\id EXO - mbb OT -Philippines 2014 (DBL -2014) \ide 65001 - Unicode (UTF-8) \rem Copyright: Kermit Titrud (2012) \h Exodus \toc1 Exodus \toc2 Exodus \toc3 Exo \mt1 Exodus \c 1 \s1 Midaagdaag is menge Israilihanen diyà te Ehipto \p \v 1 Iyan heini menge ngazan te menge maama he anak ni Jacob\f + \fr 1:1 \ft Jacob: te Hebreo, Israel.\f* he miduma kandin diyà te Ehipto, duma te menge pemilya zan: \v 2 Si Reuben, si Simeon, si Levi, si Juda, \v 3 si Isacar, si Zebulun, si Benjamin, \v 4 si Dan, si Naftali, si Gad, wey si Asher. \v 5 Ne 70 langun is kevuwazan ni Jacob he nemenduma kandin diyà te Ehipto, ragkes en si Jose he zaan en he ziyà te Ehipto. \p \v 6 Neuma is timpu he minatey si Jose wey is langun he menge suled din. Midlavey haazà he lapis te kevuwazan, \v 7 piru meǥaan dà nevuwad is menge kevuwazan dan, ne utew en subra is kahabet dan, umbe nekeeneb en sikandan dutun te tanà te Ehipto he neubpaan dan. \p \v 8 Ne zuen beǥu he nehimu he hadì diyà te Ehipto he wazà mesayud mehitenged ki Jose. \v 9 Ne migkeǥiyan din is menge sakup din te, “Ahaa niw man! Ebpemiligru kiw su utew en subra is kahabet te menge kevuwazan ni Israel. \v 10 Kinahanglan he zuen tew paaǥi he para kenà sikandan medsigudu mebmahabet, su wey zan kenà mekesukul kenitew pinaaǥi te kedtampu te menge etew he ebpekigira kenitew, su wey zan kenà mekaawà kayì te kenitew.” \p \v 11 Umbe, duen menge upisyal he midseriǥan te kedlisliseza te menge kevuwazan ni Israel pinaaǥi te kebpeterebehuwa kandan te utew subra, ne zutun netukud dan is menge inged he iyan is Pitom wey Rameses he zutun is menge budiga te hadì te Ehipto.\f + \fr 1:11 \ft hadì te Ehipto: te literal, Faraon.\f* \v 12 Iyan, dutun te utew sikandan edèdaaǥa, nasì en sikandan mebmahabet ne mid-iseg en mebmeluag is egkeubpaan dan, ne tenged kayi egkahandek kandan is menge tig-Ehipto. \v 13 Tenged kayi, impeiseg dan pa is kebpesipelahi zan te menge Israilihanen. \v 14 Wazè dan kegkehizu te menge Israilihanen. Utew zan midlisedlised sikandan pinaaǥi te kebpeterebehuwa kandan te kebaal te menge brik wey kedsimintu. Ne midrasey zan sikandan te kebpeterebehuwa zan diyà te pemuleey zan.\fig Is kedlisliseza wey kebepesipelahi te menge Ehiptohanen te menge Israilihanen|src="co00798b.tif" size="span" loc="Exodus 1:11-14" copy="David C. Cook" ref="Exodus 1:11-14" \fig* \p \v 15 Ne migkeǥiyan duen te hadì diyà te Ehipto si Shifra wey si Pua he menge Hebriyuhanen he mengunguyamu te, \v 16 “Emun ebpenguyemuwan niw is ed-anak he Hebriyuhanen, ne himetayi niw emun maama, iyan, emun bahi ne kenè niw en himetayi.” \v 17 Ne ǥeina te egkahandek te Megbevayà haazà is menge mengunguyamu, wazè dan tumana haazà is migkaǥi kandan duen te hadì; wazè dan himetayi is menge vatà he maama he neuyemuwan dan. \p \v 18 Ne impetawag duen te hadì diyà te Ehipto sikan is menge mengunguyamu ne migkeǥiyan din te, “Maan is midsupak niw is insuǥù ku keniyu? Maan is wazè niw penhimetayi is menge vatà he maama he neuyemuwan niw?” \v 19 Ne midtavak dan is hadì te Ehipto he ke sikandan te, “Is menge vahi he Hebriyuhanen ne kenà iring te menge vahi he Ehiptohanen; lelemuwan sikandan umbe edlusazan dan en te kenè pa ebpekeuma is mengunguyamu.” \v 20 Mibpurungan te Megbevayà haazà is menge mengunguyamu. Ne mid-iseg pa mebmahabet haazà is menge kevuwazan ni Israel. \v 21 Ne ǥeina te midtahud dutun te menge mengunguyamu is Megbevayà, mibeǥayan din sikandan te keugelingen dan he menge pemilya. \v 22 Ne midsuǥù te hadì te Ehipto is langun he sakup din he itimbag dan diyà te Wahig he Nilo is langun he menge maama he veǥu he id-anak te menge Israilihanen, iyan, kenè dan mulà idtimbag emun bahi. \c 2 \s1 Is Ked-enaka ki Moises \p \v 1 Ne zuen maama he kevuwazan ni Levi he nekeesawa te vahi he kevuwazan ded daan ni Levi. \v 2 Ne mibmeǥingey haazà is esawa zin ne mid-anak te maama. Ne hein naahà dutun te vahi he meupiya he vatà haazà is in-anak din, in-eles din seled te tetelu he vulan. \v 3 Iyan, hein kenè din en egkehimu te ed-eles haazà is batà, migkuwa sikandin te pepirus he teleǥuey ne mibpinsi zin te alkitran su wey kena rehevi te wahig. Ne zutun din itaǥù haazà is batà ne insavuk din diyà te vereesen he veyvey te Wahig he Nilo. \v 4 Ne is bahi he kakey zutun te vatà, edhithitindeg diyà te malù meziyù su ed-ahaan din ke egkemenumenu haazà is hazi zin. \p \v 5 Ne midhendutun te Wahig he Nilo haazà is bahi he anak te hadì te Ehipto su ebpemeziǥù. Ne hein ebpemenhiphipanew zuen te veyvey is menge suluǥuen din, neehè din sikan is teleǥuey he insavuk duen te vereesen dutun te ebpemeziǥù en sikandin, ne impekuwa zin haazà te vahi he uripen din. \v 6 Mibpuwasan din haazà ne neehè din sikan is batà. Mid-eerang haazà ne nehizuwan din. Ke sikandin te, “Sevaha heini te menge anak te Hebriyuhanen.” \v 7 Ne mid-insaan duen te kakey te vatà haazà is anak te hadì te Ehipto, ke sikandin te, “Egkehimu ve ke egkuwaan ku sikew te vahi he Hebriyuhanen su wey zin meelimahi kenikew heeyan is batà?” \v 8 “Uya,” ke sikandin. Ne zutun mibeyaan dutun te vahi is iney zan. \v 9 Ne migkaǥi ziyà te kandin haazà is anak te hadì te Ehipto te, “Uwita nu heini is batà ne ipesusu nu para kediey, ne ebeyazan ku sikew.” Umbe migkuwa zutun te vahi haazà is batà ne mid-uyamu zin. \p \v 10 Ne hein nelutas en haazà is batà, ne inhated din en diyà te anak te hadì te Ehipto ne haazà mid-isip he anak duen te anak te hadì. Migngezanan din te Moises su geina te ziyè din mekuwa te wahig. \s1 Is Kebpelaǥuy ni Moises Pehendiyà te Midian \p \v 11 Ne sevaha he andew, hein dekelè en si Moises, midhendiyà sikandin te lugar he zutun is menge zuma zin he menge Hebriyuhanen, ne neehè din is kemereǥenan dan. Neehè din is sevaha he Ehiptohanen he mibuǥel zin is sevaha he Hebriyuhanen he kezuzumahi ni Moises. \v 12 Nenlangulangu sikandin ke zuen be ebpekaahà; ne hein wazà duma he etew he neehè din, midhimetayan din sikan is tig-Ehipto ne mibumbunan din te pantad. \p \v 13 Ne hein sunud he andew, mid-uman medhipanew sikandin ne neehè din is dezuwa he Hebriyuhanen he ebpetebekà. Ne migkeǥiyan din sikan is mibaal te mezaat te, “Maan is ebpesekitan nu heeyan is duma nu he Hebriyuhanen?” \v 14 Ne migkaǥi haazà is etew te, “Hentei is mibeǥey kenikew te ketenged te kedatùdatù kayi te kenami? Edhimetayan e ve kenikew iring te kedhimetayi nu zuen te tig-Ehipto?” Ne nahandek si Moises te kegkezineǥa zin dutun su netuenan din he zuen bes netau zuen te mibeelan din. \p \v 15 Hein nezineg te hadì te Ehipto haazà is mibeelan ni Moises, ebpen-ahaan din te paaǥi he mepatey zin si Moises, piru mibpelaǥuy si Moises diyà te Midian ne zutun med-ubpà. Ne zutun te kebpekeuma zin, mibpinuu sikandin diyà te uvey te kalut. \v 16 Ne zutun, is pitu he anak he vahi te memumuhat diyà te Midian, midhendiyè dan te kalut su edsekezu te ibpeinum te menge uyaǥen te amey zan. \v 17 Ne nemekeuma is duma he ebpemen-elima te kerehidu ne edsegseǥen dan haazà is menge vahi wey is menge uyaǥen dan, iyan, midtevangan sikandan ni Moises, ne impeinum din sikan is menge kerehidu he ed-elimahan dan. \p \v 18 Ne hein nekeulì dan en diyà te amey zan he si Reuel, mid-insà si Reuel, ke sikandin te, “Maan is meǥaan kew zà nekeulì?” \v 19 Ne midtavak sikandan te, “Duen tig-Ehipto he mid-uǥup kenami para kenè key melupiglupig duen te zuma he menge ed-lima te uyaǥen. Mibpenekezuwan key zin pa wey impemeinum din is menge uyaǥen tew.” \v 20 Ne migkeǥiyan din haazà is menge anak din te, “Hendei sikandin? Maan is wazè niw zumaha? Ipehendini niw su wey mekekaan.” \p \v 21 Ne mibpezumazuma si Moises ne zutun en med-ubpà te kandan, ne impeesawa kandin ni Reuel is anak din he si Zipora. \v 22 Ne mid-anak si Zipora te maama, ne haazà migngezanan ni Moises te Gershom, su ke sikandin te, “Lumelengyawà a kayi he inged.” \p \v 23 Ne hein neuǥet en, mibpatey en sikan is hadì te Ehipto. Ne is menge kevuwazan ni Israel kemulu ǥihapun is kegkengereǥeni zan tenged te ked-uripena kandan. Ne nengemuyù sikandan wey zan metevangi, ne nekeuma haazà diyà te Megbevayà. \v 24 Nezineg te Megbevayà is dag-es dan, ne netenuzan din is paaǥi te kebpekid-uyun din diyà te ki Abraham, ki Isaac, wey ki Jacob. \v 25 Naahà sikandan te Megbevayà ne nehizuwan din sikandan. \c 3 \s1 Is Kedtewaǥa ki Moises \p \v 1 Ne sevaha he andew, ebantey si Moises te menge uyaǥen te enuǥang din he si Jetro he memumuhat diyà te Midian. Ne midtundan ni Moises haazà is menge uyaǥen pehendiyà te hunaan te sibsivayan ne nekeuma zan diyà te Horeb, kes buntud te Megbevayà. \v 2 Ne zutun mibpaahà kandin is belinsuǥuen te \sc Nengazen\sc* pinaaǥi te egkeregreg he hapuy ziyà te teliwazà te dezeisey he kayu. Naahà ni Moises haazà ne minsan pa te egkeregreg haazà, iyan, kenà egketutung. \v 3 Ne neisip din is malù din haazà ed-uvayi su wey zin mesusi haazà is sikan din pa maahà su neinuinu sikandin ke maan is kenà egketutung haazà. \p \v 4 Ne hein naahà sikandin te \sc Nengazen\sc* is malù ed-uvey te kedsusi, nezineg din is ked-umew te Megbevayà he ebpuun dutun te teliwazà te egkeregreg he egkaǥi te, “Moises! Moises!” Ne midtavak si Moises te, “Heini e zed.” \v 5 Migkaǥi is Megbevayà te, “Kenè ke en utew uvey, pul-uta nu is sandalyas nu su segradu heini is tanà he nehitindeǥan nu.” \v 6 Ne mid-uman sikandin megkaǥi te, “Iyan a sikan is Megbevayà he ed-ezapen te menge kepuun nu, ed-ezapen a ni Abraham, ed-ezapen a ni Isaac wey ed-ezapen a ni Jacob.” Ne zutun midtembunan ni Moises is dagwey zin su egkahandek he ed-ahà te Megbevayà. \p \v 7 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* te, “Neehè ku is kemereǥenan te menge etew ku ziyà te Ehipto. Nezineg ku is kebuyù dan te tavang tenged te kebpesipelahi kandan te menge edumala kandan te edterebahu, ne edtevangan ku su egkehizuwan ku sikandan. \v 8 Ne umbe mibulus a su edlibriyen ku sikandan te menge pesipala kandan te menge tig-Ehipto, wey ibpaawè ku sikandan diyà te Ehipto ne ziyè ku sikandan ibpeubpà te tanà he meupiya wey meluag, tanà he egkeerubasa he ebpuunan te edtudà he ǥatas wey teneb he iyan ed-ubpaan te menge Canaanhen, Hitihanen, Amorihanen, Pirisihanen, Hivihanen wey Jebusihanen. \v 9 Nezineg ku is pengemuyù te menge kevuwazan ni Israel, wey neehè ku is paaǥi te kedèdaaǥa kandan te menge Ehiptohanen. \v 10 Umbe, edsuǥuen ku sikew ǥuntaan pehendiyà te hadì te Ehipto su wey nu mepenguluwi is menge etew ku he Israilihanen te kegawas dan puun te Ehipto.” \p \v 11 Iyan, migkaǥi si Moises diyà te Megbevayà te, “Siak, utew minus is pid-etawan ku; kenà a zait he edhendiyà te hadì wey ebpengulu te menge Israilihanen te kegawas puun te Ehipto.” \v 12 Ne migkaǥi is Megbevayà te, “Eduma a kenikew. Ne is egkehimu he singyal he iyan a midsuǥù kenikew iyan is: Emun igkepeǥawas nu en sikandan puun te Ehipto, ne kayi a keniyu ed-ezapa te vuvungan.” \p \v 13 Ne migkaǥi en maan si Moises diyà te Megbevayà te, “Emun edhendiyà a te menge Israilihanen ne egkeǥiyan ku sikandan te, ‘Midsuǥù a zini te keniyu te Megbevayà he ed-ezapen te menge kepuun niw,’ kela ke egkaǥi sikandan te, ‘Hentei is ngazan din?’ Emun iyan haazà, hengkey ve is egkeǥiyen ku ziyà te kandan?” \p \v 14 Ne migkaǥi is Megbevayà diyà te ki Moises te, “Iyan a is Megbevayà he kenà egkahalin. Keǥiyi nu is menge Israilihanen he iyan a is Megbevayà he kenà egkahalin midsuǥù kenikew.” \v 15 Migkaǥi zaan is Megbevayà diyà te ki Moises te, “Keǥiyi nu is menge Israilihanen: ‘Is \sc Nengazen\sc*, is Megbevayà he ed-ezapen te menge kebpuun niw he si Abraham, si Isaac, wey si Jacob ne iyan midsuǥù kenikew.’ Kilelaà niw is ngazan ku he \sc Nengazen\sc* te wazà pidtemanan. \p \v 16 “Genat ke en ne tiǥuma nu is menge edumala te menge kevuwazan ni Israel ne keǥiyi nu sikandan te, ‘Is \sc Nengazen\sc*, is Megbevayà he ed-ezapen te menge kebpuun niw he si Abraham, si Isaac, wey si Jacob mibpaahà kediey, ne migkeǥiyan e zin te: Ebpurungan kew zin ebentayi, ne egkeehè din is ed-ulaula keniyu te menge Ehiptohanen. \v 17 Nenangdù sikandin he ibpeǥawas kew zin puun te menge kemereǥenan he nengeseǥazan niw zini te Ehipto, ne ziyè kew zin ed-uwita te tanà te menge Canaanhen, menge Hitihanen, menge Amorihanen, menge Pirisihanen, menge Hivihanen wey menge Jebusihanen–tanà he egkeerubasa he ebpunan te edtudà he ǥatas wey teneb.’ \p \v 18 “Ne ebpemineg kenikew is menge edumala te menge Israilihanen. Ne zumaha nu sikandan diyà te hadì te Ehipto ne keǥiyi niw sikandin te, ‘Is \sc Nengazen\sc*, is Megbevayà he ed-ezapen te menge Hebriyuhanen, nekidhinguma kenami. Umbe tuǥuti key te kedhipanew seled te tetelu he andew su edhendiyè key te sibsivayan su ebpemuhaten dey is \sc Nengazen\sc* he Megbevayè dey.’ \v 19 Iyan, netuenan ku he kenè kew edtuǥutan duen te hadì te Ehipto emun wazà ebpeǥes kandin. \v 20 Ne tenged te kenè din kedtuǥut ibayew ku is belad ku te kebpigada te menge Ehiptohanen pinaaǥi te menge egkengein-inuwan he ibpezayag ku ziyà te kandan, ne emun egkeuleule en heini ne edtuǥutan kew zin en human te kegenat. \v 21 Ne ebpengelinteuwan ku he megkelelaǥan is menge Ehiptohanen diyà te keniyu su para zuen niw egkeuwit dutun te kegenat niw. \v 22 Dutun he timpu, is kada vahi keniyu, mebuyù diyà te Ehiptohanen he siringan din he vahi wey meǥeliyug dutun te siringan din te menge elahas he pelata wey vulawan wey manggad he igkepevisti niw te menge anak niw. Pinaaǥi kayi egkepenevanan niw is menge Ehiptohanen.” \c 4 \s1 Is menge Singyal para ki Moises \p \v 1 Ne midtavak si Moises te, “Hengkey is ebeelan ku emun kenà sikandan edtuu kediey etawa kenà sikandan ebpemineg kediey? Su và dan dà egkaǥi te, kenà tutuu he mibpaahà kenikew is Megbevayà.” \v 2 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te kandin te, “Hengkey heeyan is egewezan nu?” Ne midtavak sikandin te, “Tuked.” \v 3 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* te, “Itimbag nu ziyà te tanà.” Ne intimbag ni Moises haazà diyà te tanà ne mibaluy he uled, ne zutun nepeleǥuyan din tenged te kegkahandek din. \v 4 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te kandin te, “Kuwaa nu, ne ziyè nu ǥewazi te ikug.” Umbe migkuwa ni Moises haazà is uled ne te kegkegewezi zin dutun mibaluy zed he tuked. \v 5 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* te, “Pinaaǥi keniyan he singyal ebpeketuu zan he, is \sc Nengazen\sc*, he Megbevayà he ed-ezapen te menge kepuun dan he si Abraham, si Isaac, wey si Jacob, iyan mibpaahà kenikew.” \p \v 6 Ne mid-uman megkaǥi is \sc Nengazen\sc* te, “Isuksuk nu is belad nu ziyà te kumbalè nu.” Midtuman haazà ni Moises, ne hein in-awè din en is belad din, ne utew heini mibmeputì tenged te midletunan heini te melimezang he zaru te lundis. \v 7 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* te, “Iuman nu isuksuk diyà te kumbalè nu.” Ne inlikù ni Moises isuksuk is belad din diyà te kumbalè din, ne hein in-awè din ne iring ded te zuma he vahin te lawa zin su neulian en. \p \v 8 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* te, “Emun kenè ke zan edtuuwan etawa kenè ke zan edseǥipaan pinaaǥi zuen te nehuna he singyal, ne egkehimu he edtuuwan ke zan pinaaǥi keniyan te ikezuwa. \v 9 Iyan, emun kenè ke zan pa ebpemineǥen pinaaǥi kayi te zezuwa he singyal, kuwa ka te wahig diyà te Wahig he Nilo ne ivusbus nu ziyà te memaza he tanà, ne egkehimu heini he lengesa.” \p \v 10 Ne migkaǥi si Moises diyà te \sc Nengazen\sc* te, “He Nengazen, wazè ku pa meseǥazi is mibmetau a he ebpengaǥikaǥi puun pa zengan taman en guntaan te kebpekidlalag nu kedì te suluǥuen nu. Kenà a metau he epengaǥikaǥi wey ngulit a zaan.” \v 11 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te kandin te, “Hentei ves is mibaal te vèbà te etew? Hentei is midhimu kandin he vengel etawa emew? Hentei is midhimu kandin he ebpekaahà etawa midhimu kandin he lakap? Kenè be iyan a, is \sc Nengazen\sc*? \v 12 Umbe, genat ke en ne ed-uǥupan ku sikew te kegkaǥi wey ibpenurù ku kenikew ke hengkey is egkeǥiyen nu.” \p \v 13 Piru migkaǥi en maan si Moises te, “He Nengazen, iyan nu keniyan ipevaal is sengeeetew en.” \v 14 Dutun nepeukan si Moises te \sc Nengazen\sc* ne migkaǥi te, “Iyan nasì is kakey nu he si Aaron he kevuwazan daan ni Levi. Netuenan ku he metau mulà sikandin he ebpengaǥikaǥi. Guntaan kemulu en sikandin edhipanew te kedsinuǥung kenikew, ne ibmeupiya te ǥehinawa zin is kegkaahaa zin kenikew. \v 15 Lelaǥi nu sikandin, ne ipenurù nu kandin is egkeǥiyen din. Ne ed-uǥupan ku sikiyu is dezuwa te kegkaǥi, wey ibpenurù ku keniyu is ereg he ebeelan niw. \v 16 Is idlalag nu pezem diyà te menge etew ne si Aaron is egkaǥi. Penurua nu sikandin ke hengkey is idlalag din; kuwinta henduen te iyan ka Megbevayà. \v 17 Iyan, uwita nu heeyan is tuked he egewezan nu su pinaaǥi keniyan ebpekehimu ka te menge singyal.” \s1 Is Kedlikù ni Moises diyà te Ehipto \p \v 18 Ne mid-ulì si Moises diyà te enuǥang din he si Jetro ne migkeǥiyan din te, “Tuǥuti a kenikew te kedlikù diyà te menge kezumahan ku ziyà te Ehipto te ked-ahà ke menge uuyag ded be sikandan.” Ne midtavak si Jetro te, “Uya, egkehimu he egenat ka, ne verakat he meupiya is hipanew nu.” \p \v 19 Ne zutun he timpu te kemulu pa si Moises diyà te Midian ne migkeǥiyan sikandin te \sc Nengazen\sc* te, “Likù ke en diyà te Ehipto su pudu en minatey sikan is menge etew he egkesuat he edhimatey kenikew.” \v 20 Ne migkuwa ni Moises is esawa zin wey sikan is menge anak din he pudu maama, ne impeuntud din sikandan te asnu su egenat dan en pehendiyà te Ehipto. Ne mid-uwit daan ni Moises sikan is tuked te Megbevayà. \p \v 21 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Emun diyè ke en te Ehipto kinahanglan he ipeehè nu te hadì te Ehipto is langun he menge singyal he impeehè ku kenikew. Imbeǥey ku en kenikew is gehem te ked-ul-ulaha zuen. Ne zutun ebpengelinteuwan ku he kenà haazà med-uteng diyà te ǥehinawa zin su wey kew zin kenà metuǥuti te ked-awà puun te Ehipto. \v 22 Ne zutun keǥiyi nu haazà is hadì te, ‘Iyan heini lalag te \sc Nengazen\sc* diyà te kenikew: Ed-isipen ku is menge Israilihanen he iring te kakey he anak ku, \v 23 umbe, migkeǥiyan ku sikew he tuǥuti nu he mekeǥenat heeyan is anak ku su wey mekaazap kedì. Iyan, wazè nu tuǥuti he mekeǥenat, umbe edhimetayan ku is kakey he anak nu he maama!’ ” \p \v 24 Dutun te kedhipanew eni Moises wey is pemilya zin, midhulavung dan diyà te himelayà. Midhinguma si Moises te \sc Nengazen\sc* su edhimetayan din pezem. \v 25-26 Piru migkuwa si Zipora te meǥarang he vatu ne midsirkunsidar zin is anak din, ne is lundis he nekuwa zin, indazas din diyà te sineruwan ni Moises. Ne migkaǥi si Zipora te, “Tutuu iyan he esawa ku sikew tenged te lengesa.” (Nekaǥi ni Zipora heini he iyan ibpesavut is kegkesirkunsidara.) Umbe wazà himetayi te \sc Nengazen\sc* si Moises. \p \v 27 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Aaron te, “Hipanew ka ne sinuǥunga nu si Moises diyà te sibsivayan.” Umbe midsinuǥung din si Moises diyà te Buntud te Megbevayà ne midhezekan din si Moises tuus te kegkeǥalew zin. \v 28 Ne midtudtul ni Moises diyà te ki Aaron is minsan hengkey he ibpekaǥi kandin te \sc Nengazen\sc*, wey is langun he menge singyal he ebpeveelan kandin te \sc Nengazen\sc*. \p \v 29 Umbe midhendiyè dan is dezuwa, ne midtiǥum dan is langun he ebpemendumala te menge Israilihanen. \v 30 Ne migkaǥi ni Aaron diyà te kandan is langun he migkaǥi te \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises. Wey impaahà ni Moises te menge etew sikan is menge singyal, \v 31 ne midtuu sikandan. Ne hein netuenan dan he igkeseeng sikandan te \sc Nengazen\sc* wey naahà te \sc Nengazen\sc* is kemeresayan dan, midluhud sikandan te ked-azap kandin. \c 5 \s1 Is menge Brik he wazà Meǥemiti te Reǥami \p \v 1 Ne midhendiyà si Moises wey si Aaron te hadì te Ehipto, ne migkeǥiyan dan te, “Iyan heini migkaǥi te \sc Nengazen\sc* he Megbevayà te Israel: ‘Tuǥuti nu he mekeǥenat is menge etew ku, su wey zan mekesilibra te pista para kedì diyà te sibsivayan.’ ” \v 2 Ne migkaǥi is hadì te, “Hentei is \sc Nengazen\sc* he ebpepezumdumahan niw kedì is lalag din he tuǥuti ku is menge kevuwazan ni Israel te kegenat? Wazè ku mekilala is \sc Nengazen\sc* ne kenè ku edtuǥutan is menge kevuwazan ni Israel te kegenat.” \v 3 Ne midtavak si Moises wey si Aaron te, “Nekidhinguma kenami is Megbevayà he ed-ezapen dey te menge Hebriyuhanen. Ne tuǥuti key kenikew te kedhipanew seled te tetelu he andew su edhendiyè key te sibsivayan su ebpemuhaten dey is \sc Nengazen\sc* he iyan Megbevayè dey, su emun kenè dey heini ebeelan, ne ebpenhimetayan key zin pinaaǥi te zaru etawa tebek.” \v 4 Iyan, migkaǥi haazà is hadì te Ehipto te, “Moises wey Aaron, maan is ibpeengked niw is menge etew te terebahu zan? Likui niw is keniyu he menge terebahu.” \v 5 Migkaǥi med-uman sikandin te, “Kenà ereg he ibpeengked niw te kedterebahu is menge etew su utew sikandan mahabet.” \p \v 6 Ne zutun daan he andew, migkeǥiyan te hadì te Ehipto is menge Ehiptohanen he edumala te ebpemenerebahu he menge Israilihanen wey is impepengulu zin kandan he menge Israilihanen te: \v 7 “Kenè niw en human beǥayi is menge etew te reǥami he egkaǥamit dan te kebpemaal te menge brik, iyan en human sikandan ibpepen-ahà te reǥami he egkeǥamit dan. \v 8 Piru is kahabet te menge brik he ebpeveelan niw kandan hein iyan kew pa ebeǥey kandan te reǥami, ne iyan ded kahabet te menge brik he ebpeveelan niw kandan minsan pa te kenè niw en sikandan ebeǥayan te reǥami. Ebpemepepeǥul sikandan, pegelitan dan dà is kedhangyù dan he ipeǥenat sikandan su wey zan mepemuhat is Megbevayè dan. \v 9 Ipeiseg niw is kereǥen te terebahu zan su para mekepenigudu sikandan he edterebahu su para wazè dan en timpu te kebpemineg te tarù he ebpengeǥiyen diyà te kandan.” \p \v 10 Ne zutun sikan is menge upisyal te kebantey te ebpemenerebahu wey sikan is menge pengulu zan, midhendiyà te kandan, ne migkaǥi ziyà te kandan te, “Iyan suǥù te hadì is kenè kew en kun human ebeǥayan te reǥami. \v 11 Iyan kew en kun pen-ahà ke hendei kew ebpeketuredu, iyan, kenà edterinan is kezakel te ebpeveelan keniyu he menge brik.” \v 12 Umbe, nekeeneb sikandan diyà te tivuuk he Ehipto is ebpenguwa te tued te reǥami he iyan egemiten dan he ilis te reǥami. \v 13 Is menge upisyal he ebantey kandan edsigudu en kandan ebmandar he egkaǥi te, “Kinahanglan he edhimesazen niw te kada andew is iring kahabet te brik he ebpeveelan keniyu hein ebeǥayan kew pa te reǥami.” \v 14 Mibpenlagkut is menge Israilihanen he mibpilì te menge upisyal te hadì he ibpepengulu te menge zuma zan, su maan kun is wazè dan mehimu zutun he andew wey te midlavey he andew is iring kahabet duen te nehuna. \p \v 15 Ne midhendiyà sikandan te hadì ne ke sikandan te, “Maan is ed-iringen key kenikew kayi is menge suluǥuen nu? \v 16 Ebpenlegkuten key, piru kenà kenami he sayep is kenè dey kebpekehimu te ebpeveelan kenami, su edteǥelen key keniyu te kebaal te menge brik he iring kahabet duen te nehuna, iyan, wazè key veǥayi te reǥami.” \v 17 Ne migkaǥi is hadì te Ehipto te, “Ebpemepepeǥul kew, umbe layun kew edhangyù he tuǥuti kew te kegenat su ebpemuhaten niw is \sc Nengazen\sc*. \v 18 Terebahu kew en! Kenè kew ebeǥayan te reǥami piru kinahanglan he ebeelan niw ke sengemenu kahabet is brik he ebpeveelan keniyu.” \p \v 19 Ne zutun te kegkeǥiyi kandan he kenà edterinan is kahabet te menge brik he ebpeveelan kandan te kada andew neisip dan he mereǥen en is kebpekesavuk dan. \v 20 Ne hein mid-awè dan en diyà te hadì, neehè dan si Moises wey si Aaron is edtaǥad kandan, \v 21 ne migkeǥiyan dan haazà is dezuwa te, “Berakat he siluti kew te \sc Nengazen\sc*, su keniyu he vaal is utew ingkeepesi kenami te hadì wey te menge upisyal zin. Is mibeelan niw ne iyan egkehimu he hinungdan te kedhimetayi zan kenami.” \s1 Is Penangdù te Megbevayà he Edlibriyen Din is menge Israilihanen \p \v 22 Ne mid-uman mebpekidlalag si Moises te \sc Nengazen\sc* ke sikandin te, “He Nengazen, maan is ed-uwitan nu te samuk heini is menge etew? Iyan be insuǥua nu kediey is kebeǥey kandan te samuk? \v 23 Su puun dà te kedhendiyè ku te hadì te kegkaǥi ziyà te kandin te menge lalag he ibpekaǥi nu, midlisedlised din en heini is menge etew, ne wazè nu sikandan libriya.” \c 6 \p \v 1 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Egkeehè nu en human is ed-ul-ulahan ku ziyà te hadì te Ehipto. Pinaaǥi te ǥehem he ibpeehè ku, edtuǥut sikandin he mekeǥenat kew puun te nasyun din. Ne egketeǥel sikandin te kebpeǥenat keniyu.” \p \v 2 Migkaǥi zaan is Megbevayà diyà te ki Moises te, “Iyan a \sc Nengazen\sc*. \v 3 Hein mibpaahà a ki Abraham, ki Isaac, wey ki Jacob, nesavut dan he iyan a is Mekeǥeǥehem he Megbevayà. Iyan, wazà a mekepekilala kandan pinaaǥi te ngazan ku he \sc Nengazen\sc*. \v 4 Midhimu ku is kebpekid-uyun ku kandan, he ibeǥey ku kandan is tanà te Canaan he iyan neubpaan dan dutun te kegkelumelengyawè dan. \v 5 Ne ǥuntaan nezineg ku en is dag-es te menge Israilihanen he ed-uripenen te menge Ehiptohanen, ne netenuzan ku en haazà is kebpekid-uyun ku kandan. \v 6 Umbe, keǥiyi nu is menge Israilihanen: ‘Iyan a \sc Nengazen\sc*. Ne ibpeǥawas ku sikiyu te kegkeuripena keniyu te menge Ehiptohanen. Pinaaǥi te ǥehem ku, ebpurungan ku edsiluti is menge Ehiptohanen, ne edlibriyen ku sikiyu. \v 7 Ed-isipen ku sikiyu he menge etew ku ne iyan a egkehimu he Megbevayè niw. Ne egketuenan niw he siak is \sc Nengazen\sc* he Megbevayè niw, iyan a mibpeǥawas keniyu puun te kegkeuripena keniyu te menge tig-Ehipto. \v 8 Ne ziyè ku sikiyu ed-uwita te tanà he insaad ku he ibeǥey ku ziyà te ki Abraham, ki Isaac, wey ki Jacob. Ibeǥey ku haazà keniyu, ne egkaangken niw en. Iyan a sikan is \sc Nengazen\sc*.’ ” \p \v 9 Ne midtultul haazà ni Moises diyà te menge Israilihanen, iyan, wazè dan sikandin pemineǥa tenged te kegkesuǥey zan wey te gerabi he pesipala kandan dutun te ked-uripena kandan. \p \v 10 Ne migkeǥiyan si Moises te \sc Nengazen\sc* te, \v 11 “Genat ka, ne keǥiyi nu is Faraon he hadì te Ehipto he tuǥuti zin en is menge Israilihanen he egawas te nasyun din.” \v 12 Iyan, migkaǥi si Moises diyà te \sc Nengazen\sc* te, “Emun wazà mebpemineg kedì is menge Israilihanen, iyan pe be is hadì? Su kenà a metau he ebpengaǥikaǥi!” \p \v 13 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises wey ki Aaron te, “Keǥiyi niw is menge Israilihanen wey is Faraon he hadì te Ehipto he midsuǥù ku sikiyu is dezuwa te kebpeǥawas te menge Israilihanen diyà te Ehipto.” \s1 Is menge Kepuun ni Moises wey ni Aaron \p \v 14 Iyan heini menge kepuun te nepipira he menge pemilya te tribu te Israel: Is menge anak ni Reuben he maama te kinekekayan he anak ni Israel iyan ensi Hanoc, Palu, Hezron wey si Carmi. Ne iyan sikandan wey is menge kevuwazan dan menge pemilya he ebpuun diyà te ki Reuben. \p \v 15 Is menge anak he maama ni Simeon iyan ensi Jemuel, Jamin, Ohad, Jakin, Zohar, wey si Shaul. (Heini si Shaul anak ni Simeon he Canaanhen is iney zin.) Ne iyan sikandan wey is menge kevuwazan dan menge pemilya he ebpuun ki Simeon. \p \v 16 Sumalà is insurat he keguǥuza iyan heini menge ngazan te menge maama he menge anak ni Levi: si Gershon, si Kohat, wey si Merari. Is keluǥayad te untung ni Levi 137 he tuig. \p \v 17 Is menge anak he maama ni Gershon iyan si Libni wey si Shimei. \p \v 18 Is menge anak he maama ni Kohat iyan si Amram, si Izhar, si Hebron, wey si Uziel. Is keluǥayad te untung ni Kohat 133 he tuig. \p \v 19 Is menge anak he maama ni Merari iyan si Mali wey si Mushi. Ne iyan heini ebpuunan te menge kevuwazan ni Levi sumalà is keguǥuza te menge kevuwazan dan. \p \v 20 Mid-esawa ni Amram is etevey te amey zin he si Jokebed. Ne iyan menge anak dan he maama si Moises wey si Aaron. Is keluǥayad te untung ni Amram 137 he tuig. \p \v 21 Is maama he menge anak ni Izhar iyan si Kora, si Nefeg, wey si Zicri. \p \v 22 Is maama he menge anak ni Uziel iyan si Mishael, si Elzafan, wey si Sitri. \p \v 23 Si Aaron, neesawa zin si Elisheba is anak he vahi ni Aminadab wey etevey zaan ni Nashon. Ne in-anak dan si Nadab, si Abihu, si Eleazar, wey si Itamar. \p \v 24 Is maama he menge anak ni Kora iyan si Asir, si Elkana, wey si Abiasaf. Ne iyan sikandan wey is menge kevuwazan dan menge pemilya he ebpuun te ki Kora. \p \v 25 Si Eleazar is anak he maama ni Aaron, neesawa zin is sevaha zuen te menge anak he vahi ni Putiel ne in-anak dan si Finehas. \p Iyan heini menge kepuun te menge pemilya he Levihanen. \p \v 26 Sikan is Aaron wey Moises he ingkelista kayi te guǥud te menge pemilya iyan en sikan is Aaron wey Moises he migkeǥiyan te \sc Nengazen\sc* te, “Dumaha niw is menge Israilihanen pehendiyà te ǥawas te Ehipto.” \v 27 Iyan sikandan sikan is nekidlalag te Faraon he hadì te Ehipto mehitenged te kedumaha zan te menge Israilihanen pehendiyà te ǥawas te Ehipto. \s1 Si Aaron is Egkaǥi te Egkeǥiyen ni Moises \p \v 28 Ne hein nekidlalag is \sc Nengazen\sc* ki Moises diyà te Ehipto, \v 29 migkeǥiyan din si Moises te, “Siak, is \sc Nengazen\sc*, edsuǥuen ku sikew. Keǥiya nu ziyà te Faraon he hadì te Ehipto is langun he migkaǥi ku ziyà te kenikew.” \v 30 Iyan, migkaǥi si Moises diyà te \sc Nengazen\sc* te, “Kenà ebpemineg kedì is hadì su kenà a metau he ebpengaǥikaǥi.” \c 7 \p \v 1 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Pemineg ka! Edhimuwen ku sikew he iring te sevaha he megbevayà he para te hadì te Ehipto. Pekidlalag ka kandin pinaaǥi te suled nu he si Aaron. \v 2 Egkeǥiyen nu ziyà te suled nu he si Aaron is minsan hengkey he egkeǥiyen ku kenikew, ne iyan sikandin egkaǥi ziyà te hadì he tuǥuti zin he mekeǥawas is menge Israilihanen puun te nasyun din. \v 3 Ne ebpengelinteuwan ku he kenà ed-uteng is menge lalag niw ziyà te ǥehinawa te hadì, ne minsan ke mezakel he menge singyal wey egkengein-inuwan he menge vaal is ebeelan ku ziyà te Ehipto, \v 4 kenè kew zin gihapun ebpemineǥen. Ne ibpeseǥazan ku te menge Ehiptohanen is utew merasey, ne ibpeǥawas ku puun diyà te kandan is langun he tribu te Israel he menge etew ku. \v 5 Is menge Ehiptohanen, ne egketuenan dan he iyan a \sc Nengazen\sc* emun igkepeseǥazan ku en kandan is utew merasey wey igkepeǥawas ku en puun diyà te kandan is menge Israilihanen.” \p \v 6 Midtuman ni Moises wey ni Aaron is insuǥù kandan te \sc Nengazen\sc*. \v 7 Ne 80 en is penuiǥen ni Moises ne si Aaron, ne 83 is penuiǥen din hein mibpekidlalag sikandan te hadì te Ehipto. \p \v 8 Migkeǥiyan te \sc Nengazen\sc* si Moises wey si Aaron te, \v 9 “Emun egkeǥiyan kew te hadì te Ehipto te peehè kew te singyal, ne keǥiyi nu Moises si Aaron te, ‘Itimbag nu is tuked nu ziyà te etuvangan te hadì ne ebaluy haazà he uled.’ ” \p \v 10 Ne midhendiyà si Moises wey si Aaron te hadì ne mibeelan dan is insuǥù kandan te \sc Nengazen\sc*. Intimbag ni Aaron sikan is tuked din diyà te etuvangan te hadì wey te menge upisyal zin, ne mibaluy he uled haazà is tuked. \v 11 Ne zutun mibpesuǥuan te hadì is menge uluwanen he etew wey is menge selemengkiru ziyà te Ehipto ne nehimu zan daan is iring dutun pinaaǥi te kegkeselemengkiru zan. \v 12 Is kada sevaha kandan, midtimbag te tuked din ne haazà nememaluy he uled. Iyan, mibakal zuen te tuked ni Aaron sikan is kandan he menge tuked. \v 13 Iyan, wazà haazà med-uteng diyà te ǥehinawa te hadì ne wazè din pemineǥa si Moises wey si Aaron sumalà is daan he impetizaan kandan te \sc Nengazen\sc*. \s1 Is Pigada Pinaaǥi te Lengesa \p \v 14 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Mezesen is gehinawa te hadì he kenà edtuǥut he mekeǥenat is menge Israilihanen. \v 15 Umbe, hendiyè ka te hadì keeselem te meselem emun edhendiyà sikandin te Wahig he Nilo. Ne zutun ka pekidhinguma kandin te veyvey te wahig, ne uwita nu sikan is tuked nu he mibaluy he uled. \v 16 Ne keǥiyi nu sikandin te, ‘Midsuǥù a te \sc Nengazen\sc* he iyan Megbevayà te menge Hebriyuhanen, su ebpekeǥiyan ke zin he: Tuǥuti nu en is menge etew ku te kegenat su wey zan mekaazap kedì diyà te sibsivayan. Iyan, taman en guntaan ne wazè ka mebpezumazuma. \v 17 Siak, is \sc Nengazen\sc*, egkaǥi a he pinaaǥi te edhimuwen ku, egketuenan nu he iyan a \sc Nengazen\sc*. Pinaaǥi kayi he tuked, idlagkut ku heini ziyà te wahig he Nilo ne ebaluy he lengesa is wahig. \v 18 Ne zutun ebpemematey is menge isdà kayi te Nilo wey ebmemahu heini is wahig ne kenè en egkehimu he ed-inumen te menge Ehiptohanen.’ ” \p \v 19 Ne migkeǥiyan si Moises te \sc Nengazen\sc* te, “Keǥiyi nu si Aaron te, ‘Kuwaa nu is tuked nu ne ivayew nu ziyà te menge wahig kayi te Ehipto: dezekelà he wahig he edtudà, beuǥan, kanal, wey menge wahig he mibpeneng, wey ziyà te langun he punduwà te wahig.’ Ne is langun dutun ebaluy he lengesa. Iyan heini egkeulaula ziyà te Ehipto. Minsan is wahig he ziyà te menge teleǥuey he kayu etawa vatu ne egkehimu he lengesa.” \p \v 20 Ne midtuman ni Moises wey ni Aaron is insuǥù kandan te \sc Nengazen\sc*. Imbayew ni Aaron sikan is tuked din diyà te etuvangan te hadì te Ehipto wey te menge upisyal zin, ne inlagkut din diyà te Wahig he Nilo, ne zutun mid-amin mebaluy he lengesa haazà is wahig. \v 21 Nemematey is menge isdà dutun ne mibmemahù haazà is wahig, ne kenè en egkehimu he ed-inumen te menge Ehiptohanen. Minsan hendei ziyà te Ehipto ne zuen wahig he mibaluy he lengesa. \v 22 Piru is Ehiptohanen he menge selemengkiru nekehimu zaan sikandan te iring dutun pinaaǥi te kegkeselemengkiru zan, ne haazà is neulaula wazà med-uteng diyà te ǥehinawa te hadì, ne wazà sikandin mebpemineg ki Moises wey ki Aaron, su iyan haazà migkaǥi te \sc Nengazen\sc*. \v 23 Midlikù haazà is hadì diyà te turuǥan din ne wazè din en itaǥù diyà te ǥehinawa zin haazà is neulaula. \v 24 Ne is menge Ehiptohanen nemengalut sikandan diyà te uvey te Wahig he Nilo su para zuen dan egkekuwaan te ed-inumen dan su kenè en man egkehimu he ed-inumen is wahig. \s1 Is Pigada Pinaaǥi te menge Bakbak \p \v 25 Ne hein pitu en he andew puun duen te kebpeveluya te \sc Nengazen\sc* te Wahig he Nilo he lengesa pinaaǥi ki Aaron, \c 8 \nb \v 1 ne migkeǥiyan te \sc Nengazen\sc* si Moises te, “Hendiyè ka te hadì te Ehipto ne keǥiyi nu sikandin te, ‘Iyan heini lalag te \sc Nengazen\sc* diyà te kenikew: Tuǥuti nu is menge etew ku te kegenat su wey zan mekaazap kedì. \v 2 Ne emun kenè nu sikandan edtuǥutan, ebpigedahan ku sikiyu is menge Ehiptohanen kayi te tivuuk he Ehipto pinaaǥi te menge vakbak. \v 3 Utew edsubra is kebmahabet te menge vakbak diyà te Wahig he Nilo ne edseled dan diyà te turuǥan nu, diyà te ruǥu nu wey minsan diyà te hizeǥaan nu. Edseled dan daan diyà te menge valey te menge upisyal nu wey te ginsekupan nu, ragkes en is menge avu wey menge lugar he ebmesahan te herina. \v 4 Edlingketawan ka te menge bakbak wey is menge etew nu wey elin is menge upisyal nu.’ ” \p \v 5 Ne zutun migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Keǥiyi nu si Aaron he beyawa zin is belad din he zuen tuked he ibpetezù diyà te menge dezekelà he wahig he edtudà, beuǥan, kanal, wey menge wahig he mibpeneng, ne egaun is menge vakbak kayi te tivuuk he tanà he Ehipto.” \p \v 6 Ne imbayew ni Aaron is belad din he ibpetezù diyà te zivavew te menge wahig diyà te Ehipto, ne zutun migaun is utew midtaman he mahabet he menge vakbak ne giranap dan diyà te tivuuk he Ehipto. \v 7 Ne sikan is menge selemengkiru nehimu zan daan is iring dutun su ingkepeǥaun dan daan is menge vakbak puun te menge wahig diyà te Ehipto. \p \v 8 Ne mibpesuǥuan te hadì te Ehipto si Moises wey si Aaron ne migkeǥiyan din te, “Ampù kew ziyà te \sc Nengazen\sc* he iawè din heini is menge vakbak kayi te kediey wey te menge etew ku, ne edtuǥutan ku te kegenat is menge zuma niw su wey zan mepemuhat is \sc Nengazen\sc*.” \v 9 Ne migkaǥi si Moises te, “Iyan ke en telaan ke keenu ku sikew id-ampù duma te menge upisyal nu wey te tivuuk he gin-etawan nu, su wey maawà is nenggaun he menge vakbak diyà te keniyu wey ziyà te menge valey niw. Iyan dà egkesamà he menge vakbak is diyà te Wahig he Nilo.” \v 10 Ne midtavak haazà is hadì te, “Keeselem iampù a kenikew.” Ne midtavak si Moises te, “Uya, edtumanen ku heeyan is nekaǥi nu, su wey nu metueni he wazà ebpekerepeng te \sc Nengazen\sc* he iyan Megbevayè dey. \v 11 Ed-awà is langun he menge vakbak diyà te keniyu ne iyan dà egkesamà is diyà te Wahig he Nilo.” \p \v 12 Ne hein mid-ewaan en ni Moises wey ni Aaron kes hadì, ne mibpengemuyù si Moises diyà te \sc Nengazen\sc* he iawè din sikan is menge vakbak he midsuǥù din diyà te Ehipto. \v 13 Ne mibeelan te \sc Nengazen\sc* is inhangyù ni Moises. Nemematey is menge vakbak diyà te menge valey, diyà te menge lama, wey menge vevesukà. \v 14 Ne miburunburun heini te menge Ehiptohanen ne metikang is tambù dan ne mibmemahù is tivuuk he Ehipto tenged dutun. \v 15 Iyan, hein naahà duen te hadì he naawè en sikan is menge vakbak, ne impemezesen din en maan is gehinawa zin, ne wazà sikandin mebpemineg ki Moises wey ki Aaron, sumalà te nekaǥi te \sc Nengazen\sc*. \s1 Is Pigada Pinaaǥi te menge Rengit \p \v 16 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Keǥiyi nu si Aaron te ilagkut nu is tuked nu ziyà te tanà, ne egkehimu he rengit is eliyavuk te tanà te tivuuk he Ehipto.” \v 17 Ne mibeelan dan heini, ne hein inlagkut ni Aaron diyà te tanà sikan is tuked din, ne mibaluy he menge rengit is eliyavuk diyà te tivuuk he tanà he Ehipto. Ne midhurunan te menge rengit is menge etew wey menge uyaǥen. \v 18 Ne hein iyan migezam mebaal te menge rengit sikan is menge selemengkiru pinaaǥi te kegkeselemengkiru zan, ne wazà sikandan mekehimu. Ne zutun midhurun is menge rengit diyà te menge etew wey menge uyaǥen. \p \v 19 Ne migkaǥi sikan is menge selemengkiru ziyà te hadì te, “Baal heini te Megbevayà!” Piru mezesen gihapun is gehinawa zuen te hadì, ne wazà sikandin mebpezumazuma ki Moises wey ki Aaron, su iyan heini migkaǥi te \sc Nengazen\sc*. \s1 Is Pigada Pinaaǥi te menge Dezeizey he Keranapranap \p \v 20 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Sayu ka enew keeselem ne veyai nu kes hadì te kedhendiyà din te wahig. Ne keǥiyi nu sikandin he iyan heini migkaǥi ku: ‘Tuǥuti nu is menge etew ku te kegenat su wey zan mekaazap kedì. \v 21 Ne emun kenè nu sikandan edtuǥutan, ebpengelinteuwan ku he ebpekeuma keniyan te kenikew is ebmelinguwan he menge dezeizey he keranapranap he edhurun diyà te kenikew wey ziyà te menge upisyal nu wey te menge keet-etawan nu. Egkengepenù te menge dezeisey he keranapranap is menge valey niw, ne is tanà ne egketembunan kayi. \v 22 Iyan, emun egkehitavù en haazà ne kenà mulà egkehitavù diyà te tanà he Goshen, he iyan ed-ubpaan te menge etew ku; kenà mulà edhendiyà te kandan is menge dezeizey he keranapranap he ebpezumdumahà, su para metueni niw he siak, is \sc Nengazen\sc*, dutun a he lugar. \v 23 Edhimuwen ku is kebpekeviza te kediey he menge etew wey is kenikew he menge etew. Ne heini is singyal egkehitavù keeselem.’ ” \v 24 Mid-ulaula iyan heini te \sc Nengazen\sc*. Midselezan te mezakel he menge dezeisey he menge keranapranap is turuǥan te hadì wey is baley te menge perezumala zin, ne is tivuuk he tanà te Ehipto ne nezeetan tenged kayi. \p \v 25 Ne mibpesuǥuan te hadì si Moises wey si Aaron ne ke sikandin diyà te kandan te, “Genat kew en, pemuhata niw is Megbevayà, piru kayi kew zà te seled te Ehipto.” \v 26 Iyan, midtavak si Moises te, “Kenà heeyan hustu, su is menge pemuhat he ibpemuhat dey te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè dey, ne utew igkelimezangi te menge Ehiptohanen. Ne emun igkeremerik dan is ibpemuhat dey, ne ebpenulengen key zan te vatu. \v 27 Umbe, kinahanglan he edtumanen dey is insuǥù kenami te \sc Nengazen\sc* he iyan Megbevayè dey he ibpehipanew key zin pehendiyà te sibsivayan seled te tetelu he andew ne human dey sikandin ebpemuhata.” \v 28 Ne migkaǥi is hadì te, “Edtuǥutan ku sikiyu te kedhendiyà te sibsivayan su wey niw mepemuhat is \sc Nengazen\sc* he Megbevayè niw, piru kinahanglan he kenè kew edhendiyà te utew meziyù. Ne iampù e en keniyu.” \v 29 Midtavak si Moises te, “Ǥuntaan ke ed-ewaan ku en sikew, id-ampù ku en sikew ziyà te \sc Nengazen\sc*, ne keeselem ed-awà is menge zezeizey he keranapranap diyà te keniyu te langun. Iyan dà is, kinahanglan he kenè key en kenikew ed-umanan edlimbungi pinaaǥi te kenè nu kebpeǥenata kenami emun egenat key en su wey zey mepemuhat is \sc Nengazen\sc*.” \p \v 30 Ne zutun mid-ewaan ni Moises haazà is hadì ne mid-ampù diyà te \sc Nengazen\sc*. \v 31 Ne intuǥut te \sc Nengazen\sc* is mibuyù ni Moises. Mid-awà is menge zezeizey he keranapranap diyà te langun he menge Ehiptohanen, ne wazà minsan sevaha he nesamà. \v 32 Ne zutun he timpu impemezesen en maan duen te hadì is gehinawa zin he kenè din edtuǥutan he mekeǥenat haazà is menge Israilihanen. \c 9 \s1 Is Pigada Pinaaǥi te Kebpematey te menge Uyaǥen \p \v 1 Ne migkeǥiyan te \sc Nengazen\sc* si Moises te, “Hendiyè ka te hadì te Ehipto ne keǥiyi sikandin te, ‘Iyan heini migkaǥi te \sc Nengazen\sc*, is Megbevayà te menge Hebriyuhanen: Tuǥuti nu is menge etew ku te kegenat su wey zan mekaazap kedì. \v 2 Ne emun kenè nu pa sikandan edtuǥutan he mekeǥenat, \v 3 ne zuen meveǥat he ibpigada ku he iyan is kebpematey te menge uyaǥen nu ziyà te vevesukà–ebpematey is menge kudè niw, menge asnu niw, menge kemilyu niw, menge vaka niw, menge kerehidu niw, wey menge kambing niw. \v 4 Iyan, ibpebiza ku is menge uyaǥen te menge Israilihanen wey is menge uyaǥen te menge Ehiptohanen, su wazà mulà ebpatey he uyaǥen te Israilihanen.’ ” \v 5 Midtelaan te \sc Nengazen\sc* is timpu, ke sikandin te, “Keeselem ku heini ed-ul-ulaha kayi he tanà.” \v 6 Ne hein sunud en he andew mibeelan en te \sc Nengazen\sc* haazà: mid-amin mebpematey is langun he uyaǥen te menge Ehiptohanen. Piru wazà mulà mepetayi te minsan sevaha is uyaǥen te menge Israilihanen. \v 7 Ne zuen impesusi te hadì te Ehipto he menge etew ke zuen be nemematey te uyaǥen te menge Israilihanen. Piru minsan ke netuenan din en he tutuu heini, iyan, wazà mahalin is gehinawa zin, ne wazè din gihapun tuǥuti te kegenat is menge Israilihanen. \s1 Is Pigada Pinaaǥi te menge Levag \p \v 8 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises wey ki Aaron te, “Kuwa kew te tigsengekemkem he avu ziyà te repuǥà ne haazà ibpesimburà ki Moises diyà te hewhewanan dutun te egkeventayan sikandin te hadì. \v 9 Ne egkehimu haazà he eliyavuk ne haazà ebpekeeneb te tivuuk he Ehipto, ne pinaaǥi zutun ebpenlevaǥan te menge levag he ednanà is menge etew wey menge ayam kayi he tanà.” \v 10 Umbe, migkuwa sikandan te avu ziyà te repuǥà ne midhitindeg sikandan diyà te etuvangan te hadì. Insimburà haazà ni Moises diyà te hewhewanan, ne zutun mibpenlevaǥan te menge levag he ednanà is menge etew wey menge ayam. \v 11 Ne wazè en mekepeǥiewǥiew ziyà te ki Moises sikan is menge selemengkiru su mibpenlevaǥan en daan sikandan iring te langun he menge Ehiptohanen. \v 12 Ne haazà he singyal, midhimu te \sc Nengazen\sc* he kenà gihapun med-uteng diyà te ǥehinawa zutun te hadì. Umbe wazè din gihapun pemineǥa si Moises wey si Aaron, su iyan haazà migkaǥi he zaan te \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises. \s1 Is Pigada Pinaaǥi te Ǥiyew \p \v 13 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Selemselem ka enew keeselem ne etuvanga nu is hadì, ne ke sikew ziyà te kandin te, ‘Iyan heini migkaǥi te \sc Nengazen\sc* he iyan Megbevayà te menge Hebriyuhanen diyà te kenikew: Tuǥuti nu te kegenat is menge etew ku su wey zan mekaazap kedì. \v 14 Ne emun kenè nu sikandan edtuǥutan, ne ibpeiseg ku en is keveǥat te menge pigada ku kenikew, ragkes is menge upisyal nu wey is tivuuk he gin-etawan nu su wey nu metueni he wazà ebpekerepeng kedì kayi te tivuuk he kelibutan. \v 15 Ne minsan dengan ke mid-amin ku sikiyu limasa is menge Ehiptohanen pinaaǥi te zaru, ne egkehimu ku ne wazè ke en pezem guntaan. \v 16 Iyan, intuǥut ku he meuyag-uyag ka para kayi he ketuyu-an: su wey nu maahà is gehem ku ne wey a mevantug kayi te tivuuk he kelibutan. \v 17 Piru kemulu nu egkuntedaha is menge etew ku, wey kenè nu sikandan edtuǥutan te kegenat. \v 18 Umbe keeselem, te iyan ded heini he uras, ibpeuzan ku te ǥiyew he utew gerabi, he wazè pa keenu meseǥazi puun te kegketukud te Ehipto. \v 19 Umbe, kinahanglan he segugunè ka suǥù he ipemeseled is langun he menge uyaǥen nu wey is langun he menge uripen nu he ziyà te vevesukà, su is langun he ziyà te ǥawas, etew man etawa uyaǥen, ne ebpematey emun egkeuluǥan te ǥiyew.’ ” \v 20 Ne tenged te nekaǥi te \sc Nengazen\sc*, nengahandek is duma he menge upisyal te hadì te Ehipto, umbe inggaanggaan dan ipemeseled is menge uripen dan wey is menge uyaǥen dan. \v 21 Piru sikan is duma he wazà medseǥipà dutun te migkaǥi te \sc Nengazen\sc*; ne ziyè dà mulà te gawas is kandan he menge uripen wey menge uyaǥen. \p \v 22 (Ne hein iyan en timpu te kedtumana te \sc Nengazen\sc* duen te lalag din) migkeǥiyan din si Moises te, “Ivayew nu en is tuked nu pehendiyà te zivavew su wey mengeulug is giyew kayi te tivuuk he Ehipto su wey meuluǥi is menge etew, menge uyaǥen, wey is langun he menge pinemula.” \v 23 Umbe, hein imbayew ni Moises sikan is tuked din diyà te zivavew, impepemeransì te \sc Nengazen\sc*, impeuzan te giyew, wey impepengilat. Is menge uzan he ǥiyew he impeuzan te \sc Nengazen\sc* diyà te tanà he Ehipto, \v 24 iyan utew gerabi puun te kegkehimuwa te Ehipto he nasyun. Ne zutun te ebpenggiyew, edtulung en daan ebpengilat. \v 25 Nekeeneb diyà te Ehipto is giyew ne nekezezaat te menge etew wey menge uyaǥen he ziyà te ǥawas, ragkes is langun he menge pinemula wey menge kayu. \v 26 Iyan dà wazà duen giyew is tanà he Goshen he zutun ed-ubpà is menge Israilihanen. \p \v 27 Ne mibpesuǥuan te hadì si Moises wey si Aaron. Ne ke sikandin diyà te kandan te, “Guntaan netuenan ku en he nekesalà a; netuenan ku he ebpekevenar is \sc Nengazen\sc* ne iyan a nesayep wey is menge etew ku. \v 28 Iampù niw ziyà te \sc Nengazen\sc* he ipeengked din en heini is gerabi he veransì wey giyew. Ne human ku en sikiyu edtuǥuti te kedhipanew; kenè kew en ereg he ed-ubpè pa kayi.” \p \v 29 Ne midtavak si Moises te, “Kengkuwan te kebpekeǥawas ku kayi te inged, ibayew ku is belad ku su ed-ampù e en diyà te \sc Nengazen\sc*. Ne ed-engked is menge veransì ne egkaawà is giyew, su wey nu metueni he gaked te \sc Nengazen\sc* heini is kelibutan. \v 30 Iyan, netuenan ku en he sikew wey is menge upisyal nu, ne kenè kew pa ǥihapun egkahandek te \sc Nengazen\sc* he Megbevayà.” \p \v 31 (Nezeetan is menge pinemula zan he flax wey barli su zutun he timpu, nelutuan en is menge barli ne nengevukad en is menge flax. \v 32 Ne is menge trigu wey is sintinu wazà mulà mezeeti su nehuziyan.) \p \v 33 Ne mid-ewaan ni Moises haazà is hadì, ne migawas sikandin dutun te inged. Imbayew zin is menge velad din te ked-ampù diyà te \sc Nengazen\sc*; ne mid-engked is beransì, is kebpenggiyew, wey is uzan. \v 34 Ne hein naahà dutun te hadì he mid-engked en is uzan, is giyew, wey veransì, ne mid-uman en maan sikandin mebpekesalà. Impemezesen din wey te menge upisyal zin is gehinawa zan. \v 35 Ne tenged te kezesen te gehinawa zin ne wazè din ipeǥenat is menge Israilihanen, sumalà te nekaǥi te \sc Nengazen\sc* pinaaǥi ki Moises. \c 10 \s1 Is Pigada Pinaaǥi te Terapan \p \v 1 Ne migkeǥiyan te \sc Nengazen\sc* si Moises te, “Hendiyè ka te hadì te Ehipto, su ebpekezesenen ku is gehinawa zin wey is gehinawa te menge upisyal zin, su wey ku ikepedayun ikepaahà diyà te kandan is menge singyal he ebeelan ku, \v 2 su wey niw metudtul ziyà te menge anak niw wey menge apù niw is paaǥi te kedsiluti ku te menge Ehiptohanen wey is paaǥi te kebpaahà ku kandan te menge singyal he mibeelan ku, su wey niw metueni he iyan a \sc Nengazen\sc*.” \p \v 3 Ne midhendiyà si Moises wey si Aaron te hadì ne migkeǥiyan dan sikandin te, “Iyan heini migkaǥi te \sc Nengazen\sc* he iyan Megbevayà te menge Hebriyuhanen, ‘Sengemenu kun is keluǥayad te kebpelavew nu ziyà te etuvangan ku? Tuǥuti nu te kegenat is menge etew ku su wey zan mekaazap kedì. \v 4 Ne emun kenè nu edtuǥutan te kegenat is menge etew ku, ibpeseǥazan ku keeselem te menge etew nu kayi te Ehipto is pigada pinaaǥi te terapan. \v 5 Ne tenged te utew subra is kahabet dan, ne kenà ebpekelepew is tanà. Ne iyan heini ebpekaamin duen te zeisey he nesamà keniyu hein nenggiyew, ne idragkes dan is langun he kayu ziyà te menge pemuleey niw. \v 6 Ne egkepenù te terapan is turuǥan nu, wey is menge valey te menge upisyal nu wey is menge valey te langun he Ehiptohanen. Ne wazè pa heeyan keenu meseǥazi te menge kepuun niw puun te ked-ubpè dan kayi he tanà taman en guntaan.’ ” Ne zutun miberiyung si Moises ne mid-ewaan din is hadì te Ehipto. \p \v 7 Ne migkaǥi sikan is menge upisyal te hadì diyà te kandin te, “Ebpekesigudu en ebpekeveǥey kenitew te kezeetan heeyan he etew, umbe deyzey ke edtuǥutan nu en sikandan te kegenat su wey zan maazap is \sc Nengazen\sc* he Megbevayè dan. Su isipa nu man, nezeetan en heini is Ehipto.” \p \v 8 Umbe, impelikù dutun te hadì si Moises wey si Aaron, ne migkaǥi haazà is hadì diyà te kandan te, “Egkehimu en he egenat kew te ked-azap te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè niw, piru id-insè ku keniyu ke hentei keniyu is eduma te egenat?” \v 9 Midtavak si Moises te, “Egenat key langun: batà wey meǥurang. Edumahan dey is menge anak dey wey menge uyaǥen dey, su edsilibra key te pista para te \sc Nengazen\sc*.” \p \v 10 Ne migkaǥi haazà is hadì te, “Dumahi kew te \sc Nengazen\sc*; iyan, kenà a edtuǥut, su emun idtuǥut ku he edumahan niw is menge pemilya niw ne siguradu zuen mezaat he ed-ul-ulahan niw. \v 11 Kenà a edtuǥut! Iyan dà is menge maama ibpehipanew para mekaazap te \sc Nengazen\sc*, emun iyan heeyan egkesuatan niw.” Ne zutun, impaawà si Moises wey si Aaron dutun te etuvangan te hadì. \p \v 12 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Bentanga nu is tuked nu keniyan te tanà he Ehipto su wey mekeuma is menge terapan, ne egkeenen dan is menge pinemula he wazà mezeeti zuen te ǥiyew.” \v 13 Umbe, mibantang ni Moises diyà te tanà he Ehipto sikan is tuked din, ne zutun te tivuuk he andew wey tivuuk he kezukileman, impepengeramag te \sc Nengazen\sc* dutun he tanà te keramag he ebpuun diyà te edsilaan. Ne kegkemeselem, nekeuwit en te terapan haazà is keramag \v 14 he utew gerabi, ne midhurapun heini ziyà te tivuuk he Ehipto. Wazè pa iring dutun he kebpendezaat te terapan puun te nehuna he timpu wey minsan te huziyan he timpu. \v 15 Midhurunan dan is tivuuk he Ehipto ne henduen be te mibmeitem is tanà. Mid-amin dan keena sikan is wazà mezeeti zuen te ǥiyew. Migkaan dan is minsan hengkey he midtuvù diyà te menge pemuleey wey is menge veǥas te kayu. Umbe wazè en nesamà he pinemula ziyà te tivuuk he Ehipto. \v 16 Ne tenged dutun migègaanan pesuǥui te hadì si Moises wey si Aaron, ne ke sikandin diyà te kandan te, “Nekesalà a ziyà te \sc Nengazen\sc* he iyan Megbevayè niw wey ziyà daan te keniyu. \v 17 Umbe, peseyluwa ad maan keniyu tenged te salè ku te minsan kesevaha zà, ne ampù kew ziyà te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè niw he iawè din heini is ebpekepatey he pigada.” \p \v 18 Ne mid-awà dutun si Moises te hadì, ne mid-ampù diyà te \sc Nengazen\sc*. \v 19 Ne zutun impepengeramag te \sc Nengazen\sc* te mevandes he keramag he ebpuun diyà te edsenlepan, ne impenlayap dutun sikan is terapan ne ziyà meuwit te Zaǥat he Meriǥà. Ne wazè en terapan he nesamà diyà te tivuuk he Ehipto. \v 20 Iyan, midhimu gihapun te \sc Nengazen\sc* he mebmezesen is gehinawa te hadì te Ehipto, ne wazè din tuǥuti te kegenat is menge Israilihanen. \s1 Is Pigada Pinaaǥi te Kebmerusirem \p \v 21 Ne migkeǥiyan te \sc Nengazen\sc* si Moises te, “Ivayew nu is belad nu pehendiyà te zivavew su wey utew mibmerusirem diyà te tivuuk he Ehipto.” \v 22 Ne imbayew ni Moises is belad din pehendiyà te zivavew, ne utew mibmerusirem diyà te tivuuk he Ehipto seled te tetelu he andew. \v 23 Ne zutun, wazà minsan sevaha he nekehimu he egawas diyà te ed-ubpaan din seled te tetelu he andew su kenà ebpekaahà. Piru merayag mulà is diyà te lugar he ed-ubpaan te menge Israilihanen. \p \v 24 Ne mibpesuǥuan te hadì si Moises ne migkeǥiyan din te, “Genat kew en! Ezapa niw en is \sc Nengazen\sc*, su elin ku en ibpezuma keniyu is menge pemilya niw, iyan dà itaǥak niw is menge uyaǥen niw.” \v 25 Piru midtavak si Moises te, “Kinahanglan he ed-uwiten dey is menge uyaǥen dey su wey zey mepemuhat te menge pemuhat is \sc Nengazen\sc* he Megbevayè dey, ragkes en is menge pemuhat he edtutungen. \v 26 Ed-uwiten dey is langun he uyaǥen dey; kinahanglan he wazà minsan sevaha he egkesamà. Su wazè dey pa metueni ke hengkey he kelasi te uyaǥen is ibpepemuhat te \sc Nengazen\sc* kenami. Emun diyè key en ne human dey egketueni.” \p \v 27 Iyan, midhimu gihapun te \sc Nengazen\sc* he mebmezesen is gehinawa te hadì te Ehipto, ne wazè din sikandan tuǥuti te kegenat. \v 28 Migkeǥiyan duen te hadì si Moises te, “Awè ka kayi te etuvangan ku! Ne kenè ke en peuman paahà kedì! Su ebpehimetayan ku en sikew emun ed-uman ke pa ebpekid-etuvang kedì.” \v 29 Ne midtavak si Moises te, “Uya, kenà ad ed-uman ed-etuvang kenikew su iyan heeyan egkesuatan nu.” \c 11 \s1 Is Pigada Pinaaǥi te Kebpematey te menge Penganey he Maama \p \v 1 Ne migkaǥi zutun is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Duen pa sevaha he pigada he ebpeseǥazan ku te hadì wey te zuma he menge Ehiptohanen. Ne emun egkeseǥazan dan en haazà, ne human kew en edtuǥuti te hadì te kegenat puun kayi te Ehipto ne zutun kenè en kinahanglan he edhangyù kew ziyà te kandin su iyan en sikandin edsegseg keniyu. \v 2 Keǥiyi nu is menge Israilihanen, maama wey vahi, he mebuyù sikandan te menge elahas he pelata wey menge elahas he vulawan diyà te menge siringan dan he Ehiptohanen.” \v 3 (Su midhimu te \sc Nengazen\sc* is menge Ehiptohanen he mebmahagkap is gehinawa zan diyà te menge Israilihanen, ne si Moises daan, dekelà is kedtehuza kandin te menge upisyal te hadì te Ehipto wey te zuma he menge Ehiptohanen.) \p \v 4 Ne zutun migkaǥi en maan si Moises diyà te hadì, “Iyan heini migkaǥi te \sc Nengazen\sc*: ‘Kengkuwan te liwazà is kezukileman edhipenawen ku is tivuuk he Ehipto. \v 5 Ne zutun he timpu ebpematey is kada pengenayan he maama kayi te Ehipto, puun te penganey he anak te hadì he iyan pezem ebpekeilis kandin pehendiyà te penganey he anak duen te uripen he vahi he pereǥaling wey is langun he penganey he anak te menge uyaǥen. \v 6 Egkezineg kayi te tivuuk he Ehipto is mezaǥing he sineǥawan. Iyan heeyan kinemezeetan he egkehitavù kayi te Ehipto he wazè pa keenu meseǥazi ne kenè en egkeuman egkeseǥazi. \v 7 Piru ziyà te menge Israilihanen mulà duen kelinew ne wazà minsan gevu te asu he egkezineg.’ Ne pinaaǥi keniyan egketuenan niw he impebiza te \sc Nengazen\sc* is menge Ehiptohanen wey menge Israilihanen. \v 8 Ne is langun kayi te menge upisyal nu edhendiyà te kedì, ne edluhud dan diyà te etuvangan ku is egkaǥi te, ‘Genat ke en wey is langun he edsunud kenikew!’ Ne emun egkeuleule en heini ne egenat e en.” Ne zutun nepauk si Moises ne mid-ewaan din haazà is hadì. \p \v 9 Daan he migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Kenè ka ebpemineǥen te hadì su para ikepeehè ku kayi te Ehipto is mezakel he menge vaal ku he egkengein-inuwan.” \v 10 Nemetmetahan te hadì te Ehipto is kebpaahà ni Moises wey ni Aaron duen te langun he egkengein-inuwan, iyan, midhimu te \sc Nengazen\sc* is gehinawa zin he mezesen he kenà edtuǥut he mekeǥenat is menge Israilihanen puun te Ehipto. \c 12 \s1 Is Kedlavey te Belinsuǥuen \p \v 1 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises wey ki Aaron diyà te Ehipto te, \v 2 “Heini is bulan guntaan iyan egkehuna he vulan te tuig para keniyu. \v 3 Keǥiyi niw is tivuuk he keet-etawan te Israel he ziyà te ikesepulù he andew kayi he vulan kinahanglan he megkuwa is kada pemilya te nati he kerehidu etawa kambing para te pemilya zin. \v 4 Ne emun egkeerangan te senge pemilya he kenè dan egkaamin te egkaan is sengetiman he kerehidu, mebpetelewizè dan dutun te avey zin. Edtelazen dan heini sumalà te kezakel zan wey sumalà te egkekaan te kada etew. \v 5 Iyan niw pilia is menge meemahan he uyaǥen niw he senge-tuig pa is keǥurang din wey wazè din sazir, egkehimu ke kerehidu, ne egkehimu zaan emun kambing. \v 6 Elimahi niw haazà taman te ike-14 he andew kayi he vulan, su sikiyu is tivuuk he keet-etawan te Israel, edlepaan niw haazà dutun he timpu emun ebpengirum-irum en. \v 7 Ne kuwa kew te lengesa kayi ne izazas niw haazà diyà te ǥawas he ziyà te pesikilizà te marku te gemawan wey egkezivavew te marku zutun te ǥemawan te menge valey niw he zutun niw egkeena is edlepaan niw. \v 8 Dutun he kezukileman, egkeenen niw is usa he tinuug duma te memepait he utanen wey supas he wazè din tapey. \v 9 Kenè kew kaan te usa he mehilew etawa sinevawan, kekenà, tuuǥa niw heini is tivuuk duma is ulu, paa wey is seled te ǥetek dutun te usa. \v 10 Kinahanglan he ed-eminen niw haazà egkeena te kenè pa ebmeselem, ne emun duen niw egkesamà te egkeume en is meselem kinahanglan he edtutungen niw haazà. \v 11 Dutun te kegkeena niw kayi, kinahanglan he naandam kew en te kedhipanew. Sesendalyas kew ne ǥewezi niw is tuked niw, ne ǥaanggaan kew is egkaan. Iyan haazà timpu te Pista te Kedlavey te Belinsuǥuen he edsilibrahan niw te kebeǥey te zengeg kedì. \p \v 12 “Su zutun daan he kezukileman edhipenawen ku is tivuuk he Ehipto ne ebpenhimetayan ku is langun he menge pengenayan he menge maama te menge Ehiptohanen, meetew se meuyaǥen. Ne edsilutan ku is langun he menge ed-ezapen kayi te Ehipto. Su iyan a \sc Nengazen\sc*. \v 13 Ne haazà is lengesa, ne iyan tuus te menge valey he zutun kew is menge Israilihanen ed-ubpà. Ne emun egkeehè ku haazà is lengesa ne edlevayan ku zà sikiyu. Ne wazà mulà kezeetan he egkehitavù keniyu kayi te kebpigedahi ku te menge Ehiptohanen. \p \v 14 “Ne heini he andew, ne tentenuzi niw heini minsan keenu. Silibraha niw heini kada tuig he iyan pista te kebeǥayi niw kedì te zengeg. Heini he sulunuzen, ne kinahanglan he edtumanen niw taman te peleebuten he menge lapis te kevuwazan. \v 15 Ne iyan heini ibpeulaula ku keniyu: Kinahanglan he kenè niw edtepayan is supas he egkeenen niw seled te pitu he andew. Umbe kinahanglan he id-awè niw is tapey ziyà te menge valey niw zutun te egkehuna he andew. Su is minsan hentei keniyu he egkaan te midtepayan puun dutun te egkehuna he andew pehendiyà te ikepitu he andew ne ed-isipen sikandin he kenà ragkes te kevuwazan ni Israel. \v 16 Dutun te egkehuna he andew tiǥum kew te ked-azap kedì ne umana niw heini ul-ulaha zutun te ikepitu he andew. Kinahanglan he wazà duma he terebahu niw seled dutun te pitu he andew, kekenà, iyan dà is kebaal te egkekaan te uman sevaha keniyu. \p \v 17 “Silibraha niw is Pista te Supas he Wazè din Tapey, su wey niw kenà melipati haazà is andew te kebpeǥewasa ku keniyu te menge tribu ni Israel puun diyà te Ehipto. Ne iyan suǥù ku is: Kinahanglan he ibpezume en diyà te egketulung egkelapislapis he kevuwazan niw is kedsilibraha kayi. \v 18 Puun kew te kedsilibra kayi zutun te mezukilem te ike-14 he andew te egkehuna he vulan taman te mezukilem dutun te ike-21 he andew, ne kenè niw tepayi is supas he egkeenen niw. \v 19 Seled te pitu he andew kinahanglan he wazà tapey ziyà te menge valey niw. Is minsan hentei he egkaan te midtepayan kenè en sikandin ed-isipen he ragkes te kevuwazan ni Israel, tutuu man sikandin he kevuwazan ni Israel wey ke kenà. \v 20 Dutun he timpu kenè kew kaan te edtepayan. Minsan hendei kew ed-ubpà.” \p \v 21 Ne impetawag ni Moises is langun he ebpemendumala te Israel ne migkeǥiyan din te, “Pen-ulì kew en ne keǥiyi niw is langun he menge pemilya niw, he megkuwa zan te nati he kerehidu etawa kambing ne lepaa zan haazà para te kedsilibra te Pista te Kedlavey te Belinsuǥuen. \v 22 Ipetiǥis niw haazà is lengesa ziyà te yahung. Ne kuwa kew te subpang te hisup ne ipevudseng niw haazà diyà te lengesa ne izazas niw ziyà te zivavew wey pesikilizà he marku te menge ǥemawan niw. Ne wazà edliǥawang keniyu ziyà te valey niw taman te egkepawà. \v 23 Su edhipenawen te \sc Nengazen\sc* is Ehipto te kebpenhimatey te kinekekayan he menge anak he maama te menge Ehiptohanen. Piru emun egkaahà te \sc Nengazen\sc* is lengesa ziyà te zivavew wey pesikilizà he marku te ǥemawan, ne edlevayan din dà is baley niw ne kenè din edtuǥutan is ebpendezaat te kedseled diyà te menge valey niw te kebpenhimatey te kinekekayan he anak niw he maama. \v 24 Tumana niw heini he sulunuzen wey te menge kevuwazan niw taman te taman. \v 25 Emun ebpekeseled kew en duen te tanà he impenaad te \sc Nengazen\sc* he ibeǥey zin keniyu pedeyuna niw is ked-ul-ulaha niw kayi he tulumanen. \v 26 Ne emun ed-insà is menge anak niw ke hengkey is kehuluǥan duen te tulumanen, \v 27 keǥiyi niw sikandan te, ‘Pista heini te Kedlavey te Belinsuǥuen te \sc Nengazen\sc* he edsilibrahan para te kebeǥey te zengeg te \sc Nengazen\sc*, su midlevayan din dà is menge valey tew te menge Israilihanen diyà te Ehipto hein kebpenhimetayi zin te menge Ehiptohanen.’ ” \p Ne hein nekepasad dutun he edlalag si Moises, ne midluhud is menge Israilihanen ne mid-azap dan is \sc Nengazen\sc*. \v 28 Ne midtuman dan is insuǥù te \sc Nengazen\sc* ki Moises wey ki Aaron. \p \v 29 Ne hein liwazè en is kezukileman, midhimetayan en te \sc Nengazen\sc* is langun he penganey he menge anak he maama diyà te Ehipto, puun te penganey he anak te hadì, he iyan pezem ebpekeilis kandin te kedhadì, pehendiyà te penganey te menge pinirisu ziyà te pirisuwan wey is langun he penganey te menge uyaǥen. \v 30 Ne zutun he kezukileman mid-enew is hadì wey is langun he menge upisyal zin wey is langun he menge Ehiptohanen. Ne zutun nezineg dan is utew mezaǥing he sineǥawan diyà te Ehipto, su kada valey zan ne zuen duen mibpatey. \p \v 31 Dutun he kezukileman, mibpesuǥuan te hadì si Moises wey si Aaron ne ke sikandin diyà te kandan te, “Sigi, genat kew en! Ewai niw en heini is nasyun ku. Genat kew en wey niw maazap is \sc Nengazen\sc*, su iyan heeyan edtulungan niw edhengyua. \v 32 Elin niw en tundana is menge uyaǥen niw su iyan heeyan migkaǥi niw. Ne hengyui niw is Megbevayà he kehizuwi e zin!” \p \v 33 Dutun he timpu edeǥusuwen en te menge Ehiptohanen is menge Israilihanen te ked-awà diyà te kandan. Su ke sikandan te, “Egkaamin key en ebpematey emun kenè kew pa egenat!” \v 34 Ne tenged dutun impenaǥù dan diyà te menge teleǥuey zan is herina he mibmasa zan he wazè pa tepayi. Mibpenenges dan te manggad ne mibpeniang dan te egenat. \v 35 Midtuman te menge Israilihanen is mibpeveelan kandan ni Moises su mibuyù dan diyà te menge Ehiptohanen te menge elahas he pelata, menge elahas he vulawan, wey menge ebistiyen. \v 36 Midhimu te \sc Nengazen\sc* he mebmeupiya is gehinawa te menge Ehiptohanen diyà te menge Israilihanen umbe imbeǥey zan is mibuyù te menge Israilihanen; pinaaǥi zutun nepenevanan dan is menge Ehiptohanen. \p \v 37 Midhipanew is menge Israilihanen puun te Rameses pehendiyà te Sucot. Ne 600,000 is kahabet te menge maama zutun te nemenhipanew ne zuen pa menge vahi wey menge vatà. \v 38 Ne liyu kandan duen pa mahabet he menge etew he nemenduma kandan he kenà Israilihanen ne elin pa midtundan dan is menge uyaǥen dan he utew mahabet. \v 39 Pinaaǥi zuen te uwiten dan he minasa he herina he wazè en metepayi, nekevaal sikandan te supas he wazè din tapey. Wazà haazà metepayi is minasa zan su geina te egkezeǥusu sikandan su edsegseǥen en sikandan te menge Ehiptohanen. \p \v 40 Is keluǥayad te ked-ubpà te menge Israilihanen diyà te Ehipto, ne 430 he tuig. \v 41 Ne netapus haazà is 430 he tuig, ne iyan en andew te ked-awà dutun te menge etew te \sc Nengazen\sc* diyà te Ehipto. \v 42 Dutun te tivuuk he kezukileman te kegenat te menge Israilihanen puun te Ehipto, henduen be te wazà medlipezeng is \sc Nengazen\sc* te kebantey kandan. Umbe zutun daan he kezukileman ne kenà edlipezeng is menge Israilihanen su ebeǥayan dan te zengeg is \sc Nengazen\sc*. Kinahanglan he ed-ul-ulahan dan heini taman te peleebuten he lapis te menge kevuwazan. \s1 Is menge Sulunuzen Mehitenged te Pista te Kedlavey te Belinsuǥuen \p \v 43 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises wey ki Aaron te, “Iyan heini menge sulunuzen mehitenged te Pista te Kedlavey te Belinsuǥuen: \p “Dutun te kedsilibra, kenè niw ipekaan is lumelengyawà. \v 44 Is uripen he egkepemasa niw, egkehimu he egkaan dutun emun midsirkunsidar niw en, \v 45 piru is midteǥaad dà med-ubpà diyà te keniyu wey is menge sinuhulan niw zà ne kenè niw ipekaan dutun. \v 46 Diyè dà haazà egkeenà te seled te valey he zutun heini endama. Ne haazà is usa kinahanglan he wazà minsan deisey zutun he ed-uwiten diyà te ǥawas. Ne kenè niw zaan bedtìa wey kenè niw rupeta is minsan hengkey he tulan din. \v 47 Kinahanglan he edsilibrahan heini te tivuuk he keet-etawan te Israel. \p \v 48 “Is kenà Hebriyuhanen he ebpekesahug diyà te keniyu he egkesuat he edsilibra te Pista te Kedlavey te Belinsuǥuen su wey meveǥayi te zengeg is \sc Nengazen\sc*, kinahanglan he ipesirkunsidar zin is langun he menge maama he sakup te pemilya zin. Ne human sikandin egkehimu he edtampu su kuwinta, egkehimu en sikandin he Hebriyuhanen. Kenà egkehimu he ebpeketampu zutun is minsan hentei he maama he wazà mesirkunsidar. \v 49 Is belaud he para keniyu te menge Israilihanen ne iyan ded belaud he para te kenà menge Israilihanen he mid-ubpà duma keniyu.” \v 50 Midtuman te langun he menge Israilihanen is insuǥù te \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises wey ki Aaron. \v 51 Dutun he andew impeǥawas te \sc Nengazen\sc* puun diyà te Ehipto is menge tribu te Israel. \c 13 \s1 Is Kebpehinunguza te menge Penganey he Maama \p \v 1 Migkeǥiyan te \sc Nengazen\sc* si Moises te, \v 2 “Ipehinungud niw kedì is kada penganey he maama te menge anak niw wey is kada meemahan he egkehuna he anak te menge uyaǥen niw su migaked ku en heini.” \v 3 Ne migkeǥiyan ni Moises is menge etew te, “Tentenuzi niw heini he andew is andew te kebpeǥewasa keniyu ziyà te Ehipto, he zutun kew mengeuripen, ne tenged te kebpeǥewasa zin keniyu zutun pinaaǥi te mekeǥeǥehem he velad din. Kenè kew kaan te edtepayan. \v 4 Tentenuzi niw heini he andew zutun te vulan he Abib, he iyan kes andew te kebpeǥewasa keniyu ziyà te Ehipto. \v 5 Is tanà te menge Canaanhen, menge Hitihanen, menge Amorihanen, menge Hivihanen wey menge Jebusihanen, iyan kes tanà he impenangdù te \sc Nengazen\sc* diyà te menge kepuun niw he ibeǥey zin keniyu, su heini he tanà, ne meupiya wey uuzaran. Ne emun ibpeseled kew en te \sc Nengazen\sc* dutun he tanà, tumana niw heini he sulunuzen kayi he vulan te egkehuna he vulan te tuig: \v 6 Iyan keena niw seled te pitu he andew is supas he wazè din tapey ne zutun te ikepitu he andew tukud kew te pista he para te \sc Nengazen\sc*. \v 7 Iyan dà keena niw is supas he kenà edtepayan seled dutun te pitu he andew. Dutun he timpu, kinahanglan he wazà tapey ziyà te menge valey niw wey ziyà te minsan hendei ziyà te ǥawas. \v 8 Dutun he andew keǥiyi niw is menge anak niw he iyan id-ul-ulaha niw zutun is tenged te kedtentenuzi niw te mid-ulaula te \sc Nengazen\sc* para keniyu hein migawas kew puun te Ehipto. \v 9 Heini he pista, igkepetug-iring te patik diyà te menge velad niw etawa vuked niw he ebpetanudtanud keniyu he kinahanglan he edtudtulen niw is insuǥù te \sc Nengazen\sc* su impeǥawas kew zin diyà te Ehipto pinaaǥi te ǥehem din. \v 10 Umbe, tumana niw heini kada egkeuma is kedtumana zuen te kada tuig. \p \v 11 “Emun diyè kew en te tanà te menge Canaanhen su ibeǥey en te \sc Nengazen\sc* haazà diyà te keniyu sumalà is impenangdù din diyà te menge kepuun niw, \v 12 iveǥey niw ziyà te \sc Nengazen\sc* is kada penganey he maama etawa meemahan he uyaǥen. Su ǥaked sikandan te \sc Nengazen\sc*. \v 13 Ne tenged kayi egkehimu he edlekaten niw ziyà te \sc Nengazen\sc* is asnu niw he pengenayan pinaaǥi te kebpemuhat diyà te kandin te nati he kerehidu. Ne emun kenè niw en edlekaten, kinahanglan he edhimetayan niw pinaaǥi te kebunggua zuen. Egkehimu zaan he edlekaten niw ziyà te \sc Nengazen\sc* is kada penganey he maama zuen te menge anak niw. \v 14 Dutun te huziyan he timpu, emun ed-insà is menge anak niw ke hengkey is ibpesavut dutun, ne ke sikiyu te, ‘Impeǥawas kiw te \sc Nengazen\sc* puun diyà te Ehipto su midlibri kiw zin te kegkeuripena kenitew pinaaǥi te kegemita zin te ǥehem din. \v 15 Su hein kenè kiw edtuǥutan te hadì te kegenat, midhimetayan te \sc Nengazen\sc* is langun he penganey he menge anak he maama diyà te Ehipto, wey minsan is meemahan he menge penganey te menge uyaǥen dan. Umbe, ibpemuhat tew ziyà te \sc Nengazen\sc* is menge meemahan he penganey he menge uyaǥen tew ne ebelukasan tew is penganey he menge anak tew he maama.’ \v 16 Heini he tulumanen, iring te patik diyà te velad wey vuked he kenà egkelipatan su layun egkaahà su pinaaǥi kayi kenà egkelipatan is kebpeǥewasa kenitew te \sc Nengazen\sc* puun diyà te Ehipto pinaaǥi te kegamit din te ǥehem din.” \s1 Is Kedlayun te Zaǥat he Meriǥà \p \v 17 Hein impeǥenat en te hadì is menge Israilihanen, wazà sikandan ipevayà te Megbevayà te zalan he ziyà ebpekevayà te ed-ubpaan te menge Filistihanen minsan pa te iyan haazà mepantek su migkaǥi is Megbevayà te, “Is menge Israilihanen, emun ebpekepekidtebek dan te menge Filistihanen, ne kela ke mahalin is isip dan ne edlikù dan diyà te Ehipto.” \v 18 Ne tenged kayi, ziyà sikandan ipevayà te Megbevayà te ibayà he ibpehendiyà te Zaǥat he Meriǥà he ziyà ebpekevayà te sibsivayan minsan pa te mekived haazà he zalan. Dutun te kedhipanew te menge Israilihanen puun diyà te Ehipto neǥumeenan sikandan para te kebpekidtebek. \v 19 Mid-uwit ni Moises is menge tulan ni Jose su geina te impepenangdù ni Jose is menge suled din su ke sikandin te, “Kenà duwazuwa he edtevangan kew te Megbevayà, ne emun ed-awè kew en kayi te Ehipto kinahanglan he ed-uwiten niw is menge tulan ku.” \p \v 20 Hein mid-awè en is menge Israilihanen diyà te Sucot, ne ziyà sikandan megkampu te Etam, he kilid te sibsivayan. \v 21 Emun maandew zutun te kedhipanew zan egiyahan sikandan te \sc Nengazen\sc*. Ebpetelihuna kandan sikandin pinaaǥi te mekepal he ǥapun he egkeiring te tukud diyà te egkehunaan dan; ne emun mezukilem, ne pinaaǥi maan te regreg he egkeiring te tukud diyà te egkehunaan dan. Ne iyan haazà ebpeketeyew kandan umbe ebpekehimu sikandan he edhipanew te maandew wey mezukilem. \v 22 Emun maandew kenà ed-awà diyà te egkehunaan dan sikan is mekepal he ǥapun he iring te tukud, ne emun mezukilem kenà ed-awà diyà te egkehunaan dan sikan is regreg he iring te tukud. \c 14 \p \v 1 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, \v 2 “Keǥiyi nu is menge Israilihanen he medlikù dan, ne ziyè dan megkampu te uvey te Pi Hahirot, diyà te mid-elangan te Migdol wey Zaǥat he Meriǥà. Uvey heini te zaǥat ne egkaatbang din is Baal Zefon. \v 3 Umbe edhimuwen niw heini su para meisip te hadì he egkengetazintazin kew ne kenè kew en ebpekeǥawas kayi te sibsivayan. \v 4 Ne edhimuwen ku he mebmezesen is gehinawa te hadì su wey kew zin mezal-as. Piru edèdeetan ku sikandin wey is menge sundaru zin. Ne pinaaǥi kayi egkeveǥayan a te zengeg, ne egketuenan te menge Ehiptohanen he iyan a kes \sc Nengazen\sc*.” Umbe, mid-ulaula heini te menge Israilihanen. \p \v 5 Ne hein netudtulan sikan is hadì he mibpelaǥuy is menge Israilihanen, nahalin is isip din wey is isip te menge upisyal zin mehitenged te kegenat te menge Israilihanen. Ke sikandan te, “Nesayep kiw su midtuǥutan tew is menge Israilihanen te kegenat ne ǥuntaan kenè en sikandan ebpekepenilbi kenitew.” \v 6 Umbe, impaandam dutun te hadì is menge kerwahi zin, ne miduma zin is menge sundaru zin. \v 7 Ne 600 he utew memeupiya he kerwahi is migamit dan, ne ǥawas dutun duen pa zuma he menge kerwahi ziyà te Ehipto he migamit dan ne zuen netendek he menge egalen dutun te menge sundaru ziyà te kada kerwahi. \v 8 Mibpengelinteuwan te \sc Nengazen\sc* he ibpemezesen din is gehinawa te hadì te Ehipto, umbe, midal-as din is menge Israilihanen he migenat he mezeeǥen. \v 9 Is menge Ehiptohanen he miduma te kedal-as iyan is menge sundaru te hadì duma is menge pereuntud din te kudà wey menge kerwahi. Ne ziyè dan meseuti is menge Israilihanen te kampu zan he kilid te Zaǥat he Meriǥà wey uvey te Pi Hahirot, he atbang te Baal Zefon. \p \v 10 Ne hein ebpekeuvey en haazà is hadì wey is menge sundaru zin, midsirap is menge Israilihanen ne neehè dan is menge Ehiptohanen he edal-as kandan. Ne nahandek sikandan ne nekevuyù sikandan te tavang diyà te \sc Nengazen\sc*. \v 11 Ne migkeǥiyan dan si Moises te, “Maan is kayi key pa kenikew zumaha te sibsivayan para mebpatey? Wazè en be penlevengà diyà te Ehipto? Maan is impaawè key pa kenikew ziyà te Ehipto? \v 12 Minsan pa te migkeǥiyan dey en sikew hein diyè kiw pa te Ehipto te, bey-ani key en kenikew is ebpenilbi te menge Ehiptohanen su meupiya pa is kebpenilbi kandan kenà is kebpatey ziyà te sibsivayan!” \p \v 13 Ne midtavak si Moises te, “Kenè kew mahandek. Pekelig-en kew ne egkeehè niw is paaǥi te \sc Nengazen\sc* te kedlibriya zin keniyu ǥuntaan he andew. Su heini is menge Ehiptohanen he egkeehè niw ǥuntaan, ne kenè niw en sikandan egkeuman egkaahà. \v 14 Su iyan is \sc Nengazen\sc* ebpekidtebek para keniyu. Ne kenè en kinahanglan he iyan kew ebpekidtebek.” \v 15 Ne nengemuyù si Moises diyà te \sc Nengazen\sc* ne migkeǥiyan sikandin te \sc Nengazen\sc* te, “Hustu ke en he edhangyù. Keǥiyi nu is menge Israilihanen he medhipanew zan en. \v 16 Ivayew nu is tuked nu ziyà te zivavew keniyan te zaǥat su wey meluwisi is egkezalandalan he tanà diyà te zizalem keniyan te zaǥat su para zutun ebayà is menge Israilihanen. \v 17 Ibpemezesen ku is gehinawa te menge Ehiptohanen su para del-asa kew zan. Piru edèdeetan ku is hadì wey is menge sundaru zin, wey is menge pereuntud din te kudà wey menge kerwahi. Ne pinaaǥi kayi egkevantug a. \v 18 Ne emun egkezèdeetan ku en sikandan, ne egketuenan te menge Ehiptohanen he iyan a \sc Nengazen\sc*.” \p \v 19 Ne zutun is belinsuǥuen te Megbevayà he ziyà edhipanew te egkesineruwan te menge Israilihanen, mid-awà, ne ziyà medliling te egkeiniyuǥan dan. Ne sikan is mekepal he ǥapun he iring te tukud, mid-awà daan su midliling daan diyà te egkeiniyuǥan dan, \v 20 ne mibpetug-elang te menge Ehiptohanen wey te menge Israilihanen. Ne seled te tivuuk he kezukileman nekeveǥey te kerusirem diyà te menge Ehiptohanen haazà is gapun he iring te tukud, iyan, nekeveǥey mulà te kerayag diyà te menge Israilihanen. Ne tenged dutun, tekew en midlavey is kezukileman ne wazà mekeuvey is menge Ehiptohanen diyà te menge Israilihanen.\fig Is belinsuǥuen te Megbevayà he edhipanew ziyà te egkesineruwan te menge Israilihanen|src="CO00814B.TIF" size="span" loc="Exodus 14:19,20" copy="David C. Cook" ref="Exodus 14:19,20" \fig* \p \v 21 Ne migketeng ni Moises is belad din diyà te zivavew zutun te zaǥat, ne zutun te tivuuk he kezukileman impehiyup te \sc Nengazen\sc* haazà is daǥat te mevandes he keramag he ebpuun diyà te edsilaan ne zutun nevahin is daǥat ne neluwisan is nezalandalan he tanà diyà te zizalem dutun te zaǥat. \v 22 Ne zutun mebayà is menge Israilihanen, te memaza he ibayà, ne ziyà te egkekewanan dan wey egkeǥivang dan is wahig he neiring te elavet. \v 23 Ne midal-as sikandan te menge Ehiptohanen. Midal-as kandan is langun he menge kudà te hadì he eguyud te kerwahi, wey is duma he menge sundaru zin he ebpemen-untud te kudà. \v 24 Ne hein meǥaan en egkepawà dutun he kezukileman nememantew is \sc Nengazen\sc* puun duen te mekepal he ǥapun wey regreg he iring te tukud, mibpantew zin is menge sundaru he Ehiptohanen ne mibpengelintuwan din he mengeliveg sikandan. \v 25 Mibpengelinteuwan din he kenà metileng is menge ligid te menge kerwahi zan su para medlised sikandan he ebpepelelaǥuy zutun. Ke sikandan te, “Ebpeleǥuyan tew is menge Israilihanen su iyan is \sc Nengazen\sc* ebpekidtebek kenitew para kandan.” \p \v 26 Hein nekelayun en is menge Israilihanen, migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Ketenga nu is belad nu ziyà te zivavew keniyan te zaǥat su wey mekedlikuey heeyan is daǥat su wey mengelened is menge Ehiptohanen, wey mengelened heeyan is menge kerwahi zan wey heeyan is menge pereuntud te kudà.”\fig Nengelened is menge sundaru te menge Ehiptohanen|src="CO00821B.TIF" size="span" loc="Exodus 14:26" copy="David C. Cook" ref="Exodus 14:26" \fig* \v 27 Umbe, migketeng ni Moises is belad din diyà te zivavew zutun te zaǥat, ne zutun te meselem nekedlikuey haazà is daǥat. Ne ebpemelaǥuy pezem is menge Ehiptohanen piru midlened sikandan te \sc Nengazen\sc* dutun te zaǥat. \v 28 Nengelened is langun he menge sundaru te hadì te Ehipto he edal-as te menge Israilihanen ragkes en is menge pereuntud te kudà wey menge kerwahi. Wazà minsan sevaha he nesamà kandan. \v 29 Piru is menge Israilihanen nekevayà mulà sikandan dutun te zaǥat su zuen dan med-ikul te neluwisan he nezalandalan he tanà, ne ziyà te egkekewanan dan wey egkeǥivang dan is wahig he iring te elavat. \v 30 Dutun he andew midlibri te \sc Nengazen\sc* is menge Israilihanen te mezaat he ebeelan pezem kandan te menge Ehiptohanen, ne naahà te menge Israilihanen diyà te veyvey is nemekehidhizeǥà he nemematey. \v 31 Ne hein naahà te menge Israilihanen is dekelà he ǥehem te \sc Nengazen\sc* he impeehè din pinaaǥi te mid-ulaula zin, ne neteǥuan sikandan te kedtahud te \sc Nengazen\sc* wey te kedsarig diyà te kandin wey ziyà te ki Moises he suluǥuen din. \c 15 \s1 Is Kanta ni Moises wey ni Miriam \p \v 1 Migkanta ni Moises wey is duma he menge Israilihanen diyà te \sc Nengazen\sc* heini he kentahan: \q1 “Egkentahan ku is \sc Nengazen\sc*, su mezeeǥen sikandin. \q1 Insinumag din diyà te zaǥat is menge kudà wey is ebpemen-untud duen. \q1 \v 2 Is \sc Nengazen\sc* iyan ebeǥey kedì te zesen, \q1 wey iyan sikandin egkekanta ku. \q1 Iyan sikandin menluluwas ku. \q1 Iyan sikandin Megbevayè ku, ne edeliǥen ku sikandin. \q1 Megbevayà sikandin te menge kepuun ku, ne ebentuǥen ku sikandin. \q1 \v 3 Beǥani is \sc Nengazen\sc*; \sc Nengazen\sc* is ngazan din. \q1 \v 4 Midlened din diyà te zaǥat is menge kerwahi wey is menge sundaru te hadì te Ehipto. \q1 Nengelened diyà te Zaǥat he Meriǥà sikan is egkengeseriǥan he menge upisyal te hadì. \q1 \v 5 Nengelened sikandan te mezalem he wahig; iring sikandan te vatu he inteledted diyà te mezalem. \q1 \v 6 Utew lavew is gehem nu \sc Nengazen\sc*; \q1 pinaaǥi kayi midruntek nu is menge kuntada. \q1 \v 7 Tenged te kegkemekeǥeǥehem nu, midèdeetan nu is edsukul kenikew. \q1 Neregreg is ebpeketutung he pauk nu; iring sikandan te reǥami he nehimu he igmuk. \q1 \v 8 Pinaaǥi zà te kedhiyup nu neked-untud is wahig diyà te zaǥat ne neluwisan is tanà, \q1 ne haazà is wahig melig-en is kebpekehitindeg din he neiring te zezuwa he elavat; \q1 ne mibadtik haazà. \q1 \v 9 Mibpegalbu is kuntada tew, ke sikandin te, \q1 ‘Edel-asen ku sikandan ne edekepen ku; \q1 ebehinen ku is ketiǥeyunan dan ne ebpurungan ku heini ebpemulpulusi. \q1 Edhulevuten ku is ispada ku ne edèdeetan ku sikandan.’ \q1 \v 10 Piru senge pedhiyup nu zà ne nengelened sikandan te zaǥat. \q1 Neiring sikandan te timeǥà he inteledted diyà te mezalem. \q1 \v 11 Wazà ed-ezapen te menge etew he ebpekerepeng kenikew, \sc Nengazen\sc*. \q1 Wazà ebpekerepeng kenikew te kegkewaǥas nu wey kegkemekeǥeǥehem. \q1 Iyan ke zà Megbevayà he mibaal te egkein-inuwan he menge vaal! \q1 \v 12 Pinaaǥi te ǥehem nu mid-eveleng te tanà is menge kuntada zey. \b \q1 \v 13 Tenged te hizu nu he ebpedayun, mibpenguluwan nu is menge etew he midlibri nu. \q1 Pinaaǥi te zesen nu, egiyahan nu sikandan pehendiyà te segradu he ubpeey nu. \q1 \v 14 Egkezineg heini te zuma he menge nasyun ne egkerkeren sikandan te kegkahandek. \q1 Utew egkeherati is menge Filistihanen. \q1 \v 15 Is menge pengulu te Edom wey Moab, egkeheratan utew te kegkahandek, \q1 ne is pengulu ziyà te Canaan, ne edliyasen te kegkahandek. \b \q1 \v 16 “Uya, utew sikandan egkulbai. \q1 Pinaaǥi te ǥehem nu ebpeketireneb sikandan iring te vatu, \q1 taman te nekesaǥad en is menge etew he midlibri nu. \q1 \v 17 Ed-uwiten nu is menge etew nu ziyà te tanè nu, \q1 wey ibpeubpè nu sikandan diyà te vuntud he migaked nu– \q1 kes lugar he mibeelan nu he ed-ubpaan nu, \sc Nengazen\sc*, \q1 kes baley nu he iyan ka mismu mibaal. \q1 \v 18 Edhadì ka, \sc Nengazen\sc* te wazà pidtemanan.” \b \p \v 19 Midlened te \sc Nengazen\sc* is menge kudà te hadì te Ehipto wey is menge kerwahi wey is menge pereuntud te kudà dutun te kebpekerapes te menge Israilihanen duen te memaza he tanà duen te teliwazà te zaǥat. \p \v 20 Si Miriam is etevey ni Aaron he ebpeneuven te Megbevayà, migkuwa sikandin te tamburin, ne iyan sikandin midhuna te menge vahi te kedtukar te tamburin ne nemenayew sikandan. \v 21 Ne migkentahan ni Miriam sikandan te heini he kanta: \q1 “Kentahi niw is \sc Nengazen\sc*, su utew sikandin mezeeǥen. \q1 Insinumag din diyà te zaǥat is menge kudà wey is nemen-untud kayi.” \s1 Is Mepait he Wahig \p \v 22 Ne puun dutun te Zaǥat he Meriǥà, miduma ni Moises is menge Israilihanen pehendiyà te sibsivayan he Shur. Ne seled te tetelu he andew is kedhipanew zan dutun te sibsivayan ne wazà wahig he neturedu zan. \v 23 Hein nekeuma sikandan diyà te Mara, duen dutun wahig, piru wazà sikandan mekeinum su mepait haazà is wahig. (Ne iyan haazà hinungdan te kegngezani zutun te Mara su iyan ibpesavut te Mara is mepait.) \v 24 Ne mibegulbul is menge Israilihanen diyà te ki Moises he ke sikandan te, “Hengkey is egkeinum tew?” \p \v 25 Ne nengemuyù si Moises diyà te \sc Nengazen\sc*, ne zuen riag he impaahà kandin te \sc Nengazen\sc*. Intimbag ni Moises haazà dutun te wahig ne mibmeemis haazà is wahig. \p Ne zutun te Mara migezaman sikandan te \sc Nengazen\sc* ne zutun din daan iveǥey is sulunuzen wey suǥù din kandan. \v 26 Ke sikandin te, “Emun ebpurungan niw ebpemineǥa is lalag ku te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè niw, wey emun iyan niw ebeelan is mid-isip ku he hustu, wey emun daan kenè niw ebey-anan is menge sulunuzen wey menge suǥù ku, kekenà, ebpezumdumahan niw, ne kenè ku sikiyu ebpeeǥiyan te minsan hengkey he zaru he impaaǥi ku ziyà te Ehipto, su iyan a is \sc Nengazen\sc* ebawì keniyu.” \p \v 27 Ne hein mid-uman dan medhipanew nekeuma zan diyà te Elim, ne zuen mulà dutun 12 he menge serebseb wey 70 he kayu he palma, ne migkampu sikandan dutun te uvey te wahig. \c 16 \s1 Is Keenen he ‘Manna’ wey is menge Piyuǥù \p \v 1 Puun te Elim, ne midhipanew is tivuuk he keet-etawan te Israel taman te nekeuma zan diyà te sibsivayan te Sin, he nekepetug-elang te Elim wey Sinai. Nekeuma zan diyà hein ike-15 he andew zuen te ikezuwa he vulan te tuig puun te ked-awè dan diyà te Ehipto. \v 2 Diyà te sibsivayan midriklamu ziyà te ki Moises wey ki Aaron haazà is langun he menge Israilihanen. \v 3 Ke sikandan te, “Deyzey pa ke ziyè key zà himetayi te \sc Nengazen\sc* hein diyè key pa te Ehipto. Diyà, ne ebayèbayè key te minsan hengkey he egkekaan dey. Piru ǥuntaan, mid-uwit key kayi keniyu te sibsivayan wey key mengeumes.” \p \v 4 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Pemineg ka! Ibpeuzan ku te egkekaan he ebpuun diyà te langit para keniyu. Kada andew ne mebpengamì is menge Israilihanen te egkekaan dan he para zà te haazè dà he andew. Pinaaǥi kayi egezaman ku sikandan ke ebeelan dan be is ibpemeveelan ku kandan wey ke kenà. \v 5 Keǥiyi nu sikandan he dubliya zan is edtiǥumen dan he egkekaan te ikeenem he andew te kada simana.” \p \v 6 Umbe, migkeǥiyan ni Moises wey ni Aaron is langun he menge Israilihanen te, “Kengkuwan te mezukilem, egktuenan niw he iyan is \sc Nengazen\sc* mibpeǥawas keniyu puun diyà te Ehipto, \v 7 ne zutun te meselem egkeehè niw is mekeǥeǥehem he kebpekiduma te \sc Nengazen\sc*. Su nezineg din en is menge riklamu niw. Hentei key is edriklemuwan niw? Is tutuu, is \sc Nengazen\sc*, iyan edriklemuwan niw.” \p \v 8 Ne migkaǥi pa si Moises te, “Ebeǥayan kew te \sc Nengazen\sc* te usa he egkekaan niw emun mezukilem wey emun meselem egkeveyangan kew te supas su nezineg din is kebegulbul niw ziyà te kandin. Ne egkesavut niw human he kenè key iyan mibegulbulan niw, kekenà, iyan is \sc Nengazen\sc*. Hentei key ves is ebegulbulan niw?” \p \v 9 Ne migkeǥiyan ni Moises si Aaron te, “Keǥiyi nu is tivuuk he keet-etawan te Israel he medhitindeg dan diyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc* su nezineg din is menge riklamu zan.” \p \v 10 Ne zutun te kedlelaǥi ni Aaron te tivuuk he keet-etawan, midtengteng sikandan diyà te sibsivayan ne netik-ew zan maahà dutun is mekeǥeǥehem he kebpekiduma te \sc Nengazen\sc* diyà te ǥapun. \v 11 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, \v 12 “Nezineg ku is menge riklamu te menge Israilihanen. Keǥiyi nu sikandan te kada mezukilem ne ebpekekaan dan te usa ne kada meselem ne egkeveyangan sikandan te supas. Ne zutun egketuenan niw he iyan a is \sc Nengazen\sc* Megbevayè niw.” \p \v 13 Ne hein merusrusirem en, nenlepew is utew mahabet he menge piyuǥù diyà te migkempuwan dan ne samè dà kenà meketambun dutun te kampu zan. Ne hein meselem en, nengahames te zehemug is tanà dutun te migkempuwan dan. \v 14 Ne hein nemezahan en haazà is dehemug, duen neehè dan diyà te sibsivayan he memenipis he utew meputì. \v 15 Ne wazè dan metueni ke hengkey haazà, umbe mibpein-inseey sikandan, ke “Hengkey heini?” Ne migkeǥiyan sikandan ni Moises te, “Iyan heini supas he imbeǥey te \sc Nengazen\sc* diyà te kenyu he para egkekaan niw. \v 16 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* he is kada sevaha keniyu ne medtiǥum sumalà te egkinehenglanen din: senge-ǥantang kada andew is para te sevaha he etew.” \p \v 17 Umbe nenguwa is menge Israilihanen dutun he keenen; is duma, mezakel is netiǥum dan ne is duma, ne zeisey zà. \v 18 Ne hein migantang dan heini, is kada sevaha ne neketiǥum te tig senge-ǥantang. Is neketiǥum te zekelà ne wazà medsubra, ne is neketiǥum te zeisey ne wazà megkurang. Netengkaan dà is nekuwa te uman sevaha. \v 19 Ne migkeǥiyan sikandan ni Moises te, “Kinahanglan he wazà medteǥana kayi para te sunud he andew.” \v 20 Iyan, is duma kandan ne wazà mebpezumazuma ki Moises, su midteǥenahan dan is sunud he andew. Piru midtagkey heini ne nerangug. Umbe nepeukan dan ni Moises. \p \v 21 Kada meselem ne ebpenguwa is uman sevaha kandan sumalà te egkinehenglanen din. Ne emun ebmeinit en is andew, egkengereney sikan is egkesamè dan. \v 22 Hein ikeenem he andew, midtakep dan is migkuwa zan–menge zezuwa he ǥantang is para te sevaha he etew. Umbe midhendiyà is menge pengulu te ki Moises ne nenginginsè dan ke maan is midtakep. \v 23 Ne migkaǥi si Moises diyà te kandan te, “Midsuǥù is \sc Nengazen\sc* he kinahanglan he medhimeley kew keeselem su iyan Andew te Kedhimeley, sevaha he segradu he andew para te \sc Nengazen\sc*. Umbe hilutua niw is egkesuatan niw te edhilutù; sevawi niw is egkesuatan niw te edsavew. Ne is egkesamà, ne iteǥana niw para keeselem.” \v 24 Umbe inteǥana zan is nesamè dan para te sunud he andew su iyan man ibpeulaula kandan ni Moises, ne haazà wazà mulà merangug wey wazà daan tegkayi. \p \v 25 Dutun migkaǥi si Moises diyà te kandan te, “Keena niw heeyan guntaan he andew. Wazà guntaan egkengeulug he keenen su iyan heini Andew te Kedhimeley he insuǥù te \sc Nengazen\sc*. \v 26 Penguwa kew kayi he keenen seled te heenem he andew, piru te ikepitu he andew ne himeley kew. Heeyan he andew ne wazà ebpekepenguwa te egkekaan.” \p \v 27 Piru zuen ded gihapun migawas dutun te ikepitu he andew su ebpenguwa zutun he keenen, piru wazà neehè dan. \v 28 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Sengemenu keluǥayad is kedsupaka kayi te menge etew te menge suǥù ku wey menge penurù ku? \v 29 Tentenuzi niw he mibeǥayan ku sikiyu te Andew te Kedhimeley, umbe kada ikeenem he andew ne edubliyen ku is menge egkekaan niw para te zezuwa he andew. Kinahanglan he is kada sevaha, ne med-ubpà diyà te seled te valey zin emun ikepitu he andew. Wazà medliǥawang te kebpenguwa te egkeenen.” \v 30 Umbe, midhimeley haazà is menge etew zutun te ikepitu he andew. \p \v 31 Migngezanan haazà te menge Israilihanen he ‘manna’. Iring heini te zeisey he lisu ne meputì, ne meemis iring te menipis he menge supas he midsevukan te teneb. \v 32 Migkaǥi si Moises te, “Iyan heini suǥù te \sc Nengazen\sc*: Taǥù kew te senge-ǥantang he ‘manna’, para te peleebuten he egkelapislapis he menge kevuwazan, para meehè dan is keenen he imbeǥey ku keniyu ziyà te sibsivayan hein impeǥawas ku sikiyu puun diyà te Ehipto.” \p \v 33 Ne migkeǥiyan ni Moises si Aaron te, “Kuwa ka te umuy ne teǥui nu te senge-ǥantang he ‘manna.’ Ne isavuk nu heini ziyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc* para te peleebuten he menge lapis te kevuwazan.” \v 34 Ne midtuman ni Aaron haazà is insuǥù te \sc Nengazen\sc* ki Moises. Midtaǥù si Aaron te ‘manna’ ziyà te Kavan te Kebpekid-uyun su para egketipiǥan heini. \v 35 Migkaan is menge Israilihanen te ‘manna’ seled te 40 he tuig, taman te nekeuma zan diyà te tanà he ed-ubpaan dan he iyan is Canaan. \v 36 (Kada andew ebpumpun is kada sevaha kandan te senge-ǥantang he ‘manna’.) \c 17 \s1 Is Wahig he Ebpuun diyà te Batu \r (Menge Numero 20:1-13) \p \v 1 Sumalà te suǥù te \sc Nengazen\sc*, mid-awà is tivuuk he keet-etawan te Israel ziyà te sibsivayan he Sin ne midlaus dan te kedhipanew zan. Neketulung en sikandan mekahalinhalin taman te nekeuma zan diyà te sevaha he lugar. Ne ziyè dan megkampu te Refidim, piru wazà wahig he egkeinum diyà. \v 2 Umbe midtebek dan si Moises ke sikandan te, “Beǥayi key te wahig he egkeinum dey.” Ne midtavak si Moises te, “Maan is edtebeken a keniyu? Maan is egezaman niw is \sc Nengazen\sc*?” \v 3 Piru egkengemezahan utew haazà is menge etew zutun, umbe mibpedayun is kedriklamu zan diyà te ki Moises. Ke sikandan te, “Maan is impeǥawas key pa kenikew ziyà te Ehipto? Ebpematey key zè bes te kegkemezahi kayi duma te menge anak dey wey menge uyaǥen dey.” \v 4 Ne zutun mibuyù te tavang si Moises diyà te \sc Nengazen\sc*, “He \sc Nengazen\sc*, hengkey is ebeelan ku kayi te menge etew? Samè dà kenè e zan penulenga te vatu!” \v 5 Midtavak is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Kuwaa nu is tuked nu he inlagkut nu te Wahig he Nilo, ne huna ka te menge etew. Dumaha nu is duma he menge ebmeǥurangen te menge Israilihanen. \v 6 Edtaǥazan ku sikew ziyà te vatu ziyà te Horeb. Emun dutun ke en, legkuta nu haazà is batu, ne edtudà puun dutun is wahig su wey zuen egkeinum keniyan te menge etew.” Ne mid-ulaula ni Moises haazà dutun te etuvangan te menge edumala te Israel. \v 7 Ne haazà he lugar migngezanan, ni Moises te Masa wey Meriba, su geina te zutun sikandin tebeka te menge Israilihanen wey migezaman dan is \sc Nengazen\sc* pinaaǥi te kegkaǥi te, “Midumahan kiw ve te \sc Nengazen\sc* etawa wazà?” \s1 Nezaag is menge Amalikanhen \p \v 8 Midsurung te menge Amalikanhen is menge Israilihanen hein diyè dan pa te Refidim. \v 9 Ne migkaǥi si Moises diyà te ki Josue te, “Pilì ka te menge sakup tew kayi he ebpekidtebek keniyan te menge Amalikanhen. Ne keeselem edhitindeg a ziyà te vuvungan is egkulang duen te tuked te \sc Nengazen\sc*.” \p \v 10 Umbe, mibpekidtebek ensi Josue te menge Amalikanhen sumalà te insuǥù kandan ni Moises hein kemulu pa si Moises, si Aaron, wey si Hur edtekezeg diyà te vuvungan. \v 11 Ne zutun te imbayew ni Moises is menge velad din, nekezaag is menge Israilihanen, iyan, emun ibpezizalem din is menge velad din, ne iyan ebpekezaag is menge Amalikanhen. \v 12 Ne hein neuǥet en ne neveley en is menge velad ni Moises. Umbe migkuwa si Aaron wey si Hur te vatu ne zutun dan ipepinuu si Moises. Ne mibpeziveluyà si Aaron wey si Hur is egawed te menge velad ni Moises taman te kedsanlep te andew. \v 13 Umbe nezaag eni Josue is menge Amalikanhen. \p \v 14 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Isurat nu heini zuen te libru para kenà heini melipati ne ipehibelu nu heini ki Josue: Edezeetan ku is menge Amalikanhen.” \p \v 15 Ne mibaal si Moises te pemuhatà he migngezanan din te, “Iyan Bendirè ku te Kezeeǥan is \sc Nengazen\sc*.” \v 16 Ke sikandin te, “Tenged te impaahà te menge Amalikanhen is kedsukul zan te \sc Nengazen\sc*, ne kenà ed-engkezan te \sc Nengazen\sc* te edtebek is menge Amalikanhen taman te taman.” \c 18 \s1 Mibpenumbaley si Jetro ziyà te ki Moises \p \v 1 Si Jetro, sikan is memumuhat diyà te Midian he enuǥang ni Moises, netudtulan sikandin te langun he mid-ulaula te Megbevayà diyà te ki Moises wey ziyà te menge etew zin he menge kevuwazan ni Israel. Nezineg din ke mibmenumenu te \sc Nengazen\sc* is kebpeǥewasa zin te menge Israilihanen puun te Ehipto. \p \v 2-3 Hein aney, impeulì ni Moises is esawa zin he si Sipora wey sikan is dezuwa he anak dan he menge maama ziyà te ki Jetro he enuǥang din. Is ngazan te sevaha he anak dan iyan si Gershom, su ǥeina te in-anak sikandin te timpu te kegkelumelengyawà ni Moises. \v 4 Ne is sevaha pa, migngezanan din te Eliezer su geina te iyan edtavang kandin is Megbevayà he ed-ezapen te kepuun din; ne iyan midlibri kandin wey kenà sikandin mepatey te hadì te Ehipto. \p \v 5 Ne midhendiyà si Jetro, wey is esawa ni Moises he si Sipora wey sikan is dezuwa he anak dan te kampu eni Moises diyà te sibsivayan he uvey te vuntud te Megbevayà. \v 6 Daan he mibpeuwitan ni Jetro si Moises te lalag he edhenduen te, “Siak is enuǥang nu he si Jetro, ebpekeuma a ziyan, ne zuma ku is esawa nu wey is dezuwa he anak nu.” \p \v 7 Ne tenged kayi midsinuǥung ni Moises is enuǥang din diyà te ǥawas ne midluhud sikandin diyà te etuvangan te enuǥang din wey midhezekan din daan. Ne mibpeinseey sikandan mehitenged te kebpekesavuk te uman sevaha kandan, ne zutun midseled dan diyà te tulda. \v 8 Ne zutun midtultul ni Moises diyà te enuǥang din is minsan hengkey he mid-ulaula te \sc Nengazen\sc* diyà te hadì te Ehipto, wey ziyà te zuma pa he menge Ehiptohanen he para te keupiyaanan te menge Israilihanen. Midtudtul zin is langun he menge mereǥen he nengeseǥazan dan diyà te imbayè dan wey is menge vaal te \sc Nengazen\sc* te kedlibri kandan. \p \v 9 Ne ingkelipey ni Jetro is langun he meupiya he menge paaǥi te \sc Nengazen\sc* te kedlibriya zin te menge Israilihanen para kenà mekezezaat kandan is menge Ehiptohanen. \v 10 Ke sikandin te, “Idalig tew te \sc Nengazen\sc* is kedlibriya zin keniyu ziyà te ǥehem te menge Ehiptohanen wey te hadì dan. \v 11 Guntaan, netuenan ku en he utew lavew he gemhanan is \sc Nengazen\sc* kenà te langun he ed-ezapen, su midlibri zin is menge Israilihanen te kedèdaaǥa kandan te menge Ehiptohanen.” \v 12 Ne si Jetro he enuǥang ni Moises, nemuhat diyà te Megbevayà te pemuhat he edtutungen wey zuma he menge ibpemuhat diyà te Megbevayà. Ne zutun te kemulu zin en ebeeli haazà, ne nekeuma si Aaron wey is langun he menge edumala te Israel. Ne migkaan dan duma ki Jetro zutun te etuvangan te Megbevayà. \s1 Mibpilì si Moises te menge Pengulu he Ebpekeuǥup Kandin te Kebpenhusey \r (Deuteronomio 1:9-18) \p \v 13 Ne zutun te sunud he andew, mibpinuu si Moises is ebpenhusey wey edsambag te menge etew, ne nehepunan is kedliǥuyi kandin te menge etew. \v 14 Ne hein naahà ni Jetro is langun he mibeelan ni Moises dutun te menge etew, migkeǥiyan din si Moises te, “Maan is ebeelan nu heini kayi te menge etew? Maan is sebsevaha nu is ebaal kayi? Edlinya is menge etew kayi te etuvangan nu puun pa te meselem taman en te ebmerusrusirem en.” \p \v 15 Ne midtavak si Moises te, “Geina te ed-uvey sikandan kayi te kediey su id-insè dan ke hengkey is egkesutan te Megbevayà. \v 16 Ne emun duen menge kesevaan dan, idangep dan kayi te kediey, ne edhusayen ku sikandan ke hentei kandan is ebpekevenar. Ne ibpenurù ku kandan is menge suǥù wey menge sulunuzen he ibpesunud te Megbevayà.” \v 17 Ne migkaǥi si Jetro te, “Kenà meupiya heeyan is paaǥi nu te kedhimuwa nu kayi. \v 18 Mibeelan nu is kegkereǥeni nu wey kayi te menge etew. Utew mereǥen heini ke iyan ke zà. \v 19 Pemineǥa a kenikew ǥuntaan su edsembaǥan ku sikew, ne verakat he zumahi ka te Megbevayà. Leusa nu is ked-ul-ulaha nu te ked-uvey ziyà te Megbevayà para te menge etew. Izangep nu ziyà te kandin is kesevaan dan. \v 20 Ipelaus nu is kebpenurù nu kandan te menge suǥù wey menge sulunuzen he ibpesunud te Megbevayà. Penurua nu sikandan te paaǥi te kebpengungubpaan wey minsan hengkey he ebeelan dan. \v 21 Iyan, pilì ka te metau he menge etew he ebpekeuǥup kenikew te kebpenhusey nu. Kinahanglan he metau sikandan he edhusey, edtahud te Megbevayà, egkeseriǥan, ne kenà edawat te sipsip. Himuwa sikandan he menge zatù te menge grupu te menge etew he tig-1,000, tig-100, tig-50 wey tig-10. \v 22 Ebpenilbi sikandan he menhuhusey te langun he timpu. Iyan sikandan ebpenhusey te minsan hengkey he melemu zà he menge samuk, iyan, is mereǥen he menge samuk, ne ziyè dan idangep te kenikew. Ne heini he paaǥi, ebmahagkap is menge vaal nu te kedtavang kandan. \v 23 Netuenan ku he iyan heini egkesuatan te Megbevayà he ebeelan nu; emun ed-ul-ulahan nu heini ne kenè ka egkereǥenan. Ne heini he menge etew. Ne zutun, melinawen is kebpekeulì kayi te menge etew.” \p \v 24 Ne mibpezumdumahan ni Moises haazà is sambag te enuǥang din. \v 25 Mibpilì sikandin te menge Israilihanen te menge etew he uluwanen he edhusey, ne midhimu zin sikandan he menge upisyal te grupu te menge etew he tig-1,000, tig-100, tig-50, wey tig-10. \v 26 Nenilbi sikandan te menge etew he iyan menge zatù te langun he timpu. Iyan sikandan edhusey te menge melemu zà he menge samuk, iyan, is menge mereǥen he menge samuk ne idangep dan diyà te ki Moises. \p \v 27 Ne impeulì ni Moises is enuǥang din diyà te nasyun din. \c 19 \s1 Is menge Israilihanen diyà te Buntud he Sinai \p \v 1-2 Mid-awà is menge Israilihanen diyà te Refidim ne midhendiyè dan te sibsivayan he Sinai. Diyà sikandan megkampu te egkesineruwan te vuntud. Iketelu haazà he vulan te ked-awè dan diyà te Ehipto. \v 3 Ne midtekezeg si Moises diyà te vuntud su ebpekidhinguma te Megbevayà. Mid-umew sikandin te \sc Nengazen\sc* he edhenduen te, “Iyan heini keǥiya nu ziyà te menge Israilihanen he kevuwazan ni Jacob: \v 4 ‘Neehè niw is mibeelan ku ziyà te menge Ehiptohanen, wey ke mibmenumenu ku sikiyu te ked-uwita ku keniyu zini te kediey, iring te ked-uwit te kulaǥu te menge pispis din he ebpengelangan din te menge pakpak din. \v 5 Emun ebpurung kew ebpezumazuma kedì wey edsunud kew te kebpekid-uyun ku keniyu, ebpilien ku sikiyu kayi te langun he menge nasyun he egkehimu he menge pinilì he menge etew ku. Kedì is tivuuk he kelibutan, \v 6 piru egkehimu kew he ǥaked ku he pinilì he menge etew, ne egkehimu kew he ginhedian he ebpenilbi kediey pinaaǥi te kegkememumuhat niw.’ Iyan heini keǥiya nu ziyà te menge Israilihanen.” \p \v 7 Ne tenged dutun midtupang si Moises he ebpuun diyà te vuntud ne midtawag din is menge edumala zutun te menge Israilihanen ne midtudtulan din sikandan dutun te migkaǥi kandin te \sc Nengazen\sc*. \v 8 Mid-uyun haazà is langun he menge Israilihanen te migkaǥi kandan ni Moises ne ke sikandan te, “Edtumanen dey is langun he insuǥù kenami te \sc Nengazen\sc*.” Ne midtudtul ni Moises diyà te \sc Nengazen\sc* is tavak te menge etew. \p \v 9 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises, “Edhendiyà a te kenikew pinaaǥi te mekepal he ǥapun su wey mezineg keniyan te menge etew is kebpekidlalag ku kenikew. Ne zutun ebpekesarig sikandan layun kenikew.” \p Hein neipus ni Moises te egkaǥi ziyà te \sc Nengazen\sc* is menge tavak te menge etew, \v 10 migkaǥi pa is \sc Nengazen\sc* diyà te kandin te, “Hendiyè ka te kandan ne keǥiyi nu sikandan he mebpekelumpiyu sikandan guntaan wey keeselem. Kinahanglan he pemìpii zan is menge visti zan. \v 11 Sigureduwa nu he andam sikandan dutun te iketelu he andew, su zutun he andew, siak is \sc Nengazen\sc*, ebulus a kayi te Buntud he Sinai ne egkaahà a te langun he etew. \v 12 Teltali niw is peliǥuy kayi te vuntud te edtemanan te menge etew. Keǥiyi nu sikandan he kenè dan medtekezeg etawa med-uvey zutun te lugtenaan dutun te vuntud. Is minsan hentei he ed-uvey kayi te vuntud ne edhimetayan, \v 13 etew man etawa uyaǥen. Edhimetayan pinaaǥi te kedtuleng te vatu etawa kebpanà; ne wazà kayi egawed. Egkehimu he edtekezeg is menge etew kayi te vuntud emun egkezineg is meluǥayad he kebpezeǥinga te vudyung.” \p \v 14 Ne zutun midtupang si Moises puun dutun te vuntud ne midsuǥù din is menge etew he mebpekelumpiyu. Ne mibpemìpian dutun te menge etew is menge visti zan. \v 15 Migkeǥiyan ni Moises sikandan te, “Pengandam kew para te meketelu ǥuntaan; kenè niw en dèpa hileveti is esawa niw.” \p \v 16 Ne hein meselem dutun te iyan en iketelu he andew, nemeransì wey egkeserasab is kilat, ne zuen mekepal he ǥapun he nekeselikuvung dutun te vuntud, ne egkezineg dutun is utew mezaǥing he vudyung. Ne tenged kayi, migkerker te kegkahandek is langun he menge etew ziyà te kampu zan. \v 17 Ne miduma ni Moises haazà is menge etew ziyà te gawas te kampu su ebpekidhinguma zan te Megbevayà, ne ziyà sikandan medhitindeg te lugtenaan duen te vuntud. \v 18 Ne neselikuvungan te evel haazà is Buntud he Sinai su mibulus is \sc Nengazen\sc* dutun pinaaǥi te hapuy. Midlipuwak is evel zutun he iring te evel te utew zekelà he rapug, ne nehuyung haazà is tivuuk he vuntud, \v 19 ne mid-iseg is daǥing dutun te vudyung. Mibpekidlalag si Moises te Megbevayà ne nezineg dan daan is laǥeng te Megbevayà pinaaǥi te mezesen he ruǥung. \v 20 Mibulus is \sc Nengazen\sc* dutun te puntur te Buntud he Sinai, ne zutun migkeǥiyan din si Moises he medtekezeg dutun te puntur te Buntud. Umbe midtekezeg si Moises \v 21 ne migkeǥiyan sikandin te \sc Nengazen\sc* te, “Tupangi nu is menge etew ne petizeeni nu sikandan he kenè dan medrapas duen te taltal zuen te nekepeliǥuy zuen te vuntud su ed-ahaan ku. Su emun ebeelan dan heini, mahabet kandan is ebpatey. \v 22 Minsan is menge memumuhat he layun ed-uvey kayi te kediey kinahanglan he mebpekelumpiyu sikandan te keugelingen dan su emun kenà, ne edsilutan ku sikandan.” \p \v 23 Ne migkaǥi si Moises diyà te \sc Nengazen\sc* te, “Kenà ebpekehimu is menge etew te kedtekezeg kayi te vuntud su mibpetizeenan key man kenikew he isipa zey he utew segradu he lugar heini is buntud, ne mibpeteltalan nu kenami is ebpekeliǥuy kayi he kenè dey edrepasen.” \p \v 24 Ne midtavak is \sc Nengazen\sc* te, “Tupang ka ne veyai nu si Aaron ne zumaha nu kayi. Piru sikan is menge memumuhat wey is kezekelan, ne kenè nu mulà ipehengkayi te kediey. Su emun edteǥel zan edhengkayi, ne edsilutan ku sikandan.” \v 25 Umbe, midtupangan ni Moises ne migkeǥiyan din is menge etew. \c 20 \s1 Kes Sepulù he Suǥù \r (Deuteronomio 5:1-21) \p \v 1 Ne migkaǥi is Megbevayà, \v 2 “Iyan a \sc Nengazen\sc* he Megbevayè niw, iyan a mibpeǥawas keniyu ziyà te Ehipto he zutun kew uripena. \p \v 3 “Kenè kew med-azap te zuma he ed-ezapen gawas kedì. \p \v 4 “Kenè kew mebaal te ed-ezapen he ledawan te minsan hengkey he ziyà te langit, wey minsan hengkey he kayi te tanà, wey ziyà te wahig. \v 5 Kenè kew mebpenilbi wey med-azap kayi; su siak, is \sc Nengazen\sc*, iyan a Megbevayè niw, ne kenà a egkesuat he zuen pa zuma he ed-ezapen niw. Edsilutan ku is menge nekesalà kedì, apil en is menge kevuwazan dan taman te iketelu wey ikeepat he lapis te kevuwazan dan he midselikwey kedì. \v 6 Piru ibpeehè ku is keupiya ku ziyà te mahabet he lapis te kevuwazan he ebmahal kedì wey edtuman te menge suǥù ku. \p \v 7 “Kenè niw ǥemita is ngazan ku te wazè din pulus, su siak is \sc Nengazen\sc* he Megbevayè niw, edsilut te minsan hentei he egamit te ngazan ku te wazè din pulus. \p \v 8 “Tumana niw is ebpeveelan ku zutun te Andew te Kedhimeley, ne isipa niw haazà he segradu he andew para kediey. \v 9 Terebahu kew seled te heenem he andew, \v 10 iyan, is ikepitu he andew he iyan Andew te Kedhimeley ne isipa niw he para heeyan kediey, kes \sc Nengazen\sc* he Megbevayè niw. Dutun he andew ne kenè kew medterebahu te minsan hengkey. Kinahanglan daan he kenà medterebahu is menge anak niw, menge suluǥuen niw, wey minsan is kenà menge Israilihanen he mid-ubpà diyà te inged niw. Kenè niw zaan iterebahu is menge ayam niw. \v 11 Su seled te heenem he andew is kebeeli ku te langit, tanà, daǥat, wey te langun he menge seled dutun, ne midhimeley a hein ikepitu en he andew. Ne mibpenubtuvazan ku haazà is Andew te Kedhimeley ne midhimu ku he segradu he andew para kediey. \p \v 12 “Tehuza niw is amey niw wey iney niw, su para luǥeyazi kew te untung ne egkeuǥet is ked-ubpè niw zutun te tanà he ibeǥey ku keniyu. \p \v 13 “Kenè kew mebunù. \p \v 14 “Kenè kew mebpengumpadi. \p \v 15 “Kenè kew mebpenakew. \p \v 16 “Kenè kew medtarùtarù diyà te hukmanan te kedezaat te zuma niw he etew. \p \v 17 “Kenè niw meimahi is baley te zuma niw, etawa esawa te zuma, menge suluǥuen, menge uyaǥen dan, wey minsan hengkey he ǥaked dan.” \p \v 18 Ne hein nezineg duen te menge etew is beransì, wey zaǥing te vudyung, wey hein neehè dan is egkeserasab he kilat, wey evel zutun te vuntud, migkerker sikandan te kegkahandek dan, ne mibpekeziyù sikandan. \v 19 Ne migkeǥiyan dan si Moises te, “Ebpemineg key minsan iyan ke zà ebpekidlalag kenami ne kenè nu en iyan ipepekidlalag kenami is Megbevayà su kela ke mebpemematey key.” \v 20 Ne migkeǥiyan sikandan ni Moises te, “Kenè kew mahandek su ibpeehè dà keniyu te Megbevayà is mekahandekhandek he ǥehem din su wey kew meteǥui te zekelà he kedtahud kandin, su para kenè kew mekesalà.” \v 21 Wazà med-awà is menge etew zuen te nepunduwan dan, ne si Moises mulà mid-uvey zuen te mekepal he ǥapun he zutun is Megbevayà. \p \v 22 Ne migkeǥiyan te \sc Nengazen\sc* si Moises te, “Keǥiya nu ziyà te menge Israilihanen heini is lalag ku ziyà te kandan he edhenduen: Neehè niw is kebpekidlalag ku keniyu puun diyà te langit. \v 23 Kenè kew mebaal te ledawan he ed-ezapen niw zaan iring te ked-ezapa niw kedì, kenè kew mebaal te ledawan he pelata wey ledawan he vulawan he ed-ezapen niw. \p \v 24 “Baal kew te tanà he pemuhatà he iyan ebpemuhatan niw kediey, ne zutun niw ipemuhat is menge kerehidu niw, menge kambing, wey menge vaka he pemuhat he edtutungen wey pemuhat he para te meupiya he kedepità. Ne veeli niw heini ziyà te lugar he mibpilì ku he zutun a ed-ezapa, ne edhendutun a is ebpenuvadtuvad keniyu. \v 25 Emun ebaal kew te pemuhatà he vatu para kediey ne kenè niw heini vesbasi, su emun egemitan niw heini te gelemiten he para ibasbas, ne kenè en heini ereg he egemiten para te kebpemuhata kedì. \v 26 Ne kenè kew pemenahik dutun te pemuhatà pinaaǥi te heǥezan su wey kenà mesiniling is id-eelesè niw.” \c 21 \s1 Is Hebriyuhanen he menge Uripen \r (Deuteronomio 15:12-18) \p \v 1 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises, “Iyan heini menge sulunuzen he ibpetuman nu te menge Israilihanen: \p \v 2 “Emun duen ebpemasa te uripen he Hebriyuhanen, kinahanglan he seled dà te heenem he tuig is kebpesilbiya zin dutun diyà te kandin. Ne zutun te ikepitu he tuig, kinahanglan he ed-engkezan din en te ed-uripen, ne kenè en ibpevayad te minsan hengkey. \v 3 Emun wazè din esawa zutun te timpu te kegkeuripena kandin ne zutun en sikandin mekepengesawa te uripen en sikandin, ne iyan dà sikandin ebpekeǥawas te kegkeuripen dutun te ikepitu he tuig. Iyan, emun duen din en esawa zutun te kegkeuripena kandin, ne ebpekeǥawas haazà is esawa zin duma kandin. \v 4 Ne emun impepengesawa sikandin te egalen din dutun te timpu he kemulu en sikandin uripen, ne is bahi wey is menge vatà, ne egketaǥak dan dutun te egalen dan, umbe iyan dà ebpekeǥawas te kegkeuripen haazà is maama. \p \v 5 “Iyan, emun egkaǥi haazà is maama te, ‘Kenà a egawas te kegkeuripena kedì su mahal ziyà te ǥehinawa ku is egalen ku, esawa ku wey is menge anak ku.’ \v 6 Emun iyan haazà, kinahanglan he ed-uwiten sikandin dutun te egalen din diyà te menge zatù. Ne ed-uwiten sikandin diyà te marku te ǥemawan ne ebusluwen is telinga zin. Ne egkehimu sikandin he uripen dutun te egalen din taman te kemetayen din.” \p \v 7 “Ne emun ibpeuripen te maama is anak din he vahi pinaaǥi te kebelegyaa zin dutun, ne kenà iring te paaǥi te kebpekeǥawas te maama he uripen is paaǥi te kandin he kebpekeǥawas te kegkeuripen su kenà mulà sikandin ebpekeǥawas dutun te ikepitu he tuig. \v 8 Ne emun kenà sikandin ebpekepenunuat dutun te egalen din he teǥiuripen kandin, kinahanglan he velukasi sikandin te pemilya zin. Iyan, wazè en ketenged dutun te egalen te kebelegyà dutun te vahi ziyà te menge lumelengyawà su iyan haazà is egalen midsupak te kuntrata. \v 9 Ne emun ibpeesawa te egalen is uripen din he vahi te anak din he maama, kinahanglan he kenè din en ed-isipen he uripen haazà is bahi, kekenà, isipa zin en he anak din. \v 10 Ne emun eduwayan sikandin dutun te esawa zin, kinahanglan he kenà egkahalin is ked-elimahi zin dutun te kakey he esawa zin pinaaǥi te keenen, pemisti, wey kedhuliza kandin. \v 11 Ne emun kenè din heini igkeveǥey zutun te kakey he esawa zin is tetelu he kelasi, ne ebpekeǥawas en haazà is bahi te kegkeuripena kandin ne kenè ne kinahanglan he ebayad sikandin te selapì. \s1 Menge Kesuǥuan Mehitenged te menge Mezaat he Vaal \p \v 12 “Sikan is ebpekepatey te zuma zin he etew, kinahanglan daan he edhimetayan. \v 13 Iyan, emun wazè din tivevaa is kegkepetaya zin dutun, kekenà, nevèbeelan is kegkehitevua zutun su tenged te imbanglis ku, ne egkehimu sikandin he ebpelaǥuy ziyà te lugar he idteǥana ku. \v 14 Iyan, emun duen edhimatey te zuma zin he etew pinaaǥi te akal, ne minsan diyè pa sikandin mebpelaǥuy te pemuhatà para kediey, iawè niw zutun ne himetayi niw ziyà te gawas. \p \v 15 “Is minsan hentei he ebuǥel etawa ebpalì te amey zin etawa iney zin, kinahanglan he edhimetayan. \p \v 16 “Is minsan hentei keniyu he egebpà te sengeeetew su ibelegyè din, ne minsan wazè din pa haazà ikevelegyà dutun te kegkezekepi kandin, kinahanglan he edhimetayen sikandin. \p \v 17 “Is minsan hentei keniyu he edrawak te amey zin etawa iney zin, kinahanglan he edhimetayan. \p \v 18 “Emun duen ebpetebekà, ne is sevaha egkepelian etawa egkeruuǥan pinaaǥi te vatu etawa pinaaǥi te sumbag, iyan, kenà sikandin ebpatey, kekenà, kenè dà sikandin ebpekehimu he edterebahu seled te egkepipira he andew. \v 19 Ne emun ebpekeenew en wey ebpekehipanew en minsan pa ke edtutuked dà, ne iyan dà silut duen te etew he nekevaal zuen is: ebpeveyazan kandin is menge timpu te kegkeetresadu zutun te sevaha, ne etimana zin taman te egkepurung haazà egkeulii. \p \v 20 “Emun duen ebpukpuk te uripen din he maama etawa vahi ne edsilutan sikandin emun ibpatey zutun te uripen haazà. \v 21 Iyan, emun kenà ibpatey zutun te uripen haazà is kebpukpuka kandin ne ebpekeenew heini, kenà edsilutan haazà is egalen su ǥaked din man haazà is uripen. \p \v 22 “Emun duen maama he ebpetebekà he tenged dutun duen meǥingey he egkesazir he tenged dutun egketeǥel is kebpekaanak din iyan, kenè ded utew ebpekezezaat kandin haazà, ne haazà is nekesazir kandin kinahanglan he ibpevayad sumalà is ibpevayad te teǥiesawa zuen te vahi he ebpezumdumahan te menge zatù. \v 23 Iyan, emun grabi is kegkesazir zin ne iyan heini kukuman he ikula niw: Is ebpekepatey edhimetayan daan. \v 24 Is ebpekezezaat te mata te zuma zin edezeetan daan is kandin he mata, is ebpekesepù te ngipen te zuma zin edsepuan daan, is ebpekezezaat te velad te zuma zin edezeetan daan is kandin he velad, is ebpekezezaat te paa te zuma zin edezeetan daan is kandin he paa. \v 25 Sikan is edtutung te zuma zin, ne edtutungen daan. Sikan is ebpalì te zuma zin, ne ebpelian daan. Ne sikan is ebuǥel te zuma zin, ebuǥelen daan. \p \v 26 “Emun duen ebpekezezaat te mata te uripen din he maama etawa vahi, ne iyan bayad dutun is: ebpekeǥawas haazà is uripen te kegkeuripena kandin. \v 27 Ne emun duen ebpekesepù te ngipen te uripen din, ne iyan ded bayad dutun is ebpekeǥawas haazà is uripen te kegkeuripena kandin. \p \v 28 “Emun duen baka he ebpekesungey te maama etawa vahi ne ebpatey haazà is egkesungey, kinahanglan he edhimetayan haazà is baka pinaaǥi te kebpenulenga zuen te vatu, ne kenà haazà egkeenen. Ne kenà edsilutan is teǥiǥaked dutun te vaka. \v 29 Iyan, emun daan he vetasan dutun te vaka is kebpemenungey ne nepetizeenan en is teǥiǥaked duen, iyan, mibpesagdan din dà, ne emun ebpekepatey haazà is baka te maama etawa vahi, kinahanglan he edhimetayan haazà is baka wey is teǥiǥaked duen. \v 30 Iyan, emun ebpevayad dà is menge kezumahan dutun te nepatey, ne kenè ne edhimetayan haazà is teǥiǥaked piru kinahanglan he ebeyazan din is ibpevayad kandin. \v 31 Iyan ded heini velaud emun batà he maama etawa vahi is ebpatey te kegkesungayi kandin te vaka. \v 32 Ne emun iyan ebpatey te kegkesungayi kandin te vaka is uripen he maama etawa vahi kinahanglan he ebayad is teǥiǥaked dutun te vaka ziyà te teǥiuripen dutun te 30 he vuuk he pelata, ne edhimetayan haazà is baka pinaaǥi te kebpenulenga zuen te vatu. \p \v 33 “Emun duen edluwisen din is tambun te vudsi etawa ebangbang sikandin, ne kenè din edtembunan ne egkeulug dutun is baka etawa asnu, \v 34 kinahanglan he ebeyazan duen te teǥiǥaked te vudsi haazà is ayam he neulug, ne kandin en haazà is minatey he uyaǥen. \p \v 35 “Ne emun duen etew he ebpekepatey is baka zin te vaka te zuma zin, ne ivelegyè dan haazà is uuyag ne liwezaa zan te ebahin is halin dutun. Liwezaa zan daan te ebahin haazà is minatey he uyaǥen. \v 36 Iyan, emun daan he vetasan dutun te vaka is kebpemenungey ne mibpesagdan duen te teǥiǥaked, kinahanglan he edliwanan din haazà ne kandin en sikan is minatey. \c 22 \s1 Menge Kesuǥuan te Kedliwan \p \v 1 “Emun duen edtakew te vaka etawa kerehidu he edlepaan din etawa ibelegyè din, ne is sevaha he vaka ebpeliwanan kandin te lelima he vaka, ne is sevaha he kerehidu ebpeliwanan kandin te heepat he kerehidu. \v 2 Emun mezukilem, ke zuen tekawen he egkabra te elavat su wey mekeseled ne zutun nepatey sikandin, ne kenà salà dutun te nekepatey is kegkepetaya zin duen te tekawen. \v 3 Iyan, emun maandew is kegkehitevua zutun ne zuen televaken dutun te nekepatey. \p “Kinahanglan he ibpevayad is tekawen, ne emun wazè din igkevayad ne ivelegyà sikandin su wey iyan ikevayad te tinakew zin is bali zin. \v 4 Emun egkesepenan diyà te kandin is tinakew zin he vaka, etawa asnu, etawa kerehidu, he uuyag pa haazà, kinahanglan he edtekepen is ibpevayad kandin. \p \v 5 “Emun duen uyaǥen te sevaha he etew he impaawè din ne neketabtab te pinemula te zuma, kinahanglan he ebeyazan din te pinekemeupiya he neraǥun din diyà te vevesukè din etawa pemuleey zin te paras. \p \v 6 “Emun egketuvù is hapuy he edelandap diyà te meribpesen ne ebpekevinsul te menge inemung etawa wazè pa meǥarab, emun kenà ne sengeereduwan en, ne kinahanglan he ibpevayad sikan is midtuvù te hapuy. \p \v 7 “Emun duen ibpetipiǥan din is selapì din etawa mahal he menge azen din te sengeeetew, ne emun egketakew haazà puun dutun te impetipig ne ibpevayad te edtekepen is midtakew zutun emun egkezekepan. \v 8 Iyan, emun kenà egkezekepan sikan is tekawen ne sikan is impetipig, kinahanglan he ed-etuvang diyà te menge zatù su wey metueni ke migkuwa zin etawa wazà, is mibpetipiǥan kandin. \p \v 9 “Is minsan hengkey he kesevaan mehitenged te kebpeeǥawà te azen iring te vaka, asnu, kerehidu, manggad, etawa minsan hengkey he netazin he zuma he azen he egkeeǥewaayan, ne iyan is menge zatù edhusey zutun. Ne sikan is egkeǥiyen dutun te menge zatù he iyan egkevenaran, ne ibpevayad te edtekepen is bali zuen te tekew zin en egekeza. \p \v 10 “Emun ebpeelimahan din te zuma zin is asnu zin, baka zin, kerehidu zin, etawa zuma he kelasi te uyaǥen, ne emun ebpatey haazà, etawa egkeseziran, etawa egketazin, iyan, wazà netau ke maan, \v 11 ne egkehusey sikandan pinaaǥi te kedsesapà duen te impeelima ziyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc* he wazè din hanew ke maan is netazin haazà is mibpeelimahan kandin. Ne kinahanglan he edtuu zutun sikan is teǥiǥaked ne haazà is impeelima ne kenè en ibpevayad. \v 12 Iyan, emun midtakew haazà is uyaǥen, kinahanglan he ibpevayad sikan is mid-elima zuen. \v 13 Ne emun mideesan te leew he langgam, kinahanglan he ed-uwiten duen te mid-elima is samà dutun, su wey maahà, su iyan haazà tuus he tutuu he nekeizan te leew he langgam. \p \v 14 “Ne emun duen edsambey te uyaǥen te zuma zin, ne haazà is uyaǥen egkesazir etawa ebpatey te wazà dutun sikan is teǥiǥaked, kinahanglan he ebayad haazà is midsambey. \v 15 Iyan, emun dutun sikan is teǥiǥaked ne kenà ibpevayad haazà is midsambey. Emun mibpilitiyan haazà is uyaǥen ne sikan is impiliti zuen iyan en kuwinta vayad. \s1 Menge Belaud te Kedezepità \p \v 16 “Emun edlimbungan te maama is raǥa he wazè pa mekeǥuni ne edhilivetan din haazà, kinahanglan he ibeǥey zin diyà te lukes dutun te vahì is bayad te salè din, ne human ibpeesawa kandin haazà is bahi. \v 17 Ne emun kenà ibpeesawa te amey zutun te vahi haazà is anak din kinahanglan gihapun he ibpevayad haazà is maama te sungguzanan he para te raǥa. \p \v 18 “Himetayi niw is minsan hentei he veyilan. \p \v 19 “Is minsan hentei he edtambid te ayam kinahanglan he edhimetayan. \p \v 20 “Is minsan hentei he kenè din iyan ebpemuhaten is \sc Nengazen\sc* su iyan din ebpemuhaten is duma he ed-ezapen, kinahanglan he ebpurungan edèdeeti. \p \v 21 “Kenè niw luplupiǥa is lumelengyawà; kenè niw pesipelahi su nehimu kew zaan he lumelengyawà diyà te Ehipto. \p \v 22 “Kenè niw dèdaaǥa is balu he vahi etawa ilu he vatà. \v 23 Emun ebeelan niw heini, ne ebpengemuyù sikandan kayi te kedì ne siguradu ebpemineǥen ku is pengemuyù dan. \v 24 Egkepeukan ku sikiyu emun edèdaaǥen niw is balu etawa ilu ne ebpengelinteuwan ku he mepatey kew te ǥumaan su wey mevalu is menge esawa niw, ne wey meilu is menge anak niw. \p \v 25 “Emun ibpesambey niw te selapì is minsan hentei he etew ku he pubri, kenè niw pursintuwi iringi te ebeelan te zuma he ebpemesambey te selapì. \v 26 Emun idsandà te zuma niw is samput din, ne iulì niw ziyà te kandin te kenè pa edsanlep is andew, \v 27 su iyan dà haazà idtambun din te lawa zin emun edlipezeng sikandin. Iulì niw su emun ebpengemuyù sikandin kayi te kediey ebpemineǥen ku sikandin su hihizuwen a. \p \v 28 “Kenè niw sumpelita is Megbevayà wey kenè niw rewaki is ebpengulu keniyu. \p \v 29 “Kenè niw lipati is kebeǥey te halad kayi te kedì he ebpuun te neraǥun niw, menge vinu, wey menge lana. \p “Ipehinungud niw kedì is penganey he anak niw he menge maama. \v 30 Ne iring ded kayi is ul-ulaha niw ziyà te menge vaka niw wey menge kerehidu niw. Is penganey he menge anak dan he meemahan, seled dà te pitu he andew is kebpezumaha niw zuen diyà te iney zin ne iveǥey niw en kediey zutun te ikewalu he andew pinaaǥi te kebpemuhata niw zuen. \p \v 31 “Iyan kew menge etew he pinilì ku, umbe, kenè kew megkaan te usa te minsan hengkey he uyaǥen he midhimetayan te zumezaas he menge langgam. Isamak niw heini te menge asu. \c 23 \s1 Kukuman wey Hizu \p \v 1 “Kenè kew mebpenudtul te menge tarù. Kenè niw uǥupi is mezaat he etew pinaaǥi te kedtarùtarù. \v 2 Kenè kew med-iring te kezekelan dutun te kebaal zan te mezaat. Emun duen idseysey niw ziyà te hukmanan, kenè niw tembuni is hustu minsan supak is kezekelan dutun te kegkaǥi niw te hustu. \v 3 Kenè niw depiǥi is pubri ziyà te hukmanan tenged te hizu niw kandin dutun te kasu zin. \p \v 4 “Emun egkeehè niw is baka etawa asnu te kuntada niw he nekaawà, kuwaa niw ne ihated niw ziyà te kandin. \v 5 Emun egkeehè niw is asnu he edtundanen te ebpekigkuntada keniyu he egkelilid tenged te karga zin, kenè niw và dà seǥazi, kekenà, uǥupi niw sikandin wey mekehitindeg haazà. \p \v 6 “Kenè niw limbungi ziyà te hukmanan is egkaayuayu. \v 7 Kenè kew medsumbung te tarù he sumbung. Kenè niw hukumi te kemetayen is etew he kenà ereg he edhimetayan, etawa etew he wazà mekesalà, su edsilutan ku is minsan hentei he ebaal kayi. \p \v 8 “Kenè kew medawat te sipsip, su is sipsip iyan ebpekepelakap te etew su minsan netuenan din en is tutuu, edtuisen din gihapun is menge lalag te metazeng he etew. \p \v 9 “Kenè niw lupiǥi is lumelengyawà, su netuenan niw is kebpekesavuk te lumelengyawà su nehimu kew zaan he lumelengyawà diyà te Ehipto. \s1 Menge Belaud para te Kebpehimeley \p \v 10 “Seled te heenem he tuig pemulai niw is menge tanè niw su wey kew sebpeta. \v 11 Piru zutun te ikepitu he tuig ipehimeley niw is tanè niw pinaaǥi te kenè niw zuen kedterebehuwa. Ne emun duen dutun ebpenuvù he egkekaan, ne haazà egkehimu he keenen te menge zuma niw he pubri, ne is egkesamè dan egkehimu he keenen te menge leew he langgam. Ne iringa niw zed daan kayi is pemuleey niw te paras wey pemuleey te ulibu niw. \p \v 12 “Terebahu kew seled te heenem he andew, piru himeley kew emun ikepitu en he andew, su para mekehimeley zaan is menge vaka niw wey menge asnu niw, ragkes is menge uripen niw he neetew ziyà te keniyu, wey is kenà menge Israilihanen he zuma niw he meǥinged. \v 13 Purungi niw tumana heini is langun he migkaǥi ku keniyu. Kenè kew ampù diyà te zuma he menge ed-ezapen, ne kenè niw hisguti is ngazan dan.” \s1 Is Tetelu he Tinuig he Pista \r (Exodus 34:18-26; Deuteronomio 16:1-17) \p \v 14 “Seled te senge-tuig ketetelu kew medsilibra te pista he para te kebeǥey kedì te zengeg. \v 15 Silibraha niw is Pista te Supas he Wazè din Tapey. Seled te pitu he andew iyan niw keena is supas he kenà edtepayan, sumalà is insuǥù ku en keniyu. Ne netendek he timpu is ked-ul-ulaha niw kayi su ziyè dà te vulan he Abib, su iyan haazà bulan te timpu te ked-awè niw ziyà te Ehipto. Dutun he timpu kinahanglan he med-uwit te halad is kada sevaha keniyu kayi te kediey. \v 16 Silibraha niw zaan is Pista te Kedraǥun pinaaǥi te kedhelaza niw kayi te kediey te egkehuna he menge sebpet niw ziyà te menge bevesukè niw. Ne elin daan silibriha niw is Pista te Tevas emun egkezerengdeng niw en is menge sebpet niw zutun te kegketapus te tuig. \v 17 Ne medtampu is menge maama keniyu te kada kegkaamur niw seled kayi te tetelu he pista su kinahanglan he ed-ezapen e zan is \sc Nengazen\sc* he Egalen niw. \v 18 Kenè niw ipemuhat kayi te kedì is lengesa he egkelepikan te minsan hengkey he edtepayan. Is tavà te uyaǥen he ibpemuhat niw kedì te pista, ne kenè niw itaǥak taman te meselem, kekenà, emina niw tutunga. \p \v 19 “Uwita niw ziyà te valey te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè niw is kinemeupiyahan duen te egkehuna he egkeraǥun niw ziyà te tanè niw. \p “Kenè niw hilutua is nati he kambing te ǥatas te iney zin. \p \v 20 “Edsuǥuen ku is belinsuǥuen ku he medhuna keniyu wey kew zin meventayi ziyà te ibayè niw, ne wey kew zin mezuma ziyà te lugar he mid-andam ku para keniyu. \v 21 Pemineǥa niw sikandin ne tumana niw is egkeǥiyen din. Kenè kew sukul kandin. Su is langun he ebeelan din, ebeelan din pinaaǥi te ngazan ku ne kenè din ebpekewezaan is menge salè niw, etawa kenè kew zin ebpeseyluwen te menge salè niw. \v 22 Emun ebpurungan niw ebpemineǥa is menge lalag din diyà te keniyu, ne edtumanen niw is langun he egkeǥiyen ku ziyà te keniyu, iyan a egkehimu he kuntada te menge kuntada niw. \v 23 Edhuna ziyà te ibayè niw is belinsuǥuen ku ne edumahan kew zin diyà te tanà te menge Amorihanen, menge Hitihanen, menge Pirisihanen, menge Canaanhen, menge Hivihanen wey menge Jebusihanen, ne iyan a ebpuew kandan. \v 24 Kenè niw ezapa wey silbiyi is kandan he ebpen-ezapen, ne kenè niw iringi is menge vaal zan. Purungi niw zèdeeti is menge ed-ezapen dan wey is menge vatu he tedeman dan. \v 25 Iyan a keniyu ezapa is \sc Nengazen\sc* he Megbevayè niw, ne edtuvazan ku sikiyu te keenen wey wahig. Ne id-awè ku is daru ziyà te keniyu, \v 26 ne zutun te tanè niw wazà keniyu egkerenranan etawa kenà ebpekaanak. Ne ebpengelinteuwan ku he luǥeyazi kew te untung. \p \v 27 “Epelihendeken ku wey edliveǥen ku is menge kuntada niw he zutun te egkesineruwan niw ne ebpemekepelaǥuy zan. \v 28 Ebpehurunan ku te petiyukan is menge Hivihanen, menge Canaanhen, wey menge Hitihanen su wey mesegseg sikandan. \v 29 Iyan, kenè ku sikandan edsegseǥen seled dà te senge-tuig su emun egkediritsuwan egkeewai te etew heeyan is tanà, ne ed-ubpaan te mahabet he menge leew he langgam ne iyan egkehimu he prublima niw. \v 30 Ednenenayan ku sikandan te edsegseg su para meiseg kew pa mevuwad su wey niw meeneb haazà is tanà. \p \v 31 “Is egketemanan te tanà he ibpaangken ku keniyu ne ebpuun diyà te Zaǥat he Meriǥà pehendiyà te Zaǥat he Mediteraneo, wey ebpuun te disirtu pehendiyà te Wahig he Eufrates. Ebpengelinteuwan ku he mezaag niw is menge etew he ed-ubpà keniyan he tanà su wey niw sikandan mesegseg. \v 32 Kenè kew pekid-uyun kandan wey te menge ed-ezapen dan. \v 33 Kenè niw sikandan ipeubpà diyà te tanè niw, su iyan sikandan ibpekesalè niw kayi te kediey. Su emun ed-azap kew te menge ed-ezapen dan, ne iring heini te penuǥes he ebpekeutel keniyu.” \c 24 \s1 Is Kebpekid-uyun te Megbevayà \p \v 1 Ne migkeǥiyan te \sc Nengazen\sc* si Moises te, “Tekezeg ka kayi te kediey ne zumaha nu si Aaron, si Nadab, si Abihu, is 70 he ebpemendumala te Israel. Ne ezapa e zan kayi, iyan, diyè dan dà te meziyù. \v 2 Iyan ke zà egkehimu he ed-uvey kediey, ne is menge zuma nu kinahanglan he kenè dan mulà med-uvey. Ne is kezekelan keniyu kinahanglan he wazà edtekezeg kayi te vuntud duma kenikew.” \p \v 3 Ne hein nekelikù sikandin diyà te menge etew migkaǥi zin kandan is langun he menge lalag wey menge velaud te \sc Nengazen\sc*, ne mibperedredseey sikandan is edtavak te, “Ebeelan dey is minsan hengkey he nekaǥi te \sc Nengazen\sc*.” \v 4 Ne insurat ni Moises is langun he nekaǥi te \sc Nengazen\sc*. \p Ne hein nepawà midselemselem sikandin med-enew ne mibaal sikandin te pemuhatà diyà te nevunsuzan duen te vuntud ne impelastar zin is 12 he tedeman he vatu he iyan ibpesavut dutun is 12 he tribu te Israel. \v 5 Ne midsuǥù din te kebpemuhat is duma zan he vetan-en he menge maama, ne nemuhat sikandan te pemuhat he edtutungen, wey nemuhat daan sikandan te menge tudu he vaka he pemuhat he para te meupiya he kedepità. \v 6 Ne midliwazà ni Moises is lengesa, is liwazà in-ahuk din diyà te menge yahung ne is sevaha he liwazà impirik din duen te pemuhatà. \v 7 Ne migkuwa zin sikan is Libru te Kebpekid-uyun te Megbevayà ne mibasa zin diyà te etuvangan te menge etew. Ne midtavak sikandan te, “Ebeelan dey is minsan hengkey he nekaǥi te \sc Nengazen\sc*; ebpezumdumahan dey sikandin.” \p \v 8 Ne migkuwa si Moises te lengesa ne haazà impirik din diyà te menge etew he ke sikandin te, “Heini is lengesa iyan lig-en wey tuus te paaǥi te kebpekid-uyun te \sc Nengazen\sc* diyà te keniyu kayi te kebeǥayi zin keniyu te langun he menge suǥù.” \p \v 9 Ne midtekezeg diyà te vuntud si Moises, si Aaron, si Nadab, wey si Abihu, wey sikan is 70 he ebpemendumala te Israel. \v 10 Ne neehè dan is Megbevayà te Israel, he ziyà mekehitindeg te iring te saag he sapiru he henduen te mehiǥawan he langit. \v 11 Iyan, minsan pa te neehè dan is Megbevayà ne wazè din sikandan himetayi. Migkaan pa ganì sikandan wey mid-inum diyà te etuvangan te Megbevayà. \p \v 12 Ne migkeǥiyan en maan si Moises te \sc Nengazen\sc* te, “Laus ke pa tekezeg kayi te kediey ne taǥad ka kayi, su ibeǥey ku ziyà te kenikew is melumpipì he menge vatu he midsuratan te menge suǥù ku wey menge penurù he egkesunud keniyan te menge etew.” \v 13 Ne zutun midlaus medtekezeg si Moises diyà te vuntud te Megbevayà duma si Josue he suluǥuen din. \v 14 Hein wazè pa sikandan megenat ne migkaǥi si Moises diyà te menge edumala te, “Taǥad kew taman te ebpekelikù key kayi te keniyu. Ne emun duen menge kesevaan niw ne iyan niw ipehusey si Aaron wey si Hur su kayi mulà sikandan te keniyu.” \p \v 15 Ne zutun te kebpekeuma eni Moises diyà te puntur zutun te vuntud, ne haazà is buntud netembunan te ǥapun, \v 16 ne mibulus is \sc Nengazen\sc* dutun te Buntud he Sinai. Ne seled te heenem he andew netembunan te ǥapun haazà is buntud, ne hein ikepitu en he andew mid-umew si Moises te \sc Nengazen\sc* puun duen te ǥapun. \v 17-18 Ne zutun te kedlaus kedtekezeg ni Moises duen te vuntud, nekeseled sikandin duen te ǥapun. Ne zutun sikandin te vuntud seled te 40 he andew wey 40 he kezukileman. Ne is kezekelan mulà te menge Israilihanen, ne iyan kandan he ked-ahaa te mekeǥeǥehem he kebpekiduma te \sc Nengazen\sc* duen te puntur te vuntud is iring te edriyubriyub he hapuy. \c 25 \s1 Is menge Halad para te Tulda he Ed-ezapan \r (Exodus 35:4-9) \p \v 1 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, \v 2 “Keǥiyi nu is menge Israilihanen te uwiti e zan te menge halad. Ne iyan ka zawat dutun te idhalad dan kayi te kediey he ebpuun diyà te keputian te atey zan is kebeǥaya zan duen. \v 3 Iyan heini menge halad he egkuwaan nu ziyà te kandan: vulawan, pelata, brunsi, \v 4 welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan, linu, wey bulvul te kambing he hinavel, \v 5 lundis te meemahan he kerehidu he midtinà te meriǥà, meupiya he kelasi he lundis, kayu he ekasya, \v 6 lana te ulibu para te sulù, menge pehemut he para te lana he idlana wey para te mehemut he veyewà, \v 7 wey vatu he uniks wey zuma pa he mahalen he menge vatu he para ibpemikit duen te ipud wey zuen te teleǥuey ziyà te kumeng kayi. \v 8 Ipevaal nu sikandan te tulda he zutun a ed-ezapa, ne edlumun a ziyà te kandan. \v 9 Is kebeeli zutun te Tulda he Ed-ezapan wey is langun he menge gelemiten dutun, kinahanglan he iyan egkesunud sikan is mudilu he ibpeehè ku kenikew. \s1 Is Kavan te Kebpekid-uyun \r (Exodus 37:1-9) \p \v 10 “Pevaal ka te Kavan, iyan niw veeli is kayu he ekasya, ne haazà, 45 he vaney is kelayat din, 27 he vaney is keluag din, ne 27 he vaney is ketikang din. \v 11 Ne ed-epizan te lunsey he vulawan is diyà te seled wey is diyà te gawas te kavan wey ebpeliǥuyan te ribiti he vulawan. \v 12 Pevaal ka te heepat he mibpen-iring te rintì he vulawan, ne haazà diyà ibpikit te heepat he paa zutun te kavan. \v 13 Pevaal ka zaan te menge tival he kayu he ekasya ne haazà ed-epizan te vulawan, \v 14 ne id-ahuk haazà is tival zuen te menge mibpen-iring te rintì duen te kada kilid te Kavan para metival zan haazà is Kavan. \v 15 Ne haazà is menge tival kinahanglan he kenè en ed-ew-ewaan dutun. \v 16 Ne itaǥù niw zutun te Kavan is dezuwa he melumpipì he vatu he ibeǥey ku ziyà te kenikew he zutun idsurat is menge Kesuǥuan. \p \v 17 “Peveeli nu heini he Kavan te lunsey he vulawan he tangeb, he 45 he vaney is kelayat din wey 27 he vaney is keluag din. \v 18-19 Ne pesalsal ka te vulawan ne haazà, ebeelan he zezuwa he ledawan te velinsuǥuen he kirubin. Ne ziyà haazà ibpelastar te pesiziveluyà he egkepengkusan duen te tangeb su para teleubpu zà sikan is menge kirubin wey haazà is tangeb. \v 20 Kinahanglan he is menge pakpak duen te menge kirubin ne egkevekar ziyà te zivavew zuen te tangeb su para ebpekelambung duen. Ibpedsineru haazà is dezuwa he kirubin ne zutun sikandan ibpetengteng te tangeb. \v 21 Ne itaǥù nu zutun te Kavan is midlumpipì he menge vatu he edsuratan te menge Kesuǥuan ku he ibeǥey ku kenikew, ne tengevi nu haazà is kavan. \v 22 Ne ebpekidhinguma a kenikew zutun te mid-elangan duen te dezuwa he kirubin he ziyà te zivavew zuen te Kavan, ne ibeǥey ku kenikew is langun he menge velaud ku para te menge Israilihanen. \s1 Is Lemisahan he Edsevukan te Supas \r (Exodus 37:10-16) \p \v 23 “Pevaal ka te lemisahan he ekasya, he 36 he vaney is keluǥayad din, ne 18 he vaney is keluag din wey 27 he vaney is ketikang din. \v 24 Ne peepizi nu haazà te lunsey he vulawan wey peribitiyi nu te vulawan is peliǥuy zutun. \v 25 Sevuki niw te senipa is ebpekeliǥuy ziyà te zivavew zutun te lemisahan he heepat he vaney is keluag din ne haazà is ibpekaplè niw lituwi niw pekeplai ziyà te zivavew zin te vulawan he ribiti zin. \v 26 Ne vaal kew te heepat he mibpen-iring te rintì he vulawan ne ipikit niw haazà diyà te heepat he tukud te lemisahan, \v 27 ne ebpemekeuvey is kebpikita zuen diyà te ibpekaplà he senipa ziyà te zivavew su iyan haazà ed-ehukan te menge tival he idtival zutun te lemisahan. \v 28 Baal kew te menge tival he kayu he ekasya, ne epizi niw te vulawan ne iyan haazà itival niw zutun te lemisahan. \p \v 29 “Baal kew zaan te lunsey he vulawan he menge pinggan, menge tasa, menge umuy, wey menge yehung. Ne haazà, iyan ebpen-ehukan te menge pemuhat he inumen. \v 30 Kinahanglan he pirmeninti is supas dutun te lemisahan he ibpemuhat kayi te kedì. \s1 Is Selevukà te Sulù \r (Exodus 37:17-24) \p \v 31 “Pevaal ka zaan te selevukà te sulù he lunsey he vulawan is menge paa zin, lawa zin, wey is dayandayan dutun he menge vulak, he is duma zuen wazè pa mebekar ne is duma mibekar en. Haazà is dayandayan idredsè dà is kebpurmaha kayi zuen te kebpurmaha te selevukà te menge sulù su teleubpu zà heini. \v 32 Haazà is selevukà te sulù, duen din heenem he subpang, tigtetelu is diyà te kada kilid kayi. \v 33 Is kada subpang dutun, duen din tetelu he zayandayan he menge vulak he mid-iring te vulak he almindru, he is duma, memetivurun pa, ne is duma nememekar en. \v 34 Ne is lawa zutun te selevukà te sulù, ne zuen dutun heepat he zayandayan he ed-iringen te vulak he almindru he wazè pa mebekar wey mibekar en. \v 35 Duen sevaha he vulak diyà te zizalem te kada paris te subpang. \v 36 Haazà is menge zayandayan wey menge subpang, idredsè dà is kebpurmaha zuen te kebeeli zuen te lewahan te selevukà te sulù. \v 37 Ne pevaal ka te pitu he sulù he idsavuk niw zuen te selevukà te sulù, ne ziyè niw haazà ipelastar is selevukà te lugar he egketeyawan is diyà te egkesineruwan din. \v 38 Kinahanglan he lunsey he vulawan is menge lipit wey is menge selevukà te igmuk. \v 39 Menge 35 he kilu he lunsey he vulawan is egkeǥamit niw te kebaal te selevukà te sulù wey te langun he menge gelemiten kayi. \v 40 Kinahanglan he edsungkad is kebeeli niw kayi zuen te mudilu he impeehè ku kenikew kayi te vuntud. \c 26 \s1 Kes Tulda he Ed-ezapan \r (Exodus 36:8-38) \p \v 1 “Ipeveeli nu is Tulda he Ed-ezapan. Is egemiten te kebeeli kayi, ne sepulù he lukut he linu he eburdahan te welin he meitem is kaavuavu, merudtem wey kanggan. Ne pepurungi nu heini peburdahi te zagwey te menge kirubin. \v 2 Iped-iiring niw is kezekelà te kada sevaha, 42 he ǥiek is kelayat din ne heenem he ǥiek is keluag din. \v 3 Is kada lelima zutun te sepulù he kurtina ne ibpedliliib niw te edtahì (ne haazà is sepulù egkehimu zà he zezuwa). \v 4 Ne peveeli nu te mibpen-iring te sising is manggad he meitem is kaavuavu zin is diyà te kada kilid te ikezuwa he apid duen te sevaha zutun te impikit he menge tila; \v 5 kinahanglan he 50 he iring te sising is diyà te kada kilid ne ibped-aatbang haazà. \v 6 Ne mebaal zan te 50 he kaw-it he vulawan su wey mekedliliib sikan is menge mibpen-iring te menge sising duen te zezuwa he impebpikit he menge tila. Pinaaǥi kayi ne egkeveelan is Tulda he Ed-ezapan. \p \v 7 “Ne pevaal ka zaan te tambun duen te Tulda. Ne egemiten is 11 he lukut he manggad he vulvul te kambing \v 8 Ne iped-iiring niw is keluag wey kelayat dutun te 11 he manggad, kinahanglan he 45 he ǥiek is kelayat din ne heenem he ǥiek is keluag din. \v 9 Ipedliliib niw is lelima zutun, ne sikan is heenem, ipedliliib niw ǥihapun. Ne is ikeenem he manggad, ne edlumpien diyà te egkesineruwan duen te Tulda. \v 10 Kinahanglan he zuen 50 he mibpen-iring te sising is kilid duen te id-apid te mibpebpikit he menge tila, \v 11 ne kinahanglan he ebperisan haazà is menge ebpen-iringen te sising te 50 he kaw-it he brunsi. \v 12 Edteyuntunen diyà te egkeiniyuǥan duen te tulda is ketengà te manggad he ebpekesubra. \v 13 Ne edteyuntunen daan diyà te kada kilid is senge-ǥiek wey tengà he manggad he subra te idtambun duen te Tulda. \v 14 Is divavew zuen te tambun te tulda, pezivevawi niw te lundis te meemahan he kerehidu he edtinaan te meriǥà, ne umani niw pa pezivevawi te meupiya he kelasi te lundis. \v 15 Is kayu he egkeǥamit niw he menge tabla zuen te Tulda he ed-ezapan, iyan is; metulid he marku he ekasya. \v 16 Is kada sevaha zutun, ne 15 he ǥiek is keluǥayad din ne zezuwa he ǥiek is keluag din, \v 17 Ne egkurtiyan niw is kada sevaha zutun su wey mekedhuhulmahà emun ibpenaud niw en. Kinahanglan he wazà minsan sevaha he kenè niw egkurtiyan. \v 18 Is 20 he tabla kayi, ziyà egemita te egkezivavà he vahin duen te Tulda. \v 19 Baal kew te 40 he untuzà he pelata he ibpesungkad duen te menge tabla, zezuwa he untuzà is ibpesungkad diyà te kada sevaha he tabla he ziyà ibperenged te kinurtiyan he vahin dutun te tabla. \v 20 Ne 20 he tabla is egemiten para te egkezizaya he vahin te Tulda, \v 21 wey sungkad te 40 he menge peuntuzà he pelata–dezuwa he peuntuzà is diyà te kada tabla. \v 22 Ne heenem he tabla is egkeǥamit diyà te kilid he zapit te edsenlepan, \v 23 ne zezuwa he tabla is egkeǥamit diyà te kada suyuk diyà te kilid \v 24 ne haazà ibpegkepleey puun te zizalem pehendiyà te zivavew he iyan ebpekeveǥey te purma zutun te suyuk. Ne pudu ed-iringa kayi is dezuwa he tabla ziyà te menge suyuk. \v 25 Umbe, zuen walu he menge tabla he para ziyà te menge suyuk wey 16 he menge peuntuzà he pelata su is kada tabla, egkinahanglan te zezuwa he peuntuzà. \p \v 26 “Pevaal ka zaan te menge marku he kayu he ekasya he para te elavat, lelima is para te egkezizaya he vahin duen te Tulda, \v 27 lelima zaan is para te egkezivavà he vahin, wey lelima pa he para te zapit te edsenlepan he egkeiniyuǥan he vahin duen te Tulda. \v 28 Ne sikan is marku he ibpeteliwazà, kinahanglan he ebpekepangkus duen te Tulda he ed-ezapan, ne ziyà haazà idtaud te teliwazà he pid-elangan duen te menge tabla. \v 29 Epizi niw te vulawan sikan is menge tabla ne vaal kew te mibpen-iring te rintì he vulawan he ibpenaud dutun te menge tabla he iyan edlugluǥan te menge marku. Ne elin daan epizi niw te vulawan sikan is menge marku. \p \v 30 “Kinahanglan he edsungkad duen te mudilu he impeehè ku kenikew kayi te vuntud is kedtukuza niw zuen te Tulda he Ed-ezapan. \p \v 31 “Baal kew te kurtina he linu he miburdahan te welin he meitem is kaavuavu, merudtem wey kanggan. Ne eburdahan heini te mekempet he zagwey te menge kirubin. \v 32 Ne isanggat niw ziyà te menge kaw-it he vulawan he idtaud diyà te heepat he tukud he ekasya he ed-epizan te vulawan he ziyà ibpehitindeg te heepat he untuzà he pelata. \v 33 Isanggat niw haazà is kurtina ziyà te kaw-it ne isavuk niw ziyà te zivaluy zutun te kurtina sikan is Kavan te Kebpekid-uyun ku keniyu. Pinaaǥi zutun te kurtina egkevahin is seled te Segradu he Lugar wey is Utew Segradu he Lugar. \v 34 Sikan is Kavan te Kebpekid-uyun ku keniyu, kinahanglan he ziyà idsavuk te Utew Segradu he Lugar ne kinahanglan he edtembunan duen te tambun din. \v 35 Ne isavuk niw sikan is lemisahan diyà te gawas te kurtina, diyè niw isavuk te zapit te zizaya he zutun te seled te Tulda. Ne id-atbang niw zutun te lemisahan sikan is selevukà te sulù su ziyè niw mulà idsavuk te egkezivavà he vahin dutun te seled te Tulda he Ed-ezapan. \p \v 36 “Pevaal ka zaan te sevaha pa he kurtina, he para te ǥemawan dutun te Tulda he Ed-ezapan. Is kurtina kinahanglan he linu he eburdahan te welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan. Kinahanglan he meupiya is kegkeburdahi kayi. \v 37 Ne para kayi he kurtina, baal kew te lelima he tukud he ekasya he ed-epizan te vulawan, ne itaud niw ziyà te kada sevaha zutun is kaw-it he vulawan. Ne vaal kew zaan te lelima he brunsi he ebpehitindeǥan dutun te menge tukud.” \c 27 \s1 Is Pemuhatà te Edtutungen he Pemuhat \r (Exodus 38:1-7) \p \v 1 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Baal kew te kuwedradu he pemuhatà he kayu he ekasya. Pitu wey tengà he ǥiek is kelayat din ne pitu zaan wey tengà he ǥiek is keluag din, ne heepat wey tengà he ǥiek is ketikang din. \v 2 Ne veeli niw te sungeysungey is heepat he suyuk dutun, he idredsè dà is kebeeli zuen te kebeeli zutun te pemuhatà. Kinahanglan he ed-epizan te brunsi haazà is pemuhatà. \v 3 Is langun he menge gelemiten dutun te pemuhatà ne brunsi, he iyan is: menge selevukà te avu, menge pala, menge yahung, menge dezekelà he tinidur he para te usa, wey is menge selevukà te vaǥa. \v 4 Baal kew zaan te tuuǥà he brunsi he para zutun te pemuhatà, ne pikiti niw te menge brunsi he mibpen-iring te rintì is kada suyuk dutun. \v 5 Ne isavuk niw heini ziyà te untuzè din he ziyà te tengàtengà he vahin te seled duen te pemuhatà puun te zivavew. \v 6 Baal kew te tival he ekasya he para zutun te pemuhatà, ne epizi niw haazà te brunsi. \v 7 Ne haazà is menge tival zuen niw idluglug te mibpen-iring te rintì he ziyà te pesikilizà dutun te pemuhatà su iyan haazà idtival zutun te pemuhatà emun ed-uwiten. \v 8 Kinahanglan he kahun is beeli niw he pemuhatà. Ne iyan niw iringi sikan is impeehè ku kenikew kayi te vuntud.” \s1 Is Lama zuen te Tulda he Ed-ezapan \r (Exodus 38:9-20) \p \v 9 “Kinahanglan he zuen lama zutun te Tulda he Ed-ezapan, elaza niw haazà pinaaǥi te kegkurtinahi zuen te linu. Is keluǥayad te kurtina he impelingut diyà te zivavà he kilid ne 150 he ǥiek. \v 10 Ibpikit heini he kurtina ziyà te 20 he tukud he brunsi he ziyà ipehitindeg te 20 daan he ebpeuntuzan duen he brunsi. Is ebpemikitan duen te menge kurtina, ne iyan is menge kaw-it he pelata he impikit diyà te menge kebilya he pelata ziyà te menge tukud. \v 11 Is kurtina he ziyà dapit te zizaya ne 150 daan he ǥiek is keleyatan din. Ibpikit daan heini ziyà te 20 he tukud he brunsi he ziyà ipehitindeg te 20 he ebpeuntuzan duen he brunsi. Is ebpikitan duen te menge kurtina ne iyan is menge kaw-it he pelata he ibpemikit diyà te menge kebilya he pelata ziyà te tukud. \p \v 12 “Is kurtina he ziyà dapit te edsenlepan he kilid, 75 he ǥiek is keluǥayad din, ne ibpikit heini ziyà te sepulù he tukud he impehulma ziyà te sepulù daan he menge peuntuzà. \v 13 Is dapit te edsilaan he kilid duen te lama 75 zaan he ǥiek is keluǥayad din. \v 14 Ne zuen kayi ǥemawan he ed-elangan daan te kurtina is kilid din. Is kurtina ziyà te egkekewanan, 22 he ǥiek is keluǥayad din, ne ibpikit heini ziyà te tetelu he tukud he ibpemehulma ziyà te tetelu zaan he menge peuntuzà. \v 15 Is kurtina ziyà te egkeǥivang, 22 wey tengà he ǥiek is keluǥayad din, ne idtaud heini ziyà te tetelu he tukud he ibpehulma ziyà te tetelu he peuntuzà. \v 16 Ne haazà is gemawan, kinahanglan he egkurtinahan te 30 he ǥiek is keluǥayad din he linu he eburdahan te welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan ne ebpurungan heini eburdahi. Ne idtaud haazà is kurtina ziyà te heepat he menge tukud he ibpehulma ziyà te heepat he peuntuzà. \v 17 Is langun he menge tukud he ebpekeliǥuy zutun te lama kinahanglan he zuen dutun menge kaw-it wey menge kebilya he pelata, wey zuen menge pundasyun he brunsi. \p \v 18 “Umbe, haazà is lama, zuen din keleyatan he 150 he ǥiek wey 75 he ǥiek he keluaǥan. Ebpeliǥuyan heini te kurtina he linu he is kelayat din, pitu wey tengà he ǥiek. Is menge tukud kayi, ibpehulma ziyà te menge peuntuzà he brunsi. \v 19 Kinahanglan he pudu brunsi is langun he menge idhiman duen te Tulda he Ed-ezapan ragkes is langun he menge palpal he ibanting dutun te tulda wey is menge kurtina ziyà te lama kayi. \s1 Is Ked-atur te menge Sulù diyà te Tulda he Ed-ezapan \r (Leviticus 24:1-4) \p \v 20 “Suǥua nu is menge Israilihanen he uwiti ke zan te lunsey he lana te mibevayu he ulibu he idtubil te menge sulù dutun te Tulda su para layun mekesiǥa. \v 21 Is selevukà te sulù, kinahanglan he idsavuk diyà te ǥawas te kurtina he ebpeketambun duen te Kavan te Kebpekid-uyun. Si Aaron wey is menge kevuwazan din iyan ed-etiman duen te menge sulù duen te Tulda he Edtelevukaayan. Ibpesiǥa zan heini ziyà te etuvangan ku meselem wey mezukilem. Heini he menge sulunuzen ereg he edtumanen te menge Israilihanen taman te huziyan he menge lapis te menge kevuwazan dan. \c 28 \s1 Is Bisti te Memumuhat \r (Exodus 39:1-7) \p \v 1 “Ipeviza nu puun te zuma he menge etew is suled nu he si Aaron wey sikan is menge anak din he ensi Nadab, Abihu, Eleazar, wey Itamar, su edhimuwen ku sikandan he menge memumuhat he ebpenilbi kedì. \v 2 Peveeli nu is suled nu he si Aaron te menge visti he segradu he ebpekeveǥey kandin te zengeg. \v 3 Keǥiyi nu sikan is menge maama he mibeǥayan ku te ketau te kebpemaal te visti he veeli zan si Aaron te menge visti, su wey niw sikandin ikepeveyveyai kedì su edhimuwen ku sikandin he memumuhat he edsilbi kedì. \v 4 Ne iyan heini menge visti he ebeelan para kandin: is teleǥuey ziyà te kumeng, ipud, pendivavew he visti, pendizalem he visti he binurdahan, tengkulu, wey vagkes. Kinahanglan he ebaal zan te menge visti he para ki Aaron wey para te menge anak din he maama, su para mekepenilbi sikandan kedì pinaaǥi te kebpemuhat. \v 5 Is egkeǥamit iyan is: linu he eburdahan te vulawan he tanur, wey welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan. \s1 Is Ipud \r (Exodus 39:2-7) \p \v 6 “Is ipud, kinahanglan he iyan ebeelan is linu he utew meupiya, wey tanur he vulawan wey welin he tanur he meitem is kavuavu zin, merudtem wey kanggan. Kinahanglan he meupiya is kegkeburdahi kayi. \v 7 Heini he visti, dezuwa he vahin; is diyà te peka wey is diyà te sineruwan, ne ebpekedsumpul heini ziyà te idtedted diyà te pemenayen. \v 8 Is bakes kayi, linu zaan he miburdahan te vulawan he tanur wey welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem, wey kanggan. \p \v 9 “Ne kuwa kew te zezuwa he vatu he uniks ne id-ukir niw zutun is sepulù wey dezuwa he menge ngazan te menge anak ni Jacob, \v 10 ne ibpedsusunud pinaaǥi te penuiǥen dan, heenem he ngazan is diyà te kada vatu. \v 11 Is ked-ukira te menge ngazan duen te sepulù wey dezuwa he menge ngazan te menge anak ni Israel duen te dezuwa he vatu kinahanglan he utew ebpurpurungi ne ibpezivavew ziyà te selevukà he vulawan haazà is menge vatu. \v 12 Ne ibpikit heini zuen te menge tedted diyà te pemenayen duen te ipud. Iyan teǥialung kayi is sepulù wey zezuwa he tribu te Israel. Pinaaǥi kayi edtiangen ni Aaron is menge ngazan dan diyà te etuvangan ku, ne siak is \sc Nengazen\sc*, layun ku sikandan egketenuzi is menge etew ku. \v 13 Is menge selevukà he vulawan \v 14 pesevuki nu te zezuwa he rantey he lunsey he vulawan su wey ikepikit heini zuen te pemenayen duen te visti. \s1 Is Teleǥuey diyà te Kumeng \r (Exodus 39:8-21) \p \v 15 “Pevaal kew te teleǥuey ziyà te kumeng he egemiten te kebpesavut te egkesuatan te \sc Nengazen\sc*. Kinahanglan daan he utew metau is ebaal zuen, he utew meupiya is kegkeveeli kayi, ne is tila kayi ne kinahanglan he iring te tila he egemiten te kebaal te ipud: linu he miburdahan te vulawan he tanur wey welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan. \v 16 Heini is teleǥuey ziyà te kumeng edubliyen is kedlumpìa zuen ne kuwedradu heini; siyam he vaney is keleyatan din wey keluaǥan din. \v 17 Ne ibpikit dutun is heepat he linya te menge mahal he vatu. Is nehuna he linya, rubi, tupas, wey biril; \v 18 is ikezuwa he linya, imirald, sapiru, wey diyemanti; \v 19 is iketelu he linya, hasintu, agata wey amatista; \v 20 ne ikeepat he linya, krisulitu, uniks, wey haspir. Ibpemezivavew heini ziyà te selevukà he vulawan he para te ebpezivevawan duen. \v 21 Is kada sevaha zuen te sepulù wey dezuwa he menge vatu, ne id-ukir zutun is sevaha zaan he ngazan te sevaha he anak ni Jacob, su iyan haazà edriprisintar te sepulù wey dezuwa he ebpuunan te menge kevuwazan ni Israel. Is ked-ukira zutun ne iring te ked-ukir te para ibmarka. \p \v 22 “Baal kew zaan te rantey he lunsey he vulawan he para zuen te teleǥuey ziyà te kumeng. \v 23 Ne vaal kew zaan te zezuwa he mibpen-iring te sising he vulawan, ne ipikit niw haazà diyà te egkezapit te zivavew he menge suyuk duen te teleǥuey ziyà te kumeng. \v 24 Ne ihiket niw zutun te zezuwa he rantey he vulawan duen te iring te sising. \v 25 Ne is divaluy he purù dan, ne zuen niw ihiket te zezuwa he selevukà he zuen idsanggat te menge tedted diyà te pemenayen duen te ipud. \v 26 Ne uman kew vaal te zezuwa he mibpen-iring te sising he vulawan ne ziyè niw ipikit te egkezapit diyà te zizalem he dezuwa he suyuk duen te teleǥuey ziyà te kumeng he sikan is egkezapit duen he mid-epizan kayi he ipud. \v 27 Ne uman kew pa vaal te zezuwa he ebpen-iringen te sising he vulawan ne ipikit niw haazà diyà te kilid duen te ipud wey zivavew te imbakes duen. \v 28 Ne sikan is dezuwa he iring te menge sising he zuen ipikit te egkezizalem he menge suyuk duen te teleǥuey ziyà te kumeng, teuzi niw te hiket he meitem is kaavuavu zin ne ihiket niw zuen te zezuwa he iring te menge sising he zuen ipikit te pesikilizà he zapit te egkesineruwan duen te ipud su para meviǥer is kebpekesavuk din diyà te egkezivavew te vakes. \p \v 29 “Dutun te kedseled ni Aaron duen te Segradu he Lugar, ne idtaud din haazà is teleǥuey ziyà te kumeng he mideyzeyanan te mahal he menge vatu he in-ukir zuen is menge ngazan te menge tribu te Israel su para siak is \sc Nengazen\sc*, ne layun ku sikandan egketenuzi is menge etew ku. \v 30 Ne idtaǥù daan dutun te teleǥuey ziyà te kumeng is dezuwa he vatu he veveraan he egngezanan te Urim wey Thumim, su para egkeuwit ni Aaron emun ebpekid-etuvang sikandin kedì te Waǥas he \sc Nengazen\sc*. Dutun he menge timpu te ked-etuvang din kedì, kinahanglan he layun din idtaud sikan is teleǥuey ziyà te kumeng, su wey zin metueni is egkesuatan ku para te menge kevuwazan ni Israel. \s1 Is Duma pa he menge Bisti te Memumuhat \r (Exodus 39:22-31) \p \v 31 “Is pendivavew he visti he iyan egkeepizan duen te ipud he manggad he meitem is kaavuavu zin. \v 32 Is budsi zutun he iyan sikan is egkeehukan te lieg, kinahanglan he edteuzan te epuru is peliǥuy su wey kenà mevindas. \v 33-34 Is peliǥuy he sidsid dutun te visti kinahanglan he ibpeliǥuy te eburda zutun is ed-iringen te menge veǥas te kayu he pumigranata, he welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan he ebpemelvel-etan te menge seriyew he vulawan. \v 35 Ibivisti ni Aaron haazà is pendivavew he visti zutun te kedseled din duen te Segradu he Lugar su ebpenilbi ziyà te etuvangan ku, su wey mezineg is daǥing te menge seriyew emun edseled etawa egawas si Aaron dutun te Segradu he Lugar. Emun ebeelan din heini ne kenà sikandin ebpatey. \p \v 36 “Baal kew te midalya he lunsey he vulawan he ed-iringen te pelatu ne iukir niw zutun is menge lalag he: ‘Pehinungud te \sc Nengazen\sc*.’ \v 37-38 Ihiket niw heini ziyà te etuvangan duen te tengkulu ni Aaron pinaaǥi te hiket he meitem is kaavuavu zin, su wey maahà heini ziyà te vuked din. Ne ebpaahà heini he ed-uwiten ni Aaron is minsan hengkey he salà he nehimu te menge Israilihanen dutun te kebpemuhata zan te \sc Nengazen\sc*. Kinahanglan he layun heini idtaud ni Aaron diyà te vuked din su wey zin mepenunuat is \sc Nengazen\sc*. \p \v 39 “Linu is hevela niw he pendizalem he visti ni Aaron ne linu zaan is beeli niw he tengkulu zin, wey vakes din he kinahanglan he egkepurungan heini te eburda. \v 40 Beeli niw zaan te menge visti, menge vakes, wey menge tengkulu sikan is menge anak ni Aaron he menge maama, su ebpekeveǥey kandan te zengeg. \p \v 41 “Bistiyi nu kayi is suled nu he si Aaron wey sikan is menge anak din he maama. Ne ebpetiǥisan sikandan te lana tuus te kegkehimuwa kandan he memumuhat. Ne ipehinungud nu sikandan kediey su wey sikandan mekepenilbi kedì pinaaǥi te kebpemuhat. \p \v 42 “Peveeli niw zaan sikandan te pendizalem he visti he ebpeketambun te pid-etawan dan. Is keluǥayad kayi, ne puun te hawak taman te vuel, su wey zan kenà mevikangi. \v 43 Emun edseled si Aaron wey sikan is menge anak din duen te Tulda he Edtelevukaayan, etawa ed-uvey zan duen te pemuhatà diyà te Segradu he Lugar su ebpemuhat sikandan, kinahanglan he egemiten dan heini su edhimetayan ku sikandan emun ibpeǥawaǥawa zan is pid-etawan dan. Heini he sulunuzen pehendiyè en te egkelapislapis he kevuwazan ni Aaron is kedtumana zan kayi. \c 29 \s1 Is Kebpehinunguza ki Aaron wey menge Anak Din he menge Maama he menge Memumuhat \r (Leviticus 8:1-36) \p \v 1 “Iyan heini ul-ulaha nu te kebpehinunguza nu ki Aaron wey te menge anak din he menge maama su wey zan mekepenilbi kedì pinaaǥi te kegkememumuhat dan. Kuwa ka te sevaha he turiti he vaka wey zezuwa he meemahan he kerehidu he wazè dan sazir. \v 2 Kuwa ka te kinemeupiyahan he herina te trigu, ne veeli nu he supas, iyan, kenè nu tepayi; baal ka zaan te mamun he ed-emutan te lana he ulibu, ne vaal ke zaan te kenà mulà ed-emutan te lana, is duma zutun ebpekenipisen nu ne edezasan nu te lana. \v 3 Itaǥù nu haazà diyà te vaskit ne ipemuhat nu kayi te kedì duma te kebpemuhata nu zuen te sevaha he turiti he vaka wey zezuwa he meemahan he kerehidu. \p \v 4 “Dumaha nu si Aaron wey sikan is menge anak din he maama ziyà te idselang pehendiyà te Tulda he Edtelevukaayan, ne ipepemeziǥù nu sikandan. \v 5 Ne vistiyi nu si Aaron te menge visti te memumuhat he iyan sikan is; bisti he kemisidintru wey sikan is ipud he iyan kes ispisyal he visti te memumuhat, sikan is teleǥuey ziyà te kumeng, wey sikan is meupiya is kegkeveeli zin he vakes duen te ipud. \v 6 Tengkuluwi nu sikandin ne ipikit nu zutun sikan is midalya he vulawan he tuus he impehinungud sikandin he para te \sc Nengazen\sc*. \v 7 Kuwa ka te lana he para zà te idlana te ebpilien ku, ne ilana nu ziyà te ulu ni Aaron. \v 8 Ne ipehinungud nu zaan sikan is menge anak din he maama, ne vistiyi nu sikandan te pendizalem he visti, \v 9 tengkulu, wey vakes. Egkehimu sikandan he memumuhat taman te taman. Iyan heini paaǥi te kedhimuwa nu ki Aaron he memumuhat wey sikan is menge anak din. \p \v 10 “Uwita nu sikan is turiti he vaka ziyà te etuvangan te Tulda he Edtelevukaayan, ne keǥiyi nu si Aaron wey sikan is menge anak din he izampè dan is palad dan diyà te ulu zutun te vaka. \v 11 Ne lepaa nu haazà is baka ziyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc* diyà te gemawan dutun te Tulda he Edtelevukaayan. \v 12 Ne kuwa ka te lengesa zutun te vaka ne ipalis nu zuen te menge sungeysungey te menge suyuk duen te pemuhatà. Ne sikan is egkesamà he lengesa ivusbus nu zuen te untuzà dutun te pemuhatà. \v 13 Ne kuwaa nu is langun he tavà diyà te seled te ǥetek, ne kuwaa nu is deisey he vahin te atey, wey sikan is menge vuwà ragkes is menge tavà kayi, ne tutunga nu zuen te pemuhatà. \v 14 Ne sikan is sapù duen te vaka, lundis din, wey bituka zin, ne ziyè nu tutunga te gawas te kampu. Heini he pemuhat, pemuhat para idlumpiyu. \p \v 15 “Egkepasad haazà, iyan nu en maan kuwaa sikan is sevaha zuen te zezuwa he meemahan he menge kerehidu, ne keǥiyi nu si Aaron wey sikan is menge anak din he izampè dan is palad dan diyà te ulu zuen te kerehidu. \v 16 Lepaa nu haazà, ne uwita nu is lengesa zin, ne ipirik nu zuen te pesikilizà duen te pemuhatà. \v 17 Sepùa nu haazà is kerehidu; ne lùlui nu is bituka wey is duma he ebpemeketaǥù diyà te zizalem din ne sikan is menge paa, em-emura nu ragkes duen te ulu wey zuma he vahin. \v 18 Ne tutunga nu haazà duen te pemuhatà su pemuhat haazà he edtutungen para kedì. Is kehemut kayi he pemuhat te pinaaǥi te hapuy ne ebpekepenunuat kedì. \p \v 19 “Ne kuwaa nu en daan sikan is nesamà duen te zezuwa he meemahan he kerehidu, ne idampà ni Aaron wey te menge anak din diyà te ulu zutun is palad dan. \v 20 Ne himetayi nu haazà, ne kuwa ka te lengesa zutun ne izazas nu ziyà te kewanan he telinga ni Aaron wey kewanan he telinga zuen te menge anak din he maama, wey kewanan he tindezekelà te menge velad wey paa zan. Ne piriki nu te lengesa sikan is peliǥuy zuen te pemuhatà. \v 21 Ne kuwa ka te lengesa he zutun te pemuhatà, ne isahug nu heini te lana he para idlana ne ipirik nu haazà diyà te ki Aaron wey ziyà te menge visti zin, ipirik nu zaan duen te menge anak din, wey ziyà te menge visti zan. Dutun, si Aaron wey sikan is menge anak din he maama wey is menge visti zan, igkepehinungud en kayi te kediey. \p \v 22 “Kuwaa nu is menge tavà duen te kerehidu, sikan is melambù he ikug din, sikan is menge tavà diyà te seled te ǥetek, sikan is deisey he vahin te atey, wey sikan is menge vuwà ragkes is menge tavà kayi, wey sikan is kewanan he vuvun. Iyan heini is kerehidu pemuhat para te kedhimuwa te memumuhat he memumuhat. \v 23 Kuwa ka te supas duen te baskit he wazà tepayi he iyan sikan is supas he impemuhat kayi te kediey. Ipedsesangì nu is klasi te supas he egkuwaan nu, kuwa ka te sevaha he mamun he mid-emutan te lana he ulibu, wey sevaha he pan he wazà emuti te lana, wey senge-elad duen te menipis he supas. \v 24 Ne peǥewezi nu haazà is langun ki Aaron, wey te menge anak din he maama, ne ivayew zan haazà kayi te etuvangan ku su pemuhat haazà he ibayew. \v 25 Ne kuwaa nu haazà is menge supas diyà te menge velad dan, ne tutunga nu zutun te pemuhatà duma te pemuhat he edtutungen. Is kehemut kayi he pemuhat te pinaaǥi te hapuy ne ebpekepenunuat kedì. \v 26 Ne kuwaa nu is kumeng duen te kerehidu ne ivayew nu haazà kayi te etuvangan ku su pemuhat haazà kayi te kediey he ibayew. Iyan heini kenikew he vahin duen te kerehidu he pemuhat he para te kedhimuwa ki Aaron he memumuhat wey te menge anak din. \p \v 27 “Ipehinungud nu kayi te kedì is menge vahin duen te kerehidu he pemuhat para te kedhimuwa ki Aaron he memumuhat wey te menge anak din, ragkes en kayi is kumeng wey buvun he imbayew kayi te kedì. \v 28 Kenà egkahalin is paaǥi ku he iyan heini: Emun ebpemuhat is menge etew ku te menge pemuhat he para te meupiya he kedepità, ne sikan is kumeng wey buvun duen te ayam he ibpemuhat kinahanglan he ibeǥey ziyà te menge memumuhat. \p \v 29 “Emun ebpatey en si Aaron, sikan is menge visti zin te kegkememumuhat din kinahanglan he ibeǥey ziyà te kevuwazan din he ebpekeilis kandin te lavew he mememuhat su para igkevivisti zan haazà emun ed-urdinahan sikandan pinaaǥi te kedlenahi kandan. \v 30 Is kevuwazan ni Aaron he ebpekeilis kandin te lavew he memumuhat he edseled te Tulda he Edtelevukaayan su ebpenilbi kedì dutun te Segradu he Lugar, kinahanglan he ibivisti zin haazà is menge visti seled te pitu he andew. \p \v 31 “Kuwaa nu sikan is usa he kerehidu he neǥamit te kedhimuwa ki Aaron wey zuen te menge anak din he memumuhat, ne hilutua nu ziyà te segradu he lugar. \v 32 Ne zutun dan haazà egkeena zuma zuen te supas duen te baskit te gemawan te Tulda he Edtelevukaayan. \v 33 Iyan dà sikandan egkehimu he egkaan dutun te usa wey supas he impemuhat para mevelukasi is menge salè dan dutun te kedhimuwa kandan he memumuhat. Wazà duma he egkehimu he egkaan kayi zuma kandan su segradu heini he keenen. \v 34 Ne emun egkeume en is meselem, ke zuen pa kenà egkekaan duen te usa etawa supas kinahanglan he edtutungen haazà; kenà haazà egkeenen su segradu haazà. \p \v 35 “Tumana nu heini is insuǥù ku kenikew mehitenged te kedhimuwa ki Aaron he memumuhat wey te menge anak din. Himuwa nu is ked-urdina kandan seled te pitu he andew. \v 36 Kada andew zutun, kinahanglan he pemuhat ka te turiti he vaka he pemuhat he para idlumpiyu, su wey melumpiyuwi sikan is pemuhatà. Ne lenahi nu haazà is pemuhatà su wey ikepehinungud heini. \v 37 Ul-ulaha nu heini kada andew zutun te pitu he andew. Ne egkepurung egkehimu he segradu haazà is pemuhatà, ne ereg he idsivey para te \sc Nengazen\sc* is ebpekezegkit dutun. \s1 Is menge Pemuhat Kada Andew \r (Menge Numero 28:1-8) \p \v 38 “Kada andew kinahanglan he ibpemuhat nu zutun te pemuhatà is dezuwa he nati he kerehidu he tigsenge-tuig is keǥurang dan. \v 39 Sevaha te meselem ne sevaha te mahapun. \v 40 Dutun te kebpemuhata nu zuen te kerehidu te meselem, ne pemuhat ka te zezuwa he kilu he meupiya he kelasi he herina. Sehuǥi nu heini te senge litru he lana te veǥas te mibevayu he ulibu. Pemuhat ka zaan te senge litru he vinu he pemuhat he inumen. \v 41 Ne sikan is nati he kerehidu he ibpemuhat emun mahapun, iyan ded duma zin sikan is duma zuen te ibpemuhat emun meselem, wey iring daan duen kengezekelà. Is kehemut kayi he pemuhat te pemuhat he pinaaǥi te hapuy ebpekepenunuat kedì. \v 42 Iyan heini pemuhat he edtutungen, kinahanglan he andew-andew is ked-ul-ulaha niw kayi he pemuhat taman te sunud he menge lapis te kevuwazan. Ipemuhat niw heini kediey zutun te gemawan te Tulda he Edtelevukaayan, su zutun a ebpekidhinguma keniyu wey ebpekidlalag. \v 43 Dutun ku edhingumaa is menge kevuwazan ni Israel, ne pinaaǥi te mekeǥeǥehem he kebpekiduma ku egkehimu he segradu haazà he lugar. \v 44 Edhimuwen ku he segradu sikan is Tulda he Edtelevukaayan wey sikan is pemuhatà dutun, ne edhimuwen ku si Aaron wey is menge anak din he maama, he selakew keniyu su iyan mulà kandan he vaal is kebpemuhata kediey. \v 45 Edlumun a keniyu te menge kevuwazan ni Israel ne egkehimu a he Megbevayè niw. \v 46 Ne egketuenan niw he iyan a is \sc Nengazen\sc* he Megbevayè niw, mibpeǥawas keniyu ziyà te Ehipto su para mekelumun a ziyà te keniyu. Iyan a is \sc Nengazen\sc* Megbevayè niw. \c 30 \s1 Is Edtutungan te Beyewà \r (Exodus 37:25-28) \p \v 1 “Baal kew te pemuhatà he kayu he ekasya he para tutungà te veyewà. \v 2 Ne haazà, kinahanglan he kuwedradu he 18 he vaney is kelayat din ne 18 zaan he vaney is keluag din, ne 36 he vaney is ketikang din. Ne kinahanglan he zuen kayi menge sungeysungey ziyà te menge suyuk din he idredsè dà is kebpurmaha zuen te kebeeli zuen te pemuhatà. \v 3 Epizi niw te lunsey he vulawan is dapit te zivavew kayi, is heepat he kilid kayi, wey sikan is menge sungeysungey ziyà te menge suyuk. Ne rebitiyi niw te vulawan is peliǥuy kayi. \v 4 Ne vaal kew te zezuwa he ebpen-iringen te rintì he vulawan he para idtaud diyà te zizalem duen te ribiti ziyà te pesiziveluyà duen te pemuhatà, he para edteuzan te menge tival he idtival kayi. \v 5 Kayu he ekasya is beeli niw he menge tival ne epizi niw haazà te vulawan. \v 6 Isavuk niw heini he pemuhatà diyà te gawas duen te egkurtinahan te kurtina he ibitey ziyà te egkesineruwan duen te Kavan te Kebpekid-uyun ku keniyu. Ne zutun a he lugar ebpekidhinguma keniyu. \p \v 7 “Kada meselem emun ed-etimanen ni Aaron sikan is menge sulù, kinahanglan he edtutung sikandin dutun he pemuhatà te mehemut he veyewà. \v 8 Ne emun edtemteman din sikan is sulù ke egkesakep en, kinahanglan gihapun he edtutung sikandin te veyewà. Ne heini is kebpemuhata kedì pinaaǥi te kedtutung te veyewà, kinahanglan he kada andew is kebeeli zuen pehendiyè en te huziyan he menge lapis te kevuwazan. \v 9 Kayi he pemuhatà, kenè kew mebpemuhat te selakew he veyewà, kenè niw heini pemuhati te minsan hengkey he pemuhat he edtutungen, etawa pemuhat he gasa, etawa pemuhat he inumen. \v 10 Kesevaha te kada tuig, kinahanglan he edlumpiyuwan ni Aaron sikan is pemuhatà pinaaǥi te kebpelisi te lengesa zuen te menge sungeysungey te menge suyuk kayi. Haazà is lengesa he ibpalis, ne lengesa zuen te pemuhat he para idlumpiyu. Kinahanglan he kenè en ed-engkezan is kebeeli kayi kada tuig pehendiyè en te huziyan he lapis te menge kevuwazan; mid-isip ku heini he segradu utew he pemuhatà.” \s1 Is Buhis duen te Tulda he Ed-ezapan \p \v 11 Ne migkeǥiyan te \sc Nengazen\sc* si Moises te, \v 12 “Emun edsinsusen nu is menge kevuwazan ni Israel, kinahanglan he ebeyazan te kada sevaha he maama kayi te kediey is untung din su para wazà mezaat he egkehitavù diyà te kandin dutun te kedsinsus. \v 13 Is kada sevaha he maama he egkeragkes dutun te sinsus, kinahanglan he ebayad te heenem he gramu he pelata he edsungkad diyà te timbangan te pelata te menge memumuhat. Kinahanglan he ebayad is kada sevaha keniyu, su halad niw heini kayi te kedì. \v 14 Is langun he menge maama he 20 he tuig is penuiǥen din, pehendiyè en te metikang ne iyan sikandan ebeǥey kayi te kediey. \v 15 Is sepian, kinahanglan he kenà subra is ibayad din, ne is pubri kinahanglan he kenà kurang is ibayad din. \v 16 Gemita niw heini he selapì para te ked-etiman duen te Tulda he Edtelevukaayan. Iyan heini lugbak para te untung niw, su wey ku kenà melemlemuwi is ked-ipat keniyu.” \s1 Is Bisin \r (Exodus 38:8) \p \v 17 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, \v 18 “Baal kew te brunsi he bisin he brunsi zaan is selevukè din. Ne ziyè niw isavuk te tengàtengà te pid-elangan te Tulda he Edtelevukaayan wey zuen te pemuhatà, ne tegui niw haazà te wahig. \v 19 Ne haazà is wahig dutun, iyan egemiten ni Aaron wey te menge anak din he maama te kedlùlù te menge velad dan wey menge paa zan, \v 20 te kenè pa sikandan edseled te Tulda he Edtelevukaayan, wey kenè pa sikandan ed-uvey zuen te pemuhatà te kebpemuhat pinaaǥi te hapuy. \v 21 Kinahanglan he edlùluan dan is menge velad dan wey menge paa zan su wey zan kenà mebpatey. Heini he sulunuzen, kinahanglan he edtumanen ni Aaron wey te menge kevuwazan din taman te huziyan he lapis te menge kevuwazan.” \s1 Is Lana he Idlana \p \v 22 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, \v 23 “Kuwa ka te kinemeupiyahan he pehemut: Heenem he kilu he wahig he mira, tetelu he kilu te mehemut he sinamun, wey tetelu zaan he kilu te mehemut he calamus, \v 24 wey heenem he kilu he kasia (kinahanglan he iyan idtimbang sikan is timbangan te menge memumuhat) ne ed-umanan haazà te senge litru wey tengà he lana te ulibu; \v 25 pinaaǥi kayi beeli niw is segradu he lana he utew mehemut he para te idlana. \v 26-28 Ne gemita niw heini te kedlana te Tulda he Edtelevukaayan, wey zuen te Kavan te Kebpekid-uyun ku keniyu, wey zuen te lemisahan wey is langun he kehimanan din wey zuen te ibpehitindeg he sulù wey is langun he menge himan din, wey zuen te pemuhatà te edtutungen he veyewà, wey zuen te pemuhatà te menge pemuhat he edtutungen wey te menge gelemiten din, is bisin wey is selevukè din. \v 29 Ipehinungud nu kediey heini is langun, ne zutun, egkepurung egkehimu he segradu heini is langun ne tenged dutun, ereg he idsivey para te \sc Nengazen\sc* is ebpekezegkit duen. \p \v 30 “Ne lenahi niw zutun te lana si Aaron wey sikan is menge anak din he maama he tuus te ibpeveyveyaan niw sikandan kediey su wey zan mekepenilbi kedì pinaaǥi te kebpemuhat. \v 31 Kegiyi nu is menge Israilihanen te, ‘Heini is lana, iyan segradu he lana te \sc Nengazen\sc* he pehendiyè en te egkalapislapis he kevuwazan is kegemita zuen,’ \v 32 Kinahanglan he kenà heini idlana ziyà te etew zà duen, ne kinahanglan daan he kenè niw ed-iringan is kebeeli kayi he lana emun ebaal kew te lana he selakew en is egemitan niw zuen, su para kenà mevaleyvaley, su segradu heini he lana, ne kinahanglan he ebeǥayan niw te keveǥat is kegkesegradu zin. \v 33 Is minsan hentei keniyu he ebaal te iring kayi he lana he ibpenlana zin etawa idlana zin te zuma he etew zà duen su kenà memumuhat, ne kenè niw en sikandin isipa he zuma niw.” \s1 Is Beyewà \p \v 34 Ne migkaǥi en maan is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Kuwa kew te ibped-iiring is kezekelè din he menge pehemut he iyan heini: istakti, uniks, galbanum, wey lunsey he veyewà. \v 35 Pinaaǥi te kebpedsesehuǥa kayi, baal kew te veyewà he utew mehemut. Timusi niw haazà, ne egkelunsey wey egkehimu he segradu haaza is beyewà. \v 36 Bekbeka niw is duma kayi taman te egkepurung egkepurbus, ne isawed niw ziyà te etuvangan duen te Kavan te Kebpekid-uyun he zuen te Tulda he Edtelevukaayan, he zutun a ebpekidhinguma kenikew. Kinahanglan he ed-isipen nu heini he utew segradu. \v 37 Ne kenè kew mebaal te veyewà he para keniyu he iring din su iring te mibpenggamit kayi is ebpenggemiten niw te kebaal. Haazà he veyewà isipa niw he segradu he azen he impehinungud kayi te kediey. \v 38 Ke zuen minsan hentei keniyu he ebaal te iring dutun he veyewà su ebeelan din he pehemut din, ne kenè niw en sikandin isipa he zuma niw.” \c 31 \s1 Si Besalel wey si Oholiab \r (Exodus 35:30–36:1) \p \v 1 Ne migkeǥiyan te \sc Nengazen\sc* si Moises te, \v 2 “Pemineg ka! Mibpilì ku si Bezalel, is anak he maama ni Uri he apù ni Hur he sakup te tribu ni Juda. \v 3 Ne ed-ulinan ku sikandin pinaaǥi te ǥehem ku, ne ebeǥayan ku te ketau wey ebilidad te kebaal te minsan hengkey he vuluhaten. \v 4 Ebeǥayan ku sikandin te ketau te kebaal te mekempet he menge vutang he vulawan, pelata, wey brunsi, \v 5 te kebpurma te mahalen he menge vatu he ibpemikit, kegkurti te kayu, wey kebaal te zuma he edeyzeyanan he terebahu. \v 6 Ne nepilì ku zaan he edterebahu duma kandin si Oholiab he anak he maama ni Ahisamac te ebpuun diyà te tribu ni Dan. Ne ebeǥayan ku zaan te ebilidad is langun he menge pandey su para mehimu zan is minsan hengkey he idsuǥù ku he ebeelan he iyan is: \v 7 Tulda he Edtelevukaayan, Kavan te Kebpekid-uyun ku keniyu wey is tangeb din, is langun he menge gelemiten duen te Tulda– \v 8 sikan is lemisahan wey menge gelemiten kayi, sikan is selevukà te sulù he lunsey he vulawan wey is langun he himan kayi, sikan is pemuhatà he tutungà te veyewà, \v 9 sikan is pemuhatà te edtutungen he menge pemuhat, wey is langun he menge gelemiten kayi, sikan is bisin wey te selevukè din, \v 10 sikan is mekempet he menge visti te memumuhat he para egemiten ni Aaron wey zuen te menge anak din he maama emun ebpemuhat dan, \v 11 sikan is lana he idlana wey sikan is mehemut he veyewà he para zuen te Segradu he Lugar. Kinahanglan he ebpekepurung ebpekesungkad te insuǥù ku is kebeeli kayi te langun.” \s1 Is Andew te Kedhimeley \p \v 12 Midsuǥù si Moises te \sc Nengazen\sc* \v 13 he keǥiyi zin is menge Israilihanen: “Kinahanglan he edtumanen niw is menge ebpeveelan ku zutun te Andew te Kedhimeley, su iyan heini taman te taman he tuus diyà te pid-elangan tew he ebpetanudtanud keniyu he siak is \sc Nengazen\sc* midhimu ku sikiyu he menge etew ku. \v 14 Kinahanglan he edtumanen niw is menge ebpeveelan ku zutun te Andew te Kedhimeley, su segradu heini he andew. Is minsan hentei he kenà edsunud te ibpetuman ku mehitenged keniyan he andew, kinahanglan he edhimetayan. Is minsan hentei he edterebahu keniyan he andew, ne kenè niw en isipa he zuma niw. \v 15 Seled te heenem he andew is kedterebahu niw, piru te ikepitu he andew, ne himeley kew. Su heini he andew ne segradu para kedì, is minsan hentei keniyu he edterebahu kayi he andew ne kinahanglan he edhimetayan. \v 16-17 Umbe sikiyu is menge Israilihanen, kinahanglan he tumana niw is ibpetuman ku keniyu te Andew te Kedhimeley taman te huziyan he lapis te menge kevuwazan. Su iyan heini pirmeninti he tuus te ebpedayun he kebpekid-uyun ku keniyu. Su seled te heenem he andew mibeelan ku is langit wey is kelibutan, ne te ikepitu he andew ne midhimeley a.” \p \v 18 Ne hein nekepasad is \sc Nengazen\sc* he ebpekidlalag ki Moises diyà te puntur te Buntud he Sinai, imbeǥey zin diyà te ki Moises is dezuwa he midlumpipì he vatu he zutun isurat te Megbevayà is menge velaud din. \c 32 \s1 Is Bulawan he Ledawan te Baka \r (Deuteronomio 9:7-29) \p \v 1 Ne hein neseǥipà te menge etew he neuǥet en he wazà meketupang si Moises diyà te kandan, ne mid-amur-amur zan diyà te ki Aaron, ke sikandan te, “Kela ke zuen en mezaat he neulaula zuen te etew he si Moises he nengulu kenitew te kegawas diyà te Ehipto; umbe veeli key te ed-ezapen he ebpekepengulu kenami.” \v 2 Ne migkaǥi si Aaron diyà te kandan te, “Pemul-uta niw is bulawan he menge eritis he in-eeritis te menge esawa niw wey menge anak niw, ne uwita niw kayi te kediey.” \v 3 Ne mibpemul-ut dutun te menge etew is menge eritis dan, ne mid-uwit dan diyà te ki Aaron. \v 4 Ne migkuwa haazà ni Aaron ne midtunew zin diyà te hulmahan he mid-iring te vaka umbe neveelan haazà he ledawan he vaka. Ne migkaǥi haazà is menge Israilihanen te, “Iyan heini ed-ezapen tew he nengulu kenitew te kegawas diyà te Ehipto.” \p \v 5 Ne hein naahà ni Aaron he utew haazà ingkesuat te menge etew ne mibpevaal sikandin te pemuhatà diyà te etuvangan dutun te vulawan he vaka, ne migkaǥi sikandin te, “Keeselem duen pista he para te kebeǥey te zengeg diyà te \sc Nengazen\sc*.” \v 6 Umbe, hein meselem en, ne mid-enew is menge etew ne nemuhat dan te pemuhat he edtutungen wey pemuhat he para te meupiya he kedepità. Ne mibpemengaan wey mibpemenginum sikandan, ne mibeelan dan is egkesuatan dan te ebaal te kedlipeylipey te kedsimbaha zan dutun te ed-ezapen dan. \p \v 7 Ne migkeǥiyan si Moises te \sc Nengazen\sc* te, “Gègaani nu tupangi sikan is menge etew he mibpenguluwan nu te kegawas diyà te Ehipto su nekevaal zan te mezaat. \v 8 Wazè en meuǥet ne wazè en sikandan med-ikul ziyà te zalan he ibpeikul ku kandan; midtunew zan te vulawan ne mibeelan dan he ed-ezapen he vaka, ne mid-azap dan haazà wey mibpemuhat dan. Ne egkeǥiyen dan te iyan haazà ed-ezapen dan he nengulu kandan te kegawas diyà te Ehipto.” \p \v 9 Ne migkaǥi pa is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Utew mesinupaken heeyan he menge etew. \v 10 Ne ǥuntaan bey-ani e en kenikew su nepeukan ku en sikandan ne edèdeetan ku en sikandan. Ne iyan ke zà wey is menge kevuwazan nu edhimuwen ku he ventuǥan he nasyun.” \p \v 11 Iyan, midhangyù si Moises diyà te \sc Nengazen\sc* he iyan Megbevayè din he ke sikandin te, “He \sc Nengazen\sc*, maan is utew nu egkepeuki is menge etew nu he impeǥawas nu ziyà te Ehipto pinaaǥi te zekelà he ǥehem nu? \v 12 Emun egeraan nu is menge etew nu kenè be ebpekekaǥi is menge Ehiptohanen te iyan nu zà impeǥewasa kandan diyà te Ehipto su egeraan nu sikandan kayi te vuntud su wey maawà sikandan kayi te kelibutan? Umbe deyzey ke id-awè nu is pauk nu kandan; deyzey ke edhelinen nu is isip nu ne kenè nu zed sikandan edèdeetan. \v 13 Tentunuzi nu is menge suluǥuen nu he si Abraham, si Isaac wey si Jacob; tentenuzi nu is meheǥet he penangdù nu ziyà te kandan he ibeǥey nu kandan is utew mahabet he kevuwazan su ebpekeiring te kahabet te menge vituen diyà te zivavew, ne id-amin nu ibeǥey zutun te menge kevuwazan dan is tanà he ingkepenaad nu he ibeǥey ziyà te kandan, ne egkepengevilin dan haazà te taman te taman.” \v 14 Ne tenged kayi wazè ded leusi te \sc Nengazen\sc* te edezaat is menge etew zin. \p \v 15 Ne midtupang si Moises puun dutun te vuntud is ed-uwit duen te zezuwa he melumpipì he vatu he midsuratan te Kesuǥuan is pesiziveluyà. \v 16 Baal te Megbevayà haazà is midlumpipì he menge vatu, ne iyan en daan sikandin midsurat te menge velaud din dutun. \p \v 17 Ne hein ebpekeuvey zan en, nekezineg si Josue te utew meǥurub he menge etew, ne ke sikandin diyà te ki Moises te, “Egkezineg ku is henduen te keǥurub te tebek diyà te kampu.” \v 18 Ne migkaǥi si Moises te, “Heeyan he keǥurub, kenà uruhuyan te ebpekezaag ne kenà daan erang te egkezaag, kekenà, keǥurub te ebpemenganta.” \p \v 19 Ne hein utew en si Moises ebpekeuvey zuen te kampu, neehè din en sikan is ed-ezapen he ledawan he tudu he vaka wey is menge etew he ebpemenayew, ne zutun utew sikandin nererengiti. Ne intimbag din duen te lugtenaan te vuntud sikan is uwiten din he memelumpipì he vatu ne nengetevì haazà. \v 20 Ne migkuwa zin sikan is ed-ezapen he ledawan he vaka ne mibinsulan din. Ne hein nepasad dutun ne mibpurung din bekbeka ne insimburè din haazà diyà te wahig, ne impeinum din te menge Israilihanen. \p \v 21 Ne migkaǥi sikandin diyà te ki Aaron te, “Hengkey is mibeelan kayi te menge etew ziyà te kenikew? Su maan is midtuǥutan nu sikandan te kebaal te zekelà he salà?” \v 22 Ne midtavak si Aaron te, “Kenà a kenikew mepeuki su netuenan nu en man he heini is menge etew, susuaten he ebaal te mezaat. \v 23 Migkaǥi zan kayi te kedì te, ‘Kela ke zuen en mezaat he nehitavù duen te etew he si Moises he iyan mibpeǥawas kenami ziyà te Ehipto; umbe veeli key te ed-ezapen dey he ebpekepengulu kenami.’ \v 24 Ne impeuwit ku kandan kayi te kedì is menge zayandayan dan he vulawan, ne sikan is duen dan, mibpemul-ut dan, ne imbeǥey zan kedì ne midtunew ku haazà diyà te hapuy ne pinaaǥi zutun nehimu is ledawan te tudu he vaka.” \p \v 25 Naahà ni Moises he wazè en dewaya ni Aaron is menge etew he subre en is kedlipeylipey zan. Ne tenged dutun ed-eengitan sikandan te menge kuntada zan diyà te peliǥuy. \v 26 Umbe, midhitindeg sikandin diyà te pultahan duen te kampu zan, ne midhabet megkaǥi te, “Is minsan hentei keniyu he ebpesakup mulà te \sc Nengazen\sc*, medhengkayi te kediey!” Ne midhendiyà te kandin is langun he menge Levihanen. \v 27 Ne migkeǥiyan din sikandan te, “Is \sc Nengazen\sc* he Megbevayà te Israel, edsuǥuen kew zin is langun te kedseluniket te menge ispada niw, ne ke và dà kegkamet ne remrembanga niw heini is kampu, ne himetayi niw is lalung he menge etew, minsan menge suled niw, menge emiǥu niw, wey menge siringan niw.” \v 28 Ne mibpezumazuma zutun is menge Levihanen ne nekepatey zan te 3,000 he menge maama zutun he andew. \v 29 Migkaǥi si Moises diyà te menge Levihanen te, “Guntaan he andew insivey kew te \sc Nengazen\sc* he menge memumuhat din, su mibpenhimetayan niw minsan is menge anak niw wey menge suled niw. Umbe edtuvazan kew zin guntaan he andew.” \p \v 30 Ne hein sunud he andew, migkeǥiyan ni Moises sikan is menge etew te, “Nekevaal kew te zekelà he salà. Piru edtekezeg a ǥuntaan kayi te vuvungan, diyà te \sc Nengazen\sc*, su kela ke pezumdumahi zin ded is hangyù ku he peseyluwa kew zin te salè niw.” \v 31 Ne midlikù si Moises diyà te \sc Nengazen\sc*, ne migkeǥiyan din is \sc Nengazen\sc* te, “Nekevaal te zekelà he salà sikan is menge etew. Mibaal zan te ed-ezapen dan he vulawan. \v 32 Ne edhengyuan ku sikew he peseyluwa nu sikandan dutun te salè dan; ne emun kenè nu en sikandan ebpeseyluwen, ne penasa nu en daan is kedì he ngazan duen te libru he zutun nu ilista is menge ngazan te menge etew nu.” \p \v 33 Ne midtavak is \sc Nengazen\sc* te, “Iyan ku id-awà duen te libru ku is menge ngazan duen te nekesalà kayi te kediey. \v 34 Ne ǥenat ke en, ne zumaha nu sikan is menge etew ziyà te lugar he migkaǥi ku kenikew. Tentenuzi nu he iyan egiya keniyu is belinsuǥuen ku, iyan, egkeuma ǥihapun is timpu te kedsiluti ku keniyan te menge etew tenged te salè dan.” \p \v 35 Umbe, impaaǥi te \sc Nengazen\sc* is bangkit diyà te kandan, su geina te mid-azap dan sikan is bulawan he ed-ezapen he mibeelan ni Aaron. \c 33 \p \v 1 Ne migkeǥiyan en maan te \sc Nengazen\sc* si Moises te, “Awè ke en kayi he lugar, ne zumaha nu sikan is menge etew he impeǥawas nu puun te Ehipto, ne hendiyè kew en te tanà he insaad ku he ibeǥey ku ziyà te ki Abraham, ki Isaac wey ki Jacob wey ziyà te menge kevuwazan dan. \v 2 Ne edsuǥuen ku is belinsuǥuen ku te keǥiya keniyu, ne edsegseǥen ku puun dutun te tanà is menge Canaanhen, menge Amorihanen, menge Hitihanen, menge Pirisihanen, menge Hivihanen, wey menge Jebusihanen. \v 3 Haazà he tanà, ne meupiya wey selebpeten egkeerubasa he ebpuunan te edtudà he ǥatas wey teneb. Piru kenà a mulà eduma keniyu su geina te utew kew mesinupaken ne kela ke kenà a meketigker ne egkezeetan kew kediey te kenè kew pa ebpekeuma.” \p \v 4 Ne hein nezineg haazà duen te menge etew is mesakit he lalag, midlalew sikandan ne wazè dan en medsun-ud te menge elahas. \v 5 Su geina te mibpekeǥiyan sikandan te \sc Nengazen\sc* ki Moises te, “Utew kew mesinupaken he menge etew ne emun eduma a keniyu te minsan meǥaan dà ne egkezezeetan ku en sikiyu tenged te kenè ku kebpekaantus. Ne pemul-uta niw is menge elahas niw ne iyan e en metau ke hengkey is ebeelan ku ziyà te keniyu.” \v 6 Umbe, mibpemul-ut te menge Israilihanen is menge elahas dan dutun te ziyè dan te Buntud he Horeb. \s1 Is Tulda he Edtelevukaayan \p \v 7 Minsan ebpekahalin is kampu te menge Israilihanen ne idhalin en daan ni Moises sikan is Tulda ziyà te kenà utew uvey te kampu. Ne iyan ngazan dutun is “Tulda he Edtelevukaayan.” Is minsan hentei kandan he egkesuat he metueni zin is egkesuatan te \sc Nengazen\sc* ne edhendutun te Tulda. \v 8 Ne emun edhendutun si Moises te Tulda ne ebpemenlawang sikan is menge etew ziyà te menge tulda zan su ebentayan dan si Moises taman te kebpekeseled din dutun te Tulda he ed-ezapan. \v 9 Ne emun diyè en si Moises te seled ne ebpekevavà sikan is mekepal he ǥapun he iring te tukud, ne ziyà ebpundu te ǥemawan duen te Tulda ne ebpekidlalag is \sc Nengazen\sc* ki Moises. \v 10 Emun egkeehè en duen te menge etew ziyà te ǥemawan duen te Tulda he ed-ezapan sikan is mekepal he ǥapun he iring te tukud, ne ebpemenhitindeg sikandan is ed-azap te \sc Nengazen\sc* diyà te gemawan te kandan he menge tulda. \v 11 Ed-etuvangen en te \sc Nengazen\sc* si Moises emun edlelaǥan din; iring sikandin te etew he ebpekidlalag te emiǥu zin. Ne ed-ulì si Moises diyà te kampu. Ne sikan mulà is menguhed he maama he timbang din he iyan si Josue he anak ni Nun, ne kenà mulà ed-awà duen te Tulda. \s1 Nenaad is \sc Nengazen\sc* he Edumahan Din is menge Etew Zin \p \v 12 Migkaǥi si Moises diyà te \sc Nengazen\sc* te, “Layun a kenikew egkeǥiyi he ebpenguluwan ku heini is menge etew te kedhendiyà te tanà he ibeǥey nu kandan, iyan, wazà a kenikew keǥiyi ke hentei is ibpezuma nu kedì. Migkaǥi nu zaan he nepurung a kenikew mekilala wey igkesuat a kenikew. \v 13 Emun tutuu he nekepenunuat a kenikew, penurua a te menge paaǥi nu su para mekilala ku sikew su wey med-iseg pa is kebpekepenunuat ku kenikew. Tentenuzi nu he menge etew nu heini is menge kevuwazan ni Israel.” \v 14 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* te, “Edumahan ku sikew, wey ibpehimeley ku sikew.” \v 15 Migkaǥi si Moises te, “Emun kenè ka eduma kenami, deyzey ke kayi key zà kenikew ibpeubpà. \v 16 Is kedumahi nu kenami iyan igketueni te zuma he menge etew he nekepenunuat kenikew is menge etew wey siaken. Is kebpekiduma nu kenami iyan ibpekeviza zey te zuma he menge etew kayi te tanà.” \p \v 17 Ne migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Ebeelan ku is hangyù nu kediey, su nepurung ku sikew mekilala, wey nekepenunuat ka kediey.” \v 18 Ne ke si Moises te, “Edhangyù a ziyà te kenikew he, ipeehè nu kedì is mekeǥeǥehem he kebpekiduma nu kenami.” \p \v 19 Ne midtavak is \sc Nengazen\sc* te, “Ibpeehè ku kenikew is langun he keupiya ku ne egkeǥiyen ku ziyà te kenikew is mahal he ngazan ku he \sc Nengazen\sc*. Siak is \sc Nengazen\sc* egkehizuwan ku wey igkeǥaǥew ku is menge pinilì ku. \v 20 Kenè ku ibpaahà kenikew is kebuvuked ku su ebpatey is ebpekaahà kedì, \v 21 iyan, duen lugar he uvey ku he zuen duen batu ne egkehimu ke zutun ka te vatu edhitindeg. \v 22 Ne emun edsaǥad dutun is anlag he iyan tuus he zutun a, ne id-ahuk ku sikew ziyà te veka zutun te vatu ne id-eles ku sikew su edempaan ku haazà is beka taman te ebpekelavey ad. \v 23 Ne id-awè ku zutun is belad ku, ne egkeehè nu is peka ku piru kenè nu mulà egkaahà is kebuvuked ku.” \c 34 \s1 Is Beǥu he Melumpipì he menge Batu \r (Deuteronomio 10:1-5) \p \v 1 Ne migkeǥiyan te \sc Nengazen\sc* si Moises te, “Basbas ka te zezuwa he vatu he edlumpipien iring duen te nehuna he imbeǥey ku kenikew, ne idsurat ku zutun is menge lalag he iyan ded sikan is menge lalag he insurat ku zuen te nehuna he melumpipì he menge vatu he migevè nu. \v 2 Pengandam ka keeselem ke meselem, ne tekezeg ka ziyà te Buntud he Sinai su wey ki meked-uma ziyà te puntur. \v 3 Kinahanglan he wazà eduma kenikew, kinahanglan daan he wazà minsan sevaha he edhendiyà te minsan hendei keniyan te vuntud, wey minsan is menge kerehidu niw wey menge vaka niw kinahanglan he wazà kandan ebpekepenabtab diyà te lugtenaan keniyan te vuntud.” \p \v 4 Ne mibasbas si Moises te zezuwa he midlumpipì he vatu he iring duen te nehuna, ne zutun te sunud he andew midselemselem sikandin medtekezeg diyà te Buntud he Sinai is ed-uwit dutun, su iyan haazà insuǥù kandin te \sc Nengazen\sc*. \v 5 Ne mibulus is \sc Nengazen\sc*, ne egkaahà is gapun he zutun sikandin ne midhitindeg sikandin dutun te vuntud duma ki Moises, ne migkaǥi zin is mahal he ngazan din he \sc Nengazen\sc*. \v 6 Ne midsaǥad is \sc Nengazen\sc* diyà te etuvangan din ne mibpekezaǥing sikandin is egkaǥi te, “Siak is \sc Nengazen\sc*, Megbevayà a he veliǥeǥawen wey hihizuwen, ne kenà a melemu he egkepauk, ne ibpeehè ku is dekelà he kebmahal ku wey kebmetinumanen ku. \v 7 Ibpeehè ku is kebmahala ku te mahabet he menge etew, ne ebpeseyluwen ku is kezaat dan, kerepasan dan, wey menge salè dan. Piru edsilutan ku is mekesesalà, ragkes is menge kevuwazan dan taman te iketelu wey ikeepat he lapis te kevuwazan.” \p \v 8 Ne segugunà si Moises midluhud diyà te tanà is ed-azap te \sc Nengazen\sc*. \v 9 Ne ke sikandin te, “Nengazen, ke tutuu he nekepenunuat a kenikew, ne edhengyuan ku sikew he zumahi key kenikew. Utew mesinupaken haazà is menge etew piru peseyluwa nu is mezaat he menge ulaula zey wey menge salè dey, ne zewata key kenikew he menge etew nu.” \s1 Impetuman en Maan te menge Israilihanen is Kebpekid-uyun Din \r (Exodus 23:14-19; Deuteronomio 7:1-5; 16:1-17) \p \v 10 Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises te, “Ebaal a guntaan te paaǥi te kebpekid-uyun ku keniyu te menge Israilihanen. Ebeelan ku ziyà te etuvangan te langun he menge zuma nu is egkein-inuwan he menge vaal he wazè ku pa meveeli ziyà te minsan hendei he nasyun kayi te kelibutan. Egketuenan te menge etew kayi te peliǥuy is mekeǥeǥehem he menge vaal ku te \sc Nengazen\sc* para kenikew. \v 11 Tumana nu is menge suǥù he ibeǥey ku kenikew ǥuntaan he andew. Emun edlaus kew en, edsegseǥen ku is menge Amorihanen, menge Canaanhen, menge Hitihanen, menge Pirisihanen, menge Hivihanen wey menge Jebusihanen puun duen te tanà he insaad ku keniyu. \v 12 Kenè ka mebpekid-uyun diyà te menge etew he ebpemen-ubpà diyà te tanà he ebeyaan niw, su ebpekekaid keniyu is kebpekid-uyun niw kandan. \v 13 Umbe, pemengkaǥa niw is menge pemuhatè dan, penrupeta niw is tedeman dan he menge vatu, wey penempeza niw is menge tukud dan he simbulu te vahi he ed-ezapen dan he si Ashera. \v 14 Kenè kew med-azap te zuma he ed-ezapen, su siak is \sc Nengazen\sc*, utew a egkeepes emun duen duma he ed-ezapen niw. \v 15 Kenè kew mebpekid-uyun diyà te menge etew he ebpemen-ubpà diyà te tanà he ebeyaan niw, su emun ed-ezapen dan wey ebpemuhaten dan is menge ed-ezapen dan, ne egkehimu he edhinggaten kew zan te keduma kandan, ne egketintal kew te kegkaan te keenen he impemuhat dan diyà te menge ed-ezapen dan. \v 16 Ne egkehimu zaan he ebpemengesawa ziyà te kandan is menge anak niw he maama, ne tenged dutun egkehimu he ed-azap dan te menge ed-ezapen dutun te menge etew. \p \v 17 “Kenè kew mebaal te menge ed-ezapen niw. \p \v 18 “Tumana niw is Pista te Supas he Wazè din Tapey sumalà is kedsuǥua ku kayi ziyà te keniyu. Emun bulan te Abib ne kaan kew te Supas he Wazè din Tapey seled te pitu he andew, su iyan haazà bulan te ked-awè niw ziyà te Ehipto. \p \v 19 “Kediey he ǥaked is kinekekayan he anak niw he maama, wey is meemahan he penganey te menge uyaǥen niw. \v 20 Egkehimu he edlekaten niw is penganey te menge asnu niw pinaaǥi te kebpemuhata niw kayi te kedì te nati he kerehidu. Iyan, emun kenè niw edlekaten, kinahanglan he edhimetayan niw haazà is asnu pinaaǥi te kebunggua niw zuen. Kinahanglan daan he edlekaten niw is penganey he menge anak niw he maama. \p “Kinahanglan he wazà mebpekid-etuvang kedì he wazè din igkahalad. \p \v 21 “Terebahu kew seled te heenem he andew, iyan, dutun te ikepitu he andew ne himeley kew, minsan timpu te kebpengeradu wey tiraǥun. \p \v 22 “Silibraha niw is Pista te Kedraǥun pinaaǥi te ked-uwit kayi te kediey te egkehuna he sebpet te trigu niw, wey silibraha niw zaan is Pista te Tevas emun egketapus en is tuig. \p \v 23 “Is langun he menge maama keniyu, kinahanglan he edtampu kayi te tetelu he pista kada tuig pinaaǥi te ked-azap kedì te \sc Nengazen\sc*, he iyan Megbevayè niw te menge kevuwazan ni Israel. \v 24 Edsegseǥen ku is menge etew puun te tanà he ibeǥey ku keniyu, ne ebpekeluaǥen ku is tanè niw. Wazà edsurung etawa ed-aǥew te nasyun niw zutun te timpu te kedhengkayi niw te kediey te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè niw, pinaaǥi te kedtampu niw zutun te tetelu he pista kada tuig. \p \v 25 “Kenè niw ipemuhat kayi te kedì is lengesa he egkelepikan te minsan hengkey he edtepayan. Kinahanglan he wazà egkesamà taman te meselem duen te edlepaan niw emun Pista te Kedlavey te Belinsuǥuen. \p \v 26 “Uwita niw ziyà te valey te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè niw is kinemeupiyahan duen te egkehuna he egkeraǥun niw ziyà te tanè niw. \p “Kenè niw hilutua is nati he kambing te ǥatas te iney zin.” \p \v 27 Migkeǥiyan si Moises te \sc Nengazen\sc* te, “Isurat nu heini he menge lalag su iyan heini paaǥi te kebpekid-uyun ku kenikew wey te tivuuk he menge Israilihanen.” \v 28 Ne zutun si Moises seled te kepatan he andew wey kezukileman, ne wazè en sikandin mekekaan wey mekeinum. Ne insurat din diyà te midlumpipì he menge vatu sikan is menge lalag te \sc Nengazen\sc* mehitenged te kebpekid-uyun din kandan he iyan sikan is Sepulù he menge Belaud. \p \v 29 Midtupang si Moises puun duen te Buntud he Sinai he ed-uwit duen te zezuwa he melumpipì he vatu he midsuratan te Kesuǥuan. Nenganlag is dagwey zin su geina te nekidlalag sikandin te \sc Nengazen\sc*, iyan, wazè din haazà metueni. \v 30 Ne naahà ni Aaron wey zuen te langun he menge etew is kebpenganlag te zagwey ni Moises hein midtengtengan dan sikandin, ne nahandek sikandan he ed-uvey ziyà te kandin. \v 31 Piru mid-umew sikandan ni Moises, umbe mid-uvey si Aaron wey sikan is menge pengulu te menge keet-etawan te Israel, ne mibpekidlalag si Moises kandan. \v 32 Ne hein nepasad haazà, mid-uvey ziyà te kandin is langun he menge Israilihanen. Ne impenurù din diyà te kandan sikan is langun he menge velaud he imbeǥey te \sc Nengazen\sc* diyà te kandin diyà te Buntud he Sinai. \p \v 33 Ne emun ebpekepasad en si Moises he ebpekidlalag kandan edtembunan din is dagwey zin. \v 34 Piru emun edseled si Moises diyà te Tulda he Edtelevukaayan su ebpekidlalag te \sc Nengazen\sc*, id-awè din is tambun te zagwey zin taman te ebpekeǥas sikandin dutun te Tulda. Ne emun ebpekeǥawas en sikandin, ne egkeǥiyen din diyà te menge Israilihanen is minsan hengkey he ibpekaǥi te \sc Nengazen\sc* kandin, \v 35 ne egkaahà te menge Israilihanen is kebpenganlag te zagwey zin. Ne edtembunan din heini taman te edlikù sikandin diyà te Tulda su ebpekidlalag en maan sikandin te \sc Nengazen\sc*. \c 35 \s1 Is menge Sulunuzen dutun te Andew he Kedhimeley \p \v 1 Midtiǥum ni Moises is tivuuk he keet-etawan te Israel ne migkeǥiyan din sikandan te, “Iyan heini ibpeulaula te \sc Nengazen\sc* keniyu: \v 2 Seled te heenem he andew, beeli niw is menge terebahu niw, piru zutun te ikepitu he andew ne himeley kew, su iyan heini andew he segradu ne para heini te \sc Nengazen\sc*. Is minsan hentei he edterebahu te haazà he andew kinahanglan he edhimetayan. \v 3 Umbe kenè kew medterebahu, minsan is kedtetavun diyà te menge ed-ubpaan niw te kedsusuba te haazà he andew.” \s1 Is menge Pemuhat para te Tulda he Ed-ezapan \r (Exodus 25:1-9) \p \v 4 Migkeǥiyan ni Moises is tivuuk he keet-etawan te Israel te, “Iyan heini insuǥù te \sc Nengazen\sc* he veeli niw: \v 5 Halad kew ziyà te \sc Nengazen\sc* puun te menge azen niw. Egkehimu he edhalad kew te vulawan, pelata, brunsi, \v 6 welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan, linu, manggad he vulvul te kambing, \v 7 lundis te meemahan he kerehidu he midtinà te meriǥà, meupiya he kelasi he lundis, kayu he ekasya, \v 8 lana para idtubil te sulù, menge pehemut para te lana he idlana wey is para zuen te mehemut he veyewà, \v 9 wey vatu he uniks wey zuma pa he mahalen he menge vatu he para ibpikit duen te ipud wey zuen te teleǥuey ziyà te kumeng kayi. \s1 Is menge Gelemiten para te Tulda he Ed-ezapan \r (Exodus 39:32-43) \p \v 10 “Is langun keniyu he zuen ketau te kebaal, ne medhengkayi ne veeli zan is minsan hengkey he insuǥù te \sc Nengazen\sc*. \v 11 Beeli zan is Tulda he Ed-ezapan, is menge tambun dutun, is menge edsenggatan, is menge elavat he tabla, menge marku, menge tukud dutun, wey is menge pundasyun. \v 12 Elin daan is Kavan te Kebpekid-uyun te \sc Nengazen\sc*, is menge tival zuen, is tangeb din wey is kurtina he id-alang duen, \v 13 is lemisahan wey is menge tival kayi wey is langun he gelemiten duen; is supas he ibpemuhat diyà te etuvangan te Megbevayà; \v 14 is selevukà te sulù wey is menge gelemiten duen; is menge sulù duma is lana he idtubil zuen; \v 15 is pemuhatà he edtutungan te veyewà wey is menge tival kayi; is lana he idlana; is mehemut he veyewà; is kurtina zuen te Tulda he Ed-ezapan; \v 16 is pemuhatà te pemuhat he edtutungen, tuuǥà he brunsi, is menge tival wey is langun he gelemiten kayi; is bisin he brunsi wey is selevukè din; \v 17 is menge kurtina he ibpeliǥuy te lama wey is menge tukud din wey is menge pundasyun; is kurtina ziyà te pultahan te lama; \v 18 is menge palpal wey is menge vanting he para zuen te Tulda he Ed-ezapan wey te lama kayi, \v 19 wey is mekempet wey segradu he menge visti he para te memumuhat he si Aaron wey te menge anak din he maama he ibivisti zan emun ebpemuhat dan duen te Segradu he Lugar.” \p \v 20 Ne mid-awà is tivuuk he keet-etawan te Israel diyà te etuvangan ni Moises. \v 21 Ne is kada sevaha kandan he egkesuat he edhalad, mid-uwit din is idhalad din diyà te \sc Nengazen\sc*, he para te ibaal zuen te Tulda he Edtelevukaayan wey te langun he gelemiten kayi, wey is langun he egkinehenglanen para meveeli is menge visti te menge memumuhat. \v 22 Is langun he egkesuat he edhalad, maama wey vahi, mid-uwit te menge mahalen he menge lipit, menge eritis, menge rintì, wey nekedseselekawà he klasi te menge elahas he vulawan. Mid-uwit dan is menge vulawan dan su impemuhat dan he pemuhat he ibayew ziyà te \sc Nengazen\sc*. \v 23 Duen midhalad te welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan, linu, manggad he vulvul te kambing, lundis te meemahan he kerehidu he midtinà te meriǥà, wey meupiya he kelasi he lundis. \v 24 Is duma, mid-uwit te pelata etawa brunsi, wey menge tabla he ekasya he inhalad dan diyà te \sc Nengazen\sc*. \v 25 Is menge vahi he uluwanen he ebpenhavel, mid-uwit dan te welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan, wey linu. \v 26 Ne is menge vahi he metau he edhavel te vulvul te kambing, ne meupiya is gehinawa zan te kedhavel kayi. \v 27 Mibeǥey zaan sikan is menge pengulu zan te menge vatu he uniks wey zuma he mahalen he menge vatu he ibpikit duen te visti he ipud, wey zuen te teleǥuey ziyà te kumeng. \v 28 Duen daan imbeǥey zan he menge penaket wey lana te ulibu he para te idtubil zuen te menge sulù, wey lana he para te idlana, wey is para zuen te mehemut he veyewà. \v 29 Is langun he menge Israilihanen, maama wey vahi he egkesuat he ebeǥey, mid-uwit dan te idhalad dan diyà te \sc Nengazen\sc* he ebpuun te keputian te atey zan is kebeǥaya zan duen; ne para haazà te langun he ebpeveelan te \sc Nengazen\sc* kandan he impekaǥi zin ki Moises. \s1 Is menge Terebahanti zuen te Tulda he Ed-ezapan \r (Exodus 31:1-11) \p \v 30 Migkeǥiyan ni Moises is menge Israilihanen te, “Mibpilì te \sc Nengazen\sc* si Bezalel, is anak he maama ni Uri he apù ni Hur he sakup te tribu ni Juda. \v 31 Ebpeulinan din sikandin te Mulin-ulin din ne ebeǥayan din te ketau wey ebilidad te kebaal te minsan hengkey he vuluhaten– \v 32 ebeǥayan ku sikandin te ketau te kebaal te mekempet he menge vutang he vulawan, pelata, wey brunsi; \v 33 te kebpurma te mahalen he menge vatu he ibpemikit, kegkurti te kayu, wey kebaal te zuma he edeyzeyanan he terebahu. \v 34 Imbeǥey te \sc Nengazen\sc* diyà te kandin wey ziyà te ki Oholiab he anak he maama ni Ahisamac he nesakup te tribu ni Dan, is ketau te kebpetueni te zuma te netuenan dan pinaaǥi te kebpenurù dan. \v 35 Imbeǥey zin diyà te kandan is ketau te kebaal te langun he kelasi te terebahu: iring te kebpandey te vatu, kebaal te menge zayandayan, wey kedhavel te manggad, keburda te linu, welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan. Egkehimu zan is langun he kelasi te terebahu, wey utew sikandan metau he ebaal. \c 36 \p \v 1 “Si Bezalel, si Oholiab, wey is duma pa he mibeǥayan te \sc Nengazen\sc* te ketau wey ebilidad te kebaal te nekedseselekawà he vuluhaten iyan midterebahu te kebeeli zuen te Tulda sumalà te insuǥù te \sc Nengazen\sc*.” \p \v 2 Umbe, impetawag ni Moises si Bezalel, si Oholiab wey is duma pa he mibeǥayan te \sc Nengazen\sc* te ketau wey ebilidad te kebaal te nekedseselekawà he vuluhaten, wey utew egkesuat he edtavang te kedterebahu. \v 3 Ne imbeǥey ni Moises diyà te kandan is langun duen te inhalad te menge Israilihanen he para te kedtukuza zuen te Tulda. Ne kada meselem dutun ed-uwit is menge Israilihanen diyà te ki Moises te idhalad dan. \v 4 Umbe, mid-ewaan dèpa te menge terebahanti zuen te Tulda is terebahu zan ne midhendiyè dan te ki Moises is egkaǥi te, \v 5 “Midsubre en is imbeǥey te menge etew te egkinehenglanen te kebeeli te ebpeveelan te \sc Nengazen\sc*.” \p \v 6 Ne tenged dutun mibpekeǥiyan ni Moises is menge etew zuen te tivuuk he kampu he med-engked dan en he ed-amut te para te kebeeli zuen te Tulda he Ed-ezapan, umbe wazè en human med-uwit diyà te kandin te menge halad sikan is menge etew. \v 7 Su sikan is ingkeveǥey zan en midsubre en te egkinehenglanen para te kedhimesaza te terebahu. \s1 Is Kebeeli zuen te Tulda he Ed-ezapan \r (Exodus 26:1-37) \p \v 8 Is langun he memetau he ebpemenerebahu, ne iyan impevaal zan duen te Tulda he Ed-ezapan. Iyan migamit dan te kebaal zan dutun is sepulù he lukut he linu he miburdahan te welin he meiten is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan. Ne nepurungan meburdahi heini te zagwey te menge kirubin. \v 9 Imped-iiring dan is kezekelà te kada sevaha, 42 he ǥiek is kelayat din ne heenem he ǥiek is keluag din. \v 10 Ne impebpipikit dan is kada lelima he kurtina (umbe nehimu zà haazà he zezuwa he tiglima). \v 11 Ne mibeelan dan te ebpen-iringen te sising is manggad he meitem is kaavuavu zin is diyà te kada kilid duen te ikezuwa he apid te sevaha zutun te impikit he menge tila. \v 12 Tig-50 he mibpen-iring te sising is intaud dan diyà te kada kilid ne impedsineruwà haazà. \v 13 Ne mibaal zan te 50 he kaw-it he vulawan su wey mekedliliib sikan is menge mibpen-iring te menge sising duen te zezuwa he impebpikit he menge tila. Pinaaǥi kayi ne neveelan is Tulda he Ed-ezapan. \p \v 14 Ne mibaal zaan sikandan te tambun duen te Tulda. Ne iyan migamit dan is 11 he lukut he manggad he vulvul te kambing. \v 15 Is kada manggad ne 45 he ǥiek is keluǥayad ne heenem he ǥiek is keluag din. \v 16 Ne impebpipikit dan te edtahi haazà is lelima he tila, ne iring ded duen te nesamà he heenem. \v 17 Ne midteuzan dan te 50 he mibpen-iring te sising is kilid duen te in-apid te mibpebpikit he menge tila, \v 18 ne impedliib dan pinaaǥi te 50 he kaw-it he brunsi. \p \v 19 Ne mid-uman pa sikandan mebaal te zezuwa he tambun, is sevaha, lundis te meemahan he kerehidu he midtinà te meriǥà, ne is ikezuwa meupiya he kelasi te lundis. \p \v 20 Ne mibaal sikandan te id-elavat dutun te Tulda. Is migamit dan ne tabla he ekasya. \v 21 Is kada sevaha zutun, ne 15 he ǥiek is keluǥayad din ne dezuwa he ǥiek is keluag din, \v 22 ne migkurtiyan haazà is kada purù dutun te tabla su wey mekesumpul heini duen te sevaha pa he tabla. Iring kayi is mibeelan dan te kada tabla. \v 23 Is 20 kayi he menge tabla, ne in-elavat dan diyà te egkezivavà he parti zuen te Tulda. \v 24 Heini he menge tabla ne impehulma zan duen te 40 he peuntuzà he pelata–su zezuwa he peuntuzà te kada tabla. \v 25 Is dapit te zizaya he parti zuen te Tulda ne mid-elevatan dan te 20 he tabla, \v 26 wey impehulma zaan duen te 40 he menge peuntuzà he pelata–dezuwa he peuntuzà is kada tabla. \v 27 Is dapit te edsenlepan he vahin dutun te Tolda, he iya is divaluy kayi, mid-elevaatan dan te heenem he tabla, \v 28 wey tig-dezuwa he tabla he para ziyà te kada suyuk. \v 29 Heini he menge tabla zutun te suyuk ne melig-en is kebpedsumpula zutun te zizalem ne egkeheǥet heini ziyà te divavew pinaaǥi zutun te mid-iring te sising. Iring kayi is mibeelandan dutun te zezuwa he tabla dutun te suyuk. \v 30 Umbe, zuen walu he menge tabla he para ziyà te menge suyuk wey 16 he menge peuntuzà he pelata kada tabla, egkinahanglan te zezuwa he peuntuzà. \v 31 Ne mibaal sikandan te menge marku he kayu he ekasya he para te elavat, lelima is para te egkezizaya he vahin duen te Tulda, \v 32 lelima zaan is para te egkezivavà he vahin, wey lelima pa he para te zapit te edsenlepan he egkeiniyuǥan he vahin duen te Tulda. \v 33 Ne is ibelavag he ibpeteliwazà, duen te elavat ne intaud dan puun te kilid dutun te Tulda he Ed-ezapan pehendiyà te zivaluy he elavat. \v 34 Mid-epizan dan te vulawan sikan is menge tabla, ne mibaal sikandan te mibpen-iring te rintì he vulawan he impenaud duen te menge tabla he iyan midlugluǥan duen te menge velavag he mid-epizan daan te vulawan. \p \v 35 Ne mibaal sikandan te kurtina he linu, ne miburdahan te welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan, ne mibpurungan burdahi te zagwey te kirubin. \v 36 Ne ziyè dan haazà ipikit te mibeelan dan he heepat he menge tukud he ekasya he mibpen-epizan te vulawan wey midteuzan daan te vulawan he menge kaw-it. Ne ziyà haazà ipehulma is menge tukud te menge peuntuzà he pelata. \v 37 Ne sikan is gemawan duen te Tulda he Ed-ezapan, mibeelan dan te kurtina he linu he miburdahan te welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan. Ne utew heini mibpurungi burdahi. \v 38 Mibaal zaan sikandan te lelima he tukud he zuen duen menge kaw-it, ne impikit dan dutun sikan is kurtina. Heini he menge tukud, mid-epizan te vulawan ragkes is menge in-ulu zuen wey menge kebilya, ne impehulma heini ziyà te lelima he peuntuzà he brunsi. \c 37 \s1 Is Kebeeli zuen te Kavan te Kebpekid-uyun \r (Exodus 25:10-22) \p \v 1 Ne mibeelan eni Bezalel is Kavan te Kebpekid-uyun he kayu he ekasya, ne haazà, 45 he vaney is keluǥayad din, 27 he vaney is keluag din, ne 27 he vaney is ketikang din. \v 2 Ne mid-epizan dan te lunsey he vulawan is diyà te seled wey is diyà te gawas kayi, ne midribitiyan dan te vulawan is diyà te menge kilid kayi. \v 3 Ne mibaal sikandin te heepat he mibpen-iring te rintì he vulawan, ne impikit heini zuen te heepat he paa kayi. Tig-dezuwa is diyà te pesikilizà kayi. \v 4 Ne mibaal zaan sikandan te menge tival he kayu he ekasya he mid-epizan dan te vulawan. Tig-dezuwa is diyà te kada kilid. \v 5 Ne in-ahuk dan haazà is tival zuen te menge mibpen-iring te rintì duen te kada kilid te Kavan para metival zan haazà is Kavan. \p \v 6 Ne mibaal zaan sikandan te Kavan he lunsey he vulawan he 45 he vaney is kelayat din wey 27 he vaney is keluag din. \v 7-8 Ne mibaal sikandan te zezuwa he ledawan he kirubin he vulawan duen te kada puru te tangeb duen te Kavan. In-ubpu zà heini te kebeeli zuen te tangeb te Kavan. \v 9 Nevekar is menge pakpak duen te menge kirubin diyà te zivavew zuen te tangeb su wey zan melembungi heini. Impedsineruwà haazà is dezuwa he zutun ipetengteng te tangeb. \s1 Is Kebeeli zuen te Lemisahan he Selevukà te Supas \r (Exodus 25:23-30) \p \v 10 Ne mibaal zaan sikandan te lemisahan he ekasya, he 36 he vaney is keluǥayad din, ne 18 he vaney is keluag din wey 27 he vaney is ketikang din. \v 11 Ne mid-epizan dan haazà te lunsey he vulawan wey midribitiyan dan daan te vulawan is peliǥuy zutun. \v 12 Ne midsenipahan dan is ebpekeliǥuy ziyà te zivavew zutun te lemisahan te heepat he vaney is keluag din, ne is divavew zutun te insenipa zan, midribitiyan dan te vulawan. \v 13 Ne mibaal sikandan te heepat he mibpen-iring te rintì he vulawan, ne impikit dan heini zuen te heepat he tukud te lemisahan \v 14 uvey te senipa. Kayi zan idtaud sikan is tival he idtival zuen te lemisahan. \v 15 Heini he menge tival, ekasya he mid-epizan te vulawan. \v 16 Ne mibaal sikandan te lunsey he vulawan he menge gelemiten dutun te lemisahan he iyan is: menge pinggan, menge tasa, menge yehung, wey menge tivud he egemiten para te menge pemuhat he inumen. \s1 Is Kebeeli te Selevukà te Sulù \r (Exodus 25:31-40) \p \v 17 Mibaal zan daan te selevukà te sulù he lunsey he vulawan is paa zin, lawa zin, wey is dayandayan dutun he menge vulak, he is duma zuen wazè pa mebekar ne is duma mibekar en. Haazà is dayandayan idredsè dà is kebpurmaha kayi zuen te kebpurmaha te selevukà te menge sulù su teleubpu zà heini. \v 18 Haazà is selevukà te sulù, duen din heenem he subpang; tigtetelu is diyà te kada kilid kayi. \v 19 Is kada subpang dutun, duen din tetelu he zayandayan he menge vulak he mid-iring te vulak he almindru, he is duma, memetivurun pa, ne is duma nememekar en. \v 20 Ne is lawa zutun te selevukà te sulù, ne zuen dutun heepat he zayandayan he mid-iring te vulak he almindru he wazè pa mebekar wey mibekar en. \v 21 Duen sevaha he vulak diyà te zizalem te kada paris te subpang. \v 22 Haazà is menge zayandayan wey menge subpang, inredsè dà is kebpurmaha zuen te kebeeli zuen te lewahan te selevukà te sulù. \v 23 Mibaal zaan sikandan te pitu he sulù, menge lipit kayi, wey menge idtaya te egkeepus he pebilu zuen te sulù. Heini is langun lunsey he vulawan. \v 24 Menge 35 he kilu he lunsey he vulawan is neǥamit te kebeeli zuen te selevukà te sulù wey te langun he menge gelemiten kayi. \s1 Is Kebaal te Pemuhatà he Edtutungan te Beyewà \r (Exodus 30:1-5) \p \v 25 Mibaal zaan sikandan te pemuhatà he kayu he ekasya he para tutungà te veyewà. Kuwedradu heini; 18 he vaney is keluǥayad din wey keluaǥan din, 36 he vaney is ketikang din. Duen kayi menge sungeysungey ziyà te suyuk din he inredsè dà is kebpurmaha zuen te kebeeli kayi te pemuhatà. \v 26 Mid-epizan dan te lunsey he vulawan is dapit te zivavew kayi, is heepat he kilid kayi, wey sikan is menge sungeysungey ziyà te menge suyuk, ne midribitiyan dan te vulawan is peliǥuy kayi. \v 27 Midteuzan dan te zezuwa he mibpen-iring te rintì he vulawan is dizalem duen te ribiti ziyà te pesiziveluyà duen te pemuhatà, he para edteuzan te menge tival he idtival kayi. \v 28 Haazà is mibeelan he tival, kayu he ekasya he mid-epizan te vulawan. \v 29 Mibaal zaan sikandin te segradu he lana he para te idlana wey lunsey he veyewà he utew mehemut. \c 38 \s1 Is Kebaal te Pemuhatà te Pemuhat he Edtutungen \r (Exodus 27:1-8) \p \v 1 Mibaal zaan sikandan te kuwedradu he pemuhatà te pemuhat he edtutungen. Iyan migamit dan is kayu he ekasya. Pitu wey tengà he ǥiek is kelayat din ne pitu zaan wey tengà he ǥiek is keluag din, ne heepat wey tengà he ǥiek is ketikang din. \v 2 Mibeelan dan heini te menge sungeysungey ziyà te heepat he suyuk kayi, he inredsè dà is kebpurmaha kayi te kebeeli zuen te pemuhatà. Mid-epizan dan heini is pemuhatà te brunsi. \v 3 Is langun he menge gelemiten dutun te pemuhatà ne brunsi, he iyan is: menge selevukà te avu, menge pala, menge yahung, menge zezekelà he tinidur he para te usa, wey is menge selevukà te vaǥa. \v 4 Mibaal zaan sikandan te tuuǥà he brunsi he para zutun te pemuhatà, ne midsevukan dan te untuzà diyà te seled dutun te pemuhatà, ne ziyà haazà te liwezaan puun te zivavew. \v 5 Mibaal zaan sikandan te heepat he mibpen-iring te rintì he brunsi ne impikit dan heini ziyà te heepat he suyuk dutun te tuuǥà he brunsi. Heini is mibpen-iring te rintì ne iyan edteuzan te menge tival he idtival zutun te pemuhatà. \v 6 Is menge tival he mibeelan, kayu he ekasya he mid-epizan te brunsi. \v 7 Intaud dan sikan is menge tival zuen te mibpen-iring te rintì he ziyà te kada kilid dutun te pemuhatà su para mevinting heini. Tabla is mibeelan dan he pemuhatà he mibpuwang is seled din. \s1 Is Kebaal te Bisin \r (Exodus 30:18-21) \p \v 8 Ne mibaal sikandan te brunsi he bisin wey te untuzà kayi he brunsi zed. Is menge brunsi he migamit te kebeeli kayi, ne ebpuun diyà te brunsi he peǥelungan te menge vahi he nemenilbi ziyà te gemawan te Tulda he Edtelevukaayan. \s1 Is Kebaal te Lama te Tulda he Edtelevukaayan \r (Exodus 27:9-19) \p \v 9 Mibeelan dan te lama sikan is Tulda, ne mibpeliǥuyan dan heini te kurtina he linu. Is keluǥayad te kurtina he impelingut diyà te zivavà he kilid ne 150 he ǥiek. \v 10 Impikit dan heini he kurtina ziyà te 20 he tukud he brunsi he ziyà ipehulma te 20 daan he peuntuzà he brunsi. Is mibpikitan dan dutun te kurtina, iyan is menge kaw-it he pelata he nekepikit diyà te menge kebilya he pelata zuen te menge tukud. \v 11 Is kurtina he ziyà te zizaya he kilid 150 daan he ǥiek is keluǥayad din, ne impikit heini ziyà te 20 he tukud he brunsi he impehulma ziyà te 20 he peuntuzà he brunsi. Is mibpikitan dutun te kurtina iyan is menge kaw-it he pelata he nekepikit diyà te menge kebilya he pelata zuen te menge tukud. \p \v 12 Is kurtina he ziyà dapit te edsenlepan he kilid, 75 he ǥiek is keluǥayad din, ne impikit heini ziyà te sepulù he tukud he impehulma ziyà te sepulù daan he menge peuntuzà. Is mibpikitan dutun te kurtina, iyan is menge kaw-it he pelata he nekepikit diyà te menge kebilya he pelata zuen te menge tukud. \v 13 Is dapit te edsilaan he kilid duen te lama 75 zaan he ǥiek is keluǥayad din. \v 14 Ne zuen kayi ǥemawan he ed-elangan daan te kurtina is kilid din. Is kurtina ziyà te egkekewanan, 22 he ǥiek is keluǥayad din, ne ibpikit heini ziyà te tetelu he tukud he ibpemehulma ziyà te tetelu zaan he menge peuntuzà. \v 15 Is kurtina ziyà te egkeǥivang, 22 wey tengà he ǥiek is keluǥayad din, ne intaud heini ziyà te tetelu he tukud he impehulma ziyà te tetelu he peuntuzà. \v 16 Pudu linu he manggad is kurtina he impeliǥuy zuen te lama. \v 17 Is menge pundasyun te menge tukud, brunsi, ne is menge kaw-it wey menge kebilya kayi, ne pelata. Is menge in-ulu te menge tukud, mid-epizan te pelata. Is langun he menge tukud dutun te peliǥuy te lama, ne zuen daan menge kebilya he pelata. \p \v 18 Is kurtina ziyà te pultahan dutun te lama, ne manggad he linu he miburdahan te meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan. Ne utew heini mibpurungan te eburda. Is keluǥayad kayi, 30 he ǥiek, ne is ketikang din, pitu wey tengà he ǥiek, iring te ketikang te menge kurtina ziyà te peliǥuy zuen te lama. \v 19 Heini he kurtina, impikit diyà te heepat he tukud he impehulma ziyà te heepat daan he brunsi he peuntuzà. Is menge kaw-it wey menge kebilya zutun te menge tukud, ne pelata, wey mid-epizan te pelata is menge in-ulu zutun te tukud. \v 20 Lunsey he brunsi is menge palpal te menge vanting dutun te Tulda he Ed-ezapan. \s1 Is menge Himan he Migamit te Kebpehitindeǥa zuen te Tulda he Ed-ezapan \p \v 21 Iyan heini menge himan he neǥamit te kebpehitindeǥa zuen te Tulda he Ed-ezapan he zutun itaǥù sikan is Kesuǥuan. Heini is menge himan, inlista te menge kevuwazan ni Levi sumalà te suǥù ni Moises. Heini he vuluhaten, iyan midumala zuen si Itamar he anak ni Aaron he memumuhat. \p \v 22 Is midumala te kebenguna zuen te Tulda he Ed-ezapan, iyan si Bezalel he anak ni Uri he apù ni Hur, he ebpuun diyà te tribu ni Juda. Mibeelan din is langun he insuǥù te \sc Nengazen\sc* ki Moises. \v 23 Is umuuǥup din, iyan si Oholiab he anak ni Ahisamac, he ebpuun diyà te tribu ni Dan. Metau sikandin he edterebahu wey metau he ebpurma te meupiya he ed-ahaan, wey eburda te linu te meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan. \p \v 24 Is keveǥat te langun he vulawan he inhalad para egemiten te kebeeli zuen te Tulda he Ed-ezapan, menge 1,000 he kilu ziyà te timbangan te menge memumuhat. \p \v 25-26 Is keveǥat te langun he pelata he netiǥum, ne menge 3,520 he kilu ziyà te timbangan te menge memumuhat. Iyan mibeǥey kayi is menge etew he nelista te sinsus. Is kada sevaha kandan mibeǥey te heenem he gramu ziyà te timbangan te menge memumuhat. Duen 603,550 he etew he is keǥurang dan 20 he tuig pehendiyà te metikang is nelista te sinsus. \v 27 Is 3,500 he kilu he pelata, migamit haazà te kebaal te 100 he menge peuntuzà duen te Tulda wey menge kurtina. Nekesavuk te tig-35 he kilu is kada peuntuzà. \v 28 Is nesamà he 20 he kilu he pelata, mibeelan he menge kaw-it wey menge kebilya zuen te menge tukud, wey in-apid te menge in-ulu te menge tukud. \p \v 29 Is keveǥat te brunsi he inhalad diyà te \sc Nengazen\sc*, menge 2,500 he kilu. \v 30 Migamit heini te kebaal te menge pundasyun te menge tukud duen te menge gemawan te Tulda he Edtelevukaayan. Is duma zutun, migamit te kebaal te pemuhatà he brunsi wey te menge tuuǥà kayi, wey te langun he gelemiten dutun te pemuhatà. \v 31 Iyan ded haazà migamit dan te kebaal te menge pundasyun te menge tukud duen te alad, wey zuen te gemawan dutun te lama wey te langun he menge palpal zuen te Tulda he Ed-ezapan wey menge palpal ziyà te alad. \c 39 \s1 Is Kebeeli te menge Bisti te menge Memumuhat \r (Exodus 28:1-14) \p \v 1 Midtahì ensi Bezalel te segradu he menge visti he para te menge memumuhat sumalà te insuǥù te \sc Nengazen\sc* ki Moises. Is manggad he migamit dan welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan. Iyan daan heini klasi te manggad he migamit dan hein mibeelan dan te visti si Aaron. \s1 Is Ipud \r (Exodus 28:6-14) \p \v 2 Midtahì dan daan te ipud. Is manggad he migamit dan linu he miburdahan te welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan. \v 3 Mibaal sikandan te tanur he vulawan pinaaǥi te kedlumpipia zan duen te vulawan wey kebpenebtevasa zuen he mibpekenipis. Ne imburda zan heini te linu duma te welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan. Utew meupiya is kegkeburdaha kayi. \v 4 Dezuwa he vahin heini he visti, is peka wey sineruwan, ne impedsumpul heini ziyà te tedted din diyà te pemenayen. \v 5 Is bakes kayi, linu zaan he miburdahan te vulawan he tanur wey welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem, wey kanggan. Mibeelan dan heini sumalà te insuǥù te \sc Nengazen\sc* ki Moises. \p \v 6 Intaud dan is menge vatu he uniks diyà te selevukà he vulawan. Ne in-ukir zan dutun is menge ngazan te menge anak he maama ni Jacob. Iring heini te ked-ukir te para ibmarka. \v 7 Ne impikit dan haazà duen te menge tedted diyà te pemenayen duen te ipud su tedeman haazà he menge vatu para te menge tribu te Israel. Mibeelan dan heini is langun sumalà te insuǥù te \sc Nengazen\sc* ki Moises. \s1 Kes Teleǥuey ziyà te Kumeng \r (Exodus 28:15-30) \p \v 8 Mibaal zaan sikandan te teleǥuey ziyà te kumeng, ne utew meupiya is kegkeveeli kayi. Is manggad he migamit para kayi, ne iring ded duen te migamit dan te kebaal te visti he ipud: linu he miburdahan te vulawan he tanur wey welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan. \v 9 Heini is teleǥuey ziyà te kumeng midubli is kedlumpìa zuen ne kuwedradu heini; siyam he vaney is keleyatan din wey keluaǥan din. \v 10 Ne midteuzan dan heini te heepat he linya te mahalen he menge vatu. Is nehuna he linya, rubi, tupas, wey biril; \v 11 is ikezuwa he linya, imirald, sapiru, wey diyemanti; \v 12 is iketelu he linya, hasintu, agata, wey amatista; \v 13 ne ikeepat he linya, krisulitu, uniks, wey haspir. Ne impikit dan heini ziyà te selevukà he vulawan. \v 14 Is kada sevaha zuen te sepulù wey dezuwa he menge vatu, ne in-ukir zutun is sevaha zaan he ngazan te sevaha he anak ni Jacob, su iyan haazà edriprisintar te sepulù wey zezuwa he ebpuunan te menge kevuwazan ni Israel. Is ked-ukira zutun ne iring te ked-ukir te para ibmarka. \p \v 15 Midteuzan dan daan te rantey he lunsey he vulawan sikan is teleǥuey ziyà te kumeng. \v 16 Mibaal zaan sikandan te dezuwa he selevukà he vulawan wey zezuwa he mibpen-iring te sising he vulawan, ne impikit dan heini is dezuwa he mibpen-iring te sising diyà te zivavew he menge suyuk duen te teleǥuey ziyà te kumeng. \v 17 Ne inhiket dan sikan is dezuwa he rantey he vulawan duen te zezuwa he iring te sising he zutun te apid te kumeng he teleǥuey, \v 18 ne sikan is dezuwa he purù duen te rantey, ne impikit dan diyà te selevukà he zuen idsanggat te menge tedted diyà te pemenayen duen te ipud. \p \v 19 Mibaal zaan sikandan te zezuwa pa he mibpen-iring te sising he vulawan. Ne impikit dan heini zuen te egkeiniyuǥan duen te zizalem he menge suyuk duen te teleǥuey ziyà te kumeng, he id-apid duen te ipud. \v 20 Ne mibaal pa sikandan te zezuwa pa he mibpen-iring te sising he vulawan, ne impikit dan heini zuen te ipud diyà te zivavew te vakes kayi. \v 21 Ne impedhiketè dan pinaaǥi te meitem is kaavuavu zin he hiket sikan is dapit te zizalem he iring te sising duen te apid te kumeng he teleǥuey wey sikan is mibpen-iring te sising duen te ipud. Pinaaǥi kayi ebpekepurung ebpekepikit sikan is apid te kumeng he teleǥuey zuen te ipud. Mibeelan dan heini is langun sumalà te insuǥù te \sc Nengazen\sc* ki Moises. \s1 Is Duma pa he Bisti te menge Memumuhat \r (Exodus 28:31-43) \p \v 22 Mibaal zaan sikandan te visti he pendivavew he visti te memumuhat. Heini he visti ed-epizan duen te ipud. Is manggad he migamit dan te kedtahì kayi welin he lunsey he meitem is kaavuavu zin. \v 23 Heini he visti duen din liab he mid-epuruwan su wey kenà mevindas. \v 24 Mibpemikitan dan is peliǥuy te sidsid kayi he visti te mibpen-iring te prutas he pumigranata, he iyan mibeelan is linu he miburdahan te welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan. \v 25-26 Mibel-etan dan sikan is menge zayandayan te menge seriyew he lunsey he vulawan. Heini he visti ibivisti ni Aaron emun ebpenilbi sikandin te \sc Nengazen\sc*. Mibeelan dan heini is langun sumalà te insuǥù te \sc Nengazen\sc* ki Moises. \p \v 27 Mibaal zan daan te menge pendizalem he visti he para ki Aaron wey para zuen te menge anak din he maama; iyan migamit dan is manggad he linu. \v 28 Iyan ded daan haazà klasi te manggad he migamit dan te kebaal te menge tengkulu, menge kalù wey menge pendizalem he visti. \v 29 Is menge vakes, linu zaan he miburdahan te welin he meitem is kaavuavu zin, merudtem wey kanggan. Ne utew heini mibpurungi te eburda. Midhimu zan heini is langun sumalà te insuǥù te \sc Nengazen\sc* ki Moises. \p \v 30 Mibaal sikandan te midalya he lunsey he vulawan ne mibpe-ukiran dan heini te iring te ked-ukir te para te ibmarka. Ne iyan heini lalag he in-ukir zuen: “Insivey para te \sc Nengazen\sc*.” \v 31 Ne impikit dan heini ziyà te egkesineruwan te tengkulu ni Aaron pinaaǥi te meitem is kaavuavu zin he hiket. Mibeelan dan heini is langun sumalà te insuǥù te \sc Nengazen\sc* ki Moises. \s1 Mid-ahà ni Moises is Nepasad he Baal \r (Exodus 35:10-19) \p \v 32 Nepasad is langun he terebahu zuen te Tulda he Ed-zapan, he egngezanan daan he Tulda he Edtelevukaayan. Mibeelan te menge Israilihanen is langun he insuǥù te \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises. \v 33 Ne impeehè dan diyà te ki Moises haazà is Tulda he Ed-ezapan wey is langun he menge gelemiten dutun: is menge kaw-it, menge elavat, menge marku, menge tukud, menge pundasyun, \v 34 is tambun he lundis te meemahan he kerehidu he midtinà te meriǥà, is tambun he meupiya he kelasi he lundis, is menge kurtina; \v 35 is Kavan te Kebpekid-uyun wey is tambun din wey is menge tival kayi; \v 36 is lemisahan wey is langun he gelemiten kayi, wey is supas he ibpemuhat diyà te etuvangan te Megbevayà; \v 37 is lunsey he vulawan he selevukà te menge sulù, is ebpekelinya kayi he menge sulù, wey menge gelemiten dutun; wey is lana he idtubil te sulù; \v 38 is bulawan he pemuhatà; is lana he para te idlana; is mehemut he veyewà; is kurtina he para te gemawan duen te Tulda; \v 39 is brunsi he pemuhatà wey is tuuǥà he brunsi kayi, is menge tival zuen, wey is langun he menge gelemiten kayi; is bisin wey te selevukè din; \v 40 is menge kurtina he ibpeliǥuy zuen te lama wey is menge tukud kayi wey menge pundasyun; is kurtina te pultahan dutun te lama; is menge hiket wey menge palpal para te kurtina te lama; is langun he gelemiten dutun te Tulda he Ed-ezapan, he migngezanan daan te Tulda he Edtelevukaayan; \v 41 wey is mekempet wey segradu he menge visti he para te memumuhat he si Aaron wey te menge anak din he menge maama, he ibivisti zan emun ebpemuhat dan duen te Segradu he Lugar. \p \v 42 Mibeelan te menge Israilihanen is langun he terebahu he insuǥù te \sc Nengazen\sc* diyà te ki Moises. \v 43 Ne mibpurungan susiya ni Moises is minsan hengkey zutun, ne neehè din he sungkad is kegkeveeli te langun dutun te insuǥù te \sc Nengazen\sc*. Umbe mibpenubtuvazan sikandan ni Moises. \c 40 \s1 Is Kebpelestara wey Kebpehinunguza zuen te Tulda he Ed-ezapan \p \v 1 Ne migkeǥiyan te \sc Nengazen\sc* si Moises te, \v 2 “Dutun te egkehuna he andew te egkehuna he vulan te tuig, ne ipelastar niw en heeyan is Tulda he Ed-ezapan, he egngezanan daan he Tulda he Edtelevukaayan. \v 3 Iseled niw zutun sikan is Kavan te Kebpekid-uyun, ne elangi niw te kurtina. \v 4 Iseled niw sikan is lemisahan ne isavuk niw zutun sikan is menge gelemiten kayi. Ne elin niw iseled sikan is selevukà te sulù ne isavuk niw zutun sikan is menge sulù. \v 5 Isavuk niw sikan is pemuhatà he vulawan he edtutungan te veyewà diyà te etuvangan duen te Kavan te Kebpekid-uyun, ne itaud niw is kurtina ziyà te gemawan duen te Tulda he Ed-ezapan. \fig Tulda|src="co00844b.tif" size="span" loc="Exodus 40:1-5" copy="David C. Cook" ref="Exodus 40:1-5" \fig* \p \v 6 “Isavuk niw ziyà te etuvangan duen te Tulda he Ed-ezapan sikan is pemuhatà te edtutungen he pemuhat. \v 7 Ne isavuk niw sikan is bisin, diyà te pid-elangan duen te Tulda wey zuen te pemuhatà, ne teǥui niw haazà te wahig. \v 8 Ipenaud niw sikan is ibpeliǥuy zuen te Tulda he menge kurtina, ragkes sikan is kurtina zuen te gemawan te lama. \p \v 9 “Ne ipehinungud niw kayi te kediey sikan is Tulda wey is langun he gelemiten duen pinaaǥi te kedlenahi niw zuen te segradu he lana, ne egkehimu haazà he segradu. \v 10 Edheplasan daan haazà is pemuhatà te pemuhat he edtutungen wey is langun he menge gelemiten kayi pinaaǥi te kebpehinunguza kayi te kedì, ne egkehimu heini he segradu. \v 11 Ne ipehinungud niw zaan sikan is bisin wey is selevukè din, te iyan gihapun he paaǥi. \p \v 12 “Ne zumaha nu si Aaron wey sikan is menge anak din he maama ziyà te ǥemawan duen te Tulda he Edtelevukaayan ne ipepemeziǥù nu sikandan dutun. \v 13 Ne sun-uzi nu si Aaron duen te menge visti te memumuhat, ne lenahi nu sikandin su iyan heini paaǥi te kebpehinunguza kandin kayi te kedì, su wey mekepenilbi sikandin kediey pinaaǥi te kebpemuhat. \v 14 Dumaha nu zaan sikan is menge anak din he maama, ne ipesun-ud kandan is pendizalem he visti zan. \v 15 Ne lenahi nu sikandan iring te kedlanahi nu te amey zan, su para mekepenilbi sikandan kediey pinaaǥi te kebpemuhat pehendiyè en te huziyan he menge lapis te kevuwazan.” \v 16 Ne mibeelan ni Moises haazà is langun he insuǥù te \sc Nengazen\sc* kandin. \p \v 17 Umbe, midtukud is Tulda he Ed-ezapan dutun te nehuna he andew te nehuna he vulan dutun te ikezuwa he tuig te kegkeliwas te ked-awè dan diyà te Ehipto. \v 18 Iyan heini kedtukuza ni Moises duen te Tulda: Intaud din is menge pundasyun kayi, is menge elavat, wey menge marku te elavat, wey menge tukud. \v 19 Ne mibekar zin sikan is Tulda, ne impetaud din is menge elavat he manggad wey is tambun he iyan atep duen. Mibeelan din heini is langun sumalà te insuǥù kandin te \sc Nengazen\sc*. \v 20 Ne intaǥù din duen te Kavan sikan is melumpipì he vatu he midsuratan te Kesuǥuan, ne in-ahuk din duen te menge mibpen-iring te rintì duen te Kavan sikan is menge tival, ne midtembunan din heini. \v 21 Ne inseled din sikan is Kavan duen te Tulda he Ed-ezapan, ne intaud din sikan is kurtina su wey mezilungi haazà is Kavan te Kebpekid-uyun. \p \v 22 Ne impelastar zin is lemisahan diyà te seled dutun te Tulda, ziyà te egkezizaya he kilid, he ziyà te ǥawas duen te kurtina. \v 23 Ne insavuk din dutun te lemisahan sikan is supas he ibpemuhat diyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc*. Mibeelan din heini is langun sumalà te insuǥù kandin te \sc Nengazen\sc*. \p \v 24 Impelastar zin daan sikan is selevukà te sulù diyà te seled duen te Tulda, diyà te egkesineruwan duen te lemisahan he zapit te egkezivavà. \v 25 Ne insavuk din sikan is menge sulù diyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc*. Mibeelan din heini is langun sumalà te insuǥù kandin te \sc Nengazen\sc*. \p \v 26 Inseled din duen te Tulda sikan is bulawan he pemuhatà, ne ziyè din ipelastar te etuvangan duen te kurtina, \v 27 ne midtutung din dutun is mehemut he veyewà, su iyan haazà insuǥù te \sc Nengazen\sc*. Mibeelan din heini is langun sumalà te insuǥù te \sc Nengazen\sc* kandin. \p \v 28 Intaud din daan sikan is kurtina ziyà te gemawan duen te Tulda, \v 29 ne impelastar zin diyà te uvey te ǥemawan sikan is pemuhatà te pemuhat he edtutungen. Ne nemuhat sikandin dutun te menge pemuhat he edtutungen, wey menge pemuhat he gasa. \p \v 30 Ne insavuk din sikan is bisin diyà te pid-elangan duen te Tulda wey zuen te pemuhatà ne midteǥuan din haazà te wahig he ibpenlùlù. \v 31 Ne si Moises, si Aaron wey sikan is menge anak din he maama ebpenlùluan dan is menge velad dan, wey menge paa zan dutun. \v 32 Ebpenlùlù dan emun edseled dan dutun te Tulda etawa edhenduen dan te pemuhatà. Mibeelan dan heini is langun sumalà te insuǥù te \sc Nengazen\sc* ki Moises. \p \v 33 Ne impelastar ni Moises sikan is menge kurtina zuen te lama, he ebpekeliǥuy zuen te Tulda, wey zuen te pemuhatà, ragkes sikan is kurtina te gemawan dutun te lama. Ne nepasad ni Moises is langun he vuluhaten. \s1 Is Gapun dutun te Tulda he Ed-ezapan \r (Menge Numero 9:15-23) \p \v 34 Ne hein nepasad heini is langun netembunan te ǥapun sikan is Tulda he Edtelevukaayan he tuus te zutun is \sc Nengazen\sc*. \v 35 Ne tenged dutun kenà si Moises ebpekeseled dutun te Tulda. \v 36 Ne emun ebpeketikang sikan is gapun diyà te zivavew zuen te Tulda ne egenat heini, ne egenat daan is menge Israilihanen puun te kampu zan. \v 37 Emun kenà ed-awà duen te Tulda sikan is gapun, ne kenè dan daan edhalin. \v 38 Sikan is gapun he simbulu he zutun is \sc Nengazen\sc* he kenà ed-awà diyà te zivavew zuen te Tulda emun maandew, ne emun mezukilem duen dutun hapuy he ǥapun su para maahà heini te langun he Israilihanen dutun te kedhipanew zan.