\id ROM \h ROMANOS \toc1 LA CARTA DEL APOSTOL SAN PABLO A LOS ROMANOS \toc2 ROMANOS \toc3 Ro. \mt1 LA CARTA DEL APOSTOL SAN PABLO A LOS ROMANOS \c 1 \s1 Pablo escribe a la iglesia de Roma \p \v 1 Nguetscö e Pablo. O̱ mbëpjizü e Jesucristo. O 'ñembguegö Mizhocjimi rá ma nu c'ua ja ra ndäcjä rá ma, rá ma zopjü yo nte rá xipjiji nu jña angueze, nu me na jo. \p \v 2 Nguejne jña nu ya vi mama Mizhocjimi cja o̱ jña angueze. Ngue c'o profeta c'o o dyopjü c'e jña'a c'ü. \v 3 Nu jña Mizhocjimi nu me na jo, mama ja cja c'ü nu T'i. O ẽjẽ nza cja 'na nte cja ne xoñijõmü. Mi ngueje 'naja o̱ mboxbëche e David. \v 4 O̱ Espíritu Mizhocjimi me na zëzhi, o tsjapü o nanga c'ü nu T'i 'ma ya vi ndũ. A cjanu o 'mãrã ngueje o̱ T'i Mizhocjimi. Nujnu ngueje e Jesucristo c'ü ín Jmugöji. \v 5 E Jesucristo o nugü na jo. O ndäcjä rá cja o̱ bëpji angueze. Ngue c'ua ra 'ñejmeji, ra dyätäji angueze, yo nte yo cãrã texe cja ne xoñijõmü. A cjanu ra mamaji me na jo, me na nojo e Jesucristo. \v 6 Xo nzitjots'ügueji dya, xo o zon'c'üji e Jesucristo. \p \v 7 Nuts'c'eji i̱ṉ cãrãji a Roma, rí pen'c'eji ne xiscõmã, rí bö'tc'üji Cjimi. Me nets'eji Mizhocjimi. O zon'c'ügueji o tsja'c'üji o̱ nte angueze. Mizhocjimi c'ü mi Tataji 'ñe e Jesucristo c'ü ín Jmuji me ra nuc'üji na jo, xo ra tsja'c'üji dya pje rí tsjijñiji. \s1 Pablo quiere visitar Roma \p \v 8 C'ü ot'ü rá xi'ts'iji dya: texe cja ne xoñijõmü mamaji que i̱ṉ ejmeji e Jesucristo. Nguec'ua rí nädä e Jesucristo rgá unü na pöjö ín Mizhocjimiji. \v 9 Ngue Mizhocjimi c'ü rí pëpigö co texe ín mü'bü; rí mama yo na jo jña c'o mama ja cja c'ü nu T'i. Mizhocjimi pãrã na jo, 'ma rí ötügö Mizhocjimi, dya rí jyombeñets'üji. \v 10 Rí ötügö Mizhocjimi, 'ma ra ne angueze, rá magö rá ma zenguats'üji. Ya mezhe rí ne rá ma'a. \v 11 Rí ötügö angueze a cjanu, na ngueje me rí ne rá chjëji. Rí ne rá jí'ts'iji c'ü ya xo o jítsi Mizhocjimi, c'ua ja cja angueze, ngue c'ua xo ra zëzhi in mü'büji. \v 12 Nu c'ü rí mangö dya, rí ne rá bübü c'ua ja i̱ṉ cãrãji ngue c'ua ra mäjä ín mü'bügö. Xo 'ñetsc'eji xo ra mäjä in mü'bügueji na ngueje nde 'natjo c'ü rí ejmeji rí texeji. \p \v 13 Mi cjuarmats'ügöji. Rí negö rí pãrãji, mi ne na puncjü ro ma'a. Pero hasta nudya dya be sö rá ma. Rí ne rá ma ngue c'ua c'ü rí pëpi Mizhocjimi ra tsja'c'üji rí zëzhiji, c'ua ja xo nzi rvá cja'a 'ma mi nzhodügö cja yo dyaja jñiñi. \v 14 Ni jyodü na puncjü rá zopjü c'o ña griego. Dya nguextjo yo, xo texe yo nde ña nandyo jña. Ni jyodü rá zopjü c'o pjëchi ra xörü 'ñe c'o dya pjëchi ra xörü. \v 15 Nguec'ua me rí ne xo rá ma xi'ts'iji nu o̱ jña e Cristo, nu'tsc'eji i̱ṉ cãrãji a Roma. \s1 El poder del evangelio \p \v 16 Me rí mäpägö ne jña nu mama ja cja e Cristo, na ngue me na jo. Yo nte 'ma äräji ne jña, Mizhocjimi me pëpji na zëzhi ngue c'ua ra 'ñeme libre cja c'o na s'o texe c'o ra 'ñejme. Ot'ü ra dyärä c'o menzumü a Israel ra jogü o̱ mü'büji. Nuc'ua xo ra dyärä c'o dyaja nte, xo ra jogü o̱ mü'büji. \v 17 Nu na jo jña jítsiji ja ga sö ra mama Mizhocjimi ya na jozüji dya a jmi angueze. C'ü ra mama Mizhocjimi na jozüji, ni jyodü rá ench'e ín mü'büji e Jesucristo. Y sido rá ejmeji angueze. Je ga cjanu va t'opjü cja o̱ jña Mizhocjimi: “Nu c'ü ra 'ñench'e o̱ mü'bü angueze, nuc'ü, ra mama Mizhocjimi ya perdonao; dya tũ nzhubü dya c'ü. Xo ra bübütjo c'ü, na ngueje ejme”, eñe. \s1 La culpa de la humanidad \p \v 18 Ya 'mãrã na jo, Mizhocjimi a jens'e me ra tsjapü ra sufrido c'o dya sũ angueze, c'o cja na s'o. Jo pãrãji c'ü na cjuana c'ü ne Mizhocjimi ra tsjaji, pero cjaji c'o na s'o. \v 19 Pãrãji ja cja Mizhocjimi. Nguetsjë angueze o jíchiji. \v 20 Mizhocjimi me na zëzhi; dya sö rá jandaji angueze. Pero ndeze 'ma o dyät'ä Mizhocjimi e jens'e 'ñe ne xoñijõmü, yo nte pãrãji bübü Mizhocjimi. Pãrãji me na zëzhi angueze. Na ngueje unüji ngüenda texe yo o dyät'ä c'ü. Nguec'ua 'ma ra tjünpü nguarü c'o cja na s'o, dya ra sö ra mamaji c'ü dya mi pãrãji ja ga cja Mizhocjimi. \v 21 Zö xi mi pãrãji Mizhocjimi, dya mi cjapüji ngüenda. Dya xo mi unüji na pöjö. O̱ pjeñeji c'ü mi cjijñiji, dya pje mi muvi. A cjanu, mi nzhodüji cja bëxõmü; ya mi ojtjo jya's'ü cja o̱ mü'büji. \v 22 Mi cjapüji me mi pãrãji. Pero o zädä c'ü dya cja mi pãrãji Mizhocjimi. \v 23 Dya cja ma't'üji Mizhocjimi c'ü me na nojo c'ü dya sö ra ndũ'ũ c'ü ra ojtjo. O mbürü o dyät'äji nu c'o ro ma't'üji. O dyät'äji o ts'ita, o ts'inana c'o jñetse nza cjazgöji rí nteji, maco rí tũ'ũji. Nde dyät'äji o ts'ita yo 'ñetse nza cja s'ü'ü. Nde o dyät'äji o ts'ita yo tũ nziyo o̱ ngua, y yo cjüt'ü o̱ pjeme. Ngueje yo o ma't'üji yo nza cja 'ma ri ngueje Mizhocjimi. \p \v 24 Nguec'ua Mizhocjimi o jyëzi c'ua o tsjaji texe c'o na s'o c'o mi ne o̱ mü'büji. Mi pötma tsjaji c'o na s'o c'o me 'na tseje. \v 25 Mizhocjimi o jyëzi o tsjaji a cjanu c'o na s'o, na ngue anguezeji ya vi jyëziji Mizhocjimi c'ü ixna cjuana c'ü o dyät'ä texe. Nujyo o dyät'ä Mizhocjimi nguejyo o ma't'üji yo. Mizhocjimi dya cja ma't'üji. Nguetjo angueze me na jo'o; me na nojo. Ni jyodü sido rá ma't'üji. Je rga cjanu. \p \v 26 Na ngue c'ü mi cjaji a cjanu, Mizhocjimi o jyëzi c'ua me xe ne'e o̱ cuerpoji c'o me na s'o. C'o ndixũ dya cja mi ne ro mimivi co o̱ xĩraji. Mi obütsjëji c'o nu mirixũji. \v 27 Je xo ma cjatjonu c'o bëzo. Dya cja mi mimivi co o̱ suji. Mi obütsjëji co c'o o̱ mibëzoji. Me mi pötma neji o̱ cuerpoji c'ü ro tsjaji c'o na s'o. Mi cjaji me 'na tseje. C'ü na s'o c'ü mi cjaji ngue c'ü je tsjapü me go sufrido o̱ cuerpoji. \p \v 28 Dya cja mi ne ro mbãrãji ja ga cja Mizhocjimi. Nguec'ua Mizhocjimi o jyëziji c'ua ro nguijñiji o̱ pjeñeji c'o na s'o, c'ü dya cja ro sö ro tsjaji c'ü na jo. Me ma s'o mi cjaji c'o me 'na tseje. \v 29 Me mi cjaji c'o dya jo. C'o bëzo mi tsãjãji ndixũ; c'o ndixũ mi tsãjãji bëzo. C'o mi pë's'i c'o dyaja, mi nepeji. Y mi cjijñi na s'o o̱ pjeñeji. Me mi pötma envidiaji c'o o̱ minteji. Me mi pö't'üteji. 'Ma ra zöji jña'a, me ma s'o ma santeji. Me mi pjëchiji ra dyonpü o̱ dyoji. Me mi nuji na ü c'o o̱ minteji. Me mi pötma mbechpetsjëji c'o o̱ dyoji. \v 30 Mi xosp'üji bëchjine c'o o̱ minteji. Mizhocjimi ya me mi nuji na ü c'ü. Me na s'o jña ma ndünrüji. Me mi cjapüji na nojoji. Me mi cjapüji me na joji. Mi jodüji pje xe ro tsjaji c'ü xenda na s'o. C'o o̱ tataji, dya cja mi ätäji. \v 31 Dya cja xo mi cjijñiji c'ü na jo ngue c'ua ro tsjaji. Dya cja xo mi cumpleji c'ü mi mamaji. Dya cja xo mi s'iyaji o̱ menzumüji. Dya cja xo mi perdonaoji c'o o̱ minteji. Dya mi juentseji c'o o̱ minteji ngue c'ua ro mbös'üji. \v 32 Je ma cjanu ma tsja c'o nte, y je xo ga cjanu ga tsja dya yo nte. Me cjaji c'o na s'o, zö pãrãji mama Mizhocjimi ni jyodü ra ndũ c'o. Dya xo nguextjo cjaji a cjanu, me xo mäpäji c'o cja c'ua nzi ga tsja anguezeji. \c 2 \s1 Dios juzga conforme a la verdad \p \v 1 Nu'tsc'eji, zö cjó c'o ri ngue'tsc'eji, dya rí tsjijñiji c'ü dya i̱ṉ tũji nzhubü. Nu'tsc'eji me i̱ṉ so'büji yo in minteji. Pero nu c'o cja in minteji, xo i̱ṉ cjatjogueji. I̱ṉ mamaji c'ü dya jo c'o cjaji. Dya xo jo c'o i̱ṉ cjagueji. \v 2 Rí pãrãji me na jo'o c'ü cja Mizhocjimi. Me ra jñünpü ngüenda c'o cja'a c'o ya ró xi'ts'iji. Ra tsjapü ra sufridoji. \v 3 Nu'tsc'eji me i̱ṉ so'büji c'o dyaja c'o me cja c'o na s'o. Nde 'na ma cjaztjots'üji i̱ṉ cjaji c'o na s'o. ¿Cjo i̱ṉ cjijñiji, dya xo ra jñün'c'ügueji ngüenda Mizhocjimi? \v 4 Mizhocjimi me na jo, me pëscöji paciencia yo rí cjagöji. ¿Cjo i̱ṉ cjijñiji c'ü dya ra fastidiao? ¿Cjo dya i̱ṉ pãrãji dya, me pëscöji paciencia ngue c'ua ra nzhogü ín mü'büji? Pero i̱ṉ cjapüji c'ü dya ni muvi c'ü ni mbëscöji paciencia. \v 5 Me na me in mü'büji. Dya i̱ṉ ne ra nzhogü in mü'büji. Me sido i̱ṉ cjagueji c'o na s'o c'o rgui sufridogueji nu pa 'ma ra jñüncüji ngüenda Mizhocjimi, texe c'o ró cjaji. C'e pa'a c'ü, ra 'ñetse me na jo rgá jñüncüji ngüenda Mizhocjimi. \v 6 Ra tsjapü ra sufrido nu c'o cja na s'o. Nu c'o cja na jo, ra unüji c'ü na jo. \v 7 Bübü c'o te'be Mizhocjimi ra tsjapüji ra jogüji c'ua ja xo nzi ga cja angueze na jo. Jodüji c'ü ra mama Mizhocjimi cjaji na jo. 'Ma dya ra tõgüji rgá tsjaji c'ü ne Mizhocjimi, angueze ra unüji 'ma c'ü ra bübütjoji, dya ra ndũji. \v 8 Pero bübü c'o dya ne ra dyätä yo jña yo na cjuana; cjaji c'o netsjëji. C'ü je ätäji ngue c'ü na s'o c'ü cjaji. Mizhocjimi ra ünmbü c'o. Ra tsjapü ra sufridoji na ngueje cjaji c'ü na s'o. \v 9 Mizhocjimi ra jñünpüji ngüenda ra tsjapü me ra sufrido texe c'o cja na s'o. Ra tjünpü ngüenda c'o menzumü a Israel. Nuc'ua xo ra tjünpü ngüenda c'o dyaja nte c'o dya menzumü a Israel. \v 10 Nu c'o cja na jo, ra chöt'üji c'ü me na zö. Mizhocjimi ra xipjiji cjaji na jo. Xo ra chöt'üji c'ü ra söyaji. Nu c'o menzumü a Israel c'o o tsja na jo, ra chöt'ü c'o. Nuc'ua c'o dyaja nte xo ra chöt'ü c'o. \p \v 11 Na ngueje Mizhocjimi nde jyëztjo ga nu'u yo menzumü a Israel 'ñe texe yo dyaja nte. \v 12 E Moisés o zopcüji o̱ ley Mizhocjimi nu c'o menzumü a Israel. Dya o zopcüji c'o dya menzumü a Israel. Pero c'o dya menzumü a Israel 'ma ra tsjaji c'o na s'o, ra ndũji, zö dya ra jñünpüji ngüenda Mizhocjimi c'ua ja nzi ga mama c'e ley. Nu c'o menzumü a Israel 'ma ra tsjaji c'o na s'o, Mizhocjimi ra jñünpüji ngüenda cjo o tsjaji c'ü mama c'e ley, cjo jiyö. \v 13 C'o na jo a jmi Mizhocjimi, dya ngue c'o pãrãtjo c'ü mama o̱ ley angueze. Ngueje c'o cja'a c'ua ja nzi ga mama. \v 14 Rí tsjijñiji dya, yo dya menzumü a Israel. Dya tjëji o̱ ley Mizhocjimi. Pero bübü 'ma cjaji c'ü mama c'e ley na ngueje pãrãji a mbo o̱ mü'büji c'ü na jo. Nu c'ü ni mbãrãji a cjanu, chjëntjui c'ü ri tjëji 'na ley. \v 15 Nu c'o dya menzumü a Israel, 'ñetse c'ü pãrãji cja o̱ mü'büji c'ü mama c'e ley. Na ngueje pãrãji cja o̱ mü'büji 'ma cjaji na jo, y 'ma cjaji na s'o. Bübü 'ma cjijñiji: “¿Jenga ró cja na s'o?” Bübü 'ma mamaji: “Rí pãrã ró cjagö na jo”, eñeji. \v 16 Ra zädä c'e pa, Mizhocjimi ra unü e Jesucristo ra jñünpü ngüenda texe yo nte. Dya cjó pãtcãji ín mü'büji. Pero e Jesucristo pãtcãji ín mü'büji c'ü. Ra jñüncüji ngüenda nzi 'nazüji c'o ró cjaji. Ngue c'ü mama o̱ jña e Cristo. Ngue c'o rí xipjigö yo nte. \s1 La gente de Israel y la ley de Moisés \p \v 17 Nu'tsc'eji rí menzumügöji a Israel, i̱ṉ mangueji i̱ṉ pãrãji c'e ley c'ü o zocüzüji e Moisés. Me i̱ṉ cjapütsjëji na nojo i̱ṉ mangueji nguextjozgöji o̱ ntezgöji Mizhocjimi. \v 18 I̱ṉ mangueji i̱ṉ pãrãgueji c'ü ne'e Mizhocjimi. I̱ṉ mamaji: “Rí pãrãgö c'ü na jo rá cja, na ngueje ró xötpü ne ley”, i̱ṉ eñeji. \v 19 I̱ṉ junt'ü in mü'büji i̱ṉ pjëchiji rí jíchiji c'o dya be xogü o̱ ndö. I̱ṉ mangueji i̱ṉ pãrãji rí xöpüji yo nzhontjo cja bëxõmü, ngue c'ua ra bübü jya's'ü cja o̱ mü'büji. \v 20 I̱ṉ cjijñigueji me i̱ṉ pãrãji rí zopjütsjë yo dya pãrã. I̱ṉ mamaji me i̱ṉ pãrãji rí xöpüji yo cja xötpütjo. C'e ley c'ü i̱ṉ tjëgueji i̱ṉ mamaji je t'opjü c'ua c'ü, texe c'o ni jyodü rá pãrãji, 'ñe texe c'o na cjuana. \v 21 Nu'tsc'eji i̱ṉ xöpüji, ¿jenga dya i̱ṉ cjaji c'ua ja gui xöpüji? Nu'tsc'eji i̱ṉ zopjüji yo nte i̱ṉ xipjiji dya pje ra põnüji, ¿jenga i̱ṉ põnügueji? \v 22 Nu'tsc'eji i̱ṉ xipjiji yo bëzo c'ü dya ra tsãjãji ndixũ, yo ndixũ c'ü dya ra tsãjãji bëzo, ¿jenga i̱ṉ tsãjãgueji? Nu'tsc'eji me i̱ṉ üji yo ts'ita yo tägä cja nitsjimi, ¿jenga i̱ṉ põnüji nu ja na tägä yo? \v 23 Nu'tsc'eji me i̱ṉ cjapqueji c'ü me na nojots'üji na ngueje i̱ṉ tjëji o̱ ley Mizhocjimi, ¿cjo dya i̱ṉ cjijñigueji i̱ṉ bëchpiji o̱ tseje Mizhocjimi na ngueje dya i̱ṉ cjagueji c'o mama c'e ley? \v 24 Je xo ga cjatjonu, ya t'opjü cja o̱ jña Mizhocjimi c'ü mama a cjava: “Nu yo dya menzumü a Israel sadüji Mizhocjimi na ngueje c'o menzumü a Israel cjaji c'o na s'o”, eñe. \p \v 25 Nutscöji rí menzumüji a Israel rí meyaji ín cuerpoji ngue c'ua ra 'mãrã o̱ ntezüji Mizhocjimi. Ngue c'ü rí mangöji rí circuncidaoji. C'ü ni jmeya in cuerpogueji, ni muvi, 'ma rí tsjaji c'ua ja nzi ga mama o̱ ley Mizhocjimi. Pero 'ma dya rí tsjaji c'ü mama c'e ley, Mizhocjimi jantc'aji nza cja 'ma dya ri jmeya in cuerpoji. \v 26 Nu c'o dya jmeya o̱ cuerpo, 'ma ra tsjaji na jo c'ua ja nzi ga mama c'e ley, Mizhocjimi nutjoji nza cja c'ü rví jmeya o̱ cuerpoji. \v 27 Nu c'o ra nguejme c'ua ja va jmus'ü, c'ü dya ra jmeya o̱ cuerpoji, 'ma ra tsjaji c'ü mama c'e ley, jizhiji c'ü dya ga jotsc'eji nu'tsc'eji, dya i̱ṉ cjaji c'ua ja ga mama c'e ley. Jizhiji c'ü dya jotsc'eji, zö i̱ṉ pãrãji c'e ley y zö ya xo jmeya in cuerpoji. \v 28 Dya ga cjuana ngue o̱ nte Mizhocjimi nu c'ü a xes'etjo mama ngue o̱ nte Mizhocjimi. Dya xo ga cjuana ngue o̱ t'i Mizhocjimi nu c'ü jmeya o̱ cuerpo pero dya ejme Mizhocjimi. \v 29 Nu c'ü na cjuana ngue o̱ nte Mizhocjimi, ya o 'ñench'e o̱ mü'bü Mizhocjimi. Ngue o̱ Espíritu Mizhocjimi c'ü pötpü o̱ mü'bü. Zö rá cjaji c'ü mama o̱ ley Mizhocjimi, pero dya ngue c'ü rguí pötcü ín mü'büji. Nu c'ü na cjuana ngue o̱ nte Mizhocjimi, Mizhocjimi ra mama na jo'o c'ü, zö dya ra mama yo nte na jo'o c'ü. \c 3 \p \v 1 Yo menzumü a Israel, ¿pje pë's'iji 'ma, c'ü dya pë's'i yo dyaja nte? ¿Pje ni muvi c'ü ni jmeya o̱ cuerpoji? \v 2 Ni muvi na puncjü. C'ü xenda ni muvi c'ü pë's'i yo menzumü a Israel, ngueje nu jña Mizhocjimi nu o unüji ra dyätäji. \v 3 Pero c'o menzumü a Israel cãrã c'o dya ätä o̱ jña Mizhocjimi. Na ngueje c'ü dya ejmeji, ¿pje i̱ṉ cjijñiji, cjo i̱ṉ cjincjeji c'ü dya ra cumple Mizhocjimi c'ü o mama ra tsja? Iyö. \v 4 Mizhocjimi tiene que ra cumple texe nu c'o o mama. Exna cjuana Mizhocjimi cja'a c'ü mama, zö ra mama texe yo nte c'o dya cjuana. Je t'opjü cja o̱ jña Mizhocjimi c'ü mama a cjava: \q1 Nu'tsc'e Mizhocjimi, na cjuana nu c'ü i̱ṉ mama. \q1 'Ma ra unüji ngüenda ja cja c'ü i̱ṉ cjague, ra mbãrãji i̱ṉ cjague na jo, eñe. \p \v 5 'Ma cjó c'o cja na s'o, rí mamaji c'ü dya ätä Mizhocjimi. A cjanu, ixi jñetse c'ü me na jo Mizhocjimi. Maco jñetse c'ü me na jo Mizhocjimi 'ma rí cjaji c'o na s'o, ¿jenga ra castigaozüji Mizhocjimi? Dya rí mangö a cjanu; c'ü rí mangö, ngue c'ü cjijñi yo nte ga cjanu. \v 6 Pero dya cjuana c'ü cjijñiji. Na ngue 'ma dya ro castigao Mizhocjimi, ¿ja rvá sö ro jñünpü ngüenda yo cja na s'o? \p \v 7 Bübü c'o mama a cjava: “'Ma rí mamajme o bëchjine, rí cjapüjme xenda ra 'ñetse c'ü na cjuana Mizhocjimi, 'ñe c'ü me na jo'o c'ü. Nguec'ua, ¿jenga ra jñüncüji ngüenda Mizhocjimi ra mama c'ü rí tũji ín nzhubüji?”, eñeji. \v 8 Mamaji: “¿Cjo dya ra jogü rá cjaji c'o na s'o, ngue c'ua ra 'ñetse na jonte Mizhocjimi?” Bübü nte c'o mama rí mangö a cjanu. Dya cjuana c'ü mamaji. Mizhocjimi ra tsjapü ra sufridoji, na ngue na s'o c'ü mamaji. \s1 Todos somos culpables \p \v 9 ¿Pje rá mangö 'ma? Rí menzumüji a Israel, ¿cjo xenda na jozüji que na ngueje yo dyaja nte? Jiyö. Ya ró jí'ts'iji c'ü nde tjünt'ü a xütjü nzhubü texe yo nte. Nutscöji rí menzumüji a Israel, xo nzitjo yo dyaja nte nde rí cjaji c'o na s'o. \v 10 Je xo ga cjatjonu, c'ü t'opjü cja o̱ jña Mizhocjimi c'ü mama a cjava: \q1 Dya cjó bübü c'ü rrã jo, ne rí 'naja. \q1 \v 11 Dya cjó pãrã ja ga cja Mizhocjimi. Dya cjó jodü Mizhocjimi. \q1 \v 12 Ya xõgüji cja Mizhocjimi, nza texeji. Ya s'odüji. \q1 Dya cjó bübü c'ü ri cja'a na jo, ne rí 'naja. \q1 \v 13 Me na s'o jña c'o mamaji. Onpüji yo nte 'ma ñaji. Me xosp'üji bëchjine. \q1 \v 14 Pedye a neji c'ü me santeji. Me söji jña'a. \q1 \v 15 Me ts'iquëtjo c'ü jodüji mbo ra tsja dyëji. Mbö't'üteji. \q1 \v 16 Me s'odüji texe. Nu ja sät'äji me cjapüji ra sufrido c'o cãrã nu. \q1 \v 17 Dya pãrãji ja rgá mimiji na jo, c'ü dya ra chũji. \q1 \v 18 Dya pje sũji Mizhocjimi. Je ga cjanu ga mama cja o̱ jña Mizhocjimi. \p \v 19 Rí pãrãgöji c'ü mama o̱ ley Mizhocjimi je sjitscöji, nutscöji rí menzumüji a Israel, na ngueje rí tjëji c'e ley. Nguec'ua ixi 'ñetse c'ü dya nguextjo c'o dya menzumü a Israel c'o na s'o a jmi Mizhocjimi; xo 'ñezgöji rí menzumüji a Israel xo rí tũji ín nzhubüji. Dya sö rá mamaji c'ü na jozgöji. \v 20 A jmi Mizhocjimi dya cjó bübü c'ü dya tũ o̱ nzhubü, zö jodü ra tsja c'ü mama c'e ley. Na ngue c'e ley, ngue c'ü xitscöji c'ü nde rí tũji ín nzhubüji. \s1 La salvación es por medio de la fe \p \v 21 Nudya o tsjacüji rá pãrãji ja rgá sö Mizhocjimi ra mama na jozüji dya. Ngue c'ü rí ench'e ín mü'büji e Cristo, dya ngue c'ü rí cjaji c'o mama c'e ley. Ya xo mama a cjanu cja yo vi t'opjü mi jinguã, yo xiji ley 'ñe profeta. \v 22 Zö cjó c'o ri ngueje, nu c'ü ra 'ñench'e o̱ mü'bü e Jesucristo, Mizhocjimi ra mama ya na jo dya c'ü. Yo menzumü a Israel'ñe yo dyaja nte nde 'na ma cjatjoji. \v 23 Na ngueje texe yo nte cjaji c'o na s'o. Dya cjaji c'ü ne Mizhocjimi c'ü ra tsjaji. \v 24 Na jonte Mizhocjimi. Dacütjoji c'ü dya ró tõjõji. Mizhocjimi mama c'ü dya rí tũji nzhubü na ngueje e Jesucristo o ndũ va ngõtcüji ín nzhubüji. \v 25 Mi jinguã, Mizhocjimi mi pësp'i na puncjü paciencia c'o mi cja na s'o. Nguec'ua cãrã c'o mi mama c'ü dya mi cjapü ngüenda Mizhocjimi zö mi cja na s'o c'o nte. Pero nudya, ya jítscöji Mizhocjimi c'ü ra castigao c'o cja na s'o. Na ngue Mizhocjimi o ndũtü e Jesucristo c'o ín nzhubügöji, o pjödü o̱ cji va ngõtcüji c'o. Nguec'ua, 'ma cjó c'o ra 'ñench'e o̱ mü'bü e Jesucristo, Mizhocjimi ra perdonao o̱ nzhubüji. \v 26 Mizhocjimi jítsiji dya c'ü ra castigao c'o cja na s'o. Na ngueje ya o ndũ e Jesucristo, o ngõtcüji ín nzhubüji. Pero nu c'ü ra 'ñench'e o̱ mü'bü e Jesucristo, Mizhocjimi ra mama c'ü ya perdonao; dya tũ o̱ nzhubü dya c'ü. \p \v 27 Nguec'ua, dya sö rá cjapütsjëji na nojo. ¿Cjo pje ro sö ro cjaji c'ü ro cjõt'ütsjëji ín nzhubüji? Jiyö. Dya sö ro cjaji texe c'ü mama o̱ ley Mizhocjimi. Pero 'ma ró ench'e ín mü'büji e Jesucristo c'ü o ngõtcüji ín nzhubüji, o mama Mizhocjimi c'ü na jozgöji dya a jmi. \v 28 Nguec'ua rí xi'tsc'öji, 'ma rá ench'e ín mü'büji e Jesucristo, nu'ma, ngue 'ma ra mama Mizhocjimi c'ü dya rí tũ dya ín nzhubüji. Dya ngue c'ü ri cjaji c'ü mama o̱ ley. \p \v 29 Nutscöji rí menzumüji a Israel, ¿cjo nguetjozüji s'iyazgöji Mizhocjimi? ¿Cjo nguextjo ín Mizhocjimigöji? ¿Cjo dya xo ngue o̱ Mizhocjimi yo dyaja nte? Xo nde texe yo dya menzumü a Israel xo ngueje o̱ Mizhocjimiji. \v 30 'Natjo Mizhocjimi bübü. Nu c'o menzumü a Israel, Mizhocjimi ra mama c'ü dya tũ nzhubü dya c'o, 'ma ra 'ñench'e o̱ mü'büji e Jesucristo. Xo 'ñeje c'o dyaja nte, Mizhocjimi xo ra mama c'ü dya tũ nzhubü dya c'o, 'ma ra ' ñench'e o̱ mü'büji e Jesucristo. \v 31 ¿Cjo dya pje ni muvi c'ua c'ü o̱ ley Mizhocjimi? Ni muvi c'e ley. Pero 'ma rí ench'e ín mü'büji e Jesucristo, nu'ma, ngue 'ma na cjuana rí cjapüji ni muvi c'e ley. \c 4 \s1 El ejemplo de Abraham \p \v 1 Nu e Abraham c'ü ín mboxtitaji, nutscöji rí menzumüji a Israel, ¿pje rá mamaji dya c'ü? \v 2 'Ma ro mama Mizhocjimi c'ü dya cja mi tũ nzhubü e Abraham na ngue c'ü pje vi tsja c'o na jo; nuc'ua e Abraham ro sö ro tsjapütsjë na nojo 'ma. Pero dya ngue c'ü ni tsja 'na nte c'o na jo, c'ü rguí jogü a jmi Mizhocjimi. \v 3 Nu yo o̱ jña Mizhocjimi yo ya t'opjü mama a cjava: “E Abraham o 'ñench'e o̱ mü'bü Mizhocjimi; o creo c'ü ro tsja c'ua ja nzi va mama. Nguec'ua va mama Mizhocjimi c'ü dya cja mi tũ nzhubü e Abraham.” \v 4 'Naja nte c'ü pëpji, tõjõ c'ü ts'õ't'ü; dya ch'unütjo. Pero dya cjó sö ra ndõjõ c'ü unü Mizhocjimi. Mizhocjimi dacütjoji. \v 5 Ngue Mizhocjimi c'ü perdonao yo tũ nzhubü. Ra mama Mizhocjimi c'ü dya ri tũ nzhubü nu c'ü ra 'ñench'e angueze cja o̱ mü'bü. Dya ngue c'ü cjõ't'ü c'ü cja'a c'e nte. Mizhocjimi unütjo c'ü rguí jogü a jmi. \v 6 Je xo ga cjatjonu va mama e David, c'ü me ra mäjä 'na nte 'ma ra mama Mizhocjimi c'ü dya tũ nzhubü dya c'ü. Dya ngue c'ü pje vi tsja c'o na jo c'e nte c'ü ro mama a cjanu Mizhocjimi. \v 7 O mama e David: \q1 Me ra mäjä 'na nte, 'ma ra perdonao Mizhocjimi o̱ nzhubü y dya ra castigao. \q1 \v 8 Me ra mäjä 'na nte 'ma ya ra mama Mizhocjimi c'ü dya ri tũ o̱ nzhubü. \p \v 9 Rá önnc'üji 'na t'önü dya. ¿Cjo nguetjo c'o menzumü a Israel c'o jmeya o̱ cuerpoji c'o ra mäjä a cjanu, maxque xo ra mäjä c'o dyaja nte c'o dya jmeya o̱ cuerpoji? Xo ra mäjä c'o. Tsjijñiji e Abraham c'ü mi menzumü a Israel. O 'ñench'e o̱ mü'bü Mizhocjimi. Nguec'ua o mama c'ua Mizhocjimi c'ü dya cja mi tũ nzhubü e Abraham. \v 10 'Ma o mama a cjanu Mizhocjimi, ¿cjo ya vi jmeya o̱ cuerpo e Abraham, cjo jiyö? Jiyö. Dya be mi jmeya o̱ cuerpo 'ma c'ü. \v 11 Pero ya vi 'ñench'e o̱ mü'bü Mizhocjimi; nguec'ua o mama Mizhocjimi c'ü dya cja mi tũ nzhubü e Abraham. O jmeya o̱ cuerpo c'ü rví jizhi ya vi mama Mizhocjimi c'ü dya cja mi tũ nzhubü c'ü. Nguec'ua e Abraham ngue o̱ mboxtita texe c'o ench'e o̱ mü'bü Mizhocjimi zö menzumüji a Israel, zö jiyö. Zö dya jmeya o̱ cuerpo yo dya menzumü a Israel, pero 'ma ra 'ñench'e o̱ mü'büji Mizhocjimi, ra tsjapüji o̱ mboxbëche 'ma e Abraham. Na ngueje ejmeji c'ua ja nzi xo va 'ñejme e Abraham. Y ra mama Mizhocjimi c'ü ya perdonaoji; dya ri tũji nzhubü. \v 12 Xo 'ñetjo yo menzumü a Israel yo ya jmeya o̱ cuerpoji, 'ma ra 'ñench'e o̱ mü'büji Mizhocjimi c'ua ja nzi va tsja e Abraham 'ma dya be mi jmeya o̱ cuerpo, nu'ma, xo ra tsjapüji o̱ mboxbëche 'ma angueze. \s1 La promesa es cumplida por medio de la fe \p \v 13 Mizhocjimi o xipji e Abraham: “Rá da'c'ö ne xoñijõmü c'ü rí tsjapü in tsjacje, cja na 'ñe c'o in mboxbëche, xo ra tsjapüji o̱ cjajaji.” O xipji a cjanu na ngueje e Abraham vi 'ñench'e o̱ mü'bü Mizhocjimi, nguec'ua o mama c'ua Mizhocjimi c'ü dya cja mi tũ nzhubü e Abraham. Dya mi ngue c'ü vi tsja c'o mama c'e ley. \v 14 'Ma ri ngue c'o cja c'ü mama c'e ley ro ch'unü ne xoñijõmü, dya rví muvi 'ma c'ü rgá ench'eji ín mü'büji Mizhocjimi. A cjanu, dya xo ro cumple Mizhocjimi c'ü mi mama. \v 15 Nu 'ma bübü ley, 'ma dya rí cjaji c'ü mama c'e ley, Mizhocjimi ünngüji. Ra tsjacüji rá sufridoji na ngue c'ü rí cjaji. Pero nu ja ojtjo ley, dya cjó yödü ley. \p \v 16 O sjipji e Abraham ro ch'unü ne xoñijõmü. Xo 'ñe texe c'o o̱ mboxbëche, xo ro ch'unüji. O mama Mizhocjimi ro zädä a cjanu, nu 'ma ro 'ñench'eji o̱ mü'büji angueze, y dya ro jyodütsjëji ja rvá ndõjõji ne xoñijõmü. Nguetsjëjë Mizhocjimi ro unütjo. Nguec'ua na cjuana ro tsjapü o̱ tsjaja texe c'o o̱ mboxbëche e Abraham c'o cja ro ngãrã. Dya nguextjo c'o o̱ t'i e Abraham c'o tjë c'e ley ro ch'unü. Xo ro ch'unü nu c'o dya tjë c'e ley pero ench'eji o̱ mü'büji Mizhocjimi c'ua ja nzi va tsja e Abraham. Mizhocjimi o jñanda e Abraham nza cja 'ma ri ngueje ín mboxtitagöji texezüji rí ejmeji Mizhocjimi. \v 17 Nguec'ua je t'opjü cja o̱ jña Mizhocjimi c'e jña c'ü vi sjipji e Abraham. Mizhocjimi o xipji a cjava: “Ró juan'c'ü rí tsja mboxtita me na puncjü jñiñi texe cja ne xoñijõmü”, eñe. O mama a cjanu na ngueje e Abraham o 'ñench'e o̱ mü'bü Mizhocjimi. E Abraham o 'ñejme c'ü mi sö Mizhocjimi ro tsjapü ro zëzhi na yeje 'na nte, zö ya ri pale, c'ü dya ro mezhe ro ndũ. Xo o jñunt'ü o̱ mü'bü c'ü mi sö Mizhocjimi ro zojnü c'o cja ro jmus'ü nza cja 'ma ya ri cãrãji. \p \v 18 E Abraham 'ma ya vi cjogü yo cjë 'ma ro 'ñeje t'i, xe mi te'betjo Mizhocjimi ro unü 'na t'i'i. Mi ejme Mizhocjimi ro cumple c'ü vi mama. Mi ejme ro tsja mboxtita e Abraham na puncjü jñiñi cja ne xoñijõmü. Mizhocjimi ya vi xipji a cjava: “Je rga cjanu c'ü rrã puncjü c'o in mboxbëche; rrã puncjüji nza cja yo seje a jens'e”, eñe. \v 19 E Abraham dya tõgü c'ü ro jyëzi Mizhocjimi; o 'ñejme cja o̱ mü'bü Mizhocjimi ro cumple c'ü vi mama. Mi pãrã c'ü ya mi tita angueze. Ya mi ngue ro sötü 'na ciento cjë'ë. Xo mi pãrã ya vi cjogü c'ü ro muxt'i e Sara c'ü nu su'u. \v 20 Pero sido mi junt'ü o̱ mü'bü c'ü na cjuana c'ü vi mama Mizhocjimi. Me co zëzhi na puncjü. O 'ñejme Mizhocjimi ro cumple c'ü vi mama. O mama me na nojo Mizhocjimi. \v 21 E Abraham ya vi jñunt'ü o̱ mü'bü c'ü dya s'ëzhi ro tsja Mizhocjimi nu c'ü vi mama. \v 22 E Abraham o 'ñejme c'ü ro tsja c'ü vi mama. Nguec'ua Mizhocjimi o mama c'ü dya cja mi tũ nzhubü e Abraham. \p \v 23 Nu c'o jña c'o ya t'opjü cja o̱ jña Mizhocjimi mama a cjava: “O mama Mizhocjimi, e Abraham dya cja mi tũ nzhubü na ngueje o 'ñench'e o̱ mü'bü Mizhocjimi.” Pero dya nguextjo e Abraham, \v 24 xo 'ñezgöji ra mama Mizhocjimi c'ü dya rí tũji nzhubü 'ma rá ench'eji ín mü'büji Mizhocjimi. Ngue Mizhocjimi c'ü o xos'ü e Jesucristo 'ma ya vi ndũ. E Jesucristo ngue c'ü ín Jmugöji c'ü. \v 25 Mizhocjimi o ndäjä e Jesucristo o ẽ ndũ. A cjanu o ngõtcöji c'o ín nzhubüji. Nuc'ua o te'etjo na yeje 'ma ya vi bö't'ü; nguec'ua ya mama Mizhocjimi c'ü dya rí tũji dya nzhubü. \c 5 \s1 El resultado de ser declarados sin culpa \p \v 1 Mizhocjimi mama c'ü dya rí tũji nzhubü dya, na ngueje ya ró ench'eji ín mü'büji e Jesucristo. Ya xo rí pötü rgá nuji dya Mizhocjimi, na ngue c'ü o tsja'a e Jesucristo c'ü ngueje ín Jmuji. \v 2 Ya sö rá chëzhgöji dya a jmi Mizhocjimi c'ü nugüji na jo dya, na ngueje c'ü o tsja e Jesucristo. Me na zö Mizhocjimi. Me rí mäjäji rgá te'beji angueze; c'ua ja nzi ga cja na zö angueze, je xo rga cjazgöji nu. \v 3 C'ü ra tsjacüji c'ua nzi ga cja angueze, dya nguextjo c'ü rgá mäcjöji c'ü. Xo rí mäjäji 'ma pje rí sufridoji. 'Ma rí sufridoji ngue 'ma rí zëzhiji, dya tõgü ín mü'büji. \v 4 'Ma rí zëzhiji, rí cjaji c'ua ja nzi ga ne Mizhocjimi. Nguec'ua rí te'beji Mizhocjimi ra tsjacüji c'ua nzi ga cja angueze. \v 5 Rí pãrãji na cjuana ra zädä. Rí pãrãji na ngueje me si'ch'i ín mü'bügöji c'ü s'iyazügöji Mizhocjimi. O̱ Espíritu Mizhocjimi c'ü o ch'acüji ra bübü cja ín mü'büji, ngue c'ü cjacüji rá pãrãji me s'iyazüji Mizhocjimi. \p \v 6 Me ma s'ozgöji. Dya sö pje ro cjagöji c'ü ro jocüzëgöji. Pero o säjä c'e pa o ndũ e Cristo c'ü rva tũgöji. \v 7 Casi dya cjó bübü c'ü me ri ne o̱ minte ngue c'ua ro pätpä c'ü rví ndũ nu minte. 'Na ri bübü c'o ro zëchi o̱ mü'bü c'ü ro pätpä c'ü rví ndũ 'na c'ü na jonte. \v 8 Pero ngueje 'ma rmí tũji ín nzhubüji, e Cristo o ẽ ndũ c'ü rva tũgöji. Je a cjanu, rí pãrãji Mizhocjimi me s'iyazüji. \v 9 Nudya, ya mama Mizhocjimi c'ü dya rí tũji dya nzhubü na ngueje o ẽ pjödü o̱ cji e Jesucristo o böbü a nde. Nguec'ua rí pãrãji c'ü dya ra ünngüji Mizhocjimi nu pa c'ü ra jñüncüji ngüenda yo rí cjaji. \v 10 O ẽ ndũ e Jesucristo 'ma mi ünngüji Mizhocjimi. Nguec'ua ya rí joji dya Mizhocjimi. Nguec'ua rí pãrãji sido böbü a ndezügöji; dacüji c'ü sido rá bübütjoji. \v 11 Dya nguextjo rí mäjäji na ngueje rá bübütjoji. Exi ngue dya, rí mäpäji Mizhocjimi na ngueje e Jesucristo c'ü ín Jmuji o tsjacüji rá pötca nuji Mizhocjimi. Mizhocjimi dya ünngüji dya, na ngueje e Jesucristo o ngõtcüji ín nzhubüji. \s1 Adán y Cristo \p \v 12 Nu c'ü e Adán c'ü ot'ü nte o tsja c'ü na s'o. Nguec'ua je va te c'ua e nzhubü cja ne xoñijõmü. Je a cjanu va mbürü c'ü rí tũji. Nguec'ua dya, nde rí tũji, na ngueje nde rí cjaji c'o na s'o. \v 13 'Ma dya be mi ch'unü c'ü o̱ ley Mizhocjimi, ya mi cjaji c'o na s'o cja ne xoñijõmü. Pero 'ma dya bübü ley, dya tjünpüji nguënda cjo tũji, cjo dya tũji nzhubü. \v 14 Pero o ndũ texe c'o nte zö dya be mi ch'unüji c'e ley. O ndũji texeji ndeze e Adán hasta e Moisés c'ü o dyopjü c'e ley. O ndũji zö dya o tsjaji mismo c'e nzhubü c'ü vi tsja e Adán. E Adán c'ü ot'ü bëzo, dya mi chjëntjui c'e bëzo c'ü mi te'beji cja ro ẽjẽ. Ngueje e Jesucristo. \p \v 15 E Adán o dyacöji c'ü na s 'o; e Jesucristo o dyacöji c'ü na jo. Nde rí tũji rí texeji, na ngueje o tsja c'o na s'o 'naja nte c'ü ngueje e Adán. Je xo ga cjatjonu, Mizhocjimi nu'u na jo dya na puncjü nte, unüji c'ü rguí bübütjoji, na ngueje c'ü o tsja na jo 'naja nte, c'ü ngueje e Jesucristo. \v 16 E Adán mi 'natjo bëzo. 'Ma o tsja 'natjo nzhubü, ndeze nu'ma, texe yo nte cjaji c'o na s'o. Nguec'ua va mama Mizhocjimi, texe yo nte tũji nzhubü. Na puncjü nzhubü c'o o tsja yo nte. E Jesucristo o ngõ'tp'ü o̱ nzhubü texeji. A cjanu Mizhocjimi sö ra mama c'ü dya tũji dya o̱ nzhubüji. \v 17 Na ngueje o tsja c'ü na s'o 'natjo bëzo, texe yo nte tũji. C'ü 'naja bëzo c'ü ngueje e Jesucristo o ngõt'ü texe yo nzhubü. Nguec'ua nu c'o ench'e o̱ mü'bü angueze, ra mama Mizhocjimi c'ü dya tũji nzhubü. Nguec'ua ra 'natjoji co angueze rgá bübütjoji. \p \v 18 'Natjo nzhubü c'ü o tsja 'naja nte, c'ü ngueje e Adán. O mama c'ua Mizhocjimi rí tũji nzhubü rí texeji. Je xo va cjatjonu, na ngue c'ü vi tsja na jo 'natjo nte c'ü ngueje e Jesucristo, ra mama Mizhocjimi c'ü dya rí tũji nzhubü y rá bübütjoji. \v 19 Na ngueje c'ü dya dyätä Mizhocjimi 'naja nte c'ü ngueje e Adán, ndeze nu'ma, rí tũji nzhubü rí texeji. 'Naja nte, c'ü ngueje e Jesucristo o dyätä Mizhocjimi. A cjanu, na puncjü nte c'o ra mama Mizhocjimi c'ü dya ri tũ o̱ nzhubüji. \p \v 20 Mizhocjimi o dyacöji c'ü o̱ ley ngue c'ua ro pãrãji mi tũji na puncjü nzhubü. Zö mi tũji na puncjü nzhubü, me co juentsqueji Mizhocjimi. \v 21 A cjanu, c'o ín nzhubüji mi pötcöji. Pero me co juentscöji Mizhocjimi. O ndäjä e Jesucristo o ẽ ndũ por nutscöji. Nguec'ua na jozgöji dya a jmi Mizhocjimi, y angueze dacüji c'ü rgá bübütjoji. \c 6 \s1 Muertos respecto al pecado pero vivos en Cristo \p \v 1 ¿Pje rá mamaji 'ma? ¿Cjo sido rá cjaji c'o na s'o ngue c'ua xenda ra juentsqueji Mizhocjimi? \v 2 Jiyö. Ya ró tũji. Ya 'ñevgueji libre cja c'o na s'o; nguec'ua dya cja rá cjaji c'o. \v 3 ¿Cjo dya i̱ṉ pãrãji, nutscöji rí ench'e ín mü'büji e Jesucristo, 'ma ró jiji ró 'natjoji co e Cristo? Ne ra mama, ró 'natjoji co angueze 'ma o ndũ. \v 4 'Ma ró jiji ne ra mama ró 'natjoji co e Jesucristo 'ma o ndũ 'ñe 'ma o t'ögü. Mizhocjimi c'ü na zëzhi o xos'ü nu T'i. A cjanu, c'ua ja nzi va tsjapü o te angueze, ya xo rí dadyoji ngue c'ua dadyo rga nzhodüji dya. \p \v 5 Na ngueje 'ma ró 'natjoji co e Jesucristo 'ma o ndũ, xo ró 'natjoji co angueze 'ma o te'e. \v 6 Rí pãrãgöji, me mi cjaji c'o na s'o c'ua ja nzi ma netsjëji, pero 'natjo c'ua o dät'äzüji cja ngronsi co e Jesucristo. O dät'äzüji nu, ngue c'ua dya cja rá ne rá cjaji c'o na s'o, ngue c'ua dya cja rá tjünt'üji a xütjü e nzhubü. \v 7 Na ngueje 'naja nte c'ü ya ndũ, dya cja cja'a c'o na s'o. \v 8 'Ma a cjanu ró 'natjoji co e Jesucristo 'ma o ndũ, rí pãrãgöji rí bübütjogöji na ngueje bübü angueze. \v 9 Rí pãrãji e Jesucristo o nanga 'ma o ndũ. Dya cja sö'ö xe ra ndũ. Sido ra bübütjo. \v 10 'Natjo va ndũ e Jesucristo; dya ni jyodü ra ngõtcüji na yeje ín nzhubüji. Ya bübütjo dya. Sido bübütjo a jmi Mizhocjimi. \v 11 A cjanu rí jñunt'ü in mü'büji ya xo i̱ chũji, c'ü dya cja rí chjünt'üji a xütjü e nzhubü. Nudya, ya i̱ṉ bübütjoji, c'ü ya je rí chjünt'üji a xütjü ngueje Mizhocjimi. Je a cja c'ua dya, na ngueje ya i̱ṉ 'natjoji co e Jesucristo. \p \v 12 Nguec'ua, dya cja rí sidoji e nzhubü c'ü xe rí tsjaji c'ü ne'e in cuerpoji. \v 13 Dya cja rí jyëziji in cuerpoji xe ra tsja c'o na s'o, ne ri ngue in chöji, ne ri ngue in ts'ijñiji, texe in cuerpoji. Pero rí unüji in mü'büji Mizhocjimi na ngueje i̱ chũji co e Jesucristo, y ya xoxc'üji Mizhocjimi. Xo rí unü in cuerpoji c'ü rgui tsjaji c'o na jo. \v 14 Dya cja xe ra mandats'üji e nzhubü. Nudya, dya ra jñün'c'üji ngüenda cjo i̱ tsjaji c'o mama c'e ley. Na ngue Mizhocjimi nuc'üji na jo dya, ya perdonaots'üji. \s1 Un ejemplo tomado de la esclavitud \p \v 15 Ya rí pãrãji Mizhocjimi, dya ra jñüncüji ngüenda cjo ró cjaji c'o mama c'e ley. Na ngue me nugüji na jo Mizhocjimi. ¿Pje rá cjaji 'ma? ¿Cjo rá cjaji c'o na s'o 'ma? Jiyö. Dya rá cjaji c'o na s'o. \v 16 ¿Cjo dya i̱ṉ pãrãji nu c'ü i̱ṉ ätäji c'ü i̱ṉ chjünt'üji a xütjü, ngue in jmuji c'ü? 'Ma rí chjünt'üji a xütjü e nzhubü, ngue in jmuji c'ü. Ngue c'ü ra mbö'tc'üji c'ü. 'Ma rí dyätäji Mizhocjimi, ngueje in Jmuji c'ü. Ngue c'ü ra tsja'c'üji rí bübütjoji. \v 17 Sido mi cjagueji c'o na s'o. Pero rí unü na pöjö Mizhocjimi, ya i̱ṉ ätäji co texe in mü'büji nu na jo jña nu ró xi'ts'iji. \v 18 O 'ñempc'eji libre e Jesucristo c'ü dya cja rí sidoji e nzhubü. Nudya, c'ü je rí sidoji ngue c'ü na jo. \v 19 Rrã xi'ts'iji yo jña'a yo, ngue c'ua sö rí tendioji. Sido mi tjünt'üji a xütjü c'o na s'o. C'o ma s'o mi cjaji, xe mi juns'ü c'o mi cjaji c'o na s'o. Nudya ni jyodü rí unü in mü'büji Mizhocjimi, 'ñe in cuerpoji, ngue c'ua rí tsjaji ja c'o nzi ga ne angueze. \p \v 20 'Ma mi tjünt'üji a xütjü e nzhubü, dya mi ätäji Mizhocjimi c'ü xi'ts'iji rí tsjaji na jo. \v 21 Nudya, ya i̱ṉ tsejeji dya c'ü mi cjaji c'o na s'o. ¿Pje mi tõjõgueji 'ma c'ü mi cjaji c'o na s'o? C'ü ra ts'õ't'ü c'o cja c'o, ngue c'ü ra ndũ. \v 22 Ya o 'ñempc'eji libre e Jesucristo ngue c'ua dya cja rí chjünt'üji a xütjü e nzhubü. O 'ñempc'eji ngue c'ua rí pëpiji Mizhocjimi; sido rí chjünt'üji a xütjü angueze. C'ü ra dya'c'üji, ngue c'ü rí mimiji dya, c'ua ja nzi ga ne Mizhocjimi; y sido rí bübütjoji co Mizhocjimi. \v 23 Nu c'ü ra ndünt'ü a xütjü e nzhubü, ra ndũ'ũ c'ü. Ngueje c'ü je ts'õ't'ü c'ü. Nu c'ü tjünt'ü a xütjü e Jesucristo c'ü ín Jmuji, sido ra bübütjo c'ü, dya ra ndũ. Ngueje c'ü je unü Mizhocjimi. \c 7 \s1 Un ejemplo tomado del matrimonio \p \v 1 Nu'tsc'eji mi cjuarmats'ügöji, rí zo'c'üji, nu'tsc'eji i̱ṉ pãrãji c'e ley. ¿Cjo dya i̱ṉ pãrãji, 'ma xe i̱ṉ bübütjoji ngue 'ma i̱ṉ ätäji c'e ley? Dya ngueje 'ma ya ri chũji. \v 2 Mama cja c'e ley, 'naja ndixũ c'ü ya chjüntü, dya ra jyanmbüvi c'ü nu xĩra 'ma xe ri bübütjo c'ü nu xĩra. Pero 'ma ra ndũ c'ü nu xĩra, dya cja ni jyodü c'e ndixũ ra dyätä c'e ley c'ü mama nguextjo nu xĩra ra mimivi. Na ngueje ya ndũ c'ü nu xĩra. \v 3 Pero 'ma ra 'ñeje c'ü xe 'naja bëzo 'ma xe büntjo c'ü nu xĩra, cja'a na s'o c'e ndixũ, tsãjã bëzo. Pero 'ma ya rguí ndũ c'ü nu xĩra, c'e ley c'ü mama ja rvá mimivi c'ü nu xĩra, dya cja manda c'e ndixũ. Nuc'ua 'ma ra chjüntüvi c'ü 'naja bëzo, dya tsãjã bëzo 'ma. \p \v 4 Je xo ga cjatjots'ügueji nu, nu'tsc'eji mi cjuarmats'ügöji. I̱ chũgueji na ngueje i̱ 'natjoji co e Cristo 'ma o ndũ. I̱ chũgueji, nguec'ua dya cja mandats'üji c'e ley. Ya ngue c'ü 'naja c'ü mandats'üji dya. Ngueje e Jesucristo. Mizhocjimi o xos'ü 'ma ya vi ndũ. I̱ 'natjoji co e Cristo 'ma o te'e, ngue c'ua rí mimiji dya, c'ua ja nzi ga ne Mizhocjimi. \v 5 C'e ley o jítscöji pje pjëzhi c'o na s'o c'o dya ro cjaji. Nguec'ua, 'ma dya be mi ench'e ín mü'büji e Jesucristo, ma ẽjẽ ín pjeñeji c'ü ro cjaji c'o na s'o c'o mama c'e ley c'ü dya ro cjaji. Mi cjaji; nguec'ua mi tũji. \v 6 Pero ró 'natjoji co e Cristo 'ma o ndũ. Nguec'ua ya 'ñembgueji libre, dya cja mandazüji c'e ley. Ngueje Mizhocjimi c'ü rí ätcöji dya. Dya cja rí jodüji ja rga ätäji c'e ley. Pero sö rá cjaji dya c'o na jo, na ngueje o̱ Espíritu Mizhocjimi bübü cja ín mü'büji. \s1 El pecado que está en mí \p \v 7 Na ngue c'ü bübü c'e ley, xenda rí cjaji c'o na s'o. ¿Pje rá mangöji dya? ¿Cjo na s'o c'e ley? Jiyö. Pero 'ma dya ro ch'unü c'o ley, dya ro pãrãgö cjo mi tũgö nzhubü cjo jiyö. A cjanu, 'ma cjó c'o pje ro nepegö, dya ro pãrã c'ü mi tũ nzhubü 'ma dya ro bübü ley c'ü mama: “Dya cjó pje rí ñepegue”, eñe. \v 8 C'ü mama c'e ley, o tsjapü xenda mi 'ñünngü ín mü'bü nguec'ua me mi ne ro cjagö texe c'o na s'o. 'Ma dya ro bübü ley, dya ro unü ngüenda cjo mi tũ nzhubü. \v 9 'Ma dya be rmí pãrãgö c'e ley, nutscö mi cjijñigö rmí bünc'ö na jo. Pero 'ma ró pãrã c'e ley, nuc'ua extó pãrã dya rmí bünc'ö na jo, mi tũgö nzhubü. \v 10 Vi ch'unü c'e ley c'ü rva bübütjoji. Pero nutscö mi tũgö. \v 11 Na ngueje 'ma mi ärä c'e ley, ma ẽjẽ ín pjeñe c'ü ro cjagö c'o na s'o. Mi cjagö c'ü rmí netsjë. A cjanu, me co dyoncü c'o nzhubü c'o mi cjagö. Nu c'o nzhubü c'o mi cjagö ngue c'o ma tũgö. \p \v 12 Rí pãrãji me na jo c'e ley, c'ua ja nzi ga cja Mizhocjimi me na jo. Texe c'ü mandazüji c'e ley, me na jo'o. Ngue c'o ne'e Mizhocjimi. \v 13 Nudya, c'e ley c'ü na jo, ¿cjo mi pötcü c'ü? Iyö, dya ngue c'e ley c'ü mi pötcügö; ngueje c'o na s'o c'o mi cjagö. Na jo c'e ley. Pero 'ma mi ärägö c'e ley, xenda mi cjagö c'o na s'o. Nguec'ua ixi 'ñetse c'ü me na s 'o c'o va ẽjẽ ín pjeñeji. \p \v 14 Rí pãrãji c'e ley je ni 'ñeje cja o̱ Espíritu Mizhocjimi. Pero nutscö me na s'ozgö. Zö rí ne rá cja na jo, pero rí cja c'ü na s'o. \v 15 C'ü rí cjagö, dya rí pãrãgö jenga rí cjagö. Nu c'ü rí pãrãgö na jo rá cja, dya rí cjagö c'ü. Nu c'ü na s'o c'ü rí cjagö, me rí s'o'ogö c'ü. \v 16 'Ma me rí s'o'o yo rí cja'a, ixi 'ñetsetjo c'ü rí pãrãgö c'ü na jo'o c'e ley. \v 17 C'o na s'o c'o va ẽjẽ ín pjeñe, ngue c'o cjacü rá cja c'ü dya rí ne rá cja. \v 18 Rí pãrãgö dya pje jozgö. Me na zëzhi c'o na s'o c'o va ẽjẽ ín pjeñe. Nguec'ua zö rí ne rá cja c'ü na jo, pero dya pje sözgötsjë. \v 19 Dya rí cjagö c'ü na jo c'ü rí ne rá cjagö. Nu c'ü na s'o c'ü dya rí ne rá cja'a, ngue c'ü rí cjagö c'ü. \v 20 Nu 'ma rí cja c'ü dya rí ne rá cja, ngueje c'o na s'o c'o va ẽjẽ ín pjeñegö, cjacü rá cjagö a cjanu. \p \v 21 Ya rí pãrã 'ma rí ne rá cja c'ü na jo, ya rrũ ts'axcü c'o na s'o c'o va ẽjẽ ín pjeñe. \v 22 Cja ín mü'bü me rí mäpä o̱ ley Mizhocjimi. \v 23 Zö rí mäpä o̱ ley Mizhocjimi, y rí pãrã c'ü na jo c'e ley, xe rí cjagö c'o na s'o. Nguec'ua dya pje sözgötsjë rá cjagö c'ü me ne ín mü'bügö rá ätä Mizhocjimi. \p \v 24 Juenzgöji, ¿cjó ra sö ra böbü a nde, ra 'ñembgueji libre c'ü dya cja rá tjünt'üji a xütjü rá sidogöji e nzhubü c'ü pötcüji? \v 25 Rí unügö na pöjö Mizhocjimi. Ngueje e Jesucristo c'ü ín Jmuji c'ü o böbü a nde. O 'ñembguegöji libre. Rí yepe rí mangö, c'e ley c'ü o dyacüji Mizhocjimi, rí pãrã c'ü na jo'o c'ü. Pero c'e ley, dya sö ra 'ñembgueji cja yo nzhubü yo mandazüji. \c 8 \s1 La vida que es por el Espíritu de Dios \p \v 1 Nuc'ua ya 'ñemeji libre dya, nu c'o 'natjoji co e Jesucristo, c'o cja c'ua ja ga ne o̱ Espíritu Mizhocjimi c'ü bübü cja o̱ mü'büji, y dya cja'aji c'ua ja ga netsjëji. \v 2 Dya cja mandazüji e nzhubü c'ü mi pötcüji. Nu c'ü mandazüji dya, ngueje o̱ Espíritu Mizhocjimi c'ü cjacüji rá bübütjoji na ngueje e Jesucristo o 'ñembgueji libre. \v 3 C'e ley, dya sö'ö ro 'ñembguegöji libre, na ngueje ma zëzhi c'o na s'o c'o ma ẽjẽ ín pjeñeji. Pero Mizhocjimi c'ü na zëzhi o 'ñembgueji libre. O ndäjä e Jesucristo c'ü nu T'i cja ne xoñijõmü. Mi nte nza cjazgöji, rí tũji nzhubü. Pero angueze, dya mi tũ nzhubü. C'o nzhubü c'o mi tũgöji, ngue c'o je vi ndũ angueze c'o. A cjanu mama Mizhocjimi, dya rí tũji nzhubü dya. \v 4 Nguec'ua sö rá cjaji dya c'ü mama c'e ley, 'ma rá cjaji c'ü ne'e o̱ Espíritu Mizhocjimi y dya rá cjaji c'ü rí netsjëji. \p \v 5 Nu c'o cja'a c'ua ja ga netsjëji, me jodüji c'ü netsjëji. Nu c'o cja'a c'ua ja ga ne o̱ Espíritu Mizhocjimi, me jodüji c'ü ne'e o̱ Espíritu Mizhocjimi. \v 6 Nu c'ü jodü ra tsja c'ü netsjë, ra ndũ'ũ c'ü. Nu c'ü ra jyodü c'ü ne o̱ Espíritu Mizhocjimi, ra bübütjo c'ü, dya ra ndũ. Ra mbãrã c'ü na jo angueze a jmi Mizhocjimi. \v 7 Nu c'ü ra jyodü ra tsja c'ü netsjë, üvi Mizhocjimi c'ü. Dya ne ra dyätpä o̱ ley Mizhocjimi. Dya xo sö'ö ra dyätä. \v 8 Nu c'o cja'a c'ua ja nzi ga netsjëji c'o na s'o c'o va ẽjẽ o̱ pjeñeji, dya sö ra tsjaji c'ua ja nzi ga ne Mizhocjimi c'ü rguí mäjä. \p \v 9 Pero nu'tsc'eji i̱ṉ ätäji o̱ Espíritu Mizhocjimi c'ü bübü in mü'büji. Dya i̱ṉ cjaji c'ü i̱ṉ netsjëji. Nu c'ü dya bübü o̱ Espíritu e Cristo cja o̱ mü'bü, dya je 'ñeje e Cristo c'ü. \v 10 Nu 'ma bübü cja in mü'büji e Jesucristo, ra bübütjo in aljmaji na ngueje o jocüts'üji Mizhocjimi. Pero ra ndũ'ũ in cuerpoji na ngueje i̱ṉ cjaji c'o na s'o. \v 11 Mizhocjimi o xos'ü e Jesucristo 'ma ya vi ndũ. Nu 'ma bübü cja in mü'büji o̱ Espíritu Mizhocjimi, Mizhocjimi c'ü o tsjapü o te'e e Jesucristo 'ma ya vi ndũ, xo ra unü fuerza dya, in cuerpoji c'ü ya ra ndũ. \p \v 12 Nguec'ua, nu'tsc'eji mi cjuarmats'ügöji, ni jyodü c'ü dya rá sidoji e nzhubü c'ü rá cjaji c'o ne ín cuerpoji. \v 13 Nu 'ma rí sidogueji e nzhubü, rí chũji 'ma. Pero nu 'ma rí dyätäji o̱ Espíritu Mizhocjimi c'ü bübü cja in mü'büji, dya rí tsjaji c'ü i̱ṉ netsjëji 'ma. Y rí bübütjogueji 'ma. \p \v 14 Nu c'o ätä o̱ Espíritu Mizhocjimi, y cjaji c'ua nzi ga ne angueze, ngue o̱ t'i Mizhocjimi c'o. \v 15 'Ma mi jyodü ro ätäji e ley, dya mi sö. Me mi sũji c'ua. Dya cja rí sũji dya, na ngueje ya rí ätäji o̱ Espíritu Mizhocjimi. Nguec'ua ya rí ma'tc'öji a cjava: “Nu'tsc'e Mizhocjimi, mi Tatats'ügöjme”, rí empji. \v 16 O̱ Espíritu Mizhocjimi cjacüji rá pãrãji cja ín mü'büji o̱ t'izüji Mizhocjimi. \v 17 Nu 'ma o̱ t'izüji Mizhocjimi, bübü c'ü ch'acüji. Ch'acüji c'ü pë's'i Mizhocjimi c'ü ín Tataji. C'ü ch'unü e Jesucristo c'ü nu T'i, xo 'ñezgöji xo ch'acüji c'ü. Je a cjanu, nu 'ma rí sufridoji na ngueje rí 'natjoji co e Cristo. Nuc'ua 'ma ra 'ñetse c'ü me na zö e Cristo, je xo rga cjazgöji nu. \p \v 18 C'o me rí sufridoji yo pa dya yo, me ch'iquëtjo, na ngueje c'ü me na nojo c'ü cja rá jandaji. Rá jandaji c'ü me rrã zö. \v 19 Texe c'o o dyät'ä Mizhocjimi me te'beji, me petsaji ra jñandgöji c'ü ya rvá nocüji cja o̱ dyë angueze, nutscöji o̱ t'izgöji Mizhocjimi. \v 20 Texe yo o dyät'ä Mizhocjimi cja ne xoñijõmü, o tsjapüji o s'odüji. Dya ngue c'ü vi neji a cjanu. Mizhocjimi o tsjapüji a cjanu, ngue c'ua xo ra nde'beji Mizhocjimi c'ü ra jocü texe. \v 21 Mizhocjimi ra jocüji ngue c'ua dya cja ra s'odüji. Ya xo rrã zöji 'ma ra 'ñeme libre Mizhocjimi c'o o̱ t'i angueze. \v 22 Rí pãrãji texe yo bübü chjëntjui 'na ndixũ c'ü ya ra zö'dyë. Me mapjü ga sufrido yo, je ga cjanu yo ndeze 'ma o mbürü o tsjaji c'o na s'o, hasta nu pa dya. \v 23 Dya nguextjo yo, sufrido yo. Xo 'ñezgöji rí nteji, xo rí sufridoji. Chjëntjui c'ü ri mapjügöji a mbo ín mü'büji. Mizhocjimi ya o dyacüji c'ü o̱ Espíritu, nguec'ua ya rí pãrãji nguetscöji o̱ ts'it'izüji Mizhocjimi. Pero xe rí te'beji c'e pa, 'ma ya rrĩ dadyo ín cuerpoji. C'e pa'a c'ü, ra 'ñetse na jo, c'ü o̱ t'izüji Mizhocjimi. \v 24 Ya o jocüzüji ín mü'büji Mizhocjimi. Rí te'betjoji c'e pa 'ma ya rrĩ dadyo ín cuerpoji. Dya cjó te'be nu c'ü ya zädä. \v 25 Pero nu 'ma rí te'beji c'ü dya be rí nuji, ni jyodü sido rá te'beji, dya ra tõgü ín mü'büji. \p \v 26 O̱ Espíritu Mizhocjimi c'ü bübü cja ín mü'büji cjacüji sido rá te'beji. Xo pjöxcüji dya. Dya nda rí pãrãji ja rga ötüji Mizhocjimi. Dya rí jünji jña c'ü rga mamaji. Pero o̱ Espíritu Mizhocjimi ötcüji angueze. \v 27 Mizhocjimi pãtpã o̱ mü'bü yo nte. Xo pãrã pje na ötü o̱ Espíritu. Na ngue o̱ Espíritu ötcüji Mizhocjimi nutscöji o̱ ntezgöji, c'ua ja nzi ga ne Mizhocjimi. \s1 Más que victoriosos \p \v 28 Nu c'o s'iya Mizhocjimi, c'o o zojnü angueze c'ua nzi va ne angueze, rí pãrãji Mizhocjimi cjapü ra mbös'üji texe c'ü ra zädä; zö pje nde ra tsjapüji c'o. \v 29 Ndeze 'ma ot'ü, ya mi pãrã Mizhocjimi c'o o̱ t'i angueze 'ma dya be mi jmus'üji. Nuc'o, o xõcü Mizhocjimi c'ü ro zädä c'ü exti nguetjoji e Jesucristo c'ü nu T'i. Nguec'ua c'ü nu T'i Mizhocjimi c'ü ngueje e Jesucristo ra ngue o̱ ndasẽ na puncjü o cjuarma. \v 30 Nu c'o vi mbeñe Mizhocjimi ro ngue c'o o̱ t'i, xo o zojnü c'o. Nu c'o o zojnü angueze, o tsjapü o jogüji cja o̱ jmi angueze. Nuc'o, xo o tsjapüji rrã zö'öji nza cja e Jesucristo c'ü nu T'i'i. \p \v 31 ¿Pje rá mangöji, yo ró xi'ts'iji? Bübüzüji Mizhocjimi. Dya ni jyodü cjó rá sũji. \v 32 Mizhocjimi dya mama: “Jyäcätjo ín Ch'igö; dya rá täjägö nu”, ro 'ñeñe. Iyö. Pero o ndäjä o ẽ ndũ va pätcäji. Nuc'ua, ¿cjo dya xo ra dyacüji texe c'ü ngue o̱ tsjaja angueze? \v 33 ¿Cjó sö ra mama xe tũ nzhubü yo o juajnü Mizhocjimi? Dya cjó sö. Nguetsjë angueze mama c'ü ya perdonaozüji, dya rí tũji nzhubü. \v 34 Nudya, ¿cjó sö ra mama ni jyodü rá tũji? Dya cjó sö, na ngueje ngue e Jesucristo c'ü o ndũ c'ü rva tũgöji, cjanu o te. Nudya, bübütjo dya c'ü, cja o̱ jodyë Mizhocjimi nu ja sido ñacöji cja jmi Mizhocjimi. \v 35 ¿Cjó sö pje ra tsja c'ü dya cja ra s'iyazüji e Cristo? Dya sö'ö pje ra tsja'a 'naja. Zö pje rá nuji, zö pje rá sufridoji; me s'iyazüji e Cristo. Zö nugüji na ü; zö ri söji tjijmi; zö ojtjo pje rá jeji, me s'iyazüji e Cristo. Zö ya ngue rá tũji, zö ra mbötcüji, me s'iyazüji e Cristo. \v 36 C'ü rrã nuji nguejnu je ga t'opjü cja o̱ jña Mizhocjimi. Mama a cjava: \q1 Yo nte me cja'a ra mbötcüji texe yo pa'a na ngueje je ngue o̱ t'izüji Mizhocjimi. \q1 Rí chjëntjoji nza cja ndënchjürü c'o ya xõcüji ra mbö't'üji. \m \v 37 Zö rí nuji texe yo, sido rí zëzhiji. Na ngueje e Jesucristo c'ü bübü cja ín mü'büji me na zëzhi c'ü. Me xo s'iyazüji. \v 38 Cja ín mü'bügö rí pãrã na cjuana me s'iyazüji Mizhocjimi. Dya sö pje ra jyanngügöji Mizhocjimi c'ü me s'iyazüji. Ne ri ngue c'ü rga tũji; ne ri ngue c'ü pje ra tsjacüji 'ma xe rí bübüji. Ne ri ngue c'o o̱ anxe Mizhocjimi; ne ri ngue e Satanás c'ü dya jo 'ñe c'o o̱ dyoji. Ne ri ngue c'o va sädä dya; ne ri ngue c'o cja ra zädä. Dya sö pje ra jyanngügöji Mizhocjimi c'ü me s'iyazüji. \v 39 Ne ri ngue c'o bübü a jens'e; ne ri ngue c'o bübü a jõmü. Texe yo o dyät'ä Mizhocjimi; dya pje bübü c'ü sö ra jyanngügöji Mizhocjimi c'ü me s'iyazüji. Na ngue c'ü o tsja e Jesucristo c'ü ín Jmugöji, rí pãrã me s'iyazüji Mizhocjimi. \c 9 \s1 Dios ha escogido a los de Israel \p \v 1 Na cjuana c'ü rí xi'ts'iji na ngueje bübüzü e Cristo. Dya bëchjine c'ü rí xi'ts'iji. O̱ Espíritu Mizhocjimi cjacü rá pãrã a mbo ín mü'bü c'ü na cjuana c'ü rí xi'ts'iji. \v 2 Na cjuana me rí cjijñi na puncjü; me nzhumü ín mü'bü c'ü dya c'ueñe. \v 3 Na ngueje nuzgö rí negö 'ma ro sö, ja rva cjapügö ro pätpägö yo ín menzumügöjme, dya cja ro bübüzü e Cristo, nu 'ma je rva cjanu ro jogü o̱ mü'büji, ro bübütjo yo ín menzumügöjme. \v 4 Nu yo ín menzumügöjme je menzumüji a Israel. Ngue c'o o tsjapü Mizhocjimi o̱ t'i. Ngue c'o mi jandaji na zö Mizhocjimi. Ngue c'o o xipji Mizhocjimi pje mi ne angueze. Ngue c'o o ch'unü nu ley Mizhocjimi. Ngue c'o o xipji Mizhocjimi ja rvá ma't'üji angueze. Ngue c'o o xipji Mizhocjimi pje ro tsja angueze. \v 5 Nu c'o o̱ mboxtita yo menzumü a Israel mi ngue c'o mi ma't'ü Mizhocjimi. E Cristo je vi peje nu cja c'o menzumü a Israel 'ma o jmus'ü cja ne xoñijõmü. Angueze ngue Mizhocjimi; manda texe a jens'e 'ñe texe cja ne xoñijõmü. Nguextjo angueze rá ma't'üji. Je rga cjanu, amén. \p \v 6 Nu c'o mi mama Mizhocjimi ro unü yo menzumü a Israel, jo na cjuana c'o. Pero dya texe c'o menzumü a Israel ngue o̱ t'i Mizhocjimi. \v 7 Nu c'e t'i c'ü mi mama Mizhocjimi ro unü e Abraham, ngue e Isaac. Nguextjo c'o o̱ mboxbëche e Isaac c'ü mama Mizhocjimi ngue c'o o̱ mboxbëche e Abraham. \v 8 C'ü ni tsjapü o̱ t'i Mizhocjimi 'na nte, dya ngue c'ü ri mboxbëche cja e Abraham, ngue c'ü ya mama Mizhocjimi ra tsjapü o̱ t'i. \v 9 O mama Mizhocjimi a cjava, o xipji e Abraham: “Ra chjüncjë dya, rá ẽjẽ. Nguec'ua e Sara c'ü nin su ra mus'ü 'na ts'it'i”, eñe Mizhocjimi. C'e ts'it'i mi ngue e Isaac. \p \v 10 Nuc'ua e Rebeca mi tũ yeje ts'it'i c'o mi cuate c'o ro musp'ü e Isaac c'ü mi ngue ín mboxtitagöji. \v 11-12 Mizhocjimi c'ü zojnü yo nte, juajnü c'o ne ra juajnü. 'Ma dya be mi jmus'ü c'o ye t'i, 'ma dya pje be mi cjavi c'ü na jo ne ri ngue c'ü na s'o, Mizhocjimi o mama, o xipji e Rebeca: “C'ü ot'ü ra jmus'ü, ra mbëpi c'ü va bëpja”, eñe. \v 13 Je xo ga cjatjonu c'ü mama cja c'ü t'opjü: “Nza yeje bëzo, ngue e Jacob c'ü ró juajnü rá intsjimigö; dya ngueje e Esaú”, eñe Mizhocjimi. \p \v 14 ¿Pje rá mangöji, 'ma? ¿Cjo rá mamaji c'ü dya jo c'ü cja Mizhocjimi? Jiyö. Me na jo ga tsja Mizhocjimi. \v 15 O xipji e Moisés: “Nuzgö rá juentscö nu c'ü rí ne rá juentse”, eñe. \v 16 Mizhocjimi 'ma ra juentse 'na nte, dya ngue c'ü mi ne c'e nte c'ü rví juentse. Ne xo ri ngue c'ü me mi cja'a c'e nte c'ü rví juentse. Mizhocjimi ra juentse na ngueje ne ra juentse. \v 17 Je t'opjü c'ü o mama Mizhocjimi va xipji e Faraón: “Ró juan'c'ügö i̱ tsja rey, ngue c'ua ra 'ñetse c'ü me na zëtsigö. Ró juan'c'ügö ngue c'ua ín chjũgö ra 'mãrã texe cja ne xoñijõmü”, eñe. \v 18 Nguec'ua 'ñetse Mizhocjimi juentse c'ü ne ra juentse. C'ua ja nzi va tsjapü Mizhocjimi e Faraón ma me o̱ mü'bü, je xo ga cjatjonu cjapü na me o ̱mü'bü nu c'ü ne ra tsjapü a cjanu. \p \v 19 'Na rí xitsiji: “¿Jenga mama Mizhocjimi c'ü ngue ín s'ocügöji c'ü rí cjaji 'ma? ¿Cjó ngue c'ü sö ra zövi Mizhocjimi? Angueze cja'a c'ü ne'e”, rí 'ñenzgöji. \v 20 ¿Pje pjë'tsc'e c'ü ni sövi jña Mizhocjimi? 'Na s'äbä, 'ma ro sö ro ña'a, ¿cjo ro xipji c'ü vi dyät'ä: “¿Jenga i̱ dyäcö a cjanu?”, ro 'ñeñe? \v 21 C'ü ät'ä o s'äbä, ¿cjo dya sö ra dyät'ä 'natjo mbëjõmü 'na s'äbä c'ü na zö, xo 'ñe 'na s'äbä c'ü rguí dyüt'ü o cañabü? \p \v 22 ¿Pje rá mangöji 'ma? Mizhocjimi ne'e ra jizhi c'ü ünmbü nzhubü; y ngue angueze c'ü na zëzhi c'ü sö ra tsjapü ra sufrido c'o tũ nzhubü. Zö Mizhocjimi ra tsjapü ra sufridoji a cjanu, pero pësp'iji na puncjü paciencia anguezeji. \v 23 A cjanu Mizhocjimi o mbësp'iji na puncjü paciencia; ngue c'ua ra 'ñetse me na zö c'ü cjapü nu c'o juentse angueze. Mizhocjimi o mama ndeze mi jinguã c'ü ra tsjapü a cjanu anguezeji. \v 24 Ra tsjapü a cjanu Mizhocjimi nu c'o o zojnü angueze, dya nguextjo c'o menzumü a Israel; xo 'ñe c'o dyaja nte. \v 25 Je xo ga cjatjonu c'ü mama Mizhocjimi c'ü o dyopjü e Oseas. O mama a cjava: \q1 C'o dya mi ngue ín ntegö, rá mama ngue ín ntegö dya c'o. \q1 C'ü dya mi s'iyagö, rá xipji dya: “Rí s'iyats'ügö dya”, rá embe. \q1 \v 26 Nu ja vi sjipjiji: “Dya ngue'tsc'eji ín ntets'ügöji”, eñe, \q1 ngueje nu c'ua ja ra sjipjiji ngueje o̱ t'iji Mizhocjimi c'ü bübütjo. \m \v 27 Xo 'ñeje e Isaías o mama co texe o̱ mü'bü ja rva cja yo menzumü a Israel. O mama a cjava: “C'o o̱ mboxbëche e Israel rrã puncjüji; ri chjëntjui 'ñöxijõmü a ñünü e ndeje. Zö rrã puncjüji, pero ja nzitjo c'o ra jogü o̱ mü'bü c'o. \v 28 Dya cja xe ra mezhe ra tsja Mizhocjimi c'ua ja nzi va mama, ra jñünpü ngüenda yo cãrã cja ne xoñijõmü c'o cja na s'o, ra castigaoji”, eñe. \v 29 Je xo ga cjatjonu va dyopjü e Isaías c'ü ro zädä. O mama a cjava: \q1 Na ngueje me juentsete Mizhocjimi c'ü manda texe, o jyëzi c'ü xe ro cãrãji ja rí nziji. \q1 'Ma jiyö, ya ro tjorüzüji rí texeji, nza cja c'o mi menzümü a Sodoma 'ñe c'o mi menzumü a Gomorra. O tjorü c'o, eñe. \s1 La gente de Israel y el evangelio \p \v 30 ¿Pje rá mangöji 'ma? Nu c'o dya mi menzumü a Israel, dya mi jodüji ja rvá jogüji a jmi Mizhocjimi. Pero o 'ñench'e o̱ mü'büji Mizhocjimi, nguec'ua Mizhocjimi mama c'ü dya tũji nzhubü dya. \v 31 Nu c'o menzumü a Israel mi jodü ro tsjaji texe c'o mama o̱ ley Mizhocjimi ngue c'ua ro jogüji a jmi angueze. Pero dya sö ro tsjaji. Nguec'ua xe tũtjoji nzhubü. \v 32 ¿Jenga xe tũtjoji nzhubü? Xe tũtjoji nzhubü na ngueje dya 'ñench'e o̱ mü'büji Mizhocjimi. C'ü mi cjaji, mi jodü ro cumpleji ngue c'ua ro jogüji a jmi Mizhocjimi. O pjeñeji cja c'e ndojo, c'ua ja nzi ga t'opjü cja o̱ jña Mizhocjimi. \v 33 C'e jña mama a cjava: \q1 Tsjijñiji na jo. Rí emegö a Sion 'na ndojo c'ü ni pje's'eji 'ñe c'ü ni nügüji. C'e ndojo ne ra mama e Cristo. Nu c'ü ra 'ñench'e o̱ mü'bü angueze, dya ra bëzhi o̱ tseje; ra chöt'ü c'ü na cjuana c'ü mama angueze, eñe. \c 10 \p \v 1 Mi cjuarmats'ügöji, c'ü ne'e ín mü'bügö, c'ü rí ötpügö Mizhocjimi yo menzumü a Israel ngue c'ü ra 'ñemeji libre cja c'o na s'o, ra jogü o̱ mü'büji. \v 2 Rí pãrã na jo, me jodüji c'ü me ra neji Mizhocjimi. Pero dya pãrãji ra ma't'üji Mizhocjimi c'ua ja nzi ga ne angueze. \v 3 Anguezeji dya cjapüji ngüenda Mizhocjimi ja rgá sö ra jopcü o̱ mü'büji. C'ü cjaji, jodütsjëji ra cumpleji o̱ ley Mizhocjimi ngue c'ua ra jogüji cja o̱ jmi. Dya ne ra dyätäji c'ü mama Mizhocjimi, c'ü ja rgá sö ra jopcü o̱ mü'büji. \v 4 C'ü rguí jogü 'na nte a jmi Mizhocjimi, dya ngue c'ü ra cumple c'ü o̱ ley. Na ngue ya ẽjẽ e Cristo. Nu c'o ench'e o̱ mü'bü e Cristo, nguextjo c'o mama Mizhocjimi ya jogüji cja o̱ jmi. \p \v 5 Nu c'o ne c'ü ra jopcü o̱ mü'büji na ngueje jodü ra dyätäji o̱ ley e Moisés, je t'opjü a cjava cja c'e ley: “Para ra bübütjo 'na nte, ni jyodü ra tsja texe c'o mama c'e ley”, eñe. \v 6 Pero nudya, 'ma cjó c'o ra 'ñench'e o̱ mü'bü e Cristo, ra jogü 'ma a jmi Mizhocjimi. Dya ni jyodü ra nguijñi cja o̱ mü'bü: “¿Cjó ra ma a jens'e ra ma sinquiji a 'ñecjua e Cristo?” \v 7 Dya xo ni jyodü ra nguijñi: “¿Cjó ra ma cja c'o ya ndũ ra tsjapü ra te'e e Cristo?”, ra 'ñeñe, iyö. \v 8 Pero, ¿pje cjijñi cja o̱ mü'bü nu c'e nte c'ü dya tũ nzhubü na ngueje o 'ñench'e o̱ mü'bü e Cristo? Mama c'e nte'e c'ü: “Ya ró ärä o̱ jña e Cristo; bübü o̱ jña cja ín mü'bügö, y rí ña'a o̱ jña”, eñe. C'e jña, ngue c'ü rí xipjigö yo nte. \v 9 Rí xi'ts'iji: 'Ma na cjuana rí mangueji e Jesucristo ngue in Jmugueji y 'ma na cjuana i̱ṉ ejmeji cja in mü'bü Mizhocjimi o xos'ü 'ma o ndũ, ra jocüts'üji in mü'bü 'ma. \v 10 Na ngueje 'ma rí 'ñench'e in mü'büji e Cristo, ra mama Mizhocjimi ya perdonaots'üji, dya i̱ṉ tũji dya nzhubü; y 'ma dya rí tseji rí mangueji e Cristo ngue in Jmugueji, Mizhocjimi ra jocüts'ü in mü'büji 'ma. \p \v 11 O̱ jña Mizhocjimi mama a cjava: “Nu c'ü ejme e Jesucristo, dya ra yembeñe na ngueje Mizhocjimi ra tsja texe c'ü o mama”, eñe. \v 12 C'ü ra 'ñejme, dya ra tsja zö ri menzumüji a Israel; zö ja nde ri menzumüji. Na ngueje 'natjo o̱ Jmu yo menzumü a Israel y yo dyaja nte. Ra 'nintsjimiji texe c'o ma't'ü angueze. \v 13 Na ngueje ra jogü o̱ mü'bü texe c'o na cjuana ma't'ü c'ü ín Jmugöji. \v 14 Pero, ¿ja rgá sö ra ma't'üji nu c'ü dya be ejmeji? ¿Ja xo rgá sö ra 'ñejmeji nu c'ü dya be äräji ja ga cja? ¿Ja xo rgá sö ra dyäräji nu 'ma ojtjo cjó ra zopjüji? \v 15 'Ma dya cjó däjä, ¿ja rgá sö ra zopjüji? Je xo ga cjatjonu, c'ü t'opjü c'ü mama a cjava: “Me na jo 'ma cjó c'o ra ma zopjü yo nte ra xipjiji o̱ jña Mizhocjimi.” \p \v 16 Dya texeji o 'ñejmeji nu o̱ jña e Cristo. Ya zädä c'ua ja nzi va mama e Isaías. O mama a cjava: “Nu'tsc'e ín Jmuts'ügö, ¿cjó ngue c'ü o 'ñejme c'o ró mamajme?”, eñe. \v 17 Ot'ü ra dyärä 'na nte o̱ jña e Cristo; nuc'ua ra 'ñejme 'ma. \p \v 18 Pero rí mangö, ¿cjo dya dyäräji? Jã, na cjuana o dyäräji. O̱ jña Mizhocjimi mama a cjava: \q1 Nu e jña'a nu, o mamaji texe cja ne xoñijõmü. \q1 Xo dyäräji texe c'ua ja jnorü ne xoñijõmü. \m \v 19 Rá önnc'üji na yeje. ¿Cjo dya unü ngüenda c'o menzumü a Israel? E Moisés ngue c'ü ot'ü o dyopjü a cjava: \q1 Rá nu na jo yo dya ngue ín ntegö, ngue c'ua me rí envidiagueji anguezeji. \q1 Yo nte yo dya pãrã, rá cjapüji na jo ngue c'ua rí ünmbügueji yo. \m \v 20 Xo 'ñeje e Isaías o zëchi o̱ mü'bü c'ü rví mama a cjava: \q1 C'o dya mi jongü, ngue c'o o chöcügö c'o. \q1 Ró jizhitsjë c'ü rví mbãcã c'o dya mi jodü ja rvá mbãcã, eñe. \m \v 21 Pero c'ü mi mama ja ga cja yo menzumü a Israel, o mama e Isaías a cjava: “'Najpa, 'najpa, rvá te'bete rvá ma't'ü yo nte yo dya ne ra dyätcä. Pero dya cjacüji ngüenda c'ü rí mama”, eñe e Isaías va pätpä Mizhocjimi. \c 11 \s1 Los de Israel que son salvos \p \v 1 Nguec'ua rí mangö: Nudya, ¿cjo ya jyëzi Mizhocjimi yo menzumü a Israel yo o juajnü mi jinguã? Jiyö; nutscö rí ejmegö e Jesucristo. Maco nguetscö 'naja yo menzumü a Israel. O̱ mboxbëchezü e Abraham. Je xo rí bëche cja e Benjamín. \v 2 Mizhocjimi dya jyëzi yo o̱ nte angueze yo ya vi xõcü ro tsjapü o̱ t'i angueze. Nudya, ¿cjo dya i̱ṉ pãrãji ja ga mama nu t'opjü, nu nädä e Elías, 'ma o ngöt'ü c'o nu menzumüji a Israel? O ngöt'üji a jmi Mizhocjimi. \v 3 O mama e Elías a cjava: “Nu'tsc'e ín Jmuts'ügö, ya mbö't'üji c'o mi mama in jñague. Ya yä't'äji c'o altar nu ja mi ma'tc'ügue c'o in nte'e. Ya nguetjozügö xe rí bünc'ö. Nudya jongüji ja rgá mbötcüji”, eñe e Elías. \v 4 ¿Ja va ndüntü c'ua Mizhocjimi? O ndünrü a cjava: “Ró xõcügö yencho mil c'o dya ndüñijõmü a jmi c'e ts'ita Baal. Nuc'o, matcügö c'o”, eñe Mizhocjimi. \v 5 Je xo ga cjatjonu yo pa dya yo. Cãrã ja nzi yo menzumü a Israel yo ejme Mizhocjimi. Angueze o juajnüji na ngueje me na jonte c'ü. \v 6 O unütjoji c'ü ro jogü o̱ mü'büji. Dya ngue c'ü pje vi tsja anguezeji c'o na jo c'ü o jogü o̱ mü'büji. 'Ma ri ngue a cjanu, dya ro ch'unütjoji 'ma. \p \v 7 ¿Pje rá mangöji 'ma? Yo menzumü a Israel dya chöt'üji c'ü me mi jodüji. Pero c'o o juajnü Mizhocjimi, ngue c'o o chöt'ü c'o. C'o dyaja o tsjapüji ma me o̱ mü'büji. \v 8 Anguezeji cjaji c'ua ja ga mama o̱ jña Mizhocjimi c'ü mama a cjava: “Mizhocjimi o unüji 'na pjeñe c'ü dya ro tsjapüji ngüenda. O tsjapü o̱ ndöji c'ü dya ro jñandaji, 'ñe o̱ ngõji c'ü dya ro dyäräji. Je ga cjatjonu anguezeji hasta yo pa dya”, eñe. \v 9 Xo 'ñeje e David, o mama a cjava: \q1 Me ñõnüji na jo nguec'ua ga nguijñiji me mäjä Mizhocjimi ga neji. C'ü o̱ pjeñeji onpütjoji. \q1 Pero Mizhocjimi ra nzhopcüji c'ü cjaji. \q1 \v 10 Ra ndëzhöji ngue c'ua dya ra sö ra jñandaji. Texe yo pa ra c 'oxütjüji, eñe. \s1 La salvación de los que no son de Israel \p \v 11 C'ü rí mangö, ¿cjo ya pjeñeji c'ü dya cja ra sö ra böbüji? Jãgã ra sötjo, 'ma ra dyätäji Mizhocjimi. Pero yo menzumü a Israel, dya ne ro dyätäji o̱ jña e Cristo; yo dyaja nte ngueje yo na ätä dya. Nguec'ua sö ra jopcü o̱ mü'büji. A cjanu yo menzumü a Israel ra envidiaji na ngue c'ü ni jopcü o̱ mü'bü dya, yo dyaja nte. \v 12 O bëzhi yo menzumü a Israel 'ma dya ne ro dyäräji o̱ jña e Cristo. Mizhocjimi o 'nintsjimi c'ua yo dyaja nte cja ne xoñijõmü. Tsjijñiji. Xenda ra 'nintsjimi texe yo nte cja ne xoñijõmü 'ma xo ra nzhogü o̱ mü'bü yo menzumü a Israel ra 'ñejmeji e Cristo. \p \v 13 Nu'tsc'eji i̱ṉ pãrãji, Mizhocjimi o ndäcjä rá zo'c'üji dya, nu'tsc'eji dya i̱ṉ menzumüji a Israel. Co texe ín mü'bü rí zo'c'üji o̱ jña e Cristo. \v 14 Xo rí xipji a cjanu yo ín menzumügöjme c'ü ya jocüts'ü in mü'büji Mizhocjimi. Xa'ma xo ra ne ra 'ñejme ja nzi anguesji, ra jogü o̱ mü'büji. \v 15 Nu c'o menzumü a Israel, o xõgüji cja Mizhocjimi; ngue c'ua Mizhocjimi dya cja cjapü o̱ nte c'o. Nguec'ua nudya, ngue yo dyaja nte cja ne xoñijõmü c'o recibido dya Mizhocjimi. Tsjijñiji, nu 'ma ra 'ñejme e Jesucristo yo menzumü a Israel, ra recibido na yeje Mizhocjimi 'ma yo. Nu'ma, ra chjënjui c'ü ro nanga c'o ya vi ndũ'ũ. \v 16 E Abraham chjënjui 'na dyüza. C'o o̱ mboxbëche chjënjui c'o o̱ dyëza. A cjanu, Mizhocjimi 'ma o xõcü e Abraham xo o xõcü texe c'o o̱ mboxbëche. \p \v 17 Bübü c'o dyëza c'o o 'huacüji cja c'e za'a. Anguesji ngue c'o menzumü a Israel c'o dya ejme e Jesucristo. Nu'tsc'eji, dya i̱ṉ menzumüji a Israel, i̱ṉ chjënjui o̱ dyëza 'na olivo c'ü tetsjëjë. O ch'äcäts'üji nu ja vi 'huacü c'o dyëza c'e olivo c'ü exvi 'ñench'eji. Xo 'ñetsc'eji dya, je ni 'ñeje cja c'e dyü'ü c'ü da'c'üji c'ü ni nocüji. \v 18 Zö je ga cjatjonu, dya rí tsjijñiji xenda na jotsc'eji que na ngueje c'o dyaja c'o o 'huacüji. Nu 'ma ra ẽjẽ in pjeñeji a cjanu, rí unnc'eji na jo ngüenda c'ü dya je ni 'ñejets'üji c'ü rguí nocü c'e dyü'ü. Ngue c'e dyü'ü c'ü da'c'üji c'ü rgui nocügueji. \p \v 19 'Na ri bübüts'üji c'ü ra xitsi a cjava: “O 'huacüji c'o dyë olivo ngue c'ua o ch'äcäzügöjme”, ra 'ñenzeji. \v 20 Jã, na cjuana c'ü i̱ṉ mangueji. Pero pjötpüji ngüenda. ¿Jenga o 'huacüji? O 'huacüji na ngueje dya 'ñejmeji Mizhocjimi. Nu'tsc'eji o ch'äcäts'üji na ngueje i̱ṉ ejmeji dya Mizhocjimi. Nguec'ua dya rí tsjapütsjëji na nojo. C'ü rí tsjaji, rí sũji Mizhocjimi. \v 21 Tsjijñiji na jo. Mizhocjimi o 'huacü yo dyëza c'o je vi mbeje cja c'e za. Pjötpüji ngüenda, 'ma. Mizhocjimi xo sö'ö ra 'huacüts'üji nu'tsc'eji o ch'äcäts'ügueji cja c'e za'a. \v 22 Me na jonte Mizhocjimi. Pero me xo cjapü ra sufrido nu c'o dya o 'ñejme. O 'huacüji cja c'e za'a. Pero nu'tsc'eji, me na jonte c'ua nzi ga nuc'üji 'ma sido rí 'ñejmeji. 'Ma dya sido rí 'ñejmeji, xo ra 'huacüts'ügueji cja c'e za'a. \v 23 Xo nzitjo nu c'o menzumü a Israel, 'ma ra nzhogü o̱ mü'büji ra 'ñejmeji Mizhocjimi, xo ra chäcä Mizhocjimi anguezeji. Na ngueje Mizhocjimi me na zëzhi. Sö ra chäcätjoji na yeje. \v 24 Na ngueje c'o menzumü a Israel ngueje c'e olivo c'ü exo 'ñench'eji. Nu'tsc'eji ngue'tsc'eji c'e za c'ü ni chjũ olivo c'ü o tetsjëjë. O ch'äcäts'üji cja c'e za c'ü exvi 'ñench'eji. Xe ra sö ra ch'äcätjo na yeje c'o dyë c'o je vi mbeje cja c'e za c'ü exvi 'ñench'eji. \s1 La salvación final de los de Israel \p \v 25 Mi cjuarmats'üji. Bübü c'ü dya 'mãrã 'ma ot'ü c'ü rí negö rí pãrãgueji na jo. Rá xi'tsc'öji ngue c'ua dya rí tsjapütsjëji na nojo. Cãrã c'o menzumü a Israel c'o o meze o̱ mü'büji. Je rga cjatjoji c'ua dya, hasta 'ma cja ra sötü c'ua texe c'o ra 'ñejme Mizhocjimi yo dyaja nte. \v 26 Nuc'ua ra jogü c'ua o̱ mü'bü texe yo menzumü a Israel, c'ua ja nzi va t'opjü a cjava: \q1 Ra ẽjẽ nu c'ü ra böbü a nde. Rguí 'ñeje a Sion, ra ndintspi o̱ mü'bü yo o̱ mboxbëche e Jacob. \q1 \v 27 Nujnu ngue nu ró mama 'ma ot'ü c' ü rá cjagö; ró mama c'ü rá tjintspiji o̱ mü'büji, eñe Mizhocjimi c'ü ra tsja'a. \p \v 28 Anguezeji üji Mizhocjimi. Dya o dyätäji o̱ jña e Cristo. Nguec'ua ya o säjä c'ua ja i̱ṉ cãrãgueji c'e jña. Pero Mizhocjimi o juajnü yo menzumü a Israel na ngueje ngue o̱ mboxbëcheji e Abraham. Mizhocjimi me s'iyaji. \v 29 Nu c'ü mama Mizhocjimi ra tsja, ra cumple c'ü. O zojnü c'o menzumü a Israel. Mizhocjimi dya pötü c'ü cja'a. \v 30 Nu'tsc'eji, dya i̱ṉ menzumüji a Israel, mi jinguã, dya mi negueji ri dyätäji Mizhocjimi. Pero ya juen'tsc'eji dya angueze, na ngueje yo menzumü a Israel, dya ne ra 'ñejmeji. \v 31 Je xo ga cjatjonu anguezeji, dya ne ra dyätäji. Pero c'ua nzi ga juen'tsc'egueji dya Mizhocjimi, xo ra zädä c'ü ra juentse anguezeji. \v 32 Mizhocjimi o tsjapü c'ü o 'ñetse c'ü tũ'ũ o̱ nzhubü texe yo nte, yo menzumü a Israel 'ñe yo dyaja nte. Nguec'ua Mizhocjimi sö ra juentseji texeji. \p \v 33 Me na jo c'ü cjijñi Mizhocjimi. Me na nojo c'ü cja'a. ¿Cjó sö ra mbãrã jenga cja'a c'ü cja? Pero angueze, me na zö texe c'o cja'a. \v 34 O̱ jña Mizhocjimi mama a cjava: “¿Cjó ngue c'ü o mbãrã c'ü mi cjijñi Mizhocjimi? ¿Cjó ngue c'ü sö ra tsja xöpüte ra xipji Mizhocjimi c'ü ra tsja? Dya cjó sö. \v 35 ¿Cjó ngue c'ü ya vi mbeñe Mizhocjimi ante c'ü ro tsja Mizhocjimi ro mbeñe c'e nte? Ojtjo dya cjó bübü”, eñe. \v 36 Texe yo bübü, texe yo ts'a, je ni 'ñeje cja Mizhocjimi. 'Ma pje c'o ts'a, ngueje angueze vi mbeñe c'ü ro ts'a. 'Ma pje c'o ts'a, ngue c'ü ra 'mãrã Mizhocjimi. Dya rá jëziji rga mamaji angueze me na zö'ö. Je rga cjanu, amén. \c 12 \s1 La vida consagrada a Dios \p \v 1 Mi cjuarmats'üji, me co juen'tsc'eji Mizhocjimi. Nguec'ua rí ö'tc'üji rí nzhötütsjëji Mizhocjimi co texe in mü'büji texe yo pa c'o rí bübüji, rí tsjaji c'ua ja nzi ga ne angueze c'o na jo. Ngue c'ü ni jyodü rí tsjaji. Ngue c'ü rguí mäjä Mizhocjimi. \v 2 O̱ Espíritu Mizhocjimi da'c'üji nuevo in pjeñeji. Nudya c'ü i̱ṉ dadyoji, ni jyodü dadyo rgui nzhodüji. Dya cja rí nzhodüji c'ua ja nzi ga nzhodü nu c'o dya pãrã Mizhocjimi. Nuc'ua sö rí pãrãji c'ü ne Mizhocjimi. Sö rí pãrãji c'ü na jo. \p \v 3 Mizhocjimi o dyacü c'ü ja rgá sö rá jí'ts'iji c'ua nzi ga cja angueze. Nguec'ua rrã zo'c'üji. Mizhocjimi o dya'c'üji ja rgui pëpiji angueze. Nguec'ua dya rí tsjijñitsjëji que me na nojots'üji. Dya rí tsjijñiji que xenda ni muvits'üji a jmi Mizhocjimi que na ngueje yo nin cjuarmaji. \v 4 Nu ín cuerpoji bübü na puncjü yo ch'äcäzüji. Pero dya 'na ma cjatjo c'ü o̱ bëpji anguezeji. \v 5 Je xo ga cjatjozügöji nu. Na puncjüzüji. Pero 'natjo ín cuerpoji na ngueje e Cristo bübü cja ín mü'büji. Rí 'natjo cuerpoji rí texeji; rí pötü rgá pjöxteji. \p \v 6 Yo bëpji yo sö rá cjaji, nde nandyo yo, c'ua nzi va dyacüji Mizhocjimi rá cjaji. C'o o ch'unü ra ña o̱ jña Mizhocjimi, ra ña c'ua ja nzi va unü Mizhocjimi ra ña. \v 7 C'o o ch'unü ra tsja mböxte cja o̱ bëpji Mizhocjimi, ra tsjacjuana. C'o o ch'unü ra xöpü o̱ jña Mizhocjimi, ra xöpü na jo'o. \v 8 C'o o ch'unü ra zopjü yo cjuarma, ra zopjüji na jo o̱ jña Mizhocjimi. Nu c'o ra unü c'ü pje nde pë's'i, ra unü co texe o̱ mü'bü. Nu c'o o ch'unü ra tsja xo'ñi cja o̱ bëpji Mizhocjimi, ra mbötpü ngüenda ra tsja c'ua ja nzi ga ne Mizhocjimi. Nu c'ü pjös'ü c'o pje ni jyodü, ra mäjä rgá mbös'ü. \s1 Deberes de la vida cristiana \p \v 9 Rí s'iyaji yo nin minteji co texe in mü'büji. Jyëzgueji c'o na s'o. Sido rí tsjaji c'o na jo. \v 10 Rí pötqui s'iyaji na ngueje nde i̱ṉ cjuarmaji i̱ṉ texeji. Dya rí envidiaji yo nin cjuarmaji. Pero rí tsjijñiji c'ü xenda na jo nzi 'naja anguezeji que na ngue'tsc'eji. \p \v 11 C'ü rí tsjaji rí pëpjigueji na jo; dya rí ndyemeji. Ngueje c'ín Jmugöji i̱ṉ pëpiji. C'ü rí tsjaji, rí tsjaji c'ua ja nzi ga ne o̱ Espíritu Mizhocjimi c'ü bübü cja in mü'büji. \p \v 12 Rí mäcjeji na ngue ra ch'a'c'eji c'o me na jo'o. Zö pje rí sufridoji, pero dya rí jyëziji Mizhocjimi. Sido rí dyötüji angueze. \p \v 13 Mizhocjimi ne'e, nu c'o i̱ṉ pë's'i rí unüji nin cjuarmaji 'ma pje ni jyodüji. Rí pjötpüji ngüenda rí säjäji na jo c'o cjuarma c'o va ẽjẽ na jẽ'ẽ. \p \v 14 Rí ma'tp'ütjoji Cjimi c'o nuc'üji na ü. Rí xipjiji na jo jña, dya rí sadüji. \p \v 15 'Ma cjó c'o mäjä, xo rí mäcjeji co anguezeji. 'Ma cjó c'o nzhumü o̱ mü'bü, xo rí ndumüji co anguezeji. \p \v 16 Rí pötqui ñuji na jo. Dya rí tsjapüji na nojo c'ü ri nguetjo yo pje pjëzhi rí ñegueji y rí jogueji. Texe yo dya pje pjëzhi, xo rí ñeji yo, xo rí joji yo. Dya rí tsjiñitsjëji c'ü me ri pãrãgueji. \p \v 17 'Ma cjó c'o ra tsja'c'üji na s'o, dya rí nzhopqueji. C'ü rí tsjaji, mimiji na jo a jmi yo nte. \v 18 Rí tsjaji posible rí pötqui ñuji texe yo nte, zö dya ra nuc'üji anguezeji. \v 19 Nu'tsc'eji rí s'iyats'üji, 'ma cjó c'o pje ra tsja'c'üji na s'o, dya rí nzhopqueji. Nu'tsc'eji jyëziji ra nzhopcüji Mizhocjimi. Na ngueje o̱ jña Mizhocjimi je t'opjü a cjava: “Nguetscö rá nzhopcö 'ma cjó c'o pje cjapü na s'o c'ü nu minteji. Nguetscö je rá castigao”, eñe c'ín Jmuji. \v 20 Xo mama a cjava: “Nu 'ma ri sant'a c'ü i̱ṉ üvi, unügue c'ü ra zi'i. Nu 'ma ri tũre, unügue ndeje. 'Ma rí tsjague a cjanu, xãmã ra nguijñi, ra tseje na ngue vi tsja'c'ü na s'o”, eñe c'ín Jmuji. \v 21 C'ü pje ra tsja'c'üji c'ü na s'o, dya rí jyëzi ra ndõ'c'üji c'ü rí tsjaji c'ua c'ü na s'o. C'ü rí tsjaji, tsjapüji c'ü na jo c'e nte. 'Ma rga cjanu, rí chõpüji c'ü na s'o 'ma. \c 13 \p \v 1 Ni jyodü rí dyätäji yo pje pjëzhi i̱ṉ texeji. Mizhocjimi jëzi yo pje pjëzhi ra mandaji cja yo nu minteji. Ngue angueze o ngamaji ra tsjaji jmu. \v 2 Nguec'ua, c'ü dya ra dyätä c'o jmu, dya xo ätä Mizhocjimi 'ma c'ü. Mizhocjimi ra jñünpü ngüenda 'ma. Ra tsjapü ra sufrido. \v 3 C'ü vi ngamaji c'o pje pjëzhi, dya ngue c'ü ra zũ'ũ c'o cja na jo; ngue c'ü ra zũ'ũ c'o cja na s'o. Nu'tsc'eji, nu 'ma dya i̱ṉ neji rí sũji yo pje pjëzhi, tsjagueji na jo 'ma. Nuc'ua anguezeji ra mamaji me na jotsc'eji. \v 4 Mizhocjimi o ngamaji yo pje pjëzhi ngue c'ua rí mimiji na jo. Pero nu 'ma rí tsjaji na s'o, rí sũgueji 'ma. Na ngueje dya bëvatjo ga mbë's'i poder yo pje pjëzhi ra tsja'c'üji rí sufridoji. Ngue o̱ mbëpjiji Mizhocjimi ngue c'ua ra tsjapü ra sufrido c'o cja'a na s'o. Ra nzhopcüji c'ü vi tsjaji na s'o. \v 5 Nguec'ua rí dyätäji anguezeji. Dya nguextjo c'ü rgui sũji c'ü pje ra tsja'c'üji rí sufridoji. Rí dyätäji na ngueje i̱ṉ pãrãji c'ü na jo a cjanu. \v 6 Ngue yo ni tsjõt'üji o ndünjuajma yo pje pjëzhi. Na ngue ya ngama Mizhocjimi anguezeji ra mandaji. \p \v 7 Tsjõt'üji texe c'o i̱ṉ tũji. C'ü i̱ṉ tunpüji faina rí tsjaji. C'ü i̱ṉ tunpüji ndünjuajma, tsjõt'üji. C'ü ni jyodü rí sũji, rí sũji c'ü. C'ü ni jyodü rí respetaoji, rí respetaoji c'ü. \v 8 Dya cjó pje rí chũsp'üji ngüenda. Pero rí pötqui s'iyaji. C'ü ra s'iya nu minteji, cja'a c'ü mama o̱ ley Mizhocjimi. \v 9 Je t'opjü a cjava: “Dya rí tsãjã ndixũ. Ne xo ri ngue e ndixũ ra tsãjã bëzo. Dya rí pö't'üte. Dya cjó pje rí põnmbü. Dya cjó rí xosp'ü bëchjine. Dya cjó pje rí ñepe.” Nujyo ley yo, 'ñe c'o pje nde ma ley, ya vi tsjagueji c'ü mama yo, nu 'ma rí dyätäji c'e ley c'ü mama a cjava: “Rí s'iya nin minteji c'ua ja gui ñetsjëgue”, eñe. \v 10 C'ü ra s'iya nu minteji, dya ra tsjapü c'ü na s'o. Nguec'ua 'ma cjó c'o ra s'iya nu minteji, ya tsja 'ma, texe c'ü mama c'e ley. \p \v 11 Dya cja rí ĩjĩji, rí söji. Tsjaji c'ü mama Mizhocjimi. Nutscöji ró ench'e ín mü'büji e Jesucristo. Dya cja ra mezhe ra cumple texe c'o na jo c'o o mama ra dyacüji. \v 12 E xõmü ya ni ma'a. Ya va pã'mã a jõmü e pa 'ma ra ẽjẽ na yeje e Cristo. Dya cja rá cjaji c'o dya ma jo c'o mi cjaji 'ma rmí nzhodüji cja bëxõmü. Rá zëzhiji, rá cjaji c'o na jo. Na ngueje ya rí nzhodüji cja e jya's'ü. \v 13 Rá mimigöji na jo nza cja 'ma ri ngue 'ma ndempa 'ma cjó c'o jandgaji. Dya me rá cjambaxuaji c'ü me rá tĩji. Dya rá tsãjãji ndixũ, ne ri ndixũ ra tsãjãji bëzo. Dya rá cjaji c'ü pëndözüji ín cuerpoji. Dya rá cjaji chũ. Dya cjó rá envidiaji. \v 14 Rí jyëziji e Cristo c'ü bübü cja in mü'büji ra tsja'c'üji rí zëzhiji. Dya rí tsjapüji ngüenda nu in cuerpoji c'ü rgui tsjijñiji ja rgui tsjaji c'ü ne'e nu in cuerpoji. \c 14 \s1 No critiques a tu hermano \p \v 1 Bübü cjuarma c'o cjijñi cja o̱ mü'bü c'ü dya ra jogü ra tsjaji nu c'o i̱ṉ cjagueji, zö i̱ṉ cjijñiji cja in mü'büji ra jogü rí tsjagueji c'o. Rí säjäji c'o cjuarma c'o. Pero dya rí söji jña c'ü rgui xipjiji c'ü dya jo c'ü cjijñi anguezeji. \v 2 Bübü c'o cjijñi na jo ra zi pje nde ma jñõnü. Xo bübü c'o ra zitjo c'ajna, na ngueje cjijñiji cja o̱ mü'büji c'ü dya ra jogü ra zaji o ts'ingue. \v 3 Nu c'ü sa ts'ingue, dya ra tsjapü menu c'ü dya sa ts'ingue. C'ü si c'ajna, dya xo ra mama c'ü dya jo c'ü cja nu c'ü dya si c'ajna. Na ngueje Mizhocjimi säjä nu c'ü sa ts'ingue; xo nzitjo c'ü si c'ajna. \v 4 ¿Jenga i̱ṉ so'büji yo nin cjuarmaji? Maco ngueje o̱ mbëpjiji Mizhocjimi. Dya ngueje in mbëpjigueji. Nguetsjë Mizhocjimi mama cjo na jo va mbëpiji, cjo jiyö. Mizhocjimi sö ra tsjapüji ra mbëpiji na jo na ngueje na zëzhi angueze. \p \v 5 Bübü c'o cjijñi c'ü bübü pa'a c'o xenda na sjũ'ũ a jmi Mizhocjimi que na ngueje c'o dyaja pa'a. Bübü c'o cjijñi nde 'na ma cjatjo yo pa'a a jmi Mizhocjimi. Ni jyodü nzi 'naja ra mbãrã na jo cja o̱ pjeñe c'ü na jo c'ü cja'a. \v 6 C'o cjapü ngüenda c'o sjũpa, mbeñeji Mizhocjimi ga tsjaji. C'o dya cjapü ngüenda, xo mbeñeji Mizhocjimi. C'o si pje nde ma jñõnü, mbeñeji Mizhocjimi na ngueje unüji na pöjö. C'o dya xo si, xo mbeñe Mizhocjimi c'o. Xo unüji na pöjö. \p \v 7 Dya rí cãrãtsjëgöji. 'Ma rí tũji, dya xo rí büntsjëji. \v 8 Nu 'ma rí bübüji, ngueje ín Jmuji c'ü rí bübüji a jmi. Nu 'ma rí tũji, xo ngueje a jmi e Jmu c'ü rí tũji. Nguec'ua zö rí bübütjoji o zö ya rga tũji, je 'ñezgöji e Jesucristo. \v 9 E Cristo o tsja o̱ Jmu c'o ya ndũ 'ñe yo cãrãtjo dya. Ngue c'ü vi ndũ'ũ e Cristo, cjanu o tetjo o bübütjo. \p \v 10 Nu'tsc'eji, ¿jenga i̱ṉ so'bügueji nin cjuarma? ¿Jenga i̱ṉ cjapüji menu nin cjuarma? Maco texezüji nde rá böbüji a jmi Mizhocjimi c'ü rguí jñüncüji ngüenda. \v 11 Je t'opjü a cjava c'ü o mama c'ín Jmugöji: \q1 Ixna cjuana rí bübügö. Je xo ga cjatjonu, na cjuana ra ndüñijõmüji texeji cja ín jmigö; \q1 ra mamaji c'ua nguezgö Mizhocjimi rí mandagö texe, eñe. \m \v 12 Nguec'ua nzi 'nazgöji rá nzhötüji ngüenda Mizhocjimi c'ü pje nde ró cjaji nzi 'nazgöji. \s1 No hagas tropezar a tu hermano \p \v 13 Nguec'ua dya cja rá pötca so'bü ín dyoji. C'ü rá cjaji, rá cjijñiji na jo c'ü dya pje rá cjaji c'ü ra tsjapü ra nügü yo mi cjuarmaji, nguec'ua dya ra xõgüji cja e Cristo. \v 14 E Jesucristo c'ü bübü cja ín mü'bügö, o tsjacü rá pãrã c'ü dya cja c'o na s'o 'naja nte, zö ra za ts'ingue, zö dya ra za ts'ingue. Pero nu c'ü cjijñi c'ü cja c'o na s'o 'ma sa ts'ingue, o ma dya sa ts'ingue; nuc'ü, cja c'o na s'o 'ma c'ü. \v 15 'Ma ra nügü nin cjuarmaji na ngue i̱ṉ sagueji ts'ingue, nuc'ua c'ü i̱ṉ cjagueji je 'ñetse c'ua, dya i̱ṉ s'iyaji nin cjuarmaji. O ndũ e Cristo ngue c'ua ro 'ñeme libre nin cjuarmaji. Dya rí tsjapüji ra xõgüji cja e Cristo na ngue c'ü i̱ṉ ne rí saji ts'ingue. \v 16 Zö i̱ṉ pãrãgueji c'o na jo rí tsjaji, pero rí pjötpüji ngüenda ja rgui nzhodüji ngue c'ua, dya ra sö ra mamaji na s'o c'ü i̱ṉ cjagueji. \v 17 Ngue Mizhocjimi c'ü mandazüji. Nguec'ua, dya ra tsja zö pje rá siji, zö dya pje rá siji. Nu c'ü ni muvi ngue c'ü rá nzhodüji na jo, 'ñe rá cãrãji na jo yo nte. Me xo rá mäjäji na ngueje bübü o̱ Espíritu Mizhocjimi cja ín mü'büji. \v 18 Nu c'ü pëpi a cjanu e Cristo, Mizhocjimi ra mäpä c'ü, y yo nte ra mbãrã cja o̱ mü'büji na jo ga nzhodü c'ü. \p \v 19 Sido rí jyodüji rí pötqui ñuji, rí pötqui pjös'üji ngue c'ua xenda rí pãrãji Mizhocjimi i̱ṉ texeji. \v 20 Dya pje rí sigueji c'ü rgui s'o'tp'üji c'ü cja Mizhocjimi cja o̱ mü'bü c'ü 'naja. Jã, na cjuana na jo texe yo pje nde ma jñõnü. Pero 'ma cjó c'o pje ra zi c'ü rguí tsja c'o na s'o c'ü 'naja, dya rga jo 'ma. \v 21 Na jo c'ü dya rí saji ts'ingue, dya xo rí siji vino. Dya pje rí tsjaji c'ü rí tsjapüji ra nügü nin cjuarmaji, o ra mamaji c'ü dya jo c'ü i̱ṉ cjagueji. \v 22 Nu c'ü o jí'ts'iji Mizhocjimi ra jogü rí tsjaji na ngueje i̱ṉ ejmeji angueze, ngue c'ü rí tsjaji c'ü. Pero nin cjuarmaji c'ü ejme cja o̱ mü'bü c'ü dya ra jogü ra tsja a cjanu, dya rí tsjaji a jmi'i c'ü. Nu 'ma i̱ṉ pãrã cja in mü'büji na jo i̱ṉ cjaji, me i̱ṉ mäcjeji 'ma. \v 23 'Naja cjuarma c'ü dya pãrã cjo na jo ra za ts'ingue cjo jiyö, 'ma ra za c'e ts'ingue, cja c'o na s'o 'ma. Na ngueje 'ma dya pãrã 'naja cjuarma cjo na jo ra tsja cjo jiyö, pero 'ma ra tsja, cja c'o na s'o 'ma. \c 15 \s1 Agrada a tu prójimo, no a ti mismo \p \v 1 Bübüzügöji rí ejmeji ra jogü pje rá cjaji. Nutscöji rí ejmeji a cjanu, dya rá xipjiji c'o dyaja c'ü ni jyodü ra 'ñejmeji c'ua ja nzi rgá ejmegöji. \v 2 Bübü c'o rí ne rá cjaji c'o rí pãrãji c'o na jo. Pero ni jyodü rá cjijñiji yo ín cjuarmaji. Na ngueje, dya ra jogü pje rá cjaji c'ü rá cjapcöji ra tsja na s'o anguezeji. Rá cjaji ngue c'ua xenda ra mbãrãji Mizhocjimi. \v 3 Je xo va cjatjonu e Cristo. Dya xo tsjatsjë nu c'ü mi ne'e; o tsja c'ua ja nzi ga t'opjü c'ü mama a cjava: “C'o jña c'o sanc'üji nu'tsc'e ín Mizhocjimits'ü, nguetscö je rí sëchigö c'o.” \v 4 Texe c'o o t'opjü mi jinguã, je vi t'opjü c'o, c'ü rga xörüji ngue c'ua rá pãrãgöji. Nguec'ua rá te'beji na jo Mizhocjimi. Yo o̱ jña Mizhocjimi yo t'opjü jítsiji rá sëchiji, nde rá mäjäji. \v 5 Ngue Mizhocjimi c'ü cjacüji rá zëzhiji 'ñe rá mäjäji. Angueze ra dya'c'üji c'ü 'natjo rgui tsjijñiji, c'ua ja nzi va tsja e Jesucristo. \v 6 Nguec'ua 'natjo jña rí mamaji. Rí mamaji me na jo Mizhocjimi c'ü nu Tata ín Jmuji e Jesucristo. \s1 El evangelio anunciado a los que no son de Israel \p \v 7 Nguec'ua rí pötqui säjäji, c'ua ja nzi va säcjäji e Cristo. 'Ma je rgui tsjaji a cjanu, ra 'mãrã Mizhocjimi me na zö'ö. \v 8 Rí mangö e Cristo o tsja mböxte cja yo menzumü a Israel ngue c'ua ro mbãrã yo nte c'ü na cjuana c'ü mama Mizhocjimi. O tsja mböxte ngue c'ua ro zädä c'ü vi xipji Mizhocjimi c'o ín mboxatitajme. \v 9 O ẽ tsja mböxte ngue c'ua xo ra juentse yo nte yo dya menzumü a Israel. Nguec'ua anguezeji me ra mamaji c'ü me na zö Mizhocjimi c'ua ja nzi va t'opjü a cjava: \q1 Ngue nu rga tõ'c'ügö tjõjõ a nde'e cja yo dya menzumü a Israel. Y rá ma'tc'ügö in chjũgue, eñe. \m \v 10 Xo mama a cjava: \q1 Nu'tsc'eji, dya i̱ṉ menzumüji a Israel, rí mäcjeji co yo o̱ nte Mizhocjimi. \m \v 11 Xo mama: \q1 Nu'tsc'eji, dya i̱ṉ menzumüji a Israel, rí ma'tc'eji ín Jmuji, i̱ṉ texeji. \q1 Texe yo nte nde ra mamaji me na jo Mizhocjimi. \m \v 12 Je xo ga cjatjonu va mama e Isaías: \q1 Ra ẽjẽ 'naja o̱ mboxbëche e Isaí, nza cja 'ma peje 'na dyüza c'ü ya ni dyocüji. \q1 Ra 'ñemeji ra tsja Jmu cja yo nte yo dya menzumü a Israel. \q1 'Ma ra ẽjẽ c'ü, ngue c'ü ra 'ñench'e o̱ mü'büji, eñe. \p \v 13 Mizhocjimi dacüji c'ü me rrã te'beji. Rí ötügö ra tsja'c'üji rí mäcjeji na puncjü. Me ra söya na jo in mün'c'eji na ngueje i̱ṉ ejmeji angueze. Nguec'ua me xo rí che'beji na jo na ngueje na zëzhi o̱ Espíritu Mizhocjimi c'ü bübü in mü'bügueji. \p \v 14 Mi cjuarmats'ügöji, ya ró junt'ü ín mü'bügö na jo c'ü i̱ṉ cjaji. Xo nde i̱ṉ pãrãji c'ü ni jyodü. Xo söts'üji rí pötqui zopjüji nzi 'natsc'eji. \v 15 Nujyo rí opjügö, rí zo'c'üji co yo na zëzhi jña ngue c'ua rí mbennc'eji. Ró opjügö a cjanu na ngueje o 'ñempcö Mizhocjimi rá zo'c'eji nu'tsc'eji, dya i̱ṉ menzumüji a Israel. \v 16 O 'ñempcö Mizhocjimi rí pëpi e Jesucristo a nde cja yo dya menzumü a Israel. Rí xipjiji o̱ jña Mizhocjimi. Nguec'ua 'ma ra 'ñench'e o̱ mü'büji e Jesucristo, ra mäjä Mizhocjimi. Ngueje o̱ Espíritu Mizhocjimi ra xõcüji. \p \v 17 Me ni muvi c'ü ni mböxcü e Jesucristo c'ü rí pëpi Mizhocjimi. \v 18 C'ü rá mama, nguextjo c'ü o mböxcü e Cristo ró cja. Nguec'ua yo dya menzumü a Israel o dyätäji Mizhocjimi na ngue c'ü rvá zopjüji, 'ñe c'ü rvá cjagö. \v 19 O̱ Espíritu Mizhocjimi c'ü na zëzhi o 'ñünngügö ín mü'bü. O mböxcü ró cjagö c'o na nojo, c'o me mi cjijñi yo nte; nguec'ua mi unüji ngüenda c'ü na cjuana c'o mi mangö. Ró mama na jo nu jña nu mama ja ga cja e Cristo. Ró pjürü ró mama ne jña'a nu ndeze a Jerusalén; ró nzhodü ró zopjü yo nte cja na puncjü jñiñi hasta ró sät'ä a ma a Ilírico. \v 20 Me ne ín mü'bü rá mama o̱ jña e Cristo nu c'ua ja dya be pãrãji e Cristo. Nguec'ua, dya rí chjëntcjöbe nza cja c'ü jäbä 'na ngumü nu ja ot'ü vi pjütü cimiento c'ü 'naja. \v 21 C'o rí zopjügö, ngue c'o nädäji a cjava cja o̱ jña Mizhocjimi: \q1 C'o dya sjipji ja ga cja Mizhocjimi, ngue c'o ra mbãrã ja ga cja angueze. \q1 Nu c'o dya dyärä, ngue c'o ra mbãrã c'o. \s1 Pablo piensa ir a Roma \p \v 22 Na ngue c'ü rgá nzhonc'ö cja yo jñiñi nu ja dya be äräji o̱ jña e Jesucristo, dya sö ro ma zenguats'üji. \v 23 Pero nudya, dya cja xe bübü jñiñi a 'ñecjua c'ü xe ni jyodü rá zopjüji. Y ya mezhe cjë'ë me rí ne rá ma zenguats'üji. \v 24 Nguec'ua 'ma rá ma a ma a España, rí negö rá cjogü rá ma zenguats'üji. Rí ne rá mimi ja nzi pa co nu'tsc'eji, rá mäcjoji. Nuc'ua ra jogü rí pjöxcüji c'ü rga magö na jo cja 'ñiji. \v 25 Pero nudya, je rga magö a ma a Jerusalén. Rá ma sopcö o merio c'o o̱ nte Mizhocjimi c'o cãrã nu. \v 26 C'o ejme Mizhocjimi c'o cãrã a Macedonia 'ñe yo cãrã a Acaya, o ne ro jmutüji merio c'ü ro mbenpeji c'o o̱ nte Mizhocjimi c'o cãrã a Jerusalén c'o dya pje pë's'i. \v 27 O ne ro tsjaji a cjanu. Na cjuana ni jyodü ra mbös'üji yo menzumü a Israel. Na ngueje anguezeji o mbös'üji yo dya menzumü a Israel 'ma o zopjüji o̱ jña e Cristo. Nguec'ua yo dya menzumü a Israel ni jyodü xo ra mbös'üji dya, c'o menzumü a Israel. \v 28 Nguec'ua rá ma sogü a ma a Jerusalén yo na jmutü c'o menzumü a Macedonia 'ñe c'o menzumü a Acaya. Nuc'ua 'ma rá ma a ma a España, rá cjogü c'ua ja i̱ṉ cãrãgueji. \v 29 Rí pãrãgö 'ma rá sät'ä nu ja i̱ṉ cãrãgueji, xenda ra 'nintsjimizüji e Cristo 'ma. \p \v 30 Mi cjuarmats'ügöji rí ö'tc'üji rí pjöxcüji rí dyötcöji Mizhocjimi co texe in mü'büji na ngue c'ü rgá ejmegöji e Jesucristo c'ü ín Jmuji. Xo rí dyötcöji Mizhocjimi na ngue c'ü o dyacüji o̱ Espíritu c'ü rá pötca s'iyaji. \v 31 Rí dyötcöji Mizhocjimi c'ü ra böbü a nde, ra mböcü. Na ngueje me cãrã a ma a Judea c'o dya ne ra 'ñejme. Xo rí dyötcöji Mizhocjimi ngue c'ua c'o o̱ nte Mizhocjimi c'o cãrã a ma a Jerusalén me ra mäjäji rgá nguiji c'o merio c'o rá ma sopcüji. \v 32 Xo rí dyötcöji Mizhocjimi nu 'ma ra ne angueze, rá mäjä rga sät'ä nu ja i̱ṉ cãrãgueji, ngue c'ua rá söyagö ja nzi pa. \v 33 Mizhocjimi ngue c'ü dacüji c'ü ra söya ín mü'büji. Angueze ra bübüts'üji, texets'üji. Je rga cjanu, amén. \c 16 \s1 Saludos personales \p \v 1 Rí ne rí pãrãji nu e Febe, mi cjũgöji na ngue xo ejme e Cristo. Va tjë'ë ne carta. Nujnu pjöxte, pëpi ín Jmuji nu cja c'o cjuarma c'o cãrã a Cencrea. \v 2 Rí säjägueji nu, c'ua ja xo gui säjäji c'o dyaja c'o ejme c'ü ín Jmuji. Rí pjös'üji texe c'o rguí jyodü e Febe. Angueze ya mbös'ü na puncjü cjuarma. Xo me co mböxcü na puncjü. \p \v 3 Xipjiji ra mbörü Cjimi nza yejevi e Priscila co e Aquila. Rí mimbëpjijme cja e Jesucristo. \v 4 Nza yejevi mi nzhötsjëvi c'ü rví ndũvi, c'ü dya ro mbötcügö c'o nte. Rí unügö na pöjö anguezevi. Dya xo nguextjozügö. Xo 'ñe texe yo ejme Mizhocjimi yo dya menzumü a Israel, xo unüji na pöjö e Priscila 'ñe e Aquila. \v 5 Xo rí bötpügö Cjimi c'o ejme Mizhocjimi c'o jmurü cja o̱ ngumü e Priscila 'ñe e Aquila. Xo rí bötpügö Cjimi e Epeneto c'ü me rí s'iyagö. Ngue c'ü ot'ü o 'ñejme e Cristo nucjuã a Acaya. \v 6 Xipjiji e María ra mbörü Cjimi. Angueze o pëpji na puncjü a ndetsc'eji. \v 7 Xipjiji ra mbörüvi Cjimi e Andrónico 'ñe e Junias; rí cjajme c'o. Ma bübüjme a pjörü. C'o apóstole mamaji me na jonte anguezevi. Ot'ü o mbãrãvi e Cristo que na nguetscö. \p \v 8 Xipjiji ra mbörü Cjimi e Amplias. Me rí s'iya na ngueje ejme e Jesucristo c'ü ín Jmuji. \v 9 Rí bötpügö Cjimi e Urbano c'ü o mböxcüjme ró pëpijme e Jesucristo. Xo rí bötpügö Cjimi e Estaquis. Rí s'iyagö c'ü. \v 10 Xo rí bötpügö Cjimi e Apeles c'ü ya 'mãrã na jo c'ü ejme e Jesucristo. Xo rí xipjiji ra mbörü Cjimi c'o cãrã nu ngumü e Aristóbulo. \v 11 Xipjiji ra mbörü Cjimi e Herodión c'ü rí cjabe. Rí bötpügö Cjimi e Narciso 'ñe c'o cãrã o̱ ngumü c'o xo ejme e Jesucristo c'ü ín Jmugöji. \v 12 Xo rí xipjiji e Trifena 'ñe e Trifosa ra mbörüvi Cjimi. Anguezevi pëpjivi na puncjü c'ua ja ga ne c'ü ín Jmuji. Xo rí xipjiji e Pérsida ra mbörü Cjimi. Me rí s'iyagö c'ü. Xo o pëpji na zëzhi c'ua ja ga ne ín Jmuji. \v 13 Xo rí bötpü Cjimi e Rufo. Nuc'ü, me nädäji c'ü na jo ga dyätä c'ü ín Jmuji. Xo rí bötpügö Cjimi c'ü nu mamá e Rufo c'ü chjënjui nza cja 'ma xo ri ngue mi mamágö c'ü. \v 14 Xo rí bötpü Cjimi e Asíncrito 'ñe e Flegonte 'ñe e Hermas 'ñe e Patrobas 'ñe e Hermes 'ñe c'o cjuarma c'o jmurü co anguezeji. \v 15 Xo rí bötpü Cjimi e Filólogo 'ñe e Julia 'ñe e Nereo 'ñe c'ü nu cjũ 'ñe e Olimpas 'ñe texe c'o o̱ nte Mizhocjimi c'o jmurü co anguezeji. \p \v 16 Rí pötqui zenguateji co texe in mü'büji, na ngue c'ü ya je 'ñets'ügueji Mizhocjimi. Bö'tc'üji Cjimi texe yo ja nde jmurü yo ma't'ü e Jesucristo. \p \v 17 Mi cjuarmats'üji, rí ö'tc'üji rí pjötpüji ngüenda nu c'o nan'ño ga jizhi, nguec'ua ga xõcüji c'o cjuarma. Dya rí dyocjeji c'o. \v 18 Na ngueje c'o cja'a a cjanu, dya cjaji c'ü manda e Jesucristo c'ü ín Jmuji. Cjatsjëji c'ua ja nzi ga neji. Me t'ecjañumü ga ñaji. Me xo cjapüji me pãrãji. A cjanu onpüji c'o cjuarma c'o ts'i ni 'ñejme c'o pje nde sjipjiji. \v 19 Pero texe yo nte ya pã'c'ãji nu'tsc'eji i̱ṉ ätäji o̱ jña e Cristo. Nguec'ua me rí mä'c'äji. Rí negö rí pãrãgueji ja rgui tsjaji na jo; dya rí ne rí pãrãgueji c'ü na s'o. \v 20 Mizhocjimi ngue c'ü cjacüji dya pje rá cjijñiji. Dya ra mezhe, angueze ra tsja'c'ü rí chõpüji c'ü dya jo c'ü ni chjũ Satanás. Rí yödütjoji c'ü. Rí ötcö e Jesucristo c'ü ín Jmuji me ra nuc'üji na jo. \p \v 21 Bö'tc'üji Cjimi e Timoteo c'ü ín mimbëpjibe. Xo 'ñeje e Lucio 'ñe e Jasón 'ñe e Sosípater c'o rí cjajme. \p \v 22 Xo bö'tc'üji Cjimi e Tercio nu na opjü ne carta. Xo ejme e Jesucristo c'ü ín Jmuji. \p \v 23 Xo bö'tc'üji Cjimi e Gayo. Angueze o säcjä na jo nu cja ngumü. Xo säjä texe yo cjuarma a 'ñecjua. Xo bö'tc'üji Cjimi e Erasto c'ü ngue tesorero cja ne ndajñiñi va. Xo bö'tc'üji Cjimi e cjuarma Cuarto. \p \v 24 Rí ötcö e Jesucristo c'ü ín Jmugöji me ra nuc'üji na jo nza texets'üji. Je rga cjanu, amén. \s1 Alabanza final \p \v 25 Me na jo Mizhocjimi c'ü sö'ö ra tsja'c'ü ra zë'ts'iji c'ua ja ga mama o̱ jña e Cristo nu rí mama. Ngue nu cja 'mãrã. Mi jinguã dya cjó mi pãrã nu. \v 26 Ya 'mãrã ne jña dya nu. Nde 'na ma cjatjo ga mama nu jña'a nu, 'ñe c'ü o dyopjü c'o profeta. Mizhocjimi c'ü ra bübütjo para siempre, o manda c'ü ro jmama o̱ jña, c'ü ro sjipji texe cja yo jñiñi texe cja ne xoñijõmü, ngue c'ua ra dyäräji, ra 'ñejmeji. \p \v 27 Nguextjo Mizhocjimi c'ü me pãrã na jo. Dya rá jëziji rá mamaji me na zö'ö Mizhocjimi na ngue c'ü o tsja e Jesucristo. Je rga cjanu, amén.