\id 2SA - mbb OT -Philippines 2014 (DBL -2014) \ide 65001 - Unicode (UTF-8) \rem Copyright: Kermit Titrud (2012) \h 2 Samuel \toc1 2 Samuel \toc2 2 Samuel \toc3 2Sam \mt1 2 Samuel \c 1 \s1 Netudtulan si David he Minatey en si Saul \p \v 1 Hein minatey en si Saul midlikù ensi David diyà te Ziklag te nezaag dan en dutun is menge Amalikanhen. Dezuwa he andew sikandan dutun te Ziklag. \v 2 Iketelu he andew, zuen nekeuma zutun te Ziklag he etew he ebpuun diyà te kampu ni Saul, he nengevindas is kumbalè din, ne nepurung te eliyavuk is ulu zin su ibpeehè din he edlalew sikandin. Midhendiyà sikandin te ki David ne midluhud su edtahud kandin. \v 3 Mid-insaan sikandin ni David te, “Hendei ke ves ebpuun?” Midtavak sikandin te, “Mibpelaǥuy a puun te kampu te menge Israilihanen.” \v 4 Mid-insaan ni David te, “Maan, hengkey ves is neulaula? Tezemi a.” Migkaǥi sikandin te, “Nemelaǥuy en is menge sundaru te Israel dutun te tebek. Utew mezakel kandan is nengepatey, apil en si Saul wey is anak din he si Jonatan.” \v 5 Mid-insà si David, “Maan is netuenan nu he minatey en si Saul wey si Jonatan?” \v 6 Midtavak haazà is menguhed pa he etew te, “Hein diyè e pa te Buntud he Gilboa, ne neehè ku si Saul zutun is nesendiǥan din dà is bangkew zin. Ne is menge kuntada zin ne mid-uvey en diyà te kandin is ed-untud te menge kerwahi wey menge kudà. \v 7 Kedlingì din ne neehè e zin ne mid-umew e zin. Midtavak a te, ‘Hengkey is igkeuǥup ku kenikew?’ \v 8 Mid-insaan e zin ke hentei a. Midtavak a te Amalikanhen a. \v 9 Ne migkeǥiyan e zin te, ‘Uvey ka kayi wey a himetayi en, su henduen be te ibpatey ku en heini is palì ku.’ \v 10 Ne mid-uvayan ku sikandin ne midhimetayan ku su netuenan ku he kenè en sikandin dutun egkeuyag te palì din. Ne migkuwa ku heini is kuruna te ulu zin wey rintì din, ne mid-uwit ku kayi te kenikew, datù.” \p \v 11 Dutun mibindas ni David wey te langun he menge sakup din is menge kumbalè dan su ibpeehè dan is kedlalew zan. \v 12 Nemenineǥew zan wey mibpuasa taman te mezukilem su midruǥur zan ki Saul, wey te anak din he si Jonatan, wey te nasyun he Israel, he menge etew te \sc Nengazen\sc*, su utew mezakel kandan is nengepatey te tebek. \v 13 Ne mid-umanan insai ni David haazà is betan-en he mibpenudtul kandin te, “Hendei ka ed-ubpà?” Midtavak sikandin te, “Amalikanhen a he ziyà med-ubpà te tanè niw he Israel.” \v 14 Mid-insaan ni David te, “Maan is wazè ka mahandek he edhimatey te hadì he pinilì te \sc Nengazen\sc*?” \v 15-16 Migkeǥiyan ni David haazà is Amalikanhen te, “Iyan ke zà hinungdan te kemetayen nu. Iyan ka nenistiǥus te keugelingen nu he iyan ka iyan midhimatey te pinilì te \sc Nengazen\sc* he hadì.” Ne migkeǥiyan ni David is sevaha te menge sakup din te, “Hengkayi ka, himetayi nu heini!” Ne zutun midhimetayan din. \s1 Is Penhulùhulù ni David Bahin te Kedlelawi Zin ki Saul wey ki Jonatan \p \v 17 Migarey si David te penhulùhulù te kedlelawi zin ki Saul wey te anak din he si Jonatan, \v 18 ne insuǥù din he ibpenurù heini ziyà te menge meǥinged te Juda. Migngezanan heini te Kanta te Kedlalew, ne insurat heini ziyà te libru ni Jashar. Iyan heini penhulùhulù din: \q1 \v 19 “Menge Israilihanen, nemematey en is dungganen he menge pengulu ziyà te menge vuvungan te Israel. \q1 Nemematey en daan is memevurut he sundaru niw! \q1 \v 20 Kenà heini tudtula ziyà te inged he Gat, minsan diyà te menge zalan te inged he Ashkelon, \q1 su kela ke ikelipey zà heini te menge vahi te menge Filistihanen he wazà mekekilala te Megbevayà. \q1 \v 21 Berakat he wazè en uzan wey ke zehemug be, ziyà te menge vuntud he Gilboa wey verakat daan he wazè en edtuvù he menge pinemula ziyà te menge vevesukà kayi para idhalad te Megbevayà. \q1 Su keniyan buringi te menge kuntada is kelasag te mevurut he hadì he si Saul. \q1 Ne wazè en melenahi heini he kelasag para mebmetilak. \q1 \v 22 Pinaaǥi te ispada ni Saul wey te panà ni Jonatan, mezakel is nepatey zan he memevurut he menge kuntada zan. \q1 \v 23 Utew mibmahal te menge Israilihanen si Saul wey si Jonatan su nesuatan dan sikandan. \q1 Wazè dan mekedsuwey taman te kemetayen dan. \q1 Diyà te tebek, henduen be te meǥaan pa sikandan te vanug wey mezesen dan pa te erimaung. \q1 \v 24 Sikiyu is menge vahi te Israel, rurun kew para ki Saul. \q1 Su tenged kandin nekevivisti kew te mahal he visti wey menge elahas he vulawan. \q1 \v 25 Nemematey en is menge memevurut he sundaru te Israel te tebek. \q1 Minatey en si Jonatan diyà te menge vuvungan. \q1 \v 26 Utew mesakit is gehinawa ku tenged kenikew, Jonatan, he suled ku! \q1 Pelanggè ku utew sikew, su is kebmahala nu kedì, ne lavew pa te kebmahal nu te menge vahi. \q1 \v 27 Nemematey en is memevurut he menge sundaru te Israel. \q1 Is menge ǥumaan dan ne nengetazin en.” \c 2 \s1 Nehimu si David he Hadì te Juda \p \v 1 Nepasad haazà, nenginginsà si David te \sc Nengazen\sc*, “Edlikù e ve ziyà te sevaha he inged he sakup te Juda?” Midtavak is \sc Nengazen\sc* te, “Uya.” Mid-insà si David te, “Hendei?” Midtavak is \sc Nengazen\sc* te, “Diyà te Hebron.” \v 2 Dutun migenat si David duma is dezuwa he esawa zin he si Ahinoam he tig-Jezreel wey si Abigail he esawa zengan ni Nabal he tig-Carmel. \v 3 Miduma ni David is menge sakup din apil is pemilya zan, ne ziyè dan med-ubpà te Hebron wey ziyà te menge lugar he nengekelingut kayi. \v 4 Hein nepiraan en sikandan dutun, midhendiyà te Hebron is menge pengulu te Juda ne midlenahan dan is ulu ni David he tuus te iyan en sikandin nehimu he hadì te Juda. \p Hein netuenan ni David he is menge tig-Jabesh Gilead iyan midleveng ki Saul, \v 5 midsuǥù sikandin diyà te ibpepenudtul ziyà te kandan he egkaǥi te, “Berakat he tuvazi kew te \sc Nengazen\sc* te impeehè niw he zekelà is kedmahal niw ki Saul te egalen niw pinaaǥi te kedlevenga niw kandin. \v 6 Berakat he ipaahà te \sc Nengazen\sc* is gaǥew zin wey kebmetinumanen din diyà te keniyu, ne ibpeehè ku zaan is kebpurungi ku keniyu tenged te mibeelan niw. \v 7 Ne ǥuntaan, pekelig-en kew wey pekevurut kew minsan te minatey en si Saul he egalen niw. Iyan a mibpilì te menge tig-Juda he iyan hadì dan.” \s1 Midtebek is Pemilya ni David wey ni Saul \p \v 8 Dutun he timpu, is peremandar te menge sundaru ni Saul he si Abner he anak ni Ner midhendiyà te Mahanaim. Miduma zin si Ishboshet he anak ni Saul. \v 9 Dutun impahayag ni Abner he iyan si Ishboshet hadì te tivuuk he Israel, ragkes en kayi is menge lugar ziyà te Gilead, Ashuri, Jezreel, Efraim, wey Benjamin. \v 10 Ne 40 he tuig is keǥurang ni Ishboshet hein nehimu sikandin he hadì te Israel, ne midhadì sikandin seled te zezuwa he tuig. Is menge tig-Juda mulà, si David is migkilala zan he hadì dan, \v 11 ne midhadì dutun si David seled te pitu he tuig wey heenem he vulan. Diyà sikandin med-ubpà te Hebron. \p \v 12 Sevaha zutun he andew, midhendiyà si Abner te Gibeon is ebpuun diyà te Mahanaim he zuma zin is menge sakup ni Ishboshet. \v 13 Midsinuǥung sikandan ni Joab he anak ni Zeruya wey te menge sakup ni David diyà te peneng te Gibeon. Nememinuu is grupu ni Abner ziyà te zivaluy he vahin dutun te peneng ne nememinuu zaan diyà te zivaluy zaan he vahin is grupu ni Joab. \v 14 Ne migkeǥiyan ni Abner si Joab te, “Ibpedtebek ta is duma he menge ventuǥan he sundaru ta kayi te etuvangan ta.” Midtavak si Joab te, “Uya!” \v 15 Dutun midhitindeg is 12 he menge sakup ni Ishboshet he ebpuun te tribu ni Benjamin para ebpekidtebek wey is 12 zaan he sakup ni David. \v 16 Midhitindeg dan ne mibpeǥewǥewezè dan diyà te ulu ne mibpezungdunggavey zan taman te naamin dan mebpematey. Umbe iyan ngazan dutun he lugar te Gibeon is Helkat Hazurim. \v 17 Ne zutun mibpurung medtebek haazà is dezuwa he grupu. Te haazà he andew nezaag si Abner wey is menge sakup te Israel te menge sakup ni David. \p \v 18-19 Ne zutun, is tetelu he anak ni Zeruya he si Joab, Abishai, wey si Asahel nekezuma te tebek. Si Asahel utew meǥaan he ebpelelaǥuy he henduen te selazeng, ne midal-as din si Abner he wazà kedlilingey. \v 20 Hein kedlilingey ni Abner, neehè din sikandin ne mid-insaan din te, “Sikew ve heeyan Asahel?” Midtavak si Asahel te, “Uya.” \v 21 Ne migkeǥiyan ni Abner sikandin te, “Kenè e en kenikew leyasa, iyan nu en leyasa haazà is duma ku he sundaru, ne eǥawa nu is menge ǥumaan din.” Piru wazà mebpemineg si Asahel. \p \v 22 Mid-uman megkaǥi si Abner ki Asahel te, “Engkezi ad kenikew te edlayas! Kenà a kenikew peǥesa te kedhimatey kenikew. Egkeeled a he ebpekid-etuvang te suled nu he si Joab emun egkepatey ku sikew.” \v 23 Piru wazà iyan engkezi ni Asahel te edal-as si Abner, umbe mibpilak din te vangkew zin diyà te ǥetek, ne midlambas diyà te peka zin. Nepiley sikandin ne segugunà mibpatey. Is menge etew he ebpekevayà dutun he lugar te nepetayan ki Asahel ne edteren. \p \v 24 Hein netuenan ni Joab wey ni Abishai is neulaula, midal-as dan si Abner. Hein midsanlep en is andew, nekeuma zan diyà te vuntud te Ama uvey te Gia, he ziyà te kilid te zalan he ibpehendiyà te sibsivayan te Gibeon. \v 25 Impaamur-amur ni Abner ziyà te puntur te menge vuvungan is menge sundaru he ebpuun te tribu ni Benjamin para ed-andam te kebpekidtebek. \v 26 Migkulahì ni Abner si Joab te, “Pedayun en be is kebpehimhimetayè tew? Wazè nu ve meisip-isip he is pangkus kayi iyan is kepezumdumutà? Maan is kenè nu egkezawey is menge sakup nu he edal-as kenami te menge kezuzumahi niw?” \p \v 27 Midtavak si Joab te, “Emun wazè ka megkaǥi, ibpesarig ku kenikew, kayi te etuvangan te uuyag he Megbevayà, ne edel-asen ka pezem te menge sakup ku taman te egkepawà.” \v 28 Ne impezaǥing ni Joab is budyung ne midteren is langun he menge sakup din he edal-as te menge tig-Israel. Ne zutun neengked is tebek. \v 29 Dutun tivuuk he mezukilem is kedhipanew ni Abner wey is menge sakup din dutun te Araba. Ne midrapas dan dutun te Wahig he Jordan, ne midlaus dan he edhipanew taman te meselem taman te nekeuma zan diyà te Mahanaim. \p \v 30 Dutun te ked-engkezi ni Joab te kedal-as ki Abner, ne mid-ulì sikandin duma is menge sakup din. Hein netiǥum dan en ne netuenan din he 19 is nepatey te sakup ni David gawas ki Asahel. \v 31 Piru is nepatey he sakup ni Abner ne 360, diyà heini ebpuun te tribu ni Benjamin. \v 32 Migkuwa eni Joab is minatey he lawa ni Asahel ne inleveng diyà te midlevengan te amey zin diyà te Betlehem. Ne zutun tivuuk he mezukilem is kedhipanew zan, ne nekeuma sikandan diyà te Hebron. \c 3 \p \v 1 Iyan haazà puunà te meluǥayad he tebek te edapig ki Saul wey te edapig ki David. Ed-iseg ebmelig-en is grupu ni David ne ebmeluya mulà is grupu ni Saul. \p \v 2 Iyan heini menge anak ni David he neetew ziyà te Hebron. Is kinekekayan iyan si Amnon he anak din diyà te ki Ahinoam he tig-Jezreel. \v 3 Is ikezuwa iyan si Kileab he anak din diyà te ki Abigail te esawa zengan ni Nabal he tig-Carmel. Is iketelu iyan si Absalom he anak din diyà te ki Maaca he anak ni Hadì Talmai ziyè te Geshur. \v 4 Is ikeepat iyan si Adonia he anak din diyà te ki Hagit. Is ikelima iyan si Shefatia he anak din diyà te ki Abital. \v 5 Ne is ikeenem iyan si Itream he anak din diyà te ki Egla. Iyan sikandan impen-anak diyà te Hebron he menge anak ni David. \s1 Mid-amur si Abner ki David \p \v 6 Dutun te kemulu pa is tebek te midapig ki David wey midapig ki Saul, si Abner is melig-en he pengulu te midapig ki Saul. \v 7 Ne sevaha he andew, migkeǥiyan ni Ishboshet si Abner te, “Maan is midhulizan nu is sevaha he esawa te amey ku he si Saul?” Is bahi he ibpesavut ni Ishboshet iyan si Rizpa he anak ni Aya. \v 8 Utew nepauk si Abner zutun te migkaǥi kandin ni Ishboshet, ne midtavak sikandin te, “Kunaan nu vuwa ke edluivan ku en is amey nu, ne ziyà a edapig te Juda? Puun pa zengan mid-unungan ku is amey nu wey is pemilya zin wey menge emiǥu zin, ne wazè ku iveǥey ki David. Guntaan edhelezan a kenikew he nekesalà a keniyan te vahi! \v 9 Emun iyan heeyan, ne deyzey pa ke ed-uǥupan ku si David he metuman is saad kandin te \sc Nengazen\sc*, ne verakat he siluti a te Megbevayà emun ke kenè ku sikandin edtevangan. \v 10 Midsaad is \sc Nengazen\sc* he kenè din en ibpahadì is minsan hentei he kevuwazan ni Saul, kekenà, si David en is edhimuwen din he hadì te Israel wey Juda, puun te Dan taman te Beersheba.” \v 11 Wazè en medtavak si Ishboshet su nahandek sikandin ki Abner. \p \v 12 Ne midsuǥù si Abner te menge etew he ebpekeǥiyan si David te, “Sikew is engayan he edhadì te tivuuk he tanà te Israel. Baal ka te kesebutan ta, ne edtevangan ku sikew he mesakup nu is tivuuk he nasyun te Israel.” \v 13 Midtavak si David te, “Uya, ebaal a te kesebutan ta, asal duen ku zaan hangyù kenikew: emun edlikù ka kayi te kedì ne uwita nu is esawa ku he si Mical he anak ni Saul.” \p \v 14 Midsuǥù si David te etew he ibpepenudtul ziyà te ki Ishboshet te, “Ilikù nu kayi te kedì is esawa ku he si Mical. Su 100 he Filistihanen is midhimetayan ku ne migkuwa ku is lundis te purù te sineruwan dan he iyan sunggud ku te ked-esewaa ku ki Mical.” \v 15 Umbe, midsuǥù si Ishboshet he ibpekuwa si Mical ziyà te nekeesawa kandin he si Paltiel he anak ni Laish. \v 16 Ne si Paltiel, midtinundug sikandin ki Mical he edsineǥew taman te Bahurim. Migkeǥiyan ni Abner si Paltiel he med-ulì en. Ne mid-ulì en daan sikandin. \p \v 17 Mibpekidsebutà si Abner wey menge sineriǥan te Israel. Migkaǥi sikandin te, “Neuǥet en he egkesuat kew he iyan egkehimu he hadì si David. \v 18 Guntaan, egkehimu tew en su midsaad is \sc Nengazen\sc* he pinaaǥi te suluǥuen din he si David, edlibriyen din is keet-etawan din he menge Israilihanen su wey kenè en sikandan egkeveyveyaan te menge kuntada zan wey te menge Filistihanen.” \v 19 Mibpekidlalag daan si Abner te tribu ni Benjamin. Ne midhendiyà sikandin te Hebron te kebpenudtul ki David he ed-uyun is menge etew te Israel wey te Benjamin he iyan en hadì dan sikandin. \p \v 20 Hein nekeuma si Abner ziyà te Hebron duma is 20 he menge sakup din, migastu si David para kandan. \v 21 Migkeǥiyan ni Abner si David te, “Mahal he Hadì, pemineǥa a kenikew su edhipanew a ǥuntaan su egkeǥiyan ku is langun he etew te Israel he med-uyun dan he iyan ka hadì dan. Ibpevaal ku sikandan te kesebutan he edewaten ke zan he hadì dan. Ne pudu nu en egkehedii is egkesuatan nu he edhedian.” Umbe impeǥenat ni David si Abner he wazè din menuwa. \s1 Midhimetayan ni Joab si Abner \p \v 22 Nekeuma si Joab wey is duma he menge sakup ni David diyà te Hebron he ebpuun te kebpengayew, ne utew zekelà is neuwit dan he naaǥew zan. Piru wazè en diyà si Abner su impeǥenat en ni David he wazè din menuwa. \v 23 Hein netuenan ni Joab he midhendiyà si Abner te hadì he wazà menuwa, \v 24 midhendiyà si Joab te hadì he egkaǥi te, “Hengkey ves is baal nu? Midhengkayi en si Abner, maan is impeǥenat nu pa? Ne, guntaan wazè en sikandin! \v 25 Nekilala nu en si Abner. Midhendini sikandin su edlimbungan ke zin, wey ebpeniizan din is langun he ebeelan nu.” \v 26 Mid-awà si Joab dutun te ki David ne midsuǥù he ibpezal-as si Abner. Neseutan dan si Abner ziyà te teheb he Sira ne miduma zan wey mekelikù diyà te Hebron. Piru wazà heini metueni ni David. \v 27 Hein diyè en si Abner te Hebron, miduma sikandin ni Joab diyà te pultahan te inged he iyan dan dà is dezuwa. Mid-ekalan din te zuen dan kun edlelaǥen. Hein nekeuma zan dutun midunggab ni Joab si Abner ziyà te getek su impenimales din is kedhimetayi ni Abner ki Asahel te suled din. Ne minatey si Abner. \p \v 28 Hein netuenan haazà ni David, ke sikandin te, “Nesayud is \sc Nengazen\sc* he siak wey is menge sakup ku ne wazà keseyuzan te kemetayen ni Abner he anak ni Ner. \v 29 Si Joab wey is pemilya zin iyan duen din televaken. Deyzey pezem ke is pemilya zin ne letuni te zaru he ebpenggewasan te meremerik is sudiyè dan, duen daru te lundis, mengehimu he inutil wey mebpematey te tebek wey layun bitila.” \v 30 (Iyan hinungdan te kedhimetayi ni Joab wey ni Abishai he suled din ki Abner su midhimetayan daan ni Abner is suled dan he si Asahel hein kedtebek diyà te Gibeon.) \p \v 31 Dutun migkeǥiyan ni David si Joab wey kes langun he menge zuma zin te, “Bindasa niw is menge kumbalè niw, wey iyan niw ikukumbalà is saku. Ne ilalew niw si Abner zutun te edhipanew kew ziyà te egkehunaan te minatey he lawa ni Abner zutun te kedlevenga kandin.” Miduma si Hadì David te kedleveng. \v 32 Diyà ileveng si Abner te Hebron; midsineǥew si Hadì David dutun te kedleveng. Midsineǥew is langun dutun he miduma te kedleveng. \v 33 Migkanta si Hadì David kayi he penhulùhulù para ki Abner: \q1 “Maan is minatey si Abner he iring te sevaha he selaan? \q1 \v 34 Wazà bekusa is menge velad wey menge paa zin; midhimetayan sikandin te lalung he menge etew.” \p Midsineǥew en maan is langun he menge etew tenged ki Abner. \v 35 Wazà megkaan si David dutun he andew, ne midteǥel sikandin te menge etew he ibpekaan. Piru midsesapà si David he egkaǥi te, “Berakat he purungi a siluti te Megbevayà ke egkaan a te minsan hengkey te kenè pa edsanlep is andew.” \v 36 Utew nengelipey is menge etew zutun te migkaǥi ni David, wey kenà iyan dà ingkelipey zan haazà, kekenà, elin daan is langun he mibeelan ni David. \v 37 Umbe, netuenan human te menge etew te Israel he si Hadì David wazè din kelevetan te kemetayen ni Abner. \p \v 38 Ne migkeǥiyan ni David is menge sakup din te, “Wazè niw ve mesavut he is minatey ǥuntaan he andew sevaha he ventuǥan he egalen te Israel? \v 39 Ne minsan iyan a mibpilì he hadì guntaan, kenè ku egkeveyveyaan si Joab wey si Abishai, he menge anak ni Zeruya. Nereǥenan a utew kandan. Umbe, iyan en is \sc Nengazen\sc* ebales te lalung he menge etew te kelelalung he menge vaal zan.” \c 4 \s1 Midhimetayan si Ishboshet \p \v 1 Hein netuenan ni Ishboshet, he anak ni Saul, he midhimetayan si Abner ziyà te Hebron, utew nahandek sikandin wey is langun he tig-Israel. \v 2 Duen dezuwa he sakup ni Ishboshet he iyan mibpengulu te kedsurung diyà te inged te menge kuntada zan. Si Baana wey si Recab. Menge anak sikandan ni Rimon he tig-Beerot, he ebpuun te tribu ni Benjamin. Heini is Beerot sakup te Benjamin, \v 3 su is nehuna he mid-ubpà kayi ne mibpemelaǥuy zan diyà te Gitaim, ne taman guntaan dutun dan en he meǥinged te kenà kandan he tanà. \p \v 4 Gawas ki Ishboshet duen pa kevuwazan ni Saul he nesamà he iyan si Mefiboshet, he anak ni Jonatan. Lelime en he tuig is penuiǥen din te kebpatey ni Saul wey si Jonatan diyà te Jezreel. Hein netuenan duen te egahat ki Mefiboshet he minatey en si Saul wey si Jonatan, migègaanan din enawa sikandin ne mibpelaǥuy. Dutun te utew zin kegkezeǥusu he ebpelaǥuy, nelekaan din haazà is batà umbe nehimu he begelid heini. \p \v 5 Ne sevaha he andew, midhendiyà te valey ni Ishboshet si Recab wey si Baanah he menge anak ni Rimon he tig-Beerot. Neudtu zutun is andew te kebpekeuma zan; si Ishboshet ne ebperperenggey. \v 6-7 Ne midseled dan su uvag kun egkuwa zan te trigu. Ne midseled sikandan diyà te ruǥu ni Ishboshet ne zutun sikandin te katri zin edhidhizeǥà ne segugunè dan dunggava ziyà te getek. Ne midtamped dan is lieg din ne migkuwa zan is ulu ne mid-uwit dan te ebpelaǥuy ne ziyè dan mebayà te Araba te tivuuk he mezukilem. \p \v 8 Hein nekeuma zan diyà te Hebron, mid-uwit dan is ulu ni Ishboshet diyà te ki David he ke sikandan te, “Heini en is ulu ni Ishboshet he anak duen te kuntada nu he si Saul he edhimatey pezem kenikew. Iyan is \sc Nengazen\sc* mibales diyà te ki Saul ǥuntaan wey ziyà te menge kevuwazan din para kenikew.” \v 9 Midtavak ni David sikandan te, “Egkeǥiyen ku keniyu is tutuu kayi te etuvangan te uuyag he \sc Nengazen\sc* he iyan midluwas kedì te langun he ebpekekaid. \v 10 Duen etew he midhendiyà te kedì diyà te Ziklag he nenudtul te minatey si Saul. Mid-isip din he igkesuat ku is kedtudtuli zin kedì. Piru impezakep ku sikandin ne midhimetayan ku. Iyan haazà suhul ku kandin te tudtul zin kedì. \v 11 Guntaan, sikiyu is menge mezaat is menge ulaula edsilutan ku sikiyu te subra pa kayi, su midhimetayan niw is etew he wazè din salà, he ziyè dà edhidhizeǥà te keugelingen din he valey zutun te hizeǥeey zin. Ebpeveyazan ku heini keniyu is kedhimetayi niw kandin para mahanew kew zaan kayi te kelibutan.” \p \v 12 Umbe, mibmenduan ni David is menge sakup din he ibpehimetayan si Recab wey si Baana. Ne midtuman dan haazà. Midpenamped is menge velad wey is menge paa zan ne imbitey is lawa zan diyà te peneng diyà te Hebron. Migkuwa zan is ulu ni Ishboshet ne inleveng dan diyà te midlevengan ki Abner ziyà te Hebron. \c 5 \s1 Nehimu si David he Hadì te Israel \r (1 Cronica 11:1-9) \p \v 1 Midhendiyà is langun he tribu te Israel te ki David diyà te Hebron he egkaǥi te, “Menge kezuzumahi key kenikew. \v 2 Puun pa zengan, minsan te iyan pa si Saul hadì dey, ne iyan ke pa nengulu te menge Israilihanen te kebpekidtebek. Ne migkeǥiyan ka te \sc Nengazen\sc* te, ‘Elimahi nu is menge etew ku he Israilihanen te iring te ked-elima te ebantey te menge kerehidu. Iyan ka egkehimu he pengulu zan.’ ” \p \v 3 Umbe, ziyà te Hebron, mibaal si David te kebpekid-uyun te menge pengulu te Israel ziyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc*, ne midlenahan dan is ulu ni David te lana he ibpeehè dan he iyan en sikandin hadì te Israel. \v 4 Ne 30 he tuig is keǥurang ni David hein nehimu sikandin he hadì, ne midhadì sikandin seled te 40 he tuig. \v 5 Pitu he tuig wey heenem he vulan is kedhadì din diyà te Juda hein diyè pa med-ubpà sikandin te Hebron, ne 33 he tuig is kedhadì din te tivuuk he Israel wey Juda hein diyà sikandin med-ubpà te Jerusalem. \s1 Is Kegkeeǥawa ni David te Jerusalem \p \v 6 Duen timpu he migenat si David wey is menge sakup din pehendiyà te Jerusalem su edsurungen dan is menge Jebusihanen he meǥinged dutun. Migkaǥi is menge Jebusihanen diyà te ki David te, “Kenè kew ebpekeseled kayi te Jerusalem! Minsan is menge lakap wey menge pigket ne ebpekepugung keniyu te edseled.” Iyan haazà kineǥiyan dan, su neisip dan he kenà iyan ebpekeseled ensi David. \v 7 Piru naaǥew ni David is melig-en he kutà te Zion, he egngezanan guntaan te Inged ni David. \p \v 8 Hein wazè pa meselezi ni David is Jerusalem, ne migkeǥiyan din is menge sakup din te, “Diyè kew vayà te ebeyaan te wahig para mekeseled kew ziyà te Jerusalem, ne egkezaag niw is menge Jebusihanen he iring te menge pigket wey menge lakap. Utew ku en sikandan kuntada!” Iyan heini erubasa he nehimu tenged dutun, “Kenà ebpekeseled is lakap wey pigket dutun te valey te \sc Nengazen\sc*.” \p \v 9 Hein naaǥew en ni David haazà is Zion, diyè en sikandin med-ubpà, ne migngezanan din haazà te Inged ni David. Ne mibpeumanan din haazà pepelinguti te verengbeng puun te mevavà he vahin dutun te inged. \v 10 Utew mibmelig-en si David, tenged te edtevangan sikandin te \sc Nengazen\sc* he Megbevayà he Mekeǥeǥehem. \p \v 11 Dutun he timpu, midsuǥù si Hadì Hiram he hadì te Tyre te menge menunudtulà diyà te ki David duma is menge pandey, menge tigsimintu, wey mibpeuwit te menge kayu he sidru, su ebengunen dan is turuǥan ni David. \v 12 Ne zutun nesavut ni David he iyan is \sc Nengazen\sc* midsavuk kandin he hadì te Israel wey iyan mibpeuswag te ginhedian din para te menge etew zin he menge Israilihanen. \p \v 13 Hein midhalin si David diyà te Jerusalem is ebpuun diyà te Hebron, mahabet pa is mid-esawa zin; is duma he mid-esawa zin ne kenà lavew is ked-etew, ne neumanan is menge anak din. \v 14 Iyan heini ngazan te menge anak din he maama he neetew ziyà te Jerusalem: Shamua, Shobab, Natan, Solomon, \v 15 Ibhar, Elishua, Nefeg, Jafia, \v 16 Elishama, Eliada, wey si Elifelet. \s1 Nezaag ni David is menge Filistihanen \r (1 Cronica 14:8-17) \p \v 17 Hein netuenan te menge Filistihanen he iyan si David nepilì he hadì te Israel, midtiǥum dan is langun he menge sundaru zan para te kedakep kandin. Piru netuenan ni David, umbe midhendiyà sikandin te sevaha he melig-en he kutà. \v 18 Dutun, migkampu is menge Filistihanen diyà te menge Suǥud he Refaim. \v 19 Umbe, nenginginsà si David te \sc Nengazen\sc*, “Edsurungen dey ve is menge Filistihanen? Ibpezaag nu ve sikandan kenami?” Midtavak is \sc Nengazen\sc* diyà te kandin, “Uya, ǥenat kew en, su ibpezaag ku sikandan keniyu.” \p \v 20 Ne nemenggenat ensi David pehendiyà te Baal Perazim, ne zutun nezaag dan is menge Filistihanen. Migkaǥi si David te, “Migerà te \sc Nengazen\sc* is menge kuntada ku he henduen be te mibeyaan te zekelà he zalem, ne utew ku heini nemetmetahi.” Umbe migngezanan haazà he lugar he Baal Perazim. \v 21 Ne mid-ewaan te menge Filistihanen is menge ed-ezapen dan dutun, ne mibpen-uwit ni David wey te menge sakup din. \p \v 22 Midlikuan te menge Filistihanen haazà is Suǥud he Refaim ne migkampu zan dutun. \v 23 Ne mid-uman mebpenginginsà si David diyà te \sc Nengazen\sc*, ne midtavak is \sc Nengazen\sc* te, “Kenè niw ǥègaani te edsurung, kekenà, linguti niw sikandan ne surunga niw ziyà te uvey te menge kayu he balsam. \v 24 Emun egkezineg niw he henduen te ebmartsa is menge sundaru ziyà te zapit te zivavew zutun te menge kayu he balsam, ne surunga niw en su iyan tuus heeyan he iyan a edhuna te kedsurung niw te menge Filistihanen.” \v 25 Umbe, midtuman ni David is insuǥù kandin te \sc Nengazen\sc*, ne nengepatey zan is menge Filistihanen puun te Geba taman te Gezer. \c 6 \s1 Mid-uwit diyà te Jerusalem kes Kavan te Kebpekid-uyun \r (1 Cronica 13:1-14; 15:25–16:6, 43) \p \v 1 Midtiǥum umana ni David is egkeseriǥan he menge sundaru te Israel, 30,000 is kezakel zan. \v 2 Ne migenat dan pehendiyà te Baala he sakup te Juda su egkuwaan dan diyà kes Kavan te Kebpekid-uyun te Megbevayà, he zutun is \sc Nengazen\sc* he Mekeǥeǥehem. Ne zutun is \sc Nengazen\sc* te teliwazà te menge kirubin he zutun te divavew te Kavan. \v 3-4 Heini he Kavan te Kebpekid-uyun te Megbevayà ne ziyà te valey ni Abinadab he ziyà te vuntud. Migkuwa heini eni David, ne in-untud dan te veǥu he kerwahi. Si Uza wey si Ahio is menge anak ni Abinadab ne iyan migiya zutun te kerwahi; si Ahio ne iyan edhuna. \v 5 Midsilibra si David wey is langun he etew te Israel ziyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc* te tivuuk dan he zesen. Nemenganta zan wey midtukar te menge alpa, lira, tamburin, kastanitas, wey simbal. \p \v 6 Hein nekeuma zan duen te ǥunasà ni Nacon, migewezan ni Uza haazà is Kavan te Kebpekid-uyun te Megbevayà, su nekezulas is menge vaka. \v 7 Utew nepauk dutun is \sc Nengazen\sc* ki Uza tenged te neveelan din. Umbe, midhimetayan sikandin te Megbevayà dutun dà te zurug te Kavan. \v 8 Nepauk si David su midsilutan te \sc Nengazen\sc* si Uza tenged te kegkepauk din. Umbe taman guntaan ne iyan inngazan dutun he lugar is Perez Uza. \v 9 Nahandek si David te \sc Nengazen\sc* te haazà he andew, ne nekekaǥi sikandin te, “Ebmenmenuwen en be he meuwit heini is Kavan te \sc Nengazen\sc* diyà te inged ku?” \v 10 Ne zutun neisip din he kenè din en ed-uwiten diyà te inged din haazà is Kavan te \sc Nengazen\sc*. Diyè din itaǥak haazà te valey ni Obed Edom he tig-Gat. \v 11 Diyà heini te valey ni Obed Edom itaǥù seled te tetelu he vulan, ne midtuvazan te \sc Nengazen\sc* si Obed Edom wey is tivuuk he pemilya zin. \p \v 12 Netudtulan si Hadì David he midtuvazan te \sc Nengazen\sc* is pemilya ni Obed Edom wey is langun he ǥaked din tenged dutun te Kavan te Kebpekid-uyun te Megbevayà. Ne zutun midhendiyà si David te valey ni Obed Edom ne migkuwa zin haazà is Kavan te Kebpekid-uyun te Megbevayà su ed-uwiten din diyà te inged din duma is kelipey. \v 13 Hein keheenem en mekelangkad haazà is mid-uwit dutun te Kavan te \sc Nengazen\sc*, impeteren sikandan ni David su nemuhat sikandin te sevaha he tudu he vaka wey sevaha he impelambù he turiti he vaka. \v 14 Midsayew si David diyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc* pinaaǥi te tivuuk he zesen din, he migkukumbalà te ipud he linu. \v 15 Dutun te kedhipanew te menge etew te Israel he ed-uwit te Kavan te \sc Nengazen\sc*, ebpemengulahì dan is ebpezaǥing te menge vudyung.\fig Kes kegkuwaa te Kavan te Kebpekid-uyun|src="LB00283C.TIF" size="span" loc="2 Samuel 6:1-15" copy="Loiuse Bass " ref="2 Samuel 6:1-15" \fig* \p \v 16 Hein idseled dan en haazà is Kavan te \sc Nengazen\sc* dutun te Inged ni David, mibpantew si Mical he anak ni Saul ziyà te bintanà. Ne neehè din si Hadì David is edlinglingketew en is edsayew ziyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc*, ne neepes si Mical te mibeelan ni David. \v 17 Insavuk eni David haaza is Kavan te \sc Nengazen\sc* dutun te seled te tulda he mibeelan ni David he edsevukan din dutun te Kavan. Ne nemuhat si David diyà te \sc Nengazen\sc* te menge pemuhat he edtutungen wey menge pemuhat he para te meupiya he kedepità. \v 18 Hein nekepasad en sikandin he ebpemuhat, ne mibpenubtuvazan din is menge etew pinaaǥi te ngazan te \sc Nengazen\sc* he Mekeǥeǥehem. \v 19 Ne is kada sevaha he Israilihanen, maama wey vahi, ne mibeǥayan din te supas, usa, wey menge pasas. Ne zutun nemen-ulì is menge etew ziyà te valey zan. \v 20 Ne mid-ulì daan si David su ebpenubtuvazan din is tivuuk he pemilya zin, ne midtelavuk sikandin ni Mical he anak ni Saul, ne migkeǥiyan din te, “Henduen te hentei he telehuzen is hadì te Israel guntaan he andew! Midsayew sikandin he samè dà kenà medlelevas dutun te etuvangan te menge suluǥuen he menge vahi te menge upisyal zin. Baal zà heeyan te wazè din keelezan.” \v 21 Migkeǥiyan ni David si Mical te, “Mibeelan ku haazà diyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc* he iyan mibpilì kedì he ilis te amey nu wey te minsan hentei he ziyà te pemilya zin. Mibpilì e zin he iyan edumala te keet-etawan din he menge Israilihanen. Umbe wazà ebpekevelavag te kedsilibra ku ziyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc*, \v 22 ne subra pa is ebeelan ku he mekeeled-eled. Igkeeled nu is ebeelan ku, piru ebentuǥen a mulà te menge vahi he egkeǥiyen nu he menge suluǥuen.” \p \v 23 Ne wazè en med-anak si Mical taman te kebpatey zin. \c 7 \s1 Is Saad te Megbevayà ki David \r (1 Cronica 17:1-15) \p \v 1 Diyè en si Hadì David med-ubpà te turuǥan din, ne mibeǥayan te \sc Nengazen\sc* te kelinew is ginhedian din, he wazè en igkaandam he edsurung. \v 2 Ne sevaha he andew, migkeǥiyan ni David is ebpeneuven he si Natan te, “Kayi e en guntaan med-ubpà te utew mekempet he ubpeey he is menge pengawid din, ne ebpuun te kayu he sidru, piru haazà is Kavan te Kebpekid-uyun te Megbevayà ne zutun dà te tulda.” \v 3 Midtavak si Natan dutun te hadì te, “Beeli nu is egkesuatan nu te ebaal, su is \sc Nengazen\sc* eduma kenikew.” \v 4 Piru te haazà he kezukileman mibpekidlalag is \sc Nengazen\sc* ki Natan te, \v 5 “Genat ka, ne keǥiyi is suluǥuen ku he si David he iyan heini migkaǥi ku: ‘Iyan ke ves ebpehitindeg te valey he ed-ubpaan ku? \v 6 Wazè e pa mekeubpà te valey he zutun a ed-ezapa is Megbevayà puun pa te timpu te kebpeǥewasa ku te menge Israilihanen puun te Ehipto taman guntaan. Nekehalinhalin ad is diyà ed-ubpà te tulda. \v 7 Hein kedhalinhalin ku he zuma ku is menge etew ku he Israilihanen, wazà ad megkaǥi ziyà te menge pengulu, he midsuǥù ku te ked-elima kandan, te maan is wazè e zan tukuzi te utew mekempet he valey he zutun a ed-ezapa he sidru is menge pengawid din.’ \p \v 8 “Keǥiyi nu pa si David he iyan a, is \sc Nengazen\sc* he Mekeǥeǥehem, egkaǥi te, ‘Mibantey ke zà dengan te menge kerehidu, piru mibpilì ku sikew he edumala te menge etew ku he Israilihanen. \v 9 Midumahan ku sikew minsan hendei ka mebpevayà, ne impezaag ku kenikew is langun he kuntada nu. Guntaan edhimuwen ku sikew he mevantug iring te zuma he menge etew he egkevantug diyan te tivuuk he kelibutan. \v 10 Mibeǥayan ku en is menge etew ku he Israilihanen te ubpeey he pirmeninti, para zuen dan en keugelingen he ubpeey he wazè en ebpekesamuk kandan wey ebpekezaagdaag iring duen te nehuna, \v 11 puun pa te timpu te kedsevuki ku te menge pengulu te menge etew ku he Israilihanen. Ebeǥayan ku te kelinew is ginhedian nu, ne wazè en kuntada he ebpekeseled dutun. Iyan a, is \sc Nengazen\sc*, migkaǥi kenikew he iyan edhadì layun is sevaha te menge kevuwazan nu. \v 12 Emun ebpatey kad ne idleveng ka zuma te menge kepuun nu, ibpuli ku kenikew is sevaha te menge anak nu, ne edlig-enan ku is ginhedian din. \v 13 Iyan sikandin ebangun te valey para te kebeǥey kedì te zengeg, wey edsigureduwen ku he is menge kevuwazan din ebpekahadì taman te taman. \v 14 Egkehimu he iyan a amey zin, ne iyan daan sikandin anak ku. Emun ebpekesalà sikandin, ne ebmensuwen ku sikandin iring te kebmansu te amey te anak din. \v 15 Piru kenà egkaawà is kebmahala ku kandin, kenà iring te mid-ulaula ku ki Saul he nepuliyan nu he hadì. \v 16 Ebpedayun te wazà pidtemanan is kenikew he ginhedian, ne is menge kevuwazan nu taman te taman is kedhadì dan.’ ” \v 17 Midtudtul ni Natan ki David is langun he impezayag te Megbevayà diyà te kandin. \s1 Is menge Pengemuyù ni David \r (1 Cronica 17:16-27) \p \v 18 Dutun midseled si Hadì David dutun te Tulda he zutun kes Kavan te Kebpekid-uyun. Ne mibpinuu sikandin diyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc* ne mibpengemuyù te, “He Nengazen he MEGBEVAYÀ, hentei e ves wey is pemilya ku maan is midtuvazan a kenikew te iring kayi? \v 19 Ne guntaan, Nengazen he MEGBEVAYÀ, duen pa penaad nu mehitenged te egkepaabut te pemilya ku. Iyan be heini kes neleyaman en he ebeelan nu te etew? \v 20 Hengkey pe be is egkekaǥi ku kenikew, Nengazen he MEGBEVAYÀ? Su netuenan nu en man ke hentei a is suluǥuen nu. \v 21 Tenged te insaad nu wey egkesuatan nu, mibeelan nu heini is dekelà he menge vaal wey mibpetuenan nu heini kediey te suluǥuen nu. \p \v 22 “Nengazen he MEGBEVAYÀ, utew ka iyan gemhanan! Wazà iyan ebpekerepeng kenikew wey wazè en minsan hentei pa he Megbevayà gawas kenikew. Wazè dey nezineg he megbevayà he iring kenikew. \v 23 Wey wazè en daan menge etew he iring te keet-etawan nu he menge Israilihanen. Iyan dà heini nasyun kayi te kelibutan he midluwas nu te kegkeuripen wey mehimu he keet-etawan nu. Nehimu ka he ventuǥan tenged te ǥehem nu wey egkein-inuwan he menge vaal nu hein midsegseg nu is menge etew ziyà te menge nasyun wey is menge ed-ezapen dan pinaaǥi te menge keet-etawan nu he midluwas nu puun te Ehipto. \v 24 Midhimu nu is menge Israilihanen he keet-etawan nu te wazà pidtemanan, wey iyan ka, \sc Nengazen\sc* he Megbevayè dan. \p \v 25-26 “Ne ǥuntaan, \sc Nengazen\sc* he Megbevayà, tumana nu is menge saad nu kedì te suluǥuen nu wey te pemilya ku, para iyan ka mevantug te wazà pidtemanan. Ne egkaǥi is menge etew te, ‘Is \sc Nengazen\sc* he Mekeǥeǥehem iyan Megbevayà te Israel!’ Ne is kedhadì te pemilya ku ebpedayun taman te taman. \v 27 \sc Nengazen\sc* he Mekeǥeǥehem, Megbevayà te Israel, zuen ku kevurut te kebpengemuyù kayi ziyà te kenikew tenged te impahayag nu kedì te suluǥuen nu he layun duen egkehimu he hadì he sevaha te menge kevuwazan ku. \v 28 Nengazen he MEGBEVAYÀ, iyan ka kes tutuu he Megbevayà! Insaad nu heini is menge meupiya kedì te suluǥuen nu, ne utew egkeseriǥi is menge saad nu. \v 29 Egkesuatan ku he igkelipey nu is kedtuvazi nu te pemilya ku wey mebpedayun heini minsan keenu ziyà te etuvangan nu, su iyan heini menge saad nu, Nengazen he MEGBEVAYÀ. Ne tenged kayi te kedtuvad nu, egkezeyzey is pemilya ku taman te taman.” \c 8 \s1 Is menge Kezeeǥan ni David te menge Kuntada Zin \r (1 Cronica 18:1-17) \p \v 1 Hein huziyan he timpu nezaag ni David is menge Filistihanen ne nesakup din en sikandan. Naaǥew zin diyà te kandan is lugar he Meteg Ama. \v 2 Nezaag daan ni David is menge Moabitanhen. Impehizeǥè din sikandan diyà te tanà he impelinya ne midsukud din te pisì. Ne is neseled te kada zezuwa he sukud te pisì ne mibpenhimetayan, ne is nengesakup te iketelu he sukud te pisì ne wazà penhimetayi. Is duma he menge Moabitanhen he wazà himetayi, ne midsakup ni David ne impevayad din sikandan te vuhis diyà te kandin. \p \v 3 Nekidtebek daan si David ki Hadì Hadadezer he hadì te Zoba, he anak ni Rehob, hein egenat en si Hadadezer su ed-umanan din te ed-aǥew is tanà he uvey te Wahig he Eufrates. \v 4 Naaǥew eni David is 1,000 he menge kerwahi zan, 7,000 he ebpemen-untud te kerwahi, wey 20,000 he menge sundaru. Mibpemiangan eni David haazà is menge kudà he eguyud te kerwahi gawas te 100 he insamè din su egemiten din. \p \v 5 Hein nemekeuma is menge tig-Aram he ziyà ebpuun te Damascus su edtavang ki Hadadezer, mibpenhimetayan eni David is 22,000 kandan. \v 6 Mibpevaal si David te menge kampu ziyà te Damascus, he lugar te menge Aramihanen. Ne nehimu en he nesakup din sikandan, ne ebayad dan te vuhis diyà te kandin. Impezaag si David te \sc Nengazen\sc*, minsan hendei sikandin ebpevayà is ebpekidtebek. \v 7 Migkuwa ni David is menge vulawan he menge kelasag te menge upisyal ni Hadadezer, ne mid-uwit din diyà te Jerusalem. \v 8 Migkuwa zin daan is mezakel he menge brunsi ziyà te Beta wey ziyà te Berotai, he menge sakup te inged ni Hadadezer. \p \v 9 Ne netuenan heini ni Hadì Tou he hadì te Hamat he nezaag ni David is langun he sundaru ni Hadadezer. \v 10 Umbe, impehendiyè din is anak din he si Joram te ki Hadì David te kebpengemusta kandin wey kebeǥey kandin te zengeg tenged te kezeeǥan din ki Hadadezer te kebpekidtebek. (Heini si Tou wey si Hadadezer ne neuǥet en he telekuntada.) Mid-uwit si Joram te menge azen he pelata, vulawan, wey brunsi he igasa zin. \v 11 Inhalad heini ni Hadì David diyà te \sc Nengazen\sc*, iring ded te mid-ulaula zin te nengaaǥew zin he menge pelata, menge vulawan, diyà te zuma he menge nasyun he nengezaag din he iyan is: \v 12 Edom, Moab, Ammon, Filistia, wey Amalek. Inhalad din daan is nengaaǥew zan diyà te ki Hadì Hadadezer he hadì te Zoba, he anak ni Rehob. \v 13 Utew nevantug si David te kegkepetaya zin duen te 18,000 he menge Edomanhen diyà te menge suǥud he egngezanan te Timus. \v 14 Mibpevaal sikandin te menge kampu ziyà te tivuuk he Edom, ne nehimu he menge sakup din is langun he menge Edomanhen. Impezaag te \sc Nengazen\sc* si David minsan hendei sikandin ebpevayà is ebpekidtebek. \s1 Is menge Upisyal ni David \p \v 15 Nehimu he hadì si David te tivuuk he Israel ne mibeelan din is metazeng wey hustu para te langun he menge etew zin. \v 16 Ne iyan pengulu te menge sundaru zin, si Joab he anak ni Zeruya. Ne iyan midseriǥan te menge libru te ginhedian din, si Jehoshafat he anak ni Ahilud. \v 17 Is lavew he menge memumuhat ne iyan si Zadok he anak ni Ahitub wey si Ahimelec he anak ni Abiatar. Ne iyan sikritaryu si Seraya. \v 18 Is pengulu te tigbantey ki David he menge Kiritnen wey menge Pilitnen, iyan si Benaya he anak ni Jehoyada. Ne is menge anak ni David he menge maama, iyan megsesambag din. \c 9 \s1 Si David wey si Mefiboshet \p \v 1 Ne sevaha he andew, nenginginsà si David te, “Duen pe be nesamà te pemilya ni Saul he igkepeehè ku kandin is gaǥew ku tenged ki Jonatan?” \v 2 Impetawag din is sevaha he etew he egngezanan ki Ziba, he suluǥuen dengan te pemilya ni Saul. Hein nekeuma sikandin ne mid-insaan sikandin ni David, “Iyan ke ve si Ziba?” Midtavak sikandin te, “Uya, Mahal he Hadì.” \v 3 Mid-insà is hadì, “Duen pe be nesamà he pemilya ni Saul he igkepeehè ku kandin is keupiya te Megbevayà?” Midtavak din is hadì te, “Duen pa, kes anak ni Jonatan he maama he nepigket.” \v 4-5 Mid-insà is hadì te, “Hendei sikandin?” Midtavak si Ziba te, “Diyà te Lo Debar, diyà te valey ni Makir he anak ni Amiel.” Ne midsuǥù si David te ibpekuwa kandin diyà. \p \v 6 Is ngazan te anak ni Jonatan ne iyan si Mefiboshet ne apù sikandin ni Saul. Hein nekeuma sikandin diyà te ki David ne midluhud sikandin he edtahud. Migkaǥi si David te, “Mefiboshet?” Ne midtavak sikandin te, “Uya, datù.” \v 7 Migkeǥiyan ni David sikandin te, “Kenè ka mahandek, su ibpeehè ku kenikew is keupiya ku tenged te amey nu he si Jonatan. Id-ulì ku kenikew is langun he menge tanà te apù nu he si Saul, ne kenà iyan dà heeyan, kekenà, kayi ku en sikew ibpekaan duma kedì.” \v 8 Midluhud si Mefiboshet ne migkaǥi te, “Hentei e ves is utew nu igkeǥaǥew? Iring e zè man te minatey he asu.” \p \v 9 Ne impetawag te hadì si Ziba, he suluǥuen dengan ni Saul, ne migkeǥiyan din te, “Ibeǥey ku ki Mefiboshet, he apù te egalen nu he si Saul, is langun he azen ni Saul wey te pemilya zin. \v 10 Sikew, is menge anak nu, wey is menge suluǥuen nu iyan edterebahu te tanà para kandin, ne uwita nu ziyà te kandin is menge abut, para zuen egkekaan te pemilya zin. Ne si Mefiboshet mulà iyan ad ebpekaan kandin kayi te kedì.” (Si Ziba ne zuen din 15 he anak he menge maama ne 20 is suluǥuen din.) \p \v 11 Migkeǥiyan ni Ziba is hadì te, “Mahal he Hadì, edtumanen ku is minsan hengkey he idsuǥù nu kedì te suluǥuen nu.” Puun dutun, diyè en egkaan si Mefiboshet te ki David he iring te sevaha te menge anak din. \p \v 12 Duen anak ni Mefiboshet he maama he egngezanan ki Mica. Is langun he sakup te pemilya ni Ziba ne nehimu en he suluǥuen ni Mefiboshet. \v 13 Si Mefiboshet is pigket ne ziyè en med-ubpà te Jerusalem ne ziyè en daan layun egkaan duma ki Hadì David. \c 10 \s1 Nezaag ni David is menge Amunihanen wey menge Aramihanen \r (1 Cronica 19:1-19) \p \v 1 Dutun te huziyan he timpu, minatey si Nahash he hadì te menge Amunihanen. Ne is anak din he si Hanun iyan nekeilis kandin te kedhadì. \v 2 Migkaǥi si David te, “Ibpeehè ku ki Hanun is meupiya he kebpekidepitè ku kandin tenged te meupiya zaan is kebpekidepità te amey zin kedì.” Umbe impehendiyà ni David is menge upisyal para ibpeehè din is kebpekid-unung din te kelised ni Hanun dutun te kebpatey te amey zin. \p Piru hein nekeume en haazà is menge upisyal ni David diyà te tanà te menge Amunihanen, \v 3 migkaǥi is menge upisyal te menge Amunihanen diyà te ki Hanun te, “Kunaan nu vuwa ke egketenuzan ni David is amey nu kayi te kedsuǥù din te menge etew para ed-unung kenikew te kelised? Kenà, su midsuǥù din buwa sikandan su para ibpepeniid te inged tew su wey kiw zin mezezeeti?” \v 4 Ne zutun impezakep ni Hanun is menge sakup ni David ne migkiskisan is ketengà te sumpè dan. Impetavas din daan is menge kumbalè dan puun te hawak pehendiyà te dizalem ne human ipeulì sikandan. \v 5 Egkeeled dan he ed-ulì. Hein netuenan ni David is nehitavù te menge sakup din, ne midsuǥù sikandin te menge menunudtulà he ebpekeǥiyan haazà is menge sakup din te diyè dan dà dèpa te Jerico taman te ebmelayat haazà is menge sumpè dan, ne human dan med-ulì. \p \v 6 Neisip-isip dutun te menge Amunihanen he egkepeukan dan ni David. Umbe midsuhulan dan is 20,000 he Aramihanen he menge sundaru he tig-Bet Rehob wey tig-Zoba, 1,000 he sundaru he ebpuun te hadì te Maaca, wey 12,000 he sundaru he ebpuun te Tob. \v 7 Hein nezineg heini ni David, impehendiyè din si Joab wey is langun he menge sundaru he memevurut he ebpekidtebek. \v 8 Mibpelastar en is menge Amunihanen diyà te pultahan te inged dan para te kebpekidtebek, ne is menge Aramihanen he tig-Zoba wey tig-Rehob wey is menge sundaru he tig-Tob wey tig-Maaca ne mibpelastar zan en daan diyà te menge suǥud. \p \v 9 Hein naahà ni Joab haazà is menge kuntada zan diyà te egkesineruwan dan wey ziyà te egkeiniyuǥan dan, mibpilì din is utew menge metau he sundaru te Israel ne iyan en sikandin mibpengulu te kebpekidtebek te menge Aramihanen. \v 10 Ne is nesamà dutun he menge sundaru ne impepenguluwan din ki Abishai he suled din para te kebpekidtebek te menge Amunihanen. \v 11 Migkeǥiyan ni Joab si Abishai te, “Emun egkeerangan nu he egkezaag key te menge Aramihanen ne tevangi key keniyu, ne emun daan egkeerangan dey he egkezaag kew te menge Amunihanen edtevangan dey zaan sikiyu. \v 12 Ebpekezesen kiw! Ebpekevurut kiw he ebpekidtebek para te menge keet-etawan tew wey te menge inged te Megbevayè tew. Su ebeelan te \sc Nengazen\sc* ke hengkey is meupiya para kandin.” \v 13 Ne zutun midsurung en si Joab duma is menge sakup din, ne nekepelaǥuy is menge Aramihanen. \v 14 Hein naahà te menge Amunihanen he mibpemelaǥuy en is menge Aramihanen, mibpeleǥuyan dan daan si Abishai ne nemeneled dan diyà te inged dan. Umbe nemen-ulì ensi Joab diyà te Jerusalem puun dutun te kebpekidtebek dan te menge Amunihanen. \p \v 15 Hein neisip te menge Aramihanen he egkezaag sikandan te menge Israilihanen, ne miburunburun dan med-uman. \v 16 Midtevangan sikandan te zuma he menge Aramihanen he impetawag ni Hadadezer he ebpuun te diyà layun te Wahig he Eufrates. Ne midhendiyè dan te Helam he iyan mibpengulu kandan si Shobac he iyan peremandar te menge sundaru ni Hadadezer. \p \v 17 Hein netuenan haazà ni David, midtiǥum din is langun he menge sundaru te Israel para te kebpekidtebek. Ne midrapas dan te Wahig he Jordan ne midhendiyè dan te Helam. Nekaandam en is menge Aramihanen para te kebpekidtebek ki David, ne zutun midtebek sikandan. \v 18 Piru nepeleǥuyan te menge Aramihanen is menge Israilihanen. Ne 700 he ebpemen-untud te kerwahi is nengepatey eni David wey 40,000 he pereuntud te kudà. Nepatey zan daan si Shobac, is peremandar te menge sundaru. \v 19 Hein naahà te menge hadì te menge Aramihanen he menge sakup ni Hadadezer he egkezaag sikandan te menge Israilihanen, mibpekid-emiǥu zan te menge Israilihanen ne mibpesakup en sikandan te Israel. Umbe puun dutun nengahandek en is menge Aramihanen he edtavang te menge Amunihanen. \c 11 \s1 Si David wey si Batsheba \p \v 1 Neuma is timpu he iyan tinghipanew te menge hadì te kebpekidtebek, wazà mulà medhipanew si David, diyè dà sikandin mebpelintetaǥak te Jerusalem. Iyan din dà impehipanew te kebpekidtebek si Joab, wey is menge upisyal zin, wey is langun he menge sundaru te Israel. Nezaag eni Joab is menge Amunihanen ne midlingutan dan is Raba. \p \v 2 Hein sevaha he mahapun dutun te meǥaan en edsanlep is andew, mid-enew si David ne midhiphipanew zuen te patag he atep te turuǥan din. Dutun te ebpememantew sikandin, neehè din diyà te zizalem is utew metaid he vahi he ebpemeziǥù. \v 3 Midsuǥù si David te ibpaahà haazà ke hentei he vahi. Ne midtudtulan sikandin te haazà he vahi ne si Batsheba, he anak ni Eliam wey esawa ni Uria he Hitihanen. \v 4 Ne zutun impekuwa ni David si Batsheba. Ne hein nekeume en sikandin diyà te ki David, ne mibpehulizè dan. (Beveǥu pa zutun he nepasad ni Batsheba is tulumanen te kebpenlumpiyu tenged te vinulan he ebpekeuma te vahi.) Nepasad dutun is kebpekedhulid dan ne mid-ulì sikandin. \p \v 5 Wazà meuǥet ne egkeǥezam ni Batsheba he meǥingey en sikandin, ne mibpenelaan sikandin he ebpetudtulan si David he meǥingey sikandin. \v 6 Umbe, mibpeuwit si David te lalag diyà te ki Joab he ibpehendiyà si Uria he Hitihanen te kandin. Umbe impehendiyà ni Joab si Uria te ki David. \v 7 Hein nekeuma si Uria, mid-insaan ni David sikandin te kemusta si Joab, is menge sundaru, wey is kebpekidtebek dan. \v 8 Ne migkeǥiyan ni David sikandin te, “Ulì ke en diyà te valey nu, wey medhimeley.” Ne mid-awà si Uria zutun te turuǥan ne mibpeuwit si David te gasa ziyà te valey ni Uria. \v 9 Piru wazà med-uli si Uria, kekenà, diyè dà sikandin medlipezeng te ǥemawan te turuǥan duma is menge suluǥuen dutun te egalen din he si David. \p \v 10 Hein netudtulan si David he wazà med-ulì si Uria, impetawag din ne mid-insaan din te, “Maan is wazè ka med-uli? Neuǥet en he wazè ka mekeulì diyà te keniyu.” \v 11 Midtavak si Uria te, “Sikan is Kavan te Kebpekid-uyun wey is menge sundaru te Israel wey Juda diyà te kampu zan diyà te menge suǥud, ne zutun daan is peremandar zey he si Joab wey is menge upisyal zin. Ebpekehimu e pe be he ed-ulì te kegkaan, ked-inum, wey te kedhulid te esawa ku? Ibpenangdù ku kenikew he kenè ku egkeulaula is iring keniyan.” \v 12 Migkeǥiyan ni David sikandin te, “Pelintetaǥak ke zà dèpa kayi te senge kezukileman, ne keeselem ibpelikù ku sikew ziyà te kampu.” Ne zutun mebpelitetaǥak si Uria te haazà he andew ziyà te Jerusalem. Dutun te sunud he andew, \v 13 midhinggat sikandin ni David he megkaan wey med-inum duma kandin, ne midhubug sikandin ni David. Piru haazà he kezukileman wazè ded sikandin mekeulì, kekenà, nekeuman ded sikandin mekelipezeng duma kes menge suluǥuen ni David. \p \v 14 Meselem dutun, midsurat si David pehendiyà te ki Joab he impeuwit din ki Uria. \v 15 Iyan heini taǥù dutun te surat din: “Iyan ibpehuna si Uria, emun hendei is dekelà he tebek, ne ewai niw en para mepatey sikandin.” \v 16 Dutun te kemulu en edlinguti eni Joab is Raba, ne ziyè dan ipezapit si Uria te lugar he zutun is menge melig-en he menge sundaru te menge kuntada. \v 17 Nemenggawas haazà is menge sundaru zutun te inged ne mibpekidtebek dan, ne nepatey zutun si Uria wey is duma pa he menge sundaru ni David. \p \v 18 Mibpeuwit si Joab te tudtul ziyà te ki David mehitenged te langun he nehitavù te tebek. \v 19 Midteleenan din haazà is ibpepenudtul te, “Emun egkekaǥi nu en diyà te hadì is mehitenged te tebek, \v 20 kela ke egkepauk sikandin ne ed-insaan ke zin te, ‘Maan is mid-uvey kew utew zutun te inged is ebpekidtebek? Wazè niw ve metueni he egkesaut kew man te panè dan puun te verengbeng dan? \v 21 Kenè niw ves egketenuzan ke hengkey is ingkepetaya ki Abimelec he anak ni Jerubeshet diyà te Tebez? Kenè be iyan impatey zin is mid-uluǥan te vahi te ǥelingan he vatu puun diyà te zivavew te verengbeng, ne minatey sikandin? Maan is utew kew mid-uvey zutun te verengbeng?’ Ne emun iyan heini ibpenginginsè din, ne keǥiyi nu en sikandin te, ‘Nepatey kes suluǥuen nu he si Uria he Hitihanen.’ ” \p \v 22 Migenat haazà is ibpepenudtul, ne hein nekeume en sikandin diyà te ki David ne midtudtulan din te langun he intelaan kandin ni Joab. \v 23 Migkeǥiyan din si David te, “Midsurung key te menge kuntada ziyà te menge suǥud, piru mibpenlayas dey sikandan he edlikù diyà te pultahan te inged dan. \v 24 Ne mibpanè key te tigpanè dan he ziyà te verengbeng, ne zuen nengepatey he zuma he menge sundaru nu ne naapil is suluǥuen nu he si Uria he Hitihanen.” \p \v 25 Migkeǥiyan ni David haazà is mibpenudtul te, “Keǥiyi nu si Joab he kenà meseeng te nehitavù, su kenè ta egketuenan ke hentei is egkepatey ziyà te tebek. Keǥiya nu he mebpekelig-en sikandin, ne pedeyuna zin te edsurung haazà is inged taman te egkezezeetan heini.” \p \v 26 Hein netuenan ni Batsheba he nepatey si Uria is esawa zin, ne midlalew sikandin. \v 27 Neiwas is kedlalew zin, ne impekuwa sikandin ni David ne mid-uwit din diyà te turuǥan din. Mid-esawa sikandin ni David, ne wazà meuǥet ne mid-anak sikandin te maama. Piru wazà mesuat is \sc Nengazen\sc* te mibeelan ni David. \c 12 \s1 Midsawey ni Natan si David \p \v 1 Midsuǥù is \sc Nengazen\sc* te ebpeneuven he si Natan diyà te ki David. Hein nekeuma sikandin diyà te ki David, migkaǥi sikandin te, “Duen dezuwa he etew he ed-ubpà te sevaha he inged. Is sevaha ne sepian ne is sevaha ne pubri. \v 2 Mezakel utew is kerehidu wey vaka zutun te sepian, \v 3 piru sikan is pubri ne sebsevaha zà is nati he kerehidu zin he pinemasa zin pa. Mid-elimahan din heini, ne midekelà duma te menge anak din. Impekaan din heini te kandin he keenen, ne impeinum din diyà te kandin he vasu, ne edsepsepipiyen din pa. In-iring din heini te anak din he vahi. \v 4 Sevaha zutun he andew, duen mibpenumbaley zutun te sepian, piru kenà sikandin egkesuat he edlapà te kerehidu wey ke vaka ve para ibpeǥana zin dutun te meǥeliyug din. Iyan din migkuwa haazà is nati he kerehidu zutun te pubri he etew ne iyan din midlapà ne iyan impekaan din dutun te meǥeliyug din.” \p \v 5 Utew nepeuki ni David haazà is etew he sepian ne migkaǥi sikandin diyà te ki Natan te, “Idsaad ku ziyà te uuyag he \sc Nengazen\sc* he engayan he edhimetayan is etew he mibaal zutun. \v 6 Su wazè din kegkehizu zutun te pubri he etew, meupiya ke edliwanan din te heepat haazà is sevaha he kerehidu he nekuwa zin.” \p \v 7 Ne migkeǥiyan ni Natan si David te, “Iyan ka haazà! Iyan heini lalag te \sc Nengazen\sc* he Megbevayà te Israel: ‘Mibpilì ku sikew he hadì te Israel ne midlibri ku sikew ziyà te ki Saul. \v 8 Imbeǥey ku kenikew is ginhedian din wey is menge esawa zin. Midhimu ku sikew he hadì te tivuuk he Israel wey Juda. Ne emun kurang pa heini ne ed-umanan ku pa te mezakel pa. \v 9 Ne maan is wazè nu tumana is menge lalag ku ne iyan nu maan heini mibeelan is kenè ku igkesuat? Mibpehimetayan nu si Uria he Hitihanen diyà te tebek; mibpehimetayan nu sikandin te menge Amunihanen, ne mid-aǥew nu pa is esawa zin. \v 10 Umbe, tenged te mibeelan nu, puun guntaan layun duen tebek wey ebpehimetayà diyà te pemilya nu, tenged te midsupak a kenikew ne migkuwa nu is esawa ni Uria.’ \p \v 11 “Iyan pa heini egkeǥiyen te \sc Nengazen\sc*: ‘Duen ebpuun te pemilya nu he edsukul kenikew. Ibeǥey ku is menge esawa nu ziyà te etew he kenè nu selakew, ne ebpekidhulid sikandin kandan minsan duen ebpekaahà. \v 12 In-eles nu is kenà meupiya he mibeelan nu, piru is ebeelan ku kenikew ne ibpeǥawaǥawa ku mulà.’ ” \p \v 13 Ne migkeǥiyan ni David si Natan te, “Nekesalà a te \sc Nengazen\sc*.” Midtavak si Natan te, “Mibpesaylu ke en te \sc Nengazen\sc*, ne kenè ke zed ebpatey kayi he salà. \v 14 Piru tenged dutun te mibeelan nu he nekeveǥey te higayun diyà te menge kuntada te \sc Nengazen\sc* he egkesumpalit sikandin, siguradu he ebpatey is anak nu.” \p \v 15 Hein mid-ulì en si Natan, impezaru te \sc Nengazen\sc* is anak ni David diyà te ki Batsheba. \v 16 Midhangyù si David diyà te Megbevayà para zutun te vatà. Midseled sikandin diyà te ruǥu zin ne mibpuasa ne kada mezukilem ne ziyè dà edlipezeng te saag. \v 17 Mibeyaan sikandin te menge upisyal zin su ibpeenew zan, piru kenà sikandin ebpemineg, ne kenà daan sikandin egkaan duma kandan. \p \v 18 Hein ikepitu en he andew, minatey haazà is batà. Nengahandek haazà is menge suluǥuen ni David he edtazem kandin he minatey en kes batà. Migkaǥi sikandan te, “Ebmenmenuwen tew en be he mekeǥiyi tew te minatey en kes batà? Wazè kiw zin man ganì pemineǥa te kedlelaǥi tew kandin hein uuyag pa haazà is batà, wey pe be ǥuntaan he minatey en haazà is batà. Kela ke zuen mezaat he ebeelan din diyà te lawa zin!” \p \v 19 Hein egkaahà ni David he ednenaasnaas haazà is menge suluǥuen din, ne netaǥù diyà te ǥehinawa zin is minatey en bes kes batà. Mid-insà sikandin te, “Minatey en be kes batà?” Midtavak dan te, “Uya.” \v 20 Ne mid-enew si David, nemeziǥù, midheplasan din is lawa zin te mehemut he lana ne mid-ilis. Ne midhendiyà sikandin te valey te \sc Nengazen\sc* ne midsimba. Nekepasad ne mid-ulì sikandin ne mibuyù te keenen, ne migkaan sikandin. \v 21 Migkeǥiyan sikandin te menge suluǥuen din te, “Kenè dey egkesavut heini is mid-ulaula nu. Hein uuyag pa kes batà, ne wazè ka megkaan is edsineǥew, guntaan te minatey en kes batà, ne mid-enew ka ne migkaan ka!” \v 22 Midtavak si David te, “Uya, mibpuasa a wey midsineǥew a hein uuyag pa kes batà su iyan egkeisip ku is kela ke mehizuwi e zed te \sc Nengazen\sc* ne kenè din ded idtuǥut he mebpatey kes batà. \v 23 Piru ǥuntaan te minatey en sikandin, maan is ebpuasa e pa? Egkeuyag ku pa be sikandin? Keuzemà ke ebpatey a, ebpekehendiyà a te kandin, piru kenè en mulà sikandin ebpekelikù kayi te kedì.” \p \v 24 Dutun ne midlangan ni David is esawa zin he si Batsheba ne mibpehulizè dan. Mibmeǥingey si Batsheba ne mid-anak te maama, ne migngezanan dan sikandin ki Solomon. Mibmahal te \sc Nengazen\sc* haazà is batà, \v 25 ne midsuǥù din is ebpeneuven he si Natan he egngezanan din haazà is batà te Jedidia su mibmahal zin sikandin. \s1 Naaǥew ni David is Raba \r (1 Cronica 20:1-3) \p \v 26 Midsurung eni Joab is Raba, he iyan kepital te Ammon, ne hapit dan en heini egkaaǥew. \v 27 Midsuǥù si Joab te menge etew he ibpepenudtul ziyà te ki David he egkaǥi te, “Midsurung dey is Raba ne naaǥew zey is kuweey zan te wahig. \v 28 Umbe, tiǥuma nu is nengesamà he menge sundaru wey leusa nu en te ed-aǥew haazà is inged para iyan ka egkevantug ne kenà a iyan.” \p \v 29 Dutun midtiǥum ni David is langun he nesamà he menge sundaru ne midsurung dan is Raba, ne naaǥew zan heini. \v 30 Migkuwa ni David is bulawan he inkuruna te ulu te hadì te menge Amunihanen ne insuup te ulu zin. Ne is keveǥat kayi he kuruna ne menge 35 he kilu, ne zuen kayi mahalen he menge vatu. Utew mezakel he menge azen is nengekuwa ni David dutun he inged. \v 31 Mid-uripen din is menge meǥinged kayi ne impemeterebahu zin he egamit te menge ǥavas, piku, wey wasey. Impevaal zin daan sikandan te menge brik. Iyan heini mibpeveelan din te langun he menge meǥinged diyà te menge inged te menge Amunihanen. Ne mid-ulì si David diyà te Jerusalem wey is langun he menge sundaru zin. \c 13 \s1 Si Amnon wey si Tamar \p \v 1 Duen utew mekempet he anak he raǥa ni David he egngezanan ki Tamar, he suled ni Absalom. Si Amnon ne suled ni Tamar ziyà te amey, ne mibmahal ni Amnon si Tamar. \v 2 Piru kenè din egkehimu is egkesuatan din he ebeelan diyà te ki Tamar su raǥa pa si Tamar ne zuen layun ebantey kandin. Ne tenged dutun midsiveysivey sikandin, ne hein neuǥet ne midezaru sikandin. \p \v 3 Duen elukuy ni Amnon he metau he edseligkep he iyan is id-aǥew zin he si Jonadab. Anak sikandin te suled ni David he si Simea. \v 4 Ne sevaha he andew, mid-insaan din si Amnon te, “Anak ka te hadì, maan is kada andew egkeehè ku sikew he henduen te meluya ka? Keǥiya nu kedì ke hengkey is igkeseeng nu.” Midtavak si Amnon te, “Egkesuatan ku si Tamar, is hazi ni Absalom te suled ku ziyà te amey.” \v 5 Migkaǥi si Jonadab te, “Hizeǥè ka, wey ka mebpezezaru. Ne emun edlauy kenikew is amey nu ne keǥiyi nu sikandin he tuǥuti zin si Tamar he medhendiyà te kenikew, he iyan ebpekaan kenikew. Keǥiyi nu sikandin he egkesuatan nu he egkeehè nu si Tamar he iyan ed-andam te keenen nu zutun te uvey nu he iyan edsungit kenikew.” \p \v 6 Umbe, midhidhizeǥà si Amnon he ebpezezaru. Hein midlauy sikandin ni Hadì David, migkaǥi sikandin te, “Egkesuatan ku pezem he medhengkayi is etevey ku he si Tamar wey mekevaal te supas kayi te uvey ku, ne egkepasad ne sungite e zin.” \v 7 Ne midsuǥù si David he ebpekeǥiyan si Tamar ziyà te valey te hadì he medhendiyà sikandin te meemahan din he si Amnon su iyan sikandin ibpevaal te keenen para kandin. \p \v 8 Midhendiyà si Tamar te valey te meemahan din he si Amnon, ne zutun neehè din he edhidhizeǥà. Ne migkuwa sikandin te herina, ne mibmasa zin heini, ne zutun din lutua te uvey ni Amnon. \v 9 Hein nelutù en haazà, ne migkuwa zin heini su ibpekaan din ki Amnon, piru kenà egkaan si Amnon. Migkaǥi si Amnon te, “Ipeǥawas is langun he menge etew kayi!” Dutun nenggawas is menge etew. \v 10 Ne migkeǥiyan ni Amnon si Tamar te, “Uwita nu heeyan is keenen kayi te uvey ku ne sungita a.” Ne mid-uwit ni Tamar haazà is keenen dutun te ki Amnon. \v 11 Piru zutun te edsungiten din en si Amnon ne migkepkepan ni Amnon sikandin ne migkeǥiyan din te ebpehulizè dan. \p \v 12 Migkeǥiyan ni Tamar sikandin te, “Kenà a leyuǥa! Telesuled ki! Kenè nu veeli heini is mekeeled-eled he vaal kayi te kedì. Kenà heini engayan he egkeulaula kayi te Israel. \v 13 Hengkey en buwa he paras is igkeetuvang ku te menge etew? Minsan sikew, buneg is igngazan kenikew kayi te Israel. Hengyua nu is amey ta mehitenged kayi; siguru he ebpemineǥen ke zin ke ebpengesawa ka kedì.” \p \v 14 Piru wazà mebpemineg is Amnon kandin, ne tenged te mezesen si Amnon ki Tamar ne midlayug din sikandin. \v 15 Ne zutun, utew nepauk si Amnon kandin, su is utew zin kegkepauk kandin lavew pa te kebmahala zin kandin dutun te nehuna he timpu. Migkeǥiyan ni Amnon sikandin te, “Enew ka wey megawas!” \v 16 Midtavak si Tamar te, “Kenà a egawas! Lavew pa utew he zekelà he salè nu is kedsegseǥa nu kedì kenà heini is mid-ulaula nu kedì.” Piru wazà haazà pemineǥa ni Amnon. \v 17 Kekenà, mid-umew zin is suluǥuen din ne migkeǥiyan din te, “Ipeǥawas niw heini he vahi ne lekevi niw is gemawan.” \p \v 18 Umbe, impeǥawas dutun si Tamar te suluǥuen ne midlekevan is gemawan. Ne zutun migkukumbalà si Tamar te meupiya he visti wey melayat su iyan haazà neleyaman he ibivisti te raǥa he anak te hadì te haazà he timpu. \v 19 Iyan mid-ulaula ni Tamar zutun is, mibindas din haazà is meupiya he visti wey melayat, ne mibukbukan din is ulu zin te avu. Ne midhipanew is edsinsineǥew ne mid-elangan din te velad din is dagwey zin. \p \v 20 Ne naahà sikandin te kakey zin he si Absalom ne mid-insaan din, “Duen be mezaat he mibeelan kenikew ni Amnon? Kenè nu heini tudtula ziyà te zuma, su telesuled kew ziyà te amey. Kenè nu itaǥù diyà te isip nu is neulaula kenikew.” Ne zutun diyà med-ubpà si Tamar te valey te kakey zin he si Absalom, ne layun dà sikandin edsebsevaha is edlalew. \p \v 21 Hein netuenan ni Hadì David is neulaula, utew sikandin nepauk. \v 22 Ne si Absalom, egkeepesan din utew si Amnon su mibpeel-elezan ni Amnon is etevey zin he si Tamar. Tenged kayi, kenè en sikandin ebpekidlalag ki Amnon. \p \v 23 Midlavey zutun is dezuwa he tuig, hein ebpeelutan ni Absalom is menge kerehidu zin diyà te Baal Hazor, uvey te Efraim, mid-imbitar zin is langun he anak te hadì te kedtelavuk dutun. \v 24 Midhendiyà sikandin te ki Hadì David he egkaǥi te, “Ebpeelutan ku is menge kerehidu ku. Edhendiyè ke ve wey is menge upisyal nu te kedtelavuk kayi he kevurunan?” \v 25 Midtavak kes hadì te, “Kenè en, mama, su egkeǥestuwan ke zà ke edtelavuk key is langun.” Ne midteǥel sikandin ni Absalom, piru kenà iyan ebpehendiyà. Mibpenubtuvazan din dà si Absalom. \v 26 Migkaǥi si Absalom te, “Emun kenè ka, ne si Amnon dà nasì he suled ku is ipehendiyè nu.” Mid-insà is hadì te, “Maan is utew nu egkinehenglana he ibpehendiyà?” \v 27 Piru midteǥel iyan si Absalom, ne impezume en nasì ni David si Amnon, wey kes duma he menge anak din he maama. \p \v 28 Migkeǥiyan ni Absalom is menge sakup din te, “Teǥazi niw ke egkelangut si Amnon, ne emun edsinyas a, ne himetayi niw en sikandin. Kenè kew mahandek; su iyan a midsuǥù keniyu. Pekezesen kew wey pekevurut kew.” \v 29 Ne zutun midhimetayan te menge sakup ni Absalom si Amnon su insuǥù din. Ne nen-untud is duma he menge anak he maama ni David te menge kudè dan ne nemelaǥuy zan. \v 30 Hein ed-ulì dan en diyà te Jerusalem, duen neketudtul ki David he mibpenhimetayan ni Absalom is langun he menge anak din he maama ne wazà nesamà. \v 31 Midhitindeg si David ne mibindas din is kumbalè din su impeehè din he utew sikandin neseeng, ne midlangkeb diyà te tanà. Mibpemindas daan te menge suluǥuen din is menge kumbalè dan ne midhitindeg dan dà mulà. \v 32 Piru migkaǥi si Jonadab he anak te suled ni David he si Simea, “Mahal he Hadì, wazà mepatey is langun he menge anak nu he maama, kekenà, iyan dà si Amnon. Neuǥet dà he duen planu ni Absalom te kedhimetayi zin ki Amnon puun dà dutun te andew te kedleyuǥa ni Amnon te suled din he si Tamar. \v 33 Kenè nu ikeseeng is tudtul he nengepatey is langun he menge anak nu he maama. Iyan dà si Amnon minatey. \v 34 Ne si Absalom, ne mibpelaǥuy sikandin.” \p Dutun he timpu is ebantey zuen te verengbeng te Jerusalem duen din naahà he utew mezakel he menge etew he ebpelingguma he ziyà mebayà te zivaluy he kilid te vuvungan. Midhendiyà te hadì haazà is ebantey ne nenudtul te, “Duen ku naahà he menge etew ziyà te zalan te Horonaim he ebpeleǥidlid te vuvungan.” \v 35 Migkeǥiyan ni Jonadab is hadì te, “Mahal he Hadì, ahaa nu! Heeyan en kes menge anak nu he menge maama, he iyan migkaǥi ku geina.” \v 36 Nepasad dutun is kegkeǥiyi zin ki David nekeuma kes menge anak ni David he ebpemenineǥew. Ne midsineǥew zaan si David wey langun he menge sakup din. \v 37-38 Midlalew si David te meluǥayad he timpu tenged te anak din he si Amnon. \p Hein mibpelaǥuy en si Absalom, midhendiyà sikandin te hadì te Geshur he si Talmai, he anak ni Amihud. Diyà sikandin med-ubpà seled te tetelu he tuig. \v 39 Hein malù en neulii si Hadì David te kegkeseeng din te kegkepatey ki Amnon, ne ebulungen sikandin ki Absalom. \c 14 \s1 Midlikù si Absalom diyà te Jerusalem \p \v 1 Netuenan ni Joab he anak ni Zeruya he ebulungen si Hadì David ki Absalom. \v 2 Umbe, impetawag din is sevaha he vahi he uluwanen he ziyà te Tekoa. Hein nekeuma haazà is bahi, migkeǥiyan ni Joab te, “Uvag kun edlalew ka te minatey. Kukumbalè ka te visti he ibivisti te edlalew, ne kenè ka mebpurungpurung, kekenà, iringi nu is ulaula te vahi he neuǥet en is kedlalew zin tenged te minatey. \v 3 Ne pehendiyè ka te hadì ne keǥiya nu kandin is migkaǥi ku kenikew.” Ne migkaǥi ni Joab kandin is egkeǥiyen din diyà te hadì. \p \v 4 Hein nekeuma haazà is bahi ziyà te hadì, midluhud sikandin tuus te kedtahud he egkaǥi te, “Tevangi a, Mahal he Hadì!” \v 5 Mid-insaan sikandin te hadì, “Hengkey ves is igkeseeng nu?” Midtavak sikandin te, “Sevaha a he valu, \v 6 ne zuen dezuwa he anak ku he maama. Sevaha zutun he andew midtebek sikandan is dezuwa ziyà te pemuleey, ne tenged te wazà edsambag kandan dutun, ne nepatey is sevaha. \v 7 Ne zutun nemenhendiyà is langun he menge kezuzumahi ku he egkaǥi te, ‘Iveǥey nu kenami heeyan is anak nu, su edhimetayan dey sikandin su midhimetayan din is suled din. Kenà engayan sikandin he ebpengevilin te ketiǥeyunan te amey zin.’ Emun ebeelan dan heini, egkaawà kayi te kedì is nesamà he anak ku he iyan dà edseriǥan ku he ebpekeuǥup kedì, wey egketazin en is ngazan te esawa ku kayi te kelibutan.” \p \v 8 Migkeǥiyan te hadì haazà is bahi te, “Ulì ke en su iyan e en metau. Egkeǥiyan ku sikandan he kenè dan menuwa is anak nu.” \v 9 Migkaǥi haazà is bahi te, “Mahal he Hadì, ke zuen edsumbung kenikew tenged te mid-uǥupan a kenikew, ne televaken ku wey te pemilya ku heeyan ne kenà kenikew.” \v 10 Midtavak is hadì te, “Emun duen edriklamu ziyà te kenikew, ne dumaha nu sikandin kayi te kedì, ne kenè ke zin en ed-umanan edriklamuwi.” \v 11 Ne migkaǥi haazà is bahi te, “Mahal he Hadì, emun egkehimu ne penangdù ka ziyà te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè nu he kenè nu tuǥuti he zuen ebales te anak ku para kenà sikandin mepatey wey wazè en duma pa he egkeulaula.” Midtavak si Hadì David te, “Ibpenangdù ku te uuyag he \sc Nengazen\sc* he wazè en egkevut te anak nu.” \p \v 12 Migkaǥi haazà is bahi te, “Mahal he Hadì, duen pa sevaha he idsarig ku kenikew.” Midtavak haazà is hadì te, “Uya, hengkey heeyan?” \v 13 Migkaǥi haazà is bahi te, “Kenè be salè nu heeyan diyà te menge etew te Megbevayà is kedlevani nu te anak ku piru is kenikew he anak he mibpelaǥuy ne wazè nu ipeulì? \v 14 Is langun he etew ebpatey, iring te wahig he egkeulaan diyà te tanà he kenè en ebpekelikù. Piru kenà igkesuat te Megbevayà is kegkuwaa te untung te etew; iyan pa ganì egkesuatan din he medlikù diyà te kandin is menge etew he mibpekeziyù kandin. \p \v 15 “Mahal he Hadì, midhengkayi a su edtudtulen ku kenikew is prublima ku su egkahandek a te ebeelan kedì te menge kezuzumahi ku. Egkeisip ku is ebpekidlalag a kenikew su kela ke ebpemineǥen nu is hangyù ku kenikew \v 16 he luwasa a wey is menge anak ku te menge etew he ebpelenuwan dan te egkuwa is tanà he imbeǥey te Megbevayà kenami. \v 17 Umbe ǥuntaan is egkeǥiyen nu ne iyan ebpekeveǥey kedì te kelinew su iring ka te velinsuǥuen te Megbevayà su netau ka te meupiya wey mezaat. Berakat he zumahi ka te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè nu.” \p \v 18 Ne migkeǥiyan te hadì haazà is bahi te, “Uya, tudtuli a te tutuu mehitenged te id-insè ku kenikew.” Midtavak haazà is bahi te, “Uya, Mahal he Hadì.” \v 19 Mid-insà is hadì te, “Iyan be si Joab mibpenurù kenikew kayi?” Midtavak haazà is bahi te, “Kena a ebpekevelivad te tavak te insè nu, Mahal he Hadì. Uya, si Joab he suluǥuen nu is midsuǥù kedì te kebaal kayi wey iyan sikandin mibpenurù ke hengkey is egkeǥiyen ku. \v 20 Mibeelan din is iring kayi para kun mebmeupiya is kedepitè niw ki Absalom. Piru netuenan nu heini, Mahal he Hadì, su iring ka te velinsuǥuen te Megbevayà–netuenan nu is langun he egkeulaula kayi te nasyun tew.” \p \v 21 Ne impetawag te hadì si Joab ne migkeǥiyan te, “Uya, hipanew ka ne dumaha nu si Absalom ke edlikù ka kayi.” \v 22 Midluhud si Joab su edtahud te hadì ne migkaǥi te, “Berakat he tuvazi ka te \sc Nengazen\sc*, Mahal he Hadì. Guntaan netuenan ku he nezeliǥan a kenikew su midtuman nu is hangyù ku.” \v 23 Ne migenat si Joab pehendiyà te Geshur, ne miduma zin si Absalom te edlikù diyà te Jerusalem. \v 24 Piru migkaǥi is hadì te, “Dutun niw ipeubpà sikandin te valey zin; kenè ku egkesuatan he meehè ku kayi te turuǥan.” Ne mid-ulì si Absalom diyà te valey zin ne wazè en sikandin mebpaahà te hadì. \p \v 25 Wazà ebpekeiring te ketaid ni Absalom te tivuuk he Israel, umbe utew sikandin egkevantug te langun. Wazà igkesawey kandin puun te ulu pehendiyà te parapara. \v 26 Kesevaha zà sikandin ebpaalut te senge-tuig, ne ebpaalut sikandin su egkeveǥatan sikandin te bulvul zin. Emun edtimbangen is bulvul zin ne zezuwa he kilu is keveǥat emun dutun te timbangan te hadì. \v 27 Duen menge anak ni Absalom he tetelu he menge maama ne sevaha is bahi. Is ngazan dutun te vahi ne si Tamar, ne utew heini sikandin metaid. \v 28 Diyà med-ubpà si Absalom te Jerusalem seled te zezuwa he tuig he wazè din maahà is hadì. \p \v 29 Sevaha zutun he andew, impetawag ni Absalom si Joab su ibpehendiyè din te hadì para melelaǥi zin mehitenged kandin. Piru wazà mebpemineg si Joab he ibpehendiyà ni Absalom. Impeuman din ipetawag si Joab, piru wazà gihapun medhendiyà. \v 30 Migkeǥiyan ni Absalom is menge suluǥuen din te, “Binsuli niw is menge pemuleey ni Joab he mibpemulaan te barli. Durug dà te vevesukè ku.” Umbe mibinsulan dan is bevesukà ni Joab. \p \v 31 Midhendiyà si Joab te ki Absalom he egkaǥi te, “Maan is mibinsulan te menge suluǥuen nu is bevesukè ku?” \v 32 Midtavak si Absalom te, “Tenged te wazè ka medhendini te kebpetawaǥa ku kenikew. Egkesuatan ku pezem he medhendiyè ka te hadì wey nu meinsai sikandin ke maan is impaangey e zin pa ziyà te Geshur. Meupiya pa pezem ke diyè e zà. Guntaan, egkesuatan ku he meehè ku is hadì; emun nekesalà a, ne pehimetayi e zin.” \p \v 33 Midhendiyà si Joab te hadì, ne midtudtul zin is migkaǥi ni Absalom. Impetawag te hadì si Absalom, ne hein nekeuma sikandin, midluhud sikandin su edtahud te hadì. Ne zutun midhezekan sikandin te hadì. \c 15 \s1 Duen Planu ni Absalom he Edsukul \p \v 1 Nenlavey is menge timpu nekekuwa si Absalom te menge kerwahi wey menge kudà, wey 50 he etew he vantey zin. \v 2 Neleyaman ni Absalom is emun egkepukew te meselem ne ziyà edhithitindeg te kilid te zalan pehendiyà te pultahan te inged. Ne emun duen ebpekeuma he etew he zuen sumbung din he ibpehusey te hadì, ne ed-insaan din ke hendei ed-ubpà, wey egkaǥi haazà is etew ke hengkey sikandin he tribu te Israel. \v 3 Ne egkeǥiyan ni Absalom sikandin te, “Meupiya wey meketezenganen is sumbung nu piru wazà midseriǥan te hadì te kedhusey keniyan. \v 4 Emun pezem iyan e zà ebpekehusey, ne ebpekeuvey is langun he zuen idsumbung etawa insumbung, ne wazà duwazuwa he ebeǥayan ku te hustu he kedhusey.” \v 5 Ne emun duen etew he ed-uvey kandin ne edluhud su edtahud kandin, egkepkepan din heini su iyan kegalewǥalew zin. \v 6 Iyan heini ebeelan ni Absalom te langun he Israilihanen he ebpehendiyà te hadì su ebpehusey. Umbe neuwit din is menge Israilihanen. \p \v 7 Neipus dutun is heepat he tuig, migkeǥiyan ni Absalom is hadì te, “Tuǥuti a he edhendiyà te Hebron su edtumanen ku is penangdù ku te \sc Nengazen\sc*. \v 8 Hein diyè e pa med-ubpà te Geshur he sakup te Aram, nenangdù a he emun ibpelikù e pa te \sc Nengazen\sc* diyà te Jerusalem, ne ed-ezapen ku sikandin diyà te Hebron.” \v 9 Migkeǥiyan sikandin te hadì te, “Uya, meupiya is hipanew nu.” Umbe midhendiyà si Absalom te Hebron. \p \v 10 Hein diyè en si Absalom te Hebron, ne mid-eles-eles sikandin medsuǥù te menge etew he ibpepenudtul ziyà te tivuuk he Israel he egkaǥi te, “Emun egkezineg niw is daǥing te vudyung, ne pemensag kew te, ‘Si Absalom en is hadì te Israel, ne ziyà sikandin midhadì te Hebron!’ ” \v 11 Duen 200 he etew ziyà te Jerusalem he mibpenhinggat ni Absalom he meduma kandin diyà te Hebron. Heini he menge etew ne wazà mesayud te planu ni Absalom. \v 12 Dutun te kemula pa ebpemuhat si Absalom te menge pemuhat, impetawag din si Ahitofel he ziyà te inged he Gilo. Heini si Ahitofel ne zutun heini he meǥinged, wey sevaha sikandin te menge megsesambag ni David. Hein neuǥet ne midmezakel en is midsunud ki Absalom, umbe mibmelig-en utew is pelanu zin te kebpekidsukulà ki David. \s1 Mibpelaǥuy si David \p \v 13 Duen sevaha he tigpenudtul he midtazem diyà te ki David he is menge Israilihanen ne midtampu en diyà te ki Absalom. \v 14 Ne migkeǥiyan ni David is langun he menge upisyal zin he zuma zin diyà te Jerusalem te, “Ebpelaǥuy kiw, su kela ke meumahi kiw ni Absalom kayi, ne penhimetayi kiw wey is langun he meǥinged kayi te Jerusalem. Pekeǥaan kew, emun egkesuat kew he ebpekelikey ki Absalom.” \v 15 Migkaǥi is menge upisyal te, “Mahal he Hadì, andam key he ebaal te minsan hengkey he egkeǥiyen nu kenami.” \v 16 Midhipanew si David duma is langun he nesakup te pemilya zin, piru intaǥak din is sepulù he esawa zin he kenà menge dungganen para ed-etiman duen te turuǥan. \p \v 17 Hein edhipanew en ensi David wey is menge sakup din, ne ziyè dan mebpundu te ketepusan he valey zutun te inged. \v 18 Ne impehuna ni David is langun he menge sakup din, wey is langun he ebantey kandin he menge Kiritnen wey menge Pilitnen. Ne edsunud daan is 600 he Gitanhen he miduma kandin he ebpuun diyà te Gat. \v 19 Migkeǥiyan ni David si Itai, he pengulu te menge Gitanhen, “Maan is eduma kew kenami? Likù kew ziyà te Jerusalem, ne ziyè kew zuma te veǥu he hadì he si Absalom, su menge lumelengyawè kew zà kayi te Israel he mibpemelaǥuy puun te inged niw. \v 20 Wazè pa utew meuǥet is kebpekeuma niw kayi, ne ǥuntaan eduma kew kenami he wazè dey ganì metueni ke hendei key ebpevayà? Likù kew ziyà te menge siringan niw, ne deyzey ke ipaahà te \sc Nengazen\sc* is gaǥew zin wey keupiya zin keniyu.” \v 21 Midtavak ni Itai kes hadì te, “Idsaad ku ziyà te uuyag he \sc Nengazen\sc* wey ziyà te kenikew, Mahal he Hadì, he minsan hendei ka ebpevayà ne eduma key kenikew, minsan kemetayen pa is ebpengkusan.” \v 22 Migkeǥiyan sikandin ni David te, “Ne emun iyan heeyan ne zuma kew en kenami.” Ne zutun midhipanew si Itai wey is langun he menge sakup din, wey is menge pemilya zan. \v 23 Utew subra is kebpemenineǥew te menge etew ziyà te Jerusalem dutun te kedsaǥad te menge sakup ni David. Dutun te kedlayun ni David te zal-ug he Kidron, is menge sakup din he ziyà te egkehunaan din midhendiyà te sibsivayan. \p \v 24 Ne ziyà daan kes menge memumuhat he si Zadok wey si Abiatar wey kes menge Levihanen he mid-uwit duen te Kavan te Kebpekid-uyun te Megbevayà. Diyè dan isavuk haazà is Kavan te Kebpekid-uyun te kilid te zalan ne nemuhat si Abiatar taman te nekaawà is menge sakup ni David dutun te inged. \v 25 Ne migkeǥiyan ni David si Zadok te, “Ilikù kes Kavan te Kebpekid-uyun te Megbevayà diyà te Jerusalem. Emun meupiya is gehinawa te \sc Nengazen\sc* kedì, ne ibpelikù e zin diyà te Jerusalem ne egkeehè ku zed heini wey is lugar he egkesevukan din. \v 26 Piru emun kenè e zin en igkelipey ne andam ad minsan hengkey is ekegesuatan din he ebeelan din kedì.” \p \v 27 Ne migkeǥiyan pa ni David si Zadok te, “Likù kew ki Abiatar ziyà te Jerusalem he melinawen, duma is anak nu he si Ahimaaz wey is anak ni Abiatar he si Jonatan, wey kew mekepeniid diyà. \v 28 Diyà a edtaǥad te repasan pehendiyà te sibsivayan taman te kenè ku egkezawat is tudtul he ebpuun keniyu.” \v 29 Ne zutun inlikù ni Zadok wey ni Abiatar kes Kavan te Kebpekid-uyun te Megbevayà diyà te Jerusalem, ne ziyè dan med-ubpà. \p \v 30 Midtekezeg si David diyà te Buvungan te menge Olibo. Ne wazè din sendalyas ne edtembunan din is ulu zin he edsineǥew. Ne ebpemenineǥew zaan haazà is menge zuma zin he edtambun daan te menge ulu zan. \v 31 Duen mibpenudtul ki David he si Ahitofel ne sevaha te nekidsevaha ki Absalom. Ne zutun mid-ampù si David, “\sc Nengazen\sc*, himuwa nu he wazà pulus te sambag ni Ahitofel.” \p \v 32 Hein diyè en ensi David te puntur te Buvungan te menge Olibo, he zutun ed-ezapa te menge etew is Megbevayà. Duen midsinuǥung ki David he si Hushai he Arkanhen. Nengevindas is kumbalè din ne eliyevuken is ulu zin he tuus te edlalew sikandin. \v 33 Migkeǥiyan ni David sikandin te, “Wazà igkeuǥup nu ke eduma ka kedì. \v 34 Deyzey ke edlikù ka ziyà te inged ne egkeǥiyan nu si Absalom te, ‘Suluǥuen ad kenikew hadì; iring te suluǥuen a te amey nu zutun te nehuna he timpu, ne ǥuntaan iyan ke en teǥisuluǥuen kedì, ne egkeuǥupan e pa kenikew he mevelevaǥi is menge sambag ni Ahitofel.’ \v 35 Diyà si Zadok wey si Abiatar he menge memumuhat. Keǥiya nu ziyà te kandan is langun he egkezineg nu ziyà te turuǥan te hadì. \v 36 Ne ipehengkayi nu te kedì is menge anak dan he si Ahimaaz wey si Jonatan te kebpenudtul te nezineg nu.” \v 37 Ne zutun midlikù si Hushai he emiǥu ni David diyà te Jerusalem. Neserengà dutun he midseled si Absalom diyà te inged. \c 16 \s1 Si David wey si Ziba \p \v 1 Hein nekelavey en si David dutun te puntur te vuvungan, midsinuǥung sikandin ni Ziba he suluǥuen ni Mefiboshet. Duen dezuwa he asnu zin he migkergahan te 200 he vuuk he supas, 100 he akup he pasas, 100 he nengelutuan he prutas, wey vinu he ziyà itaǥù te mibeelan he teleǥuey he lundis. \v 2 Mid-insaan ni David si Ziba te, “Maan is mid-uwit ka keniyan?” Midtavak si Ziba te, “Heini is menge asnu, ne ebpeuntuzan te pemilya nu, is menge supas wey menge prutas para egkeenen niw te menge zuma nu, ne is binu ed-inumen niw emun egkeveley kew ziyà te sibsivayan.” \p \v 3 Mid-insà si David te, “Hendei en be si Mefiboshet, is apù te egalen nu he si Saul?” Midtavak si Ziba te, “Mibpelintetaǥak sikandin diyà te Jerusalem, tenged te mid-isip din he iyan sikandin edhimuwen he hadì te keet-etawan te Israel kayi he menge timpu te ginhedian te apù din.” \v 4 Migkaǥi si David te, “Emun iyan heeyan, ne ǥuntaan ibeǥey ku kenikew is langun he ǥaked ni Mefiboshet.” Midtavak si Ziba te, “Mahal he Hadì, andam a he ebpenilbi kenikew. Berakat he igkelipey a kenikew.” \s1 Midrewakan ni Shimei si David \p \v 5 Hein nekeume en si Hadì David diyà te Bahurim, duen etew he migawas dutun he inged ne mibpenrewakan din si David. Heini he etew ne anak ni Gera he kezuzumahi ni Saul he iyan ngazan din si Shimei. \v 6 Mibpenuleng din te vatu si David wey is menge upisyal zin minsan te midlingutan si David te menge sakup din wey menge ebantey kandin. \v 7 Iyan heini menge impenrawak din ki David: “Kenè ka seled kayi he inged, sikew is memumunù wey wazè din pulus he etew! \v 8 Migkuwa nu is ginhedian ni Saul, ne ǥuntaan ebelesan ka te \sc Nengazen\sc* te kedhimetayi nu ki Saul wey te pemilya zin. Mid-aǥew nu is ginhedian ni Saul, ne ǥuntaan imbeǥey heini te \sc Nengazen\sc* te anak nu he si Absalom. Naawè ka tenged te kebpenhimatey nu.” \p \v 9 Migkaǥi ziyà te hadì si Abishai he anak ni Zeruya te, “Mahal he Hadì, maan is ebey-anan nu is kebpenulaa kenikew keniyan he etew he henduen dà daan te minatey he asu? Tuǥuti a kenikew he ebpungelan ku sikandin te ulu.” \v 10 Piru migkaǥi haazà is hadì te, “Sikiyu is menge anak ni Zeruya, hengkey is kelevetan niw? Emun midsuǥù sikandin te \sc Nengazen\sc* he penrewaki e zin, ne hentei e ves is edawey kandin?” \v 11 Migkeǥiyan ni David si Abishai wey is langun he menge upisyal zin te, “Emun edtinguhà is anak ku te kedhimatey kedì, iyan pe be heini is kezuzumahi ni Saul? Beleǥaza niw en sikandin su \sc Nengazen\sc* is midsuǥù kandin. \v 12 Kela ke meehè ded te \sc Nengazen\sc* is kelised ku ǥuntaan ne ebelesan e zin te meupiya he ibales din te menge rawak kedì guntaan.” \p \v 13 Ne midlaus si David wey is menge sakup din he edhipanew. Ne edsunuzen sikandan ni Shimei, piru ziyè dà mebayà sikandin te kilid te vuvungan. Ne zutun te kedhipanew zin edrewakan din si David wey ebpenulengen din te vatu wey tanà. \v 14 Utew en neveley si David wey is menge sakup din, ne midhimeley sikandan hein nekeuma zan diyà te Wahig he Jordan. \s1 Mibpekid-ahà si Hushai ki Absalom \p \v 15 Midhendiyà si Absalom te Jerusalem duma si Ahitofel wey is langun he keet-etawan te Israel. \v 16 Nekeuma zaan diyà si Hushai he Arkanhen, he emiǥu ni David, ne midhendiyà sikandin te ki Absalom ne migkeǥiyan din te, “Mebmeluǥayad is untung te hadì! Mebmeluǥayad is untung te hadì!” \v 17 Mid-insaan ni Absalom si Hushai te, “Hendei en is kebpekid-unung nu te emiǥu nu he si David? Maan is wazè ka meduma kandin?” \v 18 Midtavak si Hushai te, “Diyà a eduma te kenikew su iyan ka mibpilì te \sc Nengazen\sc* wey te tivuuk he keet-etawan te Israel he iyan egkehimu he hadì. \v 19 Gawas pa keniyan, ne hentei pe be vuwa is ebpenilbiyan ku, kekenà, sikew is anak ni David? Mibpenilbi a te amey nu, ebpenilbi a zaan kenikew.” \s1 Is Sambag ni Ahitofel ki Absalom \p \v 20 Migkeǥiyan ni Absalom si Ahitofel te, “Keǥiya nu kun kedì ke hengkey is ebeelan ta.” \v 21 Midtavak si Ahitofel te, “Hulizi nu is menge esawa te amey nu he intaǥak din he para ed-atur te turuǥan. Ne egketuenan te langun he menge Israilihanen he midhimu nu he mepauk is amey nu, ne tenged kayi utew ebpekevurut is menge sakup nu.” \v 22 Ne zutun mibaal zan te tulda he ebpeubpaan ki Absalom duen te atep te turuǥan, ne naahà te menge etew he midseled dutun sikandin he edhulid te menge esawa te amey zin. \p \v 23 Dutun he timpu mibpemineg si Absalom te menge sambag ni Ahitofel, iring ded daan dutun is mibeelan ni David hein aney. Su is menge sambag ni Ahitofel in-iring daan te ziyà ebpuun te Megbevayà. \c 17 \p \v 1 Migkeǥiyan ni Ahitofel si Absalom te, “Tuǥuti a kenikew te kebpilì te 12,000 he etew he ibpepengehè ta ki David guntaan he kezukilemi. \v 2 Edsurungen dey sikandin su neveley pa, ne meluya sikandin. Egketentanan sikandin ne ebpemelaǥuy is langun he menge sakup din. Iyan dà si David edhimetayan ku, \v 3 ne ibpelikù ku ziyà te kenikew is langun he menge sakup din he iring te kedlikù te esawa ziyà te tegiesawa kandin. Emun iyan dà si David edhimetayan, ne is menge sakup din ne kenè en ebpekidtebek.” \v 4 Heini he paaǥi meupiya para ki Absalom wey te langun he menge ebpemendumala te Israel. \p \v 5 Piru migkaǥi si Absalom te, “Ipehengkayi si Hushai he Arkanhen, wey ta mezineg ke hengkey is egkekaǥi zin.” \v 6 Ne hein nekeuma si Hushai ne midtudtul ni Absalom is menge sambag ni Ahitofel. Migkaǥi si Absalom te, “Ebeelan tew ve is migkaǥi zin? Emun kenà, ne hengkey ve is ebeelan tew?” \v 7 Migkeǥiyan ni Hushai si Absalom te, “Guntaan kenà meupiya heini is menge sambag ni Ahitofel. \v 8 Nekilala nu is amey nu wey is menge sakup din; mezesen sikandan wey zumezaas iring sikandan te bir he mid-eǥawan te menge anak din. Iring keniyan is amey nu he nelayam te tebek, wey kenà sikandin ebpekiduma te menge sakup din ke edlipezeng. \v 9 Minsan buwa ǥuntaan ne ziyè en sikandin te menge surung wey ke ziyè be te zuma he lugar. Emun diyà te egkehuna he kedtebek niw ebpematey is duma he menge sundaru nu, is ebpekezineg kayi, ebpekekaǥi zan he nezaag is menge sundaru nu. \v 10 Ne minsan is pinekemevurut he sundaru nu, he henduen te mevurut he erimaung, egkahandek. Su netuenan te langun he Israilihanen he is amey nu ne utew nelayam he ebpekidtebek wey mevurut is menge sakup din. \v 11 Umbe, edsembaǥan ku sikew he vurvuruna nu is langun he Israilihanen puun te Dan pehendiyà te Beersheba, he iyan egkeiringan niw is pantad diyà te veyvey he utew mezakel. Ne iyan ke en pengulu kandan te kebpekidtebek. \v 12 Ne ebpen-ahaan tew si David minsan hendei sikandin, ne edlingutan tew sikandin iring te zehemug he segugunà ebpekeeneb diyà te tanà; ne egkepatey tew sikandin wey is menge sakup din. \v 13 Emun ebpelaǥuy sikandin diyà te zuma he inged, ne edhiketan tew is menge verengbeng ne eguyuzen tew pehendiyà te wahig taman te egkerundus heini ne wazà dutun egkesamà he vatu!” \v 14 Migkaǥi si Absalom wey is langun he menge sineriǥan te Israel te, “Meupiya pa is sambag ni Hushai he Arkanhen kenà is ki Ahitofel.” Meupiya is sambag ni Ahitofel, piru ketau te \sc Nengazen\sc* he kenà ebpemineǥen heini ni Absalom, su wey mezaat is egkepengkusan din. \p \v 15 Midtudtulan ni Hushai si Zadok wey si Abiatar kes menge memumuhat mehitenged te insambag ni Ahitofel ki Absalom wey te menge ebpemendumala te Israel, wey te kandin daan he insambag. \v 16 Ne migkeǥiyan din sikandan te, “Gègaani nu pesuǥui si David he kenà mebpeteǥak dutun te repasan te Jordan pehendiyà te sibsivayan te ǥuntaan he kezukilemi, kekenà, ipelaus en sikandan iperapas dutun te wahig su wey kenè dan mengeǥerà.” \p \v 17 Haazà he timpu, edtaǥad si Jonatan he anak ni Abiatar wey si Ahimaaz he anak ni Zadok diyà te En Rogel, su kenè dan egkesuat he egkaahà he egawas wey edseled dutun te Jerusalem. Duen sevaha he vahi he suluǥuen he ibpehendiyè dan su wey zan metueni ke hengkey is egkeulaula, ne edtudtulen dan maan diyà te ki David. \v 18 Piru, zuen nekaahà kandan he sevaha he egkengkenakan, ne intazem din diyà te ki Absalom. Ne zutun migaanggaan dan med-awà dutun is dezuwa ne midhendiyè dan te valey te etew ziyà te Baruhim. Heini he etew ne zuen din kalut diyà te uvey te valey zin, ne zutun mebpenaug si Jonatan wey si Ahimaaz te kalut ne zutun dan med-eles. \v 19 Ne migkuwa haazà is esawa zutun te maama te zahun ne midtembunan din haazà is kalut ne migkegkaǥan din te trigu haazà is intambun dutun su emun duen dutun ebpekaahà ne egkeisip din is wazà dutun mid-eles. \v 20 Hein nekeuma zutun is menge sakup ni Absalom te valey zutun te etew, ne mid-insaan dan haazà is esawa zin, “Neehè niw ve si Ahimaaz wey si Jonatan?” Midtavak haazà is esawa te, “Midlayun dan te wahig.” Mibpen-ehè dan sikandan piru wazè dan maahà, ne midlikù dan diyà te Jerusalem. \p \v 21 Hein wazè en dutun kes menge sakup ni Absalom, migawas si Jonatan wey si Ahimaaz dutun te kalut ne midhendiyè dan te ki David ne migkeǥiyan dan te, “Gaanggaan kew layun te wahig, su midsambag si Ahitofel he edhimetayan ka.” \v 22 Ne zutun midrapas si David wey is menge sakup din dutun te Wahig he Jordan, ne hein meǥaan en egkepawà ne nemekelayun dan en is langun. \p \v 23 Hein netuenan ni Ahitofel he wazà pezumdumahi is menge sambag din, ne mid-untuzan din is asnu zin ne mid-ulì diyà te inged din. Nemilinbilin sikandin te pemilya zin ne midhiket sikandin pinaaǥi te kebitey. Diyè ded ileveng sikandin te midlevengan te amey zin. \p \v 24 Nekeume en ensi David diyà te Mahanaim dutun te nekelayun en ensi Absalom wey is menge sakup din te Wahig he Jordan. \v 25 Mibpilì ni Absalom si Amasa he in-ilis din ki Joab he iyan peremandar te menge sundaru. Heini si Amasa ne anak ni Jeter he Ismailihanen. Iyan iney zin si Abigail, he anak ni Nahash, te suled te iney ni Joab he si Zeruya. \v 26 Diyà megkampu si Absalom wey menge Israilihanen te Gilead. \p \v 27 Hein nekeuma ensi David diyà te Mahanaim, ne migelǥelawan sikandan ni Shobi he anak ni Nahash he Amunihanen, he ziyà ed-ubpà te Raba, ni Makir he anak ni Amiel, he tig-Lo Debar, wey ni Barzilai he Gilyadnen, he tig-Rogelim. \v 28 Duen dan menge uwiten he hizeǥeey, malung, diniyun, trigu, barli, herina, midsandag he veǥas te trigu, lisu he menge utanen, menge velatung, \v 29 teneb, mentikilya, kerehidu, wey kisu. Imbeǥey zan heini ki David wey te menge sakup din, su netuenan dan he egkengevitil, egkengeveley, wey utew en sikandan egkemezahi zutun te kedhipanew zan. \c 18 \s1 Minatey si Absalom \p \v 1 Midtiǥum ni David is menge sakup din te tig-1,000 wey tig-100, ne mibpilì sikandin te peremandar he iyan ed-uwit kayi. \v 2 Ne impehipanew zin sikandan he tetelu he vahin. Si Joab is egalen te sevaha, si Abishai he suled ni Joab is egalen te ikezuwa, ne si Itai he tig-Gat is egalen te iketelu. Migkeǥiyan sikandan ni Hadì David te, “Iyan ad eduma keniyu te kebpekidtebek niw.” \v 3 Midtavak haazà is menge sakup din te, “Kenè en kinahanglan he meduma ke pa kenami. Su kenè key en idtetenged te menge kuntada ke ebpelaǥuy key, wey edhimetayan dan is ketengà kenami. Iyan dan pa ganì egkesuatan he iyan ke zan mepatey kenà ke iyan heini is tig-10,000 kayi te kenami. Umbe meupiya pa ke kayi ke zà pelintetaǥak te inged ne peuwiti key zà ke hengkey is igketavang nu kenami.” \v 4 Midtavak si Hadì David te, “Ebeelan ku is meupiya para keniyu.” Ne midhitindeg si Hadì David dutun te uvey te pultahan te inged dutun te kemulu en edliǥawang is langun he menge sakup din he mibahin te tig-1,000 wey tig-100. \v 5 Midsuǥù ni Hadì David si Joab, si Abishai, wey si Itai te, “Tenged kedì ne kenè niw menuwa is betan-en he si Absalom.” Nezineg haazà te langun he grupu is migkaǥi ni David diyà te menge peremandar zin. \p \v 6 Midhipanew is menge sundaru ni David su ebpekidtebek te menge sundaru te Israel, ne ziyà sikandan medtetebek te ketelunan te Efraim. \v 7 Nezaag is menge sundaru te Israel te menge sundaru ni David. Utew mezakel is nemematey, te haazà he andew 20,000 he etew. \v 8 Nekeeneb te tivuuk he ketelunan is kedtetebek, ne utew pa mezakel is minatey tenged te kepiligru zutun te ketelunan kenà is nepatey pinaaǥi te ispada. \p \v 9 Timpu te tebek, nesinuǥung te menge sakup ni David si Absalom, ne mibpelaǥuy sikandin he ed-untud te kudà. Ne nenursuriyuk diyà te dizalem te merapung he menge subpang te kayu he ulayan, ne nekesanggat is ulu zin dutun te kayu. Ne midlaus en is kudè din mebpelelaǥuy, ne netaǥak en sikandin is nevivitey zutun te kayu. \v 10 Duen sevaha he sakup ni David he nekaahà dutun ne mibeyaan din si Joab ne migkeǥiyan din te, “Neehè ku si Absalom is nevivitey zutun te kayu he ulayan.” \v 11 Ne migkeǥiyan ni Joab sikandin te, “Hengkey? Neehè nu sikandin? Maan is wazè nu sikandin himetayi? Emun midhimetayan nu pezem ne edsuhulan ku sikew te sepulù he vuuk he selapì wey vakes he para te upisyal.” \v 12 Midtavak haazà is etew te, “Minsan ebeǥayan a kenikew te 1,000 he selapì ne kenè ku edhimetayan is anak te hadì. Su nezineg dey is migkaǥi te hadì kenikew, ki Abishai, wey ki Itai, he kenè niw menuwa is betan-en he si Absalom tenged kandin. \v 13 Emun midhimetayan ku si Absalom ne egketuenan te hadì heini ne kenè e man kenikew edlevanan.” \v 14 Migkaǥi si Joab te, “Kenà a egkeuǥet kayi te kenikew!” Migkuwa si Joab te vangkew he tetelu ne mibeyaan din si Absalom he nevivitey zutun te kayu he ulayan he uuyag pa. Ne mibpilak din diyà te kumeng si Absalom. \v 15 Ne is sepulù he tig-uwit te ǥumaan ni Joab, midlingutan dan si Absalom, ne midhimetayan dan. \v 16 Ne zutun impezaǥing ni Joab is budyung he tuus te ibpeengked en te edlayas is menge sundaru zin te menge sundaru te Israel. \v 17 Migkuwa zan haaza is lawa ni Absalom ne in-ulug dan te vudsi ziyà te ketelunan ne midtembuan dan te mehabet he menge vatu. Ne nemelaǥuy is langun he menge sundaru te Israel ne mibpemen-ulì dan. \p \v 18 Hein uuyag pa si Absalom ne mibpehitindeg sikandin te munyumintu para te keugelingen din diyà te Suǥud te Hadì, su wazè din anak he maama he ebpekeuwit te ngazan din. Migngezanan din haazà te “Munyumintu ni Absalom,” ne iyan ded heini ngazan din taman guntaan. \s1 Midlalew si David te Kebpatey ni Absalom \p \v 19 Ne migkeǥiyan ni Ahimaaz he anak ni Zadok si Joab te, “Tuǥuti a te kedhendiyà te ki David su egkeǥiyen ku kandin is kedlibriya kandin te \sc Nengazen\sc* puun te ǥehem te menge kuntada zin.” \v 20 Migkaǥi si Joab te, “Kenà ka iyan edtudtul ziyà te hadì guntaan he andew. Egkehimu ka he ebpenudtul emun duma he andew kenà guntaan, tenged te nepatey is anak te hadì.” \v 21 Ne migkeǥiyan ni Joab is sevaha he etew he tig-Etiopia te, “Hipanew ke en, ne tudtuli nu si Hadì David te neehè nu.” Ne hein nekepasad he edseludu haazà is etew ziyà te ki Joab, ne mibpelelaǥuy sikandin. \v 22 Mid-umanan keǥiyi ni Ahimaaz si Joab te, “Minsan hengkey is egkeulaula, tuǥuti a he edsunud a zutun te etew he tig-Etiopia.” Midtavak si Joab te, “Mama, maan is egkesuat ka he edhipanew? Wazà suhul nu keniyan te kebpenudtul nu.” \v 23 Migkaǥi sikandin te, “Minsan hengkey is egkeulaula ne edhipanew a.” Ne migkeǥiyan ni Joab sikandin te, “Uya, genat ke en!” Ne zutun mibpelelaǥuy si Ahimaaz, ne nememantek dà sikandin diyà te menge suǥud te Jordan, ne nehunaan din pa haazà is etew he tig-Etiopia. \p \v 24 Ne zutun te ebpimpinuu si David diyà te teliwazà duen te zezuwa he pultahan he ziyà te ǥawas wey ziyà te seled he vahin te verengbeng he zutun te inged. Nemenahik dutun te verengbeng is tigbantey te inged ne midhithitindeg dutun te atep te pultahan te inged. Ne mibpememantew sikandin, ne zuen neehè din he sevaha he etew he ebpelelaǥuy. \v 25 Ne mibensaǥan din si David diyà te sihung he zuen etew he ebpekeuma. Migkaǥi si David te, “Emun sevaha zin dà ne duen din buwa uwiten he tudtul.” Ne hein ebpekeuvey-uvey en haazà is etew, \v 26 ne zuen pa maan naahà dutun te tigbantey he sevaha he etew he ebpelelaǥuy. Migkulahì din is diyà te sihung te zuen pa sevaha he etew he ebpekeuma. Migkaǥi haazà is hadì te, “Duen din buwa uwiten he tudtul.” \v 27 Migkaǥi haazà is ebantey te, “Is nehuna he ebpelelaǥuy ne henduen te si Ahimaaz he anak ni Zadok.” Migkaǥi haazà is hadì te, “Metazeng heeyan he etew. Duen din buwa meupiya he tudtul.” \v 28 Hein nekeuma si Ahimaaz, migkemusta zin is hadì ne midluhud he tuus te kedtahud din. Ne migkaǥi sikandin te, “Ereg he edeliǥen is \sc Nengazen\sc* he Megbevayè nu, Mahal he Hadì! Su iyan mibeǥey kenikew te kezeeǥan te menge etew he midsukul kenikew.” \v 29 Mid-insà haazà is hadì te, “Kemuste en si Absalom? Wazè be sikandin memenu?” Midtavak si Ahimaaz te, “Hein impetawag a ni Joab he suluǥuen nu ne neehè ku he egkeǥuliyaved is menge etew piru wazè ku metueni ke hengkey haazà.” \v 30 Migkaǥi haazà is hadì te, “Keniyan ke zà dèpa.” Ne midhitindeg sikandin diyà te kilid. \v 31 Netegteǥaad ne nekeuma haazà is tig-Etiopia he egkaǥi te, “Mahal he Hadì, duen meupiya he tudtul ku. Su midluwas ka te \sc Nengazen\sc* guntaan he andew te langun he midsukul kenikew.” \v 32 Mid-insaan sikandin te hadì te, “Kemuste en si Absalom? Wazè ded be sikandin memenu?” Midtavak haazà is etew te, “Berakat he is neulaula kandin ne iyan daan egkeulaula te langun he menge kuntada nu, Mahal he Hadì.” \p \v 33 Migkerker si David. Ne nemenahik diyà te ruǥu zin diyà te divavew te pultahan dutun te inged ne midsineǥew. Dutun te kebpemenahik din, ke sikandin te, “He Absalom, anak ku, iyan e en pezem nepatey he elili kenikew. He Absalom, anak ku!” \c 19 \p \v 1 Duen nenudtul ki Joab he edtulung edsineǥew is hadì wey midlalew sikandin tenged ki Absalom. \v 2 Hein nezineg heini te menge sundaru, ne neengked is kedlipeylipey zan te kezeeǥan dan, ne midlalew zan daan. \v 3 Mid-eles-eles dan mebpenlikù diyà te inged he Mahanaim, iring te menge sundaru he nengeeled su nemelaǥuy te tebek. \v 4 Mid-elangan ni David is dagwey zin ne nenderawit sikandin, “He Absalom, anak ku, anak ku!” \p \v 5 Ne midhendiyà si Joab te valey te hadì ne migkaǥi te, “Mibpeel-elezan nu ǥuntaan he andew is menge sakup nu he midluwas kenikew wey te menge anak nu wey te menge esawa nu. \v 6 Ebmahalen nu is ebpekigkuntada kenikew, ne egkuntedahan nu is nehizu kenikew. Impeehè nu he wazà pulus te menge upisyal nu wey menge sakup nu. Nesavut ku he meupiya pa ke iyan key nemematey ne si Absalom ne iyan uuyag. \v 7 Guntaan, gawas ka, ne peselemati nu is menge etew. Su emun kenè ka, ne ibpenangdù ku ziyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc* he wazà ebpelintetaǥak he eduma kenikew te guntaan he mezukilem. Ne iyan heini utew mezaat he egkeula-ula kenikew puun pa te nehuna taman guntaan.” \v 8 Ne midhitendeg si David ne ziyà mebpinuu te pultahan te inged. Hein netuenan heini te menge etew, ne miburunburun dan diyà te kandin. \s1 Midlikù si David diyà te Jerusalem \p Dutun he timpu, ne nemekepelaǥuy en he ed-ulì is menge sundaru te Israel he menge sakup ni Absalom. \v 9 Nekedlelawan dutun is tivuuk he Israel. Ke sikandan te, “Midluwas kiw ni Hadì David diyà te menge kuntada tew he menge Filistihanen, piru mibpelaǥuy sikandin kayi te nasyun tew tenged dà ki Absalom. \v 10 Guntaan, si Absalom is mibpilì tew he iyan pengulu tew minatey ziyà te tebek. Deyzey ke ebpengehè kiw te paaǥi he ikepelikù tew si David te kedhadì?” \p \v 11-12 Hein netuenan ni Hadì David he iyan haazà pelanu zan, midsuǥù sikandin te ibpepenudtul ziyà te menge memumuhat he si Zadok wey si Abiatar, he egkaǥi te, “Keǥiya niw heini ziyà te menge edumala te Juda: ‘Nezineg ku he egkesuatan te menge sakup niw he ibpelikù a he hadì. Maan is nehuziyan kew he ebpelikù kedì te kedhadì? Menge kezuzumahi ku sikiyu?’ \v 13 Ne keǥiya niw heini ki Amasa, ‘Tenged te lengesa ku en sikew, edhimuwen ku sikew he peremandar te menge sundaru ku he id-ilis ku ki Joab. Emun ke kenè ku heini ebeelan, ne berakat he purungi a siluti te Megbevayà.’ ” \p \v 14 Tenged kayi, neuwit ni David is langun he tig-Juda ne nesevaha is isip dan. Mibpeuwitan dan te lalag si David he egkaǥi te, “Sikew wey is langun he menge sakup nu, likù kew en kayi te kenami.” \p \v 15 Dutun te kedlikù eni David, midsinuǥung sikandin te menge tig-Juda ne ziyè dan medtiǥum te Gilgal su edtevangan dan si David te kedlayun dutun te Wahig he Jordan. \v 16 Sikan is tig-Benjamin he egngezanan ki Shimei he anak ni Gera, he ebpuun te Bahurim, migaanggaan medtupang su eduma te edsinuǥung ki David. \v 17 Duen miduma kandin he 1,000 he tig-Benjamin, apil zutun si Ziba he suluǥuen te pemilya ni Saul, duma is 15 he menge anak din he menge maama wey 20 he menge suluǥuen. Ne migaanggaan dan medhendiyà te Jordan is edtelavuk ki David. \v 18 Mid-uǥupan dan si David wey is pemilya zin he mekelayun dutun te wahig, ne midtuman dan is minsan hengkey he egkesuatan ni David. \s1 Is Keupiya ni David ki Shimei \p Hein edrapas en si David dutun te Wahig he Jordan, midluhud si Simei ziyà te kandin \v 19 he egkaǥi te, “Mahal he Hadì, peseyluwa a. Lipati nu en is kenà meupiya he neveelan ku kenikew hein ked-awè nu ziyà te Jerusalem. \v 20 Mid-angken ku he nekesalà a, Mahal he Hadì. Umbe mibpetelihuna a te kedhendini te zuma he menge tribu ziyà te tribu ni Jose para te kedsinuǥung kenikew.” \p \v 21 Ne migkaǥi si Abishai he anak ni Zeruya te, “Kenè be engayan he edhimetayan si Shimei su midrewakan din is hadì he mibpilì te \sc Nengazen\sc*?” \v 22 Migkaǥi si David te, “Sikiyu is menge anak ni Zeruya, hengkey is lavet niw? Kenè niw supaka is ebeelan ku ǥuntaan. Iyan e en hadì guntaan te Israel, ne wazà edhimetayan he etew te Israel ǥuntaan he andew.” \v 23 Umbe, migkeǥiyan ni David si Shimei te, “Ibpesarig ku he kenè ka edhimetayan.” \p \v 24-25 Midhendiyà daan si Mefiboshet he apù ni Saul su midtelavuk ki David. Diyà sikandin ebpuun te Jerusalem. Wazà melùlui is paa zin, wazè din mekiskisi is sumpè din, wey wazè din pa meilisi is ingkukumbalè din puun pa te kebpekeawà ni David diyà te Jerusalem taman te nekelikù he wazà memenu sikandin. Hein nekeume en sikandin diyà, ne mid-insaan sikandin ni David te, “Mefiboshet, maan is wazè ka meduma kedì?” \v 26 Midtavak sikandin te, “Mahal he Hadì, netuenan nu he pigket a. Migkeǥiyan ku is suluǥuen ku he si Ziba he iandam din sikan is asnu ku para ed-untuzan ku te eduma kenikew. Piru mid-ekalan e zin. \v 27 Ne mibaalvaal te lalag he kenè e kun eduma kenikew. Piru wazè ka meelesi su iring ka te velinsuǥuen te Megbevayà, umbe veeli nu is mid-isip nu he meupiya. \v 28 Ereg pezem he ebpenhimetayan nu is menge kevuwazan te apù ku, piru siak is suluǥuen nu ne nehizuwan nu su impekaan nu zuma kenikew. Umbe kenà ad ereg he edhangyù pa kenikew te pebur.” \v 29 Migkeǥiyan sikandin ni David te, “Ereg en heeyan. Iyan en paaǥi ku is tengaa niw en ki Ziba is tanà ni Saul.” \v 30 Migkaǥi si Mefiboshet diyà te hadì te, “Iveǥey nu en kandin is langun. Su para kedì ne ingkelipey ku en is kebpekelikù nu he wazà mezaat he neulaula kenikew.” \s1 Is Keupiya ni David he Impeehè Din ki Barzilai \p \v 31 Midhendiyà te ki David si Barzilai he tig-Gilead he ebpuun te Rogelim. Egkesuat daan sikandin he ed-uǥup te kebpekelayun ni David te Jordan. \v 32 Meǥurang en si Barzilai; 80 en is penuiǥen din. Dekelà is ketiǥeyunan din, su iyan sikandin mibeǥey te menge kinehenglanen ni David hein kebpeke-ubpà ni David diyà te Mahanaim. \v 33 Migkeǥiyan sikandin ni David te, “Duma ke en kedì te edlayun ne ziyè ka ubpà te Jerusalem. Iyan e en ed-elima kenikew ziyà.” \v 34 Midtavak si Barzilai te, “Kenà ad ebpekezuma kenikew ziyà te Jerusalem su meǥurang e en. \v 35 Su 80 en is penuiǥen ku, ne kenè ku en egketuenan is meupiya wey kenà meupiya. Kenè ku en egkeǥezam is taam te egkeenen ku wey ed-inumen ku. Kenè ku en egkezineg is ebpemenganta. Egkerikuran ke zà kedì, Mahal he Hadì. \v 36 Deisey zà he tavang is kedhated ku kenikew, maan is utew iring keniyan is ibales nu? \v 37 Ed-ulì e en, su emun ebpatey a ne ziyè e zed ebpatey te kediey he inged, he zutun daan ileveng is ginikanan ku. Heini zed is anak ku he si Kimhan ibpezuma ku kenikew para egkehimu he suluǥuen nu. Dumaha nu sikandin, Mahal he Hadì, ne iyan ke en metau ke hengkey is meupiya he ebpeveelan nu kandin para kenikew.” \v 38 Midtavak haazà is hadì te, “Ipezume en sikandin kedì ne ebeelan ku is minsan hengkey ziyà te kandin he meupiya para kenikew, ne ebeelan ku zaan is minsan hengkey he egkesuatan nu.” \v 39 Ne zutun, migkepkepan ni David si Barzilai ne mibpenubtuvazan din. Ne human medrapas si David wey kes langun he menge sakup din dutun te Wahig he Jordan. Ne mid-ulì en daan si Barzilai ziyà te ubpaan din. \v 40 Hein nekerapas en si David, ne midhendiyà sikandin te Gilgal duma si Kimhan wey is langun he menge sundaru te Juda wey is ketengà te menge sundaru te Israel. \p \v 41 Ne midhendiyà te ki David is langun he menge etew te Israel ne midriklamu su maan is menge tig-Juda is nendesen te kebpeleyuna kandin wey te pemilya zin, wey is langun he menge sakup din. \v 42 Midtavak haazà is menge etew te Juda ziyà te Israel te, “Mibeelan dey heini tenged te is hadì ne kezuzumahi zey. Maan is egkengepauk kew? Duen be ingkepekaan kenami te hadì? Duen be nezawat dey he imbeǥey zin kenami? Wazà.” \v 43 Midtavak haazà is menge etew te Israel te, “Sepulù key he tribu is diyà te Israel, umbe kesepulù edubliya is ketenged dey keniyan te hadì kenè kew. Maan is ibpekevavè key keniyu? Iyan key man nehuna he migkaǥi he ibpelikù tew is hadì tew?” Piru kenà egkelewanan is menge etew ziyà te Juda, ne mesakit is kineǥiyan te menge etew te Juda kenà is menge etew te Israel. \c 20 \s1 Nekidsukulà si Sheba ki David \p \v 1 Duen sevaha he etew he tig-Benjamin he layun dà ebpen-ahà te samuk. Iyan ngazan din si Sheba, he anak ni Bicri. Impezaǥing din is budyung ne ebpengulahì te, “Menge tig-Israel, wazè tew lavet ki David he anak ni Jesse! Ebpen-ulì kiw is langun!” \v 2 Ne zutun nemenggenat haazà is menge tig-Israel ne mid-ewaan dan si David ne miduma zan ki Sheba he anak ni Bicri. Piru is menge tig-Juda ne wazè dan ewai is hadì dan, ne midumahan dan puun dutun te Wahig he Jordan pehendiyà te Jerusalem. \p \v 3 Hein nekelikù si David diyà te turuǥan din diyà te Jerusalem, ne impaangey zin kes sepulù he esawa zin he intaǥak din he para ed-etiman duen te turuǥan, ne zuen ibpevantey zin kandan. Ne mibeǥayen din sikandan te kinahanglan dan, piru wazè din en hulizi sikandan. Ne zutun en sikandan med-ubpà he henduen be te menge valu taman te kebpatey zan. \p \v 4 Ne zutun migkeǥiyan dutun te hadì si Amasa te, “Umawa nu is langun he menge sundaru te Juda ne pehendiyè kew te kedì te iketelu he andew puun guntaan.” \v 5 Ne migenat si Amasa ne impetawag din is menge sundaru te Juda, piru wazà sikandin mekelikù dutun te andew he migkaǥi kandin te hadì. \v 6 Umbe, migkeǥiyan te hadì si Abishai te, “Tuwas pa he mezaat is ebeelan kenitew ni Sheba, kenà te mibeelan ni Absalom. Umbe ǥuntaan, dumaha niw is menge sakup ku ne del-asa niw sikandin, su kela ke mekaaǥew sikandin te vinerengbeng he menge inged ne egkepeleǥuyan kiw zin.” \p \v 7 Ne migenat si Abishai puun te Jerusalem su edleyasen din si Sheba he anak ni Bicri. Miduma zin si Joab wey is menge sakup din, is menge vantey ni David he menge Kiritnen wey menge Pilitnen, wey is langun he menge memevurut he menge sundaru. \v 8 Hein diyè dan en te zekelà he vatu ziyà te Gibeon, neumahan sikandan ni Amasa. Ne si Joab, nekeyuyunipurmi ne edseseluniket te ispada. Hein egkeuvayan din en si Amasa, ne mid-el-elesan din hulevuta is ispada zin. \v 9 Migkeǥiyan din si Amasa te, “Egkemenumenu ke en suled?” Ne migewezan din te kewanan he velad din is sumpà ni Amasa, su uvag kun edhazek kandin. \v 10 Wazà mekevantey si Amasa he ziyà te ǥivang ni Joab is ispada. Ne midsundang ni Joab diyà te ǥetek ne nekeyakat diyà te tanà is bituka zin. Ne segugunà minatey sikandin, ne wazè en meumani mesundang ni Joab. Ne midlaus si Joab wey is suled din he si Abishai su edleyasen dan si Sheba. \v 11 Duen sevaha he sakup ni Joab ne midhitindeg dutun te minatey he lawa ni Amasa, he migkaǥi ziyà te menge sakup ni Amasa te, “Emun diyè kew edapig te ki Joab wey ki David, ne sunud kew en ki Joab!” \v 12 Nekesesavuk is lawa ni Amasa zutun te teliwazà te zalan he nepurung melupit te lengesa zin. Kada zuen ebayà dutun he ebpekaahà kandin ne edteren su ed-ahà. Ne hein netuenan heini te sakup ni Joab, ne miguyud din haazà is minatey he lawa ni Amasa puun dutun ne ziyè din uwita te vevesukà, ne midtembunan din te malung. \v 13 Hein naawè en dutun is lawa ni Amasa te dalan, ne nemenlaus dan is langun he edsunud ki Joab he edlayas ki Sheba. \p \v 14 Midhendiyà si Sheba te langun he tribu te Israel su edtiǥumen din is langun he menge kezuzumahi zin. Ne midsunud kandin is menge kezuzumahi zin, ne mid-amur-amur zan diyà te Abel Bet Maaca. \v 15 Hein netuenan heini ni Joab wey te menge sakup din ne midhendiyè dan te Abel Bet Maaca ne midlingutan dan heini. Ne midtembuan dan te tanà is kilid te verengbeng su para mekeawè dan, ne midnenenayan dan te edrundus haazà is berengbeng. \p \v 16 Duen dutun sevaha he vahi he uluwanen te seled te inged ne migkulahì din is menge sakup ni Joab te, “Pemineg kew kedì! Keǥiyi niw si Joab he medhendini te kedì su egkesuat a he ebpekidlalag kandin.” \v 17 Ne midhendiyà si Joab te kandin, ne mid-insà haazà is bahi te, “Iyan ke ve si Joab?” Midtavak si Joab te, “Uya.” Migkaǥi haazà is bahi te, “Datù, pemineǥa nu is egkeǥiyen ku kenikew.” Midtavak si Joab te, “Ne en, ebpemineg a.” \v 18 Migkaǥi haazà is bahi te, “Duen sevaha he erubasa he egkaǥi te, ‘Emun egkesuatan niw he mehusey is menge samuk niw, ne vuyù kew te sambag diyà te inged he Abel.’ \v 19 Sevaha a te menge ebpenganduy he mebpedayun is kelinew te Israel. Piru sikew, maan is egkesuatan nu te edrundus is inged he ǥaked te \sc Nengazen\sc*?” \v 20 Midtavak si Joab te, “Kenè ku egkesuatan te edrundus is inged niw! \v 21 Kenè dey heeyan tuyù. Iyan dey edleyasen si Sheba he anak ni Bicri he ebpuun diyà te vuvungan te Efraim. Iyan heini midsukul ki Hadì David. Iveǥey niw sikandin kenami ne ed-awè key kayi te inged niw.” Migkaǥi haazà is bahi te, “Idtimbag dey ziyà te kenikew is ulu zin puun kayi te seled te verengbeng.” \p \v 22 Ne zutun mibeyaan dutun te vahi is menge meǥinged dutun te inged ne midtudtulan din sikandan te planu zin. Mibpungelan dan te ulu si Sheba ne intimbag dan diyà te ki Joab. Ne segugunà impezaǥing ni Joab is budyung ne mid-awè dan dutun te inged duma is menge sakup din ne mid-ulì dan. Ne midlikù si Joab diyà te Jerusalem. \s1 Is menge Upisyal ni David \p \v 23 Iyan egalen te menge sundaru te tivuuk he Israel, si Joab. Is pengulu te tigbantey ki David he menge Kiritnen wey menge Pilitnen, iyan si Benaya he anak ni Jehoyada. \v 24 Ne is edumala te menge uripen he ebpeǥesen te kedterebahu ne iyan si Adoniram. Ne iyan midseriǥan te menge libru te ginhedian din si Jehoshafat he anak ni Ahilud. \v 25 Ne iyan sikritaryu te hadì si Sheva. Is lavew he memumuhat ne si Zadok wey si Abiatar. \v 26 Ne si Ira he tig-Jair iyan keugelingen ni David he memumuhat. \c 21 \s1 Midhimetayan te Gibyunhen is menge Kevuwazan ni Saul \p \v 1 Dutun te kedhadì ni David, duen nehitavù he vitil seled te tetelu he tuig. Ne zutun nekidlalag si David diyà te \sc Nengazen\sc*. Migkaǥi is \sc Nengazen\sc* te, “Neulaula is bitil tenged te kebpenhimetayi ni Saul wey te pemilya zin te menge Gibyunhen.” \v 2 Kenà heini sikandan Israilihanen, kekenà, iyan heini kes nengesamà he menge uuyag te menge Amorihanen. Impenaad te menge Israilihanen he kenè dan en sikandan edhimetayan, piru si Saul, duen planu zin te kegeraa kandan tenged te igkeipeng din is Israel wey Juda. \p Impetawag ni David is menge Gibyunhen \v 3 Ne mid-insaan din te, “Hengkey is ebeelan ku keniyu para meveyazi is salà ni Saul he mibeelan din keniyu? Keǥiya niw kedì, para tuvazi en maan te \sc Nengazen\sc* is keet-etawan din.” \v 4 Midtavak is menge Gibyunhen te, “Kenà egkeveyazan te selapì wey ke vulawan is kegkeepesi zey ki Saul wey te pemilya zin. Wazè dey zaan ketenged te kedhimatey te minsan hentei kayi te Israel gawas ke edtuǥutan key kenikew.” Mid-insà si David te, “Na, hengkey is egkesuatan niw he ebeelan ku para keniyu?” \v 5 Midtavak sikandan te, “Egkesuatan ni Saul he meǥerè key para wazè en egkesamà kenami kayi te Israel. \v 6 Umbe, iveǥey niw kenami kes pitu he menge kevuwazan din he menge maama, su edhimetayan dey sikandan, ne kenà id-awà is menge lawa zan diyà te egkesevukan dan he uvey te ed-ezapan te \sc Nengazen\sc* diyà te Gibea, he inged ni Saul he mibpilì te \sc Nengazen\sc* he hadì,” midtavak haazà is hadì te, “Uya ibeǥey ku en sikandan keniyu.” \p \v 7 Piru si Mefiboshet is anak ni Jonatan he apù ni Saul ne wazà mulà iapil ni David te ebeǥey kandan, tenged te penangdù dan ki Jonatan diyà te etuvangan te \sc Nengazen\sc*. \v 8 Iyan imbeǥey zin is dezuwa he anak ni Saul he si Armoni wey si Mefiboshet, he anak ni Rizpa he anak ni Aya. Imbeǥey zaan ni David is lelima he anak ni Merab he menge maama. Si Merab anak ni Saul he esawa ni Adriel he anak ni Barzilai he tig-Mehola. \v 9 Imbeǥey sikandan ni David te menge Gibyunhen ne midhimetayan sikandan is pitu ziyà te vuvungan he uvey te inged he zutun ed-ezapa is \sc Nengazen\sc*. Ne wazè en welenga zutun is menge minatey he lawa zan. Neulaula heini timpu te kebpuun ked-eǥani te barli. \p \v 10 Ne si Rizpa is anak ni Aya ne migkuwa te saku ne indempas din dutun te vatu su edhidhizeǥaan din. Su ebentayan din haazà is minatey he lawa para kenà mekaan te menge tagbis emun maandew, wey ke mezukilem ne kenà daan egkekaan te menge langgam diyà te ketelunan. Dutun sikandin med-ubpà puun pa te kebpuun te ting-eǥani taman te ked-uzan. \p \v 11 Hein netudtulan si David te mibeelan ni Rizpa he esawa ni Saul, \v 12 midhendiyà sikandin te menge meǥinged te Jabesh Gilead ne mibuyù din is menge tulan ni Saul wey anak din he si Jonatan. (Hein nepatey en si Saul wey si Jonatan te kebpekidtebek dan te menge Filistihanen diyà te Gilboa, ne imbitey te menge Filistihanen is minatey he lawa zan diyà te pelasa te Bet Shan, ne wazà petueni te menge tig-Jabes Gilead he migkuwa zan haazà is minatey he lawa.) \v 13 Ne mid-uwit ni David haazà is menge tulan ni Saul wey ni Jonatan, inragkes din daan is menge tulan dutun te pitu he mibpehimetayan te menge Gibyunhen. \v 14 Ne impeleveng din heini te menge sakup din diyà te midlevengan te amey ni Saul he si Kish diyà te inged he Zela ziyà te Benjamin. Netuman is langun he insuǥù ni David. Ne hein nepasad dutun, ne midtavak te Megbevayà is menge ked-ampù dan he meengked en is bitil zutun te nasyun dan. \s1 Is Tebek Kuntra te menge Filistihanen \r (1 Cronica 20:4-8) \p \v 15 Neuma is timpu zutun he mid-uman medtebek is menge Filistihanen wey menge Israilihanen. Ne zutun te kebpekidtebek ni David wey te menge sakup din, ne utew sikandin neluǥat. \v 16 Si Ishbi Benob he Filistihanen, utew zekelà he etew; sevaha sikandin he menge kevuwazan te menge Ripanhen, ne egkesuatan din te edhimatey si David. Is purù te vangkew zin ne brunsi ne heepat he kilu is keveǥat dutun, ne zuen daan beǥu he ispada zin. \v 17 Meupiya su nekeuma si Abishai he anak ni Zeruya is edtavang ki David, ne nepatey zin haazà is Filistihanen. Ne migkeǥiyan si David te menge sakup din te, “Kenè key en ebpemineg ke ed-uman ka eduma kenami te kebpekidtebek. Iring ka te sulù te Israel, ne kenè key egkesuat he maawè ka.” \p \v 18 Nepasad dutun, mid-uman en maan medtebek is menge Filistihanen wey menge Israilihanen, ne ziyà heini meulaula te Gob. Kayi he tebek ne nepatey ni Sibecai he tig-Husha si Saf he sevaha te menge kevuwazan te menge Ripanhen. \v 19 Ne zuen pa sevaha he kedtebek dan diyà te Gob, ne nepatey ni Elhanan he anak ni Jaare Oregim, he tig-Betlehem, si Goliat he tig-Gat. Is bangkew zin ne meveǥat wey mekepal. \p \v 20 Mid-uman en maan medtebek is menge Filistihanen wey menge Israilihanen; diyà heini meulaula te Gat. Kayi he tebek, duen etew he utew zekelà, he tig-heenem is kemer te kada velad wey paa zin. Sevaha zaan sikandin he menge kevuwazan te menge Rafa. \v 21 Hein mid-undaunda zin is menge Israilihanen, ne midhimetayan sikandin ni Jonatan he anak te suled ni David he si Simea. \p \v 22 Haazà is heepat he utew dezekelà he menge Filistihanen he menge kevuwazan te menge Rafa he tig-Gat. Mibpenhimetayan sikandan ni David wey te menge sakup din. \c 22 \s1 Is Kanta ni David te Kebpekezaag Din \r (Menge Salmo 18) \p \v 1 Migkentahan ni David is \sc Nengazen\sc* dutun te kedluwasa kandin te \sc Nengazen\sc* diyà te ǥehem te menge kuntada zin wey ziyà te ki Saul. \v 2-3 Iyan heini kanta zin: \q1 “Iyan ka, \sc Nengazen\sc*, batu he endilungè ku; \q1 melig-en he elesè ku wey menluluwas. \q1 Iring ka te elesà he vatu, ne ed-eles a ziyà te kenikew. \q1 Iyan ka kelasag ku wey mekeǥeǥehem he menluluwas. \q1 Iyan ka eputè ku wey elesè ku. \q1 Iyan ka midluwas kedì dutun te utew mesipala he menge etew. \q1 \v 4 Edeliǥen ka, \sc Nengazen\sc*, su emun ebuyù a te tavang diyà te kenikew, ne edluwasen a kenikew zutun te menge kuntada ku. \q1 \v 5 Is kemetayen iring te vaǥel he edlingut kedì. \q1 Is kezeetan iring te vendes te zalem he ed-anud kedì. \q1 \v 6 Is kemetayen, ne iring te pisì he ebpekevagkes kedì wey iring te litag dutun te ibayè ku. \q1 \v 7 Hein kedlised ku nengumew a kenikew, \sc Nengazen\sc*. \q1 Mibuyù a te tavang diyà te kenikew te Megbevayè ku, \q1 ne zutun te valey nu mibpemineg nu is ked-ampù ku. \b \q1 \v 8 Ne zutun ne midlinug, ne minsan is menge pundasyun te menge vuvungan ne neyunggat, \q1 tenged te kegkepauk nu, \sc Nengazen\sc*. \q1 \v 9 Migawas is evel puun te izung nu, \q1 ne ziyà te vèbè nu migawas is mekahandekhandek he hapuy wey egkeregreg he menge vaǥa. \q1 \v 10 Mibpuwasan nu is langit iring te kebpuwas te kurtina, \q1 ne mibpenaug ka he ziyà med-untud te mekepal he ǥapun. \q1 \v 11 Mid-untud ka te kirubin, ne utew heini meǥaan he edlayang he eduma te keramag. \q1 \v 12 Midhimu nu is merusirem he tambun te peliǥuy nu. Mid-eles ka ziyà te mekepal he ǥapun. \q1 \v 13 Midpengilat diyà te etuvangan nu, wey midlepew is egkeregreg he menge vaǥa. \q1 \v 14 Is laǥeng nu \sc Nengazen\sc*, te Utew Lavew he Megbevayà, \q1 iring te ruǥung diyà te langit. \q1 \v 15 Mibpanè nu te kilat is menge kuntada nu, \q1 ne nemekepelaǥuy zan he egkengeteranta. \q1 \v 16 Emun edawey ka wey utew ka egkepauk ne egkengemezahan is daǥat ne egkaahà is tanà diyà te kinezizeleman kayi, \q1 wey egkaahà is pundasyun te kelibutan. \q1 \v 17 Puun te langit midawat a kenikew, ne inggaun a kenikew puun te mezalem he wahig. \q1 \v 18 Midluwas a kenikew zutun te mekeǥeǥehem he menge kuntada ku he kenè ku egkesukulan. \q1 \v 19 Midsurung e zan hein egkereǥenan a, \q1 piru mid-uǥupan a kenikew, \sc Nengazen\sc*. \q1 \v 20 Midlibri a kenikew te ebpekekaid pezem kedì su ingkesuat a kenikew. \q1 \v 21 Edtuvazan a kenikew su ǥeina te metazeng a, \q1 wey wazè ku neveelan he salà. \q1 \v 22 Su edsunuzen ku is menge paaǥi nu, \q1 ne wazà a med-awà diyà te kenikew. \q1 \v 23 Edtumanen ku is langun he menge suǥù nu, \q1 ne wazè ku supaka is menge sulunuzen he ibpesunud nu. \q1 \v 24 Netuenan nu he wazà igkesawey te keugelingen ku, \q1 ne edlikayan ku is kebaal te salà. \q1 \v 25 Edtuvazan a kenikew su neehè nu he metazeng a, ne wazè ku eveelan he ibpekesalà ku. \q1 \v 26 Metinumanen ka ziyà te menge etew he metinumanen daan. \q1 Meupiya ka ziyà te menge etew he meupiya zaan. \q1 \v 27 Tinutuuwà is kebpekidepitè nu te menge etew he tinutuuwà daan is kebpekidepitè dan kenikew, \q1 ne metau ka zaan he bales te menge lalung. \q1 \v 28 Uya, edlibriyen nu is kenà menge mepelevawen, \q1 piru ibpekevavè nu mulà is menge etew he mepelevawen. \b \q1 \v 29 \sc Nengazen\sc*, iyan ka kerayag ku. \q1 Emun merusirem, ne iyan ka sulù ku. \q1 \v 30 Tenged te kedtavang nu, ebpekehimu a he edsurung te menge sundaru, \q1 ne egpekehimu a zaan he ebpemenahik te verengbeng he nekeliǥuy te inged. \q1 \v 31 Is kenikew he paaǥi, Megbevayà, ne wazè din sayep. \q1 Is lalag nu egkeseriǥan. \q1 Iring ka te kelasag te langun he ebuyù kenikew te pengalang. \q1 \v 32 Iyan ke zà, \sc Nengazen\sc*, kes Megbevayà; \q1 kes endilungè dey he vatu. \q1 \v 33 Iyan ka ebeǥey kedì te zesen \q1 wey ebantey kedì diyà te ibayè ku. \q1 \v 34 Edlig-enan nu is menge paa ku iring te paa te selazeng, \q1 para mezesen a he ebpenekezeg diyà te metikang he menge lugar. \q1 \v 35 Ebpenuruen a kenikew te kebpekidtebek, iring te kedhingat te mevisekeg he panà. \q1 \v 36 Mibpengelangan a kenikew iring te kelasag, \q1 umbe neluwas a. \q1 Ne nevantug a pinaaǥi te kedtevangi nu kedì. \q1 \v 37 Ebeǥayan a kenikew te meupiya he ibayà, \q1 umbe wazà mekezugkilas is menge paa ku. \q1 \v 38 Midal-as ku is menge kuntada ku ne nezaag ku sikandan. \q1 Ne human a medlikù hein nengezaag ku en sikandan. \q1 \v 39 Midezeetan ku sikandan ne nengepiley zan diyà te uvey te nehitindeǥan ku, \q1 ne kenè en sikandan ebpekeenew. \q1 \v 40 Mibeǥayan a kenikew, \sc Nengazen\sc*, te zesen te kebpekidtebek \q1 ne nengezaag ku is menge kuntada ku. \q1 \v 41 Mibpepeleǥuyan a kenikew te menge kuntada ku \q1 ne midezeetan ku sikandan. \q1 \v 42 Mibuyù dan te tavang, \q1 piru wazà midlibri kandan. \q1 Nengumew-umew zan kenikew, \q1 piru wazè nu sikandan tevaka. \q1 \v 43 Midruntek ku sikandan taman te neiring en sikandan te eliyavuk. \q1 Midtekutakan ku sikandan he iring te tunaan diyà te menge zalan. \q1 \v 44 Midluwas a kenikew, \sc Nengazen\sc*, te ebpekidsukulà kedì he menge etew. \q1 Midhimu a kenikew he pengulu te menge nasyun. \q1 Is menge lumelengyawà, ne ebpenilbi kedì. \q1 \v 45 Midluhud sikandan kedì tenged te kegkahandek dan, ne midtuman dan is suǥù ku. \q1 \v 46 Neewaan sikandan te kevurut, \q1 umbe migawas dan puun te mid-elesan dan he ebpengerkeren te kegkahandek. \q1 \v 47 Uuyag ka, \sc Nengazen\sc*! \q1 Edeliǥen ka is endilungè ku he vatu. \q1 Ibayew ku sikew tenged te iyan ka Megbevayà he menluluwas ku. \q1 \v 48 Ebelesan nu is menge kuntada ku, \q1 ne ibpesakup nu kedì is menge nasyun. \q1 \v 49 Midluwas a kenikew zutun te utew menge mesipala he menge kuntada ku, \q1 ne ibpezaag nu kedì sikandan. \q1 \v 50 Umbe, ibpezalig ku sikew ziyà te menge nasyun. \q1 Egkentahan ku sikew te menge kedalig. \q1 \v 51 Is pinilì nu he hadì ebeǥayan nu te zekelà he menge kezeeǥan. \q1 Mahal nu si David wey is menge kevuwazan din te wazà pidtemanan.” \c 23 \s1 Is Kebpeneltelaan ni David \p \v 1 Si David he anak ni Jesse, midhimu he mevantug te Utew Lavew he Megbevayà. Mibpilì sikandin te Megbevayà ni Jacob he mehimu he hadì. Wey ebaal sikandin te menge kentahan te Israel. Iyan heini impeneltelaan din: \q1 \v 2 “Ebpekidlalag is Mulin-ulin te \sc Nengazen\sc* pinaaǥi kedì; \q1 is menge lalag din, ne kayi te vèbè ku. \q1 \v 3 Is Megbevayà he iyan is endilungà he vatu te Israel, migkaǥi sikandin kedì, ke sikandin te, \q1 ‘Is etew he metazeng is kedumala wey zuen din kegkehandek te Megbevayà, \q1 \v 4 iring sikandin te anlag te andew he edsilà ke meselem he wazà gapun, \q1 he ebpekepesinew te neuzanan he menge sagbet!’ \q1 \v 5 Iyan heeyan ked-ahà te Megbevayà te pemilya ku, \q1 su midhimu sikandin kayi te kedì te kebpekid-uyun he wazà pidtemanan. \q1 Heini he kebpekid-uyun, ne kenè en egkevelvelewanan ne kenè en daan egkeilisan. \q1 Umbe egkeperateng ku he lelayun a edluwasa te Megbevayà, \q1 wey ibeǥey zin kedì is langun he egkesuatan ku. \q1 \v 6-7 Piru is menge lalung he menge etew ne iring sikandan te zuǥiyen he menge rasang he idtimbag. \q1 Kenà belad is ibpunpun duen su zuen egemiten he igkerit, \q1 ne edtutungen heini ziyà te lugar he zutun heini burvuruna.” \s1 Is menge Mevurut he menge Sakup ni David \r (1 Cronica 11:10-41) \p \v 8 Iyan heini menge sakup ni David he menge mevurut: \p Si Josheb Bashebet he tig-Takemon, he iyan kes edhuna zuen te tetelu he menge mevurut he sakup ni David. Te senge sangkè dà ne nekepatey sikandin te 800 he etew pinaaǥi te vangkew zin. \p \v 9 Ne iyan sunud kandin si Eleazar he anak ni Dodai he kevuwazan ni Ahoa, he sevaha zuen te tetelu he utew menge mevurut he sakup ni David. Sevaha sikandin te zuma ni David he nemenhinggat te tebek te menge Filistihanen he ziyà medtiǥum te Pas Damin para te kebpekidtebek. Nemelaǥuy is menge Israilihanen, \v 10 piru sikandin, ne wazà mulà su kemulu zin en ebpenhimetayi is menge Filistihanen, taman te neluǥat en is belad din ne kenè en ebpekekayew te ispada. Impezaag sikandan te \sc Nengazen\sc* te haazè dà he andew. Kes mibpemelaǥuy he menge Israilihanen nemenlikù dan diyà te ki Eleazar su ebpenguwaan dan kes menge ǥumaan te menge mibpematey. \p \v 11 Ne sunud si Shama he anak ni Agee he tig-Harar. Sevaha he andew zutun, midtiǥum diyà te Lehi is menge Filistihanen, ne midsurung dan is menge Israilihanen diyà te vevesukà he neeneb te velatung. Nemelaǥuy is menge Israilihanen, \v 12 iyan dà wazà mebpelaǥuy si Shama dutun te teliwazà te vevesukà su mibentayan din heini. Mibpenhimetayan din is menge Filistihanen ne imbpezaag sikandan te \sc Nengazen\sc* te haazà he andew. \p \v 13 Sevaha zutun he timpu te ting-eǥani, midhendiyà te ki David haazà is tetelu he sakup din duen te surung te Adulam. Heini is tetelu he etew, ne zuma heini sikandan te 30 he mevurut he menge sakup ni David. Dutun he timpu ne ziyà megkampu haazà is menge Filistihanen te Suǥud he Refaim \v 14 ne naaǥew zan is Betlehem. Hein diyè pa si David te melig-en he elesà, \v 15 utew sikandin ebpekeinum. Migkaǥi sikandin te, “Deyzey pezem ke zuen egkuwa te wahig he egkeinum ku ziyà te kalut he uvey te ǥemawan te Betlehem.” \v 16 Umbe, mid-eles-eles midseled haazà is tetelu he mevurut he menge etew zuen te kampu te menge Filistihanen, ne migkuwa zan te wahig dutun te kalut he uvey te ǥemawan te Betlehem, ne mid-uwit dan diyà te ki David. Piru wazà inuma haazà ni David; kekenà, in-itis din haazà su pemuhat din para te \sc Nengazen\sc*. \v 17 Migkaǥi sikandin te, “\sc Nengazen\sc*, kenè ku heini ed-inumen tenged te iring heini kemahal te lengesa te menge etew he impedserakan dan is untung dan te kegkuwa kayi.” Umbe wazà iyan med-inum si David. \p Iyan haazà mibeelan dutun te tetelu he mevurut he menge sakup ni David. \p \v 18 Si Abishai he suled ni Joab, he anak ni Zeruya iyan pengulu zutun te 30 he mevurut he menge sakup ni David. Nekepatey sikandin te 300 he menge Filistihanen pinaaǥi te vangkew zin. Umbe, nehimu he nevantug sikandin he iring duen te tetelu he mevurut he menge etew. \v 19 Ne tenged te iyan sikandin nevantug he zuma zutun te 30, iyan sikandin nehimu he peremandar zan, piru kenà sikandin ragkes duen te tetelu he menge mevurut. \p \v 20 Duen pa sevaha he mevurut he etew he egngezanan ki Benaya. Tig-Kabzeel sikandin, ne iyan amey zin si Jehoyada. Mibaal sikandin te wazè din iring he menge vaal, ragkes en is kedhimetayi zin te zezuwa he ventuǥan he sundaru te Moab. Duen timpu he zutun mibpendal-as din is erimaung minsan ebpenggiyew wey melandeg, ne mibpeneuǥan din duen te budsi ne midhimetayan din haazà is erimaung. \v 21 Sevaha pa maan dutun he timpu, midhimetayan din is utew zekelà he etew he Ehiptohanen. Ne is gumaan dutun te Ehiptohanen ne vangkew, piru is kandin mulà he ǥumaan ne kayu zà he idlagkut. Ne mid-aǥew zin haazà is bangkew zutun te Ehiptohanen ne iyan ded heini inhimatey zin kandin. \v 22 Iyan haazà menge vaal he mibeelan ni Benaya he anak ni Jehoyada. Nehimu sikandin he ventuǥan iring duen te tetelu he mevurut he menge etew, \v 23 piru kenè din duma sikandan. Ne tenged te iyan sikandin pinekeventuǥan duen te menge zuma zin he 30, midhimu sikandin ni David he pengulu te menge vantey. \p \v 24 Iyan heini menge sakup te 30 he menge mevurut he menge etew: \li1 Si Asahel he suled ni Joab; \li1 si Elhanan he anak ni Dodo he tig-Betlehem; \li1 \v 25 si Shama wey si Elika he menge tig-Harod; \li1 \v 26 si Helez he tig-Palti; \li1 si Ira he anak ni Ikesh he tig-Tekoa; \li1 \v 27 si Abiezer he tig-Anatot; \li1 si Mebunai he tig-Husha; \li1 \v 28 si Zalmon he tig-Ahoa; \li1 si Maharai he tig-Netofa; \li1 \v 29 si Heleb he anak ni Baanah he tig-Netofa; \li1 si Itai he anak ni Ribai he tig-Gibea, he sakup te Benjamin; \li1 \v 30 si Benaya he tig-Piraton; \li1 si Hidai he ziyà ed-ubpà te uvey te menge zal-ug te Gaas; \li1 \v 31 si Abi Albon he tig-Araba; \li1 si Azmavet he tig-Bahurim; \li1 \v 32 Si Eliaba he tig-Shaalbon; \li1 is menge anak ni Jashen; \li1 \v 33 si Jonatan he anak ni Shama he tig-Harar; \li1 si Ahiam he anak ni Sharar he tig-Harar; \li1 \v 34 si Elifilet he anak ni Ahasbai he tig-Maaca; \li1 si Eliam he anak ni Ahitofel he tig-Gilo; \li1 \v 35 si Hezro he tig-Carmel; \li1 si Paarai he tig-Arba; \li1 \v 36 si Igal he anak ni Natan he tig-Zoba; \li1 he anak ni Hagadi; \li1 \v 37 Si Zelek he tig-Ammon; \li1 si Naharai he tig-Beerot, he iyan tig-uwit te ǥumaan ni Joab he anak ni Zeruya; \li1 \v 38 si Ira wey si Gareb he menge tig-Jatir; \li1 \v 39 wey si Uria he Hitihanen. 37 is langun. \c 24 \s1 Midsinsus ni David is menge Sundaru Zin \r (1 Cronica 21:1-27) \p \v 1 Neuman mepauk is \sc Nengazen\sc* te menge Israilihanen ne impevaal zin si David te ebpekezezaat kandan. Migkeǥiyan din si David te, “Bilanga nu is menge keet-etawan te Israel wey Juda.” \v 2 Ne migkeǥiyan ni Hadì David si Joab wey is menge peremandar te menge sundaru te, “Beyai niw is langun he tribu te Israel, puun te Dan taman te Beersheba ne ipenlista niw is menge etew, wey ku metueni ke pira sikandan langun.” \v 3 Piru midtavak ni Joab is hadì te, “Berakat he ipemezakel te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè nu is keet-etawan nu te 100 he takep, ne meehè nu pezem heini. Piru Mahal he Hadì, maan is egkesuatan nu te ebaal heini?” \v 4 Piru iyan netuman is ki David dutun, umbe migenat si Joab wey is menge upisyal te menge sundaru te kedpenlista te menge keet-etawan te Israel. \v 5 Nekerapas dan te Wahig he Jordan ne ziyè dan mebpuun mebpenlista te Aroer, he zapit te edsenlepan te inged he kilid te zal-ug. Puun dutun mibpehendiyè dan te Gad ne midlaus dan diyà te Jazer. \v 6 Midhendiyè dan daan te Gilead, diyà te Tatim Hodshi, diyà te Dan Jaan, ne mid-eneb-eneb dan en pehendiyà te Sidon. \v 7 Ne midhendiyè dan te vinerengbeng he inged he Tyre wey langun he menge inged te menge Hitihanen wey Canaanhen. Ne te neipus dan dutun, midhendiyè dan te Beersheba, he zapit te zivavà te Juda. \v 8 Neliǥuy zan is tivuuk he nasyun seled te siyam he vulan wey 20 he andew, ne hein nepasad ne midlikù dan diyà te Jerusalem. \p \v 9 Ne midtudtul ni Joab diyà te ki Hadì David is kezakel te menge maama he ebpekesukul en te kebpekidtebek: 800,000 is diyà te Israel ne 500,000 is diyà te Juda. \v 10 Ne mibmezaat is gehinawa ni David hein nepasad is kedsinsusa zin te menge etew. Ne migkeǥiyan din is \sc Nengazen\sc* te, “Nekesalà a kayi te mibeelan ku. Umbe ebpehizuhizu a kenikew, \sc Nengazen\sc*, he peseyluwa a kenikew is suluǥuen nu te salè ku, su kelelalung is mibeelan ku.” \p \v 11 Sunud he meselem dutun te wazè pa med-enew si David, migkeǥiyan te \sc Nengazen\sc* si Gad he menenagnà ni David te, \v 12 “Hendiyè ka te ki David ne ipepilì nu sikandin ke hendei zapit kayi te tetelu is egkesuatan din he idsilut ku kandin.” \p \v 13 Ne midhendiyà si Gad te ki David ne migkeǥiyan din sikandin te, “Hendei kayi is egkesuatan nu: Tetelu he tuig he vitil diyan te nasyun nu, tetelu he vulan is kebpelpelaǥuy niw su edleyasen kew te kuntada niw, wey ke tetelu he andew is sunudsunud he zuen ebpematey kayi te nasyun nu? Is-isipa nu purungi heeyan, ne keǥiya nu kedì ke hengkey is idtavak ku te \sc Nengazen\sc* he iyan midsuǥù kedì.” \p \v 14 Midtavak si David diyà te ki Gad te, “Egkereǥenan a utew te kebpilì. Deyzey pa ke iyan en is \sc Nengazen\sc* edsilut kenami te menge etew, su hihizuwen is \sc Nengazen\sc*.” \p \v 15 Umbe, mibpaaǥi is \sc Nengazen\sc* te kezeetan diyà te Israel puun dutun he meselem taman te neuma is andew he migkaǥi zin. Ne 70,000 he menge Israilihanen is mibpematey puun te Dan taman te Beersheba. \v 16 Hein naandam en is belinsuǥuen he edezaat pezem te Jerusalem, ne nahalin is isip te \sc Nengazen\sc* te kedsilut te menge etew. Ne zutun migkeǥiyan din haazà is belinsuǥuen he edsilut dutun te menge etew te, “Hustu en! Kenè nu en sikandan siluti.” Haazà he timpu diyà haazà is belinsuǥuen te \sc Nengazen\sc* te gunasà ni Arauna he Jebusihanen. \s1 Mibaal si David te Pemuhatà \p \v 17 Hein naahà ni David haazà is belinsuǥuen he mibpenhimatey te menge etew, migkeǥiyan din is \sc Nengazen\sc* te, “Iyan a nekesalà. Heini is menge etew ne wazè dan peleng iring te menge kerehidu. Wazè dan mekevaal te salà. Iyan e en wey is pemilya ku siluti.” \p \v 18 Haazà he andew midhendiyà si Gad te ki David ne migkeǥiyan din te, “Tekezeg ka zutun te ǥunasà ni Arauna he Jebusihanen ne vaal ka zutun te pemuhatà para te \sc Nengazen\sc*.” \v 19 Ne midtekezeg si David sumalà is insuǥù kandin te \sc Nengazen\sc* pinaaǥi ki Gad. \v 20 Hein naahà ni Arauna si David wey menge sakup din he ebpelingguma, ne migawas sikandin ne midluhud diyà te etuvangan ni David he tuus te midtahud din sikandin. \v 21 Migkaǥi si Arauna te, “Mahal he Hadì, maan is kayi ka?” Midtavak si David te, “Midhengkayi a su ebpemesahan ku heini is gunasè nu su ebaal a kayi te pemuhatà para te \sc Nengazen\sc*, wey meengked en is kedlimasa te menge etew.” \v 22 Migkaǥi si Arauna te, “Kuwaa nu en wey nu ipemuhat te Megbevayà is minsan hengkey he kebayè nu, Mahal he Hadì. Heini zed is baka para te ibpemuhat nu he pemuhat he edtutungen, wey heini zed is eyuǥu zan wey menge kangga he egemiten te eǥunas he para idtavun. \v 23 Mahal he Hadì, ibeǥey ku heini langun kenikew. Deyzey ke dewata te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè nu is pemuhat nu.” \p \v 24 Piru midtavak ni David, ke sikandin te, “Kenè ku heini egkuwaan he wazà bayad; ebeyazan ku sikew. Kenè ku ibpemuhat diyà te \sc Nengazen\sc* he Megbevayè ku is menge pemuhat he edtutungen he wazè din bali kayi te kedì.” Umbe mibpemasa ni David haazà is gunasà wey menge vaka te 50 he vuuk he pelata. \v 25 Ne mibaal sikandin dutun te pemuhatà he para te \sc Nengazen\sc* ne nemuhat sikandin te menge pemuhat he edtutungen wey menge pemuhat he para te meupiya he kedepità. Midtavak te \sc Nengazen\sc* is menge hangyù ni David para te Israel, ne neengked is limas.