendiyà te Buntud he Sinai ne nekidlalag ka kandan. Mibeǥayan nu sikandan te hustu he menge penurù wey meupiya he menge suǥù wey menge sulunuzen. \v 14 Impenurù nu kandan is mehitenged te ed-ul-ulahan dan emun Andew te Kedhimeley. Ne pinaaǥi te suluǥuen nu he si Moises midsuǥù nu sikandan he tumana zan is menge suǥù, menge sulunuzen, wey menge penurù nu. \v 15 Hein egkevitil sikandan, mibeǥayan nu sikandan te keenen he ebpuun te langit. Ne hein egkemezahan sikandan, impeinum nu sikandan te wahig he ebpuun diyà te vatu. Migkeǥiyan nu sikandan he selezi zan wey engkena zan is tanà he impenangdù nu he ibeǥey nu kandan. \v 16 Piru haazà is menge kepuun dey nehimu he mepelevawen, mesinupaken, wey kenà metinumanen te menge suǥù nu. \v 17 Kenè dan egkesuat he ebpemineg te menge lalag nu, ne midlipatan dan dà is egkengein-inuwan he mibeelan nu ziyà te kandan. Nehimu sikandan he mesinupaken, wey nekidsukulà sikandan kenikew pinaaǥi te kebpilì te pengulu he ebpelikù kandan diyà te kegkeuripen diyà te Ehipto. Piru mepineseyluwen ka he Megbevayà, beliǥeǥawen ka, iipengen ka, kenè ka pepeuken, wey nepenù ka te kebmahal. Umbe wazà nu sikandan iselikwey. \v 18 Minsan mibaal sikandan te ledawan he vaka, ne ke sikandan te, ‘Iyan heini ed-ezapen he mibpeǥawas kenitew puun te Ehipto.’ Utew subra is kedsumpelita zan kenikew! \v 19 Piru tenged te zekelà he hizu nu kandan, wazè nu sikandan bey-ani ziyà te sibsivayan. Wazè nu iawà sikan is mekepal he ǥapun he egiya kandan emun maandew, wey sikan is regreg he edtayew te edhipenawan dan emun mezukilem. \v 20 Imbeǥey nu kandan is meupiya he Mulin-ulin nu he iyan ebpenurù kandan. Wazè ka med-engked he ebpekaan kandan te ‘manna’, ne mibeǥayan nu sikandan te wahig he egkeinum dan ke egkemezahan dan. \v 21 Mibeǥayan nu sikandan te menge kinahanglan dan seled te 40 he tuig te ziyà sikandan te sibsivayan. Umbe kenà kurang is menge kinehenglanen dan. Wazà mezaan is menge visti zan wey wazà lupangi is menge paa zan te kedtulung dan kedhipanew. \p \v 22 “Impezaag nu kandan is menge ginhedian, menge nasyun, wey is menge meǥinged diyà te menge tanà he nekeelingkus kandan. Mid-aǥew zan is tanà he Heshbon he iyan edumala zutun si Hadì Sihon, wey is tanà he Bashan he iyan edumala zuen si Hadì Og. \v 23 Impeiring nu te menge vituen diyà te langit is menge kevuwazan te menge Israilihanen su impemahabet nu. Ne mid-uwit nu sikandan diyà te tanà he impenaad nu ziyà te menge kepuun dan he edselezan dan wey ed-engkenen dan. \v 24 Midseled dan iyan dutun ne mid-angken dan. Mibpengelinteuwan nu he mezaag dan is menge Canaanhen he meǥinged dutun he tanà. Imbeǥey nu kandan is menge Canaanhen ragkes en is menge hadì dan su para meveeli te menge etew nu is egkesuatan dan te ebaal ziyà te kandan. \v 25 Mid-aǥew te menge etew nu is binerengbeng he menge inged wey is selebpeten he menge tanà. Mid-aǥew zan daan is menge valey he nezengkuuran te meupiya he menge azen, menge teheb, menge pemuleey te paras, menge pemuleey te ulibu, wey zuma pa he ebpemeǥas he menge kayu he utew mahabet. Migkaan sikandan ne nahantey zan ne mibmeupiya is lawa zan. Nelipey sikandan tenged te utew nu kebpurungi kandan. \p \v 26 “Piru minsan pa te iyan haazà, midsupak dan wey nekidsukulà kenikew. Mid-iniyuǥan dan is Kesuǥuan nu. Mibpenhimetayan dan is menge ebpeneuven nu he ed-umew kandan te kedlikù diyà te kenikew. Utew subra is kedsumpelita zan kenikew! \v 27 Umbe, imbeǥey nu sikandan diyà te menge kuntada zan he midlisedlised kandan. Piru hein edlislisezen en sikandan mibuyù dan diyà te kenikew te tavang, ne mibpemineg nu ǥihapun sikandin diyà te langit. Ne tenged te zekelà he hizu nu kandan, mibeǥayan nu sikandan te menge pengulu he ebpekepeǥawas kandan puun te ǥehem te menge kuntada zan. \p \v 28 “Piru emun ebmeupiyè en is kebpekesavuk dan ne ed-uman dan en maan ebaal te mezaat diyà te etuvangan nu. Ne ebey-anan nu sikandan diyà te ǥehem te menge kuntada zan su para meveyveyai sikandan. Ne emun ebuyù en maan sikandan te tavang diyà te kenikew, ne ebpemineǥen nu sikandan diyà te langit. Ne tenged te hizu nu kandan layun nu sikandan edlibriya. \v 29 Mibpetizeenan nu sikandan he med-uman dan medtuman te Kesuǥuan nu, piru mibmepelevawen sikandan ne wazè dan tumana is menge suǥù nu. Wazè dan sunuza is menge suǥù nu he iyan ebpekeveǥey te meupiya he untung duen te edtuman kayi. Tenged te kesinupaken dan mid-iniyuǥan ke zan, ne kenè dan egkesuat he ebpemineg kenikew. \v 30 Tenged te kebmahala nu kandan mahabet en he menge tuig is midlavey te kebpelavey nu, ne mibpetizeenan sikandan te Mulin-ulin nu pinaaǥi te menge ebpeneuven nu. Piru wazà sikandan mebpemineg, umbe imbeǥey nu sikandan diyà te menge etew he nekeelingkus kandan. \v 31 Piru tenged te zekelà he hizu nu kandan, ne wazè nu sikandan bey-ani etawa wazà nu sikandan purungi zèdeeti, su hihizuwen ka wey veliǥeǥawen he Megbevayà. \p \v 32 “Sikew is Megbevayè dey, mekeǥeǥehem ka wey utew egkein-inuwi. Edtumanen nu is paaǥi nu te kebpekid-uyun wey ibpeehè nu is gaǥew nu. Ne ǥuntaan, kenè nu isipa he kenè key kenikew edtevangan kayi te kemereǥenan dey. Nekebmereǥen key is langun he menge etew nu, ragkes is menge hadì dey, is menge pengulu zey, is menge memumuhat dey, is menge ebpeneuven kayi te kenami, wey is menge kepuun dey, nekebmereǥen puun pa te timpu te kedlisliseza kenami te hadì te Asiria ne taman en guntaan. \v 33 Metazeng is mibeelan nu te kedsilut kenami. Metinumanen ka ziyà te kenami, piru menge mekesesalè key mulà. \v 34 Is menge hadì dey, menge pengulu zey, menge memumuhat dey, wey is menge kepuun dey, wazà medtuman te Kesuǥuan nu. Wazè dan seǥipaa is menge suǥù nu wey menge petizaan nu. \v 35 Minsan duen dan keugelingen he ginhedian, wey nekesaǥad sikandan te utew nu kandan kebpurungi, wey minsan mibeǥayan nu sikandan te meluag wey selebpeten he tanà, wazà gihapun sikandan mebpenilbi kenikew wey wazè dan iniyuǥi is mezaat he menge ulaula zan. \v 36 Iyan heini hinungdan ke maan is menge uripen key ǥuntaan kayi te tanà he imbeǥey nu te menge kepuun dey, ne kayi zan mekekaan te menge abut kayi wey zuma pa he meupiya he menge pruduktu kayi. \v 37 Ne ǥuntaan, is dekelà he menge abut kayi te tanà, ne iyan ebpekezawat duen is menge hadì he impahadì nu kenami tenged te menge salè dey. Ebeelan dan diyà te kenami wey ziyà te menge uyaǥen dey is egkesuatan dan te ebaal, ne utew key nekebmereǥen.” \s1 Nenangdù is menge Etew \p \v 38 “Ne tenged dutun, midhimu key is menge Judio te sevaha he melig-en he kebpekid-uyun. Insurat haazà ne mibpirmahan te menge pengulu zey, menge memumuhat dey, wey menge Levihanen.” \c 10 \p \v 1 Is nehuna he mibpirma iyan si Gubirnedur Nehemias he anak ni Hacalia, wey si Zedekia. \p \v 2-8 Is menge memumuhat he mibpirma iyan ensi Seraya, Azaria, Jeremias, Pashur, Amaria, Malkia, Hatush, Shebania, Maluc, Harim, Meremot, Obadias, Daniel, Gineton, Baruc, Meshulam, Abia, Miamin, Maazia, Bilga, wey si Shemaya. \p \v 9-13 Is menge Levihanen he mibpirma iyan ensi Jeshua he anak ni Azania, Binui he ebpuun diyà te pemilya ni Henadad, Kadmiel, Shebania, Hodia, Kelita, Pelaya, Hanan, Mica, Rehob, Hashabia, Zacur, Sherebia, Shebania, Hodia, Bani, wey Beninu. \p \v 14-27 Is menge pengulu he mibpirma iyan en si Parosh, Pahat Moab, Elam, Zatu, Bani, Buni, Azgad, Bebai, Adonia, Bigvai, Adin, Ater, Hezekia, Azur, Hodia, Hashum, Bezai, Harif, Anatot, Nebai, Magpiash, Meshulam, Hezir, Meshezabel, Zadok, Jadua, Palatia, Hanan, Anaya, Hoshea, Hanania, Hashub, Halohesh, Pilha, Shobek, Rehum, Hashabna, Maasea, Ahia, Hanan, Anan, Maluc, Harim, wey si Baanah. \s1 Is Kebpekid-uyun \p \v 28 Is duma he menge etew ziyà te Israel, ragkes is menge memumuhat, menge Levihanen, menge vantey te menge ǥemawan te valey te \sc Nengazen\sc*, menge perekanta, menge suluǥuen diyà te valey te \sc Nengazen\sc*, wey is langun he nekidsivayà te kenà menge Israilihanen he meǥinged diyà te Israel su edtuman mulà te Kesuǥuan te Megbevayà, ragkes is menge esawa zan wey is menge anak dan he zuen dan en hanew, \v 29 nesevaha key te kebpenangdù duma te menge pengulu zey he edtumanen dey is Kesuǥuan he imbeǥey te Megbevayà pinaaǥi te suluǥuen din he si Moises. Nenangdù key zaan he edewaten dey is rawak te Megbevayà emun kenè dey egketuman is insaad dey he ed-ikulen dey is langun he menge suǥù wey menge sulunuzen he imbeǥey te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè dey. \v 30 Midsaad key he kenè dey edtuǥutan is menge anak dey te kebpengesawa etawa kebpeesawa te kenà menge Israilihanen he ed-ubpà kayi te Israel. \v 31 Midsaad key zaan he emun ebelegyà heini is kenà menge Israilihanen te trigu etawa minsan hengkey he klasi te velegyà, dutun te Andew te Kedhimeley etawa zuma he segradu he andew, ne kenè dey ebpemesahan. Kada ikepitu he tuig, ne kenè dey ebpemulaan is tanè dey, wey kenè dey edsukuten is utang te zuma. \p \v 32 Midsaad key zaan he edtumanen dey is suǥù he ebeǥey key kada tuig te heepat he gramu he pelata he para te vuluhaten diyà te valey te Megbevayè dey. \v 33 Ne iyan egkepeveyaan kayi is para te supas he ibpemuhat diyà te etuvangan te Megbevayà, menge pemuhat he edtutungen wey menge pemuhat he para gasa he andew-andew is kebpemuhata zuen, menge pemuhat he para te menge Andew te Kedhimeley, para te Pista te Kebpuun te Hayag, wey zuma pa he menge pista, wey para te zuma pa he menge pemuhat he segradu iring te pemuhat he para idlumpiyu, he velukas te menge Israilihanen tenged te menge salè dan. Egemiten daan haazà he selapì para te zuma pa he menge kinehenglanen diyà te valey te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè dey. \p \v 34 Sikami is menge Israilihanen, ragkes is menge memumuhat dey wey is menge Levihanen, midripa key su para metueni zey ke hentei he menge pemilya is kinahanglan he ed-uwit te idtetavun he para idtavun te tinuig he menge pemuhat diyà te pemuhatà para te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè dey, sumalà te ingkesurat diyà te Kesuǥuan. \p \v 35 Midsaad key zaan he kada tuig ed-uwiten dey ziyà te valey te \sc Nengazen\sc* is egkehuna he egkeraǥun dey ziyà te vevesukè dey wey is egkehuna he veǥas te menge pinemula zey. \v 36 Ne ed-uwiten dey zaan diyà te menge memumuhat he ebpenilbi ziyà te valey te Megbevayè dey is maama he kinekekayan he anak dey, ragkes is kinekekayan te menge vaka zey, menge kerehidu zey, wey menge kambing dey, sumalà te ingkesurat diyà te Kesuǥuan. \p \v 37 Midsaad key pa he idata zey ziyà te menge memumuhat, diyà te budiga ziyà te valey te Megbevayè dey, is kineupiyahan he klasi te herina wey zuma he menge halad he para gasa. Ed-uwiten dey zaan is kineupiyahan he menge prutas dey, wey is kineupiyahan he veǥu he vinu, wey lana he ulibu. Ed-uwiten dey zaan diyà te menge Levihanen is ikepulù te menge abut dey, su iyan sikandan ebpengulikta te ikepulù diyà te langun he menge inged he zuen duen menge vevesukà. Emun ebpengulikte en te ikepulù is menge Levihanen, \v 38 eduma kandan is memumuhat he kevuwazan ni Aaron. Ne is ikesepulù he vahin dutun te egkekulikta zan ed-uwiten dan diyà te budiga ziyà te valey te Megbevayè dey. \v 39 Is menge Israilihanen, ragkes en is menge Levihanen kinahanglan he ed-uwit te menge halad he trigu, beǥu he vinu wey lana diyà te budiga he zutun idtaǥù is menge gelemiten diyà te valey te \sc Nengazen\sc* wey zutun ed-ubpàubpà is menge memumuhat he ebaal te vuluhaten, wey is menge vantey te menge ǥemawan te valey te \sc Nengazen\sc*, wey is menge perekanta. \p Umbe, midsaad key he kenè dey ebey-anan is baley te Megbevayè dey. \c 11 \s1 Is menge Meǥinged diyà te Jerusalem \p \v 1 Dutun he timpu, is menge pengulu te menge etew ziyà te Israel ziyè ed-ubpà te Jerusalem, he iyan kes segradu he inged. Dutun midripa is menge etew he ziyè med-ubpà te gawas te Jerusalem su egkeusatan dan he kada sepulù he pemilya ne zuen senge pemilya he ziyà ebpekeubpà te Jerusalem, ne sikan is egkesamà ne kenè en mulà ed-awà diyà te menge inged dan. \v 2 Midalig te menge etew is langun he mibuluntaryu he ed-ubpà diyà te Jerusalem. \p \v 3-4 Is duma he menge Israilihanen, ragkes is menge memumuhat, menge Levihanen, menge suluǥuen diyà te valey te \sc Nengazen\sc*, wey is menge kevuwazan te menge suluǥuen ni Solomon, mibpedayun dan med-ubpà diyà te keugelingen dan he menge tanà diyà te nekedseselekawà he menge inged diyà te Juda. Is duma he menge etew ziyà te Juda wey Benjamin, diyà med-ubpà te Jerusalem. \p Iyan heini menge pengulu ziyà te prubinsya he Juda wey Benjamin he ziyà med-ubpà te Jerusalem. \p Is ebpuun diyà te tribu ni Juda: \p Si Ataya he anak ni Uzia. (Si Uzia anak ni Zacarias. Si Zacarias anak ni Amaria. Si Amaria anak ni Shefatia. Ne si Shefatia anak ni Mahalalel he ebpuun diyà te kevuwazan ni Perez.) \p \v 5 Si Maasea he anak ni Baruc (si Baruc anak ni Col Hose; si Col Hose anak ni Hazaya; si Hazaya anak ni Adaya; si Adaya anak ni Joyarib; ne si Joyarib anak ni Zacarias he ebpuun diyà te kevuwazan ni Shela). \v 6 (Is menge kevuwazan ni Perez, duen kandan 468 he egkeseriǥan he menge maama he ziyè en med-ubpà te Jerusalem.) \p \v 7 Is ebpuun diyà te tribu ni Benjamin: \p Si Salu he anak ni Meshulam (si Meshulam anak ni Joed; si Joed anak ni Pedaya; si Pedaya anak ni Kolaya; si Kolaya anak ni Maasea; si Maasea anak ni Itiel; ne si Itiel anak ni Jeshaya); \v 8 is sunud ki Salu iyan si Gabai wey si Salai. \p Is kezakel te menge Benjaminhen 928 langun. \v 9 Si Joel he anak ni Zicri iyan lavew he pengulu zan ne is ebpeketinundug kandin iyan si Juda he anak ni Hasenua. \p \v 10 Is ebpuun diyà te menge memumuhat: \p si Jedaya he anak ni Joyarib, si Jakin, \v 11 wey si Seraya he anak ni Hilkia (si Hilkia anak ni Meshulam; si Meshulam anak ni Zadok; si Zadok anak ni Merayot; ne si Merayot anak ni Ahitub he edumala te valey te Megbevayà); \p \v 12 is duma zan he edterebahu ziyà te valey te \sc Nengazen\sc* 822 he menge maama; \p si Adaya he anak ni Jeroham (si Jeroham anak ni Pelalia; si Pelalia anak ni Amzi; si Amzi anak ni Zacarias; si Zacarias anak ni Pashur; ne si Pashur anak ni Malkia); \p \v 13 is menge zuma ni Adaya 242 he menge maama he menge pengulu te menge pemilya; \p si Amashsai he anak ni Azarel (si Azarel anak ni Azai; si Azai anak ni Meshilemot; ne si Meshilemot anak ni Imer); \p \v 14 is menge zuma ni Amashsai 128 he egkeseriǥan he menge maama. \p Is lavew he pengulu zan iyan si Zabdiel he anak ni Hagedolim. \p \v 15 Is ebpuun diyà te menge Levihanen: \p si Shemaya he anak ni Hashub (si Hashub anak ni Azrikam; si Azrikam anak ni Hashabia; ne si Hashabia anak ni Buni); \p \v 16 si Shabetai wey si Jozabad, he iyan kes dezuwa he midseriǥan te kedumala te menge vuluhaten te menge Levihanen diyà te ǥawas te valey te \sc Nengazen\sc*; \p \v 17 si Matania he anak ni Mica (si Mica anak ni Zabdi, ne si Zabdi anak ni Asaf). Si Matania iyan nengegalen te menge perekanta te kegkanta te ampù he para te kebpeselamat; \p si Bakbukia he zuma ni Matania; \p si Abda he anak ni Shamua (si Shamua anak ni Galal, ne si Galal anak ni Jedutun). \p \v 18 Is kezakel te menge Levihanen he mid-ubpà diyà te Jerusalem, he iyan kes segradu he inged, 248 langun. \p \v 19 Is ebpuun diyà te menge vantey te menge ǥemawan te valey te \sc Nengazen\sc*: \p si Akub wey si Talmon, wey is menge zuma zan he ebantey ziyà te menge ǥemawan te valey te \sc Nengazen\sc* he 172 he menge maama. \p \v 20 Is duma he menge Israilihanen, ragkes is menge memumuhat wey menge Levihanen, diyà med-ubpà te nepengevilin dan he menge tanà he ziyà te nekedseselekawà he menge inged diyà te Juda. \v 21 Piru is menge suluǥuen diyà te valey te \sc Nengazen\sc* he ebpenguluwan ni Ziha wey ni Gishpa, diyè dan med-ubpà te mibuntud-buntud he Ofel. \p \v 22 Is lavew he pengulu te menge Levihanen diyà te Jerusalem iyan si Uzi he anak ni Bani. (Si Bani anak ni Hashabia. Si Hashabia anak ni Matania. Ne si Matania anak ni Mica.) Si Uzi sevaha te menge kevuwazan ni Asaf, he iyan menge perekanta ziyà te valey te Megbevayà. \v 23 Iyan is hadì ebmandù te menge perekanta vahin te vuluhaten dan kada andew. \p \v 24 Si Petahia he anak ni Meshezabel, he sevaha te menge kevuwazan ni Zera te anak ni Juda, iyan beǥelawa te menge Israilihanen te ked-etuvang te hadì te Persia. \p \v 25 Is duma he menge etew ziyà te Juda, ziyè med-ubpà te menge inged he uvey te menge vevesukà dan. Is duma kandan, diyè med-ubpà te Kiriat Arba, Dibon, Jekabzeel, wey ziyà te zezeisey he menge inged he nekeliǥuy kayi he menge inged. \v 26 Ne is duma pa, ziyè med-ubpà te Jeshua, Molada, Bet Pelet, \v 27 Hazar Shual, Beersheba, wey ziyà te menge inged he nekeliǥuy kayi. \v 28 Duen kandan diyà med-ubpà te Ziklag, Mecona wey ziyà te menge inged he nekeliǥuy kayi he menge inged, \v 29 te En Rimon, Zora, Jarmut, \v 30 Zanoa, Adulam, wey ziyà te menge inged he nekeliǥuy kayi he menge inged. Is duma pa kandan diyè med-ubpà te Lakish wey ziyà te uvey he menge vevesukà, wey ziyà te Azeka, wey ziyà te menge inged peliǥuy kayi. Umbe is neperenrenakan te neubpaan te menge etew ziyà te Juda ne puun te Beersheba taman te Suǥud-suǥud te Hinom. \p \v 31 Is duma he menge etew ziyà te Benjamin, diyè med-ubpà te Geba, Micmash, Aya, Betel, wey te menge inged he nekeelingkus kayi. \v 32 Is duma pa kandan diyè med-ubpà te Anatot, Nob, Anania, \v 33 Hazor, Rama, Gitaim, \v 34 Hadid, Zeboim, Nebalat, \v 35 Lod, Ono, wey ziyà te Suǥud-suǥud te menge Meturiǥes. \v 36 Is duma he menge Levihanen he menge meǥinged diyà te Juda impeubpà duma te menge etew te Benjamin. \c 12 \s1 Is menge Memumuhat wey menge Levihanen \p \v 1-7 Iyan heini listahan te menge memumuhat wey menge Levihanen he mid-ulì puun te kegkevihaǥa kandan duma ki Zerubabel he anak ni Shealtiel wey ki Jeshua he lavew he memumuhat. Is menge memumuhat kandan iyan ensi Seraya, Jeremias, Ezra, Amaria, Maluc, Hatush, Shecania, Rehum, Meremot, Iddo, Ginetoi, Abia, Miamin, Moadia, Bilga, Shemaya, Joyarib, Jedaya, Salu, Amok, Hilkia, wey si Jedaya. Iyan sikandan menge pengulu te iring dan he menge memumuhat wey te menge zuma zan hein timpu ni Jeshua. \p \v 8 Is menge Levihanen iyan ensi Jeshua, Binui, Kadmiel, Sherebia, Juda, wey si Matania. Si Matania wey is menge zuma zin iyan midseriǥan te kegkanta te menge kentahan he para te kebpeselamat. \v 9 Ne si Bakbukia, Uni, wey is menge zuma zan iyan midseriǥan te kedtavak dutun he menge kanta. \s1 Is menge Kevuwazan te Lavew he Memumuhat he si Jeshua \p \v 10 Si Jeshua amey ni Joyakim. Si Joyakim amey ni Eliashib. Si Eliashib amey ni Joyada. \v 11 Si Joyada amey ni Jonatan. Ne si Jonatan amey ni Jadua. \s1 Is Pengulu te menge Pemilya te menge Memumuhat \p \v 12 Hein si Joyakim is lavew he memumuhat iyan heini menge pengulu te menge pemilya te menge memumuhat: \p Si Meraya is pengulu te pemilya ni Seraya. \p Si Hanania is pengulu te pemilya ni Jeremias. \p \v 13 Si Meshulam is pengulu te pemilya ni Ezra. \p Si Jehohanan is pengulu te pemilya ni Amaria. \p \v 14 Si Jonatan is pengulu te pemilya ni Maluc. \p Si Jose is pengulu te pemilya ni Shebania. \p \v 15 Si Adna is pengulu te pemilya ni Harim. \p Si Helkai is pengulu te pemilya ni Merayot. \p \v 16 Si Zacarias is pengulu te pemilya ni Iddo. \p Si Meshulam is pengulu te pemilya ni Gineton. \p \v 17 Si Zicri is pengulu te pemilya ni Abia. \p Si Piltai is pengulu te pemilya ni Miniamin wey ni Moadia. \p \v 18 Si Shamua is pengulu te pemilya ni Bilga. \p Si Jehonatan is pengulu te pemilya ni Shemaya. \p \v 19 Si Matenai is pengulu te pemilya ni Joyarib. \p Si Uzi is pengulu te pemilya ni Jedaya. \p \v 20 Si Kalai is pengulu te pemilya ni Salu. \p Si Eber is pengulu te pemilya ni Amok. \p \v 21 Si Hashabia is pengulu te pemilya ni Hilkia. \p Si Netanel is pengulu te pemilya ni Jedaya. \s1 Is Pengulu te menge Pemilya te menge Levihanen \p \v 22 Hein timpu te kedhadì ni Darius ziyà te Persia, inlista is menge ngazan te menge pengulu te menge pemilya te menge memumuhat wey menge Levihanen, dutun te timpu te lavew he menge memumuhat he ensi Eliashib, Joyada, Johanan, wey si Jadua. \v 23 Is menge pengulu te menge pemilya te menge Levihanen inlista ziyà te Libru te Keguǥuza taman te timpu ni Johanan te apù ni Eliashib. \p \v 24 Iyan heini menge pengulu te menge pemilya te menge Levihanen: Si Hashabia, Sherebia, wey si Jeshua he anak ni Kadmiel, wey zuma pa he menge zuma zan he ebpemenhitindeg diyà te atbang dan emun timpu te kegkanta ziyà te valey te \sc Nengazen\sc* te menge kedalig wey kebpeselamat te Megbevayà. Iyan heini sikandan edtavak te kanta te zivaluy he grupu, sumalà te insuǥù ni David he suluǥuen te Megbevayà. \v 25 Ragkes en kandan si Matania, si Bakbukia, wey si Obadias. \p Is menge vantey te menge ǥemawan te valey te \sc Nengazen\sc* he ebantey te budiga he zurug te ǥemawan iyan si Meshulam, si Talmon, wey si Akub. \v 26 Nenilbi heini sikandan hein timpu ni Joyakim he anak ni Jeshua wey apù ni Jozadak, wey te timpu ni Nehemias he gubirnedur wey ni Ezra he memumuhat wey menunudlù te Kesuǥuan. \s1 Impehinungud diyà te \sc Nengazen\sc* sikan is Berengbeng te Inged \p \v 27 Hein timpu te kebpehinunguza te verengbeng te Jerusalem, impetawag is menge Levihanen diyà te ed-ubpaan dan. Impehendiyà sikandan te Jerusalem su wey zan meketampu te melipayen he kedsilibra te kebpehinunguza zuen te verengbeng pinaaǥi te kegkanta te menge kentahan te kebpeselamat wey kedtukar te menge simbal, alpa, wey lira. \v 28 Impehendiyà daan is menge perekanta he ebpemuun diyà te dezeisey he menge inged he nekeelingkus te Jerusalem wey te menge inged he Netopa. \v 29 Duen kandan diyà ebpuun te inged diyà te Bet Gilgal, wey ziyà te lugar he ziyà te Geba wey Azmavet. Su is menge perekanta mibangun te keugelingen dan he menge inged diyà te nekeelingkus te Jerusalem. \v 30 Midhimu te menge memumuhat wey menge Levihanen is tulumanen te kebpenlumpiyu su wey sikandan melumpiyuwi, ne iyan daan haazà mibeelan dan wey melumpiyuwi is menge etew, is menge pultahan te inged wey is berengbeng kayi. \p \v 31 Miduma ku is menge pengulu te Juda pehendiyà te zivavew te verengbeng, ne impetiǥum ku is dezuwa he dezekelà he grupu te menge perekanta su wey mepeselemati is Megbevayà pinaaǥi te menge kanta. Is sengegrupu mibmartsa ziyà te zivavew te verengbeng pehendiyà te Pultahan te Timbaǥà te Besura. \v 32 Midtinundug kandan si Hoshaya wey is ketengà te menge pengulu te Juda, \v 33 miduma zaan ensi Azaria Ezra, Meshulam, \v 34 Juda, Benjamin, Shemaya, Jeremias, \v 35 wey nepipira he menge memumuhat he ebpezaǥing te trumpita. Midtinundug daan si Zacarias he anak ni Jonatan. (Si Jonatan anak ni Shemaya. Si Shemaya anak ni Matania. Si Matania anak ni Micaya. Ne si Micaya anak ni Zacur te kevuwazan ni Asaf.) \v 36 Midtinundug daan ki Zacarias is menge zuma zin he ensi Shemaya, Azarel, Milalai, Gilalai, Maai, Netanel, Juda wey Hanani. Mid-uwit dan te instrumintu he iring te midtukar zengan ni Hadì David he suluǥuen te Megbevayà. Heini he grupu ebpenguluwan ni Ezra he menunudlù te Kesuǥuan. \v 37 Hein nekeuma zan diyà te Pultahan Pehendiyà te Serebseb, midtekezeg dan diyà te mid-iring te heǥezan he ibpehendiyà te Inged ni David. Midseǥazan dan is turuǥan ni David taman te nekeuma zan diyà te Pultahan Pehendiyà te Wahig, diyà te zapit te edsilaan he kilid dutun te inged. \p \v 38 Is ikezuwa he grupu mibmartsa ziyà te egkeǥivang he vahin duen te zivavew te verengbeng. Midtinundug a kayi he grupu duma te ketengà te menge etew. Mibayè key ziyà te kilid te Turi he zuen Duen menge Hepuyan he ibpehendiyà te Meluag he Berengbeng. \v 39 Ne puun dutun midlaus key ne mibayè key ziyà te Pultahan ni Efraim, diyà te Zaan he Pultahan, diyà te Pultahan te menge Isdà, diyà te Turi ni Hananel, wey ziyà te Turi te Nenggatus. Ne zutun mibayè key ziyà te Pultahan te menge Kerehidu ne mibpundu key ziyà te Pultahan te Bantey. \p \v 40 Is dezuwa he grupu he mibpeselamat te Megbevayà dutun te ebmartsa zan, midiritsu zan diyà te valey te Megbevayà. Midiritsu e zaan wey is ketengà te menge upisyal he zuma ku. \v 41 Dutun daan is menge memumuhat he ebpezaǥing te trumpita he iyan ensi Eliakim, Maasea, Miniamin, Micaya, Elioenai, Zacarias, wey si Hanania, \v 42 wey is menge perekanta he ensi Maasea, Shemaya, Eleazar, Uzi, Jehohanan, Malkia, Elam, wey si Ezer. Heini he menge perekanta ebpenguluwan ni Jezrahia. \v 43 Dutun he andew, nemuhat sikandan te mezakel he menge pemuhat wey midlipeylipey zan, su utew sikandan midlipey te Megbevayà. Ragkes he midlipey is menge vahi wey menge vatà. Umbe is keǥurub te kedlipey zan ne egkezineg pa ziyà te meziyù. \p \v 44 Dutun daan he andew, duen menge maama he impezumala te menge budiga he teleǥuey te menge gasa, egkehuna he egkeraǥun, wey ikepulù. Iyan sikandan egkulikta te menge halad he ebpuun diyà te menge vevesukà diyà te nekeelingkus he menge inged ne para haazà te menge memumuhat wey menge Levihanen, sumalà te insuǥù diyà te Kesuǥuan. Su nelipey is menge etew ziyà te Juda te vuluhaten te menge memumuhat wey menge Levihanen. \v 45 Midhimu zan is tulumanen he kebpenlumpiyu wey zuma pa he menge vuluhaten he ibpetuman kandan te Megbevayè dan. Mibeelan daan te menge perekanta wey menge vantey te menge ǥemawan te valey te \sc Nengazen\sc* is kandan he vuluhaten he iyan insuǥù ni Hadì David wey te anak din he si Solomon. \v 46 Puun pa te timpu ni Hadì David wey ni Asaf, duen en nengulu te menge perekanta te kedalig wey kebpeselamat te Megbevayà. \v 47 Umbe, hein timpu ni Zerubabel wey ni Nehemias, is langun he menge Israilihanen mibeǥey te menge halad he para te menge perekanta wey te menge vantey te menge ǥemawan te valey te \sc Nengazen\sc*, wey ragkes is para te menge Levihanen. Ne is nezawat te menge Levihanen, mibehinan dan dutun is menge memumuhat he menge kevuwazan ni Aaron. \c 13 \s1 Is Keveg-uwan he Midhimu ni Nehemias \p \v 1 Hein mibesahan is menge etew zuen te Libru ni Moises dutun he andew, nevasa he ebenduwan is menge Amunihanen wey menge Moabitanhen te kedtampu ziyà te kedsevaha te menge etew te Megbevayà. \v 2 Su ǥeina te wazè dan beǥayi te keenen wey inumen is menge Israilihanen hein migawas is menge Israilihanen puun te Ehipto. Kekenà, midsuhulan dan si Baalam su wey zin rewaki is menge Israilihanen. Piru is rawak kandan midhimu te Megbevayà he penuvadtuvad. \v 3 Ne hein nezineg te menge Israilihanen haazà he kesuǥuan, wazè dan ipetampu kandan is kenà tutuu he menge Israilihanen. \p \v 4 Hein wazè pa haazà mehitavù, si Eliashib he memumuhat, he edumala te menge budiga ziyà te valey te Megbevayè dey he kezuzumahi ni Tobia, \v 5 midtuǥutan din si Tobia te kegamit te zekelà he ruǥu zuen te valey te \sc Nengazen\sc*. Heini he ruǥu egkeǥemit he para budiga te menge pemuhat he para gasa, beyewà, menge gelemiten dutun te valey te \sc Nengazen\sc*, menge halad te menge memumuhat, menge ikepulù he trigu, binu, wey lana, he sumalà te Kesuǥuan para haazà te menge Levihanen, menge perekanta, wey te menge vantey te menge ǥemawan te valey te \sc Nengazen\sc*. \v 6 Wazà a ziyà te Jerusalem hein nehitavù haazà, su hein ike-32 he tuig te kedhadì ni Artaserkses diyà te Babilonia, midhendiyà a te kandin. Ne te huziyan he timpu midtuǥutan e zin \v 7 te kedlikù diyà te Jerusalem. Ne hein nekeuma a, netuenan ku is mezaat he mibeelan ni Eliashib he iyan is kebpeubpaa zin ki Tobia ziyà te ruǥu he ziyà te lama zuen te valey te Megbevayà. \v 8 Ne tenged te utew ku kegkepauk, impenimbag ku is langun he menge gelemiten ni Tobia ziyà te ǥawas duen te ruǥu. \v 9 Ne impelumpiyuwan ku haazà is ruǥu, ne hein nepasad, impelikù ku zutun sikan is menge gelemiten duen te valey te \sc Nengazen\sc* ragkes en is menge halad he para gasa wey veyewà. \p \v 10 Netuenan ku he wazà meveǥayi is menge Levihanen te kandan he vahin. Umbe sikandan wey is menge perekanta he midseriǥan te menge vuluhaten diyà te valey te \sc Nengazen\sc* nemen-ulì en is nemenerebahu ziyà te tanà. \v 11 Umbe, mibpemeukan ku is menge upisyal he ke siak te, “Maan is mibey-anan niw is baley te Megbevayà.” Impetawag ku is menge Levihanen wey menge perekanta ne impelikù ku sikandan diyà te menge vuluhaten dan diyà te valey te \sc Nengazen\sc*. \v 12 Ne zutun mid-umanan uwita te langun he menge etew ziyà te Juda ziyà te menge budiga is ikepulù te trigu zan, binu zan, wey lana zan. \v 13 Is impezumala ku te menge budiga iyan si Shelemia he memumuhat, si Zadok he menunudlù te Kesuǥuan, wey si Pedaya he sevaha he Levihanen. Ne impeuǥup ku kandan si Hanan he anak ni Zacur wey apù ni Matania. Iyan sikandan mibpilì ku su egkeseriǥan sikandan. Insarig ku zaan kandan is kebpemeǥey te menge vahin te iring dan he ebpemenerebahu ziyà te valey te \sc Nengazen\sc*. \p \v 14 Ne zutun mid-ampù a, ke siak te, “He Megbevayè ku, tentenuzi a wey kenè nu lipati is menge meupiya he mibeelan ku para te valey nu wey te menge vuluhaten kayi.” \p \v 15 Dutun he timpu zuen neehè ku he menge tig-Juda he egkeres te paras te Andew te Kedhimeley. Is duma kandan egkergahan dan is menge asnu zan te trigu, binu, paras, higus, wey zuma pa, su ed-uwiten dan diyà te Jerusalem su ibelegyè dan. Umbe mibpetizeenan ku sikandan he kenè dan mebelegyà te menge pruduktu zan emun Andew te Kedhimeley. \v 16 Duen daan menge tig-Tyre he nemen-ubpà diyà te Jerusalem he mid-uwit te menge isdà wey zuma pa he menge velegyà. Ne imbelegyè dan haazà diyà te menge tig-Juda he ziyà te Jerusalem dutun he Andew te Kedhimeley. \v 17 Umbe, mid-etuvang ku is menge pengulu ziyà te Juda, ne migkeǥiyan ku te, “Hengkey heini is mezaat ebeelan niw? Wazè niw isipa he segradu is Andew te Kedhimeley! \v 18 Kenè be iyan heini mibeelan te menge kepuun niw, umbe midsilutan kiw te Megbevayà wey zuen samuk kayi te inged tew? Ne ǥuntaan, ibpeiseg niw is kegkepauk te Megbevayà pinaaǥi te vaal niw, su wazè niw isipa he segradu is Andew te Kedhimeley.” \p \v 19 Umbe, insuǥù ku he edsireduwan is pultahan te inged emun mezukilem te Birnis, ne kenà heini ed-ebriyen taman te egketapus is Andew te Kedhimeley. Impeventayan ku te menge etew ku is menge pultahan su para wazà minsan hengkey he velegyà he igkeseled dutun te inged te Andew te Kedhimeley. \v 20 Usahay ed-ul-ulahan te menge nigusyanti is kedlipezeng diyà te guwà te Jerusalem emun mezukilem te Birnis. \v 21 Piru mibpetizeenan ku sikandan he ke siak te, “Maan is kayi kew edlipezeng te verengbeng te inged? Emun ed-umanan niw heini ed-ul-ulaha ne edekepen ku sikiyu.” Umbe puun dutun ne wazè en sikandan medlikù dutun te Andew te Kedhimeley. \v 22 Ne mibmenduan ku is menge Levihanen he mebpekelumpiyu zan, ne ventayi zan is menge pultahan su para isipa te menge etew he segradu he andew is Andew te Kedhimeley. \p Ne zutun mid-ampù a, ke siak te, “He Megbevayè ku, is-isipa nu heini is mibeelan ku, ne kehizuwi a kenikew sumalà te kezekelà te gaǥew nu.” \p \v 23 Dutun daan he andew, netuenan ku he zuen menge tig-Juda he nengesawa te menge vahi he menge tig-Ashdod, tig-Amon, wey menge tig-Moab. \v 24 Is ketengà te menge anak dan egkaǥi te kineǥiyan te menge tig-Ashdod etawa kineǥiyan te menge etew ziyà te zuma pa he menge lugar, ne kenà sikandan ebpekekaǥi te kineǥiyan diyà te Juda. \v 25 Umbe, mibpemeukan ku wey midrewakan ku heini he menge tig-Juda. Midlagkut ku is duma kandan wey migingit ku. Impepenangdù ku sikandan pinaaǥi te ngazan te Megbevayà, he sikandan wey is menge anak dan, ne kenè en mebpengesawa etawa mebpeesawa te kenà menge Israilihanen. \v 26 Ne migkeǥiyan ku sikandan te, “Kenè be iyan heini hinungdan te kebpekesalà ni Hadì Solomon he hadì te Israel? Wazà hadì diyà te minsan hendei he nasyun he iring kandin. Pinelanggà sikandin te Megbevayè din, ne midhimu sikandin te Megbevayà he hadì te tivuuk he Israel. Piru liyu zutun nekevaal sikandin te salà tenged te ked-iniyata kandin te menge esawa zin he kenà menge Israilihanen. \v 27 Ne kenè dey idtuǥut keniyu is kebaal kayi te mezaat he vaal he paaǥi te kedluib te Megbevayè tew he iyan is kebpengesawa niw te kenà menge Israilihanen.” \p \v 28 Si Joyada he anak te lavew he memumuhat he si Eliashib duen din anak he nekeesawa te anak ni Sanbalat he tig-Horon, umbe midsegseg ku sikandin. \p \v 29 Ne zutun mid-ampù a, ke siak te, “He Megbevayè ku, kenè nu vey-ani zà sikandan tenged te kebpekehegkapa zan te kegkememumuhat dan wey menge penangdù dan dutun te kegkememumuhat dan wey kegke-Libihanen dan.” \p \v 30 Ne mibpeniguduwan ku he kenè en meuwit is menge etew ziyà te Israel te kenà menge Israilihanen. Ne mibeǥayan ku te terebahu is menge memumuhat wey menge Levihanen sumalà te buluhaten te kada sevaha kandan. \v 31 Midsiguru ku zaan he sikan is menge idtavun he para te kebpemuhat ne kenà melimpasi is ked-uwita zuen, ragkes is menge egkehuna he egkeraǥun. \p Ne zutun mid-ampù a, ke siak te, “He Megbevayè ku, tentenuzi a kenikew wey tuvazi a.”