\id JOB - mbb OT -Philippines 2014 (DBL -2014) \ide 65001 - Unicode (UTF-8) \rem Copyright: Kermit Titrud (2012) \h Job \toc1 Job \toc2 Job \toc3 Job \mt1 Job \c 1 \s1 Metazeng si Job \p \v 1 Duen etew he ed-ubpà diyà te tanà he Uz he iyan ngazan din si Job. Metazeng wey wazà igkesawey kandin. Edtahud sikandin te Megbevayà wey ebpeninguhà he kenà mekevaal te mezaat. \v 2 Duen din pitu he anak he menge maama wey tetelu he menge vahi. \v 3 Duen din 7,000 he menge kerehidu, 3,000 he menge kemilyu, 500 he paris he vaka, wey 500 he menge vehiyan he menge asnu. Ne zuen din daan mahabet he menge suluǥuen. Iyan sikandin pinekesepian te langun he menge etew ziyà te zapit te edsilaan te Israel. \p \v 4 Neleyaman duen te menge anak din he menge maama is ebpesemsembayè dan ebpengemuran diyà te menge valey zan ne ibpetelavuk dan sikan is tetelu he etevey zan. \v 5 Ne kada egkepasad is keemuran, ebpemuhat si Job para melumpiyuwi haazà is menge anak din. Edsayu sikandin ed-enew ne ebpemuhat sikandin te menge pemuhat he edtutungen he para te kada anak din su egkeisip din he kela ke nekesalà is menge anak din, ne kela ke nekekaǥi zan te mezaat mehitenged te Megbevayà. Ne iyan heini layun ebeeli ni Job. \s1 Is Nehuna he Kegezami ki Job \p \v 6 Ne sevaha he andew, midtiǥum is menge velinsuǥuen diyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc*, ne midtampu kandan si Setanas. \v 7 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Setanas te, “Hendei ka ebpuun?” Ne midtavak ni Setanas is \sc Nengazen\sc* te, “Midriǥuriǥu a ziyà te kelibutan.” \v 8 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te kandin te, “Neseǥipè nu ve is suluǥuen ku he si Job? Wazà iring kandin diyà te kelibutan. Metazeng sikandin wey wazà igkesawey kandin. Midtahud e zin wey ebpeninguhà he kenà mekevaal te mezaat.” \v 9 Midtavak si Setanas te, “Iyan dà idtehuza zin kenikew su ǥeina te edtuvazan nu sikandin. \v 10 Idlikey nu te kezeetan sikandin wey is pemilya zin, ragkes en is langun he menge azen din. Edtuvazan nu is langun he ebeelan din, umbe mibmahabet is menge uyaǥen din diyà te tivuuk he tanà. \v 11 Piru kuwaa nu is langun he ziyà te kandin, ne siguradu edrewakan ke zin.” \v 12 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Setanas te, “Sigi, kuwaa nu is langun he ziyà te kandin, piru kenè nu sikandin menuwa.” Umbe migenat si Setanas puun te etuvangan te \sc Nengazen\sc*. \p \v 13 Ne sevaha he andew, nengemuran is menge anak ni Job diyà te valey te kinekekayan he suled dan, \v 14 ne zuen nekeuma he sevaha he etew ziyà te ki Job he ke sikandin te, “Dutun te id-eradu zey is menge vaka nu, wey ebpemenabtab diyà te egkehunaan dey is menge asnu nu, \v 15 ne midtik-awan key surunga te menge Sabyanhen. Mibpen-uwit dan is menge uyaǥen nu, ne mibpenhimetayan dan is menge suluǥuen nu. Ne sebsevaha ku zà te nekepelaǥuy para te kedtudtul kenikew.” \p \v 16 Ne zutun te kemulu pa egkaǥi haazà is etew, ne nekeume en maan is sevaha pa he etew he ke sikandin te, “Midtibas te kilat is menge kerehidu nu wey is menge ebantey kayi, ne nemematey sikandan. Ne iyan e zà ebpeketudtul kenikew su iyan e zà wazà meragkes.” \p \v 17 Ne zutun te kemulu pa egkaǥi haazà is etew, ne nekeume en maan is sevaha pa he etew he ke sikandin te, “Midsurung key te tetelu he grupu te menge Kildiyanhen. Mibpenguwa zan is menge kemilyu nu, ne mibpenhimetayan dan is menge suluǥuen nu, ne iyan e zà nekepelaǥuy te kedtudtul kenikew.” \p \v 18 Ne zutun te kemulu pa egkaǥi haazà is etew, ne nekeume en maan is sevaha pa he etew he ke sikandin te, “Dutun te kebpengemuran te menge anak nu ziyà te valey te kinekekayan he suled dan, \v 19 neketik-ew mekeuma is mevandes he keramag he ebpuun diyà te disirtu, ne nerundus is tivuuk he valey. Nerundusan is menge anak nu he nemematey sikandan. Ne iyan e zà nekepelaǥuy te kedtudtul kenikew.” \p \v 20 Ne hein nezineg haazà ni Job, midhitindeg sikandin ne mibindas din is bisti zin tenged te kegkeseeng din. Ne impekiskisan din is ulu zin ne midlangkeb sikandin diyà te tanà te ked-azap te \sc Nengazen\sc*. \v 21 Ke sikandin te, “In-anak a he wazè ku uwiten ne ebpatey a zaan he wazè ku uwiten. Is \sc Nengazen\sc* is mibeǥey te langun he naangken ku, ne iyan daan sikandin migkuwa kayi. Ereg he edeliǥen is ngazan te \sc Nengazen\sc*!” \v 22 Minsan pa te iyan haazà nehitavù, wazà mekesalà si Job, su wazè din besula is Megbevayà. \c 2 \s1 Is Ikezuwa he Kegezami ki Job \p \v 1 Ne sevaha he andew, midtiǥum en maan is menge velinsuǥuen diyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc*, ne midtampu zaan kandan si Setanas. \v 2 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Setanas te, “Hendei ka ebpuun?” Midtavak ni Setanas is \sc Nengazen\sc* te, “Midriǥuriǥu a ziyà te kelibutan.” \v 3 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te kandin te, “Neseǥipè nu ve is suluǥuen ku he si Job? Wazà iring kandin diyà te kelibutan. Metazeng sikandin wey wazà igkesawey kandin. Midtahud e zin wey ebpeninguhà he kenà mekevaal te mezaat. Wazà maawà is kegkemepezumdumahan din kedì minsan pa ke impepesipelahan nu sikandin kedì te wazà hinungdan.” \v 4 Midtavak si Setanas te, “Edewaten te etew is kegkehanew te langun he ziyà te kandin basta meuyag sikandin. \v 5 Piru emun iyan en sikandin ebpesekitan nu ne siguradu ebpenrewakan ke zin.” \v 6 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Setanas te, “Sigi, beeli nu is egkesuatan nu te ebaal ziyà te kandin, piru kenè nu sikandin himetayi.” \v 7 Umbe, migenat si Setanas puun diyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc* ne mibpesekitan din si Job pinaaǥi te menge levag he nenuvù puun diyà te igiek din taman te ulu zin. \v 8 Ne migkuwa si Job te keving te ziniyun he neǥevà ne ingkaǥis din haazà duen te menge levag din dutun te ebpinuu sikandin te avu. \v 9 Migkaǥi is esawa zin te, “Ibpedayun nu ve ǥihapun is kegkemepezumdumahan nu te Megbevayà? Penrewaki nu sikandin wey ka mebpatey en!” \p \v 10 Midtavak si Job te, “Wazà pulus keniyan te egkeǥiyen nu. Su kinahanglan he kenà iyan te zà edewaten diyà te Megbevayà is meupiya, kekenà, elin ta edewaten is mezaat.” \p Minsan pa te iyan haazà nehitavù ki Job piru wazà sikandin mekesalà pinaaǥi te kegkaǥi te mezaat. \s1 Is Tetelu he Emiǥu ni Job \p \v 11 Duen tetelu he emiǥu ni Job he iyan en si Elifas he tig-Teman, si Bildad he tig Shua, wey si Zofar he tig-Naama. Hein nezineg dan is langun he kelised he nehitavù diyà te ki Job, neuyun dan he edhendiyè dan te kandin su eduyuǥan dan wey edlenganen dan. \v 12 Ne hein nepantew zan sikandin ne hapit dan kenà egkekilala. Midlelendag sikandan wey mibpemindas dan is bisti zan ne mibukbukan dan te eliyavuk is ulu zan su ibpeehè dan is kegkeseeng dan.\fig Nekeuma is tetelu he menge emiǥu ni Job |src="co01297b.TIF" size="span" loc="Job 2:11,12" copy="David C. Cook" ref="Job 2:11,12" \fig* \v 13 Ne mibpinuu zan diyà te tanà duma ki Job seled te pitu he andew wey pitu he kezukileman. Wazè dan mebpekidlalag kandin su neehè dan he utew merasey is nehitavù kandin. \c 3 \s1 Migkaǥi si Job \p \v 1 Hein neuǥet migkaǥi si Job te mibmehey sikandin ke maan is neetew pa sikandin. \v 2 Ke sikandin te, \v 3 “Edrewakan ku is andew te kegkeetew ku. \v 4 Deyzey pa ke mibmerusirem en haazà he andew ne wazè en silai te andew. Wazè en heini pezem tentenuzi te Megbevayà diyà te langit. \v 5 Deyzey ke netembunan en haazà te kerusireman etawa mekepal he ǥapun, ne netenges en pezem te kerusireman is kerayag din. \v 6 Deyzey ke nehimu he merusirem he kezukileman is ked-enaka kedì, ne wazè en haazà pezem mekeragkes diyà te pitsa te kelindar. \v 7 Deyzey ke wazà ad meetew zutun he kezukileman, wazè en pezem nelipey zutun he timpu. \v 8 Deyzey ke rewaki haazà he kezukileman te edrawak he metau he ebpukew te dragun he egngezanan te Leviatan. \v 9 Wazè en pezem medsiǥa is mekevugwas dutun he andew wey wazè en mebmeselem. \v 10 Edrewakan ku haazà he andew su wazè din eǥena is ked-enaka kedì su wey ku kenè en meseǥazi heini he menge kemeresayan. \p \v 11 “Deyzey pa ke minatey e en diyà te ǥetek te iney ku. \v 12 Maan is nesepipi e pa wey ingkepesusu e pa te iney ku? \v 13 Emun pezem minatey ad dutun he timpu ne melinawen ad pezem guntaan, he midlipezeng wey midhimeley \v 14 duma te menge hadì wey menge pengulu te kelibutan he mibangun te menge turuǥan hein kaazen dan pa. \v 15 Nekehimeley ad pezem duma te ebpemendumala he nepenù te vulawan wey pelata is menge valey zan. \v 16 Deyzey pezem ke neiring a te menge vatà he nemematey zutun te ked-enaka kandan, ne inleveng he wazè en mekaahà te kerayag. \v 17 Diyà te lugar te menge minatey, is menge lalung kenè en ebaal te kelelalung, ne is nengeveley nemekehimeley en. \v 18 Dutun he lugar, is menge vinihag ebpeeyehey en ne kenè dan en egkezineg is kegkulehia kandan te menge etew he ebpeǥes kandan ebpeterebahu. \v 19 Ne zutun he lugar is langun he klasi te menge etew, bentuǥan etawa kenà. Is menge uripen, kenè en egkeveyveyaan te menge egalen dan. \p \v 20 “Maan is edtuǥutan pa he meuyag is etew he egkerasey wey egkeseeng? \v 21 Egkesuat sikandan he ebpatey, piru wazè dan mebpatey. Ebpen-ahaan dan is kemetayen subra pa te kebpen-ahà te etew te ketiǥeyunan he nekeeles. \v 22 Wey sikandan ebmelipayen emun ebpatey zan en wey igkeleveng dan en. \v 23 Maan is edtuǥutan he meuyag is etew he wazè din man hanew ke hengkey is egkepengkusan din? Ketau te Megbevayà he kenà metueni te etew is diyà te huziyan he egkehitavù kandin. \v 24 Kenà a ebpekekaan tenged te subra he kegkeseeng, kenè en egkeengked is kebpekezag-es ku. \v 25 Is merasey he egkeulaula he igkahandek ku ne nehitavù en kayi te kedì. \v 26 Wazè ku kelinew wey keeyehey. Kenà ad ebpekehimeley su layun dà kesamuk is egkehitavù kedì.” \c 4 \s1 Migkaǥi si Elifaz \p \v 1 Ne midtavak si Elifaz is tig-Teman, \v 2 “Egkepauk ke ve emun egkaǥi a? Kenà egkehimu ke ebpereremek e zà. \v 3 Dengan te nehuna he timpu mahabet is menge etew he mibpenurù nu he medsarig dan te Megbevayà. Midasig nu is menge etew he edluyahan. \v 4 Is menge lalag nu, ebpekelig-en te edluyahan wey egkepiley. \v 5 Iyan, guntaan te iyan ke en nekaantus te merasey midluyahan ka wey nesemukan. \v 6 Kenè be ke edtahud ka te Megbevayà wey metazeng ka, duen nu kedsarig wey perateng? \p \v 7 “Guntaan, purungi nu is-isipa. Duen be etew he wazà mekesalà etawa metazeng he nezeetan? \v 8 Sumalà te nepeniizan ku, iyan ebpekesaǥad te mezaat wey kesamuk is menge etew he ebaal te mezaat wey kesamuk. \v 9 Egkengezeetan sikandan te sengehiyup dà te Megbevayà. Tenged te pauk din, egkepurung sikandan egkezeeti. \v 10 Minsan iring dan pa te mezesen wey zumezaas he erimaung, edsepuen gihapun te Megbevayà is menge ngipen dan. \v 11 Egkevitil zan, ne ebpekedsusuwey is menge anak dan. \p \v 12 “Duen meeles is kegkeǥiya zuen kayi te kediey. Innaasnaas haazà kayi te kedì. \v 13 Nehitavù heini kayi te kediey pinaaǥi te teǥeinep dutun te sevaha he mezukilem he ebpemenlipezeng wey egkengehurep is menge etew. \v 14 Nahandek a ne migkerker is tivuuk he lawa ku. \v 15 Duen mulin-ulin he midsaǥad diyà te vuked ku ne mibpenggiǥisingan a. \v 16 Ne kegkepasad dutun, ne segugunà a nekaahà te henduen be te edhitindeg, piru kenà keladu is ked-ahaa ku zuen. Ne zuen deisey he laǥeng he nezineg ku he migkaǥi te, \v 17 ‘Duen be etew he metazeng diyà te etuvangan te Megbevayà? Duen be etew he lumpiyu ziyà te etuvangan te midlimbag kandin? \v 18 Emun wazà medsarig is Megbevayà te menge velinsuǥuen he menge suluǥuen din, ne ebpekaahà gihapun sikandin te sayep dan, \v 19 ne iyan pe be is menge etew he tanè dà is mibpuunan te kedlimbaǥa zuen, ne melemu zà he edrunteken iring te menge zezeizey he keranapranap! \v 20 Uuyag sikandan ke meselem piru kegkemezukilem ne ebpatey zan en. Ne kenè en sikandan egkaahà taman te taman. \v 21 Henduen sikandan te valey he egkerundus. Ebpemematey zan he kurang te ketau.’ \c 5 \p \v 1 “Job, minsan ebpetavang ke pa, ne wazà edtavang kenikew. Minsan is menge velinsuǥuen, kenà edtavang kenikew. \v 2 Is pauk wey kesina, edhimatey te tulebung he etew he wazè din ketau. \v 3 Sumalà te nepeniizan ku, egkehimu he ed-uswag is ked-ubpà te tulebung, piru edtik-awan edrewaki te Megbevayà is pemilya zin. \v 4 Is menge anak din, ne wazà egkepeveyaan dan he ebpekelibri kandan, ne wazà edlavan kandan diyà te hukmanan. \v 5 Is menge abut din, ragkes en is menge veǥas te pinemula zin he nenuvù duma te zuǥiyen he zezeisey he kayu, ebpenguwaan te menge etew he egkengevitil. Ne is menge ketiǥeyunan din egkuwaan te menge etew he utew egkesuat te ketiǥeyunan. \v 6 Is kelised wey kemereǥenan ne wazà medtuvù diyà te tanà, kekenà, \v 7 iyan ibpekebmereǥen te etew is rimeǥas te mezaat he vaal zin; iring heini te igmuk he ebpekelayang diyà te zivavew te hapuy. \p \v 8 “Emun iyan a sikew, edangep a ziyà te Megbevayà ne ibpeehè ku kandin is kebpekesavuk ku. \v 9 Su ebaal sikandin te egkengein-inuwan he menge vaal he kenà egkesavut wey kenà egkevilang. \v 10 Ebpeuzanan din heini is kelibutan su wey mewehiǥi is menge pemuleey. \v 11 Ebpeketikangen din is menge egkeayuayu, ne edlibriyen din is egkengeseeng. \v 12 Edezeetan din is menge pelanu te limbungan he menge etew, su para kenà sikandan mebmezeeǥen. \v 13 Iyan dà idhingutel zin te memetau is kegkelimbungan dan, wey id-awè din is ebpekezezaat he pelanu te limbungan. \v 14 Egkerusireman sikandan minsan maandew. Ebpekepenamsam dan su minsan meudtu ne henduen be te egkezukileman sikandan. \v 15 Edlibriyen te Megbevayà is menge egkengaayuayu te kemetayen wey te kedezaat te gehemanen he menge etew he edaagdaag kandan. \v 16 Umbe, duen egkeperateng te menge egkengaayuayu, piru kenà mulà ibpelampus te Megbevayà is menge lalung. \p \v 17 “Deyzey is etew he edtulizen te Megbevayà is betasan din. Umbe kenè nu isipa he mezaat is kebmensuwa kenikew te Mekeǥeǥehem he Megbevayà, \v 18 su is ebpelian din, ne edtembaran din; ne is ebpesekitan din, ne ebewian din wey meulii. \v 19 Layun ke zin edlibriya te vangkit wey kezeetan. \v 20 Edlibriyen ke zin te kemetayen emun timpu te vitil etawa tebek. \v 21 Iyan sikandin metau para kenà mekezezaat kenikew is kebpekezeeta kenikew te zuma he etew, ne wazà igkahandek nu emun egkehitavù is bangkit. \v 22 Ed-engitan nu zà is kezeetan wey vitil, ne kenè ka egkahandek te zumezaas he langgam, \v 23 su kenè en heini egkaid kenikew. Ne kenè ke en egkereǥenan he ebpemula ziyà te vetuwen he vevesukè nu. \v 24 Ebpekesiguru ka he meupiya is kebpekesavuk te pemilya nu, wey wazà egketazin he uyaǥen nu. \v 25 Ebmahabet is menge kevuwazan nu ne egkeiring kahabet te menge sagbet diyà te tanà. \v 26 Ebmeluǥayad is untung nu ne kenè ka ebpatey te kenè pa hustu he timpu. \v 27 Sumalà te nesusi zey, ne tutuu heini is langun. Umbe pemineǥa nu heini wey ul-ulaha nu.” \c 6 \s1 Migkaǥi si Job \p \v 1 Ne midtavak si Job, \v 2 “Emun egketimbang dà is kemereǥenan wey kedlised ku, \v 3 ne edhuna pa heini he meveǥat te pantad diyà te veyvey. Iyan heeyan hinungdan ke maan is nekekaǥi a te menge lalag he wazè ku mepurung meisip-isip. \v 4 Henduen be te mibpanà a te Mekeǥeǥehem he Megbevayà te vesut he midsevukan te hilu, ne is hilu kayi nekeeneb diyà te lawa ku. Is mekahandekhandek he menge vesut te Megbevayà, ne ziyà mekesinaru te kedì. \v 5 Wazè ku ve ketenged te kedriklamu? Minsan ganì is asnu wey vaka ne ed-engà emun wazè din egkepenebtavan etawa kumpey. \v 6 Is etew edriklamu emun wazà timusi is egkeenen din, lavew en ke iyan din egkeenen is meputì duen te impis. \v 7 Minsan siak ne kenà a egenahan he egkaan keniyan. \p \v 8 “Deyzey pezem ke ibeǥey te Megbevayà is ebuyuen ku. Deyzey pezem ke egkezawat ku is mibpenganduy ku. \v 9 Iyan penganduy ku is himetayi e en te Megbevayà. \v 10 Ne emun egkehitavù heini, ne melipayen a gihapun, su minsan nekaantus a te merasey wazè ku sumpelita is menge lalag te Waǥas he Megbevayà. \p \v 11 “Wazè ku en desen te kebperateng. Wazè ku en egkeperateng he tenged dutun egkesuat a he meuyag-uyag e pa. \v 12 Duen ku ve zesen iring te vatu? Brunsi ve is lawa ku? Kenà! \v 13 Wazè ku zesen te kedlibri te keugelingen ku. Wazè ku en timpu te kebmelempusen. \p \v 14 “Ne ǥeina te menge emiǥu ku sikiyu, ereg pezem he ebpekid-uunungen kew kedì kayi te kemeresayan ku, minsan pa ke iyan kedsavut niw is mid-iniyuǥan ku is Mekeǥeǥehem he Megbevayà. \v 15 Piru sikiyu is mid-isip ku he menge suled ku, ne kenè kew egkeseriǥan; iring kew te zal-ug he usahay edrepey is wahig ne usahay egkemezahan. \v 16 Edrepey heini emun egketenggungan te egketunew he ayis, \v 17 ne egkemezahan emun gulavung. \v 18 Emun edsaǥad dutun te wahig is grupu te menge etew he ebpemenhipanew, ne wazà wahig he egkeinum dan dutun, umbe ebpemematey zan emun diyè dan en te disirtu. \v 19 Is menge nigusyanti he tig-Tema wey tig-Sheba he ebiyahi, ebperateng dan te wahig he egkeinum dan dutun, \v 20 piru nepakyas dan. Ebperateng dan he zuen wahig dutun, piru wazè bes. \v 21 Uya, iring kew zutun te nemezahan he wahig. Su wazè kew zaan meketavang kediey. Nahandek kew hein neehè niw is mekahandekhandek he kebpekesavuk ku. \v 22 Piru maan? Mibuyù e ve ziyà te keniyu te gasa? Midhangyù e ve he tevangi a keniyu te ketiǥeyunan niw, \v 23 etawa libriya a keniyu te kedezaat te mesipala he kuntada ku? \v 24 Wazà! Iyan dà edhengyuen ku ziyà te keniyu he keǥiya niw ke hengkey is hustu he hinungdan kayi te nehitavù kediey, ne zutun ebpereremek ad. Keǥiya niw kediey ke hengkey is salè ku. \v 25 Kenè ku ebeliyen is kesakit te menge lalag niw vasta tutuu heini. Piru kenà tutuu is sumbung niw kediey, ne kenè niw igkepeletew he tutuu heini. \v 26 Egkesuatan niw te edtulid is menge lalag ku, su iyan isip niw he wazà kayi pulus su lalag te etew he nekebmereǥen. \v 27 Maan, metazeng kew ve? Te egkehimu niw ganì he ibpeuripen is sevaha he ilu etawa kebelegyà te emiǥu niw? \v 28 Ahaa a keniyu! Teruen e ve? \v 29 Engkezi niw en is kedhukumi niw kedì, su wazè ku salà. \v 30 Midtarùtarù e ve? Kenè ku ve egketuenan ke hengkey is mezaat wey ke hengkey is kenà mezaat? \c 7 \p \v 1 “Is kebpekesavuk te etew kayi te kelibutan ne utew melised; iring kelised te andew-andew he terebahu te sevaha te terebahanti, \v 2 etawa iring te uripen he ngenaan din he mebmahapun en su wey mekehimeley en, wey iring te terebahanti he ebperateng te suwildu zin. \v 3 Ne iring keniyan is kediey he kebpekesavuk. Nepipire en he vulan is kebpekaantus ku te wazè ku zuen egkepupulus. Minsan mezukilem ne egkerasey a. \v 4 Emun edhizeǥà a ke mezukilem egkeisip ku is sengemenu pa vuwa is keluǥayad ne human egkepawà. Utew menaney is kedhipanew te menge uras. Ne ebpekevelvelehey a taman te egkeriwaswas. \v 5 Utew grabi is tagkey wey keǥang diyà te lawa ku. Midtezak is menge levag ku ne midturavid is nanà.” \s1 Nengumew-umew si Job te Megbevayà \p \v 6 “Nenlavey is menge andew kayi te ked-ubpè ku he wazè ku egkeperateng. Nenlavey heini he edhuna pa he meǥaan te meǥaan he edwaleng he himan te mengengavel. \v 7 He Megbevayà, tentenuzi nu he iring dà te keramag is untung ku, ne kenè ad maan ebpekesaǥad te kelipey. \v 8 Egkaahà a ǥuntaan kenikew piru kenà heini ebpedayun. Emun ebpen-ahaan a kenikew ne kenà ad kenikew egkaahà. \v 9 Su iring a te egkahanew he kivel he kenè en egkaahà, is minatey en ne kenè en edlikù. \v 10 Kenè en sikandin ebpekeulì diyà te valey zin, ne egkelipatan en te nekekilala kandin. \p \v 11 “Umbe kenà egkehimu ke ebpereremek e zà; mezaat utew is kegezamgezam ku. Egkeǥiyen ku is kezaat te kegeǥehinawa ku. \v 12 He Megbevayà, maan is mibenteyanan a kenikew? Dragun e ve ziyà te zaǥat? \v 13 Emun edhizeǥà a pezem su wey a mekehimeley su para malù meterini is mesakit he egkeǥezam ku, \v 14 ebpelihendeken a kenikew pinaaǥi te menge teǥeinep. \v 15 Umbe, meupiya pa ke ebpekelen a wey a mebpatey kenà te uuyag a he iyan heini kedlelawa ku. \v 16 Egkeepesan ku heini is kebpekesavuk ku. Ne kenè ku egkesuatan he meuyag-uyag e pa. Bey-ani ad su wazè en pulus kayi te untung ku. \p \v 17 “Hengkey ves is etew he igkeipeng nu wey utew nu edsiǥipaa? \v 18 Su andew-andew is kedsusiya nu kandin, ne layun nu egezami. \v 19 Bey-ani ad kenikew minsan meǥaan dà. \v 20 Nekesalè e ve? Hengkey man he salà is neveelan ku ziyà te kenikew te perevantey te etew? Maan is edsuǥaten a kenikew? Iring e ve te meveǥat he bevaan nu? \v 21 Emun nekesalà a, ne maan is kenà a kenikew ebpeseyluwen? Kenè en egkeuǥet ne ebpatey ad, ne minsan ebpen-ahaan a kenikew, ne kenà ad kenikew egkaahà.” \c 8 \s1 Migkaǥi si Bildad \p \v 1 Ne midtavak si Bildad he tig-Shua te, \v 2 “Keenu ke ves ed-engked he egkaǥi te iring keniyan? Ebpekeuringer ka, ne wazà pulus te ebpengeǥiyen nu. \v 3 Kenà egkehimu he egurivizen te Mekeǥeǥehem he Megbevayà is kukuman etawa ebulegkuen din is hustu. \v 4 Nekesalà is menge anak nu ziyà te Megbevayà, umbe ereg he edsilutan din sikandan. \v 5 Iyan, emun edangep ka ziyà te Mekeǥeǥehem he Megbevayà wey ebpehizuhizu ka kandin, \v 6 wey lumpiyu wey metazeng is menge ulaula nu, ne minsan guntaan segugunè ke zin edtevangi ne idlikù din is meupiya he kebpekesavuk nu. \v 7 Ne is ketiǥeyunan he egkehimu he kenikew te huziyan he timpu ne edhuna pa he utew zekelà duen te nehuna he ketiǥeyunan nu. \p \v 8 “Insai nu is nehuna he menge lapis te kevuwazan. Ne susiya nu ke hengkey is neseǥazan te menge lukes dan. \v 9 Su henduen be te veǥu kiw pa he nengeetew ne zeisey zà is kenitew he netuenan, ne edlavey kiw zà kayi te kelibutan iring te alung he kenà ebpedayun. \v 10 Pemineǥa nu sikandan su ebpenuruen ke zan te netuenan dan. \p \v 11 “Kenà egkeuyag is sedsed he ziyà edtuvù te wahig emun wazà wahig. \v 12 Ebpatey heini zutun te kemulu pa pezem edtuvù su kenè pa timpu te kegerava zuen. \v 13 Ne iring daan keniyan is egkepeveyaan te langun he etew he ed-iniyug te Megbevayà. Wazà egkeperateng te etew he wazà medsarig te Megbevayà. \v 14 Is langun he edseriǥan din ne egkaamur-amur he iring te valey te kelelawà. \v 15 Edsandig sikandin dutun piru egkevidtew haazà; ebpenggawed sikandin dutun piru egkepekas haazà. \v 16 Emun ed-ahaan ta ne henduen be te meupiya is kebpekesavuk din; iring heini te pinemula he nepurungan mevinyaǥi wey nesilaan te andew. Edlangkat heini ziyà te lama \v 17 ne ebpurung ebpendalid diyà te menge vatu. \v 18 Iyan, emun egkevazut en heini ne wazè en edseǥipà kayi. \v 19 Ne iyan heeyan ketepusan te kegkeuyag-uyag din, ne zuen en maan edliwan edtuvù duen te tanà he midtuvuan din. \p \v 20 “Benar iyan, he kenà ed-engkezan te Megbevayà is etew he wazà igkesawey te kebpengungubpaan din, ne kenè din edtevangan is lalung he etew. \v 21 Ibpeuman ke zin ibpeengit wey ibpeuruhuy ke zin tenged te kegkelipey nu. \v 22 Ebpeel-elezan din is lalung he menge kuntada nu, ne edèdeetan din is menge pemilya zan.” \c 9 \s1 Migkaǥi si Job \p \v 1 Ne migkaǥi si Job, \v 2 “Uya, tutuu heeyan is lalag nu. Piru hengkey is paaǥi para igkepaahà te etew he wazè din salà diyà te etuvangan te Megbevayà? \v 3 Minsan ebpekidlalis pa sikandin te Megbevayà diyà te hukmanan, ne wazè din egkehimu, su is nengkelibu he insà kandin te Megbevayà ne wazà minsan sevaha zutun he egketavak din. \v 4 Metau wey utew mekeǥeǥehem is Megbevayà. Hentei man is nekezaag he nekigkuntada kandin? \p \v 5 “Kenè en sikandin ebpetizaan, ne edhuyungen din is menge vuntud ne egkengetempag heini tenged te pauk din. \v 6 Ibpelinug din kayi te tanà puun diyà te nesevukan kayi. \v 7 Pinaaǥi zà te kebmandù din ne egkehimu he kenà edsilà is andew wey kenà edsiǥa is menge vituen. \v 8 Iyan dà sikandin midempas te langit, wey iyan dà sikandin ebpekepeengked te menge vaǥel. \v 9 Iyan sikandin mibaal te grupu te menge vituen he egngezanan te Oso, Belatic, Penikapan, wey menge vituen diyà te zivavà he vahin te kelimbaǥan. \v 10 Mibaal sikandin te egkein-inuwan he menge vaal he kenà egketegkad wey kenà egkevilang. \v 11 Emun edseǥazan e zin ne kenè ku sikandin egkaahà wey kenè ku egkeǥezam. \v 12 Emun duen din egkesuatan te egkuwa, ne wazà ebpekeeǥen kandin. Wazà etew he zuen din gehem te kedriklamu ke hengkey is ebeelan te Megbevayà. \v 13 Wazà eǥena te Megbevayà is pauk din. Minsan si Rahab is umuuǥup te dragun, ne ebpekeseludu te Megbevayà tenged te egkehandek kandin. \v 14 Umbe, wazà egkehimu ku he pengalang para kenà a mezezeeti te Megbevayà. \v 15 Minsan wazè ku salà kenè ku egkepengelangan is keugelingen ku emun edezeetan e zin. Iyan dà egkehimu ku is kebpehizuhizu te Megbevayà he Meghuhukum ku. \v 16 Minsan edhengyuan ku sikandin he ebpeetuvangè key ne ebpezumazuma, ne kenè e zin gihapun ebpemineǥen. \v 17 Su ibpaantus e zin he henduen be te edel-asen a te vagyu, ne ibpeiseg din is kegkesekiti ku te wazà hinungdan. \v 18 Henduen be te kenè e zin en ibpeǥeǥehinawa te menge mesakit he ibpaantus din kedì. \v 19 Emun desen is ed-ahaan, ne utew mezesen sikandin! Ne emun sinumbungà, ne wazà ebpekesumbung kandin. \v 20 Minsan wazè ku salà, edhukuman e zin gihapun te silut tenged te ebpengeǥiyen ku he idlavan ku te keugelingen ku. \v 21 Minsan wazà igkesawey kedì ne wazà keniyan bali kayi te kediey. Egkeepesan ku is untung ku. \v 22 Su ebpeked-iring dà is midtinazeng wey wazà; su edezeetan te Megbevayà is metazeng wey is lalung. \v 23 Ed-engit dà sikandin emun segugunà ebpatey is metazeng tenged te vangkit. \v 24 Mibpeveyveyaan din te menge lalung is kelibutan. Edsebpengen din is mata te menge meghuhukum. Emun kenà iyan sikandin mibaal kayi ne hentei ves? \p \v 25 “Utew meǥaan he ebpenlavey is menge andew te untung ku; henduen be te edhuna pa he meǥaan te ebpekidlumbà. Nenlavey heini zuma te kegkeseeng. \v 26 Uya, utew meǥaan he edlavey is untung ku; iring keǥaan te meǥaan he untuzà etawa vanug he edawi. \v 27 Minsan kenà ad edriklamu wey kenà ad edseengseeng, ne egemen ad, \v 28 egkahandek a ǥihapun te menge elentusen he ebpekeuma kayi te kedì. Su netuenan ku he kenè din ed-isipen he wazè ku salà. \v 29 Su ǥuntaan ed-isipen e zin he mekesesalà, umbe wazà pulus te tinguhè ku he idlavan ku te keugelingen ku. \v 30 Minsan pa ke edsebunan ku is tivuuk he lawa ku su para lumpiyu a, \v 31 id-ahuk e zin gihapun diyà te vesaken he vudsi, su para minsan is bisti ku egkeremerik kedì. \v 32 Kenà etew is Megbevayà iring kedì, umbe kenè ku sikandin egkevarew wey kenè ku igkesumbung diyà te hukmanan. \v 33 Angin pezem ke zuen ebpekepeteliwazà kenami he edhusey kenami te zezuwa. \v 34 Ne igkepeengked din is Megbevayà te kedlagkut kediey, su para kenà ad mahandek. \v 35 Ne zutun, kenà ad egkahandek is egkaǥi ziyà te kandin, piru ǥuntaan kenè ku pa heini egkehimu.” \c 10 \p \v 1 “Egkeepesan ku is untung ku, umbe ebpetakà ad he edriklamu. Egkeǥiyen ku is ikezaat te ǥehinawa ku. \v 2 Ne iyan heini egkeǥiyen ku ziyà te Megbevayà: ‘Kenà a kenikew hukumi he mezaat a, kekenà, ipetueni nu kedì ke hengkey is insumbunga nu kedì. \v 3 Ingkelipey nu ve is kebpeentusa nu kedì? Maan is idselikwey a kenikew is keugelingen nu he vineelan, ne ebpeburan nu mulà is pelanu te kebpendezaat te menge mezaat he etew? \v 4 Iring be is ked-ehè nu te ked-ahà te etew? \v 5 Iring dè be kevavà is untung nu te untung te etew? \v 6 Maan is kenè en ereg ne edseyepen ad kenikew? \v 7 Netuenan nu he wazè ku salà, piru wazà ebpekelavan kedì emun iyan ka kuntada. \p \v 8 “ ‘Iyan ka mibpurma wey mibaal kedì, ne ǥuntaan edezeetan e zà kenikew. \v 9 Tentenuzi nu he mibpurma a kenikew he ebpuun te tanà, ne ǥuntaan, idlikù e en be kenikew ziyà te tanà? \v 10 Iyan ka mibpurma kedì diyà te ǥetek te iney ku ne neiring a te ǥatas he mibeelan he kisu. \v 11 Mibpurma a kenikew he zuen din menge tulan wey menge uǥat ne midtenges a kenikew te sapù wey lundis. \v 12 Mibeǥayan a kenikew te untung wey impeehè nu kedì is keupiya nu, wey midtipiǥan nu is untung ku. \v 13 Piru ǥuntaan netuenan ku is tutuu he pelanu nu mehitenged kedì \v 14 he iyan is ebentayan a kenikew ke ebpekesalà a, ne zutun kenà a kenikew ebpeseyluwen. \v 15 Nekesalè e man etawa wazà, ne neked-iring dà he mekehizuhizu a. Su neeled-eled a wey utew subra is kebpekaantus ku. \v 16 Ebpenigudu a he mekeenew a, piru iring ka te erimaung is ebpeniid kedì su wey a kenikew mezezeeti. Ibpeehè nu is gehem nu te kedezaat kedì. \v 17 Kenè en egkeengked is kedsumbunga nu kedì, ne layun egkeumani is pauk nu kedì. Ne kenà a kenikew ed-engkezan te edsurung. \p \v 18 “ ‘Maan is intuǥut nu pa he meetew a? Deyzey pezem ke minatey ad hein wazè pa nekaahà kediey. \v 19 Deyzey pezem ke wazà ad melimbag. Deyzey ke minatey e en diyà te ǥetek te iney ku ne indiritsu ad ileveng dutun te kedlusaza kedì. \v 20 Deisey zà he timpu is nesamà para kedì, umbe engkezi ad te edrasey su para melipey a minsan te mevavè dà he timpu \v 21 zutun te kenè e pa edhendiyà te lugar he mekeseseeng wey merusirem, he zutun kenà ad ebpekelikù dini. \v 22 Utew merusirem haazà; wazà bulug kerayag, wey wazà kehusey.’ ” \c 11 \s1 Migkaǥi si Zofar \p \v 1 Ne midtavak si Zofar is tig-Naama te, \v 2 “Ereg he edtevaken heini is ebpengeǥiyen nu. Kenà ebpekelepew he wazè nu salà pinaaǥi zà te kedtulung nu kegkaǥi. \v 3 Kenè key kenikew igkepepereremek pinaaǥi te ebpengeǥiyen nu he wazè din pulus. Egkeisip nu ve he kenè dey sikew edewayen te ked-undaunda nu? \v 4 Migkaǥi ka he hustu is kedtuu nu wey lumpiyu ka ziyà te etuvangan te Megbevayà. \v 5 Deyzey pezem ke edlelaǥan ka te Megbevayà \v 6 ne egkeǥiyen din kenikew is wazè nu pa mengetueni. Duen nengetuenan nu en ne zuen daan wazè nu pa mengetueni. Netuenan nu en be he is silut te Megbevayà kenikew kurang pa te ereg he idsilut kenikew? \v 7 Egketegkad nu ve is langun he mehitenged te Megbevayà? \v 8-9 Metikang pa te langit is mehitenged kandin wey mezalem pa te iveyaan. Dekelà pa heini te kelibutan wey meluag pa te zaǥat. Ne egkeǥawhat be heeyan te ked-isip-isip nu? \p \v 10 “Penenglitan, edekepen ka te Megbevayà ne ed-uwiten ke zin diyà te hukmanan wey ebpirisuwen ke zin, hentei man is ebpekeeǥen kandin? \v 11 Netuenan din ke hentei is limbungan he menge etew wey neehè din is kegkezaat dan. \v 12 Henduen be te kenè en egkehimu he ed-uluwanen is tulebung iring te kenà egkehimu he ed-anak te etew is asnu. \p \v 13 “Job, emun ed-iniyug ka te mezaat wey edangep ka ziyà te Megbevayà, \v 14 ne kenè ke en ebaal te salà wey kenè nu edtuǥutan is pemilya nu te kebaal te salà, \v 15 kenà duwazuwa he kenè ke en egkepeel-elezan; ebmelig-en ka wey wazè nu igkahandek. \v 16 Ne egkelipatan nu en is mesakit he neeǥiyan nu, ne egkeiring dà heini te wahig he midsaǥad. \v 17 Egkehimu is untung nu he merayag pa te silà te andew ke meudtu. Is merusirem diyà te untung nu ebmerayag iring te meselem. \v 18 Ebmeli g-en is kebpengungubpaan nu su zuen meupiya he egkeperateng nu. Ebpengelangan ka te Megbevayà ne edhimeley ka he wazè nu igkahandek. \v 19 Edhizeǥè ka he wazè ebpelihandek kenikew, wey mahabet is ebpetavang kenikew. \v 20 Piru egkepakyas mulà is menge lalung ne wazè dan en egkepeleǥuyan, ne kemetayen dà is egkeperateng dan.” \c 12 \s1 Migkaǥi si Job \p \v 1 Ne midtavak si Job te, \v 2 “Iyan diyà te isip niw he iyan kew zà metau ne wazè en egkesamà he metau emun ebpatey kew en. \v 3 Piru metau a zaan iring keniyu; kenè kew lavew kediey. Netuenan ku zaan heini is langun he mibpengaǥi niw. \v 4 Nehimu a he egkeengitan te menge emiǥu ku minsan metazeng a wey wazà kedì igkesawey, wey minsan edtevaken dengan te Megbevayà is menge kebpengemuyù ku. \v 5 Is menge etew he iring kedì, te zuen din elentusen he henduen be te egkepiley en, ed-un-undahan te menge etew he ebpeeyehey zà. \v 6 Piru is menge tulisan wey is menge etew he ebaal te igkepauk te Megbevayà, melinawen mulà is kebpengungubpaan dan, minsan is kebpekegaga zan, ne iyan ed-isipen dan he megbevayè dan. \p \v 7-8 “Istudyu ka pinaaǥi te kebpeniid te minsan hengkey he kelasi te zuen din gehinawa: is ebpemenhipanew, is ebpemenlayang, is ebpemenanap, wey is ebpemenlayewlayew. \v 9 Su sikandan is langun, netau kayi te mibeelan te \sc Nengazen\sc*. \v 10 Diyà te velad din is untung etawa gehinawa te langun he linimbag ragkes is etew. \v 11 Emun is dilà te etew egketau ke hengkey is metaam etawa mezaat he keenen, is telinga te etew egketau zaan ke hengkey is meupiya etawa mezaat he menge lalag. \v 12 Mezakel is netuenan te meǥurang en he etew, su emun ebmeluǥayad is untung te etew, ebmahabet daan is egketuenan din. \p \v 13 “Piru Megbevayè dà is duen din ketau he egkezumahan te ǥehem, ne iyan dà sikandin duen din tutuu he kedsavut ke hengkey is ereg he ebeelan. \v 14 Wazà ebpekeped-uliey te egevaan din, wey wazà ebpekepeǥawas te ebpirisuwen din. \v 15 Emun edsebpengan din is uzan, ebmemaza is tanà, emun ebpesegdanen din is uzan, edalem ne egkezeetan is tanà. \v 16 Mezesen sikandin wey mezeeǥen, su zizalem te ǥehem din is ebpenlimbung wey is edlimbungan. \v 17 Ed-ewaan din is ketau te menge sumesambag, wey edhimuwen din he tulebung is menge meghuhukum. \v 18 Id-awè din is menge hadì puun te kegkahadì dan wey ibpevihag din sikandan. \v 19 Id-awè din is menge memumuhat wey is menge etew puun diyà te ketengdanan he ebpekeveǥey kandan te ǥehem. \v 20 Ibpepereremek din is egkeseriǥan he menge sumesambag, wey id-awè din is hustu he kedsavut te menge meǥurang. \v 21 Edsudien din is nevantug he menge etew, ne id-awè din is gehem te gehemanen he menge etew. \v 22 Ibpeǥawaǥawa zin is menge in-eles, ne ibpemerayag din is merusirem. \v 23 Edhimuwen din he gehemanen wey ebmeluag is menge nasyun, piru edaaǥen din wey edezeetan din heini. \v 24 Edhimuwen din he tulebung is menge pengulu zan, wey edtezinen din sikandan diyà te sibsivayan. \v 25 Ebpemekekaapkaap sikandan diyà te merusirem wey egkengetevereg he henduen be te egkengelangut.” \c 13 \p \v 1 “Neehè ku wey nezineg ku is langun he migkaǥi niw, wey nesavut ku heini. \v 2 Ke hengkey is netuenan niw ne netuenan ku zaan; kenè kew lavew kediey. \v 3 Piru kenà a ebpekidlalis keniyu mehitenged te kasu ku, kekenà, diyà a ebpekidlalis te Megbevayà he Mekeǥeǥehem. \v 4 Su ebpenigudu kew he ebawì kedì te ketetarù niw. Pudu kew iring te duktur he wazè din pulus. \v 5 Deyzey pa ke pudu kew ebpereremek. Iyan heeyan kineupiyahan he ereg he ebeelan niw. \p \v 6 “Guntaan, pemineǥa niw is ketezengan ku. \v 7 Edlevanan niw ve is Megbevayà pinaaǥi te kedtarùtarù niw? \v 8 Edlevanan niw ve sikandin wey edipinsahan niw is kasu zin? \v 9 Emun edsusiyen kew te Megbevayà, duen be vuwa meupiya he egkeehè din diyà te keniyu? Kenè niw isipa he egkelimbungan niw sikandin iring te kegkelimbungi niw te menge etew. \v 10 Kenà duwazuwa he edewayen kew te Megbevayà minsan pa te edlevanan niw sikandin. \v 11 Wazè kew ve mahandek te ǥehem din? \v 12 Henduen dà te avu is menge erubasa niw su wazè din pulus; wey henduen dà te ziniyun he tanà is menge ketezengan niw su melemu heini he eberawen. \p \v 13 “Kenè kew kaǥi emun egkaǥi a, ne vey-ani ad keniyu minsan hengkey is egkehitavù kedì. \v 14 Su ibpedseraken ku en is untung ku. \v 15 Siguradu he edhimetayan a te Megbevayà; wazè ku en meupiya he egkeperateng. Piru edipinsahan ku ǥihapun is keugelingen ku ziyà te etuvangan din. \v 16 Su kela ke pinaaǥi kayi egkelibri a, su is etew he kenà edsunud te Megbevayà kenà ebpekeuvey ziyà te etuvangan din. \p \v 17 “Purungi niw pemineǥa is ebpengeǥiyen ku. \v 18 Guntaan te andam ad he edipinsa te keugelingen ku, netuenan ku he iyan hukum kedì is wazè ku salà. \v 19 Ke zuen ebpekesumbung kedì he nekesalà a, ebpereremek ad taman te kebpatey ku. \p \v 20 “He Megbevayà, kenà a ed-eles kenikew emun ibeǥey nu kediey heini is dezuwa he ebuyuen ku: \v 21 engkezi ad kenikew te ebpaantus, wey kenà ad kenikew pelihendeka te mekahandekhandek he menge vaal nu kayi te kedì. \v 22 Ne ǥuntaan, kaǥi ka kayi te kediey ne edtevaken ku sikew, etawa iyan a egkaǥi ne tevaka a kenikew. \v 23 Keǥiyi a kenikew ke hengkey he salà is nehimu ku. Ipeehè nu kedì is menge kerepasan ku wey menge salè ku. \v 24 Maan is edlikayan a kenikew, wey ed-isipen a kenikew he kuntada nu? \v 25 Maan is ebpelihendeken a wey edel-asen a kenikew is iring dà te reǥami etawa zahun he idlayap te keramag? \v 26 Insurat nu is mesakit he sumbung nu kediey, ne ebpeveyazan nu kediey is menge salà he neveelan ku zengan te vetan-en e pa. \v 27 Henduen be te egkedinahan nu is menge paa ku. Ebenteyanan nu is kada langkad ku, wey edsunuzen nu is menge nayè ku. \v 28 Umbe, iring a te repuk he egkeredak en wey visti he egketketen te zezeizey he keranapranap.” \c 14 \p \v 1 “Sikami is menge etew, ne mevavè dà is untung dey ne mahabet is ebpekerasey kenami. \v 2 Iring key te vulak he ebekar ne kenà egkeuǥet ne egkeǥangu en, wey iring te alung he segugunà egkahanew. \v 3 Ne maan is ebpekeventayan nu is etew, \sc Nengazen\sc*? Ne egkesuatan nu pa sikandin te edhukum. \v 4 Duen be etew he wazà kurang is kegkelumpiyu zin? Wazà! Su is langun, neetew he meremerik. \v 5 Imbanglis nu en ke sengemenu keluǥayad is untung te etew. Ne kenè din egkepesubrahan is timpu he inteǥana nu kandin. \v 6 Umbe, kenè nu en lisliseza is etew, bey-ani nu en sikandin he ebpekepeeyehey zaan iring te terebahanti he ebpekepasad te terebahu. \p \v 7 “Emun edtempezen is kayu, egkehimu pa he egkeuyag wey ed-uman edtuvù. \v 8 Minsan metesan en is dalid din wey egkeǥangu en is tued din, \v 9 emun egkevinyaǥan heini ebpeneringsing pa he iring is tuvù din te veǥu he pinemula. \v 10 Piru is etew mulà he ebpatey, ne egkaawè en is langun he zesen din. Kegkevidtew te ǥehinawa zin ne iyan en haazà ketepusan din. \v 11 Iring te edeisey is wahig diyà te zaǥat wey egkemezahan is wahig he edtudà, \v 12 is etew ebpatey, ne kenè en ebpekeenew etawa kenè en egkepukew te lipezeng din mintras duen pa langit. \p \v 13 “He \sc Nengazen\sc*, deyzey ke id-eles a kenikew ziyà te lugar te menge minatey taman te egkaawà is pauk nu, ne edteleenen nu is timpu he edtentenuzan a kenikew zutun he lugar. \v 14 Emun ebpatey is etew egkeuman pe be sikandin egkeuyag? Piru ed-entusen ku is tivuuk he timpu te kebpekaantus ku taman te egkeuma is timpu te kegkepasad kayi. \v 15 Emun timpu te ked-umew nu kedì, \sc Nengazen\sc*, edtavak a. Tentenuzi a kenikew is linimbag nu. \v 16 Minsan pa ke ebentayan nu is menge vaal ku, piru kenè nu en mulà isipa is salè ku. \v 17 Henduen dà te idtaǥù nu heini ziyà te teleǥuey su wey mekeeles ne kenè nu en egkaahà. \v 18 Piru iring te egketempag is buntud wey egkengeulug is menge vatu puun te kelendiǥan, \v 19 wey iring te egkehilis is batu te kegketulungi zuen kegketudai te wahig wey egkevanlas is tanà tenged te utew mereǥes he uzan, egevaan nu zaan is perateng te etew. \v 20 Layun nu edaaǥa is etew ne ebpatey sikandin, ne ebeǥuwen nu is kegkeveeli kandin emun ebpatey en sikandin. \v 21 Kenè din en egketuenan ke ebeǥayan be te zengeg is menge anak din etawa ebpendezeisayen. \v 22 Iyan din dà neǥezam is kandin he kegkesekiti wey kegkeseeng.” \c 15 \s1 Migkaǥi si Elifaz \p \v 1 Ne zutun midtavak si Elifaz he tig-Teman te, \v 2 “Job, is metau he etew kenà egkaǥi te wazè din pulus. \v 3 Emun ebpekidlalis ne kenè din egemiten is tinulebung he menge lalag. \v 4 Piru is ebpengeǥiyen nu ne ebpekesuǥù te etew te kenà kedtahud wey kenà kebpenilbi te Megbevayà. \v 5 Is ebpengeǥiyen nu veǥas te kegkezaat nu. Ne edlimbungan nu is duma pinaaǥi te menge lalag nu. \v 6 Kenè en kinahanglan he edhukuman ku sikew su is ebpengeǥiyen nu, iyan en ebpengumbenar he nesayep ka. \v 7 Mid-isip nu ve he iyan ka nehuna he neetew? Neetew ke en be hein wazè pa limbaǥa is menge vuntud? \v 8 Nezineg nu en be is menge pelanu te Megbevayà? Iyan ke zè be etew he metau? \v 9 Hengkey is netuenan nu he wazè dey metueni? Hengkey is nesavut nu he wazè dey zaan mesavut? \v 10 Nekeistudyu key ziyà te menge etew he memeǥurang en, edhuna pa he meǥurang te amey nu! \v 11 Migkeǥiyan dey sikew te menge lalag he ebpuun diyà te Megbevayà he ebpekezasig wey ebpekelipey kenikew. Kurang pe be heini? \v 12 Maan is mibpeuwit ka te egkeǥezam nu? Hengkey is nekepelakap kenikew he iyan kenè nu igketueni te tutuu, \v 13 umbe utew nu nepeuki is Megbevayà ne nekaǥi nu heeyan is mezaat he menge lalag he ebpekesuǥat kandin? \v 14 Egkehimu ve te etew is kebpengungubpaan he tutuu lumpiyu wey metazeng? \v 15 Wazà ganì medsarig is Megbevayà te menge velinsuǥuen din! Emun kenà lumpiyu is ked-ahaa zin kayi te menge ilengiten he menge linimbag, \v 16 iyan pe be is etew he neetew he mezaat wey mekesesalà, he igkemezahi zin is kebaal te mezaat? \p \v 17 “Job, pemineǥa a kenikew. Egkeǥiyen ku wey ibpahayag ku ziyà te kenikew is neseǥazan ku. \v 18 Egkekaǥi zaan heini te uluwanen he menge etew he nekeistudyu ziyà te menge lukes dan. \v 19 Utew sikandan uluwanen, su iyan dà sikandan nekaangken te menge tanè dan, ne wazà sikandan sekupa te menge lumelengyawà. \p \v 20 “Is lalung he etew duen din elentusen seled te tivuuk he untung din. \v 21 Layun sikandin egkulbai. Minsan timpu he wazà kezeetan, egkulbaan sikandin su kela ke surunga te menge tulisan. \v 22 Egkahandek sikandin su netuenan din he kenè din egkelikayan is kemetayen. \v 23 Ebpekeriǥuriǥu sikandin diyà te minsan hendei is ebpen-ahà te keenen. Netuenan din he hapit en sikandin ebpatey. \v 24 Utew subra is kulbè din su iring sikandin te hadì he edsurung te kebpekidtebek. \v 25 Egkehitavù heini ziyà te kandin su ǥeina te midribildiyan din is Megbevayà he Mekeǥeǥehem wey midsukulan din. \v 26 Henduen be te migawed sikandin te melig-en he kelasag he andam en he edsukul te Megbevayà. \v 27 Minsan sepian sikandin wey melambù ǥuntaan, \v 28 ebpekeubpà sikandin diyà te menge valey he wazà duen ed-ubpà he henduen te egkerundus en, he ziyà te nezeetan he menge inged. \v 29 Kenè en sikandin ebpedayun he edsepian. Meǥaan dà egkaawà diyà te kandin is ketiǥeyunan din, ne is menge azen din kenà ebmahabet kayi te tanà. \v 30 Kenà sikandin ebpekelikey te kezeetan. Egkeiring sikandin te kayu he egketutung is menge seringsing din. Ne sengehiyup dà te Megbevayà ne egkahanew is langun he azen din. \v 31 Deyzey ke kenè din edlimbungan is keugelingen din pinaaǥi te kedsarig te menge vutang he wazè din pulus, su wazè din egkekuwa puun kayi. \v 32 Iring sikandin te kayu he egkeǥangu te kenè pa timpu te kebpemeǥas su zaan din en egkezawat is silut kandin ne kenè en sikandin ed-uswag. \v 33 Egkeiring sikandin te paras he nepugpug is mehilew he menge veǥas din, wey iring te kayu he ulibu he nerapì is kevukazan din. \v 34 Is kenà edsunud te Megbevayà ne ebpematey he wazè dan menge kevuwazan. Egkengevinsulan is menge valey he mibangun dan pinaaǥi te kebpenapì dan. \v 35 Layun dan ed-isip te kedsinamuk, kebaal te mezaat, wey kebpenlimbung.” \c 16 \s1 Migkaǥi si Job \p \v 1 Ne midtavak si Job te, \v 2 “Neuǥet ku en heeyan he nezineg. Edlipayen e man pezem keniyu piru nasì niw umani is kegkeseeng ku. \v 3 Kenè kew en be ed-engked he egkaǥi te wazè din pulus? Hengkey ves is nekesamuk te isip niw maan is edtulung kew ebpekidlalis kedì? \v 4 Emun iyan kew kayi te kediey he kebpekesavuk guntaan, egkehimu ke egkaǥi a zaan te iring te ebpengeǥiyen niw kayi te kedì. Utew ku ebeghetà is kedlalag ku keniyu ne ebpengelkelengan ku sikiyu. \v 5 Piru kenè ku heeyan ebeelan. Kekenà, egkaǥi a te menge lalag he ebpekezasig wey ebpekelipey keniyu. \v 6 Piru ǥuntaan, kenà egkaawà is kegkesekiti ku minsan hengkey is egkeǥiyen ku. Ne emun daan ebpereremek a ne kenà gihapun heini egkaawà. \p \v 7 “He Megbevayà, mibeley a kenikew. Midezeetan nu is tivuuk he pemilya ku. \v 8 Impeǥasà a kenikew; utew grabi is daru ku, umbe iyan isip te zuma is tuus heini he nekesalà a. \v 9 Tenged te pauk nu, Megbevayà, midsurung a kenikew. Henduen ka te zumezaas he langgam he mibpitaspitas te sapù ku. Mibpekiǥetan a kenikew te menge ngipen nu wey mibpemusiǥahan a kenikew he henduen te kuntada a kenikew. \p \v 10 “Edsusudien a wey ed-eengitan a te menge etew. Midtabpì dan is buked ku te kedsudì kedì. Midlivangan e zan te edsurung. \v 11 Imbeǥey a te Megbevayà diyà te menge lalung wey mekesesalà he menge etew. \v 12 Meupiya is kebpekesavuk ku zutun te nehuna he timpu, piru midezeetan e zin. Henduen be te mibpekel e zin wey midruntek. Midsinuǥat e zin. \v 13 Midliǥuyan a te menge perepanè din, ne wazà e zan urami te ebpanà. Netiyuk a ne midtiǥis is epezu ku ziyà te tanà. \v 14 Ne kenè e zin ed-engkezan te ebpalì. Henduen sikandin te sundaru is midsurung kedì. \v 15 Mibivisti a te saku wey mibpinuu a ziyà te tanà is egkeseeng. \v 16 Mibmeriǥà is kedezagwey ku wey nenlevag is menge mata ku tenged te kebpeketulung ku kebpekesineǥew. \v 17 Wazà neveelan ku he salà, wey tinutuuwà is ked-ampù ku. \p \v 18 “Iring a te etew he midhimetayan he edhangyù diyà te tanà he kenà bumbuni is lengesa zin su wey pinaaǥi zutun ikeveǥey kandin is kukuman he kenà sikandin egkevintahaan. \v 19 Minsan guntaan, diyà te langit is tistiǥus ku. Ne iyan sikandin egkaǥi he wazè ku salà. \v 20 Edsudien a te menge emiǥu ku, piru midsineǥew a wey mid-ampù a ziyà te Megbevayà is ebuyù te tavang. \v 21 Angin pezem ke zuen ebpehizuhizu ziyà te Megbevayà para kediey iring te kebpehizuhizu te etew para te emiǥu zin. \v 22 Su kenè en egkeuǥet ne egenat ad ne kenà ad edliku.” \c 17 \p \v 1 “Hapit e en ebpatey; henduen be te egkevidtew en is gehinawa ku. Andam en he edawat kedì is penlevengà. \v 2 Edliǥuyan a te menge mesudì. Utew inmezaat te ǥehinawa ku is kedsudia zan kedì. \v 3 He Megbevayà, tevangi a wey a melibri. Wazè en duma he ebpeketavang kedì, kekenà, iyan ke zà. \v 4 Midsabpeng nu is ked-isip-isip te menge emiǥu ku su wey zan kenà mekesavut. Umbe kenè nu ituǥut he ebpekezaag dan kayi te kedsumbunga zan kedì. \v 5 Iring sikandan te etew he edluib te menge emiǥu zin su wey mekeselapì, he iyan egkehimu he hinungdan te kebpekebmereǥen te menge anak din. \p \v 6 “Midhimu a te Megbevayà he meengiti te menge etew, ne ed-ilevan e zan diyà te vuked. \v 7 Mibmerusirem en is ked-ehè ku tenged te kegkeseeng ku, ne henduen be te neiring en te ǥimukud is lawa ku. \v 8 Is menge etew he mid-isip dan he metazeng sikandan neinuinu kayi te nehitavù kedì. Ed-isipen e zan he lalung he iring te etew he wazà medsarig te Megbevayà. \v 9 Iyan isip dan he melig-en wey edsigudu ed-iseg is kelig-en te kebpengungubpaan te etew he metazeng. \v 10 Piru ebpeuman a ebpesusi kandan. Ne siguradu egkesavut ku zutun te kedsusi zan he wazà minsan sevaha kandan he nekesavut. \v 11 Meǥaan en egketapus is menge andew ku. Wazà medlampus is menge pelanu wey menge tinguhè ku. \v 12 Piru migkaǥi sikandan te kela ke mebmeupiya zed is kebpekesavuk ku te huziyan he timpu. Ke sikandan te, ‘Divaluy te merusirem ne zuen kerayag he ebpekeuma.’ \v 13 Emun ebperateng a, ne iyan ebperetengen ku is kebpekeubpè ku ziyà te lugar te menge minatey. Egkesuatan ku en te ebpelastar is hizeǥaan ku keniyan te merusirem he lugar. \v 14 Is leveng ed-isipen ku he amey ku, ne is menge tagkey he egketket kedì, ed-isipen ku he iney ku wey menge etevey ku. \v 15 Duen ku pe be egkeperateng? Hentei is ebpekekaǥi he zuen ku pa egkeperateng? \v 16 Is perateng ku eduma kediey ziyà te lugar te menge minatey. Ebpezumehè key ziyà te zizalem te tanà.” \c 18 \s1 Migkaǥi si Bildad \p \v 1 Ne midtavak si Bildad is tig-Shua te, \v 2 “Job, keenu nu ves ed-engkezi te egkaǥi heeyan is ebpengeǥiyen nu? Purungi nu is kegkaǥi nu su wey zey sikew melelaǥi. \v 3 Ed-isipen nu ve he iring key te menge vaka he wazè dan kedsavut? \v 4 Ebpesekitan nu zà is keugelingen nu pinaaǥi te pauk nu. Mid-isip nu ve he tenged dà kenikew ebey-anan te Megbevayà is kelibutan etawa idhalin din is menge vatu puun te nesevukan dan? \p \v 5 “Benar iyan, he siguradu he ebpatey is lalung he etew. Iring sikandin te sulù he kenè en edsiǥa. \v 6 Ebpekeiring sikandin te tulda he merusirem en su egkeevukan is sulù diyà te seled din. \v 7 Dutun te nehuna he timpu meupiya is lengkazan din, iyan, guntaan ebpekeziregdireg sikandin. Kandin mismu he paaǥi is ebpekezezaat kandin. \v 8 Iyan sikandin midhipanew pehendiyà te litag, ne nelitag sikandin. \v 9 Ne kenè ne egkehekazan is menge paa zin. \v 10 Idlitag heini ziyà te ebeyaan din, ne nekeeles heini ziyà te tanà. \v 11 Neliǥuy sikandin te igkahandek din ne henduen be te edal-as heini kandin. \v 12 Is bangkit henduen be te etew he egkevitil he egkesuat he ed-eveleng kandin. Is kezeetan andam en he edezaat kandin. \v 13 Is lundis din egketketen te ebpekepatey he zaru ne egkeredak is menge paa wey menge velad din. \v 14 Ibpaawà sikandin diyà te ubpeey zin he ebpekepengalang kandin, ne ed-uwiten diyà te mekahandekhandek he hadì. \v 15 Egkaawà is ubpeey zin su egkevinsulan heini te egkeregreg he esupri. \v 16 Egkeiring sikandin te kayu he egkeǥangu is menge zalid wey menge subpang din. \v 17 Ne wazè en ebpeketanud kandin kayi te kelibutan. Egkepurung en sikandin egkelipati. \v 18 Edsegseǥen sikandin puun kayi te merayag he kelibutan pehendiyà te merusirem he lugar te menge minatey. \v 19 Wazè din menge anak etawa menge kevuwazan, ne wazà egkesamà he uuyag diyà te pemilya zin. \v 20 Is menge etew ziyà te minsan hendei he lugar, egkengeinuinu wey egkengehandek tenged te nehitavù kandin. \v 21 Tutuu he iyan heeyan egketemanan te lalung he etew, he wazà megkilala te Megbevayà.” \c 19 \s1 Migkaǥi si Job \p \v 1 Ne midtavak si Job te, \v 2 “Sengemenu keluǥayad is kebpeentusa wey kebpesekiti niw kediey pinaaǥi te menge lalag niw? \v 3 Kepipira ad keniyu insultuwi. Wazè kew meeled is edezaat kedì. \v 4 Emun tutuu he nekesalà a ne kediey en heeyan he prublima. \v 5 Mid-isip niw he metazeng kew kediey, ed-isipen niw he is kebpekesaǥad ku te elentusen tuus he nekesalà a. \v 6 Piru Megbevayà is mibaal kayi te kediey. Iyan sikandin nenlitag diyà te peliǥuy ku. \p \v 7 “Nengumew a is ebuyù te tavang, piru wazà midtavak kedì. Mibuyù a te hustu he kukuman, piru wazà mibeǥey kayi kedì. \v 8 Mid-elangan te Megbevayà is beyeey ku su wey a kenà mekevayà. Midtembunan din te merusirem is beyeey ku. \v 9 In-awè din is meupiya he zengeg ku. \v 10 Ibpaantus e zin minsan hendei a edlingì, nepurung ad meverengbeng te kemeresayan, ne henduen be te ebpatey ad. In-awè din is perateng ku te meupiya iring te kayu he mibazut. \v 11 Utew e zin nepeuki, ne ed-isipen e zin he sevaha te menge kuntada zin. \v 12 Henduen be te impesurung e zin te menge sundaru. Ne edliǥuyan dan is tulda ku. \p \v 13 “Impepelaǥuy zin puun kayi te kedì is menge kezuzumahi ku. Is menge kilala ku ne meziyù en kayi te kedì. \v 14 Wazè en is menge etew he uvey kayi te kediey. Midlipatan ad te menge kilala ku. \v 15 Mid-isip a he langyew te menge meǥeliyug ku wey menge suluǥuen ku he menge vahi. Lumelengyawà is ked-ahaa zan kedì. \v 16 Emun ebpengumew a te suluǥuen, ne wazà edtavak kedì, minsan ebpehizuhizu ad. \v 17 Egkemehuan te ǥehinawa ku is esawa ku, ne igkeremerik a te menge suled ku he maama. \v 18 Minsan is dezeisey pa he menge vatà edsudì kedì. Emun egkeehè e zan, ed-engitan e zan. \v 19 Ingkeremerik a te langun duen te utew ku menge emiǥu. Mid-iniyuǥan a te menge mahal ku. \v 20 Henduen a te tulan dà he nevukusan te lundis, ne henduen be te ebpatey ad. \p \v 21 “Kehizuwi a keniyu, te menge emiǥu ku, su edresayen a te Megbevayà. \v 22 Maan is edresayen a keniyu iring te ebeelan kediey te Megbevayà? Kurang pe be is kebpeentusa niw kediey? \v 23 Deyzey pezem ke insurat diyà te libru is mibpengaǥi ku, \v 24 emun kenà, ne impurung isilsil ziyà te vatu wey kenà mepanas taman te taman. \p \v 25 “Piru netuenan ku he is uuyag he Megbevayà iyan edlavan kedì, ne egkeuma is timpu keuzemà te kebpekeuma zin dini te tanà te kedlavan kedì. \v 26 Minsan egkeredak en is lundis ku wey ed-awà ad kayi te lawa ku, ne egkeehè ku gihapun is Megbevayà. \v 27 Menge mata ku mismu is ebpekaahà kandin. Ne megeget ku en sikandin. Utew zekelà is tinguhè ku he meehè ku sikandin. \p \v 28 “Emun ibpelaus niw is hukum niw he iyan impekebmereǥen ku is tenged te salè ku, \v 29 ebpekeuma ziyà te keniyu is mekahandekhandek he silut te Megbevayà. Uya, edsilutan kew zin tenged te pauk din. Ne zutun egketuenan niw he edhukuman kew te Megbevayà.” \c 20 \s1 Migkaǥi si Zofar \p \v 1 Ne midtavak si Zofar is tig-Naama te, \v 2 “Kinahanglan he edtavak a su henduen be te kenà ebpeketanà is gehinawa ku. \v 3 Midawey ka kedì duma is ked-insultu, ne midsuǥù a te isip ku te kedtavak kenikew. \v 4 Siguradu netuenan nu he puun pa te nehuna he timpu, zutun te kedlimbaǥa te etew kayi te seled te kelibutan, \v 5 ne edlavey zà is kelipey te lalung he etew. Uya, kenà egkeuǥet is kelipey te etew he wazà medtuu te Megbevayà. \v 6 Minsan utew subra is kebpelavew zin, su henduen te ebpekeume en diyà te menge ǥapun, \v 7 egkahanew sikandin te wazà pidtemanan iring te tai zin. Is nekekilala kandin egkeinuinu ke hendei en sikandin. \v 8 Egkahanew sikandin iring te teǥeinep wey iring te egkelewasan ke mezukilem, ne kenè en sikandin egkaahà. \v 9 Kenè en sikandin egkaahà te nekekilala kandin, ne wazè en diyà te lugar he ubpeey zin te nehuna he timpu. \v 10 Is menge anak din iyan ebayad diyà te menge pubri te tinakew zin diyà te kandan. \v 11 Ebpatey sikandin ne igkeleveng he vetan-en wey mezesen pa. \p \v 12 “Is kebaal te mezaat iring te kegkaan te meemis diyà te vèbà, \v 13 ne ebpekeuǥeten is kebpurunga kedsepsepaa kayi su wey mepurung meǥezam is taam din. \v 14 Piru kebpekeuma kayi ziyà te ǥetek din ne ebmepezes heini ne edhilu iring te hereg te uled. \v 15 Iring te keenen he egkeutà, egkeutà te lalung he etew is tinakew zin. Minsan diyè en heini te ǥetek din ne ibpeuta heini kandin te Megbevayà. \v 16 Iring sikandin te edsupsup te hereg te uled he iyan ibpatey zin. \v 17 Kenè din en egkeǥezaman is taam te zekelà he lana, gatas wey teneb, he henduen be te edtudà he zezeisey wey zezekelà he menge wahig. \v 18 Kenà sikandin ebpekezawat te veǥas te kedhaǥù din. Kenà sikandin ebpekelipeylipey pinaaǥi te ketiǥeyunan din. \v 19 Su midaagdaag din is menge pubri wey mibey-anan din is ebpemenlised. Mid-angken din is menge valey he kenà kandin. \v 20 Minsan dekelà is azen din tenged te kebpeleleǥed din ne kenà sikandin egkeperahan. Ne kenà ebpekelibri kandin is langun he egkesuatan din. \v 21 Wazè en egkesamà diyà te kandin he egkekaan din, su egkahanew is ketiǥeyunan din. \v 22 Dutun te timpu he zekelà is azen din, egkeumahan sikandin te kelised. Utew subra he elentusen is ebpekeuma ziyà te kandin. \v 23 Edhentayen sikandin te Megbevayà te kemeresayan. Ibpeǥezaman kandin te Megbevayà is dekelà he pauk din, ne ebpeuzanan din te silut. \v 24 Minsan egkelikayan din is putew he ǥumaan, egketiyuk gihapun sikandin te brunsi he vesut te panà. \v 25 Egketiyuk is epezu zin, ne edlehusan dutun te vesut is lawa zin. Ne utew sikandin egkahandek. \v 26 Egketazin diyà te utew merusirem is ketiǥeyunan din. Ne ebinsulan sikandin wey is langun he nesamà diyà te ubpeey zin te hapuy he kenà etew is edretem duen. \v 27 Ibpezayag te langit is salè din ne edtistiǥus is tanà kuntra kandin. \v 28 Egkaanud te zalem is baley zin dutun te andew te kebpeǥezama kandin te Megbevayà te pauk din. \v 29 Iyan heeyan egkepeveyaan te lalung he etew he imbanglis te Megbevayà kandin.” \c 21 \s1 Migkaǥi si Job \p \v 1 Ne midtavak si Job te, \v 2 “Purungi a keniyu pemineǥa su wey a keniyu melipey. \v 3 Pemineg kew emun egkaǥi a, ne emun ebpekepasad ad, ne sudia ad keniyu ke iyan egkesuatan niw. \v 4 Kenà a ziyà edriklamu te etew, kekenà, diyà a edriklamu te Megbevayà. Iyan heini hinungdan ke maan is melemu a egkepauk. \v 5 Tengtengi e man keniyu, ne siguradu egkesabpeng niw is bèbè niw te kegkeinuinu niw te nehitavù kedì he henduen te kenà egketuuwan. \v 6 Emun ed-isipen ku is nengehitavù kedì, ne egkerkeren a te kegkahandek ku. \p \v 7 “Maan is ebpedayun is kegkeuyag-uyag te lalung? Ebmemeǥurang sikandan wey ebmeuswaǥen. \v 8 Ne egkeehè dan pa is kedezekelà te menge anak dan wey menge apù dan. \v 9 Ne ebpekeubpè pa sikandan diyà te menge valey zan he wazà kezeetan wey wazè dan igkahandek, ne wazà sikandan siluti te Megbevayà. \v 10 Kenà edsalang ed-anak is menge vaka zan wey kenè daan egkengerenranan. \v 11 Henduen be te menge kerehidu is menge anak dan su mahabet. Edsesayew zan, \v 12 egkanta, wey edlilipeylipey te tukar te tamburin, alpa, wey pulalà. \v 13 Ebpengungubpaan sikandan he meuswaǥen wey ebpemematey zan he melinawen. \v 14 Piru egkeǥiyan dan is Megbevayà te, ‘Bey-ani key en kenikew! Su wazè key medtinguhà he metueni zey is menge paaǥi nu. \v 15 Hentei ke man is egngezanan he Mekeǥeǥehem? Maan is ereg ka he edsilbiyan dey? Ne hengkey is egkekuwa zey emun ed-ampù key ziyà te kenikew?’ \v 16 Piru is tutuu, is ked-uswag dan ne kenà tenged te keugelingen dan he kedhaǥù. Umbe kenè ku ebpemineǥen is sambag kayi te lalung he menge etew. \p \v 17 “Piru zeisey zà kandan te menge lalung is ebpematey. Mezelag dà sikandan ebpekesaǥad te kelised etawa silut he ebpeseǥazan te Megbevayà kandan tenged te pauk din. \v 18 Mezelag dà sikandan edsegseǥa iring te reǥami etawa ukap he idlayap te mevandes he keramag. \v 19 Egkaǥi kew te emun kenà sikandan edsilutan te Megbevayà, iyan din edsilutan is menge anak dan. Piru iyan kedì he egkekaǥi is: iyan ereg he edsilutan te Megbevayà is nekesalà, su para meseǥazi zan \v 20 wey meǥezamgezam dan is kegkezeeti kandan. Belaǥad en ke egkeǥezaman dan is pauk te Mekeǥeǥehem he Megbevayà. \v 21 Emun ebpatey zan en ne wazè dan en hanew te egkehitavù te pemilya zan. \p \v 22 “Egkepenurù be te etew is Megbevayà te iyan man sikandin kes meghuhukum te minsan menge lavew he ilengiten he linimbag? \v 23 Duen menge etew he nemematey he zekelà is azen dan wey eyehey is kebpekesavuk dan, \v 24 wey meupiya is kedlelawa zan. \v 25 Ne zuen daan menge etew he nemematey he utew subra is seeng dan, wey wazà mekeǥezam te meupiya he kebpengungubpaan. \v 26 Piru ebpeked-iring dan dà su pudu zan idleveng wey pudu egkeena te tagkey. \p \v 27 “Netuenan ku ke hengkey is ed-is-isipen niw. Netuenan ku is paaǥi niw te kebaal te mezaat he ebpekesuǥat kedì. \v 28 Edtudtulan a keniyu mehitenged te sepian he menge etew he nengerundus is menge valey zan tenged te kelelalung dan. \v 29 Piru insai niw is sumeseǥazà, wey pemineǥa niw is ebpengeǥiyen dan. Su edtudtulan kew zan \v 30 he minsan is lalung he menge etew, egkelibri emun ebpekeuma is bangkit tenged te pauk te Megbevayà. \v 31 Wazà etew he ibpeǥawaǥawa zin is kedewaya zin te lalung he etew. Wazà daan etew he ebales kandin te mezaat he vaal zin. \v 32 Emun igkeleveng en sikandin, duen pa vantey he ebantey te leveng din. \v 33 Mahabet is eduyug kandin, ne is tanà ebeǥey kandin te egkehimelayan din. \p \v 34 “Umbe kenà egkehimu he egkelipey a pinaaǥi te menge lalag niw he wazè din pulus. Kenà tutuu is ebpengeǥiyen niw.” \c 22 \s1 Migkaǥi si Elifaz \p \v 1 Ne midtavak si Elifaz is tig-Teman te, \v 2 “Hengkey ves is igketavang te etew ziyà te Megbevayà? Minsan is metau he etew, kenà ebpeketavang kandin. \v 3 Egkepenunuat nu ve is Mekeǥeǥehem he Megbevayà emun metazeng ka? Duen be egkekuwa zin diyà te kenikew emun wazà igkesawey kenikew? \v 4 Edewayen ka wey edhukuman te Megbevayà kenà tenged te kedtehuza nu kandin, \v 5 kekenà, tenged te utew en subra is kelelalung nu ne kenè ke en ed-engked he ebaal te salà. \v 6 Egkuwaan nu is bisti te iring nu he etew su ibpesandè nu tenged te utang din kenikew. \v 7 Wazè nu veǥayi te wahig is egkemezahan, wey wazè nu veǥayi te keenen is egkevitil. \v 8 Egemiten nu is kegkemekeǥeǥehem nu wey is kezekelà te zengeg nu wey ka mekaangken te tanà. \v 9 Emun ebpekitavang diyà te kenikew is balu he menge vahi, ibpeulì nu sikandan he wazè dan uwiten. Wey elin daan is menge ilu wazè nu purungi etura. \v 10 Iyan heeyan hinungdan ke maan is ebpeliǥuyan ka te menge litag, wey egkeumahan ka te egketik-ew he kegkahandek. \v 11 Umbe, egkerusireman ka ne kenè ke en ebpekaahà, wey egkelapew ke en te zalem. \p \v 12 “Is Megbevayà, ne ziyà te kinetikangan he langit, lavew pa te kinetikangan he menge vituen. \v 13 Umbe, egkaǥi ka te, ‘Wazà metueni te Megbevayà is ebeelan ku. Ne kenè e zin egkehukuman su neelangan sikandin te kivel. \v 14 Netembunan sikandin te mekepal he menge ǥapun, umbe kenè kiw zin egkaahà ke edhiphipanew sikandin diyà te zivavew te langit.’ \p \v 15 “Ebpedayun ke ve he ed-ikul te vetasan he neuǥet en he edsunuzen te lalung he menge etew? \v 16 Nepenggevuan is untung dan; iring sikandan te pundasyun te valey he naanud te zalem. \v 17 Migkeǥiyan dan is Mekeǥeǥehem he Megbevayà te, ‘Bey-ani key en kenikew! Su wazè nu egkehimu kayi te kenami!’ \v 18 Piru iyan is Megbevayà mibpenù te menge valey zan te meupiya he menge vutang. Umbe emun duen idsambag kayi te lalung he menge etew, ne kenè ku ebpemineǥen. \p \v 19 “Emun egkaahà te metazeng wey wazà mekesalà he menge etew is kegkezeeti te lalung he menge etew, egkelipey zan wey ed-engitan dan sikandan. \v 20 Ke sikandan te, ‘Nezeetan is menge kuntada tew, ne migkaan te hapuy is ketiǥeyunan dan.’ \p \v 21 “Job, pesakup ka te Megbevayà wey pekidhusey ka kandin su wey ke zin penubtuvazi. \v 22 Dewata nu is menge penurù din wey tepiza nu ziyà te ǥehinawa nu is menge lalag din. \v 23 Emun ebpekid-uliey ka te Mekeǥeǥehem he Megbevayà, wey id-awè nu is kelelalung he ziyà te pemilya nu, ne idlikù din is meupiya he kebpekesavuk nu. \v 24 Kenè nu dekelaa ziyà te ǥehinawa nu is ketiǥeyunan nu, kekenà, isipa nu is menge vulawan nu he wazà utew pulus su iring dà te pantad etawa menge vatu ziyà te wahig. \v 25 Ne iyan egkehimu he ketiǥeyunan nu is Mekeǥeǥehem he Megbevayà. Iring sikandin te waǥas he vulawan wey selapì para kenikew. \v 26 Ne zutun egkeǥezaman nu is kelipey he ebpuun diyà te Mekeǥeǥehem he Megbevayà, ne kenè ka egkeeled he ed-uvey ziyà te kandin. \v 27 Ampù ka ziyà te kandin ne ebpemineǥen ke zin, wey tumana nu is menge saad nu ziyà te kandin. \v 28 Ne ke hengkey is ebpelenuwen nu te ebaal ne egketuman heini, wey ebmerayag is beyeey nu. \v 29 Emun duen etew he edluyahan, ne emun id-ampù nu ziyà te Megbevayà he lig-eni sikandin, ne edtevangan din haazà is etew. \v 30 Minsan is menge etew he ebpekesalà, edlibriyen din pinaaǥi te ketazeng nu.” \c 23 \s1 Migkaǥi si Job \p \v 1 Ne migkaǥi si Job te, \v 2 “Taman en guntaan utew meveǥat is riklamu ku. Impaantus a utew te Megbevayà ne utew ad ebpekezag-es. \v 3 Angin pezem ke netuenan ku ke hendei ku sikandin ebpen-ahaa; angin ke ebpekehendiyà a te ed-ubpaan din, \v 4 su egkeǥiyen ku ziyà te kandin is kasu ku wey is ketezengan ku. \v 5 Egkesuat a he metueni ku is idtavak din kedì, wey egkesuat a ke mesavut ku is egkeǥiyen din. \v 6 Ebpekiberawè be sikandin kedì pinaaǥi te ǥehem din? Simpri kenà! Su ebpemineǥen din is egkeǥiyen ku. \v 7 Is metazeng he etew iring kedì, ne ebpekepengetezengan diyà te etuvangan te Megbevayà he Meghuhukum ku ne edlibriyen e zin taman te taman. \p \v 8-9 “Mibpen-ehè ku is Megbevayà diyà te peliǥuy: edsilaan, edsenlepan, dizaya, wey zivavà, piru wazè ku sikandin maahà. \v 10 Piru netuenan din is menge vaal ku. Emun egkeǥezaman e zin en, egkeǥiyen din he lumpiyu a iring te lunsey he vulawan. \v 11 Mid-ikul ku is menge paaǥi zin ne wazà a medsuwey kayi. \v 12 Layun ku edtumana is suǥù din, wey edtipiǥan ku heini kayi te ǥehinawa ku. \v 13 Piru ebayàbayà is Megbevayà ke hengkey is ebeelan din; wazà ebpekevelavag kandin. Ebeelan din is egkesuatan din te ebaal. \v 14 Umbe, edhimuwen din is pelanu zin he iyan ebeelan din kayi te kedì, ne mahabet is pelanu zin mehitenged kedì. \v 15 Umbe, egkahandek a kandin. Emun ed-isipen ku heini, ne utew subra is kegkahandek ku. \v 16 Midhimu te Megbevayà he Mekeǥeǥehem he luyahi a wey mahandek a. \v 17 Piru wazà a med-engked he ebpengetezengan minsan henduen be te netembunan ad te kerusireman. \c 24 \s1 Mid-insà si Job ke Maan is Wazà Siluti is Lalung he menge Etew \p \v 1 “Maan is wazà teleena te Mekeǥeǥehem he Megbevayà is timpu te kedhukumi zin te lalung he menge etew? Maan is wazà mekaahà is menge migkilala kandin dutun te timpu te kedhukum? \v 2 Ebpenakew te tanà is lalung he menge etew pinaaǥi te kedhelina zan te simintu. Ebpenakew zan te menge uyaǥen ne idtampu zan heini ziyà te kandan he menge uyaǥen. \v 3 Edtekawen dan is asnu te menge ilu, wey egkuwaan dan is baka te valu he vahi su ibpesendaan dan is utang din. \v 4 Edèdaaǥen dan is menge pubri, umbe nepeǥes is menge pubri te ked-eles. \v 5 Iring dan te leew he asnu he ebpen-ahà te egkeenen dan diyà te sibsivayan. Ne wazè en duma he inged he egkepengahaan dan te ibpekaan dan te menge anak dan. \v 6 Ebpekirarew zan te menge abut te pinemula, ragkes en is diyà te menge pemuleey te paras te lalung he menge etew. \v 7 Egkeǥenew sikandan emun edlipezeng dan ke mezukilem, su wazè dan malung wey visti. \v 8 Egkahames dan te uzan he edtanà diyà te menge vuvungan, ne egkeenget dan diyà te sihung te menge vatu su wazà duma he egkehelungan dan. \p \v 9 “Emun ebpekeutang is balu wey pubri he vahi, anak din is ibpevayad kandin te lalung he menge etew. \v 10 Edhipanew is menge pubri he wazè dan bisti; ibpepeniang sikandan te rinaǥun he trigu, piru wazà kandan he egkekaan. \v 11 Ibpekeres sikandan te ulibu wey paras piru egkengemezahan dan. \v 12 Egkezineg diyà te inged is dag-es te menge edserupatey wey is kebuyù te tavang te negerebiyan te palì, piru wazà belesi te Megbevayà is mibaal te mezaat diyà te kandan. \p \v 13 “Duen menge etew he ebpekigkuntada te kerayag. Wazè dan medhipanew ziyà te kerayag wey wazè dan mesavut heini. \v 14 Is memumunù edsayu ed-enew su edhimetayan din is pubri, ne emun mezukilem ebpenakew sikandin. \v 15 Is ebpengumpadi te zuen din esawa edtaǥad he ebmerusirem su para kenà maahà. Edtembunan din is buked din su wey kenà mekilala. \v 16 Emun mezukilem edseled is menge tekawen diyà te menge valey, piru emun maandew ed-eles sikandan, su edlikayan dan is kerayag. \v 17 Ed-isipen dan he merayag is merusirem, su iyan dan utew egkesuati is mekahahandek he kerusireman. \s1 Is Tavak ni Zofar \p \v 18 “Piru kenà egkeuǥet is lalung he menge etew, iring sikandan te dìdì te wahig. Is tanà he ǥaked dan edrewakan te Megbevayà. Umbe wazà edhendutun minsan diyà te pemuleey zan te paras. \v 19 Iring te egkereney is ayis ne egkahanew emun meinit wey ǥulavung, is menge mekesesalà, egkahanew zaan kayi te kelibutan. \v 20 Kenè en sikandan egketenuzan, kekenà, egkelipatan en sikandan minsan te iney zan. Egkeenen sikandan te tagkey, ne edezeetan sikandan iring te kayu he midtamped. \v 21 Su wazè dan purungi is menge vahi he kenà ebpekaanak. Wey wazè dan kegkehizu te valu he menge vahi. \p \v 22 “Pinaaǥi te ǥehem te Megbevayà edezeetan din is gehemanen he menge etew. Minsan melig-en sikandan, piru kenà siguradu he layun meupiya is ked-ubpè dan. \v 23 Egkehimu he idtuǥut te Megbevayà he dezeyaan is ked-ubpè dan, piru ebentayan te Megbevayà is langun he waleng dan. \v 24 Ed-uswag sikandan seled te mevavà he timpu, ne kenà egkeuǥet egkahanew sikandan iring te vulak he egkeǥangu etawa pungu he edlegtayen. \v 25 Emun kenà hustu heini is egkeǥiyen ku, hentei is ebpekepengintutuu he midtarùtarù a? Hentei is ebpekekaǥi he sayep a?” \c 25 \s1 Migkaǥi si Bildad \p \v 1 Ne midtavak si Bildad is tig-Shua te, \v 2 “Gemhanan wey telehuzen is Megbevayà. Edhimuwen din he melinew is langit he ginhedian din. \v 3 Egkevilang be is menge sundaru zin? Duen be lugar he wazà meteyawi te kerayag din? \v 4 Ebmenmenuwen te egkaǥi te etew he metazeng sikandin diyà te etuvangan te Megbevayà? Duen be etew he lumpiyu? \v 5 Emun minsan is bulan wey menge vituen kenà merayag is ked-ahaa zin duen, \v 6 iyan pe be is etew he utew minus is bali zin su iring dà te tetaru.” \c 26 \s1 Migkaǥi si Job \p \v 1 Ne midtavak si Job te, \v 2 “Kunaan nu vuwa ke netevangan a kenikew is meluya wey wazà egkehimu. \v 3 Kunaan nu vuwa ke nesembaǥan a kenikew is kenà metau pinaaǥi te zekelà he ketau nu. \v 4 Hendei ves ebpuun is mibpengaǥi nu? Hentei ki mulin-ulin is mibpenurù kenikew te kegkaǥi kayi? \p \v 5 “Egkerkeren te kegkahandek is menge minatey ziyà te nesevukan dan he ziyà te zizalem te wahig. \v 6 Wazà mekeeles diyà te Megbevayà is lugar te menge minatey. Wazà ebpeketambun te lugar te kezeetan. \v 7 Indempas te Megbevayà is dizaya he langit diyà te mehiǥawan he lugar, ne insavuk din is kelibutan diyà te kawangkawang. \v 8 Edtengesen din is uzan te mekepal he ǥapun, ne wazà mebensì is gapun minsan meveǥat haazà. \v 9 Edtembunan din te ǥapun is anlag te vulan. \v 10 Midhimu zin is henduen be te midtelevukaayan te langit wey zaǥat, he iyan taltal te kerayag wey kerusirem. \v 11 Emun edawey sikandin egkengehuyung is menge tukud te langit. \v 12 Tenged te ǥehem din egurigawen din is daǥat, ne pinaaǥi te ketau zin midèdeetan din is dragun he si Rahab. \v 13 Tenged te kedhiyup din mibmetingew is langit, ne pinaaǥi te ǥehem din midhimetayan din is edagmang he dragun. \v 14 Heini zeisey zà he menge vaal he mibeelan din. Igkepetug-iring dà heini te naasnaas he nezineg ta. Ne ǥuntaan hentei man is ebpeketegkad te kegkemekeǥeǥehem te Megbevayà?” \c 27 \p \v 1 Impelaus ni Job is menge lalag din te, \v 2 “Duen ibpenangdù ku ziyà te uuyag wey Mekeǥeǥehem he Megbevayà. Minsan wazà sikandin mebeǥey kedì te hustu he kukuman wey minsan mibpeǥezam kedì te mesakit he ǥehinawa, \v 3 iyan penangdù ku is: mintras egeǥehinawa e pa, ne idtuǥut pa kedì te Megbevayà is kegkeuyag-uyag, \v 4 ne kenà a egkaǥi te mezaat wey kenà a edtarùtarù. \v 5 Kenà a ebpengumbenar keniyu. Idliet ku te egkaǥi he wazè ku salà taman te ebpatey a. \v 6 Edtindeǥan ku he metazeng a, ne kenè ku heini ed-engkezan. Mintras uuyag e pa ne kenè ku ed-isipen he mekesesalà a. \p \v 7 “Deyzey ke edsilutan te Megbevayà is mibpekigkuntada kedì te silut he ereg he idsilut te lalung he menge etew. \v 8 Ebmenmenuwen te Megbevayà te kegkehewi a zin te untung te etew he wazà medtuu kandin? \v 9 Ebpemineg be is Megbevayà te kebuyù din te tavang emun egkeumahan sikandin te kemereǥenan? \v 10 Igkelipey zin be vuwa is Mekeǥeǥehem he Megbevayà? Ebpengumew-umew ve sikandin te Megbevayà seled te langun he timpu? \p \v 11 “Ebpenuruen ku sikiyu mehitenged te ǥehem te Mekeǥeǥehem he Megbevayà. Egkeǥiyen ku ziyà te keniyu is menge paaǥi zin. \v 12 Piru sikiyu is langun netau kayi. Ne maan is migkaǥi kew kayi te kediey te wazè din pulus? \p \v 13 “Iyan heini egkeulaula he inteǥana te Megbevayà he Mekeǥeǥehem diyà te lalung wey mesipala he etew. \v 14 Is lalung he etew, minsan mezakel is menge anak din, is duma kandan, ebpatey te tebek etawa vitil. \v 15 Is egkesamà kandan he uuyag ne ebpatey te zaru, ne wazà edlalew mehitenged te kebpatey zan, minsan is menge esawa zan. \p \v 16 “Minsan edtiǥum is lalung he etew te zekelà he selapì wey visti, \v 17 kenà heini ebpulus diyà te kandin. Is metazeng wey wazà mekesalà he menge etew iyan ebpekesul-ub te visti te lalung he etew, ne ebehinen dan is selapì din. \v 18 Is baley he ebengunen din iring keǥevù te valey te kelelawà etawa vuǥawan diyà te pemuleey. \v 19 Ebpurung edrerey-as is sepian, piru kegkepukew zin ne egkahanew en is langun he ketiǥeyunan din. \v 20 Ebpekeuma ziyà te kandin is kegkahandek he iring te zalem he ed-anud kandin ke mezukilem. \v 21 Idlayap sikandin te keramag he ebpuun diyà te edsilaan, ne egkaawà sikandin diyà te ubpeey zin. \v 22 Henduen be te kenè en heini egkehizu he edhiyup kandin te ebpenigudu para mekelingkawas. \v 23 Ebpelakpak wey ebpemunsuwit te kedsudia kandin su naawà sikandin diyà te ubpeey zin. \c 28 \s1 Migkaǥi si Job Bahin te Ketau wey Kedsavut \p \v 1 “Duen menge minahan he zutun egketuredu is menge pelata, wey zuen menge lugar he zutun edtunawa is menge vulawan. \v 2 Is putew egkekuwa puun te tanà, ne is brunsi edtunawen puun te vatu. \v 3 Egamit is menge etew te sulù su para kenà sikandan merusiremi is egkalut diyà te utew zizalem he vahin te tanà. Egkalut dan te menge vatu ziyà te kinezizeleman. \v 4 Egkalut dan te veyeey ziyà te minahan, diyà te lugar he wazà ubpai wey wazà beyai te menge etew. Ebpenaug dan pinaaǥi te menge pisì he edsayugsayug. \v 5 Diyà te zivavew he tanà edtuvù is menge pinemula he ebpuunan te keenen, piru ziyà te zizalem kayi henduen be te mibpurma te hapuy. \v 6 Is menge vatu zutun duen menge sapiru ne is eliyavuk dutun duen menge vulawan. \v 7 Is menge veyeey pehendiyà te minahan, wazà maahà te menge uwak etawa menge banug, \v 8 wey wazà egkeveyaan dutun te zumezaas he menge langgam etawa erimaung. \v 9 Egkeluten te menge etew is kinezesenan he menge vatu minsan diyà te zizalem he vahin te menge vuntud. \v 10 Ebudsiyan dan is dezekelà he menge vatu, su para zuen dan egkeveyaan, ne egketuredu zan is nekedseselekawà he klasi te mahalen he menge vatu. \v 11 Egkalut dan te ebpuunan te menge wahig, ne ed-uwiten dan diyà te merayag is nekeeles dutun he menge ketiǥeyunan. \p \v 12 “Piru hendei ves egkaahà is ketau wey kedsavut? \v 13 Wazà metueni te etew ke hendei heini egketuredu. Kenà heini egketuredu kayi te kelibutan. \v 14 Kenà daan heini egketuredu minsan diyà te kinezizeleman te zaǥat. \v 15 Kenà heini egkepemasa te vulawan etawa selapì. \v 16 Kenà ebpekerepeng te vali kayi is bali te lunsey he vulawan etawa mahalen he menge vatu he uniks wey sapiru. \v 17 Lavew pa heini te vulawan etawa kristal. Kenà heini egkeliwaan te elahas he vulawan. \v 18 Is bali kayi lavew pa te vali te paǥang, haspi, etawa rubi. \v 19 Kenà heini egkerepengan te tupasyu he ebpuun diyà te Etiopia, wey kenà heini egkepemasa te lunsey he vulawan. \p \v 20 “Ne hendei ves egkaahà is ketau wey is kedsavut? \v 21 Wazà linimbag he egeǥehinawa he ebpeketuredu kayi minsan pa is menge tagbis. \v 22 Minsan diyà te lugar te kezeetan he iyan is lugar te menge minatey ne vinèbeelan dà he tudtul mehitenged kayi is nezineg diyà. \v 23 Megbevayè dà is netau ke hendei egketuredu is ketau. \v 24 Su egkeehè din is minsan diyà te utew meziyù he vahin te kelibutan, ne egkeehè din is langun diyà te sihung te langit. \v 25 Hein inhiyup din is keramag, wey hein midsukud din ke sengemenu kezekelà is uzan he ibpetanè din, \v 26 wey hein midisisyunan din ke hendei zin ibpetanà is uzan wey ke hendei zin ibpevayà is kilat he egkezumahan te ruǥung, \v 27 iyan haazà timpu te kebpaahaa zin te ketau wey is ikemahal kayi. Migezaman din heini ne nekeuyun sikandin. \v 28 Ne migkaǥi sikandin diyà te menge etew te, ‘Egkehimu he zuen niw ketau wey kedsavut emun edtehuzen niw is \sc Nengazen\sc* wey edlikey kew te mezaat he ulaula.’ ” \c 29 \s1 Is menge Tuvad he Nezawat ni Job te Nehuna he Timpu \p \v 1 Ne impelaus ni Job is menge lalag din, \v 2 “Angin pezem ke edlikù is nenlavey he menge andew he zutun ebentayan e pa te Megbevayà, \v 3 hein edteyawan din pa is ibayè ku zutun te kedhipanew ku ziyà te merusirem. \v 4 Dutun te timpu he meupiya pa is kebpekesavuk ku, iyan is Megbevayà utew ku emiǥu, ne edtuvazan din is pemilya ku. \v 5 Dutun he timpu ebpekiduma pa kedì is Mekeǥeǥehem he Megbevayà, wey zuma ku pa is menge anak ku. \v 6 Dutun he timpu is menge vaka ku nekeveǥey te utew zekelà he ǥatas, is menge ulibu ku nekeveǥey te utew zekelà he lana. \v 7 Emun edhendiyà a te pultahan te inged su edtampu a te ebpemendumala te inged dutun te kebmiting dan, \v 8 ebpekilid is betan-en he menge maama emun egkeehè e zan ne ebpemenhitindeg is menge meǥurang te kedtahud kedì. \v 9 Ebpereremek minsan is menge pengulu \v 10 wey dungganen he menge etew emun egkeehè e zan. \v 11 Is minsan hentei he nekaahà etawa nekezineg kedì he egkaǥi, edalig kedì. \v 12 Su edtevangan ku is menge pubri he mibpetavang kedì wey is menge ilu he wazà ebpeketavang kandan. \v 13 Ebpenubtuvazan a te edserupatey he menge etew he netevangan ku, wey nelipey is balu he menge vahi he netevangan ku zaan. \v 14 Layun ku edhimuwa is metazeng wey hustu; iring heini te visti wey tengkulu he idselu-ub ku. \v 15 Nehimu a he mata te etew he nelakap wey paa te etew he nepigket. \v 16 Nehimu a he amey te menge pubri; minsan is menge lumelengyawà, midtevangan ku te menge kasu zan. \v 17 In-awè ku is gehem te lalung he menge etew ne midlibri ku is menge mibiktima zan. \p \v 18 “Mid-isip ku he ebmeluǥayad is untung ku ne emun ebpatey ad egkeliǥuyan a te pemilya ku. \v 19 Wey mid-isip ku he egkeiring a te melig-en he kayu he nendalid diyà te wahig he layun egkezehemuǥi is menge subpang din. \v 20 Layun a edeliǥa te menge etew wey layun a melig-en. \v 21 Emun ebeǥey a te sambag ebpereremek is menge etew su ebpurung dan ebpemineg. \v 22 Emun ebpekepasad a he egkaǥi ne wazè dan en igkeuman su ereg en kandan is mibpengaǥi ku. \v 23 Ebpengenduyen dan is menge lalag ku iring te kebpengenduya zan te uzan. Utew zan heini egkesuati te ebpemineg. \v 24 Henduen be te kenè dan ebpeketuu emun egemenan ku sikandan; is melipayen he kedezagwey ku ebpekezasig kandan. \v 25 Ne iring a te pengulu su ebpenuruen ku sikandan te ereg he ebeelan dan. Ebpenguluwan ku sikandan te iring te kebpengulu te hadì te menge sundaru. Edlipayen ku sikandan emun egkeseeng dan. \c 30 \p \v 1 “Iyan, guntaan edsudien a te menge etew he menge vetan-en pa kedì, he kenà egkeseriǥan is menge amey zan. Egkeseriǥan pa is menge asu ku he vantey te menge kerehidu ku. \v 2 Hengkey is egkekuwa ku puun kayi te menge etew he memeluya wey egkeveley? \v 3 Utew sikandan memeǥasà tenged te kewewezai wey kegkevitil zan. Ebpengamuy-amuy zà sikandan te egkekaan dan diyà te sibsivayan minsan mezukilem en. \v 4 Ebpemezuten dan wey egkeenen dan is ebpenuvù diyà te sibsivayan, minsan is meladsem he zalid te kayu he inibru. \v 5 Edsegseǥen sikandan pehendiyà te meziyù te menge emurè dan te inged, ne egkulehien sikandan he henduen be te menge tekawen. \v 6 Diyè dan dà ed-ubpà te menge zal-ug, diyà te vudsi te menge vatu, wey ziyà te menge vudsi te tanà. \v 7 Henduen sikandan te menge langgam he edtaul ziyà te ketelunan, ne edhahasekhasek sikandan diyà te lempek te zezeisey he kayu. \v 8 Wazè dan pulus wey wazà nekekilala kandan, ne midsegseg sikandan puun te tanè dan. \p \v 9 “Ne ǥuntaan edsudien a te menge anak dan pinaaǥi te kanta. Nehimu a he egkeengitan para kandan. \v 10 Igkelimezangi e zan wey edlikayan e zan. Ne kenè dan en egkenawànawà is ed-ileb te vuked ku. \v 11 Guntaan te ebpeluyahan a wey edresayen a te Megbevayà, ebeelan dan en is egkesuatan dan te ebaal kayi te kediey. \v 12 Edsurungen a kayi te wazà pulus he menge etew. Midlitaǥan dan is ebeyaan ku, wey edtinguhè dan te kedezaat kedì. \v 13 Ebelevaǥan dan is beyeey ku te kedezaat kedì. Mibmezeeǥen dan minsan wazà midtavang kandan. \v 14 Edsurungen e zan, iring dan te menge sundaru he ziyà mebayà te meluag he vudsi te migevà he verengbeng. \v 15 Utew subra is kegkahandek ku, wey naawà is dengeg ku wey ketiǥeyunan ku he iring te ǥapun he inlayap te mevandes he keramag. \v 16 Ne ǥuntaan henduen be te ebpatey ad; kenà egkeengked is kegkerasey ku. \v 17 Emun mezukilem ne ed-al-al is menge tulan ku; is mesakit he egkeǥezam ku kenà egkeengked. \v 18 Pinaaǥi te zesen te Megbevayà, mibpekel e zin. Migewezan din is lieg te kumbalè ku \v 19 ne intimbag e zin diyà te vasak. Ne neiring a te eliyavuk wey avu. \p \v 20 “Nengumew-umew a kenikew, Megbevayà, piru wazè ka medtavak. Midhitindeg a ziyà te etuvangan nu, piru wazà a kenikew seǥipaa. \v 21 Nehimu ka he mesipala kediey. Migamit nu is dekelà he ǥehem nu te kedrasey kedì. \v 22 Henduen be te ibpelayap a kenikew te keramag wey ibpevelvelikid a kenikew te vagyu. \v 23 Netuenan ku he ed-uwiten a kenikew ziyà te lugar te menge minatey, ziyà te lugar he inteǥana nu he egkepeveyaan te langun he etew. \p \v 24 “Wazà etew he mibpesipelahan ku he zuen din elentusen wey ebpehizuhizu tenged te kelised. \v 25 Ebpekesineǥew a ganì emun duen etew he edlised. Utew ku igkehizu is menge pubri. \v 26 Piru te kebperateng ku he meupiya is ebeelan kayi te kediey, mezaat hinuun is mibeelan kayi te kedì. Ebpen-ahà a te merayag piru kerusireman is nekeuma kayi te kedì. \v 27 Kenè en egkeengked is kesakit te ǥehinawa ku. Andew-andew is kebpekesaǥad ku te elentusen. \v 28 Mibmeitem is lundis ku kenà tenged te keinit te andew, kekenà, tenged te zaru. Midhitindeg a ziyà te kezekelan su ebpetavang a. \v 29 Is laǥeng ku henduen be te taul te leew he asu wey kegkaǥi te ekang. \v 30 Mibmeitem is lundis ku wey egkengepadpad is keǥang ku. Ne utew metikang is dateng ku. \v 31 Nehimu he mekeseseeng is daǥing te alpa ku wey pulalè ku.” \c 31 \p \v 1 “Nenangdù a he kenè ku ebpezumahan te arig is kedtengteng ku te menge raǥa. \v 2 Su hengkey man is bales he ibeǥey te Mekeǥeǥehem he Megbevayà diyà te langit te ebeelan te etew? \v 3 Kenè be kezeetan wey vangkit is para te ebaal te mezaat? \v 4 Netuenan te Megbevayà is langun he ebeelan ku. \v 5 Emun midtarùtarù a wey nenlimbung a, \v 6 ne zeyzey ke edhukuman a te Megbevayà. Su egketuenan din emun ebpekesalà a. \v 7 Emun wazà a med-ikul te hustu he zalan su iyan ku mibpezumdumahan is iveg te menge mata ku, wey midremerikan ku is keugelingen ku, \v 8 deyzey ke egkengezeetan is menge pinemula ku etawa zeyzey ke zuma he etew is ebpekekaan kayi. \v 9 Emun netintal a te vahi etawa neeriǥan a te esawa te zuma ku he meǥinged, \v 10 deyzey ke egkuwaan etawa edhulizen te senge memaama is esawa ku. \v 11 Su is kebpekivahi, mekeeled-eled he salà, ne ereg he edsilutan is ebaal zuen. \v 12 Iring heini te hapuy he ebpekeigmuk su ebpekezezaat heini te langun he azen ku. \p \v 13 “Emun wazè ku veliya is ketenged te menge suluǥuen ku zutun te kedriklamu zan kayi te kedì, \v 14 hengkey is egkehimu ku emun edhukuman a te Megbevayà? Hengkey is idtavak ku ke ed-imbistigahan e zin? \v 15 Kenè be is Megbevayà he mibaal kedì iyan daan mibaal te menge suluǥuen ku? \p \v 16 “Emun wazà a medtavang te menge pubri wey valu he menge vahi he edlised, \v 17 wey mibpeleleǥed a te keenen diyà te menge ilu, deyzey ke edsilutan a te Megbevayà. \v 18 Piru puun pa te vatè e pa ed-eturen ku en is menge ilu; seled te tivuuk he untung ku wazè ku vey-ani is menge valu he vahi. \v 19 Emun duen etew he egkeehè ku he egkerasey te kegkeǥenew su kurang sikandin te visti, \v 20 ne ebeǥayan ku te visti he para te meǥenew he vineelan puun te vulvul te menge kerehidu ku. Ne ebpeselamat sikandin kayi te kedì te ebpuun diyà te ǥehinawa zin. \v 21 Emun mibpesekitan ku pinaaǥi te velad ku is ilu, su ǥeina te zuen ku ǥehem diyà te hukmanan, \v 22 ne zeyzey ke metamped is belad ku. \v 23 Kenè ku egkehimu heeyan he menge vaal su igkahandek ku is silut wey ǥehem te Megbevayà. \p \v 24 “Wazà a medsarig te ketiǥeyunan ku; wazè ku isipa he iyan heini ebpekeveǥey kedì te kesiguruwan. \v 25 Wazà a mebpegalbu tenged te zekelà he ketiǥeyunan ku wey te langun he menge azen he naangken ku. \v 26 Wazè ku ezapa is andew he merayag is kedsilè din wey is bulan he mekaayam-ayam is kedwaleng din. \v 27 Wazà mevulug metaǥù diyà te ǥehinawa ku is ked-azap kayi. \v 28 Emun tutuu he mibeelan ku heini he menge salà ne ereg a he edsilutan su midluivan ku is Megbevayà diyà te langit. \p \v 29 “Wazè ku ikelipey is kegkezeeti te menge kuntada ku etawa kebpekebmereǥen dan. \v 30 Wazà a mebaal te salà pinaaǥi te kedrewaki ku kandan. \v 31 Wazà nevitil ziyà te pemilya ku. \v 32 Wazè ku ikesuat ke minsan hendei zà duen mekehizeǥà is menge langyew su ebirtu is baley ku para kandan. \v 33 Wazè ku ieles is menge salè ku iring te ebeelan te zuma. \v 34 Wazà a mebpereremek dà wey med-eles tenged te kegkahandek te egkeǥiyen te menge etew. \p \v 35 “Emun duen pezem ebpemineg kedì! Guntaan, andam a he ebpirma te kemetuuzan he wazè ku salà. Emun duen igkesumbunga kedì te Mekeǥeǥehem he Megbevayà, egkesuat a he keǥiya zin kedì, ne emun kenà ne isurat din. \v 36 Su ibpikit ku heini ziyà te pemenayen etawa ziyà te ulu ku he iring te kuruna su ibpeehè ku he andam a he ed-etuvang kayi. \v 37 Egkeǥiyan ku is Megbevayà te langun he ebeelan ku. Ed-etuvang a ziyà te kandin he iring te pengulu he wazà meeled. \p \v 38 “Emun mezaat is kegemita ku te tanè ku etawa midtakew ku heini ziyà te zuma, \v 39 etawa mibeǥayan ku te mezaat he ǥehinawa is nemenerebahu ziyà te tanè ku su migkuwa ku is menge abut dan he wazè ku sikandan beyazi, \v 40 ne zeyzey ke iyan edtuvù diyà te tanè ku is dezeisey he kayu wey menge sagbet ne kenà iyan is trigu wey barli.” \p Kayi metapus is menge lalag ni Job. \c 32 \s1 Si Elihu \p \v 1 Ne mid-engkezan en si Job te edtavak duen te tetelu he menge emiǥu zin, su midhitindeǥan man ni Job he wazè din salà. \p \v 2 Ne zutun, duen sevaha he etew he iyan ngazan din si Elihu. Anak sikandin ni Barakel he tig-Buz he kevuwazan te pemilya ni Ram. Nepeukan din si Job su wazà besula ni Job is keugelingen din, kekenà, iyan mibasul zin is Megbevayà. \v 3 Nepeukan din daan sikan is tetelu he emiǥu ni Job su kenè dan igkepeletew he nekesalà si Job ne nekeletew hinuun he iyan nekesalà is Megbevayà. \v 4 Midtaǥad si Elihu ke ebpekepasad he egkaǥi sikandan is langun ne human din egkeǥiyi si Job, su geina te meǥurang sikandan kandin. \v 5 Ne hein neehè din he wazè en egkekaǥi zuen te tetelu, ne utew sikandin nepauk. \v 6 Umbe, migkaǥi sikandin te, “Batè e pa ne meǥurang kew en mulà, umbe ebpeneǥana a he egkaǥi. Wazà a mebpeǥaruǥaru he egkaǥi ziyà te keniyu te netuenan ku. \v 7 Su neisip ku he iyan kew ereg he ebpenurù, su meǥurang kew en ne zekelè en is netuenan niw. \v 8 Piru iyan heini tutuu: Is mulin-ulin te Mekeǥeǥehem he Megbevayà he imbeǥey zin diyà te etew, iyan ebeǥey kandin te kedsavut. \v 9 Is kegkeǥurang ne kenà gerentiya he is sevaha he etew uluwanen wey metau te hustu. \v 10 Umbe, pemineǥa a keniyu. Egkeǥiyen ku is netuenan ku. \v 11 Midtaǥad a hein ed-isip-isip kew pa ke hengkey is ereg he egkeǥiyen niw. Mibpemineg ku is menge ketezengan niw. \v 12 Mibpurungan ku sikiyu pemineǥa, piru wazà minsan sevaha keniyu he nekepeletew he nekesalà si Job; wazè niw metavak is menge ketezengan din. \v 13 Kenè kew kaǥi te, ‘Nesavut dey he edhuna sikandin he metau kenami. Iyan en ibpetavak kandin is Megbevayà, ne kenà iyan is etew.’ \v 14 Emun iyan a edlelisen ni Job, ne kenè ku sikandin edtevaken te iring te keniyu he kedtavak. \v 15 Guntaan nekepereremek kew ne wazè niw en egkekaǥi. \v 16 Kinahanglan pe be he edtaǥad a, te ǥuntaan mibpereremek kew en ne wazè niw en igketavak? \v 17 Duen daan egkeǥiyen ku; egkeǥiyen ku is netuenan ku. \v 18 Mezakel iyan is egkekaǥi ku, ne henduen be te kenè en heini egkeeǥen. \v 19 Iring a te veǥu he lundis he teleǥuey te vinu he nepurung mepenù he henduen be te ebensì en. \v 20 Ne kinahanglan he egkaǥi a su wey meterini is taǥù ku. \v 21 Wazà edepiǥan ku wey wazè ku edigdiǥen. \v 22 Wazà a melayam te kedigdig. Ne emun ebeelan ku heini, ne segugunà a edsiluti te Megbevayà he iyan mibaal kedì.” \c 33 \p \v 1 “Guntaan, Job, purungi nu pemineǥa is langun he egkeǥiyen ku ziyà te kenikew. \v 2 Andam e en he egkaǥi ne ziyè en te purù te zilè ku is egkeǥiyen ku. \v 3 Egkaǥi a te ebpuun diyà te metazeng he ǥehinawa ku. Kenà duwazuwa is kegkeǥiya ku te netuenan ku. \v 4 Mulin-ulin te Mekeǥeǥehem he Megbevayà iyan mibaal kedì wey iyan mibeǥey kedì te untung. \v 5 Sevuta a kenikew ke egkehimu nu. Endama nu is menge ketezengan nu ne etuvanga a. \v 6 Iring a kenikew ziyà te etuvangan te Megbevayà. Mibpurma a zaan he ebpuun diyà te tanà. \v 7 Umbe, kenà a kenikew ikahandek wey kenè nu isipa he edèdaaǥen ku sikew. \p \v 8 “Nezineg ku is mibpengaǥi nu. Migkaǥi ka te, \v 9 ‘Wazè ku salà; lumpiyu a wey wazè ku salà. \v 10 Piru ebpen-ahaan te Megbevayà is hinungdan para ikepaantus e zin. Ed-isipen e zin he kuntada zin. \v 11 Egkedinahan din is menge paa ku; ebenteyanan din is langun he ebeelan ku.’ \p \v 12 “Piru Job, nesayep ka zutun te migkaǥi nu. Kenè be lavew is Megbevayà te etew? \v 13 Ne maan is ed-ekusaran nu sikandin he wazè din pemineǥa is riklamu te etew? \v 14 Iyan heini tutuu, layun egkaǥi is Megbevayà, piru wazè dà heini metuusi te etew. \v 15 Ebpekidlalag sikandin pinaaǥi te teǥeinep dutun te egkehurep is etew ke mezukilem. \v 16 Ednaasnaas sikandin diyà te telinga zan te kebpaandam kandan, ne ingkahandek dan heini. \v 17 Ebeelan din heini su wey mekeengked is etew te kebaal te salà wey te kebpelavew, \v 18 ne para melibri sikandin te kemetayen. \v 19 Usahay ebmensuwen te Megbevayà is etew pinaaǥi te zaru he ebpekerasey kandin iring te kenà egkeengked he kebmesakit te menge tulan, \v 20 he ebpekaawà te ǥana zin te kegkaan minsan utew metaam he keenen. \v 21 Egasà sikandin, wey ebpenlepew is menge tulan din. \v 22 Meǥaan en sikandin ebpatey, meǥaan en edhendiyà te lugar te menge minatey. \p \v 23 “Piru emun duen sevaha zuen te linibu he menge velinsuǥuen he ebpeteliwazà diyà te pid-elangan dan te Megbevayà, he ebpetanudtanud kandin ke hengkey is hustu he ereg he ebeelan din, \v 24 egkehizuwan sikandin te Megbevayà. Egkaǥi is Megbevayà te, ‘Libriya sikandin te kemetayen. Su nekaahà a te idlekat kandin.’ \v 25 Ne zutun edlikù is meupiya he kedlelawa zin. Ed-uman sikandin ed-enew he iring te vetan-en pa. \v 26 Emun ebpengemuyù sikandin diyà te Megbevayà edtevaken sikandin te Megbevayà. Melipayen is Megbevayà he edawat kandin ne idlikù te Megbevayà diyà te kandin is metazeng he kebpengungubpaan. \v 27 Ne egkeǥiyan din is menge etew te, ‘Nekesalà a; mibaal a te kenà hustu, piru wazè ku mezawat is silut te Megbevayà he ereg kediey. \v 28 Midlibri e zin te kemetayen, ne pedayun is kegkeuyag-uyag ku.’ \p \v 29 “Uya, layun heini ebeeli te Megbevayà diyà te etew. \v 30 Edlibriyen din is etew te kemetayen su para meuyag heini. \v 31 Job, purungi a kenikew pemineǥa. Pereremek ke zà, ne vey-ani ad is egkaǥi. \v 32 Piru emun duen nu egkekaǥi ne kaǥi ka, su egkesuat a he metueni ku ke tutuu he wazè nu salà. \v 33 Piru emun wazè nu egkekaǥi, ne pereremek ka wey pemineǥa nu is ketau ku.” \c 34 \p \v 1 Migkaǥi si Elihu te, \v 2 “Sikiyu is egkaǥi te uluwanen kew wey zekelà is netuenan niw, purungi a keniyu pemineǥa. \v 3 Su iring te egketuenan te zilà ke hengkey is metaam wey kenà metaam he keenen, is telinga egketau zaan ke hengkey is hustu etawa kenà hustu he menge lalag. \v 4 Umbe, edsevuten tew ke hengkey is hustu; ed-istudyuwan tew ke hengkey is meupiya. \v 5 Su migkaǥi si Job te, ‘Wazè ku salà piru wazà a beǥayi te Megbevayà te kukuman he kenà a egkevintahaan. \v 6 Minsan metazeng a, ed-isipen a he teruen. Minsan wazà salà he nehimu ku, mibeǥayan e zin te zaru he kenà egkeulian.’ \p \v 7 “Wazà etew he iring ki Job te utew egkesuat he edsudien. \v 8 Metaam diyà te kandin is kebpekiduma te menge lalung wey mekesesalà he menge etew. \v 9 Su ke sikandin te, ‘Wazà egkekuwa te etew emun edtinguhà sikandin te kebpenunuat te Megbevayà.’ \v 10 Umbe, pemineg kew kedì, sikiyu is egkaǥi he ebpekesavut kew. Kenà ebaal te mezaat is Mekeǥeǥehem he Megbevayà. \v 11 Ebelesan din is etew sumalà te vineelan din; edhimuwen din diyà te kandin is sungkad te vetasan te etew. \v 12 Kenà egkehimu he ebaal te sayep is Mekeǥeǥehem he Megbevayà. Kenè din ebulegkuen is hustu he kukuman. \v 13 Duen be midsuǥù kandin te kedumala te tivuuk he kelibutan? Wazà! \v 14 Emun egkesuat is Megbevayà he egkuwaan din is gehinawa he imbeǥey zin te etew, \v 15 ebpematey is langun he menge etew ne ebpekelikù dan diyà te tanà. \p \v 16 “Emun duen nu kedsavut, Job, pemineǥa nu is egkeǥiyen ku: \v 17 Ebpekezumala ve is Megbevayà ke kenè din egkesuatan is metazeng he kukuman? Maan is ed-isipen nu he mezaat is metazeng wey mekeǥeǥehem he Megbevayà? \v 18 Kenè be ke mezaat wey wazà pulus te menge hadì wey menge upisyal edewayen te Megbevayà sikandan? \v 19 Wazè din ibpelavi te menge pengulu; wazè din peburi is menge sepian lavew te menge pubri, su pudu zin sikandan linimbag. \v 20 Minsan is gemhanan he menge etew edtik-ew ebpatey ke mezukilem, he wazà etew he midhilavet kandan. \v 21 Ebpekeventayan te Megbevayà is langun he ebeelan te etew. \v 22 Wazà merusirem he lugar he egkehimu he ed-elesan te menge lalung. \v 23 Kenè en kinahanglan he edtewaǥen din pa is etew he medhendiyà te etuvangan din su ed-imbistigahan din su wey zin mehukumi. \v 24 Kenè en kinahanglan he ebpenginginsà sikandin ke ereg be he ibpaawà diyà te kegkelavew zan is gemhanan he menge etew ne ed-ilisan te zuma. \v 25 Su netuenan din is menge vaal zan, id-awè din is gehem dan wey edèdeetan din sikandan minsan mezukilem. \v 26 Edsilutan din sikandan diyà te etuvangan te menge etew tenged te kelelalung dan. \v 27 Ebeelan din heini su ǥeina te mid-engked sikandan he edsunud kandin, wey wazè dan seǥipaa is menge paaǥi zin. \v 28 Edèdaaǥen dan is menge pubri, ne nezineg te Megbevayà is kebuyù dan te tavang. \v 29 Piru minsan ebpereremek wey ed-eles is Megbevayà, ne wazà ebpekekaǥi he kenà hustu is ebeelan din. Piru is tutuu, ebentayan te Megbevayà is menge etew wey is menge nasyun, \v 30 su wey zin meeǥen is kedumala te menge etew he wazà medtuu kandin he ebpekezezaat te menge etew. \p \v 31 “Job, maan is kenè ka ed-uvey ziyà te Megbevayà is egkaǥi te, ‘Nekesalà a, piru ed-engked ad he ebaal te salà’ \v 32 etawa egkaǥi ka te, ‘Ipeteuni nu kedì is salè ku. Emun nekesalà a ne kenè ku en ed-umanan te ebaal.’ \v 33 Kenà ibeǥey te Megbevayà is hangyù nu emun kenè nu ed-engkezan is mezaat he vaal nu. Diyan te kenikew is disisyun ne kenà dini te kedì. Umbe keǥiya nu kedì ke hengkey is egkekaǥi nu. \v 34 Is menge etew he uluwanen wey ebpekesavut, he nemineg kedì, \v 35 ebpekekaǥi he is egkeǥiyen nu, Job, ne wazà mezumahi te ketau wey wazè din pulus. \v 36 Ereg ka he ebpurungan egezami su is menge lalag nu iring te menge lalag te lalung he etew. \v 37 Mid-umanan nu pa is salè nu pinaaǥi te kebpekidsukulè nu te Megbevayà. Edsudien nu wey ed-insultuwen nu is Megbevayà diyà te etuvangan dey.” \c 35 \p \v 1 Ne mid-uman pa megkaǥi si Elihu te, \v 2 “Egkeisip nu ve he hustu is migkaǥi nu he wazè nu salà diyà te etuvangan te Megbevayà? \v 3 Piru ed-insè ka man te, ‘Hengkey is egkekuwa ku emun kenà a ebaal te salà?’ \p \v 4 “Edtevaken ku sikew wey is menge emiǥu nu. \v 5 Lingehè ka ziyà te langit ne purungi nu ahaa ke sengemenu ketikang is menge ǥapun. \v 6 Emun nekesalè ka, ne kenà heeyan ebpekeipiktu te Megbevayà, minsan edsigudu ka ebaal te salà. \v 7 Ne emun metazeng ka, ne hengkey he keupiyaanan is igkeveǥey nu te Megbevayà? \v 8 Iyan dà egkeipiktuwan te meupiya etawa mezaat he vaal nu is iring nu he etew. \p \v 9 “Is menge edèdaaǥen ebuyù te tavang he libriya sikandan te kedèdaaǥa kandan te gehemanen he menge etew. \v 10 Piru wazà sikandan mebpengumew-umew te Megbevayà he midlimbag kandan wey mibeǥey kandan te zesen dutun te timpu te kelised. \v 11 Wazè dan medangep diyà te Megbevayà he midlimbag kandan he metau pa te menge langgam wey menge tagbis. \v 12 Ne emun ebpengumew-umew zan ne kenè dan edtevaken te Megbevayà su mepelevawen sikandan wey lalung he menge etew. \v 13 Uya, kenà ebpemineǥen te Mekeǥeǥehem he Megbevayà is kebuyù dan te tavang he wazè din pulus. \v 14 Ne lavew en he kenè din ebpemineǥen is kebpengumew-umew nu, Job, emun egkaǥi ka he wazè nu maahà is tavang din te kasu nu he mid-uwit nu ziyà te kandin, ne ebpeketulung ke zà ebpeketaǥad kandin. \v 15 Migkaǥi ke pa te wazà medsilut is Megbevayà minsan nepauk sikandin, wey wazè din seǥipaa is mezaat he vaal te menge etew. \v 16 Job, wazà pulus te ebpengeǥiyen nu. Utew keladu he sikew is egkagi wazè nu kedsavut mehitenged te egkeǥiyen nu.” \c 36 \p \v 1 Mibpedayun megkaǥi si Elihu te: \v 2 “Pemineǥa a zèpa kenikew, su zuen ku pa egkeǥiyen he idlavan ku te Megbevayà. \v 3 Mahabet is netuenan ku ne ibpeehè ku kenikew he wazà mesayep is Megbevayà he midlimbag kedì. \v 4 Utew venar he wazè ku sikew terterui, su utew a metau is ed-etuvangen nu. \p \v 5 “Utew mekeǥeǥehem is Megbevayà, piru kenè din betasan is kedsudì te etew. Netuenan din is langun. \v 6 Wazè din ituǥut he meuyag-uyag is lalung, ne ibeǥey zin is metazeng he kukuman diyà te edèdaaǥen he menge pubri. \v 7 Wazè din bey-ani is menge metazeng. Ebeǥayan din sikandan te zengeg te wazà pidtemanan duma te menge hadì. \v 8 Iyan, emun edèdaaǥen sikandan, he iring te egkedinahan, \v 9 ibpahayag te Megbevayà is salà he nehimu zan duma te kebpelavew. \v 10 Ibpepemineg din sikandan te petizaan din, wey idsuǥù din kandan is ked-engked te kelelalung dan. \v 11 Emun ebpezumazuma zan wey ebpenilbi zan te Megbevayà, ebmeuswaǥen wey ebmelipayen dan seled te tivuuk he untung dan. \v 12 Piru emun kenè dan ebpezumazuma kandin, ebpatey zan te tebek he kurang dan te kedsavut. \v 13 Is menge etew he wazà medtuu te Megbevayà, duen pauk diyà te gehinawa zan, ne minsan edsilutan sikandan te Megbevayà, ne kenà sikandan ebpetavang kandin. \v 14 Ebpematey zan he egkepeel-elezan te vetan-en dan pa. \v 15 Piru pinaaǥi te menge elentusen, ebpenuruen te Megbevayà is menge etew. Ebpekeistudyu zan te kebpemineg kandin pinaaǥi te menge kegkerasey. \p \v 16 “Inlikey ka te Megbevayà te kezeetan wey wazè ke zin ipeveyveyai te zuma, ne impeuswag ke zin. Ne nepenù te metaam he keenen is lemisahan nu. \v 17 Piru ǥuntaan egkeseǥazan nu is silut he ereg te menge lalung. Kenè ka ebpekelikey te metazeng he kukuman. \v 18 Mebpekevantey ka he kenè ka meuwit te ketiǥeyunan wey zekelà he sipsip. \v 19 Ebpeketavang be te kelised nu is ketiǥeyunan nu wey is kebpekegaga nu? \v 20 Kenè nu isipa is ebpeebuten he mezukilem he iyan is timpu he egkezeetan is menge nasyun. \v 21 Andam ka he kenè ka mekevaal te kelelalung. Ibpaantus ka su para mekelikey ka te kebaal kayi. \p \v 22 “Isipa nu ke sengemenu is kegkemekeǥeǥehem te Megbevayà. Wazà menunudlù he ebpekeiring kandin. \v 23 Wazà ebpekepenurù kandin ke hengkey is ereg he ebeelan din, wey wazà ebpekekaǥi ziyà te kandin te, ‘Nekesalè ka’. \v 24 Kenè nu lipati is kedalig te menge vaal zin he iyan daan ebeelan te zuma emun egkanta zan. \v 25 Naahà te tivuuk he menusiyà is menge vaal te Megbevayà, minsan pa te meziyù is ked-ahaa zan duen. \v 26 Mekeǥeǥehem is Megbevayà, ne kenè tew egketegkad is kegkemeǥeǥehem din, ne kenè tew egkekaǥi ke sengemenu en is keǥurang din. \v 27 Iyan is Megbevayà mibpepemenahik te wahig puun te tanà ne ebeelan din heini he uzan. \v 28 Egkevusbus is uzan puun te menge ǥapun ne para heini te menge etew. \v 29 Wazà etew he netau ke mibmenumenu is kebpeyepata te ǥapun, wey ke egkemenumenu is kedruǥung diyà te langit he iyan ed-ubpaan te Megbevayà. \v 30 Ahaa nu ke mibmenumenu zin te ebpekilat diyà te peliǥuy zin, wey ke egkemenumenu is kegkindab kayi pehendiyà te netemanan te zaǥat. \v 31 Pinaaǥi kayi te ǥehem te Megbevayà, edumelahan din is menge nasyun wey ebeǥayan din te zekelà he egkekaan is menge etew. \v 32 Egewezan din is kilat ne edsuǥuen din te kedsinuǥat te edsinuǥaten din. \v 33 Is ruǥung tuus te ebpekeuma he vagyu, ne minsan is menge vaka egketau ke zuen bagyu he ebpekeuma. \c 37 \p \v 1 “Ebpekehuyab is kumeng ku tenged keniyan te vagyu. \v 2 Pemineǥa niw is edraǥeb he laǥeng te Megbevayà. \v 3 Impekilat din diyà te langit taman te kineziyuan he vahin te kelibutan. \v 4 Ne egkezineg is kedraǥeb te mezaǥing he laǥeng din. Wazè din eǥena is kedraǥeb te laǥeng din. \v 5 Egkein-inuwan is edraǥeb he laǥeng te Megbevayà. Mibaal sikandin te egkein-inuwan he menge vaal he kenè tew egketegkad. \v 6 Ebmenduan din is ayis te kedtanà diyà te tanà wey is uzan te ked-uzan te mereǥes, \v 7 su para mekehimeley is menge etew te terebahu zan, ne ebpekepurung dan ebpekeisip-isip te menge vaal te Megbevayà. \v 8 Is menge langgam, ed-eles diyà te menge elesè dan ne zutun dan dà emun timpu te vagyu. \v 9 Is bagyu wey is meǥenew he keramag ne ziyà ebpuun te midteǥuan duen. \v 10 Pinaaǥi te ǥehinawa te Megbevayà nepurma is ayis, wey nehimu he ayis is meluag he wahig. \v 11 Ebpenuen din te wahig is menge ǥapun, ne ibpekilat din heini. \v 12 Ed-eneb-eneb is menge ǥapun seled te tivuuk he kelibutan sumalà te mandù te Megbevayà. \v 13 Ibpeuzan te Megbevayà te mereǥes su para zuen wahig diyà te tanà, etawa pinaaǥi te kebmansu zin te etew, etawa pinaaǥi te kebpaahaa zin te gaǥew zin. \p \v 14 “Pemineǥa nu heini, Job, wey ngunngunua nu is egkengein-inuwan he ebeelan te Megbevayà. \v 15 Netuenan nu ve ke ebmenmenuwen te Megbevayà te edumala is menge ǥapun, wey ke ebmenmenuwen din is kebpekindab te kilat? \v 16 Netuenan nu ve ke maan is edletewletew is menge ǥapun diyà te zivavew? Baal heini te egkein-inuwan he Megbevayà he kenà edtaman is ketau zin. \v 17 Sikew is edrimrimusengan tenged te meinit he keramag he ebpuun diyà te zivavà, \v 18 ebpekeuǥup ke ve te Megbevayà te kedempas te langit wey te kedhimuwa kayi he mezesen iring te peǥelungan he brunsi? \v 19 Emun uluwanen ka, keǥiyi key ke hengkey is ereg he egkeǥiyen dey ziyà te Megbevayà. Kenè dey egketuenan ke ebmenmenuwen te egkaǥi is ketezengan dey su nerusireman is ked-isip-isip dey. \v 20 Kenà a egkaǥi ziyà te Megbevayà he ebpekidlalis a kandin, su kela ke zèdeeti e zin. \v 21 Wazà etew he egkepurungan din egketengtengi is andew su ebpekesirang heini su utew mesiǥa he ziyà te langit emun idlayap te keramag is menge ǥapun. \v 22 Puun te zizaya, egawas is Megbevayà he ed-ilak-ilak iring te vulawan ne egkein-inuwan is kebpekesirang din. \v 23 Kenè tew egketegkad is Mekeǥeǥehem he Megbevayà he lavew te langun, ne kenè kiw ebpekeuvey ziyà te kandin. Metazeng sikandin wey kenà ebpenlupiglupig, \v 24 umbe, edtehuzen sikandin te menge etew. Ne kenè din edseǥipaan is menge etew he kunaan dan ke metau sikandan.” \c 38 \s1 Migkaǥi is Megbevayà \p \v 1 Ne midtavak te \sc Nengazen\sc* si Job he ebpuun te eribpures is laǥeng din, \v 2 “He Job, egkezuwazuwa ke ves te ketau ku? Pinaaǥi te menge lalag nu egketuusan he wazè nu netuenan. \v 3 Ne ǥuntaan, pengandam ka, ne tevaka nu is menge insè ku. \v 4 Hendei ka hein mibeelan ku is pundasyun te kelibutan? Keǥiya nu kediey ke zuen nu netuenan. \v 5 Netuenan nu ve ke hentei is mibayàbayà ke sengemenu kezekelà heini he pundasyun etawa hentei is midsukud kayi? Siguradu netuenan nu heini! \v 6 Hengkey is nekepelig-en te pundasyun te kelibutan? Wey hentei is mibpelastar kayi he pundasyun? \v 7 Dutun he timpu, nesevaha te kegkanta is menge mekevugwas wey nemen-uruhuy te kegkelipey is langun he menge velinsuǥuen. \v 8 Hentei is midsavuk te dulunà te egketemanan te zaǥat dutun te kebugwak din puun te zizalem? \v 9 Iyan a midtambun te zaǥat te menge ǥapun wey kerusirem. \v 10 Midsevukan ku te zulunà is daǥat, ne neiring heini te midsireduwan ku wey midtrengkahan. \v 11 Migkeǥiyan ku is daǥat te, ‘Taman ke zà kayi ne kenè ke en medlapey pa; kayi zà taman is dezekelà he menge vaǥel nu.’ \p \v 12 “He Job, nekesuǥù ke en be te andew he medsilà heini, \v 13 para mekeeneb te tivuuk he kelibutan is kerayag din su wey zin ikepeengked is mezaat he ebeelan te mezukilem? \v 14 Tenged te kerayag kayi, nehimu he keladu is kelibutan he iring te marka te silyu wey linumpian te visti. \v 15 Tenged te kerayag, kenà ebpekeuyayà is menge lalung, su kenè dan ebpekepesipala te zuma. \p \v 16 “Nekehendiyè ke en be te menge serebseb diyà te zizalem te zaǥat etawa ziyà te kinezizeleman he vahin te zaǥat? \v 17 Ingkepeturedu en be kenikew is pultahan pehendiyà te merusirem he lugar te menge minatey? \v 18 Netuenan nu ve ke sengemenu kezekelà is kelibutan? Keǥiya nu kayi te kediey ke netuenan nu heini is langun! \v 19 Netuenan nu ve ke hendei ebpuun is kerayag wey kerusirem? \v 20 Igkepelikù nu ve sikandan diyà te ebpuunan dan? \v 21 Kunaan nu ves ke netuenan nu heini is langun! Henduen be te zaan ke en he neetew hein midlimbag ku is kelibutan. Utew ke en bes meǥurang! \p \v 22 “Nekehendiyè ke en be te ebpuunan te uzan he giyew? \v 23 Heini he ǥiyew idteǥana ku para te timpu te kesamuk wey timpu te tebek. \v 24 Netuenan nu ve is beyeey pehendiyà te ebpuunan te kilat etawa lugar he ebpuunan te keramag he ebpuun diyà te edsilaan? \v 25 Hentei is mibaal te veyeey te uzan wey vagyu? \v 26 Hentei is edsuǥù te uzan para med-uzan diyà te disirtu, he lugar he wazà duen ed-ubpà he etew? \v 27 Hentei is ebpeuzan te tanà he mehiǥawan para meketuvù is menge sagbet? \v 28 Hentei is ebpuunan te uzan, wey zehemug, \v 29 wey te ǥiyew he ebpuun te langit? \v 30 Nehimu he ayis is wahig ne neiring kezesen te vatu, ragkes en is divavew he vahin te zaǥat. \v 31 Igketagkes nu ve etawa egkehekazan is grupu te menge vituen he egngezanan te Penikapan wey Belatic? \v 32 Egkehimu nu ve te egiya is menge vituen te kebpaahà dutun te timpu te kebpeehè dan? Egkehimu nu iyan te egiya is menge vituen he egngezanan te Dekelà wey Deisey he menge Bir? \v 33 Netuenan nu ve is paaǥi te kegkezumelaha te kelimbaǥan diyà te kewkewangan etawa kayi te kelibutan? \v 34 Egkemendaran nu ve is menge ǥapun para med-uzan? \v 35 Igkepekilat nu ve is kilat? Edsinuǥaten din be is ibpesinuǥat nu? \v 36 Hentei is mibeǥey te etew te ketau wey kedsavut? \v 37 Hentei is metau he ebpekevilang te menge ǥapun? Hentei is ebpekevusbus te wahig puun te langit \v 38 he ebpeketivuuk te eliyavuk? \p \v 39 “Iyan ke ve ebpen-ahà te egkekaan te menge erimaung wey edhantey kandan \v 40 dutun te edleku sikandan diyà te elesè dan etawa sihung te zezeisey he kayu? \v 41 Hentei is edsavud te menge uwak emun egkevitil zan wey ebpesavud kedì is menge pispis dan? \c 39 \p \v 1 “Netuenan nu ve ke keenu ed-anak is leew he menge kambing? Nekevantey ke ve te ked-anak te menge selazeng? \v 2 Ebilangen nu ve is menge vulan te keǥingayan dan taman te ked-anak dan? Netuenan nu ve ke keenu sikandan ed-anak? \v 3 Edleku zan is ebeliliten taman te ebpekaanak dan. \v 4 Emun edekelè en is anak dan diyà te sibsivayan, edhipanew heini ne kenè en edlikù. \v 5 Hentei is nengelintau wey mekeuyayà is leew he asnu? \v 6 Iyan a mibeǥey kandin te sibsivayan he egkeubpaan din; ibpeubpè ku ziyà te tanà he mibey-anan en. \v 7 Ebpekeziyù heini te meǥurub he inged ne kenà egkesuat he ebuǥawen. \v 8 Edriǥuriǥu heini ziyà te menge vuntud is ebpen-ahà te egketabtab din. \p \v 9 “Igkepeterebahu nu ve is baka he simadun? Kenè be heini ed-awà diyà te tudil nu emun mezukilem? \v 10 Egkehiketan nu ve heini ne igkeeradu nu ziyà te vevesukè nu? \v 11 Ebpekesarig ke ve te zesen din para egketerebahu zin is meveǥat he terebahu nu? \v 12 Ebpekesarig ke ve kayi he edtiǥumen din wey edhekuten din is neraǥun pehendiyà te gunasà? \p \v 13 “Utew mekempet he ed-ahaan is pakpak te ustrits emun edseripakpak, piru kenà heini ebperepeng te kekempet te pakpak te tulabung. \v 14 Ed-ewaan te ustrits is impis din diyà te tanà su para meinit heini. \v 15 Kenè din igkeipeng is kegkeǥieki etawa kegketekutaki zuen te leew he menge langgam. \v 16 Mesipala sikandin te menge pispis din he henduen be te kenà kandin. Kenà sikandin egkeipeng he kela ke mehimu he wazà pulus te midheǥuan din. \v 17 Su wazè ku sikandin beǥayi te ketau wey kedsavut. \v 18 Piru emun lumbà te kebpelelaǥuy ne và din dà ed-engiti is kudà wey is ed-untud kayi. \p \v 19 “Job, iyan ke ve mibeǥey te kudà te zesen? Iyan ke ve mibeǥey te keburey ziyà te lieg din? \v 20 Iyan ke ve nengelintau wey mekelingketew he iring te terapan ne wey zaan mekeherìhì te igkahandek te menge etew? \v 21 Meviserviser heini he egkahiskahis te tanà, he ebpaahà te zesen din. Ne ebpelelaǥuy pehendiyà te edtebekan. \v 22 Wazè din igkahandek ne kenè din ebpeleǥuyan is tebek. \v 23 Edleletingkik wey edsinew is menge ǥumaan te ed-untud kandin. \v 24 Ebpengelivegbeg is eliyavuk tenged te keǥaan te kebpelelaǥuy zin. Ne kenè en egkesanggen emun ibpezaǥing is budyung. \v 25 Edherìhì emun egkezineg din is daǥing te vudyung. Minsan meziyù pa heini egketuusan din is tebek, ne egkezineg din is kulehian te edtetebek wey is mandar te menge peremandar. \p \v 26 “Iyan ke ve nenurù te dapay te kedlayang wey kedhendiyà te zivavà? \v 27 Iyan ke ve midsuǥù te kulaǥu te kedlayang wey kebaal te salag diyà te metikang he lugar? \v 28 Diyà ed-ubpà te zempilas is kulaǥu; is metikang he menge vatu ne iyan elesè din. \v 29 Dutun sikandin ebpememantew te egkehimu he edewiyen din, ne egkeehè din haazà minsan diyè dà sikandin te meziyù. \v 30 Emun duen egkeehè din he minatey ebeyaan din heini, ne edsupsupen te menge pispis din is lengesa kayi te minatey.” \c 40 \p \v 1 Ne migkaǥi pa is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Job te, \v 2 “Iyan a Megbevayà he Mekeǥeǥehem. Piru ibpeletew nu ves diyà te kebpekidlalis nu kedì he nesayep a. Ne ǥuntaan tevaka a kenikew.” \v 3 Umbe, midtavak ni Job is \sc Nengazen\sc* te, \v 4 “Kenà a ereg he edtavak kenikew. Hengkey is idtavak ku? Ebpereremek e zà. \v 5 Mezakel en is nekaǥi ku. Kenà ad ebpedayun te kegkaǥi.” \v 6 Ne mid-uman megkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Job he ebpuun diyà te eribpures is laǥeng din, \v 7 “Pengandam ka, ne tevaka nu is menge insè ku. \v 8 Iyan be ibpeletew nu he kenà a metazeng su para medletew he iyan ka metazeng? \v 9 Mekeǥeǥehem ke ve iring kedì? Edraǥeb be is laǥeng nu iring te kedì? \v 10 Emun egkehimu nu heeyan, ne ipeheehè nu is kegkemekeǥeǥehem nu, kegkelavew nu, wey zengeg nu. \v 11-12 Ipeehè nu is dekelà he pauk nu te menge mepelevawen pinaaǥi te kebpekevevaa nu kandan. Ne runteka nu is menge lalung diyà te edhitindeǥan dan. \v 13 Ileveng nu sikandan is langun diyà te tanà, diyà te lugar te menge minatey. \v 14 Emun egkehimu nu heeyan, iyan a mismu edalig kenikew, ne ebpeǥumbenar a he zuen nu egkehimu te kedlibri te keugelingen nu. \p \v 15 “Ahaa nu is langgam he hipuputamus, he linimbag ku iring kenikew. Ebpenabtab dà sikandin iring te vaka, \v 16 piru utew sikandin mezesen. Is lawa zin ne utew melig-en. \v 17 Is ikug din iring te kayu he sidru, nepenù te zesen is menge vuvun din. \v 18 Is menge tulan din ne iring kelig-en te tuvu he brunsi etawa kebilya. \v 19 Edhuna heini he egkein-inuwan kenà te zuma he menge linimbag ku, piru siak is midlimbag kayi egkezaag ku heini. \v 20 Ebpenabtab sikandin diyà te menge vuvungan dutun te eguǥusà is leew he menge langgam diyà te uvey zin. \v 21 Edleku heini ziyà te lempek te ebpenuvù he zuǥiyen, he egketembunan te menge ribpes he uvey te wahig. \v 22 Iyan egkehimu he helungè din is ebpenuvù he menge zuǥiyen wey zuma pa he ebpenuvù diyà te uvey te zal-ug. \v 23 Kenè din igkahandek is deǥurus te wahig. Melinew is kegeǥehinawa zin minsan henduen be te egketembunan en te Wahig he Jordan. \v 24 Hentei is ebpekezakep kandin pinaaǥi te kedezeeti te mata zin? Hentei is ebpeketinlang te izung din pinaaǥi te kedhingutela kandin? \c 41 \p \v 1 “Job, egkevunuwit nu ve is dragun he Leviatan? Egkehiketan nu ve is bèbè din te pisì? \v 2 Igkepelahus nu ve is pisì diyà te izung din? Etawa egkekew-itan nu ve te vunuwit is bakè din? \v 3 Layun be sikandin edhangyù diyà te kenikew he ipaawè nu? Etawa ebpehizuhizu ve sikandin kenikew? \v 4 Ebpekid-uyun be sikandin kenikew he ebpeuripen kenikew seled te tivuuk he untung din? \v 5 Egkehimu nu ve heini he ayam iring te tagbis? Etawa igkeveǥey nu ve heini ziyà te menge anak nu he vahi he para velvelayen? \v 6 Egkepemasa ve heini te menge nigusyanti he ebevehinen dan wey zan ikevelegyà? \v 7 Ed-utengan be te serapang nu is lundis din etawa ulu zin? \v 8 Emun egkeutel nu heini ne kenè nu egkelipatan is kereǥen te kedhingutela nu kayi, ne kenè nu en heini ed-umanan ebeeli. \v 9 Wazà pulus te kedtinguhà ked-utel kandin. Su kegkaahaa nu pa kandin egkaawè en is burut nu. \v 10 Emun wazà ebpeǥaruǥaru he edsamuk kandin ne hentei man is ebpeǥaruǥaru he edsukul kedì? \v 11 Hentei man is ebpekekaǥi te nekeutang a ziyà te kandin te ereg he ebelesan ku te meupiya? Te kediey man is langun he kayi te kelibutan. \p \v 12 “Ed-umanan ku pa egkeǥiya ziyà te kenikew is bahin te lawa te Leviatan wey ke sengemenu is kegkemekeǥeǥehem din wey kezesen din. \v 13 Hentei is ebpekaanis te lundis din etawa igkepeutengan din heini? \v 14 Hentei is ebpekehimu he ebpeǥinganga kandin? Te mekahandekhandek man is menge ngipen din! \v 15 Is peka zin ne zuen mekepal he menge pengalang he henduen be te nekelinya he menge kelasag. \v 16-17 Nekedliliib heini he minsan is keramag ne kenà duen ebpekevayà, wey wazà ebpekaanis kayi. \v 18 Emun ebpemusenga ne zuen edtik-ew edsiǥa, ne is menge mata zin edsiǥa he iring te kedsilà te andew. \v 19 Ibpelepew zin is hapuy puun te vèbè din, \v 20 egawas is evel puun te izung din he henduen be te sengew te edìdì he kuzen he meregreg is tavun din. \v 21 Is gehinawa zin ebpekevaǥa te vurit, su hapuy is egawas diyà te vèbè din. \v 22 Nepenù te zesen is lieg din, ne utew egkahandek is ebpekaahà kandin. \v 23 Minsan is sapù din ne nepurung mahasek wey mezesen. \v 24 Mezesen is gehinawa zin iring te ǥelingan he vatu. \v 25 Emun ed-enew sikandin ne egkengeteranta tenged te kegkahandek is mekeǥeǥehem he menge etew. \v 26 Wazà ispada, bangkew, besut etawa kelawit he ebpekezezaat kandin. \v 27 Diyà te kandin iring dà kelemineg te reǥami is putew, ne is brunsi iring dà te repuk he kayu. \v 28 Emun ebpenaan sikandin ne kenà sikandin ebpelaǥuy. Is menge vatu he idlimpawes diyà te kandin ne henduen dà te ukap is kegezama zin kayi. \v 29 Is kayu he idlagkut kandin, henduen dà te reǥami ziyà te kandin. Ed-engitan din dà is hagyung te vangkew he ibunlawit diyà te kandin. \v 30 Is getek din, ne zuen meǥarang he menge hun-ap he henduen be te menge bildu. Umbe ednayà heini emun edula ziyà te vasak. \v 31 Edsimbeǥen din is daǥat he henduen be te egkaràkarà he wahig diyà te kuzen etawa lana he edìdì diyà te kitang. \v 32 Is wahig he egkeveyaan din eburàburà te meputì, he henduen be te meputì he vulvul is ked-ahaa zuen. \v 33 Wazà iring kandin kayi te kelibutan. Sevaha heini he linimbag he kenà egkahandek. \v 34 Ebpekevevaan din is langun he gelbuwen he menge langgam. Iyan heini hadì te langun he langgam he kenà ebpekeuram.” \c 42 \p \v 1 Ne zutun midtavak ni Job is \sc Nengazen\sc* te, \v 2 “Netuenan ku he egkehimu nu is minsan hengkey, ne wazà ebpekeeǥen kenikew. \v 3 Mid-insaan a kenikew ke maan is egkezuwazuwa a te ketau nu he wazè ku man netuenan. Tutuu iyan he migkaǥi ku is menge hitavù he kenè ku egketegkad. \v 4 Mibpekidlalag ka kedì ne migkaǥi ka he ebpemineǥen ku sikew wey edtevaken ku is menge insè nu. \v 5 Hein aney nezineg ku zà diyà te zuma is mehitenged kenikew, piru ǥuntaan neehè ku en sikew. \v 6 Umbe, ingkeeled ku is langun he mibpengaǥi ku mehitenged kenikew, ne idsendit ku haazà pinaaǥi te kebpinuu ku ziyà te eliyavuk wey avu.” \s1 Is Ketepusan \p \v 7 Hein nepasad te egkaǥi te \sc Nengazen\sc* diyà te ki Job heini, migkeǥiyan din si Elifas he tig-Teman te, “Nepeukan ku sikew wey is dezuwa he emiǥu nu, su kenè kew iring te suluǥuen ku he si Job su wazè kew mulà megkaǥi te tutuu mehitenged kedì. \v 8 Umbe, ǥuntaan kuwa kew te pitu he tudu he vaka wey pitu he meemahan he kerehidu ne hendiyè kew te ki Job, ne ipemuhat niw heini he pemuhat he edtutungen para te keugelingen niw. Id-ampù kew ni Job ne edtevaken ku is ampù din ne kenè ku sikiyu edsilutan te silut he ereg te kedtinurebung niw. Kenè kew iring te suluǥuen ku he si Job su wazè kew mulà megkaǥi te tutuu mehitenged kedì.” \p \v 9 Umbe, mibeelan ni Elifaz he tig-Teman, ni Bildad he tig-Shua, wey ni Zofar he tig-Naama is insuǥù te \sc Nengazen\sc* kandan. Ne midtavak te \sc Nengazen\sc* is ampù ni Job. \p \v 10 Ne hein ingkaampù ni Job haazà is menge emiǥu zin, impeuman sikandin ipeuswag te \sc Nengazen\sc* ne midtakep din sikan is nehuna he imbeǥey zin ki Job. \v 11 Ne zutun midhendiyà is langun he menge suled din wey is langun he menge emiǥu zin te valey zin ne migkaan dan duma kandin. Ne midlangan dan si Job tenged te langun he kemereǥenan he imbeǥey te \sc Nengazen\sc* kandin. Ne is kada sevaha kandan, mibeǥey ziyà te kandin te selapì wey vulawan he sising. \p \v 12 Umbe, midtuvazan te \sc Nengazen\sc* is huziyan he vahin te ked-ubpà ni Job te lavew pa zuen te nehuna. Mibeǥayan din sikandin te 14,000 he menge kerehidu, 6,000 he menge kemilyu, 1,000 he paris te menge vaka, wey 1,000 he vehiyan he menge asnu. \v 13 Mibeǥayan din daan sikandin te pitu pa he anak he menge maama wey tetelu pa he anak he menge vahi. \v 14 Is kinekekayan he vahi he anak din ne iyan si Jemina, ne nesekepu zin si Kezia, ne nekesunud si Keren Hapuc. \v 15 Ne wazà bahi he iring kandan kekempet dutun te inged dan. Ne in-iring ni Job is menge azen he imbeǥey zin kandan he egkepengevilin dan te egkepengevilin te menge meemahan dan. \p \v 16 Ne puun dutun neuyag-uyag pa si Job seled te 140 pa he tuig, ne neehè din pa is menge kevuwazan din taman te ikeepat he lapis. \v 17 Ne meǥurang en sikandin dutun te kebpatey zin.